2.1 Overzicht bestaande SG voor grote doelpublieken.

ESF – PROJECT : EEN SERIOUS GAME ALS OPLEIDINGSTOOL VOOR VEILIGHEID EN PREVENTIE Joost Ingels, Projectmedewerker DAE-Research. Samuel Eeckhaut, Projectmedewerker DAE-Research.

Definitie van Serious games Een serious game is een computerspel met een ander primair doel dan puur entertainment. Het

voornaamste doel is het onderwijzen of het verwerven van inzicht. Het entertainment dient om de

beleving te versterken en daarmee ook de overdracht van informatie. Daartoe worden de doelen

impliciet ingebouwd in het spel, zodat de speler volledig kan opgaan in het spelen.

Het leren staat centraal bij een serious game. Dat ‘leren’

moet echter zeer breed worden opgevat. Ook het aan- of

afleveren van bepaalde primaire reacties (bijvoorbeeld

angst voor spinnen) of het ‘beleren’ van de spelers (moral

games) vallen hier onder. Anders gezegd, bij serious

games is er altijd een hoger doel dat buiten het spel zelf

ligt, het leert de gebruiker iets aan dat zij of hij in het

dagelijkse leven kan toepassen (Bergeron,2006).

Bestaande entertainment games kunnen echter ook

gebruikt worden om zaken aan te leren. Met andere woorden, elk videospel dat niet als primaire

doel heeft om ontspanning te bieden, kan worden beschouwd als een serious game. Andersom geldt

dat ontspanning altijd wel een noodzakelijk element is van een serious game, anders is er geen

sprake zijn van een game.

Michael en Chen (2006) geven de volgende definitie: “Een serious game is een game waarin

onderwijs (in zijn verschillende vormen) het primaire doel is in plaats van entertainment”.

Schalken et al. (2010) geven de volgende definitie: “Een serious game is een computerspel met een

serieus doel: gebruikers spelenderwijs informeren en hen kennis en vaardigheden eigen laten

maken.”

Modellen voor de ontwikkeling van Serious games. In de literatuur vinden we verschillende modellen om serious games te ontwikkelen. Welke methode

geschikt is, hangt af van de complexiteit van de games, de resources en de eventueel al gekozen

ontwikkelsoftware. De meeste methodieken tonen een iteratief proces waarin analyse, ontwerp,

ontwikkeling, implementatie en evaluatie te onderscheiden fasen zijn die meerdere malen worden

doorlopen.

We bespreken hieronder kort een aantal modellen. Daarna verklaren we de keuze van het model

voor dit project.

RETAIN model. (Glenda A, 2007)

Het retain model is een acroniem voor Relevance, Embedding, Transfer, Adaption, Immersion and

Naturalisation. Het model is ontwikkeld voor 2 doelstellingen. Ten eerste, de ontwikkeling van

gamebased learning projecten en ten tweede het evalueren en beoordelen van gamebased learning

projecten.

tabel 2.1 Voorbeeld van een evaluatie van 3 levels in een game volgens het retain model.

Het model is vooral van toepassing om bestaande serious games te gaan evalueren. Het model is

minder geschikt als leidraad om een nieuw serious game te ontwikkelen.

EMERGO model. (Nadolski, 2008)

EMERGO is een methodiek en een toolkit voor het ontwikkelen en uitleveren van multimediale

casussen waarmee complexe vaardigheden worden aangeleerd. Een EMERGO-casus wordt via

internet uitgeleverd en is gericht op het:

- samen op afstand

- actief verwerven van complexe vaardigheden

- in multimediaal vormgegeven realistische praktijkconfrontaties,

- via gaming-elementen, simulatie-elementen, en pedagogische elementen

- met een mix van ingebouwde begeleiding en reële begeleiding waaronder peerbegeleiding.

Het EMERGO model is erg volledig. Het bestaat uit een gratis te downloaden toolkit en een

uitgebreidde documentatie folder. Het nadeel is dat het model erg uitgebreid is en meer gericht is op

e-learing met integratie van games, dan een model puur voor serious games ontwikkeling.

figuur 2.1 Het EMERGO model.

