สถานการณ์คุณภาพแหล่งนำผิวดิน 2547.pdf

สถานการณคณภาพนาแหลงนาผวดน ป 2547 สวนแหลงนาจด

คณภาพนาแหลงนาผวดนทวประเทศ

โดยรวม ป 2547 คณภาพนาอยในเกณฑด พอใช เสอมโทรมและเสอมโทรมมาก คดเปนรอยละ 23 51 21 และ 5 ตามลาดบ และเมอเปรยบเทยบคณภาพนา 3 ปยอนหลง (รปท 1) พบวาคณภาพนาทอยในเกณฑพอใชมแนวโนมเพมขน ในขณะทคณภาพนาทอยในเกณฑเสอมโทรมมแนวโนมลดลง เกณฑเสอมโทรมมาก เปลยนแปลงเลกนอยคอนขางคงท ทงนคณภาพนาท เปลยนแปลงในแตละปขนอยกบปจจยหลายอยาง ไดแก ปรมาณนาฝนและนาทงชมชน เปนตน สงเกตวาแหลงนาทเสอมโทรมมากเปนแหลงน า เดมมาตลอด ไดแก แมน าท า จนตอนลาง ตงแต อ.เมอง จ.สมทรสาคร ถง อ.นครชยศร จ.นครปฐม ลาตะคองตอนลาง บรเวณ อ.เมอง จ .นครราชสมา และทะเลสาบสงขลาบรเวณ ปากคลองสาโรง อ.เมอง จ.สงขลา

ปญหาคณภาพน า เ ส อ ม โทรมน น เกดจากการระบายนาทงจากกจกรรมตางๆ เชน ชมชน เกษตรกรรมและอตสาหกรรม ซงไมไดผานกระบวนการปรบปรงคณภาพนาใหไดตามม า ต ร ฐ า น ก อ น ป ล อ ย ล ง ส แ ห ล ง น า ความเสอมโทรมของแหลงนาสวนใหญเกดจาก การปนเปอนของแบคทเ รยกลมโคลฟอรม ความสกปรกในรปสารอนทรย ทส งผลให คาออกซเจนละลายในนาตาลง และแอมโมเนยสงขน

รปท

จากการตดตามตรวจสอบคณภาพนาใน

แมนาสายสาคญประมาณ 48 สาย และแหลงนานง 4 แหลง (กวานพะเยา บงบอระเพด หนองหาน และทะเลสาบสงขลา) โดยใชดชนคณภาพนาทวไป (WQI) พจารณาจากคาคณภาพนา 8 พารามเตอร ดงน ออกซเจนละลาย (DO) แบคทเรยกลมฟคอลโคลฟอรม (FCB) ความเปนกรด-ดาง(pH) ความสกปรกในรปสารอนทรย (BOD) ไนเตรท (NO3) ฟอสฟอรสรวม (TP) ของแขงรวม (TS) และสารแขวนลอย (SS) เพอหาเกณฑคณภาพนา แบงเปน ด พอใช เสอมโทรมและเสอมโทรมมาก โดยในป 2547 สามารถสรปคณภาพนาไดดงในตารางท 1 และแสดงในรปท 2

40

25

32

3

32

31

31

6

23

51

21

5

0%

20%

40%

60%

80%

100%

รอยล

ะของสถ

านทเกบ

ตวอย

าง

2545 2546 2547 ป

ด พอใช เสอมโทรม เสอมโทรมมาก

1 คณภาพนาแหลงนาผวดนทวประเทศ เปรยบเทยบ ป 2545

2546 และ 2547

รปท 2 คณภาพนาแหลงนาผวดนทวประเทศ ป 2547

แหลงนาภาคเหนอ ป 2547 สวนใหญ มคณภาพนาดขนจากป 2546 ไดแก แมนาวง ยม นาน จากคณภาพนาในระดบเสอมโทรม เปลยนเปน พอใช ไดแก บงบอระเพด จากคณภาพน า ในระดบพอใช เปล ยนเปน ด เนองจากการปนเปอนของแบคทเรยกลมโคลฟอรมทงหมดและกลมฟคอลโคลฟอรม ลดลง จากป 2546

แหลงนาภาคกลาง ป 2547 สวนใหญ คณภาพนาดขนจากป 2546 ไดแก แมนา แมกลอง นอย ปราณบรและเพชรบรตอนลาง จากคณภาพนาในระดบเสอมโทรม เปลยนเปน พอใช เนองจากการปนเปอนของแบคทเรยกลมโคลฟอรมทงหมดลดลงจากป 2546 เจาพระยาตอนลาง จากคณภาพนาในระดบเสอมโทรมมาก เปลยนเปนเสอมโทรม เ นองจากการปนเปอนของแบคทเรยกลมโคลฟอรมทงหมดลดลง และออกซเจนละลายเพมขน ในสวนของแหลงนาทคณภาพนาลดลง ไดแก แมนาแควใหญ และ สะแกกรง จากคณภาพนาในระดบด เปลยนเปน พอใช เนองจากการปนเปอนของแบคทเรยกลม ฟคอลโคลฟอรมทงหมดและความสกปรกในรปสารอนทรยเพมขน

