ANEMIJANEMIJAA

OktobarOktobar, 20, 201111..

Prof.dr. med.sci Selmira BrkićProf.dr. med.sci Selmira Brkić

RBCRBC WBCWBC

•Nije bolestNije bolest

stanjestanje

WHO- koncentracija Hb u krvi niža od 130 WHO- koncentracija Hb u krvi niža od 130 g/L ili Htc niži od 39% kod odraslih g/L ili Htc niži od 39% kod odraslih muškaraca, odnosno Hb niži od 120 g/L ili muškaraca, odnosno Hb niži od 120 g/L ili Htc niži od 37% kod odraslih žena.Htc niži od 37% kod odraslih žena.

Dovodi do tkivne hipoksije zbog smanjene Dovodi do tkivne hipoksije zbog smanjene sposobnosti krvi za prijenos kiseonika.sposobnosti krvi za prijenos kiseonika.

Hematološki indexiHematološki indexi

Color indexColor index Hgb %/RBC%Hgb %/RBC% Mean Corpuscular Volume (Mean Corpuscular Volume (MCV)MCV) Hct/broj eritrocitaHct/broj eritrocita Mean Cell Hemoglobin (Mean Cell Hemoglobin (MCHMCH) - ) -

Hgb/RBCHgb/RBC Mean Cell Hemoglobin Concentration Mean Cell Hemoglobin Concentration

(MCHC(MCHC))--Hgb/HctHgb/Hct

SMANJEN broj Eritrocita i količina hemoglobina – SMANJEN broj Eritrocita i količina hemoglobina – ANEMIJAANEMIJA

POVEĆAN broj eritrocita -POVEĆAN broj eritrocita -ERITROCITOZAERITROCITOZA

Povećan broj svih krvnih elemenata – Povećan broj svih krvnih elemenata – POLICITEMIJAPOLICITEMIJA

BROJ ERITROCITA NIJE UVIJEK MJERILO ZA BROJ ERITROCITA NIJE UVIJEK MJERILO ZA ANEMIJUANEMIJU

AnemijaAnemija

smanjensmanjene sposobnosti e sposobnosti prenošenja Oprenošenja O22

dovodi do tkivne hipoksije zbog dovodi do tkivne hipoksije zbog smanjene sposobnosti krvi za smanjene sposobnosti krvi za prenos kisikaprenos kisika

Kompenzatorni mehanizmi u anemijiKompenzatorni mehanizmi u anemiji

Pomak disocijacije krive oksihemoglobina Pomak disocijacije krive oksihemoglobina udesno,udesno, čime se smanjuje afinitet čime se smanjuje afinitet hemoglobina za kisik. hemoglobina za kisik.

u tkivima oslobađa veća količina Ou tkivima oslobađa veća količina O22

(2,3 difosfoglicerat je glavni faktor (2,3 difosfoglicerat je glavni faktor odgovoran za ovo)odgovoran za ovo)

KVS mehanizmi KVS mehanizmi Preraspodjela krvi (vitalni organi su Preraspodjela krvi (vitalni organi su

snabdjeveni dovoljnom količinom snabdjeveni dovoljnom količinom krvi(mozak i srce) krvi(mozak i srce)

hipoksija uzrokuje vazodilataciju, a u hipoksija uzrokuje vazodilataciju, a u bubrezima vazokonstrikcija. bubrezima vazokonstrikcija.

Ukupni periferni otpor je smanjen u Ukupni periferni otpor je smanjen u anemiji što dovodi do povećanja venskog anemiji što dovodi do povećanja venskog priliva—dekompenzacija srcapriliva—dekompenzacija srca

eritropoetinaeritropoetina Povlačenje tečnosti iz međućelijskih Povlačenje tečnosti iz međućelijskih

prostora u krvne sudoveprostora u krvne sudove

Anemije zbog akutnog gubljenja krviAnemije zbog akutnog gubljenja krvi

Neposredno poslije krvarenja RBC normalanNeposredno poslije krvarenja RBC normalan

Nekoliko sati kasnije (oko 3 h) hematokrit i broj Nekoliko sati kasnije (oko 3 h) hematokrit i broj eritrocita se snižavajueritrocita se snižavaju

zapaža se veliko povećanje broja retikulocitazapaža se veliko povećanje broja retikulocita

Anemije usljed hroničnog gubitka Anemije usljed hroničnog gubitka krvikrvi

Gastrointestinalno krvarenjeGastrointestinalno krvarenje Menstrualno krvarenjeMenstrualno krvarenje Hijatus hernijeHijatus hernije HemeroidiHemeroidi DivertikulozeDivertikuloze MalignitetiMaligniteti

Simptomi i znaci anemijeSimptomi i znaci anemije

Umor - pospanostUmor - pospanost Slabost - brzo zamaranjeSlabost - brzo zamaranje Vrtoglavica i nesigurnostVrtoglavica i nesigurnost Bljedilo kože i sluznicaBljedilo kože i sluznica Ubrzan srčani radUbrzan srčani rad Osjećaj hladnoće, naročito ekstremitetaOsjećaj hladnoće, naročito ekstremiteta Tuga i depresijaTuga i depresija Poremećaj sna i smanjenje apetitaPoremećaj sna i smanjenje apetita

Fizički znaci kao što su blijedilo, stalni Fizički znaci kao što su blijedilo, stalni zamor, slabost i nedostatak vazduhazamor, slabost i nedostatak vazduha

LaboratorLaboratorijski dg. testoviijski dg. testovi• KKSKKS• Ispitivanje krvnog razmazaIspitivanje krvnog razmaza• RetiRetikkuloculocitiiti – m – mjjeera efikasnosti eritropoezera efikasnosti eritropoeze• Ispitivanje kostne sržiIspitivanje kostne srži• Ispitivanje FeIspitivanje Fe – – koncentracija Fe, ukupni koncentracija Fe, ukupni

vezujuću kapacitet Fe (vezujuću kapacitet Fe (total iron-binding total iron-binding capacity capacity --TIBC), ferritinTIBC), ferritin

• Vitamin B12 Vitamin B12 ii folat folat• Nivo eNivo erriitropoietintropoietinaa

Podjela anemija (etiopatogenetska)Podjela anemija (etiopatogenetska)

Anemija zbog:Anemija zbog:

1.1. Poremećaja u stvaranju i sazrijevanju Poremećaja u stvaranju i sazrijevanju eritrocitaeritrocita

2.2. Poremećaja u sintezi i građi hemoglobinaPoremećaja u sintezi i građi hemoglobina

3.3. Povećane razgradnje eritrocitaPovećane razgradnje eritrocita

4.4. Gubljenja krviGubljenja krvi

Anemije zbog poremećaja u stvaranju i Anemije zbog poremećaja u stvaranju i sazrijevanju eritrocitasazrijevanju eritrocita

Hipoplazija ili aplazija kostne srži (aplastične)Hipoplazija ili aplazija kostne srži (aplastične)

Poremećaj sinteze DNA (Poremećaj sinteze DNA (megaloblastne megaloblastne anemijeanemije - deficit B - deficit B12 12 i folne kiseline)i folne kiseline)

AplastiAplastiččne anemijene anemije

Hipoplazija ili aplazija koštane srži (prati Hipoplazija ili aplazija koštane srži (prati je pancitopenija i manjak hematopoeznog je pancitopenija i manjak hematopoeznog tkiva)tkiva)

PANCITOPENIJAPANCITOPENIJA• destrukcija usljed hemijskih i fizičkih destrukcija usljed hemijskih i fizičkih

faktorafaktora• Sve ćelijske linije su zahvaćeneSve ćelijske linije su zahvaćene

Etiologija:Etiologija:

1.1. NasljedneNasljedne

2.2. Stečene (primarne –idiopatske i sekundarne)Stečene (primarne –idiopatske i sekundarne)

patofiziologijapatofiziologija

AA AA je uzrokovana imunim mehanizmima, je uzrokovana imunim mehanizmima, bilo da postoje antitjela protiv stem ćelije bilo da postoje antitjela protiv stem ćelije ili celularni imuni mehanizmi (T-limfociti) ili celularni imuni mehanizmi (T-limfociti) suprimiraju proliferaciju stem ćelija. suprimiraju proliferaciju stem ćelija.

