สำำหรบองคกรปกครองสวน

ทองถ

น

ตาม พ.ร.บ. การปองกนและแก ไขปญหาการตงครรภ

ในว

ยรน พ

.ศ. 2

559

แนวทางก

ารปองกนและแก ไขปญ

หาการ

ตงครรภ ในวยรน

“...ในการปฏบตงานนน ยอมมปญหาตาง ๆ

เกดขนไดเสมอ เมอปญหาเกดขนตองแกไข

อยาทงไวพอกพนลกลามจนแกยาก ขอใหทกคนระลกวา

ปญหาทกอยางมทางแกไขได ถาแกไขคนเดยวไมไดกชวยกนคด

ชวยกนแก หลาย ๆ คน หลาย ๆ ทาง ดวยความรวมมอ

ปรองดองกน ปญหาทเกดขนนนจกไดไมกลายเปน

อปสรรคขดขวาง และบนทอนท�าลายความเจรญ

และความส�าเรจของการงาน...”

พระบรมราโชวาทของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

ในพธพระราชทานปรญญาบตรของจฬาลงกรณมหาวทยาลย

13 กรกฎาคม 2533

แนวทางการปองกนและแก ไขปญหาการตงครรภในวยรน ส�าหรบองคกรปกครองสวนทองถน ตามพระราชบญญตการปองกนและแก ไขปญหาการตงครรภในวยรน พ.ศ.2559

ISBN : 978-616-11-3598-0

ทปรกษา

นายแพทยวชระเพงจนทร อธบดกรมอนามย

นายแพทยกตตพงศแซเจง ผอ�านวยการส�านกอนามยการเจรญพนธ

บรรณาธการดานวชาการ

ผศ.ดร.กนษฐาจ�ารญสวสด คณะสาธารณสขศาสตรมหาวทยาลยมหดล

ดร.รณภมสามคคคารมย คณะสาธารณสขศาสตรมหาวทยาลยธรรมศาสตร

รศ.ดร.วระศกดเครอเทพ คณะรฐศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย

นางปภาวไชยรกษ ส�านกอนามยการเจรญพนธกรมอนามย

บรรณาธการดานบรหาร

นายแพทยกตตพงศแซเจง ส�านกอนามยการเจรญพนธ

นางสาวจตตมาภาณเตชะ มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง

กองบรรณาธการส�านกอนามยการเจรญพนธ

นางสาวณชามญชเอยมแสงจนทร นางสาวนนทยาพรมวงษา

นางสาวณฐนรขงจตรส นายอ�าพลมงคด

นางสาวนฤมลแกวโมรา นางสาวเจนจราอนแกว

กองบรรณาธการมลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง

นางสาวรชดาธราภาค นางสาวจารทรรศนสทธสมบรณ

นางสาวรตตกรใยทอง

จดรปเลมและออกแบบปก

บรษทเฌอมาศจ�ากด

ผจดพมพ /ลขสทธ

ส�านกอนามยการเจรญพนธกรมอนามยกระทรวงสาธารณสข

การตงครรภในวยรนเปนเรองททวโลกใหความส�าคญ องคการสหประชาชาตไดก�าหนดให

การลดอตราคลอดในวยร นอาย15-19 ป เปนหนงในตวชวดของเปาหมายการพฒนา

แหงสหสวรรษ(MillenniumDevelopmentGoals,MDGs)และเปาหมายการพฒนาทยงยน

(Sustainable Development Goals, SDGs) ก�าหนดใหการลดอตราคลอดในวยรนอาย

10-14ปและอาย15-19ป เปนสวนหนงของตวชวดในการบรรลเปาหมายท3วาดวยการ

สรางหลกประกนใหคนมชวตทมคณภาพและสงเสรมสขภาวะทดของคนทกเพศทกวย

ทนานาชาตตองการบรรลใหไดภายในปพ.ศ.2573

ส�าหรบประเทศไทยพบการคลอดในวยรนอายต�ากวา20ปเพมขนอยางตอเนองในชวง

ทศวรรษทผานมาขอมลจากสถตสาธารณสขพบวาวยร นอายต�ากวา20ปคลอดบตร

เพมขนจากประมาณ95,000 คน ในป พ.ศ.2546 เปนประมาณ104,300 คน ในป2558

ในจ�านวนนเปนการคลอดบตรโดยวยรนทมอายนอยคออายต�ากวา15ปประมาณปละ

3,000 คน ในป2559 นอกจากนน วยรนอาย10-19 ป ทคลอดบตรซ�าหรอคลอดเปน

ครงทสองขนไปมมากถง 28,231 คน หรอเทากบรอยละ20.0 ของการคลอดในวยรน

อาย10-19 ปทงหมด ผลกระทบทางสขภาพจากการตงครรภในวยรน เชน การเสยชวตของ

มารดา การเสยชวตของทารก เดกแรกเกดน�าหนกต�ากวาเกณฑ มความเสยงตอการท�าแทง

ทไมปลอดภยซงอาจเปนอนตรายตอชวตนอกจากนยงท�าใหเสยโอกาสทางการศกษา

หนาทการงานรวมทงรายไดในอนาคตการขาดความพรอมในการเลยงดบตรสงผลใหเดก

ค�ำน�ำ

จ�านวนหนงถกทอดทงหรอเตบโตมาอยางไมมคณภาพ ทกภาคสวนทเกยวของจงเขามา

รวมกนด�าเนนงานปองกนและแกไขปญหาอยางตอเนอง จนกระทงเมอวนท4 กมภาพนธ2559

คณะรฐมนตรไดมมตเหนชอบตอรางพระราชบญญตการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภ

ในวยรนพ.ศ.2559และไดประกาศในราชกจจานเบกษาเมอวนท31มนาคม2559และม

ผลบงคบใชตงแตวนท29กรกฎาคม2559เปนตนมาสงผลใหเกดการบรณาการการท�างาน

อยางเปนรปธรรมของทกภาคสวน และภาคสวนทมความส�าคญและเปนจดคานงดของ

การปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรนกคอราชการสวนทองถนเนองจากเปน

หนวยงานทมศกยภาพในหลายดาน ทงดานก�าลงคน งบประมาณและมความใกลชดกบ

ประชาชนกฎหมายฉบบนจงไดก�าหนดอ�านาจหนาทของราชการสวนทองถนไวในมาตรา๑๐

ทระบวา“ใหราชการสวนทองถนมอ�านาจหนาทด�าเนนการใหวยรนในเขตราชการสวนทองถน

ไดรบสทธตามมาตรา 5”

ทงน เพอเปนเสรมสรางความเขาใจในการขบเคลอนการด�าเนนงานปองกนและแกไขปญหา

การตงครรภในวยรนจงไดจดท�าแนวทางฉบบนขนเพอใหขอมลสถานการณความรตวอยาง

การท�างานและแนวทางการขบเคลอนงานเพอใหทกฝายทเกยวของไดเหนถงโอกาสความเปน

ไปไดและตระหนกถงการปองกนและแกไขปญหารวมกนเพอใหวยรนเตบโตไดเตมศกยภาพ

และเปนก�าลงส�าคญในการพฒนาประเทศตอไป

บทสรป

ส�าหรบผบรหาร

เรองเลา

จากแหลงเรยนร ป 2560

บทบาทขององคกรปกครองสวนทองถน

ในการจดการปญหาการตงครรภในวยรน

เครองมอในการวเคราะหชมชน

ในการด�าเนนงานปองกนและแกไข

การตงครรภในวยรนระดบทองถน

สำรบญ

1บทท

4บทท

2บทท

3บทท

8

38

52

60

5บทท

ภำคผนวก

การจดท�าแผนงาน/โครงการปองกนและแกไข

ปญหาการตงครรภในวยรน

ï รายชอเครอขายชวยเหลอแมวยรนและบตร

ï รายชอทปรกษาดานการด�าเนนงานปองกน

และแกไขปญหาการตงครรภในวยรนระดบเขต

ï ขนตอนการขอรบสออนามยการเจรญพนธ

ï แบบฟอรมขอรบสอ

82

120

126131133

• 8 •

บทสรปส�าหรบผบรหาร1

บทท

• 9 •

หลกการและเหตผล

การตงครรภในวยรน เปนหนงในประเดนปญหาของเยาวชนทนานาชาตและประเทศไทยให

ความส�าคญ นบตงแตป2553 เปนตนมา อตราการเกดของประเทศไทยลดลงอยางตอเนอง

จนน�าไปสการคาดการณและเตรยมความพรอมในการเปนสงคมผสงอาย ขณะเดยวกนกลบม

ขอมลทแสดงใหเหนวาในรอบสบปทผานมา วยรนหญงมอตราการคลอดทเพมขน ส�าหรบ

ประเทศไทย พบ การคลอดในวยรนอายต�ากวา20 ป เพมขนอยางตอเนองในชวงทศวรรษ

ทผานมาขอมลจากสถตสาธารณสขพบวา วยรนอายต�ากวา20 ป คลอดบตรเพมขนจาก

ประมาณ95,000คนในปพ.ศ.2546 เปนประมาณ104,300คนในป2558ในจ�านวนน

เปนการคลอดบตรโดยวยรนทมอายนอยคออายต�ากวา15ปปละ3,000คนนอกจากนน

ในป2559 วยร นอาย10-19 ปทคลอดบตรซ�าหรอคลอด เปนครงทสองขนไปมมากถง

28,231 คน หรอเทากบรอยละ20.0 ของการคลอดในวยร น อาย10-19 ปทงหมด

การขบเคลอนการด�าเนนงานปองกนและแกไขปญหา

การตงครรภในวยรนระดบทองถน

• 10 •

จากสถานการณดงกลาวท�าใหการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรนถกก�าหนดให

เปนวาระแหงชาตโดยหนวยงานทเกยวของไดรวมกนก�าหนดนโยบายทมงเนนการ“บรณาการ”

ทกภาคสวนรวมทงใหความส�าคญอยางมากกบองคกรปกครองสวนทองถนซงเปนภาคสวนท

มศกยภาพสงสดในการขบเคลอนภารกจตางๆเนองจากมความใกลชดกบสถานการณปญหา

สามารถประสานหนวยงานทเกยวของในระดบพนทใหเกดการท�างานรวมกนได และยงเปน

หนวยงานทมอ�านาจหนาทตามพ.ร.บ.ปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรนพ.ศ.2559

มาตรา10ทก�าหนดถงบทบาทหนาทของหนวยงานทองถนคอ “ใหราชการสวนทองถนมอ�านาจ

หนาทด�าเนนการใหวยรนในเขตราชการสวนทองถนไดรบสทธ ตามมาตรา 5”

ความเปนมาของโครงการ ตงแตป 2557-2560

โครงการขบเคลอนการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยร นในระดบทองถน

เปนความรวมมอระหวางกรมอนามย โดยส�านกอนามยการเจรญพนธ และมลนธสราง

ความเขาใจเรองสขภาพผหญง (สคส.) และการสนบสนนทางวชาการโดยวทยากรจาก

คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล และคณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลย

ธรรมศาสตร โดยไดรบงบประมาณสนบสนนจากส�านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรม

สขภาพ (สสส.) มวตถประสงคเพอเสรมสรางความเขมแขงขององคกรปกครองสวนทองถน

ในการด�าเนนงานปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรนซงไดเรมด�าเนนการมาตงแต

ป2557 จากการถอดบทเรยนการด�าเนนงานจากองคกรปกครองสวนทองถน7 แหง คอ

1) เทศบาลต�าบลวงเหนอ อ�าเภอวงเหนอ จงหวดล�าปาง 2) เทศบาลต�าบลจมจง อ�าเภอ

กฉนารายณ จงหวดกาฬสนธ3) องคการบรหารสวนต�าบลโคกยาง อ�าเภอเหนอคลอง

• 11 •

จงหวดกระบ 4) องคการบรหารสวนต�าบลทาฉาง อ�าเภอทาฉาง จงหวดสราษฎรธาน

5) องคการบรหารสวนต�าบลหนองปลง อ�าเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม6) องคการ

บรหารสวนต�าบลสระ อ�าเภอเชยงมวน จงหวดพะเยา และ7) องคการบรหารสวนต�าบล

จ�าปาโมง อ�าเภอบานผอ จงหวดอดรธาน ซงผลจากการถอดบทเรยน พบวา ปจจยทน�า

ไปสความส�าเรจประกอบดวย1)ผน�าใหความสนใจและเหนความส�าคญในการด�าเนนงาน

2)ผ รบผดชอบงานเอาจรงเอาจงมความเขาใจและม งมนตงใจทจะขบเคลอนงาน

3)งบประมาณมเพยงพอและตอเนอง4)ภาคเครอขายเขมแขงรวมก�าหนดเปาหมาย

และวางแผนการท�างานรวมกน5) ขอมลสนบสนน ทสามารถสะทอนสถานการณปญหาและ

เพยงพอตอการตดสนใจของผบรหารและบนได5ขนสความส�าเรจไดแก

บนได 5 ขน สความส�าเรจ

ขนตอนท 1

ผบรหารตองเหนดวยและใหการ

สนบสนน

ขนตอนท 2

การสรางและรกษาภาคเครอขาย

ขนตอนท 3

การวเคราะหปญหาและก�าหนด

ยทธศาสตรรวมกน

ขนตอนท 4

การวางแผนและการด�าเนนงาน

ตามแผนงาน/โครงการ

ขนตอนท 5

การประเมนผลเพอปรบปรงงานสความยงยน

• 12 •

ผลจากการถอดบทเรยนดงกลาว ไดน�ามาวเคราะหเพอวางแผนกระบวนการขบเคลอนการ

ด�าเนนงานปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรนระดบทองถน โดยมงเนนใหองคกร

ปกครองสวนทองถนมบทบาทหลกในการด�าเนนงาน โดยเลงเหนจากศกยภาพขององคกร

ปกครองสวนทองถน อ�านาจหนาทตามกฎหมาย และความใกลชดกบประชาชนเปนส�าคญ

ในป2559 กรมอนามยไดเปดรบสมครองคกรปกครองสวนทองถนทมความพรอมและสนใจ

เขารวมเปนภาคเครอขายการด�าเนนงานพบวามองคกรปกครองสวนทองถนสมครเขารวม

โครงการทงสน717 แหง จาก39 จงหวด และในป2561 สมครเพมเตม700 แหง

จาก25จงหวดแสดงใหเหนวาองคกรปกครองสวนทองถนตระหนกถงปญหานไมนอย

ไปกวาภาคสวนอนๆและเชอวายงคงมองคกรปกครองสวนทองถนอนๆทใหความส�าคญ

กบปญหาน ดงนน เพอใหการขบเคลอนการด�าเนนงานปองกนและแกไขปญหาการ

ตงครรภในวยรนมประสทธภาพและมผลลพธทเปนรปธรรม เกดประโยชนตอคนในชมชน

สรางความเชอมนของเจาหนาทในการด�าเนนงาน และเกดภาคเครอขายการท�างานทเขมแขง

ในป2560จงมงเนนการอบรมเพอเสรมสรางความเขมแขงใหกบบคลากรขององคกรปกครอง

สวนทองถน จ�านวน4 รน มผเขารบการอบรมกวา600 คน จากองคกรปกครองสวนทอง

ถน191 แหง การจดเวทแลกเปลยนเรยนรกบองคกรปกครองสวนทองถนทไดรบคดเลอกให

เปนแหลงเรยนรดานการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรนระดบทองถนจ�านวน

4แหงคอ1)องคการบรหารสวนต�าบลเขาลานจงหวดประจวบครขนธ2)องคการบรหาร

• 13 •

สวนต�าบลตากตกจงหวดตาก3)องคการบรหารสวนต�าบลปาแกบอหนจงหวดสตลและ

4) เทศบาลนครขอนแกน จงหวดขอนแกน มผ เขารวมแลกเปลยนเรยนรกวา700 คน

จากองคกรปกครองสวนทองถน137 แหง และไดจดเวทถอดบทเรยนการด�าเนนงานปองกน

และแกไขปญหาการตงครรภในวยรนระดบชาต เพอน�ามาใชเปนตนแบบในการขยายผลส

พนทอนในอนาคตตอไปมผเขารวมประชมกวา300คนในป2560

การขบเคลอนการด�าเนนงานในป 2561

ภายหลงจากการขบเคลอนการด�าเนนงานมาตลอดระยะเวลา3ปภาพทเหนเดนชดคอ

จดคานงดส�าคญของการขบเคลอนการด�าเนนงานปองกนและแกไขปญหาการตงครรภ

ในวยรนกคอ องคกรปกครองสวนทองถน ซงเปนกลไกส�าคญทจะท�าใหงานเคลอนตอไดจาก

ระดบประเทศระดบเขตระดบจงหวดระดบอ�าเภอมาสระดบต�าบลการท�างานรวมกน

ของภาคเครอขายทกระดบ คอ ปจจยความส�าเรจในการด�าเนนงานภายใตกรอบของ

กฏหมาย

• 14 •

พระราชบญญ ตการป อง กนและแก ไขปญหาการตงครรภ ในวยร น พ.ศ. 2559

ระดบชาต

ระดบเขต

ระดบจงหวด

ระดบอ�าเภอ

ระดบต�าบล

คณะกรรมการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน(นายกรฐมนตรเปนประธานอธบดกรมอนามยเปนกรรมการและเลขานการ)

