24
13-1 หน่วยที13 พรรคการเมือง อาจารย์ ดร.เชาวนะ ไตรมาศ ชื่อ อาจารย์ ดร.เชาวนะ ไตรมาศ วุฒิ รบ. (ธรรมศาสตร์) รม. (จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย) รด. (จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย) ตำแหน่ง เลขาธิการสำนักงานศาลรัฐธรรมนูญ หน่วยที ่เขียน หน่วยที ่ 13

13-1 13law.stou.ac.th/dynfiles/Ex.41711-13.pdf · 13-3 หน่วย ที่ 13 พรรคการเมือง เค้าโครง เนื้อหา ตอนที่13.1

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 13-1 13law.stou.ac.th/dynfiles/Ex.41711-13.pdf · 13-3 หน่วย ที่ 13 พรรคการเมือง เค้าโครง เนื้อหา ตอนที่13.1

13-1

หน่วยที่13พรรคการเมือง

อาจารย์ดร.เชาวนะไตรมาศ

ชื่อ อาจารย์ดร.เชาวนะไตรมาศ

วุฒิ รบ.(ธรรมศาสตร์)

รม.(จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย)

รด.(จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย)

ตำแหน่ง เลขาธิการสำนักงานศาลรัฐธรรมนูญ

หน่วยที่เขียน หน่วยที่13

Page 2: 13-1 13law.stou.ac.th/dynfiles/Ex.41711-13.pdf · 13-3 หน่วย ที่ 13 พรรคการเมือง เค้าโครง เนื้อหา ตอนที่13.1

13-2

แผนผังแนวคิดหน่วยที่13

พรรคการเมือง

13.1พรรคการเมือง

กับการพัฒนา

สถาบันทาง

การเมือง

13.2 พรรคการเมือง

กับการพัฒนา

การปกครอง

ระบอบประชา-

ธิปไตย

13.3 พรรคการเมือง

กับการพัฒนา

ระบบการเมือง

13.1.1 ความเป็นมาและความหมายของพรรค

การเมือง

13.1.2 ที่มาและระบบพรรคการเมือง

13.1.3พัฒนาการและความเป็นสถาบันทาง

การเมืองของพรรคการเมือง

13.2.1 องค์ประกอบและลักษณะสำคัญของ

พรรคการเมือง

13.2.2 โครงสร้างและหน้าที่ของพรรคการเมือง

13.2.3 บทบาทและความสำคัญของพรรคการเมือง

13.3.1 การพัฒนาความเป็นสถาบันทางการเมือง

13.3.2 การพัฒนาโครงสร้างทางการเมือง

13.3.3 การพัฒนาเสถียรภาพทางการเมือง

Page 3: 13-1 13law.stou.ac.th/dynfiles/Ex.41711-13.pdf · 13-3 หน่วย ที่ 13 พรรคการเมือง เค้าโครง เนื้อหา ตอนที่13.1

13-3

หน่วยที่13

พรรคการเมือง

เค้าโครงเนื้อหาตอนที่13.1 พรรคการเมืองกับการพัฒนาสถาบันทางการเมือง

13.1.1ความเป็นมาและความหมายของพรรคการเมือง

13.1.2ที่มาและระบบพรรคการเมือง

13.1.3พัฒนาการและความเป็นสถาบันทางการเมืองของพรรคการเมือง

ตอนที่13.2 พรรคการเมืองกับการพัฒนาการปกครองระบอบประชาธิปไตย

13.2.1องค์ประกอบและลักษณะสำคัญของพรรคการเมือง

13.2.2โครงสร้างและหน้าที่ของพรรคการเมือง

13.2.3บทบาทและความสำคัญของพรรคการเมือง

ตอนที่13.3 พรรคการเมืองกับการพัฒนาระบบการเมือง

13.3.1การพัฒนาความเป็นสถาบันทางการเมือง

13.3.2การพัฒนาโครงสร้างทางการเมือง

13.3.3การพัฒนาเสถียรภาพทางการเมือง

แนวคิด1. พรรคการเมืองเป็นสถาบันทางการเมืองสถาบันหนึ่งในระบบการเมืองเทียบได้กับการเป็น

ส่วนหนึ่งของระบบย่อย(Sub-system)ของระบบการเมือง(Politicalsystem)ซึ่งมี

ปฏสิมัพนัธ์รว่มกนั(Inter-action)กบัสถาบนัทางการเมอืงและโครงสรา้งทางการเมอืงอืน่

รวมทั้งระบบการเมืองโดยรวมด้วยพรรคการเมืองจึงสามารถส่งอิทธิพลอย่างกว้างขวาง

ทัง้ตอ่สถาบนัทางการเมอืง(Politicalinstitution)ระบอบการปกครอง(Politicalregime)

และระบบการเมือง(Politicalsystem)ดังนั้นพรรคการเมืองจึงเป็นสถาบันทางการเมือง

ที่มีความสมัพนัธ์เชือ่มโยงกบัสถาบนัทางการเมอืงระบอบการปกครองและระบบการเมอืง

ของประเทศอย่างใกล้ชิด การพัฒนาความเป็นสถาบันทางการเมืองของพรรคการเมือง

(Political institutionalization) ถือเป็นรากฐานสำคัญในการสนับสนุนการพัฒนา

สถาบันทางการเมืองของประเทศการศึกษาปัจจัยพื้นฐานด้านการพัฒนาสถาบันทางการ

เมืองของพรรคการเมือง ได้แก่ การศึกษาปัจจัยเกี่ยวกับ (1) ความเป็นมาความหมาย

และความสำคัญของพรรคการเมือง(2)ที่มาและระบบพรรคการเมืองและ(3)พัฒนาการ

และความเป็นสถาบันทางการเมืองของพรรคการเมือง

Page 4: 13-1 13law.stou.ac.th/dynfiles/Ex.41711-13.pdf · 13-3 หน่วย ที่ 13 พรรคการเมือง เค้าโครง เนื้อหา ตอนที่13.1

