Upload
others
View
15
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1
2020-2021 ÖĞRETİM YILI BAHAR DÖNEMİ MODÜLER
EĞİTİM PROGRAMI
IV. YARIYIL DERS KURULU BİLGİLERİ
Haziran 2020
Eskişehir
Ders Kurulu Sayfa
ECZ234 Eczacılık ve Temel Tıp Bilimleri I Kurul Bilgileri 2
ECZ236 Farmasötik Hammaddeler I Kurul Kurul Bilgileri 22
2
ECZ234 ECZACILIK VE TEMEL TIP BİLİMLERİ I KURUL BİLGİLERİ
Amaç: Bu ders kurulunun amacı öğrencilere temel tıp bilimleri içerisinde yer alan patoloji, biyokimya, ilk yardım ve anatomi
alanları ile ilgili eczacılık açısından önemli olan bilgilerin öğretilmesi; fizyolojik sistemler esas alınarak şekillendirilen ilerleyen
ders kurullarına esas olacak temel farmakoloji ve toksikoloji bilgilerinin kazandırılması ve daha sonra karşılaşılacak olan Eczacılık
Teknolojisi ders kurullarında kullanılacak temel terminolojinin benimsetilmesidir.
Kurul Koordinatörü: Doç. Dr. Sinem Ilgın
Koordinatör Yardımcısı: Araş. Gör. Yüksel Öğünç Keçeci, Araş. Gör. Elif Kaya Tilki, Araş. Gör. Merve Baysal
Dersler Ve Öğretim Üyeleri:
ECZ234-1 Anatomi: Prof. Dr. Emel Ulupınar (A+B Grubu)
ECZ234-2 Tıbbi İlk yardım: Doç. Dr. Gökhan Kuş (A+B Grubu)
ECZ234-3 Farmakoloji: Prof. Dr. Yusuf Öztürk (A Grubu), Prof. Dr. Miriş Dikmen (B Grubu)
ECZ234-4 Farmasötik Toksikoloji: Prof. Dr. Bülent Ergun, Doç. Dr. Sinem Ilgın (A Grubu), Doç. Dr. Özlem Atlı Eklioğlu (B
Grubu)
ECZ234-5 Biyokimya: Prof. Dr. Zerrin Seller (A Grubu), Doç. Dr. Halide Edip Temel (B Grubu)
ECZ234-6 Biyokimya Uygulamaları: Doç. Dr. Filiz Özdemir (A Grubu), Doç. Dr. Gülşen Akalın Çiftçi (B Grubu)
ECZ234-7 Patoloji: Uzm. Dr. Melis Sirel (A+B Grubu)
ECZ234-8 Farmasötik Teknoloji: Prof. Dr. Müzeyyen Demirel (A Grubu), Doç. Dr. Gülay Büyükköroğlu (B Grubu)
Toplam Ders Saati: 164 AKTS: 13.5 Modül Sayısı: 3
Sınav Ders Adı Sınav Şekli
Modül Sınavları
Anatomi + Farmakoloji + Patoloji Test
Biyokimya + Biyokimya Uyg. Klasik
İlk Yardım + Farmakoloji + Patoloji Test
Biyokimya + Biyokimya Uyg. Klasik
Farmasötik Teknoloji + F. Toksikoloji + Patoloji Klasik/Test
Biyokimya + Biyokimya Uyg. Klasik
Dönem Sonu Sınavı Anatomi +Tıbbi İlk yardım+Farmakoloji+ Farmasötik
Toksikoloji+Biyokimya+ Biyokimya Uyg.+Patoloji+Farmasötik Teknoloji Test/Klasik
Dersler
Sınavlar ve Ders Başarı Notuna Katkı Yüzdeleri Dönem içi ve
Dönem Sonu Sınav
Puanlarının Kurul
Başarı Notuna
Katkı Yüzdesi
Dönem İçi Sınavları Dönem
Sonu
Sınavı 1. Modül
Sınavı
2. Modül
Sınavı
3. Modül
Sınavı
Uygulam
a Notu
ECZ234-1 Anatomi %60 - - - %40 %7.70
ECZ234-2 Tıbbi İlk yardım - %60 - - %40 %7.70
ECZ234-3 Farmakoloji %30 %30 - - %40 %15.40
ECZ234-4 Farmasötik
Toksikoloji
- - %60 - %40 %7.70
ECZ234-5 Biyokimya %20 %20 %20 - %40 %23
ECZ234-6 Biyokimya Uyg. %15 %15 %15 %15 %40 %15.40
ECZ234-7 Patoloji %20 %20 %20 - %40 %15.40
ECZ234-8 Farmasötik
Teknoloji
- - %60 - %40 %7.70
ECZ234 ECZACILIK VE TEMEL TIP BİLİMLERİ I KURULU
SINAV YÜZDELERİ
Dönem İçi Sınav Puanı Dönem Sonu Sınavı
%60 %40
3
MODÜLLERE GÖRE DERS & KONU DAĞILIMI
Modül
Farmakoloji
/Farmasötik
Toksikoloji
Patoloji Biyokimya Biyokimya Uyg. Anatomi/İlk Yardım/Eczacılık
Teknolojisi Giriş
Mo
dü
l 1
56 S
aa
t
Farmakolojiye Giriş
Temel İlaç Bilgisi
3 Saat
Patolojiye Giriş
Hücresel
Adaptasyonlar ve
Hücre Zedelenmesi
2 Saat
Karbonhidratlar
12 Saat
Biyokimya
laboratuvarlarında
kullanılan biyolojik
materyaller
3 Saat
Tıbbi ve Anatomik Terminoloji
3 Saat
İlaç Uygulama
Yolları
3 Saat
Hücre İçi Birikimler Hücre Ölümü
2 Saat
Proteinleri tanıma
reaksiyonları ile total
protein ve albümin
miktar tayini
3 Saat
Hareket Sistemi: Kemikler
3 Saat
Farmakokinetik
6 Saat
İltahap
2 Saat
Proteinlerin
denatürasyonu ve
deproteinizasyonu
3 Saat
Hareket Sistemi: Eklemler
3 Saat
Akut-Kronik
İnflamasyon
Yara İyileşmesi
2 Saat
Aminoasitleri Tanıma
Reaksiyonları
3 Saat
Hareket Sistemi: Kaslar
3 Saat
Mo
dü
l 2
56 S
aa
t
Farmakodinami
6 Saat
Hemodinamik Bozukluklar,
Tromboz ve Şok
2 Saat Lipitler
7 Saat
Böbrek Fonksiyon
Testleri
3 Saat
Genel İlkyardım Bilgileri, Hasta/Yaralının
ve Olay Yerinin Değerlendirilmesi,
Temel Yaşam Desteği
3 Saat
Karaciğer Fonksiyon
Testleri
3 Saat
Kanamalarda, Yaralanmalarda,
Yanık, Donma ve Sıcak Çarpmasında
İlkyardım
3 Saat
Neoplazi: Tanımlama ve
Adlandırma, Benign
ve Malign Tümörlerin
Özellikleri
4 Saat
Otokoidler
6 Saat
Vitaminler ve
Mineraller
2 Saat
Karbonhidratların
tanınmasına ait genel
testler
3 Saat
Kırık, Çıkık ve Burkulmalarda,
Bilinç Bozukluklarında ve
Zehirlenmelerde İlkyardım
3 Saat
Neoplazi: Kanser
Epidemiyoloji ve
Etyolojisi
2 Saat
Elektron Transport
Zinciri ve Oksidatif
Fosforilasyon
3 Saat
Kan glukoz
konsantrasyonunun
belirlenmesi
3 Saat
Hayvan Isırmalarında, Göz, Kulak ve
Buruna Yabancı Cisim Kaçmasında ve
Boğulmalarda İlkyardım
Hasta/Yaralı Taşıma Teknikleri
3 Saat
Mo
dü
l 3
52 S
aa
t
Toksikolojinin
Genel İlkeleri
3 Saat Çevresel Hastalıklar
2 Saat
Hormonlar
12 Saat
Lipit Metabolizmasına
ait testler
3 Saat
Eczacılık Teknolojisinin Tanımı,
Tarihçesi, Temel Terimler, Kısaltmalar ve
Referans Kitaplar
3 Saat
Organlara Yönelik
Olmayan Toksisite
3 Saat
Gebelik testi
3 Saat
İlaç Çeşitleri, Reçete ve Doz Bilgisi, Farmasötik Temel İşlemler, Majistral
Reçete Bilgisi
3 Saat
Beslenme
Hastalıkları
2 Saat
Toksik Etkenler
3 Saat
İdrar analizleri
3 Saat
İlaçların Ambalajlanması ve Saklanması,
İlaç Taşıyıcı Sistem Sınıflandırılması,
Radyofarmasi,
Kozmetoloji
3 Saat
Toksikolojinin
Uygulamaları
3 Saat
Biyokimya Telafi
laboratuvarı
3 Saat
Biyofarmasötik,
Farmasötik Biyoteknolojinin Tanımı ve
Tarihçesi,
Farmasötik Biyoteknolojik Ürünler ve
Kullanılan Temel Teknikler
3 Saat
4
DERS KURULU BELİRTKE TABLOLARI
ECZ234-1 Anatomi
Konu Başlığı Alt Konu Başlığı Öğrenim Hedefleri
Tıbbi ve Anatomik
Terminoloji
Anatomik Pozisyon, Tıbbi ve anatomik olarak sıkça kullanılan Latince kavramları açıklar.
Anatomik pozisyon ile ilgili yön belirten terimleri açıklar.
Anatomik Düzlemler ve
Eksenler.
Anatomik düzlemleri sıralar.
Anatomik eksenleri sıralar.
Gövde ve uzuvlarının anatomik hareketlerini açıklar.
Kol, önkol ve elin anatomik hareketlerini sıralar.
Uyluğun, bacağın ve ayağın anatomik hareketlerini sıralar.
Hareket Sistemi
Kemikler
Kemiklerin genel yapısal özelliklerini açıklar.
İskelet sistemine ait kemikleri gruplandırır.
Aksiyel iskeleti oluşturan kemikleri açıklar.
Üst ekstremite kemiklerini açıklar.
Alt ekstremite kemiklerini açıklar.
Cranium’un bölümlerini tanımlar.
Neurocranium’u oluşturan kemikleri sıralar.
Viscerocranium (Splanchnocranium)’u oluşturan kemikleri sıralar.
Columna vertebralis’in bölümlerini sıralar.
Columna vertebraliste meydana gelen yapısal bozuklukları tanımlar.
Toraks iskeleti ile ilgili anatomik yapıları sıralar.
Eklemler
Eklemleri sınıflandırır.
Articulationes fibrosae’ı (Hareketsiz eklemler) örneklendirir.
Articulationes cartilaginea’ı (Az hareketli eklemler) örneklendirir.
Articulationes synoviales’ı (Tam hareketli eklemler) örneklendirir.
Tam hareketli eklemlerde bulunan yapıları sıralar ve eklemleri sınıflandırır.
Baş-boyun ve gövde eklemlerini sıralar.
Üst ekstremite eklemlerini sıralar.
Alt ekstremite eklemlerini sıralar.
Kaslar
Kasları farklı özelliklerine göre gruplandırır.
Çiğneme ve mimik kaslarını sıralar.
Boyun kaslarını sıralar.
Göğüs kaslarını sıralar.
Karın kaslarını sıralar.
Kol, önkol ve elin kaslarını sıralar.
Uyluğun, bacağın ve ayağın kaslarını sıralar.
ECZ234-2 Tıbbi İlk yardım
Konu Başlığı Alt Konu Başlığı Öğrenim Hedefleri
İlk Yardımda Temel
Prensipler
Genel İlkyardım
Bilgileri
İlkyardımı tanımlar
Acil tedaviyi tanımlar.
İlkyardımcıyı tanımlar.
İlkyardım ve acil tedavi arasındaki farkı açıklar.
İlkyardımın öncelikli amaçlarını sıralar.
İlkyardımın temel uygulamalarını sıralar.
112’nin aranması sırasında dikkat edilmesi gerekenleri açıklar.
