Upload
fenna-vink
View
220
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1
Part of HDP Group of Services
28/01/2008
Basisvorming veiligheid GO!
BeeldschermwerkBeeldschermwerk
AristA, uw welzijnspartner
Externe Dienst voor Preventie en Bescherming
Lic. Glenn BISCOP (Eur.Erg.)
2
Part of HDP Group of Services
Schema
1. Wetgeving
2. Risicofactoren
3. Nieuwe trends
4. Ergonomische hulpmiddelen
3
Part of HDP Group of Services
1. Wetgeving
Codex over het welzijn op het werk:
Titel VI (arbeidsmiddelen)
Hoofdstuk II
Afdeling I: Beeldschermen
+ Bijlage
Eur.richtlijn 90/270 van 1990 => KB 27/8/1993
4
Part of HDP Group of Services
1. Wetgeving
Wettelijk kader
beeldschermwerkpost: het geheel dat bestaat uit beelschermapparatuur, interface mens/machine, bepaalde programmatuur, facultatieve accessoires, nevenapparatuur met inbegrip van de schijveneenheid, een telefoon, een modem, printer, documenthouder, een stoel en een werktafel of werkvlak, alsmede de onmiddellijke werkomgeving.
5
Part of HDP Group of Services
1. Wetgeving
Beeldschermwerkpost
– Informatica apparatuur
– Telefoon, printer…
– Meubilair
– Onmiddellijke werkomgeving
6
Part of HDP Group of Services
1. Wetgeving
• Risicoanalyse
• Opleiding
• Minimumeisen (bijlage)
• Evaluatie gezichtsvermogen, spieren en beendergestel
7
Part of HDP Group of Services
2. Risicofactoren
Beeldschermwerkpost
• Informaticamateriaal
• Programmatuur
• Meubilair
• Opstelling
• Fysische omgevingsparameters
• Werkorganisatie
8
Part of HDP Group of Services
2. Risicofactoren
Informaticamateriaal
• Beeldscherm– Reflectie, flikkering
• Toetsenbord– Mat, licht hellend,verplaatsbaar
• PC muis– Plat,lange kabel,vlot beweegbaar
9
Part of HDP Group of Services
2. Risicofactoren
Programmatuur
• Zelfbeschrijvend
• Tolerant ten aanzien van fouten
• Duidelijke structuur
• Aanpasbaar aan de individuele gebruiker
10
Part of HDP Group of Services
2. Risicofactoren
Meubilair
• Werktafel– Afmeting– Vorm– Hoogte
• Bureaustoel– Criteria
11
Part of HDP Group of Services
2. Risicofactoren
MEUBILAIR
• Heeft het werkvlak voor beeldschermwerk een MINIMALE diepte
van 80 cm?
• Is de hoogte van het werkvlak aangepast aan de gebruiker?
• Is het werkoppervlak mat en heeft het een heldere kleur?
12
Part of HDP Group of Services
Bureaustoel in hoogte aanpasbaar
13
Part of HDP Group of Services
Zithouding
14
Part of HDP Group of Services
DE STOEL AFSTELLEN OP EEN GOEDE HOOGTE
JUIST
Bekken tegen rugleuning, welving rugsteun tegen bekkenrand
(broeksriem), bovenbenen zijn horizontaal en de voeten plat op de
grond.
FOUT
•Stoel te hoog = druk op de boven-benen thv de rand van de zitting.
•Stoel te laag = druk aan de achterzijde van het zitvlak.
15
Part of HDP Group of Services
2. Risicofactoren
Opstelling
– Beeldscherm– Toetsenbord– PC muis– Documenten
16
Part of HDP Group of Services
Werkpost
17
Part of HDP Group of Services
AFSTAND BEWAREN VAN 50 TOT 70 CM VAN HET SCHERM
JUIST
Aanbevolen afstand:14’’scherm : 50-70 cm
17’’scherm: 60 – 85 cm
FOUT
Minimum afstand niet gerespecteerd. Dit kan aanleiding geven tot
vermoeidheid van de ogen
18
Part of HDP Group of Services
PLAATS HET SCHERM RECHT VOOR U
JUIST
Scherm en toetsenbord zo opgesteld dat draaiing van romp
en/of hoofd niet nodig zijn.