แหลงนาภาคตะวนออก ป 2547 ทเปลยนแปลงจากป2546 ทสาคญคอ แมนาบางปะกง และนครนายก โดยคณภาพนาลดลง จากระดบพอใช เปลยนเปนเสอมโทรมในแมนานครนายก เนองจากการปนเปอนของแบคทเรยกลมโคลฟอรมทงหมดและกลมฟคอลโคลฟอรมสงขนในบรเวณสะพานนครนายก อ.เมอง จ.นครนายก และ แมนาบางปะกง เนองจากการปนเปอนแบคทเรยกลมโคลฟอรมทงหมดและความสกปรกในรปสารอนทรยเพมขนบรเวณสะพานฉะเชงเทรา อ.เมอง

แหลง นาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ป 2547 มการเปลยนแปลงจากป 2546 ไมมากนก แหลงนาสวนใหญอยในเกณฑดและพอใช พบวาแมนามล มคณภาพนาลดลงจากระดบ พอใชเปลยนเปนเสอมโทรม เนองจากการปนเปอนของแบคทเรยกลมโคลฟอรมทงหมดและกลมฟคอลโคลฟอรมสงขน โดยตรวจพบวาบรเวณ อ.วารนชาราบ จ.อบลราชธานและอ.สตก จ.บรรมย มคาสงมาก

จ.ฉะเชงเทราและวดหวไทร อ.บางคลา จ.ฉะเชงเทรา

แหลงนาภาคใต ป 2547 เทยบกบ ป 2546 คณภาพนาโดยรวมดขน แหลงนาทมคณภาพนาเสอมโทรมลดลงจากป 2546 โดยเปลยนเปนคณภาพนาระดบพอใชในป 2547 ไดแก แมนาปตตานตอนลาง ตรง และหลงสวน เนองจากการปนเปอนแบคทเรยกลมโคลฟอรมทงหมดและกลมฟคอลโคลฟอรมลดลง

สรป คณภาพนาในแหลงนาทสาคญ ป 2547 เทยบกบป 2546 มการเปลยนแปลงโดยรวมดขน โดยพจารณาจาก รอยละของแหลงนาทอยในเกณฑเสอมโทรม และเสอมโทรมมาก ลดลงจากป 2546 ไดแก แหลงนาภาคเหนอ ภาคกลาง และภาคใต แหลงนาสวนใหญคณภาพนา เปลยนแปลงจากระดบเสอมโทรมเปนพอใช ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ เปลยนแปลงไมมาก โดยแหลงนาสวนใหญอยในเกณฑดและพอใช สวนภาคตะวนออก แหลงน า ส วน ใหญ คณภาพน า ลดล ง ท ง น ก า รเปลยนแปลงของคณภาพแหลงนา มสาเหต

สาคญจากการปนเปอนของแบคทเรยกลมโคลฟอรมทงหมดและกลมฟคอลโคลฟอรม ในแตละแหลงนา โดยการปนเปอนของแบคทเรยโคลฟอรม มปจจยรวมอกหลายอยางไดแก การ

รวบรวมนาทงของชมชนเมองเขาสระบบบาบดนาเสยรวม ประสทธภาพของระบบบาบดนาเสย ชวงเวลาท เกบตวอยางนา ฤดกาล ปรมาณนาฝน เปนตน

