Hanna Świątkowska: Zielnik pierwszej pomocy

8/3/2019 Hanna witkowska: Zielnik pierwszej pomocy

1/18


2/18

HHAANNNNAAWWIITTKKOOWWSSKKAAZZIIEELLIICCHHAA

ZZIIEELLNNIIKKPPIIEERRWWSSZZEEJJ

PPOOMMOOCCYYczyli jak sobie radzi w nagych przypadkach

wrd p, k i lasw


3/18

Copyright by Hanna witkowska & e-bookowo 2010

Grafika i projekt okadki: Hanna witkowska

ISBN 978-83-61184-87-4

Wydawca: Wydawnictwo internetowe e-bookowo

www.e-bookowo.pl

Kontakt: [email protected]

Wszelkie prawa zastrzeone.Kopiowanie, rozpowszechnianie czci lub caoci

bez zgody wydawcy zabronioneWydanie I 2010
http://www.e-bookowo.pl/mailto:[email protected]:[email protected]://www.e-bookowo.pl/


4/18

H a n n a w i t k o w s k a : Z i e l n i k p i e r w s z e j p o m o c y | 4

www.e-bookowo.pl

TTYYTTUUEEMM WWSSTTPPUU

wiat rolin stanowi nieodczn cz ludzkiego ycia. Tak integraln jak choby

powietrze, ktrym oddychamy. Dostpne i yciodajne zreszt wanie dziki roli-

nom i ich unikalnej zdolnoci odnawiania zasobw tlenu... Roliny stanowi na-

sze poywienie. Wypeniaj nasz codzienno. Zazwyczaj w duym stopniu j

ksztatuj. Dostarczaj caej gamy wrae zmysowych form, barw, woni.

Bywaj natchnieniem, uosobieniem pikna i delikatnoci, ale i cakowicie uytko-

w czci naszej codziennoci. Spotykamy si z nimi cae ycie, od dziecicych

zachwytw nad licnym kwiatuskiem, poprzez dowiadczenia podniebienia,

wzroku, zapachu, a po zupenie najczciej bezmylne podskubywanie (w zadu-

mie...) lici lub traw w czasie spaceru lub po prostu w drodze do pracy. Nasze

wspistnienie z nimi bywa twrcze, ale i cakowicie, przeraajco destrukcyjne...

yjc wrd rolin i dziki nim, w gruncie rzeczy nie dostrzegamy ani ich samych,

ani ich przeogromnej roli. S tak oczywistoci! wiadomie sigamy po nie wy-

cznie uytkowo jako po poywienie, czerpic z ich urody, na przykad w posta-

ci okolicznociowych bukietw, dekoracji, doniczek oywiajcych nasze domy.

Bywaj inspiracj dla artystw, wartociowym surowcem dla kucharzy Ale czy

na pewno potrafimy korzysta z nich w peni? Czy wiemy chociaby jak wyglda-

j? Nawet przyprawy kuchenne kojarz si na og nie z konkretn rolin, ale

kupion w sklepie kolorow paczuszk, ktrej zawartoci, notabene, tak napraw-

d nie znamy...

Jest obecniei chwaa im za to coraz wiksza grupa ludziprzypominajca sobie

o ogromnej mocy i moliwociach rolin. Take w zakresie zdrowia. Niestety, ta-

kich, ktrzy na serio wykorzystuj t wiadomo jest jeszcze wci zbyt mao!

Najczciej ulegamy modzie, sigajc po zasyszane, odpisane od ssiadki lub


5/18


www.e-bookowo.pl

utrwalone w rodzinnej tradycji receptury. Co samo w sobie ma spor warto,

niestety, wykorzystywan raczej okazjonalnie. Jako urozmaicenie, atrakcj, cie-

kawostk kulinarn zapominajc lub zwyczajnie nie wiedzc, e potga si Natu-

ry wymaga nade wszystko konsekwencji... i czasu! W efekcie czsto, zniechceni

brakiem natychmiastowych efektw (do ktrych przywyklimy), odstawiamy zio-

owe preparatyna pk, gdzie spokojnie obrastaj kurzem, wracajc do szybkich

i wyniszczajcych lekw konwencjonalnych. Ano, lekw wanie... Bo trzeba

Ci wiedzie, drogi czytelniku, e przetworw rolinnych oraz preparatw zielar-

skich lekami nazywa nie powinnimy! Nie w znaczeniu wspczesnym!

