Upload
others
View
4
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Republic of the Philippines
Department of Education Regional Office IX, Zamboanga Peninsula
Filipino Ikalawang Markahan - Modyul 5:
Panitikang Pandaigdig- Nobela
Zest for Progress Zeal of Partnership
10
Name of Learner: ___________________________
Grade & Section: ___________________________
Name of School: ___________________________
ii
Filipino – Ikasampung Baitang Support Material for Independent Learning Engagement (SMILE) Ikalawang Markahan – Modyul 5: Panitikang Pandaigdig – Isang Nobela mula sa Canada Unang Edisyon, 2020 Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.
Bumuo sa Pagsulat ng Modyul Manunulat: Jillean N. Ocay Editor: Arnie P. Taclap Tagasuri: Sheryl Cuevas-Deocadez Tagaguhit/Tagakuha ng Larawan: Tagalapat: Wilvin H. Inding Tagapamahala: Virgilio P. Batan, Jr., CESO VI- Schools Division Superintendent
Lourma I. Poculan - Asst. Schools Division Superintendent
Amelinda D. Montero - Chief Education Supervisor, CID
Nur N. Hussien - Chief, Education Supervisor SGOD
Riela Angela C. Josol - Education Program Supervisor- Filipino
Ronillo S. Yarag - Education Program Supervisor, LRMS
Leo Martinno O. Alejo - Project Development Officer II, LRMS
Inilimbag sa Pilipinas ng Department of Education – Region IX - Dipolog City Schools Divisio n Office Address: Purok Farmers, Olingan, Dipolog City
Zamboanga del Norte, 7100
Telefax: (065) 212-6986 and (065) 212-5818
E-mail Address: [email protected]
1
Alamin
Gamit ang modyul na ito, ikaw ay inaasahan na:
a. Nasusuri ang nobela bilang akdang pampanitikan sa pananaw realismo
o alinmang angkop na pananaw/teoryang pampanitikan. (F10PB-IIf-77
MELC)
b. Naihahambing ang akda sa iba pang katulad na genre batay sa tiyak na
mga elemento nito. (F10PB-IIf-78 MELC)
c. Nabibigyang-kahulugan ang mahihirap na salita, kabilang ang mga
terminong ginagamit sa panunuring pampanitikan. (F10PT-IIf-74
MELC)
d. Nabubuo ang sariling wakas ng napanood na bahagi ng teleserye na may
paksang kaugnay ng binasa. (F10PD-IIf-72 MELC)
Aralin 5
Panitikang Pandaigdig Isang Nobela Mula sa Canada
Balikan
Sa nakaraang modyul, iyong napag-aralan ang tungkol sa
maikling- kuwento. Ngayon, ating sukatin ang iyong kaalaman mula sa iyong
natutunan sanakaraan. Handa ka na ba? Tara. . . Atin ng simulan!
Gawain A. LIWANAGAN ANG KASABIHAN!
Sa nakaraang modyul, iyong napag-aralan ang tungkol sa maikling kuwentong
pinamagatang “Ang Kuwento ng Isang Oras”. Nalaman mo ang naging samahan
ng mag-asawang Ginoong at Ginang Mallard. Base sa iyong kaalaman, punan
mo ang hinihingi sa ibaba.
Magbigay ng mga rason kung bakit
nauuwi sa hiwalayan ang samahan ng mga mag-asawa.
Paano kaya mapapanatili ng mga
mag-asaw ang magandang samahan sa kabila ng mga problemang
kinakaharap?
2
Tuklasin
Sa Modyul na ito iyong nasusuri ang nobela bilang akdang
pampanitikan sa pananaw realismo o alinmang angkop na
pananaw/teoryang pampanitikan, naihahambing ang akda sa iba pang
katulad na genre batay sa tiyak na mga elemento nito, nabibigyang-
kahulugan ang mahihirap na salita, kabilang ang mga terminong
ginagamit sa panunuring pampanitikan at nabubuo ang sariling wakas
ng napanood na bahagi ng teleserye na may paksang kaugnay ng
binasa.
GAWAIN A. Payabungin Natin!
(Nabibigyang- kahulugan ang mahihirap na salita. F10PT-IIf-74 MELC)
Bago mo basahin ang nobelang pinamagatang “Si Anne ng Green Gables”, iyo
munang bigyan ng kahulagan ang mga salitang nakasulat nang madiin sa
pangungusap. Hanapin mula sa kahon ang sagot at saka isulat sa iyong
kuwaderno.
alagaan libingan magmasid Makipag-usap
nakapinid nakatago matanong sumama
1. Si Ginang Rachel ay mausisa at nais malaman ang lahat ng nangyayari sa
kanyang mga kapitbahay.
2. Mahilig siyang magmatyag sa mga hindi pangkaraniwang ikinikilos ng mga
tao sa kanyang paligid.
3. Nais ni Matthew na kupkupin na lang nila si Anne.
4. Sa bangko ng Abbey nakalagak ang lahat ng kanilang salapi.
5. Ang kanyang naging huling himlayan ay isang lugar na malayo sa minahal
niyang lupain.
