ÇòÚ êðòÅ÷ Ú¶åéÅ - Punjabi Library€¦ · Parvaz Chetna V ich by R.B.Sohal School, Public Gurdaspur Near Road, Behrampur (Punjab) Gurdaspur 143521 Pin [email protected]

www.PunjabiLibrary.com

i

Ú¶åéÅ êðòÅ÷ ÇòÚÚ¶åéÅ êðòÅ÷ ÇòÚÚ¶åéÅ êðòÅ÷ ÇòÚÚ¶åéÅ êðòÅ÷ ÇòÚÚ¶åéÅ êðòÅ÷ ÇòÚ

ii iii

Ú¶åéÅ êðòÅ÷ ÇòÚÚ¶åéÅ êðòÅ÷ ÇòÚÚ¶åéÅ êðòÅ÷ ÇòÚÚ¶åéÅ êðòÅ÷ ÇòÚÚ¶åéÅ êðòÅ÷ ÇòÚ

ÁÅð.ìÆ. Ã¯ÔñÁÅð.ìÆ. Ã¯ÔñÁÅð.ìÆ. Ã¯ÔñÁÅð.ìÆ. Ã¯ÔñÁÅð.ìÆ. Ã¯Ôñ

ÇÂÃ¶ Õñî å¯ºÇÂÃ¶ Õñî å¯ºÇÂÃ¶ Õñî å¯ºÇÂÃ¶ Õñî å¯ºÇÂÃ¶ Õñî å¯º

***** Ç÷§ç×Æ Ã§×zÅî ÇòÚ B@AF

iv v

ÃîðêäÃîðêäÃîðêäÃîðêäÃîðêä

Üéî Áå¶ ÁÕñ ç¶ Õ¶ î§Ç÷ñ çÅ ðÅÔ ÇçÖÅÀ°ä òÅñ¶ ÁÅêä¶

ÇêÁÅð¶ ÃÇåÕÅðï¯× ÇêåÅ ÃzÆ éÅéÕ Ú§ç Áå¶ ÇêÁÅðÆ îÅåÅ ÜÆ Ãò.

ÃzÆîåÆ ÇìîñÅ ç¶òÆ å¯º ìÅÁç ÁÅêäÆ ÔîÃøð ÃzÆîåÆ Ã°éÆåÅ Õ°îÅðÆ Óå¶

ÇêÁÅð¶ Ãê°µåð» ÇÔîÅ§ô° Áå¶ òËíò ÇÜé·» é¶ ÇÂÃ ê°ÃåÕ ç¶ Ûêä åÕ

îËé±§ ÇéµØÅ ÃÅæ ÇçµåÅÍ

Chetna Parvaz Vich

byR.B.Sohal

Near Gurdaspur Public School,Behrampur Road,

Gurdaspur (Punjab)Pin 143521

Email : [email protected]

2018S & G

Published Lokgeet Parkashan printed & bound by Unistar Books Pvt. Ltd.

301, Industrial Area, Phase-9,S.A.S. Nagar, Mohali-Chandigarh (India)

email : [email protected] : www.unistarbooks.com

Ph. +91-172-5027427, 5027429, 4027552

© 2018

Produced and bound in India

All rights reserved This book is sold subject to the condition that it shall not, by way of trade or otherwise, be lent,resold, hired out, or otherwise circulated without the publisher's prior written consent in any form ofbinding or cover other than that in which it is published and without a similar condition including thiscondition being imposed on the subsequent purchaser and without limiting the rights under copyright

reserved above, no part of this publication may be reproduced, stored in or introduced into a retrievalsystem, or transmitted in any form or by any means(electronic, mechanical, photocopying, recording

or otherwise), without the prior written permission of both the copyright owner and the above-mentioned publisher of this book.

ISBN: 978-93

vi vii

Ã°ñµÖä ÃðÔµçÆÃ°ñµÖä ÃðÔµçÆÃ°ñµÖä ÃðÔµçÆÃ°ñµÖä ÃðÔµçÆÃ°ñµÖä ÃðÔµçÆ

ÁÅð.ìÆ. Ã¯Ôñ çÅ ÇÂÔ ç±ÜÅ.×÷ñ Ã§Ç×zÔ ÒÚ¶åéÅ êðòÅ÷ ÇòÚÓ

å°ÔÅâ¶ Ôµæ» ÇòÚ ëóÅÀ°ºÇçÁ» îËé±§ Ö°ôÆ Ô¯ ðÔÆ ÔËÍ ê§ÜÅìÆ.×÷ñ çÅ Á§ìð

Ô°ä ÇÃðÜÕ ÇÃåÅÇðÁ» éÅñ íð Ç×ÁÅ ÔËÍ ê§ÜÅìÆ .×÷ñ çÅ Ã±ðÜ Ô°ä

ÇÃÖð À°µå¶ ÔË å¶ ÁÕÅçÇîÕ Çòð¯è çÅ êzÛÅò» ñ°êå ÔËÍ ÃÅâ¶ Ãîðµæ

.×÷ñÕÅð» é¶ Õµæ ç¶ Áé°ð±ê éò¶º éò¶º å¶ ÁÛ±åÅ Çì§ì»-êzåÆÕ» Áå¶

ÇÚÔéÕÅðÆ ç¶ çî Òå¶ .×÷ñ é±§ ÃîÇðµèÆ ìÖôÆ ÔË Áå¶ ÇôÁðÕÅðÆ é±§

ÁïÅô à¶Ãà òÅñ¶ Õ°Þ Õ° Çò×ó¶ ì§ÇçÁ» å¯º Á×»Ô ÃèÅðéåÅ êzçÅé

ÕðÕ¶ ñ¯ÕÅÂÆ ç¶ î¶Ú çÆ ÕÆåÅ ÔËÍ ê§ÜÅìÆ ôÅÇÂðÆ Ô°ä Ö¶å» ÖÇñÔÅéÅ ç¶

ÕÅð¯ìÅðÆÁ» å¯º ñËÕ¶ ÃîÅÜ ç¶ Ôð òð× ç¶ ñ¯Õ» éÅñ Ã§òÅç ðÚÅÀ°ºçÆ

é÷ð ÁÅÀ°ºçÆ ÔËÍ À°Ô ÇÜµæ¶ îÔµñ» éÅñ ØÃð Õ¶ â§âÆ ìäÅÀ°ºçÆ ÔË úæ¶

ÇòÔÇóÁ» ÇòÚñÆÁ» Ãµæ» çÆ ìÅå òÆ êÅÀ°ä ñµ×Æ ÔËÍ ÁÃÆº Ô°ä îÅä

éÅñ ÕÇÔ ÃÕç¶ Ô» ÇÕ Õµæ ïÅÇé Çòô¶ çÆ ÇòÁÅêÕåÅ é±§ ÇôÁð» ÇòÚ

ãÅñä òÅÃå¶ .×÷ñÕÅð» é¶ Çôñê çÅ ê±ðé êÅÃ ðµÇÖÁÅ ÔËÍ

Çôñê òÆ ÁËÃÅ ÇÜò¶º ÇîµàÆ ç¶ í»â¶ ìäÅÀ°ä òÅñ¶ ê¶ºâ± Ø°ÇîÁÅð»

Ü» ÇÃÕñÆ×ð» çÅ Ô°§çÅ ÔËÍ .×÷ñÕÅð» é¶ À°Ô Û§ç ñÂ¶ ÇÜé·» ÇòÚ

ê§ÜÅìÆ ÕÇòåÅ ×±§Ü» êÅÀ°ºçÆ ðÔÆ ÃÆ êð ÁÚÅéÕ Ãê¶Ã ìä Ç×ÁÅ Òå¶

ÕÇòåÅ òÅðåÕ ÇòÚ ÜÅ òóÆÍ Â¶Ã¶ Ãî¶º ê§ÜÅìÆ.×÷ñ é¶ ñ¯Õ» çÆ Ã°ð å¶

Ã°ðå çÆ ì»Ô ëóÆÍ .×÷ñÕÅð» é¶ çñ¶ðÆ Áå¶ ê§ÜÅìÆ îðçÅé×Æ

éÅñ.×÷ñ éÅñ¯º ÁÅñå± ëÅñå± êzÆíÅôÅò» Áå¶ ð±ó·ÆÁ» å¯ó Õ¶ øÅðÃ

òµñ ò×ÅÔ îÅðÆÁ», Áå¶ ê§ÜÅìÆ ÃîÅÜ çÆÁ» Ãî°µÚÆÁ» Úä½åÆÁ»

ÃòÆÕÅð Õ¶ À°é·» é±§ ÇôÁð» ç¶ ÁÅÕÅð çÅ Õð Õ¶ ê¶ô ÕÆåÅÍ ÃÅâ¶ ÇÜ§é¶

òÆ .×÷ñÕÅð Ãøñ Áå¶ ñ¯Õ» ÜÅÂ¶ ìä¶ À°é·» é¶ À°ðç±.×÷ñ çÆ ñÕÆð

ê§ÜÅìÆ .×÷ñ çÅ ÔÅÇÃñê§ÜÅìÆ .×÷ñ çÅ ÔÅÇÃñê§ÜÅìÆ .×÷ñ çÅ ÔÅÇÃñê§ÜÅìÆ .×÷ñ çÅ ÔÅÇÃñê§ÜÅìÆ .×÷ñ çÅ ÔÅÇÃñ

ÁÅð. ìÆ. Ã¯Ôñ çÅ éò» .×÷ñ Ã§Ç×zÔÁÅð. ìÆ. Ã¯Ôñ çÅ éò» .×÷ñ Ã§Ç×zÔÁÅð. ìÆ. Ã¯Ôñ çÅ éò» .×÷ñ Ã§Ç×zÔÁÅð. ìÆ. Ã¯Ôñ çÅ éò» .×÷ñ Ã§Ç×zÔÁÅð. ìÆ. Ã¯Ôñ çÅ éò» .×÷ñ Ã§Ç×zÔ

“ ÒÚ¶åéÅ êðòÅ÷ ÇòÚÓ“ ÒÚ¶åéÅ êðòÅ÷ ÇòÚÓ“ ÒÚ¶åéÅ êðòÅ÷ ÇòÚÓ“ ÒÚ¶åéÅ êðòÅ÷ ÇòÚÓ“ ÒÚ¶åéÅ êðòÅ÷ ÇòÚÓ

viii ix

Û§ç»/ìÇÔð» çÆ â¹×â¹×Æ éÅñ ðµçÆ îÅñ ò¶Úä ç¶ ÕÅð¯ ÇòÔÅð ÇòÚ ÔéÍ

.×÷ñ ÇòÚ Á÷Æî ôÕåÆ ÔË Áå¶ ÇÂÃ ôÕåÆ éÅñ ÃðìÇÔµå Ü» Øµà¯ Øµà

ìÔ° ÇÔµå» ç¶ òÅÃå¶ ÇÂÕ î§Ú ÇåÁÅð ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË, ÇÜµæ¯º ðÅÜéÆåÕ

Çò×Åó», ÁÅðÇæÕ éÅìðÅìðÆÁ», èÅðîÕ è§ç±ÕÅÇðÁ», Áå¶ Ãóç¶ ð¯î»

ñÅ×¶ ì§ÃðÆÁ» òÜÅÀ°ºç¶ éÆð¯Á» éÅñ ÇòÚÅðÕ çÃåê§ÜÅ ÇñÁÅ ÜÅ

ÃÕçÅ ÔËÍ Â¶Ã¶ ñÂÆ îËº ÁÅêäÅ ÇôÁð ÕÂÆ æ»ÂÆº Õ¯à ÕÆåÅ ÔË,

“ÇéðÆ Ô¯á» çÆ ñÅñÆ éÂÆº, Õñ¶Ü¶ çÅ ñÔ± òÆ ÇñÖ,ÇéðÆ Ô¯á» çÆ ñÅñÆ éÂÆº, Õñ¶Ü¶ çÅ ñÔ± òÆ ÇñÖ,ÇéðÆ Ô¯á» çÆ ñÅñÆ éÂÆº, Õñ¶Ü¶ çÅ ñÔ± òÆ ÇñÖ,ÇéðÆ Ô¯á» çÆ ñÅñÆ éÂÆº, Õñ¶Ü¶ çÅ ñÔ± òÆ ÇñÖ,ÇéðÆ Ô¯á» çÆ ñÅñÆ éÂÆº, Õñ¶Ü¶ çÅ ñÔ± òÆ ÇñÖ,

.×÷ñ ÇòÚ ìÔ°å Õ°Þ Ô°§çË, å±§ Õ¶òñ ÕÅëÆÁÅ éÅ ç¶Í.×÷ñ ÇòÚ ìÔ°å Õ°Þ Ô°§çË, å±§ Õ¶òñ ÕÅëÆÁÅ éÅ ç¶Í.×÷ñ ÇòÚ ìÔ°å Õ°Þ Ô°§çË, å±§ Õ¶òñ ÕÅëÆÁÅ éÅ ç¶Í.×÷ñ ÇòÚ ìÔ°å Õ°Þ Ô°§çË, å±§ Õ¶òñ ÕÅëÆÁÅ éÅ ç¶Í.×÷ñ ÇòÚ ìÔ°å Õ°Þ Ô°§çË, å±§ Õ¶òñ ÕÅëÆÁÅ éÅ ç¶Í

ÁÅð. ìÆ. Ã¯Ôñ .×÷ñ êzåÆ î¶ð¶ ÁêäÅÂ¶ Áå¶ êzäÅÂ¶ ÇôÁð» Áå¶

ÇòÚÅð» À°µå¶ ê±ðÅ À°µåðçÅ î¶ðÅ ì¶Ôç Á÷ÆÜ ôÅÇÂð ÔËÍ.×÷ñ À°Ãç¶

ÃÅÔÆº òµÃçÆ ÔËÍ ê§ÜÅìÆ ÃÅÇÔå ÇòÚ À°Ãé±§ ÁÜ¯ÕÅ ôÅéçÅð î°ÕÅî

Õ¶òñ.×÷ñ çÆ î½ÇñÕåÅ Áå¶ ñ¯Õ Ãð¯ÕÅðåÅ é¶ ÔÆ ç°ÁÅÇÂÁÅ ÔËÍ îËº Ü¯

À°Ãé±§ ÇÃÖÅÇÂÁÅ À°Ã é¶ ÇÖó¶ Ççñ éÅñ êzòÅé ÕÆåÅÍ À°ÃçÆ ñ×é å¶

ÇçzóåÅ Çôñê é±§ ÔÆ î°õÅÇåì éÅ Ô¯ ÜÅò¶, ÇÂÃ ñÂÆ îËº ÕÂÆ Ã§× ñÅÖ

ìÇÔð» å¯º À°Ã é±§ Ççñ éÅ ç¶ä çÆ ×µñ ÕÔÆÍ À°ºÜ À°Ô ÁËÃÅ ÇôñêÆ ÔË ÇÕ

À°Ô øÅðÃÆ çÆÁ» ìÇÔð» ÇòÚ òÆ ÃÇÔÜ ÕñÅÕÅðÆ Õð Ü»çÅ ÔËÍ êð îËº

À°Ã é±§ êÕ¶ðÅ ÕÆåÅ ÔË ÇÕ À°Ô Çôñê ÇÕÃ¶ Õ§î çÅ éÔÆº ÇÜÔóÅ ÃîÅÜ

òÅÃå¶ Ü» ìÔ°Üé ÇÔåÅÂ¶ ÕÇñÁÅäÕÅðÆ éÅ Ô¯ò¶Í Ü¶ ÇîµàÆ çÅ çÆê

ìäÅÀ°äÅ ÕñÅ ÔË å» ÕñÅ ÇÂÔ òÆ ÔË ÇÕ ÇÂÃ çÆê é±§ úæ¶ Ü×ÅÇÂÁÅ

ÜÅò¶ ÇÜµæ¶ ÚÅéä çÅ åðÃ¶ò» ÔËÍ éçÆ ÇòÚ éñÕ¶ ñòÅÀ°ä çÅ èðî

Áèðî ÔËÍ ÇÜµæ¶ êÇÔñ» ÔÆ ð½ôéÆ ç¶ Ôó· ò× ðÔ¶ Ôé úæ¶ çÆê çÆ ÇÕúº

Ô¶áÆ ÕðéÆ ÔËÍ îËé±§ Ö°ôÆ ÔË ÇÕ ÁÅð. ìÆ. Ã¯Ôñ î¶ð¶ ÇòÚÅð» ç¶ êzòÅÔ ÇòÚ

ÁÅÔ±åÆ êÅ ÇðÔÅ ÔËÍ À°Ô ÇÂÕ ÃôÕå .×÷ñ ÔôåÅÖð òÜ¯º åç ÔÆ À°µíð

ÃÇÕÁÅ ÔË ÇÕ À°Ã Õ¯ñ .×÷ñ êzåÆ ïæÅðæ êÔ°§Ú ÔËÍ.×÷ñ À°Ãç¶ Ö³í

Ôé,.×÷ñ À°Ãç¶ êËð Ôé å¶ Ôµæ ÔéÍ ÇÜµæ¶.×÷ñ ç¶ Çôñê êzåÆ Ã°Ú¶å ÔË

úæ¶ À°Ô ìÅÖ±ìÆ éò¶º íÅòì¯è òµñ òÆ Á×ðÃð ÔËÍ Ô½ñÆ Ô½ñÆ À°Ãç¶ ÇôÁð»

ÇòÚ¯º ÃåÔÆ ê¶ôÕÅðÆ Áå¶ ÕÔÆ ÜÅ üÕÆ ×µñ é±§ ÕÔÆ ÜÅä òÅñÆ” ðòÅÇÂå

Øà ðÔÆ ÔËÍ Üç À°Ô ÕÔÆ Ô¯ÂÆ ×µñ é±§ î½ÇñÕåÅ çÆ ñÅà À°µå¶ ÃÅó Õ¶

çÆ øÕÆðÆ é±§ Çåñ»ÜñÆ ÇçµåÆ Áå¶ ì¯çÅ ðòÅÇÂå» çÅ ÇåÁÅ× ÕÆåÅÍ

é¯à Õðé òÅñÆ ×µñ ÇÂÔ ÔË ÇÕ ñ¯Õ» é¶ Çôñêî°ÖÆ.×÷ñ ÇòÚ ÕÔÆ ×µñ

é±§ ÔÆ êÃ§ç ÕÆåÅÍ êð ÇÂÃç¶ À°ñà ÁÜ¶ òÆ ÕÂÆ ìÅ÷Æ×ð é°îÅ.×÷ñÕÅð

Çôñê é±§ ÔÆ Ãí Õ°Þ ÃîÞ Õ¶ ÇôÁðÕÅðÆ çÆ ÇÜç ê°×Å ðÔ¶ ÔéÍ ÕÂÆÁ»

é¶ Ö°µñÆ .×÷ñ, Á×÷ñ Ü» .×÷Åñ¶ ÇñÖ Õ¶ ÁÅêäÅ Üñ±Ã ÕãòÅÇÂÁÅÍ

ÇÂÃ ×µñ å¶ åµæ é±§ ÃÅð¶ ÜÅä Ú°µÕ¶ Ôé ÇÕ Û§ç Áå¶ ìÇÔð ôìç» é±§

Ã§ÜîåÅ å¶ Ã§ï¯Üé ÁÅêä¶ ÁÅê ÇîñçÅ ÔËÍ øÅñå± ×ðçÅé» çÅ ÃÔÆ

ÇéÕÅÃ Ô°§çÅ ÔË Áå¶ ÇôÁð ÕäÕ ç¶ ì¯Ôñ òð×Å ÇêÁÅðÅ ÇêÁÅðÅ ñµ×ä

ñµ×çÅ ÔËÍ Û§ç Áå¶ ìÇÔð .×÷ñ òÅÃå¶ ì§èé çÆ ÷§ÜÆðÆ éÔÆº ÔË Ã×¯º

ÇÂÕ ð¶ñ òÅÃå¶ êàóÆ Áå¶ ìµÃ òÅÃå¶ êµÕÆ ÃóÕ ÔËÍ êð êµÕÆ ÃóÕ

À°µå¶ òÆ ÁéÅóÆ ÚÅñÕ ÁËÕÃÆâËºà Õð ç¶ºç¶ é¶Í ÇÂÃ ñÂÆ ÃÔÆ .×÷ñ

úÔÆ ÔË ÇÜÃ ÇòÚ Çôñê çÆ Ã°§çðåÅ Áå¶ Çòô¶ çÆ ÕÇñÁÅäÕÅðåÅ Ô¯ò¶Í

ÁËÃÆ.×÷ñ ÔÆ Ãð¯å¶/êÅáÕ é±§ î§åð î°×è ÕðÕ¶ ÁÛ¯êñ¶ ÔÆ ñ¯Õ ÇÔµåÕÅðåÅ

çÆ Õ°éÆé ÇêñÅÀ°ä ç¶ ÕÅìñ Ô°§çÆ ÔËÍ

Ã¯ éÅ å» òµæ ÇÂµÕñÅ Õ°Þ ÔË Áå¶ éÅ ÔÆ ÕµæÍ Ô¯ð Õ¯îñ ÕñÅò» å¯º

òÆ Õ¯îñ ÔË ÇôÁðÕÅðÆ çÆ ØÅóåÍ ØÅóå”ôìç å¯º ÕÂÆ ÇÚóç¶ Ôé å¶

ÕÇÔ§ç¶ Ôé ÇÕ ÇôÁð Õ¯ÂÆ ÇîµàÆ çÅ í»âÅ æ¯óÅ ÔË Ü¯ ÚµÕ å¶ Úó· Õ¶ Øóé

ÃÇæåÆ êzÅêå Õð ñò¶Í êð êÅáÕ Ü» Ãð¯å¶ é±§ ÁËÃÅ ×°ñÅì ÇôÁð

ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÜÃ çÅ Ö¶óÅ, ð³× å¶ .Ö°ôì± Ççñ é±§ î¯Ô ñò¶Í ë°µñ ò¶Öä

îÅéä òÅñ¶ é±§ ÇÂÃ ×µñ éÅñ Õ¯ÂÆ îåñì éÔÆº Ô°§çÅ ÇÕ ×°ñÅì ç¶ ë°µñ

ç¶ ÇÖóé òÅÃå¶ îÅñÆ çÆ ÇÕ§éÆ ÇîÔéå ñµ×Æ ÔËÍ ÇôÁð Øóé òÅñ¶ çÆ

ÇîÔéå À°Ã çÆ Ôðîé ÇêÁÅðåÅ ÔËÍ ÃÅâ¶ ÕÂÆ ×µêÆ å¶ ÇòÖÅòÅÕÅð

.×÷ñÕÅð ÁÅêäÆ .×÷ñ À°µå¶ Á½Ö¶ ìÇÔð» çÅ Ãð±ê ÇñÖ Õ¶ êÅáÕ é±§

ð¯Ôì ÇòÖÅÀ°ºç¶ ÔéÍ ÇÂÔ å» ÇÂÃ åð·» ÔË ÇÜò¶º ì¶Ã±ÁÅçÆ ÖÆð À°µå¶ ÖÆð çÆ

Ã°§çðåÅ ÇñÖ Õ¶ ê¶ô ÕÆåÆ ÜÅò¶Í ÖÆð ÖÅä ò¶ñ¶ ÇÂÃ ç¶ Ã°ÁÅç çÅ.Ö°ç

êåÅ ñµ× Ü»çÅ ÔË Üç ÖÅä òÅñ¶ ç¶ êÚÅÕ¶ òµÜäÍ ÇÂÃ åð·» ÇôÁð À°µå¶

åÅñÆÁ» ç¶ êàÅÇÕÁ» é¶ òÆ .×÷ñ çÆ Ã°§çðåÅ ÇìÁÅé Õð ç¶äÆ Ô°§çÆ ÔËÍ

ÁÃñ ÇòÚ Ô°ä ê§ÜÅìÆ .×÷ñ é±§ ÁÕÅçÇîÕ ÔñÇÕÁ» ç¶ Çòð¯è å¯º

Õ¯ÂÆ.ÖåðÅ éÔÆº ìñÇÕ ÇÂÃ é±§ Ô°ä.ÖåðÅ À°é·» ×µêÆ .×÷ñÕÅð» å¯º ÔË Ü¯

x xi

ÕðçÅ ÔË êð êÅáÕ» òÅÃå¶ îËº çÅñ ÒÚ¯º çÅäÅ à¯Ôä ò»× Ã¯Ôñ ç¶ Õ°Þ

ÇôÁð ê¶ô ÕðéÅ ÚÅÔ»×Å :

ÇòñµÖä Ô°éð ÇÃµêÆ é± § ÇÃÖÅÇÂÁÅ ÔË î°Ôµìå é¶,

Ã °Á»åÆ ì± §ç é± § î ¯åÆ ìäÅÇÂÁÅ ÔË î °Ôµìå é¶Í

ÁµÜ Õñ· Þ±áÆÁ» ïÅðÆÁ» Á§çð, Ô°§ç¶ Õåñ òøÅò» ç¶,

Õ§ÇâÁ» òð×¶ ÔÅð é¶ êÅÀ°ºç¶, ïÅð ×ñ¶ ÇòµÚ ìÅÔò» ç¶Í

ÁÅêä¶ Ççñ ç¶ Á§çð ÇÜÔó¶, Õìð» é±§ Ö°çòÅ ñËºç¶ é¶,

ô½Õ, À°î§×Å, ðÆÞ», Ãµèð», ÃÅðÆÁ» À°Ô çøéÅ ñËºç¶ é¶Í

ÇéíÅÇÂú ç°ôîéÆ ÁËç», ÇÕ ç°ôîä ïÅð ìä ÜÅò¶,

ÇÜé·» é± § ÃîÇÞÁÅ ÃµÜä, À°é·» å¶ òÅð éÅ ÕðéÅÍ

ÁÅçîÆ Ú¯ º Ú ¶åéÅ çÆ, ñÅà ÔÆ Ô °ä ì°Þ ×ÂÆ,

ÁµÜ ç¶ ÇÂéÃÅé Á§çð, é· ¶ð å¶ Ö §âð Çîñ¶Í

ñÔ± êÆ ºç ¶ ðÔ¶ í §òð¶, å¶ ÞµÖó Õð ×Â¶ ÷õîÆ,

ÇÕ Çëð òÆ ò§â ×Â¶ îÇÔÕ», ÇÂÔ ë°µñ î°ðÞÅÀ°ä å¯º êÇÔñ» Í

Ãò¶ð ¶ À°áÇçÁ» ÃÅð ¶, î Ë º ê §ÛÆ ÚÇÔÕç¶ ò¶Ö»,

Ö°ôÆ ÇòµÚ ÇÖóçÆÁ» ÕñÆÁ» Áå¶ ë°µñ îÇÔÕç¶ ò¶Ö»Í

ÇôñêÕÅð» çÅ ñÔ± Üç, êµæð» ÇòµÚ ðñ Ç×ÁÅ,

ÔÇðÕ êµæð êÅ Õ¶ ðµìåÅ, î±ðå» ÇòµÚ ãñ Ç×ÁÅÍ

ÇÖñÅðé Ö§í éÅ ê§ÛÆ, å¶ âðç¶ ÃÅÔ éÔÆ íðç¶,

À°ÕÅì» ç¶ ÇéôÅé¶ å¶, ÇÜé·» çÅ ÁÅñ·äÅ ðÇÔ§çÅÍ

ÁË êµæð¯ ÇôñêÕÅð» ç¶, Ô°éð é± § Õð ñò¯ ÃÜçÅ,

êåÅ ÕÆ Ô Ë å°ÔÅâ¶ ÒÚ¯ º , Õ¯ÂÆ í×òÅé Ô¯ ÜÅò¶Í

éò¶ Õ°Õé±Ã ç¶ ð±ê ÇòÚ êËçÅ Õð ÜÅò¶×Å å» À°Ô Ú¯àÆ ç¶.×÷ñÕÅð»

ÇòÚ ô°îÅð Ô¯ ÜÅò¶×ÅÍ éòÆé ÁÇÔÃÅÃ» òÅÃå¶ éòÆº ØàéÅòÆº èðÅåñ

çÆ ñ¯ó Ô°§çÆ ÔËÍ Ã¯ëÅ ÇôÁðÕÅðÆ ÇÃðë êô± Ü°×ÅñÆ ÔËÍ éòÆº ×µñ éò¶º

ÇòÚÅð» çÅ êzåÆëñ Ô°§çÅ ÔË Áå¶ éò¶º ÇòÚÅð ÁÅêäÆ ÕËç ÒÚ¯º ìÅÔð ÁÅ

Õ¶ ×zÇÔä Õðé¶ Ô°§ç¶ ÔéÍ îËº Ã¯Ôñ é±§ ÁËÃÅ .×÷ñÕÅð ò¶ÖäÅ ÚÅÔ°§çÅ Ô»

ÇÜÃ ç¶ Çôñê ÇòµÚ¯º Ã°ÇéÁÅðÅ ì¯ñ¶ Áå¶ ÇÜÃç¶ ÇòÇôÁ» ÇòÚ ñ°ÔÅð Ô¯ò¶Í

ÇÕÃ¶ .×÷ñÕÅð é±§ òµÖðÅ å¶ ÇòµñÖä ÁÅíÅîÂÆ ÇçÃä òÅÃå¶ ÇôÁð òÆ

ÇòñµÖä¶ ÕÇÔä çÆ Üð±ðå Ô°§çÆ ÔËÍ

ÁÅð. ìÆ. Ã¯Ôñ ÇêÛñ¶ Õ°Þ Õ° ÃÅñ» ÇòÚ.×÷ñ ç¶ ÁÃîÅé ÇòÚ

ÇÂÕ ÚîÕç¶ Áå¶ Ççé ç¶ åÅð¶ ò»× ÁÅêäÆ ÁÅíÅ ñË Õ¶ ÃÅÔîä¶ ÁÅÇÂÁÅ

ÔËÍ ÇÂÔ ÃÅðÅ Õ°Þ À°Ã çÆ ÇîÔéå, ñ×é Áå¶ ÇçzóåÅ ÕðÕ¶ ÔËÍ À°Ô

êzÇåíÅôÅñÆ é½Ü°òÅé ÔËÍ êð êzÇåíÅ ÁÅêä¶ ÁÅê ÇòÚ Õ°Þ òÆ éÔÆº Ô§¹çÆ

Ã×¯º êzÇåíÅ çÅ ÁÇÔÃÅÃ ÕðÕ¶ À°Ãé±§ Ö°ç ÇÂÕ Çòô¶ô èÅðÅ òÜ¯º Ã¶èå

ÕðéÅ Ô°§çÅ ÔËÍ Ú§âÆ Ô¯ÂÆ êzÇåíÅ ÔÆ ÁÅêäÆ Ô°§çÆ ÔËÍ

å°ÃÆº Ã¯Ôñ çÆÁ» .×÷ñ» êó·¯×¶ å» å°ÔÅé±§ À°Ôé» ÇòµÚ¯º Õ¯ÂÆ êË×§ìð

ì¯ñçÅ êzåÆå Ô¯ò¶×ÅÍ ÃîÅÇÜÕ éËÇåÕåÅ Áå¶ îé°µÖÆ ÇòÔÅð é±§ À°Ô

åðÜÆÔÆ å¯ð À°µå¶ ÇôÁðÕÅðÆ ÇòÚ ê¶ô ÕðçÅ ÔËÍ ÁÅçîÆ é¶ ÃîÅÜ ÇòÚ

Áîé Áå¶ ÃÇÔÜ ÁòÃæÅ ÇòÚ ðÇÔ Õ¶ ÜÆòé ìåÆå Õðé òÅÃå¶ ÔÆ

ÃîÅÇÜÕ Õçð» ÕÆîå» ïÅÇé éËÇåÕåÅò» çÆ ÇÃðÜéÅ ÕÆåÆ ÃÆÍ ÇðôÇåÁ»

çÅ ÃµÚ Áå¶ îé°µÖ çÅ ç±Ãð¶ îé°µÖ éÅñ ÇòÔÅð ÔÆ éËÇåÕåÅ ÔËÍ Ü¶Õð

éËÇåÕåÅ ÁÅÔå Ô°§çÆ ÔË å» ÁÅçîÆ ÃîÅÜ ÇòÚ ÁÅ÷Åç éÔÆº ÜÆ ÃÕçÅÍ

Ü§×ñ ÇòÚ ÃÅð¶ êô± ê§ÛÆ ÜÆòé êzåÆ éËÇåÕåÅ ìÔÅñ ðµÖç¶ ÔéÍ Ã¯Ôñ

èðî, ÜÅåÆ ðÅÜéÆåÕ å¶ èÅðÇîÕ îÅÇÂÁÅÜÅñ» êzåÆ Ã°Ú¶å ÔË Áå¶

À°ÃçÆ ÇôÁðÕÅðÆ îÅéòÆ î°Ôµìå å¶ ÃîÅÇÜÕ íÅÂÆÚÅðÕ Ã»Þ ÇòÚ

ÇòôòÅÃ êµÕÅ Õðé ÇÔå ÇÂÕ À±ðÜÅ òµÜ¯º ê¶ô Ô°§çÆ ÔËÍ À°ÃçÆ.×÷ñ

íÅò¶º Ç÷§ç×Æ ç¶ ÃÅð¶ ÔÆ ð§×» é±§ ì-Ö±ìÆ ÇÚåðçÆ ÔË êð ÇÂé·» ð§×» ÇòÚ

ÇðôÇåÁ» çÆ êÕÆÜ×Æ, ç¯ÃåÆÁ» ÇòÚ ÃÅë×¯ÂÆ, ñ°µà ØÃ°µà çÆ Çòð¯èåÅ,

ÁÅðÇæÕ éÅ ìðÅìðÆ Áå¶ Ç÷§ç×Æ ç¶ ×ñ ÇòÚ î÷Ôì ç¶ î¯Â¶ Ãµê» çÆ

ê¶ôÕÅðÆ ìÔ°å ÃñÅÔ°ä ï¯× ÔËÍ À°Ã çÅ ÇÂÕ ÇÂÕ ÇôÁð ÇÂÕ ñ¶Ö çÆ î§×

xii xiii

ê§ÜÅìÆ.×÷ñ ÇòÚ Ô°ä Ôð åð·» ç¶ Çòô¶ Ãî¯Â¶ ÜÅ ðÔ¶ Ôé Áå¶ òµÖ

òµÖ ÇòÇôÁ» çÆ ê¶ôÕÅðÆ ×°äòÅÚÕ Ô¯ ðÔÆ ÔËÍ ÁÅð.ìÆ.Ã¯Ôñ ÇÜµæ¶

ê§ÜÅìÆ.×÷ñ çÆ ðòÅÇÂå å¯º òÅÇÕø úæ¶ éòÆéåÅ çÅ òÆ å» î°ÖÆ

ÔÃåÅÖð ÔËÍ À°Ô ×µñ é±§ ìó¶ ÃÇÔÜ éÅñ ÕÇÔ Ü»çÅ ÔËÍ À°Ô ÃÔÆ Áðæ»

ÇòÚ Õñî çÆ ñÅ÷ êÅñ ÇðÔÅ ÔË Áå¶ Øð Øð, ç¶ô ç¶ô Áå¶ Á×»Ô Úµñ

Õ¶ Õ°µñ Ã§ÃÅð çÆ ÜÆòé ×åÆ ç¶ ÃÇÔÜ Áå¶ Ã°ÔÜ çÅ ÁÅÇôÕ ÔËÍ À°Ãç¶

ÇôÁð Ã§Øä¶êé Áå¶ â±§×ÅÂÆ ç¶ êzåÆÕ ÔéÍ îËº ÁÅð. ìÆ. Ã¯Ôñ ç¶ ÇÂÃ

.×÷ñ Ã§Ç×zÔ ÒÚ¶åéÅ êðòÅ÷ ÇòÚÓÒÚ¶åéÅ êðòÅ÷ ÇòÚÓÒÚ¶åéÅ êðòÅ÷ ÇòÚÓÒÚ¶åéÅ êðòÅ÷ ÇòÚÓÒÚ¶åéÅ êðòÅ÷ ÇòÚÓ ”é±§ êÅáÕ» ñÂÆ ÁÅêä¶ ÔµæÆº

å¯ð Õ¶ Ççñ¯º Ö°ô Ô»Í

Ã°ñµÖä ÃðÔµçÆÃ°ñµÖä ÃðÔµçÆÃ°ñµÖä ÃðÔµçÆÃ°ñµÖä ÃðÔµçÆÃ°ñµÖä ÃðÔµçÆ

î¯ : IDAGD-HDCCGî¯ : IDAGD-HDCCGî¯ : IDAGD-HDCCGî¯ : IDAGD-HDCCGî¯ : IDAGD-HDCCG

Ô¯ô ÇòµÚ ÁÅÂÆÁ» é¶ ð±Ô», íàÕäÅ òÆ Çîà ×ÂÆ,

éÅç ÁéÔç çÅ À°é·» é±§, Üç Ã°äÅÇÂÁÅ ÇÂôÕ é¶Í

ÇÕÃ¶ Üç îð÷ å¶ Õ¯ÂÆ, çòÅ éÅ ÕÅð×ð Ô¯ò¶,

ÇòÖÅÀ°ºçÆ ÁÃð Çëð ÁÅêäÅ, Ü¯ ðÇÔîå ÔË ç°ÁÅ Á§çðÍ

ÃòË-ðµÇÖÁÅ ñÂÆ ÇÂÃçÆ, ìóÆ ÔÆ ñ¯ó ÔË ì ¶ôµÕ,

ìäÆ ðÇÔ§çÆ ÔË Øð Á§çð, ÇÕÃ¶ ÔÇæÁÅð çÆ ÇÚ§åÅÍ

ê§ÛÆÁ» çÅ å» ÜÆäÅ ç°ðñí Ô¯ ÚµÇñÁÅ,

ð ° µÖ òð·ç¶ é¶ Áµ× ìñç¶ ÁÃîÅé Çîñ¶Í

ç°éÆÁ» çÆ Ôð íÆó ç¶ Á§çð, òµèçÅ ÔÆ ÜÅò¶ ÇÂÕñÅêÅ,

À°ºÞ å» ñ¯ÕÆº î¶ÇñÁ» ç¶ ÇòµÚ, Ã»Þ ç¶ ã¯ñ òÜÅ ñËºç¶ é¶Í

Ú°ÁÅåÆ îÜ·ì çÆ ñÅ Õ¶, ÇÃÁÅÃå çÆ ÔòÅ ç¶ ºç ¶,

î°ÔµìåÆ îÇÔÕ é±§ éøðå ç¶ è±Â¶º ÇòµÚ À°µâÅ ç¶ºç¶Í

Ú¶åéÅ çÆ ñÅà ÔÆ Ççñ ÇòÚ Ü×ÅòÆº Ç÷§ç×Æ,

é· ¶ ÇðÁ» ç¶ ç½ð ÇòµÚ éÅ â×î×ÅòÆº Ç÷§ç×ÆÍ

ÇÜò¶º îð÷Æ å±§ Á÷îÅòÆº, êð» é±§ å¯ñ Õ¶ ÁÅÇÂÁ»,

îËº ÞµÖó» å¯º éÔÆº âðéÅ, ÔòÅ é±§ ì¯ñ Õ¶ ÁÅÇÂÁ»Í

ÇòñÕç¶ Üç ì¯à í° µÖ ¶, Ûµâ Õ¶ ê §ÛÆ À° µâ ×Â¶,

ÁÅñ·ä¶ ÇòµÚ Ú¯× èðéÅ, Õðî å¶ðÅ ÇÜ§ç×ÆÍ

Ã¯é¶ØÅó¶ å¯º ÕÆ ñ¯ÕÆº, ô°µèåÅ çÆ Ô°ä ÁÅÃ ñ×Åòä,

ÁÅêäÆ î» ç¶ ×ÇÔÇäÁ» Á§çð òÆ Ü¯ Ö¯à ÇîñÅ ç¶ºç¶ é¶Í

ÇÂÔ Ã±ðÜ ÚÅÕðÆ ÕðçÅ ÇðÔÅ îÇÔñ» å¶ Õñô» çÆ,

ìóÅ ì°÷Ççñ ÔË Þ°µ×ÆÁ» é±§ éÅ Õ¯ÂÆ ÁÅÃðÅ ÕðçÅÍ

xiv xv

ÁÅêä¶ òµñ¯ºÁÅêä¶ òµñ¯ºÁÅêä¶ òµñ¯ºÁÅêä¶ òµñ¯ºÁÅêä¶ òµñ¯º

îËºé±§ ÁÅêäÅ ç±ÜÅ.×÷ñ Ã§×zÇÔ ÒÚ¶åéÅ êðòÅ÷ ÇòÚÓÒÚ¶åéÅ êðòÅ÷ ÇòÚÓÒÚ¶åéÅ êðòÅ÷ ÇòÚÓÒÚ¶åéÅ êðòÅ÷ ÇòÚÓÒÚ¶åéÅ êðòÅ÷ ÇòÚÓ ”ôÅÇÂð

ç¯Ãå» Áå¶ ÃÅÇÔå êz¶îÆÁ» ç¶ Ãéî°Ö ÕðÇçÁ» ì¶Ôç îÅä îÇÔÃ±Ã Ô¯

ÇðÔÅ ÔËÍ Õ¯ÂÆ Õ§î é¶êð¶ ÚÅó·ä ñÂÆ ÇÂÛÅ ôÕåÆ, ÃÔÆ Ã¶è, Ü÷ì¶ çÆ

Çôµçå Áå¶ ÃòË-Áé°ôÅÃé çÆ ñ¯ó Ô°§çÆ ÔËÍ îËº î§éçÅ Ô» ÇÕ Ú§×Å

ÃÇÔå ðÚé ñÂÆ À°êð¯Õå Ö±ìÆÁ» å¯º ÇÂñÅòÅ ÕñêéÅ çÆ ì°ñ§çÆ Áå¶

î»-ì¯ñÆ êzåÆ Á§å» çÅ î¯Ô ÷ð±ðÆ ÔËÍ î¶ðÅ ÁÕÆçÅ ÔË ÇÕ:

ÔÃÆé Ã°êé¶ å¶ ÇÖÁÅñ À°µåî, ÃçÅ å±§ Ã¯Ú» ÒÚ êÅñ ðµÖÆº

Ü¯ ëåÇÔ ÕðçÅ î°ÃÆìå» é±§, À°Ô Ü¯ô ÜÆòé ÒÚ ãÅñ ðµÖÆº

îËº Ãí å¯º êÇÔñ» êzîÅåî» çÅ ô°Õð ×°÷Åð ÕðçÅ Ô» ÇÜÃ çÆ

ðÇÔîå ÃçÕÅ îËº ÇÂÔ Õ§î é¶êð¶ ÚÅÇó·ÁÅ ÔËÍ îËº Ã°êzÇÃµè .×÷ñ×¯ Ã°ñµÖä

ÃðÔµçÆ ÜÆ çÅ åÇÔ Ççñ¯º ÁÅíÅðÆ Ô»Í ÇÜé·Å é±§ îËº ÁÅêäÅ.×÷ñ À°ÃåÅç

èÅÇðÁÅ ÔËÍ À°Ô îËé±§.×÷ñ åÕéÆÕ Áå¶ ÇÂÃ çÆÁ» ìðÆÕÆÁ» ìÅð¶

ÜÅ×ð±Õ ÕðòÅ ðÔ¶ Ôé Áå¶ î¶ðÆÁ» ×÷ñ» ÇòÚ ÇéÁÅðÆ ð±Ô íð ðÔ¶ ÔéÍ

ÇÂÃ.×÷ñ Ã§Ç×zÔ ÒÚ¶åéÅ êðòÅ÷ ÇòÚÓÒÚ¶åéÅ êðòÅ÷ ÇòÚÓÒÚ¶åéÅ êðòÅ÷ ÇòÚÓÒÚ¶åéÅ êðòÅ÷ ÇòÚÓÒÚ¶åéÅ êðòÅ÷ ÇòÚÓ çÅ ÖðóÅ Óå¶ í±ÇîÕÅ ÇñÖ Õ¶

