1

สาระทควรเรยนร สพฐ. ธรรมชาตรอบตว

สาระการเรยนรวทยาศาสตร กระบวนการเปลยนแปลงของโลก

หนวยการเรยนร ฝนจา

ผลการเรยนรทคาดหวง

1. สารวจ บนทก และอธบายลกษณะของสภาพอากาศดวยวธการทเหมาะสมกบวย 2. สงเกต อภปรายและบอกชอปรากฏการณทเกดขนเมอฝนตก 3. อภปรายและบอกวธการปฏบตตนทเหมาะสมในขณะฝนตก 4. ทดลองและนาเสนอผลการทดลองการเกดรงดวยวธการตางๆ

สาระการเรยนร แนวความคดหลก การสงเกต ทองฟาและอากาศรอบตว ทาใหเราสามารถบอกสภาพอากาศได ขณะฝนตกอาจเกดฟารอง ฟาแลบ และฟาผา หลงฝนตกอาจเกดรง เราควรรจกการ ปฏบตตนใหเหมาะสมกบสภาพอากาศในขณะฝนตกเพอใหรางกายแขงแรงและปลอดภย เนอหา เมออากาศปลอดโปรง พบวาทองฟาเปนสฟา ไมคอยมเมฆ มแดดจา รสกแหงและอาจมลมพดมาเบาๆ

เมอฝนตก พบวาทองฟามดคลม มกอนเมฆสเทาเขม และมหยดนาตกลงมา บางครงพบวามลมพดแรง มเสยง

ฟารอง มองเหนฟาแลบ และอาจมฟาผา หลงฝนตก จะพบวาอากาศเยนและสงทอยตามบรเวณตางๆ เชน

พนดน พนหญา จะเปยก บางครงเมอฝนตกไมหนกหรอหลงฝนหยดตกใหมๆ จะเหนรงบนทองฟาในดาน

ตรงกนขามกบดวงอาทตย ขณะทมฝนตก มลมพดแรง มฟาแลบ ฟารองหรอฟาผา เราควรอยใหหางจากตนไม

เสาไฟฟา และควรเขาไปอยในบาน หรอในสถานททปลอดภย ถาจาเปนตองออกนอกบาน ตองกางรมหรอสวม

เสอกนฝน

ตวชวดตามกรอบ

มาตรฐานการเรยนร

ว 6.1 – 11.2, 11.4 ผออกแบบแผน

ชอ นางอรวรรณ ปนตา

และ นางผานต ลามกจจา

โรงเรยน อนบาลเชยงใหม

การบรณาการ

คณตศาสตร

- การนบ

ศลปะ

- วาดภาพ ระบายส

ภาษาไทย

- คาศพท

- การฟง

การเคลอนไหวและ

จงหวะ

- การฝกกลามเนอ

ฝนจา

สารวจสภาพอากาศ

ปรากฏการณธรรมชาต

ในขณะฝนตกฟาคะนอง

วธปฏบตตนทเหมาะสม

ในขณะฝนตก

ทดลองการเกดรง

2

ประสบการณสาคญ คาศพททควรร

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

1. การสงเกต

2. การจาแนก

3. การตงสมมตฐาน

ทกษะการสอสาร

4. การอธบายสงๆ ตางดวยวธการทหลากหลาย

5. การบนทกและการสอความหมาย

อากาศ

ทองฟา เมฆ ลมพด

แหง-เปยก

รอน-เยน

แดดออก-มดคลม

ปลอดโปรง-อบอาว

ฝนตก ฟาแลบ ฟารอง ฟาผา รง ความรพนฐาน

1) รจกและเรยกชอสของสงตางๆ ได เชน สฟา สขาว สเทา 2) รจกและบอกตาแหนงของตนเองและวตถได เชน ดานหนา ดานหลง ดานเดยวกน ดานตรงกนขาม 3) รจกการใชประสาทสมผสในการสงเกต

ความเขาใจคลาดเคลอน คนทวไปมกจะเรยกรงวา รงกนนา ซงเปนคาศพททใชในชวตประจาวน แตในทางวทยาศาสตร เรยกวา

รง ควรสอนใหผเรยนใชคาศพททางวทยาศาสตรทถกตอง เดกๆ อาจคดวารงตองเกดหลงฝนตกเทานน แต

ความจรง รงสามารถเกดไดทงภายหลงฝนตก หรอในบรเวณทมละอองนา เชน บรเวณนาพ หรอ นาตก เพราะ

รงเกดจากการทแสงอาทตยทมาทางดานหลงผสงเกตตกกระทบละอองนาในอากาศแลวเกดการหกเห การ

สะทอนภายในและกระจายออกมาเปนแสงสตางๆ

3

ภาพรวมแนวทางการจดประสบการณการเรยนร

ลาดบ เวลา (นาท)