Natychmiast rodzi si pytanie: dlaczego w takim razie mamy siga po nie w celu

utrzymania lub przywrcenia zdrowia? Tu moe warto ucili pojcia dla unik-nicia nieporozumie. Czyme bowiem jest obecnie lek? To uzyskany mniej lub

bardziej sztuczn metod preparat, ktry ma za zadanie przej na siebie rol

stabilizatora lub regulatora organizmu. Innymi sowy to takie nage zastpstwo

za nasz wasny system odpornoci i samoobrony.

Oczywicie, w przypadkach nagych i zagraajcych yciu, dziaanie przy pomocy

syntetykw jest usprawiedliwione, czsto konieczne i chwaa ludzkiemu rozu-

mowi, ktry potrafi takie pogotowia stworzy! Nawiasem mwic, gwnie z ro-

lin i ich substancji czynnych...

Nie ma natomiast adnej potrzeby, aby stosowa owe zamienniki Natury tam,

gdzie w gr wchodzi profilaktyka, stabilizacja, wzmocnienie, a take leczenie cho-

rb przewlekych. W takich przypadkach mona, warto, a w dzisiejszym, zatrutym

wiecie, wrcz trzeba powraca do tego, co Boe dzieo stworzenia oferuje nam

w takiej obfitoci! Zawarte w rolinach zwizki maj bowiem niesychanie wan

cech. Zamiast zastpowania funkcji organizmu pobudzaj je. Inaczej m-

wic, wsppracuj z naszymi komrkami, pomagajc im wrci do normy lub,

w zakresie profilaktyki utrzyma dobr kondycj.

Zioolecznictwo to jedna z najstarszych umiejtnoci czowieka. Nie tylko czowie-

ka zreszt, o czym wiadcz liczne przykady wybirczej diety zwierzt. Ale o ile

w ich przypadku dziaa (o ile nam wiadomo), instynkt, o tyle czowiek t instynk-

town zdolno zacz wykorzystywa wiadomie. Na jakim etapie swego rozwoju

tego zapewne nigdy si nie dowiemy. Faktem jest, e plejstoceskie znaleziska


6/18


www.e-bookowo.pl

dostarczaj niezbitych dowodw na stosowanie rolin leczniczych w sposb ca-

kowicie celowy. I to nie tylko w najprostszej postaci. Stosowano mieszanki, prepa-

raty (np. maci), gromadzono roliny w farmakopee. Trudno mniema, e przy-

padkowo. Takie dziaania dotyczyy zarwno uwaanego za bezporedniego przod-

ka Homo sapiens czowieka z Cro Manion, ale take jego starszych braci np.

Neandertalczykw.

W tym ujciu spokojnie mona zaoy, e znajomo rnorodnych zastosowa

rolin czowiek poniekd przynis na wiat wraz z umiejtnoci kojarzenia fak-

tw, abstrakcyjnego mylenia i innych, uwaanych za czysto ludzkie umiejtno-

ci. I rozwija j stajc si Czowiekiem!

Nie jest moim celem stworzenie kolejnej publikacji z zakresu oglnego zielarstwapowstay i nadal powstaj w tym zakresie cae opase tomiszcza, a to i tak nigdy

nie bdzie to caa, gromadzona przez tysiclecia, wiedza. Sprbuj nieco przybli-

y zapomniany mimo swej wszechobecnoci wiat rolin, wskazujc ich dostp-

no i prostot zastosowa. Pragn take podsun gar rozwiza, atwych

i sprawdzonych, umoliwiajcych lepsz i oby owocn wspprac z wasnym

organizmem. Wskaza, e rolinna apteczka zawiera i takie rodki, ktrych

mona uy jako rodki pierwszej pomocy. Zachcam te do uzupeniania po-mysw z tej publikacji sposobami przez siebie lub innych wyprbowanymi, ktre

czsto znamy, a jako nam umykaj. A szkoda!

