2018-2022 Savunma Sanayii Sektörel Strateji Dokümanı : Taktik Data Link THS : Teknoloji Hazırlık Seviyesi TKY : Teknoloji Kazanım Yükümlülüğü TMG : Turboşaft Motor Geliştirme

2018-2022 Savunma Sanayii Sektrel Strateji Dokman

II


III


tekniin ve sanatlarn her trl ilerlemelerine uygun olarak retilen silahlar ve sava gere ve aralar, memleketin

ekonomisi ile ilgilidir. Ordunun saydmz gereksinimlerini, memleket iinde hazrlamak esas olmaldr...


IV


V

Benim gnlm tasarmndan retimine kadar hibir aamasnda yer almadmz bir rnn alnp kullanlmasna

raz deil. Bizim savunma sanayi iin darya verecek tek kuruumuz olmamal.

R. Tayyip ERDOANTrkiye Cumhurbakan


VI


VII

NSZlkelerin savunma ve gvenlik ihtiyalarnn karlanmasnda, teknolojik bamszlk her zamankinden daha nemli bir konuma gelmi bulunmaktadr. Savunma ve gvenlik ihtiyalarmz karlamamz noktasnda biz bize yetemediimiz durumda bamsz bir Trkiyeden bahsedemeyiz. Teknolojik bamszln gereklemesi kapsamnda da yerli savunma sanayimizin teknolojik yetkinliklerinin gelitirilmesi ve Trk Silahl Kuvvetleri (TSK) ihtiyalarnn karlanmasnda da bamlln asgari seviyelere indirilmesi nem arz ediyor.

Cumhuriyetimizin kurulu yllarna kadar uzanan mill harp sanayimiz, Savunma Sanayii Mstearlnn 1985 ylnda kurulmasyla yeni bir ivme kazanm ve Mstearlmz, kuruluundan 1990l yllara kadar dorudan alm programlaryla, 2000li yllara kadar ortak retim programlaryla, daha sonra ise zgn (yurt ii) tasarm sistemleriyle, TSKnn modernizasyonuna nemli katklarda bulunmutur. Bugn itibaryla lkemizin savunma sistem tedariki ve savunma sanayini ynlendirme konusunda yrtlen almalar neticesinde, savunma rn ve hizmetlerimiz, hem TSKya hem de farkl corafyalardaki stratejik ibirlii ierisinde bulunduumuz dost ve mttefik lkelerin silahl kuvvetlerine teslim edilmitir. En gl savunmann en gl silahlarla yaplacann bilinciyle, savunma sanayinin her alannda dnyann en iyisi olma hedefi ile Trkiye, savunma sanayinde sadece kendi kendine yeten bir lke deil, tm dost ve mttefik lkelerin de ihtiyalarn karlayan bir lke olma ynnde almalarn yrtmektedir.

Uygulanan sanayileme stratejileri sonucunda Milgem, Fze ve Roket Sistemleri, Altay Ana Muharebe Tank, ATAK Helikopteri, nsansz Hava Aralar, Hrku Balang ve Temel Eitim Ua gibi ok sayda projenin savunma sanayimiz tarafndan baaryla yrtlmesi salanm olup, nmzdeki dnemde de zgn olarak gelitireceimiz ve teknolojilerine hakim olacamz platform ve sistem projelerimizi hayata geireceiz. Bu projelerimizi yrtrken, birinci planlama dneminden edindiimiz deneyimin zerine koyarak hazrladmz sektrel strateji dokman ile sanayide ve teknolojide daha ok derinlemeyi salayarak savunma sanayi sektrmz ynlendirecek ve hedeflerimize doru yryeceiz.

Sistem baznda belirli bir olgunlua gelen savunma sanayimizin teknolojik derinliinin artrlmas ve byk zorluklarla elde edilen bilgi birikimi ve yetenein devamnn salanabilmesi iin Srdrlebilir Savunma Sanayi in Teknoloji ve Alt Sistem Sahiplii ilkesi temel alnarak 2018-2022 dnemi Sektrel Strateji Dokman almalar yrtlmtr. Sektre yn vermesi amacyla hazrlanan Sektrel Strateji Dokman ile yerliletirilmesi hedeflenen sistem ve alt sistemler sektr baznda belirlenerek, tabana yaylm bir tedarik zincirinde tasarm ve retim kabiliyeti olan yurt ii firmalarmzn oluturulmas salanarak, yerli katknn arttrlmas hedeflenmitir.

Bu dokmann hazrlanmasnda emei geen herkese teekkr eder, sektrmze hayrl olmasn dilerim.

Prof. Dr. smail DemirMstear


VIII

2018-2022 Savunma SanayiiSektrel Strateji Dokman

Hazrlama Ekibi


IX

ADI ve SOYADI GREV

Bilal AKTA Sanayileme Daire Bakan

Hseyin KILI Sektrel Strateji ve Yatrm Planlama Mdr, Sanayileme Dai. Bk.l

Ali Vasfi DEMRTA Teknoloji Transfer Ofisi Mdr, Sanayileme Daire Bakanl

Evren YCEL Elektronik ve Yazlm Sektr Mdr, Sanayileme Daire Bakanl

A.Gzin TEMZSOYLU Makina ve Gemi Sektr Mdr, Sanayileme Daire Bakanl

Belma GNGR Havaclk ve Uzay Sektr Mdr, Sanayileme Daire Bakanl

zden APAYDIN Elektronik Alt Sistemler Mdr, Alt Sistemler Daire Bakanl

Necmi KOLDA Amfibi Gemi Projeleri Mdr, Deniz Aralar Daire Bakanl

Ahmet KARADERE Yeni Nesil Ara Projeleri Mdr, Kara Aralar Daire Bakanl

Yksel NAL Stratejik Planlama Mdr, Strateji Gelitirme Daire Bakanl

Mesude KILIN Mekanik Alt Sistemler Mdr, Alt Sistemler Daire Bakanl

Ahmet Raci YALIN Tank ve Modernizasyon Projeleri Mdr, Kara Aralar Daire Bakanl

Ender UUR El Yapm Patlayclar ile Mcadele Projeleri Mdr, Silah Sis.Dai.Bk.l

Ersoy AKSOY Amerika ve Avrupa Mdr, Uluslararas birlii Daire Bakanl

Ramazan KARABULUT Uzay ve Uydu Sistem Projeleri Mdr, Hv.Sav. ve Uzay Dai. Bk.l

brahim Sami EREL Savunma Sanayii Uzman, Lojistik Daire Bakanl

Abdulkadir BASA Savunma Sanayii Uzman, Lojistik Daire Bakanl

Sadi YILMAZ Savunma Sanayii Uzman, Sanayileme Daire Bakanl

Beste SAKIN Savunma Sanayii Uzman, Strateji Gelitirme Daire Bakanl

Bilge NCEL Savunma Sanayii Uzman, Silah Sistemleri Daire Bakanl

Fulya Gizem AYTA Savunma Sanayii Uzman, nsansz ve Akll Sistemler Daire Bakanl

Mge AKKAYA Savunma Sanayii Uzman, Siber Gvenlik ve Elektronik Harp Dai.Bk.l

Can DLEKTALI Savunma Sanayii Uzman, nsansz ve Akll Sistemler Daire Bakanl

Dr. Esra ENEL Milli Savunma Uzman, Teknoloji Ynetimi Daire Bakanl

Hatice YAVUZ Uzman Yardmcs, Helikopter Daire Bakanl

Mehtap AMLIOLU Proje Mhendisi, Uak Daire Bakanl

Cihat DEMR Proje Mhendisi, Hava Savunma ve Uzay Daire Bakanl

M. Numan OLAK Proje Mhendisi, Helikopter Daire Bakanl

Aya NAL Danman, Sanayileme Daire Bakanl

Onur LMEZ Danman, Deniz Aralar Daire Bakanl

Murat ZHAMAM Danman, Uak Daire Bakanl

Ebru Tuncer ZKAN Danman, AR-GE Daire Bakanl

nci YILDIZ KAHYA Danman, AR-GE Daire Bakanl

Aylin EKM Danman, MEBS Daire Bakanl

Nevra YALDIZ Danman, MEBS Daire Bakanl


X

KISALTMALAR

ABD : Amerika Birleik DevletleriADY : A Destekli YetenekAFGM : Askeri Fabrikalar Genel MdrlAR-GE : Aratrma ve GelitirmeC.I.P. : Commission Internationale PermanenteC-RAM : Roket topu mhimmat ve havan mhimmatna kar savunma (Counter Rocket Artillery Mortar)AFRAD : ok Amal Faz Dizinli RadarDARPA : Savunma leri Aratrma Projeleri Ajans (Defense Advanced Research Projects Agency)DKTM : Dner Kanat Teknoloji MerkeziEASA : European Aviation Safety AgencyED : Elektronik DestekEH : Elektronik HarpEGM : Emniyet Genel MdrlELD : Entegre Lojistik DestekEMI : Elektromanyetik giriim (Electromagnetic Interference)EO : Elektro optikET : Elektronik TaarruzEYDEP : Endstriyel Yetkinlik Deerlendirme ve Destekleme ProgramEYP : El Yapm PatlaycGPR : Yeralt Radar (Ground Penetrating Radar)GPS : Kresel Konumlama Sistemi (Global Positioning System)HGK : Hassas Gdm KitiHOS : Hafif Orta SnfIFF : Dost Dman Tanma Sistemi (Information Friend or Foe)IR : Kzltesi (Infrared)IIR : Kzltesi Grntleme (Imaging Infrared)HA : nsansz Hava AracKA : nsansz Kara Arac


XI

DA : nsansz Deniz Arac KBRN : Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve NkleerKOB : Kk ve Orta Byklkteki letmeLUMTAS : Lazer Uzun Menzilli Tanksavar Silah SistemiMEBS : Muhabere Elektronik ve Bilgi SistemleriMKE : Makine ve Kimya EndstrisiMSB : Mill Savunma BakanlMTS : Mill Taktik evre SimlasyonuMTDL : Mill Taktik Data Link SistemiOFP : Operasyonel Fonksiyonel Girii (Operational Functional Port) OMTAS : Orta Menzilli Tanksavar Silah SistemiOPMER : Optik Mkemmeliyet MerkeziRAHAT : Rafta Hazr TicariPDL : Performansa Dayal LojistikTD : Teklife ar DosyasTDL : Taktik Data LinkTHS : Teknoloji Hazrlk SeviyesiTKY : Teknoloji Kazanm YkmllTMG : Turboaft Motor GelitirmeTSK : Trk Silahl KuvvetleriTSKGV : Trk Silahl Kuvvetleri Glendirme VakfTVP : Teknik Veri PaketiNATO : North Atlantic Treaty OrganizationRF : Radyo FrekansSAGA : SSM AR-GE Geni AlanSAR : Sentetik Aklkl RadarSAYP : Savunma Sanayi in Aratrmac Yetitirme ProgramSK/O : Sanayi Katlm ve OffsetSOM : Menzil D Mhimmat (Stand-off Munition)SSM : Savunma Sanayii MstearlSSTEK A.. : Savunma Sanayi Teknolojileri A..UMTAS : Uzun Menzilli Tanksavar Silah Sistem


XII


XIII

NDEKLER

AMA 1

SEKTRE BAKI 2

YAN SANAY VE KOB YAKLAIMI 6

HRACAT 11

TEKNOLOJ YNETM 13

SSM AR-GE STRATEJS 17

SEKTR STRATEJLER 20

KARA ARALARI SEKTR STRATEJS 21

DENZ ARALARI SEKTR STRATEJS 25

HAVA ARALARI SEKTR STRATEJS 29

SLAH SSTEMLER SEKTR STRATEJS 37

HAVA SAVUNMA VE UZAY SEKTR STRATEJS 44

NSANSIZ VE AKILLI SSTEMLER SEKTR STRATEJS 50

ELEKTRONK SSTEMLER SEKTR STRATEJS 53

SONU 69

1


AMA20 Haziran 1998 tarihli Resmi Gazetede yaymlanan Trk Savunma Sanayi Politikas ve Stratejisi Esaslar gereince, Trk Savunma Sanayi Stratejisinin temelini;

lke gvenliinin salanmas iin silahl kuvvetlerin ihtiyalarnn gvenli ve istikrarl biimde karlanmas,

Yksek teknolojiye sahip harp silah ve vastalarnn yurt iinde retilmesi,

Gerekli teknoloji tabannn oluturularak retim tesislerinin kurulmas,

Kurulmu bulunan ulusal savunma sanayi tesislerinin tevik ve desteklemesi

oluturmaktadr.

Sz konusu strateji kapsamnda TSK ve dier kamu kurumlarnn; modernizasyon, rn ve hizmet ihtiyalar dikkate alnarak ekillendirilmi olan Savunma Sanayii Sektrel Strateji Dokmannn hazrlanmasndaki ama, Savunma Sanayii Mstearlnn 2017-2021 Stratejik Plannda belirtilen esaslar ile uyumlu olacak ekilde srdrlebilir ve tabana yaylm bir savunma sanayi sektr yapsn kurmak iin gerekletirilecek faaliyetlerin belirtilmesidir. SSM 2017-2021 Stratejik Plannn Teknolojik Derinlik ve Kresel Etkinlik vizyon vurgusu ile Kabiliyet Kazanm in Verimlilik Ynetimi alannn Savunma Sanayii Sektrel Strateji Dokmanna yn vermesi nedeniyle sistem baznda belirli bir olgunlua gelen savunma sanayimizin teknolojik derinliinin artrlmas ve yurt iinde oluturulan bilgi birikimi ve yetenein devamnn salanabilmesi iin Srdrlebilir Savunma Sanayi in Teknoloji ve Alt Sistem Sahiplii ilke olarak belirlenmi ve bu dorultuda nmzdeki dnemde lkemize kazandrlmas hedeflenen teknoloji ve alt sistemler belirlenmitir.

