ពះ ៃ តបដកបល

នង េសច ែ ជភ ែខមរ

សតុនបដក មជឈមនកយ ឧបរប សក

នវមភគ ២៨

ផ ពផ យេ យសេមច ពះអភិសិរសុីគនធ ម សងឃ ជធិបតី បរួ គី

សេមច ពះម សងឃ ជៃនគណៈធមមយុតិកនិកយ

ៃន ពះ ជ ច កកមពុជ

ព. ស. ២៥៥៣

  

SUTTANTAPIṬAKA

MAJJHIMANIKĀYA

UPARIPAṆṆĀSAKA

NAVAMABHĀGA

28

3  

និយមវចនៈ ពះៃ តបិដក តវបនបេងកតេឡង បមណ៥០០ឆន បំយ េ កយអពីំកររលំត់ ពះខនធចូលកន់

ពះបរមនិពនរបស់សេមច ពះសមម សមពុទធ ពះបរម គជអមច ស់ៃនេយង គប់គន ។ គប់ បេទស

អនកកន់ ពះពុទធ សន និង បេទសខះមួយចនួំនមិនែមនអនកកន់ ពះពុទធ សន គប់អងគករ

ពុទធិកសមគម និង មប ល័យជតធិ ំ ៗ ែតងែតបនទទួលយកមកតមកល់ទុកេធជ គឹះ េដមប ី

េធករ វ ជវសិក ែសងយល់ មអីែដលេ ថ ពះពុទធ ច (ពុទធធម៌) ។ កលេដមេឡយេគនគំន

កត់ េលសឹករតឹ ពមទងំសរេសរចរកឹេលែផនថម និងេលែផនេ ហៈកម៏ន លុះចេំណរតមក

ក៏បននគំន េបះពុមពេល ក សចង កងជេស វេភ (គមពរី) រហូតបចចុបបននេនះ បេចចកវជិជ កន់ែត

ចេ មនេឡង េគបន យបញចូ លកនុងកុពំយូទរ័ ែតេទះបជីបេចចកេទសម៉សីុនចេ មនេឡងយ៉ង

ក៏េនមិន ចេបះបង់េស វេភេចលបនេឡយ ដូេចនះេហយេទបេយងខញុបំនខិតខេំធឲយេកតមន

េឡងនូវ កមអក រ ពះៃ តបដិក េដមបជួីយេធឲយអកខរៈខះែដលរលុបមិន ច នចបស់បន ឲយមន

ករចបស់ មតួអកខរៈេឡងវញិ ។

េ យសទធ ជះថដ៏មុតមែំដលមនចេំពះ ពះពុទធ សន េហយក៏ជកតពកចិចមួយដ៏ធ ំ

កនុងតួនទីជពុទធបរស័ិទ ែដលបន បគល់កយថយជវីតិ អនកេធដេំណ រ ម ន ម ពះបទសេមច

ពះពុទធអងគ រួមកមងំ ទ ទង់ បនេធករលះបង់កមងំកយ ច ចិត ទពយធនផទ ល់ ពមទងំបបួល

ពុទធបរស័ិទ ញតមិិតជិតឆង យ កនុងនិងេ ក បេទសេធេឡង េដមបជីពុទធបូជ ធមមបូជ សងឃបូជ ។

សូមេសចកីឧស ហ៍កនុងករជកុសលេនះ សេ មច បេយជន៍ជូនដល់ ពះពុទធ សនជូនដល់

ពុទធបរស័ិទ សូមបន បកបែតនឹងេសចកសុីខចេ មនរុងេរ ង កនុងេ កេនះផង និងេ កដៃទខងមុខ

េទ តផង ជភិេយយភពតេរ ងេទ ។

វតបទុមធ. ៃថងទី ០៨ ែខមិថុន ឆន ំ២០០៩

4

5  

េសចកីែណនកំនុ ងករ ន

១ បសិនេបេ កអនក ន បនេឃញពកយទងំ យ ែដលមន

សញញ េលខបូកេនពីខងេ កម េហយបនទ ប់មកបនេឃញពយញជនៈមួយតួេទ ត

េនខងចុងពកយេនះ សូមេម កត់សមគ ល់ថ ពយញជនៈែដលេនខងចុងេនះ

គឺជេជងរបស់ពយញជនៈែដលមនសញញ េលខបូកេនពីខងេ កម េ យកហុំស

បេចចកេទសកុពំយូទរ័ ។

ឧទហរណ៍

-ពកយែខមរៈ សម្ល កនុងពកយេនះ ពយញជនៈ ល គឺជេជងរបស់

ពយញជនៈ ម ដូេចនះពកយេនះគឺ សម ។

-ពកយបលីៈ តស្ស គឺ តស ។

២ ចេំពះពកយែខមរ េយងសេ មចយក មវចននុ កមែខមរ របស់សេមច

ពះសងឃ ជេជតញញ េ (ជនួ- ត) ជេគល ។ បុ៉ែនេបពកយ

ទងំ យ ែដល ចសរេសរ មែបបបុ ណក៏ តឹម តវែដរេនះ េយងខញុ ំ

សូមរក នូវពកយទងំេនះទុកដែដល ។

៣ ចេំពះ សនឹក បប់ពកយខុស- តវ ែដលមនេនែផនកខងចុងៃន

ពះៃ តបិដកចបប់េដម កមេយងខញុសូំមមិន ក់េទ តេទ េ ពះ កមករងរ

េយងបនែកត មវ មេនះរួច ល់េហយ ។

6  

7  

សុតនបិដក

មជឈមិនិកយ ឧបរបិ សកៈ

នវមភគ

២៨

ព. ស. ២៥៥៣

គ. ស. ២០០៩

8  

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស

ឧបរបិ សកំ

នវេម ភេគ

វភិងគវេគគ

បឋមំ ភេទទករតសុតំ

[១] ឯវេមម សុតំ ។ ឯកំ សមយ ំ ភគ វតថិ-

យ ំ វហិរតិ េជតវេន អនថបិណិកស េម ។

ត ត េខ ភគ ភិកខូ មេនសិ ភិកខ េ តិ ។

ភទេនតិ េត ភិកខូ ភគវេ បចចេស សំុ ។ ភគ

ឯតទេ ច ភេទទករតស េ ភិកខ េវ ឧេទទសញច

វភិងគញច េទសសិ មិ តំ សុ ថ ធុកំ(១) មន-

សិកេ ថ ភសិស មីតិ ។ ឯវ ំ ភេនតិ េខ េត

ភិកខូ ភគវេ បចចេស សំុ ។

១ ឱ. ធុកនិ ន ទិស តិ ។

9  

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ

ឧបរបិ សកៈ

នវមភគ

វភិងគវគគ

ភេទទករតសូ តទី ១

[១] ខញុបំន ប់មក យ៉ងេនះ ។ សម័យមួយ ពះមន ពះ

ភគ ទង់គង់េន កនុងវតេជតពន របស់អនថបិណិកេសដី េទ ប កង -

វតថី ។ ពះមន ពះភគ ទង់ ស់េ ពួកភិកខុកនុងទីេនះថ មន ល

ភិកខុទងំ យ ។ ពួកភិកខុទងំេនះ ទទួល ប់ ពះមន ពះភគថ

ពះករុ ពះអងគ ។ ពះមន ពះភគ ទង់ ស់យ៉ងេនះថ មន ល

ភិកខុទងំ យ តថគតនឹងសែំដងនូវឧេទទស គឺមតិកជេ គ ងសែំដង

េឡង និងវភិងគគឺបទជេ គ ងែចកេ យពិ រ របស់បុគគលអនកមន តី

មួយដ៏ចេ មន ដល់អនកទងំ យ ចូរអនកទងំ យ ប់នូវសូ ត

េនះ ចូរេធទុកកនុងចិតឲយ បៃពចុះ តថគតនឹងសែំដង បប់ ។ ពួកភិកខុ

ទងំេនះ ទទួល ប់ ពះមន ពះភគថ ពះករុ ពះអងគ ។

10  

២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[២] ភគ ឯតទេ ច

អតីតំ ននគេមយយ

នបបដិកេងខ អនគតំ

យទតីតមបហីននំ

អបបតញច អនគតំ

បចចុបបននញច េយ ធមមំ

តតថ តតថ វបិស តិ

អសំហិរ ំ អសង កបុប ំ

តំ វទិធ មនុ ពហេយ

អេជជវ កិចចមតបប ំ

េក ជញញ មរណំ សុេវ

ន ហិ េន សងគរេនន

ម េសេនន មចចុន

ឯវវំ ិ រមិ បឹ

អេ រតមតនទិតំ

តំ េវ ភេទទករេ តិ

សេន ចិកខ េត មុនីតិ(១) ។

១ ម. ឥតិសេទទ នតថិ ។

11  

២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[២] ពះមន ពះភគ ទង់ ស់ដូេចនះថ បុគគល

មិនគបប ី េ ះ ល័យបញចកខនធ ែដលកនងេទេហយ

មិនគបប ី បថន បញចកខនធ ែដលមិនទន់មកដល់េទ េ ពះ

បញចកខនធ ជអតីត បញចកខនធេនះ កនងហួសេទេហយ

បញចកខនធ ជអនគត បញចកខនធេនះ ក៏មិនទន់មកដល់

មួយេទ ត បុគគល េឃញចបស់ នូវធម៌ជបចចុបបនន

កនុងទីេនះ ៗ បុគគលេនះ លុះដឹងចបស់ នូវ ពះនិពន

ែដលមិនរេសមរ ម(១) និងមិនបនកេ មក (េ យពួក

កិេលស) គបបចីេ មនឲយេរ យ ៗ នូវផលសមបតិ ែដល

ជ រមមណ៍របស់ ពះនិពនេនះ ឯករពយយមជេ គ ង

ដុតកិេលស បុគគលគួរែតេធកនុងៃថងេនះឯង អនក នឹងដឹង

ថ េសចកី ប់ នឹងមនកនុងៃថងែសកបន េ ពះថករ

តទល់របស់េយងចេំពះមចចុ ែដលមនេសនដ៏េ ចនេនះ

មិនមនេ ះេឡយ អនក បជញែដលសងប់ទុកខេហយ ែតង

េ បុគគលែដលមនវ ិ រធម៌យ៉ងេនះ ជអនកមនពយ-

យមដុតកិេលស ជអនកមិនខជិល ចអូស អស់យប់និង

ៃថងេនះឯង ថជអនកមន តីមួយដ៏ចេ មន ។

១ ែ បថ មិនងីកងកក៏បន ។

12  

៣

វភិងគវគគស ភេទទករតសុេត អនគតបបដិកងខ

[៣] កថញច ភិកខ េវ អតីតំ អនគេមតិ ។

ឯវរំេូប អេ សឹ អតីតមទធ ននិ តតថ ននទឹ ស-

មនេនតិ ឯវេំវទេន អេ សឹ អតីតមទធ ននិ តតថ

ននទឹ សមនេនតិ ឯវសំេញញ អេ សឹ អតីតមទធ ននិ

តតថ ននទឹ សមនេនតិ ឯវសំងខ េ អេ សឹ អតី-

តមទធ ននិ តតថ ននទឹ សមនេនតិ ឯវវំញិញ េ

អេ សឹ អតីតមទធ ននិ តតថ ននទឹ សមនេនតិ ។

ឯវ ំ េខ ភិកខ េវ អតីតំ អនគេមតិ ។

[៤] កថញច ភិកខ េវ អតីតំ ននគេមតិ ។ ឯវរំេូប

អេ សឹ អតីតមទធ ននិ តតថ ននទឹ ន សមនេនតិ

13  

៣

វភិងគវគគ ភេទទករតសូ ត េសចកីសង ័យកនុងខនធជអនគត

[៣] មន លភិកខុទងំ យ បុគគល េ ះ ល័យបញចកខនធ

ែដលកនងេទេហយ េតដូចេមច ។ បុគគលរែមង ប ពឹតេទ មេសចកី

េ តកអរកនុងរូបេនះថ ម អញមនរូបយ៉ងេនះ កនុងកលែដលកនង

េទេហយ ប ពឹតេទ មត កនុងេវទនេនះថ ម អញមន

េវទនយ៉ងេនះ កនុងកលជអតីត ប ពឹតេទ មេសចកីេ តកអរកនុង

សញញ េនះថ ម អញមនសញញ យ៉ងេនះ កនុងកលជអតីត ប ពឹត

េទ មេសចកីេ តកអរ កនុងសងខ រទងំ យេនះថ ម អញមន

សងខ រយ៉ងេនះ កនុងកលជអតីត ប ពឹតេទ មេសចកីេ តកអរកនុង

វញិញ ណេនះថ ម អញមនវញិញ ណយ៉ងេនះ កនុងកលជអតីត ។

មន លភិកខុទងំ យ បុគគល េ ះ ល័យបញចកខនធ ែដលកនងេទ

េហយ យ៉ងេនះឯង ។

[៤] មន លភិកខុទងំ យ បុគគលមិន េ ះ ល័យបញចកខនធ

ជអតីត េតដូចេមច ។ បុគគល មិន ប ពឹតេទ មេសចកីេ តក-

អរ កនុងរូបេនះថ ម អញ មនរូបយ៉ងេនះ កនុងកលជអតីត

14  

៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ឯវេំវទេន អេ សឹ អតីតមទធ ននិ តតថ ននទឹ ន

សមនេនតិ ឯវសំេញញ អេ សឹ អតីតមទធ នន ិ

តតថ ននទឹ ន សមនេនតិ ឯវសំងខ េ អេ សឹ

អតីតមទធ ននិ តតថ ននទឹ ន សមនេនតិ ឯវ-ំ

វញិញ េ អេ សឹ អតីតមទធ ននិ តតថ ននទឹ ន

សមនេនតិ ។ ឯវ ំ េខ ភិកខ េវ អតីតំ ននគេម-

តិ ។

[៥] កថញច ភិកខ េវ អនគតំ បដិកងខតិ ។

ឯវរំេូប សិយ ំ អនគតមទធ ននិ តតថ ននទឹ ស-

មនេនតិ ឯវេំវទេន សិយ ំ ។ េប ។ ឯវសំេញញ សិ-

យ ំ ។ េប ។ ឯវសំងខ េ សិយ ំ ។ េប ។ ឯវវំញិញ េ

សិយ ំ អនគតមទធ ននិ តតថ ននទឹ សមនេនតិ ។

ឯវ ំ េខ ភិកខ េវ អនគតំ បដិកងខតិ ។

15  

៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

មិន ប ពឹតេទ មេសចកីេ តកអរ កនុងេវទនេនះថ ម អញមន

េវទនយ៉ងេនះ កនុងកលជអតីត មិន ប ពឹតេទ មេសចកីេ តកអរ

កនុងសញញ េនះថ ម អញមនសញញ យ៉ងេនះ កនុងកលជអតីត មិន

ប ពឹតេទ មេសចកីេ តកអរ កនុងសងខ រទងំ យេនះថ ម អញ

មនសងខ រយ៉ងេនះ កនុងកលជអតតី មិន ប ពឹតេទ មេសចកីេ តក-

អរ កនុងវញិញ ណេនះថ ម អញមនវញិញ ណយ៉ងេនះ កនុងកលជ

អតីត ។ មន លភិកខុទងំ យ បុគគលមិន េ ះ ល័យបញចកខនធ ែដល

កនងេទេហយ យ៉ងេនះឯង ។

[៥] មន លភិកខុទងំ យ បុគគល បថន នូវបញចកខនធ កនុងកលជ

អនគត េតដូចេមច ។ បុគគល ប ពឹតេទ មេសចកីេ តកអរ កនុងរូប

េនះថ សូមឲយ ម អញមនរូបយ៉ងេនះ កនុងកលជអនគត មន

េវទនយ៉ងេនះ ។ េប ។ មនសញញ យ៉ងេនះ ។ េប ។ មនសងខ រយ៉ង

េនះ ។ េប ។ រែមង ប ពឹតេទ មេសចកីេ តកអរ កនុងវញិញ ណេនះថ

សូមឲយ ម អញមនវញិញ ណយ៉ងេនះ កនុងកលជអនគត ។ មន លភិកខុ

ទងំ យ បុគគល បថន នូវបញចកខនធកនុងកលជអនគត យ៉ងេនះឯង ។

16  

៥

វភិងគវគគស ភេទទករតសុេត អនគតំ នបបដិកងខ

[៦] កថញច ភិកខ េវ អនគតំ នបបដិកងខតិ ។

ឯវរំេូប សិយ ំ អនគតមទធ ននិ តតថ ននទឹ ន ស-

មនេនតិ ឯវេំវទេន សិយ ំ ។ េប ។ ឯវសំេញញ សិយ ំ

។ េប ។ ឯវសំងខ េ សិយ ំ ។ េប ។ ឯវវំញិញ េ

សិយ ំ អនគតមទធ ននិ តតថ ននទឹ ន សមនេនតិ ។

ឯវ ំ េខ ភិកខ េវ អនគតំ នបបដិកងខតិ ។

[៧] កថញច ភិកខ េវ បចចុបបេននសុ ធេមមសុ សំ-

ហិរតិ ។ ឥធ ភិកខ េវ អស ុត បុថុជជេន អរយិនំ

អទស វ ី អរយិធមមស អេកវេិទ អរយិធេមម អវនីិ-

េ សបបុរ ិ នំ អទស វ ី សបបុរសិធមមស អេក-

វេិទ សបបុរសិធេមម អវនីិេ របំូ អតេ សមនុបស តិ

របូវនំ អ នំ អតនិ របំូ របូសមឹ អ នំ

17  

៥

វភិងគវគគ ភេទទករតសូ ត េសចកីមិនសង ័យកនុងខនធជអនគត

[៦] មន លភិកខុទងំ យ បុគគលមិន បថន នូវបញចកខនធ កនុងកល

ជអនគតេនះ េតដូចេមច ។ បុគគលមិន ប ពឹតេទ មេសចកី

េ តកអរ កនុងរូបេនះថ សូមឲយ ម អញមនរូបយ៉ងេនះ កនុងកល

ជអនគត មនេវទនយ៉ងេនះ ។ េប ។ មនសញញ យ៉ងេនះ ។ េប ។

មនសងខ រយ៉ងេនះ ។ េប ។ មិន ប ពឹតេទ មេសចកីេ តកអរ កនុង

វញិញ ណេនះថ សូមឲយ ម អញមនវញិញ ណយ៉ងេនះ កនុងកល

ជអនគត ។ មន លភិកខុទងំ យ បុគគលមិន បថន នូវបញចកខនធ កនុង

កលជអនគត យ៉ងេនះឯង ។

[៧] មន លភិកខុទងំ យ បុគគលរេសមរ ម (េ យត និងទិដិ)

កនុងពួកធម៌ជបចចុបបនន េតដូចេមច ។ មន លភិកខុទងំ យ បុថុជជនកនុងេ ក

េនះ ជអនកមិនបន ប់ មិនបនជួប បទះនឹងពួក ពះអរយិៈ ជអនកមិន

ឈស កនុងធម៌របស់ ពះអរយិៈ មិនបន ត់កនុងធម៌របស់ ពះអរយិៈ មិន

បនជួប បទះ នូវសបបុរសទងំ យ មិនឈសកនុងធម៌របស់សបបុរស

មិនបន ត់កនុងធម៌របស់សបបុរស រែមងពិចរ េឃញនូវរូបថជខួន

ពិចរ េឃញនូវខួនថមនរូប នូវរូបថមនកនុងខួន ឬនូវខួនថមន

18  

៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

េវទនំ ។ េប ។ សញញំ ។ េប ។ សងខ េរ ។ េប ។

វញិញ ណំ អតេ សមនុបស តិ វញិញ ណវនំ អ នំ

អតនិ វញិញ ណំ វញិញ ណសមឹ អ នំ ។ ឯវ ំ

ភិកខ េវ េខ បចចុបបេននសុ ធេមមសុ សំហិរតិ ។

[៨] កថញច ភិកខ េវ បចចុបបេននសុ ធេមមសុ

ន សំហិរតិ ។ ឥធ ភិកខ េវ សុត អរយិស វេក

អរយិនំ ទស វ ី អរយិធមមស េកវេិទ អរយិធេមម

សុវនិីេ (១) សបបុរ ិ នំ ទស វ ី សបបុរសិធមមស

េកវេិទ សបបុរសិធេមម សុវនីិេ ន របំូ អតេ

សមនុបស តិ ន របូវនំ អ នំ ន អតនិ របំូ

ន របូសមឹ អ នំ ន េវទនំ ។ េប ។ ន សញញំ

។ េប ។ ន សងខ េរ ។ េប ។ ន វញិញ ណំ អតេ

សមនុបស តិ ន វញិញ ណវនំ អ នំ ន អតនិ

វញិញ ណំ ន វញិញ ណសមឹ អ នំ ។ ឯវ ំ េខ

ភិកខ េវ បចចុបបេននសុ ធេមមសុ ន សំហិរតិ ។

១ ឱ. វនីិេ សុសេទទ នតថិ ។

19  

៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

កនុងរូប ពិចរ េឃញ នូវេវទន ។ េប ។ នូវសញញ ។ េប ។ នូវ

សងខ រទងំ យ ។ េប ។ នូវវញិញ ណថជខួន នូវខួនថមនវញិញ ណ

នូវវញិញ ណថមនកនុងខួន ឬនូវខួនថមនកនុងវញិញ ណ ។ មន លភិកខុ

ទងំ យ បុគគលរេសមរ មកនុងពួកធម៌ជបចចុបបនន យ៉ងេនះឯង ។

[៨] មន លភិកខុទងំ យ បុគគលមិនរេសមរ ម កនុងធម៌ជ

បចចុបបនន េតដូចេមច ។ មន លភិកខុទងំ យ អរយិ វក័កនុង សន

េនះ ជអនកបន ប់ ជអនកបនចួប បទះនឹងពួក ពះអរយិៈ ជអនក

ឈសៃវកនុងធម៌របស់ ពះអរយិៈ បន ត់ល កនុងធម៌របស់ ពះអរយិៈ

បនចួប បទះនឹងពួកសបបុរស ឈសៃវកនុងធម៌របស់សបបុរស បន ត់

កនុងធម៌របស់សបបុរស មិនពិចរ េឃញរូបថជខួន មិនពិចរ

េឃញខួនថមនរូប មិនពិចរ េឃញរូបថមនកនុងខួន មិនពិចរ-

េឃញខួនថមនកនុងរូប មិនពិចរ េឃញេវទន ។ េប ។ មិន

ពិចរ េឃញសញញ ។ េប ។ មិនពិចរ េឃញសងខ រទងំ យ

។ េប ។ មិនពិចរ េឃញវញិញ ណ ថជខួន មិនពិចរ េឃញខួន

ថមនវញិញ ណ មិនពិចរ េឃញវញិញ ណថមនកនុងខួន មិនពិចរ-

េឃញខួនថមនកនុងវញិញ ណេឡយ ។ មន លភិកខុទងំ យ បុគគល

មិនរេសមរ ម កនុងពួកធម៌ជបចចុបបនន យ៉ងេនះឯង ។

20  

៧

វភិងគវគគស ភេទទករតសុេត ភេទទករតភេ

[៩] អតីតំ ននគេមយយ

នបបដិកេងខ អនគតំ

យទតីតមបហីននំ

អបបតញច អនគតំ

បចចុបបននញច េយ ធមមំ

តតថ តតថ វបិស តិ

អសំហិរ ំ អសង កបុប ំ

តំ វទិធ មនុ ពហេយ

អេជជវ កិចចមតបប ំ

េក ជញញ មរណំ សុេវ

ន ហិ េន សងគរេនន

ម េសេនន មចចុន

ឯវវំ ិ រមិ បឹ

អេ រតមតនទិតំ

តំ េវ ភេទទករេ តិ

សេន ចិកខ េត មុនីតិ ។

21  

៧

វភិងគវគគ ភេទទករតសូ ត ភពៃនបុគគលអនកមន តីមួយចេ មន

[៩] បុគគលមិនគបប ី េ ះ ល័យនូវបញចកខនធជអតីត មិនគបប ី

បថន នូវបញចកខនធជអនគតេឡយ េ ពះបញចកខនធ ជ

អតីត បញចកខនធេនះ កនងហួសេទេហយ បញចកខនធ ជ

អនគត បញចកខនធេនះ ក៏មិនទន់មកដល់ មួយេទ ត បុគគល

ពិចរ េឃញចបស់នូវធម៌ជបចចុបបនន កនុងទីេនះ ៗ

បុគគលេនះ លុះដឹងចបស់នូវ ពះនិពន ែដលមិនរេសម-

រ មនិងមិនកេ មកេហយ គបបចីេ មនផលសមបតិ ែដល

ជ រមមណ៍របស់ ពះនិពនេនះឲយេរ យ ៗ ឯករពយយមជ

េ គ ងដុតកិេលស បុគគលគួរែតេធកនុងៃថងេនះឯង អនក ច

ដឹង ថេសចកី ប់នឹងមនកនុងៃថងែសកបន េ ពះថករត-

ទល់របស់េយងចេំពះមចចុ ែដលមនេសនដ៏េ ចនេនះ មិន

មនេ ះេឡយ អនក បជញែដលសងប់ទុកខេហយ ែតងេ

បុគគលែដលមនវ ិ រធម៌យ៉ងេនះ មនពយយមដុតកេម

កិេលស ជអនកមិនខជិល ចអូស អស់ៃថងនិងយប់េនះឯង ថ

ជអនកមន តីមួយដ៏ចេ មន ។

22  

៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកៈ

ភេទទករតស េ ភិកខ េវ ឧេទទសញច វភិងគញច

េទសិស មីតិ ។ ឥតិ យនំ វុតំ ឥទេមតំ បដិចច

វុតនិ ។ ឥទមេ ច ភគ អតមន េត ភិកខូ ភ-

គវេ ភសិតំ អភិននទុ និ ។

ភេទទករតសុតំ បឋមំ និដិតំ ។

23  

៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

មន លភិកខុទងំ យ តថគតនឹងសំែដងនូវឧេទទសគឺមតិកនិងវភិងគ

គឺភជនីយ របស់បុគគលអនកមន តីមួយដ៏ចេ មន ដល់អនកទងំ យ ។

ពកយ ែដលតថគតេពលេហយ េ យ បករដូេចនះ ពកយេនះ

តថគតេពលសេំ េហតុេនះឯង ។ លុះ ពះមន ពះភគ ទង់ ស់

ភសិតេនះចប់េហយ ពួកភិកខុទងំេនះក៏មនចិតេ តកអរ រកី យនឹង

ភសិត របស់ ពះមន ពះភគ ។

ចប់ ភេទទករតសូ តទី ១ ។

24  

ទុតិយំ ននទភេទទករតសុតំ

[១០] ឯវេមម សុតំ ។ ឯកំ សមយ ំ ភគ

វតថិយ ំ វហិរតិ េជតវេន អនថបិណិកស -

េម ។ េតន េខ បន សមេយន យ ម -

នេនទ ឧប ន យ ំ ភិកខូ ធមមិយ កថយ

សនទេស តិ សមទេបតិ សមុេតេជតិ សមបហំេសតិ

ភេទទករតស ឧេទទសញច វភិងគញច ភសតិ ។

[១១] អថេខ ភគ យណសមយ ំ បដិ-

ស ន វុដិេ េយនុប ន េតនុបសង កមិ

ឧបសង កមិ បញញេត សេន និសីទិ ។ និសជជ

េខ ភគ ភិកខូ មេនសិ េក នុ េខ

ភិកខ េវ ឧប ន យ ំ ភិកខូ ធមមិយ កថយ

សនទេស សិ សមទេបសិ សមុេតេជសិ សមប-

ហំេសសិ ភេទទករតស ឧេទទសញច វ ភិងគញច

អភសីតិ ។ យ ម ភេន នេនទ

25  

ននទភេទទករតសូ ត ទី ២

[១០] ខញុបំន ប់មក យ៉ងេនះ ។ សម័យមួយ ពះមន

ពះភគ ទង់គង់េនកនុងវតេជតពន របស់អនថបិណិកេសដី េទ ប

កង វតថី ។ ក៏សម័យេនះឯង ពះ ននទមន យុ បនពនយល់

ែណនពួំកភិកខុ ឲយកន់យក ឲយ ច ន ឲយរកី យ េ យធមមីកថ

កនុងឧប ន េហយសែំដងនូវឧេទទស គឺមតិក និងវភិងគ

គឺភជនីយ របស់បុគគលែដលមន តីមួយដ៏ចេ មន ។

[១១] គេនះឯង ពះមន ពះភគ ទង់េចញចកផល-

សមបតិកនុង យណសម័យ ចូលេទឯឧប ន លុះចូលេទ

ដល់េហយ ក៏គង់េល សនៈែដលេគ កលថយ ។ លុះ ពះមន

ពះភគ គង់េ សចេហយ េទប ស់េ ភិកខុទងំ យថ មន លភិកខុ

ទងំ យ អនក ហន៎ ពនយល់ ែណនពួំកភិកខុ ឲយកន់យក ឲយ

ច ន ឲយរកី យ េ យធមមីកថកនុងឧប ន េហយ

សែំដងនូវឧេទទសនិងវភិងគ របស់បុគគលែដលមន តីមួយដ៏ចេ មន ។

ពួកភិកខុ កបបងគទូំលថ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន ពះ ននទមន យុ

26  

១០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ឧប ន យំ ភិកខ ូ(១ ) កថយំ សនទ -

េស សិ សមទេបសិ សមុេតេជសិ សមបហំេសសិ

ភេទទករតស ឧេទទសញច វភិងគញច អភសីតិ ។

អថេខ ភគ យសមនំ ននទំ មេនសិ

យថកថំ បន តំ ននទ ភិកខូ ធមមិយ កថយ

សនទេស សិ សមទេបសិ សមុេតេជសិ សមបហំ-

េសសិ ភេទទករតស ឧេទទសញច វភិងគញច អភសីតិ ។

[១២] ឯវ ំ េខ អហំ ភេន ភិកខូ ធមមិយ ក-

ថយ សនទេស មិ(២) សមទេបមិ សមុេតេជមិ សមប-

ហំេសមិ ភេទទករតស ឧេទទសញច វភិងគញច អភសឹ

អតីតំ ននគេមយយ

នបបដិកេងខ អនគតំ

យទតីតមបហីននំ

អបបតញច អនគតំ

១ ម. ភិកខូនំ ។ ២ ម. សនទេស សិ ។

27  

១០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

េ កពនយល់ ែណនពួំកភិកខុ ឲយកន់យក ឲយ ច ន ឲយរកី យ

េ យធមមីកថ កនុងឧប ន េហយសែំដងនូវឧេទទសនិងវភិងគ

របស់បុគគលអនកមន តីមួយដ៏ចេ មន ។ គេនះឯង ពះមន ពះភគ

ទង់ ស់នឹង ពះ ននទមន យុថ មន ល ននទ ចុះអនកពនយល់

ែណនពួំកភិកខុ ឲយកន់យក ឲយ ច ន ឲយរកី យេ យធមមីកថ

េហយសែំដងនូវឧេទទសនិងវភិងគ របស់បុគគល អនកមន តីមួយដ៏ចេ មន

ដូចេមចខះ ។

[១២] ពះ ននទ កបបងគទូំលថ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន ខញុ ំ

ពះអងគពនយល់ ែណនពួំកភិកខុ ឲយកន់យក ឲយ ច ន ឲយរកី យ

េ យធមមីកថ េហយសែំដងនូវឧេទទសនិងវភិងគ របស់បុគគលអនកមន

តីមួយដ៏ចេ មន យ៉ងេនះថ

បុគគលមិន តវ េ ះ ល័យនូវបញចកខនធ ែដលកនងេទេហយ

េទ មិនគបប ី បថន នូវបញចកខនធែដលជអនគតេឡយ េ ពះ

បញចកខនធ ជអតីត បញចកខនធេនះ កនងហួសេទេហយ

បញចកខនធ ជអនគត បញចកខនធេនះ ក៏មិនទន់មកដល់

28  

១១

វភិងគវគគស ននទភេទទករតសុេត អតី នគមនំ

បចចុបបននញច េយ ធមមំ

តតថ តតថ វបិស តិ

អសំហិរ ំ អសង កបុប ំ

តំ វទិធ មនុ ពហេយ

អេជជវ កិចចមតបប ំ

េក ជញញ មរណំ សុេវ

ន ហិ េន សងគរេនន

ម េសេនន មចចុន

ឯវវំ ិ រមិ បឹ

អេ រតមតនទិតំ

តំ េវ ភេទទករេ តិ

សេន ចិកខ េត មុនីតិ(១) ។

[១៣] កថញច វុេ អតីតំ អនគេមតិ ។

ឯវរំេូប អេ សឹ អតីតមទធ ននិ តតថ ននទឹ ស-

មនេនតិ ឯវេំវទេន អេ សឹ អតីតមទធ ននិ

តតថ ននទឹ សមនេនតិ ឯវសំេញញ អេ សឹ

១ ម. ឥតិសេទទ នតថិ ។

29  

១១

វភិងគវគគ ននទភេទទករតសូ ត េសចកី េ ះ ល័យបញច កខនធជអតីត

បុគគល ពិចរ េឃញចបស់នូវធម៌ជបចចុបបននកនុងទីេនះ ៗ

បុគគលេនះ លុះដឹងចបស់នូវ ពះនិពន ែដលមិនរេសម-

រ ម មិនបនកេ មកេនះេហយ គបបចីេ មននូវផលស-

មបតិ ែដលជ រមមណ៍របស់ ពះនិពនេនះឲយេរ យ ៗ ឯ

ករពយយមជេ គ ងដុតកិេលស បុគគលគួរែតេធកនុងៃថងេនះ

ឯង អនក ចដឹងថ េសចកី ប់នឹងមនកនុងៃថងែសកបន

េ ពះថ ករតទល់របស់េយងចេំពះមចចុ ែដលមនេសនដ៏

េ ចនេនះ មិនមនេ ះេឡយ អនក បជញសងប់ទុកខែតងេ

បុគគលែដលមនវ ិ រធម៌យ៉ងេនះ មនពយយមដុតកេម

កិេលស មិនខជិល ចអូស អស់ៃថងនិងយប់េនះឯង ថជ

អនកមន តីមួយដ៏ចេ មន ។

[១៣] មន ល វុេ បុគគល េ ះ ល័យបញចកខនធជអតីត

េតដូចេមច ។ បុគគល ប ពឹតេទ មនូវត កនុងរូបេនះថ ម

អញមនរូបយ៉ងេនះ កនុងកលជអតីត ប ពឹតេទ មនូវត កនុង

េវទនេនះថ ម អញមនេវទនយ៉ងេនះ កនុងកលជអតីត ប-

ពឹតេទ មនូវត កនុងសញញ េនះថ ម អញមនសញញ យ៉ងេនះ

30  

១២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

អតីតមទធ ននិ តតថ ននទឹ សមនេនតិ ឯវសំងខ េ

អេ សឹ អតីតមទធ ននិ តតថ ននទឹ សមនេនតិ

ឯវវំញិញ េ អេ សឹ អតីតមទធ ននិ តតថ ននទឹ

សមនេនតិ ។ ឯវ ំ េខ វុេ អនគេមតិ ។

[១៤] កថញច វុេ អតីតំ ននគេមតិ ។

ឯវរំេូប អេ សឹ អតីតមទធ ននិ តតថ ននទឹ ន ស-

មនេនតិ ឯវេំវទេន អេ សឹ អតីតមទធ ននិ តតថ

ននទឹ ន សមនេនតិ ឯវសំេញញ អេ សឹ អតីត-

មទធ ននិ តតថ ននទឹ ន សមនេនតិ ឯវសំងខ េ

អេ សឹ អតីតមទធ ននិ តតថ ននទឹ ន សមនេនតិ

ឯវវំញិញ េ អេ សឹ អតីតមទធ ននិ តតថ ននទឹ ន

សមនេនតិ ។ ឯវ ំ េខ វុេ អតីតំ ននគេមតិ ។

31  

១២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

កនុ ងកលជអតីត ប ពឹតេទ មនូវត កនុ ងសងខ រទងំ យេនះ

ថ ម អញមនសងខ រយ៉ងេនះ កនុងកលជអតីត ប ពឹតេទ ម

នូវត កនុងវញិញ ណេនះថ ម អញមនវញិញ ណយ៉ងេនះ កនុង

កលជអតីត ។ មន ល វុេ បុគគល េ ះ ល័យបញចកខនធ

ជអតីត យ៉ងេនះឯង ។

[១៤] មន ល វុេ បុគគលមិន េ ះ ល័យបញចកខនធ ែដល

ជអតីត េតដូចេមច ។ បុគគលមិន ប ពឹតេទ មនូវត កនុងរូបេនះ

ថ ម អញមនរូបយ៉ងេនះ កនុងកលជអតីត មិន ប ពឹតេទ ម

នូវត កនុងេវទនេនះថ ម អញមនេវទនយ៉ងេនះ កនុងកលជ

អតីត មិន ប ពឹតេទ ម នូវត កនុងសញញ េនះថ ម អញ

មនសញញ យ៉ងេនះ កនុងកលជអតីត មិន ប ពឹតេទ មនូវត

កនុងសងខ រទងំ យេនះថ ម អញមនសងខ រយ៉ងេនះ កនុងកល

ជអតីត មិន ប ពឹតេទ មនូវត កនុងវញិញ ណេនះថ ម អញ

មនវញិញ ណយ៉ងេនះ កនុងកលជអតីត ។ មន ល វុេ បុគគល

មិន េ ះ ល័យបញចកខនធជអតីត យ៉ងេនះឯង ។

32  

១៣

វភិងគវគគស ននទភេទទករតសុេត អនគតំ នបបដិកងខ

[១៥] កថញច វុេ អនគតំ បដិកងខតិ ។

ឯវរំេូប សិយ ំ អនគតមទធ ននិ តតថ ននទឹ សមន-

េនតិ ឯវេំវទេន សិយ ំ ។ េប ។ ឯវសំេញញ សិយ ំ

។ េប ។ ឯវសំងខ េ សិយ ំ ។ េប ។ ឯវវំញិញ េ

សិយ ំ អនគតមទធ ននិ តតថ ននទឹ សមនេនតិ ។ ឯវ ំ

េខ វុេ អនគតំ បដិកងខតិ ។

[១៦] កថញច វុេ អនគតំ នបបដិកងខតិ ។

ឯវរំេូប សិយ ំ អនគតមទធ ននិ តតថ ននទឹ ន ស-

មនេនតិ ឯវេំវទេន សិយ ំ ។ េប ។ ឯវសំេញញ សិយ ំ

។ េប ។ ឯវសំងខ េ សិយ ំ ។ េប ។ ឯវវំញិញ េ

សិយ ំ អនគតមទធ ននិ តតថ ននទឹ ន សមន-

េនតិ ។ ឯវ ំ េខ វុេ អនគតំ នបបដិកងខតិ ។

33  

១៣

វភិងគវគគ ននទភេទទករតសូ ត េសចកីមិន បថន នូវបញច កខនធជអនគត

[១៥] មន ល វុេ បុគគល បថន នូវបញចកខនធជអនគត េត

ដូចេមច ។ បុគគល ប ពឹតេទ មនូវត កនុងរូបេនះថ សូមឲយ

ម អញមនរូបយ៉ងេនះ កនុងកលជអនគត មនេវទនយ៉ងេនះ

។ េប ។ មនសញញ យ៉ងេនះ ។ េប ។ មនសងខ រយ៉ងេនះ ។ េប ។

ប ពឹតេទ មនូវត កនុងវញិញ ណេនះថ សូមឲយ ម អញ មន

វញិញ ណយ៉ងេនះ កនុងកលជអនគត ។ មន ល វុេ បុគគល

បថន នូវបញចកខនធែដលជអនគត យ៉ងេនះឯង ។

[១៦] មន ល វុេ បុគគលមិន បថន នូវបញចកខនធ ជអនគត

េតដូចេមច ។ បុគគលមិន ប ពឹតេទ មនូវត កនុងរូបេនះថ សូម

ឲយ ម អញមនរូបយ៉ងេនះ កនុងកលជអនគត មនេវទនយ៉ង

េនះ ។ េប ។ មនសញញ យ៉ងេនះ ។ េប ។ មនសងខ រយ៉ងេនះ ។ េប ។

មិន ប ពឹតេទ មនូវត កនុងវញិញ ណេនះថ សូមឲយ ម អញមន

វញិញ ណយ៉ងេនះ កនុងកលជអនគត ។ មន ល វុេ បុគគល

មិន បថន នូវបញចកខនធជអនគត យ៉ងេនះឯង ។

34  

១៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[១៧] កថញច វុេ បចចុ បបេននសុ ធេមមសុ

សំហិរតិ ។ ឥធវុេ អស ុត បុថុជជេន អរយិនំ អ-

ទស វ ី អរយិធមមស អេកវេិទ អរយិធេមម អវនីិេ

សបបុរ ិ នំ អទស វ ី សបបុរសិធមមស អេកវេិទ

សបបុរសិធេមម អវនីិេ របំូ អតេ សមនុបស តិ

របូវនំ អ នំ អតនិ របំូ របូសមឹ អ នំ

េវទនំ ។ េប ។ សញញំ ។ េប ។ សងខ េរ ។ េប ។

វញិញ ណំ អតេ សមនុបស តិ វញិញ ណវនំ

អ នំ អតនិ វញិញ ណំ វញិញ ណសមឹ អ នំ ។

ឯវ ំ េខ វុេ បចចុបបេននសុ ធេមមសុ សំហិរតិ ។

[១៨] កថញច វុេ បចចុបបេននសុ ធេមមសុ ន

សំហិរតិ ។ ឥធវុេ សុត អរយិស វេក អរ-ិ

យនំ ទស វ ី អរយិធមមស េកវេិទ អរយិ-

ធេមម សុវនីិេ សបបុរ ិ នំ ទស វ ី សបបុរសិ-

ធមមស េកវេិទ សបបុរសិធេមម សុវនីិេ ន

របំូ អតេ សមនុបស តិ ន របូវនំ អ នំ

35  

១៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[១៧] មន ល វុេ បុគគលរេសមរ ម កនុងពួកធម៌ជបចចុបបនន

េតដូចេមច ។ មន ល វុេ បុថុជជនកនុងេ កេនះ ជអនកមិនបន ប់

មិនបនជួប បទះនឹងពួក ពះអរយិៈ ជអនកមិនយល់ធម៌ របស់ ពះអរយិៈ

មិនបន ត់កនុងធម៌របស់ ពះអរយិៈ មិនបនជួប បទះ នឹងពួកសបបុរស

មិនយល់ធម៌របស់សបបុរស មិនបន ត់កនុងធម៌របស់សបបុរស រែមង

ពិចរ េឃញនូវរូបថជខួន នូវខួនថមនរូប នូវរូបថមនកនុងខួន

នូវខួនថមនកនុងរូប នូវេវទន ។ េប ។ នូវសញញ ។ េប ។ នូវ

សងខ រទងំ យ ។ េប ។ រែមងពិចរ េឃញនូវវញិញ ណថជខួន

នូវខួនថមនវញិញ ណ នូវវញិញ ណថមនកនុងខួន នូវខួនថមនកនុង

វញិញ ណ ។ មន ល វុេ បុគគលរេសមរ ម កនុងពួកធម៌ជបចចុបបនន

យ៉ងេនះឯង ។

[១៨] មន ល វុេ បុគគលមិនរេសមរ ម កនុងពួកធម៌ជ

បចចុបបនន េតដូចេមច ។ មន ល វុេ អរយិ វក័កនុងេ ក

េនះ ជអនកបន ប់ បនជួប បទះនឹងពួក ពះអរយិៈ យល់ធម៌របស់

ពះអរយិៈ បន ត់លកនុងធម៌របស់ ពះអរយិៈ ជអនកបនេឃញពួក

សបបុរស យល់ធម៌របស់សបបុរស បន ត់លកនុងធម៌របស់សបបុរស

មិនពិចរ េឃញនូវរូបថខួន មិនពិចរ េឃញនូវខួនថមនរូប

36  

១៥

វភិងគវគគស ននទភេទទករតសុេត ភេទទករតភេ

ន អតនិ របំូ ន របូសមឹ អ នំ ន

េវទនំ ។ េប ។ ន សញញំ ។ េប ។ ន សងខ េរ

។ េប ។ ន វញិញ ណំ អតេ សមនុបស តិ

ន វញិញ ណវនំ អ នំ ន អតនិ វញិញ ណំ

ន វញិញ ណសមឹ អ នំ ។ ឯវ ំ េខ វុេ

បចចុបបេននសុ ធេមមសុ ន សំហិរតិ ។

[១៩] អតីតំ ននគេមយយ

នបបដិកេងខ អនគតំ

យទតីតមបហីននំ

អបបតញច អនគតំ

បចចុបបននញច េយ ធមមំ

តតថ តតថ វបិស តិ

អសំហិរ ំ អសង កបុប ំ

តំ វទិធ មនុ ពហេយ

អេជជវ កិចចមតបប ំ

37  

១៥

វភិងគវគគ ននទភេទទករតសូ ត ភពៃនបុគគលអនកមន តីមួយចេ មន

មិនពិចរ េឃញនូវរូបថមនកនុងខួន មិនពិចរ េឃញនូវខួនថមនកនុង

រូប មិនពិចរ េឃញនូវេវទន ។ េប ។ មិនពិចរ េឃញនូវសញញ

។ េប ។ មិនពិចរ េឃញនូវសងខ រទងំ យ ។ េប ។ មិនពិចរ

េឃញនូវវញិញ ណថជខួន មិនពិចរ េឃញនូវខួនថមនវញិញ ណ

មិនពិចរ េឃញនូវវញិញ ណថមនកនុងខួន មិនពិចរ េឃញនូវ

ខួនថមនកនុងវញិញ ណេឡយ ។ មន ល វុេ បុគគលមិនរេសមរ ម

កនុងពួកធម៌ជបចចុបបនន យ៉ងេនះឯង ។

[១៩] បុគគល មិនគបប ី េ ះ ល័យបញចកខនធជអតីត មិន

គបប ី បថន នូវបញចកខនធជអនគតេទ េ ពះថបញចកខនធ

ជអតីត បញចកខនធេនះ កនងហួសេទេហយ បញចកខនធ

ជអនគត បញចកខនធេនះ ក៏មិនទន់មកដល់ មួយ

េទ ត បុគគល េឃញចបស់នូវធម៌ជបចចុបបនន កនុងទី

េនះ ៗ បុគគលេនះ លុះដឹងចបស់នូវ ពះនិពនែដលមិន

រេសមរ ម មិនកេ មកេហយ គបបចីេ មនឲយេរ យ ៗ នូវ

ផលសមបតិ ែដលជ រមមណ៍ៃន ពះនិពនេនះ ឯករ

ពយយមជេ គ ងដុតកិេលស បុគគលគួរែតេធកនុងៃថងេនះឯង

38  

១៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

េក ជញញ មរណំ សុេវ

ន ហិ េន សងគរេនន

ម េសេនន មចចុន

ឯវវំ ិ រមិ បឹ

អេ រតមតនទិតំ

តំ េវ ភេទទករេ តិ

សេន ចិកខ េត មុនីតិ ។

ឯវ ំ េខ អហំ ភេន ភិកខូ ធមមិយ កថយ

សនទេស សឹ សមទេបសឹ សមុេតេជសឹ សមបហំ-

េសសឹ ភេទទករតស ឧេទទសញច វភិងគញច អភសិនិ ។

[២០] ធុ ធុ ននទ ធុ េខ តំ

ននទ ភិកខូ ធមមិយ កថយ សនទេស សិ សម-

ទេបសិ សមុេតេជសិ សមបហំេសសិ ភេទទករតស

ឧេទទសញច វភិងគញច អភសិ

អតីតំ ននគេមយយ ។ េប ។

តំ េវ ភេទទករេ តិ

សេន ចិកខ េត មុនីតិ ។

39  

១៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

អនក នឹងដឹងថ េសចកី ប់នឹងមនកនុ ងៃថងែសកបន

េ ពះថ ករតទល់របស់េយង ចេំពះមចចុ ែដលមនេសន

េ ចនេនះ មិនមនេ ះេឡយ មុនីជអនកសងប់ទុកខ ែតង

េ បុគគល ែដលមនវ ិ រធម៌យ៉ងេនះ មនពយយម

ដុតកេមកិេលស ជអនកមិនខជិល ចអូស អស់ៃថងនិងយប់

េនះឯង ថជអនកមន តីមួយដ៏ចេ មន ។

បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន ខញុ ំ ពះអងគបនពនយល់ពួកភិកខុឲយកន់យក

ឲយ ច ន ឲយរកី យ េ យធមមីកថ េហយសែំដងនូវឧេទទស

និងវភិងគ របស់បុគគលែដលមន តីមួយដ៏ចេ មន យ៉ងេនះឯង ។

[២០] មន ល ននទ បៃពេហយ បៃពេហយ មន ល ននទ

អនកបនពនយល់ ែណនពួំកភិកខុ ឲយកន់យក ឲយ ច ន ឲយរកី យ

េ យធមមីកថ េហយសែំដងនូវឧេទទសនិងវភិងគ របស់បុគគលែដលមន

តីមួយដ៏ចេ មនថ

បុគគល មិនគបប ី េ ះ ល័យបញចកខនធ ែដលជអតីត

។ េប ។ មុនីជអនកសងប់ទុកខ រែមងេ បុគគលេនះឯង ថ

ជអនកមន តីមួយដ៏ចេ មន ដូេចនះេនះ តឹម តវេហយ ។

40  

១៧

វភិងគវគគស ននទភេទទករតសុេត អតី នគមនំ

[២១] កថញច ននទ អតីតំ អនគេមតិ ។ េប ។

ឯវ ំ េខ ននទ អតីតំ អនគេមតិ ។ កថញច ននទ

អតីតំ ននគេមតិ ។ េប ។ ឯវ ំ េខ ននទ អតីតំ

ននគេមតិ ។ កថញច ននទ អនគតំ បដិកងខតិ

។ េប ។ ឯវ ំ េខ ននទ អនគតំ បដិកងខតិ ។

កថញច ននទ អនគតំ នបបដិកងខតិ ។ េប ។ ឯវ ំ

េខ ននទ អនគតំ នបបដិកងខតិ ។ កថញច -

ននទ បចចុបបេននសុ ធេមមសុ សំហិរតិ ។ េប ។ ឯវ ំ

េខ ននទ បចចុបបេននសុ ធេមមសុ សំហិរតិ ។ ក-

ថញច ននទ បចចុបបេននសុ ធេមមសុ ន សំហិរតិ ។ េប ។

ឯវ ំ េខ ននទ បចចុបបេននសុ ធេមមសុ ន សំហិរតិ ។

41  

១៧

វភិងគវគគ ននទភេទទករតសូ ត េសចកី េ ះ ល័យបញច កខនធជអតីត

[២១] មន ល ននទ បុគគល េ ះ ល័យបញចកខនធជអតីត

េតដូចេមច ។ េប ។ មន ល ននទ បុគគល េ ះ ល័យបញចកខនធជ

អតីតយ៉ងេនះឯង ។ មន ល ននទ បុគគលមិន េ ះ ល័យបញចកខនធ

ជអតីត េតដូចេមច ។ េប ។ មន ល ននទ បុគគលមិន េ ះ -

ល័យបញចកខនធជអតីតយ៉ងេនះឯង ។ មន ល ននទ បុគគល បថន នូវ

បញចកខនធជអនគត េតដូចេមច ។ េប ។ មន ល ននទ បុគគល បថន

នូវបញចកខនធជអនគតយ៉ងេនះឯង ។ មន ល ននទ បុគគលមិន បថន

នូវបញចកខនធជអនគត េតដូចេមច ។ េប ។ មន ល ននទ បុគគលមិន

បថន នូវបញចកខនធជអនគតយ៉ងេនះឯង ។ មន ល ននទ បុគគលរេសម-

រ ម កនុងពួកធម៌ជបចចុបបនន េតដូចេមច ។ េប ។ មន ល ននទ បុគគល

រេសមរ ម កនុងពួកធម៌ជបចចុបបននយ៉ងេនះឯង ។ មន ល ននទ បុគគល

មិនរេសមរ ម កនុងពួកធម៌ជបចចុបបនន េតដូចេមច ។ េប ។ មន ល

ននទ បុគគលមិនរេសមរ ម កនុងពួកធម៌ជបចចុបបននយ៉ងេនះឯង ។

42  

១៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[២២] អតីតំ ននគេមយយ ។ េប ។

តំ េវ ភេទទករេ តិ

សេន ចិកខ េត មុនីតិ ។

ឥទមេ ច ភគ អតមេន យ ម នេនទ

ភគវេ ភសិតំ អភិននទីតិ ។

ននទភេទទករតសុតំ ទុតិយំ និដិតំ ។

43  

១៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[២២] បុគគល មិនគបប ី េ ះ ល័យបញចកខនធ ជអតីត

។ េប ។ មុនីជអនកសងប់ទុកខ ែតងេ បុគគលេនះឯង ថ

ជអនកមន តីមួយដ៏ចេ មន ។

លុះ ពះមន ពះភគ ស់ភសិតេនះចប់េហយ ពះ ននទ

មន យុ ក៏មនចិតេ តកអរ រកី យ នឹងភសិតរបស់ ពះមន

ពះភគ ។

ចប់ ននទភេទទករតសូ ត ទី ២ ។

44  

តតិយំ ម កចច នភេទទករតសុតំ

[២៣] ឯវេមម សុតំ ។ ឯកំ សមយ ំ ភគ

ជគេហ វហិរតិ តេបទ េម ។ អថេខ យ ម

សមិទធិ រតិយ បចចូសសមយ ំ បចចុ យ េយន

តេបេទ េតនុបសង កមិ គ និ បរសិិញចិ តំុ ។ ត-

េបេទ គ និ បរសិិញចិ បចចុតរ ិ ឯកចីវេ

អ សិ គ និ បុពបយមេន(១) ។ អថេខ អញញ-

ត េទវ អភិកកនយ រតិយ អភិកកនវ េក-

វលកបប ំ តេបទំ ឱភេស េយនយ ម សមិទធិ

េតនុបសង កមិ ឧបសង កមិ ឯកមនំ អ សិ ។

[២៤] ឯកមនំ ឋិ េខ េទវ យ-

សមនំ សមិទធឹ ឯតទេ ច ធេរសិ តំ ភិកខុ ភេទទ-

ករតស ឧេទទសញច វភិងគញច តិ ។ ន េខ អហំ

វុេ ធេរមិ ភេទទករតស ឧេទទសញច វភិងគញច

១ ម. សុកខ បយមេន ។

45  

ម កចច នភេទទករតសូ ត ទី ៣

[២៣] ខញុបំន ប់មក យ៉ងេនះ ។ សម័យមួយ ពះ

មន ពះភគ ទង់សេ មច ពះឥរយិបថ កនុងតេបទ ម ជិត កង

ជ គឹះ ។ គេនះឯង ពះសមិទធិមន យុ េ កកេឡងកនុង

បចចូសសម័យៃន តី េហយចូលេទរកសទឹងេឈម ះតេបទ េដមបនឹីង

ស បខួន ។ លុះចុះេទ ស បខួនកនុងសទឹងេឈម ះតេបទេ សច

េហយ េ កក៏េឡងមកវញិ មនែតចីវរមួយ ឈរ លខួនឲយសងួត ។

គេនះឯង កល តីបឋមយមកនងេទេហយ មនេទវ មួយអងគ

មនរសមីដ៏រុងេរ ង ញុងំសទឹងេឈម ះតេបទទងំមូលឲយភឺ ង េហយ

ចូលេទរក ពះសមិទធិមន យុ លុះចូលេទដល់េហយ េទបឈរកនុង

ទីសមគួរ ។

[២៤] លុះេទវ េនះ ឈរកនុងទីសមគួរេហយ បននិយយ

នឹង ពះសមិទធិមន យុយ៉ងេនះថ បពិ តភិកខុ េ កចនូំវឧេទទស

និងវភិងគ របស់បុគគលែដលមន តីមួយដ៏ចេ មនឬេទ ។ មន ល វុេ

ម មិនចនូំវឧេទទសនិងវភិងគ របស់បុគគលែដលមន តីមួយដ៏ចេ មនេទ

46  

២០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

តំ បនវុេ ធេរសិ ភេទទករតស ឧេទទសញច វភិងគ-

ញច តិ ។ អហមប ិ េខ ភិកខុ ន ធេរមិ ភេទទករតស

ឧេទទសញច វភិងគញច ធេរសិ បន តំ ភិកខុ ភេទទ-

ករតិេយ គថតិ ។ ន េខ អហំ វុេ ធេរមិ

ភេទទករតិេយ គថ តំ បនវុេ ធេរសិ ភេទទ-

ករតិេយ គថតិ ។ អហមប ិ េខ ភិកខុ ន ធេរមិ

ភេទទករតិេយ គថ ឧគគ ហិ តំ ភិកខុ ភេទទ-

ករតស ឧេទទសញច វភិងគញច បរយិបុ ហិ តំ

ភិកខុ ភេទទករតស ឧេទទសញច វភិងគញច ធេរហិ តំ

ភិកខុ ភេទទករតស ឧេទទសញច វភិងគញច អតថសញិេ

ភិកខុ ភេទទករតស ឧេទទេ ច វភិេងគ ច ទិ ពហម-

ចរយិេកតិ ។ ឥទមេ ច េទវ ឥទំ វ

តេតថវនរធយិ ។

[២៥] អថេខ យ ម សមិទធិ តស

រតិយ អចចេយន េយន ភគ េតនុបសង កមិ ឧប-

សង កមិ ភគវនំ អភិ េទ ឯកមនំ និសីទិ ។

47  

២០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

មន ល វុេ ចុះអនកចនូំវឧេទទសនិងវភិងគ របស់បុគគលែដលមន តីមួយ

ដ៏ចេ មនឬេទ ។ បពិ តភិកខុ ខញុ ំ ពះករុ ក៏មិនចនូំវឧេទទសនិងវភិងគ

របស់បុគគលែដលមន តីមួយដ៏ចេ មនែដរ បពិ តភិកខុ ចុះេ កចគំថ

មន តីមួយដ៏ចេ មនឬេទ ។ មន ល វុេ ម មិនចគំថមន តី

មួយដ៏ចេ មនេទ មន ល វុេ ចុះអនកចគំថមន តីមួយដ៏ចេ មន

ឬេទ ។ បពិ តភិកខុ ខញុ ំ ពះករុ ក៏មិនចគំថមន តីមួយដ៏ចេ មន

ែដរ បពិ តភិកខុ ចូរេ កេរ ន នូវឧេទទសនិងវភិងគ របស់បុគគលមន

តីមួយដ៏ចេ មន បពិ តភិកខុ ចូរេ កទេនទញ នូវឧេទទសនិងវភិងគរបស់

បុគគលមន តីមួយដ៏ចេ មន បពិ តភិកខុ ចូរេ កចទុំក នូវឧេទទស

និងវភិងគរបស់បុគគលមន តីមួយដ៏ចេ មន បពិ តភិកខុ េ ពះឧេទទស

និងវភិងគរបស់បុគគលមន តីមួយដ៏ចេ មន ជធម៌ បកបេ យ បេយជន៍

េហយជខងេដមៃនមគគ ពហមចរយ ។ េទវ េនះ បនេពលពកយ

េនះ លុះេពលពកយេនះចប់េហយ ក៏បត់កនុងទីេនះេទ ។

[២៥] គេនះឯង ពះសមិទធិមន យុ លុះកនង តីេនះ

េហយ ក៏ចូលេទគល់ ពះមន ពះភគ លុះចូលេទដល់េហយ ក៏

កបថយបងគចំេំពះ ពះមន ពះភគ រួចអងគុយ កនុងទីសមគួរ ។

48  

២១

វភិងគវគគស កចច នភេទទករតសុេត ភគវនូបសងកមនំ

ឯកមនំ និសិេនន េខ យ ម សមិទធិ ភគវនំ

ឯតទេ ច ឥធហំ ភេន រតិយ បចចូសសមយ ំ

បចចុ យ េយន តេបេទ េតនុបសង កមឹ គ និ

បរសិិញចិ តំុ ។ តេបេទ គ និ បរសិិញចិ បចចុតរ ិ

ឯកចីវេ អ សឹ គ និ បុពបយមេន ។ អ-

ថេខ ភេន អញញត េទវ អភិកកនយ រតិយ

អភិកកនវ េកវលកបប ំ តេបទំ ឱភេស េយ-

នហំ េតនុបសង កមិ ឧបសង កមិ ឯកមនំ អ -

សិ ឯកមនំ ឋិ េខ េទវ មំ ឯតទេ ច

ធេរសិ តំ ភិកខុ ភេទទករតស ឧេទទសញច វភិងគ-

ញច តិ ។ ឯវ ំ វុេត អហំ ភេន តំ េទវតំ ឯតទេ ចំ

ន េខ អហំ វុេ ធេរមិ ភេទទករតស

ឧេទទសញច វភិងគញច តំ បនវុេ ធេរសិ

ភេទទករតស ឧេទទសញច វភិងគញច តិ ។ អហមប ិ េខ

ភិកខុ ន ធេរមិ ភេទទករតស ឧេទទសញច វភិងគញច

49  

២១

វភិងគវគគ កចច នភេទទករតសូ ត ពះសមិទធិមន យុចូលេទរក ពះមន ពះភគ

លុះ ពះសមិទធិមន យុ អងគុយកនុងទីសមគួរេហយ បន កបបងគ ំ

ទូល ពះមន ពះភគយ៉ងេនះថ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន ខញុ ំ ពះអងគ

បនេ កកេឡងកនុងបចចូសសម័យៃន តីកនុងទីេនះ បនចូលេទឯសទឹង

តេបទ េដមបនឹីង ស បខួន ។ លុះបន ស បខួនកនុងសទឹងតេបទ

េ សចេហយ ខញុ ំ ពះអងគក៏េឡងមកវញិ មនែតចីវរមួយ ឈរ ល

ខួនឲយសងួត ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន កនុង គ តីបឋមយមកនង

េហយ មនេទវ មួយអងគ មនរសមីដ៏រុងេរ ង ញុងំសទឹងតេបទឲយ

ភឺ ង េហយចូលេទរកខញុ ំ ពះអងគ លុះចូលេទដល់េហយ ក៏ឈរ

កនុងទីសមគួរ លុះេទវ េនះ ឈរកនុងទីសមគួរេហយ បននិយយ

នឹងខញុ ំ ពះអងគដូេចនះថ បពិ តភិកខុ េ កចនូំវឧេទទសនិងវភិងគ របស់

បុគគលមន តីមួយដ៏ចេ មនឬេទ ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន កល

េទវ េពលយ៉ងេនះេហយ ខញុ ំ ពះអងគបនេពលនឹងេទវ េនះដូេចនះ

ថ មន ល វុេ ម មិនចនូំវឧេទទសនិងវភិងគ របស់បុគគលមន -

តីមួយដ៏ចេ មនេទ មន ល វុេ ចុះអនកចនូំវឧេទទសនិងវភិងគ របស់

បុគគលមន តីមួយដ៏ចេ មនឬេទ ។ េទវ េនះតបថ បពិ តភិកខុ ខញុ ំ

ករុ ក៏មិនចនូំវឧេទទសនិងវភិងគ របស់បុគគលមន តីមួយដ៏ចេ មនែដរ

50  

២២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ធេរសិ បន តំ ភិកខុ ភេទទករតិេយ គថតិ ។

ន េខ អហំ វុេ ធេរមិ ភេទទករតិេយ គថ

តំ បនវុេ ធេរសិ ភេទទករតិេយ គថតិ ។

អហមប ិ េខ ភិកខុ ន ធេរមិ ភេទទករតិេយ គថ

ឧគគ ហិ តំ ភិកខុ ភេទទករតស ឧេទទសញច វភិងគញច

បរយិបុ ហិ តំ ភិកខុ ភេទទករតស ឧេទទសញច

វភិងគញច ធេរហិ តំ ភិកខុ ភេទទករតស ឧេទទសញច

វភិងគញច អតថសញិេ ភិកខុ ភេទទករតស ឧេទទេ

ច វភិេងគ ច ទិ ពហមចរយិេកតិ ។ ឥទម-

េ ច ភេន េទវ ឥទំ វ តេតថវនរធយិ ។

ធុ េម ភេន ភគ ភេទទករតស ឧេទទសញច

វភិងគញច េទេសតតិូ ។ េតនហិ ភិកខុ សុ ហិ

ធុកំ មនសិកេ ហិ ភសសិ មីតិ ។ ឯវមភេនតិ

េខ យ ម សមិទធិ ភគវេ បចចេស សិ ។

51  

២២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

បពិ តភិកខុ ចុះេ កចនូំវគថមន តីមួយដ៏ចេ មនឬេទ ។ ខញុ ំ ពះ

អងគតបថ មន ល វុេ ម មិនចនូំវគថមន តីមួយដ៏ចេ មនេទ

មន ល វុេ ចុះអនកចនូំវគថមន តីមួយដ៏ចេ មនឬេទ ។ េទវ

តបថ បពិ តភិកខុ ខញុកំរុ ក៏មិនច ំ នូវគថមន តីមួយដ៏ចេ មនែដរ

បពិ តភិកខុ ចូរេ កេរ នយក នូវឧេទទសនិងវភិងគរបស់បុគគលមន តីមួយ

ដ៏ចេ មន បពិ តភិកខុ ចូរេ កទេនទញនូវឧេទទសនិងវភិងគរបស់បុគគលមន

តីមួយដ៏ចេ មន បពិ តភិកខុ ចូរេ កចទុំក នូវឧេទទសនិងវភិងគរបស់

បុគគលមន តីមួយដ៏ចេ មន បពិ តភិកខុ េ ពះថឧេទទសនិងវភិងគរបស់

បុគគលមន តីមួយដ៏ចេ មន ជធម៌ បកបេ យ បេយជន៍ ជខង

េដមៃន ពហមចរយ ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន េទវ េនះ បនេពល

ពកយេនះ លុះេពលពកយេនះចប់េហយ ក៏បត់កនុងទីេនះេទ ។ បពិ ត

ពះអងគដ៏ចេ មន សូម ទង់ ពះេម េ បស សូម ពះអងគ ទង់សែំដង

នូវឧេទទសនិងវភិងគរបស់បុគគលមន តីមួយដ៏ចេ មន ដល់ខញុ ំ ពះអងគ ។

ពះអងគក៏ ទង់ ស់ថ មន លភិកខុ េបដូេចន ះ អនកចូរ ប់ ចូរេធទុក

កនុងចិតឲយ បៃពចុះ តថគតនឹងសែំដង បប់ ។ ពះសមិទធិមន យុ

បនទទួល ពះពុទធដីកៃន ពះមន ពះភគថ ពះករុ ពះអងគ ។

52  

២៣

វភិងគវគគស កចច នភេទទករតសុេត ភេទទករតភេ

[២៦] ភគ ឯតទេ ច

អតីតំ ននគេមយយ

នបបដិកេងខ អនគតំ

យទតីតមបហីននំ

អបបតញច អនគតំ

បចចុបបននញច េយ ធមមំ

តតថ តតថ វបិស តិ

អសំហិរ ំ អសង កបុប ំ

តំ វទិធ មនុ ពហេយ

អេជជវ កិចចមតបប ំ

េក ជញញ មរណំ សុេវ

ន ហិ េន សងគរេនន

ម េសេនន មចចុន

ឯវវំ ិ រមិ បឹ

អេ រតមតនទិតំ

តំ េវ ភេទទករេ តិ

សេន ចិកខ េត មុនីតិ ។

53  

២៣

វភិងគវគគ កចច នភេទទករតសូ ត ភពៃនបុគគលអនកមន តីមួយចេ មន

[២៦] ពះមន ពះភគ ទង់បន ស់គថេនះថ បុគគល

មិនគបប ី េ ះ ល័យបញចកខនធ ជអតីត មិនគបប ី បថន

បញចកខនធជអនគត េ ពះបញចកខនធ ជអតីត បញចកខនធេនះ

កនងហួសេទេហយ បញចកខនធ ជអនគត បញចកខនធេនះ

ក៏មិនទន់មកដល់ មួយេទ ត បុគគល េឃញចបស់

នូវធម៌ជបចចុបបននកនុងទីេនះ ៗ បុគគលេនះ លុះដឹងចបស់នូវ

ពះនិពន ែដលមិនរេសមរ ម មិនកេ មកេហយ គបប ី

ចេ មនឲយេរ យ ៗ នូវផលសមបតិ ែដលជ រមមណ៍

របស់ ពះនិពនេនះ ឯករពយយមជេ គ ងដុតនូវកិេលស

បុគគលគួរែតេធកនុងៃថងេនះឯង អនក នឹងដឹងថ េសចកី

ប់នឹងមនកនុងៃថងែសកបន េ ពះថ ករតទល់របស់េយង

ចេំពះមចចុ ែដលមនេសនេ ចនេនះ មិនមនេ ះេឡយ

មុនីជអនកសងប់ទុកខ ែតងេ បុគគល ែដលមនវ ិ រធម៌យ៉ង

េនះ មនពយយមដុតកេមកិេលស មិនខជិល ចអូសអស់ៃថង

និងយប់េនះឯង ថជអនកមន តីមួយដ៏ចេ មន ។

54  

២៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ឥទមេ ច ភគ ឥទំ វ ន សុគេ ឧ យ-

សន វ ិ រ ំ បវសិិ ។

[២៧] អថេខ េតសំ ភិកខូ នំ អចិរបបកកនស

ភគវេ ឯតទេ សិ ឥទំ េខ េន វុេ ភគ

សងខិ េតន ឧេទទសំ ឧទទិសិ វ ិ ថ េរន អតថំ អវភិជិ

ឧ យសន វ ិ រ ំ បវេិ

អតីតំ ននគេមយយ

នបបដិកេងខ អនគតំ

យទតីតមបហីននំ

អបបតញច អនគតំ

បចចុបបននញច េយ ធមមំ

តតថ តតថ វបិស តិ

អសំហិរ ំ អសង កបុប ំ

តំ វទិធ មនុ ពហេយ

អេជជវ កិចចមតបប ំ

55  

២៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ពះមន ពះភគ បន ស់ភសិតេនះ លុះ ពះសុគត ស់ភ-

សិតេនះចប់េហយ ទង់េ កកអពីំ សនៈ េហយចូលេទកន់វ ិ រ ។

[២៧] គេនះឯង កល ពះមន ពះភគ េច សេចញេទមិន

យូរប៉ុនម ន ពួកភិកខុទងំេនះ ក៏មនេសចកី តិះរះិយ៉ងេនះថ មន ល -

វុេ ទងំ យ ពះមន ពះភគ បនសែំដងឧេទទសេនះឯង េ យ

េសចកីបំ បញ មិនទន់ែចកេសចកីេ យពិ រ ដល់េយងទងំ យ

េនេឡយ ទង់េ កកអពីំ សនៈ ចូលេទកន់វ ិ រ (ឧេទទសេនះគឺ)

បុគគល មិនគបប ី េ ះ ល័យបញចកខនធជអតីត មិនគបប ី

បថន បញចកខនធជអនគត េ ពះថ បញចកខនធ ជអតីត

បញចកខនធេនះ កនងហួសេទេហយ បញចកខនធ ជអន-

គត បញចកខនធេនះ ក៏មិនទន់មកដល់ មួយេទ ត បុគគល

ពិចរ េឃញចបស់ នូវធម៌ជបចចុបបនន កនុងទី

េនះ ៗ បុគគលេនះ លុះដឹងចបស់នូវ ពះនិពន ែដលមិន

រេសមរ ម មិនកេ មកេហយ តវចេ មនឲយេរ យ ៗ នូវ

ផលសមបតិ ែដលជ រមមណ៍របស់ ពះនិពនេនះ ឯករ

ពយយមជេ គ ងដុតនូវកិេលស បុគគលគួរេធកនុងៃថងេនះឯង

56  

២៥

វភិងគវគគស កចច នភេទទករតសុេត ភិកខូនំ បរវិតិកកនំ

េក ជញញ មរណំ សុេវ

ន ហិ េន សងគរេនន

ម េសេនន មចចុន

ឯវវំ ិ រមិ បឹ

អេ រតមតនទិតំ

តំ េវ ភេទទករេ តិ

សេន ចិកខ េត មុនីតិ

េក នុ េខ ឥមស ភគវ សងខិ េតន ឧេទទ-

សស ឧទទិដស វ ិ ថ េរន អតថំ អវភិតស វ ិ ថ េរន អតថំ

វភិេជយយតិ ។ អថេខ េតសំ ភិកខូ នំ ឯតទេ ស ិ

អយ ំ េខ យ ម ម កចច េន សតថុ េចវ សំ-

វណិេ សមភ វេិ ច វញិញូ នំ ស ពហមចរនំី បេ តិ

ចយ ម ម កចច េន ឥមស ភគវ សងខិ េត-

ន ឧេទទសស ឧទទិដស វ ិ ថ េរន អតថំ អវភិតស

វ ិ ថ េរន អតថំ វភិជិតំុ យននូន មយ ំ េយនយ ម ម-

កចច េន េតនុបសង កេមយយម ឧបសង កមិ -

យសមនំ ម កចច នំ ឯតមតថំ បដិបុេចឆយយមតិ ។

57  

២៥

វភិងគវគគ កចច នភេទទករតសូ ត េសចកី តិះរះិៃនពួកភិកខុ

អនក នឹងដឹងថ េសចកី ប់ នឹងមនកនុងៃថងែសក

បន េ ពះថ ករតទល់របស់េយងចេំពះមចចុ ែដល

មនេសនេ ចនេនះ មិនមនេ ះេឡយ មុនីជអនក

សងប់ទុកខ ែតងេ បុគគល ែដលមនវ ិ រធម៌យ៉ងេនះ

មនពយយមដុតកេមកិេលស ជអនកមិនខជិល ចអូស

អស់ៃថងនិងយប់េនះឯង ថជអនកមន តីមួយចេ មន

កលេប ពះមន ពះភគ ទង់ ស់សំែដងនូវឧេទ ទសេនះេ យ

េសចកីបំ បញ មិនែចកេសចកីេ យពិ រេហយ អនក គបបែីចក

េសចកីេ យពិ របន ។ គេនះឯង ភិកខុទងំេនះ មនេសចកី

តិះរះិយ៉ងេនះថ ពះម កចច នៈមន យុេនះ ពះ ទង់

សរេសរផង ពួកស ពហមចរជីអនកេចះដឹងបនេលកតេមកងផង ពះ

ម កចច នៈមន យុ ចែចករែំលក នូវេសចកីៃនឧេទទស ែដល

ពះមន ពះភគ ទង់សែំដងេ យសេងខប មិនបនែចករែំលកេសចកី

េ យពិ រេនះឲយពិ របនផង េបដូេចន ះ គួរពួកេយងនគំន ចូលេទ

រក ពះម កចច នៈមន យុ លុះចូលេទដល់េហយ េយង តវសួរ

េសចកីន៎ុះនឹង ពះកចច នៈមន យុ ។

58  

២៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[២៨] អថេខ េត ភិកខូ េយនយ ម ម-

កចច េន េតនុបសង កមឹសុ ឧបសង កមិ -

យសម ម កចច េនន សទធឹ សេមម ទឹសុ សេមម -

ទនីយ ំ កថំ ណីយ ំ វតិី េរ ឯកមនំ

និសីទឹសុ ។ ឯកមនំ និសិនន េខ េត ភិកខូ

យសមនំ ម កចច នំ ឯតទេ ចុំ ឥទំ េខ េន

វុេ កចច ន ភគ សងខិ េតន ឧេទទសំ ឧទិទសិ

វ ិ ថ េរន អតថំ អវភិជិ ឧ យសន វ ិ រ ំ បវេិ

អតីតំ ននគេមយយ ។ េប ។

តំ េវ ភេទទករេ តិ

សេន ចិកខ េត មុនីតិ

េតសេនន វុេ កចច ន អមកំ អចិ-

របបកកនស ភគវេ ឯតទេ សិ ឥទំ េខ េន

វុេ ភគ សងខិ េតន ឧេទទសំ ឧទទិសិ

វ ិ ថ េរន អតថំ អវភិជិ ឧ យសន វ ិ រ ំ បវេិ

59  

២៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[២៨] គេនះឯង ភិកខុទងំេនះ ក៏នគំន ចូលេទរក ពះ

ម កចច នៈមន យុ លុះចូលេទដល់េហយ ក៏ ក់ទក់សេំណះ

សំ លជមួយនឹង ពះម កចច នៈមន យុ លុះបញច ប់ពកយ ក់ទក់

សេំណះសំ ល និងពកយគួរឲយរលឹកេហយ ក៏អងគុយកនុងទីសមគួរ ។

លុះភិកខុទងំេនះ អងគុយកនុងទីសមគួរេហយ ក៏បននិយយនឹង ពះ

ម កចច នៈមន យុ យ៉ងេនះថ មន ល វុេ កចច នៈ ពះមន

ពះភគ ទង់សែំដងនូវឧេទទសេនះឯង េ យេសចកីសេងខប មិនែចក

រែំលកេសចកីេ យពិ រ ដល់េយងទងំ យេនេឡយ េហយ ទង់

េ កកអពីំ សនៈ ចូលេទកន់វ ិ រេទ (ឧេទទសេនះគឺ)

បុគគល មិនគបប ី េ ះ ល័យបញចកខនធជអតីត ។ េប ។

មុនីជអនកសងប់ទុកខ ែតងេ បុគគលេនះឯង ថជអនកមន

តីមួយដ៏ចេ មន

មន ល វុេ កចច នៈ កល ពះមនបុណយ េសចេចញេទមិនយូរ

បុ៉នម ន ពួកេយងខញុទំងំេនះ ក៏មនេសចកី តិះរះិយ៉ងេនះថ មន ល វុ-

េ ពះមន ពះភគ ទង់សែំដងនូវឧេទទសេនះឯង េ យេសចកី

សេងខប មិនបនែចកេសចកីេ យពិ រ ដល់េយងទងំ យេនេឡយ

េហយ ទង់េ កកអពីំ សនៈ ចូលេទកន់វ ិ រេទ (ឧេទទសេនះគឺ)

60  

២៧

វភិងគវគគស កចច នភេទទករតសុេត ម កចច នូបសងកមនំ

អតីតំ ននគេមយយ ។ េប ។

តំ េវ ភេទទករេ តិ

សេន ចិកខ េត មុនីតិ

េក នុ េខ ឥមស ភគវេ សងខិ េតន

ឧេទទសស ឧទទិដស វ ិ ថ េរន អតថំ អវភិតស វ ិ ថ -

េរន អតថំ អវភិេជយយតិ េតសេនន វុេ កចច ន

អមកំ ឯតទេ សិ អយ ំ េខ យ ម ម -

កចច េន សតថុ េចវ សំវណិេ សមភ វេិ ច

វញិញូ នំ ស ពហមចរនំី បេ តិ ចយ ម ម កចច -

េន ឥមស ភគវ សងខិ េតន ឧេទទសស ឧទទិដស

វ ិ ថ េរន អតថំ វភិជិតំុ យននូន មយ ំ េយនយ ម

ម កចច េន េតនុបសង កេមយយម ឧបសង កមិ

យសមនំ ម កចច នំ ឯតមតថំ បដិបុេចឆយយមតិ

វភិជ យ ម ម កចច េនតិ ។

61  

២៧

វភិងគវគគ កចច នភេទទករតសូ ត ពួកភិកខុចូលេទរក ពះម កចច នៈ

បុគគល មិនគបប ី េ ះ ល័យបញចកខនធជអតីត ។ េប ។

មុនីជអនកសងប់ទុកខ ែតងេ បុគគលេនះឯង ថជអនកមន

តីមួយដ៏ចេ មន ។

ឧេទទសេនះ េប ពះមនបុណយ ទង់សែំដងេ យេសចកីសេងខប

មិនបនែចកេសចកីេ យពិ រ អនក ហន៎ គបបែីចកេសចកីេ យ

ពិ របន មន ល វុេ កចច នៈ ពួកេយងខញុទំងំេនះ មនេសចកី

តិះរះិយ៉ងេនះថ ពះម កចច នៈមន យុេនះឯង ពះ ែតង

សរេសរផង ពួកស ពហមចរជីអនកេចះដឹងបនេលកតេមកងផង ពះ

ម កចច នៈមន យុ ចែចករែំលកេសចកីៃនឧេទទស ែដល ពះ

មន ពះភគ ទង់សែំដងេ យសេងខបេនះ ឲយពិ របនផង េបដូេចន ះ

គួរែតេយងនគំន ចូលេទរក ពះម កចច នៈមន យុ លុះចូលេទដល់

េហយ តវសួរេសចកីេនះ នឹង ពះម កចច នៈមន យុ សូមឲយ

ពះម កចច នៈមន យុ ែចកេសចកីឲយទន ។

62  

២៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[២៩] េសយយថបិ វុេ បុរេិ រតថិេក

រគេវសី របរេិយសនញច រមេន មហេ រុកខស

តិដេ រវេ អតិកកេមមវ មលំូ អតិកកមម ខនធំ

ខប េស រ ំ បរេិយសិតពំ មេញញយយ ឯវ ំ

សមបទមិទំ យសមននំ សតថរ ិ សមមុ ខីភេូត តំ

ភគវនំ អតិសិ (១) អេម ឯតមតថំ បដិបុចឆិតពំ មញញថ(២)

េ វុេ ភគ ជនំ ជនតិ បស ំ បស តិ

ចកខុ ភេូ ញណភេូ ធមមភេូ ពហមភេូ វ

បវ អតថស និេនន អមតស ទ ធមមស មី

តថគេ េ េចវ បេនតស កេ អេ សិ(៣)

យ ំ ភគវនំេយវ ឯតមតថំ បដិបុេចឆយយថ យថ េ

ភគ ពយកេរយយ តថ នំ ធេរយយថតិ ។ អទធ វុេ

កចច ន ភគ ជន ំ ជនតិ បស ំ បស តិ ចកខុ ភេូ

ញណភេូ ធមមភេូ ពហមភេូ វ បវ

១ ម. អតិកកមិ ។ ២ ឱ. មេញញថ ។ ៣ ឱ. េ សិ ។

63  

២៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[២៩] ពះម កចច នៈេពលថ មន ល វុេ បុរសអនក តវ

ករេ យខឹមេឈ ែសងរកខឹមេឈ ច់ែសងរកខឹមេឈ កល

េឈមនខឹមដុះ (េនមុខ) ក៏រលំងគល់ រលំងេដម េហយសគំល់

រកខឹមឯែមកនិងសនឹកវញិ មនឧបមយ៉ង មិញ េសចកីេនះ ក៏

មនឧបេមយយយ៉ងេនះែដរ ពះ េនកនុងទីចេំពះមុខ របស់

េ កមន យុទងំ យ ពួកេ ករលំង ពះមន ពះភគេនះេហយ

សគំល់េសចកីែដល តវសួរេនះចេំពះខញុ វំញិ មន ល វុេ េ ពះ

ថ ពះមន ពះភគអងគេនះ ទង់ ជបនូវធម៌ ែដលគួរ ជបបន

េឃញនូវធម៌ ែដលគួរេឃញបន ទង់មនបញញ ចកខុ មនញណ

ទង់មនធម៌ មនគុណដ៏ បេសរ ទង់កន់ធម៌ ប ពឹតធម៌ ពនយល់

េសចកី ទង់ បទននូវអមតៈ (និពន) ជមច ស់ធម៌ ជ ពះតថគត

ឯកលដ៏សមគួរដល់ ប ន ន៎ុះ គឺកលេវ ែដលអនកទងំ យ គួរែត

សួរេសចកីន៎ុះ នឹង ពះមន ពះភគ េប ពះមន ពះភគ ទង់េ ះ យ

ដល់អនកទងំ យ យ៉ង ចូរអនកទងំ យ ចទុំកេសចកីេនះ

យ៉ងេនះចុះ ។ មន ល វុេ កចច នៈ ពះមន ពះភគ ពះអងគ ជប

នូវធម៌ ែដលគួរ ជប េឃញនូវធម៌ ែដលគួរេឃញ មនបញញ ចកខុ

មនញណ មនធម៌ មនគុណដ៏ បេសរ ទង់កន់ធម៌ ប ពឹតធម៌

64  

២៩

វភិងគវគគស កចច នភេទទករតសុេត ម កចច នបសំសនំ

អតថស និេនន អមតស ទ ធមមស មី

តថគេ េ េចវ បេនតស កេ អ-

េ សិ យ ំ ភគវនំេយវ ឯតមតថំ បដិបុេចឆយយម

យថ េន ភគ ពយកេរយយ តថ នំ ធ-

េរយយម អបិចយ ម ម កចច េន សតថុ េចវ

សំវណិេ សមភ វេិ ច វញិញូ នំ ស ពហមចរនំី ប-

េ តិ ចយ ម ម កចច េន ឥមស ភគវ

សងខិ េតន ឧេទទសស ឧទទិដស វ ិ ថ េរន អតថំ អវ-ិ

ភតស វ ិ ថ េរន អតថំ វភិជិតំុ វភិជ យ ម ម -

កចច េន អគរុករ ិ តិ ។ េតន វុេ សុ ថ

ធុកំ មនសិកេ ថ ភសសិ មីតិ ។ ឯវមវុេ -

តិ េខ េត ភិកខូ យសមេ ម កចច នស

បចចេស សំុ ។

65  

២៩

វភិងគវគគ កចច នភេទទករតសូ ត េសចកីសរេសរ ពះម កចច នៈ

ពនយល់េសចកី បទនអមតៈ (និពន) ជមច ស់ធម៌ ជ ពះតថគត ឯ

កលដ៏សមគួរដល់ ប ន ន៎ុះ គឺកលេវ ែដលេយងទងំ យគួរែតសួរ

េសចកីន៎ុះ នឹង ពះមន ពះភគ េប ពះមន ពះភគ ទង់េ ះ យដល់

េយងទងំ យ យ៉ង េយងទងំ យ គបបចីទុំកេសចកីេនះ

យ៉ងេនះ ក៏ពិតែមនេហយ ែតថ ពះម កចច នៈមន យុ ពះ

ែតងសរេសរផង ពួកស ពហមចរបុីគគលជអនកេចះដឹងែតងេលកតេមកងផង

មួយេទ ត ពះម កចច នៈមន យុ េ ក ចែចកេសចកីៃនឧេទទស

ែដល ពះមន ពះភគ សែំដងេហយេ យេសចកីសេងខប មិនទន់

ែចករែំលកេសចកីេ យពិ រេនះ ឲយពិ របនផង សូម ពះម -

កចច នៈមន យុ កុេំធឲយយឺតយូរេឡយ សូមែចកឲយទន ។ ពះម -

កចច នៈតបថ មន ល វុេ េបដូេចន ះ េ កទងំ យចូរ ប់

ចូរេធទុកកនុងចិតឲយ បៃពចុះ ខញុ នឹំងសែំដង បប់ ។ ពួកភិកខុទងំេនះ

ក៏ទទួលពកយរបស់ ពះម កចច នៈមន យុថ ករុ វុេ ។

66  

៣០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[៣០] យ ម ម កចច េន ឯតទេ ច យ ំ

េខ េ វុេ ភគ សងខិ េតន ឧេទទសំ ឧទទិសិ

វ ិ ថ េរន អតថំ អវភិជិ ឧ យសន វ ិ រ ំ បវេិ

អតីតំ ននគេមយយ ។ េប ។

តំ េវ ភេទទករេ តិ

សេន ចិកខ េត មុនីតិ

ឥមស េខ អហំ វុេ ភគវ សងខិ េតន

ឧេទទសស ឧទទិដស វ ិ ថ េរន អតថំ អវភិតស ឯវ ំ

វ ិ ថ េរន អតថំ ជនមិ ។

[៣១] កថញច វុេ អតីតំ អនគេមតិ ។ ឥតិ

េម ចកខុ អេ សិ អតីតមទធ នំ ឥតិ របូតិ តតថ

ឆនទ គបបដិពទធំ េ តិ វញិញ ណំ ឆនទ គបបដិពទធ

វញិញ ណស តទភិននទតិ តទភិននទេន អតីតំ អន-

គេមតិ ។ ឥតិ េម េ តំ អេ សិ អតីតមទធ នំ

67  

៣០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[៣០] ពះម កចច នៈមន យុ បនេពលពកយេនះថ មន ល

វុេ ពះមន ពះភគ ទង់សែំដងនូវឧេទទស ដល់អនកទងំ-

យ េ យេសចកីសេងខប មិនទន់ែចកេសចកីេ យពិ រេនេឡយ

ប់ែត ទង់េ កកអពីំ សនៈ ចូលេទកន់វ ិ រ (ឧេទទសេនះគឺ)

បុគគល មិនគបប ី េ ះ ល័យបញចកខនធជអតីត ។ េប ។

មុនីជអនកសងប់ទុកខ ែតងេ បុគគលេនះឯង ថជអនកមន

តីមួយដ៏ចេ មន ។

មន ល វុេ កល ពះមន ពះភគ ទង់សែំដងនូវឧេទទសេនះ

េ យសេងខប មិនបនែចកេសចកីឲយពិ រ ខញុយំល់េសចកីពិ រ

ដូចតេទេនះ ។

[៣១] មន ល វុេ បុគគល េ ះ ល័យបញចកខនធជអតីត

េតដូចេមច ។ វញិញ ណ រែមងជប់ចពំក់នឹងឆនទ គកនុងចកខុ និងរូបេនះ

ថ ម អញ មនចកខុ កនុងកលជអតីតដូេចនះ មនរូបដូេចនះ បុគគល

ែតងេ តកអរចេំពះចកខុ និងរូបេនះ េ ពះវញិញ ណជប់ចពំក់េ យឆនទ គ

កលបុគគលេ តកអរចេំពះចកខុ និងរូបេនះ េឈម ះថ េ ះ ល័យ

ចកខុ និងរូបជអតីត ។ ម អញ មនេ តៈ កនុងកលជអតីតដូេចនះ

68  

៣១

វភិងគវគគស កចច នភេទទករតសុេត អតី ននគមនំ

ឥតិ សទទ តិ... ឥតិ េម ឃនំ អេ សិ អតីត-

មទធ នំ ឥតិ គនធ តិ... ឥតិ េម ជិ អេ សិ

អតីតមទធ នំ ឥតិ រ តិ... ឥតិ េម កេយ អេ -

សិ អតីតមទធ នំ ឥតិ េផដពតិ... ឥតិ េម មេន

អេ សិ អតីតមទធ នំ ឥតិ ធមម តិ តតថ ឆនទ -

គបបដិពទធំ េ តិ វញិញ ណំ ឆនទ គបបដិពទធ

វញិញ ណស តទភិននទតិ តទភិននទេន អតីតំ អន-

គេមតិ ។ ឯវ ំ េខ វុេ អតីតំ អនគេមតិ ។

[៣២] កថញច វុេ អតីតំ ននគេមតិ ។ ឥតិ

េម ចកខុ អេ សិ អតីតមទធ នំ ឥតិ របូតិ តតថ ន

ឆនទ គបបដិពទធំ េ តិ វញិញ ណំ ន ឆនទ គបបដិ-

ពទធ វញិញ ណស ន តទភិននទតិ ន តទភិននទេន

អតីតំ ននគេមតិ ។ ឥតិ េម េ តំ អេ សិ

69  

៣១

វភិងគវគគ កចច នភេទទករតសូ ត េសចកី េ ះ ល័យបញច កខនធជអតីត

មនសេំឡងដូេចនះ... ម អញ មនឃនៈ កនុងកលជអតីតដូេចនះ

មនកិនដូេចនះ... ម អញ មនជិ កនុងកលជអតីតដូេចនះ មនរស

ដូេចនះ... ម អញ មនកយ កនុងកលជអតីតដូេចនះ មនេផដពៈ

ដូេចនះ... ម អញ មនចិត កនុងកលជអតីតដូេចនះ មនធមម រមមណ៍

ដូេចនះ វញិញ ណ រែមងជប់ចពំក់នឹងឆនទ គ កនុងចិតនិង រមមណ៍េនះ

ដូេចនះ បុគគលរែមងេ តកអរចេំពះចិតនិង រមមណ៍េនះ េ ពះវញិញ ណ

ជប់ចពំក់នឹងឆនទ គ កលបុគគលេ តកអរចេំពះចិតនិង រមមណ៍េនះ

េឈម ះថេន េ ះ ល័យចិត និងធមម រមមណ៍ជអតីត ។ មន ល

វុេ បុគគលេន េ ះ ល័យបញចកខនធជអតីត យ៉ងេនះឯង ។

[៣២] មន ល វុេ បុគគល មិន េ ះ ល័យបញចកខនធជ

អតីត េតដូចេមច ។ វញិញ ណរែមងមិនជប់ចពំក់នឹងឆនទ គកនុងចកខុ និងរូប

េនះថ ម អញ មនចកខុ កនុងកលជអតីតដូេចនះ មនរូបដូេចនះ បុគគល

រែមងមិនេ តកអរចេំពះចកខុ និងរូបេនះ េ ពះវញិញ ណមិនបនជប់ចពំក់

នឹងឆនទ គ កលបុគគលមិនេ តកអរចេំពះចកខុ និងរូបេនះ េឈម ះថមិន

បន េ ះ ល័យចកខុ និងរូបជអតីត ។ ម អញ មនេ តៈ កនុង

70  

៣២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

អតីតមទធ នំ ឥតិ សទទ តិ... ឥតិ េម ឃនំ អេ ស ិ

អតីតមទធ នំ ឥតិ គនធ តិ... ឥតិ េម ជិ អេ ស ិ

អតីតមទធ នំ ឥតិ រ តិ... ឥតិ េម កេយ អេ សិ

អតីតមទធ នំ ឥតិ េផដពតិ... ឥតិ េម មេន អេ -

សិ អតីតមទធ នំ ឥតិ ធមម តិ តតថ ន ឆនទ គបបដិពទធំ

េ តិ វញិញ ណំ ន ឆនទ គបបដិពទធ វញិញ ណស

ន តទភិននទតិ ន តទភិននទេន អតីតំ ននគេម-

តិ ។ ឯវ ំ េខ វុេ អតីតំ ននគេមតិ ។

[៣៣] កថញច វុេ អនគតំ បដិកងខតិ ។

ឥតិ េម ចកខុ សិយ អនគតមទធ នំ ឥតិ

របូតិ អបបដិលទធស បដិ ភយ ចិតំ បណិទ-

ហតិ េចតេ បណិធនបបចចយ តទភិននទតិ

71  

៣២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

កលជអតីតដូេចនះ មនសេំឡងដូេចនះ... ម អញ មនឃនៈកនុង

កលជអតីតដូេចនះ មនកិនដូេចនះ... ម អញ មនជិ កនុងកលជ

អតីតដូេចនះ មនរសដូេចនះ... ម អញ មនកយ កនុងកលជអតីត

ដូេចនះ មនេផដពៈដូេចនះ... វញិញ ណ រែមងមិនជប់ចពំក់េ យឆនទ-

គ កនុងចិតនិង រមមណ៍េនះថ ម អញ មនចិត កនុងកលជអតីត

ដូេចនះ មនធមម រមមណ៍ដូេចនះ បុគគលមិនេ តកអរចេំពះចិតនិងធមម រមមណ៍

េនះ េ ពះវញិញ ណមិនជប់ចពំកេ់ យឆនទ គ កលបុគគលមិនេ តកអរ

ចេំពះចិត និងធមម រមមណ៍េនះ េឈម ះថមិន េ ះ ល័យចិតនិងធមម -

រមមណ៍ជអតីត ។ មន ល វុេ បុគគល មិន េ ះ ល័យបញចកខនធ

ជអតីត យ៉ងេនះឯង ។

[៣៣] មន ល វុេ បុគគល បថន នូវបញចកខនធជអនគត េត

ដូចេមច ។ បុគគល តមកល់ចិតេដមបកីរបននូវរបស់ែដលមិនទន់បនថ

កនុងកលជអនគត សូមឲយ ម អញ មនចកខុ ដូេចនះ មនរូបដូេចនះ

េ ពះករតមកល់ចិតជបចច័យ នឲំយបុគគលេ តកអរចេំពះចកខុ និងរូបេនះ

72  

៣៣

វភិងគវគគស កចច នភេទទករតសុេត អនគតបបដិកងខ

តទភិននទេន អនគតំ បដិកងខតិ ។ ឥតិ េម

េ តំ សិយ អនគតមទធ នំ ឥតិ សទទ តិ... ឥតិ

េម ឃនំ សិយ អនគតមទធ នំ ឥតិ គនធ តិ... ឥតិ

េម ជិ សិយ អនគតមទធ នំ ឥតិ រ តិ... ឥតិ

េម កេយ សិយ អនគតមទធ នំ ឥតិ េផដព-

តិ... ឥតិ េម មេន សិយ អនគតមទធ នំ ឥតិ

ធមម តិ អបបដិលទធស បដិ ភយ ចិតំ បណិទ-

ហតិ េចតេ បណិធនបបចចយ តទភិននទតិ តទ-

ភិននទេន អនគតំ បដិកងខតិ ។ ឯវ ំ េខ វុេ

អនគតំ បដិកងខតិ ។

73  

៣៣

វភិងគវគគ កចច នភេទទករតសូ ត េសចកី បថន នូវបញច កខនធជអនគត

កលបុគគលេ តកអរចេំពះចកខុ និងរូបេនះ េឈម ះថ បថន នូវចកខុ និងរូប

ជអនគត ។ កនុងកលជអនគត សូមឲយ ម អញ មនេ តៈ ដូេចនះ

មនសេំឡងដូេចនះ... កនុងកលជអនគត សូមឲយ ម អញ មនឃនៈ

ដូេចនះ មនកិនដូេចនះ... កនុងកលជអនគត សូមឲយ ម អញ មន

ជិ ដូេចនះ មនរសដូេចនះ... កនុងកលជអនគត សូមឲយ ម អញ

មនកយដូេចនះ មនេផដពៈដូេចនះ... បុគគលតមកល់ចិត េដមបកីរបន

នូវចិតនិងធមម រមមណ៍ ែដលមិនទន់បនថ កនុងកលជអនគត សូម

ឲយ ម អញ មនចិតដូេចនះ មនធមម រមមណ៍ដូេចនះ េ ពះករតមកល់ចិត

ជបចច័យ នឲំយបុគគលេនះេ តកអរចេំពះចិតនិងធមម រមមណ៍េនះ កល

បុគគលេ តកអរចេំពះចិតនិងធមម រមមណ៍េនះ េឈម ះថ បថន នូវចិតនិង

ធមម រមមណ៍ជអនគត ។ មន ល វុេ បុគគល បថន នូវបញចកខនធជ

អនគត យ៉ងេនះឯង ។

74  

៣៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[៣៤] កថញច វុេ អនគតំ នបបដិកងខតិ ។

ឥតិ េម ចកខុ សិយ អនគតមទធ នំ ឥតិ របូតិ

អបបដិលទធស បដិ ភយ ចិតំ ន បណិទហតិ

េចតេ អបណិធនបបចចយ ន តទភិននទតិ ន

តទភិននទេន អនគតំ នបបដិកងខតិ ។ ឥតិ

េម េ តំ សិយ អនគតមទធ នំ ឥតិ សទទ -

តិ... ឥតិ េម ឃនំ សិយ អនគតមទធ នំ ឥតិ

គនធ តិ... ឥតិ េម ជិ សិយ អនគតមទធ នំ

ឥតិ រ តិ... ឥតិ េម កេយ សិយ អនគត-

មទធ នំ ឥតិ េផដពតិ... ឥតិ េម មេន សិយ

អនគតមទធ នំ ឥតិ ធមម តិ អបបដិលទធស បដិ-

ភយ ចិតំ ន បណិទហតិ េចតេ អប-

ណិធនបបចចយ ន តទភិននទតិ ន តទភិននទេន

អនគតំ នបបដិកងខតិ ។ ឯវ ំ េខ វុេ

អនគតំ នបបដិកងខតិ ។

75  

៣៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[៣៤] មន ល វុេ បុគគលមិន បថន នូវបញចកខនធជអនគត េត

ដូចេមច ។ បុគគល មិនបនតមកល់ចិត េដមបកីរបននូវរបស់ែដលខួន

មិនទន់បនថ កនុងកលជអនគត សូមឲយ ម អញ មនចកខុ ដូេចនះ

មនរូបដូេចនះ េ ពះករមិនបនតមកល់ចិតជបចច័យ នឲំយបុគគលែលង

េ តកអរចេំពះចកខុ និងរូបេនះ កលបុគគលែលងេ តកអរចេំពះចកខុ និងរូប

េនះ េឈម ះថមិន បថន នូវចកខុ និងរូបជអនគត ។ កនុងកលជអនគត

សូមឲយ ម អញ មនេ តៈដូេចនះ មនសេំឡងដូេចនះ... កនុងកល

ជអនគត សូមឲយ ម អញ មនឃនៈដូេចនះ មនកិនដូេចនះ... កនុង

កលជអនគត សូមឲយ ម អញ មនជិ ដូេចនះ មនរសដូេចនះ...

កនុងកលជអនគត សូមឲយ ម អញ មនកយដូេចនះ មនេផដពៈ

ដូេចនះ... បុគគលមិនបនតមកល់ចិតទុក េដមបកីរបននូវចិតនិងធមម រមមណ៍

ែដលមិនទន់បនថ កនុងកលជអនគត សូមឲយ ម អញ មនចិត

ដូេចនះ មនធមម រមមណ៍ដូេចនះ េ ពះករមិនបនតមកល់ចិតទុកជបចច័យ

នឲំយបុគគលែលងេ តកអរចេំពះចិតនិងធមម រមមណ៍េនះ កលបុគគលែលង

េ តកអរចេំពះចិតនិងធមម រមមណ៍េនះ េឈម ះថមិន បថន នូវចិតនិងធមម -

រមមណ៍ជអនគត ។ មន ល វុេ បុគគល មិន បថន នូវបញចកខនធជ

អនគត យ៉ងេនះឯង ។

76  

៣៥

វភិងគវគគស កចច នភេទទករតសុេត បចចុបបននសំហិរ

[៣៥] កថញច វុេ បចចុបបេននសុ ធេមមសុ សំ-

ហិរតិ ។ យញច វុេ ចកខុ េយ ច របូ ឧភយ-

េមតំ បចចុបបននំ តសមឹេយវ បចចុបបេនន ឆនទ គបបដិពទធំ

េ តិ វញិញ ណំ ឆនទ គបបដិពទធ វញិញ ណស

តទភិននទតិ តទភិននទេន បចចុបបេននសុ ធេមមសុ

សំហិរតិ ។ យញច វុេ េ តំ េយ ច សទទ ...

យញច វុេ ឃនំ េយ ច គនធ ... យ ចវុេ

ជិ េយ ច រ ... េយ ចវុេ កេយ េយ ច

េផដព... េយ ចវុេ មេន េយ ច ធមម ឧភ-

យេមតំ បចចុបបននំ តសមឹេយវ បចចុបបេនន ឆនទ គបបដិ-

ពទធំ េ តិ វញិញ ណំ ឆនទ គបបដិពទធ វញិញ ណស

តទភិននទតិ តទភិននទេន បចចុបបេននសុ ធេមមសុ សំ-

ហិរតិ ។ ឯវ ំ េខ វុេ បចចុបបេននសុ ធេមមសុ

សំហិរតិ ។

77  

៣៥

វភិងគវគគ កចច នភេទទករតសូ ត េសចកីរេសមរ មកនុងពួកធម៌ជបចចុបបនន

[៣៥] មន ល វុេ បុគគលរេសមរ ម កនុងពួកធម៌ជ

បចចុបបនន េតដូចេមច ។ មន ល វុេ ចកខុ និងរូបទងំ ២ េនះ ជ

បចចុបបនន វញិញ ណរែមងជប់ចពំក់នឹងឆនទ គ កនុងចកខុ និងរូបជបចចុបបនន

េនះឯង បុគគលេ តកអរចេំពះចកខុ និងរូបេនះ េ ពះវញិញ ណជប់ចពំក់

នឹងឆនទ គ កលបុគគលេ តកអរចេំពះចកខុ និងរូបេនះ េឈម ះថរេសម-

រ ម កនុងពួកធម៌ជបចចុបបនន ។ មន ល វុេ តេច កនិងសេំឡង...

មន ល វុេ ចមុះនិងកិន... មន ល វុេ អ តនិងរស...

មន ល វុេ កយនិងេផដពៈ... មន ល វុេ ចិតនិងធមម រមមណ៍

ទងំ ២ េនះ ជបចចុបបនន វញិញ ណរែមងជប់ចពំក់នឹងឆនទ គកនុងចិតនិង

ធមម រមមណ៍ជបចចុបបននេនះឯង បុគគលរែមងេ តកអរចេំពះចិតនិងធមម -

រមមណ៍េនះ េ ពះវញិញ ណជប់ចពំក់នឹងឆនទ គ កលបុគគលេ តកអរ

ចេំពះចិតនិងធមម រមមណ៍ជបចចុបបននេនះ េឈម ះថរេសមរ មកនុងពួក

ធម៌ជបចចុបបនន ។ មន ល វុេ បុគគលរេសមរ មកនុងពួកធម៌ជ

បចចុបបនន យ៉ងេនះឯង ។

78  

៣៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[៣៦] កថញច វុេ បចចុបបេននសុ ធេមមសុ ន

សំហិរតិ ។ យញច វុេ ចកខុ េយ ច របូ ឧភ-

យេមតំ បចចុបបននំ តសមឹេយវ បចចុបបេនន ន ឆនទ -

គបបដិពទធំ េ តិ វញិញ ណំ ន ឆនទ គបបដិពទធ

វញិញ ណស ន តទភិននទតិ ន តទភិននទេន បចចុបបេនន-

សុ ធេមមសុ ន សំហិរតិ ។ យញច វុេ េ តំ

េយ ច សទទ ... យញច វុេ ឃនំ េយ ច គនធ ...

យ ចវុេ ជិ េយ ច រ ... េយ ចវុេ

កេយ េយ ច េផដព... េយ ចវុេ មេន េយ

ច ធមម ឧភយេមតំ បចចុបបននំ តសមឹេយវ បចចុបបេនន

ន ឆនទ គបបដិពទធំ េ តិ វញិញ ណំ ន ឆនទ -

គបបដិពទធ វញិញ ណស ន តទភិននទតិ ន តទភិ-

ននទេន បចចុបបេននសុ ធេមមសុ ន សំហិរតិ ។ ឯវ ំ

េខ វុេ បចចុបបេននសុ ធេមមសុ ន សំហិរតិ ។

79  

៣៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[៣៦] មន ល វុេ បុគគលមិនរេសមរ ម កនុងពួកធម៌ជ

បចចុបបនន េតដូចេមច ។ មន ល វុេ ចកខុ និងរូបទងំ ២ េនះ ជ

បចចុបបនន វញិញ ណមិនជប់ចពំក់នឹងឆនទ គ កនុងចកខុ និងរូបជបចចុបបនន

េនះឯង បុគគលមិនេ តកអរចេំពះចកខុ និងរូបេនះ េ ពះវញិញ ណ

មិនជប់ចពំក់នឹងឆនទ គ កលបុគគលមិនេ តកអរចេំពះចកខុ និងរូបេនះ

េឈម ះថមិនរេសមរ ម កនុងពួកធម៌ជបចចុបបនន ។ មន ល វុេ

តេច កនិងសេំឡង... មន ល វុេ ចមុះនិងកិន... មន ល វុេ

អ តនិងរស... មន ល វុេ កយនិងេផដពៈ... មន ល វុេ

ចិតនិងធមម រមមណ៍ទងំ ២ េនះ ជបចចុបបនន វញិញ ណរែមងមិនជប់ចពំក់

នឹងឆនទ គ កនុងចិតនិងធមម រមមណ៍ជបចចុបបននេនះឯង បុគគលមិនេ តកអរ

ចេំពះចិតនិងធមម រមមណ៍ជបចចុបបននេនះ េ ពះវញិញ ណមិនជប់ចពំក់

នឹងឆនទ គ កលបុគគលមិនេ តកអរ ចេំពះចិតនិងធមម រមមណ៍េនះ

េឈម ះថមិនរេសមរ ម កនុងពួកធម៌ជបចចុបបនន ។ មន ល វុេ

បុគគលមិនរេសមរ ម កនុងពួកធម៌ជបចចុបបនន យ៉ងេនះឯង ។

80  

៣៧

វភិងគវគគស កចច នភេទទករតសុេត ភសិ ភិននទនំ

[៣៧] យ ំ េខ េ វុេ ភគ សងខិ េតន

ឧេទទសំ ឧទទិសិ វ ិ ថ េរន អតថំ អវភិជិ ឧ -

យសន វ ិ រ ំ បវេិ

អតីតំ ននគេមយយ ។ េប ។

តំ េវ ភេទទករេ តិ

សេន ចកិខ េត មុនីតិ

ឥមស េខ អហំ វុេ ភគវ សងខិ េតន

ឧេទទសស ឧទទិដស វ ិ ថ េរន អតថំ អវភិតស ឯវ ំ

វ ិ ថ េរន អតថំ ជនមិ កងខមន ច បន តុេម

យសមេន ភគវនំេយវ ឧបសង កមិ ឯតមតថំ ប-

ដិបុេចឆយយថ យថ េ ភគ ពយកេ តិ តថ

នំ ធេរយយថតិ ។

[៣៨] អថេខ េត ភិកខូ យសមេ ម -

កចច នស ភសិតំ អភិននទិ អនុេមទិ ឧ -

យសន េយន ភគ េតនុបសង កមឹសុ ឧបសង ក-

មិ ភគវនំ អភិ េទ ឯកមនំ និសីទឹសុ ។

81  

៣៧

វភិងគវគគ កចច នភេទទករតសូ ត េសចកីេ តកអរចំេពះភសិត

[៣៧] មន ល វុេ តង់ែដល ពះមន ពះភគ ស់

សំែដងនូវឧេទទសេ យេសចកីសេងខប មិនបនែចករែំលកេសចកីេ យ

ពិ រ ដល់អនកទងំ យ េហយ ទង់េ កកអពីំ សនៈ ចូលេទ

កន់វ ិ រ (ឧេទទសេនះគឺ)

បុគគល មិនគបប ី េ ះ ល័យបញចកខនធជអតីត ។ េប ។

មុនីជអនកសងប់ទុកខ ែតងេ បុគគលេនះឯង ថជអនក

មន តីមួយដ៏ចេ មន

មន ល វុេ ឧេទទសែដល ពះមន ពះភគ ទង់សែំដងេ យ

សេងខប មិនបនែចកេសចកីេ យពិ រេនះឯង ខញុយំល់េសចកីេ យ

ពិ រយ៉ងេនះ ែត បសិនេបេ កមន យុ បថន តវចូលេទ

គល់ ពះមន ពះភគ េហយសួរបញជ ក់េសចកីន៎ុះ េហយ តវចទុំក

េសចកីេនះ មទនំងែដល ពះមន ពះភគ ទង់េ ះ យ យ៉ង

េនះចុះ ។

[៣៨] គេនះឯង ពួកភិកខុទងំេនះ ក៏េ តកអរអនុេមទន

នឹងភសិតរបស់ ពះម កចច នៈមន យុ េហយេ កកអពីំ សនៈ

ចូលេទគល់ ពះមន ពះភគ លុះចូលេទដល់េហយ ក៏ កបថយ

បងគំ ពះមន ពះភគ េហយអងគុយកនុងទីសមគួរ ។

82  

៣៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ឯកមនំ និសិនន េខ េត ភិកខូ ភគវនំ ឯតទេ -

ចំុ យ ំ េខ េន ភេន ភគ សងខិ េតន ឧេទទសំ

ឧទទិសិ វ ិ ថ េរន អតថំ អវភិជិ ឧ យសន

វ ិ រ ំ បវេិ

អតីតំ ននគេមយយ ។ េប ។

តំ េវ ភេទទករេ តិ

សេន ចិកខ េត មុនីតិ

េតសេនន ភេន អមកំ អចិរបបកកនស ភគវ-

េ ឯតទេ សិ ឥទំ េខ េន វុេ ភគ

សងខិ េតន ឧេទទសំ ឧទទិសិ វ ិ ថ េរន អតថំ អវ-ិ

ភជិ ឧ យសន វ ិ រ ំ បវេិ

83  

៣៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

លុះពួកភិកខុទងំេនះ អងគុយកនុងទីសមគួរេហយ បន កបទូល ពះមន

ពះភគយ៉ងេនះថ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន ពះមន ពះភគ ទង់

ស់សែំដងនូវឧេទទស េ យេសចកីសេងខប មិនទន់បនែចក

រែំលកេសចកីេ យពិ រេនេឡយ េហយ ទង់េ កកអពីំ សនៈចូល

េទកន់វ ិ រេទ (ឧេទទសេនះគឺ)

បុគគល មិនគបប ី េ ះ ល័យបញចកខនធជអតីត ។ េប ។

មុនីជអនកសងប់ទុកខ ែតងេ បុគគលេនះឯង ថជអនកមន

តីមួយដ៏ចេ មន

បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន កល ពះមន ពះភគ េសចេចញេទ

មិនយូរបុ៉នម ន េយងខញុទំងំេនះ ក៏មនេសចកី តិះរះិដូេចនះថ មន ល

វុេ ពះមន ពះភគ ទង់ ស់សែំដងនូវឧេទទសេនះឯង េ យ

េសចកីសេងខប មិនទន់ែចកេសចកីេ យពិ រេនេឡយ េហយ

ទង់េ កកអពីំ សនៈ ចូលេទកន់វ ិ រ (ឧេទទសេនះគឺ)

84  

៣៩

វភិងគវគគស កចច នភេទទករតសុេត ភេទទករតគថ

អតីតំ ននគេមយយ

នបបដិកេងខ អនគតំ

យទតីតមបហីននំ

អបបតញច អនគតំ

បចចុបបននញច េយ ធមមំ

តតថ តតថ វបិស តិ

អសំហិរ ំ អសង កបុប ំ

តំ វទិធ មនុ ពហេយ

អេជជវ កិចចមតបប ំ

េក ជញញ មរណំ សុេវ

ន ហិ េន សងគរេនន

ម េសេនន មចចុន

ឯវវំ ិ រមិ បឹ

អេ រតមតនទិតំ

តំ េវ ភេទទករេ តិ

សេន ចិកខ េត មុនីតិ

85  

៣៩

វភិងគវគគ កចច នភេទទករតសូ ត គថសំែដងអំពី តីមួយដ៏ចេ មន

បុគគលមិនគបប ី េ ះ ល័យបញចកខនធជអតីតេទ មិនគបប ី

បថន បញចកខនធជអនគតេទ េ ពះថ បញចកខនធ ជ

អតីត បញចកខនធេនះ កនងហួសេទេហយ បញចកខនធ

ជអនគត បញចកខនធេនះ មិនទន់មកដល់ មួយេទ ត

បុគគល េឃញចបស់នូវធម៌ជបចចុបបននកនុងទីេនះ ៗ បុគគល

េនះ លុះដឹងចបស់នូវ ពះនិពន ែដលមិនរេសមរ ម

មិនកេ មកេហយ តវចេ មនឲយេរ យ ៗ នូវផលសមបតិ

ែដលជ រមមណ៍របស់ ពះនិពនេនះ ឯករពយយមដុត

កេមកិេលស បុគគលគួរែតេធកនុងៃថងេនះឯង នរ នឹង

ដឹងថ េសចកី ប់នឹងមនកនុងៃថងែសកបន េ ពះថករ

តទល់របស់េយងចេំពះមចចុ ែដលមនេសនេ ចនេនះ មិន

មនេឡយ មុនីជអនកសងប់ទុកខ ែតងេ បុគគលែដលមន

វ ិ រធម៌យ៉ងេនះ មនពយយមដុតកេមកិេលស ជអនក

មិនខជិល ចអូសអស់ៃថងនិងយប់េនះឯង ថជអនកមន តី

មួយដ៏ចេ មន ។

86  

៤០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

េក នុ េខ ឥមស ភគវ សងខិ េតន

ឧេទទសស ឧទទិដស វ ិ ថ េរន អតថំ អវភិតស

វ ិ ថ េរន អតថំ វភិេជយយតិ េតសេនន ភេន អមកំ

ឯតទេ សិ អយ ំ េខ យ ម ម កចច េន

សតថុ េចវ សំវណិេ សមភ វេិ ច វញិញូ នំ ស ពហម-

ចរនំី បេ តិ ចយ ម ម កចច េន ឥមស

ភគវ សងខិ េតន ឧេទទសស ឧទទិដស វ ិ ថ េរន អតថំ

អវភិតស វ ិ ថ េរន អតថំ វភិជិតំុ យននូន មយ ំ េយន-

យ ម ម កចច េន េតនុបសង កេមយយម ឧបសង ក-

មិ យសមនំ ម កចច នំ ឯតមតថំ បដិបុេចឆយយ-

មតិ អថេខ មយ ំ ភេន េយនយ ម ម -

កចច េន េតនុបសង កមិម ឧបសង កមិ យសមនំ

ម កចច នំ ឯតមតថំ បដិបុចឆិម េតសេនន ភេន -

យសម ម កចច េនន ឥេមហិ កេរហិ ឥេមហិ

បេទហិ ឥេមហិ ពយញជ េនហិ អេ ថ វភិេ តិ ។

87  

៤០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

នរ ហន៎ គបបែីចករែំលកេសចកីៃនឧេទទស ែដល ពះមន

ពះភគ ទង់ ស់សែំដងេ យសេងខប ទង់មិនទន់ែចកេសចកី

េ យពិ រេនះ ឲយពិ របន បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន ខញុ ំ ពះអងគ

ទងំ យេនះ ក៏មនេសចកី តិះរះិយ៉ងេនះថ ពះម កចច នៈមន

យុេនះឯង ពះ ែតងសរេសរផង ពួកស ពហមចរបុីគគល

ជអនកេចះដឹងែតងេលកតេមកងផង ពះម កចច នៈមន យុ ចែចក

េសចកីៃនឧេទទស ែដល ពះមន ពះភគ ទង់ ស់សែំដង េ យ

សេងខប មិនទន់ែចកេសចកីេ យពិ រេនះ ឲយពិ របនផង េប

ដូេចន ះ គួរពួកេយងចូលេទរក ពះម កចច នៈមន យុ លុះចូលេទ

ដល់េហយ ពួកេយងគបបសួីរបញជ ក់េសចកីនុ៎ះ នឹង ពះម កចច នៈ

មន យុចុះ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន កលេបេហតុយ៉ងេនះ ពួក

ខញុ ំ ពះអងគ ក៏នគំន ចូលេទរក ពះម កចច នៈមន យុ លុះចូលេទដល់

េហយ បនសួរបញជ ក់េសចកីន៎ុះនឹង ពះម កចច នៈមន យុ បពិ ត

ពះអងគដ៏ចេ មន ពះម កចច នៈមន យុ ក៏បនែចកេសចកី េ យ

ករៈទងំ យេនះ េ យបទទងំ យេនះ េ យពយញជ នៈ

ទងំ យេនះ ដល់ពួកខញុ ំ ពះអងគទងំេនះ ។

88  

៤១

វភិងគវគគស កចច នភេទទករតសុេត ភសិ ភិននទនំ

[៣៩] បណិេ ភិកខ េវ ម កចច េន ម-

បេញញ ភិកខ េវ ម កចច េន មេញច បិ ភិកខ េវ

ឯតមតថំ បដិបុេចឆយយថ អហមប ិ តំ ឯវេមវ ំ ពយក-

េរយយ ំ យថតំ ម កចច េនន ពយកតំ ឯេ េចវ

តស អេ ថ ឯវញច នំ ធេរថតិ ។ ឥទមេ ច ភគ

អតមន េត ភិកខូ ភគវេ ភសិតំ អភិននទុ និ ។

កចច នភេទទករតសុតំ តតិយំ និដិតំ ។

89  

៤១

វភិងគវគគ កចច នភេទទករតសូ ត េសចកីេ តកអរចំេពះភសិត

[៣៩] មន លភិកខុទងំ យ ម កចច នៈ ជបណិត មន ល

ភិកខុទងំ យ ម កចច នៈ មន បជញ េ ចន មន លភិកខុទងំ យ

បសិនេបអនកទងំ យ សួរបញជ ក់េសចកីន៎ុះនឹងតថគត តថគតក៏

នឹងេ ះ យេសចកីេនះ មទនំង ែដលម កចច នៈេ ះ យ

យ៉ងេនះែដរ េសចកីៃនភសិតេនះ ដូេចន ះែមនេហយ ចូរអនកទងំ-

យ ចទុំកយ៉ងេនះចុះ ។ លុះ ពះមន ពះភគ ស់ភសិតេនះ

ចប់េហយ ពួកភិកខុទងំេនះ ក៏មនចិតេ តកអរ រកី យ នឹងភសិត

របស់ ពះមន ពះភគ ។

ចប់ កចច នភេទទករតសូ ត ទី ៣ ។

90  

ចតុតថំ េ មសកងគិយសុតំ(១)

[៤០] ឯវេមម សុតំ ។ ឯកំ សមយ ំ ភគ

វតថិយ ំ វហិរតិ េជតវេន អនថបិណិកស េម ។

េតន េខ បន សមេយន យ ម េ មសកងគិ -

េយ សេកកសុ វហិរតិ កបិលវតថុសមឹ និេ គធ េម ។

អថេខ ចនទេន េទវបុេ អភិកកនយ រតិយ

អភិកកនវេ េកវលកបប ំ និេ គធ មំ ឱភេស

េយនយ ម េ មសកងគិ េយ េតនុបសង កមិ ឧប-

សង កមិ ឯកមនំ អ សិ ។

[៤១] ឯកមនំ ឋិេ េខ ចនទេន េទវបុេ

យសមនំ េ មសកងគិយ ំ ឯតទេ ច ធេរសិ តំ

ភិកខុ ភេទទករតស ឧេទទសញច វភិងគញច តិ ។ ន

េខ អហំ វុេ ធេរមិ ភេទទករតស ឧេទទសញច

វភិងគញច តំ បនវុេ ធេរសិ ភេទទករតស

ឧេទទសញច វភិងគញច តិ ។ អហមប ិ េខ ភិកខុ ន ធេរមិ

ភេទទករតស ឧេទទសញច វភិងគញច ធេរសិ តំ(១) ភិកខុ

១ ឱ. េ មសកងគិយភេទទករតសុតំ ។ ម. េ មសកងគិយេតថរស ភេទទករតសុតំ ។

២ ឱ. បន តំ ។

91  

េ មសកងគិយសូ ត ទី ៤

[៤០] ខញុបំន ប់មក យ៉ងេនះ ។ សម័យមួយ ពះមន

ពះភគ េសចគង់េនកនុងវតេជតពន ជ មរបស់អនថបិណិកេសដី

េទ ប កង វតថី ។ សម័យេនះឯង ពះេ មសកងគិយៈមន យុ

េនកនុងនិេ គធ ម េទ ប កងកបិលព័សុ កនុងែដនសកកៈ ។

គេនះឯង េទវបុតេឈម ះចនទនៈ នកល តីបឋមយមកនង

េហយ មនរសមីដ៏រុងេរ ង ញុងំនិេ គធ មទងំមូលឲយរុងេរ ង បន

ចូលេទរក ពះេ មសកងគិយៈមន យុ លុះចូលេទដល់េហយ បន

ឋិតេនកនុងទីសមគួរ ។

[៤១] លុះចនទនេទវបុត ឋិតេនកនុងទីសមគួរេហយ បនេពល

ពកយេនះ នឹង ពះេ មសកងគិយៈមន យុថ បពិ តភិកខុ េ ក

ចនូំវឧេទទសនិងវភិងគៃនភេទទករតៈែដរឬេទ ។ ពះេ មសកងគិយៈតបថ

មន ល វុេ េយងមិនបនចនូំវឧេទទសនិងវភិងគៃនភេទទករតៈេទ មន ល

វុេ ចុះអនកចនូំវឧេទទសនិងវភិងគៃនភេទទករតៈឬ ។ បពិ តភិកខុ

ខញុ ក៏ំមិនចនូំវឧេទទសនិងវភិងគៃនភេទទករតៈែដរ បពិ តភិកខុ ចុះេ កច ំ

92  

៤៣

វភិងគវគគស េ មសកងគិយភេទទករតសុេត ភេទទករតិគថ

ភេទទករតិេយ គថតិ ។ ន េខ អហំ វុេ

ធេរមិ ភេទទករតិេយ គថ តំ បនវុេ ធ-

េរសិ ភេទទករតិេយ គថតិ ។ ធេរមិ េខ អហំ

ភិកខុ ភេទទករតិេយ គថតិ ។ យថកថំ បន

តំ វុេ ធេរសិ ភេទទករតេិយ គថតិ ។

[៤២] ឯកមិទំ ភិកខុ សមយ ំ ភគ េទេវសុ

វតឹេសសុ វហិរតិ បរចិឆតកមេូល បណុកមពល-

សិ យ ំ ។ ត ត េខ ភគ េទ នំ វតឹ នំ

ភេទទករតស ឧេទទសញច វភិងគញច អភសិ

អតីតំ ននគេមយយ

នបបដិកេងខ អនគតំ

យទតីតមបហីននំ

អបបតញច អនគតំ

បចចុបបននញច េយ ធមមំ

តតថ តតថ វបិស តិ

93  

៤៣

វភិងគវគគ េ មសកងគិយភេទទករតសូ ត គថសំែដងពី តីមួយដ៏ចេ មន

នូវភេទទករតិគថទងំ យឬ ។ មន ល វុេ េយងមិនច ំ នូវ

ភេទទករតិគថទងំ យេទ មន ល វុេ ចុះអនកចនូំវភេទទករតិគថ

ទងំ យឬ ។ បពិ តភិកខុ ខញុចំភំេទទករតិគថទងំ យ ។ មន ល

វុេ ចុះអនកចភំេទទករតិគថទងំ យ េ យ បករដូចេមច ។

[៤២] បពិ តភិកខុ សម័យមួយ ពះមន ពះភគ េសចគង់

េនេលបណុកមពលសិ េទ បេដមបរចិឆតក ពឹក កនុង ន វតិង

េទវេ ក ។ គេនះ ពះមន ពះភគ បន ទង់ភសិតនូវឧេទទស

និងវភិងគៃនភេទទករតៈ ដល់ពួកេទវ ន វតិង ថ

បុគគល មិនគបប ី េ ះ ល័យបញចកខនធជអតីត មិនគបប ី

បថន បញចកខនធជអនគត េ ពះថ បញចកខនធ ជអតីត

បញចកខនធេនះ កនងហួសេទេហយ បញចកខនធ ជអន-

គត បញចកខនធេនះ ក៏មិនទន់មកដល់ មួយេទ ត បុគគល

េឃញចបស់នូវធម៌េកតេឡងចេំពះមុខកនុងទីេនះ ៗ

94  

៤៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

អសំហិរ ំ អសង កបុប ំ

តំ វទិធ មនុ ពហេយ

អេជជវ កិចចមតបប ំ

េក ជញញ មរណំ សុេវ

ន ហិ េន សងគរេនន

ម េសេនន មចចុន

ឯវវំ ិ រមិ បឹ

អេ រតមតនទិតំ

តំ េវ ភេទទករេ តិ

សេន ចិកខ េត មុនីតិ ។

[៤៣] ឯវ ំ េខ អហំ ភិកខុ ធេរមិ ភេទទករតិ-

េយ គថ ឧគគ ហិ តំ ភិកខុ ភេទទករតស

ឧេទទសញច វភិងគញច បរយិបុ ហិ តំ ភិកខុ

ភេទទករតស ឧេទទសញច វ ភិងគញច ធេរហិ

95  

៤៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

បុគគលេនះ លុះដឹងចបស់នូវ ពះនិពន ែដលមិនរេសម-

រ ម មិនកេ មកេហយ តវចេ មនឲយេរ យ ៗ នូវផល-

សមបតិ ែដលជ រមមណ៍របស់ ពះនិពនេនះ ឯេសចកី

ពយយម បុគគលគួរេធកនុងៃថងេនះ នរ នឹងដឹងថ េសចកី

ប់នឹងមនកនុងៃថងែសកបន េ ពះថ ករតទល់របស់

េយងចេំពះមចចុ ែដលមនេសនេ ចន មិនមនេឡយ មុនីជ

អនកសងប់ទុកខ ែតងេ បុគគល អនកមនពយយម មិនខជិល

ចអូសទងំៃថងទងំយប់ េនេ យេសចកីមិន បមទយ៉ង

េនះ ថជអនកមន តីមួយដ៏ចេ មន ។

[៤៣] បពិ តភិកខុ ខញុចំនូំវភេទទករតិគថទងំ យ េ យ

បករយ៉ងេនះឯង បពិ តភិកខុ ចូរេ កេរ ននូវឧេទទសនិងវភិងគៃន

ភេទទករតិគថចុះ បពិ តភិកខុ ចូរេ កទេនទញនូវឧេទទសនិងវភិងគៃន

ភេទទករតិគថចុះ បពិ តភិកខុ ចូរេ កចទុំកនូវឧេទទសនិងវភិងគៃនភេទទ-

96  

៤៥

វភិងគវគគស េ មសកងគិយភេទទករតសុេត ភគវនូបសងកមនំ

តំ ភិកខុ ភេទទករតស ឧេទទសញច វភិងគញច អតថសញិ-

េ ភិកខុ ភេទទករតស ឧេទទេ ច វភិេងគ ច

ទិ ពហមចរយិេកតិ ។ ឥទមេ ច ចនទេន េទវបុេ

ឥទំ វ តេតថវនរធយិ ។

[៤៤] អថេខ យ ម េ មសកងគិ េយ តស

រតិយ អចចេយន េសនសនំ សំ េម បតចីវរ ំ

ទយ េយន វតថី េតន ចរកំិ បកក មិ ។

អនុបុេពន ចរកិញច រមេន េយន វតថី េជតវនំ

អនថបិណិកស េម េយន ភគ េតនុបសង កមិ

ឧបសង កមិ ភគវនំ អភិ េទ ឯកមនំ និសីទិ ។

ឯកមនំ និសិេនន េខ យ ម េ មសកងគិ -

េយ ភគវនំ ឯតទេ ច ឯកមិទហំ ភេន សមយ ំ

សេកកសុ វហិ មិ កបិលវតថុសមឹ និេ គធ េម

អថេខ ភេន អញញតេ េទវបុេ អភិកកនយ

រតិយ អភិកកនវេ េកវលកបប ំ និេ គធ មំ

ឱភេស េយនហំ េតនុបសង កមិ ឧបសង កមិ

97  

៤៥

វភិងគវគគ េ មសកងគិយភេទទករតសូ ត ពះេ មសកងគិយៈចូលគល់ ពះមន ពះភគ

ករតិគថចុះ បពិ តភិកខុ េ ពះថ ឧេទទសនិងវភិងគៃនភេទទករតិគថ

ែដល បកបេ យ បេយជន៍ ចត់ទុកថ ជ ទិ ពហមចរយិៈ ( ពហម-

ចរយិៈខងេដម) ។ ចនទនេទវបុ តបនេពលពកយេនះ លុះេពលពកយ

េនះចប់េហយ ក៏បត់កនុងទីេនះេទ ។

[៤៤] គេនះឯង ពះេ មសកងគិយៈមន យុ កល

កនង តីេនះេហយ េរ បចេំសនសនៈ កន់ប តនិងចីវរ េហយ

េច សេទកន់ចរកិ កនុង កង វតថី ។ កលេ ក ច់េទកន់

ចរកិេ យលំ ប់ ក៏ចូលេទគល់ ពះមន ពះភគ កនុងវតេជតពន

របស់អនថបិណិក េទ ប កង វតថី លុះចូលេទដល់េហយ ក៏ កប

ថយបងគំ ពះមន ពះភគ រួចអងគុយកនុងទីសមគួរ ។ លុះ ពះេ ម-

សកងគិយៈមន យុ អងគុយកនុងទីសមគួរេហយ បន កបបងគទូំល

ពះមន ពះភគយ៉ងេនះថ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន សម័យមួយ

ខញុ ំ ពះអងគេនកនុងនិេ គធ ម េទ ប កងកបិលព័សុ កនុងែដនសកកៈ

បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន គេនះឯង នកល តីបឋមយមកនង

េហយ មនេទវបុ តមួយអងគ មនរសមីដ៏រុងេរ ង ញុំងំនិេ គធ មទងំ

មូលឲយភឺចបស់ េហយចូលេទរកខញុ ំ ពះអងគ លុះចូលេទដល់េហយ

98  

៤៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ឯកមនំ អ សិ ឯកមនំ ឋិេ េខ ភេន េ េទ-

វបុេ មំ ឯតទេ ច ធេរសិ តំ ភិកខុ ភេទទករតស

ឧេទទសញច វភិងគញច តិ ឯវ ំ វុេត អហំ ភេន តំ េទវបុតំ

ឯតទេ ចំ ន េខ អហំ វុេ ធេរមិ ភេទទក-

រតស ឧេទទសញច វភិងគញច តំ បនវុេ ធេរសិ

ភេទទករតស ឧេទទសញច វភិងគញច តិ អហមប ិ េខ

ភិកខុ ន ធេរមិ ភេទទករតស ឧេទទសញច វភិងគញច

ធេរសិ បន តំ ភិកខុ ភេទទករតិេយ គថតិ ន េខ

អហំ វុេ ធេរមិ ភេទទករតិេយ គថ តំ ប-

នវុេ ធេរសិ ភេទទករតិេយ គថតិ ធេរមិ េខ

អហំ ភិកខុ ភេទទករតិេយ គថតិ យថកថំ បន

តំ វុេ ធេរសិ ភេទទករតិេយ គថតិ ឯក-

មិទំ ភិកខុ សមយ ំ ភគ េទេវសុ វតឹេសសុ វ-ិ

ហរតិ បរចិឆតកមេូល បណុកមពលសិ យ ំ ត ត

េខ ភគ េទ នំ វតឹ នំ ភេទទករតស

ឧេទទសញច វភិងគញច អភសិ

99  

៤៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

េទបឋិតេនកនុងទីសមគួរ បពិ ត ពះអងគ លុះេទវបុ តេនះ ឋិតេន

កនុងទីសមគួរេហយ េទបបនេពលពកយេនះនឹងខញុ ំ ពះអងគ យ៉ងេនះថ

បពិ តភិកខុ េ កចនូំវឧេទទសនិងវភិងគៃនភេទទករតៈឬេទ កលេទវបុ ត

េនះ សួរយ៉ងេនះេហយ បពិ ត ពះអងគ ខញុ ំ ពះអងគបនេពលនឹង

េទវបុ តេនះយ៉ងេនះថ មន ល វុេ េយងមិនចនូំវឧេទទសនិងវភិងគ

ៃនភេទទករតៈេទ មន ល វុេ ចុះអនកចនូំវឧេទទសនិងវភិងគៃនភេទទករតៈឬ

បពិ តភិកខុ ខញុ មិំនចនូំវឧេទទសនិងវភិងគៃនភេទទករតៈេទ បពិ តភិកខុ ចុះ

េ កច ំ នូវភេទទករតិគថទងំ យឬ មន ល វុេ េយងមិន

ចនូំវភេទទករតិគថទងំ យេទ មន ល វុេ ចុះអនកចនូំវភេទទករតិ-

គថទងំ យឬ បពិ តភិកខុ ខញុចំនូំវភេទទករតិគថទងំ យ មន ល

វុេ ចុះអនកចនូំវភេទទករតិគថទងំ យ េ យ បករដូចេមច

បពិ តភិកខុ សម័យមួយ ពះមន ពះភគ េសចគង់េនេលបណុ-

កមពលសិ េទ បេដមបរចិឆតក ពឹក កនុង ន វតិង េទវេ ក

គេនះ ពះមន ពះភគ បនភសិតនូវឧេទទសនិងវភិងគៃនភេទទករតៈ

ដល់ពួកេទវ ន វតិង ថ

100  

៤៧

វភិងគវគគស េ មសកងគិយភេទទករតសុេត ភគវេ បដិបុចឆនំ

អតីតំ ននគេមយយ ។ េប ។

តំ េវ ភេទទករេ តិ

សេន ចិកខ េត មុនីតិ

ឯវ ំ េខ អហំ ភិកខុ ធេរមិ ភេទទករតិេយ

គថ ឧគគ ហិ តំ ភិកខុ ភេទទករតស ឧេទទសញច

វភិងគញច បរយិបុ ហិ តំ ភិកខុ ភេទទករតស

ឧេទទសញច វភិងគញច ធេរហិ តំ ភិកខុ ភេទទករតស

ឧេទទសញច វភិងគញច អតថសញិេ ភិកខុ ភេទទករតស

ឧេទទេ ច វភិេងគ ច ទិ ពហមចរយិេកតិ ។

ឥទមេ ច ភេន េ េទវបុេ ឥទំ វ តេតថ-

វនរធយិ ធុ េម ភេន ភគ ភេទទករតស

ឧេទទសញច វភិងគញច េទេសតតិូ ។

[៤៥] ជនសិ បន តំ ភិកខុ តំ េទវបុតនិ ។

ន េខ អហំ ភេន ជនមិ តំ េទវបុតនិ ។ ចនទេន

នេមេ ភិកខុ េទវបុេ ចនទេន ភិកខុ េទវបុេ

អដិក មនសិក សពំ េចតេ សមនន ហ-

រ ិ ឱហិតេ េ ធមមំ សុ តិ េតនហិ ភិកខុ

101  

៤៧

វភិងគវគ្គ េ មសកងគិយភេទទករតសូ ត ពះមន ពះភគ ទង់សួរតប

បុគគល មិនគបប ី េ ះ ល័យបញចកខនធ ជអតីត ។ េប ។

មុនីែដលជអនកសងប់រមង ប់ ែតងេ បុគគលេនះឯង ថជអនក

មន តីមួយដ៏ចេ មន ។

បពិ តភិកខុ ខញុចំនូំវភេទទករតិគថទងំ យ េ យ បករយ៉ង

េនះ បពិ តភិកខុ ចូរេ កេរ ន នូវឧេទទសនិងវភិងគ ៃនភេទទករតិគថ

បពិ តភិកខុ ចូរេ កទេនទញនូវឧេទទសនិងវភិងគៃនភេទទករតិគថ បពិ ត

ភិកខុ ចូរេ កចទុំកនូវឧេទទសនិងវភិងគ ៃនភេទទករតិគថ បពិ តភិកខុ

េ ពះថ ឧេទទសនិងវភិងគ ៃនភេទទករតិគថ បកបេ យ បេយជន៍

ចត់ថជ ទិ ពហមចរយិៈ ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន េទវបុ តេនះ

បនេពលពកយេនះ លុះេពលពកយេនះចប់េហយ ក៏បត់កនុងទីេនះ

េទ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន សូម ពះមន ពះភគ ទង់សែំដងនូវឧេទទស

និងវភិងគ ៃនភេទទករតិគថ ដល់ខញុ ំ ពះអងគឲយទន ។

[៤៥] ពះអងគ ទង់សួរថ មន លភិកខុ ចុះេ ក គ ល់េទវបុ ត

េនះឬេទ ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន ខញុ ំ ពះអងគមិនបន គ ល់េទវបុ ត

េនះេទ ។ មន លភិកខុ េទវបុ តេនះេឈម ះចនទនៈ មន លភិកខុ ចនទនេទវ-

បុ ត បនេធឲយជក់ចបស់ យកចិតទុក ក់ បមូលមកនូវធម៌ទងំអស់

េ យចិត េហយេផទ ងេ ត ប ទ បង ប់ធម៌ មន លភិកខុ េបដូេចន ះ

102  

៤៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

សុ ហិ ធុកំ មនសិកេ ហិ ភសសិ មីតិ ។

ឯវមភេនតិ េខ េ ភិកខុ(១) ភគវេ បចចេស សិ ។

[៤៦] ភគ ឯតទេ ច

អតីតំ ននគេមយយ

នបបដិកេងខ អនគតំ

យទតីតមបហីននំ

អបបតញច អនគតំ

បចចុបបននញច េយ ធមមំ

តតថ តតថ វបិស តិ

អសំហិរ ំ អសង កបុប ំ

១ ឱ. ម. េខ យ ម េ មសកងគិេយតិ ទិស តិ ។

103  

៤៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ចូរអនកយកចិតទុក ក់ ប់ចុះ ចូរេធទុកកនុងចិតឲយ បៃពចុះ តថគត

នឹងសែំដង ។ ភិកខុ េនះ ទទួល ពះពុទធដីករបស់ ពះមន ពះភគថ

ពះករុ ពះអងគ ។

[៤៦] ពះមន ពះភគ ទង់ ស់ យ៉ងេនះថ

បុគគល មិនគបប ី េ ះ ល័យបញចកខនធជអតីត មិនគបប ី

បថន បញចកខនធជអនគត េ ពះថ បញចកខនធ ែដល

ជអតីត បញចកខនធេនះ កនងហួសេទេហយ បញចកខនធ

ែដលជអនគត បញចកខនធេនះ ក៏េនមិនទន់មក

ដល់ មួយេទ ត បុគគល េឃញចបស់នូវធម៌េកត

េឡងចេំពះមុខ កនុងទីេនះ ៗ បុគគលេនះ លុះដឹងចបស់

នូវ ពះនិពន ែដលមិនរេសមរ ម មិនកេ មកេហយ

104  

៤៩

វភិងគវគគស េ មសកងគិយភេទទករតសុេត អតី នគមនំ

តំ វទិធ មនុ ពហេយ

អេជជវ កិចចមតបប ំ

េក ជញញ មរណំ សុេវ

ន ហិ េន សងគរេនន

ម េសេនន មចចុន

ឯវវំ ិ រមិ បឹ

អេ រតមតនទិតំ

តំ េវ ភេទទករេ តិ

សេន ចិកខ េត មុនីតិ ។

[៤៧] កថញច ភិកខុ អតីតំ អនគេមតិ ។

ឯវរំេូប អេ សឹ អតីតមទធ ននិ តតថ ននទឹ ស-

មនេនតិ ឯវេំវទេន អេ សឹ ។ េប ។ ឯវសំេញញ

អេ សឹ ។ េប ។ ឯវសំងខ េ អេ សឹ ។ េប ។

ឯវវំញិញ េ អេ សឹ អតីតមទធ ននិ តតថ ននទឹ

សមនេនតិ ។ ឯវ ំ េខ ភិកខុ អតីតំ អនគេមតិ ។

105  

៤៩

វភិងគវគគ េ មសកងគិយភេទទករតសូ ត ករ េ ះ ល័យបញច កខនធជអតីត

ចេ មនឲយេរ យ ៗ នូវផលសមបតិ ែដលជ រមមណ៍ របស់

ពះនិពនេនះ ឯេសចកីពយយមគួរេធកនុងៃថងេនះ នរ

នឹងដឹងថ េសចកី ប់នឹងមនកនុងៃថងែសកបន េ ពះថ

ករតទល់របស់េយង ចេំពះមចចុ ែដលមនេសនេ ចន មិន

មនេឡយ មុនីែដលជអនកសងប់រមង ប់ ែតងេ បុគគលអនក

មនពយយម មិនខជិល ចអូសទងំៃថងទងំយប់ េនេ យ

េសចកីមិន បមទយ៉ងេនះ ថជអនកមន តីដ៏ចេ មន ។

[៤៧] មន លភិកខុ ចុះបុគគល េ ះ ល័យបញចកខនធជអតីត

េតដូចេមច ។ បុគគល េ ះ ល័យនូវតេ មកកនុងទីេនះ ៗ ថ ម

អញមនរូបយ៉ងេនះ កនុងកលជអតីត ម អញមនេវទនយ៉ងេនះ

។ េប ។ ម អញមនសញញ យ៉ងេនះ ។ េប ។ ម អញមនសងខ រ

យ៉ងេនះ ។ េប ។ បុគគល េ ះ ល័យនូវតេ មកកនុងទីេនះ ៗ ថ

ម អញមនវញិញ ណយ៉ងេនះ កនុងកលជអតីត ។ មន លភិកខុ

បុគគល េ ះ ល័យបញចកខនធជអតីត យ៉ងេនះឯង ។

106  

៥០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[៤៨] កថញច ភិកខុ អតីតំ ននគេមតិ ។ ឯវ-ំ