Pozostaje, Drogi Czytelniku, yczy udanych eksperymentw, wspaniaych chwil

na onie Natury, ciekawych dowiadcze oraz coraz wikszej wraliwoci na

wszystko, co nas otaczaa take na siebie samych!


7/18


www.e-bookowo.pl

CCOO TTOO SS ZZIIOOAA??

Tak zadane pytanie wydaje si absurdalne a do miesznoci! Jak to co to s

zioa? Kady wie, e s to roliny o dziaaniu leczniczym, stabilizujcym. I w grun-

cie rzeczy, taka odpowied jest zupenie prawidowa... ale czy pena? Zasadniczo

tak, z jednym ale. Jakie roliny obejmujemy t definicj?

Mona zaoy, e wikszo ludzi zapytanych o roliny lecznicze wymieni przy-

najmniej kilka gatunkw. Zapewne bdzie midzy nimi rumianek, lipa, mita,dziurawiec, babka, pokrzywa, sosna, mlecz... moe jeszcze inne, zapamitane

z dziecistwa, zasyszane, takie, o ktrych czytalimy. Prawdopodobnie znajdzie

si wrd znanych zi kilka rolin przyprawowych, tak modnych ostatnio (i do-

brze!), o ktrych gono we wszystkich poczytniejszych periodykach. Sporo po-

midzy nimi, mwic nawiasem, rolin egzotycznych. Nie umniejszajc ich warto-

ci, warto zda sobie spraw, e w naszym klimacie take jest z czego wybiera!

I e gatunki rodzime, w przeciwiestwie do wyej wspomnianych, dostpne s wo-k nas

Przecie nawet patrzc choby na apteczne pki widzimy wrcz zatrzsienie coraz

to nowych zioowych kompozycji, najczciej sztucznie przetworzonych, o na-

zwach mniej lub bardziej podobnych do nazw rolin. A skoro jest ich tak duo, to

czyby ni z tego ni z owego powstao tyle nowych gatunkw? A moe nabray nagle

waciwoci leczniczych, przez lata cae pozostajc sobie zwykymi chwastami,

drzewami, warzywami, ozdob ogrodw i parapetw?

Niech Ci nie dziwi, Drogi Czytelniku, ani rodzaj wymienionych grup rolin, ani

lekka nutka sarkazmu... Nie co innego jak modny popyt na leki naturalne ska-

niaj firmy farmaceutyczne do wycigu o klienta przez wprowadzanie na rynek

owych rewelacyjnych nowoci, ktre dziesitkom pokole suyy wiernie

i skutecznie. Nowo to, zaiste, niebywaa bez zioolecznictwa, najstarszej udo-

kumentowanej dziedziny wiedzy, w ogle nie byoby medycyny!


8/18


www.e-bookowo.pl

Za co do tak rnorodnych grup rolin, kwalifikowanych jako zioa... eby nie

by goosown, zaledwie kilka przykadw!

O zioach chwastach bya ju mowa, cho jest ich nieporwnanie wicej. Spo-

rd drzew wymieniam lip zrbmy jeszcze miejsce dla czereni, dbu, kaliny,kruszyny, jaowca, jaboni, gruszy, kasztanowca, dzikiego bzu... jak wida, wli-

czam tu rwnie krzewy. Ogrd warzywny to rdo kolejnej porcji zi mar-

chew, pietruszka, seler, buraki, ziemniaki, koper, lubczyk (znany te jako maggi),

rzepa, ogrki... mona tak dugo! No a roliny ozdobne? Voila! Ra, nagietki, ma-

ki, chabry, naparstnica, pierwiosnek, lobelia, ostrka, konwalia, piwonia, na-

sturcje, soneczniki, malwy... Pikny bukiet wychodzi, czy nie? A zapewniam, e

bardzo niekompletny...

