166
2 sarCevi winasityvaoba............................................................................................................................ 4 nawili I – Sesavali.......................................................................................................... 6 ganmarteba............................................................................................................................... 6 formebi ..................................................................................................................................... 7 istoriuli mimoxilva – evropa .................................................................... 10 mniSvneloba ........................................................................................................................ 22 nawili II. sazRvrispira regionebis TanamSromlobis sakanonmdeblo baza ........................................................................................................ 28 saerTaSoriso sakanonmdeblo bazis mimoxilva........................... 28 saqarTvelos kanonmdeblobis mimoxilva ............................................ 34 nawili III. sazRvrispira regionebis TanamSromloba moqmedebs: TanamSromlobis sqemebis dawyebisa da ganviTarebis procesi .................................................................................................... 42 sazRvrispira regionebis TanamSromlobis warmatebis winapirobebi ....................................................................................................................... 42 TanamSromlobis safexurebi............................................................................. 43 (1) partniorebs Soris koordinacia: gacnoba.................... 45 (2) sazRvrispira regionebis TanamSromlobis strategiebis SemuSaveba................................................................................... 49 (3) programebis menejmenti da ganxorcieleba .................. 52 nawili IV. dafinansebis SesaZleblobebi ................................................ 60 nawili V. TanamSromlobis mxardamWeri meTodebi ........................ 68

1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

2

sarCevi

winasityvaoba ............................................................................................................................ 4

nawili I – Sesavali .......................................................................................................... 6

ganmarteba ............................................................................................................................... 6

formebi ..................................................................................................................................... 7

istoriuli mimoxilva – evropa .................................................................... 10

mniSvneloba ........................................................................................................................22

nawili II. sazRvrispira regionebis TanamSromlobis

sakanonmdeblo baza ........................................................................................................28

saerTaSoriso sakanonmdeblo bazis mimoxilva........................... 28

saqarTvelos kanonmdeblobis mimoxilva ............................................34

nawili III. sazRvrispira regionebis TanamSromloba

moqmedebs: TanamSromlobis sqemebis dawyebisa da

ganviTarebis procesi ....................................................................................................42

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis warmatebis

winapirobebi .......................................................................................................................42

TanamSromlobis safexurebi .............................................................................43

(1) partniorebs Soris koordinacia: gacnoba ....................45

(2) sazRvrispira regionebis TanamSromlobis

strategiebis SemuSaveba................................................................................... 49

(3) programebis menejmenti da ganxorcieleba ..................52

nawili IV. dafinansebis SesaZleblobebi ................................................60

nawili V. TanamSromlobis mxardamWeri meTodebi ........................68

Page 2: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

3

1. politikuri mmarTveloba da samoqalaqo mxardaWera

69

2. stabiluri resursebi da samuSao codnis

gaZliereba ..................................................................................................................... 70

3. sazRvrispira strategiebis inkorporireba

adgilobriv, regionul da erovnul politikaSi .................72

nawili VI. saukeTeso gamocdilebis magaliTebi ............................ 74

ekonomikuri ganviTareba .......................................................................................75

teritoriuli dagegmareba ..................................................................................82

turizmi ...................................................................................................................................92

garemo .................................................................................................................................... 100

kultura da media ..................................................................................................... 104

soflis meurneobisa da qalaqis ganviTareba ............................... 111

tansporti da infrastruqtura ...................................................................117

vaWroba...................................................................................................................................125

ganaTleba, treningi da Sromis bazris ganviTareba .............130

jandacva da socialuri momsaxureba ...................................................137

nawili VII. saqarTvelos gamocdileba .....................................................141

nawili VIII. sasargeblo bmulebi ...................................................................161

Page 3: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

4

winasityvaoba

winamdebare saxelmZRvanelo momzadda proeqtis _

`sazRvrispira regionebis TanamSromlobis gaZliereba

saqarTvelosa da TurqeTis mosazRvre regionebs Soris da

aseTi TanamSromlobis SesaZleblobebis ganviTareba

saqarTveloSi~ _ farglebSi, romelsac axorcielebs

saqarTvelos axalgazrda ekonomistTa asociacia da

partniori Savi zRvis arasamTavrobo konfederacia

(KASTOB). saxelmZRvanelo miznad isaxavs adgilobrivi

mxareebis (adgilobrivi xelisuflebis, sazogadoebrivi

organizaciebisa da biznesasociaciebis) SesaZleblobebis

ganviTarebas da mosazRvre regionebis kolegebTan

TanamSromlobis sqemebis Camoyalibebasa da ganmtkicebas.

saxelmZRvaneloSi mocemulia aRniSnuli TanamSromlobis

sqemebis dawyebisa da ganviTarebis rogorc sakanonmdeblo,

ise mmarTvelobiTi aspeqtebi. naSromi aseve moicavs

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis sxvadasxva

magaliTs saqarTvelosa da evropis qveynebis istoriidan.

saxelmZRvanelo, ZiriTadad, efuZneba evropis

gamocdilebas, sazRvrispira regionebis TanamSromlobis

miseul midgomebs da miznad isaxavs saqarTvelos

xelisuflebis stimulirebas am mimarTulebiT.

saxelmZRvanelo Sedgeba rva nawilisagan:

nawili I moicavs Sesavals, terminTa ganmartebas,

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis formebis, aseTi

TanamSromlobis warmoSobis istoriul mimoxilvasa da mis

ganviTarebas. amave nawilSi ganxiluli gaxlavT

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis mizanSewoniloba

regionul da erovnul konteqstSi.

Page 4: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

5

nawili II exeba adgilobrivi da saerTaSoriso

kanonmdeblobis mimoxilvas, romelic aregulirebs

regionebis TanamSromlobis process, madridis CarCo

konvenciisa da damatebiTi protokolebis CaTvliT;

saqarTvelos organul kanons `adgilobrivi

TviTmmarTvelobis Sesaxeb~ da am TemasTan dakavSirebul

sxva normatiul aqtebs.

nawili III gaxlavT dokumentis ZiriTadi nawili. masSi

mocemulia safexureobrivi instruqciebi, Tu rogor unda

daviwyoT da ganvaviTaroT TanamSromlobis sqemebi

saqarTvelos adgilobriv/regionul xelisuflebas,

samoqalaqo organizaciebsa da mezobel regionebs Soris.

nawili IV exeba dafinansebis SesaZleblobebs da misi

moZiebis gzebs.

nawili V asaxavs TanamSromlobis mxardamWer meTodebs.

nawili VI moicavs sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis magaliTebs evropaSi. aRniSnuli

magaliTebi, TanamSromlobis sferoebidan gamomdinare,

dajgufebulia ramdenime kategoriad. saerTo jamSi,

ganxilulia aTi jgufis magaliTi.

nawili VII moicavs informacias saqarTvelos sazRvrispira

regionebis TanamSromlobis gamocdilebis Sesaxeb.

nawili VIII gaxlavT sasargeblo bmulebis CamonaTvali.

Page 5: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

6

nawili I – Sesavali

ganmarteba

sazRvrispira regionebis TanamSromloba SesaZloa

ganimartos, rogorc ormxrivi an sammxrivi samezoblo

urTierTobebi sazRvao Tu saxmeleTo sazRvrebis

orive mxares arsebul adgilobriv sociumebsa da

xelisuflebas Soris. sazRvrispira regionebis

TanamSromloba SesaZloa moicavdes mraval moTamaSes

adgilobrivi/regionuli administraciebis,

sazogadoebrivi organizaciebis, saganmanaTleblo-

kvleviTi institutebis, biznesorganizaciebisa da

konkretuli pirebis CaTvliT. winamdebare

saxelmZRvaneloSi sazRvrispira regionebis

TanamSromloba gamoyenebuli iqneba adgilobriv

xelisuflebasa da sociums Soris urTierTobebis

aRweris mizniT, rogorc es gansazRvrulia madridis

konvenciaSi, rac moicavs sajaro da para-sajaro

organoebs, romelTac geografiuli adgilmdebareoba

aZlevs `Zalauflebas, romelic moqmedebs SedarebiT

nakleb teritoriaze, vidre es xdeba saxelmwifos

SemTxvevaSi~.

mokled rom gamovxatoT: `...sazRvrispira regionebis

TanamSromloba aris TanamSromloba adgilobriv

xelisuflebasa da sociumebs Soris, romlebic

warmoadgenen mezoblebs, romelTac hyofT sazRvari...~

Page 6: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

7

formebi

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis ganviTarebis

procesi SesaZloa iyos met-naklebad kompleqsuri,

gamomdinare Semdegi faqtorebidan:

• partniorebis sidide da funqciebi;

• partniorebis ricxvi;

• SeTanxmebebi da kontraqtebi;

• kulturuli tradiciebi, eTnikuri da enobrivi

gansxvavebebi;

• istoria;

• arsebuli problemebi da sazogadoebis

saWiroebebi;

• da sxv.

sazRvrispira

regionebis

TanamSromlob

araformaluri formaluri

TanamSromlobis

xelSekruleba

TanamSromlobis

erTiani organo

Page 7: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

8

TanamSromloba iRebs sxvadasxva formas, gamomdinare

TanamSromlobis sferodan. Sesabamisad, Zalian

rTulia universaluri modelis gansazRvra, romlis

gamoyenebac SesaZlebeli iqneba nebismier SemTxvevaSi;

gansakuTrebiT maSin, roca sazRvrispira regionebis

TanamSromloba jer kidev sawyis etapzea, viTardeba

da egueba gansxvavebul geografiul da sakanonmdeblo

konteqsts.

saerTo problemis arsebobis an sanitarul da

jandacvis sakiTxebTan dakavSirebuli mudmivi

erToblivi saSualebebis mSeneblobis SemTxvevaSi,

TanamSromlobam SesaZloa miiRos araoficialuri

dialogis forma. Sesabamisad, TanamSromeli mxareebis

urTierTobebidan gamomdinare, ganisazRvra

TanamSromlobis ori ZiriTadi forma: oficialuri da

araoficialuri TanamSromloba.

araoficialuri TanamSromloba

TanamSromlobis didi wili swored araoficialur

formaze modis, rac niSnavs, rom partniorebs Soris

ar aris oficialuri SeTanxmeba, rac Seqmnida

TanamSromlobisaTvis aucilebel sakanonmdeblo

safuZvels. isini erTmaneTTan urTierTobas awarmoeben

principuli SeTanxmebidan gamomdinare.

TanamSromlobis aRniSnuli forma, ZiriTadad,

gamoiyeneba procesis sawyis etapze an im

sakanonmdeblo bazis ararsebobis dros, romelic

saSualebas aZlevs adgilobriv sociumebsa da

xelisuflebas, oficialuri saxe miscen

Page 8: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

9

TanamSromlobas (magaliTad, sazRvrispira regionebis

partniorebis mier organizebuli erToblivi

RonisZiebebi/Sexvedrebi, romlebic moiTxovs ara

sakanonmdeblo safuZvels, aramed orive mxaris mier

gamomJRavnebul movaleobasa da interess).

oficialuri TanamSromloba

oficialur TanamSromlobas SesaZloa hqondes

sxvadasxva forma. sawyis etapze partniorebi xels

aweren TanamSromlobis Sesaxeb SeTanxmebas, sadac

isini gansazRvraven sakuTar partniorobas, saerTo

miznebs da adgenen ormxrivi urTierTobebis formebs

qveynebis adgilobrivi xelisuflebis administraciul

Tu institucionalur struqturebs Soris

gansxvavebebis gadalaxvis gziT.

aRniSnuli SeTanxmebebi, dokumentis tipidan

gamomdinare, SesaZloa iyos samarTlebrivad

savaldebulo an arasavaldebulo. TanamSromlobis

Sesaxeb SeTanxmebebis umetesobas aqvs gagebis

memorandumis forma, romelSic mxareebi afiqsireben

sakuTar valdebulebebs garkveul sakiTxebTan

mimarTebaSi (magaliTad, gagebis/TanamSromlobis

memorandumi adgilobriv universitetebs Soris,

iTanamSromlon saswavlo programis SemuSavebis

procesSi).

TanamSromlobis Semdgom etapze partniorebma

SesaZloa Camoayalibon sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis organoebi. aRniSnuli organo,

Page 9: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

10

romelic SesaZloa gamodiodes an ar gamodiodes

samarTlis subieqtad an avtonomiad, axorcielebs

sazRvrispira saqmianobebsa da proeqtebs wevrebis

zedamxedvelobisa da monitoringis qveS. aseTi

erToblivi organoebis Seqmna SesaZlebeli gaxda

adgilobrivi sakanonmdeblo bazisa da konkretuli

saerTaSoriso SeTanxmebebis wyalobiT, rogoricaa

madridis konvenciis damatebiTi protokoli.

istoriuli mimoxilva – evropa

mravalferovani, magram xSirad msgavsi kulturisa da

istoriis miuxedavad, evropisTvis aseve

damaxasiaTebelia sazRvrebis simravle. bolo sami

saukunis ganmavlobaSi evropaSi dadgenili

saxelmwifo sazRvrebi xSirad erTmaneTisagan hyofs

regionebsa da eTnikur jgufebs, romlebic realurad

erTni arian. satransporto marSrutebi, romlebic

saxelmwifo sazRvris gaswvriv gadis, ZiriTadad,

samxedro miznebisaTvis gaoiyeneboda. sasazRvro

adgilebSi, sadac iyo iseTi nedleuli, rogorebicaa

qvanaxSiri da madani, mniSvnelovnad ganviTarda

industriuli dargebi, ramac Sedegad moitana

mosaxleobis raodenobrivi zrda da simdidris

dagroveba. msgavsi ganviTareba xSirad iwvevs Sursa da

politikur konfliqtebs mezobel qveynebs Soris,

romlebic rig SemTxvevebSi omSic ki gadaizarda.

miuxedavad amisa, aseTi gamonaklisebis garda,

evropaSi arsebuli mosazRvre regionebi ganviTardnen,

rogorc periferiuli, struqturulad sustad

Page 10: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

11

ganviTarebuli adgilebi SezRuduli satransporti

kavSirebiT.

samxedro agresiis SiSma Sedegad gamoiwvia sasazRvro

regionebis meCxeri dasaxleba. ekonomikuri saqmianoba,

vaWroba da mosaxleobac sazRvrebidan mocilebul

adgilebSi ufro viTardeboda da centrisaken iwevda.

bunebrivi sazRvrebi, rogorebicaa mdinareebi, tbebi,

zRvebi da mTebi kidev ufro aZlierebdnen bunebriv

barierebs. sazRvrebis orive mxares moqmedi

gansxvavebuli politika, dakavSirebuli gansakuTrebiT

kanonmdeblobasTan, administrirebasTan, dabegvrasTan,

ekonomikasTan, kulturasa da socialur sakiTxebTan,

xels uwyobda saxelmwifo saxsrebis transformacias

saxelmwifoebs Soris, faqtobrivad, xilul

barierebad. mosazRvre regionebSi gansaxlebuli

mosaxleoba, viszec istoriulma konfliqtebma yvelaze

didi gavlena iqonia, xasiaTdeboda erTmaneTisadmi

SiSiTa da mtrobiT. aRniSnuli ki, Tavis mxriv,

uaryofiT gavlenas axdenda TanamSromlobis, axlo

urTierTobebisa da kavSirebis damyarebis survilze.

miuxedavad amisa, meoce saukuneSi ekonomikurma,

kulturulma da socialurma kavSirebma, aseve

mosazRvre regionebSi mosaxleobis mimosvlam –

magaliTad, beneluqsis zona 1 – xeli Seuwyo

adgilobrivi mosaxleobisa da xelisuflebis

daaxloebas saerTo problemebis garSemo (garemos

dacva mdinaris gaswvriv gamaval sazRvarTan,

kulturuli da ekonomikuri ganviTareba, jandacvis

saSualebebis gamoyeneba da a.S.).

Page 11: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

12

meore msoflio omidan garkveuli periodis Semdeg

evropis mosazRvre regionebis warmomadgenlebi erTad

Seikribnen da ganixiles sazRvrebis barierebis

gauqmebisa da sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis SesaZleblobebTan dakavSirebuli

sakiTxebi. aRniSnuli gamoiwvia cxovrebis pirobebis

gaumjobesebis, xangrZlivi mSvidobis damyarebis,

sasazRvro problemebis, akrZalvebisa da adamianebisa

da instituciebis daSorebis sxva faqtorebis

gadalaxvis survilma. aseve, zemoaRniSnul

CamonaTvalSi Sedis xidebisa da gvirabebis mSenebloba

bunebrivi sazRvrebis gadalaxvis mizniT. Sedegad,

meore msoflio omis damTavrebisTanave gaCnda

sazRvrispira TanamSrmlobis pirveli formebi evropis

sxvadasxva qveynis municipalitetebsa da sociumebs

Soris (e.w. dawyvileba).

pirveli evroregioni warmoiSva 1958 wels Ggermania-

holandiis sazRvarze (evroregioni gronau), xolo 1966

wels SemuSavda evrosabWos pirveli rekomendacia

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis Sesaxeb,

romelmac SemdegSi dasabami misca madridis

konvencias. amis Semdeg Seiqmna mravali evroregioni

da saerTaSoriso organizacia, romlebic miznad

isaxaven sazRvrispira regionebis TanamSromlobas.

sul axlaxans, 2006 wlis Semodgomis Sexvedraze

samsunSi evrosabWom pirveli nabijebi gadadga Savi

zRvis regionebis Seqmnisaken.

1970-iani wlebidan moyolebuli, sazRvrispira

regionebma daiwyes sakuTari politikis gatareba,

Page 12: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

13

raSic daxmarebas uwevda evropis sasazRvro

regionebis asociacia, romelic 1971 wels Seiqmna.

evropis sasazRvro regionebis asociaciam mWidro

kontaqtebi daamyara evrokavSirTan, evroparlamentTan,

evrokomisiasa da nacionalur mTavrobebTan. evropaSi

Seqmnili sasazRvro da mosazRvre regionebis qseli

mniSvnelovan Zalad Camoyalibda evropaSi

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis

ganviTarebis, evropis integraciisa da evropis

daxmarebis programebis kuTxiT, rac mimarTuli iyo

evropis sazRvrispira regionebis sakeTildReod. 1980-

iani wlebis bolos, evropis erTiani bazris

Camoyalibebisa da centralur da aRmosavleT

evropaSi demokratiuli procesebis ganviTarebis

Sedegad, saxelmwifo sazRvrebi kidev ufro gaxsnili

gaxda. Seiqmna mravali sasazRvro da mosazRvre

regioni, romlebic evropis sasazRvro regionebis

asociaciis wevrebi gaxdnen.

evrokavSiris Seqmnis Semdeg, vinaidan igi kidev ufro

met yuradRebas uTmobda sazRvrispira regionebis

TanamSromlobas rogorc Sida, ase gare sazRvrebze da

partniori qveynebis sazRvrispira regionebis

TanamSromlobas, gaizarda sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis formebis ricxvi. 1990-iani wlebis

bolos evrokavSirma daiwyo INTERREG-is programa,

romelic gaxldaT sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis xelSemwyobi pirveli sazogadoebrivi

iniciativa. es programa daiwyo, rogorc INTERREG I

da moicavda 1989-93 wlebs; Semdeg iyo INTERREG II

Page 13: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

14

(1994-1999) da INTERREG III (2000-2006). aRniSnuli

programa agreTve xorcieldeba dResdReobiT da

moicavs 2007-2013 wlebs.

INTERREG gaxlavT sazogadoebrivi iniciativa,

gamiznuli evrokavSiris wevr saxelmwifoebs Soris

TanamSromlobis gaZlierebaze. erT-erTi ZiriTadi

amocana gaxlavT saxelmwifo sazRvrebis gavlenis

Semcireba ekonomikuri, socialuri da kulturuli

ganviTarebis gaZlierebis mizniT evrokavSiris mTel

teritoriaze. yovelive es SesaZloa miRweuli iqnes

kontinentis dabalansebuli ganviTarebiT mosazRvre

regionebis (pozicia – a), transnacionaluri (pozicia

– b), regionebs Soris (pozicia – g) TanamSromlobis

gamoyenebis gziT. gansakuTrebuli yuradReba daeTmo

daSorebuli regionebis integracias da im qveynebs,

romlebic esazRvrebian evrokavSiris wevrobis

kandidat qveynebs. zemoaRniSnuli iniciativebis

dafinanseba moxda evropis regionuli ganviTarebis

fondis mier.

INTERREG gansxvavdeba sxva msgavsi, gaerTianebaze

fokusirebuli programebisagan erTi friad

mniSvnelovani aspeqtis mixedviT: igi Seicavs ori an

meti wevri qveynis xelisuflebis TanamSromlobas.

aseve, INTERREG-is saqmianobebs moeTxovebaT ara

mxolod dadebiTi gavlenis moxdena mosazRvre

qveynebis ganviTarebaze, aramed maTi forma da

ganxorcieleba unda moxdes sazRvrispira qveynebis

interesebis dacviT.

Page 14: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

15

mas Semdeg, rac evrokomisia amtkicebs samoqmedo

programebs, maTi ganxorcieleba iwyeba saorganizacio

komitetebis mier, romlebSic Sedian xelisuflebis

warmomadgenlebi, vinc pasuxismgebelni arian

gaerTianebisaken mimarTuli politikis RonisZiebebze.

es SesaZloa iyos rogorc centraluri, ise regionuli

organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis,

regionuli xelisuflebis an proeqtebis

xelmZRvanelebis mxridan. Tanadafinansebis mizniT

moTxovnili Tanxa gansxvavdeba regionebis mixedviT

50%-idan 0%-mde, yvelaze Raribi regionebisaTvis.

INTERREG–is saxsrebis saboloo beneficiarebi arian

sajaro moxeleebi, dakavSirebuli asociaciebi da

arasamTavrobo organizaciebi, rogorebicaa savaWro

palata, damqiravebelTa organizaciebi da kvleviTi

institutebis kavSirebi. INTERREG IV-is farglebSi

kerZo organizaciebs monawileobis miReba SeuZliaT im

SemTxvevaSi, Tu isini ganacxads Seitanen, rogorc

ramdenime organizaciis korporacia. wina programebis

ganxorcielebis dros kerZo organizaciebi ar iyvnen

uflebamosilni, monawileoba mieRoT aRniSnul

proeqtSi.

cota xnis win preqts Seecvala saxeli da amJamad

JRers Semdegnairad _ `evropis teritoriuli

TanamSromlobis proeqti~. miuxedavad amisa, proeqtis

idea igive rCeba: igi xels uwyobs evrokavSiris wevri

qveynebis regionebsa da qalaqebs, imuSaon erTad da

Page 15: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

16

iswavlon erTmaneTisagan erToblivi proeqtebis,

prgramebisa da qselebis saSualebiT.

evropis teritoriuli TanamSromlobis proeqti

moicavs sami saxis programas: mosazRvre regionebis

TanamSromlobas (evrokavSiris Sida sazRvrebis

gaswvriv), transnacionalur TanamSromlobasa

(TanamSromlobis gafarToeba, magaliTad, iseTi

teritoriebis mocva, rogoricaa baltiis zRvis,

alpebisa da xelTaSua zRvis teritoriebi) da

regionebs Soris TanamSromlobas (TanamSromloba

evrokavSiris 27 wevri qveynis regionul da

adgilobriv organoebs Soris).

mTlianobaSi, 2007 wlidan 2013 wlamde, evropis

teritoriuli TanamSromlobis proeqtis farglebSi

ganxorcieldeba 52-ze meti sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis programa, romlebSic Seva:

• mewarmeobis xelSewyoba, gansakuTrebiT, mcire da

saSualo zomis sawarmoebis ganviTareba,

turizmis, kulturisa da sazRvrispira vaWrobis

xelSewyoba;

• bunebrivi resursebis erToblivi marTvis

gaumjobeseba;

• qalaqisa da soflis teritoriebis kavSirebis

gaZliereba;

• satransporto da sakomunikacio qselebTan

xelmisawvdomobis gaumjobeseba;

Page 16: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

17

• infrastruqturis erToblivi gamoyenebis

ganviTareba;

• Tanabari administraciuli da dasaqmebis

SesaZleblobebi.

garda amisa, evrokavSirma Camoayaliba teritoriuli

TanamSromlobis evropis jgufi, evropis axali

samarTlebrivi instrumenti, romlis mizania

sazRvrispira TanamSromlobis xelSewyoba, qveynebisa

da regionebis TanamSromloba. 2007 wlamde arsebuli

struqturebisagan gansxvavebiT, romlebic

aregulirebdnen msgavs TanamSromlobas,

teritoriuli TanamSromlobis evropis jgufi

warmoadgens samarTlebriv erTeuls, romelic

saSualebas miscems evrokavSiris wevri qveynebis

regionul da adgilobriv xelisuflebasa da sxva

sajaro organoebs, Seqmnan TanamSromlobis jgufebi,

romlebsac eqnebaT samarTlebrivi uflebamosileba.

wevri qveynebi, regionuli Tu adgilobrivi

xelisufleba, asociaciebi Tu sxva nebismieri sajaro

organo SesaZlebelia gaxdes teritoriuli

TanamSromlobis evropis jgufis wevri.

teritoriuli TanamSromlobis evropis jgufi

unikaluria im TvalsazrisiT, rom saSualebas aZlevs

wevri qveynebis sajaro xelisuflebas, gaerTiandnen

da erToblivad ganaxorcielon momsaxurebis miwodeba

winaswari saerTaSoriso SeTanxmebebis gaformebis

gareSe, romlebic saxelmwifoebis parlamentis mier

unda iqnes ratificirebuli. wevri qveynebi unda

Page 17: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

18

SeTanxmdnen imis Taobaze, rom procesSi monawileobas

potenciuri wevrebic miiReben.

evropis samezoblo politikisa da TanamSromlobis

instrumentis prioriteti gaxlavT sazRvrispira

regionebs Soris TanamSromloba, romelic miznad

isaxavs wevri qveynebisa da partniori saxelmwifoebis

TanamSomlobas evrokavSiris Sida sazRvrebs miRma da

moicavs aRmosavleT evropis, samxreT kavkasiisa da

samxreT xmelTaSua zRvis qveynebs. mis prioritetebSi

aseve Sedis teritoriuli TanamSromlobis evropis

jgufis miznebi, romlebic xels uwyobs wevri

qveynebis TanamSromlobas.

evropis samezoblo da TanamSromlobis instrumentis

damtkicebam mniSvnelovnad gaaZliera sazRvrispira

regionebs Soris TanamSromloba rogorc

xarisxobrivi, ise ricxobrivi maCveneblebis

TvalsazrisiT. qveynebs Soris TanamSromlobis

gaZlierebis perspeqtivis gaTvaliswinebiT, evropis

samezoblo da TanamSromlobis instrumenti moicavs

komponents, romlis mizani konkretulad gaxlavT

sazRvrispira regionebis TanamSromloba.

evropis samezoblo da TanamSromlobis instrumentis

strategias aqvs oTxi ZiriTadi amocana:

1. mmosazRvre teritoriebze ekonomikuri da

socialuri ganviTarebis xelSewyoba.

integrirebuli da mdgradi regionuli

ganviTareba mosazRvre regionebSi

Page 18: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

19

mniSvnelovania evrokavSiris gare sazRvrebze

stabilurobis, keTildReobisa da usafrTxoebis

gaZlierebis TvalsazrisiT – es gaxlavT evropis

samezoblo da TanamSromlobis instrumentis

mTavari amocana da evrokavSiris ruseTTan

partniorobis mniSvnelovani elementi. evropis

samezoblo da TanamSromlobis instrumentisa da

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis

programebi miznad isaxavs kerZo da saxelmwifo

mxareebis daxmarebas im problemebisa da

gamowvevebis gadalaxva-daregulirebaSi, rac

evrokavSirTan geografiul siaxloves moaqvs.

ekonomikuri da socialuri ganviTarebis

xelSewyoba ZiriTadi amocanaa, romelic

zemoaRniSnuli ori programis gansakuTrebul

yuradRebas imsaxurebs.

2. ssaerTo gamowvevebis daregulireba. erTad

muSaoba daaregulirebs saerTo gamowvevebs

rogorc garemos dacvisa da jandacvis, ise

organizebul danaSaulTan brZolis sferoebSi.

evrokavSiris aRmosavleT sazRvrebTan arsebuli

adgilobrivi xelisufleba gansakuTrebuli

gamowvevebis winaSe idgeba ekologiuri

gauaresebis problemis daregulirebis sferoSi,

romelsac iwvevs ekonomikuri gardaqmnebi da

ekologiuri sakiTxebis xangrZlivi

ugulebelyofa.

3. eefeqtiani da usafrTxo sazRvrebis

uzrunvelyofa. evrokavSiris gare sazRvrebi

Page 19: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

20

dadgebian gamowvevebis winaSe, romlebic

dakavSirebuli iqneba sasazRvro

infrastruqturis xarisxsa da funqcionirebis

menejmentTan. sazRvris gadalaxva iTxovs

adamianebisa da saqonlis moZraobis

xelSewyobas, rac daexmareba ufro did

ekonomikur da socialur amocanebs, romlebic

mosazRvre regionebs aqvT.

4. aadamianebs Soris TanamSromlobis xelSewyoba.

regionul da saxelmwifo doneze

ganxorcielebuli saqmianobebis garda, evropis

samezoblo politikisa da TanamSromlobis

instrumentis da sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis programebi xels uwyoben

adamianebsa da sazogadoebriv organizaciebs

Soris urTierTobebisa da TanamSromlobis

ganviTarebas. sazogadoebriv jgufebsa da

arasamTavrobo organizaciebs Soris

sazRvrispira regionebis kontaqtebi da

saqmianobebi socialur, saganmanaTleblo,

kulturisa da mediasferoebSi, xels uwyobs

adgilobrivi TviTmmarTvelobis, demokratiisa

da urTierTgagebis ganviTarebas.

evropis samezoblo da TanamSromlobis instrumentis

programebis farglebSi SemuSavebuli iqna Semdegi

saxis programebi:

Page 20: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

21

1. saxmeleTo sasazRvro programebi or da met

saerTo sazRvrebis (zRvis CaTvliT) mqone

saxelmwifoebs Soris.

