2009-3 Fræðsluefni (haust)

Sögurnar sem Jesús sagdiFræðsluefni KFUK og KFUM haustið 2009

2

Sögurnar sem Jesús sagði

Sögurnar sem Jesús sagðiFræðsluefni KFUM og KFUK

Útgefandi: KFUM og KFUK Holtavegi 28, ReykjavíkUmsjón: Henning Emil MagnússonUppsetning: Rakel TómasdóttirYfirlestur: JóhannHjaltdalÞorsteinsson

3

Fræðsluefni KFUK og KFUM haustið 2009

FylgtúrhlaðiHefðirogvenjurUppbyggingfræðsluefnisins

HugleiðingarSögurnar sem Jesús sagði1.Sáðmaðurinn Mrk4.1-202.Fjársjóðurogperla Matt13.44-463.Skuldugiþjónninn Matt18.21-354.Týndursauður Matt18.12-145.Fjársjóðurþinn Matt6.19-216.Talentur Matt25.14-307.MiskunnsamiSamverjinn Lúk10.25-378.Biðjið,leitið,knýiðá Matt7.7-119.Týndursonur Lúk15.11-3210.Faríseiogtollheimtumaður Lúk18.9-14

bls 4bls 5bls 6

bls 8bls 10bls 12bls 16bls 18bls 20bls 22bls 26bls 28bls 30

Efnisyfirlit

4


SíðastliðintvöárhefurFræðsluefniKFUMogKFUKfjallaðannarsvegarumsögurnarsemJesúskunnioghinsvegarumæviJesú.FyrirjólhafaveriðteknarfyrirsögurúrGamlatestamentinuenávorinhefurkenningogævihlaupJesúveriðíbrennidepli.FræðsluefniðsemleiðtogarfánúíhendurnarfjallaumsögurnarsemJesússagði.Jesússagðimikiðafsögumogþærerueftirminnilegar.Hannnotaðisögurtilaðkomaboðskapsínumfrásér.Þaðvarekkitilviljun.Dæmisögurhafalengiáttsöérfastansessívestrænnimenningu.Þaðvirðistnábeturtilfólksaðsegjaþeimsöguenaðfjallaumhlutiíkennisetningum.Effólkheyrirsögugeturþaðrifjaðuppsögunasíðar.Saganlifirmeðþvíoghughrifinafsögunnigetaveriðólíkeftirþvísemáheyrandieldistogþroskast.Ífræðsluefninueraðfinnafjölmargarhugmyndirsemtengjastsögunum.Þarmánefnaleiki,leikrit,söguroghlutbundnakennslusvoeitthvaðsénefnt.Ætluninmeðþvíeraðvirkjabörnintilþátttökuíþvísemframfer.Þannigereinnigstuðlaðaðþvíaðfræðslansélifandi,fjölbreyttogspennandi.Sögurnareruvaldarmeðþaðfyriraugumaðefniþeirraskarast.Súskörungeturveriðmargvísleg.Boðskapurinngeturveriðáþekkureðasöguefniðgætiveriðskylt.Þettaerhugsaðtilþessaðhugmyndirnartakisérfrekarbólfestuíhjartabarnanna.Semdæmiumþessaskörunmánefnaaðbæðimáfinnasögurumtýndansauðogtýndanson,fjallaðerumfjársjóðítveimursögum,tværsögurnarerubænasögur,bæðierfjallaðumkærleikaGuðsogkærleikamanns,svoeitthvaðsénefnt.Mikilvægteraðhugaaðþessuþegarfræðslanerskipulögð. ÖrfáorðumdæmisögurMargterhægtaðlæraafþvíaðskoðadæmisögurJesú,m.a.hvernighannkomboðskapsínumtilskila.Jesúsvaldisögurístaðflókinnahugtakaogfræðilegraútlistana.SögurnareruenguaðsíðurúthugsuðkenningJesú.Þæreruekkieingönguhugsaðarsemgóðarsögurtilþessaðnáathygliáheyrenda.Þæreruekkiupphitunheldurallurpakkinn.ÍþeimeraðfinnatilganginnmeðstarfiJesú,boðunGuðsríkis.Þaðerhægtaðlæramargtumbæðihvaðoghvernigáaðboða.Jesúsvirðistekkihafafluttflóknarhugleiðingarheldurlagtáhersluáaðkomaboðskapsínumtilskilaáeinfaldanogskýranhátt.Sögurnarvoruyfirleittúrumhverfiáheyrendannaþannigaðþeiráttuauðveltmeðaðtileinkasérþær.Sögurnarfjölluðum.a.umræktungróðurs,kindur,daglegstörffólks,veislurogpeninga.Þærsögðulíkafrásamskiptummillifólksoghópa:Sauðurtýnist,Samverjimiskunnarsigyfirmann,faríseilíturniðurátollheimtumann,týndursonursnýrafturogþjónnfæruppgefnaskuld.Umhverfisagnannakomáheyrendumekkiáóvartenstundumkomatburðarrásinþeimáóvart.Þaðhefurt.d.komiðáóvartaðSamverjinnskyldihjálpaogverasámiskunnsami,einnighefurhegðunföðurins,semhleypurámótisynisínumogkyssirhannþegarhannsnýrtilbakaeftiraðhafasóaðeigumsínumíóhófsömumlifnaði,komiðáóvart. Ýmislegtsemkomupphaflegumáheyrendumáóvartfinnstokkurekkiskrýtið.Okkurfinnsthugsanlegaeitthvaðskrýtiðsemupphafleguáheyrendunumþóttieðlilegt.Íleiðbeiningumboðunarefnisinseraðfinnaupplýsingarsemhjálpaviðskilningádæmisögunumþannigaðauðveldaraséaðmiðlaþeimáframtilbarnanna.

Þaðeróskmínaðþettaefninýtistvelístarfinu.Þaðeríraunómögulegtaðbúatilfræðsluefnisemhentaröllum.Ífyrstaefninusemégsettisamanlíktiégfræðsluefninuviðflugvélamódelþarsemalltertilstaðarenennáeftiraðlímahlutinasamanþannigaðþeirmyndiheild.Súlíkingáennvið.Þaðerleiðtogannaaðgeraeitthvaðúrþessu.Þaðerþeirraaðbúatileitthvaðúrmörgummisstórumbútumþannigaðílokinséútkomangóðogflugvélamódeliðtilprýði.Íþessiþrjúársemégheffengistviðfræðsluefniðhefégfundiðaðfélagsfólkhefurlifandiáhugaáþví.Égermjögánægðurþegarfólkhefurhaftsambandogkomiðmeðhugmyndirogjákvæðagagnrýni.Íþessuheftiaðstoðaðikonanmín,BylgjaDísGunnarsdóttir,migmeðþvíaðútbúamargargóðarhugmyndirsemfylgjaefninu.Égkannhennihinarbestuþakkir.

Með ósk um góðan starfsvetur og Guðs blessun,Henning Emil Magnússon

Fylgt ur hladi

5


Hefðir og venjurÞaðgeturveriðafarmikilvægtaðhaldaíhefðirogvenjur.Þærveitaöryggioghjálpabörnunumaðlærahvererviðeigandihegðunáfundum.Þaðgefurleiðtogumogbörnumeinnigtilfinningufyrirsamfelluístarfinu,þ.e.a.s.allirvitaaðhverjuþeirganga.Hefðireinsogbænasöngur,upphafsbæn,trúarjátningeðahugleiðingasöngurgetalíkaöllþjónaðþeimtilgangiaðundirbúahugaþátttakendaundirþaðsemívændumer.Aukþessveitahefðirleiðtogumbæðiaðhaldoghjálpviðskipulagningusamverustunda.Hefðirogvenjurgetaeinnigorðiðtilþessaðtraustforeldraogannarrasemfylgjastmeðstarfinuaukist.ÁðurensamverustunderlögðíGuðshendurmeðbænergottaðsyngjabænasöng.Áðurenhugleiðinghefstergottaðsyngjahugleiðingasöng,áeftirhonummákveikjaákertumogfaraumleiðmeðminnisvers.ÁeftirhugleiðinguertilvaliðaðfarameðFaðirvor.Ásumumstarfsstöðumerlokasöngur.Þaðergóðhefð.ÞaðermikilvægtaðstarfsfólkKFUMogKFUKsésamhentíþvíaðskapahefðirmeðþvíaðberavirðingufyrirþeim.Þáskiljabörninennfrekarmikilvægiþeirra.ÞaðermikilvægtaðmunaaðhefðirskiptamálifyrirfélögeinsogKFUMogKFUK.Hlutiafþvísemerheillandiviðstarfiðeraðvissarhefðirhaldasérogsameinaforeldraogbörnþegarrætterumstarf okkar.

Hefdir og venjur i starfinu

6


1. BoðskapurBoðskapurhugleiðingarergefinnuppíeinnisetningu.Þaðerekkiaðástæðulausu.Mikilvægterfyrirleiðtogannaðíhugavelboðskapinnoglátahannvísasérveginnviðundir-búninginn.Þaðerekkihægtaðleggjaáhersluáofmargt,þaðverðureingöngutilþessaðekkertsitjieftir.

2. AðkomaÞaðeralltafgotteftekstaðfangavelathygliáheyrandaíupphafihugleiðingar.Gotteraðvísatileinhversúrreynsluheimibarnannaenþaðhjálparþeimaðtengjastboðskaphugleiðingarinnar.Stundumerhægtaðnotaleikieðaannaðefniúrhugmyndabankasemaðkomu.Einnigermikilvægtaðhugaaðþvíhvernighugleiðingarnartengjastinnbyrðis.

3. Hugleiðing og skýringarLangflestarhugleiðingarnareruþanniguppbyggðaraðfyrsteratburðarrássögunnarrakinogsíðaneruýmsarupp-lýsingarsemleiðtoginngeturnýttsérviðundirbúninginn,enþæreigaekkialltaferindiíhugleiðinguna.Þærupplýs-ingarerugefnaruppundiryfirskriftinniSkýringar.Yfirleitterfrásaganíbrennidepli.Mikilvægteraðkomahenniveltilskilaþannigaðhúnlifisemlengstmeðbarninu.Hugiðvelaðundirbúningnum,vandiðorðavaloggætiðþessaðútskýraþauorðsembörninskiljaekki.Hugiðvelaðfjölbreytniþegarsögurnarerusagðar.Þaðerhægtaðnotaglærur,filmuræmur,loðmyndir,leikrænatjáningu,helgileikioghlutbundnakennslutilaðstyðjaviðfrásöguna.Hægtværiaðbyrjaáloðmyndahugleiðingu,þvínæstaðnotaglærurogáþriðjafundinumaðreynaleikrænatjáningu,svodæmisétekið.

4. SamantektÍlokinskaldragasamanaðalatriðihugleiðingarinnar.Muniðaðboðskapurinnáaðmótauppbygginguna.Samantektináekkiaðkomameðnýatriði,heldurminnaáþaðsemmikil-vægasteríhugleiðingunni:Boðskapinnoghvernighannhefuráhrifálífbarnanna.

5. MinnisversGotteraðfestaséríminniorðúrBiblíunni.Tilvaliðeraðrifjauppverssemþegarhafaveriðlærðáðurennýtterkynnttilsögunnar.Aukþesseruhugmyndirílokefnisinsumþaðhvernigerhægtaðkennaminnisversmeðskemmtilegumogeinföldumleikjum.

6. HugmyndabankiYfirleittfylgjaeinhverjarhugmyndirmeðhugleiðingunum.Sumarafþessumhugmyndumhentavelsemaðkomaaðfrásögunni.Skoðiðefniðvelogsjáiðhvernigþiðgetiðnýttykkurþaðsembest.Þaðgeturskiptmiklumálihvortþaðfylgihugleiðingueðasénotaðsemaðkoma.Stundumerefniðfrekarmiðaðviðannaðkyniðenþámáaðlagaþaðogbreytaumkynefþaðþjónartilgangi.Efefniðerfjörugtþáermikil-vægtaðfaraekkiíþaðréttfyrirhugleiðingunaþarsemreynteraðskapahelgifyriríhugunGuðsorðs.

7. Leslisti fyrir leiðtogaGefnireruuppnokkrirritningarstaðirsemleiðtoginnerhvatturtilaðlesaviðundirbúninghugleiðingar.Ritningarstaðirnirhafaþanntilgangaðvarpaljósiáhugleiðingartextann.StundumskýrasttengslinámilliGamlaogNýjatestamentisinsþegarþeirerulesnir.Ritningartextarnirgegnaþvísvipuðumtilgangiogskýringarnar,aðhjálpaleiðtoganumaðáttasigbeturátextunum.

8. StarfsgagnalistiGotteraðhafaólíkarleiðiríhugaviðmiðlunfrásagnanna.Efninufylgiryfirlityfirfilmuræmur(F),loðmyndir(L)ogglærur(G).Þaðþarfaðgætaþessaðskoðaefniðáðurenþaðernotaðogsjáhvernigþaðtengisthugleiðingarefninu.Ekkieralltafsjálfsagtaðhugleiðingfræðsluefnisinsoguppröðunstarfsgagnannalútisömuröð.Leiðtoginnþarfþvíaðberaþettatvenntsamanogtakaeiginákvarðanir.Efeinhverveluraðnotastviðloðmyndirskalbentáaðeftirfarandibaksviðerutilfyrirloðmyndirnar:

LB-1 Útimynd 1 MánotaviðmargarsögurúrGamlaogNýja testamentinuLB-2 Útimynd 2 MánotaviðmargarsögurúrGamlaogNýja testamentinuLB-3 Nótt úti við Gottbaksviðfyrirsögursemgerastaðkvöldieða nóttuLB-4 Innanhússmynd RíkmannlegtherbergieðasaluríhöllLB-5 Innanhússmynd Gottbaksviðfyrirýmsarfrásögurguðspjallanna, sem gerast innandyraLB-10 Salur

Uppbygging frædsluefnisins

7


Uppbygging frædsluefnisins

9. BænBænþarfaðskipamiðlægansessíölluokkarstarfi.Mikilvægteraðhugaaðþvíhvernigviðnotumbæninaáfundumfélaganna.Hvernigstuðlumviðaðauknubænalífi?KennumviðFaðirvor?Notumviðbænasöng?Erubörninhvötttilþessaðbiðjasjálf?Ífræðsluefninumáfinnaýmislegtefnitilaðaukaáhugaogskilningábæninni.

