Κ Υ Ρ Ι Ο Α Ρ Θ Ρ Ο

ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Κυριακή 21 Φεβρουαρίου 2016 • Eτος 6ο • Aρ. φύλλου 385 Κυπριακή Πολιτική και Oικονομική Eφημερίδα www.kathimerini.com.cy | €2,00 (Βασική) €3,90 (Πλήρης)

ΤΗΣ ΚΥ ΡΙΑΚΗΣ

ΚΥΠ

Ε

ΤΕΥΧΟΣ 47 ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ 28 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Zωή, σελ. 12

Σε μία κλωστή Οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειομε επίκεντρο τη Συρία είναι καται-γιστικές. Ακόμη και την ώρα πουγράφονταν αυτές οι γραμμές, η ει-δησεογραφία κατακλυζόταν από απο-φάσεις τόσο στην Τουρκία όσο καιστη Ρωσία, μεταξύ άλλων χωρών,που κρίνουν το επόμενο βήμα. Η με-γάλη εικόνα θέτει δίχως άλλο τηνόλη κατάσταση σε πλαίσιο ισορρο-πίας σε μία κλωστή, υπό το βλέμματων ΗΠΑ και των αποφάσεων πουενδέχεται να παρθούν εκεί, συνεπείατων όσων γίνονται στη Συρία. Βαί-νουμε με γοργό βήμα προς μία νέακατεύθυνση που καλεί και εγκαλείτόσο τις λεγόμενες μεγάλες δυνάμειςτις έχουσες επιρροή όσο και τουςαρμόδιους διεθνείς και παγκόσμιουςοργανισμούς να επιδείξουν αυτή τηνώρα τη μέγιστη δυνατή ψυχραιμίακαι καθαρή σκέψη. Καθώς το δράματων αμάχων και των προσφύγων συ-νεχίζεται, δεν είναι ούτε αυτή αλλάούτε και καμία άλλη, η ώρα για ναγυρίσουμε και πάλι την πλάτη μαςστη μοίρα του απλού ανθρώπου.

Σε προχωρημένο στάδιο βρίσκονται οι σχε-διασμοί κάποιων τραπεζών σε σχέση με τιςπρώτες κινήσεις πώλησης πακέτων δανείων,μετά την ψήφιση από τη Βουλή της νομο-θεσίας και την έγκριση των κανονισμώνπου θα διέπουν τέτοιου είδους πράξεις. Ωςπρώτο αναγνωριστικό βήμα, οι τράπεζες

ετοιμάζουν πακέτα δανείων, τα οποία θαπεριλαμβάνουν τα λεγόμενα «τελειωμένα».Δηλαδή, χορηγήσεις που δόθηκαν πριν απόαρκετά χρόνια, για τις οποίες έχουν ήδηγίνει προβλέψεις και από τις οποίες η Τρά-πεζα γνωρίζει πως δεν θα έχει κάποιο επι-πρόσθετο όφελος. Οικονομική, Σελ. 3

ΓΡΑΦΟΥΝΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣΤο στρατηγικό αβαθές

ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΣΙΚΑΛΑΣΤα συμπαρομαρτούντα

ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥΤα εργαλεία και η διάθεση τωνδανειοληπτών

ΜΕΛΑΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥΚενά ενόψει ενός γ’ γύρουαδειοδότησης

ΕΛΕΝΗ ΞΕΝΟΥΖητείται υποψήφιος

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΠΑΡΗΣΝησίδες σε όλους τους δρόμους

ΤΑΣΟΣ ΤΡΥΦΩΝΟΣΤο κόστος της (μη) λύσης

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Μ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥΏρα για πράξεις

ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ Ενας διάλογος

ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣΗ αταξία ως πλαίσιο εξουσίας

Τεστάρουν την αγορά δανείωνΤα πρώτα πακέτα «τελειωμένων» βγαίνουν σύντομα στην αγορά

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟ ΕΝΘΕΤΟ «ΖΩΗ»

ΘΕΑΤΡΟ

«Η τάξη μας» στον ΘΟΚΣυζητήσαμε με τον σκηνοθέτη Γιάννη Κα-λαβριανό και τη μεταφράστρια Έρι Κύργιαγια το έργο του Πολωνού Ταντέους Σλομ-ποτζιάνεκ «Η τάξη μας» που ανεβάζει οΘΟΚ. Μία παράσταση εμβληματική, πουέρχεται να τονίσει ακραίες ανθρώπινεςσυμπεριφορές. ΘΕΑΤΡΟ

Νέα παράστασηστη ΛεβέντειοΠινακοθήκηΟ σκηνοθέτης και ηθοποιόςΑνδρέας Αραούζος μιλάει στην«Κ» για το έργο «Αόρατη Όψη».

ΚΡΙΤΙΚΗ Θέατρο, μουσική, βιβλίο, τηλεόραση, κινηματογράφος

Σ H M E PA

ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ

Το Νordic Noir κυριαρχείΗ σκανδιναβική αστυνομική λογοτεχνία αρι-στοτεχνικά περνάει στην τηλεόραση. Δανικές,κυρίως σειρές, γίνονται ολοένα και πιο δημοφι-λείς με γυναίκες ντετέκτιβ να κυριαρχούν.