À°ÔéÅ é¶ î¶ð¶ å¶ òµâÅ ÁÇÔÃÅé ÕÆåÅ ÔËÍ À°ÔéÅ çÆ Áî°µñÆ Ã¶è ç¶ ÇÂòÜ

ÇòÚ ÇÂÔ ÇôÁð À°ÔéÅ ç¶ Õçî» ÇòÚ ÔÅÜð Ôé:

ìóÅ ÇÚð ÔÆ À°çÅÃÆ çÅ î¶ð¶ Øð ÇòÚ ÇðÔÅ ÁÅñî

Üç¯º ÁÅîç Ô¯ÂÆ À°ÃçÆ é÷ÅðÅ Çîñ Ç×ÁÅ îËé±§

ÇÜé·» ç¶ Úîé çÅ ÇÂÕ ë°µñ ÃñÆÕ¶ éÅñ ÃÆ î§Ç×ÁÅ

ñ°àÅ ÇçµåÅ À°é·» ×°ñôé Ü¯ ÃÅðÅ Çîñ Ç×ÁÅ îËé±§

îËº îÔÅé å¶ êðêµÕ.×÷ñ×¯ ×°ðÇçÁÅñ ð½ôé ÜÆ çÅ òÆ ìÔ°å

ÁÅíÅðÆ Ô»Í À°Ôé» é¶ î¶ðÆÁ» ÃÅðÆÁ».×÷ñ» êó· Õ¶ îËé±§ ÁÅôÆðòÅç

ÇçµåÅ Áå¶ .×÷ñ êzåÆ î¶ðÅ ÇòôòÅÃ Ô¯ð òÆ Ççzó ìäÅÇÂÁÅ ÔËÍ

xvi xvii

ååÕðÅååÕðÅååÕðÅååÕðÅååÕðÅ

d ÁÅÃ ç¶ çÆêÕ A

ddddd åî³é» ÔË Ççñ¯º î¶ðÆ B

ddddd Õñî éÅ ÔÅð¶ Ô½ÃñÅ D

ddddd Ú¶åéÅ çÆ ñÅà E

ddddd ÇÜÔóÅ îð÷Æ ðµì ÇèÁÅò» F

ddddd ÇÃÖÅÇÂÁÅ ÔË îÔ¾ìå é¶ G

ddddd é·¶ðÅ ÇîàÅ ÁË Ã±ðÜÅ H

ddddd Ô¯ð ÇÂµÕ Ú³é çÆ ôéÅÖå I

ddddd éÅ ð½ôéÆ çÅ ÕðÅð ÁÅÇÂÁÅ A@

ddddd ÇÂñå÷Å Õðç¶ é¶ ñ¯ÕÆº AA

ddddd Çðôî» ÇîàÅÀ°ºç¶ ò¶ÇÖÁÅ AB

ddddd ÁÕÆçÅ ÔË î°Ô¾ìå çÅ AC

ddddd ÇôñêÕÅð» çÅ ñÔ± AE

ddddd êð» ù å¯ñ Õ¶ ÁÅÇÂÁ» AF

ddddd Õìð» ù Ö°çòÅ ñËºç¶ é¶ AG

ddddd Ü³×ñ å¶ ÇÕÁÅîå Ô¯ ðÔÆ AH

ddddd ÷îÆð ù å±§ Ü×Å îéÅ AI

ddddd Ç÷Ôé ç¶ à°Õó¶ Áé¶Õ» Ô¯ ×Â¶ B@

ddddd Úñ¯ Ô°ä ÇêÁÅð Õð ñÂÆÂ¶ BA

ddddd îËº ÃçÕ¶ ê³ÛÆÁ» À°µå¯º BB

ddddd ð±Ô ù îÃå ìäÅò» BD

ddddd ÇÃ³ØÅÃé å¶ ÇìáÅÇÂú BF

ddddd ê³ÛÆ øÃÅÀ°ºç¶ é¶ ÜéÅì BG

ddddd Úîé õ°ôÆÁ» çÅ ÃÜÅ ñËäÅ BH

ddddd ôî·» å» Üñ ×ÂÆ ÃÅðÆ BI

ddddd Ô°³ç¶ Õåñ òøÅò» ç¶ C@

ddddd Ã°ñØç¶ ðÅÔ» å¶ Úµñ Õ¶ CA

ddddd ú Ã°Ôä¶ Ã±ðÜÅ CB

ddddd ÃóçÅ ÔË Çéå êå³×Å CC

ddddd Üç¯º òÆ å±§ ×ÅÇÂÁÅ CD

ddddd ÁäÖ ç¶ çÆê Ü×Å ñËºç¶ é¶ CE

ddddd ×°ñôé å¶ òÅð Õðç¶ CF

îËº âÅ. ÃÇå§çð ðËìÆ ÜÆ çÅ òÆ ìÔ°å ô°ÕðÆÁÅ ÁçÅ ÕðçÅ Ô» ÇÜé·»

é¶ ÁÅêä¶ ð°Þ¶ÇòÁ» ÇòÚ¯º ÕÆîåÆ òÕå Õµã Õ¶ ÇÂÃ ê°ÃåÕ çÆ ôìçÅòñÆ

ÇòÚ ñ¯óÆºçÆ Ã¯è ÕÆåÆ ÔËÍ

îËé±§ ê°ð ÁÇÔÃÅÃ êÅáÕ», Ãî»ñ¯ÚÕ» Áå¶ .×÷ñ ÇêÁÅÇðÁ» å¯º

Ô°§×Åð¶ çÆ ê±ðé ÁÅÃ ÔËÍ

ÁÅð.ìÆ. Ã¯ÔñÁÅð.ìÆ. Ã¯ÔñÁÅð.ìÆ. Ã¯ÔñÁÅð.ìÆ. Ã¯ÔñÁÅð.ìÆ. Ã¯Ôñ

xviii xix

ddddd ðÃå¶ ÒÚ¯º î°ó ÜÅòä Ö°ôÆÁ» GD

ddddd Ççñ ç¶ Ú¯ð ìó¶ GE

ddddd ÇÃÖÅòÆº ÁË ÃµÜäÅ GF

ddddd ÇÂÔ Ãí ëÃñÆ ìà¶ð¶ é¶ GG

ddddd ÁïÅôÆ ÕðÇçÁ» ò¶Ö¶ GH

ddddd ÔË ðÇÔäÅ ñóÇçÁ» íÅò¶º GI

ddddd ÕÆ-ÕÆ ÃµÜäÅ Üð ñËºçÅ Ô» H@

ddddd å¶ðÆ ÔÆ ïÅç ç¶ ê³ÛÆ HA

ddddd î¶ð¶ å¶ ÇÂåìÅð ÕðÆº HB

d Ç÷³çÅÇçñÆ ÇõÁÅñ HD

ddddd ÕñÆÁ» çÆ é÷ÅÕå ÔË HE

ddddd ñµí ñòÆº ÇçñçÅð ù HF

ddddd Áé¯ÖÅ ëñÃøÅ ðÇÔ³çÅ HG

ddddd òêÅðÕ Ô¯ ×ÂÆ À°ñøå HH

ddddd ÇÂò¶º éÅ ì°Þ Ç×ÁÅ Ô°³çÅ HI

ddddd Ãí ù ðµÜò» îËº ÇêÁÅð ç¶ò» I@

ddddd Ö°ôÆÁ» çÅ Ã³ÃÅð IA

ddddd îËº ê³ÛÆ ÚÇÔÕç¶ ò¶Ö» IB

ddddd ÔË êÅÇÂÁÅ ÇÂôÕ é¶ ð°åìÅ IC

ddddd ÇÕÃ¶ Ã³ÃÅð çÆ ÇÚ³åÅ ID

ddddd Ççñ å¯º ñ¯Õ ÇîàÅ ç¶ºç¶ é¶ IE

ddddd øñ À°Ô êÅ ñËºç¶ é¶ ñ¯Õ IF

ddddd îÇÔñÆº òÆ Ã°µÖ éÅ êÅÀ°ºç¶ IG

ddddd ðÅÔ» Ü¯ íàÕÅÀ°ºç¶ ðÇÔìð IH

ddddd Ø°ñ Ü»ç¶ Ü÷ìÅå II

ddddd ÔàÅÀ°äÅ é·¶ð çÅ êÇÔðÅ A@@

ddddd ÇêÁÅð å¯º Õ°ðìÅé Ô¯äÅ A@A

ddddd éÅ íÅò¶º å±§ ðÅÜ çòÆº A@B

ddddd ÔÃÅÀ°ºç¶ éÅ Õç¶ ò¶Ö¶ A@C

ddddd Õðî å¶ðÅ Ç÷³ç×Æ A@D

ddddd Õð ñËäÅ ÇòôòÅÃ A@E

ddddd î½ñÅ å±§ ìõôÆº ðÇÔîå» A@F

ddddd Ã°äçÅ ÔÅº çðç òÆ îËº A@G

ddddd ÁÅêä¶ ÇòÃÅð ç¶ºç¶ CG

ddddd ÃîÞç¶ Ü¯ ÕçðçÅé CH

ddddd ÇÃÁÅÃå çÆ ÔòÅ ç¶ºç¶ CI

ddddd Ã»Þ ç¶ çÆò¶ D@

ddddd ÚÅéä å¶ ÔîñÅ DA

ddddd å±§ À°é·» ç¶ ò»× ÔÆ ÇêÁÅð Õð DB

ddddd Ü¯ éÅ ìä ÃÇÕÁÅ å°ÔÅâÅ DC

ddddd ãñ Ç×ÁÅ Ã±ðÜ Ã°éÇÔðÆ DE

ddddd ì°Þ Ç×ÁÅ ÇÚÔðÅ DF

ddddd ÇêÁÅð çÅ íÇðÁÅ ÜÅî DG

ddddd î³Ç÷ñ ù ÕðÆº ÇéôÚå DH

ddddd î³Ç÷ñ çÅ êåÅ ç¶äÅ DI

ddddd Ççñ çÆ ÇÂñå÷Å ÃîÞ» E@

ddddd î°Ô¾ìå çÅ ÇÂôÅðÅ ÔË EA

ddddd À°ñøå çÅ ÇÂôÅðÅ Çîñ EC

ddddd ì¶òøÅ Ççñìð Çîñ¶ ED

ddddd åËù Çîñä çÆ õÅåð EE

ddddd Õç¶ Ö°ç×ð÷ éÅ ìÇäú EF

ddddd Õ½âÆÁ» ç¶ íÅÁ ÇòÕç¶ EG

ddddd ÇÃÖÅòÆº ÁË Ç÷³ç×Æ EH

ddddd çðç» çÆ çÅÃå» EI

ddddd Ççñ éÅ ÁÅÀ°ºçÅ ÔË ìÅÜ F@

ddddd ÇéÖð êò¶ åÃòÆð FA

ddddd ìóÅ ìÇñÁÅ ÃðÆð ÃçÅ FB

ddddd è°³çñÅÁ Ç×ÁÅ ÔË ÇÚÔðÅ FC

ddddd í×òÅé ÇòÕ ðÔ¶ é¶ FD

ddddd î°ÃÆìå ÇòµÚ êåÅ ñµ×çË FE

ddddd ñ¯Úç¶ Çêµêñ å» Ö°µñÆ èðå ù FF

ddddd î°Õ¾ðð Õð õåÅ î¶ðÆ FG

ddddd Ü¯ ôÔÅçå êÅ ðÔ¶ FH

ddddd Ü¯Õ» ç¶ ñÂÆ îÇÔñ Ú°ìÅð¶ FI

ddddd îËº Ç÷§ç×Æ çÅ êåÅ ÕðçÅ G@

ddddd ×µíð± ÜòÅéÆ éÇôÁ» ÒÚ ×ÅñçÅ GA

ddddd Ö°ôÆ ÒÚ Þ±î¶ ÜÔÅé ÃÅðÅ GB

ddddd ÞµñÅ éÅ Ô¯ ÜÅò» îËº GC

xx xxi

ÁÅçîÆ çÆ Ú¶åéÅ ÷¶Õð ðÔ¶ êðòÅ÷ ÇòÚ,ÁÅçîÆ çÆ Ú¶åéÅ ÷¶Õð ðÔ¶ êðòÅ÷ ÇòÚ,ÁÅçîÆ çÆ Ú¶åéÅ ÷¶Õð ðÔ¶ êðòÅ÷ ÇòÚ,ÁÅçîÆ çÆ Ú¶åéÅ ÷¶Õð ðÔ¶ êðòÅ÷ ÇòÚ,ÁÅçîÆ çÆ Ú¶åéÅ ÷¶Õð ðÔ¶ êðòÅ÷ ÇòÚ,

Çëð ÃçÅ Ã¹ðåÅñ ðÇÔ§çÅ Ç÷§ç×Æ ç¶ ÃÅ÷ ÇòÚÍÇëð ÃçÅ Ã¹ðåÅñ ðÇÔ§çÅ Ç÷§ç×Æ ç¶ ÃÅ÷ ÇòÚÍÇëð ÃçÅ Ã¹ðåÅñ ðÇÔ§çÅ Ç÷§ç×Æ ç¶ ÃÅ÷ ÇòÚÍÇëð ÃçÅ Ã¹ðåÅñ ðÇÔ§çÅ Ç÷§ç×Æ ç¶ ÃÅ÷ ÇòÚÍÇëð ÃçÅ Ã¹ðåÅñ ðÇÔ§çÅ Ç÷§ç×Æ ç¶ ÃÅ÷ ÇòÚÍ

1

ÁÅÃ ç¶ çÆêÕÁÅÃ ç¶ çÆêÕÁÅÃ ç¶ çÆêÕÁÅÃ ç¶ çÆêÕÁÅÃ ç¶ çÆêÕ

Ççñ» ÇòÚ ÁÅÃ ç¶ çÆêÕ Ü×ÅÀ°ºçÆ ÔË .×÷ñ î¶ðÆÍì°ÞÆ Ôð ð±Ô ù ÇÂÔ ð½ôé ìäÅÀ°ºçÆ ÔË.×÷ñ î¶ðÆÍ

ÇòÁÅêÕ Ã¯Ú ÔË ÇÂÃçÆ å¶ êÇÔðÅòÅ ðÔ¶ ÃÅçÅ,ìÔ°Üé ç¶ Ççñ» Á³çð ÃîÅÀ°ºçÆ ÔË .×÷ñ î¶ðÆÍ

Õ¯ÂÆ ÜÅåÆ Õ¯ÂÆ î÷Ôì éÅ ÇÂÃù ÕËç Õð ÃÕç¶,êÇòµåð èðî êð ÁÅêäÅ ÇéíÅÀ°ºçÆ ÔË .×÷ñ î¶ðÆÍ

ÇÜé·» ç¶ ÇõÁÅñ é¶ À°îçÅ Áå¶ ÁñøÅ÷ é¶ Ã°æð¶,ÃçÅ À°Ôé» ù êñÕ» å¶ ÇìáÅÀ°ºçÆ ÔË .×÷ñ î¶ðÆÍ

ÇîôÅñ» òÅÇñú é·¶ð¶ ù éÅ Çé³Ççú å°ÃÆº ÔðÇ×÷,À°ÜÅñ¶ é·¶ð çÆ Õ°µÖ ÒÚ¯º ÜîÅÀ°ºçÆ ÔË.×÷ñ î¶ðÆÍ

ÇÕ ÇÜÔó¶ îÆñ êµæð òÆ ÇÕå¶ Ü¶ íàÕç¶ ð·Åò»,À°é·» ù ðÅÔ ÇçôÅò» ç¶ ÇòÖÅÀ°ºçÆ ÔË.×÷ñ î¶ðÆÍ

êð» ÇòÚ Áçì ù íðÕ¶ ÃñÆÕÅ ÇêÁÅð çÅ ÇÃÖ Õ¶,êÇð³ç¶ íÅòéÅò» ç¶ À°âÅÀ°ºçÆ ÔË.×÷ñ î¶ðÆÍ

î¶ð¶ ÇÂÃ åóêç¶ Ççñ ù À°ç¯º åÕ ÚËé éÅ ÁÅò¶,îé°µÖÆ çðç éÅ Üç åÕ ÇñÖÅÀ°ºçÆ ÔË .×÷ñ î¶ðÆÍ

J

2 3

åî³é» ÔË Ççñ¯º î¶ðÆåî³é» ÔË Ççñ¯º î¶ðÆåî³é» ÔË Ççñ¯º î¶ðÆåî³é» ÔË Ççñ¯º î¶ðÆåî³é» ÔË Ççñ¯º î¶ðÆ

Ü¯ ÕÅñÆ ðÅå ÔË À°ÃçÆ, çÆòÅñÆ ðÅå Ô¯ ÜÅò¶,åî³éÅ ÔË Ççñ¯º î¶ðÆÍ

ÇñÁÅò¶ Ô°Ãé Ü¯ î°Ö å¶, Õ¯ÂÆ êðíÅå Ô¯ ÜÅò¶,åî³é» ÔË Ççñº̄ î¶ðÆÍ

ìÔÅéÅ èðå ù ñÅ Õ¶, ÃçÅ ÃÅ×ð å¶ òð· ÜÅäÅ,Õð¶º å±§ ÇÃåî ÇÕúº ÁËÃÅ,

ÇÕ Ççñ çÆ Á½ó èðåÆ å¶, å¶ðÆ ìðÃÅå Ô¯ ÜÅò¶,åî³é» ÔË Ççñº̄ î¶ðÆÍ

õåÅ î¶ðÆ éÔÆº çµÃç¶, éÅ ÁËêð ìÖôç¶ îËù,å¶ ðÇÔ³ç¶ ì¶ð°ÖÆ Õðç¶,

çò¶ Õ¯ÂÆ ÃÜÅ íÅò¶º, À°ç·Æ êð ÞÅå Ô¯ ÜÅò¶,åî³é» ÔË Ççñ¯º î¶ðÆÍ

ö÷ñ î¶ðÆ Ã°äÅ Ü»ç¶, À°Ô ÁÅ Õ¶ îÇÔøñ» Á³çð,ÇÂò¶º êð Ô¯ éÔÆº ÃÇÕÁÅ,

ö÷ñ çÆ Ãåð ÔÆ Õ¯ÂÆ, À°ç·Æ Ã½×Åå Ô¯ ÜÅò¶,åî³é» ÔË Ççñ¯º î¶ðÆÍ

ÇÕ ÇÜµæ¶ ÇÖóé Ãí ÕñÆÁ» Áå¶ ë°µñ îÇÔÕç¶ Ô¯òä,ÇÔøÅ÷å òÆ Õð¶ ÕÅçð,

õ°çÅ Ôð ìôð çÆ ÁËÃÆ, Ôî¶ô» ÜÅå Ô¯ ÜÅò¶,åî³é» ÔË Ççñº̄ î¶ðÆÍ

Ôî¶ô» øð÷ ç¶ ÁÅð¶, ÃÆ ðÇÔ³ç¶ ÚÆðç¶ îËù,î¶ðÅ òÜ±ç ÔÆ ÇîÇàÁÅ,

ÇÜç·¶ ÇòµÚ êÅ ñò» õ°ç ù, Õ¯ÂÆ ÔÅñÅå Ô¯ ÜÅò¶,åî³é» ÔË Ççñ¯º î¶ðÆÍ

çìÅ Õ¶ Ççñ ÒÚ ÔÆ ðµÇÖÁÅ, ÃçÅ ðÆÞ» å¶ Ãµèð» ù,å±§ Ô̄ºáÆ ÁÅÀ°ä éÂÆ ÇçµåÅ,

Ü¯ ÃîÞ¶º Ççñ çÆÁ» ðî÷», õ°çÅ çÆ çÅå Ô¯ ÜÅò¶,åî³é» ÔË Ççñº̄ î¶ðÆÍ

Ãî°³çð Ççñ çÅ ÔË â±³ØÅ, Ãå·Å å¶ áÇÔÇðÁÅ ñµ×çÅ,å±øÅéÆ ÔË ìóÅ Á³çðº̄,

åìÅÔÆ Õðé åº̄ êÇÔñ», ÇÕå¶ ÇÂÔ ô»å Ô¯ ÜÅò¶,åî³é» ÔË Ççñº̄ î¶ðÆÍ

J

4 5

Ú¶åéÅ çÆ ñÅàÚ¶åéÅ çÆ ñÅàÚ¶åéÅ çÆ ñÅàÚ¶åéÅ çÆ ñÅàÚ¶åéÅ çÆ ñÅà

Ú¶åéÅ çÆ ñÅà ÔÆ Ççñ ÇòÚ Ü×ÅòÆº Ç÷³ç×Æ,é·¶ÇðÁ» ç¶ ç½ð ÇòµÚ éÅ, â×î×ÅòÆº Ç÷³ç×ÆÍ

÷Çñî» ç¶ ÃÅÔîä¶ éÅ, ÇÃð Þ°ÕÅòÆº Ç÷³ç×Æ,Ö³÷ð» ç¶ ÃÅÔîä¶ òÆ, î°ÃÕðÅòÆº Ç÷³ç×ÆÍ

ÁÅêä¶ Ü¯ éÕÇôÁ» ÇòÚ, ÁÕô å¶ðÅ ãÅñçÅ,å±§ Õç¶ òÆ ïÅç À°ÃçÆ, éÅ í°ñÅòÆº Ç÷³ç×ÆÍ

ÛµâäÅ õ°ç×ð÷ íÆó» ù ÷ð±ðÆ Ô¯ Ç×ÁÅ,êð Õ¯ÂÆ öîõÅð ÁÅêäÅ òÆ ìäÅòÆº Ç÷³ç×ÆÍ

îËº ìä» é÷ð» çÅ åÅðÅ, Ü¶ éÅ î°îÇÕé Ô¯ ÃÕ¶,å±§ ÇÕÃ¶ çÆ é÷ð å¯º êð, éÅ Ç×ðÅòÆº Ç÷³ç×ÆÍ

îËº Õð» ÇôÕòÅ éÅ Õ¯ÂÆ êÆó, çðç» çÅ Õç¶,êð ÇÂé·» ù ÃÇÔä Ü¯×Å òÆ ìäÅòÆº Ç÷³ç×ÆÍ

Ô½ÃñÅ ç¶ ÇñÖ ÃÕ» îËº, éøðå» ù éøðå»,éøðå» ù ÇêÁÅð îËæ¯º, éÅ ÇñÖÅòÆº Ç÷³ç×ÆÍ

ô°Õð ÔË ë°µñ» çÆ ÚðÚÅ ÁÅçîÆ ÁµÜ Õð ÇðÔÅ,Ç÷Ôé ÒÚ¯º Ã±ñ» çÅ À°µ×äÅ òÆ ÔàÅòÆº Ç÷³ç×ÆÍ

J

Õñî éÅ ÔÅð¶ Ô½ÃñÅÕñî éÅ ÔÅð¶ Ô½ÃñÅÕñî éÅ ÔÅð¶ Ô½ÃñÅÕñî éÅ ÔÅð¶ Ô½ÃñÅÕñî éÅ ÔÅð¶ Ô½ÃñÅ

÷°ñî ÇîàÅòä ç¶ ñÂÆ, ìä Ü»çÆ åñòÅð ÍÕñî éÅ ÔÅð¶ Ô½ÃñÅ, î³éçÆ éÅ Õç¶ ÔÅð Í

ñ¯ÕÆ º ê ° µÛç¶ î ½Ãî», ÕÆ å¶ðÆ Á½ÕÅå,ÕÇÔéËº êñ ÇòµÚ Õð ÇçÁ», êåÞó å¯º ×°ñ÷Åð Í

Ôð ÇÂéÃÅé ÔË ìçñçÅ, Ç×ð×à ò»×§± ð³×,î³Ú å¶ éÅàÕ ÕðÇçÁ», í°µñ Ü»ç¶ ÇÕðçÅð Í

ÇÚÔð¶ å¶ ÔË ÃÅç×Æ, ìäç¶ ìó¶ îÅÃ±î,Ççñ ÇòµÚ ðµÖç¶ éëðå», éËäÆº è°Öä Á³×Åð Í

êó·-êó· ñËºç¶ Çâ×ðÆÁ», Øð ù Õðé Õ³×Åñ,Ø¹³îç¶ é¶ êð ÇòÔñó¶, ÇîÇñÁÅ éÅ ð°÷×Åð Í

ð±Ô» Çìé ÇÜúº ÇÜÃî é¶, çðç» Çìé ÇÂ³Þ ÇôÁð,ç¶ Õ¶ ÷õî éò» Õ¯ÂÆ, Õð ç¶ å±§ À°êÕÅð Í

÷ÇÔðÆ éÅ×» å¶ Üç¯º, ÚµñçÅ éÅ Õ¯ÂÆ ÷¯ð,ë¶ð Ãê¶ðÅ ìÆé å¶, ×°µÃÅ ñò¶ À°åÅð Í

éÅ Õ¯ÂÆ ×±³Ü¶ ì³ÃðÆ, éÅ Õ¯ÂÆ Ã°ä¶ ðìÅì,Õ³éÆ ÇÃµÕÅ ãÅñç¶, îÜ·ì» ç¶ êzÚÅð Í

éøðå ç¶ Ã³× ñóÇçÁ», Õ¯ÂÆ éÅ ç¶ò¶ ÃÅæ,Ã¯Ôñ éÅ êð ÔÅÇðÁÅ, ÔË ÁÜ¶ Ü³× ÇòÚÕÅð Í

J

6 7

ÇÃÖÅÇÂÁÅ ÔË îÔ¾ìå é¶ÇÃÖÅÇÂÁÅ ÔË îÔ¾ìå é¶ÇÃÖÅÇÂÁÅ ÔË îÔ¾ìå é¶ÇÃÖÅÇÂÁÅ ÔË îÔ¾ìå é¶ÇÃÖÅÇÂÁÅ ÔË îÔ¾ìå é¶

ÇòñµÖä Ô°éð ÇÃµêÆ ù, ÇÃÖÅÇÂÁÅ ÔË îÔ¾ìå é¶ ÍÃ°Á»åÆ ì±³ç ù î¯åÆ, ìäÅÇÂÁÅ ÔË îÔ¾ìå é¶ Í

ÔòÅú ð°îÕç¶ ðÇÔäÅ, å¶ ò³Çâú Ôð ÇÕå¶ îÇÔÕ»,ÇÂé·» ù òÅòð¯ñ¶ å¯º, ÔàÅÇÂÁÅ ÔË îÔ¾ìå é¶ Í

ÇÕ ××éÆ êÔ°³Ú å¯º Ã¯Ú», Õç¶ îÇÔç±ç éÅ ðÔÆÁ»,Üç¯º òÆ ÇõÁÅñ çÅ ê³ÛÆ, À°µâÅÇÂÁÅ ÔË îÔµìå é¶Í

Üç¯º òÆ ì¶òøÅ ìäÕ¶, Ççñ» å¶ ÛÅ Ç×ÁÅ é·¶ðÅ,òøÅ çÅ çÆê êñÕ» å¶, Ü×ÅÇÂÁÅ ÔË îÔ¾ìå é¶ Í

å°Ã» çÅ îÅä à°µà ÜÅäÅ, ÜðÅ Ô°ä Ã³íÇñú êµæð¯,å°ÔÅù î¯î Õð ç¶äÅ, ÇèÁÅÇÂÁÅ ÔË îÔ¾ìå é¶ Í

å±øÅé» ù ÇÃðÆº Þñ Õ¶, ðÔ¶ ë°µñ Ö°ôì±Á» ò³âç¶,ÇÂò¶º ÔÆ îÇÔÕç¶ ðÇÔäÅ, ÇÃÖÅÇÂÁÅ ÔË îÔ¾ìå é¶ Í

ÇÂÔ Úó·Õ¶ Ã±ñÆÁ» À°µå¶, ìÚÅò¶ ÁäÖ òÆ ÁÅêäÆ,ÇÕ ÇÃð éÅ ÷°ñî ç¶ Áµ×¶, Þ°ÕÅÇÂÁÅ ÔË îÔ¾ìå é¶ Í

ÇÂç·¶ å¶ ð³× Üç ÚÇó·ÁÅ, ÇòÛ¯ó¶,çðç,Ô³Þ±Á» çÅ,ÇÕ ÁÅêÅ Ô¯ð òÆ ×±ó·Å, ìäÅÇÂÁÅ ÔË îÔ¾ìå é¶ Í

J

ÇÜÔóÅ îð÷Æ ðµì ÇèÁÅò»ÇÜÔóÅ îð÷Æ ðµì ÇèÁÅò»ÇÜÔóÅ îð÷Æ ðµì ÇèÁÅò»ÇÜÔóÅ îð÷Æ ðµì ÇèÁÅò»ÇÜÔóÅ îð÷Æ ðµì ÇèÁÅò»

ÇÜÔóÅ îð÷Æ ðµì ÇèÁÅò» åËù ÕÆÍî³Ççð Ü» îËº îÃÇ÷ç ÜÅò» åËù ÕÆÍ

çÆò¶ êÆºç¶ å¶ñ é¶ Üç ÇÂµÕ ç±Ü¶ çÅ,ÁÅêä¶ Ççñ çÅ çÆê Ü×Åò» åËù ÕÆÍ

ì³ÃÆ ìä Õ¶ ê½äÅ ÇòµÚ ðÃ Ø¯ñ ÇçÁ»,íÅò¶ º ÃÆé¶ Û¶Õ ÕðÅò» åËù ÕÆÍ

îËù ì°÷Ççñ íÆó» çÆ éÅ ñ¯ó êò¶,ÃÅæ î¶ðÅ ç¶ò¶ êðÛÅò» åËù ÕÆ Í

å¶ð¶ Ôµæ ÇòµÚ ÁË ç¯Ãå åñòÅð ðÔ¶,Õñî ù Ü¶ ÔÇæÁÅð ìäÅò» åËù ÕÆ Í

ê°µåð» çÆ ÔÆ ñ¯ÔóÆ Ãí ù ïÅç ðÔ¶,îËº èÆÁ» ç¶ ô×é îéÅò» åËù ÕÆ Í

ì°µÃ¶ êÅäÆ ìä éÅ ÜÅä Ãó·»ç ÇÕå¶,Ã±ðÜ ìä Õ¶ íÅø ìäÅò» åËù ÕÆ Í

Áîé Ü¶ À°µ× êËºçÅ ÔË åé çÆ ÇîµàÆ Ú¯º,ë¶ð îËº ÇÂµÕ êñ ÇòµÚ îð ÜÅò» åËù ÕÆ Í

J

8 9

Ô¯ð ÇÂµÕ Ú³é çÆ ôéÅÖåÔ¯ð ÇÂµÕ Ú³é çÆ ôéÅÖåÔ¯ð ÇÂµÕ Ú³é çÆ ôéÅÖåÔ¯ð ÇÂµÕ Ú³é çÆ ôéÅÖåÔ¯ð ÇÂµÕ Ú³é çÆ ôéÅÖå

Ô¯ð ÇÂµÕ Ú³é çÆ ÔË Ã³Ãç ÇòµÚ ôéÅÖå Ô¯ ðÔÆ ÍìÅÔð êð ñ¯Õ» ù éÅ ð¯àÆ êzÅêå Ô¯ ðÔÆ Í

Çìé åìÅÔÆ Õ°Þ éÅ ç¶äÅ Â¶Ã é¶ Ã³ÃÅð ù,ÁËàîÆ ì³ì» ù êðÖä çÆ ÇÔîÅÕå Ô¯ ðÔÆ Í

Ö¯Öñ¶ ÇÂÕðÅð ÇÂÃç¶ Þ±á çÆ ì°ÇéÁÅç ÔË,ÁµÜ ÔÕ±îå çÆ ÇÂç·¶ ÇòµÚ ÔÆ î°ÔÅðå Ô¯ ðÔÆ Í

×°ñôé» ÇòµÚ îÇÔÕç¶ ë°µñ, Ô¯ ðÔ¶ ìðìÅç êð,ÕÅ×÷Æ ë°µñ» çÆ î³âÆÁ» ÇòµÚ å÷Åðå Ô¯ ðÔÆ Í

îÅÂÆ íÅ×¯, ÕñêéÅ, Þ»ÃÆ çÆ ðÅäÆ ÇÂÔ ìä¶,Çëð ÇÕúº èÆÁ» çÆ Õ°µÖ» ÇòµÚ ÁçÅòå Ô¯ ðÔÆ Í

Ãµèð» ù Õåñ ÕÆåÅ ÔË ÇÂé·» ç°ôòÅðÆÁ»,ìÚ ×Â¶ êð Ã°êÇéÁ» çÆ òÆ ôéÅÖå Ô¯ ðÔÆ Í

ðÇÔìð» é¶ ÕËç ÕÆå¶, ð½ôéÆ ç¶ Ô¶Üñ¶,é·¶ð ç¶ ê±ÜÅðÆÁ» çÆ, êð Ö°ôÅîå Ô¯ ðÔÆ Í

Ç÷³ç×Æ ÁË ÔÅðéÅ éÂÆ, Á½Õó» ù ò¶Ö Õ¶,Çì÷ñÆÁ» ç¶ Ç×ðé çÆ, íÅò¶º ÇÕÁÅîå Ô¯ ðÔÆ Í

J

é·¶ðÅ ÇîàÅ ÁË Ã±ðÜÅé·¶ðÅ ÇîàÅ ÁË Ã±ðÜÅé·¶ðÅ ÇîàÅ ÁË Ã±ðÜÅé·¶ðÅ ÇîàÅ ÁË Ã±ðÜÅé·¶ðÅ ÇîàÅ ÁË Ã±ðÜÅ

ÕÅÇÂî ðµÖ Õ¶ Ô¯ºç ù é·¶ðÅ ÇîàÅ ÁË Ã±ðÜÅÍÁÃñ å±§ ÇÕðçÅð ÔÆ ÁÅêäÅ ÇéíÅ ÁË Ã±ðÜÅÍ

Çìé ÇÕÃ¶ ÁÇÔÃÅé å¶ðÆ èðå êðÕðîÅ Õð¶,åñõÆÁ» çÅ ì¯Þ Õ°Þ ÇÂÃ å¯º ØàÅ ÁË Ã±ðÜÅÍ

ð³×ÇñÁ» îÇÔñ» å¶ Õñô» çÅ ÔÆ ÕËçÆ ìä Ç×úº,Ô°ä å» Þ°µ×ÆÁ» òÅÃå¶ ÁÅêÅ Û°âÅ ÁË Ã±ðÜÅÍ

çÆÇòÁ» å¶ Ü°×ùÁ» çÅ Ô½ÃñÅ ìäçÅ ðÔÆº,ÞµÖó» ÇòÚ Ü×î×ÅÀ°äÅ òÆ ÇÃÖÅ ÁË Ã±ðÜÅÍ

éøðå» çÅ ÷ÇÔð ê½äÅ ç¶ ÇòÚÅñ¶ Ø°ñ ÇðÔË,ÃÅó Õ¶ ÷ÇÔð» å±§ îÇÔÕ» ù ìÚÅ ÁË Ã±ðÜÅÍ

öî ç¶ ìµçñ» é¶ ì°ÞÅÂÆ Ú¶åéÅ Ôð ôÖÃ çÆ,ÃÅÔîä¶ å±§ ÁÅ Õ¶ ÇÚ³åé î°ó Ü×Å ÁË Ã±ðÜÅÍ

õÅì À°îçÅ î³÷ð» ç¶ ðÅå ù å± § Ã¯Ú Õ¶,îÇÔÕçÆ êðíÅå ÔÆ Çëð å¯º ÇñÁÅ ÁË Ã±ðÜÅÍ

îÅÃ ç¶ Õñì±å ÇòÚ Ççñ êµæð» ç¶ Ô¯ ×Â¶,åêô ç¶ Ã³× î¯î À°Ôé» ù ìäÅ ÁË Ã±ðÜÅÍ

J

10 11

ÇÂñå÷Å Õðç¶ é¶ ñ¯ÕÆºÇÂñå÷Å Õðç¶ é¶ ñ¯ÕÆºÇÂñå÷Å Õðç¶ é¶ ñ¯ÕÆºÇÂñå÷Å Õðç¶ é¶ ñ¯ÕÆºÇÂñå÷Å Õðç¶ é¶ ñ¯ÕÆº

ÇÂñå÷Å Õðç¶ é¶ ñ¯ÕÆº, òÕå ç¶ í×òÅé Áµ×¶ ÍÜÅêçË ðµì Þ°µÕ Ç×ÁÅ Ô°ä, ÷°ñî ç¶ ôËåÅé Áµ×¶ Í

ÁäÖ ù èÇðú éÅ Ç×ðòÆ, ô°Ôðå» ù êÅÀ°ä õÅåð,ô°Ôðå» çÅ î°µñ ÔË Õ½âÆ, èðî å¶ ÂÆîÅé Áµ×¶ Í

ÇìðÖ é¶ ÃóéÅ ÔË íÅò¶º , Á³å ù ìñç¶ ÇÃò¶ ÇòµÚ,À°µ× ÇðÔÅ êð î½ñçÅ ÔË, Çëð òÆ À°Ô ÃîôÅé Áµ×¶ Í

ÇòÕ ðÔ¶ ÕÅùé Ôµæ¯º, ì¶×°éÅÔ Úó·ç¶ é¶ Ã±ñÆ,Ô°ä Õ¯ÂÆ òÆ Õ°ÃÕçÅ éÅ, ÷ìð ç¶ øðîÅé Áµ×¶ Í

îËº À°ç·¶ Ãí ìçÇñÁ» çÅ, î°µñ Ú°ÕÅò»×Å ÁõÆðÆ,Õð ÇçÁ»×Å ÃÆÃ Áðêä, úÃ ç¶ ÁÇÔÃÅé Áµ×¶ Í

î°ôÇÕñ» å¶ Á½ÕóÅ é¶, Ç÷³ç×Æ ç¶ ÁÇÔî ×ÇÔä¶,êð éÅ ÔÅòÆ Ô¯ä ç¶äÅ, ÇÂÔ ÇÕÃ¶ ÁðîÅé Áµ×¶ Í

Õð ñò¶ Ççñìð Ü¶ ÁÅîç, ÇÚÔÇðÁ» å¶ ÁÅÀ°ä õ°ôÆÁ»,çðç òÆ Çîµà ÜÅä ÃÅð¶, ÇÂµÕ À°ç·Æ î°ÃÕÅé Áµ×¶ Í

ò¶Ö Õ¶ Ü³×ñ çÅ Ü¶ðÅ, ç¶ ÇðÔÅ îËº çÅç À°Ãù,Õ½ä ÁËé» Öó ÃÕ¶×Å, Áµ× ç¶ å±øÅé Áµ×¶ Í

÷ðç ÇÚÔð¶, ÇÃñ· éËäÆº, Ö°ôÕ ìµ°ñ·ÆÁ», öî Ççñ» ÇòµÚ,ÁÅôÕ» ù Çîñä×¶ Õ°Þ, ÇÂÃ åð·» ÃéîÅé Áµ×¶ Í

J

éÅ ð½ôéÆ çÅ ÕðÅð ÁÅÇÂÁÅéÅ ð½ôéÆ çÅ ÕðÅð ÁÅÇÂÁÅéÅ ð½ôéÆ çÅ ÕðÅð ÁÅÇÂÁÅéÅ ð½ôéÆ çÅ ÕðÅð ÁÅÇÂÁÅéÅ ð½ôéÆ çÅ ÕðÅð ÁÅÇÂÁÅ

éÅ Ú¶åéÅ çÅ ÔÆ çÆê ìÇñÁÅ, éÅ ð½ôéÆ çÅ ÕðÅð ÁÅÇÂÁÅÍÇÕ é·¶ÇðÁ» ç¶ ÔÆ ôÇÔð Á³çð, ÇÕò¶º îËº Ç÷³ç×Æ ×°÷Åð ÁÅÇÂÁÅÍ

îËº õ±±é ç¶ Õ¶ ÔÆ Úîé ÇÃ³ÇÜÁÅ, Õç¶ Ü¯ ÇÂÃ å¶ ìÔÅð ìðÃ¶,Õç¶ òÆ éÅ êð ìÔÅð ÁÅÂÆ, éÅ Õ¯ÂÆ ë°µñ å¶ ÇéÖÅð ÁÅÇÂÁÅÍ

Ççñ» çÅ ñ°µàç¶ ÃÕ±é ÃÅðÅ , Ü¯ ì¶Ã°ð¶ ÃÅ÷ ðÇÔä òµÜç¶,Çîñ¶ Ççñ» ù ÔÆ ÚËé ÇÜÃ å¯º, éÅ Õ¯ÂÆ ñË Õ¶ ÇÃåÅð ÁÅÇÂÁÅÍ

ðÔÆ éÅ ç°éÆÁ» òÆ êÅÕ å¶ðÆ, éÅ êÅÕ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË Ç÷Ôé å¶ðÅ,å¶ðÆ Ü¯ ç°éÆÁ» é¶ ÷õî Ççµå¶, åîÅî Ççñ å¶ ÃÔÅð ÁÅÇÂÁÅÍ

Ççñ» ÒÚ ìÃ íð Õ¶ éøðå» ù å¶ èð Õ¶ ÁµÖÆÁ» ÒÚ À°Ô Á³×Åð¶,À°Ô ÁÅ Õ¶ ÷ÇÔð» ÔÆ ò³â ×Â¶ êð, éÅ Õ¯ÂÆ ñË Õ¶ ÇêÁÅð ÁÅÇÂÁÅÍ

ÇÕ ñ¯Õ Ö°ç×ð÷ ìä ×Â¶ é¶, ÷îÆð ÁÅêäÆ À°Ô ò¶Ú ç¶òä,À°Ô ðÅÜéÆåÆ ÔÆ Õðé À°Ã å¶, Ü¯ òåé å¯º ÜÅé òÅð ÁÅÇÂÁÅÍ

Ô°ÃÆé ÇÕ³éÅ ÃÆ À°Ô é÷ÅðÅ, ÇìÁÅé ÕðéÅ ÔË ìÔ°å î°ôÇÕñ,ØàÅ ç¶ ò»×§± Ççñ» å¶ òÇð·ÁÅ, Üç¯º À°Ô ÷°ñø» ÇÖñÅð ÁÅÇÂÁÅÍ

ôî·» Ü¶ ìäÕ¶ å±§ ÇêØÇñÁÅ Â¶º, òøÅ ù ÃµÜäÅ ÇéíÅÀ°ä õÅåð,îËº òÆ êå³×¶ ç¶ ò»× Üñ Õ¶, òøÅ çÅ ÕðÜÅ À°åÅð ÁÅÇÂÁÅÍ

