Κ Υ Ρ Ι Ο Α Ρ Θ Ρ Ο

ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Κυριακή 8 Ιανουαρίου 2017 • Eτος 9ο • Aρ. φύλλου 432 Κυπριακή Πολιτική και Oικονομική Eφημερίδα www.kathimerini.com.cy | €2,00 (Βασική) €3,90 (Πλήρης)

ΤΗΣ ΚΥ ΡΙΑΚΗΣ

Με οδηγότη λογική

Ζητούμενο μέσα σε ένα διαρκώς με-ταβαλλόμενο πολιτικοκοινωνικό πε-ριβάλλον είναι η επικυριαρχία τηςλογικής. Το περιβάλλον αυτό, ίδιοντης Αν. Μεσογείου, και μέσα σε αυτόμε όλα του τα παρελκόμενα, θα λη-φθούν αποφάσεις για την Κύπροστη Γενεύη. Εκεί, πέραν του αν οιαποφάσεις είναι καλές ή κακές γιατη χώρα, ζητούμενο είναι η λογική.Ακόμη και τυχόν αποτυχία των συ-νομιλιών, είναι απόφαση που θαπρέπει ν’ αναλυθεί με λογικούς όρουςκαι επιχειρήματα, όπως φυσικά καιτα όποια αποτελέσματα παρουσια-στούν ως θετικά. Αν μη τι άλλο, όπωςδείχνει και η δημοσκόπησή μας σή-μερα, είναι διάχυτη η ανησυχία τουκόσμου και της κοινωνίας. Αν υπήρχελοιπόν για το Κυπριακό μια ώραστην οποία η λογική θα έπρεπε ναέχει τον πρώτο και τον τελευταίολόγο, αυτή είναι τώρα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟ ΕΝΘΕΤΟ «ΖΩΗ»

ΚΡΙΤΙΚΗ Θέατρο, μουσική, βιβλίο, τηλεόραση, κινηματογράφος

Ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑθα περιστοιχίζεται απόομάδα δισεκατομμυριού-χων, τα συμφέροντα τωνοποίων συγκρούονται ήδημε τα υπουργικά χαρτοφυ-λάκια που σύντομα θα ανα-λάβουν. Ο Τραμπ δεν έχεικάνει το παραμικρό για νααντιμετωπίσει την πρωτο-φανή σύγκρουση συμφε-ρόντων μεταξύ των επιχει-ρήσεών του και του προ-εδρικού θώκου. Σελ. 22

Οι ΗΠΑ κινδυνεύουν να γίνουν... Τραμπιστάν

Σ H M E PA Ν.Δ.: Ενας χρόνοςμε Κυρ. ΜητσοτάκηΟι σταθμοί και οι αλλαγές

Οι σημαντικότερες στιγμές, οι αλλαγέςστη Ν.Δ. και η εξυγίανση των οικονομι-κών, το πρόγραμμα και η ανανέωση τωνστελεχών, τα άγνωστα στιγμιότυπα τηςθητείας του Κυριάκου Μητσοτάκη, ηαντιπαράθεση με τον Αλέξη Τσίπρα στηΒουλή, η ανατροπή και το δημοσκοπικόπροβάδισμα έναντι του ΣΥΡΙΖΑ. Σελ. 19

Το ρεύμα «καίει»τον καταναλωτήΑυξάνεται συνεχώς η τιμή του

Αύξηση 9% σημείωσε η τιμή του ηλε-κτρικού ρεύματος από τον περασμένοΙούλιο. Στο ποσοστό αυτό θα προστεθείκαι ένα άλλο 2,2% που, όπως εκτιμάται,θα φανεί στους επόμενους λογαριασμούς.Οι εκτιμήσεις για το 2017 σε σχέση μετην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος είναιαπαισιόδοξες. Οικονομική, σελ. 4

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Η εντυπωσιακήTate Modern Οι αρχιτέκτονες Herzog & deMeuron ανέλαβαν τον σχεδια-σμό της προσθήκης στο κτίριοπου τους καθιέρωσε πριν απόδεκαέξι χρόνια.

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

Aδράνεια και δημιουργίαΗ Κύπρια εικαστικός Μάριον Πασχάλη εκ-θέτει είκοσι έργα της με κλωστές και λα-δομπογιά στην γκαλερί Greskewitz KleinitzGalerie στο Αμβούργο, εμπνευσμένη απότην Παναγία της Μπρέρα.

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Η Τζάκι ούτε Ωνάση ούτε ΚένεντιΗ βασίλισσα του Λευκού Οίκου έγινε κινηματο-γραφική ηρωίδα στο «Jackie», την πρώτη αμερι-κανική ταινία του σκηνοθέτη Πάμπλο Λαρέν. ΗΝάταλι Πόρτμαν μεταμορφώθηκε για να την εν-σαρκώσει και ελπίζει να κερδίσει Χρυσή Σφαίραστην 74η απονομή των βραβείων.