ชอกจกรรม จดประสงคหลกของกจกรรม สอ / แหลงเรยนร

1 45 นาท มาสารวจอากาศกนเถอะ 1. สงเกต และบนทกสภาพอากาศ 2. จาแนกและอธบายสภาพอากาศ

ไดตามวย

1. สนามบรเวณโรงเรยน 2. ทองฟา 3. แบบบนทกสภาพ

อากาศ 4. ภาพสญลกษณสภาพ

อากาศ 3 แบบ 2 30 นาท ฝนจา..... พาอะไรมาดวย สงเกต อภปรายและบอกชอ

ปรากฏการณธรรมชาตในขณะฝน

ตกฟาคะนอง

1. บตรคาศพท ฝนตก

ลมพด ฟาแลบ ฟา

รอง ฟาผา 2. วดทศนสารคดการ

เกดฝนตกฟาคะนอง 3. ซดเพลง

3 30 นาท แขงแรง ปลอดภย ในฤดฝน อภปรายและบอกวธปฏบตตนท

เหมาะสม ในขณะฝนตก

1. ภาพแสดงถงสถานท

อนตรายและสถานท

ปลอดภยจากฟาผา

4 30 นาท รงสวย ดวยมอหน 1. ทดลองและนาเสนอผลการ

ทดลองการเกดรงดวยวธการ

ตางๆ 2. วาดภาพการเกดรงได

1. กระบอกฉด /สาย

ยาง 2. แบบบนทกผลการ

ทดลอง 3. เพลงรงกนนา 4. ภาพเดกรดนาดวย

กระบอกฉด ขอเสนอแนะการจดกจกรรม / ขอควรระวง

ในกจกรรมสารวจสภาพอากาศ เมอถามผเรยนวา รางกายของเดกๆ รสกอยางไร เมออากาศด หรอ

เมออากาศไมด บางครงอาจพบวาเดกๆ ตอบเปนลกษณะทางอารมณ เชน รสกชอบ/ไมชอบ รสกด/ไมด รสกม

ความสข/ไมสบาย ผสอนควรชวยถามนา จนผเรยนบอกความรสกจากผวสมผสได เชน รสกอน รสกเยน รสก

รอน เปนตน

4

กจกรรมทาทาย

1. ศกษาขาวพยากรณอากาศ

และสญลกษณแสดงสภาพ

อากาศ

กอนเรยนเรองน ผสอนอาจให

เดกๆ ดขาวพยากรณอากาศมา

ลวงหนา โดยอภปรายรวมกบเดก

ดงน

- เดกๆ เคยดโทรทศนหรอฟง

วทยตอนทรายงานสภาพ

อากาศหรอไม เขาจะรายงาน

เกยวกบเรองอะไรบาง

- เดกๆ เคยเหนสญลกษณแสดง

สภาพอากาศหรอไม มนม

รปรางลกษณะเปนอยางไร

ผสอนอาจนาภาพสญลกษณ

แสดงสภาพอากาศมานาเสนอให

เดกๆ สงเกต

2. ฝกทาแผนภม

ใหเดกๆ นาขอมลจากตาราง

บนทกการสงเกตมาทาเปน

แผนภมรปภาพและฝกอานขอมล

จากแผนภม เพอเปนการฝก

ทกษะการจดกระทากบขอมล

กจกรรมการเรยนรท 1 : มาสารวจอากาศกนเถอะ

จดประสงคหลกของกจกรรม

1. สงเกต และบนทกสภาพอากาศ

2. จาแนกและอธบายสภาพอากาศไดตามวย ขนนา (เราความสนใจ,ตรวจสอบความรเดม)

1. เลานทาน มองแงด เพอเราความสนใจของเดก ซงมเนอเรอง ดงน 2. ชวนเดกๆ อภปรายเกยวกบนทานดงน

2.1 อากาศดเปนอยางไร หนรไดอยางไรวาอากาศด (เดกอาจตอบวา แดดออก ลมพดเยน ฝนไมตก)

2.2 อากาศไมดเปนอยางไร หนรไดอยางไรวาอากาศไมด (เดกอาจตอบวา ฝนตก รอนอบอาว หนาว

จด รสกไมสบายตว เปยกชน)

2.3 เวลาอากาศด รางกายของหนจะรสกอยางไร เพราะเหตใด (เดกอาจตอบวา รสกอบอนเพราะม

แสงแดด รสกเยนสบาย ไมรอน เพราะมลมพด)

2.4 เวลาอากาศไมด รางกายของหนจะรสกอยางไร เพราะเหตใด (เดกอาจตอบวา รสกรอนเพราะ

แสงแดดรอนเกนไป รสกหนาว รสกเปยกเพราะฝนตก รสกรางกายอดอดเพราะไมมลมพด)

3. ผสอนสรปจากคาตอบของเดกตามแนวทางตอไปน

อากาศดในความคดของเดก คอ ไมมฝนตก มแดดออก ลมพดเยน ไมรอนหรอเยนเกนไป อากาศทไม

ดในความคดของเดก คอ มฝนตก มดคลม ไมมลมพดหรอลมพดแรงเกนไป รสกรอนจดหรอเยนจด เรารไดวา

อากาศดหรอไมด โดยสงเกตจาก ทองฟา ลม และความรสกของผวหนงบนรางกาย

มหญงชราคนหนงอยบานคนเดยว

เมอเวลาทฝนตกเธอกรองไห เมอเวลาอากาศดฝนไมตก เธอกรองไห

ชายหนมคนหนงแปลกใจจงถามหญงชราผนวา

"เพราะอะไรครบ เมอเวลาฝนตกยายกรองไห เวลาอากาศดฝนไมตกกรองไห"