Savunma Sanayii Sektrel Strateji Dokmannda sektre ynelik gelecek ngrleri de ortaya konularak, savunma sanayi sektr ierisinde yer alan her alt sektr iin, sektrel stratejik amalar, sektrel hedefler ve bu amalar ve hedefleri gerekletirmek iin yaplacak faaliyetler belirtilmitir.

2


SEKTRE BAKISavunma sanayi ihtiyalarmz, 1990l yllarn banda Hazr Alm (AH-1 W Super Cobra, AB-412 Helikopterleri, MLRS Roket Sistemleri, vb.), 1990-2000 yllar arasnda ise Ortak retim (Paletli Zrhl Muharebe Aralar, CN-235 Nakliye Uaklar, SF-260D Balang ve Eitim Uaklar, Cougar Helikopterleri, vb.) yolu ile karlanmtr. TSKnn modernizasyonu amacyla yrtlen projeler vastasyla 2000li yllardan itibaren yurt ii gelitirme modeline arlk verilerek modern bir savunma sanayi tekil edilmi ve TSK envanterine yurt iinde gelitirilen zrhl aralar, korvetler, insansz hava aralar, eitim uaklar gibi nemli platformlar girmeye balamtr. Bu srete savunma sanayimiz lisans altnda retim arlkl bir yapdan mhendislik ve tasarma dayal retim arlkl bir yapya dnmtr. TSK ve kamu kurumlarmzn ihtiyalarnn yerli firmalar tarafndan yurt ii gelitirme modeli esas alnarak karlanmas mill bir politika olarak benimsenmi, hem TSKnn modernizasyonu hem de savunma sanayimizin gelitirilmesinde olumlu sonular elde edilmitir. Bu olumlu sonular neticesinde savunma sanayimiz, TSK ve gvenlik glerimizin sistem ihtiyalarn karlamada belirli bir olgunlua gelmi bulunmaktadr. Savunma sanayimizin sistem seviyesinde ulat bu kabiliyetin derinletirilmesinin ve ihtiya duyulan alt sistem ve teknolojilerin lkemize kazandrlmasnn nemli olduu deerlendirilmitir.

Trk savunma sanayi, kamu ve zel sektr kurulularndan meydana gelmektedir. Kamuya ait ksmn Mill Savunma Bakanl (MSB)na bal ikmal bakm merkezleri, tersaneler ve dier askeri fabrikalar ile Makina ve Kimya Endstrisi (MKE) Kurumu oluturmaktadr. Kamu ortakl kurulular, SSMnin ve Trk Silahl Kuvvetlerini Glendirme Vakfnn (TSKGV) itiraki olan kurululardan olumaktadr. zel sektr kurulular ise sermaye yaplarna gre, yerli sermayeli firmalar ve sermayelerinin bir ksmna yabanc ortaklarn sahip olduu firmalardan olumaktadr. Sektr firmalar ve kamu kurulular, arlkl olarak TSK ihtiyalarn karlamak amacyla kurulmu olup, sivil kullanm amal mal ve hizmet retimleri ise snrldr. Savunma sanayi zel sektr firmalar ounlukla yurt ii pazara yani TSK ihtiyalarna ynelik yaplanm olmakla beraber, bunlarn sivil kullanm amal mal ve hizmet retimleri, kamu kurulular ve kamu kontrolndekilere kyasla daha fazladr. Kamu ve zel sektr firmalarnn savunma sanayi ihracat rakamlar son yllarda art gstermekte, bu art ierisindeki SK/O anlamalar kapsamnda gerekleen ihracat oran ise azalmaktadr.

SSM tarafndan 2009 ylndan itibaren, firmalarn bilano ve gelir-gider tablolar zerinden savunma sanayi sektrnn mali analizi gerekletirilmektedir. Sektre ilikin yaplan mali analiz almalarnn temel amalarndan birisi sektre ilikin durum analizi yapmak ve gerekli nlemleri almaktr. Savunma sanayi verileri istatistii yllara sari olarak SSM tarafndan takip edilmekte olup, her yl gncellenen veriler SSM tarafndan yaymlanan Savunma Sanayii Sektr Raporunda yer almaktadr. SSM tarafndan yrtlen 579 projenin 321i szlemeye balanm olup, bunlarn 39 tanesinin szlemesi 2017 ylnda imzalanmtr. Szlemesi imzalanm olan bu 39 projenin, proje modeline gre dalmna bakldnda; %41 yurt ii gelitirme, %36 yurt ii hazr alm, %13 yurt d hazr alm, %8 hizmet alm ve %2 AR-GE olduu grlmektedir.

3


Net sat rakamlar baznda Havaclk ve Uzay Sektrleri ile Elektrik-Elektronik ve Yazlm Sektrnn ba ektii grlmektedir. Bunun bir nedeni, ilgili sektrlerde ASELSAN ve TUSA gibi yksek cirolu TSKGV itiraki firmalarnn yer almasdr. Vakf firmalar ciro baznda savunma sektrnn yaklak %50sini temsil etmektedir.

Sektrde yer alan firmalarn giderlerinde en byk harcama kalemleri malzeme ve iiliktir. Firmalarn ithalat giderleri ile ilk madde malzeme (hammadde) giderlerine bakldnda; firmalarn hammaddede arlkl ithalat bamls olduu ortaya kmaktadr.

Sektrde genel olarak aktiflerin %70i firma d kaynak ile %30u ise firmalarn z kaynaklar ile finanse edilmektedir. Bu durum gemi ina sektr ve kara aralar sektrnde farkl olup, ilgili sektrlerde z kaynak yetersizlii dikkat ekmektedir. Bu sektrler avans ve z kaynak ile karlayamadklar finansman ihtiyalarn, dier sektrlerdeki ana yklenicilerden farkl olarak, ksa vadeli borlanarak karlamaktadrlar. Elektrik-Elektronik ve Yazlm, Havaclk ve Uzay ile Silah Sistemleri sektrlerinin borlanma yapsna bakldnda, bu sektrlerde faaliyet gsteren ana yklenicilerin arlkl olarak uzun vadeli alnan avanslar ile borland grlmektedir.

Sektr Baznda 2016 Yl Savunma ve Havaclk Ciro Dalm

%2

HavaAralar

DenizAralar

SilahSistemleri

KaraSistemleri

Elektrik,Elektronik ve

Yazlm

%41

%33

%13

%11

DENiZ ARALARI %14

%11

%23

%29

%40

KARA ARALARI

HAVA ARALARI

SiLAH SiSTEMLERi

ELEKTRiK,ELEKTRONiK veYAZILIM

Z KAYNAKLARIN TOPLAM AKTiFLERE ORANI

4


Alt yklenici ve yan sanayi firmalar ise, avansa dayal projelerinin ok olmamas nedeniyle arlkl olarak ksa vadeli banka kredileri ve satc finansman ile firma d kaynak salamakta, tesis, makine, cihaz gibi maddi duran varlk yatrmlarn da arlkl ksa vadeli borlar ile finanse etmeye almaktadrlar. Bu durum ilgili firmalarda finansal sknt yaratmaktadr.

Firmalarn maddi duran varlklar ile ne kadarlk bir sat hacmi baars gsterdii incelendiinde, silah sistemleri ve havaclk sektrlerinde yer alan alt yklenici firmalarn faaliyetlerini yrtebilmeleri iin yaptklar altyap yatrmlarnn sata yansma orannn dk olduu grlmtr. Alt yklenici firmalarda atl kapasite sz konusudur. Bu da alt yklenicilerin maliyetlerini olumsuz ynde etkilemektedir.

2012-2016 yllarna ynelik yklenicilik baznda ciro dalmna bakldnda; ana yklenicilerin %72, alt yklenicilerin %19 yan sanayinin ise %9 paya sahip olduu grlmektedir. Firmalarn toplam aktif byklkleri ile sat hacimleri karlatrldnda, sektrdeki ana yklenici firmalarn ortalama toplam aktiflerinin yars orannda bir sat hacmi yakaladklar gzlemlenmitir. Bu orann dk kmas, projeye dayal retim yaplmas, kaynaklarn etkin kullanlamamas ve stok evrim srelerinin uzun olmasndan kaynaklanmaktadr.

Yerli ana yklenici firmalar uluslararas firmalara oranla yksek operasyonel maliyetle faaliyetlerini srdrmektedir. Uluslararas alanda yaplan sektr analizlerinde program ynetimi, fiyat basks, hkmet bazl mterilerin alm gcne bal olarak nmzdeki yllarda uluslararas savunma sanayi firmalarnn faaliyet kar marj seviyesinin belirli bir seviyede sabit kalaca ngrlmektedir. Bu sebeple uluslararas firmalar operasyonel srelerinin verimliliklerinin arttrlmas ve tedarik zinciri yaplarnn gelitirilmesi zerine detayl almalar yapmaktadr.

Bu durumda yerli ana yklenici firmalarn yksek operasyonel maliyetler ile uluslararas firmalar ile ihracat baznda fiyat rekabetinde zorlanaca ngrlmektedir. Bu noktada teknoloji gelitirme ve srelerimizi iyiletirme konusuna odaklanmamz ve rekabet edebilir dzeyde yetkinlik kazanmamz salayacak alanlarda aratrma ve gelitirme almalarmz younlatrmamz gerektii deerlendirilmektedir.

lkemizde oluan sanayi alt yaps ve yksek birikime sahip igc dikkate alndnda; TSK/kamu kurumlarnn ihtiya duyduu savunma sistemlerini teslim etmek ile retici firmalarn grevlerini tamamlam olmayaca deerlendirilmektedir. Yurt ii kaynaklarn verimli ve etkin bir ekilde kullanlmas iin, teslim edilen sistemlerin idamesinin yurt ii firmalar marifeti ile yaplmas konsept olarak benimsenmitir. Savunma sistemlerinin tedarikinde yurt d hazr alm modelinden yurt ii gelitirme modeline doru yaanan deiime paralel olarak, tedarik ve kullanm dnemlerini bir btn halinde ele alan mr devri ve lojistik ynetimi uygulamalarnn yaygnlatrlmasna devam edilecektir. Bu kapsamda;

Paydalarn kendi z yeteneklerine odakland ve yklenici firmalarn da idame-iletmede sorumluluk stlenmesinin saland zgn zmlerin ortaya konulmas,

Kamu-zel sektr ibirliklerinin tesis edilerek mevcut kaynaklarn etkin ve verimli kullanlmas,

Sektrde mkerrer yatrmlarn nlenmesi ve yeni yatrmlarn mmkn olduunca zel sektre ynlendirilmesi,

Proaktif bir demodelik ynetimi (azalan imalat kaynaklar ve malzeme sknts veya bir baka ifade ile retimden kalkma risk ynetimi) yaklamnn benimsenmesi ve

5


demodelik srecini etkin bir ekilde yrtmeye ynelik hem kamu hem de zel sektr tarafnda gerekli admlarn atlmas,

Analizlere dayal olarak etkinlii yksek uzun vadeli rn destek stratejilerinin gelitirilmesi, uygun olduu deerlendirilen projelerde performansa dayal lojistik uygulamalar yaplmas,

Savunma sistemlerinin tasarm zerinde etkiye sahip olarak sistemlerin yksek kullanma hazr olma ve gvenilirlik oran ile maliyet-etkin ekilde kullanmnn salanmas,

Tedarik szlemesi ile envantere alnan sistemlerin lojistik desteine ilikin szlemelerin tedarik safhasnda kurgulanmas ve idame-iletme dneminde, garanti dnemini de iine alacak ekilde Tedarik Szlemesinden ayr bir lojistik destek szlemesi vastasyla yrtlmesi ynndeki modellerin gelitirilmesi,

Uygulamaya ynelik standartlarn belirlenmesi, bilgilendirici ve rehber niteliindeki dokmanlarn yaymlanmas ve gerek duyulan gncellemelerin yaplmas,

Projelerde edinilen tecrbelerin dokmante edilmesi ve uygulamaya aktarlmas

hedeflenmektedir.