ผตรวจราชการกระทรวง/ศนยอนามยในเขตพนท/ศนยวชาการในเขตพนท

คณะอนกรรมการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรนระดบจงหวดและกรงเทพมหานคร(ผวาราชการจงหวดเปนประธานนายแพทยสสจ.เปนกรรมการและเลขานการ)

คณะกรรมการพฒนาคณภาพชวตระดบอ�าเภอ(นายอ�าเภอเปนประธานสาธารณสขอ�าเภอเปนกรรมการและเลขานการ)

ทมขบเคลอนงานระดบต�าบล(อปท./รพ.สต./โรงเรยน/ผน�าชมชน/ประชาชน/แกนน�าเดกและเยาวชน/อสม./พฒนาชมชน/ศนยพฒนาครอบครวในชมชนฯ)

กลไกการขบเคลอนการด�าเนนงานภายใต

• 15 •

ดงนน การขยายเครอขายองคกรปกครองสวนทองถนทมเปาหมายเดยวกน จงเปนกระบวน

การหลกส�าคญในการขบเคลอนงานซงสอดคลองกบผลการถอดบทเรยนการด�าเนนงานท

พบวาปจจยความส�าเรจคอ

ปจจยทน�าไปสความส�าเรจ

1. ภาคเครอขาย/ชมชน

2. ผน�า

3. ขอมล

4. วยรนเปนศนยกลาง

5. ระบบบรหารจดการ แผนงาน ระบบตดตาม ก�ากบ ประเมนผล

รวมคด รวมท�า และไดรบการพฒนา

ศกยภาพตอเนอง

สะทอนปญหาและความตองการของวยรน

ทนสมย น�าไปสการตดสนใจ

มวสยทศนและนโยบายชดเจน

มเปาหมายเดยวกน รวมคด รวมท�า

รวมแบงปนทรพยากร

• 16 •

ปญหาการตงครรภในวยรนเกยวของกบหนวยงานใดบาง

การตงครรภในวยรนเปนปญหาทมความซบซอน การด�าเนนงานจ�าเปนจะตองไดรบความ

รวมมอจากทกฝาย เพอใหสอดคลองกบเจตนารมณของพ.ร.บ.การปองกนและแกไขปญหา

การตงครรภในวยรนพ.ศ.2559ซงมสาระส�าคญคอ

มาตรา 5 วยรนมสทธตดสนใจดวยตนเองและมสทธไดรบขอมลขาวสารและความรไดรบ

การบรการอนามยการเจรญพนธไดรบการรกษาความลบและความเปนสวนตวไดรบ

การจดสวสดการสงคมอยางเสมอภาคและไมถกเลอกปฏบตและไดรบสทธอนใด

ทเปนไปเพอประโยชนตามพระราชบญญตนอยางถกตองครบถวนและเพยงพอ

มาตรา 6 ใหสถานศกษาด�าเนนการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรนดงน

1.จดใหมการเรยนการสอนเรองเพศวถศกษาใหเหมาะสมกบชวงวยของนกเรยน

หรอนกศกษา

2.จดหาและพฒนาผสอนใหสามารถสอนเพศวถศกษาและใหค�าปรกษาในเรอง

การปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรนแกนกเรยนหรอนกศกษา

3.จดใหมระบบการดแลชวยเหลอและคมครองนกเรยนหรอนกศกษาซงตงครรภ

ใหไดรบการศกษา ดวยรปแบบทเหมาะสมและตอเนอง รวมทงจดใหมระบบ

การสงตอใหไดรบบรการอนามยการเจรญพนธ และการจดสวสดการสงคม

อยางเหมาะสม

• 17 •

มาตรา 7 ใหสถานบรการด�าเนนการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน

1.ใหขอมลขาวสารและความรเกยวกบการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภ

ในวยรนแกผรบบรการซงเปนวยรนอยางถกตองครบถวนและเพยงพอ

2.จดใหมบรการใหค�าปรกษาและบรการอนามยการเจรญพนธทไดมาตรฐาน

ส�าหรบผรบบรการ ซงเปนวยรนและสอดคลองกบสทธตามมาตรา5 รวมทง

จดใหมระบบการสงตอใหไดรบการจดสวสดการสงคมอยางเหมาะสม

มาตรา 8 ใหสถานประกอบกจการด�าเนนการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน

1.ใหขอมลขาวสารและความรเกยวกบการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภ

ในวยรนแกลกจางซงเปนวยรนอยางถกตองครบถวนและเพยงพอ

2.จดหรอสนบสนนใหลกจางซงเปนวยรนเขาถงบรการใหค�าปรกษาและบรการ

อนามยการเจรญพนธ รวมทงจดใหมระบบการสงตอใหไดรบการจดสวสดการ

สงคมอยางเหมาะสม

การก�าหนดประเภทของสถานประกอบกจการและการด�าเนนการของสถาน

ประกอบกจการแตละประเภทใหเปนไปตามหลกเกณฑวธการและเงอนไข

ทก�าหนดในกฎกระทรวง

มาตรา 9 ใหมการจดสวสดการสงคมทเกยวกบการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภ

ในวยรน

1.สงเสรมสนบสนนใหสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวดและระดบอ�าเภอสราง

เครอขายเดกและเยาวชนในพนทเพอเปนแกนน�าปองกน แกไขและเฝาระวง

ปญหาการตงครรภในวยรน

• 18 •

2.สงเสรม สนบสนนใหหนวยงานของรฐและหนวยงานของเอกชนทเกยวของ

ท�าหนาทประสานงานเฝาระวง และใหความชวยเหลอแกวยรนทตงครรภและ

ครอบครว

3.จดใหมการฝกอาชพตามความสนใจและความถนดแกวยร นทตงครรภ

กอนและหลงคลอดทประสงคจะเขารบฝกอาชพและประสานงานเพอจดหางาน

ใหไดประกอบอาชพตามความเหมาะสม

4.จดหาครอบครวทดแทนในกรณทวยรนไมสามารถเลยงดบตรดวยตนเองได

5.การจดสวสดการสงคมในดานอนๆ เพอสงเสรมการปองกนและแกไขปญหา

การตงครรภในวยรน

มาตรา 10 ใหราชการสวนทองถนมอ�านาจหนาทด�าเนนการใหวยรนในเขตราชการสวนทองถน

ไดรบสทธตามมาตรา5 และเพอประโยชนในการด�าเนนการตามวรรคหนง

ใหราชการสวนทองถนมอ�านาจออกขอบญญตทองถนตามหลกเกณฑวธการ

และเงอนไขทก�าหนดในกฎกระทรวง

ซงนอกจาก5กระทรวงหลกภายใตกฎหมายยงมหนวยงานองคกรทงภาครฐภาคเอกชน

และภาคประชาสงคมทมสวนเกยวของและเปนพลงส�าคญในการขบเคลอนการด�าเนนงาน

มาโดยตลอดซงสามารถสรปเปนภาพความเชอมโยงในการท�างานรวมกนดงภาพ

• 19 •

ในขณะทกฎกระทรวงมหาดไทยยงมไดประกาศใช ราชการสวนทองถนมอ�านาจหนาทในการด�าเนนงานนหรอไม

นอกจากราชการสวนทองถนทองถนจะมอ�านาจหนาทตามมาตรา10 ในพระราชบญญต

การปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน พ.ศ. 2559 แลว ราชการสวนทองถนยงม

ลดการตงครรภ

ในวยรน

สาธารณสขïใหความรขอมลขาวสารïจดบรการดานอนามย การเจรญพนธ

พฒนาสงคมïเฝาระวงปญหาïใหความรใหความชวยเหลอ และจดสวสดการสงคมïจดหาครอบครวทดแทน

แรงงานïอบรมวชาชพïจดหางานให แมวยรน

ศกษาธการïเพศวถศกษาïพฒนาครïตงครรภ ไดเรยนตอ มหาดไทย

ïใหขอมลขาวสารïด�าเนนการขบเคลอน ในพนทïสนบสนนทรพยากร การด�าเนนงาน

วฒนธรรมïดแลสอสรางสรรคïปลกฝงคานยม

ไอซทïตรวจสอบ เวบไซต

เอนจโอïทศนคตเรองเพศ เชงบวกïทกษะสอสารเรองเพศ

• 20 •

บทบาทตามพระราชบญญตสภาต�าบล และองคการบรหารสวนต�าบลพ.ศ.2537 และ

แกไขเพมเตม(ฉบบท3พ.ศ.2542)ระบถงอ�านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน

ในมาตรา67(6)สงเสรมการพฒนาสตร เดกและเยาวชนผสงอายและพการ ทสามารถ

ด�าเนนงานในเรองน

ถาราชการสวนทองถนด�าเนนการแลวจะเกดประโยชนอยางไร

ประโยชนทราชการสวนทองถนจะไดรบ

1.การท�างานดานเดกและเยาวชนเพอปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน

จะสงผลดตอการปองกนและแกปญหาเดกและเยาวชนในเรองอนๆไปพรอมกน

2.ประชาชนในชมชนมคณภาพสามารถมส วนรวมในการพฒนาชมชนทองถน

ใหเจรญกาวหนา

3.เกดภาคเครอขายการท�างาน ทชวยเสรมการท�างานขององคกรปกครองสวนทองถน

ใหเขมแขง

4.ประชาชนในทองถนตระหนกถงความส�าคญขององคกรปกครองสวนทองถนในฐานะ

ของภาคสวนทมบทบาทในการประสานความรวมมอและสรางสรรคภารกจทสามารถ

ตอบสนองความตองการของชมชนทองถนไดอยางแทจรง

5.ประชาชนใหการยอมรบและชนชมผบรหารองคกรปกครองสวนทองถน ทมวสยทศน

และผลงานทเปนประโยชนแกชมชนอยางแทจรงโดยเฉพาะเรองเพศของวยรนซงเปน

ประเดนททกคนหวงใย

• 21 •

ประโยชนทประชาชนในชมชนทองถนจะไดรบ

1.มสวนรวมในการคดในการท�าและรวมลงมอปองกนและแกไขปญหาของบตรหลาน

ในชมชนอยางแทจรง

2.มความรความเขาใจเรองเพศวถศกษาและทกษะชวตสามารถดแลตนเองครอบครว

และชมชน เพอใหมการด�าเนนชวตทเปนสข ปลอดภย และเปนก�าลงส�าคญในการ

รวมพฒนาชมชนทองถน

3.สามารถเขาถงบรการสขภาพและคมก�าเนดทเปนมตรและมคณภาพ

4.สามารถเขาถงระบบชวยเหลอและสงตอกรณเกดปญหา

ถาไมด�าเนนการปองกนและแก ไขปญหาการตงครรภ ในวยรนจะเกดผลกระทบ อยางไรกบชมชน

วยรนทรางกายยงเจรญเตบโตไมเตมท หากตงครรภมโอกาสจะเกดภาวะแทรกซอนสงกวา

การตงครรภในวยผใหญไดแกภาวะซดขณะตงครรภภาวะตกเลอดหลงคลอดและภาวะปวย

ทางจต สวนเดกทเกดจากแมวยรน มความเสยงทจะคลอดกอนก�าหนด น�าหนกต�ากวาเกณฑ

และอาจมความพการแตก�าเนดได เนองจากแมยงไมมความพรอมทจะมบตรและขาดการ

ดแลตนเองทเหมาะสมในระหวางตงครรภ

• 22 •

คนวยเรยนหากกลายเปนแมวยรน มกท�าใหเสยโอกาสทางการศกษา ไมสามารถหางานทม

รายไดดและมความมนคงกลายเปนภาระแกครอบครวและสงคมน�าไปสปญหาเศรษฐกจ

และความยากจน ยงไปกวานนการขาดความพรอมในการเลยงดสมาชกใหม มกสงผลให

เดกทเกดมาไมไดรบการดแลอยางเหมาะสม เดกทมาจากความไมพรอมในการเลยงดของ

พอแมจะเตบใหญขนเปนประชากรรนใหมทดอยคณภาพของประเทศ และไมสามารถน�าพา

ประเทศชาตสการแขงขนกบชาตอน ๆ ได นอกจากนอาจน�าไปสปญหาทพบในวยรน อาท

การเทยวเตรมวสมยาเสพตด ไปจนถงอาชญากรรมสรางภาระใหกบทงครอบครวชมชน

และสงคม

กจกรรมส�าคญทราชการสวนทองถนควรด�าเนนการ

1.จดท�าขอมลวยรนและการตงครรภในวยรนของพนท

2.บรรจแผนงาน/โครงการในขอบญญต3ป

3.สรางและประสานภาคเครอขายทงในและนอกหนวยงาน

4.สรางเครอขายเดกและเยาวชนและพฒนาศกยภาพตอเนอง

5.สงเสรมการพฒนาศกยภาพคนท�างานและมชมชนตนแบบเพอการเรยนร

6.เสรมความรความเขาใจเพศวถศกษา ทกษะชวตการเขาถงบรการอนามย

การเจรญพนธและการเขาถงระบบชวยเหลอสงตอใหกบวยรนครอบครวและชมชน

• 23 •

5 ขนตอน “ทองถน” จดการปญหาตงครรภในวยรน

5ขนตอนในการจดการกบปญหาตงครรภในวยรนมวธการและล�าดบขนตอนการด�าเนนงาน

เพอใหเกดประสทธภาพและความยงยนดงน

ขนตอนท 1 สรางและรกษาภาคเครอขาย

ขนตอนท 2 ท�าใหผน�าเขาใจและสนบสนนการท�างาน

ขนตอนท 3 จดเตรยมขอมลทจ�าเปนตอการตดสนใจ

ขนตอนท 4 จดท�าแผนงานโครงการ

ขนตอนท 5 ประเมนผลเพอปรบปรงงานสความยงยน

• 24 •

ขนตอนท 1 สรางและรกษาภาคเครอขาย

ขนตอนนเปนขนตอนแรกของการท�างานเนองจากปญหาการตงครรภในวยรนเปนปญหาทม

ความซบซอน ตองไดรบความรวมมอจากหลายฝาย การสรางภาคเครอขายทมเปาหมาย

เดยวกนมารวมคดรวมท�าและแบงปนทรพยากรจงจ�าเปนอยางยงตอการท�างาน

ïหวใจของการท�างานแบบ“ภาคเครอขาย”มองคประกอบหลก3ประการไดแก

1.ความสมพนธของสมาชกในเครอขายตองเปนไปโดยความ“สมครใจ”

2.การท�างานรวมกนของสมาชกเครอขายตองมลกษณะ“เทาเทยม”กนเปน

ความสมพนธ“แนวราบ”ทตางจากการบงคบบญชาใน“แนวดง”ภายใน

องคกร

3.การเขารวมเปนสมาชกเครอขายตองไมมผลกระทบตอความเปนอสระของ

บคคลหรอภารกจหลกขององคกรทสมาชกเครอขายสงกดอย

ï การรกษาภาคเครอขาย

- สรางกระบวนการเพอท�าใหเปน“วาระของชมชนทองถน”

- การจดกจกรรมอยางตอเนอง

- การรกษาสมพนธภาพทดระหวางสมาชกเครอขาย

- การจดหาทรพยากรสนบสนนการท�างานของภาคเครอขาย

- การสนบสนนและชวยเหลอซงกนและกน

- การสรางคนรนใหม

• 25 •

ขนตอนท 2 ท�าใหผน�าเขาใจและสนบสนนการท�างาน

แมวาการด�าเนนงานปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน จะมกฎหมายเฉพาะคอ

พระราชบญญตการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน พ.ศ.2559 มยทธศาสตร

การปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรนระดบชาต พ.ศ.2560-2569 ภายใตกฎหมาย