រេូប អេ សឹ អតីតមទធ ននិ តតថ ននទឹ ន ស-

មនេនតិ ឯវេំវទេន អេ សឹ ។ េប ។ ឯវសំេញញ

អេ សឹ ។ េប ។ ឯវសំងខ េ អេ សឹ ។ េប ។

ឯវវំញិញ េ អេ សឹ អតីតមទធ ននិ តតថ ននទឹ ន

សមនេនតិ ។ ឯវ ំ េខ ភិកខុ អតីតំ ននគេមតិ ។

[៤៩] កថញច ភិកខុ អនគតំ បដិកងខតិ ។

ឯវរំេូប សិយ ំ អនគតមទធ ននិ តតថ ននទឹ សមន-

េនតិ ឯវេំវទេន សិយ ំ ។ េប ។ ឯវសំេញញ សិយ ំ

។ េប ។ ឯវសំងខ េ សិយ ំ ។ េប ។ ឯវវំញិញ េ

សិយ ំ អនគតមទធ ននិ តតថ ននទឹ សមនេនតិ ។

ឯវ ំ េខ ភិកខុ អនគតំ បដិកងខតិ ។

107  

៥០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[៤៨] មន លភិកខុ ចុះបុគគលមិន េ ះ ល័យបញចកខនធជអតីត

េតដូចេមច ។ បុគគលមិន េ ះ ល័យនូវតេ មកកនុងទីេនះ ៗ ថ

ម អញមនរូបយ៉ងេនះ កនុងកលជអតីត ម អញមនេវទន

យ៉ងេនះ ។ េប ។ ម អញមនសញញ យ៉ងេនះ ។ េប ។ ម

អញមនសងខ រយ៉ងេនះ ។ េប ។ បុគគល មិន េ ះ ល័យ នូវ

តេ មកកនុងទីេនះ ៗ ថ ម អញមនវញិញ ណយ៉ងេនះ កនុងកលជ

អតីត ។ មន លភិកខុ បុគគល េ ះ ល័យបញចកខនធជអតីត យ៉ង

េនះឯង ។

[៤៩] មន លភិកខុ ចុះបុគគល បថន បញចកខនធជអនគត េតដូច

េមច ។ បុគគល េ ះ ល័យនូវតេ មកកនុងទីេនះ ៗ ថ សូមឲយ

ម អញមនរូបយ៉ងេនះ កនុងកលជអនគត សូមឲយ ម អញមន

េវទនយ៉ងេនះ ។ េប ។ សូមឲយ ម អញមនសញញ យ៉ងេនះ ។ េប ។

សូមឲយ ម អញមនសងខ រយ៉ងេនះ ។ េប ។ បុគគល េ ះ ល័យនូវ

តេ មកកនុងទីេនះ ៗ ថ សូមឲយ ម អញមនវញិញ ណយ៉ងេនះ កនុង

កលជអនគត ។ មន លភិកខុ បុគគល បថន បញចកខនធជអនគត យ៉ង

េនះឯង ។

108  

៥១

វភិងគវគគស េ មសកងគិយភេទទករតសុេត បចចុបបននធមមសំហិរណំ

[៥០] កថញច ភិកខុ អនគតំ នបបដិកងខតិ ។

ឯវរំេូប សិយ ំ អនគតមទធ ននិ តតថ ននទឹ ន ស-

មនេនតិ ឯវេំវទេន សិយ ំ ។ េប ។ ឯវសំេញញ

សិយ ំ ។ េប ។ ឯវសំងខ េ សិយ ំ ។ េប ។ ឯវវំញិញ -

េ សិយ ំ អនគតមទធ ននិ តតថ ននទឹ ន សមន-

េនតិ ។ ឯវ ំ េខ ភិកខុ អនគតំ នបបដិកងខតិ ។

[៥១] កថញច ភិកខុ បចចុបបេននសុ ធេមមសុ

សំហិរតិ ។ ឥធ ភិកខុ អស ុត បុថុជជេន អរ-ិ

យនំ អទស វ ី អរយិធមមស អេកវេិទ អរយិ-

ធេមម អវនីិេ សបបុរ ិ នំ អទស វ ី សបបុរសិ-

ធមមស អេកវេិទ សបបុរសិធេមម អវនីិេ របំូ

អតេ សមនុបស តិ របូវនំ អ នំ អតនិ

របំូ របូសមឹ អ នំ េវទនំ ។ េប ។ សញញំ ។ េប ។

109  

៥១

វភិងគវគគ េ មសកងគិយភេទទករតសូ ត កររេសមរ មកនុងធម៌ជបចចុបបនន

[៥០] មន លភិកខុ ចុះបុគគលមិន បថន បញចកខនធជអនគត េតដូច

េមច ។ បុគគលមិន េ ះ ល័យនូវតេ មកកនុងទីេនះ ៗ ថ កនុងកល

ជអនគត សូមឲយ ម អញមនរូបយ៉ងេនះ សូមឲយ ម អញមន

េវទនយ៉ងេនះ ។ េប ។ សូមឲយ ម អញមនសញញ យ៉ងេនះ ។ េប ។

សូមឲយ ម អញមនសងខ រយ៉ងេនះ ។ េប ។ បុគគលមិន េ ះ ល័យ

នូវតេ មកកនុងទីេនះ ៗ ថ កនុងកលជអនគត សូមឲយ ម អញមន

វញិញ ណយ៉ងេនះ ។ មន លភិកខុ បុគគលមិន បថន បញចកខនធជអនគត

យ៉ងេនះឯង ។

[៥១] មន លភិកខុ ចុះបុគគលរេសមរ ម កនុងពួកធម៌ជបចចុបបនន

េតដូចេមច ។ មន លភិកខុ បុថុជជនកនុងេ កេនះ ជអនកមិនបន ប់

មិនបនេឃញពួក ពះអរយិៈ មិនឈសកនុងធម៌របស់ ពះអរយិៈ មិនបន

ទទួលែណនកំនុងធម៌របស់ ពះអរយិៈ មិនបនេឃញពួកសបបុរស មិន

ឈសកនុងធម៌របស់សបបុរស មិនបនទទួលែណនកំនុងធម៌របស់សបបុរស

រែមងពិចរ េឃញរូបថជខួន េឃញខួនថមនរូប េឃញរូបថមន

កនុងខួន ឬ េឃញខួនថមនកនុងរូប នូវេវទន ។ េប ។ នូវសញញ ។ េប ។

110  

៥២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

សងខ េរ ។ េប ។ វញិញ ណំ អតេ សមនុបស តិ

វញិញ ណវនំ អ នំ អតនិ វញិញ ណំ វញិញ ណសមឹ

អ នំ ។ ឯវ ំ េខ ភិកខុ បចចុបបេននសុ ធេមមសុ

សំហិរតិ ។

[៥២] កថញច ភិកខុ បចចុបបេននសុ ធេមមសុ ន

សំហិរតិ ។ ឥធ ភិកខុ សុត អរយិស វេក អរយិ-

នំ ទស វ ី អរយិធមមស េកវេិទ អរយិធេមម សុវនីិ-

េ សបបុរ ិ នំ ទស វ ី សបបុរសិធមមស េកវេិទ

សបបុរសិធេមម សុវនីិេ ន របំូ អតេ សមនុបស តិ

ន របូវនំ អ នំ ន អតនិ របំូ ន របូសមឹ

អ នំ ន េវទនំ ។ េប ។ ន សញញំ ។ េប ។ ន

សងខ េរ ។ េប ។ ន វញិញ ណំ អតេ សមនុបស តិ

ន វញិញ ណវនំ អ នំ ន អតនិ វញិញ ណំ

ន វញិញ ណសមឹ អ នំ ។ ឯវ ំ េខ ភិកខុ

បចចុបបេននសុ ធេមមសុ ន សំហិរតិ ។

111  

៥២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

នូវសងខ រទងំ យ ។ េប ។ ពិចរ េឃញនូវវញិញ ណថជខួន

េឃញខួនថមនវញិញ ណ េឃញវញិញ ណថមនកនុងខួន ឬេឃញខួន

ថមនកនុងវញិញ ណ ។ មន លភិកខុ បុគគល រេសមរ មកនុងពួកធម៌ជ

បចចុបបនន យ៉ងេនះឯង ។

[៥២] មន លភិកខុ ចុះបុគគលមិនរេសមរ ម កនុងពួកធម៌ជ

បចចុបបនន េតដូចេមច ។ មន លភិកខុ អរយិ វក័កនុង សនេនះ ជ

អនកបន ប់ បនេឃញពួក ពះអរយិៈ ជអនកឈសកនុងធម៌របស់ ពះ

អរយិៈ ជអនកទទួលែណនេំ យ បៃពកនុងធម៌របស់ ពះអរយិៈ ជអនក

េឃញពួកសបបុរស ជអនកឈសកនុងធម៌របស់សបបុរស ជអនកទទួល

ែណនេំ យ បៃពកនុងធម៌របស់សបបុរស មិនពិចរ េឃញនូវរូបថ

ជខួន មិនេឃញខួនថមនរូប មិនេឃញរូបថមនកនុងខួន ឬមិន

េឃញខួនថមនកនុងរូប មិនេឃញេវទន ។ េប ។ មិនេឃញសញញ

។ េប ។ មិនេឃញសងខ រទងំ យ ។ េប ។ មិនពិចរ េឃញ

វញិញ ណថជខួន មិនេឃញខួនថមនវញិញ ណ មិនេឃញវញិញ ណថ

មនកនុងខួន ឬមិនេឃញខួនថមនកនុងវញិញ ណ ។ មន លភិកខុ

បុគគលមិនរេសមរ មកនុងពួកធម៌ជបចចុបបនន យ៉ងេនះឯង ។

112  

៥៣

វភិងគវគគស េ មសកងគិយភេទទករតសុេត ភសិ ភិននទនំ

[៥៣] អតីតំ ននគេមយយ ។ េប ។

តំ េវ ភេទទករេ តិ

សេន ចិកខ េត មុនីតិ ។

ឥទមេ ច ភគ អតមេន យ ម េ ម-

សកងគិ េយ ភគវេ ភសិតំ អភិននទីតិ ។

េ មសកងគិយភេទទករតសុតំ ចតុតថំ និដិតំ ។

113  

៥៣

វភិងគវគគ េ មសកងគិយភេទទករតសូ ត េសចកីេ តកអរចំេពះភសិត

[៥៣] បុគគល មិនគបប ី េ ះ ល័យបញចកខនធជអតីត

។ េប ។ មុនីជអនកសងប់រមង ប់ ែតងេ បុគគលេនះឯង

ថជអនកមន តីមួយដ៏ចេ មន ។

លុះ ពះមន ពះភគ បន ស់ ពះសូ តេនះចប់េហយ ពះ

េ មសកងគិយៈមន យុ ក៏មនចិតេ តកអរ រកី យ នឹងភសិតរបស់

ពះមន ពះភគ ។

ចប់ េ មសកងគិយភេទទករតសូ ត ទី ៤ ។

114  

បញច មំ ចូឡកមមវភិងគសុតំ

[៥៤] ឯវេមម សុតំ ។ ឯកំ សមយ ំ ភគ

វតថិយ ំ វហិរតិ េជតវេន អនថបិណិកស -

េម ។ អថេខ សុេភ មណេ េ េទយយបុេ

េយន ភគ េតនុបសង កមិ ឧបសង កមិ ភគវ

សទធឹ សេមម ទិ សេមម ទនីយ ំ កថំ ណីយ ំ

វតិី េរ ឯកមនំ និសីទិ ។

[៥៥] ឯកមនំ និសិេនន េខ សុេភ

មណេ េ េទយយបុេ ភគវនំ ឯតទេ ច េក

នុ េខ េភ េគតម េហតុ េក បចច-

េយ េយន មនុស នំេយវ សតំ មនុស ភូ នំ

ទិស តិ ហីនបបណីត ទិស និ េភ(១) េគតម

មនុស អបបយុក ទិស និ ទីឃយុក

ទិស និ ព ពធ ទិស និ អបបពធ ទិស និ

ទុព ទិស និ វណវេន ទិស និ អេបបសកខ

ទិស និ មេហសកខ ទិស និ អបបេភគ ទិស និ

១ ឱ. ម. ហិ េភ ។

115  

ចូឡកមមវភិងគសូ ត ទី ៥

[៥៤] ខញុបំន ប់មក យ៉ងេនះ ។ សម័យមួយ ពះមន

ពះភគ គង់េនកនុងវតេជតពន របស់អនថបិណិកេសដី េទ ប កង

វតថី ។ គេនះឯង សុភមណព ជបុ តរបស់េ េទយយ ពហមណ៍

បនចូលេទគល់ ពះមន ពះភគ លុះចូលេទដល់េហយ ក៏េពល

ពកយសេំណះសំ ល នឹង ពះមន ពះភគ លុះបញច ប់ពកយសេំណះ

សំ លនិងពកយគួររលឹកេហយ ក៏អងគុយកនុងទីសមគួរ ។

[៥៥] លុះសុភមណព េ េទយយបុ ត អងគុយកនុងទីសមគួរ

េហយ បន កបបងគទូំល ពះមន ពះភគ យ៉ងេនះថ បពិ ត ពះ

េគតមដ៏ចេ មន អីហន៎ជេហតុ អីហន៎ជបចច័យ ែដលនឲំយពួកមនុស

កលេកតមកជមនុស មនេសចកីេថកទបនិងខពង់ខពស់ បកដេឡង

បពិ ត ពះេគតមដ៏ចេ មន េ ពះថ មនុស ទងំ យ មន យុខី

មន យុែវង មន ពធេ ចន មន ពធតិច មនសមបុរ កក់

មនសមបុរល មនសកិតូច មនសកិធ ំ មនេភគសមបតតិិច

116  

៥៥

វភិងគវគគស ចូឡកមមវភិងគសុេត សុភមណវស យចនំ

ម េភគ ទិស និ នីចកុលីន(១) ទិស និ ឧចច -

កុលីន(២) ទិស និ អបបបញញ (៣) ទិស និ បញញវេន

េក នុ េខ េភ េគតម េហតុ េក បចចេយ

េយន មនុស នំេយវ សតំ មនុស ភូ នំ ទិស -

តិ ហីនបបណីត តិ ។

[៥៦] កមមស ក មណវ ស កមមទយ-

ទ កមមេយនី កមមពនធូ កមមបបដិសរ កមមំ

សេត វភិជតិ យទិទំ ហីនបបណីត យតិ ។ ន

េខ អហំ ឥមស េភេ េគតមស សងខិ េតន

ភសិតស វ ិ ថ េរន អតថំ អវភិតស វ ិ ថ េរន

អតថំ ជនមិ ធុ េម ភវ ំ េគតេម តថ ធមមំ

េទេសតុ យថហំ ឥមស េភេ េគតមស

សងខិ េតន ភសិតស វ ិ ថ េរន អតថំ អវភិតស

វ ិ ថ េរន អតថំ ជេនយយនិ ។ េតនហិ មណវ

១ ម. នីចកុលិេន ។ ២ ម. ឧចច កុលិេន ។ ៣ ឱ. ម. ទុបបញញ ។

117  

៥៥

វភិងគវគគ ចូឡកមមវភិងគសូ ត ករនិមនរបស់សុភមណព

មនេភគសមបតិេ ចន មន តកូលទប មន តកូលខពស់ មន

បជញ តិច មន បជញ េ ចន បពិ ត ពះេគតមដ៏ចេ មន អីហន៎ជេហតុ

អីហន៎ជបចច័យ ែដលនឲំយពួកមនុស កលេកតមកជមនុស្ស មន

េសចកីេថកទបនិងខពង់ខពស់ បកដេឡង ។

[៥៦] មន លមណព សតទងំ យ មនកមមជរបស់ខួន

មនកមមជទយទ មនកមមជកេំណ ត មនកមមជេផពង មន

កមមជេ គ ងរលឹក កមមែតងែចកសតទងំ យ េដមបឲីយេថកទបនិង

ខពង់ខពស់ ។ ខញុ ំ ពះអងគមិនយល់េសចកីពិ រ របស់ភសិតសេងខបេនះ

ែដល ពះេគតមដ៏ចេ មន មិនទន់ែចកេសចកីេ យពិ របនេឡយ

សូម ពះេគតមជមច ស់ ទង់សែំដងធម៌ មទនំងែដលខញុ ំ ពះអងគ នឹង

យល់េសចកីពិ ររបស់ភសិតសេងខបេនះ ែដល ពះេគតមដ៏ចេ មន

មិនទន់ែចកេសចកីេ យពិ រឲយទន ។ មន លមណព េបដូេចន ះ

118  

៥៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

សុ ហិ ធុកំ មនសិកេ ហិ ភសសិ មីតិ ។

ឯវ ំ េភតិ េខ សុេភ មណេ េ េទយយបុេ

ភគវេ បចចេស សិ ។

[៥៧] ភគ ឯតទេ ច ឥធ មណវ ឯកេចច

ឥតថី បុរេិ ប តិបតី េ តិ លុេទទ

េ ហិតបណី ហតបបហេត និវេិ អទយបេនន

បណភេូតសុ ។ េ េតន កេមមន ឯវ ំ ស-

មេតន ឯវ ំ សមទិេននន កយស េភទ បរមមរ-

អបយ ំ ទុគគតឹ វនិិបតំ និរយ ំ ឧបបជជតិ

េន េច កយស េភទ បរមមរ អបយ ំ

ទុគគតឹ វនិិបតំ និរយ ំ ឧបបជជតិ សេច មនុស តំ

គចឆតិ យតថ យតថ បចឆ ជយតិ អបបយុេក

េ តិ ។ អបបយុកសំវតនិក ឯ មណវ

បដិបទ យទិទំ ប តិបតី េ តិ លុេទទ

េ ហិតបណី ហតបបហេត និវេិ អទយបេនន

បណភេូតសុ ។

119  

៥៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ចូរអនកយកចិតទុក ក់ ប់ឲយ បៃពចុះ តថគតនឹងសែំដង ។ សុភ-

មណព េ េទយយបុ ត ទទួល ពះពុទធដីករបស់ ពះមន ពះភគថ

ពះករុ ពះអងគ ។

[៥៧] ពះមន ពះភគ បន ស់យ៉ងេនះថ មន ល

មណព សីឬបុរសពួកខះ កនុងេ កេនះ ជអនកសមប់សត ប ពឹត

កក់ មនៃដ ប ក់ឈម ងំេនកនុងករេប តេប ន និងករ

សមប់ មិនដល់នូវេសចកី ណិតកនុងពួកសត ។ េ ពះអេំពេនះ

ែដលខួនបនបេំពញយ៉ងេនះ បនសមទនយ៉ងេនះ បុគគលេនះ

លុះរ ំ ងកយ បនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ រែមងេទេកតកនុងកេំណ ត

តិរចឆ ន េ បតវស័ិយ អសុរកយ នរក បសិនេបរ ំ ងកយ បនទ ប់

អពីំេសចកី ប់េទ មិនេទេកតកនុងកេំណ តតិរចឆ ន េ បតវស័ិយ

អសុរកយ នរកេទ េបបន តឡប់មកកន់ភពជមនុស កនុងទី ៗ

រែមងជអនកមន យុខី ។ មន លមណព បុគគលសមប់សត ជ

អនក ប ពឹត កក់ មនៃដ ប ក់ឈម ងំេនកនុងករេប ត-

េប ន និងករសមប់ មិនដល់នូវេសចកី ណិតកនុងពួកសត េនះ

េឈម ះថបដិបទ ប ពឹតេទេដមបឲីយមន យុខី ។

120  

៥៧

វភិងគវគគស ចូឡកមមវភិងគសុេត ប តិបតវរិតិ

[៥៨] ឥធ បន មណវ ឯកេចច ឥតថី

បុរេិ ប តិបតំ ប យ ប តិប

បដិវរិេ េ តិ និហិតទេ និហិតសេ ថ លជជី

ទយបេនន សពបណភតូហិ នុកមប ី វហិរតិ ។

េ េតន កេមមន ឯវ ំ សមេតន ឯវ ំ សមទិេននន

កយស េភទ បរមមរ សុគតឹ សគគំ េ កំ

ឧបបជជតិ េន េច កយស េភទ បរមមរ

សុគតឹ សគគំ េ កំ ឧបបជជតិ សេច មនុស តំ

គចឆតិ យតថ យតថ បចឆ ជយតិ ទីឃយុេក

េ តិ ។ ទីឃយុកសំវតនិក ឯ មណវ បដិ-

បទ យទិទំ ប តិបតំ ប យ ប តិប

បដិវរិេ េ តិ និហិតទេ និហិតសេ ថ លជជី

ទយបេនន សពបណភូតហិ នុកមប ី វហិរតិ ។

121  

៥៧

វភិងគវគគ ចូឡកមមវភិងគសូ ត ករេវ រចកប តិបត

[៥៨] មន លមណព មួយេទ ត សីឬបុរសពួកខះ កនុង

េ កេនះ លះបង់ប តិបត េវ រ សឡះចកប តិបត មន

ដបំង ក់ចុះេហយ មនស ក់ចុះេហយ ជអនកមនេសចកីេអ ន

ខម ស មនេសចកី ណិត សូរ អនុេ គះេ យ បេយជន៍ កនុងពួក

សតទងំអស់ ។ េ ពះអេំពេនះែដលខួនបនបេំពញយ៉ងេនះ បន

កន់ខជ ប់យ៉ងេនះ បុគគលេនះ លុះរ ំ ងកយបនទ ប់អពីំេសចកី ប់

េទ រែមងេទេកតកនុងសុគតិសួគ៌េទវេ ក បសិនេបបុគគលេនះរ ំ ង

កយ បនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ មិនេទេកតកនុងសុគតិសួគ៌េទវេ កេទ

េបបន តឡប់មកកន់ភពជមនុស េកតកនុងទី ៗ រែមងមន យុ

ែវង ។ មន លមណព បុគគលែដលលះបង់ប តិបត េវ រចក

ប តិបត មនដបំង ក់ចុះេហយ មនស ក់ចុះេហយ មន

េសចកីេអ នខម ស មនេសចកី ណិត សូរ ជអនកមនេសចកី

អនុេ គះេ យ បេយជន៍កនុងពួកសតទងំអស់ េនះ េឈម ះថបដិបទ

ប ពឹតេទេដមបឲីយមន យុែវង ។

122  

៥៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[៥៩] ឥធ មណវ ឯកេចច ឥតថី បុរេិ

ស នំ វេិហឋកជតិេក េ តិ បណិន

េលឌុន ទេណន សេតថន ។ េ េតន

កេមមន ឯវ ំ សមេតន ឯវ ំ សមទិេននន កយស

េភទ បរមមរ អបយ ំ ទុគគតឹ វនិិបតំ និរយ ំ ឧ-

បបជជតិ េន េច កយស េភទ បរមមរ អបយ ំ

ទុគគតឹ វនិិបតំ និរយ ំ ឧបបជជតិ សេច មនុស តំ

គចឆតិ យតថ យតថ បចឆ ជយតិ ព ពេធ

េ តិ ។ ព ពធសំវតនិក ឯ មណវ ប-

ដិបទ យទិទំ ស នំ វេិហឋកជតិេក េ តិ

បណិន េលឌុន ទេណន សេតថន ។

[៦០] ឥធ បន មណវ ឯកេចច ឥតថី

បុរេិ ស នំ អវេិហឋកជតិេក េ តិ

បណិន េលឌុន ទេណន សេតថន ។

េ េតន កេមមន ឯវ ំ សមេតន ឯវ ំ សមទិេននន

123  

៥៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[៥៩] មន លមណព សីឬបុរសពួកខះ កនុងេ កេនះ

ជអនកេប តេប នសតទងំ យ េ យបតៃដខះ េ យដុដំីខះ េ យ

ដបំងខះ េ យស ខះ ។ េ ពះអេំពេនះែដលខួនបនបេំពញ

យ៉ងេនះ បនកន់ខជ ប់យ៉ងេនះ បុគគលេនះ លុះទមយ ងកយ

បនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ រែមងេទេកតកនុងកេំណ តតិរចឆ ន េ បត-

វស័ិយ អសុរកយ នរក បសិនេបបុគគលេនះ ទមយ ងកយបនទ ប់

អពីំេសចកី ប់េទ មិនេទេកតកនុងកេំណ តតិរចឆ ន េ បតវស័ិយ

អសុរកយ នរកេទ េបបន តឡប់មកកន់ភពជមនុស េកតកនុងទី

ៗ រែមងជអនកមន ពធេ ចន ។ មន លមណព បុគគលែដលជ

អនកេប តេប នសតទងំ យ េ យបតៃដខះ េ យដុដីំខះ េ យ

ដបំងខះ េ យស ខះ េនះ េឈម ះថបដិបទ ប ពឹតេទេដមប ី

មន ពធេ ចន ។

[៦០] មន លមណព មួយេទ ត សីឬបុរសពួកខះ កនុង

េ កេនះ ជអនកមិនេប តេប នសតទងំ យ េ យបតៃដខះ

េ យដុដីំខះ េ យដបំងខះ េ យស ខះ ។ េ ពះអេំពេនះ

ែដលខួនបនបេំពញយ៉ងេនះ បនកន់ខជ ប់យ៉ងេនះ បុគគលេនះ

124  

៥៩

វភិងគវគគស ចូឡកមមវភិងគសុេត េកធនភេ

កយស េភទ បរមមរ សុគតឹ សគគំ េ កំ

ឧបបជជតិ េន េច កយស េភទ បរមមរ

សុគតឹ សគគំ េ កំ ឧបបជជតិ សេច មនុស តំ

គចឆតិ យតថ យតថ បចឆ ជយតិ អបបពេធ

េ តិ ។ អបបពធសំវតនិក ឯ មណវ បដិ-

បទ យទិទំ ស នំ អវេិហឋកជតិេក េ តិ

បណិន េលឌុន ទេណន សេតថន ។

[៦១] ឥធ មណវ ឯកេចច ឥតថី បុរ-ិ

េ េកធេន េ តិ ឧបយសពហុេ

អបបមប ិ វុេ សមេន អភិសជជតិ កុបបតិ ពយ-

បជជតិ បតិតីថយតិ េកបញច េទសញ្ច អបបចចយញច

បតុកេ តិ ។ េ េតន កេមមន ឯវ ំ

សមេតន ឯវ ំ សមទិេននន កយស េភទ

បរមមរ អបយ ំ ទុគគតឹ វនិិបតំ និរយ ំ ឧប-

បជជតិ េន េច កយស េភទ បរមមរ

អបយ ំ ទុគគតឹ វនិិបតំ និរយ ំ ឧបបជជតិ សេច

មនុស តំ គចឆតិ យតថ យតថ បចឆ ជយតិ

125  

៥៩

វភិងគវគគ ចូឡកមមវភិងគសូ ត ភពៃនបុគគលជអនកេ កធ

លុះទមយ ងកយបនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ រែមងេទេកតកនុងសុគតិ

សួគ៌េទវេ ក បសិនេបបុគគលេនះ ទមយ ងកយ បនទ ប់អពីំ

េសចកី ប់េទ មិនបនេទេកតកនុងសុគតិសួគ៌េទវេ កេទ េបបន

តឡប់មកកន់ភពជមនុស េកតកនុងទី ៗ រែមងជអនកមន ពធ

តិច ។ មន លមណព បុគគលែដលជអនកមិនេប តេប នសតទងំ យ

េ យបតៃដខះ េ យដុដីំខះ េ យដបំងខះ េ យស ខះ េនះ

េឈម ះថបដិបទ ប ពឹតេទេដមបមីន ពធតិច ។

[៦១] មន លមណព សីឬបុរសពួកខះ កនុងេ កេនះ ជអនក

មនេសចកីេ កធ េ ចនេ យេសចកីចេង តចងល់ចិត គន់ែតេគសី

ថបនិចបនួច ក៏ថន ងំថន ក់ ខឹង ពយបទ តបត សែំដងេសចកីេ កធ

េសចកី បទូសនិងេសចកីមិនេ តកអរឲយ បកដេឡង ។ េ ពះអេំពេនះ

ែដលខួនបនបេំពញយ៉ងេនះ បនកន់ខជ ប់យ៉ងេនះ បុគគលេនះ លុះ

ទមយ ងកយ បនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ រែមងេទេកតកនុងកេំណ ត

តិរចឆ ន េ បតវស័ិយ អសុរកយ នរក េបបុគគលេនះ ទមយ ងកយ

បនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ មិនេទេកតកនុងកេំណ តតិរចឆ ន េ បតវស័ិយ

អសុរកយ នរកេទ េបបន តឡប់មកកន់ភពជមនុស េកតកនុងទី

126  

៦០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ទុពេ េ តិ ។ ទុពណសំវតនិក ឯ

មណវ បដិបទ យទិទំ េកធេន េ តិ ឧប-

យសពហុេ អបបមប ិ វុេ សមេន អភិសជជតិ

កុបបតិ ពយបជជតិ បតិតថីយតិ េកបញច េទសញច

អបបចចយញច បតុកេ តិ ។

[៦២] ឥធ បន មណវ ឯកេចច ឥតថី

បុរេិ អេកធេន េ តិ អនុបយសពហុ-

េ ពហុមប ិ វុេ សមេន នភិសជជតិ ន

កុបបតិ ន ពយបជជតិ ន បតិតថីយតិ ន េកបញច

េទសញច អបបចចយញច បតុកេ តិ ។ េ

េតន កេមមន ឯវ ំ សមេតន ឯវ ំ សមទិេននន

កយស េភទ បរមមរ សុគតឹ សគគំ េ កំ

ឧបបជជតិ េន េច កយស េភទ បរមមរ-

សុគតឹ សគគំ េ កំ ឧបបជជតិ សេច

មនុស តំ គចឆតិ យតថ យតថ បចឆ ជយតិ

127  

៦០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ៗ រែមងជអនកមនសមបុរ កក់ ។ មន លមណព បុគគលែដល

មនេសចកីេ កធ េ ចនេ យេសចកីចេង តចងល់ចិត គន់ែតេគសី

ថបនិចបនួច ក៏ថន ងំថន ក់ េ កធ ពយបទ តបត សែំដងេសចកី

េ កធ េសចកី បទូស និងេសចកីមិនេ តកអរឲយ បកដេឡង េនះ

េឈម ះថបដិបទ ប ពឹតេទេដមបមីនសមបុរ កក់ ។

[៦២] មន លមណព មួយេទ ត សីឬបុរសពួកខះ កនុង

េ កេនះ ជអនកមិនេ កធ មិនេ ចនេ យេសចកីចេង តចងល់ចិត

ទុកជេគសីថេ ចន ក៏មិនថន ងំថន ក់ មិនេ កធ មនិពយបទ មិនតបត

មិនសែំដងេសចកីេ កធ េសចកី បទូស និងេសចកីមិនេ តកអរឲយ បកដ

េឡង ។ េ ពះអេំពេនះែដលខួនបនបេំពញយ៉ងេនះ បនកន់ខជ ប់

យ៉ងេនះ បុគគលេនះ លុះទមយ ងកយបនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ

រែមងេទេកតកនុងសុគតិសួគ៌េទវេ ក បសិនេបបុគគលេនះ ទមយ

ងកយ បនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ មិនបនេទេកតកនុងសុគតិសួគ៌

េទវេ កេទ េបបន តឡប់មកកន់ភពជមនុស េកតកនុងទី ៗ

128  

៦១

វភិងគវគគស ចូឡកមមវភិងគសុេត ឥស មនកភេ

ប ទិេក េ តិ ។ ប ទិកសំវតនិក ឯ

មណវ បដិបទ យទិទំ អេកធេន េ តិ

អនុបយសពហុេ ពហុមប ិ វុេ សមេន

នភិសជជតិ ន កុបបតិ ន ពយបជជតិ ន បតិតថីយតិ

ន េកបញច េទសញច អបបចចយញច បតុកេ តិ ។

[៦៣] ឥធ មណវ ឯកេចច ឥតថី បុរេិ

ឥស មនេក េ តិ បរ ភសកក រគរុករម-

ននវនទនបជូនសុ ឥស តិ ឧបទុស តិ ឥស ំ ពនធតិ ។

េ េតន កេមមន ឯវ ំ សមេតន ឯវ ំ សមទិេននន

កយស េភទ បរមមរ អបយ ំ ទុគគតឹ វនិិបតំ

និរយ ំ ឧបបជជតិ េន េច កយស េភទ បរមមរ-

អបយ ំ ទុគគតឹ វនិិបតំ និរយ ំ ឧបបជជតិ សេច

មនុស តំ គចឆតិ យតថ យតថ បចឆ ជយតិ

129  

៦១

វភិងគវគគ ចូឡកមមវភិងគសូ ត ភពៃនបុគគលជអនក ចែណន

រែមងជអនក បកបេ យសមបុរ ជះថ ។ មន លមណព បុគគលែដល

មិនមនេសចកីេ កធ មិនេ ចនេ យេសចកីចេង តចងល់ចិត ទុក

ជេគសីថេ ចន ក៏មិនថន ងំថន ក់ មិនេ កធ មិនពយបទ មិនតបត

មិនសែំដងេសចកីេ កធ េសចកី បទូស និងេសចកីមិនេ តកអរឲយ

បកដេឡង េនះ េឈម ះថបដិបទ ប ពឹតេទេដមបជីអនកមនសមបុរ

ជះថ ។

[៦៣] មន លមណព សីឬបុរសពួកខះ កនុងេ កេនះ

ជអនក ចែណន ែតង ចែណន បទូស ចងទុកនូវេសចកី ចែណន

កនុង ភៈ សកក រៈ េសចកីេគរព ករ ប់ ន ករថយបងគ ំ និង

ករបូជ របស់បុគគលដៃទ ។ េ ពះអេំពេនះែដលខួនបនបេំពញ

យ៉ងេនះ បនកន់ខជ ប់យ៉ងេនះ បុគគលេនះ លុះទមយ ងកយ

បនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ រែមងេទេកតកនុងកេំណ តតិរចឆ ន េ បត-

វស័ិយ អសុរកយ នរក េបបុគគលេនះ ទមយ ងកយបនទ ប់អពីំ

េសចកី ប់េទ មិនេទេកតកនុងកេំណ តតិរចឆ ន េ បតវស័ិយ អសុរ-

កយ នរកេទ េបបន តឡប់មកកន់ភពជមនុស េកតកនុងទី ៗ

130  

៦២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

អេបបសេកខ េ តិ ។ អេបបសកខសំវតនិក ឯ

មណវ បដិបទ យទិទំ ឥស មនេក េ តិ

ប រ ភ ស កក រ គ រុ ក រ ម ន ន វ នទ ន ប ូជ ន សុ ឥស តិ

ឧបទុស តិ ឥស ំ ពនធតិ ។

[៦៤] ឥធ បន មណវ ឯកេចច ឥតថី បុរេិ

អនិស មនេក េ តិ បរ ភសកក រគរុក-

រមននវនទនបជូនសុ ន ឥស តិ ន ឧបទុស តិ

ន ឥស ំ ពនធតិ ។ េ េតន កេមមន ឯវ ំ ំ ស-

មេតន ឯវ ំ សមទិេននន កយស េភទ បរមមរ

សុគតឹ សគគំ េ កំ ឧបបជជតិ េន េច កយស

េភទ បរមមរ សុគតឹ សគគំ េ កំ ឧបបជជតិ

សេច មនុស តំ គចឆតិ យតថ យតថ បចឆ ជ-

យតិ មេហសេកខ េ តិ ។ មេហសកខសំវតនិក

ឯ មណវ បដិបទ យទិទំ អនិស មនេក

េ តិ បរ ភសកក រគរុករមននវនទនបូជនសុ ន

ឥស តិ ន ឧបទុស តិ ន ឥស ំ ពនធតិ ។

131  

៦២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

រែមងជអនកមនស័កិតូច ។ មន លមណព បុគគលជអនក ចែណន

ែតង ចែណន បទូស ចងទុកនូវេសចកី ចែណន កនុង ភៈ សកក រៈ

េសចកីេគរព ករ ប់ ន ករថយបងគ ំ និងករបូជ របស់បុគគល

ដៃទ េនះ េឈម ះថបដិបទ ប ពឹតេទេដមបមីនស័កិតូច ។

[៦៤] មន លមណព មួយេទ ត សីឬបុរសពួកខះ កនុងេ ក

េនះ ជអនកមិន ចែណន រែមងមិន ចែណន មិន បទូស មិន

ចងទុកនូវេសចកី ចែណន កនុង ភៈ សកក រៈ េសចកីេគរព ករ

ប់ ន ករថយបងគ ំ និងករបូជ របស់បុគគលដៃទ ។ េ ពះអេំព

េនះ ែដលខួនបនបេំពញយ៉ងេនះ បនកន់ខជ ប់យ៉ងេនះ បុគគល

េនះ លុះទមយ ងកយបនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ រែមងេទេកត

កនុងសុគតិសួគ៌េទវេ ក េបបុគគលេនះ ទមយ ងកយ បនទ ប់

អពីំេសចកី ប់េទ មិនបនេទេកតកនុងសុគតិសួគ៌េទវេ កេទ េប

បន តឡប់មកកន់ភពជមនុស េកតកនុងទី ៗ រែមងជអនក

មនស័កិធ ំ ។ មន លមណព បុគគលែដលមិន ចែណន ែតងមិន

ចែណន មិន បទូស មិនចងទុកនូវេសចកី ចែណន កនុង ភៈ សកក រៈ

េសចកីេគរព ករ ប់ ន ករថយបងគ ំ និងករបូជ របស់

បុគគលដៃទ េនះ េឈម ះថបដិបទ ប ពឹតេទេដមបមីនស័កិធ ំ ។

132  

៦៣

វភិងគវគគស ចូឡកមមវភិងគសុេត អនន ទិអទនំ

[៦៥] ឥធ មណវ ឯកេចច ឥតថី បុរេិ

ន ទ េ តិ សមណស ពហមណស

អននំ បនំ វតថំ យនំ ម គនធវេិលបនំ

េសយយវសថំ បទីេបយយ ំ ។ េ េតន កេមមន

ឯវ ំ សមេតន ឯវ ំ សមទិេននន កយស េភទ

បរមមរ អបយ ំ ទុគគតឹ វនិិបតំ និរយ ំ ឧបបជជតិ

េន េច កយស េភទ បរមមរ អបយ ំ

ទុគគតឹ វនិិបតំ និរយ ំ ឧបបជជតិ សេច មនុស តំ

គចឆតិ យតថ យតថ បចឆ ជយតិ អបបេភេគ

េ តិ ។ អបបេភគសំវតនិក ឯ មណវ

បដិបទ យទិទំ ន ទ េ តិ សមណស

ពហមណស អននំ បនំ វតថំ យនំ

ម គនធវ េិលបនំ េសយយវសថំ បទីេបយយ ំ ។

133  

៦៣

វភិងគវគគ ចូឡកមមវភិងគសូ ត ករមិនឲយវតថុមនបយជេដម

[៦៥] មន លមណព សីឬបុរសពួកខះ កនុងេ កេនះ ជអនក

មិនបនឲយបយ ទឹក សពំត់ យន ផក ក មង េ គ ង កអូប េ គ ង

បេផ ង ៗ ទីេដក ទី ស័យ បទីប ដល់សមណៈឬ ពហមណ៍ ។

េ ពះអេំពេនះ ែដលខួនបនបេំពញយ៉ងេនះ បនកន់ខជ ប់យ៉ងេនះ

បុគគលេនះ លុះទមយ ងកយបនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ រែមងេទ

េកតកនុងកេំណ តតិរចឆ ន េ បតវស័ិយ អសុរកយ នរក បសិនេប

បុគគលេនះ ទមយ ងកយ ប់េទ មិនេទេកតកនុងកេំណ តតិរចឆ ន

េ បតវស័ិយ អសុរកយ នរកេទ េបបន តឡប់មកកន់ភពជមនុស

េកតកនុងទី ៗ រែមងជអនកមនេភគសមបតិតិច ។ មន លមណព

បុគគលែដលមិនបនឲយបយ ទឹក សពំត់ យន ផក ក មង េ គ ង

កអូប េ គ ង បេផ ង ៗ ទីេដក ទី ស័យ បទីប ដល់សមណៈ

ឬ ពហមណ៍ េនះឯង េឈម ះថបដិបទ ប ពឹតេទេដមបមីនេភគ-

សមបតិតិច ។

134  

៦៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[៦៦] ឥធ បន មណវ ឯកេចច ឥតថី

បុរេិ ទ េ តិ សមណស ពហម-

ណស អននំ បនំ វតថំ យនំ ម គនធវ-ិ

េលបនំ េសយយវសថំ បទីេបយយ ំ ។ េ េតន

កេមមន ឯវ ំ សមេតន ឯវ ំ សមទិេននន កយស

េភទ បរមមរ សុគតឹ សគគំ េ កំ ឧបបជជតិ េន

េច កយស េភទ បរមមរ សុគតឹ សគគំ

េ កំ ឧបបជជតិ សេច មនុស តំ គចឆតិ យតថ

យតថ បចឆ ជយតិ ម េភេគ េ តិ ។ ម-

េភគសំវតនិក ឯ មណវ បដិបទ យទិ-

ទំ ទ េ តិ សមណស ពហមណស

អននំ បនំ វតថំ យនំ ម គនធវេិលបនំ

េសយយវសថំ បទីេបយយ ំ ។

[៦៧] ឥធ មណវ ឯកេចច ឥតថី បុរេិ

ថេទធ េ តិ អតិមនី អភិ េទតពំ ន អភិ េទតិ

បចចុ តពំ ន បចចុ េដតិ សនរហស សនំ ន េទតិ

135  

៦៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[៦៦] មន លមណព មួយេទ ត សីឬបុរសពួកខះ កនុង

េ កេនះ ជអនកឲយបយ ទឹក សពំត់ យន ផក ក មង េ គ ង

កអូប េ គ ង បេផ ង ៗ ទីេដក ទី ស័យ បទីប ដល់

សមណៈឬ ពហមណ៍ ។ េ ពះអេំពេនះែដលខួនបនបេំពញយ៉ងេនះ

បនសមទនយ៉ងេនះ បុគគលេនះ លុះទមយ ងកយបនទ ប់អពីំ

េសចកី ប់េទ រែមងេទេកតកនុងសុគតិសួគ៌េទវេ ក េបបុគគលេនះ

ទមយ ងកយបនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ មិនេទេកតកនុងសុគតិសួគ៌

េទវេ កេទ េបបន តឡប់មកកន់ភពជមនុស េកតកនុងទី ៗ

រែមងជអនកមនេភគសមបតិេ ចន ។ មន លមណព បុគគលែដលឲយ

បយ ទឹក សពំត់ យន ផក ក មង េ គ ង កអូប េ គ ង បេផ ង ៗ

ទីេដក ទី ស័យ បទីប ដល់សមណៈឬ ពហមណ៍ េនះ េឈម ះថ

បដិបទ ប ពឹតេទេដមបមីនេភគសមបតិេ ចន ។

[៦៧] មន លមណព សីឬបុរសពួកខះកនុងេ កេនះ ជអនករងឹ

តឹង េមលងយ មិនសពំះបុគគលែដលគួរសពំះ មិនេ កកទទួលបុគគល

ែដលគួរេ កកទទួល មិនឲយ សនៈដល់បុគគលែដលគួរដល់ សនៈ

136  

៦៥

វភិងគវគគស ចូឡកមមវភិងគសុេត ថទធភេ

មគគ រហស មគគំ ន េទតិ សកក តពំ ន សកក-

េ តិ គរុកតពំ ន គរុកេ តិ មេនតពំ ន

មេនតិ បេូជតពំ ន បេូជតិ ។ េ េតន កេមមន

ឯវ ំ សមេតន ឯវ ំ សមទិេននន កយស េភទ

បរមមរ អបយ ំ ទុគគតឹ វនិិបតំ និរយ ំ ឧបបជជតិ

េន េច កយស េភទ បរមមរ អបយ ំ ទុគគតឹ

វនិិបតំ និរយ ំ ឧបបជជតិ សេច មនុស តំ គចឆតិ

យតថ យតថ បចឆ ជយតិ នីចកុលីេន េ តិ ។

នីចកុលីនសំវតនិក ឯ មណវ បដិបទ យទិ-

ទំ ថេទធ េ តិ អតិមនី អភិ េទតពំ ន អភិ េទតិ

បចចុ តពំ ន បចចុ េដតិ សនរហស្ស សនំ ន

េទតិ មគគ រហស មគគំ ន េទតិ សកក តពំ ន

សកកេ តិ គរុកតពំ ន គរុកេ ត ិ មេនតពំ ន

មេនតិ បេូជតពំ ន បេូជតិ ។

137  

៦៥

វភិងគវគគ ចូឡកមមវភិងគសូ ត ភពៃនបុគគលជអនករងឹតឹង

មិនឲយផូវដល់បុគគលែដលគួរដល់ផូវ មិនេធសកក រៈដល់បុគគលែដលគួរ

ដល់សកក រៈ មិនេធេសចកីេគរពដល់បុគគលែដលគួរេធេសចកីេគរព

មិន ប់ នដល់បុគគលែដលគួរ ប់ ន មិនបូជដល់បុគគលែដលគួរបូជ ។

េ ពះអេំពេនះ ែដលខួនបនបេំពញយ៉ងេនះ បនកន់ខជ ប់យ៉ងេនះ

បុគគលេនះ លុះទមយ ងកយបនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ រែមងេទ

េកតកនុងកេំណ តតិរចឆ ន េ បតវស័ិយ អសុរកយ នរក េបបុគគលេនះ

ទមយ ងកយ បនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ មិនេទេកតកនុងកេំណ ត

តិរចឆ ន េ បតវស័ិយ អសុរកយ នរកេទ េបបន តឡប់មកកន់ភព

ជមនុស េកតកនុងទី ៗ រែមងជអនកមន តកូលេថកទប ។ មន ល

មណព បុគគលែដលរងឹតឹង េមលងយ មិនសពំះបុគគលែដលគួរសពំះ

មិនេ កកទទួលបុគគលែដលគួរេ កកទទួល មិនឲយ សនៈ ដល់បុគគល

ែដលគួរដល់ សនៈ មិនឲយផូវដល់បុគគលែដលគួរដល់ផូវ មិនេធសកក រៈ

ដល់បុគគលែដលគួរេធសកក រៈ មិនេធេសចកីេគរពដល់បុគគលែដលគួរេធ

េសចកីេគរព មិន ប់ នបុគគលែដលគួរ ប់ ន មិនបូជបុគគលែដល

គួរបូជ េនះ េឈម ះថបដិបទ ប ពឹតេទេដមបមីន តកូលេថកទប ។

138  

៦៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[៦៨] ឥធ បន មណវ ឯកេចច ឥតថី បុរេិ

អតថេទធ េ តិ អនតិមនី អភិ េទតពំ អភិ -

េទតិ បចចុ តពំ បចចុ េដតិ សនរហស សនំ

េទតិ មគគ រហស មគគំ េទតិ សកក តពំ សកកេ តិ

គរុកតពំ គរុកេ ត ិ មេនតពំ មេនតិ បេូជតពំ

បេូជតិ ។ េ េតន កេមមន ឯវ ំ សមេតន ឯវ ំ

សមទិេននន កយស េភទ បរមមរ សុគតឹ

សគគំ េ កំ ឧបបជជតិ េន េច កយស េភទ

បរមមរ សុគតឹ សគគំ េ កំ ឧបបជជតិ សេច

មនុស តំ គចឆតិ យតថ យតថ បចឆ ជយតិ

ឧចច កុលីេន េ តិ ។ ឧចច កុលីនសំវតនិក ឯ

មណវ បដិបទ យទិទំ អតថេទធ េ តិ អនតិមនី

អភិ េទតពំ អភិ េទតិ បចចុ តពំ បចចុ េដតិ ស-

នរហស សនំ េទតិ មគគ រហស មគគំ េទតិ

សកក តពំ សកកេ តិ គរុកតពំ គរុកេ តិ ម-

េនតពំ មេនតិ បេូជតពំ បេូជតិ ។

139  

៦៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[៦៨] មន លមណព មួយេទ ត សីឬបុរស ពួកខះ កនុង

េ កេនះ ជអនកមិនរងឹតឹង មិនេមលងយ សពំះបុគគលែដលគួរ

សពំះ េ កកទទួលបុគគលែដលគួរេ កកទទួល ឲយ សនៈដល់បុគគល

ែដលគួរដល់ សនៈ ឲយផូវដល់បុគគលែដលគួរដល់ផូវ េធសកក រៈដល់

បុគគលែដលគួរេធសកក រៈ េធេសចកីេគរពដល់បុគគលែដលគួរេគរព ប់

នបុគគលែដលគួរ ប់ ន បូជដល់បុគគលែដលគួរបូជ ។ េ ពះអេំព

េនះ ែដលខួនបនបេំពញយ៉ងេនះ បនកន់ខជ ប់យ៉ងេនះ បុគគល

េនះ លុះទមយ ងកយបនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ រែមងេទេកតកនុង

សុគតិសួគ៌េទវេ ក េបបុគគលេនះ ទមយ ងកយបនទ ប់អពីំេសចកី

ប់េទ មិនេទេកតកនុងសុគតិសួគ៌េទវេ កេទ េបបន តឡប់មក

កន់ភពជមនុស េកតកនុងទី ៗ រែមងជអនកមន តកូលខពង់ខពស់ ។

មន លមណព បុគគលែដលមិនរងឹតឹង មិនេមលងយេគ សពំះបុគគល

ែដលគួរសពំះ េ កកទទួលបុគគលែដលគួរេ កកទទួល ឲយ សនៈដល់

បុគគលែដលគួរដល់ សនៈ ឲយផូវដល់បុគគលែដលគួរដល់ផូវ េធសកក រៈ

ដល់បុគគលែដលគួរេធសកក រៈ េធេសចកីេគរពដល់បុគគល ែដលគួរេធ

េសចកីេគរព ប់ នបុគគលែដលគួរ ប់ ន បូជបុគគលែដលគួរបូជ

េនះ េឈម ះថបដិបទ ប ពឹតេទេដមបមីន តកូលខពង់ខពស់ ។

140  

៦៧

វភិងគវគគស ចូឡកមមវភិងគសុេត អបរបុិចឆិតភេ

[៦៩] ឥធ មណវ ឯកេចច ឥតថី បុរេិ

សមណំ ពហមណំ ឧបសង កមិ ន

បរបុិចឆិ េ តិ កឹ ភេន កុសលំ កឹ អកុស-

លំ កឹ វជជំ កឹ អនវជជំ កឹ េសវតិពំ កឹ ន

េសវតិពំ កឹ េម ករយិមនំ(១) ទីឃរតំ អហិ យ

ទុកខ យ េ តិ កឹ បន េម ករយិមនំ ទីឃរតំ

ហិ យ សុខយ េ តីតិ ។ េ េតន កេមមន

ឯវ ំ សមេតន ឯវ ំ សមទិេននន កយស េភទ

បរមមរ អបយ ំ ទុគគតឹ វនិិបតំ និរយ ំ ឧបបជជតិ

េន េច កយស េភទ បរមមរ អបយ ំ ទុគគតឹ

វនិិបតំ និរយ ំ ឧបបជជតិ សេច មនុស តំ គចឆតិ

យតថ យតថ បចឆ ជយតិ ទុបបេញញ េ តិ ។

១ ឱ. កយិរមនំ ។

141  

៦៧

វភិងគវគ្គ ចូឡកមមវភិងគសូ ត ភពៃនបុគគលជអនកមិន កសួរ

[៦៩] មន លមណព សីឬបុរសពួកខះ កនុងេ កេនះ ចូល

េទរកសមណៈឬ ពហមណ៍ េហយមិនបនសួរថ បពិ តេ កមច ស់

ដ៏ចេ មន អីជកុសល អីជអកុសល អីមនេទស អីឥតេទស អី

គួរេសព អីមិនគួរេសព អីកលេបខញុ េំធ ប ពឹតេទេដមបេីទស

េដមបទុីកខ អស់កលដ៏យូរ មួយេទ ត អីកលេបខញុ េំធ ប ពឹត

េទ េដមប ី បេយជន៍ េដមបេីសចកីសុខ អស់កលដ៏យូរ ។

េ ពះអេំពេនះ ែដលខួនបនបេំពញយ៉ងេនះ បនកន់ខជ ប់យ៉ងេនះ

បុគគលេនះ លុះទមយ ងកយបនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ រែមងេទ

េកតកនុងកេំណ តតិរចឆ ន េ បតវស័ិយ អសុរកយ នរក េបបុគគល

េនះ ទមយ ងកយ បនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ មិនេទេកតកនុង

កេំណ តតិរចឆ ន េ បតវស័ិយ អសុរកយ នរកេទ េបបន តឡប់

មកកន់ភពជមនុស េកតកនុងទី ៗ រែមងជអនកគម ន បជញ ។

142  

៦៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ទុបបញញសំវតនិក ឯ មណវ បដិបទ យទិទំ

សមណំ ពហមណំ ឧបសង កមិ ន បរបុិចឆិ

េ តិ កឹ ភេន កុសលំ កឹ អកុសលំ កឹ

វជជំ កឹ អនវជជំ កឹ េសវតិពំ កឹ ន េសវតិពំ

កឹ េម ករយិមនំ ទីឃរតំ អហិ យ ទុកខ យ

េ តិ កឹ បន េម ករយិមនំ ទីឃរតំ

ហិ យ សុខយ េ តីតិ ។

[៧០] ឥធ បន មណវ ឯកេចច ឥតថី

បុរេិ សមណំ ពហមណំ ឧបសង ក-

មិ បរបុិចឆិ េ តិ កឹ ភេន កុសលំ កឹ

អកុសលំ កឹ វជជំ កឹ អនវជជំ កឹ េសវតិពំ

កឹ ន េសវតិពំ កឹ េម ករយិមនំ ទីឃរតំ អ-

ហិ យ ទុកខ យ េ តិ កឹ បន េម ករយិ-

មនំ ទីឃរតំ ហិ យ សុខយ េ តីតិ ។ េ

េតន កេមមន ឯវ ំ សមេតន ឯវ ំ សមទិេននន

កយស េភទ បរមមរ សុគតឹ សគគំ

េ កំ ឧបបជជតិ េន េច កយស េភទ

143  

៦៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

មន លមណព បុគគលែដលចូលេទរកសមណៈឬ ពហមណ៍ េហយមិន

បនសួរថ បពិ តេ កដ៏ចេ មន អីជកុសល អីជអកុសល អីមន

េទស អីឥតេទស អីគួរេសព អីមិនគួរេសព អីកលេបខញុ េំធ ប ពឹត

េទ េដមបេីទស េដមបទុីកខ អស់កលដ៏យូរ មួយេទ ត អីកល

េបខញុ េំធ ប ពឹតេទ េដមប ី បេយជន៍ េដមបេីសចកីសុខ អស់កល

ដ៏យូរ េនះ េឈម ះថបដិបទ ប ពឹតេទេដមបមិីនមន បជញ ។

[៧០] មន លមណព មួយេទ ត សីឬបុរស ពួកខះ កនុង

េ កេនះ ចូលេទជិតសមណៈឬ ពហមណ៍ េហយសួរថ បពិ ត

េ កដ៏ចេ មន អីជកុសល អីជអកុសល អីមនេទស អីឥត

េទស អីគួរេសព អីមិនគួរេសព អីកលេបខញុ េំធ ប ពឹតេទេដមប ី

េទស េដមបទុីកខ អស់កលដ៏យូរ មួយេទ ត អីកលេបខញុ េំធ ប-

ពឹតេទ េដមប ី បេយជន៍ េដមបេីសចកីសុខ អស់កលដ៏យូរ ។

េ ពះអេំពេនះ ែដលខួនបនបេំពញយ៉ងេនះ បនសមទនយ៉ងេនះ

បុគគលេនះ លុះទមយ ងកយ បនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ រែមង

េទេកតកនុ ងសុគតិសួគ៌េទវេ ក េបបុគគលេនះ ទមយ ងកយ

144  

៦៩

វភិងគវគគស ចូឡកមមវភិងគសុេត អបបយុកសំវតនិកទិបបដិបទ

បរមមរ សុគតឹ សគគំ េ កំ ឧបបជជតិ សេច

មនុស តំ គចឆតិ យតថ យតថ បចឆ ជយតិ

ម បេញញ េ តិ ។ ម បញញសំវតនិក ឯ

មណវ បដិបទ យទិទំ សមណំ ពហមណំ

ឧបសង កមិ បរបុិចឆិ េ តិ កឹ ភេន កុសលំ

កឹ អកុសលំ កឹ វជជំ កឹ អនវជជំ កឹ េសវ-ិ

តពំ កឹ ន េសវតិពំ កឹ េម ករយិមនំ ទីឃរតំ

អហិ យ ទុកខ យ េ តិ កឹ បន េម

ករយិមនំ ទីឃរតំ ហិ យ សុខយ េ តីតិ ។

[៧១] ឥតិ េខ មណវ អបបយុកសំវតនិក

បដិបទ អបបយុកតំ ឧបេនតិ ទីឃយុកសំវតនិក

បដិបទ ទីឃយុកតំ ឧបេនតិ ព ពធសំវតនិ-

ក បដិបទ ព ពធតំ ឧបេនតិ អបបពធសំ-

វតនិក បដិបទ អបបពធតំ ឧបេនតិ ទុពណ-

សំវតនិក បដិបទ ទុពណតំ ឧបេនតិ ប -

ទិកសំវតនិក បដិបទ ប ទិកតំ ឧបេនតិ

145  

៦៩

វភិងគវគគ ចូឡកមមវភិងគសូ ត េសចកី បតិបតិែដល ប ពឹតេទឲយមន យុខីជេដម

បនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ មិនេទេកតកនុងសុគតិសួគ៌េទវេ កេទ េប

តឡប់មកកន់ភពជមនុស េកតកនុងទី ៗ រែមងជអនកមន បជញ

េ ចន ។ មន លមណព បុគគលែដលចូលេទរកសមណៈឬ ពហមណ៍

េហយបនសួរថ បពិ តេ កដ៏ចេ មន អីជកុសល អីជអកុសល អី

មនេទស អីឥតេទស អីគួរេសព អីមិនគួរេសព អីកលេបខញុ េំធ

ប ពឹតេទ េដមបេីទស េដមបេីសចកីទុកខ អស់កលដ៏យូរ មួយេទ ត

អីកលេបខញុ េំធ ប ពឹតេទេដមប ី បេយជន៍ េដមបេីសចកីសុខ អស់

កលដ៏យូរ េនះ េឈម ះថបដិបទ ប ពឹតេទេដមបមីន បជញ េ ចន ។

[៧១] មន លមណព េ ពះេហតុថ េសចកី បតិបតិែដល

ប ពឹតេទឲយមន យុខី រែមងនឲំយមន យុខី េសចកី បតិបតិែដល

ប ពឹតេទ េដមបឲីយមន យុែវង រែមងនឲំយមន យុែវង េសចកី

បតិបតិ ប ពឹតេទ េដមបឲីយមន ពធេ ចន រែមងនឲំយមន ពធ

េ ចន េសចកី បតិបតិែដល ប ពឹតេទ េដមប ី ពធតិច រែមងនឲំយ

មន ពធតិច េសចកី បតិបតិែដល ប ពឹតេទ េដមបឲីយមនសមបុរ

កក់ រែមងនឲំយមនសមបុរ កក់ េសចកី បតិបតិែដល ប ពឹត

េទ េដមបជីអនកមនសមបុរ ជះថ រែមងនឲំយជអនកមនសមបុរ ជះថ

146  

៧០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

អេបបសកខសំវតនិក បដិបទ អេបបសកខ តំ ឧប-

េនតិ មេហសកខសំវតនិក បដិបទ មេហសកខ តំ

ឧបេនតិ អបបេភគសំវតនិក បដិបទ អបបេភគតំ

ឧបេនតិ ម េភគសំវតនិក បដិបទ ម េភគតំ

ឧបេនតិ នីចកុលីនសំវតនិក បដិបទ នីចកុ-

លីនតំ ឧបេនតិ ឧចច កុលីនសំវតនិក បដិបទ

ឧចច កុលីនតំ ឧបេនតិ ទុបបញញសំវតនិក បដិបទ

ទុបបញញតំ ឧបេនតិ ម បញញសំវតនិក បដិបទ

ម បញញតំ ឧបេនតិ ។ កមមស ក មណវ ស

កមមទយទ កមមេយនី កមមពនធូ កមមបបដិសរ

កមមំ សេត វភិជតិ យទិទំ ហីនបបណីត យតិ ។

147  

៧០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

េសចកី បតិបតិែដល ប ពឹតេទ េដមបឲីយមនស័កិតូច រែមងនឲំយមន

ស័កិតូច េសចកី បតិបតិែដល ប ពឹតេទ េដមបឲីយមនស័កិធ ំ រែមងន ំ

ឲយមនស័កិធ ំ េសចកី បតិបតិែដល ប ពឹតេទ េដមបឲីយមនេភគសមបតិ

តិច រែមងនឲំយមនេភគសមបតិតិច េសចកី បតិបតិែដល ប ពឹតេទ

េដមបឲីយមនេភគសមបតិេ ចន រែមងនឲំយមនេភគសមបតិេ ចន េសច-

កី បតិបតិែដល ប ពឹតេទ េដមបឲីយមន តកូលេថកទប រែមងនឲំយ

មន តកូលេថកទប េសចកី បតិបតិែដល ប ពឹតេទ េដមបឲីយមន

តកូលខពង់ខពស់ រែមងនឲំយមន តកូលខពង់ខពស់ េសចកី បតិបតិែដល

ប ពឹតេទ េដមបមិីនមន បជញ រែមងនឲំយមិនមន បជញ េសចកី

បតិបតិែដល ប ពឹតេទ េដមបឲីយមន បជញ េ ចន រែមងនឲំយមន

បជញ េ ចន ។ មន លមណព សតទងំ យមនកមមជរបស់ខួន

មនកមមជទយទ មនកមមជកេំណ ត មនកមមជេផពង មនកមម

ជេ គ ងរលឹក កមមែតងែចកពួកសតេដមបឲីយេថកទប និងខពង់ខ ពស់

148  

៧១

វភិងគវគគស ចូឡកមមវភិងគសុេត តិសរណគមនំ

[៧២] ឯវ ំ វុេត សុេភ មណេ េ េទយយ-

បុេ ភគវនំ ឯតទេ ច អភិកកនំ េភ េគតម

អភិកកនំ េភ េគតម េសយយថបិ េភ េគតម

និកកុជជិ តំ ឧកកុ េជជយយ បដិចឆននំ វវិេរយយ

មឡូស មគគំ ចេិកខយយ អនធកេរ េត-

លបបេជជ តំ ធេរយយ ចកខុ មេន របូនិ ទកខ នីតិ

ឯវេមវ េភ េគតេមន អេនកបរយិេយន ធេមម

បកសិេ ឯ ហំ ភវនំ េគតមំ សរណំ គចឆ មិ

ធមមញច ភិកខុ សងឃញច ឧបសកំ មំ ភវ ំ េគត-

េម ធេរតុ អជជតេគគ បណុេបតំ សរណងគតនិ ។

ចូឡកមមវភិងគសុតំ បញច មំ និដិតំ ។

149  

៧១

វភិងគវគគ ចូឡកមមវភិងគសូ ត ករដល់ៃ តសរណៈ

[៧២] កល ពះមន ពះភគ ទង់ ស់យ៉ងេនះេហយ

សុភមណព េ េទយយបុ ត បន កបបងគទូំល ពះមន ពះភគ

ដូេចនះថ បពិ ត ពះេគតមដ៏ចេ មន ពីេ ះ ស់ បពិ ត ពះេគតម

ដ៏ចេ មន ពីេ ះ ស់ បពិ ត ពះេគតមដ៏ចេ មន ធម៌ែដល ពះអងគ

សែំដងេហយ េ យអេនកបរយិយយ៉ងេនះ (ភឺចបស់ ស់) ដូច

ជេគផង ររបស់ែដលផក ប់ ឬេបកបងញរបស់ែដលកបំងំ ឬក៏ បប់ផូវ

ដល់មនុស វេងង ពំុេនះេ ត ដូចជេគេ ទល បទីបបភឺំកនុងទីងងឹត

េ យគិតថ ឲយពួកមនុស ែដលមនែភនកភឺ េមលេឃញរូបទងំ យ

បន ខញុ ំ ពះអងគសូមដល់នូវ ពះេគតមដ៏ចេ មនផង ពះធម៌ផង ពះ

សងឃផង ជទីពឹង ទីរលឹក សូម ពះេគតមដ៏ចេ មន ចទុំកនូវខញុ ំ

ពះអងគថជឧបសក អនកដល់នូវសរណៈ េសមេ យជីវតិ ចប់េដម

ងំពីៃថងេនះតេរ ងេទ ។

ចប់ ចូឡកមមវភិងគសូ ត ទី ៥ ។

150  

ឆដំ ម កមមវភិងគសុតំ

[៧៣] ឯវេមម សុតំ ។ ឯកំ សមយ ំ ភគ

ជគេហ វហិរតិ េវឡុវេន កលនទកនិ េប ។ េតន

េខ បន សមេយន យ ម សមិទធិ អរញញកុដិ-

កយ ំ វហិរតិ ។ អថេខ េបតលិបុេ បរពិជេក

ជងឃវ ិ រ ំ អនុចង កមមេន អនុវចិរមេន េយន-

យ ម សមិទធិ េតនុបសង កមិ ឧបសង កមិ -

យសម សមិទធិន សទធឹ សេមម ទិ សេមម ទនីយ ំ

កថំ ណីយ ំ វតិី េរ ឯកមនំ និសីទិ ។

[៧៤] ឯកមនំ និសិេនន េខ េបតលិបុេ

បរពិជេក យសមនំ សមិទធឹ ឯតទេ ច សមមុខ

េមតំ វុេ សមិទធិ សមណស េគតមស

សុតំ សមមុខ បដិគគហិតំ េមឃ ំ កយកមមំ េមឃ ំ

វចីកមមំ មេនកមមេមវ សចចនិ អតថិ ច សមបតិ

យ ំ សមបតឹ សមបេនន ន កិញចិ េវទិយតីតិ ។

151  

ម កមមវភិងគសូ ត ទី ៦

[៧៣] ខញុបំន ប់មក យ៉ងេនះ ។ សម័យមួយ ពះមន

ពះភគ ទង់គង់េនកនុងវតេវឡុវន័ ជកលនទកនិ ប ថ ន ជិត កង

ជ គឹះ ។ សម័យេនះឯង ពះសមិទធិមន យុ គង់េនកនុងកុដិ

ែដល ងំេនកនុងៃ ព ។ គេនះឯង បរពិជក េឈម ះេបតលិបុ ត

េដរច ងកម ច់េទមកេដមបសី មលសមង េហយចូលេទរក ពះសមិទ ធិ

មន យុ លុះចូលេទដល់េហយ ក៏េពលពកយ ក់ទក់នឹង ពះសមិទធិ

មន យុ លុះបញច ប់ពកយ ក់ទក់និងពកយគួររលឹកេហយ ក៏អងគុយ

កនុងទីដ៏សមគួរ ។

[៧៤] លុះេបតលិបុតបរពិជក អងគុយកនុងទីសមគួរេហយ េទប

េពលពកយេនះនឹង ពះសមិទធិមន យុថ មន ល វុេ សមិទធិ ពកយ

េនះខញុ ំបន ប់មកកនុងទីចេំពះ ពះភ ក បនទទួលមកកនុងទីចេំពះ ពះ

ភ ក ៃន ពះសមណេគតមថ កយកមមជកមមឥតអេំព វចីកមមជកមម

ឥតអេំព មេនកមមេទបជកមមពិត មួយេទ ត បុគគលចូលកន់សម-

បតិ េហយមិនទទួល រមមណ៍អីមួយ សមបតិេនះក៏មនែដរ ។

152  

៧៣

វភិងគវគគស ម កមមវភិងគសុេត កថស េប

ម ឯវ ំ វុេ េបតលិបុត អវច(១) ម ភគវនំ

អពភ ចិកខ (២) ន ហិ ធុ ភគវេ អពភកខ នំ ន

ហិ ភគ ឯវ ំ វេទយយ េមឃ ំ កយកមមំ េមឃ ំ វចី-

កមមំ មេនកមមេមវ សចចនិ អតថិ ច េខ វុេ

សមបតិ យ ំ សមបតឹ សមបេនន ន កិញចិ េវទិយ-

តីតិ ។ កីវចិរ ំ បពជិេ សិ វុេ សមិទធីតិ ។ ន

ចិរ ំ វុេ តីណិ វស នីតិ ។ ឯតថទនិ មយ ំ េថេរ

ភិកខូ កឹ វកខ ម យ ត ហិ នម ឯវ ំ នេ ភិកខុ

ស ថ រ ំ បររិកខិ តពំ មញញិ ស តិ សេញចតនិកំ វុេ

សមិទធិ កមមំ ក កេយន ចយ មន កឹ

េ េវទិយតីតិ ។ សេញចតនិកំ វុេ េបតលិ-

បុត កមមំ ក កេយន ចយ មន ទុកខំ

េ េវទិយតីតិ ។ អថេខ េបតលិបុេ បរពិជេក

១ កតថចិ អមកំ េបតថេក ម ឯវ ំ វេុ េបតលិបុត អវច ម ឯវ ំ វេុ េបតលិបុត អ-

វចតិបិ ម េហវ ំ វេុ ...អវច ម េហវ ំ វេុ ...អវចតិបិ ទិស និ ។ ២ ឱ. ម. អពភ ចិកខិ ។

153  

៧៣

វភិងគវគគ ម កមមវភិងគសូ ត ពកយចរច

ពះសមិទធិេពលតបថ មន ល វុេ េបតលិបុត អនកកុេំពលយ៉ង

េនះេឡយ អនកកុេំពលបងក ច់ ពះមន ពះភគ េ ពះថ ករេពល

បងក ច់ ពះមន ពះភគ មិនលេទ ដបតិថ ពះមន ពះភគ មិន

បន ស់ថ កយកមមជកមមឥតអេំព វចីកមមជកមមឥតអេំព មេនកមម

េទបជកមមពិត យ៉ងេនះេទ មន ល វុេ ែតចែំណកខង បុគគល

ចូលកន់សមបតិ មិនទទួល រមមណ៍អីមួយ សមបតិេនះ ក៏

មនែមន ។ មន ល វុេ សមិទធិ េ កបួសបនយូរបុ៉នម នវស

េហយ ។ មន ល វុេ មិនយូរបុ៉នម នេទ េទបែតនឹងបន ៣

វស ។ ឥឡូវេនះ េយងទងំ យ ចនិំយយថីចេំពះពួកភិកខុជ

េថរៈកនុងេរ ងេនះ េ ពះសូមបភិីកខុថមី ក៏គង់សគំល់នូវ ែដលខួន

គួរករពរយ៉ងេនះបនែដរ មន ល វុេ សមិទធិ បុគគលេធកមម បកប

េ យេចតន េ យកយ ចចិតេហយ េតរងេវទនដូចេមច ។ មន ល

វុេ េបតលិបុត បុគគលេធកមម បកបេ យេចតន េ យកយ

ចចិតេហយ រែមងរងទុកខេវទន ។ គេនះ េបតលិបុតបរពិជក

154  

៧៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

យសមេ សមិទធិស ភសិតំ េនវ អភិននទិ

នបបដិេកក សិ អនភិននទិ អបបដិេកក សិ ឧ -

យសន បកក មិ ។

[៧៥] អថេខ យ ម សមិទធិ អចិរបបកកេន

េបតលិបុេត បរពិជេក េយនយ ម នេនទ

េតនុបសង កមិ ឧបសង កមិ យសម នេនទន

សទធឹ សេមម ទិ សេមម ទនីយ ំ កថំ ណីយ ំ

វតិី េរ ឯកមនំ និសីទិ ។ ឯកមនំ និសិេនន

េខ យ ម សមិទធិ យវតេក អេ សិ េប-

តលិបុេតន បរពិជេកន សទធឹ កថស េប តំ

សពំ យសមេ ននទេតថរស (១) េ េចសិ ។

ឯវ ំ វុេត យ ម នេនទ យសមនំ សមិទធឹ

ឯតទេ ច អតថិ េខ ឥទំ វុេ សមិទធិ កថបភ-

តំ ភគវនំ ទស នយ យមវុេ សមិទធិ េយន

ភគ េតនុបសង កេមយយម ឧបសង កមិ ឯតមតថំ

ភគវេ េ េចយយម យថ េន ភគ ពយករសិ តិ

១ ឱ. ម. ននទស ។

155  

៧៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

មិនេ តកអរ មិនខងំឃត់ភសិតរបស់ ពះសមិទធិមន យុ លុះមិន

េ តកអរ មិនខងំឃត់េហយ ក៏េ កកអពីំ សនៈេច សេចញេទ ។

[៧៥] គេនះឯង ពះសមិទធិមន យុ កលេបតលិបុត

បរពិជកេច សេចញេទ មិនយូរបុ៉នម ន ក៏ចូលេទរក ពះ ននទមន

យុ លុះចូលេទដល់េហយ ក៏េពលពកយ ក់ទក់នឹង ពះ ននទ

មន យុ លុះបញច ប់ពកយែដលគួរ ក់ទក់ និងពកយគួររលឹកេហយ

ក៏អងគុយកនុងទីដ៏សមគួរ ។ លុះ ពះសមិទធិមន យុ អងគុយកនុងទីដ៏

សមគួរេហយ េទបេផ ងពកយចរចទងំអស់ ែដលខួននិយយនឹង

េបតលិបុតបរពិជកទងំបុ៉នម ន ដល់ ពះ ននទមន យុ ។ កល

ពះសមិទធិមន យុ េពលយ៉ងេនះេហយ ពះ ននទមន យុ ក៏

េពលនឹង ពះសមិទធិមន យុ យ៉ងេនះថ មន ល វុេ សមិទធិ ពកយ

េនះ ជពកយមនមូលេហតុេហយ មន ល វុេ សមិទធិ គួរេយង

នគំន មក េដមបគីល់ ពះមន ពះភគ គួរនគំន ចូលេទគល់ ពះមន

ពះភគ លុះចូលេទដល់េហយ គួរ កបបងគទូំលេសចកីន៎ុះ ចេំពះ

ពះមន ពះភគ ពះមន ពះភគ នឹងពយករ ដល់េយងយ៉ង

156  

៧៥

វភិងគវគគស ម កមមវភិងគសុេត កថស បេ ចនំ

តថ នំ ធេរយយមតិ ។ ឯវមវុេ តិ េខ យ ម

សមិទធិ យសមេ ននទស បចចេស សិ ។

អថេខ យ ម ច សមិទធិ យ ម ច

នេនទ េយន ភគ េតនុបសង កមឹសុ ឧបសង កមិ

ភគវនំ អភិ េទ ឯកមនំ និសីទឹសុ ។ ឯកមនំ

និសិេនន េខ យ ម នេនទ យវតេក

អេ សិ យសមេ សមិទធិស េបតលិបុេតន

បរពិជេកន សទធឹ កថស េប តំ សពំ

ភគវេ េ េចសិ ។

[៧៦] ឯវ ំ វុេត ភគ យសមនំ ននទំ ឯ-

តទេ ច ទស នមប ិ េខ អហំ ននទ េបតលិ-

បុតស បរពិជកស នភិជនមិ កុេ បេនវរបំូ

កថស បំ ឥមិនវ ននទ សមិទធិន េមឃបុ-

រ េិសន េបតលិបុតស បរពិជកស វភិជពយ-

ករណីេយ បេញ ឯកំេសន ពយកេ តិ ។

157  

៧៥

វភិងគវគគ ម កមមវភិងគសូ ត ករ កបទូលនូវពកយចរច

េយងគបបចីងចេំសចកីេនះ យ៉ងេនះ ។ ពះសមិទធិមន យុ

ទទួលពកយ ពះ ននទមន យុថ ករុ វុេ ។ គេនះ

ពះសមិទធិមន យុ និង ពះ ននទមន យុ ក៏នគំន ចូលេទគល់

ពះមន ពះភគ លុះចូលេទដល់ កបថយបងគំ ពះមន ពះភគ

េហយអងគុយកនុងទីដ៏សមគួរ ។ លុះ ពះ ននទមន យុ អងគុយកនុងទី

ដ៏សមគួរេហយ ក៏ កបបងគទូំលពកយចរចទងំប៉ុនម ន របស់ ពះសមិទធិ

មន យុ ជមួយនឹងេបតលិបុតបរពិជកទងំអស់ ចេំពះ ពះមន

ពះភគ ។

[៧៦] លុះ ពះ ននទ កបបងគទូំលយ៉ងេនះេហយ ពះមន

ពះភគ ទង់ ស់នឹង ពះ ននទមន យុ យ៉ងេនះថ មន ល

ននទ តថគតមិនទងំធប់េឃញ នូវេបតលិបុតបរពិជកេ ះ

េតនឹងមនករចរចជមួយែបបេនះ មកពី មន ល ននទ ប ន

ែដលគួរែចក គួរេ ះ យ ដល់េបតលិបុតបរពិជក េ ក

សមិទធិ ជេមឃបុរសេនះឯង េ ះ យេហយែតមួយចែំណក ។

158  

៧៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ឯវ ំ វុេត យ ម ឧទយិ ភគវនំ ឯតទេ ច សេច

បន(១) ភេន យសម សមិទធិន ឥទំ សនធ យ

ភសិតំ យ ំ កិញចិ េវទយិតំ តំ ទុកខសមិនិ ។

[៧៧] ឯវ ំ វុេត(២) ភគ យសមនំ ននទំ

មេនសិ បស េខ តំ ននទ ឥមស ឧទ-

យិស េមឃបុរសិស ឧមមគគំ អញញ សឹ េខ អហំ

ននទ ឥទេន យ ំ ឧទយិ េមឃបុរេិ ឧមមុជជ-

មេន អេយនិេ ឧមមុជជិស តិ ទឹេយវ(៣) -

ននទ េបតលិបុេតន បរពិជេកន តិេស េវទន

បុចឆិ សចយ ំ ននទ សមិទធិ េមឃបុរេិ េប-

តលិបុតស បរពិជកស ឯវ ំ បុេ ឯវ ំ ពយ-

កេរយយ សេញចតនិកំ វុេ េបតលិបុត កមមំ

ក កេយន ចយ មន សុខេវទនីយ ំ

សុខំ េ េវទិយតិ សេញចតនិកំ វុេ េបតលិបុត

កមមំ ក កេយន ចយ មន ទុកខ េវទនីយ ំ

ទុកខំ េ េវទិយតិ សេញចតនិកំ វុេ េបតលិបុត

១ កឹ បនតិបិ ទិស តិ ។ ២ អថេខតិបិ ។ ៣ ឱ. ទិេ វ ។

159  

៧៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

កល ពះមន ពះភគ ទង់ ស់យ៉ងេនះេហយ ពះឧទយិមន យុ

ក៏ កបបងគទូំល ពះមន ពះភគ យ៉ងេនះថ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន

ែ កងសមិទធិមន យុ េពលដូេចន ះ េ ពះ ងេហតុេនះថ េវទន

នីមួយ េវទនេនះ សុទធែតជទុកខដូេចនះេទដឹង ។

[៧៧] កល ពះឧទយិ កបទូលយ៉ងេនះេហយ ពះមន

ពះភគ ទង់ ស់េ ពះ ននទមន យុថ មន ល ននទ ចូរ

អនកេមល នូវេសចកីលងង់របស់ឧទយិ ជេមឃបុរសេនះ មន ល ននទ

តថគតបនដឹងចបស់េហយថ ឥឡូវេនះ ឧទយិេនះជេមឃបុរស

កលេងបេឡង ែតងេងបេឡងេ យឧបយមិនែមនជ បជញ មន ល

ននទ េបតលិបុតបរពិជកបនសួរេវទន ៣ ខងេដម មន ល

ននទ បសិនេបសមិទធិជេមឃបុរសេនះ តវេបតលិបុតបរពិជក

សួរយ៉ងេនះ គបបេី ះ យយ៉ងេនះថ មន ល វុេ េបតលិបុត

បុគគល េធអេំព បកបេ យេចតន េ យកយ ចចិត ជេហតុ

ៃនសុខេវទន បុគគលេនះក៏រងសុខេវទន មន ល វុេ េបតលិបុត

បុគគល េធកមម បកបេ យេចតន េ យកយ ចចិត ជេហតុៃន

ទុកខេវទន បុគគលេនះ ែតងរងទុកខេវទន មន ល វុេ េបតលិបុត

160  

៧៧

វភិងគវគគស ម កមមវភិងគសុេត ម កមមវភិងគវភិជនំ

កមមំ ក កេយន ចយ មន អ-

ទុកខមសុខេវទនីយ ំ អទុកខមសុខំ េ េវទិយតីតិ

ឯវ ំ ពយករមេន េខ ននទ សមិទធិ េមឃបុរេិ

េបតលិបុតស បរពិជកស សមម (១) ពយកេរយយ

អបិចននទ េត(២) អញញតិតថិយបរពិជក ព អពយ

េក ច តថគតស ម កមមវភិងគំ ជនិស និ

សេច តុេម ននទ សុេណយយថ តថគតស

ម កមមវភិងគំ វភិជនស តិ ។ ឯតស ភគ

កេ ឯតស សុគត កេ យ ំ ភគ

ម កមមវភិងគំ វភិេជយយ ភគវេ សុ ភិកខូ

ធេរស នីតិ ។ េតន ននទ សុ ហិ ធុកំ

មនសិកេ ហិ ភសិស មីតិ ។ ឯវមភេនតិ េខ

យ ម នេនទ ភគវេ បចចេស សិ ។

[៧៨] ភគ ឯតទេ ច ច េ េម ននទ

បុគគ សេន សំវជិជមន េ កសមឹ ។ កតេម

ច េ ។ ឥធននទ ឯកេចច បុគគេ ឥធ

១ ម. សមម ពយករមេន ។ ២ ឱ. េក ច ។ ម. េកចិ ។

161  

៧៧

វភិងគវគគ ម កមមវភិងគសូ ត ករែចកនូវម កមមវភិងគ

បុគគល េធអេំព បកបេ យេចតន េ យកយ ចចិត ជេហតុៃន

អទុកខមសុខេវទន បុគគលេនះ ែតងរងអទុកខមសុខេវទន មន ល -

ននទ សមិទធិជេមឃបុរស កលពយករយ៉ងេនះ េឈម ះថ គួរពយ-

ករេ យ បៃព ដល់េបតលិបុតបរពិជក មន ល ននទ មួយេទ ត

ពួកតិរ ថយិបរពិជកដៃទទងំេនះ ជមនុស លងង់ មិនឈស បតិពល

េមចេឡយនឹងដឹងម កមមវភិងគ របស់តថគតបន មន ល ននទ េប

ដូេចន ះ កលេបតថគត ែចកម កមមវភិងគ អនកទងំ យគបប ី ប់

ចុះ ។ បពិ ត ពះមន ពះភគ កលេនះជកលគួរ ពះមន ពះភគ

គួរែចកនូវម កមមវភិងគ បពិ ត ពះសុគត កលេនះជកលគួរ ពះ

មន ពះភគគួរែចកម កមមវភិងគ ពួកភិកខុបន ប់ ពះពុទធដីករបស់

ពះមន ពះភគ នឹងបនចងចទុំក ។ មន ល ននទ េបដូេចន ះ

ចូរអនកយកចិតទុក ក់ ប់េ យ បៃពចុះ តថគតនឹងសែំដង ។

ពះ ននទមន យុ ក៏ទទួល ពះពុទធដីក ពះមន ពះភគថ ពះ

ករុ ពះអងគ ។

[៧៨] ពះមន ពះភគ ទង់ ស់ ពះសូ តេនះថ មន ល

ននទ បុគគលកនុងេ កេនះ មន ៤ ពួក ។ បុគគល ៤ ពួក

េតដូចេមចខះ ។ មន ល ននទ បុគគលពួកមួយ កនុងេ កេនះ

162  

៧៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ប តិបតី េ តិ អទិនន ទយី េ តិ កេមសុ

មិចឆ ចរ ី េ តិ មុ ទី េ តិ បិសុណ េច េ តិ

ផរុស េច េ តិ សមផបប បី េ តិ អភិជឈលុ

េ តិ ពយបននចិេ េ តិ មិចឆ ទិដី េ តិ េ

កយស េភទ បរមមរ អបយ ំ ទុគគតឹ វនិិបតំ

និរយ ំ ឧបបជជតិ ។ ឥធ បនននទ ឯកេចច បុគគេ

ឥធ ប តិបតី េ តិ អទិនន ទយី េ តិ ក-

េមសុ មិចឆ ចរ ី េ តិ មុ ទី េ តិ បិសុណ េច

េ តិ ផរុស េច េ តិ សមផបប បី េ តិ

អភិជឈលុ េ តិ ពយបននចិេ េ តិ មិចឆ ទិដី

េ តិ េ កយស េភទ បរមមរ សុគតឹ

សគគំ េ កំ ឧបបជជតិ ។ ឥធននទ ឯកេចច

បុគគេ ឥធ ប តិប បដិវរិេ េ តិ

អទិនន ទន បដិវរិេ េ តិ កេមសុ មិចឆ -

ច បដិវរិេ េ តិ មុ ទ បដិវរិេ

េ តិ បិសុ យ ចយ បដិវរិេ េ តិ

163  

៧៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ជអនកសមប់សត កន់យក ទពយែដលេគមិនបនឲយ ប ពឹតខុសកនុង

កមទងំ យ េពលពកយកុហក េពលពកយញុះញង់ េពលពកយ

កក់ េពលពកយឥត បេយជន៍ សឡឹំងរៃំពចេំពះ ទពយរបស់េគ

មនចិតពយបទ មនគនិំតយល់ខុស កនុងេ កេនះ បុគគលេនះ លុះ

ទមយ ងកយ បនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ រែមងេទេកតកនុងកេំណ ត

តិរចឆ ន េ បតវស័ិយ អសុរកយ នរក ។ មន ល ននទ មួយេទ ត

បុគគលពួកមួយ កនុងេ កេនះ ជអនកសមប់សត កន់យក ទពយ

ែដលេគមិនបនឲយ ប ពឹតខុស កនុងកមទងំ យ េពលពកយ

កុហក េពលពកយញុះញង់ េពលពកយ កក់ េពលពកយឥត

បេយជន៍ ជអនកសឡឹំងរៃំពចេំពះ ទពយរបស់េគ មនចិតពយបទ

មនគនិំតយល់ខុស កនុងេ កេនះ បុគគលេនះ លុះទមយ ងកយ

បនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ រែមងេទេកតកនុងសុគតិសួគ៌េទវេ ក(១) ។

មន ល ននទ បុគគលពួកមួយ កនុងេ កេនះ ជអនកេវ រ សឡះចក

ប តិបត េវ រ សឡះចកអទិនន ទន េវ រ សឡះចកកេម-

សុមិចឆ ចរ េវ រ សឡះចកមុ ទ េវ រ សឡះចកបិសុណ ច

១ េ ពះកុសលែ ជកអកុសល កនុងេវ ជិត ប់ ។

164  

៧៩

វភិងគវគគស ម កមមវភិងគសុេត ច េ បុគគ

ផរុ យ ចយ បដិវរិេ េ តិ សមផបប ប

បដិវរិេ េ តិ អនភិជឈលុ េ តិ អពយបននចិេ

េ តិ សមម ទិដី េ តិ េ កយស េភទ

បរមមរ សុគតឹ សគគំ េ កំ ឧបបជជតិ ។

ឥធ បនននទ ឯកេចច បុគគេ ឥធ ប -

តិប បដិវរិេ េ តិ អទិនន ទន បដិវ-ិ

រេ េ តិ កេមសុ មិចឆ ច បដិវរិេ េ តិ

មុ ទ បដិវរិេ េ តិ បិសុ យ ចយ

បដិវរិេ េ តិ ផរុ យ ចយ បដិវរិេ េ តិ

សមផបប ប បដិវរិេ េ តិ អនភិជឈលុ េ តិ

អពយបននចិេ េ តិ សមម ទិដី េ តិ េ

កយស េភទ បរមមរ អបយ ំ ទុគគតឹ វនិិបតំ

និរយ ំ ឧបបជជតិ ។

[៧៩] ឥធននទ ឯកេចច សមេ ពហម-

េ តបបមនយ បធនមនយ អនុេយ-

គមនយ អបបមទមនយ សមម មនសិករមនយ

165  

៧៩

វភិងគវគគ ម កមមវភិងគសូ ត បុគគល ៤ ពួក

េវ រ សឡះចកផរុស ច េវ រ សឡះចកសមផបប បៈ ជអនកមន

ចិតមិនបនសឡឹំងរៃំព ចេំពះ ទពយរបស់េគ មនចិតមិនបនពយបទ

ជអនកមនគនិំតយល់ តវ កនុងេ កេនះ បុគគលេនះ លុះទមយ ង

កយ បនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ រែមងេទេកត កនុងសុគតិសួគ៌េទវ-

េ ក ។ មន ល ននទ មួយេទ ត បុគគលពួកមួយ កនុងេ កេនះ

េវ រ សឡះចកប តិបត េវ រ សឡះចកអទិនន ទន េវ រ សឡះ

ចកកេមសុមិចឆ ចរ េវ រ សឡះ ចកមុ ទ េវ រ សឡះចក

បិសុណ ច េវ រ សឡះចកផរុស ច េវ សឡះចកសមផបប បៈ

ជអនកមនចិតមិនបនរៃំព ចេំពះ ទពយរបស់េគ មនចិតមិនពយបទ

ជអនកមនគនិំតយល់ តវ កនុងេ កេនះ បុគគលេនះ លុះទមយ ង

កយ បនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ រែមងេទេកត កនុងកេំណ តតិរចឆ ន

េ បតវស័ិយ អសុរកយ នរក(១) ។

[៧៩] មន ល ននទ សមណៈឬ ពហមណ៍ពួកមួយ កនុងេ ក

េនះ ស័យេសចកីពយយមជេ គ ងដុតកេមកិេលស ស័យ

េសចកីពយយមជេ គ ងតមកល់ចិតទុក ស័យេសចកី បឹងែ បង -

ស័យេសចកីមិន បមទ ស័យេសចកីយកចិតទុក ក់េ យ បៃព

១ េ ពះអកុសលែ ជកកុសល កនុងេវ ជិត ប់ ។

166  

៨០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

តថរបំូ េចេ សមធឹ ផុសតិ ។ យថសមហិេត

ចិេត ទិេពន ចកខុ ន វសុិេទធន អតិកកនមនុសេក-

ន អមំុ បុគគលំ បស តិ ឥធ ប តិបតឹ

អទិនន ទយឹ កេមសុមិចឆ ចរ ឹ មុ ទឹ បិសុណ ចឹ

ផរុស ចឹ សមផបប បឹ អភិជឈលំុ ពយបននចិតំ

មិចឆ ទិដឹ កយស េភទ បរមមរ បស តិ

អបយ ំ ទុគគតឹ វនិិបតំ និរយ ំ ឧបបននំ ។ េ

ឯវមហ អតថិ កិរ េភ បបកនិ កមម និ អតថិ

ទុចចរតិស វបិេក អមហំ(១) បុគគលំ អទទសំ

ឥធ ប តិបតឹ អទិនន ទយឹ កេមសុមិចឆ ចរ ឹ

។ េប ។ មិចឆ ទិដឹ កយស េភទ បរមមរ

បស មិ អបយ ំ ទុគគតឹ វនិិបតំ និរយ ំ ឧបបនននិ

១ ឱ. ម. អបហំ ។

167  

៨០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

រែមងបននូវេចេ សមធិ មនសភពដូេចន ះ ។ កលេបតមកល់ចិត

នឹងេហយ សមណៈឬ ពហមណ៍េនះ រែមងេឃញ េ យទិពចកខុដ៏

បរសុិទធ កនងបង់ចកខុ របស់មនុស ធមម នូវបុគគលឯេ ះែដលសមប់

សត កន់យក ទពយែដលេគមិនបនឲយ ប ពឹតខុសកនុងកមទងំ យ

េពលពកយកុហក េពលពកយញុះញង់ េពលពកយ កក់ េពល

ពកយឥត បេយជន៍ មនចិតសឡឹំងរៃំពចេំពះ ទពយរបស់េគ មនចិត

ពយបទ មនគនិំតយល់ខុស កនុងេ កេនះ រែមងេឃញបុគគលេនះ

ែដលទមយ ងកយ បនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ េទេកតកនុងកេំណ ត

តិរចឆ ន េ បតវស័ិយ អសុរកយ នរក ។ សមណៈឬ ពហមណ៍េនះ

េពលយ៉ងេនះថ េអហន៎ អេំព កក់ក៏មន ផលរបស់ទុចចរតិក៏មន

ម អញបនេឃញបុគគលឯេ ះ ែដលសមប់សត កន់យក ទពយ

ែដលេគមិនបនឲយ ប ពឹតខុសកនុងកមទងំ យ ។ េប ។ មនគនិំត

យល់ខុស កនុងេ កេនះ បនេឃញបុគគលេនះ ែដលទមយ ងកយ

បនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ េទេកតកនុងកេំណ តតិរចឆ ន េ បតវស័ិយ

អសុរកយ នរក ។

168  

៨១

វភិងគវគគស ម កមមវភិងគសុេត អភិនិវសិ េ េ

េ ឯវមហ េយ កិរ ប តិបតី អទិនន -

ទយី ។ េប ។ មិចឆ ទិដី សេព េ កយស

េភទ បរមមរ អបយ ំ ទុគគតឹ វនិិបតំ និរយ ំ

ឧបបជជតិ ។ េយ ឯវ ំ ជននិ េត សមម ជននិ

េយ អញញថ ជននិ មិចឆ េតសំ ញណនិ ។ ឥតិ

េ យេទវ តស មំ ញតំ មំ ទិដំ

មំ វទិិតំ តេទវ តតថ ថម ប ម

អភិនិវសិ េ ហរតិ ឥទេមវ សចចំ េមឃមញញនិ ។

169  

៨១

វភិងគវគ្គ ម កមមវភិងគសូ ត ករេពលេ យទិដិកួចកន់

សមណៈឬ ពហមណ៍េនះ េពលពកយយ៉ងេនះថ េអហន៎ បនឮថ

បុគគល ជអនកសមប់សត កន់យក ទពយែដលេគមិនឲយ ។ េប ។

មនគនិំតយល់ខុស បុគគលទងំអស់េនះ លុះទមយ ងកយបនទ ប់

អពីំេសចកី ប់េទ រែមងេទេកតកនុងកេំណ តតិរចឆ ន េ បតវស័ិយ

អសុរកយ នរក ។ បុគគល ដឹងយ៉ងេនះ បុគគលេនះ េឈម ះ

ថដឹង តវ បុគគល ដឹងេផ ង (អពីំេនះ) ករដឹងរបស់បុគគលេនះ

េឈម ះថដឹងខុស ។ សមណ ពហមណ៍េនះ រែមងកួចកន់ េ ពះ

ទ បអែងលនូវេហតុែដលយល់ខួនឯង េឃញខួនឯង ដឹងចបស់ខួន

ឯងេនះ េ យកមងំទិដិ េហយេពលថ េសចកីយល់េនះឯង ជ

របស់ពិត េសចកីយល់ដៃទ ជេមឃៈ ។

170  

៨២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[៨០] ឥធ បនននទ ឯកេចច សមេ

ពហមេ តបបមនយ បធនមនយ អនុ-

េយគមនយ អបបមទមនយ សមម មនសិករមន -

យ តថរបំូ េចេ សមធឹ ផុសតិ ។ យថសម-

ហិេត ចិេត ទិេពន ចកខុ ន វសុិេទធន អតិកកនម-

នុសេកន អមំុ បុគគលំ បស តិ ឥធ ប តិបតឹ

អទិនន ទយឹ ។ េប ។ មិចឆ ទិដឹ កយស េភទ

បរមមរ បស តិ សុគតឹ សគគំ េ កំ ឧបបននំ ។

េ ឯវមហ នតថិ កិរ េភ បបកនិ កមម និ

នតថិ ទុចចរតិស វបិេក អមហំ បុគគលំ អទទសំ

ឥធ ប តិបតឹ អទិនន ទយឹ ។ េប ។ មិចឆ -

ទិដឹ កយស េភទ បរមមរ បស មិ

សុគតឹ សគគំ េ កំ ឧបបនននិ ។ េ ឯវមហ

េយ កិរ េភ ប តិបតី អទិនន ទយី

។ េប ។ មិចឆ ទិដី សេព េ កយស េភទ

171  

៨២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[៨០] មន ល ននទ មួយេទ ត សមណៈឬ ពហមណ៍ ពួក

មួយ កនុងេ កេនះ ស័យនូវេសចកីពយយម ជេ គ ងដុតកេម

កិេលស ស័យនូវេសចកីពយយមតមកល់ចិតទុក ស័យនូវេសចកី

បឹងែ បង ស័យនូវេសចកីមិន បមទ ស័យនូវករយកចិតទុក

ក់េ យ បៃព រែមងបននូវេចេ សមធិ មនសភពដូេចន ះ ។

កលេបបនតមកល់ចិតនឹងេហយ សមណៈឬ ពហមណ៍េនះ រែមងេឃញ

េ យទិពចកខុ ដ៏បរសុិទធ កនងបង់នូវចកខុ របស់មនុស ធមម នូវបុគគលឯ-

េ ះ ែដលសមប់សត កន់យក ទពយែដលេគមិនបនឲយ ។ េប ។

មនគនិំតយល់ខុស កនុងេ កេនះ រែមងេឃញបុគគលេនះ ែដល

ទមយ ងកយ បនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ េទេកតកនុងសុគតិសួគ៌

េទវេ ក ។ សមណៈឬ ពហមណ៍េនះ េពលយ៉ងេនះថ េអហន៎

កមមដ៏ មកមិនមន ផលរបស់ទុចចរតិក៏មិនមន ខញុបំនេឃញបុគគលឯ-

េ ះ ជអនកសមប់សត កន់យក ទពយែដលេគមិនបនឲយ ។ េប ។

មនគនិំតយល់ខុស កនុងេ កេនះ បនេឃញបុគគលេនះ ែដល

ទមយ ងកយ បនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ េទេកតកនុងសុគតិសួគ៌េទវ-

េ ក ។ សមណៈឬ ពហមណ៍េនះ េពលយ៉ងេនះេទ តថ េអហន៎

បុគគល ជអនកសមប់សត កន់យក ទពយ ែដលេគមិនបនឲយ

។ េប ។ មនគនិំតយល់ខុស បុគគលទងំអស់េនះ លុះទមយ ងកយ

172  

៨៣

វភិងគវគគស ម កមមវភិងគសុេត អភិនិវសិ េ េ

បរមមរ សុគតឹ សគគំ េ កំ ឧបបជជតិ ។ េយ

ឯវ ំ ជននិ េត សមម ជននិ េយ អញញថ ជននិ

មិចឆ េតសំ ញណនិ ។ ឥតិ េ យេទវ តស

មំ ញតំ មំ ទិដំ មំ វទិិតំ តេទវ តតថ

ថម ប ម អភិនិវសិ េ ហរតិ ឥទេមវ

សចចំ េមឃមញញនិ ។

[៨១] ឥធននទ ឯកេចច សមេ ពហម-

េ តបបមនយ បធនមនយ អនុេយគ-

មនយ អបបមទមនយ សមម មនសិករមនយ

តថរបំូ េចេ សមធឹ ផុសតិ ។ យថសមហិេត

ចិេត ទិេពន ចកខុ ន វសុិេទធន អតិកកនមនុសេកន

អមំុ បុគគលំ បស តិ ឥធ ប តិប បដិវរិតំ អ-

ទិនន ទន បដិវរិតំ កេមសុមិចឆ ច បដិវរិតំ មុ -

ទ បដិវរិតំ បិសុ យ ចយ បដិវរិតំ ផរុ យ

ចយ បដិវរិតំ សមផបប ប បដិវរិតំ អនភិជឈលំុ

173  

៨៣

វភិងគវគគ ម កមមវភិងគសូ ត ករេពលេ យទិដិកួចកន់

បនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ រែមងេទេកត កនុងសុគតិសួគ៌េទវេ ក ។

បុគគល ដឹងយ៉ងេនះ បុគគលេនះ េឈម ះថដឹង តវ បុគគល

ដឹងេផ ង (អពីំេនះ) ករដឹងរបស់បុគគលេនះ េឈម ះថដឹងខុស ។

សមណ ពហមណ៍េនះ កួចកន់ េ ពះ ទ បអែងលនូវេហតុ ែដល

យល់ខួនឯង េឃញខួនឯង ដឹងចបស់ខួនឯងេនះ េ យកមងំទិដិ

េហយេពលថ េសចកីយល់េនះឯង ជរបស់ពិត េសចកីយល់ដៃទ

ជេមឃៈ ។

[៨១] មន ល ននទ សមណៈឬ ពហមណ៍ពួកមួយ កនុងេ កេនះ

ស័យនូវេសចកីពយយម ជេ គ ងដុតកេមកិេលស ស័យនូវ

េសចកីពយយមតមកល់ចិតទុក ស័យនូវេសចកី បឹងែ បង ស័យ

នូវេសចកីមិន បមទ ស័យនូវករយកចិតទុក ក់េ យ បៃព រែមង

បននូវេចេ សមធិ មនសភពដូេចន ះ ។ កលេបតមកល់ចិតម ំ

េហយ សមណៈឬ ពហមណ៍េនះ រែមងេឃញ េ យទិពចកខុ ដ៏បរ-ិ

សុទធ កនងបង់នូវចកខុជរបស់មនុស ធមម នូវបុគគលឯេ ះែដលេវ រ

សឡះចកប តិបត េវ រ សឡះចកអទិនន ទន េវ រ សឡះចក

កេមសុមិចឆ ចរ េវ រ សឡះចកមុ ទ េវ រ សឡះចកបិសុណ-

ច េវ រ សឡះចកផរុស ច េវ រ សឡះចកសមផបប បៈ ជអនក

មនចិតមិនបនសឡឹំងរៃំព ចេំពះ ទពយរបស់េគ មនចិតមិនពយបទ

174  

៨៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

អពយបននចិតំ សមម ទិដឹ កយស េភទ បរមមរ

បស តិ សុគតឹ សគគំ េ កំ ឧបបននំ ។ េ

ឯវមហ អតថិ កិរ េភ កលយ និ កមម និ

អតថិ សុចរតិស វបិេក អមហំ បុគគលំ អទទសំ

ឥធ ប តិប បដិវរិតំ អទិនន ទន បដិវរិតំ

។ េប ។ សមម ទិដឹ កយស េភទ បរមមរ

បស មិ សុគតឹ សគគំ េ កំ ឧបបនននិ ។

េ ឯវមហ េយ កិរ េភ ប តិប ប-

ដិវរិេ អទិនន ទន បដិវរិេ ។ េប ។ សមម ទិដី

សេព េ កយស េភទ បរមមរ សុគតឹ

សគគំ េ កំ ឧបបជជតិ ។ េយ ឯវ ំ ជននិ េត

សមម ជននិ េយ អញញថ ជននិ មិចឆ េតសំ

ញណនិ ។ ឥតិ េ យេទវ តស មំ ញតំ

មំ ទិដំ មំ វទិិតំ តេទវ តតថ ថម ប ម-

អភិនិវសិ េ ហរតិ ឥទេមវ សចចំ េមឃមញញនិ ។

175  

៨៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

មនគនិំតយល់ តវ កនុងេ កេនះ រែមងេឃញបុគគលេនះ ែដល

ទមយ ងកយ បនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ េទេកតកនុងសុគតិសួគ៌េទវ-

េ ក ។ សមណៈឬ ពហមណ៍េនះ េពលយ៉ងេនះថ េអហន៎ អេំព

ជកុសលក៏មន ផលរបស់សុចរតិក៏មន ខញុបំនេឃញបុគគលឯេ ះ

ែដលជអនកេវ រ សឡះចកប តិបត េវ រ សឡះចកអទិនន ទន

។ េប ។ មនគនិំតយល់ តវ កនុងេ កេនះ បនេឃញបុគគលេនះ ែដល

ទមយ ងកយបនទ ប់អ ំពីេសចកី ប់េទ េទេកតកនុងសុគតិសួគ៌េទវ-

េ ក ។ សមណៈឬ ពហមណ៍េនះ ក៏េពលយ៉ងេនះថ េអហន៎

បុគគល េវ រ សឡះចកប តិបត េវ រ សឡះចកអទិនន ទន

។ េប ។ មនគនិំតយល់ តវ បុគគលទងំអស់េនះ លុះទមយ ងកយ

បនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ េទេកតកនុងសុគតិសួគ៌េទវេ ក ។ បុគគល

ដឹងយ៉ងេនះ បុគគលេនះេឈម ះថដឹង តវ បុគគល ដឹងេផ ង

(អពីំេនះ) ករដឹងរបស់បុគគលេនះ េឈម ះថដឹងខុស ។ សមណ-

ពហមណ៍េនះ រែមងកួចកន់ េ ពះ ទ បអែងល នូវេហតុែដលយល់

ខួនឯង េឃញខួនឯង ដឹងចបស់ខួនឯងេនះ េ យកមងំទិដិ េហយ

េពលថ េសចកីយល់េនះឯង ជរបស់ពិត េសចកីយល់ដៃទ ជ

េមឃៈ ។

176  

៨៥

វភិងគវគគស ម កមមវភិងគសុេត អភិនិវសិ េ េ

[៨២] ឥធ បនននទ ឯកេចច សមេ

ពហមេ តបបមនយ បធនមនយ អនុេយ-

គមនយ អបបមទមនយ សមម មនសិករមនយ

តថរបំូ េចេ សមធឹ ផុសតិ ។ យថសមហិេត

ចិេត ទិេពន ចកខុ ន វសុិេទធន អតិកកនមនុសេក-

ន អមំុ បុគគលំ បស តិ ប តិប បដិវរិតំ

អទិនន ទន បដិវរិតំ ។ េប ។ សមម ទិដឹ កយស

េភទ បរមមរ បស តិ អបយ ំ ទុគគតឹ វនិិ-

បតំ និរយ ំ ឧបបននំ ។ េ ឯវមហ នតថិ

កិរ េភ កលយ និ កមម និ នតថិ សុចរ-ិ

តស វបិេក អមហំ បុគគលំ អទទសំ ឥធ

ប តិប បដិវ រិតំ អទិនន ទន បដិវ រិតំ

។ េប ។ សមម ទិដឹ កយស េភទ បរមមរ

បស មិ អបយ ំ ទុគគតឹ វនិិបតំ និរយ ំ ឧបបនននិ ។

េ ឯវមហ េយ កិរ េភ ប តិប បដិវរិេ

177  

៨៥

វភិងគវគគ ម កមមវភិងគសូ ត ករេពលេ យទិដិកួចកន់

[៨២] មន ល ននទ មួយេទ ត សមណៈឬ ពហមណ៍ពួកមួយ

កនុងេ កេនះ ស័យនូវេសចកីពយយម ជេ គ ងដុតកេមកិេលស

ស័យនូវេសចកីពយយមតមកល់ចិតទុក ស័យនូវេសចកី បឹងែ បង

ស័យនូវេសចកីមិន បមទ ស័យនូវករយកចិតទុក ក់េ យ

បៃព រែមងបននូវេចេ សមធិ មនសភពដូេចន ះ ។ កលេបបន

តមកល់ចិតនឹងេហយ សមណៈឬ ពហមណ៍េនះ រែមងេឃញេ យទិព-

ចកខុ ដ៏បរសុិទធ កនងបង់ចកខុ របស់មនុស ធមម នូវបុគគលឯេ ះ ែដល

េវ រ សឡះចកប តិបត េវ រ សឡះចកអទិនន ទន ។ េប ។ មន

គនិំតយល់ តវ រែមងេឃញបុគគលេនះ ែដលទមយ ងកយ បនទ ប់

អពីំេសចកី ប់េទ េទេកតកនុងកេំណ តតិរចឆ ន េ បតវស័ិយ អសុរ-

កយ នរក ។ សមណៈឬ ពហមណ៍េនះ េពលយ៉ងេនះថ េអហន៎ អេំព

ជកុសលក៏មិនមន ផលរបស់សុចរតិ ក៏មិនមន ខញុបំនេឃញបុគគល

ឯេ ះ ែដលេវ រ សឡះចកប តិបត េវ រ សឡះចកអទិនន -

ទន ។ េប ។ មនគនិំតយល់ តវ កនុងេ កេនះ បនេឃញបុគគល

េនះ ែដលទមយ ងកយ បនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ េទេកតកនុង

កេំណ តតិរចឆ ន េ បតវស័ិយ អសុរកយ នរក ។ សមណៈឬ ពហមណ៍

េនះេពលយ៉ងេនះថ េអហន៎ បុគគល េវ រ សឡះចកប តិបត

178  

៨៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

អទិនន ទន បដិវរិេ ។ េប ។ សមម ទិដី សេព

េ កយស េភទ បរមមរ អបយ ំ ទុគគតឹ

វនិិបតំ និរយ ំ ឧបបជជតិ ។ េយ ឯវ ំ ជននិ

េត សមម ជននិ េយ អញញថ ជននិ មិចឆ

េតសំ ញណនិ ។ ឥតិ េ យេទវ តស

មំ ញតំ មំ ទិដំ មំ វទិិតំ តេទវ តតថ

ថម ប ម អភិនិវសិ េ ហរតិ ឥទេមវ

សចចំ េមឃមញញនិ ។

[៨៣] ត ននទ យយ ំ សមេ ពហម-

េ ឯវមហ អតថិ កិរ េភ បបកនិ កមម និ

អតថិ ទុចចរតិស វបិេកតិ ឥទមស អនុជនមិ ។

យមប ិ េ ឯវមហ អមហំ បុគគលំ អទទសំ

ឥធ ប តិបតឹ អទិនន ទយឹ ។ េប ។ មិចឆ ទិដឹ

179  

៨៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

េវ រ សឡះចកអទិនន ទន ។ េប ។ មនគនិំតយល់ តវ បុគគលទងំ

អស់េនះ លុះទមយ ងកយបនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ រែមងេទ

េកតកនុងកេំណ តតិរចឆ ន េ បតវស័ិយ អសុរកយ នរក ។ បុគគល

ដឹងយ៉ងេនះ បុគគលេនះ េឈម ះថដឹង តវ បុគគល ដឹងេផ ង

(អពីំេនះ) ករដឹងរបស់បុគគលេនះ េឈម ះថដឹងខុស ។ សមណ-

ពហមណ៍េនះ រែមង ទ បអែងល បកន់នូវេហតុែដលយល់ខួនឯង

េឃញខួនឯង ដឹងចបស់ខួនឯងេនះ េ យកមងំទិដិ េហយេពលថ

េសចកីយល់េនះឯង ជរបស់ពិត េសចកីយល់ដៃទ ជេមឃៈ ។

[៨៣] មន ល ននទ ប សមណ ពហមណ៍ទងំេនះ

សមណៈឬ ពហមណ៍ េពលយ៉ងេនះថ េអហន៎ អេំពដ៏ មកក៏មន

ផលរបស់ទុចចរតិក៏មន ដូេចនះ តថគតយល់ សប មពកយរបស់ពួក

សមណ ពហមណ៍េនះែដរ ។ ទងំ តង់សមណ ពហមណ៍េនះេពលពកយ

យ៉ងេនះថ ខញុ ំបនេឃញបុគគលឯេ ះ ែដលជអនកសមប់សត

កន់យក ទពយែដលេគមិនបនឲយ ។ េប ។ មនគនិំតយល់ខុស កនុងេ កេនះ

180  

៨៧

វភិងគវគគស ម កមមវភិងគសុេត ម កមមវភិងគញញ ណំ

កយស េភទ បរមមរ បស មិ អបយ ំ

ទុគគតឹ វនិិបតំ និរយ ំ ឧបបនននិ ឥទមបសិ

អនុជនមិ ។ យញច េខ េ ឯវមហ េយ

កិរ េភ ប តិបតី អទិនន ទយី ។ េប ។ មិចឆ -

ទិដី សេព េ កយស េភទ បរមមរ

អបយ ំ ទុគគតឹ វនិិបតំ និរយ ំ ឧបបជជតីតិ ឥទមស

ននុជនមិ ។ យមប ិ េ ឯវមហ េយ ឯវ ំ ជននិ

េត សមម ជននិ េយ អញញថ ជននិ មិចឆ េតសំ

ញណនិ ឥទមបសិ ននុជនមិ ។ យមប ិ េ

យេទវ តស មំ ញតំ មំ ទិដំ មំ វទិិតំ

តេទវ តតថ ថម ប ម អភិនិវសិ េ ហរតិ

ឥទេមវ សចចំ េមឃមញញនិ ឥទមបសិ ននុជនមិ តំ

កិស េហតុ អញញថ ហិ ននទ តថគតស

ម កមមវភិេងគ ញណំ េ តិ ។

181  

៨៧

វភិងគវគគ ម កមមវភិងគសូ ត េសចកីយល់កនុងម កមមវភិងគ

បនេឃញបុគគលេនះ ែដលទមយ ងកយបនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ

េទេកតកនុងកេំណ តតិរចឆ ន េ បតវស័ិយ អសុរកយ នរក តថគត

ក៏យល់ សប មពកយ របស់សមណ ពហមណ៍េនះែដរ ។ ែត តង់

សមណ ពហមណ៍េនះ េពលពកយយ៉ងេនះថ េអហន៎ បុគគល

ជអនកសមប់សត កន់យក ទពយែដលេគមិនបនឲយ ។ េប ។ មន

គនិំតយល់ខុស បុគគលទងំអស់េនះ លុះទមយ ងកយបនទ ប់អពីំ

េសចកី ប់េទ រែមងេទេកតកនុងកេំណ តតិរចឆ ន េ បតវស័ិយ អសុរ-

កយ នរក តថគតមិនយល់ សប មពកយរបស់សមណ ពហមណ៍

េនះេទ ។ ទងំ តង់សមណ ពហមណ៍េនះ េពលពកយយ៉ង

េនះថ បុគគល ដឹងយ៉ងេនះ បុគគលេនះេឈម ះថដឹង តវ បុគគល

ដឹងេផ ង (អពីំេនះ) ករដឹងរបស់បុគគលេនះ េឈម ះថដឹងខុស

តថគតក៏មិនយល់ សប មពកយ របស់សមណ ពហមណ៍េនះែដរ ។

ទងំ តង់សមណ ពហមណ៍េនះ ទ បអែងល បកន់ នូវេហតុែដល

យល់ខួនឯង េឃញខួនឯង ដឹងចបស់ខួនឯងេនះ េ យកមងំទិដិ

េហយេពលថ េសចកីយល់េនះឯង ជរបស់ពិត េសចកីយល់ដៃទ

ជេមឃៈ តថគតក៏មិនយល់ សប មពកយ របស់សមណ ពហមណ៍

េនះេទ ដេំណ រេនះ េ ពះេហតុអី មន ល ននទ េ ពះសតែតងមន

េសចកីយល់ កនុងម កមមវភិងគ េផ ងគន ។

182  

៨៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[៨៤] ត ននទ យយ ំ សមេ ពហម-

េ ឯវមហ នតថិ កិរ េភ បបកនិ កមម -

និ នតថិ ទុចចរតិស វបិេកតិ ឥទមស ននុជ-

នមិ ។ យញច េខ េ ឯវមហ អមហំ បុគគ-

លំ អទទសំ ឥធ ប តិបតឹ អទិនន ទយឹ ។ េប ។

មិចឆ ទិដឹ កយស េភទ បរមមរ បស មិ

សុគតឹ សគគំ េ កំ ឧបបនននិ ឥទមស អនុជ-

នមិ ។ យញច េខ េ ឯវមហ េយ កិរ

េភ ប តិបតី អទិនន ទយី ។ េប ។ មិចឆ ទិដី

សេព េ កយស េភទ បរមមរ សុគតឹ

សគគំ េ កំ ឧបបជជតីតិ ឥទមស ននុជ-

នមិ ។ យមប ិ េ ឯវមហ េយ ឯវ ំ ជននិ

183  

៨៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[៨៤] មន ល ននទ ប សមណ ពហមណ៍ទងំេនះ សមណៈឬ

ពហមណ៍ េពលយ៉ងេនះថ េអហន៎ កមមដ៏ មកមិនមនេទ ទងំ

ផលរបស់ទុចចរតិក៏មិនមនែដរ តថគតមិនយល់ សប មពកយ របស់

សមណ ពហមណ៍េនះេទ ។ ែត តង់សមណ ពហមណ៍េនះ េពលយ៉ង

េនះថ េយងបនេឃញបុគគលឯេ ះ ែដលជអនកសមប់សត កន់យក

ទពយែដលេគមិនបនឲយ ។ េប ។ មនគនិំតយល់ខុសកនុងេ កេនះ បន

េឃញបុគគលេនះ ែដលទមយ ងកយបនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ េទ

េកតកនុងសុគតិសួគ៌េទវេ ក តថគតយល់ សប មពកយរបស់សមណ-

ពហមណ៍េនះ(១) ។ ឯ តង់សមណ ពហមណ៍េនះ េពលពកយយ៉ងេនះ

ថ េអហន៎ បុគគល ជអនកសមប់សត កន់យក ទពយែដលេគមិនបន

ឲយ ។ េប ។ មនគនិំតយល់ខុស បុគគលទងំអស់េនះ លុះទមយ ង

កយបនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ រែមងេទេកតកនុងសុគតិសួគ៌េទវេ ក

តថគតមិនយល់ សប មពកយ របស់សមណ ពហមណ៍េនះេទ ។ ទងំ

តង់សមណ ពហមណ៍េនះេពលពកយយ៉ងេនះថ បុគគល ដឹងយ៉ង

១ បនជ ទង់យល់ សប េ ពះ ទង់ ជបចបស់ថ េទះបីេធអកុសលមកពីេដមក៏ពិត ែតដល់

េវ ជិត ប់ ជួនមនកុសល មួយមកឲយផល កុសលេនះក៏ ចែ ជកអកុសលបន

េទបេទេកតកនុងសុគតិភព ។

184  

៨៩

វភិងគវគគស ម កមមវភិងគសុេត ម កមមវភិងគញញ ណំ

េត សមម ជននិ េយ អញញថ ជននិ មិចឆ េតសំ

ញណនិ ឥទមបសិ ននុជនមិ ។ យមប ិ េ

យេទវ តស មំ ញតំ មំ ទិដំ មំ វទិិតំ

តេទវ តតថ ថម ប ម អភិនិវសិ េ ហ-

រតិ ឥទេមវ សចចំ េមឃមញញនិ ឥទមបសិ ននុ-

ជនមិ តំ កិស េហតុ អញញថ ហិ ននទ

តថគតស ម កមមវភិេងគ ញណំ េ តិ ។

[៨៥] ត ននទ យយ ំ សមេ ពហម-

េ ឯវមហ អតថិ កិរ េភ កលយ-

និ កមម និ អតថិ សុចរតិស វបិេកតិ

ឥទមស អនុជនមិ ។ យមបិ(១) េ ឯ-

វមហ អមហំ បុគគលំ ឥធ ប តិប

បដិវរិតំ អទិនន ទន បដិវរិតំ ។ េប ។ សមម ទិដឹ

១ ឱ. យញច េខ ។

185  

៨៩

វភិងគវគគ ម កមមវភិងគសូ ត េសចកីយល់កនុងម កមមវភិងគ

េនះ បុគគលេនះេឈម ះថដឹង តវ បុគគល ដឹងេផ ង (អពីំេនះ) ករដឹង

របស់បុគគលេនះ េឈម ះថដឹងខុស តថគតក៏មិនយល់ សប មពកយ

របស់សមណ ពហមណ៍េនះេទ ។ ែត តង់សមណ ពហមណ៍េនះ ទ ប

អែងល បកន់នូវេហតុែដលយល់ខួនឯង េឃញខួនឯង ដឹងចបស់

ខួនឯងេនះ េ យកមងំទិដិ េហយេពលថ េសចកីយល់េនះឯង

ជរបស់ពិត េសចកីយល់ដៃទ ជេមឃៈ តថគតមិនយល់ សប ម

ពកយរបស់សមណ ពហមណ៍េនះេទ ដេំណ រេនះ េ ពះេហតុអី មន ល

ននទ េ ពះសត ែតងមនេសចកីយល់កនុងម កមមវភិងគ េផ ងគន ។

[៨៥] មន ល ននទ ប ពួកសមណ ពហមណ៍ទងំេនះ សមណៈ

ឬ ពហមណ៍ េពលយ៉ងេនះថ េអហន៎ អេំពជកុសលក៏មន

ផលរបស់សុចរតិក៏មន តថគតយល់ សប មពកយរបស់សមណ-

ពហមណ៍េនះ ។ ទងំ តង់សមណ ពហមណ៍េនះ េពលពកយយ៉ង

េនះថ ខញុ េំឃញបុគគលឯេ ះ ជអនកេវ រ សឡះចកប តិបត

េវ រ សឡះចកអទិនន ទន ។ េប ។ មនគនិំតយល់ តវ កនុងេ កេនះ

186  

៩០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

កយស េភទ បរមមរ បស មិ សុគតឹ

សគគំ េ កំ ឧបបនននិ ឥទមបសិ អនុជនមិ ។

យញច េខ េ ឯវមហ េយ កិរ េភ

ប តិប បដិវរិេ អទិនន ទន បដិវរិេ

។ េប ។ សមម ទិដី សេព េ កយស េភទ

បរមមរ សុគតឹ សគគំ េ កំ ឧបបជជតីតិ

ឥទមស អនុជនមិ ។ យមប ិ េ ឯវមហ

េយ ឯវ ំ ជននិ េត សមម ជននិ េយ

អញញថ ជននិ មិចឆ េតសំ ញណនិ ឥទមបសិ

ននុជនមិ ។ យមប ិ េ យេទវ តស

មំ ញតំ មំ ទិដំ មំ វទិិតំ តេទវ

តតថ ថម ប ម អភិនិវសិ េ ហរតិ

ឥទេមវ សចចំ េមឃមញញនិ ឥទមបសិ ននុជនមិ

តំ កិស េហតុ អញញថ ហិ ននទ តថគតស

ម កមមវភិេងគ ញណំ េ តិ ។

187  

៩០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

បនេឃញបុគគលេនះ ែដលទមយ ងកយ បនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ

េទេកតកនុងសុគតិសួគ៌េទវេ ក តថគតក៏យល់ សប មពកយ របស់

សមណ ពហមណ៍េនះ ។ ទងំ តង់សមណ ពហមណ៍េនះ េពលពកយ

យ៉ងេនះថ េអហន៎ បុគគល េវ រ សឡះចកប តិបត េវ រ

សឡះចកអទិនន ទន ។ េប ។ មនគនិំតយល់ តវ បុគគលទងំអស់េនះ

លុះទមយ ងកយបនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ រែមងេទេកតកនុងសុគតិ

សួគ៌េទវេ ក តថគតក៏យល់ សប មពកយ របស់សមណ ពហមណ៍

េនះែដរ ។ ឯ តង់សមណ ពហមណ៍េនះ េពលពកយយ៉ងេនះថ

បុគគល ដឹងយ៉ងេនះ បុគគលេនះេឈម ះថដឹង តវ បុគគល ដឹង

េផ ង (អពីំេនះ) ករដឹងរបស់បុគគលេនះ េឈម ះថដឹងខុស តថគត

មិនយល់ សប មពកយ របស់សមណ ពហមណ៍េនះេទ ។ ទងំ តង់

បុគគលេនះ ទ បអែងល បកន់ នូវេហតុែដលយល់ខួនឯង េឃញខួន

ឯង ដឹងចបស់ខួនឯងេនះ េ យកមងំទិដិ េហយេពលថ េសចកី

យល់េនះឯង ជរបស់ពិត េសចកីយល់ដៃទ ជេមឃៈ តថគត

មិនយល់ សប មពកយ របស់សមណ ពហមណ៍េនះេទ ដេំណ រេនះ

េ ពះេហតុអី មន ល ននទ េ ពះសតែតងមនេសចកីយល់ កនុងម -

កមមវភិងគ េផ ងគន ។

188  

៩១

វភិងគវគគស ម កមមវភិងគសុេត ម កមមវភិងគញញ ណំ

[៨៦] ត ននទ យយ ំ សមេ ពហមេ

ឯវមហ នតថិ កិរ េភ កលយ និ កមម និ

នតថិ សុចរតិស វបិេកតិ ឥទមស ននុជនមិ ។

យញច េខ េ ឯវមហ អមហំ បុគគលំ អទទសំ

ឥធ ប តិប បដិវរិតំ អទិនន ទន បដិវរិតំ

។ េប ។ សមម ទិដឹ កយស េភទ បរមមរ

បស មិ អបយ ំ ទុគគតឹ វនិិបតំ និរយ ំ ឧបបនននិ

ឥទមស អនុជនមិ ។ យញច េខ េ ឯវមហ

េយ កិរ េភ ប តិប បដិវរិេ អទិនន ទន

បដិវរិេ ។ េប ។ សមម ទិដី សេព េ កយស

េភទ បរមមរ អបយ ំ ទុគគតឹ វនិិបតំ និរយ ំ ឧប-

បជជតីតិ ឥទមស ននុជនមិ ។ យមប ិ េ ឯ-

វមហ េយ ឯវ ំ ជននិ េត សមម ជននិ េយ

189  

៩១

វភិងគវគគ ម កមមវភិងគសូ ត េសចកីយល់កនុងម កមមវភិងគ

[៨៦] មន ល ននទ ប ពួកសមណ ពហមណ៍ទងំេនះ សម-

ណៈឬ ពហមណ៍ េពលពកយយ៉ងេនះថ េអហន៎ អេំពជកុសល

មិនមន ផលរបស់សុចរតិក៏មិនមន តថគតមិនយល់ សប មពកយ

របស់សមណ ពហមណ៍េនះេទ ។ ែត តង់សមណ ពហមណ៍េនះេពល

ពកយយ៉ងេនះថ ខញុ េំឃញបុគគលឯេ ះ កនុងេ កេនះ ជអនកេវ រ

សឡះចកប តិបត េវ រ សឡះចកអទិនន ទន ។ េប ។ មន

គនិំតយល់ តវ រែមងេឃញបុគគលេនះ ែដលទមយ ងកយបនទ ប់អ-ំ

ពីេសចកី ប់េទ េទេកតកនុងកេំណ តតិរចឆ ន េ បតវស័ិយ អសុរកយ

នរក តថគតយល់ សប មពកយរបស់សមណ ពហមណ៍េនះ(១) ។ ឯ

តង់សមណ ពហមណ៍េនះេពលពកយយ៉ងេនះថ េអហន៎ បុគគល ជ

អនកេវ រ សឡះចកប តិបត េវ រ សឡះចកអទិនន ទន ។ េប ។ មន

គនិំតយល់ តវ បុគគលទងំអស់េនះ លុះទមយ ងកយបនទ ប់អពីំេសច-

កី ប់េទ រែមងេទេកតកនុងកេំណ តតិរចឆ ន េ បតវស័ិយ អសុរកយ

នរក តថគតមិនយល់ សប មពកយរបស់សមណ ពហមណ៍េនះេទ ។

ទងំ តង់សមណ ពហមណ៍េនះ េពលពកយយ៉ងេនះថ បុគគល ដឹង

១ បនជ ទង់យល់ ម េ ពះ ទង់ ជបចបស់ថ េទះបីេធកុសលមកពីេដមក៏ពិត ែត

ដល់េវ ជិត ប់ ចួនមនអកុសល មួយមកឲយផល អកុសលេនះ ចែ ជកកុសល

បន េទបបនេទេកតកនុងទុគគតិភព ។

190  

៩២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

អញញថ ជននិ មិចឆ េតសំ ញណនិ ឥទមបសិ

ននុជនមិ ។ យមប ិ េ យេទវ តស មំ ញតំ

មំ ទិដំ មំ វទិិតំ តេទវ តតថ ថម

ប ម អភិនិវសិ េ ហរតិ ឥទេមវ សចចំ

េមឃមញញនិ ឥទមបសិ ននុជនមិ តំ កិស

េហតុ អញញថ ហិ ននទ តថគតស ម -

កមមវភិេងគ ញណំ េ តិ ។

[៨៧] ត ននទ យយ ំ បុគគេ ឥធ ប តិ-

បតី អទិនន ទយី ។ េប ។ មិចឆ ទិដី កយស េភទ

បរមមរ អបយ ំ ទុគគតឹ វនិិបតំ និរយ ំ ឧបបជជតិ

បុេព ស តំ កតំ េ តិ បបកមមំ ទុកខ េវទនីយ ំ

191  

៩២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

យ៉ងេនះ បុគគលេនះេឈម ះថដឹង តវ បុគគល ដឹងេផ ង (អពីំេនះ)

ករដឹងរបស់បុគគលេនះ េឈម ះថដឹងខុស តថគតក៏មិនយល់ សប ម

ពកយរបស់សមណ ពហមណ៍េនះេទ ។ ទងំ តង់សមណ ពហមណ៍េនះ

ទ បអែងល បកន់នូវេហតុែដលយល់ខួនឯង េឃញខួនឯង ដឹង

ចបស់ខួនឯងេនះ មកមងំទិដិ េហយេពលថ េសចកីយល់េនះ

ឯង ជរបស់ពិត េសចកីយល់ដៃទ ជេមឃៈ តថគតមិនយល់ សប

មពកយរបស់បុគគលេនះេទ ដេំណ រេនះ េ ពះេហតុអី មន ល

ននទ េ ពះសតែតងមនេសចកីយល់ កនុងម កមមវភិងគ េផ ងគន ។

[៨៧] មន ល ននទ ប ពួកបុគគលទងំេនះ បុគគល កនុង

េ កេនះ ជអនកសមប់សត កន់យក ទពយែដលេគមិនបនឲយ ។ េប ។

មនគនិំតយល់ខុស លុះទមយ ងកយ បនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ

រែមងេទេកតកនុងកេំណ តតិរចឆ ន េ បតវស័ិយ អសុរកយ នរក បប-

កមមេនះ ែដលបុគគលេនះបនេធកនុងកលមុន ក៏ជេហតុៃនទុកខេវទន

192  

៩៣

វភិងគវគគស ម កមមវភិងគសុេត វបិកបបដិសំេវទភេ

បចឆ ស តំ កតំ េ តិ បបកមមំ ទុកខ េវ-

ទនីយ ំ មរណកេល ស េ តិ មិចឆ ទិដិ

សម សមទិនន េតន េ កយស េភទ

បរមមរ អបយ ំ ទុគគតឹ វនិិបតំ និរយ ំ ឧបបជជតិ ។

យញច េខ េ ឥធ ប តិបតី េ តិ អ-

ទិនន ទយី េ តិ ។ េប ។ មិចឆ ទិដី េ តិ ។ តស

ទិេដវ ធេមម វបិកំ បដិសំេវេទតិ ឧបបេជជ(១)

អបេរ បរយិេយ ។

[៨៨] ត ននទ យយ ំ បុគគេ ឥធ ប តិ-

បតី អទិនន ទយី ។ េប ។ មិចឆ ទិដី កយស េភទ

បរមមរ សុគតឹ សគគំ េ កំ ឧបបជជតិ បុេព ស

តំ កតំ េ តិ កលយណកមមំ សុខេវទនីយ ំ បចឆ

ស តំ កតំ េ តិ កលយណកមមំ សុខេវទនីយ ំ

១ ឱ. ឧបបជជំ ។

193  

៩៣

វភិងគវគគ ម កមមវភិងគសូ ត ភពៃនបុគគលអនកទទួលនូវវបិក

បបកមមេនះ ែដលបុគគលេនះបនេធកនុងខងេ កយ ក៏ជេហតុៃនទុកខ-

េវទនែដរ មិចឆ ទិដិែដលបុគគលេនះបនេធឲយបរបូិណ៌ បនសមទន

េហយកនុងេពលជិត ប់ េ យអេំពេនះ បុគគលេនះ លុះទមយ

ងកយ បនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ រែមងេទេកតកនុងកេំណ តតិរចឆ ន

េ បតវស័ិយ អសុរកយ នរក ។ បុគគលេនះ សមប់សត កន់យក

ទពយែដលេគមិនបនឲយ ។ េប ។ មនគនិំតយល់ខុស កនុងេ កេនះ

េ យេហតុ ។ បុគគលេនះ រែមងទទួលវបិករបស់េហតុេនះ កនុង

បចចុបបននេនះ ឬកនុងជតិជលំ ប់ ឬកនុងអតភពជខងេ កយ ៗ មក ។

[៨៨] មន ល ននទ ប បុគគលទងំេនះ បុគគល

កនុងេ កេនះ ជអនកសមប់សត កន់យក ទពយែដលេគមិនបនឲយ

។ េប ។ មនគនិំតយល់ខុស លុះទមយ ងកយបនទ ប់អពីំេសចកី

ប់េទ រែមងេទេកតកនុងសុគតិសួគ៌េទវេ ក អេំពជកុសលេនះ

ែដលបុគគលេនះេធកនុងកលមុន ក៏ជេហតុៃនសុខេវទន អេំពជកុសល

េនះ ែដលបុគគលេនះេធ ខងេ កយ ក៏ជេហតុៃនសុខេវទនែដរ

194  

៩៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

មរណកេល ស េ តិ សមម ទិដិ សម

សមទិនន េតន េ កយស េភទ បរមមរ

សុគតឹ សគគំ េ កំ ឧបបជជតិ ។ យញច (១) េខ

េ ឥធ ប តិបតី េ តិ អទិនន ទយី េ តិ

។ េប ។ មិចឆ ទិដី េ តិ ។ តស ទិេដវ ធេមម វបិ-

កំ បដិសំេវេទតិ ឧបបេជជ អបេរ បរយិេយ ។

[៨៩] ត ននទ យយ ំ បុគគេ ឥធ ប តិ-

ប បដិវរិេ អទិនន ទន បដិវរិេ ។ េប ។

សមម ទិដី កយស េភទ បរមមរ សុគតឹ សគគំ

េ កំ ឧបបជជតិ បុេព ស តំ កតំ េ តិ

កលយណកមមំ សុខេវទនីយ ំ បចឆ ស តំ កតំ

េ តិ កលយណកមមំ សុខេវទនីយ ំ មរណកេល

ស េ តិ សមម ទិដិ សម សមទិនន េតន េ

១ ឱ. សេច ។

195  

៩៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

សមម ទិដិែដលបុគគលេធឲយបរបូិណ៌េហយ បនសមទនេហយកនុងកល

ជិត ប់ េ ពះអេំពេនះ បុគគលេនះ លុះទមយ ងកយបនទ ប់អពីំ

េសចកី ប់េទ រែមងេទេកតកនុងសុគតិសួគ៌េទវេ ក ។ េ ពះ

េហតុែត បុគគលេនះ ជអនកសមប់សត កន់យក ទពយែដលេគមិន

បនឲយ ។ េប ។ មនគនិំតយល់ខុស កនុងេ កេនះ ។ បន

ជបុគគលេនះ ទទួលវបិករបស់កមមេនះ កនុងបចចុបបនន ឬកនុងជតិជ

លំ ប់ ឬក៏កនុងអតភពជខងេ កយ ៗ មក ។

[៨៩] មន ល ននទ ប បុគគលទងំេនះ បុគគល

កនុងេ កេនះ ជអនកេវ រ សឡះចកប តិបត េវ រ សឡះចក

អទិនន ទន ។ េប ។ មនគនិំតយល់ តវ លុះទមយ ងកយបនទ ប់អពីំ

េសចកី ប់េទ រែមងេទេកតកនុងសុគតិសួគ៌េទវេ ក អេំពជ

កុសលេនះ ែដលបុគគលេនះេធកនុងកលមុន ក៏ជេហតុៃនសុខេវទន

អេំពជកុសលេនះ ែដលបុគគលេនះេធកនុងខងេ កយ ក៏ជេហតុ

ៃនសុខេវទនែដរ សមម ទិដិ ែដលបុគគលេនះបនេធឲយបរបូិណ៌េហយ

បនសមទនេហយ កនុងកលជិត ប់ េ ពះអេំពេនះ បុគគលេនះ

196  

៩៥

វភិងគវគគស ម កមមវភិងគសុេត វបិកបបដិសំេវទភេ

កយស េភទ បរមមរ សុគតឹ សគគំ េ កំ

ឧបបជជតិ ។ យញច េខ េ ឥធ ប តិប

បដិវរិេ េ តិ អទិនន ទន បដិវរិេ េ តិ

។ េប ។ សមម ទិដី េ តិ ។ តស ទិេដវ

ធេមម វបិកំ បដិសំេវេទតិ ឧបបេជជ អបេរ

បរយិេយ ។

[៩០] ត ននទ យយ ំ បុគគេ ឥធ ប -

តិប បដិវរិេ អទិនន ទន បដិវរិេ ។ េប ។

សមម ទិដី កយស េភទ បរមមរ អបយ ំ

ទុគគតឹ វនិិបតំ និរយ ំ ឧបបជជតិ បុេព ស តំ

កតំ េ តិ បបកមមំ ទុកខ េវទនីយ ំ បចឆ ស

តំ កតំ េ តិ បបកមមំ ទុកខ េវទនីយ ំ មរណ-

កេល ស េ តិ មិចឆ ទិដិ សម សម-

ទិនន េតន េ កយស េភទ បរមមរ

អបយ ំ ទុគគតឹ វនិិបតំ និរយ ំ ឧបបជជតិ ។

យញច េខ េ ឥធ ប តិប បដិវរិេ

េ តិ អទិនន ទន បដិវរិេ េ តិ ។ េប ។

197  

៩៥

វភិងគវគគ ម កមមវភិងគសូ ត ភពៃនបុគគលអនកទទួលនូវវបិក

លុះទមយ ងកយ បនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ រែមងេទេកតកនុងសុគតិ

សួគ៌េទវេ ក ។ េ ពះេហតុែតបុគគលេនះ េវ រ សឡះចកប -

តិបត េវ រ សឡះចកអទិនន ទន ។ េប ។ មនគនិំតយល់ តវ កនុង

េ កេនះ ។ បនជបុគគលេនះ ទទួលនូវវបិករបស់កមមេនះ កនុង

បចចុបបនន ឬកនុងជតិជលំ ប់ ឬក៏កនុងអតភពខងេ កយ ៗ មក ។

[៩០] មន ល ននទ ប បុគគលទងំេនះ បុគគល កនុង

េ កេនះ ជអនកេវ រ សឡះចកប តិបត េវ រ សឡះចកអទិនន -

ទន ។ េប ។ មនគនិំតយល់ តវ លុះទមយ ងកយ បនទ ប់អពីំ

េសចកី ប់េទ រែមងេទេកតកនុងកេំណ តតិរចឆ ន េ បតវស័ិយ អសុរ-

កយ នរក បបកមមេនះ ែដលបុគគលេនះបនេធកនុងកលមុន ក៏ជ

េហតុៃនទុកខេវទន បបកមមេនះ ែដលបុគគលេនះេធខងេ កយ ក៏ជ

េហតុៃនទុកខេវទនែដរ មិចឆ ទិដិែដលបុគគលេនះបនេធឲយបរបូិណ៌េហយ

បនសមទនេហយ កនុងកលជិត ប់ េ ពះអេំពេនះ បុគគលេនះ

លុះទមយ ងកយ បនទ ប់អពីំេសចកី ប់េទ រែមងេទេកតកនុងក-ំ

េណ តតិរចឆ ន េ បតវស័ិយ អសុរកយ នរក ។ េ ពះេហតុែតបុគគល

េនះ េវ រ សឡះចកប តិបត េវ រ សឡះចកអទិនន ទន ។ េប ។

198  

៩៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

សមម ទិដី េ តិ ។ តស ទិេដវ ធេមម វបិកំ

បដិសំេវេទតិ ឧបបេជជ អបេរ បរយិេយ ។

[៩១] ឥតិ េខ ននទ អតថិ កមមំ អភពំ

អភពភសំ អតថិ កមមំ អភពំ ភពភសំ អតថិ

កមមំ ភពេញច វ ភពភសញច អតថិ កមមំ ភពំ អ-

ភពភសនិ ។ ឥទមេ ច ភគ អតមេន យ ម

នេនទ ភគវេ ភសិតំ អភិននទីតិ ។

ម កមមវភិងគសុតំ ឆដំ និដិតំ ។

199  

៩៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

មនគនិំតយល់ តវ កនុងេ កេនះ ។ បនជបុគគលេនះ ទទួលនូវ

វបិករបស់កមមេនះ កនុងបចចុបបនន ឬកនុងជតិជលំ ប់ ឬក៏កនុងអតភព

ជខងេ កយ ៗ មក ។

[៩១] មន ល ននទ េ ពះេហតុេនះ កមមមិនគួរ ឃត់កមមមិន

គួរក៏មន កមមមិនគួរ ឃត់កមមគួរក៏មន កមមគួរ ឃត់កមមគួរក៏មន

កមមគួរ ឃត់កមមមិនគួរក៏មន ។ លុះ ពះមន ពះភគ ទង់ ស់

ពះសូ តេនះចប់េហយ ពះ ននទមន យុ ក៏មនចិតេ តកអររកី

យ នឹងភសិតរបស់ ពះមន ពះភគ ។

ចប់ ម កមមវភិងគសូ ត ទី ៦ ។

200  

សតមំ ស យតនវភិងគសុតំ

[៩២] ឯវេមម សុតំ ។ ឯកំ សមយ ំ ភគ

វតថិយ ំ វហិរតិ េជតវេន អនថបិណិកស -

េម ។ ត ត េខ ភគ ភិកខូ មេនសិ ភិកខ -

េ តិ ។ ភទេនតិ េត ភិកខូ ភគវេ បចចេស -

សំុ ។ ភគ ឯតទេ ច ស យតនវភិងគំ េ

ភិកខ េវ េទសសិ មិ តំ សុ ថ ធុកំ មនសិ-

កេ ថ ភសសិ មីតិ ។ ឯវមភេនតិ េខ េត ភិកខូ

ភគវេ បចចេស សំុ ។

[៩៣] ភគ ឯតទេ ច ឆ អជឈតិកនិ

យតននិ េវទិតពនិ ឆ ពហិ និ យត-

ននិ េវទិតពនិ ឆ វញិញ ណកយ េវទិតព ឆ

ផស កយ េវទិតព អ រស មេនបវចិ េវទិ-

តព ឆតឹស សតបទ េវទិតព ត តិទំ និស -

យ ឥទំ បជហថ តេយ សតិបប ន យ-

ទរេិយ េសវតិ យទរេិយ េសវមេន ស ថ

201  

ស យតនវភិងគសូ ត ទី ៧

[៩២] ខញុបំន ប់មក យ៉ងេនះ ។ សម័យមួយ ពះមន

ពះភគ ទង់គង់េនកនុងវតេជតពន របស់អនថបិណិកេសដី ជិត កង

វតថី ។ ពះមន ពះភគ ទង់ ស់េ ភិកខុទងំ យ កនុងទីេនះ

ឯងថ មន លភិកខុទងំ យ ។ ភិកខុទងំេនះ ទទួល ប់ ពះពុទធដីក

ៃន ពះមន ពះភគថ ពះករុ ពះអងគ ។ េទប ពះមន ពះភគ

ទង់ ស់ដូេចនះថ មន លភិកខុទងំ យ តថគតនឹងសែំដងស យ-

តនវភិងគ (ចែំណក យតនៈទងំ ៦) ដល់អនកទងំ យ ចូរអនកទងំ-

យ បង ប់ នូវស យតនវភិងគេនះ ចូរេធទុកកនុងចិតឲយ បៃព

ចុះ តថគតនឹងសែំដង ។ ភិកខុទងំេនះ ក៏ទទួល ប់ ពះពុទធដីក

ៃន ពះមន ពះភគថ ពះករុ ពះអងគ ។

[៩៣] ពះមន ពះភគ ទង់ ស់ដូេចនះថ បុគគលគបបដីឹង

យតនៈខងកនុង ៦ គបបដឹីង យតនៈខងេ ក ៦ គបបដឹីងកងៃន

វញិញ ណ ៦ គបបដឹីងកងៃនផស ៈ ៦ គបបដឹីងមេនបវចិរៈ (េសចកី

ពិចរ ៃនចិត) ១៨ គបបដឹីងសតបទ (ចែំណកៃនសតែដល ស័យ

នូវវដៈនិងវវិដៈ) ៣៦ ប ធម៌ទងំេនះ អនកទងំ យចូរ ស័យនូវ

ធម៌េនះ េហយលះបង់ធម៌េនះេចញ ឯសតិបប នមន ៣ បករ ជ

ធម៌ែដល ដ៏ បេសរែតងេសព កល ដ៏ បេសរេសពេហយ

202  

៩៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

គណមនុ សិតុមរហតិ េ វុចចតិ េយគគ ចរយិនំ

អនុតេ បុរសិទមម រថីតិ អយមុេទទេ ស -

យតនវភិងគស ។

[៩៤] ឆ អជឈតិកនិ យតននិ េវទិតពនីតិ

ឥតិ េខ បេនតំ វុតំ ។ កិេញច តំ បដិចច វុតំ ។

ចកខ យតនំ(១) េ យតនំ ឃនយតនំ ជិ យ-

តនំ កយយតនំ មនយតនំ ។ ឆ អជឈតិកនិ

យតននិ េវទិតពនីតិ ឥតិ យនំ វុតំ ឥទេមតំ

បដិចច វុតំ ។

[៩៥] ឆ ពហិ និ យតននិ េវទិតព-

នីតិ ឥតិ េខ បេនតំ វុតំ ។ កិេញច តំ ប-

ដិចច វុតំ ។ របូយតនំ សទទ យតនំ គនធ យ-

តនំ រ យតនំ េផដពយតនំ ធមម យតនំ ។

១ ឱ. ចកខ យតនំ ។

203  

៩៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

េទបគួរេ ប ន បេ នូវគណៈបន េនះ តថគតេពលថ ជ

រថីអនកទូនម ននូវបុរស ជ ចរយដ៏ បេសរ ជង ចរយអនកបងត់

នូវ ហនៈមនដរំជីេដម េនះជឧេទទស របស់ស យតនវភិងគ ។

[៩៤] ពកយថ បុគគលគបបដឹីង យតនៈខងកនុង ៦ ដូេចនះេនះ

តថគតបនេពលេហយ ។ ចុះពកយនុ៎ះ តថគតេពលេ ពះ ស័យ

អី ។ យតនៈ (អណូងជទីេកតៃន រមមណ៍) គឺែភនក ១ យតនៈ

គឺ តេច ក ១ យតនៈគឺ ចមុះ ១ យតនៈគឺអ ត ១ យតនៈគឺ

កយ ១ យតនៈគឺចិត ១ ។ ពកយ ែដលតថគតេពលេហយ

ថ បុគគលគបបដីឹង យតនៈខងកនុង ៦ ដូេចនះ ពកយនុ៎ះ តថគត

េពលេ ពះ ស័យ នូវេហតុេនះឯង ។

[៩៥] ពកយថ បុគគលគបបដីឹង យតនៈខងេ ក ៦ ដូេចនះេនះ

តថគតបនេពលេហយ ។ ចុះពកយនុ៎ះ តថគតេពលេ ពះ ស័យ

អី ។ យតនៈ គឺរូប ១ យតនៈ គឺសេំឡង ១ យតនៈ គឺកិន ១

យតនៈ គឺរស ១ យតនៈ គឺេផដពៈ ១ យតនៈ គឺធម៌ ១ ។

204  

៩៩

វភិងគវគគស ស យតនវភិងគសុេត មេនបវចិ

ឆ ពហិ និ យតននិ េវទិតពនីតិ ឥតិ យនំ

វុតំ ឥទេមតំ បដិចច វុតំ ។

[៩៦] ឆ វញិញ ណកយ េវទិតពតិ ឥតិ េខ

បេនតំ វុតំ ។ កិេញច តំ បដិចច វុតំ ។ ចកខុ វញិញ ណំ

េ តវញិញ ណំ ឃនវញិញ ណំ ជិ វញិញ ណំ កយ-

វញិញ ណំ មេនវញិញ ណំ ។ ឆ វញិញ ណកយ េវទិ-

តពតិ ឥតិ យនំ វុតំ ឥទេមតំ បដិចច វុតំ ។

[៩៧] ឆ ផស កយ េវទិតពតិ ឥតិ េខ

បេនតំ វុតំ ។ កិេញច តំ បដិចច វុតំ ។ ចកខុ សមផេស

េ តសមផេស ឃនសមផេស ជិ សមផេស ក-

យសមផេស មេនសមផេស ។ ឆ ផស កយ

េវទិតពតិ ឥតិ យនំ វុតំ ឥទេមតំ បដិចច វុតំ ។

205  

៩៩

វភិងគវគគ ស យតនវភិងគសូ ត មេនបវចិរៈ

ពកយ ែដលតថគតេពលេហយថ បុគគលគបបដឹីង យតនៈខង

េ ក ៦ ដូេចនះ ពកយនុ៎ះ តថគតេពលេ ពះ ស័យ នូវេហតុេនះ

ឯង ។

[៩៦] ពកយថ បុគគលគបបដឹីងកងៃនវញិញ ណ ៦ ដូេចនះេនះ

តថគតបនេពលេហយ ។ ចុះពកយនុ៎ះ តថគតេពល េ ពះ

ស័យអី ។ ចកខុ វញិញ ណ (េសចកីដឹង មទរែភនក) ១ េ ត-

វញិញ ណ ១ ឃនវញិញ ណ ១ ជិ វញិញ ណ ១ កយវញិញ ណ ១

មេនវញិញ ណ ១ ។ ពកយ ែដលតថគតេពលេហយថ បុគគល

គបបដឹីងកងៃនវញិញ ណ ៦ ដូេចនះ ពកយនុ៎ះ តថគតេពល េ ពះ

ស័យនូវេហតុេនះឯង ។

[៩៧] ពកយថ បុគគលគបបដីឹងកងៃនផស ៈ ៦ ដូេចនះេនះ តថគត

បនេពលេហយ ។ ចុះពកយនុ៎ះ តថគតេពលេ ពះ ស័យអី ។

ចកខុសមផស ( រមមណ៍ែដលប៉ះពល់េ យែភនក) ១ េ តសមផស ១

ឃនសមផស ១ ជិ សមផស ១ កយសមផស ១ មេនសមផស ១

ពកយ ែដលតថគតេពលេហយថ បុគគលគបបដឹីងកងៃនផស ៈ ៦

ដូេចនះ ពកយន៎ុះ តថគតេពលេ ពះ ស័យ នូវេហតុេនះឯង ។

206  

១០០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[៩៨] អ រស មេនបវចិ េវទិតពតិ ឥតិ

េខ បេនតំ វុតំ ។ កិេញច តំ បដិចច វុតំ ។ ចកខុ ន

របំូ ទិ េ មនស នីយ ំ របំូ ឧបវចិរតិ េទ-

មនស នីយ ំ របំូ ឧបវចិរតិ ឧេបកខ នីយ ំ របំូ

ឧបវចិរតិ ។ េ េតន សទទំ សុ … ឃេនន គនធំ

ឃយិ … ជិ យ រសំ យិ … កេយន េផដពំ

ផុសិ … មន ធមមំ វញិញ យ េ មនស នីយ ំ

ធមមំ ឧបវចិរតិ េទមនស នីយ ំ ធមមំ ឧបវចិរតិ

ឧេបកខ នីយ ំ ធមមំ ឧបវចិរតិ ។ ឥតិ ឆ េ -

មនស បូវចិ ឆ េទមនស បូវចិ ឆ ឧេបកខូ បវ-ិ

ច ។ អ រស មេនបវចិ េវទិតពតិ ឥតិ

យនំ វុតំ ឥទេមតំ បដិចច វុតំ ។

207  

១០០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[៩៨] ពកយថ បុគគល គបបដឹីងមេនបវចិរៈទងំ ១៨ ដូេចនះ

េនះ តថគតបនេពលេហយ ។ ចុះពកយនុ៎ះ តថគតេពលេ ពះ

ស័យអី ។ បុគគលេឃញរូបេ យែភនកេហយ ក៏ពិចរ នូវរូបជទី

ងំៃនេ មនស ពិចរ នូវរូបជទី ងំៃនេទមនស ពិចរ

នូវរូបជទី ងំៃនឧេបកខ ។ ឮសេំឡងេ យ តេច ក... ធុកិំនេ យ

ចមុះ... ទទួលរសេ យអ ត... ប៉ះពល់េផដពៈេ យកយ...

