57
EKALESIA FAAPOTOPOTOGA KERISIANO I AMERIKA SAMOA OFISA O AOAOGA KERISIANO TUSI MO MAFUTAGA AUTALAVOU FEPUARI 02, - IUNI 22, 2020 2020

2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

EKALESIA FAAPOTOPOTOGA KERISIANO I AMERIKA SAMOA

OFISA O A’OA’OGA KERISIANO

TUSI MO

MAFUTAGA AUTALAVOU

FEPUARI 02, - IUNI 22, 2020

2020

Page 2: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

1

ASO SA - FEPUARI 02, 2020. “SU’ESU’EGA I LE TUSI PA’IA.”

MATAUPU – SOIFUA I LE OLAGA FA’A – KERISO.

TUSI FAITAU – ROMA – 12: 1 – 21.

FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU:

I. O LE TUSI A PAULO IĀ ROMA.

O le Ekalesia i Roma, e lē i fa’atuina e Paulo, ae manatu nisi o le ‘au su’esu’e o le Tusi Paia, sa

fa’atuina e ni tagata Iutaia ma ni tagata o nu’u ‘ese sa i Ierusalema i le Aso Penetekoso. O nei

tagata ua liliuina e le mana o le Agaga Paia i le salamō ma le fa’atuatua i le Talalelei iā Iesu

Keriso. (Galuega – 2: 10). Na tusi e Paulo le tusi iā Roma i le fa’ai’uga o lona soifua galue ai i le

Ekalesia i Korinito, pe a o le tausaga 56 T. A. O Korinito o se a’ai e i totonu o le atu Eleni.

O Roma o le laumua lea o le malō tele (empire) o Roma sa pulea le lalolagi i lea vaitaimi. Sa tele

fa’afitauli sa a’afia ai olaga o tagata o le Ekalesia. Auā o le totonugālemu lea o le malō e i ai uma

fa’atusa ma malumalu o atua fa’apaupau o le malō, aemaise o tu ma aganu’u ‘ese’ese mai

atunu’u uma o lo’o pulea e Roma. Pe ā sauāina foi le ‘au- Kerisiano, e mautinoa lava le matuā

mamafa, auā o lo’o ma’opo’opo uma i ai pule ma le malosi fa’a- fitafita o le malō.

O lo’o ta’ua e Paulo i le mataupu e 16, nisi o igoa o le ‘au- kerisiano i Roma. Atonu o nisi ia

tagata na maua ai e le Aposetolo se tala i fa’afitauli o le Ekalesia i Roma. Atonu ua sosola ‘ese ia

tagata mai sauaga i Roma, po’o nisi foi mafua’aga fa’alē – tagata pe fa’a- ekalesia fo’i.

E sefulu tasi ni fesili tāua, ma o mataupu ma fa’afitauli ia atonu ua mafua ai le tusi lenei a Paulo

iā Roma. O ni mataupu po’o ni fa’afitauli e tatau ona maua i ai se fesoasoani a le Aposetolo, ina

ia lē gae’e le fa’atuatua o le Ekalesia.

O Fesili po’o mataupu nei:

1. O le ā le autῡ o le Tusi iā Roma? (1: 1, 9, 15, 16.)

2. O le ā le Talalelei? (1: 1 – 17)

3. Aiseā e mana’omia ai e tagata le Talalelei? (1: 18 – 3: 20)

4. E fa’apefea ona ta’uamiotonuina tagata agasala e le Atua Paia? (3: 21 – 31)

5. E feso’ota’i le Talalelei iā Iesu Keriso ma le Feagaiga Tuai? (4: 1 – 25)

6. O ā ni taui ma ni fa’amanuiaga o le ta’uamiotonuina i le Alofa Tunoa, mo e ua talitonu

ma fa’atuatua ia Iesu Keriso? (5: 1- 21)

7. E mafai e le a’oa’oga o le fa’aolataga i le Alofa Tunoa pe ā fa’atuatua, ona fa’amalosia le

ola agasala o tagata e tu’u, pe leai? (6: 1 – 23)

8. O le ā le faiā o e ua ola iā Keriso ma le Tulafono? (7: 1 – 25)

9. E fa’apefea ona olaina e le Kerisiano se olaga pa’ia? (8: 1 – 39)

10. O le aofia o Iutaia ma nu’u ‘ese i le Alofa Tunoa, o lona uiga ua lē fa’ataunu’uina e le

Atua ana folafoalga i le Feagaiga Tuai mo ona tagata, o Iutaia? (9: 1 – 11:36)

11. E fa’apefea ona fa’afeagai ma le olaga o aso uma tagata ua ta’uamiotonuina e le Alofa

Tunoa o le Atua iā Iesu Keriso? (12: 1 – 16: 27)

Page 3: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

2

O le fesili po’o le mataupu mulimuli o lo’o aofia ai le Tusi Faitau o le tatou su’esu’ega (12: 1– 21)

“O le ola i le olaga fa’a- Keriso e lē faigofie mo Kerisiano i Roma.” O lo’o aio’i atu le Aposetolo iā

Roma ina ia ola ai i le olaga fa’a- Keriso i aso uma.

O uiga o nisi upu tāua i le tala:

1. Taulaga ola (living sacrifice)

I le Feagaiga Tuai, sa fai ma masani a le auauna a le Atua o Apera’amo le ofoina o

taulaga i le Atua. Peita’i, na fa’amanino e le Atua iā Apera’amo, o le taulaga sili, o le ola

usiusita’i, fa’alagolago ma le fa’atuatua o letagata i le Atua. Lea e pei ona poloa’iina ai o

ia e osia le taulaga i lona atalii mo le Atua. (Kenese – 22: 1 – 18). O lona uiga, o le tagata

atoa, (tino, mafaufau, ma le agaga), ia alofa ai i le Atua ma isi tagata. (Mataio- 22: 37)

2. Alofa mutimutivale. (mercy).

O le tasi lea uiga o le alofa o le Atua ua mafua ai ona ia fesoasoani i lē ua mafatia ma

puapuagātia. E pei ona i ai o lona Alofa Tunoa ua na fa’amagalo ai le tagata agasala, ua

fa’apenā foi ona i ai o lona alofa mutimutivale e fesoasoani ai i lē ua puapuagātia.

3. Alofa Tunoa (grace).

O le alofa fua o le Atua mo le fa’amagaloina o agasasla e ala i le taulaga togiola na saunia

e Iesu. E maua fua e le tagata ua lagona le leaga o lona ola agasala i le Atua, ma ua liliu

‘ese ai ma lafoa’i ia ala leaga, a ua foi atu i le Atua ma le loto maulalo ma le salamō

fa’amaoni.

4. Fuatāina (renewal)

O se suiga fou i se olaga o se tagata. Ua faia se amataga fou po’o se suiga fou, e ‘ese mai

le olaga tuai sa masani ma ola ai.

5. Toasā. (wrath)

E patino i le Atua le uiga lea. E fa’aalia i le uiga lea o le Atua lana amiotonu ma lana

fa’amasinoga tonu. E tupu le toasā o le Atua ina ua matuā lē talia lava e le tagata le Atua

ma lona finagalo pa’ia. Ua matuā te’ena lava e le tagata le Atua. O Sotoma ma Komoro,

o nu’u ia na matuā ola agasala i le Atua i le Feagaiga Tuai, ma sa o’o i ai le toasā o le

Atua. Sa toasā le Atua iā Herota le tupu ma oti ai, ona o lona ola fouvale i le Alii i lona

fa’asauā i lana Ekalesia, ma lona lē avatu i le Atua o le vi’iga. (Galuega – 12: 20 – 23.)

6. Olioli (rejoice)

O le agaga fiafia ma fa’afetai e tupu a’e i loto o tagata o le Atua, auā ua fa’aalia iā i latou

lana amiotonu, le alofa ma le fa’amasinoga tonu a lō tatou Atua.

Page 4: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

3

(ii.) FA’ATINOGA O LE SU’ESU’EGA.

1. Ia vaevaeina le Autalavou i ni vaega se fa (4), ma fa’ailoa i ai galuega ua saunia atu mo

vaega ta’itasi.

2. Pe ā ma’ea su’esu’ega a vaega (15 minute), ona fa’asolo lea i luga o ta’ita’i o vaega e

tōlaulau a latou tali ma su’esu’ega i luma o le Autalavou.

3. Ia tofu vaega ma se fe’au fa’ale- agaga e fa’ai’u ai so latou manatu.

4. E mafai foi ona fesoasoani se pese e fa’amalosia ai le fe’au o lo’o taumafai le vaega e

fa’ailoa atu.

5. Ia fa’ai’u le su’esu’ega i se saunoaga a lau Susuga i le ta’ita’i i le tāua o le ola i le soifuaga

fa’a – Keriso.

(iii.) VAEVAEINA O LE TUSI FAITAU MO VAEGA E FA.

1. VAEGA 1 – Roma - 12: 1 – 2.

2. VAEGA 2 – Roma – 12: 3 – 8.

3. VAEGA 3 – Roma - 12: 9 – 13.

4. VAEGA 4 – Roma – 12: 14 – 21.

(iv.) GALUEGA A VAEGA E FA:

VAEGA I. ROMA – 12: 1 – 2.

Fa’atonuga: Ia faitau manino le Tusi Faitau (ff: 1 – 2), ma tali fesili ua ta’ua i lalo. Ia mafaufau

foi i ni tusi si’I mai le Tusi Paia e fesoasoani i ā outou tali.

1. O le ā le uiga o le alofa mutimutivale, ma lona feso’ota’iga ma le aio’i a le Aposetolo i le

Ekalesia i Roma? “..ia outou tu’uina atu o outou tino i le Atua, o le taulaga ola, ma le

pa’ia, ma le mālie, o le mea lea e tatau ai ona outou faia.” (Faitau tusi ia e fesoasoani :

Esoto – 33: 19; Salamo –141: 2; Roma – 9: 15 – 18; 11: 33 – 36).

2. O le ā le uiga o le fuaiupu e 2a (f: 2a), ma o le ā se fe’au tāua mo tama ma teine talavou

o nei aso e tusa ma le sini o Autalavou, “IA OLA TAUTUA FA’AMAONI MO KERISO?”

3. Aiseā e lē tatau ai ona amio fa’atasi ma lenei lalolagi tagata o le Ekalesia? (f: 2).

Faitau le Kalatia – 5: 16 – 26 ma nisi tusi si’i e fesoasoani.

4. O le ā le uiga o le fuaitau, “liliuina i le toe fuatāina o outou loto” (f: 2e), ma lona tāua mo

le iloa o le finagalo o le Atua ua fa’aalia iā Iesu Keriso?

VAEGA II – ROMA – 12: 3 – 8.

Faatonuga: Ia faitau manino le Roma – 12: 3 – 8, ma tali fesili ua saunia mo le suesuega.

1. Fa’amatala le uiga o le alofa tunoa o le Atua, ma lona feso’ota’iga ma upu a Paulo i le

fuaiupu e tolu (f: 3), “..aua le fa’asili le manatu o se tasi i le mea ua tatau ona manatu ai,

a ia mamā le manatu, ia tusa ma tofiga o le fa’atuatua ua ta’itasi ma tofu ai mai le

Atua.”

Page 5: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

4

2. Fa’amatala le uiga ma le tāua o le fa’atusa (o le tino ma ona itutino), o lo’o ta’ua e Paulo

i le fuaiupu e fa ma le lima (ff: 4 – 5), e fa’atatau i le tino o Keriso – ‘o le Ekalesia ma ona

tagata.’ 3. Fa’amatala meaalofa o le alofa tunoa o le Atua ma lo latou fa’aaogaina o lo’o ta’ua e

Paulo i fuaiupu e ono, fitu ma le valu. (ff: 6 – 8).

VAEGA III – ROMA – 12: 9 – 14.

Fa’atonuga: Ia faitau manino le Roma – 12: 9 – 14. Ia fa’aaoga foi nisi tusi si’i mai le Tusi Paia e

lagolago ai tali a la outou vaega.

1. O ā ni uiga lelei fa’a- kerisiano o lo’o ta’ua i le fuaiupu e iva (f:9), ma le fuaiupu e sefulu

(f: 10) na fetalai ai Iesu i ona so’o, ina ia latou fai ma olaina?

Faitau tusi ia e fesoasoani: (Ioane – 13: 34 – 35; 15: 12 – 14).

2. O ā ni fa’ata’ita’iga o ni leaga e tatau ona inoino i ai tupulaga, ma ni lelei e tatau ona

pipi’i i ai tupulaga talavou i nei vaitaimi, ae o le ā se fe’au o ia fa’ata’ita’iga mo olaga o

tama ma teine talavou a le Ekalesia? (Faitau: Kalatia – 5: 16 – 26, ma nisi tusi talafeagai e

fesoasoani i le tali).

3. O le fuaiupu e sefulu tasi e fa’apea, “Aua le fa’avaivai i le filigā, ia malosi le loto ia

auauna i le Alii.”

O Fesili:

(a). O le ā se fe’au tāua o lea fuaiupu mo le taunu’u manuia o le ola a’oa’oina o tupulaga

talavou? (e). O ā ni fa’ata’ita’iga o ni auaunaga i le Ekalesia, e tatau ona auauna ai

tupulaga talavou i le Alii? (f: 11).

(i). O le ā se a’oa’oga a Iesu Keriso i le ola auauna i le Atua?

Faitau tusi ia e fesoasoani: (Ioane – 11: 24 – 26; 10: 17; Luka – 23: 34).

4. O le fuaiupu e sefulu tolu (f: 13), o lo’o ta’ua ai e Paulo i le Ekalesia i Roma, “..ina ia

tufatufa atu ni a latou mea i le mativa o le ‘au pa’ia, ma ia tausisi i le alofa i tagata

‘ese.”

Fesili:

(a). O ā ni vaega o le soifua auauna o la tatou Ekalesia o lo’o atagia ai lea auaunaga

tāua, ma o le ā se tāua i le atiina a’e o le Ekalesia i le itu i fafo ma le itu fa’ale – agaga.?

VAEGA IV – ROMA – 12: 14 – 21.

Fa’atonuga: Ia faitau manino le vaega o le tusi faitau ua ta’ua i luga, ma mafaufau i nisi tusi si’i o le Tusi Pa’ia, e fesoasoani i le su’esu’ega ma tali a la outou vaega.

1. O le fuaiupu e sefulu fa (14), o lo’o ta’ua fa’alua ai e Paulo i le Ekalesia i Roma, ina ia

fa’amanuia atu i e fa’asauā iā i latou, ae aua le fetu’u.

Fesili:

(i). O le ā se a’oa’oga a Iesu i lana lauga fa’a-amuia i luga o le mauga e tai uiga tutusa ma

upu ia a Paulo? (Faitau le Mataio – 5: 10 – 11; 43 – 45; 6: 14 – 15.)

Page 6: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

5

(ii). O le ā sou manatu, o se mea fetaui le fa’asauā mai, ae fa’amanuia atu? O le ā le mea

tonu ma le paleni e tatau ona fai, ave i le tulafono pe tau lava ina fa’amanuia ma tu’u ai

pea?

(iii). O le ā sou manatu? Aiseā e lē tatau ai ona fetu’u atu i ē amioleaga mai?

(Faitau i le Roma – 12: 19; e fesoasoani i le tali. Ia va’ai foi iā Iesu ma ana fetalaiga i luga

o le satauro. (Luka – 23: 33 – 34.).

Manuia le su’esu’ega amata o lenei tausaga.

///////////////////////////////////////////////////////////

ASO SA – FEPUARI 09, 2020. “FA’ATALANOAGA.”

1. MATAUPU – “O A’OA’OGA I UIGA FA’A-KERISIANO.”

2. TATALO AMATA.

3. UPU TOMUA: O le fa’amoemoe o lenei mataupu, ia fa’aolaola uiga fa’a- kerisiano i

tupulaga o le Ekalesia ina ia fua mai o latou olaga i mea lelei i aso uma lava. E fa’amalosia ai fo’i tupulaga talavou, ina ia taofia le fevātaua’i ma isi tupulaga, ae fa’atupu le filemῡ ma le nofo lelei

ma fealofani, i le va ma isi tagata. E i ai fo’i le lagona vaivai, atonu e mafai ona fo’ia nisi o

fa’afitauli ogaoga o lo’o a’afia ai tupulaga, ina ua a’oa’oina ma masani e fa’atino le ola i uiga

fa’a- kerisiano.

4. SUESUEGA I VAEGA: Vaevae le Autalavou i ni vaega se lua. Ia tu’uina atu i vaega se

taimi fa’atapula’a pe sefulu minute (10 minute), e saili mai ai ni uiga fa’a – kerisiano (uiga lelei),

e ao ona a’oa’oina e le tagata.

O nisi ia o uiga fa’a- kerisiano:

i. Alofa (love) ii. Agalelei (courtesy)

iii. Fa’amaoni (honesty) iv. Loto foa’i (generosity)

v. Loto fa’amagalo (forgiveness) vi. Agaalofa (compassion)

vii. Agamalῡ (humility) viii. Onosa’i (patience)

ix. Fiafia/Olioli (joyfulness) x. Amiolelei (orderliness)

xi. Fa’aaloalo (respect) xii. Amio mamā (self- control)

xiii. Filemῡ (peaceful) xiv. Loto pulea (self- discipline)

xv. To’afilemῡ (peacefulness)

Ma isi lava uiga e tele e mafai ona maua e sailiiliga e fa’alautele ai le talanoaga. Ia toe

tu’ufa’atasi le Autalavou ona fa’ailoa ane lea o uiga fa’a- kerisiano ua mafai ona latou maua.

Page 7: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

6

FA’ATINOGA O LE A’OA’OGA:

Ia fa’ailoa ma fa’amatala lelei i le Autalavou vaega o lo’o tu’uina atu mo le faia o

a’oa’oga mo uiga fa’a- kerisiano i so’o se nofoaga. E tolu vaega ua fuafuaina mo le

a’oa’oina o uiga fa’a- kerisiano.

(1). O LE FA’AAOGAINA O LE GAGANA TAUTALA.

* O le fa’aaogaina lea o upu ma tala e fa’ailoa ai ni uiga lelei o lo’o fai e isi (e lē o le fa’avi’ivi’i). * Fa’aleo ma ofo atu i lau gagana ni upu fa’aola totoga e fa’aosofia atili ai lē na ia faia se mea

lelei ina ia lelei atili ma faifai pea ia tumau ma ola ai.

Fa’ata’ita’iga: ‘O la’u maitau lava lea iā te oe, e ‘ese lou fa’amaoni – O lou tama lelei ia, o lou

teine lelei ia.’

*Ia ave’ese le uiga masani lea e masani ai talavou, o le a’amu ma le manatu fa’atauva’a i mea e

fai e isi, e pei o le fa’aupuga lea: “O lou fia teine lelei ia, o lou fia fa’amaoni ia, o lou fia tama

atamai ia ae leai se mea lelei ua e faia.” Taumafai tupulaga e lafoa’i ma tia’i ‘ese ia fa’aupuga,

auā e lē tupu ai se va lelei o tagata Kerisiano.

2. O LE A’OA’OINA MAI MEA SESĒ.

Ia iloa lelei e talavou, o le olaga e tele avanoa e tatala mai e le Atua e a’oa’oina ai le tagata.

O le tatou amana’ia o mea sesē tatou te faia, tatou te toe maua ai le avanoa e toe a’oa’oina

ai i uiga fa’a-kerisiano, ina ia fa’asa’o le mea sesē na fai ma fa’atino ai le mea sili. E mafai

ona fesili le to’atele fa’apea, pe ā a’oa’oina i o latou sesē. ‘O le ā se mea ua a’oa’oina ai a’u

mai le mea na tupu? O le ā la se suiga e tatau ona ou fai nei ma taeao? E fa’apefea ona ou

fa’aleleia ma fa’asa’o le mea ua sesē? O talavou e lelei ma maua’a lo latou talitonuga fa’a-

kerisiano i uiga o Keriso, o talavou na e vave fo’i ona a’oa’oina mai i mea sesē na latou faia.

O le fa’amoemoe autῡ o le vaega lea, ina ia aua le lafoa upu ma fa’amatalaga e fa’avaivaia ai

lē ua ia faia se mea sesē. Aua fo’i le lafoa upu fa’alumaluma pe ā a’afia se tasi i ni mea sesē

ma fa’aletonu, ina nei lotoa lenā tagata po’o se tasi, ona tupu lea o se isi mea sesē e ogaoga

atu ma lē matagofie i le silasila a le Atua.

Fa’ata’ita’iga: ‘O se tama talavou ua fo’i mai i le falepuipui. Ua fa’alumaluma e nisi o

tupulaga talavou ma fa’apea ane; ‘Sole! e lē omai ni pagota i le mea e i ai tagata lelei.’ O le

fautuaga, taofi lea lagona, ae fa’ailoa upu e atagia ai le olaga fa’a- kerisiano.

O se tamaita’i ua ma’itaga. O le fautuaga masani, o le Atua e ana le fa’amagaloga, ae ia

fa’amalosia i tataou e fa’amafanafana ma fa’alototele lē ua mafatia ina ia maua le fiafia e

fo’i mai ai i le mafutaga ma Keriso, e ala i le salamō. O le taofia o upu fa’alumaluma tatou te

avatu, o le fa’aitiitia fo’i lea o mafatiaga o lē ua afāina. Ae ā tatou fa’avaivaia le tasi i upu

fa’alumaluma ma fa’asinosinomia ai i latou, e ono tutupu nisi mea sesē matuiā i lē ua

mafatia po’o i tatou fo’i, e pei o le pule i le ola, ona ua lelavā onosa’i le fa’asinosinomia o le

olaga.

Page 8: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

7

3. OFOINA ATU O LAU FA’ASOA O LAGONA E FOFŌ AI FA’AFITAULI O ISI.

O le fa’asoa atu o lagona mo ē ua mafatia, o le vaifofō lea mo ō latou loto ua vaivai. E

fa’amalosia ai i latou e tete’e mafaufauga vaivai ua a’afia ai i latou. E fa’amalosia ma

fa’alototeleina ai fo’i ē ua loto mafatia, e fa’asoa mai i mea ua taotaomia ai o latou tagata.

Fa’ata’ita’iga: O se talavou ua sola ‘ese mai lona aiga ona o le sasa so’o e ona matua ona o

le leaga o lana amio. O se tama’ita’i ua popole ma lē o’o ai i le aiga, ona ua a’afia i le

ma’itaga.

**Ia maitau lelei, e tutusa fa’ai’uga ua o’o iā i la’ua ia, o le fia pule i ō la’ua ola.

E mana’omia tele e i latou nei le fefa’asoaa’i, ae maise o le talia fiafia i totonu o mafutaga. O

le mea e ao ina silafia e talavou, e leai se tasi e mamā, e leai se tasi ua lelei i le lalolagi

vagana le Alii o Iesu. Ia ofoina atu la tatou fa’asoa mo talavou ua afāina i lagona fa’apea. Ia

fefa’asoaa’i, ae maise o le talia fiafia i totonu o mafutaga. Ia fefa’asoaa’i i uiga fa’a-

kerisiano, ia fautua i uiga fa’a- kerisiano, ina ia sa’o ma toe tātupu le agaga ua fa’avaivai talu

le fa’atamala.

5. FA’ATINOGA A VAEGA. (VAEVAE LE AUTALAVOU I VAEGA E TOLU)

(i). Vaega 1------Fa’atino e latou i se ata pu’upu’u le auala mo le a’oa’oina o uiga fa’a-

kerisiano, o lo’o i le vaega muamua. (Fa’aaogaina o le gagana).

(ii). Vaega 2------Fa’atino le vaega lona lua. “A’oa’oina mai mea sesē.”

(iii). Vaega 3-----Fa’atino le vaega lona tolu. “Ofoina atu o lau fa’asoa.”

6. Saunoaga fa’ai’u a le ta’ita’i e fa’amamafa ai le tāua o le a’oa’oina o tupulaga i uiga

fa’a – kerisiano.

Manuia le Fa’atalatalanoaga.