ฉบบดงกลาวแตกลไกขบเคลอนการด�าเนนงานยงคงอยทระดบทองถนเปนส�าคญดงนน

การท�าใหผน�า ซงไมใชเพยงผบรหารของหนวยงาน แตรวมถงผน�าชมชน ผน�าทางธรรมชาต

แกนน�าเยาวชนฯเขาใจและใหการสนบสนนในการท�างานจ�าเปนจะตองเตรยมการดงน

ïน�าเสนอขอมล-ขอเทจจรงอยางรอบดานและเพยงพอตอการตดสนใจ

ïชใหเหนถงผลดและผลเสยของการตดสนใจ

ïสรางแรงบนดาลใจโดยมงเนนถงประโยชนของประชาชนชมชนเปนส�าคญ

ïน�าเสนอรางโครงการ/แผนงานทจะด�าเนนการหากไดรบการสนบสนน

ïคนขอมลใหชมชนเพอสรางพลงชมชน

ขนตอนท 3 จดเตรยมขอมลทจ�าเปนตอการตดสนใจ

3.1การจดเกบและรวบรวมขอมล

-สถานการณปญหาเรองเพศของวยรนในชมชนขอมลเหลานอาจเกบรวบรวมไดหลายวธ

อาท

ïการรวบรวมขอมลสถตจากหนวยงานทเกยวของ

ïสราง“ระบบการส�ารวจ(Scan)ขอมลชมชน”และการคนขอมลเพอใช

วางแผนตดสนใจ

• 26 •

ïท�า“ขอมล”ใหเปน“สารสนเทศ”ส�าหรบการรเรมและการตดสนใจเชงนโยบาย

รวมกนระหวางภาคเครอขาย

ïการพดคยสอบถามผทเกยวของ รวมทงตวเดกและเยาวชนเอง เพอใหได

ขอมลเชงลกในประเดนตางๆ

ïการส�ารวจขอมลเชงกายภาพ เชน แหลงพกผอนหยอนใจ รวมถงแหลงมวสม

ของเดกและเยาวชนภายในชมชน

ïการจดท�าแบบสอบถามเพอกระจายไปตามหนวยงานตางๆหรอจดบคลากร

เพอสมภาษณกลมเปาหมายเพอรวบรวมขอมลทตองการ

-บรบทของชมชน

-ทศนคตของผใหญในชมชน

3.2การวเคราะหสถานการณปญหา

3.3การก�าหนดเปาหมายและยทธศาสตรการท�างานรวมกน

• 27 •

ขนตอนท 4 จดท�าแผนงานโครงการ

การเขยนแผนงานโครงการผรบผดชอบควรมการเตรยมการดงน

1.ศกษารายละเอยดของแผนชาต/แผนยทธศาสตรของกระทรวง/แผนกลยทธขององคกร

ทเกยวของ เพอใหทราบทศทางในการด�าเนนงานซงส�าหรบเรองการปองกนและแกไข

ปญหาการตงครรภในวยรนมยทธศาสตรเฉพาะคอยทธศาสตรการปองกนและแกไข

ปญหาการตงครรภในวยร นระดบชาตพ.ศ.2560-2569ตามพระราชบญญต

การปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรนพ.ศ.2559เพอน�าไวใชในการอางอง

การเขยนทมาและความจ�าเปนของการจดท�าแผนงาน/โครงการ

ประโยชนของการส�ารวจและจดเกบขอมลïเพอทราบถงสถานการณ

ปญหาทชดเจนและเหนถง

ประเดนรวมทงโอกาส

และขอจ�ากดในการท�างาน

ïขอมลเกยวกบสาเหตของ

ปญหาวยรนจะชวยใหผท

เกยวของปรบเปลยนมมมอง

จากการกลาวโทษวยรนวา

เปนคนผดเพราะไดเขาใจถง

ตนเหตทแทจรงและเกดความ

ตระหนกถงความสามารถ

ของตนทจะมสวนรวมในการ

ปองกนและแกไขปญหา

เหลานน

ïขอมลสถานการณปญหา

ทเกดขนในปจจบนสามารถ

น�าไปใชเปนตวชวดผลการ

ด�าเนนงานในชวงทายของ

โครงการหรอแผนงานไดเปน

อยางด

• 28 •

2.ค�านงถงภาระหนาทของหนวยงานซงหนาทส�าคญขององคกรปกครองทองถนคอ

การสนบสนนทรพยากรการด�าเนนงาน การแสวงหาความรวมมอและการประสานงาน

กบภาคเครอขายในชมชน เพอชกชวนเขามารวมคด รวมท�าตามบทบาทหนาทและ

ความเชยวชาญหรอประสบการณของแตละภาคสวนทเกยวของ

3. ขอมลสภาพปญหาและความตองการของกลมเปาหมายในพนทเพอใหเกดความเขาใจ

และความจ�าเปนในการจดท�าแผนงาน/โครงการเพอปองกนและแกไขปญหาดงกลาว

4.ขอมลทรพยากรทใชเพอการด�าเนนงานทงคนงบประมาณสงของวสดอปกรณ

เครองมอเครองใชและปจจยเกอหนนใหการท�างานประสบผล

5.ขอมลดานนโยบายสงคมวฒนธรรมและการเมองทอาจสงผลตอการวางแผนและ

การด�าเนนงานเพอน�ามาใชในการจดท�าแผนในการบรหารความเสยงของโครงการ

ส�าหรบรายละเอยดในการเขยนแผนงาน/โครงการ สามารถศกษาเพมเตมไดในบทท 5 ทงน

ในการออกแบบกจกรรมเพอปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน ควรค�านงถงสงเหลาน

ไดแก

ïการสรางความเขาใจและใหความร

ïตรงกบความสนใจและวธการเรยนรของกลมเปาหมาย

ïความสะดวกของผเขารวมกจกรรม

ïเหมาะสมกบบรบทของชมชน

ïความสมพนธของบคคล

• 29 •

ขนตอนท 5 ประเมนผล เพอปรบปรงงานสความยงยน

การประเมนผลโครงการประกอบดวยหลกส�าคญ4ประการไดแก

5.1การประเมนผลกระบวนการท�างานประเดนทควรค�านงถง

1.แผนปฏบตการทวางไวน�าไปสการปฏบตอยางครบถวนหรอไม

2.กลมเปาหมายใหความสนใจเขารวมกจกรรมมากนอยเพยงใด

3.กลมเปาหมายมการเขารวมกจกรรมอยางตอเนองตามระยะเวลาทก�าหนดไวหรอไม

4.กจกรรมใดไดรบความนยมมากทสด

5.กจกรรมตางๆตอบสนองความตองการจ�าเปนของกลมเปาหมายและคนในชมชน

ไดเพยงใด

6.กลมเปาหมายมความพงพอใจกจกรรมในโครงการเพยงใด

7.กลมเปาหมายมความพงพอใจรปแบบการจดกจกรรมหรอไม

5.2การประเมนผลการสรางและพฒนาความเขมแขงของภาคเครอขายประเดนทควรค�านงถง

1.มผรบผดชอบการด�าเนนงานและทมงานชดเจน

2.มการก�าหนดประเดนการท�างานและการแบงภารกจของภาคเครอขาย

3.มการวางแผนการท�างานรวมกนอยางเปนระบบและตอเนอง

4.มกระบวนการสรางการมสวนรวมของภาคเครอขายในแตละขนตอนอยางเหมาะสม

5.มชองทางการสอสารใหภาคเครอขายไดรบรและมสวนรวมกบกจกรรมอยางเหมาะสม

6.ภาคเครอขายมการเขารวมกจกรรอยางสม�าเสมอและตอเนอง

• 30 •

5.3การประเมนผลลพธจากการด�าเนนโครงการตวชวดผลการด�าเนนโครงการไดแก

1.ขอมลสถตทเกยวของ แสดงใหเหนถงปญหาทลดลง หรอไดรบการเยยวยาแกไขได

อยางเหมาะสมเพมขนหรอไมอยางไร

2.กลมเปาหมายมความรความเขาใจตอเรองเพศของเดกและเยาวชนเพมขนหรอไม

อยางไร

3.กลมเปาหมายมการปรบเปลยนพฤตกรรมหรอการปฏบตตนไปในทศทางทเปนการ

ปองกนปญหาหรอลดความเสยงหรอไมอยางไร

4.กลมเปาหมายมความรความเขาใจและสามารถปฏบตตวไดอยางเหมาะสมในกรณ

ทเกดปญหาหรอไมอยางไร

5.4 การประเมนผลกระทบทเกดขนภายในชมชนทองถน ความเปลยนแปลงทส�าคญ

อาจพจารณาไดจากตวชวดดงตอไปน

1.สภาพแวดลอมเชงกายภาพมการเปลยนแปลงไปในทศทางทเออตอเดกและเยาวชน

ในชมชนใหมพฤตกรรมทเหมาะสมลดความเสยงไดเพมขน

2.บคลากรของหนวยงานคนในครอบครวหรอชมชนมการปรบเปลยนทศนคต

เรองเพศของวยรนทเออตอการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน

3.หนวยงานบรการดานสขภาพมการจดระบบบรการทเปนมตรกบวยรน

4.เดกและวยรนมความรความเขาใจเรองเพศทเหมาะสมกบแตละชวงวย

5.วยรนเขาถงขอมลความรเรองการคมก�าเนดรวมทงเขาถงอปกรณคมก�าเนดไดอยาง

เหมาะสม

• 31 •

ยทธศาสตรระดบชาตในการขบเคลอนการด�าเนนงานปองกนและแก ไขปญหา การตงครรภในวยรน

ประเทศไทยมยทธศาสตรเฉพาะในการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน คอ

ยทธศาสตรการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรนระดบชาต พ.ศ.2560-2569

ตามพระราชบญญตการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน พ.ศ.2559 ซงคณะ

รฐมนตรมมตอนมตในหลกการเมอวนท16 พฤษภาคม2560 ประกอบดวย5 ยทธศาสตร

คอ

ยทธศาสตรท 1พฒนาระบบการศกษาทสงเสรมการเรยนรดานเพศวถศกษา และทกษะชวตทมคณภาพและมระบบการดแลชวยเหลอทเหมาะสม

ยทธศาสตรท 2สงเสรมบทบาทครอบครวชมชนและสถานประกอบกจการในการเลยงด สรางสมพนธภาพและการสอสารดานสขภาวะทางเพศของวยรน ยทธศาสตรท 3พฒนาระบบบรการสขภาพทางเพศและอนามยการเจรญพนธทมคณภาพ และเปนมตร

ยทธศาสตรท 4พฒนาระบบการดแลชวยเหลอการคมครองสทธอนามยการเจรญพนธ และการจดสวสดการสงคมในกลมวยรน

ยทธศาสตรท 5สงเสรมการบรณาการการจดการฐานขอมลงานวจยและการจดการ ความร

• 32 •

มเปาหมายส�าคญของยทธศาสตรคอ

1. ในป2569อตราการคลอดมชพในหญงอาย10-14ปไมเกน0.5ตอประชากร

หญงอาย10-14ป1,000คน(ป2559=1.4)

2. ในป2569อตราการคลอดมชพในหญงอาย15-19ป ไมเกน25ตอประชากร

หญงอาย15-19ป1,000คน(ป2559=42.5)

โดยในสวนของกระทรวงมหาดไทย จะมบทบาทหลกในยทธศาสตรท2 และยทธศาสตรท5

ทเนนในดานการสงเสรมบทบาทครอบครว ชมชนในการสรางสมพนธภาพและการสอสาร

ดานสขภาวะทางเพศของวยรน รวมถงในเรองการจดการฐานขอมลและการจดการความร

เพอน�าไปสการตดสนใจของภาคเครอขายในชมชน โดยท�าหนาทเปนผชกชวนประสาน

ความรวมมอและสนบสนนทรพยากรในการด�าเนนงานเปนส�าคญ

บทบาทหนาทของแตละองคกรในภาคเครอขายชมชน

การด�าเนนงานปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรนดวยการขบเคลอนภาคเครอขาย

ชมชน ประกอบดวย การท�างานสอดประสานกนของหลายภาคสวนในชมชน ซงพอจะ

ยกตวอยางและสรปแนวทางการท�างานโดยสงเขป1ไดดงน

• 33 •

หนวยงาน/องคกรในภาคเครอขายชมชน แนวทางในการด�าเนนงาน

1. องคกรปกครองสวนทองถน

2. หนวยงานดานการศกษา

ï รวมวางแผนการด�าเนนงานกบภาคเครอขาย

ในชมชน

ï จดท�าแผนงาน/โครงการทเนนการมสวนรวม

ของวยรนและชมชน

ï รวบรวมขอมลสถานการณทเกยวของกบวยรน

อยางรอบดาน

ï สนบสนนทรพยากรในการด�าเนนงาน

ï จดกจกรรมสรางสรรคโดยเปดโอกาสใหเดก

และเยาวชนไดมโอกาสรวมคดรวมท�า

รวมตดสนใจ

ï สอสารสงคมเพอสรางความรอบรใหกบประชาชน

ในพนท

ï สรางและขยายเครอขายการด�าเนนงาน

ï ก�ากบตดตามและประเมนผล

ï รวมวางแผนการด�าเนนงานกบภาคเครอขาย

ในชมชน

ï รวมแบงปนทรพยากรในการท�างาน

ï จดการเรยนการสอนเรองเพศวถศกษาใหเหมาะสม กบทกชวงวย

• 34 •

ï พฒนาทกษะการจดการเรยนการสอน

เรองเพศวถศกษาใหกบครผสอน

ï ปรบทศนคตในเรองการสอนเพศวถศกษา

เพอใหเปดใจยอมรบ

ï จดบรการใหค�าปรกษาและมระบบการดแล

ชวยเหลอนกเรยน

ï รวมวางแผนการด�าเนนงานกบภาคเครอขาย

ในชมชน

ï รวมแบงปนทรพยากรในการท�างาน

ï จดบรการสขภาพทเปนมตรเพอใหการปรกษา

ดแลชวยเหลอสงตอ

ï จดบรการเวชภณฑทจ�าเปนและเหมาะสมกบ

การคมก�าเนดในวยรนทสามารถเขาถงไดงาย

ï พฒนาองคความรนวตกรรมใหกบภาค

เครอขายไดน�าไปใชในการสรางความรอบรใหกบ

ประชาชน

ï รวมวางแผนการด�าเนนงานกบภาคเครอขาย

ในชมชน

ï รวมแบงปนทรพยากรในการท�างาน

ï พฒนาระบบในการดแลชวยเหลอใหวยรน

3. หนวยงานดานสาธารณสข

4. หนวยงานดานการจดสวสดการสงคม

• 35 •

5. ผน�าชมชน แกนน�าจตอาสา อาสาสมคร

สาธารณสข

6. ศนยพฒนาครอบครวในชมชน

ไดรบการจดสวสดการทเหมาะสมตรงกบความ

ตองการจ�าเปนเชนการจดหาอาชพชองทาง

การท�างานเพอเพมรายไดสถานทพกพงฯ

ï รวมวางแผนการด�าเนนงานกบภาคเครอขาย

ในชมชน

ï รวมแบงปนทรพยากรในการท�างาน

ï ใหความรวมมอสนบสนนผลกดนการด�าเนนงาน รวมกน

ï เปนทปรกษาชวยเฝาระวงการเกดพฤตกรรม

เสยงในวยรน

ï ชวยเหลอดแลสงตอตามความตองการ

ของวยรนและความเหมาะสม

ï รวมวางแผนการด�าเนนงานกบภาคเครอขาย

ในชมชน

ï รวมแบงปนทรพยากรในการท�างาน

ï ส�ารวจศกษาปญหาในพนท

ï เฝาระวงการเกดพฤตกรรมเสยงในวยรน

ï พฒนาและเสรมสรางความเขมแขง

ของครอบครว

• 36 •

ï รวมวางแผนการด�าเนนงานกบภาคเครอขาย

ในชมชน

ï รวมแบงปนทรพยากรในการท�างาน

ï เปดใจเขาใจปลกฝงคณธรรมจรยธรรมใหกบ

บตรหลาน

ï ดแลเฝาระวงพฤตกรรมเสยงของบตรหลาน

อยางใกลชด

ï เปนทปรกษาเปนผฟงเปนผใหค�าแนะน�า

กบบตรหลานและเมอประสบปญหากเปนหลก

ในการรวมตดสนใจแกไขปญหา

ï รวมวางแผนการด�าเนนงานกบภาคเครอขาย

ในชมชน

ï รวมแบงปนทรพยากรในการท�างาน

ï พฒนาศกยภาพตนเองเปนแบบอยางทดใหกบ

วยรนในชมชน

ï เพอนชวยเพอน

ï ระดมทรพยากรในการด�าเนนงาน

ï สรางความรใหกบสงคม

ï ขยายผลเครอขาย

7. พอแม ผปกครอง

8. แกนน�าเดกและเยาวชน

• 37 •

จากขอมลขางตนจะเหนไดวา การปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรนเปนบทบาท

หนาทของทกเครอขายในชมชนอยางแทจรงซงความหลากหลายของเครอขายจะแตกตาง

ออกไปตามบรบทของพนท ดงนน บทบาทส�าคญขององคกรปกครองสวนทองถนกคอ

การสรางและขยายภาคเครอขาย การสนบสนนการด�าเนนงานรวมกนตงแตการวางแผน

การด�าเนนงาน การก�ากบ ตดตามและประเมนผลโดยเนนไปทเปาหมายเดยวกนคอการลด

การตงครรภในวยร นเพอใหเดกทเกดมาเกดจากความพรอมของพอแมมโอกาสไดรบ

การเลยงดทด สามารถเตบโตไดอยางเตมศกยภาพ เพอเปนก�าลงส�าคญในการพฒนา

ประเทศตอไป

9. องคกรพฒนาเอกชน (NGO) ï รวมวานแผนการด�าเนนงานกบภาคเครอขาย

ในชมชน

ï รวมแบงปนทรพยากรในการท�างาน

ï รวมพฒนาองคความรและศกยภาพของคน

ในเครอขายชมชน

• 38 •

เรองเลา...จากแหลงเรยนรป 2560

2บทท

• 39 •

“เขาลาน โมเดล” สภาเดกและเยาวชนตนแบบสการปองกนและแก ไขปญหา การตงครรภ ในวยรน

องคการบรหารสวนต�าบลเขาลานอ�าเภอทบสะแก จงหวดประจวบครขนธ

“...การแกปญหาการตงครรภในวยรน เปนเรองทมความละเอยดออน การพงเปาไปทการสอนเพศศกษา อาจท�าใหเกดแรงตาน แตหากเรมจากกจกรรมสรางสรรคทมาจากความคดของเดกและเยาวชน จะท�าใหเกดเครอขายการเรยนร

การสอดแทรกความรและทกษะชวตกจะท�าไดงายขน...”