ΚΟΜΜΑΤΑ

Με στρατηγικήστη Γενεύη οι αρχηγοίΣτο κρίσιμο ραντεβού με την ιστορίαη πολιτική ηγεσία δηλώνει παρούσα.Μετά από ένα μήνα συζητήσεων καιαντιπαραθέσεων, ζήτημα τίθεται γιατο πώς θα χειριστεί το κάθε κόμμα ταόσα θα διαμείβονται στο τραπέζι τωνδιαπραγματεύσεων. Σελ. 10

ΤΟΥΡΚΙΑ

Mήνυμα στην Αθήναενόψει συνομιλιών Η Τουρκία, σύμφωνα με πηγές, δενέχει πρόθεση να συμπεριλάβει ζητή-ματα Αιγαίου στις ευρισκόμενες ενεξελίξει συνομιλίες για το Κυπριακό,καθώς υπάρχει απόλυτη αναντιστοι-χία των δύο ζητημάτων. Σελ. 8

ΠΑΦΟΥ ΚΑΙ ΜΟΡΦΟΥ ΣΤΗΝ «Κ»

Η Γενεύη δεν είναιτο τέλος του ΚυπριακούΕν αναμονή της διάσκεψης της Γε-νεύης και στον απόηχο της ενημέρω-σης της Ιεράς Συνόδου από τον Πρό-εδρο δυο ιεράρχες καταθέτουν τιςαπόψεις τους για τις προσπάθειεςλύσης του Κυπριακού. Σελ. 11

Θα αποδοθεί τελικά δικαιοσύνηΑισιόδοξη η Δήμητρα Καλογήρου για το σκάνδαλο της οικονομίας

Η έλλειψη εμπειρογνωμοσύνης είναι απότους βασικότερους λόγους που καθυστερούντην προώθηση των ποινικών υποθέσεωνπου αφορούν την κατάρρευση της οικονομίας.Η Πρόεδρος της Επιτροπής ΚεφαλαιαγοράςΔήμητρα Καλογήρου εκφράζει αισιοδοξίαότι τελικά θα αποδοθεί δικαιοσύνη. Παρα-

δέχεται ότι οι ποινικές υποθέσεις έχουν με-γάλο βαθμό δυσκολίας. Από τις τέσσεριςποινικές υποθέσεις που βρίσκονται ενώπιοντης δικαιοσύνης, οι τρεις ξεκίνησαν από πο-ρίσματα της ΕΚΚ, όπως και μια πέμπτη πουαφορά την Τράπεζα Κύπρου που θα προ-ωθηθεί για εκδίκαση. Οικονομική, σελ. 5

Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη την εφημερίδα

ψηφιακά στο ipad με μόνο €0,89

Κόκκινη γραμμή οι εγγυήσεις για τους πολίτες Δημοσκόπηση «Κ» : Ενας στους δύο Κύπριους προκρίνει άλλη διευθέτηση σε περίπτωση ναυαγίου των συνομιλιών της ΓενεύηςΑπαισιόδοξοι ως προς το αποτέλεσμα πουαναμένεται να επιφέρουν οι διαπραγμα-τεύσεις για το Κυπριακό στη Γενεύη, εμ-φανίζονται οι πολίτες στη δημοσκόπησητης «Κ». Μόλις 24 ώρες πριν από την έναρξητων συνομιλιών στο Παλάτι των Εθνών,μόνο 12% του δείγματος των ερωτηθέντων

δηλώνει αισιόδοξο ενώ, όπως καταδει-κνύεται, καθοριστικό ρόλο έχουν οι δη-λώσεις καχυποψίας όπως καταγράφονταιδιά στόματος αξιωματούχων της τουρκικήςπλευράς που πυροδοτούν μια κάθετα αρ-νητική προσέγγιση. Οι πολίτες τοποθε-τούνται ξεκάθαρα ως προς το ποιο από

τα κεφάλαια του Κυπριακού είναι το πρω-τεύον γι΄ αυτούς, δίνοντας έτσι και τοστίγμα που θα πρέπει ν’ ακολουθήσει οΠρόεδρος της Δημοκρατίας, ενώ αποκα-λυπτική είναι και η στάση εκείνων τωνψηφοφόρων που στο δημοψήφισμα του2004 είχαν ψηφίσει «Ναι». Τη δική τους

βαρύτητα φέρουν τα κεφάλαια του εδα-φικού και της εκ περιτροπής Προεδρίας,ενώ ενδεικτική και της κόπωσης που άφησετο πέρασμα του χρόνου είναι και η κατα-νομή των προτεραιοτήτων, με την επι-στροφή των προσφύγων να μην είναιπλέον η πρώτη εξ αυτών. Σελ. 4

Τα χτυπήματα σε όλες τις μεγάλες πόλεις της χώρας είναι επαναλαμβανόμενα. Θύματα αθώοι πολίτες που ανήμποροι διαπιστώνουν πως ο τρό-μος ήρθε για να μείνει στη χώρα. Την ίδια ώρα, ο Ερντογάν δεν χάνει την ευκαιρία. Προχωρά σε παράδοξες συμμαχίες που θα του προσδώσουνμέσω της αλλαγής του πολιτειακού συστήματος περισσότερες εξουσίες, συνεχίζει την κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και έχει το βλέμμα εκτόςπρος αναζήτηση εχθρών και φίλων. Σελ. 7

