113

Click here to load reader

พยานบุคคล

Embed Size (px)

DESCRIPTION

พยานบุคคล. 11. 11.1 ความหมายของพยานบุคคล (Witness). หมายถึง บุคคลที่มาให้ถ้อยคำต่อศาลและเบิกความเล่าเรื่องด้วยวาจา เพื่อที่ศาลจะได้บันทึกถ้อยคำของพยานผู้นั้นไว้เป็นพยานหลักฐานในการพิจารณาคดี ข้อสังเกตเกี่ยวกับถ้อยคำ พยาน = พยานบุคคล = witness พยานหลักฐาน = Evidence. - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: พยานบุคคล

พยานบุ�คคล

1

1111

Page 2: พยานบุคคล

111. ความหมายของพยานบุ�คคล (Witness)

หมายถึ�ง บุ�คคลที่��มาให�ถึ�อยค�าต่�อศาลและเบุ�กความเล�าเรื่!�องด้�วยวาจา

เพ!�อที่��ศาลจะได้�บุ%นที่�กถึ�อยค�าของพยานผู้'�น%(นไว�เป็*นพยานหล%กฐานใน

การื่พ�จารื่ณาคด้�

ข�อสั%งเกต่เก��ยวก%บุถึ�อยค�าพยาน = พยานบุ�คคล = witness

พยานหล%กฐาน = Evidence 2

Page 3: พยานบุคคล

การื่แบุ�งป็รื่ะเภที่ของพยานบุ�คคล

(1) ป็รื่ะจ%กษ์0พยาน/พยานโด้ยต่รื่ง VS.พยานแวด้ล�อมกรื่ณ� / พยานเหต่�ผู้ล

2( ) พยานบุ�คคลธรื่รื่มด้าที่%�วไป็ VS.พยานผู้'�เชี่��ยวชี่าญ

(3 ) ป็รื่ะจ%กษ์0พยาน VS. พยานบุอกเล�าพยานบุ�คคลป็รื่ะเภที่ใด้ม�น�(าหน%กน�าเชี่!�อถึ!อ

กว�าก%น 3

Page 4: พยานบุคคล

ฎ54622539. / พยานแวด้ล�อมกรื่ณ� ค!อ พยานเหต่�ผู้ลที่��จะที่�าให�ศาลเชี่!�อว�าม�ข�อเที่6จจรื่�งบุางอย�างอย'�หรื่!อไม� ซึ่��งจะต่�องม�การื่ใชี่�เหต่�ผู้ลอน�มานเอาอ�กต่�อหน��ง

การื่ที่��ศาลอ�ที่ธรื่ณ0ภาค 2 รื่%บุฟั9งค�าของ สั .เจ�าของบุ�านอ%นเป็*นสัถึานที่��ที่��ม�การื่เรื่�ยกเง�น และเป็*นผู้'�แนะน�าผู้'�กล�าวหาให�หาผู้'�ถึ'กกล�าวเป็*นที่นายความให� ก%บุค�าของ ที่ . เพ!�อนบุ�านของผู้'�กล�าวหา ซึ่��งผู้'�กล�าวหาย!มเง�น 40000

บุาที่ เพ!�อน�าไป็ให�ผู้'�ถึ'กกล�าวจ�งมารื่'�เห6นเหต่�การื่ณ0 อ%นเป็*นพยานแวด้ล�อมที่��ม�รื่ายละเอ�ยด้ป็รื่ะกอบุ ชี่อบุด้�วยเหต่�ผู้ลที่��ที่�าให�เชี่!�อว�าม�ข�อเที่6จจรื่�งบุางอย�างอย'� จ�งไม�ข%ด้ต่�อว�ธ�พ�จารื่ณาความ 4

Page 5: พยานบุคคล

11.2 ความสัามารื่ถึในการื่เป็*นพยานบุ�คคล

(ป็.ว�.พ มาต่รื่า 95)ป็.ว�.พ มาต่รื่า 95 วรื่รื่คแรื่ก บุ%ญญ%ต่�ว�า

“ห�ามม�ให�ยอมรื่%บุฟั9งพยานบุ�คคลใด้เว�นแต่�บุ�คคลน%(น

           1( ) สัามารื่ถึเข�าใจและต่อบุค�าถึามได้� และ          (2) เป็*นผู้'�ที่��ได้�เห6น ได้�ย�น หรื่!อที่รื่าบุข�อความ

เก��ยวในเรื่!�องที่��จะให�การื่เป็*นพยานน%(นมาด้�วยต่นเองโด้ยต่รื่ง แต่�ความในข�อน�(ให�ใชี่�ได้�ต่�อเม!�อไม�ม�บุที่บุ%ญญ%ต่�แห�งกฎหมายโด้ยชี่%ด้แจ�งหรื่!อค�า

สั%�งของศาลว�าให�เป็*นอย�างอ!�น5

Page 6: พยานบุคคล

ป็.ว�.พ มาต่รื่า 95 วรื่รื่คสัอง  “ถึ�าศาลไม�ยอมรื่%บุไว�ซึ่��งค�าเบุ�กความของบุ�คคลใด้ เพรื่าะเห6นว�าบุ�คคลน%(นจะเป็*นพยานหรื่!อให�การื่ด้%งกล�าวข�างต่�นไม�ได้� และค'�ความ

ฝ่<ายที่��เก��ยวข�องรื่�องค%ด้ค�านก�อนที่��ศาลจะด้�าเน�นคด้�ต่�อไป็ ให�ศาลจด้รื่ายงานรื่ะบุ�นาม

พยาน เหต่�ผู้ลที่��ไม�ยอมรื่%บุและข�อค%ด้ค�านของค'�ความฝ่<ายที่��เก��ยวข�องไว� สั�วนเหต่�ผู้ลที่��ค'�ความฝ่<ายค%ด้ค�านยกข�(นอ�างน%(น ให�ศาลใชี่�

ด้�ลพ�น�จจด้ลงไว�ในรื่ายงานหรื่!อก�าหนด้ให�ค'�ความฝ่<ายน%(นย!�นค�าแถึลงต่�อศาลเพ!�อรื่วมไว�ใน

สั�านวน” 6

Page 7: พยานบุคคล

กรื่ณ�ไม�รื่'�ภาษ์าไที่ย เบุ�กความผู้�านล�าม

กรื่ณ�เป็*นคนห'หนวก หรื่!อ เป็*นใบุ� หรื่!อที่%(งห'หนวกและเป็*นใบุ� ป็.ว�.พ มาต่รื่า

96

ฎ.81/2531 ค�าเบุ�กความของพยานที่��ห'หนวกและเป็*นใบุ� ให�ถึ!อว�าเป็*นค�าเบุ�กความของพยานบุ�คคล สั�วนว�ธ�ถึามหรื่!อต่อบุน%(นอาจจะกรื่ะที่�าโด้ยว�ธ�เข�ยนหน%งสั!อ หรื่!อ โด้ยว�ธ�อ!�นที่��สัมควรื่ได้� ต่าม ป็.ว�.พ มาต่รื่า 96

7

Page 8: พยานบุคคล

กรื่ณ�เป็*นคนว�กลจรื่�ต่ ฎ 11992526. / ผู้'�เสั�ยหายอาย�

1 6 ป็= เป็*นคนป็9ญญาอ�อน พ'ด้เรื่!�องยากๆ ไม�ค�อยจะรื่'�เรื่!�อง แต่�เบุ�กความต่�อ

ศาลได้�เรื่!�องได้�รื่าว ด้%งน�(รื่%บุฟั9งได้�

8

Page 9: พยานบุคคล

กรื่ณ�เป็*นผู้'�เยาว0ฎ1672540. / แม�โจที่ก0ผู้'�

เสั�ยหายซึ่��งม�อาย� 8 ป็=เศษ์ เป็*นป็รื่ะจ%กษ์0พยานเพ�ยงป็ากเด้�ยว แต่�เม!�อเบุ�กความถึ�งเหต่�การื่ณ0ที่��จ�าเลยกรื่ะที่�าอนาจารื่ได้�เป็*นข%(นต่อนต่ามล�าด้%บุต่รื่งไป็ต่รื่งมา ป็รื่าศจากการื่ป็รื่�งแต่�งต่ามป็รื่ะสัาเด้6กที่��ไรื่�เด้�ยงสัา ที่%(งเรื่!�องรื่าวหล%งเก�ด้เหต่�ย%งสัอด้คล�องเชี่!�อมโยงก%นด้�ก%บุพยานอ!�น ที่�าให�เชี่!�อได้�ว�าเป็*นข�อเที่6จจรื่�งที่��เก�ด้ข�(นจรื่�ง

9

Page 10: พยานบุคคล

กรื่ณ�พยานบุ�คคลที่��เป็*นญาต่�ก%นฎ13512539. / ไม�ม�

กฎหมายใด้ห�ามม�ให�รื่%บุฟั9งค�าเบุ�กความของพยานบุ�คคลที่��เป็*นญาต่�ก%น หากศาล

เห6นว�าพยานเชี่�นว�าน%(นเป็*นผู้'�รื่'�เห6นเหต่�การื่ณ0ที่��เก�ด้ข�(นและชี่อบุด้�วยเหต่�ผู้ลพอให�รื่%บุฟั9งได้�ว�าเป็*นความจรื่�ง ศาลก6ม�อ�านาจรื่%บุฟั9งค�าเบุ�กความของพยานด้%ง

กล�าวน%(นได้� 10

Page 11: พยานบุคคล

11

เด้�มแม� ป็.ว�.พ มาต่รื่า 952( ) จะม�ได้�กล�าวถึ�งค�าว�า พยานบุอกเล�า“ ” ไว�เลย แต่� ศาลฎ�กาก6ม%กจะว�น�จฉั%ยว�า ป็.ว�.พ มาต่รื่า 95 2( ) เป็*นเรื่!�องของการื่ห�ามรื่%บุฟั9ง

พยานบุอกเล�า และม�ค�าพ�พากษ์าศาลฎ�กาจ�านวนไม�

น�อยที่��ว�น�จฉั%ยว�าค�าให�การื่ชี่%(นสัอบุสัวนเป็*นพยานบุอกเล�าที่��ศาลใชี่�ด้�ลพ�น�จรื่%บุฟั9งได้� แต่�ม�น�(าหน%กน�อย ที่%(งๆ ที่��มาต่รื่า 95(2) เป็*นเรื่!�องความสัามารื่ถึของพยานบุ�คคล จ�งม�ป็9ญหาว�าสัถึานะของค�าให�การื่ชี่%(นสัอบุสัวน

น%(นเป็*นพยานเอกสัารื่หรื่!อพยานบุอกเล�าก%นแน�

11.3 ป็.ว�.พ . มาต่รื่า 95/1 ก%บุพ%ฒนาการื่

ของกฎหมายเรื่!�องพยานบุอกเล�า

Page 12: พยานบุคคล

12

พยานบุอกเล�าป็9จจ�บุ%น ป็.ว�.พ .มาต่รื่า 951/ และ ป็.ว�.อ .มาต่รื่า 2 2 6 /3 บุ%ญญ%ต่�ความหมายของพยานบุอกเล�าและการื่รื่%บุฟั9ง

พยานบุอกเล�าไว�ชี่%ด้เจน

“มาต่รื่า 951 ข�อความซึ่��งเป็*นการื่บุอกเล�าที่��พยานบุ�คคลใด้น�ามาเบุ�กความต่�อศาลก6ด้� หรื่!อที่��บุ%นที่�กไว�ในเอกสัารื่

หรื่!อว%ต่ถึ�อ!�นใด้ซึ่��งได้�อ�างเป็*นพยานหล%กฐานต่�อศาลก6ด้� หากน�าเสันอเพ!�อพ�สั'จน0ความจรื่�งแห�งข�อความน%(น ให�ถึ!อเป็*น

พยานบุอกเล�า

Page 13: พยานบุคคล

13

ห�ามม�ให�ศาลรื่%บุฟั9งพยานบุอกเล�า เว�นแต่�

1( ) ต่ามสัภาพ ล%กษ์ณะ แหล�งที่��มา และข�อเที่6จจรื่�งแวด้ล�อมพยานบุอกเล�าน%(น

น�าเชี่!�อว�าจะพ�สั'จน0ความจรื่�งได้� หรื่!อ 2( ) ม�เหต่�จ�าเป็*นอ%นเน!�องจากไม�

สัามารื่ถึน�าบุ�คคลซึ่��งเป็*นผู้'�ที่��ได้�เห6น ได้�ย�น หรื่!อที่รื่าบุข�อความในเรื่!�องที่��จะให�การื่เป็*น

พยานน%(นด้�วยต่นเองโด้ยต่รื่งมาเป็*นพยานได้� และม�เหต่�สัมควรื่เพ!�อป็รื่ะโยชี่น0แห�งความ

ย�ต่�ธรื่รื่มที่��จะรื่%บุฟั9งพยานบุอกเล�าน%(นในกรื่ณ�ที่��ศาลเห6นว�าไม�ควรื่รื่%บุไว�ซึ่��ง

พยานบุอกเล�าใด้ ให�น�าความในมาต่รื่า 95 วรื่รื่คสัองมาใชี่�บุ%งค%บุโด้ยอน�โลม”

Page 14: พยานบุคคล

14

ป็.ว�.อ . มาต่รื่า 2263/ “ข�อความซึ่��งเป็*นการื่บุอกเล�าที่��พยานบุ�คคลใด้น�ามาเบุ�กความต่�อศาลหรื่!อที่��บุ%นที่�กไว�ในเอกสัารื่หรื่!อว%ต่ถึ�อ!�นใด้ซึ่��งอ�างเป็*นพยานหล%กฐานต่�อศาล หากน�าเสันอเพ!�อพ�สั'จน0ความจรื่�งแห�งข�อความน%(น ให�ถึ!อเป็*นพยานบุอกเล�า

ห�ามม�ให�ศาลรื่%บุฟั9งพยานบุอกเล�า เว�นแต่�(1 ) ต่ามสัภาพ ล%กษ์ณะ แหล�งที่��มา และข�อเที่6จจรื่�ง

แวด้ล�อมของพยานบุอกเล�า ศาลเห6นว�าพยานบุอกเล�าน%(นน�าเชี่!�อว�าจะพ�สั'จน0ความจรื่�งได้� หรื่!อ

(2 ) ม�เหต่�จ�าเป็*น เน!�องจากไม�สัามารื่ถึน�าบุ�คคลซึ่��งเป็*นผู้'�ที่��ได้�เห6น ได้�ย�น หรื่!อที่รื่าบุข�อความเก��ยวในเรื่!�องที่��จะให�การื่เป็*นพยานน%(นด้�วยต่นเองโด้ยต่รื่ง มาเป็*นพยานได้� และม�เหต่�ผู้ลสัมควรื่เพ!�อป็รื่ะโยชี่น0แห�งความย�ต่�ธรื่รื่มที่��จะรื่%บุฟั9งพยานบุอกเล�าน%(น

ในกรื่ณ�ที่��ศาลเห6นว�าไม�ควรื่รื่%บุไว�ซึ่��งพยานบุอกเล�าใด้ และค'�ความฝ่<ายที่��เก��ยวข�องรื่�องค%ด้ค�านก�อนที่��ศาลจะด้�าเน�นคด้�ต่�อไป็ ให�ศาลจด้รื่ายงานรื่ะบุ�นาม หรื่!อชี่น�ด้และล%กษ์ณะของพยานบุอกเล�า เหต่�ผู้ลที่��ไม�ยอมรื่%บุ และข�อค%ด้ค�านของค'�ความฝ่<ายที่��เก��ยวข�องไว� สั�วนเหต่�ผู้ลที่��ค'�ความฝ่<ายค%ด้ค�านยกข�(นอ�างน%(น ให�ศาลใชี่�ด้�ลพ�น�จจด้ลงไว�ในรื่ายงานหรื่!อก�าหนด้ให�ค'�ความฝ่<ายน%(นย!�นค�าแถึลงต่�อศาลเพ!�อรื่วมไว�ในสั�านวน”