ដឹងនូវធម៌េ យចិតេហយ ក៏ពិចរ នូវធម៌ជទី ងំៃនេ មនស

ពិចរ នូវធម៌ជទី ងំៃនេទមនស ពិចរ នូវធម៌ជទី ងំៃន

ឧេបកខ ។ េ មនស ូបវចិរៈ (េសចកីពិចរ េ យេ មនស )

មន ៦ េទមនស ូបវចិរៈ មន ៦ ឧេបកខូបវចិរៈ មន ៦ (រួមគន តវ

ជ ១៨) េ យ បករដូេចនះ ។ ពកយ ែដលតថគតបន

េពលេហយថ បុគគលគបបដឹីងមេនបវចិរៈ ទងំ ១៨ ដូេចនះ ពកយ

ន៎ុះ តថគតេពលេ ពះ ស័យ នូវេហតុេនះឯង ។

208  

១០១

វភិងគវគគស ស យតនវភិងគសុេត េគហសិតេ មនស និ

[៩៩] ឆតឹស សតបទ េវទិតពតិ ឥតិ េខ

បេនតំ វុតំ ។ កិេញច តំ បដិចច វុតំ ។ ឆ េគហ-

សិ និ េ មនស និ ឆ េនកខមមសិ និ េ ម-

នស និ ឆ េគហសិ និ េទមនស និ ឆ េនកខមម-

សិ និ េទមនស និ ឆ េគហសិ ឧេបកខ ឆ

េនកខមមសិ ឧេបកខ ។

[១០០] តតថ កតមនិ ឆ េគហសិ និ េ ម-

នស និ ។ ចកខុ វេិញញយយនំ របូនំ ឥ នំ កននំ

មនបនំ មេនរមនំ េ កមិសបបដិសំយុ នំ

បដិ ភំ បដិ ភេ សមនុបស េ បុេព

បដិលទធបុពំ អតីតំ និរុទធំ វបិរណិតំ សមនុស រេ

ឧបបជជតិ េ មនស ំ យ ំ ឯវរបំូ េ មនស ំ ឥទំ

209  

១០១

វភិងគវគគ ស យតនវភិងគសូ ត េគហសិតេ មនស

[៩៩] ពកយថ បណិតគបបដឹីងសតបទ (ចែំណកៃនសត) ៣៦

ដូេចនះេនះ តថគតបនេពលេហយ ។ ចុះពកយនុ៎ះ តថគតេពល

េ ពះ ស័យអី ។ េគហសិតេ មនស (េ មនស ស័យ

កមគុណ) មន ៦ េនកខមមសិតេ មនស (េ មនស ស័យ

េនកខមមៈ គឺវបិស ន) មន ៦ េគហសិតេទមនស មន ៦ េនកខមម-

សិតេទមនស មន ៦ េគហសិតឧេបកខ មន ៦ េនកខមមសិតឧេបកខ

មន ៦ ( តវជ ៣៦) ។

[១០០] ប ធម៌ទងំេនះ េគហសិតេទមនស មន ៦

យ៉ង េតដូចេមច ។ បុគគល កលេឃញចបស់ នូវករ

បនរូបែដលគបបដឹីងេ យែភនក ជទី បថន ជទីេ តកអរ ជទីគប់ចិត

ជតេ មកៃនចិត បកបេ យេ កមិសៈ គឺត ថជករបនកី កលរលឹក

េឃញ (នូវរូប) ែដលខួនធប់បនេហយកនុងកលមុន ែដលកនងេហយ

ែដលរលត់េហយ ែដលែ ប បលេហយកី េហយក៏េកតេសចកី

េ មនស េឡង េ មនស មនសភពដូេចនះ េ មនស េនះ

210  

១០២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

វុចចតិ េគហសិតំ េ មនស ំ ។ េ តវេិញញ-

យយនំ សទទ នំ... ឃនវេិញញយយនំ គនធ នំ... ជិ -

វេិញញយយនំ រ នំ... កយវេិញញយយនំ េផដព-

នំ... មេនវេិញញយយនំ ធមម នំ ឥ នំ កននំ

មនបនំ មេនរមនំ េ កមិសបបដិសំយុ នំ

បដិ ភំ បដិ ភេ សមនុបស េ បុេព

បដិលទធបុពំ អតីតំ និរុទធំ វបិរណិតំ សមនុស រេ

ឧបបជជតិ េ មនស ំ យ ំ ឯវរបំូ េ មនស ំ

ឥទំ វុចចតិ េគហសិតំ េ មនស ំ ។ ឥមនិ ឆ

េគហសិ និ េ មនស និ ។

[១០១] តតថ កតមនិ ឆ េនកខមមសិ និ

េ មនស និ ។ របូនំ េតវ អនិចចតំ វទិិ វបិរ-ិ

មវ ិ គនិេ ធំ បុេព េចវ របូ ឯតរហិ ច

សេព េត របូ អនិចច ទុកខ វបិរ ិ មធមម តិ ឯវ-

េមតំ យថភតំូ សមមបបញញ យ បស េ ឧបបជជតិ

េ មនស ំ យ ំ ឯវរបំូ េ មនស ំ ឥទំ វុចចតិ

211  

១០២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

តថគតេ ថ េគហសិតេ មនស ។ បុគគល កល

េឃញចបស់ នូវករបនសំេឡង ែដលគបបដីឹងេ យ តេច ក...

ក ិនែដលគបប ដី ឹងេ យ ចមុះ . . . រសែដលគបប ដី ឹងេ យអ ត . . .

េផដពៈែដលគបបដីឹងេ យកយ... ធម៌ែដលគបបដីឹងេ យចិត ជ

ទី បថន ជទីេ តកអរ ជទីគប់ចិត ជតេ មកៃនចិត បកបេ យ

េ កមិសៈ ថជករបនកី កលរលឹកេឃញនូវធម៌ែដលខួនធប់បនេហយ

កនុងកលមុន ែដលកនងេហយ ែដលរលត់េហយ ែដលែ ប បលេហយកី

េហយក៏េកតេសចកីេ មនស េឡង េ មនស មនសភព

ដូេចនះ េ មនស េនះ តថគតេ ថ េគហសិតេ មនស ។

េនះេគហសិតេ មនស ៦ យ៉ង ។

[១០១] ប ធម៌ទងំេនះ េនកខមមសិតេ មនស មន

៦ យ៉ង េតដូចេមច ។ បុគគលកលដឹងចបស់ថ រូបមនករ

មិនេទ ង មនករែ ប បល មនករវនិស មនកររលត់ េហយ

េឃញចបស់ មពិតេ យ បជញ ដ៏ បៃព យ៉ងេនះថ រូបកនុងកល

មុនកី កនុងកលឥឡូវេនះកី រូបទងំអស់េនះ សុទធែតមិនេទ ង ជ

ទុកខ មនេសចកីែ ប បលជធមម េហយក៏េកតេ មនស េឡង

េ មនស មនសភពដូេចនះ េ មនស េនះ តថគតេ ថ

212  

១០៣

វភិងគវគគស ស យតនវភិងគសុេត េគហសិតេទមនស និ

េនកខមមសិតំ េ មនស ំ ។ សទទ នំ េតវ... គនធ នំ

េតវ... រ នំ េតវ... េផដពនំ េតវ... ធមម នំ

េតវ អនិចចតំ វទិិ វបិរ ិ មវ ិ គនិេ ធំ បុេព

េចវ ធមម ឯតរហិ ច សេព េត ធមម អនិចច

ទុកខ វបិរ ិ មធមម តិ ឯវេមតំ យថភតំូ សមមបបញញ -

យ បស េ ឧបបជជតិ េ មនស ំ យ ំ ឯវរបំូ

េ មនស ំ ឥទំ វុចចតិ េនកខមមសិតំ េ មនស ំ ។

ឥមនិ ឆ េនកខមមសិ និ េ មនស និ ។

[១០២] តតថ កតមនិ ឆ េគហសិ និ េទ-

មនស និ ។ ចកខុ វេិញញយយនំ របូនំ ឥ នំ កននំ

មនបនំ មេនរមនំ េ កមិសបបដិសំយុ នំ

អបបដិ ភំ អបបដិ ភេ សមនុបស -

េ បុេព អបបដលិទធបុពំ អតីតំ និរុទធំ

213  

១០៣

វភិងគវគគ ស យតនវភិងគសូ ត េគហសិតេទមនស

េនកខមមសិតេ មនស ។ បុគគលកលដឹងចបស់ថ សេំឡង...

ដឹងចបស់ថ កិន... ដឹងចបស់ថ រស... ដឹងចបស់ថ េផដពៈ...

ដឹងចបស់ថ ធម៌ មនករមិនេទ ង មនករែ ប បល មនករវនិស

មនកររលត់ េហយេឃញចបស់ មពិត េ យ បជញ ដ៏ បៃពយ៉ង

េនះដូេចនះថ ធម៌ទងំ យកនុងកលមុនកី កនុងកលឥឡូវេនះកី ធម៌

ទងំអស់េនះ សុទធែតមិនេទ ង ជទុកខ មនេសចកីែ ប បលជធមម

េហយក៏េកតេ មនស េឡង េ មនស មនសភពដូេចនះ

េ មនស េនះ តថគតេ ថ េនកខមមសិតេ មនស ។ េនះ

េនកខមមសិតេ មនស ៦ យ៉ង ។

[១០២] ប ធម៌ទងំេនះ េគហសិតេទមនស មន ៦ យ៉ង

េតដូចេមច ។ បុគគល កលេឃញចបស់ នូវករមិនបន

រូបែដលគបបដឹីងេ យែភនក ជទី បថន ជទីេ តកអរ ជទីគប់ចិត

ជតេ មកៃនចិត បកបេ យេ កមិសៈ ថជករមិនបនកី កលរលឹកេឃញ

នូវរូបែដលខួនមិនធប់បនកនុងកលមុនកី ែដលកនងេហយ ែដលរលត់េហយ

214  

១០៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

វបិរណិតំ សមនុស រេ ឧបបជជតិ េទមនស ំ យ ំ

ឯវរបំូ េទមនស ំ ឥទំ វុចចតិ េគហសិតំ េទមនស ំ ។

េ តវេិញញយយនំ សទទ នំ... ឃនវេិញញយយនំ គនធ នំ...

ជិ វេិញញយយនំ រ នំ... កយវេិញញយយនំ េផដ-

ពនំ... មេនវេិញញយយនំ ធមម នំ ឥ នំ កននំ

មនបនំ មេនរមនំ េ កមិសបបដិសំយុ នំ

អបបដិ ភំ អបបដិ ភេ សមនុបស េ បុេព

អបបដិលទធបុពំ អតីតំ និរុទធំ វបិរណិតំ សមនុ-

ស រេ ឧបបជជតិ េទមនស ំ យ ំ ឯវរបំូ េទមនស ំ

ឥទំ វុចចតិ េគហសិតំ េទមនស ំ ។ ឥមនិ ឆ

េគហសិ និ េទមនស និ ។

[១០៣] តតថ កតមនិ ឆ េនកខមមសិ និ

េទមនស និ ។ របូនំ េតវ អនិចចតំ វទិិ

215  

១០៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ែដលែ ប បលេហយកី េហយក៏េកតេទមនស េឡង េទមនស

មនសភពដូេចនះ េទមនស េនះ តថគតេ ថ េគហសិត-

េទមនស ។ បុគគល កលេឃញចបស់ នូវករមិនបន

សេំឡង ែដលគបបដឹីងេ យ តេច ក... កិន ែដលគបបដឹីងេ យ

ចមុះ... រស ែដលគបបដឹីងេ យអ ត... េផដពៈ ែដលគបប ី

ដឹងេ យកយ... ធម៌ ែដលគបបដឹីងេ យចិត ជទី បថន ជទីេ តកអរ

ជទីគប់ចិត ជតេ មកៃនចិត បកបេ យេ កមិសៈ ថជករមិនបនកី

កលរលឹកេឃញនូវធម៌ ែដលខួនមិនធប់បនកនុងកលមុន ែដលកនង

េហយ ែដលរលត់េហយ ែដលែ ប បលេហយកី េហយក៏េកតេទម-

នស េឡង េទមនស មនសភពដូេចនះ េទមនស េនះ តថគត

េ ថ េគហសិតេទមនស ។ េនះ េគហសិតេទមនស ៦ យ៉ង ។

[១០៣] ប ធម៌ទងំេនះ េនកខមមសិតេទមនស មន

៦ យ៉ង េតដូចេមច ។ បុគគលដឹងចបស់ថ រូបមនករមិនេទ ង

216  

១០៥

វភិងគវគគស ស យតនវភិងគសុេត េនកខមមសិតេទមនស និ

វបិរ ិ មវ ិ គនិេ ធំ បុេព េចវ របូ ឯតរហិ ច

សេព េត របូ អនិចច ទុកខ វបិរ ិ មធមម តិ ឯវេមតំ

យថភតំូ សមមបបញញ យ ទិ អនុតេរសុ វេិមេកខ -

សុ បិហំ ឧប េបតិ កទស ុ(១) នមហំ តទ-

យតនំ ឧបសមបជជ វហិរសិ មិ យទរយិ ឯតរហិ

យតនំ ឧបសមបជជ វហិរនីតិ ឥតិ អនុតេរសុ

វេិមេកខ សុ បិហំ ឧប បយេ ឧបបជជតិ បិហបបចច-

យ េទមនស ំ យ ំ ឯវរបំូ េទមនស ំ ឥទំ

វុចចតិ េនកខមមសិតំ េទមនស ំ ។ សទទ នំ េតវ…

គនធ នំ េតវ… រ នំ េតវ… េផដពនំ េតវ…

ធមម នំ េតវ អនិចចតំ វទិិ វបិរ ិ មវ ិ គនិេ ធំ

បុេព េចវ ធមម ឯតរហិ ច សេព េត ធមម អនិចច

១ ម. កុទស ុ ។

217  

១០៥

វភិងគវគគ ស យតនវភិងគសូ ត េនកខមមសិតេទមនស

មនករែ ប បល មនករវនិស មនកររលត់ េឃញចបស់ ម

ពិតេ យ បជញ ដ៏ បៃព យ៉ងេនះដូេចនះថ រូបកនុងកលមុនកី កនុង

កលឥឡូវេនះកី រូបទងំអស់េនះ សុទធែតមិនេទ ង ជទុកខ មន

េសចកីែ ប បលជធមម េហយក៏ញុ ំងំេសចកី ស ញ់ឲយ ងំេឡង

កនុងអនុតរវេិមកខ គឺ ពះអរហតថ កល ហន៎ ម អញនឹងបន

ដល់នូវ យតនៈគឺ ពះអរហត ជ យតនៈែដល ពះអរយិៈទងំ យ

ែតងបនដល់កនុ ងកលឥឡូវេនះ កលញុ ំងំេសចកី ស ញ់ឲយ ងំ

េឡងកនុងអនុតរវេិមកខដូេចនះ េហយក៏េកតេទមនស េឡង េ ពះែត

េសចកី ស ញ់ជបចច័យ េទមនស មនសភពដូេចនះ េទម-

នស េនះ តថគតេ ថ េនកខមមសិតេទមនស ។ បុគគលកល

ដឹងចបស់ថ សេំឡង… ដឹងចបស់ថ កិន... ដឹងចបស់ថ

រស… ដឹងចបស់ថ េផដពៈ… ដឹងចបស់ថ ធម៌ មនករ

មិនេទ ង មនករែ ប បល មនករវនិស មនកររលត់ េឃញ

ចបស់ មពិត េ យ បជញ ដ៏ បៃព យ៉ងេនះដូេចនះថ ធម៌ កនុង

កលមុនកី កនុងកលឥឡូវេនះកី ធម៌ទងំអស់េនះ សុទធែតមិនេទ ង

218  

១០៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ទុកខ វបិរ ិ មធមម តិ ឯវេមតំ យថភតំូ សមម-

បបញញ យ ទិ អនុតេរសុ វេិមេកខ សុ បិហំ ឧប -

េបតិ កទស ុ នមហំ តទយតនំ ឧបសមបជជ

វហិរសិ មិ យទរយិ ឯតរហិ យតនំ ឧបសមបជជ

វហិរនីតិ ឥតិ អនុតេរសុ វេិមេកខ សុ បិហំ ឧប ប-

យេ ឧបបជជតិ បិហបបចចយ េទមនស ំ យ ំ ឯវរបំូ

េទមនស ំ ឥទំ វុចចតិ េនកខមមសិតំ េទមនស ំ ។

ឥមនិ ឆ េនកខមមសិ និ េទមនស និ ។

[១០៤] តតថ កតម ឆ េគហសិ ឧេបកខ ។

ចកខុ ន របំូ ទិ ឧបបជជតិ(១) ឧេបកខ ពលស

មឡូស (២) បុថុជជនស អេនធិជិនស អវបិក-

ជិនស អនទីនវទស វេិន អស ុតវេ បុថុជជ-

នស យ ឯវរបូ ឧេបកខ របំូ នតវិត-

តិ ត ម ឧេបកខ េគហិសិ និ វុចចតិ ។

េ េតន សទទំ សុ ... ឃេនន គនធំ ឃយិ ...

ជិ យ រសំ យិ ... កេយន េផដពំ ផុសិ ...

១ ឱ. ឧបបជជតីតិ ន ទិស តិ ។ ២ ម. ឯតថនេរ មនទស តិ ទិស តិ ។

219  

១០៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ជទុកខ មនេសចកីែ ប បលជធមម េហយក៏ញុងំេសចកី ស ញ់

ឲយ ងំេឡងកនុងអនុតរវេិមកខថ កល ហន៎ ម អញនឹងបនដល់

នូវ យតនៈ ជ យតនៈែដល ពះអរយិៈទងំ យ ែតងបនដល់

កនុងកលឥឡូវេនះ កលញុំងំេសចកី ស ញ់ឲយ ងំេឡង កនុងអនុតរ-

វេិមកខដូេចនះេហយ ក៏េកតេទមនស េឡង េ ពះែតេសចកី ស ញ់

ជបចច័យ េទមនស មនសភពដូេចនះ េទមនស េនះ តថ-

គតេ ថ េនកខមមសិតេទមនស ។ េនះ េនកខមមសិតេទមនស ៦

យ៉ង ។

[១០៤] ប ធម៌ទងំេនះ េគហសិតឧេបកខ ៦ យ៉ង េត

ដូចេមច ។ បុថុជជន ជបុគគលលងង់ វេងង ឬបុថុជជន ែដលមិនទន់

ផច ញ់កិេលសបន មិនទន់ផច ញ់វបិកបន ជអនកេឃញថមិនមន

េទស ជអនកមិនេចះដឹងពុទធវចនៈ េឃញរូបេ យែភនក េហយក៏េកត

ឧេបកខ េឡង ឧេបកខ (១) មនសភពដូេចនះ ឧេបកខ េនះ មិន

ប ពឹតកនងនូវរូបេឡយ េ ពះេហតុេនះ ឧេបកខ េនះ តថគតេ

ថ េគហសិតឧេបកខ ។ ឮសេំឡងេ យ តេច ក... ធុកិំនេ យ

ចមុះ... ទទួលរសេ យអ ត... ពល់ តវេផដពៈេ យកយ...

១ សំេ យកអញញ ណូេបកខ ករ ពេងយកេនយ បសចកេសចកីដឹងពិត ។ អដកថ ។

220  

១០៧

វភិងគវគគស ស យតនវភិងគសុេត េនកខមមសិតុេបកខ

មន ធមមំ វញិញ យ ឧបបជជតិ ឧេបកខ ពលស

មឡូស បុថុជជនស អេនធិជិនស អវបិកជិនស

អនទីនវទស វេិន អស ុតវេ បុថុជជនស យ

ឯវរបូ ឧេបកខ ធមមំ នតវិតតិ ត ម

ឧេបកខ េគហសិ តិ វុចចតិ ។ ឥម ឆ េគហសិ

ឧេបកខ ។

[១០៥] តតថ កតម ឆ េនកខមមសិ ឧេបកខ ។

របូនំ េតវ អនិចចតំ វទិិ វបិរ ិ មវ ិ គនិេ ធំ

បុេព េចវ របូ ឯតរហិ ច សេព េត របូ

អនិចច ទុកខ វបិរ ិ មធមម តិ ឯវេមតំ យថភតំូ

សមមបបញញ យ បស េ ឧបបជជតិ ឧេបកខ យ

ឯវរបូ ឧេបកខ របំូ នតវិតតិ(១) ត ម

១ ឱ. អតិវតតិ ។

221  

១០៧

វភិងគវគគ ស យតនវភិងគសូ ត េនកខមមសិតុេបកខ

បុថុជជន លងង់ វេងង ឬបុថុជជន ែដលមិនទន់ផច ញ់កិេលសបន មិន

ទន់ផច ញ់វបិកបន ជអនកេឃញថមិនមនេទស ជអនកមិនេចះដឹង

ពុទធវចនៈ ដឹងនូវធម៌េ យចិត េហយក៏េកតឧេបកខ េឡង ឧេបកខ

មនសភពដូេចនះ ឧេបកខ េនះ មិន ប ពឹតកនងនូវធម៌េឡយ េ ពះ

េហតុេនះ ឧេបកខ េនះ តថគតេ ថ េគហសិតឧេបកខ ។ េនះ

េគហសិតឧេបកខ ៦ យ៉ង ។

[១០៥] ប ធម៌ទងំេនះ េនកខមមសិតឧេបកខ ៦ យ៉ង េត

ដូចេមច ។ បុគគលកលដឹងចបស់ថ រូប មនករមិនេទ ង មនករ

ែ ប បល មនករវនិស មនកររលត់ េឃញចបស់ មពិត េ យ

បជញ ដ៏ បៃពយ៉ងេនះដូេចនះថ រូប កនុងកលមុនកី កនុងកលឥឡូវ

េនះកី រូបទងំអស់េនះ សុទធែតមិនេទ ង ជទុកខ មនេសចកីែ ប

បលជធមម េហយក៏េកតឧេបកខ េឡង ឧេបកខ មនសភព

ដូេចនះ ឧេបកខ េនះ មិន ប ពឹតកនងនូវរូបេឡយ េ ពះេហតុេនះ

222  

១០៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ឧេបកខ េនកខមមសិ តិ វុចចតិ ។ សទទ នំ

េតវ... គនធ នំ េតវ... រ នំ េតវ... េផដពនំ េតវ...

ធមម នំ េតវ អនិចចតំ វទិិ វបិរ ិ មវ ិ គនិេ ធំ បុេព

េចវ ធមម ឯតរហិ ច សេព េត ធមម អនិចច ទុកខ

វបិរ ិ មធមម តិ ឯវេមតំ យថភតំូ សមមបបញញ យ

បស េ ឧបបជជតិ ឧេបកខ យ ឯវរបូ ឧេបកខ

ធមមំ នតិវតតិ ត ម ឧេបកខ េនកខមមសិ-

តិ វុចចតិ ។ ឥម ឆ េនកខមមសិ ឧេបកខ ។

ឆតឹស សតបទ េវទិតពតិ ឥតិ យនំ វុតំ ឥទ-

េមតំ បដិចច វុតំ ។

[១០៦] ត តិទំ និស យ ឥទំ បជហថតិ

ឥតិ េខ បេនតំ វុតំ ។ កិេញច តំ បដិចច វុតំ ។

223  

១០៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ឧេបកខ េនះ តថគតេ ថ េនកខមមសិតឧេបកខ ។ បុគគលកលដឹង

ចបស់ថ សេំឡង... ថកិន... ថរស... ថេផដព... ដឹងចបស់

ថធម៌ មនករមិនេទ ង មនករែ ប បល មនករវនិស មនករ

រលត់ េឃញចបស់ មពិត េ យ បជញ ដ៏ បៃព យ៉ងេនះដូេចនះថ

ធម៌កនុងកលមុនកី កនុងកលឥឡូវេនះកី ធម៌ទងំអស់េនះ សុទធែតមិន

េទ ង ជទុកខ មនេសចកីែ ប បលជធមម េហយក៏េកតឧេបកខ េឡង

ឧេបកខ មនសភពដូេចនះ ឧេបកខ េនះ មិន ប ពឹតកនងនូវធម៌េឡយ

េ ពះេហតុេនះ ឧេបកខ េនះ តថគតេ ថ េនកខមមសិតឧេបកខ ។

េនះ េនកខមមសិតឧេបកខ មន ៦ យ៉ង ។ ពកយ ែដលតថគត

េពលេហយថ បណិតគបបដឹីងសតបទ ៣៦ ដូេចនះ ពកយនុ៎ះ តថគត

េពល េ ពះ ស័យនូវេហតុេនះឯង ។

[១០៦] ពកយថ ប ធម៌ទងំេនះ អនកទងំ យ ចូរ -

ស័យនឹងធម៌េនះ េហយលះបង់នូវធម៌េនះេចញ(១) ដូេចនះេនះ តថគត

បនេពលេហយ ។ ចុះពកយនុ៎ះ តថគតេពលេ ពះ ស័យអី ។

១ េសចកីថ សតបទទំង ៣៦ តវ ស័យនូវបទទំង ១៨ េហយ លះបង់នូវបទទំង

១៨ េចលេចញ ។ អដកថ ។

224  

១០៩

វភិងគវគគស ស យតនវភិងគសុេត េគហសិតេ មនស ទិបបជហនំ

ត ត ភិកខ េវ យនិ ឆ េនកខមមសិ និ េ មនស និ

និ និស យ និ គមម យនិ ឆ េគហសិ និ

េ មនស និ និ បជហថ និ សមតិកកមថ

ឯវេមេតសំ ប នំ េ តិ ឯវេមេតសំ សមតិកកេម

េ តិ ។ ត ត ភិកខ េវ យនិ ឆ េនកខមមសិ និ

េទមនស និ និ និស យ និ គមម យនិ

ឆ េគហសិ និ េទមនស និ និ បជហថ និ

សមតិកកមថ ឯវេមេតសំ ប នំ េ តិ ឯវេមេតសំ

សមតិកកេម េ តិ ។ ត ត ភិកខ េវ យ ឆ េនកខមម-

សិ ឧេបកខ និស យ គម្ម យ ឆ

េគហសិ ឧេបកខ បជហថ សមតិកកមថ

ឯវេម សំ ប នំ េ តិ ឯវេម សំ សមតិកកេម

េ តិ ។ ត ត ភិកខ េវ យនិ ឆ េនកខមមសិ និ

េ មនស និ និ និស យ និ គមម យនិ

ឆ េនកខមមសិ និ េទមនស និ និ បជហថ

និ សមតិកកមថ ឯវេមេតសំ ប នំ េ តិ

225  

១០៩

វភិងគវគគ ស យតនវភិងគសូ ត ករលះេគហសិតេ មនស ជេដម

មន លភិកខុទងំ យ ប ធម៌ទងំេនះ អនកទងំ យ ចូរ ស័យ

ពឹងែផកនូវេនកខមមសិតេ មនស ទងំ ៦ េហយលះបង់ កនងឲយផុតនូវ

េគហសិតេ មនស ទងំ ៦ េចញ ករលះបង់នូវេ មនស ទងំេនះ

យ៉ងេនះឯង ករកនងឲយផុតនូវេ មនស ទងំេនះ យ៉ងេនះឯង ។

មន លភិកខុទងំ យ ប ធម៌ទងំេនះ អនកទងំ យ ចូរ ស័យ

ពឹងែផកនូវេនកខមមសិតេទមនស ទងំ ៦ េហយលះបង់ កនងឲយផុតនូវ

េគហសិតេទមនស ទងំ ៦ េចញ ករលះបង់នូវេទមនស ទងំេនះ

យ៉ងេនះឯង ករកនងឲយផុតនូវេទមនស ទងំេនះ យ៉ងេនះឯង ។

មន លភិកខុទងំ យ ប ធម៌ទងំេនះ អនកទងំ យ ចូរ ស័យ

ពឹងែផកនឹងេនកខមមសិតឧេបកខ ទងំ ៦ េហយលះបង់ កនងឲយផុតនូវេគហ-

សិតឧេបកខ ទងំ ៦ េចញ ករលះបង់ឧេបកខ ទងំេនះ យ៉ងេនះឯង

ករកនងឲយផុតនូវឧេបកខ ទងំេនះ យ៉ងេនះឯង ។ មន លភិកខុទងំ-

យ ប ធម៌ទងំេនះ អនកទងំ យ ចូរ ស័យពឹងែផកនឹង

េនកខមមសិតេ មនស ទងំ ៦ េហយលះបង់ កនងឲយផុតនូវេនកខមមសិត-

េទមនស ទងំ ៦ េចញ ករលះបង់នូវេទមនស ទងំេនះ យ៉ងេនះឯង

226  

១១០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ឯវេមេតសំ សមតិកកេម េ តិ ។ ត ត ភិកខ េវ

យ ឆ េនកខមមសិ ឧេបកខ និស យ

គមម យនិ ឆ េនកខមមសិ និ េ មនស និ និ

បជហថ និ សមតិកកមថ ឯវេមេតសំ ប នំ

េ តិ ឯវេមេតសំ សមតិកកេម េ តិ ។

[១០៧] អតថិ ភិកខ េវ ឧេបកខ នន ន-

នតសិ អតថិ ឧេបកខ ឯក ឯកតសិ ។

កតម ច ភិកខ េវ ឧេបកខ នន ននតសិ ។

អតថិ ភិកខ េវ ឧេបកខ រេូបសុ អតថិ សេទទសុ អតថិ គេនធ-

សុ អតថិ រេសសុ អតថិ េផដេពសុ ។ អយ ំ

ភិកខ េវ ឧេបកខ នន ននតសិ ។ កតម

ច ភិកខ េវ ឧេបកខ ឯក ឯកតសិ ។ អតថិ

ភិកខ េវ ឧេបកខ ក នញច យតននិស ិ អតថិ

វញិញ ណញច យតននិស ិ អតថិ កិញចញញ យតន-

និស ិ អតថិ េនវសញញ នសញញ យតននិស ិ ។

227  

១១០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ករកនងឲយផុតនូវេទមនស ទងំេនះ យ៉ងេនះឯង ។ មន លភិកខុទងំ-

យ ប ធម៌ទងំេនះ អនកទងំ យ ចូរ ស័យពឹងែផកនឹង

េនកខមមសិតឧេបកខ ទងំ ៦ េហយលះបង់ កនងឲយផុត នូវេនកខមមសិត-

េ មនស ទងំ ៦ េចញ ករលះបង់នូវេ មនស ទងំេនះ យ៉ង

េនះឯង ករកនងឲយផុតនូវេ មនស ទងំេនះ យ៉ងេនះឯង ។

[១០៧] មន លភិកខុទងំ យ ឧេបកខ េផ ងគន ស័យនូវ

រមមណ៍េផ ងគន ក៏មន ឧេបកខ ជមួយគន ស័យនូវ រមមណ៍ជ

មួយគន ក៏មន ។ មន លភិកខុទងំ យ ឧេបកខ េផ ងគន ស័យ

នូវ រមមណ៍េផ ងគន េតដូចេមច ។ មន លភិកខុទងំ យ ឧេបកខ

កនុងរូបក៏មន កនុងសេំឡងក៏មន កនុងកិនក៏មន កនុងរសក៏មន កនុង

េផដពៈក៏មន ។ មន លភិកខុទងំ យ េនះ ឧេបកខ េផ ងគន

ស័យ នូវ រមមណ៍េផ ងគន ។ មន លភិកខុទងំ យ ឧេបកខ

ជមួយគន ស័យ នូវ រមមណ៍ជមួយគន េតដូចេមច ។ មន ល

ភិកខុទងំ យ ឧេបកខ ស័យនូវ ក នញច យតនជឈន ក៏មន

ស័យនូវវញិញ ណញច យតនជឈន ក៏មន ស័យនូវ កិញចញញ យ-

តនជឈនក៏មន ស័យនូវេនវសញញ នសញញ យតនជឈន ក៏មន ។

228  

១១១

វភិងគវគគស ស យតនវភិងគសុេត តេយ សតិបប ន

ឧេបកខ ឯក ឯកតសិ ។ ត ត ភិកខ េវ

យយ ំ ឧេបកខ ឯក ឯកតសិ តំ និស យ

តំ គមម យយ ំ ឧេបកខ នន ននតសិ

តំ បជហថ តំ សមតិកកមថ ឯវេមតិស ប នំ

េ តិ ឯវេមតិស សមតិកកេម េ តិ ។ អតមម-

យតំ(១) ភិកខ េវ និស យ អតមមយតំ គមម យយ ំ

ឧេបកខ ឯក ឯកតសិ តំ បជហថ តំ ស-

មតិកកមថ ឯវេមតិស ប នំ េ តិ ឯវេមតិស

សមតិកកេម េ តិ ។ ត តិទំ និស យ ឥទំ បជ-

ហថតិ ឥតិ យនំ វុតំ ឥទេមតំ បដិចច វុតំ ។

[១០៨] តេយ សតិបប ន យទរេិយ េសវតិ

យទរេិយ េសវមេន ស ថ គណមនុ សិតុមរហ-

តីតិ ឥតិ េខ បេនតំ វុតំ ។ កិេញច តំ បដិចច វុតំ ។

១ អនុបទវគគស សបបុរសិសុេត បន អគមមយ តិ ទិស តិ ។

229  

១១១

វភិងគវគគ ស យតនវភិងគសូ ត សតិបប នបី

មន លភិកខុទងំ យ េនះជឧេបកខ ជមួយគន ស័យនូវ រមមណ៍ជ-

មួយគន ។ មន លភិកខុទងំ យ ប ឧេបកខ ទងំពីរេនះ អនកទងំ-

យ ចូរ ស័យ ពឹងែផកនឹងឧេបកខ ជមួយគន មន រមមណ៍ជ

មួយគន េហយលះបង់ កនងឲយផុតនូវឧេបកខ េផ ងគន មន រមមណ៍

េផ ងគន េចញ ករលះបង់នូវឧេបកខ ន៎ុះ យ៉ងេនះឯង ករកនងឲយផុត

នូវឧេបកខ នុ៎ះ យ៉ងេនះឯង ។ មន លភិកខុទងំ យ អនកទងំ យ ចូរ

ស័យនឹងត ពឹងែផកនឹងត េហយលះបង់ កនងឲយផុតនូវ

ឧេបកខ ជមួយគន មន រមមណ៍ជមួយគន េចញ ករលះបង់ឧេបកខ នុ៎ះ

យ៉ងេនះឯង ករកនងឲយផុតនូវឧេបកខ ន៎ុះ យ៉ងេនះឯង ។ ពកយ

ែដលតថគតេពលេហយថ ប ធម៌ទងំេនះ អនកទងំ យ

ចូរ ស័យនឹងធម៌េនះ េហយលះបង់នូវធម៌េនះេចញ ដូេចនះេនះ ពកយ

ន៎ុះ តថគតេពល េ ពះ ស័យេហតុេនះឯង ។

[១០៨] ពកយថ សតិបប ន មន ៣ បករ ែដល

ដ៏ បេសរែតងេសព កល ដ៏ បេសរេសពេហយ េទបគួរនឹង

េ ប ន បេ គណៈបន ដូេចនះេនះ តថគតបនេពលេហយ ។ ចុះ

ពកយនុ៎ះ តថគតេពលេ ពះ ស័យអី ។

230  

១១២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[១០៩] ឥតិ(១) ភិកខ េវ ស ថ វកនំ ធមមំ

េទេសតិ អនុកមបេក ហិេតសី អនុកមប ំ ឧប-

ទយ ឥទំ េ ហិ យ ឥទំ េ សុខយតិ ។

តស វក ន សុស ុយនិ(២) ន េ តំ ឱទ-

ហនិ ន អញញ ចិតំ ឧបដេបនិ េ កកមម ច សតថុ

សន វតនិ ។ ត ត ភិកខ េវ តថគេ ន េចវ

អតមេន េ តិ ន ច អតមនតំ បដិសំេវេទតិ អ-

នវស ុេ ច វហិរតិ សេ សមបជេន ឥទំ វុចចតិ

ភិកខ េវ បឋមំ សតិបប នំ យទរេិយ េសវតិ យទ-

រេិយ េសវមេន ស ថ គណមនុ សិតុមរហតិ ។

[១១០] បុន ចបរ ំ ភិកខ េវ ស ថ វកនំ

ធមមំ េទេសតិ អនុកមបេក ហិេតសី អនុ-

កមប ំ ឧបទយ ឥទំ េ ហិ យ ឥទំ េ

សុខយតិ ។ តស ឯកេចច វក ន សុស ុយនិ

១ ឱ. ម. ឥធ ។ ២ ឱ. សុស ូយនិ ។ ម. សុស ុសនិ ។

231  

១១២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[១០៩] មន លភិកខុទងំ យ ជអនកអនុេ គះ ជអនក

ែសងរក បេយជន៍ ែតងសែំដងធម៌ដល់ពួក វក័ េ ពះ ស័យនូវ

េសចកីអនុេ គះដូេចនះថ ធមមជតេនះ ប ពឹតេទេដមប ី បេយជន៍

ដល់អនកទងំ យ ធមមជតេនះ ប ពឹតេទេដមបេីសចកីសុខ ដល់

អនកទងំ យ ។ ែតពួក វក័ របស់ េនះ មិនចង់ ប់

មិនផចង់ តេច ក មិន ងំចិតេដមបដឹីងេសចកី ក៏ ប ពឹតកនងពកយ

េ ប ន បេ របស់ េទវញិ ។ មន លភិកខុទងំ យ កនុង

ដេំណ រេនះ ពះតថគត មិនមនចិតរកី យ មិនទទួលនូវេសចកីរកី

យ មនចិតមិន ប ក់េ យ គៈ មនែតសតិសមបជញញៈ ប ពឹត្ត

េទ គប់ឥរយិបថ មន លភិកខុទងំ យ េនះេ ថ សតិបប ន ទី ១

ែដល ដ៏ បេសរែតងេសព កល ដ៏ បេសរេសពេហយ

េទបគួរនឹងេ ប ន បេ គណៈបន ។

[១១០] មន លភិកខុទងំ យ មួយេទ ត ជអនកអនុេ គះ

ែសងរក បេយជន៍ ែតងសែំដងធម៌ដល់ពួក វក័ េ ពះ ស័យ

នូវេសចកីអនុេ គះថ ធមមជតេនះ ប ពឹតេទេដមប ី បេយជន៍

ដល់អនកទងំ យ ធមមជតេនះ ប ពឹតេទេដមបេីសចកីសុខ ដល់

អនកទងំ យ ។ វក័ពួកខះ របស់ េនះ មិនចង់ ប់

232  

១១៣

វភិងគវគគស ស យតនវភិងគសុេត ទុតិយសតិបប នំ

ន េ តំ ឱទហនិ ន អញញ ចិតំ ឧបដេបនិ

េ កកមម ច សតថុ សន វតនិ ។ ឯកេចច

វក សុស ុយនិ េ តំ ឱទហនិ អញញ ចិតំ

ឧបដេបនិ ន ច េ កកមម សតថុ សន វតនិ ។

ត ត ភិកខ េវ តថគេ ន េចវ អតមេន េ តិ

ន ច អតមនតំ បដិសំេវេទតិ ន ច អនតមេន

េ តិ ន ច អនតមនតំ បដិសំេវេទតិ អតមនតញច

អនតមនតញច តទុភយ ំ អភិនិវេជជ (១) ឧេបកខ េក

វហិរតិ សេ សមបជេន ឥទំ វុចចតិ(២) ភិកខ េវ

ទុតិយ ំ សតិបប នំ យទរេិយ េសវតិ យទរេិយ

េសវមេន ស ថ គណមនុ សិតុមរហតិ ។

[១១១] បុន ចបរ ំ ភិកខ េវ ស ថ វកនំ ធមមំ

េទេសតិ អនុកមបេក ហិេតសី អនុកមប ំ ឧបទយ

ឥទំ េ ហិ យ ឥទំ េ សុខយតិ ។ តស វក

សុស ុយនិ េ តំ ឱទហនិ អញញ ចិតំ ឧបដេបនិ

ន ច េ កកមម សតថុ សន វតនិ ។ ត ត ភិកខ េវ

១ ឱ. ឯតថនេរ េ តិ អតថិ ។ ២ ឱ. វចុចតីតិ ន ទិស តិ ។

233  

១១៣

វភិងគវគគ ស យតនវភិងគសូ ត សតិបប នទីពីរ

មិនផចង់ តេច ក មិន ងំចិតេដមបឲីយដឹងេសចកី ក៏ ប ពឹតកនងពកយ

េ ប ន បេ របស់ ។ វក័ពួកខះ ចង់ ប់ ផចង់ តេច ក

ងំចិតេដមបឲីយដឹងេសចកី មិន ៊ ន ប ពឹតកនង នូវពកយេ ប ន បេ

របស់ េឡយ ។ មន លភិកខុទងំ យ កនុងដេំណ រេនះ ពះ

តថគត ក៏មិនមនចិតរកី យ មិនទទួលនូវេសចកីរកី យ មិនមន

តូចចិត មិនទទួលនូវេសចកីតូចចិត េវ របង់នូវេសចកីរកី យនិងេសច-

កីតូចចិតទងំពីរេនះ ជអនក ពេងយ បកបេ យសតិសមបជញញៈ ប-

ពឹតេទ គប់ឥរយិបថ មន លភិកខុទងំ យ េនះេ ថ សតិបប ន

ទី ២ ែដល ដ៏ បេសរែតងេសព កល ដ៏ បេសរេសពេហយ

េទបគួរនឹងេ ប ន បេ នូវគណៈបន ។

[១១១] មន លភិកខុទងំ យ មួយេទ ត ជអនក

អនុេ គះ ែសងរក បេយជន៍ រែមងសែំដងធម៌ដល់ពួក វក័ េ ពះ

ស័យ នូវេសចកីអនុេ គះថ ធមមជតេនះ ប ពឹតេទេដមប ី ប-

េយជន៍ដល់អនកទងំ យ ធមមជតេនះ ប ពឹតេទេដមបេីសចកីសុខ

ដល់អនកទងំ យ ។ ែតពួក វក័ របស់ េនះ ចង់ ប់

ផចង់ តេច ក ងំចិតេដមបឲីយដឹងេសចកី ទងំមិនបន ប ពឹតកនងពកយ

េ ប ន បេ របស់ ។ មន លភិកខុទងំ យ កនុងដេំណ រេនះ

234  

១១៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

តថគេ អតមេន េចវ េ តិ អតមនតញច

បដិសំេវេទតិ អនវស ុេ ច វហិរតិ សេ

សមបជេន ឥទំ វុចចតិ ភិកខ េវ តតិយ ំ សតិបប នំ

យទរេិយ េសវតិ យទរេិយ េសវមេន ស ថ

គណមនុ សិតុមរហតិ ។ តេយ សតិបប ន

យទរេិយ េសវតិ យទរេិយ េសវមេន ស ថ

គណមនុ សិតុមរហតីតិ ឥតិ យនំ វុតំ ឥទេមតំ

បដិចច វុតំ ។

[១១២] េ វុចចតិ េយគចរយិនំ អនុតេ

បុរសិទមម រថីតិ ឥតិ េខ បេនតំ វុតំ ។

កិេញច តំ បដិចច វុតំ ។ ហតថិទមេកន ភិកខ េវ

ហតថិទេមម រេិ ឯកំេយវ ទិសំ ធវ-

តិ បុរតថិមំ បចឆិមំ ឧតរ ំ ទកខិ ណំ

។ អស ទមេកន ភិកខ េវ អស ទេមម រេិ

235  

១១៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ពះតថគតរែមងមនចិតរកី យ ទទួលនូវេសចកីរកី យ ែតថមន

ចិតមិន ប ក់េ យ គៈ ជអនកមនសតិសមបជញញៈ ប ពឹតេទ

គប់ឥរយិបថ មន លភិកខុទងំ យ េនះេ ថ សតិបប ន ទី ៣

ែដល ដ៏ បេសរែតងេសព កល ដ៏ បេសរេសពេហយ

េទបគួរនឹងេ ប ន បេ នូវគណៈបន ។ ពកយថ សតិបប នមន ៣

បករ ែដល ដ៏ បេសរែតងេសព កល ដ៏ បេសរេសព

េហយ េទបគួរេ ប ន បេ នូវគណៈបន ដូេចនះ តថគតេពលេហយ

ពកយេនះ ែដលតថគតេពល េ ពះ ស័យនូវេហតុេនះឯង ។

[១១២] ពកយថ បុគគលេនះ តថគតេ ថ ជ រថី

ទូនម ននូវបុរស ជ ចរយ បេសរ ជង ចរយអនកទូនម ននូវ ហនៈ

មនដរំជីេដមដូេចនះេនះ តថគតបនេពលេហយ ។ ចុះពកយនុ៎ះ

តថគតេពល េ ពះ ស័យអី ។ មន លភិកខុទងំ យ ដរំគួីរទូនម ន

ែដលទម័កដរំ ី បនទូនម នេហយ រែមងសទុះេទកន់ទិសែតមួយៗ គឺទិស

ខងេកតកី ខងលិចកី ខងេជងកី ខងតបូងកី ។ មន លភិកខុ

ទងំ យ េសះគួរទូនម ន ែដលទម័កេសះ បនទូនម នេហយ

236  

១១៥

វភិងគវគគស ស យតនវភិងគសុេត បុរសិទមម រថិភេ

ឯកំេយវ ទិសំ ធវតិ បុរតថិមំ បចឆិមំ

ឧតរ ំ ទកខិ ណំ ។ េគទមេកន ភិកខ េវ

េគទេមម រេិ ឯកំេយវ ទិសំ ធវតិ បុរតថិមំ

បចឆិមំ ឧតរ ំ ទកខិ ណំ ។ តថគេតន

ភិកខ េវ អរហ សមម សមពុ េទធន បុរសិទេមម រេិ

អដ ទិ វធិវតិ របីូ របូនិ បស តិ អយ ំ បឋ-

ម ទិ ។ អជឈតំ អរបូសញញី ពហិទធ របូនិ

បស តិ អយ ំ ទុតិយ ទិ ។ សុភេនវ អធិមុេ

េ តិ អយ ំ តតិយ ទិ ។ សពេ របូសញញ នំ

សមតិកកម បដិឃសញញ នំ អដងគម ននតសញញ នំ

អមនសិក អនេន កេ តិ ក នញច -

យតនំ ឧបសមបជជ វហិរតិ អយ ំ ចតុ ថ ទិ ។

237  

១១៥

វភិងគវគគ ស យតនវភិងគសូ ត ភពៃនបុគគលជ រថីអនកទូនម ននូវបុរស

រែមងសទុះេទកន់ទិសែតមួយៗ គឺទិសខងេកតកី ខងលិចកី ខងេជងកី

ខងតបូងកី ។ មន លភិកខុទងំ យ េគគួរទូនម ន ែដលទម័កេគបនទូនម ន

េហយ រែមងសទុះេទកន់ទិសែតមួយៗ គឺទិស ខងេកតកី ខងលិចកី

ខងេជងកី ខងតបូងកី ។ មន លភិកខុទងំ យ ឯបុរស

គួរទូនម ន ែដល ពះតថគត ជអរហនសមម សមពុទធ បនទូនម នេហយ

រែមងសទុះេទកន់ទិសទងំ ៨ បន គឺបុគគលបននូវរូបជឈន ែតងេមល

េឃញនូវរូបទងំ យ េនះជទិស ទី ១ ។ បុគគលមិនបនសគំល់នូវ

រូបខងកនុង ែតងេឃញនូវរូបខងេ កទងំ យ េនះជទិស ទី ២ ។

បុគគល បេងនចិតេទកន់ រមមណ៍ថ (េនះ) លដូេចនះ េនះជទិស

ទី ៣ ។ បុគគល េ ពះកនងនូវសញញ េ យ បករទងំពួង េ ពះ

អស់បដិឃសញញ េ ពះែលងេធទុកកនុងចិតនូវននតសញញ ក៏បនដល់

នូវ ក នញច យតនជឈន េ យេធទុកកនុងចិតថ កសមិនមនទី

បផុំតដូេចនះ ប ពឹតេន គប់ឥរយិបថទងំ ៤ េនះជទិស ទី ៤ ។

238  

១១៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

សពេ ក នញច យតនំ សមតិកកមម អននំ

វញិញ ណនិ វញិញ ណញច យតនំ ឧបសមបជជ វហិរតិ អ-

យ ំ បញច មី ទិ ។ សពេ វញិញ ណញច យតនំ ស-

មតិកកមម នតថិ កិញចី តិ កិញចញញ យតនំ ឧបសមបជជ

វហិរតិ អយ ំ ឆ ទិ ។ សពេ កិញចញញ យ-

តនំ សមតិកកមម េនវសញញ នសញញ យតនំ ឧបសមបជជ

វហិរតិ អយ ំ សតមី ទិ ។ សពេ េនវសញញ -

នសញញ យតនំ សមតិកកមម សញញ េវទយិតនិេ ធំ

ឧបសមបជជ វហិរតិ អយ ំ អដមី ទិ ។ តថគេតន

ភិកខ េវ អរហ សមម សមពុ េទធន បុរសិទេមម រេិ

239  

១១៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

បុគគល េ ពះកនងនូវ ក នញច យតនជឈន េ យ បករទងំពួង ក៏

បនដល់នូវវញិញ ណញច យតនជឈន េ យេធទុកកនុងចិតថ វញិញ ណមិន

មនទីបផុំតដូេចនះ ប ពឹតេន គប់ឥរយិបថទងំ ៤ េនះជទិស ទី ៥ ។

បុគគល េ ពះកនងនូវវញិញ ណញច យតនជឈន េ យ បករទងំពួង ក៏

បនដល់នូវ កិញចញញ យតនជឈន េ យេធទុកកនុងចិតថ អីតិចតួចមិន

មន ដូេចនះ ប ពឹតេន គប់ឥរយិបថទងំ ៤ េនះជទិស ទី ៦ ។

បុគគល េ ពះកនងនូវ កិញចញញ យតនជឈន េ យ បករទងំពួង ក៏បន

ដល់នូវេនវសញញ នសញញ យតនជឈន ប ពឹតេន គប់ឥរយិបថទងំ ៤

េនះជទិស ទី ៧ ។ បុគគល េ ពះកនងនូវេនវសញញ នសញញ យតនជឈន

េ យ បករទងំពួង ក៏បនដល់នូវសញញ េវទយិតនិេ ធ ប ពឹត

េន គប់ឥរយិបថទងំ ៤ េនះជទិស ទី ៨ ។ មន លភិកខុទងំ យ

បុរសគួរទូនម ន ែដល ពះតថគត ជអរហនសមម សមពុទធ ទូនម នេហយ

240  

១១៧

វភិងគវគគស ស យតនវភិងគសុេត ភសិ ភិននទនំ

ឥម អដ ទិ វធិវតិ ។ េ វុចចតិ េយគ-

ចរយិនំ អនុតេ បុរសិទមម រថីតិ ឥតិ យនំ

វុតំ ឥទេមតំ បដិចច វុតនិ ។ ឥទមេ ច ភគ

អតមន េត ភិកខូ ភគវេ ភសិតំ អភិននទុ និ ។

ស យតនវភិងគសុតំ សតមំ និដិតំ ។

241  

១១៧

វភិងគវគគ ស យតនវភិងគសូ ត េសចកីេ តកអរចំេពះភសិត

រែមងសទុះេទកន់ទិសទងំ ៨ េនះឯង ។ ពកយ ថ បុគគលេនះ

តថគតេ ថ ជ រថីអនកទូនម ននូវបុរស ជ ចរយ បេសរ ជង

ចរយអនកទូនម ននូវ ហនៈមនដរំជីេដម ដូេចនះ តថគតបនេពល

េហយ ពកយនុ៎ះ តថគតេពល េ ពះ ស័យនូវេហតុេនះឯង ។

លុះ ពះមន ពះភគ ទង់សែំដង ពះសូ តេនះចប់េហយ ភិកខុទងំេនះ

ក៏មនចិតេ តកអរ រកី យ ចេំពះភសិតរបស់ ពះមន ពះភគ ។

ចប់ ស យតនវភិងគសូ ត ទី ៧ ។

242  

អដមំ ឧេទទសវភិងគសុតំ

[១១៣] ឯវេមម សុតំ ។ ឯកំ សមយ ំ ភគ

វតថិយ ំ វហិរតិ េជតវេន អនថបិណិកស -

េម ។ ត ត េខ ភគ ភិកខូ មេនសិ ភិកខ -

េ តិ ។ ភទេនតិ េត ភិកខូ ភគវេ បចចេស សំុ ។

ភគ ឯតទេ ច ឧេទទសវភិងគំ េ ភិកខ េវ េទ-

សិស មិ តំ សុ ថ ធុកំ មនសិកេ ថ

ភសិស មីតិ ។ ឯវមភេនតិ េខ េត ភិកខូ ភគវ-

េ បចចេស សំុ ។

243  

ឧេទទសវភិងគសូ ត ទី ៨

[១១៣] ខញុបំន ប់មក យ៉ងេនះ ។ សម័យមួយ ពះមន

ពះភគ ទង់គង់េនកនុងវតេជតពន របស់អនថបិណិកេសដី ជិត កង

វតថី ។ ពះមន ពះភគ ទង់ ស់េ ភិកខុទងំ យ មកកនុងទី

េនះថ មន លភិកខុទងំ យ ។ ភិកខុទងំេនះ ទទួល ប់ ពះពុទធដីក

ៃន ពះមន ពះភគថ ពះករុ ពះអងគ ។ េទប ពះមន ពះភគ

ទង់ ស់ដូេចនះថ មន លភិកខុទងំ យ តថគតនឹងសែំដងនូវឧេទទស-

វភិងគ (ចែំណកឧេទទសគឺមតិក) បប់អនកទងំ យ អនកទងំ យ

ចូរ បង ប់នូវឧេទទសនិងវភិងគេនះ ចូរេធទុកកនុងចិតឲយលចុះ តថគត

នឹងសែំដង ។ ភិកខុទងំេនះ ទទួល ប់ ពះពុទធដីកៃន ពះមន ពះ

ភគថ ពះករុ ពះអងគ ។

244  

១១៩

វភិងគវគគស ឧេទទសវភិងគសុេត ភិកខូនំ បរវិតិកកនំ

[១១៤] ភគ ឯតទេ ច តថ តថ ភិកខ េវ

ភិកខុ ឧបបរេិកខយយ យថ យថស ឧបបរកិខ េ

ពហិទធ ចស វញិញ ណំ អវកិខិ តំ អវសិដំ អជឈតំ

អសណិតំ អនុបទយ ន បរតិេស យយ ពហិទធ

ភិកខ េវ វញិញ េណ អវកិខិ េត អវសិេដ សតិ អជឈតំ

អសណិេត អនុបទយ អបរតិស េ យតឹ

ជតិជ មរណទុកខសមុទយសមភេ ន េ តីតិ ។

ឥទមេ ច ភគ ឥទំ វ ន សុគេ ឧ យ-

សន វ ិ រ ំ បវសិិ ។

245  

១១៩

វភិងគវគគ ឧេទទសវភិងគសូ ត េសចកី តិះរះិរបស់ភិកខុទំង យ

[១១៤] ពះមន ពះភគ ទង់មន ពះពុទធដីកដូេចនះថ កល

េបភិកខុ េនះ ពិចរ េហយ វញិញ ណរបស់ភិកខុ េនះ មិន ត់ យ

មិនខច ត់ខច យេទខងេ ក មិនឋិតេនខងកនុង មិនតក់សុត េ ពះ

មិន បកន់ម ំ មន លភិកខុទងំ យ កលេបភិកខុ េនះ មនវញិញ ណ

មិន ត់ យ មិនខច ត់ខច យេទខងេ ក មិនឋិតេនខងកនុង មិនតក់

សុត េ ពះមិន បកន់មេំហយ េសចកីេកតេឡង ពម មន ពមៃនជតិ

ជ មរណៈ ដ៏េសសសល់ រែមងមិនមនតេទេទ ត េ យ បករ

យ៉ង ៗ មន លភិកខុទងំ យ ភិកខុគបបពិីចរ េ យ បករយ៉ង

េនះ ៗ ចុះ ។ ពះមន ពះភគ ទង់ ស់ដូេចនះ លុះ ពះសុគត ទង់មន

ពះពុទធដីកដូេចនះេហយ ក៏ ទង់េ កកអពីំ សនៈចូលេទកន់វ ិ រ ។

246  

១២០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[១១៥] អថេខ េតសំ ភិកខូ នំ អចិរបបកកនស

ភគវេ ឯតទេ សិ ឥទំ េខ េន វុេ ភគ

សងខិ េតន ឧេទទសំ ឧទទិសិ វ ិ ថ េរន អតថំ អវភិជិ

ឧ យសន វ ិ រ ំ បវេិ តថ តថ ភិកខ េវ

ភិកខុ ឧបបរេិកខយយ យថ យថស ឧបបរកិខ េ

ពហិទធ ចស វញិញ ណំ អវកិខិ តំ អវសិដំ អជឈតំ

អសណិតំ អនុបទយ ន បរតិេស យយ ពហិទធ

ភិកខ េវ វញិញ េណ អវកិខិ េត អវសិេដ សតិ អជឈតំ

អសណិេត អនុបទយ អបរតិស េ យតឹ

ជតិជ មរណទុកខសមុទយសមភេ ន េ តីតិ េក

នុ េខ ឥមស ភគវ សងខិ េតន ឧេទទសស

ឧទទិដស វ ិ ថ េរន អតថំ អវភិតស វ ិ ថ េរន អតថំ

វភិេជយយតិ ។ អថេខ េតសំ ភិកខូ នំ ឯតទេ សិ

247  

១២០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[១១៥] គកលែដល ពះមន ពះភគ ទង់េសចេចញ

េទមិនយូរបុ៉នម ន ភិកខុទងំេនះ ក៏មនេសចកី តិះរះិដូេចនះថ មន ល

វុេ ទងំ យ ពះមន ពះភគ ទង់សែំដង នូវឧេទទសេនះ

ដល់េយងទងំ យ េ យសេងខប មិនបនែចកអតថ េ យពិ រ

ប់ែត ទង់េ កកអពីំ សនៈ ចូលេទកន់វ ិ រ គឺ ទង់ ស់ថ

កលេបភិកខុ េនះពិចរ េហយ វញិញ ណរបស់ភិកខុ េនះ មិន ត់ យ

មិនខច ត់ខច យេទខងេ ក មិនឋិតេនខងកនុង មិនតក់សុត េ ពះ

មិន បកន់ម ំ មន លភិកខុទងំ យ កលេបភិកខុ េនះ មនវញិញ ណ

មិន ត់ យ មិនខច ត់ខច យេទខងេ ក មិនឋិតេនខងកនុង មិនតក់

សុត េ ពះមិន បកន់មេំហយ េសចកីេកតេឡង ពម មន ពមៃន

ជតិ ជ មរណៈ និងទុកខ រែមងមិនមនតេទេទ ត េ យ បករ

យ៉ង ៗ មន លភិកខុទងំ យ ភិកខុគបបពិីចរ េ យ បករយ៉ង

េនះ ៗ ចុះ េតឧេទទសែដល ពះមន ពះភគ ទង់សែំដងេ យសេងខប

មិនបនែចកអតថេ យពិ រេនះ នរ ហន៎ នឹង ចែចកអតថេ យ

ពិ របន ។ គេនះ ភិកខុទងំេនះ មនេសចកី តិះរះិដូេចនះថ

248  

១២១

វភិងគវគគស ឧេទទសវភិងគសុេត ម កចច នូបសងកមនំ

អយ ំ េខ យ ម ម កចច េន សតថុ េចវ

សំវណិេ សមភ វេិ ច វញិញូ នំ ស ពហមចរនំី

បេ តិ ចយ ម ម កចច េន ឥមស ភគវ

សងខិ េតន ឧេទទសស ឧទទិដស វ ិ ថ េរន អតថំ

អវភិតស វ ិ ថ េរន អតថំ វភិជិតំុ យននូន មយ ំ

េយនយ ម ម កចច េន េតនុបសង កេមយយម

ឧបសង កមិ យសមនំ ម កចច នំ ឯតមតថំ

បដិបុេចឆយយមតិ ។

[១១៦] អថេខ េត ភិកខូ េយនយ ម

ម កចច េន េតនុបសង កមឹសុ ឧបសង កមិ

យសម ម កចច េនន សទធឹ សេមម ទឹសុ

សេមម ទនីយំ កថំ ណីយំ វ តី ិ េរ

ឯកមនំ និសីទឹសុ ។ ឯកមនំ និសិេនន េខ េត

ភិកខូ យសមនំ ម កចច នំ ឯតទេ ចុំ ឥទំ

េខ េន វុេ កចច ន ភគ សងខិ េតន

ឧទទិសិ វ ិ ថ េរន អតថំ អវភិជិ ឧ យសន

249  

១២១

វភិងគវគគ ឧេទទសវភិងគសូ ត ករចូលេទរក ពះម កចច នៈ

ពះម កចច នៈមន យុេនះ ពះ ទង់សរេសរផង ស ពហម-

ចរទីងំ យជអនក បជញ េលកតេមកងផង ឧេទទសែដល ពះមន ពះ

ភគ ទង់សែំដង េ យសេងខប មិនបនែចកអតថ េ យពិ រេនះ

មនែត ពះម កចច នៈមន យុ េទប ចែចកអតថេ យពិ របន

េបដូេចន ះ គួរែតេយងទងំ យ នគំន ចូលេទរក ពះម កចច នៈមន

យុ លុះចូលេទដល់េហយ េយងទងំ យគបបសួីរនូវេសចកីេនះ

នឹង ពះម កចច នៈមន យុ ។

[១១៦] លំ ប់េនះ ភិកខុទងំេនះ ក៏នគំន ចូលេទរក ពះ

ម កចច នៈមន យុ លុះចូលេទដល់េហយ ក៏េពលពកយ ក់-

ទក់សេំណះសំ ល នឹង ពះម កចច នៈមន យុ លុះបញច ប់

ពកយែដលគួររកី យ និងពកយែដលគួររលឹកេហយ ក៏អងគុយកនុងទី

សមគួរ ។ លុះភិកខុទងំេនះ អងគុយកនុងទីសមគួរេហយ ក៏េពល

នឹង ពះម កចច នៈមន យុ ដូេចនះថ បពិ ត ពះកចច នៈមន យុ

ពះមន ពះភគ ទង់សំែដងឧេទ ទសេនះ ដល់េយងទងំ យេ យ

សេងខប មិនបនែចកអតថេ យពិ រ ប់ែត ទង់េ កកអពីំ សនៈ

250  

១២២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

វ ិ រ ំ បវេិ តថ តថ ភិកខ េវ ភិកខុ ឧបបរេិកខយយ

យថ យថស ឧបបរកិខ េ ពហិទធ ចស

វញិញ ណំ អវកិខិ តំ អវសិដំ អជឈតំ អសណិតំ អនុប-

ទយ ន បរតិេស យយ ពហិទធ ភិកខ េវ វញិញ េណ

អវកិខិ េត អវសិេដ សតិ អជឈតំ អសណិេត អនុ-

បទយ អបរតិស េ យតឹ ជតិជ មរណទុកខ -

សមុទយសមភេ ន េ តីតិ េតសេនន វុេ

កចច ន អមកំ អចិរបបកកនស ភគវេ ឯតទ-

េ សិ ឥទំ េខ េន វុេ ភគ សងខិ េត-

ន ឧេទទសំ ឧទទិសិ វ ិ ថ េរន អតថំ អវភិជិ

251  

១២២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ចូលេទកន់វ ិ រ គឺ ទង់ ស់ថ កលេបភិកខុ េនះ ពិចរ

េហយ វញិញ ណរបស់ភិកខុ េនះ មិន ត់ យ មិនខច ត់ខច យេទខងេ ក

ទងំមិនឋិតេនខងកនុង េហយមិនបនតក់សុត េ ពះមិន បកន់ម ំ

មន លភិកខុទងំ យ កលភិកខុ េនះ មនវញិញ ណមិន ត់ យ មិនខច ត់

ខច យេទខងេ ក ទងំមិនឋិតេនខងកនុង មិនតក់សុត េ ពះមិន

បន បកន់មេំហយ េសចកីេកតេឡង ពម មន ពមៃនជតិ ជ

មរណៈ និងទុកខ រែមងមិនមនតេទេទ ត េ យ បករយ៉ង ៗ

មន លភិកខុទងំ យ ភិកខុគបបពិីចរ េ យ បករយ៉ងេនះ ៗ ចុះ

បពិ ត ពះកចច នៈមន យុ កលែដល ពះមន ពះភគ ទង់េសចេចញ

េទ មិនយូរបុ៉នម ន េយងទងំ យេនះ ក៏មនេសចកី តិះរះិដូេចនះ

ថ មន ល វុេ ទងំ យ ពះមន ពះភគ ទង់សែំដងឧេទទសេនះ

ដល់េយងទងំ យ េ យសេងខប មិនបនែចកអតថេ យពិ រ

252  

១២៣

វភិងគវគគស ឧេទទសវភិងគសុេត ម កចច នូបសងកមនំ

ឧ យសន វ ិ រ ំ បវេិ តថ តថ ភិកខ េវ ភិកខុ

ឧបបរេិកខយយ យថ យថស ឧបបរកិខ េ ពហិទធ

ចស វញិញ ណំ អវកិខិ តំ អវសិដំ អជឈតំ អសណិតំ

អនុបទយ ន បរតិេស យយ ពហិទធ ភិកខ េវ វញិញ -

េណ អវកិខិ េត អវសិេដ សតិ អជឈតំ អសណិេត

អនុបទយ អបរតិស េ យតឹ ជតិជ មរណ-

ទុកខសមុទយសមភេ ន េ តីតិ េក នុ េខ ឥ-

មស ភគវ សងខិ េតន ឧេទទសស ឧទទិដស វ ិ ថ -

េរន អតថំ អវភិតស វ ិ ថ េរន អតថំ វភិេជយយតិ េត-

សេនន វុេ កចច ន អមកំ ឯតទេ សិ អយ ំ

េខ យ ម ម កចច េន សតថុ េចវ សំវណិ-

េ សមភ វេិ ច វញិញូ នំ ស ពហមចរនំី បេ តិ

253  

១២៣

វភិងគវគគ ឧេទទសវភិងគសូ ត ករចូលេទរក ពះម កចច នៈ

េឡយ ក៏ ប់ែត ទង់េ កកអពីំ សនៈ ចូលេទកន់វ ិ រ គឺ ទង់

ស់ថ កលេបភិកខុ េនះពិចរ េហយ វញិញ ណរបស់ភិកខុ េនះ

មិន ត់ យ មិនខច ត់ខច យេទខងេ ក ទងំមិនឋិតេនខងកនុ ង

េហយមិនតក់សុត េ ពះមិន បកន់ម ំ មន លភិកខុទងំ យ កល

េបភិកខុ េនះ មនវញិញ ណមិន ត់ យ មិនខច ត់ខច យេទខងេ ក ទងំ

មិនឋិតេនខងកនុង មិនតក់សុត េ ពះមិន បកន់មេំហយ េសចកី

េកតេឡង ពម មន ពមៃនជតិ ជ មរណៈ និងទុកខ រែមង

មិនមនតេទេទ ត េ យ បករយ៉ង ៗ មន លភិកខុទងំ យ

ភិកខុគបបពិីចរ េ យ បករ យ៉ងេនះ ៗ ចុះ េតឧេទទសែដល

ពះមន ពះភគ ទង់សែំដង េ យសេងខប មិនបនែចកអតថេ យ

ពិ រេនះ នរ ហន៎ នឹង ចែចកអតថេ យពិ របន បពិ ត

ពះកចច នៈមន យុ េយងទងំ យេនះ ក៏មនេសចកី តិះរះិ

ដូេចនះថ ពះម កចច នៈមន យុេនះឯង ពះ ទង់

សរេសរផង ស ពហមចរទីងំ យជអនក បជញ េលកតេមកងផង

254  

១២៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ចយ ម ម កចច េន ឥមស ភគវ សងខិ េតន

ឧេទទសស ឧទទិដស វ ិ ថ េរន អតថំ អវភិតស

វ ិ ថ េរន អតថំ វភិជិតំុ យននូន មយ ំ េយនយ ម

ម កចច េន េតនុបសង កេមយយម ឧបសង កមិ

យសមនំ ម កចច នំ ឯតមតថំ បដិបុេចឆយយមតិ

វភិជ យ ម ម កចច េនតិ ។

[១១៧] េសយយថបិ វុេ បុរេិ រតថិេក

រគេវសី របរេិយសនញច រមេន មហេ រុកខស

តិដេ រវេ អតិកកេមមវ មលំូ អតិកកមម ខនធំ

ខប េស រ ំ បរេិយសិតពំ មេញញយយ ឯវ ំ

សមបទមិទំ យសមននំ សតថរ ិ សមមុ ខីភេូត តំ

ភគវនំ អតិសិ អេម ឯតមតថំ បដិបុចឆិតពំ មញញថ

255  

១២៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ឧេទទសែដល ពះមន ពះភគ ទង់សែំដង េ យសេងខប មិនបនែចក

អតថេ យពិ រេនះ មនែត ពះម កចច នៈមន យុ េទប ចែចក

អតថេ យពិ របន េបដូេចន ះ គួរែតេយងទងំ យនគំន ចូលេទ

រក ពះម កចច នៈមន យុ លុះចូលេទដល់េហយ េយងទងំ យ

គបបសួីរនូវេសចកីេនះ នឹង ពះម កចច នៈមន យុ ដូេចនះ សូម

ពះម កចច នៈមន យុ ែចក (អតថេនះេ យពិ រឲយទន) ។

[១១៧] ពះម កចច នៈ មន យុ េពលថ មន ល

វុេ ទងំ យ បុរសអនក តវករេ យេឈខឹម ជអនកែសង

រកេឈខឹម បនេដរេទែសងរកេឈខឹម កលេបេដមេឈធដុំះេន

(ចេំពះមុខ) ក៏េដររលំងឫស រលំងេដម សគំល់នូវែមកនិងសនឹកថ

ជខឹមែដលខួន តវែសងរកវញិ មនឧបមដូចេមចមិញ េសចកីេនះ

ក៏មនឧបេមយយដូច កលែដល ពះ ឋិតេនចេំពះមុខ ៃន

េ កមន យុទងំ យ េ កទងំ យ ក៏រលំង ពះមន ពះ

ភគេនះ េហយសំគល់នូវេយងថជបុគគលគួរសួរនូវេសចកីេនះវញិ

256  

១២៥

វភិងគវគគស ឧេទទសវភិងគសុេត រតថិេកបម

េ វុេ (១) ភគ ជនំ ជនតិ បស ំ

បស តិ ចកខុ ភ ូេ ញណភូេ ធមមភ ូេ

ពហមភេូ វ បវ អតថស និេនន អម-

តស ទ ធមមស មី តថគេ េ េចវ

បេនតស កេ អេ សិ យ ំ ភគវនំេយវ

ឯតមតថំ បដិបុេចឆយយថ យថ េន(២) ភគ

ពយកេរយយ តថ នំ ធេរយយថតិ ។ អទធ វុេ

កចច ន ភគ ជនំ ជនតិ បស ំ បស តិ

ចកខុ ភេូ ញណភេូ ធមមភេូ ពហមភេូ

វ បវ អតថស និេនន អមតស ទ

១ ម. វេុ ។ ២ ឱ. ម. េ ។

257  

១២៥

វភិងគវគគ ឧេទទសវភិងគសូត្រ ឧបមេ យបុគគលអនក តវករេ យខឹមេឈ

មន ល វុេ ទងំ យ េ ពះថ ពះមន ពះភគេនះ ពះអងគ

ជបនូវេហតុែដលគួរ ជប េឃញនូវេហតុែដលគួរេឃញបន ជ

អនកមនបញញ ចកខុ េកតេហយ មនញណេកតេហយ មនធម៌េកត

េហយ មនេសចកី បេសរេកតេហយ ជអនកេពលធម៌ ជអនកញុ ំងំ

ធម៌ឲយ ប ពឹតេទ ជអនកពនយល់េសចកី ជអនកឲយនូវអមតៈ (និពន)

ពះតថគតជមច ស់ៃនធម៌ កលេនះជកលគួរ អនកទងំ យសួរ

េសចកីេនះ នឹង ពះមន ពះភគបន ពះមន ពះភគពយករដល់

អនកទងំ យ យ៉ង អនកទងំ យ គបបចីទុំកនូវេសចកីេនះ

យ៉ងេនះ ។ ភិកខុទងំ យេពលថ មន ល ពះកចច នៈមន យុ

ពះមន ពះភគ ពះអងគ ជបនូវេហតុែដលគួរ ជប េឃញនូវេហតុ

ែដលគួរេឃញ ពះអងគមនចកខុ េកតេហយ មនញណេកតេហយ មន

ធម៌េកតេហយ មនេសចកី បេសរេកតេហយ ជអនកេពលធម៌ ជអនក

ញុងំធម៌ឲយ ប ពឹតេទ ជអនកពនយល់េសចកី ជអនកឲយនូវអមតៈ (និពន)

258  

១២៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ធមមស មី តថគេ េ េចវ បេនតស កេ

អេ សិ យ ំ ភគវនំេយវ ឯតមតថំ បដិបុេចឆយយម

យថ េន ភគ ពយកេរយយ តថ នំ ធេរយយម

អបិចយ ម ម កចច េន សតថុ េចវ សំវណិេ

សមភ វេិ ច វញិញូ នំ ស ពហមចរនំី បេ តិ ច-

យ ម ម កចច េន ឥមស ភគវ សងខិ េតន

ឧេទទសស ឧទទិដស វ ិ ថ េរន អតថំ អវភិតស

វ ិ ថ េរន អតថំ វភិជិតំុ វភិជ យ ម ម កចច េន

អគរុករ ិ តិ ។ េតន វុេ សុ ថ ធុកំ

មនសិកេ ថ ភសិស មីតិ ។ ឯវមវុេ តិ េខ

េត ភិកខូ យសមេ ម កចច នស បចចេស -

សំុ ។

259  

១២៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ពះតថគតជមច ស់ៃនធម៌ កលេនះជកលគួរេយងទងំ យ សួរ

េសចកីេនះ នឹង ពះមន ពះភគេហយ េប ពះមន ពះភគពយករ

ដល់េយងទងំ យ យ៉ង េយងទងំ យ គបបចីទុំកនូវ

េសចកីេនះ យ៉ងេនះ េ យពិតែមនេហយ ែតថ ពះម កចច នៈ

មន យុ ពះ សរេសរផង ស ពហមចរទីងំ យជអនក បជញ

េលកតេមកងផង ឧេទទសែដល ពះមន ពះភគ ទង់សំែដងេ យសេងខប

មិនបនែចកអតថេ យពិ រេនះ មនែត ពះម កចច នៈ េទប ចែចក

នូវអតថេ យពិ របន សូម ពះម កចច នៈមន យុ កុេំធនូវេសចកី

ចេង តចងល់េឡយ សូមែចក (អតថេនះេ យពិ រ) ។ ពះម កចច នៈ

េពលថ មន ល វុេ ទងំ យ េបដូេចន ះ អនកទងំ យ ចូរ ប់

ចូរេធទុកកនុងចិតឲយលចុះ ខញុ នឹំងសែំដងឲយ ប់ ។ ភិកខុទងំេនះ ទទួល

ប់ពកយ ពះម កចច នៈមន យុថ ករុ វុេ ។

260  

១២៧

វភិងគវគគស ឧេទទសវភិងគសុេត វ ិ ថ រេុទទសតថវភិជនំ

[១១៨] យ ម ម កចច េន ឯតទេ ច

យ ំ េខ េន វុេ ភគ សងខិ េតន ឧេទទសំ ឧទទិ-

សិ វ ិ ថ េរន អតថំ អវភិជិ ឧ យសន វ ិ រ ំ

បវេិ តថ តថ ភិកខ េវ ភិកខុ ឧបបរេិកខយយ យថ

យថស ឧបបរកិខ េ ពហិទធ ចស វញិញ ណំ

អវកិខិ តំ អវសិដំ អជឈតំ អសណិតំ អនុបទយ

ន បរតិេស យយ ពហិទធ ភិកខ េវ វញិញ េណ អវកិខិ េត

អវសិេដ សតិ អជឈតំ អសណិេត អនុបទយ

អបរតិស េ យតឹ ជតិជ មរណទុកខសមុទយ-

សមភេ ន េ តីតិ ឥមស េខ អហំ វុេ

ភគវ សងខិ េតន ឧេទទសស ឧទទិដស វ ិ ថ េរន អតថំ

អវភិតស ឯវ ំ វ ិ ថ េរន អតថំ ជនមិ ។

261  

១២៧

វភិងគវគគ ឧេទទសវភិងគសូ ត ករែចកអតថៃនឧេទទសេ យពិ រ

[១១៨] ពះម កចច នៈមន យុ េពលដូេចនះថ មន ល

វុេ ទងំ យ ពះមន ពះភគ ទង់សែំដងឧេទទស ដល់

េយងទងំ យេ យសេងខប មិនបនែចកអតថេ យពិ រ ប់

ែត ទង់េ កកអពីំ សនៈ ចូលេទកន់វ ិ រ គឺ ទង់ ស់ថ កល

េបភិកខុ េនះ ពិចរ េហយ វញិញ ណរបស់ភិកខុ េនះ មិន ត់ យ

មិនខច ត់ខច យេទខងេ ក ទងំមិនឋិតេនខងកនុង េហយមិនតក់សុត

េ ពះមិន បកន់ម ំ មន លភិកខុទងំ យ កលេបភិកខុ េនះ មន

វញិញ ណមិន ត់ យ មិនខច ត់ខច យេទខងេ ក ទងំមិនឋិតេនខងកនុង

មិនតក់សុត េ ពះមិន បកន់មេំហយ ករេកតេឡង ពម មន ពម

ៃនជតិ ជ មរណៈ និងទុកខ រែមងមិនមនតេទេទ ត េ យ បករ

យ៉ង ៗ មន លភិកខុទងំ យ ភិកខុគបបពិីចរ េ យ បករ

យ៉ងេនះ ៗ ចុះ មន ល វុេ ទងំ យ ឧេទទសេនះឯង ែដល ពះ

មន ពះភគ ទង់សែំដង េ យសេងខប មិនបនែចកអតថេ យពិ រ

ខញុ ក៏ំដឹងចបស់នូវអតថ េ យពិ រ ដូចនឹងេពលតេទេនះឯង ។

262  

១២៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[១១៩] កថញច វុេ ពហិទធ វញិញ ណំ វកិខិ តំ

វសិដនិ វុចចនិ ។ ឥធវុេ ភិកខុ េន ចកខុ ន

របំូ ទិ របូនិមិ នុ រ ិ វញិញ ណំ េ តិ

រ ូបនិមិតស ទគធិតំ រ ូបនិម ិតស ទវ និ ិពនធ ំ រ ូបនិ-

មិតស ទសេញញ ជនសំយុតំ ពហិទធ វញិញ ណំ វកិខិ តំ

វសិដនិ វុចចតិ ។ េ េតន សទទំ សុ ... ឃ-

េនន គនធំ ឃយិ ... ជិ យ រសំ យិ ...

កេយន េផដពំ ផុសិ ... មន ធមមំ វញិញ យ

ធមមនិមិ នុ រ ិ វញិញ ណំ េ តិ ធមមនិមិតស ទ-

គធិតំ ធមមនិមិតស ទវនិិពនធ ំ ធមមនិមិតស ទសេញញ -

ជនសំយុតំ ពហិទធ វញិញ ណំ វកិខិ តំ វសិដនិ វុចច-

តិ ។ ឯវ ំ េខ វុេ ពហិទធ វញិញ ណំ វកិខិ តំ

វសិដនិ វុចចតិ ។

263  

១២៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[១១៩] មន ល វុេ ទងំ យ ដូចេមចេ ថវញិញ ណ ត់-

យ ខច ត់ខច យេទខងេ ក ។ មន ល វុេ ទងំ យ ភិកខុកនុង

សនេនះ េឃញរូបេ យចកខុ េហយ ក៏មនវញិញ ណរលឹកេទ ម

រូបនិមិត បថន េ យេសចកីេ តកអរកនុងរូបនិមិត ជប់ចពំក់េ យ

េសចកីេ តកអរកនុ ងរូបនិមិត បកបេ យេសចកីេ តកអរកនុ ងរូបនិមិត

(េនះ) េ ថវញិញ ណ ត់ យ ខច ត់ខច យេទខងេ ក ។ ភិកខុឮ

សំេឡងេ យ តេច ក... ធុ ំក ិនេ យ ចមុះ... ទទួលរសេ យ

អ ត... ប៉ះពល់េផដពៈេ យកយ... ដឹងនូវធម៌េ យចិតេហយ

ក៏មនវញិញ ណរលឹកេទ មធមមនិមិត បថន េ យេសចកីេ តកអរកនុ ង

ធមមនិមិត ជប់ចពំក់េ យេសចកីេ តកអរកនុងធមមនិមិត បកប ពម

េ យេសចក ីេ តកអរកនុ ងធមមនិមិត (េនះ) េ ថវញិញ ណ ត់ យ

ខច ត់ខច យេទខងេ ក ។ មន ល វុេ ទងំ យ ែដលេ ថ

វញិញ ណ ត់ យ ខច ត់ខច យេទខងេ ក យ៉ងេនះឯង ។

264  

១២៩

វភិងគវគគស ឧេទទសវភិងគសុេត វញិញ និកខិត

[១២០] កថញច វុេ ពហិទធ វញិញ ណំ អ-

វកិខិ តំ អវសិដនិ វុចចតិ ។ ឥធវុេ ភិកខុ េន

ចកខុ ន របំូ ទិ ន របូនិមិ នុ រ ិ វញិញ ណំ

េ តិ ន របូនិមិតស ទគធិតំ ន របូនិមិតស ទ-

វនិិពនធំ ន របូនិមិតស ទសេញញ ជនសំយុតំ ពហិទធ

វញិញ ណំ អវកិខិ តំ អវសិដនិ វុចចតិ ។ េ េតន សទទំ

សុ ... ឃេនន គនធំ ឃយិ ... ជិ យ រសំ

យិ ... កេយន េផដពំ ផុសិ ... មន

ធមមំ វញិញ យ ន ធមមនិមិ នុ រ ិ វញិញ ណំ េ តិ

ន ធមមនិមិតស ទគធិតំ ន ធមមនិមិតស ទវនិិពនធំ

ន ធមមនិមិតស ទសេញញ ជនសំយុតំ ពហិទធ វញិញ -

ណំ អវកិខិ តំ អវសិដនិ វុចចតិ ។ ឯវ ំ េខ វុេ

ពហិទធ វញិញ ណំ អវកិខិ តំ អវសិដនិ វុចចតិ ។

265  

១២៩

វភិងគវគគ ឧេទទសវភិងគសូ ត វញិញ ណមិន ត់ យ

[១២០] មន ល វុេ ទងំ យ ដូចេមចេ ថវញិញ ណមិន

ត់ យ មិនខច ត់ខច យេទខងេ ក ។ មន ល វុេ ទងំ យ ភិកខុ

កនុង សនេនះ េឃញរូបេ យចកខុ េហយ ែតវញិញ ណមិនបនរលឹក

េទ មរូបនិមិត មិនបន បថន េ យេសចកីេ តកអរកនុងរូបនិមិត មិន

ជប់ចពំក់េ យេសចកីេ តកអរកនុងរូបនិមិត មិន បកប ពមេ យេសចកី

េ តកអរកនុងរូបនិមិត (េនះ) េ ថវញិញ ណមិន ត់ យ មិនខច ត់ខច យ

េទខងេ ក ។ ភិកខុឮសេំឡងេ យ តេច ក... ធុកិំនេ យ ចមុះ...

ទទួលរសេ យអ ត... ប៉ះពល់នូវេផដពៈេ យកយ... ដឹង

នូវធម៌េ យចិតេហយ វញិញ ណក៏មិនបនរលឹកេទ មធមមនិមិត មិន

បថន េ យេសចកីេ តកអរ កនុងធមមនិមិត មិនជប់ចពំក់េ យេសច-

កីេ តកអរកនុងធមមនិមិត មិន បកប ពមេ យេសចកីេ តកអរកនុងធមមនិមិត

(េនះ) េ ថវញិញ ណមិន ត់ យ មិនខច ត់ខច យេទខងេ ក ។

មន ល វុេ ទងំ យ ែដលេ ថវញិញ ណមិន ត់ យ មិនខច ត់

ខច យេទខងេ ក យ៉ងេនះឯង ។

266  

១៣០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[១២១] កថញច វុេ អជឈតំ ចិតំ សណិតនិ

វុចចតិ ។ ឥធវុេ ភិកខុ វវិេិចចវ កេមហិ វវិចិច អ-

កុសេលហិ ធេមមហិ សវតិកកំ សវចិរ ំ វេិវកជំ

បីតិសុខំ បឋមំ ឈនំ ឧបសមបជជ វហិរតិ ។ តស

វេិវកជបបតិីសុខនុ រ ិ វញិញ ណំ េ តិ វេិវកជបប-ី

តិសុខស ទគធិតំ វ េិវកជបបតីិសុខស ទវនិិពនធ ំ វ េិវ-

កជបប តីិសុខស ទសេញញ ជនសំយុត ំ អជឈត ំ ចិត ំ

សណិតនិ វុចចតិ ។ បុន ចបរ ំ វុេ ភិកខុ

វតិកកវចិ នំ វបូសម អជឈត ំ សមប ទនំ

េចតេ ឯេកទិភវ ំ អវតិកកំ អវចិរ ំ សមធិជំ

បីតិសុខំ ទុតិយ ំ ឈនំ ឧបសមបជជ វហិរតិ ។

267  

១៣០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[១២១] មន ល វុេ ទងំ យ ដូចេមចេ ថ ចិតឋិតេន

ខងកនុង ។ មន ល វុេ ទងំ យ ភិកខុកនុង សនេនះ ង ត់ចក

កមទងំ យ ង ត់ចកអកុសលធម៌ទងំ យ បនដល់នូវបឋ-

មជឈន បកបេ យវតិកកៈ វចិរៈ មនែតបីតិនិងសុខែដលេកតអពីំវេិវក

េហយសេ មចស មនេនេ យឥរយិបថទងំ ៤ ។ ភិកខុ េនះ រែមង

មនវញិញ ណ រលឹកេទ មបីតិនិងសុខែដលេកតអពីំវេិវក បថន េ យ

េសចកីេ តកអរ កនុងបីតិនិងសុខែដលេកតអពីំវេិវក ជប់ចពំក់េ យ

េសចកីេ តកអរ កនុងបីតិនិងសុខែដលេកតអពីំវេិវក បកប ពមេ យ

េសចកីេ តកអរកនុងបីតិនិងសុខែដលេកតអពីំវេិវក (េនះ) េ ថ ចិត

ឋិតេនខងកនុង ។ មន ល វុេ ទងំ យ មួយវញិេទ ត ភិកខុ

េ ពះរមង ប់នូវវតិកកៈនិងវចិរៈ រួចេហយបនដល់នូវទុតិយជឈន ជធមម-

ជតេកតមនកនុងសននចិត បកបេ យេសចកី ជះថគឺសទធ មនភព

ជចិតខពស់ឯក មិនមនវតិកកៈ មិនមនវចិរៈ មនែតបីតិនិងសុខេកតអពីំ

សមធិគឺបឋមជឈន េហយសេ មចស មនេនេ យឥរយិបថទងំ ៤ ។

268  

១៣១

វភិងគវគគស ឧេទទសវភិងគសុេត អជឈតចិតសណិត

តស សមធិជបបតីិសុខនុ រ ិ វញិញ ណំ េ តិ

សមធិជបប ីត ិសុខស ទគធិត ំ សមធិជបប ីត ិសុខស ទ -

វនិិពនធំ សមធិជបបតីិសុខស ទសេញញ ជនសំយុតំ អជឈតំ

ចិតំ សណិតនិ វុចចតិ ។ បុន ចបរ ំ វុេ

ភិកខុ បីតិយ ច វ ិ គ ឧេបកខ េក ច វហិរតិ

សេ ច សមបជេន សុខញច កេយន បដិសំេវេទតិ

យនំ អរយិ ចិកខ និ ឧេបកខ េក សតិម សុខវ-ិ

រតិី តតិយ ំ ឈនំ ឧបសមបជជ វហិរតិ ។ តស

ឧេបកខ សុខនុ រ ិ វញិញ ណំ េ តិ ឧេបកខ សុខស -

ទគធិតំ ឧេបកខ សុខស ទវនិិពនធ ំ ឧេបកខ សុខស -

ទសេញញ ជនសំយុតំ អជឈតំ ចិតំ សណិតនិ វុចចតិ ។

បុន ចបរ ំ វុេ ភិកខុ សុខស ច ប ន

269  

១៣១

វភិងគវគគ ឧេទទសវភិងគសូ ត ភពៃនចិតឋិតេនខងកនុង

ភិកខុ េនះ រែមងមនវញិញ ណរលឹកេទ មនូវបីតិនិងសុខ ែដលេកតអពីំ

សមធិ បថន េ យេសចកីេ តកអរ កនុងបីតិនិងសុខ ែដលេកតអពីំ

សមធិ ជប់ចពំក់េ យេសចកីេ តកអរកនុងបីតិនិងសុខ ែដលេកតអពីំ

សមធិ បកប ពមេ យេសចកីេ តកអរកនុងបីតិនិងសុខ ែដលេកតអពីំ

សមធិ (េនះ) េ ថ ចិតឋិតេនខងកនុង ។ មន ល វុេ ទងំ-

យ មួយេទ ត ភិកខុ េ ពះេន យ យចកបីតិេហយ បកប

េ យឧេបកខ មន ម រតី និងមនេសចកីដឹងខួន ទទួលេសចកីសុខ

េ យនមកយ ពះអរយិៈទងំ យ ែតងសរេសរបុគគលែដលបន

តតិយជឈន េទះបីបុគគលែដលបនតតិយជឈន ែតងមនចិត បកបេ យ

ឧេបកខ មន ម រតី មនធម៌ជេ គ ងេនជសុខដូេចនះ េ ពះតតិយជឈន

ក៏បនដល់នូវតតិយជឈនេនះ េហយសេ មចស មនេនេ យ

ឥរយិបថទងំ ៤ ។ ភិកខុ េនះ រែមងមនវញិញ ណរលឹកេទ មនូវឧេបកខ

បថន េ យេសចកីេ តកអរ កនុងសុខ បកបេ យឧេបកខ ជប់ចពំក់

េ យេសចកីេ តកអរ កនុងសុខ បកបេ យឧេបកខ បកប ពមេ យ

េសចកីេ តកអរ កនុងឧេបកខ និងសុខ (េនះ) េ ថចិតឋិតេនខងកនុង ។

មន ល វុេ ទងំ យ មួយវញិេទ ត ភិកខុ េ ពះលះបង់នូវសុខផង

270  

១៣២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ទុកខស ច ប ន បុេពវ េ មនស េទមនស នំ

អតថងគម អទុកខមសុខំ ឧេបកខ សតិបរសុិទធឹ ចតុតថំ

ឈនំ ឧបសមបជជ វហិរតិ ។ តស អទុកខមសុ-

ខនុ រ ិ វញិញ ណំ េ តិ អទុកខមសុខស ទគ-

ធិតំ អទុកខ មសុខស ទវ និ ិពនធ ំ អទុកខ មសុខស ទ-

សេញញ ជនសំយុត ំ អជឈត ំ ចិត ំ សណិតន ិ

វុចចតិ ។ ឯវ ំ េខ វុេ អជឈតំ ចិតំ សណិតនិ

វុចចតិ ។

[១២២] កថញច វុេ អជឈតំ ចិតំ អសណិតនិ

វុចចតិ ។ ឥធវុេ ភិកខុ វវិេិចចវ កេមហិ ។ េប ។

បឋមំ ឈនំ ឧបសមបជជ វហិរតិ ។ តស ន វេិវ-

កជបបតិីសុខនុ រ ិ វញិញ ណំ េ តិ ន វេិវកជបប-ី

តិសុខស ទគធិតំ ន វ េិវកជបប តី ិសុខស ទវ និ ិពនធ ំ

ន វ េិវកជបប តី ិសុខស ទសេញញ ជនសំយុត ំ អជឈត ំ

ចិតំ អសណិតនិ វុចចតិ ។ បុន ចបរ ំ វុេ

271  

១៣២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

លះបង់នូវទុកខផង មនេ មនស និងេទមនស អស់េហយកនុងកលមុន

ផង ក៏បនដល់នូវចតុតថជឈន ែដលមិនមនទុកខ មិនមនសុខ មនែត

សតិដ៏បរសុិទធេ យឧេបកខ េហយសេ មចស មនេនេ យឥរយិបថ

ទងំ ៤ ។ ភិកខុ េនះ រែមងមនវញិញ ណរលឹកេទ មអទុកខមសុខគឺ

ឧេបកខ បថន េ យេសចកីេ តកអរកនុងអទុកខមសុខ ជប់ចពំក់េ យ

េសចកីេ តកអរកនុងអទុកខមសុខ បកប ពមេ យេសចកីេ តកអរ កនុង

អទុកខមសុខ (េនះ) េ ថ ចិតឋិតេនខងកនុង ។ មន ល វុេ

ទងំ យ យ៉ងេនះឯង ែដលេ ថ ចិតឋិតេនខងកនុង ។

[១២២] មន ល វុេ ទងំ យ ចុះដូចេមចេ ថចិតមិនឋិត

េនខងកនុង ។ មន ល វុេ ទងំ យ ភិកខុកនុង សនេនះ ង ត់

ចកកមទងំ យ ។ េប ។ បនដល់នូវបឋមជឈន េហយសេ មច

ស មនេនេ យឥរយិបថទងំ ៤ ។ ភិកខុ េនះ រែមងមនវញិញ ណមិន

បនរលឹកេទ មបីតិនិងសុខែដលេកតអពីំវេិវក មិនបន បថន េ យ

េសចកីេ តកអរ កនុងបីតិនិងសុខែដលេកតអពីំវេិវក មិនបនជប់ចពំក់

េ យេសចកីេ តកអរកនុងបីតិនិងសុខែដលេកតអពីំវេិវក មិន បកប ពម

េ យេសចកីេ តកអរកនុងបីតិនិងសុខែដលេកតអពីំវេិវក (េនះ) េ

ថ ចិតមិនឋិតេនខងកនុង ។ មន ល វុេ ទងំ យ មួយវញិេទ ត

272  

១៣៣

វភិងគវគគស ឧេទទសវភិងគសុេត អជឈតចិ សណិត

ភិកខុ វតិកកវចិ នំ វបូសម ។ េប ។ ទុតិយ ំ ឈនំ

ឧបសមបជជ វហិរតិ ។ តស ន សមធិជបបតិីសុខ-

នុ រ ិ វញិញ ណំ េ តិ ន សមធិជបបតិីសុ-

ខស ទគធិតំ ន សមធិជបបតិីសុខស ទវនិិពនធំ ន

ស ម ធិ ជ បប ីតិ សុ ខ ស ទ ស េញញ ជ ន សំ យុ តំ អ ជឈ តំ

ចិតំ អសណិតនិ វុចចតិ ។ បុន ចបរ ំ វុេ ភិកខុ

បីតិយ ច វ ិ គ ។ េប ។ តតិយ ំ ឈនំ ឧបសមបជជ

វហិរតិ ។ តស ន ឧេបកខ សុខនុ រ ិ វញិញ ណំ េ តិ

ន ឧេបកខ សុខស ទគធិតំ ន ឧេបកខ សុខស -

ទវ និ ិពនធ ំ ន ឧេបកខ សុខស ទសេញញ ជនសំយុត ំ

អជឈតំ ចិតំ អសណិតនិ វុចចតិ ។ បុន

ចបរ ំ វុេ ភិកខុ សុខស ច ប ន

។ េប ។ ចតុតថំ ឈនំ ឧបសមបជជ វហិរតិ ។

តស ន អទុកខមសុខនុ រ ិ វញិញ ណំ េ តិ

273  

១៣៣

វភិងគវគគ ឧេទទសវភិងគសូ ត ភពៃនចិតមិនឋិតេនខងកនុង

ភិកខុ េ ពះរមង ប់នូវវតិកកៈនិងវចិរៈ ។ េប ។ បនដល់នូវទុតិយជឈន

េហយសេ មចស មនេនេ យឥរយិបថទងំ ៤ ។ ភិកខុ េនះរែមងមន

វញិញ ណមិនបនរលឹកេទ មបីតិនិងសុខែដលេកតអពីំសមធិ មិនបន

បថន េ យេសចកីេ តកអរ កនុងបីតិនិងសុខែដលេកតអពីំសមធិ មិន

ជប់ចពំក់េ យេសចកីេ តកអរកនុងបីតិនិងសុខែដលេកតអពីំសមធិ មិន

បកប ពមេ យេសចកីេ តកអរ កនុងបីតិនិងសុខ ែដលេកតអពីំសមធិ

(េនះ) េ ថចិតមិនឋិតេនខងកនុង ។ មន ល វុេ ទងំ យ មួយ

េទ ត ភិកខុ េ ពះេន យ យចកបីតិ ។ េប ។ បនដល់នូវតតិ-

យជឈន េហយសេ មចស មនេនេ យឥរយិបថទងំ ៤ ។ ភិកខុ េនះ

រែមងមនវញិញ ណមិនបនរលឹកេទ មឧេបកខ មិនបន បថន េ យ

េសចកីេ តកអរកនុងសុខ បកបេ យឧេបកខ មិនជប់ចពំក់េ យេសចកី

េ តកអរ កនុងឧេបកខ និងសុខ មិន បកប ពមេ យេសចកីេ តកអរ កនុង

សុខ បកបេ យឧេបកខ (េនះ) េ ថ ចិតមិនឋិតេនខងកនុង ។

មន ល វុេ ទងំ យ មួយវញិេទ ត ភិកខុ េ ពះលះបង់នូវសុខផង

។ េប ។ បនដល់នូវចតុតថជឈន េហយសេ មចស មនេនេ យឥរយិបថ

ទងំ ៤ ។ ភិកខុ េនះ រែមងមនវញិញ ណមិនបនរលឹកេទ មអទុកខមសុខ

274  

១៣៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ន អទុកខមសុខស ទគធិតំ ន អទុកខមសុខស -

ទវនិិពនធ ំ ន អទុកខ មសុខស ទសេញញ ជនសំយុត ំ

អជឈតំ ចិតំ អសណិតនិ វុចចតិ ។ ឯវ ំ េខ វុេ

អជឈតំ ចិតំ អសណិតនិ វុចចតិ ។

[១២៣] កថញច វុេ អនុបទ បរតិស ន

េ តិ ។ ឥធវុេ អស ុត បុថុជជេន អរយិនំ

អទស វ ី អរយិធមមស អេកវេិទ អរយិធេមម

អវនីិេ សបបុរ ិ នំ អទស វ ី សបបុរសិធមមស

អេកវេិទ សបបុរសិធេមម អវនីិេ របំូ អតេ

សមនុបស តិ របូវនំ អ នំ អតនិ

របំូ របូសមឹ អ នំ ។ តស តំ របំូ

វបិរ ិ មតិ អញញថ េ តិ ។ តស របូវបិរ-ិ

មញញថភ រ ូបវ បិរ ិ មនុបរ វិត ិ វញិញ ណំ

េ តិ ។ តស របូវបិរ ិ មនុបរវិតជ បរតិស ន

ធមមសមុបបទ ចិត ំ បរយិទយ តិដនិ ។

275  

១៣៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

មិន បថន េ យេសចកីេ តកអរ កនុងអទុកខមសុខ មិនជប់ចពំក់េ យ

េសចកីេ តកអរ កនុងអទុកខមសុខ មិន បកប ពមេ យេសចកីេ តកអរ

កនុងអទុកខមសុខ (េនះ) េ ថ ចិតមិនឋិតេនខងកនុង ។ មន ល វុ-

េ ទងំ យ យ៉ងេនះឯង េ ថ ចិតមិនឋិតេនខងកនុង ។

[១២៣] មន ល វុេ ទងំ យ ចុះេសចកីតក់សុតេ ពះមិន

បកន់មេំនះ េតដូចេមច ។ មន ល វុេ ទងំ យ បុថុជជនកនុង

េ កេនះ មិនេចះដឹងពុទធវចនៈ មិនបនេឃញ ពះអរយិៈ មិនឈស

ៃវកនុងអរយិធម៌ មិនបនទូនម នខួនកនុងអរយិធម៌ មិនេឃញសបបុរស មិន

ឈសៃវកនុងសបបុរសិធម៌ មិនទូនម នខួនកនុងសបបុរសិធម៌ រែមងពិចរ

េឃញនូវរូបថជខួន ឬេឃញនូវខួនថមនរូប េឃញនូវរូបថមនកនុង

ខួន េឃញនូវខួនថមនកនុងរូប ។ រូបេនះ របស់បុគគលេនះ រែមងែ ប

បលេទជដៃទ ។ បុគគលេនះ រែមងមនវញិញ ណ តឡប់េទ មេសច-

កីែ ប បលៃនរូប េ ពះភវៈៃនរូបែ ប បលេទជដៃទ ។ ឯេសចកីតក់-

សុត និងេហតុជទីេកតេឡងៃនអកុសលធម៌ ែដលេកតអពីំករ តឡប់

េទ មេសចកីែ ប បលៃនរូប រែមង គបសងកត់ចិតរបស់បុគគលេនះ ។

276  

១៣៥

វភិងគវគគស ឧេទទសវភិងគសុេត អនុបទ បរតិស ន

េចតេ បរយិទន ឧ ស ច េ តិ វឃិត

ច អេបបកខ (១) ច អនុបទយ ច បរតិស តិ ។

េវទនំ… សញញំ … សងខ េរ… វញិញ ណំ អតេ

សមនុបស តិ វញិញ ណវនំ អ នំ អតនិ

វញិញ ណំ វញិញ ណសមឹ អ នំ ។ តស តំ

វញិញ ណំ វបិរ ិ មតិ អញញថ េ តិ ។ តស

វញិញ ណវ បិរ ិ មញញថភ វញិញ ណវ បិរ ិ មនុប-

រវិតិ វញិញ ណំ េ តិ ។ តស វញិញ ណវបិរ ិ -

មនុបរវិតជ បរតិស ន ធមមសមុបបទ ចិតំ បរ-ិ

យទយ តិដនិ ។ េចតេ បរយិទន ឧ ស

ច េ តិ វឃិត ច អេបកខ (២) ច អនុបទយ

ច បរតិស តិ ។ ឯវ ំ េខ វុេ អនុបទ បរ-ិ

តស ន េ តិ ។

១-២ ឱ. ឧេបកខ ។

277  

១៣៥

វភិងគវគគ ឧេទទសវភិងគសូ ត េសចកីតក់សុតេ ពះមិន បកន់មំ

បុគគលេនះ េ ពះែតេសចកី គបសងកត់ចិត ក៏ បកបេ យេសចកីខច

ផង បកបេ យេសចកីចេង តចងល់ផង បកបេ យេសចកី េ ះ

ល័យផង រែមងតក់សុត េ ពះមិន បកន់ម ំ ។ បុគគលពិចរ

េឃញនូវេវទន… សញញ … សងខ រ… បុគគលពិចរ េឃញនូវវញិញ ណ

ថជខួន ឬេឃញនូវខួនថមនវញិញ ណ េឃញវញិញ ណថមនកនុងខួន

ឬេឃញខួនថមនកនុងវញិញ ណ ។ វញិញ ណេនះ របស់បុគគលេនះ

ក៏ែ ប បលេទជដៃទ ។ បុគគលេនះ រែមងមនវញិញ ណ តឡប់េទ

មេសចកីែ ប បលៃនវញិញ ណ េ ពះភវៈៃនវញិញ ណែ ប បលេទជ

ដៃទ ។ ឯេសចកីតក់សុតនិងេហតុជទីេកតេឡងៃនអកុសលធម៌ ែដល

េកតអពីំករ តឡប់េទ ម នូវេសចកីែ ប បលៃនវញិញ ណ រែមង គប

សងកត់ចិតរបស់បុគគលេនះ ។ បុគគលេនះ េ ពះែតេសចកី គបសងកត់

ចិត ក៏ បកបេ យេសចកីខចផង បកបេ យេសចកីចេង តចងល់

ផង បកបេ យេសចកី េ ះ ល័យផង រែមងតក់សុតេ ពះមិន

បកន់ម ំ ។ មន ល វុេ ទងំ យ េសចកីតក់សុតេ ពះមិន

បកន់ម ំ យ៉ងេនះឯង ។

278  

១៣៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[១២៤] កថញច វុេ អនុបទ អបរតិស ន

េ តិ ។ ឥធវុេ សុត អរយិស វេក អរយិនំ

ទស វ ី អរយិធមមស េកវេិទ អរយិធេមម សុវនីិេ

សបបុរ ិ នំ ទស វ ី សបបុរសិធមមស េកវេិទ

សបបុរសិធេមម សុវនីិេ ន របំូ អតេ សមនុបស តិ

ន របូវនំ អ នំ ន អតនិ របំូ ន របូសមឹ

អ នំ ។ តស តំ របំូ វបិរ ិ មតិ

អញញថ េ តិ ។ តស របូវបិរ ិ មញញថភ

ន របូវបិរ ិ មនុបរវិតិ វញិញ ណំ េ តិ ។

តស ន របូវបិរ ិ មនុបរ វិតជ បរតិស ន

ធមមសមុបបទ ចិតំ បរយិទយ តិដនិ ។ េចតេ

អបរយិទន ន េចវ ឧ ស េ តិ ន ច វឃិត

ន ច អេបកខ អនុបទយ ច ន បរតិស តិ ។

279  

១៣៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[១២៤] មន ល វុេ ទងំ យ ចុះេសចកីមិនតក់សុតេ ពះ

មិន បកន់ម ំ េតដូចេមច ។ មន ល វុេ ទងំ យ អរយិ វក័

កនុង សនេនះ ជអនកេចះដឹងពុទធវចនៈ បនេឃញ ពះអរយិៈ ឈស

ៃវកនុងអរយិធម៌ ទូនម នខួនកនុងអរយិធម៌ បនេឃញសបបុរស ឈស

ៃវកនុងសបបុរសិធម៌ បនទូនម នខួនកនុងសបបុរសិធម៌ រែមងមិនពិចរ

េឃញនូវរូបថជខួន មិនេឃញនូវខួនថមនរូប មិនេឃញរូបថ

មនកនុងខួន មិនេឃញខួនថមនកនុងរូប ។ រូបេនះ របស់បុគគល

េនះ ក៏ែ ប បលេទជដៃទ ។ បុគគលេនះ ក៏រែមងមនវញិញ ណ

មិនបន តឡប់េទ ម នូវេសចកីែ ប បលៃនរូប េ ពះែតភវៈៃនរូប

ែ ប បលេទជដៃទេឡយ ។ ឯេសចកីតក់សុត និងេហតុជទីេកត

េឡងៃនអកុសលធម៌ ែដលេកតអពីំករ តឡប់េទ ម នូវេសចកីែ ប

បលៃនរូប រែមងមិន គបសងកត់ចិតរបស់បុគគលេនះេទ ។ បុគគល

េនះ េ ពះែតេសចកីមិន គបសងកត់ចិត ក៏មិនបន បកបេ យេសចកី

ខចផង មិន បកបេ យេសចកីចេង តចងល់ផង មិន បកបេ យ

េសចកី េ ះ ល័យផង រែមងមិនតក់សុត េ ពះមិន បកន់ម ំ ។

280  

១៣៧

វភិងគវគគស ឧេទទសវភិងគសុេត អនុបទអបរតិស ន

ន េវទនំ... ន សញញំ ... ន សងខ េរ... ន វញិញ ណំ

អតេ សមនុបស តិ ន វញិញ ណវនំ អ នំ

ន អតនិ វញិញ ណំ ន វញិញ ណសមឹ អ នំ ។

តស តំ វញិញ ណំ វបិរ ិ មតិ អញញថ េ តិ ។

តស វញិញ ណវបិរ ិ មញញថភ ន វញិញ ណវបិរ-ិ

មនុបរវិតិ វញិញ ណំ េ តិ ។ តស ន វញិញ -

ណវបិរ ិ មនុបរ វិតជ បរតិស ន ធមមសមុបបទ

ចិតំ បរយិទយ តិដនិ ។ េចតេ អបរយិទ-

ន ន េចវ ឧ ស េ តិ ន ច វឃិត

ន ច អេបកខ អនុបទយ ច ន បរតិស តិ ។

ឯវ ំ េខ វុេ អនុបទ អបរតិស ន េ តិ ។

281  

១៣៧

វភិងគវគគ ឧេទទសវភិងគសូ ត េសចកីមិនតក់សុតេ ពះមិន បកន់មំ

បុគគលមិនបនពិចរ េឃញនូវេវទន... សញញ ... សងខ រ... បុគគលមិន

បនពិចរ េឃញនូវវញិញ ណថជខួន មិនេឃញខួនថមនវញិញ ណ

មិនេឃញវញិញ ណថមនកនុងខួន មិនេឃញខួនថមនកនុងវញិញ ណ ។

វញិញ ណេនះ របស់បុគគលេនះ ែ ប បលេទជដៃទ ។ បុគគល

េនះ រែមងមនវញិញ ណ មិនបន តឡប់េទ មេសចកីែ ប បលៃន

វញិញ ណ េ ពះភវៈៃនវញិញ ណែ ប បលេទជដៃទេទ ។ ឯេសចកី

តក់សុតនិងេហតុជទីេកតេឡងៃនអកុសលធម៌ ែដលេកតេឡងអំពីករ

តឡប់េទ មនូវេសចកីែ ប បលៃនវញិញ ណ រែមងមិន គបសងកត់ចិត

របស់បុគគលេនះេឡយ ។ បុគគលេនះ េ ពះែតេសចកីមិន គបសងកត់

ចិត ក៏មិនបន បកបេ យេសចកីខចផង មិន បកបេ យេសចកី

ចេង តចងល់ផង មិន បកបេ យេសចកី េ ះ ល័យផង រែមង

មិនតក់សុត េ ពះមិន បកន់ម ំ ។ មន ល វុេ ទងំ យ

េសចកីមិនតក់សុត េ ពះមិន បកន់ម ំ យ៉ងេនះឯង ។

282  

១៣៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[១២៥] យ ំ េខ េន វុេ ភគ សងខិ -

េតន ឧេទទសំ ឧទទិសិ វ ិ ថ េរន អតថំ អវភិជិ

ឧ យសន វ ិ រ ំ បវេិ តថ តថ ភិកខ េវ ភិកខុ

ឧបបរេិកខយយ យថ យថស ឧបបរកិខ េ ពហិទធ

ចស វញិញ ណំ អវកិខិ តំ អវសិដំ អជឈតំ អសណិ-

តំ អនុបទយ ន បរតិេស យយ ពហិទធ ភិកខ េវ

វញិញ េណ អវកិខិ េត អវសិេដ សតិ អជឈតំ អសណិ-

េត អនុបទយ អបរតិស េ យតឹ ជតិជ-

មរណទុកខសមុទយសមភេ ន េ តីតិ ឥមស

េខ អហំ វុេ ភគវ សងខិ េតន ឧេទទសស

ឧទទិដស វ ិ ថ េរន អតថំ អវភិតស ឯវ ំ វ ិ ថ េរន

អតថំ ជនមិ កងខមន ច បន តុេម -

យសមេន ភគវនំេយវ ឧបសង កមិ ឯតមតថំ បដិ-

បុេចឆយយថ យថ េន ភគ ពយកេ តិ តថ

នំ ធេរយយថតិ ។

283  

១៣៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[១២៥] មន ល វុេ ទងំ យ ពះមន ពះភគ ទង់

សែំដងនូវឧេទទស ដល់េយងទងំ យ េ យសេងខប មិនបន

ែចកអតថេ យពិ រ ប់ែត ទង់េ កកអពីំ សនៈ េសចចូលេទ

កន់វ ិ រ គឺ ទង់ ស់ថ មន លភិកខុទងំ យ កលេបភិកខុ េនះ

ពិចរ េហយ វញិញ ណរបស់ភិកខុ េនះ មិន ត់ យមិនខច ត់ខច យេទ

ខងេ ក មិនឋិតេនខងកនុង មិនតក់សុត េ ពះមិន បកន់ម ំ មន ល

ភិកខុទងំ យ កលភិកខុ េនះ មនវញិញ ណមិន ត់ យ មិនខច ត់ខច យ

េទខងេ ក មិនឋិតេនខងកនុង មិនតក់សុត េ ពះមិន បកន់ម ំ

េហយ ឯករេកតេឡង ពម មន ពម ៃនជតិ ជ មរណៈ

និងទុកខ រែមងមិនមនតេទេទ ត េ យ បករយ៉ង ៗ មន ល

ភិកខុទងំ យ ភិកខុគបបពិីចរ េ យ បករយ៉ងេនះ ៗ ចុះ មន ល

វុេ ទងំ យ េនះឯងឧេទទស ែដល ពះមន ពះភគ ទង់សែំដង

េ យសេងខប មិនបនែចកអតថេ យពិ រ ខញុយំល់ចបស់នូវអតថេ យ

ពិ រយ៉ងេនះឯង េបេ កមន យុទងំ យ បថន (ចង់ដឹង)

គបបចូីលេទគល់ ពះមន ពះភគ េហយសួរេសចកីេនះែថមេទ តចុះ

េប ពះមន ពះភគ ទង់ពយករ ដល់េយងទងំ យ យ៉ង អនក

ទងំ យ គបបចីទុំកនូវេសចកីេនះ យ៉ងេនះចុះ ។

284  

១៣៩

វភិងគវគគស ឧេទទសវភិងគសុេត ភគវនេ ចនំ

[១២៦] អថេខ េត ភិកខូ យសមេ

ម កចច នស ភសិតំ អភិននទិ អនុេមទិ

ឧ យសន េយន ភគ េតនុបសង កមឹសុ ឧប-

សង កមិ ភគវនំ អភិ េទ ឯកមនំ និសីទឹសុ ។

ឯកមនំ និសិនន េខ េត ភិកខូ ភគវនំ ឯត-

ទេ ចុំ យ ំ េខ េន ភេន ភគ សងខិ េតន

ឧេទទសំ ឧទទិសិ វ ិ ថ េរន អតថំ អវភិជិ

ឧ យសន វ ិ រ ំ បវេិ តថ តថ ភិកខ េវ

ភិកខុ ឧបបរេិកខយយ យថ យថស ឧបបរកិខ េ

ពហិទធ ចស វញិញ ណំ អវកិខិ តំ អវសិដំ

អជឈតំ អសណិតំ អនុបទយ ន បរតិេស យយ

ពហិទធ ភិកខ េវ វញិញ េណ អវកិខិ េត អវសិេដ សតិ

អជឈតំ អសណិេត អនុបទយ អបរតិស េ -

យត ឹ ជតិជ មរណទុកខសមុទយសមភេ ន េ តីតិ

េតសេនន ភេន អមកំ អចិរបបកកនស ភគវេ

285  

១៣៩

វភិងគវគគ ឧេទទសវភិងគសូ ត ករ កបទូល ពះមន ពះភគ

[១២៦] លំ ប់េនះ ភិកខុទងំេនះ េ តកអរ អនុេមទន

នឹងភសិតរបស់ ពះម កចច នៈមន យុ េហយក៏េ កកអពីំ សនៈ

នគំន ចូលេទគល់ ពះមន ពះភគ លុះចូលេទដល់ កបថយបងគ ំ

ពះមន ពះភគ េហយអងគុយកនុងទីសមគួរ ។ លុះភិកខុទងំេនះ

អងគុយកនុងទីសមគួររួចេហយ ក៏ កបបងគទូំល ពះមន ពះភគ ដូេចនះ

ថ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន ពះមន ពះភគ ទង់សែំដងឧេទទស

ដល់េយងខញុ ំ ពះអងគទងំ យ េ យសេងខប មិនបនែចកអតថេ យ

ពិ រ ប់ែត ទង់េ កកអពីំ សនៈ េសចចូលេទកន់វ ិ រ គ ឺ

ទង់ ស់ថ មន លភិកខុទងំ យ កលេបភិកខុ េនះពិចរ េហយ

វញិញ ណរបស់ភិកខុ េនះ មិន ត់ យ មិនខច ត់ខច យេទខងេ ក មិន

ឋិតេនខងកនុង េហយមិនតក់សុត េ ពះមិន បកន់ម ំ មន លភកិខុ

ទងំ យ កលេបភិកខុ េនះ មនវញិញ ណមិន ត់ យ មិនខច ត់ខច យ

េទខងេ ក មិនឋិតេនខងកនុង មិនតក់សុត េ ពះមិន បកន់ម ំ

េហយ ឯករេកតេឡង ពម មន ពម ៃនជតិ ជ មរណៈ

និងទុកខ រែមងមិនមនតេទេទ ត េ យ បករយ៉ង ៗ ភិកខុគបប ី

ពិចរ េ យ បករយ៉ងេនះ ៗ ចុះ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន កល

ែដល ពះមន ពះភគ េសចេចញេទមិនយូរប៉ុនម ន ខញុ ំ ពះអងគទងំេនះ

286  

១៤០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ឯតទេ សិ ឥទំ េខ េន វុេ ភគ សងខិ េតន

ឧេទទសំ ឧទទិសិ វ ិ ថ េរន អតថំ អវភិជិ

ឧ យសន វ ិ រ ំ បវេិ តថ តថ ភិកខ េវ

ភិកខុ ឧបបរេិកខយយ យថ យថស ឧបបរកិខ េ

ពហិទធ ចស វញិញ ណំ អវកិខិ តំ អវសិដំ អជឈតំ

អសណិតំ អនុបទយ ន បរតិេស យយ ពហិទធ

ភិកខ េវ វញិញ េណ អវកិខិ េត អវសិេដ សតិ អជឈតំ

អសណិេត អនុបទយ អបរតិស េ យតឹ

ជតិជ មរណទុកខសមុទយសមភេ ន េ តីត ិ

េក នុ េខ ឥមស ភគវ សងខិ េតន

ឧេទទសស ឧទទិដស វ ិ ថ េរន អតថំ អវភិតស

វ ិ ថ េរន អតថំ វភិេជយយតិ េតសេនន ភេន អមកំ

ឯតទេ សិ អយ ំ េខ យ ម ម កចច េន

287  

១៤០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកៈ

ក៏មនេសចកី តិះរះិដូេចនះថ មន ល វុេ ទងំ យ ពះមន ពះភគ

ទង់សែំដងឧេទទសេនះ ដល់េយងទងំ យ េ យសេងខប មិនបន

ែចកអតថ េ យពិ រ ប់ែត ទង់េ កកអពីំ សនៈ េសចចូល

េទកន់វ ិ រ គឺ ទង់ ស់ថ មន លភិកខុទងំ យ កលេបភិកខុ

េនះពិចរ េហយ វញិញ ណរបស់ភិកខុ េនះ មិន ត់ យ មិនខច ត់

ខច យេទខងេ ក មិនឋិតេនខងកនុង មិនតក់សុត េ ពះមិន បកន់

ម ំ មន លភិកខុទងំ យ កលេបភិកខុ េនះ មនវញិញ ណមិន ត់ យ

មិនខច ត់ខច យេទខងេ ក មិនឋិតេនខងកនុង មិនតក់សុត េ ពះមិន

បកន់មេំហយ ឯករេកត ពម មន ពម ៃនជតិ ជ មរណៈ

និងទុកខ រែមងមិនមនតេទេទ ត េ យ បករយ៉ង ៗ ភិកខុគបប ី

ពិចរ េ យ បករយ៉ងេនះ ៗ ចុះ ឧេទទសែដល ពះមន ពះភគ

ទង់សែំដងេ យសេងខប មិនែចកអតថេ យពិ រេនះ េតនរ ហន៎

នឹងែចកអតថេ យពិ របន បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន ខញុ ំ ពះអងគទងំ

េនះ ក៏មនេសចកី តិះរះិដូេចនះថ ពះម កចច នៈមន យុេនះឯង

288  

១៤១

វភិងគវគគស ឧេទទសវភិងគសុេត ភគវនេ ចនំ

សតថុ េចវ សំវណិេ សមភ វេិ ច វញិញូ នំ

ស ពហមចរនំី បេ តិ ចយ ម ម កចច េន

ឥមស ភគវ សងខិ េតន ឧេទទសស ឧទទិដស

វ ិ ថ េរន អតថំ អវភិតស វ ិ ថ េរន អតថំ វភិជិតំុ

យននូន មយ ំ េយនយ ម ម កចច េន េតនុប-

សង កេមយយម ឧបសង កមិ យសមនំ ម -

កចច នំ ឯតមតថំ បដិបុេចឆយយមតិ អថេខ មយ ំ

ភេន េយនយ ម ម កចច េន េតនុបសង កមិម

ឧបសង កមិ យសមនំ ម កចច នំ ឯតមតថំ ប-

ដិបុចឆិម េតសេនន ភេន យសម ម កចច -

េនន ឥេមហិ កេរហិ ឥេមហិ បេទហិ ឥេមហិ

ពយញជ េនហិ អេ ថ វភិេ តិ ។

289  

១៤១

វភិងគវគគ ឧេទទសវភិងគសូ ត ករ កបបងគំទូលចំេពះ ពះមន ពះភគ

ពះ សរេសរផង ស ពហមចរទីងំ យជអនក បជញ េលក

តេមកងផង ឯឧេទទសែដល ពះមន ពះភគ ទង់សែំដងេ យសេងខប

មិនែចកអតថេ យពិ រេនះ មនែត ពះម កចច នៈមន យុ េទប

ចែចកអតថេ យពិ របន េបដូេចន ះ គួរែតេយងទងំ យ នគំន

ចូលេទរក ពះម កចច នៈមន យុ លុះចូលេទដល់េហយ គបបសួីរ

េសចកីេនះនឹង ពះម កចច នៈមន យុ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន ល-ំ

ប់េនះ ខញុ ំ ពះអងគទងំ យ ក៏នគំន ចូលេទរក ពះម កចច នៈមន

យុ លុះចូលេទដល់េហយ ក៏បនសួរេសចកីេនះ នឹង ពះម -

កចច នៈមន យុ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន ឯ ពះម កចច នៈមន យុ

ក៏បនែចកអតថេ យ ករទងំេនះ េ យបទទងំេនះ េ យពយញជនៈ

ទងំេនះ ដល់ខញុ ំ ពះអងគទងំ យ ។

290  

១៤២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[១២៧] បណិេ ភិកខ េវ ម កចច េន ម-

បេញញ ភិកខ េវ ម កចច េន មេញច បិ តុេម

ភិកខ េវ ឯតមតថំ បដិបុេចឆយយថ អហមបិ(១) ឯវេមវ ំ

ពយកេរយយ ំ យថតំ ម កចច េនន ពយកតំ ឯេ

េចវ តស អេ ថ ឯវញច នំ ធេរយយថតិ(២) ។

ឥទមេ ច ភគ អតមន េត ភិកខូ ភគវេ

ភសិតំ អភិននទុ និ ។

ឧេទទសវភិងគសុតំ អដមំ និដិតំ ។

១ ឱ. ឯតថនេរ តនិ ទិស តិ ។ ២ ឱ. ធេរថតិ ។

291  

១៤២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[១២៧] ពះមន ពះភគ ទង់ ស់ថ មន លភិកខុទងំ យ

ម កចច នៈជបណិត មន លភិកខុទងំ យ ម កចច នៈមនបញញ េ ចន

មន លភិកខុទងំ យ េបអនកទងំ យសួរេសចកីេនះ នឹងតថគតេទ ត

តថគតក៏គបបពីយករ ដូចជេសចកីែដលម កចច នៈបនពយកររួចេហយ

យ៉ងន៎ុះែដរ េនះេហយជេសចកីរបស់ឧេទទសេនះ អនកទងំ យ

គបបចីទុំកនូវេសចកីេនះ យ៉ងេនះចុះ ។ លុះ ពះមន ពះភគ ទង់

មន ពះពុទធដីកដូេចនះចប់េហយ ភិកខុទងំេនះ ក៏មនចិតេ តកអរ រកី

យ នឹងភសិតរបស់ ពះមន ពះភគ ។

ចប់ ឧេទទសវភិងគសូ ត ទី ៨ ។

292  

នវមំ អរណវភិងគសុតំ

[១២៨] ឯវេមម សុតំ ។ ឯកំ សមយ ំ ភគ

វតថិយ ំ វហិរតិ េជតវេន អនថបិណិកស េម ។

ត ត េខ ភគ ភិកខូ មេនសិ ភិកខ េ តិ ។

ភទេនតិ េត ភិកខូ ភគវេ បចចេស សំុ ។ ភគ

ឯតទេ ច អរណវភិងគំ េ ភិកខ េវ េទសសិ មិ តំ

សុ ថ ធុកំ មនសិកេ ថ ភសសិ មីតិ ។

ឯវមភេនតិ េខ េត ភិកខូ ភគវេ បចចេស សំុ ។

[១២៩] ភគ ឯតទេ ច ន កមសុខមនុ-

យុេញជយយ ហីនំ គមមំ េបថុជជនិកំ អនរយិ ំ អនតថ-

សញិតំ ន ច អតកិលមថនុេយគមនុយុេញជយយ ទុកខំ

293  

អរណវភិងគសូ ត ទី ៩

[១២៨] ខញុបំន ប់មកយ៉ងេនះ ។ សម័យមួយ ពះមន

ពះភគគង់េនកនុងវតេជតពន របស់អនថបិណិកេសដី េទ បកនុង

វតថី ។ ពះមន ពះភគ ស់េ ភិកខុទងំ យ កនុងទីេនះថ

មន លភិកខុទងំ យ ។ ភិកខុទងំេនះ ទទួល ពះពុទធដីកៃន ពះមន

ពះភគថ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន ។ ពះមន ពះភគ ទង់ ស់

យ៉ងេនះថ មន លភិកខុទងំ យ តថគតនឹងសែំដងនូវអរណវភិងគ(១)

ចេំពះអនកទងំ យ ចូរអនកទងំ យ ប់នូវអរណវភិងគេនះ ចូរេធ

ទុកកនុងចិតឲយ បៃពចុះ តថគតនឹងសែំដង ។ ភិកខុទងំេនះទទួល ពះ

ពុទធដីកៃន ពះមន ពះភគថ ពះករុ ពះអងគ ។

[១២៩] ពះមន ពះភគ ទង់ ស់យ៉ងេនះថ បុគគល

មិនគបប ី បកបេរ យ ៗ នូវេសចកីសុខកនុងកម ែដលជធម៌េថកទប

ជរបស់អនក សុក ជរបស់បុថុជជន មិនែមនជរបស់ ពះអរយិបុគគល

មិន បកបេ យ បេយជន៍េឡយ មួយេទ ត មិនគបប ី បកបេរ យ ៗ

នូវេសចកីពយយមេធខួនឯងឲយលបំក ជរបស់នមំក នូវេសចកីទុកខ

១ ករែចកនូវធម៌ែដលមិនមនសឹកស តវ គឺេសចកីេ ហមង ។

294  

១៤៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

អនរយិ ំ អនតថសញិតំ ឯេតេត(១) ឧេភ អេន អនុប-

គមម មជឈមិ បដិបទ តថគេតន អភិសមពុទធ

ចកខុ ករណី ញណករណី ឧបសមយ អភិញញ យ

សេមព ធយ និពនយ សំវតតិ ។ ឧស ទនញច

ជញញ អបប ទនញច ជញញ ឧស ទនញច ញ

អបប ទនញច ញ េនវុស េទយយ ន អបប -

េទយយ ធមមេមវ េទេសយយ សុខវនិិចឆយ ំ ជញញ សុ-

ខវនិិចឆយ ំ ញ អជឈតំ សុខមនុយុេញជយយ រេ

ទំ ន ភេសយយ សមមុខ នតិខីណំ(២) ភេណ

អតរមេន វ ភេសយយ េន តរមេន ជនបទនិរុតឹ

នភិនិេវេសយយ សមញញំ នតិធេវយយតិ អយមុេទទ-

េ អរណវភិងគស ។

១ ឯេត េត ភិកខេវតិបិ ទិស តិ ។ ២ ឱ. ន ខណំ ។

295  

១៤៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

មិនែមនជរបស់ ពះអរយិបុគគល មិន បកបេ យ បេយជន៍េឡយ ឯ

មជឈមិបបដិបទ គឺេសចកី បតិបតិយ៉ងក ល មិនប៉ះពល់នូវធម៌អម

ខងទងំ ២(១) េនះ ែដលតថគតបន ស់ដឹងេហយ ជេសចកី

បតិបតិេធឲយេកតបញញ ចកខុ េធឲយេកតេសចកីេចះដឹង ែតង ប ពឹតេទ

េដមបេីសចកីសងប់រមង ប់កិេលស េដមប ី គ ល់នូវអរយិសចច េដមប ី ស់

ដឹងនូវអរយិសចច េដមប ី ពះនិពន ។ បុគគលគបបដឹីង នូវករេលក

តេមកងផង គបបដឹីងនូវករបនុះបងប់ផង លុះដឹងនូវករេលកតេមកង ទងំ

ដឹងនូវករបនុះបងប់េហយ មិនគបបេីលកតេមកង មិនគបបបីនុះបងប់

តវសែំដងធម៌េ យ តង់ គបបដឹីងនូវេសចកីសុខែដលេថកថយ លុះ

ដឹងនូវេសចកីសុខែដលេថកថយេហយ គបប ី បកបេរ យ ៗ នូវេសចកី

សុខកនុងសនន មិនគបបេីពលពកយកនុងទីកបំងំមុខ (ពកយញុះញង់)

មិនគបបេីពលពកយេ ហមង(២) កនុងទីចេំពះមុខ គបបេីពលកុឲំយរួស

ន់េពក មិនគបបេីពលរួស ន់េពក មិនគបប ី បកន់ភ កនុងជនបទ

មិនគបប ី ប ពឹតកនងនូវេឈម ះ(៣) េនះជឧេទទសៃនអរណវភិងគ ។

១ កនុងអដកថធមមចកកថ មកេក សៈ គឺធម៌ជចំែណកខង មក ឬ កក់ ។

២ ពកយេកសេក របញឈឺចិតជេដម ។ ៣ ជេឈម ះរបស់ទំងពួងមនភជន៍ជេដម ។

296  

១៤៥

វភិងគវគគស អរណវភិងគសុេត ហីនភេ

[១៣០] ន កមសុខមនុយុេញជយយ ហីនំ គមមំ

េបថុជជនិកំ អនរយិ ំ អនតថសញិតំ ន ច អតកិលម-

ថនុេយគមនុយុេញជយយ ទុកខំ អនរយិ ំ អនតថសញិ-

តនិ ឥតិ េខ(១) បេនតំ វុតំ ។ កិេញច តំ បដិចច

វុតំ ។ េយ កមបបដិសនធិសុខិេន េ មនស -

នុេយេគ ហីេន គេមម េបថុជជនិេក អនរេិយ

អនតថសញិេ សទុេកខ ឯេ ធេមម សឧបឃ-

េ សឧបយេ សបរ ិ េ មិចឆ បដិបទ ។

េយ កមបបដិសនធិសុខិេន េ មនស នុេយគំ

អននុេយេគ ហីនំ គមមំ េបថុជជនិកំ អនរយិ ំ

១ ឱ. េខសេទទ នតថិ ។

297  

១៤៥

វភិងគវគគ អរណវភិងគសូ ត ភពៃនធម៌ដ៏េថកទប

[១៣០] ឯពកយថ បុគគលមិនគបប ី បកបេរ យ ៗ នូវេសចកី

សុខកនុងកម ែដលជធម៌េថកទប ជរបស់អនក សុក ជរបស់

បុថុជជន មិនែមនជរបស់ ពះអរយិបុគគល មិន បកបេ យ បេយជន៍

មួយេទ ត មិនគបប ី បកបេរ យ ៗ នូវេសចកីពយយម េធខួនឯងឲយ

លបំក ជរបស់នមំកនូវេសចកីទុកខ មិនែមនជរបស់ ពះអរយិបុគគល

មិន បកបេ យ បេយជន៍ ដូេចនះន៎ុះ តថគតបនេពលេហយ ។

ពកយនុ៎ះ តថគតបនេពលេហយ េ ពះ ស័យេសចកីដូចេមច ។

ធម៌ គឺករ បកបេរ យ ៗ នូវេសចកីេ មនស របស់បុគគល

ែដលមនេសចកីសុខេ យកមបបដិសនធិ(១) ែដលជធម៌េថកទប ជ

ធម៌របស់អនក សុក ជធម៌របស់បុថុជជន មិនែមនជរបស់ ពះអរយិបុគគល

មិន បកបេ យ បេយជន៍ ធម៌េនះ ជធម៌ បកបេ យេសចកីទុកខ

បកបេ យេសចកីលបំក បកបេ យេសចកីចេង តចងល់ បកប

េ យេសចកីេក ក យ ជេសចកី បតិបតិខុស ។ ធម៌ គឺ

ករមិន បកបេរ យ ៗ នូវេសចកីពយយមេ យេ មនស របស់បុគគល

ែដលមនេសចកីសុខេ យកមបបដិសនធិ ជេសចកីពយយមេថកទប

ជរបស់អនក សុក ជរបស់បុថុជជន មិនែមនជរបស់ ពះអរយិបុគគល

១ ករជប់ចំពក់កនុងកម ។

298  

១៤៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

អនតថសញិតំ អទុេកខ ឯេ ធេមម អនុបឃេ

អនុបយេ អបរ ិ េ សមម បដិបទ ។ េយ

អតកិលមថនុេយេគ ទុេកខ អនរេិយ អនតថសញិ-

េ សទុេកខ ឯេ ធេមម សឧបឃេ សឧ-

បយេ សបរ ិ េ មិចឆ បដិបទ ។ េយ

អតកិលមថនុេយគំ អននុេយេគ ទុកខំ អនរយិ ំ

អនតថសញិតំ អទុេកខ ឯេ ធេមម អនុបឃេ

អនុបយេ អបរ ិ េ សមម បដិបទ ។ ន

កមសុខមនុយុេញជយយ ហីនំ គមមំ េបថុជជនិកំ

អនរយិ ំ អនតថសញិតំ ន ច អតកិលមថនុេយគ-

មនុយុេញជយយ ទុកខំ អនរយិ ំ អនតថសញិតនិ ឥតិ

យនំ វុតំ ឥទេមតំ បដិចច វុតំ ។

299  

១៤៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

មិន បកបេ យ បេយជន៍ ធម៌េនះ ជធម៌មិននមំកនូវេសចកីទុកខ មិន

លបំក មិនចេង តចងល់ មិនេក ក យ ជេសចកី បតិបតិ តវ ។

ធម៌ គឺេសចកីពយយមេធខួនឯងឲយលបំក ជរបស់នមំកនូវ

េសចកីទុកខ មិនែមនជរបស់ ពះអរយិបុគគល មិន បកបេ យ បេយជន៍

ធម៌េនះ រែមង បកបេ យេសចកីទុកខ បកបេ យេសចកីលំបក

បកបេ យេសចកីចេង តចងល់ បកបេ យេសចកីេក ក យ ជ

េសចកី បតិបតិខុស ។ ធម៌ គឺករមិន បកបេរ យ ៗ នូវេសចកី

ពយយមេធខួនឯងឲយលបំក ជេសចកីពយយមនមំកនូវទុកខ មិនែមន

ជរបស់ ពះអរយិបុគគល មិន បកបេ យ បេយជន៍ ធម៌ន៎ុះ មិនន ំ

មកនូវេសចកីទុកខ មិនលបំក មិនចេង តចងល់ មិនេក ក យ

ជេសចកី បតិបតិ តវ ។ ពកយ ែដលតថគតេពលេហយថ

បុគគលមិនគបប ី បកបេរ យ ៗ នូវេសចកីសុខកនុងកម ែដលជធម៌េថក

ទប ជរបស់អនក សុក ជរបស់បុថុជជន មិនែមនជរបស់ ពះអរយិ-

បុគគល មិន បកបេ យ បេយជន៍ មួយេទ ត មិនគបប ី បកបេរ យ ៗ

នូវេសចកីពយយមេធខួនឯងឲយលបំក នមំកនូវទុកខ មិនែមនជរបស់

ពះអរយិបុគគល មិន បកបេ យ បេយជន៍ ដូេចនះ ពកយនុ៎ះតថគត

េពលេហយ េ ពះ ស័យេសចកីេនះឯង ។

300  

១៤៧

វភិងគវគគស អរណវភិងគសុេត មជឈិមបបដិបទ

[១៣១] ឯេតេត(១) ឧេភ អេន អនុបគមម

មជឈមិ បដិបទ តថគេតន អភិសមពុទធ ចកខុ ករ-

ណី ញណករណី ឧបសមយ អភិញញ យ សេមព -

ធយ និពនយ សំវតតីតិ ឥតិ េខ បេនតំ

វុតំ ។ កិេញច តំ បដិចច វុតំ ។ អយេមវ អរេិយ

អដងគិ េក មេគគ េសយយថីទំ សមម ទិដិ សមម -

សង កេបប សមម ច សមម កមមេន សមម ជីេ

សមម យេម សមម សតិ សមម សមធិ ។ ឯេតេត

ឧេភ អេន អនុបគមម មជឈមិ បដិបទ តថគ-

េតន អភិសមពុទធ ចកខុ ករណី ញណករណី ឧ-

បសមយ អភិញញ យ សេមព ធយ និពនយ សំ-

វតតីតិ ឥតិ យនំ វុតំ ឥទេមតំ បដិចច វុតំ ។

១ ម. ឯេត េខ ។

301  

១៤៧

វភិងគវគគ អរណវភិងគសូ ត មជឈិមបបដិបទ

[១៣១] ឯពកយថ មជឈមិបបដិបទ គឺេសចកី បតិបតិយ៉ង

ក ល មិនប៉ះពល់នូវធម៌អមខងទងំ ២ ន៎ុះ ែដលតថគត ស់

ដឹងេហយ ជេសចកី បតិបតិេធឲយេកតបញញ ចកខុ េធឲយេកតេសចកីេចះ

ដឹង ែតង ប ពឹតេទ េដមបេីសចកីសងប់រមង ប់កិេលស េដមប ី គ ល់

នូវអរយិសចច េដមប ី ស់ដឹងនូវអរយិសចច េដមប ី ពះនិពន ដូេចនះនុ៎ះ

តថគតបនេពលេហយ ។ ពកយនុ៎ះ តថគតេពលេហយ េ ពះ

ស័យេសចកីដូចេមច ។ អដងគិកមគគ ដ៏ បេសរេនះឯង គឺេសចកី

យល់ តវ ១ េសចកី តិះរះិ តវ ១ ច តវ ១ ករងរ តវ ១ ករចិញចឹ ម

ជីវតិ តវ ១ េសចកីពយយម តវ ១ កររលឹក តវ ១ ករតមកល់ចិត

នឹង តវ ១ ។ ពកយ ែដលតថគតេពលេហយថ មជឈមិបបដិបទ

គឺេសចកី បតិបតិជក ល មិនបនប៉ះពល់នូវធម៌អមខងទងំ ២ ន៎ុះ

ែដលតថគត ស់ដឹងេហយ ជេសចកី បតិបតិ េធឲយេកតបញញ ចកខុ

េធឲយេកតេសចកីេចះដឹង ែតង ប ពឹតេទ េដមបេីសចកីសងប់រមង ប់

កិេលស េដមប ី គ ល់អរយិសចច េដមប ី ស់ដឹងអរយិសចច េដមប ី ពះ

និពន ដូេចនះ ពកយនុ៎ះ ែដលតថគតេពលេហយ េ ពះ ស័យ

េសចកីេនះឯង ។

302  

១៤៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

  [១៣២] ឧស ទនញច ជញញ អបប ទនញច

ជញញ ឧស ទនញច ញ អបប ទនញច ញ

េនវុស េទយយ ន អបប េទយយ ធមមេមវ េទ-

េសយយតិ ឥតិ េខ បេនតំ វុតំ ។ កិេញច តំ

បដិចច វុតំ ។ កថញច ភិកខ េវ ឧស ទន ច

េ តិ អបប ទន ច(១) េន ច ធមមេទសន ។

េយ កមបបដិសនធ ិសុខិេន េ មនស នុ េយគំ

អនុយុ ហីនំ គមមំ េបថុជជនិកំ អនរយិ ំ

អនតថសញិតំ សេព េត សទុកខ សឧបឃ

សឧបយ សបរ ិ មិចឆ បដិបនន តិ ឥតិ

វទំ(២) ឥេតថេក អបប េទតិ ។ េយ ក-

មបបដិសនធិសុខិេន េ មនស នុេយគំ អននុយុ

១ ឱ. ច េ តីតិ ទិស តិ ។ ២ ម. បរ ំ ។

303  

១៤៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[១៣២] ឯពកយថ បុគគលគបបដឹីងនូវករេលកតេមកងផង គបប ី