Koštana srž je nesposobna usljed Koštana srž je nesposobna usljed imunološki posredovane specifične tkivne imunološki posredovane specifične tkivne destrukcije.destrukcije.

FazeFaze

I: I: NaletNalet• Posle inicijalnog događaja (npr. Virusne Posle inicijalnog događaja (npr. Virusne

infekcijeinfekcije) ) hematopoetsko tkivo biva hematopoetsko tkivo biva razoreno od strane imunološkog sistema. razoreno od strane imunološkog sistema.

• Mali broj preživjelih stem ćelija može Mali broj preživjelih stem ćelija može obezbjeđivati adekvatnu hematopoezu obezbjeđivati adekvatnu hematopoezu neko vrijeme, ali će broj cirkulišućih ćelija neko vrijeme, ali će broj cirkulišućih ćelija biti veoma nizak i javljaće se klinički biti veoma nizak i javljaće se klinički simptomi i znaci simptomi i znaci

II: II: OporavakOporavak• Bilo parcijalni ili potpuni oporavak može da se Bilo parcijalni ili potpuni oporavak može da se

desi bez narastanja broja stem ćelija.desi bez narastanja broja stem ćelija.

III: III: Kasno oboljenjeKasno oboljenje• Godinama posle oporavka, broj krvnih elemenata Godinama posle oporavka, broj krvnih elemenata

može opadati kao pancitopenijamože opadati kao pancitopenija ili se može javiti ili se može javiti abnormalni klon stem ćelija. abnormalni klon stem ćelija.

• Takođe dolazi do pojaveTakođe dolazi do pojave PNH( paroxysmal PNH( paroxysmal noctural hemoglobinuria), AML (acute noctural hemoglobinuria), AML (acute myelogenous leukemia) myelogenous leukemia) iliili MDS (myelodysplasia MDS (myelodysplasia))

StečenaStečena• IdiopatIdiopatska ili primarna bez jasnog uzrokaska ili primarna bez jasnog uzroka• SeSekundarna usledkundarna usled

Hemijskih faktora kao što su Hemijskih faktora kao što su benzene, insebenzene, insekkticidticidi i i i herbicidiherbicidi

chloramphenicol (antibiotichloramphenicol (antibiotikk) ) i i phenylbutazone phenylbutazone ((NSAILNSAIL), hemoherap), hemoherapeutici eutici (busulfan, vincristine), (busulfan, vincristine), antiantikkonvulonvulzantizanti (Dilantin) (Dilantin)

Jonizaciona radijacija pri nuklearnim havarijama, Jonizaciona radijacija pri nuklearnim havarijama, terapija x-zracima ili radiaciona terapija, radijumterapija x-zracima ili radiaciona terapija, radijum

InfeInfekcije kao što su:kcije kao što su:hepatitis, Epstein-Barr virus, hepatitis, Epstein-Barr virus, CMV, HIVCMV, HIV

Drugi uzrociDrugi uzroci - - trudnoćatrudnoća, malnutri, malnutricijacija, imunolo, imunološka ška disfunkcijadisfunkcija

Fanconijeva anemijaFanconijeva anemija

• FanconiFanconiijevaijeva anemi anemijjaa GenetGenetska predispozicija otkazivanja kostne ska predispozicija otkazivanja kostne

sržisrži HHromoromozzm 9Q m 9Q ii 20Q: 20Q: prekid i spoj u prekid i spoj u hromatidhromatidii 25- 30% 25- 30% dječijih aplastičnih anemijadječijih aplastičnih anemija Dva puta češća kod muških nego ženskihDva puta češća kod muških nego ženskih KliničkiKlinički

• Smanjena težina na rođenjuSmanjena težina na rođenju• HiHiperpigmentaperpigmentacija kožecija kože• Smanjena dužinaSmanjena dužina• SkeletSkeletni poremećajini poremećaji (h (hiipoplapoplazija palčevazija palčeva))

Nasljedne aplastične anemijeNasljedne aplastične anemije

Npr. Fankonijeva anemija (javlja se u dječijem Npr. Fankonijeva anemija (javlja se u dječijem dobu, udružena sa multiplim kongenitalnim dobu, udružena sa multiplim kongenitalnim anomalijama- mikrocefalija, strabizam, mentalna anomalijama- mikrocefalija, strabizam, mentalna retardacija; familijarna pojava i kromozomske retardacija; familijarna pojava i kromozomske aberacijeaberacije

- PANCITOPENIJAPANCITOPENIJA- postoji visok rizik od pojave leukemijepostoji visok rizik od pojave leukemije

Stečene aplastične anemijeStečene aplastične anemije

- 50% slučajeva aplastičnih anemija pripada 50% slučajeva aplastičnih anemija pripada

ovoj skupiniovoj skupini

- prisustvo nekog toksina, nedostatak prisustvo nekog toksina, nedostatak neophodnog humoralnog faktora ili neophodnog humoralnog faktora ili autoimuni mehanizam autoimuni mehanizam

Primarne (idiopatske)Primarne (idiopatske)

Obično prethodi virusna infekcija ali se ne Obično prethodi virusna infekcija ali se ne zna njihov uzrokzna njihov uzrok

Imunološko oštečenje praćelija koštane Imunološko oštečenje praćelija koštane sržisrži

Sekundarne aplastične anemijeSekundarne aplastične anemije

etiološki faktorietiološki faktori- Fizički agensiFizički agensi (radijacija, radioaktivni izotopi, (radijacija, radioaktivni izotopi,

atomska bomba) posebno osjetljive stanice koje atomska bomba) posebno osjetljive stanice koje se brzo razmnožavaju, (koštane srži, pa nastaje se brzo razmnožavaju, (koštane srži, pa nastaje aplazija koštane srži i pancitopenija)aplazija koštane srži i pancitopenija)

- Kemijski agensi i lijekoviKemijski agensi i lijekovi (lijekovi mogu (lijekovi mogu izazvati supresiju koštane srži, a najčešće do izazvati supresiju koštane srži, a najčešće do aplastične anemije dovode lijekovi koji se koriste aplastične anemije dovode lijekovi koji se koriste u terapiji tumora u terapiji tumora

- kemoterapijakemoterapija

- Idiosinkrazijske ili alergijske reakcijeIdiosinkrazijske ili alergijske reakcije na lijekove samo kod posebno osjetljivih na lijekove samo kod posebno osjetljivih osoba (acetazolamid, jedinjenja arsena, osoba (acetazolamid, jedinjenja arsena, barbiturati, kloramfenikol, zlato, barbiturati, kloramfenikol, zlato, insekticidi, fenotijazini, fenilbutazon, insekticidi, fenotijazini, fenilbutazon, pirimetamin, sulfa lijekovi, tiozracil)pirimetamin, sulfa lijekovi, tiozracil)