Sanggunian: Pinagyamang Pluma 10
GAWAIN B. Basa – basa din, pag may time!
Natapos mo nang bigyan ng kahulugan ang mga salita sa itaas, kaya naman
binabati kita. Ngayon ay handa ka na para basahin ang nobela na nasa ibaba. https://images.app.goo.gl/2krLeFCoEAap4JEMA
Si Anne ng Green Gables
ni L.M Montgomery
Napansin ni Gng. Rachel Lynde, isang kapitbahay na
mausisa at mahilig magmatyag sa mga pangyayari sa buhay-
buhay ng kanyang mga kapit-bahay sa bayan ng Avonlea ang
hindi pangkaraniwang ikinilos ni Matthew Cuthbert. Si Matthew,
isang animnapung taong gulang na magsasaka, tahimik, labis na https://images.app.goo.gl/2krLeFCoEAap4JEMA mahiyain, at hindi madalas lumabas ng bahay ay nakita niyang
bihis na bihis, sakay ng kanyang munting sasakyan, at halatang may
https://images.app.goo.gl/2krLeFCoEAap4JEMAhttps://images.app.goo.gl/2krLeFCoEAap4JEMA
3
mahalagang sadya sa labas ng bayan. Bihira itong mangyari kaya naman labis
na naging interesado si Ginang Lynde na malaman ang dahilan.
Nagpunta siya sa Green Gables, ang lupaing pag-aari ng
magkapatid na Matthew at Marilla upang makiusisa. Nalaman niyang papunta
pala sa estasyon ng tren si Matthew upang sunduin ang binatilyong ipinadala ng
ampunan sa Nova Scotia upang ampunin nila at makatulong sa ilang gawain sa
bukid. Dito nagpahayag ng pagkagulat si Ginang Lynde at nagsabi na ng kung
ano-anong nakatatakot na kuwentong nabalitaan niyang ginawa na dati ng mga
batang inampon. Naisip din ito ni Marilla subalit pinayapa na lang niya ang sarili
lalo pa’t alam niyang Canadian din ang batang aampunin kaya hindi na rin ito
naiiba sa kanila. Hindi nga lang niya naisip ang pag-aampon ng isang babae
dahil wala naman itong magiging silbi sa bukid.
Nang dumating si Matthew sa estasyon ng tren ay laking
gulat niya nang malamang nagkamali ng batang ipinadala ang ampunan. Isang
batang babae, sa halip na ang gusto sana nilang batang lalaki ang inabutan
niya. Kakaiba si Anne Shirley, isang labing-isang taong gulang na batang
babaeng may suot na kupas, luma at pangit na damit; lumang sombrero; may
mapulang buhok na nakatirintas, at may dalang isang lumang bag na lalagyan
ng kanyang mga gamit. Wala siyang nagawa kundi iuwi muna sa kanilang bahay
si Anne. Sa maikling biyahe pabalik sa Green Gables ay naging magaan agad ang
loob ni Matthew sa bata kahit pa siya’y takot makisalamuha sa mga babae dahil
sa ito’y masayahin, ubod ng daldal, at may napakakulay na imahinasyon.
Pagdating sa Green Gables ay hindi naitago ni Marilla ang
pagkadismaya nang makita si Anne. Dito nalaman ni Anne na hindi siya ang
inaasahan ng mga taong mag-aampon sana sa kanya. Umiyak siya nang umiyak.
Hindi malaman ng magkapatid kung ano ang gagawin sa bata. Iminungkahi ng
mahiyaing si Matthew na kupkupin na lang nila at huwag nang ibalik sa
ampunan si Anne. Kinabukasan nang paalis na sina Marilla at Anne para
kausapin ang kinatawan ng ampunan sa Avonlea at ayusin ang pagkakamaling
nagawa ng ampunan sa Nova Scotia ay sinabi ni Matthew na kukuha na lang
siya ng taong makatutulong sa bukid dahil gusto niyang kupkupin na nila si
Anne.
Habang nasa daan ay nalaman ni Marilla ang kuwento ng
buhay ni Anne. Namatay ang kanyang magulang na kapwa mga guro noong
siya’y sanggol pa lang. Nagpalipat-lipat siya sa dalawang pamilyang maraming
anak kung saan si Anne ay naging katu-katulong sa pag-aalaga ng mga bata.
Muli siyang ibinalik sa ampunan nang mamatay ang asawa ng babaeng huling
nag-ampon sa kanya. Naawa si Marilla sa narinig. Nang malaman ni Ginang
Spencer, ang may-ari ng ampunan sa Avonlea ang nagawang pagkakamali ay
sinabi niyang aayusin niya ang gusot. May isang babae rin kasing naghahanap
ng batang babaeng maaampon, si Ginang Blewett. Nang marinig ni Marilla kung
sino ang interesadong mag-ampon ay nagdalawang-isip siya dahil kilala sa
buong bayan ang masamang ugali ng babaeng ito. Sinabi niyang iuuwi na lang
muna niya si Anne upang mapag-isipan ang dapat gawin.