Η Γενεύη ως μια ανοιχτή διαδικασίαΩς ρεαλιστικός στόχος τίθεται η κατα-γραφή επαρκούς προόδου και περαιτέρωσυγκλίσεων, ώστε η συνάντηση να μηνσηματοδοτήσει την κατάρρευση της προ-σπάθειας, αλλά την αφετηρία μιας ανοι-κτής (open ended) διαδικασίας. Σελ. 6

Με την ασφάλειαυπό μάληςο Αναστασιάδης Τι λένε στην «Κ» διπλωματικές πηγές θέ-λοντας να σκιαγραφήσουν τη στρατηγικήτης ε/κ πλευράς, πριν από την έναρξητων συνομιλιών στην Ελβετία και ποιαθεωρείται η κατάταξη σημαντικότηταςστα υπό συζήτηση κεφάλαια. Σελ. 3

<<<<<<<<<

Πρώτο ζητούμενο η ασφάλεια. Εδαφικό και εκ περιτροπής

Προεδρία, τα βασικά θέματα.

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ Σελ. 6

Αβέρωφ Νεοφύτου: Ενώπιοιενωπίοις με την Τουρκία

Άντρος Κυπριανού: Να μεγιστοποι-ήσουμε τις προοπτικές

Νικόλας Παπαδόπουλος: Ο Αναστασιά-δης εγκλώβισε Ε/K και Ελλάδα

Έκανε φωλιά ο τρόμος στην Τουρκία

01- KATHI_8-1_KATHI NEW 05/01/17 23:58 Page 1

KΥΡΙΑΚH 8 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2017

www.pwc.com.cy

ΔΙΑΒΑΣΤΕ

Μείωση πλειστηριασμώνακινήτων λόγω απεργιώνΗ παρατεταμένη απεργία δικηγόρων καισυμβολαιογράφων στην Ελλάδα είχε ωςαποτέλεσμα τη σημαντική μείωση των πλει-στηριασμών ακινήτων. Το 2016 πραγματοποι-ήθηκαν 4.800 πλειστηριασμοί και το συνολι-κό τίμημα που εισπράχθηκε ανήλθε στο 1δισ. Εκτός από τους ιδιώτες και το δημόσιο,ενεργά μπαίνουν και οι τράπεζες. Σελ.12

ΒΙΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ

Ροδόσταγμα - σταφύλικατακτούν τους ξένουςΤα επιτραπέζια σταφύλια θεωρούνταιπρώτης ποιότητας και γι’ αυτό προτιμούνταιαπό πολλές χώρες. Tο ροδόσταγμα και άλλαβιολογικά προϊόντα έχουν μεγάλη ζήτησηστην Ιαπωνία και αλλού. Ο Λάκης Πίγγουραςδήλωσε ότι χρειάζεται συγκροτημένη στρα-τηγική για τη βιοκαλλιέργεια. Σελ.3

ΔΙΕΘΝΗ

Δημοφιλείς προορισμοίεπενδυτών για το 2017Ρωσία, Νότιος Αφρική, Μεξικό, Βραζιλία,Χιλή και Ινδία είναι οι αγαπημένοι προορι-σμοί επενδυτών φέτος. Ενώ στις αρχές του2016 επικρατούσε ανησυχία εξαιτίας τηςαστάθειας στα χρηματιστήρια της Κίνας, τηςπτώσης του πετρελαίου και της πολιτικήςκρίσης, το κλίμα σήμερα βελτιώνεται. Σελ.11

ΕΛΛΑΔΑ

Το δρόμο για εξωτερικόπαίρνουν 2 στους 3 CEOΟι νέες, δύσκολες προκλήσεις, αλλά και ημεγάλη φυγή ικανών στελεχών στο εξωτερι-κό, μεταλλάσσουν το τυπικό προφίλ των επι-κεφαλής του επιχειρείν στην Ελλάδα και δη-μιουργούν νέα δεδομένα στον επιχειρηματι-κό χάρτη της χώρας. Οι νέοι φεύγουν καιμένουν στελέχη μεγαλύτερης ηλικίας. Σελ. 9