İlkyardımcının müdahale ile ilgili yapması gerekenleri sıralar.
İlkyardımcının özelliklerini sıralar.
Hayat kurtarma zincirini tanımlar
İlkyardımın ABC’sini tanımlar.
Hasta/Yaralının ve
Olay Yerinin Değerlendirilmesi
İlkyardımcının bilmesi gereken ve vücudu oluşturan sistemleri açıklar.
Vücutta nabız alınabilen bölgeleri sıralar.
Hasta/yaralının değerlendirilmesinin amacını açıklar.
Hasta/yaralıların ilk değerlendirilme aşamalarını açıklar.
Hasta/yaralının ikinci değerlendirmesini açıklar.
Olay yerini değerlendirmenin amacını açıklar.
Olay yerinin değerlendirilmesinde yapılacak işleri sıralar.
Temel Yaşam
Desteği
Solunum ve kalp durmasını tanımlar.
Temel yaşam desteğini tanımlar.
Hava yolunu açmak için Baş-Çene pozisyonunun nasıl verildiğini açıklar.
Yapay solunumun nasıl uygulandığını açıklar.
Dış kalp masajının nasıl yapıldığını açıklar.
5
Çocuklarda (1-8 yaş) Temel Yaşam Desteğinin nasıl yapıldığını açıklar.
Bebeklerde (0-1 yaş) Temel Yaşam Desteğinin nasıl yapıldığını açıklar.
Hava yolu tıkanıklığını tanımlar.
Hava yolu tıkanıklığı belirtilerini sıralar.
Tam tıkanıklık olan kişilerde Heimlich manevrasının nasıl yapıldığını açıklar.
Kısmi tıkanıklık olan kişilerde ilkyardımı açıklar.
İlk Yardım
Uygulamaları
Kanamalarda
İlkyardım
Kanamayı tanımlar.
Kanama çeşitlerini sıralar.
Kanamalarda ilkyardım uygulamalarını sıralar.
Vücutta baskı uygulanacak noktaları sıralar.
Kanamalarda üçgen bandaj uygulamasını açıklar.
Hangi durumlarda turnike uygulanacağını sıralar.
Turnike uygulamasında dikkat edilecek hususları sıralar.
El ve ayak kopmalarında turnikenin nasıl uygulanacağını açıklar.
Şoku tanımlar.
Şok çeşitlerini sıralar.
Şok belirtilerini sıralar.
Şokta ilkyardım uygulamalarını açıklar.
Şok pozisyonunu açıklar.
Yaralanmalarda
İlkyardım
Yarayı tanımlar.
Yara çeşitlerini sıralar.
Yaraların ortak belirtilerini sıralar.
Yaralanmalarda ilkyardımı açıklar.
Ciddi yaralanmalarını sıralar.
Ciddi yaralanmalarda ilkyardımı açıklar.
Delici göğüs yaralanmalarında oluşabilen sorunları sıralar.
Delici göğüs yaralanmalarında ilkyardımı açıklar.
Delici karın yaralanmalarında oluşabilen sorunları sıralar.
Delici karın yaralanmalarında ilkyardımı açıklar.
Kafatası ve omurga yaralanmalarının önemini açıklar.
Kafatası yaralanmaları çeşitlerini sıralar.
Kafatası ve omurga yaralanmalarının nedenlerini sıralar.
Kafatası ve omurga yaralanmalarında belirtileri sıralar.
Kafatası ve omurga yaralanmalarında ilkyardımı açıklar.
Yanık, Donma ve Sıcak Çarpmasında
İlkyardım
Yanığı tanımlar.
Yanık çeşitlerini sıralar.
Yanığın ciddiyetini belirleyen faktörleri sıralar.
Yanık derecelerini açıklar.
Yanığın vücuttaki olumsuz etkilerini sıralar.
Isı ile oluşan yanıklarda ilkyardımı açıklar.
Kimyasal yanıklarda ilkyardımı açıklar.
Elektrik yanıklarında ilkyardımı açıklar.
Sıcak çarpması belirtilerini sıralar.
Sıcak çarpmasında ilkyardımı açıklar.
Sıcak çarpmasında risk gruplarını açıklar.
Sıcak yaz günlerinde sıcak çarpmasından korunmak için alınması gereken önlemleri sıralar.
Donuk belirtilerini sıralar.
Donukta ilkyardımı açıklar.
Kırık, Çıkık ve
Burkulmalarda
İlkyardım
Kırığı tanımlar.
Kırık çeşitlerini sıralar.
Kırık belirtilerini sıralar.
Kırığın yol açabileceği olumsuz durumları sıralar.
Kırıklarda ilkyardımı açıklar.
Burkulmayı tanımlar.
Burkulma belirtilerini sıralar.
Burkulmada ilkyardımı açıklar.
Çıkığı tanımlar.
Çıkık belirtilerini sıralar.
Çıkıkta ilkyardımı açıklar.
Kırık çıkık ve burkulmalarda tespitin nasıl olması gerektiğini açıklar.
Tespit sırasında dikkat edilmesi gereken hususları sıralar.
Tespit yöntemleri nelerdir? 37
Bilinç
Bozukluklarında İlkyardım
Bilinç bozukluğu ve bilinç kaybını tanımlar.
Bilinç kaybı nedenlerini sıralar.
Bilinç bozukluğu belirtilerini sıralar.
Bilinç bozukluğu durumunda ilkyardımı açıklar.
Koma pozisyonunu (Yarı yüzükoyun-Yan pozisyon) açıklar.
6
Havaleyi tanımlar.
Havale nedenlerini sıralar.
Nedenlerine göre havale çeşitlerini sıralar.
Ateş nedeniyle oluşan havaleyi açıklar.
Ateş nedeniyle oluşan havalede ilkyardımı açıklar.
Sara krizini (Epilepsi) tanımlar.
Sara krizinin belirtilerini sıralar.
Sara krizinde ilkyardımı açıklar.
Kan şekeri düşüklüğünü tanımlar.
Kan şekeri düşmesinin nedenlerini sıralar.
Kan şekeri aniden düştüğünde görülen belirtileri sıralar.
Kan şekeri düşüklüğü yavaş ve uzun sürede oluşursa görülen belirtileri sıralar.
Kan şekeri düşmesinde ilkyardımı açıklar.
Göğüste kuvvetli ağrı nedenlerini sıralar.
Göğüste kuvvetli ağrı belirtilerini sıralar.
Göğüs ağrısında ilkyardımı açıklar.
Zehirlenmelerde
İlkyardım
Zehirlenmeyi tanımlar.
Zehirlenmelerde genel belirtileri açıklar.
Zehirlenmenin hangi yollarla meydana geldiğini açıklar.
Sindirim yoluyla zehirlenmede ilkyardımı açıklar.
Solunum yolu ile zehirlenmelerde ilkyardımı açıklar.
Cilt yolu ile zehirlenmelerde ilkyardımı açıklar.
Zehirlenmelerde genel ilkyardım kurallarını açıklar.
Hayvan
Isırmalarında
İlkyardım
Hayvan ısırmalarında ilkyardımı gerektiğini açıklar.
Arı sokmalarının belirtilerini sıralar.
Arı sokmalarında ilkyardımı açıklar.
Akrep sokmalarının belirtilerini sıralar.
Akrep sokmalarında ilkyardımı açıklar.
Yılan sokmalarının belirtilerini sıralar.
Yılan sokmalarında ilkyardımı açıklar.
Deniz canlıları sokmasında belirtileri sıralar.
Deniz canlıları sokmasında ilkyardımı açıklar.
Göz, Kulak ve
Buruna Yabancı
Cisim Kaçmasında İlkyardım
Göze yabancı cisim kaçmasında ilkyardımı açıklar.
Kulağa yabancı cisim kaçmasında ilkyardımı açıklar.
Buruna yabancı cisim kaçmasında ilkyardımı açıklar.
Boğulmalarda
İlkyardım
Boğulmayı tanımlar.
Boğulma nedenlerini sıralar.
Boğulmalarda genel belirtileri sıralar.
Boğulmalarda genel ilkyardım işlemlerini açıklar.
Hasta/Yaralı Taşıma Teknikleri
Hasta/yaralı taşınmasında genel kuralları sıralar.
Acil taşıma tekniklerini sıralar.
Sürükleme yöntemlerini sıralar.
Araç içindeki yaralıyı taşımayı (RENTEK manevrası) açıklar.
Kısa mesafede süratli taşıma tekniklerini sıralar.
Sedye üzerine yerleştirme tekniklerini sıralar.
Sedye ile taşıma tekniklerini sıralar.
ECZ234-3 Farmakoloji
Konu Başlığı Alt Konu Başlığı Öğrenim Hedefleri
Farmakolojiye Giriş
Farmakolojinin tanımı Farmakolojiyi tanımlar
Farmakolojinin alt dalları
Farmakolojinin dallarını sayar
Farmakolojinin dallarının kapsamlarını açıklar
Tedavi şekilleri Radikal, semptomatik ve palyatif tedaviyi ayırt eder
Radikal, semptomatik ve palyatif tedavi şekillerine örnek verir
İlacın tanımı İlacı tanımlar
Temel İlaç Bilgisi
İlaç kaynakları
İlaç kaynaklarını sınıflandırır
İlaç kaynaklarına örnekler verir
İlaçların Kullanım
Amaçları
İlaçların Kullanım Amaçlarını ayırt eder
Tanı, tedavi, ve profilaksi amacıyla kullanılan ilaçlara örnekler verir
İlaç Etkisinin Özellikleri İlaç Etkisinin Özelliklerini açıklar
İlaçların Sınıflandırılması
İlaçları kimyasal yapılarına göre sınıflandırır
İlaçları etki yerlerine göre sınıflandırır
İlaçları kullanım amaçlarına göre sınıflandırır
İlaçları kullanım amaçlarına ilişkin örnekler verir
7
İlaçların Adlandırılması
Genel ad, Sahipli ad ve Kimyasal ad kavramlarını açıklar
Bir ilacın genel adını, sahipli adını ve kimyasal adını ayırt eder
İlaçların genel ad, sahipli ad ve kimyasal adlarına örnekler verir
Yeni İlaç Geliştirme Basamakları
Preklinik ve klinik araştırma kavramlarını ayırt eder
Preklinik araştırmaların kapsamını açıklar
Klinik araştırma basamaklarını açıklar
İlaç Uygulama Yolları
Lokal İlaç Uygulama
Yolları
Lokal ilaç uygulamasını tanımlar ve uygulama yollarını sayar
Lokal olarak kullanılan ilaçları sayar
Lokal olarak kullanılan ilaçların farmasötik şekillerini sayar
Sistemik İlaç Uygulama
Yolları
Sistemik ilaç uygulamasını tanımlar ve sınıflandırır
Enteral ilaç uygulamasını tanımlar ve uygulama yollarını sayar
Oral ilaç uygulamasını tanımlar
Oral yoldan uygulanan ilaçların absorbsiyonunu açıklar ve absorbsiyonu etkileyen faktörleri sıralar
Besinlerin ilaç absorbsiyonuna etkisini açıklar ve örnekler verir
Oral olarak kullanılan ilaçların farmasötik şekillerini ve özelliklerini sayar
İlk geçişte eliminasyon ve enterohepatik siklus olaylarını tanımlar, ialç örnekleri verir
Biyoyararlanımı tanımlar, sınıflandırır ve hesaplar
Sublingual ve bukkal ilaç uygulamasını tanımlar, açıklar ve ilaç örnekleri verir
Rektal ilaç uygulamasını tanımlar, açıklar ve ilaç örnekleri verir
Parenteral ilaç uygulamasını tanımlar ve uygulama yollarını sayar
Parenteral kullanılan ilaçların farmasötik şekillerini ve özelliklerini sayar
Transdermal ilaç uygulamasını ve transdermal terapötik sistemi tanımlar, ilaç
örnekleri verir
İnhalasyonla ilaç uygulamasını tanımlar, ilaç örnekleri verir
İlaç uygulama konusunda pratik bilgiler verir
Farmakokinetik
Absorpsiyon
İlaçların absorbsiyonunu ve absorbsiyon şekillerini tanımlar, açıklar
Absorbsiyon hızını etkileyen faktörleri sayar ve ilaç etkisine yansımasını açıklar
İlaçların iyonizasyonunu tanımlar ve önemini açıklar
Absorbsiyon kinetiğini açıklar, sınıflandırır ve ilaç örnekleri verir
Dağılım
İlaçların dağılımını açıklar
Dağılım ile eliminasyonu ilişkilendirir
Dağılım hızı ve dağılımla ilgili sekestrasyon, reditribüsyon ve iyon tuzağı gibi özel
durumları açıklar
Sanal dağılım hacmini tanımlar, açıklar ve hesaplar
Dağılım kinetiğini açıklar
Metabolizma
Ön-ilacı tanımlar, örnekler verir
Biyotransformasyon olayını ve enzimlerinin temel özelliklerini açıklar
Biyotransformasyonda ilaçların maruz kaldığı enzimatik olay türlerini sınıflandırır, açıklar ve örnekler verir
Enzimatik olmayan biyotransformasyonu açıklar ve ilaç örnekleri verir.