ตารางท 1 สรปเกณฑคณภาพนาในแหลงนาสาคญของประเทศไทย ป 2547

เกณฑ คณภาพนา

ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาค

ตะวนออก ภาคตะวนออก เฉยงเหนอ

ภาคใต

รอยละของ แหลงนา

ทงหมด

ดด

แมจาง บงบอระเพด

แควนอย

เพชรบรตอนบน

เวฬ หนองหาน

สงคราม พอง ลาปาว ช อน

ตาปตอนบน พมดวง สายบร

2233

พอใชพอใช

วง ปง กก ยม

ล อง นาน กวานพะเยา

เจาพระยาตอนบน ทาจนตอนบน แมกลอง นอย แควใหญ กยบร

สะแกกรง ปราณบร เพชรบรตอนลาง

ตราด ปราจนบร

พงราด จนทบร

ลาช เสยว เลย

ตาปตอนลาง ปากพนง ตรง

ทะเลนอย หลงสวนปตตานตอนบน ทะเลหลวง

ปตตานตอนลาง

5511

เสอมเสอมโทรมโทรม

กวง

ลพบร ปาสก

ทาจนตอนกลาง เจาพระยาตอนลาง เจาพระยาตอนกลาง

นครนายก ระยอง

บางปะกง ประแสร

มล ลาตะคองตอนบน

ชมพร 2211

เสอมโทรมมากเสอมโทรมมาก

- ทาจนตอนลาง - ลาตะคองตอนลาง ทะเลสาบสงขลา 55

ตารางท2 สรปเกณฑคณภาพนาในแหลงนาสาคญของประเทศไทย ป 2546

เกณฑ คณภาพนา

ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาค

ตะวนออก ภาคตะวนออก เฉยงเหนอ

ภาคใต

รอยละของ แหลงนา

ทงหมด

ดด

อง แมจาง

แควใหญ แควนอย สะแกกรง

เพชรบรตอนบน

เวฬ ตราด

ช พอง อน เสยว

สงคราม ลาช หนองหาน

ปตตานตอนบน สายบร

ตาปตอนบน ทะเลหลวง ทะเลนอย

3322

พอใช

กก ล ปง

กวานพะเยา บงบอระเพด

เจาพระยาตอนบน ทาจนตอนบน

กยบร

บางปะกง ปราจนบร นครนายก พงราด จนทบร

มล เลย

ลาปาว

ปากพนง พมดวง

ตาปตอนลาง 3311

เสอมโทรมเสอมโทรม

วง ยม นาน กวง

เจาพระยาตอนกลาง ทาจนตอนกลาง ลพบร นอย

ปาสก แมกลอง เพชรบรตอนลาง

ปราณบร

ระยอง ประแสร

ลาตะคองตอนบน

ปตตานตอนลาง ตรง ชมพร หลงสวน

3311

เสอมโทรมมากเสอมโทรมมาก

- เจาพระยาตอนลาง ทาจนตอนลาง

- ลาตะคองตอนลาง ทะเลสาบสงขลา 66

ภาคเหนอ

68

25

5 2

58

21 174

70

228

61

2316

2

98

0

20

40

60

80

100

2 3 4 - 2 3 4 - 2 3 - 2 3 - ได ไมได

รอยละ DO(mg/L) BOD(mg/L) TCB(หนวย) FCB(หนวย) NH3(mg/L)

มาตรฐานประเภทแหลงนาประเภทแหลงนา ประเภทแหลงนา ประเภทแหลงนา

(>4.0) >( 2.0) (<1.5) (<2.0) <( 4.0) (<5,000) <( 20,000) <( 1,000) <( 4,000) (<0.5) (>0.5)>20,000) >4,000)<2.0) >4.0)(> ( (( (

ภาคเหนอ

ภาคเหนอภาคเหนอ แหลงนาทตรวจสอบทงหมด 11 แหลงนา ไดแก แมนาปง วง ยม นาน กวง กก ล อง แมจางและแหลงนานง ไดแก กวานพะเยา และบงบอระเพด พบวาแหลงนาท ม คณภาพนาด ไดแก แมนาแมจาง และบงบรเพด แหลงนาทมคณภาพนาพอใช ไดแก แมนาปง วง ยม กก ล อง นานและ กวานพะเยา แหลงนาทมคณภาพนาเสอมโทรมไดแกแมนากวง

ค ณ ภ า พ น า ท ส า ค ญ ส ร ป ด ง น (รปท3,ตารางท3)

การปนเปอนของแบคทเรยกลมฟคอล โคลฟอรม (FCB) มคาอยในชวง 2 – 240,000 หนวย โดยสถานตรวจวดสวนใหญ (รอยละ 61) เทยบไดกบมาตรฐานแหลงนาผวดนประเภทท 2 (นอยกวาหรอเทากบ 1,000 หนวย) พบวาใน ชมชนเมองมคาคอนขางสง (มากกวา 4,000 หนวย) ไดแก แมนายมบรเวณบานวงหนพฒนา

6.0)

รปทรปท 33 คาคณภาพนาคาคณภาพนาตามมาตรฐานแหลงนาของแหลงนาตามมาตรฐานแหลงนาของแหลงนาจดในจดในภาคเหนอภาคเหนอ คดเปนรอยละของจดตรวจวดทงหมดคดเปนรอยละของจดตรวจวดทงหมด ปป 22554477 คาออกซเจนละลาย (DO) มคาอยในชวง 1.2 – 11.9 มก./ล. โดยสถานตรวจวดมากกวารอยละ 60 ของสถานตรวจวดทงหมด มคาเทยบไดกบมาตรฐานแหลงนาผวดนประเภทท 2 (มากกวาหรอเทากบ 6.0 มก./ล) พบวาแหลงนากวานพะเยาบรเวณปากแมนาอง สะพานขนเดช อ.เมอง จ.พะเยา และแมนากวง บรเวณ ต.เมองงา อ.เมอง จ.ลาพน บางครงมคาออกซเจนละลายนอยกวา 2.0 มก./ล. ความสกปรกในรปสารอนทรย (BOD) มคาอยในชวง 0.1 – 8.5 มก./ล. โดยสถานตรววดสวนใหญ (รอยละ 68) เทยบไดกบมาตรฐาน

แหลงนาผวดนประเภทท 2 (นอยกวาหรอ เทากบ 1.5 มก./ล.) พบวาในหลายสถานตรวจวดของแมนากวง มคามากกวา 4.0 มก./ล.

ต.ปากแคว อ.เมอง จ.สโขทย แมนาวงบรเวณ เทศบาลเมองลาปาง จ.ลาปาง แมนาปง บรเวณ อ.เมอง จ.นครสวรรค อ.เมอง จ.ตาก และ อ.เมอง จ.เชยงใหม แมนานาน บรเวณ ต.บางมลนาก อ.บางมลนาก จ.พจตร อ.เมอง จ.อตรดตถและ อ.เมอง จ.นาน แมนากวงบรเวณ อ.เมอง จ.ลาพน สรป แหลงนาภาคเหนอ ปญหาคณภาพนาทสาคญคอ การปนเปอนของแบคทเรยกลม โคลฟอรมทงหมดและฟคอลโคลฟอรม ไดแก แมนา กวงและปง คณภาพนาบางพารามเตอร คอ ออกซเจนละลาย และความสกปรกในรปบโอด มปญหาในบางบรเวณ ดงกลาวขางตน

ตารางท 3 คาเฉลยคณภาพนาทสาคญของแหลงนาในภาคเหนอ ป 2547 คาเฉลยคณภาพนาทสาคญ

แหลงนา ประเภทแหลงนา

DO (มก./ล.)