J

12 13

ÁÕÆçÅ ÔË î°Ô¾ìå çÅÁÕÆçÅ ÔË î°Ô¾ìå çÅÁÕÆçÅ ÔË î°Ô¾ìå çÅÁÕÆçÅ ÔË î°Ô¾ìå çÅÁÕÆçÅ ÔË î°Ô¾ìå çÅ

ÃòÅðæ å¯º Çìé» ÁÅêÅ, ÇÕÃ¶ À°µå¶ ñ°àÅ ç¶äÅ,ÁÕÆçÅ ÔË î°Ô¾ìå çÅÍ

êðÅÇÂÁÅ ÃîÞ Õ¶ ÁÅêäÅ, õåÅ À°ÃçÆ í°ñÅ ç¶äÅ,ÁÕÆçÅ ÔË î°Ô¾ìå çÅÍ

ð±ÔÅéÆ é±ð çÅ î³÷ð, ÇÕÃ¶ ÇÚÔð¶ å¶ éÂÆ ÇçÃçÅ,Üçº̄ éøðå ðÔ¶ ÔÅòÆ,

ÇîàÅ Õ¶ éøðå», ÇôÕò¶, ÇçñÆº À°ñøå Ü×Å ç¶äÅ,ÁÕÆçÅ ÔË î°Ô¾ìå çÅÍ

ì°ÞÅÀ°ºçÆ ÇêÁÅÃ .Ö³÷ð çÆ, å¶ Úó·çÆ Ã±ñÆÁ» À°µå¶,Õç¶ êð Þ°Õ éÔÆº ÃÕçÆ,

ÇÂò¶º Õ°ðìÅéÆÁ» ç¶ Õ¶, ÜîÅé¶ ù Þ°ÕÅ ç¶äÅ,ÁÕÆçÅ ÔË î°Ô¾ìå çÅÍ

ÔË ë°µñ» ò»× Õ¯îñåÅ, å¶ êÅäÆ ò»× ôÆåñåÅ,å¶ Ü¶ðÅ êðìå» ò»×ð,

ôî·» ç¶ ò»× ÔÆ Üñ Õ¶, Ú°ë¶ðÅ Ü×î×Å ç¶äÅ,ÁÕÆçÅ ÔË î°Ô¾ìå çÅÍ

ÃçÅ ÔÆ ìÆÜ ç¶ Á³çð, ìäÅ Õ¶ Ô½ÃñÅ ðµÖäÅ,À°×ÅÀ°äÅ êµæð» ÇòÚº̄,

å¶ ð¶Ç×ÃåÅé ù ÔÇðÁÅ, Áå¶ íÇðÁÅ ìäÅ ç¶äÅ,ÁÕÆçÅ ÔË î°Ô¾ìå çÅÍ

Çðôî» ÇîàÅÀ°ºç¶ ò¶ÇÖÁÅÇðôî» ÇîàÅÀ°ºç¶ ò¶ÇÖÁÅÇðôî» ÇîàÅÀ°ºç¶ ò¶ÇÖÁÅÇðôî» ÇîàÅÀ°ºç¶ ò¶ÇÖÁÅÇðôî» ÇîàÅÀ°ºç¶ ò¶ÇÖÁÅ

é·¶ð¶ ç¶ ìäÕ¶ Ô¶Üñ¶ , Çðôî» ÇîàÅÀ°ºç¶ ò¶ÇÖÁÅ ÍÃ±ðÜ ù Õð Õ¶ Õåñ À°Ô, é·¶ðÅ òèÅÀ°ºç¶ ò¶ÇÖÁÅ Í

ê³ÛÆ çÅ Øð Üç À°ÜÇóÁÅ, ÞµÖó» ç¶ ÷°ñîÆ ÕÇÔð å¯º,Ø°µà íð Õ¶ Ãìð» çÅ À°Ô Øð, î°ó å¯º ìäÅÀ°ºç¶ ò¶ÇÖÁÅÍ

Ü¯ Ççñ ÒÚ êÅñä éøðå» ÇÚÔð¶ å¶ ðµÖç¶ ÃÅç×Æ,À°Ôé» ù Ö³÷ð ÁêÇäÁÅ À°µå¶ ÚñÅÀ°ºç¶ ò¶ÇÖÁÅ Í

ë°µñ» ù ç¶ºç¶ Ô½ÃñÅ, ÕñÆÁ», ÒÚ íðç¶ åÅ÷×Æ,ç¶ Õ¶ ñÔ± îÅñÆ ÃçÅ, ×°ñôé ìÚÅÀ°ºç¶ ò¶ÇÖÁÅ Í

ò¯à» çÅ ìçñ¶ øËÃñÅ, é¯à» çÆ Ô°ä åÕÃÆî å¶,ôÅåð ÇÃÁÅÃåçÅé ù, êËÃÅ ñ°àÅÀ°ºç¶ ò¶ÇÖÁÅ Í

Ôð ÇÂµÕ é÷ð ÒÚ¯º Ç×ð ×Â¶, ÇòôòÅÃ ÇÜÔó¶ å¯ó Õ¶,À°Ôé» ù Çëð å¯º éÅ Õç¶, é÷ð» À°áÅÀ°ºç¶ ò¶ÇÖÁÅ Í

ÇÂÃçÅ ÔË Áçí°ç ëñÃøÅ, ÔËðÅé Ô» îËº ÇÂôÕ å¶,Õ³ÜðÆ ìäÅ Õ¶ ïÅð ù, Ôð êñ éÚÅÀ°ºç¶ ò¶ÇÖÁÅ Í

Ø°³îç¶ é¶ Ú°µÕ Õ¶ Ôð ÇÕå¶, î¯ã¶ å¶ ÁÅêäÆ ñÅô ù,Ç÷Ôé» ù ð±Ô ÇòµÚ éÅ Õç¶, çÆòÅ Ü×ÅÀ°ºç¶ ò¶ÇÖÁÅ Í

J

14 15

ÇôñêÕÅð» çÅ ñÔ±ÇôñêÕÅð» çÅ ñÔ±ÇôñêÕÅð» çÅ ñÔ±ÇôñêÕÅð» çÅ ñÔ±ÇôñêÕÅð» çÅ ñÔ±

ÇôñêÕÅð» çÅ ñÔ± Üç, êµæð» ÇòµÚ ðñ Ç×ÁÅÍÔÇðÕ êµæð êÅ Õ¶ ðµìåÅ, î±ðå» ÇòµÚ ãñ Ç×ÁÅÍ

Ô½ÃñÅ íð Õ¶ êð» ÇòµÚ êÔ°³ÇÚÁÅ ÁÃîÅé å¶,ÕÇÔð Ü¯ ÇòêðÆå ò·Åò» çÅ êÇð³çÅ Þñ Ç×ÁÅÍ

õ±ìÃ±ðå ÇôÁð ù òÆ, ð½ôéÆ Ô¯ÂÆ À°ç¯º,çÇÔÇÕÁÅ ÃÆ ìçé å¶ Üç, õ±é ÃÅðÅ Üñ Ç×ÁÅÍ

Ü×ä çÅ ìñ ÁÅ Ç×ÁÅ î°ó, ì°Þ ðÔ¶ òÆ çÆê ù,ñµ× ÇðÔÅ ÔË é·¶ðÆÁ» çÅ, ÷¯ð òÆ Ô°ä àñ Ç×ÁÅÍ

Ú¯ðÆÁ» ç¶ ÇÃñÃñ¶ ÇòµÚ, ìÇÔÃ êÔ°³ÚÆ ÇÃÖð å¶,ÁÅî ñ¯Õ» çÅ ÇÂôÅðÅ, Ú½ÕÆçÅð» òµñ Ç×ÁÅÍ

ðÃî îÇÔ³çÆ çÆ ÇéíÅÂÆ, ÇÂÃ åð·» Õ°Þ ïÅð é¶,ÜÅä ñµÇ×Á» Ø¯à Õ¶ ÇîðÚ» åñÆ å¶ îñ Ç×ÁÅÍ

Ãó éÅ ÃÕçÅ ÃÆ ÇÂÔ Ü³×ñ, ìÅÔð çÆ Áµ× å¯º Õç¶,ÁÅêÃÆ ÇÚ³×ÅðÆÁ» çÅ, ÷¯ð ÃÆ êð Úµñ Ç×ÁÅÍ

ðÅå ç¶ Çê³â¶ å¶ Çðôî», ìÆÜ Õ¶ ñ³ÇØÁÅ ÃÆ À°Ô,é·¶ð é¶ Õ°ðñÅ Õ¶ ê°µÇÛÁÅ, Õ½ä ÇÂÔ êÅ×ñ Ç×ÁÅÍ

J

ÕÆ øÅÇÂçÅ êÆä çÅ À°ÃçÅ, ÇÜç·¶ éÅñ ìÇÔÕç¶ ðÇÔäÅ,ÁõÆðÆ Ô̄ô éÅ ðÇÔäÆ,

ÇêñÅ Õ¶ ÇêÁÅð çÅ Á³Çîzå, å¶ Ôôð» åÕ éôÅ ç¶äÅ,ÁÕÆçÅ ÔË î°Ô¾ìå çÅÍ

ÇÃðÆº å±øÅé ù Þñ Õ¶, Çéê§¹éåÅ ÁÅê ÇòÚ íðçÆ,Õç¶ éÅ ÇæóÕçÆ êËðº̄,

ÇÂò¶º åðåÆì ÇòÚ ñÅ Õ¶, ÃçÅ ÜÆòé ÃÜÅ ç¶äÅ,ÁÕÆçÅ ÔË î°Ô¾ìå çÅÍ

Ü¶ îÇÔðî ðÃÇåÁ» À°µå¶, Õç¶ Ü¶ íàÇÕÁÅ Ô¯ò¶,ÇòÖÅÀ°äÅ ðÅÔ ÃçÅ À°Ãù,

ìäÅ Õ¶ ðÅìåÅ ðµÖäÅ, å¶ òÅ÷ì îôòðÅ ç¶äÅ,ÁÕÆçÅ ÔË î°Ô¾ìå çÅÍ

J

16 17

Õìð» ù Ö°çòÅ ñËºç¶ é¶Õìð» ù Ö°çòÅ ñËºç¶ é¶Õìð» ù Ö°çòÅ ñËºç¶ é¶Õìð» ù Ö°çòÅ ñËºç¶ é¶Õìð» ù Ö°çòÅ ñËºç¶ é¶

ÁÅêä¶ Ççñ ç¶ Á³çð ÇÜÔó¶, Õìð» ù Ö°çòÅ ñËºç¶ é¶ Íô½Õ, À°î³×Å, ðÆÞ», Ãµèð», ÃÅðÆÁ» À°Ô çøéÅ ñËºç¶ é¶ Í

Ü³×ñ ç¶ Ü¯ ìäÕ¶ ç¯ÖÆ, Áµ×» ù íóÕÅ ñËºç¶ é¶,Ã°µÕ¶ êµÇåÁ» å¶ ÁµÖ èð Õ¶, ìñç¶ åÆð ÚñÅ ñËºç¶ é¶ Í

ÁÅêäÆ ñÅô ù î¯ã¶ èð Õ¶, À°Ô å» å°ðç¶ ðÇÔä Çéð³åð,ÇÜÔó¶ ÁÅêä¶ ÜÆòé ÒÚ¯º Õ°Þ, êÅÀ°ä çÅ ñÕô î°ÕÅ ñËºç¶ é¶ Í

ñ¯Õ» çÅ ÔÜ±î ì°ñÅ Õ¶, ðµì çÅ í¶å ÇòÖÅÀ°ä ê±ÜÅðÆ,Çåzô±ñ» å¶ åñòÅð», êzôÅç ÒÚ À°Ô òðåÅ ñËºç¶ é¶ Í

Ô¯ ×Â¶ ×±³×¶, ìÇÔð¶, Á³é·¶, ÇÂÃîå ñ°µàçÆ ò¶Ö Õ¶ ñ¯ÕÆº,ôÅÇÂð å» êð Õñî À°áÅ Õ¶, ìäçÅ ëð÷ ÇéíÅ ñËºç¶ é¶ Í

õ°ç×ð÷Æ çÆ çÆîÕ ÇÜÃù, Á³çð¯- Á³çðÆ ÖÅ Ü»çÆ ÔË,ÇêÁÅð, òøÅ, ÁÇÔÃÅÃ å¶ Ü÷ì¶, ÔµæÆº Õåñ ÕðÅ ñËºç¶ é¶ Í

éËäÆº êÆó», ÜðçÆ ÇÚÔðÅ, ì°µñ·ÆÁ» å¶ î°ÃÕÅé ìóÆ,Ö½ð¶ ÇÕ³Þ À°Ô öî ç¶ çÇðÁÅ, ÔÅÇÃÁ» Ô¶á Û°êÅ ñËºç¶ é¶ Í

ÇåóÕä çÅ å» âð éÅ Õ¯ÂÆ, Ü¶ à°µàä ÇÕðÚ» ìä ÜÅòä,êµæð» éÅñ Ü¯ ÖÇÔ Õ¶ ôÆô¶, Ü¶ð¶ ù Á÷îÅ ñËºç¶ é¶ Í

ê×óÆ ç¶ ÔÆ éÅñ À°é·» çÅ, ÇÃð òÆ èðåÆ å¶ Çâ× êËºçÅ,Ôµç¯º òè Õ¶ Ã¯Ôñ ÇÜÔó¶, ÁÅêäÅ- ÁÅê Þ°ÕÅ ñËºç¶ é¶ Í

J

êð» ù å¯ñ Õ¶ ÁÅÇÂÁ»êð» ù å¯ñ Õ¶ ÁÅÇÂÁ»êð» ù å¯ñ Õ¶ ÁÅÇÂÁ»êð» ù å¯ñ Õ¶ ÁÅÇÂÁ»êð» ù å¯ñ Õ¶ ÁÅÇÂÁ»

ÇÜò¶º îð÷Æ å±§ Á÷îÅòÆº, êð» ù å¯ñ Õ¶ ÁÅÇÂÁ»ÍîËº ÞµÖó» å¯º éÔÆº âðéÅ, ÔòÅ ù ì¯ñ Õ¶ ÁÅÇÂÁ»Í

î¶ð¶ ÁÇÔÃÅÃ å¶ Ã¯Ú» éÅ ðÇÔä¶ ÇõÁÅñ ÔÆ ÕËçÆ,îËº ÁÅêä¶ Ç÷Ôé å¯º ÃÅð¶ ÔÆ Ã³×ñ Ö¯ñ· Õ¶ ÁÅÇÂÁ»Í

ÇéôÅéÆ ÚËé çÆ Õ¯ÂÆ, éÅ ñí ÃÇÕÁÅ ÇÕÃ¶ ï°µ× çÆ,ÕÂÆ Ö³âð ÕÂÆ æ¶Ô», îËº íÅò¶º ø¯ñ Õ¶ ÁÅÇÂÁ»Í

ÇÂÔ êµæð» çÆ ÔÆ ÃÅÇÜô ÔË ÇÕ ÇåóÕä ð¯÷ ÔÆ ôÆô¶,Õ¯ÂÆ ÃÅìå éÔÆº ÇîÇñÁÅ, ìóÅ êóÚ¯ñ Õ¶ ÁÅÇÂÁ»Í

ñÔ± Üç ÜÅî ÇòµÚ åµÇÕÁÅ, ÇÕÃ¶ î÷ñ±î çÅ åðçÅ,ÇêÁÅñÅ ÜÅî çÅ íÇðÁÅ, îËº úæ¶ â¯ñ· Õ¶ ÁÅÇÂÁ»Í

ÔòÅú ð°îÕç¶ ðÇÔäÅ, éÅ ÕÇðú ÷ÇÔð çÆ ÇÚ³åÅ,îËº ÁÇîzå ò×çÆÁ» ê½ä» ç¶ Á³çð Ø¯ñ Õ¶ ÁÅÇÂÁ»Í

îÃÆÔÅ ìä éÔÆ ÃÇÕÁÅ, îË À°Ôé» ç¶ ñÂÆ ÔðÇ×÷,ÇÜé·» ñÂÆ Ã±ñÆÁ» À°µå¶, îËº À°îð» ð¯ñ Õ¶ ÁÅÇÂÁ» Í

í°ñÅ Õ¶ ç°ôîäÆ ð³ÇÜô, å¶ ÕðÆÂ¶ Áîé ç¶ ÚðÚ¶,Ü¯ ì±Ô¶ ì³ç ÃÆ Ççñ ç¶, îËº ÃÅð¶ Ö¯ñ· Õ¶ ÁÅÇÂÁ» Í

J

18 19

÷îÆð ù å±§ Ü×Å îéÅ÷îÆð ù å±§ Ü×Å îéÅ÷îÆð ù å±§ Ü×Å îéÅ÷îÆð ù å±§ Ü×Å îéÅ÷îÆð ù å±§ Ü×Å îéÅ

÷ðÅ À°á Öñ¯ ÜðÅ Ã³íñ ÜÅ å¶ ÷îÆð ù å±§ Ü×Å îéÅ ÍÜ¯ ÔË éøðå» çÆ ÔÆ Ã°ñØçÆ å±§ Ççñ» ÒÚ¯º Áµ× ù ì°ÞÅ îéÅ Í

Ü¶ ÇÂÔ î³Ççð» å¶ ÔÆ îÃÇ÷ç» ÒÚ¯º òÆ ñí ÃÕ¶ éÅ ÃÕ³±é å±§,ÇÕÃ¶ ð¯ ðÔ¶ ÜðÅ ìÅñ ù å±§ Õñ¯ñ Õð Õ¶ ÔÃÅ îéÅ Í

ìóÅ åóêäÅ ÇÂé·» ê³ÛÆÁ» ÇÕ Ãó¶ éÔÆº ÁÜ¶ ÁÅñ·ä¶,À°Ô å» Áµ× ù ò¶Ö Õ¶ À°µâ ×Â¶ å±§ å¶ ì¯à» ù å» ìÚÅ îéÅ Í

Õ¶ÔÆ îÇÔÕôÆ Õ¶ÔÅ îËÁÕçÅ Ü¯ éôÅ Ççñ» å¶ éÅ Õð ÃÕ¶,ÇÕå¶ ÜÅî êÆ À°ç·Æ é÷ð çÅ éôÅ Ôôð åÆÕ Úó·Å îéÅ Í

Õç¶ Ø¯Ç×Á» Õç¶ ÇÃµêÆÁ» ù ÔÆ êÅ Õ¶ ðÇÔ³çÅ Â¶º Ö°ô ìóÅ,Ü¯ ÇÕ î¯åÆÁ» ù ìäÅ çò¶ å±§ ÁÅñ¯Õ-Õåð¶ ÃîÅ îéÅÍ

ì°ðÆ êÅê å¯º òÆ ÔË Ç÷³ç×Æ Ü¶ ÇÂÔ é·¶ÇðÁ» ÒÚ ÔÆ ×°÷ðçÆ,Õð¶ ç±ð Ççñ å¯º Ü¯ é·¶ð ù Õ¯ÂÆ ÁËÃÅ çÆê Ü×Å îéÅ Í

ìóÅ ñÅñÚÆ ÇÂÔ å» é×ð ÔË Çìé·» ×ð÷ å¯º éÅ Çîñ¶ Õ¯ÂÆ,ÇÂé·» çðÇîÁÅé ÔÆ ÇòÚðç¶ ÃçÅ ÁÅêäÅ-ÁÅê ìÚÅ îéÅ Í

Õç¶ áÇÔðçÅ ÔÆ ÇÂÔ òÕå éÅ å±§ Ôð¶Õ òÃå Ã³íÅñ ñË,÷ðÅ Ôµæ ÒÚ¯º ÇÕðçÆ òÆ ð¶å ù Ãî» ðÇÔ³ÇçÁ» ÔÆ ìÚÅ îéÅ Í

Çìé» çðç ç¶ ÕÆ ÔË Ç÷³ç×Æ éÅ ö÷ñ ù ÇîñçÆ ÔË åÅ÷×Æ,ÇÕúº çðç Ççñ ç¶ ÔÆ îð ×Â¶ éò» ÷õî Õ¯ÂÆ Ü×Å îéÅ Í

J

Ü³×ñ å¶ ÇÕÁÅîå Ô¯ ðÔÆÜ³×ñ å¶ ÇÕÁÅîå Ô¯ ðÔÆÜ³×ñ å¶ ÇÕÁÅîå Ô¯ ðÔÆÜ³×ñ å¶ ÇÕÁÅîå Ô¯ ðÔÆÜ³×ñ å¶ ÇÕÁÅîå Ô¯ ðÔÆ

ôÇÔð å¯º Áµ×» çÆ Ü³×ñ å¶ ÇÕÁÅîå Ô¯ ðÔÆ Íê³ÛÆÁ» ç¶ éÅñ À°Ôé» çÆ ÁçÅòå Ô¯ ðÔÆ Í

ÕÆ Õð» ÁÃîÅé å¶ðÅ ÕÆ íð» êðòÅ÷ îËº,Ö³í Ö¯ñä çÆ òÆ ÇÜæ¶ éÅ ÇÂÜÅ÷å Ô¯ ðÔÆ Í

Ã°µÕÆÁ» ÞÆñ» ÒÚ Ã°µÚ¶ î¯åÆÁ» ù ÃîÞ Õ¶,Õ³Õð» ù ÖÅä çÆ Ô³Ã» çÆ ÁÅçå Ô¯ ðÔÆ Í

òÃå±Á» ç¶ ò»× ñ¯ÕÆº ÇÚÔÇðÁ» ù ìçñç¶,å¶ ì÷ÅðÆº íÅòéÅò» çÆ å÷Åðå Ô¯ ðÔÆ Í

Ö°ç ì°ÞÅÇÂÁÅ çÆÇòÁ» ù îÅð Õ¶ êµñ± À°é·»,ÖÅîÖÅ ÁËò¶º ÔòÅò» å¶ ÇôÕÅÇÂå Ô¯ ðÔÆ Í

ê±ÜçÅ ðÇÔ³çÅ Ô» åËù ÇÂôà ò»×±³ îÇÔðî»,êð å¶ðÆ ìÃ ì¶ð°õÆ çÆ ÔÆ ÇÂéÅÇÂå Ô¯ ðÔÆ Í

îðé å¯º êÇÔñ» ÔÆ ê±ð¶ Õð ñò»×Å õÅì îËº,Ç÷³ç×Æ å¶ î½å ÇòµÚ íÅò¶º ì×Åòå Ô¯ ðÔÆ Í

ò¶Ö Õ¶ Á½ÕÅå ç°ôîä çÆ îËº À°Ôù ìÖÇôÁÅ,ì°ÞÇçñÆ éÅ ÃîÇÞú ÇÂÔ å» ôðÅëå Ô¯ ðÔÆ Í

ð±Ô çÆÁ» åËÔ» ç¶ Á³çð úÃ é¶ ÕÆ êÔ°³ÚäÅ,ÇÜÃ ù ò¶Öä çÆ éÅ é÷ð» å¯º ÇÂÜÅ÷å Ô¯ ðÔÆ Í

J

20 21

Úñ¯ Ô°ä ÇêÁÅð Õð ñÂÆÂ¶Úñ¯ Ô°ä ÇêÁÅð Õð ñÂÆÂ¶Úñ¯ Ô°ä ÇêÁÅð Õð ñÂÆÂ¶Úñ¯ Ô°ä ÇêÁÅð Õð ñÂÆÂ¶Úñ¯ Ô°ä ÇêÁÅð Õð ñÂÆÂ¶

î°Õ¾çÃ ÇðôÇåÁ» À°µå¶ ÜðÅ ÇÂåìÅð Õð ñÂÆÂ¶Íí°ñÅ Õ¶ ç°ôîäÆ ÇôÕò¶ Úñ¯ Ô°ä ÇêÁÅð Õð ñÂÆÂ¶Í

ÇÖ÷» ç¶ ÕÇÔð ù Á÷ñ¯º ÷îÅéÅ ò¶ÇÖÁÅ ÃÇÔ³çÅ,ìäÅ Õ¶ Úîé Ö°ôÆÁ» çÅ å¶ Õ°Þ îÇÔÕÅð Õð ñÂÆÂ¶Í

î°Õ¾ðð Ô¯ Ç×ÁÅ ÇîñäÅ Ã±éÅîÆ òÇÔä é¶ ÃÅù,å±øÅé» ù ÇÃðÆº Þñ Õ¶ å¶ ÁÅêÅ ÇåÁÅð Õð ñÂÆÂ¶Í

ÇÃåÅð¶, Ú³é, Ã±ðÜ ç¶ ÇÕúº î°ÔåÅ÷ ÔÆ ðÇÔäÅ,Ççñ» ù ìÅñ Õ¶ òµÖðÆ ÇÕå¶ ÇñôÕÅð Õð ñÂÆÂ¶Í

îÃÆå», î³Ççð» Á³çð ÔË ÚðÚÅ îÜ·ì çÆ ðÇÔäÆ,Úñ¯ ÇÂéÃÅéÆÁå çÅ òÆ å» Õ°Þ êzÚÅð Õð ñÂÆÂ¶Í

÷ð±ðÆ Ô¯ Ç×ÁÅ íÅò¶º íÅôÅò» Ô¯ð òÆ ÇÃÖäÅ,×°ð±î°µÖÆ òÆ ì¯ñÆ çÅ ÜðÅ êzÚÅð Õð ñÂÆÂ¶Í

ÁÃÅù êË ×ÂÆ ÁÅçå ÇÃðø êµæð» ù ê±Üä çÆ,Õç¶ êð êÅÕ ð±Ô» çÅ Ççñ¯º ÃÇåÕÅð Õð ñÂÆÂ¶Í

å°ÔÅâÆ ÔË ÇÂÔ Áñ×ð÷Æ Øð» ÇòÚ êÔ°³ÚÆÁ» îó·ÆÁ»,ÇÕå¶ ÇÂÔ ÃÅó éÅ ç¶òä ×ð» å¯º ìÅÔð Õð ñÂÆÂ¶Í

J

Ç÷Ôé ç¶ à°Õó¶ Áé¶Õ» Ô¯ ×Â¶Ç÷Ôé ç¶ à°Õó¶ Áé¶Õ» Ô¯ ×Â¶Ç÷Ôé ç¶ à°Õó¶ Áé¶Õ» Ô¯ ×Â¶Ç÷Ôé ç¶ à°Õó¶ Áé¶Õ» Ô¯ ×Â¶Ç÷Ôé ç¶ à°Õó¶ Áé¶Õ» Ô¯ ×Â¶

Ç÷Ôé ç¶ à°Õó¶ Áé¶Õ» Ô¯ ×Â¶, ÇìÖÇðÁ» ù Çëð ÇîñÅò» ÇÕÃ åð·»ÍÇçñ ÒÚ í»ìó é¶ öî» ç¶ îÚ ðÔ¶, ÔÅñ ÕµÖ» ù Ã°äÅò» ÇÕÃ åð·»Í

òÇÔî å¶ ÁÇ×ÁÅé ÇòµÚ Ôð ôÖÃ é¶, Õð ÇñÁÅ ÔË ÕËç ÁÅêäÆ Ã¯Ú ù,ÁÅçîÆ çÆ Ú¶åéÅ ÔÆ ì°Þ ×ÂÆ, ÁÕñ åº̄ êðçÅ ÔàÅò» ÇÕÃ åð·»Í

ÁÅÃ å¶ð¶ Çîñä çÆ ÁËç» ðÔ¶,åðÃçÅ ÔË é·¶ð ÜÆÕä ð½ôéÆ,ÇõÁÅñ å¶ðÅ Ççñ çÆ èóÕä ìä Ç×ÁÅ, ïÅç å¶ðÆ ù í°ñÅò» ÇÕÃ åð·»Í

ÁÅÃðÅ ð°÷×Åð çÅ Õ°Þ ìéäç¶, Çëð ê°×Åò»×Å îËº å¶ðÆ ðÆÞ ù,ÇìÖÇðÁÅ ÃÅîÅé ÔÅñ¶ ÃóÕ å¶, ÷°ñë å¶ðÆ îËº ÃÜÅò» ÇÕÃ åð·»Í

Ã±ñÆÁ» å¶ Úó· ðÔ¶ é¶ ì¶×°éÅÔ, ò¶ÖçË ÕÅùé ÁµÖ» îÆÚ Õ¶,×±³Ç×Á» å¶ ì¯ÇñÁ» ç¶ ôÇÔð Úº̄, îËº ×òÅÔ Õ¯ÂÆ ì°ñÅò» ÇÕÃ åð·»Í

îËº êÕÅÇÂÁÅ çÆÇòÁ» çÅ Ô½ÃñÅ, ÞµÖó» ÇòµÚ ÔÆ À°é·» ù ìÅñ Õ¶,÷°ñî çÆ Þ°µñçÆ ÔòÅ ç¶ ÕÇÔð åº̄, ì°Þä åº̄ ÃÅð¶ ìÚÅò» ÇÕÃ åð·»Í

Áðô åº̄ åÅð¶ ÇñÁÅò» å¯ó Õ¶, êð ÔÕÆÕå ÇòµÚ Õç¶ î°îÇÕé éÔÆº,Ûµâ ÇçÁ» ç°éÆÁ» îËº å¶ð¶ òÅÃå¶, ÁÅêÇäÁ» ù êð í°ñÅò» ÇÕÃ åð·»Í

î³Ççð» ÇòµÚ ë°µñ Úó·ÅÀ°ºç¶ é¶ ÕÂÆ, éÅ Õ¯ÂÆ êÇÔÚÅä ÕðçÅ ÇÜéÃ çÆ,Úîé Ã¯Ôñ Ãó Ç×ÁÅ ÃÅðÅ Üçº̄, ë°µñ ÇÕµÕð» ç¶ Úó·Åò» ÇÕÃ åð·»Í

J

22 23

îËº ÃçÕ¶ ê³ÛÆÁ» À°µå¯ºîËº ÃçÕ¶ ê³ÛÆÁ» À°µå¯ºîËº ÃçÕ¶ ê³ÛÆÁ» À°µå¯ºîËº ÃçÕ¶ ê³ÛÆÁ» À°µå¯ºîËº ÃçÕ¶ ê³ÛÆÁ» À°µå¯º

îËº ÃçÕ¶ ê³ÛÆÁ» À°µå¯º, ÇÂµÕá¶ ðÇÔä çÆ ÁÅçå,ÇòÖÅ ç¶ºç¶ êñ» Á³çðÍ

Ü¯ À°µÜó¶ ÞµÖó» Ôµæ¯º, ç°ìÅðÅ ÁÅñ·ä¶ ÁÅêä¶,ìäÅ ç¶ºç¶ êñ» Á³çðÍ

ÇÃ³ØÅÃé çÅ éôÅ ÕðÕ¶, ÔÕ±îå ðÆº×çÆ ò¶ÖÆ,ÇÕÃ¶ î³Ç÷ñ å¶ éÅ êÔ°³Ú¶,

ç°ìÅðÅ îËÁÕç¶, ÃÅÕÆ, éôÅ Çëð ê³Ü ÃÅñ» çÅ,Úó·Å ç¶ºç¶ êñ» Á³çðÍ

ÃñÅîå ÔË ñÔ± Á³çð, ÇÂÔ Çôµçå ç¶ô í×åÆ çÆ,éÅ âÇðú ç¶ô ç¶ ñ¯Õ¯,

ÃðÅí¶, í×å ÇÃ³Ø» ù, À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ç¶ Á³çðº̄,ÇòÖÅ ç¶ºç¶ êñ» Á³çðÍ

ÃçÅ ÔÆ ÇÚÔÇðÁ» À°µå¶, ðÔ¶ î°ÃÕÅé çÅ êÇÔðÅ,À°çÅÃÆ Õåñ Ô¯ ÜÅò¶,

À°îÆç» ç¶ ÇÚðÅö» ù, Ççñ» Á³çð Üç¯º ñ¯ÕÆº,Ü×Å ç¶ºç¶ êñ» Á³çðÍ

Ö°ôÆ ÇòÚ Þ±îçÅ ×°ñôé, å¶ ÕñÆÁ» ðÅ×éÆ ×Åòä,Áå¶ ë°µñ Ö°ôì±Á» ò³âç¶,

ÇòÖÅ Õ¶ Ô½ÃñÅ îÅñÆ, Üçº̄ ×°ñôé ù êåÞó åº̄,ìÚÅ ç¶ºç¶ êñ» Á³çðÍ

ìóÆ ÔÆ ØÅñäÅ ÕðÕ¶ ÔÆ ÇÂµ÷å çÅ Çîñ¶ ð°åìÅ,ÁÜÅÂÆ éÅ ×°ÁÅ ç¶äÅ,

Ü¯ Õðç¶ îÇÔ÷ ÇÂµÕ ×ñåÆ,À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê çÅ ð°åìÅ,Ç×ðÅ ç¶ºç¶ êñ» Á³çðÍ

Ü¶ ôÆôÅ Þ±á éÅ ì¯ñ¶, ÇÕúº Çëð ìçñÕ¶ ÇÚÔð¶,Û°êÅÀ°ºç¶ Ô¯ ÃÚÅÂÆ ù,

å°ÔÅâ¶ ÇÚÔÇðÁ» À°µå¯º, ÔË Ü³îÆ è±ó ÃçÆÁ» å¯º,À°µâÅ ç¶ºç¶ êñ» Á³çðÍ

À°é·» ù ðÅÃ éÂÆ ÁÅÀ°äÅ, ÇÂÔ ÁÅñî ì¶òøÅÂÆ çÅ,å¶ à°µà Õ¶ Ú±ð Ô¯ ÜÅäÅ,

ìó¶ Ü¯ ì¶òøÅ ìäÕ¶, ÃçÅ ÇÂÕðÅð å¶ òÅÁç¶,í°ñÅ ç¶ºç¶ êñ» Á³çðÍ

J

24 25

ïÅç îËº Õð Õ¶ ð¯ êËºçÅ Ô», Çê³â ç¶ ÕµÚ¶ ãÅð¶,òÕå ×°÷Åð¶, ×°ñôé òð×¶ ïÅð éÅ Çîñç¶,ÇîñçÆÁ» ð ¯÷ Çõ÷Åò», ÷ÇÔðÆ ò·Åò»Í

å¶ð¶ Çê³â¯º ÁÅÀ°ºçÆ Ã¯Ôñ, ò·Å ç¶ò¶ õ°ôì¯ÂÆ,ïÅç Ãî¯ÂÆ, øÃ Ú°µÇÕÁ» Ô» øð÷» Á³çð,ÕÆÕä î°ó Õ¶ ÜÅò», Ô °ä êÛåÅò»Í

J

ð±Ô ù îÃå ìäÅò»ð±Ô ù îÃå ìäÅò»ð±Ô ù îÃå ìäÅò»ð±Ô ù îÃå ìäÅò»ð±Ô ù îÃå ìäÅò»

Ççñ ç¶ Á³çð å¶ðÆ ÃÜäÅ, îËº åÃòÆð ñ×Åò»,éÅî ÇèÁÅò»Í ïÅç» çÅ îËº ÁÇîzå êÆ Õ¶,ð ±Ô ù îÃå ìäÅò», ø÷ñ îéÅò»Í

å¶ðÆ ÁÅîç éÅñ é¶ Ô°³ç¶, ð½ôé ð¯÷ Ãò¶ð¶,âðé Ôé¶ð¶, Ú³é å¶ ÚÅéä ÇÃÖç¶ åËæ¯º,Áçí°ç Ã°ÔÜ ÕñÅò», ô ½Ö ÁçÅò» Í

êÅÕ êÇòåð ÁÅôÕ Á÷ñ¯º, ÁÅÂ¶ ì¯ñ ê°×ÅÀ°ºç¶,å¯ó Úó·ÅÀ°ºç¶, îËº òÆ ÁËÃÅ ð°åìÅ êÅÀ°äÅ,íÅò¶ º ÃÆÃ ÕàÅò», å¶ îð ÜÅò»Í

î¶ðÅ ×Æå ÇêÁÅÃÅ íàÕ¶, Ô°ä å±§ Ô¯ºá Û°ÔÅç¶,ÇêÁÅÃ ì°ÞÅç¶, ÕÇÔ§çÅ ôìéî ìäÕ¶ å¶ð¶,ð ±ê ÒÚ îË º Ø°ñ ÜÅò», ð ±Ô ð °ôéÅò»Í

ÁµÜ òÆ ÔÆð Ãñ¶àÆ ç¶ Ü¯, ðÇÔ³ç¶ éÕô¶ Øóç¶,Ã ±ñÆ Úó·ç¶, ÕËç¯ º ç ¶ ê ° µåð òÆ ñ³×ó¶,Õðç¶ Õåñ òøÅò», Øóä Ã÷Åò»Í

åð¶ Ã°µÖ ç¶ ÇÃð å¯º îÇÔðî, Ôð Ççé ÇîðÚ» òÅð»,ç°Öó¶ îÅð», Û±Ôä éÅ ÇÕå¶ åµåÆÁ» ò·Åò»,î³×çÅ ð ¯÷ ç°ÁÅò», êÆð îéÅò»Í

26 27

ê³ÛÆ øÃÅÀ°ºç¶ é¶ ÜéÅìê³ÛÆ øÃÅÀ°ºç¶ é¶ ÜéÅìê³ÛÆ øÃÅÀ°ºç¶ é¶ ÜéÅìê³ÛÆ øÃÅÀ°ºç¶ é¶ ÜéÅìê³ÛÆ øÃÅÀ°ºç¶ é¶ ÜéÅì

Ú¯× êÅ Õ¶ ÜÅñ ÇòµÚ ê³ÛÆ .ëÃÅÀ°ºç¶ é¶ ÜéÅì,êð À°é·» ç¶ Õ°åð Õ¶ Çëð î°ÃÕðÅÀ°ºç¶ é¶ ÜéÅì Í

úÃ ç¶ Õîð¶ ÒÚ íÅò¶º Ôôð åÕ ðÇÔ³çÅ Ôé¶ð,ð¯÷ ÔÆ êð Õìð å¶ çÆò¶ Ü×ÅÀ°ºç¶ é¶ ÜéÅì Í

ðÅå ù À°Ô ÖÅä ÕÃî» òåé çÅ ðµÖäÅ ÇõÁÅñ,Ççé Úó·¶ ÔÆ ç°ôîé» Ã³× Ôµæ ÇîñÅÀ°ºç¶ é¶ ÜéÅì Í

Áîé çÅ Ã³ç¶ô ç¶ºç¶ ðÅå ù Õð Õ¶ ÁêÆñ,Á×÷éÆº çÅ Ö¶ñ òÆ úÔñ¶ ÇÃÖÅÀ°ºç¶ é¶ ÜéÅì Í

îËº À°é·» ç¶ òÅÁÇçÁ» å¶ Õð ñò» ÕÆÕä ïÕÆé,Ô°ä ÇÕÔÅ Ü¯ êñ ØóÆ ÇòµÚ ÔÆ í°ñÅÀ°ºç¶ é¶ ÜéÅì Í

À°Ô ×°éÅÔ» ç¶ Ôî¶ô» Ö zÆç ñË ºç ¶ é¶ Ãì±å,Çòúºå Çëð ÃµÜð¶ ×°éÅÔ» çÆ ìäÅÀ°ºç¶ é¶ ÜéÅì Í

ðÇÔé°î» À°Ô ìäÕ¶ íÅò¶º Úµñç¶ ðÔ¶ éÅñ-éÅñ,Çì÷ñÆÁ» êð ðÃÇåÁ» À°µå¶ Ç×ðÅÀ°ºç¶ é¶ ÜéÅì Í

éÅ ×°äÅ ÔÆ ÜÅäç¶ À°Ô éÅ Üî» çÅ ÔË Ç×ÁÅé,ÇðôÇåÁ» ù ð¯÷ êð îéøÆ ìäÅÀ°ºç¶ é¶ ÜéÅìÍ

J

ÇÃ³ØÅÃé å¶ ÇìáÅÇÂú ÇÂôÕ ùÇÃ³ØÅÃé å¶ ÇìáÅÇÂú ÇÂôÕ ùÇÃ³ØÅÃé å¶ ÇìáÅÇÂú ÇÂôÕ ùÇÃ³ØÅÃé å¶ ÇìáÅÇÂú ÇÂôÕ ùÇÃ³ØÅÃé å¶ ÇìáÅÇÂú ÇÂôÕ ù

Ô°Ãé ç¶ Ã°Ôä¶ ÇÃ³ØÅÃé å¶ ÇìáÅÇÂú ÇÂôÕ ùÍå¯ó Õ¶ ÕÃî» å¶ òÅÁç¶ éÅ Ç×ðÅÇÂú ÇÂôÕ ùÍ

îÃåÆÁ» ÇòÚ Ôð ØàÅ ÷°ñø» ç¶ Á³çð î½ñçÆ,ìÅðô» çÅ ñ°åø ñËäÅ òÆ ÇÃÖÅÇÂú ÇÂôÕ ùÍ

Þ»Üð» çÆ ÛäÛéÅÔà Õð çò¶ Ççñ îÃå Üç,Ú±óÆÁ» çÆ ÖéÖéÅÔà å¶ éÚÅÇÂú ÇÂôÕ ùÍ

Ô°Ãé ç¶ ÇÚÔð¶ å¶ .×î çÅ Üç ìä¶ ÁÅñî ÇÕå¶,çÆÇòÁ» ç¶ ò»× êñÕ» å¶ Ü×ÅÇÂú ÇÂôÕ ùÍ

Üìå ÇòÚ ðÇÔ³ç¶ é¶ ÃÅìå Ôôð åÕ Çðôå¶ ÃçÅ,éÅ Õç¶ ñÛîä çÆ ð¶ÖÅ ÒÚ¯º ñ³ØÅÇÂú ÇÂôÕ ùÍ

÷ìð çÆ åñòÅð Áµ×¶ ÇÂôÕ é¶ Þ°ÕéÅ éÔÆº,ð ¯÷ íÅò¶ º Ã ±ñÆÁ» À° µå ¶ Úó·ÅÇÂú ÇÂôÕ ùÍ

Áµ× çÅ çÇðÁÅ ÔË Áµ×¶ î×ð ÖÅÂÆ î½å çÆ,Ô°ä ÷ð±ðå Á³ìð» çÆ êð ñ×ÅÇÂú ÇÂôÕ ùÍ

õ±ìÃ±ðå ÇÚÔÇðÁ» çÅ Õð ñò¯ ÃÜçÅ íñ¶,Ççñ çÆÁ» ðî÷» ù êó·éÅ òÆ ÇÃÖÅÇÂú ÇÂôÕ ùÍ

Üç ÇÂÔ Ã±ðÜ, Ú³é, ÇÃåÅð¶, Ü°×ùÁ» ÇòÚ î½ñçÅ,ð±Ô çÆ Ôð ÇÂµÕ åÇÔ ç¶ Á³çð åÕ òÃÅÇÂú ÇÂôÕ ùÍ

J

28 29

ôî·» å» Üñ ×ÂÆ ÃÅðÆôî·» å» Üñ ×ÂÆ ÃÅðÆôî·» å» Üñ ×ÂÆ ÃÅðÆôî·» å» Üñ ×ÂÆ ÃÅðÆôî·» å» Üñ ×ÂÆ ÃÅðÆ

ôî·» å» Üñ ×ÂÆ ÃÅðÆ, êå³×Å ÁÅÀ°ä å¯º êÇÔñ» ÍÇÕ çî øéÕÅð çÅ à°µÇàÁÅ, åðÅéÅ ×ÅÀ°ä å¯º êÇÔñ»Í