Askeri Fabrikalar Genel Mdrl (AFGM) 25 Temmuz 2016 tarihli ve 669 Sayl Kanun Hkmnde Kararname ile tekil edilmi, 09 Kasm 2016 tarihli 6756 Sayl Kanun ile 1325 sayl MSBnin Grev ve Tekilat Hakknda Kanununa dhil edilmitir. AFGM, tekilatnda yer alan 27 askeri fabrika ile, TSKnn harbe hazrlk dzeyini en st seviyede tutabilmek iin ihtiya duyulan; bakm, onarm, imalat, yeniletirme, test/kalibrasyon, tedarik, modernizasyon faaliyetlerinin yrtmektedir. Askeri fabrikalarn uzun yllara dayanan bilgi birikimi, tecrbe ve teknik altyapsnn savunma sanayinde etkin kullanlabilmesinin salanmas maksadyla 22 Kasm 2016 tarihli ve 678 Sayl Kanun Hkmnde Kararname ile asli grevlerini aksatmamak kaydyla askeri fabrikalarn sipari almasna, teklif vermesine, mterek imalat yapmasna ve ticari giriimlerde bulunmasna olanak salanmtr. Ayrca, 24 Aralk 2017 tarihinde yaymlanan 696 sayl Kanun Hkmnde Kararname ile; TSK bnyesinde yer alan askeri fabrikalar ve askeri tersanelerin imkan ve kabiliyetlerini kullanarak kamu idarelerinden, kamu iktisadi teebbslerinden, yabanclar dahil gerek ve tzel kiilerden sipari almak veya bunlarn ihtiyalar iin teklif vermek, bu sipariler ve teklifler sebebiyle gerektiinde mterek imalat, tasarm, AR-GE, rn gelitirme faaliyetlerinde bulunmak, askeri fabrikalar ve tersanelerin geliimini ve modernizasyonunu salamak, tesisler ina etmek ve esas szlemesinde dzenlenecek dier ticari faaliyetlerde bulunmak zere, Askeri Fabrika ve Tersane letme Anonim irketi (ASFAT A..) kurulmutur. Sz konusu yasal dzenlemeler ile askeri fabrika ve tersanelerimizin mevcut imkanlarnn savunma sanayimize daha etkin bir ekilde kazandrlmas hedeflenmitir. Bu meyanda, TSK bnyesinde yer alan askeri fabrika ve tersanelerin mevcut imkan ve kabiliyetlerinden azami lde faydalanlarak mkerrer yatrm yaplmas ve kaynak israfnn nlenmesi byk nem arz etmektedir. Askeri fabrikalarn kullanc ile sanayi arasnda bir kpr vazifesi grmesi, yurt iinde retilmi bulunan sistemlerin bakmlarnn, bu sistemlerin reticisi firmalar tarafndan yaplmasnn en uygun yntem olaca prensibinden hareketle, askeri fabrikalarn mevcut imknlarnn ve kabiliyetlerinin savunma sanayi firmalar tarafndan kullanlmasna ynelik Go-Co (Government Owned Company Operated) modeli dahil deerlendirmeler yaplarak model nerileri oluturulacaktr.

6


YAN SANAY VE KOB YAKLAIMISavunma Sanayii Mstearl 2017-2021 Stratejik Plan Teknolojik Derinlik ve Kresel Etkinlik ana temas kapsamnda; savunma sanayinde faaliyet gsteren yan sanayi ve KOBlerin gelitirilmesi, teknolojik derinliklerinin ve rekabet edilebilirliklerinin artrlmasna ynelik almalar gerekletirilecektir. Savunma sanayi faaliyetlerine, yerli sanayinin katlm iin KOBlerin tevik edilmesi byk nem arz etmektedir. KOBlerin yaratc, esnek ve dinamik yaps sektr glendirecek, yerliletirme hedeflerine ulalmasnda nemli katklar salayacak ve nihayetinde sektrde verimlilii arttracaktr. SSM, savunma sanayi tedarik zincirinin bir piramit eklinde yaplanmasn hedeflemektedir. Piramit yap ierisinde sistem projeleri tepede yer alan ve ana yklenici nitelikleri tayan firmalar sorumluluunda yrtlecektir. Ana ykleniciler ayn zamanda sistem entegrasyonu sorumluluunu da alacaklardr. Piramidin bir alt seviyesinde yer alan alt ykleniciler, sistemi oluturan alt sistemleri gelitiren, reten, testlerini yapan ve ana ykleniciye teslim eden irketler olarak grev almaktadr. Alt yklenici firmalarn altnda yer alan kk iletmeler ise para ve aksamlar salayan yan sanayi roln stlenen kurululardr. lek olarak byk, ynetimsel olarak ok paydal bir yapya sahip savunma sanayi projeleri teknolojik derinlik ve ok sayda nitelikli personele ihtiya duymaktadr. niversite ve aratrma kurulular, temel ve uygulamal aratrma faaliyetleri ile ihtiya duyulan teknolojilerin elde edilmesi, teknolojik derinliin salanmas ve nitelikli insan gcnn oluturulmas grevlerini stlenmektedir. Mstearlmz, bu yaplanma ierisinde ana ykleniciden aratrma kurulularna doru inildike teknolojik derinliin ve niteliin artmasn, yukar doru kldka ynetim ve savunma sanayi projelerinin leinin artmasn hedeflemektedir.

Y

NET

M

L

EK

NTELK

DER

NLK

NVERSTELER-ENSTTLER(ARATIRMA KUTULULARI)

KK LETMELER(TEKNOKENT FRMALARI ve KOBLER)

ALT YKLENCLER

ANAYKLENCLER

7


Sz konusu piramit yapnn salanabilmesi iin yurt ii firmalarmzdan beklentiler aada yer almaktadr:

htiyalarn yurt ii imknlarn azami kullanm ile karlanmasna ynelik yetenek gelitirilmelidir.

Askeri/sivil ift kullanm hedefi dorultusunda pazar aray yaplmal ve bu amaca odakl yetenek gelitirilmedir.

Gelitirilen yeteneklerin uluslararas pazarda rekabet edilebilirlii salanmal ve ihracata odaklanlmaldr. Bu kapsamda, ISO, AQAP, AS9100 gibi uluslararas kalite ve sertifikasyonlara sahip olunmaldr.

Yurt ii ve yurt d firmalar ile rekabet edilebilmeli ve fuarlara, seminerlere etkin katlm salanmaldr.

zgn ve nitelikli teknolojiler gelitirmesi iin devlet tarafndan salanan destek/tevik mekanizmalar, konusuna ynelik olacak ekilde verimli kullanlmaldr.

Kme yaplar ve organize oluumlara katlm salanmal ve buralarda aktif ve pozitif yaklam gsterilmelidir.

Nitelikli insan kaynann muhafaza edilmesi ve niteliin artrlmas iin eitimlere arlk verilmelidir.

retim, lm ve test alt yaplar gelitirilmelidir.

Ana yklenici ile alt ykleniciler arasnda elektronik linklerin kurulabilmesi ve salkl planlama, takip ve maliyetlerin izlenmesini salayan Kurumsal Entegre Yazlm Sistemlerine (ERP, MRP gibi) sahip olunmaldr.

Operasyonel ihtiyalar sebebiyle kullancdan gelebilecek gereksinim deiiklerini karlayabilecek ekilde kapasite ve kabiliyet esnekliine sahip olunmaldr.

Szlemelerde yer alan gereksinimlerin nasl karlanacana tam hakim olunmal, proje gereksinimlerinin ve risklerinin anlaldndan emin olunarak teklif verilmelidir.

Benzer i yapan firmalar ile ibirlikleri aratrlmal, mkerrer yatrmlar yaplmamaldr. Bu kapsamda, i ortakl modelleri veya irket birletirme opsiyonlar deerlendirilmelidir.

Aile irketleri yaplanmalar, kurumsal yaplara dnmelidir.

Sektrn gelimesi ve yurt ii yeteneklerinin arttrlmas faaliyetleri kapsamnda; tedarik projelerinde ana yklenici olarak grev alan firmalarn yan sanayi ve KOBlerle olan ilikileri SSM tarafndan zel olarak takip edilmeye devam edilecektir. Sektrn gelecei asndan bahse konu piramit yap ierisinde yer alan yan sanayi ve KOBlerin rolleri byk nem arz etmektedir. Sistem/alt sistem tasarm ve retiminde, ana yklenici firmalarn yan sra yan sanayi ve KOB firmalarnn da yer almas hedeflenmektedir. Yan sanayi ve KOBlerin faaliyetlerinin desteklenmesi amacyla Mstearlmz tarafndan Savunma ve Havaclk Sanayi Yatrmlarnda Yararlanlabilecek Devlet Destekleri ve Tevik Programlar kitap yaymlanmtr. Bu kitapk ile savunma sanayi firmalarmz ile birlikte

8


tm yan sanayi ve KOBlerin yapacaklar yatrmlarda yararlanabilecekleri tevik ve destek programlar detayl olarak anlatlmaktadr. Bu almalara ek olarak SSM 2017-2021Stratejik Plannda yer alan Stratejik Hedef 2.1.4 kapsamnda sektrde faaliyet gsteren firmalarn kabiliyet envanterini gelitirmek amacyla savunma sektrnde faaliyet gsteren firmalarn yetkinliklerinin yerinde incelenebilmesi ve bu firmalarn desteklenebilecekleri alanlarn saptanabilmesi iin almalar yrtlecektir.

Endstriyel Yetkinlik Deerlendirme ve Destekleme Program (EYDEP) ad altnda yrtlecek bu almalar ile sektr firmalarmzn yetenekleri ve zmleri yerinde saptanacak, bu saptamalara dayanarak kurumsallklarnn, niteliklerinin, kalitelerinin ve rekabet glerinin arttrlabilmesi iin desteklenebilmeleri salanacaktr. Sz

konusu almalar, SSM proje dairelerinden bildirilebilecek firma listeleri ve savunma sektrnde oyuncu olmaya niyetli firmalar iin de uygulanabilir niteliktedir. Sektrde yer alan firmalarn deerlendirme ve analiz sonularnn niteliinin yksek tutulmasn teminen, deerlendirme srelerinde grev alacak deerlendiriciler, nceden belirlenmi eitimleri alm olarak gerekli sreleri icra edeceklerdir. Bu erevede tesis edilmi olan deerlendirme sistemi aracl ile savunma sektrnde faaliyet gsteren her firma, proje ynetimi, kalite, kapasite, gvenilirlik, finansal yap, retim yetkinlii vb. performanslar asndan deerlendirilebilecektir. EYDEPin uygulamaya geirilmesi sayesinde, sektrde faaliyet gsteren firmalarn SSMnin hedeflerine ve stratejilerine ynelik uyumu gerek zamanl olarak takip edilebilecek, verimliliklerinin izlenebilecei bir mekanizma tesis edilmi olacaktr. Oluturulan bu mekanizma ile firmalarn, merkezi bir bak as ile sektrn ihtiyalarna ne lde karlk verdii, endstriyel yetkinliklerinin ne seviyede olduu, teknoloji gelitirme ve yerliletirme srelerine hazrlk seviyelerinin ne oranda olduu belirlenecektir.

Deerlendirmeler neticesinde, firmalarn yetkinlik ve nitelik asndan daha st seviyelere eriebilmelerinin salanabilmesi iin gereken destekleme modelleri tespit edilecek, bu destekler ilgili firmalara sunulacaktr.

Yan sanayi ve KOBlerin sektrden aldklar i paylarn artrmak ve tasarm kabiliyetlerini gelitirmek amac ile, ana yklenicilerimizin SK/O szlemelerinde yer alan Kategori-C SK/O ykmllkleri kapsamnda yan sanayi ve KOBlerde gerekletirilecek tasarm/mhendislik faaliyetleri desteklenmekte ve KOB ksmnda katsay uygulamas yaplmaktadr.

SK/O uygulamalar kapsamnda; yerli katk orann arttrmaya ynelik faaliyetlere devam edilecek, yurt ii savunma sanayi firmalarnn yeteneklerinin kullanlmas, ihracat yoluyla uluslararas rekabet glerinin arttrlmas ve bunlara teknolojik ibirlii, yatrm ve AR-GE imknlar salanmasna hizmet eden mevcut SK/O uygulamalarna ilikin dokmanlar gncellenecektir.

SK/O uygulamalar kapsamnda; yrrlkte olan mevzuatn gncellenmesi almalarnda da;

Projeye zg uygulanabilir SK/O kurallar belirlenecek,

9


Projeler kapsamnda Yan Sanayi/KOB i payn artrmaya ynelik yeni dzenlemelere yer verilecek,

hracata dnk olarak, yksek ihracat potansiyeli olan yurt ii firmalarn uluslararas tedarik zincirlerine katlm tevik edilecek,

Yan Sanayi/KOB ve niversiteler ile teknolojik ibirlii, yerliletirme, insan kayna yetitirme faaliyetleri desteklenecektir.

SK/O frsatlarndan yurt ii savunma sanayi firmalarnn bilinli ve dzenli bir biimde faydalanabilmesi iin sanayi ziyaretleri ve bilgilendirme faaliyetlerine devam edilecektir. Firmalarn SK/O faaliyetlerine ilikin bilgi edinebilmesi amacyla SSM internet adresinden yaymlanan SK/O Rehberi dokman gncellenecektir.

