- Tin Tức Quốc Nội - Saigonbao.com€¦ · Web viewGiäi thích vŠ hiŒn tÜ®ng sa sút phong Ç sau nh»ng sáng tác ÇÀu tay, ngÜ©i ta thÜ©ng ÇŠ cÆp ba thi‰u

VIETNAM NEWS NETWORK (VNN)P.O. Box 661162Sacramento, CA 95866Phone & Fax: 916-480-2724 Email: [email protected]: www.vnn-news.com

**********************************Bài Vª Hàng NgàyNgày 12 Tháng 04 Næm 2007**********************************

1- Bình LuÆn ViŒt Nam- DÃu MÓc Tháng 4 TrÀn Khäi

2- Th©i S¿ Hoa Kÿ- K‰t quä vø án Libby - Tåi sao tinh thÀn "dân chû pháp trÎ" ÇÜ®c tôn tr†ng tåi Hoa Kÿ?NguyÍn Anh TuÃn

3- DiÍn ñàn QuÓc N¶i- VÅn là ngÜ©i yêu nÜ§c, không cÀn là C¶ng Sän và không cÀn bi‰t ông Ké là ai!TrÀn ThÎ HÒng SÜÖng

4- Tin TÙc QuÓc N¶i- Dân TÓ Cáo hành vi tài x‰ xe công an huyŒn Cai LÆy tÌnh TiŠn Giang cÓ tình chåy Çâm th£ng vào NgÜ©i Khi‰u KiŒn, Gây Tai Nån cho Bà NguyÍn ThÎ MÜ©i thÜÖng tích rÃt trÀm tr†ng

5- Câu ChuyŒn ViŒt Nam- Th©i hiŒn Çåi, quên, không tính Ç‰n håi ÇiŒnVæn Quang

6- Tåp Ghi Væn NghŒ- SÓng Ç‹ vi‰t, hay, vi‰t Ç‹ sÓng...NguyÍn Månh Trinh

http://www.vnn-news.com/

mailto:[email protected]

7- Væn H†c NghŒ ThuÆt- Quán Gió ñìu HiuNguyÍn ThÎ Thäo An

**********************************

1- Bình LuÆn ViŒt Nam

- DÃu MÓc Tháng 4

TrÀn Khäi(VNN)

Tháng 4. Ngaÿ này næm xÜa. Quá nhiŠu k› niŒm cho nhiŠu th‰ hŒ ngÜ©i ViŒt Nam, trong và ngoaì nÙÖc. Tháng 4 là m¶t dÃu mÓc rÃt l§n, k‹ tØ næm 1975 trª Çi t§i nay, và ch¡c ch¡n cÛng là m¶t hình änh không quên ÇÜ®c cho nhiŠu th‰ hŒ vŠ sau.Có th‹ rÒi m¶t træm næm sau, ngÜ©i th‰ hŒ sau së không còn nh§ t§i tháng 4; cÛng hŒt nhÜ chúng ta bây gi© không th‹ nh§ chính xác ngày và tháng, thÆm chí cä næm, mà cu¶c chi‰n phân tranh TrÎnh NguyÍn k‰t thúc, cÛng không th‹ nh§ t§i ngày Vua Gia Long toàn th¡ng nhà Tây SÖn, và tÜÖng t¿. NhÜng bây gi© thì, tháng 4 vÅn là nh»ng k› niŒm thÆt l§n lao, m¶t dÃu mÓc kh°ng lÒ, cho cä nh»ng ngÜ©i m¶t th©i hai b© chi‰n tuy‰n QuÓc-C¶ng, và cho cä nh»ng th‰ hŒ sau vÅn còn chÜa quên các næm "ti‰n nhanh, ti‰n månh, ti‰n v»ng ch¡c lên xã h¶i xã h¶i chû nghïa," trong khi CSVN chïa mÛi súng ÇÄy hàng træm ngàn ngÜ©i vào tråi cäi tåo, ÇÄy cä triŒu dân Çi vùng kinh t‰ m§i... Nh»ng hình änh kinh hoàng, bây gi© nhìn låi vÅn thÃy y hŒt nhÜ là truyŒn ti‹u thuy‰t Liên Xô. Có vÈ gì rÃt là siêu th¿c, nhÜ không th‹ là th¿c, nhÜng låi rÃt là bi thäm, và Çã làm ch‰t bi‰t bao nhiêu ngÜ©i, trên rØng, ngoài phÓ và sau này là trên bi‹n. Bao gi© thì tháng 4 có th‹ hàn g¡n, không còn là m¶t v‰t thÜÖng, ít nhÃt là v§i nhiŠu triŒu ngÜ©i?Và bây gi© thì nh»ng vÃn ÇŠ Çã thay Ç°i - Çã thay Ç°i cä ngÜ©i và viŒc.M¶t cu¶c chi‰n m§i Çã hình thành: t¿ do, dân chû và nhân quyŠn. Cu¶c chi‰n cÛ Çã bi‰n mÃt trên th¿c t‰ - Ç¥c biŒt là sau khi ÇÃt nÙ§c VN bÜ§c vào WTO, và chÃp nhÆn xóa s° nŠn kinh t‰ xã h¶i chû nghïa, Ç‹ tØng bÙÖc h¶i nhÆp nŠn kinh t‰ thÎ trÜ©ng.

Nhân s¿ cûa cu¶c chi‰n m§i cÛng Ça dång hÖn, thu¶c nhiŠu thành phÀn và nhiŠu Çiå phÜÖng. NhÜ anh NguyÍn Kh¡c Toàn, c¿u sï quan b¶ Ç¶i, m¶t ngÜ©i vào MiŠn Nam v§i vÎ trí kÈ chi‰n th¡ng và Ç¶t ng¶t thÃy dân MiŠn Nam hånh phúc hÖn là nh»ng gì ÇÜ®c tuyên truyŠn. NhÜ nhà væn DÜÖng Thu HÜÖng, m¶t nhà væn MiŠn B¡c ª cÜÖng vÎ dÍ dàng ÇÜ®c Üu Çãi, n‰u chÎu im l¥ng và chiŠu chu¶ng lãnh Çåo væn nghŒ. NhÜ anh NguyÍn VÛ Bình, nhà báo Tåp Chí C¶ng Sän, nÖi ÇÜ®c xem là lò Çaò tåo lš thuy‰t gia chû nghïa CS. Hay nhÜ cø Hoàng Minh Chính, c¿u ViŒn TrÜªng ViŒn Tri‰t H†c Mác Xít. Hay th‰ hŒ trÈ MiŠn B¡c nhÜ luÆt sÜ NguyÍn Væn ñài, LS Lê ThÎ Công Nhân. Và nhiŠu n»a. TÃt cä nh»ng ngÜ©i vØa k‹ ÇŠu sinh quán tØ MiŠn B¡c, hay trÜªng thành ª MiŠn B¡c, và ÇŠu Çã ª tù hay Çang bÎ giam tù vì l§n ti‰ng Çòi hÕi dân chû.Nhân s¿ cÛng còn Ça dång theo m¶t chiŠu khác. Nh»ng ngÜ©i Çòi hÕi dân chû cÛng có Hòa ThÜ®ng HuyŠn Quang và Quäng ñ¶, có Linh Møc NguyÍn Væn Lš, có Møc SÜ Phåm HÒng Quang, có H¶i TrÜªng PhÆt Giáo Hòa Häo Lê Quang Liêm, có Bác Sï NguyÍn ñan Qu‰, có cø Bäy TrÃn, có Linh møc Chân Tín, có ñ‡ Nam Häi, có anh em nhà h† TrÜÖng, và nhiŠu n»a. TÃt cä nh»ng ngÜ©i vØa k‹ ÇŠu có sinh quán MiŠn Nam hay trÜªng thành ª MiŠn Nam.L¢n ranh cûa sông B‰n Häi Çã không còn ngæn cách cu¶c chi‰n này n»a. Bän chÃt cu¶c chi‰n Çã thay Ç°i. Nhân s¿ tham chi‰n cÛng Çã thay Ç°i. Và nhÜ th‰, phÜÖng pháp tác chi‰n cÛng Çã thay Ç°i.Cu¶c chi‰n m§i phäi là cu¶c chi‰n cûa các phÜÖng tiŒn hòa bình, bªi vì tÃt cä các ti‰ng nói dÎ biŒt ÇŠu cÀn ÇÜ®c l¡ng nghe. Cu¶c chi‰n này së không ÇÜa m†i ngÜ©i vào tÜ th‰ phäÌ triŒt tiêu, hay phäi hûy diŒt, hay phäÌ cô lÆp nhau.ñây là cu¶c chi‰n cûa lòng tÜÖng kính Ça nguyên. NÖi Çây, ti‰ng nói cûa nhà dân chû cÀn ÇÜ®c nghe, và ti‰ng nói cûa ngÜ©i c¶ng sän cÛng së chÌ ÇÜ®c xem ngang hàng nhÜ cûa ngÜ©i dân chû. NÖi Çây, phäi là s¿ tôn tr†ng cÀn thi‰t, m§i có th‹ xây d¿ng laÎ ÇÃt nÙÖc, và m§i có th‹ toàn l¿c gom h‰t sÙc cho xây d¿ng ÇÃt nÙÖc. CÀn phäi có m¶t hŒ thÓng dân chû th¿c s¿: nÖi Çây, Ông ñ‡ MÜ©i, cÛng chÌ m¶t lá phi‰u, tÜÖng ÇÜÖng quyŠn l¿c cûa nhà dân chû NguyÍn Kh¡c Toàn.Và møc tiêu phäi là nhÜ th‰, nÖi ti‰ng nói cûa toàn dân ÇŠu ÇÜ®c tôn tr†ng.Tháng 4 næm nay Çã có nh»ng dÃu mÓc m§i, cho thÃy cách làm viŒc cÛ không còn thích nghi n»a. NhÜ trÜ©ng h®p Dân Bi‹u Loretta Sanchez t§i tÆn Hà N¶i, ÇÜ®c ñåi SÙ MÏ thu x‰p bu°i g¥p g« v§i các phø n» thân nhân các nhà dân chû Çang bÎ cÀm tù. Và chính m¡t bà dân bi‹u chÙng ki‰n cänh công an thò tay xô ÇÄy các phø n» ngay trÙÖc c°ng nhà Çåi sÙ. Hình änh này cho thÃy Çây là cu¶c chi‰n cûa lÜÖng tâm th‰ gi§i. Nh»ng bàn tay

thô båo kia, và cÛng tÜÖng t¿ bàn tay bÎt miŒng Linh møc NguyÍn Væn Lš trÙÖc tòa, së vào lÎch sº cu¶c chi‰n dân chû ViŒt Nam. ñ©i sau së không quên ÇÜ®c. Cu¶c chi‰n mà bà Sanchez muÓn là Ç‹ thúc ÇÄy các cu¶c ÇÓi thoåi nhân quyŠn.Trong khi Çó, nh»ng phÜÖng cách chi‰n ÇÃu khác Çang thu hËp và së bi‰n Çi.NhÜ trÜ©ng h®p ngÜ©i hùng Lš TÓng ÇÜ®c tòa Thái Lan trä vŠ MÏ. CÛng trong tháng 4 này. Chúng ta có th‹ thÃy së không có trÜ©ng h®p thÙ nhì tÜÖng t¿ n»a. Hay nhÜ trÜ©ng h®p anh Võ ñÙc Væn ra Tòa Thái Lan. CÛng tháng tÜ này. VŠ "t¶i danh âm mÜu khûng bÓ khi Ç¥t bom không có ngòi n° trÜ§c tòa Çåi sÙ ViŒt Nam ª Bangkok hÒi næm 2001," theo tÜ©ng thuÆt cûa Çài RFA.Báo The Nation hôm ThÙ Hai 9-4-2007 cho bi‰t Tòa Thaí Lan së quy‰t ÇÎnh vào ngày 30-4. CÛng låi ngày 30-4 kÿ lå.Và nhÜ th‰, vø án anh Võ ñÙc Væn së khép låi m¶t tháng 4 ÇÀy bi‰n Ç¶ng cûa næm 2007. Và sau Çó, là nh»ng phÜÖng pháp hoåt Ç¶ng m§i, cho m¶t cu¶c chi‰n m§i, cûa dân t¶c, cûa toàn dân. CÛng nhÜ hình änh chim phÜ®ng hoàng trong truyŒn c°, bay lên tØ nh»ng tro tàn xÜa cÛ m¶t th©i.Do vÆy, tháng 4 næm nay cÛng là m¶t dÃu mÓc l§n, v§i hình änh cûa Linh Møc NguyÍn Væn Lš, cûa DB Sanchez, cûa Lš TÓng trª vŠ Thái, và cÛng hy v†ng Võ ñÙc Væn cÛng ÇÜ®c vŠ låi MÏ. ñ‹ rÒi cu¶c chi‰n m§i mª ra. ThÆt m§i. NÖi Çó së nÓi k‰t m†i ngÜ©i, không k‹ Nam B¡c, già trÈ. Cu¶c chi‰n vì dân chû, t¿ do và phú cÜ©ng.

=END=

2- Th©i S¿ Hoa Kÿ

- K‰t quä vø án Libby - Tåi sao tinh thÀn "dân chû pháp trÎ" ÇÜ®c tôn tr†ng tåi Hoa Kÿ?

NguyÍn Anh TuÃn(VNN)

Sau khi th¡ng cu¶c trong vø bÀu cº gay cÃn và hÒi h¶p vào cuÓi næm 2004 Ç‹ ÇÜ®c ti‰p tøc ngÒi låi ª Toà Båch –c thêm m¶t nhiŒm kÿ 4 næm, TT Bush và phe C¶ng Hoà thÜ©ng tÕ l¶ niŠm t¿ hào to l§n trÜ§c thành quä Ç¥c biŒt này. HÀu h‰t các chuyên gia am tÜ©ng th©i

cu¶c cÛng nhÜ các cu¶c thæm dò dân š lúc bÃy gi© ÇŠu cho r¢ng uy tín cûa chính quyŠn Bush Çã bÎ tøt giäm månh trong hÒ sÖ cu¶c chi‰n Iraq, Ç¥c biŒt liên quan Ç‰n vø tin tÙc tình báo sai låc vŠ kho vÛ khí tàn sát quy mô cûa Iraq cÛng nhÜ vø tra tÃn và hành hå tù nhân tåi nhà tù Abu Ghraib. Th‰ nhÜng cuÓi cùng thì TT Bush cÛng th¡ng l§n, cho dù v§i m¶t tÌ lŒ khít khao và gay cÃn Ç‰n gi© chót. ñiŠu này Çã khi‰n cho ông và b¶ tham mÜu cûa mình có quyŠn kiêu hãnh trÜ§c thành quä này. Ông c¿u t°ng trÜªng quÓc phòng Donald Rumsfeld Çã tØng nói v§i các tÜ§ng lãnh tÜ lŒnh trong B¶ T°ng Tham MÜu r¢ng cº tri Hoa Kÿ Çã cÃt lên ti‰ng nói (ti‰p tøc tín nhiŒm ÇÜ©ng lÓi cûa chính quyŠn Bush) và do Çó ông có quyŠn månh dån ti‰p tøc con ÇÜ©ng Çã våch ra, ÇØng hòng ai lên ti‰ng cän ngæn hay chÌ trích. Riêng TT Bush thì thích khoe vŠ cái g†i là "vÓn li‰ng chính trÎ" (political spending) mà ông Çã thu lÜ®m ÇÜ®c sau cu¶c bÀu cº này.TØ ng» "vÓn li‰ng chính trÎ" ÇÜ®c hi‹u là cái uy tín và s¿ ûng h¶ cûa dân chúng MÏ giành cho m¶t chính trÎ gia hay m¶t Çäng phái. Trên canh båc chính trÎ, ngÜ©i nào có vÓn li‰ng chính trÎ nhiŠu thì có quyŠn chi tiêu r¶ng rãi mà không s® "cháy túi", tÙc là mÃt tiêu s¿ ûng h¶ cûa ngÜ©i dân. Nói m¶t cách khác, h† có quyŠn c° Ç¶ng cho nhiŠu chính sách táo båo hay to l§n mà vÅn không s® mÃt uy tín hay làm tiêu tan s¿ ûng h¶ cûa dân chúng cho dù ngÜ©i dân có ÇÒng thuÆn v§i nh»ng chính sách Çó hay không. Trong trÜ©ng h®p cûa TT Bush, ông Çã thÜ©ng khoe vŠ cái "vÓn li‰ng chính trÎ" to l§n này cÛng nhÜ Çã månh miŒng tuyên bÓ r¢ng ông së không ngÀn ngåi phóng tay chi tiêu nó. TÙc là dám Ç¶ng Ç‰n nh»ng ÇŠ tài nhÙc nhÓi mà hÀu h‰t các chính trÎ gia ÇŠu tránh né nhÜ viŒc ÇŠ nghÎ cäi t° chính sách hÜu b°ng và thu‰ an sinh xã h¶i.Trong bÓi cänh t¿ hào vŠ chi‰n th¡ng chính trÎ bÀu cº Çó, ngÜ©i ta dÍ hi‹u vì sao mà TT Bush và nh»ng phø tá cûa ông có th‹ có nh»ng hành Ç¶ng hay l©i nói xét ra có phÀn kiêu cæng, t¿ mãn, và quan tr†ng hÖn n»a, là không thèm Çoái hoài gì Ç‰n nh»ng l©i khuyên can hay nh»ng ti‰ng nói ÇÓi lÆp. Trong m¶t cu¶c nói chuyŒn v§i báo gi§i ÇÜ®c t° chÙc vài ngày trÜ§c khi b¡t ÇÀu nhiŒm kÿ hai, có câu hÕi Çã ÇÜ®c nêu lên là tåi sao không có m¶t viên chÙc nào trong chính quyŠn Bush Çã bÎ khi‹n trách vŠ nh»ng sai lÀm Çã xäy ra. (Thông thÜ©ng, trong bÃt kÿ m¶t chính phû nào, bao gi© cÛng có nh»ng sai sót và m¶t sÓ nh»ng viên chÙc trách nhiŒm ÇŠu phäi nhÆn lãnh hÆu quä bÎ giäi nhiŒm hay cách chÙc.) NhÜng lÀn này, TT Bush Çã trä l©i m¶t cách rõ ràng, ÇÀy t¿ tin: "Chúng tôi cÛng Çã träi qua th©i Çi‹m thÄm ÇÎnh trách nhiŒm Çó chÙ; và nó Çã ÇÜ®c g†i là cu¶c bÀu cº næm 2004." Ngø š câu trä l©i này là chính phû cûa ông không trÓn tránh trách nhiŒm trÜ§c quÓc dân, và Çã Ç‹ cho cº tri Çánh giá trÜ§c khi l¿a ch†n Ùng viên cho nhiŒm kÿ m§i.Th‰ nhÜng chÌ hÖn hai næm sau, c¶ng v§i s¿ thÃt båi n¥ng nŠ cûa Çäng C¶ng Hoà vào cuÓi næm 2006, gia tài chính trÎ cûa TT Bush Çã

hoàn toàn Çäo ngÜ®c. LÀn này, ông Bush phäi ÇÓi phó v§i m¶t th©i Çi‹m xét ÇÎnh trách nhiŒm m§i (accountability moment), v§i nh»ng k‰t quä vô cùng thäm håi, chÙ không còn låc quan nhÜ lúc trÜ§c. Không hËn mà nên, nh»ng diÍn ti‰n bÃt l®i Çã dÒn dÆp xäy Ç‰n cho ông, giÓng nhÜ nh»ng nghiŒp chÜ§ng quä báo tØ nh»ng nhân duyên Çã gieo trÒng chÌ m§i mÃy næm trÜ§c gi© Çây b‡ng hiŒn vŠ. ChÌ riêng tình hình tÒi tŒ tåi chi‰n trÜ©ng Iraq không thôi cÛng Çã hu› hoåi thanh danh và uy tín cûa chính quyŠn Bush không nh»ng trên trÜ©ng quÓc t‰ mà ngay cä trong quÓc n¶i, khi mà Ça sÓ các chính trÎ gia cÛng nhÜ dân chúng MÏ ngày nay ÇŠu không còn tin tÜªng vŠ m¶t viÍn tÜ®ng låc quan hay êm ÇËp. NhÜng trong nh»ng tuÀn qua, nhiŠu bi‰n cÓ dÒn dÆp xäy Ç‰n Çem låi nh»ng l©i k‰t án n¥ng nŠ cho ÇÜ©ng lÓi và thành tích cûa TT Bush và b¶ tham mÜu. ñÀu tiên là viŒc ông c¿u phø tá chính trÎ vŠ an ninh quÓc phòng Lewis "Scooter" Libby bÎ k‰t t¶i trong vø án liên quan Ç‰n viŒc ti‰t l¶ danh tính m¶t nhân viên CIA. RÒi ti‰p Ç‰n là các vø xì-cæng-Çan liên quan Ç‰n chính sách ÇiŠu hành bê bÓi và thi‰u trách nhiŒm ÇÓi v§i các thÜÖng bŒnh binh ª quân y viŒn Walter Reed, cùng v§i vø lem nhem m© ám trong quy‰t ÇÎnh giäi nhiŒm m¶t sÓ biŒn lš liên bang v§i lš do là không tuyŒt ÇÓi trung thành v§i TT Bush hay ûng h¶ triŒt Ç‹ phe C¶ng Hoà. TÃt cä nh»ng bi‰n cÓ này b‡ng dÜng cÓng hi‰n cho báo gi§i và ngÜ©i dân MÏ ÇÜ®c dÎp nhìn thÃy rõ ÇÜ©ng lÓi làm viŒc cûa m¶t chính quyŠn, tØ lâu Çã bÎ mang ti‰ng là thi‰u khä næng và m© ám, ÇÀy thû Çoån.Khách quan mà nói, nh»ng diÍn bi‰n tåi Iraq trong th©i gian qua Çã hu› hoåi uy tín và thanh danh cûa nhiŠu chính trÎ gia C¶ng Hoà. Không cÀn phäi Ç®i m¶t khoäng cách th©i gian Ç‹ ch© Ç®i s¿ phán xét cûa lÎch sº nhÜ l©i cûa Thû tÜ§ng Tony Blair Çã nói vŠ quy‰t ÇÎnh tÃn công Iraq vào næm 2003, TT Bush và PTT Dick Cheney có lë së ÇÜ®c lÎch sº Çánh giá là nh»ng ki‰n trúc sÜ tÒi tŒ cûa m¶t cu¶c chi‰n có ch†n l¿a. Ông Donald Rumsfeld ÇÀy cao ngåo cuÓi cùng cÛng bÎ bay chÙc cùng lúc v§i nhiŠu l©i bình phÄm Çánh giá ông có lë là m¶t vÎ t°ng trÜªng quÓc phòng tÒi tŒ nhÃt trong lÎch sº Hoa Kÿ. Ông Colin Powell, m¶t c¿u tÜ§ng lãnh t°ng tham mÜu trÜªng có khä næng và ÇÜ®c nhiŠu ngÜ©i quí tr†ng, cuÓi cùng Çã phäi æn næn và hÓi ti‰c cho hành Ç¶ng cûa mình, lúc làm t°ng trÜªng ngoåi giao, Çã không can Çäm Ç‹ ÇÜa ra nh»ng l©i can gián cÀn thi‰t Ç‹ rÒi sau cùng trª thành tòng phåm trong n¶i vø, ti‰p tay cho m¶t cu¶c chi‰n phi chính nghïa và thÃt båi vì thi‰u sºa soån và kém tài ÇiŠu hành.Th‰ nhÜng có lë không ai bÎ thiŒt håi n¥ng nŠ cho b¢ng ông Libby. Vào næm 2003, ông Libby là chánh væn phòng cûa PTT Cheney, ÇÒng th©i cÛng kiêm nhiŒm chÙc vø phø tá t°ng thÓng Ç¥c trách an ninh quÓc phòng. Ông Cheney không phäi là m¶t vÎ phó t°ng thÓng nhÜ bình thÜ©ng, tÙc là chÌ có hÜ danh nhÜng không th¿c quyŠn nhÜ tÃt cä nh»ng ngÜ©i trót mang chÙc phÆn làm phó. Ông ÇÜ®c coi nhÜ là

