Embed Size (px)
Citation preview
www.tetori-gjerman.com
1
Fjala përshëndetësee Ambasadores Gjermane Susanne Schütz
Grußwort derdeutschen BotschafterinSusanne Schütz
2 3
Të nderuar zonja dhe zotërinj,të dashur miq të kulturës gjermane,
“30 vjet rivendosje e marrëdhënieve diplomatike midis Gjermanisë dhe Shqipërisë” – motoja e Tetorit Gjerman të këtij viti tregon se miqësia mes dy vendeve tona është diçka e veçantë. Që prej nënshkrimit të Protokollit për Rivendosjen e Marrëdhënieve në shtator të vitit 1987 dhe hapjes së Ambasadës Gjermane në Tiranë më 15 nëntor 1987, marrëdhëniet gjermano-shqiptare janë zhvilluar në mënyrë tejet dinamike.
Pikërisht këtë diapazon dhe dinamikë të madhe të marrëdhënieve bilaterale të dy vendeve tona pasqyron “Tetori Gjerman”, të cilin e organizojmë këtë vit për të njëmbëdhjetën herë radhazi, së bashku me shumë partnerë shqiptarë dhe gjermanë. Në program kemi aktivitete kulturore klasike nga fusha e teatrit, kërcimit, filmit dhe muzikës. Do të ketë përsëri shumë projekte, të cilat nxisin për reflektim dhe diskutim mbi tema politike, ekonomike dhe sociale: përballja me të shkuarën, efiçenca energjitike ose siguria kibernetike, po përmend këtu vetëm disa. Pikërisht shkëmbimi i mendimeve dhe eksperiencave midis shqiptarëve dhe gjermanëve qëndron edhe këtë herë në fokus të të gjitha projekteve.
Falënderoj partnerët tanë shqiptarë dhe gjermanë që marrin pjesë me angazhim të madh tashmë për të njëmbëdhjetën herë radhazi në formësimin e programit, sjellin tema, të cilat janë aktualisht të rëndësishme për publikun shqiptar dhe nisin punën si gjithnjë me fantazi dhe energji për zbatimin e tij.
Një falënderim i veçantë shkon për sponsorët tanë të shumtë, pa mbështetjen bujare të të cilëve nuk do të kishte qenë i mundur organizimi i një programi ambicioz për “Tetorin Gjerman”.Shpresoj që dhe këtë vit, me ofertën tonë me gamë të gjerë të “Tetorit Gjerman”, të cekim shijen e publikut shqiptar dhe ju ftoj të gjithëve përzemërsisht të merrni pjesë në sa më shumë aktivitete.
Përshëndetje miqësore,
Susanne SchützAmbasadore e Republikës Federale të Gjermanisë në Shqipëri
Sehr geehrte Damen und Herren,liebe Freunde deutscher Kultur,
„30 Jahre Wiederaufnahme der diplomatischen Beziehungen zwischen Deutschland und Albanien“ – das Motto des diesjährigen „Deutschen Oktobers“ zeigt schon, dass die Freundschaft zwischen unseren beiden Ländern etwas Besonderes ist. Seit im September 1987 das Protokoll über die Wiederaufnahme der Beziehungen unterzeichnet und am 15. November 1987 die Deutsche Botschaft in Tirana eröffnet wurde, haben sich die deutsch-albanischen Beziehungen überaus dynamisch entwickelt.
Genau diese große Bandbreite und Dynamik der bilateralen Beziehungen unserer beiden Länder spiegelt der „Deutsche Oktober“, den wir in diesem Jahr bereits zum 11. Mal gemeinsam mit vielen albanischen und deutschen Partnern veranstalten. Im Programm haben wir klassische Kulturveranstaltungen aus den Bereichen Theater, Tanz, Film und Musik. Es wird aber auch wieder viele Projekte geben, die zum Nachdenken und zur Diskussion über politische, wirtschaftliche und gesellschaftliche Themen anregen: Vergangenheitsbewältigung, Energieeffizienz oder Cybersicherheit, um nur einige zu nennen. Dabei steht der Austausch von Meinungen und Erfahrungen zwischen Albanern und Deutschen bei allen Projekten auch diesmal im Mittelpunkt.
Unseren albanischen und deutschen Partnern danke ich dafür, dass sie sich bereits zum 11. Mal so engagiert an der Gestaltung des Programms beteiligen, sich mit Themen einbringen, die für das albanische Publikum aktuell wichtig sind, und sich immer wieder mit Kreativität und Energie an die Umsetzung machen. Mein besonderer Dank gilt auch unseren vielen Sponsoren, ohne deren großzügige Unterstützung die Organisation eines anspruchsvollen Programms zum „Deutschen Oktober“ nicht möglich wäre.
Ich hoffe, dass wir auch in diesem Jahr mit unserem breitgefächerten Angebot des „Deutschen Oktober“ den Nerv des albanischen Publikums treffen und lade Sie herzlich ein, an vielen Veranstaltungen teilzunehmen.
Mit freundlichen Grüßen,
Susanne SchützBotschafterin der Bundesrepublik Deutschland in Albanien
4 5
30
“Një Requiem Gjerman”
„Ein deutsches Requiem”
Ora 19:00, Salla e Katedrales së Re Ortodokse, Tiranë
19 Uhr, Saal der Neuen Orthodoxen Kathedrale, Tirana
SHTATOR©
Ekh
art
Wyc
ik
e shtunë / samstag
© H
enry
k Bö
hm
Rekuiemi Gjerman i Brahms-it, që prej shfaqjes së parë të plotë të tij në vitin 1868 në Katedralen e Bremen-it, hyn në mënyrë të padiskutueshme tek veprat kryesore të historisë së zhanrit oratorio. Vepra mbart një rëndësi tejet të madhe jo vetëm prej strukturës së dendur muzikore të pazakontë të saj, por dhe për shkak të tekstit, në të cilin Brahms-i përmbledh vargje kryesore nga Dhjata e Vjetër dhe Dhjata e Re, të përkthyera nga Martin Luther-i, në mënyrë të tillë që idetë qëndrore “trishtim” dhe “ngushëllim” të lidhen qartas me njëra-tjetrën.
Për një hapje festive të Tetorit Gjerman, Ambasada Gjermane, së bashku me TKOBAP Tiranë, sjell në skenë këtë vepër në një bashkëprodhim gjermano-shqiptar.
Orkestra e Operas dhe Kori do të drejtohen nga dirigjenti gjerman Ekhart Wycik, Profesor në Shkollën e Lartë të Muzikës Weimar. Krahas sopranos shqiptare Erjona Gjyzeli, rolin e dytë solo e merr baritoni gjerman Henryk Böhm.
Brahms’ Deutsches Requiem zählt seit seiner ersten vollständigen Aufführung 1868 im Bremer Dom unbestritten zu den Schlüsselwerken der Oratoriengeschichte. Das Werk ist nicht nur wegen seines ungewöhnlich dichten musikalischen Aufbaus so bedeutsam, sondern auch wegen seines Textes, in dem Brahms Kernsprüche aus dem Alten und Neuen Testament in Luthers Übersetzung so zusammenstellt, dass die Leitgedanken “Trauer” und “Trost” sinnfällig aufeinander bezogen werden.
Zur feierlichen Eröffnung des Deutschen Oktobers bringt die Deutsche Botschaft dieses Werk gemeinsam mit der Oper Tirana in einer deutsch-albanischen Koproduktion auf die Bühne.
Das Opernorchester und der Chor werden von dem deutschen Dirigenten Ekhart Wycik, Professor an der Musikhochschule Weimar, geleitet. Neben der albanischen Sopranistin Eriona Gjyzeli wird der deutsche Bariton Henryk Böhm den zweiten Solopart übernehmen.
6 7
02
Shfaqje kërcimi: “chipping”
Tanz-Gastspiel: „chipping“
14
Von und mit Anna Konjetzky (Choreographie) und Sarah Huby (Tanz)
Prezantimi i rezultateve të workshopit: Präsentation der Workshop-Ergebnisse:
Nga dhe me Anna Konjetzky (koreografia) dhe Sarah Huby (kërcimi)
Ora 19:00, Teatri Kombëtar Tiranë
19 Uhr, Nationaltheater Tirana
19:00 Uhr, Black Box, TiranaOra 19:00, Black Box, Tiranë
TETOR
Tetor / Oktober
e hënë / montag
© A
nna
Konj
etzk
ys „
chip
ping
“
Gjithçka vibron: Në “chipping“ të Anna Konjetzky-it skena është pa pushim në lëvizje. Kuba rrëshkasin tutje-tëhu – herë ngadalë, pa u vënë re fare, herë shpejt dhe dukshëm duke u rrokullisur mbi gjithçka. Trupi duhet t’u përshtatet vazhdimisht rrethanave të reja, të kërkojë rrugën e tij në një copëz hapësire lëkundëse. Çdo hap një akt balance i ri, çdo lëvizje e rimenduar, e risjellë në ekuilibër, çdo rrugë e rigjetur. Koreografitë e Anna Konjetzky-it sillen rreth pikës lidhëse mes kërcimit, instalacionit dhe performancës, janë në limitet fizike dhe shumë shpesh të strukturuara nga një regji drite dhe skene të sofistikuar.
