Прирачник за прва помош

7/16/2019 Прирачник за прва помош

http://slidepdf.com/reader/full/-55cf9ddd550346d033af9453 1/51

.

Поликлиника

ewarez

Центар за оспособување

на кандидати за возачи за давање на мерката

прва помош



ОБУКА

ПОСТАПКИ ЗА ПРВАПОМОШ ЗА КАНДИДАТИ

ВОЗАЧИ



СОДРЖИНА

Програма за обука за постапување во случајна сообраќајна незгода за кандидатите за возачи

(Согласно Правилникот објавен во Службен весник на РМ

бр.31 од 2008 год)



1. Што е прва помош 1.1 Средства за укажување прва помош

1.2 Видови средства за укажување прва помош 1.3 Содржината на кутијата за прва помош 1.4 Должност за укажување прва помош

2. Општи постапки при сообраќајна незгода

2.1 Обезбедување на просторот околу повредениот 2.2 Пристап и преглед на повредениот – лична заштита 2.3 Согласност за укажување прва помош 2.4 Известување на службите – повик на помош

2.5 Психолошка поддршка на повредениот 2.6 Преместување на повредениот од местото нанезгодата – при опасност по живот 2.7 Постапка со облеката на повредениот 2.8 Постапка при незгоди со повеќе повредени



3. Проверка на знаци на живот 3.1 Свест – проценување на свеста на повредениот 3.2 Дишење – проценување на дишењето на повредениот

3.3 Крвоток – проценување на состојбата на крвотокот наповредениот 3.4 Повреди – проценување на обемот на повредите 3.5 Процена на тежината на нарушувањето на здравјето наповредениот

4. Основи на срцево-белодробно оживување 4.1 Препознавање на престанок на работата на срцето – гледај/слушај/чувствувај 5. Одржување во живот 5.1 Обезбедување на проодност на дишни патишта 5.2 Обезбедување на функцијата на дишењето 5.3 Обезбедување на циркулацијата/масажа на срце 6. Практично изведување на срцево-белодробно оживување 6.1 Кај возрасни 6.2 Кај деца



7. Постапка со повреден во бессознание 7.1 Поставување во странична положба 8. Крварење

8.1 Видови на крварење 8.2 Начин на сопирање на обилно крварење

9. Повреди 9.1 Видови на повреди

9.2 Прва помош кај механички повреди 9.3 Техники на преврски во зависност од местото на повредата

9.4 Скршеници на коски - Видови на скршеници ипрепознавање

- Прва помош - Имобилизација со прирачни средства 9.5 Нагмечување, исчашување и шинување - Познавање -Прва помош 10. Извлекување на повреден од возило/начин натранспортирање



Општи постапки при сообраќајна незгода: Да се обезбеди просторот и возилото околу повредениот

според правилото за обележување расипано возило. Согласност за укажување прва помош: повреден кој е

свесен да се праша за дозвола дали да му се помогаили само да се повикаат служби

Се известувааат служби: за итна помош, МВР и

противпожарна заштита – повик на помош се упатува идо околните присутни. Цело време се дава психолошка поддршка на

повредениот. Преместување на повредениот од местото на незгодата

се врши само при опасност по живот, а потоа се даваатмерките за прва помош. Внимателно се постапува со облеката на повредениот. Кога има незгода со повеќе повредени најпрво се дава

неодложна помош за да се спаси живот.



Lica ko i ukaùvaat prva pomo{:

1) nemedic inski l ica: samopomo{;

vzaemna pomo{

2) medic inski l ica (medic inska prva

pomo{ )



Definici ja : prva pomo{-prva grià konunesre}enite.

Taa moè da se sostoi od :

– merki

– postapki i

– sredstva

koi se dadeni na unesre}eno lice, na mestoto nanesre}ata.

Se spasuva ìvot, se spre~uva vlo{uvawe



Pristapot kon

povredeniot/povredenite erazli~en i zavisi od:1. Situacijata i bezbednosta naokolinata;2. Brojot i teìnata naunesre}enite; i3. Brojot i opremenosta naspasitelite.



Postapka so povreden/povredeni:1) otstranuvawe dopolnitelna opasnost,prepoznavawe na vidot i teìnata na povredata ipregled na celoto telo;2) trijaà za davawe prioritet (koga ima pove}epovredeni vo odnos na mo`no-stite);3) ukaùvawe neophodna, a duri potoa dopolnitelnapomo{4) javuvawe vo nadle`ni institucii;5) neguvawe i podgotovka za evakuacija.