ñÔ± êÆºç¶ ðÔ¶ í³òð¶ å¶ ÞµÖó Õð ×Â¶ ÷õîÆ,ÇÕ Çëð òÆ ò³â ×Â¶ îÇÔÕ», ÇÂÔ ë°µñ î°ðÞÅÀ°ä å¯º êÇÔñ»Í

ÁË îÇÔñ» òÅÇñú Ã°Çäú, ìä¯ Õ°Þ ðÇÔî ç¶ êÅåð,ÇÕå¶ éÅ ìç-ç°ÁÅ ñËäÅ, ÇÂÔ Þ°µ×ÆÁ» ãÅÀ°ä å¯º êÇÔñ»Í

ìóÅ ÔÆ çðç Ççñ Á³çð, Û°êÅ Õ¶ ì³ÃðÆ ðµÖçÆ,ÇÂÔ ÃÆé» Õð ñò¶ ÛñéÆ, ÇÕ Ã°ð ÁêäÅÀ°ä å¯º êÇÔñ»Í

ÁË êµæð¯ ÇÂñå÷Å Ã°Çäú, Õç¶ å» ÇôñêÕÅð» çÆ,À°é·» çÅ ÔÆ ñÔ± êÆºç¶, õ°çÅ ÁÖòÅÀ°ä å¯º êÇÔñ»Í

À°é·» ù ÜÅî íð -íð Õ¶, å±§ ò³âçÅ ÔÆ ðÔ¶º ÃÅÕÆ,Ôî¶ôÅ êðå ÜÅéÅ Â¶º, î¶ð¶ åÕ ÁÅÀ°ä å¯º êÇÔñ»Í

ÔòÅ ç¶ ò¶Ö Õ¶ ð°Ö ù, å°Ã» Ã°µàÆ ÔË ÇÚ³×ÅðÆ,ÇÕå¶ ð°Ö ìçñ éÅ ÜÅò¶, ÇÕ Áµ× íóÕÅÀ°ä å¯º êÇÔñ»Í

ÕîÅÂÆ ÔË Ü¯ îËº ÇÂµ÷å, ÃÜÅÇÂÁÅ åÅÜ ô°Ôðå çÅ,Ãî¶º é¶ êðÇÖÁÅ îËù, ÇÂÔ Ãí Õ°Þ êÅÀ°ä å¯º êÇÔñ» Í

J

Úîé õ°ôÆÁ» çÅ ÃÜÅ ñËäÅÚîé õ°ôÆÁ» çÅ ÃÜÅ ñËäÅÚîé õ°ôÆÁ» çÅ ÃÜÅ ñËäÅÚîé õ°ôÆÁ» çÅ ÃÜÅ ñËäÅÚîé õ°ôÆÁ» çÅ ÃÜÅ ñËäÅ

À°çÅÃÆ ù Ççñ» ÇòµÚ¯º, ÔàÅ ñËäÅ å°ÃÆº ïÅð¯ ÍÇÂé·» å¶ Úîé õ°ôÆÁ» çÅ, ÃÜÅ ñËäÅ å°ÃÆº ïÅð¯ Í

Çé×·ÅÔ» ÇòµÚ òÃÅ Õ¶ Ü¯, òøÅ çÅ Ô½ÃñÅ ç¶òä,À°é·» Ã³× ì¶òøÅÂÆ éÅ, ÕîÅ ñËäÅ å°ÃÆº ïÅð¯ Í

ÇñøÅø¶ Ú°ä ðÔÆ ìµÚÆ ç¶ Ôµæ ÇòµÚ ê°ÃåÕ» ç¶ Õ¶,å°ÔÅâÅ øð÷ ÔË Â¶Ô¯, ÇéíÅ ñËäÅ å°ÃÆº ïÅð¯ Í

ÇÕÃ¶ ÇÂµÕ òÆ Ã°ÔÅ×ä çÅ, Õç¶ Ã³è±ð éÅ À°µÜó¶,ÇÕ ÔÅÃ¶ ÕÆðé¶ ìäé¯, ÔàÅ ñËäÅ å°ÃÆº ïÅð¯ Í

ÇÜé·» ÔµÕ» ñÂÆ ñóäÅ, å°Ã» é¶ Ã¯ÇÚÁÅ ðÅåÆº,À°é·» çÅ Ççé ÒÚ òÆ î°µçÅ, À°áÅ ñËäÅ å°ÃÆº ïÅð¯ Í

å±øÅé» é¶ ÃçÅ ÇîñäÅ ÔË íÅò¶º ðÃÇåÁ» À°µå¶,å°ÔÅâÅ èðî ÔË çÆò¶ ìÚÅ ñËäÅ å°ÃÆº ïÅð¯ Í

ö÷ñ çÆ Û» ÃçÆòÆ ÔÆ, å°Ã» Ü¶ îÅäç¶ ðÇÔäÅ,Ççñ» å¶ çðç ç¶ ì±à¶ , À°×Å ñËäÅ å°ÃÆº ïÅð¯ Í

Ôî¶ô» î°ÖÇóÁ» À°µå¶ , å°ÃÆº ìÃ ÃÅç×Æ ðµÇÖú,Õç¶ éÅ êÅä êµÛî çÆ, Úó·Å ñËäÅ å°ÃÆº ïÅð¯ Í

J

30 31

Ã°ñØç¶ ðÅÔ» å¶ Úµñ Õ¶Ã°ñØç¶ ðÅÔ» å¶ Úµñ Õ¶Ã°ñØç¶ ðÅÔ» å¶ Úµñ Õ¶Ã°ñØç¶ ðÅÔ» å¶ Úµñ Õ¶Ã°ñØç¶ ðÅÔ» å¶ Úµñ Õ¶

Ã°ñØç¶ ðÅÔ» å¶ Úµñ Õ¶, Ü¯ ÇòÖÅÀ°ºç¶ ìÅð-ìÅð ÍÇåñÕ î³Ç÷ñ çÅ À°Ô îµæ¶ å¶ ñ×ÅÀ°ºç¶ ìÅð-ìÅðÍ

×ðÕ Õð Ü»ç¶ Øð» ù, ÃÅ×ðÆº À°á Õ¶ å±øÅé,ñ¯Õ êð ÃÅ×ð ÇÕéÅð¶, Øð ìäÅÀ°ºç¶ ìÅð-ìÅð Í

ÕîÇðÁ» Á³çð Üç¯º ç¶, ìÅñ Õ¶ ðµÖ¶ ÇÚðÅö,úÃ Ççé å¯º é·¶ð îó·ÆÁ» ç¶ âðÅÀ°ºç¶ ìÅð-ìÅð Í

ì°µåÖÅé¶ ÜÅä çÅ À°Ôé» é¶ ÕÆåÅ ÔË ÇåÁÅ×,Ççñ ÒÚ ìÃ îÇÔì±ì ù ÔÆ, Ü¯ ÇèÁÅÀ°ºç¶ ìÅð-ìÅð Í

Ô°ä À°é·» çÆÁ» Ã±ðå» å¶, åðÃ éÅ ÖÅÇÂú ÜéÅì,î×ðîµÛ ç¶ ò»× Ô³Þ±, Ü¯ òÔÅÀ°ºç¶ ìÅð-ìÅð Í

òÃñ çÆ Ôð ÇÂµÕ ØóÆ ù, îÅäç¶ À°Ô Ôôð åÆÕ,ÇÔ÷ð çÆ íáÆ ÒÚ ÁÅêÅ, Ü¯ åêÅÀ°ºç¶ ìÅð-ìÅð Í

Õåñ î¶ðÅ Õðé ñÂÆ Ô°ä, öËð Ô¯ä¶ ÕÅîïÅì,ÃÅæ À°Ôé» çÅ Ü¯ ÁÅêä¶ ÔÆ ÇéíÅÀ°ºç¶ ìÅð-ìÅð Í

ð½ôéÆ À°Ôé» ç¶ Øð ÇòµÚ, Õð ñò¶ ÇôðÕå ÷ð±ð,çÆÇòÁ» ù Ü¯ å±øÅé» å¯º ìÚÅÀ°ºç¶ ìÅð-ìÅðÍ

J

Ô°³ç¶ Õåñ òøÅò» ç¶Ô°³ç¶ Õåñ òøÅò» ç¶Ô°³ç¶ Õåñ òøÅò» ç¶Ô°³ç¶ Õåñ òøÅò» ç¶Ô°³ç¶ Õåñ òøÅò» ç¶

ÁµÜ Õñ· Þ±áÆÁ» ïÅðÆÁ» Á³çð, Ô°³ç¶ Õåñ òøÅò» ç¶ ÍÕ³ÇâÁ» òð×¶ ÔÅð é¶ êÅÀ°ºç¶, ïÅð ×ñ¶ ÇòµÚ ìÅÔò» ç¶ Í

Üç î°÷Çðî ç¶ ÇÃð å¶ ñàÕä, Ö³÷ð ð¯÷ Ã÷Åò» ç¶,ë¶ð Õç¶ òÆ êéê éÅ ÃÕç¶, á¶Õ¶çÅð ×°é·Åò» ç¶ Í

ÃðÔ¾ç» çÆ ðµÇÖÁÅ õÅåð, â¯ñ·ä õ±é ÜòÅé Üç¯º,Â¶èð òÆ å¶ úèð òÆ Çëð, ÃÆé¶ êÅàä î»ò» ç¶ Í

À°Üðå çÆ Üç íÅñ ÒÚ ÕÅî», ÖÅñÆ ÔÆ Øð î°ó· Ü»çÅ,Áµè ÇòµÚÕÅð ÔÆ çî à°µà ÜÅòä, ðÆÞ», Ãµèð» ÚÅò» ç¶ Í

éøðå,òÇÔôå, ÷ÇÔð» ðñ Õ¶, ê½äÅ ç¶ ÇòµÚ Ø°ñ ÚµñÆÁ»,éËäÆ Ô³Þ±, ÷°ñëÆº é·¶ðÅ, ÇåóÕä ì¯ñ ÔòÅò» ç¶ Í

ÇÃµè¶ ÃÅè¶ ðÃÇåÁ» À°µå¶, êËð ÇÜé·» ç¶ ÇæóÕ ×Â¶,À°Ôé» é¶ ÕÆ ðÇÔìð ìäéÅ, ïÅð¯ éòÆÁ» ðÅÔò» ç¶ Í

ÇÃÖð ç°êÇÔð¶ ÇÜÔó¶ ê»èÆÁ» ù ð°µÖ» é¶ ×¯ç ÇñÁÅ,ôÅî ù úÔÆ ç°ôîä ìä ×Â¶, À°Ôé» çÆÁ» ÔÆ ÛÅò» ç¶ Í

õ±é êÃÆéÅ ÇÂµÕ Õð ç¶ºçÅ, ò¶ÇÖÁÅ ð¯÷ ÇÕÃÅé Üç¯º,ÁÅê ðÔ¶ î°ÔåÅ÷ À°Ô Á³é ñÂÆ, Ô°³ç¶ Õåñ ÇÂÛÅò» ç¶ Í

J

32 33

ÃóçÅ ÔË Çéå êå³×ÅÃóçÅ ÔË Çéå êå³×ÅÃóçÅ ÔË Çéå êå³×ÅÃóçÅ ÔË Çéå êå³×ÅÃóçÅ ÔË Çéå êå³×Å

ÕÅåñ ôî·» çÆÁ» ÇÂÔ ÁçÅò» éÅ ð°ÕçÆÁ» ÍÃóçÅ ÔË Çéå êå³×Å òøÅò» éÅ ð°ÕçÆÁ» Í

ÇÂµÕ Ççé ×°ÁÅÚ ÜÅäÅ ÔË î°Ö çÆ ìÔÅð é¶,×°ñôé ç¶ ç¯ÖÆÁ» å¯º ÇÖ÷Åò» éÅ ð°ÕçÆÁ» Í

ÕðÕ¶ òøÅ çÅ õ±é Ü¯ ñ°µàç¶ ÕðÅð ù,ÇÂÔé» é¶ å°ð ÔÆ ÜÅäÅ ìñÅò» éÅ ð°ÕçÆÁ» Í

Ö°µÃçÅ ÔË Ççñ çÅ ÚËé Çé×·ÅÔ» ÇîñÅÀ°ä å¶,êð Ççñ çÆÁ» Õç¶ òÆ ÇÂÛÅò» éÅ ð°ÕçÆÁ» Í

î°óç¶ éÅ ÜÅä òÅñ¶ å±§ ÇÕÃ ù À°âÆÕçÅ,î³ÇÜñ, êóÅÁ å¶ ðÃå¶ ÇÂÔ ð·Åò» éÅ ð°ÕçÆÁ» Í

ØàçÅ å±øÅé ÇòµÚ éÅ ÇÚðÅö» çÅ Ô½ÃñÅ,À°Ôé» å¶ ÷°ñî Õðé¯ ÔòÅò» éÅ ð°ÕçÆÁ» Í

ÃÇÔ³ç¶ ÔÆ ÁÅ ðÔ¶ é¶ Ü¯ Á÷ñ» å¯º ÷ìð ù,÷ìð» ÇÖñÅø Ç÷Ôé ÒÚ¯º ÔÅò» éÅ ð°ÕçÆÁ» Í

ìµÇÚÁ» ù ç¶ä ×Åñ» å¶ ÇÞóÕ» ÃåÅÀ°ä å¶,êð Ççñ ÒÚ¯º î» çÆÁ» òÆ ç°ÁÅò» éÅ ð°ÕçÆÁ» Í

Ö°ôÆÁ» öî» é¶ ð¯÷ ÔÆ ÁÅÀ°äÅ ÔË ìçñÕ¶,ÇÜúº Ú³é çÆÁ» Õç¶ òÆ ÕñÅò» éÅ ð°ÕçÆÁ» Í

J

ú Ã°Ôä¶ Ã±ðÜÅú Ã°Ôä¶ Ã±ðÜÅú Ã°Ôä¶ Ã±ðÜÅú Ã°Ôä¶ Ã±ðÜÅú Ã°Ôä¶ Ã±ðÜÅ

Õñô» å¶ à³×¶ ú Ã°Ôä¶ Ã±ðÜÅ ÍÇÃµñ· éÆò¶º ÇòÔÇóÁ» ÒÚ¯º òÆ î°ÕÅ Í

×ðÇÕÁÅ éÇôÁÅ ÒÚ Ü¯ìé ÇÂÃ åð·»,ë°µñ» ÇòµÚ éÅ îÇÔÕ éÅ Ö¶óÅ ÇðÔÅ Í

ÇÚµà¶ Ççé Ü¯ ðÇÔìðÆ Õðç¶ ðÔ¶,ðÅå ù ò¶Ö¶ À°Ô ñ°µàç¶ ÕÅøñÅ Í

ÕÆóÆÁ» çÅ êzä å¶ Ü¶ðÅ ò¶ÖÕ¶,îË òÆ Ççzó ÕÆåÅ ÔË ÁÅêäÅ Ô½ÃñÅ Í

ÕÆ Õð» ÇôÕòÅ êå³×Å Ãóé å¶,ÁÅê îð-îð Õ¶ ôî·» ç¶ò¶ ì°ÞÅ Í

éÅ× ÷ÇÔðÆ òÆ íðé×¶ ÔÅ÷ðÆ,Ü¶ å±§ Ú³çé çÅ Õð¶º×Å åìÃðÅ Í

åõå ãÇÔ Ü»ç¶ é¶ ðÅÔ ÒÚ¯º ÷ìð ç¶,ìä Õ¶ ÁäÖ» çÅ å°ð¶ Üç ÕÅøñÅ Í

ðµÖ ñÂ¶ Áµæð± îËº Ççñ ÇòµÚ Ã»í Õ¶,î°ÃÕðÅòä çÆ éÅ êð í°µÇñÁÅ ÁçÅ Í

J

34 35

ÁäÖ ç¶ çÆê Ü×Å ñËºç¶ é¶ÁäÖ ç¶ çÆê Ü×Å ñËºç¶ é¶ÁäÖ ç¶ çÆê Ü×Å ñËºç¶ é¶ÁäÖ ç¶ çÆê Ü×Å ñËºç¶ é¶ÁäÖ ç¶ çÆê Ü×Å ñËºç¶ é¶

Ö°µçÅðÆ ù õ±é ç¶ Á³çð, Ü¯ ÇÂéÃÅé òÃÅ ñËºç¶ é¶ ÍÞµÖó» çÆ À°Ô ÇÔµÕ å¶ èðÕ¶, ÁäÖ ç¶ çÆê Ü×Å ñËºç¶ é¶ Í

ê°ó-ê°ó Ã±ñ» êËð À°é·» ç¶, Ôð ò¶ñ¶ ÷õîÆ Õð ç¶òä,Ç÷Ôé çÆÁ» Ã¯Ú» ÇòµÚ ÇÕµÕð», ÇÜÔó¶ ôÖÃ À°×Å ñËºç¶º é¶ Í

÷Åìð, êÅêÆ , ìÅØ, çÇð³ç¶, Ü» À°Ôé» ù ÕÔ» îËº òÇÔôÆ ,éôåð ç¶ Ü¯ òÅð èÆÁ» å¶, Õ°µÖ» ÇòµÚ ÕðòÅ ñËºç¶ é¶ Í

ç°éÆÁ» çÆ Ôð íÆó ç¶ Á³çð, òµèçÅ ÔÆ ÜÅò¶ ÇÂÕñÅêÅ,À°ºÞ å» ñ¯ÕÆº î¶ÇñÁ» ç¶ ÇòµÚ, Ã»Þ ç¶ ã¯ñ òÜÅ ñËºç¶ é¶ Í

À°µ×ç¶ Ã±ðÜ ç¶ ÇñôÕÅð¶, Þ°µ×ÆÁ» åÆÕð êÔ°³Ú éÅ ÜÅòä,Õñô, Ú°ìÅð¶ é·¶ÇðÁ» å¯º Ô°ä, Çðôî» ÕËç ÕðÅ ñËºç¶ é¶ Í

Ø¯ñ-ÕìµâÆ, ×°µñÆ-â³âÅ, ÇìéÃ ×ÂÆÁ» Ô°ä ÃÅðÆÁ» Ö¶â»,ç±ÇÜÁ» ç¶ Øð Áµ× ñ×Å Õ¶, ñ¯ÕÆº îé êðÚÅ ñËºç¶ é¶ Í

ÁÅêäÅ òÆ Ã½çÅ éÅ ÇîñçÅ, á§±×¶ îÅðé ç¶ Çìé ÔðÇ×÷,ÁÅêäÆ åµÕóÆ çÆ Ü¯ ì¯çÆ, ç±ÇÜÁ» Ôµæ ëóÅ ñËºç¶ é¶ Í

ì°µñ·» çÆ î°ÃÕÅé À°Ô ñ°µàç¶, Ôð Ççñ ù Õð Ü»ç¶ ÷ÖîÆº,Ã¯Ôñ ÁÅêä¶ ñø÷ ÔÆ ÇÜÔó¶, Û°ðÆÁ» ò»× ìäÅ ñËºç¶ é¶ Í

J

Üç¯º òÆ å±§ ×ÅÇÂÁÅÜç¯º òÆ å±§ ×ÅÇÂÁÅÜç¯º òÆ å±§ ×ÅÇÂÁÅÜç¯º òÆ å±§ ×ÅÇÂÁÅÜç¯º òÆ å±§ ×ÅÇÂÁÅ

ÇÕ î¶ðÆ ö÷ñ ù, Üç¯º òÆ å±§ ×ÅÇÂÁÅÍÁË Ççñìð å±§ ÇÂÃù, Áîð ÔÆ ìäÅÇÂÁÅ Í

ìäÅ ç¶ å±§ î¯åÆ, ÃçÅ ÃÆê ìäÕ¶,Ã°Á»åÆ îËº ìä Õ¶, å¶ð¶ Õ¯ñ ÁÅÇÂÁÅ Í

îËº å¶ð¶ å¯º ÁËéÅ, Ü¯ Ô¯ÇÂÁÅ î°åÅÃð,ÇÕ å¶ð¶ ×°ä» ù, ÁÕÆçÅ ìäÅÇÂÁÅÍ

ÇÕÃ¶ òÆ îËº î°ôÇÕñ å¯º âðçÅ éÔÆº Ô»,ÇÂé·» éÅñ îËù, å±§ ñóéÅ ÇÃÖÅÇÂÁÅ Í

éÅ ÃÅÇÂÁÅ òÆ íÅò¶º, î¶ðÅ ÃÅæ ç¶ò¶,ÇÕ Ôð î¯ó À°µå¶, Ü¯ åËù ÔÆ êÅÇÂÁÅ Í

Õç¶ ì¶òøÅÂÆ, éÅ ÕðéÅ î¶ð¶ Ã³×,òøÅ éÅñ ÇðôåÅ, ÃçÅ îËº ÇéíÅÇÂÁÅ Í

ÕÂÆ òÅð åËù, îËº ÕÆåÅ ÔË ð°ÃòÅ,Õç¶ êð å±§ î¶ð¶, éÅ Ççñ ù ç°ÖÅÇÂÁÅ Í

ÇÂÔ ÇìðÔÅ ç¶ åÆð» çÅ ÕÆ âð ÔË îËù,Üç¯º ãÅñ òÃñ» çÅ, è°ð å¯º ÇñÖÅÇÂÁÅ Í

J

36 37

ÁÅêä¶ ÇòÃÅð ç¶ºç¶ÁÅêä¶ ÇòÃÅð ç¶ºç¶ÁÅêä¶ ÇòÃÅð ç¶ºç¶ÁÅêä¶ ÇòÃÅð ç¶ºç¶ÁÅêä¶ ÇòÃÅð ç¶ºç¶

öËð» å¶ ÕÆ ÔË ÇôÕòÅ, ÁÅêä¶ ÇòÃÅð ç¶ºç¶ ÍÃí éøðå» ç¶ ÁÅçÆ, ÔðÇ×÷ éÅ ÇêÁÅð ç¶ºç¶ Í

é÷ð» ù îËº îéÅÇÂÁÅ, Ççñ çÅ éÅ ðÅ÷ çµÃäÅ,Ôîçðç ìä Õ¶ ñ¯ÕÆº , ×µñ ù ÇõñÅð ç¶ºç¶ Í

À°Ôé» ÕÆ ÇÂôÕ ÕðéÅ, ÕÆ Ôôð åÕ ÇéíÅÀ°äÅ,Ü¯ Ççññ×Æ ÒÚ Ççñ ù, ÕðÕ¶ ÇòÚÅð ç¶ºç¶ Í

ê±Üä ÇÂÔ ç¯ôÆÁ» ù, ÕÅùé ç¶ ê±ÜÅðÆ,êð ì¶×°éÅÔ ù ÁËæ¶, ç¯ôÆ ÕðÅð ç¶ºç¶ Í

ÇÕÃ èðî é¶ ÇÃÖÅÇÂÁÅ, ÁÅêÃ ÒÚ òËð ðµÖäÅ,îÜ·ì» ç¶ êð òêÅðÆ, Ã»Þ» ù îÅð ç¶ºç¶ Í

êÅê» ç¶ éÅñ íðçÅ, Üç òÆ ØóÅ À°é·» çÅ,î³çðÆº À°Ô Õð Õ¶ ê±ÜÅ, ÇÃð å¯º À°åÅð ç¶ºç¶ Í

Ã½ÖÅ éÔÆº ÔË êÅÀ°äÅ, ÇÂµ÷å» ù ô°Ôðå» ù,ÇÂÔé» ñÂÆ å» ñ¯ÕÆº, À°îð» ×°÷Åð ç¶ºç¶ Í

Üç ×°÷ðéÅ öî» é¶, Ö°ôÆÁ» é¶ êðå ÁÅÀ°äÅ,êåÞó å» ÜÅä ò¶ñ¶, ÔµÃçÆ ìÔÅð ç¶ºç¶ Í

J

×°ñôé å¶ òÅð Õðç¶×°ñôé å¶ òÅð Õðç¶×°ñôé å¶ òÅð Õðç¶×°ñôé å¶ òÅð Õðç¶×°ñôé å¶ òÅð Õðç¶

Ö½ð¶ ÇÕúº Áé¯ÖÅ, ñ¯ÕÆº ÇòÔÅð Õðç¶ ÍêåÞó ç¶ éÅñ ÇîñÕ¶, ×°ñôé å¶ òÅð Õðç¶ Í

ÇÜÃî» ç¶ Õðé à°µÕó¶, òÇÔôå ç¶ ìÅÁç òÆ Ü¯,ÇÂéÃÅéÆÁå ù ÁËç», À°Ô ôðîÃÅð Õðç¶ Í

èðåÆ å¶ ê³ÛÆÁ» ù, âð Á÷×ð» çÅ ðÇÔ³çÅ,Á³ìð» å¶ ØÅå ñÅ Õ¶, ÇôÕð¶ ÇôÕÅð Õðç¶ Í

ç¶ºç¶ éÅ ê°ðÇÖÁ» ù, ÇÂµ÷å Øð» ç¶ Á³çð,êð Ôð î÷Åð À°µå¶, À°Ô éîôÕÅð Õðç¶ Í

ÁÅêäÆ ÕñÅ ç¶ Á³çð, íð ç¶ä À°Ô Çéê°³éåÅ,Ã¯Ú» å¶ ÇõÁÅñ çÅ Ü¯, À°µÚÅ ÇîÁÅð Õðç¶ Í

ðÇÔ³çÆ ÔË çøé Ô¯ Õ¶, êðòÅ÷ òÆ À°é·» çÆ,Áé°Õ±ñ Ü¯ ÔòÅ çÅ ÔÆ ÇÂ³å÷Åð Õðç¶ Í

èðåÆ çÆ Á½ó ù òÆ, ÇÕµç» ì°ÞÅÀ°ä×¶ À°Ô,ÃÅòé ç¶ òð·é å¶ Ü¯, ÇôÕò¶ Ô÷Åð Õðç¶ Í

ÃÆðå é¶ Ö±ìÃ±ðå, ÇçÃäÅ ÇòÔÅð ÇòµÚ¯º,ðÇÔ³ç¶ é¶ ñ¯Õ íÅò¶º, ñµÖ» Çô³×Åð Õðç¶ Í

J

38 39

ÇÃÁÅÃå çÆ ÔòÅ ç¶ºç¶ÇÃÁÅÃå çÆ ÔòÅ ç¶ºç¶ÇÃÁÅÃå çÆ ÔòÅ ç¶ºç¶ÇÃÁÅÃå çÆ ÔòÅ ç¶ºç¶ÇÃÁÅÃå çÆ ÔòÅ ç¶ºç¶

Ú°ÁÅåÆ îÜ·ì çÆ ñÅ Õ¶, ÇÃÁÅÃå çÆ ÔòÅ ç¶ºç¶ Íî°Ô¾ìåÆ îÇÔÕ ù éøðå ç¶ è±Â¶º ÇòµÚ À°µâÅ ç¶ºç¶ Í

ìóÅ ÔÆ ò¶ÇÖÁÅ íÅò¶º, Ôé¶ðÅ çÆÇòÁ» Ô¶á»,ÇÕ ÁËêð ìÅñ Õ¶ ÁÅêÅ, Ú°ë¶ðÅ Ü×î×Å ç¶ºç¶ Í

Áñ¯ÚÕ å» “Áñ¯ÚÕ” é¶, Õð» ÃéîÅé À°Ôé» çÅ,î¶ðÆ Á½ÕÅå ù ÇÜÔó¶, ÃçÅ ôÆôÅ ÇòÖÅ ç¶ºç¶ Í

À°é·» ù ò¶ÇÖÁÅ Û°µê Õ¶, ìó¶ ÔÆ Õ¶ðç¶ Ô³Þ±,Ü¯ îËù î°ÃÕðÅòä çÅ, ìóÅ ÃÆ îôòðÅ ç¶ºç¶ Í

õ°çÅ ç¶ òÅÃå¶ ÃµÜäÅ, Õ°ð¶çÆº ÷õî å» Õ¯ÂÆ,ÇìéÅ ÇðÇÃÁ» éÔÆº ÁËç», Õ¯ÂÆ Ççñ ù î÷Å ç¶ºç¶ Í

ÔË íÅò¶º ÁËàî» ç¶ ã¶ð å¶ Ã½ºçÅ òåé î¶ðÅ,ÇÕ ÁËêð Ú¶åéÅ òÅñ¶, ÃçÅ ÇÂÃù ìÚÅ ç¶ºç¶ Í

î¶ð¶ å» ÁÅêä¶ ç¯Ãå ÔË ðÚç¶ Õåñ çÆ ÃÅÇÜô,ì°ñÅ Õ¶ Õ¯ñ ç°ôîä ù, î¶ð¶ Øð çÅ êåÅ ç¶ºç¶ Í

ÇÕ ÇÜÃé¶ ÕÅøñ¶ ñ°µà¶ å¶ Ã¯Ôñ ðÇÔÜéÆ ÕÆåÆ,å¶ êÅ Õ¶ ò¯à Çëð ñ¯ÕÆº, À°ù ðÇÔìð ìäÅ ç¶ºç¶ Í

J

ÃîÞç¶ Ü¯ ÕçðçÅéÃîÞç¶ Ü¯ ÕçðçÅéÃîÞç¶ Ü¯ ÕçðçÅéÃîÞç¶ Ü¯ ÕçðçÅéÃîÞç¶ Ü¯ ÕçðçÅé

ÚÅêñ±ÃÆ ÕðÇçÁ» ù, ÃîÞç¶ Ü¯ ÕçðçÅé ÍÕð ðÔ¶ ÇòôêÅé é¶ À°Ô, ÃîÞç¶ êð ÁÇîz³åêÅé Í

Ççñ Û°êÅÀ°ºçÅ Þ±á ñ¶ÇÕé, éËä Õð ç¶ºç¶ ÇìÁÅé,×µñ òÆ Þ±áÆ ÕðÇçÁ» ÔÆ, ÇëÃñ Ü»çÆ ÔË ÷°ìÅé Í

çðç ñ¯Õ» ç¶ ÇñÖ» îËº, ÁË õ°çÅ ìÖôÆº å½øÆÕ ,ðÇÔîå» Õð ðÇÔä òµÃç¶, Õñî å¶ ÇÂÔ ÕñîçÅé Í

î°ôÇÕñ» Ã³× ñóÇçÁ» òÆ, Ü¯ ÃçÅ ðÇÔ³ç¶ Áâ¯ñ,ÔÅçÃ¶- çð- ÔÅçÃ¶ çÅ, êÅÃ Õðç¶ ÇÂîÇåÔÅé Í

î÷Ôì» çÆ ÕàóåÅ òÆ, ç¶ ðÔÆ ÁËÃÅ Çé÷Åî,ì¶×°éÅÔ ÔÆ Õåñ ÕÇðú, ÚÅÔ ðÔ¶ é¶ Ô°ÕîðÅé Í

ð±Ô ÇìéÅ Õñì±å ìäÕ¶, ðÇÔ Ç×ÁÅ ÇîµàÆ çÅ ã¶ð,å¯ó Ççµå¶ åÆð ÔÆ Üç, ÕÆ Õð¶×Æ ÇÂÔ ÕîÅé Í

é·¶ÇðÁ» é¶ ð½ôéÆ çÆ, Ã°ä ñÂÆ Üç å¯º åÅðÆø,úÃ Ççé å¯º ð½ôéÆ ç¶, Õåñ ç¶ Çîñç¶ ÇéôÅé Í

ê±Üç¶ ÁÅð±÷, Çê ³×ñ, ÃîÞÕ¶ ôÅÇÂð ×z ³æ,ÇôÁð ÇòµÚ êð ÇõÁÅñ ð±Ô ç¶, ÜÅäç¶ é¶ ÕçðçÅé Í

J

40 41

ÚÅéä å¶ ÔîñÅÚÅéä å¶ ÔîñÅÚÅéä å¶ ÔîñÅÚÅéä å¶ ÔîñÅÚÅéä å¶ ÔîñÅ

Ü¶ ÚÅéä å¶ ÔîñÅ, Ôé¶ðÅ Õð¶×Å Íå¶ Ã ±ðÜ ìÚÅ Õ¶, Ãò¶ðÅ Õð¶×Å Í

éÅ í°µÇñÁÅ ÔË Ã±åÕ å¶ êÆóÅ Ü¯ î» çÆ,À°ÔÆ î» çÅ ð °åìÅ, òâ¶ðÅ Õð¶×Å Í

À°ç·¶ ðÅÔ ÒÚ ÔðÇ×÷, éÅ ÁÅÀ°äÆ ð°ÕÅòà,Ü¯ êðìå ù ÚÆðé çÅ Ü¶ðÅ Õð¶×Å Í

ÇÜé·¶ Ã¯Ú ÁÅêäÆ, ìäÅÂÆ ÔË ì½äÆ,ÇÕò¶º Õµç ÁÅêäÅ, À°Ú¶ðÅ Õð¶×Å Í

ÇîñÅ Õ¶ å±§ é÷ð», ÇÕå¶ â°µì éÅ ÜÅòÆº,À°Ô éËä» çÅ ÃÅ×ð, â±³Ø¶ðÅ Õð¶×Å Í

éÅ àñçÆ Õç¶ òÆ, ðÔ¶ î½å ÁÅ Õ¶,å± § òðñÅê ÚÅÔ¶, ìæ¶ðÅ Õð¶×Å Í

ÇÕ ÇîñäÆ ÔË ×°ó·åÆ, ì°ðÅÂÆ çÆ ÇÜÃù,À°Ô Õðî» ù ÇÕµç», Ú³×¶ðÅ Õð¶×Å Í

Ãî¶º éÅñ Ã¯Ôñ, å±§ ÚµÇñÁÅ éÅ Ü¶Õð,å±§ ê³è î³Ç÷ñ» çÅ, ñ³î¶ðÅ Õð¶×Å Í

J

Ã»Þ ç¶ çÆò¶Ã»Þ ç¶ çÆò¶Ã»Þ ç¶ çÆò¶Ã»Þ ç¶ çÆò¶Ã»Þ ç¶ çÆò¶

Üç¯º À°Ô Ã»Þ ç¶ çÆò¶, Ü×ÅÀ°ºç¶ é¶ Øð» Á³çð ÍÀ°ç¯º Ôð ðÅå çÆòÅñÆ, îéÅÀ°ºç¶ é¶ Øð» Á³çð Í

À°×Å Õ¶ ÕËÕàÃ» ×îñ¶, Ü¯ ðµÖç¶ é¶ ì×ÆÚ¶ ÇòÚ,ÃçÅ ë°µñ» çÆ æ» Õ³â¶ ÔÆ êÅÀ°ºç¶ é¶ Øð» Á³çð Í

Ã³×ÆåÕ ì¯ñ ÇÚóÆÁ» ç¶, Ççñ» ÇòµÚ ×±³Üç¶ ðÇÔ³ç¶,Üç¯º òÆ ÁÅñ·ä¶ ñ¯ÕÆº, ìäÅÀ°ºç¶ é¶ Øð» Á³çð Í

ÇÕÃ¶ î÷ñ±î çÆ õÅåð, Õç¶ òÆ ñó éÔÆº ÃÕç¶,Ü¯ Ö³÷ð ò¶Ö Õ¶ ÁÅêÅ, Û°êÅÀ°ºç¶ é¶ Øð» Á³çð Í

Öó¶ ðµÖç¶ ÃçÅ îÃñ¶, À°Ô î³Ççð» å¶ îÃÆå» ç¶,å¶ ÕµàóòÅç çÆ î±ðå, ñ×ÅÀ°ºç¶ é¶ Øð» Á³çð Í

ÇÃò¶ ç¶ Ã¶Õ å¯º ñ¯ÕÆº, ìó¶ ÔÆ Þ°ñÃç¶ ðÇÔ³ç¶,Üç¯º ÃîôÅé ù ÔµæÆº, ÇñÁÅÀ°ºç¶ é¶ Øð» Á³çð Í

ÇÕ öËð» éÅñ òÆ ÁÅêä¶, ÇéíÅ ñËºç¶ é¶ Ãí Çðôå¶,Ü¯ ÁÅêä¶ ÇåóÕç¶ Çðôå¶, ìÚÅÀ°ºç¶ é¶ Øð» Á³çð Í

Ü¯ Ã°ÔäÆ, ÔÆð å¶ ÃµÃÆ ç¶ Ã°äç¶ ð¯÷ ÔÆ ÇÕµÃ¶,éÅ Õ°óÆÁ» ù Õç¶ ÇÕµÃ¶, Ã°äÅÀ°ºç¶ é¶ Øð» Á³çð Í

J

42 43

Ü¯ éÅ ìä ÃÇÕÁÅ å°ÔÅâÅ îçç×ÅðÜ¯ éÅ ìä ÃÇÕÁÅ å°ÔÅâÅ îçç×ÅðÜ¯ éÅ ìä ÃÇÕÁÅ å°ÔÅâÅ îçç×ÅðÜ¯ éÅ ìä ÃÇÕÁÅ å°ÔÅâÅ îçç×ÅðÜ¯ éÅ ìä ÃÇÕÁÅ å°ÔÅâÅ îçç×Åð

Ü¯ éÅ ìä ÃÇÕÁÅ å°ÔÅâÅ îçç×Åð,êÆó À°Ã ù ÇÕúº Ã°äÅÀ°ºç¶ ìÅð ìÅðÍøÅÃñÅ ðµÇÖÁÅ ÔË ÇÜÃ é¶ ìðÕðÅð,Õçî À°Ã òµñ ÇÕúº òèÅÀ°ºç¶ ìÅð-ìÅðÍ

êµæð» ù ÕðÇçÁ» ðµì çÅ Ãð±ê,ÃÅóç¶ ÁÅêäÅ ñÔ± ÇÂÔ ÇôñêÕÅð,Ü¶ éÅ ðµì Ã°äçÅ À°é·» çÆ òÆ ê°ÕÅð,õ±±é Çëð À°Ô ÇÕúº åêÅÀ°ºç¶ ìÅð-ìÅðÍ

ñµÖ Õ¯Çôô Õðé×¶ íÅò¶º Ôé¶ð,îÅð éÅ ÃÕç¶ Õç¶ Ã±ðÜ çÅ é±ð,çÆÇòÁ» é¶ ÕÆ ÔË ÕðéÅ ÚîåÕÅð,ÇÕúº Ô¯ Ã±ðÜ ù ÇòÖÅÀ°ºç¶ ìÅð-ìÅðÍ

Ü¯ ÇÕÃ¶ ÁÇÔÃÅé Ü» ð°åì¶ ìöËð,÷õî ñ¯Õ» ç¶ òÆ íðç¶ ðÇÔä ñ¯Õ,çðç çÅ ÁÇÔÃÅÃ ðµÖÕ¶ ìðÕðÅð,êÆó ñ¯Õ» çÆ ÇîàÅÀ°ºç¶ ìÅð-ìÅðÍ

Ç÷³ç×Æ ç¶ ðÃÇåÁ» å¶ î°ôÇÕñ» çÅ,êÅÃ Õð ÃÕç¶ éÅ Ü¯ òÆ ÇÂîÇåÔÅé,î½å ù ìÃ ÃîÞ Õ¶ À°Ô îçç×Åð,Ö°çÕ°ôÆ ù ×ñ ñ×ÅÀ°ºç¶ ìÅð-ìÅðÍ

å±§ À°é·» ç¶ ò»× ÔÆ ÇêÁÅð Õðå±§ À°é·» ç¶ ò»× ÔÆ ÇêÁÅð Õðå±§ À°é·» ç¶ ò»× ÔÆ ÇêÁÅð Õðå±§ À°é·» ç¶ ò»× ÔÆ ÇêÁÅð Õðå±§ À°é·» ç¶ ò»× ÔÆ ÇêÁÅð Õð

Ü¯ ÔË À°ñÇÞÁÅ å¶ éÅ Ã°ñÇÞÁÅ, å±§ Õç¶ å» À°Ã å¶ ÇòÚÅð Õð,å¶ ÇÜé·» é¶ ÇÂôÕ éÅ ÔÅÇðÁÅ, å±§ À°é·» ç¶ ò»× ÔÆ ÇêÁÅð ÕðÍ

ÕÆ êåÅ ÔË î½å ç¶ ÁÅÀ°ä çÅ, ØóÆ êñ çÅ éÅ ÔË òÃÅ Õ¯ÂÆ,ÇÂÔ öî» çÅ Õøé À°åÅð Õ¶, å¶ Ö°ôÆ çÅ î°µÖ å¶ Çô³×Åð ÕðÍ

ÇÕå¶ âÅñð» çÆ ÔÆ ç½ó ÇòÚ, Õç¶ ò¶ÚÆº éÅ å±§ ÷îÆð ù,Ü¯ òÆ ÇðôÇåÁ» ù í°ñÅ çò¶, å±§ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÅ éÅ òêÅð ÕðÍ

å±§ òøÅ ù Ççñ å¶ ÇñÖÅ ñòÆº, ÇÕ Ü¯ Ôôð åÕ òÆ éÅ Çîà ÃÕ¶,Ü¯ ÕÔ¶º å±§ ôìç ÷°ìÅé å¯º, å¶ À°é·» çÅ Ççñ å¯º ÕðÅð ÕðÍ

ÕðÆº ç±ð ÖÅð» ù ðÅÔ ÇòÚ¯º, Ü¯ ÃçÅ ÔÆ êËð» ÒÚ ê°óç¶ é¶,Ü¯ ÃçÅ ÔÆ Úîé ù íð çò¶, À°Ô Çêúºç ù ÔÆ å±§ ÇåÁÅð ÕðÍ

ÇÂÔ å» áÆÕ ÔË ÇÕ å±§ ç°ôîäÆ òÆ ÇéíÅ ÇðÔÅ Â¶º ÁõÆð åÕ,ÇÂÔ òÆ ïÅç ðµÖ ÇÕ å±§ ç°ôîä» çÆ Õç¶ òÆ Çêá å¶ éÅ òÅð ÕðÍ

ÔòÅ ð°îÕçÆ ÔË Ü¯ ÇêÁÅð çÆ, ÇÂÔ ÃçÅ ÔÆ îÇÔÕ» ÇìÖ¶ðçÆ,éÅ ÇÂé·» ÒÚ Ø¯ñ å±§ ÷ÇÔð ù, éÅ ÔÆ éøðå» çÆ çÆòÅð ÕðÍ

J

44 45

ãñ Ç×ÁÅ Ã±ðÜ Ã°éÇÔðÆãñ Ç×ÁÅ Ã±ðÜ Ã°éÇÔðÆãñ Ç×ÁÅ Ã±ðÜ Ã°éÇÔðÆãñ Ç×ÁÅ Ã±ðÜ Ã°éÇÔðÆãñ Ç×ÁÅ Ã±ðÜ Ã°éÇÔðÆ

ãñ Ç×ÁÅ Ã±ðÜ Ã°éÇÔðÆ, ÁÅ ×ÂÆ è°ÖçÆ ÇÂÔ ôÅî Íç½ð ðÇÔä¶ ìçñç¶ êð, éÅ ÇÂé·» ÕðéÅ ÁÅðÅî Í

ÃðÇÕÁÅ Üç î°µÖ å¯º êðçÅ, Ô¯ Ç×ÁÅ îÇÔøñ ÒÚ é±ð,Ôôð åÕ ðÇÔäÆ Ãð±ðÆ, êÆ ÇñÁÅ ÁµÖÆÁ» Ú¯º ÜÅî Í