Caa ta wyliczanka nie ma bynajmniej wykaza czyjejkolwiek ignorancji! Ani te

jakiej hierarchia wanoci czy skutecznoci konkretnych rolin. Wymieniam je

na chybi trafi. Rzecz w tym, e zapewne mniej czasu i miejsca zajoby wymie-

nianie rolin NIE majcych waciwoci leczniczych, a przynajmniej zbyt sabe, by

warto byo je wykorzystywa! Istotn czci odpowiedzi na tytuowe pytanie jest

take zakres, w jakim z rolin do celw zielarskich korzystamy. Nie zawsze bo-

wiem jest to caa rolina duo czciej niektre jej czci. I znowu moliwoci

jest ogrom! Korzenie, kcza, odygi, pczki, licie, kwiaty, owoce, nasiona... Nie-

ktre spord rolin dostarczaj wycznie jednego surowca, inne wielu. Bywa

i tak, e dziaanie rnych elementw tej samej roliny znacznie odbiega od siebie.

Jak choby kwiaty i owoce dzikiego bzu lub ry.

Sdz, e po caym tym wywodzie nieco mniej obraliwie przedstawia si tytuo-

we pytanie tego rozdziau. Rzecz w tym, by, wybierajc si na spotkania z zioa-

mi, mie szersze rozeznanie, z jak ogromnym bogactwem mamy do czynienia!

Tym bardziej, e wrd rolin nieznana jest wyczna specjalizacja. Kada z nich

posiada cay wachlarz oddziaywa, za powstajce z nich mieszanki rozszerzaj

ten zakres jeszcze bardziej. Std, mwic o zioach, lepiej mwi o harmonijnej

wsppracy z organizmem ni o leczeniu. Warto te pamita o sporej dozie pokory

wobec potgi Natury!


9/18


www.e-bookowo.pl

propos pokorywana uwaga. Ot szczerze radz nie traktowa beztrosko po-

wiedzonka, e zioa nie zaszkodz! Tak jak wszystko w yciu, stosowanie zi wy-

maga rozsdku i dyscypliny. I mam tu na myli nie tylko fakt, e wrd rolin

wiele jest zwyczajnie trujcych... Znany mi jest przypadek po wanego zatrucia

zupenie zdawaoby si niewinn, pokrzyw! Jak zwykle co za duo, to niezdro-

wo.

Dla wasnego dobra za warto pozna gwoli rozrnienia roliny mniej lub

bardziej toksyczne. I raczej ich unika...

Niewinna dzika marchew, poyteczny dzigiel lub waleriana, czy miertelnie grona cykuta? Takiepytania stan przed nami w wielu rodowiskach rolinnych!Warto o tym pamita.


10/18


www.e-bookowo.pl

SSPPOOTTKKAAJJMMYY SSII

Zanim zawrzemy znajomo z wartociowymi przyjacimi, warto zada sobie py-

tanie gdzie mona ich spotka? W przypadku rolin odpowied zdaje si by pro-

sta: wszdzie! Owszem, tylko owo wszdzie jest niesychanie zrnicowane, za-

lene od terenu, klimatu, rodowiska; sowem kade takie wszdzie jest inne.

Inne te s znajdowane tam roliny.

Sprbujmy zrobi krciutki przegld miejsc, gdzie warto rozejrze si uwanie.

Sowem, zastanwmy si dokd trzeba si uda na poszukiwania rolinnych

sprzymierzecw I nie mam tu na myli supermarketw, aptek ani sklepw zie-

larskich. Raczej nie znajdziemy tam ywych rolin dziko rosncych a o takich

mam zamiar opowiedzie. W zasadzie na spotkanie z Natur mona uda si

w kade miejsce, gdzie cokolwiek ronie. Wiele bowiem najwartociowszych

i przydatnych rolin to pospolite chwasty, rosnce, mwic kolokwialnie, gdzie

popadnie. A take drzewa, krzewy, kwiaty ogrodowe, warzywa, owoce zreszt

bya ju o tym mowa. Jest jednak kilka zasad, ktrych powinien przestrzega

kady, kto chce owe roliny celowo wykorzysta. Klimat za, w jakim yjemy, wy-

musza cykliczno i sezonowo, pozornie oczywiste. Nie znajdziemy zim kwia-

tw, wiosn owocw, za w rodku lata pczkw. Wana take jest podstawowa

orientacja w jakim ekosystemie czego szuka warto. Zatem dokd? I, co nie-

mniej wane kiedy?