13-4

2. พรรคการเมือง เป็นสถาบันทางการเมืองที่มีอิทธิพลต่อการพัฒนาระบอบการปกครอง

แบบประชาธิปไตย ได้แก่ การศึกษาปัจจัยพื้นฐานด้านการพัฒนาระบอบการปกครอง

ของประเทศ ได้แก่ การศึกษาปัจจัยเกี่ยวกับ (1) องค์ประกอบและส่วนประกอบของ

พรรคการเมือง (2) โครงสร้างและหน้าที่ของพรรคการเมือง และ (3) บทบาทและ

ความสำคัญของพรรคการเมืองที่เอื้อต่อการสนับสนุนการพัฒนาการปกครองระบอบ

ประชาธิปไตย

3. พรรคการเมือง เป็นสถาบันทางการเมือง ที่มีอิทธิพลต่อการพัฒนาระบบการเมืองได้

การศึกษาปัจจัยพื้นฐานด้านการพัฒนาระบบการเมืองของประเทศได้แก่การศึกษาปัจจัย

เกี่ยวกับ(1)การพัฒนาความเป็นสถาบันทางการเมืองของพรรคการเมือง(2)การพัฒนา

โครงสรา้งทางการเมอืงของพรรคการเมอืงและ(3)การพฒันาเสถยีรภาพทางการเมอืงของ

พรรคการเมืองที่เอื้อต่อการสนับสนุนการพัฒนาระบบการเมือง

วัตถุประสงค์เมื่อศึกษาหน่วยที่13จบแล้วนักศึกษาสามารถ

1. รู้ เข้าใจและพรรณนา (Description) ความหมายของปรากฏการณ์ทางการเมือง การ

ปกครองที่สัมพันธ์เชื่อมโยงระหว่างพรรคการเมืองกับการพัฒนาสถาบันทางการเมืองการ

พัฒนาการปกครองระบอบประชาธิปไตยและการพัฒนาระบบการเมืองได้

2. อธิบาย (Explanation)ความสัมพันธ์เชิงเหตุเชิงผลของปรากฏการณ์ทางการเมืองการ

ปกครองที่สัมพันธ์เชื่อมโยงระหว่างพรรคการเมืองกับการพัฒนาสถาบันทางการเมืองการ

พัฒนาการปกครองระบอบประชาธิปไตยและการพัฒนาระบบการเมืองได้

3. ทำนายและคาดการณ์(Prediction)อนาคตของปรากฏการณ์ทางการเมอืงการปกครองที่

สมัพนัธ์เชือ่มโยงระหวา่งพรรคการเมอืงกบัการพฒันาสถาบนัทางการเมอืงการพฒันาการ

ปกครองระบอบประชาธิปไตยและการพัฒนาระบบการเมืองได้

กิจกรรม1.กิจกรรมการเรียน

1)ศึกษาแผนผังแนวคิดหน่วยที่13

2)อ่านแผนการสอนประจำหน่วยที่13

3)ทำแบบประเมินผลตนเองก่อนเรียนหน่วยที่13

Page 5: 13-1 13law.stou.ac.th/dynfiles/Ex.41711-13.pdf · 13-3 หน่วย ที่ 13 พรรคการเมือง เค้าโครง เนื้อหา ตอนที่13.1

13-5

4)ศึกษาเนื้อหาสาระจาก 4.1) เชาวนะ ไตรมาศพรรคการเมืองไทย: ภูมิหลังทาง

โครงสร้างหน้าที่และพัฒนาการทางสถาบัน (กรุงเทพฯสำนักพิมพ์สุขุม และบุตร

พ.ศ.2540)4.2)ปรีชาหงส์ไกรเลิศพรรคการเมืองและปัญหาพรรคการเมืองไทย

(กรุงเทพฯสำนักพิมพ์ไทยวัฒนาพานิชพ.ศ.2524)

4.1) แนวการศึกษาหน่วยที่13

4.2) หนังสือประกอบการสอนชุดวิชากฎหมายรัฐธรรมนูญและสถาบันการเมือง

ชั้นสูง

5)ปฏิบัติกิจกรรมในแต่ละเรื่อง

6)ตรวจสอบคำตอบของแต่ละกิจกรรมจากแนวตอบ

7)ทำแบบประเมินผลตนเองหลังเรียนหน่วยที่13

2. งานที่กำหนดให้ทำ

1)ทำแบบฝึกหัดทุกข้อที่กำหนดให้ทำ

2)อ่านเอกสารเพิ่มเติมจากบรรณานุกรม

แหล่งวิทยาการสื่อการศึกษา

1)แนวการศึกษาหน่วยที่13

2)หนังสือประกอบการสอน

2.1) เชาวนะไตรมาศ(2540)พรรคการเมืองไทย:ภูมิหลังทางโครงสร้าง-หน้าที่

และพัฒนาการทางสถาบันกรุงเทพฯสำนักพิมพ์สุขุมและบุตร

2.2) ปรีชา หงส์ไกรเลิศ (2524)พรรคการเมืองและปัญหาพรรคการเมืองไทย

กรุงเทพฯสำนักพิมพ์ไทยวัฒนาพานิช

3)หนังสือตามที่อ้างไว้ในบรรณานุกรม

การประเมินผลการเรียน1. ประเมินผลจากการสัมมนาเสริมและงานที่กำหนดให้ทำในแผนกิจกรรม

2.ประเมินผลจากการสอบไล่ประจำภาคการศึกษา

Page 6: 13-1 13law.stou.ac.th/dynfiles/Ex.41711-13.pdf · 13-3 หน่วย ที่ 13 พรรคการเมือง เค้าโครง เนื้อหา ตอนที่13.1

13-6

แบบประเมินผลตนเองก่อนเรียน

วัตถุประสงค์ เพื่อประมินความรู้เดิมในการเรียนรู้ของนักศึกษาเกี่ยวกับเรื่อง“พรรคการเมือง”

คำแนะนำ อ่านคำถามแล้วเขียนคำตอบลงในช่องว่างนักศึกษามีเวลาทำแบบประเมินผลตนเองชุดนี้

30นาที

1. จงอธบิายการศกึษาพรรคการเมอืงกบัปจัจยัพืน้ฐานที่เอือ้ตอ่การสนบัสนนุการพฒันาสถาบนัทางการเมอืง

ของประเทศ

2. จงอธบิายการศกึษาพรรคการเมอืงกบัปจัจยัพืน้ฐานที่เอือ้ตอ่การสนบัสนนุการพฒันาการปกครองระบอบ

ประชาธิปไตยของประเทศ

3. จงอธิบายการศึกษาพรรคการเมืองกับปัจจัยพื้นฐานที่เอื้อต่อการสนับสนุนการพัฒนาระบบการเมืองของ

ประเทศ

Page 7: 13-1 13law.stou.ac.th/dynfiles/Ex.41711-13.pdf · 13-3 หน่วย ที่ 13 พรรคการเมือง เค้าโครง เนื้อหา ตอนที่13.1

13-7

ตอนที่13.1

พรรคการเมืองกับการพัฒนาสถาบันทางการเมือง

โปรดอ่านแผนการสอนประจำตอนที่13.1แล้วจึงศึกษาสาระสังเขปพร้อมปฏิบัติกิจกรรมในแต่ละเรื่อง