0,36%

Dow JonesΜεταβολές εβδομάδας

X.A.1,19% -0,83%

Nasdaq

2,51%

Nikkei

0%

Dax

0,17%

FTSE 100

2,0%

Πετρέλαιο

0,68%

€ /$

X.A.K.0,65%

Κύπρος 3.50% -0.06%

Γερμανία 0.27% 0.08%

Γαλλία 0.80% 0.13%

Ιταλία 1.87% 0.06%

Ισπανία 1.43% 0.1%

Ιρλανδία 0.90% 0.16%

Ελλάδα 6.63% -0.31%

Ην. Βασίλειο 1.33% 0.04%

Απόδοση δεκαετών ομολόγων

Βαθμολογία από οίκους αξιολόγησης

Οίκος Μακρο- Βραχυ-Αξιολόγησης πρόθεσμο πρόθεσμο

Χρέος Χρέος

DBRS B R-4Fitch BΒ- BMoody’s B1 NPS&P BB B

Απόδοση Εβδομαδιαία αλλαγή

A Π Ο Ψ Η / Tου CHRISTOPHER DEMBIK*

Η άνοδος του λαϊκισμού οφείλεται στηνανικανότητα των οικονομικών πολι-τικών των τελευταίων δεκαετιών ναανταποκριθούν στις δεσμεύσεις τους.Η φιλελεύθερη ελίτ είχε καλλιεργήσειτην ιδέα ότι η παγκοσμιοποίηση θαευνοούσε την πλειοψηφία. Στην πραγ-ματικότητα, η παγκοσμιοποίηση ευ-νόησε καταρχήν μια μειοψηφία. Αυτόείναι ολοφάνερο στις ΗΠΑ και στοΗνωμένο Βασίλειο, όπου το ποσοστόεισοδήματος στα χέρια του πλουσιό-τερου 1% αυξήθηκε τα τελευταία χρό-νια, φτάνοντας σε επίπεδα 100 ετώνπριν. Ως αντίδραση, ο λαϊκισμός προ-σφέρει μια οικονομική απάντηση ηοποία δεν είναι εκ φύσεως αντιφιλε-λεύθερη. Μπορούμε να διακρίνουμεδύο βασικά χαρακτηριστικά του λαϊ-κισμού: τον προστατευτισμό και τονκρατικό παρεμβατισμό. Από οικονο-μικής άποψης, ο λαϊκισμός έχασε τηναξιοπιστία του μετά τις εμπειρίες των

δεκαετιών του ’20 και του ’30, καθώςοδήγησε στην εδραίωση δικτατορικώνκαθεστώτων και σε μια παγκόσμια σύγ-κρουση. Πιο πρόσφατα παραδείγματααπό την Ουγγαρία και την Πολωνίαδεν επιτρέπουν την εξαγωγή οριστικήςκρίσης, αφού οι δυναμικές ανάπτυξηςστις δύο αυτές χώρες εξαρτώνται στενάαπό την απορρόφηση ευρωπαϊκώνκονδυλίων. Παρ’ όλα αυτά, χάρη στηναποτυχία του φιλελεύθερου δόγματος,ορισμένες λύσεις που προτείνει ο λαϊ-κισμός, με έμφαση σε εκείνες που ενέ-πνευσε ο κεϊνσιανισμός, κερδίζουν νέααποδοχή, ακόμα και από φορείς όπωςο ΟΟΣΑ. Από αυτή την άποψη, η πο-λιτική φιλοσοφία που εξέφρασε η Βρε-τανή πρωθυπουργός Τερέζα Μέι έχειενδιαφέρον. Αποτελεί ριζική μεταστρο-φή από τη Μεγάλη Κοινωνία του Ντέι-βιντ Κάμερον και τον Τρίτο Δρόμο τουΤόνι Μπλερ και του Αντονι Γκίντενς,πρότζεκτ που απέτυχαν αμφότερα. Αν-

τίθετα με τους προκατόχους της, οιοποίοι προώθησαν την ιδέα της ελά-χιστης κρατικής συμμετοχής, η ΤερέζαΜέι πιστεύει ότι το κράτος είναι η απάν-τηση, όχι το πρόβλημα.

Ο λαϊκισμός αποτυγχάνει οικονομικάαπό τη στιγμή που επιλέγει τον προ-στατευτισμό. Οι υποστηρικτές του το-νίζουν το παράδειγμα της οικονομικήςανάπτυξης στις ΗΠΑ τον 19ο αιώναπροκειμένου να υπογραμμίσουν ότι οπροστατευτισμός δεν αποτελεί εμπόδιοστην οικονομική ανάπτυξη. Το αμερι-κανικό παράδειγμα είναι χτισμένοπάνω στον μύθο του laissez-faire καιτου ελεύθερου εμπορίου, ωστόσο ηπραγματικότητα διαφέρει ριζικά. Οιτέσσερις πρόεδροι που βρίσκονταιαποτυπωμένοι στον βράχο του ΟρουςΡάσμορ ήταν όλοι υπέρμαχοι του προ-στατευτισμού. Μεταξύ 1812 και 1840,ο μέσος όρος των δασμών αυξήθηκεαπό το 25% στο 40%. Αυτά τα εμπόδια

στο εμπόριο διατηρήθηκαν μέχρι τηστιγμή που ο ρόλος των ΗΠΑ ως γεω-πολιτικής υπερδύναμης έκανε τη χώρανα υιοθετήσει μια νέα οικονομική προ-σέγγιση το 1945. Η αμερικανική εμ-πειρία, ωστόσο, δεν μπορεί να αναπα-ραχθεί σε άλλα μέρη του κόσμου. Ηεπιτυχία της εξηγείται εν μέρει από τηθεωρία περί μεγέθους των κρατών: τασυγκεκριμένα πλεονεκτήματα εξασφα-λίζονται χάρη στο μεγάλο μέγεθος τηςχώρας και στις οικονομίες κλίμακαςπου αυτό συνεπάγεται. Οι εγχώριεςεταιρείες παρουσιάζουν καλύτερα απο-τελέσματα αν έχουν πρόσβαση σε μιαμεγαλύτερη αγορά, κάτι που τον 19οαιώνα οδήγησε στη δημιουργία ενόςέντονα ανταγωνιστικού δευτερογενούςκλάδου στις ΗΠΑ. Αυτή η συνθήκη δενισχύει στη Γαλλία ούτε στην Πολωνία,και πολύ λιγότερο στην Ουγγαρία.Ωστόσο, ένας συνετός προστατευτισμόςίσως να παρουσιάζει σαφή οικονομικά

