18
O proxecto Cinco en raia 2, para segundo curso de Primaria, é unha obra colectiva concibida, deseñada e creada no Departamento de Edicións Educativas de Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L., dirixido por Teresa Grence Ruiz e Ana María Guerra Cañizo. Na súa elaboración participou o seguinte equipo: TEXTO Ánxela Carril Caldelas Lourdes Herrera Álvarez Arancha Méndez Pérez Lola Núñez Madrid Begoña Pego del Río Sofía Rhei Afonso Toimil Castro ILUSTRACIÓN Ada García EDICIÓN Lourdes Herrera Álvarez Arancha Méndez Pérez DIRECCIÓN DO PROXECTO Lola Núñez Madrid Mercedes Rubio Cordovés Afonso Toimil Castro DIRECCIÓN E COORDINACIÓN EDITORIAL DE PRIMARIA Maite López-Sáez Rodríguez-Piñero PRIMARIA 2 Unidades didácticas integradas TERCEIRO TRIMESTRE UNIDADE 7

2 TERCEIRO TRIMESTRE PRIMARIA UNIDADE 7...• Os elementos das máquinas. • As forzas. Comprender e comparar • A utilidade das máquinas. • O funcionamento das máquinas. •

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 2 TERCEIRO TRIMESTRE PRIMARIA UNIDADE 7...• Os elementos das máquinas. • As forzas. Comprender e comparar • A utilidade das máquinas. • O funcionamento das máquinas. •

O proxecto Cinco en raia 2, para segundo curso de Primaria, é unha obra colectiva

concibida, deseñada e creada no Departamento de Edicións Educativas de Santillana

Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L., dirixido por Teresa Grence Ruiz

e Ana María Guerra Cañizo.

Na súa elaboración participou o seguinte equipo:

TEXTOÁnxela Carril Caldelas

Lourdes Herrera ÁlvarezArancha Méndez Pérez

Lola Núñez MadridBegoña Pego del Río

Sofía RheiAfonso Toimil Castro

ILUSTRACIÓNAda García

EDICIÓNLourdes Herrera Álvarez

Arancha Méndez Pérez

DIRECCIÓN DO PROXECTOLola Núñez Madrid

Mercedes Rubio CordovésAfonso Toimil Castro

DIRECCIÓN E COORDINACIÓN EDITORIAL DE PRIMARIA

Maite López-Sáez Rodríguez-Piñero

PRIMARIA 2

Unidades didácticas integradas

TERCEIRO TRIMESTREUNIDADE 7

Page 2: 2 TERCEIRO TRIMESTRE PRIMARIA UNIDADE 7...• Os elementos das máquinas. • As forzas. Comprender e comparar • A utilidade das máquinas. • O funcionamento das máquinas. •

TÁBOA DE CONTIDOS DO TERCEIRO TRIMESTRE

LENGUA CASTELLANA MATEMÁTICAS

Escuchar y hablar• Vídeo: ¡Estamos de fiesta!• Canción: Una noche especial.

Leer y escribir• Cuento: Por pura casualidad.• Poema: Quién.• Texto informativo: la alquimia.• Texto dialogado: ¿Confeccionamos disfraces?• Vocabulario: aumentativos y diminutivos.• Iniciación gramatical: el verbo; verbos en pasado,

en presente y en futuro.• Ortografía: palabras con mp y mb.• Escritura: estrofas para completar un poema.

Medir• Medida de capacidad: el litro.

Contar• Números hasta el 999, centenas, decenas

y unidades; comparación de números.

Operar y calcular• Tablas de multiplicar (2, 3, 4 y 5).• La tabla del 6.• Repartos y división.

Resolver problemas• Situaciones de suma, situaciones de resta

y situaciones de multiplicación; enunciados gráficos y textuales.

• Los datos de los problemas.

Escuchar y hablar• Vídeo: La feria de los robots.• Canción: Al ritmo de las máquinas.

Leer y escribir• Cuento: ¿La poesía es una tontería?• Texto dialogado: Pedir una cita por teléfono.• Texto informativo: ¿ciencia o ciencia ficción?• Vocabulario: palabras sinónimas.• Iniciación gramatical: el sujeto y el predicado

en una oración; preguntas y exclamaciones.• Ortografía: palabras con br y bl.• Escritura: anuncios.