m¶t vÎ phó t°ng thÓng có quyŠn hành bao trùm to l§n nhÃt trong lÎch sº Hoa Kÿ. NhÃt là trong nhiŒm kÿ ÇÀu, ông ÇÜ®c coi là ngÜ©i n¡m gi» giŠng mÓi, cÓ vÃn và chÌ Çåo cho TT Bush, m¶t chính trÎ gia ÇÀy may m¡n nhÜng ÇÜ®c Çánh giá là thi‰u bän lãnh, còn non n§t kinh nghiŒm trong nhiŠu lãnh v¿c. Không phäi chÌ có trong các Çoån phim hài hÜ§c trên màn änh truyŠn hình nhÜ chÜÖng trình Saturday Night Live thÜ©ng ch‰ giÍu ông Cheney nhÜ là m¶t tay phù thu› ÇÙng Ç¢ng sau hÆu trÜ©ng giÆt dây ÇiŠu khi‹n ông Bush, mà nhiŠu ngÜ©i am tÜ©ng th©i s¿ cÛng nhÜ Ça sÓ các nhà ngoåi giao quÓc t‰ th©i Çó ÇŠu tin r¢ng ông Cheney là ngÜ©i th¿c s¿ chû Ç¶ng và lèo lái, v§i s¿ ti‰p tay cûa ông Rumsfeld, tÃt cä các quy‰t ÇÎnh tr†ng Çåi trong n¶i các cûa Hoa Kÿ. Mà ông Libby låi có biŒt danh là "ông Cheney cûa ông Cheney", tÙc là m¶t vÎ phø tá ÇÀy quyŠn uy không thua gì s‰p l§n. Do Çó mà vai trò và uy quyŠn cûa ông Libby rÃt cao, cho dù ông không ÇÜ®c bi‰t ti‰ng nhiŠu cho b¢ng nh»ng viên chÙc khác nhÜ cÓ vÃn chính trÎ Karl Rove.Th‰ rÒi xäy ra nhiŠu cu¶c nói chuyŒn qua ÇiŒn thoåi v§i m¶t sÓ nhà báo ÇÜ®c ch†n l†c, và qua Çó ông Libby ti‰t l¶ danh tính cûa bà Valerie Plame, m¶t viên chÙc tình báo chìm cûa CIA nhÜng ÇÒng th©i cÛng là v® cûa c¿u Çåi sÙ Joseph Wilson, tr§ trêu thay låi là m¶t trong nh»ng ngÜ©i chÌ trích n¥ng nŠ nhÃt chính sách chû chi‰n cûa chính quyŠn Bush. Trong bài diÍn væn Thông ÇiŒp thÜ©ng niên Ç†c vào ÇÀu næm 2003, Ç‹ khích Ç¶ng quÀn chúng và các vÎ dân cº ûng h¶ cho giäi pháp chi‰n tranh, TT Bush có thòng m¶t câu dài 16 ch» tÓ cáo r¢ng chính quyŠn Iraq tìm cách mua chÃt uranium ª xÙ Niger ª Phi Châu (v§i møc Çích là Ç‹ ch‰ bom nguyên tº). NhÜng ông Wilson Çã ÇÜ®c CIA gºi sang Niger trong næm 2002 Ç‹ ÇiŠu tra n¶i vø. Sau khi tìm hi‹u kÏ lÜ«ng Ç‹ bi‰t r¢ng chuyŒn này không có thÆt, ông Wilson Çã vi‰t m¶t bän báo cáo và nghï r¢ng chính quyŠn Bush phäi n¡m v»ng chi ti‰t. Và do Çó khi nghe bài diÍn væn này và nh»ng luÆn ÇiŒu sau Çó c° Ç¶ng cho giäi pháp tÃn công Iraq, ông Wilson cho r¢ng chính quyŠn Bush Çã không thành thÆt và cÓ š d¿ng chuyŒn Ç‹ biŒn minh cho quy‰t ÇÎnh khai chi‰n. CuÓi cùng ông Çã vi‰t m¶t bài góp š trên t© New York Times vào ÇÀu tháng 7 næm 2003 Ç‹ k‹ rõ s¿ thÆt, tåo nên m¶t chÃn Ç¶ng l§n vì Çây là l©i tÓ giác ÇÀu tiên tØ m¶t c¿u viên chÙc Hoa Kÿ vŠ viŒc làm sai trái và d¿ng chuyŒn cûa chính quyŠn Bush.TrÜ§c hÆu quä bÃt l®i Çó, PTT Cheney giÆn d» nhÜ Çiên cuÒng, bèn dÒn m†i n‡ l¿c Ç‹ tìm biŒn pháp trä ÇÛa b¢ng cách ti‰t l¶ cho m¶t vài nhà báo thân thiŒn vŠ tung tích cûa bà Valerie Plame và cho r¢ng chính bà này Çã gi§i thiŒu cho ông chÒng cûa mình cho CIA Ç‹ nhÆn công tác Çi Niger. Ngø š cûa lÓi ti‰t l¶ này là muÓn cho m†i ngÜ©i hi‹u r¢ng Çây chÌ là m¶t vø công cán du lÎch tåi häi ngoåi do có s¿ quen bi‰t gi§i thiŒu trong n¶i b¶ chÙ không phäi là m¶t nhiŒm vø quan tr†ng mà CIA giao phó. NhÜ th‰ tÙc là së làm "nhË th‹" Çi hình änh và

uy tín ông Wilson, và tØ Çó ngÜ©i ta có th‹ së b§t tin tÜªng vào nh»ng l©i k‰t luÆn trong bài vi‰t cûa ông. Khi bài vi‰t cûa nhà báo Robert Novak ti‰t l¶ danh tính bà Plame ÇÜ®c loan ra, cÖ quan CIA b¿c mình vì m¶t nhân viên chìm cûa mình bÎ ti‰t l¶ tung tích, nên Çã nh© B¶ TÜ Pháp ÇiŠu tra Ç‹ xem ai là thû phåm, có th‹ Çã phåm vào t¶i hình luÆt. CÖ quan cänh sát liên bang FBI b¡t ÇÀu thÄm vÃn nhiŠu viên chÙc cao cÃp liên hŒ trong n¶i vø. Sau vài tháng ÇiŠu tra, B¶ TÜ Pháp, lúc bÃy gi© dÜ§i quyŠn cûa ông John Ashcroft, quy‰t ÇÎnh rút lui vì ngåi bÎ mang ti‰ng là thi‰u khách quan, có th‹ bao che (conflict of interest) và thay vào Çó, b° nhiŒm m¶t vÎ công tÓ Ç¶c lÆp, ông Patrick Fitzgerald, Ç‹ ti‰p tøc cu¶c ÇiŠu tra.Thoåt ÇÀu, nhiŠu ngÜ©i nghï r¢ng hai viên chÙc cao cÃp bÎ tình nghi nhÃt trong vø ti‰t l¶ danh tính bà Plame là các ông Karl Rove và Lewis Libby. ñiŠu này gây tai ti‰ng và xÃu h° không ít cho chính quyŠn Bush, vì nó chÙng tÕ m¶t hành Ç¶ng nhÕ nhen và Çê tiŒn, s¤n sàng tìm Çû cách Ç‹ triŒt hå uy tín cûa nh»ng ngÜ©i dám lên ti‰ng chÓng ÇÓi ÇÜ©ng lÓi cûa chính quyŠn, cho dù Çó là m¶t hành Ç¶ng phåm luÆt, chÜa k‹ Ç‰n hÆu quä có th‹ gây nguy håi cho an ninh cûa m¶t nhân viên tình báo chìm. Nó cÛng phá tan cái hình änh Çåo ÇÙc, ngay th£ng mà chính quyŠn Bush thÜ©ng rêu rao và t¿ Çánh bóng Ç‹ so sánh v§i chính phû tiŠn nhiŒm thi‰u liêm sÌ cûa ông Clinton. Trong ti‰n trình ÇiŠu tra, sau này ngÜ©i ta m§i bi‰t r¢ng không phäi chÌ có hai ông Rove và Libby ti‰t l¶ tin tÙc mà còn có các viên chÙc cao cÃp khác nhÜ ThÙ trÜªng Ngoåi giao Richard Armitage và phát ngôn viên Båch Cung Art Fleischer. Th‰ nhÜng không có ai bÎ bu¶c t¶i cä vì tÃt cä Çã chÎu thành thÆt khai báo khi bÎ lÃy khÄu cung. ChÌ riêng có ông Libby là Çã khai gian, khi‰n cho cu¶c ÇiŠu tra bÎ kéo dài m¶t cách sai låc, và do Çó cuÓi cùng vào tháng 10 næm 2005, công tÓ viên Fitzgerald Çã quy‰t ÇÎnh truy tÓ ông Libby vŠ 5 t¶i danh gÒm có nói dÓi, khai man h»u thŒ và cän trª công lš.Vào ngày 6 tháng Ba vØa qua, ông Libby Çã bÎ k‰t án 4 trong 5 t¶i danh k‹ trên, và phäi ngÒi ch© Ç‰n tháng Sáu này m§i bi‰t hình phåt th† án ngÒi bóc lÎch tåi nhà lao trong bao lâu. Tuy nhiên ông Theodore Wells, luÆt sÜ bào ch»a cho ông, cho bi‰t r¢ng së n¶p ÇÖn xin m¶t vø xº án khác, m¶t ÇiŠu mà các chuyên gia pháp lš ÇŠu cho r¢ng khó có cÖ may hiŒn th¿c, và n‰u không ÇÜ®c thì së xin kháng cáo. Ngay cä n‰u nhÜ viŒc kháng cáo không thành, phía ông Libby cÛng còn niŠm hy v†ng chót vào TT Bush, ngÜ©i duy nhÃt có thÄm quyŠn ân xá. ThÆt ra tiŠn lŒ này Çã xäy ra nhiŠu lÀn nhÜ trÜ©ng h®p TT Ford Çã ân xá cho c¿u TT Nixon, ho¥c TT Bush BÓ Çã ân xá cho các viên chÙc cao cÃp trong chính quyŠn Reagan dính líu Ç‰n vø xì-cæng-Çan buôn bán vÛ khí lÆu cho Iran Ç‹ lÃy tiŠn tài tr® cho phi‰n quân Contra tåi Nicaragua trong thÆp niên 80.Phän Ùng ÇÀu tiên cûa vø án này cÛng dÍ hi‹u tuÿ theo quan Çi‹m chính trÎ cûa m‡i ngÜ©i. Phe h»u thì tÕ ra b¿c mình giÆn d», nhÜ

trÜ©ng h®p cûa ban chû biên t© Wall Street Journal, cho r¢ng bän án này là "m¶t trò hŠ công lš". Các bình luÆn gia bäo thû nhÜ Charles Krauthammer thì l§n ti‰ng yêu cÀu TT Bush nên ra lŒnh ân xá ngay lÆp tÙc cho ông Libby. H† cho r¢ng ông Libby không có phåm t¶i chính mà ông Fitzgerald Çã tìm cách ÇiŠu tra lúc ban ÇÀu: bªi vì ngÜ©i ti‰t l¶ tin tÙc bà Plame cho nhà báo Robert Novak vi‰t bài Çæng báo chính là ThÙ trÜªng ngoåi giao Richard Armitage. Theo h†, n‰u không bu¶c t¶i nh»ng ngÜ©i này thì tåi sao låi chÌ nh¡m m¶t mình vào ông Libby?Phe tä thì dï nhiên muÓn bi‰n vø án Libby thành m¶t hÒ sÖ Ç‹ k‰t án toàn b¶ chính quyŠn Bush. NghÎ sï Harry Reid, thû lãnh khÓi Ça sÓ trên ThÜ®ng ViŒn, cho r¢ng cuÓi cùng thì cÛng phäi có m¶t kÈ nào Çó ÇÙng ra nhÆn lãnh trách nhiŒm vŠ "m¶t chi‰n dÎch xào nÃu tin tÙc tình báo cÛng nhÜ triŒt hå nh»ng ti‰ng nói ÇÓi lÆp." Bà dân bi‹u Nancy Pelosi, chû tÎch Hå ViŒn, thì nói r¢ng "vø án này Çã vë låi m¶t hình änh không mÃy gì tÓt ÇËp vŠ ÇÜ©ng lÓi hoåt Ç¶ng trong n¶i tình cûa chính quyŠn Bush." NghÎ sï Chuck Schumer cûa ti‹u bang New York thì cho r¢ng ông Libby chÌ là m¶t nån nhân ÇÙng ra Ç« Çòn cho s‰p cûa mình là PTT Cheney.Nh»ng hŒ luœ cûa vø án này xem chØng nhÜ có th‹ kéo dài lâu hÖn n»a v§i nh»ng hÆu quä n¥ng nŠ hÖn. Trong bÓn næm ÇÀu dÜ§i trào TT Bush, có lë ít có viên chÙc nào có änh hÜªng và quyŠn uy to l§n nhÜ ông Libby. NhÜ Çã k‹ ª trên, ngoài hai chÙc vø chính là chánh væn phòng và cÓ vÃn an ninh quÓc gia cho PTT Cheney, ông còn là phø tá cûa t°ng thÓng vŠ an ninh quÓc phòng. Th‰ nhÜng änh hÜªng quan tr†ng cûa ông Libby trong chính quyŠn không phäi chÌ gi§i hån trong nh»ng chÙc vø k‹ trên. TØ lâu, ông Libby Çã ÇÜ®c coi nhÜ là m¶t trong sÓ nh»ng chính trÎ gia theo trÜ©ng phái tân-bäo-thû có nhiŠu quen bi‰t, th‰ l¿c và änh hÜªng. Cùng v§i nh»ng tên tu°i bäo thû n°i ti‰ng khác nhÜ Cheney, Rumsfeld, Paul Wolfowitz, Jeb Bush và Norman Podhoretz, Bill Kristol, ông Libby là m¶t trong sÓ 25 thành viên sáng lÆp kš tên vào næm 1977 trong m¶t væn bän chính trÎ có tên là Project for a New American Century, PNAC (D¿ Án cho M¶t Th‰ K› Hoa Kÿ M§i). Bän d¿ án PNAC này Çã chû trÜÖng chính sách tÃn công Iraq tØ lâu, trÜ§c khi bi‰n cÓ 9/11 xäy ra và ÇÜ®c dùng làm lš do Ç‹ kích Ç¶ng quÀn chúng và biŒn minh cho giäi pháp chû chi‰n. Và trong nhiŒm kÿ ÇÀu cûa TT Bush, phe tân-bäo-thû Çã n¡m gÀn nhÜ tr†n quyŠn trong ngành hành pháp và Çã lèo lái chính sách ÇÓi ngoåi cûa Hoa Kÿ qua m¶t rë ngo¥t táo båo và nhiŠu rûi ro nhÃt tØ trÜ§c t§i nay.Th‰ nhÜng cuÓi cùng thì vø án cÛng Çem låi m¶t thông ÇiŒp månh më và khá rõ ràng, nhÃt là gây chÃn Ç¶ng månh trong cÖ cÃu hành pháp cûa Hoa Kÿ. ñó là n‰u nhÜ m¶t viên chÙc quyŠn uy và quan tr†ng nhÜ ông Libby có th‹ bÎ truy tÓ và k‰t án nhiŠu t¶i danh hình s¿, thì bÃt cÙ m¶t viên chÙc nào khác trong chính quyŠn cÛng có th‹ bÎ k‰t án n‰u nhÜ có phåm t¶i. ñiŠu này cho thÃy là bÃt cÙ m¶t viên

chÙc chính phû nào cÛng phäi tuân theo tinh thÀn dân chû pháp trÎ, cho dù các ông Bush và Cheney thÜ©ng vÅn thích nghï r¢ng các ông có Ç¥c quyŠn hành pháp (executive privilege), vÜ®t lên trên m†i quy luÆt khác Ç‹ hành s¿ vì ÇÃt nÜ§c Çang trong th©i chi‰n.HiŒn nay, vŠ m¥t chính trÎ, chính quyŠn Bush không có phÜÖng cách nào h»u hiŒu Ç‹ trä l©i cho bän án này. Nh»ng t¶i danh liŒt kê ÇÜ®c coi là t¶i hình s¿ gia tr†ng (felonies), nhÃt là ÇÓi v§i các viên chÙc cao cÃp trong chính quyŠn, không th‹ nào biŒn minh là không thông hi‹u luÆt lŒ. Khác v§i vø án xét xº Ç‹ truÃt quyŠn TT Clinton trÜ§c Çây (vŠ t¶i khai man h»u thŒ trong vø lem nhem tình døc v§i cô Monica Lewinsky), lÀn này nh»ng ngÜ©i ûng h¶ ông Libby không th‹ nào biŒn minh r¢ng t¶i trång cûa ông Libby thÆt ra không có gì là trÀm tr†ng. Nh»ng bài vi‰t cûa phe bäo thû c¿c h»u bênh v¿c cho ông Libby khi cho r¢ng ông có th‹ Çã không nói Çúng s¿ thÆt vì vô š hay quên lãng vì công viŒc Ça Çoan, låi càng chÙng tÕ tính Çåo ÇÙc giä cûa h† khi ta Ç†c låi nh»ng bài vi‰t trÜ§c Çây mà h† Çã l§n ti‰ng xác ÇÎnh tính nghiêm tr†ng cûa t¶i nói dÓi Ç‹ biŒn minh cho quy‰t ÇÎnh truy xét t¶i TT Clinton. HÖn n»a, n‰u xét cho cùng thì nh»ng l©i nói dÓi cûa ông Clinton liên quan Ç‰n viŒc tình døc (có th‹ khi‰n cho nhiŠu ngÜ©i xÃu h° vŠ Çåo ÇÙc cûa m¶t vÎ t°ng thÓng), trong khi nh»ng l©i nói dÓi cûa ông Libby liên quan Ç‰n viŒc c° Ç¶ng cho m¶t cu¶c chi‰n sai lÀm và nguy hi‹m (Çã khi‰n cho hÖn 3200 quân nhân MÏ phäi bÕ mång tåi chi‰n trÜ©ng Iraq và ngân sách nÜ§c MÏ tiêu hao hÖn 500 t› MÏ-kim).HÖn n»a, nh»ng ngÜ©i bênh v¿c cho ông Libby cÛng không th‹ nào quay ra lên án hay chÌ trích công tÓ viên Patrick Fitzgerald là m¶t chính trÎ gia thu¶c phe ÇÓi lÆp, giÓng nhÜ trÜ©ng h®p cûa công tÓ viên Ken Starr (thu¶c Çäng C¶ng Hoà) trong hÒ sÖ xét t¶i ông Clinton cûa phe Dân Chû. Ông Fitzgerald là ngÜ©i theo Çäng C¶ng Hoà, ÇÜ®c b° nhiŒm trong chÙc vø này bªi B¶ TÜ Pháp trong chính quyŠn Bush, và trong quá khÙ cÛng không có thành tích bè phái nhÜ trÜ©ng h®p cûa ông Starr. Ngoài ra, viŒc ông Fitzgerald quy‰t ÇÎnh không truy tÓ nhiŠu viên chÙc cao cÃp khác trong chính quyŠn Bush vÓn cÛng có dính líu trong viŒc ti‰t l¶ danh tính bà Plame, nhÜ các ông Rove, Armitage, Fleischer, cho thÃy là ông bi‰t gi» chØng m¿c cûa m¶t công tÓ viên, chÌ bu¶c t¶i khi thÃy có ÇÀy Çû b¢ng chÙng. Trong trÜ©ng h®p này, b¢ng chÙng hi‹n nhiên là ông Libby Çã nói dÓi, khai man h»u thŒ Ç‹ Çánh låc hÜ§ng cu¶c ÇiŠu tra trong khi nh»ng nhân vÆt khác ÇŠu thành thÆt khai báo s¿ thÆt khi bÎ ÇiŠu tra. HÖn n»a, cho dù phe h»u ti‰p tøc vi‰t nhiŠu bài Ç‹ Çä kích hay tÃn công ông Fitzgerald hòng làm nhË b§t Çi hình änh phåm t¶i cûa ông Libby, khách quan mà nói viŒc này Çã không có hiŒu l¿c Ç‹ thuy‰t phøc ngÜ©i nghe. Bªi vì cho dù có bÎ bu¶c t¶i bªi công tÓ viên Fitzgerald, quy‰t ÇÎnh k‰t t¶i ông Libby là phán quy‰t ÇÒng thuÆn cûa m¶t bÒi thÄm Çoàn Ç¶c lÆp, sau khi Çã tranh luÆn và xem xét Çû

m†i d» kiŒn trong suÓt m¶t tuÀn lÍ, và phÀn biŒn h¶ cho ông Libby Çã ÇÜ®c th¿c hiŒn bªi m¶t ê-kíp luÆt sÜ thành thåo, Ç¡t giá và n°i ti‰ng nhÃt tåi thû Çô Hoa ThÎnh ñÓn.ñiŠu quan tr†ng Çáng lÜu š hÖn n»a là m¶t sÓ các hÒ sÖ tranh tøng pháp lš Çang diÍn ra và cÖ nguy cáo bu¶c các viên chÙc cao cÃp trong chính quyŠn, k‹ cä TT Bush, có th‹ Çã có nh»ng hành Ç¶ng phåm pháp nghiêm tr†ng trong th©i gian qua. Vào tháng Tám næm ngoái, m¶t vÎ thÄm phán liên bang, bà Anna Diggs Taylor, Çã ra phán quy‰t cho r¢ng chÜÖng trình nghe lén ÇiŒn thoåi mà không xin trát toà do chính quyŠn Bush th¿c hiŒn Çã vi phåm vào Hi‰n pháp Hoa Kÿ cÛng nhÜ thÄm quyŠn cûa toà FISA, Ãn ÇÎnh viŒc nghe lén này là m¶t t¶i phåm hình s¿ liên bang có th‹ bÎ xº phåt Ç‰n 5 næm tù ª.CÛng vào mùa Thu næm ngoái, TÓi Cao Pháp ViŒn Hoa Kÿ, trong vø án tù nhân Hamdan kiŒn ông t°ng trÜªng quÓc phòng Rumsfeld, Çã bác bÕ lÆp luÆn cûa chính quyŠn Bush và cho r¢ng viŒc b¡t gi» các tù nhân và không Çem ra xét xº Çã vi phåm vào tinh thÀn cûa Công Ð§c Geneva. Khi xác ÇÎnh r¢ng ñiŠu 3 cûa Công Ð§c này áp døng cho m†i tù binh, và n‰u ai không ÇÓi xº v§i tù binh theo Çúng luÆt Çó thì coi nhÜ có th‹ phåm vào "t¶i ác chi‰n tranh", TCPV m¥c nhiên coi viŒc chính quyŠn Bush Çã ra lŒnh và nhúng tay vào nh»ng hành Ç¶ng có th‹ ÇÜ®c xét là vi phåm vào Çåo luÆt T¶i Ác Chi‰n Tranh (War Crimes Act) cûa Hoa Kÿ. Vì th‰ cho nên ÇiŠu này Çã khi‰n cho QuÓc H¶i MÏ, lúc bÃy gi© còn dÜ§i quyŠn Ça sÓ cûa phe C¶ng Hoà, phäi v¶i vã thông qua m¶t Çåo luÆt thi‰t lÆp các U› Ban Quân S¿ (Military Commissions Act) nhÜ là m¶t hình thÙc toà án quân s¿ Ç‹ xét xº các tù nhân HÒi-giáo Ç¥c biŒt này.Ngoài nh»ng hÒ sÖ tranh tøng có th‹ chÙng minh viŒc sai luÆt và phåm t¶i hình s¿ cûa các viên chÙc trong chính quyŠn Bush k‹ trên, m¶t s¿ kiŒn quan tr†ng Çáng Ç‹ š khác là viŒc QuÓc H¶i MÏ gi© Çây Çã thu¶c vŠ phe Dân Chû. ñiŠu này cho phép các vÎ dân cº có r¶ng quyŠn mª các cu¶c ÇiŠu tra Ç‹ tìm hi‹u n¶i vø, cÛng nhÜ có th‹ tÓng Çåt các thÜ m©i, bu¶c các viên chÙc ra ÇiŠu trÀn trÜ§c QuÓc H¶i. TØ Çó thì nh»ng bí mÆt trong hÆu trÜ©ng dÀn dÀn có th‹ bÎ ti‰t l¶ ra trÜ§c công chúng, và trong ti‰n trình này, thông thÜ©ng nh»ng chính quyŠn nào thÜ©ng làm viŒc kín Çáo và bí mÆt chØng nào së càng bÎ l¶ ra nhiŠu sai trái và l‡i lÀm chØng Çó.Trong lÎch sº Hoa Kÿ, có nhiŠu lúc ngÜ©i ta nghï r¢ng có m¶t vài lãnh tø ÇÀy uy quyŠn mà dÜ©ng nhÜ luÆt pháp không v§i t§i. Th‰ nhÜng cuÓi cùng thì nguyên t¡c dân chû pháp trÎ vÅn luôn hiŒn th¿c ª quÓc gia này và áp døng cho bÃt cÙ lãnh tø hay m¶t chính trÎ gia ho¥c Çäng phái nào. Vào cuÓi næm 1972, TT Nixon Çã ÇÜ®c tái Ç¡c cº v§i m¶t tÌ lŒ Ça sÓ áp Çäo to l§n nhÃt trong lÎch sº, chÙng tÕ m¶t s¿ ûng h¶ gÀn nhÜ tuyŒt ÇÓi cûa cº tri Hoa Kÿ. Th‰ nhÜng trong hai næm liŠn sau Çó, ông Nixon Çã phäi chÆt vÆt chÓng Ç« m†i l©i chÌ trích và Çau lòng chÙng ki‰n nhiŠu phø tá thân cÆn cûa ông lÀn lÜ®t bÎ k‰t t¶i

và tÓng giam vào tù. ñ‹ rÒi cuÓi cùng chính cá nhân ông phäi nhÆn lãnh n‡i nhøc nhã ê chŠ nhÃt khi phäi quy‰t ÇÎnh tØ chÙc vào næm 1974 Ç‹ tránh khÕi bÎ QuÓc H¶i giäi nhiŒm, và sau Çó còn phäi nh© vào lŒnh ân xá cûa TT Ford Ç‹ tránh khÕi vào nhà giam.Chính quyŠn Bush ÇÜ®c coi nhÜ là m¶t trong nh»ng chính quyŠn ngåo mån nhÃt trong lÎch sº, không nh»ng ÇÓi v§i các quÓc gia khác trên th‰ gi§i, mà ÇÓi v§i cä ngÜ©i dân trong nÜ§c. Bi‰n cÓ 9/11 càng giúp cho chính quyŠn này có thêm m¶t lš do v»ng ch¡c hÖn n»a Ç‹ kích Ç¶ng s¿ lo s® cûa quÀn chúng, và tØ Çó vô tình Ç‹ m¥c cho chính quyŠn này thao túng chính trÜ©ng, chà Çåp nhiŠu quyŠn t¿ do cæn bän truyŠn thÓng lâu Ç©i tåi quÓc gia này. Nh»ng chi‰n th¡ng vào các cu¶c bÀu cº vào các næm 2002 và 2004 dÜ©ng nhÜ càng cûng cÓ thêm tinh thÀn t¿ mãn Çó khi‰n cho h† nghï r¢ng mình không bÎ gò bò hay gi§i hån trong chính sách ÇiŠu hành ÇÃt nÜ§c.Th‰ nhÜng k‰t thúc cûa vø án Libby cho thÃy là tinh thÀn dân chû pháp trÎ, may m¡n thay, cuÓi cùng vÅn còn ng¿ trÎ trên quÓc gia này. Rõ ràng là ông Libby Çã nói dÓi, khai man h»u thŒ và cän trª công lš khi‰n cho cu¶c ÇiŠu tra không ÇÜ®c ti‰n hành tÓt ÇËp. Và nh»ng hành Ç¶ng phåm pháp Ãy låi n¢m trong m¶t chi‰n dÎch ti‰t l¶ nh»ng tin tÙc bí mÆt cÛng nhÜ tìm cách triŒt hå uy tín cá nhân cûa nh»ng ti‰ng nói Ç¶c lÆp, dám can Çäm ÇÜa ra nh»ng l©i bu¶c t¶i viŒc chính quyŠn Bush Çã dám bóp méo s¿ thÆt.