Yan sanayi ve KOBlerin desteklenmesi amacyla Nitelikli rn ve Altyap Destek Kredisi almalar da SSM tarafndan gerekletirilmektedir. Bu kapsamda, savunma sanayine ynelik projelerde alt yklenici olarak grev alan yerli firmalara, savunma sanayi ve havaclk projelerinden i almalar kaydyla proje kapsamnda ihtiya duyduklar makine ve tehizat yatrmlarnn, savunma sanayi ve havaclk alannda retmi olduklar rnlerin test, kalifikasyon, akreditasyon ve sertifikasyon faaliyetlerinin desteklenmesi amacyla geri denmek zere Savunma Sanayii Destekleme Fonundan kredi kullandrlmaktadr. nmzdeki dnemde de bu kredi kapsamnda savunma sanayi ve havaclk rnlerinin retim srecinde yksek standartlar gerektiren nitelikli altyap gelitirme ve yatrm projelerinin desteklenmesi planlanmaktadr. Kredi ve tevik mekanizmasna ilave olarak, srdrlebilir ve rekabeti bir teknoloji taban oluturmak iin kamunun ynlendiricilii ve zel sektrn katlm ile stratejik nem tayan baz teknoloji alanlarnda gerek finansal, gerekse de ynetsel adan destekleyici bir finansal yatrm modelinin kurgulanmasna ihtiya olduu deerlendirilmitir. Bu ihtiyaca ynelik SSM Stratejik Plannda yer alan ulusal savunma sanayii ekosisteminde yer alan firmalar ve yeni teebbsleri tevik ederek rekabet glerini artrmak Stratejik Hedefi (Hedef 2.1.7) dorultusunda yurt ii savunma sanayi firmalarnn SSM tarafndan kurulan/kurulacak irketler ile desteklenmesi ngrlmtr. Bylece, yatrm tutarnn bykl, srekli kaynak tahsisinin gereklilii, gizlilik gibi sebeplerle kritik teknoloji alanlarnda hem mevcut hem de yeni proje ve fikirlerin hayata geirilmesi salanm olacaktr. Ayrca, sektrde faaliyet gsteren firmalarmzn desteklenmesi amacyla lkemizde yaplacak Otonom Sistemler, Robotik, Malzeme Teknolojileri, Nanoteknoloji, Biliim Teknolojileri, Siber, Biyoteknoloji, Genetik, Silah Teknolojileri, Elektronik, Optik, Tat ve Tahrik Teknolojileri alanlarndaki faaliyetleri destekleyecek ve %100 sermayesi Savunma Sanayii Mstearlna ait olan, Savunma Sanayi Teknolojileri A.. (SSTEK A..) adnda yeni bir irket kurulmutur. Sz konusu irket, savunma, havaclk, uzay ve anayurt gvenlii alanlarnn gelitirilmesi ve desteklenmesi amacyla kurulu konular ile ilgili baka irketler kurabilecek, satn alabilecek ve baka irketler ile ortaklklar kurabilecektir.

Bu kapsamda;

Hibrit roket teknolojileri alannda AR-GE ve retim gerekletirmek iin DELTA V Uzay Teknolojileri A.,

Ticari faaliyet gsteren ebeke operatrlerinin kulland her nevi mobil haberleme sistemleri ile geni bant haberleme cihazlarnn/sistemlerinin aratrma, tasarm, gelitirme ve mhendislik faaliyetlerini gerekletirmek iin ULAK Haberleme A.,

10


lkemiz ihtiyac gaz trbinli motorlarn tasarm ve retilmesi iin TR Motor G Sistemleri A.,

Fotodedektr tasarm ve retimi iin TRD Mikroelektronik A.,

Her trl mikroelektronik, elektronik, mekanik, bilesen, alt sistem, sistem tasarm retimi ve test teknolojilerinin bir btn olarak ele alnmas, ortak yetkinliklerin tespiti, projelendirilmesi ve projelerin yrtlp ynetilmesi, lkemizdeki konu ile ilgili tm kabiliyetlerin deerlendirilmesi ve mkerrer yatrmlarn nne geilerek kaynaklarn etkin olarak kullanlmas, buna uygun i paketlerinin oluturulmas, teknolojik yetkinliklerin tespiti, eksik alanlarn belirlenmesi ve muhtelif AR-GE projelerinin balatlmas iin YTAL Mikroelektronik A.,

Sistem-platform seviyesi ve nemli yatrm gerektiren test ve deerlendirme alt yaplarnn iletilmesi iin; tarafsz, bamsz, tasarm ve retim faaliyetlerini gerekletiren kurumlarla rekabet ierisinde olmayan, ana faaliyet alan test ve deerlendirme olan TR Test ve Deerlendirme A..

kurulmas almalar gerekletirilmitir. Bu irketlerimizin tam olarak faaliyete gemeleri ile teknolojik bamllmzn azaltlmas ngrlmektedir.

SSM tarafndan onaylanan veya nem arz ettii belirtilen savunma, gvenlik veya istihbarat alanlar ile ilikili projeleri stlenmi firmalar ile bu alanlarda yaplacak aratrma ve gelitirme projelerini stelenen firmalarn lkenin savunma, gvenlik veya istihbarat ile ilgili kamu kurum ve kurulularna yapacaklar sat, teslimler ile bu sat ve teslimler sonras doan bakm ve onarm hizmetleri iin firmalar tarafndan yaplan bavuru zerine SSM tarafndan Ekonomi Bakanlna bildirim yaplmaktadr. Bu bildirim erevesinde firmalar Vergi Resim ve Har stisnas Belgesi alabilmektedirler. Sz konusu belgeyi alan firmalar, projeler kapsamnda doan vergi, resim ve harlardan istisna olmaktadr. Savunma sanayi sektrnde faaliyet gsteren firmalarn savunma sanayi yatrmlarnn, 5.blge desteklerinden faydalanmas maksadyla, yatrmn savunma sanayi asndan neminin belgelenmesine ilikin olarak, SSM tarafndan Ekonomi Bakanlna hitaben proje onay yazs (savunma sanayi yatrm) gnderilmektedir. Yurt ii savunma sanayi firmalarnn teknolojik yetkinliklerini arttrmalarnn yan sra tedarik zincirlerinin gelitirilmesi, firmalarmzn rn mr devrinin tamamnda etkin rol almas, ihracatn tevik edilmesi ve sektrde rasyonellemenin salanmas adna kmelenme yaklamnn uygun bir model olduu deerlendirilmekte ve savunma sanayi kmelenmeleri ve teknoparklar tevik edilmektedir.

Savunma, gvenlik, havaclk ve uzay alanlarnda alan yan sanayi ve KOBlerin ortak bir alanda bir araya getirilerek, bu alandaki yurt d bamllmzn azaltlmas ve teknolojik rn ihracatmzn artrlmas amacyla SSMnin %60 ortakl ile Ankara Kahramankazan mevkiinde TUSA yerlekesinin bitiiinde yer alan yaklak 730 hektarlk alanda, Ankara Uzay ve Havaclk htisas Organize Sanayi Blgesi (HAB) kurulma almalar tamamlanm ve faaliyetler yrtlmektedir.

Krkkalenin silah ve mhimmat retimi iin yan sanayi merkezi haline getirilmesi amacyla SSMnin de %15 oranndaki itiraki ile Krkkale Silah htisas Organize Sanayi Blgesi kurulmutur.

11


HRACAT Savunma projelerinde 1980li yllarda Hazr Alm ile balatlan tedarik faaliyetlerinin, Ortak retim, Uluslararas Konsorsiyum Projelerine Katlm ve Yurt i Gelitirme modellerine geilmesi ile modern bir savunma sanayinin tesis edilmesi yolunda nemli admlar atlm ve gelimeler salanmtr. Sanayileme alannda kaydedilen bu gelimeler ayn zamanda savunma rnlerinin ihracatnda da ciddi artlara neden olmutur. 2006 ylnda 487 milyon ABD Dolar olan savunma ve havaclk sektrndeki ihracat seviyesi 2016 ylnda 1,953 milyar ABD Dolar seviyesine ulamtr. Yllara sari savunma ve havaclk ihracat aadaki tabloda grlmektedir.

SSMnin 2017-2021 Uluslararas birlii ve hracat Stratejik Plannda yer alan stratejik hedefleri aada belirtilmitir:

Stratejik Hedef 1 : Firmalarmzn uluslararas pazarlarda rekabet gcn artrmak zere finansman modelleri oluturulmasna nclk etmek,

Stratejik Hedef 2 : Uluslararas ibirliinde btnleik yaklamla stratejik bak as oluturmak,

Stratejik Hedef 3 : Pazarlamann finansmannda teviklerden azami ekilde yararlanlmasn salayacak almalar gerekletirmek,

Stratejik Hedef 4 : Savunma sanayiinin yurt d tantm, i gelitirme ve ibirlii faaliyetlerini destekleyecek projeler yrtmek,

Stratejik Hedef 5 : NATO-CNAD faaliyetlerinin uluslararas ibirlii ve sanayileme faaliyetlerine katksn artrmak.

Bu stratejik hedefler ile ilgili detaylar, performans gstergeleri ve faaliyetler ad geen planda belirtilmektedir.

2006

0

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

195319291855

15701600

1100853832

784615

487

200

400

600800

1000

1200

14001600

18002000 HRACAT (M$)

*SASAD, Savunma ve Havaclk Performans Raporu, 2016

12


Her yl SSM tarafndan yaplan sektr analiz almalarnda yurt ii firmalarn hammadde tedarikinde arlkl olarak ithal bamls olduu grlmtr. Trk parasnn korunmas kapsamnda yurt ii projelerde yabanc para bazl faturalandrmaya kstlamalar getirilmitir. Yerli firmalara yabanc para girdisi salamann en salkl yolunun ihracat arttrmaktan gemesi nedeniyle, SSM 2017-2021 Stratejik Plannda srdrlebilir ve rekabeti bir savunma sanayi ekosistemi oluturmann ana unsurlarndan birinin ihracat olduu belirlenmitir.

13


TEKNOLOJ YNETM1. TEKNOLOJ YNETM KONSEPT

SSM 2017-2021 Stratejik Planndaki Savunma sanayinin gelitirilmesine ve yerliletirmesine ynelik teknoloji ynetiminde, ynlendirici ve destekleyici rol stlenmek stratejik alan ve bu kapsamda belirlenen Temel ve leri Teknolojilerin Milli mknla Kazanlmasnn Salanmas amac dorultusunda; TSKnn modernizasyon ihtiyalarnn karlanmas iin gelecein teknolojilerinin planlanmas, teknoloji yol haritalarnn oluturulmas, eksik olan alanlarda insan yetitirme ve alt yap ihtiyalarnn tespiti, sanayi, niversite ve aratrma kurumlar arasnda savunma teknolojileri ile ilgili yetkinliin belirlenmesi ve yatrm yaplacak alanlara ynelik faaliyetlerin desteklenmesi iin ilgili birimlerle koordinasyonun salanmas amalanmtr. Bu kapsamda; savunma sanayinin gelitirilmesine ve yerliletirilmesine ynelik projelerin balatlmas, teknoloji ynetimi ile salanacaktr.

lkemize teknolojik stnlk kazandracak teknoloji proje nerileri hazrlamak ve teknoloji kazanm almalarna sistematik bir boyut kazandrarak savunma sanayinin ihtiya duyduu teknoloji tabann oluturmak, teknoloji ynetiminin ana faaliyet alanlar olarak belirlenmitir.

SSM Stratejik Plan dorultusunda belirlenen Teknoloji Ynetim Stratejisi;

TSKnn yetenek hedefleri ve teknoloji ihtiyalarnn belirlenmesi,

Teknoloji yol haritalarnn oluturulmas,

Trkiyenin savunma teknolojileri ve insan kayna envanterinin, teknoloji hazrlk seviyeleri ile tutulmas ve takip edilmesi

zerine kurulmutur.

Teknoloji Ynetimi almalarnda, TSKnn teknoloji ihtiyalarnn karlanmas ve yurt d bamlln giderilmesi esasna dayanlarak Teknoloji Yol Haritalar kullanlmaktadr. Teknoloji Yol Haritas, lkemizin Mill Savunma Planlamasna uygun olarak operasyonel ihtiyalarn mill yetenekler kapsamnda yetkinlik seviyesine ve Teknoloji Hazrlk Seviyesine gre deerlendirilerek nceliklendirilmesi ve ilgili teknolojilerin kazanmnn bir takvime balanarak gsterilmesidir.

TSKnn ksa ve uzun dnem yetenek ihtiyalar ve teknoloji ngrleri dorultusunda belirlenen teknoloji alanlar baz alnarak:

Teknoloji krlmlarnn gelien teknolojiye uygun olarak snflandrlarak mill bir taksonomi oluturulmas ve gncel tutulmas,

Krlmdaki temel teknolojiler, sistem ve alt sistem teknolojilerine ilikin alt yap, yetenek ve insan kayna envanterinin belirlenmesi,

Envanter ve yetenek ihtiyalar gz nnde bulundurularak yurt iinde gelitirilmesi hedeflenen kritik sistemlerin/teknolojilerin tespit edilmesi ve nceliklendirilmesinin yaplmas,

14


nceliklendirilen teknoloji alanlarnda yetenek kazanmak zere teknoloji nerilerinde bulunulmas

amalanmtr.

Bu dorultuda, TSKnn gelecekte stnlk salayaca sistemlere ilikin teknolojilerin belirlenmesine ve gelitirilmesine ynelik almalar yrtlecektir.

leriye dnk savunma sanayi teknoloji alt yapsnn oluturulmas almalar kapsamnda;

Sanayi, niversite, aratrma kurulularndan alnan uzman grler,

SSM proje dairelerinden gelen bilgiler ve ihtiyalar,

Ulusal/uluslararas etkinliklerden edinilen birikim,

Konuyla ilgili yaplan literatr taramas,

Takip edilen ulusal/uluslararas kurulularn almalar (NATO STO, DARPA, TBTAK vb.)

gz nnde bulundurularak, teknoloji ngrleri takip edilmektedir. Teknoloji ngrleri erevesinde bu teknolojilere sahip olunmas iin projeler SSM tarafndan balatlabilecektir.

Aada tanmlar yaplan Teknolojik Hazrlk Seviyesi (THS) esas alnarak; THS 1-2nin temel aratrmalar iin akademik alandaki ilerlemeleri sanayiye hazr hale getirecek niversite ve aratrma kurumlarnn, THS 3-4-5-6nn teknoloji gelitirme iin ilgili teknoloji alanlarnda uzmanlam KOBler ve savunma sanayi firmalarnn, THS 7-8-9un sistem/alt sistem gelitirme iin sektrdeki byk lekli savunma sanayi firmalarnn sorumluluunda srdrlmesi uygun deerlendirilmektedir. Bu ekilde oluan ibirlii ve sinerji ile; sektrn rekabeti ve srdrlebilir bymesine olanak salanmas planlanmaktadr.