Kαι η Μέρκελ ήθελε έξοδο της Ελλάδας

ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΙΛΛΗΚΑΣ

Συνασπισμός μετάτις βουλευτικές

Μετά τις βουλευτικέςεκλογές θα γίνουν εκνέου προσπάθειες δη-μιουργίας του μετώπουστον ενδιάμεσο χώρο,αναφέρει στην «Κ» ο

Γιώργος Λιλλήκας. Μιλά για το ψηφο-δέλτιο της Συμμαχίας Πολιτών καιτους «άφθαρτους» υποψηφίους, υπο-γραμμίζοντας πως θα δώσει ξανά νόη-μα στο ρήμα «δεσμεύομαι». Στο εθνι-κό, θεωρεί εκτός πραγματικότητας ταχρονοδιαγράμματα επίλυσης. Σελ. 8

EPA

Με την επιστροφή τηςτρόικας στην Αθήνα ναμην έχει ακόμη οριστείκαι ορατό τον κίνδυνομιας νέας εμπλοκής στηδιαπραγμάτευση, λόγωτης απόστασης που χωρί-ζει την κυβέρνηση απότους δανειστές, και πρω-τίστως από το ΔΝΤ, η «Κ»αποκαλύπτει ότι τον πε-ρασμένο Ιούλιο, ακόμηκαι η Αγκελα Μέρκελ συ-ζητούσε το ενδεχόμενοεξόδου της Ελλάδας απότην Ευρωζώνη. Σελ. 20

Νέα εποχή γιατο λιμάνι ΛεμεσούΑναλαμβάνουν οι ιδιώτες

Στους ιδιώτεςεπενδυτές που θα αναλάβουντο λιμάνι Λεμεσού κατέληξε η ΕπιτροπήΑξιολόγησης. Σύμφωνα με πηγές της «Κ»,πρόκειται για πέραν του ενός ιδιώτη, οιοποίοι θα αναλάβουν να διαχειριστούντο λιμάνι Λεμεσού για τα επόμενα 25 χρό-νια. Οι επίσημες ανακοινώσεις θα γίνουντην ερχόμενη εβδομάδα, μετά τη συνεδρίατου υπουργικού συμβουλίου. Σελ. 9

Εμπλοκή Γιούνκερστο Kυπριακό Μετά την υπεραισιοδοξία

Ενώ φαίνεται πως εγκαταλείπεται και στιςΒρυξέλλες η ρητορική περί της υπεραι-σιοδοξίας ως προς τη λύση του Kυπριακού,ανακοινώθηκε η απόφαση της ΕυρωπαϊκήςΕπιτροπής που μεταφέρει την ομάδα γιατην τ/κ κοινότητα κάτω από τη δομή τηςSRSS, που συντονίζει όλες τις προσπάθειεςτης Κομισιόν για την υποστήριξη επανέ-νωσης της Κύπρου. Σελ. 10

Προχωρημένες διαφαίνεται, σύμφωνα μετις πληροφορίες της «Κ», πως ήταν γιαάλλη μία φορά οι συζητήσεις και οι ζυμώσειςστον ενδιάμεσο χώρο με πρωταγωνιστέςτο ΔΗΚΟ, την ΕΔΕΚ και τη Συμμαχία Πο-λιτών ως προς την πλήρωση κοινού ψη-φοδελτίου για τις επικείμενες βουλευτικέςεκλογές. Ωστόσο, την υστάτη ένας πολιτικός

αρχηγός έκανε πίσω, μη συμφωνώνταςγια το ποιος θα ετίθεντο επικεφαλής, μεαποτέλεσμα η διαχρονική ιστορία συνέ-νωσης των πολιτικών κομμάτων του λε-γόμενου κέντρου, να επαναληφθεί για ακό-μη μία φορά. Με την ευκαιρία, γίνεται μίααναδρομή σε κύρια επεισόδια που συνέ-θεσαν κατά καιρούς το σκηνικό. Σελ. 7

Με το ένα πόδι εκτός ΕυρωπαϊκούΚόμματος βρίσκεται ο υπουργόςΓεωργίας Νίκος Κουγιάλης, καθώςόπως αναφέρουν έγκυρες πηγέςστην «Κ», είναι θέμα χρόνου ναυποβάλει την παραίτησή του απότο κόμμα. Αφορμή για την παραί-τηση θεωρείται σύμφωνα με πο-

λιτικούς κύκλους η απόφαση εκλο-γικής συνεργασίας του κόμματοςμε την Κίνηση Αλληλεγγύης τηςΕλένης Θεοχάρους. Η έξοδός τουθεωρείται για πολλούς αναμενό-μενη, καθώς εδώ και καιρό οι σχέ-σεις του με την ηγεσία του ΕΥΡΩΚΟβρίσκονται στο ψύχος. Σελ. 6

Η κουρδική προέλαση κατά μήκος των συ-νόρων της Συρίας με την Τουρκία αναζω-πυρώνει τους χειρότερους φόβους της Άγ-κυρας για τη δημιουργία συνεκτικής πε-ριοχής που θα περιλαμβάνει το αυτόνομοκουρδικό Ιράκ, μία αυτόνομη οντότηταΚούρδων της Συρίας και τους Κούρδουςστη νοτιοανατολική Τουρκία. Ο τρόποςανάμιξης της Άγκυραςστην κρίση τής έχεικοστίσει την εμπλοκήσε έναν ανελέητο πό-λεμο στο εσωτερικότης κατά των Κούρ-δων, την αποδυνάμω-σήτης στη διεθνή κοι-νότητα λόγω ισχυρώνενδείξεων για συνερ-γασία της με το Ισλα-μικό Κράτος, επιδείνωση των σχέσεών τηςμε όλες τις γειτονικές της χώρες, την κα-τάρρευση των σχέσεών της με τη Ρωσίακαι τη διακινδύνευση των σχέσεών της μετις ΗΠΑ. Σε ένα τέτοιο εκρηκτικό σκηνικό,με απρόβλεπτη μάλιστα κατάληξη και γιατην τουρκική ηγεσία, οι προοπτικές για θε-τική κατάληξη στο Κυπριακό αποδυναμώ-νονται επικίνδυνα. Σελ. 4