Page 15: พยานบุคคล

ความหมายของพยานบุอกเล�าเข�ยนไว�เหม!อนก%นที่%(งคด้�แพ�งและคด้�อาญาในป็

ว�พ.มาต่รื่า 951/ และป็ว�อ . มาต่รื่า 226/3องค0ป็รื่ะกอบุ1.เป็*นข�อความซึ่��งเป็*นการื่บุอกเล�าของบุ�คคลที่�� 1 1. พยานคนอ!�นน�ามาเบุ�กความต่�อศาล หรื่!อ 1 2. บุ%นที่�กไว�ในเอกสัารื่/ว%ต่ถึ�อ!�นใด้ซึ่��งอ�างเป็*น

พยานหล%กฐาน 2. น�าเสันอเพ!�อพ�สั'จน0ความจรื่�งแห�งข�อความน%(น

15

Page 16: พยานบุคคล

ข�อความซึ่��งเป็*นค�าบุอกเล�า- จะต่�องเป็*นข�อความที่��สั!�อความหมายโด้ยคน- จะต่�องไม�ใชี่�ข�อความของบุ�คคลที่��ก�าล%งเบุ�กความต่�อ

ศาล- หากข�อความน%(นบุ%นที่�กไว�ในเอกสัารื่หรื่!อว%ต่ถึ�อ!�นใด้

เอกสัารื่ หรื่!อว%ต่ถึ�น%(นจะต่�องม�การื่เสันอเป็*นพยานหล%กฐาน

- การื่เสันอค�าบุอกเล�าเป็*นการื่เพ!�อพ�สั'จน0ว�าข�อเที่6จจรื่�งเป็*นไป็ต่ามค�าบุอกเล�า

ไม�ใชี่�การื่พ�สั'จน0ว�าได้�ม�การื่พ'ด้ข�อความซึ่��งเป็*นค�าบุอกเล�าน%(น

16

Page 17: พยานบุคคล

ต่%วอย�างป็9ญหาว�าเป็*นพยานบุอกเล�าหรื่!อไม�1.พยานเบุ�กความว�าต่ามว%นเวลาเก�ด้เหต่�ได้�ย�นเสั�ยงสั�น%ข

ข�างบุ�านเห�า เชี่!�อว�าจ�าเลยซึ่��งอย'�บุ�านข�างๆกล%บุมาถึ�งบุ�าน 2. บุ%นที่�กจด้แจ�งในสั'ต่�บุ%ต่รื่เรื่!�องข�อม'ลการื่เก�ด้ของเด้6ก

หญ�งนก 3. พยานเบุ�กความว�าไป็ต่รื่วจสัถึานที่��เก�ด้เหต่�พบุจ�าเลย

ก�าล%งใชี่�โที่รื่ศ%พที่0ม!อถึ!อได้�ย�นเสั�ยงจ�าเลยเรื่�ยกอ�กฝ่<ายว�าค�ณแม�

4.ในคด้�หม��นป็รื่ะมาที่ พยานเบุ�กความว�า ได้�ย�นจ�าเลยพ'ด้ว�า นายก.เป็*นน%กการื่เม!องที่��ก�นที่�กอย�างแม�กรื่ะที่%�งถึนนหนที่าง

17

Page 18: พยานบุคคล

ต่%วอย�าง(ต่�อ) 5. พยานเบุ�กความว�า สัถึานที่��เก�ด้เหต่�อย'�ชี่%(น 5 โด้ยพยาน

ข�(นล�ฟัที่0มา เม!�อล�ฟัที่0จอด้แล�ว ล�ฟัที่0สั�งเสั�ยงว�าถึ�งชี่%(น 5แล�ว พยานจ�งเด้�นออก

6. โจที่ก0อ�างสั�งพรื่�(นที่0เอ�าที่0 จากเครื่!�อง เอที่�เอ6ม แสัด้งรื่ายการื่ที่��จ�าเลยใชี่�บุ%ต่รื่อ�เล6กที่รื่อน�กสั0ถึอนเง�น

7. พยานเบุ�กความว�า ขณะเก�ด้เหต่�รื่ถึชี่นก%น ได้�ย�นเสั�ยงผู้'�เสั�ยหายหว�ด้รื่�องและต่ะโกนว�า ฉั%นต่ายแน� ไอ�คนข%บุรื่ะย�า

8. บุ%นที่�กค�าให�การื่ชี่%(นสัอบุสัวนที่��ผู้'�ต่�องหาให�การื่ว�า จ�าเลยที่�� 2 บุอกพยานว�า ซึ่!(อยาเสัพต่�ด้มาจากจ�าเลยที่�� 3

18

Page 19: พยานบุคคล

หล%กเกณฑ์0การื่รื่%บุฟั9งพยานบุอกเล�าห�ามม�ให�ศาลรื่%บุฟั9งพยานบุอกเล�าโด้ยม�ข�อยกเว�น 2

ป็รื่ะการื่ค!อ 1. เหต่�เพรื่าะความน�าเชี่!�อถึ!อ ค!อ ต่ามสัภาพ ล%กษ์ณะ

แหล�งที่��มา และข�อเที่6จจรื่�งแวด้ล�อมน%(นน�าเชี่!�อว�าจะพ�สั'จน0ความจรื่�งได้� หรื่!อ

2. เหต่�จ�าเป็*น ค!อ ม�เหต่�จ�าเป็*นอ%นเน!�องจากไม�สัามารื่ถึน�าบุ�คคลซึ่��งเป็*นผู้'�ที่��ได้�เห6น ได้�ย�น หรื่!อที่รื่าบุข�อความในเรื่!�องที่��จะให�การื่เป็*นพยานน%(นด้�วยต่นเองโด้ยต่รื่งมาเป็*นพยานได้� และม�เหต่�สัมควรื่เพ!�อป็รื่ะโยชี่น0แห�งความย�ต่�ธรื่รื่มที่��จะรื่%บุฟั9งพยานบุอกเล�าน%(น

19

Page 20: พยานบุคคล

ป็9ญหาการื่ต่�ความข�อยกเว�นตามปวิ�พ.มาตรา 951/ และปวิ�อ . มาตรา 226/3

บั�ญญ�ต�ข้�อยกเวิ�นไวิ� 2ประการโดยถื�อวิ�า เข้�าข้�อยกเวิ�นอย�างหน� งอย�างใดก"ได�เพราะต�วิบัทใช้�คำ&าวิ�า หร�อ

ต่ามแนวค�าพ�พากษ์าศาลฎ�กาที่��ผู้�านมาก�อนม�การื่แก�ไขกฎหมายต่�างรื่%บุฟั9งค�าให�การื่ในชี่%(นสัอบุสัวนในฐานะข�อยกเว�นของพยานบุอกเล�า แม�หล%งม�การื่แก�ไขกฎหมายให�ชี่%ด้เจนแล�ว ก6ย%งป็รื่ากฏในค�าพ�พากษ์าศาลฎ�กาจ�านวนมากที่��รื่%บุฟั9งพยานบุอกเล�า แต่�สั�วนใหญ�ไม�ให�เหต่�ผู้ลไว�

20

Page 21: พยานบุคคล

แต่�ม�ค�าพ�พากษ์าศาลฎ�กา 2 เรื่!�องที่��เป็*นป็9ญหา ค!อ ฎ 9252552. /และฎ 41122552. / ซึ่��งไม�รื่%บุฟั9งค�าให�การื่ชี่%(นสัอบุสัวนในฐานะพยานบุอกเล�า ฎ�กาที่%(งสัองม�หมายเหต่�และข�อว�จารื่ณ0จากอาจารื่ย0และผู้'�ที่รื่งค�ณว�ฒ�หลายที่�าน

อาจารื่ย0ม�ความเห6นว�าหากศาลจะไม�รื่%บุฟั9งค�าให�การื่ชี่%(นสัอบุสัวนซึ่��งเป็*นพยานบุอกเล�า ศาลควรื่ให�เหต่�ผู้ลที่��ชี่%ด้เจนว�าไม�เข�าข�อยกเว�นที่%(ง 1( ) และ

2( ) เพรื่าะเหต่�ใด้21

Page 22: พยานบุคคล

สัถึานะของค�าให�การื่ชี่%(นสัอบุสัวน คำ&าให�การช้�'นสอบัสวินแม�จะเป*นพยานบัอกเล�า แต�เป*นพยานช้น�ดท+

เก�ดจากกระบัวินการสอบัสวินซึ่� งเป*นการรวิบัรวิมพยานหล�กฐานข้องเจ�าพน�กงานตามปวิ�อ . ด้%งน%(นกฎหมายจ�งก�าหนด้ว�ธ�การื่ที่��เจ�าพน%กงานจะต่�องป็ฏ�บุ%ต่� หากป็ฏ�บุ%ต่�ไม�ถึ'กต่�องก6เข�าข�ายที่��จะห�ามรื่%บุฟั9งเป็*นพยานหล%กฐาน ต่ามมาต่รื่า 1344/ วรื่รื่คที่�าย หรื่!อมาต่รื่า 2261/ อบุ�างแน�นอน

ด้%งน%(นค�าให�การื่ชี่%(นสัอบุสัวนที่��เจ�าพน%กงานป็ฏ�บุ%ต่�ถึ'กต่�องต่ามกฎหมายที่�กอย�างแล�ว ก6น�าที่��จะเข�าข�อยกเว�นต่ามมาต่รื่า22631

สั�วนน�(าหน%กจะเชี่!�อถึ!อได้�เพ�ยงใด้เป็*นเรื่!�องที่��ต่�องพ�จารื่ณาต่�อไป็

22

Page 23: พยานบุคคล

23

การื่ชี่%�งน�(าหน%กพยานบุอกเล�าในคด้�แพ�งในคด้�แพ�ง

ป็.ว�.พ . มาต่รื่า 104 วรื่รื่คสัอง ก�าหนด้ว�า “การื่ชี่%�งน�(าหน%กพยานบุอกเล�าว�าจะม�น�(าหน%กให�น�าเชี่!�อเพ�ยงใด้ ศาลจะต่�องกรื่ะที่�าด้�วยความรื่ะม%ด้รื่ะว%งโด้ยค�าน�งถึ�งสัภาพ ล%กษ์ณะ และแหล�งที่��มาของพยานบุอกเล�าน%(น”

Page 24: พยานบุคคล

24

ในคด้�อาญา ป็.ว�.อ . มาต่รื่า 2271/ บุ%ญญ%ต่�ว�า

“ในการื่ว�น�จฉั%ยชี่%�งน�(าหน%กพยานบุอกเล�า ...ศาลจะต่�องกรื่ะที่�าด้�วยความรื่ะม%ด้รื่ะว%ง และไม�ควรื่เชี่!�อพยานหล%กฐานน%(นโด้ยล�าพ%งเพ!�อลงโที่ษ์จ�าเลย เว�นแต่�จะม�เหต่�ผู้ลอ%นหน%กแน�น ม�พฤต่�การื่ณ0พ�เศษ์แห�งคด้� หรื่!อม�พยานหล%กฐานป็รื่ะกอบุอ!�นมาสัน%บุสัน�น

พยานหล%กฐานป็รื่ะกอบุต่ามวรื่รื่คหน��ง หมายถึ�ง พยานหล%กฐานอ!�นที่��รื่%บุฟั9งได้�และม�แหล�งที่��มาเป็*นอ�สัรื่ะต่�างหากจากพยานหล%ก

ฐานที่��ต่�องการื่พยานหล%กฐานป็รื่ะกอบุน%(น ที่%(งจะต่�องม�ค�ณค�าเชี่�งพ�สั'จน0ที่��สัามารื่ถึสัน%บุสัน�นให�พยานหล%กฐานอ!�นที่��ไป็ป็รื่ะกอบุม�ความน�า

เชี่!�อถึ!อมากข�(นด้�วย”

Page 25: พยานบุคคล

25

สัรื่�ป็หล%กกฎหมายเรื่!�องการื่ชี่%�งน�(า

หน%กพยานบุอกเล�าที่��แก�ไขใหม�ที่%(งในคด้�แพ�งและคด้�อาญาจ�งเป็*นการื่ย!นย%นหล%กต่ามแนวค�าพ�พากษ์าศาลฎ�กาที่��ผู้�านมา

Page 26: พยานบุคคล

26

1 .อ�างค'�ความฝ่<ายอ!�นได้�2.อ�างต่นเองได้�

11.4 การื่อ�างต่นเองและค'�ความเป็*นพยาน

ป็.ว�.พ มาต่รื่า 97ป็.ว�.อ มาต่รื่า 232 233,≠

1 . ห�ามโจที่ก0อ�างจ�าเลย

2. จ�าเลยอ�างต่นเองได้�

Page 27: พยานบุคคล

27

11.4 1. . การื่อ�างต่นเองและค'�ความเป็*นพยานในคด้�แพ�ง ป็.ว�.พ มาต่รื่า 97

“ค'�ความฝ่<ายหน��ง จะอ�างค'�ความอ�กฝ่<ายหน��งเป็*นพยานของต่น หรื่!อ จะอ�างต่นเองเป็*นพยานก6ได้�”ข�อพ�จารื่ณาและข�อสั%งเกต่

1. การื่อ�างต่นเองเป็*นพยานต่�องรื่ะบุ�ต่นเองในบุ%ญชี่�รื่ะบุ�พยาน ต่าม ป็.ว�.พ มาต่รื่า 88 ด้�วย จะอ�างว�าต่นเป็*นค'�ความจ�งไม�ต่�องย!�นบุ%ญชี่�รื่ะบุ�ต่นเองเป็*นพยานไม�ได้� (ฎ.3130/2523

Page 28: พยานบุคคล

28

2. ป็.ว�.พ.มาต่รื่า 97

บุ%ญญ%ต่�ให�สั�ที่ธ�แก�ค'�ความในการื่อ�างค'�ความฝ่<ายอ!�นเป็*นพยานของต่น หรื่!อจะอ�างต่นเองเป็*นพยานก6ได้�

โจที่ก0จะอ�างต่%วจ�าเลยเบุ�กความเป็*นพยานฝ่<ายโจที่ก0 และจะน�าสั!บุเม!�อใด้ก6ได้�แล�วแต่�โจที่ก0จะเห6นสัมควรื่ แม�จะม�ได้�เข�าเบุ�กความเป็*นพยานก�อนพยานอ!�น ก6ไม�เป็*นการื่ใชี่�สั�ที่ธ�โด้ยไม�สั�จรื่�ต่ (ฎ.3012538/ )

Page 29: พยานบุคคล

29

3. การื่อ�างบุ�คคลเป็*นพยานในคด้�แพ�งไม�ค�อยจะม�ข�อจ�าก%ด้ แต่�การื่อ�างค'�ความอ�กฝ่<ายหน��งเป็*นพยานน%(น แม�กฎหมายจะอน�ญาต่ให�ที่�าได้� แต่�ในที่างป็ฏ�บุ%ต่�ม%กไม�ค�อยที่�าก%นเพรื่าะอาจถึามค�านค'�ความอ�กฝ่<ายหน��งได้�อย'�แล�ว อย�างไรื่ก6ต่ามก6ไม�ม�กฎหมายบุ%งค%บุว�าค'�ความในคด้�แพ�งจะต่�องเบุ�กความเป็*นพยาน (ฎ8692509. / )

4. พยานของอ�กฝ่<ายหน��งอาจถึ'กอ�างเป็*นพยานเป็*นพยานรื่�วมก%นด้�วยก6ได้�ต่าม ป็.ว�.พ . มาต่รื่า 91

5. อ�างผู้'�พ�พากษ์าที่��น%�งพ�จารื่ณาคด้�น%(นเป็*นพยานได้�หรื่!อไม�?