ដឹងនូវករបនុះបងប់ផង លុះដឹងនូវករេលកតេមកង ទងំដឹងនូវករបនុះ

បងប់េហយ មិនគបបេីលកតេមកង មិនគបបបីនុះបងប់ គបបសីែំដង

ធមេ៌ យ តង់ ដូេចនះន៎ុះ តថគតបនេពលេហយ ។ ពកយនុ៎ះ

តថគតបនេពលេហយ េ ពះ ស័យេសចកីដូចេមច ។ មន ល

ភិកខុទងំ យ ករេលកតេមកងនិងករបនុះបងប់ មិនែមនជករ

សែំដងធម៌ េតដូចេមច ។ កលែដលបុគគលអនកសែំដងធម៌េពលថ

ជនទងំ យ មនេសចកីសុខេ យកមបបដិសនធិ រែមង បកប

េរ យ ៗ នូវេសចកីពយយមេ យេ មនស ែដលជរបស់េថក

ទប ជរបស់អនក សុក ជរបស់បុថុជជន មិនែមនជរបស់ ពះអរយិបុគគល

មិន បកបេ យ បេយជន៍ ជនទងំអស់េនះ េឈម ះថ បកបេ យ

ទុកខ បកបេ យេសចកីលបំក បកបេ យេសចកីចេង តចងល់

បកបេ យេសចកីេក ក យ ជអនក បតិបតិខុស ដូេចនះេឈម ះថ

បនុះបងប់បុគគលពួកខះ េ យ បករដូេចនះ ។ កលែដលបុគគល

សំែដងធម៌េពលថ ជនទងំ យ មនេសចកីសុខេ យក-

មបបដិសនធិ មិន បកបេរ យ ៗ នូវេសចកីពយយមេ យេ មនស

304  

១៤៩

វភិងគវគគស អរណវភិងគសុេត ឧស ទនទិភេ

ហីនំ គមមំ េបថុជជនិកំ អនរយិ ំ អនតថសញិតំ សេព

េត អទុកខ អនុបឃ អនុបយ អបរ ិ

សមម បដិបនន តិ ឥតិ វទំ ឥេតថេក ឧស េទតិ ។

េយ អតកិលមថនុេយគំ អនុយុ ទុកខំ អនរយិ ំ

អនតថសញិតំ សេព េត សទុកខ សឧបឃ

សឧបយ សបរ ិ មិចឆ បដិបនន តិ ឥតិ វទំ

ឥេតថេក អបប េទតិ ។ េយ អតកិលមថ-

នុេយគំ អននុយុ ទុកខំ អនរយិ ំ អនតថសញិតំ

305  

១៤៩

វភិងគវគគ អរណវភិងគសូ ត ភពៃនកិរយិេលកតេមកង

ែដលជរបស់េថកទប ជរបស់អនក សុក ជរបស់បុថុជជន មិនែមន

ជរបស់ ពះអរយិបុគគល មិន បកបេ យ បេយជន៍ ជនទងំអស់េនះ

មិនមនេសចកីទុកខ មិនមនេសចកីលបំក មិនមនេសចកីចេង ត

ចងល់ មិនមនេសចកីេក ក យ ជអនក បតិបតិ តវ ដូេចនះ

េឈម ះថេលកតេមកងបុគគលពួកខះ េ យ បករដូេចនះ ។ កលែដល

បុគគលអនកសែំដងធម៌េពលថ ជនទងំ យ បកបេរ យ ៗ

នូវេសចកីពយយមេធខួនឯងឲយលបំក នមំកនូវេសចកីទុកខ មិនែមន

ជរបស់ ពះអរយិបុគគល មិន បកបេ យ បេយជន៍ ជនទងំអស់េនះ

បកបេ យេសចកីទុកខ បកបេ យេសចកីលបំក បកបេ យ

េសចកីចេង តចងល់ បកបេ យេសចកីេក ក យ ជអនក បតិបតិ

ខុស ដូេចនះេឈម ះថបនុះបងប់បុគគលពួកខះ េ យ បករដូេចនះ ។

កលែដលបុគគលអនកសំែដងធម៌េពលថ ជនទងំ យ មិន បកប

េរ យ ៗ នូវេសចកីពយយមេធខួនឯងឲយលំបក ជរបស់នមំកនូវ

េសចកីទុកខ មិនែមនជរបស់ ពះអរយិបុគគល មិន បកបេ យ បេយជន៍

306  

១៥០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

សេព េត អទុកខ អនុបឃ អនុបយ អបរ ិ -

សមម បដិបនន តិ ឥតិ វទំ ឥេតថេក ឧស េទតិ ។

េយសំ េកសញចិ ភវសេញញ ជនំ អបបហីនំ សេព

េត សទុកខ សឧបឃ សឧបយ សបរ-ិ

មិចឆ បដិបនន តិ ឥតិ វទំ ឥេតថេក អបប-

េទតិ ។ េយសំ េកសញចិ ភវសេញញ ជនំ បហី-

នំ សេព េត អទុកខ អនុបឃ អនុបយ

អបរ ិ សមម បដិបនន តិ ឥតិ វទំ ឥេតថេក

ឧស េទតិ ។ ឯវ ំ េខ ភិកខ េវ ឧស ទន ច

េ តិ អបប ទន ច េន ច ធមមេទសន ។

307  

១៥០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ជនទងំអស់េនះមិនមនទុកខ មិនមនេសចកីលបំក មិនមនេសចកី

ចេង តចងល់ មិនមនេសចកីេក ក យ ជអនក បតិបតិ តវ ដូេចនះ

េឈម ះថេលកតេមកងបុគគលពួកខះ េ យ បករដូេចនះ ។ កលែដល

បុគគលអនកសែំដងធម៌េពលថ ជនទងំ យ មួយ មិនបនលះបង់

នូវសេំយជនៈកនុងភព (ត ) ជនទងំអស់េនះ បកបេ យ

េសចកីទុកខ បកបេ យេសចកីលបំក បកបេ យេសចកីចេង ត

ចងល់ បកបេ យេសចកីេក ក យ ជអនក បតិបតិខុស ដូេចនះ

េឈម ះថបនុះបងប់បុគគលពួកខះ េ យ បករដូេចនះ ។ កលែដល

បុគគលអនកសែំដងធម៌េពលថ បុគគល មួយ លះបង់សេំយជនៈ

កនុងភពបនេហយ ជនទងំអស់េនះ មិនមនទុកខ មិនមនេសចកី

លំបក មិនមនេសចកីចេង តចងល់ មិនមនេសចកីេក ក យ

ជអនក បតិបតិ តវ ដូេចនះេឈម ះថ េលកតេមកងបុគគលពួកខះ េ យ

បករដូេចនះ ។ មន លភិកខុទងំ យ ករេលកតេមកងនិងករបនុ ះ

បងប់ មិនែមនជករសែំដងធម៌ យ៉ងេនះឯង ។

308  

១៥១

វភិងគវគគស អរណវភិងគសុេត ធមមេទសន

[១៣៣] កថញច ភិកខ េវ េនវុស ទន េ តិ

ន អបប ទន ធមមេទសន វ ។ េយ ច(១) ក-

មបបដិសនធិសុខិេន េ មនស នុេយគំ អនុយុ

ហីនំ គមមំ េបថុជជនិកំ អនរយិ ំ អនតថសញិតំ

សេព េត សទុកខ សឧបឃ សឧបយ

សបរ ិ មិចឆ បដិបនន តិ ន ឯវមហ ។ អនុេយ-

េគ ច េខ សទុេកខ ឯេ ធេមម សឧបឃេ

សឧបយេ សបរ ិ េ មិចឆ បដិបទតិ ឥតិ

វទំ ធមមេមវ េទេសតិ ។ េយ កមបបដិសនធិ-

សុខិេន េ មនស នុេយគំ អននុយុ ហីនំ គមមំ

១ ឱ. ម. ចសេទទ នតថិ ។

309  

១៥១

វភិងគវគគ អរណវភិងគសូ ត ករសំែដងធម៌

[១៣៣] មន លភិកខុទងំ យ ចុះករមិនេលកតេមកង ករមិន

បនុះបងប់ ជករសែំដងធម៌េ យ តង់ េតដូចេមច ។ បុគគលអនក

សែំដងធម៌មិនបនេពលយ៉ងេនះថ ជនទងំ យ ែដលជអនក

មនេសចកីសុខេ យកមបបដិសនធិ បកបេរ យ ៗ នូវេសចកីពយយម

េ យេ មនស ែដលជធម៌េថកទប ជរបស់អនក សុក ជរបស់

បុថុជជន មិនែមនជរបស់ ពះអរយិបុគគល មិន បកបេ យ បេយជន៍

ជនទងំអស់េនះ េឈម ះថ បកបេ យទុក្ខ បកបេ យេសចកីលបំក

បកបេ យេសចកីចេង តចងល់ បកបេ យេសចកីេក ក យ ជ

អនក បតិបតិខុស ដូេចនះ ។ កលែដលបុគគលអនកសែំដងធម៌ េពល

ថ អនុេយគធម៌(១)ន៎ុះ បកបេ យេសចកីទុកខ បកបេ យេសចកី

លបំក បកបេ យេសចកីចេង តចងល់ បកបេ យេសចកីេក ក-

យ ជេសចកី បតិបតិខុស ដូេចនះេឈម ះថសែំដងធម៌េ យ តង់ ។

បុគគលអនកសែំដងធម៌ មិនបនេពលយ៉ងេនះថ ជនទងំ យ ជ

អនកមនេសចកីសុខេ យកមបបដិសនធិ មិន បកបេរ យ ៗ នូវេសចកី

ពយយមេ យេ មនស ែដលជធម៌េថកទប ជរបស់អនក សុក

១ ករ បកបពយយមេ យេ មនស ។

310  

១៥២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

េបថុជជនិកំ អនរយិ ំ អនតថសញិតំ សេព េត

អទុកខ អនុបឃ អនុបយ អបរ ិ

សមម បដិបនន តិ ន ឯវមហ ។ អននុេយេគ

ច េខ អទុេកខ ឯេ ធេមម អនុបឃេ

អនុបយេ អបរ ិ េ សមម បដិបទតិ ឥតិ

វទំ ធមមេមវ េទេសតិ ។ េយ អតកិលមថនុេយគំ

អនុយុ ទុកខំ អនរយិ ំ អនតថសញិតំ សេព េត

សទុកខ សឧបឃ សឧបយ សបរ ិ

មិចឆ បដិបនន តិ ន ឯវមហ ។ អនុេយេគ ច េខ

សទុេកខ ឯេ ធេមម សឧបឃេ សឧបយេ

311  

១៥២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ជរបស់បុថុជជន មិនែមនជរបស់ ពះអរយិបុគគល មិន បកបេ យ ប-

េយជន៍ ជនទងំអស់េនះ មិនមនទុកខ មិនមនេសចកីលបំក មិន

មនេសចកីចេង តចងល់ មិនេក ក យ ជអនក បតិបតិ តវដូេចនះ ។

កលែដលបុគគលអនកសំែដងធម៌ េពលថ អននុេយគធម៌(១)នុ ៎ះ

មិនមនេសចកីទុកខ មិនមនេសចកីលបំក មិនមនករចេង តចងល់

មិនមនេសចកីេក ក យ ជេសចកី បតិបតិ តវ ដូេចនះ េឈម ះ

ថសែំដងធម៌េ យ តង់ ។ បុគគលអនកសែំដងធម៌ មិនបនេពលយ៉ង

េនះថ ជនទងំ យ ជអនក បកបេរ យ ៗ នូវេសចកីពយយមេធ

ខួនឯងឲយលបំក នមំកនូវេសចកីទុកខ មិនែមនជរបស់ ពះអរយិបុគគល

មិន បកបេ យ បេយជន៍ ជនទងំអស់េនះ បកបេ យេសចកីទុកខ

បកបេ យេសចកីលបំក បកបេ យេសចកីចេង តចងល់ បកប

េ យេសចកីេក ក យ ជអនក បតិបតិខុស ដូេចនះ ។ កលែដល

បុគគលអនកសែំដងធម៌េពលថ អនុេយគធម៌(២) េនះ បកបេ យេសច-

កីទុកខ បកបេ យេសចកីលបំក បកបេ យេសចកីចេង តចងល់

១ ករមិន បកបពយយមេ យេ មនស ។ ២ ករ បកបពយយមេធខួនឯងឲយលំបក ។

312  

១៥៣

វភិងគវគគស អរណវភិងគសុេត ធមមេទសន

សបរ ិ េ មិចឆ បដិបទតិ ឥតិ វទំ ធមមេមវ

េទេសតិ ។ េយ អតកិលមថនុេយគំ អននុយុ

ទុកខំ អនរយិ ំ អនតថសញិតំ សេព េត អទុកខ

អនុបឃ អនុបយ អបរ ិ សមម បដិ-

បនន តិ ន ឯវមហ ។ អននុេយេគ ច េខ

អទុេកខ ឯេ ធេមម អនុបឃេ អនុបយេ

អបរ ិ េ សមម បដិបទតិ ឥតិ វទំ ធមមេមវ

េទេសតិ ។ េយសំ េកសញចិ ភវសេញញ ជនំ អបប-

ហីនំ សេព េត សទុកខ សឧបឃ សឧប-

យ សបរ ិ មិចឆ បដិបនន តិ ន ឯវម-

ហ ។ ភវសេញញ ជេន េខ អបបហីេន ភេ

អបបហីេន េ តីតិ ឥតិ វទំ ធមមេមវ េទេសតិ ។

313  

១៥៣

វភិងគវគគ អរណវភិងគសូ ត ករសំែដងធម៌

បកបេ យេសចកីេក ក យ ជេសចកី បតិបតិខុស ដូេចនះេឈម ះ

ថសែំដងធម៌េ យ តង់ ។ បុគគលអនកសែំដងធម៌ មិនបនេពលយ៉ង

េនះថ ជនទងំ យ ែដលមិន បកបេរ យ ៗ នូវេសចកីពយយម

េធខួនឯងឲយលបំក នមំកនូវទុកខ មិនែមនជរបស់ ពះអរយិបុគគល មិន

បកបេ យ បេយជន៍ ជនទងំអស់េនះ មិនមនទុកខ មិនមនេសចកី

លបំក មិនមនេសចកីចេង តចងល់ មិនមនេសចកីេក ក យ ជ

អនក បតិបតិ តវ ដូេចនះ ។ កលែដលបុគគលអនកសែំដងធម៌ េពលថ

អនុេយគធម៌(១)ន៎ុះ មិនមនទុកខ មិនមនេសចកីលបំក មិនមនេសច-

កីចេង តចងល់ មិនមនេសចកីេក ក យ ជេសចកី បតិបតិ តវ

ដូេចនះ េឈម ះថសែំដងធម៌េ យ តង់ ។ បុគគលអនកសែំដងធម៌ មិន

បនេពលយ៉ងេនះថ ជនទងំ យ មួយ មិនបនលះបង់នូវភវ-

សេំយជនៈ(២) ជនទងំអស់េនះ បកបេ យេសចកីទុកខ បកបេ យ

េសចកីលបំក បកបេ យេសចកីចេង តចងល់ បកបេ យេសចកី

េក ក យ ជអនក បតិបតិខុស ដូេចនះ ។ កលែដលបុគគលអនក

សែំដងធម៌ េពលថ កលេបភវសេំយជនៈមិនទន់លះបង់េនេឡយ

ភពក៏មិនបនលះបង់េទែដរ ដូេចនះ េឈម ះថសែំដងធម៌េ យ តង់ ។

១ ករមិន បកបពយយមេធខួនឯងឲយលំបក ។ ២ ចំណងសតកនុងភពបនដល់ត ។

314  

១៥៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

េយសំ េកសញចិ ភវសេញញ ជនំ បហីនំ សេព

េត អទុកខ អនុបឃ អនុបយ អបរ ិ

សមម បដិបនន តិ ន ឯវមហ ។ ភវសេញញ ជេន ច

េខ បហីេន ភេ បហីេន េ តីតិ ឥតិ វទំ

ធមមេមវ េទេសតិ ។ ឯវ ំ េខ ភិកខ េវ េនវុស ទន

េ តិ ន អបប ទន ធមមេទសន វ ។ ឧស ទនញច

ជញញ អបប ទនញច ជញញ ឧស ទនញ្ច ញ

អបប ទនញច ញ េនវុស េទយយ ន អបប -

េទយយ ធមមេមវ េទេសយយតិ ឥតិ យនំ វុតំ

ឥទេមតំ បដិចច វុតំ ។

[១៣៤] សុខវនិិចឆយ ំ ជញញ សុខវនិិចឆយ ំ ញ

អជឈតំ សុខមនុយុេញជយយតិ ឥតិ េខ បេនតំ វុតំ ។

315  

១៥៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

បុគគលអនកសែំដងធម៌ មិនបនេពលយ៉ងេនះថ ជនទងំ យ

មួយ បនលះបង់នូវភវសេំយជនៈ ជនទងំអស់េនះ មិនមនទុកខ មិន

មនេសចកីលបំក មិនមនេសចកីចេង តចងល់ មិនមនេសចកីេក

ក យ ជអនក បតិបតិ តវ ដូេចនះ ។ កលែដលបុគគលអនកសែំដងធម៌

េពលថ កលេបភវសេំយជនៈលះបង់េទេហយ ភពក៏លះបង់េទ

ែដរ ដូេចនះ េឈម ះថសែំដងធម៌េ យ តង់ ។ មន លភិកខុទងំ យ

ករមិនេលកតេមកង ករមិនបនុះបងប់ ជករសែំដងធម៌េ យ តង់

យ៉ងេនះឯង ។ ពកយ ែដលតថគតេពលេហយថ បុគគល

គបបដឹីងនូវករេលកតេមកងផង គបបដឹីងនូវករបនុះបងប់ផង លុះដឹងនូវ

ករេលកតេមកង និងដឹងនូវករបនុះបងប់េហយ មិនគបបេីលកតេមកង

មិនគបបបីនុះបងប់ គបបសីែំដងធម៌េ យ តង់ ដូេចនះ ពកយនុ៎ះ តថ-

គតេពលេហយ េ ពះ ស័យេសចកីេនះឯង ។

[១៣៤] ពកយថ បុគគល គបបដឹីងនូវេសចកីសុខែដលេថក

ថយ លុះដឹងនូវេសចកីសុខែដលេថកថយេហយ គបប ី បកបេរ យ ៗ

នូវេសចកីសុខកនុងសនន ដូេចនះ ពកយនុ៎ះ តថគតបនេពលេហយ ។

316  

១៥៥

វភិងគវគគស អរណវភិងគសុេត បញច កមគុ

កិេញច តំ បដិចច វុតំ ។ បញចិ េម ភិកខ េវ កមគុ

កតេម បញច ចកខុ វេិញញយយ របូ ឥ កន

មនប បិយរបូ កមបូសញិ រជនីយ េ ត-

វេិញញយយ សទទ ... ឃនវេិញញយយ គនធ ... ជិ -

វេិញញយយ រ ... កយវេិញញយយ េផដព ឥ

កន មនប បិយរបូ កមបូសញិ រជនីយ

ឥេម េខ ភិកខ េវ បញច កមគុ ។ យ ំ េខ

ភិកខ េវ ឥេម បញច កមគុេណ បដិចច ឧបបជជតិ

សុខំ េ មនស ំ ឥទំ វុចចតិ កមសុខំ បុថុជជន-

សុខំ មិឡសុខំ អនរយិសុខំ ។ ន េសវតិពំ(១) ន

ភេវតពំ ន ពហុលីកតពំ ភយិតពំ ឯតស

សុខស តិ វទមិ ។ ឥធ ភិកខ េវ ភិកខុ

១ ឱ. ន េសវតិពំ ។

317  

១៥៥

វភិងគវគគ អរណវភិងគសូ ត កមគុណ បំ

ពកយនុ៎ះ តថគតេពលេហយ េ ពះ ស័យេសចកីដូចេមច ។

មន លភិកខុទងំ យ កមគុណេនះមន ៥ បករ កមគុណ ៥ បករ

េតអីខះ រូបែដលគបបដឹីងេ យចកខុ ជទី បថន ជទីេ តកអរ ជទី

គប់ចិត មនសភពជទី ស ញ់ បកបេ យកម ជទី ងំៃន

េសចកីេ តកអរ សេំឡងែដលគបបដឹីងេ យ តេច ក... កិនែដលគបប ី

ដឹងេ យ ចមុះ... រសែដលគបបដឹីងេ យអ ត... េផដពៈែដលគបប ី

ដឹងេ យកយ ជទី បថន ជទីេ តកអរ ជទីគប់ចិត មនសភព

ជទី ស ញ់ បកបេ យកម ជទី ងំៃនេសចកីេ តកអរ មន លភិកខុ

ទងំ យ េនះឯង កមគុណមន ៥ បករ ។ មន លភិកខុទងំ យ

េសចកីសុខនិងេ មនស ែតងេកតេឡង េ ពះ ស័យនូវ

កមគុណទងំ ៥ េនះ េសចកីសុខនិងេ មនស េនះ តថគតេ

ថ ជេសចកីសុខកនុងកម ជេសចកីសុខរបស់បុថុជជន ជេសចកីសុខ

ដ៏ មក មិនែមនជេសចកីសុខរបស់ ពះអរយិបុគគលេទ ។ តថគត

េពលថ បុគគលមិនគបបេីសព មិនគបបចីេ មន មិនគបបេីធឲយេ ចន

គបបខីចេសចកីសុខេនះ ។ មន លភិកខុទងំ យ ភិកខុកនុង សនេនះ

318  

១៥៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

វវិេិចចវ កេមហិ វវិចិច អកុសេលហិ ធេមមហិ សវតិកកំ

សវចិរ ំ វេិវកជំ បីតិសុខំ បឋមំ ឈនំ ឧបសមបជជ

វហិរតិ ។ វតិកកវចិ នំ វបូសម អជឈតំ សមប-

ទនំ េចតេ ឯេកទិភវ ំ អវតិកកំ អវចិរ ំ

សមធិជំ បីតិសុខំ ទុតិយ ំ ឈនំ... តតិយ ំ ឈនំ...

ចតុតថំ ឈនំ ឧបសមបជជ វហិរតិ ឥទំ វុចចតិ េនកខមម-

សុខំ បវេិវកសុខំ ឧបសមសុខំ សេមព ធិសុខំ ។

េសវតិពំ ភេវតពំ ពហុលីកតពំ ន ភយិតពំ

ឯតស សុខស តិ វទមិ ។ សុខវនិិចឆយ ំ ជញញ

សុខវនិិចឆយ ំ ញ អជឈតំ សុខមនុយុេញជយយតិ

ឥតិ យនំ វុតំ ឥទេមតំ បដិចច វុតំ ។

319  

១៥៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ង ត់ចកកមទងំ យ ង ត់ចកអកុសលធម៌ទងំ យ េហយ

បនដល់នូវបឋមជឈន បកបេ យវតិកកៈនិងវចិរៈ មនបីតិនិងសុខ

ែដលេកតអពីំេសចកី ង ត់ េហយសេ មចស មនេនេ យឥរយិបថ

ទងំ ៤ ។ េ ពះរមង ប់វតិកកៈនិងវចិរៈ ក៏បនដល់នូវទុតិយជឈន ជធមម-

ជតេកតមនកនុងសននៃនខួន បកបេ យេសចកី ជះថគឺសទធ មន

សភពជចិតខពស់ឯក មិនមនវតិកកៈ មិនមនវចិរៈ មនែតបីតិនិងសុខ

ែដលេកតអពីំសមធិគឺបឋមជឈន... បនដល់នូវតតិយជឈន... បន

ដល់នូវចតុតថជឈន េហយសេ មចស មនេនេ យឥរយិបថទងំ ៤

េនះ តថគតេ ថ េនកខមមសុខ(១) បវេិវកសុខ(២) ឧបសមសុខ(៣)

សេមព ធិសុខ(៤) ។ តថគតេពលថ បុគគលគួរេសព គួរចេ មន

គួរេធឲយេ ចន មិនគួរខចេសចកីសុខេនះេឡយ ។ ពកយ ែដល

តថគតេពលេហយថ បុគគលគបបដឹីង នូវេសចកីសុខែដលេថកថយ

លុះដឹង នូវេសចកីសុខែដលេថកថយេហយ គបប ី បកបេរ យ ៗ នូវ

េសចកីសុខកនុងសនន ដូេចនះ ពកយនុ៎ះ តថគតេពលេហយ េ ពះ

ស័យេសចកីេនះឯង ។

១ សុខេកតអំពីករេចញចកកម ។ ២ សុខេកតអំពីេសចកី ង ត់ចកកមនិងអកុសល-

ធម៌ ។ ៣ សុខេកតអំពីកររមង ប់នីវរណធម៌ជេដម ។ ៤ សុខ ប ពឹតេទេដមបី ស់ដឹង

មគគ ផល និពន ។

320  

១៥៧

វភិងគវគគស អរណវភិងគសុេត រេ ទស អភសន

[១៣៥] រេ ទំ ន ភេសយយ សមមុខ

នតិខីណំ ភេណតិ ឥតិ េខ បេនតំ វុតំ ។ កិេញច តំ

បដិចច វុតំ ។ ត ត ភិកខ េវ យ ំ ជញញ រេ ទំ

អពភូតំ អតចឆំ អនតថសញិតំ សសកកំ តំ រេ ទំ

ន ភេសយយ យមប ិ ជញញ រេ ទំ ភតំូ តចឆំ

អនតថសញិតំ តស បិ សិេកខយយ អវចនយ យញច

េខ ជញញ រេ ទំ ភតំូ តចឆំ អតថសញិតំ

ត ត កលញញូ អស តស រេ ទស វច-

នយ ។ ត ត ភិកខ េវ យ ំ ជញញ សមមុខ

ខីណ ទំ អពភូតំ អតចឆំ អនតថសញិតំ ស-

សកកំ តំ សមមុខ ខីណ ទំ ន ភេសយយ

យមប ិ ជញញ សមមុខ ខីណ ទំ ភតំូ តចឆំ

អនតថសញិតំ តស បិ សិេកខយយ អវចនយ

321  

១៥៧

វភិងគវគគ អរណវភិងគសូ ត ករមិនេពលពកយកនុងទីកំបំងមុខ

[១៣៥] ពកយថ បុគគលមិនគបបេីពលពកយកនុងទីកបំងំមុខ

មិនគបបេីពលពកយនឲំយេ ហមងកនុងទីចេំពះមុខ ដូេចនះ ន៎ុះ តថគត

បនេពលេហយ ។ ពកយនុ៎ះ តថគតេពលេហយ េ ពះ ស័យ

េសចកីដូចេមច ។ មន លភិកខុទងំ យ ប ពកយទងំេនះ

បុគគលដឹងនូវពកយ ង ត់កបំងំ ជពកយមិនពិត មិនេទ ង មិន

បកបេ យ បេយជន៍ េ យពិត មិនគបបេីពលពកយ ង ត់កបំងំ

េឡយ មួយេទ ត បុគគលដឹងនូវពកយ ង ត់កបំងំ ជពកយពិត

ពកយេទ ង ែតមិន បកបេ យ បេយជន៍ បុគគលគបបេីរ នេដមបមិីន

និយយនូវពកយេនះ មួយេទ ត បុគគលដឹងនូវពកយ ង ត់កបំងំ

ជពកយពិត ពកយេទ ង េហយ បកបេ យ បេយជន៍ បុគគលគួរជអនក

ដឹងនូវកលគួរកនុងពកយេនះ េដមបនិីយយនូវពកយ ង ត់កបំងំេនះ ។

មន លភិកខុទងំ យ ប ពកយទងំេនះ បុគគលដឹងនូវពកយ

ែដលនឲំយេ ហមងកនុងទីចេំពះមុខ ជពកយមិនពិត មិនេទ ង មិន

បកបេ យ បេយជន៍ េ យពិត មិនគបបេីពលពកយែដលនឲំយ

េ ហមងកនុងទីចេំពះមុខេនះេទ មួយេទ ត បុគគលដឹងនូវពកយ

ែដលនឲំយេ ហមងកនុងទីចេំពះមុខ ជពកយពិត ពកយេទ ង ែតមិន

បកបេ យ បេយជន៍ បុគគលគបបេីរ ន េដមបមិីនេពលនូវពកយេនះ

322  

១៥៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

យញច េខ ជញញ សមមុខ ខីណ ទំ ភតំូ តចឆំ

អតថសញិតំ ត ត កលញញូ អស តស សមមុខ

ខីណ ទស វចនយ ។ រេ ទំ ន ភេសយយ

សមមុខ នតិខីណំ ភេណតិ ឥតិ យនំ វុតំ ឥទ-

េមតំ បដិចច វុតំ ។

[១៣៦] អតរមេន វ(១) ភេសយយ េន តរម-

េនតិ ឥតិ េខ បេនតំ វុតំ ។ កិេញច តំ បដិចច

វុតំ ។ ត ត ភិកខ េវ តរមនស ភសេ

១ ម. ច ។

323  

១៥៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

មួយេទ ត បុគគលដឹងនូវពកយ ែដលនឲំយេ ហមងកនុងទីចេំពះមុខ

ជពកយពិត ពកយេទ ង េហយ បកបេ យ បេយជន៍ បុគគលគួរ

ជអនកដឹងនូវកលគួរកនុងពកយេនះ េដមបនិីយយ នូវពកយែដលនឲំយ

េ ហមងកនុងទីចេំពះមុខេនះ ។ ពកយ ែដលតថគតបនេពល

េហយថ បុគគលមិនគបបេីពលពកយកនុងទីកបំងំមុខ មិនគបបេីពល

ពកយែដលនឲំយេ ហមងកនុងទីចេំពះមុខ ដូេចនះ ពកយន៎ុះ តថគត

េពលេហយ េ ពះ ស័យេសចកីេនះឯង ។

[១៣៦] ពកយថ បុគគលគបបេីពលកុឲំយរួស ន់េពក មិន

គបបេីពលរួស ន់េពក នុ៎ះ តថគតបនេពលេហយ ។ ពកយ

ន៎ុះ តថគតេពលេហយ េ ពះ ស័យេសចកីដូចេមច ។ មន ល

ភិកខុទងំ យ ប បុគគលទងំេនះ បុគគលែដលេពលរហ័ស

324  

១៥៩

វភិងគវគគស អរណវភិងគសុេត ជនបទនិរតិុ

កេយបិ កិលមតិ ចិតមប ិ ឧបហញញតិ សេ បិ

ឧបហញញតិ កេ បិ តុរយិតិ អវសិដំបិ េ តិ

អវេិញញយយ ំ តរមនស ភសិតំ ។ ត ត ភិកខ េវ

អតរមនស ភសេ កេយបិ ន កិលមតិ

ចិតមប ិ ន ឧបហញញតិ សេ បិ ន ឧបហញញតិ

កេ បិ ន តុរយិតិ វសិដមប ិ េ តិ វេិញញយយ ំ

អតរមនស ភសិតំ ។ អតរមេន វ ភេសយយ

េន តរមេនតិ ឥតិ យនំ វុតំ ឥទេមតំ បដិចច

វុតំ ។

[១៣៧] ជនបទនិរុតឹ នភិនិេវេសយយ សមញញំ

នតិធេវយយតិ ឥតិ េខ បេនតំ វុតំ ។ កិេញច តំ

បដិចច វុតំ ។ កថញច ភិកខ េវ ជនបទនិរុតិយ ច

អភិនិេវេ េ តិ សមញញ យ ច អតិ េ ។ ឥធ

ភិកខ េវ តេទេវកេចចសុ ជនបេទសុ បតីតិ សញជ ននិ

បតនិ សញជ ននិ បិដនិ(១) សញជ ននិ ស វនិ សញជ -

ននិ ហេ សនិ(២) សញជ ននិ េបណនិ សញជ ននិ

១ ឱ. ម. វតិថនិ ។ ២ ឱ. ម. ធេ បនិ ។

325  

១៥៩

វភិងគវគគ អរណវភិងគសូ ត ភ កនុងជនបទ

កយក៏រែមងលបំក ចិតក៏រែមង ពយ សេំឡងក៏សក កក៏ឈឺចប់

សដីំរបស់បុគគល ែដលេពលញប់ ជសដីំមិន សឡះផង ប់មិន

ជក់ផង ។ មន លភិកខុទងំ យ ប បុគគលទងំេនះ បុគគលែដល

េពលមិនរហ័សេពក កយក៏មិនលបំក ចិតក៏មិន ពយ សេំឡងក៏

មិនសក កក៏មិនឈឺចប់ សដីំរបស់បុគគលែដលេពលមិនញប់ ជសដីំ

សឡះផង ដឹងេសចកីចបស់ផង ។ ពកយ ែដលតថគតេពល

េហយថ បុគគលគបបេីពលកុឲំយរួស ន់េពក មិនគបបេីពលរួស ន់េពក

ដូេចនះ ពកយនុ៎ះ តថគតេពលេហយ េ ពះ ស័យេសចកីេនះឯង ។

[១៣៧] ពកយថ បុគគល មិនគបប ី បកន់ភ កនុងជនបទ

មិនគបប ី ប ពឹតកនងនូវេឈម ះ ដូេចនះន៎ុះ តថគតបនេពលេហយ ។

ពកយនុ៎ះតថគតេពលេហយ េ ពះ ស័យេសចកីដូចេមច ។ មន ល

ភិកខុទងំ យ ចុះករ បកន់នូវភ កនុងជនបទ និងករ ប ពឹតកនង

នូវេឈម ះ េតដូចេមច ។ មន លភិកខុទងំ យ កនុងជនបទខះ កនុង

េ កេនះ ភជនៈែតមួយែបបេនះេ ះ ែតជនទងំ យរែមង គ ល់

ថបតិខះ រែមង គ ល់ថបតៈខះ រែមង គ ល់ថបិដៈខះ រែមង គ ល់

ថស វៈខះ រែមង គ ល់ថហេ សៈខះ រែមង គ ល់ថេបណៈខះ

326  

១៦០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ហននិ(១) សញជ ននិ(២) បិបិលនិ(៣) សញជ ននិ ។

ឥតិ យថ យថ នំ េតសុ េតសុ ជនបេទសុ

សញជ ននិ តថ តថ ថម ប ម អភិនិវសិ

េ ហរតិ ឥទេមវ សចចំ េមឃមញញនិ ។ ឯវ ំ

េខ ភិកខ េវ ជនបទនិរុតិយ ច អភិនិេវេ េ តិ

សមញញ យ ច អតិ េ ។ កថញច ភិកខ េវ

ជនបទនិរុតិយ ច អនភិនិេវេ េ តិ សមញញ យ

ច អនតិ េ ។ ឥធ ភិកខ េវ តេទេវកេចចសុ

ជនបេទសុ បតីតិ សញជ ននិ បតនិ សញជ ននិ

បិដនិ សញជ ននិ ស វនិ សញជ ននិ ហេ សនិ

សញជ ននិ េបណនិ សញជ ននិ ហននិ សញជ ននិ

១-២ ឱ. ម. ឥេម ប នតថិ ។ ៣ ឱ. ម. បិសីលនិ ។

327  

១៦០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

រែមង គ ល់ថហនៈខះ រែមង គ ល់ថបិបិលៈខះ(១) ។ េ ពះេហតុេនះ

ពួកជន គ ល់នូវរបស់េនះ កនុងជនបទេនះ ៗ យ៉ង ៗ បុគគលខះក៏

បកន់មមួំនយ៉ងេនះ ៗ េហយេពលថ(២) ពកយេនះជពកយពិត ពកយ

ដៃទ ជេមឃៈ ។ មន លភិកខុទងំ យ ករ បកន់នូវភ កនុងជនបទ

និងករ ប ពឹតកនងនូវេឈម ះ យ៉ងេនះឯង ។ មន លភិកខុទងំ យ ចុះ

ករែដលមិន បកន់នូវភ កនុងជនបទ និងករមិន ប ពឹតកនងនូវេឈម ះ

េតដូចេមច ។ មន លភិកខុទងំ យ កនុងជនបទខះកនុងេ កេនះ ភជនៈ

ែតមួយែបបេនះេ ះ ែតជនទងំ យ រែមង គ ល់ថបតិខះ រែមង

គ ល់ថបតៈខះ រែមង គ ល់ថបិដៈខះ រែមង គ ល់ថស វៈខះ រែមង

គ ល់ថហេ សៈខះ រែមង គ ល់ថេបណៈខះ រែមង គ ល់ថហនៈខះ

១ ពួកសពទទំងអស់េនះ ជេឈម ះរបស់ភជន៍ែតមួយែបបស មប់េ ប បស់កនុងសម័យេនះ

ដូចយ៉ងេឈម ះថ ឡកៈ េទណៈជេដម ។ ឯ បេយគេនះបនេសចកីថ ភជនៈែតមួយ

ែត សកខះេ ថបតិ ខះេ ថបតៈ ។ ២ បុថុជជនែដលលងង់េខ កលេបេទកន់ជនបទ

ែដលេគេ ភជនៈេនះថ បតៈ ដូេចនះ បនឮេគនិយយគន ថ អនកទំង យចូរយកបតៈមក

ចូរ ងបតៈេទ េហយនិយយ បកន់ថ ភជនៈេនះមិនែមនេឈម ះបតៈេទ េឈម ះបតិេទេត

អនកឯងចូរេ បតិដូេចនះវញិ ។ អដកថ ។

328  

១៦១

វភិងគវគគស អរណវភិងគសុេត េ មនស នុេយេគ

បិបិលនិ សញជ ននិ ។ ឥតិ យថ យថ

នំ េតសុ េតសុ ជនបេទសុ សញជ ននិ ឥទំ

កិរេម យសមេន សនធ យ េ ហរនីតិ តថ តថ

េ ហរតិ អប មសំ(១) ។ ឯវ ំ េខ ភិកខ េវ ជន-

បទនិរុតិយ ច អនភិនិេវេ េ តិ សមញញ យ

ច អនតិ េ ។ ជនបទនិរុតឹ នភិនិេវេសយយ

សមញញំ នតិធេវយយតិ ឥតិ យនំ វុតំ ឥទេមតំ

បដិចច វុតំ ។

[១៣៨] ត ត ភិកខ េវ េយ កមបបដិសនធិសុខិ-

េន េ មនស នុេយេគ ហីេន គេមម េបថុជជនិ-

េក អនរេិយ អនតថសញិេ សទុេកខ ឯេ

ធេមម សឧបឃេ សឧបយេ សបរ ិ េ

១ ម. អប មសត ។

329  

១៦១

វភិងគវគគ អរណវភិងគសូ ត េសចកីពយយមេ យេ មនស

រែមង គ ល់ថបិបិលៈខះ ។ េ ពះេហតុេនះ ពួកជន ែតង គ ល់នូវ

ភជនៈេនះ កនុងជនបទេនះ ៗ ថ េ កមន យុទងំេនះ េពល

សេំ របស់េនះ ដូេចនះ យ៉ង ៗ បុគគលខះមិន បកន់ម ំ ែតងេពល

យ៉ងេនះ ៗ មន លភិកខុទងំ យ ករមិន បកន់នូវភ កនុងជនបទ

និងករមិន ប ពឹតកនងនូវេឈម ះ យ៉ងេនះឯង ។ ពកយ ែដល

តថគតបនេពលេហយថ បុគគល មិនគបប ី បកន់នូវភ កនុងជនបទ

មិនគបប ី ប ពឹតកនងនូវេឈម ះ ដូេចនះ ពកយន៎ុះ តថគតបនេពល

េហយ េ ពះ ស័យេសចកីេនះឯង ។

[១៣៨] មន លភិកខុទងំ យ ប ធម៌ទងំេនះ ធម៌

គឺេសចកីពយយមេ យេ មនស របស់បុគគលែដលមន

េសចកីសុខេ យកមបបដិសនធិ ជធម៌េថកទប ជរបស់អនក សុក

ជរបស់បុថុជជន មិនែមនជរបស់ ពះអរយិបុគគល មិន បកបេ យ ប-

េយជន៍ ធម៌ន៎ុះ បកបេ យេសចកីទុកខ បកបេ យេសចកីល-ំ

បក បកបេ យេសចកីចេង តចងល់ បកបេ យេសចកីេក ក យ

330  

១៦២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

មិចឆ បដិបទ ត ម ឯេ ធេមម សរេ ។

ត ត ភិកខ េវ េយ កមបបដិសនធិសុខិេន េ ម-

នស នុេយគំ អននុេយេគ ហីនំ គមមំ េបថុជជនិកំ

អនរយិ ំ អនតថសញិតំ អទុេកខ ឯេ ធេមម អ-

នុបឃេ អនុបយេ អបរ ិ េ សមម បដិ-

បទ ត ម ឯេ ធេមម អរេ ។

[១៣៩] ត ត ភិកខ េវ េយ អតកិលមថនុេយេគ

ទុេកខ អនរេិយ អនតថសញិេ សទុេកខ ឯេ

ធេមម សឧបឃេ សឧបយេ សបរ ិ េ

មិចឆ បដិបទ ត ម ឯេ ធេមម សរេ ។

331  

១៦២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ជេសចកី បតិបតិខុស េ ពះេហតុេនះ ធម៌ន៎ុះ េឈម ះថ បកប

េ យេសចកីេ ហមង ។ មន លភិកខុទងំ យ ប ធម៌ទងំេនះ

ធម៌ គឺករមិន បកបេរ យ ៗ នូវេសចកីពយយមេ យេ មនស

របស់បុគគល ែដលមនេសចកីសុខេ យកមបបដិសនធិ ជធម៌េថកទប

ជរបស់អនក សុក ជរបស់បុថុជជន មិនែមនជរបស់ ពះអរយិបុគគល

មិន បកបេ យ បេយជន៍ ធម៌ន៎ុះ មិនមនទុកខ មិនមនេសចកី

លបំក មិនមនេសចកីចេង តចងល់ មិនមនេសចកីេក ក យ

ជេសចកី បតិបតិ តវ េ ពះេហតុេនះ ធម៌ន៎ុះ េឈម ះថមិនមន

េសចកីេ ហមង ។

[១៣៩] មន លភិកខុទងំ យ ប ធម៌ទងំេនះ ធម៌

គឺេសចកីពយយមេធខួនឯងឲយលបំក ជធម៌នមំកនូវេសចកីទុកខ មិន

ែមនជរបស់ ពះអរយិបុគគល មិន បកបេ យ បេយជន៍ ធម៌ន៎ុះ ប-

កបេ យេសចកីទុកខ បកបេ យេសចកីលបំក បកបេ យេសចកី

ចេង តចងល់ បកបេ យេសចកីេក ក យ ជេសចកី បតិបតិខុស

េ ពះេហតុេនះ ធម៌ន៎ុះ េឈម ះថ បកបេ យេសចកីេ ហមង ។

332  

១៦៣

វភិងគវគគស អរណវភិងគសុេត មជឈិម បដិបទ

ត ត ភិកខ េវ េយ អតកិលមថនុេយគំ អននុេយេគ

ទុកខំ អនរយិ ំ អនតថសញិតំ អទុេកខ ឯេ ធេមម

អនុបឃេ អនុបយេ អបរ ិ េ សមម -

បដិបទ ត ម ឯេ ធេមម អរេ ។

[១៤០] ត ត ភិកខ េវ យយ ំ មជឈមិ បដិបទ

តថគេតន អភិសមពុទធ ចកខុ ករណី ញណករណី

ឧបសមយ អភិញញ យ សេមព ធយ និពនយ

សំវតតិ អទុេកខ ឯេ ធេមម អនុបឃេ

អនុបយេ អបរ ិ េ សមម បដិបទ ត ម

ឯេ ធេមម អរេ ។

333  

១៦៣

វភិងគវគគ អរណវភិងគសូ ត មជឈិមបបដិបទ

មន លភិកខុទងំ យ ប ធម៌ទងំេនះ ធម៌ គឺករមិន បកប

េរ យ ៗ នូវេសចកីពយយមេធខួនឯងឲយលបំក ជេសចកីពយយម

នមំកនូវេសចកីទុកខ មិនែមនជរបស់ ពះអរយិបុគគល មិន បកបេ យ

បេយជន៍ ធម៌ន៎ុះ មិននមំកនូវទុកខ មិនមនេសចកីលបំក មិនមន

េសចកីចេង តចងល់ មិនមនេសចកីេក ក យ ជេសចកី បតិបតិ

តវ េ ពះេហតុេនះ ធម៌ន៎ុះ េឈម ះថមិនមនេសចកីេ ហមង ។

[១៤០] មន លភិកខុទងំ យ ប ធម៌ទងំេនះ េសចកី

បតិបតិយ៉ងក ល ែដល ពះតថគត ស់ដឹងេហយ ជ

េសចកី បតិបតិេធឲយេកតបញញ ចកខុ េធឲយេកតេសចកីេចះដឹង ប ពឹត

េទ េដមបេីសចកីសងប់រមង ប់កិេលស េដមប ី គ ល់នូវអរយិសចច េដមប ី

ស់ដឹងនូវអរយិសចច េដមប ី ពះនិពន ធម៌ន៎ុះ េឈម ះថមិននមំក

នូវទុកខ មិនមនេសចកីលបំក មិនមនេសចកីចេង តចងល់ មិន

មនេសចកីេក ក យ ជេសចកី បតិបតិ តវ េ ពះេហតុេនះ ធម៌

ន៎ុះ េឈម ះថមិនមនេសចកីេ ហមង ។

334  

១៦៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[១៤១] ត ត ភិកខ េវ យយ ំ ឧស ទន ច

អបប ទន ច េន ច ធមមេទសន សទុេកខ ឯេ

ធេមម សឧបឃេ សឧបយេ សបរ ិ េ

មិចឆ បដិបទ ត ម ឯេ ធេមម សរេ ។

ត ត ភិកខ េវ យយ ំ េនវុស ទន ន អបប ទន

ធមមេទសន វ អទុេកខ ឯេ ធេមម អនុបឃេ

អនុបយេ អបរ ិ េ សមម បដិបទ ត ម

ឯេ ធេមម អរេ ។

[១៤២] ត ត ភិកខ េវ យមិទំ កមសុខំ បុថុជជ-

នសុខំ មិឡសុខំ អនរយិសុខំ សទុេកខ ឯេ

ធេមម សឧបឃេ សឧបយេ សបរ ិ េ

មិចឆ បដិបទ ត ម ឯេ ធេមម សរេ ។

335  

១៦៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[១៤១] មន លភិកខុទងំ យ ប ធម៌ទងំេនះ ករេលក

តេមកងនិងករបនុះបងប់ ទងំមិនែមនជករសែំដងធម៌ ធម៌ន៎ុះ

េឈម ះថ បកបេ យទុកខ បកបេ យេសចកីលបំក បកបេ យ

េសចកីចេង តចងល់ បកបេ យេសចកីេក ក យ ជេសចកី បតិ-

បតិខុស េ ពះេហតុេនះ ធម៌ន៎ុះ េឈម ះថ បកបេ យេសចកីេ -

ហ្មង ។ មន លភិកខុទងំ យ ប ធម៌ទងំេនះ ករែដលមិនេលក

តេមកង និងករមិនបនុះបងប់ ទងំករសែំដងធម៌េ យ តង់ ធម៌

េនះ មិននមំកនូវទុកខ មិនមនេសចកីលបំក មិនមនេសចកីចេង ត

ចងល់ មិនមនេសចកីេក ក យ ជេសចកី បតិបតិ តវ េ ពះេហតុ

េនះ ធម៌ន៎ុះ េឈម ះថមិនមនេសចកីេ ហមង ។

[១៤២] មន លភិកខុទងំ យ ប ធម៌ទងំេនះ េសចកីសុខ

ជេសចកីសុខកនុងកម ជេសចកីសុខរបស់បុថុជជន ជេសចកី

សុខដ៏ មក មិនែមនជេសចកីសុខរបស់ ពះអរយិបុគគល ធម៌ន៎ុះ ប-

កបេ យេសចកីទុកខ បកបេ យេសចកីលបំក បកបេ យេសចកី

ចេង តចងល់ បកបេ យេសចកីេក ក យ ជេសចកី បតិបតិខុស

េ ពះេហតុេនះ ធម៌ន៎ុះ េឈម ះថ បកបេ យេសចកីេ ហមង ។

336  

១៦៥

វភិងគវគគស អរណវភិងគសុេត រេ េទ

ត ត ភិកខ េវ យមិទំ េនកខមមសុខំ បវេិវកសុខំ

ឧបសមសុខំ សេមព ធិសុខំ អទុេកខ ឯេ ធេមម

អនុបឃេ អនុបយេ អបរ ិ េ សមម ប-

ដិបទ ត ម ឯេ ធេមម អរេ ។

[១៤៣] ត ត ភិកខ េវ យយ ំ រេ េទ

អពភូេ អតេចឆ អនតថសញិេ សទុេកខ ឯេ

ធេមម សឧបឃេ សឧបយេ សបរ ិ េ

មិចឆ បដិបទ ត ម ឯេ ធេមម សរេ ។

ត ត ភិកខ េវ េយ ចយ ំ រេ េទ ភេូ

តេចឆ អនតថសញិេ សទុេកខ ឯេ ធេមម

សឧបឃេ សឧបយេ សបរ ិ េ

337  

១៦៥

វភិងគវគគ អរណវភិងគសូ ត ពកយេពលកនុងទីកំបំងមុខ

មន លភិកខុទងំ យ ប ធម៌ទងំេនះ េសចកីសុខ ែដលជ

េសចកីសុខកនុងករេចញចកកម ជេសចកីសុខកនុងករ ង ត់ ជេសច-

កីសុខកនុងកររមង ប់កិេលស ជេសចកីសុខកនុងករ ស់ដឹងមគគផល ធម៌

ន៎ុះ មិននមំកនូវទុកខ មិនមនេសចកីលបំក មិនមនេសចកីចេង ត

ចងល់ មិនមនេសចកីេក ក យ ជេសចកី បតិបតិ តវ េ ពះ

េហតុេនះ ធម៌ន៎ុះ េឈម ះថមិនមនេសចកីេ ហមង ។

[១៤៣] មន លភិកខុទងំ យ ប ធម៌ទងំេនះ ពកយ

ង ត់កបំងំ ជពកយមិនពិត មិនេទ ង មិន បកបេ យ

បេយជន៍ ធម៌ន៎ុះ បកបេ យេសចកីទុកខ បកបេ យេសចកីលបំក

បកបេ យេសចកីចេង តចងល់ បកបេ យេសចកីេក ក យ ជ

េសចកី បតិបតិខុស េ ពះេហតុេនះ ធម៌ន៎ុះ េឈម ះថ បកប

េ យេសចកីេ ហមង ។ មន លភិកខុទងំ យ ប ធម៌ទងំេនះ

ពកយ ង ត់កបំងំ ជពកយពិត េទ ង ែតមិន បកបេ យ

បេយជន៍ ធម៌ន៎ុះ បកបេ យេសចកីទុកខ បកបេ យេសចកីល-ំ

បក បកបេ យេសចកីចេង តចងល់ បកបេ យេសចកីេក ក យ

338  

១៦៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

មិចឆ បដិបទ ត ម ឯេ ធេមម សរេ ។ ត ត

ភិកខ េវ េយ ចយ ំ រេ េទ ភេូ តេចឆ

អតថសញិេ អទុេកខ ឯេ ធេមម អនុបឃេ

អនុបយេ អបរ ិ េ សមម បដិបទ ត ម

ឯេ ធេមម អរេ ។

[១៤៤] ត ត ភិកខ េវ យយ ំ សមមុខ

ខីណ េទ អពភូេ អតេចឆ អនតថសញិេ

សទុេកខ ឯេ ធេមម សឧបឃេ សឧបយេ

សបរ ិ េ មិចឆ បដិបទ ត ម ឯេ ធេមម

សរេ ។ ត ត ភិកខ េវ េយ ចយ ំ សមមុខ

ខីណ េទ ភេូ តេចឆ អនតថសញិេ សទុេកខ

ឯេ ធេមម សឧបឃេ សឧបយេ

សបរ ិ េ មិចឆ បដិបទ ត ម ឯេ ធេមម

339  

១៦៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ជេសចកី បតិបតិខុស េ ពះេហតុេនះ ធម៌ន៎ុះ េឈម ះថ បកប

េ យេសចកីេ ហមង ។ មន លភិកខុទងំ យ ប ធម៌ទងំេនះ

ពកយ ង ត់កបំងំ ជពកយពិត េទ ង បកបេ យ បេយជន៍

ធម៌ន៎ុះ មិននមំកនូវេសចកីទុកខ មិនមនេសចកីលបំក មិនមន

េសចកីចេង តចងល់ មិនមនេសចកីេក ក យ ជេសចកី បតិបតិ

តវ េ ពះេហតុេនះ ធម៌ន៎ុះ េឈម ះថមិនមនេសចកីេ ហមង ។

[១៤៤] មន លភិកខុទងំ យ ប ធម៌ទងំេនះ ពកយនឲំយ

េ ហមងកនុងទីចេំពះមុខ ជពកយមិនពិត មិនេទ ង មិន បកប

េ យ បេយជន៍ ធម៌ន៎ុះ បកបេ យេសចកីទុកខ បកបេ យេសច-

កីលបំក បកបេ យេសចកីចេង តចងល់ បកបេ យេសចកីេក

ក យ ជេសចកី បតិបតិខុស េ ពះេហតុេនះ ធម៌ន៎ុះ េឈម ះថ

បកបេ យេសចកីេ ហមង ។ មន លភិកខុទងំ យ ប ធម៌ទងំ

េនះ ពកយនឲំយេ ហមងកនុងទីចេំពះមុខ ជពកយពិត េទ ង

ែតមិន បកបេ យ បេយជន៍ ធម៌ន៎ុះ បកបេ យេសចកីទុកខ បកប

េ យេសចកីលបំក បកបេ យេសចកីចេង តចងល់ បកបេ យ

េសចកីេក ក យ ជេសចកី បតិបតិខុស េ ពះេហតុេនះ ធម៌ន៎ុះ

340  

១៦៧

វភិងគវគគស អរណវភិងគសុេត តរមនភសនំ

សរេ ។ ត ត ភិកខ េវ េយ ចយ ំ សមមុខ

ខីណ េទ ភេូ តេចឆ អតថសញិេ អទុេកខ

ឯេ ធេមម អនុបឃេ អនុបយេ

អបរ ិ េ សមម បដិបទ ត ម ឯេ ធេមម

អរេ ។

[១៤៥] ត ត ភិកខ េវ យមិទំ តរមនស ភសិតំ

សទុេកខ ឯេ ធេមម សឧបឃេ សឧបយេ

សបរ ិ េ មិចឆ បដិបទ ត ម ឯេ ធេមម

សរេ ។ ត ត ភិកខ េវ យមិទំ អតរមនស

ភសិតំ អទុេកខ ឯេ ធេមម អនុបឃេ

អនុបយេ អបរ ិ េ សមម បដិបទ ត ម

ឯេ ធេមម អរេ ។

341  

១៦៧

វភិងគវគគ អរណវភិងគសូ ត ពកយេពលរហ័ស

េឈម ះថ បកបេ យេសចកីេ ហមង ។ មន លភិកខុទងំ យ ប

ធម៌ទងំេនះ ពកយនឲំយេ ហមងកនុងទីចេំពះមុខ ជពកយពិត

េទ ង ទងំ បកបេ យ បេយជន៍ ធម៌ន៎ុះ មិននមំកនូវទុកខ មិន

មនេសចកីលបំក មិនមនេសចកីចេង តចងល់ មិនមនេសចកីេក

ក យ ជេសចកី បតិបតិ តវ េ ពះេហតុេនះ ធម៌ន៎ុះ េឈម ះ

ថមិនមនេសចកីេ ហមង ។

[១៤៥] មន លភិកខុទងំ យ ប ធម៌ទងំេនះ ធម៌

គឺពកយរបស់បុគគលអនកេពលរហ័សេពក ធម៌ន៎ុះ បកបេ យេសចកី

ទុក្ខ បកបេ យេសចកីលបំក បកបេ យេសចកីចេង តចងល់

បកបេ យេសចកីេក ក យ ជេសចកី បតិបតិខុស េ ពះេហតុ

េនះ ធម៌ន៎ុះ េឈម ះថ បកបេ យេសចកីេ ហមង ។ មន លភិកខុ

ទងំ យ ប ធម៌ទងំេនះ ធម៌ គឺពកយរបស់បុគគលអនក

េពលមិនរហ័សេពក ធម៌ន៎ុះ មិននមំកនូវទុកខ មិនមនេសចកីលបំក

មិនមនេសចកីចេង តចងល់ មិនមនេសចកីេក ក យ ជេសចកី

បតិបតិ តវ េ ពះេហតុេនះ ធម៌ន៎ុះ េឈម ះថមិនមនេសចកី

េ ហមង ។

342  

១៦៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[១៤៦] ត ត ភិកខ េវ យយ ំ ជនបទនិរុតិយ

ច អភិនិេវេ សមញញ យ ច អតិ េ សទុេកខ

ឯេ ធេមម សឧបឃេ សឧបយេ សប-

រ ិ េ មិចឆ បដិបទ ត ម ឯេ ធេមម សរ-

េ ។ ត ត ភិកខ េវ យយ ំ ជនបទនិរុតិយ ច

អនភិនិេវេ សមញញ យ ច អនតិ េ អទុេកខ

ឯេ ធេមម អនុបឃេ អនុបយេ អបរ ិ -

េ សមម បដិបទ ត ម ឯេ ធេមម អរេ ។

[១៤៧] ត ម តិហ ភិកខ េវ សរណញច ធមមំ

ជនិស ម អរណញច ធមមំ ជនិស ម សរណញច

ធមមំ ញ អរណញច ធមមំ ញ អរណបបដិបទំ

បដិបជជិស មតិ ឯវញិ េ ភិកខ េវ(១) សិកខិ -

តពំ ។ សុភតិូ ច បន ភិកខ េវ កុលបុេ

១ ឱ. ឯវ ំ េខ ភិកខេវតិ ទិស តិ ។

343  

១៦៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[១៤៦] មន លភិកខុទងំ យ ប ធម៌ទងំេនះ ធម៌

គឺករ បកន់មនូំវភ កនុងជនបទ និងករ ប ពឹតកនងនូវេឈម ះ ធម៌

ន៎ុះ បកបេ យេសចកីទុកខ បកបេ យេសចកីលបំក បកបេ យ

េសចកីចេង តចងល់ បកបេ យេសចកីេក ក យ ជេសចកី

បតបិតិខុស េ ពះេហតុេនះ ធម៌ន៎ុះ េឈម ះថ បកបេ យេសចកី

េ ហមង ។ មន លភិកខុទងំ យ ប ធម៌ទងំេនះ ធម៌ គឺ

ករមិន បកន់នូវភ កនុងជនបទ និងករមិន ប ពឹតកនងនូវេឈម ះ ធម៌

ន៎ុះ មិននមំកនូវទុកខ មិនមនេសចកីលបំក មិនមនេសចកីចេង ត

ចងល់ មិនមនេសចកីេក ក យ ជេសចកី បតិបតិ តវ េ ពះ

េហតុេនះ ធម៌ន៎ុះ េឈម ះថ មិនមនេសចកីេ ហមង ។

[១៤៧] មន លភិកខុទងំ យ េ ពះេហតុេនះ អនកទងំ យ

គបបសិីក កនុង សនេនះថ េយងទងំ យ នឹងដឹងនូវធម៌ ែដល

បកបេ យេសចកីេ ហមងផង និងដឹងនូវធម៌ែដលមិនមនេសចកីេ -

ហមងផង លុះដឹងនូវធម៌ែដល បកបេ យេសចកីេ ហមង និងដឹងនូវធម៌

ែដលមិនមនេសចកីេ ហមងេហយ ក៏នឹងេដរេទកន់ផូ វ បតិបតិែដល

មិនមនេសចកីេ ហមង ។ មន លភិកខុទងំ យ អនកទងំ យ តវ

សិក យ៉ងេនះឯង ។ មន លភិកខុទងំ យ ចែំណកសុភូតិកុលបុត

344  

១៦៩

វភិងគវគគស អរណវភិងគសុេត ភសិ ភិននទនំ

អរណបបដិបទំ បដិបេនន តិ ។ ឥទមេ ច ភគ

អតមន េត ភិកខូ ភគវេ ភសិតំ អភិននទុ និ ។

អរណវភិងគសុតំ នវមំ និដិតំ ។

345  

១៦៩

វភិងគវគគ អរណវភិងគសូ ត េសចកីរកី យចំេពះភសិត

បនេដរេទកន់ផូវ បតិបតិែដលមិនមនេសចកីេ ហមង ។ លុះ ពះ

មន ពះភគ ទង់ ស់ ពះសូ តេនះចប់េហយ ភិកខុទងំេនះក៏មន

េសចកីេ តកអរ រកី យ ចេំពះភសិតរបស់ ពះមន ពះភគ ។

ចប់ អរណវភិងគសូ ត ទី ៩ ។

346  

ទសមំ ធតុវភិងគសុតំ

[១៤៨] ឯវេមម សុតំ ។ ឯកំ សមយ ំ ភគ

មគេធសុ ចរកិញច រមេន េយន ជគហំ តទវសរ ិ

េយន ភគគេ កុមភកេ េតនុបសង កមិ ឧបសង ក-

មិ ភគគវ ំ កុមភករ ំ ឯតទេ ច សេច េត ភគគវ

អគរុ វហិ ម និេវសេន ឯករតិនិ ។ ន េខ

េម ភេន គរុ អតថិ េចតថ បពជិេ បឋមំ -

សបូគេ េ តិ សេច េ អនុជនតិ វហិរថ

ភេន យថសុខនិ ។

[១៤៩] េតន េខ បន សមេយន បុកកុ -

តិ នម កុលបុេ ភគវនំ ឧទទិស សទធ យ

អគរ ម អនគរយិ ំ បពជិេ ។ េ តសមឹ កុមភ-

ករនិេវសេន បឋមំ សបូគេ េ តិ ។ អថេខ

ភគ េយនយ ម បុកកុ តិ េតនុបសង កមិ ឧប-

សង កមិ យសមនំ បុកកុ តឹ ឯតទេ ច សេច

េត ភិកខុ អគរុ វហិ ម និេវសេន ឯករតិនិ ។

347  

ធតុវភិងគសូ ត ទី ១០

[១៤៨] ខញុបំន ប់មក យ៉ងេនះ ។ សម័យមួយ ពះមន

ពះភគ ទង់េសចេទកន់ចរកិកនុងែដនរបស់ពួកអនកមគធៈ បនដល់

េទ កង ជ គឹះ ចូលេទរកសមូនឆន ងំេឈម ះភគគវៈ លុះចូលេទដល់

េហយ េទប ស់នឹងសមូនឆន ងំេឈម ះភគគវៈ យ៉ងេនះថ មន លភគគវៈ

េបអនកមិនមនេសចកីចេង តចងល់េទ តថគតសូមេនកនុងផទះ បនមួយ

តី ។ សមូនឆន ងំ កបបងគទូំលថ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន ខញុ ំ ពះអងគ

ឥតមនេសចកីចេង តចងល់អីេទ បុ៉ែនមនអនកបួសចូលេទេនកនុងផទះេនះ

មុនរួចេហយ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន េបអនកបួសេនះយល់ ពម សូម

ពះអងគគង់េន មេសចកីសបបយចុះ ។

[១៤៩] សម័យេនះឯង កុលបុតេឈម ះបុកកុ តិ េចញចក

ផទះេហយចូលេទកន់ផនួសេ ពះសទធ ចេំពះ ពះមន ពះភគ ។ បុកកុ -

តិកុលបុតេនះឯង ជអនកចូលមកេនមុន កនុងផទះសមូនឆន ងំេនះ ។

ពះមន ពះភគ ទង់ចូលេទរកបុកកុ តិមន យុ លុះចូលេទដល់

េហយ េទប ស់នឹងបុកកុ តិមន យុថ មន លភិកខុ េបអនកមិន

មនេសចកីចេង តចងល់េទ តថគត សូមេនកនុងផទះបនមួយ តី

348  

១៧១

វភិងគវគគស ធតុវភិងគសុេត ភគវេ កុមភករនិេវសនំ បវសិន

ឩរុនទំ វុេ កុមភករនិេវសនំ វហិរ យ ម

យថសុខនិ ។

[១៥០] អថេខ ភគ កុមភករនិេវសនំ បវ-ិ

សិ ឯកមនំ តិណសនថរកំ បញញ េប និសីទិ

បលង កំ ភុជិ ឧជំុ កយ ំ បណិធយ បរមុិខំ

សតឹ ឧបដេប ។ អថេខ ភគ ពហុេទវ រតឹ

និសជជ យ វតិីនេមសិ ។ យ ម បិ េខ បុកកុ តិ

ពហុេទវ រតឹ និសជជ យ វតិីនេមសិ ។ អថេខ ភ-

គវេ ឯតទេ សិ ប ទិកំ នុ េខ អយ ំ

កុលបុេ ឥរយិតិ យននូនហំ បុេចឆយយនិ ។ អថ-

េខ ភគ យសមនំ បុកកុ តឹ ឯតទេ ច កំ-

សិ តំ ភិកខុ ឧទទិស បពជិេ េក េត

ស ថ កស តំ ធមមំ េ េចសីតិ ។

349  

១៧១

វភិងគវគគ ធតុវភិងគសូ ត ពះមន ពះភគចូលេទកន់កុមភករនិេវសន៍

បុកកុ តិតបថ មន ល វុេ េនះកុមភករនិេវសន៍ េឈម ះឩរុនទ(១) សូម

េ កមន យុ េន មេសចកីសបបយចុះ ។

[១៥០] េទប ពះមន ពះភគ ទង់ចូលេទកន់កុមភករនិេវសន៍

ទង់ កលក មលេ ម កនុងទីសមគួរ េហយគង់ផគត់ ពះែភនន ងំ ពះ

កយ តង់ ផចង់ ពះសតិឲយមនមុខេឆព ះេទរកកមម ន ។ លំ ប់េនះ

ពះមន ពះភគ ទង់គង់ដល់យប់េ ជ ។ ឯបុកកុ តិមន យុ ក ៏

អងគុយេនដល់យប់េ ជែដរ ។ េទប ពះមន ពះភគ ទង់ តិះរះិយ៉ង

េនះថ កុលបុតេនះ បតិបតិវតគួរ ជះថែដរឬហន៎ េបដូេចន ះ គួរែត

តថគតសួរេមល ។ េទប ពះមន ពះភគ ទង់សួរបុកកុ តិមន

យុ យ៉ងេនះថ មន លភិកខុ អនកបួសចេំពះេ ក េ ក

ជ គអនក មួយេទ ត អនកេពញចិតនឹងធម៌របស់េ ក ។

១ ផទះរបស់សមូនឆន ំង ។

350  

១៧២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[១៥១] អ ថ វុេ សមេ េគតេម សកយ-

បុេ សកយកុ បពជិេ តំ េខ បន ភគវនំ

េគតមំ ឯវកំលយេ កិតិសេទទ អពភុគគេ ឥតិបិ

េ ភគ អរហំ សមម សមពុ េទធ វជិជ ចរណសមបេនន

សុគេ េ កវទិ ូ អនុតេ បុរសិទមម រថិ ស ថ

េទវមនុស នំ ពុេទធ ភគ តិ ហំ ភគវនំ ឧទទិស

បពជិេ េ ច េម ភគ ស ថ តស ហំ

ភគវេ ធមមំ េ េចមីតិ ។ កហំ បន ភិកខុ

ឯតរហិ េ ភគ វហិរតិ អរហំ សមម សមពុ េទធ តិ ។

អ ថ វុេ ឧតេរសុ ជនបេទសុ វតថី នម នគរ ំ តត្ថ

េ ភគ ឯតរហិ វហិរតិ អរហំ សមម សមពុ េទធ តិ ។

ទិដបុេព បន េត ភិកខុ េ ភគ ទិ ច បន

351  

១៧២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[១៥១] បុកកុ តិតបថ មន ល វុេ ពះសមណេគតមជ

សកយបុ ត េចញចកសកយ តកូលេទបួស ក៏កិតិសពទសរេសរ ពះេគ-

តមដ៏ចេ មនេនះ ពីេ ះលបឮីខចរខច យេទយ៉ងេនះថ ពះមន ពះភគ

អងគេនះ ទង់ឆង យចកកិេលស ស់ដឹងេ យ ពះអងគឯងេ យ ប-

ៃព ទង់បរបូិណ៌េ យវជិជ និងចរណៈ ទង់មន ពះដេំណ រល ទង់

ជបចបស់នូវៃ តេ ក ទង់ បេសរេ យសី ទិគុណ ជអនកទូនម ន

នូវបុរសែដលគួរទូនម ន ពះអងគជ ចរយៃនេទវ និងមនុស ទងំ-

យ ពះអងគ ស់ដឹងនូវចតុ រយិសចច ពះអងគែលង តឡប់មកកន់

ភពថមីេទ ត េ យេហតុេនះ ៗ ខញុ បួំសចេំពះ ពះមន ពះភគអងគេនះ

ពះមន ពះភគអងគេនះឯង ជ គរបស់ខញុ ំ ខញុ េំពញចិតនឹងធម៌របស់ ពះ

មន ពះភគអងគេនះ ។ មន លភិកខុ ចុះឥឡូវេនះ ពះមន ពះភគជ

អរហនសមម សមពុទធអងគេនះ េ កគង់េនកនុងទី ។ មន ល វុេ

ឥឡូវេនះ ពះមន ពះភគ ជអរហនសមម សមពុទធអងគេនះ ពះអងគ

គង់េនកនុង កង វតថី ែដលមនេនកនុងជនបទែប៉កខងេជង ។ មន លភិកខុ

ចុះ ពះមន ពះភគអងគេនះ អនកែដលបនេឃញឬេទ បសិនេបេឃញ

352  

១៧៣

វភិងគវគគស ធតុវភិងគសុេត ឆធតុវភិងគុេទទេ

ជេនយយសីតិ ។ ន េខ េម វុេ ទិដបុេព

េ ភគ ទិ ហំ(១) ន ជេនយយនិ ។

[១៥២] អថេខ ភគវេ ឯតទេ សិ មមំ(២)

ខយ ំ កុលបុេ ឧទទិស បពជិេ យននូនស ហំ

ធមមំ េទេសយយនិ ។ អថេខ ភគ យសមនំ

បុកកុ តឹ មេនសិ ធមមំ េ (៣) ភិកខុ េទសសិ មិ

តំ សុ ថ(៤) ធុកំ មនសិកេ ហិ ភសសិ -

មីតិ ។ ឯវមវុេ តិ េខ យ ម បុកកុ តិ

ភគវេ បចចេស សិ ។

[១៥៣] ភគ ឯតទេ ច ឆធតុេ (៥) អយ ំ

ភិកខុ បុរេិ ឆផស យតេន អ រសមេនបវចិេ

១ ឱ. ម. ទិ ចហំ ។ ២ ឱ. មំ ។ ម. មមញច ។ ៣ ឱ. ធមមេន ។ ៤ ឱ. ម.

សុ ហិ ។ ៥ ម. ឆធតុេក ។

353  

១៧៣

វភិងគវគគ ធតុវភិងគសូ ត ឧេទទសៃនឆធតុវភិងគ

ច គ ល់ឬេទ ។ មន ល វុេ ពះមន ពះភគអងគេនះ ខញុមំិន

ែដលបនេឃញេទ ទុកជខញុ េំឃញ ក៏គង់មិន គ ល់ែដរ ។

[១៥២] េទប ពះមន ពះភគ ទង់ តិះរះិយ៉ងេនះថ កុលបុត

េនះបួសចេំពះតថគត េបដូេចន ះ គួរតថគតសែំដងធម៌ដល់កុលបុត

េនះ ។ េទប ពះមន ពះភគ ទង់មន ពះបនទូលនឹងបុកកុ តិមន

យុថ មន លភិកខុ េយងនឹងសែំដងធម៌ដល់អនក ចូរអនកយកចិតទុក

ក់ ប់ធម៌េនះេ យ បៃពចុះ េយងនឹងសែំដង ។ បុកកុ តិមន

យុ ទទួល ពះពុទធដីកៃន ពះមន ពះភគថ េអ វុេ ។

[១៥៣] ពះមន ពះភគ ទង់ ស់ដូេចនះថ មន លភិកខុ បុរស

េនះ មនធតុ ៦ មនផស យតនៈ ៦(១) មនមេនបវចិរៈ(២) ១៨

១ េហតុៃនផស ៈ ។ ២ ករពិចរ េ យចិត ។

354  

១៧៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ចតុ ធិ េន យតថ ឋិតំ មញញស នបបវតនិ

មញញស េវ េខ បន នបបវតមេន មុនិ សេនតិ

វុចចតិ បញញំ នបបមេជជយយ សចចមនុរេកខយយ ចគ-

មនុ ពេហយយ សនិេមវ េ សិេកខយយតិ អយ-

មុេទទេ ឆធតុវភិងគស ។

[១៥៤] ឆធតុេ អយ ំ ភិកខុ បុរេិ តិ ឥតិ េខ

បេនតំ វុតំ ។ កិេញច តំ បដិចច វុតំ ។ ឆយិម ភិកខុ

ធតុេយ(១) បឋវធីតុ េបធតុ េតេជធតុ េយ-

ធតុ កសធតុ វញិញ ណធតុ ។ ឆធតុេ អយ ំ

ភិកខុ បុរេិ តិ ឥតិ យនំ វុតំ ឥទេមតំ បដិចច វុតំ ។

១ ឱ. ឆយិម ភិកខុ ធតុេយតិ ន ទិស តិ ។

355  

១៧៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

មនអធិ ន(១) ៤ េសចកីសគំល់និងេសចកីវលិវល់ ែតងមិន ប ពឹត

េទកន់បុគគលែដលឋិតេន កនុងអធិ នទងំ យ កលេបេសច-

កីសំគល់និងេសចកីវលិវល់មិន ប ពឹតេទេហយ បុគគលេនះេយងេ

ថ អនក បជញមនចិតសងប់រមង ប់ បុគគលមិនគួរបែណតបេ យបញញ (២)

គួររក េរ យ ៗ នូវសចចៈ(៣) គួរចេ មនេរ យ ៗ នូវចគៈ(៤) គួរសិក

នូវសនិ(៥) េនះ ជឧេទទសៃនឆធតុវភិងគ ។

[១៥៤] ពកយថ មន លភិកខុ បុរសេនះមនធតុ ៦ ដូេចនះនុ៎ះ

េយងបនេពលេហយ ។ ពកយនុ៎ះេយងេពលេហយ េ ពះ ស័យ

េសចកីដូចេមច ។ មន លភិកខុ ឯធតុេនះមន ៦ បករ គឺបឋវធីតុ

(ធតុដី) ១ េបធតុ (ធតុទឹក) ១ េតេជធតុ (ធតុេភង) ១

េយធតុ (ធតុខយល់) ១ កសធតុ (ធតុ កស) ១ វញិញ ណ-

ធតុ (ធតុវញិញ ណ ឬចិត) ១ ។ ពកយ ែដលេយងបនេពល

េហយថ មន លភិកខុ បុរសេនះមនធតុ ៦ ដូេចនះ ពកយនុ៎ះ េយង

បនេពលេហយ េ ពះ ស័យេសចកីេនះឯង ។

១ ធមមជតិជទី ំងជទី ស័យ ។ ២ សមធិបញញ និងវបិស នបញញ ។ ៣ វចីសចចៈ ។

៤ ករលះបង់កិេលស ។ ៥ កររមង ប់កិេលស ។

356  

១៧៥

វភិងគវគគស ធតុវភិងគសុេត អ រសមេនបវចិេ

[១៥៥] ឆផស យតេន អយ ំ ភិកខុ បុរេិ តិ

ឥតិ េខ បេនតំ វុតំ ។ កិេញច តំ បដិចច វុតំ ។

ចកខុ ផស យតនំ(១) េ តំ ផស យតនំ ឃនំ

ផស យតនំ ជិ ផស យតនំ កេយ ផស យ-

តនំ មេន ផស យតនំ ។ ឆផស យតេន អយ ំ

ភិកខុ បុរេិ តិ ឥតិ យនំ វុតំ ឥទេមតំ បដិចច វុតំ ។

[១៥៦] អ រសមេនបវចិេ អយ ំ ភិកខុ បុរ-ិ

េ តិ ឥតិ េខ បេនតំ វុតំ ។ កិេញច តំ បដិចច

វុតំ ។ ចកខុ ន របំូ ទិ េ មនស នីយ ំ

របំូ ឧបវចិរតិ េទមនស នីយ ំ របំូ ឧបវចិរតិ

ឧេបកខ នីយ ំ របំូ ឧបវចិរតិ េ េតន សទទំ

សុ ។ េប ។ ឃេនន គនធំ ឃយិ … ជិ យ

រសំ យិ … កេយន េផដពំ ផុសិ …

១ ឱ. ម. ចកខុសមផស យតនំ ។

357  

១៧៥

វភិងគវគគ ធតុវភិងគសូ ត មេនបវចិរៈដប់ បំបី

[១៥៥] ពកយថ មន លភិកខុ បុរសេនះមនផស យតនៈ ៦

ដូេចនះនុ៎ះ េយងបនេពលេហយ ។ ពកយនុ៎ះ េយងេពលេហយ

េ ពះ ស័យេសចកីដូចេមច ។ ចកខុ ជផស យតនៈ ១ េ តៈ

ជផស យតនៈ ១ ឃនៈ ជផស យតនៈ ១ ជិ ជផស យតនៈ ១

កយ ជផស យតនៈ ១ មេន ជផស យតនៈ ១ ។ ពកយ ែដល

េយងបនេពលេហយថ មន លភិកខុ បុរសេនះ មនផស យតនៈ ៦

ដូេចនះ ពកយនុ៎ះ េយងបនេពលេហយ េ ពះ ស័យេសចកីេនះឯង ។

[១៥៦] ពកយថ មន លភិកខុ បុរសេនះមនមេនបវចិរៈ ១៨

ដូេចនះនុ៎ះ េយងបនេពលេហយ ។ ពកយនុ៎ះ េយងេពលេហយ

េ ពះ ស័យេសចកីដូចេមច ។ បុគគល បនេឃញរូបេ យែភនក

េហយពិចរ រូបែដលជទី ងំ(១) ៃនេ មនស េវទន ពិចរ

រូបែដលជទី ងំៃនេទមនស េវទន ពិចរ រូបែដលជទី ងំៃន

ឧេបកខ េវទន ប់សេំឡងេ យ តេច ក ។ េប ។ ហិតកិនេ យ

ចមុះ... ទទួលរសេ យអ ត... ពល់ តវេផដពៈេ យកយ...

១ ជេហតុឲយេកតេ មនស េវទន ។

358  

១៧៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

មន ធមមំ វញិញ យ េ មនស នីយ ំ ធមមំ ឧបវ-ិ

ចរតិ េទមនស នីយ ំ ធមមំ ឧបវចិរតិ ឧេបកខ -

នីយ ំ ធមមំ ឧបវចិរតិ ឥតិ ឆ េ មនស ុបវចិ ឆ

េទមនស ុបវចិ ឆ ឧេបកខូ បវចិ ។ អ រស-

មេនបវចិេ អយ ំ ភិកខុ បុរេិ តិ ឥតិ យនំ

វុតំ ឥទេមតំ បដិចច វុតំ ។

[១៦៧] ចតុ ធិ េន អយ ំ ភិកខុ បុរេិ តិ

ឥតិ េខ បេនតំ វុតំ ។ កិេញច តំ បដិចច វុតំ ។

បញញ ធិ េន សចច ធិ េន ចគធិ េន ឧប-

សមធិ េន ។ ចតុ ធិ េន អយ ំ ភិកខុ បុរ-ិ

េ តិ ឥតិ យនំ វុតំ ឥទេមតំ បដិចច វុតំ ។

359  

១៧៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ដឹងចបស់នូវធម៌េ យចិត េហយពិចរ ធម៌ែដលជទី ងំៃនេ ម-

នស េវទន ពិចរ ធម៌ែដលជទី ងំៃនេទមនស េវទន ពិចរ-

ធម៌ែដលជទី ងំៃនឧេបកខ េវទន តវជេ មនស ុបវចិរៈ ៦

េទមនស ុបវចិរៈ ៦ ឧេបកខូបវចិរៈ ៦ េ យ បករដូេចនះ ។ ពកយ

ែដលេយងបនេពលេហយថ មន លភិកខុ បុរសេនះ មន

មេនបវចិរៈ ១៨ ដូេចនះ ពកយនុ៎ះ េយងបនេពលេហយ េ ពះ

ស័យេសចកីេនះឯង ។

[១៥៧] ពកយថ មន លភិកខុ បុរសេនះ មនអធិ ន(១) ៤

ដូេចនះនុ៎ះ េយងបនេពលេហយ ។ ពកយនុ៎ះ េយងេពលេហយ

េ ពះ ស័យេសចកីដូចេមច ។ បុរសមន អធិ នកនុងសញញ ១ មន

អធិ នកនុងសចចៈ ១ មនអធិ នកនុងចគៈ ១ មនអធិ នកនុងឧបស-

មៈ(២) ១ ។ ពកយ ែដលេយងបនេពលេហយថ មន លភិកខុ បុរស

េនះ មនអធិ ន ៤ ដូេចនះ ពកយនុ៎ះ េយងេពលេហយ េ ពះ

ស័យេសចកីេនះឯង ។

១ ករតមកល់ចិតទុក ។ ២ កររមង ប់កិេលស ដូចគន នឹង សនិ ែដលបនេពលរចួេហយ

ខងេដម ។

360  

១៧៧

វភិងគវគគស ធតុវភិងគសុេត បឋវធីតុ

[១៥៨] បញញំ នបបមេជជយយ សចចមនុរេកខយយ

ចគមនុ ពេហយយ សនិេមវ េ សិេកខយយតិ ឥតិ

េខ បេនតំ វុតំ ។ កិេញច តំ បដិចច វុតំ ។ ក-

ថញច ភិកខុ បញញំ នបបមជជតិ ។ ឆយិម ភិកខុ(១)

ធតុេយ បឋវធីតុ េបធតុ េតេជធតុ េយ-

ធតុ កសធតុ វញិញ ណធតុ ។

[១៥៩] កតម ច ភិកខុ បឋវធីតុ ។ បឋ-

វធីតុ សិយ អជឈតិក សិយ ពហិ ។ កត-

ម ច ភិកខុ អជឈតិក បឋវធីតុ ។ យ ំ អជឈតំ

បចចតំ កកខលំ ខរគិតំ ឧបទិននំ េសយយថីទំ េក

េ ម នខ ទន តេច មំសំ ន រ ូ អដី

អដិមិញជំ វកកំ ហទយ ំ យកនំ កិេ មកំ បិហកំ

បបផ សំ អនំ អនគុណំ ឧទរយិ ំ ករសំី យ ំ

បនញញមប ិ កិញចិ អជឈតំ បចចតំ កកខលំ ខរគិតំ

ឧបទិននំ អយ ំ វុចចតិ ភិកខុ អជឈតិក បឋវធីតុ ។

១ ឱ. ភិកខូតិ ន ទិស តិ ។

361  

១៧៧

វភិងគវគគ ធតុវភិងគសូ ត បឋវធីតុ

[១៥៨] ពកយថ បុគគលេនះ មិនគួរបែណតបេ យបញញ

គួររក េរ យ ៗ នូវសចចៈ គួរចេ មនេរ យ ៗ នូវចគៈ គួរសិក នូវសនិ

ដូេចនះនុ៎ះ េយងបនេពលេហយ ។ ពកយនុ៎ះ េយងេពលេហយ

េ ពះ ស័យេសចកីដូចេមច ។ មន លភកិខុ ចុះបុគគល មិនបែណត

បេ យបញញ េតដូចេមច ។ មន លភិកខុ ធតុេនះ មន ៦ បករ

គឺបឋវធីតុ ១ េបធតុ ១ េតេជធតុ ១ េយធតុ ១ -

កសធតុ ១ វញិញ ណធតុ ។

[១៥៩] មន លភិកខុ ចុះបឋវធីតុ េតដូចេមច ។ ឯបឋវធីតុ

ខងកនុងក៏មន ខងេ កក៏មន ។ មន លភិកខុ ចុះបឋវធីតុជខងកនុង

េតដូចេមច ។ ធមមជត ែដលេកតកនុងខួន ស័យនូវខួន ជ

របស់កក ជរបស់រងឹ មនវញិញ ណចូលេទ ស័យេន គឺសក់

េ ម កចក េធមញ ែសបក ច់ សរៃស ឆឹង ខួរកនុងឆឹង

ទច េបះដូង េថម វ កពះ សួត េពះេវ នធ ំ េពះេវ នតូច

រថមី រចស់ ឬរបស់ដៃទ មួយ ជធមមជតេកតកនុង

ខួន ស័យនូវខួន ជរបស់កក ជរបស់រងឹ មនវញិញ ណចូលេទ

ស័យេនែដរ មន លភិកខុ េនះ េយងេ ថបឋវធីតុខងកនុង ។

362  

១៧៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

យ េចវ េខ បន អជឈតិក បឋវធីតុ យ ច

ពហិ បឋវធីតុ បឋវធីតុេរេវ ។ តំ េនតំ

មម េនេ ហមសមិ ន េមេ អ តិ ឯវេមតំ

យថភតំូ សមមបបញញ យ ទដពំ ។ ឯវេមតំ យ-

ថភតំូ សមមបបញញ យ ទិ បឋវធីតុយ និពិនទតិ

បឋវធីតុយ ចិតំ វ ិ េជតិ ។

[១៦០] កតម ច ភិកខុ េបធតុ ។

េបធតុ សិយ អជឈតិក សិយ ពហិ ។

កតម ច ភិកខុ អជឈតិក េបធតុ ។ យ ំ

អជឈតំ បចចតំ េប េបគតំ ឧបទិននំ េសយយថីទំ

បិតំ េសមំ បុេព េ ហិតំ េសេទ េមេទ អស ុ

វ េខេ សិងឃណិក លសិក មុតំ យ ំ

បនញញមប ិ កិញចិ អជឈតំ បចចតំ េប

េបគតំ ឧបទិននំ អយ ំ វុចចតិ ភិកខុ អជឈតិក

េបធតុ ។ យ េចវ េខ បន អជឈតិ-

ក េបធតុ យ ច ពហិ េបធតុ

363  

១៧៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

មួយេទ ត បឋវធីតុខងកនុង កី បឋវធីតុខងេ ក កី ទងំពីរ

េនះ ជបឋវធីតុដូចគន ។ បុគគលគួរេឃញ មពិតនូវបឋវធីតុេនះ

េ យបញញ ដ៏ បៃពយ៉ងេនះថ ន៎ុះមិនែមនជរបស់ ម អញ ន៎ុះមិន

ែមនជអញ ន៎ុះមិនែមនជខួនរបស់ ម អញ ។ លុះេឃញ មពិត

នូវបឋវធីតុេនះេ យបញញ ដ៏ បៃពយ៉ងេនះេហយ រែមងេន យ យ

កនុងបឋវធីតុ រែមងញុងំចិតឲយ គកេចញអពីំបឋវធីតុ ។

[១៦០] មន លភិកខុ ចុះ េបធតុ េតដូចេមច ។ េប-

ធតុ ខងកនុងក៏មន ខងេ កក៏មន ។ មន លភិកខុ េបធតុខង

កនុង េតដូចេមច ។ ធមមជត ែដលេកតកនុងខួន ស័យនូវខួន

ជរបស់ ជយ ជរបស់រ យ មនវញិញ ណចូលេទ ស័យេន គឺ

បមត់ េសសម ខទុះ ឈម េញស ខញ់ខប់ ទឹកែភនក ខញ់ វ

ទឹកមត់ ទឹកសេំបរ ទឹករអិំល មូ ត ឬរបស់ដៃទ មួយ ែដល

េកតកនុងខួន ស័យនូវខួន ជរបស់ ជយ ជរបស់រ យ មន

វញិញ ណចូលេទ ស័យេន មន លភិកខុ េនះ េយងេ ថ េប-

ធតុខងកនុង ។ េបធតុខងកនុង កី េបធតុខងេ ក កី

364  

១៧៩

វភិងគវគគស ធតុវភិងគសុេត េតេជធតុ

េបធតុេរេវ ។ តំ េនតំ មម េនេ ហមសមិ

ន េមេ អ តិ ឯវេមតំ យថភតំូ សមមបបញញ យ

ទដពំ ។ ឯវេមតំ យថភតំូ សមមបបញញ យ ទិ

េបធតុយ និព ិនទតិ េបធតុយ ចិត ំ

វ ិ េជតិ ។

[១៦១] កតម ច ភិកខុ េតេជធតុ ។ េតេជ-

ធតុ សិយ អជឈតិក សិយ ពហិ ។ កតម

ច ភិកខុ អជឈតិក េតេជធតុ ។ យ ំ អជឈតំ

បចចតំ េតេជ េតេជគតំ ឧបទិននំ េសយយថីទំ េយន

ច សនបបតិ េយន ច ជិរយិតិ េយន ច បរ-ិ

ឌយតិ េយន ច អសិតបីតខយិត យិតំ សមម -

បរ ិ មំ គចឆតិ យ ំ បនញញមប ិ កិញចិ អជឈតំ

បចចតំ េតេជ េតេជគតំ ឧបទិននំ អយ ំ

វុចចតិ ភិកខុ អជឈតិក េតេជធតុ ។ យ

េចវ េខ បន អជឈតិក េតេជធតុ យ

ច ពហិ េតេជធតុ េតេជធតុេរេវ ។

365  

១៧៩

វភិងគវគគ ធតុវភិងគសូ ត េតេជធតុ

ទងំពីរេនះ ជ េបធតុដូចគន ។ បុគគលគួរេឃញ មពិតនូវ េប-

ធតុេនះេ យបញញ ដ៏ បៃពយ៉ងេនះថ ន៎ុះមិនែមនជរបស់អញ នុ៎ះ

មិនែមនជអញ ន៎ុះមិនែមនជខួនរបស់អញ ។ លុះេឃញ មពិតនូវ

េបធតុេនះេ យបញញ ដ៏ បៃពយ៉ងេនះេហយ រែមងេន យ យ

កនុង េបធតុ រែមងញុ ំងំចិតឲយ គកេចញអពីំ េបធតុ ។

[១៦១] មន លភិកខុ ចុះេតេជធតុ េតដូចេមច ។ េតេជធតុ

ខងកនុងក៏មន ខងេ កក៏មន ។ មន លភិកខុ ចុះេតេជធតុខង

កនុង េតដូចេមច ។ ធមមជត ែដលេកតកនុងខួន ស័យនូវ

ខួន ជរបស់មនចំ យ ជរបស់មនកេម មនវញិញ ណចូលេទ

ស័យេន គឺេភងធតុែដលេធកយឲយេក សួល ១ េភងធតុែដល

េធកយឲយ ទឌេ ទមឬ គ ំគេទ ១ េភងធតុែដលេធកយឲយេកេ ល

ល ១ េភងធតុែដលេធ រែដលបុគគលសីុ ផឹក ទពំសីុ េ កប

ជញជ ប់ឲយដល់នូវកររ យេទេ យ សួល ១ ឬធមមជតដៃទ មួយ

ែដលេកតកនុងខួន ស័យនូវខួន ជរបស់មនចំ យ ជរបស់

មនកេម មនវញិញ ណចូលេទ ស័យេន មន លភិកខុ េនះ េយង

េ ថេតេជធតុខងកនុង ។ មួយេទ ត េតេជធតុខងកនុង

កី េតេជធតុខងេ ក កី ទងំពីរេនះេ ថេតេជធតុដូចគន ។

366  

១៨០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

តំ េនតំ មម េនេ ហមសមិ ន េមេ អ តិ

ឯវេមតំ យថភតំូ សមមបបញញ យ ទដពំ ។ ឯវេមតំ

យថភតំូ សមមបបញញ យ ទិ េតេជធតុយ

និពិនទតិ េតេជធតុយ ចិតំ វ ិ េជតិ ។

[១៦២] កតម ច ភិកខុ េយធតុ ។ -

េយធតុ សិយ អជឈតិក សិយ ពហិ ។

កតម ច ភិកខុ អជឈតិក េយធតុ ។ យ ំ

អជឈតំ បចចតំ េយ េយគតំ ឧបទិននំ េសយយ-

ថីទំ ឧទធងគម អេធគម កុចឆិសយ

េកដសយ អងគមងគ នុ រេិន

អស េ បស េ យ ំ បនញញមប ិ កិញចិ

អជឈតំ បចចតំ េយ េយគតំ ឧបទិននំ

367  

១៨០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

បុគគលគួរេឃញ មពិតនូវេតេជធតុេនះ េ យបញញ ដ៏ បៃពយ៉ងេនះ

ថ ន៎ុះមិនែមនជរបស់អញ នុ៎ះមិនែមនជអញ នុ៎ះមិនែមនជខួន

របស់អញ ។ លុះេឃញ មពិតនូវេតេជធតុេនះ េ យបញញ ដ៏

បៃពយ៉ងេនះេហយ រែមងេន យ យកនុងេតេជធតុ រែមងញុ ំងំ

ចិតឲយ គកេចញអពីំេតេជធតុ ។

[១៦២] មន លភិកខុ ចុះ េយធតុ េតដូចេមច ។ េយធតុ

ខងកនុងក៏មន ខងេ កក៏មន ។ មន លភិកខុ ចុះ េយធតុខងកនុង

េតដូចេមច ។ ធមមជត ែដលេកតកនុងខួន ស័យនូវខួន ជ

របស់បក់េទមក ជរបស់ផ ពផ យេទមក មនវញិញ ណចូលេទ -

ស័យេន គឺខយល់ែដលបក់េឡងេល ខយល់ែដលបក់ចុះេ កម ខយល់

ែដលខងំេនកនុងៃផទ ខយល់ែដលខងំេនកនុង កពះ ខយល់ែដលរត់ ម

អវយវៈតូចធ ំ ខយល់ដកដេងមេចញ ខយល់ដកដេងមចូល ឬធមមជត

ដៃទ មួយ ែដលេកតកនុងខួន ស័យនូវខួន ជរបស់បក់េទ

មក ជរបស់ផ ពផ យេទមក មនវញិញ ណចូលេទ ស័យេន

368  

១៨១

វភិងគវគគស ធតុវភិងគសុេត កសធតុ

អយ ំ វុចចតិ ភិកខុ អជឈតិក េយធតុ ។ យ េចវ

េខ បន អជឈតិក េយធតុ យ ច ព-

ហិ េយធតុ េយធតុេរេវ ។ តំ េនតំ

មម េនេ ហមសមិ ន េមេ អ តិ ឯវេមតំ

យថភតំូ សមមបបញញ យ ទដពំ ។ ឯវេមតំ យថ-

ភតំូ សមមបបញញ យ ទិ េយធតុយ និពិនទតិ

េយធតុយ ចិតំ វ ិ េជតិ ។

[១៦៣] កតម ច ភិកខុ កសធតុ ។

កសធតុ សិយ អជឈតិក សិយ ពហិ ។

កតម ច ភិកខុ អជឈតិក កសធតុ ។ យ ំ

អជឈតំ បចចតំ កសំ កសគតំ ឧបទិននំ

េសយយថីទំ កណចឆិទទំ នសចឆិទទំ មុខទរ ំ េយន ច

អសិតបីតខយិត យិតំ អេជឈហរតិ យតថ ច

អសិតបីតខយិត យិតំ សនិដតិ េយន ច អ-

សិតបីតខយិត យិតំ អេធភគ និកខមតិ យ ំ

បនញញមប ិ កិញចិ អជឈតំ បចចតំ កសំ

369  

១៨១

វភិងគវគគ ធតុវភិងគសូ ត កសធតុ

មន លភិកខុ េនះេ ថ េយធតុខងកនុង ។ មួយេទ ត េយ-

ធតុខងកនុង កី េយធតុខងេ ក កី ទងំពីរេនះ េ ថ

េយធតុដូចគន ។ បុគគលគួរេឃញ មពិតនូវ េយធតុេនះ េ យ

បញញ ដ៏ បៃពយ៉ងេនះថ ន៎ុះមិនែមនជរបស់អញ ន៎ុះមិនែមនជអញ

ន៎ុះមិនែមនជខួនរបស់អញ ។ លុះេឃញ មពិតនូវ េយធតុេនះ

េ យបញញ ដ៏ បៃពយ៉ងេនះេហយ រែមងេន យ យកនុង េយធតុ

រែមងញុ ំងំចិតឲយ គកេចញអពីំ េយធតុ ។

[១៦៣] មន លភិកខុ ចុះ កសធតុ េតដូចេមច ។ កស-

ធតុខងកនុងក៏មន ខងេ កក៏មន ។ មន លភិកខុ ចុះ កសធតុខង

កនុង េតដូចេមច ។ ធមមជត ែដលេកតកនុងខួន ស័យនូវ

ខួន ជរបស់សូនយ ជរបស់ទេទ មនវញិញ ណចូលេទ ស័យេន

គឺរនធ តេច ក រនធ ចមុះ ទរមត់ និង បេទសស មប់េលប រ

ែដលសីុ ផឹក ទពំ េ កប ជញជ ប់ និងកែនងជទីឋិតៃន រ

ែដលសីុ ផឹក ទពំ េ កប ជញជ ប់ និង បេទសជទីហូរេចញ ម

ចែំណកខងេ កមៃន រែដលសីុ ផឹក ទពំ េ កប ជញជ ប់ ឬ

ធមមជតដៃទ មួយ ែដលេកតកនុងខួន ស័យនូវខួន ជរបស់សូនយ

370  

១៨២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

កសគតំ ឧបទិននំ អយ ំ វុចចតិ ភិកខុ អជឈតិក

កសធតុ ។ យ េចវ េខ បន អជឈតិក

កសធតុ យ ច ពហិ កសធតុ -

កសធតុេរេវ ។ តំ េនតំ មម េនេ ហមសមិ ន

េមេ អ តិ ឯវេមតំ យថភតំូ សមមបបញញ យ

ទដពំ ។ ឯវេមតំ យថភតំូ សមមបបញញ យ ទិ

កសធតុយ និពិនទតិ កសធតុយ ចិតំ

វ ិ េជតិ ។ អថបរ ំ វញិញ ណំេយវ អវសិស តិ បរ-ិ

សុទធំ បរេិយទតំ េតន វញិញ េណន កិញចិ ជនតិ

សុខនិបិ វជិនតិ ទុកខ និបិ វជិនតិ អទុកខមសុ-

ខនិបិ វជិនតិ ។

371  

១៨២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ជរបស់ទេទ មនវញិញ ណចូលេទ ស័យេន មន លភិកខុ េនះេ

ថ កសធតុខងកនុង ។ មួយេទ ត កសធតុខងកនុង កី

កសធតុខងេ ក កី ទងំពីរេនះេ ថ កសធតុដូចគន ។

បុគគល គួរេឃញ មពិតនូវ កសធតុេនះ េ យបញញ ដ៏ បៃពយ៉ង

េនះថ ន៎ុះមិនែមនជរបស់អញ នុ៎ះមិនែមនជអញ នុ៎ះមិនែមនជខួន

របស់អញ ។ លុះេឃញ មពិតនូវ កសធតុេនះ េ យបញញ ដ៏

បៃពយ៉ងេនះេហយ រែមងេន យ យកនុង កសធតុ រែមងញុ ំងំ

ចិតឲយ គកេចញអពីំ កសធតុ ។ ចែំណកខងេ កយ េនសល់

ែតវញិញ ណដ៏បរសុិទធ ផូរផង់ បុគគលែតងដឹងអីមួយ គដឺឹងថសុខខះ ដឹង

ថទុកខខះ ដឹងថមិនែមនទុកខមិនែមនសុខខះ េ យវញិញ ណេនះឯង ។

372  

១៨៣

វភិងគវគគស ធតុវភិងគសុេត េវទន

[១៦៤] សុខេវទនីយ ំ ភិកខុ ផស ំ បដិចច ឧបប-

ជជតិ សុខ េវទន ។ េ សុខំ េវទនំ េវទិយមេន

សុខំ េវទនំ េវទិយមីតិ បជនតិ តេស វ សុខេវទនី-

យស ផស ស និេ ធ យ ំ តជជំ េវទយិតំ សុខេវទ-

នីយ ំ ផស ំ បដិចច ឧបបនន សុខ េវទន និរុជឈ-

តិ វបូសមមតីតិ បជនតិ ។ ទុកខ េវទនីយ ំ ភិកខុ

ផស ំ បដិចច ឧបបជជតិ ទុកខ េវទន ។ េ

ទុកខំ េវទនំ េវទិយមេន ទុកខំ េវទនំ េវទិយមីតិ

បជនតិ តេស វ ទុកខ េវទនីយស ផស ស

និេ ធ យ ំ តជជំ េវទយិតំ ទុកខ េវទនីយ ំ ផស ំ

បដិចច ឧបបនន ទុកខ េវទន និរុជឈតិ

វបូសមមតីតិ បជនតិ ។ អទុកខមសុខេវទនីយ ំ ភិកខុ

ផស ំ បដិចច ឧបបជជតិ អទុកខមសុខ េវទន ។

373  

១៨៣

វភិងគវគគ ធតុវភិងគសូ ត េវទន

[១៦៤] មន លភិកខុ សុខេវទនែដលេកតេឡង េ ពះ ស័យ

ផស ៈជេហតុៃនសុខេវទន ។ បុគគលេនះ កលែដលទទួលនូវ

សុខេវទន រែមងដឹងចបស់ថ ម អញទទួលនូវសុខេវទន រែមង

ដឹងចបស់ថ េវទន ែដលេកតអពីំផស ៈេនះ គឺសុខេវទន

ែដលេកតេឡង េ ពះ ស័យនូវផស ៈ ែដលជេហតុៃនសុខេវទន

េវទនេនះក៏រលត់េទ េវទនេនះក៏សងប់រមង ប់ េ ពះកររលត់ៃន

ផស ៈែដលជេហតុៃនសុខេវទនេនះឯង ។ មន លភិកខុ ទុកខេវទន

ែតងេកតេឡង េ ពះ ស័យផស ៈជេហតុៃនទុកខេវទន ។ បុគគល

េនះ កលទទួលនូវទុកខេវទន រែមងដឹងចបស់ថ ម អញទទួល

ទុកខេវទន រែមងដឹងចបស់ថ េវទន ែដលេកតអពីំផស ៈេនះ

គឺទុកខេវទនែដលេកតេឡង េ ពះ ស័យនូវផស ៈែដលជេហតុៃនទុកខ-

េវទន េវទនេនះក៏រលត់េទ េវទនេនះក៏សងប់រមង ប់ េ ពះកររលត់ៃន

ផស ៈែដលជេហតុៃនទុកខេវទនេនះឯង ។ មន លភិកខុ អទុកខមសុខេវទន

ែតងេកតេឡង េ ពះ ស័យផស ៈជេហតុៃនអទុកខមសុខេវទន ។

374  

១៨៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

េ អទុកខមសុខំ េវទនំ េវទិយមេន អទុកខម-

សុខំ េវទនំ េវទិយមីតិ បជនតិ តេស វ អទុកខ -

មសុខេវទនីយស ផស ស និេ ធ យ ំ តជជំ

េវទយិតំ អទុកខមសុខេវទនីយ ំ ផស ំ បដិចច ឧបបនន

អទុកខមសុខ េវទន និរុជឈតិ វបូសមមតីតិ

បជនតិ ។

[១៦៥] េសយយថបិ ភិកខុ ទិននំ ក នំ សងឃ-

សេមធន ឧ ម ជយតិ េតេជ អភិនិពតតិ

េតសំេយវ ទិននំ ក នំ ននភ វនិិេកខប

យ តជជ ឧ ម និរុជឈតិ វបូសមមតិ

ឯវេមវ េខ ភិកខុ សុខេវទនីយ ំ ផស ំ បដិចច

ឧបបជជតិ សុខ េវទន ។ េ សុខំ េវទនំ

េវទិយមេន សុខំ េវទនំ េវទិយមីតិ បជនតិ

375  

១៨៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

បុគគលេនះ កលទទួលអទុកខមសុខេវទន រែមងដឹងចបស់ថ ម

អញទទួលអទុកខមសុខេវទន រែមងដឹងចបស់ថ េវទន ែដល

េកតអពីំផស ៈេនះ គឺអទុកខមសុខេវទនែដលេកតេឡង េ ពះ ស័យ

ផស ៈ ែដលជេហតុៃនអទុកខមសុខេវទន េវទនេនះ ក៏រលត់េទ

េវទនេនះក៏សងប់រមង ប់ េ ពះកររលត់ៃនផស ៈែដលជេហតុៃនអទុកខ-

មសុខេវទនេនះឯង ។

[១៦៥] មន លភិកខុ ដូចកេមែតងេកតមន េភងែតងេកតមន

េ ពះកិរយិខទប់គន េ ពះកិរយិ បជុគំន ៃនកំ ត់េឈទងំពីរ កេម

ែដលេកតអពីំកិរយិខទប់គន េនះ កេមេនះក៏រលតេ់ទ កេមេនះ

ក៏សងប់រមង ប់ េ ពះកិរយិែញកគន េ ពះកិរយិែបកគន ៃនកំ ត់េឈ

ទងំពីរេនះឯង មនឧបមយ៉ង មិញ មន លភិកខុ មនឧបេមយយ

ដូចសុខេវទនែតងេកតេឡង េ ពះ ស័យផស ៈជេហតុៃនសុខេវទន

បុគគលេនះ កលទទួលសុខេវទន រែមងដឹងចបស់ថ ម អញទទួល

376  

១៨៥

វភិងគវគគស ធតុវភិងគសុេត ឧសមូបម

តេស វ សុខេវទនីយស និេ ធ យ ំ តជជំ

េវទយិតំ សុខេវទនីយ ំ ផស ំ បដិចច ឧបបនន

សុខ េវទន និរុជឈតិ វបូសមមតីតិ

បជនតិ ។ ទុកខ េវទនីយ ំ ភិកខុ ផស ំ បដិចច

ឧបបជជតិ ទុកខ េវទន ។ េ ទុកខំ េវទនំ េវទិ-

យមេន ទុកខំ េវទនំ េវទិយមីតិ បជនតិ តេស វ

ទុកខ េវទនីយស ផស ស និេ ធ យ ំ តជជំ េវទយិតំ

ទុកខ េវទនីយ ំ ផស ំ បដិចច ឧបបនន ទុកខ េវទន

និរុជឈតិ វបូសមមតីតិ បជនតិ ។ អទុកខមសុខ-

េវទនីយ ំ ភិកខុ ផស ំ បដិចច ឧបបជជតិ អទុកខមសុខ

េវទន ។ េ អទុកខមសុខំ េវទនំ េវទិយមេន

377  

១៨៥

វភិងគវគគ ធតុវភិងគសូ ត ឧបមេ យកេម

សុខេវទន រែមងដឹងចបស់ថ េវទន ែដលេកតអពីំផស ៈ

េនះ គឺសុខេវទនែដលេកតេឡង េ ពះ ស័យផស ៈ ែដលជ

េហតុៃនសុខេវទន េវទនេនះក៏រលត់េទ េវទនេនះក៏សងប់រមង ប់

េ ពះកររលត់ៃនផស ៈ ជេហតុៃនសុខេវទនេនះឯង ។ មន ល

ភិកខុ ទុកខេវទនែតងេកតេឡង េ ពះ ស័យផស ៈជេហតុៃនទុកខ-

េវទន ។ បុគគលេនះ កលទទួលទុកខេវទន រែមងដឹងចបស់ថ ម

អញទទួលទុកខេវទន រែមងដឹងចបស់ថ េវទន ែដលេកតអពីំ

ផស ៈេនះ គឺទុកខេវទនែដលេកតេឡង េ ពះ ស័យផស ៈ ែដល

ជេហតុៃនទុកខេវទន េវទនេនះក៏រលត់េទ េវទនេនះក៏សងប់រមង ប់

េ ពះកររលត់ៃនផស ៈ ែដលជេហតុៃនទុកខេវទនេនះឯង ។ មន ល

ភិកខុ អទុកខមសុខេវទនែតងេកតេឡង េ ពះ ស័យផស ៈជេហតុ

ៃនអទុកខមសុខេវទន ។ បុគគលេនះ កលទទួលអទុកខមសុខេវទន

378  

១៨៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

អទុកខមសុខំ េវទនំ េវទិយមីតិ បជនតិ តេស វ

អទុកខមសុខេវទនីយស ផស ស និេ ធ យ ំ

តជជំ េវទយិតំ អទុកខមសុខេវទនីយ ំ ផស ំ បដិចច

ឧបបនន អទុកខមសុខ េវទន និរុជឈតិ

វបូសមមតីតិ បជនតិ ។ អថបរ ំ ឧេបកខ េយវ អវ-

សិស តិ បរសុិទធ បរេិយទ មុទុ ច កមមញញ

ច បភស ច ។

[១៦៦] េសយយថបិ ភិកខុ ទេកខ សុវណកេ

សុវណករេន សី ឧកកំ ពេនធយយ ឧកកំ

ពនធិ ឧកក មុខំ លេិមបយយ ឧកក មុខំ -

លិេមប ស េសន ជតរបំូ គេហ ឧកក មុេខ

បកខិ េបយយ ។ តេមនំ កេលន កលំ អភិ-

ធេមយយ កេលន កលំ ឧទេកន បរេិបផ េសយយ

379  

១៨៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

រែមងដឹងចបស់ថ ម អញទទួលអទុកខមសុខេវទន រែមងដឹងចបស់

ថ េវទន ែដលេកតអពីំផស ៈេនះ គឺអទុកខមសុខេវទនែដល

េកតេឡង េ ពះ ស័យផស ៈ ែដលជេហតុៃនអទុកខមសុខេវទន

េវទនេនះក៏រលត់េទ េវទនេនះក៏សងប់រមង ប់ េ ពះកររលត់ៃន

ផស ៈ ែដលជេហតុៃនអទុកខមសុខេវទនេនះឯង ក៏យ៉ងេនះែដរ ។

ចែំណកខងេ កយ េនសល់ែតឧេបកខ ដ៏បរសុិទធ ផូរផង់ ជធមមជតិ

ទន់ផង គួរដល់ករងរផង ភឺថផង ។

[១៦៦] មន លភិកខុ ដូចជងមសកី កូនសិស របស់ជងមស

កី ែដល បសប់ គបបេីរ បចនូំវច ងក នសនប់ លុះេរ បចនូំវច ងក នសនប់រួច

េហយ គបបដុីតនូវមត់ៃនច ងក នសនប់ លុះដុតនូវមត់ៃនច ងក នសនប់រួច

េហយ គបបយីកដងក ប់ចប់មស ក់េទកនុងមត់ៃនច ងក នសនប់ ។ គបប ី

ផុនូំវមត់ៃនច ងក នសនប់េនះសព ៗ កល យកទឹកេ បះ ពសំព ៗ កល

380  

១៨៧

វភិងគវគគស ធតុវភិងគសុេត សុវណកេ បម

កេលន កលំ អជឈុេបេកខយយ ។ តំ េ តិ

ជតរបំូ និហតំ និននីតក វ ំ មុទុ ច កមមញញំ ច

បភស រញច (១) យស យស វ(២) បិលនធនវកិតិយ

កងខតិ យទិ បរដិកយ(៣) យទិ កុណ យ យទិ

គីេវយយកយ យទិ សុវណម យ តញចស

អតថំ អនុេភតិ ឯវេមវ េខ ភិកខុ អថបរ ំ

ឧេបកខ េយវ អវសិស តិ បរសុិទធ បរេិយទ

មុទុ ច កមមញញ ច បភស ច ។ េ ឯវ ំ

បជនតិ ឥមេញច អហំ ឧេបកខំ ឯវបំរសុិទធំ

ឯវបំរ េិយទតំ ក នញច យតនំ ឧបសំហេរយយ ំ

តទនុធមមញច ចិតំ ភេវយយ ំ ឯវេមម អយ ំ ឧេបកខ

តននិស ិ តទុបទន ចិរ ំ ទីឃមទធ នំ តិេដយយ

១ ឱ. តំ េ តិ ជតរបំូ ធនំ សុទធនំ និទធនំ នីហដំ និននីតក វ ំ មុទុ ច កមមញញញច បភស -

រញច តិ ទិស និ ។ ម. តំ េ តិ ជតរបំូ សុទធនំ និទធនំ និហតំ និហតក វ ំ មុទុញច កមមញញញច

បភស រញច តិ ទិស និ ។ ២ ម. ច ។ ៣ កងខតិ បរមិជជកយស តិបិ ទិស តិ ។

381  

១៨៧

វភិងគវគគ ធតុវភិងគសូ ត ឧបមេ យជងមស

សឡឹំងេមលសព ៗ កល ។ មសេនះ បសចកេទស បស

ចកមនទិល ជមសទន់ផង គួរដល់ករងរផង ភឺថផង េទះបី ប-

ថន នឹងេធេ គ ង ប ប់ដ៏ែបក ៗ គឺែខ ខួនកី កវកី កងកកី ផក មស

កី មសេនះ នឹងសេ មច បេយជន៍ដល់បុគគលេនះបន មនឧបម

យ៉ង មិញ មន លភិកខុ មនឧបេមយយដូចចែំណកខងេ កយ េន

សល់ែតឧេបកខ (១) ដ៏បរសុិទធ ផូរផង់ ជធមមជតិទន់ផង គួរដល់ករងរ

ផង ភឺថផង យ៉ងេនះឯង ។ បុគគលេនះ ែតងដឹងចបស់យ៉ងេនះ

ថ េប ម អញបេងននូវឧេបកខ េនះ ែដលបរសុិទធយ៉ងេនះ ផូរផង ់

យ៉ងេនះ េទកន់ ក នញច យតនជឈន េហយចេ មនចិត(២) ជ

ធម៌ដ៏សមគួរដល់ ក នញច យតនជឈនេនះ ឧេបកខ របស់ ម អញ

េនះ ស័យនូវ ក នញច យតនជឈនេនះ ែអបែនបនឹង ក -

នញច យតនជឈនេនះយ៉ងេនះ គបបឋីិតេនអស់កលជយូរអែងង(៣)

១ ឧេបកខ េនះ សំេ យកចតុតថជឈនុេបកខ គឺឧេបកខ ែដលមនកនុងរបូវចរចតុតថជឈន ។

២ បនខងរូបវចរជឈន ។ ៣ កំណត់ពីរហមឺនកបប ។

382  

១៨៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ឥមេញច អហំ ឧេបកខំ ឯវបំរសុិទធំ ឯវបំរេិយទតំ

វញិញ ណញច យតនំ ឧបសំហេរយយ ំ តទនុធមមញច ចិតំ

ភេវយយ ំ ឯវេមម អយ ំ ឧេបកខ តននិស ិ តទុប-

ទន ចិរ ំ ទីឃមទធ នំ តិេដយយ ឥមេញច អហំ

ឧេបកខំ ឯវបំរសុិទធំ ឯវបំរេិយទតំ កិញចញញ យតនំ

ឧបសំហេរយយ ំ តទនុធមមញច ចិតំ ភេវយយ ំ ឯវេមម អយ ំ

ឧេបកខ តននិស ិ តទុបទន ចិរ ំ ទីឃមទធ នំ

តិេដយយ ឥមេញច អហំ ឧេបកខំ ឯវបំរសុិទធំ ឯវបំរ-ិ

េយទតំ េនវសញញ នសញញ យតនំ ឧបសំហេរយយ ំ

តទនុធមមញច ចិតំ ភេវយយ ំ ឯវេមម អយ ំ ឧេបកខ

តននិស ិ តទុបទន ចិរ ំ ទីឃមទធ នំ តិេដយយតិ ។

េ ឯវ ំ បជនតិ ឥមេញច អហំ ឧេបកខំ

383  

១៨៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

បសិនេប ម អញបេងននូវឧេបកខ េនះ ែដលបរសុិទធយ៉ងេនះ ផូរ

ផង់យ៉ងេនះ េទកន់វញិញ ណញច យតនជឈន េហយចេ មនចិត ជ

ធម៌ដ៏សមគួរដល់វញិញ ណញច យតនជឈនេនះ ឧេបកខ របស់ ម អញ

េនះ ែដល ស័យនូវវញិញ ណញច យតនជឈនេនះ ែដលែអបែនបនឹង

វញិញ ណញច យតនជឈនេនះយ៉ងេនះ ក៏គបបឋីិតេនអស់កលជយូរ

អែងង បសិនេប ម អញបេងននូវឧេបកខ េនះ ែដលបរសុិទធយ៉ង

េនះ ផូរផង់យ៉ងេនះ េទកន់ កិញចញញ យតនជឈន េហយចេ មន

ចិត ជធម៌ដ៏សមគួរដល់ កិញចញញ យតនជឈនេនះ ឧេបកខ របស់

ម អញេនះ ែដល ស័យនូវ កិញចញញ យតនជឈនេនះ ែដលែអប

ែនបនឹង កិញចញញ យតនជឈនេនះយ៉ងេនះ ក៏គបបឋីិតេនអស់កល

ជយូរអែងង បសិនេប ម អញបេងននូវឧេបកខ េនះ ែដលបរសុិទធ

យ៉ងេនះ ផូរផង់យ៉ងេនះ េទកន់េនវសញញ នសញញ យតនជឈន

េហយចេ មនចិត ជធម៌ដ៏សមគួរដល់េនវសញញ នសញញ យតនជឈន

េនះ ឧេបកខ របស់ ម អញេនះ ែដល ស័យនូវេនវសញញ ន-

សញញ យតនជឈនេនះ ែដលែអបែនបនឹងេនវសញញ នសញញ យតនជឈន

េនះយ៉ងេនះ ក៏គបបឋីិតេនអស់កលជយូរអែងង ។ បុគគលេនះ

ែតងដឹងចបស់យ៉ងេនះថ បសិនេប ម អញបេងននូវឧេបកខ េនះ

384  

១៨៩

វភិងគវគគស ធតុវភិងគសុេត សុវណកេ បម

ឯវ បំរ សិុទធ ំ ឯវ បំរ េិយទតំ ក នញច យតនំ

ឧបសំហេរយយ ំ តទនុធមមញច ចិតំ ភេវយយ ំ សងខតេមតំ

ឥមេញច អហំ ឧេបកខំ ឯវបំរសុិទធំ ឯវបំរេិយទតំ

វញិញ ណញច យតនំ ឧបសំហេរយយ ំ តទនុធមមញច ចិតំ

ភេវយយ ំ សងខតេមតំ ឥមេញច អហំ ឧេបកខំ

ឯវ បំរ សិុទ ធ ំ ឯវ បំរ េិយទតំ កិញចញញ យតនំ

ឧបសំហេរយយ ំ តទនុធមមញច ចិតំ ភេវយយ ំ សងខតេមតំ

ឥមេញច អហំ ឧេបកខំ ឯវបំរសុិទធំ ឯវបំរេិយទតំ

េនវសញញ នសញញ យតនំ ឧបសំហេរយយ ំ តទនុធមមញច

ចិតំ ភេវយយ ំ សងខតេមតនិ ។ េ េន ភិសងខ-

េ តិ នភិសេញចតយតិ ភ យ វភិ យ ។

385  

១៨៩

វភិងគវគគ ធតុវភិងគសូ ត ឧបមេ យជងមស

ែដលបរសុិទធយ៉ងេនះ ផូរផង់យ៉ងេនះ េទកន់ ក នញច យត-

នជឈនេហយចេ មនចិត ជធម៌ដ៏សមគួរដល់ ក នញច យតនជឈន

េនះ ឈនន៎ុះ េនជសងខតជឈន(១) បសិនេប ម អញបេងននូវ

ឧេបកខ េនះ ែដលបរសុិទធយ៉ងេនះ ផូរផង់យ៉ងេនះ េទកន់វញិញ ណ-

ញច យតនជឈន េហយចេ មនចិត ជធម៌ដ៏សមគួរដល់វញិញ ណញច យត-

នជឈនេនះ ឈនន៎ុះក៏េនជសងខតជឈន បសិនេប ម អញបេងន

នូវឧេបកខ េនះ ែដលបរសុិទធយ៉ងេនះ ផូរផង់យ៉ងេនះ េទកន់ កិញច -

ញញ យតនជឈន េហយចេ មនចិត ជធម៌ដ៏សមគួរដល់ កិញចញញ យត-

នជឈនេនះ ឈនន៎ុះក៏េនជសងខតជឈន បសិនេប ម អញបេងននូវ

ឧេបកខ េនះ ែដលបរសុិទធយ៉ងេនះ ផូរផង់យ៉ងេនះ េទកន់េនវសញញ -

នសញញ យតនជឈន េហយចេ មនចិត ជធម៌ដ៏សមគួរដល់េនវសញញ -

នសញញ យតនជឈនេនះ ឈនន៎ុះក៏េនជសងខតជឈន ។ បុគគលេនះ

ក៏ែលង ក់ែតង ែលង តិះរះិគិត េដមបេីសចកីចេ មនឬេសចកីវនិស ។

១ ែ បថ ឈនេនមនបចច័យ ក់ែតង គឺេនមនជតិ ជ ជប់ ម េនមនមរណៈ

គបសងកត់ ំងេនកនុងេសចកីទុកខ ជឈនេនមិនែមនជទីពឹងមំ ។

386  

១៩០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

េ អនភិសងខេ េន អនភិសេញចតយេន ភ យ

វភិ យ ន កិញចិ េ េក ឧបទិយតិ អនុបទិយ(ំ១)

ន បរតិស តិ អបរតិស (ំ៣) បចចតំេយវ បរនិិពយតិ

ខី ជតិ វុសិតំ ពហមចរយិ ំ កតំ ករណីយ ំ

នបរ ំ ឥតថ យតិ បជនតិ ។ េ សុខេញច

េវទនំ េវេទតិ អនិចច តិ បជនតិ អនេជឈសិ តិ

បជនតិ អនភិននទិ តិ បជនតិ ។ ទុកខ េញច េវទនំ

េវេទតិ អនិចច តិ បជនតិ អនេជឈសិ តិ

បជនតិ អនភិននទិ តិ បជនតិ ។ អទុកខមសុ-

ខេញច េវទនំ េវេទតិ អនិចច តិ បជនតិ

អនេជឈសិ តិ បជនតិ អនភិននទិ តិ បជនតិ ។

១ អនុបទិយតនិបយតថិ ។ ២ អបរតិស តនិបិ ។

387  

១៩០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

បុគគលេនះ កលែលង ក់ែតង ែលង តិះរះិគិត េដមបេីសចកីចេ មន

ឬេសចកីវនិស ក៏ែលង បកន់របស់នីមួយ កនុងេ ក កលេបែលង

បកន់េហយ ក៏មិនតក់សុត កលមិនតក់សុត រែមងរលំត់កិេលស

េ យពិត បកដ រែមងដឹងចបស់ថ ជតិ (របស់ ម អញ) អស់េហយ

ពហមចរយិធម៌ ម អញបនេន គប់ គន់េហយ េ ឡសកិចច ម

អញបនេធេ សចេហយ មគគភវនកិចចដៃទ ប ពឹតេទេដមបេី ឡ-

សកិចចេនះេទ ត មិនមនេឡយ ។ េបបុគគលេនះ ទទួលសុខ-

េវទន ក៏ដឹងចបស់ថ សុខេវទនេនះមិនេទ ង ដឹងចបស់ថ សុខ-

េវទនេនះ ម អញមិនគួរនឹង ជប់ជប់េឡយ ដឹងចបស់ថ សុខ-

េវទនេនះ ម អញមិនគួរនឹងេ តកអរេឡយ ។ បសិនេបបុគគលេនះ

ទទួលទុកខេវទន ដ៏ដឹងចបស់ថ ទុកខេវទនេនះមិនេទ ង ដឹងចបស់ថ

ទុកខេវទនេនះ ម អញមិនគួរនឹង ជប់ជប់េឡយ ដឹងចបស់ថ ទុកខ-

េវទនេនះ ម អញមិនគួរនឹងេ តកអរេឡយ ។ បសិនេបបុគគលេនះ

ទទួលអទុកខមសុខេវទន ក៏ដឹងចបស់ថ អទុកខមសុខេវទនេនះមិនេទ ង

ដឹងចបស់ថ អទុកខមសុខេវទនេនះ ម អញមិនគួរនឹង ជប់ជប់េឡយ

ដឹងចបស់ថ អទុកខមសុខេវទនេនះ ម អញមិនគួរនឹងេ តកអរេឡយ ។

388  

១៩១

វភិងគវគគស ធតុវភិងគសុេត សុវណកេ បម

េ សុខេញច េវទនំ េវេទតិ វសំិយុេ នំ(១)

េវេទតិ ។ េ ទុកខ េញច េវទនំ េវេទតិ វសំិយុេ

នំ(២) េវេទតិ ។ អទុកខមសុខេញច េវទនំ េវេទតិ

វសំិយុេ នំ(៣) េវេទតិ ។ េ កយបរយិនិកំ

េវទនំ េវទិយមេន កយបរយិនិកំ េវទនំ

េវទិយមីតិ បជនតិ ។ ជីវតិបរយិនិកំ េវទនំ

េវទិយមេន ជីវតិបរយិនិកំ េវទនំ េវទិយមីតិ

បជនតិ ។ កយស េភទ(៤) ឧទធំ ជីវតិបរយិទន

ឥេធវ សពេវទយិ និ អនភិននទិ និ សីតីភវសិ នីតិ

បជនតិ ។

១-២-៣ អដកថយំ វសំិយុេ ន េវេទតីតិ ប ទិស និ ។ ៤ ម. ឯតថនេរ បរមមរ តិ

ទិស តិ ។

389  

១៩១

វភិងគវគគ ធតុវភិងគសូ ត ឧបមេ យជងមស

េបបុគគលេនះ ទទួលសុខេវទន រែមងមនចិតេន យ យ េហយ

ទទួលសុខេវទនេនះ ។ េបបុគគលេនះ ទទួលទុកខេវទន រែមង

មនចិតេន យ យ េហយទទួលទុកខេវទនេនះ ។ េបបុគគលេនះ

ទទួលអទុកខមសុខេវទន រែមងមនចិតេន យ យ េហយទទួល

អទុកខមសុខេវទនេនះ ។ កលបុគគលេនះ ទទួលេវទនែដលមន

កយជទីបផុំត ក៏រែមងដឹងចបស់ថ ម អញទទួលេវទនមនកយ

ជទីបផុំត ។ កលទទួលេវទនែដលមនជីវតិជទីបផុំត ក៏រែមងដឹង

ចបស់ថ ម អញទទួលេវទនមនជីវតិជទីបផុំត ។ ដឹងចបស់

ថ កលេបមន ងកយែបកធយេទេហយ ខងនយអពីំករអស់

ជីវតិេទ េវទនទងំពួង ែដល ម អញមិនគួរេ តកអរ កនុងេ ក

េនះ នឹងរលត់អស់េទមិនមនសល់ ។

390  

១៩២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[១៦៧] េសយយថបិ ភិកខុ េតលញច បដិចច

វដិញច បដិចច េតលបបទីេប ឈយតិ ។ តេស វ

េតលស ច វដិយ ច បរយិទន អញញស ច

អនុប (១) អន េ និពយតិ ឯវេមវ

េខ(២) ភិកខុ កយបរយិនិកំ េវទនំ េវទិយមេន

កយបរយិនិកំ េវទនំ េវទិយមីតិ បជនតិ ។

ជីវតិបរយិនិកំ េវទនំ េវទិយមេន ជីវតិបរយិនិកំ

េវទនំ េវទិយមីតិ បជនតិ ។ កយស េភទ

ឧទធំ ជីវតិបរយិទន ឥេធវ សពេវទយិ និ អន-

ភិននទិ និ សីតីភវសិ នីតិ បជនតិ ។ ត ម ឯវ ំ

សមនន គេ ភិកខុ ឥមិន បរេមន បញញ ធិ -

េនន សមនន គេ េ តិ ។ ឯ ហិ ភិកខុ

បរម អរយិ បញញ យទិទំ សពទុកខកខ េយ

ញណំ ។ តស វមុិតិ សេចច ឋិ

១ ម. អនុបទន ។ ២ ឱ. េខសេទទ នតថិ ។

391  

១៩២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[១៦៧] មន លភិកខុ ដូចជ បទីបេ បង ែតងេឆះរុងេរ ង េ ពះ

ស័យេ បងផង េ ពះ ស័យ បេឆះផង ។ អ ត បទីបមិនមន

រ ែតងរលត់េទ េ ពះអស់េ បងនិង បេឆះមុនេនះផង េ ពះ

មិនបនបែនថមេ បងនិង បេឆះដៃទេទ ត យ៉ង មិញ មន លភិកខុ

កលបុគគលេនះទទួលេវទនមនកយជទីបផុំត ក៏ដឹងចបស់ថ ម

អញទទួលេវទនមនកយជទីបផុំត ។ កលទទួលេវទនមនជីវតិជទី

បផុំត ក៏ដឹងចបស់ថ ម អញទទួលេវទនមនជីវតិជទីបផុំត ។ ដឹង

ចបស់ថ កលេបមន ងកយែបកធយេទេហយ ខងនយអពីំករ

អស់ជីវតិេទ េវទនទងំពួង ែដល ម អញមិនគួរេ តកអរ កនុងេ ក

េនះ នឹងរលត់អស់េទមិនមនសល់ ក៏យ៉ងេនះឯង ។ មន លភិកខុ

េ ពះេហតុេនះ បុគគលែដល បកបេ យគុណធម៌យ៉ងេនះ េទបេឈម ះ

ថ បកបេ យបញញ ធិ នដ៏ឧតមេនះ ។ មន លភិកខុ េ ពះថេសចកី

ដឹងកនុងធម(៌១) ជទីអស់េទៃនទុកខទងំពួង េសចកីដឹងន៎ុះ េ ថ

បញញ ដ៏ បេសរៃ កែលង ។ វមុិតិេនះរបស់បុគគលេនះ ឋិតេនកនុងសចចៈ

១ អរហតផល ។

392  

១៩៣

វភិងគវគគស ធតុវភិងគសុេត េតលបបទីេបបម

អកុបប េ តិ ។ តំ ហិ ភិកខុ មុ យ ំ

េមសធមមំ តំ សចចំ យ ំ អេមសធមមំ និពនំ

ត ម ឯវ ំ សមនន គេ ភិកខុ ឥមិន បរេមន

សចច ធិ េនន សមនន គេ េ តិ ។ ឯតំ ហិ ភិកខុ

បរមំ អរយិសចចំ យទិទំ អេមសធមមំ និពនំ ។

តេស វ េខ បន បុេព អវទិទសុេន ឧបធី េ និ

សម សមទិនន ។ តយស បហីន េ និ

ឧចឆិននមូ វតថុក អនភវងគ យតឹ

អនុបបទធមម ត ម ឯវ ំ សមនន គេ ភិកខុ ឥមិន

បរេមន ចគធិ េនន សមនន គេ េ តិ ។ ឯេ

ហិ ភិកខុ បរេម អរេិយ ចេគ យទិទំ សពូបធិបប-

ដិនិស េគគ ។ តេស វ េខ បន បុេព អវទិទសុេន

393  

១៩៣

វភិងគវគគ ធតុវភិងគសូ ត ឧបមេ យ បទីបអុចេ បង

ជវមុិតិ មិនកេ មក ។ មន លភិកខុ េ ពះថ របស់ ែដលមន

េសចកីវនិសជធមម របស់េនះជរបស់មុ ពះនិពន ែដល

មនេសចកីមិនវនិសជធមម ពះនិពនេនះ ជរបស់សចចៈ មន ល

ភិកខុ េ ពះេហតុេនះ បុគគល ែដល បកបេ យគុណធម៌យ៉ងេនះ

េទបេឈម ះថ បកបេ យសចច ធិ នដ៏ឧតមេនះ ។ មន លភិកខុ េ ពះ

ថ ពះនិពន ែដលមនេសចកីមិនវនិសជធមម ពះនិពននុ៎ះ

េឈម ះថជអរយិសចចដ៏ឧតម ។ ក៏កលពីេដម(១) បុគគលេនះ មិន

ទន់ដឹងចបស់ ែតងបេំពញ ែតងកន់យក នូវឧបធិ(២) ទងំ យ ។

ឧបធិទងំេនះ បុគគលេនះ បនលះបង់េហយ បនគស់រេំលងឫស

គល់អស់េហយ បនេធឲយេនសល់ែតទីេន ដូចជទីេនៃនេដមេ ន ត

ជសភវៈដល់នូវករមិនមន មនសភពមិនេកតេទ តជធមម តេទ

មន លភិកខុ េ ពះេហតុេនះ បុគគលែដល បកបេ យគុណធម៌យ៉ង

េនះ េទបេឈម ះថ បកបេ យចគធិ នដ៏ឧតមេនះ ។ មន ល

ភិកខុ េ ពះថ ករលះបង់នូវឧបធិទងំពួង ករលះបង់ន៎ុះ េ ថ

ចគៈដ៏ បេសរៃ កែលង ។ កលពីេដម បុគគលេនះមិនទន់ដឹងចបស់

១ អំពីកលែដលេនជបុថុជជន ។ ២ ឧបធិ ៤ គឺខនធូបធិ ១ កិេលសូបធិ ១ អភិសងខ របូធិ ១

បញចកមគុណូបធិ ១ ។

394  

១៩៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

អភិជឈ េ តិ ឆេនទ េគ ស បហីេន

េ តិ ឧចឆិននមេូ វតថុកេ អនភវងគេ

យតឹ អនុបបទធេមម ។ តេស វ េខ បន

បុេព អវទិទសុេន ឃេ េ តិ ពយបេទ

សមបេទេ ស បហីេន េ តិ ឧចឆិននមេូ

វតថុកេ អនភវងគេ យតឹ អនុបបទ-

ធេមម ។ តេស វ េខ បន បុេព អវទិទសុេន

អវជិជ េ តិ សេមម េ សមបេមេ ស

បហីេន េ តិ ឧចឆ ិននម ូេ វតថុកេ

395  

១៩៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

អភិជឈ(១) ឆនទៈ(២) និង គៈ(៣) ក៏មនេន កិេលសេនះ បុគគល

េនះបនលះបង់េចលេហយ បនគស់រេំលងឫសគល់អស់េហយ បន

េធឲយេនសល់ែតទីេនដូចជទីេនៃនេដមេ ន ត ជសភវៈដល់នូវករ

មិនមន មនសភពមិនេកតតេទេទ តជធមម ។ មួយេទ ត កល

ពីេដម បុគគលេនះមិនទន់ដឹងចបស់ ឃត(៤) ពយបទ(៥) និង

សមបេទសៈ(៦) ក៏មនេន កិេលសេនះ បុគគលេនះ បនលះបង់

េហយ បនគស់រេំលងឫសគល់េចលេហយ បនេធឲយេនសល់ែត

ទីេនដូចជទីេនៃនេដមេ ន ត ជសភវៈដល់នូវករមិនមន មន

សភពមិនេកតតេទេទ តជធមម ។ កលពីេដម បុគគលេនះមិន

ទន់ដឹងចបស់ អវជិជ (៧) សេមម ហៈ(៨) និងសមបេមហៈ(៩)ក៏មនេន

កិេលសេនះ បុគគលេនះ បនលះបង់េហយ បនគស់រេំលងឫស

គល់េចលេហយ បនេធឲយេនសល់ែតទីេនដូចជទីេនៃនេដមេ ន ត

១ េសចកីរៃំពចង់បន ។ ២ េសចកី បថន ។ ៣ េសចកីេ តកអរកនុងកមគុណ ។

ទំង ៣ បទេនះជេឈម ះៃនេ ភៈ ឬ គៈ ។ ៤ គំនំុ ។ ៥ ករញុំំង បេយជន៍និងសុខ

របស់អនកដៃទឲយវនិស ។ ៦ ករ បទូស ។ ទំង ៣ បទេនះជេឈម ះៃនេទសៈ ។ ៧ េសចកី

មិនដឹង ។ ៨ េសចកីវេងង ។ ៩ េសចកីភន់ ចឡំ ។ ទំង ៣ បទេនះជេឈម ះៃនេមហៈ ។

396  

១៩៥

វភិងគវគគស ធតុវភិងគសុេត េតលបបទីេបបម

អនភវងគេ យតឹ អនុបបទធេមម ត ម ឯវ ំ

សមនន គេ ភិកខុ ឥមិន បរេមន ឧបសមធិ េនន

សមនន គេ េ តិ ។ ឯេ ហិ ភិកខុ បរេម

អរេិយ ឧបសេម យទិទំ គេទសេម នំ

ឧបសេម ។ បញញំ នបបមេជជយយ សចចមនុរេកខយយ

ចគមនុ ពេហយយ សនិេមវ េ សិេកខយយតិ

ឥតិ យនំ វុតំ ឥទេមតំ បដិចច វុតំ ។

[១៦៨] យតថ ឋិតំ មញញស នបបវតនិ មញញ-

ស េវ េខ បន នបបវតមេន មុនិ សេនតិ វុចចតីតិ

ឥតិ េខ បេនតំ វុតំ ។ កិេញច តំ បដិចច វុតំ ។

397  

១៩៥

វភិងគវគគ ធតុវភិងគសូ ត ឧបមេ យ បទីបអុចេ បង

ជសភវៈដល់នូវករមិនមន មនសភពមិនេកតតេទេទ តជធមម

មន លភិកខុ េ ពះេហតុេនះ បុគគលែដល បកបេ យគុណធម៌យ៉ង

េនះ េទបេឈម ះថ បកបេ យឧបសមធិ នដ៏ឧតមេនះ ។ មន ល

ភិកខុ េ ពះថ កររមង ប់នូវ គៈេទសៈនិងេមហៈទងំ យ ករ

រមង ប់ន៎ុះ េឈម ះថឧបសមៈដ៏ បេសរៃ កែលង ។ ពកយ ែដល

េយងេពលេហយថ បុគគលេនះ មិនគួរបែណតបេ យបញញ (១)