2. zRvis auzis qveynebis momcveli mravalmxrivi

programebi.

mTlianobaSi, 15 sazRvrispira regionis

TanamSromlobis programa SemuSavda evrokavSiris

aRmosavleT da samxreT sazRvrebTan, romelTa

mTliani dafinanseba Seadgens 1, 118, 434 milion evros

Svidi wlis ganmavlobaSi (2007-2013), maT Soris:

1. Savi zRvis programa;

2. xmelTaSua zRvis programa;

3. baltiis zRvis programa.

sazRvris orive mxares myofi regionuli da

adgilobrivi partniorebis amocanas warmoadgens

saerTo saWiroebebis dadgena da, adgilobrivi

pirobebidan gamomdinare, prioritetebis gansazRvra.

programebis menejmentis ufleba gadacemuli aqvT

adgilobriv an saxelmwifoebriv xelisuflebas,

romlebic erTad iqnen SerCeulni programaSi

monawile qveynebis mier. swored am mizniT evropis

samezoblo da TanamSromlobis instrumentSi

Setanili iqna konkretuli debulebebi, xolo

programebis gansaxorcieleblad saWiro detaluri

miTiTebebi ki gawerilia evrokomisiis mier

damtkicebul ganxorcielebis detalur wesebSi.

Page 21: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

22

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis programa,

Tavisi arsiT, mowodebulia regionebis gaZlierebisken,

romlebic xmeleTiT an zRviT esazRvrebian

evrokavSirs, aseve maTi partniorebi evrokavSiris

sazRvrebs SigniT. sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis programa iyenebs `struqturuli

fondebis~ midgomis principebs, rogoricaa

mravalwliani programebi, partnioroba,

Tanadafinanseba, rac iTvaliswinebs evrokavSiris

sagareo urTierTobebis wesebsa da reglaments.

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis, aseve

evropis samezoblo politikisa da TanamSromlobis

instrumentis programebis erT-erTi mniSvnelovani

inovacia gaxlavT is, rom programebs, romlebic

xorcieldeba evrokavSiris mosazRvre regionebSi, aqvT

erTi mTliani biujeti, marTvis erTi struqtura,

saerTo sakanonmdeblo baza da ganxorcielebis wesebi,

rac programebs aZlevs mTlianad dabalansebuli

partniorobis damyarebis saSualebas monawile

qveynebs Soris.

mniSvneloba

sazRvrispira regionebis TanamSromloba regionuli

ganviTarebis wamyvan Zalad iTvleba. zogadad

miRebulia, rom sazRvrispira regionebis

TanamSromloba regionuli ganviTarebis aucilebeli

komponentia, radgan xels uwyobs regionebis

socialur-ekonomikur ganviTarebasa da konkretuli

problemebis daregulirebas.

Page 22: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

23

mosazRvre regionebi xSirad cud mdgomareobaSi

imyofebian da gamoirCevian Semdegi maxasiaTeblebiT:

dabal doneze ganviTarebuli infrastruqtura;

saxelmwifoTaSoris urTierTobebze Zlieri

damokidebuleba; konfliqtis SiSi, romelsac

mivyavarT ganviTarebis dabal donemde da, romelic

afrTxobs investorebsa da biznesmenebs; mosaxleobis

maRali asaki; migracia da biznesebis mozidvis dabali

done. sazRvrispira regionebis TanamSromloba

SesaZloa TamaSobdes mniSvnelovan rols soflis

ganviTarebaSi, soflis meurneobis erTiani

ganviTarebis strategiis SemuSavebis gziT (gzebi,

kanalizacia da nagvis gatana, eleqtroenergia,

ganaTleba da sxv.), infrastruqturis ganviTarebiT da

satransporto saSualebebis gaumjobesebiT, aseve

bunebrivi resursebis erToblivi gamoyenebiT.

rasakvirvelia, sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis mniSvneloba kargad Cans im

damokidebulebaSi, romelsac iCens evropis ori

Zlieri organizacia: evrokavSiri da evrokomisia.

evrokavSiris Cabmis Semdeg kidev ufro gaZlierda

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis mniSvneloba.

evrokavSiris gancxadebaSi naTlad aris naTqvami:

`evrokavSiri Tavis regionul partniorebTan

TanamSromlobas, iseve, rogorc Tavad partniorebs

Soris TanamSromlobas, miiCnevs mniSvnelovan

politikur miznad. beneficiari qveynebisaTvis saerTo

gamowvevebze daxmarebis gawevis gziT, regionuli

TanamSromlobis midgomas aqvs potenciali,

Page 23: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

24

gaaZlieros ndoba partnior qveynebs Soris, rasac

Sedegad moaqvs gazrdili usafrTxoeba, stabiluroba

da ayvaveba. zogi gamowveva, rogorebicaa

transnacionaluri satransporto koridorebis

ganviTareba, zRvebis dabinZurebis problemis

mogvareba da terorizmTan brZola, Tandayolili

regionTaSorisi xasiaTisaa da maTi daregulireba

mxolod regionul doneze gaerTianebuli ZalebiT

aris SesaZlebeli~.

axali midgomiT, romelic dafiqsirebulia evropis

samezoblo da TanamSromlobis instrumentis

programaSi, sazRvrispira regionebis TanamSromlobas

gansakuTrebuli mniSvneloba eniWeba, radgan igi

evropis gare sazRvrebis orive mxaris sasargeblod

moqmedebs.

evrokavSiris gare sazRvrebze sazRvrispira

regionebis TanamSromlobis programis mTavari mizani

aris sazRvrebis orive mxaris stabiluri ganviTareba,

cxovrebis pirobebis standartebs Soris gansxvavebebis

Semcireba, problemebisa da gamowvevebis

daregulireba, romlebic ukavSirdeba evrokavSiris

gafarToebas an sxva saxiT warmoSobili problemebisa

da gamowvevebis daregulirebas sazRvrispira

regionebs Soris. seriozuli gansxvavebebis

miuxedavad, rac damaxasiaTebelia evrokavSiris

aRmosavleT da samxreT sazRvrebze ganlagebuli

regionebisaTvis, SesaZloa gamovyoT saerTo

problemebic. am konteqstSi sasazRvro regionebis

TanamSromlobas mniSvnelovani roli eniWeba, radgan

Page 24: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

25

harmoniuli da integrirebuli regionuli ganviTareba

evrokavSiris sazRvrebze gansakuTrebiT

mniSvnelovania im SemTxvevaSi, roca arsebobs

ekonomikuri ganviTarebis sxvadasxva tempi, didi

gansxvaveba SemosavlebSi da gansxvavebuli

demografiuli dinamika.

garemos dacvis sakiTxebi gansakuTrebiT

mniSvnelovania iseTi qveynebisaTvis, romlebic

ganekuTvneba baltiis zRvisa da Savi zRvis baseinebsa

da xmelTaSua zRvas. garemos dacvis sakiTxebi

aranakleb mniSvnelovania saxmeleTo sazRvrebzec,

Tumca maT aq ufro adgilobrivi xasiaTi aqvT,

gansakuTrebiT, roca sakiTxi exeba sazRvrispira

wylis resurebs (mdinareebi da tbebi).

moqalaqeTa jandacvis sakiTxebi sazRvrispira

regionebis TanamSromlobis konteqstSi

gansakuTrebul mniSvnelobas iZens, magaliTad,

infeqciur daavadebebTan mimarTebaSi (tuberkuliozi,

Sidsi) an SesaZlo epidemiisa da pandemiis gavrcelebis

dros. organizebuli danaSaulis winaaRmdeg brZola

ki sazRvrispira regionebis TanamSromlobis mTavar

gamowvevas warmoadgens. evrokavSiri mxars uWers

ormxriv, regionul sazRvrispira da saerTaSoriso

donis TanamSromlobas mesame qveynebTan prevenciis

gaumjobesebisa da organizebul danaSaulebTan,

korufciasa da terorizmTan brZolis sakiTxebSi.

sazRvrebis efeqturi marTva moiTxovs, rom

evrokavSiris gare sazRvrebi iyos efeqtiani

Page 25: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

26

(adamianebis mier sazRvris gadakveTis, kanonieri

vaWrobisa da tranzitis menejmenti) da usafrTxo

(sazRvris aralegaluri gadakveTis Tavidan acileba,

aralegaluri vaWrobisa da tranzitis prevencia).

kidev erTi gamowveva da, amasTanave, SesaZleblobac,

romelic vrceldeba evrokavSiris yvela gare

sazRvarze, gaxlavT adamianebis erTmaneTTan

urTierToba, TanamSromloba da sazogadoebrivi

jgufebis kontaqtebis gaZliereba orive mxares.

garda amisa, sazRvrispira regionebis TanamSromloba

funqcionirebs, rogorc efeqturi instrumenti

konfliqtebis prevenciis kuTxiT da TamaSobs

mniSvnelovan rols regionul doneze stabilurobisa

da demokratiis Camoyalibebisa da ganviTarebis

mimarTulebiT, rac gansakuTrebiT mniSvnelovania

saqarTvelos SemTxvevaSi. samxreT kavkasiis

respublikebs evrokavSirma SesTavaza monawileoba

sazRvrispira regionebis TanamSromlobasa da

erTobliv pasuxismgeblobis aRebaSi konfliqtebis

prevenciisa da maTi gadawyvetis sferoSi. regionuli

TanamSromlobis xelSewyoba samxreT kavkasiaSi

gaxlavT maRali donis prioriteti sam qveyanas Soris

gaformebul samoqmedo gegmaSi. aRiarebulia, rom

mTiani yarabaxisa da saqarTvelos konfliqtebis

daregulireba Zlier mniSvnelovania evrokavSiris

samezoblos stabiluri ganviTarebisaTvis.

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis programebi

samxreT kavkasiaSi unda ganvixiloT, rogorc

konfliqtebis transformaciisa da mSvidobis

Page 26: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

27

damyarebis instrumenti. am programebma xeli unda

Seuwyos ndobis faqtoris amaRlebas cecxlis

Sewyvetis zonebSi da gaaZlieros urTierTobebi

araRiarebul respublikebTan.

evrokavSiris saparlamento asambleam axlaxans miiRo

rekomendacia, romelic xazs usvams sazRvrispira

regionebis TanamSromlobis mniSvnelobas demokratiis

stabilurobisa da urTierTgagebis sferoSi

saxelmwifoebsa da maT mosaxleobas Soris,

sazRvrispira regionebSi mcxovrebi eTnikuri

umciresobebis CaTvliT.

am TvalsazrisiT, sazRvrispira regionebis

TanamSromloba iZens gansakuTrebul mniSvnelobas

saqarTvelos konteqstSi, rogorc konfliqtis

daregulirebis, mSvidobisa da socialur-ekonomikuri

ganviTarebis instrumenti. sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis programebi, romlebic xorcieldeba

evropis samezoblo da TanamSromlobis instrumentis

programis farglebSi, pirvelad gvTavazobs

adgilobriv da regionul xelisuflebas Soris

xalxidan wamosuli urTierTobebis realur

SesaZleblobas da saerTo problemebis mogvarebas,

rogoricaa garemo, transporti da komunikacia,

sazRvao usafrTxoeba, zRvis garemo, regionis

ekonomikuri ganviTareba, turizmi da kulturul-

socialuri gacvlebi.

mraval organizaciasTan erTad, romlebic

Camoyalibda Savi zRvis qveynebis ganviTarebis mizniT

Page 27: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

28

2007 wlidan, Savi zRvis qveynebma Seqmnes sakuTari

gaerTianeba; mosalodnelia, gaZlierebuli regionuli

urTierTobebi gardaiqmnas Cveni samezoblo politikis

mniSvnelovan nawilad. Savi zRvis qveynebis

ekonomikuri TanamSromlobis organizacia ganixileba,

rogorc saimedo da sayrdeni regionSi dialogisa da

TanamSromlobis ganviTarebis TvalsazrisiT.

nawili II. sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis sakanonmdeblo baza

saerTaSoriso sakanonmdeblo bazis mimoxilva

adgilobrivi da regionuli xelisuflebis

institucionaluri unari da SesaZlebloba

evrokavSiris partnior qveynebSi kritikulad

mniSvnelovani elementi gaxlavT sazRvrispira

regionebis TanamSromlobis programebis

ganxorcielebaSi. es ukanaskneli gansazRvravs

evrokavSiris mosazRvre qveynebis SesaZleblobebs,

monawileoba miiRon am saxis TanamSromlobaSi. unari

da SesaZlebloba moicavs ara mxolod resursebs,

romlebic saWiroa proeqtebis gansaxorcieleblad,

aramed samarTlebriv safuZvels, rac gansazRvravs

TanamSromlobis formebsa da CarCoebs. am faqtorebis

gamo, adgilobrivi TviTmmarTvelobis reforma gaxda

mniSvnelovani Tema, rac Sevida nacionaluri

reformebis dRis wesrigSi da, Sesabamisad, aisaxa

Page 28: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

29

evropis samezoblo da TanamSromlobis instrumentis

samoqmedo gegmaSi.

sanam daviwyebdeT saubars saqarTvelos gamocdilebis

Sesaxeb, mniSvnelovania, ganvixiloT sazRvrispira

regionebis TanamSromloba samarTlebrivi kuTxiT, rac

mniSvnelovnad gansazRvravs qveynis monawileobas

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis programebSi.

erT-erTi yvelaze mniSvnelovani saerTaSoriso

dokumenti, romelic iZleva sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis CarCoebs, gaxlavT madridis

konvencia.

konvencia SemuSavda evrokavSiris mier 1980 wels. erT-

erTi mTavari mizezi am iniciativis ukan ki gaxldaT

naklebad ganviTarebuli mosazRvre regionebis,

romlebsac, ZiriTadad, periferiuli roli hqondaT,

ganviTareba. makroregionuli integraciis iniciativebi,

rogoricaa evrogaerTianeba da CrdiloeT amerikis

Tavisufali savaWro xelSekruleba, xels uwyobda

sazRvrispira regionebis Camoyalibebas. es

iniciativebi Zlierdeboda adgilobrivi da regionuli

xelisuflebebis mier, romlebic miznad isaxavda

sasazRvro regionebis problemebis mogvarebas,

rogorebicaa transporti da ekologiis degradacia.

madridis konvenciis mTavari mizani iyo sazRvrispira

regionebis TanamSromlobisa da regionebsa da

adgilobriv xelisuflebebs Soris xelSekrulebebis

gaformebis xelSewyoba orive mxares. amas Sedegad

Page 29: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

30

moaqvs samarTlebrivi safuZveli erovnuli donis

qveda doneze da sxvadasxva sferoSi.

konvencia ori mTavari nawilisagan Sedgeba. pirvel

nawilSi mocemulia xelSekrulebebisaTvis

samarTlebrivad savaldebulo debulebebi, xolo

meore nawilSi ki _ instruqciebi xelSekrulebebis

nimuSebis saxiT SesaZlo TanamSromlobis

SemTxvevisaTvis, rogoricaa 1974 wlis xelSekruleba

luqsemburgsa da germaniis reinald-falcs Soris.

xelSekrulebis aRniSnuli nimuSebi moicavs

xelSekrulebebs informaciis gacvlidan dawyebuli,

samarTlebriv valdebulebebiT damTavrebuli.

konvencia samarTlebriv valdebulebas ayenebs

xelmomweri qveynebis mimarT, rom maT xeli Seuwyon

sazRvrispira regionebis TanamSromlobas da

xelSekrulebebis gaformebas daintresebul mxareebs

Soris. aseTi xelSekrulebebi atareben

samarTlebrivad savaldebulo xasiaTs.

1995 wlis 8 noembers konvencias daemata damatebiTi

konvencia. am damatebiTi protokolis mizani gaxldaT

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis

SesaZleblobebis gafarToeba. aRniSnuli protokolis

mixedviT, sazRvrispira regionebis TanamSromlobasTan

dakavSirebuli saqmianobebi SesaZloa ganaxorcielon

damoukidebelma organoebma, romlebic SesaZloa iyvnen

an ar warmoadgendnen samarTlis subieqtebs.

aRniSnuli organo SesaZloa iqnes sajaro an kerZo

Page 30: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

31

samarTlis subieqti, magram misi saqmianoba unda

eTanxmebodes Sesabamisi qveynis samarTlebriv sistemas.

TanamSromlobis organo, romelsac aqvs

samarTlebrivi statusi da akmayofilebs erovnul

samarTlebriv moTxovnebs, ar SeiZleba iyos

uflebamosili, ganaxorcielos is qmedebebi, romlebic

adamianebis uflebebsa da Tavisuflebebze moaxdens

gavlenas. damatebiTi protokoli ufro met

informacias iZleva sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis modelze da xelmomwer qveynebs

aniWebs aseTi TanamSromlobis organoebis

uflebamosilebebis kidev ufro gafarToebis

saSualebas (muxli 5). isini SesaZloa Camoyalibdnen,

rogorc sajaro samarTlis subieqtebi, romelTa

gadawyvetilebas aqvs igive Zala, rogoric monawile

mxares. aseTi erTeulebi uflebamosilni arian, miiRon

gadawyvetilebebi, romlebic iqneba samarTlebrivad

savaldebulo ara mxolod monawile qveynisaTvis,

aramed im adamianebisTvisac, romelTac exebaT aseTi

gadawyvetilebebi.

aRniSnuli muxli cvlis sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis xasiaTs da gadadis sruliad axal

doneze, romelsac Sors gamiznuli Sedegebis motana

SeuZlia. aRniSnuli erTeuli SesaZloa ganisazRvros,

rogorc transnacionaluri sajaro xelisufleba.

zemoaRniSnuli SesaZleblobebisa da Sors mimavali

Sedegebis gamo, germaniam, safrangeTma da SvedeTma

airCies, xeli moeweraT protokolze, muxli 5-is

gaTvaliswinebis gareSe.

Page 31: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

32

1998 wlis 5 maiss madridis konvencias daemata meore

SerCeviTi protokoli. am protokolis mTavari mizani

gaxlavT Tavad konvenciis mxardaWera im teritoriebis

xelisuflebebis TanamSromlobis gziT, romlebic ar

arian pirdapir mosazRvre teritoriebi.

rodesac vsaubrobT samarTlebriv SesaZleblobebze an

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis sazRvrebze,

mniSvnelovania aRvniSnoT: miuxedavad imisa, rom

evrokavSiris wevri qveynebis umetesobam moaxdina

madridis konvenciis ratificireba (46 wevri qveynidan

33-ma), sazRvrispira adgilobriv sociumebs, maTi

qveynis kanonmdeblobidan gamomdinare, TanamSromloba

SeuZliaT mxolod mosazRvre saxelmwifoebis

sociumebTan. sxvagvarad rom vTqvaT, Tu komunikaciis

an TanamSromlobis sagani ewinaaRmdegeba adgilobriv

kanonmdeblobas an mis principebs, aranair

saerTaSoriso SeTanxmebas an kanons ar SeuZlia

TanamSromlobis samarTlebrivad savaldebulo

CarCoebSi moqceva.

madridis konvenciis muxli 2 gansazRvravs:

`transsasazRvro TanamSromloba xorcieldeba

teritoriaze macxovrebeli sociumebis an

xelisuflebis uflebamosilebis farglebSi, rogorc

es gansazRvrulia adgilobrivi kanonmdeblobiT~.

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis mizniT

samarTlebrivi bazis Seqmna rTuli sakiTxia, radgan

wesebi da kanonebi, romlebic aregulireben

sazogadoebisa da maTTvis miniWebuli kompetenciebis

Page 32: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

33

normebs, sxvadasxva qveyanaSi gansxvavebulia,

gamomdinare qveynis struqturidan. qveynebs aqvT

gansxvavebuli adgilobrivi xelisuflebis wyoba da

sistema. magaliTad, saqarTveloSi regionul

administracias ar gaaCnia uflebamosileba, inicireba

gaukeTos sazRvrispira regionebis TanamSromlobas,

gansxvavebiT adgilobrivi sazogadoebisagan, romelsac

aseTi uflebamosileba aqvs.

aseTi mdgomareobis arsebobis pirobebSi

saerTaSoriso SeTanxmebebi, rogoricaa madridis

konvencia, romelic qmnis sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis safuZvels im qveynebisaTvis,

romlebic uerTdebian SeTanxmebas da aRiareben

principebs, SesaZloa kiTxvis niSnis qveS dadges.

realurad ki, madridis xelSekruleba iZleva farTo

SesaZleblobebs sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis mizniT, vinaidan qveynebis

adgilobrivi kanonmdeblobis erToblivi Sedegebi da

am qveynebis mier dadebuli saerTaSoriso

xelSekrulebebi gansazRvravs, Tu ra CarCoebSi

SeeZlebaT manevrireba adgilobriv sociumebs.

Sesabamisad, kanonmdeblobis ararsebobam ubiZga

sociumebs, gamoeyenebinaT de-faqto instrumentebi,

rogoricaa fondebis asociaciebi, raTa momxdariyo

sazRvrispira regionebis iniciativebis ganxorcieleba.

zemoaRniSnulidan gamomdinare, sazRvrispira

regionebis TanamSromlobis didi wili

araoficialurad xorcieldeba. partniori sociumebi

Page 33: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

34

da xelisuflebebi emorCilebian principul

SeTanxmebas. TanamSromlobis aRniSnuli

araoficialuri forma xSirad gamoiyeneba

TanamSromlobis sawyis etapze an sakanonmdeblo

bazis ararsebobis SemTxvevaSi, rac saSualebas aZlevs

mxareebs, oficialuri saxe miscen sakuTar

urTierTobas.

saqarTvelos kanonmdeblobis mimoxilva

sanam gadavalT saqarTveloSi arsebuli

TanamSromlobis etapebis ganxilvaze da imaze, Tu

rogor da ra formiT arian regionebi Cabmulni

sazRvrispira regionebis TanamSromlobaSi, saWiroa

Tvali gadavavloT saqarTvelos teritoriul

mowyobas da am sakiTxis maregulirebel

sakanonmdeblo bazas.

saqarTvelos teritoriuli wyoba sakmaod rTulia _

igi Sedgeba ori avtonomiuri respublikisagan, erTi

droebiTi administraciis da teritoriuli erTeulisa

da 69 adgilobrivi TviTmmarTveli erTeulisagan.

saqarTvelo dayofilia 9 regionad (qvemo qarTli,

kaxeTi, imereTi, mcxeTa-mTianeTi, samegrelo-zemo

svaneTi, guria, samcxe-javaxeTi, raWa-leCxum-qvemo

svaneTi; Tbiliss ara aqvs regionis statusi), magram

amJamad saqarTvelos ar gaaCnia sakanonmdeblo aqti,

romelic gansazRvravs termins – `regioni~.

sakanonmdeblo aqtebi, romlebic Seexeba regionebs,

aRniSnul termins iyeneben sxva mniSvnelobiT, anu

Page 34: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

35

geografiuli adgilmdebareobis an istoriuli

adgilis aRsaniSnavad. saerTaSoriso

xelSekrulebebSi, iseve rogorc erovnul

kanonmdeblobaSi, regioni xSirad gamoiyeneba

saqarTvelos istoriul-geografiuli regionebis

aRsaniSnavad.

garda amisa, nebismier SeTanxmebas, romelic

xelmowerilia saqarTvelosa da mezobel regionebs

Soris, aqvs garkveuli SezRudvebi, teritoriuli

wyobidan gamomdinare. qveynis teritoriul wyobas

gansazRvravs konstituciis muxli 2.3, romlis

mixedviTac: `saqarTvelos teritoriuli struqtura

ganisazRvreba konstituciuri kanoniT im principis

gaTvaliswinebiT, rom aRniSnuli dadgindeba qveynis

mTel teritoriaze saqarTvelos iurisdiqciis sruli

aRdgenis Semdeg~.

zemoaRniSnulidan gamomdinare, saqarTvelos

konstitucia droebiT aCerebs qveynis teritoriuli

mowyobis sakiTxs. Sesabamisad, saqarTvelos

teritoriuli mTlianobis aRdgenamde nebismieri

sakanonmdeblo aqti, romelic gansazRvravs qveynis

teritoriul wyobas, ewinaaRmdegeba saqarTvelos

konstitucias. zemoaRniSnuli muxli aferxebs im

RonisZiebebis gatarebas, romlebic saWiroa qveynis

teritoriuli wyobis gansazRvrisaTvis.

regionebs aqvT administraciebi da hyavT

gubernatorebi. miuxedavad amisa, regionul

administracias ar gaaCnia samarTlebrivi ufleba,

Page 35: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

36

ganaxorcielon sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis formebi. Sesabamisad, regionebi da

maTi administraciebi ver SeZleben imoqmedon, rogorc

valdebulebis amRebma mxareebma. miuxedavad amisa,

saqarTvelom xeli moawera sxvadasxva saxis

saerTaSoriso SeTanxmebebsa da xelSekrulebebs,

romlebic xels uwyoben sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis ganmtkicebas.

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis xelSewyobis

mizniT regionuli administraciebisaTvis da

municipalitetebisaTvis mniSvnelovania, hqondeT

strategia, romelze dayrdnobiTac warimarTeba

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis

subieqtebTan urTierTobani.

`TviTmmarTvelobis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonis

muxli 26.2-is mixedviT, adgilobrivi

TviTmmarTvelobis eqskluziur uflebas warmoadgens

`daamtkicos socialur-ekonomikuri ganviTarebis

prioritetebi, municipaluri programebi da gegmebi~.

Kkanoni TavisTavad ar Seicavs debulebas, romelic

exeba TviTmmarTvelobis strategiis SemuSavebas, rac,

Tavis mxriv, ar uSlis TviTmmarTvel organoebs xels,

SeimuSavon aseTi dokumenti.

saqarTveloSi regionuli ganviTarebis prioritetebs

gansazRvravda da dResac gansazRvravs saministroebi

da saxelmwifo rwmunebulebi – gubernatorebi im

informaciis safuZvelze, romelic miewodeba

saqarTvelos mTavrobas. aranairi samarTlebrivi

Page 36: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

37

instrumenti ar aregulirebs adgilobrivi

TviTmmarTvelobis Cabmasa da monawileobas regionuli

ganviTarebis programebis momzadebaSi.

samarTlebrivi SezRudvebis miuxedavad,

mniSvnelovania imis aRniSvna, rom saqarTvelom xeli

moawera madridis konvencias. 2006 wlis 26 aprils

saqarTvelos parlamentma miiRo rezolucia #2961 –

`evropis konvencia transsasazRvro TanamSromlobis

Sesaxeb~ – riTac moaxdina dokumentis ratificireba.

aRniSnuli konvenciis Tanaxmad, xelis momweri mxare

iRebs valdebulebas, mxari dauWiros da xeli Seuwyos

transsasazRvro TanamSromlobas mosazRvre qveynebis

administraciul erTeulebs/mmarTvel organoebs

Soris. garda amisa, mxareebi valdebulebas iReben,

mxari dauWiron nebismieri saxis SeTanxmebas regionebs

Soris qveynebis sakanonmdeblo bazas Soris arsebuli

gansxvavebebis gaTvaliswinebiT.

konvenciis Tanaxmad, Tu xelmomweri mxareebi fiqroben

calke saxelmwifoTaSorisi SeTanxmebis xelmoweras

sazRvrispira TanamSromlobis Sesaxeb, aseTi

SeTanxmeba SesaZloa gaformdes iseTi formiT,

SinaarsiTa da mniSvnelobiT, romlis farglebSic

mmarTvel organoebs saSualeba eqnebaT,

ganaxorcielon sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis programebi.

saqarTvelom xeli moawera saerTaSoriso

xelSekrulebebs italiasTan, safrangeTTan, CineTTan,

germaniasTan, poloneTTan, iranTan, uzbekeTTan,

Page 37: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

38

azerbaijanTan, somxeTTan da sxva qveynebTan;

xelSekrulebebis mixedviT, saqarTvelo

pasuxismgeblobas iRebs, xeli Seuwyos da daexmaros

qveynis regionebisa da maTi mosaxleobis

TanamSromlobas sxva qveynebis regionebsa da

mosaxleobasTan.

miuxedavad aseTi SeTanxmebebisa, rogorc ukve

aRvniSneT, imis gamo, rom regionebs ar gaaCniaT

samarTlebrivi statusi, jer-jerobiT sruliad ver

sruldeba SeTanxmebebis mixeviT aRebuli

valdebulebebi.

TviTmmarTvelobebs metad SeuZliaT xelSekrulebebis

dadeba sxva municipalitetebTan, radgan maT aqvT

samarTlebrivi statusi. saqarTvelos parlamentis 2006

wlis #2961 rezoluciis mixedviT, sazRvrispira

regionebis TanamSromloba konvenciis xelmomwer sxva

qveynebTan ganxorcieldeba mxareebs Soris

saxelmwifoTaSorisi xelSekrulebis safuZvelze. Aam

debulebis mixedviT, saqarTvelos municipalitetbsa

da mmarTvel organoebs mxolod im SemTxvevaSi aqvT

sxva regionebTan aseTi TanamSromlobis Sesaxeb

xelSekrulebaze xelmoweris ufleba, Tu saxelmwifo

dadebs SeTanxmebas romelime konkretul qveyanasTan

da gansazRvravs sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis Sinaarssa da formas. am

xelSekrulebis farglebSi aseve SesaZlebelia

ganisazRvros, Tu romel organoebs eqnebaT

sazRvrispira regionebis Sesaxeb TanamSromlobis

xelSekrulebaze xelis moweris ufleba.

Page 38: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

39

mniSvnelovania agreTve imis aRniSvna, rom, konvenciis

Tanaxmad, saxelmwifoTa Soris sazRvrispira

TanamSromlobis Sesaxeb xelSekrulebis gaformebis

Semdeg, adgilobriv TviTmmarvelobas an sxva mmarTvel

organos eqneba ufleba, gaaformos SeTanxmeba mxolod

gansazRvruli uflebebis farglebSi, romlebic maT

miniWebuli aqvT saxelmwifo kanonmdeblobiT.

dResdReobiT adgilobriv TviTmmarTvelobebs ar aqvT

sxva qveynis TviTmmarTvel organoebTan SeTanxmebebis

damoukideblad gaformebis ufleba.

2008 wlis 28 aprilidan dRemde, saqarTvelos ar

daudia aranairi saxelmwifoTaSorisi xelSekruleba,

romlis safuZvelzec adgilobrivi TviTmmarTvelobis

organoebs miecemodaT ufleba, xeli moeweraT e.w.