////////////////////////////////////////////////

ASO SA – FEPUARI 16, 2020 “SU’ESU’EGA I LE TUSI PA’IA”

MATAUPU – “O LE FA’ATUSA O LE ATUA I LE TAGATA OLA, O LE FA’AALIGA LEA O LE PULE

AOAO A LE ATUA I LE TAGATA.” (The image of God in Humanity)

TUSI FAITAU – KENESE - 1: 26 – 29; 2: 3 – 8

SINI: “IA MALAMALAMA LELEI LE AUTALAVOU, O LE FA’ATUSA O LE ATUA NA FAIA AI LE

ULUA’I TAGATA, O LE FA’AALIGA O LE PULE AOAO A LE ATUA I LE TAGATA.”

SINA FESOASOANI I LE MATAUPU:

O le tala i le matāupu muamua (1) o lo’o fa’amatalaina ai e le tusitala o Kenese le faia ai e le

Atua o le tagata, o le tane ma le fafine i le fa’atusa o le Atua. O le aso lona ono na faia ai le

ulua’i tagata. Ua le gata ina faia i le fa’atusa o le Atua, ‘a ua fa’amanuia fo’i le Atua iā i la’ua. Ua

Page 9: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

8

fetalai atu le Atua – ia fanafanau ma ia uluola, ma ia tumu ai le lalaolagi, ia fa’atoilalo i ai, ma

ia pule i i’a o le sami, o manu felelei, ma meaola uma e fetolofi i le ‘ele’ele. Ua foa’i atu fo’i e le

Atua o la’au afu, ma fua o la’au e i ai fatu e fai ma mea e ai.

O le tala a le tusitala i le matāupu e lua (2: 4 – 8), o lo’o fa’amatala ai e Kenese le faia ai e le

Atua o le tagata i le efuefu o le ‘ele’ele, ma ia mānava i ona poga’i-isu le mānava ola, ona avea

ai lea o le tagata ma tagata ola.

1. O le feso’ota’iga o le fa’atusa o le Atua i le tagata.

O le fa’atusa o le Atua i le tagata o le ‘fa’amanatu’ (reminder), o le pule aoao (authority) a le

Atua i le tagata. O le tala fa’a-atunu’u i sasa’e anamua e fa’apea, ‘e masani tupu o nā aso ona

fa’alauiloa fa’alaua’itele o latou fa’atusa (images) i nu’u ‘ese’ese o lo’o latou pulea. O le

fa’amoemoe, ia fai ma fa’amanatu fa’atusa o lo’o fa’atutῡ i so’o se nu’u, le pule fa’atupu a lea

tupu i nu’u ma malō o lo’o ia pule ai. O le faia la o le tagata i le fa’atusa o le Atua, o le

fa’amanatu i le tagata o le pule a le Atua iā te ia. O le ola galue ma auauna atu, fa’apea ma le

fa’aaogaina e le tagata o mea ua foa’i atu e le Atua iā te ia, e fa’avae uma i le pule a le Atua, ma

fa’amautῡina atili ai pea le pule a le Atua. O le fa’ata’ita’iga: O le tupu, o le fa’atusa o le Atua i le

lalolagi. E na te pule i nisi tagata, ae e pule i lalo o le pule aoao a le Atua. E pule ma le amiotonu

ma fai le fa’amasinoga tonu, ma pule ma le alofa, auā o le Atua amiotonu, alofa ma tonu

atoatoa. A fai le pule a le tagata i mea uma ua faia e le Atua ma foa’i e le Atua iā te ia e ola ai, e

na te fa’aaogaina ma le tatau ma le fa’autauta. Auā o ia o le mea faigaluega a le Atua fa’atasi

ma le Atua, e manuia ma ola lelei ai mea uma, mo le ola manuia o tagata uma, ma mea uma o

le foafoaga.

2. O le mānava ola a le Atua i le tagata.

O le faia ai e le Atua o le tagata i le efuefu o le ‘ele’ele, ma mānava i ona poga’i- isu le mānava

ola, ma avea ai le tagata ma tagata ola – o le fa’ailoga ma le fa’amanatu i le tagata, o le Atua e

to’atasi o le fa’apogai ma le fa’avae o lona ola. O le Atua o le fa’apogai o le ola ma aumai ai le

ola. O le uiga o le upu ‘mānava ola’(breath of life), i le gagana Eperu, o le ‘savili’ po’o le ‘ea’ (ruah). I le gaqgana Eleni, o le niuma (neumah). O upu fo’i ia o lo’o fa’amatalaina ai le Agaga

Paia o le Atua i le Tusi Paia. Ua fa’atatau le Agaga Paia o le Atua i lona Mana Tele (Power), ma

lona Malosi Tele (Energy). O lo tatou Fesoasoani Sili na te aumaia le malosi tele fa’ale-tino, o le

malosi tele i le mafaufau (poto/atamai), ma le malosi tele fa’ale-agaga, e fa’ato’ilaloina ai satani

ma ana ‘au. O le mānava ola la i le tagata, e lē na o le ola i le tino po’o le tino ola, a’o le agaga

ola fo’i ma le mafaufau ola. O le tagata ola la i lona atoaga, o le tino ola, o le mafaufau ola, ma

le agaga ola (soul).

3. Feso’ota’iga o le fa’atusa o le Atua, ma le mānava ola a le Atua i le tagata.

O le fa’atusa, o le fa’amanatu i le tagata o le pule aoao a le Atua i tagata ola uma. O le mānava

ola ua fa’ailoa ai i le tagata, o lona ola (tino, mafaufau, agaga), e mai le Atua, ma ia fa’aaogaina

Page 10: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

9

tatau le ola atoa mo le Atua. O ia o le tagata ola e pule ai le Atua. E lē pule le tagata ola i le ola o

lo’o mānava ai, auā o le mānava ola e mai le Atua.

4. Feso’ota’iga o le tala ma Iesu Keriso.

Na fesili nisi o tagata na auina atu e le ‘au ositaulaga ma tusiupu iā Iesu.”Pe sa ea ona latou

avatu le lafoga iā Kaisara, pe leai?” Na silafia e Iesu la latou togafiti, ona fetalai atu lea o Iesu e

avane se tenari po’o le tupe Roma iā te ia o lo’o i ai le fa’atusa o Kaisara. Ua fesili Iesu iā i latou

po’o ai le tagata e ona le fa’a-tagata po o le fa’atusa o lo’o tusia, po o le igoa o ai? Ua latou fai

atu iā Iesu, o Kaisara. Ona fetalai atu lea o Iesu, “O mea a Kaisara ia outou avatu iā Kaisara; a’o

mea a le Atua avatu ia i le Atua.(Luka- 20: 22 – 25). O le finagalo o Iesu, o le fa’atusa o Kaisara

o lo’o i le tupe, ia ave lea mo Kaisara, a’o le fa’atusa o le Atua na faia ai Kaisara ma tagata

uma, fa’atasi ma le ola a le Atua – ia ave ma avatu i le Atua, ma e pule ai le Atua. Na faia le

tagata ia foliga i le Atua, i lana amio, ia lelei i le soifuaga atoa.

O Iesu Keriso i lona tulaga tagata ma mea uma na ia faia, na matuā fa’aalia ai le ‘ave o le ola

atoa (tino, mafaufau, agaga), na aumai e le Atua iā te ia mo le Atua. Na matuā fa’aalia fo’i i lona

ola atoa le pule aoao a le Atua i tagata uma, ma mea uma na ia faia. Na ia ‘ave le ola i ē na oti e

pei o Lasalo. Na ia tutuli temoni ma agaga leaga. Na ia taofi i le matagi ma savili i luga o le vai.

Na ia fa’amalolo i ma’i ‘ese’ese.

O Iesu Keriso la, o le Fa’atusa moni lea o le Atua ua fa’aalia fa’ale-tagata. Na ia fetalai, “…o mea ou te tautala atu ai, fa’apei ona fetalai mai ai le Tamā iā te a’u, e fa’apea ona ou tautala atu

ai..” (Ioane – 12: 50e); “…e ui lava ina outou lē talitonu mai iā te a’u, ia outou talitonu i galuega,

ina ia iloa e outou, ma ia lagona, o i totonu iā te a’u le Tamā, o a’u fo’i o i totonu iā te Ia. (Ioane

– 10: 38).

O le molimau a Paulo, “A o iloa o ia i ona foliga e fa’apei o se tagata, ua fa’amaulalo o ia e ia

lava, ua na anaana, ua o’o ina maliu, o le maliu lava lea i le satauro” (Filipi – 2: 8). I luga o le

satauro, na ia alaga ai i lona Tamā i le lagi, “Eli, Eli, lama sapatani, o lona uiga, Lo’u Atua e, lo’u

Atua e, se ā le mea ua e tu’ulafoa’i mai ai a’u? “ Ona toe alaga lea o Iesu ma le leotele, ona

tu’uina atu ai lea e ia o lona agaga. (Mataio – 27: 46 – 50). O lona ola atoa ua avatu i le Atua,

auā o ia e ona le ola ma le pule i le ola, o lo’o ola ma manava ai le tagata.

Uiga o nisi upu ia malamalama i ai tupulaga.

(i). O le fuaitau, “efuefu o le ‘ele’ele” – o le ta’uga o le vaega o le ‘ele’ele e faigofie ona lelea i le

matagi.

(ii). O le fuaitau, “fa’atoilalo i ai” (subdue)(f: 28) – o le aumaia o ni mea i se auala fa’amalosi e

te pulea.

(iii). O le upu , “fa’atusa”(image) – o le fa’ailoilo po o se ata o le tagata e iloa ai o ia i nisi tagata.

(iv). O le upu, “mānava” (breath) – o le uiga i le fa’a– Eperu o le (ruah), ma le fa’a –Eleni o le

(niumah), po’o le savili po’o le ea.

Page 11: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

10

Fa’atinoga o le mataupu.

(i). Ia ta’u le matāupu i le Autalavou ma fa’amalamalama le matāupu.

(ii). Ia faitau feauaua’i tama ma teine i le Tusi Paia.

(iii). Ia vaelua tutusa le autalavou mo le su’esu’ega o le Tusi Paia, mo le 10 minute, ma ia tofu le

vaega ma le sui e tolaulauina o latou manatu pe ā toe tu’ufa’atasi le mafutaga.

(iv). Fa’amatala e lau Susuga a le ta’ita’i le tala i si fesoasoani ua tu’uina atu, ma sau fa’aopoopo

fa’amolemole.

(v). Galuega fa’atino o le mataupu.

(vi). A’oa’oga.

1. VAEGA I: Kenese – 1: 26 – 29.

(i). O le ā le tala o la outou su’esu’ega?

(ii). O le ā le aso o lo’o ta’ua i le tala, na faia ai le tagata?

(iii). O le ā so outou manatu i le uiga o le upu fa’atusa?

(iv). O ā fa’amanuiaga na fetalai ai le Atua mo le tagata na ia faia?

(v). O le ā sou manatu, e tutusa le tane ma le fafine na faia e le Atua?

2. VAEGA II: Kenese – 2: 4 – 8.

(i). O le ā le tala ua ta’ua i le tusi faitau o la outou su’esu’ega?

(ii). O le ā le feso’otai’ga o le efuefu na faia ai le tagata ma le ‘ele’ele?

(iii). O le ā le uiga ma le feso’otai’ga o le mānava ola na mānava e le Atua i le tagata, ma le

agaga o le Atua?

(iv). O le ā le taimi na fa’atoā avea ai le tagata ma tagata ola?

(v). O le ā se a’oa’oga tāua o le nei tala mo tupulaga?

A’oa’oga:

1. Ia fa’aaoga tatau le ola mo le Atua.

2. Aua le fa’aleagaina o tatou tino o le fa’atusa o le Atua.

3. Ia alofa i mea ua foa’i mai e le Atua tatou te pule ai ma fa’aaoga.

4. Fa’amolemole aua le taofia nisi a’oa’oga aogā mo tupulga, e fa’ai’u ai e lau Susuga a le

ta’ita’i le mataupu.

Manuia le su’esu’ega i lenei Aso

/////////////////////////////////////////////////////////////////////

Page 12: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

11

ASO SA – FEPUARI – 23, 2020. “SU’EGA MUAMUA.”

SINI – Ia toe fa’amanatu i le Autalavou matāupu ua uma ona talanoaina i lenei masina, i Aso Sa

e tolu ua mavae. O le fa’amoemoe lava ia mafai ona manatua pea atonu e a’oa’oina ai pea

tupulaga i lo latou iloa o le Tusi Paia, e tapasāina ai lo latou ola i le lumana’i.

FA’ATINOGA O LE SU’EGA:

1. E fautuaina ina ia tu’uina atu na o i latou mai a’oga maualuga e aga’i i luga e su’e i le

suega lea. O le a lē a’afia ai fanau laiti i lea fa’ammoemoe.

2. E saunia pea e lau Susuga i le ta’ita’i ni kopi mo le su’ega, ua tatalo atu i a outou Susuga i

Toea’iina ma Fa’afeagaia i le loto maulalo, mo le togiina o le su’ega a si au lava mafutaga

fa’amolemole.

3. E pule lava fo’i a outou Susuga pe fai ni fa’ailoga po’o se laugatogi mo le Autalavou, pe ā

talafeagai.

4. E pule lava lau Susuga a le Fa’afeagaiga i le aofa’i o togi mo le su’ega.

5. Ia fa’amanatu pea i le Autalavou, o matāupu ia sa talanoaina i le nei masina, o le tāua

lenā o le api ma le peni i taimi o a’oga a le Autalavou, a’o feagai ai lau Susuga ma le

fa’amatalaina o ia matāupu. O le autῡ lava o lenei fa’amoemoe, ia saunia pea tupulaga e

tali i fesili mai o latou lava lagona ma manatu, ma silafia ai o lo’o aogā le faia pea o

a’oa’oga mo Autalavou, o lo’o gapātia ai a outou Susuga.

6. Afai fo’i e finagalo lau Susuga e te saunia lava le su’ega e ‘ese mai fesili ua tu’uina atu, o

se mea faiga lelei lea ma le talafeagai, e lē afāina lea, auā ua e silafia tonu le auala e

fa’atino ai, e fua i le galuega sa e gapātia ai.

FESILI: Ia tali mai fesili nei e tusa o lo’u manatuaina o matāupu sa talanoaina i lenei masina.

1. O le aio’i atu a le Aposetolo i le Ekalesia i Roma, “…ia outou tu’uina atu o outou tino i le

Atua, o le taulaga ola, ma le pa’ia ma le malie, o le mea lea e tatau ai ona outou faia.” O

le ā le uiga o le alofa mutimutivale o le Atua, ma lona feso’ota’iga ma le aio’i atu o le

Aposetolo i le Ekalesia i Roma?

2. O le ā le uiga o le fuaiupu e 2a (f:2a), “Aua fo’i tou te amio fa’atasi ma lenei lalolagi..” Ma

o le a se fe’au tāua mo tupulaga o tama ma teine talavou o nei aso e tusa ma le sini o

Autalavou – “Ia ola tautaua fa’amaoni mo Keriso?”

3. O le ā le uiga o le fuaitau, “…liliuina i le toe fuata’ina o o outou loto (f: 2e)..” ma lona

tāua mo le iloa o le finagalo o le Atua ua fa’aalia iā Iesu Keriso?

4. Fa’amatala le uiga o le ‘alofa tunoa’ o le Atua, ma lona feso’ota’iga ma upu a Paulo i le

fuaiupu e tolu (3). “..aua le fa’asili le manatu o se tasi i le mea ua tatau ona manatu ai, a

ia mamā le manatu, ia tusa ma le tofiga o le fa’atuatua, ua ta’itasi ma tofu ai mai le

Atua?

5. Fa’amatala le uiga ma le tāua o le fa’atusa (o le tino ma ona itutino), o lo’o ta’ua e Paulo

i le fuaiupu e fa ma le lima (ff: 4-5), e fa’atatau i le tino o Keriso – o le Ekalesia ma ona

tagata?

Page 13: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

12

6. Fa’amatala meaalofa o le alofa tunoa o le Atua ma lo latou fa’aaogaina o lo’o ta’ua e

Paulo i le fuaiupu e 6, 7 ma le 8. (ff: 6 – 8)?

7. O le fuaiupu e 11, o lo’o i ai upu ia..”Aua le fa’avaivai i le filiga, ia malosi le loto ia auauna

i le Alii..” O le ā se fe’au tāua o lea fuaiupu mo le taunu’u manuia o le ola a’oa’oina o

tupulaga talavou?

8. O le fuaiupu e 14 (f:14), o lo’o ta’ua fa’alua ai e Paulo i le Ekalesia i Roma, ina ia

fa’amanuia atu i e fa’asauā iā i latou, ae aua le fetu’u.

(a). ‘O le ā se a’oao’ga a Iesu i lana lauga fa’a-amuia i luga o le mauga, e tai uiga fa’atasi

ma ia upu a Paulo?

(e). O le ā sou manatu? O se mea fetaui le fa’asauā mai ae fa’amanuia atu? O le ā le

paleni ma le mea tonu e tatau ona fai, ave i le Tulafono, pe tau lava ina fa’amanuia ma

tu’u ai pea?

(i). O le ā sou manatu? Aiseā e lē tatau ai ona fetu’u atu i e agaleaga mai?

9. O ā vaega e tolu sa tatou talanoaina e tatau ona a’oa’oina ai tupulaga e fa’atino ai le ola

i uiga

Fa’a- kerisiano?

10. O le ā sou manatu? E tutusa le tane ma le fafine na faia e le Atua?

11. Fa’amatala - O le ā le uiga o le fa’atusa o le Atua o lo’o i le tagata?

MANUIA LE SU’EGA.

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

ASO SA – MATI 01, 2020 “SU’ESU’EGA I LE TUSI PA’IA”

MATAUPU - “O LE AGASALA A LE ULUA’I TAGATA.” (The fall of humanity)

TUSI FAITAU - KENESE - 3: 1 – 21.

SINI – “Ia malamalama atili pea le tupulaga i le agasala muamua a le ulua’i tagata i le Atua, atoa

ai ma le a’afiaga o le agasala i le ola manuia o le tagata ma le foafoaga.”

FESOASOANI MO LE MATĀUPU-

(a) Fuaiupu - 1 – 7. O le fa’aosoosoga. (temptataion)

O le tala o lo’o fa’amatalaina ai le agasala muamua a le ulua’i tagata. E amata le tala i le

fa’amatalaina e Kenese o le sili o le atamai o le manu o le gata i manu uma o le vao na

faia e le Atua. Na ia fesili i le ulua’i fafine, “ E moni ea na fetalai mai le Atua, lua te lē a’ai

i la’au uma o le fa’atoaga? Na tali le fafine ma ia ta’u i le gata le la’au ma ona fua e

fa’asā e le Atua ona la a’ai ai. O le aso la te a’ai ai, e oti ai. O lenei la’au e ‘ese mai le

la’au o le ola, ma isi la’au o le fa’atoaga. O le la’au e iloa ai le lelei ma le leaga. Na toe tali

atu le gata i le fafine, lua te lē oti lava, fa’apea ma lana mafua’aga, ua silafia e le Atua le

avea o la’ua pei ni atua, o lo’o iloa le lelei ma le leaga, pe ā la a’ai i lenei la’au. Ua iloa ai

le natura leaga o le taumafaiga a lenei manu, ua ia fa’aosooso le fafine e soli le tulafono

a le Atua i le ulua’i tagata.

Page 14: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

13

O le a’ai o Atamu ma Eva i le la’au na fa’atulafonoina e fa’asā ona a’ai ai, ua la iloa ai ua

lē lavalavā i la’ua. Ua la fatu lau o le mati ma ufiufi ai i la’ua.

(e). Fuaiupu -8 – 13. O le su’esu’ega o le agasala ua fai. (the inquest)

O le itu aso e agi ai le matagi na fa’alogao ai le ulua’i tagata i le si’ufofoga o leAtua o lo’o savali

i le fa’ato’aga, ma ua la lalafi i luma o le Atua i la’au o le fa’ato’aga. Ua vala’au le Atua iā Atamu

po o fea o i ai, a ua ia tali atu – ua ia fa’alogo i lona si’ufofoga ona ia fefe ai lea, auā ua ia lē

lavalavā. Ua fesili le Atua pe aiseā ua lē lavalavā ai, ae po ua a’ai i le la’au na fa’asāina e aua le

a’ai ai. Ua tali atu Atamu i le Atua o le fafine na ia aumaia iā te ia le fua o le la’au ma ia ‘ai ai. Ua

fesili fo’i le Atua i le fafine, a ua ia fa’asino, o le gata na fa’asesē iā te ia.

(i). Fuaiupu – 14 – 19. O le fa’asalaga o le agasala ua fai. (the sentence)

Ua fetu’u e le Atua le gata ona o le mea ua ia faia. O le ā sili lona malaia i manu vaefa uma o le

vao. E sosolo i lona manava, ma ‘ai i le efuefu. E fa’apea fo’i ona fai tagata ma ona fili. Ua

fa’apea fo’i ona fetalai le Atua i mea tigā uma ma faigatā o le ā o’o i le ulua’i tagata. O le fafine e

tigāina o ia pe ā ma’i to, e fanau fo’i ma le tigā, e ua’i fo’i lona mana’o i lana tane, e pule fo’i lana tane iā te ia. Ua fa’apea fo’i ona fetalai le Atu iā Atamu, ona o lona usita’i i le fafine. O le ā

malaia le lau’ele’ele, e ‘ai fo’i ma le tigā i aso uma o lona ola, e tutupu la’au tuitui ma talatala i

le fanua, e ‘ai ma le afu se’ia o’o i le aso e oti ai.

1. O LE AGASALA A LE ULUA’I TAGATA.

Atonu e fa’amatalaina le agasala a le ulua’i tagata o lona lē mautinoa ma masalosalo

(mistrust) i le Atua, ma le upu a le Atua mo i la’ua. Ua iloa lea tulaga i lo la’ua lē usiusita’i i le upu a le Atua, ma nisi o amioga e pei o le sisi’o ma le tau tu’ua’i i le isi. Atonu ua

manana’o le ulua’i tagata e pule iā i la’ua lava, ma ua la taumafai ai e o’o i tala atu o le

mea e gata ai le malosi ma le mafai o le tagata. Ma ua a’afia ai lo la ola manuia i nisi o

mea faigatā sa lē i ai muamua. E o’o fo’i i mea o le foafoaga e pei o le lau’ele’ele ua

a’afia ai i lo la lē usiusita’i i le Atua. O le agasala a le ulua’i tagata na o’o mai ai le oti, i le

ma mea leaga uma lava.

2. O LE UIGA O LE OTI (death) O LO O TA’UA I LE TALA.

O le tagata na fai e le Atua, o le tagata e mavae ma pala pe oti fo’i (mortal). O le oti la, o

se vaega fa’ale- natura o mea na faia pe na foafoa e le Atua. Peita’i, o le i ai o le la’au o le

ola, o le fa’ailoga o le mafai ona tumau pea le ola o le tagata, ma o se fa’amanuiaga

fa’apitoa mo le tagata le ola pea e lē oti. O le solia e le ulua’i tagata o le fa’asā a le Atua,

na taofia ai e le Atua le avanoa iā i la’ua e pa’i atu ai i le la’au o le ola ma lē oti ai. O le oti

la, ua ta’ua o se vaega o le natura o mea na faia e le Atua, pe a lē fa’alogo ma usita’i i le

Atua. A o le’i oti la le tagata, e malaia le ola ma puapuagātia i mea tigā ma faigatā.

3. O LE GATA (the serpent)

E lē o fa’amatalaina e Kenese le gata fa’apea e leaga, ae ua na o ia o se manu ua sili lona

atamai. O le upu ‘sili lona atamai’ (more crafty), e lē tasi sona uiga. E feso’ota’i ma le

upu, ‘poto’ i manatu ae lē iloa pe mafai ona fa’atino (clever), poto i auala e fa’asesē ma

ta’ita’iina sesē ai se isi (cunning), ma lelei i le fa’amasinoina o se tagata (shrewd). E

Page 15: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

14

fa’amatala e tagata manu i nisi o uiga o tagata. Fa’ata’ita’iga: o le lulu poto (wise owl),

ma le alope faitogafiti (sly fox). “O le mea o’ona i le gata ma le ma’ai o lona laulaufaiva,

o le fa’atusa o tagata amioleaga.” (Salamo – 58: 4, 140: 3).