4
Pagdating sa bahay ay kinausap ni Marilla si Matthew.
Pumayag na siyang aampunin si Anne subalit mayroon siyang kondisyon; hindi
makikialam si Matthew sa gagawin niyang pagpapalaki kay Anne. Tuwang-tuwa
naman si Matthew. Ang pakiusap lang niya’y maging mabuti si Marilla kay Anne.
Kinagabihan ay sinimulan na nga ni Marilla ang pagtuturo
ng mabubuting asal kay Anne. Pinagsabihan niya ang batang magdasal subalit
ikinagulat niyang malaman na hindi pala ito marunong. Ayon kasi sa babaeng
unang nag-ampon sa kanya, sinadya raw ng Diyos na bigyan siya ng pulang
buhok na labis niyang kinaiinisan kaya naging malayo ang loob niya sa
Panginoon. Dito napag-isipan ni Marilla na ipasok si Anne sa Sunday School ng
kanilang simbahan upang matuto siya ng tungkol sa relihiyon.
Kinabukasan nang muling magtanong ang bata ay
ipinaalam na ni Marilla kay Anne na patitirahin na rin siya sa Green Gables.
Tuwang-tuwang nangako ang bata na siya’y magiging mabait at masunurin; mga
katangiang alam niyang magugustuhan ni Marilla. Nagtanong din siya kung
puwede niya tawaging Auntie si Marilla subalit sinabi niyang Marilla lang ang
itatawag sa kanya.
Naging maayos ang mga unang araw ni Anne sa Green
Gables. Nagawa niyang maglibot at kilalanin ang mga puno at halaman sa paligid
hanggang sa muling dumalaw ang mausisang kapitbahay na si Ginang Lynde.
Nang Makita niya si Anne ay pinintasan ang bata at sinabing napakapayat,
pangit at may buhok na kakulay ng carrots. Nagalit si Anne at gumanti sa
pasigaw na sinabing si Ginang Lynde ay mataba, mausisa at walang
imahinasyon saka patakbong umakyat sa itaas ng bahay. Hindi sinaktan ni
Marilla si Anne tulad ng mungkahi ni Ginang Lynde subalit sinabi niya sa batang
humingi ng paumanhin sa ginawang pagsigaw sa bisita. Ayaw itong gawin ng
bata sa paniniwalang hindi siya dapat humingi ng paumanhin sa bagay na hindi
naman niya pinagsisihan. Si Matthew ang nagpaliwanag sa kanya kung bakit
kailangan niyang humingi ng paumanhin. Sumunod si Anne at humingi ng
paumanhin sa paraang mabulaklak at ma-drama.
Hindi dito nagtapos ang pagsisikap ni Marilla na maturuan
ng kagandahang-asal si Anne sapagkat alam niyang kailangan nitong matuto ng
mga asal na katanggap-tanggap sa lipunan. Pinapunta niya ang bata sa
simbahan at pinadalo sa Sunday School pagkatapos ng samba upang matuto ng
tungkol sa relihiyon. Sa daan ay nakakita ang bata ng makukulay na bulaklak
na kanyang ipinalamuti sa kanyang sombrero at pinagtawanan ng mga
mamamayan ng Avonlea. Pag-uwi ni Anne ay sinabi niya kay Marilla na
nakababagot ang sermon at pagtuturo ng guro sa Sunday School. Pinagsabihan
siya ni Marilla subalit sa loob-loob niya’y alam niyang totoo ang sinasabi ng bata.
Maliban sa mga kakaibang kilos at prangkang pananalita, ang isa pang naging
suliranin kay Anne ay ang labis na imahinasyon at wala sa lugar na
pangangarap na madalas nagdadala sa kanya sa kapahamakan tulad na lang ng
mag-bake siya ng cake na hindi makain dahil nalagyan niya ng liniment sa halip
na vanilla at nang muntik na siyang malunod habang iniaarte ang isang tula.
5
Subalit hindi lang si Marilla ang nagturo kay Anne. Si Anne
man ay pumukaw rin ng mga damdaming hindi alam ni Marilla na taglay pa pala
ng kanyang puso tulad nang minsang yakapin at hagkan siya ni Anne sa laki ng
tuwa nito sa balitang magkakaroon ng picnic ang mga batang kasama sa Sunday
School, nakadama si Marilla nang hindi maipaliwanag na kaligayahan. Marami
pang pangyayaring naganap sa akda ang lalong naglapit kay Anne sa puso ni
Marilla. Kung tahimik at malamig man siya sa pakikitungo sa bata, batid niyang
mahalaga si Anne at hindi pinagsisihan ang pagkupkop dito.