Ισορροπίες τρόμου σε Αν. Μεσόγειο Οι εξελίξεις στην περιοχή αποδυναμώνουν τις προοπτικές για μία θετική κατάληξη στο Κυπριακό

<<<<<<<

Πόσα καιπού είναι ταπλοία τωνξένων δυνά-μεων πέριξτης Κύπρου.

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ Δοκιμάζονται τα όρια ΗΠΑαπό την ΆγκυραΓια την Ουάσινγκτον, το YPG-εχ-θρός της Τουρκίας- αποτελεί τονπλέον αξιόμαχο σύμμαχο στονπόλεμο κατά του ISIL. Σελ. 5

ΤΟΥΡΚΟΙ ΑΝΑΛΥΤΕΣΕπιπτώσειςσε Κυπριακό και ΕλληνοτουρκικάΗ ρευστότητα στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας, εκτιμάται ότι θα επη-ρεάσει το Κυπριακό. Σελ. 5

ΕΡΑΤΩ ΜΑΡΚΟΥΛΛΗΑμφιβάλλω ανθα συνεργαστεί πια η ΆγκυραΗ Τουρκία στην παρούσα συγ-κυρία θα δει τα συνολικά τηςσυμφέροντα και όχι μόνο αυτάπου εμείς αναμένουμε. Σελ. 11

Πάγος πάνω από τον Eνδιάμεσο Πώς χάλασαν την υστάτη οι διεργασίες για κοινό ψηφοδέλτιο

Διαζύγιο ΕΥΡΩΚΟ-ΚουγιάληΑφορμή η συνεργασία του κόμματος με την κ. Θεοχάρους

Η μικρή Σέιμα φέρεται να έχασε το φως της από σφαίρα ακροβολιστή στα σύνορα Συρίας-Τουρκίας, στην πε-ριοχή του Χαλεπίου. Ποιο, στ’ αλήθεια, ον μπορεί να έβαλε στο στόχαστρο του όπλου του ένα μικρό κοριτσάκι;Το αδυσώπητο πρόσωπο του πολέμου σε όλη του την αγριότητα… Σελ. 24

Η αγριότητα που τυφλώνει

Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη την εφημερίδα

ψηφιακά στο ipad με μόνο €0,89

01- KATHI_21-2_KATHI NEW 19/02/16 23:38 Page 1

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η 2 1 Φ Ε Β Ρ Ο ΥΑ Ρ Ι Ο Υ 2 0 1 6

ΔΙΑΒΑΣΤΕ

Expertise Solutions Value

www.pwc.com.cy

A Π Ο Ψ Η / Tου ΑΝΤΩΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ

Το μέλλον του τραπε-ζικού τομέα στην Κύ-προ κι αν θα καταφέρεισε κάποιο στάδιο ναεξέλθει από το τέλματων μη εξυπηρετούμε-

νων δανείων θα καθοριστεί σε μεγάλοβαθμό εντός του 2016.

Δύο παράγοντες θα συμβάλουνπρος αυτήν την κατεύθυνση. Ο πρώ-τος αφορά στην εφαρμογή στη μέ-γιστη δυνατή κλίμακα όλων των ερ-γαλείων που έχουν ενώπιόν τους οιτράπεζες για τον συγκεκριμένο σκοπό.Αν και πολλά από τα εργαλεία έχασαναρκετή από την ορμή τους περνώνταςαπό τη Βουλή, εντούτοις εξακολου-θούν να είναι στη διάθεση των τρα-πεζών. Με την εφαρμογή τους, η Κύ-προς δεν πρόκειται να αποτελέσειτην εξαίρεση αλλά, αντίθετα, θα χρη-σιμοποιήσει τις τακτικές που χρησι-μοποιούν σε όλη την Ευρώπη εδώ

και χρόνια. Εκποιήσεις, πωλήσειςδανείων, πακετοποίηση δεν αποτε-λούν ανάθεμα αλλά τις λύσεις τουπροβλήματος. Και επειδή ο γραφώνόσο δεν βλέπει να μειώνεται το ποσότων δανείων με καθυστέρηση πέραντων 90 ημερών, δεν πείθεται ότι οιαναδιαρθρώσεις πετυχαίνουν, θεωρείβέβαιο πως οι τράπεζες θα πρέπει νακινηθούν αλλιώς.