หัวเรื่องเรื่องที่13.1.1 ความเป็นมาและความหมายของพรรคการเมือง

เรื่องที่13.1.2 ที่มาและระบบพรรคการเมือง

เรื่องที่13.1.3 พัฒนาการและความเป็นสถาบันทางการเมืองของพรรคการเมือง

แนวคิด1. พรรคการเมอืงมีความเปน็มาและมีความหมายตอ่ระบบการเมอืงการปกครองของประเทศ

ในฐานะที่เป็นสถาบันทางการเมืองที่ได้รับความชอบธรรมในการเข้าสู่อำนาจการเมืองการ

ใช้อำนาจการเมืองการปกครองประเทศโดยการกำหนดและบริหารนโยบายสาธารณะเพื่อ

ผลประโยชน์ของคนส่วนใหญ่ในประเทศ

2. พรรคการเมืองมีที่มาและมีระบบพรรคที่แตกต่างหลากหลายและผันแปรไปตาม

วิวัฒนาการและเหตุผลความต้องการของประเทศ ขึ้นกับความเหมาะสมสอดคล้องของ

ปัจจัยแวดล้อมทางการเมืองการปกครองของประเทศโดยเฉพาะปัจจัยเกี่ยวกับแนวโน้ม

ทางด้านลัทธิอุดมการณ์วัฒนธรรมความเชื่อระเบียบกฎหมายค่านิยมและพฤติกรรม

ทางการเมืองของคนส่วนใหญ่ในประเทศ

3. พรรคการเมืองมีพัฒนาการและความเป็นสถาบันทางการเมืองที่มีความเข้มแข็งมากน้อย

ไม่เท่ากันพรรคการเมืองที่มีความสามารถในการสร้างความเป็นสถาบันที่เข้มแข็งถือว่ามี

ความเป็นสถาบันทางการเมืองสูงย่อมได้รับการสนับสนุนทางการเมืองมีความชอบธรรม

และมีอิทธิพลทางการเมืองสูงสามารถทำหน้าที่พื้นฐานและมีบทบาททางการเมืองในระดับ

สูงได้ ได้แก่ การพัฒนาสถาบันทางการเมืองของประเทศ การพัฒนาการปกครองของ

ประเทศและการพัฒนาระบบการเมืองของประเทศ

วัตถุประสงค์เมื่อศึกษาตอนที่13.1จบแล้วนักศึกษาสามารถ

1.อธิบายและวิเคราะห์ความเป็นมาและความหมายของพรรคการเมืองได้

2.อธิบายและวิเคราะห์ที่มาและระบบพรรคการเมืองได้

3.อธิบายและวิเคราะห์พัฒนาการและความเป็นสถาบันทางการเมืองของพรรคการเมืองได้

Page 8: 13-1 13law.stou.ac.th/dynfiles/Ex.41711-13.pdf · 13-3 หน่วย ที่ 13 พรรคการเมือง เค้าโครง เนื้อหา ตอนที่13.1

13-8

เรื่องที่13.1.1ความเป็นมาและความหมายของพรรคการเมือง

สาระสังเขปพรรคการเมืองมีความเป็นมาจากฐานแนวความคิดสำคัญ3แหล่งได้แก่(1)แนวความคิดเกี่ยวกับ

สัญญาประชาคม (Social Contract) ซึ่งเป็นที่มาของการยอมรับการสถาปนาผู้ปกครองขึ้นมาแทนตน

ทำการใช้อำนาจอธิปไตยในฐานะองค์อธิปัตย์ และต่อมาได้ประยุกต์ใช้ในรูปของการปกครองโดยผู้แทน

และพรรคการเมือง (2) แนวความคิดกฎหมายธรรมชาติ (Natural Law) ซึ่งเป็นที่มาของการยอมรับสิทธิ

เสรีภาพที่ติดตัวมนุษย์โดยประยุกต์ใช้ในรูปแบบของการรับรองสิทธิเสรีภาพทั้งโดยอาศัยกฎหมายและไม่

อาศัยกฎหมายในการรวมตัวกันจัดตั้งพรรคการเมืองของประชาชน(3)แนวความคิดเกี่ยวกับลัทธิความเชื่อ

และผลประโยชน์ทางการเมือง(PoliticalDoctrine&PoliticalInterests)ซึ่งเป็นที่มาของการยอมรับการ

รวมตัวกันจัดตั้งพรรคการเมืองบนพื้นฐานของลัทธิความเชื่อและผลประโยชน์ทางการเมืองร่วมกัน

พรรคการเมืองจึงมีความหมาย เกี่ยวข้องกับการรวมตัวของกลุ่มคนที่ความคิดเห็น วัตถุประสงค์

ผลประโยชน์และเป้าหมายทางการเมืองร่วมกัน ซึ่งมีความสำคัญต่อการกำกับควบคุมระบบระเบียบและ

กระบวนการทางการเมืองของประเทศทั้งการเข้าสู่อำนาจการใช้อำนาจและการสืบทอดอำนาจทางการเมือง

ของกลุ่มการเมืองฝักฝ่ายต่างๆ ให้มีความชอบธรรมเป็นที่ยอมรับโดยทั่วไปสามารถสนองประโยชน์แก่คน

หมู่มากร่วมกันได้

(โปรดอา่นเนือ้หาสาระโดยละเอยีดในเชาวนะไตรมาศพรรคการเมอืงไทย:ภมูิหลงัทางโครงสรา้ง-

หน้าที่และพัฒนาการทางสถาบันกรุงเทพฯสำนักพิมพ์สุขุมและบุตรพ.ศ. 2540และปรีชาหงส์ไกรเลิศ

พรรคการเมืองและปัญหาพรรคการเมืองไทยกรุงเทพฯสำนักพิมพ์ไทยวัฒนาพานิชพ.ศ.2524)

กิจกรรม13.1.1

ท่านเข้าใจความเป็นมาความหมายและความสำคัญของพรรคการเมืองอย่างไรโปรดอธิบาย

Page 9: 13-1 13law.stou.ac.th/dynfiles/Ex.41711-13.pdf · 13-3 หน่วย ที่ 13 พรรคการเมือง เค้าโครง เนื้อหา ตอนที่13.1

13-9

บันทึกคำตอบกิจกรรม13.1.1

(โปรดตรวจคำตอบจากแนวตอบในแนวการศึกษาหน่วยที่13ตอนที่13.1กิจกรรม13.1.1)

Page 10: 13-1 13law.stou.ac.th/dynfiles/Ex.41711-13.pdf · 13-3 หน่วย ที่ 13 พรรคการเมือง เค้าโครง เนื้อหา ตอนที่13.1

13-10

เรื่องที่13.1.2ที่มาและระบบพรรคการเมือง

สาระสังเขปพรรคการเมืองมีที่มาจากหลายเหตุผลได้แก่จิตวิทยาเศรษฐกิจและสังคมอุดมคติการจัดองค์การ

ในรัฐสภานอกรัฐสภาการสร้างสถาบันวิกฤติความชอบธรรมวิกฤติความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันวิกฤติการ

มีส่วนร่วมความต้องการเข้ามีส่วนร่วมทางการเมืองและความต้องการได้รับการสนับสนุนทางการเมือง

ระบบพรรคการเมืองจำแนกตามเกณฑ์ของจำนวนพรรคการเมืองที่มีโอกาสได้เข้าจัดตั้งรัฐบาลหรือ

ร่วมเป็นรัฐบาลผสมใช้อำนาจปกครองประเทศซึ่งสามารถแบ่งได้เป็น4ระบบใหญ่ๆได้แก่(1)ระบบพรรค

เดียว(2)ระบบพรรคเด่นพรรคเดียว(3)ระบบสองพรรคและ(4)ระบบหลายพรรค

(โปรดอา่นเนือ้หาสาระโดยละเอยีดในเชาวนะไตรมาศพรรคการเมอืงไทย:ภมูิหลงัทางโครงสรา้ง-

หน้าที่และพัฒนาการทางสถาบันกรุงเทพฯสำนักพิมพ์สุขุมและบุตรพ.ศ. 2540และปรีชาหงส์ไกรเลิศ

พรรคการเมืองและปัญหาพรรคการเมืองไทยกรุงเทพฯสำนักพิมพ์ไทยวัฒนาพานิชพ.ศ.2524)