BOD (มก./ล.)

TCB (หนวย*)

FCB (หนวย*)

NH3

(มก./ล.)

คณภาพนาทเปนปญหา

ปง - 6.7 1.2 16,000 10,000 0.12 FCB วง - 8.2 1.5 13,000 1,500 0.05 - ยม - 6.9 1.8 3,900 1,900 0.20 - นาน - 6.5 1.3 6,000 2,600 0.20 - กวง - 5.4 2.2 30,000 16,800 0.47 TCB,FCB กก - 7.3 1.1 13,400 2,500 0.16 - ล - 6.2 1.9 3,700 1,980 0.29 - อง - 6.0 1.4 900 100 0.15 -

แมจาง - 7.2 1.7 550 70 0.15 - กวานพะเยา - 6.1 2.3 1,600 300 0.31 - บงบอระเพด - 7.2 2.0 100 20 0.06 - มาตรฐานประเภทท 2 > 6.0 < 1.5 < 5,000 < 1,000 < 0.5 มาตรฐานประเภทท 3 > 4.0 < 2.0 < 20,000 < 4,000 < 0.5 มาตรฐานประเภทท 4 > 2.0 < 4.0 - - < 0.5

คณภาพนาทเปนปญหา พจารณาดงน DO ตากวา 2.0 มก./ล. BOD มากกวา 4.0 มก./ล. TCB มคามากกวา 20,000 หนวย FCB มากกวา 4,000 หนวย NH3 มากกวา 0.5 มก./ล.

* หนวย หมายถง MPN / 100 มล. , > หมายถง มากกวาหรอเทากบ , < หมายถง นอยกวาหรอเทากบ

DO = คาออกซเจนละลาย BOD = ความสกปรกในรปสารอนทรย TCB = แบคทเรยกลมโคลฟอรมทงหมด FCB = แบคทเรยกลมฟคอลโคลฟอรม NH3 = แอมโมเนย

31 3218 19

44

1934

3

51

2128

38 33 2920

80

0

20

40

60

80

100

2 3 4 - 2 3 4 - 2 3 - 2 3 - ได ไมได



(>4.0) >( 2.0) (<1.5) (<2.0) <( 4.0) (<5,000) <( 20,000) <( 1,000) <( 4,000) (<0.5) (>0.5)>20,000) >4,000)<2.0) >4.0)(> ( (( (6.0)

รปทรปท44 คาคณภาพนาตามมาตรฐานแหลงนาของแหลงนาคาคณภาพนาตามมาตรฐานแหลงนาของแหลงนาจดในจดในภาคกลางภาคกลาง คดเปนรอยละของจดตรวจวดทงหมดคดเปนรอยละของจดตรวจวดทงหมด ปป22554477

ภาคกลางภาคกลาง

ภาคกลางภาคกลาง แหลงนาทตรวจสอบ ทงหมด 12 แหลงนา ไดแก แมนาเจาพระยา ทาจน แมกลอง แควใหญ แควนอย ปาสก ลพบร นอย สะแกกรง เพชรบร ปราณบร และกยบร พบวาแหลงนาทมคณภาพนาด ไดแก แมนาเพชรบรตอนบนและแควนอย แหลงนาทมคณภาพนา พอใช ไดแก แมนาปราณบร กยบร เจาพระยาตอนบน แมกลอง นอย ทาจนตอนบน เพชรบรตอนลาง แควใหญและสะแกกรง แหลงนาทมคณภาพนาเสอมโทรม ไดแก แมนาเจาพระยาตอนลางและตอนกลาง ทาจนตอนกลาง ปาสก และลพบ ร แหล งน าท ม คณภาพน า เส อม โทรมมาก ไดแก แมนาทาจนตอนลาง

คาออกซเจนละลาย (DO) มคาอยในชวง 0.1 – 11.5 มก./ล. แหลงนาประเภทท 2และ3 มคารอยละใกลเคยงกน โดยสถานตรวจวดทมคานอยกวา 2.0 มก./ล. มถงรอยละ 19 ของสถานตรวจวดทงหมด ไดแก แมนาทาจนตอนลางและ

ตอนกลาง ตงแต จ.สมทรสาคร ถง อ.เมอง จ.สพรรณบร

ค ณ ภ า พ น า ท ส า ค ญ ส ร ป ด ง น (รปท4, ตารางท4)

การปนเปอนของแบคทเรยกลมฟคอล โคลฟอรม (FCB) มคาอยในชวง 2 – 220,000 หนวย แหลงนาประเภทท 2 และ 3 มคารอยละใกลเคยงกน โดยสถานตรวจวดทมคามากกวา 4,000 หนวย มถงรอยละ 29 ไดแก แมนาเจาพระยาตอนลาง ตงแต จ.สมทรปราการถงนนทบรแมนาทาจนตอนลางตงแต จ.สมทรสาคร

ความสกปรกในรปสารอนทรย (BOD) มคาอยในชวง 0.4 – 7.1 มก./ล. สถานตรวจวดสวนใหญรอยละ 44 เทยบไดกบมาตรฐานแหลงนาผวดนประเภทท 2 (นอยกวาหรอ เทากบ 1.5 มก./ล.) โดยแมนาเจาพระยาตอนลางและทาจน ตอนลาง มคาสงกวาแหลงนาอน

