1. ÜNİTE · 2019-12-10 · Değişen sınav sistemiyle birlikte ortaya çıkan yeni nesil sorularla ... Soruları bu kazanımlar çerçevesinde hazırlıyor, tüm kazanımlara kitaplarımızda

Sevgili Öğrenciler,

Son Viraj Yayınları olarak hedefi yüksek olan öğrencilere rehber olmak ve onların başarı sevi-yesini yükseltmek için yola çıktık. Değişen sınav sistemiyle birlikte ortaya çıkan yeni nesil sorularla kitaplarımızı oluşturarak sizleri bu sınavlara en iyi şekilde hazırlamayı istiyoruz.

Kitaplarımızı hazırlarken Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından yayımlanan öğretim programlarındaki kazanımları esas alıyoruz. Soruları bu kazanımlar çerçevesinde hazırlıyor, tüm kazanımlara kitaplarımızda yer veriyoruz. Bunu yaparken kazanım dışına asla çıkmıyoruz. Testleri mantık, muhakeme, analiz, sentez gerektiren sorularla oluşturuyoruz. Yeni nesil olarak adlandırılan bu tip sorularla öğrencilerimizin analitik düşünerek bilgilerini günlük hayata aktarabilmelerini amaç-lıyoruz.

Bloom taksonomisine uygun olarak “tam öğrenme” modeliyle hazırladığımız özet konu anlatım, uygulama, kavrama, analiz-sentez, ünite değerlendirme testi ve analiziyle oluşturduğumuz “Drift Se-risi” öğrencilerimizi bilgi düzeyinden sentez düzeyine çıkarıyor. Kolaydan zora şeklinde hazırlanan bu testler sayesinde başarı basamaklarını kolaylıkla aşacağınızı düşünüyoruz.

Ünite değerlendirme testleri şeklinde hazırladığımız “OFF-ROAD Serisi” ile son tekrarı da ya-parak öğrencilerimizi hedeflerine bir adım daha yaklaştırıyoruz. Deneme sınavlarıyla da sizleri sınav seviyesinden daha üst seviyelere taşıyarak sınavlarda karşılaşacağınız hiçbir soru karşısında zor-lanmadan başarılı sonuçlar elde edeceğinizi düşünüyoruz.

Son Viraj Yayınları ile çıktığınız bu yolculukta hedefinize ulaşmanızı diliyor, size bu yolda reh-berlik yapmaktan onur duyuyoruz.

Selim AKGÜL

Genel Yayın Yönetmeni

ÖN SÖZ

1. ÜNİTE

BİREY VE TOPLUM

Sosyal Bilgiler Dersinden Öğrendiklerimiz...............................................................................................7

Yeni Okulum ............................................................................................................................................7

Hak ve Sorumluluklarımız......................................................................................................................13

Çocuk Hakları ........................................................................................................................................13

1. Ünite Değerlendirme Testi .................................................................................................................19

1. Ünite Değerlendirme Testi Analizi .....................................................................................................23

2. ÜNİTE

KÜLTÜR VE MİRAS

Uygarlıkları Öğreniyorum.......................................................................................................................27

Çevremizdeki Güzellikler ......................................................................................................................33

Kültürel Zenginliklerimiz ........................................................................................................................33

Kültürümüzü Tanıyalım..........................................................................................................................33

Geçmişten Günümüze Kültürümüz........................................................................................................33

I. Dönem I. Yazılı ...................................................................................................................................41

2. Ünite Değerlendirme Testi .................................................................................................................43

2. Ünite Değerlendirme Testi Analizi .....................................................................................................49

2. Fasikül Tarama Testi .........................................................................................................................51

2. Fasikül Tarama Testi Analizi .............................................................................................................57

2. Deneme .............................................................................................................................................59

Cevap Anahtarı ....................................................................................................................................63

İçindekiler

ÜNİTE

Birey ve Toplum1.

Sosyal Bilgiler Dersinden Öğrendiklerimiz

Yeni Okulum

Hak ve Sorumluluklarımız

Çocuk Hakları

Ünite Değerlendirme Testi

Ünite Değerlendirme Testi Analizi

KA

ZAN

IMLA

R

5.1.1. Sosyal Bilgiler dersinin, Türkiye Cumhuriyeti’nin etkin bir vatandaşı olarak kendi gelişimine katkısını fark eder.

5.1.2. Yakın çevresinde yaşanan bir örnekten yola çıkarak bir olayın çok boyut-luluğunu açıklar.

5.1.3. Sahip olduğu haklarının farkında olan bir birey olarak katıldığı gruplarda aldığı rollerin gerektirdiği görev ve sorumluluklara uygun davranır.

5.1.4. Çocuk olarak haklarından yararlanmaya ve bu hakların ihlal edildiği du-rumlara örnekler verir.

5. Sınıf Sosyal Bilgiler .YAYINLARI

Konu

7

Bire

y ve

Top

lum

1. Ü

nite

:

Sosyal Bilgiler Dersinden Öğrendiklerimiz / Yeni Okulum

Sosyal Bilgiler Dersinden Öğrendiklerimiz

➥ Sosyal bilgiler dersinin; Türkiye Cumhuriyeti’nin etkin bir vatandaşı olarak öğrencilere birçok katkısı bulunmaktadır. Bu katkılar şunlardır:

● Vatandaşlık görevi ve sorumluluklarının öğrenilmesini sağlar.

● Öğrencilerin, milletine, bayrağına ve ordusuna karşı, sevgi, saygı ve güven duygusunu artırır.

● Atatürk ilke ve inkılaplarının öneminin anlaşılması ve bunların korunması bilincinin yerleşmesini sağlar.

● Türkiye Cumhuriyeti’nin dayandığı temel ilkeleri öğretir.

● Türk tarihinin öğretilmesini sağlar.