πλεονεκτήματα. Σήμερα, μια τέτοιαπροσέγγιση θα ήταν απόλυτα λογικήγια τους τομείς των start-up και τωννέων τεχνολογιών στην Ευρώπη, ενώθα μπορούσε να επεκταθεί σε στρα-τηγικής σημασίας κλάδους ακολου-θώντας το παράδειγμα της Γερμανίας,η οποία ελέγχει και μπορεί να απαγο-ρεύσει τις ξένες επενδύσεις (εκτός Ε.Ε.)σε όλους τους κλάδους της οικονομίας,αν η συμμετοχή ξεπεράσει το 25%. Ολαϊκισμός σίγουρα δεν αποτελεί τηνκαλύτερη απάντηση στην κρίση εμ-πιστοσύνης του εκλογικού σώματοςαπέναντι στους εκπροσώπους του καιστα μειονεκτήματα της παγκοσμιο-ποίησης. Παρ’ όλα αυτά, αξίζει να βρεθείστο επίκεντρο αντί του κράτους καινα φέρει την οικονομική διαμάχη στηδημόσια αρένα.

* Ο κ. Christopher Dembik είναι επικεφαλήςμακροοικονομικών αναλύσεων Saxo Bank.

Ο λαϊκισμός ταράζει κυρίαρχες οικονομικές θεωρίες

ΔΙΕΘΝΗ

Tην Ελβετίαπροτιμούν οι ξένοιεργαζόμενοι

Σελ. 10

Αισιοδοξία ότι θα αποδοθεί δι-καιοσύνη στις υποθέσεις πουαφορούν την κατάρρευση τηςοικονομίας εκφράζει σε συνέν-τευξή της στην «Κ» η Πρόεδροςτης Επιτροπής ΚεφαλαιαγοράςΔήμητρα Καλογήρου. Παραδέ-χεται ωστόσο ότι οι ποινικές

υποθέσεις έχουν μεγάλο βαθμόδυσκολίας. Αποδίδει την καθυ-στέρηση που παρατηρείται στηνέλλειψη εμπειρίας μιας και ηδιερεύνηση υποθέσεων οικο-νομικού εγκλήματος γίνεται γιαπρώτη φορά στην Κύπρο. Επι-σημαίνει ότι μέχρι σήμερα έχουν

διενεργηθεί αρκετές έρευνεςείτε αυτεπάγγελτα είτε μετά απόκαταγγελίες που αφορούν τοτραπεζικό σύστημα. Έχουν επι-βληθεί χρηματικά πρόστιμα κον-τά στα 9 εκατ. ευρώ σε τρειςτράπεζες. Στον απολογισμό τηςη Πρόεδρος της Επιτροπής Κε-

φαλαιαγοράς αναφέρει ότι απότις τέσσερις ποινικές που βρί-σκονται ενώπιον της δικαιοσύ-νης οι τρεις ξεκίνησαν από πο-ρίσματα της ΕΚΚ, όπως και μιαπέμπτη που αφορά την ΤράπεζαΚύπρου που θα προωθηθεί γιαεκδίκαση. Σελ. 5

Θα αποδοθεί δικαιοσύνηστο σκάνδαλο οικονομίαςΑισιόδοξη η Πρόεδρος της EKK, επισημαίνει όμως ότι υπάρχουν δυσκολίες

Η Βρετανία χάνει 40 δισ. από την ΕΕ λόγω Brexit

Η ανεργία μαστίζει τις πλείστες ευρω-παϊκές χώρες μεταξύ των οποίων καιη Κύπρος. Στην Κύπρο φαίνεται πωςυπάρχει απορρόφηση στην αγορά ερ-γασίας των πτυχιούχων. Η Υπ. ΕργασίαςΖέτα Αιμιλιανίδου δήλωσε ότι μεταξύ2013-2016 έχουν τοποθετηθεί άνεργοισε 2.367 επιχειρήσεις ή και οργανισμούςγια κατάρτιση και απόκτηση επαγγελ-ματικής πείρας. Σελ. 6

Τον κίνδυνο να χάσει 40 δισ. ευρώ άμεσης χρηματοδότησης από την Ε.Ε. αντιμετωπίζει η Βρετανία μετά την απόφαση για απόσχισή της.Στην αποτίμηση αυτή κατέληξε έκθεση που εκπόνησε η Βρετανική Βουλή των Κοινοτήτων. Συγκεκριμένα τα κονδύλια που προορίζοντανγια τη Βρετανία από τα διαρθρωτικά ταμεία για ανάπτυξη των φτωχότερων περιοχών υπολογίζονται σε 17,2 δισ. ενώ εκείνα από το Ταμείοτων Ευρωπαϊκών Αγροτικών Εγγυήσεων θα έφταναν τα 22,5 δισ. ευρώ. Σελ. 11