ถง อ.เมอง จ.นครปฐม แมนาแมกลอง ไดแก อ.เมอง อ.โพธาราม อ.บานโปง จ.ราชบร และ อ.ทามะกา จ.กาญจนบร แมนาลพบร บรเวณ

อ.เมอง จ.ลพบร แมนานอย สะพานทายเมอง อ. ผกไห จ.อยธยา แมนาปาสก อ.เมอง จ.สระบร

แมนาเพชรบร ต.คลองกระแซะ อ.เมอง จ.เพชรบร แมนาปราณบร บานนาหวย อ.ปราณบร จ.ประจวบครขนธ

สรปแหลงนาภาคกลางมปญหาคณภาพนาทสาคญคอ การปนเปอนของแบคทเรยกลม โคล ฟอ ร มท ง หมดและฟ ค อล โคล ฟอ ร ม ออกซเจนละลายและแอมโมเนย โดยแมนาทาจน

ตอนลาง อยในเกณฑเสอมโทรมมาก เนองจากการปนเปอนของแบคทเรยกลมโคลฟอรมสงมาก บร เวณท เปนปญหาอย เสมอ คอ แมน าเจาพระยาตอนลางตงแต อ.เมอง จ.สมทรปราการ ถง จ. นนทบร และแมนาทาจนตอนลาง ตงแต อ.เมอง จ.สมทรสาคร ถง อ.นครชยศร จ.นครปฐม

ตารางท 4 คาเฉลยคณภาพนาทสาคญของแหลงนาในภาคกลาง ป 2547

คาเฉลยคณภาพนาทสาคญ แหลงนา

ประเภทแหลงนา DO

(มก./ล.) BOD

(มก./ล.) TCB

(หนวย*) FCB

(หนวย*) NH3

(มก./ล.)

คณภาพนา ทไมไดตามมาตรฐาน

เจาพระยาตอนบน 2 6.4 1.4 62,000 8,900 0.24 TCB,FCB เจาพระยาตอนกลาง 3 4.9 2.0 16,980 2,300 0.53 NH3เจาพระยาตอนลาง 4 3.0 3.3 65,700 50,700 0.60 HN3ทาจนตอนบน 2 4.8 1.5 15,300 4,000 0.19 DO,TCB,FCB ทาจนตอนกลาง 3 1.9 2.4 50,000 4,000 0.61 DO,BOD,TCB,HN3ทาจนตอนลาง 4 1.0 2.4 118,000 22,400 1.05 DO,HN3

แมกลอง 3 6.1 1.6 42,300 12,300 0.08 TCB,FCB เพชรบรตอนบน 2 4.8 1.3 700 400 0.20 DO เพชรบรตอนลาง 3 5.1 1.6 18,700 10,900 0.20 FCB



(มก./ล.) BOD

(มก./ล.) TCB

(หนวย*) FCB

(หนวย*) NH3

(มก./ล.)


แควใหญ - 5.2 1.4 3,500 1,600 0.18 - แควนอย - 6.2 1.0 3,000 800 0.12 - ปาสก - 5.8 2.4 11,300 4,500 0.17 FCB ลพบร - 3.9 2.8 29,600 3,600 0.28 TCB นอย - 5.4 1.5 7,200 3,800 0.18 -

สะแกกรง - 5.7 1.6 3,500 600 0.16 - ปราณบร - 6.0 1.7 13,900 6,100 0.08 FCB กยบร - 6.2 1.0 11,700 8,900 0.07 FCB

มาตรฐานประเภทท 2 > 6.0 < 1.5 < 5,000 < 1,000 < 0.5 มาตรฐานประเภทท 3 > 4.0 < 2.0 < 20,000 < 4,000 < 0.5 มาตรฐานประเภทท 4 > 2.0 < 4.0 - - < 0.5


* หนวย หมายถง MPN / 100 มล. , > หมายถง มากกวาหรอเทากบ , < หมายถง นอยกวาหรอเทากบ DO = คาออกซเจนละลาย BOD = ความสกปรกในรปสารอนทรย TCB = แบคทเรยกลมโคลฟอรมทงหมด FCB = แบคทเรยกลมฟคอลโคลฟอรม NH3 = แอมโมเนย

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

59

31

7 2

69

1710

4

85

6 10

84

9 7 7

93

0

20

40

60

80

100

2 3 4 - 2 3 4 - 2 3 - 2 3 - ได ไมได



(>4.0) (>2.0) (<1.5) (<2.0) (<4.0) (<5,000) <( 20,000) <( 1,000) <( 4,000) (<0.5) (>0.5)>20,000) >4,000)(<2.0) (>4.0)(> ( (6.0)

รปทรปท 55 คาคณภาพนาตามมาตรฐานแหลงคาคณภาพนาตามมาตรฐานแหลงนาของแหลงนานาของแหลงนาในในภาคตะวนออกเฉยงเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ดเปนรอยละของจค

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอ แหลงนาท

ตรวจสอบทงหมด 11 แหลงนา ไดแก แมนาพอง ช มล ลาปาว เสยว สงคราม เลย อน ลาช และลาตะคอง แหลงนานงคอ หนองหาน พบวาแหลงนาท มคณภาพนาด ไดแก หนองหาน สงคราม พอง ลาปาว ช และอน แหลงนาทมคณภาพนาพอใช ไดแก แมนาลาช เสยวและเลย แหลงนาทมคณภาพนาเสอมโทรม ไดแก แมนามลและลาตะคองตอนบน แหลงนาทอยมคณภาพนาเสอมโทรมมาก ไดแก แมน