Nagsimulang pumasok sa paaralan si Anne kung saan siya
nagkaroon ng maraming kaibigan. Naging mas malapit nga lang siya sa mga
babae at umiwas sa mga lalaki. Mas lumawak ang mundo niya at dito lumutang
ang taglay niyang likas na katalinuhan. Naging karibal niya sa pangunguna sa
klase si Gilbert Blythe, ang kaklaseng kinainisan niya dahil tinawag siyang
“Carrots” at pabirong hinatak pa ang kanyang tirintas. Mula noon hanggang sa
halos pagtatapos na ng nobela ay hindi niya pinansin at kinausap si Gilbert
kahit pa paulit-ulit na itong nagpapakumbaba at humihingi ng tawad. Masakit
kay Anne na tawaging “carrot” dahil sa simula pa lang ay ayaw na ayaw niya sa
pulang buhok na sa tingin niya’y nagpapapangit sa kanya.
Naging matalik na kaibigan ni Anne si Diana., isang batang
kapitbahay at kaklase rin niya. Lagi silang sabay sa pagpasok sa paaralan at
pagsasadula sa mga bagay na bunga ng makulay na imahinasyon ni Anne.
Minsan, sa kanilang pagsasadula ay aksidenteng napainom niya ng totoong alak
si Diana sa halip na juice ng raspberry. Inakala ng nanay ni Diana na sinadya
niyang lasingin ang anak kaya’t pinagbawalan niya si Diana na makipaglaro o
makipag-usap kay Anne. Labis itong ikinalungkot ni Anne. Nabago lang ito nang
mailigtas ni Anne ang bunsong kapatid ni Diana nang sumpungin ito ng croup o
pagdalahit ng ubo habang wala ang kanilang magulang.
Nagkaroon ng magandang pagbabago sa buhay ni Anne
nang mapalitan ang mga dating guro sa paaralan at sa Sunday School ng mga
gurong tulad nina Ginang Allan at Binibining Stacy na higit na makabago,
mahuhusay magturo at may malasakit sa mga mag-aaral. Lalong lumago ang
taglay na talino at galing ng bata. Dahil din sa matiyagang paggabay ng
dalawang guro ay nagbago maging ang mga hindi magagandang ugali ng bata.
Ang pagsisikap at katalinuhang ipinakita ni Anne ay
nagbunga nang mapasama siya sa ilang piling mag-aaral na sasanayin ni
Binibining Stacy upang kumuha ng entrance exam sa Queen’s Academy.
Nalungkot lang si Anne dahil hindi na niya kasama ang matalik na kaibigang si
Diana. Wala na kasing balak ang magulang niyang papag-aralin siya sa kolehiyo.
Nnag lumabas sa mga pahayagan ang resulta, hindi lang basta pumasa si Anne.
Sila ni Gilbert ay parehong nanguna sa pagsusulit at ang lahat ng mga mag-aaral
mula sa Avonlea na kumuha rin ng pagsusulit ay pumasa. Tuwang-tuwa sina
Matthew, Marilla, Ginang Lynde at Diana sa tagumpay ni Anne.
Nakapasok at nakapagtapos ng isang taong programa si
Anne sa Queen’s Academy. Hindi lang iyon, nakuha rin niya ang Avery
Scholarship para sa pinakamahusay na mag-aaral sa Ingles, kaya’t pagkatapos
6
ng isang taon niya sa Queen’s Academy ay maaari na niyang ituloy ang apat na
taong kurso sa Redmond College. Naroon pa rin ang paligsahang namamagitan
sa kanila ni Gilbert subalit para kay Anne, hindi na mahalaga ang Manalo. Sa
halip, iniisip niyang sana’y maging magkaibigan na sila ni Gilbert.
Sa pagbabalik niya sa Avonlea ay nalaman niyang
magtuturo na si Gilbert sapagkat hindi na siya kayang papag-aralin ng kanyang
ama. Ikinalungkot ni Anne ang balita. Bukod dito, napansin niya ang pagsama
ng kalagayan ng kalusugan nina Matthew at Marilla. Si Matthew ay may
iniindang sakit sa puso samantalang si Marilla ay patuloy ang paglabo ng mata
at madalas na pagsakit ng ulo. Madalas din niyang naririnig ang dalawang nag-
uusap ukol sa hindi magandang lagay ng Bangko ng Abbey kung saan nakalagak
ang lahat ng kanilang salapi.
Ang sakit sa puso ni Matthew ang naging dahilan ng
biglaan niyang pagkamatay nang malamang bumagsak at nagsara ang Bangko
ng Abbey kasama ang lahat ng naipon nila. Labis na ikinalungkot nina Marilla at
Anne ang pagkamatay ni Matthew. Ito ang kauna-unahang pagkakataong
nakaramdam si Anne ng sobrang sakit sa pagpanaw ng isang minamahal. Naging
karamay siya ni Marilla na noo’y nagpahayag ng pagmamahal kay Anne. Sa
kanilang mga pag-uusap ay ipinagtapat din ni Marilla na ang ama ni Gilbert ay
dating nanligaw sa kanya subalit nang minsang magkasamaan sila ng loob ay
hindi na niya ito binigyan ng pagkakataon at ito’y pinagsisihan niya nang labis.