10. SöngvarTillöguraðsöngvumfylgjaefninu.Söngvarnireruendurteknirreglulegaþannigaðvonandimótastkjarnisöngvasembörninnáaðtileinkasér.Varlaþarfaðtakaframaðþessartillögureruekkibindandi.Vonandiverðaleiðtogarduglegiraðbætaviðþennanlistaogveljalögeftirefniogaðstæðum.Stundumhefurveriðnotastviðmisserissöng.GamanværiaðnotaGuðþúgætirmínæíslíkumtilgangi.Tillöguraðsöngvum:

Bænasöngvar:10 Bænsendubeðna88 Kærifaðir,kennduméraðbiðja

Söngvar sem tengjast efninu:13 Drottinnerminnhirðir42 Fúség,Jesús,fylgiþér55 Hérgengurgóðurhirðir82 Jesúsmönnumöllumann

Söngvar frá fyrri önn:16 Efégværifiðrildi106 Ótal,óteljandifuglar123 Viðsetjumsthéríhringinn

Nýir söngvar:113 Stjörnurogsól131 Þúertþýðingarmikil(l)

Misserissöngur:50 Guðþúgætirmínæ

8


1Sádmadurinn- Orð Guðs

Boðskapur: Guðsorðerlifandioghefuráhrifáþannsemtekurviðþví.

Aðkoma:Hægteraðnotafræðslustundnr.2úrStundísnatri.Hægteraðtengjahanaviðþemahugmyndboðunarefnisins.

Hugleiðing

1.Öllumþykirgamanaðheyragóðasögu.ÞegarJesúsgekkumájörðinniogkenndiumGuðogríkihanssagðihannoftsögurþannigaðfólkskildibeturhvaðhannáttivið.Þessarsögurerukallaðardæmisögur.Íveturætlumviðaðheyranokkrarþeirraogsjáhvaðviðgetumlærtafþeim.

2.Fyrstasaganerafareinföld.Sáðmaðurgengurútmeðpokannsinnaðsásæði.Sumtfellurhjágötunni,annaðígrýttajörð,hlutiafsæðinulendirmeðalþyrnaensumtfellurígóðajörðogbermikinnávöxt.Viðvitumaðefplantaáaðvaxaþarfhúnm.a.góðanjarðveg.Efhúnáaðdafnaþarffræiðaðnáfótfestuígóðumjarðvegi.

3.Jesúsútskýrirsíðansögunafyrirlærisveinumsínum.Mismunandijarðvegurtáknarhvernigfólktekurámótiorðinusemsæðiðstendurfyrir.Þaðsemfellurhjágötunni,ígrýttajörðogmeðalþyrnaerutáknfyrirfólksemheyrirorðiðenvegnaþessaðSatantekurorðiðfráþeim.Þauhafaannaðhvortengarótfestueðaáhyggjurheimsinseruofmiklarogþáberorðiðekkiávöxthjáþeim.Ensæðiðsemféllígóðajörðmerkirþásemheyraorðiðogtakaámótiþví.

4.Hverniggetumviðveriðgóðurjarðvegur?HverniggetumviðveriðmóttækilegfyrirGuðsorðioghlúðvelaðþvísemviðheyrum.ÍBiblíunnierrættumaðgeymaorðGuðsíhjartanu.Viðgetumgeymtorðiðíhjartanumeðþvíaðgefaþvígaumogíhugaþað.Meðþvíaðhlustaáhugleiðingaráfundumogmeðþvíaðlesasjálf.ÞaðereinnigmikilvægtaðbiðjaGuðaðhjálpaokkuraðskiljaorðhans.

Söngvar

88 Kærifaðir,kennduméraðbiðja50 Guðþúgætirmínæ131 Þúertþýðingarmikil(l)42 Fúség,Jesús,fylgiþér82 Jesúsmönnumöllumann123 Viðsetjumsthéríhringinn

Leslisti fyrir leiðtoga

Ritningarstaðir um orð GuðsSálm119.105 Þittorðerlampifótaminnaogljósá vegummínumHeb4.12 ÞvíaðorðGuðserlifandiogkröftugt1Pét1.25 EnorðDrottinsvariraðeilífuLúk11.28 Já,þvísælireruþeir,semheyraGuðs orðogvarðveitaþaðJes55.10-11 EinsogregnogsnjórfellurafhimniSálm33.6 FyrirorðDrottinsvoruhimnarnirgerðirEf6.17 GuðsorðsemhlutiafalvæpniGuðsJak1.21 Takiðámótihinu gróðursettaorði1.Pét1.23 Endurfæddfyrirorðiðsemhefurboriðá vöxtKól1.5-6 OrðiðberávöxtogvexMark3.20-30 ViðbrögðfræðimannaviðstarfiJesúMark10.17-31 ViðbrögðmannsviðstarfiJesúMark8.31-33 Mannsonurinnámargtaðlíða

Minnisvers: Éggeymiorðþíníhjartamínu,svoaðégsyndgiekkigegnþér.(Sálm119.11)

9


Skýringar Að kenna úr bátÍBiblíutextanumkemurframaðmannfjöldinnhafiveriðmikillogþessvegnavarðJesúsaðstígaíbátogkennaúrhonum.Jesúserhéraðtalatilmargraogþessvegnavelurhannaðnotadæmisögusemallirgetaskilið.Þaðermikilvægtaðgreinaámilliþesshvorttalaðertilinnstahringseðatilallsalmennings.

Hlýðiðá!Hversemeyruhefuraðheyra,hannheyri!Jesúshveturáheyrendurtilaðhlýðaáþaðsemhannhefurframaðfæra.Hannendaráþvíaðsegjaaðhversásemeyruhefuraðheyra,hannheyri.Þaðeruþeirsemheyrasemberaávöxt.Aðheyraeraðvarðveitaorðiðíhjartanu.

SáðmaðurStarfsáðmannsinsvarmikilvægtþvíafkomafólksbyggðiáuppskeru.Allir,nemaþeirsemvorumjögríkir,áttumikiðundirþvíaðuppskeranmynditakastvel.Sáðmaðurinngekkumogsáðiúrpokasemhékkumhálshans.Þaðvarekkióvana-legtaðsæðiðskyldifallaíólíkanjarðvegþarsemþaðþurftiaðþekjasemmestafjarðveginum.Þráttfyriraðheimursáð-mannsinsséokkurávissanháttfjarriídagþáskilduáheyr-endurJesúsögunavelogþekktutilstarfasáðmannsins.ÞessvegnaskilduþeirþaðsemJesúsáttivið.

Orðið og jarðvegurinnÆskulýðsstarfKFUMogKFUKersáningarstarf.Þaðerveriðaðsáorðinuívonumaðþaðfalliígóðanjarðvegenekkiígrýttajörð.Jesúsvaraðsáorðinumeðstarfisínuogvonaðisttilþessaðtekiðyrðiámótiþví.Hannupplifðisjálfurmismunandiviðbrögðþeirrasemhannræddivið.Fræðimennsökuðuhannumaðverahaldinnillumanda,sumirgenguhryggiríburteftiraðhafarættviðhannogeinhverjirþurftufyrstaðhugaaðeinhverjuöðru.Enmargirtókuámótiogbáruávöxt.Þaðeralltafívaldiáheyrendaaðbregðastviðorðinu.Jesúsvaldiaðnotaekkivaldtilaðkomaáríkisínuheldursáðihannorðisínuívonumaðþaðnæðibólfestuíhjörtumþeirrasemhlýdduá.Þegarsæðiersáðerþaðnánastlítilfjörlegtenþegarávöxturinnkemuríljóserárangurinnkraftaverkilíkastur.

Hugmyndabanki

Gróðursetning.Fræðslustundnr2úrFræðslustundísnatriertilvalintilaðkynnaefniðtilsögunnar.Stundingefurýmistækifæritilaðræðaumhvernighægtséaðberaávöxt.Þaðerhægtaðhafagróðursetningunasérogvísatilhennaríhugleiðingunnieðahefjahugleiðingunameðhenni.

Hvernig grær og vex garðurinn þinn?Þaðsemþarf:Bakkimeðmoldogpokimeðfræjum.

Sýndufræin.Talaðuumstærðþeirraoglögun.Hvaðþarftilaðþauvaxi?Þaumunuekkivaxaánmoldar,vökvunar(raka)eðabirtu.Þessirþrírhlutirhafasamtsemáðurekkiþannmáttíséraðlátafræinvaxa.ÞauvaxavegnaþessaðGuðhefurbúiðþauútmeðvaxtarsprota.LesiðsamandæmisögunasemJesússagðiíMarkúsarguðspjalli:JesússagðiaðGuðsríkiværieinsogplöntunþessarafræja.ViðvitumekkihvaðgeristenGuðsfræíhjörtumokkarvexogvex.Guðsfræíheiminumeraðvaxaogvaxa.Guðhefurgefiðríkisínuvaxtarsprotasemþýðiraðþvíerætlaðaðvaxa.

Leikur: PoppuppskeraHvaðþarf:Mikiðafpoppkorni,plastskeiðarfyrirallanhópinn,ílátfyrir„uppskeruna“t.d.pokareðakassar.Ryksugutilaðtakatilílokin!

Ryðjiðtilísalnumsvoaðþiðhafiðmikiðpláss.Segiðbörnunumaðviðætlumaðþykjastaðverasáðmennaðsááakrinumokkar.Gefiðhverjubarnilófafylliafpoppkorniogleyfiðþeimaðdreifaþvíágólfið;sáþvíáakurinn.Skiptiðbörnunumí2-4bóndafjölskylduroglátiðhverjafjölskyldufáílátsemergeymtíeinhverjuhorninuísalnum.Látiðhvertbarnfáskeið.Segiðbörnunumaðþegarstjórnandinngefurmerki(klapparsamanlófunum)þáeigaþauaðbyrjaaðsafnauppskerunniíílátsinnarfjölskylduenþaumegaaðeinsnotaskeiðarnartilþess.Leggiðáhersluásamvinnuogaðaðeinsmeginotaskeiðarnar,ekkihendurogfætur.Þegarbúiðeraðsafnaallriuppskerunnierhægtaðberasamanuppskeruhverrarfjölskylduoge.t.v.útnefnaeinhvernsigurvegara.Áeftirertilvaliðaðfásérpopp(annaðenþaðsemvarágólfinu!)ogdjús.(LeikurúrEveryone´sawinner)

Skemmtilegt fundarefniHvernigværiaðkaupafræogleyfakrökkunumaðgróður-setjaogvökvaþegarþaukomaáfundiogfylgjastmeðuppskerunni.Þaðgætihaldiðsögunniumsáðmanninnlifandiíhugaþeirra.

LeikritÍbókinniLifandileikureftirHreinnS.Hreinsson(tiláHoltavegi)erleikritsemheitirSáðmaðurgekkútaðsá.Hvernigværiaðleikaeðaleiklesaþað?

10


2Fjársjódur og perla- Um Guðs ríki Matt 13.44-46

Boðskapur:AðtilheyraJesújafnastáviðaðfinnafjársjóð.

Aðkoma: Spyrjiðbörninútíþaðhvaðsétaliðdýrmætt.SegiðsíðanaðídagætliðþiðaðsegjasögusemJesúshafisagtumfjársjóðogperlu.Efþiðhafiðnotaðannaðhvortfjársjóðsleiteðaskartgripagerðsemfundarefnieinsogstungiðeruppáíhugmyndabankanumþáertilvaliðaðtengjahugleiðingunaviðþáatburði.

Hugleiðing

1.Ísíðustuvikuheyrðumviðafmannisemvaraðsáíakur.Enþaðerlíkahægtaðfinnaeitthvaðverðmættíakrinumefviðförumaðgrafaíjörðina.EittsinnvildiJesúsútskýrafyrirþeimsemvoruaðhlustahversudýrmætthimnaríkiogGuðsríkiværi.

2.Jesússagðisöguafmannisemfannfjársjóðíjörðu.Hannvarðsvoglaðuraðhannfórogseldialltsemhannáttitilþessaðgetakeyptjörðinaþarsemfjársjóðurinnlá.

3.Jesússagðilíkasöguafkaupmannisemleitaðiaðperlum.Eittsinnfannhanndýrmætaperluogþáseldihannalltsemhannáttitilþessaðgetaeignasthana.

4.Jesússagðiþessarsögurtilþessaðsýnaokkuraðlífiðmeðhonumerdýrmætaraenalltannað.Þaðaðtilheyrahonumjafnastáviðaðfinnafjársjóð.LærisveinarJesúvissuþettaþvíaðþegarþeirmættuhonumyfirgáfuþeirallttilþessaðgetaveriðmeðhonumoghlýttáhann.

Minnisvers: Éggeymiorðþíníhjartamínu,svoaðégsyndgiekkigegnþér.(Sálm119.11)

11


Skýringar

Að grafa eitthvað verðmætt í jörðPalestínavarámilliMesapótamíuogEgyptalandsogvarþvíístöðugrihættuvarðandiinnrásir.Þátíðkaðistaðgrafaverðmætisíníjörðutilaðverndaþau.Sásemáttiverðmætinléstsíðanhugsanlegaíorrustuogþáurðuverðmætineftirájörðinni.Eflausterveriðaðvísatilþessífyrrisögunni.

PerlukafararnirKafararleituðuaðperlumíRauðahafinu,PersaflóaogIndlandshafi.Perlurnarþóttumjögdýrmætarogvorunotaðaríhálsmenogskreytingar.HinþekktaegypskaprinsessaKleópatravarsögðeigaeinaperlusemvarmetinástjarnfræðilegaupphæð.

Söngvar

10 Bænsendubeðna50 Guðþúgætirmínæ113 Stjörnurogsól13 Drottinnerminnhirðir106 Ótal,óteljandifuglar16 Efégværifiðrildi


Fil3.7-8 Pállhefurfundiðsinnfjársjóð2Kor4.17 AnnaðdæmiumviðhorfPálsMatt7.6 ÞekktversumperlurOkv2.4 SilfurogfjársjóðuríGamlatestamentinuOkv3.13-15 Perlur,gull,silfurogdýrgripirJob28.18 Dýrmætaraenperlur

Hugmyndabanki

Skemmtilegt fundarefniHvernigværiaðhafafjársjóðsleit(ratleik)áþessumfundi?Ífjársjóðnumgetaveriðminnisversfyrirhvernogeinnogsmágotteríogsvotengistþaðsögunniumfjársjóðinnogperluna.

SkartgripagerðHvernigværiaðhafaskartgripagerðáþessumfundi?Bæðidrengirogstúlkurhafagamanafaðgerahálsmen,armböndogeyrnalokkaogþaðtengistsögunniumdýrmætuperluna.

12


3Skuldugi ojónninn - saga um fyrirgefningu

Boðskapur: Guðerfúsaðfyrirgefaokkur.Viðeigumeinnigaðverafúsaðfyrirgefaöðrum.

Aðkoma:Þaðerhægtaðnotafræðslustundnr.85úrbókinniStundísnatri.Húneríhugmyndabankanum.Einsværisniðugtaðnotahljóðsöguna,þákynnastbörninsögunniennbeturogtengjabeturviðboðskaphennar.