● Hem ülkemizi hem de dünyayı tanımamızı sağlar.

● Demokratik yaşamın kurallarını öğretir.

● Beraber yaşama, sorumluluk alma, yardımlaşma ve karar verme duygularını geliştirir.

● İnsanların birbirlerine karşı olan hak ve sorumluluklarını kavramalarını sağlar.

● Bilimin ve tekniğin gelişmesinin insan hayatı üzerindeki etkilerini öğretir.

● Aile, okul ve toplum yaşamının dayandığı temel ilkeleri öğretir.

● Çevreyi koruma ve iyileştirme bilinci kazanır.

Yenwi Okulum

➥ Olay; ortaya çıkan, oluşan durum, her türlü iş, hadise ve vakaya denir.

➥ Olaylar ortaya çıktığı anda insanları farklı şekillerde etkileyebilir. Bir olay bazılarının üzülmesine bazılarının ise se-vinmesine neden olabilir.

➥ Bir olayın birden fazla nedeninin ve birden fazla sonucunun bulunmasına olayların çok boyutluluğu denir.

➥ Olaylar çok boyutludur. Birden çok sebebi ve sonucu olabilir.

Maddi hasarlar

Yaralanma ve ölüm

Trafiğin kapanması

Yol ve kaldırımın zarar görmesi

Kaza çevresindeki esnafın zarar görmesi

NedenleriSonuçl

arı

Aşırı hız

Dikkatsizlik

Kurallara uymama

Uykusuzluk

Alkollü araç kullanma

➥ Olayların etki alanı aynı değildir. Bazı olaylar belirli bölge ya da ülkelerle sınırlıyken, bazı olaylar tüm dünyayı et-kileyebilir. Örneğin; Türkiye’de meydana gelen bir orman yangını ülkemizi etkilerken, küresel ısınma tüm dünyayı etkilemektedir.

Bilgi Hazinem

1.

5.SınıfSosyalBilgiler YAYINLARI

Uygulama

8

Sosyal Bilgiler Dersinden Öğrendiklerimiz / Yeni OkulumBi

rey

ve T

oplu

m1.

Üni

te:

1.

A. Aşağıda verilen kavram haritasındaki boşlukları uygun şekilde tamamlayınız.DÜSün, yorumla

,

Sosyal Bilgiler Dersinin Bireylere Sağladığı Faydalar

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

.........................................................................................................................................................

DÜSün, karar ver

, B. Aşağıda verilen kavram haritasındaki boşlukları uygun şekilde tamamlayınız.

D Y

1.Meydana gelen olayların birden fazla nedenleri olduğu gibi birden fazla sonuçları da olabilmektedir.

2. Aynı olay insanları aynı şekilde etkilemek zorundadır.

3.Çevremizde meydana gelen olaylara karşı duyarsız kalmamız etkin vatandaş olmanın bir gereğidir.

4. Sosyal bilgiler dersi sayesinde tarihimiz hakkında bilgiler öğreniriz.

5. Küresel ısınma gibi olayların sonuçları birden fazla olduğu için etki alanları da geniştir.

6.Trafik kazalarının oluşmasında uykusuzluk, trafik işaretlerine uymama, cep telefonu kul-lanma gibi birden çok nedenin bulunması çok boyutlu olduğunu göstermektedir.

7. Etkin vatandaşlar karşılaştıkları sorunlar karşısında çözüm üretemez.

5. Sınıf Sosyal Bilgiler .

Kavrama

YAYINLARI

Test -

9


1. Ü

nite

:Bi

rey

ve T

oplu

m

1

2. Mahallemizde çocukların top oynayacakla-rı bir yer yok. Bu nedenle arkadaşlarımla, arabaların sürekli geçtiği sokaklarda oynu-yoruz. Bu duruma çok üzüldüğüm için bele-diyeye bir dilekçe yazdım. Yazdığım dilekçe karşılık buldu. Belediye mahallemize bir ço-cuk parkı yaptı, artık arkadaşlarımla çocuk parkında oynuyoruz.

Ahmet’in sergilediği bu davranışa bakılarak onunla ilgili aşağıdakilerden hangisine ula-şılabilir?

A) Her zaman kendini düşünmektedir.

B) Yaşadığı sorun karşısında duyarsız kalmıştır.

C) İnsan haklarına ters düşecek şekilde dav-ranmıştır.

D) Etkin bir vatandaş olduğunu göstermiştir.

3. Teknolojik gelişmelere bağlı olarak okullarda dersler akıllı tahtalar üzerinden verilmeye baş-landı. Bu doğrultuda akıllı tahta üreten birçok firma açıldı. Böylece birçok kişiye de iş imkâ-nı doğdu. Akıllı tahtaları kullanan öğretmenler daha rahat ders anlatırken öğrenciler de bu teknolojik ürün sayesinde dersi daha iyi anla-maya başladı.

Metne göre aşağıdaki yargılardan hangisi-ne ulaşılabilir?

A) Teknolojik ürünler sadece eğitimde kullanıl-mıştır.

B) Bir olayın birden fazla sebebi ve sonucu olabilmektedir.

C) Bazı olaylar bir tek nedene bağlanabilir.

D) Akıllı tahtalar öğretmenlerin isteği üzerine alınmıştır.

4. ★ Onur’un oturduğu odayı temiz tutması

■Ayşe’nin yüksek sesle müzik dinle-mesi

▲ Ceren’in ödevini zamanında yapması

●Murat’ın bir yere giderken annesine haber vermesi

Yukarıda verilenlerden hangisi sorumlu-luklarını yerine getiren bir bireyin yapacağı davranışlardan biri değildir?