กิจกรรม13.1.2

ท่านเข้าใจที่มาและระบบพรรคการเมืองอย่างไรโปรดอธิบาย

บันทึกคำตอบกิจกรรม13.1.2

(โปรดตรวจคำตอบจากแนวตอบในแนวการศึกษาหน่วยที่13ตอนที่13.1กิจกรรม13.1.2)

Page 11: 13-1 13law.stou.ac.th/dynfiles/Ex.41711-13.pdf · 13-3 หน่วย ที่ 13 พรรคการเมือง เค้าโครง เนื้อหา ตอนที่13.1

13-11

เรื่องที่13.1.3พัฒนาการและความเป็นสถาบันทางการเมือง

ของพรรคการเมือง

สาระสังเขปพัฒนาการของพรรคการเมือง4ขั้นตอนสำคัญคือ(1)การเกิดพรรคการเมืองขึ้นอย่างหลากหลาย

กระจายตัว (2) การจับกลุ่มกันเป็นขั้วการเมืองระหว่างพรรคการเมืองที่มีอุดมการณ์และผลประโยชน์ใกล้

เคียงกัน (3) การขยายตัวและแผ่อิทธิพลของพรรคการเมือง (4) การพัฒนาเป็นสถาบันทางการเมืองที่มี

ประสิทธิภาพ

ความเปน็สถาบนัทางการเมอืงของพรรคการเมอืงประกอบดว้ยปจัจยัภายในไดแ้ก่(1)ความสามารถ

ในการปรับตัว(2)การสร้างความซับซ้อนของระบบ(3)ความมีอิสระ(4)ความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันและ

ปัจจัยภายนอกคือการได้รับการสนับสนุนจากประชาชนในวงกว้างและต่อเนื่อง

(โปรดอา่นเนือ้หาสาระโดยละเอยีดในเชาวนะไตรมาศพรรคการเมอืงไทย:ภมูิหลงัทางโครงสรา้ง-

หน้าที่และพัฒนาการทางสถาบันกรุงเทพฯสำนักพิมพ์สุขุมและบุตรพ.ศ. 2540และปรีชาหงส์ไกรเลิศ

พรรคการเมืองและปัญหาพรรคการเมืองไทยกรุงเทพฯสำนักพิมพ์ไทยวัฒนาพานิชพ.ศ.2524)

กิจกรรม13.1.3

ท่านเข้าใจพัฒนาการและความเป็นสถาบันทางการเมืองของพรรคการเมืองอย่างไร โปรด

อธิบาย

บันทึกคำตอบกิจกรรม13.1.3

(โปรดตรวจคำตอบจากแนวตอบในแนวการศึกษาหน่วยที่13ตอนที่13.1กิจกรรม13.1.3)

Page 12: 13-1 13law.stou.ac.th/dynfiles/Ex.41711-13.pdf · 13-3 หน่วย ที่ 13 พรรคการเมือง เค้าโครง เนื้อหา ตอนที่13.1

13-12

ตอนที่13.2

พรรคการเมืองกับการพัฒนาการปกครองระบอบประชาธิปไตย

โปรดอ่านแผนการสอนประจำตอนที่13.2แล้วจึงศึกษาสาระสังเขปพร้อมปฏิบัติกิจกรรมในแต่ละเรื่อง

หัวเรื่องเรื่องที่13.2.1องค์ประกอบและลักษณะสำคัญของพรรคการเมือง

เรื่องที่13.2.2 โครงสร้างและหน้าที่ของพรรคการเมือง

เรื่องที่13.2.3 บทบาทและความสำคัญของพรรคการเมือง

แนวคิด1. องค์ประกอบและลักษณะสำคัญของพรรคการเมือง เป็นปัจจัยพื้นฐานในการก่อตั้ง

พรรคการเมือง และการกำหนดแนวทางการดำรงรักษาสถานภาพทางการเมืองของ

พรรคการเมือง

2. โครงสร้างและหน้าที่ของพรรคการเมือง เป็นปัจจัยพื้นฐานในการจัดองค์กรเพื่อกำหนด

กลวิธีการต่อสู้แข่งขันทางการเมืองและการกำหนดกรอบกิจกรรมทางการเมืองของ

พรรคการเมือง

3. บทบาทและความสำคัญของพรรคการเมือง เป็นปัจจัยพื้นฐานในการสนองวัตถุประสงค์

และการบรรลุเป้าหมายทางการเมืองของพรรคการเมือง

วัตถุประสงค์เมื่อศึกษาตอนที่13.2จบแล้วนักศึกษาสามารถ

1.อธิบายและวิเคราะห์องค์ประกอบและลักษณะสำคัญของพรรคการเมืองได้

2.อธิบายและวิเคราะห์โครงสร้างและหน้าที่ของพรรคการเมืองได้

3.อธิบายและวิเคราะห์บทบาทและความสำคัญของพรรคการเมืองได้

Page 13: 13-1 13law.stou.ac.th/dynfiles/Ex.41711-13.pdf · 13-3 หน่วย ที่ 13 พรรคการเมือง เค้าโครง เนื้อหา ตอนที่13.1

13-13

เรื่องที่13.2.1 องค์ประกอบและลักษณะสำคัญของพรรคการเมือง

สาระสังเขปองค์ประกอบของพรรคการเมือง (1) ต้องเป็นคณะบุคคลหรือกลุ่มบุคคลที่รวมตัวกันเป็นองค์กร

(2)ต้องมีอุดมการณ์(3)ต้องกำหนดนโยบายสาธารณะ(4)ต้องคัดสรรบุคคลเข้าสมัครรับเลือกตั้ง(5)ต้อง

มีจุดประสงค์ในการจัดตั้งรัฐบาล

ลักษณะของพรรคการเมือง(1)ต้องมีความถาวรยั่งยืน(2)ต้องกระจายสาขาทั่วประเทศ(3)ต้อง

ดำเนินกิจการต่อเนื่อง(4)ต้องมุ่งมั่นกุมอำนาจการตัดสินใจนโยบายอย่างเป็นเอกเทศหรือร่วมกับพรรคอื่น

(โปรดอา่นเนือ้หาสาระโดยละเอยีดในเชาวนะไตรมาศพรรคการเมอืงไทย:ภมูิหลงัทางโครงสรา้ง-

หน้าที่และพัฒนาการทางสถาบันกรุงเทพฯสำนักพิมพ์สุขุมและบุตรพ.ศ.2540และปรีชาหงส์ไกรเลิศ

พรรคการเมืองและปัญหาพรรคการเมืองไทยกรุงเทพฯสำนักพิมพ์ไทยวัฒนาพานิชพ.ศ.2524)

กิจกรรม13.2.1

ท่านเข้าใจองค์ประกอบและลักษณะสำคัญของพรรคการเมืองอย่างไรโปรดอธิบาย

บันทึกคำตอบกิจกรรม13.2.1

(โปรดตรวจคำตอบจากแนวตอบในแนวการศึกษาหน่วยที่13ตอนที่13.2กิจกรรม13.2.1)