Page 30: พยานบุคคล

30

11.4 2. การื่อ�างต่นเองและค'�ความเป็*นพยานในคด้�อาญา

มาต่รื่า “232 ห�ามม�ให�โจที่ก0อ�างจ�าเลยเป็*นพยาน”

มาต่รื่า 233 “จ�าเลยอาจอ�างต่นเองเป็*นพยานได้� ในกรื่ณ�ที่��จ�าเลยอ�างต่นเองเป็*นพยาน ศาลจะให�เข�าสั!บุก�อนพยานอ!�นฝ่<ายจ�าเลยก6ได้� ถึ�าค�าเบุ�กความของจ�าเลยน%(นป็รื่%กป็รื่�าหรื่!อเสั�ยหายแก�จ�าเลยอ!�น จ�าเลยอ!�นน%(นซึ่%กค�านได้�

ในกรื่ณ�ที่��จ�าเลยเบุ�กความเป็*นพยาน ค�าเบุ�กความของจ�าเลยย�อมใชี่�ย%นจ�าเลยน%(นได้� และศาลอาจรื่%บุฟั9งค�าเบุ�กความน%(นป็รื่ะกอบุพยานหล%กฐานอ!�นของโจที่ก0ได้�”

Page 31: พยานบุคคล

31

ข�อพ�จารื่ณาและข�อสั%งเกต่ 1. ในคด้�อาญาหน�าที่��ในการื่

พ�สั'จน0ความผู้�ด้เป็*นของโจที่ก0 2. ป็.ว�.อ มาต่รื่า 232 ห�าม

โจที่ก0อ�างจ�าเลยเป็*นพยาน แต่�ไม�ห�ามจ�าเลยเบุ�กความในฐานะพยาน เพรื่าะจ�าเลยม�สั�ที่ธ�ต่�อสั'�คด้�อย�างเต่6มที่��

แต่�ในคด้�ที่��ม�จ�าเลยหลายคน จ�าเลยคนหน��งอาจเบุ�กความซึ่%ด้ที่อด้ หรื่!อ เป็*นผู้ลรื่�ายต่�อจ�าเลยคนอ!�น เชี่�นน�( จ�าเลยอ!�นย�อมม�สั�ที่ธ�ซึ่%กค�านได้� ต่าม ป็.ว�.อ มาต่รื่า 233

Page 32: พยานบุคคล

32

3. “จ�าเลย” ในที่��น�( หมายถึ�ง ผู้'�ที่��ถึ'กโจที่ก0ฟัFองในคด้�น%(น ถึ�าไม�ใชี่�จ�าเลยในคด้�เด้�ยวก%นไม�ต่�องห�าม

(ฎ .1164/2547) สั�วนผู้'�ที่��รื่�วมกรื่ะที่�าความผู้�ด้ก%บุ

จ�าเลยแต่�ม�ได้�ม�ฐานะเป็*นจ�าเลยในขณะเบุ�กความ เชี่�น

- โจที่ก0ย%งไม�ได้�ฟัFอง โจที่ก0ก%นไว�เป็*นพยาน (ฎ 17692509. / ,

ฎ 20012514. / ,ฎ18352532 - โจที่ก0ฟัFองแล�วถึอนฟัFอง (ฎ 2272513. / ,

ฎ93002539. / ) เหล�าน�( โจที่ก0ย�อมอ�างเป็*นพยาน

ได้� ไม�ต่�องห�ามต่าม ต่าม ป็.ว�.อ .มาต่รื่า 232

Page 33: พยานบุคคล

33

4. พยานซึ่%ด้ที่อด้ศาลต่�องรื่%บุฟั9งด้�วยความรื่ะม%ด้รื่ะว%ง เพรื่าะพยานซึ่%ด้ที่อด้เพ�ยงอย�างเด้�ยว ไม�อาจรื่%บุฟั9งเพ!�อลงโที่ษ์จ�าเลยได้� ต่�องอาศ%ยพยานหล%กฐานอ!�นป็รื่ะกอบุ เชี่�น ฎ .401/2496,ฎ .1885/2523, ฎ .153/2528,ฎ .1287/2531, ฎ .1835/2532,ฎ .3154/2533 และ ฎ 10142540

ซึ่��งหล%กการื่ชี่%�งน�(าหน%กค�าพยานซึ่%ด้ที่อด้ต่ามมาต่รื่า 227/1 เด้�นต่ามแนวค�าพ�พากษ์าศาลฎ�กาเหล�าน�(

Page 34: พยานบุคคล

34

5. การื่ที่��ศาลเอาค�าให�การื่ในชี่%(นสัอบุสัวนของจ�าเลยมาป็รื่ะกอบุการื่ว�น�จฉั%ย ถึ!อไม�ได้�ว�าเป็*นการื่อ�างจ�าเลยเป็*นพยาน (ฎ .35/2532,ฎ.623/2535)

และถึ!อว�าค�าให�การื่ในชี่%(นสัอบุสัวนเป็*นพยานบุอกเล�าที่��ต่�องม�การื่ชี่%�งน�(าหน%กต่าม ป็.ว�.อ . มาต่รื่า 227/1 ด้�วย

Page 35: พยานบุคคล

35

6. พยานหล%กฐานจ�าเลยรื่%บุฟั9งลงโที่ษ์จ�าเลยได้�หรื่!อไม�

เด้�ม ต่ามแนวค�าพ�พากษ์าศาลฎ�กาถึ!อว�าพยานหล%กฐานที่��จะใชี่�ลงโที่ษ์จ�าเลยต่�องเป็*นพยานหล%กฐานโจที่ก0เที่�าน%(น (ฎ .209/2490, ฎ .853/2532(ป็รื่ะชี่�มใหญ� ) )

แต่� ต่ามมาต่รื่า 233 วรื่รื่คสัองที่��แก�ไขใหม�บุ%ญญ%ต่�ว�า “ในกรื่ณ�ที่��จ�าเลยเบุ�กความเป็*นพยาน ค�าเบุ�กความของจ�าเลยย�อมใชี่�ย%นจ�าเลยน%(นได้� และศาลอาจรื่%บุฟั9งค�าเบุ�กความน%(นป็รื่ะกอบุพยานหล%กฐานอ!�นของโจที่ก0ได้�”

จ�งถึ!อว�ามาต่รื่า 233 วรื่รื่คสัองม�ผู้ลเป็ล��ยนแป็ลงหล%กต่าม ฎ .

8532532/ (ป็รื่ะชี่�มใหญ� )แล�ว

Page 36: พยานบุคคล

11.5 สัถึานที่��ในการื่สั!บุพยาน

จะสั!บุพยานในศาลที่��ม�การื่พ�จารื่ณาคด้�น%(น

36

หล%ก

แต่� ก6อาจม�การื่สั!บุพยานในสัถึานที่��อ!�นได้� ได้�แก�

1( ) การื่สั�งป็รื่ะเด้6นในคด้�แพ�ง(2 )การื่สั�งป็รื่ะเด้6นในคด้�อาญา(3) การื่เด้�นเผู้ชี่�ญสั!บุ(4) การื่สั!บุพยานโด้ยรื่ะบุบุการื่ป็รื่ะชี่�มที่างจอภาพ

Page 37: พยานบุคคล

37

11.5 .1 การื่สั�งป็รื่ะเด้6นในคด้�แพ�ง

ใชี่�ในกรื่ณ�ที่��พยานหล%กฐานไม�อย'�ในอ�านาจของศาลน%(น

คด้�แพ�ง ป็.ว�.พ มาต่รื่า 102 - ศาลที่��สั�งป็รื่ะเด้6นและศาลที่��รื่%บุป็รื่ะเด้6นจะต่�องม�อ�านาจพ�จารื่ณาพ�พากษ์าคด้�น%(น - ค�าว�า แยกป็รื่ะเด้6นไป็สั!บุ ค!อ “ ” ?- ค�าว�า น%ด้ฟั9งป็รื่ะเด้6นกล%บุ ค!อ “ ” ?

Page 38: พยานบุคคล

38

ข�อพ�จารื่ณาและข�อสั%งเกต่เรื่!�องการื่สั�งป็รื่ะเด้6นไป็สั!บุ

1. กรื่ณ�ที่��ศาลได้�สั%�งให�สั�งป็รื่ะเด้6นไป็สั!บุที่��ศาลอ!�นแล�วก6อาจม�ค�าสั%�งเป็ล��ยนแป็ลงภายหล%งได้� (ฎ 26072526. / )

ฎ26072526. / การื่ที่��ศาลชี่%(นต่�นม�ค�าสั%�งให�สั�งป็รื่ะเด้6นไป็สั!บุต่%วจ�าเลยที่��

6 ที่�� 8 ที่�� 9 และที่�� 10 ที่��ป็รื่ะเที่ศสัหรื่%ฐอเมรื่�กา แล�วต่�อมาได้�ยกเล�กค�าสั%�งด้%งกล�าวและสั%�งให�ต่%วจ�าเลยมาเบุ�กความที่��ศาลแที่นการื่สั�งป็รื่ะเด้6นน%(น เป็*นอ�านาจของศาลที่��จะสั%�งได้�ว�าสัมควรื่จะให�สั!บุพยานหล%กฐานใด้ในศาลหรื่!อนอกศาลต่ามความจ�าเป็*นแห�งสัภาพของพยานหล%กฐาน หรื่!อ จะให�ศาลอ!�นสั!บุพยานหล%กฐานแที่นก6ได้�หากศาลเห6นเป็*นการื่จ�าเป็*นด้%งม�บุ%ญญ%ต่�ไว�ใน ป็.ว�.พ . มาต่รื่า 102 ด้%งน%(น เม!�อศาลเห6นว�าย%งไม�จ�าเป็*นที่��จะให�สั�งป็รื่ะเด้6นไป็สั!บุจ�าเลย ก6ชี่อบุจะไม�อน�ญาต่ได้� แม�ศาลจะสั%�งอน�ญาต่แล�วก6เพ�กถึอนได้�

Page 39: พยานบุคคล

39

2. ด้�ลพ�น�จในการื่ม�ค�าสั%�งเก��ยวก%บุการื่สั�งป็รื่ะเด้6นไป็สั!บุเป็*นป็9ญหาข�อเที่6จจรื่�ง

ฎ -.2292 2293/2530 ฎ�กาว�าศาลชี่%(นต่�นสั%�งต่%ด้พยานจ�าเลยที่��ขอสั�งป็รื่ะเด้6นไป็สั!บุที่��ศาลอ!�นที่�าให�จ�าเลยเสั�ยเป็รื่�ยบุไม�ม�โอกาสัต่�อสั'�คด้�ได้�เต่6มภาคภ'ม� และศาลชี่%(นต่�นก�าหนด้ค�าเสั�ยหายสั'งเก�นไป็ เป็*นฎ�กาโต่�แย�งด้�ลพ�น�จของศาลชี่%(นต่�นเก��ยวก%บุการื่สั�งป็รื่ะเด้6นและการื่ก�าหนด้ค�าเสั�ยหาย จ�งเป็*นฎ�กาในข�อเที่6จจรื่�ง

Page 40: พยานบุคคล

40

3. การื่ที่��ศาลที่��รื่%บุป็รื่ะเด้6นสั�งป็รื่ะเด้6นไป็สั!บุพยานป็รื่ะเด้6นที่��ศาลอ!�น เน!�องจากพยานย�ายที่��อย'� ค'�ความที่��สั�งป็รื่ะเด้6นไม�จ�าต่�องแก�บุ%ญชี่�พยานอ�กฎ.2078/2542 บุ%ญชี่�รื่ะบุ�พยานโจที่ก0อ�าง พ.เป็*นพยานป็รื่ะเด้6นไว�แล�วในการื่ขอสั�งป็รื่ะเด้6นไป็สั!บุ พ.ที่��ศาลแพ�ง ที่นายโจที่ก0แถึลงว�า หากพยานย�ายไป็อย'�ในเขต่อ�านาจศาลอ!�น ขอให�ศาลแพ�งชี่�วยสั�งป็รื่ะเด้6นต่�อไป็สั!บุให�ด้�วย ที่นายจ�าเลยแถึลงไม�ค%ด้ค�าน การื่ที่��ศาลชี่%(นต่�นต่%(งให�ศาลแพ�งสั!บุพยานหล%กฐานแที่นน%(น ศาลแพ�งย�อมม�อ�านาจที่��จะต่%(งศาลชี่%(นต่�นอ!�นให�ที่�าการื่สั!บุพยานหล%กฐานแที่นต่�อไป็ได้�ด้�วยที่%(งน�(ต่าม ป็.ว�.พ.มาต่รื่า

102 วรื่รื่คสัอง โด้ยโจที่ก0ไม�ต่�องแก�ไขบุ%ญชี่�รื่ะบุ�พยานให�เป็*นที่��ย��งยากเสั�ยเวลาอ�ก

Page 41: พยานบุคคล

41

4. ต่าม ป็.ว�.พ . มาต่รื่า 102

ผู้'�พ�พากษ์าที่��ได้�รื่%บุมอบุหมาย หรื่!อ ศาลที่��ได้�รื่%บุการื่แต่�งต่%(งม�อ�านาจและหน�าที่��เชี่�นเด้�ยวก%บุศาลที่��พ�จารื่ณาคด้� หมายถึ�ง ม�อ�านาจที่��จะสั!บุพยานหล%กฐานต่ามที่��ได้�รื่%บุมอบุหมายเที่�าน%(น ไม�ม�อ�านาจสั%�งบุ%ญชี่�รื่ะบุ�พยานเพ��มเต่�มที่��ค'�ความย!�นขอรื่ะบุ�เพ��มเต่�มต่�อศาลน%(นได้�

Page 42: พยานบุคคล

42

1152. . การื่สั�งป็รื่ะเด้6นไป็สั!บุในคด้�อาญา

(ป็.ว�.อ . มาต่รื่า 230)“มาต่รื่า 230 เม!�อค'�ความที่��

เก��ยวข�องรื่�องขอหรื่!อเม!�อศาลเห6นเป็*นการื่สัมควรื่ ศาลอาจเด้�นเผู้ชี่�ญสั!บุพยานหล%กฐาน หรื่!อเม!�อม�เหต่�จ�าเป็*นไม�สัามารื่ถึน�าพยานหล%กฐานมาสั!บุที่��ศาลน%(น และการื่สั!บุพยานหล%กฐาน โด้ยว�ธ�

อ!�นไม�สัามารื่ถึกรื่ะที่�าได้� ศาลม�อ�านาจสั�งป็รื่ะเด้6นให�ศาลอ!�นสั!บุพยานหล%กฐานแที่น ให�ศาลที่��รื่%บุป็รื่ะเด้6นม�อ�านาจและหน�าที่��ด้%งศาลเด้�ม รื่วมที่%(งม�อ�านาจสั�ง

ป็รื่ะเด้6นต่�อไป็ย%งศาลอ!�นได้�

Page 43: พยานบุคคล

43

ภายใต่�บุ%งค%บุมาต่รื่า 172 และมาต่รื่า 172 ที่ว� ให�สั�งสั�านวนหรื่!อสั�าเนาฟัFอง สั�าเนาค�าให�การื่ และเอกสัารื่หรื่!อของกลางเที่�าที่��จ�าเป็*นให�แก�ศาลที่��รื่%บุป็รื่ะเด้6นเพ!�อสั!บุพยานหล%กฐาน หากจ�าเลยต่�องข%งอย'�ในรื่ะหว�างพ�จารื่ณา ให�ผู้'�ค�มข%งสั�งต่%วจ�าเลยไป็ย%งศาลที่��รื่%บุป็รื่ะเด้6น แต่�ถึ�าจ�าเลยในกรื่ณ�ต่ามมาต่รื่า 172 ที่ว� ไม�ต่�ด้ใจไป็ฟั9งการื่พ�จารื่ณาจะย!�นค�าถึามพยานหรื่!อค�าแถึลงขอให�ต่รื่วจพยานหล%กฐานก6ได้� ให�ศาลสั!บุพยานหล%กฐานไป็ต่ามน%(น