- InfekcijeInfekcije (virusni hepatitis): virusi se (virusni hepatitis): virusi se vezuju za pluripotentnu matičnu stanicu i vezuju za pluripotentnu matičnu stanicu i produciraju haptene koji iniciraju produciraju haptene koji iniciraju imunološku reakciju koja uništava matične imunološku reakciju koja uništava matične (stem) stanice(stem) stanice

- Insuficijencija koštane srži uzrokovana Insuficijencija koštane srži uzrokovana fibrozom, osteoporozom i nagomilavanjem fibrozom, osteoporozom i nagomilavanjem lipidalipida

Normocitna anemija-aplazija-Normocitna anemija-aplazija-pancitopenijapancitopenija

Aplastična anemijaAplastična anemija

NormohromNormohromnana Normoc Normocitna anemijaitna anemija

Aplastična anemijaAplastična anemija

ANEMIJE ZBOG POREMEĆAJA SINTEZE ANEMIJE ZBOG POREMEĆAJA SINTEZE DNADNA

Megaloblastne anemijeMegaloblastne anemije

1.1. Anemije zbog deficita vitamina BAnemije zbog deficita vitamina B1212

2.2. Anemije zbog deficita folne kiselineAnemije zbog deficita folne kiseline

UzrokUzrok• Vitamin B12 (cijanokobalamin) deficitVitamin B12 (cijanokobalamin) deficit

Neadekvatan unos hrnom (vegetarijanci) jer se B12 nalazi Neadekvatan unos hrnom (vegetarijanci) jer se B12 nalazi samo u žnamirnicama životinjskog porekla: crveno meso, samo u žnamirnicama životinjskog porekla: crveno meso, riba, jaja, iznutrice, jetra...riba, jaja, iznutrice, jetra...

MalapsorcijaMalapsorcija• Perniciozna anemijaPerniciozna anemija

Atrofija parijetalnih ćelija u želudcu koje luče Atrofija parijetalnih ćelija u želudcu koje luče intrinsični faktor intrinsični faktor izaziva anemiju jer je IF izaziva anemiju jer je IF neophodan za apsorciju B12.neophodan za apsorciju B12.

Javlja se obično kod starijih od 50 godina.Javlja se obično kod starijih od 50 godina. Neurološki problemi. Neurološki problemi.

Anemije zbog deficita vitamina BAnemije zbog deficita vitamina B1212

DEFICIT vitamina BDEFICIT vitamina B12 12

(neophodan za sintezu DNK)(neophodan za sintezu DNK)

Ako je deficit BAko je deficit B1212 posljedica urodj posljedica urodj nedostatka unutrašnjeg faktora- nedostatka unutrašnjeg faktora- perniciozna anemijaperniciozna anemija

EtiologijaEtiologija(uzroci deficita vitamina B(uzroci deficita vitamina B1212))

Kongenitalni deficit unutrašnjeg faktoraKongenitalni deficit unutrašnjeg faktora Atrofični gastritisAtrofični gastritis Resekcija želuca (parcijalna ili totalna)Resekcija želuca (parcijalna ili totalna) Pankreasna insuficijencijaPankreasna insuficijencija Poremećena apsorpcija u ileumuPoremećena apsorpcija u ileumu KompeticijaKompeticija

Neadekvatan unosNeadekvatan unos

rijetko uzrok nedostatka rijetko uzrok nedostatka kod striktnih vegetarijanaca može se kod striktnih vegetarijanaca može se

pojaviti deficit jer hrana biljnog porijekla pojaviti deficit jer hrana biljnog porijekla ne sadrži dovoljne količine vitamina Bne sadrži dovoljne količine vitamina B1212..

čest deficit vitamina B12 je zbog deficita čest deficit vitamina B12 je zbog deficita unutrašnjeg faktoraunutrašnjeg faktora

Unutrašnji faktor - gliko-protein MT 50000-Unutrašnji faktor - gliko-protein MT 50000-60000. neophodan za apsorpciju vitamina 60000. neophodan za apsorpciju vitamina B12B12

Parijetalne ćelije želudačne sluznice luče Parijetalne ćelije želudačne sluznice luče HCl i unutrašnji faktorHCl i unutrašnji faktor

KOMPLEKS unutrašnji faktor + B12 do KOMPLEKS unutrašnji faktor + B12 do receptora koji su lokalizirani na receptora koji su lokalizirani na mikroresicama terminalnog ileumamikroresicama terminalnog ileuma

Kompleks se vezuje za receptore i zatim Kompleks se vezuje za receptore i zatim ćelije sluznice ileuma preuzimaju vitamin ćelije sluznice ileuma preuzimaju vitamin B12B12

Kongenitalni deficit unutrašnjeg faktoraKongenitalni deficit unutrašnjeg faktora - -produkcija HCl i pepsina nije poremećenaprodukcija HCl i pepsina nije poremećena

Atrofični gastritisAtrofični gastritis ima za posljedicu def B12 ima za posljedicu def B12 (zbog autoimunog poremećaja u toku kojeg (zbog autoimunog poremećaja u toku kojeg se stvaraju autoantitijela protiv različitih se stvaraju autoantitijela protiv različitih antigena sluznice želuca)antigena sluznice želuca)

kod alkoholičara, pušača i ljudi koji uzimaju kod alkoholičara, pušača i ljudi koji uzimaju vrele napitke (vreli čaj)vrele napitke (vreli čaj)

hirurška resekcija želucahirurška resekcija želuca takođe dovodi do takođe dovodi do deficita unutrašnjeg faktora i u tim deficita unutrašnjeg faktora i u tim slučajevima prisutni su i znaci sideropenije slučajevima prisutni su i znaci sideropenije (deficita gvožđa)(deficita gvožđa)

pankreasne insuficijencijepankreasne insuficijencije (enzimi (enzimi neophodni za pravilnu apsorpciju vitamina neophodni za pravilnu apsorpciju vitamina B12)B12)

Poremećena apsorpcija u ileumuPoremećena apsorpcija u ileumu (limfomi (limfomi crijeva, regionalni enteritis, tuberkuloza crijeva, regionalni enteritis, tuberkuloza crijeva ili poslije hirurških resekcija u crijeva ili poslije hirurških resekcija u predjelu ileuma)predjelu ileuma)

KompeticijaKompeticija

Deficit B12 zbog prisustva povećane količine Deficit B12 zbog prisustva povećane količine bakterija i parazita u GITbakterija i parazita u GIT

Povećanje broja bakterija -sindrom slijepe vijuge, Povećanje broja bakterija -sindrom slijepe vijuge, divertikuli, anastomozedivertikuli, anastomoze

bakterije koriste B12bakterije koriste B12 za svoje potrebe za svoje potrebe hipoteza je potvrđena - peroralno uzimanje hipoteza je potvrđena - peroralno uzimanje

antibiotika popravlja poremećajantibiotika popravlja poremećaj

infestacije ribljom pantljičarominfestacije ribljom pantljičarom u Finskoj u Finskoj (Diphylobotriam latum) (Diphylobotriam latum) jer ovaj parazit jer ovaj parazit takođe koristi B12 za svoje potrebetakođe koristi B12 za svoje potrebe

Osobitosti hematološkog preparata Osobitosti hematološkog preparata megaloblastne anemijemegaloblastne anemije

