BÖLÜM I DERS PLANI Şubat 2018 Dersin adı TÜRKÇESınıf 5Temanın Adı/Metnin Adı MİLLİ KÜLTÜR/ ANADOLU SEVGİSİ

Konu

Noktalama işaretleri Kök ve EK Ana Fikir Ana Duygu Şiir Türünün Özellikleri Atasözleri Deyimler Yapım Ekleri Geçiş ve Bağlantı İfadeleri Büyük Harflerin Kullanımı

Önerilen Süre 40+40+40+40+40+40 (6 ders saati)

BÖLÜM II

Öğrenci Kazanımları /Hedef ve Davranışlar

OKUMAAkıcı Okuma T.5.3.1. Noktalama işaretlerine dikkat ederek sesli ve sessiz okur. T.5.3.2. Metni türün özelliklerine uygun biçimde okur. T.5.3.4. Okuma stratejilerini kullanır. Söz Varlığı T.5.3.5. Bağlamdan yararlanarak bilmediği kelime ve kelime gruplarının anlamını tahmin eder. T.5.3.10. Kökleri ve ekleri ayırt eder. T.5.3.11. Yapım ekinin işlevlerini açıklar. Anlama T.5.3.14. Metnin ana fikrini/ana duygusunu belirler. T.5.3.18. Metinle ilgili sorular sorar. T.5.3.19. Metinle ilgili sorulara cevap verir. T.5.3.22. Görsellerle ilgili soruları cevaplar.T.5.3.26. Metni oluşturan unsurlar arasındaki geçiş ve bağlantı ifadelerinin anlama olan katkısını değerlendirir.

DİNLEME İZLEMET.5.1.3. Dinlediklerinin/izlediklerinin konusunu belirler. T.5.1.4. Dinlediklerinin/izlediklerinin ana fikrini/ana duygusunu tespit eder. T.5.1.6. Dinledikleri/izlediklerine yönelik sorulara cevap verir. T.5.1.9. Konuşmacının sözlü olmayan mesajlarını kavrar. T.5.1.10. Dinlediklerinin/izlediklerinin içeriğini değerlendirir. T.5.1.11. Dinledikleriyle/izledikleriyle ilgili görüşlerini bildirir. T.5.1.12. Dinleme stratejilerini uygular.

KONUŞMAT.5.2.1. Hazırlıklı konuşma yapar. T.5.2.3. Konuşma stratejilerini uygular. T.5.2.4. Konuşmalarında beden dilini etkili bir şekilde kullanır. T.5.2.5. Kelimeleri anlamlarına uygun kullanır. T.5.2.6. Konuşmalarında uygun geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanır. T.5.2.7. Konuşmalarında yabancı dillerden alınmış, dilimize henüz yerleşmemiş kelimelerin Türkçelerini kullanır.

YAZMA

T.5.4.1. Şiir yazar.T.5.4.5. Büyük harfleri ve noktalama işaretlerini uygun yerlerde kullanır. T.5.4.6. Bir işin işlem basamaklarını yazar. T.5.4.7. Yazılarını zenginleştirmek için atasözleri, deyimler ve özdeyişler kullanır. T.5.4.8. Sayıları doğru yazar. T.5.4.9. Yazdıklarını düzenler. T.5.4.10. Yazdıklarını paylaşır. T.5.4.13. Formları yönergelerine uygun doldurur. T.5.4.14. Kısa metinler yazar. T.5.4.15. Yazdıklarının içeriğine uygun başlık belirler. T.5.4.16. Yazılarında uygun geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanır.

Ünite Kavramları ve Sembolleri/Davranış Örüntüsü

Kök, ek, yapım ekleri, atasözleri, deyimler,yabancı kelimelere Türkçe karşılıklar, şiir, ana duygu, Anadolu, şair, Abdurrahim KARAKOÇ…

Güvenlik Önlemleri (Varsa):Öğretme-Öğrenme-Yöntem ve Teknikleri

Soru-cevap, anlatım, açıklamalı okuma ve dinleme, açıklayıcı anlatım, inceleme, uygulama

Kullanılan Eğitim Teknolojileri-Araç, Gereçler ve Kaynakça* Öğretmen * Öğrenci

İmla kılavuzu, sözlük, deyimler ve atasözleri sözlüğü, EBA, İnternet, şiir kitapları,dergiler, gazete kupürleri…

Öğretme-Öğrenme Etkinlikleri:• Dikkati Çekme Yaşadığınız yerin tarihi ve doğal güzellikleri nelerdir?

Ülkemizde en çok gezip görmek istediğiniz yerler nerelerdedir? Neden?Ülkemizi diğer ülkelerden farklı kılan özellikler nelerdir? Anadolu insanı kimdir? Özellikleri nelerdir?

