2023’E DOĞRU TÜRKİYE TURİZMİNDE YATIRIM HAMLESİ

2023’E DOĞRU TÜRKİYE TURİZMİNDE

YATIRIM HAMLESİ

AĞUSTOS2009

(*)2009 yılı vergi ve SSK oranlarına göre değerlendirilmiştir.

TÜRKİYE TURİZMİNİN SAYISAL DEĞERLERİ VE TURİZM SEKTÖRÜNÜN VERGİSEL DESTEĞİ (1980-2009)

YILLAR ORANLAR1 KULLANILAN VERİ

KAYNAKLARI Yabancı ve yerli turist sayısı, Dış Turizm Geliri, Turizm Gideri, İç Turizm Gelirini oluşturan veriler

Kültür ve Turizm Bakanlığı, T.C.Merkez Bankası ve Türkiye İstatistik Kurumu(TÜİK) kaynaklarından alınmıştır. Kurumlar Vergisi, Gelir Vergisi ve KDV ile ilgili yüzde oranları Maliye Bakanlığı veri kaynaklarından alınmıştır.

2 TURİZM GİDERİ

3 DIŞ TİCARET AÇIĞI İthalat (CIF) - İhracat (FOB) değerleri arasındaki negatif farktır.

4 İÇ TURİZM GELİRİ Yıllık dış turizm gelirinin % 25'i oranında ayrıca yurt içi turizm geliri elde edildiği

kabul edilmiştir.

5 İSTİHDAM İÇİN GELİR VERGİSİ STOPAJI

Sektörün onar yıllar itibariyle toplam harcamalarının %30'u personel gideri olarak kabul edilmiştir.

Personel giderlerinin ort. % 20'si gelir vergisi, brüt maaşın % 40'ı ssk işçi işveren primleri ve diğer toplamı brüt ücretin % 60'ı toplam istihdam vergileri olarak toplanmıştır.

6 KDV KATKISI Sektörün onar yıllar itibariyle toplam cirolarının % 70'i harcama kalemi olarak

kabul edilmiştir. Sektörün onar yıllar itibariyle toplam harcama tutarının tahminen yarısı(1/2) KDV

ye tabi olmuştur 7 KAR MARJLARI Sektörün onar yıllar itibariyle ortalama kar marjları yüzdesi

1980-1990 35%

1991-2000 30%

2001-2009 22%

EK 1 : 1980-2009 DEĞERLER TABLOSU İLE İLGİLİ AÇIKLAMALAREK 1 : 1980-2009 DEĞERLER TABLOSU İLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR

TC.Merkez Bankası, Kültür ve Turizm Bakanlığı verilerine göre hazırlanmıştır. (2009 yılı için dış turizm gelirinin % 16'sı oranında turizm gideri gerçekleşeceği kabul edilmiştir.)

EK 2 : 1980-2009 DÖNEMLERİ ARASINDA KURUMLAR VERGİSİ VE KDV ORANLARINI GÖSTEREN TABLOEK 2 : 1980-2009 DÖNEMLERİ ARASINDA KURUMLAR VERGİSİ VE KDV ORANLARINI GÖSTEREN TABLO

KURUMLAR VERGİSİ ORANLARI KDV ORANLARI

1980-1981 %25 1980-1984 YOK

1982-1985 %50 1985-1986 %10

1986 %40 1987-1990 %11

1987-1990 %46 1991 %12

1991-1993 %46 1992 %13

1994-1998 %25+3=28 1993-1998 %15

1999-2000 %30+3=33 1999-2000 %17

2001-2004 %30+3=33 2001 %17

2005 %30 2002-2007 %18

2006-2009 %20 2008-2009 %8

Not:1994-2004 yılları arasında Kurumlar Vergisine ilave olarak Savunma Sanayi Destekleme Fonu(SSDF) adı altında Kurumlar vergisinin % 10’u oranında vergi uygulanmıştır.

2023 YILINA DOĞRU TYD VİZYONU2023 YILINA DOĞRU TYD VİZYONU Cumhuriyetimizin kuruluşunun 100.yılının kutlanacağı 2023 yılına doğru, doğal ve kültürel varlıklarımızı koruma-kullanma dengesi içinde değerlendirerek ve sürdürülebilir turizm anlayışına sahip çıkarak, sektörde konaklama tesislerindeki nitelikli yatak kapasitesi ile yat, marina ve uçak kapasitelerinin artırılmasında uluslararası pazarın talep artışını dikkate alarak, turizmde ürünün çeşitlendirilerek sezonun 12 aya yayılmasını sağlamaktır.

