Upload
others
View
28
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1
ESP
#6
VISITAS GUIADASAL PATRIMONIO DE’INCA
DESCUBRE
INCAun viaje culturalpor la evolución de la ciudad
2
#6
3
DESCU
BR
E INCA
Inca medieval. Escultura gótica
Inca medieval. Escultura góticaPonente: Guillem Alexandre Reus i Planells, historiador del arte.
Las iglesias de Inca albergan hasta diez piezas escultóricas medievales que están datadas entre los siglos XIV y XV. La iconografía más numerosa de nuestra ciudad es la cristológica. En Inca conservamos hasta cinco cristos medievales: el Cristo de la Sangre, el Cristo del Descendimiento, el Cristo de San Francisco, el Cristo del Cementerio de las Jerónimas y el Cristo del Corazón de las Jerónimas; dos imágenes de la Virgen María: Santa María la Mayor y Nuestra Señora de Gracia o de los Ángeles; dos representaciones hagiográficas: Santa Magdalena y San Eloy, y un conjunto de dos ángeles ceroferarios. Así pues, las numerosas imágenes medievales que se conservan en nuestra ciudad ponen de manifiesto, una vez más, la importancia de Inca durante los siglos del gótico, así como la necesidad de ornamentar sus cinco iglesias para poder cubrir la demanda devota y de culto de los fieles.
Iglesia y museo del monasterio de San Bartolomé31 Calle de Les Monges, núm. 128
Cristo de la SangreEl Cristo de la Sangre de Inca se encuentra en una de las capillas laterales de la iglesia del monasterio de San Bartolomé. Es una pieza datada del primer decenio del siglo XIV. Parece ser una importada desde Cerdeña y que habría servido de modelo para posteriores realizaciones en talleres mallorquines. Formalmente destaca la plasmación de un fuerte patetismo y un gran dolor, y el tratamiento del cuerpo pone de manifiesto el agotamiento físico debido al sufrimiento durante la Pasión.
Cristo del Cementerio de las JerónimasEste cristo está datado del siglo XVI y actualmente se encuentra en las
#6
4
dependencias del museo del monasterio de San Bartolomé. Constituye un ejemplo de cómo la difusión de la tipología del Cristo gótico doloroso llegó hasta los primeros años del siglo XVI. Formalmente hablando, la pieza muestra algunos rasgos parecidos y propios de la tipología gótica, a pesar de que ya se advierten otras características que denotan un avance en la manera de hacer y que acercan la imagen al nuevo estilo artístico del Renacimiento, como por ejemplo un rostro más sereno y un cuerpo tratado con un mayor volumen.
Cristo del Corazón de las JerónimasEl Cristo del Corazón de las Jerónimas es una imagen que actualmente se guarda en el monasterio de San Bartolomé. Es una pieza que data del siglo XVI y que muestra unos rasgos formales muy avanzados y característicos de la nueva estética renacentista. Se trata de un cuerpo que claramente ha ganado en volumen y en el cual el sufrimiento, el dolor y el patetismo han menguado considerablemente.
Santa MagdalenaEsta imagen se conserva en el museo del monasterio de San Bartolomé. Se trata de una talla hecha de alabastro, dorado y policromado, y datada del siglo XVI. Sus características formales la sitúan dentro del estilo gótico tardío. Aunque el artista da el tratamiento del movimiento a la parte de delante, en la parte posterior de la imagen la caída es recta y, a pesar de la curvatura, no deja de ser una figura hierática, aspecto muy destacado cuando se observa la figura de perfil.
Ángeles ceroferariosEstas dos imágenes que representan a dos ángeles ceroferarios llevando un cirio se conservan en el museo del monasterio de San Bartolomé. Son dos figuras exentas, de madera dorada y policromada, que han sido datadas del siglo XVI. Formalmente se incluyen dentro del estilo gótico tardío y muestran muy poca expresividad, carencia de movimiento en el cuerpo y en el tratamiento de las ropas, así como una gran frontalidad.