Medir• Medida del tiempo: horas en punto, y cuarto,

y media y menos cuarto.

Operar y calcular• Las tablas del 7 y del 8.• Doble y mitad.• El uso de la calculadora.

Resolver problemas• Situaciones de suma, situaciones de resta

y situaciones de multiplicación. • Enunciados textuales y enunciados gráficos;

gráficos con pictogramas.• Operaciones combinadas.

Escuchar y hablar• Vídeo: Historia de una ciudad.• Canción: ¡Cuéntame más!

Leer y escribir• Cuento: Akele, un buceador en la Atlántida.• Poemas: ¡Eureka! y Primavera.• Texto informativo: Ada Lovelace, la primera

programadora informática.• Vocabulario: palabras terminadas en -ísimo o -ísima.• Iniciación gramatical: el sujeto y el predicado

en una oración; el uso de la coma en enumeraciones.

• Ortografía: palabras con h, uso de la r.• Escritura: alargar sujetos y alargar predicados

en oraciones; la descripción literaria.

Medir• Geometría: la simetría; ejes de simetría.• Dibujos sobre cuadrícula; imágenes proporcionales.• Orientación en tablas.

Operar y calcular• La tabla del 9.• Sumas de dos sumandos de tres cifras.

Resolver problemas• Situaciones de suma, situaciones de resta

y situaciones de multiplicación.• Enunciados textuales y enunciados gráficos.• Combinación de datos para hallar soluciones

que cumplan una condición.• Suceso seguro, posible e imposible.• Representar datos de un problema.

LA F

ERIA

DE

LOS

ROBO

TSPÁ

G. 7

4H

ISTO

RIA

DE

UN

A C

IUD

AD

PÁG

. 142

7

8

9

¡EST

AM

OS

DE

FIES

TA!

PÁG

. 4

Page 3: 2 TERCEIRO TRIMESTRE PRIMARIA UNIDADE 7...• Os elementos das máquinas. • As forzas. Comprender e comparar • A utilidade das máquinas. • O funcionamento das máquinas. •

LINGUA CIENCIAS DA NATUREZA CIENCIAS SOCIAIS

Escoitar e falar• Vídeo: Na feira de artesanía.• Audicións: Bolt, o oleiro (conto);

Bichiños con oficio (poema).• Vocabulario: a artesanía.

Ler e escribir• Conto: Bolt, o oleiro.• Iniciación gramatical: os adxectivos.• Ortografía: palabras con ll e con i.• Poema: Bichiños con oficio.• Escritura: escribir unha noticia.

Observar e describir• A materia e as súas propiedades.

A masa e o volume.• Os estados da materia.• Os materiais e as súas características.• A enerxía. Fontes renovables

e non renovables de enerxía.

Comprender e comparar• A masa e o volume. O xeito de medir

ambos.• Características das fontes de enerxía.

Relacionar• Enerxía, consumo e coidado

do medio ambiente.

Observar e describir• Sectores produtivos. Traballos

na natureza.• Sectores produtivos. Traballos

en fábricas e obradoiros.• Sectores produtivos. Traballos

que prestan servizos.• As materias primas.

Comprender e comparar• Procesos de obtención de materias

primas.• Tarefas que levan a cabo diferentes

traballadores e traballadoras.

Relacionar• A presenza dos voluntarios

en diferentes tarefas.• Procesos produtivos.• A planificación de traballos e tarefas.

Escoitar e falar• Vídeo: No parque de educación

viaria.• Audicións: Concerto no taxi de don

Héctor (conto); A fala do semáforo (poema).

• Vocabulario: a educación viaria.

Ler e escribir• Conto: Concerto no taxi

de don Héctor.• Iniciación gramatical: o verbo.• Ortografía: palabras con x.• Escritura: ordenar oracións.• Poema: A fala do semáforo.

Observar e describir• As máquinas.• Máquinas simples e máquinas complexas.• Máquinas e enerxía.• Os elementos das máquinas.• As forzas.

Comprender e comparar• A utilidade das máquinas.• O funcionamento das máquinas.• O que provocan as forzas nos obxectos.