Η Κύπρος μειώνειτην ανεργία στουςνέους πτυχιούχουςΟξύ πρόβλημα στην Ευρώπη

Η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος ανε-βαίνει αργά αλλά σταθερά από τον πε-ρασμένο Ιούλιο. Από τότε αυξήθηκεκατά 9%. Οι εκτιμήσεις για το 2017είναι απαισιόδοξες. Η κούρσα ανόδουστα τιμολόγια της ΑΗΚ θα συνεχισθείενώ παραμένει άγνωστο επί του πα-ρόντος ο χρόνος ανάκαμψης. Στουςεπόμενους λογαριασμούς θα φανεί καιμια αύξηση 2,2% . Σελ.4

Δυσφορία εκφράζει ο Δήμος Λάρνακαςαπό τη στάση του επιχειρηματία για τημεγάλη επένδυση στην πόλη, αφού δενκατέβαλε την απαιτούμενη δόση. Τοέργο αφορά την ανέγερση του πολυτε-λούς ξενοδοχειακού συγκροτήματοςστο παραλιακό μέτωπο των Φοινικού-δων. Τα επόμενα βήματα θα αποφασι-στούν μετά τη συνάντηση του νέου Δη-μάρχου με τον επιχειρηματία. Σελ.7

«Ηλεκτροσόκ»στην τσέπητων καταναλωτώνΑύξηση τιμής του ρεύματος

Αβεβαιότητα για το πεντάστεροΑνησυχεί ο Δήμος Λάρνακας

01-OIKONOMIA NEW_Master_cy 05/01/17 22:05 Page 1

ΖΩΗΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ • ΕΠΙΣΤΗΜΗ • ΤHΛΕΟΡΑΣΗ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η 8 Ι Α Ν Ο ΥΑ Ρ Ι Ο Υ 2 0 1 7

ΜΟΥΣΙΚΗΤα άλμπουμ πουμας άρεσαν το 2016Παρά τις πολλές και σημαντικές απώλειες,ήταν μια χρονιά με σπουδαίες παραγωγές πουπροσείλκυσαν το μουσικόφιλο κοινό. Πολύ εν-διαφέρουσα η παραγωγή στην Ελλάδα σε όλατα είδη της μουσικής. Σελ. 11

ΑΦΗΓΗΣΕΙΣΣτην ανατολήτου νέου έτους...Ημερομηνίες και χρονολογίες: επινοήσειςπου αφορούν τους κατοίκους του απειροελά-χιστου μα θαυμαστού αυτού πλανήτη. Οπως ηΠρωτοχρονιά, το νέο έτος και οι ευχές απόκαρδιάς. Σελ. 4

ΒΙΒΛΙΟ

Συριακός Κώδικαςη καλλονή

και το ΙσλάμΣελ. 5

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Η «αιχμηρή»εκδοχή

της Tate ModernΣελ. 8

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΠΟΥΡΑ

Η πιο διάσημη και γκλάμορους ΠρώτηΚυρία των Ηνωμένων Πολιτειών, η ΤζάκιΚένεντι, που έφερε την κομψότητα σταάδυτα του Λευκού Οίκου, έγινε κινημα-τογραφική ηρωίδα στο «Jackie», τηνπρώτη αμερικανική ταινία του Χιλιανούσκηνοθέτη Πάμπλο Λαρέν. Η ηθοποιόςΝάταλι Πόρτμαν μεταμορφώθηκε εντυ-πωσιακά για να την ενσαρκώσει και ελ-πίζει να κερδίσει Χρυσή Σφαίρα για τοεπίτευγμά της στην αποψινή 74η απο-νομή των βραβείων.

Δεν είναι η πρώτη φορά που η ΤζάκιΜπουβιέ Κένεντι Ωνάση (1929-1994) γί-νεται ηρωίδα στο σινεμά ή στην τηλεό-ραση. Σε όλα τα προηγούμενα βιογραφικάεγχειρήματα όμως βρέθηκε στη σκιάτων ισχυρών συζύγων της, κυρίως τουΑριστοτέλη Ωνάση. Στο «Jackie» όλοιεξαϋλώθηκαν ως διά μαγείας από τη λάμ-ψη που εκπέμπει ο μύθος της, κινημα-τογραφημένος σε κοντινό πλάνο. Η εμ-μονή του Λαρέν με το κλόουζ απ, αλλάκαι με τη μη γραμμική αφήγηση, μετα-τοπίζει τη βιογραφία από τον συνήθηχολιγουντιανό ακαδημαϊσμό σε περιοχέςτου μεταμοντέρνου. Η φόρμα είναι τοπλεονέκτημα του «Jackie».

«Η Τζάκι ήταν μια βασίλισσα χωρίςστέμμα», γράφει στο σύντομο σημείωμά

του ο Λαρέν στο press book της ταινίας.Μια βασίλισσα σε μια χώρα που ουδέ-ποτε είχε βασιλιά, θα συμπληρώναμε.Αγαπημένη, αλλά και αινιγματική «βα-σίλισσα», που ο μύθος της έφτασε στοαπόγειό του τη στιγμή που τον σημά-δεψε η τραγωδία. Η δολοφονία του ΤζονΚένεντι, στις 22 Νοεμβρίου του 1963στο Ντάλας, καταγράφηκε στη συλλο-γική συνείδηση της Αμερικής ως τοτέλος της αθωότητας.