เม!�อสั!บุพยานหล%กฐานต่ามที่��ได้�รื่%บุมอบุหมายเสัรื่6จสั�(นแล�ว ให�สั�งถึ�อยค�าสั�านวนพรื่�อมที่%(งเอกสัารื่หรื่!อของกลางค!นศาลเด้�ม ”

Page 44: พยานบุคคล

44

ข�อพ�จารื่ณาเรื่!�องการื่สั�งป็รื่ะเด้6นไป็สั!บุ

ในคด้�อาญา 1. กรื่ณ�ที่��จ�าเลยขอต่ามไป็ฟั9งการื่

พ�จารื่ณา ศาลไม�ม�อ�านาจใชี่�ด้�ลพ�น�จไม�ยอมให�จ�าเลยต่ามป็รื่ะเด้6นไป็ได้�เพรื่าะคด้�

อาญาการื่พ�จารื่ณาคด้�ต่�องกรื่ะที่�าต่�อหน�าจ�าเลยและให�โอกาสัจ�าเลยซึ่%กค�าน

พยานโจที่ก0ด้�วย (ฎ . 3 7 7 – 3 7 8 /2 5 1 6 )

แต่�ถึ�าจ�าเลยแถึลงว�าจะไม�ต่ามป็รื่ะเด้6นไป็ ศาลที่��รื่%บุป็รื่ะเด้6นย�อม

พ�จารื่ณาคด้�ไป็ได้� ไม�ถึ!อว�าเป็*นการื่สั!บุพยานล%บุหล%งจ�าเลย

(ฎ.1 0 6 6 /2 5 2 6 )

Page 45: พยานบุคคล

45

2. ผู้'�พ�พากษ์าที่��น%�งสั!บุป็รื่ะเด้6นที่��ศาลอ!�นไม�ม�อ�านาจที่�าความเห6นแย�งให�อ�ที่ธรื่ณ0 / ฎ�กาในป็9ญหาข�อเที่6จจรื่�งต่าม ป็.ว�.อ . มาต่รื่า 193

ต่รื่� และ มาต่รื่า 221

(ฎ34202538. / )

3. มาต่รื่า 230 ที่��แก�ไขใหม�ผู้'�พ�พากษ์าต่�องไป็เด้�นเผู้ชี่�ญสั!บุเองจะมอบุให�จ�าศาลไป็เด้�นเผู้ชี่�ญสั!บุ แที่นไม�ได้� (ต่�างจากมาต่รื่า 230 เด้�มที่��ให�จ�าศาลเด้�นเผู้ชี่�ญสั!บุแที่นได้�)

Page 46: พยานบุคคล

46

11 5 3. . การื่เด้�นเผู้ชี่�ญสั!บุ ค!อ การื่ที่��ศาลไป็สั!บุพยานนอกสัถึานที่�� การื่เด้�นเผู้ชี่�ญสั!บุในคด้�แพ�ง อาจจะเน!�องมาจาก

1) ค�ารื่�องของค'�ความหรื่!อต่ามที่��ศาลเห6นสัมควรื่ต่ามความจ�าเป็*นแห�งสัภาพของพยานหล%กฐาน (ป็.ว�.พ . มาต่รื่า 102 หรื่!อ

2) ล%กษ์ณะของพยาน เชี่�น พยานเป็*นว%ต่ถึ�หรื่!ออาคารื่สัถึานที่��ไม�อาจน�ามาศาลได้� (ป็.ว�.พ . มาต่รื่า 128) หรื่!อ

3) เพรื่าะความจ�าเป็*นเน!�องจากพยานบุ�คคลที่��ถึ'กอ�างเจ6บุป็<วย ต่าม ป็.ว�.พ . มาต่รื่า

108 และกรื่ณ�เป็*นพรื่ะภ�กษ์�ต่ามมาต่รื่า 106/1 (2) ด้�วยการื่เด้�นเผู้ชี่�ญสั!บุในคด้�อาญา (ต่ามป็.ว�.อ . มาต่รื่า

230 ที่��แก�ไขใหม�)ผู้'�พ�พากษ์าต่�องไป็เด้�นเผู้ชี่�ญสั!บุเองจะ

มอบุให�จ�าศาลไป็เด้�นเผู้ชี่�ญสั!บุแที่นไม�ได้�อ�กต่�อไป็

Page 47: พยานบุคคล

47

ข�อสั%งเกต่ 1) คด้�แพ�งผู้'�พ�พากษ์าจะต่�องไป็

เด้�นเผู้ชี่�ญสั!บุ เว�นแต่�จะเข�าข�อยกเว�นต่าม ป็.ว�.พ .มาต่รื่า 1031/

“มาต่รื่า 1031/ ในกรื่ณ�ที่��ค'�ความต่กลงก%น และศาลเห6นเป็*นการื่จ�าเป็*นและสัมควรื่ ศาลอาจแต่�งต่%(งเจ�าพน%กงานศาลหรื่!อเจ�าพน%กงานอ!�นซึ่��งค'�ความเห6นชี่อบุให�ที่�าการื่สั!บุพยานหล%กฐานสั�วนใด้สั�วนหน��งที่��จะต่�องกรื่ะที่�านอกศาลแที่นได้�

ให�เจ�าพน%กงานผู้'�ป็ฏ�บุ%ต่�หน�าที่��ต่ามวรื่รื่คหน��งเป็*นเจ�าพน%กงานต่ามป็รื่ะมวลกฎหมายอาญา และให�น�าความในมาต่รื่า

103 มาใชี่�บุ%งค%บุโด้ยอน�โลม”

Page 48: พยานบุคคล

48

2. การื่เด้�นเผู้ชี่�ญสั!บุ หรื่!อ การื่สั�งป็รื่ะเด้6นไป็สั!บุที่��ศาลอ!�นเป็*นด้�ลพ�น�จของศาลที่��พ�จารื่ณาคด้�เม!�อเห6นเป็*นการื่จ�าเป็*น (ฎ .3 9 9 6 /2 5 1 4 ,ฎ.4 5 4 9 /2 5 4 0 )

3 .ว%นที่��ม�การื่เด้�นเผู้ชี่�ญสั!บุถึ!อได้�ว�าเป็*นการื่สั!บุพยานในคด้�

4. การื่เด้�นเผู้ชี่�ญสั!บุในคด้�แพ�ง ค'�ความจะต่�องเสั�ยค�าธรื่รื่มเน�ยมและค�าป็<วยการื่ต่ามกฎหมาย สั�วนในคด้�อาญาไม�ม�การื่เสั�ยค�าธรื่รื่มเน�ยม

Page 49: พยานบุคคล

49

2. การื่เด้�นเผู้ชี่�ญสั!บุ หรื่!อ การื่สั�งป็รื่ะเด้6นไป็สั!บุที่��ศาลอ!�นเป็*นด้�ลพ�น�จของศาลที่��พ�จารื่ณาคด้�เม!�อเห6นเป็*นการื่จ�าเป็*น (ฎ .3 9 9 6 /2 5 1 4 ,ฎ.4 5 4 9 /2 5 4 0 )

3 .ว%นที่��ม�การื่เด้�นเผู้ชี่�ญสั!บุถึ!อได้�ว�าเป็*นการื่สั!บุพยานในคด้� (ฎ .38722535

4. การื่เด้�นเผู้ชี่�ญสั!บุในคด้�แพ�ง ค'�ความจะต่�องเสั�ยค�าธรื่รื่มเน�ยมและค�าป็<วยการื่ต่ามกฎหมาย สั�วนในคด้�อาญาไม�ม�การื่เสั�ยค�าธรื่รื่มเน�ยม

Page 50: พยานบุคคล

1154. . การื่สั!บุพยานโด้ยรื่ะบุบุการื่ป็รื่ะชี่�มที่างจอภาพ

50

การื่สั!บุพยานโด้ยรื่ะบุบุการื่ป็รื่ะชี่�มที่างจอภาพเป็*นบุที่บุ%ญญ%ต่�ของกฎหมายใหม�ที่��เป็Gด้โอกาสัให�ม�การื่สั!บุพยานบุ�คคลนอกศาลเพ��มข�(นอ�กนอกจากการื่เด้�นเผู้ชี่�ญสั!บุและการื่สั�งป็รื่ะเด้6นไป็สั!บุ ด้%งน�(

(ก ) คด้�แพ�ง (ป็.ว�.พ . มาต่รื่า 120/4)

(ข ) คด้�อาญา (ป็.ว�.อ . มาต่รื่า 230/1)

Page 51: พยานบุคคล

51

(ก ) คด้�แพ�ง (ป็.ว�.พ . มาต่รื่า 120/4 )“มาต่รื่า 1204/ ค'�ความฝ่<ายใด้ฝ่<าย

หน��งอาจขอให�ศาลที่�าการื่สั!บุพยานบุ�คคลที่��อย'�นอกศาลโด้ยรื่ะบุบุการื่ป็รื่ะชี่�มที่างจอภาพได้� โด้ยค'�ความฝ่<ายที่��อ�างพยานต่�องเป็*นผู้'�รื่%บุผู้�ด้ชี่อบุในเรื่!�องค�าใชี่�จ�าย หากศาลเห6นว�าเพ!�อป็รื่ะโยชี่น0แห�งความย�ต่�ธรื่รื่ม ศาลจะอน�ญาต่ต่ามค�ารื่�องน%(นก6ได้� โด้ยให�ศาลด้�าเน�นกรื่ะบุวนพ�จารื่ณาไป็ต่ามข�อก�าหนด้แนวที่างการื่สั!บุพยานของป็รื่ะธานศาลฎ�กาโด้ยความเห6นชี่อบุของที่��ป็รื่ะชี่�มใหญ�ของศาลฎ�กาที่��ออกต่ามมาต่รื่า 1033 รื่วมที่%(งรื่ะบุ�ว�ธ�การื่สั!บุพยาน สัถึานที่�� และสั%กข�พยานในการื่สั!บุพยานต่ามข�อก�าหนด้ของป็รื่ะธานศาลฎ�กาด้%งกล�าว และไม�ถึ!อว�าค�าใชี่�จ�ายน%(นเป็*นค�าฤชี่าธรื่รื่มเน�ยมในการื่ด้�าเน�นคด้�

การื่เบุ�กความต่ามวรื่รื่คหน��งให�ถึ!อว�าพยานเบุ�กความในห�องพ�จารื่ณาของศาล”

Page 52: พยานบุคคล

52

อย�างไรื่ก6ด้� พยานที่��เบุ�กความต่ามมาต่รื่า 1204/ แล�วไม�จ�าต่�องลงลายม!อชี่!�อใน

บุ%นที่�กค�าเบุ�กความป็ฏ�บุ%ต่�ต่าม ป็.ว�.พ . มาต่รื่า 121 ด้%งที่��บุ%ญญ%ต่�ไว�ในมาต่รื่า 121

วรื่รื่คสัอง ที่��เพ��มเต่�มข�(นใหม� ด้%งน�( “วรื่รื่คหน��งไม�ใชี่�บุ%งค%บุก%บุกรื่ณ�ที่��ม�การื่ใชี่�

บุ%นที่�กถึ�อยค�าแที่นการื่เบุ�กความของพยานต่ามมาต่รื่า 1201/ หรื่!อมาต่รื่า 1202/หรื่!อกรื่ณ�ที่��ม�การื่สั!บุพยานโด้ยใชี่�รื่ะบุบุการื่ป็รื่ะชี่�มที่างจอภาพ ต่ามมาต่รื่า 1204/หรื่!อกรื่ณ�ที่��ม�การื่บุ%นที่�กการื่เบุ�กความของพยานโด้ยใชี่�ว�ธ�การื่บุ%นที่�กลงในว%สัด้�ซึ่��งสัามารื่ถึถึ�ายที่อด้ออกเป็*นภาพหรื่!อเสั�ยง หรื่!อโด้ยใชี่�ว�ธ�การื่อ!�นใด้ซึ่��งค'�ความและพยานสัามารื่ถึต่รื่วจสัอบุถึ�งความถึ'กต่�องของบุ%นที่�กการื่เบุ�กความน%(นได้� แต่�ถึ�าค'�ความฝ่<ายใด้ฝ่<ายหน��งหรื่!อพยานขอต่รื่วจด้'บุ%นที่�กการื่เบุ�กความของพยานน%(น ให�ศาลจ%ด้ให�ม�การื่ต่รื่วจด้'บุ%นที่�กการื่เบุ�กความน%(น”

Page 53: พยานบุคคล

53

(ข .) คด้�อาญา (ป็.ว�.อ . มาต่รื่า 230/1)

“มาต่รื่า 2301/ ในกรื่ณ�ที่��ม�เหต่�จ�าเป็*นอ%นไม�อาจน�าพยานมาเบุ�กความในศาลได้� เม!�อค'�ความรื่�องขอหรื่!อศาลเห6นสัมควรื่ ศาลอาจอน�ญาต่ให�พยานด้%งกล�าวเบุ�กความ ที่��ศาลอ!�น หรื่!อสัถึานที่��ที่�าการื่ของที่างรื่าชี่การื่หรื่!อสัถึานที่��แห�งอ!�นนอกศาลน%(น โด้ยจ%ด้ให�ม�การื่ถึ�ายที่อด้ภาพและเสั�ยงในล%กษ์ณะการื่ป็รื่ะชี่�มที่างจอภาพได้� ที่%(งน�( ภายใต่�การื่ควบุค�มของศาลที่��ม�เขต่อ�านาจเหน!อที่�องที่��น%(น ต่ามหล%กเกณฑ์0และว�ธ�การื่ที่��ก�าหนด้ในข�อบุ%งค%บุของป็รื่ะธานศาลฎ�กา โด้ยได้�รื่%บุความเห6นชี่อบุจากที่��ป็รื่ะชี่�มใหญ�ของศาลฎ�กาและเม!�อป็รื่ะกาศในรื่าชี่ก�จจาน�เบุกษ์าแล�วให�ใชี่�บุ%งค%บุได้�

การื่เบุ�กความต่ามวรื่รื่คหน��งให�ถึ!อเสัม!อนว�าพยานเบุ�กความในห�องพ�จารื่ณาของศาล”

Page 54: พยานบุคคล

116 หมายเรื่�ยกพยาน (ป็.ว�.พ.มาต่รื่า 106)

54

“มาต่รื่า 106 ในกรื่ณ�ที่��ค'�ความฝ่<ายใด้ไม�สัามารื่ถึน�าพยานของต่นมาศาลได้�เอง ค'�ความฝ่<ายน%(นอาจขอต่�อศาลก�อนว%นสั!บุพยานให�ออกหมายเรื่�ยกพยานน%(นมาศาลได้� โด้ยศาลอาจให�ค'�ความฝ่<ายน%(นแถึลงถึ�งความเก��ยวพ%นของพยานก%บุข�อเที่6จจรื่�งในคด้�อ%นจ�าเป็*นที่��จะต่�องออกหมายเรื่�ยกพยานด้%งกล�าวด้�วย และต่�องสั�งหมายเรื่�ยกพรื่�อมสั�าเนาค�าแถึลงของผู้'�ขอให�พยานรื่'�ล�วงหน�าอย�างน�อยสัามว%น

หมายเรื่�ยกพยานต่�องม�ข�อความด้%งน�( 1( ) ชี่!�อและต่�าบุลที่��อย'�ของพยาน ชี่!�อค'�ความ