Model van Bergeron. (Bergeron, 2006)

De sterkte van het model van Bergeron ligt zich in de eenvoud. Het model stelt dat er vier

basiselementen aanwezig zijn in een serious game. De vier basiselementen moeten in evenwicht zijn

met elkaar en kwalitatief goed ontwikkeld zijn om een geslaagde serious game te realiseren. Het

nadeel van het model is dat het beperkt is in de specifieke uitwerking van een serious game.

figuur 2.1 Het model van BERGERON.

Het FourDimensional Framework. (De Freitas en Oliver, 2006)

Het model is opgebouwd rond vier dimensies. Deze vier dimensies zijn:

1. Wat is de context van waar het leren plaatsvind en is dit formeel of informeel?

2. Wie is de doelgroep en wat zijn hun kenmerken (leerstijl, voorkennis van leerstof,

computervaardigheden,…)?

3. Tot op welk niveau moet de leeromgeving of platform ontwikkeld worden en hoe realistisch moet

het zijn om het leren effectief te maken?

4. Welke leer theorieën of modellen zoals behavioristisch, associatief, cognitief of sociaal situationeel

moeten geïmplementeerd worden?

figuur 2.1 Het vier-dimensionaal framework.

Triadic Game Design. (Harteveld, C. 2011)

Het ontwerpen van een serious game is een complex gegeven waarbij verschillende problemen

vanuit verschillende disciplines samenkomen. Het model helpt de makers van een serious game om

de keuzes te maken uit de verschillende mogelijkheden. Het model is gebaseerd rond 3

componenten: play, betekenis en realiteit. De spanning tussen deze 3 componenten bepalen de

uiteindelijke vorm van het serious game. Het model is ontstaan tijdens het ontwerpen van een

filosofie om het serious game Levee Patroller te ontwikkelen. Het serious game wordt in de praktijk

gebruikt om dijkwachters scherp te houden op grote en kleine dijkproblemen en ze te oefenen in het

stellen van de juiste diagnose. Daarnaast leren ze in het spel om effectief te rapporteren en te

communiceren over gesignaleerde problemen.

figuur 2.1 Triadic Game-Design.

EASLE MODEL. (de Byl,P. 2009)

Het Embedded Authentic Serious game-based Learning Experience model, kort weg EASLE is

ontwikkeld als leidraad om serious games te ontwerpen. De sterkte van het model is de eenvoud.

Het model gaat uit van een bottom-up benadering waarbij 7 lagen worden opgebouwd. Iedere laag

bouwt verder op de vorige laag en zo wordt het serious game stap voor stap gerealiseerd. De 7 lagen

zijn 1) genre2) Gameplay Mechanics, 3) Spelregels, 4) Thema, 5) Iconen, 6) Scènes en 7) Story.

Keuze van serious game ontwikkelingsmodel voor dit project. Vanuit de verschillende ontwikkelingsmodellen hebben we voor dit project het model van Bergeron

geselecteerd. Het model van Bergeron is sterk door zijn eenvoud. Serious games zijn volgens

Bergeron opgebouwd uit vier basiselementen: visualisatie, verhaallijn, interface en game play. Deze

vier elementen zijn in balans met elkaar bij een kwalitatieve serious game. Zo vereist een

kwalitatieve visualisatie (simulatie), een sterke verhaallijn, intuïtieve interface en een goed

doordachte game play en vica versa. In recentere serious games komen daar 2 extra elementen bij,

namelijk networking en artificiële intelligentie.

Figuur 2. Basiselementen van een serious game (Bergeron, 2006.)

De vier elementen streven vooral het leren als hoger doel na, maar een goede game play blijft een

essentieel ingrediënt. Bij het ontbreken van een goede game play wordt het spel niet of nauwelijks

gespeeld, vindt er geen herhaling plaats en worden de leerdoelen niet gehaald. Bij een serious game

moeten de visualisatie en de game play vooral functioneel zijn. De mate van detail van de visualisatie

omgeving hangt samen met de doelgroep en het doel van een game.

Verhaallijn

De verhaallijn beschrijft het begin, het verloop en het einde van wat een personage meemaakt in de

serious game. De verhaallijn beschrijft de structuur en de gebeurtenissen in de serious game. Het is

een chronologische opsomming van wat er gebeurt in de game.