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis Sesaxeb

xelSekrulebaze mezobeli qveynebis regionebTan an

municipalitetebTan.

saqarTvelos regionebis gamocdileba sazRvrispira

regionebis TanamSromlobis sakiTxebSi

miuxedavad im faqtisa, rom saqarTvelos ar gaaCnia

sazRvrispira regionebis TanamSromlobisaTvis saWiro

sakanonmdeblo baza, misi regionebis umetesobam

(regionuli xelisufleba) Camoayaliba mezobel

qveynebTan garkveuli TanamSromlobis formebi.

saqarTvelos regionebis TanamSromloba, ZiriTadad,

Tavs iCens didi qalaqebisa da municipalitetebis

damegobrebiTa da TanamSromlobis Sesaxeb

Page 39: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

40

memorandumis gaformebiT. es gaxlavT is formebi,

riTac xorcieldeba sazRvrispira regionebis

TanamSromloba saqarTveloSi. Tbilisi da

saqarTvelos cxra regionis didi qalaqebi

damegobrebulni arian da xelmowerili aqvT

TanamSromlobis memorandumebi sxva qalaqebTan.

saqarTvelos regionebis TanamSromloba mezobeli

qveynebis regionebTan, ZiriTadad, informaciis

gacvlaSi gamoixateba, rac TanamSromlobis adreuli

etapisTvisaa damaxasiaTebeli. TanamSromlobis

winwasuli formebi, rogoricaa erToblivi proeqtebis

ganxorcieleba an erToblivi komitetebis

Camoyalibeba, Zalze iSviaTi movlenaa. TanamSromloba,

ZiriTadad, regionebis warmomadgenlebis calkeuli

SexvedrebiT an saswavlo vizitebiTa da turebiT

Semoifargleba, romlebic regionebs Soris

gamocdilebisa da informaciis gaziarebazea

orientirebuli.

gamocdilebis, informaciisa da codnis gaziarebis

turebi, ZiriTadad, saganmanaTleblo da kulturis

sferoebSi xorcieldeba, rac aseve TanamSromlobis

adreul stadiaze migvaniSnebs im etapis dawyebamde,

rodesac xdeba grZelvadiani TanamSromlobis

strategiis SemuSaveba.

bevri RonisZieba ganxorcielda, romlebic, ZiriTadad,

mimarTuli iyo ekonomikuri da biznesurTierTobebis

gaZlierebaze regionebs Soris, Tumca aqac

jerjerobiT informaciis gacvlisa da gamocdilebis

Page 40: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

41

etapia. maTi bunebidan gamomdinare, aseTi programebi

saganmanaTleblod ufro unda CaiTvalos, vidre

ekonomikurad.

amJamad sazRvrispira regionebis TanamSromlobas

saqarTvelos mTavrobis mxridan naklebi mniSvneloba

eniWeba. saqarTvelos xelisuflebis arc erT ZiriTad

dokumentSi arsad aris naxsenebi regionebis

saerTaSoriso an sazRvrispira regionebis

TanamSromloba; arc ZiriTadi monacemebisa da

mimarTulebebis da arc `saqarTvelos saxelmwifo

biujetis Sesaxeb~ 2009 wlis kanoni ar iTvaliswinebs

sazRvrispira regionebis TanamSromlobas.

regionebisaTvis sazRvrispira TanamSromlobis

perspeqtivebi arc saqarTvelos regionebis Sesaxeb

papsportebSia naxsenebi, romelic 2007-2008 wlebis

ganmavlobaSi saqarTvelos xelisuflebis mTavar

angariSs warmoadgens saqarTvelos regionebis Sesaxeb.

rogorc ukve aRvniSneT, sazRvrispira TanamSromlobis

RonisZiebebis umetesoba saqarTveloSi sawyis etapze

imyofeba. informaciis gacvlisa da komunikaciis

damyarebis am etapze SesaZlebelia sxva mxareebis

Cabma. es niSnavs, rom adgilobriv xelisuflebas,

dainteresebul jgufebsa da arasamTavrobo

organizaciebs erTi da igive mdgomareoba aqvT da

SeuZliaT sazRvrispira regionebis TanamSromlobis

procesis dawyeba.

Page 41: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

42

nawili III. sazRvrispira regionebis

TanamSromloba moqmedebs: TanamSromlobis

sqemebis dawyebisa da ganviTarebis procesi

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis

warmatebis winapirobebi

sazRvrispira regionebis warmatebuli TanamSromloba

moiTxovs adgilobrivi arCeuli xelisuflebis

warmomadgenlebis mxridan erTmaneTis gacnobas da

maTi interesis ormxriv gamoxatvas urTierTobebis

awyobis mizniT. aRniSnuli arCeuli xelisufleba unda

flobdes sakmaris adamianur resursebs, rom SeZlos

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis principebis

formulireba da ganxorcieleba. sazRvrispira

regionebis TanamSromlobisaTvis saWiro adamianuri

resursebi SesaZloa gaerTiandnen erT ganyofilebaSi

an jgufSi, romelic ganaxorcielebs sazRvrispira

regionebis TanamSromlobisaTvis saWiro nabijebs.

warmatebuli TanamSromlobisaTvis saWiroa:

• Zlieri politikuri valdebuleba monawile

mxareebis warmomadgenlebisagan;

• valdebulebas zurgs umagrebdes Zlieri jgufi,

romelic marTavs sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis proeqts;

Page 42: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

43

• procesis erTi SesaZlo saqmianobiT dawyeba,

romelic gadaizrdeba xangrZlivvadian

TanamSromlobaSi;

• naTlad ganisazRvros saqmianobis prioritetebi.

mniSvnelovania gvaxsovdes, rom aRniSnuli

winapirobebi saWiroa sazRvrispira TanamSromlobis

konkretuli proeqtebis ganxorcielebis mizniT. garda

amisa, warmatebisaTvis saWiroa, rom sazRvrispira

regionebis TanamSromloba:

• efuZnebodes partniorobasa da subsidiarobas da

moicavdes yvelas, visac SeuZlia wvlilis

Setana;

• gulisxmobdes aRniSnuli TanamSromlobis

konkretul adamianebamde SeZlebisdagvarad

axlos mitanas regionul da adgilobriv doneze;

• moicavdes yvela donis politikoss:

adgilobrivi, regionuli da centraluri

doneebis politikosebs;

• Camoyalibdes, rogorc struqtura, erTiani

ofisi da SemuSavdes erTiani biujeti, rogorc

gazrdili TanamSromlobis instrumenti.

TanamSromlobis safexurebi

TanamSromlobis safexurebis ganxilvamde, upirveles

yovlisa, unda aRvniSnoT, rom SesaZlebelia aseTi

Page 43: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

44

TanamSromlobis ori ZiriTadi forma: pirveli -

erTjeradi saqmianoba, romelic gaxlavT konkretul

mizanze gaTvlili TanamSromloba. xSirad mosazRvre

regionebi TanamSromloben konkretul problemaze,

romelic gaxlavT erTjeradi, aRniSnuli problemis

mogvarebaze gaTvlili TanamSromloba. meore –

strategiasa da ganviTarebaze orientirebuli

TanamSromloba, romelic ufro xangrZlivia. naTelia,

rom TanamSromlobis es ori forma gansxvavebul

struqturebs moiTxovs. partniorobis safexurebi da

etapebi ganisazRvreba TanamSromlobis formidan

gamomdinare. xSirad de-faqto TanamSromloba win

uswrebs adgilobriv xelisuflebas Soris

TanamSromlobas. es ki niSnavs, rom sawyis etapze ar

aris aucilebeli sakanonmdeblo bazis arseboba an

TanamSromlobis sqemebis SemuSaveba.

mniSvnelovania imis aRniSvna, rom sazRvrispira

regionebis TanamSromlobis etapis, struqturisa da

instrumentebis miuxedavad, TanamSromloba mimarTuli

unda iqnes imisaken, rom xeli Seuwyos mxareebs,

daakmayofilon konkretuli saWiroebani da

gaamarTlon sazRvrispira regionebSi mcxovrebi

mosaxleobis molodinebi.

safexurebze saubrisas mniSvnelovania imis aRniSvna,

rom sxvadasxva etapze SesaZloa dadges sxvadasxva

instrumentis gamoyenebis saWiroeba. Cven am

instrumentebze yuradRebas gavamaxvilebT

TanamSromlobis etapis ganxilvisas.

Page 44: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

45

SegviZlia, ganvsazRvroT sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis Semdegi etapebi:

(1) partniorebs Soris koordinacia: gacnoba;

(2) strategiis SemuSaveba;

(3) programebis menejmenti.

(1) partniorebs Soris koordinacia: gacnoba

pirveli safexuri iwyeba partniorebis interesebis

gacnobiT. msgavsi iniciativa SesaZloa wamoiwyos

sociumis an xelisuflebis mcire jgufma.

sazRvrispira regionebis TanamSromloba iwyeba

konkretuli iniciativebis safuZvelze da pirveli

nabiji gaxlavT pirveli kontaqti. mxareebs Soris

informaciis gacvlisa da komunikaciis procesSi isini

ecnobian erTmaneTs, rac niSnavs erTmaneTis istoriis,

tradiciebis codnas da amgvarad ndobis

Camoyalibebas, rac yvelaze mniSvnelovani faqtoria

komunikaciis pirvel etapze.

sawyis, pirvel etapze TanamSromloba warmoiSoba da

viTardeba partniorobis saxiT. partniorebi nabij-

nabij ecnobian erTmaneTs, igeben erTmaneTis

mosazrebebs sxvadasxva sakiTxTan dakavSirebiT da

nel-nela iwyeben proeqtebis monaxazis gakeTebas:

• pirveli nabijia sazRvris orive mxares myofi

partniorebis urTierTgageba;

Page 45: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

46

• meore nabijia saerTo interesebisa da

qmedebebis gansazRvra, miznebis dasaxva da maT

misaRwevad saqmianobebis ganxorcieleba.

pirveli nabijebi gulisxmobs partniorebis

gadawyvetilebas sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis Sesaxeb, komunikacias mosazRvre

regionebis xelisuflebebTan da saTanado

TanamSromlobis SesaZlo sferoebis gansazRvras.

pirveli nabijebis dros gamoyenebuli erT-erTi

instrumenti gaxlavT sazRvrispira regionebis

TanamSromlobasTan dakavSirebuli forumebisa da

qselebis organizeba sxvadasxva regionSi (sazRvris

orive mxares), romelsac mxars dauWers samdivno.

aRniSnuli instrumentebi warmoadgenen

TanamSromlobisaTvis aucilebel meqanizms, rac xels

uwyobs kulturuli da enobrivi barierebis

gadalaxvas. amgvarad, pirvel etapze mniSvnelovania

socialur-kulturuli TanamSromloba, rac xSirad

qmnis safuZvels samomavlo, ufro farTo

TanamSromlobisaTvis da funqcionirebs, rogorc

ZiriTadi sayrdeni warmatebuli sazRvrispira

regionebis TanamSromlobisaTvis, rasac daefuZneba

ekonomikuri da infrasrtuqturis ganviTarebis

proeqtebi.

Page 46: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

47

sawyisi politikuri da teqnikuri samuSao

procedurebis dadgena

TanamSromlobis amocanebis ganxorcielebis mizniT,

sawyisi araoficialuri midgomis Semdeg,

mniSvnelovania:

• politikuri marTvis struqturis Camoyalibeba,

romelmac SesaZloa miiRos sazRvrispira

regionebis TanamSromlobis saorganizacio

jgufis araoficialuri Sexvedrebis forma.

msgavsi tipis Sexvedrebi gaimarTeba

regularulad da unda SeviswavloT

ganxorcielebuli saqmianobebis Sedegebi da

uzrunvelvyoT am saqmianobebis Sesabamisoba

dasaxul miznebTan. jgufi unda Sedgebodes

sociumisa da xelisuflebis

warmomadgenlebisagan, SesaZloa am jgufis

gafarToeba da sxva monawileebis Seyvana.

• teqnikuri samuSao jgufis Camoyalibeba.

magaliTad, im ganyofilebebis koordinatori

warmomadgenlebis mier, romlebic

pasuxismgebelni arian qalaqisa Tu qveynis

dagegmarebasa da ganviTarebaze. aRniSnuli

jgufi, romelic ufro xSirad Seikribeba, vidre

saorganizacio jgufi, pasuxismgebeli iqneba

progresis monitoringze, sawyis teqnikur

gacvlaze, nebismieri sawyisi etapis kvlevis

Catarebaze, politikuri saorganizacio jgufebis

Page 47: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

48

Sexvedrebis organizebasa da aseve konkretul

sakiTxebze momuSave qve-jgufebis Seqmnaze.

• partniorebis samuSao enisa da vadebis dadgena

sociumisa da xelisuflebis

warmomadgenlebisaTvis, raTa moxdes saerTo

miznebis dafiqsireba (samuSao gegmis SemuSaveba).

• politikuri saorganizacio jgufis samuSao

procedurebis SemuSaveba (magaliTad,

TanaTavmjdomareoba an monacvleobiTi

Tavmjdomareoba, Sexvedrebis sixSire da adgili,

oqmebis momzadeba da sxv.).

sajaro, kerZo da aramomgebiani seqtoris

organizaciebi SesaZloa Caebnen sazRvrispira

regionebis TanamSromlobis ganviTarebaSi. sawyis

etapze SesaZloa gaCndes SedarebiT susti

TanamSromloba regionuli xelisuflebis, savaWro

palatebis, damqiravebelTa asociaciebis, sxvadasxva

sferoebis palatebisa da profkavSirebis doneze.

sazRvrispira regionebis TanamSromloba SesaZloa

gamomdinareobdes konkretuli SemTxvevidan, rac

daefuZneba adgilobriv, regionul an saxelmwifo

doneze dadebul SeTanxmebebs.

samarTlebrivi kuTxiT am etapze ar aris aucilebeli

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis Sesaxeb

SeTanxmebis xelmowera da samarTlebrivad

savaldebulo CarCoebis SemuSaveba, romlis

farglebSic unda ganviTardes urTierTobebi. aseTi

Page 48: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

49

SeTanxmeba garkveulwilad SemzRudavia,

arayovlismomcvelia da SesaZloa ver SeiTavsos yvela

saqmianoba, romlis ganxorcielebis aucileblobis

winaSec SeiZleba aRmoCndnen mxareebi TanamSromlobis

miznis miRwevis procesSi. SesaZloa `teqnikuri~

xasiaTis SeTanxmebis gaformeba, romelSic mocemuli

iqneba saorganizacio komitetebis saqmianobis

damaregulirebeli wesebi.

(2) sazRvrispira regionebis TanamSromlobis

strategiebis SemuSaveba

prioritetebisa da sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis saWiroebebis gansazRvris Semdeg

meore amocana gaxlavT saerTo miznebis formulireba

da proeqtebis SemuSaveba aRniSnuli saWiroebebisa da

molodinebis dakmayofilebis mizniT.

es SesaZloa rTuli amocana aRmoCndes, radgan igi

moiTxovs sxvadasxva xelisuflebis erT mTlian

organizmad ganxilvas, ramac unda migviyvanos

arsebuli dinamikisa da problemebis obieqtur

Sefasebamde, sazRvrispira regionebis

TanamSromlobisaTvis saWiro saimedo informaciis

mopovebamde, sxvadasxva sociumisa da xelisuflebis

erTian qmedebamde da politikurad mgrZnobiare

sakiTxebis daregulirebamde. sazRvrispira regionebis

TanamSromloba efuZneba konsensusis miRwevisaken

mimarTul Zalisxmevasa da saerTo miznebs.

imisaTvis, rom Tavidan aviciloT xelSemSleli

faqtorebi, sawyisi etapis saqmianoba unda warvmarToT

Page 49: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

50

im mimarTulebiT, romelic saSualebas mogvcems,

gavacnobieroT:

• ra aris sazRvrispira regionebis TanamSromloba

zogadad (misi Zlieri da susti mxareebi,

saWiroebani da is garemoeba, Tu rogor

Seicvleba regioni aTi wlis Semdeg);

• is politika, romelsac axorcieleben procesSi

monawile mxareebi, adgilobrivi/regionuli

ganviTarebis strategiebi (sad emTxvevian

erTmaneTs da rogor SeiZleba koordinacia),

adgilobrivi struqturebi da arsebuli

adamianuri resursebi da momsaxureba, romlebsac

SeuZliaT daxmarebis gaweva politikosebisaTvis

sawyisi SeTanxmebebis miRwevaSi.

mizani:

• saerTo problemebis, sakiTxebisa da miznebis

gansazRvra, romlebic unda Sevides

TanamSromlobis Sesaxeb SeTanxmebaSi;

• saukeTeso SemTxvevaSi, am adreul etapze

SezRuduli amocanebis mqone erToblivi

proeqtebis SemuSaveba, romlebic gaTvlili

iqneba SezRudul samarTlebriv, adamianur da

finansur resursebze.

SeTanxmebebi TanamSromlobis Sesaxeb, romlebic

gamiznulia xangrZlivvadian urTierTobebze, moiTxovs

garkveul Zalisxmevas, mimarTuls saerTo xedvis

Page 50: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

51

SemuSavebaze. strategiasa da ganviTarebaze

orientirebuli TanamSromloba iTxovs

xangrZlivvadian midgomas. meore safexuris dros

analizdeba arsebuli situacia, sazRvrispira

regionebis warsuli TanamSromlobis gamocdileba da

samomavlo TanamSromlobis potenciali. am etapze

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis mTavari

koncefcia aris analizisa da informaciis moZieba

xangrZlivvadiani (15-20 weli) strategiuli midgomisa

da TanamSromlobisaTvis. aRniSnuli informacia

warmoadgens prioritetebis gansazRvrisa da miznebis

dasaxvis garkveul safuZvels, romelTa mixedviTac

moxdeba konkretuli proeqtebis ganxorcieleba.

amitomac, orive mxare mondomebuli unda iyos

erToblivi strategiis SemuSavebisaTvis.

aRniSnuli strategia moiTxovs erToblivi xedvis

Camoyalibebas wesdebis an dokumentis saxiT,

romelSic aseve Seva miznebi da samuSao gegma. es

mniSvnelovani procesia, radgan konkretuli regionis

warmomadgenlebis mier SeTanxmebuli proeqtebi unda

gaerTiandes adgilobrivi ganviTarebis erTobliv

dokumentSi. aRniSnuli etapi uzrunvelyofs

sasazRvro regionebis efeqtur da koordinirebul

ganviTarebas.

sawyisi etapis Semdeg TanamSromlobis mizani gaxlavT

ara imdenad xelisuflebis damatebiTi donis Cabma,

aramed TanamSromlobis transformacia erToblivi

marTvis procesad imisaTvis, rom ganxorcieldes

transsasazRvro proeqtebi.

Page 51: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

52

(3) programebis menejmenti da ganxorcieleba

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis aRniSnuli

etapi moiTxovs mudmiv sazRvrispira struqturas,

romelic iarsebebs strategiis SemuSavebisa da

gadaxedvis mTeli procesis ganmavlobaSi. es SesaZloa

iqnes aRmasrulebeli komiteti, mudmivi samuSao jgufi

da/an sazRvrispira regionebis samdivno orive mxaris

warmomadgenlebiT. sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis aseTi gadawyvetilebis mimRebi

organo, teqnikuri da finansuri mxardaWeris

sistemebi, romlebic yalibdeba sazRvrispira

regionebis sazRvrebs SigniT Tu maT miRma, Zalze

mniSvnelovania TanamSromlobis am etapze.

gadawyvetilebebis mimRebi sazRvrispira struqturebi,

miuxedavad imisa, ganekuTvnebian sajaro Tu kerZo

samarTals, yuradRebiT unda iqnes Camoyalibebuli da

mniSvneloba mieniWos, rom orive mxaris

warmomadgenlebi Tanabari raodenobiT iyvnen

warmodgenilni. aseve mniSvnelovania, rom yvelam

Seitanos wvlili TanamSromlobaSi sxvadasxva

proeqtSi monawileobis gziT, iqneba es sajaro

xelisufleba, socialuri partniorebi, sxvadasxva

asociaciebi Tu proeqtebi.

am etapze gaTvaliswinebulia adgilobrivi/regionuli

warmomadgenlebisa da sajaro an kerZo partniorebis

mobilizacia proeqtis ganxorcielebis mizniT. mizani

gaxlavT SeZlebisdagvarad meti sajaro da kerZo

beneficiari warmomadgenlis Cabma proeqtebSi.

Page 52: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

53

aRniSnuli etapi aseve miznad isaxavs yvela monawile

mxaresTan konsultaciebs imis dasazusteblad, rom

proeqtebi namdvilad ganxorcielebadia da maT eqnebaT

finansuri mxardaWera.

am etapze advilia kvlevebis stadiidan saerTo

sakiTxebis gansazRvris stadiaze gadasvla, romlis

drosac sxvadasxva proeqtebi ganxorcieldeba. amave

etapze partniorebi unda SeTanxmdnen, rom

kontraqtorma pirma aiRos valdebuleba proeqtis

administrirebaze, teqnikur da finansur sakiTxebze.

rogorc ukve aRvniSneT, xangrZlivvadiani da mizanze

orientirebuli TanamSromloba adre Tu gvian

moiTxovs sazRvrispira regionebis TanamSromlobis

mudmiv struqturas. imisaTvis, rom aseTi struqtura

sicocxlisunariani gaxdes da xeli Seuwyos

sazRvrispira regionebis TanamSromlobas,

aucilebelia, mas hqondes administraciuli, finansuri

da gadawyvetilebis mimRebi SesaZleblobebi,

romlebic Sesadari iqneba sxvadasxva mzardi

raodenobisa da sirTulis sakiTxebTan.

gadawyvetilebis mimReb am organoebSi Tanabrad unda

iqnen warmodgenilni mosazRvre mxareebi miuxedavad

regionebis zomisa, mosaxleobis raodenobisa da

samarTlebrivi uflebebisa.

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis jgufebi

warmoadgenen TanamSromlobis struqturuli donis

pirvel faqts. isini gansxvavdebian erTjeradi

qmedebebis mixedviT, radgan maTze ar aris gamoyofili

Page 53: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

54

didi resursi da arc mravalmxrivi strategiis nawils

warmoadgenen. isini iqmnebian sxvadasxva partniorebis

mier rekomendebuli adamianebisagan an iseTi

pirebisagan, vinc daqiravebulni iyvnen, sazRvrispira

regionebis TanamSromlobis xelSekrulebidan

gamomdinare.

sazRvrispira regionebis TanamSromloba SesaZloa

atarebdes sxvadasxva formasa da xasiaTs, gamomdinare

partniorebis, maTi bunebisa da miznebisagan.

mniSvnelovania aRvniSnoT, rom konkretuli

mxardamWeri organo, miuxedavad misi formisa,

verasodes Secvlis wevr sociumebs an xelisuflebas

gadawyvetilebebis miRebis procesSi da, rac mTavaria,

aseTi organo ar warmoadgens xelisuflebis axal

dones.

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis procesSi

monawile teritoriebis Tavmjdomare organizaciebi

SesaZloa iyvnen araformaluri forumebi,

kontraqtori mxareebi da adgilobrivi

transsasazRvro jgufebi. aseT organoebs SesaZloa

hqondeT sxvadasxva saxeli: biuro, komisia, mudmivi

komisia da a.S.

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis Gganxilvis

procesSi mniSvnelovania aRvniSnoT, rom ar aris

savaldebulo TanamSromlobis yvela etapis gavla,

rac niSnavs, rom sazRvrispira regionebis

komunikaciis dasamyareblad ar aris aucilebeli

yvela etapis gavla. mTavari aq gaxlavT is, rom

Page 54: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

55

mxareebis mier gansazRvruli amocanebi (konkretuli

miznebisaTvis Tu xangrZlivvadiani), saerTo

interesebi, mondomebis done da TanamSromlobis

xarisxi gansazRvravs sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis struqturebsa da safexurebs, iseve

rogorc adgilobrivi kanonmdebloba moqmedebs im

instrumentebis gamoyenebaze, romlebic saWiroa am

TanamSromlobis dros, da urTierTobebis

intensiurobaze. zemoaRniSnuli yvela faqtori

ganapirobebs TanamSromlobis etapebs.

sami etapis ganmavlobaSi SesaZloa ganxorcieldes

sxvadasxva saqmianoba:

• eqsperimentuli da gamosacdeli proeqtebi;

• monawileTa treningi da cnobierebis amaRleba

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis

monawile mxareebisaTvis;

• mediis saSualebiT proeqtis prezentacia;

• samarTlebrivi monitoringis sistemis

SemuSaveba, proeqtis ganxorcielebis Sefaseba.

Page 55: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

56

partniorobis RonisZiebebi da intensiuroba:

0 kontaqti ar arsebobs

1 informaciis gacvla

2 dialogi erTmaneTis Sesaxeb meti

informaciis miRebis mizniT

3 komunikacia erToblivi saqmianobis

ganxorcielebisaTvis

4 erToblivi gadawyvetilebebi

5 proeqtebis ganxorcielebisaTvis saWiro

struqturebisa da mmarTveli organoebis

Seqmna

6 erToblivi proeqtebis ganxorcieleba

Page 56: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

57

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis formebis

dadebiTi da uaryofiTi mxareebi

forma kanonmde

bloba

dadebiTi

mxare

uaryofiTi

mxare

magaliTebi

adgilo-

briv

sociumeb

sa da

xelsiuf

lebas

Soris

araofic

ialuri

TanamS-

romloba

.

TiToeu

li

mxaris

kanonmde

bloba.

saSualeba

s aZlevs

adgilobr

iv

sociumebs

a da

xelsufle

bas,

CaerTon

TanamSrom

lobaSi

samarTleb

rivi

bazis

arqonis

dros.

sociumebs

avaldebul

ebs

mxolod

principebze

SeTanxme-

bas. ar

moqmedebs

erToblivi

politi-

kuri an

teqnikuri

instrumen-

ti.

araoficia-

luri

TanamSrom-

loba

investiciebT

an an

transsasazR

vro

proeqtebis

ganxorciele

basTan

dakavSi-

rebiT.

sazRvri

spira

regione-

bis

TanamSr

omlobis

SeTan-

xmeba

adgilo-

briv

erT-erTi

xelmomwe

ris kano-

nmdeblo

ba, rog-

orc es

aRniSnu-

lia

SeTan-

xmebaSi.

midgoma

mowonebu

lia

yvela

ormxrivi

dokumenti

sa da

madridis

damate-

biTi

orive mxare

valdebu-

lia,

Seasrulos

debulebebi.

ganzraxvebis

Sesaxeb

politikuri

gancxadeba.

evroregioni

s Seqmna

samarTalsub

ieqtis

gareSe,

proeqtis

Page 57: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

58

sociumeb

sa da

xelisf

lebas

Soris.

konvenciis

mier.

SesaZle-

belia

erTeulis

Camoyali-

beba

samarTal

subieqtis

gareSe.

ganxorciele

ba sociumis

mier

sazRvris-

pira yvela

partnioris

saxeliT.

de-faqto

TanamSr

omloba,

Camoyali

bebuli

adgilob

rivi

sazogad

oebisa

da

xelisuf

lebis an

sxva

adgilob

rivi

partnio

ri.s

mier.

im

qveynis

kanonmde

bloba,

sadac

aris

saTao

ofisi.

xSirad

SesaZlebe

lia

iuridiu-

li da

fizikuri

pirebis

wevroba.

damokideb

ulia

wevrebze.

advilad

Camosayal

ibebelia.

ar

gamoiyeneba

yvela

sazRvarze.

aqvs

SezRuduli

mizani da

roli

(konsulta

ciebi,

lobireba).

sakonsul-

tacio,

lobisturi

an sakvlevi

organos

Seqmna,

romelsac

aqvs

aucilebeli

samarTalsu-

bieqtis

statusi da

finansuri

damoukideb

loba, rom

imoqmedos

misi

wevrebis

saxeliT da

gare

samyarosTan

waradginos

teritoria.

Page 58: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

59

saerTa-

Soriso

SeTan-

xmebis

safuZ-

velze,

adgilob

rivi

sociumeb

isa da

xelisu-

flebis

mier

Seqmnili

avtono-

miuri

struq-

tura.

aRniSnu

li

xelSekr

uleba

da im

qveynis

kanonmde

bloba,

sadac

aris

saTao

ofisi.

erTeulis

Camoyalib

eba Tavisi

teqnikuri

jgufiT,

raTa

ganxor-

cieldes

sazRvris-

pira

regione-

bis

TanamSrom

lobis

proeqtebi.

Seasrule

bs Tavis

funqciebs,

ganaxorci

elebs

investi-

ciebs

Tavisi

wevrebis

saxeliT

da maTi

zedamxedv

elobis

qveS.

partnio-

roba da

samoqmedo

sfero

SezRudu-

lia im

sociumebiT,

sajaro

organoe-

biTa da

terito-

riebiT,

romlebic

dafiqsi-

rebulia

SeTanxme-

baSi.

Camoyali-

bebis

procedura

xangrZlivi

da rTulia.

sajaro

organo

(beneluqsis

konvencia).

adgilobrivi

sazRvris-

pira

regionebis

TanamSroml

obis jgufi

(yarsrus

SeTanxmeba).

axorcielebs

sajaro

investi-

ciebsa da

sazRvris-

pira sajaro

momsaxurebas

.

Page 59: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

60

nawili IV. dafinansebis SesaZleblobebi

SeTanxmebis monawile mxareebisaTvis sazRvrispira

regionebis TanamSromlobis proeqtebis dafinansebis

sakiTxi ZiriTad problemas warmoadgens. sazRvrispira

regionebis TanamSromlobis saqmianobis umetesoba

Tavad aseTi TanamSromlobis iniciatorebis mier

finansdeba. Tumca, unda gamovyoT dafinansebis sami

done:

• regionuli – adgilobrivi municipalitetisa da

regionis fondebi.

• saxelmwifo – saxelmwifo saagentoebisa da

regionebis/municipaluri ganviTarebis fondebi

(magaliTad, saqarTveloSi – municipaluri

ganviTarebis fondi); aRsaniSnavia, rom

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis

monawile mxareebs SeuZliaT, kulturis

sakiTxebTan dakavSirebiT mimarTon Sesabamis

saministroebs.

• saerTaSoriso - sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis procesis partniori mxareebi

Tanxebs sTxoven evrokavSirs, evrokomisias,

gaeros ganviTarebis fonds, UNICEF-s, msoflio

jandacvis organizacias, aSS-s saerTaSoriso

ganviTarebis saagentos da sxv.

saqarTvelos SemTxvevaSi SegviZlia saerTaSoriso

dafinansebis sami saSualebis ganxilva: Savi zRvis

Page 60: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

61

auzis erTiani programa; germaniis mier dafuZnebuli

aSS marSalis fondi da evraziis fondi.

1). Savi zRvis auzis erTiani programa aris

evrokavSiris programa evropis samezoblo da

partnioruli instrumentis programis farglebSi

(xorcieldeba 2007-2013 wlebis ganmavlobaSi).