Rezultat usporene replikacije DNA i Rezultat usporene replikacije DNA i normalne sinteze RNA i proteina normalne sinteze RNA i proteina (strukturnih proteina i hemoglobina) jeste (strukturnih proteina i hemoglobina) jeste pojava krupnijih ćelijapojava krupnijih ćelija

Zbog usporene diobe stanice postaju veće od Zbog usporene diobe stanice postaju veće od normalnihnormalnih

eritroblaste zovemo eritroblaste zovemo megaloblastimegaloblasti, a velike , a velike eritrocite u perifernoj krvi eritrocite u perifernoj krvi megalocitimegalociti

makrocitne anemijemakrocitne anemije

sinteza Hb u ćelijama normalna, one će kako sinteza Hb u ćelijama normalna, one će kako imaju veću zapreminu od normalnih Erit imaju veću zapreminu od normalnih Erit imati i veću količinu hemoglobina od imati i veću količinu hemoglobina od normalnih RBCnormalnih RBC

pošto je ukupan broj RBc u krvi smanjen, pošto je ukupan broj RBc u krvi smanjen, koncentracija Hb u jedinici zapremine krvi koncentracija Hb u jedinici zapremine krvi biće smanjena biće smanjena

Megaloblasti i megalociti imaju izmjenjen oblikMegaloblasti i megalociti imaju izmjenjen oblik

Češće sferični nego bikonkavniČešće sferični nego bikonkavni

imaju krhku membranu i kraće žive nego imaju krhku membranu i kraće žive nego normalni Eritnormalni Erit

glavni uzrok anemije u nedostatku vitamina B12, glavni uzrok anemije u nedostatku vitamina B12, skraćenje vijeka eritrocita (makrocita) takođe skraćenje vijeka eritrocita (makrocita) takođe doprinosi pojavi anemije. doprinosi pojavi anemije.

Kliničke manifestacije MAKliničke manifestacije MA

vitamin B12 važan u metabolizmu masnih vitamin B12 važan u metabolizmu masnih kiselina ( mijelina) kiselina ( mijelina)

demijelinizacije i poremećaji CNS i PNSdemijelinizacije i poremećaji CNS i PNS

degeneracija zadnjih i bočnih snopova kičmene degeneracija zadnjih i bočnih snopova kičmene moždine (funikularna mijeloza), degenerativne moždine (funikularna mijeloza), degenerativne promjene u predjelu spinalnih ganglija, promjene u predjelu spinalnih ganglija, degeneracija zadnjih korjenova kičmene moždine degeneracija zadnjih korjenova kičmene moždine i perifernih neravai perifernih nerava

promjene zahvataju i senzorne i motorne puteve i promjene zahvataju i senzorne i motorne puteve i manifestuju se poremećajima senzibiliteta i manifestuju se poremećajima senzibiliteta i motorikemotorike

Zbog promjena u višim nervnim centrima nastaju Zbog promjena u višim nervnim centrima nastaju poremećaji ponašanjaporemećaji ponašanja

poremećaja u sintezi nukleotida – poremećaja u sintezi nukleotida – nedostatak vitamina B12 ili folne kiseline nedostatak vitamina B12 ili folne kiseline usporena replikacija DNA usporena replikacija DNA usporena usporena mitoza mitoza megaloblastična anemija megaloblastična anemija eritrociti veliki i puni hemoglobina i na eritrociti veliki i puni hemoglobina i na prvi pogled ne bi trebala biti anemija prvi pogled ne bi trebala biti anemija

RBC žive kraće (eritrociti su neelastični i RBC žive kraće (eritrociti su neelastični i glomazni), pa se javlja anemijaglomazni), pa se javlja anemija

Laboratorijski nalaz u megaloblastnoj anemijiLaboratorijski nalaz u megaloblastnoj anemiji

U perifernoj krvi smanjeni eritrociti, leukociti i U perifernoj krvi smanjeni eritrociti, leukociti i trombocititrombociti

MCV (srednja zapremina pojedinačnih eritrocita) MCV (srednja zapremina pojedinačnih eritrocita) je povećanaje povećana

Koncentracija Hb snižena Koncentracija Hb snižena zbog značajnog zbog značajnog smanjenja broja eritrocitasmanjenja broja eritrocita

prosječna količina Hb po pojedinačnom eritrocitu prosječna količina Hb po pojedinačnom eritrocitu MCH MCH povećanapovećana

MCHC (prosječni sadržaj hemoglobina u MCHC (prosječni sadržaj hemoglobina u pojedinačnim eritrocitima)-normalan.pojedinačnim eritrocitima)-normalan.

Zbog hemolize (i to uglavnom mladih Zbog hemolize (i to uglavnom mladih ćelija u kostnoj srži) dolazi do povećanja ćelija u kostnoj srži) dolazi do povećanja koncentracije nekonjugovanog bilirubina koncentracije nekonjugovanog bilirubina u krvi i povećanja koncentracije u krvi i povećanja koncentracije urobilinogena u mokraći i stoliciurobilinogena u mokraći i stolici

Razmaz periferne krviRazmaz periferne krvi eritrociti 10-12 mik eritrociti 10-12 mik ovalnog oblika, bez centralnog rasvjetljenja ovalnog oblika, bez centralnog rasvjetljenja

(megalociti)(megalociti) hiperhromija hiperhromija izrazita anizocitoza - preovlađuju makrociti i izrazita anizocitoza - preovlađuju makrociti i

megalociti i megalociti i PoikilocitozaPoikilocitoza Količina rtc – sniženaKoličina rtc – snižena pojava hipersegmentovanih (makropoliciti)pojava hipersegmentovanih (makropoliciti)

Megaloblastna anemija (razmaz priferne krvi) Megaloblastna anemija (razmaz priferne krvi) 

Eritrociti su veći nego normalni, >9 mikrona, a MCV >100. (Usporedite veličinu E i limfocita). Makrocite nalazimo kod megaloblastične anemije povezane s manjkom folata ili vitamina B12.

Megaloblastna anemija (razmaz priferne krvi)Megaloblastna anemija (razmaz priferne krvi)

Megaloblastna anemija (razmaz priferne krvi)Megaloblastna anemija (razmaz priferne krvi)

Patogeneza perniciozne anemijePatogeneza perniciozne anemije

promjene najizrazitije na hematopoeznom, promjene najizrazitije na hematopoeznom, digestivnom i nervnom sistemu digestivnom i nervnom sistemu

Zbog nedostatka B12 usporena je sinteza DNA jer Zbog nedostatka B12 usporena je sinteza DNA jer je vitamin B12 i folna kiselina neophodna za je vitamin B12 i folna kiselina neophodna za sintezi timidil-trifosfatasintezi timidil-trifosfata

Replikacija DNA je usporena što dovodi do Replikacija DNA je usporena što dovodi do usporavanja mitoza u svim tkivima, a naročito u usporavanja mitoza u svim tkivima, a naročito u tkivima čije se ćelije brzo dijele (hematopoezno tkivima čije se ćelije brzo dijele (hematopoezno tkivo)tkivo)

Mitoze su naročito usporene u ranim fazama Mitoze su naročito usporene u ranim fazama eritropoeze. eritropoeze.

replikacija DNA usporena, sinteza RNA i proteina replikacija DNA usporena, sinteza RNA i proteina je normalna je normalna

Anemija zbog deficita Anemija zbog deficita folne kiselinefolne kiseline

iste karakteristike kao i perniciozna, iste karakteristike kao i perniciozna, nema neuroloških poremećajanema neuroloških poremećaja