Gameplay

Met de term gameplay wordt bedoeld hoe een gebruiker een computerspel ervaart of de elementen

van het spel zelf. Hierbij kan worden gedacht aan de besturing, het geluid, de interface, de game

mechanics, een rewardsysteem, de grafische stijl van het game enz. Gameplay is een erg subjectief

begrip omdat iedere speler een spel anders ervaart. Tevens zijn de criteria waaraan de gameplay

wordt beoordeeld verschillend per genre of zelfs per spel. Enkele criteria die over het algemeen

terugkomen zijn de besturing, game mechanics, een rewardsystem, de balans en

camerastandpunten. Als het spel als prettig, boeiend, afwisselend en uitdagend wordt ervaren, krijgt

de gameplay een hoge score.

Visualisatie

Visualisatie is het vertalen van een gedachte naar een beeld. De visualisatie van de serious game

betekent hier dus op welke manier we de serious game in beeld brengen. De term visualisatie is een

overkoepelend begrip over alles dat met het visuele van de game te maken heeft. De karakters, de

gebouwen, de omgeving, de interface, de manier van tekst in informatie weergeven, enz. Het is bij

een serious game belangrijk dat de visualisatie functioneel is, dat ze ten dienste staat van datgene

dat geleerd moet worden.

Interface

De interface zorgt ervoor dat de gebruiker het serious game kan besturen. De interface bestaat uit

een softwarematig en een hardwarmatig gedeelte. Het softwarematige gedeelte is dan de GUI of

Graphical User Interface. Dit is de weergave van het serious game op het scherm. Waar staan de

menubalken, waar wordt de score weergegeven, waar komt de opdrachtenbalk, enz. Het

hardwarmatig gedeelte zijn dan toetsenbord, muis, joystick, kinect, tabled,…

De verschillende soorten serious games. Serious games kunnen in een aantal klassen worden onderverdeeld. Julian Alvarez en Olivier

Rampnoux (2007) hebben een classificatiesysteem met 5 groepen: edutainment, advergaming,

edumarket games, politieke games en “training en simulatie” games.

Edutainment

Een edutainment game is een spel dat er volledig op is gericht om een educatieve boodschap over te

dragen. Het scenario heeft het overbrengen van deze boodschap als primair doel. Ze zijn specifiek

ontwikkeld voor het onderwijs om leerlingen spelenderwijs te onderwijzen. Deze stroom van serious

games heeft inmiddels een slechte naam ontwikkeld,

voornamelijk door de periode waarin het is ontstaan

(Egenfeldt-Nielsen, 2005). In deze periode was de techniek

binnen de games industrie niet voldoende volwassen. Hierdoor

konden educatieve instellingen de nodige technische

ontwikkelingen niet bolwerken. Dit zorgde er voor dat er een

duidelijk verschil in kwaliteit was tussen gewone en

edutainment games. Daarnaast voldeden de games

onvoldoende op educatief vlak. Ze waren dus niet leuk en niet

voldoende leerzaam (Harteveld, 2007).

Figuur 2.1 - Donkey Kong Jr. Math (1985: Nintendo)

Advergames

Advergames worden gebruikt om een product of dienst van een bedrijf te promoten. Het is de

samenvoeging van "advertising" en "games". De term werd bedacht in januari 2000 door Anthony

Giallourakis, en werd later vermeld in Wired’s magazine in 2001. Met de groei van het internet,

hebben advergames zich verspreid en een belangrijke plaats ingenomen in de media strategie en

campagnes van ondernemingen. Advergames zijn geëvolueerd doorheen de jaren. In de beginjaren

waren de advergames veredelde banners. Hoofddoel was om om het imago te versterken en extra

dataverkeer naar de website van de onderneming te creëren. Nu zijn de advergames veel

geavanceerder. Klanten registreren zich om prijzen te winnen, vrienden worden uitgenodigd om deel

te nemen, we spreken over virale marketing. De klantengegevens worden door de ondernemingen

bijgehouden en geanalyseerd.

Figuur 2.1 – Danette Game (2010: Danone)

Edumarket en politieke games

Edumarket en politieke games gebruiken games om een beladen boodschap over te brengen. Dit

soort boodschappen variëren van sociale belangen tot politieke berichten. De speler wordt actief bij

de onderwerpen betrokken. Het doel is dat de speler zich het onderwerp van het game meer gaat

aantrekken.