ศาล และที่นายความฝ่<ายผู้'�ขอ (2) สัถึานที่��และว%นเวลาซึ่��งพยานจะต่�องไป็ (3) ก�าหนด้โที่ษ์ที่��จะต่�องรื่%บุในกรื่ณ�ที่��ไม�ไป็ต่าม

หมายเรื่�ยกหรื่!อเบุ�กความเที่6จถึ�าศาลเห6นว�าพยานจะไม�สัามารื่ถึเบุ�กความได้�

โด้ยม�ได้�ต่รื่ะเต่รื่�ยม ศาลจะจด้แจ�งข�อเที่6จจรื่�งซึ่��งพยานอาจถึ'กซึ่%กถึามลงไว�ในหมายเรื่�ยกด้�วยก6ได้�”

Page 55: พยานบุคคล

55

1161. . การื่ป็ฏ�บุ%ต่�ต่�อพยานที่��ไม�มาศาล

พยานที่��ได้�รื่%บุหมายเรื่�ยกของศาลแล�วไม�มาศาล หากเป็*นกรื่ณ�ที่��พยานเจ6บุป็<วยหรื่!อม�ข�อแก�ต่%วอ%นจ�าเป็*นอย�างอ!�น และศาลเห6นว�าข�ออ�างหรื่!อข�อแก�ต่%วน%(นฟั9งได้� ศาลก6อาจสั%�งให�ม�การื่เด้�นเผู้ชี่�ญสั!บุผู้'�น%(นได้�ต่าม ป็.ว�.พ . มาต่รื่า 102

ป็รื่ะกอบุมาต่รื่า 111 1( )สั�วนพยานที่��รื่%บุหมายศาลแล�วไม�

ไป็ศาลในว%นก�าหนด้น%ด้โด้ยไม�ม�ข�อแก�ต่%ว ศาลจะป็ฏ�บุ%ต่�ต่ามมาต่รื่า

110 และ มาต่รื่า 111

Page 56: พยานบุคคล

มาต่รื่า 110 บุ%ญญ%ต่�ว�า เม!�อศาลเห6นว�าค�า“เบุ�กความของพยานที่��ไม�มาศาลเป็*นข�อสั�าค%ญในการื่ว�น�จฉั%ยชี่�(ขาด้คด้�

1( ) แต่�ศาลเห6นว�าข�ออ�างว�าพยานไม�สัามารื่ถึมาศาลน%(นเป็*นเพรื่าะเหต่�เจ6บุป็<วยของพยาน หรื่!อพยานม�ข�อแก�ต่%วอ%นจ�าเป็*นอย�างอ!�นที่��ฟั9งได้� ศาลจะเล!�อนการื่น%�งพ�จารื่ณาคด้�ไป็เพ!�อให�พยานมาศาลหรื่!อเพ!�อสั!บุพยานน%(น ณ สัถึานที่��และเวลาอ%นควรื่แก�พฤต่�การื่ณ0ก6ได้� หรื่!อ

(2) ศาลเห6นว�าพยานได้�รื่%บุหมายเรื่�ยกโด้ยชี่อบุแล�ว จงใจไม�ไป็ย%งศาลหรื่!อไม�ไป็ ณ สัถึานที่��และต่ามว%นเวลาที่��ก�าหนด้ไว� หรื่!อได้�รื่%บุค�าสั%�งศาลให�รื่อคอยอย'�แล�วจงใจหลบุเสั�ย ศาลจะเล!�อนการื่น%�งพ�จารื่ณาคด้�ไป็และออกหมายจ%บุและเอาต่%วพยานก%กข%งไว�จนกว�าพยานจะได้�เบุ�กความต่ามว%นที่��ศาลเห6นสัมควรื่ก6ได้� ที่%(งน�( ไม�เป็*นการื่ลบุล�างโที่ษ์ต่ามที่��บุ%ญญ%ต่�ไว�ในป็รื่ะมวลกฎหมายอาญา” 56

Page 57: พยานบุคคล

ข�อสั%งเกต่ 1. กรื่ณ�ที่��ศาลจะสั%�งต่%ด้พยานต่าม ป็.ว�.พ.มาต่รื่า

110 จะเก�ด้ข�(นเม!�อศาลเห6นว�าพยานน%(นไม�ม�ความสั�าค%ญเที่�าใด้น%ก หรื่!อว�าการื่อ�างพยานน%(นเป็*นการื่อ�างเพ!�อป็รื่ะว�งเวลา

ในการื่พ�จารื่ณาคด้� (ฎ 11582515

ฎ2902508 2. การื่ออกหมายจ%บุพยานต่าม ป็.ว�.พ มาต่รื่า 111

เป็*นอ�านาจของศาลโด้ยไม�ต่�องม�ค�าขอของค'�ความ เม!�อพยานได้�รื่%บุหมายเรื่�ยกโด้ยชี่อบุแล�วไม�มาศาลน%(น ศาลม�อ�านาจที่��จะเล!�อนการื่พ�จารื่ณาไป็และออกหมายจ%บุก6ได้� บุที่บุ%ญญ%ต่�น�(ให�

อ�านาจแก�ศาลจะหย�บุยกข�(นเอง โด้ยศาลเห6นสัมควรื่หรื่!อเม!�อค'�ความรื่�องขอก6ได้� (ฎ 9182503. / )

3. ในคด้�อาญา แม�ว�าศาลจะสั%�งต่%ด้พยานไป็แล�ว แต่�ถึ�าย%งไม�ม�ค�าพ�พากษ์าศาลก6อาจอน�ญาต่ให�ม�การื่สั!บุพยานเพ��ม

เต่�มได้�เสัมอต่าม ป็.ว�.อ.มาต่รื่า 228 57

Page 58: พยานบุคคล

58

1162. . การื่ออกหมายเรื่�ยกพยานในคด้�อาญา

(เป็*นไป็ต่าม ป็.ว�.อ. มาต่รื่า 551

และ มาต่รื่า 139 วรื่รื่คสัาม)มาต่รื่า 5 5 /1 “ในคด้�พน%กงานอ%ยการื่

เป็*นโจที่ก0 ถึ�าศาลม�ค�าสั%�งให�ออกหมายเรื่�ยกพยานโจที่ก0โด้ยม�ได้�ก�าหนด้ว�ธ�การื่สั�งไว� ให�พน%กงานอ%ยการื่ม�หน�าที่��ด้�าเน�นการื่ให�ห%วหน�าพน%กงานสัอบุสัวนแห�งที่�องที่��เป็*นผู้'�จ%ด้สั�งหมายเรื่�ยกแก�พยานและต่�ด้ต่ามพยานโจที่ก0มาศาลต่ามก�าหนด้น%ด้แล�วแจ�งผู้ลการื่สั�งหมายเรื่�ยกไป็ย%งศาลและพน%กงานอ%ยการื่โด้ยเรื่6ว หากป็รื่ากฏว�าพยานโจที่ก0ม�เหต่�ข%ด้ข�องไม�อาจมาศาลได้�หรื่!อเกรื่งว�าจะเป็*นการื่ยากที่��จะน�าพยานน%(นมาสั!บุต่ามที่��ศาลน%ด้ไว� ก6ให�พน%กงานอ%ยการื่ขอให�ศาลสั!บุพยานน%(นไว�ล�วงหน�าต่ามมาต่รื่า

1732/ วรื่รื่คสัอง”

Page 59: พยานบุคคล

มาต่รื่า 139 วรื่รื่คสัาม“เพ!�อป็รื่ะโยชี่น0ในการื่ต่�ด้ต่ามพยาน

ให�ไป็ต่ามก�าหนด้น%ด้ของศาล ให�พน%กงานสัอบุสัวนบุ%นที่�กรื่ายชี่!�อของพยานบุ�คคลที่%(งหมด้พรื่�อมที่��อย'�หรื่!อสัถึานที่��ต่�ด้ต่�อ หมายเลขโที่รื่ศ%พที่0หรื่!อชี่�องที่างอ!�นที่��ใชี่�ในการื่ต่�ด้ต่�อพยานเหล�าน%(นเก6บุไว� ณ ที่��ที่�าการื่ของพน%กงานสัอบุสัวน”

59

Page 60: พยานบุคคล

117. ห�ามม�ให�ออกหมายเรื่�ยกพยานบุ�คคลที่��ม�เอกสั�ที่ธ�H

“มาต่รื่า 1061/ ห�ามม�ให�ออกหมายเรื่�ยกพยานด้%งต่�อไป็น�(

1( ) พรื่ะมหากษ์%ต่รื่�ย0 พรื่ะรื่าชี่�น� พรื่ะรื่%ชี่ที่ายาที่ หรื่!อผู้'�สั�าเรื่6จรื่าชี่การื่แที่นพรื่ะองค0ไม�ว�าในกรื่ณ�ใด้ๆ

(2) พรื่ะภ�กษ์�และสัามเณรื่ในพ�ที่ธศาสันา ไม�ว�าในกรื่ณ�ใด้ๆ (3) ผู้'�ที่��ได้�รื่%บุเอกสั�ที่ธ�Hหรื่!อความค��มก%นต่ามกฎหมาย

ในกรื่ณ�ต่าม 2( ) และ 3( ) ให�ศาลหรื่!อผู้'�พ�พากษ์าที่��รื่%บุมอบุ หรื่!อศาลที่��ได้�รื่%บุแต่�งต่%(งออกค�าบุอกกล�าวว�าจะสั!บุพยานน%(น ณ สัถึานที่��และว%นเวลาใด้แที่นการื่ออกหมายเรื่�ยก โด้ยใน

กรื่ณ�ต่าม 2( ) ให�สั�งไป็ย%งพยาน สั�วนต่าม 3( ) ให�สั�งค�าบุอกกล�าวไป็ย%งสั�าน%กงานศาลย�ต่�ธรื่รื่มเพ!�อด้�าเน�นการื่ต่าม

บุที่บุ%ญญ%ต่�ว�าด้�วยการื่น%(น หรื่!อต่ามหล%กกฎหมายรื่ะหว�างป็รื่ะเที่ศ” 60

Page 61: พยานบุคคล

“มาต่รื่า 115 พรื่ะมหากษ์%ต่รื่�ย0 พรื่ะรื่าชี่�น� พรื่ะรื่%ชี่ที่ายาที่ ผู้'�สั�าเรื่6จรื่าชี่การื่แที่นพรื่ะองค0หรื่!อพรื่ะภ�กษ์�และสัามเณรื่ในพ�ที่ธศาสันา แม�มาเป็*นพยานจะไม�ยอมเบุ�กความหรื่!อต่อบุค�าถึามใด้ๆ ก6ได้� สั�าหรื่%บุบุ�คคลที่��ได้�รื่%บุเอกสั�ที่ธ�Hหรื่!อความค��มก%นต่ามกฎหมายจะไม�ยอมเบุ�กความหรื่!อต่อบุค�าถึามใด้ๆ ภายใต่�เง!�อนไขที่��ก�าหนด้ไว�ต่ามกฎหมายน%(นๆ ก6ได้�” 61

Page 62: พยานบุคคล

118 การื่สัาบุานต่น

เพ!�อให�บุ�คคลที่��จะเบุ�กความต่�อศาล รื่'�สั�าน�กว�าสั��งที่��เขา

จะพ'ด้ต่�องเป็*นความจรื่�ง 62

ว%ต่ถึ�ป็รื่ะสังค0

Page 63: พยานบุคคล

63

หล%ก ก�อนเบุ�กความ พยานที่�กคนต่�องสัาบุานต่นต่ามล%ที่ธ�ศาสันา หรื่!อ จารื่�ต่ป็รื่ะเพณ�แห�งชี่าต่�ของต่น หรื่!อ กล�าวค�าป็ฏ�ญาณว�าจะให�การื่ต่ามสั%ต่ย0จรื่�ง

สัาบุานต่น ค!อ การื่สัาป็แชี่�ง หากต่นฝ่<าฝ่Iนความสั%ต่ย0กล�าวค�าป็ฏ�ญาณ ค!อ การื่กล�าวว�าจะให�การื่ต่ามความสั%ต่ย0จรื่�ง

Page 64: พยานบุคคล

ป็.ว�.พ.มาต่รื่า 11 2 1 2 3 4( )( )( )( )

1( ) พรื่ะมหากษ์%ต่รื่�ย0 พรื่ะรื่าชี่�น� พรื่ะรื่%ชี่ที่ายาที่ หรื่!อผู้'�สั�าเรื่6จรื่าชี่การื่แที่นพรื่ะองค0

2( ) บุ�คคลที่��ม�อาย�ต่��ากว�าสั�บุห�าป็= หรื่!อบุ�คคลที่��ศาลเห6นว�าหย�อนความรื่'�สั�กผู้�ด้และชี่อบุ

3( ) พรื่ะภ�กษ์�และสัามเณรื่ในพ�ที่ธศาสันา 4( ) บุ�คคลซึ่��งค'�ความที่%(งสัองฝ่<ายต่กลงก%น

ว�าไม�ต่�องให�สัาบุานหรื่!อกล�าวค�าป็ฏ�ญาณ”64

ข�อยกเว�น

Page 65: พยานบุคคล

ข�อสั%งเกต่ 1.ค�าว�า ก�อนเบุ�กความ“ ” ย%งรื่วม

ถึ�ง พยานเพ��งมาสัาบุาน เม!�อได้�เบุ�กความไป็บุ�างแล�ว ซึ่��งถึ!อว�าย%งอย'�ในวารื่ะเด้�ยวก%บุที่��เบุ�กความน%(น (ฎ693248. /

7, ฎ2172488. / )

≠ แต่�หากเบุ�กความเสัรื่6จไป็แล�ว จะมาสัาบุาน หรื่!อ ป็ฏ�ญาณรื่%บุรื่องถึ�งค�าเบุ�กความที่��ได้�เบุ�กความเสัรื่6จไป็แล�วน%(นว�าเป็*นความสั%ต่ย0จรื่�งไม�ได้� (ฎ 8242492. / ) 65

Page 66: พยานบุคคล

2. ผู้ลของการื่ไม�สัาบุาน หรื่!อ ไม�ป็ฏ�ญาณ ค�าเบุ�กความของพยานน%(นจะรื่%บุฟั9งเป็*น

พยานหล%กฐานไม�ได้� และ ป็9ญหาด้%งกล�าวเป็*นป็9ญหาเก��ยวก%บุความ

สังบุเรื่�ยบุรื่�อยของป็รื่ะชี่าชี่น (ฎ. 48182533/ )

3. เม!�อไม�ม�กรื่ณ�ที่��พยานต่�องเบุ�กความ ก6ไม�ม�กรื่ณ�ที่��พยานน%(นต่�องสัาบุาน หรื่!อ

ป็ฏ�ญาณต่าม ป็.ว�.พ.มาต่รื่า 112

(ฎ17402540. / ) 4. สั�านวนการื่สัอบุสัวนที่��ศาลใชี่�ด้�ลพ�น�จ

เรื่�ยกมาเป็*นพยานหล%กฐานเพ��มเต่�ม ไม�ใชี่�พยานบุ�คคล ไม�ต่�องม�การื่สัาบุาน

(ฎ52392547. / ) 66

Page 67: พยานบุคคล

119. การื่เบุ�กความของพยาน

เป็*นไป็ต่าม ป็.ว�.พ.มาต่รื่า 113114

ซึ่��งน�าไป็ใชี่�ในคด้�อาญาโด้ยผู้ลของ ป็.ว�.อ.มาต่รื่า 15

67

Page 68: พยานบุคคล

1191. . พยานต่�องเบุ�กความด้�วยวาจาป็.ว�.พ . มาต่รื่า 113 บุ%ญญ%ต่�ว�า พยานที่�ก“

คนต่�องเบุ�กความ ด้�วยวาจา และ ห�ามไม�ให�พยานอ�านข�อความที่��เข�ยนมา เว�นแต่�จะได้�รื่%บุอน�ญาต่จากศาล หรื่!อ เป็*นพยานผู้'�เชี่��ยวชี่าญ”ข�อยกเว�น