Isang bagay na ayaw niya sanang maranasan ni Anne.
Dahil sa paglala ng kalagayan ng mga mata ni Marilla ay
nagpasiya si Anne na manatili na sa Green Gables upang maalagaan siya sa
halip na ipagpatuloy ang pag-aaral sa pamamagitan ng Avery Scholarship.
Tinanggihan niya ang plano ni Marilla na ipagbili ang Green Gables. Magtuturo
na lang daw siya sa Carmody, isang paaralang nasa labas pa ng kanilang bayan
dahil ang paaralan sa Avonlea ay naibigay na kay Gilbert. Subalit hindi
inaasahan ni Anne ang sakripisyong ginawa ni Gilbert. Nakiusap pa ang binata
sa mga namamahala ng paaralan sa Avonlea upang ibigay na lang ang posisyon
kay Anne at nang hindi siya malayo kay Marilla. Siya naman ay sa White Sands
na magtuturo, isang paaralang malayo sa Avonlea kung saan kakailanganin pa
niyang mangupahan. Natuwa si Anne na sa Avonlea na lang siya magtuturo
dahil mababantayan niya si Marilla at malalapit siyang muli kay Diana. Nang
nagkita sila ni Gilbert ay binasag na niya ang limang taong malamig na
pakikitungo sa binata. Pinasalamatan niya ito at sila’y nagkamay bilang tanda ng
pagsisimula ng isang mabuting pagkakaibigan. Naging mas makitid at nagkaroon
man ng liko ang hinaharap para kay Anne ay nanatili siyang masaya at
umaasang ito’y maghahatid sa kanya sa higit na mabuting bukas.
Sanggunian: Pinagyamang Pluma 10
7
Mga Pagdulog o Pananaw sa Pagsusuring
Pampanitikan
Ang panitikan ay sumasalamin sa tunay na búhay. Mababatid ang
kalagayan at kasaysayan ng isang lugar sa isang partikular na era o panahon
sa pamamagitan ng pagbabasa ng mga panitikang nasulat at umusbong sa
panahong ito. Sa maraming pagkakataon, nakita ang lakas at kapangyarihan
ng panitikan sa pagiging daan nito upang mabago ang lipunan. Nakita natin sa
kasaysayan kung paanong ang panitikan ang naging mitsa upang maghimagsik
ang mga karaniwang taong nasikil ang kalayaan, at magkaisa sa paglagot ng
tanikalang bumihag sa kanila sa mahabang panahon. Kung ganito kalakas
ang impluwensiya ng panitikan sa tao ay nararapat lamang na matuto tayong
sumuri o maging mapanuri sa mga panitikang ating binabasa at sinusundan
Paano nga ba sumuri ng isang akdang pampanitikan? Kailangan bang
maging dalubhasa upang makapagsuri ng akdang pampanitikan? Sa ano-anong
pagdulog o pananaw ba maaaring suriin ang isang panitikan? Mababasa sa
ibaba ang sumusunod na mga pagdulog o pananaw at pahapyaw na
pagpapaliwanag sa katangian ng bawat isa :
1. Moralistiko- Sa pananaw na ito sinusuri ang panitikan batay sa
pagpapahalagang taglay nito. Mababatid ng isang manunuri kung taglay ba ng akda ang pagpapahalaga sa disiplina, moralidad, at kaayusang
nararapat at inaasahan ng madla. 2. Sosyolohikal- Sa pamamagitan ng pananaw na ito mahihinuha ang
kalagayan ng lipunan nang panahong isinulat ang akda. Karamihan sa
mga akdang sinusuri gamit ang pananaw na ito ay dumadalumat sa kalagayan ng lipunan at sa uri ng mga taong namayagpag sa panahong
ito. 3. Sikolohikal- Sa pananaw na ito makikita ang takbo o galaw ng isipan ng manunulat. Mahihinuha sa kanyang akda ang antas ng kanyang pamumuhay, ang kanyang paninindigan, paniniwala at pagpapahalaga,
gayundin ang mga ideya o kaisipang naglalaro sa kanyang isipan at
kamalayan. 4. Formalismo- Sa pamamagitan ng pananaw na ito, binibigyang-
pansin ng manunuri ang kaisahan ng mga bahagi at ang kabuoan ng akda nang malayo sa pinagmulang kapaligiran, era o panahon, at
maging sa pagkatao o katangian ng may-akda. 5. Imahismo- Umusbong ang paggamit ng pananaw na ito noong mga
unang dekada ng 1900. Laganap kasi sa panahong ito ang romantisismo sa panitikan kayâ inilunsad ang imahismo na naglalayong magpahayag
nang malinaw gamit ang mga tiyak na larawang biswal. Nagiging mas
epektibo ang pagpapahayag ng mensahe sa kadahilanang nabibigyang- búhay ng may-akda ang mga kaisipang nais ipahiwatig.