A) ★ B) ■ C) ▲ D) ●

1. Geçen gün, kapıya bir satıcı geldi. Elektrikli süpürge satıyordu. Çok fonksiyonlu bir şeydi. Ben de aldım. Ama bir ya da iki kullanım sonrasında bozuldu. Firmayı aradım. Bana yardımcı olamayacaklarını söylediler. Bunun üzerine “Tüketici Hakları Merkezi”ne bir dilekçe yazdım. Bundan sonraki süreçte bozuk olan süpürgeyi almayı kabul ettiler.

Ayşe Hanım’ın anlattığı bu durum dikkate alındığında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Yasal düzenlemeler haksızlığa uğradığımız zaman bu haksızlığın giderilmesinde bize yardımcı olur.

B) Haksızlığa uğradığımız zaman bu durumu yalnızca kendi gücümüzü kullanarak telafi ederiz.

C) Toplum içinde yaşarken sorunların çıkacağını biliriz ve çıkan sorunlara karşı çözüm üretiriz.

D) Sorunlarımızı çözebilmemiz için yapmamız gereken en önemli şey haklarımızı bilmektir.

İPUCU

›› İnsanlar haklarını

kullanarak yaşa-

dıkları sorunlara

çözüm üretirler.

5.SınıfSosyalBilgiler

Kavrama

YAYINLARI

Test -

10

1

Sosyal Bilgiler Dersinden Öğrendiklerimiz / Yeni Okulum1.

Üni

te:

Bire

y ve

Top

lum

5. Bu ülkede yaşayan vatandaş-lar olarak çeşitli haklara sahip olduğumuzu biliriz. Ama bunun yanında bir takım sorumlulukla-rımızın da olduğunu bilir ve bu sorumlulukları yerine getiririz.

Verilen ifadelere bakılarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Her vatandaş hak ve sorumluluklara sahip-tir.

B) Haklar bazı kişilere, sorumluluklar ise her-kese aittir.

C) Vatandaş olmanın getirdiği bazı sorumlu-luklar vardır.

D) Sorumlulukların yerine getirilmesi ülkemizin kalkınmasını sağlar.

6. Sosyal bilgiler dersi sayesinde ülkemizle ilgili birçok bilgiye sahip oluruz. Ülkemizin doğal gü-zelliklerini, tarihi eserlerini, kültürel özelliklerini ve insanların, yaşam tarzlarını öğreniriz. Bu sayede ülkemizi ve ülkemiz insanlarını daha iyi tanımış oluruz.

Verilen bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Sosyal bilgiler dersinin hayatımıza bir çok katkı sağladığını farkederiz.

B) Sosyal bilgiler sayesinde ülkemizin tarihini, kültürünü ve doğal güzelliklerini daha iyi öğ-renmiş oluruz.

C) Sosyal bilgiler dersi sayesinde ülkemiz in-sanlarını daha yakından tanıma fırsatı bulu-ruz.

D) Sosyal bilgilerin diğer bilim dallarıyla olan ilişkisinin zayıflamış olduğunu görürüz.

7. Ayşe Hanım yeni aldığı bulaşık makinesi bir süre sonra bozulunca ne yapacağını bileme-miş, bu nedenle arkadaşlarından yardım iste-miştir.

Buna göre Ayşe Hanım’ın arkadaşlarının verdiği bilgilerden hangisi doğrudur?

A)Yapacak bir şey yok. Üzülme! yenisini alırsın.

Fatma Hanım

B) O firmadan bir daha bir şey almayalım. Başka insanların da oradan bir şey almasını engelleyelim.

Kübra Hanım

C) Garanti belgesi elimizde ol-duğuna göre mağazaya gidip değiştirmek istediğimizi söyle-yelim.

Yasemin Hanım

D)

Seher Hanım

Bence en iyisi gidip bunun hesabını onlara soralım.

İPUCU

›› Sosyal bilgiler saye-

sinde insanlar hak

ve sorumluluklarını

kullanmayı öğrenir.


AnalizSentez

YAYINLARI11


1. Ü

nite

:Bi

rey

ve T

oplu

m

Test - 2

2. Aynı toprak üzerinde yaşayan ve aynı devlete vatandaşlık bağı ile bağlı olan kişilere vatan-daş adı verilir. Vatandaşların bağlı olduğu dev-lete karşı sorumlulukları olduğu gibi devletin de vatandaşlara sağladığı haklar vardır. Haklarını ve sorumluluklarını bilen ve bunlara göre hare-ket eden kişiler etkin birer vatandaştır. Sosyal bilgiler; tarih, coğrafya, ekonomi, vatandaşlık ve hukukla ilgili konular içeren bir derstir. Bu ders, bizim etkin, haklarını ve sorumluluklarını bilen sosyal bir vatandaş olmamıza katkı sağ-lar.

Parçada verilen bilgilere bakılarak,

I. Etkin vatandaşlar yapacakları davranışları bilinçli şekilde yaparlar.

II. Sosyal bilgiler bireylerin toplumsal hayata katılmalarına yardımcı olur.

III. Sosyal bilgiler bireylerin toplum hayatında sınıf farkı oluşturmalarına destek olur.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I. B) I ve II.

C) II ve III. D) I, II ve III.

3. Günlük hayatta birçok olayla karşılaşırız. Ör-neğin; kara yolunda seyir hâlindeki bir aracın kaza yapması, sağanak yağış sonucunda sel meydana gelmesi ya da bir ailenin iş değişikliği sebebiyle bir şehirden başka bir şehre taşın-ması gibi olaylar aynı anda birçok insanın ha-yatını etkileyebilir. Toplumda yaşayan insanlar bir olaydan farklı şekilde etkilenebilirler. İnsa-nın yaşadığı bir olay, sadece kendisini değil; ailesini, akrabalarını, arkadaşlarını ve çevre-sinde bulunan hiç tanımadığı insanları da et-kilemektedir.