• Güdüleme Bu dersimizde 134.sayfadaki “Anadolu Sevgisi” adlı metni işleyeceğiz. Bu dersimizde, ülkemizin kolay kazanılmadığını, köklü bir geçmişe sahip olduğunu öğreneceksiniz. Çocuklar bu vatanın gerçek sahibi fedakar Anadolu insanıdır.Bizi biz yapan değerlerimiz vardır.Bu değerler Anadolu insanıyla yaşar. Anadolu insanı annemizdir, babamızdır, ninemizdir, dedemizdir, komşumuzdur… Bizler bu ülke için canımızı verdik ve gerekirse yine seve seve canımızı veririz.

• Gözden Geçirme Bu dersimizde Anadolu’nun tarihi ve doğal güzellikleri hakkında bilgi sahibi olacaksınız.

• Derse Geçiş

Metin ile ilgili videoları aşağıdaki linkten indirebilirsiniz. “Kök ve Eklerle İlgili Oyunlar”“Doğa İçin Uç-Türkiye”videosu“Bir Başkadır Benim Memleketim Şarkısı”videosu

“Anadolu İnsanı Şiiri”videosu“Türkiye’nin Tarihi ve Doğal Güzellikleri”videosu“Türkiye’nin 2017Tanıtım Filmi ”videosu“Anadolu Sevgisi Şiiri ”videosu“Mihriban Türküsü ”videosu

https://www.facebook.com/groups/1420704434673723/files/

(Türkçe Dersi-Eyüp Hayta facebook sayfası)

Dikkati çekme sorusu sorulduktan sonra öğrencilerden metnin içeriğini tahmin etmeleri istenecek.

Metnin başlığı hakkında öğrenciler konuşturulacak.Metnin içeriği öğrenciler tarafından tahmin edilecek.(Metinde neler anlatılmış olabilir?)

Parça öğretmen tarafından örnek olarak okunacak. Metin okunurken öğrenciler tarafından anlaşılmayan , anlamı bilinmeyen

kelimeler tespit edilecek. Öğrencilere 5-8 kelimeden oluşan cümleler kurdurularak, bilinmeyen

kelimeler anlamlandırılacak.

1.Etkinlik yapılacak.1.Boz 2.Kağnı 3.Yular 4.Yonca5.Yayla 6.Ekin 7.Kerpiç 8.KöpükBoz:  Kül rengi, griKağnı:  İki veya dört tekerlekli, dingili tekerlekle birlikte dönen öküz arabasıYular: Bir yere bağlamak veya çekerek götürmek için hayvanın başlığına veya tasmasına bağlanan ipYonca: Baklagillerden, başak durumundaki çiçekleri kırmızı veya mor renkli, hayvanlara yem olarak yetiştirilen çayır bitkilerinin genel adı Yayla:: Dağlık, yüksek bölgelerde, kışın hayat şartları güç olduğu için boş bırakılan, yazın havası iyi ve serin olan, hayvan otlatma veya dinlenme yeri Ekin: Tahılın tarlaya atıldığı andan harman oluncaya kadar aldığı durumKerpiç: Duvar örmekte kullanılmak için kalıplara dökülüp güneşte kurutulmuş saman ve balçık karışımı ilkel tuğlaKöpük: Çalkanan, kaynatılan, mayalanan, yukarıdan dökülen sıvıların üzerinde oluşan hava kabarcıkları yığını

2.Etkinlik yapılacak.Aşağıdaki soruları okuduğunuz şiirden hareketle cevaplayınız.1. Şair, şiirin ilk dörtlüğünde “bilmezsin” diyerek kime sesleniyor olabilir?

Cevap: Sevgiliye ya da bu şiiri yazdığı kişiye sesleniyor olabilir.2. Şiire göre Anadolu dağlarının özellikleri nelerdir?

Cevap: Boz dumanlı ama eğer dumanlar kaybolursa o zaman manzaralarının çok güzel olduğu yerlerdir.

3. Şiirin ikinci dörtlüğünde Anadolu’nun hangi yönleri vurgulanmaktadır? Cevap: Ovaların genişliği. Ovalardaki güzelliklerin yerine zor zamanlardaki kağnıların

yollardaki halleri anlatılmaktadır.4. Şiirde geçen “Gönül perdelerinin sökülmesi” sözüyle ne anlatılmak isteniyor?

Cevap: Yani yeter ki güzellikleri görmenin önündeki engellerin kaldırılması ve bu

sayede güzelliklerin görülmesi anlatılmaktadır.5. Şair siz olsaydınız metne nasıl bir başlık koyardınız? Niçin?

Cevap: Öğrencilerin cevaplarına göre değerlendirilecek.