Suriin
Sa bahaging ito ng modyul, ay iyong lilinangin ang kaalaman tungkol sa mga
pagdulog o pananaw sa pagsusuring pampanitikan na tutulong sa iyo upang
higit na maintindihan ang paksang-aralin.
8
6. Humanismo- Binibigyang-pansin ng pananaw na ito ang kakayahan
o katangian ng tao sa maraming bagay.Ang pananaw na ito ay nagpapahalaga higit sa tao kaysa sa anumang bagay.
7. Marxismo- Ito ay nakabase sa teorya ni Karl Marx patungkol sa pagkakaiba-iba ng kalagayan sa buhay at ang implikasyon ng sistemang
kapitalista sa ating lipunan. Karaniwang ginagamit ang pananaw Marxismo sa pagbibigay-halaga sa tunggalian sa pagitan ng dalawang malalakas at
magkasalungat na puwersa o kapangyarihan tulad ng tunggalian sa pagitan ng mahihirap at mayayaman, maykapangyarihanat naaapi. Ipinakikita ng
Marxismo kung paanong ang mahihirap at manggagawa ay naaapi hindi lang sa
panitikan kundi higit sa lahat sa tunay na buhay. 8. Arketipo-Ang pananaw na ito ay gumagamit ng huwaran
upang masuri ang elemento ng akda. Ang salitang arketipo ay nangangahulugang modelo kung saan nagmumula ang kapareho nito.
9. Feminismo- Sa pamamagitan ng pananaw na ito nasusuri ang kalagayan ng kababaihan at ang pagkakapantay-pantay ng kalagayan
ng kababaihan at kalalakihan sa lipunan at maging sa panitikan. Layon
nitong labanan ang anumang diskriminasyon, eksploytasyon, opresyon, at ang tradisyonal na pananaw sa kababaihan.
10. Eksistensyalismo-Ipinakikita sa pananaw na ito na ang tao ay malayang magpasiya para sa kanyang sarili upang mapalutang ang
pagiging indibidwal nito at nang sa gayon ay hindi maikahon ng lipunan. Makikita o mababanaag ito sa uri ng mga tauhang gumaganap
sa akda.
Ginamit din sa pagsusuri ng panitikan ang tatlong malalaking kilusang
pansining at pampanitikan tulad ng sumusunod:
1. Klasisismo- Ang sumusunod ay ang mga katangian ng akdang klasisismo:
a. Pinahahalagahan nito ang katwiran at pagsusuri. b. Layunin nitong mailahad ang katotohanan, kabutihan at
kagandahan.
c.Malinaw, marangal, payak, matimpi, obhetibo, magkakasunod- sunod,at may hangganan.
2.Romantisismo-Ito'y isang malaking kilusang pansining at pampanitikn sa Europa na sumibol noong huling bahagi ng 1800
at pagpasok ng 1900. Ang sumusunod ay ang mga katangian ng mga akdang romantiko:
a. Binibigyang-halaga nito ang indibidwalismo kaysa kolektibismo, ang rebolusyon kaysa konserbatismo, imahinasyon kaysa
katwiran, at likas kaysa pagpipigil.
b. Kung ang panitikan sa panahon ng klasisismo ay maayos,mapayapa,ideyal, at rasyonal, sa panahon naman ng
romantisismo ay higit na lumutang ang damdamin kaysa kaisipan.
3. Realismo- Ipinakikita ng panitikang realismo ang katotohanan. Ipinalalasap nito ang katotohanan ng búhay maging ito man ay hindi
maganda. Layunin nitong ilahad ang mga pangyayari sa tunay na buhay.
Sanggunian: Pinagyamang Pluma 10
9
Pagyamanin Gawain A. Tanong Ko, Sagutin Mo!
(Nasusuri ang akdang pampanitikan gamit ang alinmang angkop na pananaw/
teoryang pampanitikan F10PB-IIf-77 MELC)
Subuking suriin ang Anne ng Green Gables gamit ang pananaw Feminismo.
Sagutin ang sumusunod na mga tanong upang maging gabay sa pagsusuri:
Isulat sa kuwaderno ang iyong kasagutan.
1. Bakit kahit lalaki ang inaasahang aampunin ay tinanggap at minahal nina Marilla at Matthew si Anne na isang babae nang makilala nila ang
tauhang babae ang nagpakita ng pagiging malakas at may malayang
sa pagsusuri: tunay na pagkatao niya? 2. Ano ang makikitang higit na nangingibabaw sa tahanan sa Green
Gables ang impluwensiya ba ni Marilla na isang babae o ang impluwensiya ni Matthew na isang lalaki? Patunayan.
3. Paano inilarawan si Anne bilang isang babae? Ano-anong pangyayari sa akda ang nagpapakita sa lakas na taglay niya bilang isang tauhan kahit
pa siya'y isang babae? 4. Ano ang pinatunayan ng may-akda nang ipakita niyang si Anne at
lumaban nang sabayan sa lahat ng mga naging kompetisyon nila ng
tauhang lalaking si Gilbert at hindi lang basta pumantay sa galing nito kundi lumamang pa?