O le natura o le gata e mata’utia tele ma o’ona, o se fa’amata’u i le ola saogālemῡ o le

tagata. E filemῡ, peita’i, e leai se lapata’iga mo ona fili. E lē i ai muamua i mea na faia

uiga na fa’aalia e le gata iā Eva. E mafai fo’i ona i ai ni uiga i manu e lē masani ai, e pei o

le asini a Pala’amo na fa’agaganaina e le Alii (Numera – 22: 22 – 30). O le fa’asalaga e le

Atua o le gata, ua avea ai le feitaga’i (enmity), ma vaega o le olaga o le fa’ale – tagata. E

mafai ona fa’apea o le fa’aosooso (tempter) le gata. Peita’i, o le vaega (role) a le gata i

le tala ua na o se ala (catalyst) e fa’aaogā sesē ai e le fafine lona sa’olotoga e fouvale ai i

le Atua ma ala tonu e manuia ai. O le gata e lē o se mea leaga po o se isi malosi ‘ese e

tete’e atu i le natura o mea na faia e le Atua. Na i ai le gata i mea na faia e le Atua,

fa’atasi ai ma tagata. O le gata la, atonu o se ata fa’atusa (metaphor ) o satani. Pe afai o

lea, o lona uiga sa tino mai i le gata, satani, auā o lona igoa lea ua ta’ua ai i le Tusi Paia.

(Fa’aaliga – 12: 9).

4. O LE AGASALA A LE ULUA’I TAGATA MA IESU KERISO.

O Iesu Keriso, o le Atamu mulimuli (I Korinito – 15: 22; Roma – 5: 14 – 19.). O le Atamu

muamua sa agasala, a o le Atamu mulimuli, sa lē agasala o ia. O ia o Le sa folafola e le

Atua iā Eva na te tu’imomomoina le ulu o le gata po o satani. O le anaana (usita’i) o Iesu

i le Atua ua fa’aolaina ai le to’atele na fa’asalaina i le lē ‘ana’ana o Atamu.

UIGA O NISI UPU I LE TUSI FAITAU.

1. lē lavalavā– ua fai ma fa’atusa o le fa’amāina o lē ua te’a ma le afioga a le Atua. Na

leiloa e le ulua’i tagata le mā a o le’i agasala (Kenese – 2: 25).

2. Atamu – O le igoa lea o le ulua’i tane, o lona uiga, o le ‘ele’ele mῡmῡ. O le ‘ele’ele na

faia ai lona tino. O le tupuga ia o tagata uma lava. E o’o fo’i le oti i tagata uma lava ona o

lana agasala. (I Korinito – 15: 22)

3. Eva – O le igoa lea o le ulua’i fafine, o lona uiga o le ola. Na folafola e le Atua iā te ia le

Mesia. (Kenese – 3: 15)

4. Satani – o lona uiga o le ua ita mai, o le ua tete’e mai. O ia o le agelu sili anamua, a ua

pa’u, ua leaga o ia ma nisi o agelu e to’atele. Ona tulia lea o i latou nai le lagi. Ua fai o ia

ma fa’aosooso iā Eva, ua fa’asesēina ai o ia. Ua ta’ua o ia o le ali’i o temoni. (Mataio –

12: 24 – 26). Ua i ai agelu leaga ua pule i ai o ia (Mataio – 26: 41/ Fa’aaliga – 12: 7 – 9).

Sa ia tofotofo fo’i iā Iesu

(Luka – 4: 1 – 13).

FA’ATINOGA O LE MATAUPU.

1. E lelei ona vaevae le mafutaga I vaega e tolu mo lenei aso. Fa’ailoa le mataupu ma

fetufaa’i i ai.

2. Ia tofu le vaega ma fuaiupu o le tusi faitau ua ta’ua i lalo e su’esu’e ai mo le 10 minute.

Ia i ai se ta’ita’i o vaega e fa’amatalaina la latou su’esu’ega pe ā toe fa’atasi le mafutaga.

Page 16: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

15

VAEGA – 1. KENESE – 3; 1 – 7.

1. Fa’amatala le fa’aosoosoga ua ta’ua i le tala ma lona natura ua sesē ai Eva?

2. Aiseā ua a’afia ai Atamu, a o Eva na fa’aosoosoina ma agasala ai?

3. O ā foliga o le la’au na fa’asāina ma lona lelei pe ā ‘ai ai se tagata?

4. O le fa’atonuga a le Atua, o le aso e ‘ai ai le la’au e oti ai. O le ā le oti ua ta’ua, o le oti i le

tino po o le oti i le agaga?

5. Mata ana le ‘aia e le ulua’i tagata le la’au e iloa ai le lelei ma le leaga, e lē oti?

VAEGA – 2. KENESE – 3: 8 – 13.

1. O ai le fa’a’masino i le tala?

2. O ā moliaga i le fa’amasinoga, ma o ai na molimau ai?

3. O le ā le mea ua tupu i le ulua’i tagata ua mafua ai ona fa’amasinoina?

4. O ā nisi uiga leaga o le ulua’i tagata, e ‘ese mai le lē usita’i?

VAEGA – 3. KENESE – 3: 14 – 21.

1. O ai na muamua fa’asala, ma o le ā lona fa’asalaga?

2. O ā fa’asalaga o le ulua’i tagata?

3. O ai o lo’o fa’asino i ai na te tu’imomomoina le ulu o le gata?

4. O ā a’afiaga o le fa’asalaga o le agasala a le ulua’i tagata, i tagata ma le foafoaga?

O NISI O A’OA’OGA MAI LE TALA.

1. O le agasala a le ulua’i tagata na o’o mai ai le oti ma mea leaga uma.

2. O le lē fa’alogo ma usita’i i le Atua e malaia ai le ola.

3. E lē mafai ona lafi se isi i luma o le Atua.

4. Aua le ola masalosalo i le Atua’ 5. Ia fa’autauta i auala a satani, e foliga e lelei ae i’u i le leaga ma le malaia.

6. O le natura o satani e pei o le gata ῡogo.

7. E felanulanua’i ala a satani.

8. Ia fa’aaoga sa’o le sa’olotoga ua aumai e le Atua.

9. Aua le tausili i le mea e lē au i ai lou malosi.

10. Fa’aopoopo e lau Susuga nisi a’oa’oga fa’amolemole.

Manuia le su’esu’ega i lenei Aso Sa, malō le fa’amalolosi.

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Page 17: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

16

ASO SA – MATI 08, 2020. “FINAUGA / DEBATE.”

MATAUPU – “A’OA’I E ALA I LE SASA.”

TUSI FAITAU – FA’ATAOTO – 10 : 13.

“Ua iloa le poto i laugutu o lē ua mafaufau, a o le sasa, e tatau lea i le tua o lē ua leai sona

mafaufau.”

FA’ATOMUAGA:

O le fa’amoemoe tāua lava o lenei taumafaiga, o le fa’aaogaina lea o le metotia o le finauga, e

fa’asoa ma fetufaa’i ai tupulaga i ō latou manatu ma lagona i mataupu e a’afia ai le soifuaga o

aso fai so’o. E lē o le fa’amoemoe o le finauga o le sailia lea po o ai le itu e malosi ma lelei la

latou finau, ae po o ai foi le itu e vaivai la latou finau, e leai. O le manulauti o le finauga, ia aogā

ma fiafia i le metotia o le finau, e tatala ai lagona ma fa’aali manatu i lenei mataupu o le “Aoa’i e ala i le sasa.” Ia mafai fo’i e lenei taumafaiga ona maua manatu ma lagona o tupulaga e

fa’asoa sa’oloto ai ma fetufaa’i filemῡ, auā le mafutaga ma fa’amoemoega o matua mo fanau.

Ae maise lava tupulaga fai a’e o aiga, nu’u, atunu’u, ma le Ekalesia mo nei ma ā taeao.

FESOASOANI MO LE MATAUPU:

I totonu o aiga, nu’u ma Ekalesia, aemaise lava foi i tu ma aga a atunu’u ‘ese’ese o le lalolagi, o

lenei mataupu o le aoa’i e ala i le sasa, o se mataupu e lavelave ma felefele ona itu.

(controversial), auā e fete’ena’i i manatu ma lagona o tagata lautele. O isi atunu’u o le lalolagi e

matuā tete’e lava i lenei mataupu, i lo latou taofi, e taotaomia ai le aiā tatau ma le sa’olotoga o

le tagata. A o totonu i isi atunu’u, e talia gofie lenei mataupu, auā o le mea lea ua latou masani

mai ai e aoa’i ai le fanau, mo lo latou lumana’i manuia.

Ta’oto ia la isi atunu’u ma a latou tulafono, ma ā latou tu ma aga, ae tatou va’ava’ai pea i ā

tatou tu ma agaifanua a Samoa. O le ā sa tatou va’aiga i lenei mataupu o le aoa’i e ala i le sasa?”

Ua tele suiga ua o’o mai i totonu o Samoa, aemaise lava i le fa’atāuaina o le aiā tatau ma le

saogālemῡ o tagata, e aofia ai tinā ma tama’ita’i aemaise le fanau. Ua vave tele fo’i ona

fa’atosina loto ma manatu o fanau i mea o lo’o tutupu mai fafo. A tatou va’ai fo’i i nisi o mea ua

tutupu ona o le aoa’i e ala i le sasa, e pei o le va o matua ma fanau; le va o tuagane ma

tuafafine; i le va o le faia’oga ma le fanau a’oga; va o se ta’ita’i ma se fa’alapotopotoga; o le va o

le Faifeau /faletua ma le Ekalesia, e ao pea lava ona tatou tu’ufesili: Aisea ua tutupu ai nei

mea? E tāua ea ma aogā le aoa’i e ala i le sasa, pe leai?

FA’ATINOGA O LE MATAUPU.

1. O le faiga masani lava o finauga, e tatau ona vaelua le mafutaga, o le itu e ioe ma le itu e

tete’e i le mataupu. Fa’amolemole ia tutusa lelei le malosi o itu e lua.

2. E pule lava lau Susuga pe amata ta’ito’alima a le itu, ae ta’i lua pe tolu minute a le sui e

saunoa ai i sona taofi. Ona fa’apena lava lea ona feauaua’i le mafutaga, ia tofu manatu

uma e fa’aali i le mataupu.

3. Ia fa’amatala e lau Susuga a le ta’ita’i le mataupu o le fa’afinauga, ona tu’u lea o se 10 –

15minute mo vaega e lua, e tapena ai ni o latou manatu, ona amata loa lea o le finauga.

Page 18: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

17

4. Ia manatua lava ia fa’atāua uma manatu o le tupulaga e fa’aalia, ae aua le fa’ale-aogaina

se manatu.

5. Fa’aiu le mataupu i se saunoaga manino a lau Susuga a le ta’ita’i, e ta aofa’i ai le

mataupu, fa’atasi ma ni fesoasoani mai lagona o nai fanau na fa’aalia.

O nai manatu e mafai ona fa’aaogaina e lau Susuga e fesoasoani ai i vaega ta’itasi, pe ā

mana’omia sau fesoasoani.

1. VAEGA IOE (Affirmative). Lagolago i le Mataupu.

E TĀUA MA AOGĀ LE SASA:

e aoa’i ai ma fa’atonu le fanau ina ia latou iloa ola usiusita’i e fa’atapula’a ai le amio a le fanau, ina ia latou iloa ava ma fa’aaloalo i so’o se tagata.

ina ia taofia ai pea le mamalu o le tatou aganu’u, aemaise i le va o matua ma fanau.

ina ia iloa ai e le fanau le mea sesē sa faia

(because it builds character and defines morals and values.)

2. VAEGA LEAI (Negative). Tete’e i le mataupu.

E LĒ TĀUA MA LĒ AOGĀ LE SASA:

auā e mafai ona a’afia tele ai fanau, aemaise lava i le tino ma le mafaufau

auā e atili ai le ma’a’a o loto o fanau, ma atili tete’e ai i mea e fai

pe afai e fa’aaogaina le sasa e fa’amalieina ai le ita o matua

auā e a’afia ai le sa’olotoga ma le aiā tatau o fanau

auā o le fa’ailoga moni lea ua lē mafai e matua ona fa’aaogaina se isi metotia e aoa’i ai le

fanau

(because it promotes violent tendencies and low self-esteem.)

FA’AI’UGA:

O le Tusi faitau ua fa’avaeina ai lenei mataupu o le Fa’ataoto – 10: 13. “Ua iloa le poto i laugutu

o lē ua mafaufau, a o le sasa, e tatau lea i le tua o lē ua leai sona mafaufau.” O fa’ataoto ia a le

tupu o Solomona e fa’atatau i le tagata o lo’o saili i le poto. O le poto i le manatu o Solomona, ‘o

le Atua lava lea.’ O lona uiga ia saili e le tagata le Atua. A maua le poto, ua maua le Atua, a

maua le Atua, ua maua le poto. O lē ua leai sona mafaufau, e peiseai o le tagata lea ua lē saili i

le Atua. O le naunauta’iga o Solomona, ia maua e le tagata le Atua, o lea ua ia fa’apea mai ai –

‘a o le sasa, e tatau lea i le tua o lē ua leai sona mafaufau.’ O lona uiga o le sasa, o se fafagu ma

se fa’amanatu i le tagata, ina ia saili i le Atua.

I lenei foi vaitau, ua to’atele fo’i matua ua fa’atamala ma fa’atalalē i o latou tiute tau’ave o le

tausiga ma le a’oa’oina lelei o le fanau. Ua tu’ufau lava ona o le sa’olotoga ma le aiā tatau, ae o

lo’o manio lava ta’iala a le Tusi Paia. O le ala fo’i lea ā sesē mai fanau, ona oso ai lea o le ita ma

le tigā i le matua, ona sasa ai lea o le fanau ina ia fa’amalieina ai lona ita, a ua galo ai, e le’i avea

Page 19: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

18

muamua se a’oa’iga i le fanau i amioga tatau ona fai e saili ai le Atua po’o le poto. Ua leai se

a’oa’i, a ua na o le ita ua fa’amalieina.

E lē gata i lea, a ua to’atele fo’i le fanau ua latou lē iloa leo o ō latou matua. Ua latou

fa’amoemoe lava i se poto ma se atamai ua maua mai a’oga, a ua fa’agaloina tu ma aga na fofoa

atu ai o latou olaga. Fai mai se tasi gagana a’e a tupulaga – ‘E pule lava le tama a le lo’omatua.’ Ae fai mai Solomona, o i latou ia, ua ‘leai sona mafaufau,’ auā ua na o ia lava, e aunoa ma se isi

tagata, aemaise lava o le Atua.

Manuia le finauga, fa’afetai le onosa’i. ////////////////////////////////////////////////////

ASO SA – MATI 15, 2020. “SU’ESU’EGA I LE TUSI PA’IA”

MATAUPU – “O LE ATUA ALOFA MA FA’AOLA” (God loves and saves.)

TUSI FAITAU – KENESE – 4: 8 – 16.

SINI – Ia malamalama lelei le mafutaga i le alofa ma le natura fa’aola o le Atua i le tagata, e ui

ina agasala (le usitai) i le Atua.

FESOASOANI MO LE MATAUPU:

O le tala o lo’o fa’amatalaina ai le fasioti tagata muamua na mafua mai i le ulua’i fanau muamua

o le lalolagi. Na mafua mai lenei agasala i le ‘ese’esega o faigā-taulaga a Kaino ma Apelu i luma

o le Atua. E o’o lava fo’i i mea e ave i luma o le Atua e tupu ai fo’i le feitaga’i o tagata i mea lelei

a isi. Na agasala Kaino i lona fasioti o lona uso la’iitiiti. Sa lē tusa le mea ua ia faia ma le taulaga

lelei ma le olaga lelei o Apelu i luma o le Atua. Ua avea le agasala a Kaino ma mea ua

fa’amoemoe tasi ai lona ola saogalemῡ i folafolaga a le Atua. E lē o le oti e o’o iā te ia, a ua

puipuia o ia e le Atua mai se tasi e fia fasioti iā te ia, ona o lana amioleaga ma le matagā. O le

Atua e alofa ma fa’aola i lē ua ta’utino lona tulaga agasala, ma lona lē lavātia o le taui o lana

agasala (f: 14). Ma ua folafola le Atua ma tali mai ona o lona alofa, ma lona natura fa’aola e

foafoa ia fou le tagata ua malaia ona o lana agasala. Ua folafola le Atua i le auega a Kaino. “Ai

se fasioti iā Kaino e tauia fa’afitu o ia” (f: 15).

Nisi o uiga o upu ma fuaiupu.

1. “O lo’o ‘alaga mai iā te a’u mai le ‘ele’ele le leo o le toto o lou uso’ (Kenese – 4: 10)

O le tali lea a le Atua iā Kaino ina ua fesili le Atua po o fea o i ai Apelu lona uso, ae tali

Kaino, na te lē iloa (f: 9). Sa sisi’o Kaino, peita’i, o lo’o molimau le ‘ele’ele o mea na faia e

le Atua, i le toto o Apelu. O le ‘ele’ele fo’i ua ia taui atu iā Kaino i fua o mea na te totō. E

fesili le Atua ina ia fa’amaoni le tagata, auā e lē lilo se tasi ma mea na te faia i le silafaga

ati a le Atua. O le tulaga fa’a-leoleo o le Atua, e tumau i le tagata e lē suia e pei ona

fesiligia ai Kaino. O lo o molimau ai le fai-salamo, “Fa’auta o le leoleo iā Isaraelu, e lē

tulemoe ia, e lē moe lava” (Salamo – 121: 4). O le tali a le Atua (f: 10), ua fa’aalia ai, e

su’esu’eina uma e le Atua mea tatou te faia. A pepelo le tagata, e ta’u mai e le Atua le

Page 20: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

19

mea moni. O le masa’a o le toto i le ‘ele’ele, e leaga ai le ‘ele’ele (pollute) (Kenese - 6:

11 – 13, Numera – 35: 33). O le toto fo’i o le fa’ailoga o le ola e pule ai le Atua. O le ola

sisi’o ma le pepelo o Kaino, e lē i fa’atali ai le Atua, peita’i, ua fetalai atu le Atua i le mea

moni ma fai lana fa’amasinoga amiotonu (ff: 11 – 12).

2. “…lilo i fofoga; maumausolo (fugitive) ma fa’asevasevaloaina (restless wanderer).

O nisi ia o vaega o le fa’asalaga o Kaino e le Atua, e fa’aopoopo i le ‘ele’ele ua malaia ona

o le toto o lona uso. Na lagona e Kaino le mamafa-tu o lenei fa’asalaga, e lē mafai ona ia

tauave. Ua tutusa lava lona fa’asalaga ma le oti, auā o sē maua o ia i lona tulaga

maumausolo ma fa’asevasevaloaina, ma lilo i le silafaga a le Atua, e fasioti iā te ia. Ua

iloa i le toe ta’ua e Kaino o upu o lona fa’asalaga na fetalai ai le Atua i le tatau o lona

fa’asalaga, fa’apea fo’i ma lona tulaga sesē i luma o le Atua.

3. ‘…tauia fa’afitu (sevenfold vengeance); fa’ailoga (mark).

O le uiga o le upu fitu i le Tusi Paia o le numera atoa. E mafai ona fa’apea e matuā

atoatoa ma moni le taui o sē fasiotia Kaino. O le aio’i ma le auē o Kaino i le Atua, na

fa’afofoga i ai le Atua . O le upu ; ‘o lenei’ (not so), i nisi upu, ‘ua folafola/tauto’ (could

be translated; I promise’). Ua folafola po ua tauto le Atua na te puipuia Kaino. E

fa’amaoni ma amiotonu lava le Atua. O ia lava na faia mea uma, o le leoleo sili, ma lē na

te toe foafoa ia fou le tagata ua agasala i luma o le Atua, ma maua le taui o lana agasala.

Ae fa’apalepale ma silasila mai pea le Atua i le tagi a le tagata ua lagona lona sesē ma

lona tulaga agasala i ona luma fa’apei o Kaino.

FA’ATINOGA O LE MATAUPU.

1. E faigofie le fa’atinoga o le mataupu pe ā vaevae le mafutaga i vaega e lua. Ona

fa’amatala lea e lau Susuga a le ta’ita’i le mataupu, ma su’esu’e fa’atasi pea i le Tusi

faitau ma si fesoasoani ua tu’uina atu.

2. A ma’ea, ona ta’ape lea i vaega e lua e galulue ai e tali i fesili ua tu’uina atu i lalo, e

fa’amausali ai le mataupu.

3. Ia toe potopoto ma fa’amalamalama a latou tali i luma o le mafutaga, ma fetufaa’i ai i

tali a vaega ta’itasi.

4. Ona fa’aiu loa lea i se saunoaga a lau Susuga e ta aofa’i ai le mataupu ma lona

feso’ota’iga ma le manulauti o lo o tuliloaina.

5. E manaia fo’i ae taumafai e fa’atino le tala iā Apelu ma Kaino, pe afai e lava le taimi.

(o le fa’amoemoe o le fa’atinoga lea, ia malamalama i le tala ma le mataupu, ona

fa’aaoga lea o le gagana faigofie o aso uma, i ā latou lava upu, i se taimi pe sefulu

minute e tapena ai)

Page 21: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

20

FESILI MO VAEGA.

VAEGA – 1.

1. Se mea lelei po o se mea leaga na fai e Apelu, na ita ai lona uso iā te ia?

2. Pe afai na talia e le Atua le taulaga a Apelu, ae lē o le taulaga a Kaino, mata o le ā le

mafuaaga?

3. O le ā se mea tāua o lo’o ta’u mai e le taulaga a Apelu, na ave i le Atua?

4. O le ā le tulafono na solia e Kaino, ae aiseā e leaga ai i le Atua, e lona fia fo’i le tulafono

lea i tulafono na tu’u e le Atua iā Mose?

5. Mata o le ā le fa’atamala o Kaino i lana auaunaga i le Atua, fa’apea ma lana amio i lona

uso?

VAEGA – 2.

1. O Apelu ma Kaino o tagata tapua’i i le Atua, o le ā se a’oa’oga a Iesu e uiga i le tagata e

sauni e tapua’i i le Atua? (Faitau le Ioane – 4: 23 – 24 e fesoasoani)

2. O le fa’asalaga o Kaino o le ‘a taui mai e le ‘ele’ele e ala i le lē fua lelei o mea na te

totōina, ona o le toto o lona uso, ma e feso’ota’i ma lona fa’asalaga, o le ā tulia o ia mai

le fogā’ele’ele, o le ā avea ma maumausolo ma fa’asevasevaloaina, o le ā lilo o ia mai le

silafaga a le Atua. O lenei fa’asalaga, e tutusa ma le taui o le oti. Fesili: O le ā se lagona o

Kaino i lona fa’asalaga ua fetalai ai le Atua, ma o le ā se uiga tāua mo tupulaga i nei aso i

mea sesē latou te fai?

3. O lo o va’aia pea i nei aso lenei solitulafono o le fasioti tagata, e ui ina i ai fa’asalaga o le

falepuipui ma le fasiotia i nisi atunu’u, Fa’amata o le ā tonu le mafua’aga e tupu ai lenei

fa’afitaulu, e amata mai lava i totonu o aiga, nu’u, ma nofoaga faitele? Fa’amata o se

fasioti tagata le Arapi ua saisai pomu i lona tino ma ia fa’apā i nofoaga faitele, i le

talitonuga, o le oti fa’amaturo le mea ua ia faia, ae ua fasiotia ai nisi?

O NAI A’OA’OGA MAI LE MATAUPU

1. Ua na o le Atua na te toe fa’afou ma foafoa ma fa’amagalo le tagata agasala.

2. E ui ina tauia a tatou agasala, ae o le alofa tunoa o le Atua iā Iesu Keriso lona Alo, ma

ana meaalofa o le salamō ma le fa’atuatua, e fa’aolaina ai letagata.