3.Etkinlik yapılacak(Ek ve kök).a)

ağlardenizcisevgikirlikağnısızevin

b)

KELİME↓

ALDIĞI EK↓

YENİ KELİME

↓ANLAMI↓

ağaç -sız ağaçsız Ağacı olmayan

sev -gi sevgi Sevmek duygusu

saygı -lı saygılı Saygı sahibi

kardeş -lik kardeşlik Kardeş olma durumu

gazete -ci gazeteci Gazete satan kimse

4.Etkinlik yapılacak.Duygular:– sevgi– mutluluk– merak– ilgiKavramlar– dağlar– ovalar– ormanlar– akarsular

Şiirinin ana duygusunu yazınız: Anadolu’ya duyulan sevgi ve hayranlık

5.Etkinlik yapılacak(Konuşma etkinliği).

6.Etkinlik yapılacak(Şiir yazma)

7.Etkinlik yapılacak(Türkiye’nin tanıtımı).

a)1.Tarihi ve doğal güzelliklerini, insanlarının misafirperverliğini, yeme içme kültürümüz ile ilgili bir şeyler.2.Misafirperverliğimiz…3.Komşunu da Al Gel.

Bu Dünyada Cenneti Yaşayın. Güzel Bir Tatile Ne Dersin?

KÖK Kök, bir sözcüğün parçalanamayan, anlamlı, en küçük parçasıdır. Sözcüğün kökü bulunurken sondan başa doğru ekler çıkarılır, kalan bölüm köktür. dur  -ak KökÖrnekte de görüldüğü gibi, atabildiğimiz her şeyi attıktan sonra elimizde kalan, daha fazla parçalayamayacağımız “dur-“, bu sözcüğün köküdür. NOT  Kök, sözcüğün tamamıyla anlam ilişkisi taşımalıdır. >  Kökler, isim kökü, fiil kökü olmak üzere ikiye ayrılır:

1. İsim (Ad) KökleriVarlıkların, kavramların, duyguların ismi olan köklere isim kökü denir.  Dilimizde isim kökleri en fazla üç heceden oluşur.

kalem  -likKök

“kalemlik” sözcüğünün anlamlı en küçük parçası yani kökü “kalem” sözcüğüdür.“kalem” sözcüğüne “-mek” veya “-mak” eklerinden birini getiremeyiz. Bu nedenle “kalem” sözcüğü ad köküdür.

 >  İsim kökleri “-mak / – mek” mastar ekini almazlar.

 >  Yansıma kökler de isim köklerinden sayılır. cız, çat, fıs, güm, pat, şar, vız…

2. Fiil (Eylem) Kökleriİş, oluş veya durum bildiren köklere fiil kökü denir. Fiil kökleri “-mak / – mek” mastar ekini alabilen köklerdir.

» aç-, at-, çiz-, del-, gel-, kal-, tak-, yık-, yüz-…» “sevgi” sözcüğünün kökü “sev”dir. “sev” sözcüğüne “-mek” ekini getirdiğimizde “sevmek” olur. Mastar eki getirdiğimizde anlamlı bir sözcük elde edebildiğimiz için “sev-” fiil köküdür ve  “sevgi” fiil köklü bir sözcüktür.» “solungaç” sözcüğünün kökü olan “solu” sözcüğü “-mak” eki alarak “solumak” olabilir. Bu nedenle “solungaç” sözcüğü fiil köklüdür.NOT  Fiil köklerini ad kökleri gibi tek başına yazıp söyleyemeyiz.

Mastar durumundaki fiil köklerinin sonuna ya kısa çizgi (–) konur ya da “–mak, –mek” mastar eki getirilir. Fiilin sonuna konan kısa çizgi (–), “mak, mek” diye okunur. Örneğin “yırt–” fiil kökü  “yırtmak” olarak okunur.

 İPUCU  Bir sözcüğün kökünün isim kökü mü fiil kökü mü olduğunu bulmanın en kolay yolusözcüğün köküne  “-mak / – mek” mastar eki getirip denemektir.“gözlük” → kökü “göz”dür → mastar eki eklersek “gözmek” olur → “gözmek” sözcüğü anlamsızolduğu için “göz” isim köküdür.“geçit” → kökü “geç”tir → mastar eki eklersek “geçmek” olur→ “geçmek” sözcüğü anlamlı olduğu için “geç” fiil köküdür.Yalnız bunu yaparken aşağıda anlatacağımız sesteş ve ortak kök özelliklerinin göz önünde bulundurulması gerekir.

Kökün Özellikleri 1.  Kök, Sözcüğün BaşındadırTürkçe, sondan eklemeli bir dildir. Türkçede bütün ekler sona gelir. Bu yüzden Türkçede kök, her zaman sözcüğün başındadır.