NguyÍn Anh TuÃ[email protected], Texas

=END=

3- DiÍn ñàn QuÓc N¶i

- VÅn là ngÜ©i yêu nÜ§c, không cÀn là C¶ng Sän và không cÀn bi‰t ông Ké là ai!

TrÀn ThÎ HÒng SÜÖng (tØ CÀn ThÖ)

Ông NguyÍn Minh Tri‰t tåo ÇÜ®c cäm tình vì tác phong ÇiŠm Çåm. Ông NguyÍn TÃn DÛng cÛng tØ tÓn nhÜng trÈ trung linh hoåt hÖn m¶t chút. ñó chÌ là hình thÙc. Khi ÇÜ®c ñäng ÇŠ cº làm Chû tÎch nÜ§c và Thû tÜ§ng tÃt nhiên hai ông mang tÀm vóc Çäng và mang tÜ tÜªng Çäng vào công viŒc. N‰u có Çåo ÇÙc tÓt hai ông phù h®p nhÃt Ç‹

trÃn áp tham nhÛng, hoang Çàng Ùc hi‰p trong hàng ngÛ ñäng viên cÀm quyŠn Çang có dÃu hiŒu tràn lan. Tuy nhiên cho dù Çang thành công, công viŒc hai ông không chÌ là quét rác! RÃt ti‰c hai ông không phäi là chánh trÎ gia ÇÜ®c Çào tåo chuyên ngành khoa h†c chánh trÎ nhÜ bÃt cÙ ngÜ©i VN nào ÇÜ®c ÇÜa ra làm chánh trÎ. VN cÀn phát tri‹n n»a. Hai ông cÀn có ki‰n thÙc toàn cÀu vŠ chánh trÎ Ç‹ có khä næng, Çû mÅn tiŒp ch†n l¿a con ÇÜ©ng Çúng cho ÇÃt nÜ§c. Các ông cÀn có khä næng d¿a vào tình hình th¿c t‰ VN tåo ra l¶ trình cho ÇÃt nÜ§c trên con ÇÜ©ng h¶i nhÆp kinh t‰ cÛng nhÜ chánh trÎ. M¶t dân t¶c thu g†n, ch¡t l†c låi chính là nh»ng ngÜ©i dân bi‹u, nghÎ sï quÓc h¶i. M¶t quÓc h¶i månh có kÏ næng chánh trÎ së là m¶t cánh tay Ç¡c l¿c an dân giám sát các b¶ trÜªng. Kÿ h†p thÙ 11 quÓc h¶i khoá XI m§i k‰t luÆn là: Sºa Ç°i LuÆt t° chÙc QuÓc H¶i ª th‰ "không trì hoãn". Trong th‰ gi§i hành chánh chánh trÎ CSVN cûa ÇÃt nÜ§c VN anh hùng m¶t cách khó hi‹u này, ai cÛng thÃy cÀn sºa Ç°i nhÜng không ai can Çäm hay dåi gì Çi ÇÀu khªi Ç¶ng. Không th‹ nói Ç‰n sáng tåo quá cao xa v§i tÀm tri thÙc VN, chÌ nói Ç‰n Ùng døng thôi. NgÜ©i ta chÌ dám khªi Ç¶ng khi bi‰t rõ công viŒc và ch¡c ch¡n 90% thành công, tÙc Çã thÃy rõ cách làm Çâu Çó trong th‰ gi§i ti‰n b¶. Lãnh Çåo VN không ÇÜ®c h†c ÇÀy Çû kinh nghiŒm này Ç‹ dám làm. M†i kêu g†i thay Ç°i phäi ch© khi vŠ hÜu, Çi sau quan tài, hay cu¶c h†p cuÓi cùng khi h‰t nhiŒm kÿ quÓc h¶i! NhÜ vÆy là kêu g†i ngÜ©i khác thay Ç°i, còn mình thì không! ñåi bi‹u QuÓc h¶i cÛng Çang theo v‰t xe Ç° cûa hành chánh chánh trÎ chính vì cÛng chÌ là nh»ng Çäng viên ÇÜ®c phân công ngÒi Çó, làm chÙng, kŠm giº không cho ai làm gì khác! Và ÇÜÖng quyŠn thì thÜªng thÙc cho h‰t Ç¥c quyŠn cái Çã!ñ¥ng Ti‹u Bình nói vŠ dân chû t¿ do r¢ng tÜÖng lai së thay Ç°i, nhÜng cho Ç‰n khi nào chúng tôi còn sÓng thì së không có thay Ç°i nào xäy ra! ñó là ki‹u ngÜ©i k‰ tøc cÙ "vì dân vì nÜ§c" còn tôi thì không, theo ki‹u CSTQ, và CSVN không khác! NgÜ©i k‰ tøc cÛng ch£ng dåi gì vì nÜ§c vì dân, låi ÇÄy sang th‰ hŒ khác....Ngày xÜa các nghÎ sï VNCH nói nhiŠu làm ít, ÇÜ®c g†i là "chánh trÎ salon", chÌ bàn chánh trÎ trong khách sån Caravelle 5 sao có máy lånh. Còn bây gi© là thÙ "chánh trÎ cây ki‹ng". NgÜ©i làm chánh trÎ hiŒn nay là cây sÓng tiŠm sinh thi‰u n¡ng thi‰u nÜ§c cûa måch sÓng t¿ nhiên và có g¡n thêm hoa giä! Nhà væn Ng†c TÜ trä l©i phÕng vÃn, cho công viŒc Çåi bi‹u HñND là công viŒc tÒi tŒ nhÃt mà cô Çang phäi làm... Tôi tØng muÓn làm m¶t Çåi bi‹u HñND mang ti‰ng nói cûa dân Ç‰n cho nhà nÜ§c bÆn r¶n sau chi‰n tranh, nhÜng k‰t cøc rÃt xÃu. Tôi bÎ cÖ ch‰ này nuÓt chºng, bÎ bÈ c£ng, c¡t tay trong cÓ g¡ng vô v†ng muÓn các cÖ quan dân cº này có hiŒu quä, th¿c s¿ mang sÙc sÓng và ÇÜa ra ÇÜ®c l¶ trình thông thoáng cho dân! Tôi tØng ngây thÖ vŠ chánh trÎ, cho là nhà nÜ§c muÓn nghe ti‰ng nói cûa dân qua HñND chÙ không phäi chÌ là hình thÙc Ç‹ ÇØng mang ti‰ng Ç¶c tài

toàn trÎ không có ti‰ng nói cûa dân. Tôi Çã thÃy rõ rÒi: "Ki‰n trong miŒng chén có bò Çi Çâu!". Vì ki‹u Çåi bi‹u không chuyên nên khi bi‰t ra Çã quá mu¶n, tôi càng mang thêm n‡i ân hÆn bÃt an. ñó chÌ là công viŒc quÄn quanh cûa m¶t cÖ ch‰ ÇÜ®c vÆn hành theo cách ch© "quán triŒt" tØ cÃp trên. CÖ ch‰ không chuyên này góp phÀn cho tình trång cuÓi Ç©i m§i bi‰t ra ch‡ kém ÇiŠu sai. Tât cä chÌ là công viŒc quÄn quanh cûa m¶t cÖ ch‰ ÇÜ®c vÆn hành theo cách ch© "quán triŒt" tØ cÃp trên, ch© trên chÌ Çåo xuÓng. Khi không sát h®p thì trên bäo dÜ§i không nghe. DÜ§i nói thì trên gåt Çi, Ç‰n ông KiŒt phäi kêu gào "dân chû n¶i b¶!".V§i m¶t nŠn chánh trÎ không chuyên và bÎ Çóng khung trong CNXH, không ai cÀn phäi suy nghï gì cho mŒt! Dân chúng cÛng t¿ vÆn hành không ÇÜ®c giúp Ç«, không ÇÜ®c chÌ ÇÜ©ng b¢ng luÆt pháp Ç‹ Ông Võ Væn KiŒt phäi kêu lên: "Sao låi doå ngÜ©i dân làm tÓt!" nhÜ chuyŒn có nhà dân nuôi 40 con h° và d†a bÎ tÎch thu! Gi§i chÙc trách nhiŒm nói phäi tÎch thu vì có th‹ nhÆp lÆu tØ Campuchia! TØ "có th‹" này là cái còng sÓ 8 håi ch‰t dân. "Có th‹" Çã dùng Ç‹ nhÓt sï quan VNCH 18-20 næm. "Có th‹" Çã dùng Çe doå Çäng làm Çäng chùng tay can thiŒp cho dân. "Có th‹" Çã dùng b¡t tÃt cä nhà ÇÃu tranh dân chû ôn hoà. Không có m¶t l¶ trình cho cái m§i näy sinh là m¶t xã h¶i ch‰t m¶t dòng sông tù hãm làm ngÜ©i ta phát... Çiên! Công an không ÇÜ®c Çào tåo gì, hành xº ki‹u mafia, Çã "cåo ÇÀu" m¶t thanh niên chÜa có tiŠn chung hÓi l¶. ChuyŒn v« lª ra công luÆn, khi‰n ông T°ng bí thÜ Nông ñÙc Månh phäi yêu cÀu làm rõ. Còn bi‰t bao nhiêu chuyŒn cåo ÇÀu dân theo ki‹u bà Çåi bi‹u Hoài Thu m§i vØa nói hôm nay 27.3.2007 trên diÍn Çàn QuÓc h¶i? Rung cây nhát khÌ, Çánh ti‰ng Ç‹ doå phäi lo lót, n‰u không thì m§i bÎ luÆt pháp nhà nÜ§c truy tÓ! N‰u nhÜ nh»ng ti‰ng nói này ÇÜ®c ngành toà án trä l©i là Çã kh¡c phøc nhÜ th‰ nào trách nhiŒm ra sao thì m§i có hiŒu quä! Tôi nh§ khi Ông Kennedy Ç¡c cº T°ng thÓng MÏ báo chí MÏ mÌa mai là cÙ næm næm nÜ§c MÏ bÀu cº diÍn viên cÃp quÓc gia. T°ng thÓng John F. Kennedy và v® là Jacqueline Bouvier Kennedy là m¶t Çôi v® chÒng giàu có ÇËp nhÜ tài tº ÇiŒn änh, là hình änh ai cÛng ao Ü§c. Bài diÍn væn là m¶t tuyŒt tác væn h†c hiŒu triŒu lòng yêu nÜ§c. NhÜng chÜa thÃy bän lïnh thÆt s¿ cûa ông Kennedy vì Çã tØng có quá khÙ thành công ra sao, quá trình chÙng minh tài næng nhÜ T°ng thÓng Bill Clinton. TÃt nhiên m¶t T°ng thÓng phäi có ÇÜ®c cäm tình cûa quÀn chúng nhÜng quan tr†ng hÖn là quan Çi‹m, tri thÙc nŠn täng, khi‰n cho dân yên lòng là Çû giÕi có khä næng Ùng phó.RÃt hoan nghênh Ông Tri‰t và các thành viên chính phû Çã g¥p g« sinh viên. Tôi cÛng tán thành cao thông ÇiŒp gºi cho sinh viên: "Bän lïnh trí tuŒ là chìa khoá Ç‹ thanh niên thành công". NhÜng nh»ng l©i Ông Tri‰t nói v§i sinh viên vŠ câu m©i cho š ki‰n vŠ con ÇÜ©ng th¿c hiŒn lš tÜªng, khi‰n tôi không th‹ an lòng cho th‰ hŒ thanh niên! Ông Tri‰t nói: ñÃt nÜ§c mình nhiŠu næm bÎ nÜ§c ngoài

xâm lÜ®c. ñÃt nÜ§c xäy ra nhiŠu bi‰n cÓ. NhÜng tØ khi có Çäng CSVN ra Ç©i lš tÜªng thanh niên là lš tÜªng ñäng, ñoàn. "Xây d¿ng chû nghïa C¶ng sän không còn ngÜ©i bóc l¶t ngÜ©i!".ThÙ nhÃt Çó không phäi là s¿ thÆt, dù cho ông Tri‰t nói thÆt lòng, theo Çúng hi‹u bi‰t cûa ông, mà tôi muÓn chÙng minh Çó là ng¶ nhÆn Çáng s®. CS không ÇÃu tranh gì cho th©i Çô h¶ Pháp. CS theo MÏ Ç‹ có l¿c Ü®ng vÛ trang, theo Trung QuÓc Ç‹ có vÛ khí, CS phäi Çánh Pháp chÌ vì bÃt Ç¡c dï Pháp không dám thoä hiŒp vì MÏ së không hài lòng. Chính y‰u là nhiŒm vø nhu¶m ÇÕ VN theo lŒnh Liên Xô-Trung QuÓc! ThÙ nhÃt Çó không phäi là s¿ thÆt, dù cho ông Tri‰t nói thÆt lòng theo Çúng hi‹u bi‰t mà ông ÇÜ®c dåy. Ông bÎ phong toä trong quy ÇÎnh k› luÆt Çäng nhÜ không nghe Çài ÇÎch Ç‹ gi» cho mình nhiŠu ng¶ nhÆn, không có ÇiŠu kiŒn và cÛng vì ÇÜ®c làm "L† Lem" nên không cÀn thi‰t hÕi tåi sao mà VN nghèo kh° Ç‰n vÆy! Tôi muÓn chÙng minh Çó là ng¶ nhÆn, là Çáng s®. CS không ÇÃu tranh gì cho th©i Çô h¶ Pháp. Khi tØ Diên An, Mao Tråch ñông lãnh Çåo nh»ng ngÜ©i c¶ng sän ti‰n hành cu¶c kháng chi‰n chÓng NhÆt (1937-1945) thông qua h®p tác QuÓc-C¶ng lÀn thÙ hai, thì Ông NguyÍn TÃt Thành cÛng tranh thû MÏ cung cÃp vÛ khí và huÃn luyŒn t° chÙc nhóm dân quân chÓng NhÆt. Næm 1945 chi‰n tranh th‰ gi§i lÀn II k‰t thúc, không h®p tác quÓc C¶ng nºa mà là n¶i chi‰n ti‰p diÍn gi»a QuÓc dân ñäng và ñäng C¶ng sän Trung quÓc, k‰t thúc b¢ng th¡ng l®i cûa ñäng C¶ng Sän vào næm 1949. ñây chính là bài h†c n¶i chi‰n tØ Trung QuÓc cho CS B¡c VN trong cu¶c chi‰n (1960-1975). Næm 1945 CS m§i là m¶t th¿c th‹ sinh ra trong h‡n loån sau chi‰n tranh. Næm 1946 nhóm CS vÛ trang cûa NguyÍn TÃt Thành chû Ç¶ng thÜÖng lÜ®ng kš hiŒp Ü§c Ç‹ Pháp chính thÙc trª låi VN do s® quân TÜªng Gi§i Thåch ô h®p và khó ÇÓi phó së lÜu låi phía B¡c trong nhiŒm vø giäi giáp quân NhÆt. NhÜng n‰u không có CS thì Pháp không ÇÜ®c tái vÛ trang và VN có cÖ may Ç¶c lÆp ngay 1945. Pháp ÇÜ®c tái vÛ trang là Ç‹ chÓng C¶ng Sän nên Pháp mau chóng ÇÄy CS khÕi Hà N¶i. ViŒt Nam dân chû C¶ng Hoà chính thÙc ÇÜ®c thành lÆp khªi ÇÀu bªi s¿ Trung quÓc và Liên Xô næm 1950 trong khÓi CS, Thû Çô kháng chi‰n Ç¥t ª ViŒt B¡c. CS theo MÏ Ç‹ có l¿c Ü®ng vÛ trang giÓng Mao Tråch ñông trong chi‰n lÜ®c h®p tác quÓc c¶ng chÓng Phát xít! Sau 1949 CSVN theo Trung QuÓc Ç‹ có vÛ khí, CS phäi Çánh Pháp chÌ vì bÃt Ç¡c dï Pháp không thÕa hiŒp v§i CS. Chính y‰u trong nhiŒm vø CSVN là phäi nhu¶m ÇÕ VN theo lŒnh Liên Xô-Trung quÓc! Trung QuÓc sau 1945 NhÆt Çã ÇÀu hàng rút quân giäi giáp thì ti‰p theo là n¶i chi‰n. Ÿ VN 1954 cÛng ti‰p theo là n¶i chi‰n... HiŒp ÇÎnh Genève chÌ Ç‹ Trung QuÓc và Pháp giäi quy‰t vÃn ÇŠ bàn c© th‰ gi§i miŠn B¡c làm trái Ç¶n giº biên gi§i cho Trung QuÓc miŠn Nam làm tiŠn ÇÒn cho MÏ. B¡c ViŒt lŒ thu¶c nhÜ th‰ mà Ç¶c lÆp t¿ do khi

nào! GiÓng nhÜ hiŒp ÇÎnh Paris Ông ThiŒu cûa VNCH bi‰t có không ÇÒng tình cÛng phäi kš, chû y‰u là giäi quy‰t vÃn ÇŠ tù binh MÏ gi»a khi bàn c© th‰ gi§i Liên Xô-Trung QuÓc-MÏ Çã xoay chiŠu!Næm 1945 do mang CS vào VN theo lŒnh Liên Xô Trung QuÓc qua ông NguyÍn TÃt Thành mà phäi có 9 næm kháng chi‰n. VN không ÇÜ®c Çi Ç‰n Ç¶c lÆp toàn vËn nhÜ các nÜ§c khác Philippine bÎ NhÆt chi‰m Çóng trong Th‰ chi‰n thÙ hai và Ç¶c lÆp tØ 4.7.1946, Indonesia tØ th‰ k› 16 thu¶c Hà Lan, bÎ NhÆt chi‰m Çóng 1942 và dành Ç¶c lÆp khÕi tay NhÆt 19.8.1945, Malaysia bÎ NhÆt chi‰m Çóng trong th‰ chi‰n thÙ hai và næm 1946 n¢m trong liên hiŒp Anh nhÜng nhóm CS Malaysia Çánh, tuy nhiên 1956 Malaysia Ç¶c lÆp và không CS. Mãi cho t§i næm 2002, quân Ç¶i Nga vÅn còn trú Çóng tåi Cam Ranh.ThÙ hai khái niŒm không có ngÜ©i bóc l¶t ngÜ©i thì hiŒn nay chÜa hŠ có ª VN, sao ông Tri‰t không giäi thích ti‰p? Chû nghïa CS xây d¿ng m¶t ÇÃt nÜ§c không còn ngÜ©i bóc l¶t ngÜ©i theo ki‹u CCRñ hay nhÜ Campuchia diŒt chûng ÇÃy! N‰u Campuchia không Çánh vào biên gi§i theo tham v†ng cûa Trung QuÓc Ç‹ chÓng VN thì ch¡c Pol Pot còn cÙ gi‰t ti‰p. Gi‰t h‰t ngÜ©i cho là thành phÀn bóc l¶t Ç‹ có m¶t xã h¶i không bóc l¶t ÇÃy mà? ñâu còn ai Ç‹ cÀn ÇÃu tranh quä tình không còn ngÜ©i Ç‹ bóc l¶t ngÜ©i! Bi kÎch VN là ª ch‡ không còn ai, chÌ còn låi ông Ké ông DÛng ông Tri‰t Çó, CCRñ, NVGP và n¶i chi‰n là chÙng tích cûa m¶t cu¶c Ç°i Ç©i chÃn Ç¶ng ÇÎa cÀu! CSVN có nhiŠu ng¶ nhÆn tØ nŠn giáo døc nhÒi s† lo quán triŒt š cÃp trên, cÃp trên không phäi ông Ké mà là Liên Xô Trung QuÓc, hài lòng cÃp dÜ§i trong khuôn kh° không vÜ®t qua là khung CS do Trung quÓc, Nga tròng vào c°! Nghï ra thân phÆn VN rÃt Çáng buÒn! Tôi mong Ông Tri‰t ông DÛng có "n‡i buÒn" giÓng tôi thì may ra ÇÃt nÜ§c VN m§i khá! Xin ÇØng n°i giÆn khi Ç†c hÒi kš cûa ThÜ®ng T†a Thích ThiŒn Minh ª Båc Liêu k‹ låi chuyŒn m¶t linh møc nhÃt ÇÎnh vi‰t ÇÖn b¢ng câu: "C¶ng hoà xã h¶i chû nghïa VNKhông Ç¶c lÆp-không t¿ do-không hånh phúc". ñây là thông ÇiŒp chánh trÎ cô Ç†ng mà xác th¿c vŠ m¶t giai Çoån trong hành trình lÎch sº. TÃt cä ÇŠu là nh»ng danh tØ tÓt ÇËp nhÜng so v§i cu¶c sÓng th¿c t‰ quä là chÜa có gì. Xác tín tôn giáo, thÀn h†c chÓi bÕ th‰ tøc nên không ÇÜ®c gi§i khoa h†c hoan nghênh. Tuy nhiên Çåo ÇÙc tôn giáo có ích cho xã h¶i, cho nên tôn giáo có tÒn tåi cÛng có th‹ góp phÀn tích c¿c. Tôi là ngÜ©i không mang xác tín tôn giáo nào dù Ç†c nhiŠu cách lš giäi cu¶c sÓng, sinh mŒnh, c¶i nguÒn con ngÜ©i, qua tri‰t h†c trong Çó có lš giäi cûa nhiŠu tôn giáo. VÎ linh møc có h†c tri‰t h†c thÀn h†c Thiên chúa giáo tÃt bi‰t xã h¶i dân chû t¿ do là ai, cÛng ÇÜ®c phép nêu lš lë Ç‹ thuy‰t phøc. ñ¶c lÆp chánh trÎ trong trÜ©ng quÓc t‰ thì vÅn là møc tiêu Çúng, nhÜng ch¡c ch¡n ông NguyÍn TÃt Thành không có Ç¶c lÆp tÜ tÜªng rÒi, m†i thÙ ÇŠu ch© quán triŒt tØ