องคการบรหารสวนต�าบลเขาลานอ�าเภอทบสะแกจงหวดประจวบครขนธไดรบการคดเลอก

จากกรมอนามยใหเปนแหลงเรยนรดานการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน

ประจ�าป2560ดวยความโดดเดนในการกระบวนการท�างานกบเดกทเรยกกนวา“เขาลาน

โมเดล”ซงเปนการด�าเนนงานของเดกและเยาวชนโดยการหนนเสรมจากภาคสวนตางๆ

รวมถงองคกรปกครองสวนทองถน เปนการพฒนาเดกและเยาวชนในลกษณะองครวม พฒนา

ดวยการใหความร การปรบกระบวนการทางความคด การสรางทกษะชวต ตดอาวธทางปญญา

ของเดก การสรางส�านกความรบผดชอบตอตนเองและสงคมการหลอมรวมการเปนเพอน

การมกลมทภาคภมใจท�าใหเดกๆมทยนในสงคม

• 40 •

เดกและเยาวชนในพนทต�าบลเขาลาน มพฤตกรรมเชนเดยวกบวยรนทวไป เดกบางสวน

มพฤตกรรมลอแหลม เชน มพฤตกรรมกาวราว ไมเชอฟงผปกครอง ตดเพอน ตดเกมส

มเพศสมพนธทไมปลอดภย เหตผลทปญหาการตงครรภในวยรนต�าบลเขาลานถกหยบยกขน

มาเปนประเดนส�าคญเนองจากมสถตการตงครรภในวยร นในอตราทสงเปนล�าดบตนๆ

ของอ�าเภอทบสะแกการจดตงสภาเดกและเยาวชนต�าบลเขาลานเรมในป2557โดยม

เปาหมายใหเดกและเยาวชนมทยนในสงคมโดยเดกและเยาวชนมสวนรวม แตการด�าเนนงาน

กยงไมมความชดเจนและตอเนอง กจกรรมทจดขกไมเปนทสนใจของเดกเทาทควร ยงท�า

กจกรรมมากเทาไรจ�านวนเดกทเขารวมโครงการกยงลดนอยลง การท�างานขององคกรปกครอง

สวนทองถนกหนกขนเพราะตองหากลมเปาหมายในการท�ากจกรรม

ตอมามการสนบสนนกจกรรมเรองDJTEEN ท�าใหเกดมมมองใหมในการท�างานกบวยรน

เนองจากเปนกจกรรมทจดขนจากแนวคดและความตองการของเดก ไมยดเยยดกจกรรม

สงเสรมใหเกดการเรยนร ไมมองวาเดกคอตวปญหา เขาถงเดกใหหลากหลายเพอไมใหท�ากบ

กลมเดยวซ�าๆท�าใหมเดกและเยาวชนเขามารวมในการท�ากจกรรมมากขนเมอท�าแผนงาน

โครงการภายใตเงอนไขวาจะท�ากจกรรมทมล�าดบคะแนนสงสดกอน และตองค�านงถง

ความเปนไปไดดานงบประมาณกพบวา โครงการ/กจกรรมทเดกเสนอท�าใหเดกเขามาม

สวนรวมในการท�างานดวยความสามคค

โครงการทเดกและเยาวชนต�าบลเขาลานคดขน เพอแกปญหาการตงครรภในวยรนมหลากหลาย

โครงการอาท1)โครงการคายทกษะชวตตดอาวธทางปญญาพฒนาสอสารเยาวชน

2) โครงการประชาธปไตยเบงบาน บนเขาลานบานเรา3) โครงการวยรนเขาลานยคใหม

• 41 •

ปฏวตธรรมเนยมรกอยางปลอดภย เขาใจคณคาวาเลนไทน4) กจกรรมคลนของวยทน

ททกคนตองฟง5)โครงการหนงสตกพลกผนปาซงตอมาไดพฒนาเปน“KHAOLAN

MODELบนได4ขนสการขบเคลอนงานสภาเดกและเยาวชนต�าบลเขาลาน”โดยมกระบวนการ

ท�างานคอ

บางกจกรรมทเดกๆชวยกนคดหากมองเพยงผวเผนอาจมขอสงสยวาเกยวของอยางไร

กบการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน แตแทจรงแลวเดกก�าลงบอกกบเราวา

การแกปญหาของวยรนจะตองท�าใหเดกรสกถงการมคณคาในตนเองมคณคากบสงคมเมอเดก

ไดรบการยอมรบมกลมทดในการท�าเพอสงคมเรองของเพศกเปนเรองทรองลงไปการมเพอน

มพเลยงชวยใหการเดนมนคงขน เมอเดกและเยาวชนสนกกบกจกรรม ผปกครองเหนถง

สรางความเปนเอกภาพจากการมเสอทมโลโกของทม

จดแขงขนกฬา เพอสรางความสนกสนานและความสามคค

จดกจกรรมถายทอดและเรยนรการท�าขนม เพอเปดโอกาสใหเดกไดท�ากจกรรมรวมกน

โครงการหนงสตกพลกผนปา

• 42 •

ประโยชนทบตรหลานไดรบ กจะสงเสรม

ใหบตรหลานเขารวมกจกรรมผน�าทองถน

กจะเขามาสนบสนนแมวาสถตของปญหา

ยงไมลดลงแตการท�ากจกรรมโดยใหเดก

เปนหวใจของการพฒนา ใชกระบวนการ

มสวนรวม และการพงพาตนเอง กสามารถ

จะเปนค�าตอบไดว าองคการบรหารสวน

ต�าบลเขาลานเดนมาถกทางท ใหเดกเปน

คนคด แลวรวมกนดแลปญหา โดยผใหญเปน

ผใหการสนบสนน ผานกจกรรมสรางสรรค

ทเกดจากความคดและความตองการของ

เดกเอง เมอเดกมคณภาพ อนาคตแหงสงคม

คณภาพ กอยไมไกลเกนฝน

• 43 •

“เดกคด เดกท�า ผใหญหนน” : หลกคดในการพฒนาเดกและเยาวชน

องคการบรหารสวนต�าบลตากตกอ�าเภอบานตาก จงหวดตาก

“...การปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน เราตองใหเดกคด

เดกท�า ผใหญหนน ใชการปลกฝงคณธรรม จรยธรรมเปนหลกในการด�าเนนงาน

โดยจะตองเรมตงแตเดกสอนใหรนพดแลรนนอง

เพราะหากรอใหถงวยรน กสายไปแลว...”

การด�าเนนงานขององคการบรหารสวนต�าบลตากตก เรมตนจากการรวมกลมกนของเดกและ

เยาวชนในพนททงในและนอกระบบมการจดตงสภาเดกและเยาวชนตงแตพ.ศ.2549

เปนตนมา มการเปดรบสมครเดกท�างานในชวงปดภาคเรยน โดยด�าเนนงานในรปแบบ

ของการพฒนาเดกเปนขนตอนตามวยแบงเปนชวงอาย9-12ป(วยใส)จดกจกรรมในการดแล

ตวเองเบองตน ฝกฝนใหชวยงานบาน สามารถแบงเบาภาระครอบครว สงเสรมการใช

เวลาวางใหเปนประโยชน เปนการพฒนาเดกอยางรอบดาน6 มต คอ ศลธรรม จรยธรรม

การด�ารงชวต วชาการ สงคม อาชพ และนนทนาการ สวนชวงอาย13-25 ป เปนการท�า

กจกรรมของสภาเดกและเยาวชนต�าบลตากตกซงอบต.จายคาตอบแทนใหกบเดกทเปน

สมาชก15วนๆละ200บาทหากไมไดเปนสมาชกไดรบคาตอบแทนเพยงครงหนง

จงท�าใหไดรบความไววางใจจากผปกครอง และมการชกชวนเพอนเขารวมกจกรรมกบสภาเดก

• 44 •

และเยาวชนมากขนโดยขบเคลอนงานในการก�ากบดแลของ

นายสขเกษมโคสอนนายกองคการบรหารสวนต�าบลตากตก

ภายใตหลกการ“เดกคด เดกท�า ผใหญหนน”ซงกจกรรม

ทจดขนเปนความตองการของเดกและเยาวชนทมความสนใจ

รเรมโครงการรวมคดรวมท�าและไดรบการสนบสนนจาก

ผใหญใจดมการบรณาการแผนงานโครงการและบรหาร

จดการภายใตงบประมาณทมอยอยางจ�ากด นอกจากน

ยงจดพนทสรางสรรคเปดโอกาสใหเดกไดรวมท�ากจกรรม

และแสดงผลงานในเวทตางๆรวมกบอบต.และภาค

เครอขายในพนท ไดแก กจกรรมเรยนร เกษตรพอเพยง

วยใสใสใจท�าด การฝกอาชพดวยการน�าไขไก มาท�าไขเคมดนสอพองการท�าแชมพสมนไพร

มะกรดมการสงเสรมความรดานตางๆปลกฝงความเปนจตอาสาดแลผสงอายผปวยตดเตยง

ฝกการท�างานเปนทม ประสบการณการท�างานรวมกบชมชนและหนวยงานภาครฐและเอกชน

อนๆรวมทงมการพฒนาศกยภาพทงในหองเรยนและนอกหองเรยนเปนการสรางภมคมกน

ตนเองจากปญหาการตงครรภในวยรนและภาวะเสยงอนๆจากสภาพแวดลอมรอบดาน

จดเดนของการด�าเนนงานของ อบต.ตากตก คอ มการพฒนาเดกและเยาวชนอยางเปน

รปธรรมมาอยางตอเนอง โดยมทมพเลยงสภาเดกและเยาวชนใหค�าแนะน�าและถายทอด

ประสบการณการท�างานจากรนพสร นนองภายใตแนวคด “รกกนเหมอนนองปรองดอง

เหมอนพดกนเหมอนญาต”จนเปนทยอมรบและไดรบรางวลจากหนวยงานตางๆอาท

• 45 •

ป พ.ศ.2551ได รบรางวลชมเชยเขต

ภาคเหนอ ในการประกวดผบรหารองคกร

ปกครองสวนทองถนท ให การสนบสนน

การด�าเนนงานคาราวานเสรมสรางเดกดเดน

ดานเสรมสรางศกยภาพเดกปพ.ศ.2557

ไดรบรางวลรองชนะเลศอนดบ1โครงการ

พฒนาศกยภาพเดก“วยใสใสใจท�าด”ระดบ

ประ เทศป พ . ศ . 2 5 5 8 ได ร บ ร า ง ว ล

การพฒนาคณภาพเดกทมผลการด�าเนนงาน

ดานการพฒนาเดกดเดน อนดบท2 ระดบ

ประเทศจากกระทรวงการพฒนาสงคมและ

ความมนคงของมนษยเปนตนนอกจากน

ปพ.ศ.2559ไดท�าMOUรวมกบส�านกงาน

กองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ

(สสส.) ใหเปนศนยประสานงานเดกและ

เยาวชน สงเสรมการมสวนรวมของชมชน

ในการแกไขปญหาของเดกและเยาวชน

อกดวย

• 46 •

“พลงภาค พลงชมชน จดเรมตนในการจดการปญหาการตงครรภในวยรน”

องคการบรหารสวนต�าบลปาแกบอหนต�าบลปาแกบอหน อ�าเภอทงหวา จงหวดสตล

การด�าเนนงานของต�าบลปาแกบอหนเปนการด�าเนนงาน

ทมความเขมแขงและเขมขน เนองดวยนายกองคการ

บรหารสวนต�าบลปาแกบอหน คอนขางใหความส�าคญ

กบปญหาการตงครรภในวยร นในพนทเปนอยางมาก

อาจเพราะนายกฯ เปนเดกทเตบโตมาในพนท และ

มองเหนปญหาทเกดขนมาโดยตลอดปน(พ.ศ.2560)

นบเปนปท4 ในการด�าเนนการจดการปญหาเรองการตงครรภในวยรนของต�าบลปาแกบอหน

ทางอบต.มการผลกดนเรองการสงเสรมสขภาพรวมกบภาคเครอขายในพนทแบบบรณาการ

“ดแลกนและกนแบบครบวงจร อยางเครอญาต” การด�าเนนงานของต�าบลปาแกบอหนนน

เรมตนจากการคนหาเครอขายการด�าเนนงานในพนท โดยในชวงแรกเนนทการใหความรกบ

เยาวชนในพนทแตอตราการตงครรภในพนทยงคงทจงมการปรบกลยทธการด�าเนนงาน

มาเปนการใชแผนททางเดนยทธศาสตร โดยเรมตนจากชมชนสงตอไปยงภาคเครอขาย

ผานกระบวนการการมสวนรวมในทกภาคสวนโดยเฉพาะอยางยงภาคประชาชน

• 47 •

การท�างานผานกระบวนการมส วนร วม

ตองสรางความพรอมในทกดานทงดานขอมล

กระบวนการ นโยบาย งบประมาณ จงจะ

สามารถแกไขปญหาไดอยางประสทธภาพ

นอกจากจะตองอาศยการด�าเนนงานรวมกบ

ภาคเครอขายในพนทแล ว อกหนงส วน

ทส�าคญคอการจดกจกรรมทน าสนใจ

และตรงใจวยร นสร างโอกาสให วยร น

ในพนทไดมสวนรวมในการคดและออกแบบ

กจกรรมทอยากเขารวม รวมไปถงการให

ความชวยเหลอดานการปองกนทวยร น

ในพนทสามารถเขาถงได อกหนงภาคสวน

ทถอวามบทบาทอยางมากในการด�าเนนงาน

เรองนในพนทต�าบลปาแกบอหนคอสถาบน

การศกษา เนนทกระบวนการจดการเรยน

การสอนเรองเพศวถศกษาและทกษะชวต

อยางตอเนอง โดยเปลยนจากวธการสอน

แบบเดมๆคอการเนนทฤษฎเนนเนอหา

ตามหนงสอบทเรยน เปนการเรยนการสอน

• 48 •

ทเนนการมสวนรวมผานการท�ากจกรรมการฝกภาคปฏบตตางๆ ท�าใหเดกมสวนรวมและ

ไมนาเบอเชนสาธตการใชถงยางอนามยสอนวธการคมก�าเนดชนดตางๆมการประเมน

ความเสยงโดยการคดกรองเดกกลมเสยงมการตดตามการเยยมบานนอกจากนเจาหนาท

มการน�าเสนอขอมลขาวสารทเกยวของกบเรองเพศ เพอท�าความเขาใจกบชมชน สรางใหคน

ในชมชนเปดกวางทางความคดและยอมรบการสอนเรองเพศวถศกษา

จะเหนไดวาการมสวนรวมในทกๆ ภาคสวนไมวาจะเปนภาครฐเอกชนหรอภาคประชาชน

ลวนแตเปนสวนส�าคญทเตมเตมใหต�าบลปาแกบอหนมจดแขงทสามารถขบเคลอน

การด�าเนนงานเรองการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยร นของพนทไดประสบ

ความส�าเรจจนไดรบคดเลอกเปนหนงในพนทตนแบบการด�าเนนงานเรองการปองกนและแกไข

ปญหาการตงครรภในวยรนระดบทองถน

• 49 •

กระบวนการท�างานการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน แหลงเรยนรฯ ภาคอสาน เทศบาลนครขอนแกน จงหวดขอนแกน

จลนพ ทองโสภตรองนายกเทศมนตรนครขอนแกน

“...การด�าเนนงานดานการชวยเหลอวยรนในพนทใหประสบความส�าเรจ

ตองมความพรอม ทงงบประมาณ บคลากรและภาคเครอขาย

ทคอยหนนเสรมซงกนและกน...”