Me ftesë të Qendrës Gëte shfaqja e kërcimit “chipping” jepet për herë të parë në Shqipëri. Përveç kësaj, Anna Konjetzky dhe kërcimtarja Sarah Huby do të organizojnë një workshop, ku do t’u përcjellin kërcimtarëve shqiptarë eksperiencat e tyre.
Mbështetur nga NATIONALE PERFORMANCE NETZ (NPN)Financimi i shfaqjes Tanz International nga fondet e të Ngarkuarit për Kulturën dhe Mediat në Qeverinë Federale, bazuar në një vendim të Bundestag-ut Gjerman.
Alles vibriert: In Anna Konjetzkys „chipping“ ist die Bühne in ständiger Bewegung. Kuben fahren hin und her – mal langsam und kaum zu sehen, mal schnell und scheinbar alles überrollend.Der Körper muss sich beständig neuen Gegebenheiten anpassen, in einem schwankenden Stück Raum seinen Weg suchen. Jeder Schritt ein neuer Balanceakt, jede Bewegung immer neu gedacht, neu austariert, jeder Weg neu gefunden. Die Choreographien von Anna Konjetzky bewegen sich an der Schnittstelle von Tanz, Installation und Performance, sind extrem physisch und sehr oft durch eine ausgeklügelte Licht- und Raumregie strukturiert.
Auf Einladung des Goethe-Zentrums wird ihr Tanzstück „chipping“ erstmals in Albanien gezeigt. Außerdem veranstalten Anna Konjetzky und die Tänzerin Sarah Huby vom 3. bis 14. Oktober einen Workshop, in dem sie ihre Erfahrungen an albanische Tänzer weitergeben.
Gefördert durch das NATIONALE PERFORMANCE NETZ (NPN) Gastspielförderung Tanz International aus Mitteln der Beauftragten der Bundesregierung für Kultur und Medien aufgrund eines Beschlusses des Deutschen Bundestags.
8 9
Konferenca: Siguria kibernetike
Konferenz: Cyber-Sicherheit
Ora 19:15, Hotel Tirana International(anglisht me përkthim shqip)
19:15 Uhr, Hotel Tirana International(Englisch mit albanischer Übersetzung)
TETOR e mërkurë / mittwoch
© d
pa
Pas sulmeve të shumta kibernetike globale, rritet frika për sulme të hakerave dhe boshllëqeve të sigurisë, çka paraqet një kërcënim potencial për ekonominë dhe shoqërinë. Në një botë gjithnjë e më shumë të kompjuterizuar, duke filluar nga Online-Banking deri tek infrastruktura shtetërore, rëndësia e sigurisë kibernetike (Cybersecurity) rritet edhe më. Është një temë politiko-shoqërore e rëndësishme, e cila aktualisht në rrafsh ndërkombëtar gjen shumë vëmendje – por në Shqipëri është ende pak e debatuar.
Fondacioni Friedrich Ebert dëshiron të ofrojë si fillim një forum, i cili do t’u mundësojë ekspertëve shqiptarë dhe të huaj mundësinë për të shkëmbyer mendimet dhe eksperiencat rreth sigurisë kompjuterike dhe rrjetit. Kështu, për Shqipërinë do të grumbullohen dije të qenësishme, nga të cilat burojnë mundësi veprimi direkte. Vëmendja publike do të përqendrohet në një temë të rëndësishme, sepse: siguria kibernetike nuk është më thjesht një alternativë por një domosdoshmëri.
Nach mehreren globalen Cyberattaken steigt die Angst vor Hackerangriffen und Sicherheitslücken, die eine potenzielle Bedrohung für Wirtschaft und Gesellschaft darstellen. In einer zunehmend vernetzen Welt, angefangen bei Online-Banking bis hin zur staatlichen Infrastruktur, nimmt die Bedeutung von Cybersecutity weiter zu. Es ist ein wichtiges gesellschaftspolitisches Thema, das international derzeit viel Aufmerksamkeit findet - in Albanien allerdings noch wenig diskutiert wird.
Die Friedrich-Ebert-Stiftung möchte erstmals ein Forum bieten, das es nationalen und internationalen Experten ermöglicht, sich über Computer- und Netzsicherheit auszutauschen. So wird für Albanien relevantes Wissen gesammelt, aus dem sich direkte Handlungsoptionen ableiten lassen. Die öffentliche Aufmerksamkeit wird auf ein wichtiges Thema gelenkt, denn: Cyber-Sicherheit ist nicht mehr nur eine Option, sondern gilt als unerlässlich.
04
10 11
05
Koncert: Magjepsja kitarë
Konzert: Faszination Gitarre
Ora 19:00, Salla e Shfaqjeve të Universitetit të Arteve, Tiranë
19 Uhr, Großer Saal der Universität der Künste, Tirana
TETOR e enjte / donnerstag
© C
.A.H
ellh
ake
Dale Kavanagh & das Amadeus Guitar Duo
Dale Kavanagh & Duoja për kitarë Amadeus
Dale Kavanagh është një nga kitaristet soliste më me zë të kohës. Me ftesë të Ambasadës Gjermane, Kavanagh, e cila është pedagoge në Shkollën e Muzikës së Detmold, vjen tashmë për të dytën herë në Tiranë për të marrë pjesë në Festivalin Ndërkombëtar të Kitarës.
Ajo do të shfaqë një program koncerti të nivelit më të lartë si soliste, por edhe në lojë të përbashkët me Thomas Kirchhoff, me të cilin ka formuar prej shumë vitesh duon për kitarë Amadeus, të njohur botërisht. Gjithashtu Dale Kavanagh do të ofrojë një masterklasë për studentët e kitarës.
Dale Kavanagh ist eine der renommiertesten Gitarrensolistinnen unserer Zeit. Auf Einladung der Deutschen Botschaft kommt Kavanagh, die Professorin an der Musikhochschule Detmold ist, bereits zum zweiten Mal nach Tirana, um am Internationalen Gitarrenfestival teilzunehmen.
Sie wird solo, aber auch im Zusammenspiel mit Thomas Kirchhoff, mit dem sie seit vielen Jahren das weltbekannte Amadeus Gitarren-Duo bildet, ein Konzertprogramm höchster Qualität darbieten. Ebenso wird Dale Kavanagh eine Meisterklasse für Studierende der Gitarre anbieten.
© C
.A.H
ellh
ake
12 13
Konferenca e Mësuesve të Gjermanishtes të Ballkanit Perëndimor
Deutschlehrertagung Westlicher Balkan
Hapja: 06.10.2017, Ora 9:00, Hotel Tirana International
Beginn: 6.10.2017, ab 9 Uhr, Hotel Tirana International
© G
oeth
e-Ze
ntru
m T
irana
07 9 Uhr, Hotel Tirana InternationalOra 9:00, Hotel Tirana InternationalTetor / Oktober
edhe me / auch am:
06TETOR e premte / freitagInstituti Gëte organizon për herë të parë në Ballkanin Perëndimor një konferencë rajonale të mësuesve të gjuhës gjermane. Aktiviteti u kushtohet mësimdhënësve nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia, Mali i Zi dhe Serbia.
Gjatë dy ditëve, përmes shumë ligjëratave dhe workshop-eve, do të flitet kryesisht rreth këtyre temave: “Mësimi i hershëm i gjermanishtes“, “Të rinjtë mësojnë ndryshe”, “Gjuha gjermane në punë dhe në studimet e larta” dhe “Mundësitë dixhitale”.
Partnerët e kësaj konference janë Goethe-Zentrum-i në Tiranë, Qendra për Mësimin e Gjuhës në Prishtinë dhe shoqatat e mësuesve të gjuhës gjermane të pesë vendeve. Konferenca mbështetet financiarisht nga Ministria e Jashtme Federale në Berlin.
Erstmals organisiert das Goethe-Institut auf dem westlichen Balkan eine regionale Deutschlehrertagung. Die Veranstaltung richtet sich an Lehrende aus Albanien, Kosovo, Mazedonien, Montenegro und Serbien.
Während zwei Tagen wird es in zahlreichen Vorträgen und Workshops insbesondere um diese Themenbereiche gehen: „Frühes Deutsch“, „Jugendliche lernen anders“, „Deutsch für Beruf und Studium“ und „Digitale Chancen“.
Partner dieser Tagung sind das Goethe-Zentrum in Tirana, das Sprachlernzentrum in Pristina und die Deutschlehrerverbände der fünf Länder. Das Auswärtige Amt fördert die Konferenz finanziell.
14 15
Koncert: ANDRRA - Fatime Kosumi
Konzert: ANDRRA - Fatime Kosumi
Ora 20:00, Tulla - Culture Center, Rr. Hiqmet Delvina, Tiranë
20 Uhr, Tulla - Culture Center, Rr. Hiqmet Delvina, Tiranë
TETOR e shtunë / samstag
Muzika si një mjet komunikimi i grave! Këngëtarja nga Berlini dhe me origjinë nga Kosova, Fatime Kosumi themeloi në vitin 2013 grupin e saj ANDRRA, me të cilin Fatime prezanton këngë të vjetra popullore shqiptare tashmë në një formë të re.