Minnisvers: Éggeymiorðþíníhjartamínu,svoaðégsyndgiekkigegnþér.(Slm119.11)

Hugleiðing

1.SagansemJesússegirersvarviðspurningufráPétri,leiðtogalærisveinahópsins:„Drottinn,hveoftáégaðfyrirgefabróðurmínumefhannmisgerirviðmig?“Péturkemursjálfurmeðuppástungu.Honumlístveláaðfyrirgefaeinhverjumsjösinnum.SvarJesúer:„Ekkisegiégþérsjösinnumheldursjötíusinnumsjö.“Síðansegirhannsögusemútskýrirfyrirgefningunabetur.

2.Konungurákveðuraðþjónarnireigiaðstandaískilumogeinnerfærðurfyrirhannsemskuldar10.000talentur.Hanngeturekkiborgaðogþessvegnaskiparkonunguraðhannskuliseldurásamtfjölskyldusinniuppígreiðsluáskuldinni.

3.Þjónninnfellurhonumtilfótaoggrátbiðurhannumaðgefasérmeiritímatilaðsafnapeningumtilaðgreiðaskuldina.Þágeristhiðóvænta.Konungurinnkenniríbrjóstiumhannoggefurhonumuppskuldina.Getiðþiðímyndaðykkurfögnuðinn.Aðfáalltstrikaðút.Skuldinerekkilengurtil.

4. Þjónninnhittireinnsamþjónsinnsemskuldaðihonum100denara.Hannræðstaðhonummeðkverkatakiogskiparhonumaðborgaskuldina.Samþjónnhansbregstviðálíkanháttoghannhafðigertframmifyrirkonungnumogbiðurhannumaðgefasérfrest.Enþjónninnergreinilegafljóturaðgleymagóðvildkonungsinsþvíhannkrefstþessaðskuldaranumsévarpaðífangelsiþartilskuldinergreidd.

5.Þeirsemverðavitniaðatburðinumfinnstsorglegtaðhorfauppáhegðunþjónsinsoglátakonunginnvita.Konungurbregstskjóttviðoglæturfæraþjóninnafturfyrirsigogsegir:„Illiþjónn,allaþessaskuldgafégþérupp,afþvíaðþúbaðstmig.Barþérþáekkieinnigaðmiskunnasamþjóniþínum,einsogégmiskunnaðiþér?“Konungurinnreiddistogafhentiþjóninnböðlunum.

6.Sögunnifylgirsíðaneftirfarandiáminning:„Þannigmunogfaðirminnhimneskurgeraviðyður,nemaþérfyrirgefiðafhjartahvertöðru.“

Söngvar

88 Kærifaðir,kennduméraðbiðja50 Guðþúgætirmínæ131 Þúertþýðingarmikil(l)42 Fúség,Jesús,fylgiþér82 Jesúsmönnumöllumann123 Viðsetjumsthéríhringinn55 Hérgengurgóðurhirðir

Matt18.21-35

13


Skýringar

Sjötíu sinnum sjöÞessatölumáekkiskiljabókstaflega!Þaðáekkiaðfyrirgefa490sinnumheldurvísartalantilþessaðfyrirgefningináaðveraánenda.Þaðáekkiaðhaldabókhaldyfirfyrirgefninguna.HægteraðfinnaíbókmenntumRabbínatillöguumaðfyrirgefaeigiþrisvarsinnum.ÞessvegnamásegjaaðPéturhafiveriðrausnarlegurþegarhannnefndisjöskipti.ÞegarJesússegirsjötíusinnumsjömáfinnatengslviðsöguúrGamlatestamentinu.ÞarsegirLamek:„VerðiKaínshefntsjösinnum,þáskalLamekshefntverðasjöogsjötíusinnum!“(1Mós4.24).Enþarerveriðaðtalaumhefnd,Jesússnýrþessuviðogorðineigaviðfyrirgefninguna.

Talentur og denararTalenturáttufrekarviðþyngdenmyntir.Tíuþúsundtalenturergríðarlegastórupphæð.Eintalentavarafarverðmætogjafnaðistávið6000denara,endenarivardaglaunverkamanns.Þannigaðtíuþúsundtalenturgætuveriðlaunverkama-nnsí164.000-193.000ár,eða375tonnafpeningum.Aðalatriðiðeraðupphæðinersvostóraðekkivarnokkurleiðaðgreiðaskuldina.Denararnir100eruþvísmáræðisamanboriðviðtalenturnar10.000.

Að kenna í brjósti umJesúskenniríbrjóstiummannfjöldann.Sömusögueraðsegjaafkonungnumídæmisögunni,hannkenniríbrjóstiumskuldugaþjóninn.Þaðereitthvaðífariþjónsinssemframkallarmeðaumkuníbrjóstikonungsins.Þaðerþessimeðaum-kunsemkallarJesútilstarfa.Hannlíturámannfjöldannlíktogsauðisemenganhirðihafa. Tenging við Faðir vorFyrirgefossvorarskuldirsvosemvérogfyrirgefumvorumskuldunautum.Sagangætiveriðútskýringáþessumhlutabænarinnar.ViðeigumaðfyrirgefavegnaþessaðviðstöndumíþökkviðGuðsemhefurfyrirgefiðokkuríJesúKristi.Þaðsemkemuráóvartísögunnieraðkonungurinnkenniríbrjóstiumþjón-innoggefuruppskuldina.ÞettaerþaðstórkostlegaviðnáðGuðs.Þessvegnaeigumviðíþakklætiaðfyrirgefasamþjónumokkar.Viðgetumglaðstyfirþvíáhverjumdegiaðokkurhefurveriðgefinuppskuldsemviðhefðumaldreigetaðgreitt.

Leslisti fyrir leiðtoga Matt5.44 ElskiðóviniyðarMatt6.12 Fyrirgefossvorarskuldir1Jóh4.19 Viðelskum,þvíaðGuðelskaðiokkurað fyrrabragði.Jóh3.16 ÞvísvoelskaðiGuðheiminnJóh15.12 ÞettaermittboðorðLúk6.36 Veriðmiskunnsöm,einsogfaðiryðarer miskunnsamur.1Mós4.24 TengingviðGamlatestamentið

14


Hugmyndabanki

Hlutbundin kennslaEfvaliðeraðnotastund85úrStundísnatrisemaðkomuþáþarfaðgætaþessaðgeraáheyrendurekkiofpirraðaþannigaðþaðkominiðuráboðskaphugleiðingarinnar.

Fræðslustund nr. 85: Sjö sinnum sjötíu:Þaðsemþarf:Nokkrarauðarglærur,glærupennaogmynd-varpa(þettamálíkagerameðskjávarpaogwordskjali).

Settuauðaglæruámyndvarpannogbyrjaðuaðskrifatextannáþekktumsöng.Láttueinsogþúhafirekkihafttímatilaðundirbúaþigfyrirstundina.Gerðufljótfærnismistök,hentuglærunnitilhliðarogbyrjaðuánýrri.Gerðufimmglærurásamaháttísnatri.Sýnduóþolinmæðiþínameðallskonarhljóðumogathugasemdumámeðanáþessustendur.Haltuþessuáframþangaðtilaðhópurinnverðurörlítiðeðamikiðpirraðurogóþolinmóður.Bidduþáeinhvernumaðlesafyrirþigritningartextann.Haltuáframámeðanálestrinumstendur,hættusvoumleiðoglestrinumlýkur.Ereinhverorðinnóþolinmóð(ur)?HvaðsagðiJesúsaðviðættumaðfyrirgefahvertöðruoft?Viðverðumoftönugogpirruðviðhvortannað,eneinsogGuðhefurfyrirgefiðokkursvoberokkuraðfyrirgefanáunganum.Hvortsemsyndirnarerustórareðasmáar.Settunútilbúnaglærumeðsöngnum,semþúhefurveriðaðreynaaðskrifa,ámyndvarpannogsyngiðsaman. (Söngurinngætit.d.veriðVermérnær,ó,Guð).

Hlutbundin kennsla 2ÓsýnilegtblekViðþessafrásögnert.d.hægtaðnotableksemhverfur.Þannigblekerhægtaðkaupaíflestumleikfangabúðum.Klipptuúrléreftihjartaeðaeitthvaðannaðsemgætitáknaðsamviskumannsins.Sprautaðusíðanósýnilegablekinuáhjartaðogláttuþaðtáknasyndina,ósættið,eðaeinhvernatburðsemkrefstfyrirgefningar.Ámeðanþúertaðtalaumfyrirgefningunahverfurblekið.LeggðuáhersluáhvaðJesúshefurgertfyrirokkur.Annaðsemþúgeturgertmeðblekiðeraðlátaþaðtáknasyndinaílífiokkar.SettudálitlaslettuílófannþinnogspenntusíðangreiparogtalaðuumáhvernháttviðgetumkomiðmeðallttilGuðs,líkaþaðsemviðhöfumgertrangt.Þegarþúertbúinnaðbiðjahannfyrirgefningar,þáopnarþúlófanaogþáerblekiðhorfið.TalaðuumaðfyrirgefningGuðsséalgjör.

Hlutbundin kennsla 3LímböndÞaðerhægtaðnotamismunanditegundiraflímbandi.Talaðuumáhvernháttviðnotumlímband,t.d.tilaðlímablöð,myndirogannaðsemhefurrifnað.Talaðuumáhvernháttkærleikurinnséeinsoglímband.EfviðsýnumkærleikahylurhannmisgjörðireinsoglímbandiðoglagarsambandokkarviðGuð,viniokkarogættingja.(ÚrboðunarefninuSamræðurumréttograngtsemKFUMogKFUKgafútvorið2003)

Skuldugi þjónninn

HljóðsagaUndirbúningur:Reyniðaðfinnaóhefðbundnaoghefðbundnahljóðgjafa(e.t.v.fálánuðskólahljóðfæriískólum).Ljósritiðeintökafsögunnihéraðneðanfyrirbörninogmerkiðmeðyfirstrikunarpennafyrirhvertbarnhvaðalínurþaðáaðlesa(þaðþarfekkialltafaðverasamabarniðsemlesfyrirkonung-inno.s.frv.).Þeirsemekkilesatextagetaveriðí„hljómsveit-inni“eða„kórnum“.Reyniðaðvirkjaöllbörniníaðtakaþátt.Ítextanumísögunnierunokkurorðsemkomafyriroftareneinusinniogþááalltafaðheyrastsamahljóðið.Endilegabreytiðefykkurdettureitthvaðannaðíhug.PENINGAR(hringlípeningum-setjiðsmápeningaínokkrardollursemerusvohristar).KONUNGUR(kórsettursamanafnokkrumbörnumhrópa„hannlengilifi“).FANGELSI(hurðaskellir).VERÐIR(nokkrirkrakkarstappaniðurfótum).FYRIRGEFNING(strokiðyfirstrengiágítareðanokkrarnóturleiknarápíanóieða...).Einnigþarfaðheyrastfótatakáeinumstaðoggráthljóðáeinum.

Sögumaður:„Einusinnivarkonungur(kór:„Hannlengilifi“)sembjóíhöllmeðmörgumvörðum(stappkórinnstappar)ogþjónum.Einnþjónannaskuldaðikonungnum(kór:„Hannlengilifi“)miklapeninga(peningadollurhristar)ogáttiaðborgapeningana(peningahristur)tilbakaeinsfljóttoghanngæti.Enþjónninnáttiekkipeninga(peningahristur)oggatekkiborgað.Konungurinn(kór:„Hannlengilifi“)sagði“:Konungur:„Hendiðhonumífangelsi“(Hurðaskellir).Sögumaður:„Verðirnir(stappkórinnstappar)komuogætluðuaðtakaþjóninnenhannlagðistáhnéngrátandi(kórgrætur)ogsagði“:Þjónninn:„Herra,fyrirgefðumér(fyrirgefningarhljóð)égáengapeninganúna(peningahristur)enégskalborgaþéreinsfljóttogégget.Ekkisetjamigífangelsi“(hurðaskellur).Sögumaður:„Konungurinn(kór:„Hannlengilifi“)vorkenndiþjóninumogsagði“:Konungur:„Þúþarftekkiaðfaraífangelsi(hurðaskellur)ogþúþarftekkiaðborgamérpeningana(peningahristur).Égfyrirgefþér(fyrirgefningarhljóð)þúskuldarmérekkert“.Sögumaður:„Þjóninngekkheimtilsínglaðuríbragði(fótatak).Áleiðinnihittihannfélagasinnsemskuldaðihonumeinhvernsmápening(peningahristur),hannsagðiviðhannreiður“:Þjónninn:„Borgaðumérpeningana(peningahristur)semþúskuldarmérannarskallaégáverðina(stappkórinnstappar)oglætsetjaþigífangelsi(hurðaskellur)“.Félaginn:„Gefmérsmátíma,égborgaþérpeningana(peningahristur)ekkisetjamigífangelsi“(hurðaskellur).Sögumaður:„Enþjónninnhlustaðiekkiáfélagasinnoglétvarpahonumífangelsi(hurðaskellur).Konungurinn(kór:„Hannlengilifi“)heyrðiafþessuogsendiverðisínaeftirþjóninum(stappkórstappar).Hannsagðiviðhann:Konungur:„Égfyrirgafþér(fyrirgefningarhljóð).Hversvegnagastuekkifyrirgefiðfélagaþínum?(fyrirgefningahljóð)Vegnaþessaðþúgastekkifyrirgefiðhonum(fyrirgefningarhljóð)sendiégþigífangelsi“(hurðaskellur).Sögumaður:„JesússegirokkuraðfyrirgefahvertöðruogþámuniGuðfyrirgefaokkur“(fyrirgefningarhljóð).(BylgjaDísGunnarsdóttir)