THS 1: Temel ilkeler gzlendi ve raporland.

THS 2: Teknoloji konsepti veya uygulamas formle edildi.

THS 3: Analitik ve tecrbeye dayal olarak, kritik ilev ve/veya zellik kantland.

THS 4: Laboratuvar ortamnda tezgah st, bileen ve alt bileen dorulamas yapld.

THS 5: Bileenin ve/veya tezgah st tasarmn, uygun evresel ortamda dorulamas yapld.

THS 6: Sistem/alt sistem modeli ya da prototipi, uygun evresel ortamda gsterildi.

THS 7: Prototip harekat ortamnda gsterildi.

THS 8: Sistem tamamland ve performans deerlendirmesi test ve gsterimle yapld.

15


THS 9: Sistem performans gerek bir grevde baaryla gerekleti.

Dier taraftan fikri ve snai mlkiyet haklar ve projeler kapsamnda oluturulan Teknik Veri Paketleri (TVP) ile ilgili olarak savunma sanayi sektrnn desteklenmesi ve bilgilendirilmesi ynnde daha kararl admlar atlacaktr. Bu erevede;

1. SSM tarafndan yrtlen projelerde; bulu, tasarm ve faydal model gibi tescile konu bavurularn arttrlmas ve bunlarn ticarilemesinin tevik edilmesini salamak maksadyla;

1.1 SSM tarafndan desteklenen gelitirme projelerinin srelerinde bulu, tasarm, faydal model ortaya kmas halinde SSMye bildirilmek kaydyla masraflar SSM tarafndan ayrlacak kaynaktan salanarak; bulu, tasarm, faydal modelin tescil edilmesi gerekletirilecektir.

1.2 Fikri ve snai mlkiyet haklar SSMye ait olan teknolojilerin, sivil ve askeri alanda ticarileebilmesi iin;

Lisans anlamas yaplmas,

SSM destei ile firma kurulmas,

Mevcut KOBlerin ilgi alanlarna gre teknolojileri sahiplenecek ekilde tevik edilmesi ve bymelerinin desteklenmesi salanacaktr.

1.3 Savunma ve mill gvenlik alanlarnda gelitirme, retim, bakm ve idame ile ilgili kritik bileen, modl ve alt sistemlerin belirlenmesi sonras hzl sanayileebilecek olgunluktaki konularda uygun modeller ile projelerin gerekletirilmesi salanacaktr.

1.4 TSKnn gncel ihtiyalar ve dnya ordularnn zerinde alt konseptler baz alnarak oluturulacak senaryolar temelinde firma ve niversitelere dnk yarmalar dzenlenecektir.

2. SSM tarafndan yrtlen projelerde oluturulacak TVPlerin hazrlanrken ilgili askeri standartlarn temel alnmas ve verilerin takip edilebilir ve arivlenebilir olarak elektronik ortamda muhafaza edilmesi salanacaktr.

3. SSMye ait olan fikri ve snai mlkiyet haklarnn, lisans verilmesi srecinin oluturulmas ve lisans creti kriterlerinin belirlenmesi iin almalar yaplacaktr.

2.ARATIRMACI NSAN KAYNAKLARI

Savunma sanayimiz tarafndan retilmesi ngrlen savunma sistemlerinde yurt ii katlm hedefleri gz nne alndnda, sektrn kalifiye igc ihtiyacnn artarak devam edecei ortaya kmaktadr. Savunma sanayinde bilimsel bilginin rne dnmesini, sanayinin gelimesini ve srdrlebilirliini salamak iin sektrdeki nitelikli ve deneyimli insan kaynann gelitirilmesi iin tedbir alnmas gerekmektedir.

16


Bu kapsamda:

1. Hangi disiplinlerde (uzay, helikopter, silah, vb. alanlarda) eleman yetitirilmesine ihtiya duyulduu belirlenecek ve nceliklendirilecek,

2. Gereksinim duyulan ve nceliklendirilen alanlarda farkndalk kazandrma etkinlikleri dzenlenecek,

3. Savunma sanayinin ihtiya duyduu alanlarda aratrmalarn yaplmas ve nitelikli insan kaynann yetitirilmesi amacyla; gerekli grlen alanlarda yksek lisans ve doktora programlarna gnderilmek zere belirlenecek aratrmac adaylarna burs fonu salanacak,

4. Savunma sanayi sektrnn ncelikleri dorultusunda ve SSMnin ynlendirmesiyle, savunma sanayi irketleri ile niversiteler arasndaki bilgi transferinin daha sistematik hale getirilmesi ve lisansst eitim alacak olan rencilerin, savunma sanayi irketleri tarafndan salanan olanaklarla, savunma alannda nitelikli AR-GE eleman olarak yetitirilmesi iin Savunma Sanayi in Aratrmac Yetitirme Program (SAYP) faaliyetleri artrlacak,

5. Teknoloji gelitirme ile ilgili yarmalar dzenlenecek veya desteklenecektir.

17


SSM AR-GE STRATEJSSSM 2017-2021 Stratejik Plan ana temas Teknolojik Derinlik ve Kresel Etkinlik olarak belirlenmi olup, AR-GE almalarna ilikin tm faaliyetler bu tema ile uyumlu olarak kurgulanmtr. Bu erevede, sistem projelerinin ihtiya duyduu teknoloji alt yaps, AR-GE Projeleri Yol Haritasnda yer alacak olup, ihtiyalara gre nceliklendirilecek ve bu kapsamda AR-GE projeleri balatlarak yrtlecektir. Dier yandan AR-GE faaliyetleri kapsamnda sistem proje ihtiyalarndan kaynaklanan teknoloji ihtiyalar ile uzun vadeli ileri teknoloji kazanm almalar arasnda uygun bir dengenin kurulmas gerekmekte olup, bu amaca ynelik AR-GE almalar gerekletirilecektir. TSK harekt konseptine ynelik AR-GE konularn belirlemek ve projelendirmek zere almalar yrtlecektir. Ayrca, ihtiya halinde SSM AR-GE Geni Alan (SAGA) arlar yaplarak zm istenen alanlarda teklifler alnacak ve uygun bulunanlar projelendirilecektir.

SSM 2017-2021Stratejik Plannda belirlenen stratejik alanlardan AR-GE ile ilgili olan blm Teknolojik Yenilikleri Bilimsel Birikimler ve Deneyimler ile Birletirmek olarak belirlenmitir. Bu alan altnda hedeflenen almalar:

rn Odakl AR-GE ve Bilimsel Tasarm

zgn ve Mill Tasarm

Teknoloji ve Tasarm Odakl nsan Kaynann Gelitirilmesi

Temel Bilimler ve leri Teknolojiler

olarak tespit edilmi olup, bu kapsamda Temel ve leri Teknolojilerin Mill mkanlarla Kazanlmasnn Salanmas amacna ynelik almalar gerekletirilecektir. Yrtlecek faaliyetlerde niversite, sanayi, aratrma kurulular ve KOBler arasnda ibirlii salanacaktr. Bu kurululardan uzman grlerin alnmasn mmkn klacak mekanizmalar tanmlanacaktr.

AR-GE projelerinin yrtlecei yapda; ana yklenici ile birlikte KOB-teknoloji firmalar ve niversite/aratrma kurulularnn projelere katlm salanacaktr. Bu ekilde sektrdeki byk lekli ana yklenici firmalara sistem entegrasyonu, KOBlere alt sistem ve bileen gelitirme faaliyetleri, aratrma kurumlar ve niversitelere ise temel ve uygulamal aratrma faaliyetleri ile ihtiya duyulan teknolojilerin elde edilmesi sorumluluu verilmekte ve bu sayede oluan ibirlii ve sinerji ile; ilgili teknoloji alanlarnda uzmanlam KOBlerin, niversite ve aratrma kurumlar ile gl ve byk lekli ana yklenicilerin sektrn rekabeti ve srdrlebilir bymesine katk salamas planlanmaktadr.

Ayrca, Teknoloji Kazanm Ykmll (TKY) ile temin edilecek nihai rn veya rn yol haritasna girdi tekil etmek zere, yklenici sorumluluunda KOB ve niversite/aratrma kurumlarnn ortak almas ile teknoloji gelitirilmesi amalanmaktadr. TKY Projeleri kapsamnda zgn ve yeni teknolojiler gelitirilmesi iin sektr tevik edilecek ve SSM bnyesinde yer alan ilgili Daire Bakanlklar ile koordine kurularak ana sistemlerdeki yerlilik oran arttrlacaktr.

18


Yrtlecek AR-GE Projeleri iin belirlenen ncelikli alanlar:

1. Alglayclar

a. Kzltesi/Grnr Dalga Boyu Alglama Teknolojileri

b. RF Teknolojileri

c. Akustik Alglayc Teknolojileri

d. Ataletsel Navigasyon/Navigasyon Teknolojileri

2. Tahrip ve KBRN Teknolojileri

a. Harp balklar (Ynlendirilmi parack tesirli harp balklar, ukur imlal ve tandem harp balklar)

b. Tapa Teknolojileri

i. Mekanik Tapalarii. Elektro-Mekanik Tapalariii. Elektronik Tapalar

c. Az Dumanl/Dumansz Sevk Yaktlar,

d. Piroteknik Malzemeler,

e. Patlayc Sentez ve retim Teknolojileri

f. Dklebilir ve Toz Patlayc Teknolojileri

g. Patlayc ekillendirme Teknolojileri

h. Duyarsz Patlayc Teknolojileri

i. Patlayc Test Teknolojileri

j. KBRN Tespit ve Tehis Teknolojileri

k. KBRN Koruma Teknolojileri

3. leri Malzeme ve Enerji Teknolojileri

a. Metal Alamlar ve retim Prosesleri

b. Kompozit Malzemeler ve retim Prosesleri

c. Seramik Malzemeler ve retim Prosesleri

d. Katmanl malat Iin Malzeme ve retim Prosesleri

e. RF/IR ve Akustik Iz Azaltc/Artrc Malzemeler

f. Kaplama Teknolojileri

19


g. Yakt Pili Teknolojileri

h. Batarya Teknolojileri

i. Tahrik ve Enerji/G Sistemleri

j. Otonom Sistemler

k. Lazer Teknolojileri

4. Bilgi Teknolojileri

a. Modelleme ve Simlasyon Teknolojileri

b. Grnt/Sinyal leme Teknolojileri

c. Haberleme Teknolojileri

d. Biliim ve Siber Gvenlik Teknolojileri

olarak tanmlanm olup, sz konusu alanlar teknolojik gelimelere ve ihtiyalara gre gncellenecektir. AR-GE Projelerinin balatlabilmesi iin tanmlanm olan AR-GE Panelinin ylda en az iki kez toplanmas salanacaktr. Sz konusu panel, SSM temsilcileri, TSK temsilcileri ve eitli alanlarda konusunda uzman personelden olumakta olup, bahse konu panel tarafndan uygun bulunan AR-GE projelerinin almalar balatlmaktadr.

Ayrca panel tarafndan uygun bulunan alanlarda son rn teslimat iermeyen, analiz veya masa st lekli prototiplerde dorulanan teknik gsterimler ieren proje teklifleri iin SAGA ars yaplmaktadr. Bu arlar ile belirlenen teknoloji alanlarndaki teknik ve taktik ihtiyalarn karlanmas ve niversitelerdeki akademisyenlerin bilgi birikimlerinin yeni teknolojilere ynlendirilmesi salanmaktadr. Bu kapsamda da SAGA arlar yaplmaya devam edecektir.

20


SEKTR STRATEJLERSavunma Sanayii Mstearlnn mevcut yaplanmas gereince, savunma sanayii sektrel stratejisi aada belirtilen gruplandrma ile ele alnmtr.

1. Kara Aralar Sektr Stratejisi

2. Deniz Aralar Sektr Stratejisi

3. Hava Aralar Sektr Stratejisi

3.1 Uak Projeleri3.2 Helikopter Projeleri

4. Silah Sistemleri Sektr Stratejisi

5. Hava Savunma ve Uzay Sektr Stratejisi

5.1 Hava Savunma Projeleri5.2 Uydu ve Uzay Projeleri

6. nsansz ve Akll Sistemler Sektr Stratejisi

7. Elektronik Sistemler Sektr Stratejisi

7.1 Muhabere Elektronik ve Bilgi Sistemleri (MEBS)7.2 Siber Gvenlik ve Elektronik Harp Sistemleri

Savunma sanayimizin teknolojik derinliinin artrlmas, imkn ve kabiliyetlerinin devamnn salanabilmesi iin Srdrlebilir Savunma Sanayi in Teknoloji ve Alt Sistem Sahiplii tm alt sektrlerde 1 numaral Sektrel Stratejik Ama olarak belirlenmitir. Sz konusu sektrel ama iin aadaki hedefler, tm alt sektrlerin ortak sektrel hedefi olarak belirlenmitir:

1.1 Yurt ii imkn ve kabiliyet kazanlmas amacyla maliyet, kalite, performans, takvim vb. hususlar dikkate alnarak tedarik projelerinin ncelikli olarak yurt ii gelitirme modeli ile gerekletirilmesi,

1.2 Yurt iinde olmayan teknolojiler ile tasarm yaplmayan/retilmeyen alt sistemlerin sektre kazandrlmas,

1.3 Yurt iinde kazanlm kabiliyetlerin devamllnn salanmas, yatrm tekrar ve kaynak israfnn nlenmesi amacyla yurt iinde tasarlanm veya retilmi sistem/alt sistem/ekipmanlarn mteakip projelerde kullanlmas ve yurt ii firmalarn yeni projelerde yer almasnn salanmas.