hai bÆc thÀy vØa là thÀn tÜ®ng là Mao Tråch ñông và Stalin và làm theo! N‰u VN cho CS là con ÇÜ©ng có tính nguyên t¡c, tÓt nh© xÃu chÎu, không bàn cãi, cÙ kiên trì CNCS theo Mao dù phäi gi‰t vài træm ngàn ngÜ©i trong CCRñ hay 1,7 triŒu nhÜ ª Campuchia thì ch¡c không có Ç¶c lÆp rÒi! Ông Mao bäo làm ông Nga bäo ÇØng, thôi thì ông NguyÍn TÃt Thành Çành xin l‡i cái ch‰t! CS Ç¶c tài toàn trÎ triŒt tiêu phän kháng nhÜ Nhân Væn-Giai PhÄm là không có t¿ do rÒi! Càn quét dân chúng qua chi‰n tranh, cäi cách ru¶ng ÇÃt ÇÅm máu, Nhân Væn Giai PhÄm, cäi tåo tÜ sän thì dân ch¡c ch¡n không có hånh phúc rÒi! Ông Ké [*] NguyÍn TÃt Thành tin nhÜ Çinh Çóng c¶t là hai ông thÀy không bao gi© sai, tiŠn nhân VN ta sai trong Çó có cha mË anh em ông, nên ch‰t cÛng ch£ng chÎu vŠ chÓn quê nhà! Có th‹ tôi ÇÒng š v§i Ông Ké là cÀn thoát ly gia Çình Ç‹ thoát khÕi ràng bu¶c cûa hû tøc, nhÜng khi thành công phäi có lòng trª vŠ v§i nÖi chôn nhau c¡t rún nÖi mình æn tØng håt gåo uÓng tØng gi†t nÜ§c Ç‹ l§n lên. Hay là ông Ké không ÇÜ®c chính gia Çình mình hoan nghênh, bÎ chính thân t¶c gia Çình chÓi bÕ không có ÇÜ©ng vŠ! Ông Ké hi‹u Çåo lš cu¶c sÓng c¿c Çoan lŒch pha truyŠn thÓng tÓt cûa VN nhÜ th‰ làm sao ÇŒ tº ông kêu g†i ViŒt KiŠu vŠ quê hÜÖng? Tôi có chút lòng kÿ v†ng là Çäng ÇŠ cº Ông Tri‰t ông DÛng không phäi møc tiêu là ÇiŠu khi‹n thanh niên gi» cách nghï cách làm cÛ và thÃt båi. Phäi xây d¿ng tâm thÙc trí tuŒ bän lïnh th©i h¶i nhÆp. Cho nên tôi xin có mÃy l©i v§i thanh niên vŠ cách rèn luyŒn bän lïnh và trí tuŒ th©i Çåi.Th©i Çåi @ này nhiŠu thanh niên nhÃt là thanh niên có l®i th‰ COCC (còn g†i là dân "cóc xi", dân "cóc xê", hay "con ông cháu cha") hi‹u bän lïnh là tiêu dùng sành ÇiŒu dùng con Nokia Ça chÙc næng, con xe @ Çua båt mång nhÜ Cascadeur trong phim hay lång lách CA phäi ng§ ngÜ©i, chåy theo không kÎp, vào vÛ trÜ©ng nhét tiŠn boa cho vÛ n» vào nÎt ng¿c b¢ng giÃy 100 USD, nhân tình là ngÜ©i mÅu chân dài...Ki‰m tiŠn qua tham nhÛng quá dÍ ÇÜa Ç‰n suy ÇÒi Çåo lš nhÜ cách sÓng cûa nhóm PMU18. Chåy Çua hình thÙc chính là m¥t trái cûa xã h¶i Ây MÏ mà cha mË ngÜ©i VN tåi Âu MÏ lo s® cho con mình! NhiŠu ÇÙa con VN th‰ hŒ hai không chÎu mang Bata 10 USD nhÜ th‰ hŒ cha mË, mà phäi là nhãn hiŒu NIKE giá trên træm Çôla, n‰u không thì xÃu h° v§i bån bè, không Çi h†c mà Çi theo bæng Çäng bán ma túy! GÜÖng Çi‹n hình thÃt båi cûa bän lïnh và trí tuŒ th©i Çåi @ XHCN là cha con Mai Væn Dâu-Mai Thanh Häi. Vø án nói lên nhiŠu ÇiŠu hÖn là tham ô tiêu c¿c. Còn có cái sai l§n cûa Çäng CSVN v§i th‰ hŒ thanh niên VN là cha truyŠn con nÓi, trong Üu tiên chØa ch‡ cho lš lÎch "tÓt"...Ông NguyÍn Minh Tri‰t có Ãn tÜ®ng và có công v§i cách mång vì tØng bÎ b¡t do làm gì Çó. ñó là liŠu lïnh giÓng nhÜ cô bé 15 tu°i Võ ThÎ

Sáu, không phäi là bän lïnh! NgÜ©i bän lïnh không bao gi© bÎ phát hiŒn nhÜ "ÇiŒp viên t¡c kè" Phåm Xuân …n h†c ª MÏ, ngÜ©i mà Frank Snepp -tác giä cuÓn sách Decent Interval ("Khoäng Cách Thích ñáng") nói vŠ s¿ søp Ç° h‡n loån cûa Sài Gòn næm 1975, nhÆn xét: "NhÜng không ai hoåt Ç¶ng âm thÀm sau lÜng chúng ta mà Çã gây nhiŠu tác håi nhÜ Phåm xuân …n."! Ông Mai Chí Th† và hÀu h‰t ngÜ©i miŠn B¡c ng¶ nhÆn vŠ nÜ§c MÏ: là nh»ng ngÜ©i thay th‰ Pháp làm kÈ thù cûa chúng tôi! Trong khi chính MÏ Çã bu¶c Pháp trao trä chû quyŠn cho VN. Trong hÒi kš Thùy Trâm cô cÛng cÛng b¶c l¶ rõ n‡i dày vò Çói cÖm khát tình, ng¶ nhÆn vŠ nÜ§c MÏ và còn ng¶ nhÆn vŠ chi‰n công anh hùng cûa các cÆu bé! Thùy Trâm m¥c cäm t¿ trách mình chÜa so ÇÜ®c v§i nh»ng ngÜ©i "anh hùng tØ trong trÙng nÜ§c"! Chi‰n công con nít cô Trâm nghe gi§i thiŒu m¶t là hÜ cÃu hai là liŠu do không hi‹u bi‰t! Y‰u tÓ bÃt ng© trong chi‰n tranh MÏ ViŒt chính là nh»ng ÇÙa con nít, nh»ng bà bÀu bøng chºa chÙa súng l¿u Çån. Trong gia Çình tôi có m¶t ngÜ©i liŒt sï tu°i 12. Chú bé ÇÜ®c du kích dø ngÒi ª ÇÀu cÀu khÌ canh chØng, khi thÃy bóng lính quÓc gia thì rút cÀu phá m¶t nhÎp, rÒi chåy vŠ báo tin. CÆu nhÕ l§ ng§ th‰ nào mà bÎ lính b¡n ch‰t. Bà con chòm xóm xúm nhau rûa sä lính quÓc gia b¡n nh¢m con nít. Nºa khuya, khi ai nÃy ra vŠ h‰t thì m¶t nhóm du kích tình nghïa ra truy ÇiŒu liŒt sï, cä nhà m§i tá hoä và bi‰t s¿ thÆt. Dân chúng cÛng ng¶ nhÆn vŠ chi‰n tranh! Cä gia Çình im re dÃu biŒt chÙc liŒt sï! Trong quân sº MÏ còn ghi låi chuyŒn cÆu bé ÇÜ®c các lính MÏ yêu trÈ cho ra vào Çã ném l¿u Çån gi‰t ch‰t hai ngÜ©i Ç‹ lÆp chi‰n công cho CSVN anh hùng! Trong m¶t góp š tôi Çã tØng nói Ç‹ các vÎ CSVN bi‰t là CSVN nên tránh Çi vì Çã vi phåm công Ü§c quyŠn trÈ em. Càng trÀm tr†ng n‰u danh sách anh hùng nhí Kim ñÒng dài ra và có phong trào kích con nít chÖi trò chi‰n tranh hay làm công an Çi do thám! CSVN Öi, n‰u nhÜ chi‰n công cûa CSVN là liŠu lïnh ng¶ nhÆn thì không bao gi© Çáng hãnh diŒn, Çúng không? Thông ÇiŒp cûa quá khÙ cho ta thÃy nhiŠu Çau thÜÖng thÃt båi do Çäng CS gây ra. Có vÈ chÜa thích h®p Ç‹ luÆn công t¶i, nhÜng phäi nhÆn ra Çúng sai. Cäi cách ru¶ng ÇÃt, Nhân Væn Giai PhÄm, kinh t‰ bao cÃp, n¶i chi‰n là nh»ng gì CS gây ra làm tan hoang ÇÃt nÜ§c! Quá Çû máu và nÜ§c m¡t rÒi! Bän lïnh th©i Çåi h¶i nhÆp này là có th‹ tranh tài ngang ngºa v§i thanh niên Âu MÏ trong m†i vÃn ÇŠ cûa cu¶c sÓng. N‰u Robocom không phäi là tác phÄm t¿ Ç¶ng hoá cûa sinh viên VN mà là cûa các thÀy ñåi h†c bách khoa thì miÍn bàn, nhÜ trÆn ÇÃu bóng cûa sinh viên trÜ©ng Çåi h†c nÜ§c ngoài v§i các ngôi sao bóng Çá VN Ç¶i lÓt sinh viên VN. N‰u Çúng là tác phÄm cûa sinh viên thì chính là trí tuŒ bän lïnh! Là tÜ duy ti‰n b¶ hiŒn Çåi nhÜ: 1- Thông sÓ ÇÎnh th©i h†c vÃn, 2- Công dân th‰ gi§i, 3- Khä næng vÜ®t tÜ©ng lºa ngôn ng», 4- Bi‰t rõ mình ª vào Ç£ng cÃp nào trong th‰ gi§i...5- Là bän lãnh t° chÙc xã h¶i, bi

‰t phát huy hiŒu quä ki‰n thÙc, óc cänh giác, không Ç‹ xäy ra tai nån nhÜ xe c¶, không hi‹u tình hình bÃt cÄn tin cÆy bÎ tÃn công gi‰t ch‰t ª Nga là không bän lïnh...

Bän lãnh trí tuŒ th©i Çåi 1- Ý thÙc công dân & Công dân quÓc t‰ M¶t cá nhân hình thành tÜ cách công dân (Being Citizen) ª Ç¶ tu°i (thÜ©ng là tu°i Çi bÀu cº là 18) Çã có š thÙc vŠ quyŠn l®i và nghïa vø xã h¶i. Công dân ÇÎa phÜÖng (Local Citizen) v§i mÓi quan tâm vŠ trÜ©ng h†c, vŒ sinh trÆt t¿ ÇÜ©ng phÓ, phân rác nÜ§c... ª Çiå phÜÖng. Công dân quÓc gia (National Citizen) v§i mÓi quan tâm và ki‰n thÙc vŠ chánh quyŠn, hoåt Ç¶ng quÓc h¶i, chû thuy‰t quÓc gia, t¶i phåm quÓc gia... Công dân quÓc t‰ (International Citizen) v§i mÓi quan tâm và ki‰n thÙc vŠ thÜÖng måi bình Ç£ng, t° chÙc WTO (T° chÙc thÜÖng måi th‰ gi§i), UN (Liên HiŒp QuÓc) khái niŒm vŠ giá trÎ con ngÜ©i cûa sinh mŒnh, trái ÇÃt v§i hi‹m h†a va chåm thiên thåch, nhiŒt Ç¶ tæng toàn cÀu, khûng long vì sao diŒt chûng, các loåi t¶i phåm xuyên løc ÇÎa... Khái niŒm này thÆt ra không khác tØ tri‰t h†c c° xÜa là nhân sinh quan và th‰ gi§i quan, nhÜng cø th‹ hÖn vŠ th‰ gi§i quan. Công dân th‰ gi§i g†i t¡t là IC= International Citizen hay còn g†i là Công dân X. Tiêu chuÄn m¶t Công dân th‰ gi§i là gì? ChÜa có ÇÎnh nghïa chính thÙc, khái niŒm "Công dân th‰ gi§i" hình thành tØ cu¶c sÓng Çã ÇÜ®c công nghŒ thông tin liên thông. Khái niŒm Công dân th‰ gi§i Çang trên ÇÜ©ng hoàn thành, nhÜng ch¡c ch¡n së phát tri‹n thành m¶t hŒ thÓng tri‰t h†c. VŠ cu¶c sÓng công dân th‰ gi§i có th‹ mua các dÎch vø chæm sóc y t‰, bäo hi‹m, h†c vÃn ª bÃt cÙ Ü§c nào và dùng thÈ tín døng quÓc t‰.

2- Thông sÓ ÇÎnh th©i M¶t con ngÜ©i phäi có m¶t thông sÓ ÇÎnh th©i rèn luyŒn: "6 tu°i bi‰t Ç†c bi‰t vi‰t, 9 tu°i vào mång internet, 18 tu°i vào Çåi h†c, 23 tu°i h†c rành m¶t hay hai ngoåi ng». Tham quan ít nhÃt 2 nÜ§c m¶t nÜ§c khu v¿c có trình Ç¶ phát tri‹n tÜÖng ÇÜÖng và m¶t nÜ§c sª h»u công nghŒ mûi nh†n tiên ti‰n nhÃt cûa chuyên ngành Çang theo Çu°i. Có h†c vÎ Ti‰n sï trÜ§c 30 tu°i".Ÿ Thøy ñi‹n còn có thêm tiêu chí ÇÜ®c nÜ§c ngoài thuê mÜ§n làm chuyên gia ít nhÃt ba næm m§i nhÆn ÇÜ®c h†c vÎ Giáo sÜ Ti‰n sï trong nÜ§c (Ç‹ loåi trØ h†c vÎ dÕm, có cho vui nhÜ VN ch£ng ai thèm thuê!). Gia Çình chÎu trách nhiŒm Ç‰n 18 tu°i và nhà nÜ§c chÎu trách nhiŒm khi thanh niên Çó Çã có tÜ cách công dân. ñào tåo m¶t con ngÜ©i không dÍ và chÌ có MÏ m§i dám làm chÜÖng trình "Không có trÈ bÎ låc hÆu" tØ 2002 (No child left behind). ChÜÖng trình này cung cÃp nŠn giáo døc tiêu chuÄn quÓc gia chung cho tØng

ÇÙa trÈ dù Çang ª New York hay Hawaii cô lÆp gi»a bi‹n hay Alaska bæng giá... Phi Châu nghèo khó có câu châm ngôn làm lay Ç¶ng lòng bà Hillary Clinton nên bà vi‰t m¶t cuÓn sách lÃy luôn t¿a ÇŠ: "CÀn cä m¶t làng Ç‹ nuôi dåy m¶t ÇÙa bé!" Bà muÓn ngÜ©i MÏ ít phung phí hÖn Ç‹ tr® giúp xã h¶i cho các nÜ§c nghèo nhiŠu hÖn!

3- Khä næng vÜ®t tÜ©ng lºa ngôn ng» CÓ bé NguyÍn QuÓc Nam Anh có chÌ sÓ thông minh t¿ ki‹m tra là 140. Trên 125 là c¿c kÿ thông minh. Nam Anh ÇÆu TOEFL ª tu°i lên 9, ÇÜ®c 550 là giÕi. Ch¡c ch¡n có liên quan Ç‰n chÌ sÓ IQ 140 cûa cô bé. ´t báo chí nói vì chÜa tin chÜa bi‰t hiŒu quä hay vì s® tiêu chí ch†n ngÜ©i theo lš lÎch cûa Çäng CSVN phá sän? Tháng 11/2004, cô bé 12 tu°i TrÀn Ng†c Khánh Minh, lÃy b¢ng KET cûa ñåi h†c Cambridge khi lên mÜ©i, tìm Ç‰n trø sª H¶i ÇÒng Anh tåi TP HÒ Chí Minh Ç‹ xin làm thÈ Ç†c sách tåi Çây, chuÄn bÎ cho kÿ thi FCE (First Certificate in English). Th‰ nhÜng, Minh Çã phäi bÆt khóc vì bÎ bác bäo vŒ ch¥n låi ngay tØ c°ng!ñó là nh»ng bé thông mình còn bình thÜ©ng thì theo m¶t chuyên gia vŠ giäng dåy ngoåi ng» cho bi‰t: Theo ghi nhÆn trên toàn th‰ gi§i thì Ç¶ tu°i lÃy TOEFL trung bình là 17 Çåt ª mÙc 400 Ç‰n 450 Çi‹m. TØ 500 trª lên là Çåt yêu cÀu, trên 550 là giÕi không có gì phäi bàn, bªi khÓi ngÜ©i Çã có b¢ng thåc sï còn phäi vÃt vä Çi h†c luyŒn thi lÃy TOEFL 550 Çi‹m Ç‹ xin h†c b°ng làm ti‰n sï ª nÜ§c ngoài.

4- Bi‰t rõ mình ª vào Ç£ng cÃp nào trong th‰ gi§i...NguyÍn Ng†c TrÜ©ng SÖn là Çåi kiŒn tÜ§ng c© vua quÓc t‰ m¶t cách có hŒ thÓng chanh quy hay các vÆn Ç¶ng viên quÓc t‰ là nh»ng tÃm gÜÖng... Trí tuŒ bän lïnh VN phäi bÖi trong bi‹n h†c cûa th‰ gi§i VN nhÜ th‰. V§i m¶t thÓng sÓ ÇÎnh th©i sít sao và khÓi lÜ®ng ki‰n thÙc mênh mông Çó. Môn chánh trÎ Mac Lê không tÜÖng thích v§i ki‰n thÙc khoa h†c th¿c nghiŒm. Ai muÓn vào Çäng CSVN thì trÜ§c khi vào ñäng m§i cÀn h†c.

5- Là bän lãnh t° chÙc xã h¶iCÀn có bän lãnh t° chÙc xã h¶i, bi‰t phát huy hiŒu quä ki‰n thÙc, óc cänh giác, không Ç‹ xäy ra tai nån nhÜ xe c¶, không hi‹u tình hình bÃt cÄn tin cÆy bÎ tÃn công gi‰t ch‰t ª Nga là không bän lïnh...Ngay th©i sinh viên phäi bi‰t t° chÙc Ç‹ giúp xã h¶i tÓt hÖn. M¶t cô bé VN h†c Trung h†c ª MÏ, t° chÙc Çêm nhåc Ç‹ quyên góp tiŠn trong bån bè gºi vŠ nuôi 100 trÈ ÇÜ©ng phÓ ª CÀn ThÖ tØ nhiŠu næm nay là m¶t tÃm gÜÖng cÀn h†c tÆp.Th©i trÈ tôi sinh hoåt v§i nhóm HÜ§ng Çåo VN, h†c ÇÜ®c nhiŠu ki‰n thÙc thi‰t th¿c cho cu¶c sÓng thÜ©ng ngày. H†c cách th¡t nút Çúng không bÎ tu¶t, h†c cách ÇÎnh vÎ theo sao ñåi hùng khi låc vào rØng. Bi

‰t cách cÃp cÙu. Bi‰t t° chÙc sÓng an toàn ch‡ lå. N‰u sinh viên VN ª Nga có bän lãnh tÃt bi‰t thanh niên Nga có nhóm ÇÀu tr†c không thành công sinh ra tÎ hiŠm, lÃy møc tiêu khûng bÓ sinh viên nÜ§c ngoài vì nghï là ÇÜ®c chu cÃp không xÙng Çáng lë ra phäi dành cho chúng...Phäi bi‰t tâm lš mông mu¶i bÀy Çàn Ç‹ có hành vi thích h®p v.v. Thí dø: n‰u thÃy CA có hÖi rÜ®u mà chÓng låi lš luÆn dài dòng thì chúng Çánh cho ch‰t trong cÖn Çiên Ü®u... Phäi bi‰t cách thoát ra và phän bác sau! ñ‹ có bän lïnh trí tuŒ cÀn kinh phí là bao nhiêu? Nhà nÜ§c làm gì, cha mË làm gì ch¡c là ÇiŠu ông NguyÍn Minh Tri‰t phäi bi‰t trÜ§c khi làm chû tÎch nÜ§c chÙ?Gi»a m¶t vài xuÃt h†c b°ng dành riêng cho con Thû tÜ§ng DÛng b¢ng ngân sách nhà nÜ§c so v§i k‰ hoåch "Không có trÈ bÎ tøt hÆu" cûa nÜ§c MÏ thì ta ª vÎ trí nào Ông Tri‰t Ông DÛng trä l©i ÇÜ®c không? VN còn nghèo có giÓng Châu Phi cÀn cä làng Ç‹ nuôi m¶t ÇÙa trÈ. Tôi có th‹ kh£ng ÇÎnh m¶t con ngÜ©i VN hoàn toàn có th‹ có lòng yêu nÜ§c mà không cÀn là C¶ng Sän, không cÀn bi‰t ông Ké là ai. ChÌ cÀn bi‰t VN vØa träi qua m¶t giai Çoån lÎch sº rÃt sai lÀm...

TrÀn ThÎ HÒng SÜÖngCÀn ThÖ, 27.3.2007

[*] Ông Ké là tên khác cûa ông NguyÍn TÃt Thành, không bÎ tranh chÃp!

=END=

4- Tin TÙc QuÓc N¶i

- Dân TÓ Cáo hành vi tài x‰ xe công an huyŒn Cai LÆy tÌnh TiŠn Giang cÓ tình chåy Çâm th£ng vào NgÜ©i Khi‰u KiŒn, Gây Tai Nån cho Bà NguyÍn ThÎ MÜ©i thÜÖng tích rÃt trÀm tr†ng

C¶NG HO€ X‚ H¶I CHÑ NGH¸A VIT NAMñ¶c lÆp - T¿ do - Hånh phúc

ñ÷N T– CÁO TI X XE CÔNG AN HUYN CAI LY, T∙NH TI“N GIANG� � D¨NG XE ñN ÁP NHÂN DÂN ñI KHIU KIN GÂY THÐ÷NG TĆH� � NGHIÊM TR†NGVŠ viŒc hành vi tài x‰ xe công an huyŒn Cai LÆy tÌnh TiŠn Giang cÓ tình chåy Çâm th£ng vào NgÜ©i Khi‰u KiŒn Gây Tai Nån cho Bà NguyÍn ThÎ MÜ©i thÜÖng tích rÃt trÀm tr†ng