15


Frásaga: Sjötíu x sjö

EiríkurogFinnurvorubræður.Finnurvarnýlegaorðinnníuára,enEiríkurvartveimurárumyngri.EittafþvísemFinnurfékkáafmælisdaginnsinnvarstórogfallegblaðra.DagnokkurnfékkEiríkurhanalánaða,enþegarhannhafðileikiðsérmeðhanadálitlastundvildiFinnurfáhanaaftur.EnEiríkurvildileikasérlengurmeðhana,ogþá-já,þávarekkiaðsökumaðspyrja.Bræðurnirbyrjuðuaðslástaffullrihörku.Eiríkursáaðblaðranláágólfinuoggerðisérlítiðfyrirogsparkaðiafalefliíhana.Hannhafðihugsaðséraðsparkahenniíburtu,enístaðþesssprakkhúnmeðháumhvelli.Slagsmálinhættu.Eiríkurvargreinilegamiðursín.Hannhafðiekkiætlaðséraðsprengjablöðruna.HonumláviðgrátiþegarhannsagðiviðFinn:„Finnur,þúmáttekkiverðareiðurútímig.Égætlaðiekkiaðgeraþetta.Viltufyrirgefamér?“Finnurstóðfyrststjarfur,enþegarhannsáhveaumlegaEiríkurbarsig,svaraðihannumhæl:„Já,ætliþaðekki.Égskalfyrirgefaþéríþettasinn,enþúgeturveriðvissumaðégmunilaunaþérþettaseinna.“EiríkurfórútogFinnurbyrjaðiheimalærdóminn.Mammavaríeldhúsinuaðstrauja.Húnhafðiheyrthvaðþeimbræðrumhafðifariðámilli,þvídyrnarvoruopnaríhálfagátt.Henniþóttisártaðheyradrenginasínarífast,enverstþóttihenniaðFinnurskyldiekkiviljafyrirgefaEiríkiheilshugar.„Finnur!“,kallaðimammahansúreldhúsinu,„geturðusagtmérhvað70x7erumikið?“„Égverðekkilengiaðreiknaþað“,sagðiFinnur,„bídduaðeins,-fjögurhundruðogníutíu.-Enhversvegnaertuaðspyrjaaðþví,mamma?“„Æ,mérdattbaradálítiðíhug“,svaraðimóðirhans.Finnursathugsi.70x7,70x7?Hannhafðifyrirstuttuveriðaðreiknaþettasamadæmi.Jú,númundihann.Þaðvaráfundiíkirkjunnifyrirnokkrumvikumsíðan.ÞarvarveriðaðtalaumPétursemspurðiJesúhversuofthannættiaðfyrir-gefaþeimsemgerðieitthvaðrangtgagnvarthonum.Núskyldihannhversvegnamóðirhansbaðhannumaðreiknahvað70x7værimikið.HannvissiaðhúnvildiaðhannfyrirgæfiEiríki.Enþaðvarhægarasagtengert.Leifarafsprunginniblöðruláguágólfinu.Finnurhafðialdreiáttsvogóðablöðruáður.Þaðvarlíkaenginnsmáhvellurþegarhúnsprakk!-70x7.Leiðtoginníkirkjunnihafðisagtaðþaðmerktiaðviðættumaðfyrirgefaöðrumafölluhjarta.Finnurreisáfæturogfórút.HannkomhvergiaugaáEirík.Kannskihannséí„króknum“?,hugsaðiFinnur.„Krókurinn“varleynistaðurþeirrabræðra.Þarvaralltafhálfdimmt,enenguaðsíðurágættaðvera,einkumírigningu.Þaráttubræðurnirsérlíkaýmisleyndarmál.ÁgiskunFinnsreyndistrétt.Innstí„króknum“satEiríkur.HannhnipraðisigsamanþegarhannsáFinn.Núvarsennilegakomiðaðskuldadögum.-Ogþaðvarrétt.EnreyndaráalltannanháttenEiríkuróttaðist.StundarfjórðungisíðarsámóðirdrengjannaFinnogEiríkveraaðleikasérútiígarði.Þeirvorubáðirglaðirogánægðir.Þegarhúnkallaðiáþáíkvöldmat,kallaðiFinnurámóti:„Núskiléghversvegnaþúbaðstmigaðreiknaúthvað70x7værimikið,ognúerégbúinnaðfyrirgefaFinnifjögurhundruðogníutíusinnum!“(MyaHallesby)

16


4Tyndur saudur- Umhyggja góða hirðisins

Boðskapur:Guðberumhyggjufyrirokkur.

Aðkoma:Tilvaliðeraðnotaleikinnúrhugmynda-bankanumsemaðkomu.Einnigværihægtaðútskýrahlutverkfjárhirðaoghvernigþeirbáruumhyggjufyrirsauðumsínum.

Hugleiðing

1. ÞegarJesúsgekkumhérájörðinniogboðaðifagnaðarerindiðumGuðsríkivorumargirsemhöfðustarfafþvíaðgætakinda.ViðhöfumáðurheyrtafþvíaðJesússagðisöguafsáðmannisemvarlíkaþekktstarfáþessumtíma.Jesúsvildiaðþeirsemhlýdduásigskilduþaðsemhannvaraðsegja.

2.Eittsinnsagðihannsöguafmannisemgættihundraðsauðaeneinnþeirravilltistfrá.Hvaðgerðiþáfjárhirðirinn?Hugsaðihannkannski:„Þettaereingöngueinn,égáennníutíuogníueftir?“Nei,hannskilurníutíuogníusauðieftirogferogleitaraðþessumeinasemertýndur.Hannhættirekkifyrrenhannfinnurhannogkemurfagnanditilbakameðsauðinnáherðumsér.

3. SaganáaðsýnaokkuraðGuðberumhyggjufyrirokkur.Honumþykirhvertogeittokkarmikilvægt.Hanngleymirokkuraldreiogeralltafaðhugsatilokkarogvilleigasamfélagviðokkur.Viðgetumlíkalærtafþessuaðviðeigumaðhugsavelhvortumannaðogsýnahvertöðruumhyggju.

Söngvar

10 Bænsendubeðna50 Guðþúgætirmínæ13 Drottinnerminnhirðir55 Hérgengurgóðurhirðir113 Stjörnurogsól16 Efégværifiðrildi106 Ótal,óteljandifuglar


Sálm23 DrottinnerminnhirðirJóh10.1-18 JesúsergóðihirðirinnJóh17.20-23 ÚrfyrirbænJesúJes40.11 EinsoghirðirJes53.6 VérfórumallirvillirvegarsemsauðirEsk34 HjörðGuðsoghirðarEf2.11-18 EittíKristi

Minnisvers:Viðerum

smíðGuðs,s

köpuð

íKristiJesú

tilgóðra

verka.(Ef2.

10)

Matt18.12-14

17


Skýringar

Hundrað sauðirAðeigahundraðsauðivartaliðgott.Þaðaðeigaþrjúhundruðsauðivartaliðóvenjumikið.Aðeigahundraðvaryfirmeðallagiefmiðaðerviðgamlarheimildir.Hirðartöldualltafsauðisínareglulegatilaðkomaívegfyriraðnokkurþeirratýndist.

Týndur sauðurEfsauðurtýnistfráhjörðinniverðurhannmáttvanaafhræðslu.Hannleggstfyrirogneitaraðhreyfasig.Þaðerástæðanfyrirþvíaðfjárhirðirinntekurhannuppogberhanntilbakaáherðumsér.

Skildi hann níutíu og níu eftir?Aðöllumlíkindumhefurfjárhirðirinnskiliðsauðinaeftirhjáöðrumfjárhirðieðafariðmeðþáafturíþorpiðáðurenhannleitaðiaðtýndasauðnum.

FjárhirðarSumirlituniðuráfjárhirðaþarsemþettahefursamsvaraðláglaunastéttokkardaga.Enekkimágleymaþvíaðstarfsgreinináttisérmerkasögu.DavíðkonungurvarfjárhirðirogGuðieroftlíktviðhirðilýðssínsíGamlatestamentinu.23.DavíðssálmurfjallarumþettastarfogþarerGuðilíktviðgóðanhirði.

Hugmyndabanki

Jarm!Hópurinn(kindurnar)sestniðurogallirsnúaísömuátt.Sásem„erhann“(fjárhirðirinn)kemurfremstogsnýrbakiíkindurnar.Foringinngengursíðanámillikindannaogklappareinhverriáhöfuðið,aðþvíloknugengurhannútúrhópnumogþáákindinaðjarma.Umleiðogfjár-hirðirinnheyrirhljóðiðmáhannsnúasérviðogreynaaðgiskaáhverjarmaði(hannmáaðeinsgiskaeinusinni).Efgiskaðerréttskiptastþeiráhlutverkum.Efþaðreynisterfittaðfinnaþannsemjarmaðimáhafatværeðaþrjárkindursemjarmaíeinuogþáaukastlíkurnaráaðgiskaðséárétt.Skiptiðumfjárhirðieftirþrjárumferðir.(Leikur57úrThemeGames2eftirLesleyPinchbeck)

FeluleikirHvernigværiaðfaraífeluleikeðaeinakrónueðajafnvelaðfelahlut?Þaðeralltafskemmtilegtogþaðtengistsögunniumtýndasauðinn.

18


5Fjársjódur oinn- Hvað er mikilvægast?Matt6.19-21

Boðskapur:ÍaugumGuðserumviðmikilvæghvertogeitt.

Aðkoma:Tilvaliðeraðnotaleikinnúrhugmynda-bankanum.Hægteraðræðahannfyrstoghafasíðanhugleiðingunaíframhaldiafumræðunum.

Hugleiðing

1.Hvaðskiptirmestumáliílífinu?Jesúsútskýrðiþaðmeðþvíaðtalaumfjársjóð.Hannvildinefnilegaaðþausemfylgduhonumsöfnuðusérfjársjóði.Hvernigfjársjóði? 2.Jesúshvattiokkurtilaðsafnahimneskumfjársjóðumfrekarenjarðneskum.Hvaðáttihannviðmeðþví?Alltsemviðsöfnumokkurhérájörðugeturorðiðtjónieðaþjófnaðiaðbráðenhimneskirfjársjóðireyðastaldrei.Þaðerekkihægtaðstelaþeimfráokkur.Þeirverðaheldurekkiaðryðieinsogsumirjarðneskirfjársjóðir.

3.Hvaðskiptirokkurraunverulegamáli?Jesússagðiaðþarsemhjartaokkarværiþarværieinnigfjársjóðurokkar.Hannvildiaðekkertyrðiokkurmikilvægaraenaðfylgjaséroghjálpatilviðaðfleirimyndutilheyrahonum.Efviðverðumofupptekinafeinhverjujarðneskuþágeturþaðfariðaðstjórnaokkur.Getiðþiðnefntdæmiumeitthvaðslíkt?Jesúsvildiaðhinirhimneskufjársjóðirværukeppikefliokkar.

Söngvar

88 Kærifaðir,kennduméraðbiðja50 Guðþúgætirmínæ131 Þúertþýðingarmikil(l)42 Fúség,Jesús,fylgiþér82 Jesúsmönnumöllumann123 Viðsetjumsthéríhringinn55 Hérgengurgóðurhirðir

1i

Minnisvers:

Viðerumsmí

ðGuðs,

sköpuðíKris

tiJesútil

góðraverka.

(Ef2.10)

19


Hugmyndabanki

Dýrmætur fjársjóður

Undirbúningur:Finndutilum20myndirúrblöðum,tímaritumeðainnkaupalistumafhlutumsembörnviljagjarnaneiga.HafðulíkatværeðaþrjármyndirsemgetatáknaðvináttueðafjölskylduogsvomyndaforðinuFRELSI(hugsanlegasemþúskrifarsjálf/ur).Þúgeturlíkahaftalvöruhlutiogmyndiríbland.Gamanværiefþúgætirtekiðhlutina/myndirnaruppúreinhverskonarkistueðafallegaskreyttumkassasemgefurtilkynnaaðþettasénokkurskonarfjársjóður.Sýndubörnunumhlutina/myndirnarogræðiðumþær.Segiðþeimsvoaðviðætlumaðímyndaokkuraðviðværumföstáeyðieyjuogviðmættumaðeinsveljaþrjáafþessumhlutumtilaðhafahjáokkur,hvaðmynduþauvelja?Haltuáframaðsýnaþeimhlutinaogleyfðuþeimaðsegjahvaðþauvilduhafaoghversvegna.Þegarallirhafafengiðtækifæritilaðtjásig,farðuþáígegnumhlutinaafturogspurðuhverserhægtaðveraánoghversekki?Tilumhugsunar:Flestirerutilbúniraðveraánlangflestrahlutaenekkiánvinaogfrelsis.Hvernigsýnumviðídaglegulífiokkarhvaðermikilvægastílífiokkar?Hvererraunverulegurfjársjóðurokkarogerhjartaokkarþar?(Leikur71úrThemegames2eftirLesleyPinchbeck)

Skýringar

Má maður þá ekki eiga neitt?

Nei,þvíerekkiþannigfarið.Jesúserekkiaðsegjaaðviðmegumekkieiganeitt.Enenguaðsíðurleggurhannmiklaáhersluáaðeignirokkarstjórniokkurekki.Þærmegaekkiverðamikilvægarientrúin.EinsermikilvægtaðhugaaðþvíaðviðeigumaðnotaeignirokkaríþáguríkisGuðs.Þaðereinnighlutiafþvíaðsafnasérfrekarhimneskumfjársjóðum.PeningarogeignireruforgengilegirhlutirentrúináGuðeróforgengileg.


1Kor9.24-27 ÓforgengilegursigursveigurMatt6.11 VortdaglegtbrauðMatt6.33 LeitiðfyrstríkishansogréttlætisJak5.2-3 JakobvarsammálabróðursínumKól3.1-2 Pálllíka

20


6Talenturnar- Ávöxtun hæfileikaMatt25.14-30

Boðskapur: LífiðerGuðsgjöfogviðeigumaðnotahæfileikaokkartildýrðarGuðiogöðrufólkitilblessunar.

Aðkoma: Hægteraðútfærasögunasemleikþáttogtalasíðanútfráhenni.Efsákosturervalinnaðhafahæfileikakeppniáfundinumþáverðatengslinaugljós.Einnigersniðugurleikuríhugmyndabankasemnotamásemskemmtiefniáfundinum.

Hugleiðing

1.Húsbóndinnkallarsamanþjónasínaogfelurþeimeigursínar.Einnfærfimmtalentur,annartværogsáþriðjieina.Sásemfærfimmtalentur,ávaxtarfésittogfæraðrarfimm.Sásemfékktværávaxtarfésittogfærtværtilviðbótar.Sáþriðjiákvaðaðgrafatalentunaíjörð.

2. Húsbóndinnkemurtilbakaogbiðurþjónanaaðgeraskil.Hannfagnarbáðumsemávöxtuðufésittogsegirviðþá:„Gott,þúgóðiogtrúiþjónn.Yfirlitluvarstutrúr,yfirmikiðmunégsetjaþig.Gakkinnífögnuðherraþíns.“

3.Sásemfalditalentunasegirhúsbóndasínumaðhannhafióttasthannogþvíákveðiðaðgrafatalentuna.Síðanafhendirhannhonumtalentunaaftur.Húsbóndinnávítarhannogbendirhonumáþannaugljósakostaðhannhefðiáttaðávaxtaféðíbankaámeðanhannvaríburtu.Þarnæstskiparhannþjónumsínumaðtakaafhonumtalentunaogfæraþeimsemhefurtíu.Aðlokumerþjónninnrekinnútíystumyrkur.

Söngvar

10 Bænsendubeðna50 Guðþúgætirmínæ113 Stjörnurogsól13 Drottinnerminnhirðir106 Ótal,óteljandifuglar16 Efégværifiðrildi


Ef2.10 ViðerumsmíðGuðsMatt5.13-16 Þéreruðsaltjarðar2Kor9.8 Guðerþessmegnuguraðveitaykkur ríkulegaallargóðargjafirMatt25.23 Yfirlitluvarstutrúr,yfirmikiðmunég setjaþigOkv9.9 Gefðuhinumvitra,frædduþannréttláta

Minnisvers:Viðerum

smíðGuðs,

sköpuð

íKristiJesú

tilgóðra

verka.(Ef2

.10)

21


Hugmyndabanki

LeikmunirTilþessaðgerasögunalifandifyriráheyrendumertilvaliðaðfáeinhverjatilaðleikaþjónanaþrjá.Talenturnargetaveriðpokarfulliraf„silfri“.Þjónarnirkomainntilaðtakaámótitalentunumogsíðaneruþeirkallaðirinnafturtilaðgeraskil.HægteraðnotatextannúrBiblíunni.