Për këtë ajo udhëtoi në zonat e largëta malore të Kosovës në kërkim të grave, këngët e të cilave janë transmetuar nga brezi në brez, por që janë shkruar apo regjistruar rrallë. ANDRRA shpalos meloditë tradicionale nën një petk elektronik, plot melankoli.
Musik als Sprachrohr der Frauen! Die in Berlin lebende, aus dem Kosovo stammende Sängerin Fatime Kosumi gründete im Jahr 2013 Ihre Band ANDRRA (Traum), mit welcher Fatime alte albanische Volkslieder in neuem Gewand präsentiert.
Dazu reiste sie in entlegene kosovarische Bergregionen und suchte Bäuerinnen auf, deren Lieder von Generation zu Generation weitergegeben, aber nur selten aufgeschrieben oder aufgenommen wurden. ANDRRA hüllt traditionelle Melodien in ein melancholisches, elektronisches Gewand.
© M
evlu
de K
osum
i
07
16 17
10 TETOR e martë / dienstag
Filmi: “Tapë dhe xurxull“nga Axel Ranisch (2015)
Film: „Alki, Alki“ von Axel Ranisch (2015)
Ora 19:00, Kinema Millennium, Tiranë (gjermanisht me titra shqip)
19 Uhr, Kinema Millennium, Tirana (Deutsch mit albanischen Untertiteln)
© S
ehr
gute
Film
e
Tobiasi (Heiko Pinkowski) dhe “Shishja” (Peter Trabner) janë shokë për kokë, ata njihen qysh kur kanë qenë të rinj. Edhe pse prej kohësh nuk janë më të rinj, ata festojnë dhe pinë alkool net me radhë. Mirëpo vjen një pikë që kjo nuk shkon më. Tobiasi sa vjen e futet më thellë në grindje me gruan e tij, tre fëmijët e tyre dhe kolegun, me të cilin ka themeluar një zyrë arkitekture. Dhe, së fundmi, ai shkakton edhe një aksident me makinë, i cili gati sa s’u kushton jetën fëmijëve të tij.
Dalëngadalë Tobiasi kupton, se shoqëria që ka me “Shishen”, nuk i bën mirë dhe se ka ardhur koha të ndahen e secili të shkojë në rrugën e tij. Mirëpo Tobiasi nuk arrin dot ta heqë qafe “Shishen”, kështu që spiralja vrastare vazhdon të rrotullohet, derisa gjërat bëhen edhe më keq.
Tobias (Heiko Pinkowski) und „Flasche“ (Peter Trabner) sind Freunde fürs Leben, die sich seit ihrer Jugend kennen. Obwohl sie längst nicht mehr jung sind, feiern sie und trinken Nächte lang Alkohol. Doch irgendwann geht das nicht mehr gut. Tobias gerät zunehmend mit seiner Frau, seinen drei Kindern und seinem Kollegen, mit dem er ein Architekturbüro gegründet hat, in Streit. Schließlich baut er einen Autounfall, der beinahe das Leben seiner Kinder kostet.
Stück für Stück merkt Tobias, dass ihm sein Jugendfreund „Flasche“ nicht mehr gut tut und dass es nun an der Zeit ist, sich zu trennen und eigene Wege zu gehen. Doch Tobias kann Flasche nicht loswerden. Also dreht sich die mörderische Spirale weiter. Solange, bis es dreckig wird.
© S
ehr
gute
Film
e
18 19
TETOR e martë / dienstag
Stendë Informative: Sa energji-efiçent je Ti?
Info-Stand: Wie energieeffizient bist Du?
Ora 16:00-20:00, Rruga Murat Toptani, Tiranë
Jeweils 16 bis 20 Uhr, Rruga Murat Toptani, Tirana
11 Tetor /Oktober
Ora 16:00-20:00, Rruga Murat Toptani, TiranëJeweils 16 bis 20 Uhr, Rruga Murat Toptani, Tirana
edhe me / auch am:
Shumë konsumatorë ende besojnë se është e shtrenjtë dhe e ndërlikuar të veprosh dhe të jetosh duke e përdorur energjinë me efiçencë. Por GIZ-ja (Shoqëria Gjermane për Bashkëpunimin Ndërkombëtar) dhe Banka Gjermane për Zhvillim - KfW sqarojnë se sa thjesht realizohet kjo.
Së bashku me nxënës të gjimnazit “Sami Frashëri” ata do të tregojnë shumë zgjidhje praktike dhe lehtësisht të zbatueshme, të cilat mund të sjellin kursime në ekonomitë e familjeve dhe të cilat janë të mira për mjedisin. Bëhet fjalë sidomos për ndriçimin. Në stendë do të analizohen llampa të ndryshme dhe do të bëhet krahasimi midis llampave tradicionale dhe atyre që shpenzojnë më pak energji.
Krahas informacioneve se si mund të pajisni shtëpinë tuaj me pajisje sa më energji-kursyese, në stendë ju presin edhe shumë lojra, teste diturie dhe veprimtari të tjera.
Viele Verbraucher glauben immer noch, dass es teuer und kompliziert ist, energieeffizient zu handeln und zu leben. Doch die GIZ (Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit) und die KfW-Entwicklungsbank erklären, wie es einfach geht.
Zusammen mit Schülern des Sami-Frasheri-Gymnasium werden sie an zwei Tagen zahlreiche praktische und einfach umsetzbare Lösungen zeigen, mit denen Haushalte sparen können und die gut für die Umwelt sind. Dabei wird es vor allem um das Thema Beleuchtung gehen. Am Stand werden verschiedene Glühbirnen analysiert und traditionelle Glühbirnen mit Modellen verglichen, die energiesparender sind.
Neben Informationen dazu, wie Sie ihr Haus energiesparender ausstatten können, erwarten Sie am Stand auch viele Spiele, Quizze und andere Aktivitäten.
10
© G
IZ
20 21
11
12
14 15
19 Uhr, “Andon Zako Çajupi” Theater, Korça
19 Uhr, Migjeni-Theater, Shkodra
Ora 19:00, Teatri “Andon Zako Çajupi“, Korçë
Ora 19:00, Teatri “Migjeni“, Shkodër
TETOR
Tetor /Oktober
Tetor /Oktober
e mërkurë / mittwoch
Premiera e teatrit: “Jashtë derës”
Theaterpremiere: Draußen vor der Tür
Ora 19:00, (Premiera), Teatri Kombëtar Eksperimental “Kujtim Spahivogli“, Tiranë
19 Uhr, (Premiere), Experimentaltheater Kujtim Spahivogli, Tirana
© d
pa
Shfaqje të tjera / Weitere Aufführungen:
Drama e kthimit në atdhe “Jashtë derës” e Wolfgang Borchert është një nga pjesët teatrale më të rëndësishme të periudhës gjermane të pasluftës, e cila i dha famë shkrimtarit deri atëherë të panjohur.Protagonisti Beckmann, pas mbarimit të luftës, humbet nëpër rrënojat e Hamburgut dhe i klith botës protestën e tij kundër luftës dhe çdo forme tiranie.
Pjesa teatrale është perceptuar si një britmë dhe akuzë e një brezi të përjashtuar nga shoqëria e pasluftës dhe të brohoritur nga kritikët. Ajo është përkthyer në mbarë botën në 40 gjuhë.
Regjizori shqiptar Stefan Capaliku sjell në skenë për herë të parë në shqip pjesën teatrale “Jashtë derës” në kuadër të Tetorit Gjerman.Në vënien në skenë të kësaj pjese, ai do të tregojë se cilat mesazhe të Borchert-it janë sot ende aktuale.
Das Heimkehrerdrama “Draußen vor der Tür” von Wolfgang Borchert ist eines der wichtigsten Theaterstücke der deutschen Nachkriegszeit und verschaffte dem bis dahin unbekannten Schriftsteller unerwartete Berühmtheit.
Der Protagonist Beckmann irrt nach Kriegsende in der Trümmerlandschaft Hamburgs herum und schreit seinen Protest gegen Krieg und jede Formen von Willkür in die Welt hinaus. Das Stück wurde als Aufschrei und Anklage einer von der Nachkriegsgesellschaft ausgeschlossenen Generation wahrgenommen und von der Kritik gefeiert. Weltweit wurde es in 40 Sprachen übersetzt.
Der albanische Regisseur Stefan Capaliku bringt “Draußen vor der Tür” von Wolfgang Borchert im Rahmen dieses Deutschen Oktobers nun erstmals auf albanisch auf die Bühne. In seiner Inszenierung wird er zeigen, welche Botschaften Borcherts auch heute noch aktuell sind.