หญงชราตอบวา "เพราะวาปามลกชาย 2 คน ลกชายคนโตขายนาแขง ลกชายคนเลก

ขายรม"

"เวลาทอากาศดฝนไมตก ปาจงคดถงลกชายคนเลกวาตองขายรมไมดแนนอน

และเวลาทฝนตกปากคดถงลกชายคนโต วานาแขงของเขาตองขายไมดเหมอนกน

เพราะฉะนนทกๆ วน ปาจงไดกลมใจและทกขใจอยอยางน"

ชายหนมจงบอกกบหญงชราผนวา

"ยาย..ยายมองอกมมหนงไหมครบ

วนไหนททองฟาแจมใส อากาศปลอดโปรงฝนไมตก ยายควรจะดใจกบลกชายคนโตส

ทนาแขงขายด

ถาวนไหนฝนตก ยายกควรดใจไปกบลกคนเลกดวย ทรมเขาขายด"

ตงแตนนมาไมวาอากาศจะเปนอยางไร หญงชราผนไดแตยมอยางมความสข

ทมา: นทานนานาสาระ ของสานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตาม

อธยาศย, 2537.

5

ขอควรคานง

การสงเกตทองฟาและลกษณะ

ของเมฆ ถามแสงแดดจา ไม

ควรใหเดกจองมองดวยตา

เปลาตดตอกนเปนเวลานาน

และควรเตอนใหนกเรยนระวง

ไมมองไปยงดวงอาทตย

โดยตรง

4. ผสอนถามเดกวา

หนคดวาตอนนอากาศเปนอยางไร (เดกอาจตอบวา อากาศด หรอ อากาศไมด หรอ ตอบวาแดดออก

ฝนตก...) แลวชวนเดกออกไปสารวจเพอตรวจสอบคาตอบของเดกทบรเวณสนามหนาอาคารเรยน ขนสอน (ลาดบกจกรรม)

1. รบใบบนทกกจกรรมคนละ 1แผน และผสอนอธบายวธการบนทกขอมล ดงน

ใหเดกๆ สงเกตทองฟา ดสของทองฟา ลกษณะกอนเมฆ และสของกอนเมฆ

แลวบนทก โดยการวาดภาพ ระบายส ลงในชองวาง

2. เดกๆเดนแถวลงไปทในสนาม เลอกบรเวณทสงเกตเหน ทองฟาและเมฆได

ชดเจน สงเกต และบนทกผลตามทครแนะนาในขอ 1

3. เมอเดกๆ ทาใบบนทกเสรจแลว ผสอนนาใหเดกๆ นงลอมเปนวงกลมในบรเวณ

เดยวกบทสงเกตทองฟา แลวสนทนาเกยวกบทองฟาและเมฆทนกเรยนสงเกต

วามลกษณะเปนอยางไร เชน ทองฟาเปนสฟา มเมฆมากหรอนอย เมฆมรปรางลกษณะแตกตางกน

เมฆบางกอนใหญ บางกอนเลก บางกอนสขาว บางกอนสเทา เปนตน

4. ใหสงเกตและบอกความรสกจากผวสมผสของรางกายของตนเองขณะทอยกลางสนามวาเปนอยางไร

ผสอนถามแนวคาถามดงตอไปน ใหนกเรยนตอบโดยการเอากระดาษสไปตดลงในกระดาษแขงทตชอง

ตารางบนทกขอมลทผสอนวางเตรยมเอาไวกลางวง

4.1 ตอนนรางกายของหนรสกอยางไร (เดกๆ ตอบอยางอสระ เชน รอน เยน แหง เปยก)

4.2 มใครรสกรอนบาง ใหมารบกระดาษสไปตดในชองทครกาหนดให

4.3 มใครรสกเยนบาง ใหมารบกระดาษสไปตดในชองทครกาหนดให

4.4 มใครรสกแหงบาง ใหมารบกระดาษสไปตดในชองทครกาหนดให

4.5 มใครรสกเปยกบาง ใหมารบกระดาษสไปตดในชองทครกาหนดให

4.6 มใครรสกอยางอนบาง (เดกๆ ตอบอยางอสระ ผสอนเขยนบนทกตามคาบอกของเดก

เพมเตมในกระดาษ)

4.7 ตอนนมลมพดหรอไม เดกๆ ทราบไดอยางไร ใครสงเกตพบวามลมพดบาง ใหมารบ

กระดาษสไปตดในชองทครกาหนดให (เดกๆ อาจตอบวา มลมพดเพราะเหนใบไมไหว ม

อะไรบางอยางมาสมผสผวหนง เปนตน)