3. O le Atua alofa ma fa’aola, na fa’aali tino mai i le satauro o Iesu ma lona toetu.

4. Ua tauave e le Atua a tatou agasala auā o ia o le Atua alofa ma le Atua fa’aola.

5. O le agasala i le Atua le fasioti tagata, auā e pule to’atasi le Atua i le ola.

6. O le ita ma le fasioti tagata, o uiga o satani ma ana ‘au.

7. Fa’amolemole fa’aopoopo e lau Susuga nisi a’oa’oga e tele mai le mataupu mo tupulaga.

E manaia ae fa’ai’u le a’oa’oga o lenei Aso Sa i le pese e #137 mai le tatou tusi pese, ma le

tatalo e saunia e se alii o le Autalavou.

Manuia tele le galuega o lenei Aso Sa.

///////////////////////////////////////////////////////////////

Page 22: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

21

ASO SA – MATI – 22, 2020. “SU’ESU’EGA I LE TUSI PA’IA”

MATAUPU – “UA VALA’AUINA E LE ATUA APERA’AMO.” (God calls Abraham)

TUSI FAITAU – KENESE – 12: 1- 9.

SINI – “Ia malamalama atili le Autalavou, na vala’auina Aperaamo e le Atua e fai ma ulua’i tamā

e tupuga mai ai le nu’u o le Atua.

FESOASOANI MO LE MATAUPU:

Na ave e Tara lona atalii o Apera’amo, ma Lota le atalii o Arana ma Sarai le avā a Apera’amo,

ona latou o atu lea ma i latou ai Uro i Kaletaia, ona latou o’o lea i Karana ma nonofo ai. Ua

fetalai mai le Alii iā Apera’amo – “Ia tu’ua e oe o lou nu’u ma tagata o lou nu’u ma le aiga o lou

tamā, ae alu atu i se nu’u ou te fa’asino atu ai iā te oe. Ou te faia oe ma nu u tele, ou te fa

amanuia foi iā te oe, ou te matuā fa’amamaluina lou igoa, e manuia foi oe.” Ona alu ai lea o

Apera’amo e pei ona fetalai mai o le Alii iā te ia. Ua 75 tausaga le matua o le soifuaga o

Apera’amo, ma ua ia ave Sarai o lana avā, ma Lota le atalii o lona uso, ma o latou oloa uma lava

na latou maua, ma tagata na latou maua i Karana, ona latou o’o atu lea i le nu’u o Kanana. Ua

fa’aali mai le Alii iā Apera’amo, ua fa’apea mai, ‘ou te foa’iina atu lenei lava nu’u mo lau fanau,

ona faia lea e Apera’amo i lea mea le fata faitaulaga i le Alii.

MANATU MUAMUA – VALA’AU A LE ATUA.

Ua vala’auina e le Atua Apera’amo e fai ma ulua’i tamā e tupuga mai ai le nu’u o le Atua. O lo’o

fa’amamafaina e le Tusi Faitau mo le a’oa’oga le atoaga o lea manatu: “Ou te faia oe ma nu’u

tele, ou te fa’amanuia foi iā te oe, ou te matuā fa’amamaluina lou igoa, e manuia foi oe.” O lo’o

manino mai i le fetalaiga a le Alii iā Apera’amo mea nei:

1. O le Atua lava e ou le vala’au. (It is God’s calling)

E lē o se loto po o se mana’o o Apera’amo, a o le finagalo pa’ia lava o le Atua. O le

vala’au a le Atua e fa’atino lava i le auala e finagalo i ai le Atua.

2. O le vala’au a le Atua i le tagata, e i ai ma le fa’amoemoe. (God’s calling has a purpose)

O le fa’amoemoe o le Atua mo Apera’amo, o le avea lea o ia e fai ma tamā fa’avae o le

nu’u. O le Atua foafoa, o le Atua amata mea – ua finagalo foi le Atua mo sona nu’u

filifilia

3. O le vala’au a le Atua e i ai ma le fa’amanuiaga. (God’s callina has blessing)

O Apera’amo ma lana avā o Sarai, o tagata ua matutua lo la soifua, ma o se ulugali’i e le’i i ai se la fanau, a o le vala’auina o Apera’amo, o lo’o i ai le fa’amanuiaga a le Atua. ‘Ou te

foa’iina atu lenei lava nu’u mo lau fanau.’ 4. E vala’auina e le Atua le tagata mai totonu lava o le mea o lo’o i ai le tagata. (God calls

a persoa from within the person’s own context).

E pei ona molimauina i le Tusi Faitau, na vala’auia e le Atua Apera’amo mai totonu lava o

lona aiga ma lona lotoifale, a o nonofo ma aumau i Karana. E le’i silasila le Atua i le

tamāoa’iga ma le malosi o Apera’amo, a ua vala’auina e le Atua Apera’amo ona o lona

loto usiusita’i.

Page 23: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

22

5. O le vala’au a le Atua e mana’omia ai le tali atu a le tagata. (God’s callina needs a

human response).

E pei ona fa’ailoa mai e le tala, ina ua vala’au le Atua iā Apera’amo, e le’i toe fa’atali pe

‘alo Apera’amo, ae ua ia tula’i ma alu e tusa ma le fetalaiga a le Atua.

MANATU E LUA – A’OA’OGA FA’A- KERISIANO.

O le vala’au a le Atua i le tagata, e suia ai le olaga atoa o le tagata, (God’s call enables change).

O le tagata ua talitonu ma fa’atuatua i le Atua, a vala’auina e le Atua, e alu ma le mautinoa, ina

ia tali atu i lona ola usiusita’i, auā ua suia atoa ai lona olaga, ina ua fa’amuamua ma fa’atāua e ia

lona vala’auina mai le Atua. O le tali atu ma le fa’amaoni a le tagata i le vala’au a le Atua i lona

olaga, e fa’aeaina ai i manuia fa’ale- Atua. O le olaga o le tagata saili, ma le tagata ua tali atu i le

vala’au a le Atua, e fa’apaleina i manuia mai le Atua. Auā o le vala’au a le Atua, e i ai fa’atasi ma

le fa’amoemoe ma le fa’amanuiaga. (God’s callina has both promise and blessing).

O le lu’itau mo tatou tupulaga ma so’o se tagata Kerisiano, aua le fa’atamala pe fa’atalalē i le

vala’auina o ō tatou tagata e le Atua. Aua nei o tatou manatu māmā i o tatou vala’auina. Ave

‘ese ni o tatou manatu e fa’apea, e fa’atauva’a ma lē aogā i tatou mo le Atua, auā e vala’auina i

tatou uma e le Atua mo lona finagalo pa’ia. E pei ona vala’auina e le Atua o Apera’amo e fai ma

ulua’i tamā e tupuga mai ai le nu’u o Isaraelu, e fa’apenā foi le vala’auina o Iesu Keriso, ina ia fai

ma fa’avae mautῡ ma le mausalī o le Isaraelu fou – o le Ekalesia Pa’ia a le Atua. O lo’o saofagā ai

i latou uma ua taliaina ma le fa’atuatua fa’amaoni, le taulaga togiola ua saunia e Iesu Keriso, e

ala i lona maliu ma lona toetu manumalō mai le oti ma le tu’ugamau.

UIGA O UPU OI LE TUSI FAITAU.

1. ‘Aperamo’ ua suia iā ‘Apera’amo’ I le Kenese e 17: 5, o lo’o fetalai mai le Atua iā Aperamo – “E lē toe vala’auina lou igoa iā

Aperamo, a o le ā igoa oe iā Apera’amo, auā ua ou faia oe ma tupuga o nu’u e tele.” O le

uiga o le igoa o ‘Apera’amo’- “o le tamā o vao o nu’u” a o Aperamo – “o le tamā sili”

(I le gagana Eperu, o le igoa Aperamo (Abram), o lona uiga ‘o le tamā sili” (exalted

father), a o le igoa Apera’amo, ‘Abraham,’ o lona uiga, ‘o le tamā o vao o nuu’ (father of

many).

2. ‘Sarai ua suia iā ‘Sara’ I le Kenese e 17: 15, ua fetalai le Atua iā Apera’amo – “O Sarai lau avā, aua e te toe

vala’auina lona igoa o Sarai, a o Sara lona igoa.” O le uiga o le igoa o Sara – “o le sa’o

tamaitai” a o le igoa Sarai, o lona uiga, ‘o lo’u sa’o tamaitai.’

(I le gagana Eperu, o le igoa Sara, o lona uiga o le “princess”

Page 24: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

23

O NAI MANATU E FIA FA’AMAMAFAINA.

1. O le ā le uiga o le vala’auia?

2. Pe fa’apefea ona lagonaina e le tagata lona vala’auina?

3. O le ā le tali atu a le tagata i lona vala’auina mai le Atua?

4. E faigatā ona e tu’ua lou aiga, lou nu’u, lou atunu’u ma lau Ekalesia, pe ā vala’auina oe e

le Atua? Aisea?

GALUEGA FA’ATINO.

1. E amata lava i le faigalotu masani a le Autalavou i ana mafutaga i Aso Sa ta’itasi. A ma’ea

ona amata loa lea o le su’esu’ega.

2. Ia fa’ailoa le mataupu ma faitau i le Tusi faitau. E fautuaina e lelei foi ae faitau atoa le

mafutaga i le tala o lenei Aso Sa, ia latou malamalama atili ai.

3. O le metotia lava o le fa’atalanoa ma fetufaa’i i le mataupu e faigofie lea. E saunoa atu

lau Susuga a le ta’ita’i, ae tali mai le mafutaga, latou te fesili ane foi ae tali lau Susuga.

4. Fa’amolemole, ia tuliloa fesili o lo’o fia fa’amamafaina e pei ona tu’uina atu, ae le noatia

ai se fa’alauteleina a lau Susuga a le ta’ita’i, e ta aofa’i ai le mataupu i lona fa’ai’uga.

****Ua ou manatu e tu’uina atu le fesili lea i le Autalavou, latou te galulue ai i le vaiaso,

mo le isi a’oga e soso’o ai. Atonu e lelei lea e te silafia ai o lo’o manatua le mataupu sa

a’oa’oina. E te silasila lava i ai ma ave i ai se togi e tusa ma lona taumafai.

Fesili: E tusa ai ma le tala, o le ā sou lagona ma sau tali pe afai e vala’auina oe e le Atua,

a ua mautῡ lou aiga e pei o Apera’amo, e te alu pe leai? Aisea? (ua lava se laupepa se

tasi e fa’amatala ane ai o latou manatu)

A’OA’OGA.

O a’oa’oga mai lenei tala mo tupulaga talavou, ina ia iloa o le vala’au a le Atua i le soifua ma le

ola o le tagata Kerisiano, e mana’omia ai lo tatou tali atu ma usiusita’i, fa’atuatua ma le

fa’amaoni. (God’s calling in our lives requires a response of faithful obedience.)

Manuia le Su’esu’ega o le nei Aso Sa.

///////////////////////////////////////////////////

Page 25: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

24

ASO SA – MATI 29, 2020. “SU’EGA LONA LUA.”

SINI - O le manulauti lava o nai su’ega ua saunia, ia toe fa’amanatu i tupulaga e pei foi o Aoga

Aso Sa, lo latou manatuaina o mataupu ma tala o le Tusi Pa’ia sa gapātia ai lau Susuga e

a’oa’oina, ina ia fai ma tapasā mo le soifua fa’ale-agaga o tupulaga i le lumana’i, ina ia mamafi

lo latou ola e naunau i le fe’au ma le galuega a le Atua.

FA’ATINOGA O LE SU’EGA.

1. E amata pea i le sauniga lotu e pei ona masani ai i afiafi o Aso Sa ta’itasi. E leai lava se

‘ese’esega o lenei fa’amoemoe ma le su’ega muamua na tu’uina atu. Malō le onosa’i. 2. E ta’oto atu pea iā outou Susuga i Toea’iina ma Fa’afeagaiga, le fa’atinoina o su’ega, ae

ua fesoasoani atu le ofisa i nai fesili mai mataupu ta’itasi sa outou feagai ai ma a’oa’oina.

3. E togi lava foi e lau Susuga le fa’amoemoe lea, e pule lava lau Susuga pe saunia ni au

lava fesili, ia pe fa’aaoga foi fesili ua tu’uina atu e fesoasoani i lea fa’amoemoe.

4. O le fa’amoemoe lava o lenei taumafaiga, ia fa’amalosia ma u’unai le fiafia o fanau e

sailiili i le Tusi Pa’ia, aemaise o le mautinoa o lo’o alu aogā lo outou tautigā i le a’oa’oina

o tupulaga i Afioga a le Atua.

5. Afai foi e fai ni fa’ailoga po’o se laugatogi, ua lelei foi lea, ae lē o fa’amalosia atu e le

Ofisa nei.

6. E lelei foi ae saili sina taimi avanoa, e toe fa’amalamalama ai le su’ega i tupulaga, ina ia

fa’amautῡ ai lo latou iloa ma manatua tala ma a’oa’oga a le Tusi Pa’ia, e tapena ai lo

latou lumana’i. Tatou te lē ma iloa lava pe vala’auina nisi i le fe’au ma le galuega a le Alii.

7. O mataupu o lo’o fa’aaogaina i le su’ega lenei, amata mai iā Mati 01, 2020 – Mati 29,

2020.

FESILI: TALI MAI I FESILI NEI.

1. Fa’amatala, o le ā le agasala a le ulua’i tagata i le Atua, atoa ai ma le a’afiaga o le agasala

i le ola manuia o letagata ma le foafoaga?

2. Fa’ataoto – 10: 13. “Ua iloa le poto i laugutu o lē ua mafaufau, a o le sasa, e tatau lea i le

tua o lē ua leai sona mafaufau.” O le ā sou manatu i le taofi o le poto, pe ā fua i le

mataupu o le a’oa’i e ala i le sasa, ma le olaga o tatou Samoa na masani mai ai?

3. O le fa’asalaga o Kaino, e tutusa lelei ma le oti. O le ā se lagona o Kaino i lona fa’asalaga

ua fetalai ai le Atua (KENESE – 4: 13 – 14), ma o le ā se uiga tāua mo tupulaga i nei aso i

mea sesē latou te faia?

4. Na fasiotia e Kaino lona uso o Apelu ma agasala ai. Na tauia foi e le Atua le agasala a

Kaino , ma toe alofa i ai. Fesili – Ua sasao fa’a-afi le fasioti tagata ua faigatā ona tineia, e

ui ina i ai le fa’asalaga o le falepuipui ma le fasioti i nisi atunu’u.

(a). Fa’amata o le ā tonu le mafuaa’ga o le tupu pea o lea fa’afitauli?

Page 26: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

25

e) . Fa’amata o se fasioti tagata le Arapi ua saisai pomu i lona tino ma ia faapā i

nofoaga faitele, i le talitonuga o le oti fa’amaturo le mea ua ia faia, a ua fasiotia ai isi

tagata?

5. E tusa ai ma le tala i le vala’auina o Apera’amo e le Atua. O le ā sou lagona ma sau tali pe

afai o oe lea ua vala’auina e le Atua, ae ua mautῡ lou aiga ma lelei mea uma, e pei o Apera’amo,

e te alu pe leai? ae Aiseā foi?

FA’AI’UGA

Afai e lava le taimi ma vave uma le su’ega, e lelei ona fa’ailoa loa le mataupu o le Aso Sa e

soso’o ai, ia pe a’oa’o loa sina tapenaga a le Autalavou mo le Aso Sa o le Laupama, ma va’ava’ai

atu ai i le Vaiaso Pa’ia, se’ia aulia le Eseta.

Malō le onosa’i ma fa’amalolosi, fa’amanuia tele atu le Atua.

///////////////////////////////////////////////////////////////////

ASO SA – APERILA 05, 2020. “SU’ESU’EGA I LE TUSI PA’IA.” (ASO SA O LAUPAMA).

MATAUPU - “E FA’AMAONI LE ATUA I ANA FOLAFOLAGA.” (God’s faithfulness to His

promises).

TUSI FAITAU – (MO LE TA’ITA’I – SAKARIA – 9: 9 – 12)

(MO LE AUTALAVOU – MATAIO – 21: 1 – 21)

SINI: “Ia mautῡ pea ma malamalama le tupulaga i le fa’amaoni o le Atua i ana folafolaga, e uiga

i le Tupu ua afio mai i Ierusalema.”

Osana i le Alo o Tavita, ia manuia lē Afio mai i le suafa o le Alii.Osana i mea aupito i luga.

(Mataio21: 9b)

FESOASOANI MO LE MATAUPU.

O Sakaria, o lō Sā Itō, o le tasi lea aiga na tofia e avea ma faitaulaga iā Isaraelu, ina ua latou o

a’e fa’atasi ma Sā Levī ai le tafeaga nai Papelonia. Ina ua ma’ea le 20 tausaga talu ona foi le

tafeaga, ma ua toe foi mai ē na totoe (remnant) ma ua toe nofoia e Sā Iutā Ierusalema. Ae

peita’i, e le’i i ai lava se galuega na faia e toe fausia ma fa’alelei le malumalu sa fa’aleagaina ma

fa’atafunaina e Papelonia. Ae lē gata foi i lea, o loto ma agaga atoa ma mafaufau o tagata Sā

Iutā, ua matuā maulalo lava ona o le fa’avaivai ma le fa’apalapala. (Twenty years after the

return from exile in Babylon, Judah and her people were at a very low point, both emotionally

and spiritually. They saw the destruction of the Temple in Jerusalem as their spiritual defeat, ina

that they have been forsaken by God).

Page 27: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

26

O le si’osi’omaga lava lea na tula’i mai ai Sakaria e avea ma perofeta a le Atua i tagata ua

fa’aloto vaivaiina e galulue e toe fausia le malumalu o le Atua. O le uiga o le igoa o Sakaria, “O le

Atua e manatua” (God remembers). E ui ina maua Sā Iutā i le loto vaivai ma lagona o le ola

to’ilalo, a e o lo’o manatua pea i latou e le Atua. O le valoaga a le perofeta o Sakaria ua

fa’amamafaina i lenei mataupu, “O le maliu mai o le Tupu i Siona.” Mo tagata Iutaia, ua peiseai

ua leai se fa’amoemoe mo se lumana’i manuia, auā ua avea le fa’atafunaina o le malumalu ma

le leai o se galuega ua faia e toe fausia ai, ma ata manino o le ola fa’atuatua ma le ola tapua’i o

Sā Iutā, ua matuā mauālalo, ma vaivai lava. Ae peita’i, o le valoaga a Sakaria, “Ia matuā fiafia

oe le tama fafine a Siona...fa’auta o le ā alu atu lou tupu iā te oe, o ia o le amiotonu, ma le

fa’aola, e agamalu o ia, o lo’o ti’eti’e i le asini, o le tama’i asini foi.”

I le molimau a le Evagalia a Mataio, o le malaga fa’a-Tupu a Iesu i Ierusalema, ua taunu’u ai le

valoaga a Sakaria, ma ua manino mai ai, “E fa’amaoni le Atua i ana folafolaga.” O le manatu o le

Iutaia i le taimi o Sakaria, o lo latou tupu e afio mai i mamalu ma mauāluga fa’ale-Atua, o le

tupu e afio mai i le malosi ma le pule fa’a-fitafita na te fa’asa’olotoina i latou, ma ea ai lo latou

nofo to’ilalo ma le loto vaivai. O le ala foi lea ua latou pepese ma alalaga fiafia ai, “Osana i le Alo

o Tavita…, ma latou fola laupama i le ala, a’o afio atu Iesu aga’i i Ierusalema o lo’o ti’eti’e atu i le

asini. O le Tupu na valoia e le perofeta o Sakaria, o lenei ua afio mai e ala iā Iesu.

MANATU MUAMUA – E FA’AMAONI LE ATUA I ANA FOLAFOLAGA.”

E vala’auina e le Atua tagata ua ia filifilia e fai ma ana perofeta, ina ia latou fa’ailoa atu i le nu’u,

le finagalo pa’ia o le Atua mo i latou. O Afioga uma a le Atua e auala mai i ana perofeta, e

taunu’u uma lava e pei ona ia fetalai mai ai. A folafola mai e perofeta o le ā o’o mai le to’asā o

le Atua i lona nu’u, e taunu’u lava, pe folafola mai foi o le ā o’o mai le manuia i le nu’u ma le

to’afilemῡ, e taunu’u lava. E o’o foi pe afai e folafola mai o le ā o’o mai le fa’amasinoga tonu a

le Atua i luga o nu’u ‘ese, e taunu’u uma lava, auā e fa’amaoni le Atua i ana folafolaga.

O le mataupu mo le Autalavou i lenei Aso Sa, o le folafolaga a le Atua e uiga i lana Mesia, o le ā

afio mai fa’a-Tupu iā Siona, na te fa’aolaina ma fa’asa’olotoina lona nu’u. O le valoaga a Sakaria,

“Fa’auta, o le ā alu atu lou Tupu iā te oe, o ia o le amiotonu ma le fa’aola, e agamalu o ia, o lo’o

ti’eti’e i le asini, o le tama’i asini foi.”

Ua fa’ailogaina foi i lenei Aso Sa e le ‘au Kerisiano i le lalolagi atoa, o le Aso Sa o le Laupama. O

le Aso Sa e fa’amanatuina ai le malaga fa’a-tupu a Iesu i Ierusalema, ina ua o a’e le to’atele o

tagata Iutaia ma ta ane lau o pama ma lā o la’au, ma latou lafo o latou ofu e fola ai le ala, a’o

afio atu Iesu i luga o le asini. O valoaga ua taunu’u, auā e fa’amaoni le Atua i ana folafolaga.

Page 28: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

27

MANATU E LUA – A’OA’OGA FA’A- KERISIANO.

1. O Folafolaga a le Atua e uiga i le Tupu e afio mai.

Ua fa’ailoa mai e le perofeta o Sakaria, ‘tama fafine a Siona, tama fafine a Ierusalema,

fa’auta o le ā alu atu lou Tupu iā te oe..’O le Tupu lava lea o lo’o valoia e Isaia, Ieremia,

Esekielu ma Hosea, e tupuga mai le laina ma le gafa o Tavita, o le lā la’au i le pogai o

Iese. O lona uiga, o le malaga fa’a-Tupu a Iesu i Ierusalema, ua taunu’u ai folafolaga a le

Atua e ala i le ‘au perofeta, ‘a tala le laina ma le gafa o Iesu, e moni ai la le valoaga, auā o

Iesu, o le Alo o Tavita.

2. Folafolaga a le Atua e uiga i lana Mesia.

O le upu Eperu o le ‘Mesia’ e uiga tutusa lava ma le upu Eleni o le ‘Keriso’ – o lona uiga, “

o lē ua fa’au’uina” (the anointed one). I totonu lava o le Feagaiga Tuai, o le avea o se

tasi e fai ma perofeta , po o se ositaulaga, po o se tupu, sa fa’ailogaina i le fa’au’uina o

lona ao i le suāu’u manogi. O le fa’amau-fa’ailogaina foi o se tagata ua alofagia ma

filifilia e le Atua, mo lona lava finagalo. I totonu o le Feagaiga Fou, o le fa’aaogaina o le

‘Keriso’mo Iesu, o le atoaga lea o folafolaga a le Atua, auā e le’i fa’au’uina le ao o Iesu i

se suāu’u manogi, a ua fa’au’uina o ia e le Agaga Paia o le Atua, e fai ma amiotonu ma

fa’aola mo le lalolagi agasala.

3. Folafolaga a le Atua e uiga i le asini.

O le valoaga a Sakaria, ua fa’ailoa mai ai, o le asini, o le fa’ailoga lea o le filemῡ. I nā ona

po, a ti’eti’e se tupu po o se ta’ita’i -’au i luga o se solofanua, o lona uiga ua ia sauni mo

se taua, auā o le solofanua, o le manu mo le taua. A e ā ti’eti’e se tupu po o se ali’i sili,

po’o se tagata maualuga i luga o le asini, o le fa’ailoga va’aia mautinoa lava lenā, o lo’o

sau i le auala o le filemῡ.