Yukarda belirtilen ortak sektrel stratejik ama ve hedefler kapsamnda yaplacak faaliyetler ise her sektr iin ayr ayr belirtilmitir. Ortak sektrel stratejik ama ve hedefler dndaki sektrel stratejik amalar ve hedefler de her sektr iin ayr ayr ele alnmtr.

21


KARA ARALARI SEKTR STRATEJSA. Gelecek ngrs

TSK ve gvenlik glerimizin muharebe sahasna nihai hakimiyeti asndan bakldnda; ate gc, beka ve mobilite kabiliyeti artrlm kara aralarnn nemini koruyaca deerlendirilmektedir. Son yllarda; ana muharebe tank, taktik aralar, i gvenlik aralar, mayna kar korumal aralar, zel maksatl aralar, amfibik aralar, zel tehizat ve ekipmanlar eklinde snflandrlabilecek kara sistemlerinde tasarm, gelitirme, kalifikasyon ve retim yeteneinin kazanlmas neticesinde, lkemizin

kara sistem ihtiyalar azami seviyede yerli yklenicilerden karlanmakta ve istisnai durumlar dnda yurt dndan tedarik yntemi tercih edilmemektedir. Bu balamda, savunma sanayinde kara aralar sektrnn her trl ara tasarm, gelitirilmesi, test ve kalifikasyon faaliyetleri asndan imkn ve kabiliyetlere sahip olduu deerlendirilmektedir.

Gerekletirilen projeler kapsamnda, ana yklenicileri destekleyebilecek gl bir yan sanayiinin olutuu, etkin ve kalifiye alt yklenicitedariki zincirlerinin kurulduu grlmektedir. Dier taraftan, kara arac tasarm ve retimi kapsamnda ara konfigrasyonunda yer alan sistem, alt sistem ve bileenlerin byk bir blm yurt iinden karlanmakla birlikte; g sistemleri, transmisyon sistemleri, zrh malzemeleri, aks ve sspansiyon sistemleri konusunda yurt dna bamllk devam etmektedir. Bu erevede, gerek yurt dna baml olunan sistemler gerekse de dnyadaki teknolojik gelimeler dikkate alndnda sektrn;

Zrh teknolojileri,

G sistemleri,

Hibrit tahrik sistemleri,

nsansz kara aralar,

Transmisyon sistemleri,

Aks ve sspansiyon sistemleri,

Aktif koruma sistemleri,

Balistik koruma sistemleri,

KBRN tespit ve tehis sistemleri,

alanlarna ynlendirilmesi ve bu alt sistemlerde yetenek kazandrlmas hedeflenmektedir.

22


Sz konusu alt sistemlerin yerliletirilmesine ynelik gerekli yatrm ve finans desteinin salanmas ile bu alt sistemlerde de yurt dna bamlln ortadan kaldrlmas ngrlmektedir.

Kara arac tasarm ve retimi konusunda faaliyet gsteren firmalarn says dikkate alndnda, yurt iinde nemli bir kabiliyetin mevcut olduu deerlendirilmektedir. Sektrn srdrlebilirliini temin etmek, mevcut imkn ve kabiliyetleri muhafaza etmek, yatrm tekrarlarn nlemek, sektrde var olan etkin rekabeti koruyabilmek ve ihracat potansiyelini arttrabilmek amacyla, projelerin, kalite, performans, maliyet ve proje ynetimi alannda yetkinliini ispatlam yklenici adaylar ile icra edilmesi nemlidir. Bu erevede, dier lkelerdeki uygulama rneklerine benzer ekilde, ana yklenici adaylarnn saysnn snrlandrlmasnn uygun olaca mtalaa edilmitir. Sektrde gelinen aama itibariyle;

Taktik tekerlekli ve paletli entegre kara platformlarnda;

BMC

FNSS

OTOKAR

Zrhl i gvenlik aralarnda;

BMC

KATMERCLER

NUROL MAKNA

OTOKAR

firmalar ana yklenici adaylar olarak deerlendirilmektedir. te yandan; belirlenen temel faaliyet alanlar dnda ihtiya makamlarndan gelen talepler dorultusunda sektr dengesi ve sektrn dzenli olarak gelitirilmesi dikkate alnarak farkl projelerde alternatif zmler de incelenmekte ve yeni ana/alt ykleniciler sektre dahil edilmektedir.

B. Sektrel Stratejik Amalar, Hedefler ve Faaliyetler

Sektrel Stratejik Ama-1: Srdrlebilir kara aralar sektr iin teknoloji ve alt sistem sahiplii.

Sektrel Hedefler:



23



Faaliyetler:

a. Yeni Nesil Hafif Zrhl Aralar ve Altay Tank G Paketlerinin Gelitirilmesi projeleri ile eitli beygir glerinde motorlar ile transmisyonlar yurt iinde zgn olarak tasarlanacak, gelitirilecek, prototip retimi, test ve kalifikasyonu gerekletirilecektir.

b. Tekerlekli zrhl aralarn g aktarma organlar yerliletirilecektir.

c. Hibrit Tahrik Sistemleri Gelitirilmesi Projesi kapsamnda askeri aralarda kullanlmak zere, mill imknlarla bir adet taktik tekerlekli zrhl ara ve bir adet paletli zrhl ara iin hibrit tahrik sistemi gelitirilecektir.

d. Bamsz ve hidropnmatik sspansiyon sistemlerinin yerliletirilmesi gerekletirilecektir.

e. KBRN tespit ve tehis sistemleri kapsamnda Biyolojik Tehis Sistemi ile Kimyasal Uzaktan Tespit Sistemi yerliletirilecektir.

f. Altay platformuna entegre edilecek mayn temizleme alt sistemleri yerliletirilecektir.

Sektrel Stratejik Ama-2: Kara arac kritik alt sistem ve bileenlerinde sektre tasarm yetkinliinin kazandrlmas.

Sektrel Hedefler:

2.1 Kara aralarna ynelik kritik alt sistem ve bileenlerin belirlenmesi ve sz konusu sistem ve bileenleri tasarlama kabiliyetini haiz firmalarn tespit edilmesi,

2.2 Alt sistem ve bileenlere ynelik tespit edilen imkn ve kabiliyetlerin etkin olarak projelerde kullanmna ynelik ana yklenici-alt yklenici srelerinin izlenmesi ve desteklenmesi,

2.3 Tedarik szlemeleri kapsamnda gerekletirilecek TKY projelerinde, kritik alt sistem ve bileenlerine ilikin tasarm ve retim kabiliyeti kazanmna ynelik faaliyetlere odaklanlmas,

2.4 TKY projeleri kapsamnda, kritik alt sistem ve bileenlerine ilikin olarak kazanlan tasarm ve retim kabiliyetinin mteakip projelerde deerlendirilmesi ve ortaya kacak prototip rnlerin tm platformlarda kullanlmas.

24


Faaliyetler:

a. Biyolojik Tespit ve Tehis Sistemlerine ynelik TKY projesi yrtlecektir.

b. Mayn Temizleme Sistemleri alt bileenlerine ynelik TKY projeleri yrtlecektir.

c. Hidropnmatik sspansiyon sistemine ynelik TKY projesi yrtlecektir.

d. Ana yklenici ve alt yklenicileri, projeler kapsamnda bir araya getirerek ibirlii faaliyetleri salanacaktr.

e. Ana ykleniciler tarafndan alt yklenicilerin kalite ve test altyaplarnn geliimini salayacak destekleri takip edilecektir.

Sektrel Stratejik Ama-3: Rekabeti etkinletirerek kaliteyi ykseltmek amacyla yeniliki yaklamlarn desteklenmesi

Sektrel Hedefler:

3.1 Gelecein ortam ve ihtiyalarna ynelik olarak ve tecrbe paylamn salayacak ekilde kullanc, tedarik makam ve sanayiyi bir araya getirecek paylam platformlarnn gelitirilmesi,

3.2 Birden fazla ykleniciye yarma amal prototip yaptrmaya imkn verecek tedarik modelinin uygulanmas,

3.3 Projelerde ana yklenici maliyetlerinin detayl olarak analiz edilmesi suretiyle rekabetin nne geen faktrlerin belirlenmesi ve dzeltici ilemlerin gerekletirilmesi.

Faaliyetler:

a. Kara Sistemleri Seminerinin iki ylda bir gerekletirilmesi salanacaktr.

b. Yeni Nesil Hafif Zrhl Aralar Projesinin prototip yartrma modeli ile gerekletirilmesine ynelik almalar yaplacaktr.

c. Modernizasyon ve iyiletirme projelerinde alternatif ykleniciler arasnda prototip yartrma modeli ile tedarik salanacaktr.

d. Maliyetlerin detayl analiz edilebilmesine ynelik gerekli sistem kurulacaktr.

25


DENZ ARALARI SEKTR STRATEJSA. Gelecek ngrs

Deniz aralar sektrnde gelinen aamann daha ileri bir seviyeye tanmas iin, platform ihtiyalarnn tedarikinin yllara sari planlanmas, uluslararas pazarda rekabet edebilecek stn tasarmlarn ve tersanelerimizde markalamann tevik edilmesi, yerli yan sanayinin gelitirilmesi nem arz etmektedir.

Askeri gemi tasarm tecrbesi, gemi ina sresi ve platform karmakl gz nnde bulundurulduunda, ok pahal ve zor elde edilen bir tecrbedir. Dolaysyla, kstl kaynaklar olan lkemizin kaynaklarnn verimli bir ekilde kullanlmas iin; askeri gemi ina tasarmlarnn, gl finansman ve yetimi personel kayna ile sreklilii salanm tasarm ofislerinde yaplmasnn ve sanayi-

niversite ibirliklerinin tevik edilmesinin uygun bir hal tarz olaca deerlendirilmektedir. Bu kapsamda, orta vadede niversitelerin bilgi birikimi ve altyap imknlar kullanlarak sektrdeki baarl tasarm ofisleri ve dier kurulularn destekleriyle bir leri Mhendislik ve Dizayn Proje Ofisi oluturulmasna ihtiya duyulduu deerlendirilmektedir. Dier taraftan srdrlebilir, gl ve ihracat baars yakalayabilen bir deniz aralar sektr iin, tersane birlemeleri desteklenecektir.


Sektrel Stratejik Ama-1: Srdrlebilir deniz aralar sektr iin teknoloji ve alt sistem sahiplii

Sektrel Hedefler:




26


Faaliyetler:

a. Askeri gemi projelerinde kullanlan ve yurt dndan tedarik edilmekte olan aadaki sistem ve malzemelerin yurt iinde tasarm ve retimi iin ncelikle bir fizibilite almas gerekletirilecek ve fizibilite sonularna gre yerliletirilecek alt sistem ve malzemeler iin yurt ii firmalar tevik edilecektir.

Tahrik Sistemleri,

Dili Kutusu (Reduction Gear),

Deiken Pili Pervaneler,

Entegre Platform Kontrol ve zleme Sistemi,

Makine Kontrol ve Gzetleme Sistemi,

Yakt ve Yalama Purifayerleri,

Aktif Yalpa Snmleyici Sistemler (Fin Stabilizer),

Kompozit Malzemeler,

Karina Boyalar,

Deniz Suyu Boru Devreleri,

Gemi Elektronik ve Seyir Sistemleri,

Gemiye Uygun Silah Sistemleri,

Sualt ve st Elektronik Harp Sistemleri,

Akustik Sistemleri.

b. Harp gemilerimizde kullanlmakta olan ana tahrik sistemlerinin yerliletirilmesi, yurtdna bamlln azaltlmas ve ihracat iin mterinin ihtiyalarna gre alternatif zmler sunabilmek amacyla orta devir dizel makinalarnn yurt iinde tasarm ve inas iin fizibilite almalarnn yaplmas salanacaktr.

Sektrel Stratejik Ama-2: Askeri gemi tasarm tecrbesi salanarak, uluslararas pazarda rekabeti stn tasarmlarn gerekletirilmesi.

Sektrel Hedefler:

2.1 Platformlarn tm karakteristik zellikleri, operasyonel kabiliyetleri ve mr devri maliyetleri gibi hususlarn tasarm faz safhasnda belirlenmesi yerine, projelerdeki tasarm ve ina fazlarnn ayrlmas,

2.2 lke apnda yaplacak tasarm yarmalaryla, stn ve rekabeti yerli tasarmlar ile tm karmak platformlarn gelecekteki projelerde lkemizde tasarlanmasnn salanmas.

27


Faaliyetler:

a. TSK ve kamu kurumlarnn nmzdeki on yllk platform ihtiyalarnn yllara sari planlamalar yaplacaktr.

b. Belirlenmi bir proje iin tasarm yarmas icra edilecektir.

c. Projelerde tasarm ve ina fazlarnn ayrlmas salanarak, tasarm faznn daha detayl gerekletirilmesi ile platform optimizasyonlarnn verimli ekilde yaplmas ve yerliletirme seviyesinin derinletirilmesi salanacaktr.

Sektrel Stratejik Ama-3: Askeri gemi ina sektrnde yer alan tersanelerimizin markalamasnn tevik edilmesi.

