Upload
gwen
View
158
Download
2
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Basiskennis inzake radioactiviteit en basisprincipes van de stralingbescherming. … Nucleair ?? … Radioactiviteit ?? … Ioniserende straling !! Wat is dat ?. Wat vertelt men nu ! … Men zegt dat er ook natuurlijke radioactiviteit zou bestaan …!!! - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
… … Nucleair ??Nucleair ??
… … Radioactiviteit ??Radioactiviteit ??
… … Ioniserende straling Ioniserende straling !!!!
Wat is dat ?Wat is dat ?
Basiskennis inzake radioactiviteit en basisprincipes van de stralingbescherming
Wat vertelt men nu ! … Wat vertelt men nu ! … Men zegt dat er ook Men zegt dat er ook
natuurlijke natuurlijke radioactiviteit zou radioactiviteit zou
bestaan …!!!bestaan …!!!En ook in ziekenhuizen En ook in ziekenhuizen
zou radioactiviteit zou radioactiviteit aanwezig zijn!aanwezig zijn!
RadioactiviteitRadioactiviteit
• natuurlijk verschijnsel natuurlijk verschijnsel (kosmische straling,(kosmische straling, uit de uit de grond, rondom ons, wijzelf)grond, rondom ons, wijzelf)• op het niveau van de atoomkernenop het niveau van de atoomkernen (“kern”)(“kern”)
ATOOM :ATOOM :• Kern (protonen + Kern (protonen + neutronen)neutronen)• ElektronenElektronen
RadioactiviteitRadioactiviteit
De kern van een zogenaamd radioactief atoom, is instabiel; de kern zal uit elkaar vallen en hierbij energie produceren…
Stabiele kernOnstabiele
(radioactieve) kern
Voornaamste soorten straling
straling energie dosis schade
Doordringingsvermogen
Afstand in de lucht
α
β
γ
n
Enkele centimeters
Enkele meters
Honderden meters
Honderden meters
Groot probleem :Groot probleem :
Radioactiviteit Radioactiviteit 1) ruikt men niet1) ruikt men niet2) ziet men niet2) ziet men niet3) voelt men niet3) voelt men niet4) gevolgen zijn soms later merkbaar4) gevolgen zijn soms later merkbaar
Eén belangrijk voordeel:Eén belangrijk voordeel:
Radioactiviteit kan gemeten worden!!!Radioactiviteit kan gemeten worden!!!
Eenheden om de radioactiviteit te meten
1. Het aantal deeltjes grind en zand dat geworpen werd
= BECQUERELS
2. sporen nagelaten op de vriend:
= SIEVERT
Niet alle becquerels hebben hetzelfde effect
Activiteit =Aantal steentjes
per seconde
Effect = Aantal impacts
+Grootte van de
steentjes+
Snelheid
Meten van het effect (Dosisequivalent)
Eenheid : Sievert (Sv)
Eenheden om de radioactiviteit te meten
Sv - Bq
Sv is een zeer grote eenheidmeestal µSv (microSievert)
Bq is een zeer kleine eenheidmeestal MBq (megaBequerel)
0
200
400
600
800
1000
Activiteit
Tijd binnen dewelke de activiteit terugvalt tot de helft
Periode - Halfwaardetijd
I-131 : 8 d. Tc-99m : 6 h.I-125 : 60 d. Tl-201 : 74 h.Cs-137 : 30 jaar C-14 : 5.730 jaarSr-90 : 29 jaar H-3 : 12,4 jaar (T½ biologisch : 12 d.)Pu-239 : 24.000 jaar
Activiteit - halfwaardetijd
• Natuurlijke straling (500 µSv/jaar):– Natuurlijke radionuclides in de grond– Materiaal in de omgeving (bouwmaterialen)
Waar komen we radioactiviteit tegen ?
Radionuclide Gemiddelde activiteit (Bq/kg)
K-40 400
U-238 reeks 32
T-232 reeks 28
Materiaal Gemiddelde activiteit (Bq/kg)
Baksteen 600 – 1000 (K)
Beton 2OO – 1000 (K)
Gips 50 – 1000 (Ra)
Waar komen we radioactiviteit tegen ?
• Radon (1500 µSv/jaar): edelgas – via ademhaling
Waar komen we radioactiviteit tegen ?
• Kosmische straling :
in Belgie : 300 tot 600 µSv/jaar ( vlucht Parijs/New-York : 50 µSv)
Dosisdebiet afhankelijk van:- Hoogte waar men leeft- Breedtegraad- Zonneactiviteit- Tijd die men binnen of buiten een gebouw doorbrengt
0.03 µSv/h
1 µSv/h
5 µSv/h
10 µSv/h
0.1 µSv/h
Ter vergelijking:
Vlucht van 8h:
8 h x 5 µSv/h = 40 µSv.
Boottocht van 8h:
8 h x 0.03 µSv/h = 0.24 µSv.
Waar komen we radioactiviteit tegen ?
Waar komen we radioactiviteit tegen ?
• Radionuclides in het lichaam K-40 = meer dan de helft
Melkproducten : 25 à 60 Bq/kgVis : 35 à 170 Bq/kgGroenten : 33 à 250 Bq/kgFruit : 20 à 210 Bq/kg
210Pb (210Bi, 210Po))
120 Bq/kg(~8 500 Bq)
De mens
Waar komen we radioactiviteit tegen ?
• Medische toepassingen (100 à 200 µSv/jaar) :-Radiologie -Tandarts-Nucleaire geneeskunde-Radiotherapie
• Industriële toepassingen
Gemiddelde dosis voor een Belg
~ 4.5 mSv/y of ~ 4500 µSv/y
industrieel
1%
radon32%
Medisch 43%
intern7%
kosmisch8%
natuurlijk9%
1. Bestraling
2. Besmetting
A) Uitwendig
+ =B) Inwendig
Bestraling versus besmetting
Bestraling versus besmetting
•AFSTAND
1m
3m
2m
Dosis X Dosis X/9Dosis X/4
•TIJD
•AFSCHERMING
Bescherming tegen bestraling
Bescherming tegen uitwendige besmetting
• Wegwerp overall• Overschoenen• Handschoenen
Verwijderen handschoenen
Verwijderen overschoenen
Bescherming tegen inwendige besmetting