4. O le uiga tāua o le Aso Sa o le Laupama

Mo le Kerisiano fa’atuatua, o le uiga moni o lenei Aso Sa o le Laupama ua fa’amanatuina

pea, “ona ua afio mai Iesu le Tupu, o ia lava o le Mesia ma le Keriso a le Atua, ua afio

mai e fa’aolaina lona nu’u, le Ekalesia ma tagata uma o le lalolagi” O lona afio mai i luga

o le tama’i asini, o le fa’ailoga va’aia lenā o lona afio mai, ina ia tatou maua ai le filemῡ

moni i o tatou tino, mafaufau ma agaga. O folafolaga a le Atua na fa’ailoa mai e le ‘au

perofeta, ae maise le valoaga a Sakaria, ua tini taunu’u, auā e fa’amaoni lava le Atua i

ana folafolaga.

UIGA O NISI UPU MAI TUSI FAITAU.

1. ‘asini’ - O le va’aiga fa’ale- Tusi Paia i le manu lenei o le asini, o se manu e telē lona sao

tāua ma lona aogā mo le tagata, auā o le manu e malosi. Na te gafatia le fa’ati’eti’e ai i

ona luga o ‘avega mamafa, o se manu e fa’amaoni i lona matai.

- O se manu e mau lelei ona vae i mea gaoā ma le mauāluga (sure-footed), ae maise

mo le laufanua maugā o Palesitina.

- O le tele foi o le faitau aofa’i o asini a se tagata i na ona po, sa fua i ai le mauoa, le

lima malosi ma le tamāoaiga o lenā tagata.

Page 29: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

28

- O se manu e galue malosi (a beast of burden), ma sa fa’aaogaina e galuea’ina fanua

ma fa’atoaga, auā sa faigofie e le asini ona sopoia mauga ma vanu o Palesitina.

- O le asini foi, sa ti’eti’e ai tupu ma alii sili e fa’ailoa mai ai o lo’o latou malaga mai i le

filemῡ. (journey of peace)

2. ‘osana’ – o le upu lenei sa avea ma tatalo a tagata Iutaia e pei ona i ai i le Salamo – 118:

25, ma o lona uiga tonu lenā, “Le Alii e, ia e fa’aola mai lava.”

3. ‘Alo o Tavita’ – o le fa’alagiina lea o Iesu e le motu o tagata, auā ua latou talitonu, o

Iesu, a tala lona gafa, e tau iā Tavita, ma o lo latou taofi, ua afio mai Iesu e fa’aauau le

laina ma le gafa tau tupu o Tavita.

FA’ATINOGA O LE MATAUPU

1. Fa’ailoa le ulutala ma fa’amlamalama le mataupu i le Autalavou, pe ā ma’ea le sauniga

amata masani.

2. Fa’amolemole, ia saunia e lau Susuga a le ta’ita’i ni nai fesili e tomua ai le a’oa’oga.

3. E lelei pe ā faitau atoa le Autalavou i le tala mo lenei Aso Sa, ina ia malamalama lelei ai.

4. Fa’amatala le mataupu i nai fesoasoani ua tu’uina atu, ma se fa’aopoopo a lau Susuga e

‘oa atili ai le mataupu mo tupulaga i lo latou iloa o tala o le Tusi Paia.

5. Fetufaa’i pea ma fefa’asoaa’i ina ia tele ni manatu e fa’aalia, e ‘oa ai le mataupu.

A’OA’OGA – O le a’oa’oga tāua mai lenei mataupu, aemaise o le lenei Aso Sa tāua, o folafolaga

uma a le Atua e auala mai i ana perofeta, ua tini taunu’u, auā e fa’amaoni le Atua i ana

folafolaga. O le Tupu na valoia e Sakaria o le ā afio mai i lona nu’u, ua fa’ataunu’uina i le malaga

fa’a-Tupu a Iesu i Ierusalema, auā e fa’amaoni le Atua i ana folafolaga.

Manuia tele le Aso Sa o le Laupama, manuia le Vaiaso Pa’ia.

////////////////////////////////////////////////////////////////

ASO SA – APERILA 12, 2020. “FA’ATALATALANOAGA.” (ASO SA O LE ESETA)

MATAUPU – “AVEA LOU TALAVOU MA MOLIMAU MAUSALĪ I LE TOETU.”

FA’ATOMUAGA:

O le manatu autῡ o lo’o fia fa’amamafaina i lenei fa’atalanoaga. Avea lou Talavou ma molimau

mausalī i le toetu o Iesu. O le uiga o le upu toetu i lona va’aiga lautele, o le toe ola mai, po o le

toe soifua mai o lē ua oti. (Resurrection is a return to life subsequent to death). O le agaga ma

le fa’amoemoe maualuga o lo’o fia tulituliloaina i lenei Aso Sa o le toetu, o le taumafai e

fa’amatala le uiga o le toetu, po o le toe soifua mai o Iesu Keriso, ina ia fa’aolaina le tagata

agasala o le lalolagi, o lē ua salamō ma le fa’atuatua fa’amaoni. Auā o le toetu o Iesu Keriso, o le

fatu lea ma le totonugālemῡ lea o le fa’atuatuaga ma le talitonuga fa’a-Kerisiano. (The

resurrection of Jesus Christ is the heart of the Christian faith).

Page 30: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

29

VA’AIGA FA’A-FEAGAIGA TUAI I LE TOETU. (Old Testament perspective of resurrection).

E ui lava ina sa talia gatā i le manatu ma le taofi o le tagata Iutaia, le ola i tua atu o le

tu’ugamau, auā o lo latou talitonuga, o le ola o le tagata, e uma lava i le maliu po’o le oti. O le

tu’ugamau, o le muta’aga lea o mea uma lava. Peita’i, o lo’o manino mai i nisi tusi o le Feagaiga

Tuai, sa i ai pea lava le fa’amoemoe maualuga o le tagata. E ui lava ina ua toe foi i le efuefu ma

le ‘ele’ele le tino o le tagata e ala i le maliu po’o le oti, ae sa i ai pea lava le fa’amoemoe mo le

toetu.

O le va’aiga a le tusi o Tanielu, o lo’o fa’amatalaina mai ai e le tusitala e uiga i le tagata ua oti e

fa’apea. “E to’atele foi o ē momoe i le efuefu o le ‘ele’ele latou te ala mai, o isi i le ola e

fa’avavau, a o isi i le fa’alumaina ma le inosia e fa’avavau. (Tanielu – 12: 2). O le fa’amamafa e

uiga i le toetu, o le oti ua nā o se moe, ae ina ua toe ala mai, ona vaeluaina lea o i latou sa

momoe, i le efuefu o le ‘ele’ele i ni vaega se lua. (i). O isi i le ola e fa’avavau. (ii). A o isi i le

fa’alumaina ma le inosia e fa’avavau. (the resurrection of the dead is divided into two distinct

phases).

E tusa ai ma le va’aiga a le perofeta o Isaia, “E toe ola mai ou tagata oti, o latou tino oti e toe

tutῡ mai. Inā ala mai ia, ma alalaga fiafia outou e o nonofo i le efuefu.” (Isaia- 26: 19). O le

manatu o le perofeta, ua na o ē amiotonu e toe tutῡ mai i le oti ma le alalaga fiafia.

(resurrection of the righteous dead).

O le manatu o Iopu. “E ui lava ina fa’aumatia lenei tino, pe a mavae atu lou pa’u, a e ou te iloa

atu le Atua i lo’u tino, ou te iloa atu iā te ia mo a’u lava, e va’ai atu foi o’u mata iā te ia.” (Iopu –

19: 26 – 27). O le manatu o Iopu, e ui lava ina fa’aumatia lona tino ma mavae atu lona pa’u, a o

le fa’amaoni ma le amiotonu o le tagata i luma o le Atua, e toetu ai o ia nai ē ua oti, ina ua toe

fa’atuina o ia e lona togiola. (the resurrection of the righteous will be brough by the

Redeemer).

O le agaga lava lea o lo’o pese ma alaga ai le fai-Salamo e fa’apea, “O le mea lea e fiafia ai lo’u

loto , ma ‘oli’oli ai lou mamalu, e malōlō foi lo’u tino ma le saogālemῡ. Auā e te lē tu’ua a’u i le

tu’ugamau, e te lē tu’u atu lo’u tagata pa’ia ia o’o i le pala.” (Salamo – 16: 9 -10).

VA’AIGA FA’A- FEAGAIGA FOU I LE TOETU. (New Testament perspective of resurrection)

O le tula’i o le Aposetolo o Paulo i luma o le fa’amasinoga fa’a- Roma, na ia fa’amatalaina atu ai

iā i latou uma sa potopoto, lona taofi mausalī e uiga i le toetu. “O lo’o ia te a’u le fa’amoemoe i

le Atua, ua taofia foi e i latou nei, o le ā toe tutῡ mai ē ua amiotonu, atoa ma ē ua amioletonu”

(Galuega – 24: 15). (There will be a resurrection both of the just and of the unjust). O le ala foi

lea na tusi atu ai Paulo i le Ekalesia i Korinito, ‘o le toetu, o le pneumatikion’, o le toetu e pei o

le toe fanau mai i lā le agaga (resurrection is seen as a spiritual rebirth).

E pei ona ta’ua, o le toetu mai o Iesu Keriso nai e ua oti, o le fatu ma le totonugālemῡ lea o le

fa’atuatuaga ma le talitonuga fa’a- Kerisiano. Ma o le ala lea, e aga’i tele ai lava le Feagaiga Fou,

Page 31: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

30

e fa’aogātotonu ai le mataupu silisili e uiga i le toetu. (The resurrection is theologically

centralized in the New Testament).

O lo’o molimauina uma lava e le ‘au fai- evagalia, Mataio, Mareko, Luka ma Ioane le toetu, po o

le toe soifua manumalo mai o Iesu Keriso nai le oti ma le tu’ugamau. O le atoaga lea o le

‘kerygma’ - ‘o le mataupu silisili o le fa’aolataga ua saunia e Iesu Keriso e ala i lona maliu ma

lona toetu. O le agaga o le ‘au fai- evagalia, na tusia ma molimauina le fa’aaliga o le Keriso toetu

i le ‘au fa’atuatua, ina ia mausalī ai lo latou fa’atuatua. (resurrection appearances). O le mau a

Ioane, “na tusia ia mea, ua tatou iloa foi, e moni lana mau” (Ioane – 21: 24). O lona uiga, o le

molimau i le toetu, o le fa’amaoniga lea, ma le fa’amausalīina lea o le fa’atuatua o le tagata

talitonu.

I le tusi o Galuega – 9: 1- 9, o lo’o fa’amatalaina mai ai le liliuina o Saulo, ma le tofia o ia e fai ma

Aposetolo, ina ua la feiloa’i ma le Keriso toetu i le ala i Tamaseko. O lo’o manino mai ai, o le

molimau i le toetu, ‘e liliuina ai ma suia ai le olaga o le tagata.’ Ae lē gasta i lea, o le molimau a

Luka i le tusi o Galuega – 1: 1 – 11, o le molimauina lea e le ‘au so’o le afio ae o le Keriso toetu i

le lagi, ma le afio ifo o le Agaga Pa’ia i o latou luga, ma ua avea lea ma ala ua fa’atuputeleina ai

le Ekalesia i lona amataga. O lo’o manino mai ai, ‘o le molimau i le toetu, e afio mai ai le Agaga

Pa’ia, ma e fa’atuputeleina ai le Ekalesia.’

O LE MOLIMAU I LE TOETU, E ATAGIA MANINO MAI AI MEA NEI.

1. O le molimau i le toetu, e fa’amaonia ai ma fa’amausalīina ai le fa’atuatua o le tagata

talitonu.

2. O le molimau i le toetu, e fa’aliliuina ai ma tofia ai le tagata mo le Alii.

3. O le molimau i le toetu, e fa’apa’iaina ai le tagata e le Agaga Pa’ia, ina ia fa’atuputeleina

ai le Ekalesia.

TOE MANATU.

O le agaga maualuga lea o lenei fa’atalatalanoaga i le nei Aso Sa o le toetu, ‘Ia avea lou talavou

ma molimau mausalī i le toetu o Keriso.’ Ua maitauina i lenei vaitau ua tatou i ai, ua tele lava

suiga fou ma mea mata’utia ua tutupu i le lalolagi, aemaise lava i tupulaga talavou. Ta’oto ia la

le lalolagi tele, ae o tatou lava ia, ua telē le a’afiaga o tupulaga o tama ma teine i fa’afitaulu e

le’i masani mai ai i aso ua mavae. Ta te lē tu’ua’ia foi suiga, auā e lē o suiga uma foi e leaga ma

lē lelei. A o le fa’anoanoaga tele, ua avea suiga lē lelei o tupulaga ma ala ua matuā solomuli ai

lava i tua la latou molimau i le Talalelei, le tala i le fa’aolataga na saunia e le Keriso toetu.

Fa’ata’ita’iga: ua a’afia le mafutaga i totonu lava o le lotoifale o le aiga, i le va o matua ma

fanau, ona ua televave tele le ō a tupulaga, e sa’o ai le isi faifeau o le talalelei, ‘o tupulaga i aso

nei, ua laiti tausaga, a o fika ua lapopo’a. O isi o tupulaga ua avea le maua o le poto ma le

atamai mai a’oga maualuluga sa a’o’oga ai, ma ala ua latou lē iloa ai le va tapuia ma tagata. Ua

taumafai foi nisi fanau fa’afiapopoto, e suia le fa’agasologa o le aiga mai le tuana’i i le taimi nei,

ae taofi le ta’ita’iga a matua. Ua afāina tele foi tupulaga i fa’aosoosoga ma le tu’inanau lē

ma’ona, i mea fa’afiafia o le olaga e vave oti ai. Ae sili ona fa’anoanoa, ua faula’i ma

Page 32: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

31

fa’aopoopoina pea le faitau aofa’i o tupulaga talavou, ua lē toe iloa le auala i le falesā, ae

fa’asāolo pei ni tevolo i faiga fa’asatani i le vaiaso atoa. Ua manatu nisi tupulaga, o le alu i le

lotu ua maumau ai lona taimi, o le auai i le Autalavou ua o se mea lē aogā mo ia, auā o le ā

fa’alavelave i ana tafaoga fiafia o le vaiaso. O le upu moni lava, ua avea ia tulaga ua a’afia ai

tupulaga, ma ala ua faigatā ai ona iloa e tagata ni foliga o le Keriso Toetu i o latou olaga, ae ua

nā o foliga o le tiāpolo. Ua lē lelei po ua augāpiu lava foi sa latou molimau i le toetu o le

Keriso manumalo.

A o lea ua fa’ata’oto atu le lu’itau tāua mo lenei Aso Sa o le toetu, e lē gata mo tupulaga ma

Autalavou, ae fa’apea i tagata uma. Ina ia avea i tatou uma ma molimau i le Keriso Toetu.’ E pei

ona fa’amatalaina, Ia avea lou talavou ma molimau i le toetu, auā e fa’amausalīina ai le

fa’atuatua. Ia manatua, “Ia avea lou talavou ma molimau i le toetu, auā e fa’aliliuina ai lou

olaga. Ia avea lou talavou ma molimau i le toetu, auā e fa’apa’iaina ai lou tagata e le Agaga

Pa’ia, ma e mafai ona fa’atuputeleina ai le Ekalesia, ma le malō o le Atua i le lalolagi nei iā te

oe.” Va’ai i lou tāua ma lou aogā tele i le Atua ma le talalelei.

FESILI E FA’ATUPU MANATU.

E fa’apefea ona avea lou talavou ma molimau mausalī ma le malosi i le toetu o Iesu Keriso?

E molimau lau amio ma ou uiga fa’aalia. E molimau lau gagana ma ou manatu fa’aalia. E

molimau au mea e fai ma galuega e te fa’atinoina. E molimau i lou olaga atoa i totonu o lou

aiga, nu’u, atunu’u ma le Ekalesia.

Manuia le Aso Sa o le Eseta.

////////////////////////////////////////////////////////

ASO SA – APERILA 19, 2020. “AGANU’U.”

MATAUPU – “O LE FOLAFOLAGA O FA’AALOALOGA”

UPU TOMUA: O le fa’amoemoe o lenei mataupu, ia mafai ona a’oa’oina lelei tupulaga talavou

uma i le folafolaga o fa’aaloaloga masani a le atunu’u. E lelei ona amata i mea faigofie se’ia

masani le tupulaga, ona fa’asolosolo atu lea i isi la’asaga o le folafolaina o taumafa, ia pe fesuia’i foi le mea e amata ai. E i ai nisi o fanau ma tupulaga latou te le’i silafiaina lava ona folafola

fa’aaloaloga masani a le atunu’u. O nisi foi latou te fe’avea’ia le tele o mea i nei aso. O le

to’atele foi o tupulaga talavou ua ola a’e i atunu’u mamao, a’o le avanoa lelei lea e mafai ai ona

latou silafia nei tulaga o le aganu’u a Samoa, pe ā a’oa’oina i mafutaga fa’ale- Autalavou. O le

manatu alofa lava i tupulaga lalovāoa o le Ekalesia, ua a’e ai se manatu e ao lava ona fa’atāua

lenei aganu’u. E lē gata foi i lea, a o le manumanu foi i tu ma aga a Samoa ina nei tia’iina e

tupulaga o fai a’e.

Galuega faatino.

1. Amata lava i le sauniga lotu masani a le Autalavou i afiafi ta’itasi o Aso Sa

Page 33: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

32

2. E mana’omia tele le vala’aulia o le ‘au fai uta ma le ‘au fai tofā o le aulotu, ua lava lo

latou silafia i lea aganu’u a Samoa ina ia fesoasoani tele i tupulaga.

3. E mafai ona fa’atalanoa ma fa’amalamalama le mataupu i le Aso Sa, ae ‘atofa lelei se

aso e fa’atino ai i ona vaega uma.

Vaega tāua o le folafolaina o fa’aaloaloga.

1. O upu amata (Solo)

2. Le ituaiga o Fa’aaloaloga:

Fa’ata’ita’iga: Sua taute./ Sua talisua./Tofa./Fa’aoso./Pasese.

3. Vaega o le Sua taute: Vailolo./ Fa’avevela/ta’ailepaepae./ma isi.

4. Vaega o le sua talisua: Pusa apa tele./manufata./manupapalagi./Pusa pisupo./ ma isi.

5. O lē e ‘ave i ai le fa’aloaloga.

6. O lē na aumai ai le fa’aaloaloga.

7. O le ‘ailaoina o ia fa’aaloaloga.

Ia manatua, e ‘ese’ese lava le fa’atinoina o lenei aganu’u i totonu o nu’u ma alalafaga. E lelei ma

matagofie le tausisia ai pea i faiga ua masani ai lava nu’u ma aulotu.

Ia lagona e tupulaga talavou le tāua o lenei aganu’u, ma ia fa’aosofia pea i latou e a’oa’oina nei

mea tāua ma measina a le atunu’u, ina ia aua ne’i mou atu.

Ia iloa e tamaiti o le uiga atoa e ala ai ona folafola fa’aaloaloga a le atunu’u o Samoa, o le

fa’aalia lea o le loto fa’afetai i mea ua foa’i e le tasi tagata mo le isi tagata.

Ina ia mautino ua i ai se aogā ma se tāua i tupulaga o lenei mataupu, e lelei ona ‘atofa lelei se

aso ma se taimi e fa’ata’ita’i ai e tupulaga ona fa’atino le folafolaina o fa’aaloaloga. E lelei foi

ona tapena lelei uma vaega e pei ona ta’ua, ina ia silafia lelei ai e tupulaga mea moni.

Ia tautuanā lava ia fa’amatala lelei i tupulaga le suiga ua i ai nei mea faitino ua fa’aogaina i

vaega o fa’aaloaloga e pei ona ta’ua, ina ia iloa ma malamalama ai tupulaga.

Ia tu’u se vaiaso po’o se lua vaiaso, e tapena ai lava le talavou ia i lana folafola sua, ona fa’atino

loa lea. Ia tu’u pea foi le avanoa i tamaita’i e folafola sua ai foi latou ia, pe ā manana’o i ai.

E fautuaina ia fa’ata’ita’i ma fa’amanatu i tupulaga le tāua o le leo ma le manino o le tautala e

folafola ai le fa’aaloalo.

E ta aofa’i e lau Susuga i le ta’ita’i le mataupu i le tāua tele e ala ai ona fa’atinoina pea.

FESILI FAATUPU MANATU.

E tatau ona fa’atinoina pea le folafolaga o fa’aaloaloga pe leai? O le ā sou manatu i tupulaga ua

soifua ma ola i fafo, e tatau ona latou iloa ma fa’atino ia mea tāua? Aiseā?

Manuia tele le Aso Sa.

////////////////////////////////////////////////////////

Page 34: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

33

ASO SA - APERILA 26, 2020. “SU’EGA TOLU.”

SINI: “E lē toe tau fa’ailoaina le fa’amoemoe ma le tāua o lenei faiga, ina ia mautinoa e lau

Susuga a le ta’ita’i, o lo’o mafai ona taofimau i manatu o tupulaga tala o le Tusi Pa’ia sa

a’oa’oina, ma aganu’u a si o tatou atunu’u, e iloa ai lo latou fa’asinomaga moni.”

FAUTUAGA: E ta’oto atu lava i lau Susuga a le ta’ita’i le fa’atulagaina o le su’ega, e pule lava foi

lau Susuga pe fa’aopoopo nisi fesili fa’amolemole, e fua lava i le tele o le taimi na e gapātia ai e

fa’amatala ma fa’amalamalama lea mataupu ma lea mataupu. E tāua lava i le manatu, le

fa’aaoga tatau e tupulaga o avanoa ua saunia mo i latou e ala i le a’oa’oina i tala o le Tusi Paia. E

te silafia lelei ai foi le talavou sa fa’alogo, taofi ma lagona, ma le tama ma le teine, e fa’afoliga i

luma o lau Susuga.

O mataupu mai iā Aperila 05, 2020 – Aperila 19, 2020, o lo’o fa’aaogaina mo lenei su’ega.

FESILI:

1. O le folafolaga a le Atua e uiga i le Mesia. O le folafolaga a le Atua e uiga i le asini, ma

le uiga tāua o le Aso Sa Laupama. Fesili, O ā ni uiga tāua o ia folafolaga tāua a le

Atua, o e manatuaina mai le mataupu, ‘E faamaoni le Atua i ana folafolaga.?

2. O le ā se va’aiga fa’ale-Tusi Pa’ia i le manu o le asini?

3. O le ā se feso’ota’iga o le valoaga a Sakaria i le Mesia, ma le malaga fa’a-tupu a Iesu i

Ierusalema?

4. O le ā se va’aiga fa’a-Feagaiga Tuai i le toetu?

5. O le ā se va’aiga fa’a-Feagaiga Fou I le toetu?

6. O ā mea e tolu o lo’o atagia manino mai le toetu o Iesu Keriso?

7. E fa’apefea ona avea lou talavou ma molimau manino i le toetu o Iesu Keriso?

8. E tatau ona fa’aauauina pea le folafolaina o fa’aaloaloga a le atunu’u pe leai? Aiseā?

9. Aiseā e ‘ailao ai sua o fa’aaloaloga a Samoa?

E TOGI LAV E LAU SUSUGA A LE TA’ITA’I LE SU’EGA A LE AUTALAVOU, E LELEI FOI AE FA’AILOA I

AI LE I’UGA O LE SU’EGA E LU’I AI LE TUPULAGA IA FILIGĀ MA TOA’AGA ANE I A’OGA A LE

AUTALAVOU.

Manuia le su’ega, malō le onosa’i. ///////////////////////////////////////////////////////

Page 35: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

34

ASO SA – ME 03, 2020. “FINAUGA (DEBATE).”

MATAUPU – “E MONI EA? O LE TELE O AMIOGA MATAGĀ UA TUTUPU MAI I SAMAOA I NEI

ASO, E FA’APOGAI MAI I TUPULAGA TALAVOU?”

1. FA’ATOMUAGA:

Ua manatu e tu’uina atu lenei mataupu i le faiga fa’afinauga mo le Autalavou, ina ia

mafai ona matuā fa’aalia manino manatu o tupulaga talavou, e lagolagoina ai lenei

mataupu tāua, po o lō latou tete’eina foi. Ua i ai foi i ā tatou mafutaga fa’a- Autalavou

nisi o tagata matutua o aulotu, e mafai ona fesoasoani i ni manatu aoga, e lu’itauina ai

tupulaga talavou.