5
Iglesia y museo parroquial de Santa María la Mayor29
Plaza de Santa Maria la Major
Santa María la MayorLa imagen de Nuestra Señora Santa María la Mayor es una escultura exenta hecha de madera y policromada que preside la parroquia mayor de nuestra ciudad. Se trata de una virgen entronizada en un sitial y que preside el templo acompañada del Niño Jesús. Algunos rasgos formales que destacan de la imagen son la humanidad y el realismo que se desprende, además de la amabilidad y la armonía que emana de los rostros, tanto de la Virgen María como del Niño Jesús, así como también una mayor suavidad en los pliegues de la ropa. Se trata de una pieza atribuida al artista francés Pere de Santjoan y datada de alrededor del 1400.
Cristo del DescendimientoEste Cristo se puede contemplar en las instalaciones del museo parroquial. Se trata de una pieza escultórica que data del siglo XV y que pertenece a la tipología de los Cristos góticos dolorosos. Se tiene que observar que esta imagen es el único Cristo gótico articulado que se conserva en Mallorca. Formalmente destaca por el hecho de que, si bien en general mantiene las características formales propias de este tipo de imágenes, algunos rasgos ya han sido suavizados. La disminución del patetismo se hace patente en la expresión del rostro, pero también en el resto del cuerpo.
Iglesia conventual de San Francisco2
Calle de El Vent, núm. 10
Cristo de San FranciscoEste Cristo preside el lado del Evangelio del presbiterio del templo franciscano. La imagen, que está datada del siglo XV, pertenece a la tipología cristológica conocida con el nombre de Cristo gótico doloroso, modelo procedente de Cerdeña y a la vez de la región alemana de Renania, lugar donde tuvieron mucha difusión a partir del siglo XIV.
El Cristo de San Francisco muestra unas características formales que lo acercan al Cristo de la Sangre de la iglesia inquense de San Bartolomé. A pesar de que tiene los ojos cerrados y muestra un rostro más sereno que el de San Bartolomé, es el cuerpo donde observamos un sufrimiento más exagerado, así
DESCU
BR
E INCA
Inca medieval. Escultura gótica
6
como una gran tensión en los músculos y en los tendones. Los rasgos formales más suavizados respecto a otras piezas medievales hacen pensar que se trata de una obra realizada en un taller local y que el artista no fue capaz de plasmar el sufrimiento exagerado de otros cristos originales.
Nuestra Señora de Gracia o de los ÁngelesEsta imagen de la Virgen María se encuentra situada junto a la epístola del presbiterio de la iglesia de San Francisco. Es una pieza escultórica datada alrededor del año 1500 y que pertenece a la tipología de las vírgenes sagrario. Las principales características de estas piezas son sus grandes dimensiones y también el hecho de albergar un receptáculo para guardar la reserva del Santísimo. Debido a su función, dichas piezas solían presidir el altar mayor de los templos. Esta imagen se sitúa sobre una peana poligonal decorada mediante ángeles. Lleva al Niño Jesús apoyado en el brazo izquierdo. Destaca su frontalidad y un gran hieratismo. La imagen aparece dorada, policromada y adornada con una gran corona.
San EloyEn una hornacina del retablo de la capilla dedicada a la Purísima en la iglesia de los frailes menores, se encuentra una imagen de pequeñas dimensiones que representa a san Eloy. Se trata de una imagen exenta, de madera, dorada y policromada, de autoría anónima y que ha sido datada en el siglo XVI. Se puede considerar una pieza de transición entre el gótico y el Renacimiento. De la tradición gótica destacan los rasgos faciales, los ojos grandes en forma de almendra y la inexpresividad, además del tamaño de las manos. El tratamiento de las ropas y del calzado es gótico todavía. De la tradición renacentista, en cambio, destaca el intento de contrapposto que se observa en la cintura, así como también la decoración pictórica de las ropas.