Sredstva za prva pomo{

- standardni (medicinski) : komplet za vo vozilo:

steri lna gaza , vata, razni zavo i, tr iago lni maram i,

f laster, po l ivin i lska fol i ja, no ì~ki, bezopasni igl i ,

hanzaplas t, ster i lni rakavic i

-pri ra~ni sredstva : (improvizacii-весници,крпи,даски...).



Стандарден комплет за првапомош за возило



Postapki za davawe prva pomo{ :

brzo i p ravi lno

1. Zavisn o od s ituaci jata i uslov i te najprvo se otstranuvaat opasnostite za povredeniot i spasitelot (pr. se stava za{titnamaska, se provetruva prostorijata od otroven ~ad ili aerosolniotrovi, se gasne poàr okolu povredeniot, se isklu~uva dovod naelektri~na energija, ili brzo se premestuva povredeniot donajbliskoto bezbedno mesto). Vnimavajte na prodolèna opasnost(poàr, eksplozija, zaru{uvawa, gasovi, nepoèlni lica vo blizina).Vo ras~istuvawe na zaru{eni zgradi, izvlekuvawe od urnatini,bezbedno spu{tawe od povisokite spratovi i sl. u~estvuvaat i

posebno obu~eni lica so specijalna oprema. (Rakovoditelot natimot pravi trijaà i gi rasporeduva spasitelite kon povredenite.)



2. Po pristapot kon povredeniot, se proveruvaat osnovniteìvotni funkcii: - se proveruva sostojbata na svesta, di{eweto (i proodnosta nadi{nite pati{ta) i rabotata na srceto (cirkulacija na krvta);- ili se utvrduvaat sigurni znaci na smrt dokolku o~igledno

postojat).Po potreba vedna{ se ukaùva itna (neodlo`na) prva pomo{.Posle vospostavuvawe na vitalnite funkcii (ili dokolku tie

postoele) se vr{i i pregled na celoto telo i se ukaùva i drugapomo{ i nega.

Vo isto vreme drugo l ice treba da gi izvest i nadle`nite inst i tu ci i i organi za situaci jata na tereno t i okol inata.



Itni (neodlo`ni) merki za prva pomo{:

a) dokolku e zasegnata samo svesta (besvesnost) se prevzemaat merki za

za~uvuvawe na vitalnite funkcii,povredeniot se postavuva vo posebna(bezbedna) polo`ba, se neguva,kontinuirano se sledat vitalnite funkcii i se

evakuira.





Странична безбедна положба



Доkolku e zasegnata rabotata nasrceto se prezemaat merki za

vospostvuvaweso nadvore{na masaà na srceto;

RABOTATA NA SRCETO SE OPREDELUVA TAKA [TO

SE PROVERUVA DI[EWETO

DOKOLKU NEDI[E, SE MASIRA SRCETO



30 притискања



2 вдишувања



Зasegnato di{ewe

- lokalno ili

- centralno

Merki za negovo vospostavuvawe:

- pro~istuvawe na di{nite pati{ta

i

- asistirano vnesuvawe vozduh



Хајмлихов зафат Pri goltawe na strano telo; se pravi tupanica, se prefa}a

so drugata raka I se pritiska pod rebrata nagore



Prva pomo{ na lice koe krvar i (1) :

koristi za{titni rakavici;

a) sekoga{ se zapo~nuva so pritiskawe so prsti vrz ranata (prekrienoso sterilna gaza ili ~isto krp~e);

- povredeniot ekstremitet se diga visoko;

- pri krvarewe vo predelot na glavata istata se navednuva nadolu da nese zatnat di{nite pati{ta;

- digitalna kompresija - se pritiska so prsti na patot na glavnitearterii: na vratot, vo pazuvite ili pod nadlaktniot muskul, ili vo predelot napreponite. Ova pritiskawe e naporno i smee da trae samo nekolku minuti;

- sekoga{ napravi imobilizacija;

- prodolì so neguvawe, postojana proverka na vitalnite funkcii i op{tatasostojba, organiziraj evakuacija.