Skemmtilegt fundarefniHvernigværiaðhafahæfileikakeppni/sýninguáþessumfundi,þáfáalliraðnjótasínogþaðtengistefnifundarinssvovel.Hægtværiaðnotasemfyrirmyndþekktarhæfileikakeppnir.

LeiklistÍbókinniLifandileikureftirHreinS.Hákonarson(ertiláHoltavegi)erleikrittengttalentunum.Hvernigværiaðleikaeðaleiklesaþað?

Gefa og þiggjaÁhöld:Ílátfyriralla-hafiðílátinmismunandiafstærðoggerðt.d.vatnskönnur,fötur,skyrdósir,eggjabikara,potta,skálar,krukkur,bollar,mjólkurkönnur,pela,tómarmjólkurfernuro.s.frv.Hafiðeittstórtílátfulltafvatni(stóravatnskönnueðapott)ogmerkiðutanáílátiðhvertvatniðnær(t.d.meðtússeðalímbandi).

Fyrri umferðAllirþátttakendursetjistíhring.Eittbarniðfærílátiðmeðvatninuogtómuílátinskiptastámillihinna.Foringinnútskýrirleikinnogþegarhannhefursagt„einn,tveirogNÚ“byrjarbarniðmeðvatnsílátiðaðhellaíílátþesssem

Skýringar

TalenturTalenturvoruekkimyntheldurvísaðinafniðfrekartilþyngdar.Talenturvorulíktogpokarafsilfri.Verðgildiþeirravarmisjafntenalltafmikið.Oftermiðaðvið6000denara,endenarivardaglaunverkamanns.Hugsanlegaerþáeintalentalaunfyrirnæstumþví20ár.Afþessuerhægtaðsjáaðupphæðirnarísögunnieruháar.Enskaorðiðtalentfyrirhæfileikaárætursínaríþessarisögu.Saganerþvíofttúlkuðþannigaðpokarnirstandifyrirgjafirnaroghæfileikanasemokkurerugefin.

Ráðsmennska og ábyrgðMunurinnáþvíhvernigsíðastiþjónninnbregstviðogþeirfyrriervendipunkturinnísögunni.Aðgrafapeningíjörðvareitthvaðsemþekktistáþessumtímumþannigaðáheyrendumsögunnarættiekkiaðhafakomiðhegðunþjónsinsáóvart.Enhúsbóndinnbendiráþannkostaðleggjaféðíbanka.Þjónninnvaraðsvíkjastumogviðhorfhansvarrangt.Hannvildiekkitakaáhættu,hannákvaðaðgeraekkineitt.Hannsýndiþvíábyrgðarleysiogreyndistekkitrúrköllunsinni.Kristiðfólkáaðfaravelmeðalltsemþvíertrúaðfyrir.Þaðgeturveriðmismikiðsemfólkierfaliðenalltaferjafnmikilvægtaðfaravelmeðgjafirsínaroghæfileika.Leggiðáhersluáaðræktaþaðsemþauhafaheyrtáfundum.Hverniggetaþaulátiðþaðvaxaogdafna?

Tengsl við söguna um fjársjóðinn og perlunaEinnafþjónunumgrófsínartalenturíjörð.Einsogframkomískýringumviðsögunaumfjársjóðinnogperlunavarþettaþekktleiðefmaðurvildiverndaeigursínar.

erhonumávinstrihöndogsáhelliríílátþesssemerhonumávinstrihöndogsvokollafkolli.Vandinneraðílátinerumisstórogþvíþarfaðhellamisoftþartilalltvatniðhefurveriðselflutt.Tilgangurleiksinseraðlátavatniðgangaallanhringinnþartilþaðkemurafturíílátiðsemþaðvaríogþáverðurathugaðhversuvelgekkaðlátaekkertvatnfaratilspillismeðþvíaðathugahvortþaðnáiennþáuppaðmerkingunni.Leggiðáhersluáeinbeitinguogsamvinnu.

Seinni umferðLátiðallaskiptaumílátognúskulumviðsjáhvortviðgetumgertþettaaðkeppnisgrein!Skiptiðítvölið(eðafleiriefþiðeruðmeðstóranhóp)oghvortliðmyndareinaröðíþettasinn.Íupphafiþarfaðveranákvæmlegajafnmikðvatníílátunumhjábáðumliðum(t.d.2lítrar).Skemmtilegasterefílátináendanumerufrekarlítilþvísásemeráendanumþarfaðhlaupameðvatniðtilþesssemerfremstíröðinniogþaðgeturveriðvandasamtverkaðfaramargarferðiránþessaðsullaniður.Þaðliðvinnursemgeturflutttilbakasemmestafvatninuásemstystumtíma.

Til umhugsunar: Ræðiðumaðgefaogþiggja.Öllílátinvorumismunandienöllsinntusínuhlutverki.Einserumviðöllmisjöfnoggetumgefiðmismikiðaftímaokkar,peningum,vináttu,hæfileikumo.fl.Þóaðviðséummisjöfnoghöfummismikiðaðgefaskiptirmestumáliþegarupperstaðiðaðgefaþaðsemmaðurgetur.(Leikur42úrThemeGames2eftirLesleyPinchbeck)

22


7Miskunnsami Samverjinn- Hver er náungi okkar?Lúk10.25-37

Boðskapur: Jesúsvillaðviðreynumstöllufólkisannirnáungar.

Aðkoma: Hægteraðnotaeinhvernafleikjunumsemnefndireruhéraðneðan.Einnigfylgjatveirnýirleikþættirsemhjálpatilviðaðfærasögunatilnútímans.

Hugleiðing

1.ÞaðermikilvægtaðbörninvitiaðJesúsvaraðsvaraspurningunnisemlögvitringurinnbarfram:„Hvererþánáungiminn?“JesúshafðisagthonumaðtilaðöðlasteilíftlífþáþyrftihannaðelskaGuðognáunganneinsogsjálfansig.Íframhaldiafþvívildihannvitahverværináungihans.Saganersögðtilaðútskýrahversénáungimanns.

2.MaðurnokkurfórfráJerúsalemofantilJeríkó.Maðurinnfærharkalegameðferðhjáræningjunumogliggurhjálparvanaeftir.

3. Bæðipresturinnoglevítinnsveigjaframhjáfrekarenaðhjálpahonum.SíðankemurSamverjisemkenniríbrjóstiummanninnoghjálparhonum.

4. Hannsveigirekkiframhjáheldurfertilhans,geriraðsárumhans,flyturhannágistihús,kemurhonumíöruggarhenduroggreiðirfyrirhannogábyrgist.

5.Jesússpyríframhaldinuhverafþeimþremurreyndistmanninumnáungi.ÞegarlögvitringurinnhefursvaraðsegirJesúhonumaðbreytaeinsogSamverjinn.

Söngvar 88 Kærifaðir,kennduméraðbiðja50 Guðþúgætirmínæ131 Þúertþýðingarmikil(l)42 Fúség,Jesús,fylgiþér82 Jesúsmönnumöllumann123 Viðsetjumsthéríhringinn

Minnisvers: Elskaskalt

þú

Drottin,Guð

þinn,aföllu

hjartaþínu,

allrisáluþin

ni

ogöllumhug

aþínum.Þú

skaltelskan

áungaþinn

einsogsjálf

anþig.(Mat

t

22.37,39)

23


Hugmyndabanki

LeikurÞekkirðunáungann?Tvöbörneruvalintilaðtakaþátthverjusinni.Látiðþausnúabakinuhvortíannaðogsegðuáheyrendumaðþúætliraðkomastaðþvíhvevelþauþekkihvortannað.Þaðertilvaliðaðveljavinienþósvoaðþátttakendurþekkistekkivelþáerenguaðsíðurgamanaðleiknum.Leikurinngengurþannigfyrirsigaðstjórnandinnspyrannaðbarniðíeinuspurningasemþvíberaðsvarameðjáeðanei.Barniðsvararekkimunnlegaheldurgefurjátilkynnameðuppréttumþumlienneiertáknaðmeðþvíaðlátaþumalinnvísaniður.Hittbarniðáeinnigaðgefasittsvarmeðþumlinum,eftirþvísemþaðhelduraðþaðfyrrasvari.Einsogáðursegirverðaþauaðsnúabakihvortíannaðogekkierleyfilegtaðkíkja.Stigeruveittefbörninveitasamasvar.Semdæmiumspurningarmánefna:Ertumeðbláaugu?Ertuíeinhverjurauðu?Finnstþérkjötbollurgóðar?Búiðtilspurningarjafnóðumogtakiðmiðafþátttakendumhverjusinni.Látiðleikinngangahrattfyrirsig.Skiptistáaðspyrjaþátttakendurþriggjatilfjögurraspurningaíeinuogleyfiðsíðanfleirumaðspreytasig.Eftirleikinnmáspyrjaþátttakendurhvortþaðvarerfittaðhugsaumeinhvernannanallantímann.Oftþykirokkurerfittaðhugsaumaðraogsýnaþeimvæntumþykju.Jesússagðiaðviðættumaðelskanáungaokkar.(EfvaliðeraðnotaþennanleiksemaðkomuþáerfíntaðsegjaíframhaldinuaðeittsinnhafimaðurspurtJesú:„Hverernáungiminn?“)

(Leikurnr.55úrbókinniThemeGames2eftirLesleyPinchbeck)

LeikurHvererþar?Áhöld:Trefilleðaeitthvaðtilaðbindafyriraugun.Allirsitjaíhring.Bundiðerfyriraugunásjálfboðaliða(semsitureinnigíhringnum),síðanerkallað:„Skiptið!“Þáeigaalliraðfærasigtilogveljasérannanstaðíhringnum.Þegarallirerusestirspyrsjálfboðaliðinn:Hvererþar?ogbendirannaðhvorttilvinstrieðahægri.Sásembenterágefurfrásérhljóð,kallar:Hjálp!tvisvarsinnum.Sjálfboðaliðinnreyniraðþekkjahljóðiðoggiskaáhverséviðhliðinaáhonum.Efhonumtekstekkiaðgiskaréttþásnýrhannséraðþeimersiturhinummeginviðhannogendurtekurleikinn.Efsjálboðaliðanumtekstekkiaðgiskaréttíhvorugtskiptiðþáerafturkallað:„Skiptið!“ogleikurinnhelduráfram.Efgiskaðerréttþáeruhöfðhlutverkaskipti,bundiðerfyriraugunáþeimsemkomiðvaruppumoghinntekursætihansíhópnum.Efsjálfboðaliðanumtekstekkiaðgiskaréttítveimurumferðumþáertilvaliðaðskiptaumhlutverk.Látiðleikinngangahrattfyrirsig.Umræða:„Hversuauðveltvaraðþekkjanáungasinn?“Hugsanlegavarauðveldaraaðþekkjasumaenaðra.„Hverernáungi?“„Erþaðeinhversembýrísömugötuogvið?“„Einhversemerísamabekkogvið?“„HvaðkenndiJesúsumnáunga?“(Leikurnr.79úrbókinniThemegames2eftirLesleyPinchbeck)


Matt7.12 GullnareglanJóh13.34 NýttboðorðgefégyðurMatt25.40 Alltsemþérgerðuðeinummínum minnstabræðraMatt19.19b Þúskaltelskanáungaþinneinsog sjálfanþigJes1.6 Opinsárogmjúkolía

Leikur: Keppni í kassaburðiÁhöld:Hæfilegaþungurkassi,t.d.pappakassiíhæfilegristærðmeðbókumeðaeitthvaðálíka.þannigaðbörningetiboriðhannenþurfiaðnotabáðarhendur.Fyrriumferð:Einstaklingarspreytasig(2-3)íaðberakassannframágangoginnisalinnánýogeigaaðopnaoglokaáeftirsérdyrunum.Stjórnandileiksinstekurtímannogathugarhverreynistfljótastur.Tímarskráðiráspjaldeðatöfluþannigaðallirgetiséð.Líklegteraðþettatakinokkrastundþarsemleggjaþarfkassannfrásérþegaropnaoglokaádyrum.Síðariumferð:Tveirogtveirspreytasigísamvinnuaðberakassannframágangogafturtilbaka.Tíminntekinnogskráðuráspjaldið.Líklegteraðnúgangimunfljótaraðberakassannframogtilbaka,þarsemnúgeturannaropnaðfyrirhinumo.s.frv.Sigurvegararfáismáviðurkenninguefvill.Samræðurumárangurinníkeppninniogþóeinkumlögðáherslaáhvemiklubeturþaðgekkfyrirtvoogtvoaðhjálpastaðviðkassaburðinn,heldurenþegareinnogeinnþurftiaðbera.Íframhaldiafþessuerrættumhjálpsemiídaglegulífi.Börninspurðhvortþauhafieinhverntímaþarfnasthjálpareðaséðeinhvernhjálparþurfioghjálpað.Börninfáiaðtjásigummálið.(úrÞemafundumeftirGunnarJóhannesGunnarsson)

SkemmtilegtfundarefniHvernigværiaðfáeinhverníheimsóknáþennanfundsemkanneitthvaðfyrirsérískyndihjálp?ÞágetumviðlærthvernigerbestaðhlúaaðfólkiíneyðeinsogSamverjinngerði.HægteraðleitatilRauðakrossinsogHjálparsveitanna.

24


Skýringar

Gyðingar og Samverjar ÞaðsemkemurmestáóvartísögunnieraðSamverjinnskyldimiskunnasigyfirmanninn.SambandiðámilliGyðingaogSamverjavarekkigott.Þettaósættiáttisérlangasögu.ÞegarAssýringarherleiddunorðurríkið(Samaríu)á8.öldf.kr.þásettustýmisþjóðarbrotþaraðogfengunafniðSamverjar.Gyðingarlituniðuráþám.a.vegnahjáguðadýrkunar.SamverjarreistusíðanmusteriáGarísímfjalli.ÞaðvarlitiðalvarlegumaugumafGyðingumsemréðustgegnSamverjumu.þ.b.128f.kr.ogeyddumusterinu.SamverjarvanhelguðumusteriGyðingameðbeinumlátinnamannaámilli6-9e.kr.Þaðhafðiýmislegtgengiðáoghatriðvarmikiðámilliþessarahópa.ÞessvegnaverðurþaðennmerkilegraaðSamverjinngerimiskunnarverkið.Hvernigerhægtaðheimfæraþennanklofningyfiráokkartímaþannigaðbörninskiljiogtengiviðhugmyndina?