Kính gºi: - Uý BAN KI”M TRA TRUNG Ð÷NG ñNG C¶NG SN VIT NAM- Uý BAN THÐžNG Vø QU–C H¶I NÐC CHXHCN VIT NAM- VˆN PH¼NG CHŃH PHÑ NÐC CHXHCN VIT NAM- BAN N¶I CHŃH TRUNG Ð÷NG ñNG CSVN- ÔNG LÊ H—NG ANH - B¶ TRÐŸNG B¶ CÔNG AN- THANH TRA B¶ CÔNG AN- C÷ QUAN AN NINH ñI“U TRA -B¶ CÔNG AN- BAN CH–NG THAM NH¬NG TRUNG Ð÷NG (SÓ 01 Hoàng væn Thø - Hà N¶i)- CÁC C÷ QUAN THÔNG TƒN BÁO CH´ TRONG V€ NGO€I NÐC- DÐ LUN ñ—NG B€O TRONG C NÐC V€ HI NGOIChúng tôi, tÆp th‹ nhân dân khi‰u kiŒn quÓc l¶ I-A Çi qua khu dân cÜ thÎ trÃn Cai LÆy, xã NhÎ Quš, xã tân H¶i, xã MÏ Thành Nam, xã Bình Phú, xã Thanh Hoà,... n¶i ô thÎ trÃn Cai LÆy, tÌnh TiŠn Giang, là nh»ng ÇÎa phÜÖng có ÇÜ©ng ÇiŒn 500KV chåy qua. Nhân dân các xã Tân Bình + Tân H¶i thu¶c HuyŒn Cai LÆy tÌnh TiŠn Giang ÇÒng ÇÙng ÇÖn tÓ cáo Ç‰n quš vÎ lãnh Çåo Çäng và nhà nÜ§c, lãnh Çåo ngành công an nhÜ sau: Vào bu°i chiŠu ngày 04/01/2007 lúc 13 gi© 30, tÃt cä ngÜ©i dân khi‰u kiŒn chúng tôi bi‰t tin Çoàn thanh tra chính phû vŠ làm viŒc tåi UBND huyŒn Cai LÆy, chúng tôi tÆp trung tåi Çây yêu cÀu Çoàn thanh tra chính phû ÇÓi thoåi ti‰p dân. Sau Çó có ngÜ©i cûa Çoàn ra trÜ§c c°ng giäi thích: "Bà con hãy ra vŠ, khi nào Çoàn làm viŒc và có yêu cÀu gì Çoàn së m©i bà con sau".N¶i dung khi‰u nåi cûa bà con là tr†ng tâm viŒc giäi toä ÇŠn bù không h®p lš, khâu hành chánh, khâu tài chánh, không công khai, phÜÖng án ÇŠn bù chÌ dùng quyŠn l¿c ép giá, cÜ«ng ch‰, gây bÙc xúc lòng dân, vì chính quyŠn nhiŠu lÀn hÙa hËn không giäi quy‰t, thÆm chí có nh»ng công væn cûa TW mà chính quyŠn vÅn làm ngÖ không chÃp hành.ñÜ©ng ÇiŒn 500KV giäi toä tr¡ng không tái ÇÎnh cÜ, ÇÃt không bÒi thÜ©ng chÌ h‡ tr® 20.000 Ç/m2 và nhà nÜ§c Çã bäo dân hãy di d©i Çi nÖi khác. Phòng tuy‰n cách nhà, ÇÃt v§i lÜ§i ÇiŒn 500KV không bÒi thÜ©ng nhÜ h¶ ông Ngô H»u Trí Ãp 4 xã tân Bình, Cai LÆy, tÌnh TiŠn Giang....B¶ TrÜªng B¶ Công NghiŒp, ông Hoàng Trung Häi chÌ Çåo hành lang bäo vŒ an toàn ÇiŒn 500 KV là 60m. Trong khi Çó ngành ÇiŒn chÌ th¿c hiŒn có 7m.Trong khi dân còn tÆp trung Çông ngÜ©i trÜ§c UBND huyŒn, bà con còn Çang bÙc xúc chÜa giäi tán kÎp; lúc Çó là 15 gi© 30 phút, thì bÃt

ng© có m¶t xe cänh sát chª ÇÀy công an và cänh sát cÖ Ç¶ng chåy tØ bên phäi sang bên trái. CÓ tình Çâm th£ng vào Çám Çông ngÜ©i Çang tÆp trung, nhÜ chi‰c thuyŠn Çang chåy dÜ§i nÜ§c Çâm vào Çám bèo løc bình vÆy, làm m†i ngÜ©i chåy tán loån khûng khi‰p kinh hÒn mÃt vía "vì Çi khi‰u kiŒn". Khi xe dØng låi, khoäng 20 cänh sát cÀm dùi cui m¥t mÛi bÆm tr®n hÀm hÀm giäi tán Çám Çông. Bà con Çã bÙc xúc càng thêm bÙc xúc khi chi‰c xe cänh sát chåy giÓng nhÜ không ngÜ§i lái và Çã ÇÙt phanh th¡ng t¿ bao gi©. Bà con chåy ùa låi kêu cºa anh tài x‰ Ç‹ phân giäi "viŒc cÓ š cán ngÜ©i", tên tài x‰ Çã có tu°i vÅn ung dung ngÒi trên xe Çåp ga th£ng t§i (sát lŠ ÇÜ©ng bên trái), khi Ãy hàng chøc ngÜ©i chåy trÜ§c ÇÀu xe ngæn låi. NhÜng tên tài x‰ công an vÅn ti‰p tøc Çåp ga chåy t§i nhÜ gi»a nÖi trÓng v¡ng không có ngÜ©i. M†i bà con xúm nhau dùng sÙc ngÜ©i ÇÄy xe låi chåy t§i giÓng nhÜ ÇÄy cây, Çám ngÜ©i dåt ra. NgÜ©i nào nhanh chân dåt ra kÎp lên lŠ ÇÜ©ng thì thoát khÕi tánh mång dÜ§i làn xe cänh sát nhÜ: chÎ Châu, chÎ HuŒ, anh Tài, anh Hoà, bà Nam v.v. låi rûi cho bà NguyÍn ThÎ MÜ©i ª Ãp Quš Thånh, xã Tân H¶i, huyŒn Cai lÆy tÌnh TiŠn Giang vì l§n tu°i chÆm chân chåy không kÎp nên tay v§ vào ki‰ng chi‰u hÆu bên phía tên tài x‰ công an tÌnh ÇiŠu khi‹n chi‰c xe, làm cä ngÜ©i té xuÓng lŠ ÇÜ©ng l¶ bên trái, cách lŠ ÇÜ©ng khoäng 1.5m, bà n¢m ngÃt xÌu, tay ÇÆp xuÓng lŠ ÇÜ©ng b‹ chi‰c ÇÒng hÒ. Chi‰c xe chª cänh sát vÅn chåy luôn nhÜ không có viŒc gì xäy ra. Bà con la làng, la lÓi thÃt thanh vì ngÜ©i n¢m ngÃt xÌu Çó ngay trÜ§c trø sª UBND huyŒn nÖi bên trong có Çoàn thanh tra chính phû tØ Hà n¶i vào Çang làm viŒc. Trong khi Çó cu¶c h†p này có m¥t các ông Lê væn DÛng, phó chû tÎch huyŒn và các lãnh Çåo công an nhÜ các ông TrÎnh Thành Thu¶c, ông TrÜÖng Væn Sáng, ông Kìa, ông HiŒp... sÓ cán b¶ này h† không quan tâm Ç‰n tai nån do công an gây ra vØa xong, vì cho r¢ng bà MÜ©i giä b¶ Ç‹ æn vå chính quyŠn.S¿ kiŒn này Çã xäy ra trÜ§c s¿ chÙng ki‰n cûa hàng træm dân khi‰u kiŒn và khoäng 500 ngÜ©i dân Ç‰n xem, h† ÇŠu thÃy rõ s¿ vô cäm cûa chính quyŠn huyŒn Cai LÆy tÌnh TiŠn Giangñ‰n khoäng 16 gi© chúng tôi thÃy có s¿ chÌ Çåo tØ Çâu Çó nên h† Çem chi‰c xích lô cÛ kÏ không bæng nŒm, chÌ lót mi‰ng ván cây c†c cåch chåy Ç‰n Ç‹ chª nån nhân là bà MÜ©i Çi. Bà con không ÇÒng š cho chª nån nhân Çi b¢ng xích lô Çó vì chÜa ÇÜ®c lÆp biên bän mà công an Cai lÆy Çã gây ra.Chính quyŠn gi¢ng co mãi không chÎu lÆp biên bän theo yêu cÀu cûa bà con, còn nån nhân thì phäi n¢m tåi lŠ ÇÜ©ng gÀn 2 gi© ÇÒng hÒ. N‰u lÆp biên bän thì thû phåm là tài x‰ xe cänh sát Çã lái chi‰c xe Çâm vào bà con và bà MÜ©i là nån nhân cûa h¡n. ViŒc làm này là do cänh sát phäi chÎu trách nhiŒm và chính quyŠn rÃt khó xº lš. ñ‰n khoäng 17h10 phút bà con m§i thÃy xe cÃp cÙu cûa bŒnh viŒn Ç‰n. Nån nhân bÎ huy‰t áp rÃt cao, máu chäy nhiŠu...

Sau khi nån nhân ÇÜ®c ÇÜa Çi, anh Nam, cänh sát giao thông Çã ghi chép, vë låi hiŒn trÜ©ng, nhÜng không có ÇÓi tÜ®ng gây ra tai nån là tài x‰, là xe cänh sát. Anh Chính cänh sát ÇiŠu tra cÛng ghi sÖ sÖ vài ch» rÒi bi‰n mÃt, và m¶t anh bên ViŒn ki‹m soát cÛng thÀm l¥ng Çi luôn... ñây rõ ràng là hình thÙc Ç‹ phû nhÆn m†i trách nhiŒm mà công an Çã gây ra.TrÜ§c cänh bÃt bình này tÃt cä ngÜ©i dân khi‰u kiŒn, ngÜ©i dân khách quan có nh»ng ki‰n nghÎ xem xét nhÜ sau:- Nhà, ÇÃt cûa dân ª h®p pháp, công trình Ç‰n sau lÃy Çi giäi toä ÇŠn bù không thoä Çáng, không tái ÇÎnh cÜ cho dân gây ra cho nhân dân bi‰t bao Çau kh°. ñÜ©ng dây ÇiŒn 500KV nÖi có nhà, ÇÃt dính vào lÜ§i ÇiŒn không ÇÜ®c bÒi thÜ©ng. Khi Çi khi‰u nåi, tÓ cáo Çòi låi quyŠn l®i ích h®p pháp bÎ cänh sát huyŒn Cai LÆy dùng xe càn quét và cán ngÜ©i gây thÜÖng vong.- Khi xäy ra tai nån, ông Sáng là cán b¶ công an HuyŒn nói: "Bà MÜ©i làm b¶, và ông Lê Væn DÛng phó chû tÎch huyŒn cùng lãnh Çåo công an trì hoãn không chÎu lÆp biên bän ÇÜa nån nhân Çi cÃp cÙu" (phäi chæng hành vi phåm t¶i là ngÜ©i công an nên khó xº lš???).- LuÆt giao thông nào cho phép cÓ š chåy bên ÇÜ©ng trái Çâm th£ng vào Çám Çông ngÜ©i khi‰u kiŒn gây tai nån, phäi chæng xe công an, cänh sát Cai LÆy ÇÜ®c quyŠn m¥c sÙc làm nhÜ vÆy?!- ñŠ nghÎ truy cÙu trách nhiŒm hình s¿ vŠ hành vi vô Çåo ÇÙc cûa tài x‰ xe công an huyŒn Cai LÆy kÈ Çã gây ra tai nån cho bà MÜ©i rÒi bÕ chåy!!!- ñŠ nghÎ xác minh låi tài x‰ công an này là ngÜ©i trong t° chÙc hay ngoài t° chÙc cài vào hàng ngÛ cán b¶ lái xe công an gây rÓi loån t° chÙc nhà nÜ§c và gây cæm phÅn cho lòng dân. Phäi sóat låi ai Çã lãnh Çåo, chÌ Çåo chúng Çàn áp và Çâm xe vào nhân dân tr¡ng tr®n nhÜ vÆy?- Phäi xº lš nghiêm trÜ§c công chúng. N‰u không xº lš, làm änh hÜªng Ç‰n Çåo ÇÙc cánh mŒnh, phÄm chÃt ngành công an, làm änh hÜªng Ç‰n Çåo ÇÙc và xúc phåm møc tiêu cûa ngành là vì dân, bäo vŒ dân. N‰u có s¿ bao che nào thì còn hÆu quä giÓng nhÜ m¶t Çám lºa nhÕ së làm cháy cä khu rØng.- Vì sao tai nån dân s¿ có ÇÀy Çû cÖ sª pháp lš. Xe công an cÓ š gây ra tai nån trÜ§c trø sª ûy ban nhân dân huyŒn, có lãnh Çåo mà vÅn m¥c nhiên? Là không công b¢ng, mÃt dân chû, trái luÆt ÇÎnh.- Bà NguyÍn ThÎ MÜ©i hiŒn nay tình trång sÙc khÕe Çang nhÙc ÇÀu, æn vào ói ra, nhà nghèo có 6 nhân khÄu phäi làm mÜ§n Ç‹ sÓng, không ru¶ng ÇÃt. Bà Çi khi‰u kiŒn ÇÜ©ng ÇiŒn 500KV giäi tÕa tr¡ng không tái ÇÎnh cÜ, chính quyŠn chÌ h‡ tr® ÇÃt 20.000Ç/m2. Nghe Çoàn thanh tra chính phû vŠ huyŒn Ç‰n kêu oan. ñŠ nghÎ bên gây tai nån là cÖ quan công an huyŒn Cai LÆy và tÌnh TiŠn Giang hoàn toàn chÎu trách nhiŒm vŠ sÙc khÕe cûa bà MÜ©i.

- Chúng tôi là nh»ng ngÜ©i dân chÙng ki‰n toàn b¶ vø Çàn áp này m¡t thÃy tai nghe ÇÒng tÓ cáo hành vi s¿ viŒc cûa xe cänh sát huyŒn Cai LÆy chåy Çâm th£ng vào Çám Çông ngÜ©i khi‰u kiŒn gây tai nån.- Mong r¢ng các cÃp lãnh Çåo Çäng và nhà nÜ§c cùng ngành công an hãy mau chóng xem xét xº lš nghiêm v§i tinh thÀn trách nhiŒm. V§i quan Çi‹m vì nhân dân phøc vø cûa ngành công an nhÜ vÅn ÇÜ®c nêu lên là "vì nÜ§c quên thân, vì dân phøc vø"!!!Trân tr†ng cäm Ön.!

HuyŒn Cai LÆy, tÌnh TiŠn Giang ngày 04 tháng 01 næm 2007TÆp th‹ bà con ÇÒng ÇÙng ÇÖn kš tên dÜ§i Çây (có Çính kèm danh sách Cø TH” DÐI ñÂY)

=END=

5- Câu ChuyŒn ViŒt Nam

- Th©i hiŒn Çåi, quên, không tính Ç‰n håi ÇiŒn

Væn Quang(VNN)

TrÜ§c h‰t, tôi xin thông báo Ç‰n bån Ç†c nh»ng viŒc có liên quan Ç‰n chuyŒn giúp Ç« thÜÖng ph‰ binh tåi VN Ç‹ quš bån yên tâm vŠ nh»ng yêu cÀu cûa bån Ç†c Çã "Ç‰n Çúng ÇÎa chÌ".

VÅn còn nh»ng tÃm lòng Sau bän tÜ©ng trình vŠ "tÃm lòng nh»ng ngÜ©i bån" (LÄm cÄm Sài Gòn sÓ 200 ngày 18-3) Çæng trên các báo và các trang web, ngay hôm sau, tôi nhÆn ÇÜ®c 700 USD cùng v§i m¶t lá thÜ cûa hai ông bà NH và TH ª Cali. Ông cho bi‰t: "ñây là sÓ tiŠn hai v® chÒng tôi Çã dành døm ÇÜ®c, hôm nay gºi Ç‹ làm tiŠn d¿ tr» cho anh em ThÜÖng Ph‰ Binh VNCH khi cÀn Ç‰n. Xin "niên trÜªng" vui lòng cho chúng tôi ÇÜ®c ti‰p tay làm công viŒc tÓt ÇËp này".Thú thÆt Ç†c nh»ng hàng ch» vi‰t tay cûa ông bån 70 tu°i Çó mà lòng rÜng rÜng, không th‹ ng© có nh»ng tÃm lòng sÓt s¡ng Çáng quš Ç‰n nhÜ vÆy. Lá thÜ vi‰t tay do các bån trong tòa soån nhÆt báo ViÍn ñông làm scan gºi qua e mail cho tôi và sÓ tiŠn cÛng ÇÜ®c chuy‹n ngay Ç‰n nÖi tôi ª. Tôi Çã chuy‹n ngay cho anh ñoàn D¿ 500 USD và thông báo cho anh trÜªng làng TPB Thû ñÙc. N‰u có anh em nào g¥p trÜ©ng h®p cÃp bách, ÇiŒn thoåi ngay cho chúng tôi và anh ñòan D¿ së mang tiŠn Ç‰n tÆn nÖi. Và cÛng ngay hôm Çó, tôi nhÆn ÇÜ®c 200 USD cûa ông bà chû tiŒm vàng Kim PhÜ§c ª Virginia, do tuÀn báo ñ©i Nay chuy‹n Ç‹ giúp TPB.Hai hôm sau, tôi cÛng låi nhÆn ÇÜ®c cûa bà BM ª Colorado 300 USD và bà cÛng "giao phó" cho tôi làm công viŒc này. Qua ÇiŒn thoåi, bà còn d¥n "Tôi t¥ng ThÜÖng binh VNCH ÇÃy nhé". Và bà cÜ©i hÒn nhiên. Tôi hi‹u l©i nói Çùa thân tình cûa bà chính là dành cho anh em TPB "cûa mình". ThÆt ra lÀn trÜ§c, khi tôi còn ª Sài Gòn, 100 US gºi cùng bà giáo TrÜng VÜÖng là cûa m¶t bà bån khác cûa bà giáo, bà M¶ng CÀm Ç‹ giúp ngÜ©i nghèo ho¥c muÓn giúp ai tùy š. ñôi khi dÎch vø chuy‹n tiŠn không ÇÜa fax nên tôi không th‹ Çoán ÇÜ®c là cûa ai. NhÜng Çã nhÆn thì tôi phäi thông báo. M§i ngày 31-3 vØa qua, tôi låi nhÆn ÇÜ®c cûa Ban biên tÆp tuÀn báo Væn NghŒ ª Úc sÓ tiŠn 700 Úc kim n»a cûa 3 bån Ç†c: 100 cûa ông Chu Duong (Sydney), 100 cûa ông Huÿnh Ti‹u Anh (Cabramatta), và 500 cûa m¶t vÎ ª Melbourne không cho bi‰t tên. Bà LŒ Dung ª Hayward, MÏ, gºi 100 USD.Các vÎ này cÛng có lòng góp vào sÓ tiŠn d¿ tr» cho nh»ng em TPB khi có viŒc khÄn cÃp. Chúng tôi không g†i là "quÏ", chÌ xin g†i là m¶t sÓ tiŠn d¿ phòng mà thôi. NhÜ th‰, tØ nay anh em TPB cÛng b§t lo, không phäi gÒng mình, Çôi khi nhÎn æn, Çóng góp vào nh»ng công viŒc này n»a. Xin cäm Ön nh»ng tÃm lòng bè bån.

Ngoài ra có 4 Ç¶c giä báo Væn NghŒ cÛng Çóng góp m‡i ngÜ©i m¶t chút, ÇÜ®c 150 Úc kim, chia sÈ v§i hai chÎ em bà già nghèo kh° NguyÍn ThÎ Ba và NguyÍn ThÎ Bông ª L¶c Ninh. (ChÎ Thanh 20 AUD, Cô Hoàng 50, ChÎ ThÎnh 50, Cô ThiŒn PhÜ§c 30). ñ¶c giä muÓn tôi ÇÜa ngay trÜ§c khi tiŠn ÇÜ®c chuy‹n t§i. Chúng tôi cÛng Çã cÃp tÓc làm viŒc này, Çúng nhÜ mong muÓn cûa 4 n» Ç¶c giä cûa báo Væn NghŒ. Sáng nay, chû nhÆt 01 tháng 4-2007, hai bà Çã nhÆn ÇÜ®c sÓ tiŠn này, Ç°i thành tiŠn VN ÇÜ®c 1 triŒu tám træm ngàn ÇÒng. Ngoài ra, qua e mail cûa chÎ L.H., tôi còn nhÆn ÇÜ®c yêu cÀu cûa hai chÎ em bà T.H. nhÆn Ç« ÇÀu cho 2 gia Çình thÜÖng ph‰ binh. Công viŒc này Çòi hÕi phäi ÇÜ®c xác minh thÆt rõ ràng. Hai gia Çình nào cÀn ÇÜ®c bäo tr® và bäo tr® nhÜ th‰ nào. Vì vÆy, chúng tôi cÀn có th©i gian tìm hi‹u và së xin thông báo cø th‹ Ç‰n các vÎ ân nhân Çó và Ç‹ "hai bên" có th‹ tr¿c ti‰p liên låc v§i nhau sau này. Xin thành thÆt cäm tå nh»ng tÃm lòng nhân hÆu cûa bån Ç†c kh¡p nÖi.

HiŒn Çåi, quên, không tính Ç‰n "håi ÇiŒn"Trª låi nh»ng chuyŒn lÄm cÄm ª ViŒt Nam trong nh»ng ngày vØa qua, chuyŒn "nóng" nhÃt - cä nghïa Çen và nghïa bóng - là chuyŒn ÇiŒn. ThÆt ra chuyŒn này ch£ng có gì m§i. Nó Çã ÇÜ®c diÍn Çi diÍn låi tØ hÖn chøc næm gÀn Çây. K‹ tØ ngày "TrÎ An âm vang mùa xuân", tÙc là nh»ng næm tháng mà ngÜ©i ta hát hò Àm Ï Ç‹ c° vÛ cho cái thác TrÎ An së trª thành nhà máy thûy ÇiŒn vï Çåi, cung cÃp ÇiŒn næng cho cä nÜ§c. Lúc Çó ngÜ©i dân cÙ tin r¢ng TrÎ An mà làm xong là cä nÜ§c dùng ÇiŒn "thÕa thích", có ngÜ©i låc quan hÖn, nghe theo l©i tán tøng vàng ng†c, tin r¢ng nó còn có th‹ thØa thãi Ç‹ bán cho các nÜ§c bån láng giŠng. Th‰ rÒi, ai cÛng bi‰t, "TrÎ An âm vang mùa xuân" hát vØa dÙt thì ÇiŒn cÛng b¡t ÇÀu cúp lu bù. Thi‰u vÅn hoàn thi‰u. Có ngÜ©i "bÃt mãn" cho r¢ng khi chÜa có TrÎ An, ÇiŒn thi‰u ít, có TrÎ An, ÇiŒn càng thi‰u nhiŠu hÖn. Và nh»ng l©i giäi thích "rÃt có tình có lš, có cÖ sª khoa h†c" ÇÜ®c ÇÜa ra Çúng lúc, "vì s¿ phát tri‹n cûa nŠn công nghiŒp ti‰n tri‹n vÜ®t b¿c, không ÇÒng b¶ v§i hå tÀng cÖ sª nhÜ ÇÜ©ng sá, cÀu cÓng, nhà ª, ÇiŒn nÜ§c...". Thì ra khi phát tri‹n nŠn công nghiŒp hiŒn Çåi, ngÜ©i ta quên không tính Ç‰n cái s¿ "håi ÇiŒn". Anh phát tri‹n cÙ phát tri‹n, anh hå tÀng lËt ÇËt cÙ lËt ÇËt theo sau. Thí dø nhÜ m¶t tÌnh, v§ ÇÜ®c m¶t "Çåi gia" nào Ç‰n ÇÀu tÜ là chào Çón tÜng bØng, giÃy phép kš loån xå Ç‹ nâng cao thành tích cho tÌnh nhà. Không cÀn bi‰t nhà máy Çó së gây ô nhiÍm cho ngÜ©i dân nhÜ th‰ nào, không cÀn bi‰t có Çû khä næng cung cÃp hå tÀng cho nh»ng "Çåi gia" kia ra sao. Anh ÇiŒn cÙ phäi lo cung cÃp sao cho Çû ÇiŒn, không cÀn bi‰t anh lÃy ª Çâu. Nhà máy cÙ "t¿ do" m†c lên nhÜ nÃm, chen lÅn cä vào khu dân cÜ, m¥c cho tác

Ç¶ng Ç‰n môi trÜ©ng nhÜ th‰ nào. "ñô la trÜ§c cái Çã", vØa có l®i cho nhà, vØa có l®i cho ÇÃt nÜ§c, vØa "vÜ®t chÌ tiêu ÇŠ ra", cái gh‰ càng v»ng vàng. Dân giàu nÜ§c månh theo cái ki‹u "b° lÈ" nhÜ th‰ ÇÃy.

ñang rút tiŠn ª máy ATM mà bÎ cúp ÇiŒn là..."m‰u".

"BÒng b‰ nhau lên nó ª non"ñÃy là m¶t th¿c t‰ Çi‹n hình ª hÀu h‰t các tÌnh thành. Nh»ng nhà làm k‰ hoåch l§n, nhÜng tÀm nhìn nhÕ ho¥c ÇÀu óc "cøc b¶", cÙ ÇÜ®c viŒc mình, không cÀn bi‰t Ç‰n viŒc cûa nh»ng cÖ quan khác ngay trong ÇÎa phÜÖng mình, không có s¿ phÓi h®p ch¥t chë. ƒy vÆy mà h†p hành liên miên, h†p Ç‰n m© mÎt, không còn thì gi© làm viŒc. NgÜ©i dân vào bÃt kÿ cÖ sª nào cÛng thÜ©ng nhÆn ÇÜ®c câu trä lªi g†n lÕn: "lãnh Çåo Çi h†p, mai giäi quy‰t". Cái ngày mai Ãy xa v©i. Không ai có th‹ bi‰t trÜ§c ÇÜ®c là ngày nào, tháng nào, næm nào! Cho nên cÙ th‰, næm nào cÛng nhÜ næm nào, có hàng chøc lš do "biŒn minh" cho viŒc thi‰u Çû thÙ, chÙ ch£ng phäi chÌ có ÇiŒn. M‡i næm m¶t trÀm tr†ng hÖn chÙ không hŠ b§t Çi. PhÓ xá ngày m¶t Çông Çúc chÆt ch¶i, xe c¶ cÙ "phát tri‹n", xe m§i xe cÛ cÙ vŠ ào ào mà phÓ phÜ©ng ch£ng mª r¶ng hÖn ÇÜ®c là bao. "PhÓ phÜ©ng chÆt ch¶i, ngÜ©i Ç¶ng Çúc. BÒng b‰ nhau lên, nó ª non". Các cø Çã dåy th‰, mà Çúng th‰. CÙ lên non ª nhÜ tôi bây gi© là ch¡c æn.