Türk turizm yatırımcılarının birikimini dış dünyaya daha da fazla açmanın ve Türk tur operatörlüğünü geliştirmenin yanında, kamu ile yakın işbirliği ve uyum içinde yatırımcıya sağlanacak yeni teşviklerle ülkemizde yeni bir turizm ve yatırım hamlesinin öncüsü olmak ve dünya turizmindeki payımızı % 2.5’dan % 4’e yükselterek, Türk turizminin dünya sıralamasındaki yerini daha da üst sıralara çıkarmaktır.

TURİZM SEKTÖRÜNDE YENİ YATIRIM HAMLESİ (2010-2023)

BAKANLIK BELGELİ

BELEDİYE BELGELİ

MEVCUT KAPASİTE

YENİ YATIRIM TOPLAM KAPASİTE

YENİ YATIRIM TUTARI

(MİLYON $)

KONAKLAMA* 600.000 400.000 1.000.000 500.000 1.500.000 14.250

MARİNA 25 - 25 40 65 2.000

YAT BAĞLAMA KAPASİTESİ 10.000 - 10.000 20.000 30.000

GOLF TESİSLERİ 15 - 15 35 50 525

UÇAK SAYISI 250 - 250 250 500 6.000

UÇAK KOLTUK KAPASİTESİ 45.000 - 45.000 55.000 100.000

KONGRE/FUAR AVM/EĞLENCE SPOR TESİSLERİ KRUVAZİYER LİMAN

1.250

MEVCUT DURUM (2009)

ÖNGÖRÜLEN YATIRIM(2010-2023)

YATIRIM TOPLAMI 24.025

YATAK VEYA KOLTUK KAPASİTESİ

(EK1 - EK2 - EK3 - EK4)*Termal / Sağlık dahil

İSTANBUL / MARMARA ÖNGÖRÜLEN YATIRIM (2010-2023)

BAKANLIK BELEDİYE MEVCUT YENİ TOPLAM YENİ YATIRIM BELGELİ BELGELİ KAPASİTE YATIRIM KAPASİTE TUTARI

1 2 3 (1+2) 4 5 (3+4) (Milyon $)

01 KONAKLAMA (TERMAL/SAĞLIK DAHİL) 65.000 35.000 100.000 150.000 250.000 4.500

02 2 2 7 9

03 YAT BAĞLAMA KAPASİTESİ 2.500 2.500 3.500 6.000 350

04 3 3 4 7 60

05

06 UÇAK KOLTUK KAPASİTESİ07

400

5.310ÖNGÖRÜLEN YATIRIMLAROtel (500 yatak kapasite) 300 adet

Marina Pendik-Zeytinburnu-K.Çekmece-B.Çekmece-Silivri-Gemlik-Mudanya

Golf Pendik-Şile-Durusu-Bursa

Kongre/Fuar Maslak-Yeşilköy-Pendik-Haydarpaşa-Ataşehir-Yalova-Bursa

MEVCUT YATIRIMLARMarina Fenerbahçe - AtaköyGolf Kemerburgaz - Silivri-MaslakKongre / Fuar Lütfi Kırdar-Sütlüce-Feshane-Beylikdüzü-Yeşilköy-AKM

Bursa-Kocaeli

TYD

KONGRE/FUAR, AVM/EĞLENCE, SPOR TESİSLERİ, KRUVAZİYER LİMAN

MARİNA SAYISI

GOLF TESİSLERİ

UÇAK SAYISI

MEVCUT DURUM (2009)

KAPASİTESİYATAK VEYA KOLTUK

YATIRIM TOPLAMI

TURİZMDE 2023'E DOĞRU YATIRIM HAMLESİ EK-1

AKDENİZ ÖNGÖRÜLEN YATIRIM (2010-2023)


1 2 3 (1+2) 4 5 (3+4) (Milyon $)01 KONAKLAMA (TERMAL/SAĞLIK DAHİL) 280.000 100.000 380.000 145.000 525.000 4.00002 6 6 10 1603 YAT BAĞLAMA KAPASİTESİ 2.000 2.000 5.000 7.000 50004 10 10 19 29 2850506 UÇAK KOLTUK KAPASİTESİ07

300

5.085

ÖNGÖRÜLEN YATIRIMLAROtel (500 yatak kapasite) 290 adet

Marina Silifke-Mersin-Karataş/Adana-İskenderun-Samandağ

Golf Çıralı-Belek-Alanya-Mersin-Tarsus-Adana-Oymapınar

Kongre/Fuar Antalya-Kemer-Alanya- Silifke - Mersin -Oymapınar-Antakya

MEVCUT YATIRIMLARMarina Kemer-Antalya(2)-Finike-Kaş-KalkanGolf Belek(10)Kongre / Fuar Cam Piramit - Anfaş - Adana