គួររក េរ យ ៗ នូវសចចៈ គួរចេ មនេរ យ ៗ នូវចគៈ គួរសិក នូវសនិ

ដូេចនះ ពកយនុ៎ះ េយងេពលេហយ េ ពះ ស័យេសចកីេនះឯង ។

[១៦៨] ពកយថ េសចកីសគំល់និងេសចកីវលិវល់ ែតងមិន

ប ពឹតេទកន់បុគគលែដលឋិតេន កនុងអធិ នទងំ យ កល

េបេសចកីសគំល់និងេសចកីវលិវល់ មិន ប ពឹតេទេហយ បុគគលេនះ

េយងេ ថជអនក បជញមនចិតសងប់រមង ប់ ដូេចនះន៎ុះ េយងបនេពល

េហយ ។ ពកយនុ៎ះេយងេពលេហយ េ ពះ ស័យេសចកីដូចេមច ។

១ បនេសចកីថមិនគួរបែណតបេ យបញញ គួរែតយកបញញ េទពិចរ ធតុទំង ៦

េនះឲយេឃញថមិនែមនរបស់ខួន មិនែមនខឹម រ េហយេន យ យនឹងធតុទំង ៦ េនះ

ញុំំងចិតឲយ គកេចញអំពីធតុទំង ៦ េនះ ។

398  

១៩៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

អសមីតិ ភិកខុ មញញិ តេមតំ នហមសមីតិ(១) មញញិ តេមតំ

ភវសិ និ មញញិ តេមតំ ន ភវសិ និ មញញិ តេមតំ របីូ

ភវសិ និ មញញិ តេមតំ អរបីូ ភវសិ និ មញញិ តេមតំ

សញញី ភវសិ និ មញញិ តេមតំ អសញញី ភវសិ និ មញញិ -

តេមតំ េនវសញញី នសញញី ភវសិ និ មញញិ តេមតំ ។

មញញិ តំ ភិកខុ េ េគ មញញិ តំ គេ មញញិ តំ

សលំ ។ សពមញញិ នំ េតវ ភិកខុ សមតិកកម

មុនិ សេនតិ វុចចតិ ។ មុនិ េខ បន ភិកខុ

សេន ន ជយតិ ន ជិយយតិ ន មិយយតិ ន កុបបតិ

១ ឱ. ម. អយមហមសមីតិ ។

399  

១៩៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

មន លភិកខុ េសចកីសគំល់យ៉ងេនះថ ម អញេកតមនឥឡូវេនះ

េសចកីសគំល់យ៉ងេនះថ ម អញមិនេកតមនឥឡូវេនះ េសចកី

សគំល់យ៉ងេនះថ ម អញនឹងេកតមន េសចកីសគំល់យ៉ង

េនះថ ម អញនឹងមិនេកតមន េសចកីសគំល់យ៉ងេនះថ ម

អញនឹងមនរូប េសចកីសគំល់យ៉ងេនះថ ម អញនឹងមិនមនរូប

េសចកីសគំល់យ៉ងេនះថ ម អញនឹងមនសញញ េសចកីសគំល់

យ៉ងេនះថ ម អញនឹងមិនមនសញញ េសចកីសគំល់យ៉ងេនះថ

ម អញមនសញញ ក៏មិនែមន មិនមនសញញ ក៏មិនែមន ។ មន លភិកខុ

េសចកីសគំល់ េឈម ះថជេ គ េសចកីសគំល់ េឈម ះថជបូស

េសចកីសគំល់ េឈម ះថជសរ ។ មន លភិកខុ បុគគលេនះ េយង

េ ថ ជអនក បជញមនចិតសងប់រមង ប់ េ ពះែតករ ប ពឹតកនងនូវ

េសចកីសគំល់ទងំពួងបន ។ មន លភិកខុ ឯអនក បជញ ែដលមន

ចិតសងប់រមង ប់ រែមងែលងេកត ែលងចស់ ែលង ប់ ែលងសប់

400  

១៩៧

វភិងគវគគស ធតុវភិងគសុេត មុនិ

នបបេិហតិ ។ តមបសិ ភិកខុ នតថិ េយន ជេយថ

អជយមេន កឹ ជិយយសិ តិ អជិយយមេន កឹ

មិយយសិ តិ អមិយយមេន កឹ កុបបសិ តិ អកុបបម-

េន កិស បិេហស តិ ។ យតថ ឋិតំ មញញស

នបបវតនិ មញញស េវ េខ បន នបបវតមេន

មុនិ សេនតិ វុចចតីតិ ឥតិ យនំ វុតំ ឥទេមតំ

បដិចច វុតំ ។ ឥមំ េខ េម តំ ភិកខុ សងខិ េតន

ឆធតុវភិងគំ ធេរហីតិ ។

401  

១៩៧

វភិងគវគគ ធតុវភិងគសូ ត អនក បជញ

ែលង ស ញ់ ។ មន លភិកខុ សតគបបេីកត េ យេហតុ េហតុ

េនះ របស់បុគគលេនះ មិនមនេឡយ កលបុគគលេនះមិនេកត នឹង

ចស់មកពី កលេបមិនចស់េហយ នឹង ប់មកពី កល

េបមិន ប់េហយ នឹងសប់មកពី កលេបមិនសប់េហយ នឹង

ស ញ់មកពី ។ ពកយ ែដលេយងេពលេហយថ េសច-

កីសគំល់និងេសចកីវលិវល់ ែតងមិន ប ពឹតេទកន់បុគគលែដលឋិតេន

កនុងអធិ នទងំ យ កលេបេសចកីសំគល់និងេសចកីវលិវល់

មិន ប ពឹតេទេហយ បុគគលេនះ េយងេ ថជអនក បជញមនចិតសងប់

រមង ប់ដូេចនះ ពកយនុ៎ះ េយងេពលេហយ េ ពះ ស័យេសចកីេនះ

ឯង ។ មន លភិកខុ ចូរអនកចទុំក នូវចែំណកៃនធតុទងំ ៦ េ យ

េសចកីសេងខបរបស់េយងេនះចុះ ។

402  

១៩៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[១៦៩] អថេខ យ ម បុកកុ តិ ស ថ កិរ

េម អនុបបេ សុគេ កិរ េម អនុបបេ សមម -

សមពុ េទធ កិរ េម អនុបបេ តិ ឧ យសន ឯកំសំ

ចីវរ ំ ក ភគវេ បេទសុ សិរ និបតិ

ភគវនំ ឯតទេ ច អចចេយ មំ ភេន អចចគម យ-

ថពលំ យថមឡំូ យថអកុសលំ េយហំ ភគ-

វនំ វុេ េទន សមុទចរតិពំ អមញញិ ស ំ តស

េម ភេន ភគ អចចយ ំ អចចយេ បដិគគ តុ

យតឹ សំវ យតិ ។

[១៧០] តគឃ តំ ភិកខុ អចចេយ អចចគម

យថពលំ យថមឡំូ យថអកុសលំ យ ំ មំ តំ

វុេ េទន សមុទចរតិពំ អមញញិ េ ថ យេ

ច េខ តំ ភិកខុ អចចយ ំ អចចយេ ទិ

យថធមមំ បដិកេ សិ តេន មយ ំ បដិគគ ម

403  

១៩៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[១៦៩] គេនះឯង បុកកុ តិមន យុ ក៏ភញ ក់ ម រតីដឹង

ថ ពះ របស់អញ េសចមកដល់េហយេត ពះសុគតរបស់អញ

េសចមកដល់េហយេត ពះសមម សមពុទធរបស់អញ េសចមកដល់េហយេត

ដូេចនះ ក៏េ កកអពីំ សនៈ េធចីវរេឆ ង ម មខ ង កបេទ បបទ

របស់ ពះមន ពះភគេ យតបូងេហយ េទបសូមខមេទសចេំពះ ពះ

មន ពះភគដូេចនះថ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន ខញុ ំ ពះអងគ មនេសចកី

េលមសេហយ េ យេហតុថខញុ ំ ពះអងគ ជមនុស លងង់េខ ជមនុស

វេងង ជមនុស មិនឈស េ ពះខញុ ំ ពះអងគបនសគំល់នូវ ពះមន

ពះភគ ថជបុគគលែដលេគគបបេី រក េ យពកយថ វុេ

ដូេចនះ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន សូម ពះមន ពះភគ ទង់អត់េទស

មេទសរបស់ខញុ ំ ពះអងគេនះ េដមបនឹីងស ងមតេទមុខេទ ត ។

[១៧០] ពះអងគ ទង់ ស់ថ េអភិកខុ អនកមនេសចកី

េលមសេហយ េ យេហតុថអនក ជមនុស លងង់េខ ជមនុស

វេងង ជមនុស មិនឈស េ ពះអនក បនសគំល់នូវតថគត

ថជបុគគលែដលេគគបបេី រក េ យពកយថ វុេ ដូេចនះ

មន លភិកខុ កល េបអនក បនេឃញេទស មេទសេហយ

សែំដងេ យសមគួរ មធម៌េហយ េយងនឹងអត់េទសេនះ ដល់អនក

404  

១៩៩

វភិងគវគគស ធតុវភិងគសុេត ភសិ ភិននទនំ

វុឌ ិ េហ ភិកខុ អរយិស វនិេយ េយ

អចចយ ំ អចចយេ ទិ យថធមមំ បដិកេ តិ

យតឹ សំវរ ំ បជជតីតិ ។ លេភយយហំ ភេន

ភគវេ សនិេក ឧបសមបទនិ ។ បរបុិណំ បន

េត ភិកខុ បតចីវរនិ ។ ន េខ េម ភេន បរបុិណំ

បតចីវរនិ ។ ន េខ ភិកខុ តថគ អបរបុិណបតចីវរ ំ

ឧបសមបេទនីតិ ។

[១៧១] អថេខ យ ម បុកកុ តិ ភគវេ

ភសិតំ អភិននទិ អនុេមទិ ឧ យសន ភ-

គវនំ អភិ េទ បទកខិ ណំ ក បតចីវរបរេិយសនំ

បកក មិ ។ អថេខ យសមនំ បុកកុ តឹ បតចីវរបរ-ិ

េយសនំ ចរនំ គវ ី(១) ជីវ ិ េ េ េបសិ ។ អថេខ

សមពហុ ភិកខូ េយន ភគ េតនុបសង កមឹសុ ឧ-

បសង កមិ ភគវនំ អភិ េទ ឯកមនំ និសីទឹសុ ។

១ ឱ. ភនគវ ី ។ ម. វពិភនគវ ី ។

405  

១៩៩

វភិងគវគគ ធតុវភិងគសូ ត េសចកីេ តកអរចំេពះភសិត

មន លភិកខុ បុគគល េឃញនូវេទស មេទស េហយសែំដងេ យ

សមគួរ មធម៌េហយ ដល់នូវករស ងមតេទ េនះ ជេសចកីចេ មន

របស់បុគគលេនះ កនុងអរយិវន័ិយ ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន ខញុ ំ ពះអងគ

គួរបននូវឧបសមបទកនុងសំ ក់ ពះមន ពះភគ ។ មន លភិកខុ ចុះ

ប តនិងចីវររបស់អនក មន គប់ គន់េហយឬ ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន

ប តនិងចីវររបស់ខញុ ំ ពះអងគ មិនទន់មន គប់ គន់េទ ។ មន លភិកខុ

ពះតថគតទងំ យ មិនែដលឲយឧបសមបទ ដល់កុលបុត ែដល

មនប តនិងចីវរមិន គប់ គន់េទ ។

[១៧១] គេនះឯង បុកកុ តិមន យុ េ តកអរ រកី យ

នឹងភសិតរបស់ ពះមន ពះភគ េ កកអពីំ សនៈ ថយបងគំ ពះ

មន ពះភគ េហយេធ បទក ណិេច សេចញេទកន់ទីែសងរកប ត

និងចីវរ ។ គកលែដលបុកកុ តិមន យុ កពុំង ច់េទកន់ទី

ែសងរកប តនិងចីវរ េមេគក៏មកបុះផច់ជីវតិេទ ។ គេនះឯង

ភិកខុ េ ចនរូប នគំន ចូលេទគល់ ពះមន ពះភគ លុះចូលេទដល់

េហយ េទប កបថយបងគំ ពះមន ពះភគ េហយអងគុយកនុងទីសមគួរ ។

406  

២០០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ឯកមនំ និសិនន េខ េត ភិកខូ ភគវនំ ឯតទេ ចុំ េយ

េ ភេន បុកកុ តិ នម កុលបុេ ភគវ

សងខិ េតន ឱ េទន ឱវទិេ េ កលកេ

តស ក គតិ េក អភិសមប េយតិ ។

[១៧២] បណិេ ភិកខ េវ បុកកុ តិ កុលបុេ

បចចបទិ ធមមស នុធមមំ ន ច មំ ធមម ធិករណំ

វេិហេឋស ិ បុកកុ តិ ភិកខ េវ កុលបុេ បញចននំ

ឱរមភ គិយនំ សេញញ ជននំ បរកិខយ ឱបបតិេក

តតថ បរនិិពយី អនវតិធេមម ត ម េ កតិ ។

ឥទមេ ច ភគ អតមន េត ភិកខូ ភគវេ ភសិតំ

អភិននទុ និ ។

ធតុវភិងគសុតំ ទសមំ និដិតំ ។

407  

២០០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

លុះភិកខុទងំេនះ អងគុយកនុងទីសមគួរេហយ ក៏ កបបងគទូំលសួរ ពះ

មន ពះភគ យ៉ងេនះថ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន កុលបុតេឈម ះ

បុកកុ តិ ែដល ពះមន ពះភគ ទង់ បេ េ យឱ ទសេងខប

បុកកុ តិកុលបុតេនះ េធមរណកលេទេហយ ចុះគតិនិងបរេ ក

របស់បុកកុ តិកុលបុតេនះ េតដូចេមច ។

[១៧២] មន លភិកខុទងំ យ បុកកុ តិកុលបុតជបណិត បន

ដល់នូវធម៌សមគួរដល់ធម៌ មិនបច់ញុ ំងំតថគតឲយេន យ ពយ េ ពះ

ធម៌ជេហតុ មន លភិកខុទងំ យ បុកកុ តិកុលបុតជឱបបតិកៈ េ ពះ

អស់េទៃនឱរមភ គិយសេំយជនៈទងំ ៥ េហយបរនិិពន កនុងេ កេនះ

ែតមង មនសភពមិនបន តឡប់ចកេ កេនះមកវញិេឡយ ។ លុះ

ពះមន ពះភគ ទង់ ស់សូ តេនះចប់េហយ ភិកខុទងំេនះ ក៏មន

ចិតេ តកអរ រកី យ នឹងភសិតរបស់ ពះមន ពះភគ ។

ចប់ ធតុវភិងគសូ ត ជគ មប់ ១០ ។

408  

ឯកទសមំ សចចវភិងគសុតំ

[១៧៣] ឯវេមម សុតំ ។ ឯកំ សមយ ំ ភគ

ព ណសិយ ំ វហិរតិ ឥសិបតេន មិគទេយ ។ ត ត

េខ ភគ ភិកខូ មេនសិ ភិកខ េ តិ ។ ភទេនតិ

េត ភិកខូ ភគវេ បចចេស សំុ ។

[១៧៤] ភគ ឯតទេ ច តថគេតន ភិកខ េវ

អរហ សមម សមពុ េទធន ព ណសិយ ំ ឥសិបតេន

មិគទេយ អនុតរ ំ ធមមចកកំ បវតិតំ អបបដិវតិយ ំ

សមេណន ពហមេណន េទេវន មេរន

ពហមុន េកនចិ េ កសមឹ យទិទំ ចតុននំ

អរយិសចច នំ ចិកខន េទសន បញញ បន

បដបន វវិរ វភិជន ឧ នីកមមំ កតេមសំ

ចតុននំ ទុកខស អរយិសចចស ចិកខន េទសន

បញញ បន បដបន វវិរ វភិជន ឧ នីកមមំ

409  

សចចវភិងគសូ ត ទី ១១

[១៧៣] ខញុបំន ប់មក យ៉ងេនះ ។ សម័យមួយ ពះមន

ពះភគ ទង់គង់េនកនុងឥសិបតនមិគទយវន័ ជិត កងព ណសី ។

កនុងទីេនះ ពះមន ពះភគ ទង់ ស់េ ភិកខុទងំ យថ មន ល

ភិកខុទងំ យ ។ ភិកខុទងំេនះ ទទួល ពះពុទធដីកៃន ពះមន ពះភគ

ថ ពះករុ ពះអងគ ។

[១៧៤] ពះមន ពះភគ ទង់ ស់ដូេចនះថ មន លភិកខុទងំ-

យ ធមមច កដ៏ បេសរ ែដលតថគតជអរហនសមម សមពុទធឲយ ប ពឹត

េទកនុងឥសិបតនមិគទយវន័ ជិត កងព ណសី ជធមមច ក ែដល

សមណៈកី ពហមណ៍កី េទវ កី មរកី ពហមកី នរ មួយកី កនុង

េ ក មិន ចេធបដិវតិបន គឺករ បប់ ករសែំដង ករបញជ ក់ ករ

ែតង ងំ ករេបក ករែវកែញកនិងករេធឲយងយ នូវអរយិសចចទងំ ៤

អរយិសចចទងំ ៤ េតដូចេមច គឺករ បប់ ករសែំដង ករបញជ ក់ ករ

ែតង ងំ ករេបក ករែវកែញក និងករេធឲយងយ នូវទុកខអរយិសចច ១

410  

២០២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ទុកខសមុទយស អរយិសចចស ចិកខន េទសន

បញញ បន បដបន វវិរ វភិជន ឧ នីកមមំ

ទុកខ និេ ធស អរយិសចចស ចិកខន េទសន

បញញ បន បដបន វវិរ វភិជន ឧ នីកមមំ

ទុកខ និេ ធគមិនិយ បដិបទយ អរយិសចចស

ចិកខន េទសន បញញ បន បដបន វវិរ

វភិជន ឧ នីកមមំ តថគេតន ភិកខ េវ អរហ

សមម សមពុ េទធន ព ណសិយ ំ ឥសិបតេន មិគទេយ

អនុតរ ំ ធមមចកកំ បវតិតំ អបបដិវតិយ ំ សមេណន

ពហមេណន េទេវន មេរន ពហមុន

េកនចិ េ កសមឹ យទិទំ ឥេមសំ ចតុននំ

អរយិសចច នំ ចិកខន េទសន បញញ បន បដ-

បន វវិរ វភិជន ឧ នីកមមំ ។ េសវថ ភិកខ េវ

របុីតេមគគ េន ភជថ ភិកខ េវ របុីតេមគគ -

េន បណិ ភិកខូ អនុគគ ហក ស ពហមចរនំី ។

411  

២០២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ករ បប់ ករសែំដង ករបញជ ក់ ករែតង ងំ ករេបក ករែវកែញក

និងករេធឲយងយ នូវទុកខសមុទយអរយិសចច ១ ករ បប់ ករសែំដង

ករបញជ ក់ ករែតង ងំ ករេបក ករែវកែញក និងករេធឲយងយ នូវ

ទុកខនិេ ធអរយិសចច ១ ករ បប់ ករសែំដង ករបញជ ក់ ករែតង

ងំ ករេបក ករែវកែញក និងករេធឲយងយ នូវទុកខនិេ ធគមិនីបដិ-

បទអរយិសចច ១ មន លភិកខុទងំ យ ធមមច កដ៏ បេសរ ែដលតថគត

ជអរហនសមម សមពុទធ ឲយ ប ពឹតេទកនុងឥសិបតនមិគទយវន័ ជិត កង

ព ណសី ជធមមច កែដលសមណៈកី ពហមណ៍កី េទវ កី មរកី

ពហមកី នរ មួយកី កនុងេ ក មិន ចេធបដិវតិបន គឺករ បប់

ករសែំដង ករបញជ ក់ ករែតង ងំ ករេបក ករែវកែញក និងករ

េធឲយងយ នូវអរយិសចចទងំ ៤ េនះឯង ។ មន លភិកខុទងំ យ អនក

ទងំ យ ចូរេសពនូវ របុីតនិងេមគគ នចុះ មន លភិកខុទងំ យ

អនកទងំ យ ចូរគប់រក របុីតនិងេមគគ នចុះ េ ពះ របុីតនិង

េមគគ ន ជបណិតភិកខុ ជអនកអនុេ គះស ពហមចរទីងំ យ ។

412  

២០៣

វភិងគវគគស សចចវភិងគសុេត ធមមចកកបបវតនំ

េសយយថបិ ភិកខ េវ ជេន ឯវ ំ របុីេ ។

េសយយថបិ ជតស បេទ ឯវ ំ េមគគ េន ។

របុីេ ភិកខ េវ េ បតិផេល វេិនតិ េមគគ-

េន ឧតមេតថ របុីេ ភិកខ េវ បេ តិ ច រ ិ

អរយិសចច និ វ ិ ថ េរន ចិកខិ តំុ េទេសតំុ បញញ េបតំុ

បដេបតំុ វវិរតំុិ វភិជិតំុ ឧ នីកតុនិ ។ ឥទមេ ច

ភគ ឥទំ វ ន សុគេ ឧ យសន វ ិ រ ំ

បវសិិ ។

[១៧៥] ត ត េខ យ ម របុីេ អចិ-

របបកកនស ភគវេ ភិកខូ មេនសិ វុេ

ភិកខ េ តិ ។ វុេ តិ េខ េត ភិកខូ យសមេ

របុីតស បចចេស សំុ ។ យ ម របុីេ

ឯតទេ ច តថគេតន វុេ អរហ សមម -

សមពុ េទធន ព ណសិយ ំ ឥសិបតេន មិគទេយ អ-

នុតរ ំ ធមមចកកំ បវតិតំ អបបដិវតិយ ំ សមេណន

ពហមេណន េទេវន មេរន

413  

២០៣

វភិងគវគគ សចចវភិងគសូ ត ករញុំំងធមមច កឲយ ប ពឹតេទ

មន លភិកខុទងំ យ របុីតេ ប បដូចជមយបេងកតកូន ។ េមគគ ន

េ ប បដូចជអនកចិញចឹ មកូនែដលេកតេហយ ។ មន លភិកខុទងំ យ រ-ី

បុត ទូនម នបុគគលកនុងេ បតិផល េមគគ ន ទូនម នបុគគលកនុង ប-

េយជន៍ដ៏ខពង់ខពស់ មន លភិកខុទងំ យ របុីត ច បប់ សែំដង

បញជ ក់ ែតង ងំ េបក ែវកែញក េធឲយងយ នូវអរយិសចចទងំ ៤

េ យពិ របន ។ ពះមន ពះភគ បនសែំដងពកយេនះរួចេហយ

លុះ ពះសុគត ទង់សែំដងេសចកីេនះរួចេហយ ក៏េ កកអពីំ សនៈ

េហយេសចចូលេទកន់វ ិ រ ។

[១៧៥] កលែដល ពះមន ពះភគ េសចេច សេចញេទមិន

យូរប៉ុនម ន ពះ របុីតមន យុ ក៏េ ភិកខុទងំ យកនុងទីេនះថ

ែន វុេ ភិកខុទងំ យ ។ ភិកខុទងំេនះ ក៏ទទួលពកយ ពះ របុីត

មន យុថ េអ វុេ ។ ពះ របុីតមន យុេពលដូេចនះថ ែន

វុេ ទងំ យ ធមមច កដ៏ បេសរ ែដល ពះតថគត ជអរហន

សមម សមពុទធ ទង់បនឲយ ប ពឹតេទកនុងឥសិបតនមិគទយវន័ ជិត កង

ព ណសី ជធមមច កែដលសមណៈកី ពហមណ៍កី េទវ កី មរកី

414  

២០៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ពហមុន េកនចិ េ កសមឹ យទិទំ ចតុននំ

អរយិសចច នំ ចិកខន េទសន បញញ បន

បដបន វវិរ វភិជន ឧ នីកមមំ កតេមសំ

ចតុននំ ទុកខស អរយិសចចស ចិកខន េទសន

បញញ បន បដបន វវិរ វភិជន ឧ នីកមមំ

ទុកខសមុទយស អរយិសចចស ចិកខន េទសន

បញញ បន បដបន វវិរ វភិជន ឧ នីកមមំ

ទុកខ និេ ធស អរយិសចចស ចិកខន េទសន

បញញ បន បដបន វវិរ វភិជន ឧ នីកមមំ

ទុកខ និេ ធគមិនិយ បដិបទយ អរយិសចចស -

ចិកខន េទសន បញញ បន បដបន វវិរ

វភិជន ឧ នីកមមំ ។

415  

២០៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ពហមកី នរ មួយកី កនុងេ ក មិន ចេធបដិវតិបន គឺករ បប់

ករសែំដង ករបញជ ក់ ករែតង ងំ ករេបក ករែវកែញក និងករ

េធឲយងយ នូវអរយិសចចទងំ ៤ អរយិសចចទងំ ៤ េតដូចេមច គឺករ

បប់ ករសែំដង ករបញជ ក់ ករែតង ងំ ករេបក ករែវកែញក

និងករេធឲយងយ នូវទុកខអរយិសចច ១ ករ បប់ ករសែំដង ករ

បញជ ក់ ករែតង ងំ ករេបក ករែវកែញក និងករេធឲយងយ នូវ

ទុកខសមុទយអរយិសចច ១ ករ បប់ ករសែំដង ករបញជ ក់ ករែតង

ងំ ករេបក ករែវកែញក និងករេធឲយងយ នូវទុកខនិេ ធអរយិ-

សចច ១ ករ បប់ ករសែំដង ករបញជ ក់ ករែតង ងំ ករេបក ករ

ែវកែញក និងករេធឲយងយ នូវទុកខនិេ ធគមិនីបដិបទអរយិសចច ១ ។

416  

២០៥

វភិងគវគគស សចចវភិងគសុេត ទុកខអរយិសចចំ

[១៧៦] កតមញច វុេ ទុកខំ អរយិសចចំ ។ ជ-

តិបិ ទុកខ ជ បិ ទុកខ មរណមប ិ ទុកខំ េ កបរ-ិ

េទវទុកខ េទមនស ុបយ បិ ទុកខ យមបចិឆំ ន ល-

ភតិ តមប ិ ទុកខំ សងខិ េតន បញចុ បទនកខនធ ទុកខ ។

កតម ចវុេ ជតិ យ េតសំ េតសំ ស នំ

តមិ តមិ សតនិកេយ ជតិ សញជ តិ ឱកកនិ

និពតិ អភិនិពតិ ខនធ នំ បតុភេ យតន-

នំ បដិ េភ អយ ំ វុចច វុេ ជតិ ។ កត-

ម ចវុេ ជ យ េតសំ េតសំ ស នំ តមិ

តមិ សតនិកេយ ជ ជីរណ ខណិចចំ បលិចចំ

វលិតច យុេន សំ និ ឥ នទិយនំ បរបិេក

អយ ំ វុចច វុេ ជ ។ កតមញច វុេ មរណំ

យ េតសំ េតសំ ស នំ តម តម សតនិក-

យ ចុតិ ចវន េភេទ អនរធនំ មចចុ មរណំ

កលកិរយិ ខនធ នំ េភេទ កេឡវរស និេកខ េប

ជីវតិិ នទិយស ឧបេចឆេទ ឥទំ វុចច វុេ មរណំ ។

417  

២០៥

វភិងគវគគ សចចវភិងគសូ ត ទុកខអរយិសចច

[១៧៦] មន ល វុេ ទងំ យ ទុកខអរយិសចច េតដូចេមច ។

ជតិទុកខ ១ ជ ទុកខ ១ មរណទុកខ ១ េ កទុកខ ១ បរេិទវទុកខ ១

ទុកខទុកខ ១ េទមនស ទុកខ ១ ឧបយសទុកខ ១ យមបចិឆ ំ ន លភតិ

តមបទុិកខ ១ េ យបំ បញ បញចុ បទនកខនធេឈម ះថទុកខ ។ មន ល វុ-

េ ទងំ យ ជតិ េតដូចេមច ករេកត ករេកត ពម ករ

ចុះកន់គភ៌ ករ ប ពឹតេទមិន ច់ ករវលិ តឡប់ ករេកត បកដ

ៃនខនធ និងករបនចេំពះនូវ យតនៈ របស់ពួកសតេនះ ៗ

កនុងសតនិកយេនះ ៗ មន ល វុេ ទងំ យ េនះេ ថ ជតិ ។

មន ល វុេ ទងំ យ ជ េតដូចេមច េសចកីចស់ ភព គំគ

េធមញបក់ សក់សកូវ ែសបក ជញ ជីវយុរយរ ករថយ យុ ករ

ចស់េជរៃនឥ នទិយ របស់ពួកសតេនះ ៗ កនុងសតនិកយេនះ ៗ

មន ល វុេ ទងំ យ េនះេ ថ ជ ។ មន ល វុេ ទងំ យ

មរណៈ េតដូចេមច ករចយុត ករឃតចកសតនិកយេនះ ៗ ករ

ែបកធយ ករបត់បង់ េសចកី ប់ មរណៈ កលកិរយិ ករ

ែបកធយខនធ ករ ក់ចុះនូវ កសព ករផច់បង់នូវជីវតិិ នទិយ

របស់ពួកសតេនះ ៗ មន ល វុេ ទងំ យ េនះេ ថ មរណៈ ។

418  

២០៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

កតេម ចវុេ េ េក េយ េខ វុេ

អញញតរញញតេរន ពយសេនន សមនន គតស អញញត-

រញញតេរន ទុកខធេមមន ផុដស េ េក េ ចន

េ ចិតតំ អេនេ េក អេនបរេិ េក អយ ំ

វុចច វុេ េ េក ។ កតេម ចវុេ បរ-ិ

េទេ េយ េខ វុេ អញញតរញញតេរន ពយស-

េនន សមនន គតស អញញតរញញតេរន ទុកខធេមមន

ផុដស េទេ បរេិទេ េទវន បរេិទវន -

េទវតិតំ បរេិទវតិតំ អយ ំ វុចច វុេ បរេិទេ ។

កតមញច វុេ ទុកខំ យ ំ េខ វុេ កយិកំ

ទុកខំ កយិកំ អ តំ កយសមផស ជំ ទុកខំ

អ តំ េវទយិតំ ឥទំ វុចច វុេ ទុកខំ ។

419  

២០៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

មន ល វុេ ទងំ យ េ កៈ េតដូចេមច មន ល វុេ ទងំ យ

េសចកីសងួតសងប់ ករ សេពន សពប់ ករ សេ ះ សេ ក ករ

េ ក ម កខំងកនុង ករសេ ងងសៃ ងខងកនុង របស់សត ែដល

បកបេ យេសចកីវនិស មួយ ឬ តវេសចកីទុកខ មួយប៉ះពល់

េហយ មន ល វុេ ទងំ យ េនះេ ថ េ កៈ ។ មន ល

វុេ ទងំ យ បរេិទវៈ េតដូចេមច មន ល វុេ ទងំ យ

ទនួំញ ករទួញេរ ប ប់ ករតូញែតរ ករយែំយក ករអណឺត

អណក ករយេំរ ប ប់ របស់សតែដល បកបេ យេសចកីវនិស

មួយ ឬ តវេសចកីទុកខ មួយប៉ះពល់េហយ មន ល វុេ ទងំ-

យ េនះេ ថ បរេិទវៈ ។ មន ល វុេ ទងំ យ ទុកខៈ

េតដូចេមច មន ល វុេ ទងំ យ េសចកីលបំក ករមិន

សបបយកយ េសចកីទុកខេកតអពីំកយសមផស ករទទួល រមមណ៍

មិនជទីសបបយ មន ល វុេ ទងំ យ េនះេ ថ ទុកខៈ ។

420  

២០៧

វភិងគវគគស សចចវភិងគសុេត ទុកខអរយិសចចំ

កតមញច វុេ េទមនស ំ យ ំ េខ វុេ

េចតសិកំ ទុកខំ េចតសិកំ អ តំ មេនសមផស ជំ

ទុកខំ អ តំ េវទយិតំ ឥទំ វុចច វុេ េទម-

នស ំ ។ កតេម ចវុេ ឧបយេ េយ េខ

វុេ អញញតរញញតេរន ពយសេនន សមនន គតស

អញញតរញញតេរន ទុកខធេមមន ផុដស យេ ឧប-

យេ យសិតតំ ឧបយសិតតំ អយ ំ វុចច វុ-

េ ឧបយេ ។ កតមញច វុេ យមបចិឆំ ន

លភតិ តមប ិ ទុកខំ ជតិធមម នំ វុេ ស នំ

ឯវ ំ ឥចឆ ឧបបជជតិ អេ វត មយ ំ ន ជតិធមម

អស ម ន ច វត េន ជតិ គេចឆយយតិ

ន េខ បេនតំ ឥចឆ យ បតពំ ឥទមប ិ

421  

២០៧

វភិងគវគគ សចចវភិងគសូ ត ទុកខអរយិសចច

មន ល វុេ ទងំ យ េទមនស េតដូចេមច មន ល វុេ ទងំ-

យ េសចកីលបំកកនុងចិត ករមិនសបបយចិត េសចកីទុកខេកតអពីំ

មេនសមផស ករទទួល រមមណ៍មិនជទីសបបយ មន ល វុេ

ទងំ យ េនះេ ថ េទមនស ។ មន ល វុេ ទងំ យ

ឧបយសៈ េតដូចេមច មន ល វុេ ទងំ យ េសចកី នតឹង

ករចេង តចិត ករខទ ងំខទ ស់ ករតឹងចិត របស់សត ែដល ប-

កបេ យេសចកីវនិស មួយ ឬ តវេសចកីទុកខ មួយប៉ះពល់េហយ

មន ល វុេ ទងំ យ េនះេ ថ ឧបយសៈ ។ មន ល វុេ

ទងំ យ យមបចិឆ ំ ន លភតិ តមបទុិកខ េតដូចេមច មន ល វុេ

ទងំ យ ពួកសតែដលមនជតិជធមម រែមងមនេសចកី បថន

យ៉ងេនះថ ឱហន៎ សូមឲយេយងទងំ យ កុគំបបជីអនកមនជតិជធមម

េឡយ ពុំេនះេ ត ជតិកុគំបបមីកដល់េយងទងំ យេឡយ អេំព

ន៎ុះឯង ក៏សតទងំ យ មិនគបបដីល់ មេសចកី បថន េឡយ េនះ

422  

២០៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

យមបចិឆំ ន លភតិ តមប ិ ទុកខំ ជ ធមម នំ វុេ

ស នំ... ពយធិធមម នំ វុេ ស នំ... មរណធមម នំ

វុ េ ស នំ... េ កបរ េិទវទុកខ េទមនស ុប-

យសធមម នំ វុេ ស នំ ឯវ ំ ឥចឆ ឧបបជជតិ អេ

វត មយ ំ ន េ កបរេិទវទុកខ េទមនស ុបយសធមម

អស ម ន ច វត េន េ កបរេិទវទុកខ េទម-

នស ុបយ គេចឆយយុនិ ន េខ បេនតំ ឥចឆ -

យ បតពំ ឥទមប ិ យមបចិឆំ ន លភតិ តមប ិ ទុកខំ ។

កតេម ចវុេ សងខិ េតន បញចុ បទនកខនធ ទុកខ

េសយយថីទំ រ ូប ូបទនកខ េនធ េវទន ូបទនកខ េនធ

សញញូបទនកខ េនធ សងខ របូទនកខ េនធ វញិញ ណូ -

បទនកខ េនធ ឥេម វុចចនវុេ សងខិ េតន បញចុ ប-

ទនកខនធ ទុកខ ។ ឥទំ វុចច វុេ ទុកខំ

អរយិសចចំ ។

423  

២០៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

េ ថ យមបចិឆ ំ ន លភតិ តមបទុិកខែដរ មន ល វុេ ទងំ យ ពួក

សតែដលមនជ ជធមម ... មន ល វុេ ទងំ យ ពួកសតែដល

មនពយធិជធមម ... មន ល វុេ ទងំ យ ពួកសតែដលមន

េសចកី ប់ជធមម ... មន ល វុេ ទងំ យ ពួកសតែដលមន

េសចកេី ក ខ កឹខ ួល ទុកខ េទមនស និងេសចកីចេង ត

ចងល់ជធមម រែមងមនេសចកី បថន េកតេឡងយ៉ងេនះថ ឱហន៎

សូមឲយេយងទងំ យ កុគំបបជីអនកមនេសចកីេ ក ខ កឹខ ួល

ទុកខ េទមនស និងេសចកីចេង តចងល់ចិតជធមម េឡយ ពុំេនះ

េ ត េសចកីេ ក ខ កឹខ ួល ទុកខ េទមនស និងេសចកី

ចេង តចងល់ កុគំបបមីក ដល់េយងទងំ យេឡយ អេំពន៎ុះឯង

ក៏សតទងំ យ មិនគបបដីល់ មេសចកី បថន េឡយ េនះេ ថ

យមបចិឆ ំ ន លភតិ តមបទុិកខែដរ ។ មន ល វុេ ទងំ យ

េ យបំ បញ បញចុ បទនកខនធ េឈម ះថទុកខ េតដូចេមច រូបជ

ឧបទនកខនធ ១ េវទនជឧបទនកខនធ ១ សញញ ជឧបទនកខនធ ១

សងខ រជឧបទនកខនធ ១ វញិញ ណជឧបទនកខនធ ១ មន ល វុេ

ទងំ យ ទងំេនះេ ថ បញចុ បទនកខនធទុកខ េ យបំ បញ ។

មន ល វុេ ទងំ យ េនះេ ថ ទុកខអរយិសចច ។

424  

២០៩

វភិងគវគគស សចចវភិងគសុេត ទុកខនិេ ធគមិនីបដិបទអរយិសចចំ

[១៧៧] កតមញច វុេ ទុកខសមុទេយ អរយិ-

សចចំ ។ យយ ំ ត េបេនពភវកិ ននទិ គសហគ-

ត តត ភិននទិនី េសយយថីទំ កមត ភវ-

ត វភិវត ឥទំ វុចច វុេ ទុកខសមុទេយ

អរយិសចចំ ។

[១៧៨] កតមញច វុេ ទុកខ និេ េធ អរយិ-

សចចំ ។ េយ តស េយវ ត យ អេសសវ ិ គនិ-

េ េធ ចេគ បដិនិស េគគ មុតិ អនលេយ ឥទំ

វុចច វុេ ទុកខ និេ េធ អរយិសចចំ ។

[១៧៩] កតមញច វុេ ទុកខ និេ ធគមិនី បដិ-

បទ អរយិសចចំ ។ អយេមវ អរេិយ អដងគិ េក

មេគគ េសយយថីទំ សមម ទិដិ សមម សង កេបប សមម ច

សមម កមមេន សមម ជីេ សមម យេម សមម សតិ

425  

២០៩

វភិងគវគគ សចចវភិងគសូ ត ទុកខនិេ ធគមិនីបដិបទអរយិសចច

[១៧៧] មន ល វុ េ ទ ងំ យ ទុក ខសមុទយអរយិសចច

េតដូចេមច ។ ត ែដលនសំតេទេកតេទ ត បកប ពម

េ យេសចកីេ តក ត ល មនេសចកីេ តកអរ កនុងភពេនះ ៗ គ ឺ

កមត ១ ភវត ១ វភិវត ១ មន ល វុេ ទងំ យ

េនះេ ថ ទុកខសមុទយអរយិសចច ។

[១៧៨] មន ល វុ េ ទ ងំ យ ទុក ខនិ េ ធអរ យិសចច

េតដូចេមច ។ េសចកីវនិសនិងកររលត់មិនមនសល់ ៃនត េនះ

ឯង កិរយិលះបង់ កររ ស់េចល ករជ មះេចល នូវត

េនះឯង ករមិន ល័យ កនុងត េនះឯង មន ល វុេ

ទងំ យ េនះេ ថ ទុកខនិេ ធអរយិសចច ។

[១៧៩] មន ល វុេ ទងំ យ ទុកខនិ េ ធគមិនីបដិបទ-

អរយិសចច េតដូចេមច ។ អរយិមគគ បកបេ យអងគ ៨ បករេនះឯង

គឺេសចកីយល់េឃញ តវ ១ េសចកី តិះរះិ តវ ១ ច តវ ១ ករងរ

តវ ១ ករចិញចឹ មជីវតិ តវ ១ ពយយម តវ ១ េសចកីរលឹក តវ ១

426  

២១០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

សមម សមធិ ។ កតម ចវុេ សមម ទិដិ យ ំ

េខ វុេ ទុេកខ ញណំ ទុកខសមុទេយ

ញណំ ទុកខ និេ េធ ញណំ ទុកខ និេ ធគមិនិយ

បដិបទយ ញណំ អយ ំ វុចច វុេ សមម ទិដិ ។

កតេម ចវុេ សមម សង កេបប េនកខមមសង កេបប

អពយបទសង កេបប អវហឹិ សង កេបប អយ ំ វុចច វុេ

សមម សង កេបប ។ កតម ចវុេ សមម ច

មុ ទ េវរមណី បិសុ យ ចយ េវរមណី

ផរុ យ ចយ េវរមណី សមផបប ប េវរមណី

អយ ំ វុចច វុេ សមម ច ។ កតេម

ចវុេ សមម កមមេន ប តិប េវរមណី

អទិនន ទន េវរមណី កេមសុមិចឆ ច េវរមណី

427  

២១០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ករតមកល់ចិត តវ ១ ។ មន ល វុេ ទងំ យ េសចកីយល់េឃញ

តវ េតដូចេមច មន ល វុេ ទងំ យ េសចកីដឹងកនុងកងទុកខ

េសចកីដឹងកនុងេហតុឲយេកតទុកខ េសចកីដឹងកនុងធម៌រលំត់ទុកខ េសចកីដឹង

កនុងេសចកី បតិបតិេដមបរីលំត់ទុកខ មន ល វុេ ទងំ យ េនះេ

ថ េសចកីយល់េឃញ តវ ។ មន ល វុេ ទងំ យ េសចកី តិះ

រះិ តវ េតដូចេមច េសចកី តិះរះិេដមបេីចញចកកម ១ េសចកី តិះរះិ

េដមបមិីនពយបទ ១ េសចកី តិះរះិេដមបមិីនេប តេប ន ១ មន ល វុេ

ទងំ យ េនះេ ថ េសចកី តិះរះិ តវ ។ មន ល វុេ ទងំ យ

ច តវ េតដូចេមច ករេវ រចកសដីំកុហក ១ ករេវ រចកសដីំ

ញុះញង់ ១ ករេវ រចកសដំី ទេគះ ១ ករេវ រចកពកយេ យ យ

ឥត បេយជន៍ ១ មន ល វុេ ទងំ យ េនះេ ថ ច តវ ។

មន ល វុេ ទងំ យ ករងរ តវ េតដូចេមច ករេវ រចកប -

តិបត ១ ករេវ រចកអទិនន ទន ១ ករេវ រចកកេមសុមិចឆ ចរ ១

428  

២១១

វភិងគវគគស សចចវភិងគសុេត មគគអរយិសចចំ

អយ ំ វុចច វុេ សមម កមមេន ។ កតេម ចវុេ

សមម ជីេ ឥធវុេ អរយិស វេក មិចឆ ជីវ ំ

ប យ សមម ជីេវន ជីវកំិ កេបបតិ អយ ំ វុចច វុ-

េ សមម ជីេ ។ កតេម ចវុេ សមម យ-

េម ឥធវុេ ភិកខុ អនុបបនន នំ បបកនំ អកុស-

នំ ធមម នំ អនុបបទយ ឆនទំ ជេនតិ យមតិ

វរីយិ ំ រភតិ ចិតំ បគគ តិ បទហតិ ឧបបនន នំ

បបកនំ អកុស នំ ធមម នំ ប នយ ឆនទំ

ជេនតិ យមតិ វរិយិ ំ រភតិ ចិតំ បគគ តិ

បទហតិ អនុបបនន នំ កុស នំ ធមម នំ ឧបប-

ទយ ឆនទំ ជេនតិ យមតិ វរីយិ ំ រភតិ

ចិតំ បគគ តិ បទហតិ ឧបបនន នំ កុស នំ

ធមម នំ ឋិតិយ អសេមម យ ភិេយយភ យ

េវបុ យ ភវនយ បរបិរូយិ ឆនទំ ជេនតិ

យមតិ វរីយិ ំ រភតិ ចិតំ បគគ តិ បទហតិ

429  

២១១

វភិងគវគគ សចចវភិងគសូ ត មគគអរយិសចច

មន ល វុេ ទងំ យ េនះេ ថ ករងរ តវ ។ មន ល វុេ

ទងំ យ ករចិញចឹ មជីវតិ តវ េតដូចេមច មន ល វុេ ទងំ យ

អរយិ វក័ កនុង សនេនះ លះបង់នូវករចិញចឹ មជីវតិខុស េហយ

សេ មចជីវតិេ យករចិញចឹ មជីវតិ តវ មន ល វុេ ទងំ យ េនះ

េ ថ ករចិញចឹ មជីវតិ តវ ។ មន ល វុេ ទងំ យ ពយយម តវ

េតដូចេមច មន ល វុេ ទងំ យ ភិកខុកនុង សនេនះ ញុំងំ

ឆនទៈឲយេកតេឡង បឹងែ បង បរពធពយយម ផគងចិតទុក តមកល់

ចិត េដមបញុី ំងំអកុសលធម៌ដ៏ មកទងំ យ ែដលមិនទន់េកត

មិនឲយេកតេឡងបន ញុំងំឆនទៈឲយេកតេឡង បឹងែ បង បរពធ

ពយយម ផគងចិតទុក តមកល់ចិត េដមបលីះបង់នូវអកុសលធម៌ដ៏ មក

ទងំ យ ែដលេកតេឡងេហយ ញុំងំឆនទៈឲយេកតេឡង បឹង

ែ បង បរពធពយយម ផគងចិតទុក តមកល់ចិត េដមបញុី ំងំកុសល-

ធម៌ទងំ យ ែដលមិនទន់េកតេឡង ឲយេកតេឡង ញុ ំងំឆនទៈ

ឲយេកតេឡង បឹងែ បង បរពធពយយម ផគងចិតទុក តមកល់ចិត

េដមបញុី ំងំកុសលធម៌ទងំ យ ែដលេកតេឡងេហយ ឲយបនឋិតេថរ

េន មិនឲយវនិសេទវញិ ឲយបនចេ មនធទូំ យ ឲយេកតបរបូិណ៌

430  

២១២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

អយ ំ វុចច វុេ សមម យេម ។ កតម ចវុេ

សមម សតិ ឥធវុេ ភិកខុ កេយ កយនុបស ី

វហិរតិ បី សមបជេន សតិម វេិនយយ

េ េក អភិជឈេទមនស ំ េវទនសុ េវទននុបស ី

វហិរតិ ។ េប ។ ចិេត ចិ នុបស ី ។ េប ។ ធេមមសុ

ធមម នុបស ី វហិរតិ បី សមបជេន សតិម

វេិនយយ េ េក អភិជឈេទមនស ំ អយ ំ វុចច វុេ

សមម សតិ ។ កតេម ចវុេ សមម សមធិ

ឥធវុេ ភិកខុ វវិេិចចវ កេមហិ វវិចិច អកុសេលហិ

ធេមមហិ សវតិកកំ សវចិរ ំ វេិវកជំ បីតិសុខំ បឋមំ

ឈនំ ឧបសមបជជ វហិរតិ វតិកកវចិ នំ វបូសម

អជឈតំ សមប ទនំ េចតេ ឯេកទិភវ ំ អវតិកកំ

អវចិរ ំ សមធិជំ បីតិសុខំ ទុតិយ ំ ឈនំ...

431  

២១២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

មន ល វុេ ទងំ យ េនះេ ថ ពយយម តវ ។ មន ល វុេ

ទងំ យ េសចកីរលឹក តវ េតដូចេមច មន ល វុេ ទងំ យ

ភិកខុកនុង សនេនះ ពិចរ េឃញេរ យ ៗ នូវកយកនុងកយ មន

ពយយមដុតកិេលស មនេសចកីដឹងខួន មន ម រតី បេនទ បង់នូវ

អភិជឈនិងេទមនស កនុងេ ក ពិចរ េឃញេរ យ ៗ នូវេវទនកនុង

េវទនទងំ យ ។ េប ។ ពិចរ េឃញេរ យ ៗ នូវចិតកនុងចិត

។ េប ។ ពិចរ េឃញេរ យ ៗ នូវធម៌កនុងធម៌ទងំ យ មន

ពយយមដុតកិេលស មនេសចកីដឹងខួន មន ម រតី បេនទ បង់នូវ

អភិជឈនិងេទមនស កនុងេ ក មន ល វុេ ទងំ យ េនះេ ថ

េសចកីរលឹក តវ ។ មន ល វុេ ទងំ យ ករតមកល់ចិត តវ េតដូច

េមច មន ល វុេ ទងំ យ ភិកខុកនុង សនេនះ ង ត់ចកកម

ទងំ យ ង ត់ចកអកុសលធម៌ទងំ យ បនដល់នូវបឋមជឈន

បកបេ យវតិកកៈ បកបេ យវចិរៈ មនបីតិនិងសុខ ែដលេកតអពីំ

េសចកី ង ត់ ក៏សេ មចស មនេន គប់ឥរយិបថ ភិកខុបនដល់នូវទុតិ-

យជឈន ជធមមជតេកតមនកនុងសននចិត បកបេ យេសចកី ជះថ

គឺសទធ មនសភពជចិតខពស់ឯក មិនមនវតិកកៈ មិនមនវចិរៈ មន

ែតបីតិនិងសុខៈេកតអពីំសមធិគឺបឋមជឈន េ ពះរមង ប់វតិកកៈនិងវចិរៈ . . .

432  

២១៣

វភិងគវគគស សចចវភិងគសុេត អរយិសចច ចិកខន

តតិយ ំ ឈនំ... ចតុតថំ ឈនំ ឧបសមបជជ វហិរតិ

អយ ំ វុចច វុេ សមម សមធិ ។ ឥទំ វុចច វុេ

ទុកខ និេ ធគមិនី បដិបទ អរយិសចចំ ។

[១៨០] តថគេតនវុេ អរហ សមម សមពុ -

េទធន ព ណសិយ ំ ឥសិបតេន មិគទេយ អនុតរ ំ

ធមមចកកំ បវតិតំ អបបដិវតិយ ំ សមេណន ពហម-

េណន េទេវន មេរន ពហមុន េកនចិ

េ កសមឹ យទិទំ ឥេមសំ ចតុននំ អរយិសចច នំ

ចិកខន េទសន បញញ បន បដបន វវិរ

វភិជន ឧ នីកមមនិ ។ ឥទមេ ចយ ម របុីេ

អតមន េត ភិកខូ យសមេ របុីតស ភសិតំ

អភិននទុ និ ។

សចចវភិងគសុតំ ឯកទសមំ និដិតំ ។

433  

២១៣

វភិងគវគគ សចចវភិងគសូ ត ករ បប់នូវអរយិសចច

(បនដល់) នូវតតិយជឈន... បនដល់នូវចតុតថជឈន សេ មចស មន

េន គប់ឥរយិបថ មន ល វុេ ទងំ យ េនះេ ថ ករតមកល់

ចិត តវ ។ មន ល វុេ ទងំ យ េនះេ ថ ទុកខនិេ ធគមិនី-

បដិបទអរយិសចច ។

[១៨០] មន ល វុេ ទងំ យ ធមមច កដ៏ បេសរ ែដល ពះ

តថគត ជអរហនសមម សមពុទធ ឲយ ប ពឹតេទកនុងឥសិបតនមិគទយវន័

េទ ប កងព ណសី ជធមមច ក ែដលសមណៈកី ពហមណ៍កី េទវ

កី មរកី ពហមកី នរ មួយកី កនុងេ ក មិន ចេធបដិវតិបន

គឺករ បប់ ករសែំដង ករបញជ ក់ ករែតង ងំ ករេបក ករ

ែវកែញក និងករេធឲយងយ នូវអរយិសចចទងំ ៤ េនះឯង ។ លុះ

ពះ របុីតមន យុ សែំដង ពះសូ តេនះចប់េហយ ភិកខុទងំេនះ

ក៏មនចិតេ តកអរ រកី យ នឹងភសិតរបស់ ពះ របុីតមន យុ ។

ចប់ សចចវភិងគសូ ត ទី ១១ ។

434  

ទទសមំ ទកខិ វភិងគសុតំ

[១៨១] ឯវេមម សុតំ ។ ឯកំ សមយ ំ ភគ

សេកកសុ វហិរតិ កបិលវតថុសមឹ និេ គធ េម ។

អថេខ ម បជបតី េគតមី នវ ំ ទុស យុគំ

ទយ េយន ភគ េតនុបសង កមិ ឧបសង កមិ

ភគវនំ អភិ េទ ឯកមនំ និសីទិ ។ ឯកមនំ

និសិនន េខ ម បជបតី េគតមី ភគវនំ ឯត-

ទេ ច ឥទំ េម ភេន នវ ំ ទុស យុគំ ភគវនំ

ឧទទិស មំ កនំ មំ យិតំ តំ េម ភេន

ភគ បដិគគ តុ អនុកមប ំ ឧបទយតិ ។

435  

ទកខិ វភិងគសូ ត ទី ១២

[១៨១] ខញុបំន ប់មក យ៉ងេនះ ។ សម័យមួយ ពះមន

ពះភគ ទង់គង់កនុងនិេ គធ ម ជិត កងកបិលពសុ័ កនុងែដនសកកៈ ។

គេនះ ពះនងម បជបតិេគតមី នយំកសពំត់ថមី ១ គូ ចូល

េទគល់ ពះមន ពះភគ លុះចូលេទដល់ កបថយបងគំ ពះមន ពះ

ភគ េហយគង់កនុងទីសមគួរ ។ លុះ ពះនងម បជបតិេគតមី គង់

កនុងទីសមគួរេហយ ក៏ កបបងគទូំល ពះមន ពះភគ ដូេចនះថ បពិ ត

ពះអងគដ៏ចេ មន សពំត់ថមី ១ គូេនះ ខញុមំច ស់រៃវខួនឯង តបញខួនឯង ផគង

ចេំពះ ពះមន ពះភគ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន សូម ពះមន ពះភគ

ស័យនូវេសចកីអនុេ គះចេំពះខញុមំច ស់ ទទួលយកនូវសពំត់េនះ ។

436  

២១៥

វភិងគវគគស ទកខិ វភិងគសុេត ម បជបតិយ យចនំ

[១៨២] ឯវ ំ វុេត ភគ ម បជបតឹ េគតមឹ

ឯតទេ ច សេងឃ េគតមិ េទហិ សេងឃ េត ទិេនន

អហេញច វ បជិូេ ភវសិ មិ សេងឃ ចតិ ។

ទុតិយមប ិ េខ ម បជបតី េគតមី ភគវនំ

ឯតទេ ច ឥទំ េម ភេន នវ ំ ទុស យុគំ ភគវនំ

ឧទទិស មំ កនំ មំ យិតំ តំ េម ភេន

ភគ បដិគគ តុ អនុកមប ំ ឧបទយតិ ។

ទុតិយមប ិ េខ ភគ ម បជបតឹ េគតមឹ ឯត-

ទេ ច សេងឃ េគតមិ េទហិ សេងឃ េត ទិេនន

437  

២១៥

វភិងគវគគ ទកខិ វភិងគសូ ត កិរយិអងរករៃននងម បជបតិេគតមី

[១៨២] កលេប ពះនងម បជបតិេគតមី កបបងគទូំល

យ៉ងេនះេហយ ពះមន ពះភគ ក៏មន ពះបនទូលនឹង ពះនងម -

បជបតិេគតមីដូេចនះថ បពិ ត ពះនងេគតមី សូម ពះនង បេគន

(សពំត់េនះ) ចេំពះសងឃវញិចុះ កលេប ពះនង បេគនសពំត់េនះ

ចេំពះសងឃេហយ តថគតេឈម ះថ ពះនងបនបូជេហយផង ទងំ

សងឃក៏េឈម ះថ ពះនងបនបូជេហយែដរ ។ ពះនងម បជបតិ-

េគតមី កបបងគទូំលអងរ ពះមន ពះភគ អស់ រៈ ២ ដងដូេចនះថ

បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន សពំត់ថមី ១ គូេនះ ខញុមំច ស់រៃវខួនឯង តបញ

ខួនឯង ឧទទិសចេំពះ ពះមន ពះភគ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន សូម

ពះមន ពះភគ ស័យនូវេសចកីអនុេ គះចេំពះខញុ ំមច ស់ ទទួលយក

នូវសពំត់េនះ ។ ពះមន ពះភគ ទង់មន ពះបនទូលនឹង ពះនង

ម បជបតិេគតមី អស់ រៈ ២ ដងដូេចនះថ បពិ ត ពះនងេគតមី

សូម ពះនង បេគនសងឃវញិចុះ កលេប ពះនង បេគនសងឃេហយ

438  

២១៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

អហេញច វ បជិូេ ភវសិ មិ សេងឃ ចតិ ។ តតិ-

យមប ិ េខ ម បជបតី េគតមី ភគវនំ ឯតទេ ច

ឥទំ េម ភេន នវ ំ ទុស យុគំ ភគវនំ ឧទទិស

មំ កនំ មំ យិតំ តំ េម ភេន ភគ

បដិគគ តុ អនុកមប ំ ឧបទយតិ ។ តតិយមប ិ

េខ ភគ ម បជបតឹ េគតមឹ ឯតទេ ច

សេងឃ េគតមិ េទហិ សេងឃ េត ទិេនន អហេញច វ

បជិូេ ភវសិ មិ សេងឃ ចតិ ។

439  

២១៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

តថគតក៏េឈម ះថ ពះនងបនបូជេហយផង ទងំសងឃក៏េឈម ះថ

ពះនងបនបូជេហយែដរ ។ ពះនងម បជបតិេគតមី កប

បងគទូំល ពះមន ពះភគ អស់ រៈ ៣ ដងដូេចនះថ បពិ ត ពះអងគដ៏

ចេ មន សពំត់ថមី ១ គូេនះ ខញុមំច ស់រៃវខួនឯង តបញខួនឯង ឧទទិស

ចេំពះ ពះមន ពះភគ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន សូម ពះមន ពះភគ

ស័យនូវេសចកីអនុេ គះចេំពះខញុ ំមច ស់ េហយទទួលយកនូវសំពត់

េនះ ។ ពះមន ពះភគ ទង់មន ពះបនទូលនឹង ពះនងម បជ-

បតិេគតមី អស់ រៈ ៣ ដងដូេចនះថ បពិ ត ពះនងេគតមី សូម ពះ

នង បេគនសងឃវញិចុះ កលេប ពះនង បេគនសងឃេហយ តថគត

ក៏េឈម ះថ ពះនងបនបូជេហយផង ទងំសងឃក៏េឈម ះថ ពះនង

បនបូជេហយែដរ ។

440  

២១៧

វភិងគវគគស ទកខិ វភិងគសុេត ននទស យចនំ

[១៨៣] ឯវ ំ វុេត យ ម នេនទ ភគវនំ

ឯតទេ ច បដិគគ តុ ភេន ភគ ម បជបតិយ

េគតមិយ នវ ំ ទុស យុគំ ពហុក ភេន ម-

បជបតី េគតមី ភគវេ មតុចឆ បទិក

េបសិក ខីរស ទយិក ភគវនំ ជេនតិ-

យ កលក យ ថញញំ បេយសិ ភគ បិ

ភេន ពហុកេ ម បជបតិយ េគតមិយ

ភគវនំ ភេន គមម ម បជបតី េគតមី

ពុទធំ សរណំ គ ធមមំ សរណំ គ សងឃ ំ

សរណំ គ ភគវនំ ភេន គមម ម បជបតី

េគតមី ប តិប បដិវរិ អទិនន ទន

បដិវរិ កេមសុមិចឆ ច បដិវរិ មុ ទ

បដិវ រិ សុ េមរយមជជបបមទ ន បដិវ រិ

441  

២១៧

វភិងគវគគ ទកខិ វភិងគសូ ត កិរយិអងរករៃន ពះ ននទ

[១៨៣] កលេប ពះមន ពះភគ ទង់មន ពះពុទធដីកយ៉ង

េនះេហយ ពះ ននទមន យុ ក៏ កបបងគទូំលអងរ ពះមន ពះភគ

ដូេចនះថ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន សូម ពះមន ពះភគ ទង់ទទួល

សពំត់ថមី ១ គូ របស់ ពះនងម បជបតិេគតមី បពិ ត ពះអងគដ៏

ចេ មន ពះនងម បជបតិេគតមី ជអនកមនឧបករៈេ ចន ជ

ពះមតុចឆ របស់ ពះមន ពះភគ ជអនកែថរក អនកចិញចឹ ម អនក

ថយទឹកក រី កល ពះម បេងកត ពះមន ពះភគ ទង់ទិវងគតេទ

នងបនបេំបទឹកេ ះ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន សូមប ី ពះមន ពះភគ

ក៏មនឧបករៈេ ចន ដល់ ពះនងម បជបតិេគតមីែដរ បពិ ត ពះ

អងគដ៏ចេ មន េ ពះ ពះនងម បជបតិេគតមី ស័យ ពះមន

ពះភគ េទបបនដល់នូវ ពះពុទធជទីពឹង បនដល់នូវ ពះធម៌ជទីពឹង

បនដល់នូវ ពះសងឃជទីពឹង បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន ពះនងម ប-

ជបតិេគតមី ស័យ ពះមន ពះភគ េទបជអនកបនេវ រចកករ

សមប់សត េវ រចកករកន់យក ទពយែដលេគមិនបនឲយ េវ រចក

ករ ប ពឹតខុសកនុងកមទងំ យ េវ រចកករនិយយកុហក េវ រចក

េហតុជទី ងំៃនេសចកី បមទ គឺករផឹកនូវទឹក សវងឹគឺសុ និងេមរយ័

442  

២១៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ភគវនំ ភេន គមម ម បជបតី េគតមី ពុេទធ

អេវចចបប េទន សមនន គ ធេមម អេវចចបប េទន

សមនន គ សេងឃ អេវចចបប េទន សមនន គ

អរយិកេនហិ សីេលហិ សមនន គ ភគវនំ ភេន

គមម ម បជបតី េគតមី ទុេកខ និកកងខ

ទុកខសមុទេយ និកកងខ ទុកខ និេ េធ និកកងខ

ទុកខ និេ ធគមិនិយ បដិបទយ និកកងខ ភគ បិ

ភេន ពហុកេ ម បជបតិយ េគតមិយតិ ។

[១៨៤] ឯវេមតំ ននទ ឯវេមតំ ននទ យ ំ

ននទ បុគគេ បុគគលំ គមម ពុទធំ សរណំ គេ

េ តិ ធមមំ សរណំ គេ េ តិ សងឃ ំ សរណំ

គេ េ តិ ឥមស ននទ បុគគលស ឥមិន បុគគ-

េលន ន សុបបដិករ ំ វទមិ យទិទំ អភិ ទនំ

បចចុ នំ អញជលិកមមំ មីចិកមមំ ចីវរបិណបតេស-

នសនគិ នបបច ចយេភសជ ជបរ កិខ ន ុ បបទេនន ។

443  

២១៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន ពះនងម បជបតិេគតមី ស័យនូវ ពះ

មន ពះភគ េទប បកបេ យេសចកី ជះថមិនកេ មក កនុង ពះពុទធ

បកបេ យេសចកី ជះថមិនកេ មក កនុង ពះធម៌ បកបេ យេសចកី

ជះថមិនកេ មក កនុង ពះសងឃ បកបេ យសីលទងំ យ ែដលជទី

េ តកអរៃន ពះអរយិបុគគល បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន ពះនងម បជ-

បតិេគតមី ស័យនូវ ពះមន ពះភគ េទបជអនកអស់សង យ័កនុង

ទុកខ អស់សង យ័ កនុងេហតុឲយេកតទុកខ អស់សង យ័ កនុងធម៌រលំត់ទុកខ

អស់សង យ័ កនុងេសចកី បតិបតិេទកន់ទីរលំត់ទុកខ បពិ ត ពះអងគដ៏

ចេ មន សូមប ី ពះមន ពះភគ ក៏មនឧបករៈេ ចន ដល់ ពះនង

ម បជបតិេគតមីែដរ ។

[១៨៤] ពះមន ពះភគ ទង់ ស់ថ េអយ៉ងហនឹងេហយ

ននទ េអយ៉ងហនឹងេហយ ននទ មន ល ននទ បុគគល ស័យ

បុគគល េទបបនដល់ ពះពុទធជទីពឹង បនដល់ ពះធម៌ជទីពឹង

បនដល់ ពះសងឃជទីពឹង មន ល ននទ តថគតមិនសែំដងនូវករថយ

បងគ ំ ករេ កកទទួល អញជលិកមម មីចិកមម និងករឲយនូវចីវរ

បិណបត េសនសនៈ និងេភសជជបរកិខ រជបចច័យដល់អនកជងំឺ ថ

ជកមមែដលបុគគលេនះ តបសនងដល់បុគគលេនះ បនេ យលេឡយ ។

444  

២១៩

វភិងគវគគស ទកខិ វភិងគសុេត សុបបដិក ភេ

យ ំ ននទ បុគគេ បុគគលំ គមម ប តិប-

បដិវរិេ េ តិ អទិនន ទន បដិវរិេ េ តិ

កេមសុមិចឆ ច បដិវរិេ េ តិ មុ ទ

បដិវរិេ េ តិ សុ េមរយមជជបបមទ ន បដិវរិេ

េ តិ ឥមស ននទ បុគគលស ឥមិន បុគគេលន ន

សុបបដិករ ំ វទមិ យទិទំ អភិ ទនំ បចចុ នំ អញជលិ-

កមមំ មីចិកមម ំ ចីវរបិណបតេសនសនគិ នបបចច-

យេភសជជបរកិខ នុបបទេនន ។ យ ំ ននទ បុគគេ

បុគគលំ គមម ពុេទធ អេវចចបប េទន សមនន គេ

េ តិ ធេមម អេវចចបប េទន សមនន គេ េ តិ

445  

២១៩

វភិងគវគគ ទកខិ វភិងគសូ ត កិរយិមិនែមនជករតបសនងេ យល

មន ល ននទ មួយេទ ត បុគគល ស័យនូវបុគគល េហយបន

េវ រចកករសមប់សត េវ រចកករកន់យក ទពយែដលេគមិនបនឲយ

េវ រចកករ ប ពឹតខុសកនុ ងកមទងំ យ េវ រចកករនិយយកុហក

េវ រចកេហតុជទី ងំៃនេសចកី បមទ គឺករផឹកនូវទឹក សវងឹគឺសុ និង

េមរយ័ មន ល ននទ តថគតមិនសែំដងនូវករថយបងគ ំ ករេ កកទទួល

អញជលិកមម មីចិកមម និងករឲយនូវចីវរ បិណបត េសនសនៈ និង

េភសជជបរកិខ រជបចច័យដល់អនកជងឺំ ថជកមមែដលបុគគលេនះ តបសនង

ដល់បុគគលេនះ បនេ យលេឡយ ។ មន ល ននទ មួយេទ ត

បុគគល ស័យនូវបុគគល េហយបន បកបេ យេសចកី ជះថ

មិនកេ មកកនុង ពះពុទធ បកបេ យេសចកី ជះថមិនកេ មកកនុង ពះធម៌

446  

២២០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

សេងឃ អេវចចបប េទន សមនន គេ េ តិ

អរយិកេនហិ សីេលហិ សមនន គេ េ តិ ឥ-

មស ននទ បុគគលស ឥមិន បុគគេលន ន សុបប-

ដិករ ំ វទមិ យទិទំ អភិ ទនំ បចចុ នំ អញជ -

លិកមម ំ មីចិកមម ំ ចីវរបិណបតេសនសនគិ -

នបបចចយេភសជជបរកិខ នុបបទេនន ។ យ ំ ននទ

បុគគេ បុគគលំ គមម ទុេកខ និកកេងខ េ តិ

ទុកខសមុទេយ និកកេងខ េ តិ ទុកខ និេ េធ និកកេងខ

េ តិ ទុកខ និេ ធគមិនិយ បដិបទយ និកកេងខ

េ តិ ឥមស ននទ បុគគលស ឥមិន បុគគេលន ន

សុបបដិករ ំ វទមិ យទិទំ អភិ ទនំ បចចុ នំ

អញជលិកមម ំ មីចិកមម ំ ចីវរបិណបតេសនសន-

គិ នបបចចយេភសជជបរកិខ នុបបទេនន ។

[១៨៥] ចុទទស េខ បនិមននទ បដិបុគគលិក

ទកខិ ។ តថគេត អរហេន សមម សមពុ េទធ

ទនំ េទតិ អយ ំ បឋម បដិបុគគលិក ទកខិ ។

447  

២២០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

បកបេ យេសចកី ជះថមិនកេ មកកនុ ង ពះសងឃ បកបេ យសីល

ទងំ យជទីេ តកអរៃន ពះអរយិបុគគល មន ល ននទ តថគតមិន

សែំដង នូវករថយបងគ ំ ករេ កកទទួល អញជលិកមម មីចិកមម

និងករឲយនូវចីវរ បិណបត េសនសនៈ និងេភសជជបរកិខ រជបចច័យ

ដល់អនកជងឺំ ថជកមមែដលបុគគលេនះ តបសនងដល់បុគគលេនះ បន

េ យលេឡយ ។ មន ល ននទ មួយេទ ត បុគគល ស័យនូវបុគគល

េហយជអនកអស់សង យ័កនុងទុកខ អស់សង យ័កនុងេហតុឲយេកត

ទុកខ អស់សង យ័កនុងធម៌រលំត់ទុកខ អស់សង យ័កនុងេសចកី បតិបតិេទ

កន់ធម៌រលំត់ទុកខ មន ល ននទ តថគតមិនសែំដង នូវករថយបងគ ំ

ករេ កកទទួល អញជលិកមម មីចិកមម និងករឲយនូវចីវរ បិណបត

េសនសនៈ និងេភសជជបរកិខ រជបចច័យដល់អនកជងឺំ ថជកមមែដលបុគគល

េនះ តបសនងដល់បុគគលេនះ បនេ យលេឡយ ។

[១៨៥] មន ល ននទ បដិបុគគលិកទកខិ (ទនែដលឲយ

ចេំពះបុគគល) េនះ មន ១៤ យ៉ង ។ បុគគលឲយទនចេំពះ ពះ

តថគតជអរហនសមម សមពុទធ េនះ ជបដិបុគគលិកទកខិ ទី ១ ។

448  

២២១

វភិងគវគគស ទកខិ វភិងគសុេត ទកខិ េភេទ

បេចចកសមពុ េទធ ទនំ េទតិ អយ ំ ទុតិយ បដិបុគគលិ-

ក ទកខិ ។ តថគតស វេក អរហេន ទន ំ

េទតិ អយ ំ តតិយ បដិបុគគលិក ទកខិ ។

អរហតផលសចឆិកិរយិយ បដិបេនន ទនំ េទតិ

អយ ំ ចតុតថី បដិបុគគលិក ទកខិ ។ អន-

គមិស ទនំ េទតិ អយ ំ បញច មី បដិបុគគលិក

ទកខិ ។ អនគមិផលសចឆកិិរយិយ បដិបេនន

ទនំ េទតិ អយ ំ ឆដី បដិបុគគលិក ទកខិ ។

សកទគមិស ទនំ េទតិ អយ ំ សតមី

បដិបុគគលិក ទកខិ ។ សកទគមិផលសចឆិ-

កិរយិយ បដិបេនន ទនំ េទតិ អយ ំ អដមី

បដិបុគគលិក ទកខិ ។ េ បេនន ទនំ

េទតិ អយ ំ នវមី បដិបុគគលិក ទកខិ ។

449  

២២១

វភិងគវគគ ទកខិ វភិងគសូ ត េសចកីេផ ងគន ៃនទកខិ ទន

ឲយទនចេំពះ ពះបេចចកពុទធ េនះ ជបដិបុគគលិកទកខិ ទី ២ ។ ឲយ

ទនចេំពះ ពះអរហនជ វក័របស់ ពះតថគត េនះ ជបដិបុគគលិក-

ទកខិ ទី ៣ ។ ឲយទនចេំពះបុគគលអនក បតិបតិេដមបេីធឲយជក់ចបស់

នូវអរហតផល េនះ ជបដិបុគគលិកទកខិ ទី ៤ ។ ឲយទនចេំពះ

អនគមិបុគគល េនះ ជបដិបុគគលិកទកខិ ទី ៥ ។ ឲយទនចេំពះ

បុគគលអនក បតិបតិេដមបេីធឲយជក់ចបស់ នូវអនគមិផល េនះ ជបដិ-

បុគគលិកទកខិ ទី ៦ ។ ឲយទនចេំពះសកទគមិបុគគល េនះ ជ

បដិបុគគលិកទកខិ ទី ៧ ។ ឲយទនចេំពះបុគគលអនក បតិបតិេដមបេីធ

ឲយជក់ចបស់ នូវសកទគមិផល េនះ ជបដិបុគគលិកទកខិ ទី ៨ ។

ឲយទនចេំពះេ បននបុគគល េនះ ជបដិបុគគលិកទកខិ ទី ៩ ។

450  

២២២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

េ បតិផលសចឆិកិរយិយ បដិបេនន ទនំ េទតិ

អយ ំ ទសមី បដិបុគគលិក ទកខិ ។ ពហិរេក

កេមសុ វតី េគ ទនំ េទតិ អយ ំ ឯកទសមី

បដិបុគគលិក ទកខិ ។ បុថុជជនសីលវេន ទនំ

េទតិ អយ ំ ទទសមី បដិបុគគលិក ទកខិ ។

បុថុជជនទុស េីល ទនំ េទតិ អយ ំ េតរសមី

បដិបុគគលិក ទកខិ ។ តិរចឆ នគេត ទនំ

េទតិ អយ ំ ចុទទសមី បដិបុគគលិក ទកខិ តិ(១) ។

១ ឥតិសេទទ កតថចិ ទិស តិ ន កតថចិ ។

451  

២២២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ឲយទនចេំពះបុគគលអនក បតិបតិេដមបេីធឲយជក់ចបស់ នូវេ បតិ-

ផល(១) េនះ ជបដិបុគគលិកទកខិ ទី ១០ ។ ឲយទនចេំពះអនកបួស

ជខងេ ក (ពុទធ សន) ែដល បសចកតេ មកកនុងកម(២) ទងំ-

យ េនះ ជបដិបុគគលិកទកខិ ទី ១១ ។ ឲយទនចេំពះបុថុជជន

មនសីល េនះ ជបដិបុគគលិកទកខិ ទី ១២ ។ ឲយទនចេំពះ

បុថុជជន ទសសីល េនះ ជបដិបុគគលិកទកខិ ទី ១៣ ។ ឲយ

ទនចេំពះសតតិរចឆ ន េនះ ជបដិបុគគលិកទកខិ ទី ១៤ ។

១ អដកថថ សូមបីឧបសកដល់សរណគមន៍ ៣ កី កន់សីល ៥ កី សីល ១០ កី ម-

េណរ ឬ ភិកខុែដលេទបនឹងបួសបន ១ ៃថងកី ភិកខុមនវត បតិបតិែដលបួសយូរេហយ ភិកខុ

ទ ទង់វបិស នកី ទំងអស់េនះ េឈម ះថ បតិបតិេដមបីេធឲយជក់ចបស់នូវេ បតិផល ។

ែតបុគគលឲយទនចំេពះបុគគលទំងអមបលេនះ បនផលេ ចនជងគន ជលំ ប់ ។ ២ សំេ

ពួកអនកជកមម ទី កិរយិ ទី ែដលបនអភិញញ ជេ កិយទំង ៥ ។

452  

២២៣

វភិងគវគគស ទកខិ វភិងគសុេត ទកខិ េភេទ

[១៨៦] ត ននទ តិរចឆ នគេត ទនំ ទ

សតគុ ទកខិ បដិកងខិ តព ។ បុថុជជន-

ទុស េីល ទនំ ទ សហស គុ ទកខិ

បដិកងខិ តព ។ បុថុជជនសីលវេន ទនំ ទ

សតសហស គុ ទកខិ បដិកងខិ តព ។

ពហិរេក កេមសុ វតី េគ ទនំ ទ េកដិ-

សតសហស គុ ទកខិ បដិកងខិ តព ។

េ បតិផលសចឆិកិរយិយ បដិបេនន ទនំ ទ

អសេងខយយ អបបេមយយ ទកខិ បដិកងខិ តព ។

453  

២២៣

វភិងគវគគ ទកខិ វភិងគសូ ត េសចកីេផ ងគន ៃនទកខិ ទន

[១៨៦] មន ល ននទ ប បុគគលអនកទទួលទនទងំេនះ

ទកខិ មនគុណមួយរយ(១) ែដលបុគគល តវបន េ ពះឲយទន

ចេំពះសតតិរចឆ ន ។ ទកខិ មនគុណមួយពន់ ែដលបុគគល តវបន

េ ពះឲយទនចេំពះបុថុជជន ទសសីល ។ ទកខិ មនគុណមួយែសន

ែដលបុគគល តវបន េ ពះឲយទនចេំពះបុថុជជនមនសីល ។ ទកខិ

មនគុណមួយែសនេកដិ ែដលបុគគល តវបន េ ពះឲយទនចេំពះអនក

បួសខងេ ក ែដល បសចកតេ មកកនុងកមទងំ យ ។ ទកខិ

មនគុណ ប់មិនបន បមណមិនេកត ែដលបុគគល តវបន េ ពះឲយ

ទនចេំពះបុគគលែដល បតិបតិេដមបេីធឲយជក់ចបស់ នូវេ បតិផល ។

១ អដកថថ ឲយនូវ និសង ១០០ គឺ ១០០ អតភព កនុងអតភពមួយ ៗ មន យុ

ែវង ១ សមបុរល ១ េសចកីសុខ ១ កមំង ១ បជញ ១ រមួជ និសង ៥០០ ។ ទន

េ កពីសតតិរចឆ នេទក៏គុណជ បំ ៗ មឧបយេនះែដរ ។

454  

២២៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

េក បន េទ េ បេនន េក បន េទ

សកទគមិផលសចឆិកិរយិយ បដិបេនន េក បន

េទ សកទគមិស េក បន េទ អនគ-

មិផលសចឆកិិរយិយ បដិបេនន េក បន េទ

អនគមិស េក បន េទ អរហតផលសចឆិ-

កិរយិយ បដិបេនន េក បន េទ តថគត-

ស វេក អរហេន េក បន េទ បេចចកសមពុ េទធ

េក បន េទ តថគេត អរហេន សមម សមពុ េទធ ។

455  

២២៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

នឹងបច់និយយេទអី (ដល់ទកខិ ែដលបុគគលឲយ) ចេំពះេ បនន-

បុគគល នឹងនិយយេទថី ចេំពះបុគគលែដល បតិបតិេដមបេីធឲយជក់

ចបស់នូវសកទគមិផល នឹងនិយយេទថី ចេំពះសកទគមិបុគគល

នឹងនិយយេទអី ចេំពះបុគគលែដល បតិបតិេដមបេីធឲយជក់ចបស់នូវ

អនគមិផល នឹងនិយយេទថី ចេំពះអនគមិបុគគល នឹងនិយយ

េទថី ចេំពះបុគគលែដល បតិបតិេដមបេីធ ឲយជក់ចបស់នូវអរហតផល

នឹងនិយយេទថី ចេំពះ ពះអរហនជ វក័របស់តថគត នឹងនិយយ

េទថី ចេំពះ ពះបេចចកសមពុទធ នឹងនិយយេទថី ចេំពះ ពះតថគត

ជអរហនសមម សមពុទធ ។

456  

២២៥

វភិងគវគគស ទកខិ វភិងគសុេត ទកខិ េភេទ

[១៨៧] សត េខ បនិមននទ សងឃគ

ទកខិ ។ ពុទធបបមុេខ ឧភេ សេងឃ ទនំ េទតិ

អយ ំ បឋម សងឃគ ទកខិ ។ តថគេត

បរនិិពុេត ឧភេ សេងឃ ទនំ េទតិ អយ ំ ទុតិយ

សងឃគ ទកខិ ។ ភិកខុ សេងឃ ទនំ េទតិ អយ ំ

តតិយ សងឃគ ទកខិ ។ ភិកខុ នីសេងឃ ទនំ

េទតិ អយ ំ ចតុតថី សងឃគ ទកខិ ។ ឯតេក

េម ភិកខូ ច ភិកខុ និេយ ច សងឃេ ឧទទិស ថតិ

457  

២២៥

វភិងគវគគ ទកខិ វភិងគសូ ត េសចកីេផ ងគន ៃនទកខិ ទន

[១៨៧] មន ល នន្ទ សងឃគ ទកខិ (ទនែដលតមកល់កនុង

សងឃ) េនះមន ៧ យ៉ង ។ បុគគលឲយទនចេំពះសងឃទងំពីរចែំណក

មន ពះពុទធជ បធន(១) េនះជសងឃគ ទកខិ ទី ១ ។ កលេប

ពះតថគតបរនិិពនេទ បុគគលឲយទនចេំពះសងឃទងំពីរចែំណក េនះ

ជសងឃគ ទកខិ ទី ២ ។ ឲយទនចេំពះែតភិកខុសងឃ េនះជសងឃ-

គ ទកខិ ទី ៣ ។ ឲយទនចេំពះែតភិកខុ នីសងឃ េនះជសងឃគ -

ទកខិ ទី ៤ ។ បុគគល (េទនិមនអពីំសំ ក់សងឃ) ថ សូមេ ក

ទងំ យ ចត់ពួកភិកខុប៉ុេណះ ពួកភិកខុ នីបុ៉េណះ អពីំសងឃ េដមបខីញុ ំ

១ សងឃទំងពីរចំែណក គឺពួកភិកខុសងឃអងគុយមខ ង ពួកភិកខុនីអងគុយមខ ង ពះ ជ

មច ស់គង់ តង់ក ល ដូេចនះេ ថ សងឃទំងពីរចំែណកមន ពះពុទធជ បធន ។ សងឃ-

គ ទិកខ ទី ១ េនះ គម នទកខិ វេិសសេសមេឡយ ។ បុ៉ែនកលែដល ពះ

បរនិិពនេទេហយេនះ េគតមកល់ ពះពុទធបបដិម ឬ ពះធតុ េល សនៈកនុងទីចំេពះ

មុខសងឃទំងពីរចំែណក តមកល់មូបចំណីេលតុ ឬេជង ពក៍េហយេធកិចចទកខិេ ទកជេដម

ថយវតថុទំងពួងដល់ ពះ ជមុន េទបថយសងឃទំងពីរចំែណកជខងេ កយ យ៉ង

េនះក៏េឈម ះថ ថយទនដល់សងឃទំងពីរចំែណកមន ពះពុទធជ បធនែដរ (សម័យឥឡូវេនះ

គម នភិកខុនី មនែតភិកខុ ដូេចនះេឈម ះថ ភិកខុសងឃមន ពះពុទធជ បធន) ។ េភជនែដលថយ

ដល់ ពះ យ៉ងេនះ តវ បេគនដល់ភិកខុ ែដល បតិបតិ ពះ ែដលបរបូិណ៌េ យ

វត បតិបតិ េ ពះជវតថុរបស់ ពះពុទធជបិ តវបនដល់ភិកខុជកូន ឬ នឹង បេគនដល់សងឃ

ក៏គួរ ។ េបវតថុេនះជេ បង ឬ ដក តវអុជ បទីប ចងជទង់ ឬពិ នថយ ។ អដកថ ។

458  

២២៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ទនំ េទតិ អយ ំ បញច មី សងឃគ ទកខិ ។

ឯតេក េម ភិកខូ សងឃេ ឧទទិស ថតិ ទន ំ

េទតិ អយ ំ ឆដី សងឃគ ទកខិ ។ ឯតក

េម ភិកខុ និេយ សងឃេ ឧទទិស ថតិ ទនំ

េទតិ អយ ំ សតមី សងឃគ ទកខិ ។

[១៨៨] ភវសិ និ េខ បនននទ អនគតមទធ នំ

េគ តភុេន ក វក ទុស ី បបធមម

េតសុ ទុស េីលសុ សងឃ ំ ឧទទិស ទនំ ទស និ

តទបហំ ននទ សងឃគតំ ទកខិ ណំ អសេងខយយ ំ

អបបេមយយ ំ វទមិ ន េត ហំ ននទ េកនចិ

បរយិេយន សងឃគ យ ទកខិ យ បដិបុគគ-

លិកទនំ មហបផលតរ ំ វទមិ ។

459  

២២៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

េហយេទបឲយទន េនះជសងឃគ ទកខិ ទី ៥ ។ បុគគល (េទនិមន

អពីំសំ ក់សងឃ) ថ សូមេ កទងំ យ ចត់ពួកភិកខុ បុ៉េណះអពីំ

សងឃ េដមបខីញុ ំ េហយេទបឲយទន េនះជសងឃគ ទកខិ ទី ៦ ។

បុគគល (េទនិមនអពីំសំ ក់សងឃ) ថ សូមេ កទងំ យ ចត់

ពួកភិកខុ នីបុ៉េណះអពីំសងឃ េដមបខីញុ ំ េហយេទបឲយទន េនះជសងឃ-

គ ទកខិ ទី ៧ ។

[១៨៨] មន ល ននទ កនុងកលជអនគត នឹងមនេគ តភូ-

សងឃ (សងឃមនែតេឈម ះ) មនែតសពំត់ក វៈចងក ជអនក ទស

សីល មនធម៌ដ៏ មក ជនទងំេនះ ឧទទិសចេំពះសងឃ េហយនឹង

ឲយទន ដល់បុគគល ទសសីលទងំេនះ មន ល ននទ សូមបកីនុងកល

េនះ ក៏តថគតេពលថសងឃគ ទកខិ ទន មន និសង ប់មិន

បន បមណមិនេកតែដរ មន ល ននទ តថគតមិនែដលេពលនូវ

បដិបុគគលិកទនថមនផលេ ចន ជងសងឃគ ទកខិ ទន េ យ

បរយិយ មួយេឡយ ។

460  

២២៧

វភិងគវគគស ទកខិ វភិងគសុេត ទកខិ វសុិទធិ

[១៨៩] ចតេស េខ បនិមននទ ទកខិ វ-ិ

សុទធិេយ ។ កតម ចតេស ។ អ ថ ននទ ទកខិ -

ទយកេ វសុិជឈតិ េន បដិគគ ហកេ

អ ថ ននទ ទកខិ បដិគគ ហកេ វសុិជឈតិ េន

ទយកេ អ ថ ននទ ទកខិ េនវ ទយកេ

វសុិជឈតិ េន បដិគគ ហកេ អ ថ ននទ ទកខិ

ទយកេ េចវ វសុិជឈតិ បដិគគ ហកេ ច ។

[១៩០] កថញច ននទ ទកខិ ទយកេ វ-ិ

សុជឈតិ េន បដិគគ ហកេ ។ ឥធននទ ទយេក

េ តិ សីល កលយណធេមម បដិគគ ហក េ និ

ទុស ី បបធមម ឯវ ំ េខ ននទ ទកខិ

ទយកេ វសុិជឈតិ េន បដិគគ ហកេ ។

[១៩១] កថញច ននទ ទកខិ បដិគគ ហកេ

វសុិជឈតិ េន ទយកេ ។ ឥធននទ ទយេក

េ តិ ទុស េី បបធេមម បដិគគ ហក េ និ

សីលវេន កលយណធមម ឯវ ំ េខ ននទ ទកខិ -

បដិគគ ហកេ វសុិជឈតិ េន ទយកេ ។

461  

២២៧

វភិងគវគគ ទកខិ វភិងគសូ ត ទកខិ វសុិទធិ

[១៨៩] មន ល ននទ ទកខិ វសុិទធិ (ករបរសុិទធនិងមិន

បរសុិទធរបស់ទន) េនះមន ៤ យ៉ង ។ ឯទកខិ វសុិទធិទងំ ៤

េតដូចេមច ។ មន ល ននទ ទកខិ បរសុិទធខងអនកឲយ មិនបរ-ិ

សុទធខងអនកទទួល ១ មន ល ននទ ទកខិ បរសុិទធខងអនកទទួល

មិនបរសុិទធខងអនកឲយ ១ មន ល ននទ ទកខិ មិនបរសុិទធខងអនក

ឲយផង មិនបរសុិទធខងអនកទទួលផង ១ មន ល ននទ ទកខិ បរសុិទធ

ខងអនកឲយផង បរសុិទធខងអនកទទួលផង ។

[១៩០] មន ល ននទ ទកខិ បរសុិទធខងអនកឲយ មិនបរ-ិ

សុទធខងអនកទទួល េតដូចេមច ។ មន ល ននទ អនកឲយកនុងេ កេនះ

ជបុគគលមនសីល មនធម៌ល ឯពួកអនកទទួល ជអនក ទសសីល

មនធម៌ដ៏ មក មន ល ននទ យ៉ងេនះឯង េឈម ះថ ទកខិ

បរសុិទធខងអនកឲយ មិនបរសុិទធខងអនកទទួល ។

[១៩១] មន ល ននទ ទកខិ បរសុិទធខងអនកទទួល ែត

មិនបរសុិទធខងអនកឲ្យ េតដូចេមច ។ មន ល ននទ អនកឲយកនុងេ ក

េនះ ជបុគគល ទសសីល មនធម៌ដ៏ មក ឯពួកអនកទទួល ជ

បុគគលមនសីល មនធម៌ល មន ល ននទ យ៉ងេនះឯង េឈម ះថ

ទកខិ បរសុិទធខងអនកទទួល មិនបរសុិទធខងអនកឲយ ។

462  

២២៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[១៩២] កថញច ននទ ទកខិ េនវ ទយក-

េ វសុិជឈតិ េន បដិគគ ហកេ ។ ឥធននទ

ទយេក ច េ តិ ទុស េី បបធេមម បដិគគ -

ហក ច េ និ ទុស ី បបធមម ឯវ ំ េខ

ននទ ទកខិ េនវ ទយកេ វសុិជឈតិ េន

បដិគគ ហកេ ។

[១៩៣] កថញច ននទ ទកខិ ទយកេ

េចវ វសុិជឈតិ បដិគគ ហកេ ច ។ ឥធននទ ទ-

យេក ច េ តិ សីល កលយណធេមម បដិគគ -

ហក ច េ និ សីលវេន កលយណធមម ឯវ ំ

េខ ននទ ទកខិ ទយកេ េចវ វសុិជឈតិ

បដិគគ ហកេ ច ។ ឥម េខ ននទ ចតេស

ទកខិ វសុិទធិេយតិ ។

463  

២២៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[១៩២] មន ល ននទ ទកខិ មិនបរសុិទធខងអនកឱយផង មិន

បរសុិទធខងអនកទទួលផង េតដូចេមច ។ មន ល ននទ អនកឱយកនុង

េ កេនះ ជអនក ទសសីល មនធម៌ដ៏ មក ទងំពួកអនកទទួល

ក៏ជបុគគល ទសសីល មនធម៌ដ៏ មកដូចគន មន ល ននទ យ៉ង

េនះឯង េឈម ះថ ទកខិ មិនបរសុិទធខងអនកឱយផង មិនបរសុិទធ

ខងអនកទទួលផង ។

[១៩៣] មន ល ននទ ទកខិ បរសុិទធខងអនកឱយផង

បរសុិទធខងអនកទទួលផង េតដូចេមច ។ មន ល ននទ អនកឱយកនុងេ ក

េនះ ជបុគគលមនសីល មនធម៌ល ទងំពួកអនកទទួល ក៏ជបុគគល

មនសីល មនធម៌លដូចគន មន ល ននទ យ៉ងេនះឯង េឈម ះថ

ទកខិ បរសុិទធខងអនកឲយផង បរសុិទធខងអនកទទួលផង ។ មន ល

ននទ េនះឯង ជទកខិ វសុិទធិ ៤ យ៉ង ។

464  

២២៩

វភិងគវគគស ទកខិ វភិងគសុេត ទកខិ វសុិទធិ

[១៩៤] ឥទមេ ច ភគ ឥទំ វ ន សុគេ

អថបរ ំ ឯតទេ ច ស ថ

េយ សីល ទុស េីលសុ ទទតិ

ទនំ ធេមមន លទធំ សុបសននចេិ

អភិសទទហំ កមមផលំ ឧ រ ំ

ទកខិ ទយកេ វសុិជឈតិ

េយ ទុស េី សីលវេនសុ ទទតិ

ទនំ អធេមមន លទធំ អបបសននចិេ

អនភិសទទហំ កមមផលំ ឧ រ ំ

ទកខិ បដិគគ ហកេ វសុិជឈតិ

េយ ទុស េី ទុស េីលសុ ទទតិ

ទនំ អធេមមន លទធំ អបបសននចិេ

អនភិសទទហំ កមមផលំ ឧ រ ំ

ន តំ ទនំ វបុិលផលនិ ពមិ(១)

១ ឱ. ទកខិ េនវ ឧភេ វសុិជឈតីតិ ទិស និ ។

465  

២២៩

វភិងគវគគ ទកខិ វភិងគសូ ត ទកខិ វសុិទធិ

[១៩៤] ពះមន ពះភគ ទង់ ស់នូ វ ពះសូ តេនះ លុះ

ពះសុគតជ ទង់ ស់នូវ ពះសូ តេនះរួចេហយ េទប ទង់

ស់នូវ ពះគថតេទេទ តដូេចនះថ

បុគគល ជអនកមនសីល មនចិត ជះថេ យ បៃព

េជ ស៊ប់នូវកមមនិងផលរបស់កមមដ៏េលសលុប ឱយទនែដល

ខួនបនមកេ យធម៌ ចេំពះពួកបុគគល ទសសីល ទកខិ

េនះ បរសុិទធខងអនកឱយ បុគគល ជអនក ទសសីល

មនចិតមិនបន ជះថ មិនេជ ស៊ប់នូវកមមនិងផលរបស់កមមដ៏

េលសលុប ឲយទនែដលខួនបនមកមិនេ យធម៌ ចេំពះ

ពួកបុគគលអនកមនសីល ទកខិ េនះ បរសុិទធខងអនក

ទទួល បុគគល ជអនក ទសសីល មនចិតមិនបន

ជះថ មិនេជ ស៊ប់នូវកមមនិងផលរបស់កមមដ៏េលសលុប ឱយ

ទនែដលខួនបនមកមិនេ យធម៌ ចេំពះពួកបុគគល ទស

សីល តថគតមិនេពលថ ទនេនះមនផលដ៏បរបូិណ៌េទ

466  

២៣០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

េយ សីល សីលវេនសុ ទទតិ

ទនំ ធេមមន លទធំ សុបសននចេិ

អភិសទទហំ កមមផលំ ឧ រ ំ

តំ េវ ទនំ វបុិលផលនិ ពមិ

េយ វតី េគ វតី េគសុ ទទតិ

ទនំ ធេមមន លទធំ សុបសននចេិ

អភិសទទហំ កមមផលំ ឧ រ ំ

តំ េវ ទនំ មិសទននមគគនិ ។

ទកខិ វភិងគសុតំ ទទសមំ និដិតំ ។

វភិងគវេគគ ចតុេ ថ ។

467  

២៣០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

បុគគល ជអនកមនសីល មនចិត ជះថេ យ បៃព

េជ ស៊ប់នូវកមមនិងផលរបស់កមមដ៏េលសលុប ឱយទនែដល

ខួនបនមកេ យធម៌ ចេំពះពួកបុគគលមនសីល តថគត

េពលថ ទនេនះឯង េទបបនផលដ៏បរបូិណ៌ បុគគល

ជអនក បសចក គៈ មនចិត ជះថេ យ បៃព

េជ ស៊ប់នូវកមមនិងផលរបស់កមមដ៏េលសលុប ឱយទនែដល

ខួនបនមកេ យធម៌ ចេំពះពួកបុគគល បសចក គៈ ទន

េនះឯង បេសរជងពួក មិសទន (ទងំអស់) ។

ចប់ ទកខិ វភិងគសូ ត ទី ១២ ។

ចប់ វភិងគវគគ ទី ៤ ។

468  

២៣១

វភិងគវគគស ទកខិ វភិងគសុេត និគមគថ

តស ុទទ នំ

ភទទិ ល សមិទធិ ចនទេន

អគគិេវស នមណេ វរញណី

រថិ ឧទទិស និ អរេណន

បុកកុស សចចវេ វទនំ(១) ។

១ ឱ. ឥទំ ឧទទ នំ ន ទិស តិ ។ តស វគគស ឧទទ នំ ភទទិកននទកចច នេ មសកងគិយ-

សុេភ ម កមមស យតនវភិងគំ ឧេទទសអរណធតុសចចំ ទកខិ វភិងគសុតនីតិ ទិស និ ។

469  

២៣១

វភិងគវគគ ទកខិ វភិងគសូ ត និគមគថ

ឧទទ នៃនវភិងគវគគេនះគឺ

ភេទទករតសូ ត ១ េរ ង ពះ ននទសែំដង (ភេទទករតសូ ត)

កនុងឧប ន ១ េរ ង ពះសមិទធិ (កនុងម កចច ន-

ភេទទករតសូ ត) ១ េរ ងចនទនេទវបុ ត (កនុងេ មសកងគិយ-

សូ ត) ១ េរ ងមណពអគគិេវសនេគ ត (កនុងចូឡកមម-

វភិងគសូ ត) ១ េរ ងបុគគលេឈម ះថមនញណដ៏ បេសរ

(កនុងម កមមវភិងគសូ ត) ១ េរ ង ពះសមពុទធ ពះនមបុរ-ិ

សទមម រថិ (កនុងស យតនវភិងគសូ ត) ១ ឧេទទសវភិងគ-

សូ ត ១ អរណវភិងគសូ ត ១ េរ ងបុកកុសកុលបុ ត (កនុងធតុ-

វភិងគសូ ត) ១ េរ ងសចចៈដ៏ បេសរ (កនុងសចចវភិងគសូ ត) ១

េរ ងទន (កនុងទកខិ វភិងគសូ ត) ១ ។

470  

ស យតនវេគគ

បឋមំ អនថបិណិេក ទសុតំ

[១៩៥] ឯវេមម សុតំ ។ ឯកំ សមយ ំ ភគ

វតថិយ ំ វហិរតិ េជតវេន អនថបិណិកស -

េម ។ េតន េខ បន សមេយន អនថ-

បិណិេក គហបតិ ពធិេក េ តិ ទុកខិ េ

ពឡគិ េន ។ អថេខ អនថបិណិេក គហ-

បតិ អញញតរ ំ បុរសំិ មេនសិ ឯហិ តំ េភ(១)

បុរសិ េយន ភគ េតនុបសង កម ឧបសង កមិ

មម វចេនន ភគវេ បេទ សិរ វនទ ហិ

ឯវញច វេទហិ អនថបិណិេក ភេន គហ-

បតិ ពធិេក ទុកខិ េ ពឡគិ េន េ

ភគវេ បេទ សិរ វនទតីតិ េយន ចយ ម

របុីេ េតនុបសង កម ឧបសង កមិ មម វចេន-

ន យសមេ របុីតស បេទ(២) វនទ ហិ

ឯវញច វេទហិ អនថបិណិេក ភេន គហបតិ

១ ឱ. ម. អេមភ ។ ២ ម. ឯតថនេរ សិរ តិ ទិស តិ ។

471  

ស យតនវគគ

អនថបិណិេក ទសូ ត ទី ១

[១៩៥] ខញុបំន ប់មក យ៉ងេនះ ។ សម័យមួយ ពះ

មន ពះភគ ទង់គង់កនុងវតេជតពន របស់អនថបិណិកគហបតី ជិត

កង វតថី ។ សម័យេនះឯង អនថបិណិកគហបតី មន ពធ

ដល់នូវេសចកីទុកខ មនជងឺំធងន់ ។ គេនះ អនថបិណិកគហបតី

េ បុរសមន ក់មកថ ែនបុរសដ៏ចេ មន អនកឯងចូរមក យ ចូរអនកេទ

គល់ ពះមន ពះភគ លុះចូលេទដល់េហយ ចូរអនកថយបងគំ ពះ

បទ ពះមន ពះភគេ យសិរ ៈ មពកយរបស់េយង រួចេហយ

ចូរ កបបងគទូំលយ៉ងេនះថ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន អនថបិណិក-

គហបតី មន ពធ ដល់នូវេសចកីទុកខ មនជងឺំធងន់ គត់ កប

ថយបងគំ ពះបទ ពះមន ពះភគេ យសិរ ៈ រួចេហយ ចូរអនក

េទគល់ ពះ របុីតមន យុ លុះចូលេទដល់េហយ ចូរអនកថយ

បងគំ ពះបទ ពះ របុីតមន យុ មពកយរបស់េយង រួចេហយ

ចូរអនកទូលយ៉ងេនះថ បពិ តេ កមច ស់ដ៏ចេ មន អនថបិណិកគហបតី

472  

២៣៣

ស យតនវគគស អនថបិណិេក ទសុេត ពធបបវតិ

ពធិេក ទុកខិ េ ពឡគិ េន េ យសម-

េ របុីតស បេទ សិរ វនទតីតិ ឯវញច

វេទហិ ធុ កិរ ភេន យ ម របុីេ

េយន អនថបិណិកស គហបតិស និេវសនំ

េតនុបសង កមតុ អនុកមប ំ ឧបទយតិ ។ ឯវមភេនតិ

េខ េ បុរេិ អនថបិណិកស គហបតិស

បដិស ុ េយន ភគ េតនុបសង កមិ ឧបសង កមិ

ភគវនំ អភិ េទ ឯកមនំ និសីទិ ។

[១៩៦] ឯកមនំ និសិេនន េខ េ បុរេិ

ភគវនំ ឯតទេ ច អនថបិណិេក ភេន គហបតិ

ពធិេក ទុកខិ េ ពឡគិ េន េ ភគវេ

បេទ សិរ វនទតីតិ េយន ចយ ម របុីេ

េតនុបសង កមិ ឧបសង កមិ យសមនំ របីុត ំ

អភិ េទ ឯកមនំ និសីទិ ។ ឯកមនំ និសិេនន

េខ េ បុរេិ យសមនំ របុីតំ ឯតទេ ច

អនថបិណិេក ភេន គហបតិ ពធិេក ទុកខិ េ

473  

២៣៣

ស យតនវគគ អនថបិណិេក ទសូ ត ករ ប ពឹតេទៃន ពធ

មន ពធ ដល់នូវេសចកីទុកខ មនជងឺំធងន់ គត់ថយបងគំ ពះបទ

ពះ របុីតមន យុេ យសិរ ៈ ដូេចនះផង ចូរអនកទូលយ៉ងេនះថ

បពិ តេ កដ៏ចេ មន ខញុ ំ ពះករុ សូមអងរ សូម ពះ របុីតមន

យុ ស័យនូវេសចកីអនុេ គះ ចូលេទកន់លេំនរបស់អនថ-

បិណិកគហបតី ដូេចនះផង ។ បុរសេនះ ទទួលពកយអនថបិណិក-

គហបតីថ បទ េ កដ៏ចេ មន េហយក៏ចូលេទគល់ ពះមន

ពះភគ លុះចូលេទដល់េហយ ក៏ កបថយបងគំ ពះមន ពះភគ

រួចេហយអងគុយកនុងទីដ៏សមគួរ ។

[១៩៦] លុះបុរសេនះ អងគុយកនុងទីសមគួរេហយ ក៏ កបបងគ ំ

ទូល ពះមន ពះភគដូេចនះថ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន អនថបិណិក-

គហបតី មន ពធ ដល់នូវេសចកីទុកខ មនជងឺំធងន់ គត់ កបថយ

បងគំ ពះបទ ពះមន ពះភគេ យសិរ ៈ េហយបុរសេនះ ក៏ចូល

េទរក ពះ របុីតមន យុ លុះចូលេទដល់ កបថយបងគំ ពះ

របុីតមន យុ េហយអងគុយកនុងទីសមគួរ ។ លុះបុរសេនះ អងគុយ

កនុងទីសមគួរេហយ ក៏ទូល ពះ របុីតមន យុ ដូេចនះថ បពិ ត

េ កដ៏ចេ មន អនថបិណិកគហបតី មន ពធ ដល់នូវេសចកីទុកខ

474  

២៣៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ពឡគិ េន េ យសមេ របីុតស

បេទ សិរ វនទតិ ឯវញច វេទតិ ធុ កិរ

ភេន យ ម របុីេ េយន អនថបិណិកស

គហបតិស និេវសនំ េតនុបសង កមតុ អនុកមប ំ

ឧបទយតិ ។ អធិ េសសិ េខ យ ម របុីេ

តុណីភេវន ។ អថេខ យ ម របុីេ

និ េស បតចីវរ ំ ទយ យសមេ នេនទន

បចឆ សមេណន េយន អនថបិណិកស គហបតិស

និេវសនំ េតនុបសង កមិ ឧបសង កមិ បញញេត

សេន និសីទិ ។

[១៩៧] និសជជ េខ យ ម របុីេ អនថ-

បិណិកំ គហបតឹ ឯតទេ ច កចចិ េត គហបតិ

ខមនីយ ំ កចចិ យបនីយ ំ កចចិ ទុកខ េវទន

បដិកកមនិ េន អភិកកមនិ បដិកកេម នំ បញញ យតិ

េន អភិកកេមតិ ។ ន េម ភេន របុីត ខមនីយ ំ

475  

២៣៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

មនជងឺំធងន់ គត់ថយបងគំ ពះបទ ពះ របុីតមន យុ េ យ

សិរ ៈ េហយបុរសេនះក៏ទូលយ៉ងេនះថ បពិ តេ កដ៏ចេ មន ខញុ ំ

ពះករុ សូមអងរ សូម ពះ របុីតមន យុ ស័យនូវេសចកី

អនុេ គះ ចូលេទកន់ផទះរបស់អនថបិណិកគហបតី (ឲយទន) ។

ពះ របុីតមន យុ ក៏ទទួលនិមនន៍េ យតុណីភព ។ លំ ប់េនះ

ពះ របុីតមន យុ េស កសបង់ ប ប់េ យប តនិងចីវរ មន

ពះ ននទមន យុជបចឆ សមណៈ ក៏ចូលេទកន់ផទះ របស់អន-

ថបិណិកគហបតី លុះចូលេទដល់េហយ ក៏គង់េល សនៈែដលេគ

កល បេគន ។

[១៩៧] លុះ ពះ របុីតមន យុ គង់រួចេហយ ក៏មនេថរ-

ចនឹងអនថបិណិកគហបតីដូេចនះថ មន លគហបតី សររីយន អនកលមម

អត់ធន់បនែដរឬ លមមឲយ ប ពឹតេទបនែដរឬ ទុកខេវទនបន ក

ន មិនចេ មនេឡងេទឬ ករធូរថយរែមង បកដ ឯករចេ មនេឡង

រែមងមិន បកដេទឬ ។ បពិ ត ពះ របុីតដ៏ចេ មន ខញុអំត់ធន់មិនបនេទ

476  

២៣៥

ស យតនវគគស អនថបិណិេក ទសុេត ពធបបវតិ

ន យបនីយ ំ ព េម ទុកខ េវទន អភិកកមនិ

េន បដិកកមនិ អភិកកេម នំ បញញ យតិ េន

បដិកកេមតិ(១) ។

[១៩៨] េសយយថបិ ភេន របុីត ពល

បុរេិ តិេណន សិខេរន មុទធ នំ អភិមេតថយយ

ឯវេមវ េខ េម ភេន របុីត អធិម

មុទធ នំ ឱហននិ ន េម ភេន របុីត ខមនីយ ំ

ន យបនីយ ំ ព េម ទុកខ េវទន អភិកកមនិ

េន បដិកកមនិ អភិកកេម នំ បញញ យតិ េន

បដិកកេមតិ ។

[១៩៩] េសយយថបិ ភេន របុីត ពល

បុរេិ ទេឡន វរតខេណន សីេស សីសេវដន ំ

ទេទយយ ឯវេមវ េខ េម ភេន របុីត អធិម

សីសំ បរកិននិ ន េម ភេន ខមនីយ ំ

ន យបនីយ ំ ព េម ទុកខ េវទន អភិកកមនិ

េន បដិកកមនិ អភិកកេម នំ បញញ យតិ េន

បដិកកេមតិ ។

១ ឱ. ឥតិសេទទ ន ទិស តិ ។

477  

២៣៥

ស យតនវគគ អនថបិណិេក ទសូ ត ករ ប ពឹតេទៃន ពធ

ឲយ ប ពឹតេទមិនបនេទ ទុកខេវទនដ៏ករបស់ខញុ ំ េចះែតចេ មនេឡង មិន

ក នេទ ករចេ មន េចះែត បកដ ករធូរថយ មិន បកដេទ ។

[១៩៨] បពិ ត ពះ របុីតដ៏ចេ មន បុរសមនកមងំ ចក់

អែំបងកបលេ យែដក សួចមុត យ៉ង មិញ បពិ ត ពះ របុីត

ដ៏ចេ មន ខយល់ដ៏ខងំ ចក់េ តអែំបងកបលខញុ ំ ក៏យ៉ងេនះែដរ បពិ ត

ពះ របុីតដ៏ចេ មន ខញុអំត់ធន់មិនបនេទ ឲយ ប ពឹតេទមិនបនេទ

េ ពះទុកខេវទនដ៏ករបស់ខញុ ំ រែមងចេ មនេឡង មិន ក នេទ

មនែតរតឹេឡង ឥតធូរថយេ ះ ។

[១៩៩] បពិ ត ពះ របីុតដ៏ចេ មន បុរសមនកមងំយក

ចងយ ព័ តដ៏ម ំ មក តែបងកបល យ៉ង មិញ បពិ ត ពះ

របុីតដ៏ចេ មន ខយល់ដ៏ខងំ េឆក លកបលខញុ ំ ក៏យ៉ងេនះែដរ បពិ ត

ពះ របុីតដ៏ចេ មន ខញុអំត់ធន់មិនបនេទ ឲយ ប ពឹតេទមិនបនេទ

េ ពះទុកខេវទនដ៏ករបស់ខញុ ំ ែតងចេ មនេឡង មិន ក នេទ

មនែតរតឹេឡង ឥតធូរថយេ ះ ។

478  

២៣៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[២០០] េសយយថបិ ភេន របុីត ទេកខ

េគឃតេក េគឃតកេន សី តិេណន

េគវកិនេនន កុចឆឹ បរកិេនយយ ឯវេមវ េខ េម

ភេន របុីត អធិម កុចឆឹ បរកិននិ ន

េម ភេន ខមនីយ ំ ន យបនីយ ំ ព េម

ទុកខ េវទន អភិកកមនិ េន បដិកកមនិ អភិកក-

េម នំ បញញ យតិ េន បដិកកេមតិ ។

[២០១] េសយយថបិ ភេន របុីត េទ ពលវេន

បុរ ិ ទុពលតរ ំ បុរសំិ ននព សុ គេហ

អងគ រកសុយ សនេបយយុ ំ សមបរ ិ េបយយុ ំ ឯវេមវ

េខ េម ភេន របុីត អធិមេ កយសមឹ េ

ន េម ភេន របុីត ខមនីយ ំ ន យបនីយ ំ

ព េម ទុកខ េវទន អភិកកមនិ េន បដិកកមនិ

អភិកកេម នំ បញញ យតិ េន បដិកកេមតិ ។

479  

២៣៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[២០០] បពិ ត ពះ របុីតដ៏ចេ មន អនកសមប់េគកី កូន

សិស របស់អនកសមប់េគដ៏ឈសកី វះេពះ េ យកបិំតស មប់វះេគ

ដ៏មុត យ៉ង មិញ បពិ ត ពះ របុីតដ៏ចេ មន ខយល់ែដលខងំ រែមង

រេពះរបស់ខញុ ំ ក៏យ៉ងេនះឯង បពិ ត ពះ របុីតដ៏ចេ មន ខញុអំត់ធន់

មិនបនេទ ឲយ ប ពឹតេទមិនបនេទ េ ពះទុកខេវទនដ៏ករបស់ខញុ ែំតង

ចេ មនេឡង មិន ក ន មនែតរតឹេឡង ឥតធូរថយេ ះ ។

[២០១] បពិ ត ពះ របុីតដ៏ចេ មន បុរស ២ នក់ មនកមងំ

ចប់បុរសមន ក់ែដលេខ យជង តង់េដមៃដទងំពីរ េ លកេមេល

រេ រេងកេភង យ៉ង មិញ បពិ ត ពះ របុីតដ៏ចេ មន ឯេសចកី

េក ក យដ៏ខងំ កនុងកយរបស់ខញុ ំ ក៏យ៉ងេនះឯង បពិ ត ពះ

របុីតដ៏ចេ មន ខញុអំត់ធន់មិនបនេទ ឲយ ប ពឹតេទមិនបនេទ េ ពះ

ទុកខេវទនដ៏ករបស់ខញុ ំ ែតងចេ មនេឡង មិន ក នេទ មនែត

រតឹេឡង ឥតធូរថយេ ះ ។

480  

២៣៧

ស យតនវគគស អនថបិណិេក ទសុេត អជឈតិកយតននិ

[២០២] ត ម តិហ េត គហបតិ ឯវ ំ សិកខិ តពំ ន

ចកខុ ំ ឧបទិយិស មិ ន ច េម ចកខុ និស តំិ វញិញ ណំ

ភវសិ តីតិ ឯវញិ េត គហបតិ សិកខិ តពំ ។ ត ម -

តិហ េត គហបតិ ឯវ ំ សិកខិ តពំ ន េ តំ ឧប-

ទិយិស មិ ន ច េម េ តនិស តំិ វញិញ ណំ ភវសិ -

តីតិ ឯវញិ េត គហបតិ សិកខិ តពំ ។ ត ម តិហ

េត គហបតិ ឯវ ំ សិកខិ តពំ ន ឃនំ ឧបទិ-

យិស មិ ន ច េម ឃននិស តំិ វញិញ ណំ

ភវសិ តីតិ ឯវញិ េត គហបតិ សិកខិ តពំ ។

ត ម តិហ េត គហបតិ ឯវ ំ សិកខិ តពំ ន ជិវ ំ

ឧបទិយិស មិ ន ច េម ជិ និស តំិ វញិញ ណំ

ភវសិ តីតិ ឯវញិ េត គហបតិ សិកខិ តពំ ។

481  

២៣៧

ស យតនវគគ អនថបិណិេក ទសូ ត យតនៈខងកនុង

[២០២] ពះ របុីត តបថ មន លគហបតី េ ពះេហតុេនះ

កនុង សនេនះ អនក តវសិក យ៉ងេនះថ ម អញនឹងមិន បកន់

នូវចកខុ ទងំវញិញ ណែដល ស័យចកខុ របស់ ម អញក៏នឹងមិនមន

េឡយ មន លគហបតី អនក តវសិក យ៉ងេនះចុះ ។ មន លគហបតី

េ ពះេហតុេនះ កនុង សនេនះ អនក តវសិក យ៉ងេនះថ ម

អញ នឹងមិន បកន់នូវ តេច ក ទងំវញិញ ណែដល ស័យ តេច ក

របស់ ម អញនឹងមិនមនេឡយ មន លគហបតី អនក តវសិក យ៉ង

េនះចុះ ។ មន លគហបតី េ ពះេហតុេនះ កនុង សនេនះ អនក

តវសិក យ៉ងេនះថ ម អញនឹងមិន បកន់នូវ ចមុះ ទងំវញិញ ណ

ែដល ស័យ ចមុះ របស់ ម អញ ក៏នឹងមិនមនេឡយ មន ល

គហបតី អនក តវសិក យ៉ងេនះចុះ ។ មន លគហបតី េ ពះេហតុេនះ

កនុង សនេនះ អនក តវសិក យ៉ងេនះថ ម អញនឹងមិន បកន់

នូវអ ត ទងំវញិញ ណែដល ស័យអ ត របស់ ម អញ

ក៏នឹងមិនមនេឡយ មន លគហបតី អនក តវសិក យ៉ងេនះចុះ ។

482  

២៣៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ត ម តិហ េត គហបតិ ឯវ ំ សិកខិ តពំ ន កយ ំ

ឧបទិយិស មិ ន ច េម កយនិស តំិ វញិញ ណំ

ភវសិ តីតិ ឯវញិ េត គហបតិ សិកខិ តពំ ។

ត ម តិហ េត គហបតិ ឯវ ំ សិកខិ តពំ ន មនំ

ឧបទិយិស មិ ន ច េម មេននិស តំិ វញិញ ណំ

ភវសិ តីតិ ឯវញិ េត គហបតិ សិកខិ តពំ ។

[២០៣] ត ម តិហ េត គហបតិ ឯវ ំ សិកខិ តពំ

ន របំូ ឧបទិយិស មិ ន ច េម របូនិស តិំ វញិញ ណំ

ភវសិ តីតិ ឯវញិ េត គហបតិ សិកខិ តពំ ។ ត ម -

តិហ េត គហបតិ ឯវ ំ សិកខិ តពំ ន សទទំ ឧ-

បទិយិស មិ... ន គនធំ ឧបទិយិស មិ... ន រសំ

ឧបទិយិស មិ... ន េផដពំ ឧបទិយិស មិ... ន ធមមំ

ឧបទិយិស មិ ន ច េម ធមមនិស តំិ វញិញ ណំ

ភវសិ តីតិ ឯវញិ េត គហបតិ សិកខិ តពំ ។

483  

២៣៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

មន លគហបតី េ ពះេហតុេនះ កនុង សនេនះ អនក តវសិក យ៉ង

េនះថ ម អញនឹងមិន បកន់នូវកយ ទងំវញិញ ណែដល ស័យ

កយ របស់ ម អញ ក៏នឹងមិនមនេឡយ មន លគហបតី អនក តវ

សិក យ៉ងេនះចុះ ។ មន លគហបតី េ ពះេហតុេនះ កនុង -

សនេនះ អនក តវសិក យ៉ងេនះថ ម អញនឹងមិន បកន់នូវចិត

ទងំវញិញ ណែដល ស័យចិត របស់ ម អញ ក៏នឹងមិនមនេឡយ

មន លគហបតី អនក តវសិក យ៉ងេនះចុះ ។

[២០៣] មន លគហបតី េ ពះេហតុេនះ កនុង សនេនះ

អនក តវសិក យ៉ងេនះថ ម អញនឹងមិន បកន់នូវរូប ទងំវញិញ ណ

ែដល ស័យរូប របស់ ម អញ ក៏នឹងមិនមនេឡយ មន លគហបតី

អនក តវសិក យ៉ងេនះចុះ ។ មន លគហបតី េ ពះេហតុេនះ កនុង

សនេនះ អនក តវសិក យ៉ងេនះថ ម អញនឹងមិន បកន់

នូវសេំឡង... នឹងមិន បកន់នូវកិន... នឹងមិន បកន់នូវរស... នឹង

មិន បកន់នូវផ ព... នឹងមិន បកន់នូវធមម រមមណ៍ ទងំវញិញ ណែដល

ស័យធមម រមមណ៍ របស់ ម អញ ក៏នឹងមិនមនេឡយ មន ល

គហបតី អនក តវសិក យ៉ងេនះចុះ ។

484  

២៣៩

ស យតនវគគស អនថបិណិេក ទសុេត ចកខុសមផស ទិ

[២០៤] ត ម តិហ េត គហបតិ ឯវ ំ សិកខិ តពំ

ន ចកខុ វញិញ ណំ ឧបទិយិស មិ ន ច េម ចកខុ -

វញិញ ណនិស តំិ វញិញ ណំ ភវសិ តីតិ ឯវញិ េត

គហបតិ សិកខិ តពំ ។ ត ម តិហ េត គហបតិ

ឯវ ំ សិកខិ តពំ ន េ តវញិញ ណំ ឧបទិយិស មិ...

ន ឃនវញិញ ណំ ឧបទិយិស មិ... ន ជិ វញិញ ណំ

ឧបទិយិស មិ... ន កយវញិញ ណំ ឧបទិយិស -

មិ... ន មេនវញិញ ណំ ឧបទិយិស មិ ន ច េម

មេនវញិញ ណនិស តំិ វញិញ ណំ ភវសិ តីតិ ឯវញិ

េត គហបតិ សិកខិ តពំ ។

[២០៥] ត ម តិហ េត គហបតិ ឯវ ំ សិកខិ តពំ

ន ចកខុ សមផស ំ ឧបទិយិស មិ ន ច េម ចកខុ -

សមផស និស តិំ វញិញ ណំ ភវសិ តីតិ ឯវញិ េត

គហបតិ សិកខិ តពំ ។ ត ម តិហ េត គហ-

បតិ ឯវ ំ សិកខិ តពំ ន េ តសមផស ំ ឧបទិ-

យិស មិ . . . ន ឃនសមផស ំ ឧបទិយិស មិ . . .

485  

២៣៩

ស យតនវគគ អនថបិណិេក ទសូ ត ចកខុសមផស ជេដម

[២០៤] មន លគហបតី េ ពះេហតុេនះ កនុង សនេនះ

អនក តវសិក យ៉ងេនះថ ម អញនឹងមិន បកន់នូវចកខុ វញិញ ណ ទងំ

វញិញ ណែដល ស័យចកខុ វញិញ ណ របស់ ម អញនឹងមិនមនេឡយ

មន លគហបតី អនក តវសិក យ៉ងេនះចុះ ។ មន លគហបតី េ ពះ

េហតុេនះ កនុង សនេនះ អនក តវសិក យ៉ងេនះថ ម អញនឹង

មិន បកន់នូវេ តវញិញ ណ... នឹងមិន បកន់នូវឃនវញិញ ណ... នឹង

មិន បកន់នូវជិ វញិញ ណ... នឹងមិន បកន់នូវកយវញិញ ណ... នឹងមិន

បកន់នូវមេនវញិញ ណ ទងំវញិញ ណែដល ស័យមេនវញិញ ណ របស់

ម អញ ក៏នឹងមិនមនេឡយ មន លគហបតី អនក តវសិក យ៉ង

េនះចុះ ។

[២០៥] មន លគហបតី េ ពះេហតុេនះ កនុង សនេនះ

អនក តវសិក យ៉ងេនះថ ម អញនឹងមិន បកន់នូវចកខុសមផស ទងំ

វញិញ ណែដល ស័យចកខុសមផស របស់ ម អញនឹងមិនមនេឡយ

មន លគហបតី អនក តវសិក យ៉ងេនះចុះ ។ មន លគហបតី េ ពះ

េហតុេនះ កនុង សនេនះ អនក តវសិក យ៉ងេនះថ ម អញ

នឹងមិន បកន់នូ វេ តសមផស ... នឹងមិន បកន់នូ វឃនសមផស ...

486  

២៤០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ន ជិ សមផស ំ ឧបទិយិស មិ... ន កយសមផស ំ

ឧបទិយិស មិ... ន មេនសមផស ំ ឧបទិយិស មិ

ន ច េម មេនសមផស និស តំិ វញិញ ណំ ភវសិ តីតិ

ឯវញិ េត គហបតិ សិកខិ តពំ ។

[២០៦] ត ម តិហ េត គហបតិ ឯវ ំ សិកខិ តពំ

ន ចកខុ សមផស ជំ េវទនំ ឧបទិយិស មិ ន ច េម

ចកខុ សមផស ជេវទននិស តិំ វញិញ ណំ ភវសិ តីតិ

ឯវញិ េត គហបតិ សិកខិ តពំ ។ ត ម តិហ េត

គហបតិ ឯវ ំ សិកខិ តពំ ន េ តសមផស ជំ េវទនំ

ឧបទិយិស មិ... ន ឃនសមផស ជំ េវទនំ ឧបទិ-

យិស មិ... ន ជិ សមផស ជំ េវទនំ ឧបទិយិស -

មិ... ន កយសមផស ជំ េវទនំ ឧបទិយិស មិ... ន

មេនសមផស ជំ េវទនំ ឧបទិយិស មិ ន ច េម

មេនសមផស ជេវទននិស តិំ វញិញ ណំ ភវសិ តីតិ

ឯវញិ េត គហបតិ សិកខិ តពំ ។

487  

២៤០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

នឹងមិន បកន់នូវជិ សមផស ... នឹងមិន បកន់នូវកយសមផស ... នឹង

មិន បកន់នូវមេនសមផស ទងំវញិញ ណ ែដល ស័យមេនសមផស

របស់ ម អញ ក៏នឹងមិនមនេឡយ មន លគហបតី អនក តវសិក

យ៉ងេនះចុះ ។

[២០៦] មន លគហបតី េ ពះេហតុេនះ កនុង សនេនះ

អនក តវសិក យ៉ងេនះថ ម អញនឹងមិន បកន់ នូវេវទនែដលេកត

អពីំចកខុសមផស ទងំវញិញ ណ ែដល ស័យេវទន ែដលេកតអពីំ

ចកខុសមផស របស់ ម អញនឹងមិនមនេឡយ មន លគហបតី អនក

តវសិក យ៉ងេនះចុះ ។ មន លគហបតី េ ពះេហតុេនះ កនុង -

សនេនះ អនក តវសិក យ៉ងេនះថ ម អញនឹងមិន បកន់នូវេវទន

ែដលេកតអពីំេ តសមផស ... នឹងមិន បកន់នូវេវទន ែដលេកតអពីំ

ឃនសមផស ... នឹងមិន បកន់នូវេវទនែដលេកតអពីំជិ សមផស ... នឹង

មិន បកន់នូវេវទនែដលេកតអពីំកយសមផស ... នឹងមិន បកន់នូវេវទន

ែដលេកតអពីំមេនសមផស ទងំវញិញ ណែដល ស័យេវទន ែដល

េកតអពីំមេនសមផស របស់ ម អញនឹងមិនមនេឡយ មន លគហបតី

អនក តវសិក យ៉ងេនះចុះ ។

488  

២៤១

ស យតនវគគស អនថបិណិេក ទសុេត បញច កខនធ

[២០៧] ត ម តិហ េត គហបតិ ឯវ ំ សិកខិ តពំ

ន បឋវធីតំុ ឧបទិយិស មិ ន ច េម បឋវធីតុ-

និស តំិ វញិញ ណំ ភវសិ តីតិ ឯវញិ េត គហបតិ

សិកខិ តពំ ។ ត ម តិហ េត គហបតិ ឯវ ំ សិកខិ តពំ

ន េបធតុំ ឧបទិយិស មិ... ន េតេជធតុំ

ឧបទិយិស មិ... ន េយធតុំ ឧបទិយិស មិ...

ន កសធតំុ ឧបទិយិស មិ... ន វញិញ ណធតំុ

ឧបទិយិស មិ ន ច េម វញិញ ណធតុនិស តំិ

វញិញ ណំ ភវសិ តីតិ ឯវញិ េត គហបតិ សិកខិ តពំ ។

[២០៨] ត ម តិហ េត គហបតិ ឯវ ំ សិកខិ តពំ

ន របំូ ឧបទិយិស មិ ន ច េម របូនិស តិំ

វញិញ ណំ ភវសិ តីតិ ឯវញិ េត គហបតិ សិកខិ តពំ ។

ត ម តិហ េត គហបតិ ឯវ ំ សិកខិ តពំ ន េវទនំ

ឧបទិយិស មិ... ន សញញំ ឧបទិយិស មិ... ន

សងខ េរ ឧបទិយិស មិ... ន វញិញ ណំ ឧបទិ-

យិស មិ ន ច េម វញិញ ណនិស តំិ វញិញ ណំ ភវសិ -

តីតិ ឯវញិ េត គហបតិ សិកខិ តពំ ។

489  

២៤១

ស យតនវគគ អនថបិណិេក ទសូ ត បញច កខនធ

[២០៧] មន លគហបតី េ ពះេហតុេនះ កនុង សនេនះ

អនក តវសិក យ៉ងេនះថ ម អញ មិន បកន់នូវបឋវធីតុ ទងំ

វញិញ ណែដល ស័យបឋវធីតុ របស់ ម អញ ក៏នឹងមិនមនេឡយ

មន លគហបតី អនក តវសិក យ៉ងេនះចុះ ។ មន លគហបតី េ ពះ

េហតុេនះ កនុង សនេនះ អនក តវសិក យ៉ងេនះថ ម អញ

នឹងមិន បកន់នូវ េបធតុ... នឹងមិន បកន់នូវេតេជធតុ... នឹងមិន

បកន់នូវ េយធតុ... នឹងមិន បកន់នូវ កសធតុ... នឹងមិន បកន់

នូវវញិញ ណធតុ ទងំវញិញ ណែដល ស័យវញិញ ណធតុ របស់ ម

អញ ក៏នឹងមិនមនេឡយ មន លគហបតី អនក តវសិក យ៉ងេនះចុះ ។

[២០៨] មន លគហបតី េ ពះេហតុេនះ កនុង សនេនះ អនក

តវសិក យ៉ងេនះថ ម អញនឹងមិន បកន់នូវរូប ទងំវញិញ ណែដល

ស័យរូបរបស់ ម អញ ក៏នឹងមិនមនេឡយ មន លគហបតី អនក

តវសិក យ៉ងេនះចុះ ។ មន លគហបតី េ ពះេហតុេនះ កនុង ស-

នេនះ អនក តវសិក យ៉ងេនះថ ម អញនឹងមិន បកន់នូវេវទន...