I. Meydana gelen bir olayın sonuçlarından birçok insan etkilenebilir.

II. İnsanlar karşılaştıkları olayların sadece kendilerini etkilemesine izin verir.

III. Meydana gelen bütün olayların sonuçları dar alanda etkili olur.




1. Yaşadığımız dünyada insanların çoğu maalesef sadece kendini düşünüyor. Sadece kendisi varmış gibi davranıyor. Oysa bu dünya hepimizin. Her birimizin üzerine düşen ayrı ayrı görevi var. Bu görevleri yerine getirdiğimiz sürece bu dünya daha yaşanır bir hâl alacak. Bununla ilgili bir öykümüz var.

Öykümüz; Herkes, Birisi, Herhangi Biri ve Hiç Kimse adlı dört kişi hakkında. Yapılması gereken çok önemli bir iş vardı. Ve Herkes, Birisi’nin bu işi yapacağından emindi. Herhangi Biri de yapabilirdi ama Hiç Kimse yapmadı. Birisi, buna çok kızdı. Çünkü iş, Herkes’in işiydi. Herkes, Herhangi Biri’nin bu işi yapabileceğini düşünüyordu. Ama Hiç Kimse, Herkes’in yapamayacağının farkında değildi. Sonunda Herhangi Biri’nin yapabileceği bir işi Hiç Kimse yapmadığı için Herkes, Birisi’ni suçladı.

Verilen öyküden hareketle aşağıdaki yargıladan hangisine ulaşılabilir?

A) Bir iş birliği örneği sergilenmiştir.

B) Sorumlulukla ilgili hiç kimse üzerine düşen görevi yerine getirmemiştir.

C) Rollerini yerine getirmişlerdir.

D) Sorumluluklarını yerine getirmişlerdir.

İPUCU

›› Olaylar birden fazla

nedenlerinin ve

sonuçlarının olması

çok oyutlu oldukları-

nı gösterir.


AnalizSentez

YAYINLARI12


2

1. Ü

nite

:

Test -

Bire

y ve

Top

lum

4. Çocuklar, ülkemizde eğitim ile ilgili zaman zaman kampanyalar yapılmakta ve insanların birçok alanda bilinçlenmesi sağlan-maktadır. Örneğin Millî Eğitim Bakanlığının “Haydi kızlar okula” “Eğitime % 100 destek” gibi kampanyalar düzenlediğini görüyoruz.

Öğretmenin verdiği bu bilgiye göre kam-panyaların yapılmasının temel sebebi aşa-ğıdakilerden hangisi olamaz?

A) Ülkemizdeki okul sayısını artırmak

B) Ülkemizde okula gönderilmeyen kız çocuk-larının okula gönderilmesini sağlamak

C) Ülkemizdeki eğitim seviyesini yükseltmek

D) Ülkemizdeki başarı seviyesinin yükselmesi-ni sağlamak

5. İnsanlar toplum içerisinde birlikte yaşarlar. Bu yüzden yaşadıkları çevrede meydana gelen olaylar birçok insanı etkisi altına almaktadır. Bu olayların gerçekleşmesinde birden çok neden etkili olabildiği gibi sonuçları birden çok olabil-mektedir. Bu duruma olayların çok boyutluluğu denir.

Aşağıdakilerden hangisi anlatılan duruma örnek oluşturmaz?

A) Deprem olması

B) Heyelan gerçekleşmesi

C) Erozyonun oluşması

D) Piknik yapılması

6. Ali ve ailesi yaz tatilinde İzmir’e gitmiştir. Ali şehrin doğal güzelliklerini ve tarihi yerlerini daha önceden sosyal bilgiler dersinde gördü-ğü için ailesine nerelerde neler olduğunu an-latmıştır.

Ali’nin gösterdiği davranışla ilgili aşağıda-kilerden hangisi söylenebilir?

A) Sosyal bilgiler dersini hayatında uygulamış-tır.

B) Doğal güzellikleri görmezden gelmiştir.

C) Ailesini yalnız bırakmıştır.

D) Gittiği yerleri tanıtamamıştır.

7. Sosyal bilgiler dersi bireylere verdiği bilgiler açısından insanların yaşantılarına önemli kat-kılar sunmaktadır.

Buna göre sosyal bilgiler dersinin bireye sağladığı faydalarla ilgili;

I. ülkemizi ve doğayı tanımamıza yardımcı olur.

II. Yönetim biçimleri hakkında bilgi sahibi olur.

III. Hak ve sorumluluklarımızı öğretir.

özelliklerinden hangileri örnek gösterilebi-lir?



İPUCU

›› Sosyal bilgiler der-

sinde öğrenilen bil-

giler günlük hayatta

kullanılabilmektedir.


Konu

13

Bire

y ve

Top

lum

1. Ü

nite

:

2.

Hak ve Sorumluluklarımız

➥ Grup: birden fazla kişinin bulunduğu, amacı aynı olan topluluklara denir. Örneğin; tiyatro oyuncuları.

➥ Rol: bir grup içerisinde bireylerin üstlendikleri görevlerdir. Örneğin; tiyatro grubunda hizmetçi rolü.

➥ Sorumluluk: kişinin üstlendiği rollerdeki görevleri yerine getirmesidir. Örneğin, tiyatro grubunda hizmetçi rolündeki bir kişinin bulunduğu yeri temizlemesidir.

➥ İnsanlar toplum hayatında değişik gruplara girerek değişik roller üstlenebilmektedir. Bireylerin yaşamlarını devam ettirirken toplumsal düzenin bozulmaması için üstlendikleri rollerin sorumluluklarını yerine getirmeleri gerekmektedir.

➥ Bir birey, ailesinde baba rolünde, okulunda öğretmen rolünde, futbol takımında kaleci rolünde yer alabilir. Yani birey-ler bulundukları gruplara göre farklı roller ve sorumluluklar üstlenmektedir.

➥ Hak: bir kimseye verilmiş olan yetkidir. Örneğin; toplum içerisinde yaşama hakkının bulunması gibi.