Page 14: 13-1 13law.stou.ac.th/dynfiles/Ex.41711-13.pdf · 13-3 หน่วย ที่ 13 พรรคการเมือง เค้าโครง เนื้อหา ตอนที่13.1

13-14

เรื่องที่13.2.2 โครงสร้างและหน้าที่ของพรรคการเมือง

สาระสังเขปโครงสร้างของพรรคการเมืองแบบ (1) คณะกรรมาธิการ (2) ขยายสาขาพรรค (3) กระจายเป็น

หน่วยย่อยหรือเซลเล็กๆ(4)แบ่งชั้นบังคับบัญชาคล้ายทหารหรือแบบพลพรรค

หนา้ที่ของพรรคการเมอืง(1)คดัสรรบคุลากรทางการเมอืง(2)รวบรวมความคดิเหน็และผลประโยชน์

ของกลุ่มคน(3)นำนโยบายพรรคเผยแพร่แก่ประชาชน(4)ให้การศึกษาทางการเมืองแก่ประชาชน(5)สร้าง

ผู้นำทางการเมือง(6)ระดมการมีส่วนร่วมในหมู่ประชาชน(7)ควบคุมการปฏิบัตินโยบายของรัฐบาล

(โปรดอา่นเนือ้หาสาระโดยละเอยีดในเชาวนะไตรมาศพรรคการเมอืงไทย:ภมูิหลงัทางโครงสรา้ง-

หน้าที่และพัฒนาการทางสถาบันกรุงเทพฯสำนักพิมพ์สุขุมและบุตรพ.ศ. 2540และปรีชาหงส์ไกรเลิศ

พรรคการเมืองและปัญหาพรรคการเมืองไทยกรุงเทพฯสำนักพิมพ์ไทยวัฒนาพานิชพ.ศ.2524)

กิจกรรม13.2.2

ท่านเข้าใจโครงสร้างและหน้าที่ของพรรคการเมืองอย่างไรโปรดอธิบาย

บันทึกคำตอบกิจกรรม13.2.2

(โปรดตรวจคำตอบจากแนวตอบในแนวการศึกษาหน่วยที่13ตอนที่13.2กิจกรรม13.2.2)

Page 15: 13-1 13law.stou.ac.th/dynfiles/Ex.41711-13.pdf · 13-3 หน่วย ที่ 13 พรรคการเมือง เค้าโครง เนื้อหา ตอนที่13.1

13-15

เรื่องที่13.2.3บทบาทและความสำคัญของพรรคการเมือง

สาระสังเขปบทบาทและความสำคัญของพรรคการเมือง (1) เป็นกลไกต่อรองผลประโยชน์แก่ประชาชนโดย

ส่วนรวม(2)เป็นเครื่องมือประกันสิทธิและเสรีภาพของประชาชน(3)เป็นกลไกแก้ไขความขัดแย้งจากความ

แตกต่างทางความคิดเห็นโดยวางกรอบนโยบายกว้างๆให้คนส่วนใหญ่ยอมรับร่วมกันได้(4)เป็นกลไกกำกับ

ให้รัฐบาลตอบสนองความต้องการของประชาชน (5) เป็นกลไกผลักดันการปฏิบัตินโยบายของรัฐบาลให้มี

ประสิทธิภาพ(6)เป็นเครื่องมือสร้างประชามติ(7)เป็นกลไกช่วยพัฒนาการเมืองและประชาธิปไตย

(โปรดอา่นเนือ้หาสาระโดยละเอยีดในเชาวนะไตรมาศพรรคการเมอืงไทย:ภมูิหลงัทางโครงสรา้ง-

หน้าที่และพัฒนาการทางสถาบันกรุงเทพฯสำนักพิมพ์สุขุมและบุตรพ.ศ. 2540และปรีชาหงส์ไกรเลิศ

พรรคการเมืองและปัญหาพรรคการเมืองไทยกรุงเทพฯสำนักพิมพ์ไทยวัฒนาพานิชพ.ศ.2524)

กิจกรรม13.2.3

ท่านเข้าใจบทบาทและความสำคัญของพรรคการเมืองอย่างไรโปรดอธิบาย

บันทึกคำตอบกิจกรรม13.2.3

(โปรดตรวจคำตอบจากแนวตอบในแนวการศึกษาหน่วยที่13ตอนที่13.2กิจกรรม13.2.3)

Page 16: 13-1 13law.stou.ac.th/dynfiles/Ex.41711-13.pdf · 13-3 หน่วย ที่ 13 พรรคการเมือง เค้าโครง เนื้อหา ตอนที่13.1

13-16

ตอนที่13.3

พรรคการเมืองกับการพัฒนาระบบการเมือง

โปรดอ่านแผนการสอนประจำตอนที่13.3แล้วจึงศึกษาสาระสังเขปพร้อมปฏิบัติกิจกรรมในแต่ละเรื่อง

หัวเรื่องเรื่องที่13.3.1 การพัฒนาความเป็นสถาบันทางการเมือง

เรื่องที่13.3.2 การพัฒนาโครงสร้างทางการเมือง

เรื่องที่13.3.3 การพัฒนาเสถียรภาพทางการเมือง

แนวคิด1. การพัฒนาความเป็นสถาบันทางการเมืองของพรรคการเมือง เป็นอิทธิพลขั้นพื้นฐานใน

การพัฒนาระบบการเมืองของพรรคการเมือง

2. การพัฒนาโครงสร้างทางการเมืองของพรรคการเมือง เป็นอิทธิพลขั้นกลางในการพัฒนา

ระบบการเมืองของพรรคการเมือง

3. การพัฒนาเสถียรภาพทางการเมือง เป็นอิทธิพลขั้นสูงในการพัฒนาระบบการเมืองของ

พรรคการเมือง

วัตถุประสงค์เมื่อศึกษาตอนที่13.3จบแล้วนักศึกษาสามารถ

1. อธิบายและวิเคราะห์การพัฒนาความเป็นสถาบันทางการเมืองของพรรคการเมืองกับการ

พัฒนาระบบการเมืองได้

2. อธิบายและวิเคราะห์การพัฒนาโครงสร้างทางการเมืองของพรรคการเมืองกับการพัฒนา

ระบบการเมืองได้

3. อธิบายและวิเคราะห์การพัฒนาเสถียรภาพทางการเมืองของพรรคการเมืองกับการพัฒนา

ระบบการเมืองได้

Page 17: 13-1 13law.stou.ac.th/dynfiles/Ex.41711-13.pdf · 13-3 หน่วย ที่ 13 พรรคการเมือง เค้าโครง เนื้อหา ตอนที่13.1

13-17

เรื่องที่13.3.1 การพัฒนาความเป็นสถาบันทางการเมือง

สาระสังเขปพรรคการเมือง เป็นสถาบันทางการเมืองที่มุ่งผลต่อการเข้าสู่อำนาจ การใช้อำนาจและการรักษา

สบืทอดอำนาจทางการเมอืงการพฒันาความเปน็สถาบนัทางการเมอืงของพรรคการเมอืงเปน็การสง่อทิธพิลตอ่

การพัฒนาระบบการเมืองในขั้นพื้นฐานโดยเฉพาะในส่วนที่เกี่ยวกับการสร้างระเบียบการแข่งขันทางอำนาจ