เมอบนทกเสรจแลว ผสอนพานกเรยนกลบมาทหองเรยน

5. ใหเดกๆ นาภาพทวาดมาตดบนบอรดหนาหอง และผสอนนาตารางบนทกขอมลจากกจกรรมกลาง

สนามมาตดบนกระดานหนาหอง ดงตวอยางตารางตอไปน

6

ตารางบนทกขอมล จากการสงเกตดวยประสาทสมผส

ความรสก จานวนนกเรยน

รอน

เยน

แหง

เปยก

อนๆ_________

มลมพด

ไมมลมพด

6. อาสาสมครออกมาอธบาย ลกษณะของทองฟา ลกษณะของกอนเมฆ และความรสกของรางกาย ท

สงเกตพบเมอออกไปสารวจ

7. ผสอนควรนาเดกๆ อภปรายวาทกคนสงเกตพบเหมอนกนหรอไม เชน สงเกตความรสกรอนหรอเยน

สวนใหญเดกๆ รสกอยางไรเมอไปสงเกตทสนามหญา หากดจากตารางมคนทรสกรอนหรอรสกเยน

มากกวากน หรอมใครทสงเกตพบนอกเหนอจากทเพอนออกมาเลา เพอเพมเตมผลการสงเกตให

ครบถวน

8. หลงจากเดกๆ ไดออกมาอธบาย ผสอนควรชวยสรปอกครงวา สภาพอากาศวนนเปนอยางไร ตาม

ขอมลทสงเกตพบ เชน วนนทองฟาไมมเมฆ แดดจา เดกๆ สวนมากรสกอากาศรอนและแหง มลมพด

เบาๆ หรอ วนนทองฟามดคลม มเมฆเตมทองฟา เดกๆ สวนมากรสกอากาศรอน และบางคนรสกอด

อด ไมมลมพด เปนตน

ขนสรป

1. ครแสดงภาพสญลกษณสภาพอากาศ 2 แบบใหนกเรยนดและอธบายความหมายของภาพ ไดแก

- สภาพอากาศปลอดโปรง ทองฟามเมฆเลกนอย แดดออก อากาศแหง อากาศอาจรอนหรอเยน

มลมพดเบาๆ

- สภาพอากาศฝนตก ทองฟามเมฆมาก มดครม ฝนตก อาจมลมพดแรง เปยกชน หรอฟาคะนอง

2. ใหผเรยนเลอกวาสภาพอากาศทสารวจไดในวนนใกลเคยงกบภาพสญลกษณสภาพอากาศแบบใดมาก

ทสด เพราะเหตใด (เดกควรจะสามารถเลอกสภาพอากาศไดตรงกบผลการสารวจ และบอกเหตผลได

โดยอางองผลทไดจากการสารวจ)

3. รวมกนอภปรายสรปวา

3.1 เดกๆ ไดเรยนรอะไรจากการสารวจในวนน (เดกอาจตอบ ไดรวาอากาศมสภาพเปนอยางไร

เชน ปลอดโปรง, รอนอบอาว, มฝนตก...)

3.2 เรารไดอยางไรวา อากาศปลอดโปรง หรอรอนอบอาว หรอฝนตก (เดกอาจตอบวา รจากการ

สงเกตทองฟา เมฆ และสงตางๆ รอบตว และจากผวหนงทสมผสอากาศ)

7

การประเมนผล

วธการประเมน

1. การสงเกตพฤตกรรมการทากจกรรม

2. การตรวจผลงาน จากใบบนทกขอมล

สงทประเมน เกณฑการประเมน

ระดบ 1 ระดบ2 ระดบ3

1. การบนทกขอมล จาก

การสงเกตทองฟา

ไมสามารถวาดภาพ

ระบายสของทองฟา

ตามทสงเกตพบและ

วงกลมรอบภาพ

สญลกษณไมได

สามารถวาดภาพ ระบาย

สของทองฟาตามท

สงเกตพบไดตาม

คาแนะนาของคร

สามารถวาดภาพ ระบาย

สของทองฟาตามท

สงเกตพบไดดวยตนเอง

2. การรายงานขอมลจาก

การสงเกตดวยผวสมผส

ของรางกาย

ไมสามารถบอกความรสก

ของรางกายและเลอก

สญลกษณแสดง

ความรสกใหตรงตามท

สงเกตพบดวยผวสมผส

ได

สามารถบอกความรสก

ของรางกายและเลอก

สญลกษณแสดง

ความรสกใหตรงตามท

สงเกตพบดวยผวสมผส

ไดตามคาแนะนาของคร

สามารถบอกความรสก

ของรางกายและเลอก

สญลกษณแสดง

ความรสกใหตรงตามท

สงเกตพบดวยผวสมผส

ไดดวยตนเองและตรงกบ

ความเปนจรง

3.การอธบายขอมล

เกยวกบสภาพอากาศท

ไดสารวจ

อธบายขอมลเกยวกบ

สภาพอากาศทไดสารวจ

ดวยตนเองไมได

อธบายขอมลเกยวกบ

สภาพอากาศทไดสารวจ

โดยครชนาบาง

อธบายขอมลเกยวกบ

สภาพอากาศทไดสารวจ

ไดดวยตนเองและถกตอง

ตรงกบความเปนจรง

8

บนทกการสงเกตสภาพอากาศ

ผบนทก ................................................ วนทบนทก ........................................