1( ) ต่อบุค�าถึามด้�วยวาจาไม�ได้� ป็.ว�.พ.มาต่รื่า 96

2( ) กรื่ณ�ที่��ศาลอน�ญาต่ให�กรื่ะที่�าได้� 3( ) กรื่ณ�พยานผู้'�เชี่��ยวชี่าญ

เป็*นพยานเอกสัารื่ หรื่!อ พยานบุ�คคล ?? ค�าต่อบุ เป็*นพยานเอกสัารื่ (ด้' ฎ.1100/2537)

68

Page 69: พยานบุคคล

ฎ11002537. / โจที่ก0ไม�ม�ต่%วผู้'�มอบุอ�านาจมาเบุ�กความ แต่�โจที่ก0ม�ผู้'�รื่%บุมอบุอ�านาจมาเบุ�กความป็รื่ะกอบุหน%งสั!อมอบุอ�านาจและค�าแป็ลภาษ์าไที่ยว�าโจที่ก0เป็*นบุรื่�ษ์%ที่จ�าก%ด้ต่ามกฎหมายของมลรื่%ฐเที่6กซึ่%สั จ�าเลยที่%(งสัามม�ได้�น�าสั!บุห%กล�างให�เห6นเป็*นอย�างอ!�น ที่%(งไม�ม�เหต่�อ%นควรื่สังสั%ยว�าหน%งสั!อมอบุอ�านาจไม�ใชี่�หน%งสั!อมอบุอ�านาจอ%นแที่�จรื่�ง ข�อเที่6จจรื่�งจ�งฟั9งได้�ต่ามข�อความที่��รื่ะบุ�ในหน%งสั!อมอบุอ�านาจว�าโจที่ก0ม�อ�านาจฟัFอง

69

Page 70: พยานบุคคล

ข�อสั%งเกต่ 1. พยานที่�กคนต่�องเบุ�กความด้�วยวาจา

ฎ17612498. / พยานเบุ�กความต่�อศาลเสัรื่6จไป็แล�ว จ�งย!�น ค�ารื่�องเพ��มเต่�มอธ�บุายค�าที่��เบุ�กความไป็

แล�ว ค�ารื่�องน�( ไม�ใชี่�ค�าเบุ�กความพยานที่��เบุ�กความต่ามมาต่รื่า 113 รื่%บุฟั9งไม�ได้�

แต่�ในกรื่ณ�ที่��ค'�ความได้�ย!�นบุ%ญชี่�รื่ะบุ�พยานอ�างพยานโจที่ก0ไว�แล�ว แต่�ไม�สัามารื่ถึน�ามาเบุ�กความได้�โด้ยแถึลงว�าต่นขออ�างค�าเบุ�กความของพยานในชี่%(นที่��โจที่ก0ขอค��มครื่องชี่%�วครื่าวมาเป็*นพยานโจที่ก0ในชี่%(นพ�จารื่ณาด้�วย หากค'�ความอ�กฝ่<ายหน��งไม�ค%ด้ค�าน ศาลม�อ�านาจรื่%บุฟั9งค�าเบุ�กความด้%ง

กล�าวได้� (ฎ25262536 2. การื่เบุ�กความเป็*นก�จเฉัพาะต่%ว โด้ยสัภาพไม�อาจต่%(ง

ให�ผู้'�อ!�นที่�าแที่นได้� ฎ19722525. /70

Page 71: พยานบุคคล

3. การื่ที่��พยานเบุ�กความถึ�งต่%วเลขต่ามที่��พยานจด้มา ซึ่��งเป็*นต่%วเลขที่��ป็รื่ากฏในเอกสัารื่ที่��พยานเบุ�กความรื่%บุรื่องสั�งอ�างเป็*นพยานต่�อศาลอย'�แล�ว และศาลก6พ�จารื่ณาต่%วเลขจากเอกสัารื่เองได้�จ�งไม�ที่�าให�อ�กฝ่<ายเสั�ยเป็รื่�ยบุในเชี่�งคด้�และการื่ที่��ศาลชี่%(นต่�นจด้ข�อความต่ามที่��พยานอ�านข�อความที่��จด้มาเก��ยวก%บุต่%วเลข โด้ยไม�ม�การื่ที่%กที่�วงถึ!อได้�ว�าพยานได้�รื่%บุอน�ญาต่จากศาลให�อ�านข�อความที่��จด้มาได้�โด้ยป็รื่�ยายแล�วศาลจ�งรื่%บุฟั9งข�อที่��พยานเบุ�กความโด้ยอ�านข�อความที่��จด้มาน%(นได้�

(ฎ 3752520. / , ฎ .41772528/ )

71

Page 72: พยานบุคคล

11 9 2. . ห�ามเบุ�กความต่�อหน�าพยานที่��จะเบุ�กความภายหล%ง

ป็.ว�.พ.มาต่รื่า 114 บุ%ญญ%ต่�ว�า ห�ามไม�ให�พยาน“เบุ�กความต่�อหน�าพยานอ!�นที่��จะเบุ�กความภายหล%ง และศาลม�อ�านาจที่��จะสั%�งพยานอ!�นที่��อย'�ในห�องพ�จารื่ณาให�ออกไป็เสั�ยได้�

แต่�ถึ�าพยานคนใด้เบุ�กความโด้ยได้�ฟั9งค�าพยานคนก�อนเบุ�กความต่�อหน�าต่นมาแล�ว และค'�ความอ�กฝ่<ายหน��งอ�างว�าศาลไม�ควรื่ฟั9งค�าเบุ�กความเชี่�นว�าน�(เพรื่าะเป็*นการื่ผู้�ด้รื่ะเบุ�ยบุ ถึ�าศาลเห6นว�าค�าเบุ�กความเชี่�นว�าน�(เป็*นที่��เชี่!�อฟั9งได้� หรื่!อม�ได้�เป็ล��ยนแป็ลงไป็โด้ยได้�ฟั9งค�าเบุ�กความของพยานคนก�อน หรื่!อไม�สัามารื่ถึที่�าให�ค�าว�น�จฉั%ยชี่�(ขาด้ของศาลเป็ล��ยนแป็ลงไป็ได้� ศาลจะไม�ฟั9งว�าค�าเบุ�กความเชี่�นว�าน�(เป็*นผู้�ด้รื่ะเบุ�ยบุก6ได้�”

72

Page 73: พยานบุคคล

ผู้ลของการื่ฝ่<าฝ่Iน 1. เป็*นกรื่ะบุวนพ�จารื่ณาที่��ผู้�ด้รื่ะเบุ�ยบุ

โด้ยค'�ความอ�างว�าศาลไม�ควรื่รื่%บุฟั9งค�าเบุ�กความเชี่�นน�(

2. ไม�เป็*นกรื่ะบุวนพ�จารื่ณาที่��ผู้�ด้รื่ะเบุ�ยบุถึ�าศาลเห6นว�า… 21. ค�าเบุ�กความเป็*นที่��เชี่!�อ

ฟั9งได้� 22. ค�าเบุ�กความม�ได้�

เป็ล��ยนแป็ลงไป็โด้ยได้�ฟั9งค�าพยานคนก�อน 23. ค�าเบุ�กความไม�สัามารื่ถึที่�าให�

ค�าว�น�จฉั%ยเป็ล��ยนแป็ลงได้� 73

Page 74: พยานบุคคล

ข�อสั%งเกต่ 1. หากม�การื่ฝ่<าฝ่Iนค'�ความชี่อบุที่��จะค%ด้ค�านการื่เบุ�ก

ความของพยานผู้'�น%(นเสั�ยที่%นที่� เพ!�อศาลจะได้�ด้�าเน�นการื่ใหม�ให�ถึ'กรื่ะเบุ�ยบุ ถึ�าไม�ค%ด้ค�านไว�ย�อมไม�ม�ป็รื่ะเด้6นที่��จะยกข�(นในชี่%(น

อ�ที่ธรื่ณ0 ฎ�กา – 2. ในคด้�ที่��รื่วมก%นพ�จารื่ณา จ�าเลยต่�างอ�างจ�าเลยด้�วยก%น

เป็*นพยาน จ�าเลยคนหน��งจะเบุ�กความต่�อหน�าจ�าเลยคนอ!�นไม�ได้� (ฎ281128182515

3. ค�าว�า พยานคนก�อน“ ” ต่าม ป็.ว�.พ.มาต่รื่า 114

หมายถึ�ง พยานฝ่<ายของต่นเที่�าน%(น (ฎ 33282536 ฎ20212543. / )

4. แม� ป็.ว�.พ.มาต่รื่า 114 จะไม�ม�บุที่ยกเว�นให�พยานอ!�น ที่��จะเบุ�กความภายหล%งอย'�ในห�องพ�จารื่ณาได้� แต่�ต่ามแนวค�าพ�พากษ์าศาลฎ�กาม%กจะไม�เครื่�งครื่%ด้มากน%ก เพรื่าะศาลอาจ

ใชี่�ข�อยกเว�นเพ!�อป็รื่ะโยชี่น0แห�งความย�ต่�ธรื่รื่ม 74

Page 75: พยานบุคคล

ฎ 51262545. / ในว%นที่��จ�าเลยอ�างต่นเองเข�าเบุ�กความต่�อศาลชี่%(นต่�น ก . ได้�น%�งฟั9งอย'�ในห�องพ�จารื่ณาเป็*นการื่ผู้�ด้รื่ะเบุ�ยบุ

แต่�เม!�อค�าเบุ�กความของ ก . ม�เหต่�ผู้ลน�าเชี่!�อฟั9ง ศาลย�อมรื่%บุฟั9งค�าเบุ�กความของ ก .

เพ!�อป็รื่ะกอบุการื่พ�จารื่ณาได้� ต่าม ป็.ว�.พ.มาต่รื่า 114 วรื่รื่คสัอง และการื่รื่%บุฟั9งค�าเบุ�กความเชี่�นว�าน�( เป็*นด้�ลพ�น�จของ

ศาลที่��จะรื่%บุฟั9งได้� (ฎ 30262533. / )

75

Page 76: พยานบุคคล

5. ในคด้�อาญาต่�องเบุ�กความต่�อหน�าจ�าเลย ต่าม ป็.ว�.อ.มาต่รื่

า 172 เว�นแต่� จะเข�าข�อยกเว�นต่ามมาต่รื่า 172 ที่ว� ม�ฉัะน%(นไม�อาจรื่%บุฟั9งเพ!�อว�น�จฉั%ยคด้�ในที่างที่��เป็*นโที่ษ์สั�าหรื่%บุจ�าเลยได้�

(ฎ8402536. / )76

Page 77: พยานบุคคล

1110. การื่ซึ่%กถึามพยาน (ป็.ว�.พ.มาต่รื่า -116119)

การื่ซึ่%กถึามพยาน ม�ข%(นต่อน ด้%งน�( 11101. . การื่ซึ่%กถึามข�อเที่6จจรื่�งเบุ!(องต่�นโด้ย

ศาล 11102 การื่ซึ่%กถึามพยานฝ่<ายของต่น 11103 การื่ถึามค�าน 11104 การื่ถึามต่�ง 11105 ข�อจ�าก%ด้ในการื่ซึ่%กถึามพยาน 11106 การื่พ�สั'จน0ต่�อพยานด้�วยการื่ถึามค�าน 11107 อ�านาจศาลในการื่ซึ่%กถึามพยาน

(ม 119

11108 การื่บุ%นที่�กค�าพยาน (ม121. )

77

Page 78: พยานบุคคล

11101. . การื่ซึ่%กถึามข�อเที่6จจรื่�งเบุ!(องต่�นโด้ยศาล (ป็.ว�.พ . มาต่รื่า 116)

เพ!�อศาลจะได้�ต่รื่วจสัอบุว�าต่รื่งก%บุบุ%ญชี่�รื่ะบุ�พยานหรื่!อไม�ศาลอาจถึามในเรื่!�อง …

1( ) นาม อาย� ต่�าแหน�ง หรื่!ออาชี่�พ ภ'ม�ล�าเนาและความเก��ยวพ%นก%บุค'�ความ

(2) แล�วศาลอาจป็ฏ�บุ%ต่�อย�างใด้อย�างหน��งต่�อไป็น�( 21. ศาลเป็*นผู้'�ถึามพยานเอง หรื่!อ 22. ให�ค'�ความซึ่%กถึามและถึามค�านพยานไป็ที่�เด้�ยว 78

Page 79: พยานบุคคล

11102. . การื่ซึ่%กถึามพยานฝ่<ายของต่น “ Direct

examination”ป็.ว�.พ . มาต่รื่า 117 วรื่รื่คหน��ง บุ%ญญ%ต่�

ว�า“ค'�ความฝ่<ายที่��อ�างพยานชี่อบุที่��จะต่%(งข�อ

ซึ่%กถึามพยานได้�ในที่%นใด้ที่��พยานได้�สัาบุานต่นและแสัด้งต่นต่าม

มาต่รื่า   112 และ   116 แล�ว หรื่!อถึ�าศาลเป็*นผู้'�ซึ่%กถึามพยานก�อน ก6ให�ค'�ความซึ่%ก

ถึามได้�ต่�อเม!�อศาลได้�ซึ่%กถึามเสัรื่6จแล�ว” 79

Page 80: พยานบุคคล

ข�อจ�าก%ด้ในการื่ซึ่%กถึามพยาน ค!อ ห�ามม�ให�ใชี่�ค�าถึามน�า (ป็.ว�.พ .มาต่รื่า 118 วรื่รื่คหน��ง)เว�นแต่� 1)ค'�ความอ�กฝ่<ายหน��งย�นยอม หรื่!อ ได้�รื่%บุอน�ญาต่จากศาล

2 ) พยานป็รื่ป็9กษ์0 ค!อ การื่ที่��พยานฝ่<ายต่นเบุ�กความเข�าข�างค'�ความอ�กฝ่<ายหน��ง

ค'�ความฝ่<ายที่��อ�างพยานน%(นอาจขออน�ญาต่ต่�อศาลเพ!�อถึามพยานผู้'�น%(นอย�างการื่ถึามค�าน และ ใชี่�ค�าถึามน�าได้�

(ป็.ว�.พ .มาต่รื่า 117 วรื่รื่คหก)80

Page 81: พยานบุคคล

ข�อสั%งเกต่ 1. การื่ที่��พยานโจที่ก0เบุ�กความว�าไม�รื่'�จ%กโจที่ก0มา

ก�อน โจที่ก0จะเคยพบุก%บุพยานหรื่!อไม� จ�าไม�ได้� แม�ข�ออ�างของโจที่ก0จะถึ'กห%กล�างโด้ยพยานโจที่ก0เอง ด้%งน�( จะถึ!อว�าพยานโจที่ก0เบุ�กความไม�ต่รื่งความป็รื่ะสังค0โจที่ก0 เป็*นการื่เบุ�กความเป็*น ป็รื่ป็9กษ์0ต่�อโจที่ก0ที่��อ�างมาย%งไม�ได้� (ฎ13832532

2. ค�าถึามที่��ม�ล%กษ์ณะเป็*นค�าถึามน�าที่��ค'�ความจ�าเป็*นต่�องซึ่%กถึามเพ!�อน�าเข�าสั'�ป็รื่ะเด้6น และไม�ที่�าให�ค'�ความฝ่<ายอ!�นเสั�ยเป็รื่�ยบุ ศาลก6อาจอน�ญาต่ได้�เพรื่าะกฎหมายม�ได้�ห�ามเด้6ด้ขาด้

เชี่�น ถึามว�า “พยานเป็*นพน%กงานสัอบุสัวนใชี่�ไหม?” 81

Page 82: พยานบุคคล

11103. . การื่ถึามค�าน “ Cross – examination”