Biyotransformasyonda rol oynayan enzimlerin ilaçlar ve çevresel faktörler tarafından
inhibisyonu ve indüksiyonunu açıklar, örnekler verir
İlaçların hepatik klirens ve eliminasyonu tanımlar, sınıflandırır ve etkileyen faktörleri sayar
İtrah
İlaçların itrahını tanımlar ve itrah yollarını sıralar, ilaç örnekleri verir
Renal itrah mekanizmalarını açıklar
Renal klirens ve total klirensi tanımlar ve hesaplar
İlaçların eliminsayon kinetiğini ve yarı ömür gibi ilgili parametreleri açıklar ve hesaplar
Böbrek yetmezliği durumunda doz ayarlaması yapar
Doza-bağımlı kinetik ve dozdan-bağımsız kinetiği açıklar ve bu kinetikleri gösteren ilaç örneklerini verir.
Farmakodinami
Doz-konsantrasyon- etki ilişkisi
Doz-konsantrasyon ilişkisini tanımlar
Plazma konsantrasyon zaman eğrilerini sınıflandırır, açıklar ve yorumlar
Yükleme dozunu hesaplar
Doz-etki veya konsantrasyon-etki ilişkisini tanımlar
Doz-etki veya konsantrasyon-etki ilişkilerini gösteren eğrileri sınıflandırır, açıklar ve yorumlar.
İlacın gücünü ve etki maksimumunu değerlendirir
İlacın minimum etkin konsantrasyon, etki derecesi ve seçiciliğini açıklar ve
değerlendirir
Etki süresi ile dozu ilişkilendirir
İlaç Etki Mekanizmaları
İlaç etki mekanizmalarını sıralar ve açıklar, ilaç örnekleri verir
Reseptörü tanımlar, sınıflandırır, reseptör sonrası olayları açıklar
Reseptörler ile ilaçları ilişkilendirir
Reseptörün ligand bağlama özelliklerini ve seçiciliği açıklar
Reseptör kuramlarını ve agonizmayı tanımlar, açıklar
8
Agonist, parsiyel agonist, ters agonist, kompetitif ve non-kompetitif antagonist
terimlerini açıklar, reseptör/etki ile ilişkilendirir ve ilaç örnekleri verir
Efikasite ve potens kavramlarını tanımlar ve ilaç karşılaştırması yapar.
İlaç Etkisini Değiştiren
Faktörler
İlaç etkisini değiştiren faktörleri sayar
İlaç etkisini değiştiren faktörleri açıklar
İlaç etkisini değiştiren faktörler ile ilgili örnekler verir
Uyunç kavramını açıklar
Otokoidler
Histamin
Histaminin farmakodinamik etkilerini ve reseptörlerini açıklar.
Histaminin farmakokinetik özelliklerini sayar
Histaminin SSS ve OSS üzerindeki etkilerini ayırt eder
Histaminin KVS üzerindeki etkilerini açıklar
Histaminin immün sistem üzerindeki etkilerini ayırt eder.
Histaminle ilişkili patoloji olaylara örnekler verir
Serotonin
Serotoninin farmakodinamik etkilerini ve reseptörlerini açıklar.
Serotoninin farmakokinetik özelliklerini sayar
Serotonin SSS ve OSS üzerindeki etkilerini ayırt eder
Serotonin KVS üzerindeki etkilerini açıklar
Serotonin İmmün sistem üzerindeki etkilerini ayırt eder.
Serotoninle ilişkili patoloji olaylara örnekler verir
Pepid Yapılı Otokoidler
(Anjiyotensin, Endotelin
ve Kininler)
Pepid Yapılı Otokoidlerin farmakodinamik etkilerini ve reseptörlerini açıklar.
Pepid Yapılı Otokoidlerin farmakokinetik özelliklerini sayar
Pepid Yapılı Otokoidlerin SSS ve OSS üzerindeki etkilerini ayırt eder
Pepid Yapılı Otokoidlerin KVS üzerindeki etkilerini açıklar
Pepid Yapılı Otokoidlerin İmmün sistem üzerindeki etkilerini ayırt eder.
Pepid Yapılı Otokoidlerle ilişkili patoloji olaylara örnekler verir
Eikozanoidler ve Diğer
Otokoidler
(Siklooksijenaz ve Lipoksijenaz ürnleri,
NO, CGRP vd)
Eikozanoidler ve Diğer Otokoidlerin farmakodinamik etkilerini ve reseptörlerini
açıklar
Eikozanoidler ve Diğer Otokoidlerin farmakokinetik özelliklerini sayar
Eikozanoidler ve Diğer Otokoidlerin SSS ve OSS üzerindeki etkilerini ayırt eder
Eikozanoidler ve Diğer Otokoidlerin KVS üzerindeki etkilerini açıklar
Eikozanoidler ve Diğer Otokoidlerin İmmün sistem üzerindeki etkilerini ayırt eder
Eikozanoidler ve Diğer Otokoidler ile ilişkili patoloji olaylara örnekler verir
ECZ234-4 Farmasötik Toksikoloji
Konu Başlığı Alt Konu Başlığı Öğrenim Hedefleri
Toksikolojinin Genel
İlkeleri
Toksikolojinin Tarihi ve
Kapsamı
Toksikolojiyi tanımlar.
Toksikolojik araştırma konularını açıklar.
Toksikolojinin tarihsel gelişimini açıklar.
Toksikolojinin İlkeleri
Toksikolojiyi sınıflandırır.
Toksikolojinin diğer anabilim dalları ile olan ilişkilerini açıklar.
Toksik yanıtın genel özelliklerini sıralar.
Toksik maddeleri sınıflandırır.
Kimyasal maddelerin istenmeyen etkilerini açıklar.
Maruziyetin toksik etki oluşumu üzerindeki etkisini açıklar.
Toksik etkilerde doz-yanıt ilişkilerini açıklar.
Toksik yanıtta varyasyonları açıklar.
Tanımlayıcı hayvan toksisite testlerini açıklar.
Toksisitenin
Mekanizmaları
Maruziyet bölgesinden hedefe taşınımdaki mekanizmaları açıklar.
Nihai toksik madde ile hedefin reaksiyonlarını açıklar.
Hücresel fonksiyon bozuklukları ve ortaya çıkan toksik etkileri açıklar.
Onarım ve onarım bozukluklarını açıklar.
Risk Değerlendirmesi
Risk değerlendirmesini tanımlar.
Risk değerlendirme süreçlerini açıklar.
Riskin algılanmasını tanımlar.
Organlara Yönelik
Olmayan Toksisite
Kimyasal karsinojenez
Kimyasal karsinojenezi tanımlar.
Çok basamaklı karsinojenezi açıklar.
Kimyasal karsinojenlerin etki mekanizmalarını sınıflandırır.
Karsinojenlerin belirlenmesinde kullanılan test sistemlerini açıklar.
İnsanlarda kimyasal karsinojenleri sınıflandırır.
Genetik toksikoloji
Genetik değişimlerin sağlık üzerine etkilerini açıklar.
Kanser ve genetik risk değerlendirmesini açıklar.
Genetik değişimlerin indüksiyon mekanizmalarını sınıflandırır ve açıklar.
Genetik hataların tespit yöntemlerini açıklar.
Gelişimsel toksikoloji Gelişimsel toksisitenin kapsamını açıklar.
9
Gelişimsel toksikolojinin prensiplerini açıklar.
Gelişimsel toksikolojinin mekanizmalarını sınıflandırır ve açıklar.
Hamilelikte farmakokinetik ve metabolizma süreçlerini açıklar.
Anne ve gelişimsel toksikoloji arasındaki ilişkiyi açıklar.
Endokrin bozucuların gelişimsel toksikoloji üzerine etkilerini açıklar.
Modern güvenlilik değerlendirmelerini açıklar.
Toksik Etkenler
Pestisidler: Toksik
Etkileri
Pestisitleri tanımlar.
Pestisitlerin kullanımlarını açıklar.
Pestisitlere maruziyet koşullarını açıklar.
Pestisitler ile ilişkili insanlarda zehirlenme durumlarını açıklar.
Pestisitler ile ilgili yasal düzenlemeleri açıklar.
İnsektisitleri sınıflandırır.
İnsektisitler ile indüklenen toksisite belirtileri ve bulguları, etki mekanizmalarını açıklar.
İnsektisitler ile meydana gelen zehirlenmelerde tedavi prensiplerini açıklar.
Herbisitleri sınıflandırır.
Herbisitler ile indüklenen toksisite belirtileri ve bulguları, etki mekanizmalarını
açıklar.
Herbisitler ile meydana gelen zehirlenmelerde tedavi prensiplerini açıklar.
Fungusitleri sınıflandırır.
Fungusitler ile indüklenen toksisite belirtileri ve bulguları, etki mekanizmalarını
açıklar.
Fungusitler ile meydana gelen zehirlenmelerde tedavi prensiplerini açıklar.
Rodentisidleri sınıflandırır.
Rodentisitler ile indüklenen toksisite belirtileri ve bulguları, etki mekanizmalarını
açıklar.
Rodentisitler ile meydana gelen zehirlenmelerde tedavi prensiplerini açıklar.
Fumigantları sınıflandırır.
Fumigantlar ile indüklenen toksisite belirtileri ve bulguları, etki mekanizmalarını
açıklar.
Fumigantlar ile meydana gelen zehirlenmelerde tedavi prensiplerini açıklar.
Metallerin Toksik Etkileri
Metal bileşikleri tanımlar.
Çevrede metallerin hareketini açıklar.
Metal toksisitesinin kimyasal mekanizmasını sınıflandırır.
Metal toksisitesini etkileyen faktörleri sınıflandırır ve açıklar.
Metal maruziyetinin biyogöstergelerini açıklar.
Başlıca toksik metalleri sayar.
Arsenik maruziyet koşullarını açıklar.
Arseniğin toksisite profilini açıklar.
Kadmiyum maruziyet koşullarını açıklar.
Kadmiyumun toksisite profilini açıklar.
Kurşun maruziyet koşullarını açıklar.
Kurşunun toksisite profilini açıklar.
Cıva maruziyet koşullarını açıklar.
Civanın toksisite profilini açıklar.
Nikel maruziyet koşullarını açıklar.
Nikelin toksisite profilini açıklar.
Toksisite potansiyeli olan esansiyal metalleri sayar.
Bakırın toksisite profilini açıklar.
Demirin toksisite profilini açıklar.
Çinkonun toksisite profilini açıklar.
Tıbbi tedavi ile ilgili metalleri sayar.
Alüminyumun toksisite profilini açıklar.
Lityumun toksisite profilini açıklar.
Platinin toksisite profilini açıklar.
Çözücüler ve Gazların Toksik Etkileri
Çözücü suiistimalini açıklar.
Potansiyel duyarlı alt popülasyonları açıklar.
Klorlu hidrokarbonları sayar.
Klorlu hidrokarbonların toksik etki mekanizmalarını açıklar.
Klorlu hidrokarbonların toksik etkilerini açıklar.
Aromatik hidrokarbonları sayar.
Aromatik hidrokarbonların toksik etki mekanizmalarını açıklar.