„Hver er þá náungi minn?“LögvitringurinneraðræðaviðJesúumboðorðúrGamlatestamentinu.Hannvillfáskilgreininguáhversénáungihans.Gyðingarvoruduglegirviðaðskiljasigfráöðrumhópumvegnaóhreinleikaþeirraeðahjáguðadýrkunar,þessvegnamágeraráðfyrirþvíaðlögvitringurinnhafiviljaðfáskilgreiningusemútilokaðieinhverjahópa.JesússnýrþessuviðmeðþvíaðlátaSamverjanngeramiskunnarverkið.LögvitringurinngeturílokinekkinefntSamverjannheldursegir:„Sásemmiskunnarverkiðgerðiáhonum.“KrafaJesúerþvísúsamahérogífjallræðunniaðviðeigumaðelskaóviniokkar.

Leiðin frá Jerúsalem til JeríkóLeiðinfráJerúsalemtilJeríkóertæplega30kílómetrar.Þessileiðvarþekktfyriraðverahættulegvegnaræningja.Þaðvargottfyrirræningjaaðliggjaíleynumogsætafæris.ÁheyrendurJesúhafaþekkttilóttanssemfylgdiþvíaðfaraeinnumþennanveg,oftastvarreyntaðferðastíhópum. Presturinn og levítinnPrestaroglevítarþjónuðuímusterinuíJerúsalem.ÞeirbjuggumargirígrenndviðJeríkóogþurftuþvíaðfaraþessaleiðtilvinnu.Presturinngatafsakaðsigmeðhelgileikalögunumúr3Mós21.Enaðalatriðiðeraðþeirkusuaðsveigjaframhjáfrekarenaðhjálpamanninum.KrafaJesúvarsúaðmennlétulögmáliðeðareglurekkistöðvasigíþvíaðveitahjálp,þaðséstt.d.íkenninguhansumhvíldardaginn.

Hjálpin sem Samverjinn veittiÍfyrstalagikenndihanníbrjóstiumhannogsýndiþaðmeðþvíaðgangatilhansístaðþessaðsveigjaframhjá.Hanngerðiaðsárumhans.Viðsmjöriðerólífuolíaogvarnotaðtilaðlinasársaukann,líktogsmyrsl.Víniðvarnotaðtilhreinsunarásárinu.Hjálphansnærsíðanlengraþarsemhannfermeðhannágistihúsogþegarhannþarfaðhaldaleiðsinniáframþáfærhanneigandanumpeningmeðloforðiumaðgreiðafyrirhannábakaleiðinniaukakostnaðefeinhverværi.Tveirdenararhafaaðöllumlíkindumdugaðtillangrardvalarfyrirmanninn,hugsanlegaíeinntiltvománuði.Sam-verjinngerirmeiraenhannþarf,hjálpinsemhannveitirertilfyrirmyndar.

25


26


8Bidjid, leitid, knyid á- Verum staðföst í bæninniMatt7.7-11

Boðskapur: Guðvillheyrabænirokkar.

Aðkoma: Tilvaliðeraðnotaefniúrhugmyndabankanumeðabænaþemasemfylgirmeðsemaukaefni.Fjölmargarhugmyndireraðfinnaþar.

Hugleiðing

1.Jesúsfóroftafsíðisaðbiðja.Hannvildiaðallirsemtrúðuáhannskilduhversumikilvægtþaðséaðbiðjabænirnarsínar.HannkenndilærisveinumsínumaðbiðjabænsemviðþekkjumennídagogheitirFaðirvor.

2.Jesúsvildiaðviðmyndumbiðjastöðugt.Hannhvattiokkurtilþessmeðþvíaðsegja:Biðjiðogyðurmungefast,leitiðogþérmunuðfinna,knýiðáogfyriryrðurmunupplokiðverða.JesúsvildiaðviðskyldumaðokkarhlutverkeraðbiðjaGuðumhluti.HannvildilíkaaðviðvissumaðGuðheyrirbænirnarokkar.Guðsvararöllumbænumenhannsvararþeimekkiöllummeðjá,stundumsegirhannnei.Stundumbiðurhannokkurumaðbíða.Þessvegnaþurfumviðaðverastöðugíbæninni.

3. Tilaðútskýraþettabeturtókhanndæmi.Hannspurðihvorteinhverfaðirmyndigefabarnisínusteinefþaðmyndibiðjaumbrauðeðahöggormefþaðmyndibiðjaumfisk.Þaðværinúmjögólíklegt.JesúsvildikennaokkuraðforeldrarviljaokkurvelenGuðvillok-kurennbeturogþvígetumviðveriðóhræddaðbiðjahannumalltsemokkurligguráhjarta.Guðvillfáaðheyrabænirokkarogsvaraþeim.

Skýringar

Steinn, brauð, höggormur og fiskurEinhverjirritskýrendurhafarættmöguleikaáþvíaðsteinnlíkistbrauðioghöggormurfiski,þ.e.a.s.tegundálssemgegnirlatneskaheitinuClariaslazera,ogfannstm.a.íGalíleuvatni.Þaðgeturveláttviðrökaðstyðjastenaugljósasterþóaðhorfaáandstæðunasembirtistíþvísemstilltersaman.Brauðogfiskurereitthvaðsemveitirokkurnæringuenhöggormurogsteinneruhættulegirhlutir.

Söngvar

10 Bænsendubeðna88 Kærifaðir,kennduméraðbiðja50 Guðþúgætirmínæ113 Stjörnurogsól13 Drottinnerminnhirðir106 Ótal,óteljandifuglar16 Efégværifiðrildi

Minnisvers:ElskaskaltþúDrottin,Guðþinn,afölluhjartaþínu,allrisáluþinniogöllumhugaþínum.Þúskaltelskanáungaþinneinsogsjálfanþig.(Matt22.37,39)

27


Hugmyndabanki

Við Guð erum vinir eftir Kari VinjeÆvintýriðumóskirnartíuúrbókKariVinjehefuroftveriðnotaðíumfjöllunumeðlibænarinnar.Tilvaliðaðlesaþaðuppáfundinumogræðasíðanafturumþaðíhugleiðingunni.

FrásögnFrægurerlendurprestur,semhétMoody,fóreittsinnmeðlitladóttursína,semhétEmma,íversluntilaðkaupabrúðuhandahenni.UmleiðogþauvorukomininníbúðinafórEmmaogvaldisérlitla,ódýrabrúðu.„Égvilfáþessadúkku,“sagðihúnogfaðmaðibrúðunaaðsér.Þessibrúðavarekkinærriþvíeinsstórogfallegogsúsemfaðirhennarhafðiætlaðaðkaupahandahenni.EnvegnaþessaðEmmavaldisérþessabrúðusjálf,þákeyptiMoodyhanaoggafdóttursinni.Litla,ódýrabrúðanlentifljótlegaútiíhornimeðýmsudótisemEmmavarhættaðleikasérmeð.DageinnsagðifaðirhennaraðhannhefðiviljaðkaupamiklufallegriogvandaðribrúðuenþásemEmmavaldisjálf.„Afhverjugerðirþúþaðekki?“spurðiEmma.„Afþvíaðþúvildirekkileyfaméraðgeraþað,“svaraðipabbihennar.ÞásáEmmaeftirþvíaðhafahaldiðfastviðeiginvilja.Eftirþaðléthúnalltafpabbasinnumaðákveðaþaðsemhannætlaðiaðgefahenni.PabbihennarþurftiaðferðastmikiðogþegarhannspurðihanahvaðhannættiaðkaupatilaðgefahenniþegarhannkæmiheimsvaraðiEmma:„Færðumérbaraþaðsemþúvelursjálfuraðgefamér,pabbiminn.“Húnhafðilærtaðtreystakærleikaföðursínsogvissiaðhannelskaðihana.(Sögunaerm.a.aðfinnaíboðunarefniLandssambandsKFUMogKfrá1995-1996)


Lúk11.5-8 VinurbiðurumbrauðLúk18.1-8 RanglátidómarinnLúk18.9-14 FaríseiogtollheimtumaðurFil4.13 Alltmegnaégfyrirhjálphanssemmig styrkan gerirJóh14.13-14 OghverssemþérbiðjiðímínunafniJóh15.7 EfþéreruðímérJak1.5 Góðhvatning1.Jóh5.14-15 Efviðbiðjumumeitthvaðeftirhansvilja

SjálíkaritningarstaðiumbænúrLúkasarguðspjalliíaukaefni.

Leikur: Láttu það gangaSetjistíhring(ágólfinueðaástólum).Útskýriðaðþiðætliðaðlátaýmsarathafnirgangahringinn.Hvaðaathafnirsemermánotasvolengisemþæreruekkidónalegareðameiðineinn.Leiðtoginnbyrjarmeðþvíaðklappanæstamannitilvinstriáöxlina.Sálæturklappiðgangaþartilallirerubúniraðklappaeinhverjum.Gefðusvoöllumíhringnumnúmer1-2-3,1-2-3o.s.frv.Allirsemerusvonúmer1megakomaathöfnafstaðþegarþúklapparsamanhöndum.Þáættumisjafnarathafniraðfaraafstaðútumalltíhringnumþannigaðþrírogþríreruaðgerasömuathöfnina.Leyfiðsvoþeimsemerunúmer2og3aðkomameðsínarathafnir.

Í byrjun geturveriðgottaðgefaþeimhugmyndirafathöfnumt.d.strjúkanefið,klappaáhöfuðið,haldaíeyrað,skellasamanskóm,gefafimm,leiðast,krækjasamanhöndum,klappaálærio.s.frv.

Til umhugsunar:Ræðiðumhvernigathafnirnarvoruendurgoldnar.Hvernigkemurhegðunokkargagnvartöðrumtilbakatilokkar?Efviðbrosumtilannarra,hvernigkomaþeirþáframviðokkur?Efviðuppnefnumaðra,hvernigerlíklegtaðþeirkomiframviðokkur?Samkvæmtþessuhvernigerþábestaðkomaframviðaðra?

28


9Tyndur sonur- Kærleikur GuðsLúk15.11-32

Boðskapur: GuðerkærleiksríkurGuðsemtekurámótiþeimsemjátasyndsínameðútbreiddanfaðm.

Aðkoma: Hafiðþiðtýnteinhverjusemykkurþóttivæntum?Stundumfinnumviðhlutiafturogþegarþaðgeristþáverðumviðglöð.Enídagætlaégaðsegjaykkursöguafmannisemtýndistogviðætlumaðheyrahvernigfórfyrirhonum.

Hugleiðing

1.Maðurátvosyniogsáyngribiðurumaðfáarfsinngreiddanútstrax.Honumerveittósksín.Faðirinnskiptireigunumámilliþeirra.Yngrisonurinnheldurtilútlandaoglifiróhófsamlega.Hanneyðiröllufésínu.

2.Þegarhannhefureyttöllufylgirhungursneyðíkjölfariðoghannlíðurskort.Hannfærvinnusemsvínahirðirogverðurþaðhungraðuraðhannlangartilaðleggjasérafgangatilmunnssemætlaðirerusvínunum.

3. Þááttarhannsigskyndilegaogákveðuraðsnúaafturtilföðursíns.Hannséraðhannmunhafaþaðbetursemdaglaunamaðurhjáföðursínum,heldurenhungraðuríútlandinu.Hannskiluraðhannerekkilengurþessverðuguraðverasonurföðursíns.

4.Hannleggurafstað.Faðirhanssérhann,kenniríbrjóstiumhann,hleypurtilhansogkyssirhann.Þegarsonurinnsegisthafasyndgaðogséekkiþessverðuraðverasonurföðursínsþábregstfaðirinnviðmeðþvíaðklæðahannískikkjuogskóogblásatilmikillarveislu.Afhverju?„Þvíaðþessisonurminnvardauðurogerlifnaðuraftur.Hannvartýndurogerfundinn.“

5.Eldrisonurinn,semerstaddurútiáakri,heyrirafveisluhöldunumogreiðist.Faðirinnreyniraðhughreystahann:„Barniðmittþúertalltafhjámér,ogalltmitterþitt.“Hannútskýrirsíðantilefniveislunnarfyrirhonum,aðbróðirhansséfundinnoglifnaðuraftur.

Söngvar

88 Kærifaðir,kennduméraðbiðja50 Guðþúgætirmínæ131 Þúertþýðingarmikil(l)42 Fúség,Jesús,fylgiþér82 Jesúsmönnumöllumann123 Viðsetjumsthéríhringinn


Post3.19 Takiðþvísinnaskiptumogsnúiðykkurtil GuðsLúk19.10 ÞvíaðMannssonurinnerkominnað leitaaðþvítýndaogfrelsaþað.Sálm103.3 Hannfyrirgefurallarmisgjörðirþínar3Mós11.7-8 Umsvín5Mós14.8 EnnafsvínumOkv29.3 Efyngrisonurinnhefðikannastvið þennanritningarstað...Sálm51 IðrunDavíðsEf2.1,5 DauðiogendurlífgunEf5.14 ÞámunKristurlýsaþér

Minnisvers: Elskaskaltþ

ú

Drottin,Guðþ

inn,aföllu

hjartaþínu,allr

isáluþinniog

öllumhugaþín

um.Þúskalt

elskanáunga

þinneinsog

sjálfanþig.(M

att22.37,39)

29


SkýringarArfurinnYngrisonurinnáttiaðfá1/3afarfinumensáeldri2/3ogjörðina.Aðbiðjaumaðfáarfinnvarekkióþekkt.Enmeðþvíaðfaraerlendisogeyðahonumerhannaðfarayfirstrikið,hefðihannsýntábyrgarihegðunværihugsanlegtaðallthefðiblessast.Efhannhefðinýttarfinntilaðskapasérframtíðsemhefðihjálpaðfjölskyldunnihefðihugsanlegaveriðhorftframhjáframhleypnihans.

Gyðingar og svínNiðurlægingsonarinseralgjörþegarhanngeristsvínahirðiroghefurhugáaðleggjasértilmunnsmatarafgangaþeimætlaðan.Íhugumgyðingavorusvínóhreindýr.Tilvarorðatiltækisemhljómaðisvona:„Bölvaðursésáersvínræktar.“Hannkemstekkineðar. Að koma til sjálfs síns og snúa afturHannáttarsigástöðusinni,hannkemurtilsjálfssíns.Hannáttarsigáþvíaðþettaerekkihlutskiptihans,honumberaðverahjáföðursínum.Hannsnýrþvíaftur.Hannskildiaðhannvarbúinnaðfyrirgerasonarréttisínum.Hannáttiekkineinakröfuáhendurföðursínumheldurþurftihannaðtreystaánáðföðurins.Þettaerstaðaallramanna.Þeirþurfaaðáttasigástöðusinnigagnvartskaparasínumogákveðasíðanaðsnúaaftur,takaafturhvarfi.