точки за дигитална

компресија при крварење



Prva pomo{ na lice koe krvar i (2):


b) edna metoda za prva pomo{ pri krvarewe e postavuvawe na

kompresivna prevrska na sledniot na~in: ranata se prekriva sosterilna gaza koja se fiksira so tri kruga od platnoto na zavojot, potoa na

mestoto nad ranata se postavuva pogoden tvrd predmet i istiot sepricvrstuva so natamo{na prevrska so zavojot.- Delovite od teloto podolu od kompresivnata prevrska ne smeat dapomodrat ili da trnat;- Dokolku e potrebno se pricvrstuva u{te eden cvrst predmet vrz prviot;

- Sekoga{ napravi imobilizacija;

- Prodolì so neguvawe, postojana proverka na vitalnite funkcii i op{tatasostojba, organiziraj evakuacija.



Prva pomo{ na lice koe krvar i (2):


v) sopirawe na krvarewe so podvrzuvawe: samo vo slu~aj koga ne

moè da se spasi del od ekstremitetot (otkinat i/ili celosno zgme~en),silnoto krvarewe se zapira so jaka podvrska kolku e mo`no poblisku do

ranata so {iroko platno, kai{ ili specijalna naprava - Esmarhovapodvrska

- Napravi pravilna prevrska na ranata;- Otkinatiot del od teloto zavitkaj go vo ~isto platno i isprati go sopovredeniot vo medicinska ustanova;

- sekoga{ napravi imobilizacija;

- prodolì so neguvawe, postojana proverka na vitalnite funkcii i op{tatasostojba, organiziraj evakuacija.



Povredenio t ne se ostava sam se dodeka ne go prevzeme soodvetna

slu `ba. Pos tojano se neguva i se

pro veruvaat svesta, di{eweto i rabo tata na srceto i mu se dava

psiho lo{ka podd r{ka.



Prva pom o{ kaj {okova sosto jba na organizmot :

[okot e speci fi~na i te{ka sosto jba na organizmot . Vo {ok mnog u

vi taln i organi i tk iva ne dob ivaat do volno kis lorod i zapo~nuva

nivno o{tetuvawe koe moè da bide i smr tonosno .

[okot e dopoln i te lna te{ka sosto jba pr i : go lema zaguba na krv,

te{k i izgo ret in i , te{k i povredi , srcev ud ar, pr isu tna si lna bo lka,

strav, truewe so hem iska mater i ja, pr i seriozna alergisk a reakci ja,

pr i naru{ena rabota na vi talni te org ani , pr i termi~ki naru{u vawa,iscrp enos t, do lgotrajna glad i l i ̀ed.

Mnogu od merk i te za prva pom o{ i nega pomagaat da ne zapadne

pov redeniot v o {o k i zatoa t ie mora da se sprovedat

blagovremeno, prav i lno i c elosno.

Kog a e potrebno i dozvoleno po vredeniot s e neguv a i se evakui ra

vo legnata polo`ba na grb , so malku pod ignat i no ze (so cel po ve}e krv da doa|a vo glavata odnos no vo m ozokot) .



положба при шок



Prva pomo{ na l ice so otvorena rana :

ko r ist i za{t i tni rakavici ; 1 - napravi ster i lna prevrs ka na ranata;

2-doko lku ima si lno krvarewe prevzem i merki

is toto da go zapre{ (v id i go p rethodniot tekst i

slikite); 3 -ranata ne ja dopi raj, ne ja ~is ti, ne stavaj

nikakvi lekarstva, do ko lku im a zabien

predmet nemoj da go otst ranuva{ ;

4 -prodo lì so neguvawe, po sto jana proverka na vi talni te funkc i i i op {tata sos tojba, organiziraj

evakuaci ja.