O NISI O MANATU E FIA FA’ATĀUAINA.

(a). O le fa’atupula’ia pea o amioga lē taupulea ma le matagā, ua tutupu i totonu o le

atunu’u i nei aso, o se fa’afitauli tele lea o lo’o feagai pea ma aiga, nu’u ma le malō,

aemaise foi i le va’ava’ai atu i ai a Ekalesia. O nisi o faiga fa’asoli-tulafono ma amioga

matagā ua i ai i nei aso, e aofia ai –

- talepe fale ma le gaoi.

- toso teine-

- fasioti tagata

- taufa’avalea po o le taufa’asesē

- onā ma fai uiga matagā ma tautala i upu masoā i nofoaga faitele

- atoa ai ma le tele o isi amioga lē taupulea ma le inosia.

O le sailiga ua mautinoa, o le tele lava o nei faiga matagā ma nei amioga solitulafono, sa

fa’ataunu’uina lava e tupulaga talavou. Ua maitauina foi le tuputupu pea i luga le fa’ataunu’uina

o nei amioga lē taupulea. O nisi foi taimi e aliali mai nisi o nei faiga matagā ma le leaga, ua lē o

se talavou, ae o tagata ua i le matutua o le 40 tausaga aga’i i luga. Ma e foliga fa’apea le

fa’afitauli, i le ō fa’atasi o tupulaga ma nisi foi tagata ua matutua tele. E ui i lea vaega o tagata

matutua, ae o le fa’amamafa i’inei, e aga’i sa’o pea i a tatou tupulaga talavou, auā o le lumana’i lea ose aiga, nu’u ma se malō, aemaise se Ekalesia lelei ma tausa’afia i le silafaga a le Atua.

(e). O NISI O ITU TATOU TE VA’AVA’AI I AI E FA’APOGAI AI NEI AMIOGA LĒ TAUPULEA MA

MATAGĀ.

E tele lava itu tatou te va’ava’ai i ai o le fa’apogai o nei amioga matagā ma le lē taupulea.

1. Ua lē matuā malosi le a’oa’o atu ma le a’oa’i atu a matua i fanau i totonu o aiga. Peita’i, tatou te le tu’ua’iina tele foi lea itu, auā o matua uma e a’oa’o ma fautua i fanau ia fua

mai amioga lelei i o latou olaga. Ma o amioga fa’asolitulafono ua latou fai, e fa’apogai

mai foi ona o le fa’atasia ma numia atu ai i amioga lē taupulea a tupulaga lē a’oa’oina

lelei. E lē gata i lea, ae ua fāoa a’oa’oga lelei i tu ma aga, ma faiga sesē ua faitau ai i

nusipepa, o ata matagā ma a’oa’oga lē amiotonu mai le TV ma le tekonolosi televave,

ma isi lava auala o feso’ota’iga fa’a- tekonolosi i nei ona po.

Page 36: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

35

2. Ua va’ava’ai le Ofisa o Tupulaga, afai ua to’atele aiga ua lē toe faia ni lotu i afiafi o aso

ta’itasi ma taeao uma, o lona uiga ua misi taimi tāua e tapu’e ai le olaga o fanau, i

a’oa’oga tatau mo le olaga mai le Tusi Paia. O nisi foi tamaiti ua lē toe fia o i ni

autalavou, ona ua manatu e fa’alavelave i lona olaga ma lona sa’olotoga, ua lē maua ai

se avanoa e fefa’asoaa’i ai ma isi talavou, ma fa’alogologo i a’oa’oga mai le Tusi Paia. Fai

mai i latou, o le alu i le Atualavou, o se mea fa’amaumau taimi.

3. O le ‘ese’ese o sosaiete ua ulufale i ai tupulaga talavou. O le tama ma le teine na

a’oa’oina lelei i lona aiga i uiga mamā ma le olaga tausa’afia ma pulea lelei i ala o le Tusi

Paia, ae ua vave ona fia fa’amasani i uiga matagā ma le leaga, i le sosaiete ua ulu atu i

ai. Ma ua manatu ai, o le olaga sa’o lea ua i ai, nai lō le mea sa i ai muamua.

E talosaga atu foi fa’amolemole i lau Susuga a le ta’ita’i, e mafai lava ona fa’aopoopo atili e lau

Susuga nisi manatu tāua, e tatala ma fa’alautele ai le iloa o tupulaga.

FA’ATINOGA O LE FINAUGA.

1. Amata i le sauniga lotu masani a le Atutalavou i afiafi ta’itasi a’o le’i amataina le

a’oa’oga.

2. Filifili lau Susuga a le ta’ita’i, pe vala’aulia se tamā ma se tinā o le aulotu e fa’amasinoina

le finauga. A lē o lenā foi, ia filifili ni sui se to’alua o le autalavou.

3. Vaevae le Autalavou i vaega e lua, “IOE” ma le “TETE’E”

4. E fua lava e lau Susuga a le ta’ita’i le faiga o le finauga, i le aofa’iga o le Autalavou, pe

ta’ito’alima sui a le vaega e finau, po o le fa’aaoga uma o le vaega.

5. Tolaulau e se fa’amasino se lāua fa’amasinoina o le finauga.

6. Fa’ai’u le mataupu i le saunoaga autῡ a lau Susuga i le ta’ita’i, e ta-aofa’i ai se a’oa’oga

tāua mo le tupulaga mai le mataupu. Fa’ailoa foi i le Autalavou, ia tautuanā la latou

amio ia lelei, auā e mafai ona fa’amalamalamaina ai nisi tupulaga talavou oi le pogisā,

ma avea ai ma tupulaga tausa’afia ma fiafia mai i ai le Alii.

PESE: 363 IA SUSULU ATU O I TATOU…

TATALO: Ia fa’ai’u e se alii o le autalavou le mafutaga i se tatalo.

Manuia le fetufa’aiga o lenei afiafi, malō le fa’atoatoa.

////////////////////////////////////////////////////////////////////…………

ASO SA – ME 10, 2020. “SU’ESU’EGA I LE TUSI PA’IA” (ASO SA O TINĀ).

MATAUPU – “UA FOA’IINA MAI E LE ATUA ISAAKO” (God promises the birth of Isaac).

TUSI FAITAU: KENESE – 18: 1 – 15, 21: 1 – 7.

SINI E TULILOAINA: “Ia malamalama le mafutaga, o le mana o le Atua na foa’iina mai ai Isaako

iā Apera’amo ma Sara, ina ia fa’ataunu’uina ai pea le folafolaga a le Atua iā Apera’amo, “auā ua

ou faia oe ma tupuga o nu’u e tele”

Page 37: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

36

FA’AMANUIA MO LE ASO SA O TINA.

Taluai o le Aso Sa fa’amanatuina lenei mo tinā, o le mea lea e avea ai lenei avanoa, e fa’amanuia

atu ai lo tatou ofisa nei, i le tinā o le galuega ma tinā uma o le mafutaga a tupulaga, fa’apea

tinā uma o le aulotu. Malō le galulue, fa’afetai fai o le faiva, e moni lava e au pea la outou

ina’ilau. Ia fa’amanuia atu le Atua i o outou faiva alofilima, ma ia malōlōina i le tino ma le agaga,

auā fe’au ma tiute ua vala’auina i ai lo outou soifua. Alofa’aga ma fa’amanuiaga mai le Fa’atonu

ma le Ofisa o A’oa’oga Kerisiano. Manuia tele le Aso Sa o tinā. Soifua.

FESOASOANI MO LE MATAUPU:

“E i ai ea se mea e faigatā i le Alii? O ona po ua tu’upoina ou te toe foi mai ai iā te oe i le lā

tausaga, e maua mai ai e Sara le tama tane” (Kenese – 18: 14).

Ua fa’aali mai le Alii iā Apera’amo i aluna o Mamere a o nofo o ia i lona fale ie i le aoauli. Ua iloa

atu e Apera’amo tagata e to’atolu ua tutῡ mai, ma ua ia fa’afetaia’i iā te’i latou, ma fa’aafe iā

te i latou, e fai sina malōlōga ma se taumafataga, ona fa’aauau ai lea o le latou malaga. Sa talia

lelei e nei tagata e to’atolu le mana’o o Apera’amo. Ona fai atu lea o Apera’amo i lana avā o

Sara, ina ia palu ane ni falaoa lelei e fai ai ni potoi areto, a ua ia alu atu i lana lafu povi ma aumai

ai le tama’i povi e mu’amu’a ma lelei, e gaosia fa’atasi ai ma le suāsusu, ma ua laulauina atu e

fai ai le taumafataga a nei tagata e to’atolu i lalo o le paolo o le la’au.

Ina ua uma ona latou a’ai, ona latou fesili atu lea iā Apera’amo. O fea o i ai lau avā o Sara? Ua

tali atu Apera’amo, o lo’o i le fale, ona fai mai lea o le tasi o i latou iā Apera’amo, “Ou te toe foi

mai iā te oe i le lā tausaga, fa’auta foi, e fanau mai lau avā o Sara o le tama tane.” Sa tu Sara i

le faitoto’a o le fale ie, ma ua ia fa’alogologo ane i nei upu, ona ‘ata’ata lemῡ lea o Sara, ma ua

ia fa’apea ane, ‘ua ou lo’omatua, e iā te a’u ea le fiafia, o la’u alii foi ua toea’ina ia?’ Ona

fetalai atu lea o le Alii iā Apera’amo, “Se ā le mea ua ‘ata’ata ai Sara, o lo’o fa’apea, E moni ea,

a ou toe fanau o a’u le lo’omatua? “E I AI EA SE MEA E FAIGATĀ I LE ALII?’

Ina ua ma’ea le tausaga, ua toe asiasi le Alii iā Sara, e pei ona ia fetalai i ai, ma ua fai foi e le Alii

iā Sara e tusa ma lana fetalaiga. Ua tō foi Sara, ua fanau e ia se atali’i mo Apera’amo, ma ua

fa’aigoaina iā Isaako. Ina ua atoa le valu o aso, ona peritomeina lea o Isaako, e pei ona poloa’i mai ai le Atua iā Apera’amo. O le selau tausaga o Apera’amo na fanau ai lona atalii o Isaako.

1. E I AI EA SE MEA E FAIGATĀ I LE ALII?

Atonu o le fesili lenei o lo’o taumafai lenei mataupu e tali atu i ai. E pei ona fa’ailoa mai e le Tusi

Faitau, o Apera amo ma Sara, o tagata ua matutua lo lāua soifua. Ae ina ua tali malō Apera’amo

i tagata e to’atolu mai le Atua, sa tutῡ mai i lona fale ie, na latou fa’amanuia iā Apera’amo ma

Sara e ala i lo latou valo’ia, o le ā fanau e Sara se tama tane. Peita’i, mo Sara, o se tala e matuā

faigatā ona ia taliaina ma talitonuina, auā ua lo’omatua o ia, ma o le ala lea o lona ‘ata’ata lemῡ,

auā ua leva ona te’a o ia mai tausaga fa’ale-natura e fananau ai fafine. O lona uiga, e mafai ona

fa’apea, o Sara o le tagata ua lē talitonu ma ua ia masalosalo i le mana o le Atua. A ua fetalai le

Atua iā Apera’amo, “E i ai ea se mea e faigatā i le Alii?”

Page 38: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

37

O le feagaiga na osia e le Atua ma Apera’amo, o le ā fai Apera’amo ma ‘tupuga o nu’u e tele.’ O

lona uiga, o suli moni ma le fanau moni a Apera’amo, o le ā fa’ataunu’uina ai folafolaga a le

Atua e uiga i lona nu’u filifilia. Peita’i, ua matutua lava le soifua o Apera’amo ma Sara, a e le’i fanau lava Sara. O le loto lava o Sara na ala ai ona fanaua e lana pologa fafine o Akara le atali’i o

Apera’amo, o Isamaeli. A ua fetalai le Atua iā Apera’amo, e lē o Isamaeli, a o lona lava atalii

moni e fanau mai iā Sara, e fa’aauauina lona gafa ma folafolaga a le Atua iā te ia. E ui lava la ina

lē talitonu ma masalosalo le loto o Sara, ae sa fa’ataunu’uina pea le folafolaga a le Atua ina ua

mavae le tausaga. Ua fanau mai Sara i le tamatane, ma ua ia fa’aigoa iā te ia o Isaako, o lona

uiga, ‘o le ‘ata’ata.’ (laughter). (Kenese - 17: 19). O folafolaga ma fa’amanuiaga a le Atua mo

Apera’amo, e fa’aauau ma fa’ataunu’uina lava e suli moni. O le ala lea ua foa’iina mai ai e le

Atua Isaako iā Apera’amo ma Sara, ina ia mautinoa lelei lava e Apera’amo, e fa’amaoni le Atua i

lana feagaiga, e fai Apera’amo ma tupu’aga o nu’u e tele e ala i lona lava mana.

2. A’OA’OGA FA’A- KERISIANO

O le fesili o lo’o aumai e le Tusi Faitau mo le mataupu e fa’apea, “E i ai ea se mea e faigatā i le

Alii?” O le tali ma le mautinoa e pei ona fa’aalia manino mai i le tala i le fanau mai o Isaako, e ui

ina ua matutua le soifua o Apera’amo ma Sara, “E LEAI SE MEA E FAIGATĀ I LE Alii.” O le mana

lilo ma le mana lavea’i o le Atua e galuea’ina ai o tatou tagata masalosalo ma lē talitonu, ina ia

tatou iloa moni le matagofie ma le silisili- ‘ese o le Atua. O mea e faigatā ona taliaina, ma

talitonuina i ō tatou mafaufau vaivai, ae mafai mea uma i le mana o le Atua.

O le manatu ma lagona fa’ale-tagata o Sara, na ala ai ona ia ‘ata’ata lemῡ, auā i lona manatu, ua

siliga o ia ma le tulaga e mafai ai ona toe fanau mai se pepe. Ae peita’i, o le Atua foafoa, o le

Atua amata mea, o le Atua fai mea mafai, ua ia fetalai, “O ona po ua tu’upoina ou te toe foi mai

ai iā te oe i le lā tausaga, e maua mai ai e Sara le tama tane.” O le mana o le Atua, ua foa’iina

mai ai Isaako, ina ia fa’ataunu’uina ma le fa’amaoni folafolaga a le Atua iā Aperaamo.

3. PERITOMEINA.

O lenei tu ma le aga fa’a-Iutaia, sa faia foi e isi atunu’u e pei o Arapi ma Aikupito. Peita’i, sa

avea le peritome, ma mea sa fa’ailogaina ai le fanauga a Isaraelu, ina ia avea ma nu’u filifilia o le

Atua. O le feagaiga na osia e le Atua ma Apera’amo i le Kenese – 17: 10 – 12, ia fa’amau-

fa’ailogaina e ala i le peritomeina o tama tane uma o Isaraelu.” O le tu a Isaraelu, o le peritome,

po o le fa’amamāina, o le fa’ailoga i le tino o le tama tane e iloa ai i latou (identify). O le ala lea,

a atoa le valu o aso talu ona fanau mai se tama tane a Isaraelu, ona peritomeina lea o ia, e tusa

ma lenei feagaiga.

I le Feagaiga Fou, o le a’oa’oga a le Aposetolo o Paulo e uiga i le peritomeina, e lē o

fa’amamafaina e Paulo le peritome i le tino, a o le peritomeina o le loto. O lona uiga ia ave ‘ese

mea leaga uma oi le loto o le tagata, ma fa’amamaina i latou e ala i le toto pa’ia o Keriso. O le

peritomeina o le loto, o le fa’ailoga manino lea o le Kerisiano ua ta’ua, o le tagata ua faia ia fou

(new creation) (Kalatia – 6: 15). O lona uiga, o le peritomeina o le loto, o le fa’amau –fa’ailoga

lea e iloa ai le Kerisiano manumalō fa’amamāina ma fa’apa’iaina e le Agaga Paia o le Atua.

Page 39: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

38

4. FA’ATINOGA O LE MATAUPU.

1. E lelei ona faitau atoa le tala ina ia malamalama lelei ai i lona fa’agasologa, ona amata

loa lea o le fetufa’aiga ma fa’atalanoa le mataupu ia malamalama.

2. A ma’ea le a’oa’oga, ona taumafai loa lea o le galuega fa’atino e pei ona ta’ua i lalo.

3. E lelei pe ā tofi e lau Susuga i le ta’ita’i nisi o sui o le mafutaga e latou te fa’atinoina le

tala atoa e pei ona fa’ailoa atu i le tusi faitau.

4. Ia vaelua le mafutaga, ona fa’atino lea e le vaega muamua le tala, i upu o lo’o i ai i le

Tusi Paia.

5. O le vaega e lua, latou te fa’atinoina le tala i ā latou lava upu faigofie ia maua ai le uiga

moni o le fe’au o lo’o fa’amamafaina. O le tāua o lea faiga ina ia mautinoa e lē toe galo i

tupulaga lea tala i o latou mafaufau.

6. Ia tu’uina atu le 10 – 15minute i vaega e tapena ai a latou tala, ona toe potopoto lea ma

amata loa a latou fa’atinoga.

7. A maea le faatinoina o le tala, e manaia ae pepese fa’atasi le autalavou i le pese

“Nothing is Impossible.” Ia pe saili foi se pese o le tusi pese a le Ekalesia e fa’ai’u ai le

a’oa’oga.

A’OA’OGA.

1. O le mana lava o le Atua na foa’iina mai ai Isaako iā Apera’amo ma Sara, ina ia

fa’ataunu’uina ai pea le feagaiga na osia e le Atua ma Apera’amo, “auā ua ou faia oe ma

tupuga o nu’u e tele.”

2. Ae lē gata i lea, o le foa’i mai o Isaako e le Atua, e fa’atumauina ai le fa’atuatua ma le

fa’amoemoe o le tagata, e fa’amaoni le Atua i ana folafolaga.

O SI FESILI E FETUFA’AI AI.

O le ā se feso’ota’iga o le mataupu o lenei Aso Sa, ma le Aso Sa fa’apitoa o tinā? Ae o le ā sou

manatu i se fe’au tāua mo tinā, ua mafai ona e maua mai i le mataupu o lenei Aso Sa

fa’amanatuina o tinā?

Manuia le Su’esu’ega, malō le fa’amalolosi. Manuia le Aso Sa o Tinā

////////////////////////////////////////////////////////////////////

Page 40: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

39

ASO SA – ME 17, 2020 “SU’ESU’EGA I LE TUSI PA’IA”

MATAUPU – “O LE ATUA MA IAKOPO” (God and Jacob)

TUSI FAITAU – KENESE – 32: 22 – 32.

SINI – Ia malamalama le Tupulaga talavou, e fa’amanuia le Atua i le tagata e finau ma tauivi ma

le fa’amaoni e pei o Iakopo.

FESOASOANI MO LE MATAUPU:

Sa o’o mai iā Iakopo le tala, o lō ua omai lona uso o Esau ma tagata e to’a 400 e fa’afetaia’i iā te

ia. Ua tele le mata’u ma le atuatuvale o Iakopo i lenā tala. O le ala lea na ia fa’amuamua atu ai iā

Esau se meaalofa tele e fa’alelei ai ma lona uso, ina ne’i nofo tigā pea o ia iā Iakopo. Ua tu’u atu

ana avā ma ona atalii ma mea uma, e mua’i sopo’ia le vaitafe o Iāpoka, a’o nofo pea o ia i le itu

vai i lea po, e tatalo atu ma le loto atoa i le Atua, ina ia lavea’iina o ia mai le ita o lona uso. Na ia

tagi ma aio’i atu i le Atua i le po atoa. Ua o’o ina fagatua se tasi ma ia i le po, o se tasi ua lē iloa e

ia, na te le’i ta’ua foi lona suafa.. Ua iloa e lea tagata ua lē malō o ia iā Iakopo, ona ia pa’I atu lea

i le fa’iga o lona suilapalapa, ona se’e ai lea o le fa’iga o le suilapalapa o Iakopo, ina o ia fagatua

ma lea tagata. Ua fai mai lea tagata iā Iakopo, ‘Tu’u mai ia o a’u a ou alu, auā ua ao”, ae tali atu

Iakopo iā te ia, “Ou te lē tu’uina atu lava oe, se’ia e fa’amanuia iā te a’u.” Ua toe fai mai lea

tagata, “O ai ea lou igoa,” ona tali atu ai lea o ia, “O a’u o Iakopo.” Ona fa’apea mai lea o ia, “E

lē toe ta’ua lou igoa o Iakopo, a o Isaraelu, - o lona uiga, “o le Alii o ia i le Atua, auā e pei o se

alii, ua e finau i le Atua atoa ma tagata, ma ua e manumalō” Ua fesili atu Iakopo iā te ia, “Inā

ta’u mai ia o lou igoa,” ae tali mai o ia. “Se ā le mea ua e fesili mai ai i lo’u igoa?” Ona

fa’amanuia lea o ia iā te ia i lea mea.” Ua fa’aigoa e Iakopo lea mea sa fagatua ai ma lenei tagata

mai le Atua o “Penieli”, auā ua fa’apea o ia, “Na ou iloa ai le Atua , ua ma fesaga’i lava, a ua

lavea’iina a’u.”

1. O LE TAGATA FINAU MA TAUIVI FA’AMAONI.

O le uiga o le igoa o Iakopo, “o le sisi’o i mea a isi,” (supplanter). E mafai foi ona fa’apea, ‘o le

tagata ua fāoa mea a isi i se auala pepelo, taufa’ase’e, faitogafiti, pe taufa’avalea foi. O lo’o

molimau le Kenese – 25: 21 – 26, na fa’atauina e Esau lona tofi o le ulumatua iā Iakopo, ona o

lona gālala ma le matelāina i lona fia ‘ai ma le fia inu. Ae lē gata i lea, na maua e Iakopo

fa’amanuiaga o le ulumatua mai lona tamā o Isaako, i le auala fa’asesē ma le taufa’avalea,

aemaise o le faitogafiti (Kenese – 27). O le ala lea na ia sola ‘ese mai ai, mai lona uso o Esau,

auā ua ia lagonaina le mata’u ma le atuatuvale, ina nei fasioti o ia e lona uso. Peita’i, ua lagona

e Iakopo lona sesē ma lona salamō i lō la va ma lona uso, ma ua ia toe foi mai e fa’ato’ese ma

fa’alelei ma lona uso o Esau. O le ala lea na fa’amuamua ai ana avā ma ona atalii, ma lona

tamāoaiga, ina ia va’ai mai Esau i le moni o lona loto salamō, ma ia mafai ai ona toe fa’alelei lō

la va fa’ale-uso.

O le tala ma le mataupu o lenei Aso Sa, o lo o atagia manino mai ai le suiga o le olaga o Iakopo,

ua lē toe sisi’o i mea a isi, a ua ia tauivi ma finau ma le fa’amaoni mo ia lava, ma lona olaga ua

Page 41: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

40

suia. O le Iakopo tuai, sa faitogafiti, taufa’avalea ma taufa’asesē, ua suia nei i se Iakopo fou, ina

ua la fesaga’i lava ma le Atua. O le taofi ma le talitonuga mausalī lava o le Isaraelu, e leai lava

se tagata e mafai ona va’ai pe pupula ona mata i le pa’ia ma le mamalu o le Atua, ma ola pea

lava. O le Atua maualuga, o le Atua e pa’ia, e o’o lava i lona suafa, e lē mafai e le tagata ola

ona fa’aleoina pe ta’u foi. A e ua fa’aalia mai i le tala, o Iakopo i lona agaga finau ma tauivi ma

le fa’amaoni, ina o fagatua ai ma le agelu a le Atua, se’ia fa’amanuia mai le Atua iā te ia. E ui

lava ua tu mai i ona luma le oti, pe afai na te iloa atu fofoga o le Atua. E ui lava foi ina fa’i ai le

fa’iga o lona suilapalapa, ina ua pa’i atu i ai le agelu a le Atua, ae sa finau pea lava Iakopo ma le

fa’amaoni ma lona loto atoa, ina ia fa’amanuia le Atua iā te ia. Na a’e manumalō le tauiviga ma

le finauga a Iakopo, ina ua fa’apaleina i lona igoa fou o “Isaraelu” o lona uiga “o lē ua finau i le

Atua” (Isarael – the one who strives with God).