Άλλωστε, προς αυτήν την κατεύ-θυνση πιέζουν ή θα πρέπει να πιέσουνκαι οι επενδυτές τους. Η ThirdPointστην Ελληνική είναι γνωστή για τηνεπιθετική της πολιτική και την πίεσηπου είθισται να ασκεί στις διευθύνσειςτων εταιρειών στις οποίες επενδύει.Στην Τράπεζα Κύπρου, τα 12-13 σενττης μετοχής μετά από ενάμιση χρόνοεπένδυσης δεν ικανοποιούν κανένα.Με την Τράπεζα να ετοιμάζεται γιατο Χρηματιστήριο του Λονδίνου τουςεπόμενους μήνες, ένα «καθάρισμα»

είναι απαραίτητο. Στον Συνεργατισμότο βάρος της κρατικής στήριξης θαπρέπει να είναι ακόμα μεγαλύτεροκαι όσο πλησιάζει το 2018 και η πώ-ληση μέρους του οργανισμού σε ιδιώ-τες τόσο πρέπει να ιδρώνουν και ναπροσπαθούν οι ιθύνοντες.

Ο δεύτερος παράγοντας αφοράστους ίδιους τους δανειολήπτες. Τοτελευταίο διάστημα καταγράφεταιμία τάση που θέλει αρκετούς από αυ-τούς να αντιλαμβάνονται τα δεδομέναπου έχουν δημιουργηθεί. Είναι χα-

ρακτηριστικό πως είναι πάρα πολλοίόσοι επισκέπτονται τις τράπεζες οι-κειοθελώς και προτείνουν να ανταλ-λάξουν περιουσιακά στοιχεία έναντιμείωσης του χρέους. Δεν είναι τυχαίοπου η Τράπεζα Κύπρου δημιούργησεεσωτερικά εξειδικευμένη εταιρείαδιαχείρισης περιουσιακών στοιχείωνκαι προσέλαβε και συμβούλους πουθα ασχολούνταν αποκλειστικά μεαυτό το κομμάτι προτείνοντας τρό-πους βέλτιστης εκμετάλλευσής τους.Αν και το προηγούμενο διάστημα οιτράπεζες δήλωναν πως δεν πρόκειταινα μετατραπούν σε εταιρείες ανά-πτυξης γης, οι εξελίξεις τους αναγ-κάζουν να βάλουν κι αυτού του είδουςλύσεις ανάμεσα στις επιλογές τους.Με τις λύσεις τύπου διορισμού δια-χειριστή να έχουν αποτύχει όπωςδείχνουν πρόσφατες περιπτώσειςμεγάλων ομίλων, την έκκληση-οδηγίααπό την κυβέρνηση να μη συμβάλουν

στην αύξηση της ανεργίας, η ανταλ-λαγή χρέους με περιουσιακά στοιχείακερδίζει συνεχώς έδαφος. Κάτι πουαναμένεται να αποτυπωθεί και σταπροσεχή αποτελέσματα των τραπε-ζών. Δεν είναι τυχαίο που κάποιοιλένε πως σύντομα οι τράπεζες θαπληρώνουν τα μεγαλύτερα ποσά ωςφόρο ακίνητης ιδιοκτησίας.

Το θετικό είναι πως οι δανειολήπτες,με τον ένα ή τον άλλο τρόπο έχουναρχίσει να αντιλαμβάνονται πως δενείναι ωφέλιμο ούτε για τους ίδιουςτα όποια έσοδά τους να δαπανούνταιγια σκοπούς εξυπηρέτησης του χρέ-ους τους, καθώς έτσι ούτε κεφάλαιοκίνησης τους απομένει ούτε νέο δα-νεισμό για τα επόμενά τους σχέδιαπρόκειται να λάβουν. Στην ουσίαμόνο έτσι θα μπορέσει να τονωθεί ηοικονομία, να έρθει μεγαλύτερη ανά-πτυξη, να δημιουργηθούν νέες θέσειςεργασίας και να μπορέσουν τα νοι-

κοκυριά να αποπληρώσουν τα δικάτους δάνεια που επίσης βρίσκονταισε πάρα πολύ υψηλά επίπεδα. Οιξένες επενδύσεις από μόνες τους δενκαλύπτουν το κενό που έχει δημι-ουργηθεί ούτε πρόκειται να αποτε-λέσουν πανάκεια. Περισσότερο θαείναι χρήσιμες αν στόχος τους είναινα αποφορτίσουν τις τράπεζες απόπροβληματικά δάνεια, περιουσιακάστοιχεία που απέκτησαν έναντι χρέ-ους και στοιχεία ενεργητικού μη βα-σικά. Κι ας μην αρέσει σε κάποιους.Αυτού του είδους οι επενδύσεις θαήταν περισσότερο χρήσιμες στην οι-κονομία σήμερα.

Το πραγματικό πρόβλημα της οι-κονομίας, όχι των τραπεζών, δεν είναιτα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, αλλάτο χρέος του ιδιωτικού τομέα πουπαρά τη μείωση βρίσκεται σε επίπεδα350% του ΑΕΠ ενώ ένα βιώσιμο πο-σοστό θα ήταν γύρω στο 130%.