Aromatik hidrokarbonların toksik etkilerini açıklar.
Alkolleri sayar.
Alkollerin toksik etki mekanizmalarını açıklar.
Alkollerin toksik etkilerini açıklar.
Glikolleri sayar.
10
Glikollerin toksik etki mekanizmalarını açıklar.
Glikollerin toksik etkilerini açıklar.
Otomobil yakıt ve katkı maddelerini sayar.
Otomobil yakıt ve katkı maddelerinin toksik etkilerini açıklar.
Radyasyon ve
Radyoaktif Materyallerin Toksik Etkileri
İyonlaştırıcı radyasyon çeşitlerini sınıflandırır.
Radyasyon aktivite ve doz birimlerini açıklar.
Radyasyonun hedef dışı etkilerini açıklar.
Mesleksel radyasyon ve radyoaktif materyallere maruziyet profilini açıklar.
Meslek dışı radyasyon ve radyoaktif materyallere maruziyet profilini açıklar.
Bitkilerin ve
Hayvanların Toksik
Etkileri
Bitkisel toksinlerin özelliklerini açıklar.
Bitkisel toksinlerin cilt üzerine toksik etkilerini açıklar.
Bitkisel toksinlerin solunum yolu üzerine toksik etkilerini açıklar.
Bitkisel toksinlerin gastrointestinal sistem üzerine toksik etkilerini açıklar.
Bitkisel toksinlerin kardiyovasküler sistem üzerine toksik etkilerini açıklar.
Bitkisel toksinlerin karaciğer üzerine toksik etkilerini açıklar.
Bitkisel toksinlerin böbrek üzerine toksik etkilerini açıklar.
Bitkisel toksinlerin kan üzerine toksik etkilerini açıklar.
Bitkisel toksinlerin sinir sistemi üzerine toksik etkilerini açıklar.
Hayvansal toksinlerin özelliklerini açıklar.
Zehirli akrep türlerinin toksisite profillerini açıklar.
Zehirli örümcek türlerinin toksisite profillerini açıklar.
Zehirli kene türlerinin toksisite profillerini açıklar.
Zehirli yılan türlerinin toksisite profillerini açıklar.
Zehirli arı türlerinin toksisite profillerini açıklar.
Toksikolojinin
Uygulamaları
Çevresel Toksikoloji
Çevresel toksikolojiyi tanımlar.
Çevresel toksikolojinin kapsamını açıklar.
Nanomateryallerin çevresel toksik etkilerini açıklar.
Hava kirliliğinin kaynakları ve bireysel maruziyetleri açıklar.
Dış ortam hava kirleticilerini sınıflandırır.
Dış ortam hava kirleticilerin toksik etkilerini açıklar.
İç ortam hava kirleticilerini sınıflandırır.
İç ortam hava kirleticilerin toksik etkilerini açıklar.
Ekotoksikoloji
Ekotoksikolojiyi tanımlar.
Ekotoksikolojinin kapsamını açıklar.
Toksik maddelerin ekosistem üzerine etkilerini sınıflandırır.
Ekolojik risk değerlendirmesi ile ilgili kavramları tanımlar.
İnsan sağlığı ve ekosistem bütünlüğü arasındaki bağlantıları açıklar.
Gıda Toksikolojisi
Gıda toksikolojisini tanımlar.
Gıda toksikolojisinin kapsamını açıklar.
Gıdalar, gıda bileşenleri ve kirleticiler için güvenlik standartlarını açıklar.
Gıda ve gıda bileşenleriyle meydana gelen advers reaksiyonları tanımlar.
Gıdalarda bulunan toksik maddeleri sayar.
Gıdalarda bulunan toksik maddelerin toksik etkilerini açıklar.
Analitik ve Adli
Toksikoloji
Analitik toksikolojiyi tanımlar.
Analitik toksikolojinin kapsamını açıklar.
Analitik toksikolojinin adli toksikolojideki rolünü açıklar.
Analitik toksikolojinin klinik toksikolojideki rolünü açıklar.
Analitik toksikolojinin ilaç izlemedeki rolünü açıklar.
Adli toksikolojiyi tanımlar.
Zehirlenme sonucu meydana gelen ölümlerde gerçekleşen toksikolojik araştırma
süreçlerini açıklar.
Klinik Toksikoloji
Klinik toksikolojiyi tanımlar.
Klinik toksikolojinin kapsamını açıklar.
Zehir danışma merkezlerini sayar.
Zehirlenmiş hastanın tedavisinde klinik yaklaşımı açıklar.
Mesleki Toksikoloji
Mesleki toksikolojiyi tanımlar.
Mesleki toksikolojinin kapsamını açıklar.
İş yerleri, maruziyetler ve standartları açıklar.
Mesleki etkenlerin toksikolojik değerlendirmesini açıklar.
Maruziyetin izlenmesini tanımlar.
Maruziyetin izlenmesi yöntemlerini açıklar.
11
ECZ234-5 Biyokimya
Konu Başlığı Alt Konu Başlığı Öğrenim Hedefleri
Karbonhidratlar
Genel Bilgiler
Karbonhidratları sınıflandırır.
Karbonhidratların streoizomer yapılarını açıklar.
Karbonhidratların türevlerin açıklar.
Yaygın monosakkaritlerin düz ve halkasal kimyasal formüllerini çizer.
Glikozidik bağ oluşumunu bilir ve adlandırır.
Yaygın disakkaritlerin kimyasal formüllerini çizer.
Yaygın disakkaritlerin genel özelliklerini açıklar.
Yaygın polisakkaritlerin genel formüllerini açıklar.
Yaygın polisakkaritlerin genel özelliklerini açıklar.
Bileşik karbohidratların fonksiyonlarını açıklar.
Karbonhidratların
Sindirimi ve Emilimi
Karbonhidratların sindirimini açıklar.
Sindirimde görev alan enzimlerin özelliklerini açıklar.
Monosakkaritlerin barsak epitel hücrelerinden geçişini açıklar.
Glikoliz
Glikozun hücre içerisine alınımını açıklar.
Glikolizin amacını açıklar.
Glikoliz tepkimelerini yazar.
Glikolizi besleyen yolakları açıklar.
Anaerobik koşullarda pirüvatın kullanımını açıklar.
Glikolizin nasıl düzenlendiğini açıklar.
Glikoneogenez
Glikoneogenezin gerekliliğini açıklar.
Glikoneogenez tepkimelerini yazar.
Glikoneogenezde enerji kullanım basamaklarını yazar.
Glikoliz ve glikoneogenezin karşılıklı nasıl düzenlendiğini açıklar.
Glikojen metabolizması
Glikojenin sentez tepkimelerini açıklar.
Glikojenin yıkım tepkimelerini açıklar.
Glikojenin yapım ve yıkım tepkimelerinin karşılıklı nasıl düzenlendiğini açıklar.
Glikojen sentez ve yıkım tepkimelerinin hormonal düzenlenmesini açıklar.
Glikoz Oksidasyonunda
Pentoz Fosfat Yolağı
Pentoz fosfat yolağının amacını açıklar.
Pentoz fosfat yolağının oksidatif evresini açıklar.
Pentoz fosfat yolağının oksidatif olmayan evresini açıklar.
Pentoz fosfat yolağından elde edilen ürünlerin diğer metabolik yolaklarla olan ilişkisini açıklar.
Pentoz fosfat yolağının Glikoliz ile ilişkisini açıklar.
Sitrik Asit Döngüsü
Pirüvatın dönüştüğü ürünleri sayar.
Asetil KoA’nın üretim tepkimelerini açıklar.
Sitrik Asit çevrim tepkimelerini yazar.
Sitrik Asit tepkimelerinden elde edilen enerji kazancını açıklar.
Sitrik Asit döngüsünün nasıl düzenlendiğini açıklar.
Lipitler
Genel Bilgiler
Lipitlerin ve yağ asitlerinin özelliklerini açıklar.
Lipit kimyasal yapısını çizer.
Lipitleri sınıflandırır.
Lipit alt sınıflarının yapısal özelliklerini açıklar.
Esansiyel yağ asitlerinin fonksiyonlarını açıklar.
Triaçilgliserol yapısını çizer.
Zarlardaki yapısal lipitlerin yapılarını açıklar.
Kolesterolün yapısını açıklar.
Kolesterolden türeyen steroid yapılarını açıklar.
Lipit Biyosentezi
Yağ asitlerinin biyosentezini açıklar.
Triaçilgliserollerin biyosentezini açıklar.
Zar fosfolipitlerin biyosentezini açıklar.
Kolesterol biyosentezini açıklar.
Lipitlerin Oksidasyonu
Besinsel lipitlerin sindirimini açıklar.
Safra asitlerinin fonksiyonlarını açıklar.
Primer ve sekonder safra asit oluşumunu açıklar.
Besinsel lipitlerin ince barsakta emilimini açıklar.
Lipoproteinlerin fonksiyonlarını açıklar.
Lipoproteinlerin yapılarını açıklar.
Lipoproteinlerin metabolizmasını açıklar.
Lipitlerin oksidasyon tiplerini açıklar.
β-oksidasyon basamaklarını yazar.
12
β-oksidasyon tepkimelerinin nasıl düzenlendiğini açıklar.
Keton cisimlerinin üretim aşamalarını açıklar.
Elektron Transport
Zinciri ve Oksidatif
Fosforilasyon
Metabolizmanın
Entegrasyonu
Açlık durum metabolizmasını açıklar.
Tokluk durum metabolizmasını açıklar.
Metabolizmalar arası ilişkilerini açıklar.
Elektron Transport Zinciri
Mitokondriye elektron aktarma yollarını açıklar.
Biyolojik oksidasyon tepkimelerinde görev alan enzimlerin işlevini açıklar
Elektron transport zincirinde görev alan komplekslerin yapısını açıklar.
Elektron transport zincirinde görev alan kompleksler arasındaki elektron aktarımını
açıklar.
Elektron transport zinciri inhibitörlerinin fonksiyonlarını açıklar.
Oksidatif Fosforilasyon
Elektron taşıma zinciri ile oksidatif fosforilasyon ilişkisini kurar.
Kemiosmatik kuramını açıklar.
ATP sentezini açıklar.
Oksidatif fosforilasyonun nasıl düzenlendiğini açıklar.
Vitaminler
Biyolojik önemini açıklar.
Vitaminleri sınıflandırır.
Yağda çözünen vitaminlerin yapı ve işlevlerini açıklar.
Suda çözünen vitaminlerin yapı ve işlevlerini açıklar.
Vitamin benzeri bileşikleri açıklar.
Mineraller Biyolojik sistemde görev yapan minerallerin fonksiyonlarını açıklar.
Biyokimyasal önemlerini açıklar.