Folna kiselina u zelenom povrćuFolna kiselina u zelenom povrću senzitivna na toplotu senzitivna na toplotu

Uzroci deficita folne kiseline su Uzroci deficita folne kiseline su

smanjeno unošenje smanjeno unošenje

povećane potrebe povećane potrebe

povećano iskorišćavanje (dejstva povećano iskorišćavanje (dejstva lijekova koji djeluju kao antagonisti lijekova koji djeluju kao antagonisti folne kiseline) folne kiseline)

ishranaishrana HHronironičnični Al Alkoholičarikoholičari, , starcistarci, ,

MalaMalappsorpsorpcijacija ( (GornjaGornja 1/3 1/3 tankog crijevatankog crijeva))- - HHronironična upotreba nekih lijekovačna upotreba nekih lijekova (Dilantin)(Dilantin)

hemoterapeuticihemoterapeutici

Povećan zhtjev za folnom kiselinom-Povećan zhtjev za folnom kiselinom-trudnoćatrudnoća

ANEMIJE ZBOG POREMEĆAJA U SINTEZI I ANEMIJE ZBOG POREMEĆAJA U SINTEZI I GRAĐI HbGRAĐI Hb

Hb se sastoji od četiri jedinice hema i Hb se sastoji od četiri jedinice hema i globina globina

Hemoglobin (hem+globin)Hemoglobin (hem+globin) Hem (željezo +protoporfirin IX)Hem (željezo +protoporfirin IX)

1.1. Anemije zbog poremećenog metabolizma željezaAnemije zbog poremećenog metabolizma željeza sideropenične anemijesideropenične anemije

2.2. Anemije zbog poremećene sinteze hemaAnemije zbog poremećene sinteze hema sideroblastne anemijesideroblastne anemije

3.3. Anemije zbog poremećene sinteze globinaAnemije zbog poremećene sinteze globina talasemijetalasemije

Anemije zbog poremećenog metabolizma Anemije zbog poremećenog metabolizma željezaželjeza

Sideropenijska anemijaSideropenijska anemija

Najrasprostranjenije anemije Najrasprostranjenije anemije

Deficit Fe dovodi do smanjenja Deficit Fe dovodi do smanjenja sinteze Hb jer Fe ulazi u sastav sinteze Hb jer Fe ulazi u sastav hema u molekulu Hbhema u molekulu Hb

Laboratorijski nalazi: Laboratorijski nalazi:

u razmazu: RBC blijedi, mikrocitoza sa uočljivim u razmazu: RBC blijedi, mikrocitoza sa uočljivim varijacijama u veličini (anizocitoza) i obliku varijacijama u veličini (anizocitoza) i obliku (poikilocitoza)(poikilocitoza)

HHiipohrompohromnana mmiikkrocrocitnaitna aanemia nemia

LaboratorLaboratorijskiijski nalazinalazi

(( broj eritrocitabroj eritrocita, , MCV) MCV) SerumSerumskiski Feritin Feritin SaturaSaturacijacija Transferin Transferinaa

(( Serum Fe, Serum Fe, Transferin) Transferin)

Sideropenijska anemijaSideropenijska anemija

EtiologijaEtiologija

1.1. nedovoljno unošenje željezanedovoljno unošenje željeza (kod nas (kod nas rijetko)rijetko)

2.2. poremećaji apsorpcije željezaporemećaji apsorpcije željeza (u toku (u toku ahlorhidrije i hipohlorihidrije, ahlorhidrije i hipohlorihidrije, HCl HCl neophodan za apsorpciju Fe)neophodan za apsorpciju Fe)

3. 3. gubitak Fe u toku gubitka krvigubitak Fe u toku gubitka krvi

(gubitak krvi od 2 do 4ml u toku dana (gubitak krvi od 2 do 4ml u toku dana najčešći je uzrok deficita Fe) najčešći je uzrok deficita Fe)

- zbog GIT krvarenja (peptički ulkus, zbog GIT krvarenja (peptički ulkus, intestinalni polipi, hemoroidi, intestinalni polipi, hemoroidi, maligniteti GIT trakta) maligniteti GIT trakta)

- Prekomjeran unos aspirina također Prekomjeran unos aspirina također može biti uzrok skrivenih (okultnih) može biti uzrok skrivenih (okultnih) krvarenja krvarenja

- u germinativnom periodu povećan u germinativnom periodu povećan gubitak krvi u toku menstruacijegubitak krvi u toku menstruacije

- 4. 4. povećane potrebe organizma za povećane potrebe organizma za željezomželjezom

- u trudnoćiu trudnoći (povećava se volumen krvi - (povećava se volumen krvi - rast fetusa zahtijeva povećano unošenje rast fetusa zahtijeva povećano unošenje Fe)Fe)

- u adolescenciji i dječijem dobuu adolescenciji i dječijem dobu (ubrzanim (ubrzanim rastom ili zbog loših uvjeta života rastom ili zbog loših uvjeta života nedovoljan unos hranom)nedovoljan unos hranom)

Koilonychia - Iron DeficiencyKoilonychia - Iron Deficiency

Anemije zbog poremećene sinteze hemaAnemije zbog poremećene sinteze hema(sideroblastna anemija)(sideroblastna anemija)

Poremećaj sinteze protoporfirina ili poremećaj Poremećaj sinteze protoporfirina ili poremećaj ugradnje Fe u hem (u mitohondrijama)ugradnje Fe u hem (u mitohondrijama)

Posljedica: Posljedica: nagomilavanje Fe u mitohondrijama nagomilavanje Fe u mitohondrijama eritroblasta u obliku feritina.eritroblasta u obliku feritina.

SideroblastiSideroblasti (eritroblasti sa zrncima feritina u (eritroblasti sa zrncima feritina u obliku prstena)obliku prstena)

Nasljedne (deficit Nasljedne (deficit enzima za sintezu enzima za sintezu hem-a) i hem-a) i

stečene (idiopatske i stečene (idiopatske i asimptomatske)asimptomatske)

Anemije zbog poremećene sinteze globinaAnemije zbog poremećene sinteze globina

(kvantitativna hemogobinopatija)(kvantitativna hemogobinopatija) (talasemija)(talasemija)

Nasljedna hemolitička anemija sa Nasljedna hemolitička anemija sa poremećajem u sintezi globinskih lanacaporemećajem u sintezi globinskih lanaca

Uzrok: redukovana sinteza Hb i disbalans u Uzrok: redukovana sinteza Hb i disbalans u produkciji lanaca globinaprodukciji lanaca globina

heterogena grupa urođenih poremećajaheterogena grupa urođenih poremećaja Major i minorMajor i minor

Deficit ili defekt sinteze ili alfa ili beta-Deficit ili defekt sinteze ili alfa ili beta-lanaca globina u molekuli Hblanaca globina u molekuli Hb

Beta-talasemijaBeta-talasemija je češća u Mediteranu je češća u Mediteranu (Italija, Grčka), (Italija, Grčka),

alfa-talasemijaalfa-talasemija u Aziji (Kina, Tajland, u Aziji (Kina, Tajland, FilipiniFilipini

smanjene produkcije Hb i razvoja smanjene produkcije Hb i razvoja hipohromne mikrocitne anemije.hipohromne mikrocitne anemije.