Kenndi í brjósti um hannFaðirinnkenndiíbrjóstiumhann.OftlýsirþessitilfinningafstöðuJesú.Eitthvaðhreyfistinnrameðhonumþegarhannséraðlýðurinneðaeinstaklingurinnvirðistveraánhirðiseðaleiðsagnar.

Skikkja, hringur, skór og alikálfurÞvílíkarmóttökur!Skikkjan,hringurinnogskórnirerutilaðundirstrikastöðusonarins.Hannerekkiþræll,hannhefurstöðufrjálsmanns.Alikálfinumvarslátraðþegarmikiðstóðtil.Hannvargeymdurfyrirbrúðkaupogaðrarstórveislur.Þvílíkarmóttökur!

Dauður og lifandi, týndur og fundinnÁstæðaveisluhaldannavorulífgjöfsonarins,hannvarkominníleitirnar.Hannhafðibæðiveriðdáinnogtýndur.Fagnaðarefniðeraðhannhafðisnúiðaftur.Eðaeinsogsegirísögunniaftýndasauðnum:„Égsegiyður,þannigverðurmeirifögnuðuráhimniyfireinumsyndara,semgjöririðrun,enyfirníutíuogníuréttlátum,erekkihafaiðrunarþörf.“

HugmyndabankiPálínuboðTilvaliðeraðminnasthinnarmikluveislusemfaðirinnhélttýndasyninummeðþvíaðhafaPálínuboð.Pálínuboðerþannigframkvæmtaðallirúrhópnumkomameðveitingarmeðsértilaðhaldaveislufyrirdeildina.

Leikræn tjáningÞessileikurergóðuríyngrideildirengetureinnigvirkaðfrábærlegameðeldrikrökkum.

Hvernigværiaðbúatillistsýninguúrsögunniumtýndasoninn?Oghvernigværieflistaverkinværubúintilúrokkursjálfum?Allirhafafariðímyndastyttuleik,þarsemallirhreyfasigítaktviðtónlistogþegartónlistinstopparfrjósaallireinsogmyndastytturímismunandistellingum.Ræðiðviðbörninumþaðhvernigmyndastytturværihægtaðbúatilúrsögunniumtýndasoninn.Faðirinnaðathugahvortsonurinnséaðkomaheimereinfaltaðleikaeftir.Sonurinnaðgefasvínunumþarffleiribörntilaðútbúao.s.frv.Einnigværihægtað„leika“málverkúrsögunnit.d.andlitsmyndafalikálfinumeðaafafbrýðisömumbróður.Myndastytturerhægtaðhorfaáfráöllumsjónarhornumenekkimálverkogþvíerbestaðleikendurstilliséruppviðveggfyrirmálverkinoglátialltsnúaframsemmikilvægteraðsjáist.Veriðopinfyrirhugmyndumsembörningætukomiðmeðt.d.gætieittlistaverkiðveriðvél-mennisemgeturgerteinahreyfinguogtalaðeinasetningu(ámjögvélrænanháttaðsjálfsögðu).Skiptiðbörnunumítvohópaoggefiðhvorumákveðinnstaðísalnumtilaðútbúalistsýninguna.Gottværiefeinhverfullorðinnværimeðhverjumhópitilaðstoðaroghvatningarogjafnvelleikstýringar.Hóparnirbjóðasvohvoröðrumaðskoðalistsýningunasínaogþáfersáfullorðniíhlutverkleiðsögumannssemgengurámilliverkanna,kynnirþauogútskýrirt.d.(tveirkrakkarfaðmastannarerniðurlúturenhinnglaður)þágæti

leiðsögumaðurinnsagt:„ÞessifallegahöggmyndúrgranítkallastFaðirogsonurhittastáný.Viðsjáumaðsonurinnerniðurlúturþvíhannerfulluriðrunarenfaðirinnumvefurhannoghorfirtilhiminsígleðisinni.“Öllbörninsemleikalista-verkinverðaaðveraalvegkyrrogreynaaðtúlkaeinsvelogþeirgetameðandlitssvipogstellingum.Þaðerumaðgerafyrirleiðsögumanninnaðveraíkarakter,jafnvelsetjaásighatteðaglerauguogverasvolítiðfyndinnenmikilvægasteraðkomasmáatriðumúrsögunniveltilskilaáþennanhátt.Börninsemeruaðskoðasýningunaverðaaðsýnaverkunumvirðingu.Hvetjiðþautilaðskoðaþaufráöllumhliðumogtjásigumþau.Sniðugtværiaðtakamyndiraföllumlistaverkunumogsetjaáveggspjaldoghafanöfnálistaverkunumundirtilminningarumskemmtileganatburð.(BylgjaDísGunnarsdóttir)

MinnisleikurUndirbúningurFinniðu.þ.b.15-20hluti(blýant,póstkort,leikfangabíl,yddaraogfleiraslíkt)ábakkaogbreiðiðklútyfir.Hafiðskeiðklukkuviðhöndina.Leikurinn:Fáiðnokkrasjálfboðaliða(3-4),sendiðallaframnemaþannsembyrjarleikinn.Leikurinngengurútáaðreynaaðleggjaallahlutinaáminniðsemeruábakkanumenþaufáaðeins20sek.tilaðhorfaáðurendúkurinnerbreidduryfiraftur.Þásnýrviðkomandisérframogteluruppalltsemhannman.Sásemmanflestvinnur.Hafiðbakkannstaðsettanþannigaðallirfundargestirgetiséðáhannenþeirmegaaðsjálfsögðuekkihjálpasjálfboðaliðanum.Tilumhugsunar:Þessileikurgeturvirkaðveláundansögunniumtýndason-inn.ViðerumoftgleyminenGuðgleymirokkuraldrei,jafnvelþóaðviðgleymumhonum.

30


10Farisei og tollheimtumadur- saga um bænLúk18.9-14

Boðskapur:Sásemhefursjálfansiguppmunauðmýkturverðaensásemlítillækkarsjálfansigmunupphafinnverða.

Aðkoma:Hægteraðnotahelgileikinnúrhugmyndabank-anum.Einnigerhægtaðnotahugmyndirúrbænaþemanusemfinnamáíaukaefni.

Hugleiðing

1. Jesússagðimargarsögurumbæn.Viðhöfumþegarheyrteinaogídagheyrumviðaðra.Saganfjallarumþaðmeðhvaðahugarfariviðeigumaðveraíbæninni.

2. Tveirmennfóruímusteriðaðbiðja.Annarvarfarísei.Hinnvartollheimtumaður.Faríseinnvarálitinnmjögtrúrækinnogréttláturenfólkleitniðurátollheimtumenn.

3.FaríseinnþakkaðiGuðifyriraðhannværibetrienannaðfólk,alvegörugglegabetrientollheimtumaðurinn.Hannvarekkijafnöruggurmeðsigogfaríseinn.Tollheimtumaðurinnþorðivartaðhorfaupp.Hannlauthöfðiogsagði:Guð,vertumérsyndugumlíknsamur!HvorgerðiþaðsemþóknaðistGuði?

4.Jesúsendaðisögunaáþvíaðsegja:„Tollheimtu-maðurinnfórheimtilsínsátturviðGuð,hinnekki,þvíaðhversemupphefursjálfansigmunauðmýkturverðaensásemlítillækkarsjálfansigmunupphafinnverða.“

5.ÞessisagahefureflaustkomiðmörgumáóvartsemhlustuðuenJesúsvildileggjaáhersluáaðíbænámaðuraðveraauðmjúk(ur)frammifyrirGuði.

Söngvar

10 Bænsendubeðna50 Guðþúgætirmínæ113 Stjörnurogsól13 Drottinnerminnhirðir82 Jesúsmönnumöllumann123 Viðsetjumsthéríhringinn55 Hérgengurgóðurhirðir

Minnisvers:ElskaskaltþúDrottin,Guðþinn,afölluhjartaþínu,allrisáluþinniogöllumhugaþínum.Þúskaltelskanáungaþinneinsogsjálfanþig.(Matt22.37,39)

31


Hugmyndabanki

Helgileikur: Faríseinn og tollheimtumaðurinnHægteraðútfæraþennanhelgileikáýmsanhátt,hafaeinneðafleirilesaraogleikaraeftirþvísemhópurinngefurtilefnitil.Tildæmismættihafatvohópa,annarleikurþaðsemáviðtollheimtumanninnoghinnþaðsemáviðfaríseann.

Tveir menn fóru upp í helgidóminn að biðjast fyrir(Halda uppi höndum, láta þær síðan falla)

Annar var farísei sem var hreykinn af því hversu góður hann var.(Rétta upp hægri hönd, láta hana síðan falla.)

Faríseinn hrósaði sér af því hversu góður hann væri. Hann sagði: „Guð, ég þakka þér, (Rétta hægri hönd til himins og horfa upp.)

að ég er ekki eins og aðrir menn sem gera alls kyns ljóta hluti,(Hrista höfuðið.)

eða eins og þessi tollheimtumaður.(Benda á vinstri handlegginn.)

Ég hlýði lögunum og gef mikið fé til annarra.“(Hneigja höfuðið og klappa sjálfum sér á öxlina með hægri hendi, láta handlegginn falla.)

En tollheimtumaðurinn stóð langt frá í helgidóminum(Lyfta hægri handlegg til himins en hneigja höfuðið.)

Hann skammaðist sín svo fyrir að svindla að hann barði sér á brjóst og sagði: (Berja brjóstið með lokuðum lófa, vinstri hönd.)

„Guð, vertu mér syndugum líknsamur!“(Halda lófanum að brjóstinu, höfuð beygt.)

Þegar Jesús hafði lokið sögunni sagði hann:„Þessi maður, sem játar syndir sínar, hann er nær Guði(Lyfta vinstri handlegg.)

en maðurinn sem var of montinn af sjálfum sér og talaði ruddalega um annað fólk,(Rétta út hægri handlegg og benda niður.)

Því að hver sem upp hefur sjálfan sig, mun auðmýktur verða,(Klappa á öxlina með hægri hendi, lækka hana síðan og benda niður.)

En sá sem auðmýkir sjálfan sig, mun upp hafinn verða.“(Benda niður með vinstri handlegg, lyfta honum síðan upp og benda til himins.)

(EftirE.Cutting,birtistáðuríGuðtalarviðkrakkaíKFUMogKFUK,2001)


Lúk1.51b-53 HlutiaflofsöngMaríuLúk5.32 Ekkikominntilaðkallaréttlátaheldur syndaraLúk15.7 FögnuðuryfireinumréttlátumFil3.9 TrúináKristgefurréttlætiðMatt18.4 HversemauðmýkirsigMatt23.12 Samastef

Skýringar

Fasta og tíund faríseans Faríseinnsagðiaðöllumlíkindumsattogréttfrá.Hannfastaðitvisvarívikuoggaftíundaföllusemhannátti.ÞaðvarnógfyrirGyðingaaðfastaeinusinniáári,áfriðþægingardaginn.FaríseinnísögunnigengurlíkaennlengraíaðgjaldatíundenlögmáliðíGamlatestamentinukveðuráum.Hannsagðiþvíréttfráenhugarfariðvarekkitilhlýðilegtíbæn. TollheimtumennÞaðhefurkomiðáheyrendumáóvartaðtollheimtumaðurinnværisásemfórréttláturúrmusterinu.Tollheimtumennvorumjögóvinsælir.Þaðvarekkiaðástæðulausu.Áþessumtímumvarbæðitilbeinogóbeinskattheimta.Beinaskattheimtanlautaðpersónulegumskattiogland-skatti.Sáskatturvarinnheimturafhinuopinbera.Óbeinaskattheimtugátumennfengiðaðannastmeðþvíaðtakaþáttíuppboði.Þannigaðþeirsembuðuyfirvöldumbestfenguréttinn.Þeirgátusíðanlátiðgreiðasérþáupphæðsemþeirsettuuppogþannigtryggtaðþeirættunógeftiraðhafagreitttilyfirvaldanna.ÞettafyrirkomulagvaraðsjálfsögðumikilbyrðiáefnahagiPalestínu.Þeirsemvorutrúaðirgreidduaukskattatíund.Þaðhefurveriðáætlaðaðmargirfátækirlandeigendurhafiþurftaðgreiða35-40%íþessigjöld.Jesúslegguráhersluáaðtollheimtumaðurinnsýndirétthugarfaríbæninni.

Vondu gæjarnirÞúertnúmeirifaríseinn!Faríseierannaðorðyfirhræsnara.Þeirvorulíkavondugæjarniríguðspjöllunum,erþaðekkiannars?ÞeirvorualltafaðþvælastfyrirJesú,reynaaðleiðahannígildru.Þeirvorualltafaðsýnahversutrúaðirþeirvoru,þeirvorugráðugirogsáutilþessaðJesúsvarkross-festur.Eittsinnvarleiðtogiísunnudagaskólaaðbiðjaeftiraðhafasagtogútskýrtsögunaaffaríseanumogtollheimtu-manninum.Íbæninnimáttim.a.heyraeftirfarandisetningu:„GóðiGuð,þakkaþérfyriraðégerekkieinsogfaríseinnísögunni!“Þessileiðtogihefurnúveriðmeirifaríseinn!Farísearvoruekkivondugæjarnir.SagnfræðingurinnJósefustalaðivelumþá.Þeirhöfðumikiláhrifmeðalalmenningsogþóttutilfyrirmyndarítrúarlífisínu.ÞeirkomuekkinálægtþvíþegarJesúsvarkrossfestur.EinhverjirúrflokkifaríseatókusíðantrúáJesúogvoruhlutiafsöfnuðifrumkirkjunnar.Mikilvægteraðkennaekkifaríseunumumalltsemaflagafer.Enísögudagsinserveriðaðgagnrýnaviðhorffaríseanstilbænarinnar.(TilvaliðeraðlesameiraumfaríseanaíbókSimonJenkinsBiblíanfrágrunni,bls192og194-195.)