TYDTURİZMDE 2023'E DOĞRU YATIRIM HAMLESİ

MEVCUT DURUM (2009)YATAK VEYA KOLTUK

KAPASİTESİ

MARİNA SAYISI

GOLF TESİSLERİUÇAK SAYISI


YATIRIM TOPLAMI

EK-2

EGE ÖNGÖRÜLEN YATIRIM (2010-2023)


1 2 3 (1+2) 4 5 (3+4) (Milyon $)01 KONAKLAMA (TERMAL/SAĞLIK DAHİL) 150.000 100.000 250.000 100.000 350.000 2.80002 14 14 15 2903 YAT BAĞLAMA KAPASİTESİ 4.500 4.500 7.500 12.000 75004 2 2 10 12 1500506 UÇAK KOLTUK KAPASİTESİ07

350

4.050


Marina Çanakkale-Ayvalık- İzmir-Pamucak-Çeşme-Kuşadası-Didim-Datça-Dalaman

Golf Çanakkale-Ayvalık-İzmir-Pamucak-Çeşme-Kuşadası-Didim-Bodrum-Fethiye-DalamanKongre/Fuar İzmir-Çeşme-Bodrum-Dalaman

MEVCUT YATIRIMLARMarina Marmaris(6), Fethiye(1),Göcek(2),Bodrum(4),Kuşadası(1)Golf Sarıgerme-BodrumKongre / Fuar İzmir-Kuşadası



KAPASİTESİ

MARİNA SAYISI



YATIRIM TOPLAMI

EK-3

ANADOLU + KARADENİZ ÖNGÖRÜLEN YATIRIM (2010-2023)


1 2 3 (1+2) 4 5 (3+4) (Milyon $)01 KONAKLAMA (TERMAL/SAĞLIK DAHİL) 105.000 165.000 270.000 105.000 385.000 2.95002 3 3 8 1103 YAT BAĞLAMA KAPASİTESİ 1.000 1.000 4.000 5.000 40004 2 2 300506 UÇAK KOLTUK KAPASİTESİ07 200

3.580


Marina Zonguldak-Amasra-Sinop-Samsun-Ordu-Trabzon

Golf AnkaraKongre/Fuar Kayseri-Kapadokya-Gaziantep-Konya-Pamukkale/Denizli-Samsun-Trabzon

MEVCUT YATIRIMLARMarina Samsun-Trabzon-SinopGolfKongre / Fuar Gaziantep-Malatya-Trabzon-Diyarbakır


YATIRIM TOPLAMI


KAPASİTESİ

MARİNA SAYISI



EK-4

TÜRKİYE TURİZMİNDE 2023’E DOĞRU YATIRIM HAMLESİ SAYISAL DEĞERLER VE TURİZM SEKTÖRÜNÜN VERGİSEL DESTEĞİ (2010-2023)

DIŞ TURİST SAYISI

DEĞİŞİM YÜZDESİ

DIŞ TURİZM GELİRİ

DEĞİŞİM YÜZDESİ

TURİZM GİDERİ

NET TURİZM GELİRİ

DIŞ TİCARET AÇIĞI

DTA’NI KAPAMA

ORANI

İÇ TURİZM GELİRİ

TOPLAM

GELİRVERGİSEL DESTEKLER (MİLYON

$) (*)

YILLAR1 2

3 (2 x 16 %)

4 (2-3)

5

(2 x 25 %)

6

(2+5)KURUM

VRG KATKISI

KDV KATKISI

İST. VRG KATKISI

VERGİLER TOPLAMI

(BİN KİŞİ) (%) (MİLYON $) (%) (MİLYON $) (MİLYON $) (MİLYON $) (%) (MİLYON $) (MİLYON $)

2010 26.775 5% 21.500 5% 3.440 18.060 40.000 45% 5.375 26.875 1.183 753 3.386 5.321

2011 29.185 9% 23.650 10% 3.784 19.866 62.500 32% 5.913 29.563 1.301 828 3.725 5.853

2012 31.811 9% 26.015 10% 4.162 21.853 69.500 31% 6.504 32.519 1.431 911 4.097 6.439

2013 34.674 9% 28.617 10% 4.579 24.038 74.500 32% 7.154 35.771 1.574 1.002 4.507 7.083

2014 37.448 8% 31.764 11% 5.082 26.682 76.500 35% 7.941 39.705 1.747 1.112 5.003 7.862

2015 40.444 8% 35.258 11% 5.641 29.617 81.500 36% 8.815 44.073 1.939 1.234 5.553 8.726