преврски со завој



преврски созавој



преврски сотриаглеста

марама



-POVREDI

Podelba spor ed pri~ inata:

mehani~ki;

termi~ki;hemiski;od elektricitet;od ozra~uvawa (radioaktivni, visoko-frekventni); Podelba spored v idot n a povredata :

zatvoreni povredi: udrenici, kra{ i blast povredi;otvoreni rani: ise~enici, ubodni rani, raskinato nagme~eno tkivo, strelni rani,

griznatini, izgorenici i dr. Otvorena rana (na razni delovi od teloto)

-prva pomo{: sterilna prevrska, dopolnitelna prevrska, imobilizacija, nega, evakuacija.Specifi~nosti vo prvata pomo{:-koga se prevrzuva rana vo koja ima zabieno predmet istiot ne smee da se otstranuva,-otvorena rana na gradniot ko{: posle sterilnata gaza se lepi naokolu (za zdravata koàod tri strani) polietilenska folija),

-kaj skr{enica pri koja del od koskata ja probil koàta i kaj otvorena rana na stomak soizlezeni organi, istite ne se vra}aaт nazaд, tie se pokrivaat so sterilna gaza, seograni~uvaat so krug od platno i labavo se prevrzuvaat). Zatvorena pov reda (na razni d elovi od teloto ):

-prva pomo{: ladni oblozi, soodvetna polo`ba, borba protiv {okot, nega,



Izgorenici

- Lokalizacija: na koàta ili na sluznicite (o~i,di{ni pati{ta, hranoprovod i sl.)- Podelba spo red pr i~inata: termi~ki: suv vrel vozduh, vrela vodena parea, vreli te~nosti,vreli predmeti, otvoren ogan;

hemiski: bazi, kiselini drugi agresivni hemikalii;od elektricitet;od ozra~uvawa (radioaktivni, visoko-frekventni);

- Vid n a povredata- otvoreni rani;

Specifi~nosti vo prvata pomo{:- otstranuvawe na izvorot na toplina i ladewe so ~ista voda,sterilna prevrska, imobilizacija, soodvetna polo`ba, borba protiv{okot, nega,evakuacija.



Termi~ki povredi (viso ka temperatura, nisk a temperatura,

elektr ici tet)

- lokalni (nekoi delovi od teloto);

- op{ti (celiot organizam).

Izgorenici: o{tetuvawe na tkivata od razli~en stepen i obem so ili bez propratnikomplikacii ({ok i infekcii). Pomo{: gasnewe, ladewe, labava prevrska*, imobilizacija,neguvawe, evakuacija.

Son~anica (direkno vlijanie na son~evite zraci na glavata). Pomo{: zasolnuvawe vosenka, ladewe, bezbedna polo`ba, neguvawe, evakuacija.

Toploten udar (pregrejuvawe na teloto bez mo`nost za oddavawe toplina preku potewe).Pomo{: zasolnuvawe vo senka, ladewe, neguvawe, evakuacija.

Premrznatost: lokalna; op{ta. Pomo{: zasolnuvawe, vnimatelno zatopluvawe bez triewe,neguvawe, evakuacija.

Sne`no slepilo (kako posledica od odbelsok na UV zraci od snegot).



Povreda na koska

celosna skr{enica i zgme~ena koska;necelosna skr{enica (napuknata koska);

otvorena povreda;zatvorena povreda;

so komplikacii;

bez komplikacii. Pov reda na zglob (nabien zglob, {inat zglob, is~a{en

zglob):Prva pomo{ kaj povredeni koski i zglobovi:a) pravilno prifa}awe;

b) imobilizacija (so prira~ni i/ili so standardni sredstva, soprethodna prevrska dokolku ima otvorena rana);



Prva pom o{ na l ice so skr{enica na koska i l i povreda

na zglob : - dokolku ima otvorena rana ili krvarewe postapi kako {to e ve}eopi{ano;- se podgotvuva soodveten predmet ({ti~ki i sl.) i pove}etriaglesti marami i vo pogodna polo`ba se pricvrstuva

povredeniot del (naj~esto ekstremitet) taka{to da nemoàt da sedviàt zglobovite koi se podolu i pogore od povredata;- vnimavaj da ne pomodrat i trnat prstite podolu od povredata iimobilizacijata;- postapi specifi~no vo slu~aj na povreda na rbetot ili karlicata;

- prodolì so neguvawe, postojana proverka na vitalnite funkcii iop{tata sostojba, organiziraj evakuacija.



имобилизаци а на надлактица



имобилизација на лакт



имобилизација напотколеница



Povreda na rbeten s tolb il i karl ica:

Prva pomo{: po mo`nost voop{to da ne sepridviùva ili toa da go napravat pove}elu|e mnogu vnimatelno so pravilnopridrùvawe i so imobilizacija za cvrstapodloga. Se pridruùva i se neguva za celovreme na mnogu vnimatelna evakuacija.