çðç é¶ ÇçµåÆ ÔË ì¶ôÕ, î°ÃÕðÅÔà ù Öó·¯å,êð éÅ Ô³Þ±Á» çÆ ðòÅéÆ å¶ ñ×Å ÃÇÕÁÅ ÇòðÅî Í

ÔÅçÃÅ Ççñ ù çò¶ À°Ô, îËº éÅ Õðç» Ô» À°âÆÕ,Ççñ ç¶ åóêä òÅÃå¶ Ô°ä, Ô¯ Ç×ÁÅ Õ°Þ ÇÂ³å÷Åî Í

êÅÕ Çðôå¶ òÆ í°ñÅò¶º, é÷ð ÇòµÚ íð Õ¶ öð±ð,ÖÅÃ òÆ ÇÂéÃÅé å¶ðÆ, é÷ð ÇòµÚ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË ÁÅî Í

ÛñÕç¶ ÁµÖÆÁ» ÒÚ Áµæð±, çðç, êÆó» çÆ Ã½×Åå,ÇÂÔ òøÅ ìçñ¶ ÔÆ Ççñìð å¯º Çîñ¶ ÃÅð¶ ÇÂéÅî Í

÷ðç êµå¶ ò¶Ö Õ¶ ÇìðÖ» çÆ ð¯ÂÆ âÅñ-âÅñ,Ô°ä Õ¯ÂÆ å» êåÞó» çÅ, ñË Õ¶ ÁÅÇÂÁÅ ÔË êËöÅîÍ

Ø¯Ç×Á» ÇòµÚ ðÇÔ Õ¶ î¯åÆ, í°µñç¶ éÅ ÁÅêäÆ êÛÅä,îÇÔÕ Ú³çé çÆ Õç¶ ðÇÔ³çÆ éÅ Ãµê» ç¶ ×°ñÅî Í

J

éÅ ÔÆ Õðç¶ é¶ íð¯ÃÅ åÅÇðÁ» å¶,éÅ ÔÆ Ã±ðÜ å¶ À°Ô ðµÖç¶ é¶ ïÕÆé,Ã¯Ú ç¶ çÆêÕ ù ç¶ Õ¶ ÇÂõÇåÁÅð,ð±Ô ù À°Ô ð½ôé ÕðÅÀ°ºç¶ ìÅð-ìÅðÍ

ê³Ü ÃÅñ» ìÅÁç úÔÆ Ô°ÕîðÅé,Ú°ä ÇñÁÅ ÔË îÅð Õ¶ ÁÅêäÆ ÜîÆð,í° µñ Ç×ÁÅ Ü¯ ì Ëáç¶ ÃÅð ¶ ÕðÅð,ÇÕúº ÇÃ³ØÅÃé å¶ ÇìáÅÀ°ºç¶ ìÅð-ìÅðÍ

×µñ ù ñÆÔ¯º ñÅÀ°ä ç¶ é¶ Ô°éðî³ç,å¶ ìäÅÀ°ºç¶ é¶ À°Ô ðÅÂÆ çÅ êÔÅó,Ü¶ éÅ ÕðéÅ ÔË Õ¯ÂÆ ÚðÚÅ ÇòÚÅð,Çëð ÇÕúº î°µç¶ À°áÅÀ°ºç¶ ìÅð-ìÅðÍ

éÅ ðÔÆ ÇÂµÕ ç±Ãð¶ çÆ ÔÆ êÛÅä,ô°Ôðå» çÆ íÆó çÅ ò¶Ö ¯ ÕîÅñ,ç¶ Õ¶ ð ³×ñ¶ ÁÅêä¶ ÔÆ ÇÂôÇåÔÅð,ê¶êð» ÇòµÚ À°Ô ÛêÅÀ°ºç¶ ìÅð-ìÅðÍ

J

46 47

ÇêÁÅð çÅ íÇðÁÅ ÜÅîÇêÁÅð çÅ íÇðÁÅ ÜÅîÇêÁÅð çÅ íÇðÁÅ ÜÅîÇêÁÅð çÅ íÇðÁÅ ÜÅîÇêÁÅð çÅ íÇðÁÅ ÜÅî

éËä» ÒÚ¯º Üç êÆ ÇñÁÅ,ÇêÁÅð çÅ íÇðÁÅ ÜÅî Íåç å¯º í°µÇñÁÅ èóÕä¯, Ççñ í°×å¶ Á³÷ÅîÍ

ôÆô¶ êÂ¶ é¶ ÇåóÕç¶, ëð¶î ÒÚ Ô¯ Õ¶ ÕËç,ñ¯ÕÆº Çëð ÇÕúº îó· ðÔ¶, êµæð» ÇÃð ÇÂñ÷Åî Í

×ðí ÒÚ¯º ÃÅæ ÇéíÅ ðÔ¶, Ã°µÖ,ç°µÖ å¶ åÕñÆø,Õìð» ÇòµÚ òÆ êÔ°³Ú Õ¶, ÇÂÔ éÅ Õðé ÁÅðÅî Í

é¾ê ñËºç¶ é¶ è¯ä ù, ò¶Öä Üç Õî÷¯ð,ò¶Ö Õ¶ êð À°Ô Ú½èðÆ, Þ°Õ Õ¶ Õðé ÃñÅî Í

îÇÔ³×¶ íÅÁ ÇòµÚ ÇòÕ ðÔ¶, êµæð» ç¶ í×òÅé,ç°éÆÁ» ÇòµÚ ÇÂéÃÅé çÅ, Õ½âÆ êÂ¶ éÅ çÅîÍ

ñ³ØÆ ÔòÅ Ü¯ â°ÃÕçÆ, ÇÛóÕ ×ÂÆ ÔË éÆð,ò×ç¶ éËä» çÅ ÇÕå¯º, ñË ÁÅÂÆ êËöÅîÍ

î³ÇÜñ À°Ôé» ç¶ Õç¶, éÅ Ú°³îçÆ ÔË êËð,á³âÆÁ» ÛÅò» ò¶Ö Ü¯, Õðç¶ ðÇÔä ÁÅðÅîÍ

ñ¯Õ ôî·» ç¶ çðç ù, Õðç¶ éÅ îÇÔÃ±Ã,ÁÅêäÅ ÁÅê Ü¯ ìÅñ Õ¶, ð¯ôé ÕðçÆ ôÅî Í

J

ì°Þ Ç×ÁÅ ÇÚÔðÅì°Þ Ç×ÁÅ ÇÚÔðÅì°Þ Ç×ÁÅ ÇÚÔðÅì°Þ Ç×ÁÅ ÇÚÔðÅì°Þ Ç×ÁÅ ÇÚÔðÅ

çðç Ççñ Á³çð çìÅò¶º×Å ÇÕò¶º Íì°Þ Ç×ÁÅ ÇÚÔðÅ Ü×Åò¶º×Å ÇÕò¶º Í

ç±ð åÆÕð é¶ ÔòÅò» ìñçÆÁ»,ë°µñ ðÆÞ» ç¶ ÇÖóÅò¶º×Å ÇÕò¶º Í

Ö°çÕ°ôÆ çÅ ìÆÜ Ççñ ÇòµÚ êñ· ÇðÔÅ,ÇìðÖ ÇÜúä¶ ç¶ À°×Åò¶º×Å ÇÕò¶º Í

í»ìó» ù Ö¶â íÅò¶ º ÃîÞçË º,ÇÔ÷ð çÆ êð Áµ× ì°ÞÅò¶º×Å ÇÕò¶º Í

××é ÃÅðÅ ÔÆ Ü¶ îµÇñÁÅ ÇôÕÇðÁ»,ë¶ð ÇÚóÆÁ» ù À°âÅò¶º×Å ÇÕò¶º Í

ô¯ð Üç ÕðçÅ ÔË ì¶Ã°ð ÛäÕäÅ,Ã°ð Ãð³×Æ çÆ Ã°äÅò¶º×Å ÇÕò¶º Í

ÕîÇðÁ» Á³çð Ü¶ îÅåî ÛÅ ÇðÔÅ,Üôé ÇòÔó¶ ÇòµÚ îéÅò¶º×Å ÇÕò¶º Í

Ççñ Üñ¶×Å ÁÅê Üç ÔÅñÅå å¯º,ç¯ô î½Ãî å¶ ñ×Åò¶º×Å ÇÕò¶º Í

êÇÔÇéÁ» ì°ðÕÅ ÔË Ã±ðÜ é¶ Üç¯º,é·¶ð ÚÅéä å¯º âðÅò¶º×Å ÇÕò¶º Í

J

48 49

î³Ç÷ñ çÅ êåÅ ç¶äÅî³Ç÷ñ çÅ êåÅ ç¶äÅî³Ç÷ñ çÅ êåÅ ç¶äÅî³Ç÷ñ çÅ êåÅ ç¶äÅî³Ç÷ñ çÅ êåÅ ç¶äÅ

ðÅÔ» å¯º ÃçÅ Ã±ñ», ÔµæÆº å±§ À°áÅ ç¶äÅ ÍíàÕ¶ éÅ Õç¶ ê»èÆ, î³Ç÷ñ çÅ êåÅ ç¶äÅ Í

Ô¯äÅ ÔË éÅ Õ°Þ ÔÅÇÃñ, êµæð» ù ÇêñÅ Õ¶ ç°è,êµæð» çÆ ìÜÅÂ¶ å±§, ìÅñ» ù ÇêñÅ ç¶äÅ Í

ÇñÖçÆ ÔÆ ðÔ¶ èðåÆ, Ö°ôÆÁ» å¶ ìÔÅð» ù,ðµìÅ å±§ ÇÔïÅåÆ çÅ, êÇòåð ÔÆ ÃøÅ ç¶äÅ Í

å¶ð¶ Ü¯ ñÔ± õÅåð, ÇêÁÅÃÅ Ô¯ Ç×ÁÅ ç°ôîä,ÇêÁÅÃÅ Ü¶ Á×ð ò¶Ö¶º, êÅäÆ å» ÇêñÅ ç¶äÅ Í

ÇñÖçÅ ÔÆ ðÔÆº ×ÅæÅ, ñ¯Õ» ç¶ å±§ çðç» çÆ,ÁµÖÆÁ» ù ÔÕÆÕå òÆ, êó·éÅ å±§ ÇÃÖÅ ç¶äÅ Í

ÖÇÔ-ÖÇÔ Õ¶ Ü¯ ÁÅêÃ ÇòµÚ, ÇåóÕ¶ é¶ Á×ð ôÆô¶,êµæð» å¶ ÇôÕÅÇÂå éÅ, à°µàä çÆ ñ×Å ç¶äÅ Í

ÚÅÔ°³çÅ ÔËº Á×ð åËæ¯º, Á³ìð òÆ øåÇÔ Ô¯ò¶,õ°ç×ð÷Æ çÆ ÇîµàÆ ù, å±§ ð±Ô å¯º À°µâÅ ç¶äÅ Í

ìäéÅ ÔË îÃÆÔÅ å±§, áÅéÆ ÔË Ü¶ Ççñ Á³çð,Çëð éÅ å±§ ÃñÆì» ù, Øð ÇòµÚ ÔÆ Û°êÅ ç¶äÅ Í

J

î³Ç÷ñ ù ÕðÆº ÇéôÚåî³Ç÷ñ ù ÕðÆº ÇéôÚåî³Ç÷ñ ù ÕðÆº ÇéôÚåî³Ç÷ñ ù ÕðÆº ÇéôÚåî³Ç÷ñ ù ÕðÆº ÇéôÚå

êËð» ÒÚ¯º ñÔ± ÁÅêäÅ íÅò¶º å±§ òÔÅ ç¶äÅ Íî³Ç÷ñ ù ÕðÆº ÇéôÚå Õçî» ù òèÅ ç¶äÅ Í

çðç» çÆ éçÆ Á³çð â°µìç¶ é¶ êÂ¶ ñ¯ÕÆº,ÇÂÔé» å¶ Õ¯ÂÆ ê°ñ å» Ö°ôÆÁ» çÅ ìäÅ ç¶äÅ Í

Ü¶Õð îËº òøÅ Áµ×¶ î½ñÅ ì¶òøÅ Ô¯ò»,ÁÅêä¶ ÔÆ öî» Á³çð Ã°ñØä çÆ Ã÷Å ç¶äÅ Í

ò·Åò» éÅ ì°ÞÅ ç¶òä ÇÕèð¶ ÇÂÔ ÇÚðÅö» ù,À°Ôé» ù ìÚÅ Õ¶ Çëð Çðôî» çÆ ç°ÁÅ ç¶äÅ Í

ÇéôÚ¶ å¯º Çìé» ÜÆäÅ îðé¶ ç¶ ìðÅìð ÔË,Ç÷³ç×Æ ù ÇÜúä¶ çÆ òÅ÷ì å±§ òÜ·Å ç¶äÅ Í

ÇÜÃçÅ òÆ ñÔ± Ú¯ò¶ ÁÅêäÅ ÔÆ ñÔ± ÃîÞÆº,ç°ôîä ç¶ òÆ Ççñ À°µå¶ Ö³÷ð éÅ ÚñÅ ç¶äÅ Í

÷õî» å¯º ç°ÁÅ ñË Õ¶ çðç» ù Ü×Å ðµÖÆº,ñø÷» ÒÚ ñÔ± íð Õ¶ ôÅÇÂðÆ çÅ î÷Å ç¶äÅ Í

Ã±ðÜ Ã½º Ç×ÁÅ Ü¶Õð åÅð¶ òÆ ÖøÅ Ô¯Â¶,âðéÅ éÅ Ôé¶ð¶ å¯º Ã¯Ú» ù Ü×Å ç¶äÅ Í

J

50 51

î°Ô¾ìå çÅ ÇÂôÅðÅ ÔËî°Ô¾ìå çÅ ÇÂôÅðÅ ÔËî°Ô¾ìå çÅ ÇÂôÅðÅ ÔËî°Ô¾ìå çÅ ÇÂôÅðÅ ÔËî°Ô¾ìå çÅ ÇÂôÅðÅ ÔË

À°ç·Å ÇÂ³Ü ò¶Ö Õ¶ ÔµÃäÅ, å¶ é÷ð» ù Þ°ÕÅ ñËäÅ,î°Ô¾ìå çÅ ÇÂôÅðÅ ÔËÍ

ÇÕå¶ Ü¯ ÇÔ÷ð ç¶ ìµçñ» ÒÚ Û°ÇêÁÅ ÃÆ ÕçÆî» å¯ºÇÂÔ òÃñ» çÅ ÇÃåÅðÅ ÔËÍ

å¶ð¶ Õçî» çÆ ÁÅÔà çÅ, î¶ðÅ Ççñ Ô¯ Ç×ÁÅ ÁÅçÆ,å¶ ÁµÖÆÁ» çÆç ù åðÃé,

å¶ðÆ Ô¯ò¶ Üç¯º ÁÅîç, å¶ Øð Á³çð ÇÂò¶º ñµ×çÅ,ìÔÅð» çÅ é÷ÅðÅ ÔËÍ

ÜîÅé¶ òÅÇñú Ã¯Ú¯, ÜðÅ Õ°Þ îÃñç¶ ë ° µñ ù,ÇÂç·¶ å¶ ðÇÔî å» ÖÅú,

ÇÂù Çò³éç¶ ðÔ¶ Õ³â¶, å¶ ÚµñçÅ ÔÆ ÇðÔÅ ÇÃð å¶,è°ð¯º êåÞó çÅ ÁÅðÅ ÔËÍ

î °Ô ¾ìåÆ ÃÅ×ð» Á³çð, ìó¶ î ³ÞèÅð é¶ ÷°ñîÆ º,å¶ öî ç¶ î×ðîµÛ ðÇÔ³ç¶,

ÇÂé·» ÇòÚ À°µåðç¶ ò¶ñ¶, ÇÂÔ ðµÇÖú ïÅç ÇÕ ÇîñäÅ,ìóÅ î°ôÇÕñ ÇÕéÅðÅ ÔËÍ

îËº ÇÜÔó¶ ðÃÇåÁ» À°µå¶, ÃÆ ò¶ÖÆ Ç÷³ç×Æ ÁÅêäÆ,Õç¶ éÅ ñ½à Õ¶ ÁÅÂÆ,

Ü×Å Õ¶ ÁÅÃ ç¶ çÆò¶, ÃÜÅÀ°ºçÅ Ô» Çé×·ÅÔ» å¶,À°é·¶ ÇîñäÅ ç°ìÅðÅ ÔËÍ

Ççñ çÆ ÇÂñå÷Å ÃîÞ»Ççñ çÆ ÇÂñå÷Å ÃîÞ»Ççñ çÆ ÇÂñå÷Å ÃîÞ»Ççñ çÆ ÇÂñå÷Å ÃîÞ»Ççñ çÆ ÇÂñå÷Å ÃîÞ»

Çé×·ÅÔ» çÆ õåÅ ÃîÞ», Ü» Ççñ çÆ ÇÂñå÷Å ÃîÞ»ÍÇÜé·¶ êð î¯Ô ÇñÁÅ Ççñ ù, À°ç·Æ Áçí°ç ÁçÅ ÃîÞ»Í

ì°ð¶ ÔÅñÅå ç¶ Ôµæ¯º, Ü¶ À°ñøå Õåñ Ô¯ ÜÅò¶,ÕÔ» îËº ÔÅçÃÅ ÇÂÃù, Ã×¯º éÅ ì¶òøÅ ÃîÞ»Í

À°é·» é¶ ò¶Ö Õ¶ îËù, å¶ éËäÆº íð ñÂ¶ Áµæð±,õ°ôÆ ÇòµÚ Þ±îç¶ Ü÷ì¶, Ççñ¯º ÇéÕñÆ ç°ÁÅ ÃîÞ»Í

À°îÆç» ç¶ ÇÚðÅö» å¯º, Ü¶ Ççñ ù ð½ôéÆ ÇîñçÆ,À°ç·Æ ÇÂµÕ ïÅç çÅ Ã±ðÜ, Ççñ¯º îËº ×°÷ÇðÁÅ ÃîÞ»Í

ÇòÛ¯ó¶ çðç å¶ êÆó» çÅ Ççñ å¶ ðÅÜ Ô¯ ÜÅò¶,î°Ô¾ìå çÆ ì°ñ§çÆ çÅ, ÇÃåÅðÅ ÚîÇÕÁÅ ÃîÞ»Í

Ü¶ é· ¶ðÆ ðÅå ç¶ ò¶ñ¶ ÁÚÅéÕ ÚÅéäÅ Ô¯ò¶,Ã°ÔÅä¶ Ô°Ãé ç¶ î°Ö å¯º, îËº êµñ± ÃðÇÕÁÅ ÃîÞ»Í

Üç¯º ç°ôòÅðÆÁ» Ô°³çÆÁ» é¶ ÃçÕ¶ ÇÃçÕ ç¶ À°µå¯º,À°ç¯º Ãìð» çÅ ç°µÖ» å¯º, À°Ú¶ðÅ Ô½ÃñÅ ÃîÞ»Í

À°ç·¶ Üç éÕô ãñ Ü»ç¶ é¶ î¶ð¶ éÕÇôÁ» Á³çð,õ°çÅ çÆ ÜÅå çÅ À°µÚÅ å¶ Ã°µÚÅ îðåìÅ ÃîÞ»Í

J

52 53

À°ñøå çÅ ÇÂôÅðÅ Çîñ Ç×ÁÅÀ°ñøå çÅ ÇÂôÅðÅ Çîñ Ç×ÁÅÀ°ñøå çÅ ÇÂôÅðÅ Çîñ Ç×ÁÅÀ°ñøå çÅ ÇÂôÅðÅ Çîñ Ç×ÁÅÀ°ñøå çÅ ÇÂôÅðÅ Çîñ Ç×ÁÅ

À°ç·¶ éËä» ÒÚ¯ À°ñøå çÅ, ÇÂôÅðÅ Çîñ Ç×ÁÅ îËùÍÜ¯ ×³°î ÃÆ ÇÂôÕ ç¶ Á³ìð» çÅ åÅðÅ Çîñ Ç×ÁÅ îËùÍ

Ö°ÁÅÂ¶ ÇÔ÷ð ç¶ ×¯å¶, î°Ô¾ìå ç¶ ÇÂÔ çÇðÁÅ é¶,Üç¯º ñó òÃñ é¶ ëÇóÁÅ, ÇÕéÅðÅ Çîñ Ç×ÁÅ îËùÍ

ÇìáÅ Õ¶ Õ¯ñ îË º åËù, Õð» çÆçÅð ÁË ÇîåòÅ,õ°çÅ çÆ ÔÆ ÇÂìÅçå çÅ, ÃÔÅðÅ Çîñ Ç×ÁÅ îËùÍ

Ü¯ Ççñ ÇòµÚ ñÇÔ éÔÆº êÅÂ¶, îËº ÕðçÅ ÕÆ À°Ô ÇçñòÅñ¶,ÇÕ Ççñ ÇòµÚ À°µåðéÅ ÇÜÃé¶, À°Ô ÇêÁÅðÅ Çîñ Ç×ÁÅ îËùÍ

ìóÅ ÇÚð ÔÆ À°çÅÃÆ çÅ, î¶ð¶ Øð ÇòµÚ ÇðÔÅ ÁÅñî,Üç¯º ÁÅîç Ô¯ÂÆ À°ÃçÆ, é÷ÅðÅ Çîñ Ç×ÁÅ îËùÍ

À°é·» åðåÆì ÇòµÚ ñÅÂ¶, î¶ð¶ ÜÆòé ç¶ Ãí à°µÕó¶,Üç¯º êð ð°µÃ Ç×ÁÅ Ççñìð, ÇõñÅðÅ Çîñ Ç×ÁÅ îËùÍ

ÇðÔÅ ÁðîÅé Ö°ôÆÁ» çÅ, À°Ô öî ÃÆ ×°î Ç×ÁÅ ÇÕèð¶,õ°çÅ çÅ ô°Õð ÔË À°Ô öî, ç°ìÅðÅ Çîñ Ç×ÁÅ îËùÍ

ÇÜé·» ç¶ Úîé çÅ ÇÂµÕ ë°µñ, ÃñÆÕ¶ éÅñ ÃÆ î³Ç×ÁÅ,ñ°àÅ ÇçµåÅ À°é·» ×°ñôé, Ü¯ ÃÅðÅ Çîñ Ç×ÁÅ îËùÍ

J

ÇÕÔÅ Üç Ô°Ãé é¶ îËù, Úó·ÅÂÆº ò¶ñ ÇÂôÕ¶ çÆ,ÃçÅ ÇòôòÅÃ ç¶ ð°Ö å¶,

ñ×Å Õ¶ ò¶ÇÖÁÅ ð°Ö òÆ, úÔÆ ê°µàç¶ Üó¯º ñ¯ÕÆ,Ü¯ ò¶ñ» çÅ ÃÔÅðÅ ÔËÍ

î¶ð¶ ÃÅÔ» ÒÚ å±§ Ø°ÇñÁ», å¶ èóÕä ìä Ç×ÁÅ Ççñ çÆ,å¶ð¶ Çìé ÜÆ éÔÆº Ô¯äÅ,

Ã°Á»åÆ ì±³ç Çìé ÇÜµç», ììÆÔ¶ çÅ ÃçÅ Ô°³çÅ,ìóÅ î°ôÇÕñ ×°÷ÅðÅ ÔËÍ

î¶ð¶ Ççñìð ÜðÅ áÇÔð¯, ì°Þ¶ Õ°Þ ÇêÁÅÃ éËä» çÆ,å¶ Ççñ ù ÚËé Çîñ ÜÅò¶,

ÇÕò¶º ð°õÃå Õð¶ Ã¯Ôñ, å¶ðÅ î°ÖóÅ ÇéÔÅðé çÅ,ÁÜ¶ Ôð ÚÅÁ Õ°ÁÅðÅ ÔËÍ

J

54 55

åËù Çîñä çÆ õÅåðåËù Çîñä çÆ õÅåðåËù Çîñä çÆ õÅåðåËù Çîñä çÆ õÅåðåËù Çîñä çÆ õÅåð

ÔÕÆÕÆ ÇÂôÕ ù Ô°Ãé» çÅ Ü¶Õð Ô½ÃñÅ ðÇÔ³çÅ Íð±ÔÅéÆ ÇÂôÕ Ã³× ÁËé» òÆ ÇÕÀ¹º Çëð ÇòåÕðÅ ðÇÔ³çÅ Í

îËº åËù Çîñä çÆ õÅåð, ÁË Ççñìð åðÇÃÁÅ ÁËç»,Ã°Á»åÆ ì±³ç ù ÜÆÕä, ììÆÔÅ åðÃçÅ ðÇÔ³çÅ Í

ÇÖñÅðé Ö³í éÅ ê³ÛÆ å¶ âðç¶ ÃÅÔ éÔÆº íðç¶,À°ÕÅì» ç¶ ÇéôÅé¶ å¶, ÇÜé·» çÅ ÁÅñ·äÅ ðÇÔ³çÅ Í

Õç¶ Ü¶ êÅÕ ð±Ô» çÅ, ÃøÅ Õ¯ÂÆ Çîñ Ç×ÁÅ Ô°³çÅ,Õ¯ÂÆ òÆ ñø÷ éÅ î¶ðÅ, ÇÂò¶º Çëð íàÕçÅ ðÇÔ³çÅ Í

éÅ Õ¯ÂÆ ïÅç ÕðçÅ ÔË å¶ éÅ êÇÔÚÅäçÅ À°Ãù,Øð¯º Ü¯ ÇéÕñç¶ ÁÅêä¶ îÖ½à¶ ìçñçÅ ðÇÔ³çÅ Í

ÇÕ çÇðÁÅ ò»× ÔË ÜÆòé å¶ Ûµñ» çÅ Ã°íÅÁ ìçñ¶,Ö°ôÆ çÆÁ» À°áçÆÁ» Ûµñ», öî» çÅ Üñ÷ñÅ ðÇÔ³çÅ Í

ðÔ¶ Ü¯ ð½ôéÆ ò³âçÅ, ÇìÖ¶ð¶ Ö°ôì±Á» ìÅÔð,À°ç·¶ Øð òÆ ðÔ¶ ÚÅéä, å¶ î½Ãî õ°ôé°îÅ ðÇÔ³çÅ Í

Õ¯ÂÆ ÔÅñÅå Çîñ Ü»çÅ, òøÅ ÇÕÃîå å¯º Çîñ Ü»çÆ,å¶ Ã¯Ôñ òÆ Õç¶ ôÅÇÂç éÅ ÁËéÅ ì¶òøÅ ðÇÔ³çÅ Í

J

ì¶òøÅ Ççñìð Çîñ¶ì¶òøÅ Ççñìð Çîñ¶ì¶òøÅ Ççñìð Çîñ¶ì¶òøÅ Ççñìð Çîñ¶ì¶òøÅ Ççñìð Çîñ¶

ôÇÔð Á³çð ÇÂÃ åð·» ç¶, ì¶òøÅ Ççñìð Çîñ¶ ÍÇêÁÅð ç¶ ìçñ¶ À°é·» å¯º, çðç ç¶ Á÷×ð Çîñ¶ Í

ÁÅçîÆ Ú¯º Ú¶åéÅ çÆ, ñÅà ÔÆ Ô°ä ì°Þ ×ÂÆ,ÁµÜ ç¶ ÇÂéÃÅé Á³çð, é·¶ð å¶ Ö³âð Çîñ¶ Í

Ôð ×ñÆ ÇòµÚ îÇÔðî» çÅ, îËº êåÅ ê°µÛçÅ ÇðÔÅ,úêð¶ ñ¯ÕÆº Çîñ¶ Ü», êµæð» ç¶ Øð Çîñ¶ Í

ÃÅÇóÁÅ Ü³×ñ ÇÂÔ ÃÅðÅ, ôÇÔð çÆ Áµ× é¶ Üç¯º,Þ°ñÃ Ú°µÕ¶ ÁÅñ·ä¶ Ü», ðÅÖ Ô¯Â¶ êð Çîñ¶ Í

ÁµÜ ìäÅÀ°àÆ ì³ç×Æ Õ°Þ, ÇÂÃ åð·» çÆ Ô¯ ×ÂÆ,ÔÅð ë°µñ» çÅ ×ñ¶ ÇòµÚ, Ü¶ì ÇòµÚ Ö³÷ð Çîñ¶ Í

ÇîÃñ çÅ å°ðéÅ ÁÃ³íò Ô¯ Ç×ÁÅ êËÃ¶ Çìé»,Çðôòå» å¯º ðÇÔå çøåð éÅ ÇÕå¶ ÁëÃð Çîñ¶ Í

î³Ç÷ñ» ù ÜÅä òÅñ¶, éÕô å» ñµíç¶ éÔÆº,ðÃÇåÁ» ÇòµÚ õ±é ÇíµÜ¶, êð ÕÂÆ êµæð Çîñ¶ Í

Ö½ø çÆ ÇñµêÆ ÒÚ ÇîñçÆ, Ôð ×ð» çÆ çÅÃå»,é·¶ð é¶ êÇÔð¶ ñ×ÅÂ¶, ì³ç ÃÅð¶ çð Çîñ¶ Í

Õð ÔÆ Ü»çÅ îËº ö÷ñ ù, Áîð ÃçÆÁ» ç¶ ñÂÆ,êð éÅ ÁËÃÅ ÇõÁÅñ Ã°µÇÞÁÅ, éÅ Õç¶ ÁµÖð Çîñ¶ Í

J

56 57

Õ½âÆÁ» ç¶ íÅÁ ÇòÕç¶Õ½âÆÁ» ç¶ íÅÁ ÇòÕç¶Õ½âÆÁ» ç¶ íÅÁ ÇòÕç¶Õ½âÆÁ» ç¶ íÅÁ ÇòÕç¶Õ½âÆÁ» ç¶ íÅÁ ÇòÕç¶

Õ½âÆÁ» ç¶ íÅÁ ÇòÕç¶ ÁµÜ ÇÂéÃÅé Çîñ¶ Íî½Ãî ò»× ìçñç¶ ÔÆ ÂÆîÅé Çîñ¶ Í

Õµñ· åÕ ð½äÕ ò¶ÖÆ ð³×ñ¶ îÇÔñ» çÆ,òÕå ìçñç¶ úæ¶ Ô°ä ÃîôÅé Çîñ¶ Í

ÇôÁð» é¶ òñ ÇÃµÇÖÁÅ çðç Ô³âÅòä çÅ,ñø÷» ù Ü¯ ÷õî» ç¶ ÁÇÔÃÅé Çîñ¶ Í

Õµñ· åÕ ÇÜÔóÆ Ç÷³ç×Æ ÃÅìå-ÃÅìå ÃÆ,À°Üóé ç¶ ÁµÜ À°Ôç¶ ìÔ°å ÇéôÅé Çîñ¶ Í

ê³ÛÆÁ» çÅ å» ÜÆäÅ ç°ðñí Ô¯ ÚµÇñÁÅ,ð°µÖ òð·ç¶ é¶ Áµ× ìñç¶ ÁÃîÅé Çîñ¶ Í

éÇôÁ» é¶ ÇÜÃî» ÒÚ¯º ð±Ô» Ö¯Ô ñÂÆÁ»,ÁµÜ Õµñ Ü¯ìé çÆ éÅ ÜÅé ÒÚ ÜÅé Çîñ¶ Í

ÕòÆÁ» ñÂÆ ÁÅ×Å÷ å» Ô¯ÇÂÁÅ îÇÔøñ çÅ,ì¯ñä ñÂÆ ÃðêËºÚ å¶ êzèÅé Çîñ¶ Í

÷°ñî» Áµ×¶ ãÅñ ìäÆ î÷ñ±î» çÆ,íÅ×» òÅÇñÁ» ù Ã¯Ôñ ÇÕðêÅé Çîñ¶ Í

J

Õç¶ Ö°ç×ð÷ éÅ ìÇäúÕç¶ Ö°ç×ð÷ éÅ ìÇäúÕç¶ Ö°ç×ð÷ éÅ ìÇäúÕç¶ Ö°ç×ð÷ éÅ ìÇäúÕç¶ Ö°ç×ð÷ éÅ ìÇäú

Õç¶ Ö°ç×ð÷ éÅ ìÇäú å¶ Õ³î ÕÇðú íñÅÂÆ çÅ ÍÇÕ îÇÔñ» òÅÃå¶ ÔðÇ×÷, éÔÆº Þ°µ×ÆÁ» ù ãÅÂ·ÆçÅ Í

òøÅ ç¶ Ã¶Õ å¯º êµæð, êñ» ÇòµÚ ÇêØñç¶ ò¶Ö¶,ÇÜé·» ù éÅî ÇîÇñÁÅ ÃÆ, Õç¶ êð ì¶òøÅÂÆ çÅ Í

ÇòÛÅ Õ¶ ðÅÔ ÒÚ À°Ô Áµ×», òèÅÀ°ºç¶ å¯ð Ü¯ î¶ðÆ,ÁçÅ îËº ô°ÕðÆÁ» ÕðçÅ Ô» À°Ôé» çÆ íñÅÂÆ çÅ Í

éÅ Çîñç¶ Ô½Ãñ¶ ç¶ ÇÚ³é·, Õç¶ òÆ ì°÷Ççñ» Á³çð,éÅ ÔµÕ» òÅÃå¶ ñóç¶ , éÅ çî íðç¶ ÃÚÅÂÆ çÅ Í

À°ù î³Ç÷ñ å¶ êÔ°³ÚÅÀ°äÅ, êåÅ ê°µÛçÅ ðÔ¶ ÇÜÔóÅ,ÇÕÃ¶ í°µñ¶ å¶ íàÕ¶ ù, ÃçÅ ðÃåÅ ÇòÖÅÂÆ çÅ Í

î¶ð¶ å¶ ÷°ñî çÆ íÅò¶º, À°é·» é¶ ÇÂ³åÔÅ ÕÆåÆ,À°é·» å¯º Õåñ éÅ Ô¯äÅ ÔË êð î¶ðÆ ÃÚÅÂÆ çÅ Í

ÇÕå¶ ì¶çðç ×ð÷» çÅ, éÅ Ôó· ÔÆ ð¯ó·ç¶ åËù,ÇÂé·» çÅ ÜðÇçÁ» ÷¯ðÅ å¶ ÁÅêÅ òÆ ìÚÅÂÆ çÅ Í

îËº å¶ð¶ ÇëÕð ç¶ Çòô ù, ÇÚð» å¯º êÆ ÇðÔÅ Ççñìð,å¶ Ô°ä ÇîÕçÅð Ü¯ îÅð¶, À°Ô ÁËéÅ éÂÆ ÇêñÅÂÆ çÅ Í

J

58 59

çðç» çÆ çÅÃå»çðç» çÆ çÅÃå»çðç» çÆ çÅÃå»çðç» çÆ çÅÃå»çðç» çÆ çÅÃå»

çðç» çÆ çÅÃå» Çëð, ê³ÛÆ Ã°äÅ ðÔ¶ é¶ ÍÀ°µÜó¶ é¶ ÁÅñ·ä¶ Ü¯, î°ó å¯º ìäÅ ðÔ¶ é¶Í

îÅÇÂé¶ ÔÆ Ç×ð ×Â¶ é¶, ÁÅ÷Åç Ô¯ä ç¶ òÆ,Üç ìÅñ Ô¯àñ» ÇòÚ, ìðåé À°áÅ ðÔ¶ é¶ Í

ì³ÇçÁ» ç¶ éÕÇôÁ» å¶, Ü³×ñ ç¶ ðÅÔ òÆ ÔµÃä,ÇÕµèð ÇÂé·» é¶ ÜÅäÅ, ÇÕµèð ÇÂÔ ÜÅ ðÔ¶ é¶ Í

ðÇÔ³ç¶ À°åÅðç¶ À°Ô, ÚÅéä çÆ ÁÅðåÆ ÔÆ,é·¶ð¶ ù ë¶ð ÁÅêäÅ, ç°ôîä ìäÅ ðÔ¶ é¶ Í

Ãµæ» Ü¯ ÇÂÔ ç°ìÅðÅ, Ãð×ðî Çê³â ÒÚ Ô¯ÂÆÁ»,ñµ×çÅ ÔË ñ¯Õ Çëð å¯º, Çêµêñ À°×Å ðÔ¶ é¶ Í

ñ°µàçÆ òÆ ÁÅìð± çÅ, ìäçÅ ðÔ¶ åîÅôÅ,ñ¯ÕÆº å» ÇÃðë ò¶Öä, êð éÅ ìÚÅ ðÔ¶ é¶ Í

ë°µñ» å¶ ÷ÇÔð çÆ ÔÆ, ðÇÔ³çÆ ÔË åz¶ñ êËºçÆ,ñµ×çÅ ÔË À°Ô öî» ç¶, êðìå À°áÅ ðÔ¶ é¶ Í

À°ñÞÆ ÔË ì±ÇàÁ» å¶, Ç÷³ç×Æ êå³× ìäÕ¶,ÁÜñ» å¯º ëÃ ðÔÆ ù, î°ó-î°ó Û°âÅ ðÔ¶ é¶ Í

J

ÇÃÖÅòÆº ÁË Ç÷³ç×ÆÇÃÖÅòÆº ÁË Ç÷³ç×ÆÇÃÖÅòÆº ÁË Ç÷³ç×ÆÇÃÖÅòÆº ÁË Ç÷³ç×ÆÇÃÖÅòÆº ÁË Ç÷³ç×Æ

åðÕ» ç¶ ðÅÔ å¶ ÚµñäÅ ÇÃÖÅòÆº ÁË Ç÷³ç×Æ ÍÃ±ñ» òÆ ðÃÇåÁ» å¯º ÔàÅòÆº ÁË Ç÷³ç×Æ Í

Øð ÇòµÚ öî» çÆ íÆó ÔË ñ°µàçÆ ÃÕ±é ù,Ö°ôÆÁ» ù òÆ Õç¶ å» ì°ñÅòÆº ÁË Ç÷³ç×Æ Í

Çéå åóêç¶ Ü¯ ê³ÛÆ Ü°çÅ Ô¯ Õ¶ âÅð å¯º,À°Ôé» ù âÅð Ã³× ÔÆ ÇîñÅòÆº ÁË Ç÷³ç×Æ Í

å±§ ç±ð - ç±ð ðÇÔ Õ¶ òèÅÂ¶ é¶ øÅÃñ¶,é÷çÆÕÆÁ» òÆ êð å±§ òèÅòÆº ÁË Ç÷³ç×Æ Í

êåÞó ç¶ åÆð Ú°µíç¶ Ççñ» çÆ ìÔÅð å¶,ÁÅÃÅð Úîé ç¶ òÆ ìäÅòÆº ÁË Ç÷³ç×Æ Í

éÕñÆ ÔÆ ÇÚÔÇðÁ» ù ÁÃÆº ò¶Öç¶ ðÔ¶,ÁÅêäÅ å±§ ÁÃñ ÇÚÔðÅ ÇòÖÅòÆº ÁË Ç÷³ç×Æ Í

Õ³é êµÕ ×Â¶ é¶ Ã°äÕ¶ ÜîÅé¶ ç¶ ÕÆðé¶,ô×é» çÅ Õ¯ÂÆ éöî» Ã°äÅòÆº ÁË Ç÷³ç×Æ Í

ÕðçÆ ðÔÆº øåÇÔ ÔÆ å±§ ðÅå» ç¶ é·¶ð ù,ÃðØÆ çÅ åÅ÷ ÇÃð å¶ ÃÜÅòÆº ÁË Ç÷³ç×Æ Í

J

60 61

ÇéÖð êò¶ åÃòÆðÇéÖð êò¶ åÃòÆðÇéÖð êò¶ åÃòÆðÇéÖð êò¶ åÃòÆðÇéÖð êò¶ åÃòÆð

ëz¶î ÇòÚÅñ¶ îó·ÇçÁ», ÇéÖð êò¶ åÃòÆð Íð³× åçìÆðÆ íðÇçÁ», ìä ÜÅò¶ åÕçÆð Í

ÇøÕð ×ðÆì» ù ðÔ¶, ÇÕ³Þ À°Ô ç¶ä çÔ¶÷,ÔÆÇðÁ» Ã³× èÆÁ» ÇòçÅ,Õðç¶ ðÇÔä ÁîÆð Í

ÚÅð ¶ êÅÃ¶ êÃÇðÁÅ, ìÆÁÅìÅé Ôé¶ð,êËð» ç¶ ÇòµÚ ì¶óÆÁ», Ã¯Ú» ÇòµÚ Ü³÷Æð Í

éÅ îÔÅíÅðå çÅ ÁÜ¶, àñ ÃÇÕÁÅ ÔË ï°µè,ôÕ°éÆ ðÚç¶ ÃÅÇÜô», Õ½ðò Ôðé Ü×Æð Í

ëz¶ì, ×çÅðÆ ÕðÇçÁ», êÔ°³Ú¶ Ü¯ ÁÃîÅé,èðå å¶ ðÇÔä ÇñåÅóç¶, êËð» Ô¶á ÷îÆð Í

êËÃ¶ ÇêÛ¶ ç½óç¶, ×°÷ðÆ À°îð åîÅî,ì¶ð³× Õøé å¶ èðå ç¶, ç¯ ×÷ Çîñä ÁõÆð Í

Õ½ó¶ ôìç ÷°ìÅé ç¶, Õðé Ççñ» ÇòµÚ Û¶Õ,õ±±é ìðÅìð ÃîÞäÅ, çðç ÒÚ ÇéÕñ¶ éÆð Í

ÁË ÕÅçð å±§ Úîé çÅ, ÁËÃÅ ìçñ îÅÔ½ñ,ðÅäÆÁ» Ô¯òä ÇååñÆÁ», í³òð¶ ìäé ò÷Æð Í

J

Ççñ éÅ ÁÅÀ°ºçÅ ÔË ìÅÜÇçñ éÅ ÁÅÀ°ºçÅ ÔË ìÅÜÇçñ éÅ ÁÅÀ°ºçÅ ÔË ìÅÜÇçñ éÅ ÁÅÀ°ºçÅ ÔË ìÅÜÇçñ éÅ ÁÅÀ°ºçÅ ÔË ìÅÜ