Çocuk Hakları

➥ Dünyada her birey 18 yaşına kadar çocuk olarak kabul edilmektedir. Çocuk olarak herkese yaşama hakkı, eğitim hakkı, sağlık hakkı, barınma hakkı gibi birçok hak verilmektedir.

➥ Dünyada bazı ülkelerde özellikle çocuk hakları noktasında uygun olmayan davranışlarda bulunmasından dolayı uluslararası alanda Çocuk Hakları Sözleşmesi imzalanmıştır. Bu sözleşmeyi Türkiye de kabul etmiştir.

Bu sözleşmeye göre:

● Çocuk hakları verilirken çocukların dil, din, ırk ve cinsiyet gibi ayrılıkları göz önüne alınmaz.

● Her insan 18 yaşına kadar çocuk kabul edilir.

● Her çocuk yaşama hakkı başta olmak üzere birçok hakka sahiptir.

Bilgi Hazinem

Hak ve Sorumluluklarımız / Çocuk Hakları


Uygulama

14

Hak ve Sorumluluklarımız / Çocuk HaklarıBi

rey

ve T

oplu

m1.

Üni

te:

2.

DÜSün, karar ver

, A. Aşağıda verilen ifadelerin hak ya da sorumluluk olduklarını uygun şekilde işaretleyiniz.

Hak Sorumluluk

1. Yaşımızın uygun hâle gelmesiyle okula başlamamız.

2. Arkadaşlarımız arasında düşüncelerimizi özgürce açıklayabilmemiz.

3. Evde odamızı toplamamız.

4. Okul kurallarına uygun şekilde davranmamız.

5. Sağlıklı bir şekilde beslenmemiz.

6. Sınıftaki eşyaları düzgün ve zararsız olarak kullanmak.

7. Hastalandığımızda sağlık hizmeti almak için hastaneye gitmemiz.

B. Aşağıda verilen boşluklara çocuk haklarından bildiklerinizi yazınız.DÜSün, yorumla

,

3. ...............................................

1. ...............................................

2. ...............................................4. ...............................................


Kavrama

YAYINLARI

Test -

15


1. Ü

nite

:Bi

rey

ve T

oplu

m

3

2. Rolü Rollerden Doğan Hakları

I. ----? Eğitimi için gerekli ortamın oluş-turulması

II. ----? Huzurlu ve sağlıklı bir birey ola-rak gelişmesine uygun ortamın sağlanması

III. ----? Okullar arası turnuvalara katıla-bilmesi

Yukarıda verilen tabloda “?” ile gösterilen yerlere sırasıyla hangi roller getirilmelidir?

I II III

A) Öğrenci Çocuk Takım oyuncusu

B) Öğretmen Ağabey Pasör

C) Çocuk Öğrenci Kaptan

D) Abla Torun Oyun kuruculuk

3.

İzcilik KulübüSınıf

Futbol takımıAtatürk İlköğretimOkulu

1. 2.

1. 2.

Yukarıda verilenlerden hangileri gruptur?

A) Yalnız 1. B) 1 ve 2.

C) 2 ve 4. D) 1, 2 ve 4.

1. Dünyadaki bütün çocuklar din, dil, ırk, renk ve cinsiyet ayrımı olmaksızın eşit haklara sahiptir. 20 Kasım 1989’da “Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi” kabul edilerek çocuk hakları güvence altına alınmıştır. Her yıl 20 Ka-sım günü dünyada “Çocuk Hakları” günü olarak kutlanmaktadır. Devletler bu sözleşmede belirtilen hakları çocuklara tanımakla yükümlüdür. Bu sözleşme 1990 yılında ülkemiz tarafından da imzalanmıştır. Çocuk haklarının korunması için Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu [UNICEF, (Yunisef)] kurulmuştur. Bu kuruluş dünyanın her yerinde herhangi bir ayrım yapmadan çocuklara yardım etmektedir. UNICEF, zaman zaman yayınladığı raporlarla çocukların yaşadıkları zorlukları tüm dünyaya duyurmaktadır.

Parçadaki bilgilere bakılarak çocuk haklarıyla ilgili,

I. Eşitlik prensibiyle tüm çocukları kapsamaktadır.

II. Türkiye de çocuk hakları konusunda duyarlı hareket etmiştir.

III. Birleşmiş Milletler, kurduğu bazı teşkilatlarla çocuklara gerekli desteği vermeye çalışmaktadır.


A) Yalnız I. B) I ve II. C) II ve III. D) I, II ve III.

İPUCU

›› Birleşmiş milletler

Çocuk Hakları

Sözleşmesi kabul

edilerek çocuk hak-

ları güvence altına

alınmıştır.


Kavrama

YAYINLARI

Test -

16

3

İPUCU

Hak ve Sorumluluklarımız / Çocuk Hakları1.

Üni

te:

Bire

y ve

Top

lum

4. Grup Çalışmasının Özellikleri D Y

Bir grup çalışmasında herkesin görevi vardır.Grup üyelerinde ben duygusu hâ-kimdir.Grup üyeleri arasında sosyal iletişim vardır.Grupların ulaşmak istediği hedefleri veya amaçları vardır.

Yukarıda verilen doğru-yanlış etkinliğinin yanıtları hangi seçenekteki gibi olmalıdır?

A) D Y✓

✓

✓

✓

B) D Y✓

✓

✓

✓

C) D Y✓

✓

✓

✓

D) D Y✓

✓

✓

✓

5. Öğrenci olarak birçok grupiçinde yer alırız.

Aşağıda verilenlerden hangisi Akın’ın be-lirttiği cümleye örnek gösterilemez?

A) Okulumuzda teneffüs zili çalar çalmaz he-men bahçeye inerek birkaç arkadaşımızla bir araya gelip oyun oynamamız.