Hormonlar
Endokrin Sistem
Endokrin sistemi tanımlar
Hormonların etki şekillerini açıklar
Hormonların sınıflandırılmasını açıklar
Tiroid Hormonları
Tiroid hormonlarının biyosentezini açıklar
Tiroid hormonlarının sentez ve salınımının düzenlenmesini açıklar
Tiroid hormonlarının taşınması ve metabolizmasını açıklar
Tiroid hormonlarının metabolik etkilerini açıklar
Tiroid hormonlarının karbonhidrat metaboizması üzerine etkilerini açıklar
Tiroid hormonlarının yağ metabolizması üzerine etkilerini açıklar
Tiroid hormonlarının protein metabolizması üzerine etkilerini açıklar
Tiroid hormonlarının büyüme üzerine etkilerini açıklar
Kalsiyum ve fosfor metabolizmasını
düzenleyen hormonlar
Parathomonun yapısı ve biyosentezini açıklar
Parathormonun biyolojik etkilerini açıklar
Parathormon salınımının düzenlenmesini açıklar
Kalsitoninin yapısını açıklar
Kalsitoninin biyolojik etkilerini açıklar
Kalsitonin salınımının düzenlenmesini açıklar
Kalsitriolün yapısını ve biyosentezini açıklar
Kalsitriol sentez ve metabolizmasının düzenlenmesini açıklar
Kalsitriolün biyolojik etkilerini açıklar
Pankreas Hormonları
İnsülinin yapısı biyosentezi ve salgılanmasını açıklar
İnsülinin karbonhidrat metabolizması üzerine etkilerini açıklar
İnsülinin lipit metabolizması üzerine etkilerini açıklar
İnsülinin protein ve nükleik asit metabolizması üzerine etkilerini açıklar
İnsülinin yıkımını açıklar
Glukagonun kimyasal yapısını açıklar
Glukagon salınımının düzenlenmesini açıklar
Glukagonun biyolojik etkilerini açıklar
Somatostatin genel özelliklerini açıklar
Pankreatik polipeptidin genel özelliklerini açıklar
Adrenal Hormonlar
Adrenal medulla hormonlarının biyosentezini açıklar
Adrenal medulla hormonlarının depolanması ve salıverilmesini açıklar
Katekolaminlerin metabolizmalarını açıklar
Katekolaminlerin metabolik etkilerini açıklar
Adrenal kortikosteroidlerin biyosentezlerini açıklar
Adrenal steroidlerin taşınmasını açıklar
Steroid hormonların metabolizmaları ve salıverilmelerini açıklar
Kortikosteroidlerin biyolojik etkilerini açıklar
Gonadlar ve Steroid
Hormonlar
Androjenlerin biyosentezini açıklar
Testesteron taşınması ve metabolizmasını açıklar
Testesterondan kaynaklı aktif hormonların oluşumunu açıklar
Androjenlerin biyolojik etkilerini açıklar
Östrojenlerin biyosentezini açıklar
Östrojen ve progesteronun taşınmasını açıklar
Östrojenlerin metabolizmalarını açıkjlar
13
Östrojenlerin biyolojik etkilerini açıklar
Progesteronun biyosentezini ve metabolizmasını açıklar
Progesteronun biyolojik etkilerini açıklar
Hipotalamus ve Hipofiz hormonları
Tirotropin salgılatıcı hormonun biyolojik etkisini açıklar
Kortikotropin salgılatıcı hormonun biyolojik etkisini açıklar
Büyüme hormonu salgılatıcı hormonun biyolojik etkisini açıklar
Somatostatinin biyolojik etkisini açıklar
Gonadotropin salgılatıcı hormonun biyolojik etkisini açıklar
Prolaktin salgılatıcı ve baskılayıcı hormonun biyolojik etkisini açıklar
Adrenokortikotropik hormonun biyolojik etkilerini açıklar
Melanosit stimüle edici hormonun biyolojik etkilerini açıklar
Gonadotropinlerin biyolojik etkilerini açıklar
Gonadotropinlerin sentez ve salınımının düzenlenmesini açıklar
Tiroid stimüle edici hormonun biyoloik etkilerini açıklar
Somatotrop hormonun yapısı ve biyolojik etkilerini açıklar
Somatotrop salgılanmasının düzenlenmesini açıklar
Prolaktin hormonun yapısı ve biyolojik etkilerini açıklar
Prolaktin sekresyonunun düzenlenmesini açıklar
Antidiüretik hormon biyolojik etkilerini açıklar
Oksitosinin biyolojik etkilerini açıklar
Gastrointestinal sistem
hormonlar
Gastrointestinal hormonları sıralar
Gastrointestinal hormonların hücresel yerleşimlerini sıralar
Gastrointestinal hormonların temel etkilerini sıralar
ECZ234-6 Biyokimya Uygulamaları
Konu Başlığı Alt Konu Başlığı Öğrenim Hedefleri
Biyokimya
laboratuvarlarında
kullanılan biyolojik
materyaller
Analiz örnekleri
Kanın kimyasal yapısını açıklar
Kandan elde edilen örnekleri açıklar
İstenen kan örneğinin nasıl elde edileceğini açıklar.
Hemolizi ve biyokimyasal parametrelere hemolizin etkisini açıklar
Kan örneği hazırlanmasında dikkat edilmesi gereken hususları açıklar
Kanın alınacağı tüplerin özelliklerini açıklar
Serumun ihtiva ettiği bileşikleri sınıflandırır
Serumun ihtiva ettiği bileşikleri sıralar
Beyin omurilik sıvısının içeriğini açıklar
Biyokimyasal analizlerde BOS kullanım sebeplerini açıklar
Parasentez sıvılarını tanımlar
Parasentez sıvılarının özelliklerini sıralar
Parasentez sıvıları arasındaki farklılıkları ya da benzerlikleri sıralar
Parasentez sıvılarının ayrılmasında kullanılan yöntemi açıklar
Biyokimyasal analizlerde parasentez sıvılarının kullanım sebeplerini açıklar
Residium içeriğini açıklar
Residiumu tanımlar
Biyokimyasal analizlerde residium kullanım sebeplerini açıklar
Eklem sıvısı içeriğini açıklar
Biyokimyasal analizlerde eklem sıvısı kullanım sebeplerini açıklar
Amniyon sıvısının içeriğini açıklar
Biyokimyasal analizlerde residium kullanım sebeplerini açıklar
Dışkının fiziksel ve kimyasal özelliklerini açıklar
Biyokimyasal analizlerde dışkı kullanım sebeplerini açıklar
Biyolojik materyallerin incelenmesinde kullanılan yöntemleri açıklar
Başlıca antikoagülan
maddeler
Antikoagülan maddeleri sıralar
Antikoagülan maddelerin yapısını açıklar
Antikoagülan maddelerin kullanım prosedürünü açıklar
Analiz ve antikoagülan madde seçimi arasındaki etkileşimi açıklar
Proteinleri tanıma
reaksiyonları ile total
protein ve albümin
miktar tayini
Proteinleri tanınma
reaksiyonları
Uygun örneği tanır
Tanıma tepkimelerinde kullanılan yöntemleri sayar.
Analizde kullanılan yöntemlerin özelliklerini açıklar
Analiz yönteminin prensibini açıklar.
Reaktifin molekül yapısını çizer
Analiz yönteminin nasıl uygulanacağını açıklar.
Analizde kullanılan kimyasalların kullanım amacını açıklar
Analiz yönteminde kullanılan materyal ve cihazları tanır.
Analiz sonucunun olası sebeplerini açıklar
Analiz sonucu oluşan bileşiğin rengini tanır ve kimyasal yapısını çizer
14
Uygun örneği tanır
Biüret yöntemi
Analizde kullanılan yöntemleri sayar.
Analizde kullanılan yöntemlerin özelliklerini açıklar
Analiz yönteminin prensibini açıklar.
Analiz yönteminin nasıl uygulanacağını açıklar.
Analizde kullanılan kimyasalların kullanım amacını açıklar
Analiz yönteminde kullanılan materyal ve cihazları tanır.
Analiz sonucunun olası sebeplerini açıklar
Uygun örneği tanır
Bromkrezol green
Analiz yönteminin prensibini açıklar.
Analiz yönteminin nasıl uygulanacağını açıklar.
Analizde kullanılan kimyasalların kullanım amacını açıklar
Analiz yönteminde kullanılan materyal ve cihazları tanır.
Analiz sonucunun olası sebeplerini açıklar
Globülin miktarının nasıl belirlendiğini açıklar
Proteinlerin
denatürasyonu ve
deproteinizasyonu
Proteinlerin
denatürasyonu
Denatürasyon tanımını açıklar
Denatürasyona neden olan etkenleri sayar
Denatürasyonda kullanılan kimyasalları sayar,
Denatürasyon işleminde kullanılan kimyasalların kullanım amacını açıklar
Denatürasyon işleminin nasıl uygulanacağını açıklar.
Denatürasyon işleminin sonuçlarını açıklar
Protein çöktürme yöntemlerini açıklar
Deproteinizasyon
Deproteinizasyon tanımını açıklar
İşlemin amacını açıklar
İşlemde dikkat edilmesi gereken hususları sayar
Deproteinizasyonda kullanılan yöntemleri sayar
Deproteinizasyonda kullanılan yöntemleri açıklar
Denproteinizasyon işleminin nasıl uygulanacağını açıklar
İzoelektrik nokta kavramını açıklar
Salting out kavramını açıklar
Deneyin prensibini açıklar.
Aminoasitleri Tanıma
Reaksiyonları
Ninhidrin Deneyi
Deneyin nasıl uygulanacağını açıklar.
Deneyde kullanılan kimyasalların kullanım amacını açıklar
Deneyin olası sonuçlarını açıklar
Ninhidrin ile tepkimeye giren aminoasitleri sayar
Deneyin prensibini açıklar.
Ksantroprotein
Reaksiyonu
Deneyin nasıl uygulanacağını açıklar.
Deneyde kullanılan kimyasalların kullanım amacını açıklar
Deneyin olası sonuçlarını açıklar
Ksantoprotein ile tepkimeye giren aminoasitleri sayar
Deneyin prensibini açıklar.
Kükürt deneyi
Deneyin nasıl uygulanacağını açıklar.
Deneyde kullanılan kimyasalların kullanım amacını açıklar
Deneyin olası sonuçlarını açıklar
Kükürt deneyinde pozitif sonuç veren aminoasitleri sayar
Böbrek Fonksiyon
Testleri
Böbrekte kan akımını ölçen testler
Böbrek Fonksiyon testlerini sayar
Böbrek Fonksiyon testlerini açıklar
Konsantrasyon testlerini sıralar
Sulandırma testlerini sıralar
Böbrek Fonksiyon testlerinde kullanılan maddeleri açıklar
Kreatininin biyokimyasal parametre olarak seçilme sebeplerini açıklar
Kreatinin klerens testinin nasıl uygulanacağını açıklar
Klirens hesaplamasında kullanılan formülü açıklar
Kreatinin klirens değerleri referans aralığını tanımlar
Kreatinin miktar tayini analizinde kullanılan örnekleri sayar
Kreatinin miktar tayin analizinin yapılış amacını açıklar
Kreatinin miktar tayin yönteminin adını belirtir
Kreatinin miktar tayin yönteminin prensibini açıklar.
Kreatinin miktar tayin yönteminin nasıl uygulanacağını açıklar.
Kreatinin miktar tayin yönteminde kullanılan kimyasalların kullanım amacını açıklar
Analiz yönteminde kullanılan materyal ve cihazları tanır.
Sağlıklı birey örneklerinin kreatinin değerlerini açıklar
Karaciğer Fonksiyon
Testleri
Fonksiyon testlerinin
tanımlanması ve sınıflandırılması
Karaciğer fonksiyon testlerinin yapılma amacını açıklar
Karaciğer fonksiyon testlerini sınıflandırır
Karbonhidrat metabolizması ile ilgili testleri açıklar
Lipit metabolizması ile ilgili testleri açıklar
Protein metabolizması ile ilgili testleri açıklar
15
Protein metabolizması ile ilgili testleri sıralar
Detoksifikasyon ile ilgili testleri açıklar
Bilirubin metabolizması ile ilgili testleri açıklar
Serum enzimlerinin tayini ile ilgili testlerin yapılış amacını açıklar
Karaciğer fonksiyonunuhakkında bilgi veren testleri sıralar
Bilirubin miktar tayini
Yöntemin adını bilir
Analiz yönteminde kullanılan materyal ve cihazları tanır.
Analiz yönteminin prensibini açıklar.
Analiz yönteminin nasıl uygulanacağını açıklar.
Analizde kullanılan kimyasalların kullanım amacını açıklar
Diazo reaktifinin hazırlanışını açıklar
Sağlıklı bireylerde serum bilirubin düzey değerlerini bilir
Analizde dikkat edilmesi gereken hususları açıklar
Karbonhidratların
tanınmasına ait genel
testler
Benedict deneyi
Deneyin yapılış amacını açıklar
Deneyi yönteminin prensibini açıklar.
Deneyde kullanılan kimyasalların kullanım amacını açıklar
Deney yönteminin nasıl uygulanacağını açıklar
Deneyde elde ettiği olası gözlem sonuçlarını ve nedenlerini açıklar
Molisch deneyi
Deneyin yapılış amacını açıklar
Deneyi yönteminin prensibini açıklar.