Relacionar• As máquinas e o coidado do contorno.• Elementos comúns das máquinas.• Características das máquinas e funcións.

Observar e describir• Os medios de transporte.• Educación viaria.• Planos e esbozos.

Comprender e comparar• Transportes públicos e transportes

privados.• Sinais de tráfico e os seus significados.

Relacionar• As normas de circulación

e a convivencia.

Escoitar e falar• Vídeo: Como pasa o tempo!• Audicións: O indio Hau (conto);

Historias herdadas (poema).• Vocabulario: o paso do tempo.

Ler e escribir• Conto: O indio Hau.• Iniciación gramatical: os tempos

verbais.• Ortografía: os signos de interrogación

e admiración; palabras con br e con bl.

• Poema: Historias herdadas.• Refráns sobre os meses do ano.• Escritura: escribir un poema.

Observar e describir• Máquinas antigas e máquinas modernas.

Funcións.• Os inventos e os inventores e inventoras.• O desenvolvemento tecnolóxico.

Comprender e comparar• Características das máquinas,

pola súa función, polos seus elementos ou pola súa historia.

• O que o desenvolvemento tecnolóxico supón para a vida das persoas.

Relacionar• Máquinas, funcións e traballos

das persoas.

Observar e describir• O tempo histórico; a medida do tempo

nas nosas vidas. Unidades de medida do tempo.

• A historia persoal, a historia das familias e a historia das localidades.

• As tradicións.

Comprender e comparar• Cambios que se producen na vida

das persoas co paso do tempo.

Relacionar• O estudo e a investigación

da historia.• Sucesión e simultaneidade.

Page 4: 2 TERCEIRO TRIMESTRE PRIMARIA UNIDADE 7...• Os elementos das máquinas. • As forzas. Comprender e comparar • A utilidade das máquinas. • O funcionamento das máquinas. •

4

Page 5: 2 TERCEIRO TRIMESTRE PRIMARIA UNIDADE 7...• Os elementos das máquinas. • As forzas. Comprender e comparar • A utilidade das máquinas. • O funcionamento das máquinas. •

1 ¿En qué consisten los trabajos de estas personas? ¿Crees que sin ellos se podría celebrar la fiesta?

¿Pensáis que son importantes estos

trabajos? ¿Qué pasaría si no hubiera

nadie que los realizara?

¡ESTAMOS DE FIESTA!

7

5

Page 6: 2 TERCEIRO TRIMESTRE PRIMARIA UNIDADE 7...• Os elementos das máquinas. • As forzas. Comprender e comparar • A utilidade das máquinas. • O funcionamento das máquinas. •

Rosalía era una gran investigadora y llevaba años trabajando en un invento secreto. Ella decía que su descubrimiento cambiaría la vida a toda la humanidad.

Un día, se oyó a la inventora gritar en su estudio:

–¡Lo he conseguido!

Luego, se abrió la puerta y apareció dando saltitos y llevando en la mano una especie de masa blanca.

–¡Por fin funciona la batería que he inventado! ¡Y es completamente ecológica! –canturreaba muy alegre.

Su hijo Roberto la miró extrañado y preguntó:

–¿Y solo por una pila armas todo ese escándalo?

Entonces, su madre le explicó:

–No es una simple pila. Es una batería ecológica formada por materiales naturales que puede proporcionar energía a varios aparatos a la vez y que se recicla sin dejar rastro en el medioambiente. Es tan ecológica que hasta se podría comer...

Roberto iba a preguntar de qué estaba hecha la batería cuando, de pronto, apareció por la puerta Rufo, el enorme perro de la familia. Rufo era un tragón y al escuchar la palabra comer había acudido a toda prisa. De repente, dio un salto, cogió limpiamente la pila de la mano de Rosalía y la engulló tan tranquilo.

–¡Rufo, no te comas eso! –exclamó la inventora.

Por pura casualidad

CUENTO

6

Page 7: 2 TERCEIRO TRIMESTRE PRIMARIA UNIDADE 7...• Os elementos das máquinas. • As forzas. Comprender e comparar • A utilidade das máquinas. • O funcionamento das máquinas. •

7

QUÉ TE HA PARECIDO. ¿Qué quiere decir la expresión «en ocasiones,

los mejores inventos surgen por pura casualidad»?