Savi zRvis auzis programa miznad isaxavs ufro

Zlier, mdgrad, ekonomikurad da socialurad

ganviTarebul Savi zRvis regions. am programis

saSualebiT gansazRvruli teritoriebis sociumebs

daxmareba gaewevaT adgilobrivi ekonomikis

ganviTarebaSi, garemos gamowvevebis gamklavebasa da

xalxebs Soris mWidro kavSirebis damyarebaSi.

aRniSnuli programa finansdeba evropis samezoblo da

TanamSromlobis instrumentis programis farglebSi

(TurqeTis monawileoba finansdeba gawevrianebiswina

periodis daxmarebis instrumentis farglebSi). Tumca,

monawile qveynebi valdebulni arian, iTanamSromlon

programebis TanadafinansebaSi, ramac evrokavSiris

dafinansebis 10% unda Seadginos. Savi zRvis

programaSi monawileobs 10 qveyana: somxeTi,

Azerbaijani, bulgareTi, saqarTvelo, moldaveTi,

ruseTi, TurqeTi, ukraina, rumineTi da saberZneTi.

miuxedavad amisa, am qveynebis mxolod konkretuli

regionebi Seesabamebian dafinansebis miRebis

kriteriumebs programebis ganxorcielebisaTvis.

saqarTvelos SemTxvevaSi yvela regions SeuZlia

dafinansebis moTxovna, rac niSnavs, rom adgilobrivi

Page 61: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

62

da regionuli administraciebi da sxvadasxva

qalaqebis sazogadoebrivi organizaciebi saqarTvelos

regionebidan iTvlebian uflebamosilad, rom Seitanon

ganacxadi saxsrebis gamoyofis mizniT. aRsaniSnavia,

rom maT sWirdebaT zogierTi kriteriumis

dakmayofileba, romlebic gansazRvrulia programaSi

(magaliTad, potenciuri programebi unda

Seesabamebodnen kriteriumebs, romlebic

gansazRvrulia Savi zRvis erTiani programebis

farglebSi). mTlianobaSi, Savi zRvis erTiani

programebis farglebSi gamoiyo sami prioritetuli

sfero. yvela prioritetul sferos aqvs sakuTari

moTxovnebi, romlebic organizaciebma unda

daakmayofilon dafinansebis miRebis SemTxvevaSi.

prioriteti 1 – sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis mxardaWera saerTo resursebiT

ekonomikuri da socialuri ganviTarebis mizniT

(uflebamosili kandidatebi: adgilobrivi da

regionuli administraciebi; ganviTarebis saagentoebi;

arasamTavrobo organizaciebi, romlebic monawileoben

adgilobrivi saqmianobis ganviTarebis kuTxiT;

sasoflo-sameurneo da TevzWeris asociaciebi; sajaro

saagentoebi, romlebic muSaoebn biznesis

ganviTarebisa da xelSewyobis kuTxiT).

prioriteti 2 – resursebisa da kompetenciebis

gaziareba garemos dacvisa da konservaciis sferoSi

(uflebamosili organizaciebi: adgilobrivi da

regionuli administraciebi; arasamTavrobo

organizaciebi, romlebic monawileoben garemos

Page 62: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

63

dacvis sakiTxebSi; sakvlevi da umaRlesi institutebi

da garemos dacvis saagentoebi).

prioriteti 3 – kulturuli da saganmanaTleblo

qselis mxardaWera auzSi saerTo kulturuli garemos

Camoyalibebis mizniT (adgilobrivi da regionuli

administraciebi, arasamTavrobo organizaciebi,

romlebic monawileoben kulturisa da

saganmanaTleblo sferoebSi).

garda amisa, wardgenili proeqtebi unda

Seesabamebodes Semdegi kategoriebidan erT-erTs:

1. iintegrirebuli proeqtebi: rac gulisxmobs

sxvadasxva saqmianobis ganxorcielebas

sxvadasxva qveyanaSi, rac erToblivad aRwevs

saerTo mizans, romelic gavlenas axdens

sazRvrispira regionebis TanamSromlobaze;

2. ssimetriuli proeqtebi: programaSi monawile

yvela qveyanaSi msgavsi saqmianobebis

ganxorcieleba;

3. eerTeuli proeqtebi: xorcieldeba erT partnior

qveyanaSi, magram aqvs sazRvrispira

TanamSromlobis efeqti.

proeqtebi ganxorcieldeba partniorebis mier,

romelSic Seva rogorc evrokavSiris wevri, ise

arawevri qveynebi. rekomendebuli finansuri daxmarebis

odenoba da partniorebis ricxovnoba TiToeul

Page 63: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

64

proeqtSi ganisazRvreba saproeqto winadadebebis

Sesaxeb gamoqveynebul gancxadebebSi.

proeqtis gansazRvrisa da partniorebis dadgenis

Semdeg potenciuri kandidatebi

(adgilobrivi/regionuli administracia, samoqalaqo

sazogadoeba, sakvlevi institutebi da umaRlesi

saswavleblebi) ganacxadebs Seitanen dafinansebis

miRebis Sesaxeb mas Semdeg, rac erToblivi mmarTveli

organos mier gamoqveyndeba gancxadeba saproeqto

winadadebebis/ganacxadis miRebis procesis dawyebis

Sesaxeb.

saproeqto winadadebebis/ganacxadis miRebis Sesaxeb

gancxadeba qveyndeba erovnul da saerTaSoriso

mediaSi da Savi zRvis auzis erToblivi programebis

veb-gverdze. gancxadeba saSualebas miscems

msurvelebs, gaecnon momzadebul miTiTebebs,

romlebic Seicavs yvela saWiro informacias

proeqtebis, maTi SerCevis kriteriumebis Sesaxeb, aseve

aucilebel dokumentebs proeqtebis SerCevisa da

ganxorcielebis procedurebze. ganacxadebis miRebis

periodSi yvela qveyanaSi gaimarTeba sainformacio

Sexvedrebi, treningebi da samuSao Sexvedrebi, rac

daexmareba potenciur aplikantebs ganacxadebis

momzadebaSi.

mas Semdeg, rac moxdeba proeqtebis SerCeva,

warmatebuli aplikantebi iwyeben proeqtebis

ganxorcielebis process, romelic gansxvavdeba

proeqtebis Sinaarsisa da sididis mixedviT.

Page 64: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

65

2). germaniis mier dafuZnebuli aSS marSalis fondi.

es gaxlavT amerikis sajaro politikis grantis

gamcemi organizacia, romelic xels uwyobs

TanamSromlobis ganmtkicebas da urTierTobebis

gaumjobesebas CrdiloeT amerikasa da evropas Soris.

fondi saqmianobas axorcielebs konkretuli pirebisa

da organizaciebis mxardaWeris gziT, romlebic

muSaoben transatlantikur sakiTxebze. isini

mouwodeben liderebs, imsjelon yvelaze cxare

sakiTxebze da SeimuSavon da gaiazron is gzebi,

romelTa saSualebiTac transatlantikuri

TanamSromloba SeZlebs globaluri politikis winaSe

mdgari mravali gamowvevis daregulirebas. garda

amisa, fondi mxars uWers demokratiis ganmtkicebisaken

mimarTul saqmianobebs.

fondi 1972 wels daarsda germaniis daxmarebis

Sedegad da igi warmoadgens marSalis gegmis

mxardamWer mudmiv memorials. igi atlantikis okeanis

orive mxares funqcionirebs, xolo saTao ofisi

vaSingtonSia ganTavsebuli. fonds Svidi ofisi aqvs

evropaSi: berlinSi, bratislavaSi, parizSi, briuselSi,

belgradSi, ankarasa da buqarestSi.

grantebis gacema fondis erT-erT mTvar saqmianobas

warmoadgens, romlis saSualebiTac igi mxars uWers

transatlantikur sakiTxebze momuSave mraval

organizaciasa da pirovnebas. germaniis mier

dafuZnebuli aSS marSalis fondi grantebs gascems

eqvsi sagranto programis saSualebiT, romelTa Soris

gaxlavT Savi zRvis tresti regionuli

Page 65: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

66

ganviTarebisaTvis, sajaro da kerZo seqtoris

amxanagoba, romelic balkaneTis demokratiis trestis

warmatebul modelze dafuZnebiT Seiqmna.

Savi zRvis trestma daiwyo regionuli

ganviTarebisaTvis sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis programebis ganxorcieleba.

programebi mimarTulia sajaro, kerZo da

aramomgebiani seqtorebis wamyvani organizaciebis

daxmarebisaken, rac xels uwyobs regionul

TanamSromlobasa da stabilurobas iseTi

iniciativebis dafinansebis gziT, rogorebicaa:

• sazRvrispira regionebis dialogebis organizeba

samTavrobo erTeulebs, samoqalaqo

sazogadoebebsa da politikur organoebs Soris;

• saukeTeso gamocdilebis gaziareba ZiriTad

ekonomikur da mmarTvelobiT sakiTxebSi, aseve

moqalaqeebsa da aramomgebian organizaciebs

Soris;

• gzebis moZieba, romlebic Seamcirebs fizikur da

samarTlebriv barierebs Savi zRvis auzis

qveynebs Soris;

• regionis gayinuli konfliqtebis

dasaregulireblad saWiro gadawyvetilebebis

SemuSaveba da ganxorcielebis xelSewoba;

Page 66: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

67

• regionis doneze mcdelobebis xelSewyoba

politikuri, kulturuli da ekonomikuri

qselebis Seqmnis mizniT.

arasamTavrobo organizaciebi, samTavrobo

erTeulebi, sazogadoebrivi jgufebi,

politinstitutebisa da sxva asociaciebi, romlebic

daregistrirebulia somxeTSi, azerbaijanSi,

bulgareTSi, saqarTvelSo, moldaveTSi, ruseTSi

(krasnodarisa da rostovis olqebi), TurqeTSi,

ukrainaSi, rumineTsa da saberZneTSi

uflebamosilni arian, Seitanon ganacxadebi 16000-

19000 dolaris grantis farglebSi. proeqtebi unda

ganxorcieldes CamoTvlilTagan erT an met

qveyanaSi; ar aris gansazRvruli ganacxadebis

wardgenis saboloo vada. saproeqto winadadebebi

bardeba da grantis gacemaze gadawyvetilebebi

miiReba yovelTviurad. damatebiTi

informaciisaTvis ganacxadebis miRebis Sesaxeb

potenciur aplikantebs SeuZliaT, ixilon trestis

veb-gverdi.

3) evraziis TanamSromlobis fondi aris regionuli

fondi, romelic Seiqmna 2007 wels, rogorc

evraziis fondis ganStoeba. mas aqvs adgilobrivad

daregistrirebuli sami ofisi somxeTSi,

azerbaijansa da saqarTveloSi. samive ofiss aqvs

samoqalaqo sazogadoebis ganviTarebis sferoSi

muSaobis 13-wliani gamocdileba. sazRvrispira

regionebis TanamSromloba im xuTi sferodan erT-

erTia, romelsac mxars uWers fondi. sagranto

Page 67: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

68

ganacxadebi sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis programebis Sesaxeb miiReba

mcocavi grafikiT. damatebiTi miTiTebebis miRebis

mizniT SegiZliaT, ewvioT fondis veb-gverds.

nawili V. TanamSromlobis mxardamWeri

meTodebi

sazRvrispira regionebis TanamSromloba rTuli,

mravalmxrivi procesia. Tu gvsurs, rom igi

stabiluri iqnes, ar unda Semoifarglos erTi

erTjeradi proeqtiT, aramed unda gaxdes

regionuli politikisa da monawile mxareebis

saqmianobis Semadgeneli nawili. sazRvrispira

regionebis TanamSromlobas SeuZlia teritoriuli

dagegmvisa da keTilmowyobis sakiTxebis, aseve

sajaro politikis nawilis (transporti, jandacva,

nagvis Segroveba-gadayra da a.S.) daregulireba.

partniorebs Soris gansxvaveba (sakanonmdeblo baza,

saqmianoba, kultura da samuSao ena) sazRvrispira

regionebis TanamSromlobis procesSi iwvevs

garkveul sirTuleebs da maTi daknineba ar

SeiZleba. monawileebi aRmoCndebian xolme

sxvadasxva samarTlebrivi, kulturuli,

ekonomikuri, fiskaluri da meToduri sirTuleebis

winaSe, romelTa mogvarebac TanamSromlobis

procesSi SesaZlebelia etapobrivad.

Page 68: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

69

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis sqemebis

Camoyalibebis Semdeg unda gadaidgas nabijebi,

mimarTuli arsebuli meTodebis SenarCuneba-

ganviTarebaze. yovelive es moiTxovs Tanmimdevruli

da kargad gaazrebuli politikis SemuSavebasa da

ganxorcielebas. sazRvrispira regionebis

TanamSromloba SesaZloa sxvadasxva formiT

ganxorcieldes, gamomdinare geografiuli

adgilmdebareobisa da partniorebis vinaobidan.

amitomac, TanamSromlobis saqmianobebis

stabiluroba adgilobriv mosaxleobasa da

xelisuflebas Soris sam ZiriTad faqtorzea

damokidebuli: 1. politikuri mmarTveloba da

sajaro mxardaWera; 2. stabiluri teqnikuri

resursi da Sromis saerTo kultura; 3.

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis

strategiis inkorporireba adgilobrivi, regionuli

da erovnuli politikis strategiebSi.

1. politikuri mmarTveloba da samoqalaqo

mxardaWera

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis programa

mouwodebs yvela sazRvrispira regionis arCeul

xelisuflebasa da sociums mxardaWerisaken da

moicavs im erToblivi gadawyvetilebebis CarCoebs,

romlebic asaxavs da eTanxmeba sazRvrispira

regionebSi mcxovrebi adamianebis saWiroebebsa da

molodinebs.

Page 69: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

70

arCeuli xelisufleba, asambleebi da sazogadoebis

warmomadgenlebi mudmivad unda iyvnen

informirebulni proeqtebis mimdinareobis Sesaxeb

da Cabmulni unda iyvnen am procesSi. imis

uzrunvelsayofad, rom proeqtebma daakmayofilon

sazogadoebis saWiroebani, unda Seiqmnas

`sazRvrispira regionebis TanamSromlobis

saqmianobis mmarTveli jgufi~, romelmac:

• unda gaacnos moqalaqeebs sazRvrispira

regionebis TanamSromlobis strategia;

• xeli Seuwyos sazogadoebis mier azris

gamoxatvas;

• aCvenos moqalaqeebs, Tu rogor emsaxureba

proeqtebi maT interesebs.

procesSi SesaZlebelia, gamoviyenoT publikaciebi,

samuSao Sexvedrebi, informaciis miwodebis da sxva

saSualebebi, rac gaaZlierebs maT damokidebulebas

sazRvrispira regionebis TanamSromlobisa da am

regionisadmi maTi mikuTvnebis winaSe.

2. stabiluri resursebi da samuSao codnis

gaZliereba

procesi moiTxovs mudmiv politikur mxardaWeras da

sazRvrispira regionebis TanamSromlobisaTvis saWiro

organizaciebis arsebobas, romlebsac eqnebaT

stabiluri resursebi partniorebis biujetebidan.

aRniSnuli resursebi SesaZloa gamoyenebuli iqnes

Page 70: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

71

samdivnos da, SesaZleblobis SemTxvevaSi,

profesionalTa jgufebis (qalaqis dagegmvisa da

ekonomistTa jgufebi) dasafinanseblad. es

SesaZleblobas qmnis, ganxorcieldes wliuri an

xangrZlivvadiani programebi, proeqtebi da erToblivi

saqmianobebi, rac xels uwyobs TanamSromlobis

ganviTarebas. aseve, aRniSnuli unda iqnes, rom msgavsi

monawileoba SesaZloa ar iyos wminda finansuri saxis.

es SesaZloa gamovlindes rogorc TanamSromlebiT,

ise SenobebiT, kompiuterebiT uzrunvelyofaSic

(naturaluri saxis monawileoba). partniorebma aseve

unda SeimuSavon is sqema, romlis mixedviTac maT unda

gadainawilon finansuri xarjebi. bevrma regionma

mosaxleobis ricxvi SearCia Tanxis gamoyofis erT-

erT kriteriumad. partniorebs biujetSi Senatani

SeaqvT maTi mosaxleobis raodenobidan gamomdinare.

materialuri resursis garda, mniSvnelovania

sazRvrispira regionebis erToblivi azrovnebis

ganviTarebac. proeqtis menejments sWirdeba teqnikuri

codna _ orive mxares arsebuli specialistebi kargad

unda icnobdnen erTmaneTis adgilobriv da

saxelmwifo sistemas da unda iqnes efeqturi

koordinacia teqnikur jgufsa da arCeul

warmomadgenlebs Soris. sazRvrispira zonebi

partniorebs sTavazoben swavlis SesaZleblobas

sxvadasxva gamocdilebidan gamomdinare, gansxvavebuli

kulturuli memkvidreobis sasargeblod gamoyenebas,

rac, garkveulwilad, afarToebs ekonomikuri,

Page 71: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

72

socialuri da ekologiuri problemebis gadaWris

gzebs.

arsebuli kulturuli gansxvavebani gamoyenebuli unda

iqnes erToblivi Sromis kulturis Camoyalibeba-

ganviTarebisaTvis, radgan:

• politikurad da kulturulad qveynebi

gansxvavdebian;

• ekonomikuri da socialuri politika

orientirebuli unda iqnes ganviTarebaze;

• proeqtebi unda Seiqmnas qalaqis dagegmarebaze,

ekonomikur da finansur sakiTxebze;

• samarTlebrivi TvalsazrisiT, proeqtebma unda

wamowion nacionaluri suverenitetis sakiTxi,

rac moicavs sxvadasxva sakanonmdeblo bazas;

• garemos dacvis TvalsazrisiT, radgan

dabinZureba ar epueba sazRvrebsa da msgavs

faqtorebs.

3. sazRvrispira strategiebis inkorporireba

adgilobriv, regionul da erovnul

politikaSi

bolo faqtori gaxlavT sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis programebis inkorporireba

adgilobriv politikaSi. gansakuTrebiT mniSvnelovania

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis komponentis

Page 72: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

73

inkorporireba TiToeuli mxaris dagegmarebisa da

programirebis instrumentSi, radgan procesis

winaswari Seswavla da proeqtebis ganxorcieleba

SesaZloa aRmoCndes sakmaod xangrZlivi.

administraciuli da samarTlebrivi kultura

qveynebSi gansxvavdeba iseve, rogorc Sesabamisi

mTavrobebis prerogativebi.

SesaZlebelia moxdes ise, rom sazRvrispira

regionebis TanamSromlobis erT-erTi proeqtis

ganxorcieleba daiwyos erTma municipalurma an

regionulma jgufma da daasrulos meorem.

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis gegmebi

SorsmimarTuli unda iyos da axdendes strategiebis

formulirebas momavali 10, 20 da 30 wlisaTvis.

Sesabamisad, mniSvnelovania, rom partniorebma:

• SeimuSaon sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis amocanebi da CarTon isini

adgilobriv politikasa da dagegmarebis

instrumentebSi, rogoricaa urbanuli

ganviTarebis gegmebi;

• moaxdinon am politikis inkorporireba sajaro

samsaxurebis gegmebSi, magaliTad, roca sajaro

transportis ganaxleba dgeba dRis sakiTxad;

• moaxdinon sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis ganzomilebis inkorporireba

sajaro investirebis strategiis Sesaxeb

mosazrebebSi: imisaTvis, rom mivaRwioT

Page 73: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

74

ekonomikaSi masStabebis gaTvaliswinebas,

SesaZloa Rirdes, ganvixiloT qselebis

koordinacia (wyali, sanitaruli samsaxurebi,

eleqtroenergia) da saerTo Senobebi (wylis

gawmenda, nagvis gatana).

miuxedavad amisa, xangrZlivma fiqrma ar SeiZleba

Seayovnos proeqtis partniorebis mier eqsperimentuli

proeqtis ganxorcieleba, rac TanamSromlobis

praqtikuli gamoxatulebaa. xangrZlivi

TanamSromlobis gagrZelebis saukeTeso gza gaxlavT

praqtikuli proeqtebis ganxorcieleba, romlebic

akmayofileben sazRvrispira regionebSi macxovrebeli

adamianebis saWiroebebs.

nawili VI. saukeTeso gamocdilebis

magaliTebi

arsebobs sazRvrispira regionebis TanamSromlobis

saukeTeso gamocdilebis bevri magaliTi iseT

sferoebSi, rogorebicaa ekonomikuri ganviTareba,

teritoriuli dagegmva, turizmi, garemos dacva,

kultura, media, soflis meurneoba da soflis

ganviTareba, vaWroba, transporti da infrastruqtura.

es nawili asaxavs im mniSvnelovan sferoebs,

romlebsac aqvT didi potenciali warmatebuli

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis ganviTarebis

sferoSi. aRniSnuli sferoebi aseve mniSvnelovania

sazRvrispira regionebis ekonomikis

Page 74: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

75

ganviTarebisaTvis, rac zrdis cxovrebis dones da

Sedegad moaqvs ukeTesi socialuri, kulturuli da

ekonomikuri politikis ganxorcielebis

SesaZleblobebi regionSi.

ekonomikuri ganviTareba

regionebis ekonomikurad ganviTarebisaTvis saWiroa im

axali bazrebisa da SesaZleblobebis gamovlena,

romelTac sabazro ekonomika gvTavazobs. sxvadasxva

ganviTarebuli qveynis magaliTma daamtkica, rom

ekonomikuri ganviTareba moiTxovs problemebis

daZlevas, raTa mivaRwioT ekonomikur gaZlierebas da

SevqmnaT axali SesaZleblobebi. mniSvnelovania,

ganvixiloT ekonomikuri ganviTareba, gansakuTrebiT ki

mcire da saSualo biznesis winsvla sazRvrispira

regionebis TanamSromlobis farglebSi.

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis monawile

mxareebs, erovnul ekonomikaSi maTi geografiulad

periferiuli adgilmdebareobidan gamomdinare, aqvT

vaWrobis araswori modeli, susti ekonomikuri da

fizikuri infrastruqtura, aseve sazRvrispira

regionebis TanamSromlobis qselebi, kontaqtebi da

partnioroba naklebad ganviTarebulia. aRniSnuli da

kidev sxva saerTo problemebi, romelTa winaSec

biznesi imyofeba, aferxebs mcire da saSualo biznesis

ganviTarebas sazRvrispira regionebSi.

mcire da saSualo biznesis ganviTarebis saWiroeba da

potenciali sazRvrispira regionebSi gansxvavebulia.

Page 75: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

76

es gamoixateba maTi ganviTarebis doneSi, samewarmeo

kanonebSi, sazRvargareT vaWrobis daregulirebasa da

sxva sferoebSi, rasac Sedegad moaqvs mcire biznesis

ganviTarebisaTvis aucilebeli saWiroebebisa da

potencialis gansxvaveba.

sofels da naklebad ganviTarebul periferiul

regionebs saerTaSoriso standartebis dacvis

SezRuduli SesaZleblobebi aqvT, radgan isini dganan

mwvave problemis winaSe: regionuli ekonomikis

restruqturizacia da cvla maTi saerTaSoriso

doneze ayvanis mizniT. problemebSi Sedis:

• sawarmoebis waxalisebis kulturis deficiti;

• ekonomikis restruqturizaciis saWiroeba _

tradiciuli sasoflo-sameurneo modelidan

axladwarmoqmnil mcire da saSualo

sawarmoebad;

• oficialuri problemebis arseboba vaWrobis

sferoSi (sabaJo da sxva administraciuli da

maregulirebeli reJimebi);

• mcire biznesis ganviTarebisaTvis saWiro

saTanado infrastruqturis deficiti;

• garRvevebi investirebis, samuSao Zalis sferoSi

da e.w. `Crdilovani ekonomika~, rac Zlier

gavlenas axdens ganviTarebis procesze.

Page 76: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

77

zemoT aRniSnulis sawinaaRmdegod, evrokavSiris

farglebSi arsebuli ganviTarebuli sazRvrispira

regionebi ukeT arian aRWurvilni da ukeTesadac

iyeneben mcire da saSualo biznesis ganviTarebis

SesaZleblobebs. es SesaZleblobebi gamomdinareobs

globaluri tendenciebidan da, rac mTavaria, saerTo

bazris Seqmnisa da barierebis moxsnidan.

sazRvrispira regionebSi politikis es sfero

gulisxmobs napralis amovsebas da momwodeblebisa da

mwarmoeblebis dakavSirebas. biznesurTierTobebis

ganviTareba momwodeblebsa da mwarmoeblebs Soris

qmnis axal saSualebas sazRvrispira regionebisaTvis.

es ki SesaZleblobas aZlevs sazRvrispira regionebs,

ganaviTaron mcire sawarmoebis SesaZleblobebi,

moiZion axali bazrebi da xeli Seuwyon regionis

ekonomikur ganviTarebas. mniSvnelovani aq gaxlavT is

faqti, rom mcire biznesebis qselis Seqmna

sazRvrispira regionebSi saSualebas aZlevs mcire da

saSualo biznesebs, gaZlierdnen da gaaumjobeson

sakuTari SesaZleblobebi.

SesaZleblobebis gaumjobesebis gzebia:

• produqtebis saxeobebis gazrda, gaumjobesebuli

xarisxi da bazris moTxovnebis ukeT

dakmayofilebis gazrdili unari;

• ekonomikaSi masStabebis faqtoris gamoyeneba,

rac xorcieldeba xarjebis gayofiTa da erT

erTeulze gaweuli xarjis SemcirebiT;

Page 77: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

78

zemoaRniSnuli aisaxeba gaumjobesebul

konkurentunarianobaSi, rac Zalze

mniSvnelovania ganviTarebisaTvis;

• sargebloba konkurentuli fasebidan da

SedarebiTi upiratesobebis gamoyeneba sazRvris

orive mxares.

sazRvrispira regionebisaTvis Zalze mniSvnelovania

mosamzadebeli samuSaoebi, rac gulisxmobs

TanamSromlobisaTvis saWiro CarCos Camoyalibebas.

aRniSnuli saqmianoba SesaZloa moicavdes Semdegs:

• TanamSromlobis sferos gansazRvra;

• biznesis warmomadgenlebisaTvis sakontaqto

SesaZleblobebis Seqmna.

konkretuli nabijebi moicavs: gacnobiT

vizitebs, biznesforumebs, samuSao Sexvedrebs,

konferenciebs da a.S.

aseve, kargi iqneba kvlevis ganxorcieleba potenciuri

TanamSromlobis problemebisa da SesaZleblobebis

gansazRvris mizniT. aseTi saxis saqmianobebi da

kontaqtebi safuZvels uqmnis informaciis,

gamocdilebis gaziarebisa da biznesis qselebis

stabilurobas.

konkretul/Tematur seminarebsa da Sexvedrebs

SeuZliaT, xeli Seuwyon kargi socialur-

kulturuli safuZvelis Seqmnas, rac

Page 78: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

79

warmatebuli stabiluri ganviTarebis

safuZvelia;

informacia da rCevebi aseve mniSvnelovania.

aseTi momsaxureba, ZiriTadad, sazRvrispira

regionebis savaWro sakiTxebsa da

SesaZleblobebs, biznesisa da sainvesticio

potencials exeba.

sazRvrispira regionebis biznestreningebi maT

mier biznesis warmoebis unaris gaumjobesebis

mizniT.

erToblivi saSualebebi axali da

gaumjobesebuli saxis produqtebis

popularizaciis mizniT. axali teqnologiebis

gamoyeneba warmoebasa da marTvaSi.

biznesisaTvis daxmarebis gaweva kapitalis

xelmisawvdomobasTan dakavSirebuli problemis

daregulirebaSi mniSvnelovani safexuria mcire

da saSualo biznesis ganviTarebisaTvis;

regionuli, mcire damwyebi biznesebis

mxardamWeri fondebis Seqmna sawyisi da sarisko

kapitalis saSualebebis CaTvliT.

erTiani sabazro momsaxurebis ganviTareba,

erToblivi Sesyidvebi, gayidvebi da distribucia.

saukeTeso gamocdilebis magaliTebi

INTERREG IIa. programa #49 (avstria/slovenia)

Page 79: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

80

aRniSnuli programa ganxorcielda evrokavSiris gare

sazRvrebze da orientirebulia sazRvrispira regionis

ganviTarebaze. igi koncentrirebulia fizikuri

infrastruqturis, mcire biznesis teqnologiebis

xelSewyobis, savaWro palatebs Soris

TanamSromlobisa da mcire biznesebisaTvis

momsaxurebis gawevaze.

INTERREG IIa. programa #13. saar-lorani/uestfalci

(germania/safrangeTi)

aRniSnuli programa am regionisaTvis moicavs

evrokavSiris Sida saxmeleTo sazRvrebs germaniasa da

safrangeTs Soris. programa orientirebulia

ekonomikur ganviTarebaze, kvlevasa da teqnologiebis

transferze.

germania-poloneTis ekonomikuri ganviTarebis

organizacia (germania/poloneTi)

es gaxlavT sajaro, SezRuduli uflebamosilebis

organizacia, romelic Seqmnilia poloneTis

kanonmdeblobis Tanaxmad. es organizacia moicavs

partniorebs sazRvris orive mxridan da

koncentrirebulia germaniasa da poloneTs Soris

ekonomikuri ganviTarebis xelSewyobaze. aRniSnul

organizacias zurgs umagrebs INTERREG IIa programa

da sazRvrispira regionebis TanamSromlobis programa.

organizacia mowodebulia sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis gaZlierebasa da mcire

biznesebisaTvis momsaxurebis gawevaze.

Page 80: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

81

biznesforumi Ggalicia/norte (espaneTi/portugalia)

aRniSnuli RonisZieba 1998 wlis 9/10 dekembers

Catarda. misi mizani gaxldaT or regionSi codnisa da

informirebulobis donis amaRleba ekonomikisa da

biznesis Tematikaze, aseve, maT ganviTarebasTan

dakavSirebul sakiTxebsa da SesaZleblobebze.

aRniSnul forumze mxareebma warmoadgines da

ganixiles Semdegi sakiTxebi:

• teqstili da mza tansacmeli;

• metalurgia da meqanika;

• xisa da avejis warmoeba;

• samoqalaqo mSenebloba;

• sajaro samuSaoebi da mSenebloba.

forumi aseve moicavda produqtebisa da momsaxurebis

gamofenas. RonisZiebam realurad Seuwyo xeli

sazogadoebis farTo informirebas adgilobrivi

biznesebisa da im SesaZleblobebis Sesaxeb, romelsac

sTavazobda regioni da arsebuli sajaro Tu kerZo

organizaciebi.

salon pirevino (safrangeTi/espaneTi)

salon pirevino gaxlavT wliuri saerTaSoriso

bazari, romelmac funqcionireba 1996 wlidan daiwyo.