Deneyde kullanılan kimyasalların kullanım amacını açıklar
Deney yönteminin nasıl uygulanacağını açıklar
Deneyde elde ettiği olası gözlem sonuçlarını ve nedenlerini açıklar
İyot deneyi
Deneyin yapılış amacını açıklar
Deneyi yönteminin prensibini açıklar
Deneyde kullanılan kimyasalların kullanım amacını açıklar
İyot ve nişasta arasındaki etkileşimin nedenini açıklar
Deney yönteminin nasıl uygulanacağını açıklar
Deneyde elde ettiği olası gözlem sonuçlarını ve nedenlerini açıklar
Osazon deneyi
Deneyin yapılış amacını açıklar
Deneyi yönteminin prensibini açıklar
Deneyde kullanılan kimyasalların kullanım amacını açıklar
Deney yönteminin nasıl uygulanacağını açıklar
Olası deney sonuçlarını açıklar
Deneyde elde ettiği olası gözlem sonuçlarını ve nedenlerini açıklar
Hidroliz deneyi
Deneyin yapılış amacını açıklar
Deneyi yönteminin prensibini açıklar
Deneyde kullanılan kimyasalların kullanım amacını açıklar
Deney yönteminin nasıl uygulanacağını açıklar
Deneyde elde ettiği olası gözlem sonuçlarını ve nedenlerini açıklar
Diğer karbonhidrat
tanıma deneyleri
Diğer karbonhidrat tanıma deneylerini sıralar
Deneyin yapılış amacını açıklar
Diğer karbonhidrat tanıma deneylerinin prensibini açıklar
Deney yönteminin nasıl uygulanacağını açıklar
Deney sonuçlarının ifade ettiği durumu açıklar
Kan glukoz
konsantrasyonunun
belirlenmesi
Non-enzimatik
yöntemler
Analizde kullanılan örneği açıklar
Analiz yönteminde kullanılan materyal ve cihazları tanır.
Analiz yöntemlerini sıralar
Analiz yöntemlerinin prensibini açıklar.
Analizde dikkat edilmesi gereken hususları açıklar
Enzimatik yöntemler
Analizde kullanılan örneği açıklar
Analiz yönteminde kullanılan materyal ve cihazları tanır.
Analiz yöntemlerini sıralar
Analiz yöntemlerinin prensibini açıklar.
Yöntemin kimyasal tepkime ile açıklar
Analizde dikkat edilmesi gereken hususları açıklar
Sağlıklı bireylerde kan glukoz konsantrasyonu referans aralığını bilir
Lipit Metabolizmasına
ait testler
Gliserolün
dehidratasyonu
Deneyin yapılış amacını açıklar
Deney yönteminin prensibini açıklar
Deneyde kullanılan kimyasalların kullanım amacını açıklar
Deney yönteminin nasıl uygulanacağını açıklar
Deneyde elde ettiği olası gözlem sonuçlarını ve nedenlerini açıklar
Oleik aside iyodun
bağlanması
Deney yönteminin prensibini açıklar
Deneyde kullanılan kimyasalların kullanım amacını açıklar
Deney yönteminin nasıl uygulanacağını açıklar
Deneyde elde ettiği olası gözlem sonuçlarını ve nedenlerini açıklar
Yöntem adını bilir
16
Total kolesterol miktar
tayini
Deneyin yapılış amacını açıklar
Deney yönteminin prensibini açıklar
Deneyde kullanılan kimyasalların kullanım amacını açıklar
Deney yönteminin nasıl uygulanacağını açıklar
Deneyde elde ettiği olası gözlem sonuçlarını ve nedenlerini açıklar
Analizde dikkat edilmesi gereken hususları açıklar
Sağlıklı bireylerde kan kolesterol konsantrasyonu referans aralığını bilir
Testin çalışma prensibini açıklar
Gebelik testi
İdrarda β-hCG tayini
β-hCG’nin gebelikte tanısal parametre olarak seçilme nedenini açıklar?
Deneyde elde ettiği olası gözlem sonuçlarını ve nedenlerini açıklar
Testte dikkat edilmesi gereken hususları açıklar
Gebe olmayan bir kadının kanında hCG düzeyini açıklar
İdrar analizleri
İdrarın Biyokimyasal
İncelenmesi
İdrar numunelerini sınıflandırır
İdrarın fiziksel özelliklerini sıralar
İdrarın fiziksel özelliklerini açıklar
İdrar miktarındaki değişiklikleri tanımlar
İdrarın renginin ifade ettiği patolojik durumları açıklar
İdrar görünümünde gözlenen değişiklikleri tanımlar
İdrar görünümünde gözlenen değişiklikleri açıklar
İdrar yoğunluğu belirleme yöntemlerini açıklar
İdrar yoğunluğu ölçümünde kullanılan aletleri sıralar
İdrar yoğunluğunda tespit edilen değişimleri tanımlar
İdrar yoğunluğunda tespit edilen değişimleri açıklar
İdrar dansitesi referans değerlerini bilir
İdrar osmolalitesi kavramını açıklar
İdrar osmolalitesi ölçüm cihazını tanır
İdrar kokusunda gözlenen değişiklikleri açıklar
İdrarın kimyasal özelliklerini açıklar
İdrarda glukoz aranmasında kullanılan yöntemi açıklar
İdrarda laktoz bulunması durumunu açıklar
İdrarda bilirubin bulunması durumunu açıklar
İdrarda bilirubin belirleme yöntemini açıklar
İdrarda ürobilinojen bulunması durumunu açıklar
İdrarda ürobilinojen belirleme yöntemini açıklar
İdrarda aseton bulunması durumunu açıklar
İdrarda aseton belirleme yöntemini açıklar
İdrarın Mikroskobik İncelenmesi
Analiz için idrar örneğinin hazırlanmasını açıklar
Mikroskobik inceleme sonrasında görülen hücreleri açıklar
Mikroskoskobik inceleme sonrasında görülen silendirleri açıklar
İdrarda bakteri bulunması durumunu açıklar
İdrarda bulunan bakterileri sıralar
İdrarda parazit bulunması durumunu açıklar
İdrarda bulunan parazitleri sıralar
İdrarda görülen kristalleri sınıflandırır
İdrarda görülen kristallerin fiziksel özelliklerini açıklar
İdrar stripleri
İdrar striplerinin çalışma prensibini açıklar
Test için idrar örneği hazırlanmasını açıklar
Stripler ile ölçülebilen parametreleri sıralar
17
ECZ234-7 Patoloji
Konu Başlığı Alt Konu Başlığı Öğrenim Hedefleri
Patolojiğe Giriş Patoloji Bilimi Patolojiyi tanımlar.
Patolojinin alt dallarını ve diğer bilim dalları ile ilişkisini açıklar.
Hücresel
Adaptasyonlar, Hücre
Zedelenmesi ve Hücre
Ölümü
Hücresel Adaptasyonlar
Homeostatis ve hücre adaptasyon kavramlarını açıklar.
Hiperplazi durumunu açıklar.
Hipertrofi durumunu açıklar.
Atrofi durumunu açıklar.
Metaplazi durumunu açıklar.
Hücre Zedelenmesi
Hücre zedelenmesinin nedenlerini sıralar.
Hücre zedelenmesinde geçerli genel kuralları sıralar.
Hücre zedelenmesinden etkilenen hücre içi olayları sıralar.
Hücre zedelenmesinin genel biyokimyasal mekanizmalarını sıralar.
Hipoksik, anoksik ve iskemik hücre zedelenmesini açıklar.
İskemi / reperfüzyon zedelenmesini açıklar.
İskemik zedelenmede hücre içinde artan ve azalan molekülleri sıralar.
Serbest radikallerle oluşan hücre zedelenmesini açıklar.
Serbest radikal oluşum nedenlerini sıralar.
Serbest radikallerin hücre zarar verme yollarını sıralar.
Hücreleri radikallere karşı koruyan enzim, vitamin ve mineralleri sıralar.
Hücre İçi Birikimler
Hücre zedelenmesine neden olabilecek hücre içi birikimleri (maddeleri) sıralar ve
açıklar.
Hücre içinde trigliserid birikme nedenlerini açıklar.
Trigliserid birikmesi sonucu gözlenen patolojik durumları sıralar.
Hücre içinde kolesterol ve kolesterol esterlerinin birikme nedenlerini açıklar.
Kolesterol birikmesi sonucu gözlenen patolojik durumları sıralar.
Hücre içinde protein birikme nedenlerini açıklar.
Protein birikmesi sonucu gözlenen patolojik durumları sıralar.
Hücre içinde glikojen birikme nedenlerini açıklar.
Glikojen birikmesi sonucu gözlenen patolojik durumları sıralar.
Pigmenti tanımlar.
Eksojen pigmentleri sıralar.
Endojen pigmentleri sıralar.
Pigmentlerin neden olduğu patolojik durumları örnekler.
Patolojik kalsifikasyonu tanımlar.
Distrofik kalsifikasyonu açıklar.
Metastatik kalsifikasyonu açıklar.
Hücresel Yaşlanma ve
Ölüm
Hücresel yaşlanmada gözlenen metabolik değişiklikleri sıralar.
Hücresel yaşlanmada gözlenen morfolojik değişiklikleri sıralar.
Nekroz durumunu açıklar.
Nekroz paternlerini sıralar ve açıklar.
Apoptozisin patolojik olaylardaki rolünü sıralar.
İltihap (İnflamasyon)
Akut İnflamasyon
İnflamasyonu tanımlar.
Akut ve kronik inflamasyon farklarını sıralar.
Akut inflamasyonun bulgularını ve nedenlerini sıralar.
Akut inflamasyon esnasında ortaya çıkan vasküler değişiklikleri sıralar.
Vasküler akım ve çap değişiklikleri ile ilgili patalojik durumları açıklar.
Vasküler permeabilite artışı ile ilgili patalojik durumları açıklar.
Akut inflamasyon esnasında ortaya çıkan hücresel değişiklikleri sıralar ve açıklar.
Marginasyon ve yuvarlanma ile ilgili patalojik durumları açıklar.
Adezyon ve transmigrasyon ile ilgili patalojik durumları açıklar.
Kemotaksi ve aktivasyon ile ilgili patalojik durumları açıklar.
Kemotaktik ajanları örnekler.
Fagositoz oluşum basamaklarını sıralar.
Degranülasyon, öldürme ve parçalama mekanizmasını açıklar.
Genetik veya edinsel lökosit fonksiyon bozukluklarını sıralar.
İnflamasyonun kimyasal mediatörlerini ve kaynaklarını sıralar.
Kronik İnflamasyon
Kronik inflamasyonun özelliklerini sıralar.
Kronik inflamasyonun nedenlerini sıralar.
Kronik inflamasyonda önemi olan hücreleri ve patolojik durumları sıralar.
Yara İyileşmesi
Yara iyileşme sürecini açıklar.
Primer ve sekonder yara iyileşmelerini kıyaslar.
Yara iyileşmesini etkileyen dış ve iç faktörleri sıralar.
Hemodinamik
Bozukluklar
Ödem
Ödemi açıklar.
Ödemin fizyopatolojisini açıklar.
Ödem kaynaklı fizyopatolojik durumları sınıflandırır.
18
Hiperemi ve konjesyon
Hiperemi ve konjesyon kavramlarını açıklar.
Hemoroji kavramını açıklar.
Hemoroji ile ilgili fizyopatolojik durumları sıralar.
Hemostaz ve tromboz
Hemostaz kavramını açıklar.
Tromboz kavramını açıklar.
Hemostaz ve tromboz unsurlarını sıralar.
Primer hemostazı açıklar.
Sekonder hemostazı açıklar.
Endotelin hemostazdaki rollerini açıklar.
Trombositlerin hemostazdaki rollerini açıklar.
Koagülasyon kaskadını açıklar.
Fibrinolitik kaskadı açıklar.
Virchow’un tromboz üçlüsünü açıklar.
Endotel zedelenmesi nedenlerini sıralar.
Kanın akımı yavaşlamasının nedenlerini sıralar.
Hiperkoagülabilite nedenlerini sıralar.
Trombüslerin meydana getirebileceği durumları sıralar.
Venoz trombozu açıklar.
Arteriyel ve kardiyak trombozu açıklar.
Embolizm
Embolizmi açıklar.