Τα εργαλεία και η διάθεση των δανειοληπτών

Zητούν επιτάχυνση των διαδικασιών Στην άμεση αντιμετώπιση θεμάτωνόπως η έκδοση αδειών ανάπτυξης, τελι-κών εγκρίσεων και τίτλων, επικεντρώνε-ται ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Επιχειρη-ματιών Ανάπτυξης Γης και Οικοδομών.Απώτερος στόχος η παράδοση του τίτλουιδιοκτησίας, ταυτόχρονα με την παράδο-ση του πωλουμένου ακινήτου. Σελ. 12

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Γεμάτη πρακτορείαστοιχημάτων η ΚύπροςΤο πρώτο βήμα για εκσυγχρονισμό τουπλαισίου λειτουργίας της Εθνικής ΑρχήςΣτοιχημάτων, αλλά και του συγκεκριμένουτομέα της οικονομίας επιχειρεί να θέσει ηίδια η Αρχή, προκηρύσσοντας σχετικό δια-γωνισμό για εξεύρεση συμβούλων. Σελ. 5

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Εθελούσιο για 100-150άτομα στον ΣυνεργατισμόΤο δικό του σχέδιο εθελοντικής αφυπη-ρέτησης προσωπικού ετοιμάζει το επόμε-νο διάστημα ο Συνεργατισμός. Μέσα στοδεύτερο τρίμηνο του χρόνου ο Συνεργατι-σμός θέλει να μειώσει το προσωπικό τουκατά περίπου 100-150 άτομα. Σελ. 7

ΕΛΛΑΔΑ

Στόχος η μείωση NPLsκατά 50 δισ. στην 7ετίαΤη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δα-νείων κατά 50 δισ. ευρώ την επόμενη7ετία θα πρέπει να πετύχουν οι τράπεζες,προκειμένου να επανέλθουν σε συνθήκεςκανονικότητας. Για το θέμα θα πραγματο-ποιηθεί συνάντηση τη Δευτέρα στην Τρά-πεζα της Ελλάδος, μεταξύ του διοικητήΓιάννη Στουρνάρα και του προεδρείου τηςΕλληνικής Ένωσης Τραπεζών. Σελ. 9

2,48%

Dow JonesΜεταβολές εβδομάδας

X.A.-1,51% 3,85%

Nasdaq

-0,34%

Nikkei

1,60%

Dax

2,16%

FTSE 100

0,30%

Πετρέλαιο

-0,27%

€ /$ΔΙΕΘΝΗ

Ο φαύλος κύκλοςτου δανεισμούαπειλεί τηνκινεζικήοικονομία. Σελ. 10

X.A.K.-0,21%

Σε προχωρημένο στάδιο βρίσκον-ται οι σχεδιασμοί κάποιων τρα-πεζών σε σχέση με τις πρώτεςκινήσεις πώλησης πακέτων δα-νείων, μετά την ψήφιση από τηΒουλή της σχετικής νομοθεσίαςκαι την έγκριση των κανονισμώνπου θα διέπουν τέτοιου είδους

πράξεις. Αν και εκκρεμεί τροπο-ποίηση της νομοθεσίας μετά απόπαρατηρήσεις της τρόικας, εν-τούτοις δεν πρόκειται για κάποιασημαντική αλλαγή που θα αλλάξειάρδην τα δεδομένα.

Ως πρώτο αναγνωριστικό βήμα,οι τράπεζες ετοιμάζουν πακέτα

δανείων, τα οποία θα περιλαμ-βάνουν τα λεγόμενα «τελειωμένα»δάνεια. Δηλαδή, χορηγήσεις πουδόθηκαν πριν από αρκετά χρόνια,για τις οποίες έχουν ήδη γίνειπροβλέψεις και από τις οποίες ηΤράπεζα γνωρίζει πως δεν θα έχεικάποιο επιπρόσθετο όφελος. Για

παράδειγμα, στους ισολογισμούςκάποιων τραπεζών υπάρχουνακόμα τα λεγόμενα «μετοχοδά-νεια» που δόθηκαν επί εποχήςχρηματιστηρίου. Επίσης, δάνειασυνδεδεμένα με κάρτες εντάσ-σονται σ’ αυτήν την κατηγορία.Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι τρά-

πεζες ποντάρουν ότι οι εγγυητέςαυτών των δανείων όπως και κά-ποιες περιπτώσεις με εμπράγμα-τες εξασφαλίσεις θα αποτελέσουνικανοποιητικό δέλεαρ για να προ-σελκύσουν εταιρείες από το εξω-τερικό που ειδικεύονται σε τέ-τοιου είδους πράξεις. Σελ. 3

<<<<<<<

Για τις τράπεζες το πρό-βλημα είναι τα μη εξυ-πηρετούμενα, για τηνοικονομία το θεόρατοιδιωτικό χρέος.

Πωλητήριο στο Hilton Αθηνών Αντίκτυπος 8%στο δημόσιοχρέος χωρίςιδιωτικοποιήσειςΧωρίς να λαμβάνει υπόψη ένα επι-πρόσθετο ποσό που αναλογεί σε11% του ΑΕΠ ετοίμασε το ΓραφείοΔιαχείρισης Δημοσίου Χρέους τημεσοπρόθεσμη στρατηγική του γιατην περίοδο 2016-2020. Δεν λή-φθηκαν υπόψη τα έσοδα από ιδιω-τικοποιήσεις που θα αντιστοιχού-σαν σε 8%, ούτε η μείωση περίπου3% από την ανταλλαγή χρέους προςτην Κ.Τ. με ακίνητα. Σελ. 4

Την έναρξη της διαδικασίας για την πώληση της εταιρείας Iονική Ξενοδοχεία και Επιχειρήσεις, ιδιοκτήτριας και διαχειρίστριας εταιρείας τουξενοδοχείου ανακοίνωσε την περασμένη βδομάδα η Alpha Bank, η οποία ελέγχει το 97,3% της εταιρείας. Η Τράπεζα διαπίστωσε καταρχήνενδιαφέρον για τη μονάδα από επενδυτικά σχήματα όπως διεθνείς ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, εταιρείες εκμετάλλευσης ακινήτων,διαχειριστές ιδιωτικών κεφαλαίων και ιδιώτες επιχειρηματίες. Σε πρώτη φάση, οι επενδυτές καλούνται έως τις 11 Μαρτίου να εκδηλώσουν τοενδιαφέρον τους. Στη συνέχεια, η Alpha Bank θα επιλέξει, βάσει των προσφορών, τους επενδυτές που θα προχωρήσουν στο επόμενο στάδιοτης διαδικασίας.