Page 81: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

82

aRniSnuli RonisZieba imarTeba tarbis sagamofeno

parkSi (safrangeTi) da barbastros bazrebis

institutSi (espaneTi). yovel wels imarTeba bazroba

am ori adgilidan erT-erTSi, sadac Tavs iyrian

sazRvrispira regionebis Rvinis mcire mewarmeebi,

romlebsac ar SeuZliaT monawileobis miReba did

savaWro bazrobebSi. sazRvrispira regionebis mcire da

saSualo biznesi am mxriv araprivilegirebul

mdgomareobaSia, radgan Sesabamis bazrebamde

distancia sakmaod didia. proeqti miznad isaxavs im

mwarmoeblebs Soris kontaqtisa da TanamSromlobis

damyareba/ganviTarebas, romelTac SeuZliaT

sasazRvro regionebSi arsebuli produqciis Sesaxeb

informirebulobis donis amaRleba da firmebis mier

erToblivi saqmianobis ganxorcielebis procesis

gaZliereba. TanamSromlobis xelSewyobis

paralelurad, bazroba miznad isaxavs pirineis

produqtis imijis, rogorc xarisxiani produqtis,

popularizacias. proeqtis erT-erTi mniSvnelovani

mizani gaxlavT sasazRvro regionebSi Rvinis biznesis

ganviTareba.

teritoriuli dagegmareba

teritoriuli dagegmareba gaxlavT horizontaluri

saqmianoba, romelSic Sedis regionuli da erovnuli

pirobebis Sefasebisa da ganviTarebis gegmebis

SemuSaveba (politika, saqmianobebi, gadawyvetilebebi

da ganxorcielebis arCevani) sazRvrispira

regionebisaTvis.

Page 82: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

83

1983 wels evrosabWom miiRo evropis

regionuli/teritoriuli dagegmarebis wesdeba.

dokumentSi axsnilia: `regionuli/teritoriuli

dagegmareba geografiul gamoxatulebas aZlevs

sazogadoebis ekonomikur, socialur, kulturul da

ekologiur politikas. es aseve gaxlavT mecnierebis

sfero, administrirebis teqnika da politika,

romelic SemuSavebulia, rogorc

interdisciplinaruli da yovlismomcveli midgoma da,

mTliani strategiis Tanaxmad, mimarTulia

dabalansebuli regionuli ganviTarebisa da

teritoriis organizebisaken ~.

aRniSnuli dokumentis Tanaxmad, termini `regionuli/

teritoriuli dagegmareba~ ganmartebulia, rogorc

yoveli sazogadoebis ekonomikuri, socialuri,

kulturuli da ekologiuri politikis teritoriuli

gamosaxva.

garkveuli periodis ganmavlobaSi arsebobda erTgvari

SeuTanxmebloba am terminis garSemo. 1994 wels

evrokavSiris wevri qveynebi sakuTari politikis

gancxadebebSi miuTiTebdnen ufro neitralur

terminze _ `teritoriuli ganviTarebis politika~,

romelic ganmartebuli iyo Semdegnairad: `politika,

romelic mxars uWers teritoriis ganviTarebas

garkveuli principebisa da mamoZravebeli

koncefciebis Tanaxmad~.

teritoriuli ganviTarebis mTavari miznebia:

Page 83: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

84

• evrokavSirSi ekonomikuri da socialuri

erTianobis mxardaWera sxvadasxva regionis

ganviTarebis doneebs Soris gansxvavebebis

Semcirebisa da dabalansebuli regionuli

struqturis SemuSavebis gziT;

• stabiluri ganviTarebis xelSewyoba, rac niSnavs

ekologiurad mgrZnobiare ekonomikur

ganviTarebasa da ufro dabalansebul

teritoriul ganviTarebas mravalferovnebis

SenarCunebiT.

sazRvrispira regionebis teritoriuli dagegmarebis

mizani gaxlavT demarkaciis uaryofiTi Sedegebis

Semsubuqeba, rac gavlenas axdens sazRvrebis

gaxsnilobis doneze. sazRvrispira regionebis

dagegmareba moicavs TanamSromlobas teritoriuli

dagegmvis sferoSi, regionul da adgilobriv

dagegmvaSi da aseve qalaqisa da soflis ganviTarebis

dagegmvaSi.

regionuli ganviTarebis dagegmvis procesSi SesaZloa

gamovyoT sazRvrispira regionebis TanamSromlobaSi

ori done:

• saxelmwifo done – sazRvrispira regionebis

ganviTarebis dagegmva xorcieldeba

xelisuflebis an teritoriuli dagegmvis

komisiebis daxmarebiT;

Page 84: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

85

• regionuli/adgilobrivi done – sazRvrispira

regionebis ganviTarebis dagegmva xdeba

uflebamosilebis ganawilebis safuZvelze, rac

gansxvavdeba qveynebis mixedviT.

evropis ministrTa konferenciam, romelic

pasuxismgebelia regionuli ganviTarebis dagegmvaze

(evrosabWos evropis regionuli/teritoriuli

dagegmvis qartia – 1983 weli) da CarCo konvenciam

transsasazRvro TanamSromlobis Sesaxeb teritoriul

sociumebsa da xelisuflebebs Soris (1981 weli)

gansazRvres sazRvrispira teritoriuli dagegmvis

yvelaze mniSvnelovani samarTlebrivi da teqnikuri

safuZveli.

samarTlebrivi RonisZiebebi, rogoricaa

saxelmwifoTaSorisi xelSekrulebebi, teritoriuli

dagegmvis koordinacia da saorganizacio RonisZiebebi

(magaliTad, teritoriuli dagegmvis komisiebis Seqmna),

mniSvnelovnad uwyobs xels sazRvrispira regionebis

teritoriul dagegmvas.

arsebobs ramdenime mniSvnelovani xelSekruleba,

romlebic qmnian mezobel qveynebTan

transnacionaluri TanamSromlobisa da teritoriuli

dagegmvisaTvis saWiro safuZvels. aRniSvnas imsaxurebs

teritoriuli dagegmvis Sesaxeb ramdenime ormxrivi

da sammxrivi samTavrobo xelSekruleba. aseTebia:

xelSekruleba beneluqsis qveynebs, germaniasa da

belgias, safrangeTs, niderlandebs, avstrias,

poloneTsa da Sveicarias Soris.

Page 85: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

86

aRniSnulma SeTanxmebebma xeli Seuwyo teritoriuli

dagegmvis saxelmwifo da regionuli komisiebis

Seqmnas, romlebmac warmatebiT ganaxorcieles

sazRvrispira regionebis TanamSromloba teritoriuli

dagegmvis sferoSi.

evrokavSirma INTERRGEG I-isa da II-is farglebSi didi

wvlili Seitana teritoriuli dagegmvis sferoSi

regionuli da adgilobrivi TanamSromlobis

ganviTarebaSi. evroregionebi, TavianTi

gamocdilebidan gamomdinare, gvTavazoben ganviTarebis

sakuTar koncefciebs. es koncefciebi xels uwyobs

teritoriuli dagegmvis perspeqtivebs da regionul da

nacionalur doneebze teritoriul dagegmvas.

teritoriuli dagegmvis politikaze muSaobis

procesSi mniSvnelovania sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis saxelmZRvanelo principebis

SemuSaveba. am procesSi monawileoba unda miiRon

municipalitetebma da regionebma. teritoriuli

dagegmvis Sesaxeb mosazrebebi da miznebi asaxuli

unda iqnes sazRvrispira regionebis ganviTarebisa da

regionuli politikis samoqmedo programebSi.

mezobeli qveynebis informireba da maTi monawileoba,

aseve teritoriuli dagegmvis koordinacia xSirad

sakmarisia sazRvrispira regionebis erToblivi

muSaobisaTvis teritoriuli dagegmvis sferoSi.

mniSvnelovania aRiniSnos isic, rom roca aRniSnuli

RonisZiebebi sakmarisi ar aris teritoriuli

dagegmvis problemebis mogvarebisa da rekomendaciebis

Page 86: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

87

SemuSavebis mizniT (radgan SesaZloa gaCndes

interesTa konfliqti, rac safrTxes Seuqmnis

sasazRvro regions), procesSi monawile

saxelmwifoebi mzad unda iyvnen, rom sazRvrispira

regionebis teritoriuli dagegmva gaxdes

xelSekrulebis sagani, romelic iqneba savaldebulo.

saukeTeso gamocdilebis magaliTebi

proeqti: evroregioni rein-maas nordi

(niderlandebi/germania)

evroregionma _ rein-maas nordi

(niderlandebi/germania) _ aRiara sazRvrispira

regionebis teritoriuli dagegmvisa da ganviTarebis

saWiroeba, rac gamomdinareobda regionis cvalebadi

rolidan erTian bazarze.

regionis mier wina periodSi gamoyenebuli

ganviTarebis instrumentebi, ZiriTadad, teritoriaze

gaxldaT orientirebuli. axali strategia ki Seicavs

axal situacias da yvela movlena, romelic warmoiSva

barierebis moSlis Sedegad, iqneba Seswavlili da

Sefasebuli.

Sedegebi:

1993 wlis dekemberSi Catarda samuSao Sexvedra,

romelsac bevri organizacia, qalaqebisa da

saministroebis warmomadgenlebi daeswrnen. samuSao

seminari moicavda regionis seriozul socialur-

ekonomikur analizs. aRniSnuli samuSao Sexvedris

Page 87: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

88

Sedegebi inkorporirebuli iqna INTERREG II-is

samoqmedo programis regionuli ganviTarebis

saxelmZRvanelo principebis nawilSi. Sexvedris

monawileebma gansazRvres is ZiriTadi mimarTulebebi,

romlebic iTxoven daregulirebas. aRniSnul

mimarTulebebSi Sedis Sromis funqciuri ganawileba,

swrafi ekonomikuri da struqturuli cvlilebebi,

mzardi satransporto moZraoba da garemo pirobebis

gauareseba.

sazRvrispira regionis proeqtebis kvlevis procesSi

CaerTo mravali organizacia. konsultaciebis Sedegad

SemuSavda strategia da INTERREG II-is samoqmedo

programa (1995-1999).

slovenia/avstria/ sazRvrispira regionebis proeqti

aRwera

aRniSnuli proeqti koncentrirebulia

slovenia/avstriis/ sazRvrispira regionebis

strategiis SemuSavebaze. es saSualebas iZleva,

Camoyalibdes Zlieri safuZveli sazRvrispira

regionebis TanamSromlobis mravalwliani

saqmianobebis dagegmvisaTvis, mravalwliani

indikaturi programis Sefasebisa da Semdgomi

fizikuri, ekologiuri da socialur-ekonomikuri

dagegmvis miznebisaTvis.

aRniSnuli proeqtis saWiroeba gamoamJRavna

slovenia/avstriis/ sazRvrispira regionebis

socialur-ekonomikurma Sefasebam, ris Sedegadac

Page 88: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

89

naTeli gaxda, rom meTodologia da statistikuri

monacemebis wyaro sazRvris orive mxares

mniSvnelovnad gansxvavebuli gaxldaT.

proeqtis Sedegebi:

• erToblivad SemuSavebuli koncefcia;

• sazRvrispira mdgomareobis inventarizaciisa da

sainformacio sistemebi;

• strategiuli mniSvnelobis ganviTarebisaTvis

saWiro sakiTxebis analizi.

aRniSnuli proeqtis farglebSi Seiqmneba

sazRvrispira regionebis saorganizacio komiteti,

sadac Sevlen avstriis saxelmwifo kancelariis

warmomadgenlebi da sloveniis ekonomikuri

ganviTarebisa da urTierTobebis warmomadgenlebi. am

komitetSi aseve Sevlen sazRvrispira regionebis or-

ori warmomadgeneli. saorganizacio komiteti

gansazRvravs meTodologias da uxelmZRvanelebs

kvlevas.

Sedegebi:

proeqti SesaZleblobas miscems `nou-haus~ da

gamocdilebis gaziarebas da safuZvels Cauyris

sazRvrispira regionebis saqmianobis dagegmvas ara

mxolod INTERREG II-is farglebSi, aramed mis

Semdgomac.

teritoriuli dagegmarebis proeqtis modeli

Page 89: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

90

aRwera:

`germania-daniis regionuli dagegmarebis komitetis

teritoriuli dagegmvis proeqti gaerTianebuli

samefos samxreT nawilisaTvis~ gaxlavT specialuri

modeli sazRvrispira regionebis samomavlo

TanamSromlobisaTvis, romelic gamiznulia

gaerTianebuli samefos samxreT nawilisaTvis. igi

gaxlavT sazRvrispira regionuli dagegmvis kvlevis

Sedegi. arsebobs Tematuri modelebi: `teritoriuli

struqturebi, qalaqebi, urbanuli adgilebi, moZraoba

da satransporto sistema, landSafti, Ria adgilebi

da garemo~; igi aseve Seicavs regionul modelebs

sazRvrispira regionebis dagegmvis saqmianobebis oTx

sferoSi.

Sedegebi:

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis modeli

Seicavs SeTanxmebas CrdiloeT-rainsa da niderlandebs

Soris imis Taobaze, Tu rogor unda iqnes

organizebuli samomavlo TanamSromloba

teritoriuli da regionuli dagegmvis mizniT. igi

aseve ayalibebs gaerTianebuli samefos

TanamSromlobas evroregionebis msgavs sxva mosazRvre

regionebTan. samTavrobo regionuli ganviTarebis

modeli adasturebs evroregionis mniSvnelovan rols

sazRvrispira regionebis TanamSromlobaSi da asaxavs

survils, rom aRniSnuli regionuli dagegmvis

modelebi gaxdes evroregionebis ganviTarebis

koncefciis nawili. es ki niSnavs, rom modelSi

Page 90: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

91

warmodgenili mTavari mosazrebani Seesabameba

evroregionebSi regionuli politikis ganxorcielebas.

sazRvrispira regionebis ganviTarebis perspeqtiva

regionuli ganviTarebis mizniT Ggermania/daniis

regionuli dagegmarebis komitetisaTvis

aRwera

ganxilvis sagans warmoadgens niderlandebis

CrdiloeTi da germaniis mosazRvre regionebi (qvemo

saqsonia da Crdilo raini-vestfalia). mTeli am

teritoriis Seswavlisa da analizis Sedegad, susti

da Zlieri mxareebis garkvevis Semdeg, SemuSavebuli

iqna teritoriuli dagegmvis midgoma.

Sedegebi:

regionuli dagegmvis modelis proeqtis farglebSi

ganisazRvra sami sfero: soflis regionebi da

urbanuli sakvanZo wertilebi; gadaadgilebisa da

satransporto saSualebebis sistema; bunebrivi da

kulturuli sakiTxebi. es modelebi asaxavs

ganviTarebis sasurvel perspeqtivebs germania-daniis

sazRvarze. aRniSnul perspeqtivebs ar gaaCnia

pirdapiri savaldebulo Zala sazRvrispira regionebis

doneze, Tumca samomavlod isini gamoyenebuli iqneba

orive mxaris mier koordinirebul ganviTarebaze

orientirebuli saqmianobebisa da RonisZiebebis

SemuSaveba-xelSewyobis mizniT. swored amitom,

SemuSavebuli iqna strategiulad mniSvnelovani

Page 91: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

92

proeqtebis samoqmedo CarCo da ganviTarebis

perspeqtivebi samoqmedo teritoriaze.

turizmi

evrokavSirSi turizmi ganixileba, rogorc regionuli

ekonomikuri ganviTarebis mniSvnelovani komponenti. es

gaxlavT is sfero, romlis farglebSic warmatebiT

ganxorcieldeba sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis gegmebi. sazRvrispira regionebis

umetesobaSi turizmi ganviTarebis strategiis

mniSvnelovan komponents Seadgens. garda amisa,

turizmi INTERREG-is samoqmedo programebis

prioritetic gaxlavT.

sazRvrispira regionebisaTvis turizmis mniSvneloba

da am sferoSi TanamSromloba gamomdinareobs iqidan,

rom turizmis ganviTarebas SeuZlia sazRvrispira

regionebis ganviTarebasTan dakavSirebuli

problemebis mogvarebis xelSewyoba. mas SeuZlia

axali samuSao adgilebis Seqmna, sxvadasxva

komerciuli saqmianobisa da axali unarebis

Camoyalibebis xelSewyoba. turizmi gansakuTrebul

gavlenas axdens adgilobrivi/regionuli

xelisuflebis gadawyvetilebebze, romlebic exeba

regionis bunebrivi da kulturuli memkvidreobis

konservacias.

turizmis ganviTarebas sWirdeba kargi

infrastruqtura; adgilobrivi infrastruqturis

gaumjobesebisa da ganviTarebis mizniT turizmis

Page 92: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

93

sferoSi sazRvrispira regionebis TanamSromloba

gaaZlierebs xelisuflebaze zewolas.

mniSvnelovania aRvniSnoT, rom sazRvrispira

regionebi, romlebic CamorCebian ganviTarebis kuTxiT,

rogorc wesi, karg potencials floben turizmis

ganviTarebisaTvis. sazRvrispira regionebis

komunikaciis xelSewyobam da TanamSromlobam

SesaZloa Sedegad mogvitanos ganviTarebuli regioni

da imoqmedos, rogorc katalizatorma struqturuli

ganviTarebis TvalsazrisiT. turizmis ganviTarebas

SeuZlia Semdegi saxis gavlenis moxdena regionze:

• regionis ekonomikis diversifikacia damatebiTi

ekonomikuri saqmianobis da, Sesabamisad,

Semosavlis miRebis xelSewyobis gziT.

• turizmis ganviTarebis dros izrdeba samuSao

adgilebis ricxvi, rac amsubuqebs umuSevrobis

problemas sazRvrispira qveynebisaTvis.

• turizms sWirdeba ganviTarebuli

infrastruqtura da sxvadasxva saSualebani, rac

TavisTavad zrdis infrastruqturis raodenobasa

da xarisxs, aumjobesebs momsaxurebis

saSualebebs (gzebis, rkinigzisa da aeroportebis

CaTvliT), komunikaciis saSualebebs,

sastumroebis ricxvsa da gasarTob saSualebebs.

turizmis ganviTarebisaTvis aseve saWiroa

sazogadoebrivi transporti, jandacvis kargi

momsaxureba da maRaziebi.

Page 93: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

94

• yvela saqmianoba mimarTulia turistebis

mosazidad da sasazRvro regionebis

ganviTarebis mizniT. aseve, regioni xdeba bevrad

mimzidveli da saintereso investirebis

TvalsazrisiT.

mniSvnelovania aRiniSnos, rom regionebis

sasazRvro barierebi xels UuSlis turizmis

ganviTarebas. qvemoT moyvanilia sxva sakiTxebi,

romlebic aferxeben sazRvrispira regionebis

TanamSromlobas:

• informaciis nakleboba mosazRvre regionis

potenciasa da mis SesaZleblobebze;

• sazRvrispira kontaqtebis nakleboba sajaro

institutebsa da sxva organizaciebs Soris

saerTo politikis SemuSavebis mizniT;

• transportisa da infrastruqturis dabali

done, rac aZvirebs sazRvrispira regionebis

ganviTarebas;

• turizmis ganviTarebisaTvis saWiro unaris,

codnisa da gamocdilebis nakleboba;

• Zlieri konkurencia mosazRvre regionebs

Soris, rac xels uSlis TanamSromlobas.

sazRvrispira regionebisaTvis mniSvnelovania

erToblivi strategiis SemuSaveba, romelmac unda

gaaerTianos orive regionis interesebi. SemuSavebuli

Page 94: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

95

strategia moaxdens TanamSromlobis SesaZleblobebis

maqsimizacias da Seamcirebs warumateblobis

safrTxeebs. strategia daefuZneba regionis

potencialisa da susti mxareebis Sefasebas.

mniSvnelovania aRvniSnoT, rom turizmis ganviTareba

da ekologiuri pirobebi erTmaneTTan mWidro

kavSirSia da maTi gancalkeveba TanamSromlobis

strategiis SemuSavebis dros Zalze rTulia. 1999

wlis joinsus wliur konferenciaze (garemo

pirobebisa da sasoflo-sameurneo interesebis

misadageba ganviTarebis SesaZleblobebTan)

gancxadebuli iqna Semdegi: `turizmis sferoSi

mdgradi ganviTarebis xelsayreli formebi, zogadad,

niSnavs, rom Tavidan iqnes acilebuli garemosaTvis,

bunebrivi resursebisa da soflis meurneobisaTvis

zianis momtani saqmianobebi. am SemTxvevaSi

SesaZlebelia turizmisa da garemosaTvis zianis

armomtani soflis meurneobis harmoniuli

Tanaarsebobis miRweva~.

rogorc wesi, roca sazRvrispira regionebs aqvT

msgavsi istoriuli da kulturuli tradiciebi, aseve

mSvenieri buneba, es xdeba turizmis ganviTarebis

TvalsazrisiT saintereso adgilad. am faqtidan

gamomdinare, naTelia, rom sazRvrispira regionebs

SeuZliaT mniSvnelovani sargebeli miiRon am tipis

TanamSromlobidan.

TanamSromlobis ganviTarebisaken mimarTuli

proeqtebi stimulirebas ukeTeben turistul da

Page 95: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

96

ekologiur diversificirebul produqtebs, qmnian

masStabebis efeqts ekonomikaSi, popularizacias

ukeTeben konkretul regions maTi turistul adgilad

aRiarebis gziT. sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis proeqtebis daxmarebiT regions

eZleva saSualeba, ukeT gadawyvitos problemebi

rogorc turizmis, ise ekologiis sferoSi; magaliTad,

sezonuroba, dasaqmebis stabiluroba regionis

turizmis sferoSi da gazrdili turistuli

potenciali aratradiciuli periodebis drosac ki.

saukeTseo gamocdilebis magaliTebi

INTERREG IIa. programa #26. bavaria-CexeTi

(germania/CexeTi)

meore msoflio omidan 40 wlis Semdeg es

sazRvrispira regioni periferiul teritoriad iqca,

raSic wvlili `rkinis fardam~ Seitana. am izolaciis

Sedegi gaxldaT erToblivi sazRvrispira

iniciativebis sruli ararseboba, rasac SeeZlo

aRniSnuli adgili eqcia friad xelsayrel

teritoriad turizmis ganviTarebis TvalsazrisiT.

swored amitom, aRniSnul regionSi turizmis

ganviTareba socialur-ekonomikuri ganviTarebis

xelSewyobis mizniT Zalze mniSvnelovani gaxda

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis gegmis

Sedgenisas. bunebrivi pirobebi da landSafti

turizmisa da xanmokle dasveneba-garTobisaTvis

Page 96: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

97

saWiro saSualebebis ganviTarebisaTvis idealur

pirobebs qmnida.

Sedegebi:

mniSvnelovani nabijebi moicaven Semdegs:

• sazRvrispira aqtivobebis cikli da salaSqro

turebi;

• germania-CexeTis sazRvrispira regionebis

sainformacio centri, romelic agvarebs

turistul sakiTxebs uSualod sazRvarze;

• germaniisa da CexeTis Termuli abazanebis

TanamSromloba;

• orive mxares arsebul muzeumebis

TanamSromloba, erTiani turebis organizeba da

sazRvrispira turistuli da kulturuli

mravali RonisZieba (festivalebi, saorkestro

koncerti, simpoziumebi da a.S.).

aRniSnuli saqmianobebi amtkicebs, rom bavaria-CexeTis

sazRvrispira regionebSi ganxorcielebulia

mniSvnelovani mcdelobebi imisaTvis, rom aRniSnuli

teritoria gaxdes ufro mimzidveli turizmisa da

dasvenebis biznesis TvalsazrisiT, rogoricaa

dasveneba-garTobis adgilebis Seqmna, nacionaluri

parkebisa da bunebrivi nakrZalebis movla.

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis prioriteti

gaxlavT regionis konkurentunarianobis gaZliereba

Page 97: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

98

turizmis sferoSi da paralelurad regionis

TviTmyofadobis SenarCuneba da pativiscema.

INTERREG IIa. programa #39. irlandia/Crdilo

irlandia

Zalmomreobis 25-wliani reJimis Semdeg regioni

saWiroebs seriozul cvlilebebsa da ganviTarebas

turizmis sferoSi. konfliqtma regioni gadaaqcia

irlandiisa da inglisis turistul regionebs Soris

naklebad ganviTarebulad, miuxedavad turizmis

ganviTarebisaTvis saWiro aqtivebisa da potencialis

arsebobisa. INTERREG I-is turizmis ganviTarebis

proeqtebma evrokavSiridan miiRo mTliani

dafinansebis 21.8%.

INTERREG IIa-s turizmis ganviTarebis proeqti xels

uwyobs im programebis ganxorcielebas, romlebic

aviTarebs regionis bunebriv aqtivebs da aumjobesebs

turistebis ganTavsebisa da momsaxurebis xarisxs.

programaSi Zlieri aqcentia gakeTebuli xarisxiani

produqtebisa da momsaxurebis marketingsa da

ganviTarebaze. evrokavSiris dafinanseba gamoiyeneba

sazRvrispira marketinguli kampaniebis, turizmisaTvis

saWiro produqtebisa da momsaxurebis

ganviTarebisaTvis, rac moicavs kulturuli

memkvidreobisa da kulturuli turizmis ganviTarebas.

aRniSnuli RonisZiebebi aregulirebs sezonurobis

problemas da gvTavazobs turizmis ufro

diversificirebul produqts, rac gansakuTrebiT

Page 98: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

99

mniSvnelovania okeanisgaRma turistebis

mozidvisaTvis.

turistuli ruka Galicia/norte (espaneTi/portugalia)

proeqti mimarTulia sazRvrispira regionebSi

erToblivi turistuli programebis SemuSavebisaken

marketingisa da xelSewyobis erToblivi strategiis

saSualebiT. proeqtis mniSvnelovani produqti

gaxlavT turistuli rukis SemuSaveba da dabeWdva.

rukaze asaxulia galiciasa da nortes regionebi. amave

rukaze aRniSnulia mniSvnelovani resursebi, turizmis

produqtebi da marSrutebi, sadac Sedis santiago de

kompestela da Rvinis, xelovnebis, ekologiuri da

kulturuli memkvidreobis sxva marSrutebi.

aRniSnuli proeqti imarTeba galicia/nortes muSa

sazogadoebis mier am regionebis turistul

organizaciebTan erTad. ruka pirvelad gamoica 100 000

calis odenobiT sxvadasxva enaze: galiciuri,

espanuri, portugaliuri, inglisuri da germanuli.

INTERREG IIa. programa #33. korsika-sardinia

(safrangeTi-italia)

programa koncentrirebulia Semdeg sferoebze:

• zRvis auzis popularizacia wylis turizmis

ganviTarebis mizniT; sanaosno da wyalTan

dakavSirebuli sxva saxis turizmis ganviTareba

da axali produqtebis Semotana. regionSi

turizmis diversifikaciis mizniT

Page 99: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

100

gansakuTrebuli yuradReba daeTmoba korsika-

sardiniis saporto qsels.

• turistuli, kulturuli marSrutebisa da sxva

produqtebis SemuSaveba; arqeologiuri da

istoriuli marSrutebi, golfi, bunebis

daTvaliereba da gacnoba, istoriuli da

kulturuli memkvidreobis popularizacia

sasaris provinciasa da samxreT korsikaSi.

• turistuli produqtebis marketingis xelSewyoba

da ori kunZulis popularizacia.

garemo

garemo sazRvrebis gareSe

erTi mosazRvre regionis ekologiuri problema

advilad SeiZleba gaxdes mosazRvre regionis

problema. im gavlenis gamo, rac SesaZloa ekologias

hqondes mosazRvre regionebisaTvis, garemos dacvis

sakiTxebi katalizatoris rols TamaSoben

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis sqemebis

saWiroebaSi mosazRvre regionebs Soris.

garemo sazRvrispira regionebis TanamSromlobis

bunebrivi sakiTxia, radgan haeris dabinZurebas

saxelmwifo sazRvari ver SeaCerebs. amitom,

stabiluri ganviTarebis mizniT ekologiuri sakiTxebi

integrirebuli unda iqnes regionuli dagegmvisa da

ganviTarebis dros.

Page 100: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

101

garemo pirdapir kavSirSia ekonomikur

ganviTarebasTan. igi mniSvnelovani Temaa sazRvrispira

regionebis TanamSromlobisaTvis. amave dros, es

sakiTxi neitraluria, radgan ar atarebs politikur

datvirTvas. saerTod, am mimarTulebiT TanamSromloba

friad efeqtiania mSvidobis damyarebis kuTxiT. igi

aseve warmoadgens karg sawyis wertils sazRvrispira

regionebis xangrZlivvadiani TanamSromlobisaTvis.

regionSi ekologiis mdgomareoba mniSvnelovnad

gansazRvravs adamianebis cxovrebis xarisxsa da

standartebs. turizmisa da ekonomikuri saqmianobis

ganviTarebis mizani, rogorc wesi, Seicavs iseTi

saqmianobebis Tavis aridebas, romlebic zianis

momtania garemosa da bunebrivi resursebisaTvis.

sasoflo sazRvrispira regionebs axasiaTebT garemos

ukeTesi pirobebi, rasac ekonomikis ganviTarebis

dabali done ganapirobebs. miuxedavad amisa, SesaZloa

arsebobdes TanamSromlobis problemebi ekologiis

sferoSi.

mosazRvre regionebi gansxvavdebian fizikuri

maxasiaTeblebiTa da ekonomikuri saqmianobebiT. es ki

garkveulwilad ganapirobebs maT winaSe mdgari

problemebis mravalferovnebas, rac SesaZloa gaxdes

erToblivi strategiis Semaferxebeli faqtori.

SesaZloa aseve konkretuli strategia an saqmianoba

ar daemTxves an ewinaaRmdegebodes mezobel regionSi

moqmed nacionalur prioritetebs.

Page 101: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

102

sazRvrispira regionebisaTvis SemuSavebuli strategia

da saqmianobebi unda iTvaliswinebdes

urTierTdamokidebulebas garemos, ekonomikur

ganviTarebasa da turizms Soris. vinaidan ekologiuri

sakiTxebi ar eqvemdebareba demarkacias, msgavsi

problemebis daregulireba realur TanamSromlobas

moiTxovs.

saukeTeso gamocdilebis magaliTebi

INTERREG IIa. programa #17. Ggermania/luqsemburgi

am programis mniSvnelovani mizani gaxlavT mdgradi

ganviTareba. turizmi da ekologiuri sakiTxebi

mniSvnelovan rols TamaSoben aRniSnul programaSi.