Sektrel Hedefler:

3.1 Srdrlebilirliin salanmas ve kaynak ynetiminin verimli yaplabilmesi iin askeri gemi inasnda tecrbe kazanm yerli tersanelerimizin birlemesinin tevik edilmesi,

3.2. Askeri gemilerin bakm faaliyetlerinin, gemi inasn gerekletiren tersane tarafndan icra edilmesi nem arz etmektedir. Srdrlebilirlik, finansman

ve kabiliyet asndan hibir eksii bulunmayan ve markalama yolunda ilerleyen tersanelerimizin kalitelerini artrmak iin askeri deniz platformlarnn bakm faaliyetlerini de stlenmelerinin salanmas.

Faaliyetler:

a. Hlihazrda sektr iinde aktif rol alan yerli tersanelerimiz ile gerekletirilecek inceleme gezileri ve toplantlar ile bilgi ve tecrbe paylamlar gerekletirilecektir.

b. Bakm faaliyetlerinin gemiyi ina eden tersanede yaplmasna ynelik SSM iinde deerlendirme yaplacaktr.

Sektrel Stratejik Ama-4: Askeri gemi inas iin gerekli olan sistem, cihaz ve malzemelerin yurt iinde retimine ynelik yerli sanayinin kabiliyetlerinin gelitirilmesi.

Sektrel Hedefler:

4.1 Askeri gemilerin konfigrasyonlar incelenerek; srdrlebilirlik, maliyet etkinlik, pazar pay, teknolojik hazrlk seviyesi, ithalat kstlar gibi kriterler gz nnde bulundurularak yerliletirmede ncelikli alanlarn belirlenmesi,

4.2 Yan Sanayii ve KOB i paynn arttrlmas.

Faaliyetler:

a. Yerliletirmede belirlenecek alanlarda tersaneler, niversiteler ve yan sanayinin katlmyla altaylar dzenlenecektir.

28


b. altaylar ile olgunlatrlan yerliletirme projelerinin SSM tarafndan uygun grlen proje modeli erevesinde hayata geirilmesi salanacaktr.

c. Bu hususta her yl en az bir altay dzenlenecektir.

d. Yaymlanacak TDlerde yere alacak Yan Sanayii ve KOB ipay oranlar, ilgili daire bakanlklar ile koordine edilerek arttrlacaktr.

29


HAVA ARALARI SEKTR STRATEJS

1.UAK PROJELERA. Gelecek ngrs

SSM 2017-2021 Stratejik Plannda belirtilen zgn tasarm ve ileri teknoloji yetenekleriyle savunma ve gvenlik alannda Trkiyeyi kresel bir oyuncu haline getirmek vizyonu kapsamnda, savunma ve gvenlik amal uak projelerinde de, zgn rnlerin gelitirilmesi ve ileri teknolojik kabiliyetlerin kazanlmas iin kapsaml almalar yrtlmektedir. Uak tedarik ve modernizasyon projelerinde gemite hazr alm veya ortak retim projeleri yrtlm, gnmzde ise mill imknlarla modifikasyon ve zgn gelitirme projeleri ne kmtr. SSMnin stratejik amalarn gerekletirmek amacyla, uak projelerinde temel olarak aadaki hedefler kapsamnda faaliyetler yrtlecektir:

Mill platformlar ve yerli alt sistemler gelitirmek,

Mill olarak gelitirilecek ileri yazlm ve donanmlarla uak modernizasyonlar gerekletirmek,

zgn platform ve sistemlerin uluslararas pazarda rekabet edebilirliini salamak.

Sz konusu hedefler kapsamnda, yerli platform ve alt sistemlerin gelitirilmesine devam edilmekte, eitim ua HRKU projesindeki baarlarn tesine geilerek, gelecein sava ortamna hazr Mill Muharip Uak Projesi yrtlmektedir. A400M ve F-35 programlar gibi uluslararas konsorsiyum projelerinde yer alnarak ve sektrel gelimeler yakndan takip edilerek, dnya savunma ve havaclk sektrnde nemli bir yer edinilmektedir. Tedarik ve mr devri maliyetleri, teknolojik stnlk, hizmet yetkinlii, kalite ve uu

emniyet sertifikasyonu gibi temel konularda rekabeti dzeye ulalmas ve ulalan bu seviyenin korunmas amalanmaktadr.


Sektrel Stratejik Ama-1: Srdrlebilir hava aralar sektr iin teknoloji ve alt sistem sahiplii

Sektrel Hedefler:


30




Faaliyetler:

a. SSMnin stratejik hedefleri kapsamnda, her yl en az bir uak alt sisteminin yerli olarak gelitirilmesi iin proje teklifi gelitirilecek ve en az iki ylda bir yurt ii gelitirme projesi hayata geirilecektir.

b. Uak alt sistemlerinin yurt ii imknlarla gelitirilmesi ve gelitirilen rnn rekabeti olabilmesi amacyla, SSM tarafndan uygun grlen yerli firmalara finansman destei salanacaktr.

c. Hrku Uann alt sistemlerinin yerliletirilmesi amacyla:

ni takmlarnn mill olarak tasarlanp retilmesi almalar desteklenecek ve seri retim projelerine entegrasyonu salanacaktr.

Yerli olarak gelitirilen saysal kokpitli Hrku-B modelinde yer alan Back-up gsterge, trafik ve yer arpma nleme sistemleri (T2CAS) iin yerli tasarm sistemlerinin Hrku Bye entegrasyonu salanacaktr.

Silahl Hrku Uann gelitirilmesi projesi kapsamnda, mill mhimmatlarmzn entegrasyonu iin gerekli, silah ynetim ve entegrasyon sistemlerinin gelitirilmesi salanacaktr.

d. Mill Muharip Ua Gelitirme Projesi kapsamnda alt sistemlerin yerliletirilmesi amacyla:

Motor, bir yabanc ortan destei ile yurt iinde gelitirilecektir.

Tarayc radar, Elektronik Harp sistemleri ve kzl tesi arama ve takip sistemi gelitirilmesine ynelik teknoloji gelitirme programlar yrtlecektir.

Sektrel Stratejik Ama-2: Mill muharip ve eitim uaklarnn tasarlanmas ve gelitirilmesi

Sektrel Hedefler:

2.1 Platform tasarm ve gelitirme iin gerekli, yetimi uzman ve teknik altyapnn kazanlmas,

2.2 Platformlarn, uu emniyet sertifikasyonu gerekliliklerine gre tasarlanmas ve dorulanmas,

31


2.3 Yerli platform kalifikasyon ve uu emniyeti dorulama testlerinin byk lde mill imknlarla yaplmas,

2.4 Yerli platformlarn konsept, n ve detay sistem tasarmlarnn zgn ve mill olarak gerekletirilmesi, kanat, gvde yapsallarnn ve kontrol sistemlerinin tasarm ve retimlerinin mill olarak yaplmas.

Faaliyetler:

a. Mill Muharip Uak Projesinin, belirlenen konsept tasarm gerekliliklerine uygun olarak, n tasarm gerekletirilecektir.

b. Hrku Projesi kapsamnda, modern ve yerli aviyonik sistemlerle donatlan Yeni Nesil Temel Eitim Ua Hrku-Bnin seri retimine ve zerine yeni yerli sistemler entegrasyonuna devam edilecektir.

c. TSKnn silahl yakn hava destek ve keif gzetleme ihtiyacna ynelik olarak silahl Hrku-C modelinin tasarm, kalifikasyon/sertifikasyon ve seri retim faaliyetleri gerekletirilecektir.

Sektrel Stratejik Ama-3: Mill sistemler ile modernizasyon yaplmas

Sektrel Hedefler:

3.1 Aviyonik modernizasyonlarda, projenin ihtiyalar gz nnde bulundurularak, yerli tasarm ve retim saysal kokpit, gsterge, grev bilgisayar, seyrsefer ekipman, radyolarn ve silah sistemlerinin entegre edilmesi,

3.2 Yurt ii sistemlerin, dnyadaki edeer sistemler ile performans, teknoloji ve maliyet ynyle rekabet edebilir bir ekilde gelitirilmesi,

3.3 Aviyonik ve grev sistemi entegrasyonu yazlmlarnn ve pilot/operatr ara yzlerinin, hzl ve etkin bir ekilde gelitirilebilmesi,

3.4 Entegre edilecek sistemlerin entegrasyonu, retim/tedarik, rn destek, eitim ve teknik ynetim srelerinin, rekabeti ve maliyet etkin olmas.

Faaliyetler:

a. Yurtiinde gelitirilen ok bantl saysal telsizler, IFF, grev bilgisayarlar, termal kamera ve saysal kokpit gibi sistemler kullanlarak modernizasyon projeleri gerekletirilecektir.

b. Hrku ua iin yurt iinde tasarlanan ve gelitirilen alt sistemlerin entegrasyonu salanacaktr.

32


c. F-35 projesi kapsamnda, yurt iinde gelitirilen SOM-J ve HGK mill mhimmatlarnn F-35 uana entegrasyonunun salanmas almalarna devam edilecektir.

d. Bar Kartal, deniz karakol ve sahil gvenlik uaklarnn olas modernizasyonlarnn, mmkn mertebe mill imknlarla gerekletirilmesi salanacaktr.

Sektrel Stratejik Ama-4: Uak teknolojilerinde yurt ii kabiliyetlerin artrlmas

Sektrel Hedefler:

4.1 Sektr kabiliyetlerinin ve gelitirdii rnlerin, dnya apnda teknolojik stnlk, marka gvenilirlii ve maliyet etkinlik ynleri ile rekabeti olmas,

4.2 Trbinli motor ve ini takm gibi, mr devri maliyeti yksek olan alt sistemlerde, zgn tasarm, retim ve bakm altyapsna sahip olunmas,

4.3 Havaclk malzemeleri ve ileri kompozitler iin aratrma, retim ve test altyapsnn glendirilmesi,

4.4 Gelimi aviyonikler, kontrol sistemleri ile saysal grev sistemleri iin retim ve gelitirme altyapsnn glendirilmesi,

4.5 Tasarm, kalifikasyon, sertifikasyon ve test iin gerekli uzman, mhendislik gereleri, yetkilendirme ve test altyaplarnn glendirilmesi.

Faaliyetler:

a. SSMnin stratejik hedefleri kapsamnda, mevcut ve balatlacak projelerde, kabiliyet kazanm iin altyap destei verilecektir.

b. F-35 ve A400M gibi uluslararas projelerde, yapsal imalat i paylarnn ve entegre edilen rn ve sistemlerin proje sresince devam etmesi ve i paylarnn artrlmas iin program ynetim faaliyetleri srdrlecektir.

c. F-35 uanda kullanlan F-135 motorunun nihai montaj hattnn ve Avrupa Blgesi depo seviyesi bakm merkezinin kurulmas ve iletilmesi salanacaktr.

d. Mill Muharip Uak Projesi kapsamnda, muharip uaklara zel aadaki test ve deerlendirme altyaplar kurulacaktr:

Yakn alan radar kesit alan lm

Yldrm arpma emniyeti lm

e. Uzak alan radar kesit lm ve tam yansmasz ortamda elektromanyetik uyumluluk test ve lm konularnda test ve deerlendirme altyapsnn kurulmas almalar balatlacaktr.

33


2.HELKOPTER PROJELERA. Gelecek ngrs

Trk Helikopter Sanayi gnmzde yapsal paralar, gvde retimi ve nihai montaj konularnda nemli bir seviyeye ulam bulunmaktadr. Bu kapsamda nmzdeki dnemde sektre ilikin temel hedefler; helikopter teknolojisi iin kritik nem arz eden pal, g aktarma sistemleri, aviyonik sistemler, motor tasarm ve retiminin gerekletirilmesi ile helikopterlerin mr devri boyunca gerekecek tm modifikasyonlarn yurt ii imknlarla gerekletirilmesine ynelik bir altyap oluturmaktr.

TSKnn muharebe ortam helikopter ihtiyacnn karlanmas iin balatlan ATAK Projesi ile TSK ve dier kamu kurumlarnn genel maksat helikopteri ihtiyacnn karlanmas amacyla balatlm olan Genel Maksat Helikopteri Projesi, sz konusu hedefe ulamada nemli bir kilometre tadr. Bahse konu projeler sayesinde haberleme, seyrsefer, kendini koruma ve silah sistemleri ile bu sistemleri yneten grev bilgisayarnn mill olarak gelitirilmesi ve entegrasyonu ile pal, motor, ini takm, transmisyon, gvde ve kokpitin yerli olarak retilmesi bata olmak zere Trk Helikopter Sanayi iin son derece nemli kabiliyetlerin kazanm sz konusudur. Dier taraftan proje takvimi balayan zgn (Hafif Orta Snf HOS) Helikopter Program ile gvde, kokpit, pal, g aktarma sistemleri, ini takm, motor ve otomatik uu kontrol sistemlerinin tm mill olarak tasarlanacak ve helikopterlerin mr devri boyunca rn sorumluluu yerli sanayi tarafndan alnacaktr. Bu program ile gelitirilecek olan sivil platform, Sivil Havaclk Genel Mdrl (SHGM)/European Aviation Safety Agency (EASA) tarafndan, askeri platform ise SSM tarafndan sertifiye edilecek olup, bylece uluslararas pazarda rekabet edebilir bir rn ailesinin oluturulmas salanacaktr.

ATAK, Genel Maksat Helikopter ve zgn Helikopter Projeleri ile yurt ii helikopter tasarm, gelitirme, retim, sertifikasyon, test kabiliyetleri, kritik sistemlere hkimiyet, sistem entegrasyonu ve uluslararas pazarlama yetkinlikleri kazanlmtr.