Κερδίζουν έδαφοςοι ΑνανεώσιμεςΠηγές ΕνέργειαςH Κύπρος έχει πετύχει αξιοσημείωτηπρόοδο στην παραγωγή Ανανεώ-σιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) κατάτη διάρκεια των τελευταίων ετών,αυξάνοντας την παραγωγή τωνΑΠΕ κατά 143,6%. Οι κύριοι παρά-γοντες που συνέβαλαν είναι τα αι-ολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα.Μέχρι το 2020, η Κύπρος στοχεύεινα αυξήσει τη χρήση της ενέργειαςαπό ΑΠΕ από 6% σε 13%. Σελ.6

Τεστάρουν την αγορά δανείωνΤα πρώτα πακέτα «τελειωμένων» δανείων αναμένεται να βγουν στην αγορά με τεράστια έκπτωση

01-OIKONOMIA NEW_Master_cy 19/02/16 21:35 Page 1

ΖΩΗΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ • ΕΠΙΣΤΗΜΗ • ΤHΛΕΟΡΑΣΗ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η 2 1 Φ Ε Β Ρ Ο ΥΑ Ρ Ι Ο Υ 2 0 1 6

ΒΙΒΛΙΟΆνθρωπος: ο πρώτοςφιλόσοφοςΤο Προπατορικό Αμάρτημα, κεφαλαι-ώδες αφήγημα για τονωάνθρωπο... Η «Κ»προδημοσιεύει απόσπασμα από το βιβλίοτου Αυστραλού Πίτερ Χάρισον «Η πτώσηκαι η ανάδυση της Επιστήμης». Σελ. 5

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΟι τελευταίοι ΣαμουράιεπιστρέφουνΣτην Έκθεση «Last Samurai -Tokuga-wa Shogun Missions Overseas (Οιαποστολές του Shogun Tokugawa στηΔύση)» φαίνεται η Ιαπωνία που αλλά-ζει και εκσυγχρονίζεται. Σελ. 3

ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΡΑΟΥΖΟΣ

Η συνεργασία τουμε τη Λεβέντειο

με την «Αόρατη όψη»Σελ. 4

ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ

Το αστυνομικό θρίλερNordic Noir κατακτά

και την Ελλάδα.Σελ. 8

Συνέντευξη στονΑΠΟΣΤΟΛΟ ΚΟΥΡΟΥΠΑΚΗ

Μιλήσαμε με τον σκηνοθέτη Γιάν-νη Καλαβριανό και τη μεταφρά-στρια Έρι Κύργια για το έργοτου που ανεβαίνει στον ΘΟΚ «Ητάξη μας», του Ταντέους Σλομ-ποτζιάνεκ. Μία παράσταση πουέχει θέμα τη σφαγή όλων τωνΕβραίων της πόλης Γιεντβάμπνεαπό τους συντοπίτες τους καθο-λικούς Πολωνούς. Μία ιστορίαπου αναβιώνει κατά κάποιο τρόπομνήμες σκληρές και προσπαθείνα αποκαταστήσει την αλήθεια. –Ανεβάζετε μία παράσταση πουδίχασε και ίσως διχάζει και σή-μερα, πώς το αντιμετωπίζετεεσείς το έργο;

–Ο συγγραφέας φτιάχνει τονκόσμο μιας τάξης και βάζει στοστόμα 10 συμμαθητών τις μαρ-τυρίες που συγκεντρώθηκαν απότους ερευνητές. Στην παράστασηακολουθούμε τη θέση του Σλομ-ποτζιάνεκ και βλέπουμε πως ταγεγονότα, ακόμη και αν παροδικάπαραποιηθούν, θα έρθει η στιγμήπου θα φωτιστούν πεντακάθαρααπό την αλήθεια.–Ένα έργο που μιλάει για εγκλή-ματα, έχει αντιπαραβολές με τηνΚύπρο; Μπορούν να γίνουν πα-ραλληλισμοί;

– Όπου υπάρχουν ακραίες συν-θήκες ζωής και θανάτου, με την

επιβίωση να γίνεται το πρωτεύοναντανακλαστικό, δεν μπορεί πα-ρά να υπάρχουν και ακρότητες.Ο κυνηγός και ο κυνηγημένοςδεν ακολουθούν την τρέχουσαηθική της ήρεμης καθημερινό-τητας. Μακάρι να γίνουν παραλ-ληλισμοί, γιατί μόνο με την πλήρηαποκάλυψη της αλήθειας μπορείο άνθρωπος να συμφιλιωθεί μετο παρελθόν του και να συνεχίσεινα ζει ήρεμος. –Αποτυπώνετε σκηνοθετικά τοέγκλημα και την αγριότητα;