Báo cúp thì không cúp, không báo thì cúpNhìn vŠ thành phÓ Sài Gòn lúc này mà phát s®. "Cái nóng nung ngÜ©i, nóng nóng ghê" Çã lên t§i 39-40 Ç¶ C. VÆy mà cúp ÇiŒn "trên diŒn r¶ng", tÙc là cúp lung tung, cúp ª nhiŠu nÖi, thành ra dù có máy lånh cÛng vô ích. NgÜ©i dân trung lÜu và ngÜ©i dân lao Ç¶ng cÙ nóng chäy m«. Ÿ nhà thì nóng, ra ÇÜ©ng thì nhÙc ÇÀu, Ç‰n công viên g¥p "mÕ ÇÕ". Ngoåi trØ nh»ng khách sån 3-4 sao có máy phát ÇiŒn riêng, phøc vø cho nh»ng vÎ có tiŠn, n‰u cÙ chÎu khó chui trong phòng lånh thì ít chÎu änh hÜªng hÖn. NhÜng tÌ lŒ này ÇÜ®c bao

nhiêu phÀn træm? 95% ngÜ©i dân, tØ thành thÎ Ç‰n thôn quê chÎu cänh không ÇiŒn. Ai cÛng bi‰t s¿ thiŒt håi khi bÎ cúp ÇiŒn nhÜ th‰ nào. Sän xuÃt Çình ÇÓn, thiŒt håi l§n lao vŠ kinh t‰, các nhà ÇÀu tÜ ngán ngåi, sinh hoåt cûa ngÜ©i dân rÓi loån, trÜ©ng h†c Çóng cºa, ÇÜ©ng kËt xe...ñiŒn cúp liên miên, bÃt k‹ gi© giÃc. Nh»ng ti‰ng kêu rên cûa ngÜ©i dân, cûa hÀu h‰t các doanh nghiŒp Çang vang lên r¶n ràng hÖn "khúc quân hành". TØ miŠn Nam Ç‰n miŠn Trung, miŠn B¡c, ngày nào báo chí cÛng "xä hÖi" b¢ng nh»ng l©i lë thÓng thi‰t. Xin hãy nghe vài l©i nÌ non trong nh»ng ngày này:Bà Ng†c (Lâm Du, xã BÒ ñŠ, Long Biên, Hà N¶i) than phiŠn: "SuÓt mÃy tuÀn gÀn Çây, tình trång c¡t ÇiŒn Ç¶t ng¶t vào gi© cÖm tÓi diÍn ra thÜ©ng xuyên. Cø th‹ là ngày 23-3, theo thông báo cûa phÜ©ng, khu v¿c nhà tôi chÌ mÃt ÇiŒn tØ 8g-18g. NhÜng ngày hôm Çó Ç‰n 23g có ÇiŒn rÒi låi t¡t. ViŒc bÆt t¡t không dÜ§i sáu lÀn, cÙ khoäng 20 phút låi bÆt, rÒi låi t¡t".Bà Phåm ThÎ Kim Oanh, quän ÇÓc phân xÜªng 1 cûa công ty, gÀn nhÜ phÅn n¶: "Cä dây chuyŠn máy móc sän xuÃt cûa công ty Çang hoåt Ç¶ng b‡ng kh¿ng låi. NÒi hÖi phøc vø là sän phÄm thô và sän phÄm hoàn chÌnh không kÎp ng¡t ÇiŒn dÍ dÅn Ç‰n n° bình". Ông Hoàng Væn Tòng, phó t°ng giám ÇÓc Thép Thái Nguyên, cho bi‰t: "Do sän xuÃt phôi ngÓn ÇiŒn nên nhà máy quy‰t ÇÎnh giäm sän xuÃt phôi, duy trì cán thép. M‡i tÃn phôi sän xuÃt trong nÜ§c chúng tôi ti‰t kiŒm ÇÜ®c 1 triŒu ÇÒng so v§i sº døng phôi nhÆp khÄu. Nay bu¶c phäi giäm täi theo yêu cÀu cûa ngành ÇiŒn thì hiŒu quä kinh doanh së giäm". M‡i tháng doanh nghiŒp này chi t§i 30 tÌ ÇÒng cho ÇiŒn, không có ÇiŒn sän xuÃt Çình ÇÓn nhÜng hÕi ông Ü§c tính thiŒt håi bao nhiêu, ông chÌ cÜ©i: "Nói ra nhà Çèn giÆn b¡t giäm täi n»a thì ch‰t. Thôi cÙ gi» bí mÆt vÆy". Có nghïa là ông giám ÇÓc loåi b¿ này cÛng s® bi trù dÆp. "Nói ra s® nó tÙc mình cúp tÖi b©i thì chÌ có nÜ§c húp cháo". Anh H. - chû m¶t cÖ sª sän xuÃt hàng m¶c mÏ nghŒ ª phÜ©ng ThuÆn Thành (TP Hu‰) - cho bi‰t: "Không th‹ chÃp nhÆn ÇÜ®c tình trång này vì ngành ÇiŒn Çâu có báo. Chúng tôi chÌ sän xuÃt ÇÜ®c ban ngày mà ÇiŒn thì nhÜ chÖi trò ú tim tho¡t Än tho¡t hiŒn. Ban Çêm phäi ngÜng sän xuÃt vì chåy máy Òn trong xóm ngÜ©i dân không chÎu n°i. Do Çó mÃy b»a nay luôn phäi ÇŠn h®p ÇÒng vì không Çúng hËn!". Còn ông LÜ Sùng Hy, giám ÇÓc Công ty liên hiŒp Kim Xuân - doanh nghiŒp chuyên sän xuÃt Çinh xuÃt khÄu tåi Khu công nghiŒp Trà Nóc, m‰u dª: "Trong tháng ba, công ty chúng tôi bÎ cúp ÇiŒn næm lÀn, có lÀn bên ÇiŒn l¿c báo trÜ§c 1-2 ngày nhÜng có lÀn chÌ thông báo trÜ§c 2-3 gi©, có lúc låi cúp bÃt ng©. ViŒc cúp ÇiŒn nhÜ th‰ khi‰n chúng tôi bÎ Ç¶ng không th‹ xoay xª kÎp vì ÇÖn hàng Çã kš tØ trÜ§c rÒi".

Còn phía "cÖ quan chÙc næng" thì Ç° qua Ç° låi cho nhau:Phòng Cänh sát Giao thông Công an ñà N¤ng Çã làm væn bän ÇŠ nghÎ lên Công ty Quän lš vÆn hành ÇiŒn chi‰u sáng ñà N¤ng - ÇÖn vÎ quän lš hŒ thÓng Çèn tín hiŒu giao thông ÇÜ©ng phÓ. Ông Phåm Tài - giám ÇÓc công ty - cho bi‰t: "Không nhÆn ÇÜ®c væn bän Çó. Chúng tôi luôn Üu tiên ÇiŒn cho hŒ thÓng Çèn tín hiŒu. N‰u có c¡t là do phía ngành ÇiŒn". NgÜ©i dân bÎ hù: "Không ti‰t kiŒm, së tæng cÜ©ng c¡t ÇiŒn". Có ngÜ©i la làng: "Còn ti‰t Ç‰n Çâu n»a, h‰t gân rÒi". Riêng TP. Sài Gòn ÇÜ®c thông báo: c¡t ÇiŒn tØ 18-21 gi© trong mÜ©i ngày tØ 31-3 Ç‰n 10-4. Dân Sài Gòn còn m© mÎt.

Tåi nh»ng ngã tÜ không Çèn, không cänh sát, giao thông lÆp tÙc h‡n loån. Månh ai nÃy chen, tØ nºa cái bánh xe cÛng... nhích và nhích. Sài Gòn 40 Ç¶ mÒ hôi nhÜ t¡m.

Ca khúc " Th¢ng b©m có cái quåt mo"CÛng may, næm nay có vÈ nhÜ "væn minh hÖn næm ngoái". ñiŒn l¿c VN còn bi‰t ÇÜa ra m¶t l©i xin l‡i dân. T°ng giám ÇÓc EVN Phåm Lê Thanh Çã nói l©i xin l‡i v§i ngÜ©i dân vì tình trång thi‰u ÇiŒn dÅn Ç‰n phäi c¡t ÇiŒn luân phiên ª nhiŠu nÖi trên cä nÜ§c. Ông xin l‡i và Ç‹ có cÖ h¶i "bªi, tåi, vì": "PhÀn l§n nguyên nhân dÅn Ç‰n thi‰u ÇiŒn trong næm nay là n¢m ngoài tÀm ki‹m soát cûa EVN. Ch£ng hån viŒc cùng m¶t lúc bÓn nhà máy nhiŒt ÇiŒn phäi ngØng hoåt Ç¶ng, ra khÕi lÜ§i. HiŒn gi© gÀn m¶t nºa sän lÜ®ng ÇiŒn EVN cung cÃp cho nŠn kinh t‰ là tØ các nhà máy ÇiŒn ngoài EVN nên viŒc chû Ç¶ng trong tính toán, ÇiŠu ti‰t lÜ®ng ÇiŒn cÛng bÎ hån ch‰".Tuy nhiên k‹ cä ngÜ©i ÇÙng ÇÀu ngành ÇiŒn và các cÖ quan chÙc næng vÅn chÜa th‹ ÇÜa ra bÃt cÙ l©i hÙa hËn nào, chÜa bi‰t Ç‰n

bao gi© m§i chÃm dÙt tình trång này. M¶t ÇiŠu tôi có th‹ "tiên tri" ch¡c nÎch r¢ng sang næm sau cái bài ca næm nay cÛng së ÇÜ®c lÆp låi và dàn ÇÒng ca së låi hát y nhÜ cÛ, không sai m¶t nÓt nhåc lên b°ng, xuÓng trÀm nào. M¶t doanh nghiŒp ª CÀn ThÖ còn kh£ng ÇÎnh: "Ngành ÇiŒn hiŒn nay do Ç¶c quyŠn nên rÃt chû quan, chÌ tính k‰ hoåch thuÆn tiŒn cho mình chÙ chÜa tính Ç‰n änh hÜªng cûa các ÇÖn vÎ khác". HÖn mÜ©i næm trÜ§c, tôi Çã thông báo v§i bån bè n‰u sÓng ª VN thì cÀn phäi có hai thÙ quan tr†ng là cái quåt giÃy hay quåt nan, quåt mo cÛng ÇÜ®c và m¶t bao Çèn cày. Chúng ta trª vŠ v§i th©i ÇÒ Çá m¶t tí cho nó bi‰t Çû loåi triŠu Çåi. L©i cänh báo này Ç‰n nay vÅn còn nguyên giá trÎ. Cái ca khúc "âm vang mùa xuân" ÇÜ®c thay th‰ b¢ng nhåc hip hop "th¢ng b©m có cái quåt mo" là h®p th©i nhÃt.

Dí roi ÇiŒn, b¡n súng thÎ uy, cåo ÇÀu dânXin k‹ m¶t chuyŒn ngay trong "ÇÎa bàn" tôi Çang sÓng. ChuyŒn xäy ra thu¶c tÌnh Bình PhÜ§c, nhÜng cÛng may là ª huyŒn khác chÙ không phäi L¶c Ninh. ViŒc xäy ra tuy nhÕ mà không nhÕ. Bªi änh hÜªng cûa nó ÇÓi v§i ngÜ©i dân nông thôn là rÃt l§n. HÖn th‰, nó không chÌ xäy ra ª m¶t nÖi chÓn, mà nó có th‹ Çã và Çang xäy ra ª rÃt nhiŠu ÇÎa phÜÖng, làng xã khác. Xin tÜ©ng thuÆt nh»ng gì Çã ÇÜ®c xác minh rõ ràng, không còn là nh»ng l©i tÓ cáo ÇÖn thuÀn n»a.Nån nhân NguyÍn Væn Beo, 17 tu°i, tÓ cáo TrÜªng công an xã Tân HÜng, huyŒn ñÒng Phú, tÌnh Bình PhÜ§c cùng cán b¶ dÜ§i quyŠn vô c§ ÇÜa anh vŠ trø sª xã Çánh ÇÆp. H† dùng kéo cåo khoäng 1/4 mái ÇÀu cûa Beo, sau khi Çã sº døng dùi cui và roi ÇiŒn. GÀn 10 ngày xäy ra s¿ viŒc, Beo mang trên ÇÀu b¶ tóc bÎ... cåo tr†c lóc mÃt m¶t góc, lªm chªm. Theo l©i k‹ cûa Beo, tÓi 26-2, vØa qua anh Çang Çi b¶ thì bÎ ông VÛ Xuân Chung (TrÜªng công an xã Tân HÜng) và công an tên Thành ch¥n ÇÜ©ng. Ông Chung hÕi: "Mày m§i Çánh l¶n hä?". CÆu thanh niên trä l©i "Không". Ông Chung và ông Thành liŠn Çánh Beo.Hai ngÜ©i dùng xe g¡n máy, áp giäi Beo vŠ trø sª UBND xã. HÖi thª ông Chung có mùi rÜ®u. TrÜªng công an xã dùng dùi cui, roi ÇiŒn Ç‹ Çánh và gí vào ngÜ©i Beo. M¶t cán b¶ khác lÃy con dao... cåo phæng m¶t góc mái tóc trên ÇÀu Beo. TrÜ§c khi thä cÆu thanh niên vŠ, ông Chung doå: "Mày liŒu hÒn, T‰t tao tha cho mày. CÃm quay ÇÀu låi". Ông NguyÍn Minh MÅn (cha cûa Beo) chª con Ç‰n Ñy ban nhân dân xã Ç‹ hÕi rõ s¿ viŒc. Tåi Çây, ông MÅn bÎ ông Thành dùng dùi cui Çánh và tát 2 cái. M¶t lúc sau, ông Chung xuÃt hiŒn, b¡t cha con ông vi‰t tÜ©ng trình.

Ông Chung ra ngoài sân, rút súng b¡n thÎ uy, trÜ§c s¿ chÙng ki‰n cûa ông Phan - xã Ç¶i trÜªng. Ông Chung bu¶c Beo phäi vi‰t trong bän tÜ©ng trình là "có Çánh l¶n nên m§i bÎ b¡t". Beo không ghi. Ông Chung 3 lÀn xé bän tÜ©ng trình, rÒi nhÓt cÆu trong nhà vŒ sinh... Sau Çó, ông Chung ra lŒnh cho ông Bào (Phó công an xã) "giam" xe máy cûa ông MÅn låi. ñÃy là toàn b¶ s¿ viŒc, chÙ không phäi "s¿ cÓ". Vô c§ Çánh dân, uÓng rÜ®u vào rÒi "thích Çánh th¢ng nào thì Çánh". HiŒn tÜ®ng này thÜ©ng xäy ra ª nh»ng thôn Ãp. NgÜ©i dân thÃp c° bé miŒng thÜ©ng Çành cam chÎu nín nhÎn. Không phäi là bän chÃt "dï hòa vi quš" mà vì s® tÓ cáo së bÎ trä thù, bÎ Çòn Çau hÖn, vô phúc có cái xe Ç‹ làm cái chân Çi làm bÎ tÎch thu là cä nhà cùng Çói. (ñ‰n ông phó t°ng giám ÇÓc Thép Thái Nguyên còn s® n»a là ngÜ©i dân thôn quê). NgÜ©i bÎ tÓ cáo, có bÎ "ki‹m Çi‹m" ho¥c n¥ng l¡m thì chuy‹n công tác khác, ông khác vŠ së ÇÜ®c "bàn giao" Ç‹ "thanh toán giúp bån". BŠ nào cÛng bÎ Çòn. Cái thÙ Çòn thù dai d£ng khi‰n cho ngÜ©i tÓ cáo không mª mày mª m¥t ra ÇÜ®c. Ch£ng cÙ gì ª thôn Ãp xa xôi, ª ngay thành phÓ l§n, ngÜ©i dân g¥p nh»ng quan chÙc hÖi rÜ®u nÒng n¥c trong khi thi hành nhiŒm vø là chuyŒn không hi‰m.

Mái ÇÀu cûa anh Beo bÎ cåo nhÜ m¶t bÙc tranh mÏ thuÆt th©i Çåi

CÃm bøng b¿ ti‰p xúc v§i dân cÛng có lšGÀn Çây, có lë nhÆn thÃy dÜ luÆn quá "bÙc xúc" nên Công an tÌnh ñÒng Nai ÇÜa ra chû trÜÖng "Cänh sát giao thông có bøng b¿ không ÇÜ®c ti‰p xúc v§i dân". Thoåt nghe có vÈ khôi hài, nhÜng có lë h† có lš. Tuy r¢ng pháp luÆt không th‹ cÃm công chÙc bøng b¿, nhÜng nh»ng ngÜ©i ti‰p xúc v§i dân bøng b¿ quá, e r¢ng dân së xì xÀm: "æn nhiŠu quá nên bøng b¿", s¿ ti‰p xúc v§i dân së chÎu nhiŠu änh hÜªng. Có m¶t s¿ thÆt, n‰u bån ª VN së nhìn thÃy bây gi©... hình nhÜ m¶t sÓ l§n quan chÙc ÇŠu có bøng b¿. Trong khi Çó các "Çåi gia" thì khác, bøng càng b¿, càng tÕ ra "bŠ th‰", giao dÎch Ç¡c ÇÎa hÖn. Ban Giám ÇÓc Công an thành phÓ Hà N¶i cÛng yêu cÀu nhân viên CA không ÇÜ®c Çút tay vào túi, Çeo kính Çen, hút thuÓc lá, trang phøc

không såch së, xÜng hô thi‰u væn minh... Nghe cÛng ÇÜ®c ÇÃy chÙ, song viŒc th¿ïc hiŒn nhÜ th‰ nào thì hå hÒi phân giäi.Còn m¶t ÇiŠu quan tr†ng hÖn, ngày nay, hÀu nhÜ rÃt nhiŠu thanh niên, công chÙc, ÇŠu thích uÓng rÜ®u. So v§i nh»ng ngày trÜ§c næm 75, tÌ lŒ gia tæng có th‹ lên Ç‰n trên 50%. ñû các loåi, bÃt k‹ loåi gì, tØ rÜ®u trÜ©ng sinh bÃt lão, Ç‰n rÜ®u Ç‰, rÜ®u thuÓc bò cåp, h° mang... DÜ©ng nhÜ không rÜ®u là không sành ÇiŒu, không là thanh niên th©i Çåi vÆy. UÓng vào lúc than nhàn cÛng Çã cÀn hån ch‰ rÒi. CÀn phäi quy‰t liŒt hÖn v§i nh»ng nhân viên uÓng rÜ®u khi thi hành phÆn s¿. N‰u ngºi thÃy mùi rÜ®u, tÙc kh¡c cho vŠ vÜ©n. Bªi rÜ®u thÜ©ng làm nên m†i thÙ t¶i. Hai "ông tr©i con" vùng quê này Çang bÎ "xº lš", không bi‰t có bÎ "ki‹m Çi‹m" rÒi cho chuy‹n Çi làm cänh sát khu v¿c ª ch‡ khác hay không thì chÜa bi‰t. Ÿ các nÜ§c khác, ch¡c mÃy thÀy phút lít này không chÌ mÃt chÙc mà còn Çi tù là cái ch¡c! Phäi không bån?

ChÜa vui b¢ng chuyŒn ông cänh sát cªi trÀn ti‰p dânñÃy là chuyŒn nhà quê, chuyŒn ª ngay thành phÓ Sài Gòn trong tuÀn vØa qua cÛng "vui" không kém. Cách hành xº cûa mÃy thÀy Cänh sát tåi kho tåm gi» phÜÖng tiŒn vi phåm giao thông Công an quÆn Bình Thånh (595/1 Xô Vi‰t NghŒ Tïnh, phÜ©ng 26, quÆn Bình Thånh, TP Sài Gòn) Çã bÎ ngÜ©i dân than phiŠn tØ lâu.ñ‹ xác minh cho rõ tr¡ng Çen, ngày 28-3 vØa qua, m¶t anh phóng viên Çã tìm Ç‰n cÖ quan này Ç‹ Çóng vai ngÜ©i Ç‰n xin låi chi‰c xe bÎ tåm gi». Phäi nói là bÃt cÙ ª nÖi nào còn "xin cho" là ngÜ©i dân còn bÎ hành. Nh»ng b¶ m¥t "quyŠn hành" ÇÜ®c diÍn theo nhiŠu kÎch bän khác nhau. Ông thì lÀm lÿ, ông thì cáu kÌnh, bà thì nói næng "l»ng th»ng nhÃm nh£n", cÆu thì vênh váo cÙ nhÜ lúc nào cÛng bÆn toàn nh»ng viŒc quan tr†ng không làm ngay thì ch‰t cä nÜ§c, nên viŒc nào cÛng Ç‹ Çó xét sau... NhÜng chÜa có nÖi nào låi "bình dân" nhÜ các quan ª kho gi» xe này. TrÜ§c h‰t, "s¡c phøc" cûa quan là cªi trÀn trùng trøc, ÇÜa cái bøng nÜ§c lèo ra thän nhiên giäi quy‰t công viŒc cûa dân. Xin nghe l©i diÍn tä khung cänh Çáng "kính" Ãy ª nÖi công sª gi»a TP. Sài Gòn:VÎ quan chÙc Çó khoäng trên 40 tu°i, m¥c quÀn Çùi, cªi trÀn. Sau khi Ç° tô cÖm thØa vào cái chÆu thi‰c cho chó, v§i tay múc nÜ§c rºa qua loa, lau v¶i vào quÀn, lÃy tay quŒt miŒng bóng m« ti‰p chúng tôi. VÎ cán b¶ này mª l©i b¢ng m¶t gi†ng cøt lûn:- Xe nào? Tên gì? Næm sinh? Gi» ngày nào?... Sau Çó chuy‹n hÒ sÖ cûa chúng tôi sang cho m¶t ÇÒng nghiŒp khác thø lš. NgÜ©i này æn m¥c có vÈ "lÎch s¿" hÖn: áo thun, quÀn Çùi, không bäng tên, chÙc vø cÛng "hÕi cung" chúng tôi cùng m¶t gi†ng ÇiŒu cøt lûn, ÇÀy quyŠn hành nhÜ ngÜ©i trÜ§c, m¥c dù nh»ng thông

tin mà vÎ này cÀn bi‰t Çã ghi rõ ràng trên biên lai thu tiŠn phåt và quy‰t ÇÎnh xº phåt hành chính.M¶t ngÜ©i dân khó chÎu vì cách hành xº thi‰u lÍ Ç¶ nhÜ vÆy bèn khë phàn nàn. LÆp tÙc ông cán b¶ cªi trÀn bèn ngÄng ph¡t lên, cao gi†ng hÕi bån ÇÒng nghiŒp:- Nó Çi v§i ai? Th¢ng nào Çâu? Không giäi quy‰t cho nó bi‰t m¥t.... M¥c dù nh»ng cº chÌ thi‰u lÎch s¿ v§i công dân cûa hai viên chÙc nói trên diÍn ra công khai, nhÜng hai anh Cänh sát giao thông quÆn Bình Thånh ÇÙng gÀn Çó cÛng coi nhÜ chuyŒn t¿ nhiên, không thèm lên ti‰ng. Có lë ki‹u hành xº này Çã ÇÜ®c áp døng ª Çây tØ lâu rÒi nên m¥c nhiên nó trª thành t¿ nhiên. ChÎ T.A.H (quÆn Bình Thånh) Çi cùng chÒng t§i lÃy xe g¡n máy bÎ tåm gi», ÇÕ m¥t nói v§i m†i ngÜ©i phía sau: "MÃy °ng æn m¥c nhÜ Çang ª ngoài ch® tr©i... Phø n» có chÒng nhÜ tôi thÃy còn m¡c c« huÓng gì hàng ngày có hàng chøc ngÜ©i t§i Çây liên hŒ công viŒc, trong Çó có không ít cô gái chÜa chÒng".Trong khi Çó nhìn vào "kho giÛ xe" càng thê thäm hÖn: TrÜ§c m¡t m†i ngÜ©i là hàng træm xe g¡n máy Çû chûng loåi, k‹ cä nh»ng xe g¡n máy Ç¡t tiŠn nhÜ Dylan, Honda @, Dream, Atila, Spacy...n¢m la liŒt, ng°n ngang bám ÇÀy bøi bÄn, rÌ sét. M¶t ngÜÖi dân sÓng gÀn trÜ©ng ti‹u h†c TÀm Vu cho bi‰t, kho gi» phÜÖng tiŒn này thÜ©ng xuyên bÎ ngÆp nên không lå gì xe g¡n máy bÎ rÌ sét, hÜ håi.NhiŠu ngÜ©i sau khi lÃy xe ra Çã tÕ ra bÃt ng© vì "không nhÆn ra xe mình n»a". Anh NguyÍn ñÙc Huy bÃt bình nói: "Dù xe có bÎ tåm gi» vì vi phåm luÆt giao thông Çi chæng n»a thì tôi cÛng Çã n¶p tiŠn lÜu kho và nh»ng khoän phí khác theo quy ÇÎnh cûa pháp luÆt. Lë ra h† phäi có trách nhiŒm bäo quän phÜÖng tiŒn thÆt tÓt. ñó là tài sän ki‰m ÇÜ®c tØ mÒ hôi nÜ§c m¡t cûa tôi". M¶t anh thanh niên ghé tai ngÜ©i bên cånh nói nhÕ:- Xe cûa ông chÙ có phäi cûa các ông Ãy Çâu mà gi»? Càng làm th‰ các ông Ãy càng ÇÜ®c ngÜ©i dân phäi lo liŒu m†i cách lÃây xe ra cho nhanh, kÈo Ç‹ lâu nó thành ph‰ liŒu. M¶t công Çôi viŒc cä Çây ông å.€ thì ra vÆy, chÙ Çâu có phäi các quan này không lo cho dân. Lo ki‹u nào cÛng là lo. Cung cách làm viŒc và thái Ç¶ cÜ xº v§i dân nhÜ th‰ này gi»a thành phÓ ÇÜ®c g†i là væn minh hiŒn Çåi thì không th‹ nào "tiêu thø" ÇÜ®c.