จดเรมตนของการท�างานปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรนของเทศบาลนครขอนแกน

เรมตนจากการท�างานในพนทส�าหรบภาคประชาสงคม เนนการท�างานเชงลก และใหเกด

ความยงยนในพนท โดยในป2546เรมการด�าเนนงานในการปองกนโรคตดตอทางเพศสมพนธ

และเอดส โดยเรมด�าเนนงานกบกล มเปาหมายวยร น แตยงไมไดเนนเรองการปองกน

และแกไขปญหาการตงครรภในวยรนและในป2551ซงถอเปนจดเรมตนของการด�าเนนงาน

ไมเสพ ไมทอง ไมตดเชอในกลมเยาวชนอยางจรงจง ส�านกงานสาธารณสขจงหวดขอนแกน

ไดประสานงานเทศบาลนครขอนแกนและจบมอกบภาคเครอขายการด�าเนนงานดานเอดส

• 50 •

ดานการปองกนการตงครรภไมพงประสงค และการปองกนการใชสารเสพตดในพนท ทงภาครฐ

และเอกชนรวมกนจดตงศนยบรการทเปนมตรส�าหรบเยาวชนโดยการสนบสนนงบประมาณ

จากกองทนโลกมมลนธไทยอาทรเปนผประสานงานมการจดตงศนยฯ ในทท�าการมลนธฯ

และขยายเขาสหนวยบรการสาธารณสขสถานศกษาทสนใจโดยขอรบการสนบสนนงบประมาณ

จากกองทนสขภาพระดบต�าบล(เทศบาลนครขอนแกน) การด�าเนนงานของศนยฯ มการจด

เกบขอมลการรณรงคประชาสมพนธใหวยรนมารบบรการ เนนการท�างานเชงรกสรางเครอขาย

และรวมกนขบเคลอนงานมาอยางตอเนอง ปจจบนการท�างานดานการปองกนและแกไขปญหา

การตงครรภในวยร นในพนทมความชดเจนมากขน เนองจากมพ.ร.บ.การปองกนและ

แกไขปญหาการตงครรภในวยรนพ.ศ.2559โดยมส�านกการสาธารณสขและสงแวดลอมเปน

เลขาในการขบเคลอนการด�าเนนงานตามพ.ร.บ.ในพนท

• 51 •

ปญหาอปสรรคของการด�าเนนงาน คอ ภาระงานมากและ

บคลากรทท�างานไมเพยงพอ การด�าเนนงานของเทศบาล

นครขอนแกนจงตองมการบรณาการงานทด�าเนนการ

ในกลมเยาวชนตอยอดมาจากทมด�าเนนงานดานการปองกน

โรคตดตอทางเพศสมพนธและเอดส และไดรบความรวมมอ

จากส�านกงานสาธารณสขจงหวดขอนแกน ชวยประสาน

และเปนภาคเครอขายในการขบเคลอนงาน

จากกระบวนการด�าเนนงานดานการปองกนและแกไขปญหา

การตงครรภในวยร นของเทศบาลนครขอนแกน ท�าให

ไดเรยนร วาปจจยความส�าเรจ คอ การมสวนรวมของ

ภาคเครอขายทงภาครฐและเอกชน คนท�างานทเขมแขง

มความเปนกลยาณมตรพรอมจะชวยเหลอซงกนและกน

ผบรหารเหนความส�าคญของวยรนและสนบสนนงบประมาณ

ในการด�าเนนงาน การเสรมสรางความเขาใจเรองเพศ

แกผ ปกครอง สงผลใหการด�าเนนงานปองกนและแกไข

ปญหาการตงครรภวยร นในเขตเทศบาลนครขอนแกน

เกดประสทธภาพและประสทธผลอยางยงยน

• 52 •

บทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนและภาคสวนทเกยวของในการจดการปญหาการตงครรภในวยรน

3บทท

• 53 •

บทท 3 บทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนและภาคสวนท เ กยวของ ในการจดการปญหาการตงครรภในวยรน

รองศาสตราจารย ดร.วระศกด เครอเทพคณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย และกรรมการผทรงคณวฒคณะกรรมการการกระจายอ�านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน

จากประเดนค�าถามวาอปท.มบทบาท-อ�านาจหนาทมความตนตวและมศกยภาพ

ในการจดการปญหาการตงครรภในวยรนเพยงใดและรฐควรก�าหนดยทธศาสตรเชนใด เพอให

การด�าเนนการประสบผลส�าเรจนนพบวา

บทบาทของ อปท. ในทางกฎหมาย

ï รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2560

มาตรา48สทธของมารดาในชวงระหวางกอนและหลงการคลอดบตรยอมไดรบ

ความคมครองและชวยเหลอตามทกฎหมายบญญต

มาตรา71 รฐพงเสรมสรางความเขมแขงของครอบครวอนเปนองคประกอบพนฐาน

ทส�าคญของสงคม จดใหประชาชนมทอยอาศยอยางเหมาะสม สงเสรมและพฒนาการสราง

เสรมสขภาพเพอใหประชาชนมสขภาพทแขงแรงและมจตใจเขมแขง รวมตลอดทงสงเสรม

และพฒนาการกฬาใหไปสความเปนเลศและเกดประโยชนสงสดแกประชาชน

• 54 •

รฐพงส งเสรมและพฒนาทรพยากรมนษยให เป นพลเมองทดมคณภาพและ

ความสามารถสงขน

รฐพงใหความชวยเหลอเดก เยาวชน สตร ผสงอาย คนพการ ผยากไร และ

ผดอยโอกาสใหสามารถด�ารงชวตไดอยางมคณภาพและคมครองปองกนมใหบคคลดงกลาว

ถกใชความรนแรงหรอปฏบตอยางไมเปนธรรม รวมตลอดทงใหการบ�าบด ฟนฟและเยยวยา

ผถกกระท�าการดงกลาว

หมวด 14 การปกครองสวนทองถนในรฐธรรมนญ พ.ศ. 2560

มาตรา250องคกรปกครองสวนทองถนมหนาทและอ�านาจดแลและจดท�าบรการ

สาธารณะและกจกรรมสาธารณะเพอประโยชนของประชาชนในทองถน...ทงนตามทกฎหมาย

บญญต

กฎหมายจดตง อปท. ฉบบตาง ๆ ก�าหนดอ�านาจหนาทของ อปท. อาท

ïสงเสรมการพฒนาเดกสตรเยาวชนผสงอายและผพการ(อบต.+เทศบาล)

ïประสานการด�าเนนงานข ามพนท/ระหว างอปท.หรอด�าเนนโครงการ

ขนาดใหญ(อบจ.)

ราง พ.ร.บ. กระจายอ�านาจและหนาทใหแก อปท. พ.ศ. ........

ïอปท.สามารถจดท�าบรการสาธารณะหรอกจกรรมสาธารณะในเขตการปกครอง

ïมาตรา20(9)อปท.มหนาทและอ�านาจชวยเหลอเดก เยาวชนสตรผสงอาย

ผพการผยากไรผดอยโอกาสใหด�ารงชวตอยางมคณภาพ

ïมาตรา19อปท.มหนาทและอ�านาจเพมเตมไดตามทก�าหนดโดยก.ก.ถ.

• 55 •

พ.ร.บ. การปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน พ.ศ. 2559

ïเปนองคกรภาคหลกในการด�าเนนการเพอปองกนและแกไขปญหาการตงครรภ

ในวยรน

ïด�าเนนการใหวยรนไดรบสทธและสวสดการอนพงมพงไดตามกฎหมาย โดยอาจ

ออกขอบญญตทองถนได

บทบาทของ อปท. ในทางปฏบต

ï อปท. มหนาทกวางขวาง แตมงบประมาณและบคลากรทจ�ากด และบางเรอง

ขาดอ�านาจตดสนใจ

ïอปท.ทกวนนไดรบแรงกดดนและความคาดหวงสงจากหลายฝายในการแกไขปญหา

ในระดบชมชนทองถนใหส�าเรจลลวงและสงคมเรยกรองใหอปท.เพมบทบาททางสงคมมากขน

ïอปท.ราวรอยละ50-60ไดปรบทศทางการด�าเนนนโยบายการพฒนาในชวง7-8ป

ทผานมาโดยเนนการพฒนาดานคณภาพชวตเพมขนทงดานเดกสตรผสงอายและผดอย

โอกาส

ïขอมลการวจยของวระศกดเครอเทพและคณะ(2560)สะทอนวาอปท.จ�านวนหนง ใหความสนใจและมโครงการเกยวกบการปองกนแกไขปญหาการทองกอนวยอนควรและ

ไดสรางเครอขายความรวมมอในการด�าเนนการอยางเขมขนระดบความใสใจตอปญหาของ

อปท.จะเพมสงขนในชมชนเมอง/เขตเมอง

• 56 •

จากขอมลส�ารวจการจดบรการสาธารณะขององคกรปกครองสวนทองถนปงบประมาณ2559

โดยวระศกดเครอเทพและคณะ(2560)พบวา

จากขอมลขางตนแสดงใหเหนวา องคกรปกครองสวนทองถนทกประเภทในประเทศไทย

มโครงการมงลดความเสยงหรอแกไขปญหาการตงครรภในวยรนนอยมากดงนนการผลกดน

ใหยทธศาสตรการปองกนและแกไขปญหาในระดบทองถนส�าเรจ หนวยงานทเกยวของในระดบ

ประเทศควรด�าเนนการดงน

1.สรางตวแบบ(model) การถอดบทเรยน หรอการสรางแนวทางการด�าเนนงาน

ในเรองนส�าหรบอปท.ในวงกวาง

ประเภท อปท.

อบจ.

เทศบาลนคร

เทศบาลเมอง

เทศบาลต�าบล

อบต.ขนาดใหญ

อบต.ขนาดกลาง

อบต.ขนาดเลก

กรงเทพมหานคร

เมองพทยา

รอยละของจ�านวน อปท.

24.0%

60.0%

35.8%

30.4%

34.1%

29.4%

18.9%

PP

จ�านวนโครงการเฉลยป 2559

1.1

2.6

1.4

1.1

1.2

1.2

1.0

4.0

1.0

สดสวนจ�านวน อปท. ทมโครงการมงลดความเสยงหรอแก ไขปญหาการตงครรภในวยรน

• 57 •

2.ผลกดนใหเขาสระบบงานหรอโครงสรางการจดการหลกของอปท.(institutionaliza-

tion)

ïสรางความตนตวของชมชนผานกระบวนการประชาคมทองถน

ïผลกดนใหเขาสวาระการพฒนาของอปท.¶แผนพฒนาทองถน4ป¶แผนงาน/ แผนงาน(ขอบญญต/เทศบญญตงบประมาณรายจายประจ�าป)

ïผลกดนใหมโครงสรางการจดการและ/หรอระบบงานรองรบ(ผานกระทรวง

มหาดไทย)

ïสรางเครอขายความรวมมอกบภาครฐภาคประชาสงคมสถานศกษาสอมวลชน

และภาคเอกชนทเกยวของ

3.ก�าหนดโจทยและแนวทางรบมอแกไขใหถกตองเหมาะสม ทงในเชงปองกน การจด

การปญหาและการเยยวยา/ฟนฟโดยจะตองสอดคลองกบบรบทการท�างานของอปท.

ïปญหาอาจเกดจากตวเดกหรอพฤตกรรมของเดกความไมรความอยากลองฯลฯ

ïปญหาอาจเกดจากแรงกระตนของสอและสงรอบขาง

ïปญหาอาจเกดจากสภาพแวดลอมทควบคมไมไดเดกผหญงจงมกตกเปนฝายท

ถกกระท�า

4.นอกจากมมาตรการจดการปญหาทตนเหตแลว จะตองมการจดการสภาพแวดลอม

ทเหมาะสม

• 58 •

ïการดแลโรงเรยน/สถานศกษา/สถานทส�าคญทเปนแหลงกจกรรมทางสงคม

ของเดกและเยาวชน

ïการจดการสถานประกอบกจการ/สถานบรการใหมความปลอดภยมดชดหรอ

แมแตท�าZoning

ïการจดการหอพก(รวมหอพกเถอน)ใหมสภาพเหมาะสมและปลอดภยตอเดก

ïการสรางมาตรการเชงสงคมในการเฝาระวงปญหา เครอขายอสม./เครอขาย

ตาสบปะรด/เครอขายครเดกผปกครองสอมวลชนและผประกอบการฯลฯ

5.สรางระบบประสานการท�างานระหวางอปท.เพอเพมศกยภาพในการจดการปญหา

ระดบพนทผานระบบ “การประสานแผนพฒนาระดบจงหวด” เพอสรางเครอขายแนวดงและ

แนวนอนใหสมบรณรอบดาน

บรณาการแผนและความรวมมอ

อบต. /เทศบาล

อบจ.

แผนพฒนา โครงการ และการจดสรรงบประมาณ

ในระดบพนท อปท.ระดบลาง

แผนจดบรการสาธารณะรวมกนก�าหนด

ความรบผดชอบของ อปท. ตาง ๆ การแบงสรร

ทรพยากร และการตดตามผลส�าเรจ

แผนพฒนา โครงการ และการจดสรรงบประมาณ

ในระดบจงหวด/กลมจงหวด

• 59 •

การสงเสรมศกยภาพในการด�าเนนงานใหแก อปท.

ïสราง“ระบบการส�ารวจ (Scan) ขอมลชมชน”และการคนขอมลเพอใชวางแผน

ตดสนใจ

ïสรางกระบวนการเพอท�าใหเปน“วาระของชมชนทองถน”

ïสรางความเขาใจกบอปท.วามอ�านาจหนาทตามกฎหมายสามารถด�าเนนการ

เรองนได

ïท�าสอเพอชใหเหนถงปญหาทเกดขนระดบพนทเพอใหStakeholderเกดความ

ตระหนก

ïท�า“ขอมล”ใหเปน“สารสนเทศ”ส�าหรบการรเรมและการตดสนใจเชงนโยบาย

ของอปท.ไดชดเจน(อปท.อาจมขอจ�ากดในการรบรปญหาและการน�าขอมล

มาประมวลผล)

ïพฒนา“ตวแบบเบองตน”หรอท�า“Package”เพอชวยอปท.ใหท�างานไดในชวง

เรมตนอาทการท�าแผนงาน/โครงการแนวทางวเคราะหขอมลและจดท�าแผน

การด�าเนนงาน แผนการพฒนาศกยภาพของบคลากรทองถน แนวทางท�างาน

รวมกบภาคประชาสงคมฯลฯและใหอปท.ไดเลอกตวแบบทเหมาะสมกบพนท

และปญหาของตนเอง

• 60 •

เครองมอในการวเคราะหชมชนในการด�าเนนงานปองกนและแกไขการตงครรภในวยรนระดบทองถน

4บทท

• 61 •

บทท 4 เครองมอในการวเคราะหชมชนในการด�าเนนงานปองกนและแก ไข การตงครรภในวยรนระดบทองถน

ดร.รณภม สามคคคารมย

คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ความส�าคญของชมชนกบการท�างานแกไขปญหาการตงครรภของวยรนในประเทศไทย