W dalszej czci zajmiemy si bardziej szczegowymi wskazwkami. Tutaj tylko

kilka najwaniejszych. I troch na przekr, napocztek ograniczenia

Przede wszystkim i mam nadziej, e Czytelnik jest tego wiadom roliny

w celach uytkowych zbieramy w miejscach pozbawionych, na ile to tylko moli-

we, zanieczyszcze. Zatem nie uda nam si zgromadzi zbyt wiele w obrbie du-

ych miast, w przydronych rowach, w pobliu np. drg szybkiego ruchu lub du-

ych zakadw pracy. To, e przydatne gatunkitam rosn, nie oznacza, e moe-

my z nich korzysta! Niestety!


11/18


www.e-bookowo.pl

Odmiennym ograniczeniem jest wynikajca z wszechobecnej cywilizacji potrzeba

ochrony przyrody. Obszary chronione, takie jak Parki Narodowe, rezerwaty i tym

podobne le wprawdzie zazwyczaj na terenach czystych biologicznie, ale ich po-

tencja jest wg litery prawa objty zakazem zarwno zbioru, jak i czsto tylko od-

wiedzania. Owe malekie enklawy wolnej (w miar monoci) Natury to miejsca,

gdzie czowiek niczego zmienia nie powinien. Tam take zatem nie szukamy ro-

lin, chyba e w celu ich poznania. Gatunkw chronionych nie zbieramy zreszt

nigdzie, take poza terenami objtymi prawn ochron. Ich podstawowa znajo-

mo jest dzi istotnym elementem wiedzy zielarza. Warto pamita o tym, nieza-

lenie od tego,w jakim celu po roliny sigamy!

Pozostaje jeszcze do oczywista uwaga na terenach prywatnych, stanowicych

czyj wasno, swoje poszukiwania i ewentualne zbiory powinnimy uzgodni

z wacicielem. A przynajmniej zapyta o zgod

I tyle w zasadzie utrudnie. Caa reszta wiata przyrody pozostaje otwarta i do-

stpna. Wraz z caym swym bogactwem. ki, pola, lasy, brzegi jezior, rzek, mie-

dze i ugorykade z tych miejsc ma wasny charakter. Zmienny take w zaleno-

ci od tego, czy jestemy w grach, na nizinie, w terenie suchym czy podmokym.