ดตรวจวดทงหมดดเปนรอยละของจค ดตรวจวดทงหมด ป ป 22554477

าลาตะคองตอนลาง

ค ณ ภ า พ น า ท ส า ค ญ ส ร ป ด ง น (รปท5, ตารางท5)

การปนเปอนของแบคทเรยกลมฟคอล โคลฟอรม (FCB) มคาอยในชวง 2 – 160,000 หนวย สถานตรวจวดสวนใหญรอยละ 80 เทยบไดกบมาตรฐานแหลงนาผวดนประเภทท 2 (นอยกวา

คาออกซเจนละลาย (DO) มคาอยในชวง 1.6 – 9.5 มก./ล. สถานตรวจวดสวนใหญ (รอยละ 59) เทยบไดกบมาตรฐานแหลงนา ผวดนประเภทท 2 (มากกวาหรอเทากบ 6.0 มก./ล.) โดยมสถานตรวจวด ทคานอยกวา 2.0 มก./ล. คอ แมนาลาตะคองบรเวณชมชนวดสามคค ต.ในเมอง อ.เมอง จ.นครราชสมา

ความสกปรกในรปสารอนทรย (BOD) มคาอยในชวง 0.4 – 8.0 มก./ล. สถานตรวจวดสวนใหญรอยละ 69 เทยบไดกบมาตรฐานแหลงนาผวดนประเภทท 2 (นอยกวาหรอเทากบ 1.5 มก./ล.) โดยมสถานตรวจวดทคามากกวา 4.0 มก./ล. คอแมนาลาตะคอง บรเวณ อ.สคว และ อ.เมอง จ.นครราชสมา

หรอเทากบ 1,000 หนวย) โดยมสถานตรวจวดทมคามากกวา 4,000 หนวย ไดแก แมนามล อ.วารนชาราบ จ .อบลราชธาน และ อ.สตก จ.บรรมย แมนาเลย บรเวณ อ.เมอง จ.เลย แมนาลาตะคองตอนลางบรเวณ อ.เมอง จ.นครราชสมา ลาตะคองตอนบน บรเวณ อ.สคว และ อ.ปากชอง จ.นครราชสมา

สรป แหลงนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ปญหาคณภาพนาทสาคญคอ การปนเปอนของแบคทเรยกลมโคลฟอรมทงหมดและฟคอล โคลฟอรมในพนทชมชนหนาแนนดงกลาวขางตน โดยมแมนาลาตะคองตอนลาง อยในเกณฑเสอมโทรมมาก เนองจากการปนเปอนของแบคทเรยกลมโคลฟอรมสงมาก บรเวณท

เปนปญหา คอ แมนาลาตะคอง บรเวณ อ.เมอง จ.นครราชสมา นอกจากน แมนาเสยว บรเวณฝายหวยเสยว อ.บรบอ จ. มหาสารคาม มคาความเคมสงกวาคาปกต (0.6 มก./ล.) ของแหลงนาจดทไมไดรบอทธพลจากนาทะเลทวไป โดยเกดจากแหลงเกลอใตดนตามธรรมชาต

ตารางท 5 คาเฉลยคณภาพนาทสาคญของแหลงนาในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ป 2547



(มก./ล.) BOD

(มก./ล.) TCB

(หนวย*) FCB

(หนวย*) NH3

(มก./ล.)


พอง 3 5.3 1.3 950 330 0.13 - ช 3 5.6 1.5 4,000 700 0.50 - มล 3 6.1 1.6 21,200 18,000 0.29 TCB,FCB

สงคราม 3 6.2 1.0 1,000 300 0.07 - ลาตะคองตอนบน 3 5.4 2.5 50,000 20,900 0.18 BOD,TCB,FCB ลาตะคองตอนลาง 4 3.0 5.3 95,300 31,300 0.15 BOD



(มก./ล.) BOD

(มก./ล.) TCB

(หนวย*) FCB

(หนวย*) NH3

(มก./ล.)


ลาปาว - 6.4 1.6 800 380 0.26 - เสยว - 5.8 1.6 300 200 0.11 - เลย - 6.1 1.1 32,600 3,700 0.13 TCB อน - 6.0 1.0 2,000 250 0.12 - ลาช - 6.8 2.1 2,000 200 0.09 -

หนองหาน - 7.1 0.8 70 15 0.13 - มาตรฐานประเภทท 2 > 6.0 < 1.5 < 5,000 < 1,000 < 0.5 มาตรฐานประเภทท 3 > 4.0 < 2.0 < 20,000 < 4,000 < 0.5 มาตรฐานประเภทท 4 > 2.0 < 4.0 - - < 0.5



ภาคตะวนออก

16

3445

5

49

23 218

79

138

66

2311

5

95

0

20

40

60

80

100

2 3 4 - 2 3 4 - 2 3 - 2 3 - ได ไมได



(>4.0) (>2.0) (<1.5) (<2.0) (<4.0) (<5,000) <( 20,000) <( 1,000) <( 4,000) (<0.5) (>0.5)>20,000) >4,000)(<2.0) (>4.0)(> ( (