การตงครรภของวยรนในประเทศไทยมแนวโนมเพมสงขนซงจากการศกษาท�าความเขาใจ

ของหลายหนวยงานตางพบสาเหตของปญหาทซ�าๆ กนอาทแนวโนมการเขาสวยเรมหนมสาว

ทเรวขนเมอเปรยบเทยบกบในอดต โดยมผลการศกษาทแสดงใหเหนวาอายเฉลยเมอเรม

มประจ�าเดอนครงแรกของวยรนหญงลดลงอยางชดเจน จากเมอกอนอยทประมาณ15-16ป

มาอยทประมาณ12 ปในปจจบน แนวโนมดงกลาวไมไดเปนความเปลยนแปลงเฉพาะทาง

ดานรางกายแตยงรวมถงการเปลยนแปลงทางดานอารมณและความรสกทงวยรนชายและ

วยรนหญงเรมมความสนใจเพศตรงขามและเกดอารมณความตองการทางเพศตามธรรมชาต

สถานบนเทงและสอตางๆโดยเฉพาะสออนเทอรเนตทเดกและวยรนสามารถเขาถงได

อยางไมมขอบเขตจ�ากดมผลตอการหลอหลอมคานยมทแตกตางจากคนรนพอแมโดยเฉพาะ

คานยมทางเพศและมสวนในการกระต นอารมณทางเพศมผลใหวยร นมแนวโนมการ

มเพศสมพนธเรวขน พอแมจ�านวนหนงจ�าเปนตองท�างานในเมอง แตไมพรอมในการเลยงดลก

จงตองน�าไปฝากใหปยาตายายซงอาศยยงจงหวดบานเกดชวยดแล ท�าใหเกดชองวางระหวางวย

ความไมเขาใจระหวางกนเนองจากผใหญขาดทกษะในการสอสารเมอวยร นไมสามารถ

ขอค�าแนะน�าปรกษาจากผสงอายได จงหนไปรวมตวมวสมกบเพอนวยเดยวกน และวยรน

• 62 •

จ�านวนมากตองทงครอบครวและชมชนทองถนมาอาศยตามล�าพงทหอพกเพอศกษาเลาเรยน

ยงสถานศกษาทอยในเมองท�าใหขาดการดแลแนะน�าอยางเหมาะสมจากผใหญ(ทองถน

เขมแขงเขาใจวยรนแนวทางการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรนส�าหรบองคกร

ปกครองสวนทองถน,2558)

นอกจากนนการตงครรภของวยร นยงสามารถเปนปญหาทสงผลกระทบอยางรอบดาน

ตอตวบคคลครอบครวชมชนและสงคมทงระยะสนและระยะยาวอาทสขภาพการตงครรภ

ในชวงวยทรางกายยงเจรญเตบโตไมเตมทมโอกาสเกดภาวะแทรกซอนสงกวาการตงครรภ

ในวยผใหญ ไดแกภาวะซดในขณะตงครรภ เอชไอว/เอดสและโรคตดตอทางเพศสมพนธ

ภาวะตกเลอดหลงคลอดและภาวะปวยทางจตการตงครรภในวยรนยงมผลตอสขภาพ

ของทารกในครรภโดยเพมความเสยงตอการคลอดกอนก�าหนดการเสยชวตหลงคลอดทารก

น�าหนกต�ากวาเกณฑ และทารกมความผดปกตแตก�าเนด เสยโอกาสทางการศกษา

ทงทการศกษาขนพนฐานเปนสทธของคนไทยทกคนตามบทบญญตของรฐธรรมนญแตขอมล

จากส�านกงานสถตแหงชาตเมอป2556กลบพบวามวยร นอาย15-19ป รอยละ32

ตองออกจากโรงเรยนกลางคนและการตงครรภกเปนสาเหตหนง ขณะทส�านกงานเลขาธการ

สภาการศกษารายงานวาระหวางปการศกษา2548-2555มนกเรยนชนประถมทออกโรงเรยน

กลางคนเพอไปแตงงานเพมขนจากรอยละ0.9 เปนรอยละ2.7 กลมนกเรยนชนมธยมตน

เพมจากรอยละ5.1 เปนรอยละ6.2 และกลมนกเรยนชนมธยมปลายเพมจากรอยละ4.2

เปนรอยละ6.5 เดกเหลานตองสญเสยโอกาสในการศกษาเลาเรยน เพอจะมอนาคตการงาน

ทดและมความมนคงซ�าตองแบกรบภาระการเลยงดลกการท�าแทงและทอดทงทารกวยรน

หญงทตงครรภโดยไมพรอมจ�านวนหนง ไมสามารถหาทางออกใหกบตนเองได ท�าใหตอง

• 63 •

ตดสนใจ ท�าแทงโดยผดกฎหมาย จากขอมลเฝาระวงการแทงประเทศไทย พ.ศ.2557

ส�านกอนามยการเจรญพนธ กรมอนามยพบผปวยท�าแทงทมเหตผลดานเศรษฐกจ สงคม

และครอบครว รอยละ69.2 และประมาณ1 ใน3 เปนกลมทมอายต�ากวา20 ป และ

มวยรนจ�านวนมากไดรบอนตรายจากภาวะแทรกซอนจากการท�าแทงขณะทการทอดทงทารก

หลงคลอดปรากฏเปนขาวใหเหนเปนประจ�าอยางตอเนอง การคลอดซ�าในแตละป วยรนอาย

15-19ปทคลอดมากกวารอยละ10หรอคดเปนจ�านวนมากกวา15,000คนทเปนการคลอดซ�า

หรอเปนการคลอดครงท2ขนไปซงเปนสวนหนงทแสดงใหเหนวาแมวยรนบางสวนอาจไมได

รบการดแลทดพอท�าใหปญหาเกดขนซ�าแลวซ�าเลา

ในขณะทผลกระทบตอครอบครวพบวาการตงครรภในวยเรยนยงไมไดรบการยอมรบ

จากสงคมวยรนหญงสวนใหญถกกดดนทงทางตรงและทางออมใหตองยตการเรยนอกทง

พอแมผปกครองจ�านวนหนงหาทางออกโดยการใหลกหลานลาออกจากโรงเรยนเพอแตงงาน

อยางไรกตามการใชชวตค ในชวงวยททงสองฝายยงขาดวฒภาวะและความพรอม

มกน�าไปสปญหาความขดแยงและการเลกรางกนในทสดผนวกกบวยรนหญงซงมกเปนฝายทตอง

รบภาระในการเลยงดลกขณะทตนเองขาดโอกาสในการศกษาไมสามารถหางานท�าทด

เพอสรางรายไดเลยงตวเองและลกกลายเปนภาระทเพมขนใหกบครอบครวน�าไปสปญหา

ความยากจนและผลกระทบในวงกวางตอชมชนพบวาการขาดความพรอมในการเลยงด

สมาชกใหม และปญหาเศรษฐกจทครอบครวตองเผชญมกสงผลใหเดกทเกดมาใหมไมไดรบ

การดแลอยางเหมาะสมน�าไปสปญหาวยรนอาทการเทยวเตรมวสมยาเสพตดไปจนถง

อาชญากรรมสรางภาระใหกบทงครอบครวชมชนและสงคม(ทองถนเขมแขงเขาใจวยรนแนวทาง

การปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรนส�าหรบองคกรปกครองสวนทองถน,2558)

• 64 •

จากขอมลทน�าเสนอขางตนสะทอนใหเหนอยางชดแจงวา ทงปรากฏการณการตงครรภ

ของวยรนทเกดขนกบวยร นหญงชายทอยในชมชน อกทงสาเหตสวนใหญกมาจากปจจย

นอกเหนอจากปจจยทางชววทยาหรอรางกายของวยรนหญงชายแตกลบเปนปจจยสงแวดลอม

ทางสงคมวฒนธรรมทอยรายลอมวยรนและคนรอบขางในชมชนทงสน ผนวกกบผลกระทบ

ทแมจะมนยยะกบวยรนหญงชายและครอบครวโดยตรง แตกยอมสงผลกระทบตอชมชน

ในระยะยาวและหากชมชนไมมสวนรวมในการรบผดชอบปองกนและแกไขปญหาดงกลาว

กยอมท�าใหผลกระทบทเกดขนจะลกลามและขยายผลในระยะยาวตอไปหลกฐานเชงประจกษ

อกประการทเหนไดอยางชดเจนในความพยายามทจะสรางกลไก รปแบบ หลกการ ระเบยบ

ในการปองกนและแกไขปญหาดงกลาวน นนคอ พระราชบญญตการปองกนและแกไขปญหา

การตงครรภในวยรนพ.ศ.2559ทมหวใจส�าคญประการหนงคอ ใหมการด�าเนนการปองกน

และแกไขปญหาการตงครรภในวยรน ระบบสวสดการสงคมทมลกษณะเปนภาคเครอขาย

จากหลายหนวยงานทงภาครฐราชการสวนทองถนภาคเอกชนสถานศกษาสถานประกอบการ

และสถานบรการสขภาพยงตอกย�าใหเหนถงการด�าเนนการโดยมวยรนเปนเปาหมายและ

มชมชนเขามามสวนรวมในการด�าเนนการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน

เพราะฉะนนการท�าความเขาใจชมชนทวยรนใชชวตอยจงเปนกระบวนการและวธการทส�าคญ

อยางยงคอ1)เพอใหผรวมด�าเนนการทราบสภาพปญหา2)เพอใหผรวมด�าเนนการมขอมล

เปนปจจบนของพนทรบผดชอบ3) เพอใหการด�าเนนการปองกนและแกปญหามความเหมาะสม

เปนไปได4)เพอใหเกดการด�าเนนการแกไขทสาเหตของปญหา5)เพอใหการด�าเนน

การปองกนและแกปญหาตรงตามเงอนไขชวตของวยรนเอง6)เพอใหการด�าเนนการปองกน

และแกปญหามประสทธภาพไดผลลพธตามเปาหมายทตงไว

• 65 •

วธการวเคราะหชมชนในการด�าเนนงานปองกนและแกไขการตงครรภในวยรนระดบทองถน

การวเคราะหชมชนในการด�าเนนงานปองกนและแกไขการตงครรภในวยรนระดบทองถนนน

มความเฉพาะกวาการวเคราะหชมชนทวไป เนองจากปรากฏการณการตงครรภในวยรนนน

เกยวของโดยตรงกบวธคดความเชอคานยม วฒนธรรมวาดวยเรองเพศภาวะและเพศวถ

ของผ ชายและผหญงทสงคมไทยหลอหลอมกนมานานจนคนในสงคมร นแลวร นเลาเชอ

อยางสนทใจวาแบบใดปกตแบบใดไมปกตแบบใดดงามแบบใดไมดงามขดกบประเพณแบบใด

เหมาะสมและแบบใดไมเหมาะสมดงนนกระบวนการและขอมลตางๆทไดจากการวเคราะห

ชมชนจงตองระมดระวงตอการละเมดสทธความเปนสวนตว และการตตราบาปแกวยรน

หญงชายครอบครวและคนรอบขางทมรปแบบพฤตกรรมทสงคมเหมารวมวาไมปกตไมด

หรอไมเหมาะสม ซงจะยงสงผลใหวยรนกลมเปาหมายแยกตวเองออกไปจากการด�าเนนการ

ปองกนแกไขปญหา หรอผลกระทบจากขอมลดงกลาวสงผลกระทบเชงลบตอกลมเปาหมาย

และคนรอบขางอยางทไมไดคาดคดมากอน

อยางไรกดวธการงายๆทภาคเครอขายสามารถน�าไปใชวเคราะหชมชนของมตปรากฏการณ

การตงครรภในวยรนระดบทองถนดวยการตงค�าถามเพอหาค�าตอบดงตอไปน

1. วยรนในชมชนของเราคอใคร ?

1.1วยร น เปนคนทก�าลงเผชญกบปรากฏการณการตงครรภในชวงวยทไมพรอม

ใชหรอไม เพราะหากตอบค�าถามนชดเจนจะท�าใหวธคดและกระบวนการด�าเนนการ

เพอปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยร นระดบทองถนนนด�าเนนการเพอวยร น

อยางแทจรงไมใชการด�าเนนการไปเพอตอบโจทยของผใหญเพยงอยางเดยว

1.2วยรนมชวงอาย10-20ปตามพ.ร.บ.การปองกนและแกไขปญหาการตงครรภ

• 66 •

ในวยรน พ.ศ.2559 ใชหรอไม เพราะหากตอบค�าถามนชดเจนจะท�าใหกระบวนการด�าเนนการ

เพอปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรนระดบทองถนก�าหนดกลมเปาหมายทชดเจน

1.3วยรนมทงทอยในระบบการศกษา(โรงเรยนกศน.วทยาลยมหาวทยาลยปด-เปด)

และนอกระบบการศกษา(ท�างานในสถานประกอบการท�างานทบาน)ใชหรอไม เพราะหาก

ตอบค�าถามนชดเจนจะท�าใหกระบวนการด�าเนนการเพอปองกนและแกไขปญหาการตงครรภ

ในวยร นระดบทองถนก�าหนดกล มเปาหมายพนทด�าเนนการและการประเมนผลลพธ

การด�าเนนการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรนระดบทองถนทชดเจน

1.4วยรนมทงทเปนผหญงผชายและวยรนทมความหลากหลายทางเพศ(ชายรกชาย

เกยกะเทยทอมด)ใชหรอไมเพราะแมวาการตงครรภในวยรนจะเกดกบผหญงและผชาย

แตจากบรบทสงคมไทยพบวา วยรนทมความหลากหลายทางเพศกลบมบทบาทในการใหค�าปรกษา

วยร นหญงในประเดนเรองเพศอยางมาก ดงนนกระบวนการด�าเนนการเพอปองกน

และแกไขปญหาการตงครรภในวยรนระดบทองถนจงอาจสรางการมสวนรวมของวยร น

ทมความหลากหลายทางเพศในการด�าเนนการดวยเชนกน

1.5วยรนในชมชนเปนคนพนเพหรอวยรนทยายถน เพราะหากเปนคนพนเพ ยอมม

ประเดนเกยวกบการควบคมทางสงคม การรกษาหนาตาวงศตระกล การตฉนนนทา สงกวา

วยรนทยายถนมาจากพนทอนซงกจะมเครอขายในการสนบสนนในชมชนนอยกวาวยรนพนเพ

ดวยเชนกน

2. อะไรบางทผลกใหวยรนหญงชายตองเผชญการตงครรภไมพรอม ?

2.1ปจจยสวนบคคลของวยรนหญงชาย เชน ระดบอาย ระดบการศกษา ความร

เรองเพศวถเศรษฐานะกลมเพอนวถชวตเปนตน

• 67 •

2.2พฤตกรรมทางเพศ-วยรนหญงชายและกลมวยรนหญงชาย

2.3ครอบครวของวยร นหญงชายเชนการเลยงดการสงสอนการเอาใจใสและ

ควบคมเรองเพศการเผชญหนากบสงคมและชมชนเปนตน

2.4ชมชน เชน บรรทดฐานเรองเพศ พนทหรอสถานภาพทางเพศ ความแนนเหนยว

ของระบบเครอญาตระบบหรอกลไกในการปองกนและแกไขใหกบวยรน

2.5สงคมสอกฎหมายและนโยบายเกยวกบเรองเพศและวยรนหญงชาย

ปจจยเหลานหากภาคเครอขายสามารถหาค�าตอบไดอยางแนชดจากชมชนของตวเอง กจะท�าให

การด�าเนนการเพอปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรนระดบทองถนสามารถแกไข

ทสาเหตไดอยางแทจรง และสามารถวเคราะหไดวา การด�าเนนการเพอปองกนและแกไข

ปญหาการตงครรภในวยรนนนตองด�าเนนการแกไขในประเดนใดบางไปพรอม ๆ กน หรอ

มภาคสวนใดทจะเขามารวมกนด�าเนนการเพอปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรนบาง

รวมทงการประเมนผลลพธของการด�าเนนการนน มปจจยอะไรบางทมอทธพลตอผลลพธ

ดงกลาวบาง

หากชมชนใดยงไมสามารถหาปจจยทผลกใหวยรนหญงชายตองเผชญปญหาการตงครรภ

กสามารถทบทวนจากการสรปปจจยตางๆทเปนสาเหตของปญหาการตงครรภในวยรน

จากฐานขอมลของส�านกอนามยการเจรญพนธ กระทรวงสาธารณสขhttp://rh.anamai.moph.go.th

หรอฐานขอมลการวจยของสถาบนการศกษาตางๆแตตองพงระมดระวงในการใชขอมล

ดงกลาววาสามารถประยกตใชกบบรบทพนทและลกษณะของวยรนในชมชนเรามากนอย

เพยงใดดวยเชนกน

• 68 •

3. ผลกระทบจากการตงครรภไมพรอมของวยรน

3.1ตววยรนทงชายและหญง

3.2ลก

3.3พอแม/ผปกครองทง2ฝาย

3.4ญาตทง2ฝาย

3.5สถานศกษาและสถานประกอบการ

3.6สถานบรการสขภาพ

3.7องคกรปกครองสวนทองถน

ปจจยเหลานหากภาคเครอขายสามารถหาค�าตอบไดอยางแนชดจากชมชนของตวเองกจะท�าให

การวเคราะหภาคเครอขายทตองเขามาด�าเนนการเพอปองกนและแกไขปญหาการตงครรภ

ในวยรนและยงสามารถใชเปนขอมลในการสรางความตระหนกกบภาคอนๆทจะเขามา

มสวนรวมในการด�าเนนการเพอปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรนมน�าหนกมากขน

และสามารถแสดงใหเหนถงคณคาและคณประโยชนของการด�าเนนงานเพอปองกนและแกไข

ปญหาการตงครรภในวยรนในชมชน นอกจากนนยงท�าใหเหนถงกลมเปาหมายทตองด�าเนนการ

เพอปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรนทกวางกวาตววยรนหญง หรอวยรนหญง