ในระบบการเมืองให้มีความต่อเนื่องและรองรับกับความต้องการมีส่วนร่วมทางการเมืองของกลุ่มการเมืองที่

มีความแตกต่างและหลากหลายได้อย่างราบรื่น

(โปรดอา่นเนือ้หาสาระโดยละเอยีดในเชาวนะไตรมาศพรรคการเมอืงไทย:ภมูิหลงัทางโครงสรา้ง-

หน้าที่และพัฒนาการทางสถาบันกรุงเทพฯสำนักพิมพ์สุขุมและบุตรพ.ศ.2540และปรีชาหงส์ไกรเลิศ

พรรคการเมืองและปัญหาพรรคการเมืองไทยกรุงเทพฯสำนักพิมพ์ไทยวัฒนาพานิชพ.ศ.2524)

กิจกรรม13.3.1

ท่านเข้าใจการพัฒนาความเป็นสถาบันทางการเมืองของพรรคการเมืองอย่างไรโปรดอธิบาย

บันทึกคำตอบกิจกรรม13.3.1

(โปรดตรวจคำตอบจากแนวตอบในแนวการศึกษาหน่วยที่13ตอนที่13.3กิจกรรม13.3.1)

Page 18: 13-1 13law.stou.ac.th/dynfiles/Ex.41711-13.pdf · 13-3 หน่วย ที่ 13 พรรคการเมือง เค้าโครง เนื้อหา ตอนที่13.1

13-18

เรื่องที่13.3.2 การพัฒนาโครงสร้างทางการเมือง

สาระสังเขปพรรคการเมือง เป็นสถาบันทางการเมืองที่ดำรงอยู่ในโครงสร้างระดับกลางหรืออยู่ที่ส่วนกลาง

ระหว่างโครงสร้างส่วนบนที่เป็นสถาบันรัฐบาลฝ่ายปกครองกับโครงสร้างส่วนล่างที่เป็นประชาชนฝ่ายรับ

การปกครองการพัฒนาโครงสร้างทางการเมืองของพรรคการเมือง เป็นการส่งอิทธิพลต่อการพัฒนาระบบ

การเมืองในขั้นกลาง โดยเฉพาะในส่วนที่เกี่ยวกับการสร้างความสัมพันธ์เชื่อมโยงระหว่างกลไกสถาบัน

การเมืองฝ่ายต่างๆในระบบการเมืองให้สามารถทำหน้าที่สนองตอบต่อกันได้อย่างสอดคล้อง

(โปรดอา่นเนือ้หาสาระโดยละเอยีดในเชาวนะไตรมาศพรรคการเมอืงไทย:ภมูิหลงัทางโครงสรา้ง-

หน้าที่และพัฒนาการทางสถาบันกรุงเทพฯสำนักพิมพ์สุขุมและบุตรพ.ศ.2540และปรีชาหงส์ไกรเลิศ

พรรคการเมืองและปัญหาพรรคการเมืองไทยกรุงเทพฯสำนักพิมพ์ไทยวัฒนาพานิชพ.ศ.2524)

กิจกรรม13.3.2

ท่านเข้าใจการพัฒนาโครงสร้างทางการเมืองของพรรคการเมืองอย่างไรโปรดอธิบาย

บันทึกคำตอบกิจกรรม13.3.2

(โปรดตรวจคำตอบจากแนวตอบในแนวการศึกษาหน่วยที่13ตอนที่13.3กิจกรรม13.3.2)

Page 19: 13-1 13law.stou.ac.th/dynfiles/Ex.41711-13.pdf · 13-3 หน่วย ที่ 13 พรรคการเมือง เค้าโครง เนื้อหา ตอนที่13.1

13-19

เรื่องที่13.3.3 การพัฒนาเสถียรภาพทางการเมือง

สาระสังเขปพรรคการเมืองเป็นสถาบันทางการเมืองที่สร้างดุลยภาพให้แก่ภาวะพลวัตทางการเมืองและความ

ซับซ้อนของปฏิสัมพันธ์ทางการเมืองในระหว่างกลุ่มอำนาจและกลไกสถาบันทางการเมืองที่ขัดแย้งแข่งขัน

กันระหว่างผลประโยชน์ทางการเมือง อำนาจทางการเมือง และความคิดความเชื่อทางการเมือง การพัฒนา

เสถียรภาพทางการเมืองของพรรคการเมือง เป็นการส่งอิทธิพลต่อการพัฒนาระบบการเมืองในขั้นสูง โดย

เฉพาะในส่วนที่เกี่ยวกับการรักษาเอกภาพในการประสานจุดร่วมของความแตกต่างของผลประโยชน์อำนาจ

และความคดิทางการเมอืงให้มีความมัน่คงสามารถดำรงความเปน็ปกึแผน่เปน็อนัหนึง่อนัเดยีวกนัในการดำรง

จุดมุ่งหมายร่วมอยู่ในประชาคมการเมืองเดียวกันไว้ได้

(โปรดอา่นเนือ้หาสาระโดยละเอยีดในเชาวนะไตรมาศพรรคการเมอืงไทย:ภมูิหลงัทางโครงสรา้ง-

หน้าที่และพัฒนาการทางสถาบันกรุงเทพฯสำนักพิมพ์สุขุมและบุตรพ.ศ. 2540และปรีชาหงส์ไกรเลิศ

พรรคการเมืองและปัญหาพรรคการเมืองไทยกรุงเทพฯสำนักพิมพ์ไทยวัฒนาพานิชพ.ศ.2524)

กิจกรรม13.3.3

ท่านเข้าใจการพัฒนาเสถียรภาพทางการเมืองของพรรคการเมืองอย่างไรโปรดอธิบาย

บันทึกคำตอบกิจกรรม13.3.3

(โปรดตรวจคำตอบจากแนวตอบในแนวการศึกษาหน่วยที่13ตอนที่13.3กิจกรรม13.3.3)

Page 20: 13-1 13law.stou.ac.th/dynfiles/Ex.41711-13.pdf · 13-3 หน่วย ที่ 13 พรรคการเมือง เค้าโครง เนื้อหา ตอนที่13.1

13-20

แนวตอบกิจกรรมหน่วยที่13

พรรคการเมือง

ตอนที่13.1พรรคการเมืองกับการพัฒนาสถาบันทางการเมือง

แนวตอบกิจกรรม13.1.1

พรรคการเมืองมีความเป็นมาจากฐานความคิดสำคัญ3แหล่งได้แก่(1)ความคิดเกี่ยวกับสัญญา

ประชาคมซึ่งเป็นที่มาของการยอมรับการสถาปนาผู้ปกครองขึ้นมาแทนตนทำการใช้อำนาจอธิปไตยในฐานะ

องค์อธิปัตย์ และต่อมาได้ประยุกต์ใช้ในรูปของการปกครองโดยผู้แทนและพรรคการเมือง (2) ความคิด

กฎหมายธรรมชาติ ซึ่งเป็นที่มาของการยอมรับสิทธิเสรีภาพที่ติดตัวมนุษย์ โดยประยุกต์ใช้ในรูปแบบของ