สงเกตและวาดรปทองฟาและเมฆ

9

บตรภาพสญลกษณสภาพอากาศ

คาอธบายภาพ: สภาพอากาศปลอดโปรง ทองฟามเมฆเลกนอย แดดออก อากาศแหง

อากาศอาจรอนหรอเยน มลมพดเบาๆ

คาอธบายภาพ: สภาพอากาศฝนตก ทองฟามเมฆมาก มดครม ฝนตก อาจมลมพดแรง

เปยกชน หรอมฟาคะนอง

10

กจกรรมการเรยนรท 2 : ฝนจา ...พาอะไรมาบาง จดประสงคหลกของกจกรรม

สงเกต อภปรายและบอกชอปรากฏการณธรรมชาตในขณะฝนตกฟาคะนอง ขนนา (เราความสนใจ,ตรวจสอบความรเดม)

1. ฟงเสยงฝนตก ฟารอง ฟาผา จากเทปทผสอนเปดใหฟง

2. สนทนาเกยวกบเสยง โดยครใชคาถาม

- เดกๆคดวาเสยงทไดยนเปนเสยงของอะไร (ฝนตก ฟารอง ลมพด)

- เดกๆ คดวาเราจะพบเสยงแบบนเกดขนเมอไหร (ใหเดกตอบตามความรเดม เชน มพาย ฝน

ตกฟาคะนอง)

- เดกๆ คดวาเวลาเกดฝนตกฟาคะนอง จะมเหตการณอะไรเกดขนไดบาง (เดกตอบตามความร

เดม เชน มลมพดแรง ฝนตกหนก)

ขนสอน (ลาดบกจกรรม)

1. ผสอนชแจงวาจะใหเดกๆ ดเหตการณการเกดพายฝนจากวดทศน และใหสงเกตวาจะพบเสยง

เหมอนกบเหตการณทเดกๆ คาดคะเนเอาไวหรอไมอยางไร

2. เปดวดทศนสารคดการเกดฝนตกฟาคะนองใหเดกๆ ชม ประมาณ 5 นาท

3. ผสอนถามเดกๆ ใหรวมกนอภปราย โดยใชแนวคาถามตอไปน

- นกเรยนไดเหนอะไรเกดขนบาง (ฝนตก ลมพด มแสงสวาง)

- แสงแปลบ แปลบ บนทองฟา เราเรยกเหตการณนวาอยางไร (ฟาแลบ)

- แสงทลงมาจากฟาเปนเสนยาวถงพนดน เราเรยกเหตการณนวาอยางไร (ฟาผา)

- นกเรยนไดยนเสยงอะไรบาง และเสยงนนเหมอนเสยงทฟงจากเทปหรอไมอยางไร (เสยงดง

ครน ครน เปรยง เปรยง เหมอนกบในเทป)

- เสยงดงครน ครน เราเรยกเหตการณนวาอยางไร (ฟารอง)

- เดกๆ ไดยนเสยงฟารองตอนไหน (หลงฟาแลบสกครหนง)

4. ผสอนแสดงบตรคาศพท “ฝนตก” “ลมพด” “ฟาแลบ” “ฟารอง” และ “ฟาผา” ใหเดกฝกอานพรอม

กน

5. ผสอนถามเดกๆ ใหรวมกนอภปรายวา ฟาแลบ ฟารอง และฟาผา แตกตางกนอยางไร (ฟาแลบมแสง

สวางเกดบนทองฟา ฟารองเปนเสยงดงเกดหลงจากฟาแลบ ฟาผาเปนแสงสวางเปนเสนลงมาจากฟา

ถงพนดน)

6. ใหเดกๆ รวมกนสรปวา เมอเกดฝนตกฟาคะนอง อาจมเหตการณอะไรเกดขนได (ฝนตกหนก ลมพด

แรง ฟาแลบ ฟารอง ฟาผา)

7. ผสอนอาจใหความรเพมเตมวา เราจะไดยนเสยงฟารองหลงจากเหนฟาแลบเกดขนสกครหนง และ

เวลาฟาผาจะเกดเสยงดงมากและสงทโดนฟาผาจะเกดการเสยหายหรอตายได

11

ขนสรป

1. ใหเดกดวดทศนสารคดการเกดฝนตกฟาคะนองอกครง โดยใหดทละชวงสนๆ เมอพบ ฝนตก ลมพด

แรง ฟาแลบ ฟารอง หรอฟาผา ผสอนหยดวดทศน และถามเดกๆ วา ตอนนกาลงเกดอะไรขน ทราบ

ไดอยางไร (เชน ฟารอง เพราะมเสยงดงครน ครน ฟาแลบเพราะมแสงสวางบนทองฟา เปนตน)

2. สอนนกเรยนใหรวมกนรองเพลงฟาแลบ ฟารอง

เมฆฝน เมฆฝน เมฆฝน ลอยมา ฟารอง ฟาแลบ กนใหญ

ตอนเมฆ ใกลกน ทนใด ฟารอง ฟาแลบ แปลบ แปลบ ครน ครน

มเมฆ กตองมฝน มฝน กได ยนเสยงฟา เหนแสง แปลบ แปลบ นามา แลวเสยงฟา กดง ครน ครน การประเมนผล