22 23
31 19 Uhr, Universität Elbasan, ElbasanOra 19:00, Universiteti i Elbasanit, Elbasan
TETOR
Tetor /Oktober
e enjte / donnerstag
Film: „Im Labyrinth des Schweigens“ von Giulio Ricciarelli (2014)
Filmi: “Në labirintin e heshtjes”nga Giulio Ricciarelli (2014)
19 Uhr, Arka Center, Rr. Paloke Kurti, Nr. 1, Shkodra(Deutsch mit albanischen Untertiteln)
Ora 19:00, Qendra Rinore ARKA, Rr. Paloke Kurti, Nr. 1, Shkodër(gjermanisht me titra shqip)
edhe me / auch am:
Kjo dramë mbërthyese tregon për fillesat e procesit të trajtimit të së shkuarës në Gjermaninë e viteve 1950. Një avokat i ri, i përkushtuar do të hetojë mbi një ish-roje të Aushvicit, i cili punon tashmë në fushën e arsimit. Por drejtësia refuzon të pranojë padinë. Sa më shumë avokati merret me këtë rast, aq më shumë përballet me një rrjetë ndrydhjesh, mohimesh dhe idealizimesh.
Hetimi i tij nxjerr në dritë prova të pakundërshtueshme, që çojnë tek autorët. Pavarësisht rezistencës shoqërore dhe politike, avokati i përkushtuar nuk dekurajohet dhe hap procesin e parë gjyqësor mbi Aushvicin.
Dieses packende Drama erzählt von der beginnenden Vergangenheitsaufarbeitung im Deutschland der 1950er Jahre. Ein junger engagierter Anwalt will gegen einen ehemaligen Auschwitz-Wärter ermitteln, der mittlerweile im Schuldienst tätig ist. Doch die Justiz verweigert die Annahme der Anzeige. Je mehr sich der Anwalt mit dem Fall beschäftigt, umso mehr stößt er auf ein Geflecht von Verdrängung, Verleugnung und Verklärung.
Seine Recherchen bringen brisante Fakten zutage, die zu den Tätern führen. Trotz gesellschaftlicher und politischer Widerstände lässt sich der engagierte Jurist nicht entmutigen und bringt den ersten Auschwitz-Prozess ins Rollen.
12
© H
eike
Ulr
ich
/ CW
P FI
lm U
nive
rsal
Pic
ture
s
24 25
13 TETOR e premte / freitag
„Info-Tag“ - Informationstag rund um Studium, Stipendien und Praktika
“Info-Tag” - Dita e informacionit rreth studimit, bursave dhe praktikave
10 - 17 Uhr, EU-Infozentrum, Pallati i Kongreseve, Blv. Dëshmorët e Kombit, Tirana
Ora 10:00 – 17:00, EU Info Centre, Pallati i Kongreseve, Blv. Dëshmorët e Kombit, Tiranë
© D
AAD
Tira
na
Dëshironi të studioni në Gjermani ose Austri?Apo të ndiqni një kurs të gjuhës gjermane në Tiranë?Atëherë “Dita e Informacionit” është ajo që ju duhet!
Përfaqësues të institucioneve të ndryshme ju presin për t’ju dhënë informacione rreth studimit, kërkimit shkencor, bursave dhe praktikave në Gjermani dhe Austri si dhe informacione rreth kurseve të gjuhës gjermane në Tiranë, për të rinj dhe të rritur. Ejani të bisedoni me ne!
Möchten Sie in Deutschland oder Österreich studieren?Oder einen Deutschkurs in Tirana besuchen?
Dann ist der Info-Tag genau das Richtige für Sie!Vertreter verschiedener Institutionen erwarten Sie mit Informationen zu Studium, Forschung, Stipendien, Praktika und Arbeitsmöglichkeiten in Deutschland und Österreich sowie zu Deutschkursen für Jugendliche und Erwachsene in Tirana und Informationen zur Deutsch-Albanischen-Schule. Kommen Sie mit uns ins Gespräch!
© D
AAD
Tira
na
26 27
13 TETOR e premte / freitag
DIHA-Oktoberfest
19 Uhr, Hotel Rogner, Tirana Tickets: 1.500 ALL
Ora 19:00, Hotel Rogner, Tiranë Çmimi i biletës: 1.500 ALL
14 Tetor / OktoberOra 19:00, Hotel Rogner, Tiranë19 Uhr, Hotel Rogner, Tirana
© D
IHA
edhe me / auch am:
DIHA (Shoqata Gjermane e Industrisë dhe Tregtisë në Shqipëri) i qëndron fort një tradite tashmë të dashur dhe organizon edhe këtë vit Oktoberfestin e saj, e cila sjell në Tiranë atmosferën autentike të “Wiesn”.
Në DIHA-Oktoberfest ju ftojnë jo vetëm birra gjermane, ushqimi i bollshëm e me shije dhe sharmi bavarez, por edhe muzika në të dyja netët e grupit muzikor origjinal të Oktoberfest në Mynih “Gaudi Blos`n”, i cili kujdeset për atmosferën autentike dhe të çlirët. Në sallën e dekoruar bardhë e blu, ju pret çdo ditë, krahas 450 vendeve në tavolina, dhe një pistë e madhe kërcimi.
Në biletën e hyrjes përfshihen: 0,5 l birrë “Paulaner” dhe për të ngrënë ofrohet një racion me sallatë patatesh, lakër turshi, djath tradicional “Leberkäs” dhe salsiçe bavareze “Bratwurst”.
Për më tepër informacion drejtohuni me E-Mail: [email protected]: www.diha.al
Die DIHA – die Deutsche Industrie– und Handelsvereinigung in Albanien – hält an einer beliebten Tradition fest und veranstaltet auch in diesem Jahr ihr Oktoberfest, das authentische „Wiesn“-Stimmung nach Tirana bringt.
Zum DIHA-Oktoberfest laden nicht nur deutsches Bier, deftiges Essen und bayerischer Charme ein. Es spielt an beiden Abenden auch die original Münchner Oktoberfestband „Gaudi Blos`n“ und sorgt für authentische Atmosphäre und ausgelassene Stimmung. Im blau-weiß dekorierten Veranstaltungsaal wartet neben rund 450 Sitzplätzen pro Tag auch eine große Tanzfläche!
Im Eintritt enthalten sind 0,5 l „Paulaner Bier“ und zur Stärkung eine Portion Kartoffelsalat, Sauerkraut, Leberkäs und Bratwurst.
Mehr Infos gibt es unter E-Mail: [email protected] Web: www.diha.al
28 29
14 TETOR e shtunë / samstag
Filmi për fëmijë: “Sy për sy” nga Evi Goldbrummer dhe Joachim Dollhopf (2016)
Kinderfilm: „Auf Augenhöhe“ von Evi Goldbrummer und Joachim Dollhopf (2016)
Ora 15:00, Kinema Millennium, Tiranë (gjermanisht me titra shqip)
15 Uhr, Kinema Millennium, Tirana (Deutsch mit albanischen Untertiteln)
© W
olfg
ang
Enne
nbac
h
Dhjetëvjeçari i vogël Miki jeton në një jetimore. Një ditë ai zbulon rastësisht një letër të mamasë së tij të ndjerë drejtuar njëfarë Tomi.
Mikit i mbushet mendja: Ky i panjohur duhet të jetë babai i tij! Plot emocion dhe ngazëllim ai merr rrugën e kërkimit – të gjejë një burrë të fortë, i cili do ta mbrojë dhe do t’i japë një shtëpi.
Kur ai e takon atë më në fund, surpriza është edhe më e madhe: Tomi është xhuxh! Babai i tij është më i vogël se ai vetë! Vetëm kështu nuk e kishte përfytyruar Miki babain e tij. Edhe vetë Tomi është i shokuar nga atësia e tij e papritur. Kur ata më në fund përballen me njëri-tjetrin, ndodh diçka që i përmbys gjërat totalisht…
“Sy për sy” nuk është vetëm një film argëtues për fëmijë, por përçon edhe një mesazh të rëndësishëm: tolerancë, sinqeritet dhe empati për njerëzit, të cilët janë ndryshe.
Der zehnjährige Michi lebt in einem Kinderheim. Eines Tages entdeckt er zufällig einen Brief seiner verstorbenen Mutter an einen gewissen Tom.
Michi ist sich sicher: Dieser Unbekannte muss sein Vater sein! Voller Aufregung und Vorfreude macht er sich auf die Suche – nach einem starken Mann, der ihn beschützt und ihm ein zu Hause gibt.
Umso größer ist die Überraschung, als er ihm endlich gegenüber steht: Tom ist kleinwüchsig! Sein Vater ist kleiner als er! So hat Michi ihn sich nicht vorgestellt. Tom ist genauso geschockt von seiner unverhofften Vaterschaft. Als sich die beiden schließlich doch auf Augenhöhe begegnen, bringt ein unerwartetes Ereignis noch einmal alles durcheinander…
„Auf Augenhöhe“ ist nicht nur ein unterhaltsamer Film für jüngere Zuschauer, sondern vermittelt auch noch eine wichtige Botschaft: Toleranz, Offenheit und Empathie für Menschen, die anders sind!