2016 43.680 8% 39.137 11% 6.262 32.875 89.500 37% 9.784 48.921 2.153 1.370 6.164 9.686

2017 47.174 8% 43.442 11% 6.951 36.491 92.500 39% 10.860 54.302 2.389 1.520 6.842 10.752

2018 50.948 8% 48.220 11% 7.715 40.505 107.500 38% 12.055 60.276 2.652 1.688 7.595 11.935

2019 54.514 7% 54.007 12% 8.641 45.366 111.500 41% 13.502 67.509 2.970 1.890 8.506 13.367

2020 58.330 7% 60.488 12% 9.678 50.810 135.500 37% 15.122 75.610 3.327 2.117 9.527 14.971

2021 62.414 7% 67.746 12% 10.839 56.907 156.500 36% 16.937 84.683 3.726 2.371 10.670 16.767

2022 66.783 7% 75.876 12% 12.140 63.736 173.500 37% 18.969 94.845 4.173 2.656 11.950 18.779

2023 71.457 7% 84.981 12% 13.597 71.384 199.500 36% 21.245 106.226 4.674 2.974 13.384 21.033GENEL

TOPLAM655.638 7,6% 640.701 10,7% 102.512 538.189 1.470.500 37% 160.175 800.876 35.239 22.425 100.910 158.574

(*)2009 yılı vergi ve SSK oranlarına göre değerlendirilmiştir.

ORANLAR

1 İÇ TURİZM GELİRİ Yıllık dış turizm gelirinin % 25'i oranında ayrıca yurt içi turizm geliri elde edildiği kabul edilmiştir.

2 TURİZM GİDERİ Yıllık dış turizm gelirinin % 16'sı oranında turizm gideri gerçekleşeceği kabul edilmiştir.

3 DIŞ TİCARET AÇIĞI İthalat (CIF) - İhracat (FOB) değerleri arasındaki negatif farktır.

4 İSTİHDAM İÇİN GELİR VERGİSİ STOPAJI

Sektörün 14 sene itibariyle toplam harcamalarının %30'u personel gideri olarak varsayılmıştır.

Personel giderlerinin ort. % 20'si gelir vergisi, brüt maaşın % 40'ı ssk işçi işveren primleri ve diğer toplamı brüt ücretin % 60'ı toplam istihdam vergileri olarak toplanmıştır.

5 KURUMLAR VERGİSİ

KATKISISektörün 14 sene itibariyle İndirimler sonrası kurumlar vergisi matrahı 20 % olarak kabul edilmiştir.

20%

6 KDV KATKISI Sektörün 14 sene itibariyle toplam cirosunun % 70'i harcama kalemi olacağı varsayılmıştır

Sektörün 14 sene itibariyle toplam harcama tutarının yarısının KDV ye tabi olacağı varsayılmıştır

Sektörün 14 sene itibariyle ortalama KDV oranının 8 % olacağı varsayılmıştır. 8%

7 KAR MARJLARI Sektörün 14 sene itibariyle ortalama kar marjı 22 % olarak kabul edilmiştir 22%

EK : 2010-2023 DEĞERLER TABLOSU İLE İLGİLİ AÇIKLAMALAREK : 2010-2023 DEĞERLER TABLOSU İLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR

Turist Sayısı

(Milyon)

Turist Sayısı

(Milyon)

Turizm Geliri

(Milyar $)

Turizm Geliri

(Milyar $)

1980 286 1,3 105 0,3

1990 436 5,4 264 3,2

2000 687 10,4 473 7,6

2010(*) 1.000 26.8 1.000 21.5

2023(*) 1.750 71.5(**)

2.200 85

(**) 1.5 milyon yatak X 365 gün X % 77 doluluk = 70 milyon 6 gün (ortalama kalış süresi)

Turist Sayısı%

Turist Sayısı %

Turizm Geliri%

Turizm Geliri %

1980-1989 4,3 12,7 9,7 29,1

1990-1999 4,7 6,3 6,0 9,7

2000-2009 3,8 13,7 7,8 15,7

2010-2023 4,4 7,6 6,3 10,7

(*) Tahmin

DÜNYA VE TÜRKİYE TURİZMİNİN GELİŞİMİ(1980-2023)

DÜNYA VE TÜRKİYE TURİZMİNDE YILLIK ORTALAMA BÜYÜME (%)

(1980-2023)

TÜRKİYEDÜNYA DÜNYA TÜRKİYE

DÜNYA TÜRKİYE DÜNYA TÜRKİYE

TÜRK TURİZMİNDE BÜYÜMEYİ SAĞLAYAN TÜRK TURİZMİNDE BÜYÜMEYİ SAĞLAYAN BAŞLICA FAKTÖRLERBAŞLICA FAKTÖRLER

1980-1990 : Turizmi Teşvik Kanunu’nun çıkması, turizmin öncelikli sektör ilanedilmesi, arazi tahsisi ve yatırım teşviklerinin uygulanmasıyla yatakkapasitesinin artması.