Pulmoner tromboembolizmi açıklar.
Sistemik tomboembolizmi açıklar.
Yağ embolisini açıklar.
Hava embolisini açıklar.
Amnion sıvı embolisini açıklar.
Şok
Şok durumunu açıklar.
Şok nedenlerini sıralar.
Neoplazi
Tanımlama ve
Adlandırma
Neoplaziyi açıklar.
Benign tümörü tanımlar.
Malign tümörü tanımlar.
Tümör komponentlerini tanımlar.
Parenkim hücre kaynağına göre benign tümörleri adlandırır.
Epitelyal kökenli benign tümörleri adlandırır.
Mezenkimal dokuların malign tümörlerini adlandırır.
Epitel kaynaklı malign tümörleri adlandırır.
Mikst tümörü tanımlar ve örneklendirir.
Teratom tümörlerini tanımlar ve örneklendirir.
Sistemik olmayan tümör adlandırmalarına örnekler verir.
Benign ve Malign
Tümörlerin Özellikleri
Malign ve benign tümörlerin ayrılabileceği kriterleri sıralar.
Diferansiyasyon ve anaplazi kavramlarını açıklar.
Anaplastik neoplazmları tanımlar ve özelliklerini sıralar.
Malign ve benign tümör hücrelerinde büyüme hızını kıyaslar.
Malign ve benign tümör hücrelerinde lokal invazyonu kıyaslar.
Metastaz kavramını açıklar.
Malign neoplazmların metastaz yollarını sıralar.
Kanser Epidemiyoloji ve
Etyolojisi
Kanser epidemiyolojisini açıklar
Kansere neden olan faktörleri sıralar ve örneklendirir.
Malign fenotiplerdeki değişiklikleri sıralar.
Tümörün konak üzerindeki etkilerini sıralar.
Kanser kaşeksisini açıklar.
Paraneoplastik sendromu açıklar ve örneklendirir.
Çevresel Hastalıklar
Çevre Kirliliği
Hava kirliliğinin nedenlerini sıralar.
İç ve dış ortam hava kirleticileri sıralar.
Hava kirleticilerin neden olduğu patolojik durumları sıralar.
Endüstriyel kirleticileri sıralar.
Endüstriyel kirleticilerin organ/sistemler üzerinde yarattığı patolojik durumları sıralar.
Pnömokonyozu tanımlar.
Pnömokonyozları sıralar.
Pnömokonyozların etkenlerini ve toz kaynaklarını sıralar.
Kömür işçisi pnömokonyozunu sınıflandırır ve açıklar.
Slikozisi açıklar.
Asbestozisi açıklar.
Berilyozisi açıklar.
Sigara Kullanımı Tütün dumanında bulunan maddeleri ve patolojik etkilerini sıralar.
Sigarının etkilediği doku ve organları sıralar.
Fiziksel ve Kimyasal Ajanlarla Zedelenme
Nonterapötik kimyasal ajanlar ile ortaya çıkan patolojik etkileri örneklendirir.
Fiziksel ajanlarla ortaya çıkan zedelenmeleri örneklendirir.
19
Beslenme Hastalıkları
Protein Enerji Malnütrisyon
Uygun diyet komponentlerini açıklar.
Primer ve sekonder malnutrisyonu karşılaştırır.
Diyet yetersizliğinin nedenlerini sıralar.
Protein enerji malnütrisyonunu açıklar.
Marasmus sendromunu açıklar.
Kwashiorkor sendromu açıklar.
Anoreksia Nervosa ve
Bulimia
Anoreksia Nervosa sendromunu açıklar.
Bulimia sendromunu açıklar
Vitamin ve Mineral Eksiklikleri
Vitaminleri sıralar ve eksiklik sendromlarını açıklar.
Eser elementleri sıralar ve eksiklik sendromlarını açıklar.
Obezite Obezite ile birlikte gelişen patolojik durumları açıklar.
ECZ234-8 Farmasötik Teknoloji
Konu Başlığı Alt Konu Başlığı Öğrenim Hedefleri
Eczacılık Teknolojisi:
Terimler, Kısaltmalar
ve Yenilikler
Eczacılık Teknolojisinde
Kullanılan Terimler
Eczacılık Teknolojisinde kullanılan genel terimleri tanımlar.
Etkin maddeyi tanımlar ve örnek verir.
Yardımcı maddeyi tanımlar ve örnek verir.
İlaç taşıyıcı sistemi tanımlar ve örnek verir.
Eczacılık Teknolojisinde Kullanılan Kısaltmalar
Eczacılık Teknolojisinde kullanılan kısaltmaları tanımlar.
Eczacılık Teknolojisinde kullanılan birimleri tanımlar.
Eczacılık Teknolojisinde kullanılan sembolleri tanımlar.
Bitmiş ürün ambalajında yer alan kısaltmaları açıklar.
Eczacılık Teknolojisinin
Tarihsel Gelişimi
Eczacılık Teknolojisinin tarihsel gelişimini açıklar.
Konvensiyonel ve modern ilaç taşıyıcı sistemler arasındaki farkı açıklar.
Eczacılık Teknolojisindeki yenilikleri açıklar.
Eczacılık
Teknolojisinde
Kullanılan Referans
Kitaplar
Farmakopeler
Farmakope çeşitlerini ve farmakopenin eczacılık teknolojisi açısından önemini
açıklar.
Farmakopenin Eczacılık Teknolojisinde kullanım amaçlarını açıklar.
Farmakopede Eczacılık Teknolojisi için önemli olan kısım ve konu başlıklarını sıralar.
Tıbbi Formüler, Diğer
Resmi Kitaplar
Tıbbi formüleri tanımlar.
Tıbbi formüler ve diğer resmi kitaplarda bulunan genel konu başlıklarını sıralar.
Eczacılık Teknolojisinde tıbbi formüler kitabının kullanımını açıklar.
Eczacılık Teknolojisinde diğer resmi kitapların kullanımını açıklar.
İlaç Çeşitleri
Majistral İlaçlar
Majistral ilacı tanımlar.
Majistral ilaca örnek verir.
Basit orantı kullanarak majistral ilaç hesaplaması yapar.
Ofisinal İlaçlar
Ofisinal ilacı tanımlar.
Ofisinal ilaca örnek verir.
Basit orantı kullanarak ofisinal ilaç hesaplaması yapar.
Müstahzar İlaçlar
Müstahzar ilacı tanımlar.
Müstahzar ilaca örnek verir.
Müstahzar ilacın ambalaj bilgilerini açıklar.
Müstahzar ilaca ait genel kullanım bilgilerini açıklar.
Reçete ve Doz Bilgisi
Reçete Bilgisi ve Hesaplamaları
Reçeteyi tanımlar.
Reçetenin kısımlarını açıklar.
Reçetelerde kullanılan Latince ve Fransızca kısaltmaları açıklar.
Reçetelerde kullanılan konsantrasyon ifadelerini açıklar.
Reçetenin hazırlanması için gerekli hesaplamayı yapar.
Reçete için gerekli seyreltme hesabı yapar.
Reçete için gerekli damla hesaplaması yapar.
Doz Bilgisi ve
Hesaplamaları
Eczacılık teknolojisinde doz kavramının önemini açıklar.
Reçete için bir defalık ve bir günlük doz hesaplaması yapar.
Kullanılan doz ve maksimal doz arasındaki ilişkiyi değerlendirir.
Reçetede doz aşımı varlığında yapılması gerekenleri açıklar.
Farmasötik Temel
İşlemler
Öğütme İşlemi
Eczacılık Teknolojisinde öğütme işleminin amacını açıklar.
Eczacılık Teknolojisinde kullanılan öğütme yöntemlerini tanımlar.
Eczacılık Teknolojisinde öğütme işleminde kullanılan aletleri sıralar.
Eczacılık Teknolojisinde öğütme işleminin kullanıldığı alanları açıklar.
Karıştırma İşlemi
Eczacılık Teknolojisinde karıştırma işleminin amacını açıklar.
Eczacılık Teknolojisinde kullanılan karıştırma yöntemlerini tanımlar.
Eczacılık Teknolojisinde karıştırma işleminde kullanılan aletleri sıralar.
Eczacılık Teknolojisinde karıştırma işleminin kullanıldığı alanları açıklar.
Kurutma İşlemi Eczacılık Teknolojisinde kurutma işleminin amacını açıklar.
Eczacılık Teknolojisinde kullanılan kurutma yöntemlerini tanımlar.
20
Eczacılık Teknolojisinde kurutma işleminde kullanılan aletleri sıralar.
Eczacılık Teknolojisinde kurutma işleminin kullanıldığı alanları açıklar.
Süzme İşlemi
Eczacılık Teknolojisinde süzme işleminin amacını açıklar.
Eczacılık Teknolojisinde kullanılan süzme yöntemlerini tanımlar.
Eczacılık Teknolojisinde süzme işleminde kullanılan aletleri sıralar.
Eczacılık Teknolojisinde süzme işleminin kullanıldığı alanları açıklar.
Eleme İşlemi
Eczacılık Teknolojisinde eleme işleminin amacını açıklar.
Eczacılık Teknolojisinde kullanılan eleme yöntemlerini tanımlar.
Eczacılık Teknolojisinde eleme işleminde kullanılan aletleri sıralar.
Eczacılık Teknolojisinde eleme işleminin kullanıldığı alanları açıklar.
Majistral Reçete Bilgisi
Majistral Reçete Hazırlanması
Majistral ilaç hazırlanmasında kullanılan malzeme ve aletleri açıklar.
Majistral reçete hazırlanmasında dikkat edilecek noktaları açıklar.
Majistral reçete hazırlanmasında yapılan hataları açıklar.
Majistral Reçetenin
Hastaya Sunumu
Majistral ilacın etiket bilgisini açıklar.
Majistral ilaca ait etiket renklerini açıklar.
Majistral ilacın hastaya nasıl sunulacağını açıklar.
Majistral ilacın ambalajlanmasını açıklar.
Majistral ilacın haricen ve dahilen kullanımını belirler.
Majistral ilacın kullanım amacını açıklar.
Majistral ilacın saklanma koşullarını açıklar.
Majistral ilaç kullanımında dikkat edilecek noktaları açıklar.
İlaç Taşıyıcı Sistem
Sınıflandırılması
Konvensiyonel Dozaj
Şekli
Sıvı ilaç taşıyıcı sistemi tanımlar.
Sıvı ilaç taşıyıcı sistemin uygulama alanlarını açıklar.
Yarı-katı ilaç taşıyıcı sistemi tanımlar.
Yarı-katı ilaç taşıyıcı sistemin uygulama alanlarını açıklar.
Katı ilaç taşıyıcı sistemi tanımlar.
Katı ilaç taşıyıcı sistemin uygulama alanlarını açıklar.
Modern İlaç Taşıyıcı Sistem
Değiştirilmiş (Modifiye) salım sağlayan sistemleri listeler.
Değiştirilmiş (Modifiye) salım sağlayan sistemleri tanımlar.
Uzatılmış salım, geciktirilmiş salım ve peşpeşe salım arasındaki farkı açıklar.
İlaçların
Ambalajlanması ve
Saklanması
İlaçların Ambalajlanması
İlaçta ambalajlamanın önemini açıklar.
Sıvı ilaç taşıyıcı sistemin ambalajlanmasında dikkat edilecek noktaları açıklar.
Yarı-katı ilaç taşıyıcı sistemin ambalajlanmasında dikkat edilecek noktaları açıklar.
Katı ilaç taşıyıcı sistemin ambalajlanmasında dikkat edilecek noktaları açıklar.
İlaçların Saklanması
İlaç için saklama koşullarının önemini açıklar.
Işığa duyarlı ilaç için saklama koşullarını açıklar.
Sıcaklığa duyarlı ilaç için saklama koşullarını açıklar.
Neme duyarlı ilaç için saklama koşullarını açıklar.
Radyofarmasi
Radyofarmasötik
Taşıyıcı Sistemler
Radyofarmasötik taşıyıcı sistemi tanımlar.
Radyofarmasötik taşıyıcı sistemi ve uygulama yollarını listeler.