30 31
17 TETOR e martë / dienstag
Filmi: “Lamtumirë Evropë” nga Maria Schrader (2016)
Film: „Vor der Morgenröte“ von Maria Schrader (2016)
Ora 19:00, Kinema Millennium, Tiranë (gjermanisht me titra shqip)
19 Uhr, Kinema Millennium, Tirana (Deutsch mit albanischen Untertiteln)
© X
Verl
eih_
Mat
hias
-Bot
hor
© X
Verl
eih_
Mat
hias
-Bot
hor
“Lamtumirë Evropë” tregon në mënyrë episodike pjesë nga jeta në mërgim e shkrimtarit austriak Stefan Zweig. Në kulmin e famës së tij botërore ai detyrohet të mërgojë jashtë vendit, i dëshpëruar dhe duke e ditur paraprakisht që Evropa do të rrënohet. Historia e një emigranti, historia e humbjes së atdheut të vjetër dhe e gjetjes së një të riu.
Rio de Zhaneiro, Buenos Aires, Nju Jork dhe Petropolis janë katër stacionet e mërgimit të Stefan Zweig-ut, të cilat, edhe pse i ofruan strehim, mikpritje dhe natyrë madhështore tropikale, nuk mundën t’i jepnin paqen dhe t’i zëvendësonin atdheun. Një film historik me pamje të forta për një artist të madh, si dhe për kohën kur Evropa ishte në arrati.
„Vor der Morgenröte“ erzählt episodisch aus dem Leben des österreichischen Schriftstellers Stefan Zweig im Exil. Auf dem Höhepunkt seines weltweiten Ruhms wird er in die Emigration getrieben und verzweifelt angesichts des Wissens um den Untergang Europas, den er schon früh voraussieht. Die Geschichte eines Flüchtlings, die Geschichte vom Verlieren der alten und dem Suchen nach einer neuen Heimat.
Rio de Janeiro, Buenos Aires, New York, Petrópolis sind vier Stationen im Exil von Stefan Zweig, die ihn trotz sicherer Zuflucht, gastfreundlicher Aufnahme und überwältigender tropischer Natur keinen Frieden finden lassen und ihm die Heimat nicht ersetzen können. Ein bildgewaltiger historischer Film über einen großen Künstler und dabei ein Film über die Zeit, in der Europa auf der Flucht war.
32 33
18 TETOR e mërkurë / mittwoch
“Arkitekturë tradicionale në Alpet Shqiptare – një shkëmbim ndërkulturor dhe ndërdisiplinor në Theth”
„Traditionelle Architektur in den albanischen Alpen – ein interkulturellerund interdisziplinärer Austausch in Theth“
Ora 19:00 – 21:00, Kinema “Milennium“, Shëtitorja “Murat Toptani”
19 - 21 Uhr, Kinema Millennium, Shëtitorja Murat Toptani
© G
IZ
Si duket arkitektura tradicionale në Theth? Si ndërlidhen shtëpitë tipike me peizazhin? Si ka ndryshuar vendi me të gjitha historitë e tij me kalimin e kohës? Si mund të ruhet peizazhi unik kulturor në Theth? Si mund të ruhet dhe mund të marrë më shumë vëmendje arkitektura tradicionale?
Me këto pyetje u morën në fillim të vitit 2017 studentët e Universitetit të Kassel-it, Tiranës dhe Shkodrës, profesorët e tyre, banorët vendës dhe ekspertët e ftuar. Në një film të shkurtër (Titulli: Design Code – Kanuni i ri i Malësisë) paraqitet shkëmbimi ndërkulturor dhe ndërdisiplinor i pjesëmarrësve. Rezultatet e punës prezantohen dhe diskutohen gjatë një ekspozite. Në përfundim të aktivitetit pjesëmarrësit janë të ftuar për një kokteil.
Një aktivitet i projektit CABRA (Mbrojtja e Agro-Biodiversitetit në Zonat Rurale të Shqipërisë) i GIZ-së (Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit) në bashkëpunim me Ministrinë e Mjedisit dhe GOPA Worldwide Consultants
Wie sieht die traditionelle Architektur in Theth aus? Inwieweit ist der typische Baustil der Häuser mit der Landschaft verbunden? Wie hat sich dieser Ort im Laufe der Zeit verändert? Wie kann man die einzigartige Kulturlandschaft von Theth am besten schützen? Wie kann man die traditionelle Architektur bewahren und was muss man tun, damit diese Architektur mehr Aufmerksamkeit auf sich zieht?
Studenten der Universitäten Kassel, Tirana und Shkodra, ihre Professoren, Einwohner von Theth und Experten haben sich Anfang 2017 genau mit diesen Fragen beschäftigt. In dem „Design Code – Kanuni i ri i Malesise“ betitelten kurzen Film wird der interkulturelle und interdisziplinäre Austausch der Teilnehmer gezeigt. Die Arbeitsergebnisse sollen in einer Ausstellung präsentiert und diskutiert werden. Im Anschluss an die Veranstaltung sind die Teilnehmer zu einem Cocktail eingeladen.
Eine Veranstaltung des GIZ-Projekts CABRA (Schutz der Agro-Biodiversität im ländlichen Raum Albaniens) in Zusammenarbeit mit dem Umweltministerium und GOPA Worldwide Consultants
34 35
19 TETOR e enjte / donnerstag
Seminar për diplomatët e rinj të MPJ-së të Shqipërisë, me temë: “Bashkëpunimi rajonal dhe integrimi në BE”
Seminar für junge Diplomaten zum Thema „regionale Zusammenarbeit und EU-Integration“
Ora 9:00 - 16:00, Ministria e Punëve të Jashtme, Tiranë
9 - 16 Uhr, Außenministerium, Tirana
© H
SS
Procesi i Berlinit, i bashkëiniciuar nga Gjermania në 2014, promovon përmirësimin e marrëdhënieve mes vendeve të Ballkanit Perëndimor, riafirmimin e perspektivës së tyre në BE dhe mbështet proceset e reformave në rajon.
Seminari i organizuar nga Fondacioni Hanns Seidel ka si qëllim të njohë diplomatët e rinj shqiptarë me objektivat dhe hapat konkretë të këtij procesi dhe në veçanti me rekomandimet që do të dalin pas Konferencës së 4-t të Vendeve të Ballkanit Perëndimor në Trieste.
Krahas prezantimit të temave informuese dhe analitike mbi Procesin e Berlinit dhe Bashkëpunimin Rinor Rajonal (RYCO), seminari, në bashkëpunim me Akademinë Evropiane të Berlinit, do të ketë në fokus edhe zbatimin e tyre në praktikën diplomatike.
Në kuadrin e bashkëpunimit që Akademia Diplomatike e MPJ-së të Shqipërisë ka me Institutin Diplomatik të Bullgarisë, ky seminar do të shfrytëzohet edhe për shkëmbim eksperience mes dy institucioneve homologe.
Das Ziel des von Deutschland 2014 mitinitiierten Berlin-Prozesses ist die Verbesserung der Beziehungen unter den Staaten des Westlichen Balkans, die Bekräftigung ihrer EU-Perspektive sowie die Unterstützung für die Reformprozesse in der Region.
Das von der Hanns-Seidel-Stiftung organisierte Seminar zielt darauf ab, junge albanische Diplomaten mit den Zielen und den konkreten Schritten dieses Prozesses und insbesondere mit den zu erwartenden Empfehlungen nach der 4. Westbalkan-Konferenz in Triest vertraut zu machen.
Neben der Darstellung informativer und analytischer Themen über den Berlin-Prozess und die regionale Jugendzusammenarbeit (RYCO) wird das Seminar, in Zusammenarbeit mit der Europäischen Akademie Berlin, den Fokus auf die Umsetzung in der diplomatischen Praxis legen.
Im Rahmen der Zusammenarbeit zwischen der Diplomatischen Akademie des Albanischen Außenministeriums und dem Bulgarischen Diplomatischen Institut soll das Seminar auch als Erfahrungsaustausch zwischen beiden Institutionen dienen.
36 37
TETOR e enjte / donnerstag
Diskutim: Kthim i suksesshëmMake it in Albania!
Diskussion: Erfolgreiche RückkehrMake it in Albania!
Ora 19:30, Libraria „Tirana Times“, Rr. Andon Zako Cajupi (ngjitur me shkollën Edith Durham), Tiranë
19.30 Uhr, Tirana Times Bücherei, Andon Zako Cajupi Str., (neben der Edith Durham Schule) Tirana
Shumë shqiptarë kanë lënë vendin e tyre për të kërkuar një të ardhme më të mirë jashtë vendit. Por, një pjesë e emigrantëve kthehet përsëri për të ndërtuar jetën në Shqipëri.
Ne do t’ju tregojmë shembuj të të kthyerve, të cilët kanë rikrijuar përsëri bazat profesionale dhe personale në Shqipëri. Do t‘ju tregojmë fotografi të kthimit dhe do të dëgjojmë histori nga jeta e tyre.
GIZ-ja ofron nëpërmjet programit të riatdhesimit, të financuar nga BMZ-ja, një mbështetje të gjerë për të gjithë shqiptarët e kthyer në vendin e tyre - për t’i orientuar ata përsëri në vendin e tyre, për të gjetur një shkollë për fëmijët e tyre, për të zhvilluar perspektivën vetjake përmes arsimit profesional apo edhe për të filluar biznesin e tyre. Qendra Gjermane e Informacionit për Migracion, Arsim Profesional dhe Karrierë (DIMAK) u shërben të kthyerve si një pikë e parë kontakti në vend.