ป็.ว�.พ . มาต่รื่า 117 วรื่รื่คสัอง บุ%ญญ%ต่�ว�า

“เม!�อค'�ความฝ่<ายที่��ต่�องอ�างพยานได้�ซึ่%กถึามพยานเสัรื่6จแล�วค'�ความอ�กฝ่<ายหน��งชี่อบุที่��จะถึามค�านพยานน%(นได้�”

82

Page 83: พยานบุคคล

ข�อสั%งเกต่ 1. การื่ถึามค�านม�ว%ต่ถึ�ป็รื่ะสังค0เพ!�อที่�าลายน�(าหน%ก

ค�าพยานที่��ค'�ความฝ่<ายต่รื่งข�ามได้�ซึ่%กถึามไว� ซึ่��งถึ!อว�าเป็*นสั�ที่ธ�ของค'�ความ

ค�าเบุ�กความของพยานที่��ม�ได้�ม�การื่ถึามค�าน ถึ�งแม�ว�าจะไม�ที่�าให�ศาลไม�รื่%บุฟั9งค�าพยานน%(น แต่�ก6ม�ผู้ลต่�อการื่ชี่%�งน�(าหน%กค�าพยาน (ด้' ฎ .1189/2523,ฎ.1383/2531,ฎ .3427/2533,ฎ.6333/2539)

2. ในกรื่ณ�ที่��จะต่�องม� การื่พ�สั'จน0ต่�อพยาน“ ” ค'�ความจะต่�องน�าพยานฝ่<ายของต่นมาสั!บุภายหล%งเพ!�อห%กล�าง หรื่!อ เป็ล��ยนแป็ลงแก�ไขถึ�อยค�าของฝ่<ายที่��น�าสั!บุมาก�อน ค'�ความจะต่�องถึามค�านพยานป็ากน%(นเสั�ยก�อนในเวลาที่��พยานน%(นเบุ�กความ (ต่าม ป็.ว�.พ.มาต่รื่า 89) 83

Page 84: พยานบุคคล

3. การื่ถึามค�านสัามารื่ถึใชี่�ค�าถึามน�าได้� และ ม�หล%กในที่างว�ชี่าการื่ว�าความว�าการื่ถึามค�านควรื่ใชี่�ค�าถึามน�าเสัมอ

4. พยานที่��เบุ�กความต่อบุข�อซึ่%กถึามฝ่<ายต่น โด้ยย%งไม�ได้�ให�ฝ่<ายต่รื่งข�ามถึามค�าน เพรื่าะถึ�งแก�กรื่รื่มก�อนก6ไม�ที่�าให�ค�าเบุ�กความน%(นเสั�ยไป็ (ฎ34722533

84

Page 85: พยานบุคคล

11104. . การื่ถึามต่�ง “ Re–direct examination”

ป็.ว�.พ . มาต่รื่า 117 วรื่รื่คสัาม บุ%ญญ%ต่�ว�า

“เม!�อได้�ถึามค�านพยานเสัรื่6จแล�ว ค'�ความฝ่<ายที่��อ�างพยานชี่อบุที่��จะถึามต่�งได้�”

85

Page 86: พยานบุคคล

ข�อสั%งเกต่ 1. การื่ถึามต่�งเป็*นการื่เป็Gด้โอกาสัให�ค'�ความ

ฝ่<ายที่��อ�างพยาน ถึามค�าถึามซึ่��งเป็*นการื่อ�ด้ชี่�องโหว�อ%นเน!�องมาจากการื่ถึามค�าน

ด้%งน%(น ค�าถึามที่��ใชี่�เป็*นค�าถึามต่�ง จะต่�องเป็*นค�าถึามที่��เก��ยวก%บุค�าพยานที่��เบุ�กความต่อบุค�าถึามเฉัพาะเรื่!�องที่��ได้�ม�การื่ถึามค�านไว�เที่�าน%(น (ป็.ว�.พ .

มาต่รื่า 118 วรื่รื่คสัอง)แต่�ในกรื่ณ�จ�าเป็*นค'�ความอาจขออน�ญาต่ต่�อศาล

เพ!�อสัอบุถึามเพ��มเต่�มได้� ที่%(งน�( ค'�ความอ�กฝ่<ายหน��งก6ม�สั�ที่ธ�ที่��จะถึามค�านได้�เชี่�นก%น (ป็.ว�.พ.มาต่รื่า 117 วรื่รื่คสั��)

86

Page 87: พยานบุคคล

ฎ.2 4 9 9 /2 5 4 4 ข�อเที่6จจรื่�งต่ามค�าเบุ�กความของพยานที่��ต่อบุ

โจที่ก0ถึามต่�ง ซึ่��งไม�ป็รื่ากฏในชี่%(นที่��พยานเบุ�กความต่อบุค�าถึามค�าน จะน�ามาเป็*นป็รื่ะโยชี่น0แก�คด้�โจที่ก0ไม�ได้� เน!�องจาก

ป็.ว�.พ.มาต่รื่า 118 ซึ่��งน�ามาใชี่�ในคด้�อาญาต่าม ป็.ว�.อ.มาต่รื่า 15 บุ%ญญ%ต่�ว�า

ในการื่ที่��ค'�ความที่��อ�างพยานจะถึามต่�งพยาน ห�ามม�ให�ค'�ความฝ่<ายน%(นใชี่�ค�าถึามอ!�นใด้นอกจากค�าถึามที่��เก��ยวก%บุค�าพยาน

เบุ�กความต่อบุค�าถึามค�าน87

Page 88: พยานบุคคล

2. การื่ถึามต่�งห�ามม�ให�ใชี่�ค�าถึามน�า ต่าม ป็.ว�.พ . มาต่รื่า 118 วรื่รื่ค

หน��ง 3. ภายหล%งที่��โจที่ก0ถึามต่�งพยานโจที่ก0แล�ว

โจที่ก0ขอให�พยานด้'เอกสัารื่ที่��สั�งศาลไว�แล�ว พยานด้'แล�วว�าใชี่�ของกลางที่��จ%บุได้�จากจ�าเลยต่ามที่��เบุ�กความแล�วด้%งน�( ไม�ใชี่�เรื่!�องถึามต่�ง เป็*นแต่�เพ�ยงให�พยานย!นย%นเอกสัารื่ที่��พยานเบุ�กความถึ�งมาแล�ว (ฎ 10802508. / )

88

Page 89: พยานบุคคล

11105. . ข�อจ�าก%ด้ในการื่ซึ่%กถึามพยาน (ป็.ว�.พ.มาต่รื่า 118)

1. ข�อจ�าก%ด้ที่��ใชี่�ก%บุการื่ซึ่%กถึามพยานที่�กป็รื่ะเภที่ (ป็.ว�.พ.มาต่รื่า 118 วรื่รื่คสัาม ) (1) ค�าถึามอ%นไม�เก��ยวก%บุป็รื่ะเด้6นแห�งคด้� (2) ค�าถึามที่��อาจที่�าให�ต่�องรื่%บุโที่ษ์ที่างอาญา หรื่!อค�าถึามที่��เป็*นหม��นป็รื่ะมาที่พยาน เว�นแต่� ค�าถึามเชี่�นว�าน%(นเป็*นข�อสัารื่ะสั�าค%ญในอ%นที่��จะชี่�(ขาด้ข�อพ�พาที่

89

Page 90: พยานบุคคล

2. ข�อจ�าก%ด้ในการื่ซึ่%กถึามพยาน

ห�ามใชี่�ค�าถึามน�า

3. ข�อจ�าก%ด้ในการื่ถึามต่�ง ห�ามใชี่�ค�าถึามน�า ห�ามม�ให�ใชี่�ค�าถึามใด้นอกจาก

ค�าพยานที่��ได้�ต่อบุค�าถึามค�านไว� 90

Page 91: พยานบุคคล

การื่โต่�แย�งค�าสั%�งของศาล (ป็.ว�.พ . มาต่รื่า 118 ว.สั�� ป็รื่ะกอบุ มาต่รื่า 26)

เม!�อค'�ความเห6นว�าการื่ถึามพยานฝ่<าฝ่Iน ป็.ว�.พ.มาต่รื่า 118 ศาลม�อ�านาจชี่�(ขาด้

เม!�อค'�ความฝ่<ายที่��เก��ยวข�องค%ด้ค�านค�าชี่�(ขาด้ของศาลต่าม ให�ศาลจด้ค�าถึามและข�อค%ด้ค�าน

ม�ฉัะน%(น จะมาย!�นค�ารื่�องค%ด้ค�านภายหล%งในชี่%(นอ�ที่ธรื่ณ0 ฎ�กาไม�ได้� (ฎ 8842518. / , ฎ 1452523. / ,ฎ.7 0 8 3 /2 5 3 7 )

91

Page 92: พยานบุคคล

11106. . การื่พ�สั'จน0ต่�อพยานด้�วยการื่ถึามค�าน (ป็.ว�.พ.มาต่รื่า 89 และ 120

“ความน�าเชี่!�อถึ!อของพยานเป็*นป็รื่ะเด้6นในการื่พ�จารื่ณาเสัมอ”

(ป็.ว�.พ . มาต่รื่า 89 ม�การื่แก�ไขเพ��มเต่�มในป็= 2550 ด้�วย )

92

Page 93: พยานบุคคล

หล%กหล%ก ต่�องม�การื่ถึามค�านในเรื่!�องน%(นไว�ต่�องม�การื่ถึามค�านในเรื่!�องน%(นไว�ก�อนก�อน

แต่�แต่� ที่�าได้�หาก… 1. ค'�ความที่��สั!บุพยานก�อนไม�ค%ด้ค�าน 2 . หากม�การื่ค%ด้ค�านค'�ความฝ่<ายที่��สั!บุ

ภายหล%งอ�างว�าในเวลาที่��พยานน%(นเบุ�กความต่นย%งไม�รื่'�ถึ�งเหต่�ที่��จะห%กล�างพยานน%(น

3 . ศาลเห6นสัมควรื่เพ!�อป็รื่ะโยชี่น0แห�งความย�ต่�ธรื่รื่ม

93

Page 94: พยานบุคคล

ข�อสั%งเกต่ 1. กรื่ณ�ที่��ม�การื่เสันอพยานหล%กฐานเพ!�อ

ห%กล�างค�าพยานบุ�คคลโด้ยม�ได้�ม�การื่ถึามค�านพยานฝ่<ายต่นเสั�ยก�อน ก6ชี่อบุที่��จะใชี่�สั�ที่ธ�ค%ด้ค�านเสั�ยแต่�ในขณะน%(น หากป็ล�อยให�ล�วงเลยไป็จะมาค%ด้ค�านภายหล%งไม�ได้� (ฎ6772486. / ,ฎ .952/2507,ฎ25492523

และจะมาค%ด้ค�านในชี่%(นอ�ที่ธรื่ณ0 ฎ�กาก6ไม�ได้�–เชี่�นก%น (ฎ 1346. –

13472498

ฎ 3922506. / ,ฎ3192508. / )

94

Page 95: พยานบุคคล

2. บุที่บุ%ญญ%ต่�ของกฎหมายในเรื่!�องน�(ให�อ�านาจศาลในการื่รื่%บุฟั9งพยานหล%กฐานที่��ห%กล�างค�าพยานบุ�คคลได้�โด้ยไม�ม�การื่ถึามค�านค�าพยานในเรื่!�องน%(นมาก�อน เม!�อศาลเห6นว�าเพ!�อป็รื่ะโยชี่น0แห�งความย�ต่�ธรื่รื่ม แม�จะไม�ม�ผู้'�ใด้ค%ด้ค�าน หรื่!อจะม�การื่ค%ด้ค�านก6ต่าม (ฎ 2612511

ฎ 10132519. / , ฎ22842522. / ) และการื่รื่%บุฟั9งด้%งกล�าวเป็*นด้�ลพ�น�จของศาลแล�วแต่�จะ

เห6นสัมควรื่ (ฎ 18782528. / ,ฎ25112530. / )

แต่�ถึ�าได้�ม�การื่ค%ด้ค�านไว� ศาลก6อาจไม�รื่%บุฟั9งพยานที่��เสันอภายหล%งโด้ยม�ได้�ถึามค�านไว�น%(นได้�เชี่�นก%น(ฎ19252522. / )

95

Page 96: พยานบุคคล

3. การื่น�าพยานเอกสัารื่มาพ�สั'จน0ห%กล�างค�าพยานบุ�คคลไม�จ�าต่�องม�การื่ย!�นบุ%ญชี่�รื่ะบุ�พยาน และไม�จ�าต่�องสั�งสั�าเนาแก�ค'�ความอ�กฝ่<ายล�วงหน�าแต่�

อย�างใด้ (ฎ 7987992499. – / , ฎ 8502534. / ,

ฎ 22512536. / , ฎ34702538

96

Page 97: พยานบุคคล

4. ข�อห�ามในการื่สั!บุพยานภายหล%งโด้ยม�ได้�ถึามค�านไว�ก�อนต่าม ป็.ว�.พ.มาต่รื่า 89 เป็*นข�อห�ามในการื่น�าสั!บุพยานเพ!�อห%กล�างค�าพยานบุ�คคลที่��เบุ�กความไว�ก�อน หรื่!อ เป็*นการื่ที่�าลายน�(าหน%กค�า

พยานที่��ได้�เบุ�กความไว�ก�อนเที่�าน%(น แต่� ไม�ห�ามที่��จะน�าสั!บุพยานต่ามป็รื่ะเด้6นข�อพ�พาที่

ถึ�าม�ป็รื่ะเด้6นข�อพ�พาที่อย�างไรื่ค'�ความย�อมม�สั�ที่ธ�น�าพยานหล%กฐานมาพ�สั'จน0ต่ามข�ออ�าง ข�อเถึ�ยงของต่นได้�

เสัมอ (ฎ 3922506 ฎ 21212518. / ,

ฎ 612 6152519. – / ,ฎ 18732528. / , ฎ 37132535. / ,ฎ38922540. / ,ฎ 12012541. / ,ฎ4172546 97

Page 98: พยานบุคคล

ฎ4172546. / เม!�อป็รื่ะเด้6นแห�งคด้�ม�ว�าสั%ญญาก'�เง�น และสั%ญญาค�(าป็รื่ะก%น

ป็ลอมหรื่!อไม� การื่ที่��จ�าเลยน�าสั!บุพยานบุ�คคลและสั�าเนาเอกสัารื่สั%ญญาก'�ย!มเง�นเพ!�อให�เห6นความป็รื่ะพฤต่�ของโจที่ก0ในการื่เข�ยนสั%ญญาก'�ย!มเง�น อ%นเป็*นการื่น�าสั!บุต่ามป็รื่ะเด้6นที่��จ�าเลย

ให�การื่ต่�อสั'�คด้�ไว� ม�ใชี่�การื่น�าสั!บุเพ!�อเป็ล��ยนแป็ลงถึ�อยค�าของพยานโจที่ก0 จ�าเลยย�อมม�สั�ที่ธ�น�าสั!บุได้� แม�จะม�ได้�ม�การื่ถึามค�าน

พยานโจที่ก0ในข�อน�(ไว�ต่าม ป็.ว�.พ.มาต่รื่า 89

ก6ต่าม ศาลรื่%บุฟั9งพยานด้%งกล�าวได้�98

Page 99: พยานบุคคล

6. ว�ธ�การื่ถึามค�านเพ!�อพ�สั'จน0พยานต่าม ป็.ว�.พ มาต่รื่า 89 ไม�น�าไป็ใชี่�ในคด้�อาญา (ฎ 17782513. / , ฎ20322525. / )