5. Sa panahong inilathala ang akda noong 1908 ay isang panahon kung saan ang kalalakihan ay kinikilalang mas matimbang. Sino-sinong me
pag-iisip maliban kina Anne at Marilla? Ano-anong pangyayari sa akda ang nagpatunay sa pantay na karapatan at kalagayan ng mga babae at lalaki?
6. Bakit itinuturing na isang mabuting huwaran o modelo si Anne ng
mga kabataang babae sa iba’t ibang bahagi ng mundo? 7. Base sa mga isinagot mo sa mga naunang tanong, bakit masasabing
isang akdang may kulay Feminismo ang nobelang ito?
Sanggunian: Pinagyamang Pluma 10
Isaisip
Gawain: Relate Kita!
Ang “Anne of Green Gables” ay maaaring ihambing sa iba pang nobelang may
kaparehong tema kung saan ipinakita ang pagbabago sa buhay ng isang batang
babaeng mahirap o ulila subalit may maganda o positibong asal at
nakapagbigay pa ng pag-asa sa mga taong kumupkop sa kanya. Magbasa ng
alinmang impormasyon sa mga aklat o sa Internet tungkol sa mga nobelang
nakalahad sa ibaba at saka buuin ang paghahambing.
Rebecca of Sunnybrook Farm ni Kate Douglas Wiggin
Pollyana ni Eleanor H. Porter
10
Heidi ni Johanna Spyri
Anne ng Green Gables Pamagat ng nobelang
tinalakay natin
Pamagat ng nobelang napili
mo
Pangunahing Tauhan Tagpuan Taon kung kalian nalathala ang
nobela
Temang tinalakay sa nobela Maikling buod Mga napansin mong
pagkakapareho ng dalawang nobela
Mga napansin mong pagkakaiba
ng dalawang nobela
Pangkalahatang komento sa ginawa mong paghahambing:
Sanggunian: Pinagyamang Pluma 10
Isagawa
GAWAIN: Wawakasan ko, ang napanood ko!
(Nabubuo ang sariling wakas ng napanood na bahagi ng teleserye na may
paksang kaugnay ng binasa. F10PD-Iif-72 MELC)
Sa wakas ay binabati kita sa iyong kahusayang ipinamalas sa modyul na ito.
Kaunti na lamang at matatapos mo na rin ang mga inaaatas sa iyo. Sa gawain
na ito iyong magagamit ang iyong natutunan sa pamamagitan ng pagbuo ng
iyong sariling wakas sa napanood na bahagi ng teleserye na may paksang
kaugnay ng iyong binasa na nobela.
Teleseryeng
Hawak Kamay
Teleseryeng
Dream Dad
Nobelang
Anne ng Green
Gables
Nagtapos ang teleserye na
mga paslit pa ang tatlong
batang inampon, minahal,
inalagaan, at ipinaglaban
ni Gin.
Ipinakita sa teleserye ang
pagmamahalan ng isang
bata at ang lalaking
kumupkop at nagmahal sa
kanya na parang tunay
niyang laman at dugo.
Sa pagtatapos ng nobela ay
ipinakita ang kabutihan ng
puso ni Anne nang
tanggihan niya ang Avery
Scholarship para
maalagaan si Marilla na
humihina na ang paningin
sanhi ng pagtanda.
Ang pagwawakas na naisip
ko sa paglaki ng mga batang
ito ay...
Ang pagwawakas na naisip
ko para sa teleseryeng ito
ay...
Ang pagwawakas na naisip
ko para sa nobelang ito ay...
11
Tayahin
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat pangungusap at piliin ang
tamang titik na tumutukoy sa tumpak na kasagutan. Isulat sa sagutang papel
ang mga sagot.
1. Ang mga pahayag sa ibaba ay mga katangian ng isang akdang klasisismo,
MALIBAN sa isa. Alin sa ibaba ang naiiba?
a. Pinahahalagahan ang katwiran at pagsusuri.
b. Binibigyang- halaga ang indibidwalismo kaysa kolektibismo.
c. Layuning mailahad ang katotohanan, kabutihan at kagandahan.
d. Malinaw, marangal, payak, matimpi, obhetibo, magkakasunod-
sunod at may hangganan.