32


33


HeimildaskráBeagles,K.(Ritstj.),2005:PowerPoints.SilverSpring,SabbathSchool.Bock,D.L.,2005:TheGospelofMark.(CornerstoneBiblicalCommentary.Rit11.Ritstj.P.W.Comfort).CarolStream,TyndaleHousePublishers.Danes,S.&C.Danes,1989:Mark-AGospelforToday.Oxford,LionEducational.Fee,G.D.&D.Stuart,2003:HowtoReadtheBibleforAllItsWorth.GrandRapids,Zondervan.France,R.T.,1985:Matthew.(TyndaleNewTestamentCommentaries).Leicester,InterVarsityPress.GunnarGunnarsson,1982:Þemafundir.(LeiðtogaheftiLandssambandsinsnr.2).Reykjavík,LandssambandKFUMogKFUK á Íslandi. HreinnS.Hákonarson,1995:Lifandileikur-tuttuguleikþættirhandabörnumogunglingum.Reykjavík,útgefiðafhöfundi.Jenkins,S.,2005:Biblíanfrágrunni.Reykjavík,Skálholtsútgáfan.Jeremias,J.,1963:TheParablesofJesus.London,SCM.McGrath,A.E.,2005:TheNIVBibleCompanion.London,Hodder&Stoughton.Morris,L.,1988:Luke.(TyndaleNewTestamentCommentaries).Leicester,InterVarsityPress.Pinchbeck,L.,2002:ThemeGames2.Bletchley,ScriptureUnion.Relf,S.,1998:Fræðslustundísnatri.(Þýttogstaðfært:HreiðarÖrnStefánssonogSólveigRagnarsdóttir).Reykjavík,Skálholtsútgáfan.Sandemo,H.,1974:Biblíuhandbókinþín.Reykjavík,ÖrnogÖrlygur.Silva,M.,1986:TheplaceofhistoricalreconstructioninNewTestamentCriticism.(ÍHermeneutics,AuthorityandCanon,Carson,D.A.ogWoodbridge,J.D.(Ritstj.)Leicester,IVP.Shockey,L.(Ritstj.),1995:Everone’sawinner-GamesforChildren’sMinistry.Colorado,Group.Smith.L.&W.Raeper,1989:Luke-AGospelforToday.Oxford,LionEducational.Turner,D.L.,2005:TheGospelofMatthew.(CornerstoneBiblicalCommentary.Rit11.Ritstj.P.W.Comfort).CarolStream,TyndaleHousePublishers.Wenham,D.,1989:TheParablesofJesus.(TheJesusLibrary.Ritstj.M.Green).DownersGrove,InterVarsityPress.

34


orír leikir til ad kenna minnisversGálgaleikur til að kynna og læra minnisversÝmsarskemmtilegarleiðirmánotatilaðlæraminnisvers,gálgaleikurinnereinþeirra.Teikniðuppátöflustrikfyrirhvernstafíminnisversinu(aðskiljiðlíkaorð).Börninskiptastsvoáaðnefnabókstafi.Efþaugiskarétt,fylliðþáinnástrikinbókstafinnsemþaunefnduallstaðarsemhannkemurfyrir.Efþaugiskavitlaust,skrifiðþábókstafinntilhliðarogteikniðstigafstigigálgann,efþaunáekkiaðgiskaréttáðurenkarlinnhangirágálganumhafaþautapað.

Að kenna minnisversSkrifiðminnisversiðsemáaðlærauppátöflu.Látiðöllbörninsitjafyrirframantöflunaoglesaminnisversiðsamanháttogskýrt.Látiðsíðanþannsemerlengsttilhægriíröðinnifásvamptilaðstrokaúteittorðaðeiginvali.Eftiraðhafastrokaðútorðþálæturhannþannnæstaíröðinnifásvampinnogsestaftast.Eftiraðeittorðhefurveriðstrokaðútáhópurinnaðfaraafturháttogskýrtmeðminnisversið(einnigorðiðsemstrokaðvarút).Þáernæstaorðstrokaðút.Afturerfariðmeðminnisversiðogsáþriðjiíröðinnistrokarútnæstaorð.Aðlokumverðurbúiðaðstrokaöllorðinútenhópurinnættiaðkunnaminnisversið.Þettaereinföldogskemmtilegleiðtilaðgeraminnisversiðenneftirminnilegraígegnumleik.(byggtáleik38úrThemeGames2eftirLesleyPinchbeck)

Gefið gaum að orði DrottinsFáiðeinn(eðafleiri)sjálfboðaliðaogbiðjiðhannumaðvinnaeitthvaðverkfyrirykkurumleiðoghannhlustaráþigkennahópnumminnisversið.Verkefniðþarfaðveraskýrtogkrefjastathygliþaðgætit.d.veriðaðflokkasamansokkaúrstórrihrúguafsokkum,útbúasamlokuráákveðinnhátt,sópadrasluppafgólfinueðaeitthvaðannaðsemykkurdetturíhug.Hafiðíhugaaldurbarnannaþegarþiðveljiðverkefniðogleggiðáhersluáaðþaðséleystvelafhendi.Síðanskuluðþiðkennabörnunumísalnumminnisversfundarinsmeðþvíaðendurtakaþaðorðfyrirorðínokkurskiptioglátaþauhafaeftirámeðansjálfboðaliðinnvinnurverkiðsitt.Þegarsjálfboðaliðinnhefurlokiðverkefninusínugefiðhonumþágottklappogbiðiðhannsvoumaðfarameðminnisversið,honummunþykjaþaðmunerfiðaraenbörnunumsemsátuoghlustuðu.Hversvegna?Hafiðþiðeitthverntímannreyntaðlæraoghorfaásjónvarpiðásamatíma?TaliðummikilvægiþessaðgefagaumaðorðiDrottins.Gætiðþessaðgeraekkilítiðúrbarninusemervalið.Leikurinnerekkihugsaðurtilþess.Þaðersniðugtaðtakafleirieneinnuppþannigaðþeirgetiháðkeppnisínámilli.(Byggtáleik62úrThemeGames2eftirLesleyPinchbeck)

35


Adrir leikirSpeglarPariðtvoogtvosaman.Börnineigaaðsnúaaðhvortöðru,einnbyrjaraðhreyfasigmjöööööghægtoghinnhermireftireinsoghannværispegillsemsásemstjórnarhreyfingunumséaðspeglasigí.Mikilvægteraðútskýrafyrirbörnu-numaðtilaðþettavirkiþurfiaðróasigniðuroghreyfasigmjöghægt.Tilgangurinneraðgefa„speglinum“mjöggóðarvísbendingarumhreyfingarnarsvohanngetifylgtnákvæmlegaeftirenallsekkireynaaðkomahonumáóvartmeðsnöggumhreyfingum.Fyrirþannsemhorfirá,áaðveraerfittaðsjáhverséaðstjórna.Eftirsvolitlastundskiptabörninumhlutverk.

Tilumhugsunar:Þegarviðeigumgóðsamskiptiviðannaðfólkgenguröllsamvinnamjögvel.ÞegarviðlítumáannaðfólkereinsogviðséumaðlítaíspegilþvíaðviðerumöllsköpunGuðsogjöfnframmifyrirhonum.

Hver er ég?Leiðtoginnlímirmiða(A5)ábakiðáhverjubarniánþessaðþaðvitihvaðstendurámiðanum.Markmiðiðeraðfattahvaðstendurámiðanumsínum.Börningangaumsalinnogspyrjahvortannaðjáeðaneispurningaeinsog:„Erégmatur?“„Erégbiblíupersóna?“„Eréghjálpsamur?“o.s.frv.Sásemspurðurerlesaftanáþannsemspurðiogsvararmeðjáeðanei.Efeinhvereróvissumhverjuhannáaðsvaramáhannleitatilleiðtogans.Aðeinsmáspyrjahverneinusinni.Þegarliðnareruum5mínúturleyfiðþábörnunumaðsegjahvaðþauvoru,efeinhverjireruennóvissirmágefaþeimvísbend-ingar.Reglurnareru:Þaðmábarasvarameðjáeðanei(eðapass)ÞaðmábaraspyrjahverneinstaklingeinusinniÞaðmáekkilesaupphátthvaðstendurámiðunum

Undirbúningur:Áðurenfundurinnbyrjarþarfaðskrifahluti/nöfnámiðanaogfinnatillímsemfestistáfötumt.d.mál-ningarlímband.Þaðeruendalausirmöguleikahvaðhægteraðskrifa.Gottgeturveriðaðveljaþrjáflokkat.d.matur,biblíupersónurogdýr.Matur:Pítsa,kjúklingur,hamborgari,slátur...Biblíupersónur:MiskunnsamiSamverjinn,týndisonurinn,Maríamey,Nói,Jesús...Dýr:Sebrahestur,kengúra,api,könguló...(LeikurúrEveryone´sawinner,bls.16)

36


Ad segja sögurÞarsemyfirskriftþessaboðunarefniserSögurnarsemJesússagðiertilvaliðaðhafanokkraleikiviðhöndinasemhveturokkurtilaðsegjasögurogleikaokkurmeðorð.

LýsingarorðasagaFáiðbörnintilaðnefnalýsingarorðogskrifiðþauinníeyðurnarísögunnihéraðneðaneðabúiðtilykkareigin.Lesiðsvofyrirhópinn.

Ræða 1 (Kristbjörg Gísladóttir)Mighefuríallanveturlangaðtilaðhaldaörstuttaræðufyrirykkurenhefaldreilátiðverðaafþví.Ennúerstundinrunninupp.Áðurenégflytræðunaþarfégaðfásmáaðstoðfráykkurþvíégvarsvomikiðaðflýtaméraðsemjaræðunaaðéggleymdiöllumlýsingarorðum.Þiðeigiðaðkomameðeinhverjaruppástungur.Kæru__________fundarmenn!Mérerþað______________ánægjaaðflytjaykkur_____________vinir,þessa_______________ræðu.Þegarégkomífyrstasinníþetta____________hús,leiðmérstraxvel,þvíaðégvissiaðhingaðkomabaraþeirsemeru______________.Mérersérstaklegaminnisstæður_________________fundurinníþessu_________________félagi.Þávarsamskonar_________________hópurísalnumeinsognúna.Sumirvoruí___________________fötumenaðrirmeð_______________húfur._______________leiðtoginnsemstjórnaði________________fundinumvarmeðrosalega_____________eyruog________________nef,ogsásemlékágítarinn/píanóiðvarmeðmjög________________hár.Þessiræðaersennáenda,endaeru________________áheyrendurnirorðnir_______________afleiðindum.Þakkaykkurfyrir_____________________hljóð.

Ræða 2Háttvirtu_____________fundargestir.Þaðermér__________________ánægjaaðbjóða_____________og________________KFUMstráka/KFUKstelpurvelkomna(r)tilþessarar__________________hátíðar,fyrirhöndhinna_______________leiðtogadeildarinnarsemmunusjáumhina_______________dagskráþessafundar.Munmargt_______________lítadagsinsljósáþessum_____________degi,íþessum________________mánuði.Þaðeróskokkaraðþið____________________pörupiltar/stúlkukindurog______________gæjar/skvísurkunniðaðstillahlátriykkaríhófsvohið_______________þakhrynjiekkiyfirosssvohinn___________________forstöðumaðurfáiekkiáfalloghið________________tryggingafélagfariekkiáhausinn.Þáerbaraaðsegja“gjöriðsvovel”oghefstþá________________liðurfundarins.

37


Veidimadurinn - látbragdssaga

Þessisagahefurlengiveriðígangiífélaginu.Hérerhúneinsoghúnbirtistáleikjavefur.is.HeimildfenginfráGuðrúnuSigurðardóttur.Leiðtogisegirsögunaogbörnintakaþáttílátbragðinu.Einusinnivoruhjónsembjugguílitluhúsilangt,langtíburtuíeinhverjulandisemviðvitumekkihvaðheitir.

Einngóðanveðurdagvaknaðimaðurinneldsnemmaogsagðiviðkonunasína:„Jæja,heillin.Núætlaégaðfaraaðskjótatígrisdýroggefaþérfeldinnafþvííkápu.“Síðanklæddihannsig,létnestiíbakpoka,settiásigbakpoka,smeygðikíkiáaðraöxlinaogbyssuáhina,kysstikonunasínaogsvohélthannafstað.(Þessarathafnirerustundumleiknarmeðlátbragðienstundumalvegsleppt.Þáerbarasagt:„Svotókhannsigtiloghéltafstað“).

Hanngekkafstaðeftirveginum(slátaktinnmeðhöndunumálærin)ogafþvíaðþaðhafðirigntumnóttinaþávorupollaráveginum.Þegarhanngekkípollunumþáheyrðistsvona...(höndunumnuddaðsamansvosmellurí-athugavelaðmissaekkiúrgöngutaktinumeftirsvonaútúrdúra).Þegarhannhafðigengiðdágóðastundkomhannaðtöluvertstórrihæð.Hannvarekkertþreytturensamtgekkhannhægar(dragaúrgöngutaktinum)ogþegarhannkomefstáhæðina,þáhljóphannniðurhinummegin(höndumslegiðálæriíhlaupatakti).

Núhélthannáframeftirveginumþangaðtilhannkomaðstórribrúogþegarhanngekkyfirbrúnaþáheyrðist...(slámeðhöndunumígöngutaktiábrjóstkassann)ogsvohélthannáframeftirveginum.Hanngekklengi,lengiþangaðtilhannkomaðgeysilegastórufjalli.Hanngekkafstaðuppfjallið(dragasmáttogsmáttúrgöngutaktinum)ognúfórhannaðþreytast.Sólinskeinoghannvarðsveittur(þurrkasvitann)enhannvaraðverðakominnuppátindinn(mjöghægt).Loksinsnáðihannuppogþáhljóphannniðurhinummegin(hlaupataktur-hratt).

Þegarhannkomniðurhélthannáframeftirveginumþangaðtilhannkomaðóskaplegastóruvatni(stoppa-skima).Þaðvarenginbrú,enginnbátur.Hvaðáttihannnúaðgera?Jú,hannstakksérogsyntiyfir(sundtökmeðhöndunum).Þegarhannkomyfirsettisthannávatnsbakkannoghelltivatniúrskónumsínum,vattsokkanasína(leika)ogafþvíaðhannvarorðinnsvangurogþyrsturþáákvaðhannaðfásérbitaafnestisínu(leika-takakíkinn,byssuna,bakpokann.Takauppmat,tyggja,drekka.Mikiðeðalítiðgertúrþessueftiraðstæðum).

Loksinsvarhannbúinn,stóðupp(teygjasig-setjaásigbakpokann-byssuna-kíkinn)oglagðiafstaðeftirveginum(göngutaktur).Eftirlangagöngukomhannaðsvogríðarlegaháufjalliaðviðhöfumaldreiséðannaðeins.Hannlagðisamtafstaðuppenþettavarerfitt(hægt,þurrkasvitann,sýnahvaðþettaererfitt).Þegarhannkomuppátindinnhljóphannniðuraftur(sláálærimeðhlaupatakti).Þávarhannlíkakominnútístóra,stóraskóginn.Hannstansaði,hlustaði,tókuppkíkinnogkíkti(hægt-hljótt).

Ó,þarnasáhanntígrisdýrið.Hanntókuppbyssuna,miðaðiogBANG(leika)-enhannhittiekkiogtígrisdýriðkomhlaupandi.Hannhljópafstað(samaleiðtilbaka,nemanúerreyntaðhlaupaoggeraallarhreyfingarhratt.Hannverðuróskaplegaþreytturáfjöllunumentígrisdýriðeráhælumhanssvohannreyniraðsperrasig).

Lokskemurhannaðgarðshliðinuheimahjásér.Hannstekkuryfirgirðinguna,hleypurinníhús,skellirafturhurðinni.-Þáhægtogrólegamiðarhannútumgluggann(leika)-BANGogtígrisdýriðliggurdauttfyrirutan.

1 23 4

5 67 8

9 10

Documents

2009-3 Fræðsluefni (haust)