ฎ20322525. / ในคด้�อาญาจ�าเลยม�อ�านาจน�าพยานเพ!�อเข�าสั!บุความบุรื่�สั�ที่ธ�Hของจ�าเลยได้�โด้ยไม�จ�าต่�องถึามค�านพยานโจที่ก0ในข�อเที่6จจรื่�งที่��จ�าเลยจะน�าสั!บุพยานต่�อไป็

แต่� ฎ22842522. / น�า ป็.ว�.พ มาต่รื่า 89 ไป็ใชี่�ในคด้�รื่�องขอค!นของกลางต่าม ป็.อ มาต่รื่า 36

สั�วนการื่พ�สั'จน0ค�าเบุ�กความของพยานต่าม ป็.ว�.พ มาต่รื่า 120 น�าไป็ใชี่�ในคด้�อาญาได้� (ฎ 812498 ฎ 1462498. / ) 99

Page 100: พยานบุคคล

11107. . อ�านาจศาลในการื่ซึ่%กถึามพยาน (ป็.ว�.พ.มาต่รื่า 119)

ป็.ว�.พ.มาต่รื่า 119 บุ%ญญ%ต่�ว�า ไม�ว�าเวลา“ใด้ ๆ ในรื่ะหว�างที่��พยานเบุ�กความหรื่!อภายหล%งที่��พยานได้�เบุ�กความแล�ว แต่� ก�อนม�ค�าพ�พากษ์าให�ศาลม�อ�านาจที่��จะถึามพยานด้�วยค�าถึามใด้ ๆ ต่ามที่��เห6นว�าจ�าเป็*น เพ!�อให�ค�าเบุ�กความของพยานบุรื่�บุ'รื่ณ0 หรื่!อชี่%ด้เจนย��งข�(นหรื่!อเพ!�อสัอบุสัวนถึ�งพฤต่�การื่ณ0ที่��ที่�าให�พยานเบุ�กความเชี่�นน%(น

ถึ�าพยานสัองคนหรื่!อกว�าน%(นเบุ�กความข%ด้ก%น ในข�อสั�าค%ญแห�งป็รื่ะเด้6นเม!�อศาลเห6นสัมควรื่หรื่!อเม!�อค'�ความฝ่<ายใด้ฝ่<ายหน��งม�ค�าขอ ให�ศาลม�อ�านาจเรื่�ยกพยานเหล�าน%(นมาสัอบุถึามป็ากค�าพรื่�อมก%นได้�”

100

Page 101: พยานบุคคล

            ข�อสั%งเกต่

เม!�อศาลซึ่%กถึามพยานแล�ว หากค'�ความป็รื่ะสังค0จะซึ่%กถึามพยานป็ากน%(นเพ��มเต่�มน�าจะที่�าได้�โด้ยการื่ขออน�ญาต่ศาลถึาม

101

Page 102: พยานบุคคล

11108. . การื่บุ%นที่�กค�าพยาน (ป็.ว�.พ.มาต่รื่า 121

“ในการื่น%�งพ�จารื่ณาที่�กครื่%(ง เม!�อพยานคนใด้เบุ�กความแล�วให�ศาลอ�านค�าเบุ�กความน%(นให�พยานฟั9ง และให�พยานลง

ลายม!อชี่!�อไว�ด้%งที่��บุ%ญญ%ต่�ไว�ในมาต่รื่า   49 และ 50 ความในวรื่รื่คหน��งไม�ใชี่�บุ%งค%บุก%บุกรื่ณ�ที่��ม�การื่ใชี่�บุ%นที่�ก

ถึ�อยค�าแที่นการื่เบุ�กความของพยานต่ามมาต่รื่า 1201/หรื่!อมาต่รื่า 1202/ หรื่!อกรื่ณ�ที่��ม�การื่สั!บุพยานโด้ยใชี่�รื่ะบุบุการื่ป็รื่ะชี่�มที่างจอภาพ ต่ามมาต่รื่า 1204/ หรื่!อ

กรื่ณ�ที่��ม�การื่บุ%นที่�กการื่เบุ�กความของพยานโด้ยใชี่�ว�ธ�การื่บุ%นที่�กลงในว%สัด้�ซึ่��งสัามารื่ถึถึ�ายที่อด้ออกเป็*นภาพหรื่!อเสั�ยง

หรื่!อโด้ยใชี่�ว�ธ�การื่อ!�นใด้ซึ่��งค'�ความและพยานสัามารื่ถึต่รื่วจสัอบุถึ�งความถึ'กต่�องของบุ%นที่�กการื่เบุ�กความน%(นได้� แต่�ถึ�าค'�ความฝ่<ายใด้ฝ่<ายหน��ง หรื่!อพยานขอต่รื่วจด้'บุ%นที่�กการื่เบุ�กความของพยานน%(น ให�ศาลจ%ด้ให�ม�การื่ต่รื่วจด้'บุ%นที่�กการื่เบุ�กความน%(น”

102

Page 103: พยานบุคคล

1111. บุ%นที่�กถึ�อยค�าของพยานบุ�คคลแที่นการื่เบุ�กความในศาล

พ�จารื่ณาเป็*น 4ห%วข�อ ด้%งน�( 1( ) การื่เสันอบุ%นที่�กถึ�อยค�าของพยาน

ที่��อย'�ในป็รื่ะเที่ศ (2 ) การื่เสันอบุ%นที่�กถึ�อยค�าของพยานซึ่��งม�

ถึ��นที่��อย'�ในต่�างป็รื่ะเที่ศ (3 ) น�(าหน%กค�าพยานบุ%นที่�กถึ�อยค�าต่าม

1( ) และ 2( ) 4( ) บุ%นที่�กถึ�อยค�าของพยานในคด้�

อาญา 103

Page 104: พยานบุคคล

11111. . การื่เสันอบุ%นที่�กถึ�อยค�าของพยานที่��อย'�ในป็รื่ะเที่ศ

- หล%กเกณฑ์0เป็*นไป็ต่าม ป็.ว�.พ . มาต่รื่า 1201

- รื่ายการื่ในบุ%นที่�กถึ�อยค�า เป็*นไป็ต่าม ป็.ว�.พ . มาต่รื่า 1203 ซึ่��งก�าหนด้รื่ายการื่ที่��จะต่�องม�ในบุ%นที่�กถึ�อยค�าไว�

104

Page 105: พยานบุคคล

11112. . การื่เสันอบุ%นที่�กถึ�อยค�าของพยานซึ่��งม�ถึ��น

ที่��อย'�ในต่�างป็รื่ะเที่ศ เป็*นไป็ต่าม ป็.ว�.พ . มาต่รื่า 1202/

105

Page 106: พยานบุคคล

-บุ%นที่�กถึ�อยค�าของพยานบุ�คคลถึ!อว�าเป็*นเรื่!�องของพยานบุ�คคล -กฎหมายอน�ญาต่ให�พยานบุ�คคลสัามารื่ถึที่�าค�าเบุ�กความในสั�วนที่��จะต่อบุค�าถึามที่นายฝ่<ายของต่นมาสั�งศาลก�อนโด้ยไม�ต่�องเบุ�กความ

-พยานน%(นจะต่�องมาศาลและสัาบุานต่นเบุ�กความรื่%บุรื่องบุ%นที่�กถึ�อยค�าและต่อบุค�าถึามเพ��มเต่�ม ค�าถึามค�าน และค�าถึามต่�ง

-กรื่ณ�พยานไม�มาศาลเพ!�อเบุ�กความรื่%บุรื่อง หล%กค!อใชี่�เป็*นพยานหล%กฐานไม�ได้� (แต่�ม�ข�อยกเว�น)

บุ%นที่�กค�าเบุ�กความไม�ม�ป็9ญหาเรื่!�องน�(าหน%กเว�นกรื่ณ�พยานน%(นไม�มาศาล

106

บุ%นที่�กถึ�อยค�าของพยานบุ�คคลต่ามมาต่รื่า 1201

Page 107: พยานบุคคล

หล%กเกณฑ์0ของมาต่รื่า 120/1 1. เป็*นกรื่ณ�ที่��ค'�ความฝ่<ายหน��งขอต่�อศาลและอ�กฝ่<ายไม�

ค�าน 2. เป็*นด้�ลพ�น�จของศาลที่��จะอน�ญาต่หรื่!อไม� 3. บุ%นที่�กถึ�อยค�าน%(นเป็*นการื่ย!นย%นข�อเที่6จจรื่�งซึ่��งอาจเป็*น

ที่%(งหมด้หรื่!อแต่�บุางสั�วนก6ได้� 4. ต่�องย!�นค�ารื่�องก�อนว%นชี่�(สัองสัถึานหรื่!อก�อนว%นสั!บุ

พยาน(กรื่ณ�ไม�ม�การื่ชี่�(สัองสัถึาน) 5. ศาลก�าหนด้เวลาย!�นบุ%นที่�กถึ�อยค�าต่�อศาลและต่�องสั�ง

สั�าเนาล�วงหน�าอย�างน�อย 7 ว%นก�อนว%นสั!บุพยานผู้'�น%(น 6. ย!�นบุ%นที่�กถึ�อยค�าแล�วถึอนไม�ได้�

107

Page 108: พยานบุคคล

7. บุ%นที่�กถึ�อยค�าน%(นต่�องให�พยานมาเบุ�กความรื่%บุรื่องและต่อบุค�าถึามเพ��มเต่�ม (กรื่ณ�เป็*นบุ%นที่�กถึ�อยค�าบุางสั�วน)

8. ผู้'�ให�ถึ�อยค�าต่�องต่อบุค�าถึามค�าน ค�าถึามต่�ง (รื่วมที่%(งของศาลถึ�าม�)

9. หากผู้'�ให�ถึ�อยค�าไม�มาศาล ให�ศาลป็ฏ�เสัธที่��จะรื่%บุฟั9งบุ%นที่�กถึ�อยค�าน%(นเป็*นพยานหล%กฐาน

ม�ข�อยกเว�น กรื่ณ�จ�าเป็*น หรื่!อม�เหต่�สั�ด้ว�สั%ยเพ!�อป็รื่ะโยชี่น0แห�งความย�ต่�ธรื่รื่ม จะรื่%บุฟั9งป็รื่ะกอบุพยานหล%กฐานอ!�นก6ได้� (แต่�จะม�ป็9ญหาเรื่!�องน�(าหน%กต่ามมาต่รื่า 104 วรื่รื่คสัอง)

10 กรื่ณ�ค'�ความต่กลงก%นไม�ให�ผู้'�ให�ถึ�อยค�ามาศาลหรื่!อค'�ความอ�กฝ่<ายย�นยอมถึามค�าน ศาลรื่%บุฟั9งได้� แต่�ม�ป็9ญหาเรื่!�องน�(าหน%กเชี่�นก%น

108

หล%กเณฑ์0ของมาต่รื่า 1201/ (ต่�อ)

Page 109: พยานบุคคล

รื่ายการื่ในบุ%นที่�กถึ�อยค�าเป็*นไป็ต่าม มาต่รื่า 1203/รื่ายการื่ต่�างๆในบุ%นที่�กถึ�อยค�าจะเป็*นรื่ายการื่

เด้�ยวก%บุการื่บุ%นที่�กถึ�อยค�าของพยานในศาลห�ามม�ให�แก�ไขเพ��มเต่�มบุ%นที่�กถึ�อยค�าเว�นแต่�

เป็*นการื่แก�ไขข�อผู้�ด้พลาด้หรื่!อข�อผู้�ด้หลงเล6กน�อย

109

Page 110: พยานบุคคล

บุ%นที่�กถึ�อยค�าของพยานที่��ม�ถึ��นที่��อย'�ในต่�างป็รื่ะเที่ศเป็*นไป็ต่ามหล%กในมาต่รื่า 1202/มาต่รื่า 1202/ เม!�อค'�ความม�ค�ารื่�องรื่�วมก%นและ

ศาลเห6นสัมควรื่ ศาลอาจอน�ญาต่ให�เสันอบุ%นที่�กถึ�อยค�าย!นย%นข�อเที่6จจรื่�งหรื่!อความเห6นของผู้'�ให�ถึ�อยค�าซึ่��งม�ถึ��นที่��อย'�ในต่�างป็รื่ะเที่ศต่�อศาลแที่นการื่น�าพยานบุ�คคลมาเบุ�กความต่�อหน�าศาลได้� แต่�ที่%(งน�(ไม�ต่%ด้สั�ที่ธ�ผู้'�ให�ถึ�อยค�าที่��จะมาศาลเพ!�อให�การื่เพ��มเต่�ม

สั�าหรื่%บุลายม!อชี่!�อของผู้'�ให�ถึ�อยค�าให�น�ามาต่รื่า ๔๗ วรื่รื่คสัาม มาใชี่�บุ%งค%บุโด้ยอน�โลม

110

Page 111: พยานบุคคล

11113. . น�(าหน%กค�าพยานของบุ%นที่�กถึ�อยค�าในคด้�แพ�ง

เป็*นไป็ต่าม ป็.ว�.พ . มาต่รื่า 104 วรื่รื่คสัองบุ%ญญ%ต่�ว�า

“ในการื่ว�น�จฉั%ยว�าพยานบุอกเล�าต่ามมาต่รื่า 951/ หรื่!อบุ%นที่�กถึ�อยค�าที่��ผู้'�ให�ถึ�อยค�า ม�ได้�มา

ศาลต่ามมาต่รื่า 1201/ วรื่รื่คสัามและวรื่รื่คสั�� หรื่!อบุ%นที่�กถึ�อยค�าต่ามมาต่รื่า 1202/ จะม�น�(าหน%กให�เชี่!�อได้�หรื่!อไม�เพ�ยงใด้น%(น ศาลจะต่�องกรื่ะที่�าด้�วยความรื่ะม%ด้รื่ะว%งโด้ยค�าน�งถึ�งสัภาพ ล%กษ์ณะ และแหล�งที่��มาของพยานบุอกเล�าหรื่!อบุ%นที่�กถึ�อยค�าน%(นด้�วย”

111

Page 112: พยานบุคคล

11114 บุ%นที่�กถึ�อยค�าของพยานในคด้�อาญาบุ%นที่�กถึ�อยค�าของพยานบุ�คคลต่าม ป็.ว�.พ . มาต่รื่า

1201/ , มาต่รื่า 1202/ และมาต่รื่า 1203/ ไม�น�าไป็ใชี่�ในคด้�อาญา แต่�ในกรื่ณ�ที่��พยานบุ�คคลม�ถึ��นที่��อย'�ในต่�างป็รื่ะเที่ศ ศาลอาจรื่%บุฟั9งบุ%นที่�กถึ�อยค�าของผู้'�น%(นได้�ต่าม ป็.ว�.อ . มาต่รื่า 230/2

(รื่ายละเอ�ยด้ของบุ%นที่�กถึ�อยค�าในคด้�อาญาต่ามมาต่รื่า 2302/ ม�รื่ายการื่คล�ายคล�งก%บุบุ%นที่�กถึ�อยค�าในคด้�

แพ�ง ต่ามมาต่รื่า 1202/ ป็รื่ะกอบุมาต่รื่า1203/

112

Page 113: พยานบุคคล

น�(าหน%กของบุ%นที่�กถึ�อยค�าในคด้�อาญาบุ%นที่�กถึ�อยค�าในคด้�อาญาต่ามาต่รื่า

2302/ น�าจะป็รื่%บุเข�าก%บุ ป็ว�อ . มาต่รื่า 2271/ ค!อเป็*น พยานหล%กฐานที่��ม�

ความบุกพรื่�องป็รื่ะการื่อ!�นอ%นอาจกรื่ะที่บุถึ�งความน�าเชี่!�อถึ!อของพยานหล%กฐานน%(น ซึ่��งในการื่ว�น�จฉั%ยพยานหล%กฐานป็รื่ะเภที่น�( ศาลต่�องกรื่ะที่�าด้�วยความรื่ะม%ด้รื่ะว%งต่ามมาต่รื่า 2271/

113