วธการประเมน

1. การสงเกตพฤตกรรมขณะทากจกรรม

2. การตอบคาถาม

สงทประเมน เกณฑการประเมน

ระดบ 1 ระดบ2 ระดบ3

1.การมสวนรวมในการทา

กจกรรม

ไมสนใจ สงเกตการเกด

พายฝนจากวดทศนไม

รวมแสดงความคดเหน

ครตองกระตน ชนา

ตงใจสงเกตการเกดพาย

ฝนจากวดทศนแตไม

ตอเนอง มสวนรวม

อภปรายบางเปนบางชวง

เมอครกระตนดวย

คาถาม

ตงใจสงเกตการเกดพาย

ฝนจากวดทศนโดยตลอด

มสวนรวมในการ

อภปรายอยางตอเนอง

2. การตอบคาถาม

เกยวกบสงทสงเกตพบ

เมอเกดฝนตกฟาคะนอง

บอกสงทสงเกตพบเมอ

เกดฝนตกฟาคะนอง

ไมได

บอกสงทสงเกตพบเมอ

เกดฝนตกฟาคะนองได

ตามคาชแนะของคร

บอกสงทสงเกตพบเมอ

เกดฝนตกฟาคะนองได

ดวยตนเอง อยางถกตอง

ตรงกบความเปนจรง

3. ความรเกยวกบ

ปรากฏการณธรรมชาต

ในขณะฝนตกฟาคะนอง

บอกชอปรากฏการณ

ธรรมชาตในขณะฝนตก

ฟาคะนองไดตามคา

ชแนะของคร

บอกชอปรากฏการณ

ธรรมชาตในขณะฝนตก

ฟาคะนองไดถกตอง แต

บอกความแตกตางของ

ปรากฏการณธรรมชาต

ไดไมชดเจน

บอกชอปรากฏการณ

ธรรมชาตในขณะฝนตก

ฟาคะนองและบอกความ

แตกตางของ

ปรากฏการณแตละอยาง

ไดถกตอง

12

กจกรรมการเรยนรท 3: แขงแรง ปลอดภย ในฤดฝน จดประสงคหลกของกจกรรม

อภปรายและบอกวธปฏบตตนทเหมาะสม ในขณะฝนตก ขนนา (เราความสนใจ,ตรวจสอบความรเดม)

1. เดกๆนงเปนวงกลมวงใหญ แตะสมผสรางกาย 3 สวน เชน หว ไหล ขา

ประกอบเนอเพลงฝนทพดเปนคาคลองจอง

ฝนตกลงมา รบหาทหลบฝน

อยามวซกซน เลนนาฝนจะเปนหวดไป

ฝนตกพราพรา ตนไม ชนฉา ดสดใส

แผกงกานไป ชชอไสวงามตา

2. ใชคาถามเพอนาสการคดวธการปฏบตตนทถกตองในขณะฝนตกตามคาคลองจอง

ทวา รบหาทหลบฝน

เดกๆคดวาสถานททปลอดภยทจะเลอกไปหลบฝนคอทใดบาง

(เดกๆ ตอบอยางอสระ เชน ในบาน ใตตนไม ในตก)

ขนสอน (ลาดบกจกรรม)