B) Üyesi olduğumuz okulun tiyatro kulübü ça-lışmalarına katılarak çeşitli oyunlar sergile-memiz.

C) Yeşil ışık yanınca orada bulunanlarla birlik-te yolun karşı tarafına geçmemiz.

D) Okumayı seven arkadaşlarımızla kütüpha-nede buluşarak kitap okumamız.

6. (1) Fen ve Teknoloji Kulübü üyesiyim. (2) Kulübümüz içerisinde bir proje grubu oluş-turduk. (3) Ben bu grup içerisinde planlama, toplantı zamanı ve gündemi hazırlama ile ilgili sorumluluklar üstlendim. (4) Proje gru-bumuz hazırlayacağı projelerle TÜBİTAK’ın “Bu Benim Eserim” yarışmasına katılmayı hedeflemektedir.

Yağmur

Yağmur’un grubu ile ilgili verilen konuşma-sındaki bilgilerden kaç numaralı cümlesi grubunun amacını belirtmektedir?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

7. Aşağıdakilerden hangisi bir grup ya da ta-kım çalışması değildir?

A) B)

C) D)

İPUCU

›› Bireyler katıldıkları

gruplara göre ge-

rekli roller üstlenir-

ler.


AnalizSentez

YAYINLARI17


1. Ü

nite

:Bi

rey

ve T

oplu

m

Test - 4

2. Bireyin içinde yaşadığı toplumun bir üyesi olma sürecine sosyalleşme denir. Bu süreçte birey, toplumun kültürel değerlerini öğrenir ve kendi-ne has beceriler edinir. Sabah uyandığımızda ailemize “Günaydın.” demek, kahvaltı bittikten sonra annemize “Eline sağlık.” deyip teşekkür etmek, aile büyüklerimiz işe giderken onları gü-ler yüzle uğurlamak aile içindeki sosyalleşme-ye örnektir.

Verilen bilgilere göre sosyalleşmeyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Bireyler arasında iletişim kurulmasını sağ-lar.

B) Toplumsal kargaşa meydana getirir.

C) Bireylerin toplumdan soyutlanmasına ne-den olur.

D) Aile içi çatışmalar meydana gelmesine ne-den olur.

3. İfadeler

DY

Her çocuğun eğitim hakkı vardır.

Çocuklar belli yaştan önce işe girmeye zorlanamaz.

Çocuklar sevgiye muhtaçtır.

Hiçbir ayrım gözetmeksizin herkes her yaşta aynı eğitimi almalıdır.

Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne göre yukarı-daki ifadelerden doğru olanların başına “✓”, yanlış olanların başına “✗” işareti kondu-ğunda oluşan belirten tablosu aşağıdakiler-den hangisi gibi olmalıdır?

A)✓

✓

✓

✗

B)✓

✗

✓

✗

C)✓

✗

✗

✓

D)✓

✓

✗

✗

1. Bir Günüm Hak Sorumluluk

1. Sabah kalktığımda yatağımı toplarım.

2. Elimi yüzümü yıkayıp dişlerimi fırçalarım.

3. Okul çantamı toplayarak okula giderim.

4. Derslerimde anlamadığım kavram ve konular için öğretmenime sorular yöneltirim.

5. Teneffüslerde arkadaşlarımla oyun oynarım.

6. Okuldan geldikten sonra biraz dinlenirim.

Yukarıdaki tabloda 5. sınıf öğrencisi Emre’nin bir gün içinde yaptığı bazı durumlar liste şeklinde verilmiştir.

Bunlardan hangileri sadece hak kapsamında değerlendirilir?

A) Yalnız 3. B) 1 ve 2. C) 4 ve 5. D) 4, 5 ve 6.

İPUCU

›› Kendi haklarımız

kadar başka insan-

ların haklarınıda

gözetmeliyiz.


AnalizSentez

YAYINLARI18


4

1. Ü

nite

:Bi

rey

ve T

oplu

m

Test -4. Ailemizden sonra en büyük destekçilerimizin

akrabalarımız olduğunu söyleyebiliriz. Bayram-larda ve özel günlerde akrabalarımızla bir ara-da oluruz. Aile büyüklerimizin elini öper, onlarla sohbet ederiz. Sıkıntılarımızı akrabalarımızla paylaşır, yeri geldiğinde onlardan yardım isteriz.


I. Akrabalar yaşantımızdaki önemli destekçi-lerimiz arasındadır.

II. Aile içi paylaşımlar birlikteliği arttırır.

III. Aile dışından yardım almak olumsuz du-rumlar ortaya çıkarır.




5. 1

3

2

4

Görsellerde verilen sorumluluklarımızdan hangisi diğerlerinden farklı bir rolü ifade et-mektedir?

A) 1. B) 2. C) 3. D) 4.

6. Çocuk haklarının korunması ve hak ihlallerin önlenmesi için kamu kurumlarına, sivil toplum kuruluşlarına ve çocuk haklarına duyarlı insan-lara çeşitli görevler düşmektedir. Ülkemizde devletin çeşitli kurumları, çocuk hakları ihlalle-rinin önlenmesi adına çeşitli tedbirler almakta-dır.

Aşağıdakilerden hangisi alınan bu tedbirle-re örnek gösterilebilir?

A) Çocuk işçi çalıştıranlara karşı yaptırımlar uygulama

B) Çocukların oyun oynayacağı parklar yapma

C) Eğitim kurumlarının sayısını arttırma

D) Çocuk haklarını görmezden gelme

7.

Verilen gazete haberinde UNESCO çocuk-ların hangi haklarının kısıtlandığından bah-setmektedir?

A) Sağlık B) Yaşama

C) Eğitim D) Barınma

İPUCU

›› Farklı alanlarda

haklarımız bulundu-

ğu kadar, sorumlu-

luklarımız da vardır.


Ünite

19

ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ

YAYINLARI

1. Ü

nite

:Bi

rey

ve T

oplu

m

1.1.