នឹងមិន បកន់នូវសញញ ... នឹងមិន បកន់នូវសងខ រទងំ យ... នឹង

មិន បកន់នូវវញិញ ណ ទងំវញិញ ណែដល ស័យវញិញ ណ របស់ ម

អញក៏នឹងមិនមនេឡយ មន លគហបតី អនក តវសិក យ៉ងេនះចុះ ។

490  

២៤២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[២០៩] ត ម តិហ េត គហបតិ ឯវ ំ សិកខិ តពំ

ន ក នញច យតនំ ឧបទិយិស មិ ន ច េម

ក នញច យតននិស តិំ វញិញ ណំ ភវសិ តីតិ

ឯវញិ េត គហបតិ សិកខិ តពំ ។ ត ម តិហ េត

គហបតិ ឯវ ំ សិកខិ តពំ ន វញិញ ណញច យតនំ

ឧបទិយិស មិ... ន កិញចញញ យតនំ ឧបទិ-

យិស មិ... ន េនវសញញ នសញញ យតនំ ឧបទិ-

យិស មិ ន ច េម េនវសញញ នសញញ យតននិស តំិ

វញិញ ណំ ភវសិ តីតិ ឯវញិ េត គហបតិ សិកខិ តពំ ។

[២១០] ត ម តិហ េត គហបតិ ឯវ ំ សិកខិ -

តពំ ន ឥធេ កំ ឧបទិយិស មិ ន ច

េម ឥធេ កនិស តិំ វញិញ ណំ ភវសិ តីតិ

491  

២៤២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[២០៩] មន លគហបតី េ ពះេហតុេនះ កនុង សនេនះ

អនក តវសិក យ៉ងេនះថ ម អញនឹងមិន បកន់នូវ ក នញច យ-

តនៈ ទងំវញិញ ណែដល ស័យ ក នញច យតនៈរបស់ ម អញ

ក៏នឹងមិនមនេឡយ មន លគហបតី អនក តវសិក យ៉ងេនះចុះ ។

មន លគហបតី េ ពះេហតុេនះ កនុង សនេនះ អនក តវសិក

យ៉ងេនះថ ម អញនឹងមិន បកន់នូវវញិញ ណញច យតនៈ... នឹងមិន

បកន់នូវ កិញចញញ យតនៈ... នឹងមិន បកន់នូវេនវសញញ នសញញ យ-

តនៈ ទងំវញិញ ណែដល ស័យេនវសញញ នសញញ យតនៈរបស់ ម

អញ ក៏នឹងមិនមនេឡយ មន លគហបតី អនក តវសិក យ៉ងេនះចុះ ។

[២១០] មន លគហបតី េ ពះេហតុេនះ កនុង សនេនះ អនក

តវសិក យ៉ងេនះថ ម អញនឹងមិន បកន់នូវេ កេនះ(១) ទងំ

វញិញ ណែដល ស័យេ កេនះ របស់ ម អញក៏នឹងមិនមនេឡយ

១ អដកថថ េ កេនះសំេ យកកែនងស មប់េន េ គ ងស មប់សីុ និងេ គ ងេស កពក់ ។

492  

២៤៣

ស យតនវគគស អនថបិណិេក ទសុេត ឥធេ កបរេ ក

ឯវញិ េត គហបតិ សិកខិ តពំ ។ ត ម តិហ េត

គហបតិ ឯវ ំ សិកខិ តពំ ន បរេ កំ ឧបទិយិស មិ

ន ច េម បរេ កនិស តំិ វញិញ ណំ ភវសិ តីតិ

ឯវញិ េត គហបតិ សិកខិ តពំ ។

[២១១] ត ម តិហ េត គហបតិ ឯវ ំ សិកខិ តពំ

យមប ិ េម ទិដំ សុតំ មុតំ វញិញ តំ បរេិយសិតំ អនុវ-ិ

ចរតំិ មន តមប ិ ន ឧបទិយិស មិ ន ច េម

តននិស តំិ វញិញ ណំ ភវសិ តីតិ ឯវញិ េត គហបតិ

សិកខិ តពនិ ។

493  

២៤៣

ស យតនវគគ អនថបិណិេក ទសូ ត េ កេនះនិងេ កខងមុខ

មន លគហបតី អនក តវសិក យ៉ងេនះចុះ ។ មន លគហបតី េ ពះេហតុ

េនះ កនុង សនេនះ អនក តវសិក យ៉ងេនះថ ម អញនឹងមិន

បកន់នូវេ កខងមុខ(១) ទងំវញិញ ណ ែដល ស័យេ កខងមុខ

របស់ ម អញនឹងមិនមនេឡយ មន លគហបតី អនក តវសិក យ៉ង

េនះចុះ ។

[២១១] មន លគហបតី េ ពះេហតុេនះ កនុង សនេនះ

អនក តវសិក យ៉ងេនះថ ធមមជត ែដល ម អញ បនេឃញ

េហយ ឮេហយ ប៉ះពល់េហយ ដឹងចបស់េហយ ែសងរកេហយ

ទ បសទង់េ យចិតេហយ ម អញ នឹងមិន បកន់នូវធមមជតេនះ

ទងំវញិញ ណែដល ស័យធមមជតេនះ របស់ ម អញក៏នឹងមិនមន

េឡយ មន លគហបតី អនក តវសិក យ៉ងេនះចុះ ។

១ អដកថ ថ សេ ងគ ះយកេ កដៃទ េលកែលងែតមនុស េ កេចញ ។ អធិបបយថ

ឲយលះចិតគិតថ ម អញនឹងេកតកនុងេទវេ កឯេ ះ េនកនុងេទវេ កឯេ ះ បរេិភគ

និងេស កដណប់យ៉ងេនះ ។

494  

២៤៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[២១២] ឯវ ំ វុេត អនថបិណិេក គហបតិ បេ -

ទិ អស និូ បវេតសិ ។ អថេខ យ ម នេនទ

អនថបិណិកំ គហបតឹ ឯតទេ ច ឱេលយយសិ(១) េខ

តំ គហបតិ សំសីទិ(២) េខ តំ គហបតីតិ ។ នហំ

ភេន ននទ ឱេលយយមិ ន សំសីទមិ អបិច េម

ទីឃរតំ ស ថ បយិរបូសិេ មេនភវនីយ ច

ភិកខូ ន េម ឯវរបីូ ធមមីកថ សុតបុពតិ ។ ន

េខ គហបតិ គិហីនំ ឱទតវសននំ ឯវរបីូ ធមមីកថ

បដិភតិ បពជិ នំ(៣) គហបតិ ឯវរបីូ ធមមីកថ ប-

ដិភតីតិ ។ េតនហិ ភេន របុីត គិហីនំបិ ឱទត-

វសននំ ឯវរបីូ ធមមីកថ បដិភតុ សនិ ហិ

ភេន(៤) កុលបុ អបបរជកខជតិក អស វន

ធមមស បរ ិ យនិ(៥) ធមមស អញញ េ តិ ។

១ ឱ. ម. ឱលីយសិ ។ ២ ឱ. ម. សំសីទសិ ។ ៣ ឱ. ម. ឯតថនេរ េខសេទទ ទិស តិ ។

៤ ភេន របុីត ។ ៥ ឱ. ម. បរ ិ យនិ ភវសិ និ ។

495  

២៤៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[២១២] កលែដល ពះ របុីតមនេថរ ចយ៉ងេនះេហយ អន-

ថបិណិកគហបតីយសំ មក់ទឹកែភនក ។ គេនះ ពះ ននទមន យុ

មនេថរ ចនឹងអនថបិណិកគហបតីដូេចនះថ មន លគហបតី អនកជប់

េនកនុង ទពយសមបតិឬ មន លគហបតី អនកលិចេនកនុង ទពយសមបតិ

ឬ ។ អនថបិណិកគហបតីេឆយថ បពិ ត ពះ ននទដ៏ចេ មន ខញុមំិន

ជប់ មិនលិចេនកនុង ទពយសមបតិេទ ែតថខញុ ំ ពះករុ ែដលចូលេទ

អងគុយជិត ពះ អស់កលយូរេហយផង ចូលេទអងគុយជិតពួក

ភិកខុជអនកចេ មនចិត អស់កលយូរេហយផង ក៏ខញុ ំ ពះករុ មិនែដល

បន ប់ធមមីកថមនសភពដូេចនះេឡយ ។ មន លគហបតី ធមមីកថ

មនសភពដូេចនះ ែតងមិនចបស់ បកដដល់ពួក គហសថអនកេស កស

េទ មន លគហបតី ឯធមមីកថមនសភពដូេចនះ រែមងចបស់ បកដដល់

ពួកបពជិត (ែតបុ៉េ ះ) ។ បពិ ត ពះ របុីតដ៏ចេ មន េបដូេចន ះ

ធមមីកថមនសភពដូេចនះ សូមឲយបនចបស់ បកដដល់ពួក គហសថអនក

េស កសផង បពិ តេ កដ៏ចេ មន េ ពះថ មនពួកកុលបុត

ែដល បកបេ យជតិជអនកមនធូលីតិចកនុងែភនក ជអនកដឹងចបស់នូវធម៌

េ ពះែតមិនបន ប់ធម៌ មុខជនឹង បសូនយចកធម៌មិនខន ។

496  

២៤៥

ស យតនវគគស អនថបិណិេក ទសុេត ភគវនូបសងកមនំ

អថេខ យ ម ច របុីេ យ ម ច

នេនទ អនថបិណិកំ គហបតឹ ឥមិន ឱ េទន

ឱវទិ ឧ យសន បកកមឹសុ ។

[២១៣] អថេខ អនថបិណិេក គហបតិ អ-

ចិរបបកកេន យសមេន ច របុីេត យសមេន ច

នេនទ កលមកសិ តុសិតំ កយ ំ ឧបបជជតី-

តិ ។ អថេខ អនថបិណិេក េទវបុេ អភិកកន-

យ រតិយ អភិកកនវេ េកវលកបប ំ េជតវនំ

ឱភេស េយន ភគ េតនុបសង កមិ ឧបសង ក-

មិ ភគវនំ អភិ េទ ឯកមនំ អ សិ ។ ឯក-

មនំ ឋិេ េខ អនថបិណិេក េទវបុេ ភគវនំ

គថហិ អជឈភសិ

ឥទំ ហិតំ េជតវនំ

ឥសិសងឃនិេសវតំិ

វុតថំ ធមម េជន

497  

២៤៥

ស យតនវគគ អនថបិណិេក ទសូ ត អនថបិណិកេទវបុ តចូលគល់ ពះមន ពះភគ

លុះ ពះ របុីតមន យុ និង ពះ ននទមន យុ ទូនម នអនថ-

បិណិកគហបតី េ យឱ ទេនះរួចេហយ ក៏េ កកចក សនៈេច ស

េចញេទ ។

[២១៣] កលេប ពះ របីុតមន យុ និង ពះ ននទមន

យុេច សេចញេទ អស់កលមិនយូរបុ៉នម ន អនថបិណិកគហបតី

ក៏េធមរណកល េទេកតកនុងពួកេទវ នតុសិត ។ លំ ប់

េនះ អនថបិណិកេទវបុត លុះ តីបឋមយមកនងេទេហយ មន

ពនឺដ៏រុងេរ ង ញុងំវតេជតពនទងំអស់ឲយភឺ ងេហយ ក៏ចូលេទ

គល់ ពះមន ពះភគ លុះចូលេទដល់េហយ កបថយបងគំ ពះ

មន ពះភគ េហយឋតិេនកនុងទីសមគួរ ។ លុះអនថបិណិកេទវបុត

ឋិតេនកនុងទីសមគួរេហយ ក៏ កបបងគទូំល ពះមន ពះភគ េ យ

គថទងំ យថ

វតេជតពនេនះ សុទធែតពួកអនកែសងរកគុណដ៏ល េន

ស័យជនិចច ែដល ពះពុទធជធមម ជ គង់ ស័យេន

498  

២៤៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

បីតិសញជននំ មម

កមមំ វជិជ ច ធមម ច

សីលំ ជីវតិមុតមំ

ឯេតន មចច សុជឈនិ

ន េគេតន ន ធេនន

ត ម ហិ បណិេ េបេ

សមបស ំ អតថមតេន

េយនិេ វចិិេន ធមមំ

ឯវ ំ តតថ វសុិជឈតិ

របុីេ វ បញញ យ

សីេលន ឧបសេមន ច

េយ ហិ បរគេ ភិកខុ

ឯ វបរេម សិយតិ ។

ឥទមេ ច អនថបិណិេក េទវបុេ សម-

នុេញញ ស ថ អេ សិ ។ អថេខ អនថបិណិ-

េក េទវបុេ សមនុេញញ េម ស ថ តិ ភគវនំ

អភិ េទ បទកខិ ណំ ក តេតថវនរធយិ ។

499  

២៤៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ជទីញុងំបីតិឲយេកត ពមដល់ខញុ ំ ពះអងគ កមមគឺមគគេចតន ១

វជិជ គឺមគគបញញ ១ ធម៌ទងំ យ ជបកខពួកខងសមធិ ១

សីល េឈម ះថជីវតិខពស់បផុំត ១ សតទងំ យរែមង ត

េ យធម៌េនះ មិនែមនេ យេគ ត ឬមិនែមនេ យ ទពយ

េឡយ េ ពះេហតុេនះ បុរសជបណិត កលេបេឃញ

ចបស់នូវ បេយជន៍របស់ខួន តវពិចរ ធម៌ េ យ

ឧបយៃន បជញ េទប តកនុងធម៌េនះយ៉ងេនះបន មន

ែត ពះ របុីតមួយ េទប បេសរេ យបញញ ផង េ យ

សីលផង េ យកិរយិរមង ប់នូវកិេលសផង ទុកជភិកខុ

ដល់នូវេ តយគឺ ពះនិពន (ភិកខុ េនះ) ក៏មនគុណ

អស់ តឹមបុ៉េណះឯង ។

លុះអនថបិណិកេទវបុត េពលនូវគថេនះចប់ ពះ

ក៏មន ពះហឫទយ័េ តកអរ ។ លំ ប់េនះ អនថបិណិកេទវបុតដងឹថ

ពះ របស់ ម អញ មន ពះហឫទយ័េ តកអរេហយ ក៏ កប

ថយបងគំ ពះមន ពះភគ េធ បទក ណិរួចក៏បត់កនុងទីេនះេទ ។

500  

២៤៧

ស យតនវគគស អនថបិណិេក ទសុេត េជតវនបបសំសនំ

[២១៤] អថេខ ភគ តស រតិយ អចចេយន

ភិកខូ មេនសិ ឥមំ ភិកខ េវ រតឹ អញញតេ េទវបុេ

អភិកកនយ រតិយ អភិកកនវេ េកវលកបប ំ

េជតវនំ ឱភេស េយនហំ េតនុបសង កមិ ឧបសង ក-

មិ មំ អភិ េទ ឯកមនំ អ សិ ។ ឯកមនំ

ឋិេ េខ េ េទវបុេ មំ ឥមហិ(១) គថហិ

អជឈភសិ

ឥទំ ហិតំ េជតវនំ

ឥសិសងឃនិេសវតំិ

វុតថំ ធមម េជន

បីតិសញជននំ មម

កមមំ វជិជ ច ធមម ច

សីលំ ជីវតិមុតមំ

១ ឱ. ឥមហីតិ ន ទិស តិ ។

501  

២៤៧

ស យតនវគគ អនថបិណិេក ទសូ ត េសចកីសរេសរវតេជតពន

[២១៤] លុះកនង តីេនះេទេហយ ពះមន ពះភគក៏

ស់េ ពួកភិកខុមកថ មន លភិកខុទងំ យ កលែដល តីបឋម-

យមកនងេទេហយ កនុងយប់េនះឯង មនេទវបុតមួយអងគ មន

រសមីដ៏រុងេរ ង ញុំងំវតេជតពនទងំអស់ឲយភឺ ង េហយក៏ចូលមករក

តថគត លុះចូលមកដល់ ថយបងគតំថគត េហយឋិតេនកនុងទី

សមគួរ ។ លុះេទវបុតេនះ ឋិតេនកនុងទីសមគួរេហយ េពលគថ

ទងំេនះ ចេំពះតថគតថ

វតេជតពនេនះ សុទធែតពួកេ កអនកែសងរកគុណដ៏ល េន

ស័យជនិចច ែដល ពះពុទធជធមម ជ គង់ ស័យេន

េហយ ជទីញុ ំងំបីតិឲយេកត ពម ដល់ខញុ ំ ពះអងគ កមម ១

វជិជ ១ ធម៌ទងំ យ ១ សីល េឈម ះថជីវតិខពស់បផុំត ១

502  

២៤៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ឯេតន មចច សុជឈនិ

ន េគេតន ន ធេនន

ត ម ហិ បណិេ េបេ

សមបស ំ អតថមតេន

េយនិេ វចិិេន ធមមំ

ឯវ ំ តតថ វសុិជឈតិ

របុីេ វ បញញ យ

សីេលន ឧបសេមន ច

េយ ហិ បរគេ ភិកខុ

ឯ វបរេម សិយតិ ។

ឥទមេ ច ភិកខ េវ េ េទវបុេ សមនុេញញ

េម ស ថ តិ មំ អភិ េទ បទកខិ ណំ ក

តេតថវនរធយីតិ ។

503  

២៤៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

សតទងំ យ រែមង តេ យធម៌េនះ មិនែមនេ យ

េគ ត ឬមិនែមនេ យ ទពយេឡយ េ ពះេហតុេនះ

បុរសជបណិត កលេបេឃញចបស់នូវ បេយជន៍របស់ខួន

េហយ តវពិចរ នូវធម៌េ យឧបយៃន បជញ េទប

តកនុងធម៌េនះ យ៉ងេនះបន មនែត ពះ របុីតមួយ

េទប បេសរេ យបញញ ផង េ យសីលផង េ យកិរយិ

រមង ប់នូវកិេលសផង ទុកជភិកខុ បនដល់នូវេ តយគឺ ពះ

និពន (ភិកខុ េនះ) ក៏មនគុណអស់ តឹមបុ៉េណះឯង ។

មន លភិកខុទងំ យ លុះេទវបុតេនះ េពលនូវគថេនះចប់េហយ

ដឹងថ ពះ របស់ ម អញ មន ពះហឫទយ័េ តកអរេហយ

ក៏ កបថយបងគតំថគត េធ បទក ណិរួចក៏បត់ កនុងទីេនះេទ ។

504  

២៤៩

ស យតនវគគស អនថបិណិេក ទសុេត ភសិ ភិននទនំ

[២១៥] ឯវ ំ វុេត យ ម នេនទ ភគវនំ

ឯតទេ ច េ ហិ ននូ េ ភេន អនថបិណិេក

េទវបុេ ភវសិ តិ អនថបិណិេក ភេន គហបតិ

យសមេន របុីេត អភិបបសេនន (១) អេ សតីិ ។

ធុ ធុ ននទ យវតកំ េខ ននទ តកក យ

បតពំ អនុបបតំ តយ អនថបិណិេក េ េទវ-

បុេ នេញញ តិ ។ ឥទមេ ច ភគ អតមេន

យ ម នេនទ ភគវេ ភសិតំ អភិននទីតិ ។

អនថបិណិេក ទសុតំ បឋមំ និដិតំ ។

១ ឱ. អេវចចបបសេនន ។

505  

២៤៩

ស យតនវគគ អនថបិណិេក ទសូ ត េសចកីេ តកអរចំេពះភសិត

[២១៥] កលេប ពះមន ពះភគ មន ពះពុទធដីកយ៉ងេនះ

េហយ ពះ ននទមន យុ ក៏ កបបងគទូំល ពះមន ពះភគដូេចនះថ

បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន េទវបុតេនះឯង បកដជអនថបិណិកគហបតី

េនះ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន េ ពះអនថបិណិកគហបតី បន ជះថ

ៃ កេពក កនុង ពះ របុីតមន យុ ។ មន ល ននទ តវេហយ ៗ

មន ល ននទ េហតុែដលអនកបន តិះរះិេនះ តវេហយ េទវបុតេនះគឺ

អនថបិណិកហនឹងឯង មិនែមនអនកដៃទេទ ។ លុះ ពះមន ពះភគ ទង់

ស់នូវពកយេនះចប់េហយ ពះ ននទមន យុ មនេសចកីេ តកអរ

រកី យ នឹងភសិត ពះមន ពះភគ ។

ចប់ អនថបិណិេក ទសូ ត ទី ១ ។

506  

ទុតិយំ ឆេនន ទសុតំ

[២១៦] ឯវេមម សុតំ ។ ឯកំ សមយ ំ ភគ

ជគេហ វហិរតិ េវឡុវេន កលនទកនិ េប ។

េតន េខ បន សមេយន យ ម ច របុីេ

យ ម ច ម ចុេនទ យ ម ច ឆេនន គិជឈក-ូ

េដ បពេត វហិរនិ ។ េតន េខ បន សមេយន

យ ម ឆេនន ពធិេក េ តិ ទុកខិ េ

ពឡគិ េន ។

[១១៧] អថេខ យ ម របុីេ -

យណសមយ ំ បដិស ន វុដិេ េយនយ ម

ម ចុ េនទ េតនុបសង កមិ ឧបសង កមិ យ-

សមនំ ម ចុនទំ ឯតទេ ច យមវុេ ចុនទ

េយនយ ម ឆេនន េតនុបសង កមិស ម(១) គិ នបុចឆ-

កតិ ។ ឯវមវុេ តិ េខ យ ម ម -

ចុេនទ យសមេ របុីតស បចចេស សិ ។

១ ឱ. េតនុបសងកេមយយម ។

507  

ឆេនន ទសូ ត ទី ២

[២១៦] ខញុបំន ប់មក យ៉ងេនះ ។ សម័យមួយ ពះមន

ពះភគគង់េនកនុងវតេវឡុវន័ ជកលនទកនិ ប ថ ន េទ ប កង ជ-

គឹះ ។ ក៏កនុងសម័យេនះ ពះ របុី តមន យុ ពះម ចុនទៈ

មន យុ និង ពះឆននៈមន យុ កពុំងគង់េននភនគិំជឈកូដ ។

សម័យេនះឯង ពះឆននៈមន យុ មន ពធ ដល់នូវេសចកីទុកខ

ឈឺចប់ជទមងន់ ។

[២១៧] គេនះ ពះ របុី ត មន យុ េចញចក

ផលសមបតិ កនុង យណសម័យ េហយចូលេទរក ពះម ចុនទៈ

មន យុ លុះចូលេទដល់េហយ បននិយយនឹង ពះម ចុនទៈមន

យុយ៉ងេនះថ មន លចុនទៈមន យុ មក េយងចូលេទរក ពះ

ឆននៈមន យុ នឹងបនសួរជងឺំ ។ ពះម ចុនទៈមន យុទទួល

ពកយ ពះ របុី តមន យុថ ករុ េ កមន យុ ។

508  

២៥១

ស យតនវគគស ឆេនន ទសុេត ពធបបវតិ

អថេខ យ ម ច របុីេ យ ម ច

ម ចុេនទ េយនយ ម ឆេនន េតនុបសង កមឹសុ

ឧបសង កមិ យសម ឆេននន សទធឹ សេមម ទឹសុ

សេមម ទនីយ ំ កថំ ណីយ ំ វតិី េរ ឯកមនំ

និសីទឹសុ ។ ឯកមនំ និសិេនន េខ យ ម

របុីេ យសមនំ ឆននំ ឯតទេ ច កចចិ េត

វុេ ឆនន ខមនីយ ំ កចចិ យបនីយ ំ កចចិ(១)

ទុកខ េវទន បដិកកមនិ េន អភិកកមនិ បដិកក-

េម នំ បញញ យតិ េន អភិកកេមតិ ។ ន

េម វុេ របុីត ខមនីយ ំ ន យបនីយ ំ

ព េម ទុកខ េវទន អភិកកមនិ េន បដិកកមនិ

អភិកកេម នំ បញញ យតិ េន បដិកកេមតិ ។

[២១៨] េសយយថបិ វុេ របុីត ពល

បុរេិ តិេណន សិខេរន សីសំ អភិមេតថយយ ឯវេមវ

េខ េម វុេ របុីត អធិម មុទធ នំ ឱ-

ហននិ ន េម វុេ របុីត ខមនីយ ំ ន យបនីយ ំ

១ ឱ. ម. កចចិ េត ។

509  

២៥១

ស យតនវគគ ឆេនន ទសូ ត កិរយិ ប ពឹតេទៃន ពធ

លំ ប់េនះ ពះ របុី ត មន យុ និង ពះម ចុនទៈ មន យុ

ចូលេទរក ពះឆននៈមន យុ លុះចូលេទដល់េហយ ក៏និយយ ក់-

ទក់សេំណះសំ ល ជមួយនឹង ពះឆននៈមន យុ លុះបញច ប់ពកយ

ែដលគួររកី យ និងពកយគួររលឹកេហយ េទបអងគុយកនុងទីដ៏សមគួរ ។

លុះ ពះ របុី តមន យុ អងគុយេនកនុងទីដ៏សមគួរេហយ បនសួរ

ពះឆននៈមន យុយ៉ងេនះថ មន ល វុេ ឆននៈ េ ក ចអត់ធន់

បនឬេទ េ ក ចញុងំអតភពឲយ ប ពឹតេទបនឬេទ ទុកខេវទន

បន ក ន មិនចេ មនេឡងេទឬ ករធូរថយ បកដ ករចេ មនមិន

បកដេទឬ ។ ពះឆននេតថរនិយយថ មន ល វុេ របុី ត ខញុមំិន

ចអត់ធន់បនេទ ខញុមំិន ចញុ ំងំអតភពឲយ ប ពឹតេទបនេទ ទុកខ-

េវទនរបស់ខញុខំងំ ស់ េចះែតចេ មនេឡង មិន ក នេទ

ករចេ មនេឡងៃនទុកខេវទនេចះែត បកដ ករធូរថយមិន បកដេទ ។

[២១៨] មន ល វុេ របុី ត បុរសមនកមងំ គបបចីក់

កបលេ យែដក សួចដ៏មុត យ៉ង មន ល វុេ របុី ត ខយល់

ដ៏ៃ កែលងចក់នូវកបលខញុ ំ យ៉ងេនះែដរ មន ល វុេ របុី ត ខញុ ំ

មិន ចអត់ធន់បនេទ ខញុមំិន ចញុ ំងំអតភព ឲយ ប ពឹតេទបនេទ

510  

២៥២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ព េម ទុកខ េវទន អភិកកមនិ េន បដិ-

កកមនិ អភិកកេម នំ បញញ យតិ េន បដិកក-

េមតិ ។

[២១៩] េសយយថបិ វុេ របុីត ពល

បុរេិ ទេឡន វរតខេណន សីេស សីសេវដនំ

ទេទយយ ឯវេមវ េខ េម វុេ របុីត អធិម

សីសំ បរកិននិ ន េម វុេ របុីត

ខមនីយ ំ ន យបនីយ ំ ព េម ទុកខ េវទន

អភិកកមនិ េន បដិកកមនិ អភិកកេម នំ បញញ -

យតិ េន បដិកកេមតិ ។

[២២០] េសយយថបិ វុេ របុីត ទេកខ

េគឃដេក េគឃដកេន សី តិេណន

េគវកិនេនន កុចឆឹ បរកិេនយយ ឯវេមវ េខ

េម វុេ របុីត អធិម កុចឆឹ

បរកិននិ ន េម វុេ របុីត ខមនីយ ំ

511  

២៥២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ទុកខេវទនខញុខំងំ ស់ េចះែតចេ មនេឡង មិន ក នេទ ករ

ចេ មនេឡងៃនទុកខេវទន េចះែត បកដ ករធូរថយមិន បកដេឡយ ។

[២១៩] មន ល វុេ របុី ត បុរសមនកមងំរុ ំ តែបងកបល

េ យកំ ត់ ព័ តដ៏ម ំ យ៉ង មន ល វុេ របុី ត ខយល់

ដ៏ៃ កៃលងចក់េ តកបលខញុ ំ យ៉ងេនះែដរ មន ល វុេ របុី ត

ខញុ មិំន ចអត់ធន់បនេទ ខញុមំិន ចញុ ំងំអតភព ឲយ ប ពឹតេទបនេទ

ទុកខេវទនរបស់ខញុខំងំ ស់ េចះែតចេ មនេទមុខ មិន ក នេទ

ករចេ មនេឡងៃនទុកខេវទនេចះែត បកដ ករធូរថយមិន បកដេឡយ ។

[២២០] មន ល វុេ របុី ត អនកសមប់េគ ឬកូនសិស អនក

សមប់េគ ែដលបុិន បសប់ គបបវីះេពះេគ េ យកបិំតស មប់ រ

េគដ៏មុត យ៉ង មន ល វុេ របុី ត ខយល់ដ៏ៃ កែលងវះ រ

េពះខញុ ំ យ៉ងេនះែដរ មន ល វុេ របុី ត ខញុ មិំន ចអត់ធន់បនេទ

512  

២៥៣

ស យតនវគគស ឆេនន ទសុេត ពធបបវតិ

ន យបនីយ ំ ព េម ទុកខ េវទន អភិកកមនិ

េន បដិកកមនិ អភិកកេម នំ បញញ យតិ េន

បដិកកេមតិ ។

[២២១] េសយយថបិ វុេ របុីត េទ

ពលវេន បុរ ិ ទុពលតរ ំ បុរសំិ ននព សុ

គេហ អងគ រកសុយ សនេបយយុ ំ សមបរ ិ -

េបយយ ំ ឯវេមវ េខ េម វុេ របុីត អធិមេ

កយសមឹ េ ន េម វុេ របុីត ខមនីយ ំ

ន យបនីយ ំ ព េម ទុកខ េវទន អភិកកមនិ

េន បដិកកមនិ អភិកកេម នំ បញញ យតិ េន

បដិកកេម សតថំ វុេ របុីត ហរសិ មិ

នវកងខ មិ ជីវតិនិ ។

513  

២៥៣

ស យតនវគគ ឆេនន ទសូ ត កិរយិ ប ពឹតេទៃន ពធ

ខញុ មិំន ចញុ ំងំអតភព ឲយ ប ពឹតេទបនេទ ទុកខេវទនៃនខញុ ំ ខងំ

ស់ េចះែតចេ មនេទមុខ មិន ក នេទ ករចេ មនេឡង

ៃនទុកខេវទន េចះែត បកដ ករធូរថយមិន បកដេឡយ ។

[២២១] មន ល វុេ របុី ត បុរសមនកមងំពីរនក់ ចប់

នូវបុរសមនកមងំថយ តង់េដមៃដមខ ង ៗ មន ក់ នយំកេទេ លកេម

េលរេ រេងកេភង យ៉ង មន ល វុេ របុី ត េសចកីេក

ក យ កនុង ងកយរបស់ខញុដំ៏ៃ កែលង យ៉ងេនះែដរ មន ល -

វុេ របុី ត ខញុ មិំន ចអត់ធន់បនេទ ខញុ មិំន ចញុ ំងំអតភពឲយ

ប ពឹតេទបនេទ ទុកខេវទនរបស់ខញុខំងំ ស់ េចះែតចេ មនេទមុខ

មិន ក នេទ ករចេ មនេឡងៃនទុកខេវទន េចះែត បកដ

ករធូរថយមិន បកដេឡយ មន ល វុេ របុី ត ខញុ នឹំងនយំក

នូវកបិំត(១) ខញុ មិំន ល័យជីវតិេទ ។

១ េ គ ងស ស មប់នំបង់នូវជីវតិ ឬស មប់ ប រជីវតិ ។

514  

២៥៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[២២២] មយ ម ឆេនន សតថំ ហេរសិ

យេប យ ម ឆេនន យេបនំ មយ ំ យសមនំ

ឆននំ ឥចឆ ម សេច យសមេ ឆននស នតថិ

សបបយនិ េភជននិ អហំ យសមេ ឆននស

សបបយនិ េភជននិ បរេិយសិស មិ សេច -

យសមេ ឆននស នតថិ សបបយនិ េភសជជ និ អហំ

យសមេ ឆននស សបបយនិ េភសជជ និ បរេិយ-

សិស មិ សេច យសមេ ឆននស នតថិ បដិរេូប

ឧប េក អហំ យសមនំ ឆននំ ឧបដហិស មិ

មយ ម ឆេនន សតថំ ហេរសិ យេប យ ម

ឆេនន យេបនំ មយ ំ យសមនំ ឆននំ ឥចឆ មតិ ។

[២២៣] នបិ េម វុេ របុីត នតថិ

សបបយនិ េភជននិ នបិ េម នតថិ សបប-

យនិ េភសជជ និ នបិ េម នតថិ បដិរេូប ឧ-

ប េក អបិចវុេ របុីត បរចិិេ (១)

ស ថ ទីឃរតំ មនេបេនវ េន អមនេបន

១ ឱ. ម. ឯតថនេរ េមតិ ទិស តិ ។

515  

២៥៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[២២២] ពះ របុី តនិយយថ ឆននៈមន យុ កុកំន់យក

កបំិតេឡយ ឆននៈមន យុ ចូរញុ ំងំអតភពឲយ ប ពឹតេទចុះ ពួក

េយងចង់ឲយឆននៈមន យុ ញុងំអតភពឲយ ប ពឹតេទ បសិនេប

មិនមនេភជនជទីសបបយ ស មប់ឆននៈមន យុេទ ខួនខញុ នឹំងែសង

រកេភជនជទីសបបយ ឲយឆននៈមន យុ បសិនេបមិនមនេភសជជៈ

ជទីសបបយ ស មប់ឆននៈមន យុេទ ខួនខញុ នឹំងែសងរកេភសជជៈជទី

សបបយឲយឆននៈមន យុ បសិនេបមិនមនមនុស ជឧប កដ៏សមគួរ

ស មប់ឆននៈមន យុេទ ខួនខញុ នឹំងបេ មឆននៈមន យុ ឆននៈមន យុ

កុកំន់យកកបិំតេឡយ ឆននៈមន យុ ចូរញុ ំងំអតភពឲយ ប ពឹតេទ

េយង បថន ឲយឆននៈមន យុ ញុំងំអតភពឲយ ប ពឹតេទ ស់ ។

[២២៣] ឆននភិកខុ េឆយថ មន ល វុេ របុី ត េភជនជទី

សបបយ ស មប់ខញុ មិំនែមនគម នេទ េភសជជៈជទីសបបយស មប់ខញុ មិំន

ែមនគម នេទ មនុស ជឧប កដ៏សមគួរស មប់ខញុ មិំនែមនគម នេទ មន ល

វុេ របុី ត ែតថខញុធំប់បេ ម ពះ យូរអែងងមកេហយ

េ យេសចកីេពញចិតពិត ៗ មិនែមនបេ មេ យេសចកីមិនេពញចិតេទ

516  

២៥៥

ស យតនវគគស ឆេនន ទសុេត របុីតបបញកមមំ

ឯតំ ហិ វុេ របុីត វកស បដិរបំូ

យ ំ ស ថ រ ំ បរចិេរយយ មនេបេនវ េន អមនេបន

អនុបវជជំ ឆេនន ភិកខុ សតថំ ហរសិ តីតិ ឯវេមតំ(១)

វុេ របុីត ធេរហីតិ ។ បុេចឆយយម មយ ំ

យសមនំ ឆននំ កញចិ (២) េទសំ សេច យ ម

ឆេនន ឱកសំ កេ តិ បញស េវយយករ-

យតិ ។ បុចឆ វុេ របុីត សុ េវ-

ទិស មីតិ ។

[២២៤] ចកខុ ំ វុេ ឆនន ចកខុ វញិញ ណំ ចកខុ

វញិញ ណវញិញ តេព ធេមម ឯតំ មម ឯេ ហមសមិ ឯេ

េម អ តិ សមនុបស សិ េ តំ វុេ ឆនន េ -

តវញិញ ណំ ។ េប ។ ឃនំ វុេ ឆនន ឃនវញិញ -

ណំ... ជិវ ំ វុេ ឆនន ជិ វញិញ ណំ... កយ ំ វុ-

េ ឆនន កយវញិញ ណំ... មនំ វុេ ឆនន មេន-

វញិញ ណំ មេនវញិញ ណវញិញ តេព ធេមម ឯតំ មម

ឯេ ហមសមិ ឯេ េម អ តិ សមនុបស តីតិ ។

១ ម. ឯវេមវ េខ តំ ។ ២ ឱ. កញច ិេទវ ។ ម. កិញច ិេទវ ។

517  

២៥៥

ស យតនវគគ ឆេនន ទសូ ត បញកមមៃន ពះ របុី ត

មន ល វុេ របុី ត េ ពះថ អេំពែដលសមគួរដល់ វក័ គឺ តង់

បេ ម ពះ េ យេសចកីេពញចិតពិត ៗ មិនែមនបេ មេ យ

េសចកីមិនេពញចិតេនះេទ មន ល វុេ របុី ត អនកចូរចទុំក

េសចកីន៎ុះយ៉ងេនះថ ឆននភិកខុ នឹងកន់យកកបិំតឥតេទសៃពរអី៍េទ ។

ពះ របុី តសួរថ េបឆននៈមន យុេបកឱកសេដមបេីឆយ ប ន បន

េយងនឹងសួរនូវេហតុបនិចបនួចនឹងឆននៈមន យុ ។ ឆននភិកខុ េឆយថ មន ល

វុេ របុី ត អនកសួរមកចុះ ខញុ ំ ប់េហយគង់នឹងដឹង ។

[២២៤] មន ល វុេ ឆននៈ អនកពិចរ េឃញនូវចកខុ នូវចកខុ -

វញិញ ណ និងពួកធម៌ែដលគបបដឹីងេ យចកខុ វញិញ ណថ ន៎ុះរបស់អញ

ន៎ុះជអញ ន៎ុះជខួនអញ ដូេចនះែដរឬ មន ល វុេ ឆននៈ អនកពិចរ

េឃញនូវេ តៈ នូវេ តវញិញ ណ ។ េប ។ មន ល វុេ ឆននៈ អនកពិចរ-

េឃញនូវឃនៈ នូវឃនវញិញ ណ... មន ល វុេ ឆននៈ អនកពិចរ-

េឃញនូវជិ នូវជិ វញិញ ណ... មន ល វុេ ឆននៈ អនកពិចរ

េឃញនូវកយ នូវកយវញិញ ណ... មន ល វុេ ឆននៈ អនកពិចរ

េឃញនូវមេន នូវមេនវញិញ ណ និងពួកធម៌ែដលគបបដីឹងេ យមេន-

វញិញ ថ ន៎ុះរបស់អញ ន៎ុះជអញ ន៎ុះជខួនអញ ដូេចនះែដរឬ ។

518  

២៥៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ចកខុ ំ វុេ របុីត ចកខុ វញិញ ណំ ចកខុ វញិញ ណ-

វញិញ តេព ធេមម េនតំ មម េនេ ហមសមិ ន េមេ

អ តិ សមនុបស មិ េ តំ វុេ របុីត េ -

តវញិញ ណំ... ឃនំ វុេ របុីត ឃនវញិញ ណំ...

ជិវ ំ វុេ របុីត ជិ វញិញ ណំ... កយ ំ

វុេ របុីត កយវញិញ ណំ... មនំ វុេ

របុីត មេនវញិញ ណំ មេនវញិញ ណវញិញ តេព ធេមម

េនតំ មម េនេ ហមសមិ ន េមេ អ តិ

សមនុបស មីតិ ។

[២២៥] ចកខុ សមឹ វុេ ឆនន ចកខុ វញិញ េណ

ចកខុ វញិញ ណវញិញ តេពសុ ធេមមសុ កឹ ទិ កឹ

អភិញញ យ ចកខុ ំ ចកខុ វញិញ ណំ ចកខុ វញិញ ណវញិញ តេព

ធេមម េនតំ មម េនេ ហមសមិ ន េមេ អ តិ

សមនុបស សិ េ តសមឹ វុេ ឆនន េ តវញិញ -

េណ... ឃនសមឹ វុេ ឆនន ឃនវញិញ េណ...

519  

២៥៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

មន ល វុេ របុី ត ខញុ ពិំចរ េឃញនូវចកខុ នូវចកខុ វញិញ ណ និង

ពួកធម៌ែដលគបបដឹីងេ យចកខុ វញិញ ណថ នុ៎ះមិនែមនរបស់អញ នុ៎ះ

មិនែមនជអញ នុ៎ះមិនែមនខួនអញេទ មន ល វុេ របុី ត ខញុ ំ

ពិចរ េឃញនូវេ តៈ នូវេ តវញិញ ណ… មន ល វុេ របុី ត

ខញុ ពិំចរ េឃញនូវឃនៈ នូវឃនវញិញ ណ… មន ល វុេ របុី ត

ខញុ ពិំចរ េឃញនូវជិ នូវជិ វញិញ ណ… មន ល វុេ របុី ត

ខញុ ពិំចរ េឃញនូវកយ នូវកយវញិញ ណ… មន ល វុេ របុី ត

ខញុ ពិំចរ េឃញនូវមេន នូវមេនវញិញ ណ និងពួកធម៌ែដលគបបដីឹង

េ យមេនវញិញ ណថ នុ៎ះមិនែមនរបស់អញ ន៎ុះមិនែមនជអញ នុ៎ះ

មិនែមនជខួនអញ ។

[២២៥] ពះ របុី តសួរថ មន ល វុេ ឆននៈ អនកេឃញ

ដូចេមច ដឹងដូចេមច កនុងចកខុ កនុងចកខុ វញិញ ណ និងកនុងពួកធម៌ែដល

គបបដឹីងេ យចកខុ វញិញ ណ េទបពិចរ េឃញនូវចកខុ នូវចកខុ វញិញ ណ

និងពួកធម៌ែដលគបបដឹីងេ យចកខុ វញិញ ណថ នុ៎ះមិនែមនរបស់អញ នុ៎ះ

មិនែមនជអញ នុ៎ះមិនែមនជខួនអញេទ មន ល វុេ ឆននៈ កនុងេ តៈ

កនុងេ តវញិញ ណ... មន ល វុេ ឆននៈ កនុងឃនៈ កនុងឃនវញិញ ណ...

520  

២៥៧

ស យតនវគគស ឆេនន ទសុេត របុីតបបញកមមំ

ជិ យ វុេ ឆនន ជិ វញិញ េណ... កយសមឹ

វុេ ឆនន កយវញិញ េណ... មនសមឹ វុេ ឆនន

មេនវញិញ េណ មេនវញិញ ណវញិញ តេពសុ ធេមមសុ កឹ

ទិ កឹ អភិញញ យ មនំ មេនវញិញ ណំ មេនវញិញ -

ណវញិញ តេព ធេមម េនតំ មម េនេ ហមសមិ ន េមេ

អ តិ សមនុបស សីតិ ។ ចកខុ សមឹ វុេ រ-ី

បុត ចកខុ វញិញ េណ ចកខុ វញិញ ណវញិញ តេពសុ ធេមមសុ

និេ ធំ ទិ និេ ធំ អភិញញ យ ចកខុ ំ ចកខុ វញិញ -

ណំ ចកខុ វញិញ ណវញិញ តេព ធេមម េនតំ មម េនេ -

ហមសមិ ន េមេ អ តិ សមនុបស មិ េ -

តសមឹ វុេ របុីត េ តវញិញ េណ... ឃន-

សមឹ វុេ របុីត ឃនវញិញ េណ... ជិ យ

វុេ របុីត ជិ វញិញ េណ... កយសមឹ វុេ

របុីត កយវញិញ េណ... មនសមឹ វុេ -

រ បីុត មេនវញិញ េណ មេនវញិញ ណវញិញ តេពសុ

ធេមមសុ និេ ធំ ទិ និេ ធំ អភិញញ យ

521  

២៥៧

ស យតនវគគ ឆេនន ទសូ ត បញកមមៃន ពះ របុី ត

មន ល វុេ ឆននៈ កនុងជិ កនុងជិ វញិញ ណ... មន ល វុេ ឆននៈ

កនុងកយ កនុងកយវញិញ ណ... មន ល វុេ ឆននៈ អនកេឃញដូចេមច

ដឹងដូចេមច កនុងមេន កនុងមេនវញិញ ណ និងកនុងពួកធម៌ែដលគបប ី

ដឹងេ យមេនវញិញ ណ េទបពិចរ េឃញ នូវមេន នូវមេន-

វញិញ ណ និងពួកធម៌ែដលគបបដឹីងេ យមេនវញិញ ណថ ន៎ុះមិនែមន

របស់អញ ន៎ុះមិនែមនជអញ ន៎ុះមិនែមនជខួនរបស់អញេទ ។

មន ល វុេ របុី ត ខញុ ំេឃញនូវេសចកីរលត់ ដឹងនូវេសចកី

រលត់ កនុងចកខុ កនុងចកខុ វញិញ ណ និងកនុងពួកធម៌ែដលគបបដឹីងេ យ

ចកខុ វញិញ ណ េបពិចរ េឃញនូវចកខុ នូវចកខុ វញិញ ណ និងពួកធម៌

ែដលគបបដឹីងេ យចកខុ វញិញ ណថ ន៎ុះមិនែមនជរបស់អញ ន៎ុះមិនែមន

ជអញ ន៎ុះមិនែមនជខួនអញេទ មន ល វុេ របុី ត កនុងេ តៈ

កនុងេ តវញិញ ណ... មន ល វុេ របុី ត កនុងឃនៈ កនុងឃន-

វញិញ ណ... មន ល វុេ របុី ត កនុងជិ កនុងជិ វញិញ ណ... មន ល

វុេ របុី ត កនុងកយ កនុងកយវញិញ ណ... មន ល វុេ

របុី ត ខញុ េំឃញនូវេសចកីរលត់ ដឹងនូវេសចកីរលត់ កនុងមេន

កនុងមេនវញិញ ណ និងកនុងពួកធម៌ែដលគបបដីឹង េ យមេនវញិញ ណ

522  

២៥៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

មនំ មេនវញិញ ណំ មេនវញិញ ណវញិញ តេព ធេមម

េនតំ មម េនេ ហមសមិ ន េមេ អ តិ

សមនុបស មីតិ ។

[២២៦] ឯវ ំ វុេត យ ម ម ចុេនទ យ-

សមនំ ឆននំ ឯតទេ ច ត ម តិហ វុេ ឆនន

ឥទមប ិ តស ភគវេ សនំ និចចកបប ំ មនសមឹ(១)

កតពំ និស តិស ចលិតំ អនិស តិស ចលិតំ

នតថិ ចលិេត អសតិ បស ទធិ បស ទធិយ សតិ

នតិ ន េ តិ នតិយ អសតិ គតិគតិ ន

េ តិ គតិគតិយ អសតិ ចុតបូបេ ន

េ តិ ចុតបូបេត អសតិ េនវធិ ន ហុរ ំ ន

ឧភយមនេរន ឯេសវេន ទុកខស តិ ។ អថេខ

១ ឱ. ម. មនសីតិ ទិស តិ ។

523  

២៥៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

េទបពិចរ េឃញនូវមេន នូវមេនវញិញ ណ និងពួកធម៌ែដលគបបដីឹង

េ យមេនវញិញ ណថ ន៎ុះមិនែមនជរបស់អញ ន៎ុះមិនែមនជអញ នុ៎ះ

មិនែមនជខួនរបស់អញេទ ។

[២២៦] កលេបឆននភិកខុ និយយយ៉ងេនះេហយ ពះម -

ចុនទៈមន យុ និយយនឹងឆននៈមន យុយ៉ងេនះថ មន ល វុេ

ឆននៈ េ ពះេហតុេនះ សនេនះ របស់ ពះមន ពះភគេនះ

បុគគលគួរេធទុកកនុ ងចិតអស់កលជនិចច បុគគលែដលមនត និងទិដិ

ស័យេនេហយ ែតងមនេសចកីញប់ញ័រ បុគគលែដលមិនមន

ត និងទិដិ ស័យេនេហយ មិនមនេសចកីញប់ញ័រេទ កល

េបេសចកីញប់ញ័រមិនមនេហយ េសចកីសងប់រមង ប់ ៃនកយនិងចិត

រែមងមន កលេបេសចកីសងប់រមង ប់មនេហយ ត ក៏មិនមន កល

េបត មិនមនេហយ គតិ និងគតិ(១) ក៏មិនមន កលេប

គតិ និងគតិមិនមនេហយ ចុតិនិងបដិសនធិក៏មិនមន កលេបចុតិ

និងបដិសនធិ មិនមនេហយ េ កេនះក៏មិនមន េ កខងមុខក៏មិន

មន េ កទងំពីរក៏មិនមន េនះេ ថទីបផុំតៃនទុកខ ។ គេនះឯង

១ ដំេណ រមកេ យអំ ចបដិសនធិេ គតិ ដំេណ រេទេ យអំ ចចុតិ េ គតិ ។

524  

២៥៩

ស យតនវគគស ឆេនន ទសុេត ភគវនូបសងកមនំ

យ ម ច របុីេ យ ម ច ម ចុេនទ

យសមនំ ឆននំ ឥមិន ឱ េទន ឱវទិ ឧ យ-

សន បកកមឹសុ ។

[២២៧] អថេខ យ ម ឆេនន អចិរបបកកេន

យសមេន ច របុីេត យសមេន ច ម ចុេនទ

សតថំ ហេរសិ ។ អថេខ យ ម របុីេ

េយន ភគ េតនុបសង កមិ ឧបសង កមិ ភគវនំ

អភិ េទ ឯកមនំ និសីទិ ។ ឯកមនំ និសិេនន

េខ យ ម របុីេ ភគវនំ ឯតទេ ច -

យសម ភេន ឆេននន សតថំ ហរតំិ តស ក

គតិ េក អភិសមប េយតិ ។ ននុ េត របុីត

ឆេននន ភិកខុ ន សមមុខេយវ អនុបវជជ ពយក -

តិ ។ អតថិ ភេន បុពជិរ ំ នម វជជិគគ េម ត ថ -

យសមេ (១) ឆននស មិតកុ និ សុហជជកុ និ

ឧបវជជកុ នីតិ ។

១ ឱ. ត យសមេ ។

525  

២៥៩

ស យតនវគគ ឆេនន ទសូ ត កិរយិចូលេទគល់ ពះមន ពះភគ

ពះ របុី តមន យុ និង ពះម ចុនទៈមន យុ បននិយយ

ទូនម នឆននៈមន យុ េ យឱ ទេនះេហយ ក៏េ កកអំពី សនៈ

េចញេទ ។

[២២៧] គកលែដល ពះ រ បីុ តមន យុ និង ពះ

ម ចុនទៈមន យុ េចញេទមិនយូរបុ៉នម ន ពះឆននៈមន យុក៏ន ំ

យកនូវកបិំត ។ គេនះ ពះ របុី តមន យុ ចូលេទគល់

ពះមន ពះភគ លុះចូលេទដល់ ថយបងគំ ពះមន ពះភគេហយ

អងគុយេនកនុងទីសមគួរ ។ លុះ ពះ របុី តមន យុ អងគុយកនុងទី

ដ៏សមគួរេហយ េទប កបទូល ពះមន ពះភគយ៉ងេនះថ បពិ ត

ពះអងគដ៏ចេ មន ឆននៈមន យុ នយំកនូវកបិំតេហយ គតិរបស់

េ ក ដូចេមចេទ បរេ កដូចេមចេទ ។ ពះមន ពះភគ

ស់ថ មន ល របុី ត ករមិនមនេទស (េនះ) ឆននភិកខុបន

ពយករចេំពះមុខអនកឯងេហយេត ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន មន សុក

វជជី េឈម ះបុពជីរៈ តកូលជមិ ត តកូលជសំ ញ់ តកូលែដល

គួរចូលេទរក របស់ឆននៈមន យុ មនេនកនុង សុកេនះ ។

526  

២៦០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[២២៨] េ និ េហ និ(១) របុីត ឆននស

ភិកខុ េន មិតកុ និ សុហជជកុ និ ឧបវជជកុ និ

នហំ របុីត ឯ វ ឧបវេជជ តិ វទមិ េយ

េខ របុីត ឥមញច កយ ំ និកខិ បតិ អញញញច

កយ ំ ឧបទិយតិ តមហំ ឧបវេជជ តិ វទមិ តំ

ឆននស ភិកខុ េន នតថិ អនុបវជជំ(២) ឆេនន ភិកខុ

សតថំ ហេរសីតិ(៣) ។ ឥទមេ ច ភគ អតមេន

យ ម របុីេ ភគវេ ភសិតំ អភិននទីតិ ។

ឆេនន ទសុតំ ទុតិយំ និដិតំ ។

១ ឱ. េ និ េហេត ។ ម. េបសនិ េហេត ។ ២ ឱ. ម. អនុបវេជជ ។ ៣ ម. ឥេ

បរ ំ ឯវេមតំ របុីត ធេរហីតិ ។

527  

២៦០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[២២៨] ពះមន ពះភគ ស់ថ មន ល របុី ត តកូល

ទងំេនះ គឺ តកូលជមិ ត តកូលជសំ ញ់ តកូលែដលគួរចូល

េទរករបស់ឆននភិកខុ មនែមនេហយ មន ល របុី ត ែតតថគត

មិនេ ថជបុគគលគួរតិះេដ ល េ យេហតុមន បមណប៉ុេណះេទ

មន ល របុី ត អនក ក់ចុះនូវកយេនះផង បកន់នូវកយឯេទ ត

ផង តថគតេ អនកេនះថ គួរេគតិះេដ ល ដេំណ រេនះ មិនមន

ដល់ឆននភិកខុ េទ ឆននភិកខុនយំកនូវកបំិតឥតមនេទសេឡយ ។ លុះ ពះ

មន ពះភគេពលពកយេនះេហយ ពះ របុី តមន យុ ក៏មន

េសចកីេ តកអរ រកី យ ចេំពះភសិតរបស់ ពះមន ពះភគ ។

ចប់ ឆេនន ទសូ ត ទី ២ ។

528  

តតិយំ បុេ ទសុតំ

[២២៩] ឯវេមម សុតំ ។ ឯកំ សមយ ំ ភគ

វតថិយ ំ វហិរតិ េជតវេន អនថបិណិកស -

េម ។ អថេខ យ ម បុេ យណសមយ ំ

បដិស ន វុដិេ េយន ភគ េតនុបសង កមិ

ឧបសង កមិ ភគវនំ អភិ េទ ឯកមនំ និសីទិ ។

ឯកមនំ និសិេនន េខ យ ម បុេ ភគវនំ

ឯតទេ ច ធុ មំ ភេន ភគ សងខិ េតន ឱ េទន

ឱវទតុ យមហំ ភគវេ ធមមំ សុ ឯេក

វបូកេ អបបមេ បី បហិតេ វហិេរយយនិ ។

េតនហិ បុណ សុ ហិ ធុកំ មនសិកេ ហិ

ភសិស មីតិ ។ ឯវមភេនតិ េខ េ យ ម

បុេ ភគវេ បចចេស សិ ។

529  

បុេ ទសូ ត ទី ៣

[២២៩] ខញុបំន ប់មក យ៉ងេនះ ។ សម័យមួយ ពះមន

ពះភគ គង់េនកនុងវតេជតពន របស់អនថបិណិកេសដី េទ ប កង

វតថី ។ គេនះឯង ពះបុណៈមន យុេចញចកទីសមង ំ កនុង

េវ រេស ល េហយចូលេទគល់ ពះមន ពះភគ លុះចូលេទ

ដល់ ថយបងគំ ពះមន ពះភគ េហយអងគុយកនុងទីសមគួរ ។ លុះ

ពះបុណៈមន យុ អងគុយកនុងទីដ៏សមគួរេហយ បន កបបងគទូំល

ពះមន ពះភគយ៉ងេនះថ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន សូម ពះមន

ពះភគ េម េ បស ទូនម នខញុ ំ ពះអងគេ យ ពះឱ ទយ៉ងសេងខប

លុះខញុ ំ ពះអងគ ប់នូវធម៌ របស់ ពះមន ពះភគេហយ នឹងេចញេទ

ែតមន ក់ឯង មិន បមទ មនពយយមជេ គ ងដុតបផំញកិេលស

មនចិតបញជូ នេទកន់ ពះនិពន សេ មចស មនឥរយិបថទងំ ៤ ។

ពះមន ពះភគ ស់ថ មន លបុណៈ េបដូេចន ះ អនកចូរ បង ប់

ចូរេធទុកកនុងចិតឲយល តថគតនឹងសែំដង ។ ពះបុណៈមន យុេនះ

ទទួល ពះពុទធដីករបស់ ពះមន ពះភគថ ពះករុ ពះអងគ ។

530  

២៦២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[២៣០] ភគ ឯតទេ ច សនិ េខ បុណ

ចកខុ វេិញញយយ របូ ឥ កន មនប បិយរបូ

កមបូសញិ រជនីយ តេញច ភិកខុ អភិននទតិ

អភិវទតិ អេជឈ យ តិដតិ តស តំ អភិននទេ

អភិវទេ អេជឈ យ តិដេ ឧបបជជតិ ននទិ

ននទិសមុទយ ទុកខសមុទេយ បុ តិ វទមិ ។ សនិ

េខ បុណ េ តវេិញញយយ សទទ ... ឃនវេិញញយយ

គនធ ... ជិ វេិញញយយ រ ... កយវេិញញយយ េផដព...

មេនវេិញញយយ ធមម ឥ កន មនប បិយរបូ

កមបូសញិ រជនីយ តេញច ភិកខុ អភិននទតិ

អភិវទតិ អេជឈ យ តិដតិ តស តំ អភិននទេ

អភិវទេ អេជឈ យ តិដេ ឧបបជជតិ ននទិ

ននទិសមុទយ ទុកខសមុទេយ បុ តិ វទមិ ។

531  

២៦២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[២៣០] ពះមន ពះភគ ស់យ៉ងេនះថ មន លបុណៈ

រូបែដលគបបដឹីងេ យែភនក ជទី បថន ជទីេ តកអរ ជទីគប់ចិត

មនសភពគួរ ស ញ់ បកបេ យកម គួរឲយេកតតេ មកក៏មន

េបភិកខុ រកី យ េពលសរេសរ បកន់ខជ ប់នូវរូបេនះ កលែដលភិកខុ

េនះរកី យ េពលសរេសរ បកន់ខជ ប់នូវរូបេនះេហយ េសចកី

រកី យក៏េកតេឡង មន លបុណៈ តថគតេពលថ ករេកតេឡង

ៃនេសចកីទុកខ េ ពះករេកតេឡងៃនេសចកីរកី យ ។ មន លបុណៈ

សំេឡងែដលគបបដីឹងេ យ តេច ក... កិនែដលគបបដីឹងេ យ ចមុះ...

រសែដលគបបដីឹងេ យអ ត... េផដពៈែដលគបបដីឹងេ យកយ...

ធម៌ែដលគបបដឹីងេ យចិត ជទី បថន ជទីេ តកអរ ជទីគប់ចិត

មនសភពគួរ ស ញ់ បកបេ យកម គួរឲយេកតតេ មកក៏មន

េបភិកខុ រកី យ េពលសរេសរ បកន់ខជ ប់នូវធម៌េនះ កលែដល

ភិកខុ េនះ រកី យ េពលសរេសរ បកន់ខជ ប់ នូវធម៌េនះេហយ

េសចកីរកី យក៏េកតេឡង មន លបុណៈ តថគតេពលថ ករេកត

េឡងៃនេសចកីទុកខ េ ពះករេកតេឡងៃនេសចកីរកី យ ។

532  

២៦៣

ស យតនវគគស បុេ ទសុេត ឱ ទទនំ

[២៣១] សនិ េខ(១) បុណ ចកខុ វេិញញយយ

របូ ឥ កន មនប បិយរបូ កមបូសញិ

រជជនីយ តេញច ភិកខុ នភិននទតិ នភិវទតិ នេជឈ-

យ តិដតិ តស តំ អនភិននទេ អនភិវទេ

អនេជឈ យ តិដេ ននទិ និរុជឈតិ ននទិនិេ ធ

ទុកខ និេ េធ បុ តិ វទមិ ។ សនិ េខ បុណ

េ តវេិញញយយ សទទ ... ឃនវេិញញយយ គនធ ...

ជិ វេិញញយយ រ ... កយវេិញញយយ េផដព...

មេនវេិញញយយ ធមម ឥ កន មនប បិយរបូ

កមបូសញិ រជជនីយ តេញច ភិកខុ នភិននទតិ ន-

ភិវទតិ នេជឈ យ តិដតិ តស តំ អនភិននទេ

អនភិវទេ អនេជឈ យ តិដេ ននទិ និរុជឈតិ

១ ឱ. ម. ច េខ ។

533  

២៦៣

ស យតនវគគ បុេ ទសូ ត ករឲយឱ ទ

[២៣១] មន លបុណៈ រូបែដលគបបដឹីងេ យចកខុ ជទី បថន

ជទីេ តកអរ ជទីគប់ចិត មនសភពគួរ ស ញ់ បកបេ យកម

គួរឲយេកតតេ មកក៏មន េបភិកខុ មិនរកី យ មិនេពលសរេសរ មិន

បកន់ខជ ប់នូវរូបេនះ កលែដលភិកខុ េនះមិនរកី យ មិនេពលសរ-

េសរ មិន បកន់ខជ ប់នូវរូបេនះេហយ េសចកីរកី យក៏រលត់េទ មន ល

បុណៈ តថគតេពលថ កររលត់េសចកីទុកខ េ ពះកររលត់េសចកី

រកី យ ។ មន លបុណៈ សេំឡងែដលគបបដឹីងេ យ តេច ក... កិន

ែដលគបបដឹីងេ យ ចមុះ... រសែដលគបបដីឹងេ យអ ត... េផដពៈ

ែដលគបបដឹីងេ យកយ... ធម៌ែដលគបបដឹីងេ យចិត ជទី បថន

ជទីេ តកអរ ជទីគប់ចិត មនសភពគួរ ស ញ់ បកបេ យ

កម គួរឲយេកតតេ មកក៏មន េបភិកខុ មិនរកី យ មិនេពលសរេសរ

មិន បកន់ខជ ប់នូវធម៌េនះ កលែដលភិកខុ េនះមិនរកី យ មិនេពល

សរេសរ មិន បកន់ខជ ប់នូវធម៌េនះេហយ េសចកីរកី យក៏រលត់េទ

534  

២៦៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ននទិនិេ ធ ទុកខ និេ េធ បុ តិ វទមិ ។

ឥមិន ច តំ បុណ មយ សងខិ េតន ឱ េទន

ឱវទិេ កតមសមឹ(១) ជនបេទ វហិរសិ សីតិ ។

ឥមិនហំ ភេន ភគវ សងខិ េតន ឱ េទន ឱវទិ-

េ អតថិ សុនបរេន នម ជនបេទ ត ថ ហំ

វហិរសិ មីតិ ។

[២៣២] ច េខ បុណ សុនបរនក

មនុស ផរុ េខ បុណ សុនបរនក មនុស

សេច តំ បុណ សុនបរនក មនុស អេកក -

សិស និ បរភិសិស និ តតថ េត បុណ កិនិ ភ-

វសិ តីតិ ។ សេច មំ ភេន សុនបរនក មនុស

អេកក សិស និ បរភិសិស និ តតថ េម ឯវ ំ ភ-

វសិ តិ ភទទក វតិេម សុនបរនក មនុស

សុភទទក វតិេម សុនបរនក មនុស យ ំ េម

នយិេម បណិន ប រ ំ េទនីតិ ឯវេមតថ ភគ

ភវសិ តិ ឯវេមតថ សុគត ភវសិ តីតិ ។

១ ឱ. ម. កតរសមឹ ។

535  

២៦៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

មន លបុណៈ តថគតេពលថ កររលត់េសចកីទុកខ េ ពះកររលត់

េសចកីរកី យ ។ មន លបុណៈ តថគតទូនម នអនកេ យឱ ទយ៉ងសេងខប

េនះឯងេហយ េតអនកនឹងេនកនុងជនបទ ។ ពះបុណៈ កបបងគទូំល

ថ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន ពះមន ពះភគ ទូនម នខញុ ំ ពះអងគេ យ

ឱ ទសេងខបេនះេហយ ខញុ ំ ពះអងគនឹងេនកនុងជនបទេឈម ះសុនបរនៈ ។

[២៣២] ពះមន ពះភគ ស់ថ មន លបុណៈ ពួកមនុស

អនកេនកនុងសុនបរនជនបទ សុទធែតកច ៗ មន លបុណៈ ពួកមនុស

អនកេនកនុងសុនបរនជនបទ សុទធែតរងឹរូស មន លបុណៈ បសិនេប

ពួកមនុស អនកេនកនុងសុនបរនជនបទ េជរ គ មមអនក មន លបុណៈ

អនកនឹង ប ពឹតកនុងេហតុេនះដូចេមចេទ ។ ពះបុណៈ កបបងគទូំលថ

បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន បសិនេបពួកមនុស អនកេនកនុងសុនបរនជនបទ

នឹងេជរ គ មមខញុ ំ ពះអងគ ខញុ ំ ពះអងគនឹង ប ពឹតកនុងេហតុេនះយ៉ងេនះថ

ពួកមនុស អនកេនកនុងសុនបរនជនបទេនះ ជមនុស ល ពួកមនុស

អនកេនកនុងសុនបរនជនបទេនះ ល ស់ហន៎ េ យេហតុមនុស

ទងំេនះ មិន ប រ ម អញ េ យបតៃដ បពិ ត ពះមន ពះភគ

ខញុ ំ ពះអងគនឹង ប ពឹតកនុងេហតុន៎ុះយ៉ងេនះ បពិ ត ពះសុគត ខញុ ំ ពះអងគ

នឹង ប ពឹតកនុងេហតុន៎ុះយ៉ងេនះ ។

536  

២៦៥

ស យតនវគគស បុេ ទសុេត សុនបរនកនំ ច ភេ

[២៣៣] សេច បន េត បុណ សុនបរនក

មនុស បណិន ប រ ំ ទស និ តតថ បន េត

បុណ កិនិ ភវសិ តីតិ ។ សេច េម ភេន សុន-

បរនក មនុស បណិន ប រ ំ ទស និ តតថ

េម ឯវ ំ ភវសិ តិ ភទទក វតិេម សុនបរនក

មនុស សុភទទក វតិេម សុនបរនក មនុស

យ ំ េម នយិេម េលឌុន បរ ំ េទនីតិ ឯវេមតថ

ភគ ភវសិ តិ ឯវេមតថ សុគត ភវសិ តីតិ ។

[២៣៤] សេច បន េត បុណ សុនបរនក

មនុស េលឌុន ប រ ំ ទស និ តតថ បន េត

បុណ កិនិ ភវសិ តីតិ ។ សេច េម ភេន សុន-

បរនក មនុស េលឌុន ប រ ំ ទស និ

537  

២៦៥

ស យតនវគគ បុេ ទសូ ត ភពកំ ចៃនពួកអនកសុនបរនជនបទ

[២៣៣] ពះមន ពះភគសួរថ មន លបុណៈ បសិនេប

ពួកមនុស អនកេនកនុងសុនបរនជនបទ នឹង ប រអនក េ យបតៃដ

មន លបុណៈ េតអនកនឹង ប ពឹតកនុងេហតុេនះដូចេមច ។ ពះបុណៈ

កបបងគទូំលថ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន បសិនេបពួកមនុស អនកេន

កនុងសុនបរនជនបទ នឹង ប រខញុ ំ ពះអងគ េ យបតៃដ ខញុ ំ ពះអងគ

នឹង ប ពឹតកនុងេហតុេនះយ៉ងេនះថ ពួកមនុស អនកេនកនុងសុនបរន-

ជនបទេនះ ជមនុស ល ពួកមនុស អនកេនកនុងសុនបរនជនបទេនះល

ស់ហន៎ េ យេហតុមនុស ទងំេនះ មិន ប រ ម អញេ យ

ដុដំី បពិ ត ពះមន ពះភគ ខញុ ំ ពះអងគនឹង ប ពឹតកនុងេហតុន៎ុះយ៉ងេនះ

បពិ ត ពះសុគត ខញុ ំ ពះអងគនឹង ប ពឹតកនុងេហតុន៎ុះយ៉ងេនះ ។

[២៣៤] មន លបុណៈ បសិនេបពួកមនុស អនកេនកនុងសុនបរន-

ជនបទ នឹង ប រអនក េ យដុដីំ មន លបុណៈ អនកនឹង ប ពឹត

កនុងេហតុេនះដូចេមចេទ ត ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន បសិនេប

ពួកមនុស អនកេនកនុងសុនបរនជនបទ នឹង ប រខញុ ំ ពះអងគ េ យដុដំី

538  

២៦៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

តតថ េម ឯវ ំ ភវសិ តិ ភទទក វតិេម សុនបរនក

មនុស សុភទទក វតិេម សុនបរនក មនុស

យ ំ េម នយិេម ទេណន ប រ ំ េទនីតិ ឯវេមតថ

ភគ ភវសិ តិ ឯវេមតថ សុគត ភវសិ តីតិ ។

[២៣៥] សេច បន េត បុណ សុនបរនក

មនុស ទេណន ប រ ំ ទស និ តតថ បន េត

បុណ កិនិ ភវសិ តីតិ ។ សេច េម ភេន សុន-

បរនក មនុស ទេណន ប រ ំ ទស និ តតថ

េម ឯវ ំ ភវសិ តិ ភទទក វតិេម សុនបរនក ម-

នុស សុភទទក វតិេម សុនបរនក មនុស

យ ំ េម នយិេម សេតថន ប រ ំ េទនីតិ ឯវេមតថ

ភគ ភវសិ តិ ឯវេមតថ សុគត ភវសិ តីតិ ។

539  

២៦៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ខញុ ំ ពះអងគនឹង ប ពឹតកនុងេហតុេនះ យ៉ងេនះថ ពួកមនុស អនកេនកនុង

សុនបរនជនបទេនះ ជមនុស ល ពួកមនុស អនកេនកនុងសុនបរន-

ជនបទេនះ ល ស់ហន៎ េ យេហតុមនុស ទងំេនះ មិន ប រ

ម អញ េ យដបំង បពិ ត ពះមន ពះភគ ខញុ ំ ពះអងគនឹង ប-

ពឹតកនុងេហតុនុ៎ះយ៉ងេនះ បពិ ត ពះសុគត ខញុ ំ ពះអងគនឹង ប ពឹតកនុង

េហតុន៎ុះយ៉ងេនះ ។

[២៣៥] មន លបុណៈ បសិនេប ពួកមនុស អនកេនកនុង

សុនបរនជនបទ នឹង ប រអនកេ យដបំង មន លបុណៈ េតអនកនឹង

ប ពឹតកនុងេហតុេនះដូចេមចេទ ត ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន បសិន

េបពួកមនុស អនកេនកនុងសុនបរនជនបទ នឹង ប រខញុ ំ ពះអងគ េ យ

ដបំង ខញុ ំ ពះអងគនឹង ប ពឹតកនុងេហតុេនះយ៉ងេនះថ ពួកមនុស អនក

េនកនុងសុនបរនជនបទេនះ ជមនុស ល ពួកមនុស អនកេនកនុងសុន-

បរនជនបទេនះ ល ស់ហន៎ េ យេហតុមនុស ទងំេនះ មិន ប រ

ម អញ េ យកបិំត បពិ ត ពះមន ពះភគ ខញុ ំ ពះអងគនឹង

ប ពឹតកនុងេហតុន៎ុះយ៉ងេនះ បពិ ត ពះសុគត ខញុ ំ ពះអងគនឹង ប ពឹត

កនុងេហតុន៎ុះយ៉ងេនះ ។

540  

២៦៧

ស យតនវគគស បុេ ទសុេត សុនបរនកនំ ច ភេ

[២៣៦] សេច បន េត បុណ សុនបរនក

មនុស សេតថន ប រ ំ ទស និ តតថ បន េត បុណ

កិនិ ភវសិ តីតិ ។ សេច េម ភេន សុនបរនក

មនុស សេតថន ប រ ំ ទស និ តតថ េម ឯវ ំ

ភវសិ តិ ភទទក វតិេម សុនបរនក មនុស សុ-

ភទទក វតិេម សុនបរនក មនុស យ ំ មំ

នយិេម តិេណន សេតថន ជីវ ិ េ េ េបនីតិ ឯវ-

េមតថ ភគ ភវសិ តិ ឯវេមតថ សុគត ភវសិ តីតិ ។

[២៣៧] សេច បន តំ បុណ សុនបរនក

មនុស តិេណន សេតថន ជីវ ិ េ េ េបស និ

តតថ បន េត បុណ កិនិ ភវសិ តីតិ ។ ស-

េច មំ ភេន សុនបរនក មនុស តិេណន

សេតថន ជីវ ិ េ េ េបស និ តតថ េម ឯវ ំ ភ-

វសិ តិ សនិ េខ ភគវេ វក កេយន

ច ជីវេិតន ច អដិយមន ជិគុចឆិយមន(១)

១ ឱ. ម. ជិគុចឆមន ។

541  

២៦៧

ស យតនវគគ បុេ ទសូ ត ភពកំ ចៃនពួកអនកសុនបរនជនបទ

[២៣៦] មន លបុណៈ បសិនេប ពួកមនុស អនកេនកនុងសុន-

បរនជនបទ នឹង ប រអនក េ យកបិំត មន លបុណៈ េតអនក

នឹង ប ពឹតកនុងេហតុេនះ ដូចេមចេទ ត ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន

បសិនេប ពួកមនុស អនកេនកនុងសុនបរនជនបទ នឹង ប រខញុ ំ ពះអងគ

េ យកបិំត ខញុ ំ ពះអងគនឹង ប ពឹតកនុងេហតុេនះ យ៉ងេនះថ ពួក

មនុស អនកេនកនុងសុនបរនជនបទេនះ ជមនុស ល ពួកមនុស អនកេន

កនុងសុនបរនជនបទេនះ ល ស់ហន៎ េ យេហតុមនុស ទងំេនះ

មិនផច់ជីវតិខញុ ំ ពះអងគ េ យកបិំតដ៏មុតេឡយ បពិ ត ពះមន ពះភគ

ខញុ ំ ពះអងគនឹង ប ពឹតកនុងេហតុន៎ុះយ៉ងេនះ បពិ ត ពះសុគត ខញុ ំ ពះអងគ

នឹង ប ពឹតកនុងេហតុន៎ុះយ៉ងេនះ ។

[២៣៧] មន លបុណៈ បសិនេប ពួកមនុស អនកេនកនុងសុន-

បរនជនបទ នឹងផច់ជីវតិអនក េ យកបិំតដ៏មុត មន លបុណៈ េតអនកនឹង

ប ពឹតកនុងេហតុេនះដូចេមចេទ ត ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន បសិន

េប ពួកមនុស អនកេនកនុងសុនបរនជនបទ នឹងផច់ជីវតិខញុ ំ ពះអងគេ យ

កបំិតដ៏មុតែមន ខញុ ំ ពះអងគនឹង ប ពឹតកនុងេហតុនុ៎ះ យ៉ងេនះថ ពួក

វក័របស់ ពះមន ពះភគ ជទុកខ ធុញ ទន់ េខពមកយនឹងជីវតិ

542  

២៦៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

សតថ រកំ បរេិយស និ តំ េម ឥទំ អបរយិិដំេយវ

សតថ រកំ លទធនិ ឯវេមតថ ភគ ភវសិ តិ ឯវេមតថ

សុគត ភវសិ តីតិ ។

[២៣៨] ធុ ធុ បុណ សកខិស សិ េខ តំ

បុណ ឥមិន ទមបូសេមន សមនន គេ សុនប-

រនសមឹ ជនបេទ វហិរតំុិ យស ទនិ តំ បុណ កលំ

មញញសីតិ ។ អថេខ យ ម បុេ ភគវេ

ភសិតំ អភិននទិ អនុេមទិ ឧ យសន ភ-

គវនំ អភិ េទ បទកខិ ណំ ក េសនសនំ សំ-

េម បតចីវរមទយ េយន សុនបរេន ជនបេទ

េតន ចរកំិ បកក មិ ។ អនុបុេពន ចរកិញច រម-

េន េយន សុនបរេន ជនបេទ តទវសរ ិ ។

543  

២៦៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ែតងែសងរក នូវេ គ ងស ជេ គ ងនបំង់នូវជីវតិ ម អញ

មិនបច់ែសង រកនូវេ គ ងស ជេ គ ងនបំង់នូវជីវតិេនះេទ

ប់ែតបនមក បពិ ត ពះមន ពះភគ ខញុ ំ ពះអងគនឹង ប ពឹតកនុង

េហតុនុ៎ះយ៉ងេនះ បពិ ត ពះសុគត ខញុ ំ ពះអងគ នឹង ប ពឹតកនុងេហតុ

ន៎ុះយ៉ងេនះ ។

[២៣៨] មន លបុណៈ បៃព ស់េហយ មន លបុណៈ អនក

ឯង បកបេ យករទូនម នចិតនិងកររមង ប់ចិតេនះេហយ េទបគួរនឹងេន

កនុងសុនបរនជនបទបន មន លបុណៈ ចូរអនកសគំល់នូវកលគួរនឹងេទ

ឥឡូវេនះចុះ ។ គេនះឯង ពះបុណៈមន យុ េ តកអរ អនុេម-

ទន ចេំពះភសិត ៃន ពះមន ពះភគ េហយេ កកចក សនៈ

ថយបងគំ ពះមន ពះភគ េធ បទក ណិ េហយេរ បចេំសនសនៈ

រួចចប់យកប តនិងចីវរ និមនេទកន់ចរកិ កនុងសុនបរនជនបទ ។

លុះនិមនេទកន់ចរកិ មលំ ប់ ក៏បនដល់សុនបរនជនបទេនះ ។

544  

២៦៩

ស យតនវគគស បុេ ទសុេត បុណស បរនិិពនំ

[២៣៩] ត ត សុទំ យ ម បុេ សុន-

បរនសមឹ ជនបេទ វហិរតិ ។ អថេខ យ ម បុេ

េតេនវនរវេស ន បញចម និ ឧបសកស និ បដិ-

េទេសសិ(១) េតេនវនរវេស ន បញចម និ ឧបសិក-

ស និ បដិេទេសសិ េតេនវនរវេស ន តិេស វជិជ

សចឆ កសិ ។ អថេខ យ ម បុេណន អបេរន

សមេយន បរនិិពយិ ។ អថេខ សមពហុ ភិកខូ

េយន ភគ េតនុបសង កមឹសុ ឧបសង កមិ ភគវនំ

អភិ េទ ឯកមនំ និសីទឹសុ ។ ឯកមនំ និសិនន

េខ េត ភិកខូ ភគវនំ ឯតទេ ចុំ េយ េ ភេន

បុេ នម កុលបុេ ភគវ សងខិ េតន ឱ -

េទន ឱវទិេ េ កលកេ តស ក គតិ

េក អភិសមប េយតិ ។

១ ឱ. បដិបេទសិ ។ ម. បដិេវេទសិ ។

545  

២៦៩

ស យតនវគគ បុេ ទសូ ត បរនិិពនៃន ពះបុណៈ

[២៣៩] ឮថ ពះបុណៈមន យុ គង់េនកនុងសុនបរន-

ជនបទេនះ ។ គេនះឯង ពះបុណៈមន យុ បនទូនម នពួក

ឧបសក បមណ ៥០០ ខងកនុងវស េនះ បនទូនម នពួកឧបសិក

បមណ ៥០០ ខងកនុងវស េនះ េហយេ កបនេធឲយជក់ចបស់

នូវវជិជ ៣ ខងកនុងវស េនះែដរ ។ លំ បេ់នះ ពះបុណៈ

មន យុ ក៏បរនិិពនេទ កនុងសម័យខងេ កយ ។ គេនះ

ឯង ភិកខុជេ ចនរូប ចូលេទគល់ ពះមន ពះភគ លុះចូលេទដល់

ថយបងគំ ពះមន ពះភគ េហយអងគុយកនុងទីដ៏សមគួរ ។ លុះភិកខុ

ទងំេនះ អងគុយកនុងទីដ៏សមគួរេហយ េទប កបបងគទូំល ពះមន

ពះភគ យ៉ងេនះថ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន កុលបុ តេឈម ះបុណៈ

ែដល ពះមន ពះភគ ទូនម នេ យឱ ទសេងខប េ កេធមរណ-

កលេទេហយ គតិរបស់េ កដូចេមច បរេ កដូចេមចេទ ។

546  

២៧០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[២៤០] បណិេ ភិកខ េវ បុេ កុលបុេ

បចចបទិ ធមមស នុធមមំ ន ច មំ ធមម ធិករណំ

វេិហេឋសិ បរនិិពុេ ភិកខ េវ បុេ កុលបុេ តិ ។

ឥទមេ ច ភគ អតមន េត ភិកខូ ភគវេ

ភសិតំ អភិននទុ និ ។

បុេ ទសុតំ តតិយំ និដិតំ ។

547  

២៧០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[២៤០] ពះមន ពះភគ ស់ថ មន លភិក ខុទងំ យ

កុលបុ តេឈម ះបុណៈជបណិត បន ប ពឹតធម៌ដ៏សមគួរដល់នវេ -

កុតរធម៌ ទងំមិនបនញុងំតថគតឲយលបំកេ ពះធម៌ជេហតុ មន ល

ភិកខុទងំ យ កុលបុ តេឈម ះបុណៈ បរនិិពនេហយ ។ លុះ ពះ

មន ពះភគ ទង់ ស់ដូេចនះេហយ ភិកខុទងំេនះ ក៏មនេសចកីេ តក

អរ រកី យ ចេំពះភសិតរបស់ ពះមន ពះភគ ។

ចប់ បុេ ទសូ ត ទី ៣ ។

548  

ចតុតថំ ននទេក ទសុតំ

[២៤១] ឯវេមម សុតំ ។ ឯកំ សមយ ំ ភគ

វតថិយ ំ វហិរតិ េជតវេន អនថបិណិកស -

េម ។ អថេខ ម បជបតី េគតមី បញចមេតហិ

ភិកខុ នីសេតហិ សទធឹ េយន ភគ េតនុបសង កមិ

ឧបសង កមិ ភគវនំ អភិ េទ ឯកមនំ អ សិ ។

ឯកមនំ ឋិ េខ ម បជបតី េគតមី ភគវនំ

ឯតទេ ច ឱវទតុ ភេន ភគ ភិកខុ និេយ អនុ -

សតុ ភេន ភគ ភិកខុ និេយ កេ តុ ភេន ភគ

ភិកខុ នីនំ ធមមីកថនិ ។

[២៤២] េតន េខ បន សមេយន េថ

ភិកខូ ភិកខុ និេយ ឱវទនិ បរយិេយន ។ -

យ ម បន ននទេក ន ឥចឆតិ ភិកខុ និេយ ឱវទិតំុ

549  

ននទេក ទសូ ត ទី ៤

[២៤១] ខញុបំន ប់មក យ៉ងេនះ ។ សម័យមួយ

ពះមន ពះភគ ទង់គង់េនកនុងវតេជនពន របស់អនថបិណិកេសដី

ជិត កង វតថី ។ លំ ប់េនះ ពះនងម បជបតិេគតមី

ពមទងំភិកខុ នី បមណ បរំយរូប នគំន ចូលេទគល់ ពះមន

ពះភគ លុះចូលេទដល់ ថយបងគំ ពះមន ពះភគ េហយឋិត

េនកនុងទីដ៏សមគួរ ។ លុះ ពះនងម បជបតិេគតមី ឋិតេន

កនុងទីដ៏សមគួរេហយ បន កបទូល ពះមន ពះភគ យ៉ងេនះថ

បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន សូម ពះមន ពះភគ ទង់ទូនម នពួកភិកខុ នី

បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន សូម ពះមន ពះភគ ទង់េ ប ន បេ ពួក

ភិកខុ នី បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន សូម ពះមន ពះភគ េធនូវធមមីកថ

ដល់ពួកភិកខុ នី ។

[២៤២] កនុងសម័យេនះឯង ពួកភិកខុជេថរៈែតងទូនម នពួកភិកខុ នី

មេវន ៗ ។ ចែំណកននទកៈមន យុ មិនចង់ទូនម នពួកភិកខុ នី

550  

២៧២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

បរយិេយន ។ អថេខ ភគ យសមនំ ននទំ

មេនសិ កស នុ េខ ននទ អជជ បរយិេយ

ភិកខុ និេយ ឱវទិតំុ បរយិេយនតិ ។ សេពេហវ ភេន

កេ បរយិេយ(១) ភិកខុ និេយ ឱវទិតំុ បរយិ-

េយន អយ ំ ភេន យ ម ននទេក ន ឥចឆតិ

ភិកខុ និេយ ឱវទិតំុ បរយិេយនតិ ។ អថេខ ភគ

យសមនំ ននទកំ មេនសិ ឱវទ ននទក ភិកខុ និេយ

អនុ ស ននទក ភិកខុ និេយ កេ ហិ តំ ពហមណ

ភិកខុ នីនំ ធមមីកថនិ ។ ឯវមភេនតិ េខ(២) យ ម

ននទេក ភគវេ បដិស ុ បុពណសមយ ំ និ -

េស បតចីវរមទយ វតថឹ បិ យ បវសិិ ។

វតថិយ ំ បិ យ ចរ ិ បចឆ ភតំ បិណប-

តបបដិកកេន អតទុតិយ េយន ជក េម

េតនុបសង កមិ ។ អទទ សំុ េខ ភិកខុ និេយ

យសមនំ ននទកំ ទរូេ វ គចឆនំ ទិ ន -

សនំ បញញ េបតំុ ឧទកញច បទនំ ឧបដេបសំុ ។

១ ឱ. ននទកស ភេន បរយិេយ ។ ២ ឱ. េខ េ ។

551  

២៧២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

មេវនេឡយ ។ េទប ពះមន ពះភគ ស់េ ពះ ននទមន

យុមកថ មន ល ននទ ៃថងេនះ ជេវនភិកខុ ហន៎ ែដល តវឲយឱ ទ

ពួកភិកខុ នី មេវន ។ ពះ ននទ កបទូលថ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន

ភិកខុទងំអស់ បនេធេវន េដមបទូីនម នពួកភិកខុ នី មេវន ៗ េហយ

បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន ននទកៈមន យុេនះ មិនចង់ទូនម នពួកភិកខុ នី ម

េវនេទ ។ លំ ប់េនះ ពះមន ពះភគ ស់េ ននទកៈមន យុ

មកថ មន លននទកៈ អនកចូរទូនម នពួកភិកខុ នី មន លននទកៈ អនកចូរេ ប ន

បេ ពួកភិកខុ នី មន ល ពហមណ៍ អនកចូរេធនូវធមមីកថ ដល់ពួកភិកខុ នី ។

ននទកៈមន យុ ទទួល ពះពុទធដីក ពះមន ពះភគថ ពះករុ

ពះអងគ េហយេស កសបង់ ប ប់ប តនិងចីវរ កនុងបុពណសម័យ

ចូលេទកន់ កង វតថី េដមបបីិណបត ។ លុះ ច់េទបិណបត

កនុង កង វតថីេហយ តឡប់មកពីបិណបតវញិ កនុងេវ េ កយ

ភត មនខួនជគ មប់ពីរ គឺមនគន ពីរនក់ ចូលេទកន់ ជក ម ។

ពួកភិកខុ នីទងំេនះ បនេឃញននទកៈមន យុ មកអពីំចមង យ លុះ

េឃញេហយ ក៏ កល សនៈ តមកល់ទឹកស មប់ ង ពះបទ ។

552  

២៧៣

ស យតនវគគស ននទេក ទសុេត ភិកខុនីឱ ទទនំ

និសីទិ េខ យ ម ននទេក បញញេត សេន

និសជជ បេទ បកខ េលសិ ។ បិ េខ ភិកខុ -

និេយ យសមនំ ននទកំ អភិ េទ ឯកមនំ

និសីទឹសុ ។

[២៤៣] ឯកមនំ និសិនន េខ ភិកខុ និ-

េយ យ ម ននទេក ឯតទេ ច បដិបុចឆកថ

េខ ភគិនិេយ ភវសិ តិ តតថ ជននីតិ ជ-

នមតិស វចនីយ ំ ន ជននីតិ ន ជន-

មតិស វចនីយ ំ យស បនស កងខ

វមិតិ អហេមវ តតថ បដិបុចឆិតេព ឥទំ ភេន

កថំ ឥមស កេ ថ តិ ។ ឯតេកនបិ មយ ំ ភេន

អយយស ននទកស អតមន អភិននទ ម(១) យេនន

អេយយ ននទេក ប េរតីតិ ។

១ ឱ. ម. អភិរេទធ ។

553  

២៧៣

ស យតនវគគ ននទេក ទសូ ត ករឲយឱ ទដល់ភិកខុនី

ននទកៈមន យុអងគុយេល សនៈ ែដលេគ កលទុកេហយ លុះ

អងគុយស៊ប់ េទប ងេជង ។ ភិកខុ នីទងំេនះថយបងគនំនទកៈមន យុ

េហយអងគុយកនុងទីសមគួរ ។

[២៤៣] លុះភិកខុ នីទងំេនះ អងគុយកនុងទីសមគួរេហយ ននទកៈ

មន យុ បននិយយយ៉ងេនះថ មន លនងទងំ យ តេទមុខ

េបមនពកយេគ កសួរ េបពួកភិកខុ នីដឹងចបស់កនុង ប ន េនះ គបប ី

េឆយថ ពួកេយងដឹង េបមិនដឹងេទ គបបេីឆយថ ពួកេយងមិនដឹងេទ

មួយេទ ត ភិកខុ នី មនេសចកីសង យ័ឬេង ងឆងល់ ភិកខុ នីេនះគបប ី

សួរេយងកនុង ប ន េនះចុះថ បពិ តេ កដ៏ចេ មន ពកយេនះដូចេមច

េសចកីអធិបបយរបស់ពកយេនះដូចេមច ។ ពួកភិកខុ នីតបថ បពិ ត

េ កដ៏ចេ មន េ កមច ស់ននទកៈ ប រ េយង េ យពកយ

ពួកេយងមនចិតេ តកអរ រកី យ ចេំពះេ កមច ស់ននទកៈេ យពកយ

មន បមណប៉ុេណះ ។

554  

២៧៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[២៤៤] តំ កឹ មញញថ ភគិនិេយ ចកខុ និចចំ

អនិចចំ តិ ។ អនិចចំ ភេន ។ យមបននិចចំ ទុកខំ

តំ សុខំ តិ ។ ទុកខំ ភេន ។ យមបននិចចំ

ទុកខំ វបិរ ិ មធមមំ កលំ នុ តំ សមនុបស តំុិ

ឯតំ មម ឯេ ហមសមិ ឯេ (១) េម អ តិ ។

េន េហតំ ភេន ។ តំ កឹ មញញថ ភគិនិេយ េ តំ

និចចំ អនិចចំ តិ ។ អនិចចំ ភេន ។ េប ។ ឃនំ

និចចំ អនិចចំ តិ ។ អនិចចំ ភេន ។ េប ។ ជិ និចច

អនិចច តិ ។ អនិចច ភេន ។ េប ។ កេយ

និេចច អនិេចច តិ ។ អនិេចច ភេន ។ េប ។ ម-

េន និេចច អនិេចច តិ ។ អនិេចច ភេន ។ យមប-

ននិចចំ ទុកខំ តំ សុខំ តិ ។ ទុកខំ ភេន ។

១ ឱ. េ ឯវ ំ សពតថ ។

555  

២៧៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[២៤៤] ននទកៈភិកខុសួរថ មន លនងទងំ យ ពួកនង

សគំល់នូវេសចកីេនះដូចេមច ចកខុ េទ ងឬមិនេទ ង ។ មិនេទ ងេទ

េ កមច ស់ ។ របស់ មិនេទ ង របស់េនះជទុកខឬជសុខ ។

របស់េនះជទុកខ េ កមច ស់ ។ របស់ ែដលមិនេទ ង ជទុកខ

មនេសចកីែ ប បលជធមម គួរយល់េឃញនូវរបស់េនះថ ន៎ុះរបស់

អញ ន៎ុះជអញ នុ៎ះជខួនអញដូេចនះែដរឬ ។ មិនគួរយល់េឃញយ៉ង

េនះេទ េ កមច ស់ ។ មន លនងទងំ យ ពួកនងសគំល់េសចកី

េនះដូចេមច តេច កេទ ងឬមិនេទ ង ។ មិនេទ ងេទ េ កមច ស់

។ េប ។ ចមុះេទ ងឬមិនេទ ង ។ មិនេទ ងេទ េ កមច ស់ ។ េប ។

អ តេទ ងឬមិនេទ ង ។ មិនេទ ងេទ េ កមច ស់ ។ េប ។ កយ

េទ ងឬមិនេទ ង ។ មិនេទ ងេទ េ កមច ស់ ។ េប ។ ចិតេទ ងឬ

មិនេទ ង ។ មិនេទ ងេទ េ កមច ស់ ។ ចុះរបស់ ែដលមិន

េទ ង របស់េនះជទុកខឬជសុខ ។ របស់េនះជទុកខ េ កមច ស់ ។

556  

២៧៥

ស យតនវគគស ននទេក ទសុេត ពហិ យតននិ

យមបននិចចំ ទុកខំ វបិរ ិ មធមមំ កលំ នុ តំ

សមនុបស តំុិ ឯតំ មម ឯេ ហមសមិ ឯេ េម

អ តិ ។ េន េហតំ ភេន ។ តំ កិស េហតុ ។

បុេពវ េន េហតំ ភេន យថភតំូ សមមបបញញ យ

សុទិដំ ឥតិបិេម ឆ អជឈតិក យតន អ-

និចច តិ ។ ធុ ធុ ភគិនិេយ ឯវ ំ េហតំ ភគិនិ-

េយ េ តិ អរយិស វកស យថភតំូ សមមបបញញ -

យ បស េ ។

[២៤៥] តំ កឹ មញញថ ភគិនិេយ របូ និចច

អនិចច តិ ។ អនិចច ភេន ។ យមបននិចចំ

ទុកខំ តំ សុខំ តិ ។ ទុកខំ ភេន ។ យមបននិចចំ

ទុកខំ វបិរ ិ មធមមំ កលំ នុ តំ សមនុបស តំុិ

ឯតំ មម ឯេ ហមសមិ ឯេ េម អ តិ ។

េន េហតំ ភេន ។ តំ កឹ មញញថ ភគិនិេយ

សទទ និចច អនិចច តិ ។ អនិចច ភេន ។ េប ។

557  

២៧៥

ស យតនវគគ ននទេក ទសូ ត យតនៈខងេ ក

របស់ ែដលមិនេទ ង ជទុកខ មនេសចកីែ ប បលជធមម គួរ

យល់េឃញនូវរបស់េនះថ ន៎ុះរបស់អញ ន៎ុះជអញ ន៎ុះជខួនអញ

ដូេចនះែដរឬ ។ មិនគួរយល់េឃញយ៉ងេនះេទ េ កមច ស់ ។

េសចកីេនះ េ ពះេហតុអី ។ បពិ តេ កដ៏ចេ មន េ ពះថ កនុង

កលមុន ពួកេយងបនេឃញ មពិតនូវេសចកីន៎ុះ េ យ បជញ ដ៏ ប-

ៃពថ យតនៈខងកនុងទងំ បមួំយេនះ មិនេទ ងេទ ។ មន លនង

ទងំ យ បៃព ស់េហយ មន លនងទងំ យ េសចកីនុ៎ះ

អរយិ វក័ ក៏េឃញេ យ បជញ ដ៏ បៃព មពិតយ៉ងេនះែដរ ។

[២៤៥] មន លនងទងំ យ ពួកនងសំគល់េសចកីេនះ

ដូចេមច រូបេទ ងឬមិនេទ ង ។ មិនេទ ងេទ េ កមច ស់ ។ ចុះ

របស់ មិនេទ ង របស់េនះជទុកខឬជសុខ ។ របស់េនះជទុកខ

េ កមច ស់ ។ របស់ មិនេទ ង ជទុកខ មនេសចកីែ ប

បលជធមម គួរយល់េឃញនូវរបស់េនះថ ន៎ុះរបស់អញ ន៎ុះជ

អញ ន៎ុះជខួនអញដូេចនះែដរឬ ។ មិនគួរយល់េឃញយ៉ងេនះេទ

េ កមច ស់ ។ មន លនងទងំ យ ពួកនងសគំល់េសចកីេនះ

ដូចេមច សេំឡងេទ ងឬមិនេទ ង ។ មិនេទ ងេទ េ កមច ស់ ។ េប ។

558  

២៧៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

គនធ និចច អនិចច តិ ។ អនិចច

ភេន ។ េប ។ រ និចច អនិចច តិ ។

អនិចច ភេន ។ េប ។ េផដព និចច អនិចច

តិ ។ អនិចច ភេន ។ េប ។ ធមម និចច អនិចច

តិ ។ អនិចច ភេន ។ យមបននិចចំ ទុកខំ

តំ សុខំ តិ ។ ទុកខំ ភេន ។ យមបននិចចំ ទុកខំ

វបិរ ិ មធមមំ កលំ នុ តំ សមនុបស តំុិ ឯតំ មម

ឯេ ហមសមិ ឯេ េម អ តិ ។ េន េហតំ

ភេន ។ តំ កិស េហតុ ។ បុេពវ េន េហតំ(១)

ភេន យថភតំូ សមមបបញញ យ សុទិដំ ឥតិបិេម

ឆពហិ យតន អនិចច តិ ។ ធុ ធុ

ភគិនិេយ ឯវ ំ េហតំ ភគិនិេយ េ តិ អរយិស -

វកស យថភតំូ សមមបបញញ យ បស េ ។

១ ម. ឯតំ ។

559  

២៧៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

កិនេទ ងឬមិនេទ ង ។ មិនេទ ងេទ េ កមច ស់ ។ េប ។ រសេទ ង

ឬមិនេទ ង ។ មិនេទ ងេទ េ កមច ស់ ។ េប ។ េផដពៈេទ ងឬមិន

េទ ង ។ មិនេទ ងេទ េ កមច ស់ ។ េប ។ ធមម រមមណ៍េទ ងឬមិន

េទ ង ។ មិនេទ ងេទ េ កមច ស់ ។ របស់ មិនេទ ង

របស់េនះជទុកខឬជសុខ ។ របស់េនះជទុកខ េ កមច ស់ ។

របស់ ែដលមិនេទ ង ជទុកខ មនេសចកីែ ប បលជធមម គួរ

យល់េឃញនូវរបស់េនះថ ន៎ុះរបស់អញ ន៎ុះជអញ ន៎ុះជខួនអញ

ដូេចនះែដរឬ ។ មិនគួរយល់េឃញយ៉ងេនះេទ េ កមច ស់ ។

េសចកីេនះ េ ពះេហតុអី ។ បពិ តេ កដ៏ចេ មន េ ពះថ កនុង

កលមុន ពួកេយងបនេឃញ មពិត នូវេសចកីន៎ុះេ យ បជញ ដ៏ បៃព

យតនៈខងេ កទងំ ៦ េនះ មិនេទ ងេទ ។ មន លនងទងំ យ

បៃព ស់េហយ មន លនងទងំ យ េសចកនុី៎ះ អរយិ វក័

ក៏េឃញេ យ បជញ ដ៏ បៃព មពិត យ៉ងេនះែដរ ។

560  

២៧៧

ស យតនវគគស ននទេក ទសុេត វញិញ ណកយ

[២៤៦] តំ កឹ មញ្ញថ ភគិនិេយ ចកខុ វញិញ ណំ

និចចំ អនិចចំ តិ ។ អនិចចំ ភេន ។ យមបននិចចំ

ទុកខំ តំ សុខំ តិ ។ ទុកខំ ភេន ។ យមបននិចចំ

ទុកខំ វបិរ ិ មធមមំ កលំ នុ តំ សមនុបស តំុិ ឯតំ

មម ឯេ ហមសមិ ឯេ េម អ តិ ។ េន េហតំ

ភេន ។ តំ កឹ មញញថ ភគិនិេយ េ តវញិញ ណំ

និចចំ អនិចចំ តិ ។ អនិចចំ ភេន ។ េប ។

ឃនវញិញ ណំ និចចំ អនិចចំ តិ ។ អនិចចំ ភេន

។ េប ។ ជិ វញិញ ណំ និចចំ អនិចចំ តិ ។ អនិចចំ

ភេន ។ េប ។ កយវញិញ ណំ និចចំ អនិចចំ

តិ ។ អនិចចំ ភេន ។ េប ។ មេនវញិញ ណំ និចចំ

អនិចចំ តិ ។ អនិចចំ ភេន ។ យមបននិចចំ

ទុកខំ តំ សុខំ តិ ។ ទុកខំ ភេន ។ យមប-

ននិចចំ ទុកខំ វបិរ ិ មធមមំ កលំ នុ តំ សមនុ-

បស តំុិ ឯតំ មម ឯេ ហមសមិ ឯេ េម អ តិ ។

561  

២៧៧

ស យតនវគគ ននទេក ទសូ ត វញិញ ណកយ

[២៤៦] មន លនងទងំ យ ពួកនងសគំល់េសចកីេនះ

ដូចេមច ចកខុ វញិញ ណ េទ ងឬមិនេទ ង ។ មិនេទ ងេទ េ ក

មច ស់ ។ របស់ ែដលមិនេទ ង របស់េនះជទុកខឬជសុខ ។

របស់េនះជទុកខ េ កមច ស់ ។ របស់ មិនេទ ង ជទុកខ

មនេសចកីែ ប បលជធមម គួរយល់េឃញនូវរបស់េនះថ នុ៎ះ

របស់អញ នុ៎ះជអញ ន៎ុះជខួនអញដូេចនះែដរឬ ។ មិនគួរយល់

េឃញយ៉ងេនះេទ េ កមច ស់ ។ មន លនងទងំ យ ពួកនង

សគំល់េសចកីេនះដូចេមច េ តវញិញ ណេទ ងឬមិនេទ ង ។ មិន

េទ ងេទ េ កមច ស់ ។ េប ។ ឃនវញិញ ណេទ ងឬមិនេទ ង ។ មិន

េទ ងេទ េ កមច ស់ ។ េប ។ ជិ វញិញ ណេទ ងឬមិនេទ ង ។ មិន

េទ ងេទ េ កមច ស់ ។ េប ។ កយវញិញ ណេទ ងឬមិនេទ ង ។ មិន

េទ ងេទ េ កមច ស់ ។ េប ។ មេនវញិញ ណេទ ងឬមិនេទ ង ។ មិន

េទ ងេទ េ កមច ស់ ។ របស់ មិនេទ ង របស់េនះជទុកខ

ឬជសុខ ។ របស់េនះជទុកខ េ កមច ស់ ។ របស់ ែដលមិន

េទ ង ជទុកខ មនេសចកីែ ប បលជធមម គួរយល់េឃញនូវរបស់

េនះថ ន៎ុះជរបស់អញ ន៎ុះជអញ ន៎ុះជខួនអញដូេចនះែដរឬ ។

562  

២៧៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

េន េហតំ ភេន ។ តំ កិស េហតុ ។ បុេពវ

េន េហតំ ភេន យថភតំូ សមមបបញញ យ សុទិដំ

ឥតិបិេម ឆ វញិញ ណកយ អនិចច តិ ។ ធុ

ធុ ភគិនិេយ ឯវ ំ េហតំ ភគិនិេយ េ តិ

អរយិស វកស យថភតំូ សមមបបញញ យ បស េ ។

[២៤៧] េសយយថបិ ភគិនិេយ េតលបបទីបស

ឈយេ េតលមប ិ អនិចចំ វបិរ ិ មធមមំ វដិបិ

អនិចច វបិរ ិ មធមម អចចិបិ អនិចច វបិរ ិ មធមម

ភបិ អនិចច វបិរ ិ មធមម ។ េយ នុ េខ

ភគិនិេយ ឯវ ំ វេទយយ អមុស្ស េតលបបទីបស

ឈយេ េតលមប ិ អនិចចំ វបិរ ិ មធមមំ វដិបិ

អនិចច វបិរ ិ មធមម អចចិបិ អនិចច វបិរ ិ មធមម

យ ច ខស ភ និចច ធុ សស

អវបិរ ិ មធមម តិ សមម នុ េខ េ ភគិនិេយ

វទមេន វេទយយតិ ។ េន េហតំ ភេន ។

563  

២៧៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

មិនគួរយល់េឃញយ៉ងន៎ុះេទ េ កមច ស់ ។ េសចកីេនះ េ ពះ

េហតុអី ។ បពិ តេ កដ៏ចេ មន េ ពះថ កនុងកលមុន ពួកេយង

បនេឃញ មពិតនូវេសចកីន៎ុះ េ យ បជញ ដ៏ បៃពថ វញិញ ណ-

កយទងំ ៦ េនះ មិនេទ ងេទ ។ មន លនងទងំ យ បៃព ស់

េហយ មន លនងទងំ យ េសចកីនុ៎ះអរយិ វក័ក៏េឃញេ យ

បជញ ដ៏ បៃព មពិត យ៉ងេនះែដរ ។

[២៤៧] មន លនងទងំ យ េសចកីេ ប បថ បទីប

េពញេ យេ បងកពុំងេឆះ េ បងក៏មិនេទ ង មនេសចកីែ ប បល

ជធមម បេឆះក៏មិនេទ ង មនេសចកីែ ប បលជធមម អ ត

េភងក៏មិនេទ ង មនេសចកីែ ប បលជធមម ពនឺក៏មិនេទ ង មន

េសចកីែ ប បលជធមម ។ មន លនងទងំ យ ជន និយយ

យ៉ងេនះថ បទីបេពញេ យេ បងឯេ ះកពុំងេឆះ េ បងក៏មិន

េទ ង មនេសចកីែ ប បលជធមម បេឆះក៏មិនេទ ង មនេសចកី

ែ ប បលជធមម អ តេភងក៏មិនេទ ង មនេសចកីែ ប បលជ

ធមម ពនឺ របស់ បទីបេនះ ពនឺេនះេទបេទ ងទត់ ឋិតេថរ

មិនមនេសចកីែ ប បលជធមម មន លនងទងំ យ ជនេនះេឈម ះ

ថ និយយ តឹម តវែដរឬ ។ ករនិយយនុ៎ះមិន តវេទ េ កមច ស់ ។

564  

២៧៩

ស យតនវគគស ននទេក ទសុេត េវទនខេនធ

តំ កិស េហតុ ។ អមុស ហិ ភេន េតលបបទី-

បស ឈយេ េតលមប ិ អនិចចំ វបិរ ិ មធមមំ វដិបិ

អនិចច វបិរ ិ មធមម អចចិបិ អនិចច វបិរ ិ មធមម

បេគវស ភ អនិចច វបិរ ិ មធមម តិ ។

[២៤៨] ឯវេមវ េខ ភគិនិេយ េយ នុ េខ

ឯវ ំ វេទយយ ឆ េខេម អជឈតិក យតន

អនិចច យញច េខ អជឈតិេក យតេន បដិចច ប-

ដិសំេវេទមិ សុខំ ទុកខំ អទុកខមសុខំ តំ និចចំ

ធុវ ំ សស តំ អវបិរ ិ មធមមនិ សមម នុ េខ េ

ភគិនិេយ វទមេន វេទយយតិ ។ េន េហតំ ភេន ។

565  

២៧៩

ស យតនវគគ ននទេក ទសូ ត េវទនខនធ

ពកយេនះមិន តវ េ ពះេហតុអី ។ បពិ តេ កដ៏ចេ មន េ ពះថ

បទីបេពញេ យេ បងឯេ ះ កពុំងែតេឆះ េ បងក៏មិនេទ ង មន

េសចកីែ ប បលជធមម បេឆះក៏មិនេទ ង មនេសចកីែ ប បល

ជធមម អ តេភងក៏មិនេទ ង មនេសចកីែ ប បលជធមម

ចបំច់និយយេទថី ដល់េទពនឺរបស់ បទីបេនះ ែដលជរបស់មិន

េទ ង មនេសចកីែ ប បលជធមម ។

[២៤៨] មន លនងទងំ យ េសចកីេនះក៏ដូេចនះែដរ ជន

និយយយ៉ងេនះថ យតនៈខងកនុង បមួំយេនះ មិនេទ ង ម

អញទទួលដឹង រមមណ៍ ជសុខ ឬជទុកខ ឬមិនទុកខមិនសុខ

េ ពះ ស័យ យតនៈខងកនុង រមមណ៍េនះេទ ងទត់ ឋិតេថរ មិន

មនេសចកីែ ប បលជធមម មន លនងទងំ យ ជនេនះេឈម ះថ

និយយ តឹម តវែដរឬ ។ ករនិយយនុ៎ះមិន តឹម តវេទ េ កមច ស់ ។

566  

២៨០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

តំ កិស េហតុ ។ តជជំ តជជំ ភេន បចចយ ំ

បដិចច តជជ តជជ េវទន ឧបបជជតិ(១) តជជស

តជជស បចចយស និេ ធ តជជ តជជ េវទន

និរុជឈតីតិ(២) ។ ធុ ធុ ភគិនិេយ ឯវ ំ

េហតំ ភគិនិេយ េ តិ អរយិស វកស យថភតំូ

សមមបបញញ យ បស េ ។

[២៤៩] េសយយថបិ ភគិនិេយ មហេ រុកខស

តិដេ រវេ មលូមប ិ អនិចចំ វបិរ ិ មធមមំ

ខេនធ បិ អនិេចច វបិរ ិ មធេមម ខប សមប ិ អ-

និចចំ វបិរ ិ មធមមំ ឆយបិ អនិចច វបិរ ិ មធមម ។

េយ នុ េខ ភគិនិេយ ឯវ ំ វេទយយ អមុស មហ-

េ រុកខស តិដេ រវេ មលូមប ិ អនិចចំ

វបិរ ិ មធមមំ ខេនធ បិ អនិេចច វបិរ ិ មធេមម

១ ឱ. ឧបបជជនិ ។ ២ ឱ. និរជុឈនីតិ ។

567  

២៨០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ពកយេនះមិន តឹម តវ េ ពះេហតុអី ។ បពិ តេ កដ៏ចេ មន េ ពះ

ថ េវទនែដលេកត អពីំ យតនៈខងកនុងេនះ ៗ ែតងេកតេឡង

េ ពះ ស័យបចច័យ ែដលេកតអពីំ យតនៈខងកនុងេនះ ៗ េវទន

ែដលេកតអពីំ យតនៈខងកនុងេនះ ៗ ែតងរលត់េទ េ ពះរលត់ៃន

បចច័យែដលេកតអពីំ យតនៈខងកនុងេនះ ៗ ។ មន លនងទងំ យ

បៃព ស់េហយ មន លនងទងំ យ េសចកីនុ៎ះ អរយិ វក័

ក៏េឃញ មពិត េ យ បជញ ដ៏ បៃព យ៉ងេនះែដរ ។

[២៤៩] មន លនងទងំ យ េ ប បដូចជេឈធ ំ មនខឹម

កពុំងឈរេន ឫសក៏មិនេទ ង មនេសចកីែ ប បលជធមម េដម

ក៏មិនេទ ង មនេសចកីែ ប បលជធមម ែមកនិងសនឹកក៏មិនេទ ង

មនេសចកីែ ប បលជធមម សេមលក៏មិនេទ ង មនេសចកីែ ប-

បលជធមម ។ មន លនងទងំ យ ជន និយយយ៉ងេនះថ

េឈធឯំេ ះមនខឹម កពុំងឈរេន ឫសក៏មិនេទ ង មនេសចកី

ែ ប បលជធមម េដមក៏មិនេទ ង មនេសចកីែ ប បលជធមម

568  

២៨១

ស យតនវគគស្ស ននទេក ទសុេត ពហិ យតននិ

ខប សមប ិ អនិចចំ វបិរ ិ មធមមំ យ ច ខស

ឆយ អនិចច ធុ សស អវបិរ ិ មធមម តិ

សមម នុ េខ េ ភគិនិេយ វទមេន វេទយយ-

តិ ។ េន េហតំ ភេន ។ តំ កិស េហតុ ។ អ-

មុស ហិ ភេន មហេ រុកខស តិដេ រវ-

េ មលូមប ិ អនិចចំ វបិរ ិ មធមមំ ខេនធ បិ អនិេចច

វបិរ ិ មធេមម ខប សមប ិ អនិចចំ វបិរ ិ ម-

ធមមំ បេគវស ឆយ អនិចច វបិរ ិ មធមម តិ ។

[២៥០] ឯវេមវ េខ ភគិនិេយ េយ នុ េខ

ឯវ ំ វេទយយ ឆ េខេម ពហិ យតន អនិចច

យញច េខ ពហិេរ យតេន បដិចច បដិសំេវេទមិ

សុខំ ទុកខំ អទុកខមសុខំ តំ និចចំ ធុវ ំ

569  

២៨១

ស យតនវគគ ននទេក ទសូ ត យតនៈខងេ ក

ែមកនិងសនឹកក៏មិនេទ ង មនេសចកីែ ប បលជធមម សេមល

របស់េឈេនះ សេមលេនះេទ ងទត់ ឋិតេថរ មិនមន

េសចកីែ ប បលជធមម អនកេនះ េឈម ះថនិយយ តឹម តវែដរឬ ។

ករនិយយនុ៎ះមិន តវេទ េ កមច ស់ ។ ករនិយយេនះមិន តវ

េ ពះេហតុអី ។ បពិ តេ កមច ស់ដ៏ចេ មន េ ពះថ េឈធ ំ

ឯេ ះមនខឹម កពុំងឈរេន ឫសក៏មិនេទ ង មនេសចកីែ ប បល

ជធមម េដមក៏មិនេទ ង មនេសចកីែ ប បលជធមម ែមកនិង

សនឹកក៏មិនេទ ង មនេសចកីែ ប បលជធមម ចបំច់និយយេទថី

ដល់ សេមលរបស់េឈេនះ ែដលជរបស់មិនេទ ង មនេសចកី

ែ ប បលជធមម ។

[២៥០] មន លនងទងំ យ េសចកីេនះ ក៏យ៉ងេនះែដរ

ជន និយយយ៉ងេនះថ យតនៈខងេ ក បមួំយេនះ មិនេទ ង

ម អញ ស័យ យតនៈខងេ កេហយ ទទួលដឹង រមមណ៍

ជសុខ ឬជទុកខ ឬមិនែមនទុកខមិនែមនសុខ រមមណ៍េនះេទ ងទត់

570  

២៨២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

សស តំ អវបិរ ិ មធមមនិ សមម នុ េខ េ ភ-

គិនិេយ វទមេន វេទយយតិ ។ េន េហតំ ភេន ។

តំ កិស េហតុ ។ តជជំ តជជំ ភេន បចចយ ំ បដិចច

តជជ តជជ េវទន ឧបបជជតិ តជជស តជជស បចច-

យស និេ ធ តជជ តជជ េវទន និរុជឈតីតិ ។

ធុ ធុ ភគិនិេយ ឯវ ំ េហតំ ភគិនិេយ េ តិ

អរយិស វកស យថភតំូ សមមបបញញ យ បស េ ។

[២៥១] េសយយថបិ ភគិនិេយ ទេកខ េគឃ-

តេក េគឃតកេន សី គវ ឹ វធិ តិេណន

េគវកិនេនន គវ ឹ វកិេនយយ អនុបហចច អនរ ំ

មំសកយ ំ អនុបហចច ពហិរ ំ ចមមកយ ំ យ ំ

យេទវ តតថ អន វលិិមំសំ(១) អន ន រ ូ

អន ពនធនំ តំ តេទវ តិេណន េគវកិន-

េនន សញឆិ េនទយយ សងកេនយយ សមបរកិេនយយ

សញឆិ នទិ សងកនិ សមបរកិនិ វធុិនិ ពហិរ ំ

ចមមកយ ំ េតេនវ ចេមមន តំ គវ ឹ បដិចឆ េទ

១ ឱ. ចិលិមំ ។ ម. វលិិមំ ។

571  

២៨២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ឋិតេថរ មិនមនេសចកីែ ប បលជធមម មន លនងទងំ យ

ជនេនះេឈម ះថនិយយ តឹម តវែដរឬ ។ បពិ តេ កមច ស់ដ៏ចេ មន

ករនិយយនុ៎ះមិន តវេទ ។ ករនិយយេនះមិន តវ េ ពះេហតុ

អី ។ បពិ តេ កដ៏ចេ មន េ ពះថ េវទនែដលេកតអពីំ យតនៈ

ខងេ កេនះ ៗ ែតងេកតេឡង េ ពះ ស័យបចច័យែដលេកតអពីំ

យតនៈខងេ កេនះ ៗ េវទនែដលេកតអពីំ យតនៈខងេ កេនះ ៗ

រលត់េទវញិ េ ពះរលត់បចច័យែដលេកតអពីំ យតនៈខងេ កេនះ ៗ ។

មន លនងទងំ យ បៃព ស់ មន លនងទងំ យ េសចកីនុ៎ះ

អរយិ វក័ ក៏េឃញ មពិត េ យ បជញ ដ៏ បៃព យ៉ង

េនះែដរ ។

[២៥១] មន លនងទងំ យ េ ប បដូចជបុរសអនកសមប់េគ

ឬកូនសិស អនកសមប់េគែដល បសប់ សមប់នូវេមេគ េហយពនះ

នូវេមេគេ យកបិំតស មប់ រេគដ៏មុត មិនឲយខូច ច់ខងកនុង មិន

ឲយខូចែសបកខងេ ក ប វតថុទងំេនះ វតថុ ៗ គឺ ច់ វខង

កនុងកី សរៃសខងកនុងកី ចណំងខងកនុងកី ក៏ រពនះកត់យកវតថុ

េនះ ៗ េ យកបិំតស មប់ រេគដ៏មុត លុះ រពនះកត់រួចេហយ

ក៏បកយកែសបកខងេ ក មក គបេមេគេ យែសបកេនះវញិដែដល

572  

២៨៣

ស យតនវគគស ននទេក ទសុេត េគឃតេកបម

ឯវ ំ វេទយយ តេថ យ ំ គវ ី សំយុ ឥមិន

ចេមមនតិ សមម នុ េខ េ ភគិនិេយ

វទមេន វេទយយតិ ។ េន េហតំ ភេន ។ តំ

កិស េហតុ ។ អសុ ហិ ភេន ទេកខ េគ-

ឃតេក េគឃតកេន សី គវ ឹ វធិ

តិេណន េគវកិនេនន គវ ឹ វកិេនយយ អនុបហចច

អនរ ំ មំសកយ ំ អនុបហចច ពហិរ ំ ចមមកយ ំ យ ំ

យេទវ តតថ អន វលិិមំសំ អន ន រ ូ អន

ពនធនំ តំ តេទវ តិេណន េគវកិនេនន សញឆិ េនទយយ

សង កេនយយ សមបរកិេនយយ សញឆិ នទិ សងកនិ

សមបរកិនិ វធុិនិ ពហិរ ំ ចមមកយ ំ េតេនវ

ចេមមន តំ គវ ឹ បដិចឆ េទ កិញច បិ េ ឯវ ំ

វេទយយ តេថ យ ំ គវ ី សំយុ ឥមិន ចេមមនតិ

អថេខ គវ ី វសំិយុ េតេនវ ចេមមន ។

573  

២៨៣

ស យតនវគគ ននទេក ទសូ ត ឧបមេ យអនកសមប់េគ

េហយនិយយយ៉ងេនះថ េមេគេនះ េនមនែសបកដូចមុនដែដល

មន លនងទងំ យ ជនេនះ េឈម ះថនិយយ តឹម តវែដរឬ ។

បពិ តេ កមច ស់ ករនិយយេនះមិន តវេទ ។ ករនិយយេនះមិន

តវ េ ពះេហតុអី ។ បពិ តេ កមច ស់ដ៏ចេ មន េ ពះថ បុរស

អនកសមប់េគ ឬកូនសិស អនកសមប់េគឯេ ះែដល បសប់ បន

សមប់នូវេមេគ េហយ រនូវេមេគេ យកបំិតស មប់ រេគដ៏មុត

មិនឲយខូច ច់ខងកនុង មិនឲយខូចែសបកខងេ ក ប វតថុទងំេនះ

វតថុ ៗ គឺ ច់ វខងកនុងកី សរៃសខងកនុងកី ចណំងខងកនុងកី

ក៏ រពនះកត់យកវតថុ េនះ ៗ េ យកបិំតស មប់ រេគដ៏មុត លុះ

រពនះកត់រួចេហយ ក៏បកយកែសបកខងេ ក មក គបេមេគេនះ

េ យែសបកេនះវញិដែដល ជនេនះនិយយយ៉ងេនះថ េមេគ

េនះេនមនែសបកដូចមុនដែដល ដូេចនះក៏ពិតែមនេហយ បុ៉ែនេមេគ

េនះ បសចកែសបកេនះេហយេ យ បកដ ។

574  

២៨៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[២៥២] ឧបម េខ េម អយ ំ ភគិនិេយ ក

អតថស វញិញ បនយ ។ អយេមេវតថ អេ ថ ។ អនេ

មំសកេយតិ េខ ភគិនិេយ ឆេននតំ អជឈតិកនំ

យតននំ អធិវចនំ ។ ពហិេ ចមមកេយតិ េខ

ភគិនិេយ ឆេននតំ ពហិ នំ យតននំ អធិវចនំ ។

អន វលិិមំសំ អន ន រ ូ អន ពនធននិ េខ

ភគិនិេយ ននទិ គេស តំ អធិវចនំ ។ តិណំ េគវ-ិ

កនននិ េខ ភគិនិេយ អរយិេយតំ បញញ យ អធិ-

វចនំ ។ យយ ំ អរយិ បញញ អន កិេលសំ អន

សេញញ ជនំ អន ពនធនំ សញឆិ នទតិ សង កនតិ

សមបរកិនតិ ។

[២៥៣] សត េខ ឥេម ភគិនិេយ េពជឈងគ

េយសំ ភវតិ ពហុលីកត ភិកខុ ស នំ ខ-

យ អនសវ ំ េចេ វមុិតឹ បញញ វមុិតឹ ទិេដវ ធេមម

សយ ំ អភិញញ សចឆិក ឧបសមបជជ វហិរតិ ។

កតេម សត ។ ឥធ ភគិនិេយ ភិកខុ សតិ-

សេមព ជឈងគ ំ ភេវតិ វ េិវកនិស តិំ វ ិ គនិស តិំ

575  

២៨៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[២៥២] មន លនងទងំ យ ពកយឧបមែដលេយងេធេហយ

េនះ េដមបឲីយពួកនងដឹងចបស់នូវេសចកីអធិបបយ ។ ឯេសចកីអធិ-

បបយកនុង យតនៈនុ៎ះដូចតេទេនះ ។ មន លនងទងំ យ ពកយថ

ច់ខងកនុងនុ៎ះ ជេឈម ះៃន យតនៈខងកនុង បមួំយ ។ មន ល

នងទងំ យ ពកយថ ែសបកខងេ កនុ៎ះ ជេឈម ះៃន យតនៈ

ខងេ ក បមួំយ ។ មន លនងទងំ យ ពកយថ ច់ វ

ខងកនុងកី សរៃសខងកនុងកី ចណំងខងកនុងកី នុ៎ះជេឈម ះៃន

ននទិ គ ។ មន លនងទងំ យ ពកយថ កបំិតស មប់ រេគ

ដ៏មុតនុ៎ះ ជេឈម ះៃន បជញ ដ៏ បេសរ ។ បជញ ដ៏ បេសេនះ ែតង

រពនះកត់កិេលសខងកនុង សំេយជនៈខងកនុង ចណំងខងកនុង ។

[២៥៣] មន លនងទងំ យ េពជឈងគទងំ បពីំរេនះ ភិកខុ

ចេ មនេហយ េធឲយេរ យ ៗ េហយ ភិកខុ េនះ រែមងអស់ សវៈ

ទងំ យ េហយ ស់ដឹង េធឲយជក់ចបស់ បនដល់េ យខួនឯង

កនុងបចចុបបនន នូវេចេ វមុិតិ បញញ វមុិតិ ែដលមិនមន សវៈ សេ មច

ស មនេនេ យឥរយិបថទងំ ៤ ។ េពជឈងគទងំ ៧ ដូចេមចខះ ។

មន លនងទងំ យ ភិកខុកនុង សនេនះ ចេ មននូវសតិសេមព ជឈងគ

ែដល ស័យេសចក ីស ងប់ ង ត ់ ស័យេសចក ី បសចកតេ មក

576  

២៨៥

ស យតនវគគស ននទេក ទសុេត សតេពជឈងគ

និេ ធនិស តិំ េ ស គគបរ ិ មំ(១) ធមមវ ចិយសេមព ជឈ-

ងគំ ភេវតិ... វរីយិសេមព ជឈងគំ ភេវតិ... បីតិសេមព ជឈងគំ

ភេវតិ... បស ទធិសេមព ជឈងគំ ភេវតិ... សមធិសេមព -

ជឈងគំ ភេវតិ... ឧេបកខ សេមព ជឈងគំ ភេវតិ វេិវក-

និស តំិ វ ិ គនិស តំិ និេ ធនិស តំិ េ ស គគបរ ិ -

មំ ។ ឥេម េខ ភគិនិេយ សត េពជឈងគ េយសំ

ភវតិ ពហុលីកត ភិកខុ ស នំ ខយ អ-

នសវ ំ េចេ វមុិតឹ បញញ វមុិតឹ ទិេដវ ធេមម សយ ំ

អភិញញ សចឆិក ឧបសមបជជ វហិរតីតិ ។

[២៥៤] អថេខ យ ម ននទេក ភិកខុ និ-

េយ ឥមិន ឱ េទន ឱវទិ ឧេយយេជសិ គចឆថ

ភគិនិេយ កេ តិ ។ អថេខ ភិកខុ និេយ

១ ឱ. ម. េ ស គគបរ ិ មឹ ។

577  

២៨៥

ស យតនវគគ ននទេក ទសូ ត េពជឈងគ បំពីរ

ស័យេសចកីរលត់ ឈមមុខេទកន់េសចកីលះបង់ ចេ មននូវធមមវចិ-

យសេមព ជឈងគ... ចេ មននូវវរីយិសេមព ជឈងគ... ចេ មននូវបីតិសេមព ជឈងគ...

ចេ មននូវបស ទធិសេមព ជឈងគ... ចេ មននូវសមធិសេមព ជឈងគ... ចេ មននូវ

ឧេបកខ សេមព ជឈងគ ែដល ស័យេសចកីសងប់ ង ត់ ស័យេសចកី

បសចកតេ មក ស័យេសចកីរលត់ ឈមមុខេទកន់េសចកី

លះបង់ ។ មន លនងទងំ យ េពជឈងគទងំ ៧ េនះឯង ែដល

ភិកខុ បនចេ មន បនេធឲយេរ យ ៗ េហយ ភិកខុ េនះ រែមងអស់

សវៈទងំ យ េហយ ស់ដឹង េធឲយជក់ចបស់ បនដល់េ យ

ខួនឯង កនុងបចចុបបនន នូវេចេ វមុិតិ បញញ វមុិតិ ែដលមិនមន សវៈ

សេ មចស មនេន េ យឥរយិបថទងំ ៤ ។

[២៥៤] លំ ប់េនះឯង ពះននទកៈមន យុ ទូនម នពួកភិកខុ នី

េនះ េ យឱ ទេនះេហយ េទបបញជូ នេទថ មន លនងទងំ-

យ ចូរពួកនងេទចុះ េ ពះកលគួរេហយ ។ េទបភិកខុ នីទងំេនះ

578  

២៨៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

យសមេ ននទកស ភសិតំ អភិននទិ អនុេម-

ទិ ឧ យសន យសមនំ ននទកំ អភិ េទ

បទកខិ ណំ ក េយន ភគ េតនុបសង កមឹសុ ឧប-

សង កមិ ភគវនំ អភិ េទ ឯកមនំ អដំសុ ។ ឯក-

មនំ ឋិ េខ ភិកខុ និេយ ភគ ឯតទេ ច គចឆ-

ថ ភិកខុ និេយ កេ តិ ។ អថេខ ភិកខុ និេយ

ភគវនំ អភិ េទ បទកខិ ណំ ក បកកមឹសុ ។

[២៥៥] អថេខ ភគ អចិរបបកកនសុ សុ

ភិកខុ នីសុ ភិកខូ មេនសិ េសយយថបិ ភិកខ េវ

តទហុេបសេថ ចតុទទេស ន េ តិ ពហុ-

េន ជនស កងខ វមិតិ ឩេន នុ

េខ ចេនទ បុេ នុ េខ ចេនទ តិ អថេខ

ឩេន ចេនទ េតវ េ តិ ឯវេមវ េខ ភិកខ េវ

579  

២៨៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

េ តកអរអនុេមទននូវភសិតរបស់ ពះននទកៈមន យុ េហយក៏េ កក

អពីំ សនៈ ថយបងគំ ពះននទកៈមន យុ េធ បទក ណិេហយ ចូល

េទគល់ ពះមន ពះភគ លុះចូលេទដល់ ថយបងគំ ពះមន ពះ

ភគ េហយឋិតេនកនុងទីដ៏សមគួរ ។ លុះភិកខុ នីទងំេនះ ឋិតេនកនុង

ទីដ៏សមគួរេហយ េទប ពះមន ពះភគ ទង់ ស់យ៉ងេនះថ មន ល

ភិកខុ នីទងំ យ ចូរពួកនងេទចុះ េ ពះកលគួរេហយ ។ េទបភិកខុ នី

ទងំេនះ ថយបងគំ ពះមន ពះភគ េធ បទក ណិេហយេចញេទ ។

[២៥៥] កលែដលភិកខុ នីទងំេនះ េចញេទមិនយូរបុ៉នម ន េទប

ពះមន ពះភគ ស់េ ភិកខុទងំ យមកថ មន លភិកខុទងំ យ

កនុងៃថងឧេបសថទី ១៤ ជនជេ ចន រែមងមិនមនេសចកីសង យ័ឬេង ង

ឆងល់ថ ពះចនទខះ ឬ ពះចនទេពញដូេចនះេឡយ រែមងចូលចិតថ ពះចនទ

ខះេ យពិត េសចកីេនះមនឧបមយ៉ង មិញ មន លភិកខុទងំ យ

580  

២៨៧

ស យតនវគគស ននទេក ទសុេត ជក មូបសងកមនំ

(១) ននទកស ធមមេទសនយ អតមន េចវ

េ និ េន ច េខ បរបុិណសង កបបតិ ។ អថេខ

ភគ យសមនំ ននទកំ មេនសិ េតនហិ តំ

ននទក េសបិ ភិកខុ និេយ េតេនេ េទន

ឱវេទយយសីតិ ។ ឯវមភេនតិ េខ យ ម ននទេក

ភគវេ បចចេស សិ ។

[២៥៦] អថេខ យ ម ននទេក តស

រតិយ អចចេយន បុពណសមយ ំ និ េស បតចី-

វរមទយ(២) វតថិយ ំ បិ យ ចរ ិ បចឆ ភតំ

បិណបតបបដិកកេន អតទុតិេយ េយន ជក េម

េតនុបសង កមិ ។ អទទ សំុ េខ ភិកខុ និេយ

យសមនំ ននទកំ ទរូេ វ គចឆនំ ។ ទិ ន

សនំ បញញ េបសំុ ឧទកញច បទនំ ឧបដេបសំុ ។

និសីទិ េខ យ ម ននទេក បញញេត សេន ។

និសជជ បេទ បកខ េលសិ ។ បិ េខ ភិកខុ -

និេយ យសមនំ ននទកំ អភិ េទ ឯកមនំ

និសីទឹសុ ។

១ ឱ. ម. ភិកខុនិេយតិ ទិស តិ ។ ២ ឱ. ម. ឯតថនេរ វតថឹ បិ យ បវសីិតិ ទិស តិ ។

581  

២៨៧

ស យតនវគគ ននទេក ទសូ ត ករចូលេទកន់ ជក ម

ក៏ពួកភិកខុ នីេនះ គន់ែតមនេសចកីេ តកអរនឹងធមមេទសនរបស់ននទក-

ភិកខុ ែមន បុ៉ែនមនបណំងមិនបនេពញេលញេឡយ មនឧបេមយយយ៉ង

េនះឯង ។ គេនះឯង ពះមន ពះភគេ ពះននទកៈមន

យុថ មន លននទកៈ េបដូេចន ះ កនុងៃថងែសក អនកគបបទូីនម នពួកភិកខុ នី

េនះេ យឱ ទេនះេទ ត ។ ពះននទកៈមន យុ ទទួល ពះពុទធដីក

ពះមន ពះភគថ ពះករុ ពះអងគ ។

[២៥៦] លំ ប់េនះឯង ពះននទកៈមន យុ កល តី

េនះកនងេទ ក៏េស កសបង់ ប ប់ប តនិងចីវរ កនុងបុពណសម័យ

ចូលេទបិណបតកនុង កង វតថី លុះ តឡប់មកអពីំបិណបតវញិ កនុង

េវ េ កយភត មនខួនជគ មប់ពីរ ចូលេទកន់ ជក ម ។ ភិកខុ នី

ទងំេនះ បនេឃញ ពះននទកៈមន យុ និមនមកអពីំចមង យ ។

លុះេឃញេហយ ក៏នគំន កល សនៈផង តមកល់ទឹកស មប់ ង

េជងផង ។ ពះននទកៈមន យុ គង់េល សនៈែដលពួកភិកខុ នី

កលេហយ ។ លុះគង់រួចេហយ េទប ងនូវេជងទងំ យ ។

ឯពួកភិកខុ នីេនះ ថយបងគំ ពះននទកៈមន យុ េហយអងគុយេនកនុងទី

សមគួរ ។

582  

២៨៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[២៥៧] ឯកមនំ និសិនន េខ ភិកខុ និេយ

យ ម ននទេក ឯតទេ ច បដិបុចឆកថ េខ

ភគិនិេយ ភវសិ តិ តតថ ជននីតិ ជនមតិស

វចនីយ ំ ន ជននីតិ ន ជនមតិស វចនីយ ំ

យស បនស កងខ វមិតិ អហេមវ

តតថ បដិបុចឆិតេព ឥទំ ភេន កថំ ឥមស កេ ថ តិ ។

ឯតេកនបិ មយ ំ ភេន អយយស ននទកស អតមន

អភិននទ ម(១) យេនន អេយយ ននទេក ប េរតីតិ ។

[២៥៨] តំ កឹ មញញថ ភគិនិេយ ចកខុ និចចំ

អនិចចំ តិ ។ អនិចចំ ភេន ។ យមបននិចចំ ទុកខំ

តំ សុខំ តិ ។ ទុកខំ ភេន ។ យមបននិចចំ

ទុកខំ វបិរ ិ មធមមំ កលំ នុ តំ សមនុបស តំុិ

ឯតំ មម ឯេ ហមសមិ ឯេ េម អ តិ ។ េន

េហតំ ភេន ។ តំ កឹ មញញថ ភគិនិេយ េ តំ

១ ឱ. ម. អភិរទធ ។

583  

២៨៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[២៥៧] លុះពួកភិកខុ នីេនះ អងគុយកនុងទីដ៏សមគួរេហយ ពះ

ននទកៈមន យុ បនសួរយ៉ងេនះថ មន លនងទងំ យ េបមន

ពកយ កសួរ ពួកភិកខុ នី ចដឹងកនុង ប ន េនះ គបបេីឆយថ ពួក

េយងដឹង (េប) មិនដឹងេទ គបបេីឆយថ ពួកេយងមិនដឹងេទ េប

េសចកីសង យ័ ឬេង ងឆងល់ មនដល់ភិកខុ នី ភិកខុ នីេនះ គបបសួីរ

េយង កនុង ប ន េនះ ថ បពិ តេ កដ៏ចេ មន ពកយេនះដូចេមច

េសចកីអធិបបយរបស់ពកយេនះដូចេមច ។ បពិ តេ កមច ស់ដ៏ចេ មន

េ កមច ស់ននទកៈ ប រ េយងេ យពកយ េយងមនេសចកី

េ តកអររកី យ ចេំពះេ កមច ស់ននទកៈ េ យពកយមន បមណ

បុ៉េណះ ។

[២៥៨] មន លនងទងំ យ ពួកនងសំគល់េសចកីេនះ

ដូចេមច ចកខុ េទ ងឬមិនេទ ង ។ មិនេទ ងេទ េ កមច ស់ ។ ចុះ

របស់ មិនេទ ង របស់េនះ ជទុកខឬជសុខ ។ ជទុកខ េ ក

មច ស់ ។ របស់ ែដលមិនេទ ង ជទុកខ មនេសចកីែ ប បលជ

ធមម គួរយល់េឃញរបស់េនះថ ន៎ុះរបស់អញ ន៎ុះជអញ ន៎ុះជខួន

អញដូេចនះែដរឬ ។ មិនគួរយល់េឃញយ៉ងេនះេទ េ កមច ស់ ។

មន លនងទងំ យ ពួកនងសគំល់េសចកីេនះដូចេមច តេច ក

584  

២៨៩

ស យតនវគគស ននទេក ទសុេត អជឈតិកយតននិ

និចចំ អនិចចំ តិ ។ អនិចចំ ភេន ។ េប ។ ឃនំ

និចចំ អនិចចំ តិ ។ អនិចចំ ភេន ។ េប ។ ជិ

និចច អនិចច តិ ។ អនិចច ភេន ។ េប ។

កេយ និេចច អនិេចច តិ ។ អនិេចច ភេន

។ េប ។ មេន និេចច អនិេចច តិ ។ អនិេចច

ភេន ។ យមបននិចចំ ទុកខំ តំ សុខំ តិ ។

ទុកខំ ភេន ។ យមបននចិចំ ទុកខំ វបិរ ិ មធមមំ

កលំ នុ តំ សមនុបស តំុិ ឯតំ មម ឯេ ហមសមិ

ឯេ េម អ តិ ។ េន េហតំ ភេន ។ តំ កិស

េហតុ ។ បុេពវ េន េហតំ ភេន យថភតំូ សមមបប-

ញញ យ សុទិដំ ឥតិបិេម ឆ អជឈតិក យ-

តន អនិចច តិ ។ ធុ ធុ ភគិនិេយ ឯវ ំ

េហតំ ភគិនិេយ េ តិ អរយិស វកស យថភតំូ

សមមបបញញ យ បស េ ។

585  

២៨៩

ស យតនវគគ ននទេក ទសូ ត យតនៈខងកនុង

េទ ងឬមិនេទ ង ។ មិនេទ ងេទ េ កមច ស់ ។ េប ។ ចមុះ

េទ ងឬមិនេទ ង ។ មិនេទ ងេទ េ កមច ស់ ។ េប ។ អ តេទ ង

ឬមិនេទ ង ។ មិនេទ ងេទ េ កមច ស់ ។ េប ។ កយេទ ងឬមិន

េទ ង ។ មិនេទ ងេទ េ កមច ស់ ។ េប ។ ចិតេទ ងឬមិនេទ ង ។

មិនេទ ងេទ េ កមច ស់ ។ របស់ ែដលមិនេទ ង របស់េនះ

ជទុកខឬជសុខ ។ ជទុកខ េ កមច ស់ ។ របស់ ែដលមិនេទ ង

ជទុកខ មនេសចកីែ ប បលជធមម គួរយល់េឃញនូវរបស់េនះថ

ន៎ុះរបស់អញ នុ៎ះជអញ ន៎ុះជខួនអញដូេចនះែដរឬ ។ មិនគួរយល់

េឃញយ៉ងេនះេទ េ កមច ស់ ។ េសចកីេនះេ ពះេហតុអី ។

បពិ តេ កមច ស់ដ៏ចេ មន េ ពះថ កនុងកលមុន ពួកេយងបន

េឃញ មពិតនូវេសចកីន៎ុះេ យ បជញ ដ៏ បៃពថ យតនៈខងកនុង ៦

េនះ មិនេទ ងេទ ។ មន លនងទងំ យ បៃព ស់េហយ

មន លនងទងំ យ េរ ងនុ៎ះអរយិ វក័ ក៏េឃញពិត បកដេ យ

បជញ ដ៏ បៃព យ៉ងេនះែដរ ។

586  

២៩០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[២៥៩] តំ កឹ មញញថ ភគិនិេយ របូ និចច

អនិចច តិ ។ អនិចច ភេន ។ យមបននិចចំ

ទុកខំ តំ សុខំ តិ ។ ទុកខំ ភេន ។ យមប-

ននិចចំ ទុកខំ វបិរ ិ មធមមំ កលំ នុ តំ សមនុ-

បស តំុិ ឯតំ មម ឯេ ហមសមិ ឯេ េម

អ តិ ។ េន េហតំ ភេន ។ តំ កឹ មញញថ

ភគិនិេយ សទទ និចច អនិចច តិ ។ អនិចច

ភេន ។ េប ។ គនធ និចច អនិចច តិ ។

អនិចច ភេន ។ េប ។ រ និចច អនិចច

តិ ។ អនិចច ភេន ។ េប ។ េផដព និចច

អនិចច តិ ។ អនិចច ភេន ។ េប ។ ធមម

និចច អនិចច តិ ។ អនិចច ភេន ។ យមប-

ននិចចំ ទុកខំ តំ សុខំ តិ ។ ទុកខំ ភេន ។

យមបននិចចំ ទុកខំ វបិរ ិ មធមមំ កលំ នុ តំ សមនុ-

បស តំុិ ឯតំ មម ឯេ ហមសមិ ឯេ េម អ តិ ។

587  

២៩០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[២៥៩] មន លនងទងំ យ ពួកនងសំគល់េសចកីេនះ

ដូចេមច រូបេទ ងឬមិនេទ ង ។ មិនេទ ងេទ េ កមច ស់ ។

ចុះរបស់ ែដលមិនេទ ង របស់េនះ ជទុកខឬជសុខ ។ ជទុកខ

េ កមច ស់ ។ របស់ ែដលមិនេទ ង ជទុកខ មនេសចកី

ែ ប បលជធមម គួរយល់េឃញនូវរបស់េនះថ ន៎ុះរបស់អញ នុ៎ះ

ជអញ ន៎ុះជខួនអញដូេចនះែដរឬ ។ មិនគួរយល់េឃញយ៉ងេនះេទ

េ កមច ស់ ។ មន លនងទងំ យ ពួកនងសគំល់េសចកីេនះ

ដូចេមច សេំឡងេទ ងឬមិនេទ ង ។ មិនេទ ងេទ េ កមច ស់ ។ េប ។

កិនេទ ងឬមិនេទ ង ។ មិនេទ ងេទ េ កមច ស់ ។ េប ។ រស

េទ ងឬមិនេទ ង ។ មិនេទ ងេទ េ កមច ស់ ។ េប ។ េផដពៈេទ ង

ឬមិនេទ ង ។ មិនេទ ងេទ េ កមច ស់ ។ េប ។ ធមម រមមណ៍េទ ងឬ

មិនេទ ង ។ មិនេទ ងេទ េ កមច ស់ ។ ចុះរបស់ ែដលមិនេទ ង

របស់េនះជទុកខឬជសុខ ។ ជទុកខ េ កមច ស់ ។ របស់

ែដលមិនេទ ង ជទុកខ មនេសចកីែ ប បលជធមម គួរយល់េឃញ

នូវរបស់េនះថ នុ៎ះរបស់អញ នុ៎ះជអញ នុ៎ះជខួនអញដូេចនះែដរឬ ។

588  

២៩១

ស យតនវគគស ននទេក ទសុេត វញិញ ណកយ

េន េហតំ ភេន ។ តំ កិស េហតុ ។ បុេពវ

េន េហតំ ភេន យថភតំូ សមមបបញញ យ សុទិដំ

ឥតិបិេម ឆ ពហិ យតន អនិចច តិ ។ ធុ

ធុ ភគិនិេយ ឯវ ំ េហតំ ភគិនិេយ េ តិ

អរយិស វកស យថភតំូ សមមបបញញ យ បស េ ។

[២៦០] តំ កឹ មញញថ ភគិនិេយ ចកខុ វញិញ ណំ

និចចំ អនិចចំ តិ ។ អនិចចំ ភេន ។ យមប-

ននិចចំ ទុកខំ តំ សុខំ តិ ។ ទុកខំ ភេន ។

យមបននិចចំ ទុកខំ វបិរ ិ មធមមំ កលំ នុ តំ

សមនុបស តំុិ ឯតំ មម ឯេ ហមសមិ ឯេ េម

អ តិ ។ េន េហតំ ភេន ។ តំ កិស េហតុ ។

បុេពវ េន េហតំ ភេន យថភតំូ សមមបបញញ យ

សុទិដំ ឥតិបិេម ឆ វញិញ ណកយ អនិចច តិ ។

589  

២៩១

ស យតនវគគ ននទេក ទសូ ត វញិញ ណកយ

មិនគួរយល់េឃញយ៉ងេនះេទ េ កមច ស់ ។ េសចកីេនះ េ ពះ

េហតុអី ។ បពិ តេ កដ៏ចេ មន េ ពះថ កនុងកលមុន ពួកេយង

បនេឃញ មពិតនូវេសចកីន៎ុះេ យ បជញ ដ៏ បៃពថ យតនៈខង

េ កទងំ ៦ េនះមិនេទ ងេទ ។ មន លនងទងំ យ បៃពេពក

េហយ មន លនងទងំ យ េសចកីន៎ុះអរយិ វក័ ក៏េឃញពិត

បកដេ យ បជញ ដ៏ បៃព យ៉ងេនះែដរ ។

[២៦០] មន លនងទងំ យ ពួកនងសគំល់នូវេសចកីេនះ

ដូចេមច ចកខុ វញិញ ណេទ ងឬមិនេទ ង ។ មិនេទ ងេទ េ កមច ស់ ។

ចុះរបស់ ែដលមិនេទ ង របស់េនះជទុកខឬជសុខ ។ ជទុកខ

េ កមច ស់ ។ របស់ ែដលមិនេទ ង ជទុកខ មនេសចកី

ែ ប បលជធមម គួរយល់េឃញនូវរបស់េនះថ ន៎ុះរបស់អញ នុ៎ះជ

អញ នុ៎ះជខួនអញដូេចនះែដរឬ ។ មិនគួរយល់េឃញយ៉ងន៎ុះេទ

េ កមច ស់ ។ េសចកីេនះ េ ពះេហតុអី ។ បពិ តេ ក

ដ៏ចេ មន េ ពះថ កនុងកលមុន ពួកេយងបនេឃញ មពិតនូវ

េសចកីន៎ុះេ យ បជញ ដ៏ បៃពថ វញិញ ណកយទងំ ៦ េនះមិនេទ ង ។

590  

២៩២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ធុ ធុ ភគិនិេយ ឯវ ំ េហតំ ភគិនិេយ េ តិ

អរយិស វកស យថភតំូ សមមបបញញ យ បស -

េ ។ េ តវញិញ ណំ និចចំ អនិចចំ តិ ។

អនិចចំ ភេន ។ េប ។ ឃនវញិញ ណំ និចចំ អនិចចំ

តិ ។ អនិចចំ ភេន ។ េប ។ ជិ វញិញ ណំ និចចំ

អនិចចំ តិ ។ អនិចចំ ភេន ។ េប ។ កយវញិញ -

ណំ និចចំ អនិចចំ តិ ។ អនិចចំ ភេន ។ េប ។

មេនវញិញ ណំ និចចំ អនិចចំ តិ ។ អនិចចំ ភេន ។

យមបននិចចំ ទុកខំ តំ សុខំ តិ ។ ទុកខំ

ភេន ។ យមបននិចចំ ទុកខំ វបិរ ិ មធមមំ កលំ

នុ តំ សមនុបស តំុិ ឯតំ មម ឯេ ហមសមិ

ឯេ េម អ តិ ។ េន េហតំ ភេន ។ តំ

កិស េហតុ ។ បុេពវ េន េហតំ ភេន យថភតំូ

សមមបបញញ យ សុទិដំ ឥតិបិេម ឆ វញិញ ណក-

យ អនិចច តិ ។ ធុ ធុ ភគិនិេយ ឯវ ំ

េហតំ ភគិនិេយ េ តិ អរយិស វកស យថភតំូ

សមមបបញញ យ បស េ ។

591  

២៩២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

មន លនងទងំ យ បៃពេពកេហយ មន លនងទងំ យ េសចកី

ន៎ុះអរយិ វក័ ក៏េឃញពិត បកដេ យ បជញ ដ៏ បៃពយ៉ងេនះែដរ ។

េ តវញិញ ណេទ ងឬមិនេទ ង ។ មិនេទ ងេទ េ កមច ស់ ។ េប ។

ឃនវញិញ ណេទ ងឬមិនេទ ង ។ មិនេទ ងេទ េ កមច ស់ ។ េប ។

ជិ វញិញ ណេទ ងឬមិនេទ ង ។ មិនេទ ងេទ េ កមច ស់ ។ េប ។

កយវញិញ ណេទ ងឬមិនេទ ង ។ មិនេទ ងេទ េ កមច ស់ ។ េប ។

មេនវញិញ ណេទ ងឬមិនេទ ង ។ មិនេទ ងេទ េ កមច ស់ ។ ចុះ

របស់ ែដលមិនេទ ង របស់េនះ ជទុកខឬជសុខ ។ ជទុកខ

េ កមច ស់ ។ របស់ ែដលមិនេទ ង ជទុកខ ែ ប បលជធមម

គួរយល់េឃញនូវរបស់េនះថ ន៎ុះរបស់អញ ន៎ុះជអញ ន៎ុះជខួនអញ

ដូេចនះែដរឬ ។ មិនគួរយល់េឃញយ៉ងេនះេទ េ កមច ស់ ។ េសចកី

េនះ េ ពះេហតុអី ។ បពិ តេ កដ៏ចេ មន េ ពះថ កនុងកល

មុន ពួកេយងបនេឃញ មពិត នូវេសចកីន៎ុះេ យ បជញ ដ៏ បៃពថ

វញិញ ណកយទងំ ៦ េនះ មិនេទ ងេទ ។ មន លនងទងំ យ

បៃពេពកេហយ មន លនងទងំ យ េរ ងនុ៎ះ អរយិ វក័ ក៏

េឃញពិត បកដេ យ បជញ ដ៏ បៃព យ៉ងេនះែដរ ។

592  

២៩៣

ស យតនវគគស ននទេក ទសុេត េតលបបទីេបបម

[២៦១] េសយយថបិ ភគិនិេយ េតលបបទី-

បស ឈយេ េតលមប ិ អនិចចំ វបិរ ិ មធមមំ

វដិបិ អនិចច វបិរ ិ មធមម អចចិបិ អនិចច វបិ-

រ ិ មធមម ភបិ អនិចច វបិរ ិ មធមម ។

េយ នុ េខ ភគិនិេយ ឯវ ំ វេទយយ អមុស

េតលបបទីបស ឈយេ េតលមប ិ អនិចចំ វបិរ-ិ

មធមមំ វដិបិ អនិចច វបិរ ិ មធមម អចចិបិ អ-

និចច វបិរ ិ មធមម យ ច ខស ភ

និចច ធុ សស អវបិរ ិ មធមម តិ សមម នុ

េខ េ ភគិនិេយ វទមេន វេទយយតិ ។ េន

េហតំ ភេន ។ តំ កិស េហតុ ។ អមុស ហិ

ភេន េតលបបទីបស ឈយេ េតលមប ិ អនិចចំ

វបិរ ិ មធមមំ វដិបិ អនិចច វបិរ ិ មធមម អចចិបិ

អនិចច វបិរ ិ មធមម បេគវស ភ អនិចច វបិ-

រ ិ មធមម តិ ។

593  

២៩៣

ស យតនវគគ ននទេក ទសូ ត ឧបមេ យ បទីបេ បង

[២៦១] មន លនងទងំ យ េ ប បដូចជ បទីបេពញេ យ

េ បងកពុំងេឆះ េ បងក៏មិនេទ ង មនេសចកីែ ប បលជធមម បេឆះ

ក៏មិនេទ ង មនេសចកីែ ប បលជធមម អ តេភងក៏មិនេទ ង

មនេសចកីែ ប បលជធមម ពនឺក៏មិនេទ ង មនេសចកីែ ប បលជ

ធមម ។ មន លនងទងំ យ ជន និយយយ៉ងេនះថ បទីប

េពញេ យេ បងឯេ ះ កពុំងេឆះ េ បងក៏មិនេទ ង មនេសចក ី

ែ ប បលជធមម បេឆះក៏មិនេទ ង មនេសចកីែ ប បលជធមម

អ តេភងក៏មិនេទ ង មនេសចកីែ ប បលជធមម ែតពនឺ

របស់ បទីបេនះ ពនឺេនះេទ ងទត់ ឋិតេថរ មិនមនេសចកីែ ប

បលជធមម មន លនងទងំ យ ជនេនះេឈម ះថ និយយ តឹម

តវែដរឬ ។ បពិ តេ កដ៏ចេ មន ករនិយយេនះមិន តឹម តវេទ ។ ករ

និយយេនះមិន តវ េ ពះេហតុអី ។ បពិ តេ កដ៏ចេ មន េ ពះ

ថ បទីបេពញេ យេ បងឯេ ះ កពុំងេឆះ េ បងក៏មិនេទ ង មន

េសចកីែ ប បលជធមម បេឆះក៏មិនេទ ង មនេសចកីែ ប បលជ

ធមម អ តេភងក៏មិនេទ ង មនេសចកីែ ប បលជធមម ចបំច់

និយយេទថីដល់ពនឺរបស់ បទីបេនះ ែដលជរបស់មិនេទ ង មន

េសចកីែ ប បលជធមម ។

594  

២៩៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[២៦២] ឯវេមវ េខ ភគិនិេយ េយ នុ េខ

ឯវ ំ វេទយយ ឆ េខេម អជឈតិក យតន

អនិចច យញច េខ ឆ អជឈតិេក យតេន បដិចច

បដិសំេវេទមិ សុខំ ទុកខំ អទុកខមសុខំ

តំ និចចំ ធុវ ំ សស តំ អវបិរ ិ មធមមនិ សមម នុ េខ

េ ភគិនិេយ វទមេន វេទយយតិ ។ េន េហតំ

ភេន ។ តំ កិស េហតុ ។ តជជំ តជជំ ភេន

បចចយ ំ បដិចច តជជ តជជ េវទន ឧបបជជតិ តជជស

តជជស បចចយស និេ ធ តជជ តជជ េវទន

និរុជឈតីតិ ។ ធុ ធុ ភគិនិេយ ឯវ ំ េហតំ

ភគិនិេយ េ តិ អរយិស វកស យថភូតំ

សមមបបញញ យ បស េ ។

[២៦៣] េសយយថបិ ភគិនិេយ មហេ រុកខស

តិដេ រវេ មលូមប ិ អនិចចំ វបិរ ិ មធមមំ ខេនធ -

បិ អនិេចច វបិរ ិ មធេមម ខប សមប ិ អនិចចំ

595  

២៩៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[២៦២] មន លនងទងំ យ ដេំណ រេនះក៏ដូេចន ះែដរ ជន

និយយយ៉ងេនះថ យតនៈខងកនុងទងំ ៦ េនះមិនេទ ង ម

អញ ស័យ យតនៈខងកនុងទងំ ៦ េហយ ទទួលដឹងេវទន ជ

សុខ ឬជទុកខ ឬក៏មិនែមនទុកខមិនែមនសុខ េវទនេនះ េទ ងទត់

ឋិតេថរ មិនមនេសចកីែ ប បលជធមម មន លនងទងំ យ ជន

េនះេឈម ះថ និយយ តវែដរឬ ។ បពិ តេ កដ៏ចេ មន ករ

និយយេនះមិន តវេទ ។ ករនិយយេនះមិន តវ េ ពះេហតុអី ។

បពិ តេ កដ៏ចេ មន េ ពះថ េវទនែដលេកតអពីំ យតនៈខងកនុង

េនះ ៗ ែតងេកតេឡង េ ពះ ស័យបចច័យែដលេកតអពីំ យតនៈ

ខងកនុងេនះ ៗ េវទនែដលេកតអពីំ យតនៈខងកនុងេនះ ៗ រលត់េទ

េ ពះរលត់ៃនបចច័យែដលេកតអពីំ យតនៈខងកនុងេនះ ៗ ។ មន ល

នងទងំ យ បៃពេពកេហយ មន លនងទងំ យ េសចកីនុ៎ះ

អរយិ វក័ ក៏េឃញពិត បកដេ យ បជញ ដ៏ បៃព យ៉ងេនះែដរ ។

[២៦៣] មន លនងទងំ យ េ ប បដូចជេឈធ ំមនខឹម

កពុំងឈរេន ឫសក៏មិនេទ ង មនេសចកីែ ប បលជធមម េដម

ក៏មិនេទ ង មនេសចកីែ ប បលជធមម ែមកនិងសនឹកក៏មិនេទ ង

596  

២៩៥

ស យតនវគគស ននទេក ទសុេត រកុខូបម

វបិរ ិ មធមមំ ឆយបិ អនិចច វបិរ ិ មធមម ។

េយ នុ េខ ភគិនិេយ ឯវ ំ វេទយយ អមុស

មហេ រុកខស តិដេ រវេ មលូមប ិ អនិចចំ

វបិរ ិ មធមមំ ខេនធ បិ អនិេចច វបិរ ិ មធេមម -

ខប សមប ិ អនិចចំ វបិរ ិ មធមមំ យ ច ខស

ឆយ និចច ធុ សស អវបិរ ិ មធមម តិ

សមម នុ េខ េ ភគិនិេយ វទមេន វេទយយតិ ។

េន េហតំ ភេន ។ តំ កិស េហតុ ។ អមុស

ហិ ភេន មហេ រុកខស តិដេ រវេ ម-ូ

លមប ិ អនិចចំ វបិរ ិ មធមមំ ខេនធ បិ អនិេចច វបិរ-ិ

មធេមម ខប សមប ិ អនិចចំ វបិរ ិ មធមមំ

បេគវស ឆយ អនិចច វបិរ ិ មធមម តិ ។

597  

២៩៥

ស យតនវគគ ននទេក ទសូ ត ឧបមេ យេដមេឈ

មនេសចកីែ ប បលជធមម សេមលក៏មិនេទ ង មនេសចកីែ ប

បលជធមម ។ មន លនងទងំ យ ជន និយយយ៉ងេនះ

ថ េឈធឯំេ ះមនខឹម កពុំងឈរេន ឫសក៏មិនេទ ង មន

េសចកីែ ប បលជធមម េដមក៏មិនេទ ង មនេសចកីែ ប បលជ

ធមម ែមកនិងសនឹកក៏មិនេទ ង មនេសចកីែ ប បលជធមម ែត

សេមល របស់េឈេនះ សេមលេនះ េទ ងទត់ ឋិតេថរ

មិនមនេសចកីែ ប បលជធមម េឡយ មន លនងទងំ យ ជនេនះ

េឈម ះថ និយយ តឹម តវែដរឬ ។ បពិ តេ កដ៏ចេ មន ករនិយយ

ន៎ុះមិន តវេទ ។ ករនិយយេនះមិន តវ េ ពះេហតុអី ។ បពិ ត

េ កដ៏ចេ មន េ ពះថ េឈធឯំេ ះមនខឹម កពុំងឈរេន ឫស

ក៏មិនេទ ង មនេសចកីែ ប បលជធមម េដមក៏មិនេទ ង មនេសចកី

ែ ប បលជធមម ែមកនិងសនឹកក៏មិនេទ ង មនេសចកីែ ប បលជ

ធមម ចបំច់និយយេទថីដល់េទ សេមលរបស់េឈេនះ ែដលជ

របស់មិនេទ ង មនេសចកីែ ប បលជធមម ។

598  

២៩៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[២៦៤] ឯវេមវ េខ ភគិនិេយ េយ នុ េខ

ឯវ ំ វេទយយ ឆ េខេម ពហិ យតន អ-

និចច យញច េខ ពហិេរ យតេន បដិចច បដិ-

សំេវេទមិ សុខំ ទុកខំ អទុកខមសុខំ តំ

និចចំ ធុវ ំ សស តំ អវបិរ ិ មធមមនិ សមម នុ

េខ េ ភគិនិេយ វទមេន វេទយយតិ ។ េន

េហតំ ភេន ។ តំ កិស េហតុ ។ តជជំ តជជំ

ភេន បចចយ ំ បដិចច តជជ តជជ េវទន ឧបបជជតិ

តជជស តជជស បចចយស និេ ធ តជជ តជជ

េវទន និរុជឈតីតិ ។ ធុ ធុ ភគិនិេយ ឯវ ំ

េហតំ ភគិនិេយ េ តិ អរយិស វកស យថភតំូ

សមមបបញញ យ បស េ ។

599  

២៩៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[២៦៤] មន លនងទងំ យ េសចកីេនះក៏ដូេចន ះែដរ ជន