1. ชวนเดกเลนเกม โดยใหเดกยนเปนวงกลมใหญ เคลอนไหวรางกาย หรอเคลอนทไปตามจงหวะเพลงท

ผสอนเปด (เพลงเกยวกบลมฟาอากาศ) ในขณะทเคลอนทไป ใหรบบตรชนสวนของภาพจากผสอน คนละ

1 ชน

2. เมอไดรบชนสวนของภาพครบทกคนแลว ผสอนปดเพลง ใหเดกรวมกลมกนตามสดานหลงของชนสวนท

ไดรบ (จะได 6-7 กลม) แลวชวยกนนาชนสวนมาตอกนใหเปนภาพทสมบรณ เมอตอเสรจ ใหปรบมอ

ผสอนจะไปตรวจสอบแลวใหเดกบอกวาเปนภาพอะไร ซงผสอนอาจจะตองชวยอธบายความหมายของ

ภาพใหเดกเขาใจอยางถกตอง โดยใชภาพทสมบรณ จนครบทกกลม

3. ใหเดกๆ ในแตละกลมภาพ ชวยกนอภปรายวา ภาพทกลมของตนเองไดเปนการปฏบตทถกตองปลอดภย

หรอ ไมถกตองไมปลอดภยในเวลาทฝนตก เพราะเหตใดจงคดเชนนน โดยผสอนอาจชวยถามนาในแตละ

กลม จนครบทกกลม

4. เดกๆทนงในแตละกลมภาพ สงตวแทนนาภาพมาตดในตารางบนทกผล โดยแยกเปนการปฏบตทถกตอง

ปลอดภย และการปฏบตตนทไมปลอดภย และใหตวแทนอธบายกบเพอนๆ วาทาไมจงคดวาเปนการ

ปฏบตทถกตองหรอไมถกตอง โดยผสอนอาจชวยถามนา จนครบทกกลม

ขนสรป

เมอครบทกกลมแลว ชวยกนตรวจสอบความถกตองอกครง และชวยกนสรปวธการปฏบตตนทปลอดภยเมอฝน

ตก แลวผสอนควรแนะนาใหเดกๆนาวธทถกตองไปปฏบตจรงในเวลาทฝนตก

ขอควรคานง

กจกรรมนสามารถจดนอก

หองเรยนได เพอใหเดกไดม

ปฏสมพนธกบธรรมชาต เปน

การกระตนการเรยนร

13

การประเมนผล

วธการประเมน

1. การสงเกตพฤตกรรม

2. การสอบถาม

สงทประเมน เกณฑการประเมน

ระดบ 1 ระดบ2 ระดบ3

1.ความสนใจในการทา

กจกรรมกลม

ไมสนใจทากจกรรม คร

ตองกระตนเตอน

มความสนใจ ใหความ

รวมมอ ทากจกรรมเปน

บางชวง

มความสนใจใหความ

รวมมอทากจกรรมจน

แลวเสรจ

2. ความเขาใจเกยวกบ

ภาพการปฏบตตนท

ถกตองและไมถกตอง

อธบายขอมลจากภาพ

ไมได

อธบายขอมลจากภาพ

ไดตามคาแนะนา หรอ

ผสอนตองใชคาถามนา

อธบายขอมลจากภาพได

ดวยตนเอง และม

รายละเอยดชดเจน

3. แนวคดเกยวกบวธการ

ปฏบตตนทปลอดภย

ในขณะฝนตก

บอกวธการปฏบตตนท

ปลอดภย ในขณะฝนตก

ไมได

บอกวธการปฏบตตนท

ปลอดภย ในขณะฝนตก

ไดโดยครชแนะ

บอกวธการปฏบตตนท

ปลอดภย ในขณะฝนตก

ไดดวยตนเองและถกตอง

14

บตรภาพปรากฏการณธรรมชาต

คาอธบายภาพ

ภาพการปฏบตตนทไมถกตอง: เวลาฝนตกฟาคะนองไมควรใชรมทเปนโลหะ เพราะอาจเปนสอทาให

ฟาผาได

คาอธบายภาพ

ภาพการปฏบตตนทไมถกตอง: ขณะฝนตกฟาคะนองไมควรอยบนทสง ซงเปนทโลงแจง โดยเฉพาะมอ

ตวเรามเครองประดบหรอเครองใชทเปนโลหะ เพราะเราอาจกลายเปนสอทาใหฟาผาได

15

คาอธบายภาพ

ภาพการปฏบตตนทไมถกตอง: ขณะฝนตกฟาคะนองไมควรหลบฝนใตตนไมสงๆ เนองจากตนไมสง

อาจเปนสอทาใหฟาผาได

16

คาอธบายภาพ

ภาพการปฏบตตนทถกตอง: ปกตฟาไมผายานพาหนะ เชน รถยนต หรอ รถประจาทาง ถาปดประต

หนาตางไวมดชด

คาอธบายภาพ

ภาพการปฏบตตนทถกตอง: ตกใหญๆ ทมสายลอฟาปองกน เมออยขางในจงปลอดภย

17

คาอธบายภาพ

ภาพการปฏบตตนทถกตอง: ถาจาเปนตองออกไปนอกบานเวลาฝนตก ควรใชรมทไมมโลหะ และใส

เสอกนฝน จะทาใหเราปลอดภยจากอนตราย

18

การปฏบตตนทถกตอง

ในขณะฝนตก

การปฏบตตนทไมถกตอง

ในขณะฝนตก

19

ขอควรคานง

-เลอกจดกจกรรมทดลองการเกด

รงในวนทมแสงแดด และในเวลาท

ดวงอาทตยไมไดอยกลางศรษะ

- ถามสายยางรดนาตนไม และ

กอกนาทสามารถเปดนาได

สะดวก อาจใชแทนกระบอกฉด

นา เพราะจะทาใหเดกๆเหนการ

เกดรงทชดเจนมากยงขน

- ควรเตอนนกเรยนไมใหเงยหนา

มองขนไปทดวงอาทตย ขณะรด

นาโดยหนหนาเขาหาดวงอาทตย

กจกรรมการเรยนรท 4: รงสวยดวยมอหน จดประสงคหลกของกจกรรม

1. ทดลองและนาเสนอผลการทดลองการเกดรงได

2. วาดภาพการทดลองทาใหเกดรงได ขนนา (เราความสนใจ,ตรวจสอบความรเดม)

1. รวมกนรองเพลง “รง” ถารองเพลงไมได อาจพดเปนคาคลองจองแทน

“รงเลอมลายงดงาม สมวง คราม อกงาม นาเงน

เขยว เหลอง เพลน ดนาชม ชางงามสม สสม สแดง”

2. สนทนาเกยวกบเพลง โดยใชคาถาม

- ใครเคยเหนรงบาง (เดกๆ ตอบอยางอสระ)

- รงอยทไหน (บนทองฟา)

- รง มรปรางอยางไร ( อาจใหเดกออกมาวาดภาพประกอบ )

- รงมกส อะไรบาง (7 ส มวง คราม นาเงน เขยว เหลอง สม แดง)

- เราพบเหนรงไดเมอไร (หลงฝนตกและมแดดออก) ขนสอน (ลาดบกจกรรม)

1. ผสอนเชอมโยงคาตอบของเดกๆ โดยอภปรายวา

- เราพบเหนรงไดเมอหลงฝนตกและมแดดออก เดกๆ คดวา เราทาใหเกดรงไดหรอไม อยางไร

(เดกๆ ตอบอยางอสระ)

- หากมกระบอกฉดนา/สายยาง และไปยนฉดนาทกลางแดด คดวาจะเกดรงขนไดหรอไม

อยางไร (เดกๆ ตอบอยางอสระ)