Que los descubrimientos siempre se producen por casualidad.

Que, a veces, al investigar se hacen descubrimientos inesperados.

Rosalía y Roberto metieron a Rufo en el coche sin perder un segundo y fueron a la consulta del veterinario.

Él hizo, primero, varias pruebas al perrazo y, luego, preguntó:

–¿El artefacto que se ha tragado Rufo puede ser tóxico?

–No, en absoluto –aseguró Rosalía–, es una batería ecológica y está compuesta de patatas, arroz, soja...

–Entonces no hay de qué preocuparse –los tranquilizó.

Rosalía y Roberto volvieron a casa con Rufo.

Durante los días siguientes observaron que el animal estaba estupendamente. No le había sentado mal la batería ecológica que se había zampado y, además, estaba más cargado de energía que nunca.

–Creo que tu pila ecológica puede servir para aportar energía a las personas y a los animales –le dijo Roberto a su madre.

–Es posible que tengas razón. Voy a investigarlo –asintió ella.

Rosalía llamó a una doctora amiga suya y al veterinario que había atendido a Rufo y les propuso investigar juntos si los componentes de la pila ecológica podían devolver la vitalidad a los animales y a las personas ancianas o enfermas.

Y allí sigue Rosalía, investigando con sus colegas, porque, en ocasiones, los mejores inventos surgen por pura casualidad.

7

Page 8: 2 TERCEIRO TRIMESTRE PRIMARIA UNIDADE 7...• Os elementos das máquinas. • As forzas. Comprender e comparar • A utilidade das máquinas. • O funcionamento das máquinas. •

Calculamos en litros

Observa.

Expresamos en litros el líquido que cabe o que hay en un recipiente.

1 litro se escribe 1 ℓ

1 Relaciona.

Cabe más de 1 ℓ.

Cabe menos de 1 ℓ.

1 ℓ 1 ℓ

Cabe un litro.

1 ℓ

8 ℓ

15 ℓ

50 ℓ

2 ℓ

10 ℓ

2 Observa y rodea la medida correcta.

10

Page 9: 2 TERCEIRO TRIMESTRE PRIMARIA UNIDADE 7...• Os elementos das máquinas. • As forzas. Comprender e comparar • A utilidade das máquinas. • O funcionamento das máquinas. •

7

4 Observa el líquido que hay en cada recipiente y rodea según la clave.

Contiene más de un litro. Contiene menos de un litro.

En 2 jarritas azules cabe un litro.

En 4 jarritas verdes cabe un litro.

3 Observa los dibujos y relaciona.

1 ℓ

1 ℓ

3 ℓ

2 ℓ

1 ℓ

3 ℓ

2 ℓ

11

Page 10: 2 TERCEIRO TRIMESTRE PRIMARIA UNIDADE 7...• Os elementos das máquinas. • As forzas. Comprender e comparar • A utilidade das máquinas. • O funcionamento das máquinas. •

Na feira de artesanía

1 Observa a escena e, coa axuda do vocabulario, explica o que ves.

2 Comentade entre todos.

Onde credes que se elaboraron os produtos artesanais expostos,

en grandes fábricas ou en pequenos obradoiros?

Os artesáns e as artesás que elaboran eses produtos, pensades

que os fan á man ou coa axuda de grandes máquinas?

Que produtos artesanais son propios do lugar onde vivides?

16

Page 11: 2 TERCEIRO TRIMESTRE PRIMARIA UNIDADE 7...• Os elementos das máquinas. • As forzas. Comprender e comparar • A utilidade das máquinas. • O funcionamento das máquinas. •

7

3 Apega o nome da artesá ou do artesán que elabora cada produto. Despois, di en que orde recomendan facer o percorrido da feira.

Palabras sobre a artesanía

Que artesán ou artesá elabora estes produtos: un anel de ouro, unha vasilla de cerámica ou un encaixe de Camariñas?

Con que material traballa un oleiro? E un zoqueiro?