FOUT
Romp en/of hoofd moeten gedraaid worden om het scherm te kunnen lezen. Deze houding
kan leiden tot lichamelijke klachten.
19
Part of HDP Group of Services
PLAATS HET SCHERM OP DE GOEDE HOOGTE
JUIST
Het scherm is op de goede hoogte als de bovenrand van het scherm
gelijk is aan de ooghoogte.
FOUT
Het scherm is te hoog geplaatst. Men moet omhoog kijken en het
hoofd achterover gekanteld houden. Romp en/of hoofd moeten gedraaid worden om het scherm te kunnen lezen. Deze houding kan leiden tot
lichamelijke klachten.
20
Part of HDP Group of Services
HET TOETSENBORD ZO PLAT MOGELIJK OPSTELLEN
JUIST
Voorarm en pols liggen op één rechte lijn.
FOUT
Er is een hoekstand tussen voorarm en pols. De pols is
geplooid.
21
Part of HDP Group of Services
LAAT VOOR HET TOETSENBORD PLAATS VRIJ VOOR VOORARMEN EN POLSEN
JUIST
Er is voldoende plaats om de voorarmen en polsen te laten
rusten op de werktafel.
FOUT
De voorarmen en polsen steunen maar op een klein
oppervlak of zijn niet ondersteund.
22
Part of HDP Group of Services
DE ZONE VOOR DE BENEN NIET VERSPERREN
JUIST
Er is plaats voor de benen. Men kan zich correct opstellen ten opzichte van beeldscherm en
toetsenbord.
FOUT
Beperkte bewegingsruimte. Men moet een gedraaide houding
van romp en/of hoofd aannemen om te kunnen werken.
23
Part of HDP Group of Services
SCHERM LOODRECHT PLAATSEN TEN OPZICHTE VAN DE VENSTERS
JUIST
Het scherm is goed geplaatst, er is geen weerkaatsing van het
invallende op het beeldscherm.
FOUT
Invallend licht komt van vanachter, weerkaatsing.
Invallend licht van vooraan, verblinding.
24
Part of HDP Group of Services
GEBRUIK MAKEN VAN ZONNEWERING
JUIST
Een zonnewering schermt af tegen weerkaatsing en
verblinding.
FOUT
Geen zonnewering = men kan niet afschermen tegen weerkaatsing en
verblinding.
25
Part of HDP Group of Services
NAGAAN OF DE VOETEN OP DE GROND STEUNEN
JUIST
De voeten plat op de grond door een goede stoelhoogte of door
gebruik van een voetsteun.
FOUT
Kleine personen: de voeten rusten niet plat op de grond bij
een goede stoelhoogte.
26
Part of HDP Group of Services
NIET TE LANG IN DEZELFDE HOUDING BLIJVEN ZITTEN
JUIST
Neem een dynamische zithouding
aan, beweeg regelmatig.
FOUT
8 uur in dezelfde houding blijven zitten = vastgroeien aan de
werkstoel.
27
Part of HDP Group of Services
REGELMATIG PROPER MAKEN VAN HET BEELDSCHERM
JUIST
Gebruik een schoonmaak kit of een simpele doek.
FOUT
Het beeldscherm nooit proper
maken.
28
Part of HDP Group of Services
2. Risicofactoren
• Fysische omgevingsparameters• Klimaat
– Warmte,tocht,airco
• Luchtkwaliteit– Schimmels,stof, CO2
• Geluid• Verlichting
– Verlichtingssterkte,luminatie
29
Part of HDP Group of Services
Klimaat !
30
Part of HDP Group of Services
2. Risicofactoren
Klimaat
• Overdreven warmteStralingswarmte,overbezetting,apparatuur….