UIGA O NISI UPU I LE MATAUPU

1. ‘asaga o Iapoka’ - (ford of Jabbok) – o le vaitafe i le itu i sasa’e o le Ioritana, i le va o le

sami o’ona (Dead sea), ma le vai o Kalilaia (Sea of Galilee)

2. ‘fagatua’ – (wrestling) – pi’iga i le va o ni tagata se to’alua pe sili atu foi. I le Kenese 30:

8, sa fa’aigoaina e Rasela le tama a Lea o Nafatali, o lona uiga, ‘o lou fagatuaga i ou

manatu ma ou lagona.’ (emotional wrestling).

3. ‘Iakopo’ – (Jacob), - ‘o le sisi’o i mea a isi (supplanter)

4. ‘Isaraelu,’ - (Isarael), - ‘o lē ua finau ma le Atua..’ 5. ‘Penieli – (Peniel), - o fofoga o le Atua. (the face of God).

FA’ATINOGA O LE MATAUPU

1. Fa’alauiloa le ulutala ma fa’amalamalama le mataupu.

2. Saunia e lau Susuga i le taitai ni nai fesili e fa’atomua ai le mataupu.

3. Faitau le Tusi Paia, e fautuaina pea le faitau atoa o le tala ina ia manino lelei ai le

mataupu a’o fa’agasolo lona talanoaina.

4. Fa’amatala le mataupu i nai fesoasoani ua tu’uina atu, ae lē noatia lava le fa’alauteleina

ma le fa’alolotoina e lau Susuga a le ta’ita’i.

O nai fesili e tuliloaina e fa’amamafaina i le mataupu.

1. Sa fa’apefea ona taumafai Iakopo e toe fa’alelei lo lā va ma lona uso o Esau?

2. O le uiga o le igoa o Iakopo, - ‘o le sisi’o i mea a isi,’ a ua suia e le Atua iā Isaraelu,’ E

fa’apefea ona atagia mai i le igoa le tagata ola finau ma ola tauivi?

3. “Ou te lē tu’uina atu lava oe se’ia e fa’amanuia mai iā te a’u” O upu ia a Iakopo i le agelu

a le Atua sa lā fagatua. O le ā sou manatu i le ituaiga tagata o lo’o i ai Iakopo mai ana

upu ia?

GALUEGA FA’ATINO.

E lelei pe ā fai se tusigā solo a le Autalavou i le ulutala lea, “OLA FINAU MA TAUIVI MA LE

FA’AMAONI.” E fautuaina le umi o le solo i ni fuaiupu se lua, e ta’i fa laina, a ia fai lea galuega i

se sefulu minute. A ma’ea ona tu’u lea o se avanoa i nisi o le Autalavou e faitauina ai ā latou

solo i luma o le mafutaga.

Page 42: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

41

NISI O AOAOGA MAI LE TALA.

1. E fa’amanuia le Atua i le tagata saili malō manumalō.

2. Ia ola tauivi ma ola finau le tagata Kerisiano mo mea sili.

3. O le ola tauivi ma le ola finau mo le vi’iga o le Atua, o le fa’avae mautῡ lea o le ola ua

fa’afouina.

4. E tauia e le Atua lou ola fa’amaoni.

5. Se mea lelei tele ni uso ma ni tupulaga ae nonofo fealofani ma fetausia’i, ma ia feavata’i ma fealoaloa’i ma matatau i le Atua.

6. TA AOFA’I E LAU SUSUGA A LE TAITAI LE MATAUPU I LONA FA’AI’UGA, E FA’AMALOSI AI

I TUPULAGA.

Manuia le Aso Sa, alofa atu.

//////////////////////////////////////////////////////////////////

ASO SA – ME 24, 2020. “SU’EGA LONA FA”

SINI: Ia toe fa’amanatu ma fa’amautῡ mataupu sa a’oa’oina i Aso Sa e tolu ua mavae, ina ia

mautinoa o lo’o taofi e tupulaga ma manatua pea e lē toe galo, ae o se auala foi e fa’amanatu ai

pea i tupulaga a’oa’oga tāua o ia tala ina ia taumafai e savavali ai i aso uma.

E ta’oto atu lava i lau Susuga a le ta’ita’i le fa’amoemoe o ā tatou su’ega. Fa’amolemole atu foi

ina ia lē noatia i fesili ua tu’uina atu le su’ega, ae saunia pea e lau Susuga nisi fesili ua e silafai e

o gatasi ma le galuega sa outou gapātia ai ma le Autalavou. O lo’o i lau Susuga foi tali aupito

talafeagai ma fesili e pei ona saunia, o le ala lea e fa’aoloolo-ma’au atu ai i ā outou Susuga, mo

le togiina o ā tatou su’ega, ma fuafua lelei ai se fa’atatau e fa’aosofia ai tupulaga e mafuta ma

aua’i i a’oga a le Autalavou.

FESILI.

1. O le ā sou manatu, e te ioe pe e te leai i le taofi ua mānu a’e, o tupulaga talavou le

fa’apogai o amioga matagā ma le inosia, ua tutupu i le atunu’u i nei aso? Aiseā?

2. Afai e te ioe, o le ā la sau fofō lelei mo le fa’afitauli? Ae afai e te leai, o le ā la sau mea e

tatau ona fai i le fa’afitauli, o oe o le tupulaga talavou?

3. I sau va’ai fa’atalavou, o le ā se silasila a le Ekalesia i ia fa’afitauli, ma sona sao tāua e

tatau ona fai auā tupulaga a le Ekalesia mo le lumana’i?

4. O le ā se aganu’u a Samoa ua tau lē toe va’aia i nei aso, o lo’o manino mai i le tala iā

Apera’amo ma Sara, ma tagata e to’atolu na lā fa’a-afea i lo lā aiga?

5. O le ā le peritomeina i le tu fa’a-Iutaia, a o le ā foi le tala a Paulo e uiga i le peritomeina?

Page 43: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

42

6. Na mafua aiseā ona leaga le va o Iakopo ma lona uso o Esau, ae na fa’apefea ona

taumafai Iakopo e toe fa’alelei lo lā va ma Esau?

7. O le ā se a’oa’oga tāua mo oe le tama ma le teine talavou o lo’o feagai ma a’oga ma

galuega, ia po’o le nofo foi i le aiga, o lo’o aumai manino e le tala iā Iakopo ma le suiga o

lona igoa?

8. Se mea lelei ma tatau ona nonofo fa’atasi uso po’o tupulaga pe leai? O le ā se fuaitau

lauiloa o le Tusi Paia, o lo’o matamata tetele ai le feau lea? (Salamo – 133).

TALOSAGA: Fa’amolemole, fa’aopoopo pea nisi fesili e lau Susuga, ia pe sui foi fesili ua tu’uina

atu, ina ia talafeagai ma le galuega o lo’o e lāiloa ai. Afai e ma’ea le su’ega, ona ao lea o tali a le

mafutaga, ona toe fa’atalanoa lea o tali o fesili o le su’ega, e fai ma galuega e fa’amautῡ atili ai

le manatua o tupulaga.

Manuia tele le su’ega i le mafutaga.

////////////////////////////////////////////////////////////////

ASO SA- ME 31. 2020. “SU’ESU’EGA I LE TUSI PA’IA” (ASO SA O LE PENETEKOSO.)

MATAUPU - “O LE PENETEKOSO.”

TUSI FAITAU – IOELU- 2: 28 – 29. / GALUEGA – 2: 1 – 4.

SINI – “O le agaga maualuga ma le fa’amoemoe o lenei su’esu’ega, o le taumafai e fa’asoa atu

le uiga o le Penetekoso, ina ia malamalama atili ai pea tupulaga i lona uiga moni ma lona tāua.

Auā o lea e fa’atāuaina ma fa’amanatuina e le Ekalesia i le tala’iga o le talalelei iā Iesu Keriso”

UPU TOMUA.

E lē toe taufa’amatalaina le Penetekoso ua silafia uma, peita’i, e i ai lava le lagona o le

fa’amatala pea ma a’oa’o pea, o le ā fua mai ai le olaga o tupulaga i fua va’aia o le Agaga Paia, e

pei ona mo’omia mai tupulaga ma fanau. O le fa’amoemoe lea o le toe foi teisi i tua le

su’esu’ega o lenei Aso Sa, ina ia manino atili le mafutaga i le uiga moni o le Penetekoso ma lona

tāua e fa’atāuaina ai ma fa’amanatuina e le Ekalesia.

FESOASOANI MO LE MATAUPU.

1. “O LE PENETEKOSO.” (Pentecost).

O le upu Eleni lenei o le Penetekoso, ua fa’auigaina o le limasefulu aso” (the fiftieth day).

E tusa ai ma le molimau a le Feagaiga Tuai, ‘o le limasefulu o aso ina ua ma’ea le paseka

a Iutaia (Passover), sa latou fa’amanatuina ai lea o le ‘Tausamiga o Vaiasosā’ (Festival of

weeks). E pei ona tusia i tusi o le Esoto ma le Teuteronome. “E te faia foi le tausamiga

o vaisapati, o le fa’apolopolo o seleselegāsaito, atoa ma le tausamiga o le

fa’aputugāfua, ina a uma le tausaga.” (Esoto – 34: 22). “Ona fai ai lea o le tausamiga

Page 44: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

43

o le vaiasosā i le Alii lou Atua, o le taulaga e te loto ina fai, e te avatua, e pei ona

fa’amanuia oe e le Alii lou Atua.” ( Teuteronome – 16: 9 – 10). O lenei tausamiga, o le

fa’apolopolo o le seleselegāsaito, atoa ma le tausamiga o le fa’aputugāfua, ina a uma le

tausaga. (Festival of weeks marks the completion of the wheat harvest and was

celebrated fifty days after the Passover). O le isi igoa o lenei lava sauniga a Iutaia, o le

‘Taulaga o Ulua’i Fua.’ (day of first fruits), e pei ona tusi i le tusi o Esoto – 23: 19. “O le

fa’apolopolo o le ulua’i fua o lou lau’ele’ele, ia e aumai lea i le fale o le Alii lou Atua.”

Ae i le molimau a le tusi o Galuega, ua avea le afio ifo o le Agaga Paia i luga o le ‘au fa’atuatua i

Ierusalema, ina ua ma’ea le paseka a Iutaia, ma ala ua suia ai, mai le tausamiga fa’a-Iutaia, a ua

avea ma molimau i le Ekalesia Kerisiano. (The events of Acts – 2: 1 – 4, transformed the Jewish

festival into a Christian celebration of the outpouring of the Holy Spirit).

Ua i ai nisi o le ‘au su’esu’e i le Tusi Paia, ua fa’atusaina foi le Taulaga o ulua’i fua a Iutaia, i le

Taulaga o ulua’i fua o le Agaga Paia, i luga o tagata, lea sa molimauina e le ‘au fa’atuatua i

Ierusalema. (There is a symbolic connection between the first fruits of the ancient festival, the

first fruits of the Christian dispensation). O le ala lea, ua fa’atuatuaina ma fa’aaogaina e le ‘au

Kerisiano, le limasefulu o aso ina ua ma’ea le Aso Sa o le toetu, e avea ma Penetekoso, auā ua

afio ifo le Agaga Pa’ia i luga o le ‘au fa’atuatua. O le agaga maualuga lea o le Penetekoso mo le

Kerisiano, auā o le taunu’uga lea o le fetalaiga a Iesu Keriso manumalō, i le ‘au so’o, ae le’i afio

a’e i le lagi. “Ae peita’i, o le ā maua e outou le mana, pe ā afio ifo le Agaga Pa’ia i luga iā te

outou, e fai foi outou ma molimau iā te a’u i Ierusalema, ma Iutaia uma lava ma Samaria.”

(Galuega – 1: 8).” O lona uiga, o le Agaga Pa’ia ua afio ifo i luga o le ‘au fa’atuatua ma ua

fa’amanaina (empowered) ai i latou mo le atia’eina o le Ekalesia i lona amataga.

2. IOELU – 2: 28 – 29.

O le valoaga lea a le perofeta o Ioelu e uiga i le Agaga o le Atua. “Eliligi ifo e le Atua lona Agaga i

luga o tagata uma.” O le upu Eperu o le ruah, ua fa’auigaina o le agaga (spirit) o le Atua. I le

manatu o nisi, o le ruah, e peiseai o se matagi po’o se savili (wind) ua agi mai. Ae peita’i, i le

manatu o le to’atele o le ‘au su’esu’e i Ie Tusi Pa’ia, o le ruah, o le Agaga o le Atua e galuea’ina

mea uma i le finagalo o le Atua. (ruah, is the creative, active and divine Spirit of God). O lea la

ua valoia e le perofeta o Ioelu – o le ruah, o le Agaga o le Atua o le ā liligi ifo, ina ia galuea’ina

loto ma agaga o tagata uma, e tusa ma le finagalo o le Atua. O taunu’uga o lea valoaga, ua

molimauina i le tusi o galuega.

3. GALUEGA – 2: 1 – 4.

O le molimau a le tusi o Galuega –2: 1 – 4, ‘Ua o’o i le aso Penetekoso…’ O lona uiga, ua

limasefulu aso talu ona toetu mai Iesu nai e ua oti, ma ua potopoto fa’atasi le ‘au so’o i

Ierusalema. O le afio ifo o le Agaga Pa’ia i ō latou luga, ua fa’atusaina, o le ta’alili mai le lagi,’ e

peiseai o le matagi ua agi tele mai. O le upu Eleni o le pneuma , ua fa’auigaina o le agaga (spirit)

o le Atua. O lea lā ua afio ifo le Agaga i ō latou luga e pei o laulaufaiva peiseai o le afi ua

vaevaeina.’ O le fa’atusa o le afi o lo’o fa’aaogaina e le Tusi Pa’ia, e fa’ailoa mai ai le pa’ia ma le

mamalu o le Atua ua auai mai i le tagata (the presence of God). Ma o lea foi ua fa’aaogaina, e

Page 45: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

44

fai ma fa’ailoga va’aia o le Agaga Pa’ia o le Atua. Aua o le afi, e fa’amumῡina (consume) ai mea

leaga uma, o le afi foi, e fa’amamāina (consecrate) ai mea uma lava. O le afi o le Agaga Pa’ia o le

Atua, ua afio ifo i luga o le ‘au faatuatua.

4. O LE AGAGA PA’IA.

E pei ona ta’ua, o le ruah, i le Eperu ma le pneuma i le fa’a-Eleni, o upu ia o lo’o fa’auigaina e le

Tusi Pa’ia o le Agaga o le Atua. Ae tusa ai ma le molimau a le Evagalia a Ioane, o lo’o atagia

manino mai ai galuega a le Agaga Pa’ia o le Atua.

1. O le Agaga Paia o le Upu moni, e i ai foi o ia i totonu iā te i tatou” (Ioane-14: 17) (Holy

Spirit dwells within us)

2. O le fesoasoani o le Agaga Paia lea…. na te a’oa’o iā te outou uma lava, e fa’amanatu

mai foi o ia iā te outou i mea uma ua ou fai atu ai iā te outou” (Ioane- 14: 26) (Holy Spirit

teaches and brings us to remembrance).

3. O le Agaga e tupu mai ai le upu moni, o ia lava e molimau iā te a’u” (Ioane- 15: 26) (Holy

Spirit bears witness).

4. O le Agaga Paia na te fa’ailoa atu i le lalolagi le agasala ma le amiotonu ma le

fa’amasinoga’ (Ioane- 16: 8) (Holy Spirit convicts us of our sins).

O le mataupu silisili a le Aposetolo o Paulo e uiga i le Agaga Pa’ia, ua mafai ona fa’ailo mai i ana

tusitusiga i Ekalesia i Roma ma Korinito.

1. E matuā galue foi na mea uma e le Agaga, o lo’o tufatufa i tagata ia ta’itasi ma lana

mea, pei ona finagalo i ai o ia. (1. Korinito- 12: 11) (Holy Spirit has a will).

2. O le Agaga Pa’ia e su’esu’e i loto, ua silafia e ia le finagalo o le Agaga, auā o lo’o fautua o

ia mo Ie ‘au pa’ia, e tusa ma le finagalo o le Atua. (Roma- 8: 27) (Holy Spirit has a mind).

3. O le agaga Pa’ia, e su’esu’e ifo i mea uma, e o’o lava i le uiga loloto o le Atua, o lo’o

fa’amatalaina mea fa’ale-agaga i ē ua maua le Agaga.” (1. Korinito- 2: 10- 13) (Holy

Spirit has thought, knowledge and words).

O le manatu maualuga o le Aposetolo e pei ona ia tusi i le Ekalesia i Roma, “A e afai e nofo i

totonu iā te outou le agaga o lē na toe fa’atῡ mai iā Iesu nai ē ua oti, e fa’aola mai foi o outou

tino auga vale e lē na toe fa’atῡ mai iā Iesu nai ē ua oti, e lona agaga o lo’o nofo i totonu iā te

outou. (Roma -8: 11).” O lona uiga, “O lē ua nofo i totonu iā te ia le agaga o le Atua, ua iā te ia

foi Keriso. (To have the spirit of God, is to have Christ).

UPU FA’AI’U.

O le fa’amoemoe maualuga o lenei su’esu’ega i le Tusi Paia, ia malamalama lelei le Autalavou i

le uiga o le Penetekoso, aemaise lava, o le liligi ifo o le Agaga Paia o le Atua i luga o tagata

fa’atuatua, ua fa’amamāina ai, ma galuea’ina ai (empower and enable) o tatou tagata mo le

tala’iina o le talalelei iā Iesu Keriso, ma le fa’atuputeleina o le Ekalesia, aemaise lava mo le

atia’eina o le malō o le Atua i le lalolagi nei.

Page 46: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

45

Fesili fa’atupu manatu

1. O le ā sou manatu oe le tama ma le teine talavou o aso nei, O fua mai ea le fa’amoemoe

o le Agaga Paia o le Atua i tupulaga, pe ā manatu i amioga matagā ma le ta’uvalea ua

a’afia ai talavou o le atunu’u?

2. O le ā se fa’ailoga o se Ekalesia o lo’o una’ina ma fa’amalosia e le Agaga Pa’ia o le Atua?

3. Fa’amata e lē ua tatau ea ona tatou fa’amanatuina lenei Aso Sa tāua, i ni fa’atinoga ma

ni fa’atasiga faitele, e fa’amalosia ai le lagonaina o le Agaga Pa’ia i ō tatou loto, e pei ona

faia i isi foi Aso Sa fa’amanatuina?

4. E talosaga atu fa’amolemole i lau Susuga i le ta’ita’i, e fa’aopoopo nai nisi fesili e ta

aofa’i ai le fetufa’aiga.

Fa’ai’u i le pese #102 (Pese ma viiga), ma le tatalo e saunia e lau Susuga a le ta’ita’i fa’amolemole.

Manuia tele le Aso Sa o le Agaga Pa’ia.

/////////////////////////////////////////////////////////////////

ASO SA – IUNI 07, 2020. “FA’ATALATALANOAGA MA FETUFA’AIGA LAUTELE.”

MATAUPU: “O LO’O TA’ITA’IINA PEA E LE AGAGA PA’IA O LE ALII LANA EKALESIA”

FA’AMOEMOE O LE MATAUPU

O le fa’anaunauga lava o lenei mataupu, o le tu’uina atu lea o le avanoa mo alii ma tama’ita’i o

le autalavou, e fa’aalia sa’oloto ai o latou manatu , fa’atatau i nisi o vaega ua ta’ua i lalo. O lea

foi fa’aaliga o manatu, e avanoa ai isi e saga fa’aopoopo i manatu o isi, ia po’o le tete’e foi i ai.

Ua i ai i le mataupu o le ā fetufa’ai ai le Autalavou, nisi o manatu tāua, e taula’i pea i ai le silasila

a le ta’ita’i, a’o fa’agasolo le fetufa’aiga a le autalavou. O nei manatu tāua, ua fa’amoemoe e

taualuga ai e le ta’ita’i le talanoaina o le mataupu i vaega ta’itasi. E fuafua lelei lava e le ta’ita’i taimi e talanoaina ai vaega ta’itasi o le fetufa’aiga, ina ia mafai ona fa’asopolia vaega uma.

O VAEGA MO LE FETUFAAIGA LAUTELE.

FESILI – (“O LE Ā SOU MANATU, O LE Ā SE TULAGA O I AI LE TOU AULOTU I NEI ASO?)

1. O LO’O TA’ITA’IINA PEA E LE AGAGA PAIA O LE ALII LANA EKALESIA I TAIMI UMA.

FESOASOANI MUAMUA:

O le afio mai o Iesu i le lalolagi, sana faia le leleiga o le tagata agasala ma le Atua, i lona maliu

ma lona toetu manumalō. Peita’i, na afio o ia i le lagi, ae folafola i ona so’o, o le ā afio ifo le

Agaga Pa’ia e fai ma fesoasoani mo i latou. O le Agaga Pa’ia lā lea e ta’ita’iina ai le mafutaga a le

‘au fa’atuatua po o lana Ekalesia, i mea uma e tusa ma lona finagalo pa’ia. O lona uiga, ua

avanoa tagata uma e avea ai ma ē o lana Ekalesia, ma maua le Agaga Pa’ia. O le ta’ita’iga lava

Page 47: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

46

lea sa amata mai ai le Ekalesia, (o le ta’ita’iga a le Agaga Pa’ia ma le Upu a le alii). O le finagalo o

Iesu, o le afio mai o le Agaga Pa’ia, na te fa’amopoopo, puipui, fa’atumauina, ma soso’o fa’atasi

i le fa’atuatua le fa’apotopotoga Kerisiano (Ekalesia), ina ia mausalī i taimi uma.

**O tumau ia vaega e fa (fa’amaopoopo, puipui, fa’atumauina, soso’o fa’atasi), i Ekalesia po o

‘aulotu ta’itasi?

**O ta’ita’iina ea tagata o ā tatou Ekalesia ma ‘aulotu e le Agaga Pa’ia?

2. E TATAU ONA AMANA’IAINA LEO O TAGATA UMA UA FAIA LE EKALESIA.

FESOASOANI LUA:

O le talalelei ua tu’uina mai mo tagata ta’ito’atasi. O lo o fetalai pea le Atua iā i tatou e ala i lona

Agaga Pa’ia ma lana Upu. Ua tatau ai ona tatou tali atu iā te ia i le fa’atuatua, i lā tatou tatalo

ma tatou amioga ma fa’atinoga. E tatau ona tatou tauivi ta’ito’atasi e usita’ia le pule a le

Ekalesia i mea mo’omia mo so’o se sui auai. O i tatou o itutino o le Ekalesia a le Alii. O lona uiga,

e tatau ona faitauina ma amana’iaina tagata ta’ito’atasi o i le Ekalesia. Amana’ia ana meaalofa

ua foa’i, amana’ia lona sao mo le Ekalesia i ala ‘ese’ese, aemaise foi ia amana’ia lona leo, tusa

lava po o le ā lona tulaga o i ai i le Ekalesia. E tāua le maopoopo lelei o feso’ota’iga lelei i sui

uma o se Ekalesia po’o se ‘aulotu, ina ia malosi ai le tula’i a le Ekalesia. A’o le fa’ailoga manino

lenā, o lo’o ta’ita’iina pea e le Agaga Paia o le Alii lana Ekalesia i aso uma. O ala moni foi na e

maua ai le maopoopo, e maua ai le puipuiga lelei, e maua ai le fa’atumauina o tagata, e maua ai

le soso’o fa’atasi o tagata uma i le Agaga, ma malosi ai le Ekalesia a Keriso i le lalolagi, le malō o

le Atua.

**O le ā se tulaga o i ai tagata o lau Ekalesia i nei aso i lau va’ai fa’a-tupulaga talavou?

**O lelei ma tumau le feso’ota’iga o tagata po o sui ta’ito’atasi o le tou Ekalesia?

FA’AI’UGA - O le ā la se mea e te faia i lau Ekalesia po o le tou ‘aulotu, o sou sao lea fa’a-

tupulaga talavou ua ta’ita’iina e le Agaga Pa’ia o le Atua, e fa’amaopoopo, fa’atumau, puipui,

ma soso’o fa’atasi ai tagata o le Ekalesia a Keriso ina ia mausalī i taimi uma, ma tupu ma ola?