Que se elabora con acibeche ou prata?

zocos

arxila

anel

acibeche

encaixe

coiro e pel

vasilla

prata

Vocabulario

17

Page 12: 2 TERCEIRO TRIMESTRE PRIMARIA UNIDADE 7...• Os elementos das máquinas. • As forzas. Comprender e comparar • A utilidade das máquinas. • O funcionamento das máquinas. •

CONTO

Bolt, o oleiroUnha vez había en Inglaterra un home que se chamaba Estevo Bolt e era oleiro por vocación. Baixo os seus dedos, a arxila xiraba e xiraba, e saíanlle vasillas grandes e pequenas, grosas e finas; cuncas, xerras e copas de todo tipo.

As vasillas e os recipientes que fabricaba eran apreciados por todo o mundo; para os ricos, pola elegancia das formas, e para os pobres, polo útiles que eran.

Á entrada do seu obradoiro tiña unha gran vasilla de boca larga. Quen entraba a mercar algunha peza, ao saír, deixaba nela o que quería ou podía: ouro, se eran ricos; unha moeda, se eran pobres; e os aínda máis pobres aloumiñaban a vasilla cos dedos.

Un mal día, as mans do oleiro enfermaron e xa non podían traballar. Pero a arxila xiraba e xiraba e, cos pés, Bolt continuou facendo vasillas fermosas.

Outro día, os pés de Bolt tamén enfermaron e xa non podían traballar. Pero a arxila xiraba e xiraba e, coa boca, Bolt continuou facendo vasillas fermosas. Semellaba que nacían dos bicos que o oleiro lle daba.

18 18

Page 13: 2 TERCEIRO TRIMESTRE PRIMARIA UNIDADE 7...• Os elementos das máquinas. • As forzas. Comprender e comparar • A utilidade das máquinas. • O funcionamento das máquinas. •

77

QUE CHE PARECEU. O conto di que Bolt era oleiro «por vocación»; que quere dicir iso? Marca e xustifica a resposta.

Era oleiro porque a xente o obrigaba a facer ese traballo.

Era oleiro porque lle gustaba moito ese traballo e gozaba facéndoo.

Credes que o oleiro podería seguir facendo vasillas co pensamento?

Que cousas das que se contan del vos parecen reais e cales non?

En que consiste o traballo dun arqueólogo ou arqueóloga? Onde van

os obxectos que atopan? Para que? Explícallo ao resto da clase.

A mala sorte fixo que, outro día, os labios de Bolt agretasen e secasen e xa non puidesen traballar. Pero a arxila xiraba e xiraba, e Estevo Bolt faláballe:

–Encóllete, estírate, fai un oco, esmágate, fai unha curva, inclínate, ábrete…

E a arxila encollíase, estirábase, facía un oco, esmagábase, facía unha curva, inclinábase, abríase… E as palabras de Bolt seguiron facendo vasillas fermosas e víñanas buscar de todas as partes.

Finalmente, Bolt enfermou, tusiu, suspirou e murchou, e xa non puido traballar máis a arxila. Fixéronlle un funeral e soterrárono. Mais o seu pensamento vagaba por debaixo das montañas e dos mares, dos outeiros e das cidades, e alí onde atopaba boa arxila, modelaba vasillas, cuncas, xerras e copas de todo tipo.

Por iso, cando os arqueólogos fan escavacións, por acá e por alá, de cando en vez atopan vasillas de diferentes formas que clasifican como gregas, chinesas ou aztecas, e colócanas nos museos con etiquetas e números. En realidade son as vasillas que facía Estevo Bolt, que era oleiro por pracer.

Roberto Piumini

19

Page 14: 2 TERCEIRO TRIMESTRE PRIMARIA UNIDADE 7...• Os elementos das máquinas. • As forzas. Comprender e comparar • A utilidade das máquinas. • O funcionamento das máquinas. •

A materia forma todo o que nos arrodea. Os seres vivos, o solo e os obxectos están formados por materia. O aire tamén é materia, aínda que non poidamos velo.

A masa e o volume son dúas propiedades da materia.

• A masa é a cantidade de materia que ten un obxecto. Canta máis masa teña un obxecto, máis pesado é. A masa mídese en quilogramos.

• O volume é o espazo que ocupa un obxecto. Se ten máis volume, ocupa máis espazo. Se ten menos, ocupa menos espazo. O volume pódese medir en litros.