Το «Jackie» δεν έχει σκάνδαλα (με σεξή ναρκωτικά), νύξεις για πολιτική ή ανα-φορές σε θεωρίες συνωμοσίας. Ούτεφλερτάρει με τη σαπουνόπερα ή με τομεταπολεμικό χολιγουντιανό παραμύθι.Ας ξεχάσουμε για λίγο τον Ψυχρό Πόλεμοκαι την ένταση στον Κόλπο των Χοίρων,τον JFK (που εδώ εμφανίζεται σαν κομ-πάρσος), τον μυστήριο Λι ΧάρβεϊΟσβαλντ, τη χυμώδη Μέριλιν Μονρόε,τον βαθύπλουτο Ωνάση και τις γαλαζο-πράσινες θάλασσες του Σκορπιού. Αυτήη βιογραφία, που αρχίζει στην έπαυλητων Κένεντι στη Μασαχουσέτη λίγεςημέρες μετά τους μοιραίους πυροβολι-σμούς στο Ντάλας, είναι σαν μια σύντομηεφιαλτική παρένθεση στην πολυτάραχηζωή της Τζάκι.

Κόκκινο πάνω στο ροζΣε ενεστώτα χρόνο ο Λαρέν κλιμακώνει

ένα χρονικό: αναπαριστά τη συνέντευξηπου έδωσε η πενθούσα Τζάκι στο περιο-δικό Life. Σε φλας μπακ, σε ασπρόμαυροφιλμ 16 mm, παραθέτει μια αναπαρά-σταση της ξενάγησης του CBS στον ΛευκόΟίκο το 1961 («παράσταση» που συνέβαλεκαθοριστικά στη δημιουργία του μύθουτης Τζάκι, αλλά και στην ανάδειξη τουΛευκού Οίκου ως φιλόξενου σαλονιού

πολιτισμού). Επίσης σε φλας μπακ, αλλάσε τόνους του έγχρωμου, ίσως για ναφανεί η αντίθεση που δημιουργεί το κόκ-κινο πάνω στο ροζ, ο Λαρέν... θρυμματίζειτο πολιτικό θρίλερ: παρουσιάζει απο-σπασματικά τη δολοφονία στο Ντάλας,αλλά και το παρασκήνιο στον Λευκό Οίκογύρω από τη «σκηνοθεσία» της νεκρώ-σιμης πομπής.

Η φράση που ηχεί για ώρα στο μυαλότου θεατή είναι η ερώτηση του δημο-σιογράφου του Life «πώς ακούστηκε ησφαίρα». Η εικόνα που αφήνει τα πιο έν-τονα ίχνη στον αμφιβληστροειδή τουείναι το ματωμένο ροζ ταγέρ της Τζάκι,που το φορούσε και κατά την ορκωμοσίατου Λίντον Τζόνσον στο προεδρικό αε-ροπλάνο.

Ο Λορέν εκμεταλλεύτηκε στο έπακροτο εξαιρετικό σενάριο του Νόα Οπενχάιμ(βραβεύτηκε στη βενετσιάνικη Μόστρατον περασμένο Σεπτέμβριο), για να οδη-γήσει την Πόρτμαν στον κορυφαίο μέχρισήμερα ρόλο της. Καλύτερο και απόαυτόν στον «Μαύρο κύκνο» του ΝτάρενΑρονόφσκι (σήμερα είναι ο επικεφαλής

των παραγωγών του «Jackie»), που τηςχάρισε Οσκαρ το 2011. Η δική της Τζάκι,μια ονειρεμένη Αμερικανίδα σταρ με πα-ριζιάνικη φινέτσα, δίνει την περφόρμανςτης ζωής της στη σκιά της «κατάρας τωνΚένεντι». Ο μεσαιωνικός μύθος του Κά-μελοτ (λατρεμένος στη μιούζικαλ εκδοχήτου από το προεδρικό ζεύγος) παίρνειτις διαστάσεις ενός ψυχολογικού θρίλερ,με αλλόκοτη ατμόσφαιρα που την επι-τείνει το σάουντρακ της Μίκα Λέβι. ΗΤζάκι της Πόρτμαν είναι ένα πορτρέτοπου λάμπει και στο σκοτάδι, ένα «αντι-κείμενο» λατρείας για τον μέσο Αμερικανό.Είναι και ένας «πολύπλοκος χαρακτήραςπου σκάει στις ραφές του από τις αντι-φάσεις», όπως εύστοχα γράφει για το σε-νάριο του Οπενχάιμ ο «Γκάρντιαν».

Ο πρόεδρος που έγινε θρύλοςΤο 2013 στο «No», που ήταν υποψήφιο

για Οσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας, ο Λαρένεστίασε το ενδιαφέρον του σε μια κομβικήστιγμή της ιστορίας της πατρίδας του,στο δημοψήφισμα του 1988 με το οποίοοι Χιλιανοί έβαλαν τέλος στη δικτατορία

του Πινοσέτ. Κατά πολλούς ήταν μια ται-νία που υπεραπλούστευε τη σύνθετη πο-λιτική πραγματικότητα της χώρας. Εναςνεαρός διαφημιστής, που μόλις επέστρεψεαπό την αυτοεξορία του στο Μεξικό,πείθει τους μονόχνοτους ηγέτες της αρι-στερής αντιπολίτευσης να χρησιμοποι-ήσουν μοντέρνες ιδέες και πρακτικέςτου μάρκετινγκ για να προωθήσουν τηνκαμπάνια του «Οχι». Το «Νο», ομολογου-μένως, ήταν μια έξυπνα δομημένη ταινία·ξεκινούσε από τη ντοκιμαντερίστικη κα-ταγραφή της πραγματικότητας για νακαταδείξει (κρατώντας ουδέτερη θέση)την εξίσωση της πολιτικής με το θέαμα.