Ççñ éÅ ÁÅÀ°ºçÅ ÔË ìÅÜ ÕÆ ÕðÆÂ¶ ÍìÔ¹å Á¼æðÅ ÇÂñÅ÷ ÕÆ ÕðÆÂ¶ Í

ì ³ç Çê³Üð¶ ÒÚ ÃÇÔÕçÅ ê³ÛÆ,êð éÅ ÕðçÅ ÁÅòÅ÷ ÕÆ ÕðÆÂ¶ Í

ÇêÁÅÃ ×Æå» çÆ îËº ì°ÞÅ ñËºçÅ,ÃÅæ ç¶ºç¶ éÅ ÃÅ÷ ÕÆ ÕðÆÂ¶ Í

ÇÂôÕ êÆºçÅ ÔË õ±±é å¶ Áµæð±,Çëð òÆ ÕðçÅ ÇîÜÅ÷ ÕÆ ÕðÆÂ¶ Í

Ãñåéå éÅ ìÚÅ ÃÕ¶ ÇÜÔóÅ,Ô°ä À°Ô ðÅÜ¶ å¶ éÅ÷ ÕÆ ÕðÆÂ¶

Ççñ çÅ ÇÕðçÅð êó· ñò¶ ôÆôÅ,ÇÂÔ éÅ ÕðçÅ ÇñÔÅ÷ ÕÆ ÕðÆÂ¶ Í

ÇÜ×ð Õã Õ¶ À°é·» ù ç¶ ÛµÇâÁÅ.êð À°Ô î³×ç¶ é¶ çÅÜ ÕÆ ÕðÆÂ¶ Í

Ü¯ éÅ ÇÂéÃÅé ìä ÃÕ¶ À°Ãå¯º,Çëð À°Ô ê±ÜÅ éîÅ÷ ÕÆ ÕðÆÂ¶ Í

Ü¶ Çéê°³ÇÃÕ ÔÆ ÃÆÃ ìä Ü»çÅ,ÇÃð å¶ ÃµÜçÅ Ü¯ åÅ÷ ÕÆ ÕðÆÂ¶Í

J

62 63

è°³çñÅÁ Ç×ÁÅ ÔË ÇÚÔðÅè°³çñÅÁ Ç×ÁÅ ÔË ÇÚÔðÅè°³çñÅÁ Ç×ÁÅ ÔË ÇÚÔðÅè°³çñÅÁ Ç×ÁÅ ÔË ÇÚÔðÅè°³çñÅÁ Ç×ÁÅ ÔË ÇÚÔðÅ

îÃåÕ ÒÚ¯º é·¶ÇðÁ» ù, ÔàÅÀ°ºçÅ Õ¯ÂÆ-Õ¯ÂÆ ÍÇçñ ù öî» ç¶ Ø°ä å¯º, ìÚÅÀ°ºçÅ Õ¯ÂÆ-Õ¯ÂÆ Í

è°³çñÅÁ Ç×ÁÅ ÔË ÇÚÔðÅ, å¶ ôÆô¶ ù Õ¯Ãç¶,êð è±ó ÇÚÔÇðÁ» å¯º, ÔàÅÀ°ºçÅ Õ¯ÂÆ-Õ¯ÂÆ Í

ç°µÖ, çðç, Õåñ Õ³éÆ ÔÆ êËºç¶ é¶ Ççé Úó·¶,ô°í õìð êð Ãò¶ð¶, Ã°äÅÀ°ºçÅ Õ¯ÂÆ-Õ¯ÂÆ Í

ì°µñ·¶ å¶ ôÅÔ ÇÂéÅÁå ù ñ¯ÕÆº í°ñÅ ðÔ¶,Ççñìð ù ìäÕ¶ Õ³ÜðÆ, îéÅÀ°ºçÅ Õ¯ÂÆ-Õ¯ÂÆ Í

îµÖÆÁ» ç¶ â±îä¶ ù, À°Ô î½Ü» ÒÚ Û¶óç¶,êð Ô°ä À°é·» ç¶ â³× å¯º, ìÚÅÀ°ºçÅ Õ¯ÂÆ-Õ¯ÂÆ Í

Çîñç¶ é¶ ð¯÷ åî×¶ òÆ êËÃ¶ ç¶ ÷¯ð å¶,ÁÅêä¶ ù ï¯× ÇÂÃç¶, ìäÅÀ°ºçÅ Õ¯ÂÆ-Õ¯ÂÆ Í

êµæð» ù ò¶Ö Õ¶ À°Ô òÆ êæðÅ ×Â¶ ÇÜò¶º,êµæð» ù î¯î ìäéÅ, ÇÃÖÅÀ°ºçÅ Õ¯ÂÆ-Õ¯ÂÆ Í

ð³× ì¶òøÅÂÆ òÅñ¶ ÔÆ îÇÔ³çÆ ÒÚ Ø°ñ ×Â¶,Ô°ä êð òøÅ çÆ îÇÔ³çÆ, ñ×ÅÀ°ºçÅ Õ¯ÂÆ-Õ¯ÂÆ Í

Ççñ ÇòµÚ é¶ Ü¯ Á³×Åð¶, À°Ô éËä» ÒÚ¯º ÚîÕç¶,é÷ð» ç¶ éÅñ é÷ð», ÇîñÅÀ°ºçÅ Õ¯ÂÆ-Õ¯ÂÆ Í

J

ìóÅ ìÇñÁÅ ÃðÆð ÃçÅìóÅ ìÇñÁÅ ÃðÆð ÃçÅìóÅ ìÇñÁÅ ÃðÆð ÃçÅìóÅ ìÇñÁÅ ÃðÆð ÃçÅìóÅ ìÇñÁÅ ÃðÆð ÃçÅ

ìóÅ ìÇñÁÅ ÃðÆð ÃçÅ ÇÚðÅö ÒÚ êð éÅ ãñ ÃÇÕÁÅ ÍÔé¶ð ÇÜÔÅ ÇðÔÅ ìÇäÁÅ éÅ ð½ôéÆÁ» ÒÚ ðñ ÃÇÕÁÅ Í

î°ÕÅî Çìé» ÇðÔÅ å°ÇðÁÅ ×°÷Åð ñÂÆ ÔïÅå ÇÂò¶º ,ñ×Å ðÇÔúº Çòúºå ìó¶ î°ÕÅî òµñ¶ éÅ Úµñ ÃÇÕÁÅ Í

Ü° ã¶ð ðÔ¶ ÇÚð¯º è°ÇÖÁÅ ÇÖÁÅñ î¶ð¶ À°ò¶º åÇêú,éÅ ìä ÃÇÕÁÅ Á³×Åð Õç¶ éÔÆº ì°ÇÞÁÅ éÅ ìñ ÃÇÕÁÅ Í

ôî·» é¶ Ççñ¯º ÔË áÅä ÇñÁÅ øéÅ Ô¯ÂÆÂ¶ òøÅ ç¶ ñÂÆ,êå³× òøÅ éÔÆº ÇéÇíÁÅ Ü° ñÅà ñÂÆ éÅ Üñ ÃÇÕÁÅ Í

ÇÕ çÆê ÕÔ¯ Á÷Æî À°ù å±øÅé ÇÜé·¶ ÃÔÅð ñÂ¶,éÅ ìä ÃÇÕÁÅ ÇÚðÅö Õç¶ Ü° å¶Ü ÔòÅ éÅ Þñ ÃÇÕÁÅ Í

ÇÕ ÃÆÃ ÃÜ¶ îÔÅé ÇÃðÆº ÇÜé·» ñÇóÁÅ ÂÆîÅé ñÂÆ ,éÅ ÇÃð ìÇäÁÅ ÔË ÃÆÃ ÇÜç·¶ ÒÚ ÁäÖ ô°çÅ éÅ êñ ÃÇÕÁÅ Í

öî» íðÆú ØàÅ Ü° À°µá¶ Çìé» òÇð·Á» éÅ ë¶ð ð°Õ¶ ,Üç¯º ÁÖÆÁ» ÒÚ¯º ÛñÕ êÂÆ òÔÅò ÇÂÃ çÅ éÅ àñ ÃÇÕÁÅ Í

ÃñÆì Úó·Å çò¶ ÁÇóÁÅ îô±Õ Õð¶ ÕîÅñ Üç¯º,éÕÅî ðÔ¶ Ô°ÃÆé À°ÔÆ Ü° ÇÂôÕ ìñÅ éÅ Ûñ ÃÇÕÁÅÍ

J

64 65

î°ÃÆìå ÇòµÚ êåÅ ñµ×çËî°ÃÆìå ÇòµÚ êåÅ ñµ×çËî°ÃÆìå ÇòµÚ êåÅ ñµ×çËî°ÃÆìå ÇòµÚ êåÅ ñµ×çËî°ÃÆìå ÇòµÚ êåÅ ñµ×çË

î°ÃÆìå ÇòµÚ êåÅ ñµ×çË, ÇÕ Ô°³çÅ ÔË õ°çÅ Õ¯ÂÆ ÍÇìé» ÔÆ çðç å¯º ÁËºò¶º, éÔÆº î³×çÅ ç°ÁÅ Õ¯ÂÆÍ

îËº ÁÅêä¶ ÁôÕ» ù êÆ Õ¶, Üç¯º îçÔ¯ô Ô¯ ÜÅò»,ÇÕÃ¶ é¶ ÕÆ ÇêñÅÀ°äÅ Çëð , íñÅ îËù éôÅ Õ¯ÂÆ Í

öî» ÇòµÚ â°µì Ç×ÁÅ Ã±ðÜ,Üç¯º çÅ ÇÜ¾å Ç×ÁÅ é·¶ðÅ,Ü×Å Õ¶ Ã¯Ú ÇòµÚ Ü°×ù, À°ç·Å å±§ öî ò³âÅ Õ¯ÂÆÍ

éÅ ç¶òÆº çÅç ÇôÁð» å¶, ÕðÆº ÁÇÔÃÅÃ êð ÇÂÃçÅ,ñÔ± òÆ ÃÅóçÅ ôÅÇÂð , À°Ô Üç Ã¯Ú¶ éò» Õ¯ÂÆ Í

ìóÆ ÔË ç½ó Ç÷³ç×Æ çÆ, Ôî¶ô» ìçñçÆ Çðôå¶,Ü¶ ÁÅêä¶ öËð ìä ÜÅòä, Õð» ÇÕÃ å¶ Ç×ñÅ Õ¯ÂÆÍ

ÇÕò¶º ÇÖóéÅ ÔË ÕñÆÁ» é¶, ÇÕ òÇÔôÆ Ô¯ ×Â¶ í½ð¶,Üç¯º ì°÷Ççñ ìä¶ îÅñÆ , çò¶ Ô°ä ÕÆ Ã÷Å Õ¯ÂÆ Í

ìóÅ ÔÆ ì³ÃðÆ ð¯ÂÆ, ÇÂÔ Ü³×ñ å¯º Ü°çÅ Ô¯ Õ¶,Ü° â¯ñÆ Úó·ÇçÁ» ð¯ÂÆ, Õ°óÆ Ô¯ Õ¶ ÇòçÅ Õ¯ÂÆ Í

ìäÅ ç¶ ì±³ç å±§ îËù, íðÆº ÇÃµêÆ ÒÚ éËÇåÕåÅ,ìä» î¯åÆ ÔÆ ÃÅÇÔå çÅ, õ°çÅ ç¶òÆº ÕñÅ Õ¯ÂÆ Í

J

í×òÅé ÇòÕ ðÔ¶ é¶í×òÅé ÇòÕ ðÔ¶ é¶í×òÅé ÇòÕ ðÔ¶ é¶í×òÅé ÇòÕ ðÔ¶ é¶í×òÅé ÇòÕ ðÔ¶ é¶

îÜ·ì» ÒÚ ÇòåÕð¶ ç¶, í×òÅé ÇòÕ ðÔ¶ é¶ ÍìçÆÁ» òèÅÀ°ä õÅåð, ÇÂéÃÅé ÇòÕ ðÔ¶ é¶ Í

ÔµÕ î°ðÇçÁ» çÅ Ö¯Ô Õ¶, ç¯ ×÷ ÷îÆé å¯º òÆ,ðÇÔìð ç¶ Ô°Õî À°µå¶, ÃîôÅé ÇòÕ ðÔ¶ é¶ Í

ÇÃµÇÖÁÅ ÔË ê³ÛÆÁ» é¶, èðåÆ å¶ ðÆº×äÅ Ô°ä,êðòÅ÷ ç¶ ñÂÆ Ü¯, ÁÃîÅé ÇòÕ ðÔ¶ é¶ Í

×°ñôé ù ×ÇÔä¶ èðçÅ, Ö°ç×ð÷ ìäÕ¶ îÅñÆ,ÕñÆÁ» ç¶ ÇÖóé ç¶ ÁµÜ, ÁðîÅé ÇòÕ ðÔ¶ é¶ Í

ÕòÆÁ» ç¶ ÕÅøñ¶ ÇòµÚ, Õ°Þ ðñ ×Â¶ é¶ é¶åÅ,ÃÅÇÔå ç¶ ðÃÇåÁ» å¶, êðèÅé ÇòÕ ðÔ¶ é¶ Í

ÕÅé³±é î°÷Çðî» ù, ÇÕµç» Ã÷Å çò¶×Å,Üç Õåñ çÆ òÜ·Å ç¶, êðîÅé ÇòÕ ðÔ¶ é¶ Í

ð°ñç¶ é¶ êÅÕ Çðôå¶, ×ðÜ» çÆ íÆó Á³çð,îåñì ç¶ ÃÅÔîä¶ ÁµÜ, ÁÇÔÃÅé ÇòÕ ðÔ¶ é¶ Í

ê°³é,ÇÕðå Õðé òÅñ¶, Öµàç¶ ÃðÅê ÔÆ ìÃ,êð êÅêÆÁ» ñÂÆ å», òðçÅé ÇòÕ ðÔ¶ é¶ Í

J

66 67

î°Õ¾ðð Õð õåÅ î¶ðÆî°Õ¾ðð Õð õåÅ î¶ðÆî°Õ¾ðð Õð õåÅ î¶ðÆî°Õ¾ðð Õð õåÅ î¶ðÆî°Õ¾ðð Õð õåÅ î¶ðÆ

î°Õ¾ðð Õð õåÅ î¶ðÆ, å¶ ìäçÆ ç¶ ÃÜÅ îËùÍÖøÅ êð Ô¯ä çÆ òÅ÷ì å» Õ¯ÂÆ ç¶ òÜ·Å îËùÍ

ÇìéÅ ñÇÔð» Ãî°³çð çÅ, Ã°Ôµêä Ô¯ éÔÆº ÃÕçÅ,îËº òÆ ÇÂµÕ ñÇÔð Ô» å¶ðÆ,éÅ ð¶å¶ ÇòµÚ ÇîñÅ îËùÍ

å±§ î¶ðÆ Ã¯Ú çÅ ê³ÛÆ ÔÆ Ü¶Õð ÕËç ÕðéÅ ÃÆ,å¶ Á³ìð Û±Ôä çÆ Þ±áÆ å§± ÇÕÀ¹º ÇçµåÆ ç°ÁÅ îËùÍ

ÇÕ ÇÜÃé¶ ÇôÁð ìäéÅ ÃÆ, Áè±ðÅ ÇÖÁÅñ Ô» ÔÅñ¶,ìäÅ Õ¶ õ°ç ù å±§ ÇîÃðÅ, î°Õîµñ å» ìäÅ îËùÍ

î°Ô¾ìå ç¶ Ü¯ ××é» å¶, î¶ðÅ Ô°ä ÚîÇÕÁÅ åÅðÅ,å±§ ìä Õ¶ ì¶òøÅ ìµçñÆ, ÇÂò¶º éÅ Ô°ä Û°êÅ îËùÍ

å¶ð¶ ÔÆ Úîé çÅ ë°µñ Ô», ðÔ»×Å Ö°ôì±Á» ò³âçÅ,å±§ ÇÂÃù å¯ó Õ¶ îÇÔÕ» ÇòÔ±äÅ éÅ ìäÅ îËùÍ

çÆòÅéÅ Ô¯ Ç×ÁÅ íÅò¶º, îËº å¶ð¶ ÇêÁÅð ÇòµÚ Ççñìð,îËº í°ñ ÜÅò» ÇÂÔ ç°éÆÁ» êð éÅ ç¶òÆº îôòðÅ îËùÍ

ÇéòÅä» ÇòµÚ ÕÂÆ ÔµÃç¶, ÕÂÆ ÇòñÕä ì°ñ³çÆ å¶,ÁË Ç÷³ç×Æ ÃîÞ éÅ ÁÅÇÂÁÅ, ÇòñµÖä øñÃøÅ îËùÍ

J

ñ¯Úç¶ Çêµêñ å» Ö°µñÆ èðå ùñ¯Úç¶ Çêµêñ å» Ö°µñÆ èðå ùñ¯Úç¶ Çêµêñ å» Ö°µñÆ èðå ùñ¯Úç¶ Çêµêñ å» Ö°µñÆ èðå ùñ¯Úç¶ Çêµêñ å» Ö°µñÆ èðå ù

ñ¯Úç¶ Çêµêñ å» Ö°µñÆ èðå ù, ×îÇñÁ» ÇòµÚ å±§ À°×Åò¶º×Å ÇÕò¶ºÍÕ°åðçËº Â¶º ê³ÛÆÁ» ç¶ êð Üçº̄, Á³ìðÆº Àµ°âäÅ ÇÃÖÅò¶º×Å ÇÕò¶ºÍ

ñ¯Õ êÅåð ìä ðÔ¶ é¶ Þ±á ç¶, ÃµÚ çÆ ÁÅòÅ÷ çµì Õ¶ ðÇÔ ×ÂÆ,ÃµÚ Õ³ÇâÁ» ò»× ÔÆ Üç Ú°µí ÇðÔÅ, ë°µñ ÇÂÔé» ù ìäÅò¶º×Å ÇÕò¶ºÍ

ôÆÇôÁ» å¶ êµæð» ù ñóÇçÁ», òè Ç×ÁÅ ÇÂÔé» ÒÚ ÕÅëÆ øÅÃñÅ,å±§ Çìé·» ÇÂµÕ ç±Ãð¶ ù ÖÇÔ³ÇçÁ», Ôº̄ç ÇÂÔé» çÆ ÇîñÅò¶º×Å ÇÕò¶ºÍ

åîÇ×Á» çÆ ç½ó ÇòµÚ ÔÆ À°ñÞ Õ¶, å±§ ñ°àÅÀ°ºçÅ ÁÅ ÇðÔÅ êËÃÅ ìóÅ,Ö¯Ô ñÂ¶ ÔµÕ ç±Ãð¶ ç¶ îÅð Õ¶, ÔµÕ ÇÂÔé» å¶ ÇÜåÅò¶º×Å ÇÕò¶º Í

ðÅ÷ â±³Ø¶ é¶ Ãî°³çð åº̄ ìó¶, Ç÷³ç×Æ ù ÕÇÔ ÇðÔÅ Â¶º ì°ñìñÅ,ÁÅê ÔÆ Üç ÃîÇÞÁÅ éÅ øñÃøÅ, í¶å Ô¯ð» ù ÇÃÖÅò¶º×Å ÇÕò¶º Í

î½å ç¶ å±§ ðÃÇåÁ» å¶ å°ðÇçÁ», Õåñ ÕðçÅ ÁÅ ÇðÔÅ Â¶º Ôð Ö°ôÆ,Ü¶ éÅ À°Ôé» ðÃÇåÁ» åº̄ êðÇåÁÅ, î½å åº̄ ÁÅêÅ ìÚÅò¶º×Å ÇÕò¶ºÍ

ÖÅ ñÂ¶ êµæð éî¯ôÆ ç¶ ìó¶, Õð ÇñÁÅ ÛñäÆ ÔÆ ê±ð¶ ÇÜÃî ù,ÇÜÃî å¶ íÅò¶º éÅ ÇÂÃçÅ ÇÚ³é· ÇçÃ¶, çÅ× ð±Ô åº̄ êð ÇîàÅò¶º×Å ÇÕò¶º Í

éøðå» çÆ Áµ× ÇòµÚ ÔÆ Þ°ñÃ Õ¶, Ã°µÕ Ç×ÁÅ Ü¶Õð Ãî°³çð ÇêÁÅð çÅ,ÇêÁÅð ç¶ Üç ê³ÛÆÁ» é¶ åóêäÅ, ÇêÁÅÃ À°Ôé» çÆ ì°ÞÅò¶º×Å ÇÕò¶ºÍ

J

68 69

Ü¯Õ» ç¶ ñÂÆ îÇÔñ Ú°ìÅð¶Ü¯Õ» ç¶ ñÂÆ îÇÔñ Ú°ìÅð¶Ü¯Õ» ç¶ ñÂÆ îÇÔñ Ú°ìÅð¶Ü¯Õ» ç¶ ñÂÆ îÇÔñ Ú°ìÅð¶Ü¯Õ» ç¶ ñÂÆ îÇÔñ Ú°ìÅð¶

Ü¯Õ» ç¶ ñÂÆ îÇÔñ Ú°ìÅð¶, ÕµÚ¶ ãÅð¶ ñ¯Õ» ñÂÆ ÍÚ³é å¶ åÅÇðÁ» çÆ ñ¯Á îÇÔñÆº, à°µà¶ åÅð¶ ñ¯Õ» ñÂÆ Í

êÆó», ÔÀ°Õ¶, Ô³Þ±, çðç», Üéî» å¯º Ã³åÅê Çîñ¶,ÁµÖÆº Þ¯ð¶, êÆñ¶ ÇÚÔð¶, å¶ öî ÃÅð¶ ñ¯Õ» ñÂÆ Í

ð°µÖ» ò»×± ÛÅò» ù òÆ, ðµÖç¶ é¶ îÇÔë±÷ ìóÅ,ìçñ¶ ÇòµÚ êð ÞµÖó» ç¶ Ã§×, òð·ç¶ ÁÅð¶ ñ¯Õ» ñÂÆ Í

ê³Ü ÃÅñ Ü° íðé Çå÷¯ðÆ, ë¶ð å¯º é¶åÅ Ú°ä Ççµå¶,Õ½ó, Õ°óåé, éøðå, è¯Ö¶, å¶ Ãí ñÅð¶ ñ¯Õ» ñÂÆ Í

ð³×, ð½ôéÆ, îÇÔÕ, ÁïÅÃÆ, ñ¯à±Á» ç¶ çðìÅð Úó·¶,Çåµê-Çåµê é°µÚó¶ õ±é êÃÆéÅ, Ô³Þ± õÅð¶ ñ¯Õ» ñÂÆÍ

Â¶.ÃÆ. Õ±ñð, é½Õð-ÚÅÕð, ÔÅÕî ñÂÆ ÁÅðÅî ìó¶,Ö¶å» ÇòµÚ êð ÇÜÃî ÜñÅÀ°ç¶, Õ³î ÇõñÅð¶ ñ¯Õ» ñÂÆ Í

îÇÔñ» çÆÁ» çÆòÅð» Á³çð, Ã±ðÜ ð¯÷ ÔÆ ÕËç ðÔ¶,é·¶ð À°ÜÅñ¶ ù îÅðé ç¶, ñÅÀ°ºç¶ éÅÔð¶ ñ¯Õ» ñÂÆ Í

î÷ñ±î» çÆ ðµÇÖÁÅ õÅåð, ÷ìð ÷°ñî ù îÅð çò¶,ìä Ü»çÅ À°Ô Ã¯Ôñ îÃÆÔÅ, ÜÅé Ü¯ òÅð¶ ñ¯Õ» ñÂÆ Í

J

Ü¯ ôÔÅçå êÅ ðÔ¶Ü¯ ôÔÅçå êÅ ðÔ¶Ü¯ ôÔÅçå êÅ ðÔ¶Ü¯ ôÔÅçå êÅ ðÔ¶Ü¯ ôÔÅçå êÅ ðÔ¶

òåé å¯º Õ°ðìÅé Ô¯ Õ¶, Ü¯ ôÔÅçå êÅ ðÔ¶ Íç¶ô í×åÆ çÆ Ôî¶ô», ÇÚä× À°Ô Ã°ñØÅ ðÔ¶ Í

Õ°ðÃÆÁ» çÆ ç½ó ÔË ìÃ, Ôð ÇÃÁÅÃåçÅé ù,À°Ô ñ¯ÕÅÂÆ îÃÇñÁ» ù, ð¯÷ ÔÆ À°ñÞÅ ðÔ¶ Í

Ô°ä å¹ÃÆº òÆ ÇìðÖ» À°µå¶, Úó· ÔÆ ÜÅú îÛñÆú,êÅäÆÁ» ÇòµÚ Ô°ä ìæ¶ð¶, ÷ÇÔð Ø°ñç¶ ÜÅ ðÔ¶ Í

ÇÃÖ ÇñÁÅ ÔË Ô°éð À°Ôé», Áµ× ò¶Úä çÅ ìóÅ,Áµ× å¯º À°Ô í»ìó» çÅ, åð÷îÅ ÕðòÅ ðÔ¶ Í

êÅñ éÅ ñËäÅ ÇéðÅôÅ, Ö°³Þ Ç×ÁÅ î½ÕÅ Üç¯º,Õð Ã°ÁÅ×å êð À°é·» çÅ, Ü¯ òÆ çð ÖóÕÅ ðÔ¶ Í

ÁÅÃ ÇÕÔóÆ ðÇÔ ×ÂÆ ÔË ,ç¶ô ç¶ ÕÅùé å¯º,Üç ÃÜÅÂ¶- ÜÅìåÅ ÔÆ, ðÇÔé°îÅ ÁÖòÅ ðÔ¶ Í

îÇÔðî» å±§ ÷°ñî çÆ Ô°ä, Õð éÅ ÁËéÆ ÇÂ³åÔÅ,ò¶Ö Õ¶ ÷õî» ù Ö³÷ð òÆ å» Ô°ä ôðîÅ ðÔ¶ Í

Õð ñò» ê±ðÆ ö÷ñ îËº, î½å¶ æ¯óÅ áÇÔðÜÅ,îÚñç¶ é¶ ÇõÁÅñ ÔÅñ¶, ñø÷ òÆ åóêÅ ðÔ¶ Í

J

70 71

×µíð± ÜòÅéÆ éÇôÁ» ÒÚ ×ÅñçÅ×µíð± ÜòÅéÆ éÇôÁ» ÒÚ ×ÅñçÅ×µíð± ÜòÅéÆ éÇôÁ» ÒÚ ×ÅñçÅ×µíð± ÜòÅéÆ éÇôÁ» ÒÚ ×ÅñçÅ×µíð± ÜòÅéÆ éÇôÁ» ÒÚ ×ÅñçÅ

×µíð± ÜòÅéÆ éÇôÁ» ÒÚ ×ÅñçÅ,ñ¾ÇíÁÅ éÅ Õ¯ÂÆ Ü¯ ÁÖÅóÅ íÅñçÅ Í

ìÅñ çÅ ÇÖâ½äÅ í°µñ Õ¶ éÅ å¯Çóú,Çîñ¶ éÅ ì÷Åð¯º ë¶ð À°ç¶ éÅñ çÅ Í

îÅð Õ¶ À°âÅðÆ ÁÃîÅé Û±Ô ñò¶,êð» ÇòµÚ ò¶Ö¯ Ü¯ íð¯ÃÅ êÅñçÅ Í

çðç» çÆ îËé§± Ü° êÛÅä Ô¯ ×ÂÆ,Ö°ç ù ìäÅÇÂÁÅ îËº À°é·» ç¶ éÅñ çÅÍ

ÇÂôÕ¶ çÅ ð¯× Õç¯º ñµ×Å Ççñ ù,ñµÇ×ÁÅ éÅ êåÅ ÁµÖÆÁ» çÆ ÚÅñçÅÍ

ò¶ÖçË º î Ë º é· ¶ð ôð¶ÁÅî Ø° ³îç¶,Õ¯ÂÆ éÅ ìð±ÔÆº Ô°ä çÆê ìÅñçÅ Í

Õ³î çÅ ÇÂÔ ì¯Þ À°Ô ØàÅò¶×Å ÇÕò¶º,Õµñ· À°µå¶ ÁµÜ Ü¯ òÆ ðÔ¶ àÅñçÅ Í

J

îËº Ç÷§ç×Æ çÅ êåÅ ÕðçÅîËº Ç÷§ç×Æ çÅ êåÅ ÕðçÅîËº Ç÷§ç×Æ çÅ êåÅ ÕðçÅîËº Ç÷§ç×Æ çÅ êåÅ ÕðçÅîËº Ç÷§ç×Æ çÅ êåÅ ÕðçÅ

Ü¶ å¶ðÆÁ» ðÇÔîå» Ô°³çÆÁ», îËº Ç÷§ç×Æ çÅ êåÅ ÕðçÅ Íå¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù õ°ç å¯º éÅ ÁËç» ÔÆ Ü°çÅ ÕðçÅ Í

ÁõÆðÆ Øµà Ç×ÁÅ Ô°³çÅ, öî» çÅ ì¯Þ òÆ Ççñ å¯º,Õ¯ÂÆ öîõÅð Ü¶ ñµí Õ¶, À°ç·¶ Ã³× îôòðÅ ÕðçÅ Í

ñÔ± ç¶ éÅñ ÔÆ ÇÜÃé¶, ì°ÞÅÀ°äÆ ÇêÁÅÃ ÔË ÁÅêäÆ,À°Ô Ö³÷ð Ãí ç¶ Ççñ ñµæ¶, Õç¶ éÅ ÇòåÕðÅ ÕðçÅ Í

ÇÂÔ Ã±ðÜ ÚÅÕðÆ ÕðçÅ, ÇðÔÅ îÇÔñ» å¶ Õñô» çÆ,ìóÅ ì°÷Ççñ ÔË Þ°µ×ÆÁ» ù, éÅ Õ¯ÂÆ ÁÅÃðÅ ÕðçÅ Í

Ü¶ ìäçÅ ÁÅÃ çÅ çÆêÕ, À°Ô é·¶ð¶ ðÃÇåÁ» À°µå¶,ÜñÅ Õ¶ ÇÜÃî îËº ÁÅêäÅ, å¶ ÔµÕ À°ÃçÅ ÁçÅ ÕðçÅ Í

Ü¯ ìäÕ¶ ÕÇÔð ìðÃ¶×Å, ÇÂÔ ÕµÚ¶ ãÅÇðÁ» À°µå¶,ÁÜ¶Ô¶ ÃÅòé» çÆ îËº, éÅ ÔðÇ×÷ ÇÂñå÷Å ÕðçÅ Í

ñ¯ÕÅÂÆ íðî ÇòµÚ êËºçÆ, ÇÜé·» å¶ ÁÅÃæÅ ðµÖÕ¶,þ ÇÕÀ¹º êµæð» ù ðµì Çëð ÁÅÃæÅ ç¶ ÔÅä çÅ ÕðçÅ Í

ìóÆ êóÚ¯ñ îËº ÕÆåÆ, Çîñ¶ Ãí îåñìÆ Çðôå¶,À°ÔÆ ÇéíçÅ Ü¯ ×ð÷» çÅ, À°Ú¶ðÅ îðåìÅ ÕðçÅ Í

À°Ô ÚËéñ îÆâÆÁÅ Á³çð, ÔË ðÇÔ³çÅ ÇÂµÕ é³ìð å¶,ÔÕ±îå ç¶ Ã°íÅò» çÅ ÔÆ ÇÜÔóÅ åìÃðÅ ÕðçÅ Í

J

72 73

ÞµñÅ éÅ Ô¯ ÜÅò» îËºÞµñÅ éÅ Ô¯ ÜÅò» îËºÞµñÅ éÅ Ô¯ ÜÅò» îËºÞµñÅ éÅ Ô¯ ÜÅò» îËºÞµñÅ éÅ Ô¯ ÜÅò» îËº

ÁÅÜÅ Ççñìð ÇÔ÷ð å¶ð¶ ÇòµÚ, ÞµñÅ éÅ Ô¯ ÜÅò» îËº Íêñ–êñ îð Õ¶ À°îð ×°÷Åð», ÁµÖÆúº éÆð òÔÅò» îËº Í

êÆó» ÃÔÆÁ» çðç Ô³ãÅÇÂÁÅ, åËù êð Õ¹Þ ÃÅð éÂÆ,÷õî òÆ Ççñ ç¶ ÇðÃ-ÇðÃ êËºç¶, ÕÆÕä ð¯÷ Û°êÅò» îËº Í

ÁÕñ» ç¶ Ö±Ô ÖÅñÆ Ô¯Â¶, Ô¯ô» òÆ Ãí ð°ó· ÚµñÆÁ»,Ã°ð òÆ ÁÅõð åÅñ å¯º Ö°³Þ¶, ÇÕµç» ×Æå Ã°äÅò» îËº Í

Ç÷³ç×Æ î½å çÆ ç±ðÆ ÃµÜäÅ, ØàçÆ-ØàçÆ Øà ÚµñÆ,ÁÅêäÆ Õìð ìäÅò» ÁÅê¶, Ö¹ç ù Ö°ç çøéÅò» îËº Í

êÆñÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÇÚÔðÅ î¶ðÅ, ÇìðÔÅ ù ×ñ ñÅ-ñÅ Õ¶,å¶ð¶ òÃñ ÇìéÅ çµÃ ÇÕµç», ÁÅêäÅ-ÁÅê ìÚÅò» îËº Í

ìäÕ¶ ÷°ñîÆ ò·Å å±§ îÇÔðî, ÁÅÃ ç¶ çÆê ì°ÞÅ ÚµÇñúº,å¶ð¶ Ççñ ç¶ é±ð çÆ õÅåð, ÕðçÅ ð¯÷ ç°ÁÅò» îËº Í

êµæð å¶ Ü¯ Çîà éÅ ÃÕçÆ, éøðå çÆ å±§ ñÆÕ ÃÔÆ,Ã¶Õ òøÅ çÅ ç¶ Õ¶ ÁËÃ¶, êµæð» ù ÇêØñÅò» îËº Í

J

Ö°ôÆ ÒÚ Þ±î¶ ÜÔÅé ÃÅðÅÖ°ôÆ ÒÚ Þ±î¶ ÜÔÅé ÃÅðÅÖ°ôÆ ÒÚ Þ±î¶ ÜÔÅé ÃÅðÅÖ°ôÆ ÒÚ Þ±î¶ ÜÔÅé ÃÅðÅÖ°ôÆ ÒÚ Þ±î¶ ÜÔÅé ÃÅðÅ

Ö°ôÆ ÒÚ Þ±î¶ ÜÔÅé ÃÅðÅ Ççñ» ÒÚ Ü¶Õð êzÆå Ô¯ò¶Íñì» å¶ ðÇÔ³ç¶ é¶ ×Æå éµÚç¶ Ü¶ Ç÷³ç×Æ ÇòµÚ Ã³×Æå Ô¯ò¶Í

Õç¶ éÅ î°µÕçÅ ÇÂÔ ÇÔ÷ð íËóÅ ÃçÆ åº̄ ñµ×çÅ ÔË ìÔ°å ñ³îÅ,òÃÅñ ÁÅ Õ¶ ÇÂò¶º å±§ áÇÔðÆº ÇÕ ÇÂµÕ òÆ êñ éÅ ìåÆå Ô̄ò¶Í

ÇòÖÅÀ°ä ðÃåÅ ÔÆ î³Ç÷ñ» çÅ ÃÔ¶ Ü¯ ÔµÃ Õ¶ ð°ÕÅòà» ù,íÇòµÖ À°ÃçÅ ÔÆ Ã³òðçÅ Ü¯ Õç¶ éÅ í°µÇñÁÅ ÁåÆå Ô¯ò¶Í

Ççñ» ÒÚ̄º éøðå çÅ éÅô Ô̄äÅ å¶ î÷Ôì» ÇòµÚ éÅ øðÕ ðÇÔäÅ,×°ð±ç°ÁÅð¶ ç¶ éÅñ î³Ççð å¶ Õ¯ñ Ã»ÞÆ îÃÆå Ô¯ò¶ Í

Ã°ÁÅð ñËºç¶ é¶ ÇÕÃîå» ù Ü¯ Õðî ÁÅêä¶ ðÚÅÀ°ä ÔµæÆº,éÅ ×°µà å¶ òÇÔî» çÆ ì³é·ç¶ î½ñÆ å¶ éÅ ÔÆ ×ñ ÇòµÚ åòÆå Ô¯ò¶Í

ÔË ÖÅð, ë°µñ» çÅ ÃÅæ ×±ó·Å Ö°ôÆ ÒÚ ÇÜú³ç¶ é¶ Ôð ØóÆ ù,Ü¯ ë°µñ å¶ Õ³ÇâÁ» ù éÅñ ðµÖçÅ À°Ô îé çÅ ÃµÚÅ ÔÆ îÆå Ô¯ò¶Í

éÅåÅÕåÆ Ü¯ êð» ÒÚ ðµÖçÅ Õç¶ éÅ íðçÅ ÔË À°Ô À°âÅðÆ,ÃçÅ À°Ô Á³ìð» å¶ êÔ°³ÚçÅ ÔË ÇÕ ÃÅø ÇÜÃçÆ ÔÆ éÆå Ô¯ò¶Í

J

74 75

Ççñ ç¶ Ççñ ç¶ Ççñ ç¶ Ççñ ç¶ Ççñ ç¶ Ú¯ðÚ¯ðÚ¯ðÚ¯ðÚ¯ð ìó¶ ìó¶ ìó¶ ìó¶ ìó¶

î°Ö å¯º ñµ×ç¶ ÃÅè å¶ Ççñ ç¶ Ú¯ð ìó¶ ÍÁÅçî é¶ ÜÅÂ¶ Ô°ä ÁÅçî-Ö¯ð ìó¶ Í

Øð ÇòµÚ ìÆÁÅìÅé ÇÕÃ¶ çÆ ×±³Ü éÔÆº,êð Ö³âð» å¯º ÁÅÀ°ºç¶ é¶ Ô°ä ô¯ð ìó¶ Í

ÁµÖÆÁ» ç¶ êÅäÆ ÕÆ çµÃä çðç íñÅ,Ççñ ÇòµÚ öî ç¶ ÃÅ×ð é¶ Üç Ô¯ð ìó¶ Í

Øð ç¶ í¶ç Û°êÅ Õ¶ ÕÆÕä ðµÖ ñËºçÅ,ÁÅêä¶ Üç ìä ÜÅòä ñ±åÆÖ¯ð ìó¶ Í

ÕÆ øÅÇÂçÅ çð×ÅÔÆº çÆê Ü×Åòä çÅ,Üç ð±Ô» ç¶ Á³çð é·¶ð¶ Ø¯ð ìó¶ Í

Õ¶ÔÅ î½Ãî ÁÅ Õ¶ ×°ñôé ÃÅó Ç×ÁÅ,ÇÜæ¶ êËñ» êÅÀ°ºç¶ ÃÆ Õç¶ î¯ð ìó¶ Í

êÅÕ êÇò¾åð Çðôå¶ ÔÆ Ô°ä Ã»í ñò¯,éËÇåÕåÅ ç¶ î°µç¶ Ô°ä Õî÷¯ð ìó¶ Í

éÅ÷°Õ ñø÷ îñ·î ìä Ü»ç¶ ÷õî» çÆ,ÃÆéÅ ç¶òä ÚÆð Ü¯ ñø÷ Õá¯ð ìó¶ Í

å±§ ÕÆ Õð ÃÕäÅ Â¶º ÃÅâÆ Ôµç-ìÃåÆ,ÃÅâ¶ Õ¯ñ é¶ èðåÆÁ» Á³ìð Ô¯ð ìó¶ Í

J

ðÃå¶ ÒÚ¯º î°ó ÜÅòä Ö°ôÆÁ»ðÃå¶ ÒÚ¯º î°ó ÜÅòä Ö°ôÆÁ»ðÃå¶ ÒÚ¯º î°ó ÜÅòä Ö°ôÆÁ»ðÃå¶ ÒÚ¯º î°ó ÜÅòä Ö°ôÆÁ»ðÃå¶ ÒÚ¯º î°ó ÜÅòä Ö°ôÆÁ»

ðÃå¶ ÒÚ¯º î°ó ÜÅòä Ö°ôÆÁ», î¶ð¶ åÆÕð ÁÅÀ°ä å¯º êÇÔñ»Íöî éÅ Ü¶ðÅ Õðç¶ îÅÃÅ, Ççñ å¶ Ãçî¶ ãÅÀ°ä å¯º êÇÔñ»Í

Ü¯ çÆò¶ çð×ÅÔÆº èðçËº, ò¶ÖÆº éÅ Áµ× ñÅòä ÇÕèð¶,ÁËêð ÇÂÔ òÆ Ç÷Ôé ÒÚ ðµÖÆº, ÁËç» çÆê Ü×ÅÀ°ä å¯º êÇÔñ» Í

ÇôÁð» é¶ êðòÅ÷ ÕÆ íðéÆ, ð°µÃ¶ é¶ Üç ÇõÁÅñ ç¶ ê³ÛÆ,ÁµÖð òÆ Ô¯ Ü»ç¶ ìÅ×Æ, Ã¯Ú» ç¶ ÇòµÚ ÁÅÀ°ä å¯º êÇÔñ»Í

Üç À°Ôé» çÇðÁÅ ù ê°µÇÛÁÅ, ÕÆ å¶ðÆ Á½ÕÅå ÔË çµÃÆº,ÕÇÔ³çÅ åêô» áÅð Õ¶ ÁÅÇÂÁ», ÃÅ×ð ÇòµÚ ÃîÅÀ°ä å¯º êÇÔñ»Í

ð°µÖ» é¶ çî Ø°µà¶ ÁÅêä¶, àÇÔäÆÁ» ò·Å ç¶ ×ñ ñµ× ð¯ÂÆÁ»,êµå¶ ÇÃÃÕÆÁ» íðç¶ ò¶Ö¶, êåÞó Úîé å¶ ÛÅÀ°ä å¯º êÇÔñ»Í

ÁÅàÅ, çÅñ å¶ ñ±ä îÃÅñÅ, êÔ°³ÇÚÁÅ éÅ ÁÜ¶ Ú°µñ¶ åÆÕð,ìÅê çÅ ÖÆÃÅ ÖÅñÆ Ô¯ÇÂÁÅ, ìµÇÚÁ» ù êzÚÅÀ°ä å¯º êÇÔñ» Í

ÁÅÃ ç¶ ìÆÜ é¶ ðµÖç¶ Ü¶ðÅ, ì³Üð èðåÆ ÒÚ¯º À°× êËºç¶,îðÆÁ» ðÆÞ» òÆ À¹µá ÜÅòä, Ã¯ÚÆº Õ°Þ çøéÅÀ°ä å¯º êÇÔñ»Í

ÁµÜ çÆ éÅðÆ çÆ îÇðÁÅçÅ, ÃÆåÅ îÅåÅ å¯º Øµà éÂÆ Â¶º,êð À°Ô Á³ìð éÅñ ÔË ðµÖçÆ, èðåÆ ÇòµÚ ÃîÅÀ°ä å¯º êÇÔñ» Í

J

76 77

ÇÂÔ Ãí ëÃñÆ ìà¶ð¶ é¶ÇÂÔ Ãí ëÃñÆ ìà¶ð¶ é¶ÇÂÔ Ãí ëÃñÆ ìà¶ð¶ é¶ÇÂÔ Ãí ëÃñÆ ìà¶ð¶ é¶ÇÂÔ Ãí ëÃñÆ ìà¶ð¶ é¶

ÇÂÔ Ãí ëÃñÆ ìà¶ð¶ é¶, ÇÂé·» ù ÇêÁÅð éÅ ÕðéÅ ÍÕç¯º úµ°â ÜÅä ÇÂÔé» å¶, Õç¶ ÇÂåìÅð éÅ ÕðéÅ Í

ê°×ÅÀ°ä¶ ì¯ñ éÅ Ü¶Õð, Õç¶ ÇÂÕðÅð éÅ ÕðéÅ,ÇÕ Úµñä¯ ëð÷ ç¶ ÁÅð¶ å¶ òÆ ÇÂéÕÅð éÅ ÕðéÅ Í

ÇéíÅÇÂú ç°ôîäÆ ÁËç», ÇÕ ç°ôîä ïÅð ìä ÜÅò¶,ÇÜé·» ù ÃîÇÞÁÅ ÃµÜä, À°é·» å¶ òÅð éÅ ÕðéÅ Í