7
DESCU
BR
E INCA
Inca medieval. Escultura gótica
8
CARRER
DE LA PO
RTA DEL
REI
CARRER DE MANCOR
CARRER
DE SA M
UNTANY
ETA
CARRER
DEL R
EI
C. SANT J
OAN BAP
TISTA DE L
A SALLE
C. DE LES MONGES
CARRER D
E LES COV
ES
DE MARTÍ
CARRER DE FORMENTOR
AVINGUDA D
’ALCUDIA
AVINGUDA D
’ALCUDIA
CARRER BER
ENGUER D’A
NOIA
CARRER DEL
S JOCS
CARRER DE JESÚ
S
C. NOUC. DEL SOL
C. DEL BARCO
CARRER MOS
SEN ANDRE
U CAIMARI
CARRER DE P
OLLENÇA
DE LLEVANTC. DE LA FO
NT
C. DE LA PURESA
AVIN
GUDA
DE
LLU
C
CARRER
CARRER
CARRER
DE JO
VER
CARRER DE BINIAMAR
SANT DOMINGO C. JAUME ARM
ENGOL
CARRER
DE LA
CARRER
DELS AMO
GAVERS
CARRER
LLORENÇ
M. DURÁ
N
AVINGUD
A DE LES
GERMAN
IES
C. D’EN
TROBAT
C. DE PONENT BISBE LL
OMPAR
T
C. AN
TONI
FLUX
À
AVING
UDA G
ENER
AL LU
QUE
CARR
ER DE
FRA J
UNIPE
R SER
RA
ANTO
NI BE
STAR
D
C. SO
N ODR
E
C. JA
UME S
ALOR
D
MURTA
DE LA PAU
CARR
ER C
. DEL BO
RN
CAMPAN
A DE LA MOSTRA
CARRER SANT FRANCESC
ANGELCREU
PERLA
GRAN VIA DE COLOM
AVINGUDA DEL RAIGUER
AVINGUDA DEL TREN
CARR
ER DE
JAUM
E I
CARR
ER DE
JAUM
E II
AVINGUDA DELS REIS CATOLICS
C. DEL VENT
C. SA
NTA T
ERES
A
C. DEL CALLC. DE CAN
VALELLA
VIRTU
T
C. BLANQUERNA
MIQUEL M
IR
AVINGUDA ANTONI MAURA
CORON
A D’AR
AGÓ
CARRER DE
CABRIT I BA
SSA
CARRER DE RAMON I CAJAL
CARRER DE SANT ANTONI
CARRER DE SANT
BARTOMEU
SANTSEBASTIÀ
DURETA
C. MAJOR
COMERÇ
C. GARROV
ERS C. HOSTALS
FRA RAFE
L SERRA
C. TEATRE
C. JARDÍ
C. SOLETAT
C. DELS PARAIRES
C. D’EN PALMER
C. BARTOMEU COC
C. CAN VIDAL
COLL
PLAÇALLIBERTAT
PLAÇAESPANYA
PLAÇAORIENT
PLAÇADE MALLORCA
PLAÇADEL BESTIAR
PLAÇAMARIA
LA MAJOR
PLAÇADES BANQUER
PLAÇAQUARTERA
C. D’ARTÀ
C. JOANOT COLOM
34
30
35
32
2
7
6
5
36
4
1725 18
61
22 23
24 11
14
20
10
2627
13
33
28
1529
1216
9
3
8
21
34
9
CARRER
DE LA PO
RTA DEL
REI
CARRER DE MANCOR
CARRER
DE SA M
UNTANY
ETA
CARRER
DEL R
EI
C. SANT J
OAN BAP
TISTA DE L
A SALLE
C. DE LES MONGES
CARRER D
E LES COV
ES
DE MARTÍ
CARRER DE FORMENTOR
AVINGUDA D
’ALCUDIA
AVINGUDA D
’ALCUDIA
CARRER BER
ENGUER D’A
NOIA
CARRER DEL
S JOCS
CARRER DE JESÚ
S
C. NOUC. DEL SOL
C. DEL BARCO
CARRER MOS
SEN ANDRE
U CAIMARI
CARRER DE P
OLLENÇA
DE LLEVANTC. DE LA FO
NT
C. DE LA PURESA
AVIN
GUDA
DE
LLU
C
CARRER
CARRER
CARRER