Takich czynnikw jest znacznie wicej. Nie sposb wymieni i omwi wszystkich

nie zamierzam pisa naukowej pracy porwnawczej! Staram si jedynie pokaza,

jak wiele elementw moe wpywa na ilo i rodzaj spotykanych rolin, ich wy-

gld i cechy zewntrzne. Oraz podkreli, e w kadym z wymienionych miejsc,

bez adnego wyjtku, znajdziemy takie, ktrych zastosowanie warto zna. Czsto

dla bardzo doranych korzyci Istotne jest take, e owa rnorodno i, co za

tym idzie, zmienno, moe stanowi utrudnienie. O czym warto pamita, jako

e, atwiej szuka celowo, jeeli znamy trudnoci wyzwania! Pozostaje tylko za-

dba, bymy nie szukali przypadkowo


12/18


www.e-bookowo.pl

OODD AAUUTTOORRKKII

Oddajc czytelnikom t publikacj podkrelam raz jeszcze to, o czym wspomnia-

am w pocztkowych fragmentach. Mianowicie podane tutaj metody nie wyczer-

puj ani rnorodnoci schorze, ani tym bardziej potencjau Natury. Staraam

si wskaza najprostsze, najbardziej dostpne i atwe w doranym uyciu zarw-

no metody jak roliny. W rzeczywistoci zarwno rolin, jak moliwoci ich zasto-

sowa jest nieporwnanie wicej. W zakresie pierwszej pomocy, ale take profi-

laktyki, kulinariw, leczenia schorze przewlekych, kosmetyki W zasadzie ka-

da dziedzina ycia moe i powinnaby wspierana przez Natur! Warto po tak,

bogat, rnorodn i prastar wiedz siga w dzisiejszym wiecie, wbrew pozo-

rom mao przyjaznym czowiekowi. Bo fakt, e mamy wszelkie wygody i uatwienia

w rodzaju ogrzewania, biecej wody, supermarketw, komunikacji, telefonii, in-

ternetu i innych cudw wspczesnoci, nie czyni otoczenia przyjaniejszym

z punktu widzenia biologii! Wszystkie te uatwienia, skdind przydatne,w ogl-

nym rozrachunku tak czy inaczej niszcz, a w najlepszym razie naruszaj harmo-

ni organizmu. Technologiczny, zurbanizowany wiat, jaki nas otacza, jest za-

pewne najtrudniejszym rodowiskiem, w jakim przyszo y organizmom ywym.

I, o ile nie sposb cakiem go unikn, a i nie sensu pozbawia si udogodnie

yjemy wszak w XXI w o tyle warto zadba take o swoj kondycje naturaln.

A tego nikt nie zrobi lepiej, dokadniej ani skuteczniej ni Natura wanie!

Zachcam do zaprzyjanienia si z ni, sigania po jej potencja, szukania i sto-

sowania umiejtnoci, dajcych kademu z nas lepszy kontakt z przyrod. A tym

samymwiksz stabilno wasnego organizmu oraz umiejtno wspomagania

najbliszych. Jest bowiem niezaprzeczaln prawd fakt, e kady z nas naley do

wiata Natury. Niezalenie od tego, jak bardzo odcinamy si od niej w naszej co-

dziennoci. I zupenie bez wzgldu na to, czy akceptujemy taki stan rzeczy.


13/18


www.e-bookowo.pl

Sw kilka o najlepszym doborze czasu, czyli: PORY ZBIORU

Musisz ulepi w pitek,

we wrzeniu, na nowiu,

ma lalk...

Rada pani Girard, czarownicy

To motto nie jest przypadkowe oczywicie. Cytat z wiersza M. Pawlikowskiej-

Jasnorzewskiej zgrabnie nawizuje do istniejcych do powszechnie, prawdzi-

wych i nieprawdziwych, przekona i mitw. O koniecznoci zbioru rolin (nie tyl-

ko w celach leczniczych), w cile wyznaczonych porach. I na jedynie suszne spo-

soby. A take przez osoby wybrane.

Jak we wszystkich mitach i legendach, tak i w tych prawda miesza si z bani,

racjonalna potrzeba z zabobonem. Nie sposb dostrzec celu i sensu zbierania

rolin przez na przykad nietknit dziewic, nie ma zreszt adnych przesanek,

aby takowa miaa jakikolwiek wpyw na ich dziaanie... Natomiast z pewnoci ma

znaczenie, i to spore, na przykad faza ksiyca, towarzyszca rozwojowi, a co zatym idzie, porom zbioru poszczeglnych rolin. Przy czym o tak harmoni dba

ju najczciej sama Natura. Pory kwitnienia, dojrzaoci do zbierania konkret-

nych rolin lub ich czci przypadaj zazwyczaj w najbardziej optymalnym czasie

ksiycowym. Nie ma to zjawisko wicej wsplnego z jakkolwiek magi ni,

dajmy na to, przypywy morza... Dotyczy zreszt nie tylko zbioru, ale i czasu wy-

siewu, pielgnacji, przesadzania rolin zarwno zielarskich jak i w inny sposb

uytkowych. Kalendarze biodynamiczne, lunarne, s najlepsz wskazwk, nietylko dla pocztkujcych. Ich dostpno zapewnia atwo stosowania wspo-

mnianej wiedzy.


14/18


www.e-bookowo.pl

Czym zatem kierowa si, wychodzc na spotkania z zioami?

Uwag zbieracza zi zwraca powinna gwnie pogoda. Potrafi pata bardzo

przykre figle, serwujc zimno i deszcz na przykad w chwili optymalnej dla zbioru

kwiatw. Kwiaty za zbiera si wycznie w suche, najlepiej soneczne dni, zacho-wujc tym samym wysok zawarto nektaru i pykw. I tak z banalnej pozornie

przyczyny moe umkn moliwo wykorzystaniaktrej z rolin! Bo kwiaty na

popraw pogody czeka nie bd... Natura na szczcie jest zapobiegliwa i kada

rolina ma zazwyczaj przynajmniej jednego dublera o podobnym zakresie dzia-

ania a innej biologii...