Viele Albaner haben ihr Heimatland verlassen, um im Ausland eine bessere Zukunft zu finden. Doch ein Teil dieser Migranten kehrt auch wieder zurück, um sich ein Leben in Albanien aufzubauen.
Wir zeigen Beispiele von Rückkehrern, die in in Albanien beruflich und privat wieder Fuß gefasst haben. Wir zeigen Bilder ihrer Rückkehr und hören Geschichten aus ihrem Leben.
Durch das vom BMZ finanzierte Rückkehrerprogramm leistet die GIZ umfangreiche Unterstützung für in ihr Heimatland zurückkehrende Albaner – darin sich wieder im Land zu orientieren, einen Schulplatz für ihre Kinder zu finden, durch eine berufliche Weiterbildung für sich selbst Perspektiven zu entwickeln oder auch ein eigenes Unternehmen zu gründen. Das DIMAK (Deutsches Informationszentrum für Migration, Ausbildung und Karriere) steht den Rückkehrer als ein erster Anlaufpunkt zur Verfügung.
19
© G
IZ
38 39
Lojë simuluese: Kthimi në atdhe - Të rinjtë shqiptarë bëjnë politikë për një ditë
Planspiel: Rückkehr in die eigene Heimat - Junge AlbanerInnen machen für einen Tag Politik
24 TETOR e martë / dienstag
Pjesa e hapur për publikun: ora 9:30 – 10:00 dhe në orën 15:00Bashkia Tiranë, Salla e mbledhjeve të Këshillit Bashkiak
Öffentlicher Teil: 9.30 – 10.00 Uhr und 15.00 Uhr, Tagungsraum des Stadtrats der Stadt Tirana
© S
teff
en F
uess
el
Çfarë ndodh kur nxënësit “luajnë” për një ditë rolin e Këshillit Bashkiak dhe mund të marrin vendime politike? Pikërisht këtë do ta mësojnë nxënës të gjimnazit “Sami Frashëri” në kuadër të kësaj loje simuluese.
Si pjesë e një takimi të jashtëzakonshëm të Këshillit Bashkiak të qytetit të Tiranës ata do të përballen me temën e “Kthimit dhe perspektivave në atdhe”. Kështu ata hyjnë në rolin e anëtarëve të Këshillit Bashkiak apo përfaqësuesve të institucioneve të tjera dhe do të merren intensivisht me këtë temë. Në fund të mbledhjes njëditore, ata do t’i paraqesin publikut dhe medias projektet dhe vendimet e marra prej tyre.
Loja simuluese zhvillohet në bashkëpunim me programin e GIZ-së “Migrimi për Zhvillim”, Bashkinë e Tiranës dhe gjimnazin “Sami Frashëri”.
Was passiert, wenn Schüler einen Tag Stadtrat „spielen“ und politische Entscheidungen treffen können? Schüler des Sami-Frasheri-Gymnasiums werden genau das im Rahmen dieses Planspiels erfahren.
Im Rahmen einer außergewöhnlichen Sitzung des Stadtrats Tirana befassen sie sich mit dem Thema „Rückkehr und Perspektiven im Heimatland“. Dabei schlüpfen sie in die Rollen von Mitgliedern des Stadtrats oder Vertretern anderer Institutionen und setzen sich intensiv mit dem Thema auseinander. Am Ende der eintägigen Sitzung stellen sie die von ihnen erarbeiteten Entscheidungen und Projekte der Öffentlichkeit und den Medien vor.
Das Planspiel findet in Zusammenarbeit des GIZ-Vorhabens „Migration für Entwicklung“ der Stadtverwaltung Tirana und mit dem Sami-Frasheri-Gymnasium statt.
© S
teff
en F
uess
el
40 41
Ekspozita “Rosemarie Trockel”
24 TETOR e martë / dienstag
Ekspozita do të qëndrojë e hapur deri më 03.12.2017ora 18:00, Hapja, Galeria Kombëtare e Arteve në Tiranë
Die Ausstellung ist bis zum 03.12.2017, zu sehen18 Uhr, Eröffnung, Nationalgalerie Tirana
Ausstellung „Rosemarie Trockel“
© V
G Bi
ld-K
unst
, Bon
n
Gjermanja Rosemarie Trockel vlerësohet si një nga artistet më të famshme bashkëkohore, e cila e shpreh vështrimin e saj krejtësisht vetjak për botën me anë të objekteve, skulpturave dhe instalacioneve.Me ekspozitën e Institutit për Marrëdhëniet me Jashtë (ifa) „Rosemarie Trockel“, Ambasada Gjermane dhe Galeria Kombëtare e Arteve i mundësojnë publikut shqiptar për herë të parë një udhëtim eksplorues në veprat e kësaj artisteje shumëdimensionale: duke nisur nga vizatimet, fotografitë, tablotë e famshme me thurje e deri tek „Malmaschine“ dhe video-instalacionet.Skena artistike, e dominuar për kohë të gjatë nga meshkujt, e ka nxitur Rosemarie Trockel-in qysh herët për kundërvënie ndaj saj. Ajo vazhdimisht formulon pozicione kundërshtie dhe pasqyron pikëpamjen e saj si një përfaqësuese e botës së theksuar artistike femërore, dhe nuk kursehet as me kritika parimore ndaj sistemit ekzistues artistik. Por, pavarësisht qëndrimit të saj kritik, veprat e Rosemarie Trockel-it përballen me vizitorin si projektime të vrullshme mendimesh plot fantazi dhe si skica artistike qartësisht bindëse.
An Paenhuysen, historiane arti, kuratore dhe autore, do të zhvillojë në lidhje me ekspozitën një workshop mbi skenën dhe tregun e artit në Gjermani.
Die Deutsche Rosemarie Trockel gilt als eine der berühmtesten Künstlerinnen der Gegenwart, die ihren ganz eigenen Blick auf die Welt mittels Objekten, Skulpturen und Installationen ausdrückt. Mit der Ausstellung des Instituts für Auslandsbeziehungen (ifa) „Rosemarie Trockel“ ermöglichen Deutsche Botschaft und Nationalgalerie nun erstmals dem albanischen Publikum eine Entdeckungsreise durch das Werk dieser vielseitigen Künstlerin: von Zeichnungen, Fotografien, den berühmten Strickbildern hin zur „Malmaschine“ und Videoinstallationen. Die lange Zeit männlich geprägte Kunstszene reizte Rosemarie Trockel schon früh zum Widerspruch. Beharrlich formuliert sie Gegenpositionen und reflektiert ihren Standpunkt eines dezidiert weiblichen Künstlertums und spart auch nicht mit grundsätzlicher Kritik am bestehenden Kunstsystem.Doch trotz ihrer kritischen Haltung treten Rosemarie Trockels Werke dem Betrachter als phantasievoll beschwingte Gedankenkonstrukte und als anschaulich überzeugende künstlerische Entwürfe entgegen.
An Paenhuysen, Kunsthistorikerin, Kuratorin und Autorin, wird im Zusammenhang mit der Austellung einen Workshop zu Kunstszene und Kunstmarkt in Deutschland durchführen.
42 43
Filmi: “4 mbretër”nga Theresa von Eltz (2014/15)
24 TETOR e martë / dienstag
Ora 19:00, Kinema Millennium, Tiranë (gjermanisht me titra shqip)
19 Uhr, Kinema Millennium, Tirana(Deutsch mit albanischen Untertiteln)
Film: „Vier Könige“von Theresa von Eltz (2014/15)
© P
ortA
uPri
nceP
ictu
res
Kris
tian
Les
chne
r
Krishtlindjet: festa e paqes, festa e familjes? Por jo për katër të rinjtë Larën, Aleksandrin, Timon dhe Fedjën. Dhe jo e tillë për doktor Volfin, i cili i trajton këta të katër në psikiatrinë e moshave adoleshente. Orët e terapisë, të cilat janë për të gjithë tepër të lodhshme, tregojnë se burimi i konflikteve, me të cilat përballen të rinjtë e sotëm, duhen kërkuar te familja.
Në këtë pavijon festa e Krishtlindjeve çon në surpriza të mira dhe të këqija – dhe, pavarësisht një dështimi të hidhur, ajo jep arsye për të shpresuar.
Weihnachten: Fest des Friedens, Fest der Familie? Nicht für die vier Jugendlichen Lara, Alexandra, Timo und Fedja. Und auch nicht für Doktor Wolf, der sich in der Jugendpsychiatrie um das Quartett kümmert. Die für alle anstrengenden Therapiestunden zeigen, dass die Ursachen der Konflikte, mit denen die Jugendlichen zu kämpfen haben, vor allem in ihren Familien zu suchen sind.
Das Weihnachtsfest auf der Station führt zu guten und bösen Überraschungen – und gibt trotz einer bitteren Niederlage Anlass zur Hoffnung.