2. Anong uri ng pagdulog o pananaw sa pagsusuring pampanitikan ang
tumutukoy sa higit na lutang na damdamin kaysa kaisipan?
a. Klasisismo
b. Romantisismo
c. Realismo
d. Humanismo
3. Ang nobelang pinamagatang “ Si Anne ng Green Gables” ay kuwento ng
dalawang magkapatid na matandang babae at lalaki na gustong mag-
ampon ng batang lalaki ngunit sa halip na lalaki ay batang babae ang
naipadala sa kanila ng ampunan. Batay sa pahayag, anong pagdulog o
pananaw ang nangingibabaw sa nobelang ito?
a. Humanismo
b. Eksistensyalismo
c. Feminismo
d. Marxismo
4. Ang nobelang pinamagatang “ Si Anne ng Green Gables” ay tanyag na
naisalin sa pambatang palabas o animated cartoon , base sa palabas na
ito, Anong katangian ni Matthew na nagpapakita ng kanyang labis na
pagkamahiyain?
a. Hindi niya magawang makipag-usap sa mga babae maliban kina
Marilla at Anne.
b. Hindi siya nakikipag-usap sa kahit sinong tao.
c. Hindi siya sumasagot kahit kinakausap siya ng mga tao.
d. Hindi siya lumalabas ng bahay at palaging nagkukulong sa
kanyang silid.
5. Sa katapusan ng nobelang “ Si Anne ng Green Gables” si Anne ay naging
isang?
a. Abogado c. negosyante
b. Doktor d. guro
12
6. Bakit hindi natuloy ang pag-aaral ni Anne sa Redmond College gamit
ang Avery Scholarship? a. Kailangan siya ni Marilla sa mga panahong humihina na ang
paningin nito. b. Pinagbawalan siya ni Marilla na lumayo para mag-aral.
c. Inalok siya ni Gilbert ng kasal. d. Ipinangako niya kay Marilla na hindi siya lalayo sa Green Gables.
7. Bakit hindi nakasama ni Anne ang kanyang matalik na kaibigan na si Diana sa Queen’s Academy?
a. Nag-aral siya sa ibang unibersidad.
b. Nag-asawa na siya agad pagkatapos nila ng hayskul. c. Hindi na siya pinag-aral ng magulang.
d. Nagtayo siya ng isang maliit na negosyo? 8. Anong uri ng pagdulog o pananaw ang nagsusuri ng kalagayan sa mga
kababaihan at ang pagkakapantay-pantay ng kalagayan ng mga kababaihan at kalalakihan sa lipunan at maging sa panitikan?
a. Feminismo
b. Moralistiko c. Formalismo
d. Imahismo 9. Masasabing ang nobelang “Si Anne ng Green Gables” at ang teleseryeng
“Hawak Kamay” ay may pagkakapareho. Sa papaano kaya ito nagkakapareho?
a. Pareho sila na may temang Feminismo. b. Pareho sila na tumatalakay sa napapanahong isyu ng lipunan.
c. Pareho ang mga pangalan ng mga tauhan.
d. Parehong patungkol sa pag-aampon ang tema. 10. Ang nobelang “Si Anne ng Green Gables” at ang teleseryeng “Dream Dad”
ay may pagkakahawig din. Magkapareho din ang wakas nito. Sa papaano kaya nagwakas ang dalawang ito?
a. Parehong napamahal ang mga inampon sa mga nag-ampon sa kanila.
b. Parehong naging matagumpay na negosyante ang mga tauhan. c. Parehong naging mapagmahal na guro ang mga pangunahing
tauhan.
d. Parehong nasawi sa huli ang mga pangunahing tauhan.
Panuto: Ang tatlo sa apat na salita sa kahon ay magkasingkahulugan. Kilalanin
at isulat sa sagutang papel ang salitang may naiibang kahulugan.
11. karibal kakompetensiya kaagaw kapanalig
12. pagpanaw pagkakasakit pagyao pagkamatay
13. paumanhin pasensiya pasayahin patawad
14. kaligayahan gusot problema suliranin
15. tumangis lumungkot lumuha umiyak
13
1. b
2. b
3. c
4. a 5. d
6. a
7. c
8. a 9. d
10. a
11. kapanalig
12. pagkakasakit 13. pasayahin 14. gusot 15. lumungkot
1. b
2. b
3. c
4. a
5. d
6. a
7. c
8. a
9. d
10. a
11. kapanalig
12. pagkakas
akit
13. pasayahin
14. gusot
15. lumungkot
Karagdagang Gawain GAWAIN.
Sa wakas! Malapit mo ng matapos ang mga pagsasanay sa modyul na ito.
Para sa iyong panghuling gawain, maglahad ng mga sitwasyon o pangyayari sa
nobela na nagpapakita ng pagdulog o pananaw na Feminismo. Isulat ito sa
iyong kuwaderno.
Pamantayan 5 puntos 3 puntos 1 punto
Nilalaman Malinaw na
nakapaglahad ng 3 o higit pa na
pangyayari sa nobela na
nagpapakita ng Feminismo.
Nakapaglahad ng
2 na pangyayari sa nobela na
nagpapakita ng Feminismo.
Nakapagbigay ng
isang pangyayari sa nobela na
nagpapakita ng Feminismo.
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian
Pinagyamang Pluma 10, Phoenix Publishing House, Emily V. Marasigan, et.al https://images.app.goo.gl/2krLeFCoEAap4JEMA
1. Matanong 2. Magmasid 3. Alagaan 4. Nakatago
5. libingan
https://images.app.goo.gl/2krLeFCoEAap4JEMA