• Tocht en koudeAirco
PMV-PPD (NBN ISO 7730:2005)
• Luchtvochtigheid
31
Part of HDP Group of Services
2. Risicofactoren
Luchtkwaliteit
• Ongezonde lucht
– CO2 gehalte,ozon
– Schimmels,stof…
• Geurhinder
– tabak
32
Part of HDP Group of Services
Klimaat
Winterperiode (periode waarin verwarming aan staat):
- Droge temperatuur tussen 20 en 24°C
- Het verschil in temperatuur van de lucht ter hoogte van de enkels (0,1 m van de grond) en van het hoofd (1,1 m van de grond) moet minder zijn dan 3°C.
- Temperatuur van de vloer tussen 19 en 26 °C, behalve bij vloerverwarming, hier mag temperatuur oplopen tot 29°C
- De relatieve vochtigheid van de lucht tussen 30 en 70% .
33
Part of HDP Group of Services
Klimaat
Zomerperiode:
- Droge temperatuur tussen 23 en 26°C
- Het verschil in temperatuur van de lucht ter hoogte van de enkels (0,1 m van de grond) en van het hoofd (1,1 m van de grond) moet minder zijn dan 3°C.
- De relatieve vochtigheid van de lucht tussen 30 en 70%.
34
Part of HDP Group of Services
Plaatselijke onbehaaglijkheid
Klasse Algemeen
comfort
Temperatuur (°C) Luchtsnelheid
(m/s)
Stralingsassymetrie
PP
D (
%)
PM
V (-)
Zo
me
r
Win
ter
Zo
me
r
Win
ter
Ve
rtic
aa
l
tem
pe
ratu
urs
ve
rschil (
°C)
Vlo
ert
em
pe
ratu
ur
(°C
)
Wa
rm p
lafo
nd
Ko
ud
e m
uu
r
Ko
ud
pla
fon
d
Wa
rme
muu
r
A <6 -0,2 -
+0,2
24,5±1,0 22,0±1,0 0,12 0,10 <2 19-
29
<5 <10 <14 <23
B <10 -0,5 -
+0,5
24,5±1,5 22,0±2,0 0,19 0,16 <3 19-
29
<5 <10 <14 <23
C <15 -0,7 -
+0,7
24,5±2,5 22,0±3,0 0,24 0,21 <4 17-
31
<7 <13 <18 <35
35
Part of HDP Group of Services
Klimaat
CO2 in ppm Verluchting/h/pers. Advies
< 800 > 50 Voldoende verluchting
800 - 1000 30 – 50 Beperkte verluchting, mogelijke klachten
1000 - 1400 20 – 30 Onvoldoende verluchting
> 1400 < 20 Onaanvaardbare toestand
36
Part of HDP Group of Services
Geluid= hinderlijk geluid (< 80 dB(A))
• Fysiologische (niet auditieve) effecten
– Reflexmatig – stresssituatie
– Hoge bloeddruk
– Nervositeit
– Hoofdpijn
– Slaapstoornissen
• Spraakverstaanbaarheid
• Concentratiestoornis
•
•
2. Risicofactoren
37
Part of HDP Group of Services
Geluid= hinderlijk geluid (< 80 dB(A))
• Fysiologische (niet auditieve) effecten
• Spraakverstaanbaarheid
– Goed verstaanbaar: omgeving < 5dB(A) boven spraak
– > 10 dB(A) => men zal luider spreken
– Informatief ruis
– Visueel contact
• Concentratiestoornis
•
•
2. Risicofactoren
38
Part of HDP Group of Services
Geluid= hinderlijk geluid (< 80 dB(A))
• Fysiologische (niet auditieve) effecten
• Spraakverstaanbaarheid
• Concentratiestoornis
– Hoeveelheid
– Aard (informatie, voorspelbaarheid, taakgebonden)
– Persoonsgebonden
– Taakinhoud
•
•
2. Risicofactoren
39
Part of HDP Group of Services
Verlichting
• Verlichtingssterkte: 400 – 800 lux
• Luminantieverhouding: 1 : 3 : 10
• Kleurtemperatuur: 3000 – 4000 K
• Kleurweergave index: >80
NBN-EN12464-1
2. Risicofactoren
40
Part of HDP Group of Services
Verlichting
Taak Voor de docent Voor de leerling
1. Schrijven op het schoolbord Lezen en overnemen wat op het bord wordt geschreven
2. Spreken voor in de klas Opletten op wat de leraar vertelt
3. Tonen van een presentatie a. dia’s, overheads, enz. b. TV-programma’s
a. kijken naar projectiescherm b. kijken naar een TV-scherm
4. Opletten wanneer de klas een taak uitvoert
Schrijven, lezen, tekenen, enz.