Figuur 2.1 – Darfur is Dying (www.darfurisdying.com)

Training en simulatie games

In een simulatiegame moet een speler opdrachten uitvoeren in een virtuele leefomgeving.

Simulatiegames vormen een vereenvoudiging van de werkelijkheid en bieden de speler de

mogelijkheid om veilig beslissingen te nemen en de effecten daarvan te evalueren. Trauma Center is

een voorbeeld van een simulatie game. In dit spel kan de speler verschillende soorten operaties

uitvoeren. Trauma Center is gebruikt om chirurgen te trainen door ze het spel wekelijks meer dan

drie uur te laten spelen. De chirurgen bleken 32% minder fouten te maken bij bepaalde operaties (Jr,

Lynch, Cuddihy, Gentile, Klonsky, & Merrell,2007).

Figuur 2.3 Trauma Center Under the Knife (2005:Nintendo)

De classificatie in 5 groepen die Julian Alvarez en Olivier Rampnoux (2007) hanteren heeft het

voordeel dat het heel bevattelijk is. Het nadeel is dat er wat kort door de bocht gegaan wordt en

sommige games in geen enkele categorie thuis horen of juist in 2 categorieën. Er zijn in de literatuur

verschillende andere classificatiesystemen te vinden. Voor de overzichtelijkheid hebben we

hieronder de indeling naar markten (eerste niveau –gebaseerd op Michael & Chen, 2006) en naar

typen spellen (tweede niveau – gebaseerd op Aldrich, 2005) gecombineerd. In principe staat de

toepassing van een bepaald spel type los van de sector of markt. Er zijn allerhande interessante

uitwisselingen mogelijk, zoals het gebruik een first-person shooter om anatomie te leren (Bergeron,

2006).

Markt Speltype Voorbeeld Militair • Simulatie

• First-person • Rollenspel

• ShipSim, Tramtunnel • America’s Army • Brandweertraining

Educatie • Interactieve spreadsheats • Game-gebaseerde modellen • Merken

• CO2Fx (Medgame) • Flex Your Power • Behrloo, Profchecks, Medgame

Bedrijven • Simulatie • Marketing games • Advergames • Virtuele producten • Virtual labo

• GuelphQuest • MassBalance • Baas op Zuid

Overheid • Simulatie • Marketing games • Advergames • Virtuele producten • Virtual labo

• GuelphQuest • MassBalance • Baas op Zuid

Gezondheidszorg • Fysieke games • Pijn bestrijdende games • Therapie • Motoriek

• PowerGrid • Snow World, Re-Mission • The Matrix, Earthquake in Zipland • Balance Rehabilitation Unit • Simendo

Maatschappij • Politieke games • Nieuws games • Morele games

• A Force More Powerful • Kuma/War • Darfur is dying

Voorbeelden van games.

In deze rubriek gaan we een aantal serious games bespreken. We doen dit in 3 stappen.

Eerst geven we een opsomming van serious games waarbij we het marktsegment en het speltype

vermelden. Ten tweede geven we een gedetailleerd infofiche van een selectie van 10 games. De

games zijn geselecteerd in functie van het game die we voor het AZ Groeninge ontwikkelen. Ten

derde geven we in bijlage 2.1.1 een gedetailleerde infofiche van alle 78 serious games.

1) Opsomming van serious games.

Naam van game Marktsegment Speltype NASA – Eyes on the solar System Educatie Simulatie The solar System – Explore your backyard

Educatie Simulatie

The Day The Earth Shook Educatie Simulatie P&H Mining Shovel Training Simulator

Bedrijven Simulatie

Global Ground Support, Deicing Training Simulator

Bedrijven Simulatie

McCurdy’s Armor Militair Simulatie Pfizer Virtual Pork Production Simulator

Bedrijven Simulatie

Safety Training Game Bedrijven Simulatie Immercive Learning Simulators Educatie Simulatie Heifer Virtual Village: Nepal Maatschappij Morele games Team Hospital – Hospital Tycoon Bedrijven Simulatie TruSim: Patient Rescue Gezondheidszorg Simulatie TruSim: Triage Trainer Gezondheidszorg Simulatie TruSim: Interactive Trauma Trainer Gezondheidszorg Simulatie Florance: Transfusion Sanguine Gezondheidszorg Simulatie Florence: Sécurité Incendie Gezondheidszorg Simulatie The Sims Game Simulatie Second Life Game Simulatie America’s Army Militair Simulatie Pulse Gezondheidszorg Simulatie Dental Implant Training Simulation Gezondheidszorg Simulatie Free Dive Gezondheidszorg Simulatie