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis

TvalsazrisiT, prioriteti eniWeba wylis gawmendas

mdinareebsa da bunebriv parkebSi. programiT

gaTvaliswinebuli RonisZiebebi aseve mimarTulia

bunebrivi garemos SenarCunebasa da aRdgenaze, radgan

masze gavlenas axdens warmoeba, turizmi da soflis

meurneoba.

proeqtis magaliTebi moicavs:

• sazRvrispira regionebis saerTo wylis gamwmendi

nagebobebis aSenebas;

• swrafad mzardi wiwvovani xeebis Secvlas

Sereuli tyiT, bunebrivi pirobebis

gaTvaliswinebiT.

Page 102: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

103

saerTaSoriso sazRvao rezervi – buSe de

bonifacio/madalenas arqipelagi (safrangeTi/italia)

saerTaSoriso sazRvao rezervi moicavs korsikasa da

sardinias Soris arsebuli sazRvao sazRvris did

nawils. am teritorias Zalze mniSvnelovani

ekologiuri Rirebuleba aqvs da igi turizmis

TvalsazrisiTac friad faseulia. swored amitom,

teritoria dacvas moiTxovs. proeqti iTvaliswinebs

infrastruqturisa da saSualebebis Camoyalibeba-

ganviTarebas, rac saWiroa menejmentisa da

monitoringis uzrunvelsayofad.

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis proeqti

daculi teritoriebisaTvis (espaneTi/portugalia)

proeqti koncentrirebulia kastiliisa (espaneTi) da

nortes (portugalia) regionebze da iTvaliswinebs

partniorebis monawileobas portugaliis monteSinos

erovnuli parkidan, duoro internaiSenalidan da

kastiliis regionuli xelisuflebis ekologiuri

departamentidan.

aRniSnuli proeqtis mTavari mizani aris daculi

teritoriebis strategiis SemuSaveba sazRvrispira

regionebisaTvis. strategia Seicavs sazogadoebisaTvis

dacul teritoriebze informaciis xelmisawvdomobis

sistemis sqemas, rac xels Seuwyobs bunebrivi garemos

dacvas. garda amisa, gaTvaliswinebulia soflis

turizmi da tyeebSi xanZarsawinaaRmdego qmedebebis

strategia.

Page 103: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

104

tyeSi erToblivi xanZarsawinaaRmdego qmedebebi

(germania/poloneTi)

peitzisa (germania) da zielonas (poloneTi)

sazRvrispira regioni mniSvnelovnad aris tyiT

dafaruli; 1991-1996 wlebSi momxdarma daaxloebiT

samocma xanZarma gaanadgura 2000 heqtari. tyeSi

xanZris gaCenis prevenciisa da kontrolis samoqmedo

gegma erToblivad SemuSavda orive mxaris tyis

meurneobis saagentoebis daxmarebiT.

saWiro iyo swrafi da koordinirebuli moqmedeba

ekologiuri ubedurebis Tavidan asacileblad. 1996

wels polonelma partniorebma SeimuSaves samoqmedo

gegma erToblivi saqmianobisaTvis. amisTvis

gamoyenebuli iqna fearis programis fondebi.

ganxorcielebuli samuSaos pirvel etapze

RonisZiebebi koncentrirebuli iyo informaciis

gacvlaze. sabolood, sazogadoebis cnobierebis

amaRlebis kampania mimdinareobda or enaze, gamoica

axsna-ganmartebiTi broSura, romelzec gamoxatuli

iyo niSnebi, rac afrTxilebda mosaxleobas xanZris

gaCenis Sesaxeb.

kultura da media

rogorc wesi, kulturuli saqmianobebi uzrunvelyofs

efeqtian safuZvels sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis proeqtebisaTvis. kulturuli

RonisZiebebi xels uwyobs urTierTgagebis

Camoyalibebas, partniorisa da misi kulturuli

Page 104: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

105

faseulobebis aRiarebas, Zlieri da susti mxareebis

aRqmas da exmareba maT enobrivi barierebis

gadalaxvaSi.

sazRvrispira regionebis socialur-kulturuli

urTierTobebi stabiluri TanamSromlobis

Camoyalibebis winapirobaa ekonomikuri, ekologiuri

da infrastruqturis ganviTarebis mizniT. am

mimarTulebiT TanamSromloba gulisxmobs

undoblobis aRmofxvrasa da ndobis Camoyalibebas

sazRvrispira regionebs Soris.

kulturuli TanamSromloba warmoadgens informaciis

gacvlis ZiriTad saSualebas sazRvrispira regionebis

urTierTobebis procesSi, rac qmnis Semdgomi

TanamSromlobis safuZvels. swored amitom, mosazRvre

regionis geografiuli, struqturuli, ekonomikuri,

socialuri, kulturuli da istoriuli mdgomareoba

mniSvnelovania orive mxaris msgavsebebisa da

gansxvavebebis gacnobierebis mizniT.

zemoaRniSnuli mniSvnelovani winapirobaa yvela

socio-politikuri jgufisa da moqalaqis aqtiuri

TanamSromlobisaTvis sazRvrispira regionebis yvela

tipis TanamSromlobis procesSi.

sazRvrispira regionebis social-kulturuli

TanamSromloba amdidrebs adamianebis socialur,

kulturul da ekonomikur cxovrebas; yovelive es

gavlenas axdens cxovrebis doneze sazRvris orive

Page 105: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

106

mxares da sainteresos qmnis regionebs biznesisa da

investiciis ganxorcielebis mizniT.

kulturuli politika mniSvnelovania, radgan:

• kultura gaxlavT dasaqmebis mniSvnelovani

wyaro _ kulturuli produqtebis Seqmna

mniSvnelovania samuSao adgilebis Seqmnis

TvalsazrisiT da ukavSirdeba istoriul-

kulturuli memkvidreobis dacvas;

• kultura mniSvnelovani faqtoria samomavlo

investiciebis ganxorcielebisaTvis regionis

potencialis amaRlebis mizniT;

• kultura xels uwyobs socialur integraciasa

da erTianobas;

• kultura xels uwyobs regionis imijis

gaumjobesebas, soflisa da urbanuli

teritoriebis ganviTarebas.

INTERREG-is da sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis programebi garkveulwilad avsebs

ekonomikur RonisZiebebs socialur-kulturuli

saqmianobebiT, rac xels uwyobs programiT

gaTvaliswinebuli ekonomikuri miznebis miRwevas.

rac Seexeba mediasa da mis mniSvnelobas, unda

aRiniSnos, rom mediis politikis ZiriTadi mizani

gaxlavT kulturisa da biznesis sferoebis

moTxovnebis dabalanseba; Aaseve, sazRvris gareT

Page 106: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

107

gadacemuli programebis mier sazRvris meore mxares

myofi partnioris interesebis pativiscemis

uzrunvelyofa.

mediis politikis kidev erTi mniSvnelovani mizani

evropis sazogadoebisaTvis gaxlavT evropuli

identobis popularizacia. erToblivi proeqtebi,

rogoricaa xuTenovani evroniusi, xelovnebis arxi da

sxvadasxva, sazRvars miRma gamavali programebi, xels

uwyobs evropuli ganzomilebis damkvidrebas mediaSi.

sazRvrispira regionebze gavlenas axdens sazRvarze

mimdinare movlenebi da maTi Sedegebi. miuxedavad

erTiani evropuli bazrisa, problemebi mainc

sazRvrispira regionebSia koncentrirebuli, rac

moicavs administraciul struqturebs, samarTlebriv

sistemebs, kanonebs, momsaxurebis tipebs da sxv.

zemoaRniSnulidan gamomdinare, mniSvnelovania

socialur-kulturuli qselisa da strategiis Seqmna

da SemuSaveba regionul/adgilobriv doneebze, rac

xels uwyobs problemebis erToblivi ZalisxmeviT

mogvarebas.

mosazRvre da sazRvrispira regionebSi socialuri da

kulturuli TanamSromlobis ZiriTadi miznebia:

• sazRvrispira TanamSromloba kulturis

sferoSi;

• kulturis sferos prioritetebis gansazRvra

regionul doneze;

Page 107: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

108

• kulturuli resursebis ukeT gamoyeneba orive

mxaris mier da maT sasargeblod;

• sainformacio sistemebisa da kulturis sferos

sakiTxebze, proeqtebze, resursebsa da xelovan

adamianebze informaciis gacvlis gaumjobeseba;

• mosazRvre regionis enis SeswavlisaTvis saWiro

saSualebebiT uzrunvelyofa ganaTlebis

sistemis nebismier doneze;

• kulturuli turizmisa da kulturul-

istoriuli proeqtebis ganxorcieleba.

saukeTeso gamocdilebis magaliTebi

INTERREG IIa. programa #57. et granslost samarbeti

norvegia/SvedeTi

aRniSnuli regioni cnobilia tyeebiT; tbebiT;

arxebiTa da kulturuli aqtivebiT, rogoricaa Sua

saukuneebis eklesiebi; kldeze amokveTili naxatebi,

qalaqebi da soflebi, sadac Serwymulia tradiciuli

vaWrobisa da Tanamedrove warmoebis saxeebi.

programis mizania regionis kulturuli memkvidreobis

aRdgena da SenarCuneba kulturuli identurobis

gaZlierebis gaTvaliswinebiT da kulturis turizmis

ganviTarebis mizniT.

miznis misaRwevad ganxorcielda Semdegi saqmianobebi:

• erToblivi kulturuli RonisZiebani;

Page 108: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

109

• bunebrivi garemos prezervacia da gaZliereba;

• mediaSi regionis Sesaxeb informaciis

gavrceleba da misi marketingi;

• kulturis ganviTarebaze orientirebuli

instituciebis xelSewyoba.

desde la raia: sazRvrispira regionebis

radioprograma

proeqti miznad isaxavda espaneTsa da portugalias

Soris sazRvrispira TanamSromlobis Sesaxeb

cnobierebis amaRlebas. programaSi Sedioda

radiogadacemebi, sadac monawilobdnen orive mxaris

warmomadgenlebi. ewyoboda aseve diskusiebi sxvadasxva

sakiTxze, rogorebicaa soflis meurneoba, turizmi,

ganaTleba, flamengo da portugaliuri fado.

radioprograma eTerSi kviraSi orjer gadioda.

saqmianobas xels uwyobdnen espaneTisa da

portugaliis Sesabamisi qalaqebis municipalitetebi.

musikalur sferoSi Cabmuli adamianebis Sexvedrebi

(espaneTi/portugalia)

am proeqtSi monawileobdnen espaneTisa da

portugaliis regionebi, galcia da norte. proeqti

Sedgeboda ramodenime RonisZiebisagan, romlebic

trialebda erTi Temis garSemo: `musikis roli

sazRvrispira regionebis TanamSromlobaSi~.

monawileebi msjelobdnen sxvadasxva sakiTxze,

Page 109: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

110

rogoricaa, magaliTad, kulturis roli socialur-

ekonomikuri ganviTarebis sferoSi. imarTeboda

sxvadasxva saxis RonisZiebebi orive mxares, gaCnda

bevrad araoficialuri saxis kulturuli

urTierTobebi. am pirveli nabijis Semdeg gaCnda

ormxrivi kavSirebi sazRvris orive mxares.

kultura da turizmi kvarkenis regionSi

(fineTi/SvedeTi)

INTERREG IIa programis mTavari mizani kvarkenis

sazRvrispira regionSi gaxldaT turizmsa da

kulturasTan dakavSirebuli saqmianobebis

xelSewyoba, rac daexmareboda kvarkenis kulturis

identurobis Seqmas.

programis farglebSi ganxorcielebuli ZiriTadi

proeqtebi iyo musikaluri RonisZiebebi,

TanamSromloba musikalur kompaniebsa da orkestrebs

Soris, `musika kvraken II-is~ CaTvliT, romelic

gaxldaT koncertebis seria.

satelevizio Jurnalis programa

es gaxldaT regularuli, damoukidebeli satelevizio

gadacema, romelsac amzadebs szRvrispira

satelevizio arxebi germaniasa da daniaSi. mTavari

mizania informaciis miwodeba iseT sakiTxebze,

romlebic sazRvris orive mxares arsebuli

regionebisaTvis aris saintereso _ sazogadoebis

interesis donis gazrda, istoriis popularizacia,

orive regionis kulturuli tradiciebis xelSewyoba,

Page 110: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

111

Semwynareblobis ganmtkiceba da komunikaciis

gaZliereba mxareebis enebis Seswavlis gziT.

soflis meurneobisa da qalaqis ganviTareba

sazRvrispira regionebi, rogorc wesi, soflis

meurneobiT ufro aris dakavebuli, rac maTi

periferiuli adgilmdebareobiT aris ganpirobebuli.

amitomac, soflis meurneoba mniSvnelovan rols

TamaSobs sazRvrispira regionebis ganviTarebaSi.

sazRvrispira regionebi meCxerad aris dasaxlebuli

patara soflebsa da mcire an saSualo zomis

qalaqebSi. Tuki sazRvrispira regions erTi mxridan

akravs centraluri mxare, anu qalaqebi, es

ganviTarebisaTvis xelSemwyob pirobad ganixileba.

aseT mdebareobas SeuZlia vaWrobis, kulturis,

komunaluri momsaxurebisa da sxva sferoebis

ganviTarebis xelSewyoba.

qalaqis tipis dasaxlebis mezobeli sazRvrispira

regionebi SesaZloa iqnes Semdegi saxis:

• sasazRvro regioni SedarebiT mWidrod

dasaxlebuli soflebiT, kargad ganviTarebuli

soflis meurneobiT, dasaqmebis saSualebebiTa

da mosaxleobis zrdis kargi tempiT;

• sasazRvro regioni SedarebiT meCxerad

dasaxlebuli soflebiT, romlebic mdebareobs

ufro did qalaqebTan, rac gansazRvravs

Page 111: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

112

ganviTrebisa da komunaluri momsaxurebis

SedarebiT ukeTes saSualebebs.

• sasazRvro regioni SedarebiT CamorCenili

soflebiT, romlebic mdebareobs didi

qalaqebisagan Sors da, sadac mosaxleoba

meCxerad aris dasaxlebuli. aseT adgilebSi

komunaluri momsaxureba cudia, dasaqmeba

arasasoflo-sameurneo sferoSi dabalia da

soflis meurneobis ganviTarebisaTvis mZime

klimaturi pirobebia (didi manZilebi, cudi

satransporto saSualebebi da sxv.).

sazRvrispira regionebSi mniSvnelovania stabiluri da

garemos morgebuli soflis meurneobis dargebis

ganviTareba, rac iTxovs resursebis efeqtian

gamoyenebasa da dabinZurebis Semcirebas. axali

samuSao adgilebis Seqmna soflad mniSvnelovania,

radgan es xels uwyobs sasoflo-sameurneo miwebis

ganviTarebas.

sazRvrispira regionebSi soflis meurneobis

ganviTarebis mizniT gansakuTrebiT mniSvnelovania

Semdegi programebi da proeqtebi:

• soflis meurneobaSi struqturuli cvlilebebis

monitoringi da saojaxo fermebis xelSewyoba

sazRvris orive mxares;

• sazRvrispira regionuli marketingi saojaxo

fermebis ganviTarebis mizniT;

Page 112: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

113

• sazRvrispira regionebis pirdapiri marketingis

popularizacia individualuri prioritetebisa

da asociaciebis saSualebiT;

• sazRvrispira regionebis fermebis mier

warmoebuli produqtis gadamuSaveba.

soflis meurneobisa da soflebis ganviTarebis

sferoSi arsebuli problemebis daZleva SesaZlebelia

TanamSromlobis sxvadasxva formis saSualebiT,

rogorebicaa ekonomikis sxvadasxva seqtoris

xelSewyoba da `nou-haus~ transferi. SesaZlebelia

Semdegi saxis proeqtebis ganxorcieleba:

• warmoebis teqnologiebis gaumjobeseba;

• msgavs kulturul memkvidreobaze dafuZnebuli

iniciativebis ganxorcieleba;

• axali bazrebis warmoSoba adgilobrivi

produqtis gasaRebis mizniT;

• konkretuli tipis momsaxurebis an produqtis

SemuSaveba;

• programis ukeT koordinacia soflebis

potencialis gansazRvris mizniT sazRvrispira

regionebSi.

soflis tipis sazRvrispira regionebis winaSe

mdgari problemebi integrirebul gadawyvetilebebs

iTxovs. amis miRweva SesaZlebelia sazRvrispira

Page 113: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

114

regionebis TanamSromlobis gziT, romelSic

Cabmuli iqneba regionis doneze arsebuli yvela

organo, xelisufleba, biznesi da adgilobrivi

mosaxleoba.

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis

proeqtebis warmatebiT ganxorcielebis

uzrunvelyofis mizniT soflis meurneobisa da

soflis ganviTarebis sferoSi mniSvnelovania

adgilobrivi iniciativebis xelSewyoba. mosaxleoba,

sawarmoebi da institutebi ukeT floben

informacias problemebisa da SesaZleblobebis

Sesaxeb. amitom, swored maT unda wamoayenon

mosazrebani gansaxorcielebl proeqtebsa da

programebze.

saukeTeso gamocdilebis magaliTebi

INTERREG IIa proeqtis mimdinare programa #46.

(avstria/CexeTi)

am programis farglebSi ganxorcielda bevri

saqmianoba, romlebic axdenen misi warmatebis

demonstrirebas soflis ganviTarebis prioritetis

gaTvaliswinebiT:

• sazRvrispira regionebis soflisa da satyeo

meurneobis treningebi iseT sakiTxebze,

rogoricaa mcenareebis moyvanis alternatiuli

meTodebi, organuli fermeroba da tyis gaSeneba.

kursi tardeba sazRvrispira orive regionSi.

Page 114: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

115

• meTevzeobis proeqti, romelic miznad isaxavs

Tevzis fasis daregulirebas. am proeqtis

Sedegad, regioni gaxda meTevzeobis

saerTaSoriso centri.

• TanamSromloba soflis meurneobis sferoSi

miznad isaxavs adgilobrivi fermebis

gaZlierebasa da fermerebis urTierTobas. es

xels uwyobs bazris TanamSromlobisaTvis

saWiro struqturis Seqmnas da istoriuli

araTanamSromluri ganwyobis Secvlas.

INTERREG IIa proeqtis mimdinare programa #54.

karelia (fineTi/ruseTi)

teritoria meCxerad aris dasaxlebuli da moicavs or

did da cxra mcire zomis qalaqs, Tumca yvela

programa mimarTulia soflis ganviTarebaze.

proeqtebi miznad isaxavs Semdegi sferoebis

ganviTarebas:

• soflad mcire da saSualo biznesis ganviTareba;

• soflis meurneobis struqturebisa da

produqciis ganviTareba, produqtis gadamuSaveba

da ruseTSi eqsporti;

• stabiluri turizmis xelSewyoba.

yvela es saqmianoba moiTxovs sazRvrispira regionebis

TanamSromlobas, kulturul TanamSromlobas,

Page 115: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

116

enobrivi barierebis aRmofxvrasa da sazRvarze

arsebuli problemebis daregulirebas.

moswavleTa da maswavlebelTa gacvla soflis

meurneobis sferoSi (germania/dania)

proeqti iTvaliswinebda fermerul regionSi

trenerebisa da moswavleebis daxmarebas, maTi codnis

amaRlebas soflis meurneobasTan dakavSirebul

sakiTxebze, organul produqtebsa da mezobeli

regionebis gamocdilebaze.

axalgazrda fermerebma gaiares 12-Tviani praqtikuli

treningis kursebi da miiRes profesiuli gamocdileba.

soflis meurneobis skolebs Soris TanamSromloba

sawyis etapze iTvaliswinebs enis kursebs, erTobliv

eqskursiebsa da proeqtebs.

INTERREG IIa proeqtis mimdinare programa #41.

italia-avstria

aRniSnuli programa xels uwyobs sxvadasxva

sasoflo-sameurneo preqtebis Sedegebis kvlevas

alpebis ekosistemaze, gansakuTrebiT ki fermerobis

intensiur Sedegze _ eroziasa da wylis resursebze.

kvleva aseve miznad isaxavs ekonomikur da ekologiur

WrilSi gansazRvros, Tu ramdenad xelsayreli iyo

teritoriis bunebrivi gatyianeba mis xelovnur

ganaSenianebasTan SedarebiT. programis mizani aseve

gaxlavT xis warmoebis seqtoris gaZliereba, romelic

sasazRvro regionis realur potencials warmoadgens.

Page 116: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

117

programa orientirebulia gamocdilebis gaziarebaze

kulturis, fermerobisa da satyeo meurneobis

sferoebSi; xels uwyobs marketingis strategiebis

SemuSavebas da sazRvrispira kooperativebisa da

qselebis mosamzadebeli samuSaoebis Catarebas (xili,

bostneuli, rZis produqtebi, xe-tyis masala da sxv.).

tansporti da infrastruqtura

transporti da infrastruqtura sazRvrispira

regionebis TanamSromlobisaTvis mniSvnelovani

sferoa. sasazRvro regionebi, ZiriTadad, sakuTari

qveynis, xSirad ki evropis periferiul nawils

warmoadgenen. magram, amave dros funqcionireben,

rogorc mosazRvre regionebTan SemakavSirebeli

xidebi. swored amitom, cxadia, rom infrastruqturisa

da transportis ganaxleba yvelaze mniSvnelovan

sakiTxad isaxeba.

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis sqemebi da

programebis ganxorcieleba TiTqmis SeuZlebeli iqneba

gzebis, rkinigzis, sazRvao da sahaero transportis

gareSe. efeqturi satransporto saSualebebi da

infrastruqtura qmnis TanamSromlobisaTvis saWiro

fizikur pirobebs.

sazRvrispira regionebSi infrastruqtura, ZiriTadad,

cudad aris ganviTarebuli da araadekvaturia. mizezi

ki sazRvrispira regionebis meCxeri dasaxlebaa, rac,

TavisTavad, ar moiTxovs kargad ganviTarebul

infrastruqturas. Tumca, infrastruqturis roli

Page 117: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

118

sazRvrispira regionebis TanamSromlobaSi Zalze

maRalia, radgan igi ukavSirdeba saqonlisa da

adamianebis gadaadgilebas. transevropuli

transportis, eleqtroenergiisa da

telekomunikaciebis qselebis ganviTareba evrokavSiris

yvelaze maRali prioritetia.

evrokavSiris satransporto politika bolo aTi wlis

manZilze swrafad viTardeba. 1995 wels dawyebuli

programa miznad isaxavs integrirebuli satransporto

sistemis efeqtianobis uzrunvelyofas evrokavSiris

erTian bazarze da mesame qveynebTan ufro mWidro

kavSirs.

arsebobs faqtorebi, romlebmac SesaZloa Seaferxon

infrastruqturisa da satransporto sistemis

ganviTareba sazRvrispira regionebSi. aseTebia:

• mosaxleobis simeCxere da regionebis centridan

Sori adgilmdebareoba;

• rTuli geografiuli pirobebi, rac komunikacias

teqnikurad rTulsa da Zvirs xdis;

• vaWrobisa da biznessaqmianobis dabali done

mosazRvre regionebSi;

• samxedro da politikuri mosazrebani.

mniSvnelovania aRiniSnos, rom sazRvrispira regionebi

ganicdian transportis saSualebebis naklebobas

mosazRvre regionebsa da mezobel qveynebs Soris. es

Page 118: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

119

cxadyofs nacionalur satransporto saSualebebTan

maTi misadagebisa da infrastruqturis gaumjobesebis

aucileblobas, rac xels Seuwyobs sazRvrispira

regionebis intensiur TanamSromlobas.

SesaZloa sxvadasxva RonisZiebebis ganxorcieleba,

Semdegis CaTvliT:

• sazRvrispira regionebSi satransporto da

infrastruqturis proeqtebis koordinacia;

• sazRvrispira mravalfunqciuri satransporto

infrastruqturis ganviTareba;

• adgilobrivi sazogadoebrivi transportis

ganviTareba;

• sawarmoo da marketinguli saqmianobebis

ganviTareba satransporto da infrastruqturis

seqtorebSi;

• wylis, eleqtroenergiisa da komunikaciebis

saSualebebis gaumjobeseba regionul da

adgilobriv doneebze;

• sazRvrispira regionebis sainformacio da

sakomunikacio teqnologiebis ganviTareba;

• erToblivi sawarmoebis Seqmna teqnologiebis

kvlevis, ganviTarebisa da transferis mizniT.

transportis infrastruqturis ganviTareba qmnis

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis mxolod

Page 119: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

120

winapirobas. TanamSromlobis maRali donis misaRwevad

ki saWiroa erToblivi dagegmva, ganaTleba da

marketingi. erToblivi dagegmisaTvis saWiroa:

• sazRvrispira regionebis satransporto

strategiis SemuSaveba da transportisa da

infrastruqturis seqtorebSi politikis mudmivi

koordinacia;

• monacemTa bazisa da kontrolis sistemebis

Camoyalibeba;

• mudmivi Sexvedrebi da kontaqtebi sazRvrispira

regionebis sajaro moxeleebs Soris

transportisa da infrastruqturis sferoebSi.

transportisa da infrastruqturis sferoebSi

TanamSromlobis xelSewyobis mizniT sazRvrispira

regionebSi unda ganxorcieldes Semdegi RonisZiebebi,

mimarTuli am sferosaTvis saWiro warmoebisa da

marketingisaken:

• satransporto kompaniebis ganviTareba da

popularizacia;

• im kompaniebis pirobebis gaumjobeseba, romlebic

muSaoben sazRvrispira regionebSi;

• erToblivi marketingisa da popularizaciis

strategiis SemuSaveba sazRvrispira regionebis

satransporto kompaniebisaTvis;

Page 120: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

121

• investiciebis mozidvis xelSewyoba

satransporto da infrastruqturebis sferoebSi;

• transportis imijis Seqmna da ganviTareba

sazRvris orive mxares.

saukeTeso gamocdilebis magaliTebi

INTERREG IIa proeqtis programa #44. italia/albaneTi

programa koncentrirebulia adriatikis zRvis sazRvao

sazRvarze, provincial barze da albaneTis sazRvao

provinciebze. mTavari mizani gaxlavT transportisa

da komunikaciebis sistemebis ganviTareba.

infrastruqturasTan dakavSirebuli konkretuli

saqmianobebi moicavs:

• barisa da vlores portebis ganviTarebas;

• albaneTSi sahaero transportis ganviTarebas;

• optiko-boWkovani sakabelo kavSiris damyarebasa

da telekomunikaciis seqtoris ganviTarebas.

INTERREG IIa proeqtis programa karelia

(espaneTi/safrangeTi)

pirineis satransporto kavSiris ganaxleba

am regionebisaTvis cxadi gaxda, rom ori swrafmavali

kavSiri tuluza-barselonasa da pausa-zaragozas

Soris gaaumjobesebda rogorc satransporto, ise

ekonomikur da socialur kavSirebs. 1991 wels

Page 121: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

122

safrangeTma da espaneTma daamtkices somportSi 40-

kilometriani gvirabis mSeneblobis proeqti.

adgilobrivi teritoriis perspeqtiviT, proeqti

exmareboda usafrTxo mogzaurobas, xolo,

saerTaSoriso TvalTaxedviT, es iyo gaumjobesebuli

kavSiri mTian regionsa da administraciul-ekonomikur

centrebs Soris, ukeTesi regionuli komunikacia

regionebs Soris da sazRvrispira regionebis ukeTesi

kavSiri.

1998 wels pirineis asociaciam daamtkica:

• xmelTaSua zRvisa da atlantikis sanapiroze

ori swrafmavali gzis Seqmna;

• ori sarkinigzo xazis reorganizacia

aRmosavleT da dasavleT pirineebSi da erTi

swrafmavali trasis aSeneba centralur

pirineaSi, romelic akmayofilebs saerTaSoriso

standartebs.

sazRvrispira gzatkecili monsa da valensienas Soris

(belgia/safrangeTi)

tradiciul ekonomikur saqmianobebSi sazRvrispira

regionebis TanamSromlobis intensiuroba TandaTan

iklebda. saWiro gaxda satelekomunikacio

infrastruqturis ganaxleba, rac xels Seuwyobda

mizanmimarTuli politikis gatarebas sazRvrispira

regionis ekonomikis modernizaciis mizniT.

Page 122: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

123

54-kilometriani optiko-boWkovani, maRali

SesaZleblobebis mqone trafikis mSenebloba or

qalaqs _ valensienasa da mons Soris 1994 wels daiwyo

da erT weliwadSi dasrulda. samuSaos dasrulebam

swrafad gamoiRo Sedegi, rac gamoixata savaWro

palatebs, universitetebsa da adgilobriv

satelevizio sadgurebs Soris intensiur

TanamSromlobaSi. universitetebma Zalian male

damatebiTi kavSirebis SesaZleblobebi moiTxoves.

danarCenebma (klinikebi, media da sainformacio

teqnologiebi) ki mzardi interesi gamoiCines optiko-

boWkovani infrastruqturis mimarT. proeqtis

gagrZeleba gaxldaT INTERREG IIa-s farglebSi

warmodgenili proeqti _ `maRali SesaZleblobebis

mqone optiko-boWkovani kavSiris gaZliereba

valensienasa da monsis universitetebs Soris~.

proeqtis mTavari amocanebi gaxldaT:

• maRali SesaZleblobebis mqone optiko-boWkovani

kavSiris funqciuri gamoyeneba;

• sazRvrispira regionebis TanamSromlobis

ganviTareba maRali SesaZleblobebis mqone

optiko-boWkovani kavSiris imijis Camoyalibebasa

da momsaxurebaSi;

• cifruli gamosaxulebis miRebisaTvis saWiro

axali teqnikis popularizacia.

Page 123: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

124

guadianas xidis gamoyenebis saSualebebis

gaumjobeseba (portugalia/espaneTi)

guadiana bunebrivi sazRvari gaxlavT andaluziasa da

algarves Soris. sazRvrispira regionebis

TanamSromloba warsulSi Zalze dabal doneze iyo.

xidi aSenda 1994 wels da kavSiris mniSvnelovan

saSualebas warmoadgens or mosazRvre regions Soris.

igi xels uwyobs regionuli ekonomikis ganviTarebas,

aseve turistebis mozidvas andaluziasa da algarveSi.

xidis gamoyenebis optimizaciis mizniT gaumjobesda

mTavari misasvleli gzebi. proeqtis mTavari mizani

gaxldaT gzebis gaumjobeseba da ekonomikuri

ganviTarebis stimulireba orive regionSi. kargi

kavSiri da kavSiris gaumjobesebuli saSualebebi

xels uwyobs bazris ganviTarebas orive regionSi.