เพยงเทานนเพราะคนทไดรบผลกระทบจากปญหานมหลายภาคสวนและหลายระดบ

ประเภทของชมชนของวยรนส�าหรบวยรนในยคปจจบนการใชชวตและแสดงออกซงพฤตกรรมมความหลายหลายและซบซอน

มากกวาในอดตโดยเฉพาะมตเรองเพศทมกฎระเบยบคานยมและวฒนธรรมของชมชน

• 69 •

ควบคมอยเพราะฉะนนพนทในการแสดงออกซงตวตนและพฤตกรรมทางเพศจงไมไดมเพยง

แตพนททางกายภาพทเราพบเหนแตะตองเนอตวรางกายกนไดเทานน แตยงมพนทออนไลน

เป นอกพนทหนงทวยร นทงหญงและชายใชชวตและแสดงพฤตกรรมตางๆออกมา

อยางหลายหลายโดยเฉพาะเรองเพศเนองจากเปนพนททมการควบคมจากคนในชมชนท

นอยกวามความเปนสวนตวสงปกปดจากสาธารณะไดสามารถแสดงตวตนไดหลายรปแบบ

โดยไมจ�าเปนตองสอดคลองกบตวตนในพนททางกายภาพกได สงผลใหเรองราวทางเพศในพนท

ออนไลนจงมอยมากมายและมอทธพลตอวยรนในปจจบนเปนอยางมากสอดคลองกบการศกษา

ของพมพวลยบญมงคลและคณะ(2555)ทชชดวาสอออนไลนจงบทบาทมากกวาแคการสอสาร

แตเปนเครองมอและพนทในการสรางและแสดงอตลกษณและการพฒนาความสมพนธทางเพศดวย

ผนวกกบบรบทของเทคโนโลยการสอสารในปจจบนของสงคมไทยทโทรศพทมอถอสามารถ

เปนเครองมอและพนทใหกลมวยรนสามารถเขาถงและใชชวตสวนหนงในโลกออนไลนได

ตลอดเวลาไมวาจะอยทใดเวลาใดแมแตเวลาและสถานทสวนตวอยางหองนอนกตามดงแสดงได

จากขอมลการส�ารวจพฤตกรรมการใชอนเทอรเนตในประเทศไทยป2558จากผ ตอบ

แบบสอบถามทวประเทศ10,434คนพบวาเยาวชนใชเวลาถง54.2ชวโมงตอสปดาหในการใช

งานอนเทอรเนต โดยจะใชตลอดชวงเวลาเฉพาะในชวงเวลา16.01-20.00น.ซงบานและทพก

อาศยเปนสถานททเยาวชนเขาถงอนเทอรเนตไดสะดวกทสด โดยทเยาวชนในกรงเทพมหานคร

และปรมณฑลจะใชเวลาในการใชงานนานกวาเยาวชนในตางจงหวด โดยทเยาวชนรอยละ 84.4

ใชโทรศพทมอถอสมารทโฟนในการเขาถงอนเทอรเนตโดยเฉลย5.7ชวโมงตอวนซงตาง

จากในป2556ทเยาวชนสวนใหญยงคงใชเครองคอมพวเตอรตงโตะในการเขาถงอนเทอรเนต

4.6 ชวโมงตอวน และเปนทนาสงเกตวา ผชายใชอปกรณทกชนดในการใชงานอนเทอรเนต

มากกวาเพศอนๆซงกจกรรมทเยาวชนท�ามากทสดคอการสอสารผานเครอขายสงคมออนไลน

สงถงรอยละ82.7 ไดแกFacebook,Lineapplication,Google+,Instagram และTwitter

• 70 •

ตามล�าดบ และทส�าคญเยาวชนไดรายงานวาในการเขาใชอนเทอรเนตแตละครงมกจะมสอโป

มารบกวนการใชงานในแตละครง (ส�านกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส, 2558)

สอดคลองกบการส�ารวจระดบชาตวาดวยพฤตกรรมทางเพศของประชาชน อาย18-59 ป

จ�านวน14จงหวดทงในเขตเมองและนอกเขตเมองจ�านวน6,048คนในป2549พบวาสอโป

เปนแหลงขอมลทเปนทนยมมากทสดในการแสวงหาขอมลเกยวกบเรองเพศของเยาวชนไทย

ซงสามารถแสวงหาไดจากหลายแหลง โดยทซด รอยละ 54 โทรศพทมอถอ รอยละ 33

อนเตอรเนต รอยละ21 เนองดวยเปนสอทเขาถงงาย และราคาถก และพบวาเยาวชนชาย

แสวงหาขอมลเกยวกบเรองเพศในทกแหลงมากกวาเยาวชนหญง(Nationalsexualbehavior

surveyofThailand,2006)สอดคลองกบจากผลการส�ารวจของส�านกเอแบคโพลเรองพฤตกรรม

การใชอนเทอรเนตของเยาวชนไทยโดยส�ารวจจากเยาวชนอาย15-24ปในเขตกรงเทพมหานคร

ในป2550พบวารอยละ90เลนเกมออนไลนทางอนเทอรเนตรอยละ53.9คยผานโปรแกรม

ออนไลน รอยละ62.6ดภาพโปออนไลน รอยละ54.8ดาวนโหลดภาพ/คลปวดโอโปรวมทง

เลนเวบแคมและยงพบวามเยาวชนรอยละ53.1เคยไดรบภาพ/คลปวดโอโปเปลอยผานทาง

อเมล(หนงสอพมพไทยรฐ,10กมภาพนธ2550)

ดงนนการวเคราะหชมชนในการด�าเนนงานปองกนและแกไขการตงครรภในวยรนระดบทองถน

นนจงควรมขอมลของวยรนกลมเปาหมายทงในพนทดงตอไปน

1. ชมชนทางกายภาพคอพนททางภมศาสตรทมบคคลองคกรทมขอบเขตชดเจน

ตามทรฐไดจดท�าเปนขอมลไว ซงเปนขอมลทองคกรปกครองสวนทองถนมขอมลอยแลว

แตอาจขาดการน�ามาวเคราะหเพอใชในการด�าเนนงานปองกนและแกไขการตงครรภในวยรน

ระดบทองถน แตหากชมชนใดทยงขาดขอมลสวนนกสามารถขอไดจากองคกรปกครอง

สวนทองถนได และอาจใชโปรแกรม google map มาชวยดวยไดเชนกนเพอสรางแผนท

• 71 •

ทางกายภาพทมอาณาเขตและต�าแหนงของหลงคาเรอนหรอสถานทตงขององคกร

ทางสงคมตางๆอยางชดเจนทถกตองดงแสดงไดจากภาพท1

2. ชมชนออนไลน คอพนทเสมอนจรงทวยรนเขาไปใชชวตรวมกน เชน วทยอนเตอรเนต

มอถอรายการทวทแสดงขอบเขตไดไมชดเจนและมขอบเขตทไมแนนอนแตกลบมอทธพ

ตอวธคดการใชชวตและพฤตกรรมทางเพศของวยรนดงแสดงไดจากในปจจบนมองคกร

พฒนาเอกชนจ�านวนมากทด�าเนนงานปองกนและแกไขการตงครรภในวยรนผานชมชนออนไลน

ของวยรนเชนhttp://www.path2health.or.thและhttp://talkaboutsex.thaihealth.or.th

ทด�าเนนงานปองกนและแกไขการตงครรภในวยรนผานเวปไซต

หรอแอพพลเคชนMeSexทพฒนาโดยแผนงานสรางเสรม

สขภาวะทางเพศส�านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรม

สขภาพ มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง (สคส.)

ซงการหาขอมลของวยรนในชมชนออนไลนไมใชเรองงายนก

จ�าเปนตองใชกลมวยรนเองเปนผแสวงหาขอมลดงแสดงได

จากรปภาพท2

ภาพท1ตวอยางแผนททางกายภาพทมอาณาเขตและต�าแหนงของหลงคาเรอนหรอสถานทตงขององคกรทางสงคมตางๆจากโปรแกรมgoogle

ภาพท2แอพพลเคชนMeSex

• 72 •

ชนดของขอมลทจ�าเปนตอการด�าเนนงานปองกนและแกไขการตงครรภในวยรนระดบทองถนขอมลทจ�าเปนตอการด�าเนนงานปองกนและแกไขการตงครรภในวยรนระดบทองถนสามารถ

แบงไดเปน2ชนดใหญๆคอ

1.ขอมลเชงปรมาณ(QuantitativeData) เปนขอมลทสามารถวดคาไดวามคา

มากหรอนอยซงสามารถวดคาออกมาเปนตวเลขไดเชนอายสวนสงน�าหนกจ�านวนพนองฯลฯ

2.ขอมลเชงคณภาพ(QualitativeData)หมายถงขอมลทไมสามารถบอกไดวามคา

มากหรอนอยแตจะสามารถบอกไดวาดหรอไมดหรอบอกลกษณะความเปนกลมของขอมล

เชนเพศศาสนาสผมคณภาพสนคาความพงพอใจฯลฯ

ซงขอมลทจ�าเปนตอการด�าเนนงานปองกนและแกไขการตงครรภในวยร นระดบทองถน

จงควรมทง2ชนดเพราะแตละชนดตางมลกษณะหรอนยยะตอการด�าเนนงานปองกนและแกไข

การตงครรภในวยรนระดบทองถนทแตกตางกนกลาวคอขอมลเชงปรมาณมกใชแสดงถงสถต

แนวโนมการคาดการณระดบความรนแรงและผลกระทบและการประเมนผลในขณะทขอมล

เชงคณภาพมกใชแสดงรายละเอยด บรบท เงอนไขขอจ�ากด ความซบซอนของสถานการณ

ของปรากฏการณหรอปญหาทเกดขนรวมทงการประเมนผลการด�าเนนการดวยเชนกน

แหลงของขอมลทจ�าเปนตอการด�าเนนงานปองกนและแกไขการตงครรภในวยรนระดบทองถนขอมลทจ�าเปนหลงจากการวเคราะหขอมลชมชนของวยรนแบงออกเปน4ชนดไดแก

1.ขอมลของตววยรนทเปนกลมเปาหมายในการด�าเนนการประกอบดวยอายเพศ

ระดบการศกษา อาชพพนเพ อาชพอดเรก สมาชกองคกรทางสงคมลกษณะทพก ลกษณะ

ของครอบครวและเครอญาต ประวตและประสบการณเรองเพศ การเขาถงขอมลเรองเพศ

การใชอปกรณปองกนการตงครรภเปนตน

• 73 •

2. ขอมลของคนหรอกลมคนทมอทธพลตอตววยรนทเปนกลมเปาหมายในการด�าเนนการ

เนองจากบคคลเหลานจะสามารถใหขอมลทใกลกบความเปนจรงของกลมวยรนเปาหมาย

ในกรณทไมสามารถเขาถงกล มวยร นเปาหมายโดยตรงได อกทงกล มนยงสามารถเปน

กลมเปาหมายรอง หรอกลมภาคในการด�าเนนงานปองกนและแกไขการตงครรภในวยรน

ระดบทองถนอาทเชน

ïพอแม ญาต คร ร นพ เพอนทมความหลากหลายทางเพศ ผ น�าชมชน

ผใหบรการสขภาพพระ

ïคานยมหรอระเบยบทางสงคมบรรทดฐานทผลกใหวยรนเผชญปญหาหนกขน

เชนแบบแผนเรองเพศการแตงงานการมแฟนการยตการตงครรภเปนตน

การไดมาซงขอมลจากแหลงนสามารถท�าสนทนา หรอสมภาษณกบผปกครอง ผน�าชมชน

นายจางผใหบรการสขภาพเปนตนแลวท�าการถอดเทปแลวน�ามาวเคราะหแตอยางไร

กตามขอมลเหลาน ผด�าเนนการตองใหความระมดระวงในการถามหรอสมภาษณเปนอยางมาก

ตองแสดงความจรงใจไวเนอเชอใจและแสดงเจตจ�านงในเปาหมายของการด�าเนนการใหชดวา

ด�าเนนการไปเพอแกไขหรอปองกนปญหาทจะเกดกบวยรนไมใชเปนการน�าขอมลไปเปดเผย

หรอสรางความเสอมเสยหรอสรางผลกระทบเชงลบตอวยรนและเครอขายและทส�าคญจะตอง

ปกปองสทธความเปนสวนตวและเกบขอมลของกลมวยรนทใหขอมลเปนความลบ

3.ขอมลเครอขายของวยร นเปนขอมลจ�าเปนอกประการทสามารถน�ามาวเคราะห

วาวยรนกลมเปาหมายมเครอขายใดบางเปนทพงพง หรอไววางใจ และมอทธพลตอวธคด

วถชวต และพฤตกรรมของวยร นเปาหมาย และเครอขายเหลานเองสามารถเขามาม

สวนรวมในการด�าเนนงานปองกนและแกไขการตงครรภในวยรนระดบทองถน ทชวยอ�านวย

หรอสนบสนนใหการด�าเนนการตางๆ ส�าเรจไดงายขนโดยทไมจ�าเปนตองสรางเครอขายขน

มาใหมไดแก

• 74 •

ïเกบขอมลโดยวยรนเองเพอใหไดขอมลทลกครอบคลมและตรงกบความจรง

มากทสด

ïจ�านวนและชอกลมของวยร นสถานทรวมตวสถานบนเทงแหลงความร

เรองเพศแหลงใหบรการดานสขภาพทางเพศ

ïคานยมพฤตกรรมกล มหรอกล มยอยรปแบบพฤตกรรมหรอคานยม

การเลยนแบบจ�านวนและเครอขายของแกนน�าหรอบคคลทอทธพลตอ

พฤตกรรมทางเพศของวยรน

การไดมาซงขอมลจากแหลงนสามารถท�าสนทนากลมวยรน ทหลากหลายแลวท�าการถอดเทป

แลวน�ามาวเคราะหแตอยางไรกตามขอมลเหลานผด�าเนนการตองใหความระมดระวงใน

การถามหรอสมภาษณเปนอยางมากตองแสดงความจรงใจไวเนอเชอใจและแสดงเจตจ�านง

ในเปาหมายของการด�าเนนการใหชดวาด�าเนนการไปเพอแกไข หรอปองกนปญหาทจะเกดกบ

วยรนไมใชเปนการน�าขอมลไปเปดเผยหรอสรางความเสอมเสยหรอสรางผลกระทบเชงลบ

ตอวยรนและเครอขายและทส�าคญจะตองปกปองสทธความเปนสวนตวและเกบขอมลของกลม

วยรนทใหขอมลเปนความลบ และขอมลจากการสนทนานมกเปนขอมลเชงทศนคต และ

คานยม อาจไมลกถงเชงพฤตกรรมเหมอนกบการสมภาษณเชงลกสวนตว ดงนนขอมล

จากการสนทนากลมนจงมงเนนไปทคานยม ประเพณ วฒนธรรมกลมของวยรนทจะมนยยะ

และประโยชนในการปรบเปลยนคานยมประเพณ หรอใชวฒนธรรมยอยเหลานมาเปนแนวทาง

ในการด�าเนนกจกรรมปองกนและแกไขการตงครรภในวยร นระดบทองถนไดดวยเชนกน

เพราะคานยมประเพณหรอใชวฒนธรรมยอยของวยรนไมไดมแตสวนทตองปรบปรงแกไขเทานน

แตกมสวนทเหมาะสมและสงเสรมสขภาพทางเพศไดดวยเชนกน

• 75 •

4. ขอมลภาคเครอขายทท�างานกบวยรนกลมเปาหมาย กลาวคอการท�าแผนทองคกร

ตางๆทท�างานกบวยรนหรอประเดนเรองเพศของวยรนเพอท�าการวเคราะหวาองคกรใด

ด�าเนนการอะไรไปแลวบางมชองวางอะไรมสงใดทยงเปนอปสรรค เงอนไขขอจ�ากดใด

ทแตละองคยงตดขดอย มกลไกการด�าเนนการใดบางทแตละองคกรสามารถเสรม หรอเตมเตม

เงอนไขขอจ�ากดนนไดบางผานการวเคราะหมตดงตอไปน

ïใครบางทตองเขามามสวนรวมในฐานะผใหญใจด(แผนทผมสวนรวม)