© P
ortA
uPri
nceP
ictu
res
Kris
tian
Les
chne
r
44 45
Koncert: Pianoja që këndon
Konzert: Das singende Klavier
25 TETOR e mërkurë / mittwoch
ora 19:00, Salla e madhe e Ambasadës Gjermane
19 Uhr, Großer Saal der Deutschen Botschaft
© D
esar
Sul
ejm
ani
Ein Gesprächskonzert über die Gesangskunst in der Klavierliteratur
Një koncert bisedë mbi artin vokal në literaturën pianistike
Pak para përfundimit të turneut koncertal në pesë shtete dhe 15 qytete të Evropës Juglindore, pianisti dhe dirigjenti Desar Sulejmani do të ketë një ndalesë të shkurtër në Tiranë më 25 tetor 2017.
Ai do të prezantojë në këtë koncert një program të veçantë tematik, më saktë pjesë dhe përshtatje virtuoze të romancave dhe arieve të njohura vokale për piano.
Ky koncert-bisedë do të mundësojë përqasje interesante ndaj asaj literature të gjerë pianistike, e cila i ka patur fillimet e saj që në shek.XVII.
Kurz vor dem Ende seiner Konzertreise in fünf Länder und 15 Städte des Südöstlichen Europas macht der Pianist und Dirigent Desar Sulejmani am 25. Oktober 2017 einen Halt in Tirana.
Sulejmani präsentiert in diesem Konzert virtuose Klaviertranskriptionen jener berühmten Lieder oder Opernarien, die eigentlich in der Gesangswelt zu Hause sind und jedes Mal für Gänsehaut beim Publikum sorgen.
Das Gesprächskonzert wird Einblicke in eine weitgefächerte Klavierliteratur bringen, die schon früh, bereits im 17. Jahrhundert ihre Anfänge gefunden hat.
© D
esar
Sul
ejm
ani
46 47
27 TETOR e premte / freitag
Konferencë: Trashëgimia komuniste dhe diskursi publik mbi të kaluarën komuniste në Evropën Juglindore
Konferenz: Das kommunistische Erbe und der öffentliche Diskurs über die kommunistische Vergangenheit in Südosteuropa
Ora 10:00 - 17:00, Universiteti i Tiranës, Fakulteti i Historisë dhe Filologjisë, Salla “Konrad Adenauer“
10 – 17 Uhr, Universität Tirana, Fakultät für Geschichte und Philol-ogie, Hörsaal „Konrad Adenauer”
© K
AS
Fondacioni Konrad Adenauer organizon, në bashkëpunim me Fakultetin e Historisë dhe Filologjisë në Universitetin e Tiranës, këtë konferencë ndërkombëtare mbi trajtimin e së kaluarës komuniste në një kontekst rajonal.
Konferenca do të trajtojë ndër të tjera edhe temat e mëposhtme: diskursi publik dhe e kaluara komuniste, kuptimi i së kaluarës totalitare për shoqërinë dhe ndikimi i saj në proceset aktuale politike si dhe diskutime.
Në konferencë do të marrin pjesë studiues nga vende të ndryshme të rajonit në mënyrë që të garantohet një shkëmbim i vërtetë ndërkufitar.
Die Konrad-Adenauer-Stiftung organisiert zusammen mit der Fakultät für Geschichte und Philologie der Universität Tirana diese internationale Konferenz über die Aufarbeitung der kommunistischen Vergangenheit in einem regionalen Kontext.
Die Konferenz wird sich unter anderem folgenden Themen widmen: öffentlicher Diskurs und die kommunistische Vergangenheit, Bedeutung der totalitären Vergangenheit für Gesellschaften und Auswirkungen auf aktuelle politische Prozesse und Diskussionen.
An der Konferenz nehmen Wissenschaftler aus verschiedenen Ländern der Region teil, so dass ein echter grenzüberschreitender Austausch gewährleistet ist.
48 49
Autorë gjermanë në Festivalin Ndërkombëtar të Letërsisë në TiranëDeutsche Autoren beim Internationalen Literaturfest Tirana
27 TETOR e premte / freitag
Lexim letrar me Daniela DanzLesung von Daniela Danz
Lexim letrar me Jürgen BanscherusLesung von Jürgen Banscherus
27
28
17 Uhr, Metropol-Theater, Tirana
10 Uhr, Deutscher Lesesaal Tirana, Rr. George Bush, ggü. Parlament
Ora 17:00, Teatri i Metropolit, Tiranë
Ora 10:00, Salla Gjermane e LeximitTiranë, Rr. Xhorxh Bush, përb. Parlamentit
Tetor /Oktober
Tetor /Oktober
© T
ILF
Tirana lexon - pjesëmarrës janë edhe dy autorë gjermanë: poetja Daniela Danz dhe autori i librave për fëmijë Jürgen Banscherus, të cilët vijnë me ftesë të Ambasadës Gjermane dhe Goethe-Zentrum në Shqipëri.
Shkrimtari i vlerësuar me çmime Jürgen Banscherus ka botuar më shumë se pesëdhjetë libra për fëmijë dhe të rinj, të cilët janë përkthyer tashmë në 23 gjuhë. Ai është anëtar i klubit ndërkombëtar PEN-Club dhe SYNDIKAT.
Krijimtaria letrare e Daniela Danz-it përfshin lirikë, prozë dhe eseistikë. Qysh prej 2010-ës ajo organizon gjithashtu workshop-e letrare me të rinj nga vende të ndryshme. Me ftesë të Ambasadës Gjermane ajo do të ofrojë një seminar për nxënës dhe studentë edhe në Shqipëri.Programin e plotë të TILF e gjeni këtu: www.literaturefest.com
Tirana liest – und mit dabei sind zwei deutsche Autoren: die Dichterin Daniela Danz und der Kinderbuch-Autor Jürgen Banscherus, die auf Einladung der Deutschen Botschaft und des Goethe Zentrums nach Albanien kommen.
Der preisgekrönte Schriftsteller Jürgen Banscherus hat mehr als fünfzig Kinder- und Jugendbücher veröffentlicht, die inzwischen in 23 Sprachen übersetzt wurden. Er ist Mitglied im Internationalen PEN-Club und im SYNDIKAT.
Die schriftstellerische Arbeit von Daniela Danz umfasst Lyrik, Prosa und Essayistik. Seit 2010 veranstaltete sie außerdem in verschiedenen Ländern Textwerkstätten für Jugendliche. Auch in Albanien wird sie auf Einladung der Deutschen Botschaft einen Workshop für Schüler und Studierende anbieten.
Das komplette aktuelle Programm des TILF finden Sie hier: www.literaturefest.com
© N
ils-C
hris
tian
Eng
el
© G
itta
Pie
lmey
er-B
ansc
heru
s
50 51
30 TETOR e hënë / montag
Filmi: „About a Girl“ nga Mark Monheim (2015)
Film: „About a Girl“ von Mark Monheim (2015)
Ora 19:00, Universiteti i Elbasanit (gjermanisht me titra shqip)
19 Uhr, Universität Elbasan(Deutsch mit albanischen Untertiteln)
© B
asti
an F
isch
er /
Imbi
ssfil
m
Sharlina, pa mbushur akoma 16 vjeç, i ka mbijetuar një përpjekjeje për vetëvrasje dhe tani po përpiqet të gjejë qetësi. Kjo nuk është aspak e thjeshtë: i ati Xhefi është dëbuar nga shtëpia prej nënës Sabine, e cila nga ana tjetër jeton me mësuesin e biologjisë së vajzës së saj. Edhe me shoqen e saj Isa ka gjithashtu konflikte.
Më pas Sharlina takon tek psikoterapisti i saj kaotik pikërisht Linusin, “peshkopin” e urryer të klasës; të dy afrohen me njëri-tjetrin. Në filmin e tij të parë “About a Girl” Mark Monheim-i tregon një histori disi ironike të moshës së adoleshencës, rruga e së cilës çon nga konfuzioni tek dëshira për të jetuar.
Charleen, noch nicht ganz 16 Jahre alt, hat einen Selbstmordversuch überlebt und versucht nun, zur Ruhe zu kommen. Einfach ist das nicht: Vater Jeff wurde von Mutter Sabine rausgeworfen. Die wiederum lebt nun ausgerechnet mit dem Bio-Lehrer der Tochter zusammen, und mit Freundin Isa gibt’s auch Streit.
Dann trifft Charleen bei ihrem chaotischen Psychotherapeuten ausgerechnet Linus, den unbeliebten Streber der Klasse; die beiden kommen sich näher. In seinem ersten Kinofilm „About a Girl“ erzählt Mark Monheim eine leicht ironische Coming-of-Age-Geschichte, deren Weg von der Ratlosigkeit in die Lebensfreude führt.
53
02 NËNTOR e enjte / donnerstag
Konferenca: “Mes shkencës shoqërore dhe praktikës gjuhësore - Ku të çon gjermanistika në vendet e huaja?”
Konferenz: „Zwischen Geisteswissenschaft und Sprachpraxis – Wohin führt die Auslandsgermanistik?“
Fakulteti i Gjuhëve të Huaja, Universiteti i Tiranës
Fremdsprachenfakultät der Universität Tirana
03 Universität TiranaUniversiteti i Tiranës
Nëntor / November
edhe me / auch am:
© G
erm
anis
tik
Tira
na
25 vjet më parë u themelua Departamenti i Gjuhës Gjermane në Universitetin e Tiranës – ç’ka jep shkas për të shkëmbyer mendimet rreth të shkuarës dhe të ardhmes.