INTERREG IIa-s programa #55. samxreT-aRmosavleTi-

fineTis regioni (fineTi/ruseTi)

programa moicavs fineTis samxreT-aRmosavleTs,

helsinkis aRmosavleTsa da leningradis olqs, sankt-

peterburgis CaTvliT (ruseTis federacia). programis

erT-erTi mTavari mizani gaxlavT evropis

satransporto koridoris gafarToeba ruseTidan

fineTis teritoriaze. amaSi Sedis sasazRvro

punqtebis ganviTareba da transportis ganaxleba,

wylis transportis CaTvliT.

Page 124: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

125

INTERREG IIa-s programa #28. saberZneTis gare

sazRvrebi

es programa exeba saberZneTis szRvrebs evropis gare

sazRvrebTan, rogorebicaa albaneTi, bulgareTi,

TurqeTi da yofili iugoslaviis respublika.

programis mTavari mizania sazRvrispira

TanamSromlobis xelSewyoba da ganviTareba mezobel

qveynebs Soris. aRniSnuli moiTxovs ZiriTadi

infrastruqturis ganviTrebas, rogorebicaa gzebi,

rkinigza da sahaero transporti, aseve

satelekomunikacio qselebis gafarToebas.

vaWroba

mezobeli qveynebis bazrebi advilad misawvdomia

erTmaneTisaTvis. saTanado satransporto

infrastruqtura am regionSi mniSvnelovnad zrdis

bunebriv upiratesobebs. sazRvrispira regionebs Soris

vaWrobis stimulacia xels uwyobs ekonomikis

ganviTarebas depresiul sazRvrispira regionebSi da

acocxlebs qveynis ekonomikas mTlianobaSi.

sazRvrispira regionebis TanamSromlobidan

gansakuTrebiT did sargebels iReben mcire da

saSualo zomis sawarmoebi, radgan sazRvrispira

regionebis bazrebs Soris manZili mcirea.

sazRvrispira regionebis mewarmeebi sargebloben

bazrebs Soris mcire manZiliT, ragdan produqtis

distribucia Sor manZilze bevrad Zviria. amave

mizeziT mcirdeba gadazidvis satransporto xarjebi.

Page 125: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

126

amgvarad, sazRvrispira mewarmisaTvis bevrad

momgebiania sakuTari produqciis sazRvris iqiT mcire

distanciaze gadatana, vidre qveynis SigniT,

moSorebul bazrebze transportireba. roca saqme

mcire partiebs exeba, es Zalze momgebiania mcire da

saSualo sawarmoebisaTvis.

sazRvrispira regionebis TanamSromloba vaWrobis

sferoSi ormagi sargebelis momtania biznesmenisa da

momxmareblisaTvis. es ki SesaZloa xelovnurad iqnes

aRkveTili saxelmwifo sazRvrebis mier. sazRvrebi

zRudavs vaWrobis potencials sazRvrispira

regionebis mewarmeebisa da SuamavlebisaTvis.

mezobeli qveynebis daSoreba sazRvrebis saSualebiT

gavlenas axdens biznesTan dakavSirebul

gadawyvetilebebze. qveynebi gansxvavdebian samewarmeo

sferosTan midgomiT, aqvT sxvadasxva wesebi, kanonebi,

sagadasaxado kodeqsi, ganviTarebis gansxvavebuli

tendenciebi, rac qmnis gansxvavebul molodinebsa da

sainvesticio saqmianobebs. warmatebuli sazRvrispira

TanamSromlobisaTvis saWiroa am gansxvavebebis

daregulireba da saerTo xedvisa da strategiis

SemuSaveba.

sazRvrispira regionebs Soris ormxrivad momgebiani

vaWroba gamosadegia im regionebisaTvis, romelTac

gansxvavebuli ekonomikuri done da ekonomikis

gansxvavebuli masStabebi aqvT saxelmwifo doneze.

SedarebiT mdidar mosazRvre regions SeuZlia

naklebad ganviTarebuli regionisaTvis saqonlis

Page 126: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

127

ukeTesi xarisxisa da mravalferovnebis SeTavazeba.

naklebad ganviTarebuli regioni, Tavis mxriv,

SesaniSnavi saSualeba da adgilia mezobeli

ganviTarebuli regionis mwarmoeblebisaTvis Sromis

dabali Rirebulebis, bazrisa da fasebis gamo. igive

sqema moqmedebs momsaxurebis sferoSic. aRniSnuli

upiratesobebi, rasac iReben mosazRvre regionebi,

kargi mizezia intensiuri vaWrobisaTvis sazRvrispira

regionebsa da mosazRvre qveynebs Soris.

saukeTeso gamocdilebis magaliTebi

intervaWroba-irlandia

intervaWroba-irlandia Camoyalibda 1999 wels

gaerTianebul samefosa da irlandiis respublikas

Soris. organizaciis mTavari mizani gaxldaT biznesis

ganviTarebis SesaZleblobebis popularizacia

CrdiloeT irlandiasa da irlandiis respublikas

Soris. mTavari amocanebi moicavs: informaciis

gacvlas, sazRvrispira regionebs Soris savaWro

saqmianobis koordinacias, biznesis ganviTarebasa da

vaWrobasTan dakavSirebul sxva sakiTxebs.

organizacia koncentrirebulia Semdeg sferoebSi

TanamSromlobaze:

• biznesis ganviTarebis saSualebebis xelSewyoba;

• sazRvrispira regionebis biznesis ganviTarebis

gzebis Zieba kvlevebis, treningebis, marketingisa

da xarisxis gaumjobesebis CaTvliT;

Page 127: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

128

• unarebis gaZlierebaze, telekomunikaciaze,

sainformacio teqnologiebsa da eleqtronul

saqmianobaze konsultaciebi kompaniebis

konkurentunarianobis gazrdis mizniT;

• CrdiloeT-samxreT nawilebis vaWroba da

miwodebis qselis Seqmna;

• sazRvrispira regionebs Soris vaWrobis

xelSewyoba sxvadasxva RonisZiebebis

organizebis gziT: bazrobebi, marketingi da sxva;

• sazRvrispira regionebis bazrebsa da vaWrobaze

informaciis miwodeba da informirebulobis

gaumjobeseba;

• sazRvrispira regionebis erToblivi savaWro

proeqtebis inicireba;

• rCevebi sazRvrispira regionebis savaWro

sakiTxebTan dakavSirebiT.

Ggermania da safrangeTi

TanamSromloba savaWro palatebs Soris

proeqti xorcieldeba sazRvrispira regionSi,

romelSic Sedis luqsemburgic. igi cnobilia, rogorc

`udidesi regioni~, rac gamoxatavs mis, rogorc

sazRvrispira ekonomikuri zonis rols.

regionTaSorisma savaWro sabWom ganaxorciela sami

mTavari proeqti.

Page 128: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

129

erT-erTi proeqti exeboda ekologias da am

sakiTxebTan dakavSirebul daxmarebas im mcire da

saSualo biznesebisaTvis, romlebic monawileobdnen

sazRvrispira saqmianobebSi. meore proeqti

iTvaliswinebs mudmiv forums, romelic koordinacias

uwevs sazRvrispira regionebis sabazro strategias.

mesame proeqti – `kultura da masala~ – miznad

isaxavs, gansazRvros regionTaSorisi fasi xelnakeT

sagnebze, rac gaaumjobesebs cnobierebas xelovnebis

Sesaxeb. es proeqti aseve iTvaliswinebs marketingis

ganviTarebas.

irlandia INTERREG CrdiloeTi-samxreTi

interkomi

proeqtis mTavari amocana aris savaWro urTierTobebis

gaumjobeseba irlandiis zRvis gaswvriv. sainformacio

da sakomunikacio teqnologiebis gamoyenebis gziT

proeqti miznad isaxavs, Camoayalibos kontaqtebi,

popularizacia gaukeTos mcire da saSualo

sawarmoebs da gazardos dasaqmebis done, rac,

saboloo jamSi, aRniSnul teritorias Seiyvans

globalur bazarSi.

proeqti daiwyo ueqsfordisa da pembrokSairis

savaWro palatebis damegobrebiT 1993 wels. am

droidan moyolebuli, maT Soris kavSiri sul ufro

da ufro Zlierdeba. proeqtis farglebSi

ganxorcielebuli saqmianobebi moicavs veb-gverdis

Seqmnas, romelSic mocemulia regionuli monacemTa

Page 129: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

130

baza da regionebSi arsebuli yvela sawarmos

CamonaTvali. proeqti aseve xels uwyobs industriuli

ganviTarebis saagentos da uelsis ganviTarebis

saagentos iseTi saqmianobebis ganxorcielebaSi,

romlebic orientirebulia investorebis mozidvisaken.

proeqtis farglebSi ganxorcielda wliuri forumi

(komerciuli xidi), romelzec xdeba potenciuri

investorebis Tavmoyra sainvesticio saqmianobebis

gansazRvris mizniT. proeqti aqtiurad exmareba

erToblivi sawarmoebis Camoyalibebas, teqnologiebis

transfers da gayidvebis Sesaxeb xelSekrulebebis

gaformebas. proeqtis Sedegi, satransporto kompaniebs

Soris dadebuli xelSekrulebis Tanaxmad, gaxlavT

samogzauro xarjebis Semcireba proeqtSi monawile

mcire da saSualo sawarmoebisaTvis.

aRniSnulma proeqtma gviCvena sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis maRali done da misi wvlili mcire

da saSualo biznesebis interesebis xelSewyobaSi.

samomavlod igegmeba proeqtis samoqmedo arealis

gafarToeba.

ganaTleba, treningi da Sromis bazris ganviTareba

zogadad miCneulia, rom erTiani Sromis bazris

Camoyalibeba, romelic funqcionirebs sazRvrebs miRma,

xels uwyobs regionul restruqturizaciasa da

adgilobriv ganviTarebas. es, erTi mxriv, niSnavs, rom

damqiraveblebs SeuZliaT profesionali samuSao

Zalis daqiraveba, xolo, meore mxriv, samuSaos

Page 130: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

131

maZieblebs aqvT samuSaos Sovnis SesaZleblobebi

sazRvridan Sor manZilze gadaadgilebis gareSe. amis

misaRwevad sazRvrispira regionebis TanamSromloba

unda Camoyalibdes iseT sferoebSi, rogorebicaa

ganaTleba, treningebi da dasaqmebis samsaxuri. amaSi

unda Sevides iseTi momsaxurebis miwodeba, romelic

saWiro da moTxovnadia sazRvris orive mxares

arsebuli regionebisaTvis (informacia,

saganmanaTleblo da kvalifikaciis asamaRlebeli

kursebi) da kvalifikaciis ormxrivi aRiarebis sistema

(gamocdebi/sertificireba).

ganisazRvra saqmianobis ori tipi (mosamzadebeli da

Semdgomi etapi). mosamzadebeli saqmianobebi moicavs:

• kontaqtebis damyarebas ganaTlebis, treningisa

da dasaqmebis momsaxurebis sferoSi iseTi

saqmianobebiT, rogorebicaa Sexvedrebi, saswavlo

turebi, konferenciebi da sxv.

• informaciisa da adamianuri resursebis gacvla,

rogorc treningisa da saganmanaTleblo

programebis an kvalifikaciis amaRlebis nawili.

• TanamSromlobas saganmanaTleblo da treningis

institutebs Soris, rac gulisxmobs konkretuli

programebis Sedgenasa da informaciis

gavrcelebas imis Sesaxeb, Tu ra saxis kursebi

da treningebia SemoTavazebuli; aseve

TanamSromloba dawyebiT da saSualo skolebs

Soris im pirobebis Seqmnis mizniT, romlebic

Page 131: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

132

xels Seuwyobs sxva sferoebis ganviTarebas,

rogorebicaa socialur-kulturuli, ekonomikuri

da biznesTanamSromloba.

aRniSnuli saqmianobebi atareben sazRvrispira

TanamSromlobis formas da miznad isaxaven

sazRvrispira regionebSi xelmisawvdomi saWiro

unarebis marTvisa da ganaTlebis, treningisa da

Sromis bazris integrirebas regionebis

ganviTarebis yovlismomcvel strategiebsa da

programebSi. aseTi saqmianobebi moicavs:

• mudmiv erTobliv saqmianobebs, romelTa

saSualebiT moxdeba sazRvrispira

regionebisaTvis xelmisawvdomi

momsaxurebis Sesaxeb informaciis miwodeba,

Sromis bazris kvlevis CarTviT (Sromis

bazris moTxovnebisa da saWiro

profesiebis kvlevis CaTvliT) da saerTo

strategiisa da gegmebis SemuSaveba.

• saganmanaTleblo da treningis kursebis

mudmivi erToblivi dagegmva da Catareba

(programebi, masalebi, saswavlo meTodebi,

trenerTa treningebi, trenerebis daqiraveba

da sxv.) konkretul institutebSi. amaSi

SesaZloa Sevides axali saerTo

saSualebebis (treningis centrebis)

Camoyalibeba.

Page 132: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

133

• erToblivi Sromis bazris, sainformacio

da marTvis sistemebis Seqmna informaciis

moZiebisa da gavrcelebis, erToblivi

monacmeTa bazis, informaciis miRebis

sadgurebis Camoyalibebis CaTvliT.

• saqmianobebi, romlebic xels Seuwyobs

adamianebis daqiravebas sazRvrispira

regionebSi damqiraveblebisa da samuSaos

maZieblebisaTvis informaciis miwodebiT.

es daexmareba sazRvrispira regionebSi

gadaadgilebas, socialur dacvas, samuSao

pirobebis gaumjobesebas, saswavlo

grantebis xelmisawvdomobas da sxv.

evropaSi aseTi saqmianobebis warmatebuli

ganxorcielebis bevri magaliTi moiZebneba. zogi

maTgani INTERREG II-is programis farglebSia

ganxorcielebuli.

saukeTeso gamocdilebis magaliTebi

profesiuli treningi sastumroebsa da kvebis

obieqtebSi (germania/CexeTi)

proeqti Seiqmna 1996-97 wlebSi. misi mizani iyo

adamianuri resursebis ganviTareba sazRvrispira

regionebis TanamSromlobis gziT ganaTlebisa da

profesiuli treningis sferoebSi. konkretulad ki,

proeqti Sedgeboda programisagan, romelic

xorcieldeboda pirna-sonesnteinis (germania) teqnikur

kolejSi. am programam saSualeba misca 100 studentze

Page 133: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

134

mets (maT Soris, 40 Cexi), gaevloT treningi sastumros

menejmentsa da kvebis obieqtebSi. ufro metic,

treningis mesame wlis bolos yvela studenti

(germaneli da Cexi) ukve maRali kvalifikaciis gaxda

da SesZles xarisxis miReba drezdenSi. treningis

Semdeg Cex studentebs SeuZliaT, erTi wlis

ganmavlobaSi iswavlon ustiSi, labemsa da templsSi

da miiRon CexeTSi aRiarebuli sertifikati.

evro-jgufi (germania/dania)

proeqti miznad isaxavda samSeneblo samuSaoebis

meTodebisa da praqtikis swavlebas. proeqtis

saqmianobebSi Sedis erToblivi dagegmva da

informaciis gacvla Senobebis standartebTan

dakavSirebiT.

proeqtma saSualeba misca daniel da germanel

medurgleebsa da aguris damgebel mewarmeebs, erTad

emuSavaT germaniaSi arsebuli Senobis aRdgenaSi,

ramac gaaZliera erTmaneTis meTodebisa da kulturis

ukeT gageba. garda amisa, organizebuli iyo

samSeneblo Sexvedrebi da konferenciebi sazRvrispira

regionebis warmomadgenlebisaTvis.

treningi sazRvrispira regionebis TanamSromlobis

gziT (italia/albaneTi)

aRniSnuli proeqti SemuSavebuli da ganxorcielebuli

iqna sazRvrispira regionebis TanamSromlobis

ganviTarebis mizniT italiasa da albaneTs Soris.

proeqti miznad isaxavda kavSirebis simciris

Page 134: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

135

problemis daregulirebas puglinis regionis (italia)

treningis departamentis mier treningebis Catarebis

gziT.

proeqtis mTavari mizani iyo albaneTis

administraciisaTvis teqnikuri profesionalebis

kadrebis momzadeba, romlebsac eqnebodaT unari da

codna, koordinireba gaewiaT regionis

ganviTarebisaTvis saWiro sxvadasxva operaciisaTvis.

amaSi Sedis teritoriuli dagegmareba, saqmianobis

dagegmva, integrirebuli prgramebis koncefciis

Camoyalibeba, maTi ganxorcieleba da Semdgomi

Sefaseba.

marokos aRmasrulebeli xelisuflebis treningis

kursebi (maroko/hibraltari)

marokosa da hibraltars Soris ekonomikur

TanamSromlobas aferxebs saerTo enis arqona

(arabuli da franguli erT mxares da inglisuri da

espanuri – meore mxares). am problemis mogvarebis

mizniT SemuSavda proeqti, rac gulisxmobda

kontaqtebis xelSewyobas akademiur, administraciul

da biznesis doneebze. aq Cadebuli racionaluri

mosazreba gaxlavT komerciuli saqmianobis

xelSewyoba enobrivi barierebis gadalaxvisa da

marokos biznessazogadoebisaTvis hibraltaris

finansuri momsaxurebis saSualebebis gacnobiT.

proeqtis ZiriTadi komponenti gaxldaT treningebis

Catareba marokoeli biznesmenebisa da

Page 135: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

136

profesionalebisaTvis biznesinglisurSi, biznesis

warmoebasa da sainformacio teqnologiebSi. proeqtis

pirvel safexurze rabaTis britanulma sabWom Caatara

kvleva saqmianobebis ganxorcielebis SesaZleblobebis

Sesaxeb, romelmac daadastura marokoSi da mis

bizneswreebSi inglisuri enis Seswavlaze arsebuli

moTxovnis maRali done. amis gaTvaliswinebiT

gadawyda, rom proeqtSi Sevidoda inglisuri enis

kursebi specialur sagnebSi, rogorebicaa

sainformacio teqnologiebi, prezentaciuli unar-

Cvevebi, molaparakebebisaTvis saWiro unar-Cvevebi,

menejmentis unari, biznesena da sakomunikacio unar-

Cvevebi. proeqtSi partniorebad monawileobdnen

hibraltaris ganaTlebisa da treningis departamenti,

hibraltaris finansuri centri da hibraltarisa da

marokos kerZo seqtori.

gamococxlebuli sazRvrispira regioni

(belgia/germania)

1993 wels erTiani bazris Camoyalibebam gamoiwvia

sabaJo punqtebis daxurva, sadac, daaxloebiT, 500

adamiani muSaobda. proeqti iTvaliswinebda am

teritoriis ganaxlebas da misi mniSvnelobis gazrdas.

es xels SeuSlida mis usargeblo adgilad qcevas da

Seqmnida axal samuSao adgilebs. upirveles yovlisa,

saWiro iyo Zveli sabaJo Senobebis biznescentrebad

gardaqmna. Seiqmna sainformacio centri, romelic

emsaxureboda potenciur investorebs da informaciis

maZiebel sxva adamianebs im informaciis miRebaSi,

romelic exeboda regionis ekonomikur mdgomareobasa

Page 136: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

137

da turizmis ganviTarebis potencials. ganxorcielda

sxva saqmianobebic, romlebic dakavSirebuli iyo

fexiT mosiaruleTa usafrTxoebis gazrdaze

(gadasasvlelebi, trotuarebi da sxv.).

jandacva da socialuri momsaxureba

xSirad swored jandacvisa da socialur sferoebSi

sazRvrispira regionebis TanamSromloba qmnis

ekonomikur sferoSi Semdgomi warmatebuli

TanamSromlobis safuZvels. swored amitom,

jandacvisa da socialur sferoebSi sazRvrispira

regionebis TanamSromloba iseTive mniSvnelovnad

iTvleba, rogorc ekonomikisa da infrastruqturebis

sferoebSi.

bevri sasazRvro regioni aris naklebad

ganviTarebuli da centridan daSorebuli, meCxerad

dasaxlebuli da axalgazrdebisagan daclili;

mosaxleobis did nawils moxucebi da bavSvebi

Seadgenen.

soflis dasaxlebebi da naklebad dasaxlebuli

adgilebi ver iReben saTanado socialur momsaxurebas.

aRniSnulis gaTvaliswinebiT, zogi sasazRvro regioni

dgas didi sirTuleebis winaSe jandacvisa da

socialuri mosaxurebis gawevis TvalsazrisiT.

sazRvrispira regionebi saWiroeben jandacvisa da

socialuri momsaxurebis Sesabamisi donis

Camoyalibebas periferiul adgilebSi.

Page 137: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

138

am TvalsazrisiT, erTobliv saqmianobebSi SeiZleba

Sediodes Semdegi:

• saavadmyofoebis gamoyeneba mosazRvre regionebis

mier (sisxlis bankebi da pacientebis gadacema);

• gadaudebeli da saswrafo daxmarebis sferoebSi

TanamSromloba;

• efeqtis gazrdis mizniT jandacvis saSualebebis

erToblivi dagegvma;

• sadazRvevo kompaniebis sazRvrispira regionebis

erToblivi fondi jandacvisa da socialuri

momsaxurebis sazRvrebs miRma gamoyenebis

SemTxvevebisaTvis;

• gadaudebeli da maSveli samuSaoebis

ganxorcielebis mizniT sagangebo situaciebis

gegmebis SemuSaveba, rac uzrunvelyofs

specialistebis, transportisa da sxva

resursebis SeuzRudav xelmisawvdomobas; aseT

SemTxvevebSi unda moxdes saxelmwifo gegmebis

Sesworebac, rac gaaadvilebs maT realur

ganxorcielebas.

saukeTeso gamocdilebis magaliTebi

samTo maSvelebi (safrangeTi/italia/Sveicaria)

safrTxe, ubeduri SemTxvevebi da maSvelTa saqmianoba

ver SeizRudeba saxelmwifo sazRvrebis dadgeniT.

Page 138: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

139

gansakuTrebiT rTulia samaSvelo sagangebo

samuSaoebis Catareba daSorebul adgilebSi. imdenad,

ramdenadac izrdeba alpebSi turistTa raodenoba,

mTebSi ubeduri SemTxvevebi matulobs da samaSvelo

saqmianobebi sul ufro rTuli da Zviri xdeba. sahaero

samaSvelo samsaxuris Seqmna gadawyvites safrangeTma,

Sveicariam da italiam. yovel wels 850 maSveli

Sveulmfreni dgas savois sadgurSi da elodeba

gamoZaxebas dazianebuli turistebis gadarCenis

mizniT.

narkomanebis daxmarebis gegma

(germania/niderlandebi/belgia)

am saqmianobaSi Cabmulia Svidi instituti. proeqtis

erT-erTi ganmasxvavebeli niSani gaxlavT socialuri

TanamSromlebis erToblivi jgufebi, romlebic

uvlian ucxoel narkomanebs. es xdeba adgilobriv

kolegebTan erTad. narkomaniasTan mebrZol sxva

saagentoebTan kontaqtebi da kavSirebi (policia,

iuridiuli momsaxureba) aseve Cabmulia saqmianobaSi.

jandacvisa da socialuri momsaxurebis

xelmisawvdomobis SedarebiTi analizi

(espaneTi/portugalia)

aRniSnuli proeqti ganxorcielda 1996 wels da

moicavda kvlevas galiciisa (espaneTi) da nortes

(portugalia) sazRvrispira regionebis muSebisaTvis

jandacvisa da socialuri momsaxurebis

xelmisawvdomobis Sesaxeb. proeqtis saboloo mizani

Page 139: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

140

gaxldaT iseTi harmoniuli kanonmdeblobis Seqmna,

romelic uzrunvelyofda am ori regionis

mosaxleobis Tanabar pirobebs jandacvis, socialuri

usafrTxoebis, dasaqmebisa da profesiuli treningis

sferoebSi.

kvlevis Sedegebi gamoqveynda da gavrcelda saTanado

organizaciebSi. imedia, rom sirTuleebisa da

problemebis gamokveTis Semdeg sakanonmdeblo garemo

Seicvleba da saRvrispira regionebis TanamSromlobis

pirobebi gaumjobesdeba.

stomatologiuri higiena da mkurnaloba

(saberZneTi/albaneTi)

proeqti gulisxmobda mobiluri stomatologiuri

klinikis Seqmnas da aRWurvas, romelic

moemsaxureboda sazRvrispira regionebis skolebs

albaneTSi. aseTi klinikis Camoyalibebas Tan sdevda

treningi albaneli dantistebisa da kbilis

teqnikebisaTvis. klinika dakompleqtebuli iyo berZeni

dantistiT, instruqtoriT, albaneli dantistiTa da

staJioriT. klinika Sedioda skolebSi, arigebda

saganmanaTleblo masalas dentaluri higienis Sesaxeb

da skolis moswavleebs uwevda dentalur

momsaxurebas.

proeqtis Sedegad kargad aRiWurva aRniSnuli klinika,

romelic momsaxurebas uwevda sazRvrispira

mosaxleobis did raodenobas. garda amisa, albaneli

dantistebis mniSvnelovanma raodenobam miiRi

Page 140: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

141

praqtikuli treningi axal teqnologiebTan, Teoriasa

da siaxleebTan, aseve maT gamoyenebasTan dakavSirebiT.

radiodaxmareba saxlebSi (espaneTi/portugalia)

proeqtis ganxorcieleba daiwyo 1995 wels da miznad

isaxavda espanuri da portugaliuri `wiTeli jvris~

organizaciebis daaxloebas. proeqti ukve arsebobda

espaneTSi, magram ara portugaliaSi. proeqtis

transnacionaluri aspeqti gulisxmobda

radiokomunikaciis qselis Seqmnas, romelsac

koordinacias gauwevda badajozSi ganTavsebuli

centraluri radiosadguri.

`radiodaxmareba saxlebSi~ dasawyisSi fokusirebuli

iyo komunikaciis sakiTxebze portugaliis evoras,

bejas, prtalegres, estremozis dasaxlebebsa da

espaneTSi _ eqstramaduras TemSi, sadac

funqcionirebda `wiTeli jvari~. Pproeqtma safuZveli

Cauyara espaneTis `wiTeli jvrisa~ da misi

ekvivalenturi portugaliuri organizaciis

daaxloebas.

nawili VII. saqarTvelos gamocdileba

miuxedavad meore nawilSi aRniSnuli samarTlebrivi

SezRudvebisa, saqarTvelom SesZlo garkveuli

gamocdilebis SeZena sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis sferoSi bolo aTi wlis

ganmavlobaSi.

Page 141: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

142

zemoaRniSnulis miuxedavad, aseTi TanamSromloba

sakmaod SezRuduli xasiaTisaa da, ZiriTadad,

Semoifargleba donorebis mier dafinansebuli

saqmianobebiT; ar Cans saqarTvelos xelisuflebis

sistemuri midgoma sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis ganviTarebis kuTxiT. regionuli

ganviTarebis sakiTxebze momuSave jgufma Tavis

analitikur naSromSi aRniSna, rom sazRvrispira

regionebis TanamSromloba ar aris naxsenebi

saqarTvelos xelisuflebis arc erT seriozul

dokumentSi. Aam sakiTxze arafers ambobs arc 2009

wlis kanoni `saxelmwifo biujetis Sesaxeb~ da arc

ZiriTadi monacemebisa da mimarTulebebis dokumenti.

Ees Tema arc `pasportebSia~ ganxiluli, romelic 2007-

2008 wlebSi saqarTvelos xelisuflebis mier

regionebis Sesaxeb momzadebul erTaderT oficialur

dokuments warmoadgens.

Tumca, unda aRiniSnos, rom rogorc oficialuri, ise

araoficialuri TanamSromlobis formebi mainc

SeiniSneba. miuxedavad imisa, rom araformaluri

TanamSromloba xalxebs, sazogadoebis jgufebsa da

kerZo seqtorebs Soris farTod gavrcelebuli

formaa, informacia ganxorcielebuli proeqtebisa da

saqmianobebis Sesaxeb rTulia.

SeiniSneba oficialuri TanamSromlobis niSnebic,

TumcaRa xSirad samarTlebrivad arasavaldebulo

formiT. Ees nawili ufro moqmedebs SeTanxmebebis,

memorandumebis (urTierTgagebisa da TanamSromlobis

Sesaxeb) safuZvelze. SeiniSneba aseve garkveuli

Page 142: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

143

mcdelobebi sazRvrispira regionebs Soris ufro

winwasuli formiT TanamSromlobis Camoyalibebis

mizniT, rogorebicaa erToblivi organoebis Ddaarseba.

Tumca, es mcdelobebi bolomde ver iqna miyvanili.

magaliTad, 2007 wels erToblivad iqna wamowyebuli

infrastruqturis ganviTarebis proeqti qvemo qarTlsa

da somxeTis tavuSis regionebs Soris, romelsac

mxars uWerda evrokomisiis delegacia saqarTveloSi

da poloneTis mTavroba. proeqti iTvaliswinebda

infrastruqturis ganviTarebasa da erToblivi

sawarmoebis Seqmnas regionebSi, Tumca proeqti

dasawyisSive, pirveli Sexvedrebisa da samuSao

seminarebis Semdeg, SeCerda.

erT-erTi pirveli proeqti sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis Sesaxeb, romelSic monawileobda

saqarTvelo, iyo samxreT kavkasiis sazRvrispira

regionebis programa, romelic ganaxorciela evraziis

fondma 1998 wels. es iniciativa dResac grZeldeba da

erToblivi midgomebis SemuSavebis, gamocdilebis

gaziarebisa da inovaciuri ideebis momzadebis gziT

aregulirebs saerTo regionul problemebs.

1998 wlidan dawyebuli, programis mier investirebuli

iqna 6 milioni granti da teqnikuri daxmareba gaewia

somxeTs, azerbaijansa da saqarTvelos. granti

iTvaliswinebda 150-ze meti sammxrivi proeqtis

ganxorcielebas da am gziT iseTi sferoebis

xelSewyobas, rogoricaa damoukidebeli mediis

gaZliereba, ekonomikuri ganviTareba, garemos dacva da

sajaro politikis ganviTareba.