ภาคตะวนออก

ภาคตะวนออกภาคตะวนออก แหลงนาทตรวจสอบ

ทงหมด 9 แหลงนา ไดแก แมนาบางปะกง ปราจนบร นครนายก ระยอง ประแสร พงราด จนทบร เวฬ และตราด พบวาแหลงน าท มคณภาพนาด ไดแก แมนาเวฬ แหลงนาท มคณภาพนาพอใช ไดแก แมนาปราจนบร พงราด จนทบรและตราด แหลงนาทมคณภาพนาเสอมโทรม ไดแก แมนาบางปะกง นครนายก ระยอง ประแสร

คณภาพนาทสาคญสรปดงน (รปท6, ตารางท 6)

6.0)

รปทรปท 66 คาคณภาพนาตามมาตรฐานแหลงนาคาคณภาพนาตามมาตรฐานแหลงนา ของแหลงนาของแหลงนาจดในจดในภาคตะวนออกภาคตะวนออก คดเปนรอยคดเปนรอยละของจดตรวจวดทงหมดละของจดตรวจวดทงหมด ปป 22554477 คาออกซเจนละลาย (DO) มคาอยในชวง 0.0 – 11.5 มก./ล. สถานตรวจวดสวนใหญรอยละ 45 เทยบไดกบมาตรฐานแหลงนาผวดนประเภทท 4 (มากกวาหรอเทากบ 2.0 มก./ล.) และประเภทท 3 (มากกวาหรอเทากบ 4.0 มก./ล.) โดยมสถานตรวจวดทคานอยกวา 2.0 มก./ล. ไดแก แมนาระยอง อ.เมอง จ.ระยอง แมนาประแสร ต.ทางเกวยน อ.แกลง จ.ระยอง ความสกปรกในรปสารอนทรย (BOD) มคาอยในชวง 0.6 – 7.9 มก./ล. สถานตรวจวดสวน

ใหญรอยละ 49 เทยบไดกบมาตรฐานแหลงนา ผวดนประเภทท 2 (นอยกวาหรอเทากบ 1.5 มก./ล.) โดยมสถานตรวจวดทคามากกวา 4.0 มก./ล. คอแมนาระยอง อ.บานคาย จ.ระยอง แมนาประแสร บรเวณ อ.แกลง จ.ระยอง

การปนเปอนของแบคทเรยกลมฟคอล โคลฟอรม (FCB) มคาอยในชวง 2 – 240,000 หนวย สถานตรวจวดสวนใหญรอยละ 66 เทยบไดกบมาตรฐานแหลงนาผวดนประเภทท 2 (นอยกวาหรอเทากบ 1,000 หนวย) โดยมสถานตรวจวด ทมคามากกวา 4,000 หนวย ไดแก

แมนานครนายก บรเวณ อ.เมอง จ.นครนายก แมนาประแสร อ.แกลง จ.ระยอง สรป แหลงนาภาคตะวนออก ปญหา คณภาพน าท ส าคญค อการปนเป อนของแบคทเรยกลมโคลฟอรมทงหมดและฟคอลโคลฟอรม ในพนทชมชนหนาแนน บรเวณทเปนปญหาคอแมนานครนายกบรเวณ อ.เมอง จ.นครนายก แมนาประแสร อ.แกลง จ.ระยอง นอกจากนยงมปญหาการรกลาของนาทะเลในชวงฤดแลง โดยมการรกลานาเคมในแมนาบางปะกงสงถงบรเวณ สะพานบางขนาก อ.บางนาเปรยว จ.ฉะเชงเทรา

ตารางท 6 คาเฉลยคณภาพนาทสาคญของแหลงนาในภาคตะวนออก ป 2547


ประเภท แหลงนา DO

(มก./ล.) BOD

(มก./ล.) TCB

(หนวย*) FCB

(หนวย*) NH3

(มก./ล.)


บางปะกง 3 3.9 1.8 11,800 2,100 0.17 DO ปราจนบร 2 5.2 1.9 1,800 680 0.38 DO,BOD นครนายก 3 4.2 1.7 28,500 25,500 0.38 TCB,FCB



(มก./ล.) BOD

(มก./ล.) TCB

(หนวย*) FCB

(หนวย*) NH3

(มก./ล.)


ระยอง - 3.1 3.0 6,200 3,900 0.15 - ประแสร - 3.4 3.9 110,000 16,000 0.09 TCB,FCB พงราด - 4.4 2.7 4,200 970 0.03 - จนทบร - 5.4 2.3 3,700 1,800 0.04 - เวฬ - 4.5 1.5 170 90 0.11 - ตราด - 3.4 1.0 850 200 0.09 -




45

30

13 12

62

1021

7

77

185

70

1910 4

96

0

20

40

60

80

100

2 3 4 - 2 3 4 - 2 3 - 2 3 - � ' ��' . �

��- �2 DO(mg/L) BOD(mg/L) TCB(��77) FCB(��77) NH3(mg/L)

��1- 0��\ . (+%.-+��\ . (+%.-+ ��\ . (+%.-+ ��\ . (+%.-+

(>4.0) >( 2.0) (<1.5) (<2.0) <( 4.0) (<5,000) <( 20,000) <( 1,000) (<4,000) (<0.5) (>0.5)>20,000) >4,000)<2.0) >4.0)(> ( (( (