និយយយ៉ងេនះថ យតនៈខងេ កទងំ ៦ េនះមិនេទ ង ម

អញ ស័យ យតនៈខងេ កេហយ ទទួលដឹងេវទន ជសុខ ឬ

ជទុកខ ឬក៏មិនែមនទុកខមិនែមនសុខ រមមណ៍េនះេទ ងទត់ ឋិតេថរ

មិនមនេសចកីែ ប បលជធមម េឡយ មន លនងទងំ យ ជនេនះ

េឈម ះថនិយយ តឹម តវែដរឬ ។ បពិ តេ កដ៏ចេ មន ករនិយយ

ន៎ុះមិន តវេទ ។ ករនិយយេនះមិន តវ េ ពះេហតុអី ។ បពិ ត

េ កដ៏ចេ មន េ ពះថ េវទនែដលេកតអពីំ យតនៈខងេ កេនះ ៗ

ែតងេកតេឡង េ ពះ ស័យបចច័យែដលេកតអពីំ យតនៈខងេ ក

េនះ ៗ េវទនែដលេកតអពីំ យតនៈខងេ កេនះ ៗ រលត់េទ េ ពះ

រលត់ៃនបចច័យែដលេកតអពីំ យតនៈខងេ កេនះ ៗ ។ មន លនងទងំ-

យ បៃពេពកេហយ មន លនងទងំ យ េសចកីន៎ុះ អរយិ-

វក័ក៏េឃញពិត បកដេ យ បជញ ដ៏ បៃព យ៉ងេនះែដរ ។

600  

២៩៧

ស យតនវគគស ននទេក ទសុេត េគឃតេកបម

[២៦៥] េសយយថបិ ភគិនិេយ ទេកខ េគ-

ឃតេក េគឃតកេន សី គវ ឹ វធិ

តិេណន េគវកិនេនន គវ ឹ វកិេនយយ អនុបហចច

អនរ ំ មំសកយ ំ អនុបហចច ពហិរ ំ ចមមកយ ំ យ ំ

យេទវ តតថ អន វលិិមំសំ អន ន រ ូ អន

ពនធនំ តំ តេទវ តិេណន េគវកិនេនន សញឆិ េនទយយ

សង កេនយយ សមបរកិេនយយ សញឆិ នទិ សងកនិ

សមបរកិនិ វធុិនិ ពហិរ ំ ចមមកយ ំ េតេនវ

ចេមមន តំ គវ ឹ បដិចឆ េទ ឯវ ំ វេទយយ តេថ យ ំ

គវ ី សំយុ ឥមិន ចេមមនតិ សមម នុ េខ េ

ភគិនិេយ វទមេន វេទយយតិ ។ េន េហតំ ភេន ។

តំ កិស េហតុ ។ អមុ ហិ ភេន ទេកខ េគឃ-

តេក េគឃតកេន សី គវ ឹ វធិ តិេណន

េគវកិនេនន គវ ឹ វកិេនយយ អនុបហចច អនរ ំ

មំសកយ ំ អនុបហចច ពហិរ ំ ចមមកយ ំ យ ំ យេទវ

តតថ អន វលិិមំសំ អន ន រ ូ អន ពនធនំ

601  

២៩៧

ស យតនវគគ ននទេក ទសូ ត ឧបមេ យបុរសអនកសមប់េគ

[២៦៥] មន លនងទងំ យ េ ប បដូចជបុរសអនកសមប់េគ

ឬកូនសិស អនកសមប់េគែដល បសប់ សមប់េមេគ េហយពនះ

នូវេមេគ េ យកបិំតស មប់ រេគដ៏មុត មិនឲយខូច ច់ខងកនុង

មិនឲយខូចែសបកខងេ ក ប វតថុទងំេនះ វតថុ ៗ គឺ ច់ វខង

កនុងកី សរៃសខងកនុងកី ចណំងខងកនុង ក៏ រពនះកត់វតថុ េនះ ៗ

េ យកបិំតស មប់ រេគដ៏មុត លុះ រពនះកត់រួចេហយ ក៏បក

យកែសបកខងេ ក មក គបេមេគេនះ េ យែសបកេនះវញិដែដល

េហយនិយយយ៉ងេនះថ េមេគេនះ េនមនែសបកដូចមុនដែដល

មន លនងទងំ យ ជនេនះេឈម ះថ និយយ តឹម តវែដរឬ ។

បពិ តេ កដ៏ចេ មន ករនិយយេនះមិន តវេទ ។ ករនិយយេនះ

មិន តវ េ ពះេហតុអី ។ បពិ តេ កដ៏ចេ មន េ ពះថ បុរស

អនកសមប់េគ ឬកូនសិស អនកសមប់េគឯេ ះែដល បសប់ បន

សមប់េមេគ េហយពនះនូវេមេគ េ យកបិំតស មប់ រេគដ៏មុត

មិនឲយខូច ច់ខងកនុង មិនឲយខូចែសបកខងេ ក ប វតថុទងំេនះ

វតថុ ៗ គឺ ច់ វខងកនុងកី សរៃសខងកនុងកី ចណំងខងកនុងកី

602  

២៩៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

តំ តេទវ តិេណន េគវកិនេនន គវ ឹ សញឆិ េនទយយ

សង កេនយយ សមបរកិេនយយ សញឆិ នទិ សងកនិ

សមបរកិនិ វធុិនិ ពហិរ ំ ចមមកយ ំ េតេនវ

ចេមមន តំ គវ ឹ បដិចឆ េទ កិញច បិ េ ឯវ ំ

វេទយយ តេថ យ ំ គវ ី សំយុ ឥមិន ចេមមនតិ

អថេខ គវ ី វសំិយុ េតេនវ ចេមមន ។

[២៦៦] ឧបម េខ េម អយ ំ ភគិនិេយ

ក អតថស វញិញ បនយ ។ អយេមេវតថ អេ ថ ។

អនេ មំសកេយតិ េខ ភគិនិេយ ឆេននតំ

អជឈតិកនំ យតននំ អធិវចនំ ។ ពហិេ

ចមមកេយតិ េខ ភគិនិេយ ឆេននតំ ពហិ នំ

យតននំ អធិវចនំ ។ អន វលិិមំសំ អន

ន រ ូ អន ពនធននិ េខ ភគិនិេយ ននទិ -

គេស តំ អធិវចនំ ។ តិណំ េគវកិនននិ េខ

ភគិនិេយ អរយិេយតំ បញញ យ អធិវចនំ ។ យយ ំ

អរយិ បញញ អន កិេលសំ អន សេញញ ជនំ

អន ពនធនំ សញឆិ នទតិ សង កនតិ សមបរកិនតិ ។

603  

២៩៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ក៏ រពនះកត់វតថុ េនះ ៗ េ យកបិំតស មប់ រេគដ៏មុត លុះ រ

ពនះកត់រួចេហយ ក៏បកយកែសបកខងេ ក មក គបេមេគេនះ

េ យែសបកេនះដែដល អនកេនះនិយយយ៉ងេនះថ េមេគេនះ

េនមនែសបកដូចមុនដែដល ក៏ពិតែមនេហយ បុ៉ែនេមេគេនះ បស

ចកែសបកេនះេទេហយ ។

[២៦៦] មន លនងទងំ យ ពកយឧបម ែដលេយងេធ

េហយេនះ េដមបឲីយពួកនងដឹងចបស់នូវេសចកីអធិបបយ ។ ឯេសចកី

អធិបបយកនុង យតនៈនុ៎ះដូចតេទេនះ ។ មន លនងទងំ យ ពកយថ

ច់ខងកនុងដូេចនះន៎ុះ ជេឈម ះៃន យតនៈខងកនុង ៦ ។ មន លនង

ទងំ យ ពកយថែសបកខងេ កដូេចនះន៎ុះ ជេឈម ះៃន យតនៈ

ខងេ ក ៦ ។ មន លនងទងំ យ ពកយថ ច់ វខងកនុងកី

សរៃសខងកនុងកី ចណំងខងកនុងកី ដូេចនះន៎ុះ ជេឈម ះៃនននទិ គៈ ។

មន លនងទងំ យ ពកយថ កបិំតស មប់ រេគដ៏មុតដូេចនះន៎ុះ ជ

េឈម ះៃន បជញ ដ៏ បេសរ ។ បជញ ដ៏ បេសរេនះ ែតង រពនះកត់

នូវកិេលសខងកនុង សេំយជនៈខងកនុង និងចណំងខងកនុង ។

604  

២៩៩

ស យតនវគគស ននទេក ទសុេត សតេពជឈងគ

[២៦៧] សត េខ ឥេម ភគិនិេយ េពជឈងគ

េយសំ ភវតិ ពហុលីកត ភិកខុ ស នំ

ខយ អនសវ ំ េចេ វមុិតឹ បញញ វមុិតឹ ទិេដវ ធេមម

សយ ំ អភិញញ សចឆិក ឧបសមបជជ វហិរតិ ។

កតេម សត ។ ឥធ ភគិនិេយ ភិកខុ សតិ-

សេមព ជឈងគំ ភេវតិ វេិវកនិស តំិ វ ិ គនិស តំិ និេ ធ-

និស តំិ េ ស គគបរ ិ មំ ធមមវចិយសេមព ជឈងគំ ភ-

េវតិ... វរីយិសេមព ជឈងគំ ភេវតិ... បីតិសេមព ជឈងគំ ភ-

េវតិ... បស ទធិសេមព ជឈងគំ ភេវតិ... សមធិសេមព ជឈងគំ

ភេវតិ... ឧេបកខ សេមព ជឈងគំ ភេវតិ វេិវកនិស តំិ

វ ិ គនិស តំិ និេ ធនិស តំិ េ ស គគបរ ិ មំ ។

ឥេម េខ ភគិនិេយ សត េពជឈងគ េយសំ ភវតិ

ពហុលីកត ភិកខុ ស នំ ខយ អនសវ ំ

េចេ វមុិតឹ បញញ វមុិតឹ ទិេដវ ធេមម សយ ំ អភិញញ

សចឆិក ឧបសមបជជ វហិរតីតិ ។

605  

២៩៩

ស យតនវគគ ននទេក ទសូ ត េពជឈងគ ៧

[២៦៧] មន លនងទងំ យ េពជឈងគទងំ បពីំរេនះ ភិកខុ

ចេ មនេហយ េធឲយេរ យ ៗ េហយ ភិកខុ េនះ រែមងអស់ សវៈ

ទងំ យ េហយ ស់ដឹង េធឲយជក់ចបស់បនេ យខួនឯង កនុង

បចចុបបនន នូវេចេ វមុិតិ បញញ វមុិតិ ែដលមិនមន សវៈ សេ មច

ស មនេនេ យឥរយិបថទងំ ៤ ។ េពជឈងគទងំ ៧ ដូចេមចខះ ។

មន លនងទងំ យ ភិកខុកនុង សនេនះ ចេ មននូវសតិសេមព ជឈងគ

ែដល ស័យ នូវេសចកីសងប់ ង ត់ ស័យនូវេសចកី បសចក

តេ មក ស័យនូវេសចកីរលត់ ឈមមុខេទកន់េសចកីលះបង់

ចេ មននូវធមមវចិយសេមព ជឈងគ... ចេ មននូវវរីយិសេមព ជឈងគ... ចេ មន

នូវបីតិសេមព ជឈងគ... ចេ មននូវបស ទធិសេមព ជឈងគ... ចេ មននូវសមធិ

សេមព ជឈងគ... ចេ មននូវឧេបកខ សេមព ជឈងគ... ែដល ស័យេសចកី

សងប់ ង ត់ ស័យនូវេសចកី បសចកតេ មក ស័យនូវេសចកី

រលត់ ឈមមុខេទកន់េសចកីលះបង់ ។ មន លនងទងំ យ

េពជឈងគទងំ ៧ េនះឯង ែដលភិកខុ បនចេ មន បនេធឲយេរ យ ៗ

េហយ ភិកខុ េនះរែមងអស់ សវៈទងំ យ េហយ ស់ដឹង េធឲយ

ជក់ចបស់បនដល់េ យខួនឯងកនុងបចចុបបនន នូវេចេ វមុិតិ បញញ វមុិតិ

ែដលមិនមន សវៈ សេ មចស មនេនេ យឥរយិបថទងំ ៤ ។

606  

៣០០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[២៦៨] អថេខ យ ម ននទេក ភិកខុ និ-

េយ ឥមិន ឱ េទន ឱវទិ ឧេយយេជសិ គចឆថ

ភគិនិេយ កេ តិ ។ អថេខ ភិកខុ និេយ

យសមេ ននទកស ភសិតំ អភិននទិ អនុេម-

ទិ ឧ យសន យសមនំ ននទកំ អភិ េទ

បទកខិ ណំ ក េយន ភគ េតនុបសង កមឹសុ ឧប-

សង កមិ ភគវនំ អភិ េទ ឯកមនំ អដំសុ ។

ឯកមនំ ឋិ េខ ភិកខុ និេយ ភគ ឯតទ-

េ ច គចឆថ ភិកខុ និេយ កេ តិ ។ អថេខ

ភិកខុ និេយ ភគវនំ អភិ េទ បទកខិ ណំ ក

បកកមឹសុ ។

[២៦៩] អថេខ ភគ អចិរបបកកនសុ សុ ភិកខុ -

នីសុ ភិកខូ មេនសិ េសយយថបិ ភិកខ េវ តទហុ-

េបសេថ បណរេស ន េ តិ ពហុេន ជនស

កងខ វមិតិ ឩេន នុ េខ ចេនទ បុេ នុ

េខ ចេនទ តិ អថេខ បុេ ចេនទ េតវ េ តិ

607  

៣០០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[២៦៨] លំ ប់េនះឯង លុះ ពះននទកៈមន យុ បន

ទូនម នភិកខុ នីទងំេនះេ យឱ ទេនះេហយ េទបបញជូ នេទថ មន ល

នងទងំ យ េពលលមមេហយ ចូរនគំន េទចុះ ។ គេនះឯង

ពួកភិកខុ នីេនះ េ តកអរ អនុេមទន នូវភសិតរបស់ ពះននទកៈមន

យុេហយ ក៏េ កកអពីំ សនៈ ថយបងគំ ពះននទកៈមន យុ េធ

បទក ណិេហយ េទបចូលេទគល់ ពះមន ពះភគ លុះចូលេទ

ដល់ថយបងគំ ពះមន ពះភគ េហយឋិតេនកនុងទីដ៏សមគួរ ។ លុះពួក

ភិកខុ នីេនះ ឋិតេនកនុងទីដ៏សមគួរេហយ េទប ពះមន ពះភគ ស់

យ៉ងេនះថ មន លនងទងំ យ េពលលមមេហយ ចូរេទចុះ ។

លំ ប់េនះ ពួកភិកខុ នីេនះថយបងគំ ពះមន ពះភគ េធ បទក ណិ

េហយេទបេចញេទ ។

[២៦៩] កលែដលពួកភិក ខុ នី េនះ េចញេទមិនយូរប៉ុនម ន

េទប ពះមន ពះភគ ស់េ ភិកខុទងំ យមកថ មន លភិកខុទងំ-

យ កនុងៃថងឧេបសថទី ១៥ ជនជេ ចនែតងមិនមនេសចកីសង យ័

ឬេង ងឆងល់ថ ពះចនទខះ ឬ ពះចនទេពញដូេចនះេឡយ គឺចូលចិត

ថ ពះចនទេពញេ យពិត េសចកីេនះ មនឧបមយ៉ង មិញ

608  

៣០១

ស យតនវគគស ននទេក ទសុេត ភសិ ភិននទនំ

ឯវេមវ េខ ភិកខ េវ ភិកខុ និេយ ននទកស

ធមមេទសនយ អតមន េចវ បរបុិណសង កបប ច ។

សំ ភិកខ េវ បញចននំ ភិកខុ នីស នំ យ បចឆិមិក(១)

ភិកខុ នី (២) េ បនន អវនិិបតធមម និយ

សេមព ធិប យនតិ ។ ឥទមេ ច ភគ អតមន

េត ភិកខូ ភគវេ ភសិតំ អភិននទុ និ ។

ននទេក ទសុតំ ចតុតថំ និដិតំ ។

១ ឱ. បចឆិម ។ ២ ម. ភិកខុនិេយ ។

609  

៣០១

ស យតនវគគ ននទេក ទសូ ត េសចកីេ តកអរចំេពះភសិត

មន លភិកខុទងំ យ ពួកភិកខុ នីេនះ មនេសចកីេ តកអរកនុងធមមេទស-

នរបស់ននទកភិកខុផង មនបណំងេពញេលញផង ក៏មនឧបេមយយ

យ៉ងេនះែដរ ។ មន លភិកខុទងំ យ ប ភិកខុ នីទងំ យ បរំយ

េនះ ភិកខុ នី ែដលេ កយេគបផុំត ភិកខុ នីេនះ ជេ បនន

មនសភពមិនធក់េទកនុងអបយភូមិ ជអនកេទ ង តេទភពខងមុខ

នឹងបន ស់ដឹង (នូវសចចធម៌) ។ លុះ ពះមន ពះភគ ស់

ពកយេនះចប់េហយ ភិកខុទងំេនះ ក៏មនេសចកីេ តកអរ រកី យ

ចេំពះភសិតរបស់ ពះមន ពះភគ ។

ចប់ ននទេក ទសូ ត ទី ៤ ។

610  

បញច មំ ចូឡ ហុេ ទសុតំ

[២៧០] ឯវេមម សុតំ ។ ឯកំ សមយ ំ ភគ

វតថិយ ំ វហិរតិ េជតវេន អនថបិណិកស -

េម ។ អថេខ ភគវេ រេ គតស បដិសលី-

នស ឯវ ំ េចតេ បរវិតិេកក ឧទបទិ បរបិកក

េខ ហុលស វមុិតិបរបិចនីយ ធមម យននូនហំ

ហុលំ ឧតរ ឹ ស នំ ខេយ វេិនយយនិ ។

[២៧១] អថេខ ភគ បុពណសមយ ំ និ -

េស បតចីវរមទយ វតថឹ បិ យ បវសិិ ។

វតថិយ ំ បិ យ ចរ ិ បចឆ ភតំ បិណបតបប-

ដិកកេន យសមនំ ហុលំ មេនសិ គ ហិ

ហុល និសីទនំ េយន អនធវនំ េតនុបសង កមិស ម

611  

ចូឡ ហុេ ទសូ ត ទី ៥

[២៧០] ខញុបំន ប់មក យ៉ងេនះ ។ សម័យមួយ ពះមន

ពះភគ ទង់គង់េនកនុងវតេជតពន របស់អនថបិណិកេសដី ជិត

កង វតថី ។ គេនះឯង ពះមន ពះភគ ទង់គង់េនកនុងទី

ង ត់ ពួនសមង ំ (កនុងផលសមបតិ) ក៏មន ពះត មិះកនុង ពះហឫទយ័

េកតេឡងយ៉ងេនះថ ធម៌ទងំ យស មប់េធវមុិតិឲយចស់ក របស់

ហុល ចស់កេហយ េបដូេចន ះ គួរែតតថគតទូនម ន ហុល កនុង

ករអស់េទៃន សវៈទងំ យ តេទេទ ត ។

[២៧១] គេនះឯង ពះមន ពះភគ ទង់សបង់ ប ប់ប ត

និងចីវរ កនុងេវ ពឹក ព ម េសចចូលេទកន់ កង វតថី េដមប ី

បិណបត ។ លុះ ពះអងគេសចេទបិណបត កនុង កង វតថីេហយ

តឡប់មកអពីំបិណបត កនុងកលជខងេ កយៃនភតវញិ ទង់ ស់

េ ពះ ហុលមន យុថ មន ល ហុល ចូរអនកកន់យកសពំត់

និសីទនៈ េយងនឹងចូលេទឯអនធវ ន័ (ៃ ពជទីេនៃនេចរខក់)

612  

៣០៣

ស យតនវគគស ចូឡ ហុេ ទសុេត ចកខ យតនំ

ទិ វ ិ យតិ ។ ឯវមភេនតិ េខ យ ម ហុ-

េ ភគវេ បដិស ុ និសីទនំ ទយ ភគវនំ

បិដិេ បិដិេ អនុពនធិ ។ េតន េខ បន សម-

េយន អេនកនិ េទវ សហស និ ភគវនំ អនុ-

ពនធ និ េ និ អជជ ភគ យសមនំ ហុលំ

ឧតរ ឹ ស នំ ខេយ វេិនស តីតិ ។ អថេខ ភគ

អនធវនំ អេជឈគេហ អញញតរសមឹ រុកខមេូល បញញេត

សេន និសីទិ ។ យ ម បិ េខ ហុេ

ភគវនំ អភិ េទ ឯកមនំ និសីទិ ។

[២៧២] ឯកមនំ និសិននំ េខ យសមនំ ហុ-

លំ ភគ ឯតទេ ច តំ កឹ មញញសិ ហុល

ចកខុ និចចំ អនិចចំ តិ ។ អនិចចំ ភេន ។

613  

៣០៣

ស យតនវគគ ចូឡ ហុេ ទសូ ត ចកខ យតនៈ

េដមបសី មកកនុងេវ ៃថង ។ ពះ ហុលមន យុ ទទួលតប ពះ

ពុទធដីក ៃន ពះមន ពះភគថ ពះករុ ពះអងគ េហយក៏

កន់យកសពំត់និសីទនៈ េដរ មេ កយ ៗ ពះមន ពះភគេទ ។

សម័យេនះឯង េទវ េ ចនពន់ េទ ម ពះមន ពះភគ េ យ

គិតថ ៃថងេនះ ពះមន ពះភគ នឹងទូនម ន ពះ ហុលមន យុ កនុង

ករអស់េទៃន សវៈទងំ យ តេទេទ ត ។ គេនះឯង ពះ

មន ពះភគ ទង់េសចចូលេទដល់អនធវន័ េហយគង់េនេល សនៈ

ែដលេគ កលថយេទ បគល់េឈមួយេដម ។ ចែំណក ពះ ហុលមន

យុ ក៏ថយបងគំ ពះមន ពះភគ េហយគង់េនកនុងទីសមគួរ ។

[២៧២] លុះ ពះ ហុលមន យុ គង់េនកនុ ងទីសមគួ រ

េហយ េទប ពះមន ពះភគ ស់សួរដូេចនះថ មន ល ហុល អនក

សគំល់េសចកីេនះថដូចេមច ចកខុ េទ ងឬមិនេទ ង ។ ពះ ហុល

មន យុ កបបងគទូំលថ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន មិនេទ ងេទ ។

614  

៣០៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

យមបននិចចំ ទុកខំ តំ សុខំ តិ ។ ទុកខំ

ភេន ។ យមបននិចចំ ទុកខំ វបិរ ិ មធមមំ កលំ

នុ តំ សមនុបស តំុិ ឯតំ មម ឯេ ហមសមិ

ឯេ េម អ តិ ។ េន េហតំ ភេន ។

[២៧៣] តំ កឹ មញញសិ ហុល របូ និចច

អនិចច តិ ។ អនិចច ភេន ។ យមបននិចចំ

ទុកខំ តំ សុខំ តិ ។ ទុកខំ ភេន ។ យមប-

ននិចចំ ទុកខំ វបិរ ិ មធមមំ កលំ នុ តំ សមនុ-

បស តំុិ ឯតំ មម ឯេ ហមសមិ ឯេ េម អ -

តិ ។ េន េហតំ ភេន ។

[២៧៤] តំ កឹ មញញសិ ហុល ចកខុ វញិញ ណំ

និចចំ អនិចចំ តិ ។ អនិចចំ ភេន ។ យមបននិចចំ ទុកខំ

តំ សុខំ តិ ។ ទុកខំ ភេន ។ យមបននិចចំ ទុកខំ

615  

៣០៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ចុះរបស់ មិនេទ ង របស់េនះជទុកខឬជសុខ ។ បពិ ត ពះអងគ

ដ៏ចេ មន ជទុកខ ។ ចុះរបស់ មិនេទ ង ជទុកខ មនេសចកីែ ប

បលជធមម េតគួរនឹងយល់េឃញនូវរបស់េនះថ នុ៎ះរបស់អញ នុ៎ះ

ជអញ ន៎ុះជខួនអញ ដូេចនះែដរឬ ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន មិន

គួរនឹងយល់េឃញយ៉ងេនះេទ ។

[២៧៣] មន ល ហុល អនកសគំល់េសចកីេនះថដូចេមច រូប

េទ ងឬមិនេទ ង ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន មិនេទ ងេទ ។ ចុះរបស់

មិនេទ ង របស់េនះជទុកខឬជសុខ ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន

ជទុកខ ។ ចុះរបស់ មិនេទ ង ជទុកខ មនេសចកីែ ប បល

ជធមម េតគួរនឹងយល់េឃញនូវរបស់េនះថ ន៎ុះរបស់អញ នុ៎ះជ

អញ នុ៎ះជខួនរបស់អញ ដូេចនះែដរឬ ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន

មិនគួរនឹងយល់េឃញយ៉ងេនះេទ ។

[២៧៤] មន ល ហុល អនកសគំល់េសចកីេនះ ថដូចេមច

ចកខុ វញិញ ណេទ ងឬមិនេទ ង ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន មិនេទ ង

េទ ។ ចុះរបស់ មិនេទ ង របស់េនះ ជទុកខឬជសុខ ។

បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន ជទុកខ ។ ចុះរបស់ មិនេទ ង ជទុកខ

616  

៣០៥

ស យតនវគគស ចូឡ ហុេ ទសុេត ចកខុសមផេស

វបិរ ិ មធមមំ កលំ នុ តំ សមនុបស តំុិ ឯតំ

មម ឯេ ហមសមិ ឯេ េម អ តិ ។ េន េហតំ

ភេន ។

[២៧៥] តំ កឹ មញញសិ ហុល ចកខុ សមផេស

និេចច អនិេចច តិ ។ អនិេចច ភេន ។ យមបន-

និចចំ ទុកខំ តំ សុខំ តិ ។ ទុកខំ ភេន ។ យមប-

ននិចចំ ទុកខំ វបិរ ិ មធមមំ កលំ នុ តំ សមនុបស -ិ

តំុ ឯតំ មម ឯេ ហមសមិ ឯេ េម អ តិ ។

េន េហតំ ភេន ។

[២៧៦] តំ កឹ មញញសិ ហុល យមិទំ ចកខុ -

សមផស បបចចយ ឧបបជជតិ េវទនគតំ សញញ គតំ សងខ រ-

គតំ វញិញ ណគតំ តមប ិ និចចំ អនិចចំ តិ ។ អនិចចំ

ភេន ។ យមបននិចចំ ទុកខំ តំ សុខំ តិ ។

ទុកខំ ភេន ។ យមបននិចចំ ទុកខំ វបិរ ិ មធមមំ

617  

៣០៥

ស យតនវគគ ចូឡ ហុេ ទសូ ត ចកខុសមផស

មនេសចកីែ ប បលជធមម េតគួរនឹងយល់េឃញនូវរបស់េនះថ នុ៎ះ

របស់អញ ន៎ុះជអញ ន៎ុះជខួនអញ ដូេចនះែដរឬ ។ បពិ ត ពះ

អងគដ៏ចេ មន មិនគួរនឹងយល់េឃញយ៉ងេនះេទ ។

[២៧៥] មន ល ហុល អនកសគំល់េសចកីេនះ ថដូចេមច

ចកខុសមផស េទ ងឬមិនេទ ង ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន មិនេទ ងេទ ។

ចុះរបស់ មិនេទ ង របស់េនះជទុកខឬជសុខ ។ បពិ ត ពះអងគ

ដ៏ចេ មន ជទុកខ ។ ចុះរបស់ មិនេទ ង ជទុកខ មនេសចកី

ែ ប បលជធមម េតគួរនឹងយល់េឃញនូវរបស់េនះថ ន៎ុះរបស់អញ

ន៎ុះជអញ ន៎ុះជខួនអញ ដូេចនះែដរឬ ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន

មិនគួរនឹងយល់េឃញយ៉ងេនះេទ ។

[២៧៦] មន ល ហុល អនកសគំល់េសចកីេនះ ថដូចេមច

ធមមជត គឺ េវទន សញញ សងខ រ វញិញ ណ េកត

េឡង េ ពះចកខុសមផស ជបចច័យ ធមមជតេនះ េតេទ ង ឬមិន

េទ ង ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន មិនេទ ងេទ ។ ចុះរបស់

មិនេទ ង របស់េនះជទុកខឬជសុខ ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន ជ

ទុកខ ។ ចុះរបស់ មិនេទ ង ជទុកខ មនេសចកីែ ប បលជធមម

618  

៣០៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

កលំ នុ តំ សមនុបស តំុិ ឯតំ មម ឯេ ហ-

មសមិ ឯេ េម អ តិ ។ េន េហតំ ភេន ។

[២៧៧] តំ កឹ មញញសិ ហុល េ តំ និចចំ

អនិចចំ តិ ។ អនិចចំ ភេន ។ េប ។ ឃនំ និចចំ

អនិចចំ តិ ។ អនិចចំ ភេន ។ េប ។ ជិ និចច

អនិចច តិ ។ អនិចច ភេន ។ េប ។ កេយ

និេចច អនិេចច តិ ។ អនិេចច ភេន ។ េប ។

[២៧៨] តំ កឹ មញញសិ ហុល មេន និេចច

អនិេចច តិ ។ អនិេចច ភេន ។ យមបននិចចំ ទុកខំ

សុខំ តិ ។ ទុកខំ ភេន ។ យមបននិចចំ ទុកខំ

វបិរ ិ មធមមំ កលំ នុ តំ សមនុបស តំុិ ឯតំ មម

ឯេ ហមសមិ ឯេ េម អ តិ ។ េន េហតំ ភេន ។

619  

៣០៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

េតគួរនឹងយល់េឃញនូវរបស់េនះថ ន៎ុះរបស់អញ ន៎ុះជអញ ន៎ុះជ

ខួនអញ ដូេចនះែដឬ ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន មិនគួរនឹងយល់

េឃញយ៉ងេនះេទ ។

[២៧៧] មន ល ហុល អនកសគំល់េសចកីេនះ ថដូចេមច

តេច កេទ ងឬមិនេទ ង ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន មិនេទ ងេទ ។ េប ។

ចមុះេទ ងឬមិនេទ ង ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន មិនេទ ងេទ ។ េប ។

អ តេទ ងឬមិនេទ ង ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន មិនេទ ងេទ ។ េប ។

កយេទ ងឬមិនេទ ង ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន មិនេទ ងេទ ។ េប ។

[២៧៨] មន ល ហុល អនកសគំល់េសចកីេនះថដូចេមច ចិត

េទ ងឬមិនេទ ង ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន មិនេទ ងេទ ។ ចុះរបស់

មិនេទ ង របស់េនះជទុកខឬជសុខ ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន

ជទុកខ ។ ចុះរបស់ មិនេទ ង ជទុកខ មនេសចកីែ ប បល

ជធមម េតគួរនឹងយល់េឃញរបស់េនះថ ន៎ុះរបស់អញ ន៎ុះជអញ

ន៎ុះជខួនអញ ដូេចនះែដរឬ ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន មិនគួរនឹង

យល់េឃញយ៉ងេនះេទ ។

620  

៣០៧

ស យតនវគគស ចូឡ ហុេ ទសុេត មេនវញិញ ណំ

[២៧៩] តំ កឹ មញញសិ ហុល ធមម និចច

អនិចច តិ ។ អនិចច ភេន ។ យមបននិចចំ

ទុកខំ តំ សុខំ តិ ។ ទុកខំ ភេន ។ យមប-

ននិចចំ ទុកខំ វបិរ ិ មធមមំ កលំ នុ តំ សមនុ-

បស តំុិ ឯតំ មម ឯេ ហមសមិ ឯេ េម អ តិ ។

េន េហតំ ភេន ។

[២៨០] តំ កឹ មញញសិ ហុល មេនវញិញ ណំ

និចចំ អនិចចំ តិ ។ អនិចចំ ភេន ។ យមបននិចចំ

ទុកខំ តំ សុខំ តិ ។ ទុកខំ ភេន ។ យមបននិចចំ

ទុកខំ វបិរ ិ មធមមំ កលំ នុ តំ សមនុបស តំុិ

ឯតំ មម ឯេ ហមសមិ ឯេ េម អ តិ ។ េន

េហតំ ភេន ។

621  

៣០៧

ស យតនវគគ ចូឡ ហុេ ទសូ ត មេនវញិញ ណ

[២៧៩] មន ល ហុល អនកសំគល់េសចកីេនះថដូចេមច

ធមម រមមណ៍េទ ងឬមិនេទ ង ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន មិនេទ ងេទ ។

ចុះរបស់ មិនេទ ង របស់េនះជទុកខឬជសុខ ។ បពិ ត ពះអងគ

ដ៏ចេ មន ជទុកខ ។ ចុះរបស់ មិនេទ ង ជទុកខ មនេសចកី

ែ ប បលជធមម េតគួរនឹងយល់េឃញនូវរបស់េនះថ ន៎ុះរបស់អញ

ន៎ុះជអញ ន៎ុះជខួនអញ ដូេចនះែដរឬ ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន

មិនគួរនឹងយល់េឃញយ៉ងេនះេទ ។

[២៨០] មន ល ហុល អនកសំគល់េសចកីេនះថដូចេមច

មេនវញិញ ណេទ ងឬមិនេទ ង ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន មិនេទ ងេទ ។

ចុះរបស់ មិនេទ ង របស់េនះជទុកខឬជសុខ ។ បពិ ត ពះអងគ

ដ៏ចេ មន ជទុកខ ។ ចុះរបស់ មិនេទ ង ជទុកខ មនេសចកី

ែ ប បលជធមម េតគួរនឹងយល់េឃញនូវរបស់េនះថ ន៎ុះរបស់អញ

ន៎ុះជអញ ន៎ុះជខួនអញ ដូេចនះែដរឬ ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន

មិនគួរនឹងយល់េឃញយ៉ងេនះេទ ។

622  

៣០៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[២៨១] តំ កឹ មញញសិ ហុល មេនសមផេស

និេចច អនិេចច តិ ។ អនិេចច ភេន ។

យមបននិចចំ ទុកខំ តំ សុខំ តិ ។ ទុកខំ

ភេន ។ យមបននិចចំ ទុកខំ វបិរ ិ មធមមំ កលំ

នុ តំ សមនុបស តំុិ ឯតំ មម ឯេ ហមសមិ ឯេ

េម អ តិ ។ េន េហតំ ភេន ។

[២៨២] តំ កឹ មញញសិ ហុល យមិទំ មេន-

សមផស បបចចយ ឧបបជជតិ េវទនគតំ សញញ គតំ

សងខ រគតំ វញិញ ណគតំ តមប ិ និចចំ អនិចចំ តិ ។

អនិចចំ ភេន ។ យមបននិចចំ ទុកខំ តំ សុខំ

តិ ។ ទុកខំ ភេន ។ យមបននិចចំ ទុកខំ វបិរ-ិ

មធមមំ កលំ នុ តំ សមនុបស តំុិ ឯតំ មម

ឯេ ហមសមិ ឯេ េម អ តិ ។ េន េហតំ

ភេន ។

[២៨៣] ឯវ ំ បស ំ ហុល សុត អរយិ-

ស វេក ចកខុ សមឹបិ(១) និពិនទតិ រេូបសុបិ និពិនទតិ

១ ឱ. ម. អបិសេទទ ន ទិស តិ ។

623  

៣០៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[២៨១] មន ល ហុល អនកសគំល់េសចកីេនះ ថដូចេមច

មេនសមផស េទ ងឬមិនេទ ង ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន មិន

េទ ងេទ ។ ចុះរបស់ មិនេទ ង របស់េនះជទុកខឬជសុខ ។

បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន ជទុកខ ។ ចុះរបស់ មិនេទ ង ជទុកខ

មនេសចកីែ ប បលជធមម េតគួរនឹងយល់េឃញ នូវរបស់េនះថ

ន៎ុះរបស់អញ ន៎ុះជអញ ន៎ុះជខួនអញ ដូេចនះែដរឬ ។ បពិ ត

ពះអងគដ៏ចេ មន មិនគួរនឹងយល់េឃញយ៉ងេនះេទ ។

[២៨២] មន ល ហុល អនកសគំល់េសចកីេនះ ថដូចេមច

ធមមជត គឺេវទន សញញ សងខ រ វញិញ ណ ែតងេកតេឡង េ ពះ

មេនសមផស ជបចច័យ ធមមជតេនះ េតេទ ងឬមិនេទ ង ។ បពិ ត

ពះអងគដ៏ចេ មន មិនេទ ងេទ ។ ចុះរបស់ មិនេទ ង របស់េនះជ

ទុកខឬជសុខ ។ បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន ជទុកខ ។ ចុះរបស់ មិន

េទ ង ជទុកខ មនេសចកីែ ប បលជធមម េតគួរនឹងយល់េឃញ

នូវរបស់េនះថ ន៎ុះរបស់អញ ន៎ុះជអញ ន៎ុះជខួនអញ ដូេចនះែដរឬ ។

បពិ ត ពះអងគដ៏ចេ មន មិនគួរនឹងយល់េឃញយ៉ងេនះេទ ។

[២៨៣] មន ល ហុល អរយិ វក័ ែដលមនេសចកីេចះដឹង

យល់េឃញយ៉ងេនះ ក៏េន យ យកនុងចកខុផង េន យ យកនុងរូបផង

624  

៣០៩

ស យតនវគគស ចូឡ ហុេ ទសុេត យតនទិនិពិនទនំ

ចកខុ វញិញ េណបិ និពិនទតិ ចកខុ សមផេស បិ និពិនទតិ

យមិទំ ចកខុ សមផស បបចចយ ឧបបជជតិ េវទនគតំ

សញញ គតំ សងខ រគតំ វញិញ ណគតំ តសមឹបិ និពិនទតិ ។

េ តសមឹបិ និពិនទតិ សេទទសុបិ និពិនទតិ... ឃនសមឹបិ

និពិនទតិ... គេនធសុបិ និពិនទតិ... ជិ យបិ និពិនទតិ រេស-

សុបិ និពិនទតិ... កយសមឹបិ និពិនទតិ េផដេពសុបិ

និពិនទតិ... មនសមឹបិ និពិនទតិ ធេមមសុបិ និពិនទតិ ម-

េនវញិញ េណបិ និពិនទតិ មេនសមផេស បិ និពិនទតិ

យមិទំ មេនសមផស បបចចយ ឧបបជជតិ េវទនគតំ

សញញ គតំ សងខ រគតំ វញិញ ណគតំ តសមឹបិ និពិនទ-

តិ ។ និពិនទំ វរិជជតិ វ ិ គ វមុិចចតិ វមុិតសមឹ វមុិត-

មិតិ(១) ញណំ េ តិ ខី ជតិ វុសិតំ ពហមចរយិ ំ

កតំ ករណីយ ំ នបរ ំ ឥតថ យតិ បជនតីតិ ។

១ វមុិតមីតិបិ បេ ។

625  

៣០៩

ស យតនវគគ ចូឡ ហុេ ទសូ ត េសចកីេន យ យកនុង យតនៈជេដម

េន យ យ កនុងចកខុ វញិញ ណផង េន យ យកនុងចកខុសមផស ផង

េន យ យកនុងេវទន សញញ សងខ រ វញិញ ណ ែដលេកតេឡង

េ ពះចកខុសមផស ជបចច័យផង ។ េន យ យកនុង តេច កផង េន យ

យកនុងសេំឡងផង... េន យ យកនុង ចមុះផង េន យ យកនុង

កិនផង... េន យ យកនុងអ តផង េន យ យកនុងរសផង...

េន យ យកនុ ងកយផង េន យ យកនុ ងេផដពៈផង... េន យ

យកនុងចិតផង េន យ យកនុងធមម រមមណ៍ផង េន យ យកនុង

មេនវញិញ ណផង េន យ យកនុងមេនសមផស ផង េន យ យ

កនុងេវទន សញញ សងខ រ វញិញ ណ ែដលេកតេឡង េ ពះមេន-

សមផស ជបចច័យផង ។ កលអរយិ វក័ េន យ យ (យ៉ងេនះ)

េហយ ក៏ បសចកតេ មក ចិតក៏ផុត សឡះ (ចក សវៈ) េ ពះ

បសចកតេ មក កលេបចិតផុត សឡះេហយ បជញ ក៏េកតេឡង

ថ ចិតផុត សឡះេហយ អរយិ វក័េនះ ក៏ដឹងចបស់ដូេចនះថ ជតិ

(របស់ ម អញ) អស់េហយ ពហមចរយិៈ ម អញបន ប ពឹត គប់

គន់េហយ េ ឡសកិចច ម អញបនេធរួចេហយ កិចចដៃទ ប ពឹត

េទេដមបេី ឡសកិចចេនះេទ ត មិនមនេឡយ ។

626  

៣១០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[២៨៤] ឥទមេ ច ភគ អតមេន យ ម

ហុេ ភគវេ ភសិតំ អភិននទីតិ ។ ឥមសមិ-

ញច បន(១) េវយយករណសមឹ ភញញមេន យសម-

េ ហុលស អនុបទយ សេវហិ ចិតំ វ-ិ

មុចចិ ។ សញច អេនកនំ េទវ សហស នំ

វរិជំ វតីមលំ ធមមចកខុ ំ ឧទបទិ យ ំ កិញចិ សមុ-

ទយធមមំ សពនំ និេ ធធមមនិ ។

ចូឡ ហុេ ទសុតំ បញច មំ និដិតំ ។

១ ឱ. ឥមសមឹ េខ បន ។

627  

៣១០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[២៨៤] លុះ ពះមន ពះភគ ទង់សែំដងនូវ ពះសូ តេនះចប ់

េហយ ពះ ហុលមន យុ ក៏មនេសចកីេ តកអរ នឹងភសិត

ៃន ពះមន ពះភគ ។ កលែដល ពះមន ពះភគ ទង់សែំដង

នូវេវយយករណ៍េនះចប់េហយ ចិតរបស់ ហុលមន យុ ក៏បនរួច

សឡះចក សវៈទងំ យ េ ពះមិន បកន់ម ំ (ថអញ ថេយង)

េទ តេឡយ ។ ធមមចកខុ(១) (ែភនកេឃញធម៌) ដ៏ បសចកធូលីគឺ គ-

ទិកកិេលស បសចកមនទិលគឺអកុសល បនេកតេឡងេហយ ដល់ពួក

េទវ េ ចនពន់ទងំេនះថ ធមមជត មួយ មនកិរយិេកតេឡង

ជធមម ធមមជតទងំអស់េនះ មនកិរយិរលត់េទវញិជធមម ។

ចប់ ចូឡ ហុេ ទសូ ត ទី ៥ ។

១ កនុង ពះសូ តេនះសំេ យកមគគ ៤ និងផល ៤ េ ថធមមចកខុ េ ពះថ ប េទវ

ទំងេនះ េទវ ពួកខះ ែដល ប់ ពះសូ តេនះ បនជេ បននបុគគល ខះបនជសកទ-

គមិបុគគល ខះបនជអនគមិបុគគល ខះបនជ ពះខី សព ។

628  

ឆដំ ឆឆកកសុតំ

[២៨៥] ឯវេមម សុតំ ។ ឯកំ សមយ ំ ភគ

វតថិយ ំ វហិរតិ េជតវេន អនថបិណិកស -

េម ។ ត ត េខ ភគ ភិកខូ មេនសិ ភិកខ -

េ តិ ។ ភទេនតិ េត ភិកខូ ភគវេ បចចេស សំុ ។

ភគ ឯតទេ ច ធមមំ េ ភិកខ េវ េទសសិ មិ

ទិកលយណំ មេជឈកលយណំ បរេិយ នកលយ-

ណំ តថំ សពយញជ នំ េកវលបរបុិណំ បរសុិទធំ

ពហមចរយិ ំ បកសិស មិ យទិទំ ឆ ឆកក និ តំ

សុ ថ ធុកំ មនសិកេ ថ េទសសិ មីតិ ។

ឯវមភេនតិ េខ េត ភិកខូ ភគវេ បចចេស សំុ ។

629  

ឆឆកកសូ ត ទី ៦

[២៨៥] ខញុបំន ប់មក យ៉ងេនះ ។ សម័យមួយ ពះមន

ពះភគ ទង់គង់េនកនុងវតេជតពន របស់អនថបិណិកេសដី ជិត

កង វតថី ។ កល ពះមន ពះភគ គង់េនកនុងវតេនះ បន ស់

េ ភិកខុទងំ យថ មន លភិកខុទងំ យ ។ ភិកខុទងំេនះ ទទួល

ពះពុទធដីក ពះមន ពះភគថ ពះករុ ពះអងគ ។ េទប ពះ

មន ពះភគ ទង់ ស់ដូេចនះថ មន លភិកខុទងំ យ តថគតនឹង

សែំដងធម៌ មនលអំបទេដម មនលអំបទក ល មនលអំបទចុង

បកស ពហមចរយិធម៌ ពមទងំអតថ ទងំពយញជនៈ ដ៏បរសុិទធ បរ-ិ

បូណ៌ទងំអស់ ចេំពះអនកទងំ យ ចូរអនកទងំ យ ប់នូវធម៌

ែដលមនចនួំន បមួំយឆកកៈ ចូរេធទុកកនុងចិតេ យ បៃពចុះ តថគត

នឹងសែំដងឲយ ប់ ។ ភិកខុទងំេនះ ទទួល ពះពុទធដីក ពះមន ពះ

ភគថ ពះករុ ពះអងគ ។

630  

៣១២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[២៨៦] ភគ ឯតទេ ច ឆ អជឈតិកនិ យ-

តននិ េវទិតពនិ ច ពហិ និ យតននិ េវទិ-

តពនិ ឆ វញិញ ណកយ េវទិតព ឆ ផស កយ

េវទិតព ឆ េវទនកយ េវទិតព ឆ ត -

កយ េវទិតព ។

[២៨៧] ឆ អជឈតិកនិ យតននិ េវទិតព-

នីតិ ឥតិ េខ បេនតំ វុតំ ។ កិេញច តំ បដិចច

វុតំ ។ ចកខ យតនំ េ យតនំ ឃនយតនំ

ជិ យតនំ កយយតនំ មនយតនំ ។ ឆ អជឈតិ-

កនិ យតននិ េវទិតពនីតិ ឥតិ យនំ វុតំ

ឥទេមតំ បដិចច វុតំ ។ ឥទំ បឋមំ ឆកកំ ។

631  

៣១២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[២៨៦] ពះមន ពះភគបន ស់ដូេចនះថ យតនៈខង

កនុង ៦ ក៏គួរដឹង យតនៈខងេ ក ៦ ក៏គួរដឹង វញិញ ណកយ (ពួក

វញិញ ណ) ៦ ក៏គួរដឹង ផស កយ (ពួកផស ៈ) ៦ ក៏គួរដឹង េវទន-

កយ (ពួកេវទន) ៦ ក៏គួរដឹង ត កយ (ពួកត ) ៦(១)

ក៏គួរដឹង ។

[២៨៧] ឯពកយថ យតនៈខងកនុង ៦ ក៏គួរដឹង ដូេចនះនុ៎ះ

តថគតបនេពលេហយ ។ ចុះពកយែដលតថគតេពលេហយនុ៎ះ េត

េ ពះ ស័យេសចកី ដូចេមច ។ ចកខ យតនៈ ១ េ យតនៈ ១

ឃនយតនៈ ១ ជិ យតនៈ ១ កយយតនៈ ១ មនយតនៈ ១ ។

ពកយ ែដលតថគត េពលេហយថ យតនៈខងកនុង ៦ ក៏គួរ

ដឹង ដូេចនះ ពកយនុ៎ះ តថគតេពលេហយ េ ពះ ស័យេសចកីេនះ

ឯង ។ េនះ ឆកកៈ ទី ១ ។

១ មតិកេនះេហយែដលពកយខងេដមថ ៦ ឆកកៈ គឺធម៌មនពួក ៦ មនចំនួន ៦ ដង ។

632  

៣១៣

ស យតនវគគស ឆឆកកសុេត ឆ វញិញ ណកយ

[២៨៨] ឆ ពហិ និ យតននិ េវទិតពនីតិ

ឥតិ េខ បេនតំ វុតំ ។ កិេញច តំ បដិចច វុតំ ។

របូយតនំ សទទ យតនំ គនធ យតនំ រ យតនំ

េផដពយតនំ ធមម យតនំ ។ ឆ ពហិ និ យ-

តននិ េវទិតពនីតិ ឥតិ យនំ វុតំ ឥទេមតំ បដិចច

វុតំ ។ ឥទំ ទុតិយ ំ ឆកកំ ។

[២៨៩] ឆ វញិញ ណកយ េវទិតពតិ ឥតិ េខ

បេនតំ វុតំ ។ កិេញច តំ បដិចច វុតំ ។ ចកខុ ញច

បដិចច រេូប ច ឧបបជជតិ ចកខុ វញិញ ណំ េ តញច

បដិចច សេទទ ច ឧបបជជតិ េ តវញិញ ណំ ឃនញច

បដិចច គេនធ ច ឧបបជជតិ ឃនវញិញ ណំ ជិវញច

បដិចច រេស ច ឧបបជជតិ ជិ វញិញ ណំ កយញច

បដិចច េផដេព ច ឧបបជជតិ កយវញិញ ណំ មនញច

បដិចច ធេមម ច ឧបបជជតិ មេនវញិញ ណំ ។ ឆ វញិញ -

ណកយ េវទិតពតិ ឥតិ យនំ វុតំ ឥទេមតំ

បដិចច វុតំ ។ ឥទំ តតិយ ំ ឆកកំ ។

633  

៣១៣

ស យតនវគគ ឆឆកកសូ ត វញិញ ណកយ បំមួយ

[២៨៨] ពកយថ យតនៈខងេ ក ៦ ក៏គួរដឹង ដូេចនះនុ៎ះ

តថគតបនេពលេហយ ។ ចុះពកយែដលតថគតេពលេហយនុ៎ះ

េតេ ពះ ស័យេសចកីដូចេមច ។ រូបយតនៈ ១ សទទ យតនៈ ១

គនធ យតនៈ ១ រ យតនៈ ១ េផដពយតនៈ ១ ធមម យតនៈ ១ ។

ពកយ ែដលតថគតេពលេហយថ យតនៈខងេ ក ៦ ក៏គួរ

ដឹង ដូេចនះ ពកយនុ៎ះ តថគតេពលេហយ េ ពះ ស័យេសចកីេនះ

ឯង ។ េនះ ឆកកៈទី ២ ។

[២៨៩] ពកយថ វញិញ ណកយ ៦ ក៏គួរដឹង ដូេចនះន៎ុះ តថគត

បនេពលេហយ ។ ចុះពកយែដលតថគតេពលេហយនុ៎ះ េតេ ពះ

ស័យេសចកីដូចេមច ។ ចកខុ វញិញ ណ េកតេឡង េ ពះ ស័យ

ែភនកនិងរូប ១ េ តវញិញ ណ េកតេឡង េ ពះ ស័យ តេច កនិង

សេំឡង ១ ឃនវញិញ ណ េកតេឡង េ ពះ ស័យ ចមុះនិងកិន ១

ជិ វញិញ ណេកតេឡង េ ពះ ស័យអ តនិងរស ១ កយវញិញ ណ

េកតេឡង េ ពះ ស័យកយនិងេផដពៈ ១ មេនវញិញ ណ េកត

េឡង េ ពះ ស័យចិតនិងធមម រមមណ៍ ១ ។ ពកយ ែដលតថគត

េពលេហយថ វញិញ ណកយ ៦ ក៏គួរដឹង ដូេចនះ ពកយនុ៎ះ តថគត

េពលេហយ េ ពះ ស័យេសចកីេនះឯង ។ េនះ ឆកកៈទី ៣ ។

634  

៣១៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[២៩០] ឆ ផស កយ េវទិតពតិ ឥតិ េខ

បេនតំ វុតំ ។ កិេញច តំ បដិចច វុតំ ។ ចកខុ ញច

បដិចច រេូប ច ឧបបជជតិ ចកខុ វញិញ ណំ តិណំ សងគ-

តិ ផេស ។ េ តញច បដិចច សេទទ ច

ឧបបជជតិ េ តវញិញ ណំ តិណំ សងគតិ ផេស ។

ឃនញច បដិចច គេនធ ច ឧបបជជតិ ឃនវញិញ ណំ

តិណំ សងគតិ ផេស ។ ជិវញច បដិចច រេស ច

ឧបបជជតិ ជិ វញិញ ណំ តិណំ សងគតិ ផេស ។ ក-

យញច បដិចច េផដេព ច ឧបបជជតិ កយវញិញ ណំ

តិណំ សងគតិ ផេស ។ មនញច បដិចច ធេមម ច

ឧបបជជតិ មេនវញិញ ណំ តិណំ សងគតិ ផេស ។ ឆ

ផស កយ េវទិតពតិ ឥតិ យនំ វុតំ ឥទេមតំ

បដិចច វុតំ ។ ឥទំ ចតុតថំ ឆកកំ ។

635  

៣១៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[២៩០] ពកយថ ផស កយ ៦ ក៏គួរដឹង ដូេចនះន៎ុះ តថ-

គត បនេពលេហយ ។ ចុះពកយែដលតថគតេពលេហយនុ៎ះ េត

េ ពះ ស័យេសចកីដូចេមច ។ ចកខុ វញិញ ណ េកតេឡង េ ពះ

ស័យែភនកនិងរូប ករជួបជុៃំនរបស់ទងំ ៣ េ ថ ផស ៈ ១ ។

េ តវញិញ ណ េកតេឡង េ ពះ ស័យ តេច កនិងសេំឡង ករ

ជួបជុៃំនរបស់ទងំ ៣ េ ថផស ៈ ១ ។ ឃនវញិញ ណ េកតេឡង

េ ពះ ស័យ ចមុះនិងក ិន ករជួបជុ ំៃនរបស់ទងំ ៣ េ ថ

ផស ៈ ១ ។ ជិ វញិញ ណ េកតេឡង េ ពះ ស័យអ តនិងរស

ករជួបជុៃំនរបស់ទងំ ៣ េ ថផស ៈ ១ ។ កយវញិញ ណ េកត

េឡង េ ពះ ស័យកយនិងេផដពៈ ករជួបជុៃំនរបស់ទងំ ៣ េ

ថ ផស ៈ ១ ។ មេនវញិញ ណ េកតេឡង េ ពះ ស័យចិតនិង

ធមម រមមណ៍ ករជួបជុៃំនរបស់ទងំ ៣ េ ថ ផស ៈ ១ ។ ពកយ

ែដលតថគត េពលេហយថ ផស កយ ៦ ក៏គួរដឹង ដូេចនះ

ពកយនុ៎ះ តថគតេពលេហយ េ ពះ ស័យេសចកីេនះផង ។ េនះ

ឆកកៈ ទី ៤ ។

636  

៣១៥

ស យតនវគគស ឆឆកកសុេត ឆ េវទនកយ

[២៩១] ឆ េវទនកយ េវទិតពតិ ឥតិ េខ

បេនតំ វុតំ ។ កិេញច តំ បដិចច វុតំ ។ ចកខុ ញច

បដិចច រេូប ច ឧបបជជតិ ចកខុ វញិញ ណំ តិណំ សងគ-

តិ ផេស ផស បបចចយ េវទន ។ េ តញច ប-

ដិចច សេទទ ច ឧបបជជតិ េ តវញិញ ណំ... ឃនញច

បដិចច គេនធ ច ឧបបជជតិ ឃនវញិញ ណំ.... ជិវញច

បដិចច រេស ច ឧបបជជតិ ជិ វញិញ ណំ... កយញច

បដិចច េផដេព ច ឧបបជជតិ កយវញិញ ណំ... ម-

នញច បដិចច ធេមម ច ឧបបជជតិ មេនវញិញ ណំ

តិណំ សងគតិ ផេស ផស បបចចយ េវទន ។ ឆ

េវទនកយ េវទិតពតិ ឥតិ យនំ វុតំ ឥទេមតំ

បដិចច វុតំ ។ ឥទំ បញច មំ ឆកកំ ។

637  

៣១៥

ស យតនវគគ ឆឆកកសូ ត េវទនកយ បំមួយ

[២៩១] ពកយថ េវទនកយ ៦ ក៏គួរដឹង ដូេចនះនុ៎ះ តថគត

បនេពលេហយ ។ ចុះពកយែដលតថគតេពលេហយនុ៎ះ េតេ ពះ

ស័យេសចកីដូចេមច ។ ចកខុ វញិញ ណ េកតេឡង េ ពះ ស័យ

ែភនកនិងរូប ករជួបជុៃំនរបស់ទងំ ៣ េ ថ ផស ៈ េ ពះផស ៈជ

បចច័យ េទបមនេវទន ១ ។ េ តវញិញ ណេកតេឡង េ ពះ ស័យ

តេច កនិងសេំឡង… ឃនវញិញ ណេកតេឡង េ ពះ ស័យ ចមុះ

និងកិន… ជិ វញិញ ណ េកតេឡង េ ពះ ស័យអ តនិងរស…

កយវញិញ ណ េកតេឡង េ ពះ ស័យកយនិងេផដពៈ… មេន-

វញិញ ណ េកតេឡង េ ពះ ស័យចិតនិងធមម រមមណ៍ ករជួបជុៃំន

របស់ទងំ ៣ េ ថ ផស ៈ េ ពះផស ៈជបចច័យ េទបមន

េវទន ១ ។ ពកយ ែដលតថគតេពលេហយថ េវទន-

កយ ៦ ក៏គួរដឹង ដូេចនះ ពកយនុ៎ះ តថគតេពលេហយ េ ពះ

ស័យេសចកីេនះឯង ។ េនះ ឆកកៈ ទី ៥ ។

638  

៣១៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[២៩២] ឆ ត កយ េវទិតពតិ ឥតិ

េខ បេនតំ វុតំ ។ កិេញច តំ បដិចច វុតំ ។

ចកខុ ញច បដិចច រេូប ច ឧបបជជតិ ចកខុ វញិញ ណំ

តិណំ សងគតិ ផេស ផស បបចចយ េវទន េវទ-

នបចចយ ត ។ េ តញច បដិចច សេទទ ច

ឧបបជជតិ េ តវញិញ ណំ... ឃនញច បដិចច គេនធ ច

ឧបបជជតិ ឃនវញិញ ណំ... ជិវញច បដិចច រេស ច

ឧបបជជតិ ជិ វញិញ ណំ... កយញច បដិចច េផដេព

ច ឧបបជជតិ កយវញិញ ណំ... មនញច បដិចច ធេមម

ច ឧបបជជតិ មេនវញិញ ណំ តិណំ សងគតិ ផេស

ផស បបចចយ េវទន េវទនបចចយ ត ។ ឆ

ត កយ េវទិតពតិ ឥតិ យនំ វុតំ ឥទេមតំ

បដិចច វុតំ ។ ឥទំ ឆដំ ឆកកំ ។

639  

៣១៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[២៩២] ពកយថ ត កយ ៦ ក៏គួរដឹង ដូេចនះន៎ុះ តថគត

បនេពលេហយ ។ ចុះពកយែដលតថគត េពលេហយនុ៎ះ េតេ ពះ

ស័យេសចកីដូចេមច ។ ចកខុ វញិញ ណ េកតេឡង េ ពះ ស័យ

ែភនកនិងរូប ករជួបជុៃំនរបស់ទងំ ៣ េ ថផស ៈ េ ពះផស ៈជ

បចច័យ េទបមនេវទន េ ពះេវទនជបចច័យ េទបមនត ១ ។

េ តវញិញ ណេកតេឡង េ ពះ ស័យ តេច កនិងសេំឡង... ឃន-

វញិញ ណេកតេឡង េ ពះ ស័យ ចមុះនិងកិន... ជិ វញិញ ណ េកត

េឡង េ ពះ ស័យអ តនិងរស... កយវញិញ ណ េកតេឡង

េ ពះ ស័យកយនិងេផដពៈ... មេនវញិញ ណ េកតេឡង េ ពះ

ស័យចិតនិងធមម រមមណ៍ ករជួបជុៃំនរបស់ទងំ ៣ េ ថផស ៈ

េ ពះផស ៈជបចច័យ េទបមនេវទន េ ពះេវទនជបចច័យ េទប

មនត ១ ។ ពកយ ែដលតថគតេពលេហយថ ត -

កយ ៦ ក៏គួរដឹង ដូេចនះ ពកយនុ៎ះ តថគត េពលេហយ េ ពះ

ស័យេសចកីេនះឯង ។ េនះ ឆកកៈទី ៦ ។

640  

៣១៧

ស យតនវគគស ឆឆកកសុេត អនត

[២៩៣] ចកខុ អ តិ េយ ឯវ(ំ១) វេទយយ តំ ន

ឧបបជជតិ ។ ចកខុ ស ឧបបេទបិ វេយបិ បញញ យតិ ។

យស េខ បន ឧបបេទបិ វេយបិ បញញ យតិ អ

េម ឧបបជជតិ ច េវតិ ចតិ ឥចចស ឯវមគតំ េ តិ

ត ម តំ ន ឧបបជជតិ ចកខុ អ តិ េយ វេទយយ ។

ឥតិ ចកខុ អន ។ របូ អ តិ េយ វេទយយ តំ

ន ឧបបជជតិ ។ របូនំ ឧបបេទបិ វេយបិ បញញ -

យតិ ។ យស េខ បន ឧបបេទបិ វេយបិ

បញញ យតិ អ េម ឧបបជជតិ ច េវតិ ចតិ ឥចចស

ឯវមគតំ េ តិ ត ម តំ ន ឧបបជជតិ របូ អ តិ

េយ វេទយយ ។ ឥតិ ចកខុ អន របូ អន ។

១ ឱ. ម. ឯវនិ ន ទិស តិ ។

641  

៣១៧

ស យតនវគគ ឆឆកកសូ ត ភពៃនអន

[២៩៣] បុគគល និយយយ៉ងេនះថ ែភនកជខួន ពកយ

របស់បុគគលេនះ មិនេកតករេទ ។ (េ ពះថ) ែភនកេគែតងដឹង

ចបស់ថ មនករេកតេឡងផង ករវនិសេទវញិផង ។ លុះែត

បុគគល ដឹងចបស់នូវករេកតេឡង និងករវនិសេទវញិថ ខួន

របស់អញ េកតេឡងផង វនិសេទវញិផង បុគគលេនះឯង េទប

េឈម ះថយល់េឃញ តវ េហតុេនះបនជថ បុគគល និយយ

ថ ែភនកជខួន ពកយរបស់បុគគលេនះ មិនេកតករេទ ។ េ ពះ

េហតុេនះ ែភនកមិនែមនជខួនេឡយ ។ បុគគល និយយថ

រូបជខួន ពកយរបស់បុគគលេនះ មិនេកតករេទ ។ (េ ពះថ) រូប

េគែតងដឹងចបស់ថ មនករេកតេឡងផង ករវនិសេទវញិផង ។

លុះែតបុគគល ដឹងចបស់នូវករេកតេឡង និងករវនិសេទវញិថ

ខួនរបស់អញ េកតេឡងផង វនិសេទវញិផង បុគគលេនះឯង

េទបេឈម ះថ យល់េឃញ តវ េហតុេនះបនជថ បុគគល

និយយថ រូបជខួន ពកយរបស់បុគគលេនះ មិនេកតករេទ ។

េ ពះេហតុេនះ ែភនកមិនែមនជខួន រូបក៏មិនែមនជខួនេឡយ ។

642  

៣១៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ចកខុ វញិញ ណំ អ តិ េយ វេទយយ តំ ន ឧបបជជតិ ។

ចកខុ វញិញ ណស ឧបបេទបិ វេយបិ បញញ យតិ ។

យស េខ បន ឧបបេទបិ វេយបិ បញញ យតិ

អ េម ឧបបជជតិ ច េវតិ ចតិ ឥចចស

ឯវមគតំ េ តិ ត ម តំ ន ឧបបជជតិ

ចកខុ វញិញ ណំ អ តិ េយ វេទយយ ។ ឥតិ ចកខុ

អន របូ អន ចកខុ វញិញ ណំ អន ។

ចកខុ សមផេស អ តិ េយ វេទយយ តំ ន

ឧបបជជតិ ។ ចកខុ សមផស ស ឧបបេទបិ វេយបិ

បញញ យតិ ។ យស េខ បន ឧបបេទបិ

វេយបិ បញញ យតិ អ េម ឧបបជជតិ ច េវតិ

ចតិ ឥចចស ឯវមគតំ េ តិ ត ម តំ ន

ឧបបជជតិ ចកខុ សមផេស អ តិ េយ វេទយយ ។

643  

៣១៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

បុគគល និយយថ ចកខុ វញិញ ណជខួន ពកយរបស់បុគគលេនះ មិន

េកតករេទ ។ (េ ពះថ) ចកខុ វញិញ ណេគែតងដឹងចបស់ថ មនករេកត

េឡងផង ករវនិសេទវញិផង ។ លុះែតបុគគល ដឹងចបស់នូវករ

េកតេឡងនិងករវនិសេទវញិថ ខួនរបស់អញេកតេឡងផង វនិស

េទវញិផង បុគគលេនះឯងេទបេឈម ះថយល់េឃញ តវ េហតុេនះបន

ជថបុគគល និយយថ ចកខុ វញិញ ណជខួន ពកយរបស់បុគគលេនះ

មិនេកតករេទ ។ េ ពះេហតុេនះ ែភនកមិនែមនជខួន រូបមិនែមនជ

ខួន ចកខុ វញិញ ណក៏មិនែមនជខួនេឡយ ។ បុគគល និយយថ ចកខុ -

សមផស ជខួន ពកយរបស់បុគគលេនះ មិនេកតករេទ ។ (េ ពះថ)

ចកខុសមផស េគែតងដឹងចបស់ថមនករេកតេឡងផង ករវនិសេទ

វញិផង ។ លុះែតបុគគល ដឹងចបស់នូវករេកតេឡង និងករវនិស

េទវញិថ ខួនរបស់អញេកតេឡងផង វនិសេទវញិផង បុគគលេនះ

ឯង េទបេឈម ះថយល់េឃញ តវ េហតុេនះបនជថ បុគគល

និយយថ ចកខុសមផស ជខួន ពកយរបស់បុគគលេនះមិនេកតករេទ ។

644  

៣១៩

ស យតនវគគស ឆឆកកសុេត អនត

ឥតិ ចកខុ អន របូ អន ចកខុ វញិញ ណំ

អន ចកខុ សមផេស អន ។ េវទន អ តិ

េយ វេទយយ តំ ន ឧបបជជតិ ។ េវទនយ

ឧបបេទបិ វេយបិ បញញ យតិ ។ យស េខ បន

ឧបបេទបិ វេយបិ បញញ យតិ អ េម ឧបបជជតិ

ច េវតិ ចតិ ឥចចស ឯវមគតំ េ តិ ត ម

តំ ន ឧបបជជតិ េវទន អ តិ េយ វេទយយ ។

ឥតិ ចកខុ អន របូ អន ចកខុ វញិញ ណំ អន

ចកខុ សមផេស អន េវទន អន ។ ត

អ តិ េយ វេទយយ តំ ន ឧបបជជតិ ។

ត យ ឧបបេទបិ វេយបិ បញញ យតិ ។ យស

េខ បន ឧបបេទបិ វេយបិ បញញ យតិ អ េម

645  

៣១៩

ស យតនវគគ ឆឆកកសូ ត ភពៃនអន

េ ពះេហតុេនះ ែភនកមិនែមនជខួន រូបមិនែមនជខួន ចកខុ វញិញ ណមិន

ែមនជខួន ចកខុសមផស ក៏មិនែមនជខួនេឡយ ។ បុគគល និយយ

ថ េវទនជខួន ពកយរបស់បុគគលេនះ មិនេកតករេទ ។ (េ ពះ

ថ) េវទន េគែតងដឹងចបស់ថ មនករេកតេឡងផង ករវនិសេទ

វញិផង ។ លុះែតបុគគល ដឹងចបស់នូវករេកតេឡងនិងករវនិស

េទវញិថ ខួនរបស់អញេកតេឡងផង វនិសេទវញិផង បុគគលេនះ

ឯង េទបេឈម ះថយល់េឃញ តវ េហតុេនះបនជថ បុគគល

និយយថ េវទនជខួន ពកយរបស់បុគគលេនះ មិនេកតករេទ ។

េ ពះេហតុេនះ ែភនកមិនែមនជខួន រូបមិនែមនជខួន ចកខុ វញិញ ណ

មិនែមនជខួន ចកខុសមផស មិនែមនជខួន េវទនក៏មិនែមនជខួន

េឡយ ។ បុគគល និយយថ ត ជខួន ពកយរបស់

បុគគលេនះ មិនេកតករេទ ។ (េ ពះថ) ត េគែតងដឹង

ចបស់ថ មនករេកតេឡងផង ករវនិសេទវញិផង ។ លុះែតបុគគល

ដឹងចបស់នូវករេកតេឡងនិងករវនិសេទវញិថ ខួនរបស់អញ

646  

៣២០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ឧបបជជតិ ច េវតិ ចតិ ឥចចស ឯវមគតំ េ តិ

ត ម តំ ន ឧបបជជតិ ត អ តិ េយ

វេទយយ ។ ឥតិ ចកខុ អន របូ អន ចកខុ វញិញ ណំ

អន ចកខុ សមផេស អន េវទន អន

ត អន ។

[២៩៤] េ តំ អ តិ េយ វេទយយ... ឃនំ

អ តិ េយ វេទយយ... ជិ អ តិ េយ វេទយយ...

កេយ អ តិ េយ វេទយយ... មេន អ តិ

េយ វេទយយ តំ ន ឧបបជជតិ ។ មនស ឧបប-

េទបិ វេយបិ បញញ យតិ ។ យស េខ បន

ឧបបេទបិ វេយបិ បញញ យតិ អ េម ឧបបជជតិ

ច េវតិ ចតិ ឥចចស ឯវមគតំ េ តិ ត ម

តំ ន ឧបបជជតិ មេន អ តិ េយ វេទយយ ។

ឥតិ មេន អន ។ ធមម អ តិ េយ វេទយយ

647  

៣២០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

េកតេឡងផង វនិសេទវញិផង បុគគលេនះឯង េទបេឈម ះថយល់

េឃញ តវ េហតុេនះបនជថ បុគគល និយយថ ត ជខួន

ពកយរបស់បុគគលេនះ មិនេកតករេទ ។ េ ពះេហតុេនះ ែភនកមិន

ែមនជខួន រូបមិនែមនជខួន ចកខុ វញិញ ណមិនែមនជខួន ចកខុសមផស

មិនែមនជខួន េវទនមិនែមនជខួន ត ក៏មិនែមនជខួនេឡយ ។

[២៩៤] បុគគល និយយថ តេច កជខួន... បុគគល

និយយថ ចមុះជខួន... បុគគល និយយថ អ តជ

ខួន... បុគគល និយយថ កយជខួន... បុគគល និយយថ

ចិតជខួន ពកយរបស់បុគគលេនះ មិនេកតករេទ ។ (េ ពះថ) ចិត

េគែតងដឹងចបស់ថ មនករេកតេឡងផង ករវនិសេទវញិផង ។

លុះែតបុគគល ដឹងចបស់នូវករេកតេឡងនិងករវនិសេទវញិថ ខួន

របស់អញេកតេឡងផង វនិសេទវញិផង បុគគលេនះឯង េទបេឈម ះ

ថយល់េឃញ តវ េហតុេនះបនជថ បុគគល និយយថ ចិត

ជខួន ពកយរបស់បុគគលេនះ មិនេកតករេទ ។ េ ពះេហតុេនះ

ចិតមិនែមនជខួនេឡយ ។ បុគគល និយយថ ធមម រមមណ៍ជខួន

648  

៣២១

ស យតនវគគស ឆឆកកសុេត អនត

តំ ន ឧបបជជតិ ។ ធមម នំ(១) ឧបបេទបិ វេយបិ

បញញ យតិ ។ យស េខ បន ឧបបេទបិ វេយ-

បិ បញញ យតិ អ េម ឧបបជជតិ ច េវតិ ចត ិ

ឥចចស ឯវមគតំ េ តិ ត ម តំ ន ឧបបជជតិ

ធមម អ តិ េយ វេទយយ ។ ឥតិ មេន អន

ធមម អន ។ មេនវញិញ ណំ អ តិ េយ វេទយយ

តំ ន ឧបបជជតិ ។ មេនវញិញ ណស ឧបបេទបិ

វេយបិ បញញ យតិ ។ យស េខ បន ឧបបេទ-

បិ វេយបិ បញញ យតិ អ េម ឧបបជជតិ ច េវ-

តិ ចតិ ឥចចស ឯវមគតំ េ តិ ត ម តំ ន

ឧបបជជតិ មេនវញិញ ណំ អ តិ េយ វេទយយ ។ ឥតិ

មេន អន ធមម អន មេនវញិញ ណំ អន ។

១ ឱ. ធមមស ។

649  

៣២១

ស យតនវគគ ឆឆកកសូ ត ភពៃនអន

ពកយរបស់បុគគលេនះ មិនេកតករេទ ។ (េ ពះថ) ធមម រមមណ៍ េគ

ែតងដឹងចបស់ថមនករេកតេឡងផង ករវនិសេទវញិផង ។ លុះែត

បុគគល ដឹងចបស់នូវករេកតេឡងនិងករវនិសេទវញិថ ខួនរបស់

អញ េកតេឡងផង វនិសេទវញិផង បុគគលេនះឯង េទបេឈម ះថ

យល់េឃញ តវ េហតុេនះបនជថ បុគគល និយយថ ធមម -

រមមណ៍ជខួន ពកយរបស់បុគគលេនះ មិនេកតករេទ ។ េ ពះេហតុ

េនះ ចិតមិនែមនជខួន ធមម រមមណ៍ក៏មិនែមនជខួនេឡយ ។ បុគគល

និយយថ មេនវញិញ ណជខួន ពកយរបស់បុគគលេនះ មិន

េកតករេទ ។ (េ ពះថ) មេនវញិញ ណ េគែតងដឹងចបស់ថមនករ

េកតេឡងផង ករវនិសេទវញិផង ។ លុះែតបុគគល ដឹងចបស់នូវ

ករេកតេឡងនិងករវនិសេទវញិថ ខួនរបស់អញេកតេឡងផង វនិស

េទវញិផង បុគគលេនះឯង េទបេឈម ះថ យល់េឃញ តវ េហតុ

េនះបនជថ បុគគល និយយថ មេនវញិញ ណជខួន ពកយ

របស់បុគគលេនះ មិនេកតករេទ ។ េ ពះេហតុេនះ ចិតមិនែមនជ

ខួន ធមម រមមណ៍មិនែមនជខួន មេនវញិញ ណក៏មិនែមនជខួនេឡយ ។

650  

៣២២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

មេនសមផេស អ តិ េយ វេទយយ តំ ន ឧ-

បបជជតិ ។ មេនសមផស ស ឧបបេទបិ វេយបិ

បញញ យតិ ។ យស េខ បន ឧបបេទបិ វេយបិ

បញញ យតិ អ េម ឧបបជជតិ ច េវតិ ចតិ

ឥចចស ឯវមគតំ េ តិ ត ម តំ ន ឧបបជជតិ

មេនសមផេស អ តិ េយ វេទយយ ។ ឥតិ

មេន អន ធមម អន មេនវញិញ ណំ អន

មេនសមផេស អន ។ េវទន អ តិ េយ

វេទយយ តំ ន ឧបបជជតិ ។ េវទនយ ឧបបេទបិ

វេយបិ បញញ យតិ ។ យស េខ បន ឧបបេទបិ

វេយបិ បញញ យតិ អ េម ឧបបជជតិ ច េវតិ

ចតិ ឥចចស ឯវមគតំ េ តិ ត ម តំ ន

ឧបបជជតិ េវទន អ តិ េយ វេទយយ ។ ឥតិ

មេន អន ធមម អន មេនវញិញ ណំ អន

651  

៣២២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

បុគគល និយយថ មេនសមផស ជខួន ពកយរបស់បុគគលេនះ

មិនេកតករេទ ។ (េ ពះថ) មេនសមផស េគែតងដឹងចបស់ថ

មនករេកតេឡងផង ករវនិសេទវញិផង ។ លុះែតបុគគល ដឹង

ចបស់នូវករេកតេឡងនិងករវនិសេទវញិថ ខួនរបស់អញ េកតេឡង

ផង វនិសេទវញិផង បុគគលេនះឯង េទបេឈម ះថ យល់េឃញ

តវ េហតុេនះបនជថ បុគគល និយយថ មេនសមផស

ជខួន ពកយរបស់បុគគលេនះ មិនេកតករេទ ។ េ ពះេហតុ

េនះ ចិតមិនែមនជខួន ធមម រមមណ៍មិនែមនជខួន មេនវញិញ ណ

មិនែមនជខួន មេនសមផស ក៏មិនែមនជខួនេឡយ ។ បុគគល

និយយថ េវទនជខួន ពកយរបស់បុគគលេនះ មិនេកត

ករេទ ។ (េ ពះថ) េវទន េគែតងដឹងចបស់ថ មនករេកត

េឡងផង ករវនិសេទវញិផង ។ លុះែតបុគគល ដឹងចបស់

នូវករេកតេឡងនិងករវនិសេទវញិថ ខួនរបស់អញ េកតេឡង

ផង វនិសេទវញិផង បុគគលេនះឯង េទបេឈម ះថយល់េឃញ តវ

េហតុេនះបនជថ បុគគល និយយថ េវទនជខួន ពកយ

របស់បុគគលេនះ មិនេកតករេទ ។ េ ពះេហតុេនះ ចិត មិន

ែមនជខួន ធមម រមមណ៍មិនែមនជខួន មេនវញិញ ណមិនែមនជខួន

652  

៣២៣

ស យតនវគគស ឆឆកកសុេត សកក យសមុទយគមិនី

មេនសមផេស អន េវទន អន ។ ត

អ តិ េយ វេទយយ តំ ន ឧបបជជតិ ។ ត យ

ឧបបេទបិ វេយបិ បញញ យតិ ។ យស េខ

បន ឧបបេទបិ វេយបិ បញញ យតិ អ េម ឧបបជជតិ

ច េវតិ ចតិ ឥចចស ឯវមគតំ េ តិ ត ម តំ

ន ឧបបជជតិ ត អ តិ េយ វេទយយ ។

ឥតិ មេន អន ធមម អន មេនវញិញ ណំ អន

មេនសមផេស អន េវទន អន ត

អន ។

[២៩៥] អយ ំ េខ បន ភិកខ េវ សកក យសមុទ-

យគមិនី បដិបទ ។ ចកខុ ំ ឯតំ មម ឯេ ហមសមិ

ឯេ េម អ តិ សមនុបស តិ ។ រេូប ឯតំ មម

ឯេ ហមសមិ ឯេ េម អ តិ សមនុបស តិ ។

ចកខុ វញិញ ណំ ឯតំ មម ឯេ ហមសមិ ឯេ េម

អ តិ សមនុបស តិ ។ ចកខុ សមផស ំ ឯតំ មម

ឯេ ហមសមិ ឯេ េម អ តិ សមនុបស តិ ។

653  

៣២៣

ស យតនវគគ ឆឆកកសូ ត ដំេណ រេកតេឡងៃនសកក យ

មេនសមផស មិនែមនជខួន េវទនក៏មិនែមនជខួនេឡយ ។ បុគគល

និយយថ ត ជខួន ពកយរបស់បុគគលេនះ មិនេកតករេទ ។

(េ ពះថ) ត េគែតងដឹងចបស់ថ មនករេកតេឡងផង ករ

វនិសេទវញិផង ។ លុះែតបុគគល ដឹងចបស់នូវករេកតេឡងនិង

ករវនិសេទវញិថ ខួនរបស់អញ េកតេឡងផង វនិសេទវញិផង

បុគគលេនះឯង េទបេឈម ះថ យល់េឃញ តវ េហតុេនះបនជ

ថ បុគគល និយយថ ត ជខួន ពកយរបស់បុគគលេនះ មិន

េកតករេទ ។ េ ពះេហតុេនះ ចិតមិនែមនជខួន ធមម រមមណ៍មិន

ែមនជខួន មេនវញិញ ណមិនែមនជខួន មេនសមផស មិនែមនជខួន

េវទនមិនែមនជខួន ត ក៏មិនែមនជខួនេឡយ ។

[២៩៥] មន លភិកខុទងំ យ េនះបដិបទ ជដេំណ រេកតៃន

សកក យ ។ បុគគលពិចរ េឃញចកខុថ ន៎ុះរបស់អញ នុ៎ះជ

អញ នុ៎ះជខួនអញ ។ ពិចរ េឃញរូបថ ន៎ុះរបស់អញ

ន៎ុះជអញ នុ៎ះជខួនអញ ។ ពិចរ េឃញចកខុ វញិញ ណថ

ន៎ុះរបស់អញ ន៎ុះជអញ នុ៎ះជខួនអញ ។ ពិចរ េឃញ

ចកខុសមផស ថ ន៎ុះរបស់អញ ន៎ុះជអញ ន៎ុះជខួនអញ ។

654  

៣២៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

េវទនំ ឯតំ មម ឯេ ហមសមិ ឯេ េម អ តិ

សមនុបស តិ ។ តណំ ឯតំ មម ឯេ ហមសមិ

ឯេ េម អ តិ សមនុបស តិ ។ េ តំ ឯតំ

មម... ឃនំ ឯតំ មម... ជិវ ំ ឯតំ មម... កយ ំ

ឯតំ មម... មនំ ឯតំ មម ឯេ ហមសមិ ឯេ

េម អ តិ សមនុបស តិ ។ ធេមម ឯតំ មម

ឯេ ហមសមិ ឯេ េម អ តិ សមនុបស តិ ។

មេនវញិញ ណំ ឯតំ មម ឯេ ហមសមិ ឯេ េម

អ តិ សមនុបស តិ ។ តណំ ឯតំ មម ឯ-

េ ហមសមិ ឯេ េម អ តិ សមនុបស តិ ។

[២៩៦] អយ ំ េខ បន ភិកខ េវ សកក យនិេ -

ធគមិនី បដិបទ ។ ចកខុ ំ េនតំ មម េនេ ហមសមិ

ន េមេ អ តិ សមនុបស តិ ។ រេូប េនតំ មម

េនេ ហមសមិ ន េមេ អ តិ សមនុបស តិ

655  

៣២៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ពិចរ េឃញេវទនថ ន៎ុះរបស់អញ ន៎ុះជអញ ន៎ុះជខួនអញ ។

ពិចរ េឃញត ថ ន៎ុះរបស់អញ ន៎ុះជអញ នុ៎ះជខួនអញ ។

ពិចរ េឃញ តេច កថ ន៎ុះរបស់អញ... ពិចរ េឃញ ចមុះ

ថ ន៎ុះរបស់អញ... ពិចរ េឃញអ តថ ន៎ុះរបស់អញ...

ពិចរ េឃញកយថ ន៎ុះរបស់អញ... ពិចរ េឃញចិតថ

ន៎ុះរបស់អញ នុ៎ះជអញ ន៎ុះជខួនអញ ។ ពិចរ េឃញធមម -

រមមណ៍ថ ន៎ុះរបស់អញ នុ៎ះជអញ ន៎ុះជខួនអញ ។ ពិចរ

េឃញមេនវញិញ ណថ នុ៎ះរបស់អញ នុ៎ះជអញ ន៎ុះជខួនអញ ។

ពិចរ េឃញត ថ ន៎ុះរបស់អញ ន៎ុះជអញ នុ៎ះជខួនអញ ។

[២៩៦] មន លភិកខុទងំ យ េនះបដិបទជដេំណ ររលត់េទ

ៃនសកក យ ។ បុគគល ពិចរ េឃញចកខុថ ន៎ុះមិនែមនរបស់អញ

ន៎ុះមិនែមនជអញ ន៎ុះមិនែមនជខួនអញ ។ ពិចរ េឃញរូបថ

ន៎ុះមិនែមនរបស់អញ ន៎ុះមិនែមនជអញ នុ៎ះមិនែមនជខួនអញ ។

656  

៣២៥

ស យតនវគគស ឆឆកកសុេត សកក យនិេ ធគមិនី

ចកខុ វញិញ ណំ េនតំ មម េនេ ហមសមិ ន េមេ

អ តិ សមនុបស តិ ។ ចកខុ សមផស ំ េនតំ មម

េនេ ហមសមិ ន េមេ អ តិ សមនុបស តិ ។

េវទនំ េនតំ មម េនេ ហមសមិ ន េមេ អ តិ

សមនុបស តិ ។ តណំ េនតំ មម េនេ ហមសមិ

ន េមេ អ តិ សមនុបស តិ ។ េ តំ េនតំ

មម... ឃនំ េនតំ មម... ជិវ ំ េនតំ មម...

កយ ំ េនតំ មម... មនំ េនតំ មម េនេ ហមសមិ

ន េមេ អ តិ សមនុបស តិ ។ ធេមម េនតំ មម

េនេ ហមសមិ ន េមេ អ តិ សមនុបស តិ ។

657  

៣២៥

ស យតនវគគ ឆឆកកសូ ត ដំេណ ររលត់េទៃនសកក យ

ពិចរ េឃញចកខុ វញិញ ណថ ន៎ុះមិនែមនរបស់អញ ន៎ុះមិនែមនជ

អញ ន៎ុះមិនែមនជខួនអញ ។ ពិចរ េឃញចកខុសមផស ថ

ន៎ុះមិនែមនរបស់អញ ន៎ុះមិនែមនជអញ នុ៎ះមិនែមនជខួនអញ ។

ពិចរ េឃញេវទនថ នុ ៎ះមិនែមនជរបស់អញ នុ ៎ះមិនែមន

ជអញ នុ ៎ះមិនែមនជខួនអញ ។ ពិចរ េឃញត ថ

ន៎ុះមិនែមនរបស់អញ ន៎ុះមិនែមនជអញ នុ៎ះមិនែមនជខួនអញ ។

ពិចរ េឃញ តេច កថ នុ ៎ះមិនែមនរបស់អញ... ពិចរ

េឃញ ចមុះថ ន៎ុះមិនែមនរបស់អញ... ពិចរ េឃញអ តថ

ន៎ុះមិនែមនរបស់អញ... ពិចរ េឃញកយថ ន៎ុះមិនែមនរបស់

អញ... ពិចរ េឃញចិតថ ន៎ុះមិនែមនរបស់អញ ន៎ុះមិនែមន

ជអញ ន៎ុះមិនែមនជខួនអញ ។ ពិចរ េឃញធមម រមមណ៍ថ

ន៎ុះមិនែមនរបស់អញ ន៎ុះមិនែមនជអញ នុ៎ះមិនែមនជខួនអញ ។

658  

៣២៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

មេនវញិញ ណំ េនតំ មម េនេ ហមសមិ ន េមេ

អ តិ សមនុបស តិ ។ មេនសមផស ំ េនតំ មម

េនេ ហមសមិ ន េមេ អ តិ សមនុបស តិ ។

េវទនំ េនតំ មម េនេ ហមសមិ ន េមេ

អ តិ សមនុបស តិ ។ តណំ េនតំ មម

េនេ ហមសមិ ន េមេ អ តិ សមនុបស តិ ។

[២៩៧] ចកខុ ញច ភិកខ េវ បដិចច រេូប ច ឧបប-

ជជតិ ចកខុ វញិញ ណំ តិណំ សងគតិ ផេស ផស -

បបចចយ ឧបបជជតិ េវទយិតំ សុខំ ទុកខំ អ-

ទុកខមសុខំ ។ េ សុខយ េវទនយ ផុេ

សមេន អភិននទតិ អភិវទតិ អេជឈ យ តិដតិ

តស គនុសេយ អនុេសតិ ។ ទុកខ យ េវទនយ

659  

៣២៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ពិចរ េឃញមេនវញិញ ណថ នុ៎ះមិនែមនរបស់អញ ន៎ុះមិនែមន

ជអញ ន៎ុះមិនែមនជខួនអញ ។ ពិចរ េឃញមេនសមផស ថ

ន៎ុះមិនែមនរបស់អញ ន៎ុះមិនែមនជអញ នុ៎ះមិនែមនជខួនអញ ។

ពិចរ េឃញេវទនថ ន៎ុះមិនែមនរបស់អញ ន៎ុះមិនែមនជអញ

ន៎ុះមិនែមនជខួនអញ ។ ពិចរ េឃញត ថ ន៎ុះមិនែមន

របស់អញ ន៎ុះមិនែមនជអញ នុ៎ះមិនែមនជខួនអញ ។

[២៩៧] មន លភិកខុទងំ យ ចកខុ វញិញ ណេកតេឡង េ ពះ

ស័យែភនកនិងរូប ករជួបជុៃំនរបស់ទងំ ៣ េ ថ ផស ៈ

េវទន ជសុខកី ជទុកខក ី មិនែមនទុកខមិនែមនសុខកី េកត

េឡងេ ពះផស ៈជបចច័យ ។ បុគគលេនះ កលេបសុខេវទនពល់

តវ រែមងរកី យ កកកយ ងំេនកនុងេសចកីេពញចិត គ-

នុស័យៃនបុគគលេនះ ក៏េដកសមងេំន ។ កលេបទុកខេវទន

660  

៣២៧

ស យតនវគគស ឆឆកកសុេត អ នភេ

ផុេ សមេន េ ចតិ កិលមតិ បរេិទវតិ ឧ-

រ ឡ ឹ កនទតិ សេមម ហំ បជជតិ តស បដិឃ-

នុសេយ អនុេសតិ ។ អទុកខមសុខយ េវទនយ

ផុេ សមេន តស េវទនយ សមុទយញច

អតថងគមញច អស ទញច ទីនវញច និស រណញច

យថភតំូ នបបជនតិ តស អវជិជ នុសេយ អនុ-

េសតិ ។ េ វត ភិកខ េវ សុខយ េវទនយ គនុ-

សយ ំ អបប យ ទុកខ យ េវទនយ បដិឃនុសយ ំ

អបបដិវេិនេទ អទុកខមសុខយ េវទនយ អវជិជ -

នុសយ ំ អសមហូនិ អវជិជំ អបប យ វជិជំ

អនុបបេទ ទិេដវ ធេមម ទុកខស នកេ ភ-

វសិ តីតិ េនតំ នំ វជិជតិ ។ េ តញច ភិកខ េវ

បដិចច សេទទ ច ឧបបជជតិ េ តវញិញ ណំ... ឃនញច

ភិកខ េវ បដិចច គេនធ ច ឧបបជជតិ ឃនវញិញ ណំ...

661  

៣២៧

ស យតនវគគ ឆឆកកសូ ត ភពៃនពកយមិនសមេហតុ

ពល់ តវ រែមងេ ក ម កចិំត លបំក ខ កឹខ ួល គក់ ទង ទេ

យ ំ ដល់នូវេសចកីវេងង បដិឃនុស័យៃនបុគគលេនះ ក៏េដកសមង ំ

េន ។ កលេបអទុកខមសុខេវទន ពល់ តវ រែមងមិនដឹងចបស់

មពិត នូវករេកតេឡងផង នូវេសចកីវនិសេទផង នូវ និសង

ផង នូវេទសផង ៃនេវទនេនះ និងកររ ស់េចញនូវេវទនេនះ

អវជិជ នុស័យៃនបុគគលេនះ ក៏េដកសមងេំន ។ មន លភិកខុទងំ យ

បុគគលេនះឯង េបទុកជមិនបច់លះបង់នូវ គនុស័យ កនុងសុខេវទ-

ន មិនបច់បេនទ បង់នូវបដិឃនុស័យ កនុងទុកខេវទន មិនបច់គស់

រេំលងនូវអវជិជ នុស័យ កនុងអទុកខមសុខេវទន មិនបច់លះបង់នូវអវជិជ

មិនបច់ញុ ំងំវជិជ ឲយេកតេឡងក៏េ យ ក៏គង់ជអនកេធ នូ វទីប ំផុតៃនទុកខ

កនុងបចចុបបននេនះបន ពកយដូេចនះន៎ុះ មិនសមេហតុេឡយ ។ មន ល

ភិកខុទងំ យ េ តវញិញ ណេកតេឡង េ ពះ ស័យ តេច កនិង

សំេឡង... ឃនវញិញ ណេកតេឡង េ ពះ ស័យ ចមុះនិងកិន...

662  

៣២៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ជិវញច ភិកខ េវ បដិចច រេស ច ឧបបជជតិ ជិ វញិញ ណំ...

កយញច ភិកខ េវ បដិចច េផដេព ច ឧបបជជតិ

កយវញិញ ណំ... មនញច ភិកខ េវ បដិចច ធេមម ច

ឧបបជជតិ មេនវញិញ ណំ តិណំ សងគតិ ផេស

ផស បបចចយ ឧបបជជតិ េវទយិតំ សុខំ ទុកខំ

អទុកខមសុខំ ។ េ សុខយ េវទនយ ផុេ

សមេន អភិននទតិ អភិវទតិ អេជឈ យ តិដតិ

តស គនុសេយ អនុេសតិ ។ ទុកខ យ េវទនយ

ផុេ សមេន េ ចតិ កិលមតិ បរេិទវតិ ឧរ ឡ ឹ

កនទតិ សេមម ហំ បជជតិ តស បដិឃនុសេយ

អនុេសតិ ។ អទុកខមសុខយ េវទនយ ផុេ

សមេន តស េវទនយ សមុទយញច អតថងគមញច

អស ទញច ទីនវញច និស រណញច យថភតំូ នបប-

ជនតិ តស អវជិជ នុសេយ អនុេសតិ ។ េ វត

ភិកខ េវ សុខយ េវទនយ គនុសយ ំ អបប យ

ទុកខ យ េវទនយ បដិឃនុសយំ អបបដិវ េិនេទ

663  

៣២៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ជិ វញិញ ណេកតេឡង េ ពះ ស័យអ តនិងរស... កយ-

វញិញ ណេកតេឡង េ ពះ ស័យកយនិងេផដពៈ... មេន-

វញិញ ណេកតេឡង េ ពះ ស័យចិតនិងធមម រមមណ៍ ករជួបជុៃំនរបស់

ទងំ ៣ េ ថផស ៈ េវទន ជសុខកី ជទុកខកី មិនែមនទុកខមិន

ែមនសុខកី រែមងេកតេឡង េ ពះផស ៈជបចច័យ ។ បុគគលេនះ

កលេបសុខេវទនពល់ តវ រែមងរកី យ កកកយ ងំេនកនុង

េសចកីេពញចិត គនុស័យៃនបុគគលេនះ ក៏េដកសមងេំន ។ កល

ទុកខេវទនពល់ តវ រែមងេ ក ម កចិំត លបំក ខ កឹខ ួល គក់

ទង ទេ យ ំ ដល់នូវេសចកីវេងង បដិឃនុស័យៃនបុគគលេនះ ក៏

េដកសមងេំន ។ កលអទុកខមសុខេវទនពល់ តវ រែមងមិនដឹងចបស់

មពិត នូវករេកតេឡងផង នូវេសចកីវនិសេទផង នូវ និសង

ផង នូវេទសផង ៃនេវទនេនះ និងកររ ស់េចញនូវេវទន

េនះ អវជិជ នុស័យៃនបុគគលេនះ ក៏េដកសមងេំន ។ មន លភិកខុ

ទងំ យ បុគគលេនះឯង េបទុកជមិនបច់លះបង់នូវ គនុស័យ

កនុងសុខេវទន មិនបច់បេនទ បង់ នូវបដិឃនុស័យ កនុងទុកខេវទន

664  

៣២៩

ស យតនវគគស ឆឆកកសុេត នភេ

អទុកខមសុខយ េវទនយ អវជិជ នុសយ ំ អសម-ូ

ហនិ អវជិជំ អបប យ វជិជំ អនុបបេទ ទិេដវ

ធេមម ទុកខស នកេ ភវសិ តីតិ េនតំ នំ វជិជតិ ។

[២៩៨] ចកខុ ញច េខ ភិកខ េវ បដិចច រេូប ច

ឧបបជជតិ ចកខុ វញិញ ណំ តិណំ សងគតិ ផេស ផស -

បបចចយ ឧបបជជតិ េវទយិតំ សុខំ ទុកខំ

អទុកខមសុខំ ។ េ សុខយ េវទនយ ផុេ

សមេន នភិននទតិ នភវិទតិ នេជឈ យ តិដតិ

តស គនុសេយ ននុេសតិ ។ ទុកខ យ

េវទនយ ផុេ សមេន ច េ ចតិ ន

កិលមតិ ន បរេិទវតិ ន ឧរ ឡ ឹ កនទតិ

ន សេមម ហំ បជជតិ តស បដិឃនុសេយ

ននុេសតិ ។ អទុកខមសុខយ េវទនយ ផុេ

សមេន តស េវទនយ សមុទយញច អតថងគមញច

អស ទញច ទីនវញច និស រណញច យថភូតំ

បជនតិ តស អវជិជ នុសេយ ននុេសតិ ។

665  

៣២៩

ស យតនវគគ ឆឆកកសូ ត ភពៃនពកយសមេហតុ

មិនបច់គស់រេំលងនូវអវជិជ នុស័យ កនុងអទុកខមសុខេវទន មិនបច់លះ

បង់នូវអវជិជ មិនបច់ញុ ំងំវជិជ ឲយេកតេឡងក៏េ យ ក៏គង់ជអនកេធទី

បផុំតៃនទុកខកនុងបចចុបបននេនះបន ពកយដូេចនះន៎ុះ មិនសមេហតុេឡយ ។

[២៩៨] មន លភិកខុទងំ យ ចកខុ វញិញ ណេកតេឡង េ ពះ

ស័យែភនកនិងរូប ករជួបជុៃំនរបស់ទងំ ៣ េ ថផស ៈ េវទន

ជសុខកី ជទុកខកី មិនែមនទុកខមិនែមនសុខកី រែមងេកតេឡង

េ ពះផស ៈជបចច័យ ។ បុគគលេនះ កលេបសុខេវទនពល់ តវ

រែមងមិនរកី យ មិនកកកយ មិន ងំេនកនុងេសចកីេពញចិតេទ

គនុស័យៃនបុគគលេនះ ក៏មិនេដកសមងេំនេឡយ ។ កលទុកខេវទន

ពល់ តវ រែមងមិនេ ក ម កចិំត មិនលបំក មិនខ កឹខ ួល មិន

គក់ ទង ទេ យ ំ មិនដល់នូវេសចកីវេងងេទ បដិឃនុស័យៃនបុគគល

េនះ ក៏មិនេដកសមងេំនេឡយ ។ កលអទុកខមសុខេវទនពល់ តវ

រែមងដឹងចបស់ មពិត នូវករេកតេឡងផង នូវេសចកីវនិសេទផង

នូវ និសង ផង នូវេទសផង ៃនេវទនេនះ និងកររ ស់េចញ

នូវេវទនេនះ អវជិជ នុស័យៃនបុគគលេនះ ក៏មិនេដកសមងេំនេឡយ ។

666  

៣៣០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

េ វត ភិកខ េវ សុខយ េវទនយ គនុសយ ំ

ប យ ទុកខ យ េវទនយ បដិឃនុសយ ំ បដិវ-ិ

េនេទ អទុកខមសុខយ េវទនយ អវជិជ នុសយ ំ

សមហូនិ អវជិជំ ប យ វជិជំ ឧបបេទ ទិេដវ

ធេមម ទុកខស នកេ ភវសិ តីតិ នេមតំ វជិជតិ ។

េ តញច ភិកខ េវ បដិចច សេទទ ច ឧបបជជតិ

េ តវញិញ ណំ... ឃនញច ភិកខ េវ បដិចច គេនធ ច

ឧបបជជតិ ឃនវញិញ ណំ... ជិវញច ភិកខ េវ បដិចច

រេស ច ឧបបជជតិ ជិ វញិញ ណំ... កយញច ភិកខ េវ

បដិចច េផដេព ច ឧបបជជតិ កយវញិញ ណំ... មនញច

ភិកខ េវ បដិចច ធេមម ច ឧបបជជតិ មេនវញិញ ណំ តិណំ

សងគតិ ផេស ផស បបចចយ ឧបបជជតិ េវទយិតំ

សុខំ ទុកខំ អទុកខមសុខំ ។ េ សុខយ

េវទនយ ផុេ សមេន នភិននទតិ នភវិទតិ

នេជឈ យ តិដតិ តស គនុសេយ ននុេសតិ ។

667  

៣៣០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

មន លភិកខុទងំ យ បុគគលេនះឯង លះបង់នូវ គនុស័យ កនុងសុខ-

េវទន បេនទ បង់នូវបដិឃនុស័យ កនុងទុកខេវទន គស់រេំលងនូវអវជិជ -

នុស័យ កនុងអទុកខមសុខេវទន លះបង់នូវអវជិជ ញុងំវជិជ ឲយេកតេឡង

េហយ និងជអនកេធទីបផុំតៃនទុកខ កនុងបចចុបបននេនះបន ពកយដូេចនះនុ៎ះ

េទបសមេហតុ ។ មន លភិកខុទងំ យ េ តវញិញ ណេកតេឡង េ ពះ

ស័យ តេច កនិងសេំឡង... មន លភិកខុទងំ យ ឃនវញិញ ណ

េកតេឡង េ ពះ ស័យ ចមុះនិងកិន... មន លភិកខុទងំ យ ជិ -

វញិញ ណេកតេឡង េ ពះ ស័យអ តនិងរស... មន លភិកខុទងំ-

យ កយវញិញ ណេកតេឡង េ ពះ ស័យកយនិងេផដពៈ...

មន លភិកខុទងំ យ មេនវញិញ ណ េកតេឡង េ ពះ ស័យ

ចិតនិងធមម រមមណ៍ ករជួបជុៃំនរបស់ទងំ ៣ េ ថ ផស ៈ

េវទនជសុខកី ជទុកខកី មិនែមនទុកខមិនែមនសុខកី រែមងេកត

េឡង េ ពះផស ៈជបចច័យ ។ បុគគលេនះ កលសុខេវទន

ពល់ តវ រែមងមិនរកី យ មិនកកកយ មិន ងំេនកនុងេសចកី

េពញចិតេទ គនុស័យៃនបុគគលេនះ ក៏មិនេដកសមងេំនេឡយ ។

668  

៣៣១

ស យតនវគគស ឆឆកកសុេត នភេ

ទុកខ យ េវទនយ ផុេ សមេន ន េ ចតិ

ន កិលមតិ ន បរេិទវតិ ន ឧរ ឡ ឹ កនទតិ ន

សេមម ហំ បជជតិ តស បដិឃនុសេយ

ននុេសតិ ។ អទុកខមសុខយ េវទនយ ផុេ

សមេន តស េវទនយ សមុទយញច អតថងគមញច

អស ទញច ទីនវញច និស រណញច យថភតំូ

បជនតិ តស អវជិជ នុសេយ ននុេសតិ ។ េ

វត ភិកខ េវ សុខយ េវទនយ គនុសយ ំ ប យ

ទុកខ យ េវទនយ បដិឃនុសយ ំ បដិវេិនេទ

អទុកខមសុខយ េវទនយ អវជិជ នុសយ ំ សមហូ-

និ អវជិជំ ប យ វជិជំ ឧបបេទ ទិេដវ ធេមម

ទុកខស នកេ ភវសិ តីតិ នេមតំ វជិជតីតិ ។

669  

៣៣១

ស យតនវគគ ឆឆកកសូ ត ភពៃនពកយសមេហតុ

កលទុកខេវទនពល់ តវ រែមងមិនេ ក ម កចិំត មិនលបំក មិន

ខ កឹខ ួល មិនគក់ ទង ទេ យ ំ មិនដល់នូវេសចកីវេងងេទ បដិឃ-

នុស័យៃនបុគគលេនះ ក៏មិនេដកសមងេំនេឡយ ។ កលអទុកខម-

សុខេវទនពល់ តវ ែតងដឹងចបស់ មពិត នូវករេកតេឡងផង នូវ

េសចកីវនិសេទផង នូវ និសង ផង នូវេទសផង ៃនេវទនេនះ

និងកររ ស់េចញនូវេវទនេនះ អវជិជ នុស័យៃនបុគគលេនះ ក៏មិន

េដកសមងេំនេឡយ ។ មន លភិកខុទងំ យ បុគគលេនះឯង លះបង់

នូវ គនុស័យ កនុងសុខេវទន បេនទ បង់នូវបដិឃនុស័យ កនុងទុកខ-

េវទន គស់រេំលងនូវអវជិជ នុស័យ កនុងអទុកខមសុខេវទន លះបង់

នូវអវជិជ ញុងំវជិជ ឲយេកតេឡងេហយ និងជអនកេធទីបផុំតៃនទុកខ កនុង

បចចុបបននេនះបន ពកយដូេចនះន៎ុះ េទបសមេហតុ ។

670  

៣៣២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[២៩៩] ឯវ ំ បស ំ ភិកខ េវ សុត អរយិស វ-

េក ចកខុ សមឹបិ និពិនទតិ រេូបសុបិ និពិនទតិ ចកខុ -

វញិញ េណបិ និពិនទតិ ចកខុ សមផេស បិ និពិនទតិ េវទ-

នយបិ និពិនទតិ ត យបិ និពិនទតិ េ តសមឹបិ

និពិនទតិ សេទទសុបិ និពិនទតិ... ឃនសមឹបិ និពិនទតិ

គេនធសុបិ និពិនទតិ... ជិ យបិ និពិនទតិ រេសសុបិ

និពិនទតិ... កយសមឹបិ និពិនទតិ េផដេពសុបិ និពិ-

នទតិ... មនសមឹបិ និពិនទតិ ធេមមសុបិ និពិនទតិ ម-

េនវញិញ េណបិ និពិនទតិ មេនសមផេស បិ និពិនទតិ

េវទនយបិ និពិនទតិ ត យបិ និពិនទតិ ។ និពិនទំ

វរិជជតិ វ ិ គ វមុិចចតិ វមុិតសមឹ វមុិតមិតិ ញណំ

េ តិ ខី ជតិ វុសិតំ ពហមចរយិ ំ កតំ

ករណីយ ំ នបរ ំ ឥតថ យតិ បជនតីតិ ។

671  

៣៣២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[២៩៩] មន លភិកខុទងំ យ អរយិ វក័ែដលមនេសចកីេចះ

ដឹង កលយល់េឃញ យ៉ងេនះ ក៏េន យ យកនុងែភនកផង េន យ

យកនុងរូបផង េន យ យកនុងចកខុ វញិញ ណផង េន យ យកនុងចកខុ -

សមផស ផង េន យ យកនុងេវទនផង េន យ យកនុងត ផង

េន យ យកនុង តេច កផង េន យ យកនុងសេំឡងផង... េន យ

យកនុង ចមុះផង េន យ យកនុងកិនផង... េន យ យកនុង

អ តផង េន យ យកនុងរសផង... េន យ យកនុងកយផង

េន យ យកនុងេផដពៈផង... េន យ យកនុងចិតផង េន យ យ

កនុងធមម រមមណ៍ផង េន យ យកនុងមេនវញិញ ណផង េន យ យ

កនុងមេនសមផស ផង េន យ យកនុងេវទនផង េន យ យកនុង

ត ផង ។ កលេបេន យ យេហយ ក៏ បសចកតេ មក ចិត

ក៏ផុត សឡះ (ចក សវៈ) េ ពះករ បសចកតេ មក កលចិតផុត

សឡះេហយ ញណក៏េកតេឡងថ ចិតផុត សឡះេហយ អរយិ -

វក័េនះរែមងដឹងចបស់ថ ជតិអស់េហយ មគគ ពហមចរយិៈ ម អញ

បន ប ពឹត គប់ គន់េហយ េ ឡសកិចច ម អញបនេធរួចេហយ

កិចចដៃទ ប ពឹតេទេដមបេី ឡសកិចចេនះេទ ត មិនមនេឡយ ។

672  

៣៣៣

ស យតនវគគស ឆឆកកសុេត ភសិ ភិននទនំ

ឥទមេ ច ភគ អតមន េត ភិកខូ ភគវេ

ភសិតំ អភិននទុ និ ។ ឥមសមិញច បន េវយយករណសម ឹ

ភញញមេន សដីម នំ ភិកខូ នំ អនុបទយ សេវហិ

ចិ និ វមុិចចឹសតិូ ។

ឆឆកកសុតំ ឆដំ និដិតំ ។

673  

៣៣៣

ស យតនវគគ ឆឆកកសូ ត េសចកីេ តកអរចំេពះភសិត

លុះ ពះមន ពះភគ សំែដង ពះសូ តេនះចប់េហយ ភិកខុទងំេនះ

ក៏មនេសចកីេ តកអរ រកី យនឹងភសិតៃន ពះមន ពះភគ ។ ក៏

កលែដល ពះមន ពះភគ សែំដងេវយយករណ៍េនះចប់េហយ ចិត

របស់ភិកខុទងំ យ បមណ ៦០ រូប ក៏រួច សឡះចក សវៈទងំ យ

េ ពះមិនបន បកន់មេំទ តេឡយ ។

ចប់ ឆឆកកសូ ត ទី ៦ ។

674  

សតមំ ស យតនវភិងគសុតំ

[៣០០] ឯវេមម សុតំ ។ ឯកំ សមយ ំ ភគ

វតថិយ ំ វហិរតិ េជតវេន អនថបិណិកស -

េម ។ ត ត េខ ភគ ភិកខូ មេនសិ ភិកខ -

េ តិ ។ ភទេនតិ េត ភិកខូ ភគវេ បចចេស សំុ ។

ភគ ឯតទេ ច ម ស យតនិកំ(១) េ ភិកខ េវ

េទសិស មិ តំ សុ ថ ធុកំ មនសិកេ ថ

ភសិស មីតិ ។ ឯវមភេនតិ េខ េត ភិកខូ ភគវេ

បចចេស សំុ ។

[៣០១] ភគ ឯតទេ ច ចកខុ ំ ភិកខ េវ

អជនំ អបស ំ យថភូតំ រ ូេប អជនំ

អបស ំ យថភតំូ ចកខុ វញិញ ណំ អជនំ អបស ំ

១ ម. ម ស យតននិ ។

675  

ស យតនវភិងគសូ ត ទី ៧

[៣០០] ខញុបំន ប់មក យ៉ងេនះ ។ សម័យមួយ ពះ

មន ពះភគ ទង់គង់េនកនុងវតេជតពន របស់អនថបិណិកេសដី

ជិត កង វតថី ។ ពះមន ពះភគ បន ស់េ ភិកខុទងំ យ

កនុងទីេនះថ មន លភិកខុទងំ យ ។ ភិកខុទងំេនះ ទទួល ពះ

ពុទធដីក ពះមន ពះភគថ ពះករុ ពះអងគ ។ េទប ពះ

មន ពះភគ ទង់ ស់ដូេចនះថ មន លភិកខុទងំ យ តថគតនឹង

សំែដងនូវធមមបរយិយ ជេ គ ងបភំឺនូវ យតនៈធំៗ បមួំយ ដល់

អនកទងំ យ ចូរអនកទងំ យ ប់ពកយេនះ ចូរេធទុកកនុងចិតឲយ

បៃពចុះ តថគតនឹងសែំដង ។ ភិកខុទងំេនះ ទទួល ពះពុទធដីក

ពះមន ពះភគថ ពះករុ ពះអងគ ។

[៣០១] ពះមន ពះភគ ទង់ ស់ដូេចនះថ មន លភិកខុ

ទងំ យ បុគគល កលមិនដឹង មិនេឃញនូវចកខុ មពិត មិនដឹង

មិនេឃញនូវរូប មពិត មិនដឹង មិនេឃញនូវចកខុ វញិញ ណ មពិត

676  

៣៣៥

ស យតនវគគស ស យតនវភិងគសុេត ត បវឌ នំ

យថភតំូ ចកខុ សមផស ំ អជនំ អបស ំ យថភតំូ

យមិទំ(១) ចកខុ សមផស បបចចយ ឧបបជជតិ េវទយិតំ

សុខំ ទុកខំ អទុកខមសុខំ តមប ិ អជនំ

អបស ំ យថភតំូ ចកខុ សមឹ រជជតិ រេូបសុ រជជតិ

ចកខុ វញិញ េណ រជជតិ ចកខុ សមផេស រជជតិ យ-

មិទំ ចកខុ សមផស បបចចយ ឧបបជជតិ េវទយិតំ សុខំ

ទុកខំ អទុកខមសុខំ តសមឹបិ រជជតិ ។

តស រតស សំយុតស សមមូឡស អស -

ទនុបស េិន វហិរេ យតឹ បញចុ បទនកខនធ

ឧបចយ ំ គចឆនិ ។ ត ចស េបេនពភវកិ ននទិ-

គសហគ ត តត ភិននទិនី ចស បវឌ តិ ។

១ ឱ. ម. យមបិទំ ។

677  

៣៣៥

ស យតនវគគ ស យតនវភិងគសូ ត ករចេ មនេឡងៃនត

មិនដឹង មិនេឃញនូវចកខុសមផស មពិតេទ េវទន ជសុខកី

ជទុកខក ី មិនែមនជទុកខមិនែមនជសុខកី ែតងេកតេឡង េ ពះ

ចកខុសមផស ជបចច័យ ក៏មិនដឹង មិនេឃញ មពិត នូវេវទនេនះផង

រែមងេ តកអរកនុងចកខុ េ តកអរកនុងរូប េ តកអរកនុងចកខុ វញិញ ណ េ តក

អរកនុងចកខុសមផស េវទន ជសុខកី ជទុកខកី មិនែមនជទុកខ

មិនែមនជសុខកី ែតងេកតេឡង េ ពះចកខុសមផស ជបចច័យ ក៏េ តក

អរកនុងេវទនេនះផង ។ កលបុគគលេនះ មនចិតេ តកអរ ជល ជប ់

វេងងងុលងប់ ជអនកពិចរ េឃញនូវេសចកីេ តកអរ(១)េហយ ឧប-

ទនកខនធទងំ ៥ ក៏ដល់នូវេសចកីចេ មនតេទ ។ ឯត ែដល

ក់ែតងនូវភពថមី បកបេ យតេ មក េ យអំ ចៃនេសចកីេ តក

ត ល មនកិរយិរកី យ កនុង រមមណ៍េនះ ៗ ជ ប កតី

របស់បុគគលេនះ ត េនះ របស់បុគគលេនះ រែមងចេ មនេឡង ។

១ និសង ។

678  

៣៣៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

តស កយិកបិ ទរថ បវឌ និ េចតសិកបិ

ទរថ បវឌ និ កយិកបិ សនប បវឌ និ

េចតសិកបិ សនប បវឌ និ កយិកបិ បរ ិ -

បវឌ និ េចតសិកបិ បរ ិ បវឌ និ ។ េ

កយិកទុកខមប ិ េចេ ទុកខមប ិ បដិសំេវេទតិ ។

[៣០២] េ តំ ភិកខ េវ អជនំ អបស ំ យថភតំូ...

ឃនំ ភិកខ េវ អជនំ អបស ំ យថភតំូ... ជិវ ំ

ភិកខ េវ អជនំ អបស ំ យថភតំូ... កយ ំ ភិកខ េវ

អជនំ អបស ំ យថភតំូ... មនំ ភិកខ េវ អជនំ

អបស ំ យថភតំូ ធេមម(១) អជនំ អបស ំ យថភតំូ

១ ឱ. ម. ធេមម ភិកខេវ ។

679  

៣៣៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

បុគគលេនះ រែមងមនេសចកី កវល់ ក យ ប ពឹតេទកនុងកយ ចេ មន

េឡងផង មនេសចកី កវល់ ក យ ប ពឹតេទកនុងចិត ចេ មនេឡងផង

មនេសចកីេក ក យ ប ពឹតេទកនុងកយ ចេ មនេឡងផង មន

េសចកីេក ក យ ប ពឹតេទកនុងចិត ចេ មនេឡងផង មនេសចកី

អនទះអែនទង ប ពឹតេទកនុងកយ ចេ មនេឡងផង មនេសចកីអនទះអែនទង

ប ពឹតេទកនុងចិត ក៏ចេ មនេឡងផង ។ បុគគលេនះ រែមងរងទុកខ

ប ពឹតេទកនុងកយផង រងទុកខ ប ពឹតេទកនុងចិតផង ។

[៣០២] មន លភិកខុទងំ យ បុគគលកលមិនដឹង មិនេឃញ

នូវ តេច ក មពិត… មន លភិកខុទងំ យ បុគគលកលមិនដឹង មិន

េឃញនូវ ចមុះ មពិត… មន លភិកខុទងំ យ បុគគលកលមិនដឹង

មិនេឃញនូវអ ត មពិត… មន លភិកខុទងំ យ បុគគលកលមិន

ដឹង មិនេឃញនូវកយ មពិត… មន លភិកខុទងំ យ បុគគលកលមិន

ដឹង មិនេឃញនូវចិត មពិត មិនដឹង មិនេឃញនូវធមម រមមណ៍ មពិត

680  

៣៣៧

ស យតនវគគស ស យតនវភិងគសុេត ត បវឌ នំ

មេនវញិញ ណំ អជនំ អបស ំ យថភតំូ មេន-

សមផស ំ អជនំ អបស ំ យថភតំូ យមិទំ

មេនសមផស បបចចយ ឧបបជជតិ េវទយិតំ សុខំ

ទុកខំ អទុកខមសុខំ តមប ិ អជនំ

អបស ំ យថភតំូ មនសមឹ រជជតិ ធេមមសុ រជជតិ

មេនវញិញ េណ រជជតិ មេនសមផេស រជជតិ យ-

មិទំ មេនសមផស បបចចយ ឧបបជជតិ េវទយិតំ សុខំ

ទុកខំ អទុកខមសុខំ តសមឹបិ រជជតិ ។ តស

រតស សំយុតស្ស សមមូឡស អស ទនុបស -ិ

េន វហិរេ យតឹ បញចុ បទនកខនធ ឧបចយ ំ

គចឆនិ ។ ត ចស េបេនពភវកិ ននទិ គស-

ហគ ត តត ភិននទិនី ចស បវឌ តិ ។

តស កយិកបិ ទរថ បវឌ និ េចតសិកបិ

ទរថ បវឌ និ កយិកបិ សនប បវឌ និ

681  

៣៣៧

ស យតនវគគ ស យតនវភិងគសូ ត ករចេ មនេឡងៃនត

មិនដឹង មិនេឃញនូវមេនវញិញ ណ មពិត មិនដឹង មិនេឃញនូវមេន-

សមផស មពិត េវទន ជសុខកី ជទុកខកី មិនែមនទុកខ មិនែមន

សុខកី ែតងេកតេឡង េ ពះមេនសមផស ជបចច័យ ក៏មិនដឹង មិនេឃញ

មពិត នូវេវទនេនះផង ែតងេ តកអរកនុងចិត េ តកអរកនុងធមម រមមណ៍

េ តកអរកនុងមេនវញិញ ណ េ តកអរកនុងមេនសមផស េវទន ជ

សុខកី ជទុកខកី មិនែមនទុកខមិនែមនសុខកី ែតងេកតេឡង េ ពះមេន-

សមផស ជបចច័យ ក៏េ តកអរកនុងេវទនេនះផង ។ កលបុគគលេនះ មន

ចិតេ តកអរ ជល ជប់ វេងងងុលងប់ ជអនកពិចរ េឃញនូវេសចកី

េ តកអរេហយ ឧបទនកខនធទងំ ៥ ក៏ដល់នូវេសចកីចេ មនតេទ ។ ឯ

ត ែដល ក់ែតងភពថមី បកបេ យតេ មកេ យអំ ចៃនេសច-

កីេ តក ត ល មនកររកី យកនុង រមមណ៍េនះ ៗ ជ ប កតី របស់

បុគគលេនះ ត េនះ របស់បុគគលេនះ រែមងចេ មនេឡង ។ បុគគល

េនះ រែមងមនេសចកី កវល់ ក យ ប ពឹតេទកនុងកយ ចេ មន

េឡងផង មនេសចកី កវល់ ក យ ប ពឹតេទកនុងចិត ចេ មនេឡង

ផង មនេសចកីេក ក យ ប ពឹតេទកនុងកយ ចេ មនេឡងផង

682  

៣៣៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

េចតសិកបិ សនប បវឌ និ កយិកបិ បរ ិ

បវឌ និ េចតសិកបិ បរ ិ បវឌ និ ។ េ

កយិកទុកខមប ិ េចេ ទុកខមប ិ បដិសំេវេទតិ ។

[៣០៣] ចកខុ ញច េខ ភិកខ េវ ជនំ បស ំ យថ-

ភតំូ រេូប ជនំ បស ំ យថភតំូ ចកខុ វញិញ ណំ ជនំ

បស ំ យថភតំូ ចកខុ សមផស ំ ជនំ បស ំ យថ-

ភតំូ យមិទំ ចកខុ សមផស បបចចយ ឧបបជជតិ េវទ-

យិតំ សុខំ ទុកខំ អទុកខមសុខំ តមប ិ

ជនំ បស ំ យថភតំូ ចកខុ សមឹ ន រជជតិ រេូបសុ

ន រជជតិ ចកខុ វញិញ េណ ន រជជតិ ចកខុ សមផេស

ន រជជតិ យមិទំ ចកខុ សមផស បបចចយ ឧបបជជតិ

េវទយិតំ សុខំ ទុកខំ អទុកខមសុខំ

តសមឹបិ ន រជជតិ ។ តស អ រតស អសំ-

យុតស អសមមូឡស ទីន នុបស េិន វហិរេ

យតឹ បញចុ បទនកខនធ អបចយ ំ គចឆនិ ។

683  

៣៣៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

មនេសចកីេក ក យ ប ពឹតេទកនុងចិត ចេ មនេឡងផង មន

េសចកីអនទះអែនទង ប ពឹតេទកនុងកយ ចេ មនេឡងផង មនេសចកី

អនទះអែនទង ប ពឹតេទកនុងចិត ចេ មនេឡងផង ។ បុគគលេនះ

រែមងរងទុកខ ប ពឹតេទកនុងកយផង រងទុកខ ប ពឹតេទកនុងចិតផង ។

[៣០៣] មន លភិកខុទងំ យ បុគគលកលដឹង េឃញនូវចកខុ

មពិត កលដឹង េឃញនូវរូប មពិត កលដឹង េឃញនូវចកខុ -

វញិញ ណ មពិត កលដឹង េឃញនូវចកខុសមផស មពិត េវទន

ជសុខកី ជទុកខកី មិនែមនទុកខមិនែមនសុខកី ែតងេកតេឡង េ ពះ

ចកខុសមផស ជបចច័យ ក៏ដឹង េឃញនូវេវទនេនះ មពិតផង ែតមិន

េ តកអរកនុងចកខុ មិនេ តកអរកនុងរូប មិនេ តកអរកនុងចកខុ វញិញ ណ មិន

េ តកអរកនុងចកខុសមផស េទ េវទន ជសុខកី ជទុកខកី មិនែមនទុកខ

មិនែមនសុខកី ែតងេកតេឡង េ ពះចកខុសមផស ជបចច័យ ក៏មិនេ តក

អរ កនុងេវទនេនះផង ។ កលបុគគលេនះ មិនមនចិតេ តកអរ មិន

ជល ជប់ មិនវេងងងុលងប់ ជអនកពិចរ េឃញនូវេទសេហយ

ឧបទនកខនធទងំ ៥ ក៏ដល់នូវេសចកីមិនចេ មនតេទ ។

684  

៣៣៩

ស យតនវគគស ស យតនវភិងគសុេត ត ប នំ

ត ចស េបេនពភវកិ ននទ ិ គសហគ

ត តត ភិននទិនី ចស បហីយតិ ។ តស

កយិកបិ ទរថ បហីយនិ េចតសិកបិ ទរថ

បហីយនិ កយិកបិ សនប បហីយនិ េច-

តសិកបិ សនប បហីយនិ កយិកបិ បរ ិ

បហីយនិ េចតសិកបិ បរ ិ បហីយនិ ។ េ

កយិកសុខមប ិ េចេ សុខមប ិ បដិសំេវេទតិ ។ យ

តថភតូស (១) េ តិ ទិដិ ស េ តិ សមម ទិដិ

១ ឱ. យថភូតស ។

685  

៣៣៩

ស យតនវគគ ស យតនវភិងគសូ ត ករលះបង់នូវត

ឯត ែដល ក់ែតងភពថមី បកបេ យតេ មកេ យអំ ចៃន

េសចកីេ តក ត ល មនេសចកីរកី យកនុង រមមណ៍េនះ ៗ ជ ប កតី

របស់បុគគលេនះ ត េនះ បុគគលេនះឯងលះបង់េចញបន ។

េសចកី កវល់ ក យ ប ពឹតេទកនុងកយ បុគគលេនះ រែមងលះបង់

បនផង េសចកី កវល់ ក យ ប ពឹតេទកនុងចិត ក៏រែមងលះបង់បន

ផង េសចកីេក ក យ ប ពឹតេទកនុងកយ ក៏រែមងលះបង់បនផង

េសចកីេក ក យ ប ពឹតេទកនុងចិត ក៏រែមងលះបង់បនផង េសចកី

អនទះអែនទង ប ពឹតេទកនុងកយ ក៏រែមងលះបង់បនផង េសចកីអនទះ

អែនទង ប ពឹតេទកនុងចិត ក៏រែមងលះបង់បនផង ។ បុគគលេនះែតង

រងនូវេសចកីសុខ ប ពឹតេទកនុងកយ និងេសចកីសុខ ប ពឹតេទកនុង

ចិត ។ េសចកីយល់េឃញ របស់បុគគលមនសភពដូេចន ះ(១) េសច-

កីយល់េឃញេនះ របស់បុគគលេនះ េឈម ះថេសចកីយល់េឃញ តវ

១ បនដល់បុគគលែដល ពមេ ព ងេ យេសចកីសុខកនុងចិត បកបេ យកុសល ។ អដកថ ។

686  

៣៤០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

េយ តថភតូស សងកេបប ស េ តិ

សមម សង កេបប េយ តថភតូស យេម ស

េ តិ សមម យេម យ តថភតូស សតិ ស

េ តិ សមម សតិ េយ តថភតូស សមធិ ស

េ តិ សមម សមធិ ។ បុេពវ េខ បនស កយ-

កមមំ ជីេ សុបរសុិេទធ េ តិ ។ ឯវមស យ ំ

អរេិយ អដងគិ េក មេគគ ភវនបរបិរូ ឹ គចឆតិ ។

[៣០៤] តស ឯវ ំ ឥមំ អរយិ ំ អដងគិ កំ មគគំ ភវ-

យេ ច េ បិ សតិបប ន ភវនបរបិរូ ឹ គចឆនិ

ច េ បិ សមមបបធន ភវនបរបិរូ ឹ គចឆនិ ច េ បិ

ឥទធិបទ ភវនបរបិរូ ឹ គចឆនិ បញច បិ ឥ នទិយនិ ភ-

វនបរបិរូ ឹ គចឆនិ បញច បិ ព និ ភវនបរបិរូ ឹ គចឆនិ

687  

៣៤០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

េសចកី តិះរះិ របស់បុគគលមនសភពដូេចន ះ េសចកី តិះរះិេនះ

របស់បុគគលេនះ េឈម ះថេសចកី តិះរះិ តវ េសចកីពយយម

របស់បុគគលមនសភពដូេចន ះ េសចកីពយយមេនះ របស់បុគគលេនះ

េឈម ះថេសចកីពយយម តវ កររលឹក របស់បុគគលមនសភព

ដូេចន ះ កររលឹកេនះ របស់បុគគលេនះ េឈម ះថកររលឹក តវ

ករ ងំចិតនឹង របស់បុគគលមនសភពដូេចន ះ ករ ងំចិតនឹងេនះ

របស់បុគគលេនះ េឈម ះថករ ងំចិតនឹង តវ ។ បុគគលេនះឯង

េឈម ះថមនកយកម្ម វចីកមម និង ជីវៈដ៏បរសុិទធល កនុងកលមុន

ពិត ។ អដងគិកមគគដ៏ បេសរេនះ របស់បុគគលេនះ រែមងដល់នូវករ

េពញបរបូិណ៌ េ យភវនយ៉ងេនះឯង ។

[៣០៤] កលបុគគលេនះ ចេ មននូ វអដងគិកមគគដ៏ បេសរេនះ

យ៉ងេនះេហយ សតិបប ន ៤ កី ែតងដល់នូវករបរបូិណ៌េ យភវន

សមមបបធន ៤ កី ែតងដល់នូវករបរបូិណ៌េ យភវន ឥទធិបទ ៤

កី ក៏ដល់នូវករបរបូិណ៌េ យភវន ឥ នទិយ ៥ កី ក៏ដល់នូវករ

បរបូិណ៌េ យភវន ពលៈ ៥ កី ក៏ដល់នូវករបរបូិណ៌េ យភវន

688  

៣៤១

ស យតនវគគស ស យតនវភិងគសុេត ភវនបរបូិរ ំ

សតបិ េពជឈងគ ភវនបរបិរូ ឹ គចឆនិ ។ តស េិម េទ

ធមម យុគនទធ (១) វតនិ សមេថ ច វបិស ន ច ។

េ េយ ធមម អភិញញ បរេិញញយយ េត ធេមម អភិញញ

បរជិនតិ េយ ធមម អភិញញ ប តព េត ធេមម

អភិញញ បជហតិ េយ ធមម អភិញញ ភេវតព េត

ធេមម អភិញញ ភេវតិ េយ ធមម អភិញញ សចឆិក-

តព េត ធេមម អភិញញ សចឆិកេ តិ ។ កតេម ច

ភិកខ េវ ធមម អភិញញ បរេិញញយយ បញចុ បទនកខ េនធ -

តិស វចនីយ ំ េសយយថីទំ របូបូទនកខ េនធ េវទនបូ-

ទនកខ េនធ សញញូបទនកខ េនធ សងខ រ ូបទនកខ េនធ

វញិញ ណូបទនកខ េនធ ឥេម ធមម អភិញញ បរេិញញយយ ។

កតេម ច ភិកខ េវ ធមម អភិញញ ប តព អវជិជ

ច ភវត ច ឥេម ធមម អភិញញ ប តព ។

១ ឱ. ម. យុគននធ ។

689  

៣៤១

ស យតនវគគ ស យតនវភិងគសូ ត ករេពញបរបូិណ៌េ យភវន

េពជឈងគ ៧ ក៏ដល់នូវករបរបូិណ៌េ យភវន ។ ធម៌ ២ យ៉ងេនះ

គឺសមថៈ ១ វបិស ន ១ ជធម៌ទក់ទងគូនឹងគន ែតង ប ពឹតេទ

ដល់បុគគលេនះ ។ ធម៌ទងំ យ ែដលគបបកីណំត់ដឹងេ យ

បជញ ដ៏ឧតម បុគគលេនះ ក៏កណំត់ដឹងនូវធម៌ទងំេនះ េ យ បជញ

ដ៏ឧតម ធម៌ទងំ យ ែដលគបបលីះបង់េ យ បជញ ដ៏ឧតម ក៏

លះបង់នូវធម៌ទងំេនះេ យ បជញ ដ៏ឧតម ធម៌ទងំ យ ែដល

គបបចីេ មនេ យ បជញ ដ៏ឧតម ក៏ចេ មននូវធម៌ទងំេនះេ យ បជញ

ដ៏ឧតម ធម៌ទងំ យ ែដលគបបេីធឲយជក់ចបស់ េ យ បជញ

ដ៏ឧតម ក៏េធឲយជក់ចបស់នូវធម៌ទងំេនះេ យ បជញ ដ៏ឧតម ។ មន ល

ភិកខុទងំ យ ចុះធម៌ទងំ យ ែដលគបបកីណំត់ដឹងេ យ បជញ

ដ៏ឧតម េតដូចេមច តវេឆយថ បនដល់ឧបទនកខនធ (គនំរ ជ

េ គ ង បកន់ម)ំ ទងំ ៥ គឺរូបូបទនកខនធ ១ េវទនូបទនកខនធ ១

សញញូ បទនកខនធ ១ សងខ រូបទនកខនធ ១ វញិញ ណូបទនកខនធ ១ េនះឯង

ែដលជធម៌គបបកីណំត់ដឹងេ យ បជញ ដ៏ឧតម ។ មន លភិកខុទងំ យ

ចុះធម៌ទងំ យ ែដលគបបលីះបង់េ យ បជញ ដ៏ឧតម េតដូចេមច

អវជិជ និងភវត េនះឯង ជធម៌ តវលះបង់េ យ បជញ ដ៏ឧតម ។

690  

៣៤២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

កតេម ច ភិកខ េវ ធមម អភិញញ ភេវតព ស-

មេថ ច វបិស ន ច ឥេម ធមម អភិញញ ភេវតព ។

កតេម ច ភិកខ េវ ធមម អភិញញ សចឆិកតព វជិជ

ច វមុិតិ ច ឥេម ធមម អភិញញ សចឆិកតព ។

[៣០៥] េ តំ ភិកខ េវ ជនំ បស ំ យថភតំូ...

