26
* Sjá: http://www.hi.is/~agust/ Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999 * Sjá: http://www.hi.is/~agust/

* Sjá: agust/ Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999 * Sjá: agust

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: * Sjá: agust/ Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999 * Sjá: agust

* Sjá: http://www.hi.is/~agust/

Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999

* Sjá: http://www.hi.is/~agust/

Page 2: * Sjá: agust/ Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999 * Sjá: agust

Granada

Capileira

MulhacénVeleta

Poqueira

Ganga21.06.08

Page 3: * Sjá: agust/ Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999 * Sjá: agust

Mulhacén

Poqueira

Canga21.06.08

Page 4: * Sjá: agust/ Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999 * Sjá: agust

Canga21.06.08

Page 5: * Sjá: agust/ Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999 * Sjá: agust

Granada

Capileira

MulhacénVeleta

21.06.08

Page 6: * Sjá: agust/ Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999 * Sjá: agust

Granada

Capileira

MulhacénVeleta

Pocueira

21.06.08

Page 7: * Sjá: agust/ Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999 * Sjá: agust

Granada

Capileira

MulhacénVeleta

Pocueira

21.06.08

Page 8: * Sjá: agust/ Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999 * Sjá: agust

Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999

Gangur og hraði efnahvarfa:

A + B C + D

Hr.efnahv.

Page 9: * Sjá: agust/ Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999 * Sjá: agust

Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999

Gangur og hraði efnahvarfa:

A + B C + D

Hr.efnahv.

Hraði = kA Bk = Aexp(-Ea/RT); k = A vs t mælingar

Hr.efnahv.

Arrheníus: Nóbelsverðlaun 1903

Page 10: * Sjá: agust/ Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999 * Sjá: agust

1930-1940: Kenning um skammlíft milliástand:Henry EyringMichael Polanyi

A + B

A..B

C + D

#

# Skammlíft milliástand:Líftími tími tengjasveiflu, dæmigert 10-13 – 10-12 sek

1 2

1: 2:

Kenning

Page 11: * Sjá: agust/ Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999 * Sjá: agust

1975-1990: Tilraunir með sameindabunur:

Hreyfanlegurskynjari

Árekstur

Sameinda-buna

Skynjunmyndefna/hvarfefna

-Ráðið í eiginleika milliástanda út frá dreifingu / endurkasti sameinda

Bunur

John C. PolanyiNóbelsverðlaun, 1986: Dudley Herzbach

Yuan Lee

Page 12: * Sjá: agust/ Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999 * Sjá: agust

“Ljósmyndun efnahvarfa”

Þ.e. Gleypnimælingar milliástanda vs tími fyrir tíma(bil) 10-12 s:

A + B

C + D

ABA . .B

C ..D

CDGleypnimælingar með ljósleiftrum 10-15 s

0,000000000000001 s

“Femtósekúndu litrófsgreining”

Ljosm.

Nóbelsverðlaunin í efnafræði 1999:Próf. Ahmed Zewail, Caltech.

Page 13: * Sjá: agust/ Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999 * Sjá: agust

Verðl.

Page 14: * Sjá: agust/ Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999 * Sjá: agust

http://www.its.caltech.edu/~femto/

Femtol.

Page 15: * Sjá: agust/ Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999 * Sjá: agust

Hvernig / Hvað?

A + B C + D

Öll stig hvarfsins koma fyrir samtímis, þ.e.:

Of margbreytilegt/flókið

Hvernig?

Page 16: * Sjá: agust/ Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999 * Sjá: agust

Skapa þarf “samhæfðar aðstæður”:

Dæmi: “½ hvarf”, sbr.: ICN# I + CN, Þ.e.:

ICN#

Page 17: * Sjá: agust/ Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999 * Sjá: agust

Skapa þarf “samhæfðar aðstæður”:

I

ICN#

ICN

I + CN

ICN# Myndað með femtó-sekúndu LASER-púlsgleypni

Gleypnimælingar

½ hvarf

Dæmi: “½ hvarf”, sbr.: ICN# I + CN, Þ.e.:

CN

Page 18: * Sjá: agust/ Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999 * Sjá: agust

Framkvæmd:

ICN-Tilr.

Page 19: * Sjá: agust/ Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999 * Sjá: agust

Nánar:

Gleypni-Mælingar:

Niðurstöður:

ICN-niðurst.

ICN# I + CN

ICN

Page 20: * Sjá: agust/ Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999 * Sjá: agust

NaI

NaI

NaI# Na..I# Na + I(b)(a)

(b)(a) NaI# Na

Page 21: * Sjá: agust/ Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999 * Sjá: agust

Stilbene(1)

Page 22: * Sjá: agust/ Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999 * Sjá: agust

Stilbene(2)

Page 23: * Sjá: agust/ Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999 * Sjá: agust

Spýtt-kæling

Sameinda-buna

Van derWaals“Sameindir”

IH..OCO I..H..O..CO I +HO+CO

IH+OCO

Page 24: * Sjá: agust/ Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999 * Sjá: agust

C4H8 C4H8# C2H4 + C2H4

???

Cyclob.

Page 25: * Sjá: agust/ Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999 * Sjá: agust

C2F4I2 C2F4 + 2I:

C CFF

FF

I

I

C CF

FF

I

F

C CFF

FF

I

I

C CFF

FF

I

I..

I.

.

C CF

FF

I

FI.

.

?(1)

?(2)

Rofnun tetrafluordijoðetans:

C2F4I2

Page 26: * Sjá: agust/ Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999 * Sjá: agust

mynataka