Druga wana wskazwka czasu zbioru to faza rozwoju interesujcej nas czci

roliny. Istotne jest, aby w zbieranym materiale zachowa maksymalne stenie

substancji czynnych. Ich koncentracja za w poszczeglnych czciach rolin

ksztatuje si rnie na rnych etapach rozwoju roliny. I tak kolejno:

- korzenie i kcza zbiera si wczesn wiosn, przed etapem rozwoju naziemnych

czci rolin lub pn jesieni, po ich obumarciu,

- kor drzew i krzeww w momencie pierwszego ruszenia sokw; wane, by by

to czas bez silnych mrozw,- paczki w chwili ich najsilniejszego napcznienia (staj si wwczas lepkie, czsto

byszczce),

- licie od momentu penego sformowania charakterystycznych ksztatw do chwi-

li, gdy staj si wkniste i twarde

- kwiaty zbieramy na og w peni kwitnienia

- ziele (czyli grne pdy odyg) w fazie rozkwitu pierwszych i kolejnych kwiatw naodydze lub w penym rozkwicie

- czas zbioru owocw jest bardzo zrnicowany od etapu zawizkw (np. orzech

lub kasztan) po pen dojrzao, a nawet etap przejrzenia; wyznacznikiem jest

przeznaczenie zbieranego materiau, czasem cechy charakterystyczne owocu

- nasiona zbieramy wycznie w fazie penej dojrzaoci.


15/18


www.e-bookowo.pl

Tyle zalece fachowych. Najwaniejsz natomiast wskazwk dla amatora zbio-

ru zi wydaje mi si jego wasny czas i ochota! Nie oczekujmy zarazem, e uzbro-

jeni w podrcznik, klucz do oznaczania rolin, czy nawet porad bardziej do-

wiadczonych, odnajdziemy natychmiast najlepsze remedium. Nic z tego nie wyj-

dzie, jeli pobyt w lesie, polu czy na ce nie sprawi nam radoci, za my sami nie

bdziemy uwani i otwarci. Spontaniczne oczekiwanie, tak bardzo przydatne

w yciu, jest tu po prostu niezbdne. Zielarz wyruszajcy na spotkanie Natury

nigdy do koca nie wie, co z tego spotkania wyniesie! Nawet wwczas, kiedy do-

kadnie zaplanuje, czego i gdzie ma zamiar szuka... Reasumujc samodzielne

wyprawy zielarskie przynosz satysfakcj i wymiar materialny, w postaci zebra-

nych rolin. Ale ich prawdziwa warto tkwi w nas samych.


16/18


www.e-bookowo.pl

INFORMACJE KOCOWE

Zawarte w ostatnim rozdziale publikacji informacje s przeznaczone raczej dla

osb, ktrym spotkanie z Natur spodobao si na tyle, aby je kontynuowa. Ja-

kie zastosowania, poza podstawow pierwsz pomoc, mona znale dla wyszu-

kanych przez siebie rolin, wspomniaam w podsumowaniu. Ale to ju tematy na

odrbne rozwaania. Zainteresowanych zapraszam po kolejne publikacje wkrtce

lub na spotkania warsztatowe w terenie.