2. ชวนเดกลงไปทดลองการเกดรง ทสนามหนาอาคารเรยน โดยผสอนยงไมบอกหรอแนะนา ใหแบงกลม

กลมละประมาณ 4-6 คน ยนฉดนาดวยกระบอกหรอสายยางดวยตนเอง โดยแตละกลมจะเลอกยนอย

ตรงตาแหนงไหนกไดทหางกน และระวงไมฉดนาโดนกนและกน

3. หากเดกกลมใดพบวาเกดรง ผสอนควรเขาไปสนทนากบกลมเดกโดยใชแนวคาถามตอไปน แลวใหเดก

ในกลมผลดกนทดลองทาตอไป

- เดกๆ ทาใหเกดรงไดอยางไร (ฉดนาทกลางแจง)

- เดกๆ ฉดนาอยางไร (ยกกระบอกหรอสายยางขนใหละอองนาโดนแสงอาทตยทสองมา)

- เดกๆ ยนหนกระบอกฉดนาเขาหาดวงอาทตยหรอหนหลงใหกบดวงอาทตย (ยนหนหลงใหกบ

ดวงอาทตย)

- หากเดกๆ เปลยนตาแหนงการยน หนกระบอกฉดนาไปทางอน จะยงเกดรงหรอไม อยางไร

(ไมเกดรง)

4. หากเดกกลมใดยงไมสามารถทาใหเกดรง ผสอนอาจเขาไปสาธตใหดแลวใหเดกลองทาตาม โดยผสอน

อาจฉดกระบอกในทศทางเดยวกบทเดกทาในตอนแรก ใหเดกสงเกต แลวผสอนคอยๆ เปลยนทศทาง

ไปยงดานตรงกนขามกบดวงอาทตยใหเดกสงเกต จากนนจงใหเดกลองทาและสนทนาดวยกนวา

20

- รงเกดขนเมอเรายนอยอยางไรและฉดนาอยางไร (ฉดกระบอกนาโดยหนหลงใหกบดวงอาทตย

และใหละอองนาโดนแสงอาทตย)

- หากเราหนหนาเขาหาดวงอาทตยจะเกดรงหรอไม อยางไร (ไมเกด)

5. เมอทกกลมทาการทดลองเสรจแลว กลบขนหองเรยน

6. เดกแตละคนในกลมวาดภาพ สงทเดกๆ เหนจาการทดลองในใบบนทกกจกรรม โดยวาดตวเดก

ตาแหนงดวงอาทตย และ ตาแหนงรงทเกดขน

7. ตวแทนกลมละ 1 คน ออกมาแสดงภาพทวาด เลาวาทาการทดลองอยางไร และ คนพบอะไรจากการ

ทดลอง (เชน ยนฉดนาโดยหนหลงใหกบดวงอาทตยและใหละอองนาโดนแสงอาทตย พบวามแถบส

เจดสเกดขน หรอพบวามรงเกดขน)

8. รวมกนอภปรายวาจากการทดลองเดกๆ พบวารงเกดขนไดอยางไร (เมอฉดนาใหละอองนาโดน

แสงอาทตย และเรายนหนหลงใหกบดวงอาทตย จะเหนรงทดานตรงกนขามกบดวงอาทตย) ขนสรป

1. ผสอนแสดงภาพเดกยนรดนาดวยกระบอกฉด 2 ภาพใหนกเรยนด และอภปรายวา ภาพใดนาจะทาให

เกดรง ภาพใดไมทาใหเกดรง เดกๆ ทราบไดอยางไร (ภาพเดกยนรดนาหนหลงใหกบดวงอาทตยเกด

รง เดกยนรดนาหนหนาใหกบดวงอาทตไมเกดรง เพราะไดทาการทดลองแลว)

2. รวมกนอภปรายสรปอกครงหนงวารงเกดขนไดอยางไร (รงเกดขนจากการทแสงอาทตยสองไปกระทบ

กบละอองนา (ละอองฝน) อยดานตรงกนขามกบดวงอาทตย ทาใหเรามองเหนเปนรงทม 7 ส) การประเมนผล

วธการประเมน

1. การสงเกต

2. ตรวจผลงาน

สงทประเมน เกณฑการประเมน

ระดบ 1 ระดบ2 ระดบ3

1.ความสนใจในการทา

กจกรรม

ไมสนใจทากจกรรม คร

ตองกระตนเตอน

มความสนใจรวมกจกรรม

เปนบางชวง

มความสนใจ และตงใจ

ทาการทดลองตงแต

เรมตน จนจบกจกรรม

2. การนาเสนอวธการ

ทดลองการเกดรง

อธบายวธการทดลองการ

เกดรงไมได

อธบายวธการทดลองการ

เกดรงได โดยครตองใช

คาถามนาหรอชแนะ

อธบายวธการทดลองได

ไดดวยตนเองอยางม

เหตผลและตรงตามความ

เปนจรง

3. ภาพการทดลองทาให

เกดรง

วาดภาพบนทกการ

ทดลองไมได

วาดภาพบนทกการ

ทดลองไดโดยครชวย

แนะนา

วาดภาพบนทกการ

ทดลองไดดวยตนเองและ

ตรงตามความเปนจรง

21

บนทกผลการทดลอง การเกด “รง”

วนท ..................................................................................

ผลการทดลองการเกดรง

วาดภาพแลวเลาใหคณครฟง

22

ภาพเดกยนรดนาดวยกระบอกฉด