 2.  Kök, Ek Alırken Yapısal Değişikliğe UğramazKök, tâbi olunan; ek, tâbi olan öğedir. Başka bir deyişle Türkçede, kök sabit kalır, ek köke uyum sağlamaya çalışır. Bu yüzden kökler, ek alsalar da bir değişime uğramazlar. Ancak bu olayın bozulduğu birkaç istisnai durum vardır:

 >  Yönelme eki alan 1. ve 2. tekil kişi zamirleri ses değişimine uğrar:ben -> bana         sen -> sana

Gelecek Derse Hazırlık

(Ömer Seyfettin hakkında araştırma yapınız.)

BÖLÜM IIIÖlçme-Değerlendirme• Bireysel öğrenme etkinliklerine yönelik Ölçme-Değerlendirme• Grupla öğrenme etkinliklerine yönelik Ölçme-Değerlendirme• Öğrenme güçlüğü olan öğrenciler ve ileri düzeyde öğrenme hızında olan öğrenciler

Ülkemizin hangi doğal ve tarihi güzelliklerini biliyorsunuz?

Ülkemizin ve insanlarımızın en çok hangi özelliğini seviyorsunuz?

Türkiye’nin tanıtımı ile ilgili neler yapabiliriz?

Aşağıdaki  cümlelerde altı çizili kelimelerden hangisinin kökü isimdir?

için ek Ölçme-Değerlendirme etkinlikleri

A) Pazar gününün kapalı havası canımı sıktı.B) Mart, kapıdan baktırır; kazma kürek yaktırır.C) İndirimli satışlar dün başladı.D) Denizin tuzlu suyu ağzına doldu.

Aşağıdaki lerden hangisi isim köküdür?A) araba B) gelir C) sevgi D) yemiş

Dersin Diğer Derslerle İlişkisi Okurken sesli okuma kurallarına, yazarken imla

ve noktalamaya diğer derslerde de dikkat etmeleri sağlanır.

Plânın Uygulanmasına İlişkin Açıklamalar

tunghay@gmail.com

Türkçe Öğretmeni Okul Müdürü

Anadolu adı verilen coğrafyanın özellikleri açısından yaşamaya elverişli olması,

burada birçok medeniyetin kurulmasını sağlamıştır. Tarih öncesi dönemler

incelenecek olursa Anadolu uygarlıkları ilk gözen çarpan uygarlıklar olarak

karşımıza çıkıyor. Bu makalede sizlere maddeler halinde Anadolu uygarlıkları ve

özellikleri hakkında bilgiler verilerek şu anda yaşam sürdüğümüz coğrafyalar

içerisinde hüküm sürmüş olan uygarlıklar hakkında daha fazla bilgi alacaksınız.

Anadolu uygarlıkları ve özellikleri ele alınırken insanların neden yaşam alanı

olarak Anadolu topraklarını tercih ettiği konusu üzerinde kesinlikle durulmalıdır.

Dünya öylesine büyük olmasına rağmen kurulan medeniyetlerin büyük kısmı bu

coğrafyada olmuştur. Bu durumun oluşmasında etkili olan çeşitli faktörler vardır.

Uygarlıkların Anadolu’yu tercih etmesinin nedenleri:

Coğrafyada hüküm süren iklimin yaşam sürmeye uygun olması.

Doğuda ve batıda yer alan uygarlıkların tam orta kısmında yer alması.

Bölgenin sahip olduğu toprağın hem hayvancılık yapmaya hem de tarıma

uygun olması.

Anadolu’nun ticaret yollarının ve göç yollarının üzerinde yer alması.

ANADOLU İNSANI

Bu vatanı canla başla, fedakarlıklarla kurandır.Muhteşem bir zenginliğin yanında muhteşem özellikleri de bünyesinde barındırandır. Hüzünlüdür,yiğittir,naziktir, cömerttir.İyi niyetlidir.Misafirperverdir, doğaldır, yardımseverdir.Emek, yoksulluk, sıcaklık ve huzurdur.Bir lokma ekmeğini paylaşacak kadar cömerttir.Aza kanaat eder, olunca paylaşır, olmayınca şükreder.Alem ne der, diyendir.Bu ülkenin gerçek sahibidir.Tertemiz insandır.Vatanı için canını verendir.

MEMLEKET İSTERİM

Memleket isterim,Gök mavi, dal yeşil, tarla sarı olsun,Kuşların çiçeklerin diyarı olsun.Memleket isterim;Ne başta dert ne gönülde hasret olsun,Kardeş kavgasına bir nihayet olsun.Memleket isterim;Ne zengin fakir, ne sen ben farkı olsun,Kış günü herkesin evi barkı olsun.Memleket isterim;Yaşamak, sevmek gibi gönülden olsun,Olursa bir şikayet, ölümden olsun.

Cahit Sıtkı TARANCI