การรับรองสิทธิเสรีภาพทั้งโดยอาศัยกฎหมายและไม่อาศัยกฎหมายในการรวมตัวกันจัดตั้งพรรคการเมือง

ของประชาชน(3)ความคิดเกี่ยวกับความเชื่อและผลประโยชน์ทางการเมืองซึ่งเป็นที่มาของการยอมรับการ

รวมตัวกันจัดตั้งพรรคการเมืองบนพื้นฐานของความเชื่อและผลประโยชน์ทางการเมืองร่วมกัน

พรรคการเมืองจึงมีความหมาย เกี่ยวข้องกับการรวมตัวของกลุ่มคนที่ความคิดเห็น วัตถุประสงค์

ผลประโยชน์และเป้าหมายทางการเมืองร่วมกัน ซึ่งมีความสำคัญต่อการกำกับควบคุมระบบระเบียบและ

กระบวนการทางการเมืองของประเทศทั้งการเข้าสู่อำนาจการใช้อำนาจและการสืบทอดอำนาจทางการเมือง

ของกลุ่มการเมืองฝักฝ่ายต่างๆให้มีความชอบธรรมเป็นที่ยอมรับโดยทั่วไป สามารถสนองประโยชน์แก่คน

หมู่มากร่วมกันได้

แนวตอบกิจกรรม13.1.2

พรรคการเมืองมีที่มาจากหลายเหตุผลได้แก่จิตวิทยาเศรษฐกิจและสังคมอุดมคติการจัดองค์การ

ในรัฐสภานอกรัฐสภาการสร้างสถาบันวิกฤติความชอบธรรมวิกฤติความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันวิกฤติการ

มีส่วนร่วมความต้องการเข้ามีส่วนร่วมทางการเมืองและความต้องการได้รับการสนับสนุนทางการเมือง

ระบบพรรคการเมืองจำแนกตามเกณฑ์ของจำนวนพรรคการเมืองที่มีโอกาสได้เข้าจัดตั้งรัฐบาลหรือ

รว่มเปน็รฐับาลผสมใช้อำนาจปกครองประเทศซึง่สามารถแบง่ได้เปน็4ระบบใหญ่ๆ ไดแ้ก่(1)ระบบพรรคเดยีว

(2)ระบบพรรคเด่นพรรคเดียว(3)ระบบสองพรรคและ(4)ระบบหลายพรรค

Page 21: 13-1 13law.stou.ac.th/dynfiles/Ex.41711-13.pdf · 13-3 หน่วย ที่ 13 พรรคการเมือง เค้าโครง เนื้อหา ตอนที่13.1

13-21

แนวตอบกิจกรรม13.1.3

พัฒนาการของพรรคการเมือง4ขั้นตอนสำคัญคือ(1)การเกิดพรรคการเมืองขึ้นอย่างหลากหลาย

กระจายตัว (2) การจับกลุ่มกันเป็นขั้วการเมืองระหว่างพรรคการเมืองที่มีอุดมการณ์และผลประโยชน์ใกล้

เคียงกัน (3) การขยายตัวและแผ่อิทธิพลของพรรคการเมือง (4) การพัฒนาเป็นสถาบันทางการเมืองที่มี

ประสิทธิภาพ

ความเปน็สถาบนัทางการเมอืงของพรรคการเมอืงประกอบดว้ยปจัจยัภายในไดแ้ก่(1)ความสามารถ

ในการปรับตัว(2)การสร้างความซับซ้อนของระบบ(3)ความมีอิสระ(4)ความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันและ

ปัจจัยภายนอกคือการได้รับการสนับสนุนจากประชาชนในวงกว้างและต่อเนื่อง

ตอนที่13.2พรรคการเมืองกับการพัฒนาการปกครองระบอบประชาธิปไตย

แนวตอบกิจกรรม13.2.1

องค์ประกอบของพรรคการเมือง (1) ต้องเป็นคณะบุคคลหรือกลุ่มบุคคลที่รวมตัวกันเป็นองค์กร

(2)ต้องมีอุดมการณ์(3)ต้องกำหนดนโยบายสาธารณะ(4)ต้องคัดสรรบุคคลเข้าสมัครรับเลือกตั้ง(5)ต้อง

มีจุดประสงค์ในการจัดตั้งรัฐบาล

ลักษณะของพรรคการเมือง(1)ต้องมีความถาวรยั่งยืน(2)ต้องกระจายสาขาทั่วประเทศ(3)ต้อง

ดำเนินกิจการต่อเนื่อง(4)ต้องมุ่งมั่นกุมอำนาจการตัดสินใจนโยบายอย่างเป็นเอกเทศหรือร่วมกับพรรคอื่น

แนวตอบกิจกรรม13.2.2

โครงสร้างของพรรคการเมืองแบบ(1)คณะกรรมาธิการ(2)ขยายสาขาพรรค(3)กระจายเป็นหน่วย

ย่อยหรือเซลเล็กๆ(4)แบ่งชั้นบังคับบัญชาคล้ายทหารหรือแบบพลพรรค

หนา้ที่ของพรรคการเมอืง(1)คดัสรรบคุลากรทางการเมอืง(2)รวบรวมความคดิเหน็และผลประโยชน์

ของกลุ่มคน(3)นำนโยบายพรรคเผยแพร่แก่ประชาชน(4)ให้การศึกษาทางการเมืองแก่ประชาชน(5)สร้าง

ผู้นำทางการเมือง(6)ระดมการมีส่วนร่วมในหมู่ประชาชน(7)ควบคุมการปฏิบัตินโยบายของรัฐบาล

แนวตอบกิจกรรม13.2.3

บทบาทและความสำคัญของพรรคการเมือง (1) เป็นกลไกต่อรองผลประโยชน์แก่ประชาชนโดย

ส่วนรวม(2)เป็นเครื่องมือประกันสิทธิและเสรีภาพของประชาชน(3)เป็นกลไกแก้ไขความขัดแย้งจากความ

แตกต่างทางความคิดเห็นโดยวางกรอบนโยบายกว้างๆให้คนส่วนใหญ่ยอมรับร่วมกันได้(4)เป็นกลไกกำกับ

ให้รัฐบาลตอบสนองความต้องการของประชาชน (5) เป็นกลไกผลักดันการปฏิบัตินโยบายของรัฐบาลให้มี

ประสิทธิภาพ(6)เป็นเครื่องมือสร้างประชามติ(7)เป็นกลไกช่วยพัฒนาการเมืองและประชาธิปไตย

Page 22: 13-1 13law.stou.ac.th/dynfiles/Ex.41711-13.pdf · 13-3 หน่วย ที่ 13 พรรคการเมือง เค้าโครง เนื้อหา ตอนที่13.1

13-22

ตอนที่13.3พรรคการเมืองกับการพัฒนาระบบการเมือง

แนวตอบกิจกรรม13.3.1

พรรคการเมือง เป็นสถาบันทางการเมืองที่มุ่งผลต่อการเข้าสู่อำนาจ การใช้อำนาจและการรักษา

สบืทอดอำนาจทางการเมอืงการพฒันาความเปน็สถาบนัทางการเมอืงของพรรคการเมอืงเปน็การสง่อทิธพิลตอ่