Radyofarmasötik taşıyıcı sistemin genel özelliklerini açıklar.
Radyofarmasötik taşıyıcı sistemde dikkat edilecek noktaları açıklar.
Radyofarmasi
Uygulamaları
Radyofarmasiyi tanımlar.
Radyofarmasinin kullanıldığı alanları listeler.
Tanı amaçlı radyofarmasi uygulamasına örnek verir.
Tedavi amaçlı radyofarmasi uygulamasına örnek verir.
Kozmetoloji
Biyofarmasötik
Kozmetoloji
Kozmetik ürünü tanımlar.
Kozmetolojide kullanılan terminolojiyi ve isimlendirmeyi açıklar.
Ulusal/uluslararası kozmetik yasa ve yönetmelikleri tartışır.
Kozmetolojide kullanılan hammaddeleri sınıflandırır.
Kozmetik ürünleri sınıflandırır.
Kozmetik üründe yapılan karakterizasyon ve kalite testlerini açıklar.
Kozmetik ürünün güvenlik ve etkinlik testlerinin önemini açıklar.
Doğal ve sentetik kozmetik hammadde/ürün farkını açıklar.
Biyofarmasötik
Biyofarmasötik ile ilgili tanımları yapar.
Biyofarmasötik biliminin çalışma alanlarını açıklar.
Biyofarmasötik sınıflandırma sistemini tanımlar.
Biyofarmasötik açıdan ilaç taşıyıcı sistemin önemini açıklar.
Biyofarmasötik açıdan etkin maddenin önemini açıklar.
Farmasötik
Biyoteknolojinin
Tanımı ve Tarihçesi
Farmasötik
Biyoteknolojinin Tanımı
Farmasötik amaçla kullanılan biyolojik ve biyoteknolojik ürünleri listeler.
İlaç, biyolojik ürün ve biyoteknolojik ilaçlar arasındaki farkı açıklar.
Biyoteknolojik olarak üretilen ürünleri ve tedavide kullanım alanlarını sınıflandırır.
Farmasötik biyoteknolojinin önemini açıklar.
Farmasötik biyoteknolojinin gelecekteki konumunu tartışır.
Farmasötik
Biyoteknolojik Ürünler
Farmasötik
Biyoteknolojik Ürünler
Aşı ve tiplerini tanımlar.
Antibiyotiği tanımlar.
Terapötik hormonları sıralar.
21
ve Kullanılan Temel
Teknikler
Sitokini sınıflandırır.
Büyüme hormonunu tanır.
Poliklonal ve monoklonal antikoru tanımlar.
Biyobenzer ürünü tanımlar.
Farmasötik
Biyoteknolojide
Kullanılan Temel Teknikler
Rekombinant DNA teknolojisini tanımlar.
Gen klonlamayı tanımlar.
Gen tedavisini açıklar.
Nükleik asit bazlı terapötik madde/ürünü tanımlar.
Yukarı akış prosesini tanımlar.
Aşağı akış prosesini tanır.
Terapötik proteini tanımlar.
Protein üretim ve saflaştırma tekniklerini sıralar.
Biyoteknolojik ürünün analiz yöntemlerini sınıflandırır.
22
ECZ236 FARMASÖTİK HAMMADDELER I KURUL BİLGİLERİ
Amaç: Bu ders kurulunun amacı öğrencilere doğal ve sentetik ilaç hammaddelerinin sınıflandırılma şekillerini
göstermek; ilaç etkin maddesi geliştirme, elde etme ve analizi ile ilgili temel bilgi ve becerileri kazandırmaktır.
Koordinatör: Prof. Dr. Yusuf Özkay
Koordinatör Yardımcısı: Araş. Gör. Dr. Belgin Sever, Araş. Gör. Kübra Öğüt
Dersler ve Öğretim Üyeleri:
ECZ236-1 Farmakognozi: Prof. Dr. Fatih Demirci, Prof. Dr. Temel Özek (A Grubu), Prof. Dr. Mine Kürkçüoğlu (B
Grubu), Prof. Dr. Gülmira Özek
ECZ236-2 Farmakognozi Uygulamaları: Prof. Dr. Gülmira Özek (B Grubu), Dr. Öğr. Üye. H. Tuba Kıyan (A
Grubu)
ECZ236-3 Farmasötik Kimya: Prof. Dr. Ahmet Özdemir (A Grubu), Doç. Dr. Mehlika Dilek Altıntop (B Grubu)
ECZ236-4 Farmasötik Kimya Uygulamaları: Prof. Dr. Ahmet Özdemir (A Grubu), Doç. Dr. Mehlika Dilek Altıntop
(B Grubu)
Toplam Ders Saati: 120 AKTS: 10.5 Modül Sayısı: 3
Sınav Ders Adı Sınav Şekli
Modül Sınavları Farmasötik Kimya + Farmasötik Kimya Uyg. Test
Farmakognozi + Farmakognozi Uyg. Test
Dönem Sonu Sınavı Farmasötik Kimya + Farmasötik Kimya Uyg. + Farmakognozi
+ Farmakognozi Uyg. Test
Dersler
Sınavlar ve Ders Başarı Notuna Katkı Yüzdeleri Dönem içi ve
Dönem Sonu
Sınav Puanlarının
Kurul Başarı
Notuna Katkı
Yüzdesi
Dönem İçi Sınavları Dönem Sonu
Sınavı 1.
Modül
Sınavı
2.
Modül
Sınavı
3.
Modül
Sınavı
Uygulama
Notu
ECZ236-1
Farmakognozi %20 %20 %20 - %40 %20
ECZ236-2
Farmakognozi Uyg. %15 %15 %15 %15 %40 %30
ECZ236-3 Farmasötik
Kimya %20 %20 %20 - %40 %20
ECZ236-4 Farmasötik
Kimya Uyg. %15 %15 %15 %15 %40 %30
ECZ236 FARMASÖTİK HAMMADDELER I KURULU
SINAV YÜZDELERİ
Dönem İçi Sınav Puanı Dönem Sonu Sınavı
%60 %40
23
MODÜLLERE GÖRE DERS & KONU DAĞILIMI
Modül Farmasötik Kimya Farmakognozi Farmasötik Kimya Uyg. Farmakognozi Uyg.
Mo
dü
l 1
40 S
aa
t
Farmasötik Kimyaya
Giriş
2 Saat
Farmakognoziye giriş
Bitkisel drogların
yetiştirilmesi ve ticareti
2 Saat
Farmasötik Kimya Uygulama
Demonstrasyonu
3 Saat
Bitkisel drogların organoleptik,
makroskobik ve mikroskobik
9 Saat
İlaçların Termodinamik
Aktivitelerine göre Sınıflandırılması
2 Saat
Farmakognozi ve Biyosentez
2 Saat
Benzoik Asit’e Ait Sentez ve Ayırma
Uygulaması, Spektroskopik
Verilerinin Değerlendirilmesi
3 Saat
İlaç-Reseptör
Etkileşimleri
4 Saat
Farmakopelerde Farmakognozik
metotlar
2 Saat
Benzoik Asit’e ait Saflaştırma
Uygulaması (Kristallendirme)
Fenil fenil hidrazon Ait Sentez ve
Ayırma Uygulaması, Spektroskopik
Verilerinin Değerlendirilmesi
3 Saat
Farmakognozide diğer
analiz yöntemleri
2 Saat
Nitrobenzene Ait Sentez ve Ayırma
Uygulaması ve Spektroskopik
Verilerinin Değerlendirilmesi
3 Saat
Ekstraksiyon
3 Saat
Mo
dü
l 2
40 S
aa
t
Yapı-Etki İlişkileri
8 Saat
Ekstraksiyon ve Distilasyon
2 Saat
Diazoaminobenzene Ait Sentez ve
Ayırma Uygulaması ve Spektroskopik
Verilerinin Değerlendirilmesi
3 Saat
Bitkisel drogların gravimetrik,
volumetrik ve fizikokimyasal
incelenmesi
12 Saat
Doğal ürünlerde
ayırma ve saflaştırma
Doğal ilaç
hammaddelerinde yapı
tayini
2 Saat
İyodoforma ve İzoamil asetata Ait
Sentez, Ayırma Uygulamaları ve
Spektroskopik Verilerinin
Değerlendirilmesi
3 Saat
Farmakognozide biyoteknoloji
4 Saat
Farmasötik Önemi Olan Bir Bileşiğe
Ait Kalitatif Analiz Uygulaması
6 Saat
Mo
dü
l 3
40 S
aa
t
İlaç Yapısı ve
Metabolizma
4 Saat
Fitokimyasal (etken)
maddelerinin
sınıflandırılması
8 Saat
NaOH ve HCI çözeltilerinin
Hazırlanması
3 Saat
Fitokimyasal (etken) madde
grupları genel kalitatif ve kantitatif
tayinleri
12 Saat
Tiyamin hidroklorüre Ait Kantitatif
Analiz Uygulamaları
(Alkalimetri)
3 Saat
İlaç Tasarımı ve Yeni
İlaç Geliştirme
4 Saat
Farmasötik Önemi Olan Bir Bileşiğe
Ait Kalite Kontrol Uygulaması
(Spektrofotometrik
Parasetamol/Aspirin Saflık Analizi)
3 Saat
Telafi Laboratuvarı
3 Saat
24
DERS KURULU BELİRTKE TABLOLARI
ECZ236-1 Farmakognozi
Konu Başlığı Alt Konu Başlığı Öğrenim Hedefleri
Farmakognoziye giriş
Farmakognozinin tanımı
ve tarihçesi, diğer bilim dallarıyla ilgisi
Farmakognoziyi tanımlar.
Farmakognozi tanımını yorumlar.
Drogu tanımlar.
Drogları kaynaklarına göre sınıflandırır.
Drogları betimler.
Farmakognozinin tarihçesini aktarır.
Farmakognozinin tarihini yorumlar.
Farmakognozinin diğer bilim dallarıyla ilgisini açıklar.
Farmakognozinin diğer bilim dallarıyla ilgisini irdeler.
Farmakognozinin
eczacılıktaki yeri ve günümüzdeki önemi
Farmakognozinin eczacılıktaki yerini açıklar.
Farmakognozinin eczacılıktaki yerini irdeler.
Farmakognozinin günümüzdeki önemini açıklar.
Farmakognozinin günümüzdeki önemini yorumlar.
Farmakognozinin günümüzdeki önemini değerlendirir.
Bitkisel drogların
yetiştirilmesi ve ticareti
Bitkisel drogun doğal
ortamdan temini ve
toplanması
Bitkisel drogun doğal ortamdan teminini açıklar.
Bitkisel drogun doğal ortamdan toplanmasını planlar.
Bitkisel drogun doğal ortamdan teminini ve toplanmasını yorumlar.
Tıbbi bitkilerin kültürü
Tıbbi bitkilerin kültürünü ve önemini açıklar.
Tıbbi bitkilerin kültür koşullarını açıklar.
Kültürü yapılan tıbbi bitkileri sıralar.
Tıbbi bitkilerin kültürünün yararlarını sıralar.
Bitkisel droglara
uygulanan hasat sonrası
işlemler
Hasat sonrası işlemleri açıklar.
Hasat sonrası işlemleri sınıflandırır.
Kurutma işlemlerini açıklar.
Kurutma işlemlerini sınıflandırır.
Kurutma işlemlerinde dikkat edilmesi gereken noktaları açıklar.
Hasat sonrası işlemleri değerlendirir.
Kurutma işlemlerini kıyaslar.
Kurutma işlemlerinin enzimler üzerindeki etkilerini irdeler.
Stabilizasyon işlemlerini açıklar.
Bitkisel droglarda ambalaj
ve depolama
Bitkisel droglarda ambalaj ve depolama işlemlerini tanımlar.
Bitkisel droglarda ambalaj çeşitlerini açıklar.
Bitkisel droglarda ambalaj çeşitlerini örnekler.
Bitkisel droglarda ambalaj işlemlerini değerlendirir.
Bitkisel droglarda depolama şartlarını açıklar.
Bitkisel droglarda bozulmaya neden olan faktörleri sınıflandırır.
Bitkisel droglarda bozulmaya neden olan faktörleri