Pijn bestrijdende games

Virtual Bank Bedrijven Simulatie A Force More Powerful Maatschappij Politieke game Peacemaker Maatschappij Morele game Incident Commander Overheid Simulatie Code Orange Gezondheidszorg Simulatie 24 Blue Militair Simulatie ReMission Gezondheidszorg Simulatie Monkey Tales Educatie Game gebaseerde modellen

Global Conflicts: Palestine Maatschappij Politieke morele games Playmancer Gezondheidszorg Simulatie WEIC – The Stress Game Bedrijven Simulatie Playing History Educatie Simulatie

Do I Have A Right Maatschappij Game gebaseerde modellen

Argument Wars Educatie Game gebaseerde modellen

We The Jury Educatie Game gebaseerde modellen

People’s Pie Overheid Game gebaseerde modellen

Delicious Deluxe Game Game gebaseerde modellen

Win The White House Maatschappij Politiek game Ludomedic Gezondheidszorg Simulatie

Simcity Game Simulatie Stop Disasters Game Game gebaseerde modellen

MoSBE Game Game gebaseerde modellen

Cisco Binary Game Educatie Mini game Planet Green Maatschappij Morele game Revolution Educatie Game gebaseerde modellen

Daesign for the Banque cantonale vaudoise

Bedrijven Game gebaseerde modellen

Fat World Educatie Game gebaseerde modellen

Petites Histoires de Dents Educatie Mini game Lumosity Brain Training Educatie Mini game Hospital Waste Disposal Gezondheidszorg Simulatie

Campto Bedrijven Mini game Multaq Bedrijven Game gebaseerde modellen

Flower For All Gezondheidszorg Game gebaseerde modellen

Pillo Gezondheidszorg Game gebaseerde modellen

CRAFT Mechatronica Educatie Simulatie De Ultimate Ontdekkingstocht Educatie Gezondheidszorg Game gebaseerde modellen Na-Aapje Educatie Mini game De Ontdekker Gezondheidszorg Simulatie Geriatrix Gezondheidszorg Simulatie Deliver the Net Gezondheidszorg Simulatie La Machine à Caca Educatie Mini game ABCDE Sim Gezondheidszorg Simulatie Staying Alive Gezondheidszorg Simulatie Heartville Gezondheidszorg Game gebaseerde modellen Dolo: Kids Gezondheidszorg Simulatie CliniSpace Gezondheidszorg Simulatie Learnexx 3D Virtual Laboratories Educatie Simulatie Seveso: The Game Overheid Simulatie

1) Gedetailleerde infofiche van 7 games

Deze 7 games zijn geselecteerd in functie van de serious game die voor het AZ Groeninge wordt

ontwikkeld.

Name: Florence: Sécurité Incendie [No-Free Download]

Link: http://www.sante-training.com/catalogue/19-serious-games/9-serious-game-securite-incendie

Type: Simulation – Healthcare

Developer(s): Sante Training (Training eHealth)

Target(s): Everyone

Description: In een zorginstelling is het mogelijk dat er brand ontstaat. Hoe ga je te werk?

Trailer: -

Screens:

Name: Florance: Transfusion Sanguine (Blood Transfusion) [No-Free Download]

Link(s): http://www.sante-training.com/catalogue/19-serious-games/8-serious-game-transfusion-sanguine

Type: Simulation – Healthcare

Developer(s): Sante Training (Training eHealth)

Target(s): Healthcare Students

Description: Protocol van een bloedtransfusie doorlopen met mogelijke complicaties.

Trailer: http://www.sante-training.com/catalogue/19-serious-games/8-serious-game-transfusion-sanguine

Screens:

Name: Team Hospital – Hospital Tycoon [No-Free Download]

Link(s): http://www.ign.com/games/theme-hospital/pc-3074 http://drstudios.co.uk/games/hospital-tycoon/

Type: Business Simulation

Developer(s): Bullfrog – DR Studios

Target(s): Everyone

Description: Een ziekenhuis leiden zoals een bedrijf werkt.