Sosyal bilgiler dersinde yaşamımıza yön veren bazı değer ve beceriler kazanırız. Doğru karar vermek, sorunları çö-zerken kendimizi karşımızdaki kişilerin yerine koymak bunlardan bazılarıdır. Hem tarihimizi hem de ülkemizle birlikte dünyadaki kültürleri tanıma fırsatı da buluruz. Hem ülkemizde hem de farklı ülkelerde yaşamış önemli insanların yaptıklarından haberdar oluruz. Sosyal bilgiler dersi sayesinde yaşadığımız çevreyi, ülkemizi ve dünyayı daha iyi tanırız. Benzer ve farklı özelliklerimizin farkında oluruz. Çevremize karşı hassas oluruz. Ülkemizi ve dünyayı ilgilen-diren konularda fikirler üretebilir ve daha duyarlı oluruz. Ayrıca demokratik yaşam tarzı ile hak ve sorumluluklarımızı bilmemiz iyi bir vatandaş olmamızı sağlar.

Parçada verilen bilgilere bakılarak sosyal bilgiler dersinin faydalarıyla ilgili olarak,

I. Karşılaşılan sorunlara karşı çözüm yolları bulmamıza yardımcı olur.

II. İnsanları çevrelerinde meydana gelen olaylara karşı duyarlı hâle getirir.

III. Ülkemizdeki ve dünyadaki gelişmelere karşı bilgi sahibi olmamızı sağlar.


A) Yalnız I. B) I ve II. C) II ve III. D) I, II ve III.

2. Sokakta futbol maçı yapan çocuklar

Birlikte ödev yapan beş arkadaş

Halk oyunlarında oynayan çocuklar

Yukarıda grup çalışmalarına örnekler verilmiştir.

Buna göre gruplarla ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) İki veya daha fazla kişiden oluşur.

B) Gruptaki kişilerin ortak bir amacı vardır.

C) Gruplar, kanunlarla kurulur ve dağılırlar.

D) Gruplar, bir süre sonra dağılırlar.

3. I.

II.

III.

IV.

Sınıf Öğrenci

Aile Arkadaş

Futbol Takımı Kaleci

Okul Öğretmen

Yukarıda grup ve bu gruptaki roller eşleşmiştir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) I. B) II. C) III. D) IV.

4. Grup içindeki bireyler, rollerinin sorumluluklarını yerine getirirlerse grup daha başarılı olur.

Buna göre aşağıdaki öğrencilerden hangisinin için-de bulunduğu grubun daha az başarılı olması bek-lenir?

A)Oyun oynarken grupkurallarına uyarım.

Ayşe

B)Takım çalışmalarına devamlı katılırım.

Mert

C)Maçlarda topu tutmak için fazla uğraşmam.

Ali

D)Ödev yaparken arkadaş-larımla işbirliği yaparım.

Okan


ÜniteÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ

20YAYINLARI

1.1.

Üni

te:

Bire

y ve

Top

lum

5. I. Rollerini yerine getirmelidirler.

II. Çalışmalara düzenli katılmalıdırlar.

III. Üstlenilen görevi aksatmalıdırlar.

IV. Arkadaşları ile uyumlu çalışmalıdırlar.

Bir gruba üye olmuş kişiler grubun başarılı olabil-mesi için yukarıdaki davranışlardan hangilerini yap-malıdırlar?

A) I, II ve III. B) I, II ve IV.

C) I, III ve IV. D) II, III ve IV.

6. İnsanlar, içinde bulundukları gruplarda üzerlerine düşen görevleri yerine getirmelidirler. Aynı zamanda kişilerin başarılı olabilmek için kendilerine karşı da sorumluluk-ları vardır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi kişinin kendisi-ne karşı olan sorumluluklarından biri değildir?

A) Haklarını bilmeli ve korumalı

B) İyi bir iş sahibi olmalı

C) Kendini daima geliştirmeli

D) İşlerini hep başkasına yaptırmalı

7.

Ahmet 5. sınıf öğrencisidir. Ailesinin en küçük çocuğu-dur. Okul basketbol takımında görev almaktadır. Aynı zamanda sınıf temsilciliği yapmaktadır.

Verilen bilgilere göre Ahmet ile ilgili aşağıdakiler-den hangisi yanlıştır?

A) Birden fazla grupta rolü vardır.

B) Sorumluluklarını yeterince yerine getirmemektedir.

C) Rollerinden biri ailenin en küçük çocuğu olmasıdır.

D) Aldığı roller birbirinden farklıdır.

8.

6. sınıf öğrencisi Fatih, ailesinin maddi imkânsızlığı yü-zünden okulunu yarım bırakmıştır. Aile bütçesine katkı-da bulunmak için bir işte çalışmaktadır. Kendine ait hiç zamanı yoktur.

Fatih’in içinde bulunduğu durum çocuk haklarından hangisinin ihlaline örnek gösterilemez?

A) İlköğretim her çocuk için zorunludur.

B) Çocuklar, uygun bir asgari yaştan önce çalıştırılamaz.

C) Her çocuk düşüncesini özgürce açıklamalıdır.

D) Her çocuğun dinlenmeye ve oynamaya hakkı vardır.

9. Mahallemizde meydana gelen bir trafik kazası sonra-sında olayı görenlerden bazıları sürücünün trafik ışığına uymadığını, bazıları aşırı sürat yaptığını, bazıları da te-lefon ile oynadığını söylemiştir.

Anlatılan olaya bakılarak trafik kazalarıyla ilgili aşa-ğıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Bayanlar araba kullanmamalıdır.

B) Çok boyutlu özellik göstermektedir.

C) Yağmurlu havalarda araba kullanılmamalıdır.

D) Ulaşımda toplu taşıma araçları kullanılmalıdır.