имобилизација при повредана рбет



Hem isk i povredi

truewa so hemiski materii (otrovni te~nosti, otrovni gasovi,otrovni cvrsti materii):a) lokalno na koàta i na vidlivite sluznici;b) vnatre vo tkivata (injekcija, zmija, skorpija, pajak);v) preku organite za di{ewe ili organite za varewe.

Pomo{: postapka za otstranuvawe na natamo{noto deluvawe naotrovot. Od okoto sekoga{ hemikaliite se odmivaat so voda.Agresivni hemikalii (bazi i kiselini) ne se otstranuvaat odorganite za varewe. Odmivawe na koàta so voda. Sterilnalabava prevrska. Protivotrov samo dokolku sme sigurni.Neguvawe, borba protiv {ok, evakuacija.



MERKI I POSTAPKI ZA PRVA POMO[ I NEGUVAWE

pri povredi na delovi na teloto so posebentretman:

- glava;

- vrat;- rbeten stolb;- karlica;- graden ko{;

- stomak;- prigme~eni ekstremiteti;



MERKI I POSTAPKI ZA PRVA POMO[ I NEGUVAWE

pri srcev udar:

- pri~ini;

- prepoznavawe;- opasnost;- prva pomo{;

- neguvawe;- evakuacija.



Prva pom o{ i neguvawe na povredeno l ice po ukaùvaweto na itnite i osnovnite merki za prva pomo{, se

prodolùva so neguvawe na povredeniot:- se zapi{uvaat osnovni podatoci za slu~kata, povredeniot inegovata sostojba;- kontinuirano se proveruvaat vitalnite funkcii (svesta, di{eweto irabotata na srceto) i dokolku e potrebno se prezemaat soodvetnimerki;- se pomaga za regulirawe na telesnata temperatura;- se pomaga za namaluvawe na bolkata;- se dava psiholo{ka poddr{ka;- se pomaga okolu fiziolo{kite potrebi: glad, èd, potreba zamokrewe ili golema nu`da ili pri eventualno povra}awe;

- se koregira prevrskata, dokolku zapo~ne krvarewe istoto sezapira, se poprava imobilizacijata;- se postavuva vo {to podobra ili potrebna polo`ba;



Evakuaci ja (nega, izbo r na sredstvo i po lo`ba)

- izvlekuvawe na bezbedno mesto, trijaà za

itnosta na pomo{ta ili privremeno odloènapomo{;- podgotovka i trijaà za evakuacija:spored itnosta, vidot na voziloto,patot i medicinskata ustanova;

- iznesuvawe;- nosewe;- transportirawe (prvenstveno so sanitetskovozilo ili kolku e mo`no so popogodno vozilo);

- pridru`ba i neguvawe;- predavawe na stru~na slu`ba;- evidentirawe;- izve{taj.



P R V A P O M O [ P R I T R U E W E

TRUEWE SO IZDUVNI GASOVIJaglen monoksid (SO): gas bez boja, miris i vkus.

Se vrzuva za hemoglobinot.

Dejstvo: - vo mali koli~ini go namaluva vnimanieto, predizvikuva zamor i

glavobolka;- pri golemi koncentracii naglo se javuva glavobolka, vrtoglavica, {umvo u{ite i treperewe na vidot (nervni znaci). Potoa se javuva ma~nina ipovra}awe i zabrzana rabota na srceto. Muskulnata slabost muonevozmoùva na zatrueniot da go napu{ti zatrueniot prostor.Nastapuva bezsoznanie, so gr~evi po celoto telo.

- Vo te{ki slu~ai prestanuva di{eweto i rabotata na srceto.Zatrueniot ne e bled, tuku so zaàreno lice i o~i.



TRUEWE SO IZDUVNI GASOVI

Jaglen monoksid (SO) ..2..

Prva pomo{ - napravi bezbedni uslovi za akcija (izluftiraj, zemiza{titna maska i sl.).- iznesi go zatrueniot na ~ist vozduh (ili upotrebi

maska so kislorod).- ako e svesen stavi go zatrueniot vo polusednatapolo`ba I neguvaj go;- ako e vo bezsonanie zatrueniot stavi go vo strani~napolo`ba;

- pri prestanok na di{eweto I rabotata na srcetopo~nete so oìvuvawe vo bezbeden prostor.

Documents

Прирачник за прва помош