å°ÔÅù êó· ÇðÔÅ ÇÜÔóÅ, À°ù ìñ ÇñÖä çÅ ìÖô¯,çz ¯äÅÚÅÇðÁÅ ò»×§ ±, À°ç·Å ÇåzÃÕÅð éÅ ÕðéÅ Í

öî» çÅ ÁµÖÆÁ» ðÃå¶ ÔÆ òÇÔäÅ áÆÕ ÔË ñ¶ÇÕé,òÔÅ Õ¶ ÁôÕ êð ÷õîÆ ÇÕå¶ ð°õÃÅð éÅ ÕðéÅ Í

Õç¶ Ü°×ù Õç¶ åÅð¶, å¶ Ú³é, Ã±ðÜ òÆ ìä ÜÅÇÂú,ÇÜé·¶ Ú°³ÇèÁÅÀ°äÆÁ» ÁµÖÆÁ», Â¶ÔÆ ÇñôÕÅð éÅ ÕðéÅ Í

ÇÂÔ Çðôå¶ ÔË ìó¶ éÅ÷°Õ, ÇéíÅÇÂÀ¹ Üìå ÇòµÚ ðÇÔ Õ¶,ÇÂÔ ñÛîä ñÆÕ ÔÆ ÃîÞ¯ å¶ ÇÂÃù êÅð éÅ ÕðéÅ Í

êåÅ ÇÂµÕ ç±Ãð¶ Ôµæ ù éÅ ñµ×¶ çÅé çÅ ÔðÇ×÷,å¶ Ôµæ¯º ðÇÔîå» ò³â Õ¶, ÇÕå¶ êzÚÅð éÅ ÕðéÅ Í

ñÔ± ÇòµÚ Ø°ñ ×Â¶ ÃÅð¶, ì¶×Åé¶ çðç é¶ íÅò¶º,À°é·» çðç» çÆ Ô°ä ÇëµÕÆ ÇÕå¶ îÇÔÕÅð éÅ ÕðéÅ Í

J

ÇÃÖÅòÆº ÁË ÃµÜäÅÇÃÖÅòÆº ÁË ÃµÜäÅÇÃÖÅòÆº ÁË ÃµÜäÅÇÃÖÅòÆº ÁË ÃµÜäÅÇÃÖÅòÆº ÁË ÃµÜäÅ

å±§ Ç÷³ç×Æ ù ÜÆäÅ, ÇÃÖÅòÆº ÁË ÃµÜäÅ ÍÇçñ¯º î½å çÅ âð, í°ñÅòÆº ÁË ÃµÜäÅ Í

ñÔ¶×Æ éÅ ôìç» å¯º ð³×å Õç¶ òÆ,å±§ Áðæ» çÆ îÇÔ³çÆ, ðÚÅòÆº ÁË ÃµÜäÅ Í

ÔË ÇçÃä¶ ÇÂÔ éÆò¶º, À°Ú¶ð¶ Ü¯ êðìå,å±§ Ü¶ðÅ å» À°µÚÅ, ìäÅòÆº ÁË ÃµÜäÅ Í

ÇÕ ì¶ÚËé ñ×ç¶ é¶ Ü³×ñ ç¶ ê³ÛÆ,Ã°ðÆñÅ å±§ éöî», Ã°äÅòÆº ÁË ÃµÜäÅ Í

éÅ Ü÷ìÅå å¶ð¶, ÇÂÔ ÕÅì± ÒÚ ðÇÔä¶,ÇÂé·» ù éÅ ìÔ°åÅ, çìÅòÆº ÁË ÃµÜäÅ Í

éÅ ðÇÔäÅ Áè±ðÅ, å¶ðÅ õÅì Õ¯ÂÆ,ÇéôÅé¶ å¶ é÷ð», ÇàÕÅòÆº ÁË ÃµÜäÅ Í

éÅ ÞµÖó» å¯º âðçÅ, î¶ðÅ ÁÅÇôÁÅéÅ,íñ¶ Çì÷ñÆÁ» å±§, Ç×ðÅòÆº ÁË ÃµÜäÅ Í

å¶ð¶ éÅñ êµæð òÆ àÕðÅÀ°ä íÅò¶º,å±§ ôÆô¶ å¯º ÇÕðÚ», ìäÅòÆº ÁË ÃµÜäÅ Í

Çîñ¶ Ôð êóÅÁ å¶, ÃçÅ ÇêÁÅð åËù,òøÅ ç¶ å±§ éÕô¶, ìäÅòÆº ÁË ÃµÜäÅ Í

J

78 79

ÔË ðÇÔäÅ ñóÇçÁ» íÅò¶ºÔË ðÇÔäÅ ñóÇçÁ» íÅò¶ºÔË ðÇÔäÅ ñóÇçÁ» íÅò¶ºÔË ðÇÔäÅ ñóÇçÁ» íÅò¶ºÔË ðÇÔäÅ ñóÇçÁ» íÅò¶º

ÔË ðÇÔäÅ ñóÇçÁ» íÅò¶º, ÇÕ ÁÅêÃ ÇòµÚ íðÅò» é¶ ÍÔî¶ô» ×ñ ù Çëð ÁÅÀ°äÅ, ÇÂé·» ÔÆ íµÜÆÁ» ìÅÔò» é¶ Í

ÇÂé·» ÇÚóÆÁ» é¶ Ô°ä íÅò¶º, ÇÂÕµáÅ Õð ÇñÁÅ Ú¯×Å,ÇÕò¶º êÔ°³Ú¶×Å ì¯à» åÕ, ÇÕ ðÃå¶ ð¯Õ¶ ÕÅò» é¶ Í

Ü¶ ÁÅÂ¶ ðÅÔ ÓÚ êðìå òÆ îËº ÕÆåÆ å¯ð éÅ îµáÆ,ÃçÅ ÔÆ î½ñäÅ îËù, ÇÃÖÅÇÂÁÅ ÔË ÔòÅò» é¶ Í

Üç¯º òÆ èðî çÆ õÅåð é¶ ï°è ÇòµÚ À°åðé¶ ê»âò,À°ç¯º Çëð ÔÅð ÔÆ ÜÅäÅ, ÇÂé·» Õ½ðò íðÅò» é¶ Í

ÇÜé·» ù Ü§îÇçÁ» ò¶ñ¶, Ô³ãÅÇÂÁÅ çðç å¶ Ã±åÕ,À°ÜÅóé À°Ô Üç¯º Õ°µÖ», ÕÆ Çëð ÖµÇàÁÅ ÔË îÅò» é¶ Í

ÁÃÆîå é¶ Üç¯º ñ¯ó» å¶ ÃÆîå Ô¯ ×Â¶ ÃÅèé,òèÅ ÇçµåÅ ×°éÅÔ» ù, ÇÂé·» òèÆÁ» ÇÂÛÅò» é¶ Í

ÇÕÃ¶ ç¶ ÇÜÀ°ºÇçÁ» Ü¶Õð, ÁÃÆº é÷çÆÕ éÅ ÁÅÂ¶,ÇÃÖÅÀ°äÆ é¶óåÅ Çëð ÕÆ, ÇÂé·» Õìð» ÇÚåÅò» é¶ Í

ÃÔÅðÅ îÜ·ì çÅ ñË Õ¶, Ü¯ Ö¶âä õ±é çÆ Ô¯ñÆ,À°é·» çÅ î×÷ è¯ÇÂÁÅ þ, ÇÂÔ çÇÔôå ç¶ ÁÅÕÅò» é¶ Í

J

ÁïÅôÆ ÕðÇçÁ» ò¶Ö¶ÁïÅôÆ ÕðÇçÁ» ò¶Ö¶ÁïÅôÆ ÕðÇçÁ» ò¶Ö¶ÁïÅôÆ ÕðÇçÁ» ò¶Ö¶ÁïÅôÆ ÕðÇçÁ» ò¶Ö¶

ÇÕ í×ò¶º Ú¯ÇñÁ» òÅñ¶, ÁïÅôÆ ÕðÇçÁ» ò¶Ö¶ ÍÀ°é·» çÆ ôðé Ü¯ ÁÅÀ°ºç¶, öî» ÇòµÚ îðÇçÁ» ò¶Ö¶Í

êð» ÇòµÚ Ô½ÃñÅ íð Õ¶ é¶ ðµÖç¶ Ü¯ ÃçÅ ê³ÛÆ,Á³×Åð¶ ÖÅ Õ¶ èðåÆ å¯º, À°âÅðÆ íðÇçÁ» ò¶Ö¶ Í

Õç¶ òÆ ì¶òøÅ êµå¶, éÅ åðç¶ ÇÂôÕ çÅ çÇðÁÅ,òøÅ ç¶ êð ÁÃÆº êµæð òÆ çÇðÁÅ åðÇçÁ» ò¶Ö¶ Í

ÇÜé·» ç¶ ÇõÁÅñ çÅ çÆòÅ, ÃçÅ Ü×çÅ ðÔ¶ Ã¯Ú»,å¶ î¶ðÆ Ã¯Ú ç¶ Ü°×ù, éÅ úÔÆ ÷ðÇçÁ» ò¶Ö¶ Í

ÇÜé·» é¶ ÃÅóÕ¶ ìÃåÆ, ÃçÅ ÔÆ îÅäÆÁ» Ã¶Ü»,À°Ô ÁÅêäÆ Áµ× ÇòµÚ Ãó Õ¶, ÁõÆðÆ îðÇçÁ» ò¶Ö¶ Í

ÇÕ ÇÜÔó¶ ÚÆð Õ¶ çÇðÁÅ, ÃçÅ ò³âç¶ ðÔ¶ êÅäÆ,Õðä×¶ õ±±é òÆ ò¼ÖðÅ, À°Ô ÃÅÇÜô ÕðÇçÁ» ò¶Ö¶ Í

Ççé¶ À°Ô ò¶Úç¶ çÆò¶, ÇçÖÅòÅ Õðé çÆ õÅåð,å¶ ðÅåÆº é·¶ÇðÁ» çÅ òÆ, Ô°³×ÅðÅ íðÇçÁ» ò¶Ö¶ Í

ÇÕ ÁÅêäÆ Ã¯Ú ÔÆ ì½äÆ, ÇÜé·» é¶ Õð ñÂÆ Ã¯Ôñ,ñ³î¶ðÆ Ã¯Ú ç¶ Áµ×¶, ÃçÅ À°Ô âðÇçÁ» ò¶Ö¶ Í

J

80 81

å¶ðÆ ÔÆ ïÅç ç¶ ê³ÛÆå¶ðÆ ÔÆ ïÅç ç¶ ê³ÛÆå¶ðÆ ÔÆ ïÅç ç¶ ê³ÛÆå¶ðÆ ÔÆ ïÅç ç¶ ê³ÛÆå¶ðÆ ÔÆ ïÅç ç¶ ê³ÛÆ

å¶ðÆ ÔÆ ïÅç ç¶ ê³ÛÆ, îËº Ççñ ÇòµÚ êÅñç¶ ðÇÔäÅÍÀ°é·» çÅ ÚÇÔÕäÅ À°âäÅ, Çé×·ÅÔÆº ãÅñç¶ ðÇÔäÅÍ

ìó¶ ÔÆ ì¶òøÅÂÆ ç¶, å±§ êµæð Ççñ ÒÚ íð ç¶ä¶,îËº õÅð¶ ÁôÕ ç¶-ç¶ Õ¶, ÇÂé·» ù ×Åñç¶ ðÇÔäÅ Í

Üç¯º òÆ Õðé×¶ é·¶ðÅ, ÇÂÔ Ççñ ç¶ çÆê ì°Þ-ì°Þ Õ¶,å¶ð¶ Çëð ÇõÁÅñ ç¶ çÆò¶, îËº ð±Ô ÇòµÚ ìÅñç¶ ðÇÔäÅ Í

ÇîñÅÀ°ä¶ ÇÔ÷ð ç¶ Õ³Õð, òÃñ ç¶ î¯åÆÁ» Á³çð,îËº òÆ êð Ô³Ã ç¶ òÅ×±³ ÔÆ î¯åÆ íÅñç¶ ðÇÔäÅ Í

ÔòÅ çÆ ðÆå ÁÅêäÆ ÔË, î¶ðÅ ÁÅêäÅ ÁÕÆçÅ ÔË,ì°ÞÅÀ°ä¶ é¶ À°é·¶ çÆò¶, Áå¶ îËº ìÅñç¶ ðÇÔäÅ Í

ð°ÕÅòà ù å±§ íóÕÅÀ°äÅ, î¶ð¶ Üç ðÃÇåÁ» À°µå¶,îËº Ç×ð-Ç×ð Õ¶ òÆ ÁÅêä¶ ÁÅê ù Ã³íÅñç¶ ðÇÔäÅ Í

ìäÅÀ°äÅ îÇÔÕ å¯º ÔÆäÅ, å±§ ÔµæÆº ÃÅó Õ¶ ×°ñôé,Ãó¶ ×°ñôé ÒÚ¯º ÁÅÃ» çÆ, îËº õ¹ôì± íÅñç¶ ðÇÔäÅ Í

îËº ìä ÜÅäÅ Üç¯º ôÅÇÂð, å¶ðÆ ÇÂÃ ì¶ð°õÆ ÕðÕ¶,î¶ðÅ ÇÕðçÅð ö÷ñ» ÒÚ¯º òÆ å±§ êóåÅñç¶ ðÇÔäÅ Í

J

ÕÆ-ÕÆ ÃµÜäÅ Üð ñËºçÅ Ô»ÕÆ-ÕÆ ÃµÜäÅ Üð ñËºçÅ Ô»ÕÆ-ÕÆ ÃµÜäÅ Üð ñËºçÅ Ô»ÕÆ-ÕÆ ÃµÜäÅ Üð ñËºçÅ Ô»ÕÆ-ÕÆ ÃµÜäÅ Üð ñËºçÅ Ô»

å±§ ÕÆ ÜÅä¶ å¶ðÆ õÅåð, ÕÆ-ÕÆ ÃµÜäÅ Üð ñËºçÅ Ô»Íç°ôîä çÆ åñòÅð ù ÃÇÔçËº, Áµ× çÅ çÇðÁÅ åð ñËºçÅ Ô»Í

å¶ðÅ ÁÅÀ°äÅ ÃÅâ¶ ÇòÔó¶, ÇÂ³Þ ñ×çÅ ÔË Ú³é Úó· ÜÅò¶,î°ÖóÅ î¶ðÅ ÇÖó-ÇÖó êËºçÅ, Ççñ ÇòµÚ Ö°ôÆÁ» íð ñËºçÅ Ô»Í

ïÅç» çÆ çð×ÅÔ å¶ ìÇÔ Õ¶,ÚÅð¶ êÇÔð ÇèÁÅò» åËù,èÅð Õ¶ î±ðå îé ÇòµÚ å¶ðÆ, ìÆó òÃñ çÆ èð ñËºçÅ Ô»Í

å¶ðÆÁ» ô¯Ö ÁçÅò» Õ¯ñ¯º, ö÷ñ» ù ÇîñçÆ Á³×óÅÂÆ,å¶ð¶ ÃÅÇÔå ç¶ ÃÅ×ð Ú¯º, Ú°ä-Ú°ä Õ¶ ÁµÖð ñËºçÅ Ô»Í

ãñ éÅ ÜÅò¶ î°ÖóÅ å¶ðÅ, ãñçÆ ôÅî çÆ ñÅñÆ ò»×ð,Ççñ çÅ îØçÅ Ã±ðÜ å¶ð¶ Ççñ ç¶ ÇòÔó¶ èð ñËºçÅ Ô» Í

å¶ðÆÁ» ðÅÔ» À°µå¶ ÃµÜäÅ, Çîñ éÅ ÜÅòä é·¶ð¶ ÇÕèð¶,ÁÅêäÅ ÁÅê ÜñÅ Õ¶ å¶ð¶ ðÅÔ îËº ð½ôé Õð ñËºçÅ Ô» Í

î¶ðÆÁ» ðÅÔ» ÇòµÚ å±§ ìÅñ¶, çÆÇòÁ» çÅ î°µñ åð ÜÅò¶,å¶ð¶ Õçî» ÇòµÚ ÇÕÃîå ç¶, åÅð¶ å¯ó Õ¶ èð ñËºçÅ Ô» Í

å°ð êËºçÅ Ô» Øð å¯º ìÅÔð, ÚËé ÇÕå¶ Õ¯ÂÆ ñí ÜÅò¶ ,î°µóçÅ Ô» ì¶ÚËé å¶ Ã°µÖ çÅ, ÃÅÔ îËº å¶ð¶ Øð ñËºçÅ Ô»Í

J

82 83

è°µê» ÇòµÚ ÇÜúº ðÅÔÆ åðÃé ÛÅò» ù,î¶ð¶ ÃÅÔ ÇÂúº åðÃé å¶ð¶ ÃÅÔò» ù,Ö°ç ù å¶ð¶ éËä» ÇòµÚ À°åÅð ÇçÁ»,åêç¶ åé ù ÃµÜäÅ á³âÅ áÅð ÕðÆºÍ

å¯ó ÇéíÅò»×Å îËº êÅÕ òøÅò» ù,í°×å ñò»×Å íÅò¶º Ãõå Ã÷Åò» ù,ÁÅ åËù îËº Ö°ôÆÁ» çÆ ×°ñ÷Åð ÇçÁ»,ë°µñ ÕñÆÁ» ç¶ ò»×±³ å±§ îÇÔÕÅð ÕðÆºÍ

J

î¶ð¶ å¶ ÇÂåìÅð ÕðÆºî¶ð¶ å¶ ÇÂåìÅð ÕðÆºî¶ð¶ å¶ ÇÂåìÅð ÕðÆºî¶ð¶ å¶ ÇÂåìÅð ÕðÆºî¶ð¶ å¶ ÇÂåìÅð ÕðÆº

Ççñ ÕÆ ÔË îËº ÜÅé òÆ åËæº̄ òÅð ÇçÁ»,ÃµÜäÅ êð å±§ î¶ð¶ å¶ ÇÂåìÅð ÕðÆºÍöî ÃÅð¶ îËº ÇÂµÕ -ÇÂµÕ ÕðÕ¶ îÅð ÇçÁ»,ç°µÖ» çÅ å±§ Ççñ åº̄ êð ÇÂ÷ÔÅð ÕðÆºÍ

Ççñ çÅ õ±é ÇêñÅ Õ¶ Ãµèð» ÚÅò» ù,ìçñ ÇçÁ»×Å ×°ñôé éÅñ ÇÖ÷Åò» ù,ÁÅêä¶ Ççñ ç¶ åËù îËº ÁÇèÕÅð ÇçÁ»,î¶ð¶ êÅÕ ÇÂÔ Ü÷ì¶ çÅ ÃÇåÕÅð ÕðÆºÍ

éîé ÔË î¶ðÅ å¶ðÆÁ» ô¯Ö ÕñÅò» ù,ìçñ çòÆº Ö°ôÆÁ» ÇòµÚ î¶ðÆÁ» ÔÅò» ù,À°îð» ìÆå ×ÂÆÁ» é¶ ÇÔ÷ð ÃÔÅðÇçÁ»,òÃñ» ç¶ ñÂÆ ìËá Õ¶ Ã¯Ú ÇòÚÅð ÕðÆºÍ

ì¶ÃìðÆ ç¶ éÅñ Ô» åµÕç¶ ðÅÔò» ù,ÖËð õìð òÆ ê°µÛç¶ ð¯÷ ÔòÅò» ùê³ÛÆ ÔÅð¶ å¶ðÅ éÅî ê°ÕÅðÇçÁ»,î¶ðÅ éÅ ÃÔÆ À°Ôé» çÅ ÇÂåìÅð ÕðÆºÍ

Ôð Õ¯ÂÆ ÃÜçÅ ÕðçÅ ô¯Ö ÁçÅò» ù,÷°ñë» çµÃçÆÁ» ÛÅÀ°äÅ îÃå ØàÅò» ù,ìµçñ å±§ Ö°ô ÕÆåÅ ÷°ñø ÇÖñÅðÇçÁ»,Á½ó Ççñ» å¶ òð·é¯ éÅ ÇÂéÕÅð ÕðÆºÍ

84 85

ÕñÆÁ» çÆ é÷ÅÕå ÔËÕñÆÁ» çÆ é÷ÅÕå ÔËÕñÆÁ» çÆ é÷ÅÕå ÔËÕñÆÁ» çÆ é÷ÅÕå ÔËÕñÆÁ» çÆ é÷ÅÕå ÔË

ë°µñ» çÅ Ã°Ôµêä ÔË, ÕñÆÁ» çÆ é÷ÅÕå ÔË ÍêåÞó å¯º ìÔÅð» ù, ÇîñçÆ ÇÂÔ ÇÂéÅÇÂå ÔË Í

ÁÅê¶ å» ÇÚðÅö» ù, ÔµæÆº ÔÆ ì°ÞÅ ç¶äÅ,À°Ôé» çÆ ÇÕúº Ô°³çÆ, ò·Åò» å¶ ÇôÕÅÇÂå ÔË Í

ò¶Ö¶ é¶ ìçñç¶ îË, ñ¯Õ» ç¶ ÕÂÆ ÇÚÔð¶,î³âÆÁ» Ú¯º ìóÆ ò¶ÖÆ, íÅò» çÆ å÷Åðå ÔË Í

Þ°µ×ÆÁ» å¯º ðÔ¶ úÔñ¶, îÇÔñ» ù Õð¶ ð½ôé,ñµ×çÅ ÔË ÁîÆð» çÆ, Ã±ðÜ å¶ ÇÃÁÅÃå ÔË Í

ÔµÃç¶ ù ð°òÅ ç¶ò¶, ð¯ºç¶ ù ÔÃÅ ç¶ò¶,ÜÆòé å» ÇòñµÖä å¶ ÁéÃ°ñÞÆ ì°ÞÅðå ÔË Í

åÅð¶ òÆ ÖøÅ Ô¯Â¶, Ã±ð÷ òÆ ÔË ð°µÃ ÚµÇñÁÅ,ñµ×çÅ ÔË ÇÕ é·¶ð¶ çÆ, Õ¯ÂÆ å» ôðÅðå ÔË Í

ðÇÔäÅ ÔË Üç¯º ÒÕµá¶, ÚÔ°³ç¶ é¶ ìóÆ ç±ðÆ,Ö°ôÆÁ» å¶ öî» Á³çð, Á÷ñ» å¯º ì×Åòå ÔË Í

å¶ðÅ å» ÁÕÆçÅ ÔË, êµæð ÔÆ ìä¶ ðÇÔäÅ,êµæð» ù îËº ÇêØñÅò», î¶ðÆ òÆ î°ÔÅðå ÔË Í

J

Ç÷³çÅÇçñÆ ÇõÁÅñÇ÷³çÅÇçñÆ ÇõÁÅñÇ÷³çÅÇçñÆ ÇõÁÅñÇ÷³çÅÇçñÆ ÇõÁÅñÇ÷³çÅÇçñÆ ÇõÁÅñ

ÇôÁð» ÇòµÚ Üç íð ÇçÁ», Ç÷³çÅÇçñÆ ÇõÁÅñÍö÷ñ» ñÂÆ Çëð ÇôÁð À°Ô, ìä Ü»ç¶ Ã°ðåÅñÍ

çÆò¶ ÔÆ Üç êÆ ðÔ¶, ÇÂµÕ ç±Ü¶ çÅ å¶ñ,é·¶ð À°ÜÅó Õ¶ ð½ôéÆ, êÅÀ°ºç¶ Çëðä èîÅñÍ

êÔ°³Ú¶ ÇÃð åÕ éÅ Õç¶, ç°ôîä çÅ ÔÆ òÅð,î¶ðÆÁ» ìÅÔ» êÕó Õ¶, ÃµÜä Õðé ÕîÅñÍ

Ü³×ñ ç¶ Ôð àÇÔä å¶, ÛÅÇÂÁÅ Üç¯º å±øÅé,ÇÚóÆÁ» ç¶ êð ÁÅñ·ä¶, ð°µÖ» ñÂ¶ Ã³íÅñÍ

åðÃ ×Â¶ é¶ éÆºç ù, îÇÔñ» ç¶ òÃéÆÕ,Þ°µ×ÆÁ» òÅñ¶ í¯×ç¶, éÆºç ÃÕ±é ç¶ éÅñ Í

Ççñ çÆ ì³Üð èðå çÆ, ç±ð éÅ Ô¯ÂÆ Á½ó,éËä» ÒÚ¯º îÆºÔ òð·ÇçÁ», ìÆå ×Â¶ ÕÂÆ ÃÅñ Í

ò¶Öä ÇÜæ¶ îµÛñÆÁ», ÁÅàÅ ç¶ä ÇÖñÅð,î°Ö å¶ Ã¯Ôñ åðÃ ÔË, î¯ÇãÁ» å¶ êð ÜÅñ Í

J

86 87

Áé¯ÖÅ ëñÃøÅ ðÇÔ³çÅÁé¯ÖÅ ëñÃøÅ ðÇÔ³çÅÁé¯ÖÅ ëñÃøÅ ðÇÔ³çÅÁé¯ÖÅ ëñÃøÅ ðÇÔ³çÅÁé¯ÖÅ ëñÃøÅ ðÇÔ³çÅ

î°Ô¾ìåÆ Ç÷³ç×Æ Á³çð, Áé¯ÖÅ ëñÃøÅ ðÇÔ³çÅ Íå¶ ÇÂµÕ ç±Ü¶ å¯º Çîàé¶ çÅ, Ôî¶ô» ÇÃñÃñÅ ðÇÔ³çÅ Í

ìóÆ ðÇÔ³çÆ ÔË ×ðîÅÔà, Ôî¶ô» ÇêÁÅð ç¶ Á³çð,òøÅ ç¶ Ã¶Õ å¯º êµæð çÅ Ççñ òÆ ÇêØñçÅ ðÇÔ³çÅ Í

îËº ôÅÇÂðÆ ç¶ ñÂÆ íÅò¶º, Ô» îÆéÅÕÅðÆÁ» ÕðçÅ,ö÷ñ çÆ ê°õå×Æ ù êð, öî» çÅ ÁÅÃðÅ ðÇÔ³çÅ Í

îËº Ô¯ò» íÆó å¯º úÔñ¶, Çîñ¶ Ü¯ ÚËé ÔÆ îËù,î¶ð¶ êð éÅñ Ã¯Ú» çÅ, Çéð³åð ÕÅøñÅ ðÇÔ³çÅ Í

Ãî¶º ç¶ éÅñ Ü¯ ÁÅêäÅ, Õç¶ Ü¶ ç±ð å°ð ÜÅò¶,À°ç·Æ êð ïÅç çÅ ê³ÛÆ å» Ççñ ÇòµÚ ÚÇÔÕçÅ ðÇÔ³çÅ Í

ÁË å¶ð¶ ìçé Ú¯º Ççñìð, ÇÜò¶º ÁÅÀ°ºçÆ ðÔ¶ Ö°ôì±,ÇÂò¶º ÔÆ ÕÅøÆÁÅ î¶ðÆ ö÷ñ çÅ îÇÔÕçÅ ðÇÔ³çÅÍ

ìó¶ ì¶çðç é¶ ñ¯ÕÆº, î¶ð¶ ÇÂÃ ôÇÔð ç¶ Á³çð,ÃðÆðÕ é¶óåÅ ðµÖç¶, Ççñ¯º êð øÅÃñÅ ðÇÔ³çÅ Í

éÅ êÇÔñÅ ÇéÕñçÅ ÔÅñ¶ å¶ ç±ÜÅ Ú°íé çÆ Ã¯Ú¶,î¶ð¶ êËð» å¶ Õ³ÇâÁ» çÅ, ÇÂò¶º Õ°Þ òÅÃåÅ ðÇÔ³çÅ Í

J

ñµí ñòÆº ÇçñçÅð ùñµí ñòÆº ÇçñçÅð ùñµí ñòÆº ÇçñçÅð ùñµí ñòÆº ÇçñçÅð ùñµí ñòÆº ÇçñçÅð ù

ì°÷Ççñ» ç¶ é×ð ÇòÚ¯º ,å±§ éÅ íÅñÆº ïÅð ùÍÇ÷³çÅÇçñ êð ìÃåÆÁ» ÒÚ¯º, ñµí ñòÆº ÇçñçÅð ùÍ

ðÅå çÆ ÕÅñõ ù ÚÆðÆº , Ü°×ùÁ» ç¶ ò»× ÔÆ,Ççé ÒÚ Ã±ðÜ ò»× ðµÖÆº, ÁÅêäÆ ÇñôÕÅð ùÍ

ç½ð êåÞó çÅ ÔË íÅò¶º,Ççñ ç¶ ×°ñôé å¶ ÁÜ¶,Ççñ ÒÚ¯º êð éÅ Øàä ç¶òÆº , Úîé ç¶ ÁÅÃÅð ùÍ

÷ìð ç¶ å±øÅé Áµ×¶ , ñø÷ éÅ Þ°Õç¶ Õç¶,Õñî ðÅÔÆº îÅå ç¶ºç¶, ÷°ñî çÆ åñòÅð ùÍ

íÆó Á³çð Õµñî-ÕµñÅ ,éÅ ÇÂò¶º ÇëðçÅ ðÔÆº,ðî÷ å¶ðÆ Ü¯ êÛÅä¶, ñí ñòÆº öîÖÅð ùÍ

çÅç ÇîñçÆ ÔÆ ðÔ¶ ÇÂÔ, ÇôÁð» ù î°îÇÕé éÔÆº,êð ØàÅòÆº éÅ Õç¶ òÆ, ÇõÁÅñ çÆ ðøåÅð ùÍ

ôÇÔð çÆ Áµ× Ô°ä ×ð» åÕ,êÔ°³Ú éÅ ÜÅò¶ ÇÕå¶,Õð Õ¶ ÔÆñÅ ð¯Õ ñËäÅ, Â¶Ã ç¶ ÇòÃæÅð ùÍ

Õåñ, òÇÔôå, Ú¯ðÆÁ» ÔÆ, ìä ðÔ¶ é¶ Ã°ðÖÆÁ»,Ççñ å¶ ×ÇÔðÆ Ú¯à òµÜçÆ, êó· Õ¶ Ô°ä ÁõìÅð ùÍ

ÇÃµêÆÁ» ÇòµÚ êñ Õ¶ ÇÜÔóÅ,ìä Õ¶ î¯åÆ ÚîÇÕÁÅ,Ã¯Ôñ éåîÃåÕ ÃçÅ ÔË, úÃ ç¶ ÇÕðçÅð ùÍ

J

88 89

ÇÂò¶º éÅ ì°Þ Ç×ÁÅ Ô°³çÅÇÂò¶º éÅ ì°Þ Ç×ÁÅ Ô°³çÅÇÂò¶º éÅ ì°Þ Ç×ÁÅ Ô°³çÅÇÂò¶º éÅ ì°Þ Ç×ÁÅ Ô°³çÅÇÂò¶º éÅ ì°Þ Ç×ÁÅ Ô°³çÅ

ÔòÅ ç¶ Ö½ø å¯º çÆòÅ, ÇÂò¶º éÅ ì°Þ Ç×ÁÅ Ô°³çÅ ÍÜ¶ À°Ãé¶ Ô½ÃñÅ ÞµÖó» ÒÚ ÁÅêäÅ êðÇÖÁÅ Ô°³çÅ Í

îËº ìä Ú°µÇÕÁÅ ÃÆ ì¶êðòÅÔ, Ö°ôÆ çÆ Ôð â×ð À°µå¶,Á×ð éÅ ì¶òµÃÆ ÇîñçÆ, ÁÜ¶ éÅ Ã³íÇñÁÅ Ô°³çÅ Í

î¶ð¶ ÇôÁð» ÒÚ¯º Ã¯Ú» çÆ, ÃçÅ ÔÆ ð½ôéÆ ÇîñçÆ,ñÔ± ÁÅêäÅ Ü¶ ÁµÖð» éÅñ îËº òÆ ÃÅÇóÁÅ Ô°³çÅ Í

À°ç·¶ îÅÃ±î éËä» ÒÚ¯º, Õç¶ éÅ àêÕç¶ Ô³Þ±,ÇÖâ½äÅ ðÆÞ çÅ À°ÃçÅ, éÅ Ü¶Õð å¯ÇóÁÅ Ô°³çÅ Í

ÇÂÔ êµæð ×°÷ÇðÁÅ ñ×çË, òøÅ ç¶ Ã¶Õ ç¶ Á³çð¯º,éÔÆº å» ì¶òøÅ ÔðÇ×÷, Õç¶ éÅ ÇêØÇñÁÅ Ô°³çÅÍ

ÁÕÆçÅ Ô³Ã çÅ ðÇÔ³çÅ, ÔË Ú°äé¶ úÃ é¶ î¯åÆ,íñ¶ ÔÆ î¯åÆÁ» ç¶ éÅñ Õ³Õð ÇÖñÇðÁÅ Ô°³çÅ Í

î°éÅÇÃì ÃÆ ÇÕ î³Ç÷ñ çÅ, êåÅ ÇîñçÅ ÃçÅ îËù,Ú°ðÅÔ¶ ÒÚ¯º çñ¶ðÆ éÅñ Ü¶ îËº ÇéÕÇñÁÅ Ô°³çÅ Í

ÇÕ ôÆô¶ çÅ ìçé À°ÃçÅ, ÇÕò¶º Ô°ä ÇåóÇÕÁÅ ò¶Ö¯,ÇÂò¶º ñµ×çË ÇÕ À°Ô êµæð» ç¶ ôÇÔð¯º ×°÷ÇðÁÅ Ô°³çÅ Í

J

òêÅðÕ Ô¯ ×ÂÆ À°ñøåòêÅðÕ Ô¯ ×ÂÆ À°ñøåòêÅðÕ Ô¯ ×ÂÆ À°ñøåòêÅðÕ Ô¯ ×ÂÆ À°ñøåòêÅðÕ Ô¯ ×ÂÆ À°ñøå

òêÅðÕ Ô¯ ×ÂÆ À°ñøå, å¶ Ãí ñµíç¶ éøÅ Õ¯ÂÆ Íî°ÃÆìå ç¶ Ççé» Á³çð, éÅ ç¶ò¶ Ô½ÃñÅ Õ¯ÂÆ Í

Ü¯ òÅÁç¶ ÇçÃ ðÔ¶ éËäÆº, å¶ Ô¯áÆº ðÇÔ³çÆÁ» ÕÃî»,ÔÕÆÕå çÅ Úîé ÇÖóçÅ, Ü¶ ÕðçÅ ÔË òøÅ Õ¯ÂÆ Í

ÇêÁÅñÅ Ãìð çÅ ÇåóÕ¶, å¶ ð°ó Ü»ç¶ é¶ Ãí Ã°êé¶,íð¯ÃÅ Õåñ Ô¯ Ü»çÅ, Üç¯º ç¶ò¶ çöÅ Õ¯ÂÆ Í

î¶ð¶ å±§ Ççñ çÆÁ» Ãµèð» ù Ô¯áÆº ÁÅÀ°ä éÂÆ ÇçµåÅ,ÇÕ ð¶Ç×ÃåÅé ÇòµÚ ÇêÁÅÃÅ, ÇÜò¶º ÔË åóêçÅ Õ¯ÂÆ Í

âðÅÀ°ä¶ é·¶ð çÆ ÜÅåÆ, ÃçÅ ì¶ÁÅìð± ÕðçÅ,î¶ðÆ òÆ Ã¯Ú ÇòµÚ Á³Ç×ÁÅð Ü¶Õð çÇÔÕçÅ Õ¯ÂÆ Í

Ü¯ ë°µñ, ÕñÆÁ» å¶ ×°ñôé çÆ, À°çÅÃÆ çÅ Ãìì ìäçÅ,éÔÆº ÚÅÔ° ³çÅ îË º ÁËÃ¶ î½Ãî» çÅ ÁÅÃðÅ Õ¯ÂÆ Í

ÇÕéÅðÅ Çîñ Ç×ÁÅ Ô°³çÅ, å¶ éÅ î³ÞèÅð ÇòµÚ ëÃç¶,Á×ð Ü¶ ìÅçì» ìäçÅ, å¶ ÇÕôåÆ á¶ñ·çÅ Õ¯ÂÆ Í

Á×ð îË º Ç÷³ç×Æ ù Ç÷³ç×Æ ç¶ ð ±ìð ± ðµÖçÅ,å» ÒÃ¯ÔñÓ î½å ç¶ òð×Å, éÅ Ô°³çÅ ÔÅçÃÅ Õ¯ÂÆ Í

J

90 91

Ö°ôÆÁ» çÅ Ã³ÃÅðÖ°ôÆÁ» çÅ Ã³ÃÅðÖ°ôÆÁ» çÅ Ã³ÃÅðÖ°ôÆÁ» çÅ Ã³ÃÅðÖ°ôÆÁ» çÅ Ã³ÃÅð

Øð ÇòµÚ ÜÆÁ» éÅñ ÔË ìäçÅ, Ö°ôÆÁ» çÅ Ã³ÃÅð Íð½äÕ ðÇÔ³çÆ Üç À°Ô Õðç¶, ÇÂµÕ -ç±Ü¶ ù ÇêÁÅð Í

÷°ñî ÇîàÅòä õÅåð ôÅÇÂðÅ, ÕÆ Õðé¶ ÔÇæÁÅð,ñø÷» ù å±§ ãÅñ ìäÅ å¶, Õñî ìäÅ åñòÅð Í

ÃÅ×ð åðé¯ êðìå Úó·é¯, òÆð éÅ î³éä ÔÅð,ÁÅêä¶ Ççñ ÇòµÚ ÞµÖó ðµÖç¶, éËä» ÇòµÚ Á³×Åð Í

ÔòÃ» ç¶ é¶ ðÅÕô Ø°³îç¶, ÁÅêäÅ ðµÖ¯ ÇÖÁÅñ,ÇÚð éÅ ñÅú Õ°óÆú èÅð¯, Ú³âÆ çÅ ÇÕðçÅð Í

Ã±ðÜ ÁÅêäÅ-ÁÅê Û°êÅ Õ¶, ñ°ÕçÅ ìµçñ» Ô¶á,Ççé Úó·ç¶ ù ðÅå» ÁËæ¶, ÷°ñë» ñËä ÇÖñÅð Í

ÇÂôÕ çÆ Ö¶â øÕÆðÆ î³×çÆ, éÅñ¶ î³×çÆ î½å,ÇÃð å¶ ÃÅÇÂÁÅ åñòÅð» çÅ, êËð» Ô¶á Á³×ÅðÍ

êðÜÅå³åð ç¶ ðÖòÅñ¶, ò¶Ö¯ Õðé ÕîÅñ,ò¯à» ÇêµÛ¶ Õðç¶ ðÇÔ³ç¶, é¯à» çÆ íðîÅð Í

õ±±é, âÕËåÆ, ÁÃîå ñ°µàçÆ, Ûêç¶ ÁËÃ¶ ñ¶Ö,ñ¯Õ» çÆ å» ð±Ô Õ³ì À°µáçÆ, êó·ç¶ Üç ÁõìÅð Í

ë°µñ» ù À°Ã ìÅ× ç¶ Á³çð, ÁÅ ÃÕçÆ éÅ Á»Ú,ÇÜµæ¶ í³òð¶ Ô¯ä ÇÃêÅÔÆ, ÇååñÆÁ» çÆ ÃðÕÅð Í

J

Ãí ù ðµÜò» îËº ÇêÁÅð ç¶ò»Ãí ù ðµÜò» îËº ÇêÁÅð ç¶ò»Ãí ù ðµÜò» îËº ÇêÁÅð ç¶ò»Ãí ù ðµÜò» îËº ÇêÁÅð ç¶ò»Ãí ù ðµÜò» îËº ÇêÁÅð ç¶ò»

ÇÂÔ¯ òÃÅÇÂÁÅ ÔË Ç÷Ôé ÇòµÚ ìÃ ÇÕ Ãí ù ðµÜò» îËº ÇêÁÅð ç¶ò»ÍÜ¯ ñ¯Õ ÇÔµå» çÆ Õðé ðµÇÖÁÅ À°é·» å¶ åé îé ÔÆ òÅð ç¶ò»Í

Ü¯ ñø÷ ÇéÕñä ÷°ìÅé ÇòÚº̄ À°Ô ðÇÔä êµæð» å¶ ñÆÕ ìäÕ¶,ÇÕÔÅ Ü¯ ÔðÇ×÷ éÅ å¯ó Úó·çÅ Õç¶ éÅ ÁËÃÅ ÕðÅð ç¶ò»Í

ÇÂÔ èðå îÅåÅ å¶ î» Ü¯ ÜäéÆ é¶ ìÔ°å Ççµå¶ é¶ Õð÷ îËù,îËº Õðî ÕðÕ¶ å¶ î½ñçÅ ÔÆ À°Ô Õð÷ ÃÅð¶ À°åÅð ç¶ò» Í

ÇÕ åÆÇñÁ» ç¶ ÔÆ éÅñ î¶ðÆ Ü¯ ôÖÃ Õðç¶ ÁõÆð å°ñäÅ,À°é·» ù ìäÕ¶ îñÅÔ Ôî¶ô» å¶ ÕÇÔðÆ í³òð» ÒÚ¯º åÅð ç¶ò»Í

ÇñÖ» îËº ÷ÇÔð» ù ÇÃðë ÷ÇÔð» å¶ ÃµÚ ù ÇñÖç» Ô» ÃµÚ ïÕÆéé,ÕÔ» ÔÕÆÕå ù ìÃ ÔÕÆÕå ìöËð âÇðúº ÇòÚÅð ç¶ò» Í

ÔòÅ òÆ íÅò¶º ðÔ¶ î°õÅÇñø å±øÅé ÚÅÔ¶ ì°ÞÅÀ°ä çÆò¶,Ôé¶ð îÅð» ÜñÅ Õ¶ ÁÅêÅ å¶ ë¶ð Çðôî» ÇÖñÅð ç¶ò» Í

Ôð» ñ¯ÕÅÂÆ ç¶ çðç ÃÅð¶ Õç¶ éÅ ÇÚÔð¶ À°çÅÃ Ô¯òä,À°é·» ç¶ ç°Ö» ù Õ°Þ ØàÅ Õ¶ å¶ ÔÅÇÃÁ» ç¶ ÁÅÃÅð ç¶ò»Í

ÕðÆº ÁË ÕÅçð å±§ ø÷ñ ÁËé» ÃçÅ ÔÆ ÇêØñÅ ÇçÁ» ÇÂÔ êµæð,å¶ ÇôñêÕÅð» ç¶ ò»× Øó Õ¶ ÇÂé·» ù ðµì çÅ ÁÕÅð ç¶ò»Í

J

92 93

ÔË êÅÇÂÁÅ ÇÂôÕ é¶ ð°åìÅÔË êÅÇÂÁÅ ÇÂôÕ é¶ ð°åìÅÔË êÅÇÂÁÅ ÇÂôÕ é¶ ð°åìÅÔË êÅÇÂÁÅ ÇÂôÕ é¶ ð°åìÅÔË êÅÇÂÁÅ ÇÂôÕ é¶ ð°åìÅ

ÔË êÅÇÂÁÅ ÇÂôÕ é¶ ð°åìÅ, òøÅò» êÅñç¶ ðÇÔäÅ Íñ°àÅÀ°äÅ Ô°Ãé å¯º Çðôî», å¶ ÁÅêÅ ìÅñç¶ ðÇÔäÅ Í