Nespareni lanci se nagomilavaju Nespareni lanci se nagomilavaju i precipitiraju u RBC doprinoseći i precipitiraju u RBC doprinoseći destrukciji RBC i pojavi anemijedestrukciji RBC i pojavi anemije

Mikrociti, normohromni,Mikrociti, normohromni,

Beta talasemija majorBeta talasemija major (Coolyeva anemija) (Coolyeva anemija) najozbiljniji oblik, od rođenja se manifestuje najozbiljniji oblik, od rođenja se manifestuje

anemija težeg stepenaanemija težeg stepena DDjjeca zaostaju u rastu, napadeca zaostaju u rastu, napadii groznice i groznice i

prolive.prolive. llijiječenje ečenje transfuzijomtransfuzijom, ali se krajem prve , ali se krajem prve

decenije života javljaju znaci prekomdecenije života javljaju znaci prekomjjernog ernog deponovanja deponovanja FeFe ((hemosiderozahemosideroza tkiva) tkiva)

Beta thalassemia: Lab testBeta thalassemia: Lab test Hemoglobin <7.0 g/dLHemoglobin <7.0 g/dL PeriPeriferni razmazferni razmaz h hiipohrompohromanan-mi-mikkrocrocitanitan Howell-Jolly Howell-Jolly telašcatelašca Mnogobroja target tjelašcaMnogobroja target tjelašca UmjerenaUmjerena ani anizzo o ii poik poikilocitozailocitoza

Major

Minor

DijagnozaDijagnoza na osnovu na osnovu

kliničke slike kliničke slike razmaza periferne krvi i elektroforezrazmaza periferne krvi i elektroforezaa HbHb

Homozigotni oblik nasljedne Homozigotni oblik nasljedne hemokromatoze uz beta-talasemiju hemokromatoze uz beta-talasemiju minor objašnjava težinu simptoma minor objašnjava težinu simptoma

Bolesnici razviju tešku anemiju zbog Bolesnici razviju tešku anemiju zbog teškog razaranja teškog razaranja RBCRBC

opterećenje velikom količinom opterećenje velikom količinom FeFe

Anemije zbog poremećene sinteze globinaAnemije zbog poremećene sinteze globina (kvalitativna hemoglobinopatija)(kvalitativna hemoglobinopatija)

Anemija srpastih ćelija-drepanocitozaAnemija srpastih ćelija-drepanocitoza

12 mil amerikanaca oboljelih i svaki 12. 12 mil amerikanaca oboljelih i svaki 12. afroamerikanac ima srpaste ćelijeafroamerikanac ima srpaste ćelije

Zamjena glutaminske kiseline valinom na 6. Zamjena glutaminske kiseline valinom na 6. položaju beta lanaca, to je HbS hemoglobinpoložaju beta lanaca, to je HbS hemoglobin

Kod homozigota HbS se polimerizira Kod homozigota HbS se polimerizira (nakon otpuštanja kisika)i (nakon otpuštanja kisika)i formira spiralne formira spiralne vlaknaste strukture koje deformišu vlaknaste strukture koje deformišu eritrocite,eritrocite, povećavaju njihovu rigidnost i povećavaju njihovu rigidnost i stoga uzrokuju srpastu deformaciju stoga uzrokuju srpastu deformaciju eritrocitaeritrocita

opstrukcije krvnih sudova u mikrocirkulacijiopstrukcije krvnih sudova u mikrocirkulaciji

Faktori koji favorizuju polimerizaciju i Faktori koji favorizuju polimerizaciju i precipitaciju HbS su napor, infekcije, druge precipitaciju HbS su napor, infekcije, druge bolesti, hipoksija, acidoza, dehidratacijabolesti, hipoksija, acidoza, dehidratacija

The sickle-shaped red blood cells tend to get stuck in narrow blood vessels, blocking the flow of blood.

Srpasta anemijaSrpasta anemija

Eritrociti pokazuju anizopoikilocitozu, oblici poput srpa. Vidi se i promjena boje ili polikromazija.

Sickle Cell AnemiaSickle Cell Anemia

Anemije zbog povećane razgradnje eritrocitaAnemije zbog povećane razgradnje eritrocita

korpuskularne korpuskularne ekstraskorpuskularneekstraskorpuskularne

Hemolitičke anemijeHemolitičke anemije

Korpuskularne hemolitičke anemijeKorpuskularne hemolitičke anemije

1.1. poremećaji u membrani eritrocita poremećaji u membrani eritrocita

2.2. u strukturi hemoglobina i u strukturi hemoglobina i

3.3. poremećajima metabolizma (zbog poremećajima metabolizma (zbog poremećaja enzima glikolize) u eritrocitimaporemećaja enzima glikolize) u eritrocitima

1.1.Urođeni poremećaji membrane eritrocitaUrođeni poremećaji membrane eritrocita

Najčešći urođeni poremećaji membrane eritrocita Najčešći urođeni poremećaji membrane eritrocita - nasljedna sferocitoza i nasljedna eliptocitoza- nasljedna sferocitoza i nasljedna eliptocitoza

Nasljedna sferocitozaNasljedna sferocitoza poremećaji građe i funkcije spektrina i drugih poremećaji građe i funkcije spektrina i drugih

bjelančevina bjelančevina

nesposobnost eritrocita da održavaju normalan nesposobnost eritrocita da održavaju normalan bikonkavan oblik bikonkavan oblik

Eritrociti postaju loptasti-sferični i lakše se Eritrociti postaju loptasti-sferični i lakše se hemolizirajuhemoliziraju

Nasljedna eliptocitozaNasljedna eliptocitoza

naslnasljjedna autosomno-dominantna bolest edna autosomno-dominantna bolest RBCRBC Mehanizmi slični mehanizmima nastanka Mehanizmi slični mehanizmima nastanka

sferocitozesferocitoze više od 20% eritrocita ima eliptičan oblik umjesto više od 20% eritrocita ima eliptičan oblik umjesto

okrugaookrugao

RBC su okrugli kada izađu iz kostne srži RBC su okrugli kada izađu iz kostne srži kao retikulociti, međutim, oni ne mogu da kao retikulociti, međutim, oni ne mogu da restaurišu normalni oblik pošto se stisnu u restaurišu normalni oblik pošto se stisnu u eliptičan oblik u toku prolaska kroz male eliptičan oblik u toku prolaska kroz male krvne sudovekrvne sudove

manja hemoliza nego u sferocitozimanja hemoliza nego u sferocitozi

Urođeni enzimski defektiUrođeni enzimski defekti

Enzimopatske HAEnzimopatske HA - uslovljene nasljednim - uslovljene nasljednim poremećajem biosinteze enzimskih sistema RBC poremećajem biosinteze enzimskih sistema RBC koji obezbjeđuju njihove funkcije i normalan vijek koji obezbjeđuju njihove funkcije i normalan vijek od 100 do od 100 do 120 120 danadana

Najčešći enzimski defekti su deficit Najčešći enzimski defekti su deficit piruvat-piruvat-kinaze (PK) i deficit glukozo-6-fosfat kinaze (PK) i deficit glukozo-6-fosfat dehidrogeaze (G-6-PD)dehidrogeaze (G-6-PD)

GluGlukozakoza-6--6-ffososffat Dehat Dehiidrogenadrogenazaza:: (>400 Vari(>400 Varijantijanti)) XX-vezana-vezana, , muškarcimuškarci > > ženežene