Page 143: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

144

donorebis mier dafinansebuli sazRvrispira

regionebis TanamSromlobis zogierTi

programa/prioritetebi:

GTZ – mravalqveyniani proeqtebi - germaniis

ekonomikuri TanamSromlobisa da ganviTarebis

saministro - iniciativa kavkasiaSi

saTauri: sasoflo-sameurneo seqtoris ganviTareba da

treningebi

periodi: oqtomberi, 2002 – seqtemberi, 2010

mefermeobis teqnikur da menejmentis sakiTxebSi

treningi CautardaT studentebs, kursdamTavrebulebsa

da muSebs sami qveynis sasoflo-sameurneo

institutebSi. es xels uwyobs privatizaciis process

soflis meurneobis sferoSi da qmnis bazarze

orientirebul da mdgrad fermebs. Seiqmna axali

samuSao adgilebi, rac amcirebs soflidan qalaqebSi

migraciis dones. sasoflo-sameurneo menejmentis

kursebi Catarda profesiul saswavleblebsa da

teqnikur skolebSi. amis msgavsad, ufro maRali donis

sasoflo-sameurneo menejmentis kursebi Catardeba

sasoflo-sameurneo institutebSi. kursdamTavrebulebi

gaivlian treningebs veihenstefanis teqnikur

universitetSi, tresdorfSi, germania. amis Semdeg

isini leqciebs waikiTxaven sakuTar universitetebSi.

Page 144: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

145

saTauri: municipaluri demokratiis ganviTareba

samxreT kavkasiaSi

periodi: oqtomberi, 2002 – seqtemberi, 2009

proeqti xels uwyobs qalaqebis, municipalitetebisa

da asociaciebi adgilobrivi ganviTarebis procesebis

inicirebas, adgilobrivi saqmianobis gamWvirvaled da

efeqtianad ganxorcielebas, aseve am procesebSi

mosaxleobis, institutebisa da organizaciebis

monawileobas. yuradReba gamaxvilda informaciis ukeT

gavrcelebaze sazogadoebasa da municipalitets

Soris, aseve saqmianobebis dagegmvis procesebSi

mosaxleobis monawileobaze. Mdaxmareba gaewia

municipalitetebs asociaciebis Camoyalibebasa da maT

gaZlierebaSi, radgan isini gamoxataven sakuTari

municipalitetebis interesebs da moqmedeben, rogorc

regionuli amocanebis aRmasrulebeli agentebi.

saTauri: kavkasiis qalaqis qseli

periodi: marti, 2002 – dekemberi, 2009

proeqti yuradRebas amaxvilebs konsultaciebsa da

treningebze. ZiriTadi meqanizmi aris faqtebis

Seswavla regionsa da germaniaSi da staJireba.

regionuli samuSao seminarebi, treningebi da

konferenciebi xels uwyobs qveynebs Soris

gamocdilebis gaziarebas. finansuri saxsrebi

saSualebas aZlevs germaniis xelisuflebas,

ganaviTaros adgilobrivi procesebi partnior

qalaqebSi da daexmaros maT. GTZ partnior

Page 145: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

146

organizaciebs sTavazobs RonisZiebebis SerCevisa da

ganviTarebis politikaze orientaciis gansazRvrasTan

dakavSirebul rCevebs.

saTauri: biomravalferovnebis stabiluri marTva

dacul tyeebsa da teritoriebze, samxreT kavkasia

periodi: ivnisi, 2002 – maisi, 2016

programa xels uwyobs biomravalferovnebis

stabiluri marTvisaTvis saWiro pirobebis Seqmnas.

Ddaxmareba gaeweva garemos dacvis saministroebsa da

organizaciebs saTanado sakanonmdeblo bazisa da

instruqciebis SeqmnaSi, organizaciul ganviTarebasa

da unar-Cvevebis CamoyalibebaSi.

erT-erTi adgilobrivi prioriteti gaxlavT bunebrivi

resursebis dacva konkretul sapilote adgilebSi.

mTliani procesis jaWvis Seqmna xels Seuwyobs

biomravalferovnebis saTanado da ekonomiur

gamoyenebas. igegmeba adamianebisaTvis, gansakuTrebiT

qalebisaTvis, axali gzebisa da saSualebebis moZieba,

rac daexmareba maT Semosavlis miRebaSi. proeqti xels

uwyobs sazRvrispira regionebs Soris dialogs da

teqnikur sakiTxebTan dakavSirebiT gacvlebs.

partniorebi monawileobas miiReben regionul

dialogebSi proeqtis RonisZiebebis, meTodebisa da

Sedegebis Sesaxeb.

Page 146: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

147

Sveicariis TanamSromlobis ofisi, samxreT kavkasia

2008-2011 wlebis samxreT kavkasiaSi TanamSromlobis

axali strategia miznad isaxavs ekonomikuri

gansxvavebebis Semcirebasa da samxreT kavkasiaSi

gardamavali periodis Semsubuqebas. muSaoba,

ZiriTadad, ganxorcieldeba Semdeg sferoebSi:

kargi marTvis principebi: (angariSvaldebuleba,

gamWvirvaloba, efeqtianoba, aradiskriminaciuli

midgoma, moqalaqeebis Cabmuloba): monitoringi gaeweva

zemoaRniSnuli principebis gatarebas konkretul

programebSi.

genderuli sakiTxebi: proeqtebi da programebi

SemuSavdeba genderuli disagregaciisa da Tanabari

SesaZleblobebis miniWebis safuZvelze.

bazris ganviTareba – programa orientirebulia iseT

intervenciebze, romlebic saSualebas miscemen

beneficiar jgufebs, moaxdinon integrireba arsebul

an potenciur bazrebSi. Pproeqti gamiznulia

fermerebis ojaxebze da exmareba maT bazarze

orientirebul, mcire sawarmoebad gardaqmnaSi.

katastrofebis riskis gaTvaliswineba proeqtis

SemuSavebis dros – imis gamo, rom kavkasiaSi arsebobs

katastrofebis maRali riski, maTi Semcirebis

strategia prioritetul sakiTxs warmoadgens.

Sveicariis ganviTarebis sabWom SeimuSava sakuTari

saxelmZRvanelo principebi riskis Tavidan

asacileblad, riTac yuradReba gaamaxvila riskis

Page 147: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

148

Semcirebasa da ganviTarebas Soris arsebul kavSirze.

saqarTvelo SerCeuli iqna am saxelmZRvanelo

principebis gamocdis arealad.

adamianuri resursebis politika – proeqtSi asaxulia

adamianuri resursebis Sesaxeb politika, romelic

SemuSavda 2006 wels iseT sakiTxebTan mimarTebaSi,

rogorebicaa iZulebiT gadaadgilebuli pirebi

(humanitaruli daxmareba da intervencia saqarTvelosa

da somxeTSi, ganviTarebis proeqtebi azerbaijanSi).

partniorebisa da daxmarebis tipis SerCeva –

harmoniuli da sworad orientirebuli programiT

gaTvaliswinebuli saqmianobebi, romelTa

ganxorcielebaSi monawileobs xelisufleba, rac

proeqts ufro efeqturs xdis.

harmonizacia da sworad orientirebuli programebi –

TanamSromlobis strategia mTlianad Seesabameba

erovnul prioritetebs, rogorebicaa siRaribis

aRmofxvris programebis samoqmedo gegmebi da

aTaswleulis ganviTarebis programebis miznebis

miRweva.

konfliqtis sensitiuroba – gadauWreli da

potenciuri problemebi, romlebic aSorebs samxreT

kavkasiis xalxebs, gadaiWreba intervenciebis

gonivruli SerCeviT (Raribi mosaxleobis Semosavlis

gazrdisa da Sovnis gzebis moZieba socialur-

ekonomikuri gansxvavebebis aRmofxvris mizniT) da

Page 148: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

149

midgomiT, romelic gaiTvaliswinebs konfliqtSi

monawile mxareebis sensitiurobas.

migraciis sakiTxebi – Sveicariis migraciis

federalurma samsaxurma xeli moawera SeTanxmebas

saqarTvelosa da somxeTTan da awarmoebs dialogs

azerbaijanTan. Aam SeTanxmebebis safuZvelze

xorcieldeba programebi, romlebic orientirebulia

migraciidan dabrunebuli adamianebis socialur-

ekonomikur integraciaze.

garemos dacvis regionuli centri, kavkasia

sainformacio programa _ sainformacio samsaxuris

programa xelmisawvdoms xdis informacias garemo

pirobebis Sesaxeb, exmareba adamianebs am procesSi,

aZlierebs adamianebis informirebulobis dones

ekologiur sakiTxebSi da TanamSromlobis dones

monawile mxareebs Soris.

sazogadoebis monawileobis programa – mizani

gaxlavT proeqtis mdgradi ganviTareba da

gamravalferovneba sxvadasxva samizne jgufebis Cabmis

gziT, gansakuTrebiT iseTi jgufebisa, romlis

wevrebic ar arian dedaqalaqis macxovreblebi. aseve,

sxva proeqtebsa da programebTan TanamSromlobis

gziT cnobierebisa da profesiuli donis amaRleba

samxreT kavkasiis qveynebis mosaxleobaSi, raTa maT

aqtiuri monawileoba miiRon ekologiuri sakiTxebis

Sesaxeb gadawyvetilebis miRebis procesSi.

Page 149: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

150

ekologiuri politika da adgilobrivi garemos

dacvis samoqmedo gegma – axorcielebs proeqtebs,

romelTa mizania arsebuli ekologiuri problemebis

mogvareba regionul, adgilobriv da erovnul

doneebze xelisuflebebisaTvis eqspertuli, finansuri

da teqnikuri daxmarebis gawevis gziT Semdeg

seqtorebSi: ekologiuri politika da adgilobrivi

garemos dacvis samoqmedo gegma.

arasamTavrobo organizaciebis daxmarebis programa –

SemuSavebulia daxmarebis gawevis mizniT ekologiur

sakiTxebze momuSave arasamTavrobo

organizaciebisaTvis. erT-erTi mniSvnelovani

komponenti gaxlavT grantebi. Oorganizacia muSaobs

saproeqto winadadebebis weris kvalifikaciis

amaRlebaze, proeqtis menejmentis gaumjobesebaze,

erToblivi proeqtebis ganxorcielebis mizniT

partniorebis moZiebaze; mudmivad atarebs

treningebsa da konsultaciebs arasamTavrobo

organizaciebis menejmentis sakiTxebze da exmareba

rogorc donor organizaciebs, ise fondebs

adgilobrivi sagranto sqemebisa da procedurebis

ukeT gaazrebaSi.

stabiluri ganviTarebis programa – seqtorebs Soris

TanamSromlobis gziT eqsperimentuli proeqtebis

ganxorcieleba, ganaTlebisa da codnis gadacema,

regionul problemebze dialogisa da gadawyvetilebis

miRebis procesSi monawileoba.

Page 150: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

151

maRalmTiani regionebis programa _ garemos dacvis

regionuli centri kavkasia _ maRalmTiani regionebis

globaluri partniorobis wevri _ daarsda

gaerTianebuli erebis kvebis, sasoflo-sameurneo

organizaciisa da ekologiuri programis mier da

mxars uWers kavkasiaSi Semdegi procesebis

ganviTarebas:

• decentralizebuli sistemis Seqmna;

• adgilobrivi TviTmmarTvelobis unarisa da

SesaZleblobebis gaZliereba;

• adgilobrivi problemebisa da ekologiuri

menejmentis mimarT kompleqsuri da

integrirebuli midgomis Camoyalibeba;

• stabiluri ganviTarebis instrumentebis

xelSewyoba;

• adgilobriv da erovnul doneebze regionuli

midgomebis SemuSaveba sazRvrispira problemebis

mimarT;

• sxva evropuli da saerTaSoriso instrumentebis

amoqmedeba kavkasiis maRalmTiani regionebis

integrirebuli marTvis mizniT.

programa kavkasiis maRalmTiani regionebis

ekosistemis ukeT marTvis mizniT daxmarebas uwevs

mTavrobebs kompleqsuri samarTlebrivi da politikis

ganmsazRvreli dokumentebis SemuSavebaSi.

Page 151: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

152

wylis programa – Seiqmna kavkasiis sami saxelmwifos

xelisuflebebis mier da efuZneba saerTaSoriso

ekologiuri politikis moTxovnebs, rogorebicaa

garemo evropaSi; evrokavSiris iniciativa wylis

Sesaxeb; aRmosavleT evropis, kavkasiisa da

centraluri aziis strategia da evropis samezoblo

politika. wylis programa miznad isaxavs regionis

sami qveynis warmomadgenlebs Soris TanamSromlobisa

da koordinaciis gaZlierebas sazRvrispira wylis

resursebis ukeT da integrirebulad marTvis mizniT.

aRniSnulis miRweva igegmeba Semdegi RonisZiebebis

ganxorcielebis gziT:

• dialogis organizeba da warmarTva monawile

mxareebs Soris transsasazRvro wylis

resursebis marTvis Sesaxeb;

• sazogadoebis monawileobis xelSewyoba wyalTan

dakavSirebul sakiTxebze gadawyvetilebis

miRebis procesSi am sazogadoebis cnobierebisa

da informirebulobis amaRlebis gziT;

• saqarTvelos, somxeTisa da Aazerbaijanis

mTavrobebis daxmareba transsasazRvro wylis

resursebis marTvis sakiTxebSi.

saganmanaTleblo programa: aRniSnuli programis

mizania samxreT kavakasiis qveynebis daxmareba

stabiluri ganviTarebis strategiis Sesaxeb

informaciis miRebisa da ganaTlebis kuTxiT.

Page 152: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

153

Oomisa da mSvidobis instituti

Kkavkasiis Jurnalisturi qseli

CrossCausasus.net

programis mizania kavkasiaSi Jurnalistebs Soris

kavSiris damyareba, informaciis gaziareba da

TanamSromlobis formebis SemuSaveba. programa miznad

isaxavs:

• qselis Seqmnas daaxloebiT 50 Jurnalistis

monawileobiT samxreT da CrdiloeT kavkasiidan;

• unar-Cvevebis ganviTarebas konfliqtebisa da

nacionaluri umciresobebis sakiTxebze

angariSgebis dros;

• sazogadoebisaTvis swori da dabalansebuli

informaciis miwodebas;

• dialogisa da sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis ganviTarebas.

Jurnalistebs CautardebaT regularuli treningebi

kavkasiis sxvadasxva qveyanasa da regionSi, romlebic

koncentrirebuli iqneba konfliqtis daregulirebisa

da erovnuli umciresobebis sakiTxebze.

saqarTveloSo sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis kidev erTi adreuli gamoxatuleba

gaxlavT `somxeTis Siraqis regionsa da samcxe-

javaxeTis regionebs Soris sazRvrispira

Page 153: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

154

TanamSromlobis~ programa, romelic gaeros

ganviTarebis programis mier iyo inicirebuli 2005

wels. am proeqtis mTavari mizani gaxldaT regionebSi

mosaxleobis socialur-ekonomikuri mdgomareobis

gaumjobeseba sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis xelSewyobis, kerZod ki, vaWrobisa da

ekonomikis sferoebSi. proeqtis farglebSi Catarda

kvleva saqarTvelosa da somxeTs Soris ekonomikuri

urTierTobebis Sesaxeb. kvleva Catarda qarTveli,

somexi da saerTaSoriso eqspertebis monawileobiT.

kvlevis Sedegad daido rekomendaciebi

TanamSromlobis SesaZleblobebis Sesaxeb.

saboloo kvleva fokusirebuli iyo ufro vaWrobaze

da ara sazRvrispira regionebis TanamSromlobaze,

radgan, avtorebis azriT, kvleva, ZiriTadad, qarTul

mxares Seexeboda. Sesabamisad, radgan ar iyo

informacia sazRvris orive mxridan, azri ar hqonda

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis Sesaxeb

msjelobas am dokumentSi. kvlevis Sedegad dadginda,

rom Zalze mcire ram keTdeboda sazRvrispira

regionebs Soris vaWrobis ganviTarebis mizniT da

rekomendebuli iyo ufro detaluri analizis

Catareba.

igive proeqtma winandadeba wamoayena, gakeTebuliyo

saWiroebebis Sefaseba SesaZlo sazRvrispira

TanamSromlobis Sesaxeb saqarTvelosa da TurqeTs

Soris. es gakeTda im argumentidan gamomdinare, rom

TurqeTi saqarTvelos erT-erTi mTavari savaWro

partnioria da, Sesabamisad, aseTi saqmianobis

Page 154: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

155

gaZliereba xels Seuwyobs savaWro urTierTobebis

ganmtkicebas. Sedegad moxdeba ekonomikuri

ganviTarebis gaZliereba da daCqareba sazRvris orive

mxares. aRniSnuli winadadeba ar iqna realizebuli

da, saboloo jamSi, arc aseTi kvleva Catarebula.

mogvianebiT saqarTveloSi kvlav daiwyo saubari

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis Sesaxeb. Ees

moxda evropis samezoblo da partnioruli

instrumentis programis gamocxadebis Semdeg, romelic

gulisxmobs wevr qveynebs Soris TanamSromlobis

gaZlierebas. misi erT-erTi prioriteti swored

sazRvrispira regionebis TanamSromloba gaxlavT.

evropis samezoblo da partnioruli instrumentis

programis farglebSi 15 programaze meti

ganxorcielda.

saqarTvelo gaxda Savi zRvis erToblivi programis

nawili. Ees aris zRvis auzis programebidan erT-erTi,

romlebic SemuSavda 2007-2013 wlebisaTvis evropis

samezoblo da partnioruli instrumentis programis

farglebSi. Savi zRvis baseinis programebSi,

saqarTvelos garda, monawileobs cxra qveyana:

somxeTi, azerbaijani, bulgareTi, moldaveTi, ruseTi,

TurqeTi, ukraina, rumineTi da saberZneTi.

sazRvrispira regionebis TanamSromlobis

saqmianobebidan bolo xanebSi aRsaniSnavia

saqarTveloSi regionul ganviTarebasTan dakavSirebiT

Camoyalibebuli samuSao jgufi, romelic gaxlavT

evrokomisiis, poloneTis, germaniisa da saqarTvelos

Page 155: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

156

mTavrobis iniciativa. jgufi Seiqmna 2008 wlis 18

dekembrs da Sedgeba mravali monawilisagan

regionuli da adgilobrivi warmomadgenlebis,

saministroebis, adgilobrivi da saerTaSoriso

arasamTavrobo organizaciebisa da safinanso

institutebis CaTvliT. jgufis Tavmjdomare gaxlavT

regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis

ministri.

aRniSnuli jgufis mizania regionuli ganviTarebis

strategiis proeqtis SemuSaveba, procesSi monawile

mxareebs Soris konsensusis miRweva da

rekomendaciebis miwodeba saqarTvelos

xelisuflebisaTvis, romelTa ganxorcielebac

gaaZlierebs saqarTvelos regionebis

konkurentunarianobas da Seamcirebs maT Soris

arsebul gansxvavebebs.

samuSao jgufis farglebSi Seiqmna Svidi qvejgufi,

romlebic muSaoben regionul ganviTarebasTan

dakavSirebul sxvadasxva sakiTxze. 2009 wlis ivnisSi

samuSao jgufma daasrula muSaoba analitikur

angariSze. amJamad mimdinareobs muSaoba strategiis

proeqtis momzadebisaTvis, romelsac mohyveba

samoqmedo gegma da konkretuli proeqtebi.

analitikuri angariSi pirveli yovlismomcveli

dokumentia saqarTveloSi sazRvrispira regionebis

TanamSromlobis SesaZleblobebis Sesaxeb. daskvnebi

efuZneba adgilobrivi xelisuflebis, sazogadoebrivi

Page 156: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

157

organizaciebisa da saerTaSoriso arasamTavrobo

organizaciebis mier mowodebul informacias.

daskvnaSi naTqvamia, rom saqarTvelos regionebis

umetesobas damyarebuli aqvT garkveuli saxis

TanamSromloba ucxo qveynebis regionebTan. Tumca,

aseTi TanamSromloba ufro saerTaSoriso da ara

sazRvrispira formas atarebs. miuxedavad amisa, aseTi

TanamSromlobac friad sasargebloa sazRvrispira

regionebis TanamSromlobis ganviTarebis

TvalsazrisiT, radgan man ukve Seqmna garkveuli

safuZveli.

angariSis mixedviT, aseTi TanamSromlobebi

gamoxatulia qalaqebisa da municipalitetebis

damegobreba/daZmobilebis formiT. magaliTad, Tbilisi

da saqarTvelos cxra regionis didi qalaqebi

daZmobilebulni arian ucxo qveynis qalaqebTan da

xelmowerili aqvT TanamSromlobis memorandumi. xuTi

regioni gaxlavT evropis regionebis asambleis wevri

(aWara, guria, imereTi, kaxeTi da Sida qarTli).

angariSi aseve exeba TanamSromlobis formebsa da

sferoebs, rogorebicaa informaciis gacvla.

erToblivi proeqtebis ganxorcieleba an ar xdeba, an

_ Zalze mcire doziT. informaciis gacvla

mimdinareobs ganaTlebisa da kulturis sferoebSi.

aseTebia: moswavleebisa da studentebis gacvliTi

proeqtebi, sajaro mosamsaxureebis treningebi.

Page 157: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

158

aRniSvnis Rirsia zogi saerTaSoriso proeqti,

romlebic ganxorcielda saqarTvelos monawileobiT.

Tumca, maTac ufro regionuli da ara sazRvrispira

TanamSromlobis saxe aqvT. aseTebia:

• Savi zRvis evroregioni, 2006 weli, inicirebuli

evrokomisiis mier. mizani: regionuli

TanamSromlobis gaZliereba bunebrivi

resursebis dacvisa da socialuri harmoniis

miRwevis mizniT. oficialurad daarsda 2008

wlis 26 seqtembers. es proeqti Riaa ukrainis,

ruseTis, Azerbaijanis, TurqeTis, albaneTis,

saberZneTisa da serbeTisaTvis. saqarTvelos

mxridan evroregionSi gaerTianda aWaris

avtonomiuri respublika.

• Savi zRvis ekonomikuri TanamSromlobis

organizacia, 1992 weli. monawileoben: albaneTi,

saberZneTi, moldaveTi, rumineTi, saqarTvelo,

somxeTi, azerbaijani, ruseTi, serbeTi,

bulgareTi, TurqeTi da ukraina. TanamSromlobis

sferoebi: vaWroba, ekonomikuri ganviTareba,

transporti, energetika, danaSaulis aRkveTa,

turizmi, mcire da saSualo sawarmoebis

ganviTareba, komunikaciebi, garemos dacva,

mecniereba da teqnologia da ganaTleba. mudmivi

samdivno mdebareobs stambulSi.

• Savi zRvis qveynebSi vaWrobisa da investiciebis

xelSewyobis programa, 2007 weli. es aris

saberZneTis, TurqeTis, gaeros ganviTarebis

Page 158: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

159

programisa da Savi zRvis ekonomikuri

TanamSromlobis organizaciis erToblivi

proeqti. menejmenti wamroebs aTenidan da

stambulidan. mizani: regionebs SigniT da maT

Soris vaWrobis xelSewyoba da investiciebis

mozidva sainvesticio sferoebisa da savaWro

potencialis gamokvlevis gziT. aseve, qselis

Seqmna, globaluri konvenciis SemuSaveba

regionebSi, evrokavSirisa da msoflio savaWro

organizaciis kanonmdeblobis gacnoba.

• Savi zRvis forumi dialogisa da partniorobis

xelSewyobis mizniT, 2006 wlis ivnisi, buqaresti.

deklaracias xeli moaweres somxeTis,

azerbaijanis, bulgareTis, saqarTvelos,

moldaveTis, TurqeTis, ukrainis, rumineTisa da

saberZneTis samTavrobo warmomadgenlebma.

deklaracia gansazRvravs TanamSromlobis

gaZlierebas Semdgom sferoebSi: saerTo miznebis

Camoyalibeba, kargi marTva, mimteveblobis

ganmtkiceba, mdgradi ganviTareba, garemos dacva

da samoqalaqo sazogadoebis Camoyalibeba-

ganviTarebis xelSewyoba. forumi miznad ar

isaxavs axali struqturis Seqmnas. Mmisi mizania

TanamSromlobis gaZliereba problemebis

mogvarebisa da Sedegze orientirebuli

TanamSromlobis gaZlierebiT.

• Savi zRvis dabinZurebisagan dacvis komisia,

makoordinirebeli meqanizmi _ orientirebulia,

Page 159: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

160

ganaxorcielos Savi zRvis dabinZurebisagan

dacvis konvencia (1992) da Savi zRvis

strategiuli samoqmedo gegma (1996,

ganaxlebulia 2002-Si). masSi monawileoben

qveynebis TiTi-TiTo warmomadgeneli

(azerbaijanis, bulgareTis, saqarTvelos,

TurqeTis, ruseTis, ukrainisa da rumineTis).

• Savi zRvispira saxelmwifoebis

sazRvrebis/sanapiro dacvis TanamSromlobis

forumi. Seiqmna Savi zRvispira saxelmwifoebis

sazRvrebis/sanapiro dacvis saagentoebis mier

2000 wels (azerbaijani, bulgareTi, saqarTvelo,

TurqeTi, ruseTi, ukraina da rumineTi). mizani:

stabilurobis, usafrTxoebisa da daculobis

xelSewyoba Savi zRvis regionSi da amisken

mimarTuli TanamSromlobis gaZliereba da

koordinacia terorizmis, aralegaluri

migraciis, narkotikebis, sawvavis, iaraRisa da

radioaqtiuli nivTierebebis kontrabandis

aRkveTis mizniT.

Page 160: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

161

Nnawili VIII. sasargeblo bmulebi

evrokavSiri

EU general site

http://europa.eu/index_en.htm

EU Inforegio regional policy

http://ec.europa.eu/regional_policy/index_en.htm

EU Inforegio regional policy - INTERREG III

http://europa.eu.int/comm/regional_policy/INTERREG3

Centre for Cross Border Studies

www.crossborder.ie

EU Enlargement site

http://www.europa.eu.int/comm/enlargement

European Union in the world – EuropAid Co-operation Office

http://europa.eu.int/comm/europeaid/index_fr.htm

SCADPlus - EURES: the European Employment and Job Mobility

Network

http://europa.eu/legislation_summaries/employment_and_social_policy/community_employment_policies/c10527_en.htm

Page 161: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

162

SCADPlus – Free movement of workers

http://europa.eu/legislation_summaries/internal_market/living_and_working_in_the_internal_market/free_movement_of_workers/index_en.htm

European neighborhood policy

http://ec.europa.eu/world/enp/index_en.htm

Cross-Border Cooperation within the European Neighbourhood and Partnership Instrument (ENPI)

http://ec.europa.eu/europeaid/where/neighbourhood/regional-cooperation/enpi-cross-border/index_en.htm

European cross-border cooperation groupings (EGCC)

http://europa.eu/legislation_summaries/agriculture/general_framework/g24235_en.htm

European Territorial Co-operation

http://ec.europa.eu/regional_policy/cooperation/index_en.htm

Regional co-operation

http://ec.europa.eu/europeaid/where/neighbourhood/regional-cooperation/index_en.htm

Interact

http://www.interact-eu.net/

Interact ENPI CBC section

Page 162: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

163

http://www.interact-eu.net/enpi_news/189

EU Committee of the Regions (CoR)

http://www.cor.europa.eu/pages/HomeTemplate.aspx

Cross-border cooperation within the framework of the TACIS program

http://europa.eu/legislation_summaries/external_relations/relations_with_third_countries/eastern_europe_and_central_asia/r17004_en.htm

EU-Russia Cooperation Programme (Tacis/ENPI)

http://www.delrus.ec.europa.eu/en/p_522.htm

The web page of the European Commission (EC) Delegation to Georgia

http://www.delgeo.ec.europa.eu/ge/index.html

INTERREG III

http://ec.europa.eu/regional_policy/INTERREG3/

saqarTvelo

Municipal Development Fund

http://www.mdf.org.ge/georgian/

Ministry of Regional Development and Infrastructure of Georgia

www.mrdi.gov.ge

Page 163: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

164

State Minister of Georgia on European and Euro-Atlantic Integration

http://eu-integration.gov.ge

evrosabWo

CoE General Site

http://www.coe.int/

Council of Europe – the Congress of Local and Regional Authorities

http://www.coe.int/t/congress/default_en.asp

Council of Europe - Democracy and Political Affairs - Local and Regional Democracy –Department of Local and Regional Democracy and Good Governance

http://www.coe.int/T/E/Legal_Affairs/Local_and_regional_Democracy/

Council of Europe Euro regions

http://www.coe.int/t/congress/specific-programmes/Euroregion/default_en.asp

Page 164: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

165

TanamSromlobis magaliTebi

Black sea euroregion

http://www.bser.eu/index.php?lg=2

Change on Borders

http://www.change-on-borders.net/index.php

INTERREG II Programs

http://ec.europa.eu/regional_policy/INTERREG3/inte2/summary_en.ht

m

INTERREG III Programs

http://ec.europa.eu/regional_policy/INTERREG3/abc/progweb_en.htm

organizaciebi

Council of European Municipalities and Regions

http://www.ccre.org/

Mission Op rationnelle Transfrontali re

http://www.espaces-transfrontaliers.org/en/

Association of European Border Regions (AEBR)

http://www.aebr.net/

Assembly of European Regions

Page 165: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

166

http://www.aer.eu/

Conference of Peripheral Maritime Regions of Europe (CRPM)

http://www.crpm.org/

IRE Network - Innovating Regions in Europe

http://www.innovating-regions.org/

Organization for the Black Sea Economic Cooperation (BSEC)

http://www.bsec-organization.org/Pages/homepage.aspx

programebi/iniciativebi

Black Sea Euroregion

http://www.bser.eu/index.php?lg=2&s=1

Black Sea Basin Joint Operational Programme

http://blacksea-cbc.net/

Black Sea Trade and Investment Promotion Programme (BSTIP)

http://www.undpforblacksea.org/

Black Sea Forum for Dialogue and Partnership

http://www.blackseaforum.org/

The Commission on the Protection of the Black Sea against Pollution

Page 166: 1CROSS BORDER Finals - Economists.ge · 2014-08-18 · organizaciebi. INTERREG-is proeqtebi wevri qveynebis mxridan iTxoven Tanadafinansebas wevri qveynebis, regionuli xelisuflebis

167

http://www.blacksea-commission.org/main.asp

Black Sea Littoral States Border/Coast Guard Cooperation Forum

http://bscf-bcg.org/anlasma_metni/ingilizce.aspx

Black Sea Trust for Regional Cooperation

http://www.gmfus.org/blacksea/

Armenia-Turkey Cross-border Dialogue and Cooperation

http://www.epfound.am/index.php?article_id=37&clang=0

Eurasia Partnership Foundation Georgia

http://www.epfound.ge/