Ông cán b¶ cªi trÀn trùng trøc Çang giäi quy‰t công viŒc gi»a trø sª

ñàn bà dÍ có mÃy tayChuyŒn thÙ ba là m¶t thÙ chuyŒn tình... hÖi có vÈ gay cÃn, xäy ra gi»a ông NguyÍn Thanh Cao Huy là Phó t°ng giám ÇÓc Transerco, Çåi bi‹u H¶i ÇÒng nhân dân Hà N¶i và bà v® là c¿u trung tá công an TrÀn ThÎ Kim PhÜ®ng. Câu chuyŒn cÛng chÌ là thÙ chuyŒn lÄm cÄm bình thÜ©ng nhÜ nhiŠu gia Çình khác. Ông Phó t°ng giám ÇÓc ngoåi tình v§i m¶t cô gái tuÓt tÆn Thái Nguyên tên HÜÖng, cô này sinh næm 1980, tÙc là Ç‰n nay còn khá trÈ.Theo l©i bà PhÜ®ng k‹ låi, cuÓi tháng 7-2006, gi†ng phø n» tØ nhiŠu sÓ máy lå thÜ©ng xuyên g†i vào ÇiŒn thoåi nhà riêng và di Ç¶ng cûa bà, Çe d†a và tÕ thái Ç¶ ghen ngÜ®c. Th‰ là bà PhÜÖng, vÓn là c¿u trung tá công an vŠ hÜu nên bà quy‰t ÇÎnh "mª cu¶c ÇiŠu tra sâu r¶ng Ç‹ n¡m tình hình". Bà mò mÅm lên tÆn Thái Nguyên, träi qua m¶t cu¶c hành trình gian nan 2 tháng Ç‹ truy tìm dÃu v‰t "v® bé" cûa chÒng. Sau nhiŠu Çêm, bà không ngÀn ngåi trà tr¶n vào gi§i buôn phÃn bán hÜÖng, cuÓi cùng bà PhÜ®ng Çã tìm ÇÜ®c ÇÎa chÌ "nhà v® bé" cûa chÒng. Khi bà Ç‰n "thæm", m¶t cÆu bé chÆp ch»ng chåy ra, bà PhÜ®ng không khÕi giÆt mình vì nó quá giÓng chÒng bà. Bà PhÜ®ng vÓn là m¶t công an nên Çã lÃy ÇÜ®c hÒ sÖ Çæng kš k‰t hôn và giÃy khai sinh cûa cháu bé có ghi tên giÓng hŒt tên chÒng bà. NgÜ©i chû bán ngôi nhà cho bi‰t, Çây là nhà do ông Huy bÕ tiŠn ra Ç‹ cung cÃp cho ngÜ©i Çàn bà mà bà g†i là "v® bé".M‡i næm, ông Huy g†i hàng nghìn cu¶c ÇiŒn thoåi t§i nhà cûa ngÜ©i phø n» ª Thái Nguyên. Ông Huy thÌnh thoäng låi Çi xe hÖi lên thæm, thÆm chí còn thay cô này Çi Ç‰n nh»ng Çám hi‰u, hÌ ª hàng xóm.

Bà TrÀn Kim PhÜ®ng, c¿u trung tá CA vØa tÓ cáo ông chÒng, làm ông mÃt chÙc. NhÜng chÜa ch¡c Çã làm ông bÕ ÇÜ®c cô Phåm Thúy HÜÖng.

ñÖn tÓ cáo gºi Çi Çâu?Th‰ là bà PhÜ®ng làm ÇÖn tÓ cáo chÒng, ch¡c là bà tÓ cáo v§i nh»ng cÖ quan "lãnh Ção" cûa ông Phó T°ng Giám ÇÓc và có th‹ còn cao hÖn n»a.V§i nh»ng b¢ng chÙng không th‹ chÓi cãi, ông Huy Çã phäi thú nhÆn và mÃt luôn chÙc vø. Ông Huy cho bi‰t, Çã không liên låc v§i chÎ HÜÖng tØ lâu. M§i ÇÀu chÌ là s¿ quen bi‰t tình c©, Ç‰n khi có con thì khó chÓi bÕ ÇÜ®c. Ông Huy cÛng cho r¢ng, nhà ÇÃt cûa HÜÖng, chÌ là h‡ tr® m¶t phÀn, không phäi hoàn toàn b¢ng tiŠn cûa ông. Ông Bùi Xuân DÛng, Chû tÎch H¶i ÇÒng Quän trÎ Transerco cho bi‰t, ngày 26-3, ông NguyÍn Thanh Cao Huy Çã gºi ÇÖn Ç‰n tÆp th‹ ban giám ÇÓc Transerco, thØa nhÆn Çã có quan hŒ bÃt h®p pháp v§i Phåm Thúy HÜÖng, gây änh hÜªng uy tín cûa ÇÖn vÎ mình và xin ÇÜ®c miÍn nhiŒm chÙc Phó t°ng giám ÇÓc Transerco. Và có th‹ së còn mÃt luôn chÙc Çåi bi‹u H¶i ÇÒng nhân dân. ñòn ghen cûa Çàn bà là chuyŒn rÃt thÜ©ng tình. NhÜng có dÜ luÆn cho r¢ng Çòn này cûa bà c¿u trung tá công an hÖi khác thÜ©ng. N‰u bà tìm Çû b¢ng chÙng ÇÜa ÇÖn ra tòa ly dÎ, bà có th‹ làm nh»ng chuyŒn khác n»a, hÖn là làm ông chÒng cÛ cûa bà thân båi danh liŒt, mÃt chÙc, mÃt danh d¿, không còn làm æn gì ÇÜ®c. Còn n‰u bà trÀm tïnh hÖn, ÇÜa ra b¢ng chÙng cänh cáo ông rÒi khuyên nhû ông "hÒi chánh", có lë là ÇËp nhÃt. Th‰ nhÜng chuyŒn Çòn ghen cûa các bà thì khó nói l¡m. M‡i ngÜ©i ghen m¶t ki‹u khác nhau, không th‹ nói ai khôn ai dåi ÇÜ®c. ChuyŒn này tôi chÌ xin nêu ra Ç‹ các vÎ n» Ç¶c giä "luÆn bàn th‰ s¿" xem Çòn ghen cûa bà trung tá công an có khác v§i nh»ng bà khác không? K‰t quä ra sao xin cÙ thông báo v§i... ông bên cånh. ChuyŒn này cÛng

nên ghi "cÃm Çàn ông bàn", chÌ nên nghe, mà không nên bàn v§i các bà. Có bàn là có chuyŒn ÇÃy.

=END=

6- Tåp Ghi Væn NghŒ

- SÓng Ç‹ vi‰t, hay, vi‰t Ç‹ sÓng...

NguyÍn Månh Trinh(VNN)

M¶t câu hÕi thÜ©ng hay Ç‰n v§i ngÜ©i cÀm bút: Vi‰t? Tåi sao vi‰t và vi‰t th‰ nào? Trä l©i câu hÕi Ãy, có khi rÃt giän dÎ nhÜng cÛng có khi c¿c kÿ khó khæn. Vi‰t, có phäi là m¶t cách th‰ Ç‹ sÓng Ç©i sÓng th¿c? Hay là m¶t cách sÓng v§i th‰ gi§i riêng mình cä nh»ng Ü§c mÖ? M‡i ngÜ©i m¶t š nghï, ª th©i Çåi hiŒn nay, nhÃt là v§i nh»ng ngÜ©i ViŒt Nam Çã träi qua nhiŠu bi‰n cÓ, ª nh»ng vÎ trí khác nhau, có khi là chi‰n tuy‰n ÇÓi nghÎch, thì væn chÜÖng phäi phän ánh ÇÜ®c n‡i niŠm cûa cä m¶t th‰ hŒ. Có nh»ng ngÜ©i, vi‰t Ç‹ giäi tÕa nh»ng Än Ùc cûa Ç©i lÜu låc. Có ngÜ©i, coi vi‰t là m¶t cái nghiŒp tay trái phäi trä trong khi tay phäi vÅn khÜ khÜ cái nghŠ Ç‹ mÜu sinh. TØ nh»ng quan niŒm khác nhau, nh»ng suy tÜ khác nhau, có lë Çã xäy ra cu¶c tranh luÆn. Và, câu trä l©i vÅn là nh»ng phân vân bÃt ÇÎnh....Có ngÜ©i làm thÖ lúc nào cÛng bÙc xúc v§i câu trä l©i phäi vi‰t th‰ nào và ra sao. Hình nhÜ, chÌ là s¿ g®i š mà không phäi là nh»ng š nghï kh£ng ÇÎnh hay phû ÇÎnh. Cách nay m¶t th‰ k›, Rainer Maria Rilke trong tác phÄm ThÜ Gºi NgÜ©i Thi Sï TrÈ Tu°i, gÒm 10 lá thÜ gºi cho Franz Xavez Kappus Çã nêu ra m¶t vÃn ÇŠ mà t§i nay vÅn còn tÒn tåi. M¶t vÃn ÇŠ muôn thuª cûa ngÜ©i làm thÖ thÜ©ng suy ngÅm. Tôi Ç†c m¶t Çoån trong lá thÜ ÇÀu tiên (bän dÎch Phåm thÎ Hoài):Không ai có th‹ khuyên ông và giúp ông, không m¶t ai. ChÌ có m¶t cách duy nhÃt mà thôi. Ông hãy Çi vào chính mình. Hãy truy cÙu cái nguyên nhân khi‰n mình cÀm bút, hãy ki‹m tra xem nó có b¡t rÍ tØ ch‡ sâu xa nhÃt cûa trái tim không, hãy t¿ thú xem n‰u không vi‰t liŒu mình có ch‰t n°i không? Và trÜ§c h‰t hãy t¿ hÕi mình vào gi© kh¡c tïnh mÎch nhÃt trong Çêm, ta có phäi vi‰t không? Ông hãy Çào x§i trong chính mình tìm câu trä l©i tÆn gÓc. Và n‰u có kh£ng ÇÎnh, nên ông có quyŠn Çáp låi câu hÕi nghiêm tr†ng Ãy b¢ng m¶t l©i månh më và giän dÎ r¢ng "Ta phäi vi‰t" thì ông hãy xây Ç©i mình trên s¿ tÃt y‰u Ãy, cu¶c Ç©i ông ngay cä trong nh»ng giây phút dºng dÜng và tÀm thÜ©ng nhÃt cÛng phäi trª thành dÃu hiŒu và chÙng chÌ

cûa s¿ thôi thúc Ãy. RÒi ông hãy Ç‰n gÀn thiên nhiên. Hãy thº làm ngÜ©i thÙ nhÃt nói vŠ nh»ng gì mình thÃy, mình träi qua, yêu thÜÖng và Çánh mÃt. Ông ÇØng vi‰t thÜ tình, ÇÀu tiên ông nên tránh nh»ng th‹ loåi Çã quá thông døng và quen thu¶c, ÇÃy là nh»ng th‹ loåi khó nhÃt, vì sÙc phäi l§n và chín muÒi m§i ÇÜa ra ÇÜ®c m¶t cái gì riêng gi»a vô sÓ thành công và phÀn nào thành công xuÃt s¡c cûa ngÜ©i Çi trÜ§c. Do Çó ông ÇØng bén mäng Ç‰n nh»ng mô típ chung chung mà hãy lui vŠ v§i nh»ng mô típ do chính ngày thÜ©ng cûa mình cung cÃp, ông hãy tä ra n‡i buÒn và niŠm mong Ü§c, nh»ng š nghï thoäng qua và lòng tin vào m¶t ngày tÓt ÇËp nào Çó. Hãy tä tÃt cä v§i lòng chân thành tha thi‰t, thÀm l¥ng và nhÅn nhøc, và hãy xº døng m†i vÆt quanh ông, nh»ng hình änh trong mÖ và nh»ng ÇÓi tÜ®ng cûa hÒi Ùc làm phÜÖng tiŒn diÍn Çåt. N‰u ông thÃy ngày thÜ©ng cûa mình quá nghèo nàn thì xin ÇØng bu¶c t¶i nó, hãy bu¶c t¶i chính mình, hãy t¿ nhû r¢ng mình không Çû tÀm thi sï Ç‹ g†i ra nh»ng tài nguyên cûa nó, bªi lë không có cái nghèo và không ch‡ nào là nghèo nàn ch£ng Çáng Ç‰m xÌa t§i ÇÓi v§i ngÜ©i sáng tåo..."ñ†c sách, cÛng h†c và bi‰t nhiŠu ÇiŠu. Mà, ngay cä khi Çàn Çúm chuyŒn trên tr©i dÜ§i ÇÃt, cÛng câu hÕi trên vÅn ám änh, canh cánh trong lòng...M‡i sáng cuÓi tuÀn tôi hay ghé quán cà phê ngÒi tán dóc v§i bån bè. M¶t tuÀn qua rÃt mau v§i nh»ng ngày thÙ hai t§i thÙ sáu tÃt bÆt Ç‹ có nh»ng ngày thÙ bäy, chû nhÆt thoäi mái. CÛng là m¶t cách Ç‹ cu¶c Ç©i còn có niŠm vui. Ÿ Çó, tôi g¥p nhiŠu ngÜ©i bån. Có ngÜ©i nói chuyŒn vui vÈ, Ç‹ cho qua m¶t bu°i sáng nhiŠu nø cÜ©i, quên Çi nh»ng lo l¡ng cûa cu¶c sÓng. Nh»ng câu chuyŒn gi«n, nh»ng chuyŒn ti‰u lâm. NhÜng, thÌnh thoäng, cÛng có ngÜ©i bån, sau khi chuyŒn vãn låi làm Üu tÜ hÖn. Thí dø nhÜ v§i m¶t anh bån mà tôi k‹ sau Çây làm tôi cÙ bâng khuâng cä tháng tr©i...Thành thÆt mà nói, anh là ngÜ©i Ç†c sách rÃt nhiŠu và có nh»ng suy tÜ thÃu Çáo. Nói chuyŒn v§i anh, nhiŠu khi tôi nhÜ Çi låc vào nh»ng trang sách và có lúc nhÜ bÎ låc lÓi không tìm ÇÜ®c ngõ ra. M¶t bu°i sáng, khi nói chuyŒn vŠ giäi Nobel væn chÜÖng cûa Hàn Lâm ViŒn Thøy ñi‹n, tôi bu¶t miŒng nói r¢ng ngÜ©i ViŒt Nam Çã träi qua nh»ng cách th‰ có m¶t không hai trên th‰ gi§i v§i nh»ng ÇŠ tài t¿ thân nó Çã có sÙc thuy‰t phøc ghê g§m, th‰ mà chÜa có m¶t ai cÀm bút ÇÜ®c l†t vaò trong trào lÜu væn h†c th‰ gi§i. Thân phÆn con ngÜ©i ViŒt Nam, chi‰n tranh, thuyŠn nhân,... toàn là nh»ng lãnh ÇÎa bao la cho sáng tác... Th‰ là ông bån quí cûa tôi có dÎp "æn nói". Ông mang Milan Kundura Ç‹ nói chuyŒn. Trong "The Art of the Novel", nhà væn này Çã suy luÆn theo nh»ng trào lÜu cûa væn h†c hiŒn Çåi. V§i nh»ng s¿ vÆn Ç¶ng và tìm tòi không ngØng nghÌ, s¿ cách tân trong bút pháp cÛng nhÜ bÓ cøc truyŒn ÇÜ®c coi nhÜ m¶t møc Çích tÓi hÆu cho bút m¿c. Làm m§i væn xuôi t¿ s¿ cÛng nhÜ thay Ç°i cung cách suy nghï vŠ quan niŒm,

vai trò, vÎ trí, hành Ç¶ng, chÙc næng cûa nhân vÆt, Kundura Çã Çi tØ James Joyce, Marcel Proust, Franz Kafka Ç‰n t¿ bän thân mình.Ÿ James Joyce, nhân vÆt ª trång thái trª vŠ hình thÙc ÇÓi thoåi n¶i tâm triŒt Ç‹ m‡i khi bÎ lôi kéo vào m¶t tình trång chÌ trong khoänh kh¡c cûa thì hiŒn tåi.Ÿ Marcel Proust, nhân vÆt ÇÜ®c diÍn tä và xuÃt hiŒn v§i tÃt cä s¿ huyŠn diŒu và kích thích n‡i ngåc nhiên vŠ cái vÛ trø n¶i tåi cûa linh hÒn con ngÜ©i. Hành trình "ñi tìm th©i gian Çánh mÃt" gÒm mÜ©i læm quy‹n sách mª ra nh»ng cánh cºa Çi vào khung tr©i ti‹u thuy‰t bao la nhiŠu chÃt suy tÜªng. Còn v§i Franz Kafka, nhân vÆt chÌ còn là hiŒn thân cho m¶t vÃn nån: "ñâu là nh»ng khä næng tÒn tåi cûa con ngÜ©i trong m¶t th‰ gi§i mà nh»ng quy‰t ÇÎnh tØ bên ngoài trª thành n¥ng nŠ Ç‰n n‡i nh»ng Ç¶ng cÖ bên trong ch£ng còn chút tr†ng lÜ®ng nào n»a". Kafka mô tä nh»ng Ç¶ng cÖ thúc ÇÄy tØ bên trong quy‰t ÇÎnh Ùng xº cûa bän tính con ngÜ©i giuã cái thúc ép cûa Ç©i sÓng th¿c t‰ bên ngoài thành l¿c chi phÓi và luôn luôn gi» vai trò chû chÓt áp Çäo trong m†i cách th‰ quy‰t ÇÎnh.Riêng chính Kundura thì cho r¢ng nhân vÆt ti‹u thuy‰t là hiŒn thân cái g†i là "bän chÃt cøc diŒn hiŒn sinh cûa cái tôi." ñây là m¶t quá trình tìm ki‰m v§i tÃt cä nh»ng døng công Ç‹ khám phá ra nh»ng chân dung còn chìm khuÃt tØ nh»ng bÙc màn che kín cûa s¿ vÆt.MuÓn nhÆp vào nh»ng trào lÜu nhÜ vÆy, nhà væn cÀn phäi n‡ l¿c làm m§i và r©i bÕ con ÇÜ©ng mô tä theo lŠ lÓi truyŠn thÓng v§i nh»ng chi ti‰t cûa nhân vÆt: tên tu°i, diŒn måo bên ngoài, ti‹u sº,, quá khÙ, Ç©i sÓng,... TÙ Joyce, Proust, Kafka, Ç‰n Kundura, tÃt cä nh»ng y‰u tÓ trên vŠ nhân vÆt ch£ng còn là quan tr†ng n»a. Ngay chính nh»ng Ç¶ng tác Ç‹ làm chuy‹n Ç¶ng ti‹u thuy‰t cÛng không còn là chû Çích, mà cái còn låi là suy tÜ v§i nh»ng phóng chi‰u luÆn cÙ phÙc tåp tØ nh»ng góc cånh nhiŠu chiŠu, nhiŠu phía Ç‹ soi r†i vào cái sâu th£m cûa bän th‹ mình và Ç©i sÓng mình m¶t cách thÆt rÓt ráo triŒt Ç‹ không thÕa hiŒp.Sau khi lÃy nh»ng luÆn cÙ cûa Kundura làm cæn bän, ông bån trên Çi Ç‰n m¶t k‰t luÆn. MuÓn Çi vào nh»ng trào lÜu væn h†c th‰ gi§i, phäi tØ bÕ chính cái tôi cûa nhân vÆt truyŒn. Chúng ta phäi hûy bÕ chính cái vòng mà chúng ta t¿ våch ra và t¿ giam mình vào. Chúng ta cÙ quanh quÄn trong cái góc th‰ gi§i nhÕ nhoi mà không chÎu bÜ§c ra nh»ng phÜÖng tr©i khoäng khoát hÖn. Nh»ng s¿ kiŒn cûa chúng ta hôm nay chÌ có giá trÎ ª thì hiŒn tåi, nhÜng ª thì tÜÖng lai thì chÜa ch¡c. Cái xÓc n°i chÜa ch¡c là cái tÒn tåi lâu dài. Mà, muôn Ç©i nhÃt Ç‹ tÒn tåi vÅn là hành trình t¿ tìm ki‰m chân dung con ngÜ©i, chân dung muôn thuª có chung m¶t mÅu sÓ cûa nhân bän nhÜng có th‹ khác vŠ tº sÓ, cûa nh»ng hiŒn tÜÖng cûa bây gi©. Nhà væn phäi có trí tÜªng tÜ®ngvÜÖt qua cái tôi... Tåi sao chúng ta cÙ vi‰t hoài vŠcái Çã quen thu¶c Çã nhàm chán. Sao không thº bÜ§c qua Çi nh»ng con