10. Yaşadığımız köyün yakınına bir fabrika yapıldı. Fabrika-dan yayılan zehirli duman tarlalarımızı etkiledi ve tarla-larımız verimsizleşti.

Buna göre yapılan fabrikanın öncelikle aşağıdaki-lerden hangisine zararı olmuştur?

A) Fabrika sahibine

B) Hayvanlara

C) Doğaya

D) Ülke ekonomisine


Ünite

21

ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ

YAYINLARI

1.

1. Ü

nite

:Bi

rey

ve T

oplu

m

11. Aslı Hanım evde çocuklarının beslenme ve giyinme gibi ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Çalıştığı kurumda ise hastaların tedavi edilmesini sağlamaktadır. Boş zaman-larında da arkadaşlarıyla beraber oluşturdukları ekiple tiyatro oyunları sergilemektedir.

Buna göre Aslı Hanım’ın yaşantısında aşağıdaki rol-lerden hangisine sahip olduğu söylenemez?

A) Voleybol oyuncusu B) Anne

C) Doktor D) Tiyatro oyuncusu

12. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’ni

1949 yılında onaylayan Türkiye, Çocuk

Haklarına Dair Sözleşme’yi de 1990

yılında imzalamıştır.

Buna göre ülkemizde çocuk haklarının takibini ve uygulamasını gerçekleştirmek için hangi kurum ça-lışma yapmaktadır?

A) B)

C) D)

13. Ben Ezgi, 5. sınıf öğrencisiyim. Ai-lemin ikinci çocuğuyum. Bir ağabe-yim bir de kardeşim var. Sporu çok seviyorum. Okulumuzun voleybol takımında oynuyorum.

Buna göre Ezgi’nin aşağıdaki gruplardan hangisin-nin üyesi olduğu söylenemez?

A) Okul takımı B) Satranç kulübü

C) Aile D) Sınıf

14. Aşağıdaki spor dallarından hangisi takım hâlinde oynanmaz?

A)

Voleybol

B)

Hentbol

C)

Basketbol

D)

Uzun atlama

15. Çocuk Hakları Sözleşmesi hangi kurum tarafından ilan edilerek uygulamaya konmuştur?

A)

Avrupa Birliği

B)

UEFA

C)

Birleşmiş Milletler

D)

Unesco

16. Okul futbol takımının kaptanı olan Hamza’nın takım ar-kadaşları ile olan bazı diyalogları aşağıda verilmiştir.

I. Ali, ben sana çık demişsem hemen çıkacaksın.

II. Serkan, çok iyisin aynen devam et.

III. Burak, yine mi sakatlandın. Ne beceriksizsin.

IV. Murat, yardımlaşman çok iyi. Bravo.

Buna göre Hamza’nın davranışlarından hangileri yanlıştır?

A) Yalnız II. B) I ve II.

C) I ve III. D) II ve III.


ÜniteÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ

22YAYINLARI

1.1.

Üni

te:

Bire

y ve

Top

lum

17.

12 yaşında olan Ahmet, ailesinin isteği nede-niyle okula gidememekte ve çalıştırılmaktadır. Bu durum da kendisi de bazı haklarının ihlal edildiğini düşünmektedir.

Buna göre Ahmet’in düşünce balonunda aşağıdaki-lerden hangisinin yer alması beklenemez?

A) Dinlenme hakkıma saygı gösterilmedi.

B) Eğitim hakkım engellendi.

C) Din ve vicdan özgürlüğüme saygı gösterilmedi.

D) Oynama ve eğlenme hakkım elimden alındı.

18. Aile

Abla Müdür

Okul

III

III IV

MüzikKulübü

VoleybolTakımı

Gitarist Pasör

5. sınıf öğrencisi Fatma yukarıda verilen rollerden hangisini üstlenemez?

A) I. B) II. C) III. D) IV.

19. I. Çocuk hakları tüm çocuklar için geçerlidir.

II. Hiçbir çocuğa ırk, renk, dil, din veya cinsiyet gibi ay-rım yapılamaz.

III. Ülkemizde kız ve erkek çocuklar için ilköğretim üc-retsiz ve zorunludur.

Yukarıdaki ifadelerden hangileri çocuklarla ilgili hakların “evrensel” olduğunu vurgular?

A) Yalnız II. B) I ve II.

C) I ve III. D) II ve III.

20. Afrika’da çocukların bir çoğu ailelerinin geçimine yardım etmek için oldukça kötü şartlar altında çalışmaktadır

Buna göre aşağıdaki genellemelerden hangisine ulaşılamaz?

A) Sağlıklı bir çevrede yaşama haklarıyla ilgili sıkıntı ya-şamaktadırlar.

B) Sağlıklı bir çocukluk dönemi geçirmemektedirler.

C) Çocuk olarak haklarını yeteri kadar kullanamamak-tadırlar.

D) Çalıştırılmama haklarını kullanmaktadırlar.

21. İnsanların üyesi olduğu gruplarda belirli rolleri bulun-maktadır. Örneğin; aile içindeyken çocuk ve ağabey, okulda öğrenci ve sınıfta başkan, spor takımında oyun-cu ya da kaptan rolünde olabiliriz.

Buna göre roller ile ilgili aşağıda verilenlerden han-gisi yanlıştır?

A) İçinde bulunduğumuz gruplara göre farklı roller üst-leniriz.

B) Çeşitli gruplardaki rollerimiz o gruba ait özellikler taşır.

C) İçinde bulunduğumuz bir grupta birden çok role sa-hip olabiliriz.

D) Çeşitli rollerimiz bizlere hep aynı sorumlulukları yük-ler.

Documents

1. ÜNİTE · 2019-12-10 · Değişen sınav sistemiyle birlikte ortaya çıkan yeni nesil sorularla ... Soruları bu kazanımlar çerçevesinde hazırlıyor, tüm kazanımlara kitaplarımızda