éò¶º ÷õî» å¶ çðç» å¯º, Ü¶ Ççñ ÁÅìÅç Ô¯ ÜÅò¶,éò» Ö³÷ð Õ¯ÂÆ ÇÂÃé¶, ÃçÅ ÔÆ íÅñç¶ ðÇÔäÅ Í

ÇîàÅ ç¶äÆ î¶ðÆ î±ðå, å°Ã» ìÃ ð¶å å¶ òÅÔ Õ¶,î¶ðÆ Ã±ðå å°Ã» Ççñ ÇòµÚ, ÃçÅ êð ãÅñç¶ ðÇÔäÅ Í

å±øÅéÆ é·¶ð¶ ðÅÔ» å¶, ìñ»×Å çÆÇòÁ» ò»×±,å¶ðÆ ìÃ ð½ôéÆ õÅåð, ÁÃ» Ççñ ÜÅñç¶ ðÇÔäÅ Í

î¶ðÆ Á½ÕÅå ÇòµÚ õÅÇÔô, íñ¶ ÔÆ ×ðÕ Ô¯ ÜÅò¶,î°ôµÕå éÅñ êð ÁÅêÅ, ÁÃ» é¶ ØÅñç¶ ðÇÔäÅ Í

å±§ íÅò¶º ÕËç ÇòµÚ ðµÇÖÁÅ ÔË î¶ðÆ Ã¯Ú çÅ ê³ÛÆ,êð» ÇòµÚ ÇÖÁÅñ Á³ìð» ç¶, ÁÃ» êð êÅñç¶ ðÇÔäÅ Í

Õç¶ îÅÃ±î é÷ð» å¯º òÆ îÅêÆº Ççñ çÆ ×ÇÔðÅÂÆ,Ãî°³çð Ççñ ç¶ Ôð ò¶ñ¶ éÅ å±§ Ö³×Åñç¶ ðÇÔäÅ Í

å±§ ÇêÁÅÃÆ Ççñ çÆ èðåÆ å¶, ÁË ÃµÜäÅ åðÃ å» ÖÅòÆº,ÇìéÅ òÇð·Á» éÔÆº Ú³×Å, æñ» ù àÅñç¶ ðÇÔäÅ Í

J

îËº ê³ÛÆ ÚÇÔÕç¶ ò¶Ö»îËº ê³ÛÆ ÚÇÔÕç¶ ò¶Ö»îËº ê³ÛÆ ÚÇÔÕç¶ ò¶Ö»îËº ê³ÛÆ ÚÇÔÕç¶ ò¶Ö»îËº ê³ÛÆ ÚÇÔÕç¶ ò¶Ö»

Ãò¶ð¶ Àµ°áÇçÁ» ÃÅð¶, îËº ê³ÛÆ ÚÇÔÕç¶ ò¶Ö» Íõ°ôÆ ÇòµÚ ÇÖóçÆÁ» ÕñÆÁ», Áå¶ ë°µñ îÇÔÕç¶ ò¶Ö» Í

ÔË Ççñ ÇòµÚ ÁÅÃ çÆ Á×éÆ, éÅ ì°Þ ÃÕçÆ ÇéðÅôÅ å¯º,Ã×¯º îËº è°Ö ðÔÆ Áµ× ÒÚ¯º, Á³×Åð¶ çÇÔÕç¶ ò¶Ö» Í

õ°çÅ å½øÆÕ å±§ ìÖôÆº, ÇéíÅò» êÅÕ Ãí Çðôå¶,ÇÂé·» ù éøðå» ç¶ òµñ, Õç¶ éÅ ìÇÔÕç¶ ò¶Ö» Í

ìä¯ Ú³âÆ å°ÃÆº Õ°óÆú, å¶ îÅð¯ ÔòÃ ç¶ ðÅÕô,Õç¶ éÅ ðÅÕô» Õ¯ñ¯º, å°ÔÅù åzÇÔÕç¶ ò¶Ö» Í

ÃçÅ ÔÆ Çîñä×¶ Õ³â¶, å¶ Ã±ñ» ðÃÇåÁ» À°µå¶,ÇÂé·» å¯º âðÇçÁ» Õçî» ù îËº éÅ ìÇÔÕç¶ ò¶Ö» Í

ìóÅ Ü¯ Ô½ÃñÅ ç¶ºç¶ é¶ Ç÷³ç×Æ çÆ ðòÅéÆ ù,À°Ô Ççñ çÆ êÆó å¶ çðç» ù ÇÕµç» çÇÔÕç¶ ò¶Ö» Í

ÇÂÔ î¶ð¶ ôìç é¶ ÇÃµêÆÁ», ÇÂé·» ç¶ Áðæ é¶ î¯åÆ,îËº ç¶ Õ¶ Áðæ ôìç» ù, ÃçÅ ÔÆ îÇÔÕç¶ ò¶Ö» Í

J

94 95

Ççñ å¯º ñ¯Õ ÇîàÅ ç¶ºç¶ é¶Ççñ å¯º ñ¯Õ ÇîàÅ ç¶ºç¶ é¶Ççñ å¯º ñ¯Õ ÇîàÅ ç¶ºç¶ é¶Ççñ å¯º ñ¯Õ ÇîàÅ ç¶ºç¶ é¶Ççñ å¯º ñ¯Õ ÇîàÅ ç¶ºç¶ é¶

ÇêÁÅð ç¶ À°µÕð¶ ôìç» åÅÂÆº, Ççñ å¯º ñ¯Õ ÇîàÅ ç¶ºç¶ é¶ÍÕÃî», òÅÁç¶, ÇçñçÅðÆ ù, ÇîµàÆ ÇòµÚ ÇîñÅ ç¶ºç¶ é¶Í

ÇîÔéå, Ãìð, ÇÃçÕ ù ÇÜÔó¶, ç¶ºç¶ é¶ Ççñ å¯º îé÷±ðÆ,ÔµæÆº ÇÕðå ÕîÅ Õ¶ ÁÅêä¶, ÃÅð¶ õÅì ê°×Å ç¶ºç¶ é¶ Í

ÚÅð¶ êÅÃ¶ ëËñÆÁ» Áµ×», Á³ìð å» ÚÅÔ°³çÅ ì°Þ ÜÅòä,êð éøðå ç¶ ê±ÜäÔÅð¶, è°µÖçÆ Áµ× íóÕÅ ç¶ºç¶ é¶ Í

Ã¯é¶ØÅó¶ å¯º ÕÆ ñ¯ÕÆº, ô°µèåÅ çÆ Ô°ä ÁÅÃ ñ×Åòä,ÁÅêäÆ î» ç¶ ×ÇÔÇäÁ» Á³çð òÆ Ü¯ Ö¯à ÇîñÅ ç¶ºç¶ é¶ Í

ÁÅêä¶ Ççñ ç¶ çðç Û°êÅ Õ¶, ÇÚÔð¶ å¶ î°ÃÕÅé ÇñÁÅú,éÂÆ å» îÇÔðî ò¶Ö À°çÅÃÆ, Ã°µå¶ çðç Ü×Å ç¶ºç¶ é¶ Í

Ü¶Õð ÇÕÃ¶ çÆ îÇÔøñ Á³çð, Ô°³çÆ éÅ åÅðÆø çÆ ÚðÚÅ,×¾ñ Õðç¶ ù ð¯Õ Õ¶ Çëð À°Ô, ×¾ñ ÔÆ ñÆÔ¯º ñÅÔ ç¶ºç¶ é¶ Í

ÁÅêä¶ Øð çÅ é·¶ð ÇîàÅòä ç¶ ñÂÆ Õðç¶ éÅ Õ¯ÂÆ ÔÆñÅ,êð ç±Ü¶ ç¶ Øð ç¶ çÆò¶, ë±Õ» îÅð ì°ÞÅ ç¶ ºç¶ é¶Í

Ççñ ç¶ ð¶Ç×ÃåÅé ÒÚ Ã¯Ôñ, öî çÆÁ» åêô» ç¶òä êÇÔðÅ,ÇÔ³îåÆ ÇÂÔù ÔÇðÁÅ íÇðÁÅ, éõÇñÃåÅé ìäÅ ç¶ºç¶ é¶ Í

J

ÇÕÃ¶ Ã³ÃÅð çÆ ÇÚ³åÅÇÕÃ¶ Ã³ÃÅð çÆ ÇÚ³åÅÇÕÃ¶ Ã³ÃÅð çÆ ÇÚ³åÅÇÕÃ¶ Ã³ÃÅð çÆ ÇÚ³åÅÇÕÃ¶ Ã³ÃÅð çÆ ÇÚ³åÅ

Õð¶×Å À°Ô íñÅ ÇÕµç», ÇÕÃ¶ Ã³ÃÅð çÆ ÇÚ³åÅ Í×ðÆìÆ ÔÆ ìäÆ À°Ôç¶, Üç¯º êÇðòÅð çÆ ÇÚ³åÅ Í

Ã°éÅîÆ òÇÔä î¯óä çÅ, éÅ À°ÃçÅ Ô½ÃñÅ Ô¯ò¶ ,Ü¯ ÇÕôåÆ á¶ñ·ç¶ î½Õ¶, Õð¶ î³ÞèÅð çÆ ÇÚ³åÅ Í

ÃòË-ðµÇÖÁÅ ñÂÆ ÇÂÃçÆ, ìóÆ ÔÆ ñ¯ó ÔË ì¶ôµÕ,ìäÆ ðÇÔ³çÆ ÔË Øð Á³çð, ÇÕÃ¶ ÔÇæÁÅð çÆ ÇÚ³åÅ Í

Çéð³åð ÚñÇçÁ» ðÇÔäÅ, ÔË ìñç¶ ðÃÇåÁ» À°µå¶,å¶ î³Ç÷ñ åÆÕ éÅ ÕÇðú, Õç¶ ðøåÅð çÆ ÇÚ³åÅ Í

÷îÆð» ò¶Ú Õ¶ ÇÜÔó¶, ÇÂµÕáÆ Õð ðÔ¶ ç½ñå,éÅ Õðç¶ ÇõÁÅñ ÇÂµ÷å çÅ, å¶ éÅ ÇÕðçÅð çÆ ÇÚ³åÅÍ

ñ¯ÕÅÂÆ çÆ íñÅÂÆ Ü¯, òÃÅ Õ¶ Ç÷Ôé ÇòµÚ ðµÖç¶,ÃçÅ Ã³×ðÅî çÆ Ã¯Úä, éÅ Õðç¶ ÔÅð çÆ ÇÚ³åÅ Í

Çìé» ÔÆ Ú¶åéÅ Ü¶ ÇÃð, ÇàÕ¶ é¶ î¯ÇãÁ» À°µå¶,ÇÕúº Ô¯äÆ ÔË ñ¯Õ» ù, íñÅ çÃåÅð çÆ ÇÚ³åÅ Í

Õç¶ î÷ç±ð éÅ Õ¯ÂÆ, öî» å¯º Ã°ðÖð± Ô¯ò¶,ÃåÅÀ°ºçÆ ÔË Ççé¶ ðÅåÆº, À°ù ð°÷×Åð çÆ ÇÚ³åÅ Í

J

96 97

îÇÔñÆº òÆ Ã°µÖ éÅ êÅÀ°ºç¶îÇÔñÆº òÆ Ã°µÖ éÅ êÅÀ°ºç¶îÇÔñÆº òÆ Ã°µÖ éÅ êÅÀ°ºç¶îÇÔñÆº òÆ Ã°µÖ éÅ êÅÀ°ºç¶îÇÔñÆº òÆ Ã°µÖ éÅ êÅÀ°ºç¶

îÇÔñÆº òÆ Ã°µÖ éÅ êÅÀ°ºç¶, ÕÂÆ ìçéÃÆì ò¶Ö¶Í×°ðìå ÒÚ ÔÃÇçÁ» êð, îËº Ö°ôéÃÆì ò¶Ö¶ Í

ÇÂµÕ åðÃçÅ ñÔ± ù, ÇÂµÕ åðÃçÅ î°Ô¾ìå,Ö³÷ð Áå¶ îËº Ççñ ç¶, ÁÅêä¶ éÃÆì ò¶Ö¶ Í

ðÅå» ù Ã¶Ü îÅäé, Ô» Ã¯ÚçÅ ÇÜé·» ñÂÆ,î¶ð¶ ñÂÆ À°Ô Ççé ù, Øóç¶ ÃñÆì ò¶Ö¶ Í

Õ°ðÃÆ òÆ ìä éÅ êÅÂ¶, éÅ ìä ÃÕ¶ é¶ ì³ÃÆ,ì»Ã» ç¶ Ô°ä ÇÂÔ Ü³×ñ, ñóç¶ ÁÜÆì ò¶Ö¶ Í

ÁðæÆ ù Üç À°áÅÇÂÁÅ, ×Ëð» é¶ î¯ÇãÁ» å¶,Õð Õ¶ Çô³×Åð ÇêµÛ¶, Úñç¶ ÔìÆì ò¶Ö¶ Í

ò³âç¶ ðÔ¶ é¶ ÜÆòé , Ü¯ î½å ù ÔðÅ Õ¶,ÁµÜ Ö°ç ÔÆ î½å Õ¯ñ¯º, Ôðç¶ åìÆì ò¶Ö¶ Í

Ô°ä Ôð ÇÕÃ¶ ç¶ éËäÆº, ìÃ ÛñÕç¶ é¶ Ô³Þ±,êÆó» å¶ öî Ççñ» ç¶, Ôð êñ ÕðÆì ò¶Ö¶ Í

J

øñ À°Ô êÅ ñËºç¶ é¶ ñ¯Õøñ À°Ô êÅ ñËºç¶ é¶ ñ¯Õøñ À°Ô êÅ ñËºç¶ é¶ ñ¯Õøñ À°Ô êÅ ñËºç¶ é¶ ñ¯Õøñ À°Ô êÅ ñËºç¶ é¶ ñ¯Õ

ÁÅêäÆ ÖÅÇÔô î°åÅÇìÕ, øñ À°Ô êÅ ñËºç¶ é¶ ñ¯Õ ÍòÕå çÆ ôÅÖÅ ù ÔµæÆº, Ü¯ ÇÔñÅ ñËºç¶ é¶ ñ¯Õ Í

ð½ôéÆ ù é·¶ÇðÁ» çÆ, ÕËç ÒÚ¯º Õðç¶ ÁÅ÷Åç,ÁÅêä¶ ÇÔµÃ¶ ç¶ çÆò¶, Ü¯ Ü×Å ñËºç¶ é¶ ñ¯Õ Í

À°Ô Çåð³×¶ çÅ Ôî¶ô», îÅä ðµÖç¶ ìðÕðÅð,ÖÅ Õ¶ ×¯ñÆ ôÅé À°ÃçÆ òÆ ìÚÅ ñËºç¶ é¶ ñ¯Õ Í

Ô°ä Õ¯ÂÆ ÇÂéÃÅéÆÁå çÅ, ìä ÇðÔÅ éÅ îçç×Åð,ÁÅêÇäÁ» å¶ ð¯÷ êµæð òÆ À°áÅ ñËºç¶ é¶ ñ¯Õ Í

Áðæ çÅ ÇéØ îÅäç¶ Üç, ôìç å¶ À°îçÅ ÇõÁÅñ,ÕñêéÅ ç¶ ê³ÛÆÁ» ù, Çëð À°âÅ ñËºç¶ é¶ ñ¯Õ Í

ÇôÕé îµæ¶ å¶ êò¶ éÅ, öî é¶ íÅò¶º ì¶ô°îÅð,ç±Ãð¶ ç¶ öî òÆ ñË Õ¶, î°ÃÕðÅ ñËºç¶ é¶ ñ¯Õ Í

Çîñ Ç×ÁÅ ÕÅé³±é å¯º Üç, òÇÔôÆÁ» ù ÇÂõÇåÁÅð,ÔòÃ çÆ Ã±ñÆ å¶ Õ³ÜÕ» ù Úó·Å ñËºç¶ é¶ ñ¯Õ Í

J

98 99

Ø°ñ Ü»ç¶ Ü÷ìÅåØ°ñ Ü»ç¶ Ü÷ìÅåØ°ñ Ü»ç¶ Ü÷ìÅåØ°ñ Ü»ç¶ Ü÷ìÅåØ°ñ Ü»ç¶ Ü÷ìÅå

öî ç¶ ìµçñ» ÇòµÚ Üç¯º, Ø°ñ Ü»ç¶ Ü÷ìÅå Íë¶ð éÅ ð°ÕçÆ ð¯ÇÕÁ», ÁµÖÆÁ» ÒÚ¯º ìðÃÅå Í

÷°ñî ÇîàÅÀ°ºç¶ ÔÅðç¶, Ú¯àÆ ç¶ ÔÇæÁÅð,Ûµâç¶ éÅ êð Ô½ÃñÅ, ÕÅ×÷,Õñî,çòÅå Í

ð±Ô Á³çð Üç ÇÂôÕ é¶, ÁÅä Ü×ÅÇÂÁÅ çÆê,éËäÆ ðÇÔ³çÆ ð½ôéÆ, î°Öó¶ å¶ êðíÅå Í

Ççé ÇòµÚ ð¯àÆ òÅÃå¶, æµÕ Ú°µÇÕÁÅ î÷ç±ð,ñ³Ø¶ ÃÅðÆ ÜÅ×ç¶, ÇëÕð» ç¶ ÇòµÚ ðÅå Í

ÁÅê¶ ò³âÆÁ» ê»òç¶, îÜ·ì ç¶ á¶Õ¶çÅð,èðåÆ, Á³ìð, Áµ×, ÔòÅ, ÁÅì éÅ ê°µÛ¶ ÜÅå Í

ÔµæÆº ÷ÇÔð» ìÆÜ Õ¶, îÅñÆ Ã°µåÅ Ø±Õ,ë°µñ» æ»ò¶º À°× êÂÆ, Ãµê» çÆ Ã½×Åå Í

Ú³×Æ ÔË À°Ô ç°ôîäÆ, ÇéôÚå ÇÜÃçÅ ð±ê,ÁÅêä¶ å» ð³× ìçñ Õ¶, ñÅÂÆ Çëðç¶ ØÅå Í

ÇôÁð Ú°ðÅ Õ¶ úÃ é¶, ÇñÇÖÁÅ ÁÅêäÅ éÅî,Ú³×Å ÃÆ Ü¶ À°Ô ÇÕå¶, ÇñÖ ç¶ºçÅ ÁÇ×ÁÅå Í

J

ðÅÔ» Ü¯ íàÕÅÀ°ºç¶ ðÇÔìððÅÔ» Ü¯ íàÕÅÀ°ºç¶ ðÇÔìððÅÔ» Ü¯ íàÕÅÀ°ºç¶ ðÇÔìððÅÔ» Ü¯ íàÕÅÀ°ºç¶ ðÇÔìððÅÔ» Ü¯ íàÕÅÀ°ºç¶ ðÇÔìð

ðÅÔ» Ü¯ íàÕÅÀ°ºç¶ ðÇÔìð, À°Ôé» ù éÅ ïÅð ìäÅ Íá¯Õð îÅð Õ¶ Ã¶è Ü¯ ç¶òä, êµæð» å¶ ÇÂåìÅð ìäÅ Í

÷ÇÔðÆ Ãµê çÆ Øó· Õ¶ ÕÅéÆ, ÁµÖðÆº ÷ÇÔð» íð- íð Õ¶.ÃÅÇÔå çÅ ÇÂÔ ÔÇðÁÅ íÇðÁÅ, ÷ÇÔðÆ éÅ ×°ñ÷Åð ìäÅ Í

Þ±áÆ ÇÃøå ÃñÅÔ ç¶ Ôó· ÇòÚ, Ô°éð éÅ å¶ðÅ Ôó· ÜÅò¶,ð³× íð¶ ì¶ð³× ÕñÅ ÇòÚ, ÁËÃÅ Õ¯ÂÆ ÇçñçÅð ìäÅ Í

ÃÅ÷ ìäÅ Õ¯ÂÆ ÁËÃÅ ÇÜÃ ù, Ã°ä Õ¶ ð±Ô ù ÚËé Çîñ¶,î÷ñ±î» çÆ ðµÇÖÁÅ õÅåð òÆ Õ¯ÂÆ åñòÅð ìäÅ Í

î¯îìµåÆ ç¶ ò»× ÇêØñ Õ¶, é·¶ð¶ ù Ü¯ îÅð çò¶,êðìå ò»× Áâ¯ñ ðÔ¶ Ü¯, ÁËÃÅ å±§ ÇÕðçÅð ìäÅ Í

Ã±ðÜ Ú³é å¶ åÅÇðÁ» çÆ Ü¶, Õð éÂÆ ÃÕçÅ ðÖòÅñÆ,êð å±§ Ü°×ù ç¶ ò»×ð ÔÆ, Õ¯ÂÆ å» ÇñôÕÅð ìäÅ Í

ÁÅêäÅ àµìð êÅñä õÅåð, Õð ñÂ¶ å±§ ð°÷×Åð ìó¶,ð±Ô çÆ ÇêÁÅÃ ì°ÞÅòä ç¶ ñÂÆ òÆ Ô°ä Õ°Þ ÁÅÃÅð ìäÅ Í

öî ç¶ êµæð å¯ó éÅ ç¶òä, ÇÕèð¶ Ö°ôÆÁ» ç¶ ôÆô¶,ÒÕµÇáÁ» ðÇÔ³ç¶ òÅ÷ì ç±ðÆ, ç¯Ô» ç¶ ÇòÚÕÅð ìäÅ Í

Ã°ÔäÆ, ÃµÃÆ, ÔÆð å¶ ôÆðÆ çÅ ÕÂÆ òÅð å±§ ð±ê ìäÆ,ç¶ô çÆ ðµÇÖÁÅ õÅåð òÆ êð, Þ»ÃÆ çÅ ÇÕðçÅð ìäÅ Í

J

100 101

ÇêÁÅð å¯º Õ°ðìÅé Ô¯äÅÇêÁÅð å¯º Õ°ðìÅé Ô¯äÅÇêÁÅð å¯º Õ°ðìÅé Ô¯äÅÇêÁÅð å¯º Õ°ðìÅé Ô¯äÅÇêÁÅð å¯º Õ°ðìÅé Ô¯äÅ

Ô°Ãé ù ÁÅêäÅ õ°çÅ Üç å¯º ìäÅÇÂÁÅ ÇÂôÕ é¶ ÍÇêÁÅð å¯º Õ°ðìÅé Ô¯äÅ ÔË ÇÃÖÅÇÂÁÅ ÇÂôÕ é¶ Í

Ô¯ô ÇòµÚ ÁÅÂÆÁ» é¶ ð±Ô», íàÕäÅ òÆ Çîà ×ÂÆ,éÅç ÁéÔç çÅ À°é·» ù, Üç Ã°äÅÇÂÁÅ ÇÂôÕ é¶ Í

îÇÔñ å¶ òµâÆÁ» Ü×Æð» ÇåÁÅ× Õ¶ ì°µè ìä Ç×ÁÅ,ðÅÔ ÇÃèÅðæ ù ÃÚÅÂÆ çÅ ÇòÖÅÇÂÁÅ ÇÂôÕ é¶ Í

ñÅ ÇñÁÅ ×ñ éÅñ ì°µñ·Å, ôÅÔ ÇÂéÅÁå é¶ À°ç¯º,Õ³ÜðÆÁ» ç¶ ò»× ì°µñ·Å, Üç éÚÅÇÂÁÅ ÇÂôÕ é¶ Í

ìôð Ü¯ î÷ñ±î À°µå¶, ÷°ñî ÔÆ ÕðçÅ ÇðÔÅ,çðç çÅ ÁÇÔÃÅÃ òÆ À°Ãù ÕðÅÇÂÁÅ ÇÂôÕ é¶ Í

Õ½ðò» é¶ òÅð ÕÆåÅ, Üç çð¯êç éÅð å¶,í¶ÇÜÁÅ Õ¶ôò å¶ ÇÂµ÷å ù ìÚÅÇÂÁÅ ÇÂôÕ é¶Í

À°Ô Õç¶ ì±àÅ éÅ âÇðÁÅ , ÞµÖó» ç¶ ÕÇÔð å¯º,ÚÆð Õ¶ êðìå çÅ ÃÆéÅ, Ü¯ À°×ÅÇÂÁÅ ÇÂôÕ é¶Í

ÇÂôÕ ÁµñÅ ÇÂôÕ î½ñÅ, î³é ÇñÁÅ Üç Ã¯Ôñ é¶ ,Ç÷³ç×Æ ù Ö±ìÃ±ðå ÔÆ ìäÅÇÂÁÅ ÇÂôÕ é¶Í

J

ÔàÅÀ°äÅ é·¶ð çÅ êÇÔðÅÔàÅÀ°äÅ é·¶ð çÅ êÇÔðÅÔàÅÀ°äÅ é·¶ð çÅ êÇÔðÅÔàÅÀ°äÅ é·¶ð çÅ êÇÔðÅÔàÅÀ°äÅ é·¶ð çÅ êÇÔðÅ

ÔàÅÀ°äÅ é·¶ð çÅ êÇÔðÅ, À°ç¯º ÁÅÃÅé Ô¯ ÜÅò¶ ÍÇÕå¶ Ã¯Ú» å¶ ÚÅéä çÅ, Üç¯º ÁÇÔÃÅé Ô¯ ÜÅò¶ Í

ÁË êµæð¯ ÇôñêÕÅð» ç¶, Ô°éð ù Õð ñò¯ ÃÜçÅ ,êåÅ ÕÆ ÔË å°ÔÅâ¶ ÒÚ¯º, Õ¯ÂÆ í×òÅé Ô¯ ÜÅò¶ Í

ìä¶ ÜÆòé Ü¶ îÅð±æñ, ç°êÇÔðÅ êÆó çÅ ÇîñçÅ,ôðÆºÔ çÅ òÆ ÇÕå¶ ì±àÅ, À°ç¯º òðçÅé Ô¯ ÜÅò¶ Í

ììÆÔÅ ÇôÁð çÅ î¶ðÅ, ìóÅ ÔÆ åóëçÅ ÇêÁÅÃÅ,Ã°Á»åÆ ì±³ç å±§ ìðÃ¶º, å¶ðÅ ÁÇÔÃÅé Ô¯ ÜÅò¶ Í

À°é·» é¶ í°µÖ ÇîàÅÀ°äÆ ÕÆ, ÇÜé·» Ú°µÇñÁ» ÒÚ ØÅÔ ÔµÃçÅ,À°Ô í¯º ÜðÖ¶÷ ÕÆ Ô¯äÆ, ÇÕ Ü¯ ÃîôÅé Ô¯ ÜÅò¶ Í

ÇÜé·» ìÃ ô°Ôðå» ÕðÕ¶ ÔÆ ÁÅêäÅ ìçÇñÁÅ ÇÚÔðÅ,å¶ ÁÃñÆ ð±ê À°Ôé» çÅ òÆ ÁÅÇõð ÇìÁÅé Ô¯ ÜÅò¶Í

ÇÕ ÃÅðÆ À°îð Çëð À°Ãé¶, ÔË ÃÇÔäÆ Ú°íé Õ³ÇâÁ» çÆ,ìäÅÀ°àÆ ò¶Ö Õ¶ ð³×» ù Ü¯ Õ°ðìÅé Ô¯ ÜÅò¶ Í

ÔòÅ Üç ð°îÕçÆ Ô¯ò¶, Õç¶ éÅ À°µâçÆÁ» í°µìñ»,ÇÃð» ÇòµÚ êÅ çò¶ Õ±óÅ, Üç¯º ôËåÅé Ô¯ ÜÅò¶ Í

J

102 103

ÔÃÅÀ°ºç¶ éÅ Õç¶ ò¶Ö¶ÔÃÅÀ°ºç¶ éÅ Õç¶ ò¶Ö¶ÔÃÅÀ°ºç¶ éÅ Õç¶ ò¶Ö¶ÔÃÅÀ°ºç¶ éÅ Õç¶ ò¶Ö¶ÔÃÅÀ°ºç¶ éÅ Õç¶ ò¶Ö¶

Ü¯ êµæð ÇôñêÕÅðÆ Çò¾Ú, ÇîÁÅÀ°ºç¶ éÅ Õç¶ ò¶Ö¶ ÍÕñÅ çÅ Çôñê çÅ ÁÅçð À¹Ô êÅÀ¹ºç¶ éÅ Õç¶ ò¶Ö¶ Í

êó·Æ ÔË ×ðí ç¶ Á³çð, ÇÜé·» é¶ ÷°ñî çÆ ÇñêÆ,ÇÕÃ¶ ù ÇêÁÅð çÆ íÅôÅ, ÇÃÖÅÀ°ºç¶ éÅ Õç¶ ò¶Ö¶ Í

ìóÅ ÔÆ îÅä Õðç¶ é¶, Ü¯ ô°Ôðå çÆ ì°ñ³çÆ çÅ,ÇÕå¶ òÆ êËð À°Ô ÁÅêä¶, ÇàÕÅÀ°ºç¶ éÅ Õç¶ ò¶Ö¶ Í

ÇÕ ì³ì» Òå¶ ì³ç±Õ» Òå¶, ñ°àÅÀ°ºç¶ ðÇÔä Ü¯ êËÃÅ,À°Ô Áéêó·åÅ, ×ðÆìÆ ù, ÔàÅÀ°ºç¶ éÅ Õç¶ ò¶Ö¶ Í

ÃñÅîå ÔË ñÔ± Á³çð, ÇÜé·» ç¶ ÇÂôÕ çÆ Çôµçå,ê°ðÅäÅ ÇêÁÅð À°Ô ÁÅêäÅ, í°ñÅÀ°ºç¶ éÅ Õç¶ ò¶Ö¶ Í

îÖ½à¶ êÇÔé Õ¶ ñ¯ÕÆº , ÇòÖÅÀ°ºç¶ î³Ú å¶ éÅàÕ,À°Ô êð ÇÕðçÅð ÜÆòé ÇòÚ, ÇéíÅÀ°ºç¶ éÅ Õç¶ ò¶Ö¶ Í

ÔË ç¯é¯ åðø ÔÆ ÁÅêä¶, ÇòÚÅñ¶ î½å çÅ çÇðÁÅ,ê°ñ» ù å¯óç¶ ñ¯ÕÆº , ìäÅÀ°ºç¶ éÅ Õç¶ ò¶Ö¶ Í

ÇÜé·» ù ð½ôéÆ À°µå¶, ÃçÅ ÇÂåðÅ÷ ÔË Ã¯Ôñ,À°Ô ÁÅêäÆ Ã¯Ú ç¶ Ü°×ù, Ü×ÅÀ°ºç¶ éÅ Õç¶ ò¶Ö¶ Í

J

éÅ íÅò¶º å±§ ðÅÜ çòÆºéÅ íÅò¶º å±§ ðÅÜ çòÆºéÅ íÅò¶º å±§ ðÅÜ çòÆºéÅ íÅò¶º å±§ ðÅÜ çòÆºéÅ íÅò¶º å±§ ðÅÜ çòÆº

åõå éÅ ç¶òÆº éÅ íÅò¶º å±§ ðÅÜ çòÆºÍÀ°ñøå çÅ êð ðµìÅ ÇÃð å¶ åÅ÷ çòÆº Í

Õ°óÆÁ» ù îé ÚÅÇÔÁÅ î½ñÅ ÔÅä Çîñ¶,ÇÚóÆÁ» Á³ìð Û±òä À°Ô êðòÅ÷ çòÆº Í

ñ¯Õ» ç¶ îËº çðç» ù îÇÔÃ±Ã Õð»,ÇôÁð» ÇòµÚ òÆ ãÅñ ÃÕ» ÁñøÅ÷ çòÆº Í

Ü³×ñ, ì¶ñ¶, ê³ÛÆ ðÇÔä À°çÅÃ ìó¶,ÁË Õ¶ôò Çëð ì³ÃÆ çÅ å±§ ÃÅ÷ çòÆº Í

Áµ× ç¶ çÇðÁÅ, êðìå ñ³Ø Õ¶ ÁÅ ÜÅò»,ÁËêð Ççñ å¯º ÁË Ççñìð ÁÅòÅ÷ çòÆº Í

îÇÔñ, Ú°ìÅð¶, ç½ñå, ô°Ôðå ÕÆ Õðé¶,ÜÆòé ç¶ ÇéðìÅÔ ñÂÆ êð Õ¯ÂÆ ÕÅÜ çòÆº Í

ÕÆ ñËäÅ îËº íÆó» çÆ ÇÂÃ íàÕä å¯º,Ççñ çÆ ×¾ñ Ü¯ ÃîÞ¶ À°Ô ÔîðÅ÷ çòÆº Í

çðç», êÆó» íÅò¶º ç¶ å±§ ÷õî ìó¶,ÇÂÔé» çÅ êð ìäçÅ éÅñ ÇÂñÅ÷ çòÆº Í

J

104 105

Õð ñËäÅ ÇòôòÅÃÕð ñËäÅ ÇòôòÅÃÕð ñËäÅ ÇòôòÅÃÕð ñËäÅ ÇòôòÅÃÕð ñËäÅ ÇòôòÅÃ

ì°Þç¶ çÆÇòÁ» å¶ íñ¶, ðµÖäÅ éÅ èðòÅÃÍð±Ô çÆ êð å±§ Ü¯å å¶, Õð ñËäÅ ÇòôòÅÃÍ

õ±é ÇÃêÅÔÆ Ú±Ãç¶, ÔÅÕî é¯Úä îÅÃ,êzÜÅå³åð ç¶ ÃçÅ, ÷õîÆº Ô ¯ä Ã°ÁÅÃ Í

Ô¯ Ü»ç¶ é¶ Øð Üç¯º, Ö³âð» ÇòµÚ åìçÆñ,úæ¶ À° µñ ± ì ¯ñç¶, í ±å ÔÆ Õðç¶ òÅÃÍ

ÃÇÔîÆÁ» Ü±Ô» å¶ Üç¯º, À°µâä ìÅ÷ À°ÕÅì,ÇÚóÆÁ» Û¾âä ÁÅñ·ä¶, ì¯à òÆ ðÇÔä À°çÅÃ Í

èðå å¶ ðÇÔä ÇñåÅóç¶, êËð» Ô¶á ÷îÆð,À°Ôé» ù ÁÃîÅé òÆ, ÁÅ ÃÕçÅ éÅ ðÅÃÍ

ÕñÆÁ» çÅ éÅ ìçÇñÁÅ, Õ³ÇâÁ» éÅñ ÇòÔÅð,åé òÆ ÷õîÆº Ô¯ Ç×ÁÅ, ñÆð¯-ñÆð ÇñìÅÃÍ

î¶ð ¶ Ô ¯ Õ ¶ ÁÅêä¶, ò¶Ö ¯ Õðé ÕîÅñ,Ççñ ÇòµÚ ðÖç¶ éøðå», ì°µñ·ÆÁ» å¶ ÁðçÅÃÍ

ÕìðÆº çÆêÕ ìñÇçÁ», Ô¯ Ü»ç¶ é¶ ÁÅî,î³çðÆ º À°Ãù ìÅñ Õ¶, ñ¯Õ ìäÅòä ÖÅÃÍ

J

Õðî å¶ðÅ Ç÷³ç×ÆÕðî å¶ðÅ Ç÷³ç×ÆÕðî å¶ðÅ Ç÷³ç×ÆÕðî å¶ðÅ Ç÷³ç×ÆÕðî å¶ðÅ Ç÷³ç×Æ

çðç ù îÇÔÃ±Ã ÕðéÅ, Õðî å¶ðÅ Ç÷³ç×Æ ÍÇðÃÇçÁ» ÷õî» ù íðéÅ, Õðî å¶ðÅ Ç÷³ç×Æ Í

ÇòñÕç¶ Üç ì¯à í°µÖ¶, Ûµâ Õ¶ ê³ÛÆ À°µâ ×Â¶,ÁÅñ·ä¶ ÇòµÚ Ú¯× èðéÅ, Õðî å¶ðÅ Ç÷³ç×Æ Í

Ö°çÕ°ôÆ Õðç¶ é¶ ì°ÞÇçñ, î°ôÇÕñ» å¯º ÔÅð Õ¶,éÅ ÇÕÃ¶ î°ôÇÕñ å¯º âðéÅ, Õðî å¶ðÅ Ç÷³ç×Æ Í

é·¶ÇðÁ» ç¶ ÃÅ×ð» ÇòµÚ , â°µì éÅ ÜÅò¶ Ú¶åéÅ,é±ð çÅ ÔÆ ìäéÅ ÞðéÅ, Õðî å¶ðÅ Ç÷³ç×Æ Í

å±§ ÕÚÇÔðÆ Õ¯ðà ç¶ ÇòÚ, Þ±á éÅ ì¯ñÆº Õç¶,÷°ñî å¯º ÔðÇ×÷ éÅ âðéÅ, Õðî å¶ðÅ Ç÷³ç×Æ Í

ðÅÔ ìäÅÀ°ºçÆ ÔÆ ðÔÆº å±§, êðìå» ù ÚÆð Õ¶,Áµ× ç¶ çÇðÁÅ òÆ åðéÅ, Õðî å¶ðÅ Ç÷³ç×Æ Í

ëðÕ éÂÆ êËºçÅ ÔË ìÔ°åÅ, ÃÅ×ð» å¶ òð·é çÅ,Á½ó èðåÆ å¶ òÆ òð·éÅ, Õðî å¶ðÅ Ç÷³ç×Æ Í

å±§ ìÔÅð» çÅ ÔË î½Ãî, Úîé Òå¶ ð°åìÅ ìóÅ,êåÞó» å¯º òÆ éÅ ÔðéÅ, Õðî å¶ðÅ Ç÷³ç×Æ Í

J

106 107

Ã°äçÅ ÔÅº çðç òÆ îËºÃ°äçÅ ÔÅº çðç òÆ îËºÃ°äçÅ ÔÅº çðç òÆ îËºÃ°äçÅ ÔÅº çðç òÆ îËºÃ°äçÅ ÔÅº çðç òÆ îËº

ÕÅÇÂñ Ô» Úîé ç¶ îËº ÇçñÕô é÷ÅÇðÁ» çÅ ÍÃ°äçÅ Ô» çðç òÆ îËº êåÞó ç¶ îÅÇðÁ» çÅ Í

Ççé é±§ éÅ ÃÅæ ç¶ºçÅ Ã±ðÜ å» ð¯÷ íÅò¶º,ðÅå» é±§ ÃÅæ ÁËêð ÇîñçÅ ÇÃåÅÇðÁ» çÅ Í

ðÅÖ¶ À°Ô é· ¶ð ç¶ Ü¯ ÷ðç¶ éÅ Ú§é Ã±ðÜ,å¶ Õåñ ð¯÷ Õðç¶ çÆò¶ å¶ åÅÇðÁ» çÅ Í

ÁÅêä¶ êð» ÒÚ ÷¶ðÅ ÇÜÔó¶ éÅ íðé ê§ÛÆ,ÕðéÅ ÕÆ Çëð À°é·» é¶ Ö§í» À°èÅÇðÁ» çÅ Í

ÕÅî¶ çÅ ÇÜÃî à°µàçÅ ÕðÕ¶ Ççé¶ î°ôµÕå,ðÅåÆº À°Ô ÇøÕð ÕðçÅ Øð ç¶ ×°÷ÅÇðÁ» çÅ Í

ðÇÔ§çÅ Ô» ç¶ð å¯º îËº Øð ôÇÔð ÇòÚ ìäÅÕ¶,òµÃçÅ ÔË ÇêÁÅð Ççñ ÇòÚ Çê§â ç¶ òÆ ãÅÇðÁ» çÅÍ

ÇÕôåÆ å¶ ìÅçì» é± § Ã»í¯ å±øÅé Á§çð,í§òð» ÒÚ ÇØð Õ¶ Á½ÖÅ ÇîñäÅ ÇÕéÅÇðÁÅº çÅ Í

ë° µñ» é± § ò¶Ö Õ¶ ÔÆ êó·çÅ Ü¶ Ö°ôì±Á» îË º,Ççñ çÅ òÆ çðç êó·çÅ î°Ö å¯º ÇêÁÅÇðÁ» çÅ Í

J

î½ñÅ å±§ ìõôÆº ðÇÔîå»î½ñÅ å±§ ìõôÆº ðÇÔîå»î½ñÅ å±§ ìõôÆº ðÇÔîå»î½ñÅ å±§ ìõôÆº ðÇÔîå»î½ñÅ å±§ ìõôÆº ðÇÔîå»

Ã³ÃÅð ìäçÅ Úîé Ü¶, ç¶ô» çÆ ØµàçÆ å³×ÇçñÆÍî½ñÅ å± § ìõôÆ º ðÇÔîå», òèçÆ ðÔ¶ Ü¯ ç¯ÃåÆÍ

Áîé» ç¶ ç°ôîä ò¶ÇÖú, ò³âä éÅ ðµì çÆ ÜÅå ù,ÁÅêÃ ÒÚ éÅåÅ Ü¯ó Õ¶, ÕÇðú ÇÂÕµá¶ ì³ç×ÆÍ

î°ôÇÕñ çÅ Ôµñ Á³çð¯º Çîñ¶, ñµÇíú Ü×Å Õ¶ Ú¶åéÅ,ÔÅñÅå å¯º âð Õ¶ Õç¶, ÕÇðú éÅ ÃÃåÆ Ö°çÕ°ôÆÍ

ÖñÕå ç¶ ÔðÇ×÷ Ç÷Ôé Ú¯º, ØµàçÆ éÅ î÷ÔìÆ ÕàóåÅ,ÇÜÃ î°ñÕ ç¶ î°éÇÃë ÃçÅ, îÃñ¶ À°áÅòä î÷ÔìÆÍ

ðÅåÆº Ü¯ òÅÁç¶ Õð ñÂ¶, ê°µ×ç¶ éÅ Ü¶Õð Ççé Úó·¶,ñ¯Õ» ç¶ íóÕä ÕÅøñ¶, åõå¯º Ç×ð¶ Çëð ðÇÔìðÆÍ

Ü³×ñ çÅ ðÅÜÅ éÅ ðÔ¶, Ü¯ ô¶ð í°µñçÅ Üìå ù,îðçÅ ÔË Çëð Öð×¯ô å¯º , ìäçÅ ÔË ÇÜÔóÅ ñÅñÚÆÍ

Ô¯ä¶ ìó¶ é¶ ñÅ÷îÆº, Õ³è» ÒÚ ð ½ôéçÅé òÆ,ÁÅÀ°ºçÆ ðÔ¶ Õ°Þ ð½ôéÆ , å¶ ÔòÅ òÆ ÁÅò¶ îÇÔÕçÆÍ

ñ¯Õ» çÅ ÃÅðÅ çðç îËº, ê³ÇéÁ» å¶ ÃÆ Üç À°µÕÇðÁÅ,À°Ãç¶ ÔÆ Ô³Þ± òÇÔ ×Â¶ , ÇÂµÕ–ÇÂµÕ Ãåð ÇÜÃé¶ êóÆÍ

J

108

Documents

ÇòÚ êðòÅ÷ Ú¶åéÅ - Punjabi Library€¦ · Parvaz Chetna V ich by R.B.Sohal School, Public Gurdaspur Near Road, Behrampur (Punjab) Gurdaspur 143521 Pin [email protected]