– Στην παράσταση δεν απει-κονίζουμε το έγκλημα επί σκη-νής, αλλά οργανώνουμε τον κό-σμο μέσα στον οποίο αυτό συν-τελέστηκε, στοχεύοντας σε αν-τίστοιχες συναισθηματικές αν-τιδράσεις, εστιάζοντας σε επι-μέρους γεγονότα, ήχους ή αντι-κείμενα. Μπορεί να είναι πολύπιο σοκαριστικό να συναντηθείςμε το ρούχο ενός χαμένου προ-σώπου, παρά με την ανάμνησητης στιγμής της απώλειάς του.Ο Ελύτης γράφει στο «Μονό-γραμμα», «πενθώ το ρούχο πουάγγιξα και μου ήρθε ο κόσμος».Έτσι είναι δομημένη η παρά-σταση.–Εμπνέεστε από αφηγήσεις, απόντοκουμέντα από αληθινές ιστο-ρίες, θέλει πολύ διάβασμα κάτιτέτοιο, έτσι δεν είναι;

–Η προετοιμασία μιας παρά-στασης είναι πολύμηνη και κο-πιώδης, ειδικά όταν βασίζεταισε ιστορικά γεγονότα ή αληθινάπεριστατικά. Δεν είμαι ιστορικός,οπότε με κάθε νέα παραγωγή θαπρέπει να μελετήσω πολύ γιατην εποχή, το πλαίσιο και τιςσυνθήκες μέσα στις οποίες δια-δραματίστηκαν όλα. Η αφήγησημιας πραγματικής ιστορίας απαι-τεί πολύ περισσότερη προσοχήαπό ό,τι ένα έργο προϊόν μυθο-πλασίας.–Είναι οι θεατρικές σας παρα-στάσεις ένα βήμα μετά ή πριναπό το ντοκιμαντέρ;

–Οι παραστάσεις που βασίζον-ται σε αληθινά περιστατικά, σεαφηγήσεις ή μελέτη τους, άπτον-ται του θεάτρου της τεκμηρίω-σης, αλλά δεν είναι καθαρόαιμαντοκιμαντέρ, αφού έχει προκύψειη δημιουργία ενός θεατρικού κει-μένου. Δεν με αφορά η «ντοκι-μαντερίστικη» απόδοση των γε-γονότων, αλλά η μέσω του θεα-τρικού λόγου αναδημιουργίατους.–Τι μένει στην ψυχή σας με έργαόπως την «τάξη»;

–Το ίχνος κάθε παράστασηςμέσα μας, είτε είμαστε θεατέςείτε δημιουργοί, ποικίλλει. Συ-νήθως κερδίζουμε πολύ περισ-σότερα πράγματα από ό,τι αντι-λαμβανόμαστε. Οι ιστορικές γνώ-σεις της εποχής, η βαθύτερη κα-τανόηση των ανθρώπων και τωναδυναμιών τους και στη συγκε-κριμένη περίπτωση η ευτυχήςσυνάντηση με τους πραγματικάζεστούς και ταλαντούχους συν-τελεστές του θιάσου του ΘΟΚείναι αυτά που με μία πρώτη σκέ-ψη μπορώ να διακρίνω. Ελπίζωτο κοινό της Κύπρου να αγκα-λιάσει την «τάξη μας» και να ξα-νασυναντηθούμε σύντομα.

Η εξιλέωση της ψυχής στο θέατροΜόνο με την πλήρη αποκάλυψη της αλήθειας μπορεί ο άνθρωπος να συμφιλιωθεί με το παρελθόν του και να να ζει ήρεμος

“«Στην παράσταση δεν απει-κονίζουμε το έγκλημα επίσκηνής, αλλά οργανώνουμετον κόσμο μέσα στον οποίοαυτό συντελέστηκε, στο-χεύοντας σε αντίστοιχες συ-ναισθηματικές αντιδράσεις».

–Μεταφράσατε από το πρωτότυπο κείμε-νο;

–Ο Βιτγκενστάιν έχει πει πως «τα όριατης γλώσσας μας είναι τα όρια του κόσμουμας». Πιστεύω απόλυτα σ’ αυτή τη ρήση,συνεπώς η πρόσβαση στο πρωτότυπο είναιπάντα για μένα απαραίτητη προϋπόθεση.Βρίσκεσαι πιο κοντά στον συγγραφέα, πα-ρακολουθείς καλύτερα τη σκέψη του καιτον κόσμο του, τον κόσμο που πλάθει. –Ποιες είναι οι δυσκολίες στη μετάφρασηενός τέτοιου έργου;

– Η «τάξη μας» είναι πράγματι ένα έργογεμάτο προκλήσεις. Πρώτα απ’ όλα, ακο-λουθεί την εξέλιξη μιας παρέας από τα πρώι-μα εφηβικά τους χρόνια μέχρι τα βαθιάτους γεράματα. Η γλώσσα τους, άρα, αλλάζει,όσο οι χαρακτήρες εμπλουτίζονται με πείραζωής. Έπειτα, έπρεπε να διαβάσω πολύ γιατην ιστορία και την κουλτούρα της Πολω-νίας. Υπάρχουν, επίσης, πολλές φράσειςαπό άλλες γλώσσες που χρησιμοποιούνταιμέσα στο κείμενο, από τα εβραϊκά, τα γίντις,τα γερμανικά, τα αγγλικά, τα ρωσικά. –Χρειάζεται κάποιο ιδιαίτερο λεκτικό γιανα περιγραφούν τέτοιου είδους αγριότητεςκαι λόγια μίσους;