FA’ATINOGA O LE MATAUPU.

1. Fa’amalamalama le mataupu i le mafutaga, o le fetufa’aiga sa’oloto i manatu ma lagona.

2. Ia tusia i se laupapa vaega o le ā aga’i i ai le fetufa’aiga.

3. Ia fa’ai’u pea e lau Susuga i le ta’ita’i se aotelega o le mataupu i sau saunoaga mulimuli,

e fai ma fe’au tāua ma lu’i aogā mo tupulaga.

4. E fa’afofoga pea lau Susuga a le ta’ita’i ma fa’amaopoopo nisi a’oa’oga tāua o le ā maua

mai i tupulaga ma ō latou manatu fa’aalia, e fesoasoani i nai fesoasoani ua tu’uina atu.

TATALO – Fa’ai’u e le Peresetene o le mafutaga le a’oao’ga i se tatalo.

Manuia tele le fetufa’aiga, malō le fa’atoatoa.

Page 48: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

47

ASO SA-IUNI 14, 2020. “ ASO O TU MA AGANU’U FA’ASAMOA.”

MATAUPU- “FA’ATINOGA O LE AGANU’U I SO’O SE ITU”

SINI AUTU: Ia mafai e tupulaga talavou ona fa’atino le aganu’u fa’a-samoa i so’o se itu, e

malamalama lelei ai ma taofi mau ai i le aganu’u a le atunu’u, nai lō le fa’alogo pea i ai, ae lē iloa

ona faatino ia mea.

FAUTUAGA:

Ua manatu e fa’atino lenei mataupu i se aso talafeagai o le vaiaso, e fa’auma ai galuega o le ‘afa

tausaga muamua o a’oa’oga a le autalavou, ae ua vave avatu e fa’atalanoa ma fa’amalamalama

lona fa’ataunu’uina i le mafutaga. Ia tu’uina atu lenei mataupu i le Autalavou fa’atasi ma ona

aia’iga uma, ae le’i o’o i le aso e fa’atino ai, ina ia lava se taimi e matuā tapena lelei ai tupulaga

mo le fa’atinoina o le mataupu.

1. Ia vaevae le autalavou i ni vaega se lua (2), ae ā to’atele le mafutaga ona sili atu foi lea o

vaega, e pule lava lau Susuga a le ta’ita’i ma ofisa o le autalavou.

2. Ia amata loa ona galulue le vaega latou ia e a’oa’o ma sauniuni i aganu’u fa’a-samoa i

ona vaega ua ta’ua i lalo.

3. E tatau ona fai lelei se lisi e auaua’i ai sui o vaega e fa’atinoina vaega ta’itasi o le aganu’u

o le ā ia fa’atinoina.

4. Ia galulue fa’atasi le vaega ia e va’ava’ai ā latou fa’atinoga ina ia saunia lelei mo le

fa’amoemoe.

5. E tatau ona tāina (type), pe tusi kopi o galuega a vaega ta’itasi ma tu’uina atu i le

fa’amasino.

6. Ia fa’atino le aganu’u po’o le fa’amoemoe i se tulaga fa’atauvaga ina ia tinoῡ uma ai

tupulaga e tausiniō e matuā fa’atino ia lelei le fa’amoemoe.

7. Ia lava se taimi e fa’atalanoa ai le mataupu, ma se aso talafeagai lelei e fa’ataunu’u ai, e

fa’auma ai galuega o le ulua’i ‘afa o le tausaga.

8. E fautuaina e le tusitala le aso 27 o Iuni, e fa’ataunu’uina ai, ona soso’o loa lea ma le

su’ega, o le ‘afa tausaga i le aso 28 o Iuni lava, ma tu’ua atu ai loa mo le fonotele a le

Ekalesia, pe ā tusa ai ma ā outou fuafuaga, ae lē faia a’i. 9. O le fa’amoemoe, o le vaega muamua lea o fa’atinoga o le ā taumafai e fa’ailoa atu i ā

tatou tusi. O le ā auaua’i atu pea nisi fa’atinoga o tu ma aga a Samoa mo le silafia e

tupulaga, a ia sili ai ona iloa ona fa’atino.

10. E mafai ona fesosoani atu le tusitala, pe ā i ai se fesili fa’amolemole. O le autῡ lea ua

filifilia e le Ofisa mo le fa’amoemoe ua atofaina atu fa’amolemole. “O LE AGANUU, E

MAUA LAVA I LE VA’AI, FA’ALOGO MA FA’ATINO, AEMAISE LE TAUTALA”

FA’AALIGA TĀUA:

E matuā mana’omia tele le vala’aulia o le ‘au fai uta ma le ‘au fai tofā o le ‘aulotu, aemaise ai

tamā ma tinā matutua, ina ia fesoasoani tele i tupulaga.

Page 49: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

48

O VAEGA NEI O LE Ā FAI AI LE FA’ATINOGA MUAMUA LENEI O Ā TATU TU MA AGANU’U.

1. FOLAFOLAGA O FA’ALOALOGA.

(i). Ia fa’atino e sui ta’ito’alua o vaega ta’itasi o le autalavou.

(ii). Ia I ai se fa’atomuaga e talafeagai lelei ma le aso ma ona fa’aaloaloga.

Fa’ata’ita’iga: (a). Sua a le fai-fa’aipoipoga.

(e). Sua a le tou autalavou mai se isi autalavou ua tou so’o.

(iii). E tatau ona fa’aaoga fa’alupega e lua (2), o le tou nu’u, ma fa’alupega o le isi nu’u na

aumai ai le fa’aaloalo.

Fa’ata’ita’iga: O fa’alupega o Aunu’u o lo’o ave i ai le fa’aaloalo, ma fa’alupega o

Fagatogo na aumai ai le fa’aaloalo. (Pule le vaega i nu’u latou te fa’aaogaina, a ia tumau

le tou nu’u.)

(iv). Ia ave se kopi i le fa’amasino e silasila i ai.

(v). Ia fa’atino ma fa’aleo le fa’aaloalo i luma o le Autalavou atoa ma e o lo’o maimoa, Ia

fa’autagia mea ua ta’ua i lalo:-

- Ia maua lelei.

- Ia lelei le leo.

- Ia sa’o le fa’asologa.

- Ia fa’atino i le puletasi e tamaita’i, ā o le ie ma le ‘ula laufa’i a alii.

(vi). E lelei foi le faia o ni fa’ailoga mo i latou e manaia tele lo latou taumafai.

2. SUFI ‘AVA.

(i). Ia fa’atino e sui ta’ito’alua o vaega ta’itasi o le Atualavou.

(ii). Ia saofafa’i i le nofoaga o le ‘ava, ae auaua’i sui o vaega ta’itasi i le nofoaga o le sufi

‘ava.

(iii). Ia saunia ni ‘ava (tugase), e fa’atino lelei ai le sufiga o ‘ava.

(iv). Aua ne’i umi se folasaga, na ona fa’apa’i lava i le faigāmalaga po o ni malō, ma saili

loa se ‘ava auā le taeao fesilasilafa’i. (v). Ia pule lava le tagata i le autῡ o lana sufi ‘ava, po o ai le nu’u o lo’o malaga atu i le

tou nu’u, ma le ‘auga o le aso na mafua ai ona tou mafuta.

Fa’ata’ita’iga: Sufi ‘ava a Poloa, ā o le malaga e mai Amouli, o le so’o a Autalavou.

(vi). Ia fai se kopi o sufi ‘ava mo le fa’amasino.

(vii). A ma’ea ona toso le fala ‘ava, ma po mai e se tasi o lo’o nofo i le nofoaga o le

folafola ‘ava, ona gata ai lea i’ina, ae soso’o le isi sui mo lana sufi ‘ava.

(viii). Manatua lelei mea nei:-

- Ia to’a ma manino.

- Ia lelei le leo ma ia leotele.

- Ia maua lelei

- Ia fa’atino i laei talafeagai

(ix). E lelei foi ni nai fa’ailoga mo i latou e mananaia a latou taumafaiga.

Page 50: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

49

3. FOLAFOLA ‘AVA.

(I). O le vaega lenei e fa’atino fa’atasi ai loa le sufiga o ‘ava, e pei ona fa’atinoina muamua, ma

le folafolaina o ‘ava.

(ii). Ia fa’atinoina uma loa e tagata o vaega ta’itasi, le tu’ufa’atasiga lea ia malamalama ai

tupulaga i lea nofoaga ma lea nofoaga, ma tagata e nonofo ai.

(iii). Tu’u pea le faitalia i tupuilaga i fa’alupega e fa’aaoga e i latou e faigofie ona manatua latou

te fa’aaogaina.

(iv). Ia fai se kopi mo le fa’amasino e silasila i ai.

(v). O mea tāua e ao ina manatua:-

- Tatau ona lelei le leo ma leotele.

- Ia manino le tautala ma ia to’a lelei.

- Ia sa’o le fa’asologa o le folafolaga o ‘ava.

(a) -fa’atomuaga.

- ‘ava o le alii taeao.

- ‘ava o le usu fa’aaloalo.

(e). Gafa o le Ava.

- Fa’ata’ita’iga: ‘Ava, ‘ava sa totō i tumutumu mauga, ‘ava e fai lona gafa…(fa’auma

ane e oe).

(i). Folafola loa ‘ava i le malaga.

(o). Fa’asoa a’va.

(u). Fa’ai’uga o le folafola ‘ava.

(f). E lelei pea le faamanatu atu, e lelei pe ā fai i nai fa’ailoga mo i latou o le ā matagofie a

latou tapenaga i lea foi vaega.

4. FOLAFOLAGA O TO’ONA’I.

1. Ia pule le sui o le vaega i le to’ona’iga e autῡ i ai lana folafola to’ona’i. Fa’ata’ita’iga: to’onai a tiakono i le maota o le galuega.

... to’onai a tamaita’i (auāluma)

….to’ona’i a taulele’a (aumaga)

…. to’ona’i i se malaga o lo’o tali e le tou nu’u.

2. Fai se fa’atomuaga talafeagai o le aso ma folafola loa le fai to’ona’i. 3. Ia sa’o le fa’asologa o tagata ma latou i’i.

Page 51: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

50

4. A i ai foi ni nai fa’ailoga mo i latou e saunia ma tapena lelei, ua lelei tele.

5. FA’AFIAFIAGA FA’ASAMOA.

(i). Ia fa’ai’u i ai le fa’atinoga o le aganu’u.

(ii). Ia tofu le vaega ma le ma’ulu’ulu, sāsā, siva a alii, siva a tamaita’i, ma le taualuga.

(taupou ma le manaia). Ia fesoasoani i vaega ina ia saunia lelei fa’afiaffiaaga i faiga

fa’asamoa moni na masani mai ai. E lelei ae fa’aaogaina lava mea fai fa’aili Samoa i

aso ua mavae.

(iii). Ia saunia lelei foi toniga ua masani ai le tama ma le teine Samoa.

(iv). E matagofie foi ae maua ni nai fa’ailoga mo le vaega o le ā matagofie a latou

tapenaga.

Ua ou manatu ua telē lea tapenaga mo le fa’atinoga o ā tatou tu ma aga i lea aso. O le ā

fa’aauauina pea lea aso mo tupulaga e fa’alua i le tausaga. O le ā tapena atu lava e le ofisa nei

polokalame mo lea fa’amoemoe. O le fa’anaunauta’iga, ia lē gata i le a’oa’o ma fa’amatala, a ia

mafai e tupulaga ona fa’atino a tatou tu ma aga, ona mautinoa lea e lē toe galo. Fa’amanatu atu

e lelei lava le vave ona tapena, o le ā taunu’u ai foi i se fiafiaga sili tupulaga ma fanau.

Manuia le alo atu i le aso o tu ma aganuu a le Autalavou. (e fa’aauauina pea)

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////

ASO SA – IUNI 21, 2020. “SU’ESU’EGA I LE TUSI PA’IA.” (ASO SA O TAMĀ)

MATAUPU – “O TAMĀ LELEI, O NI TA’ITA’I E GAUA’I MA TALIA FAUTUAGA AOGĀ, MO LE

MANUIA O AIGA, NU’U, ATUNU’U MA LE EKALESIA.”

TUSI FAITAU- ESOTO - 18: 13 – 26. / 2 SAMUELU- 24: 2 – 17.

FA’AMANUIA MO LE ASO SA O TAMĀ:-

“E avea foi le avanoa lenei matou te fa’amanuia atu ai le Aso Sa o Tamā i ā outou Susuga i

toea’iina na Susuga i Fa’afeagaiga, ma tamā uma o mafutaga ta’itasi ma ‘aulotu. Malō le toa,

fa’afetai le onosa’i ma lava papale i le galuega. O sou sao fa’atamā i le tatou galuega, ua sōloga

manuia ai mea uma. Fa’afetai, fa’afetai, fa’afetai tele le galulue ma lagolago mai. Fa’amanuia

tele atu le Atua i lo ouotu soifua i le tino le mafaufau ma le agaga, auā le galuega lē faigofie.

Fa’amanuiaga ma alofa’aga mai le fa’atonu ma le Ofisa o A’oa’oga Kerisiano a le Ekalesia.”

Page 52: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

51

FESOASOANI MO LE MATAUPU.

So’o se aiga ua leai se tamā, ae ua totoe na o le tinā ma le fanau, o se aiga e lē matuā atoatoa se

fiafia. Auā e moni lava o lo o soifua ma tausia e le Atua, ae ua lē atoa lava le aiga i lona faitauga

e tatau ona i ai o matua, o le tamā ma le tinā. Auā e mautinoa ai, o lo’o i ai i le tamā le malosi

ma le mafai e lima taumatau i ai le mana’o o tinā ma tamaiti. E o’o foi i le fanau, o le ā misia pea

le i’uleo o tamā i lā latou fa’alogo, auā e tatau ona avea ma i’uleo lē fa’agaloina upu a lō latou

tamā ma lō latou tinā foi.

O totonu foi o mafutaga fa’ale-aiga, o tamā lava e ta’iulu ma avea ma ta’ita’i. O lana

fa’autautaga ma lana tofā saili, e fa’alagolago i ai le manuia o le aiga ma le fanau. O lona i’uleo

fa’atonu mai, e fia fa’alogo i ai tinā ma tamaiti, auā o tinā e ala atu ai sa latou tu’uālalo, ma sa

latou fautuaga i le tamā, pe ā fa’alogo atu i se mea ua lē tusa i lā latou maitau.

O tamā foi, o ta’ita’i lava ia o nu’u ma itumalō, o lā latou uta ma le moe, e fa’alagolago i ai le

manuia o nu’u ma itumalō, ma lona maopoopoga i so’o se itu. E iloga foi se afio’aga ma

itumalō mautῡ ma to’afilemῡ, e lē gata i le pule a alii ma faipule, ae o le pule o lo’o ‘aui i le

fautuaga lelei a faletua ma tausi.

O tulaga foi i le malō, o ta’ita’I, o ē o lo’o fai ma fa’auluuluga, ae maise lava le Kovana ma le

Kapeneta, ma sui mamalu uma o le fono faitulafono, a o le fautuaga ma le tima’i, o le atunu’u

atoa lea ma tagata lautele, e ala i ō latou finagalo fa’aalia.

Petai, e aumā ea le tāua o tamā? E aumā le avea ma tamā, na te ta’ita’i se aiga, se nu’u, ma se

atunu’u, fa’apea le Ekalesia, pe afai na te lē talia se fautuaga a le tinā ma le fanau. Pe afai na te

te’ena se fa’atalau’ula a faletua ma tausi, tiakono ma tagata lolotu o le Ekalesia? E aumā ea se

tamā e ta’ita’i, ae fa’atuatuana’i ma fa’ataliga tutuli ma lē amana’iaina le augani ma se tima’i a

tagata lautele o le atunu’u.?

FA’ATINOGA O LE SU’ESU’EGA.

1. Vaevae le mafutaga i vaega e lua, saili ni failautusi o ia vaega, ma tapena foi tagata uma

o le vaega, ina ia tofu sao uma i le mataupu, auā se aoga mo ō tatou tamā.

2. VAEGA MUAMUA – (Esoto – 18: 13 – 26). VAEGA LUA – (2 Samuelu – 24: 2 – 17).

3. Faitau lelei lava le tusi faitau ua tu’uina atu i vaega e lua, ma matuā sailiili loloto i ai la

outou vaega. E mafai foi ona outou faitau mai fuaiupu o i luma , mo le fa’alauteleina o le

su’esu’ega, ma malamalama gofie ai le tusi faitau.

4. Afai o le tala, o iloa mai ai se ta’ita’i o ia talia ni fautuaga, ona fa’amatala lelei mai lea

e le tou vaega le gasologa o le mea na tupu, ma ni fautuaga na fai, ma le taunu’uga na

o’o i ai, pe ua lelei pe leai foi?

Page 53: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

52

5. Tu’u faatasi vaega, ona tu’u lea o le avanoa i vaega ta’itasi, e to laulau ai a latou sailiiliga.

E pei ona fa’atonu atu i le vaega fa (4), o i luga. E tatau ona uma ane le vaega lea, ua

manino le ‘ese’esega o taunu’uga e taunu’u i ai se tamā (ta’ita’i), na te lē talia se

fautuaga, atoa foi ma se a’afiaga e o’o i ai tagata.

6. Fa’aiu i se saunoaga a lau Susuga i le ta’ita’i, e toe ta aofa’i ai le mataupu, ma fai ai se

fa’atatau aogā o lenei mataupu mo lo tatou ola.

Manuia tele le aso sa o Tamā.

//////////////////////////////////////////////////////////////

ASO SA – IUNI 28, 2020. “SU’EGA O LE ‘AFA TAUSAGA” (MID YEAR EXAM).

MATAUPU - FESILI

SINI AUTU – Ia toe taumafai e toe asia mataupu uma sa a’oa’oina mai le amataga o le tausaga,

se’ia o’o mai i le ‘afa lenei o le tausaga. O le fa’amoemoe, o le ā mafai ona e silafia ai le tulaga o

lo’o i ai tupulaga o le autalavou, pe ō fa’amaoni i le taofimauina o mataupu o le Tusi Paia o lo’o

gapātia ai ā outou Susuga e a’oa’o atu. E lē o le fa’amoemoe o le sailiga po’o ai e poto, a’o ai e

vaivai, a ia fa’amaoni ma fiafia i a’oga a le Autalavou, ma malamalama i tala o le Tusi Paia, ma le

tele o a’oa’oga fa’a-kerisiano o lo’o a’oa’oina ai i latou.

FA’ATINOGA O LE SU’EGA:

1. E pule lava lau Susuga i le ta’ita’i i le matutua o tupulaga ma fanau e su’e i le su’ega ?

2. E togi lava e lau Susuga a le ta’ita’i le su’ega fa’amolemole.

3. E talosaga atu foi fa’amolemole, aua le noatia i fesili ua tu’uina atu le su’ega, ae mafai

lava ona fa’aaoga, ia pe saunia foi e lau Susuga nisi fesili, e fetaui tonu ma le a’oa’oina o

le tou mafutaga.

4. Toe fa’amanatu tali o fesili pe afai e uma le su’ega a’o lava pea le taimi.

5. E pule foi lau Susuga i le aofa’i o fesili e fa’aaogaina, a’o si fesoasoani lenā ua tu’uina atu.

6. Ia tatala pea le avanoa e fa’aaogaina ai Tusi Paia e fesoasoani i tupulaga.

VAEGA MUAMUA. FILIFILI NI FESILI SE SEFULU MAI FESILI O LO’O I LALO E TE TALIINA.

1. O le Roma – 12: 13, o lo’o ta’ua ai e Paulo i le Ekalesia i Roma upu nei, “…ina ia tufatufa atu ni ā latou mea i le mativa o le ‘au pa’ia, ma ia tausisi i le alofa i tagata ‘ese” O ā ni

vaega o le soifua auauna o le tatou Ekalesia o lo’o atagia ai i lea auaunaga tāua, ae o le ā

se tāua i le atina’eina i le itu i fafo ma le itu fa’ale-agaga o le Ekalesia?

2. Aiseā e lē tatau ai ona fetu’u atu i ē agaleaga mai? (Silasila i le Roma 12: 14 e fesoasoani

i le uiga o le fesili).

3. O se mea fetaui le fa’asauā mai, ae fa’amanuia atu? O le ā le mea e tatau ona fai?

Page 54: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

53

4. O ā vaega e tolu sa tatou a’oa’oina ma talanoaina, e fa’atino ai le ola i uiga fa’a-kerisiano

o tupulaga?

5. O le ā le uiga o le fa’atusa o le Atua o lo’o i le tagata?

6. O le ā sou manatu, e tutusa le tane ma le fafine pe leai?

7. I le Kenese – 3: 8 – 13, O ai le fa’amasino o lo’o ta’ua i le tala? O ā moliaga i le

fa’amasinoga, a o ai na molimau?

8. O le ā sou manatu i le taofi o le poto i le Fa’ataoto – 10: 13, e tatau ona a’oa’i fanau ma

tupulaga i le sasa i nei aso, pe ā fua i aso ua mavae ma le olaga o tatou Samoa na ola a’e

ai?

9. O Apelu ma Kaino o tagata tapua’i i le Atua. O le ā se a’oa’oga a Iesu e uiga i le tagata e

sauni e tapua’i i le Atua? (Ioane – 4: 23- 24)

10. O ā ni mea se lima sa tatou talanoaina o lo’o manino mai i le tala i le vala’auina o

Apera’amo?

11. O le ā se va’aiga fa’a-Feagaiga Tuai i le toetu?

12. O le ā le manatu o Paulo le Feagaiga Fou e uiga i le toetu?

13. E moni o le tele o amioga matagā ma le ta’uvalea i aso nei, e fa’apogai mai i tupulaga

talavou?

14. O le ā se feso’ota’iga o le fanau mai o Isaako ma le Aso Sa o tinā?

15. E fa’apefea ona atagia mai i le tagata le ola tauivi ma le finau e pei ona maua mai le tala

iā Iakopo?

16. O le ā se fa’ailoga o se Ekalesia o lo’o u’una’ina ma fa’amalosi pea e le mana o le Agaga

Paia?

VAEGA LUA. Fa’amatala mai uiga o upu ia.

1. Taulaga ola _________________________9. Alofa mutimutivale __________________

2. Alofa tunoa _______________________ 10. Fuata’iina _________________________

3. To’asā _____________________________ 11. Olioli ____________________________

4. Lē lavalava _________________________ 12. Osana_____________________________

5. Iakopo_____________________________13. Isaraelu___________________________

6. Apera’amo__________________________14. Sara______________________________

7. Aperamo___________________________15. Mesia_____________________________

8. Sarai______________________________

Ia fa’ai’u le su’ega i se saunoaga fa’afetai a lau Susuga i le autalavou, ma toe fa’amalosi i ai i le

tu’uaga o le ā feagai ai ina ia mataala ma manatunatu i le Alii i taimi uma. Ia manatua e lē moe

lava le fili, a ia manatua lo latou malosi lilo e saogālemῡ ai, o le mana lava o le Agaga Pa’ia.

Fa’aiu i se pese ma se tatalo e saunia e lau Susuga a le ta’ita’i e talosia ai le alo atu o A’oga Aso

Sa ma Autalavou i le malōlōga o le tau mafanafana.

Manuia tele le tu’uaga, aemaise le alo atu o le Ekalesia i lana Fonotele.

IULAI 05, 2020-----AUKUSO 02, 2020------------MALŌLŌGA FONOTELE.

Page 55: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

54

Page 56: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

55

Page 57: 2020 · 1 ASO SA - FEPUARI 02, 2020. ^SU [ESU [EGA I LE TUSI PA [IA. _ MATAUPU t SOIFUA I LE OLAGA FA [A t KERISO. TUSI FAITAU t ROMA t 12: 1 t 21. FESOASOANI MO LE TUSI FAITAU: I

Tautua Printing Press

Congregational Christian Church of American Samoa

1 Kanana Fou Street, Box 1537

Pago Pago, American Samoa 96799

www.efkasonline.org