Kontakty do Zielichy:

Mail:[email protected]

Numer telefonu: 888695664

Adres Chaty Zielichy: Makoszyn 19, woj. witokrzyskie, gmina Bieliny

Namiar GPS: 5047,50 N ; 2056,31 E

Adres WWW:

www.zielicha.of.pl
mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]://www.zielicha.of.pl/http://www.zielicha.of.pl/http://www.zielicha.of.pl/mailto:[email protected]


17/18


www.e-bookowo.pl

Spis treci

TYTUEM WSTPU............................................................................... 4

CO TO S ZIOA? ................................................................................ 7

SPOTKAJMY SI .................................................................................10

PORADY PRAKTYCZNE .......................................................................22

CZ I URAZY ..................................................................................24

UDLENIA,UKSZENIA ....................................................................... 24

STUCZENIA,SINIAKI ............................................................................ 28ZRANIENIA,SKALECZENIA .................................................................... 34

ZWICHNICIA,NADWYRENIASTAWW,MINILUBCIGIEN ....... 45

OPARZENIA(RWNIESONECZNE)..................................................... 53

CZ II ZACHOROWANIAI DOLEGLIWOCI OGLNE .......................58

PROBLEMYODKOWEITRAWIENNE ................................................ 58

ZATRUCIA,NUDNOCI........................................................................... 60

BIEGUNKI,ZAPARCIA ............................................................................ 68GORCZKA ............................................................................................ 74

KATAR,KASZEL,PRZEZIBIENIA........................................................... 80

SKOKICINIENIA,KOATANIESERCA,DUSZNOCI.............................. 82

ODAUTORKI .......................................................................................... 88


18/18


www.e-bookowo.pl

Jestem absolwentkw ydziau zootechniki krakowskiej Aka-

demii Rolniczej. Z zawodem poegnaam si do szybko oko-

licznoci yciowe nie tyle pozwoliy, co wrcz poprowadziymnie na ciek znan jeszcze z dziecistwa zielarstwo.

Wiedz o rolinach, ich zastosowaniu, waciwociach, ale tak-

e wygldzie, wystpowaniu, wyszukiwaniu ich w rnych ro-

dowiskach i warunkach zaczam zdobywa jeszcze jake by

inaczej, tradycyjniepod okiem swojej babci, znanej w swoim

rodowisku uzdrowicielki.

Po latach studiw, wracajc do umiejtnoci i tajemnic pra-

babuni, znalazam w nich swj klucz do tego, co jest mojnajwiksz pasj pomagania ludziom. Niemao miejsca w moich dziaaniach zajmuje

wiedza kulinarna , przetwrstwo zielarskie i codzienne uytkowanie rolin dziko rosn-

cych. Moja praca z rolinami zielarskimi jest prac praktyczn. Sama gromadz i kon-

serwuj surowce, gwnie roliny dziko rosnce. Wiedza taka liczy sobie cae tysiclecia.

I mimo, e walory lecznicze rolin od duszego ju czasu byway lekcewaone, za poten-

cja spoywczy - zapomniany, przetrwaa! Co dowodzi jej ogromnej wartoci.

Cige poszukiwania wiedzy, umiejtnoci, poszerzanie i stae odkrywanie nowych sposo-

bw i metod sprawiaj, e zielarstwo pozostao wprawdzie najszersz ale nie jedyn me-

tod terapeutyczn, z jakiej korzystam. Pracuj take z ruchem, dwikiem, kolorem,

wiatem, hydro i arteterapi. Jestem terapeutk w szerszym ni zioolecznictwo zakresie,

co daje mi moliwo traktowania Natury jako harmonijnej caoci. A take nowe per-

spektywy korzystania z zi.

Wszystkie te elementy stanowi czci skadowe docierania do wasnej rzeczywistoci.

Jedynej i niepowtarzalnej dla kadego...

Najlepiej poznan i stanowic baz profilaktyki, relaksu, sposobw na stres jest jednakw mojej praktyce wiedza zielarska. Rozsdne, zrwnowaone stosowanie rolin , zarwno

tych dzikich jak i ogrodowych, przyprawowych, ale nie tylkow yciu codziennym. A tak-

e cigy kontakt z owymi rolinami, poszukiwania nowych rozwiza, wdrwki na ki,

pola, do lasuwszdzie tam, skd mona czerpa bogactwa Natury. Od kilku lat prowa-

dz regularne warsztaty, spotkania i zajcia dla grup i osb indywidualnych w bardzo

rnym wieku. Spotkania te, zazwyczaj w terenie, ucz rozpoznawania i podstawowych

zastosowa rolin dziko rosncych i ogrodowych.

Documents

Hanna Świątkowska: Zielnik pierwszej pomocy