Konferenca shkencore dyditore synon të merret, duke iu referuar të shkuarës, së tashmes dhe të ardhmes, me veprimtarinë, zhvillimin dhe sfidat e gjermanistikës në Tiranë.
Sëbashku me ekspertë nga Shqipëria dhe të huaj do të diskutohen zhvillimet politike, ekonomike dhe sociale, të cilat kanë gjithashtu nevojë për qasje të reja në fushën e gjermanistikës.
Vor 25 Jahren wurde die Abteilung für Germanistik an der Universität Tirana gegründet – Anlass, um sich über Vergangenheit und Zukunft auszutauschen.
Die zweitägige wissenschaftliche Tagung möchte mit Blick auf Vergangenheit, Gegenwart und Zukunft auf die Tätigkeit, Entwicklung und Herausforderungen der Auslandsgermanistik in Tirana eingehen.
Gemeinsam mit Experten aus Albanien und dem Ausland sollen politische, wirtschaftliche und gesellschaftliche Entwicklungen diskutiert werden, die auch nach neuen Herangehensweisen im Bereich der Germanistik verlangen.
© G
erm
anis
tik
Tira
na
54 55
03NËNTOR e premte / freitag
Diskutim: Gazetaria cilësore versus “Fake news”
Diskussion: Qualitätsjournalismus versus „Fake news“
Ora 18:00, Fakulteti i Filologjisë, Departamenti i Gazetarisë dhe i Komunikimit, Universiteti i Tiranës
18 Uhr, Fakultät der Philologie, Lehrstuhl für Journalismus und Kommunikation, Universität Tirana
© d
paSi ruhen standardet e gazetarisë në kohën e “Fake News”, populizmit në rritje dhe ekstremizmit fetar? Si i është përshtatur Deutsche Welle përhapjes së shpejtë të formave të pasqyrimit gazetaresk në internet?Në kuadër të 25-vjetorit të themelimit të programit në shqip të Deutsche Welle-s, ajo fton në Tiranë gazetarë dhe ekspertë për të diskutuar rreth sfidave me të cilat po përballet sot një gazetari moderne dhe profesionale.Deutsche Welle (DW), transmetuesi ndërkombëtar publik i Gjermanisë, përcjell me pavarësi gazetareske një tablo të plotë të Gjermanisë, paraqet ngjarje dhe zhvillime, duke kapur këndvështrimet gjermane por dhe të të tjerëve. Këtë detyrë ligjore DW-ja e plotëson në formë multimediale me një ofertë informacioni të gjerë dhe të besueshme në 30 gjuhë, duke përfshirë gjuhën shqipe.
Wie halten journalistische Standards in den Zeiten von „Fake News“, wachsendem Populismus und religiösem Extremismus Stand? Wie hat sich die Deutsche Welle (DW) an die rasante Ausbreitung journalistischer Darstellungsformen im Internet angepasst?Anlässlich des 25-jährigen Bestehens des Albanischen Programms der Deutschen Welle, lädt die DW in Tirana Journalisten und Experten dazu ein, über die Herausforderungen zu diskutieren, denen sich ein moderner und professioneller Journalismus heute gegenübersieht. Die Deutsche Welle, der deutsche Auslandsrundfunk, vermittelt in journalistischer Unabhängigkeit ein umfassendes Deutschlandbild, stellt Ereignisse und Entwicklungen dar, greift deutsche und andere Sichtweisen auf. Diesen gesetzlichen Auftrag erfüllt die DW multimedial mit einem profunden und verlässlichen Informationsangebot in 30 Sprachen, darunter Albanisch.
© d
pa
56 57
“Kunstlied” arti vokal i RomanticizmitMbrëmje me “Lieder“ nga Migena Gjata (soprano) dhe Günther Albers (piano)
Kunstlied der RomantikLiederabend mit Migena Gjata (Sopran) und Günther Albers (Klavier)
04NËNTOR e shtunë / samstag
© M
icha
el D
anne
nman
n©
PH
OTOA
TELI
ER IS
O25
Ora 19:00, Salla e madhe e Universitetit të Arteve, Tiranë
19 Uhr, Großer Saal der Universität der Künste in Tirana
Dy artistët e ftuar, sopranoja me origjinë shqiptare Migena Gjata dhe pianisti dhe dirigjenti gjerman Günther Albers, përveç koncertit të tyre në Tiranë do të ofrojnë edhe një klasë maestrosh për studentët e Universitetit të Arteve në Tiranë. Kursi është i hapur për të gjithë studentët e interesuar të degës së kantos, si dhe departamentet e tjera të Universitetit të Arteve në Tiranë. Në qendër të kësaj klase maestrosh është zhanri i “Kunstlied” të epokës romantike gjermane, një zhanër që në Shqipëri ka gjetur pak vëmendje nga muzikologët. Studentët do të hedhin një vështrim në botën e pasur të zhanrit gjerman “Kunstlied” të periudhës mes viteve 1814-1918 dhe do njihen me kompozitorët më të rëndësishëm të tij, si: Schumann, Brahms, Wolf, Schubert. Rezultatet artistike të këtij kursi do t’i paraqiten publikut në formën e një koncerti përmbyllës më 6 nëntor 2017 me pjesëmarrësit e kursit.
Die beiden Künstler, die aus Albanien stammende Sopranistin Migena Gjata und der deutsche Pianist und Dirigent Günther Albers, bieten neben ihrem Konzert in Tirana eine Meisterklasse für Studierende der Universität der Künste in Tirana an. Die Meisterklasse ist offen für alle interessierten Studenten der Gesangsabteilung sowie der anderen Abteilungen der Universität der Künste in Tirana. Im Mittelpunkt steht das deutsche Kunstlied, eine Gattung, die in Albanien wenig musikwissenschaftliche Aufmerksamkeit findet. Die Studenten werden einen Einblick in die reiche Welt des deutschen Kunstliedes zwischen 1814-1918 erhalten und sich mit den wichtigsten Liedkompositionen, u.a. Schumann, Brahms, Wolf, Schubert beschäftigen.Die künstlerischen Ergebnisse dieser Meisterklasse werden am 6. November 2017 im Rahmen eines Abschlusskonzerts der Teilnehmer präsentiert.
05 06
06Ora 19:00, Universiteti i Arteve në Tiranë19.00 Uhr, Universität der Künste in Tirana
Nëntor / November
Nëntor / November
Klasë maestrosh për studentë të degës së kantos në UAMeisterklasse mit Studenten der Gesangsabteilung der UdK
Koncert me pjesëmarrësit e kursit:Teilnehmerkonzert:
58 59
09NËNTOR e enjte / donnerstag
Koncert: Pianotainment goes Albania
Konzert: Pianotainment goes Albania ora 19:00, Salla e madhe e Universitetit të Arteve, Tiranë
Koncerti tjetër:Weiteres Konzert:
19 Uhr, Großer Saal der Universität der Künste, Tirana
10 19 Uhr, „Petro Marko“ Theater, VloraOra 19:00, Teatri ‘’Petro Marko’’, Vlorë
Nëntor / November
© P
iano
tain
men
t
Pianotainment® - Kjo është një simbiozë perfekte e komedisë kreative dhe lojës virtuoze në piano. Dy pianistët dhe animatorët Marcel Dorn dhe Stephan Weh arrijnë të krijojnë një atmosferë fantastike në koncertet e tyre me anë të koordinimit të pazakontë në lojën me katër-duar dhe një doze të mirë humori.
Ata kanë mahnitur tashmë publikun në mbarë botën. Në kuptimin e parë të fjalës, ata kanë hequr pluhurin nga pianoja dhe kanë provuar që koncertet janë argëtuese! Piano, tastiera, tinguj? Ka vend dhe për më tepër: kërcim, këngë, kuice, muzikë filmi, lojëra fjalësh, foto, ndeshje me dema, karikatura, grimasa, ngërdheshje - por më mirë ejani vetë dhe binduni për këtë!
Pianotainment® – das ist die perfekte Symbiose aus kreativer Piano-Comedy und virtuosem Klavierspiel. Die beiden Pianisten und Entertainer Marcel Dorn und Stephan Weh schaffen mit ihren ausgefallenen vierhändigen Arrangements und einer gehörigen Portion Humor fantastische Konzerterlebnisse und haben schon weltweit das Publikum begeistert.
Im wahrsten Sinne des Wortes haben sie den Staub vom Flügel geblasen und beweisen, dass Konzerte Spaß machen! Klavier, Tasten, Töne? Da geht noch viel mehr: Tanz, Gesang, Quiz, Filmmusik, Wortwitz, Fotos, Stierkampf, Karikaturen, Grimassen, Faxen – aber kommen Sie am besten selbst und überzeugen sich!
© P
iano
tain
men
t
60 61
16 NËNTOR e enjte / donnerstag
Cikli i aktiviteteve: “Ditët e Kujtesës, kujtesa si një Mision”
Veranstaltungsreihe: „Tage des Gedenkens: Erinnerung als Mission“
16 - 22 Nëntor 2017, Muzeu Historik Kombëtar Tiranë
16 - 22 November 2017, Nationales Historisches Museum Tirana
© ID
MC