DenaturDenaturiraniirani Hemoglobin Hemoglobinskiski PrecipitatPrecipitatii

Deficit piruvat-kinazeDeficit piruvat-kinaze

enzim koji ima važnu ulogu u enzim koji ima važnu ulogu u neoksidativnom Embden-Mayer-hofovom neoksidativnom Embden-Mayer-hofovom putu glikolize pri čemu putu glikolize pri čemu se se stvara ATP koji stvara ATP koji obezbjeđuje potrebnu energiju za RBCobezbjeđuje potrebnu energiju za RBC

deficit piruvat-kinaze dovodi do deficit piruvat-kinaze dovodi do nedostatka energije u RBC što remeti nedostatka energije u RBC što remeti vitalne funkcije vitalne funkcije

(skraćen vijek i hemoliza)(skraćen vijek i hemoliza)

Deficit glukozo-6-fosfat dehidrogenazeDeficit glukozo-6-fosfat dehidrogenaze

Enzim G-6-PD je (važan enzim za pentozo-Enzim G-6-PD je (važan enzim za pentozo-fosfatni put glikolize fosfatni put glikolize u u RBCRBC

Onemogućeno je stvaranjeOnemogućeno je stvaranje nikotin-amid-nikotin-amid-dinukleotid-fosfatadinukleotid-fosfata

NADPH -neophodan za spriječavanje NADPH -neophodan za spriječavanje štetnih oksidacija u RBC, prije svega štetnih oksidacija u RBC, prije svega za za sprječavanje oksidacije Hb u sprječavanje oksidacije Hb u methemoglobin i redukovanog glutationa methemoglobin i redukovanog glutationa u oksidisani glutationu oksidisani glutation jer je NADPH jer je NADPH najvažniji davalac H jona za pretvaranje najvažniji davalac H jona za pretvaranje oksidisanog glutationa u redukovani oksidisanog glutationa u redukovani glutationglutation

Deficit G-6-PD Deficit G-6-PD u RBC omogućava oksidaciju u RBC omogućava oksidaciju globinskih lanaca i drugih strukturnih globinskih lanaca i drugih strukturnih bjelančevina, njihovu denaturaciju i taloženje bjelančevina, njihovu denaturaciju i taloženje u u obliku obliku Heintzovih tjelašaca Heintzovih tjelašaca što dovodi do što dovodi do hemolizehemolize

Hemolizi doprinosi i oksidativna denaturacija Hemolizi doprinosi i oksidativna denaturacija proteina ćelijske opneproteina ćelijske opne

Hemolitičke krize Hemolitičke krize u u bolesti sa nedostatkom G-6-bolesti sa nedostatkom G-6-PD najčešće su izazvane lijekovima(antimalarici, PD najčešće su izazvane lijekovima(antimalarici, sulfonamidi, neki analgetici)sulfonamidi, neki analgetici)

Hemoglobinski precipitati (Heinz tjelašca)

PrecipitatPrecipitatii

Poremećaji sinteze hemoglobinaPoremećaji sinteze hemoglobina

Abnormalnosti u sintezi Hb mogu dovesti do Abnormalnosti u sintezi Hb mogu dovesti do ubrzane destrukcije Eritubrzane destrukcije Erit

Dva tipa poremećaja sinteze hemoglobina su:Dva tipa poremećaja sinteze hemoglobina su:

abnormalna supstitucija aminokiseline u molekulu abnormalna supstitucija aminokiseline u molekulu hemoglobina kao u srpastoj anemiji,hemoglobina kao u srpastoj anemiji,

defektna sinteza jednog od polipeptidnih lanaca defektna sinteza jednog od polipeptidnih lanaca koji formiraju globinski dio molekula Hb, koji formiraju globinski dio molekula Hb, npr.talasemijanpr.talasemija

Ekstrakorpuskularne HAEkstrakorpuskularne HA

Mikroangiopatske hemolitičke Mikroangiopatske hemolitičke anemijeanemije

uzrok hemolize je traumatsko oštećenje RBC zbog uzrok hemolize je traumatsko oštećenje RBC zbog udara krvne struje o neravnu površinu endotela udara krvne struje o neravnu površinu endotela suženih krvnih sudovasuženih krvnih sudova

Marš hemoglobinurijaMarš hemoglobinurija mehaničko oštećenje RBC u krvnim sudovima mehaničko oštećenje RBC u krvnim sudovima

stopalastopala U krvi hemoliza, u mokraći HbU krvi hemoliza, u mokraći Hb

Mechanical Trauma - SchistocytesMechanical Trauma - Schistocytes

Traumatska kardijalna hemolitička anemijaTraumatska kardijalna hemolitička anemija stečena oštećenja valvula ili valvularne greške i stečena oštećenja valvula ili valvularne greške i

kod vještačkih valvula dolazi do fragmentacije kod vještačkih valvula dolazi do fragmentacije eritrocitaeritrocita

ToplotaToplota Kod opsežnih opekotina ili poslije izlaganja Kod opsežnih opekotina ili poslije izlaganja

povišenoj temperaturi u toku 24 sata dolazi do povišenoj temperaturi u toku 24 sata dolazi do značajne hemolizeznačajne hemolize

Oštećena membrana usljed temperatureOštećena membrana usljed temperature

Malaria in RBCMalaria in RBC

Hemijski agensiHemijski agensi trovanja arsenom, olovom ili solima bakra. poslije trovanja arsenom, olovom ili solima bakra. poslije

ujeda otrovnih zmija, paukova, pčela ili osaujeda otrovnih zmija, paukova, pčela ili osa

InfekcijeInfekcije kod malarije, a isto tako i kod infekcija izazvanih kod malarije, a isto tako i kod infekcija izazvanih

anaerobnim bakterijama salmonelama, šigelama i anaerobnim bakterijama salmonelama, šigelama i virusi-koksaki, citomegalovirus, varičela, herpes virusi-koksaki, citomegalovirus, varičela, herpes

simpleks simpleks

Imunohemolizne anemijeImunohemolizne anemije Uzrok-imunološki uslovljena razgradnja eritrocitaUzrok-imunološki uslovljena razgradnja eritrocita tri osnovne grupe: izoimune hemolitičke anemije, tri osnovne grupe: izoimune hemolitičke anemije,

imunohemolitičke anemije izazvane lijekovima i imunohemolitičke anemije izazvane lijekovima i autoimune hemolitičke anemijeautoimune hemolitičke anemije

Izoimune hemolitičke anemije Izoimune hemolitičke anemije stvaranja At protiv Ag koji se nalaze na stvaranja At protiv Ag koji se nalaze na ćelijama koje pripadaju jedinkama iste ćelijama koje pripadaju jedinkama iste vrstevrste

(u toku trudnoće -fetalna eritroblastoza ili (u toku trudnoće -fetalna eritroblastoza ili pri transfuziji nepodudarne krvne grupepri transfuziji nepodudarne krvne grupe

izazvane lijekovima izazvane lijekovima

lijekovi mogu izazvati stvaranje antitijela, lijekovi mogu izazvati stvaranje antitijela, vezati se za stvorena antitjela i formirati vezati se za stvorena antitjela i formirati komplekse koji cirkulišu krvljukomplekse koji cirkulišu krvlju

Autoimune hemolitičke anemije nastaju Autoimune hemolitičke anemije nastaju kao posljedica stvaranja autoantitijela na kao posljedica stvaranja autoantitijela na antigeneantigene

Anemije usljed gubitka krviAnemije usljed gubitka krvi

Akutni gubitak krviAkutni gubitak krvi Hronični gubitak krviHronični gubitak krvi