5. Beeldschermwerk begeleiden Kijken naar een beeldscherm en op papier
6. Voorbereiden of uitwerken van lessen Niet aanwezig
41
Part of HDP Group of Services
Verlichting
taak Verlichtingseisen Verlichtingssterkte
1 Voldoende licht op de wand waar het schoolbord hangt en op het werkvlak van de bureau van de leerlingen.
250 lux verticaal
2 Voldoende licht voor in de klas en voldoende algemene verlichting.
300 lux
3 Lokaal moet in voldoende mate kunnen worden verduisterd.
300/10 lux
4 Voldoende algemene verlichting in de klas en op het werkvlak van de bureaus van de leerlingen.
300 lux
5 Voldoende algemene verlichting zonder hinderlijke spiegeling in beeldscherm van ramen of armaturen.
300 lux
6 Voldoende verlichting voor in de klas. 300 lux
42
Part of HDP Group of Services
2. Risicofactoren
Werkorganisatie
• Beeldschermwerk minder dan 4 uur per dag?• Duur van het beeldschermwerk minder dan 2 uur
na elkaar?• Werkritme aanpasbaar door de gebruiker?• Regelmatige verandering van werkhouding
(opstaan, zich verplaatsen)?• Piekbelasting
43
Part of HDP Group of Services
2. Risicofactoren
Werkgerelateerde overbelastingsletsels van het bovenste lidmaat
• Houding• Kracht• Herhaling• Trillingen• Precisie• Ontbreken van pauzes• Hoge werkdruk• Hoge taakeisen• Gebrek aan controle• Gebrek aan steun
44
Part of HDP Group of Services
Beeldschermergonomie
45
Part of HDP Group of Services
3. Ergonomische hulpmiddelen
•PC muis•Muismat•Klavier•Beeldschermfilter•Pauze software•Bureaustoel•Headset•PC instellingen
46
Part of HDP Group of Services
PC muis
47
Part of HDP Group of Services
PC muis - werkhoudingen
48
Part of HDP Group of Services
PC muis - werkhoudingen
49
Part of HDP Group of Services
PC muis - werkhoudingen
50
Part of HDP Group of Services
Documenthouder
51
Part of HDP Group of Services
Polssteunen
52
Part of HDP Group of Services
Polssteunen
53
Part of HDP Group of Services
Voetsteun - beeldschermfilter
54
Part of HDP Group of Services
Headset
55
Part of HDP Group of Services
4. Nieuwe trends
56
Part of HDP Group of Services
4. Nieuwe trends
57
Part of HDP Group of Services
4. Nieuwe trends
58
Part of HDP Group of Services
Kantoorergonomie
59
Part of HDP Group of Services
Werkhouding
60
Part of HDP Group of Services
Werkhouding
61
Part of HDP Group of Services
62
Part of HDP Group of Services
Literatuur
– Handboek Ergonomie 2004; P. Voskamp; Kluwer; 2004; ISBN 90 13 01253 1
– Kantoorergonomie; G. Biscop en A. Boschmans; Kluwer 2006; ISBN 9046507904
– Praktijkboek Arbo in kantoren; R.H. Hagen; Kluwer, 2003; ISBN 90 13 00457 1