ÇÜ©ng lå. Vi‰t Ç‹ làm gì n‰u không có s¿ tìm tòi khám phá. Vi‰t Ç‹ làm gì, n‰u væn h†c không mang ÇÜ®c nh»ng nét tích c¿c cho cu¶c nhân sinh.Tôi suy Çi nghï låi, nh»ng ÇiŠu Kundura vi‰t nó chung chung và hiŒn th¿c nh»ng š tÜªng Ãy thành cø th‹ không phäi là ÇÖn giän... Trong bøng vÅn vÜÖng vÃn nh»ng suy nghï. Nh»ng ÇiŠu k‹ trên có phäi thuÀn tØ lš luÆn và có dÍ áp døng ª th¿c t‰ ViŒt Nam không. Mà, th¿c hành thì ra sao? ñi tìm chính mình, soi gÜÖng m‡i ngày? ñúng quá rÒi, nhÜng diÍn tä ra sao vì cái th¿c và cái äo có khi nhÆp nh¢ng thành m¶t. ñ¢ng sau cái hình cûa mình có khi cón cái bóng nhiŠu khi to l§n hÖn, l¶ng lÅy hÖn. Làm thÖ tÜ®ng trÜng, thÖ phá cách, thÖ cách tân,... Ç‹ sáng tåo? ñúng rÒi, nhÜng có ch¡c là tìm ki‰m chân th¿c m§i lå không hay là tØ ngàn xÜa Çã có s¤n? Tôi ch®t nghï Ç‰n hiŒn tÜ®ng "tÄu hÕa nhÆp ma" mà Kim Dung hay mô tä. ChÜa Çû n¶i l¿c mà cÙ Çòi tÆp tành thì ph‰ thäi có ngày! Làm thÖ có vÀn chÜa làm chû ÇÜ®c vÀn ÇiŒu ngôn ng» mà Çòi cách tân, phá cách thì thi ca trª thành dÎ h®m mÃy hÒi. Cái cæn bän cÀn thi‰t phäi có m§i Çû sÙc làm sâu s¡c hÖn, làm m§i lå hÖn væn chÜÖng. Thành ra, rút cu¶c vÅn là s¿ t¿ rèn luyŒn và khó khæn nghiêm kh¡c v§i chính mình. Nhà væn NguyÍn Hi‰n Lê Çã t¿ Ç¥t m¶t k› luÆt cho bän thân. M‡i ngày, dù có cäm hÙng hay không cÛng ngÒi vào bàn làm viŒc. Lâu dÀn së thành m¶t thói quen tÓt ÇËp. Và, v§i cách làm viŒc nhÜ th‰, ông Çã có m¶t công trình trÜ§c tác ÇÒ s¶. Riêng tôi khi theo h†c l§p sáng tác væn h†c ª tåi Çåi h†c ª Çây cÛng ÇÜ®c chÌ dÅn r¢ng m‡i ngày phäi vi‰t vài trang b¢ng ngôn ng» mình và dÎch vài trang tØ nh»ng tác phÄm ÇÜ®c k‹ là c° Çi‹n Ç‹ tâp thành thói quen trong công viŒc vÆn døng ch» nghïa Ç‹. CÛng nhÜ Ç†c m¶t cuÓn sách nhiŠu lÀn, lÀn ÇÀu Ç‹ n¡m b¡t š tÜªng, lÀn sau tóm lÜ®c và ghi chép låi thành tØng thÈ có th‹ hŒ thÓng hóa. Tôi cÓ g¡ng theo nhÜng hình nhÜ Ç©i sÓng ª Çây có quá nhiŠu thúc bách nên k› luÆt Ãy cÛng gÀn mai m¶t Çi. NhÜng ít ra tôi cÛng t¿ hi‹u Çó là m¶t phÜÖng thÙc tÆp luyŒn tÓt... KÏ thuÆt cÛng rÃt cÀn tuy chÜa Çû Ç‹ tåo thành nh»ng tuyŒt tác. Mà nói Ç‰n kÏ thuÆt là nói Ç‰n nh»ng kinh nghiŒm thu lÜ®m ÇÜ®c tØ quá trình làm viŒc qua s¿ vÆn Ç¶ng và tìm ki‰m.Nói theo lš thuy‰t m¶t cách logically nhÜ vÆy thì quá dÍ. Làm sao Ç‹ ti‰p cÆn ÇÜ®c vào væn h†c th‰ gi§i th¿c s¿ là m¶t câu hÕi khó cho nh»ng ngÜ©i cÀm bút. VÜ®t qua nh»ng gi§i hån th¿c t‰, nhiŠu khi cÀn phäi n‡ l¿c trong m¶t Ç©i sÓng nhiŠu thúc ép hiŒn nay.Câu chuyŒn trong quán cà phê có phäi là chuyŒn phi‰m bàn chÖi? Tåi vì tôi quá n¥ng lòng v§i væn chÜÖng nên th¡c m¡c vÜÖng vÃn mà thôi. ChÙ còn, ngày låi ngày, vòng quay Ç©i sÓng dÜ©ng nhÜ m‡i ngày bào mòn cä Ü§c mÖ. V§i tôi, còn cÀm bút ÇÜ®c là vÅn còn m¶t chút hånh phúc nhÕ nhoi. Vi‰t Ç‹ cho riêng mình có m¶t thú vui, nhÜ mình nâng niu m¶t Çóa hoa, không phäi là m¶t ÇiŠu thích š sao? M‡i lÀn Ç†c nh»ng dòng ch» do chính mình vi‰t ra, có phäi là Çang tâm s¿

v§i nh»ng ngÜ©i cùng tri k›. Và, cÛng ch£ng Ç‹ š làm gì Ç‰n ít hay nhiŠu m¡t xanh Ç‹ š Ç‰n væn chÜÖng mình? Cái gì tÓt ÇËp t¿ nhiên së tÒn tåi, cÛng nhÜ nh»ng giä trá bÃt toàn së bÎ Çào thäi theo Çúng luÆt ÇÃt tr©i! Ÿ trong nÜ§c, câu hÕi: Tåi sao vi‰t? Vi‰t Ç‹ làm gì? và vi‰t nhÜ th‰ nào? cÛng là nh»ng vÃn nån thÜ©ng xuyên trên báo chí.Nhà væn Nguyên Ng†c trong bài phÕng vÃn cûa Dã TÜ®ng Çã phát bi‹u:"Vâng, nhà væn vi‰t b¢ng cái gì? Theo tôi có ba cái chính: tài næng 'tr©i cho', s¿ träi nghiŒm hay 'vÓn sÓng' và cái thÙ ba là nŠn täng væn hóa dân t¶c và nhân loåi mà anh ta có ÇÜ®c, anh ta 'ÇÙng' trên Çó Ç‹ ti‰p tøc Çi t§i... L§p ngÜ©i trÈ cÀm bút ª ViŒt nam hiŒn nay thi‰u høt hÖn cä chính là cái thÙ ba này.." Và ông cho r¢ng s¿ thi‰u thÓn k‹ trên vì trong nÜ§c hiŒn nay không có ñåi H†c th¿c s¿ v§i chÃt hàn lâm phäi có. NŠn Çåi h†c hiŒn tåi chÌ là nh»ng "l§p ph° thông cÃp bÓn" nhÜ l©i giáo sÜ Hoàng Ng†c Hi‰n ví von. Và sau Çó ông còn ÇŠ cÆp Ç‰n không có t¿ do sáng tác tåo thành m¶t nŠn væn h†c "minh h†a" nông cån, m¶t chiŠu và là công cø cho chính quyŠn.Chu Væn SÖn, trong "Tác phÄm l§n, tåi sao chÜa?" thì phân tích:"... Không thi‰u nh»ng cây bút sau màn trình làng ÇÀy Ãn tÜ®ng hÙa hËn m¶t tri‹n v†ng nào ÇÃy nhÜng rÒi tài næng ban ÇÀu không cÜ©ng tráng lên Ç‹ thành tài næng, trái låi, cÙ sa sút mai m¶t dÀn. nh»ng cái ra sau chÌ là s¿ pha loãng cái ra trÜ§c, thÆm chí loãng Ç‰n mÙc khó tin. Có ngÜ©i bi quan Çã ng© v¿c không khéo cái tång chính cûa ngÜ©i vi‰t ª ta chÌ là 'nhà væn cûa cái ÇÀu tay'".Giäi thích vŠ hiŒn tÜ®ng sa sút phong Ç¶ sau nh»ng sáng tác ÇÀu tay, ngÜ©i ta thÜ©ng ÇŠ cÆp ba thi‰u høt quen thu¶c: vÓn væn hóa, vÓn sÓng và nh»ng kÏ næng sáng tåo. VÓn væn hóa không chÌ là tri thÙc vŠ các b¶ môn væn hóa hay hi‹u bi‰t vŠ các nŠn væn hóa bÓn phÜÖng, mà quan tr†ng hÖn là cái lõi nhân væn cûa kÈ vi‰t có ÇÀy Ç¥n hay chÜa sau khi hÃp thø nh»ng tinh hoa væn hóa kh¡p nÖi Ãy. VÓn sÓng cÛng không phäi là nh»ng tri thÙc cu¶c sÓng Çã ÇÜ®c nåp ÇÀy hay vÖi trong túi khôn cûa kÈ vi‰t, mà Çáng nói hÖn là vÓn Ãn tÜ®ng, vÓn träi nghiŒm cÆt ru¶t cûa chû th‹ sáng tåo trong trÜ©ng Ç©i Çã Çû giúp anh hóa thân vào m†i n‡i Ç©i chÜa. CÛng nhÜ th‰ kÏ næng sáng tåo Çâu chÌ ÇÖn giän là nh»ng chiêu m§i chiêu lå chiêu Ç¶c tích cóp ÇÜ®c tØ viŒc h†c nh»ng trÜ©ng phái tân kÿ hay các bÆc thÀy Ç‰n tØ phÜÖng xa. Mà quy‰t ÇÎnh hÖn là m†i thao tác kÏ næng Çã ngÃm vào thành Ùng xº nghŒ thuÆt thành giác quan cûa ngÜ©i vi‰t hay chÜa. Chúng ta thÜ©ng khuy‰n cáo ngÜ©i vi‰t hãy bÒi Ç¡p cho nh»ng thÙ Ãy ÇÀy Ç¥n lên, våm v« hÖn. Không th‹ chÓi cãi ÇÜ®c r¢ng n¶i l¿c cûa ngÜ©i vi‰t phø thu¶c rÃt nhiŠu vào s¿ dÒi dào cûa ba y‰u tÓ Ãy. ChÜa có m¶t n¶i l¿c nhÜ vÆy, thÆt khó hy v†ng vŠ tác phÄm thÆt s¿ l§n..."

CÛng có ngÜ©i thì låi quan niŒm nghe ra hÖi ngang tai nhÜng không phäi là không lš do trong th¿c trång væn h†c trong nÜ§c hiŒn nay. NhÜ l©i phát bi‹u cûa NguyÍn ñình Chính, con ru¶t nhà væn NguyÍn ñình Thi và là tác giä cûa ti‹u thuy‰t "ñêm Thánh Nhân", cÛng nhÜ Çã có š ÇÎnh muÓn ra khÕi Hôi Nhà Væn ViŒt Nam:"Tôi bi‰t r¢ng nhà væn thì nên ÇÙng ra ngoài lŠ xã h¶i, ngÆm miŒng æn tiŠn ngÒi quay m¥t vào vách tÜ©ng mà vi‰t væn thì m§i là nhà væn l§n, m§i là khôn ngoan, bi‰t ÇiŠu. Nói nhiŠu là ngu. Càng nói càng dåi. Có lë tôi Çang là m¶t ví dø cø th‹. NhÜng Çã hÕi thì tôi xin có nh©i. ñÃt nÜ§c Çang ti‰n vào vÆn h¶i m§i. Toàn dân t¶c Çã thoát ra khÕi cÖn ngái ngû bao cÃp, › låi rÒi. Thú th¿c nhé, là m¶t ngÜ©i trong cu¶c mà tôi cÛng ch£ng hi‹u væn nghŒ ViŒt Nam hôm nay Çã chåy thoát ra khÕi cÖn ngái ngû bao cÃp Çó chÜa?Vi‰t Ç‹ sÓng. SÓng Ç‹ vi‰t. Hình nhÜ ª bÃt cÙ không gian th©i gian nào cÛng là hai v‰ cûa m¶t phÜÖng trình. Có lúc tÜªng ÇÓi nghÎch nhau nhÜng t¿u trung vÅn là m¶t. Dù ª trong nÜ§c hay häi ngoåi, dù th©i gian cách nay cä th‰ k› cho Ç‰n bây gi©, vi‰t vÅn là do bÙc xúc tØ Ç©i sÓng. SÓng Çeo Ç£ng cái nghiŒp vi‰t. Và vi‰t Ç‹ làm Ç©i sÓng có š nghïa hÖn. Væn chÜÖng, có khi là duyên phÆn, là nh»ng tình c© cûa nh»ng phút giây "b¡t ÇÜ®c cûa tr©i". Th¿c ra, Ç‹ trª thành m¶t nhà væn ViŒt Nam thÜ©ng thÜ©ng Çã khó, huÓng chi còn Çòi tác giä l§n, tác phÄm l§n. Ÿ trong nÜ§c, thì giáo døc hån ch‰, Çåi h†c chÌ là bÆc trung h†c nÓi dài, tri‰t h†c cæn bän không có vì thay th‰ b¢ng h†c thuy‰t Mác Lênin. Ÿ häi ngoåi, thì ti‰p cÆn ÇÜ®c v§i cæn h†c th‰ gi§i nhÜng ít Ç¶c giä và tÃt cä n‡ l¿c væn chÜÖng ÇŠu dÒn vào trên vai cá nhân nh»ng ngÜ©i cÀm bút cô ÇÖn. Nhà væn, chÌ có th‹ cÀm bút ÇÜ®c n‰u không ª tâm trång phäi vi‰t vì quá nhiŠu ÇiŠu chÃt chÙa tØ cu¶c sÓng phäi b¶c l¶, phäi nói ra. CÀm bút, chính là m¶t phÜÖng cách Ç‹ t¿ giäi phóng mình... =END=

7- Væn H†c NghŒ ThuÆt

- Quán Gió ñìu Hiu

NguyÍn ThÎ Thäo An

ThÆt ra, tên quán là HÜÖng ViŒt. Nó cÛng không phäi t†a låc ª m¶t ch‡ Çìu hiu quånh quë, bÓn mùa l¶ng gió nhÜ cái tên mà ngÜ©i ta Ç¥t Ç‹. ñÃy là cái nhà hàng n¢m gi»a m¶t khu phÓ ViŒt chÌ nh¶n nhÎp vào m‡i cuÓi tuÀn. Ngày thÜ©ng vào quán, th¿c khách së rÃt bÓi rÓi trong viŒc ch†n thÙc æn. Trong tÃm th¿c ÇÖn dài s†c, chÌ có vài món là có

th‹ g†i ÇÜ®c. MuÓn dùng các món khác, thì phäi Ç®i cuÓi tuÀn. Lš do? Trong khi ch© Ç®i, tØ tØ rÒi ai cÛng hi‹u. ñúng bÓn mÜÖi læm phút, món ÇÀu tiên së ÇÜ®c d†n ra. M‡i mÜ©i læm phút sau, tØng món khác cÛng ÇÜ®c mang ra nhÜ th‰. Th©i gian trÓng trãi, dÜ giä Ç‹ nh»ng câu chuyŒn khào nhåt dÀn. NgÜ©i ta b¡t ÇÀu tò mò nhìn quanh quÃt. TØ cºa vào cho t§i tÆn trong b‰p, cÛng chÌ có Çúng m¶t ngÜ©i. ñó là bà chû, vØa làm bÒi, vØa làm b‰p...Mùa Çông, nhà hàng ti‰t kiŒm thêm hÖi sÜªi. Th¿c khách lèo tèo thÜa th§t, làm hàng quán ngày càng lånh lëo. NgÜ©i t§i m¶t lÀn, không muÓn Ç‰n lÀn thÙ hai. Cái tên quán Gió Ç‹ chÌ hÖi lånh thÓc vào th°i khách. ñìu hiu là chÌ s¿ v¡ng vÈ lâu ngày. Không bi‰t do ai Ç¥t Ç‹. Bây gi© thì ngÜ©i thành phÓ chÌ g†i t¡t nó là quán Gió.Quán Gió Ç°i chû theo ki‹u xuân thu nhÎ kÿ. Sau cùng, nó trª thành m¶t quán sách. NhÜng cái ch» " Çìu hiu" giÓng nhÜ m¶t l©i trù Èo, chÜa chÎu buông tha cho nh»ng ngÜ©i chû m§i. M¶t phÀn không may là ª ÇÃt không mÃy ai sính væn chÜÖng ch» nghïa, th‰ mà h† låi mª ngay m¶t quán sách khang trang, phong phú.Bà chû, tråc sáu mÜÖi, dáng ngÜ©i thÃp bé và linh hoåt. SuÓt ngày, hÀu nhÜ không r©i quÀy sách, th‰ mà chuyŒn xa gÀn bà ÇŠu bi‰t. DØng låi trong quán Çôi phút, khách có th‹ nghe ngóng ÇÜ®c nh»ng tin ÇÒn m§i nhÃt trong ngày. Quán Gió, có th‹ coi là nÖi lÃy tin tÙc nhÜ các tºu lÀu trong nh»ng truyŒn giang hÒ ki‰m hiŒp. Chuyên trò dæm câu, ngÜ©i khách ghé quán lÀn ÇÀu cÛng cäm thÃy quán hàng thân thu¶c. Ngay cä nh»ng khách buÒn chân tåt ngang quán, cÛng khó lòng trª ra b¢ng tay không.Ngoài tính b¥t thiŒp, bà còn có tài gi§i thiŒu sách. Không nhÜ nh»ng diÍn giä trong nh»ng bu°i ra m¡t sách, bà có cách riêng cûa bà. PhÜÖng châm Ç¶c Çáo là sách cÀn ngÜ©i mua. B¢ng m†i cách, bà phäi thuy‰t phøc khách chÎu bÕ tiŠn mua m¶t món hàng mà không ch¡c mình thích. Và, hàng mua rÒi, không ÇÜ®c trä låi. B¢ng vào kinh nghiŒm không bi‰t tích lÛy tØ Çâu, bà chào hàng không mÃy khi lÀm lÅn. Khách là Çàn ông ÇÙng tu°i, da dÈ såm mÀu bà k‹ cho m¶t loåt hÒi kš, hÒi kš chi‰n tranh, hÒi kš cäi tåo, bút kš chi‰n trÜ©ng... Khách là Çàn bà, bà k‹ m¶t hÖi nh»ng truyŒn tình éo le mà tác giä là nhân vÆt chính. N‰u khách có dÅn theo mÃy chú nhóc, bà vui vÈ chÌ cho xem các thÙ sách dåy vÀn ViŒt ng», các loåi video dåy nh»ng bài hát thi‰u nhi... Khách là nh»ng ông bà già nhà quê, c° quÃn khæn và chân còn kéo lê ti‰ng dép kêu lËp xËp, bà lôi ra m¶t m§ truyŒn TÀu diÍn nghïa... N‰u khách thu¶c loåi tu°i m§i l§n, bà tÆn tay chÌ vÈ cho các cuÓn cÄm nang xº døng vi tính, t¿ Çi‹n hay hÜ§ ng nghiŒp... N‰u g¥p khách lÖ tÖ mÖ hÕi, có sách nào hay. Bà không ngÀn ngåi tán tøng nh»ng cuÓn sách mà Çang bÎ dÜ luÆn báo chí ÇŠu lên ti‰ng... chºi. Có ngÜ©i c¡c c§ hÕi, tåi sao? Bà l£ng l¥ng mÌm cÜ©i không nói. ChÌ ch‡ thân tình, bà m§i than thª. Sách phát hành rÒi, thiên hå m§i Òn ào phê phán. Không tìm cách bán gÃp, có muÓn cân giÃy vøn cÛng không

bi‰t ch‡ nào. NhÜng không phäi cÙ gi§ i thiŒu hay, mà ai nÃy cÛng mua. G¥p khách không mÃy nhàn r‡i, bà gi§i thiŒu các loåi báo chí. NguyŒt san, tuÀn san... dành cho m†i lÙa tu°i. Túng cùng, g¥p khách lÜ©i Ç†c bà m§i trÕ tay vào tû kính m©i mua các loåi CD ca nhåc. Vì thÙ này, bà không cÀn tÓn công phu cho l¡m.ñi vòng chung quanh quán, ngÜ©i ta ch®t phát hiŒn Bà còn là ngÜ©i phân loåi væn h†c không bè phái, và rÃt th¿c t‰. Sách loåi nào, x‰p kŒ nÃy. Sách khäo cÙu có nhiŠu kŒ. M‡i kŒ là m¶t ngành riêng biŒt, nhÜ th‹ HÒi kš, Sº, Tôn giáo...à cho chí nh»ng ngành N» công gia chánh, Tº vi, DÎch lš ÇÜ®c phân chia cÄn thÆn. VŠ ti‹u thuy‰t cÛng x‰p thành nhiŠu kŒ. TruyŒn ViŒt, truyŒn dÎch, truyŒn ÇÒng quê,... cÛng ÇŠu Çâu ra ÇÃy. Hình nhÜ chÌ có m¶t kŒ, bà s¡p x‰p l¶n x¶n. KŒ cuÓi cùng, n¢m nép trong m¶t góc phòng. Trên, Ç‹ nh»ng sách b†c cÄn thÆn b¢ng nh»ng tÃm nh¿a trong và hàng ch» "cÃm vÎ thành niên.... ". DÜ§i, là nh»ng cuÓn ti‹u thuy‰t nhÜ Yêu, Loån. Vòng tay h†c trò...Có ngÜ©i th¡c m¡c hÕi, ÇÃy là nh»ng cuÓn ti‹u thuy‰t ÇÜ®c xem là the bestsellers ngày xÜa, và có nh»ng nhà væn l§n ÇÒng th©i giäi thích r¢ng tác giä cûa nó theo chû nghïa hiŒn sinh thÎnh hành th©i Çó. C§ sao, gi© nó låi n¢m dÜ§i nh»ng cuÓn sách b†c nh¿a vô danh ti‹u tÓt kia. Bà ngÖ ngác, chû nghïa hiŒn sinh là cái quái qu› gì. Không cÀn bi‰t, n¶i dung giÓng nhau, bà x‰p cùng m¶t loåi. Bà giäi thích, bà phân loåi d¿a theo khuynh hÜ§ng ch†n sách cûa khách hàng. ChÌ có vÆy, m§i giúp h† tìm ra loåi sách h† thích.N‰u ai c¡c c§ hÕi thêm, bà trä l©i ngang phè, chÌ cÀn m¶t chai rÜ®u nhiŠu ngÜ©i ª Çây cÛng trª thành nhà phê bình væn h†c ngang xÜÖng. Bà bán nh»ng tác phÄm væn chÜÖng, dÍ hÖn bán nh»ng cuÓn phê bình nghÎ luÆn.CÛng có nhiŠu ngÜ©i ngÅm nghï, nhÜ bà th‰ mà sÜ§ng. Bán sách, công viŒc nhË nhàng, låi r‡i, tha hÒ Ç†c sách. LÀm. LÀm to. Bà bäo th‰. Không khi nào bà Ç†c sách. Bà chÌ n‰m sách thôi. Sách vŠ, mª vài trang Ç†c thº Ç‹ phân loåi, Ç‹ bi‰t hay dª... N‰m sách nhÜ n‰m cà phê vÆy. Không cÀn uÓng h‰t tách, m§i bi‰t cà phê ÇÆm nhåt, ngon hay không. Vä, nghŠ nào nghiŒp nÃy. NghŠ bán sách cÛng là m¶t thÙ làm dâu træm h†. Khách vào quán cÛng có nhiŠu hång. NgÜ©i bình dân, coi ch» nghïa nhÜ món hàng phù phi‰m. ˆn m¶t tô phª, mua m¶t vé hát không ti‰c. NhÜng kÿ kèo tØng ÇÒng båc khi chÌ mua m¶t t© báo Ç‹ xem. CÛng có ngÜ©i, vào quán lÆt tØng cuÓn sách xem cä ti‰ng ÇÒng hÒ, gÀn h‰t sách m§i dè bÌu chê bai Çû thÙ. Hång làm dáng thì cÀu kÿ hÖn, cÙ hÕi nh»ng sách mà quán không có. ñ‰n khi sách vŠ, thì cÙ ph§t l©. VÓn li‰ng kËt dÀn trong nh»ng khoän Çó.NghŠ bán sách trong nÜ§c sau này, là m¶t nghŠ khá giä. Ngoài sÓ lÜ®ng Ç¶c giä Çông Çäo, còn có nh»ng y‰u tÓ tâm lš và xã h¶i. Sách ViŒt cÀn Ç¶c giä ViŒt. ñ†c sách là m¶t nhu cÀu mª mang ki‰n thÙc.

HÖn n»a, nó vÅn còn ÇÜ®c xem là m¶t thú tiêu khi‹n thanh cao. Không nhÜ bên này, bà than thª, có quá nhiŠu trò giäi trí, nên con ngÜ©i Çâm lÜ©i Ç†c sách, lÜ©i suy nghï.ñôi khi bà cÛng có nh»ng niŠm vui an ûi. ñÃy là khi ti‰p xúc gi§i cÀm vi‰t, bà m§i cäm thÃy mình oai. NhÃt là ÇÓi v§i nh»ng ngÜ©i m§i vi‰t, t¿ in tác phÄm, mà låi là thÖ. Bà bäo nhà thÖ, thÖ khó bán nhÃt, sao không vi‰t væn. Bà låi bäo nhà væn, ti‹u thuy‰t bán chÆm l¡m, sao không vi‰t hÒi kš, thiên hå vÅn Üa bi‰t chuyŒn thÆt hÖn. Và bà t¿ hào, th©i bu°i lÜu vong, nh»ng ngÜ©i Çóng góp trong viŒc bäo tÒn væn hóa dân t¶c không chÌ ª nh»ng ngÜ©i vi‰t và ngÜ©i Ç†c. N‰u không có nh»ng ngÜ©i nhÜ bà, væn chÜÖng sao có th‹ t§i tay ngÜ©i Ç†c. Mà bà, yêu ngÜ©i Ç†c có lë còn hÖn ngÜ©i vi‰t. Không š tÙ cao xa, ÇÖn giän chÌ là ngÜ©i Ç†c là khách hàng. Nh»ng ngÜ©i này nuôi sÓng quán sách. Và chÌ có h† m§i xóa ÇÜ®c hai ch» "Çìu hiu" mà bà ghét cay, ghét Ç¡ng.Tuy nhiên, có nh»ng ngÜ©i khách bâng quÖ trò chuyŒn, mà cÙ nhÜ dÅn bà låc vào m¶t chân tr©i xa lå. Khách bäo, væn chÜÖng bây gi© có nhiŠu cái m§i l¡m cÖ. Bà ngåc nhiên. Khách k‹ l‹, ÇÜ©ng hÜ§ng m§i bây gi© là ng¡n và g†n. M¶t bài thÖ có th‹ có vài ch» hay m¶t ch» thôi, cÛng Çû. Còn truyŒn, thì thÆt ng¡n. M¶t trang có th‹ có ba truyŒn.Bà bÓi rÓi, tÕ vÈ không hi‹u. Khách thí dø, thì giÓng nhÜ khi xây m¶t cæn nhà, ngÜ©i th® së trao cho bà cái cºa, phÀn còn låi là tùy bà.Bà vÅn tÕ vÈ không hi‹u. NgÜ©i khách kiên nhÅn giäi thích. H† tiên Çoán, trong th‰ k› t§i, v§i s¿ phát tri‹n k› thuÆt rÃt cao con ngÜ©i së không có th©i gi© Ç†c sách. Væn chÜÖng muÓn sÓng còn, phäi thÆt ng¡n.NgÜ©i khách bÕ Çi tØ lâu, mà bà vÅn còn ngÖ ngác. Bà nhìn cánh cºa. Cánh cºa vÅn Çóng kín. Hình nhÜ nó vÅn nhÓt hai ch» "Çìu hiu" còn n¢m kín trên m¶t trang sách nào trong quán.

NguÒn: Tåp chí Væn NghŒ Ngàn PhÜÖng

=END=

**********************************

Documents

- Tin Tức Quốc Nội - Saigonbao.com€¦ · Web viewGiäi thích vŠ hiŒn tÜ®ng sa sút phong Ç sau nh»ng sáng tác ÇÀu tay, ngÜ©i ta thÜ©ng ÇŠ cÆp ba thi‰u