Αν επιχειρήσουμε συγκρίσεις, θα δούμεότι το ίδιο μοτίβο επαναλαμβάνει ο Λαρένκαι στο «Jackie», διερωτώμενος κάποιεςστιγμές τι είναι αληθινό και τι ψεύτικοστην εικόνα της κομψής ηρωίδας του,που έγινε παγκόσμιο είδωλο. Η Τζάκι,στις πιο τραγικές στιγμές της ζωής της,που ήταν καθοριστικές και για τη σύγ-χρονη πολιτική ιστορία της Αμερικής,υπήρξε ίσως η πιο υπερεκτεθειμένη δια-σημότητα.

Κατά τον Λαρέν, «η εκλεπτυσμένη καιεπιθυμητή Τζάκι ήταν μια από τις πολυ-φωτογραφημένες γυναίκες του 20ού αι-ώνα. Κι όμως, ξέρουμε πολύ λίγα γιααυτήν. Ηταν αδιαπέραστη και μυστη-ριώδης, μπορεί και η πιο άγνωστη ανα-γνωρίσιμη γυναίκα της μοντέρνας εποχής.Μέσα σε λίγες ημέρες μετέτρεψε τονΤζον Κένεντι από άνθρωπο σε θρύλο.Καθόρισε την εικόνα του και εδραίωσετην κληρονομιά του». Με άλλα λόγια, ηδολοφονία του Αμερικανού προέδρουήταν μια προσωπική, αλλά και εθνικήτραγωδία, στην οποία η Τζάκι απάντησεψύχραιμα και έξυπνα με έναν μύθο.

«Το “Jackie” μάς θυμίζει την εποχήπου η Τζάκι ήταν μεγαλύτερη από οποι-ανδήποτε σταρ. Πιο μεγάλη από τη Μέ-ριλιν ή τη Λιζ Τέιλορ. Ηταν μια ενσάρκωσηθλίψης, αλλά και το σύμβολο της δύναμης.Ο πύργος της αξιοπρέπειας, αλλά και ηαρχιτέκτονας ενός έξοχου πολιτικού θε-άτρου», γράφουν οι New York Times.

Το «Jackie» θα κάνει πρεμιέρα στις 19/1.

Η βασίλισσα Τζάκι με άλλη ματιάΗ ταινία του Πάμπλο Λαρέν, με τη μεταμορφωμένη Νάταλι Πόρτμαν, ξεχνάει τον Κένεντι και τον Ωνάση και εστιάζει στον μύθο

Η Νάταλι Πόρτμαν ως Τζάκι είναι υποψήφια για Χρυσή Σφαίρα Α΄ γυναικείου ρόλου στην κατηγορία του δράματος.

Ο Τζον Κένεντι (Γκασπάρ Φίλιπσον) εμφανίζεται φευγαλέα στο «Jackie». Η Τζάκι σχεδίασε την κηδεία του Τζον Κένεντι σαν μια... υπερπαραγωγή επέμενε πως έπρεπε να πορευθούν πεζή.

Η Τζάκι Μπουβιέ, γόνοςαστών της Νέας Υόρκης, ξεκί-νησε καριέρα δημοσιογρά-φου και φωτογράφου. Το1953 παντρεύτηκε τον ΤζονΚένεντι, νεαρό γερουσιαστήτης Μασαχουσέτης, με τονοποίο απέκτησε δύο παιδιά.Από τις 20 Ιανουαρίου του1961 μέχρι τις 22 Νοεμβρίουτου 1963 ήταν η Πρώτη Κυρίατων ΗΠΑ. Ο ευρωπαϊκός αέ-ρας, το λεπτό γούστο της στοντύσιμο, αλλά και το ενδιαφέ-ρον της για τις τέχνες, έφερανμια νέα εποχή για τον ΛευκόΟίκο, που άνοιξε τις πύλες τουσε σπουδαίους καλλιτέχνες,όπως ο Ιγκόρ Στραβίνσκι. Το1968, λίγους μήνες μετά τηδολοφονία του κουνιάδου τηςΜπομπ Κένεντι, ο γάμος τηςμε τον Αριστοτέλη Ωνάση, σεκλειστή τελετή στον Σκορπιό,εξέπληξε τους Αμερικανούς.Η Τζάκι Μπουβιέ Κένεντι Ωνά-ση πέθανε από καρκίνο στις19 Μαΐου του 1994. Εζησε 64χρόνια.

Πολυτάραχη ζωή

“Η Τζάκι της Πόρτμαν είναιένα πορτρέτο που λάμπει καιστο σκοτάδι, ένα αντικείμενολατρείας για τον μέσο Αμερικανό.

01-TEXNES NEW_Master_cy 05/01/17 16:09 Page 1