DE JO
VER
CARRER DE BINIAMAR
SANT DOMINGO C. JAUME ARM
ENGOL
CARRER
DE LA
CARRER
DELS AMO
GAVERS
CARRER
LLORENÇ
M. DURÁ
N
AVINGUD
A DE LES
GERMAN
IES
C. D’EN
TROBAT
C. DE PONENT BISBE LL
OMPAR
T
C. AN
TONI
FLUX
À
AVING
UDA G
ENER
AL LU
QUE
CARR
ER DE
FRA J
UNIPE
R SER
RA
ANTO
NI BE
STAR
D
C. SO
N ODR
E
C. JA
UME S
ALOR
D
MURTA
DE LA PAU
CARR
ER C
. DEL BO
RN
CAMPAN
A DE LA MOSTRA
CARRER SANT FRANCESC
ANGELCREU
PERLA
GRAN VIA DE COLOM
AVINGUDA DEL RAIGUER
AVINGUDA DEL TREN
CARR
ER DE
JAUM
E I
CARR
ER DE
JAUM
E II
AVINGUDA DELS REIS CATOLICS
C. DEL VENT
C. SA
NTA T
ERES
A
C. DEL CALLC. DE CAN
VALELLA
VIRTU
TC. BLANQUERNA
MIQUEL M
IR
AVINGUDA ANTONI MAURA
CORON
A D’AR
AGÓ
CARRER DE
CABRIT I BA
SSA
CARRER DE RAMON I CAJAL
CARRER DE SANT ANTONI
CARRER DE SANT
BARTOMEU
SANTSEBASTIÀ
DURETA
C. MAJOR
COMERÇ
C. GARROV
ERS C. HOSTALS
FRA RAFE
L SERRA
C. TEATRE
C. JARDÍ
C. SOLETAT
C. DELS PARAIRES
C. D’EN PALMER
C. BARTOMEU COC
C. CAN VIDAL
COLL
PLAÇALLIBERTAT
PLAÇAESPANYA
PLAÇAORIENT
PLAÇADE MALLORCA
PLAÇADEL BESTIAR
PLAÇAMARIA
LA MAJOR
PLAÇADES BANQUER
PLAÇAQUARTERA
C. D’ARTÀ
C. JOANOT COLOM
34
30
35
32
2
7
6
5
36
4
1725 18
61
22 23
24 11
14
20
10
2627
13
33
28
1529
1216
9
3
8
21
34
1 Sant Domingo 2 Sant Francesc 3 Les escultures del sabater i la sabatera 4 Monument a Antoni Fluxà Figuerola 5 El Museu del Calçat i de la Pell 6 Sa Quartera 7 Can Fluxà 8 Can Mir 9 Teatre Principal 10 Can Janer 11 Can Florencio 12 Antic Hotel Domingo/Centre Parroquial 13 Can Amengual/Cas Metge Cifre 14 Ca n’Ensenyat 15 Antic Club Velocipedista d’Inca 16 Can Beltran 17 Antiga tintoreria de Bartomeu Fiol 18 Can Fiol/Can Ramis 19 Can Ribot 20 Can Marquès 21 Can Piritis 22 Merceria La Florida 23 La Lealtad 24 La Giralda 25 Casa del fotògraf Fiol 26 Cas Baster 27 Can Fullana 28 Cas Metge Amengual/Can Domènech 29 Església parroquial de Santa Maria 30 El pou de la Font Vella 31 Església de Sant Bartomeu 32 El molinar d’Inca 33 El primer call d’Inca 34 Can Monroig i el call d’Inca
10
37
11
35 Santa Magdalena 36 Talaiot de s’Ermita 37 Cementeri d’Inca 38 Son Vivot
36
35
38
L’EDITA:
HI COL·LABOREN:
COMISSIÓ CIENTÍFICA DE LES JORNADES
D’ESTUDIS LOCALS D’INCA