การพัฒนาระบบการเมืองในขั้นพื้นฐานโดยเฉพาะในส่วนที่เกี่ยวกับการสร้างระเบียบการแข่งขันทางอำนาจ

ในระบบการเมอืงให้มีความตอ่เนือ่งและรองรบักบัความตอ้งการมีสว่นรว่มทางการเมอืงของกลุม่การเมอืงที่มี

ความแตกต่างและหลากหลายได้อย่างราบรื่น

แนวตอบกิจกรรม13.3.2

พรรคการเมือง เป็นสถาบันทางการเมืองที่ดำรงอยู่ในโครงสร้างระดับกลางหรืออยู่ที่ส่วนกลาง

ระหว่างโครงสร้างส่วนบนที่เป็นสถาบันรัฐบาลฝ่ายปกครองกับโครงสร้างส่วนล่างที่เป็นประชาชนฝ่ายรับ

การปกครองการพัฒนาโครงสร้างทางการเมืองของพรรคการเมือง เป็นการส่งอิทธิพลต่อการพัฒนาระบบ

การเมืองในขั้นกลาง โดยเฉพาะในส่วนที่เกี่ยวกับการสร้างความสัมพันธ์เชื่อมโยงระหว่างกลไกสถาบัน

การเมืองฝ่ายต่างๆในระบบการเมืองให้สามารถทำหน้าที่สนองตอบต่อกันได้อย่างสอดคล้อง

แนวตอบกิจกรรม13.3.3

พรรคการเมืองเป็นสถาบันทางการเมืองที่สร้างดุลยภาพให้แก่ภาวะพลวัตทางการเมืองและความ

ซับซ้อนของปฏิสัมพันธ์ทางการเมืองในระหว่างกลุ่มอำนาจและกลไกสถาบันทางการเมืองที่ขัดแย้งแข่งขัน

กันระหว่างผลประโยชน์ทางการเมือง อำนาจทางการเมือง และความคิดความเชื่อทางการเมือง การพัฒนา

เสถียรภาพทางการเมืองของพรรคการเมือง เป็นการส่งอิทธิพลต่อการพัฒนาระบบการเมืองในขั้นสูง โดย

เฉพาะในส่วนที่เกี่ยวกับการรักษาเอกภาพในการประสานจุดร่วมของความแตกต่างของผลประโยชน์อำนาจ

และความคดิทางการเมอืงให้มีความมัน่คงสามารถดำรงความเปน็ปกึแผน่เปน็อนัหนึง่อนัเดยีวกนัในการดำรง

จุดมุ่งหมายร่วมอยู่ในประชาคมการเมืองเดียวกันไว้ได้

Page 23: 13-1 13law.stou.ac.th/dynfiles/Ex.41711-13.pdf · 13-3 หน่วย ที่ 13 พรรคการเมือง เค้าโครง เนื้อหา ตอนที่13.1

13-23

แบบประเมินผลตนเองหลังเรียน

วัตถุประสงค์ เพื่อประเมินความก้าวหน้าในการเรียนรู้ของนักศึกษาเกี่ยวกับเรื่อง“พรรคการเมือง”

คำแนะนำ อ่านคำถามแล้วเขียนคำตอบลงในช่องว่างที่กำหนดให้ นักศึกษามีเวลาทำแบบประเมินผล

ตนเองชุดนี้30นาที

1. จงอธบิายความเปน็มาความหมายทีม่าระบบพรรคการเมอืงพฒันาการและความเปน็สถาบนัทางการเมอืง

ของพรรคการเมือง

2. จงอธิบายองค์ประกอบลักษณะสำคัญของพรรคการเมือง

3. จงอธิบายการพัฒนาความเป็นสถาบันทางการเมือง การพัฒนาโครงสร้างทางการเมืองและการพัฒนา

เสถียรภาพทางการเมืองของพรรคการเมือง

Page 24: 13-1 13law.stou.ac.th/dynfiles/Ex.41711-13.pdf · 13-3 หน่วย ที่ 13 พรรคการเมือง เค้าโครง เนื้อหา ตอนที่13.1

13-24

เฉลยแบบประเมินผลตนเองหน่วยที่13

ก่อนเรียน1.พรรคการเมืองเป็นสถาบันทางการเมืองที่มีอิทธิพลในการพัฒนาความเป็นสถาบันทางการเมือง

2.พรรคการเมืองเป็นสถาบันที่มีอิทธิพลในการพัฒนาการปกครองระบอบประชาธิปไตย

3.พรรคการเมืองเป็นสถาบันทางการเมืองที่มีอิทธิพลในการพัฒนาระบบการเมือง

หลังเรียน1.พรรคการเมืองมีที่มาจากหลายเหตุ เช่น จิตวิทยา เศรษฐกิจ สังคม เป็นต้นพรรคการเมือง

เป็นที่รวมตัวของกลุ่มคนที่มีความคิดเห็นวัตถุประสงค์ผลประโยชน์เป้าหมายทางการเมืองร่วมกันระบบ

พรรคการเมืองแบ่งได้4ระบบใหญ่ๆเช่นระบบพรรคเดียวระบบพรรคเด่นพรรคเดียวระบบสองพรรคและ

ระบบหลายพรรค

ความเป็นสถาบันการเมืองประกอบด้วยปัจจัยภายในได้แก่(1)ความสามารถในการปรับตัว(2)การ

สร้างความซับซ้อนของระบบ (3)ความมีอิสระ (4)ความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันส่วนปัจจัยภายนอกได้แก่

การได้รับการสนับสนุนจากประชาชน

2.พรรคการเมืองมีองค์ประกอบคือ(1)เป็นคณะบุคคลหรือกลุ่มบุคคลที่รวมตัวเป็นองค์กร(2)มี

อุดมการณ์(3)ต้องกำหนดนโยบายสาธารณะ(4)ต้องมีการคัดสรรบุคคลลงสมัครรับเลือกตั้ง(5)ต้องมีจุด

ประสงค์ในการจัดตั้งรัฐบาล

ลักษณะของพรรคการเมืองคือ(1)ต้องมีความยั่งยืน(2)มีสาขากระจายอยู่ทั่วประเทศ(3)ดำเนิน

กิจการต่อเนื่อง(4)มุ่งมั่นกุมอำนาจตัดสินใจนโยบาย

3.พัฒนาการความเป็นสถาบันทางการเมืองของพรรคการเมืองเป็นอิทธิพลขั้นพื้นฐานในการ

พัฒนาระบบการเมืองให้มีความต่อเนื่องและรองรับการมีส่วนร่วมทางการเมืองของประชาชนส่วนการพัฒนา

โครงสรา้งทางการเมอืงของพรรคการเมอืงเปน็การสง่อทิธพิลตอ่การพฒันาระบบการเมอืงขัน้กลางโดยเฉพาะ

ในส่วนที่เกี่ยวกับการสร้างความสัมพันธ์เชื่อมโยงระหว่างกลไกสถาบันการเมืองฝ่ายต่างๆในระบบการเมือง

การพัฒนาเสถียรภาพทางการเมืองเป็นการส่งอิทธิพลต่อการพัฒนาระบบการเมืองในขั้นสูง