1991-2000 : Destinasyon sayısının artması, kültür turlarının ilgi görmesi, arazitahsislerinin yaygınlaşması, yatırımcı sayısının artması.

2001-2009 : Charter uçuşlarının artması, tanıtma harcamalarının artması, BDT pazarının canlanması, AB’nin avroya geçmesi ve avronun değerlenmesi,yatırımların Anadolu’ya yayılması, golf/kongre/sağlık gibi alternatif turizmçeşitlerinin devreye girmesi.

TÜRK TURİZMİNDE BÜYÜMEYİ SAĞLAYAN TÜRK TURİZMİNDE BÜYÜMEYİ SAĞLAYAN BAŞLICA FAKTÖRLERBAŞLICA FAKTÖRLER

2010-2023: Turizmin çeşitlendirilmesi ve ülke geneline yayılması, yabancı sermaye girişinin artması, yatırımların teşvikine devam edilmesi, Türkiye tanıtımının etkinleştirilmesi, Çin, Hindistan ve Ortadoğu pazarlarınıngeliştirilmesi.

Projeksiyonlarda 2010 senesindeki turist sayısındaki büyüme, içinde bulunan global krizden dolayı %5 olarak hedeflenmiş, Turizm sektörümüzün geçmiş performansına bakılarak – ki krizlerden sonra ciddi sıçramaların yaşandığı görülmüştür – sonraki senelerde büyüme oranları dengeye ulaşacak şekilde hedeflenmiştir.

Aynı paralellikte, turizm gelirindeki artışın 2010’da %5’ten başlayıp, kişi başı harcamanın artacağı öngörülerek, 2023’ e doğru artan oranlarda gerçekleşmesi hedeflenmiştir.

TYDTYDYATIRIMCININ BEKLENTİLERİYATIRIMCININ BEKLENTİLERİ

TEŞVİKLER-DESTEKLERTEŞVİKLER-DESTEKLER

Turizm sektörü / yatırımları “ÖZEL ÖNEM TAŞIYAN SEKTÖR” olarak nitelendirilmelidir.

1) Teşvik kapsamındaki 4 coğrafi bölgede 2010 yılında kadar başlanacak olan yeni turizm yatırımları ile yenileme ve modernizasyon yatırımları için 2010 tarihinin küresel ekonomik kriz ortamında birkaç yıl ileriye uzatılması

2) Turizm döviz gelirlerinin ihracat geliri sayılması ve sektörün ihracat teşviklerinden yararlandırılması

3) Orta ve uzun vadeli düşük faizli yatırım kredisi kullanımına imkan sağlanması ve Kalkınma Bankası’nın Devlet desteği ile turizm ihtisas bankası şekline dönüştürülmesi

4) Bakanlıkça tespit edilecek bölgelerde sezonluk çalışan konaklama tesislerinde sezonu 12 aya uzatarak personelinin istihdamına devam edenlere istihdam üzerindeki vergisel ve SSK yüklerinin hafifletilmesini sağlayan desteklerin verilmesi

5) Önceki yıllarda yatırımcılara tahsis edilmiş arazilerin irtifak hakkı sürelerinin 2010 yılından itibaren uygun şartlarla ilave 49 yıl uzatılması (Bu sayede yatırımcı şirket bilançoları güçlendirilerek yabancı şirketlerle ortaklık yapılması, şirketlerin teminat verebilmesinin artırılması ve şirketlerin borsaya açılması imkanları doğacaktır.)

6) Tur operatörlerinin ve/veya havayolu taşımacılarının Türkiye’ye getirdikleri turist sayısına göre teşvik primiyle desteklenmesi



7) 31 Temmuz 2008’den önce gerçekleştirilmiş olan yatırımlarda sabit kıymetler üzerindeki KDV’nin, yatırımcıya iadesinin yapılamamasından dolayı mağdur durumda kalan yatırımcılarımızın KDV alacağının banka sistemince kredilendirilmesinin sağlanması

8) Ecrimisil konusundaki pürüzlerin giderilmesi ve ecrimisil uygulamalarının Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı’nca 15 Nisan 2009 tarihinde varılan mutabakat çerçevesinde yeniden düzenlenmesi



Documents

2023’E DOĞRU TÜRKİYE TURİZMİNDE YATIRIM HAMLESİ