–Εργάζομαι πολύ στενά πάνω στο πρω-τότυπο έργο, δεν κάνω αποδόσεις, κάνωακριβείς μεταφράσεις και η μεγαλύτερηπρόκληση κάθε φορά που αναλαμβάνω έναέργο είναι να βρω τις αναλογίες της πρω-τότυπης γλώσσας προς την ελληνική. Κατάσυνέπεια, ακολούθησα το «λεκτικό» τουκειμένου, τις λέξεις που χρησιμοποιούν οιίδιοι οι χαρακτήρες του έργου. Δεν προ-σπάθησα ούτε να «σκληρύνω» ούτε να «αμ-βλύνω» λέξεις που περιγράφουν αγριότητες.Το δύσκολο ήταν να ακολουθήσω την ψυ-χολογία των ηρώων και τη διάνοιά τους,την εσωτερική διαδρομή ανθρώπων πουμετατρέπονται από θύματα σε θύτες καιαντίστροφα, ανάλογα με την ιστορική στιγμήπου διένυε η χώρα τους. Αυτό κοστίζει στηδιάθεση του μεταφραστή.

–Πώς συνεργάζεται ο μεταφραστής με τονσκηνοθέτη και τους άλλους εμπλεκομένους;Αν συνεργάζεται, βέβαια.

–Λόγω της ιδιότητάς μου ως θεατρολόγου,συνεργάζομαι πολύ στενά με τους σκηνο-θέτες, αλλά και όποιον άλλον συντελεστήεπιθυμεί να αποσαφηνίσει κάτι σε σχέσημε το έργο. Πάντα προκύπτουν ερωτήματακαι ο μεταφραστής πρέπει να είναι έτοιμοςείτε να εξηγήσει με στιβαρά επιχειρήματατην επιλογή του και να πείσει είτε να αλλάξειλέξεις ή ολόκληρες προτάσεις προς όφελοςτης παράστασης. Με τον Γιάννη Καλαβριανόσυνεργαστήκαμε πολλές ώρες αφότου πα-ρέλαβε τη μετάφραση, διότι είναι ένας καλ-λιτέχνης που του αρέσει να εντρυφά σταπράγματα και να μην τα αφήνει στην τύχητους. –Ακουμπώντας τέτοια κείμενα τι μένει στηνψυχή σας;

–Πολύ ενδιαφέρουσα ερώτηση. Το να

πας χέρι-χέρι με ήρωες τέτοιων έργων είναιαρκετά επώδυνο. Πρέπει, οφείλεις να τουςκατανοήσεις, να τους αγαπήσεις, ανεξάρτητααπό τις πράξεις τους ή τις σκέψεις τους,ώστε να μην τους «αδικήσεις» στη μετά-φρασή σου.–Μιλήστε μου για τη δουλειά του μεταφρα-στή.

–Η σκοπιά μου είναι μιας θεατρολόγουπου μεταφράζει. Είναι μία δουλειά που μεγοητεύει, μου ταιριάζει, γιατί είμαι μοναχικόςάνθρωπος και αγαπώ πολύ τη μελέτη. Επίσης,αγαπώ πολύ το ρίσκο. Διότι η μεταφορά ενόςέργου από μία γλώσσα σε μία άλλη γλώσσαείναι μεγάλη ευθύνη, εμπεριέχει πολύ ρίσκο.Τα βασικά μου ζητούμενα σε κάθε μετάφρασηείναι αφενός ο ρυθμός και αφετέρου η σα-φήνεια της γλώσσας του κειμένου που πα-ραδίδω. Η γλώσσα, όχι τα νοήματα, είναιαυτό που πρέπει να έχει σαφήνεια. Τα νοήματατότε προκύπτουν απρόσκοπτα.

Η δύσκολη μετάφραση ενός τέτοιου έργου

Η μεταφράστρια του έργου Έρι Κύργια ακολούθησε το «λεκτικό» του κειμένου, τις λέξεις πουχρησιμοποιούν οι ίδιοι οι χαρακτήρες του έργου. Ούτε «σκλήρυνε» ούτε «άμβλυνε» λέξεις πουπεριγράφουν αγριότητες.

«Η αφήγηση μιας πραγματικής ιστορίας απαιτεί πολύ περισσότερη προσοχή από ό,τι ένα έργο προϊόν μυθοπλασίας» λέει στην «Κ» ο σκηνοθέτηςΓιάννης Καλαβριανός.

info«Η τάξη μας», του Ταντέους Σλομποτζιά-νεκ, από τον ΘΟΚ. Παραστάσεις από Παρα-σκευή, 26 Φεβρουαρίου έως 23 Απριλίου,σε όλες τις πόλεις. Συντελεστές, Δια-σκευή/Σκηνοθεσία: Γιάννης Καλαβριανός,μετάφραση: Έρι Κύργια. Ερμηνεύουν οιΓιώργος Αναγιωτός, Δέσποινα Γιαννοπού-λου, Αντρέας Κούτσουμπας, ΠαναγιώτηςΛάρκου, Μάριος Μεττής, Κώστας Συλβέ-στρος, Τζωρτζίνα Τάτση, Ανδρέας Τσέλε-πος, Χάρης Χαραλάμπους, Έλενα Χαραλαμ-πούδη.*Δεν επιτρέπεται η είσοδος σε άτομα κάτωτων 15 ετών.

01-TEXNES NEW_Master_cy 19/02/16 14:53 Page 1