Anemije usljed akutnog gubitka krviAnemije usljed akutnog gubitka krvi

Neposredno nakon krvarenja broj Neposredno nakon krvarenja broj RBC je normalanRBC je normalan

može biti i povećan zbog mobilizacije može biti i povećan zbog mobilizacije uskladištenih RBC iz rezervoara kao uskladištenih RBC iz rezervoara kao posljedica efekta stresne reakcije posljedica efekta stresne reakcije (broj eritrocita ne odražava (broj eritrocita ne odražava gubitak krvi odmah nakon gubitak krvi odmah nakon krvarenja)krvarenja)

Nakon oko 3 sata zbog Nakon oko 3 sata zbog kompenzatorne hemodilucije (ulazak kompenzatorne hemodilucije (ulazak tečnosti iz ekstravaskularnog tečnosti iz ekstravaskularnog prostora) Htc i broj RBC se snižavaju, prostora) Htc i broj RBC se snižavaju, međutim, morfološke karakteristike međutim, morfološke karakteristike (dijametar i MCV) i sadržaj (dijametar i MCV) i sadržaj hemoglobina (MCH i MCHC) eritrocita hemoglobina (MCH i MCHC) eritrocita ostaje normalan ostaje normalan

((normocitno-normohromna anemija)normocitno-normohromna anemija)

hipovolemijahipovolemija hipotenzija hipotenzija nove količine plazmenove količine plazme anemija, jer se eritrociti sintetiziraju sporo, a krv anemija, jer se eritrociti sintetiziraju sporo, a krv

je „razmućena“ plazmomje „razmućena“ plazmom nakon 5. dana anemija je skoro korigirananakon 5. dana anemija je skoro korigirana normocitna, normokromna anemijanormocitna, normokromna anemija mora se dati transfuzija. U protivnom pacijent mora se dati transfuzija. U protivnom pacijent

umire. umire.

24 sata nakon krvarenja povećana produkcija 24 sata nakon krvarenja povećana produkcija eritropoetina ubrzava regeneraciju eritrocita.eritropoetina ubrzava regeneraciju eritrocita.

povećanje broja retikulocita (od 0, 5% do 5-15%), povećanje broja retikulocita (od 0, 5% do 5-15%), polihromatofilnih eritrocita i normoblastapolihromatofilnih eritrocita i normoblasta

Za obnovu Erit treba oko 4-8 nedjeljaZa obnovu Erit treba oko 4-8 nedjelja

Prolazna leukocitoza i trombocitoza, koje počinju Prolazna leukocitoza i trombocitoza, koje počinju neposredno posle krvarenja i perzistiraju do neposredno posle krvarenja i perzistiraju do nekoliko dana-korisnenekoliko dana-korisne

Anemije usljed hroničnog gubitka krviAnemije usljed hroničnog gubitka krvi

GIT krvarenje zbog peptičkog ulkusa, GIT krvarenje zbog peptičkog ulkusa, hijatus hernije, divertikuloze, maligniteta, hijatus hernije, divertikuloze, maligniteta, hemoroida, hemoragijske dijateze itd. ili hemoroida, hemoragijske dijateze itd. ili povećano menstrualno krvarenjepovećano menstrualno krvarenje

Opšte pojave kod anemijaOpšte pojave kod anemija

TKIVNA HIPOKSIJATKIVNA HIPOKSIJA SE UBLAŽAVA SA: SE UBLAŽAVA SA: smanjenje afiniteta hemoglobina za kiseonik. U smanjenje afiniteta hemoglobina za kiseonik. U

toku anemija povećava se produkcija 2,3 toku anemija povećava se produkcija 2,3 difosfoglicerola u RBC, što smanjuje afiniteta Hb difosfoglicerola u RBC, što smanjuje afiniteta Hb za O2. –za O2. –

tkivna oksigenacija bude efikasnijatkivna oksigenacija bude efikasnija

pojačana perfuzija tkiva. Krv se redistribuira iz pojačana perfuzija tkiva. Krv se redistribuira iz tkiva koja su dobro prokrvljena U VITALNE tkiva koja su dobro prokrvljena U VITALNE ORGANEORGANE

-povećan minutni volumen-povećan minutni volumen

neophodno da se poveća MV da bi se neophodno da se poveća MV da bi se obezbjedilo snabdijevanje tkiva dovoljnom obezbjedilo snabdijevanje tkiva dovoljnom količinom Okoličinom O22. Manifestacije teških anemija . Manifestacije teških anemija uglavnom su uzrokovane ovim uglavnom su uzrokovane ovim kompenzatornim povećanjem srčane kompenzatornim povećanjem srčane aktivnostiaktivnosti

- povećana produkcija eritrocitapovećana produkcija eritrocita

Povećanje broja eritrocita u cirkulaciji Povećanje broja eritrocita u cirkulaciji započinje poslije 4-5 danazapočinje poslije 4-5 dana

Aplastic anemia. Oral leukoplakia in dyskeratosis congenita.

Srednje vrijednosti hemoglobina i hematokrita u zdravoj populaciji (X*SD).

Dob/Spol Hemoglobin (g/l) Hematokrit (%)

Nakon rođenjamjesec dana2-6 mjeseci6 mjeseci - 2 godine2-6 godina6-12 godina12-18 godina (muški)žene u fertilnoj dobiodrasli muškarac /žene u postmenopauzi

165±30140±40115±25120±15125±10135±20145±15140±20

155±20

51±943±635±736±337±340±543±641±5

47±6

Fragmentirani eritrociti, šistociti, razmaz Fragmentirani eritrociti, šistociti, razmaz periferne krvi periferne krvi

Šistociti (strelica) su fragmentirani eritrociti. Nastaju kod bolesnika s teškim opeklinama te kod mikroangiopatične anemije (TTP, DIK) i makroangiopatične anemije (proteze ili promijenjeni srčani zalisci).

Dimorfni eritrociti, razmaz periferne krvi Dimorfni eritrociti, razmaz periferne krvi

U razmazima periferne krvi vide se dvije populacije eritrocita. Takva se slika može vidjeti kod bolesnika nakon transfuzija krvi, ali i kod raznih drugih stanja, npr. siderblastične anemije.

Macrocytic AnemiaMacrocytic Anemia

Shown above is a hypersegmented PMN (Neutrophil), usually seen in folate or B12 deficiency. They may also been seen in iron

deficiency, but are far more rare in this condition. A PMN is said to be hypersegmented if it has 6 or more lobes. The hypersegmentaion is caused by the same defect in DNA

synthesis that makes giant red blood cells.

Macrocytic hypocromic Macrocytic hypocromic

anemia anemia

Macrocytic Anemia, with Round Macrocytic Anemia, with Round Macrocytes Macrocytes

This image shows peripheral blood with round macrocytes. This form of macrocytic anemia is associated with reticulocytosis, liver disease, aplastic anemia, or alcohol abuse.

Anemija u infekcijiAnemija u infekciji

Dimorfni eritrociti, razmaz periferne krvi Dimorfni eritrociti, razmaz periferne krvi

U razmazima periferne krvi vide se dvije populacije eritrocita. Takva se slika može vidjeti kod bolesnika nakon transfuzija krvi, ali i kod raznih drugih stanja, npr. siderblastične anemije.

dakriocitidakriociti

akantociti

Proerythroblast(Pronormoblast)

BasophilicNormoblast

PolychromatophilicNormoblast

OrthochromatophilicNormoblast

Reticulocyte

Erythrocyte

Early Intermediate Late