Trailer: http://www.youtube.com/watch?v=K_64DAOrSMM http://www.youtube.com/watch?v=RV5w7aZnS4o

Screens:

Name: Ludomedic (MediKids) [Free Web Play]

Link: http://www.ludomedic.com/index.php?option=com_content&view=article&id=8&Itemid=130

Type: Healthcare simulation – Educational

Developer(s): CCCP Studio (Confluence Composite de Concepteurs et Prestataires)

Target(s): Children, Adults

Description: Bedoeling om jonge patiëntjes beter te laten brijpen wat hun ziekte inhoud en hoe men de ziekte tegemoet gaat. Ook gebruikt als middel om de dokters te helpen bij het uitleggen van de ziekte en behandeling aan hun patiënten (en diens ouders).

Trailer: http://www.youtube.com/watch?v=qDMZ5C6I0FQ

Screens:

Name: Seveso: The Game (2012) [Free Play]

Link: http://seveso.be/nl/game

Type: Intervention - Healthcare

Developer(s): Seveso?

Target(s): Everyone

Description: Men toont hier wat je moet doen bij een industrieel ongeval. Wat moet je doen als er een chemisch bedrijf een ongeval heeft en een giftige rook in de omgeving komt.

Trailer: -

Screens:

Name: WEIC – The Stress Game [Free Web Play]

Link: http://www.seriousgames.dk/thestressgamecase

Type: Single player web based

Developer(s): Serious Games Interactive (Group)

Target(s): Public Employees

Description: Aanleren van het tegengaan van stress a.d.h.v. de werkomgeving.

Trailer: http://www.seriousgames.dk/thestressgamecase

Screens:

Name: Geriatrix [No Free Play]

Link: http://www.nyoyn.com http://congresboek.nl/sitedata/index.php/abstractslijst/117-abstracts-sessie-a/posters/236-a142 http://www.dutchgameawards.nl/2012/geriatrix/

Type: Medical Healthcare

Developer(s): UMC

Target(s): Students Healthcare

Description: 1 uur durende medische game voor dokters in spé. Deze moeten leren beslissingen nemen in de diagnostiek en de daaropvolgende behandeling. Men kan in een veilige omgeving verschillende strategieën uitproberen en de mogelijke consequenties ervaren.

Trailer: http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=RC8PcJYqRNk Screens:

Referenties

Aldrich, C. (2005). Learning by Doing. A comprehensive guide to simulations, computer games, and pedagogy in e-Learning and Other Educational Experiences, San Francisco: Wiley & Sons.

Alvarez, J., & Rampnoux, O. (2007). Serious Game: just a question of posture? Proceedings AISB Annual

Convention. Newcastle.

Bergeron, B. (2006). Developing Serious Games. Hingham, MA: Charles River Media.

de Byl, P. (2009). Designing Games-Based Embedded Authentic Learning Experiences

Egenfeldt-Nielsen, S. (2005). Beyond Edutainment: Exploring the Educational Potential of Computer Games. Copenhagen: IT-University of Copenhagen.

Glenda A. Gunter; Robert F. Kenny and Erik H. Vick (2007). Taking educational games seriously: using the

RETAIN model to design endogenous fantasy into standalone educational games

Harteveld, C. (2007). Balancing Reality, Pedagogy and Game. Delft.

Harteveld, C. (2011). Triadic game design: balancing reality, meaning and play. London: Springer-Verlag.

Jr, J. C., Lynch, P. J., Cuddihy, L., Gentile, D. A., Klonsky, J., & Merrell, R. (2007). The Impact of Video Games on Training Surgeons in the 21st Century. Archives of Surgery , 181- 186.

Michael, D. R., Chen, S. L. (2005). Serious Games: Games That Educate, Train, and Inform. Muska &

Lipman/Premier-Trade.

Nadolski, R. J., Hummel, H. G. K., Van den Brink, H. J., Hoefakker, R., Slootmaker, A., Kurvers, H., & Storm, J.

(2008). EMERGO: methodology and toolkit for efficient development of serious games in higher education.

Simulations & Gaming,39(3), 338-352.

Schalken, F. et al. (2010). Handboek online hulpverlening: hoe onpersoonlijk contact heel persoonlijk wordt.

Houten: Bohn Stafleu van Loghum.