ឃនំ ភិកខ េវ ជនំ បស ំ យថភតំូ... ជិវ ំ ភិកខ េវ

ជនំ បស ំ យថភតំូ... កយ ំ ភិកខ េវ ជនំ បស ំ

យថភតំូ... មនំ ភិកខ េវ ជនំ បស ំ យថភតំូ

ធេមម ជនំ បស ំ យថភតំូ មេនវញិញ ណំ ជនំ

បស ំ យថភតំូ មេនសមផស ំ ជនំ បស ំ យថភតំូ

យមិទំ មេនសមផស បបចចយ ឧបបជជតិ េវទយិតំ សុខំ

ទុកខំ អទុកខមសុខំ តមប ិ ជន ំ បស ំ

យថភតំូ មនសមឹ ន រជជតិ ធេមមសុ ន រជជតិ

មេនវញិញ េណ ន រជជតិ មេនសមផេស ន រជជតិ

691  

៣៤២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

មន លភិកខុទងំ យ ចុះធម៌ទងំ យ ែដលគបបចីេ មនេ យ បជញ ដ៏

ឧតម េតដូចេមច សមថៈនិងវបិស នេនះឯង ជធម៌ តវចេ មនេ យ

បជញ ដ៏ឧតម ។ មន លភិកខុទងំ យ ចុះធម៌ទងំ យ ែដលគបប ី

េធឲយជក់ចបស់េ យ បជញ ដ៏ឧតម េតដូចេមច វជិជ និងវមុិតិេនះឯង

ជធម៌ តវេធឲយជក់ចបស់េ យ បជញ ដ៏ឧតម ។

[៣០៥] មន លភិកខុទងំ យ បុគគលកលដឹង េឃញនូវ តេច ក

មពិត... មន លភិកខុទងំ យ បុគគលកលដឹង េឃញនូវ ចមុះ

មពិត... មន លភិកខុទងំ យ បុគគលកលដឹង េឃញនូវអ ត

មពិត... មន លភិកខុទងំ យ បុគគលកលដឹង េឃញនូវកយ

មពិត... មន លភិកខុទងំ យ បុគគលកលដឹង េឃញនូវចិត ម

ពិត កលដឹង េឃញនូវធមម រមមណ៍ មពិត កលដឹង េឃញនូវមេន-

វញិញ ណ មពិត កលដឹង េឃញនូវមេនសមផស មពិត េវទន

ជសុខកី ជទុកខកី មិនែមនជទុកខមិនែមនជសុខកី រែមង

េកតេឡង េ ពះមេនសមផស ជបចច័យ ក៏ដឹង េឃញនូវេវទនេនះ

មពិតផង ែតមិនេ តកអរ កនុងចិត មិនេ តកអរ កនុងធមម រមមណ៍

មិនេ តកអរ កនុងមេនវញិញ ណ មិនេ តកអរ កនុងមេនសមផស េទ

692  

៣៤៣

ស យតនវគគស ស យតនវភិងគសុេត បរជិននទិ

យមិទំ មេនសមផស បបចចយ ឧបបជជតិ េវទយិតំ

សុខំ ទុកខំ អទុកខមសុខំ តសមឹបិ

ន រជជតិ ។ តស អ រតស អសំយុតស

អសមមូឡស ទីន នុបស េិន វហិរេ យតឹ

បញចុ បទនកខនធ អបចយ ំ គចឆនិ ។ ត ចស

េបេនពភវកិ ននទ ិ គសហគ ត តត ភិននទ ិន ី

ចស បហីយតិ ។ តស កយិកបិ

ទរថ បហីយនិ េចតសិកបិ ទរថ បហីយនិ

កយិកបិ សនប បហីយនិ េចតសិកបិ

សនប បហីយនិ កយិកបិ បរ ិ

បហីយនិ េចតសិកបិ បរ ិ បហីយនិ ។ េ

កយិកសុខមប ិ េចេ សុខមប ិ បដិសំ េវេទតិ ។

693  

៣៤៣

ស យតនវគគ ស យតនវភិងគសូ ត ករកំណត់ដឹងនូវធម៌ជេដម

េវទន ជសុខកី ជទុកខកី មិនែមនទុកខមិនែមនសុខកី ែតងេកត

េឡង េ ពះមេនសមផស ជបចច័យ ក៏មិនេ តកអរកនុងេវទនេនះផង ។

កលបុគគលេនះមិនេ តកអរ មិន ជល ជប់ មិនវេងងងុលងប់ ជអនក

ពិចរ េឃញេទសេរ យ ៗ ឧបទនកខនធទងំ ៥ ក៏ដល់នូវេសចកី

មិនចេ មនតេទ ។ ឯត ែដល ក់ែតងភពថមី បកបេ យតេ មក

េ យអំ ចៃនេសចកីេ តក ត ល មនេសចកីរកី យកនុង រមមណ៍

េនះ ៗ ជ ប កតី របស់បុគគលេនះ ត េនះ ក៏បុគគលេនះឯង

លះបង់បន ។ េសចកី កវល់ ក យ ប ពឹតេទកនុងកយ ក៏បុគគលេនះ

លះបង់បន េសចកី កវល់ ក យ ប ពឹតេទកនុងចិត ក៏លះបង់បន

េសចកីេក ក យ ប ពឹតេទកនុងកយ ក៏លះបង់បន េសចកីេក

ក យ ប ពឹតេទកនុងចិត ក៏លះបង់បន េសចកីអនទះអែនទង ប ពឹត

េទកនុងកយ ក៏លះបង់បន េសចកីអនទះអែនទង ប ពឹតេទកនុងចិត

ក៏លះបង់បន ។ បុគគលេនះ ែតងទទួលនូវេសចកីសុខ ប ពឹតេទ

កនុងកយ និងេសចកីសុខ ប ពឹតេទកនុងចិត ។

694  

៣៤៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

យ តថភតូស ទិដិ ស េ តិ សមម ទិដិ

េយ តថភតូស សងកេបប ស េ តិ

សមម សង កេបប េយ តថភតូស យេម ស

េ តិ សមម យេម យ តថភតូស សតិ ស

េ តិ សមម សតិ េយ តថភតូស សមធិ ស

េ តិ សមម សមធិ ។ បុេពវ េខ បនស

កយកមមំ វចីកមមំ ជីេ សុបរសុិេទធ េ តិ ។

ឯវមស យ ំ អរេិយ អដងគិ េក មេគគ ភវនបរបិរូ ឹ

គចឆតិ ។

695  

៣៤៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

េសចកីយល់េឃញ របស់បុគគលមនសភពដូេចន ះ េសចកី

យល់េឃញេនះ របស់បុគគលេនះ េឈម ះថេសចកីយល់េឃញ តវ

េសចកី តិះរះិ របស់បុគគលមនសភពដូេចន ះ េសចកី តិះរះិេនះ

របស់បុគគលេនះ េឈម ះថេសចកី តិះរះិ តវ េសចកីពយយម

របស់បុគគលមនសភពដូេចន ះ េសចកីពយយមេនះ របស់បុគគលេនះ

េឈម ះថេសចកីពយយម តវ កររលឹក របស់បុគគលមនសភព

ដូេចន ះ កររលឹកេនះ របស់បុគគលេនះ េឈម ះថកររលឹក តវ

ករ ងំចិតនឹង របស់បុគគលមនសភពដូេចន ះ ករ ងំចិតនឹង

េនះ របស់បុគគលេនះ េឈម ះថករ ងំចិតនឹង តវ ។ បុគគល

េនះឯង េឈម ះថមនកយកមម វចីកមម និង ជីវៈ បរសុិទធល

កនុងកលមុនពិត ។ អដងគិកមគគដ៏ បេសរេនះ របស់បុគគលេនះ

រែមងដល់នូវករបរបូិណ៌ េ យភវនយ៉ងេនះ ។

696  

៣៤៥

ស យតនវគគស ស យតនវភិងគសុេត បរជិននទិ

[៣០៦] តស ឯវ ំ អរយិ ំ អដងគិ កំ មគគំ ភវ-

យេ ច េ បិ សតិបប ន ភវនបរបិរូ ឹ គចឆនិ

ច េ បិ សមមបបធន ភវនបរបិរូ ឹ គចឆនិ ច េ -

បិ ឥទធិបទ ភវនបរបិរូ ឹ គចឆនិ បញច បិ ឥ នទិយនិ

ភវនបរបិរូ ឹ គចឆនិ បញច បិ ព និ ភវនបរបិរូ ឹ

គចឆនិ សតបិ េពជឈងគ ភវនបរបិរូ ឹ គចឆនិ ។

តស េិម េទ ធមម យុគនទធ វតនិ សមេថ ច

វបិស ន ច ។ េ េយ ធមម អភិញញ បរេិញញ-

យយ េត ធេមម អភិញញ បរជិនតិ េយ ធមម អ-

ភិញញ ប តព េត ធេមម អភិញញ បជហតិ េយ

ធមម អភិញញ ភេវតព េត ធេមម អភិញញ

ភេវតិ េយ ធមម អភិញញ សចឆិកតព េត

ធេមម អភិញញ សចឆិកេ តិ ។ កតេម ច

ភិកខ េវ ធមម អភិញញ បរេិញញយយ បញចុ បទ-

នកខនធ តិស វចនីយ ំ េសយយថីទំ របូបូទនកខ េនធ

697  

៣៤៥

ស យតនវគគ ស យតនវភិងគសូ ត ករកំណត់ដឹងនូវធម៌ជេដម

[៣០៦] កលបុគគលេនះ ចេ មនអដងគិកមគគ ដ៏ បេសរយ៉ងេនះ

េហយ សតិបប ន ៤ កី ែតងដល់នូវករបរបូិណ៌េ យភវន សមមបប-

ធន ៤ កី ក៏ដល់នូវករបរបូិណ៌េ យភវន ឥទធិបទ ៤ កី ក៏ដល់

នូវករបរបូិណ៌េ យភវន ឥ នទិយ ៥ កី ក៏ដល់នូវករបរបូិណ៌េ យ

ភវន ពលៈ ៥ កី ក៏ដល់នូវករបរបូិណ៌េ យភវន េពជឈងគ ៧ កី

ក៏ដល់នូវករបរបូិណ៌េ យភវន ។ បុគគលេនះ ែតងមនធម៌ពីរ

យ៉ងេនះ គឺសមថៈ ១ វបិស ន ១ ប ពឹតទក់ទងគូនឹងគន ។

ធម៌ទងំ យ ែដលគបបកីណំត់ដឹងេ យ បជញ ដ៏ឧតម បុគគល

េនះ ក៏កណំត់ដឹងនូវធម៌ទងំេនះ េ យ បជញ ដ៏ឧតម ធម៌ទងំ យ

ែដលគបបលីះបង់េ យ បជញ ដ៏ឧតម ក៏លះបង់នូវធម៌ទងំេនះ

េ យ បជញ ដ៏ឧតម ធម៌ទងំ យ ែដលគបបចីេ មនេ យ បជញ

ដ៏ឧតម ក៏ចេ មននូវធម៌ទងំេនះេ យ បជញ ដ៏ឧតម ធម៌ទងំ យ

ែដលគបបេីធឲយជក់ចបស់ េ យ បជញ ដ៏ឧតម ក៏េធឲយជក់

ចបស់នូវធម៌ទងំេនះ េ យ បជញ ដ៏ឧតម ។ មន លភិកខុទងំ យ

ធម៌ទងំ យ ែដលគបបកីណំត់ដឹង េ យ បជញ ដ៏ឧតម េតដូចេមច

គបបេីឆ យថ បនដល់ឧបទនកខនធទងំ ៥ គឺ រូបូបទនកខនធ ១

698  

៣៤៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

េវទន ូបទនកខ េនធ សញញូបទនកខ េនធ សងខ រ ូបទ-

នកខ េនធ វញិញ ណូបទនកខ េនធ ឥេម ធមម អភិញញ

បរេិញញយយ ។ កតេម ច ភិកខ េវ ធមម អភិញញ

ប តព អវជិជ ច ភវត ច ឥេម ធមម អភិញញ

ប តព ។ កតេម ច ភិកខ េវ ធមម អភិញញ

ភេវតព សមេថ ច វបិស ន ច ឥេម ធមម

អភិញញ ភេវតព ។ កតេម ច ភិកខ េវ ធមម

អភិញញ សចឆិកតព វជិជ ច វមុិតិ ច ឥេម

ធមម អភិញញ សចឆិកតពតិ ។ ឥទមេ ច ភគ

អតមន េត ភិកខូ ភគវេ ភសិតំ អភិននទុ និ ។

ស យតនវភិងគសុតំ សតមំ និដិតំ ។

699  

៣៤៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

េវទនូបទនកខនធ ១ សញញូ បទនកខនធ ១ សងខ រូបទនកខនធ ១ វញិញ ណូ-

បទនកខនធ ១ េនះឯង ជធម៌ែដលគបបកីណំត់ដឹងេ យ បជញ ដ៏ឧតម ។

មន លភិកខុទងំ យ ចុះធម៌ទងំ យ ែដលគបបលីះបង់េ យ បជញ

ដ៏ឧតម េតដូចេមច អវជិជ និងភវត េនះឯង ជធម៌ែដលគបបលីះបង់

េ យ បជញ ដ៏ឧតម ។ មន លភិកខុទងំ យ ចុះធម៌ទងំ យ ែដល

គបបចីេ មនេ យ បជញ ដ៏ឧតម េតដូចេមច សមថៈនិងវបិស នេនះឯង

ជធម៌ែដលគបបចីេ មនេ យ បជញ ដ៏ឧតម ។ មន លភិកខុទងំ យ ចុះ

ធម៌ទងំ យ ែដលគបបេីធឲយជក់ចបស់េ យ បជញ ដ៏ឧតម េតដូច

េមច វជិជ និងវមុិតិេនះឯង ជធម៌ែដលគបបេីធឲយជក់ចបស់េ យ បជញ

ដ៏ឧតម ។ លុះ ពះមន ពះភគ ទង់ ស់ ពះសូ តេនះចប់េហយ

ភិកខុទងំេនះ ជអនកមនេសចកីេ តកអរ រកី យ នឹងភសិតរបស់

ពះមន ពះភគ ។

ចប់ ស យតនវភិងគសូ ត ទី ៧ ។

700  

អដមំ នគរវេិនទយយសុតំ

[៣០៧] ឯវេមម សុតំ ។ ឯកំ សមយ ំ ភគ

េកសេលសុ ចរកិញច រមេន មហ ភិកខុ សេងឃន

សទធឹ េយន នគរវនិទំ នម េកស នំ ពហមណ-

គគ េម តទវសរ ិ ។ អេស សំុ េខ នគរវេិនទយយក

ពហមណគហបតិក សមេ ខលុ េភ េគតេម

សកយបុេ សកយកុ បពជិេ េកសេលសុ

ចរកិញច រមេន មហ ភិកខុ សេងឃន សទធឹ

នគរវនិទំ អនុបបេ តំ េខ បន ភគវនំ េគតមំ

ឯវកំលយេ កិតិសេទទ អពភុគគេ ឥតិបិ េ

ភគ អរហំ សមម សមពុ េទធ វជិជ ចរណសមបេនន

សុគេ េ កវទិ ូ អនុតេ បុរសិទមម រថិ

701  

នគរវេិនទយយសូ ត ទី ៨

[៣០៧] ខញុបំន ប់មក យ៉ងេនះ ។ សម័យមួយ ពះ

មន ពះភគ ទង់ ច់េទកន់ចរកិកនុងែដនេកសល ពមេ យ

ភិកខុសងឃេ ចនរូប ក៏បនេសចេទដល់ ពហមណ គម េឈម ះនគរវនិទៈ

របស់ពួកអនកេកសល ។ ពួក ពហមណ៍និងគហបតីអនក សុកនគរវនិទៈ

បនឮដណឹំងថ ពះសមណេគតម ជសកយបុ ត េចញចកសកយ-

តកូលេទ ទង់ ពះផនួស ឥឡូវេនះ ទង់ពុទធដេំណ រេទកន់ចរកិកនុង

ែដនេកសល ពមេ យភិកខុសងឃេ ចនរូប ក៏បនេសចមកដល់ សុក

នគរវនិទៈេហយ កិតិសពទដ៏ពីេ ះ របស់ ពះេគតមដ៏ចេ មនេនះ ក៏ឮ

ខចរខច យសុស យយ៉ងេនះថ ពះមន ពះភគអងគេនះ ទង់ឆង យ

ចកេសចកីេ ហមង គប់យ៉ង ពះអងគ ស់ដឹងនូវេញយយធម៌ទងំពួង

េ យ បៃពចេំពះ ពះអងគ ពះអងគបរបូិណ៌េ យវជិជ និងចរណៈ ពះ

អងគមនដេំណ រល ពះអងគ ជបចបស់នូវៃ តេ ក ពះអងគ បេសរ

េ យសី ទិគុណ ពះអងគជអនកទូនម ននូវបុរស ែដលគួរទូនម នបន

702  

៣៤៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ស ថ េទវមនុស នំ ពុេទធ ភគ េ ឥមំ េ កំ

សេទវកំ សមរកំ ស ពហមកំ សស មណ ពហមណឹ

បជំ សេទវមនុស ំ សយ ំ អភិញញ សចឆិក

បេវេទតិ េ ធមមំ េទេសតិ ទិកលយណំ

មេជឈកលយណំ បរ េិយ នកលយណំ តថ ំ

សពយញជ នំ េកវលបរបុិណំ បរសុិទធំ ពហមចរយិ ំ

បកេសតិ ធុ េខ បន តថរបូនំ អរហតំ

ទស នំ េ តីតិ ។ អថេខ នគរវេិនទយយក

ពហមណគហបតិក េយន ភគ េតនុបសង កមឹសុ

ឧបសង កមិ អេបបកេចច ភគវនំ អភិ េទ

ឯកមនំ និសីទឹសុ អេបបកេចច េយន ភគ

េតនញជលិមប េម ឯកមនំ និសីទឹសុ អេបប-

កេចច ភគវេ សនិេក នមេគតំ េវ ឯកមនំ

និសីទឹសុ អេបបកេចច តុណីភូ ឯកមនំ និសី-

ទឹសុ ។

703  

៣៤៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ពះអងគជ ចរយ ៃនេទវ និងមនុស ទងំ យ ពះអងគបន

ស់ដឹងនូវចតុ រយិសចច ពះអងគែលងមកកន់ភពថមីេទ ត ពះអងគ ទង់

េធឲយជក់ចបស់ េ យ បជញ ដ៏ បេសររបស់ ពះអងគ នូវេ កេនះ

ពមទងំេទវេ ក មរេ ក ពហមេ ក នូវពពួកសត ពមទងំ

សមណ ពហមណ៍ ទងំមនុស ជសមមតិេទព និងមនុស ដ៏េសស េហយ

ច បកសបន ទង់សែំដងធម៌ មនលអំបទេដម មនលអំបទ

ក ល មនលអំបទចុង ពះអងគ បកស ពហមចរយិធម៌ ពមទងំ

អតថនិងពយញជនៈដ៏បរសុិទធ បរបូិណ៌ទងំអស់ ក៏ដេំណ រែដលបនជួបនឹង

ពះអរហនទងំ យ មនសភពយ៉ងេនះ ជករ បៃពេពក ។

គេនះឯង ពួក ពហមណ៍និងគហបតីអនក សុកនគរវនិទៈ ក៏នគំន ចូល

េទគល់ ពះមន ពះភគ លុះចូលេទដល់េហយ ពួកខះថយបងគ ំ

ពះមន ពះភគ េហយអងគុយកនុងទីដ៏សមគួរ ពួកខះ បណមយអញជលី

េឆព ះេទរក ពះមន ពះភគ េហយអងគុយកនុងទីដ៏សមគួរ ពួកខះ ប-

កសនមនិងេគ តកនុ ងសំ ក់ ពះមន ពះភគ េហយអងគុយកនុ ងទីដ៏

សមគួរ ពួកខះអងគុយេនេសង ម កនុងទីដ៏សមគួរ ។

704  

៣៤៩

ស យតនវគគស នគរវេិនទយយសុេត អសកក តពភេ

[៣០៧] ឯកមនំ និសិេនន េខ នគរវេិនទយយេក

ពហមណគហបតិេក ភគ ឯតទេ ច សេច េ (១)

គហបតេយ អញញតិតថិយ បរពិជក ឯវ ំ បុេចឆយយុ ំ

កថំរបូ(២) គហបតេយ សមណ ពហម ន

សកក តព ន គរុកតព ន មេនតព ន ប-ូ

េជតពតិ ឯវ ំ បុ តុេម គហបតេយ េតសំ

អញញតិតថិយនំ បរពិជកនំ ឯវ ំ ពយកេរយយថ េយ

េត សមណ ពហម ចកខុ វេិញញេយយសុ រេូបសុ អ-

វតី គ អវតីេទ អវតីេម អជឈតំ អវបូសនចិ

សមវសិមំ ចរនិ កេយន ចយ មន ឯវរបូ

សមណ ពហម ន សកក តព ន គរុកតព

ន មេនតព ន បេូជតព តំ កិស េហតុ មយមប ិ

ហិ ចកខុ វេិញញេយយសុ រេូបសុ អវតី គ អវតីេទ

អវតីេម អជឈតំ អវបូសនចិ សមវសិមំ ច ម

១ ម. េត ។ ២ ម. កថំភូ ។

705  

៣៤៩

ស យតនវគគ នគរវេិនទយយសូ ត ភពៃនបុគគលែដលេគមិនគបបីេធសកក រៈ

[៣០៩] លុះពួក ពហមណ៍និងគហបតី អនក សុកនគរវនិទៈអងគុយ

កនុងទីដ៏សមគួរេហយ េទប ពះមន ពះភគ ទង់ ស់សួរដូេចនះថ

មន លគហបតីទងំ យ េបបរពិជកជអនយតិរ ថយិ (មនលទធិេផ ង)

សួរអនកទងំ យយ៉ងេនះថ មន លគហបតីទងំ យ ពួកសមណ-

ពហមណ៍ែបប ែដលេគមិនគួរេធសកក រៈ មិនគួរេគរព មិនគួរ

ប់ ន មិនគួរបូជ មន លគហបតីទងំ យ អនកទងំ យ កល

េបបរពិជក ជអនយតិរ ថយិទងំេនះ សួរយ៉ងេនះេហយ គបបេី ះ

យយ៉ងេនះថ ពួកសមណ ពហមណ៍ មិនទន់ បសចក

គៈ មិនទន់ បសចកេទសៈ មិនទន់ បសចកេមហៈ កនុងរូប

ែដលគបបដឹីងបនេ យែភនក ជអនកមនចិតមិនសងប់រមង ប់ខងកនុងសនន

ប ពឹត តវខះ ខុសខះ េ យកយ ច ចិត ពួកសមណ-

ពហមណ៍ែបបេនះឯង េគមិនគួរេធសកក រៈ មិនគួរេគរព មិនគួរ

ប់ ន មិនគួរបូជេឡយ ដេំណ រេនះ េតេ ពះេហតុអី េ ពះថ

សូមបពួីកេយង ក៏មិនទន់ បសចក គៈ មិនទន់ បសចកេទសៈ

មិនទន់ បសចកេមហៈ កនុងរូបែដលគបបដឹីងបនេ យែភនក ជអនក

មនចិតមិនសងប់រមង ប់ ខងកនុងសនន េន ប ពឹត តវខះ ខុសខះ

706  

៣៥០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

កេយន ចយ មន េតសេនន សមចរយិមប ិ

េហតំ ឧតរ ឹ អបស តំ ត ម េត េភេន សម-

ណ ពហម ន សកក តព ន គរុកតព ន

មេនតព ន បេូជតព ។ េយ េត សម-

ណ ពហម េ តវេិញញេយយសុ សេទទសុ... ឃន-

វេិញញេយយសុ គេនធសុ... ជិ វេិញញេយយសុ រេសសុ...

កយវេិញញេយយសុ េផដេពសុ . . . មេនវ េិញញេយយសុ

ធេមមសុ អវតី គ អវតីេទ អវតីេម

អជឈតំ អវបូសនចិ សមវសិមំ ចរនិ ក-

េយន ចយ មន ឯវរបូ សមណ ពហម-

ន សកក តព ន គរុកតព ន មេនតព

ន បេូជតព តំ កិស េហតុ មយមប ិ ហិ

មេនវេិញញេយយសុ ធេមមសុ អវតី គ អវតីេទ

អវតីេម អជឈតំ អវបូសនចិ សមវសិមំ ច ម

707  

៣៥០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

េ យកយ ចចិតែដរ េនះឯងជេសចកី ប ពឹត តឹម តវ របស់េយង

ទងំេនះ ែដលមិនេឃញនូវធម៌ខពង់ខពស់ េ ពះេហតុេនះ ពួកសមណ-

ពហមណ៍ដ៏ចេ មនទងំេនះ េគមិនគួរេធសកក រៈ មិនគួរេគរព មិនគួរ

ប់ ន មិនគួរបូជេឡយ ។ ពួកសមណ ពហមណ៍ មិនទន់

បសចក គៈ មិនទន់ បសចកេទសៈ មិនទន់ បសចកេមហៈ

កនុងសេំឡង ែដលគបបដឹីងបនេ យ តេច ក... កនុងកិនែដលគបបដឹីង

បនេ យ ចមុះ... កនុងឱជរស ែដលគបបដឹីងបនេ យអ ត...

កនុងេផដពៈ ែដលគបបដឹីងបនេ យកយ... មិនទន់ បសចក គៈ

មិនទន់ បសចកេទសៈ មិនទន់ បសចកេមហៈ កនុងធមម រមមណ៍

ែដលគបបដីឹងបនេ យចិត ជអនកមនចិតមិនសងប់រមង ប់ខងកនុងសនន

ប ពឹត តវខះ ខុសខះ េ យកយ ចចិត ពួកសមណ ពហមណ៍

ែបបេនះឯង េគមិនគួរេធសកក រៈ មិនគួរេគរព មិនគួរ ប់ ន មិន

គួរបូជេឡយ ដេំណ រេនះ េតេ ពះេហតុអី េ ពះថ សូមបពួីក

េយង ក៏មិនទន់ បសចក គៈ មិនទន់ បសចកេទសៈ មិនទន ់

បសចកេមហៈ កនុងធមម រមមណ៍ ែដលគបបដឹីងបនេ យចិត ជ

អនកមនចិតមិនសងប់រមង ប់ខងកនុងសនន េន ប ពឹត តវខះ ខុសខះ

708  

៣៥១

ស យតនវគគស នគរវេិនទយយសុេត សកក តពភេ

កេយន ចយ មន េតសេនន សមចរយិមប ិ

េហតំ ឧតរ ឹ អបស តំ ត ម េត េភេន

សមណ ពហម ន សកក តព ន គរុកតព

ន មេនតព ន បេូជតពតិ ។ ឯវ ំ បុ តុេម

គហបតេយ េតសំ អញញតិតថិយនំ បរពិជកនំ

ឯវ ំ ពយកេរយយថ ។

[៣០៩] សេច បន េ គហបតេយ អញញ-

តិតថិយ បរពិជក ឯវ ំ បុេចឆយយុ ំ កថំរបូ គហ-

បតេយ សមណ ពហម សកក តព គរុកតព

មេនតព បេូជតពតិ ឯវ ំ បុ តុេម គហបតេយ

េតសំ អញញតិតថិយនំ បរពិជកនំ ឯវ ំ ពយកេរយយថ

េយ េត សមណ ពហម ចកខុ វេិញញេយយសុ រេូបសុ

វតី គ វតីេទ វតីេម អជឈតំ វបូសនចិ

សមចរយិ ំ ចរនិ កេយន ចយ មន

ឯវរបូ សមណ ពហម សកក តព គរុកតព

709  

៣៥១

ស យតនវគគ នគរវេិនទយយសូ ត ភពៃនបុគគលគួរេធសកក រៈ

េ យកយ ចចិតែដរ េនះឯងជេសចកី ប ពឹត តឹម តវ របស់េយង

ទងំេនះ ែដលមិនេឃញនូវធម៌ខពង់ខពស់ េ ពះេហតុេនះ សមណ-

ពហមណ៍ដ៏ចេ មនទងំេនះ េគមិនគួរេធសកក រៈ មិនគួរេគរព មិន

គួរ ប់ ន មិនគួរបូជេឡយ ។ មន លគហបតីទងំ យ អនក

ទងំ យ កលេបបរពិជក ជអនយតិរ ថយិទងំេនះ សួរយ៉ងេនះ

គបបេី ះ យយ៉ងេនះឯង ។

[៣០៩] មន លគហបតីទងំ យ មួយេទ ត េបបរពិជកជ

អនយតិរ ថយិ សួរអនកទងំ យយ៉ងេនះថ មន លគហបតីទងំ យ ចុះ

ពួកសមណ ពហមណ៍ែបប ែដលេគគួរេធសកក រៈ គួរេគរព គួរ

ប់ ន គួរបូជ មន លគហបតីទងំ យ អនកទងំ យ កល

េបបរពិជកជអនយតិរ ថយិទងំេនះ សួរយ៉ងេនះ គបបេី ះ យយ៉ង

េនះថ ពួកសមណ ពហមណ៍ បសចក គៈ បសចកេទសៈ

បសចកេមហៈ កនុងរូបែដលគបបដឹីងបនេ យែភនក ជអនកមន

ចិតសងប់រមង ប់ ខងកនុងសនន ប ពឹត តឹម តវេ យកយ ចចិត

ពួកសមណ ពហមណ៍ែបបេនះឯង េទបេគគួរេធ សកក រៈ គួរេគរព

710  

៣៥២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

មេនតព បេូជតព តំ កិស េហតុ មយមប ិ

ហិ ចកខុ វេិញញេយយសុ រេូបសុ អវតី គ អវតីេទ

អវតីេម អជឈតំ អវបូសនចិ សមវសិមំ ច ម

កេយន ចយ មន េតសេនន សមចរយិមប ិ

េហតំ ឧតរ ឹ បស តំ ត ម េត េភេន

សមណ ពហម សកក តព គរុកតព មេនតព

បេូជតព ។ េយ េត សមណ ពហម េ ត-

វេិញញេយយសុ សេទទសុ... ឃនវេិញញេយយសុ គេនធសុ...

ជិ វេិញញេយយសុ រេសសុ... កយវេិញញេយយសុ េផដ-

េពសុ... មេនវេិញញេយយសុ ធេមមសុ វតី គ វតីេទ

វតីេម អជឈតំ វបូសនចិ សមចរយិ ំ ចរនិ

កេយន ចយ មន ឯវរបូ សមណ ពហម

សកក តព គរុកតព មេនតព បូេជតព

711  

៣៤២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

គួរ ប់ ន គួរបូជ ដេំណ រេនះ េតេ ពះេហតុអី េ ពះថ

សូមបពួីកេយង មិនទន់ បសចក គៈ មិនទន់ បសចកេទសៈ

មិនទន់ បសចកេមហៈ កនុងរូបែដលគបបដឹីងបនេ យែភនក មន

ចិតមិនទន់សងប់រមង ប់ខងកនុងសននេទ េន ប ពឹត តវខះ ខុសខះ

េ យកយ ចចិត េនះឯងជេសចកី ប ពឹត តឹម តវ របស់េយង

ទងំេនះ ែដលេឃញនូវធម៌ខពង់ខពស់ េ ពះេហតុេនះ ពួកសម-

ណ ពហមណ៍ដ៏ចេ មនទងំេនះ េទបេគគួរេធសកក រៈ គួរេគរព គួរ

ប់ ន គួរបូជ ។ ពួកសមណ ពហមណ៍ បសចក គៈ

បសចកេទសៈ បសចកេមហៈ កនុងសេំឡងែដលគបបដឹីងបន

េ យ តេច ក... កនុងកិនែដលគបបដឹីងបនេ យ ចមុះ... កនុងឱជរស

ែដលគបបដីឹងបនេ យអ ត... កនុងេផដពៈែដលគបបដីឹងបនេ យ

កយ... បសចក គៈ បសចកេទសៈ បសចកេមហៈ កនុង

ធមម រមមណ៍ ែដលគបបដឹីងបនេ យចិត ជអនកមនចិតសងប់រមង ប់ខង

កនុងសនន ប ពឹត តឹម តវេ យកយ ចចិត ពួកសមណ ពហមណ៍

ែបបេនះ េទបេគគួរេធសកក រៈ គួរេគរព គួរ ប់ ន គួរបូជ

712  

៣៥៣

ស យតនវគគស នគរវេិនទយយសុេត ករនយបបញ

តំ កិស េហតុ មយមប ិ ហិ មេនវេិញញេយយសុ

ធេមមសុ អវតី គ អវតីេទ អវតីេម អជឈតំ

អវបូសនចិ សមវសិមំ ច ម កេយន ចយ

មន េតសេនន សមចរយិមប ិ េហតំ ឧតរ ឹ បស តំ

ត ម េត េភេន សមណ ពហម សកក តព

គរុកតព មេនតព បេូជតពតិ ។ ឯវ ំ បុ

តុេម គហបតេយ េតសំ អញញតិតថិយនំ បរពិជកនំ

ឯវ ំ ពយកេរយយថ ។

[៣១០] សេច េត គហបតេយ អញញតិតថិយ

បរពិជក ឯវ ំ បុេចឆយយុ ំ េក បនយសមននំ ក

េក អនយ េយន តុេម យសមេន ឯវ ំ វេទថ អទធ

េត យសមេន វតី គ គវនិយយ បដិបនន

វតីេទ េទសវនិយយ បដិបនន វតីេម

713  

៣៥៣

ស យតនវគគ នគរវេិនទយយសូ ត ករសួររកេហតុេយបល់

ដេំណ រេនះ េតេ ពះេហតុអី េ ពះថ សូមបពួីកេយង មិនទន់

បសចក គៈ មិនទន់ បសចកេទសៈ មិនទន់ បសចកេមហៈ

កនុងធមម រមមណ៍ែដលគបបដីឹងបនេ យចិត ជអនកមនចិតមិនទន់សងប់

រមង ប់ខងកនុងសនន េន ប ពឹត តវខះ ខុសខះ េ យកយ ចចិត

េនះឯងជេសចកី ប ពឹត តឹម តវ របស់េយងទងំេនះ ែដលេឃញនូវ

ធម៌ខពង់ខពស់ េ ពះេហតុេនះ បនជពួកសមណ ពហមណ៍ដ៏ចេ មន

ទងំេនះ េគគួរេធសកក រៈ គួរេគរព គួរ ប់ ន គួរបូជ ។

មន លគហបតីទងំ យ អនកទងំ យ កលេបបរពិជកជអនយតិរ ថយិ

ទងំេនះ សួរយ៉ងេនះ គបបេី ះ យយ៉ងេនះឯង ។

[៣១០] មន លគហបតីទងំ យ េបបរពិជក ជអនយតិរ ថយិ

ទងំេនះ សួរយ៉ងេនះថ មន លអនកមន យុទងំ យ ចុះេ ក

មន យុទងំ យ មនេហតុដូចេមច មន បជញ េយបល់ដូចេមច

ែដលនឲំយអនកទងំ យនិយយយ៉ងេនះថ អនកមន យុទងំេនះ

បសចក គៈ ឬកពុំង បតិបតិេដមបបីេនទ បង់នូវ គៈ បសចក

េទសៈ ឬកពុំង បតិបតិេដមបបីេនទ បង់នូវេទសៈ បសចកេមហៈ

714  

៣៥៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

េមហវនិយយ បដិបនន តិ ឯវ ំ បុ តុេម

គហបតេយ េតសំ អញញតិតថិយនំ បរពិជកនំ ឯវ ំ

ពយកេរយយថ តថ ហិ េត យសមេន អរញញ-

វនប ថ និ បននិ េសនសននិ បដិេសវនិ នតថិ េខ

បន តតថ តថរបូ ចកខុ វេិញញយយ របូ េយ ទិ

ទិ អភិរេមយយុ ំ នតថិ េខ បន តតថ តថរបូ

េ តវេិញញយយ សទទ េយ សុ សុ អភិរេមយយុ ំ

នតថិ េខ បន តតថ តថរបូ ឃនវេិញញយយ គនធ េយ

ឃយិ ឃយិ អភិរេមយយុ ំ នតថិ េខ បន តតថ

តថរបូ ជិ វេិញញយយ រ េយ យិ យិ

អភិរេមយយុ ំ នតថិ េខ បន តតថ តថរបូ កយ-

វេិញញយយ េផដព េយ ផុសិ ផុសិ អភិរេមយយុ ំ

ឥេម េខ េន វុេ ក ឥេម អនយ

េយន មយ ំ យសមេន(១) ឯវ ំ វេទម អទធ េត -

យសមេន វតី គ គវនិយយ បដិបនន វតី-

េទ េទសវនិយយ បដិបនន វតីេម

១ យសមេនតិ អមកំ មតិ ។

715  

៣៥៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ឬកពុំង បតិបតិ េដមបបីេនទ បង់នូវេមហៈេ យពិត មន លគហបតីទងំ-

យ អនកទងំ យ កលេបបរពិជក ជអនយតិរ ថយិទងំេនះ សួរ

យ៉ងេនះ គបបេី ះ យយ៉ងេនះថ ពិតដូេចន ះែមន េ ពះ

េ កមន យុទងំេនះ ែតងគប់រកេសនសនៈដ៏ ង ត់ គឺៃ ពតូច

និងៃ ពធ ំ ដបតិរូប គបបដឹីងបនេ យែភនក ែដលេគេឃញញយ ៗ

េហយ គួរេ តកអរបន មិនមនកនុងៃ ពេនះេឡយ សេំឡង គបប ី

ដឹងបនេ យ តេច ក ែដលេគឮញយ ៗ េហយ គួរេ តកអរបន

មិនមនកនុងៃ ពេនះេឡយ កិនគបបដឹីងបនេ យ ចមុះ ែដលេគហិត

ញយ ៗ េហយ គួរេ តកអរបន មិនមនកនុងៃ ពេនះេឡយ រស

គបបដឹីងបនេ យអ ត ែដលេគទទួលរសញយ ៗ េហយ គួរេ តក

អរបន មិនមនកនុងៃ ពេនះេឡយ េផដពៈគបបដឹីងបនេ យកយ

ែដលេគប៉ះពល់ញយ ៗ េហយ គួរេ តកអរបន មិនមនកនុងៃ ព

េនះេឡយ មន ល វុេ ទងំ យ េយងទងំ យ មនេហតុ

េនះឯង មន បជញ េយបល់េនះឯងេហយ ែដលនឲំយពួកេយងនិយយ

យ៉ងេនះ ចេំពះអនកមន យុទងំ យថ េ កមន យុទងំ-

េនះ បសចក គៈ ឬកពុំង បតិបតិេដមបបីេនទ បង់ គៈ បស

ចកេទសៈ ឬកពុំង បតិបតិេដមបបីេនទ បង់េទសៈ បសចកេមហៈ

716  

៣៥៥

ស យតនវគគស នគរវេិនទយយសុេត សរណគមនំ

េមហវនិយយ បដិបនន តិ ។ ឯវ ំ បុ តុេម

គហបតេយ េតសំ អញញតិតថិយនំ បរពិជកនំ

ឯវ ំ ពយកេរយយថតិ ។

[៣១១] ឯវ ំ វុេត នគរវេិនទយយក ពហមណគហ-

បតិក ភគវនំ ឯតទេ ចុំ អភិកកនំ េភ េគតម

អភិកកនំ េភ េគតម េសយយថបិ េភ េគតម និកកុ -

ជជិ តំ ឧកកុ េជជយយ បដិចឆននំ វវិេរយយ មឡូស

មគគំ ចេិកខយយ អនធកេរ េតលបបេជជ តំ

ធេរយយ ចកខុ មេន របូនិ ទកខ នីតិ ឯវេមវ េភ

េគតេមន អេនកបរយិេយន ធេមម បកសិេ

ឯេត មយ ំ ភវនំ េគតមំ សរណំ គចឆ ម ធមមញច

ភិកខុ សងឃញច ឧបសេក េន ភវ ំ េគតេម ធេរតុ

អជជតេគគ បណុេបេត សរណងគេតតិ ។

នគរវេិនទយយសុតំ អដមំ និដិតំ ។

717  

៣៥៥

ស យតនវគគ នគរវេិនទយយសូ ត ករដល់នូវសរណៈ

ឬកពុំង បតិបតិ េដមបបីេនទ បង់េមហៈេ យពិត ។ មន លគហបតី

ទងំ យ អនកទងំ យ កលេបបរពិជក ជអនយតិរ ថយិទងំេនះ

សួរយ៉ងេនះ គបបេី ះ យយ៉ងេនះឯង ។

[៣១១] កលេប ពះមន ពះភគ ទង់ ស់យ៉ងេនះេហយ

ពួក ពហមណ៍និងគហបតីអនក សុកនគរវនិទៈ បន កបទូល ពះមន ពះ

ភគដូេចនះថ បពិ ត ពះេគតមដ៏ចេ មន ចបស់ ស់ បពិ ត ពះ

េគតមដ៏ចេ មន ចបស់ ស់ បពិ ត ពះេគតមដ៏ចេ មន ធម៌ែដល

ពះេគតមដ៏ចេ មន ទង់សែំដងេហយ េ យអេនកបរយិយយ៉ងេនះ

ដូចជេគផង ររបស់ែដលផក ប់ ឬដូចេគេបកបងញរបស់ែដលកបំងំ ពុំ

េនះ ដូចជេគ បប់ផូវដល់អនកវេងងផូវ ពំុេនះេ ត ដូចជេគ

េ ទល បទីបកនុងទីងងឹត េ យគិតថ មនុស ែដលមនែភនកនឹងេមល

េឃញរូបបន ខញុ ំ ពះអងគទងំ យេនះ សូមដល់នូវ ពះេគតមដ៏ចេ មន

ផង ពះធម៌ផង ពះភិកខុសងឃផង ថជទីពឹង សូម ពះេគតមដ៏

ចេ មន ទង់ ជបទុកនូវខញុ ំ ពះអងគទងំ យ ថជឧបសកដល់នូវ

សរណគមន៍េសមេ យជីវតិ ចប់េដមពីៃថងេនះតេទ ។

ចប់ នគរវេិនទយយសូ ត ទី ៨ ។

718  

នវមំ បិណបតបរសុិទធិសុតំ

[៣១២] ឯវេមម សុតំ ។ ឯកំ សមយ ំ ភគ ជ-

គេហ វហិរតិ េវឡុវេន កលនទកនិ េប ។ អថេខ

យ ម របុីេ យណសមយ ំ បដិស ន

វុដិេ េយន ភគ េតនុបសង កមិ ឧបសង កមិ ភគ-

វនំ អភិ េទ ឯកមនំ និសីទិ ។ ឯកមនំ និសិននំ

េខ យសមនំ របុីតំ ភគ ឯតទេ ច វបិបសនន -

និ េខ េត របុីត ឥ នទិយនិ បរសុិេទធ ឆវវិេ

បរេិយទេ កតេមន តំ របុីត វ ិ េរន ឯត-

រហិ ពហុលំ វហិរសីតិ ។ សុញញ វ ិ េរន េខ អហំ

ភេន ឯតរហិ ពហុលំ វហិ មីតិ ។

719  

បិណបតបរសុិទធិសូ ត ទី ៩

[៣១២] ខញុបំន ប់មក យ៉ងេនះ ។ សម័យមួយ ពះមន

ពះភគ ទង់គង់េនកនុងវតេវឡុវន័ ជកលនទកនិ ប ថ ន ជិត កង

ជ គឹះ ។ គេនះឯង ពះ របុីតមន យុេចញអពីំផលសមបតិ

កនុងេវ យណសម័យ េហយចូលេទគល់ ពះមន ពះភគ លុះ

ចូលេទដល់ ថយបងគំ ពះមន ពះភគ េហយគង់េនកនុងទីដ៏សម

គួរ ។ លុះ ពះ របុីតមន យុ គង់េនកនុងទីដ៏សមគួរេហយ ពះ

មន ពះភគ ក៏ ទង់ ស់សួរដូេចនះថ មន ល របុីត ឥ នទិយ

របស់អនក ជះថ សមបុរែសបករបស់អនក តផូ រផង់ មន ល របីុត

កនុងកលឥឡូវេនះ េតេ កេ ចន ប ពឹតេទេ យវ ិ រធម៌ដូចេមច ។

ពះ របុីត កបបងគទូំលថ បពិ ត ពះអងគ កនុងកលឥឡូវេនះ ខញុ ំ

ពះអងគ េ ចន ប ពឹតេទេ យសុញ្ញ វ ិ រធម៌(១) ។

១ បនដល់សុញញតផលសមបតិ ។

720  

៣៥៧

ស យតនវគគស បិណបតបរសុិទធិសុេត សុញញ វ ិ េ

[៣១៣] ធុ ធុ របុីត ម បុរសិវ ិ -

េរន កិរ តំ របុីត ឯតរហិ ពហុលំ វហិរសិ

ម បុរសិវ ិ េ េហស របុីត យទិទំ សុញញ-

។ ត ម តិហ របុីត ភិកខុ សេច កេងខយយ

សុញញ វ ិ េរន ពហុលំ វហិេរយយនិ េតន របុីត

ភិកខុ ន ឥតិ បដិសញចិ កខិ តពំ េយន ចហំ មេគគន

គមំ បិ យ បវសិឹ យសមិញច បេទេស បិ -

យ អចរ ឹ េយន ច មេគគន គមេ បិ យ

បដិកកមឹ អតថិ នុ េខ េម តតថ ចកខុ វេិញញេយយសុ

រេូបសុ ឆេនទ េគ េទេ

េមេ បដិឃ ំ បិ េចតេ តិ ។ សេច

របុីត ភិកខុ បចចេវកខមេន ឯវ ំ ជនតិ េយន

ចហំ មេគគន គមំ បិ យ បវសិឹ យសមិញច

បេទេស បិ យ អចរ ឹ េយន ច មេគគន

គមេ បិ យ បដិកកមឹ អតថិ េម តតថ

721  

៣៥៧

ស យតនវគគ បិណបតបរសុិទធិសូ ត សុញញ វ ិ រសមបតិ

[៣១៣] មន ល របុីត បៃព ស់េហយ ៗ មន ល របុីត

បនឮថ កនុងកលឥឡូវេនះ េ កេ ចន ប ពឹតេទេ យវ ិ រធម៌

របស់ម បុរស(១) មន ល របុីត ឯវ ិ រធម៌របស់ម បុរស ក៏គឺ

សុញញ វ ិ រធម៌េនះឯង ។ មន ល របុីត េ ពះេហតុេនះ េបភិកខុកនុង

សនេនះ បថន ថ ម អញគួរែត ប ពឹតេទេ ចនេ យសុញញ -

វ ិ រធម៌ មន ល របុីត ភិកខុ េនះគបបពិីចរ ដូេចនះថ ម អញ

បនចូលេទកន់ សុកេដមបបីិណបត មផូវ កី បន ច់េទេដមប ី

បិណបតកនុង បេទស កី បន តឡប់អពីំបិណបត េចញអពីំ សុក

មផូវ កី េតកនុងផូវទងំេនះ ម អញមនឆនទៈគឺេសចកេីពញ

ចិត ឬ គៈគឺេសចកីេ តក េទសៈគឺេសចកី បទូស ឬេមហៈគឺេសចកី

វេងង ឬក៏បដិឃៈ គឺេសចកីថន ងំថន ក់ៃនចិត កនុងរូបែដលគបបដឹីងបន

េ យែភនកែដរឬេទ ។ មន ល របុីត កលេបភិកខុ ពិចរ ដឹងយ៉ង

េនះថ ម អញ បនចូលេទកន់ សុកេដមបបិីណបត មផូវ កី

បន ច់េទេដមបបីិណបតកនុង បេទស កី បន តឡប់អពីំបិណ-

បត េចញអពីំ សុក មផូវ កី កនុងផូវទងំេនះ ម អញមន

១ បនដល់ ពះពុទធ ពះបេចចកពុទធ និងម វក័ ។ អដកថ ។

722  

៣៥៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ចកខុ វេិញញេយយសុ រេូបសុ ឆេនទ េគ េទេ

េមេ បដិឃ ំ បិ េចតេ តិ េតន

របុីត ភិកខុ ន េតសំេយវ បបកនំ អកុស នំ

ធមម នំ ប នយ យមិតពំ ។ សេច បន របុីត

ភិកខុ បចចេវកខមេន ឯវ ំ ជនតិ េយន ចហំ មេគគន

គមំ បិ យ បវសិឹ យសមិញច បេទេស បិ យ

អចរ ឹ េយន ច មេគគន គមេ បិ យ បដិកកមឹ

នតថិ េម តតថ ចកខុ វេិញញេយយសុ រេូបសុ ឆេនទ

េគ េទេ េមេ បដិឃ ំ

បិ េចតេ តិ េតន របុីត ភិកខុ ន េត-

េនវ បីតិបបមុេជជន វ ិ តពំ អេ រ នុសិកខិ ន

កុសេលសុ ធេមមសុ ។

[៣១៤] បុន ចបរ ំ របុីត ភិកខុ ន ឥតិ បដិ-

សញចិ កខិ តពំ េយន ចហំ មេគគន គមំ បិ យ បវ-ិ

សឹ យសមិញច បេទេស បិ យ អចរ ឹ េយន ច មេគគ-

ន គមេ បិ យ បដិកកមឹ អតថិ នុ េខ េម តតថ

723  

៣៥៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ឆនទៈ ឬ គៈ េទសៈ ឬេមហៈ ឬក៏បដិឃៈៃនចិត កនុងរូបែដលគបបដឹីង

បនេ យែភនកែដរ មន ល របុីត ភិកខុ េនះគបបពីយយមេដមបលីះបង់

នូវអកុសលធម៌ដ៏ មកទងំេនះេចញ ។ មន ល របុីត ែតេបភិកខុ

ពិចរ ដឹងយ៉ងេនះវញិថ ម អញ បនចូលេទកន់ សុកេដមប ី

បិណបត មផូវ កី បន ច់េទេដមបបីិណបតកនុង បេទស

កី បន តឡប់អពីំបិណបត េចញអពីំ សុក មផូវ កី កនុងផូវ

ទងំេនះ ម អញមិនមនឆនទៈ ឬ គៈ េទសៈ ឬេមហៈ ឬក៏

បដិឃៈៃនចិត កនុងរូបែដលគបបដឹីងបនេ យែភនកេទ មន ល របុីត

ភិកខុ េនះ តវសិក កនុងកុសលធម៌ទងំៃថងទងំយប់ េនេ យបីតិនិង

បេមជជៈេនះឯង ។

[៣១៤] មន ល របុីត មួយេទ ត ភិកខុគបបពិីចរ ដូេចនះ

ថ ម អញ បនចូលេទកន់ សុកេដមបបិីណបត មផូវ កី

បន ច់េទេដមបបីិណបតកនុ ង បេទស កី បន តឡប់អំពីបិណ-

បត េចញអពីំ សុក មផូវ កី េតផូវទងំេនះ ម អញមន

724  

៣៥៩

ស យតនវគគស បិណបតបរសុិទធិសុេត សុញញ វ ិ េ

េ តវេិញញេយយសុ សេទទសុ... ឃនវេិញញេយយសុ គេនធ-

សុ... ជិ វេិញញេយយសុ រេសសុ... កយវេិញញេយយសុ

េផដេពសុ... មេនវេិញញេយយសុ ធេមមសុ ឆេនទ

េគ េទេ េមេ បដិឃ ំ បិ

េចតេ តិ ។ សេច របុីត ភិកខុ បចចេវកខ -

មេន ឯវ ំ ជនតិ េយន ចហំ មេគគន គមំ

បិ យ បវសិឹ យសមិញច បេទេស បិ យ អចរ ឹ

េយន ច មេគគន គមេ បិ យ បដិកកមឹ អតថិ

េម តតថ មេនវេិញញេយយសុ ធេមមសុ ឆេនទ េគ

េទេ េមេ បដិឃ ំ បិ េចតេ តិ

េតន របុីត ភិកខុ ន េតសំេយវ បបកនំ

អកុស នំ ធមម នំ ប នយ យមិតពំ ។

សេច បន របុីត ភិកខុ បចចេវកខមេន ឯវ ំ

ជនតិ េយន ចហំ មេគគន គមំ បិ យ

បវសិឹ យសមិញច បេទេស បិ យ អចរ ឹ

725  

៣៥៩

ស យតនវគគ បិណបតបរសុិទធិសូ ត សុញញ វ ិ រសមបតិ

ឆនទៈ ឬ គៈ េទសៈ ឬេមហៈ ឬក៏បដិឃៈៃនចិត កនុងសេំឡងែដល

គបបដីឹងបនេ យ តេច ក... កនុ ងក ិនែដលគបបដីឹងបនេ យ ចមុះ...

កនុ ងឱជរសែដលគបបដីឹងបនេ យអ ត... កនុ ងេផដពៈែដលគបប ី

ដឹងបនេ យកយ... កនុងធមម រមមណ៍ែដលគបបដឹីងបនេ យចិត ែដរ

ឬេទ ។ មន ល របុីត េបភិកខុ ពិចរ ដឹងយ៉ងេនះថ ម អញ

បនចូលេទកន់ សុកេដមបបិីណបត មផូវ កី បន ច់េទ

េដមបបិីណបតកនុង បេទស កី បន តឡប់អពីំបិណបត េចញអពីំ

សុក មផូវ កី កនុងផូវទងំេនះ ម អញ មនឆនទៈ ឬ គៈ

េទសៈ ឬេមហៈ ឬក៏បដិឃៈៃនចិត កនុងធមម រមមណ៍ែដលគបបដឹីងបន

េ យចិតែដរ មន ល របុីត ភិកខុ េនះ គបបពីយយមេដមបលីះបង់

អកុសលធម៌ដ៏ មកទងំេនះេចញ ។ មន ល របុីត ែតេបភិកខុ

ពិចរ ដងឹយ៉ងេនះវញិថ ម អញ បនចូលេទកន់ សុកេដមប ី

បិណបត មផូវ កី បន ច់េទេដមបបីិណបតកនុង បេទស កី

726  

៣៦០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

េយន ច មេគគន គមេ បិ យ បដិកកមឹ នតថិ

េម តតថ មេនវេិញញេយយសុ ធេមមសុ ឆេនទ េគ

េទេ េមេ បដិឃ ំ បិ េចតេ តិ

េតន របុីត ភិកខុ ន េតេនវ បីតិបបមុេជជន

វ ិ តពំ អេ រ នុសិកខិ ន កុសេលសុ ធេមមសុ ។

[៣១៥] បុន ចបរ ំ របុីត ភិកខុ ន ឥតិ បដិ-

សញចិ កខិ តពំ បហីន នុ េខ េម បញច កមគុ -

តិ ។ សេច របុីត ភិកខុ បចចេវកខមេន ឯវ ំ

ជនតិ អបបហីន េខ េម បញច កមគុ តិ

េតន របុីត ភិកខុ ន បញចននំ កមគុ នំ ប -

នយ យមិតពំ ។ សេច បន របុីត ភិកខុ

បចចេវកខមេន ឯវ ំ ជនតិ បហីន េខ េម បញច

កមគុ តិ េតន របុីត ភិកខុ ន េតេនវ បីតិបប-

មុេជជន វ ិ តព ំ អេ រ នុសិកខិ ន កុសេលសុ

ធេមមសុ ។

727  

៣៦០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

បន តឡប់អពីំបិណបត េចញអពីំ សុក មផូវ កី កនុងផូវទងំ

េនះ ម អញ មិនមនឆនទៈ ឬ គៈ េទសៈ ឬេមហៈ ឬក៏

បដិឃៈៃនចិត កនុងធមម រមមណ៍ែដលគបបដឹីងបនេ យចិតេទ មន ល

របុីត ភិកខុ េនះ តវសិក កនុងកុសលធម៌ ទងំៃថងទងំយប់ េហយ

េនេ យបីតិនិងបេមជជៈេនះឯង ។

[៣១៥] មន ល របុីត មួយេទ ត ភិកខុ គបបពិីចរ

ដូេចនះថ កមគុណ ៥ បករ ម អញបនលះបង់េហយឬ ។

មន ល របុីត េបភិកខុ ពិចរ ដឹងយ៉ងេនះថ កមគុណ ៥ បករ

ម អញមិនទន់បនលះបង់េទ មន ល របុីត ភិកខុ េនះ គបបពីយយម

េដមបលីះបង់នូវកមគុណទងំ ៥ បករេចញ ។ មន ល របុីត ែត

េបភិកខុ ពិចរ ដឹងយ៉ងេនះវញិថ កមគុណទងំ ៥ បករ ម

អញលះបង់េហយ មន ល របុីត ភិកខុ េនះ តវសិក កនុងកុសលធម ៌

ទងំៃថងទងំយប់ េនេ យបីតិនិងបេមជជៈេនះឯង ។

728  

៣៦១

ស យតនវគគស បិណបតបរសុិទធិសុេត នីវរណបបញ

[២១៦] បុន ចបរ ំ របុីត ភិកខុ ន ឥតិ បដិ-

សញចិ កខិ តពំ បហីន នុ េខ េម បញច នីវរ តិ ។

សេច របុីត ភិកខុ បចចេវកខមេន ឯវ ំ ជនតិ

អបបហីន េខ េម បញច នីវរ តិ េតន របុីត

ភិកខុ ន បញចននំ នីវរ នំ ប នយ យមិតពំ ។

សេច បន របុីត ភិកខុ បចចេវកខមេន ឯវ ំ ជ-

នតិ បហីន េខ េម បញច នីវរ តិ េតន

របុីត ភិកខុ ន េតេនវ បីតិបបមុេជជន វ ិ តពំ

អេ រ នុសិកខិ ន កុសេលសុ ធេមមសុ ។

[៣១៧] បុន ចបរ ំ របុីត ភិកខុ ន ឥតិ

បដិសញចិ កខិ តពំ បរញិញ នុ េខ េម ប-

ញចុ បទនកខនធ តិ ។ សេច របុីត ភិកខុ

បចចេវកខមេន ឯវ ំ ជនតិ អបរញិញ េខ

េម បញចុ បទនកខនធ តិ េតន របុីត ភិកខុ ន

បញចននំ ឧបទនកខនធ នំ បរញិញ យ យមិតពំ ។

729  

៣៦១

ស យតនវគគ បិណបតបរសុិទិធសូ ត នីវរណបបញ

[៣១៦] មន ល របុីត មួយេទ ត ភិកខុ គបបពិីចរ

ដូេចនះថ នីវរណៈទងំ ៥ បករ ម អញបនលះបង់េហយឬ ។

មន ល របុីត េបភិកខុ ពិចរ ដឹងយ៉ងេនះថ នីវរណៈទងំ ៥

បករ ម អញមិនទន់បនលះបង់េទ មន ល របុីត ភិកខុ េនះ

គបបពីយយមេដមបលីះបង់ នូវនីវរណៈទងំ ៥ បករេចញ ។ មន ល

របុីត ែតេបភិកខុ ពិចរ ដឹងយ៉ងេនះវញិថ នីវរណៈទងំ ៥

បករ ម អញបនលះបង់េហយ មន ល របុីត ភិកខុ េនះ តវសិក

កនុងកុសលធម៌ ទងំៃថងទងំយប់ េនេ យបីតិនិងបេមជជៈេនះឯង ។

[៣១៧] មន ល របុីត មួយេទ ត ភិកខុ គបបពិីចរ

ដូេចនះថ ឧបទនកខនធទងំ ៥ បករ ម អញកណំត់ដឹងេហយ

ឬ ។ មន ល របុីត េបភិកខុ ពិចរ ដឹងយ៉ងេនះថ ឧបទនកខនធ

ទងំ ៥ បករ ម អញមិនទន់កណំត់ដឹងេទ មន ល របុីត ភិកខុ

េនះ គបបពីយយមេដមបកីណំត់ដឹង នូវឧបទនកខនធទងំ ៥ បករ ។

730  

៣៦២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

សេច បន របុីត ភិកខុ បចចេវកខមេន ឯវ ំ ជ-

នតិ បរញិញ េខ េម បញចុ បទនកខនធ តិ េតន

របុីត ភិកខុ ន េតេនវ បីតិបបមុេជជន វ ិ តពំ

អេ រ នុសិកខិ ន កុសេលសុ ធេមមសុ ។

[៣១៨] បុន ចបរ ំ របុីត ភិកខុ ន ឥតិ

បដិសញចិ កខិ តពំ ភវ ិ នុ េខ េម ច េ សតិ-

បប នតិ ។ សេច របុីត ភិកខុ បចចេវកខមេន ឯវ ំ

ជនតិ អភវ ិ េខ េម ច េ សតិបប នតិ

េតន របុីត ភិកខុ ន ចតុននំ សតិបប ននំ ភវន-

យ យមិតពំ ។ សេច បន របុីត ភិកខុ

បចចេវកខមេន ឯវ ំ ជនតិ ភវ ិ េខ េម ច េ

សតិបប នតិ េតន របុីត ភិកខុ ន េតេនវ បី-

តិបបមុេជជន វ ិ តព ំ អេ រ នុសិកខិ ន កុស-

េលសុ ធេមមសុ ។

731  

៣៦២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

មន ល របុីត ែតេបភិកខុ ពិចរ ដឹងយ៉ងេនះវញិថ ឧបទនកខនធ

ទងំ ៥ បករ ម អញបនកណំត់ដឹងេហយ មន ល របុីត ភិកខុ

េនះ តវសិក កនុងកុសលធម៌ ទងំៃថងទងំយប់ េនេ យបីតិនិង

បេមជជៈេនះឯង ។

[៣១៨] មន ល របុីត មួយេទ ត ភិកខុគបបពិីចរ ដូេចនះថ

សតិបប នទងំ ៤ បករ ម អញបនចេ មនេហយឬ ។ មន ល

របុីត េបភិកខុ ពិចរ ដឹងយ៉ងេនះថ សតិបប នទងំ ៤ បករ

ម អញមិនទន់បនចេ មនេទ មន ល របុីត ភិកខុ េនះគបបពីយយម

េដមបចីេ មននូវសតិបប ន ៤ បករ ។ មន ល របុីត ែតេបភិកខុ

ពិចរ ដឹងយ៉ងេនះវញិថ សតិបប នទងំ ៤ បករ ម អញ

បនចេ មនេហយ មន ល របុីត ភិកខុ េនះ តវសិក កនុងកុសលធម ៌

ទងំៃថងទងំយប់ េនេ យបីតិនិងបេមជជៈេនះឯង ។

732  

៣៦៣

ស យតនវគគស បិណបតបរសុិទធិសុេត ឥ នទិយបបញ

[៣១៩] បុន ចបរ ំ របុីត ភិកខុ ន ឥតិ បដិ-

សញចិ កខិ តពំ ភវ ិ នុ េខ េម ច េ សមមបប-

ធនតិ ។ សេច របុីត ភិកខុ បចចេវកខមេន

ឯវ ំ ជនតិ អភវ ិ េខ េម ច េ សមមបបធ-

នតិ េតន របុីត ភិកខុ ន ចតុននំ សមមបបធននំ

ភវនយ យមិតពំ ។ សេច បន របុីត ភិកខុ

បចចេវកខមេន ឯវ ំ ជនតិ ភវ ិ េខ េម ច -

េ សមមបបធនតិ េតន របុីត ភិកខុ ន េតេនវ

បីតិបបមុេជជន វ ិ តពំ អេ រ នុសិកខិ ន កុស-

េលសុ ធេមមសុ ។

[៣២០] បុន ចបរ ំ របុីត ភិកខុ ន ឥតិ បដិ-

សញចិ កខិ តពំ ភវ ិ នុ េខ េម ច េ ឥទធិប-

ទតិ ។ សេច របុីត ភិកខុ បចចេវកខមេន ឯវ ំ

ជនតិ អភវ ិ េខ េម ច េ ឥទធិបទ េតន

របុីត ភិកខុ ន ចតុននំ ឥទធិបទនំ ភវនយ យ-

មិតពំ ។ សេច បន របុីត ភិកខុ បចចេវកខមេន

ឯវ ំ ជនតិ ភវ ិ េខ េម ច េ ឥទធិបទតិ

733  

៣៦៣

ស យតនវគគ បិណបតបរសុិទធិសូ ត ឥ នទិយបបញ

[៣១៩] មន ល របុីត មួយេទ ត ភិកខុ គបបពិីចរ

ដូេចនះថ សមមបបធនទងំ ៤ បករ ម អញបនចេ មនេហយឬ ។

មន ល របុីត េបភិកខុ ពិចរ ដឹងយ៉ងេនះថ សមមបបធនទងំ ៤

បករ ម អញមិនទន់បនចេ មនេទ មន ល របុីត ភិកខុ េនះ

គបបពីយយមេដមបចីេ មននូវសមមបបធនទងំ ៤ បករ ។ មន ល រ-ី

បុត ែតេបភិកខុ ពិចរ ដឹងយ៉ងេនះវញិថ សមមបបធនទងំ ៤ ប-

ករ ម អញបនចេ មនេហយ មន ល របុីត ភិកខុ េនះ តវសិក

កនុងកុសលធម៌ ទងំៃថងទងំយប់ េនេ យបីតិនិងបេមជជៈេនះឯង ។

[៣២០] មន ល របុីត មួយេទ ត ភិកខុគបបពិីចរ ដូេចនះថ

ឥទធិបទទងំ ៤ បករ ម អញបនចេ មនេហយឬ ។ មន ល របុីត

េបភិកខុ ពិចរ ដឹងយ៉ងេនះថ ឥទធិបទទងំ ៤ បករ ម អញ

មិនទន់បនចេ មនេទ មន ល របុីត ភិកខុ េនះ គបបពីយយមេដមប ី

ចេ មននូវឥទធិបទទងំ ៤ បករ ។ មន ល របុីត ែតេបភិកខុ ពិចរ

ដឹងយ៉ងេនះវញិថ ឥទធិបទទងំ ៤ បករ ម អញបនចេ មនេហយ

734  

៣៦៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

េតន របុីត ភិកខុ ន េតេនវ បីតិបបមុេជជន វ ិ -

តពំ អេ រ នុសិកខិ ន កុសេលសុ ធេមមសុ ។

[៣២១] បុន ចបរ ំ របុីត ភិកខុ ន ឥតិ

បដិសញចិ កខិ តពំ ភវ ិ នុ េខ េម បញចិ នទិយនីតិ ។

សេច របុីត ភិកខុ បចចេវកខមេន ឯវ ំ ជនតិ

អភវ ិ និ េខ េម បញចិ នទិយនីតិ េតន របុីត

ភិកខុ ន បញចននំ ឥ នទិយនំ ភវនយ យមិតពំ ។

សេច បន របុីត ភិកខុ បចចេវកខមេន ឯវ ំ ជ-

នតិ ភវ ិ និ េខ េម បញចិ នទិយនីតិ េតន -

របុីត ភិកខុ ន េតេនវ បីតិបបមុេជជន វ ិ តពំ អ-

េ រ នុសិកខិ ន កុសេលសុ ធេមមសុ ។

[៣២២] បុន ចបរ ំ របុីត ភិកខុ ន ឥតិ

បដិសញចិ កខិ តពំ ភវ ិ និ នុ េខ េម បញច ព-

នីតិ ។ សេច របុីត ភិកខុ បចចេវកខមេន

ឯវ ំ ជនតិ អភវ ិ និ េខ េម បញច ព នីតិ

េតន របុីត ភិកខុ ន បញចននំ ព នំ ភវនយ

យមិតពំ ។ សេច បន របុីត ភិកខុ បចចេវកខមេន

735  

៣៦៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

មន ល របុីត ភិកខុ េនះ តវសិក កនុងកុសលធម៌ ទងំៃថងទងំយប់

េនេ យបីតិនិងបេមជជៈេនះឯង ។

[៣២១] មន ល របុីត មួយេទ ត ភិកខុ គបបពិីចរ ដូេចនះ

ថ ឥ នទិយទងំ ៥ បករ ម អញបនចេ មនេហយឬ ។ មន ល

របុីត េបភិកខុ ពិចរ ដឹងយ៉ងេនះថ ឥ នទិយទងំ ៥ បករ

ម អញមិនទន់បនចេ មនេទ មន ល របុីត ភិកខុ េនះគបបពីយយម

េដមបចីេ មន នូវឥ នទិយទងំ ៥ បករ ។ មន ល របុីត ែតេប

ភិកខុ ពិចរ ដឹងយ៉ងេនះវញិថ ឥ នទិយទងំ ៥ បករ ម អញ

បនចេ មនេហយ មន ល របុីត ភិកខុ េនះ តវសិក កនុងកុសលធម ៌

ទងំៃថងទងំយប់ េនេ យបីតិនិងបេមជជៈេនះឯង ។

[៣២២] មន ល របុីត មួយេទ ត ភិកខុគបបពិីចរ ដូេចនះថ

ពលៈទងំ ៥ បករ ម អញបនចេ មនេហយឬ ។ មន ល របុីត

េបភិកខុ ពិចរ ដឹងយ៉ងេនះថ ពលៈទងំ ៥ បករ ម អញមិន

ទន់បនចេ មនេទ មន ល របុីត ភិកខុ េនះ គបបពីយយមេដមប ី

ចេ មននូវពលៈទងំ ៥ បករ ។ មន ល របុីត ែតេបភិកខុ ពិចរ

736  

៣៦៥

ស យតនវគគស បិណបតបរសុិទធិសុេត េពជឈងគបបញ

ឯវ ំ ជនតិ ភវ ិ និ េខ េម បញច ព នីតិ

េតន របុីត ភិកខុ ន េតេនវ បីតិបបមុេជជន វ ិ តពំ

អេ រ នុសិកខិ ន កុសេលសុ ធេមមសុ ។

[៣២៣] បុន ចបរ ំ របុីត ភិកខុ ន ឥតិ

បដិសញចិ កខិ តពំ ភវ ិ នុ េខ េម សត េពជឈ-

ងគ តិ ។ សេច របុីត ភិកខុ បចចេវកខមេន ឯវ ំ

ជនតិ អភវ ិ េខ េម សត េពជឈងគ តិ េតន

របុីត ភិកខុ ន សតននំ េពជឈងគ នំ ភវនយ

យមិតពំ ។ សេច បន របុីត ភិកខុ បចចេវកខ -

មេន ឯវ ំ ជនតិ ភវ ិ េខ េម សត េពជឈងគ តិ

េតន របុីត ភិកខុ ន េតេនវ បីតិបបមុេជជន វ ិ -

តពំ អេ រ នុសិកខិ ន កុសេលសុ ធេមមសុ ។

737  

៣៦៥

ស យតនវគគ បិណបតបរសុិទធិសូ ត េពជឈងគបបញ

ដឹងយ៉ងេនះវញិថ ពលៈទងំ ៥ បករ ម អញបនចេ មនេហយ

មន ល របុីត ភិកខុ េនះ តវសិក កនុងកុសលធម៌ ទងំៃថងទងំយប់

េនេ យបីតិនិងបេមជជៈេនះឯង ។

[៣២៣] មន ល របុីត មួយេទ ត ភិកខុ គបបពិីចរ ដូេចនះ

ថ េពជឈងគទងំ ៧ បករ ម អញបនចេ មនេហយឬ ។ មន ល

របុីត េបភិកខុ ពិចរ ដឹងយ៉ងេនះថ េពជឈងគទងំ ៧ បករ

ម អញមិនទន់បនចេ មនេទ មន ល របុីត ភិកខុ េនះ គបបពីយយម

េដមបចីេ មននូវេពជឈងគទងំ ៧ បករ ។ មន ល របុីត ែតេបភិកខុ

ពិចរ ដឹងយ៉ងេនះវញិថ េពជឈងគទងំ ៧ បករ ម អញ

បនចេ មនេហយ មន ល របុីត ភិកខុ េនះ តវសិក កនុងកុសលធម ៌

ទងំៃថងទងំយប់ េនេ យបីតិនិងបេមជជៈេនះឯង ។

738  

៣៦៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[៣២៤] បុន ចបរ ំ របុីត ភិកខុ ន ឥតិ

បដិសញចិ កខិ តពំ ភវេិ នុ េខ េម អរេិយ អដងគិ -

េក មេគគ តិ ។ សេច របុីត ភិកខុ បចចេវកខម-

េន ឯវ ំ ជនតិ អភវេិ េខ េម អរេិយ អដងគិ -

េក មេគគ តិ េតន របុីត ភិកខុ ន អរយិស

អដងគិកស មគគស ភវនយ យមិតពំ ។ សេច

បន របុីត ភិកខុ បចចេវកខមេន ឯវ ំ ជនតិ

ភវេិ េខ េម អរេិយ អដងគិ េក មេគគ តិ េតន

របុីត ភិកខុ ន េតេនវ បីតិបបមុេជជន វ ិ តពំ

អេ រ នុសិកខិ ន កុសេលសុ ធេមមសុ ។

[៣២៥] បុន ចបរ ំ របុីត ភិកខុ ន ឥតិ បដិ-

សញចិ កខិ តពំ ភវ ិ នុ េខ េម សមេថ ច វបិស -

ន ចតិ ។ សេច របុីត ភិកខុ បចចេវកខមេន

ឯវ ំ ជនតិ អភវ ិ េខ េម សមេថ ច វបិស -

ន ចតិ េតន របុីត ភិកខុ ន សមថវបិស ននំ

ភវនយ យមិតពំ ។ សេច បន របុីត ភិកខុ

739  

៣៦៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[៣២៤] មន ល របុីត មួយេទ ត ភិកខុ គបបពិីចរ

ដូេចនះថ អដងគិកមគគដ៏ បេសរ ម អញបនចេ មនេហយឬ ។ មន ល

របុីត េបភិកខុ ពិចរ ដឹងយ៉ងេនះថ អដងគិកមគគដ៏ បេសរ

ម អញមិនទន់បនចេ មនេទ មន ល របុីត ភិកខុ េនះ គបប ី

ពយយមេដមបចីេ មននូវអដងគិកមគគដ៏ បេសរ ។ មន ល របុីត ែតេប

ភិកខុ ពិចរ ដឹងយ៉ងេនះវញិថ អដងគិកមគគដ៏ បេសរ ម អញ

បនចេ មនេហយ មន ល របុីត ភិកខុ េនះ តវសិក កនុងកុសល-

ធម៌ ទងំៃថងទងំយប់ េនេ យបីតិនិងបេមជជៈេនះឯង ។

[៣២៥] មន ល របុីត មួយេទ ត ភិកខុ គបបពិីចរ

ដូេចនះថ សមថៈនិងវបិស ន ម អញបនចេ មនេហយឬ ។ មន ល

របុីត េបភិកខុ ពិចរ ដឹងយ៉ងេនះថ សមថៈ និងវបិស ន

ម អញមិនទន់បនចេ មនេទ មន ល របុីត ភិកខុ េនះ គបបពីយ-

យមេដមបចីេ មននូវសមថៈនិងវបិស ន ។ មន ល របុីត ែតេបភិកខុ

740  

៣៦៧

ស យតនវគគស បិណបតបរសុិទធិសុេត វជិជ វមុិតិបបញ

បចចេវកខមេន ឯវ ំ ជនតិ ភវ ិ េខ េម សមេថ

ច វបិស ន ចតិ េតន របុីត ភិកខុ ន

េតេនវ បីតិបបមុេជជន វ ិ តពំ អេ រ នុសិកខិ ន

កុសេលសុ ធេមមសុ ។

[៣២៦] បុន ចបរ ំ របុីត ភិកខុ ន ឥតិ

បដិសញចិ កខិ តពំ សចឆិក នុ េខ េម វជិជ ច

វមុិតិ ចតិ ។ សេច របុីត ភិកខុ បចចេវកខម-

េន ឯវ ំ ជនតិ អសចឆិក េខ េម វជិជ ច

វមុិតិ ចតិ េតន របុីត ភិកខុ ន វជិជ យ ច វ-ិ

មុតិយ ច សចឆិកិរយិយ យមិតពំ ។ សេច

បន របុីត ភិកខុ បចចេវកខមេន ឯវ ំ ជនតិ

សចឆិក េខ េម វជិជ ច វមុិតិ ចតិ េតន

របុីត ភិកខុ ន េតេនវ បីតិបបមុេជជន វ ិ តពំ

អេ រ នុសិកខិ ន កុសេលសុ ធេមមសុ ។

741  

៣៦៧

ស យតនវគគ បិណបតបរសុិទធិសូ ត វជិជ វមុិតិបបញ

ពិចរ ដឹងយ៉ងេនះវញិថ សមថៈនិងវបិស ន ម អញបន

ចេ មនេហយ មន ល របុីត ភិកខុ េនះ តវសិក កនុងកុសលធម៌

ទងំៃថងទងំយប់ េនេ យបីតិនិងបេមជជៈេនះឯង ។

[៣២៦] មន ល របុីត មួយវញិេទ ត ភិកខុគបបពិីចរ

ដូេចនះថ វជិជ និងវមុិតិ ម អញបនេធឲយជក់ចបស់េហយឬ ។

មន ល របុីត េបភិកខុ ពិចរ ដឹងយ៉ងេនះថ វជិជ និងវមុិតិ ម

អញមិនទន់បនេធឲយជក់ចបស់េទ មន ល របុីត ភិកខុ េនះ គបប ី

ពយយមេដមបេីធឲយជក់ចបស់នូវវជិជ និងវមុិតិ ។ មន ល របុីត ែតេប

ភិកខុ ពិចរ ដឹងយ៉ងេនះវញិថ វជិជ និងវមុិតិ ម អញបនេធឲយ

ជក់ចបស់េហយ មន ល របុីត ភិកខុ េនះ តវសិក កនុងកុសលធម ៌

ទងំៃថងទងំយប់ េនេ យបីតិនិងបេមជជៈេនះឯង ។

742  

៣៦៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[៣២៧] េយ ហិ េកចិ របុីត អតីតមទធ នំ

សម ពហម បិណបតំ បរេិ េធសំុ

សេព េត ឯវេមវ បចចេវកខិ បចចេវកខិ បិណបតំ

បរេិ េធសំុ ។ េយ ហិ េកចិ របុីត អនគត-

មទធ នំ សម ពហម បិណបតំ បរ-ិ

េ េធស និ សេព េត ឯវេមវ បចចេវកខិ បចច-

េវកខិ បិណបតំ បរេិ េធស និ ។ េយ ហិ េកចិ

របុីត ឯតរហិ សម ពហម បិណ-

បតំ បរេិ េធនិ សេព េត ឯវេមវ បចចេវកខិ

បចចេវកខិ បិណបតំ បរេិ េធនិ ។ ត ម តិហ

េ របុីត សិកខិ តពំ(១) បចចេវកខិ បចចេវកខិ

បិណបតំ បរេិ េធស មតិ ឯវញិ េ របុីត

សិកខិ តពនិ ។ ឥទមេ ច ភគ អតមេន យ ម

របុីេ ភគវេ ភសិតំ អភិននទីតិ ។

បិណបតបរសុិទធិសុតំ នវមំ និដិតំ ។

១ ឱ. េតន ហិ េ របុីត ឯវ ំ សិកខិតពនិ ទិស តិ ។

743  

៣៦៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[៣២៧] មន ល របុីត បុគគល មួយ ជសមណៈ ឬ

ពហមណ៍ កនុងអតីតកល កលនឹងេធបិណបតឲយបរសុិទធ បុគគល

ទងំអស់េនះ សុទធែតបនពិចរ េរ យ ៗ េហយេធបិណបត

ឲយបរសុិទធ យ៉ងេនះឯង ។ មន ល របុីត បុគគល មួយ ជ

សមណៈ ឬ ពហមណ៍ កនុងអនគតកល កលនឹងេធបិណបតឲយ

បរសុិទធ បុគគលទងំអស់េនះ នឹងពិចរ េរ យ ៗ េហយេធ

បិណបតឲយបរសុិទធ យ៉ងេនះឯង ។ មន ល របុីត បុគគល មួយ

ជសមណៈឬ ពហមណ៍ កនុងកលឥឡូវេនះ កលនឹងេធបិណបត

ឲយបរសុិទធ បុគគលទងំអស់េនះ ែតងពិចរ េរ យ ៗ េហយ

េធបិណបតឲយបរសុិទធ យ៉ងេនះឯង មន ល របុីត េ ពះេហតុ

េនះ អនកទងំ យ តវសិក កនុង សនេនះថ េយងទងំ យ

នឹងពិចរ េរ យ ៗ េហយេធបិណបតឲយបរសុិទធដូេចនះ មន ល រ-ី

បុត អនកទងំ យ តវែតសិក យ៉ងេនះឯង ។ លុះ ពះមន

ពះភគ ទង់ ស់ ពះសូ តេនះចប់េហយ ពះ របុីតមន យុ

មនេសចកីេ តកអរ រកី យ ចេំពះភសិតរបស់ ពះមន ពះភគ ។

ចប់ បិណបតបរសុិទធិសូ ត ទី ៩ ។

744  

ទសមំ ឥ នទិយភវនសុតំ

[៣២៨] ឯវេមម សុតំ ។ ឯកំ សមយ ំ ភគ

កជជងគ យ(ំ១) វហិរតិ េវឡុវេន ។ អថេខ ឧតេ

មណេ ប សិរយិេន សី(២) េយន ភគ េតនុ-

បសង កមិ ឧបសង កមិ ភគវ សទធឹ សេមម ទិ

សេមម ទនីយ ំ កថំ ណីយ ំ វតិី េរ ឯក-

មនំ និសីទិ ។

[៣២៩] ឯកមនំ និសិននំ េខ ឧតរ ំ មណវ ំ

ប សិរយិេន សឹ ភគ ឯតទេ ច េទេសតិ ឧតរ

ប សិរេិយ ពហមេ វកនំ ឥ នទិយភវននិ ។

េទេសតិ េភ េគតម ប សិរេិយ ពហមេ -

វកនំ ឥ នទិយភវននិ ។ យថកថំ(៣) ឧតរ េទេសតិ

ប សិរេិយ ពហមេ វកនំ ឥ នទិយភវននិ ។

ឥធ េភ េគតម ចកខុ ន របំូ ន បស តិ

១ ម. ជងគ យំ ។ ២ ម. ប សិវយិេន សី ។ ៣ ឱ. ម. យថកថំ បន ។

745  

ឥ នទិយភវនសូ ត ទី ១០

[៣២៨] ខញុបំន ប់មក យ៉ងេនះ ។ សម័យមួយ ពះ

មន ពះភគ ទង់គង់េនកនុងៃ ពឫស ី ជិតកជជងគលនិគម ។ គ

េនះឯង ឧតរមណព ជកូនសិស របស់ប សិរយិ ពហមណ៍ បន

ចូលេទគល់ ពះមន ពះភគ លុះចូលេទដល់េហយ ក៏រកី យជ

មួយនឹង ពះមន ពះភគ លុះបញច ប់ពកយែដលគួររកី យនិងពកយែដល

គួររលឹកេហយ ក៏អងគុយកនុងទីដ៏សមគួរ ។

[៣២៩] លុះឧតរមណព ជកូនសិស របស់ប សិរយិ-

ពហមណ៍ អងគុយកនុងទីដ៏សមគួរេហយ ពះមន ពះភគ ស់សួរ

ដូេចនះថ មន លឧតរៈ ប សិរយិ ពហមណ៍ ែតងសែំដងវធីិចេ មន

ឥ នទិយរបស់ វក័ទងំ យ ែមនឬ ។ ឧតរមណព កបបងគទូំល

ថ បពិ ត ពះេគតមដ៏ចេ មន ប សិរយិ ពហមណ៍ ែតងសែំដង

វធីិចេ មនឥ នទិយរបស់ វក័ទងំ យែមន ។ ពះអងគ ស់សួរថ

មន លឧតរៈ ចុះប សិរយិ ពហមណ៍ ែតងសែំដងវធីិចេ មនឥ នទិយរបស់

វក័ទងំ យ េតដូចេមច ។ បពិ ត ពះេគតមដ៏ចេ មន ប សិរ-ិ

យ ពហមណ៍សែំដងថ បុគគលកនុងេ កេនះ កុេំមល(១) រូបេ យែភនក

១ មិនគបបីេមល ។ អដកថ ។

746  

៣៧០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

េ េតន សទទំ ន សុ តីតិ ឯវ ំ េខ េភ េគតម

េទេសតិ ប សិរេិយ ពហមេ វកនំ ឥ នទិយ-

ភវននិ ។ ឯវ ំ សេន េខ ឧតរ អេនធ ភវតិិ នទិេយ

ភវសិ តិ ពធិេ ភវតិិ នទិេយ ភវសិ តិ យថ ប -

សិរយិស ពហមណស វចនំ អេនធ ហិ ឧតរ

ចកខុ ន របំូ ន បស តិ ពធិេ េ េតន សទទំ

ន សុ តីតិ ។ ឯវ ំ វុេត ឧតេ មណេ

ប សិរយិេន សី តុណីភេូ មង កភុេូ បតកខ េនធ

អេធមុេខ បជឈយេន អបបដិភេ និសីទិ ។

747  

៣៧០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

កុំ ប់(១) សេំឡងេ យ តេច ក បពិ ត ពះេគតមដ៏ចេ មន ឯប -

សិរយិ ពហមណ៍ ែតងសែំដងនូវវធីិចេ មនឥ នទិយរបស់ វក័ទងំ យ

យ៉ងេនះឯង ។ ឱឧតរៈ កលេបយ៉ងេនះ បុគគលខក់នឹងបននម

ថជអនកចេ មនឥ នទិយេហយ បុគគលថង់នឹងបននមថជអនកចេ មន

ឥ នទិយេហយ េទបសមនឹងពកយរបស់ប សិរយិ ពហមណ៍ មន លឧតរៈ

េ ពះថ បុគគលខក់ មិនេឃញរូបេ យែភនកេទ បុគគលថង់ មិនឮ

សំេឡងេ យ តេច កេទ ។ កល ពះមន ពះភគ ទង់ ស់យ៉ង

េនះេហយ ឧតរមណពជកូនសិស ប សិរយិ ពហមណ៍ ក៏អងគុយេន

េសង ម េអ នអន់ ឱនក ក់មុខ ជប់ មិននិយយ ។

១ មិនគបបី ប់ ។ អដកថ ។

748  

៣៧១

ស យតនវគគស ឥ នទិយភវនសុេត ននទស និមននំ

[៣៣០] អថេខ ភគ ឧតរ ំ មណវ ំ ប -

សិរយិេន សឹ តុណីភតំូ មង កភុតំូ បតកខនធំ អេធ-

មុខំ បជឈយនំ អបបដិភណំ វទិិ យសមនំ -

ននទំ មេនសិ អញញថ េខ ននទ េទេសតិ

ប សិរេិយ ពហមេ ច(១) វកនំ ឥ នទិយ-

ភវនំ អញញថ ច បន អរយិស វនិេយ អនុត

ឥ នទិយភវន េ តីតិ ។ ឯតស ភគ កេ

ឯតស សុគត កេ យ ំ ភគ អរយិស

វនិេយ អនុតរ ំ ឥ នទិយភវនំ េទេសយយ ភគវេ

សុ ភិកខូ ធេរស នីតិ ។ េតន ននទ សុ ហិ

ធុកំ មនសិកេ ហិ ភសសិ មីតិ ។ ឯវមភេនតិ

េខ យ ម នេនទ ភគវេ បចចេស សិ ។

១ ឱ. ម. ចសេទទ ន ទិស តិ ។

749  

៣៧១

ស យតនវគគ ឥ នទិយភវនសូ ត ករនិមនរបស់ ពះ ននទ

[៣៣០] គេនះឯង ពះមន ពះភគ ទង់ ជបថ

ឧតរមណព ជសិស របស់ប សិរយិ ពហមណ៍ អងគុយេនេសង ម

េអ នអន់ ឱនក ក់មុខ ជប់ មិននិយយេហយ េទប ស់េ

ពះ ននទមន យុថ មន ល ននទ ប សិរយិ ពហមណ៍ ែតងស-ំ

ែដងនូវវធីិចេ មនឥ នទិយ របស់ វក័ទងំ យ េផ ង ចែំណកករ

ចេ មនឥ នទិយដ៏ បេសរ កនុងវនិ័យរបស់ ពះអរយិៈ េផ ង ។ ពះ

ននទេតថរ កបបងគទូំលថ ពះមន ពះភគ គបបសីែំដងនូវវធិីចេ មន

ឥ នទិយដ៏ បេសរ កនុងវន័ិយរបស់ ពះអរយិៈ បពិ ត ពះមន ពះ

ភគ កលេនះ ជកលគួរនឹងសែំដងនូវវធីិចេ មនឥ នទិយនុ៎ះ បពិ ត

ពះសុគត កលេនះ ជកលគួរនឹងសំែដងនូវវធិីចេ មនឥ នទិយនុ៎ះ

ភិកខុទងំ យ បន ប់ ពះពុទធដីករបស់ ពះអងគេហយ នឹងចងច ំ

បន ។ ពះអងគ ស់ថ មន ល ននទ េបដូេចន ះ អនកចូរ ប់

ចូរេធទុកកនុងចិតឲយ បៃពចុះ តថគតនឹងសែំដង ។ ពះ ននទមន យុ

ក៏ទទួល ពះបនទូលៃន ពះមន ពះភគថ ពះករុ ពះអងគ ។

750  

៣៧២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[៣៣១] ភគ ឯតទេ ច កថញច ននទ(១)

អរយិស វនិេយ អនុត ឥ នទិយភវន េ តិ ។

ឥធននទ ភិកខុ េន ចកខុ ន របំូ ទិ ឧបបជជតិ

មនបំ ឧបបជជតិ អមនបំ ឧបបជជតិ មនបមនបំ ។

េ ឯវ ំ បជនតិ ឧបបននំ េខ េម ឥទំ មនបំ

ឧបបននំ អមនបំ ឧបបននំ មនបមនបំ តញច េខ

សងខតំ ឱ រកំិ បដិចច សមុបបននំ ឯតំ សនំ

ឯតំ បណីតំ យទិទំ ឧេបកខ តិ ។ តស

តំ ឧបបននំ មនបំ ឧបបននំ អមនបំ ឧបបននំ

មនបមនបំ និរុជឈតិ ឧេបកខ ស តិ ។

១ ឱ. កថំ បនននទ ។ ម. កថញច ននទ ។

751  

៣៧២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[៣៣១] ពះមន ពះភគ ទង់ ស់សួរ ដូេចនះថ មន ល

ននទ ចុះករចេ មនឥ នទិយដ៏ បេសរ កនុងវន័ិយរបស់ ពះអរយិៈ េតដូច

េមច ។ ទង់េឆយេ យ ពះអងគឯងថ មន ល ននទ ភិកខុកនុង សន

េនះ មនេសចកីគប់ចិតេកតេឡង មនេសចកីមិនគប់ចិតេកតេឡង

មនេសចកីគប់ចិតខះមិនគប់ចិតខះ េកតេឡង េ ពះេឃញរូបេ យ

ែភនក ។ ភិកខុ េនះ ដឹងចបស់យ៉ងេនះថ ម អញ មនេសចកី

គប់ចិតេនះេកតេឡងេហយ មនេសចកីមិនគប់ចិតេនះេកតេឡងេហយ

មនេសចកីគប់ចិតខះមិនគប់ចិតខះេនះ េកតេឡងេហយ ឯវបិស -

នូេបកខ ដ៏លិត ដ៏ឧតម ក៏េកតេឡង េ ពះ ស័យេសចកីគប់ចិត

ជេដម ែដលជរបស់មនបចច័យ ក់ែតង ជរបស់េ គត គតេនះ

ឯង ។ លុះភិកខុ េនះមនេសចកីគប់ចិតេនះេកតេឡង មនេសចកី

មិនគប់ចិតេនះេកតេឡង មនេសចកីគប់ចិតខះមិនគប់ចិតខះេនះ

េកតេឡង េហយរលត់េទវញិ វបិស នូេបកខ ក៏ ងំេឡង ។

752  

៣៧៣

ស យតនវគគស ឥ នទិយភវនសុេត ឥ នទិយភវន

េសយយថបិ ននទ ចកខុ ម បុរេិ ឧមមិេល

និមមិេលយយ និមមិេល ឧមមិេលយយ ឯវេមវ េខ

ននទ យស កស ចិ ឯវ ំ សីឃ ំ ឯវ ំ តុវដំ

ឯវ ំ អបបកសិេរន ឧបបននំ មនបំ ឧបបននំ អមនបំ

ឧបបននំ មនបមនបំ និរុជឈតិ ឧេបកខ ស តិ

អយ ំ វុចច ននទ អរយិស វនិេយ អនុត

ឥ នទិយភវន ចកខុ វេិញញេយយសុ រេូបសុ ។

[៣៣២] បុន ចបរ ំ ននទ ភិកខុ េន

េ េតន សទទំ សុ ឧបបជជតិ មនបំ

ឧបបជជតិ អមនបំ ឧបបជជតិ មនបមនបំ ។ េ

753  

៣៧៣

ស យតនវគគ ឥ នទិយភវនសូ ត ករចេ មននូវឥ នទិយ

មន ល ននទ បុរសមនែភនកភឺ េបកេហយបិទវញិ ឬបិទេហយេបកវញិ

មនឧបមយ៉ង មិញ មន ល ននទ បុគគល មួយ មនេសចកី

គប់ចិតេកតេឡង មនេសចកីមិនគប់ចិតេកតេឡង មនេសចកីគប់

ចិតខះមិនគប់ចិតខះេកតេឡង េហយរលត់េទវញិ ឯវបិស នូេបកខ

ក៏ ងំេឡង េ យឆប់យ៉ងេនះ រហ័សយ៉ងេនះ មិនមនេសចកី

លបំកយ៉ងេនះ ក៏មនឧបេមយយយ៉ងេនះឯង មន ល ននទ េនះឯង

តថគតេ ថ ករចេ មននូវឥ នទិយដ៏ បេសរ កនុងរូបែដលគបបដឹីង

បនេ យែភនក កនុងវន័ិយរបស់ ពះអរយិៈ ។

[៣៣២] មន ល ននទ មួយេទ ត ភិកខុមនេសចកីគប់ចិតេកត

េឡង មនេសចកីមិនគប់ចិតេកតេឡង មនេសចកីគប់ចិតខះមិនគប់

ចិតខះ េកតេឡង េ ពះ ប់សេំឡងេ យ តេច ក ។ ភិកខុ េនះ

754  

៣៧៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ឯវ ំ បជនតិ ឧបបននំ េខ េម ឥទំ មនបំ ឧបបននំ

អមនបំ ឧបបននំ មនបមនបំ តញច េខ សងខតំ

ឱ រកំិ បដិចច សមុបបននំ ឯតំ សនំ ឯតំ បណីតំ

យទិទំ ឧេបកខ តិ ។ តស តំ ឧបបននំ មនបំ

ឧបបននំ អមនបំ ឧបបននំ មនបមនបំ និរុជឈតិ

ឧេបកខ ស តិ ។ េសយយថបិ ននទ ពល

បុរេិ អបបកសិេរន អចឆរកំិ បហេរយយ ឯវេមវ

េខ ននទ យស កស ចិ ឯវ ំ សីឃ ំ ឯវ ំ តុវដំ ឯវ ំ

អបបកសិេរន ឧបបននំ មនបំ ឧបបននំ អមនបំ

ឧបបននំ មនបមនបំ និរុជឈតិ ឧេបកខ ស តិ

អយ ំ វុចច ននទ អរយិស វនិេយ អនុត ឥ នទិយ-

ភវន េ តវេិញញេយយសុ សេទទសុ ។

755  

៣៧៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ដឹងចបស់យ៉ងេនះថ ម អញ មនេសចកីគប់ចិតេនះេកតេឡង

េហយ មនេសចកីមិនគប់ចិតេនះេកតេឡងេហយ មនេសចកីគប់ចិត

ខះមិនគប់ចិតខះេនះេកតេឡងេហយ ឯវបិស នូេបកខ ដ៏លិត ដ៏ឧតម

ក៏េកតេឡង េ ពះ ស័យេសចកីគប់ចិតជេដម ែដលជរបស់មន

បចច័យ ក់ែតង ជរបស់េ គត គតេនះឯង ។ លុះភិកខុ េនះ មនេសច-

កីគប់ចិតេនះេកតេឡង មនេសចកីមិនគប់ចិតេនះេកតេឡង មន

េសចកីគប់ចិតខះមិនគប់ចិតខះេនះ េកតេឡង េហយរលត់េទវញិ

វបិស នូេបកខ ក៏ ងំេឡង ។ មន ល ននទ បុរសមនកមងំ ទះ មម

ៃដេ យមិនលបំកយ៉ង មិញ មន ល ននទ បុគគល មួយ មន

េសចកីគប់ចិតេកតេឡង មនេសចកីមិនគប់ចិតេកតេឡង មនេសចកី

គប់ចិតខះមិនគប់ចិតខះ េកតេឡង េហយរលត់េទវញិ វបិស នូ-

េបកខ ក៏ ងំេឡង េ យឆប់យ៉ងេនះ រហ័សយ៉ងេនះ មិនមន

េសចកីលបំកយ៉ងេនះ ក៏មនឧបេមយយយ៉ងេនះឯង មន ល ននទ

េនះឯងតថគតេ ថ ករចេ មនឥ នទិយដ៏ បេសរកនុងសេំឡង ែដល

គបបដឹីងបនេ យ តេច ក កនុងវន័ិយរបស់ ពះអរយិៈ ។

756  

៣៧៥

ស យតនវគគស ឥ នទិយភវនសុេត ឥ នទិយភវន

[៣៣៣] បុន ចបរ ំ ននទ ភិកខុ េន ឃេនន

គនធំ ឃយិ ឧបបជជតិ មនបំ ឧបបជជតិ អមនបំ

ឧបបជជតិ មនបមនបំ ។ េ ឯវ ំ បជនតិ

ឧបបននំ េខ េម ឥទំ មនបំ ឧបបននំ អមនបំ

ឧបបននំ មនបមនបំ តញច េខ សងគតំ ឱ រកំិ

បដិចច សមុបបននំ ឯតំ សនំ ឯតំ បណីតំ យទិទំ

ឧេបកខ តិ ។ តស តំ ឧបបននំ មនបំ ឧបបននំ

អមនបំ ឧបបននំ មនបមនបំ និរុជឈតិ ឧេបកខ

ស តិ ។ េសយយថបិ ននទ ឦសកេបេណ

បទុមិនិបេត ឧទកផុសិ និ បវតនិ(១) ន សណនិ ឯវ-

េមវ េខ ននទ យស កស ចិ ឯវ ំ សីឃ ំ ឯវ ំ តុវដំ

ឯវ ំ អបបកសិេរន ឧបបននំ មនបំ ឧបបននំ អមនបំ

ឧបបននំ មនបមនបំ និរុជឈតិ ឧេបកខ ស តិ

១ ម. ឦសកំេបេណ ឧទកផុសិ និ បវេតនីតិ ទិស តិ ។

757  

៣៧៥

ស យតនវគគ ឥ នទិយភវនសូ ត ករចេ មននូវឥ នទិយ

[៣៣៣] មន ល ននទ មួយេទ ត ភិកខុមនេសចកីគប់ចិតេកត

េឡង មនេសចកីមិនគប់ចិតេកតេឡង មនេសចកីគប់ចិតខះមិន

គប់ចិតខះេកតេឡង េ ពះធុកិំនេ យ ចមុះ ។ ភិកខុ េនះរែមងដឹងចបស់

យ៉ងេនះថ ម អញមនេសចកីគប់ចិតេនះេកតេឡងេហយ មន

េសចកីមិនគប់ចិតេនះេកតេឡងេហយ មនេសចកីគប់ចិតខះមិនគប់

ចិតខះេនះេកតេឡងេហយ ឯវបិស នូេបកខ ដ៏លិត ដ៏ឧតម ក៏េកតេឡង

េ ពះ ស័យេសចកីគប់ចិតជេដម ែដលជរបស់មនបចច័យ ក់ែតង

ជរបស់េ គត គតេនះឯង ។ លុះភិកខុ េនះ មនេសចកីគប់ចិតេនះ

េកតេឡង មនេសចកីមិនគប់ចិតេនះេកតេឡង មនេសចកីគប់ចិតខះ

មិនគប់ចិតខះេនះេកតេឡង េហយរលត់េទវញិ វបិស នូេបកខ ក៏ ងំ

េឡង ។ មន ល ននទ តណំក់ទឹក រេម លេលសឹកឈូកែដលេផ ង

បនិច រែមងមិនដក់េន មនឧបមយ៉ង មិញ មន ល ននទ បុគគល

មួយ មនេសចកីគប់ចិតេកតេឡង មនេសចកីមិនគប់ចិតេកត

េឡង មនេសចកីគប់ចិតខះមិនគប់ចិតខះ េកតេឡង េហយរលត់

េទវញិ វបិស នូេបកខ ក៏ ងំេឡង េ យឆប់យ៉ងេនះ រហ័សយ៉ង

េនះ មិនមនេសចកីលបំកយ៉ងេនះ ក៏មនឧបេមយយយ៉ងេនះឯង

758  

៣៧៦

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

អយ ំ វុចច ននទ អរយិស វនិេយ អនុត ឥ នទិយ-

ភវន ឃនវេិញញេយយសុ គេនធសុ ។

[៣៣៤] បុន ចបរ ំ ននទ ភិកខុ េន ជិ យ

រសំ យិ ឧបបជជតិ មនបំ ឧបបជជតិ អមនបំ

ឧបបជជតិ មនបមនបំ ។ េ ឯវ ំ បជនតិ

ឧបបននំ េខ េម ឥទំ មនបំ ឧបបននំ អមនបំ

ឧបបននំ មនបមនបំ តញច េខ សងខតំ ឱ រកំិ

បដិចច សមុបបននំ ឯតំ សនំ ឯតំ បណីតំ

យទិទំ ឧេបកខ តិ ។ តស តំ ឧបបននំ មនបំ

ឧបបននំ អមនបំ ឧបបននំ មនបមនបំ និរុជឈតិ

759  

៣៧៦

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

មន ល ននទ េនះឯងតថគតេ ថ ករចេ មនឥ នទិយដ៏ បេសរកនុងកិន

ែដលគបបដឹីងបនេ យ ចមុះ កនុងវនិ័យរបស់ ពះអរយិៈ ។

[៣៣៤] មន ល ននទ មួយេទ ត ភិកខុមនេសចកីគប់ចិតេកត

េឡង មនេសចកីមិនគប់ចិតេកតេឡង មនេសចកីគប់ចិតខះេសចកី

មិនគប់ចិតខះេកតេឡង េ ពះទទួលរសេ យអ ត ។ ភិកខុ េនះដឹង

ចបស់យ៉ងេនះថ ម អញ មនេសចកីគប់ចិតេនះេកតេឡងេហយ

មនេសចកីមិនគប់ចិតេនះេកតេឡងេហយ មនេសចកីគប់ចិតខះមិន

គប់ចិតខះេនះេកតេឡងេហយ ឯវបិស នូេបកខ ដ៏លិត ដ៏ឧតម ក៏េកត

េឡង េ ពះ ស័យេសចកីគប់ចិតជេដម ែដលជរបស់មនបចច័យ

ក់ែតង ជរបស់េ គត គតេនះឯង ។ លុះភិកខុ េនះ មនេសចកី

គប់ចិតេនះេកតេឡង មនេសចកីមិនគប់ចិតេនះេកតេឡង មន

េសចកីគប់ចិតខះមិនគប់ចិតខះេនះ េកតេឡង េហយរលត់េទវញិ

760  

៣៧៧

ស យតនវគគស ឥ នទិយភវនសុេត ឥ នទិយភវន

ឧេបកខ ស តិ ។ េសយយថបិ ននទ ពល

បុរេិ ជិវេគគ េខឡបិណំ សំយហិូ អបបកសិេរន

វេមមយយ(១)  ឯវេមវ េខ ននទ យស កស ចិ ឯវ ំ

សីឃ ំ ឯវ ំ តុវដំ ឯវ ំ អបបកសិេរន ឧបបននំ មនបំ

ឧបបននំ អមនបំ ឧបបននំ មនបមនបំ និរុជឈតិ

ឧេបកខ ស តិ អយ ំ វុចច ននទ អរយិស វនិេយ

អនុត ឥ នទិយភវន ជិ វេិញញេយយសុ រេសសុ ។

១ ម. សនធេមយយ ។

761  

៣៧៧

ស យតនវគគ ឥ នទិយភវនសូ ត ករចេ មននូវឥ នទិយ

ឯវបិស នូេបកខ ក៏ ងំេឡង ។ មន ល ននទ បុរសមនកមងំ

បមូលដុទឹំកមត់មកេលចុងអ ត េហយេ ះ េ យមិនលបំក

មនឧបមយ៉ង មិញ មន ល ននទ បុគគល មួយ មនេសចកី

គប់ចិតេកតេឡង មនេសចកីមិនគប់ចិតេកតេឡង មនេសចកីគប់

ចិតខះមិនគប់ចិតខះ េកតេឡង េហយរលត់េទវញិ ឯវបិស នូ-

េបកខ ក៏ ងំេឡង េ យឆប់យ៉ងេនះ រហ័សយ៉ងេនះ មិនមន

លបំកយ៉ងេនះ ក៏មនឧបេមយយយ៉ងេនះឯង មន ល ននទ េនះឯង

តថគតេ ថ ករចេ មនឥ នទិយដ៏ បេសរកនុងរស ែដលគបបដឹីងបន

េ យអ ត កនុងវន័ិយរបស់ ពះអរយិៈ ។

762  

៣៧៨

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[៣៣៥] បុន ចបរ ំ ននទ ភិកខុ េន កេយន

េផដពំ ផុសិ ឧបបជជតិ មនបំ ឧបបជជតិ អមនបំ

ឧបបជជតិ មនបមនបំ ។ េ ឯវ ំ បជនតិ

ឧបបននំ េខ េម ឥទំ មនបំ ឧបបននំ អមនបំ ឧបបននំ

មនបមនបំ តញច េខ សងខតំ ឱ រកំិ បដិចច ស-

មុបបននំ ឯតំ សនំ ឯតំ បណីតំ យទិទំ ឧេបកខ តិ ។

តស តំ ឧបបននំ មនបំ ឧបបននំ អមនបំ ឧបបននំ

មនបមនបំ និរុជឈតិ ឧេបកខ ស តិ ។ េសយយ-

ថបិ ននទ ពល បុរេិ សមមិញជិ តំ ពហំ

ប េរយយ ប រតំិ ពហំ សមមិេញជយយ ឯវេមវ េខ

ននទ យស កស ចិ ឯវ ំ សីឃ ំ តុវដំ អបបក-

សិេរន ឧបបននំ មនបំ ឧបបននំ អមនបំ ឧបបននំ មន-

បមនបំ និរុជឈតិ ឧេបកខ ស តិ អយ ំ វុចច ននទ

763  

៣៧៨

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[៣៣៥] មន ល ននទ មួយេទ ត ភិកខុមនេសចកីគប់ចិតេកត

េឡង មនេសចកីមិនគប់ចិតេកតេឡង មនេសចកីគប់ចិតខះមិន

គប់ចិតខះ េកតេឡង េ ពះពល់ តវនូវេផដពៈេ យកយ ។ ភិកខុ

េនះដឹងចបស់យ៉ងេនះថ ម អញ មនេសចកីគប់ចិតេនះេកតេឡង

េហយ មនេសចកីមិនគប់ចិតេនះេកតេឡងេហយ មនេសចកីគប់ចិត

ខះមិនគប់ចិតខះេនះេកតេឡងេហយ ឯវបិស នូេបកខ ដ៏លិត ដ៏ឧតម

ក៏េកតេឡង េ ពះ ស័យេសចកីគប់ចិតជេដម ែដលជរបស់មន

បចច័យ ក់ែតង ជរបស់េ គត គតេនះឯង ។ លុះភិកខុ េនះ មន

េសចកីគប់ចិតេនះេកតេឡង មនេសចកីមិនគប់ចិតេនះេកតេឡង

មនេសចកីគប់ចិតខះមិនគប់ចិតខះេនះ េកតេឡង េហយរលត់េទ

វញិ វបិស នូេបកខ ក៏ ងំេឡង ។ មន ល ននទ បុរសមនកមងំ

ៃដែដលបត់ចូល ឬបត់ចូលៃដែដល េចញ មនឧបមយ៉ង

មិញ មន ល ននទ បុគគល មួយ មនេសចកីគប់ចិតេកតេឡង

មនេសចកីមិនគប់ចិតេកតេឡង មនេសចកីគប់ចិតខះមិនគប់ចិត

ខះ េកតេឡង េហយរលត់េទវញិ វបិស នូេបកខ ក៏ ងំេឡង

េ យឆប់យ៉ងេនះ រហ័សយ៉ងេនះ មិនមនេសចកីលបំកយ៉ងេនះ

ក៏មនឧបេមយយយ៉ងេនះឯង មន ល ននទ េនះឯងតថគតេ ថ

764  

៣៧៩

ស យតនវគគស ឥ នទិយភវនសុេត ឥ នទិយភវន

អរយិស វនិេយ អនុត ឥ នទិយភវន កយវេិញញ-

េយយសុ េផដេពសុ ។

[៣៣៦] បុន ចបរ ំ ននទ ភិកខុ េន មន

ធមមំ វញិញ យ ឧបបជជតិ មនបំ ឧបបជជតិ អមនបំ

ឧបបជជតិ មនបមនបំ ។ េ ឯវ ំ បជនតិ ឧបបននំ

េខ េម ឥទំ មនបំ ឧបបននំ អមនបំ ឧបបននំ

មនបមនបំ តញច េខ សងខតំ ឱ រកំិ បដិចច

សមុបបននំ ឯតំ សនំ ឯតំ បណីតំ យទិទំ ឧេបកខ តិ ។

តស តំ ឧបបននំ មនបំ ឧបបននំ អមនបំ ឧបបននំ

មនបមនបំ និរុជឈតិ ឧេបកខ ស តិ ។ េសយយ-

ថបិ ននទ ពល បុរ ិ ទិវសំ សនេត អ-

េយក េហ េទ តីណិ ឧទកផុសិ និ និ-

បេតយយ ទេនធ ននទ ឧទកផុសិ នំ និបេ

អថេខ តំ ខិបបេមវ បរកិខយ ំ បរយិទនំ គេចឆយយ

765  

៣៧៩

ស យតនវគគ ឥ នទិយភវនសូ ត ករចេ មននូវឥ នទិយ

ករចេ មនឥ នទិយដ៏ បេសរកនុ ងេផដពៈ ែដលគបបដីឹងបនេ យកយ

កនុងវន័ិយរបស់ ពះអរយិៈ ។

[៣៣៦] មន ល ននទ មួយវញិេទ ត ភិកខុ មនេសចកីគប់

ចិតេកតេឡង មនេសចកីមិនគប់ចិតេកតេឡង មនេសចកីគប់ចិតខះ

មិនគប់ចិតខះ េកតេឡង េ ពះដឹងធមម រមមណ៍េ យចិត ។ ភិកខុ េនះ

ដឹងចបស់យ៉ងេនះថ ម អញមនេសចកីគប់ចិតេនះេកតេឡងេហយ

មនេសចកីមិនគប់ចិតេនះេកតេឡងេហយ មនេសចកីគប់ចិតខះមិន

គប់ចិតខះេនះេកតេឡងេហយ ឯវបិស នូេបកខ ដ៏លិត ដ៏ឧតម ក៏េកត

េឡង េ ពះ ស័យេសចកីគប់ចិតជេដម ែដលជរបស់មនបចច័យ

ក់ែតង ជរបស់េ គត គតេនះឯង ។ លុះភិកខុ េនះ មនេសចកី

គប់ចិតេនះេកតេឡង មនេសចកីមិនគប់ចិតេនះេកតេឡង មន

េសចកីគប់ចិតខះមិនគប់ចិតខះេនះ េកតេឡង េហយរលត់េទវញិ

វបិស នូេបកខ ក៏ ងំេឡង ។ មន ល ននទ បុរសមនកមងំ ស មក់

នូវតណំក់ទឹក ២ តណំក់ ឬ ៣ តណំក់ េទកនុងខទះែដកដ៏េកអស់ ១ ៃថង

មន ល ននទ ករស មក់នូវតណំក់ទឹកទងំ យយឺតយូរ ឯទឹកេនះ ក៏

ដល់នូវករអស់េទ សងួតេទ េ យឆប់រហ័ស មនឧបមយ៉ង មិញ

766  

៣៨០

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

ឯវេមវ េខ ននទ យស កស ចិ ឯវ ំ សីឃ ំ

ឯវ ំ តុវដំ ឯវ ំ អបបកសិេរន ឧបបននំ មនបំ ឧបបននំ

អមនបំ ឧបបននំ មនបមនបំ និរុជឈតិ ឧេបកខ

ស តិ អយ ំ វុចច ននទ អរយិស វនិេយ អនុត-

ឥ នទិយភវន មេនវេិញញេយយសុ ធេមមសុ ។ ឯវ ំ

េខ ននទ អរយិស វនិេយ អនុត ឥ នទិយ-

ភវន េ តិ ។

[៣៣៧] កថញច ននទ េសេកខ េ តិ បដិ-

បេទ ។ ឥធននទ ភិកខុ េន ចកខុ ន របំូ ទិ

ឧបបជជតិ មនបំ ឧបបជជតិ អមនបំ ឧបបជជតិ ម-

នបមនបំ ។ េ េតន ឧបបេននន មនេបន

ឧបបេននន អមនេបន ឧបបេននន មនបមនេបន

អដិយតិ ហ យតិ ជិគុចឆតិ ។ េ េតន សទទំ សុ ...

ឃេនន គនធំ ឃយិ ... ជិ យ រសំ យិ ...

767  

៣៨០

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

មន ល ននទ បុគគល មួយ មនេសចកីគប់ចិតេកតេឡង មនេសច-

កីមិនគប់ចិតេកតេឡង មនេសចកីគប់ចិតខះមិនគប់ចិតខះេនះេកត

េឡង េហយរលត់េទវញិ វបិស នូេបកខ ក៏ ងំេឡង េ យឆប់

យ៉ងេនះ រហ័សយ៉ងេនះ មិនមនេសចកីលបំកយ៉ងេនះ ក៏មន

ឧបេមយយយ៉ងេនះឯង មន ល ននទ េនះឯងតថគតេ ថ ករ

ចេ មនឥ នទិយកនុងធមម រមមណ៍ ែដលគបបដឹីងបនេ យចិត កនុងវន័ិយ

របស់ ពះអរយិៈ ។ មន ល ននទ ករចេ មនឥ នទិយេ យចិត កនុងវន័ិយ

របស់ ពះអរយិៈ យ៉ងេនះឯង ។

[៣៣៧] មន ល ននទ បុគគលែដលេឈម ះថេសកខៈជអនក

មនបដិបទ េតដូចេមច ។ មន ល ននទ ភិកខុកនុង សនេនះ មន

េសចកីគប់ចិតេកតេឡង មនេសចកីមិនគប់ចិតេកតេឡង មនេសច-

កីគប់ចិតខះមិនគប់ចិតខះេកតេឡង េ ពះេឃញរូបេ យែភនក ។

ភិកខុ េនះ ក៏េន យ យ ធុញ ទន់ េខពមរេអម េ យេសចកីគប់

ចិតែដលេកតេឡង េ យេសចកីមិនគប់ចិតែដលេកតេឡង េ យ

េសចកីគប់ចិតខះមិនគប់ចិតខះ ែដលេកតេឡងេនះ ។ ភិកខុ

មនេសចកីគប់ចិតេកតេឡង មនេសចកីមិនគប់ចិតេកតេឡង មន

េសចកីគប់ចិតខះមិនគប់ចិតខះេកតេឡង េ ពះឮសំេឡងេ យ ត-

េច ក... េ ពះធុកំ ិនេ យ ចមុះ... េ ពះទទួលរសេ យអ ត...

768  

៣៨១

ស យតនវគគស ឥ នទិយភវនសុេត េសកខបដិបេទ

កេយន េផដពំ ផុសិ ... មន ធមមំ វញិញ យ

ឧបបជជតិ មនបំ ឧបបជជតិ អមនបំ ឧបបជជតិ

មនបមនបំ ។ េ េតន ឧបបេននន មនេបន

ឧបបេននន អមនេបន ឧបបេននន មនបមនេបន

អដិយតិ ហ យតិ ជិគុចឆតិ ។ ឯវ ំ េខ ននទ

េសេកខ េ តិ បដិបេទ ។

[៣៣៨] កថញច ននទ អរេិយ េ តិ ភវតិិ នទិ-

េយ ។ ឥធននទ ភិកខុ េន ចកខុ ន របំូ ទិ

ឧបបជជតិ មនបំ ឧបបជជតិ អមនបំ ឧបបជជតិ ម-

នបមនបំ ។ េ សេច កងខតិ បដិកកូេល

អបបដិកកូលសញញី វ ហិេរយយន ិ អបបដិកកូលសញញី

តតថ វហិរតិ ។ សេច កងខតិ អបបដិកកូ-

េល បដិកកូលសញញី វហិេរយយនិ បដិកកូលសញញី

តតថ វហិរតិ ។ សេច កងខតិ បដិកកូេល ច

អបបដិកកូ េល ច អបបដិកកូលសញញី វហិេរយយន ិ

769  

៣៨១

ស យតនវគគ ឥ នទិយភវនសូ ត េសកខបបដិបទ

េ ពះពល់ តវេផដពៈេ យកយ... េ ពះដឹងធមម រមមណ៍េ យចិត ។

ភិកខុ េនះ ក៏េន យ យ ធុញ ទន់ េខពមរេអម េ យេសចកីគប់

ចិតែដលេកតេឡង េ យេសចកីមិនគប់ចិតែដលេកតេឡង េ យ

េសចកីគប់ចិតខះមិនគប់ចិតខះ ែដលេកតេឡងេនះ ។ មន ល -

ននទ បុគគលែដលេឈម ះថេសកខៈជអនកមនបដិបទ យ៉ងេនះឯង ។

[៣៣៨] មន ល ននទ បុគគលែដលេឈម ះថអរយិៈមនឥ នទិយ

ចេ មនេហយ េតដូចេមច ។ មន ល ននទ ភិកខុកនុង សនេនះ

មនេសចកីគប់ចិតេកតេឡង មនេសចកីមិនគប់ចិតេកតេឡង មន

េសចកីគប់ចិតខះមិនគប់ចិតខះេកតេឡង េ ពះេឃញរូបេ យែភនក ។

េបភិកខុ េនះ បថន ថ ម អញគបបជីអនកសគំល់ កនុងរបស់គួរេខពម

ថជរបស់មិនគួរេខពមដូេចនះ េហយក៏សគំល់ថជរបស់មិនគួរេខពម កនុង

របស់ែដលគួរេខពមេនះ ។ េប បថន ថ ម អញជអនកសគំល់កនុង

របស់មិនគួរេខពម ថជរបស់គួរេខពមដូេចនះ េហយក៏សគំល់ថជរបស់

គួរេខពម កនុងរបស់ែដលមិនគួរេខពមេនះ ។ េប បថន ថ ម អញជ

អនកសគំល់កនុងរបស់គួរេខពមផង មិនគួរេខពមផង ថជរបស់មិនគួរេខពម

770  

៣៨២

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

អបបដិកកូលសញញី តតថ វហិរតិ ។ សេច កងខតិ

អបបដិកកូេល ច បដិកកូេល ច បដិកកូលសញញី

វហិេរយយនិ បដិកកូលសញញី តតថ វហិរតិ ។ សេច

កងខតិ បដិកកូលញច អបបដិកកូលញច តទុភយ ំ

អភិនិវេជជ ឧេបកខ េក វហិេរយយ ំ សេ សមប-

ជេនតិ ឧេបកខ េក តតថ វហិរតិ សេ សមប-

ជេន ។

[៣៣៩] បុន ចបរ ំ ននទ ភិកខុ េន េ េត-

ន សទទំ សុ ... ឃេនន គនធំ ឃយិ ... ជិ យ

រសំ យិ ... កេយន េផដពំ ផុសិ ... ម-

ន ធមមំ វញិញ យ ឧបបជជតិ មនបំ ឧបបជជតិ

អមនបំ ឧបបជជតិ មនបមនបំ ។ េ

សេច កងខតិ បដិកកូ េល អបបដិកកូលសញញី

វហិេរយយនិ អបបដិកកូលសញញី តតថ វហិរតិ ។ សេច

កងខតិ អបបដិកកូេល បដិកកូលសញញី វហិេរយយនិ

បដិកកូលសញញី តតថ វហិរតិ ។ សេច កងខតិ

771  

៣៨២

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

ដូេចនះ េហយក៏សគំល់ថជរបស់មិនគួរេខពម កនុងរបស់ែដលគួរេខពម

និងមិនគួរេខពមេនះ ។ េប បថន ថ ម អញគបបជីអនកសគំល់

កនុងរបស់មិនគួរេខពមផង គួរេខពមផង ថជរបស់គួរេខពមដូេចនះ េហយក៏

សគំល់ថជរបស់គួរេខពម កនុងរបស់ែដលមិនគួរេខពមនិងគួរេខពមេនះ ។

េប បថន ថ ម អញគួរេវ រេចញនូវរបស់ទងំពីរ គឺរបស់គួរេខពមនិង

មិនគួរេខពម ជអនក ពេងយកេនយ មន ម រតីដឹងសពដូេចនះេហយ ក៏

ជអនក ពេងយកេនយ មន ម រតីដឹងសពកនុងរបស់ទងំពីរេនះ ។

[៣៣៩] មន ល ននទ មួយវញិេទ ត ភិកខុ មនេសចកីគប់

ចិតេកតេឡង មនេសចកីមិនគប់ចិតេកតេឡង មនេសចកីគប់ចិតខះ

មិនគប់ចិតខះ េកតេឡង េ ពះឮសេំឡងេ យ តេច ក... េ ពះ

ធុកំិនេ យ ចមុះ... េ ពះទទួលរសេ យអ ត... េ ពះពល់ តវ

េផដពៈេ យកយ... េ ពះដឹងធមម រមមណ៍េ យចិត ។ េបភិកខុ េនះ

បថន ថ ម អញគបបជីអនកសគំល់ កនុងរបស់គួរេខពម ថជរបស់

មិនគួរេខ ពមដូេចនះ េហយក៏សំគល់ថជរបស់មិនគួរេខ ពម កនុងរបស់

ែដលគួរេខពមេនះ ។ េប បថន ថ ម អញគបបជីអនកសគំល់

កនុងរបស់មិនគួរេខពម ថជរបស់គួរេខពមដូេចនះ េហយក៏សគំល់

ថជរបស់គួរេខពម កនុងរបស់ែដលមិនគួរេខពមេនះ ។ េប បថន ថ

772  

៣៨៣

ស យតនវគគស ឥ នទិយភវនសុេត េសកខបដិបេទ

បដិកកូេល ច អបបដិកកូេល ច អបបដិកកូលសញញី

វហិេរយយនិ អបបដិកកូលសញញី តតថ វហិរតិ ។ សេច

កងខតិ អបបដិកកូេល ច បដិកកូេល ច បដិកកូលសញញី

វហិេរយយនិ បដិកកូលសញញី តតថ វហិរតិ ។ សេច

កងខតិ បដិកកូលញច អបបដិកកូលញច តទុភយ ំ

អភិនិវេជជ ឧេបកខ េក វហិេរយយ ំ សេ សមប-

ជេនតិ ឧេបកខ េក តតថ វហិរតិ សេ

សមបជេន ។ ឯវ ំ េខ ននទ អរេិយ េ តិ

ភវតិិ នទិេយ ។

773  

៣៨៣

ស យតនវគគ ឥ នទិយភវនសូ ត េសកខបបដិបទ

ម អញគបបជីអនកសគំល់កនុងរបស់គួរេខពមផង មិនគួរេខពមផង ថជ

របស់មិនគួរេខពមដូេចនះ េហយក៏សគំល់ថជរបស់មិនគួរេខពម កនុងរបស់

ែដលគួរេខពមនិងមិនគួរេខពមេនះ ។ េប បថន ថ ម អញគបបជី

អនកសគំល់កនុងរបស់មិនគួរេខពមផង គួរេខពមផង ថជរបស់គួរេខពម

ដូេចនះ េហយក៏សគំល់ថជរបស់គួរេខពម កនុងរបស់ែដលមិនគួរេខពម

និងគួរេខពមេនះ ។ េប បថន ថ ម អញគួរជអនកេវ រ សឡះនូវ

របស់ទងំពីរ គឺរបស់គួរេខពមនិងរបស់មិនគួរេខពម ជអនក ពេងយកេនយ

មន ម រតីដឹងសពដូេចនះ េហយក៏ជអនក ពេងយកេនយ មន ម រតី

ដឹងសពកនុងរបស់ទងំពីរេនះ ។ មន ល ននទ បុគគលែដលេឈម ះថ

អរយិៈ មនឥ នទិយចេ មនេហយ យ៉ងេនះឯង ។

774  

៣៨៤

សុតនបិដេក មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

[៣៤០] ឥតិ េខ ននទ េទសិ មយ

អរយិស វនិេយ អនុត ឥ នទិយភវន េទសេិ

េសេកខ បដិបេទ េទសេិ អរេិយ ភវតិិ នទិេយ យ ំ

ននទ ស ថ ករណីយ ំ វកនំ ហិេតសិន អ-

នុកមបេកន អនុកមប ំ ឧបទយ កតំ េ តំ មយ

ឯ និ ននទ រុកខមូ និ ឯ និ សុញញ គ និ

ឈយថននទ ម បមទតថ ម បចឆ វបិបដិ រេិន

អហុវតថ អយ ំ េ អមកំ អនុ សនីតិ ។

ឥទមេ ច ភគ អតមេន យ ម នេនទ ភ-

គវេ ភសិតំ អភិននទីតិ ។

ឥ នទិយភវនសុតំ ទសមំ និដិតំ ។

ស យតនវេគគ បញច េម ។

775  

៣៨៤

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ ឧបរបិ សកៈ

[៣៤០] មន ល ននទ ករចេ មននូវឥ នទិយដ៏ បេសរ កនុង

វន័ិយរបស់ ពះអរយិៈ តថគតបនសែំដងេហយ បុគគលែដលេឈម ះថ

េសកខៈ បកបេ យបដិបទ តថគតបនសែំដងេហយ បុគគលែដល

េឈម ះថអរយិៈ មនឥ នទិយចេ មនេហយ តថគតក៏បនសែំដងេហយ

េ យ បករដូេចនះឯង មន ល ននទ កិចច ែដល ពះ ជអនក

ែសងរកនូវ បេយជន៍ ជអនកអនុេ គះដល់ វក័ទងំ យ គបបេីធ

េ ពះ ស័យេសចកីអនុេ គះ កិចចេនះតថគតបនេធេហយ ដល់អនក

ទងំ យ មន ល ននទ ន៎ុះ រុកខមូល ន៎ុះ សុញញ គរ មន ល ននទ

អនកទងំ យ ចូរពិនិតយេមលចុះ ចូរកុំ បមទ កុមំនេសចកីេក

ក យកនុងកលជខងេ កយេឡយ េនះេហយជពកយេ ប ន បេ

របស់តថគត ចេំពះអនកទងំ យ ។ លុះ ពះមន ពះភគ ទង់

ស់ ពះសូ តេនះចប់េហយ ពះ ននទមន យុ មនេសចកីេ តក

អរ រកី យ ចេំពះភសិត ពះមន ពះភគ ។

ចប់ ឥ នទិយភវនសូ ត ទី ១០ ។

ចប់ ស យតនវគគ ទី ៥ ។

776  

៣៨៥

ស យតនវគគស ឥ នទិយភវនសុេត ឧទទ នំ

តស ុទទ នំ

អនថបិណិេក ឆេនន

បុេ ននទក ហុេ

ឆឆកកំ ស យតនិកំ

នគរវេិនទយយ សុទធិេក

ឥ នទិយភវន ចបិ

វេគគ ឱតរបញច េម ។

ឧបរបិ សកំ និដិតំ ។

777  

៣៨៥

ស យតនវគគ ឥ នទិយភវនសូ ត ឧទទ ន

ឧទទ នៃនស យតនវគគេនះ គឺ

អនថបិណិេក ទសូ ត ១ ឆេនន ទសូ ត ១ បុេ ទ-

សូ ត ១ ននទេក ទសូ ត ១ ចូឡ ហុេ ទសូ ត ១

ឆឆកកសូ ត ១ ស យតនវភិងគសូ ត ១ នគរវេិនទយយ-

សូ ត ១ បិណបតបរសុិទធិសូ ត ១ ឥ នទិយភវន-

សូ ត ១ (េនះ) ជវគគទី ៥ ខងចុងបផុំត ។

ចប់ ឧបរបិ សកៈ ។

778  

សុតនបិដេក

មជឈិមនិកយស ឧបរបិ សកំ

នវេម ភេគ

វភិងគវេគគ

បឋមំ ភេទទករតសុតំ

មតិក អេងក

វភិងគវគគស ភេទទករតសុេត អនគតបបដិកងខ ....................................................... ៣

អនគតំ នបបដិកងខ ................................................ ៥

ភេទទករតភេ ......................................................... ... ៧

ទុតិយ ំ ននទភេទទករតសុតំ

វភិងគវគគស ននទភេទទករតសុេត អតី នគមនំ...................................................... ១១

អនគតំ នបបដិកងខ ................................. ......... ១៣

ភេទទករតភេ ...................................................... ១៥

អតី នគមនំ...................................................... ១៧

តតិយ ំ ម កចច នភេទទករតសុតំ

វភិងគវគគស ម កចច នភេទទករតសុេត ភគវនូបសងកមនំ........................................... ២១

779  

សុតនបិដក មជឈិមនិកយ

ឧបរបិ សកៈ

នវមភគ

វភិងគវគគ

ភេទទករតសូ ត ទី ១

មតិក ទំព័រ

វភិងគវគគ ភេទទករតសូ ត េសចកីសង ័យកនុងខនធជអនគត................................ ៣

េសចកីមិនសង ័យកនុងខនធជអនគត............................... ៥

ភពៃនបុគគលអនកមន តីមួយដ៏ចេ មន........................... ៧

ននទភេទទករតសូ ត ទី ២

វភិងគវគគ ននទភេទទករតសូ ត េសចកី េ ះ ល័យបញច កខនធជអតីត........................... ១១

េសចកីមិន បថន នូវបញច កខនធជអនគត............................ ១៣

ភពៃនបុគគលអនកមន តីមួយដ៏ចេ មន........................... ១៥

េសចកី េ ះ ល័យបញច កខនធជអតីត.......................... ១៧

ម កចច នភេទទករតសូ ត ទី ៣

វភិងគវគគ ម កចច នភេទទករតសូ ត ពះសមិទធិមន យុចូលេទរក ពះមន ពះភគ.... ២១

780  

៣៨៧

មតិកប និ

មតិក អេងក

វភិងគវគគស ម កចច នភេទទករតសុេត ភេទទករតភេ .............................................. ២៣

ភិកខូនំ បរវិតិកកនំ .......................................... ២៥

ម កចច នូបសងកមនំ................................... ២៧

ម កចច នបបសំសនំ................................... ២៩

អតី នគមនំ.............................................. ៣១

អនគតំ បដិកងខ ..................................... ៣៣

បចចុបបននសំហិរ .......................................... ៣៥

ភសិ ភិននទនំ............................................. ៣៧

ភេទទករតគថ.............................................. ៣៩

ភសិ ភិននទនំ ............................................ ៤១

ចតុតថំ េ មសកងគិយសុតំ

វភិងគវគគស េ មសកងគិយភេទទករតសុេត ភេទទករតគថ ............................................. ៤៣

ភគវនូបសងកមនំ ......................................... ៤៥

ភគវេ បដិបុចឆនំ ..................................... ៤៧

អតី នគមនំ ............................................ ៤៩

បចចុបបននធមមសំហិរណំ ................................. ៥១

781  

៣៨៧

សនឹក បប់មតិក

មតិក ទំព័រ

វភិងគវគគ ម កចច នភេទទករតសូ ត ភពៃនបុគគលអនកមន តីមួយដ៏ចេ មន.. ២៣

េសចកី តិះរះិៃនពួកភិកខុ.............................. ២៥

ពួកភិកខុចូលេទរក ពះម កចច នៈ ............ ២៧

េសចកីសរេសរ ពះម កចច នៈ ................ ២៩

េសចកី េ ះ ល័យបញច កខនធជអតីត .... ៣១

េសចកី បថន នូវបញច កខនធជអនគត ........... ៣៣

េសចកីរេសមរ មកនុងពួកធម៌ជបចចុបបនន .. ៣៥

េសចកីេ តកអរចំេពះភសិត..................... ៣៧

គថសំែដងពី តីមួយដ៏ចេ មន................ ៣៩

េសចកីេ តកអរចំេពះភសិត..................... ៤១

េ មសកងគិយសូ ត ទី ៤

វភិងគវគគ េ មសកងគិយភេទទករតសូ ត គថសំែដងពី តីមួយដ៏ចេ មន................ ៤៣

ករចូលេទគល់ ពះមន ពះភគ ............. ៤៥

ពះមន ពះភគ ទង់សួរតប...................... ៤៧

េសចកី េ ះ ល័យបញច កខនធជអតីត..... ៤៩

េសចកីរេសមរ មកនុងធម៌ជបចចបបនន........ ៥១

782  

៣៨៨

មតិកប និ

មតិក អេងក

វភិងគវគគស េ មសកងគិយភេទទករតសុេត ភសិ ភិននទនំ................................ ៥៣

បញច មំ ចឡូកមមវភិងគសុតំ

វភិងគវគគស ចូឡកមមវភិងគសុេត សុភមណវស យចនំ ........................... ៥៥

ប តិបតវរិតិ ............................................... ៥៧

េកធនភេ ...................................................... ៥៩

ឥស មនកភេ ............................................... ៦១

អនន ទិអទនំ....................................................... ៦៣

ថទធភេ ............................................................ ៦៥

អបរបុិចឆិតភេ .................................................. ៦៧

អបយុកសំវតនិកទិបដិបទ ............................. ៦៩

តិសរណគមនំ ................................................... ៧១

ឆដំ ម កមមវភិងគសុតំ

វភិងគវគគស ម កមមវភិងគសុេត កថស េប.................................................... ៧៣

កថស បេ ចនំ............................................ ៧៥

ម កមមវភិងគវភិជជនំ........................................... ៧៧

ច េ បុគគ ................................................... ៧៩

783  

៣៨៨

សនឹក បប់មតិក

មតិក ទំព័រ

វភិងគវគគ េ មសកងគិយភេទទករតសូ ត េសចកីេ តកអរចំេពះភសិត ................... ៥៣

ចូឡកមមវភិងគសូ ត ទី ៥

វភិងគវគគ ចូឡកមមវភិងគសូ ត កិចចនិមនរបស់សុភមណព ............................. ៥៥

ករេវ រចកប តិបត....................................... ៥៧

ភពៃនបុគគលជអនកេ កធ ..................................... ៥៩

ភពៃនបុគគលជអនក ចែណន ................................. ៦១

ករមិនឲយនូវវតថុមនបយជេដម............................ ៦៣

ភពៃនបុគគលជអនករងឹតឹង ..................................... ៦៥

ភពៃនបុគគលជអនកមិន កសួរ............................ ៦៧

េសចកី បតិបតិែដល ប ពឹតេទេដមបី យុខីជេដម... ៦៩

ករដល់នូវៃ តសរណៈ .......................................... ៧១

ម កមមវភិងគសូ ត ទី ៦

វភិងគវគគ ម កមមវភិងគសូ ត ពកយចរច ............................................................ ៧៣

ករ កបទូលនូវពកយចរច .................................... ៧៥

ករែចកនូវម កមមវភិងគ ........................................ ៧៧

បុគគលបួនពួក......................................................... ៧៩

784  

៣៨៩

មតិកប និ

មតិក អេងក

វភិងគវគគស ម កមមវភិងគសុេត អភិនិវសិ េ េ ................................................. ៨១

ម កមមវភិងគញញ ណំ.............................................. ៨៧

វបិកបបដិសំេវទភេ ............................................. ៩៣

សតមំ ស យតនវភិងគសុតំ

វភិងគវគគស ស យតនវភិងគសុេត មេនបវចិ ................................................................ ៩៩

េគហសិតេ មនស និ......................................... ១០១

េគហសិតេទមនស និ.......................................... ១០៣

េនកខមមសិតេទមនស និ ........................................ ១០៥

េនកខមមសិតុេបកខ ..................................................... ១០៧

េគហសិតេ មនស ទិបជហនំ............................ ១០៩

តេយ សតិបប ន................................................ ១១១

ទុតិយសតិបប នំ.................................................. ១១៣

បុរសិទមម រថិភេ .............................................. ១១៥

ភសិ ភិននទនំ...................................................... ១១៧

អដមំ ឧេទទសវភិងគសុតំ

វភិងគវគគស ឧេទទសវភិងគសុេត ភិកខូនំ បរវិតិកកនំ................................................... ១១៩

ម កចច នូបសងកមនំ ............................................ ១២១

785  

៣៨៩

សនឹក បប់មតិក

មតិក ទំព័រ

វភិងគវគគ ម កមមវភិងគសូ ត ករេពលេ យទិដិកួចកន់ .................................. ៨១

េសចកីយល់កនុងម កមមវភិងគ................................ ៨៧

ភពៃនបុគគលអនកទទួលនូវវបិក ............................. ៩៣

ស យតនវភិងគសូ ត ទី ៧

វភិងគវគគ ស យតនវភិងគសូ ត មេនបវចិរៈ ........................................................ ៩៩

េគហសិតេ មនស ............................................ ១០១

េគហសិតេទមនស ............................................. ១០៣

េនកខមមសិតេទមនស ............................................ ១០៥

េនកខមមសិតុេបកខ ..................................................... ១០៧

ករលះេគហសិតេ មនស ជេដម...................... ១០៩

សតិបប នបី ........................................................ ១១១

សតិបប នទីពីរ..................................................... ១១៣

ភពៃនបុគគលជ រថីអនកទូនម ននូវបុរស............... ១១៥

េសចកីេ តកអរចំេពះភសិត................................. ១១៧

ឧេទទសវភិងគសូ ត ទី ៨

វភិងគវគគ ឧេទទសវភិងគសូ ត េសចកី តិះរះិរបស់ភិកខុទំង យ...................... ១១៩

ករចូលេទរក ពះម កចច នៈ............................... ១២១

786  

៣៩០

មតិកប និ

មតិក អេងក

វភិងគវគគស ឧេទទសវភិងគសុេត រតថិេកបម .................................................... ១២៥

វ ិ ថ រេុទទសតថវភិជជនំ.................................................. ១២៧

វញិញ និកខិត ................................................... ១២៩

អជឈតចិតសណិត .............................................. ១៣១

អជឈតចិ សណិត ............................................ ១៣៣

អនុបទ បរតិស ន........................................... ១៣៥

អនុបទ អបរតិស ន ........................................ ១៣៧

ភគវនេ ចនំ ........................................................ ១៣៩

នវមំ អរណវភិងគសុតំ

វភិងគវគគស អរណវភិងគសុេត ហីនភេ .............................................................. ១៤៥

មជឈិម បដិបទ ................................................... ១៤៧

ឧស ទនទិភេ ................................................. ១៤៩

ធមមេទសន ........................................................... ១៥១

បញចកមគុ ....................................................... ១៥៥

រេ ទំ នភសន .............................................. ១៥៧

ជនបទនិរតិុ ........................................................... ១៥៩

េ មនស នុេយេគ........................................... ១៦១

787  

៣៩០

សនឹក បប់មតិក

មតិក ទំព័រ

វភិងគវគគ ឧេទទសវភិងគសូ ត ឧបមេ យបុគគលអនក តវករេ យខឹមេឈ...... ១២៥

ករែចកអតថៃនឧេទទសេ យពិ រ ..................... ១២៧

វញិញ ណមិន ត់ យ........................................... ១២៩

ភពៃនចិតឋិតេនខងកនុង.................................. ១៣១

ភពៃនចិតមិនឋិតេនខងកនុង............................ ១៣៣

េសចកីតក់សុតេ ពះមិន បកន់មំ..................... ១៣៥

េសចកីមិនតក់សុតេ ពះមិន បកន់មំ................ ១៣៧

ករ កបទូល ពះមន ពះភគ........................... ១៣៩

អរណវភិងគសូ ត ទី ៩

វភិងគវគគ អរណវភិងគសូ ត ភពៃនធម៌ដ៏េថកទប ............................... ១៤៥

មជឈិមបបដិបទ.................................................. ១៤៧

ភពៃនកិរយិេលកតេមកងជេដម ....................... ១៤៩

ករសំែដងធម៌ ................................................... ១៥២

កមគុណ បំ .................................................... ១៥៥

ករមិនេពលពកយកនុងទីកំបំងមុខ...................... ១៥៧

ភ កនុងជនបទ ............................................... ១៥៩

េសចកីពយយមេ យេ មនស ..................... ១៦១

788  

២៩១

មតិកប និ

មតិក អេងក

វភិងគវគគស អរណវភិងគសុេត មជឈិម បដិបទ ..................................... ១៦៣

រេ េទ......................................................... ១៦៥

តរមនភសនំ ................................................... ១៦៧

ភសិ ភិននទនំ.................................................. ១៦៩

ទសមំ ធតុវភិងគសុតំ

វភិងគវគគស ធតុវភិងគសុេត ភគវេ កុមភករនិេវសនំ បវសិន..... ១៧១

ឆធតុវភិងគុេទទេ .............................................. ១៧៣

អ រស មេនបវចិេ ..................................... ១៧៥

បឋវធីតុ ........................................................... ១៧៧

េតេជធតុ ........................................................ ១៧៩

កសធតុ ..................................................... ១៨១

េវទន ............................................................... ១៨៣

ឧសមូបម............................................................ ១៨៥

សុវណកេ បម ............................................... ១៨៧

េតលបបទីេបបម.............................................. ១៩៣

មុនិ ................................................................... ១៩៧

ភសិ ភិននទនំ.................................................. ១៩៩

789  

៣៩១

សនឹក បប់មតិក

មតិក ទំព័រ

វភិងគវគគ អរណវភិងគសូ ត មជឈិមបបដិបទ......................................... ១៦៣

ពកយេពលកនុងទីកំបំងមុខ ............................... ១៦៥

ពកយេពលរហ័ស ............................................. ១៦៧

េសចកីេ តកអរចំេពះភសិត............................. ១៦៩

ធតុវភិងគសូ ត ទី ១០

វភិងគវគគ ធតុវភិងគសូ ត ពះមន ពះភគចូលេទកន់កុមភករនិេវសន៍.. ១៧១

ឧេទទសៃនឆធតុវភិងគ ......................................... ១៧៣

មេនបវចិរៈដប់ បំបី ........................................ ១៧៥

បឋវធីតុ ........................................................... ១៧៧

េតេជធតុ ........................................................ ១៧៩

កសធតុ...................................................... ១៨១

េវទន ............................................................... ១៨៣

ឧបមេ យកេម.............................................. ១៨៥

ឧបមេ យជងមស....................................... ១៨៧

ឧបមេ យ បទីបអុចេ បង............................... ១៩៣

អនក បជញ ........................................................... ១៩៧

េសចកីេ តកអរចំេពះភសិត............................. ១៩៩

790  

៣៩២

មតិកប និ

មតិក អេងក

ឯកទសមំ សចចវភិងគសុតំ

វភិងគវគគស សចចវភិងគសុេត ធមមចកកបបវតនំ ........................................................... ២០៣

ទុកខអរយិសចចំ............................................................. ២០៥

ទុកខនិេ ធគមិនីបដិបទអរយិសចចំ ............................. ២០៩

មគគអរយិសចចំ............................................................. ២១១

អរយិសចច ចិកខន ....................................................... ២១៣

ទទសមំ ទកខិ វភិងគសុតំ

វភិងគវគគស ទកខិ វភិងគសុេត ម បជបតិយ យចនំ.......................................... ២១៥

ននទស យចនំ............................................... ២១៧

សុបបដិក ភេ ........................................................ ២១៩

ទកខិ េភេទ............................................................ ២២១

ទកខិ វសុិទធិ............................................................. ២២៧

ស យតនវេគគ

បឋមំ អនថបិណិេក ទសុតំ

ស យតនវគគស អនថបិណិេក ទសុេត ពធបបវតិ..................................... ២៣៣

អជឈតិកយតននិ...................................................... ២៣៧

ចកខុសមផស ទិ ........................................................... ២៣៩

791  

៣៩២

សនឹក បប់មតិក

មតិក ទំព័រ

សចចវភិងគសូ ត ទី ១១

វភិងគវគគ សចចវភិងគសូ ត ករញុំងធមមច កឲយ ប ពឹតេទ......................... ២០៣

ទុកខអរយិសចច ............................................................ ២០៥

ទុកខនិេ ធគមិនីបដិបទអរយិសចច ............................. ២០៩

មគគអរយិសចច ............................................................ ២១១

ករ បប់នូវអរយិសចច ................................................ ២១៣

ទកខិ វភិងគសូ ត ទី ១២

វភិងគវគគ ទកខិ វភិងគសូ ត ករអងរករៃននងម បជបតិេគតមី ...................... ២១៥

កិរយិអងរករៃន ពះ ននទ......................................... ២១៧

កិរយិមិនែមនជករតបសនងេ យល ....................... ២១៩

េសចកីេផ ងគន ៃនទកខិ ទន................................... ២២១

ទកខិ វសុិទធិ............................................................. ២២៧

ស យតនវគ្គ

អនថបិណិេក ទសូ ត ទី ១

ស យតនវគគ អនថបិណិេក ទសូ ត ករ ប ពឹតេទៃន ពធ............................... ២៣៣

យតនៈខងកនុង...................................................... ២៣៧

ចកខុសមផស ជេដម .................................................... ២៣៩

792  

៣៩៣

មតិកប និ

មតិក អេងក

ស យតនវគគស អនថបិណិេក ទសុេត បញច កខនធ ............................................ ២៤១

ឥធេ កបរេ ក ................................................... ២៤៣

ភគវនូបសងកមនំ......................................................... ២៤៥

េជតវនបបសំសនំ ....................................................... ២៤៧

ភសិ ភិននទនំ.......................................................... ២៤៩

ទុតិយ ំ ឆេនន ទសុតំ

ស យតនវគគស ឆេនន ទសុេត ពធបបវតិ ................................................... ២៥១

របុីតបបញកមមំ...................................................... ២៥៥

ភគវនូបសងកមនំ ........................................................ ២៥៩

តតិយ ំ បុេ ទសុតំ

ស យតនវគគស បុេ ទសុេត ឱ ទទនំ.................................................. ២៦៣

សុនបរនកនំ ចណភេ ........................................ ២៦៥

បុណស បរនិិពនំ................................................... ២៦៩

ចតុតថំ ននទេក ទសុតំ

ស យតនវគគស ននទេក ទសុេត ភិកខុនីឱ ទទនំ.......................................... ២៧៣

ពហិ យតននិ ........................................................ ២៧៥

793  

៣៩៣

សនឹក បប់មតិក

មតិក ទំព័រ

ស យតនវគគ អនថបិណិេក ទសូ ត បញច កខនធ.......................................................... ២៤១

េ កេនះនិងេ កខងមុខ....................................... ២៤៣

អនថបិណិ កេទវបុតចូលេទគល់ ពះ

មន ពះភគ.............................................................. ២៤៥

េសចកីសរេសរវតេជតវន .......................................... ២៤៧

េសចកីេ តកអរចំេពះភសិត..................................... ២៤៩

ឆេនន ទសូ ត ទី ២

ស យតនវគគ ឆេនន ទសូ ត កិរយិ ប ពឹតេទៃន ពធ .................................. ២៥១

បញកមមៃន ពះ របុីត ............................................. ២៥៥

កិរយិចូលេទគល់ ពះមន ពះភគ.......................... ២៥៩

បុេ ទសូ ត ទី ៣

ស យតនវគគ បុេ ទសូ ត ករឲយឱ ទ ....................................................... ២៦៣

ភពកំ ចៃនពួកអនកសុនបរនជនបទ................ ..... ២៦៥

បរនិិពនៃន ពះបុណ.................................................. ២៦៩

ននទេក ទសូ ត ទី ៤

ស យតនវគគ ននទេក ទសូ ត ករឲយឱ ទដល់ភិកខុនី....................................... ២៧៣

យតនៈខងេ ក..................................................... ២៧៥

794  

៣៩៤

មតិកប និ

មតិក អេងក

ស យតនវគគស ននទេក ទសុេត វញិញ ណកយ........................................... ២៧៧

េវទនខេនធ ............................................................... ២៧៩

ពហិ យតននិ......................................................... ២៨១

េគឃតេកបម ...................................................... ២៨៣

សតេពជឈងគ ............................................................ ២៨៥

ជក មូបសងកមនំ ................................................... ២៨៧

អជឈតិកយតននិ...................................................... ២៨៩

វញិញ ណកយ ........................................................... ២៩១

េតលបបទីេបបម...................................................... ២៩៣

រកុខូបម....................................................................... ២៩៥

េគឃតេកបម ....................................................... ២៩៧

សតេពជឈងគ ............................................................. ២៩៩

ភសិ ភិននទនំ.......................................................... ៣០១

បញច មំ ចឡូ ហុេ ទសុតំ

ស យតនវគគស ចូឡ ហុេ ទសុេត ចកខ យតនំ ........................................ ៣០៣

ចកខុសមផេស ............................................................. ៣០៥

មេនវញិញ ណំ............................................................. ៣០៧

795  

៣៩៤

សនឹក បប់មតិក

មតិក ទំព័រ

ស យតនវគគ ននទេក ទសូ ត វញិញ ណកយ.................................................... ២៧៧

េវទនខនធ .................................................................. ២៧៩

យតនៈខងេ ក .................................................... ២៨១

ឧបមេ យអនកសមប់េគ ........................................ ២៨៣

េពជឈងគ បំពីរ............................................................ ២៨៥

ករចូលេទកន់ ជក ម.......................................... ២៨៧

យតនៈខងកនុង...................................................... ២៨៩

វញិញ ណកយ............................................................. ២៩១

ឧបមេ យ បទីបេ បង............................................. ២៩៣

ឧបមេ យេដមេឈ................................................. ២៩៥

ឧបមេ យអនកសមប់េគ ........................................ ២៩៧

េពជឈងគ បំពីរ ........................................................... ២៩៩

េសចកីេ តកអរចំេពះភសិត..................................... ៣០១

ចូឡ ហុេ ទសូ ត ទី ៥

ស យតនវគគ ចូឡ ហុេ ទសូ ត ចកខ យតនៈ ............................................. ៣០៣

ចកខុសមផស ............................................................... ៣០៥

មេនវញិញ ណ............................................................. ៣០៧

796  

៣៩៥

មតិកប និ

មតិក អេងក

ស យតនវគគស ចូឡ ហុេ ទសុេត យតនទិនិពិនទនំ................................ ៣០៩

ឆដំ ឆឆកកសុតំ

ស យតនវគគស ឆឆកកសុេត ឆ វញិញ ណកយ............................................ ៣១៣

ឆ េវទនកយ................................................ ៣១៥

អនត ............................................................. ៣១៧

សកក យសមុទយគមិនី...................................... ៣២៣

សកក យនិេ ធគមិនី.......................................... ៣២៥

អ នភេ ....................................................... ៣២៧

នភេ ......................................................... ៣២៩

ភសិ ភិននទនំ ................................................. ៣៣៣

សតមំ ស យតនវភិងគសុតំ

ស យតនវគគស ស យតនវភិងគសុេត ត បវឌ នំ ........................................ ៣៣៥

ត ប នំ .................................................... ៣៣៩

ភវនបរបូិរ.ិ..................................................... ៣៤១

បរជិននទិ ....................................................... ៣៤៣

797  

៣៩៥

សនឹក បប់មតិក

មតិក ទំព័រ

ស យតនវគគ ចូឡ ហុេ ទសូ ត េសចកីេន យ យកនុង យតនៈជេដម..... ៣០៩

ឆឆកកសូ ត ទី ៦

ស យតនវគគ ឆឆកកសូ ត វញិញ ណកយ បំមួយ ................................. ៣១៣

េវទនកយ បំមួយ........................................... ៣១៥

ភពៃនអន .................................................... ៣១៧

ដំេណ រេកតេឡងៃនសកក យ .............................. ៣២៣

ដំេណ ររលត់េទៃនសកក យ ................................ ៣២៥

ភពៃនពកយមិនសមេហតុ ................................. ៣២៧

ភពៃនពកយសមេហតុ........................................ ៣២៩

េសចកីេ តកអរចំេពះភសិត ............................ ៣៣៣

ស យតនវភិងគសូ ត ទី ៧

ស យតនវគគ ស យតនវភិងគសូ ត ករចេ មនេឡងៃនត ........................ ៣៣៥

ករលះបង់នូវត ........................................... ៣៣៩

ករេពញបរបូិណ៌េ យភវន ........................... ៣៤១

ករកំណត់ដឹងនូវធម៌ជេដម............................... ៣៤៣

798  

៣៩៦

មតិកប និ

មតិក អេងក

អដមំ នគរវេិនទយយសុតំ

ស យតនវគគស នគរវេិនទយយសុេត អសកក តពភេ ........................................ ៣៤៩

សកក តពភេ ................................................... ៣៥១

ករនយបបញ ............................................... ៣៥៣

សរណគមនំ...................................................... ៣៥៤

នវមំ បិណបតបរសុិទធិសុតំ

ស យតនវគគស បិណបតបរសុិទធិសុេត សុញញ វ ិ េ ................................ ៣៥៧

នីវរណបបញ..................................................... ៣៦១

ឥ នទិយបបញ .................................................... ៣៦៣

េពជឈងគបបញ ................................................... ៣៦៥

វជិជ វមុិតិបបញ ................................................... ៣៦៧

ទសមំ ឥ នទិយភវនសុតំ

ស យតនវគគស ឥ នទិយភវនសុេត ននទស និមននំ............................... ៣៧១

ឥ នទិយភវន..................................................... ៣៧៣

េសកខបដិបេទ.................................................. ៣៨១

ឧទទ នំ ............................................................... ៣៨៥

799  

៣៩៦

សនឹក បប់មតិក

មតិក ទំព័រ

នគរវេិនទយយសូ ត ទី ៨

ស យតនវគគ នគរវេិនទយយសូ ត ភពៃនបុគគលែដលេគមិនគបបីេធសកក រៈ....... ...... ៣៤៩

ស យតនវគគ នគរវេិនទយយសូ ត ភពៃនបុគគលគួរេធសកក រៈ ................................. ៣៥១

ករសួររកេហតុេយបល់ .................................... ៣៥៣

ករដល់នូវសរណៈ ............................................ ៣៥៥

បិណបតបរសុិទធិសូ ត ទី ៩

ស យតនវគគ បិណបតបរសុិទធិសូ ត សុញញ វ ិ រសមបតិ ......................... ៣៥៧

នីវរណបបញ .................................................... ៣៦១

ឥ នទិយបបញ..................................................... ៣៦៣

េពជឈងគបបញ ................................................... ៣៦៥

វជិជ វមុិតិបបញ ................................................... ៣៦៧

ឥ នទិយភវនសូ ត ទី ១០

ស យតនវគគ ឥ នទិយភវនសូ ត ករនិមនរបស់ ពះ ននទ .............................. ៣៧១

ករចេ មននូវឥ នទិយ.......................................... ៣៧៣

េសកខបបដិបទ ................................................... ៣៨១

ឧទទ ន.................................................................. ៣៨៥