ภาคใตภาคใต

ภาคใตภาคใต แหลงนาทตรวจสอบ ทงหมด

11 แหลงนา ไดแก แมนาปากพนง ตาปพมดวง ชมพร หลงสวน ตรง สายบร ปตตาน และแหลงนานง ไดแก ทะเลสาบสงขลา ทะเลนอย และทะเลหลวง พบวาแหลงนาทมคณภาพนาด ไดแก แมนาตาปตอนบน พมดวง และสายบร แหลงนาทมคณภาพนาพอใช ไดแก แมนาตาปตอนลาง ปากพนง ตรง ปตตานตอนบนและตอนลาง หลงสวน ทะเลนอยและทะเลหลวง แหลงนาท มคณภาพนาเสอมโทรม ไดแก แมนาชมพร แหลงนาทมคณภาพนาเสอมโทรมมาก คอ ทะเลสาบสงขลา ค ณ ภ า พ น า ท ส า ค ญ ส ร ป ด ง น (รปท 7, ตารางท 7)

การปนเปอนของแบคทเรยกลมฟคอล โคลฟอรม (FCB) มคาอยในชวง 2 – 350,000

หนวย สถานตรวจวดสวนใหญรอยละ 70 เทยบไดกบมาตรฐานแหลงนาผวดนประเภทท 2 (นอยกวาหรอเทากบ 1,000 หนวย) โดยมสถานตรวจวดทมคามากกวา 4,000 หนวย ไดแก แมนาตาป

6.0)

คาออกซเจนละลาย (DO) มคาอยในชวง 0.0 – 10.5 มก./ล. สถานตรวจวดสวนใหญรอยละ 45 เทยบไดกบมาตรฐานแหลงนาผวดนประเภทท 2 (มากกวาหรอเทากบ 6.0 มก./ล.) และประเภทท 3 (มากกวาหรอเทากบ 4.0 มก./ล.) โดยสถานตรวจวด ทคานอยกวา 2.0 มก./ล. คอ ทะเลสาบสงขลา บรเวณ ปากคลองสาโรง อ.เมอง จ.สงขลา แมนาปากพนง ใตประต

ระบายนาอทกวภาชประสทธ ต.หลอง อ.ปากพนง และ ใตปาพรควนเครง ต.การะเกต อ.เชยรใหญ จ.นครศรธรรมราช

ความสกปรกในรปสารอนทรย (BOD) มคาอยในชวง 0.1 – 17.7 มก./ล. สถานตรวจวดสวนใหญรอยละ 62 เทยบไดกบมาตรฐานแหลงนาผวดนประเภทท 2 (นอยกวาหรอเทากบ 1.5 มก./ล.) โดยมสถานตรวจวดทคามากกวา 4.0 มก./ล. ไดแก ทะเลสาบสงขลา บรเวณ ปากคลองสาโรง อ.เมอง จ.สงขลา แมนาปากพนง บรเวณปากแมนา อ.ปากพนง จ.นครศรธรรมราช

ตอนลาง บรเวณ อ.เมอง จ.สราษฎรธานทะเลสาบสงขลา บรเวณปากคลองพะวง อ.หาดใหญ ปากคลองสาโรง อ.เมอง จ.สงขลา

รปทรปท 77 คาคณภาพนาตามมาตรฐานแหลงนาคาคณภาพนาตามมาตรฐานแหลงนา ของแหลงนาของแหลงนาจดในจดในภาคใตภาคใต คดเปนรอยละของจดตรวจวดทงหมดคดเปนรอยละของจดตรวจวดทงหมด ปป 22554477

แมนาชมพรบรเวณบ.ปากนา ต.ปากนา อ.เมอง จ.ชมพร

สรป แหลงนาภาคใต ปญหาคณภาพนาทสาคญคอ การปนเปอนของแบคทเรยกลมโคลฟอรมทงหมดและฟคอลโคลฟอรม ในพนทชมชนหนาแนน ดงกลาวขางตน บรเวณทเปนปญหาอยเสมอ คอ ทะเลสาบสงขลา บรเวณปากคลองสาโรง อ.เมอง จ.สงขลา

ตารางท 7 คาเฉลยคณภาพนาทสาคญของแหลงนาในภาคใต ป 2547



(มก./ล.) BOD

(มก./ล.) TCB

(หนวย*) FCB

(หนวย*) NH3

(มก./ล.)


ตาปตอนบน 2 7.5 0.7 1,100 100 0.05 - ตาปตอนลาง 3 5.7 1.4 15,000 3,700 0.11 - พมดวง 3 5.5 0.6 4,000 600 0.14 - ปากพนง 3 4.4 2.0 3,400 1,000 0.13 -

ปตตานตอนบน 2 4.2 1.1 2,000 900 0.25 DO ปตตานตอนลาง 3 4.6 1.8 9,500 1,000 0.12 -



(มก./ล.) BOD

(มก./ล.) TCB

(หนวย*) FCB

(หนวย*) NH3

(มก./ล.)


ชมพร - 5.6 2.1 12,400 6,900 0.16 FCB หลงสวน - 6.8 1.0 5,300 2,600 0.16 - ตรง - 5.9 1.0 17,000 2,400 0.07 -

สายบร - 6.8 0.6 2,000 1,000 0.14 - ทะเลนอย - 3.3 1.9 740 300 0.07 - ทะเลหลวง - 5.5 2.0 2,400 1,200 0.06 -

ทะเลสาบสงขลา - 5.0 3.0 86,800 20,500 0.77 TCB,FCB, NH3




Documents

สถานการณ์คุณภาพแหล่งนำผิวดิน 2547.pdf