Helikopter tasarm ve retimine ynelik yetkinliklerin maliyet etkin hale getirilmesi ayrca TSK ve dier kamu kullanclarnn artarak devam etmekte olan helikopter ihtiyalarnn yurt iinden karlanmas maksadyla 10 Ton Snf Helikopter Gelitirme ve zgn ATAK

Projeleri de balatlmtr. Bu erevede uluslararas pazarda rekabet edebilir bir rn ailesinin oluturulmas salanacaktr.

Sektrn nmzdeki dnemde; tasarm, sistem entegrasyonu ve ana sistemlerin retiminden sorumlu bir ana yklenici firma ile alt sistemlerde zgn rnler gelitirilebilen alt

34


ykleniciler ve ileri teknoloji gerektiren paralar retebilen tedarikilerden oluan bir yapya kavuturulmas hedeflenmektedir.

Helikopter gelitirme faaliyetlerine ilave olarak, HOS Helikopter Program kapsamnda turboaft motor ihtiyacn, mill imknlar kullanarak karlamak amacyla Turboaft Motor Gelitirme (TMG) Projesi balatlmtr.

B.Sektrel Stratejik Amalar, Hedefler ve Faaliyetler

Sektrel Stratejik Ama-1: Srdrlebilir hava aralar sektr iin teknoloji ve alt sistem sahiplii

Sektrel Hedefler:




Faaliyetler:

HOS Helikopter Program kapsamnda;

20 mm Burun Topu,

Elektrik G Datm Kutusu,

Iklandrma Sistemi Bileenleri,

Askeri Yolcu Koltuu,

Elastomerik Rulman,

Mekanik ve Elektrik Tahrikli Hidrolik Pompa,

Hidrolik ve elektromekanik eyleyiciler ve hidrolik ak kontrol ekipmanlar,

ni takm

sistemlerinin/rnlerin yerliletirilme faaliyetleri srdrlecektir.

Sektrel Stratejik Ama-2: Srdrlebilir bir helikopter sanayiinin gelitirilmesi

35


Sektrel Hedefler:

2.1 Teknik zellikleri bakmndan lkemiz corafyasnn gereklerine uyumlu ve dnya pazarnda rekabet gcne sahip bir helikopter modelinin gelitirilmesi,

2.2 Helikopter sanayisinin uua elverililik artlarna haiz rn(ler) gelitirecek yetkinlie kavumas ve bir model iin uua elverililik sertifikas almas,

2.3 Gelitirilen ve retilen helikopterlerin gvenilir, idame edilebilir ve desteklenebilir olmas.

Faaliyetler:

a. HOS Helikopter Program kapsamnda gelitirme faaliyetleri ve proje sreleri takip edilecektir.

b. Blge corafyasnn yksek scaklk ve yksek irtifa artlarna uygun olarak helikopter gelitirme faaliyetleri yrtlmektedir. Bu kapsamda helikoptere zg rotor, uu kontrol bilgisayar, grev ynetim bilgisayar, ini takm, aviyonik sit (entegre modler gsterge niteleri, dokunmatik ekranl kontrol niteleri, merkezi veri toplama niteleri, trafik ikaz ve arpma nleme sistemi, salk ve kullanm bilgi sistemi), g aktarma ve gvde sistemleri zgn olarak tasarlanmaktadr. Bu kapsamnda hlihazrda mevcut veya yeterli olmayan altyap, tesis, tehizat, tezgh ve malzeme ihtiyalarna ynelik gerekli yatrm destei salanacaktr.

c. Dner kanat platformlar ortak birleik aviyonik mimarilere dntrlecek ve buna ynelik yazlmlarn gelitirilmesi faaliyetleri yrtlecektir.

d. HOS Helikopter Program kapsamnda gelitirilecek helikopterlerin, rakip model helikopterlerin birim sat ve birim iletme maliyetleri esas alnarak maliyet etkin olmasna ynelik olarak pazar aratrma ve fiyat belirleme almalar gerekletirilecektir.

e. HOS Helikopter Program kapsamnda gelitirilecek helikopterin seri retim fazna ynelik olarak alt sistem/rn baznda yerli alt yklenici adaylarnn belirlenmesine ve yurt iinde kabiliyet bulunmayan konularda potansiyel alt yklenicilerin desteklenmesine ynelik faaliyetler srdrlecektir.

f. HOS helikopteri gelitirme faaliyetleri kapsamnda sistem mhendislii safhasnda gvenilirlik, idame edilebilirlik, hazr bulunuluk ve tasarma etki gibi lojistik mhendislik sreleri yrtlecektir.

g. HOS Helikopter Program kapsamnda gelitirilecek helikopterler iin SHGM/EASA sivil sertifikasyonun alnmasna ynelik faaliyetler yrtlecektir.

h. Dner kanat platformlarnn test, kalifikasyon ve sertifikasyon aamalarnn azami lde yerli firmalar tarafndan yaplabilmesini teminen gerekli altyap oluturulacaktr.

Sektrel Stratejik Ama-3: Helikopter sanayinin ana teknoloji uygulamalar dnda kalan uzmanlk alanlarnda zgn rnler/alt sistemler gelitirilmesi

36


Sektrel Hedefler:

3.1 Helikopter Sanayinin ana teknoloji uygulamalar dnda kalan uzmanlk alanlarnda zgn rnler/alt sistemlerin belirlenmesi,

3.2 Yabanc ortak ile yaplan gelitirme faaliyetleri sonras kacak rn/bilgi iin mlkiyet/kullanm haklarnn yurt iinde tutulmas,

3.3 Dner kanat platformlarda ihracat lisans gereksinimi olan ve/veya mill kritik olarak deerlendirilen komponent ve silah sistemlerinin zgn ve yerli retilmesi,

3.4 HOS Helikopter Program kapsamnda kurulan Dner Kanat Teknoloji Merkezi (DKTM)nin helikopter sanayinin ihtiya duyduu nitelikli istihdam ve aratrma gelitirme altyapsna ynelik almalarn yrtlmesi hedefi dorultusunda aratrma gelitirme konularnn belirlenmesi, niversite sanayi ibirliinin gelitirilmesi, uzun vadede dner kanat teknolojisi alannda yetimi insan kaynana katkda bulunulmas,

3.5 Trkiyedeki firmalar ve niversiteler tarafndan dner kanat zerine yaplan almalarn paydalar ile paylalmas ve ilgili tm taraflarn yaplan almalar ile ilgili bilgi sahibi olmasnn salanmas.

Faaliyetler:

a. rn/bilgi iin mlkiyet/kullanm haklarnn yurt iinde tutulmas maksadyla alt yklenicilik szlemeleri takip edilecektir.

b. hracat lisansna tabi kritik sistemler belirlenecektir. Silah sistemi, uu kontrol bilgisayar, seyrsefer sistemleri gibi sistemlerin yurt ii imknlar ile gelitirilmesine ynelik faaliyetler yrtlecektir.

c. DKTM kapsamnda;

niversitelerde 3. snftan balayarak lisans rencileri ile yksek lisans ve doktora rencileri iin uygulamal tezlerle Trk Helikopter Sanayi mhendis altyaps oluturulacaktr.

Yapsal sistemler, titreim, grlt analizleri iin zm alar gelitirilecektir.

niversite ve aratrma kurumlar ile yetenek odakl uzun vadeli ibirlikleri salanacaktr.

d. Dner kanat zerine yaplan almalarn paydalar ile paylalmas ve ilgili tm taraflarn yaplan almalar ile ilgili bilgi sahibi olmas amacyla belirli periyotlar ile altaylar dzenlenecektir.

37


SLAH SSTEMLER SEKTR STRATEJSA. Gelecek ngrs

SSM tarafndan silah sistemleri sektr, geniletilmi tanm ile hafif ve ar silahlar, torpidolar, fzeler, mhimmatlar, gdm kitleri ve balistik koruyucu malzemeler ile el yapm patlayclarla mcadele sistemlerini ierecek ekilde tanmlanmaktadr. Bu kapsamda silah sistemleri sektr; fze sistemleri, silah-mhimmat ve el yapm patlayclar ile mcadele olarak 3 ana faaliyet alan zelinde ynlendirilmektedir. Son yllarda; hafif ve ar silahlar, torpidolar, fzeler, mhimmatlar, gdm kitleri, balistik koruyucu malzemeler ve kartrma/kreltme sistemlerinin tasarm, gelitirme, kalifikasyon ve seri retim kabiliyetinin yurt iinde kazanlmas sonucunda, lkemizin bu kapsamdaki ihtiyalar azami seviyede yerli yklenicilerden karlanmakta olup, istisnai durumlarda yurt dndan tedarik yntemi tercih edilmektedir.

2018-2022 dneminde patlayc, parlayc, yanc ve yakc bileenler dnda kalan tm mekanik para ve aksamlarn ana ykleniciler dndaki yan sanayi tarafndan yaplmasnn salanmas ncelikli hedef olacaktr.

1.Fze Sistemleri

Seyir fzeleri, torpido ve tanksavar fze projelerinde, ROKETSAN ana ykleniciliinde TBTAK SAGE ile ibirlii ierisinde eitli fze sistemlerinin kalifikasyonu tamamlanmtr. Tamamlanmam projelerde sistem kalifikasyonu ve seri retim faaliyetlerine devam edilecektir. Bununla birlikte, gemi dnemde balatlm olan SOM fze ailesine ait kalifikasyon almalar gerekletirilecektir.

Fze sistemlerinin kritik bileenleri olan radar, kzltesi arayc balk, at kontrol ve uu bilgisayar alanlarnda ASELSAN; simlatr, platform entegrasyonu, sava ynetim sistemleri alanlarnda HAVELSAN akustik alglayc ve veriba alanlarnda Meteksan Savunma A.. faaliyet gstermektedir.

Fze sistemlerinin bileenlerinde grev alan yklenici ve alt ykleniciler, faaliyet alanlarnda bulunan niversiteler, aratrma kurulular, enstitler ile yan sanayi ve KOBlerle almaktadrlar. Bu itibarla sektrde, ana sistem sorumlusundan balayarak aratrma kurulularna ve KOBlere yaylan bir sektrel dalm bulunmaktadr.

2. Silah ve Mhimmat Sistemleri

Hafif silahlardan, tahrip gc ve menzili yksek top ve obslere kadar eitli silah sistemleri (piyade tfei, makineli tfek, ekili obs, kunda motorlu obs, uaksavar makineli tfei, bomba atar, top) ve bunlarn mhimmatlar hlihazrda byk oranda MKE Kurumu tarafndan retilmektedir.

nmzdeki dnemde, MKE Kurumunun daha verimli, dinamik ve uluslararas pazarda rekabet edebilir bir yapya kavuturulmas iin muhtelif almalar yrtlecektir. Sz konusu almalar

38


ile e zamanl olarak hafif silahlar ve mhimmatlar konusunda zel sektr firmalarnda da nemli kabiliyetler olumaya balam olup, SSM tarafndan bu alandaki zel sektr paynn artrlmas tevik edilecektir.

Aada yer alan silahlarn/mhimmatlarn:

Hafif Silah Mhimmatlar

Obs Mhimmatlar

Havan Mhimmatlar

Tank Mhimmatlar

Roketler

Lazer Silah Sistemleri

ldrc Olmayan Silah ve Mhimmatlar

yerli imknlar ile tasarlanmasna ve retilmesine ynelik yol haritas hazrlanacaktr. Bu balamda, MKE Kurumu tarafndan mhimmat retimi ile ilgili yrtlen mekanik imalatlarn yan sanayiye devredilerek, mhimmat ile ilgili alt sistem, para ve komponent retiminin yan sanayi veya alt ykleniciler tarafndan gerekletirildikten sonra entegrasyon ve/veya imla ileminin MKE Kurumu tarafndan yaplmas hedeflenmektedir. Bu yaklamda, yan sanayi veya alt ykleniciler tarafndan yaplan alt sistem, para, komponent retiminin entegrasyonu ve nihai rn haline getirilmesi MKE Kurumu tarafndan gerekletirilecektir.

Silah sistemlerinin nemli bir ksm hlihazrda yerli imknlar ile retilmekte, yurt d kaynakl silah sistemlerinin yerli imknlar ile retilmesine ynelik tedbirler alnmakta ve mill silah rn yelpazesi her geen gn artmaktadr. Tasarm ve gelitirme almas tamamlanan sistemler iin kurulmu olan seri retim altyapsnn kapasitelerinin arttrlarak tedarik srecinin hzlandrlmas gerekmektedir. Seri retime ynelik tedariklerin yaplmasyla e zamanl olarak, gelitirilen sistemlerin alt sistem/para/komponent baznda yurt dna bamllklarnn azaltlmas hedeflenmektedir. Bu hedefe ynelik teknoloji kazanmnn desteklenmesi nem arz etmektedir.

Balistik koruyucu malzemelere ynelik ihtiyalarn byk lde yurt iinden karlanmas maksadyla ihtiyalar karlayan rnlerin gelitirilmesine ynelik yerli firmalar tarafndan nemli admlar atlm olup, seri retime ynelik kabiliyetlerin artrlmas ile balistik koruy

Documents

2018-2022 Savunma Sanayii Sektörel Strateji Dokümanı : Taktik Data Link THS : Teknoloji Hazırlık Seviyesi TKY : Teknoloji Kazanım Yükümlülüğü TMG : Turboşaft Motor Geliştirme