Que é a materia?

• Por que non cabe o teu caderno no teu

estoxo e só caben varios lapis? Con que

cres que ten que ver isto: coa masa

ou co volume?

22

Page 15: 2 TERCEIRO TRIMESTRE PRIMARIA UNIDADE 7...• Os elementos das máquinas. • As forzas. Comprender e comparar • A utilidade das máquinas. • O funcionamento das máquinas. •

7

1 Observa e contesta.

Que recipiente ocupa maior volume?

En que recipiente cabe máis líquido?

Por que?

3 De que depende o peso dun obxecto? Marca a afirmación correcta.

Da forma que ten o obxecto.

Da cantidade de materia con que está feito o obxecto.

• Relaciona.

2 Cal pesa máis en cada caso? Arrodea.

Espazo que ocupa un obxecto.

volume

masa

Cantidade de materia que ten un obxecto.

RESUMO

23

Page 16: 2 TERCEIRO TRIMESTRE PRIMARIA UNIDADE 7...• Os elementos das máquinas. • As forzas. Comprender e comparar • A utilidade das máquinas. • O funcionamento das máquinas. •

REPASO

1 Escribe.

3 ¿Qué hacen? Escribe verbos.

2 Escribe nombres con mp o mb.

sombrero

36

Page 17: 2 TERCEIRO TRIMESTRE PRIMARIA UNIDADE 7...• Os elementos das máquinas. • As forzas. Comprender e comparar • A utilidade das máquinas. • O funcionamento das máquinas. •

8

7

REPASO

1 ¿En qué recipientes hay más de 1 litro? Rodéalos.

Solución

En una estantería de una biblioteca hay 175 libros de ciencia ficción. El bibliotecario coloca 28 más. ¿Cuántos libros hay ahora en la estantería?

2 Calcula.

4 3 2 5 5 3 4 5 3 3 6 5 2 3 8 5

2 3 3 5 3 3 1 5 4 3 5 5 5 3 9 5

3 Suma.

4 C 1 2 C 1 6 D 1 1 D 1 8 U 5

4 C 1 2 D 1 6 D 1 1 U 1 8 U 5

4 Lee y resuelve.

En un supermercado se vendieron 102 litros de zumo. De ellos, 57 litros eran de naranja y los demás eran de piña. ¿Cuántos litros de zumo de piña vendieron?

Solución

Operación

Operación

37

Page 18: 2 TERCEIRO TRIMESTRE PRIMARIA UNIDADE 7...• Os elementos das máquinas. • As forzas. Comprender e comparar • A utilidade das máquinas. • O funcionamento das máquinas. •

TABLAS DE MULTIPLICAR

Tabla del 1

1 3 0 5 0

1 3 1 5 1

1 3 2 5 2

1 3 3 5 3

1 3 4 5 4

1 3 5 5 5

1 3 6 5 6

1 3 7 5 7

1 3 8 5 8

1 3 9 5 9

1 3 10 5 10

Tabla del 2

2 3 0 5 0

2 3 1 5 2

2 3 2 5 4

2 3 3 5 6

2 3 4 5 8

2 3 5 5 10

2 3 6 5 12

2 3 7 5 14

2 3 8 5 16

2 3 9 5 18

2 3 10 5 20

Tabla del 3

3 3 0 5 0

3 3 1 5 3

3 3 2 5 6

3 3 3 5 9

3 3 4 5 12

3 3 5 5 15

3 3 6 5 18

3 3 7 5 21

3 3 8 5 24

3 3 9 5 27

3 3 10 5 30

Tabla del 4

4 3 0 5 0

4 3 1 5 4

4 3 2 5 8

4 3 3 5 12

4 3 4 5 16

4 3 5 5 20

4 3 6 5 24

4 3 7 5 28

4 3 8 5 32

4 3 9 5 36

4 3 10 5 40

Tabla del 5

5 3 0 5 0

5 3 1 5 5

5 3 2 5 10

5 3 3 5 15

5 3 4 5 20

5 3 5 5 25

5 3 6 5 30

5 3 7 5 35

5 3 8 5 40

5 3 9 5 45

5 3 10 5 50