ïใครท�าอะไรแลวบาง

ïใครมจดแขงจดออนอะไรเตมเตมกนไดอยางไรทรพยากรทมและทตองการ

หรออาจใชเทคนคSWOTanalysisมาใชกได

ïมประสานงานเชอมโยงซงกนและกน

อยางไรกดขอมลภาคเครอขายทท�างานกบวยรนกลมเปาหมายอาจแบงยอยเพอใหเหนกลไก

การท�างานทละเอยดขน เนองจากปรากฏการณการตงครรภในวยรนนน มทงการด�าเนนการ

เพอปองกนปญหาและการด�าเนนการเพอแกไขปญหาดวยเชนกนโดยแบงออกเปน

4.1กลไกการท�างานปองกนการตงครรภของวยรนไดแก

ïวยรน

ïกลมแกนน�าทงทเปนแกนน�าทเปนทางการ เชน สภาเดกและเยาวชน

กลมพเลยงวยรนและแกนน�าทไมเปนทางการทมอยในชมชนเชนกลม

หรอกวนหรอพใหญของวยรน

ïพอแม/ผปกครอง

ïญาต

• 76 •

ïครและบคลากรในสถานศกษา

ïนายจางและบคลากรในสถานประกอบการ

ïผใหบรการสขภาพในสถานบรการสขภาพ

ïพฒนาสงคม

ïองคกรพฒนาเอกชนตางๆ

4.2กลไกการดแลจดการกบการตงครรภของวยรนไดแก

ïบานพกฉกเฉน

ïครอบครวทดแทน

ïสถานฝกอาชพ

ïผใหบรการสขภาพและสถานบรการทเชยวชาญเฉพาะ เชน ในกรณการยต

การตงครรภเปนตน

โดยท ข อม ล เ หล า น จ� า เ ป น อย า ง ย ง

ในการวางเปาหมายวธคดการด�าเนนงาน

และการประเมนผลลพธรวมกนในลกษณะ

ของภาคเครอขายทท�างานเตมเตมซงกนและกน

ดงแสดงไดจากภาพท3

ภาพท3แหลงของขอมลทจ�าเปนตอการด�าเนนงานปองกนและแกไขการตงครรภในวยรนระดบทองถน

การปอง

กนกา

รตงค

รรภใ

นวยรน การแกไขการตงครรภในวยรน

ขอมลเครอขายของ

วยรน

ขอมลผมอทธพลกบวยรนขอมล

สหภาคทท�างานวยรน

ขอมลวยรน

• 77 •

ระดบขอมลของขอมลทจ�าเปนตอการด�าเนนงานปองกนและแกไขการตงครรภในวยรน

ระดบทองถน

1. ขอมลทมอยแลว (ทตยภม) สามารถแสวงหามาเพอท�าการวเคราะหใหตรงกบ

สภาพปญหาของชมชน

ระดบประเทศไดแก

ïสถานการณอนามยการเจรญพนธในวยรนและเยาวชน ของส�านกอนามย

การเจรญพนธ

ïระบบการตดตามสถานการณเอดสของประเทศ

ïระบบเฝาระวงพฤตกรรมทสมพนธกบการตดเชอเอชไอวBSS (Behavioral

SurveillanceSurvey)ซงจดท�าใน24จงหวดดงแสดงในภาพท4

ภาพท4จงหวดทด�าเนนการเฝาระวงพฤตกรรมทสมพนธกบการตดเชอเอชไอวBSS

จงหวดเฝาระวง 24 จงหวด

ล�าพน

เชยงราย

สโขทย

นครนายก

ราชบร

ปทมธาน

นครราชสมา

สราษฎรธาน

พงงา

สงขลา

ตรง

แพร

อบลราชธาน

ศรสะเกษ

สกลนคร

อดรธาน

ตาก

ลพบร

บรรมย

สมทรสงคราม

ฉะเชงเทรา

ตราด

พษณโลก

นนทบร

• 78 •

ซงขอมลจากฐานขอมลเหลานทมประโยชนในการวเคราะหสถานการณของวยรนในชมชนไดแก

ชวงอายทเรมสนใจเรองเพศพฤตกรรมการรบสอโปคความสมพนธประสบการณทางเพศ

การใชถงยางอนามยการใชสารเคมเปนตน

ระดบทองถนไดแก

ïขอมลอนามยการเจรญพนธทอยในระดบพนท เชนโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ ต�าบล/โรงพยาบาลชมชน/ส�านกงานสาธารณสขจงหวด

ïขอมลอนามยโรงเรยน

ïขอมลจากส�านกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

2. ขอมลทด�าเนนการเกบเอง (ปฐมภม)ขอมลระดบนเปนขอมลทตรงกบความตองการ

ในการด�าเนนการปองกนและแกไขการตงครรภในวยรนระดบทองถนมากทสด เพราะเปน

ขอมลของชมชนเองและด�าเนนการโดยผทเหนปญหาคลกคลกบปญหาและด�าเนนการเกบ

ตามวตถประสงคของการด�าเนนงานปองกนและแกไขการตงครรภในวยรนระดบทองถนเอง

โดยมวธการดงตอไปน

ïท�าการส�ารวจขอมลโดยชมชนเอง แตขอควรค�านงคอตองไมละทงกลมวยรน

ทไมใชกลมหลกดวยเชนกลมวยรนนอกระบบโรงเรยนวยรนอานไมออก

เขยนไมไดวยรนพการเปนตน

ïท�าการประยกตขอค�าถาม หรอหมวดหมของขอค�าถามจากฐานขอมลในระดบ

ประเทศทม เชน ระบบเฝาระวงพฤตกรรมทสมพนธกบการตดเชอเอชไอว

BSS(BehavioralSurveillanceSurvey)

ïกระบวนการเกบขอมลปฐมภมนเองยงมประโยชนในการชวยสรางความสมพนธ

อนดระหวางผด�าเนนงานปองกนและแกไขการตงครรภในวยรนระดบทองถน

• 79 •

กบกลมวยรนในชมชน อกทงยงเปนการสรางการมสวนรวมในการด�าเนนงาน

รวมทงการสร างความร สกในการเป นเจ าของข อมลเจ าของป ญหา

ความรบผดชอบและความภาคภมใจในการรวมปองกนและแกไขการตงครรภ

ในวยรนของชมชนตวเองอกดวย

ตวอยางเครองมอในการสรางฐานขอมล 1.การท�าการส�ารวจขอมลทตองการจากวยรน โดยท�าเปนแบบสอบถาม ใชค�าทงายๆ

ไมซบซอนและตรงไปตรงมาเพอใหกลมวยรนตอบและอาจใชกลมวยรนเองเปนผออกส�ารวจ

เนองจากอยในชวงวยเดยวกนและอยในชมชนเดยวกนท�าใหสามารถสรางความไวเนอเชอใจ

ไดงายแตกตองระมดระวงในการเกบขอมลเปนความลบดวยเชนกน

2.การสมภาษณกล มวยร นหรอผ มอทธพลตอวยร นเปนทกษะทตองมการฝกฝน

หวใจหลกทส�าคญของวธการนคอการสรางความไวเนอเชอใจกบวยรน หรอผมอทธพลตอวยรน

เพราะการด�าเนนการปองกนและแกไขการตงครรภในวยรนระดบทองถนเปนประเดนเกยวกบ

เรองเพศจงยากทวยรนจะไวเนอเชอใจในการใหขอมลจรง โดยเฉพาะขอมลเชงลบตอภาพลกษณ

หรอหนาตาทางสงคมของกลมวยรนหรอผมอทธพลตอวยรน ขอมลทไดการเครองมอชนดน

คอขอมลเชงพฤตกรรมซงจะมประโยชนในการออกแบบกจกรรมหรอโครงการในการปองกน

และแกไขการตงครรภในวยรนระดบทองถน รวมทงการประเมนผลลพธจากการด�าเนนการ

ปองกนและแกไขการตงครรภในวยรนระดบทองถนอกดวย

3.การสนทนากลมกบกลมเครอขายของวยรนหรอภาคเครอขายทท�างานกบวยรน

เปนวธการนผน�าสนทนาตองฝกฝนใหมลกษณะทชวยอ�านวยการใหทกคนในกลมยอยประมาณ

6-8คนไดถกเถยงแลกเปลยนความคดเหนมมมองทศนคตทงทคลอยตามกนและขดแยง

ไมคลอยตามกน วธการนจะไมไดขอมลเชงพฤตกรรมเพราะเปนการถกเถยงกนเปนกลมใหญ

• 80 •

เปนการยากททกคนจะน�าเสนอพฤตกรรมโดยเฉพาะพฤตกรรมเกยวกบเรองเพศ ดงนนขอมล

ทไดจะมประโยชนในการท�าแผนทภาคเครอขายทรวมท�างานกบวยรนในชมชน หรอขอมลแผนท

เครอขายทสงผลตอพฤตกรรมการปองกนและแกไขการตงครรภในวยรนในชมชน อนจะสงผล

ตอการด�าเนนการรวมกนและเตมเตมเสรมพลงศกยภาพซงกนและกนในชมชนตอไป

4.บนทก วเคราะห เรยบเรยงทบทวนน�าเสนอถอไดวาเปนเครองมอและวธการ

ทส�าคญไมนอยในการบนทกขอมลจากเครองมอทง3 ขางตน ในขณะทขนตอนของ

การวเคราะหอาจตองใชทกษะในการใชสถตเชงพรรณนาหรอสถตชนสงมาชวงวเคราะห

สวนการเรยบเรยงและน�าเสนอควรตองวเคราะหผทจะรบฟง หรอน�าเอาขอมลเหลานไปใชตอ

จงควรใชภาษาทงายตรงประเดนตรงไปตรงมาตรงตามวตถประสงคของการด�าเนนการปองกน

และแกไขการตงครรภในวยรน แตกตองระมดระวงเรองการรกษาความลบ ไมเปดเผยขอมล

สวนตวทจะน�าไปสการตามหาวยรนกลมเปาหมายโดยตรงของผทไมมสวนเกยวของโดยตรง

กบการด�าเนนการปองกนและแกไขการตงครรภในวยรน

บทสรปเครองมอในการวเคราะหชมชนในการด�าเนนงานปองกนและแกไขการตงครรภในวยร น

ระดบทองถนนเปนแนวทางและเครองมอทจะชวยใหการด�าเนนการปองกนและแกไข

การตงครรภในวยรนในระดบทองถนทแตละชมชนทองถนด�าเนนการอยแลวมระบบระเบยบ

มากยงขนและเปนแนวทางใหกบชมชนทองถนทก�าลงรเรมด�าเนนการใหเกดขนในอนาคต

อยางไรกดเครองมอเหลานไมใชสงส�าเรจรปทผด�าเนนการปองกนและแกไขการตงครรภ

ในวยรนในระดบทองถนจะสามารถใชเปนเครองมอตายตวแตในทางกลบกนการฝกฝน

การไดทดลองด�าเนนการการเรยนรระหวางการด�าเนนการการด�าเนนการแบบมสวนรวม

จากวยรนในชมชนกลบเปนสงทส�าคญกวาและเปนเครองมอทส�าคญทสดกวาได

• 81 •

เพราะฉะนนการไดลองผดลองถก การเรยนรไปดวยกน และความมงมนด�าเนนการปองกน

และแกไขการตงครรภในวยรนในระดบทองถน จงเปนประโยชนสงสดประการหนงของการใช

เครองมอเหลานทายสดนการแสวงหาขอมลเทคนควธการและเครองมอจากหลายๆ

แหลงขอมลหลายๆผเชยวชาญกจะเปนอกแนวทางทควรฝกฝนใหเกดขน เพราะทายทสด

แลวไมมใครทจะเขาใจชมชนของเราไดดทสดเทากบคนในชมชนเอง

เอกสารอางอง ïพมพวลยบญมงคลและคณะ.(2555).เพศวถในสอนยม.กรงเทพ:มลนธสราง

ความเขาใจเรองสขภาพผหญง

ïพฤตกรรมทางเพศของประชาชน(ออนไลน).(2550).สบคนจาก

www.thairath.co.th(10กมภาพนธ2550)

ïส�านกอนามยการเจรญพนธ.(2558).ทองถนเขมแขงเขาใจวยรนแนวทางการปองกน

และแกไขปญหาการตงครรภในวยรนส�าหรบองคกรปกครองสวนทองถน.กรงเทพ:

ส�านกอนามยการเจรญพนธ

ïส�านกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส. (2558). รายงานผลการส�ารวจ

พฤตกรรมผใชอนเทอรเนตในประเทศไทยป2558.กรงเทพ:ส�านกงานพฒนา

ธรกรรมทางอเลกทรอนกส(องคการมหาชน)

ïศนยเฝาระวงภยเทคโนโลย(ออนไลน).(2551).สบคนจาก

http://www.prachatai.com(5ตลาคม2558)

• 82 •

การจดท�าแผนงาน/โครงการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน

5บทท

• 83 •

บทท 5 การจดท�าแผนงาน/โครงการปองกนและแก ไขปญหาการตงครรภในวยรน

ผศ. ดร. กนษฐา จ�ารญสวสดภาควชาอนามยครอบครว คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล

เนอหา 1.บทน�า

2.แนวคดทฤษฎในการมองปญหาสถานการณการตงครรภในวยรน

และปจจยสาเหตแบบพหปจจยและพหระดบ

3.แนวทางจดการแกไขปญหาการตงครรภในวยรน

4.ความหมายของการเขยนแผนงาน/โครงการและการตงค�าถามกอนลงมอเขยน

5.ขอมลทจ�าเปนส�าหรบการจดท�าแผนงาน/โครงการ

6.ลกษณะของแผนงาน/โครงการทดและปญหาทพบเวลาเขยนแผนงาน

7.องคประกอบของการเขยนแผนงาน/โครงการ

8.ตวอยางการเขยนแผนงาน/โครงการ

9.บทสรป

1. บทน�า

ปจจบนปญหาการตงครรภในวยรนก�าลงเปนวาระทส�าคญของชาตททกภาคสวนทเกยวของ

ตองรวมกนคด รวมกนท�าเพอปองกนและแกไขปญหาอยางเปนระบบ การตราพระราชบญญต

• 84 •

การปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน พ.ศ.2559 ท�าใหหนวยงานทเกยวของตอง

วางแผนจดท�าแผนงาน/โครงการทตอบสนองความตองการของกลมเปาหมายในพนท

ทรบผดชอบของตนเองหนงในหนวยงานทส�าคญไดแกองคกรปกครองสวนทองถนซงตาม

พระราชบญญตฉบบนมอ�านาจและหนาทโดยตรงตอการด�าเนนงานเพอจดการกบปญหา

การตงครรภในวยรน ดงนน แนวคดทใชเพอการวางแผนในการจดท�าแผนงาน/โครงการ

จงเปนสงจ�าเปนทบคลากรในองคกรปกครองสวนทองถนและหนวยงานทเปนภาคเครอขาย

ตองเขาใจและสามารถน�าไปปฏบตได เพอใชแผนงาน/โครงการทก�าหนดเปนแนวทางให

ทกภาคสวนขบเคลอนการด�าเนนงานไปในทศทางเดยวกน และสามารถลดขนาดและผลกระทบ

ของปญหาไดอยางชดเจน

2. แนวคดทฤษฎในการมองปจจยสาเหตของการตงครรภในวยรน

สาเหตของปญหาการตงครรภในวยรนมาจากหลายปจจยและหลายภาคสวนเกยวของกน

ทงจากตวของวยรน ครอบครว โรงเรยน ชมชนการแกไขปญหาจงตองอาศยมมมองในการ

วเคราะหถงปจจยสาเหตใหรอบดาน เพอใหการวางแผนแกไขปญหาท�าไดอยางครอบคลม

สงผลใหการจดการกบปญหามประสทธภาพมากขน แนวคดในการมองปจจยสาเหต

ของปญหาการตงครรภในวยรนประกอบดวย

1. แบบจ�าลองนเวศวทยาเชงสงคม (Social Ecological Model, SEM)

แนวคดนเวศวทยาเชงสงคมทBronfenbrenner(1) ไดพฒนาขน และตอมา

McLeroyetal(2) น�ามาดดแปลงเพมเตมเพอใชกบงานสรางเสรมสขภาพและการปองกนโรค

เปนแนวคดทศกษาหาแนวทางเพอปองกนปญหาสขภาพ โดยพจารณาถงปจจยทมอทธพล

ตอการแสดงออกซงพฤตกรรมสขภาพของมนษยประกอบดวยปจจยใน5ระดบไดแก

• 85 •

1.ระดบบคคล (Intrapersonal level) เปนลกษณะทอยภายในตวของวยรน

ทสงผลตอการแสดงพฤตกรรมเสยงทางเพศ ประกอบดวยปจจยดานสงคมประชากร เชน

การมอายนอยออกโรงเรยนเรวไมไดเรยนหนงสอตอ(3)และปจจยดานจตวทยาเชนขาดความร

เรองเพศศกษาและทกษะชวต(4)มเจตคตและคานยมทางเพศทผดๆ เลยนแบบและท�าตาม

กระแสสงคมและสอโทรทศนเรองการคบหาเพอนตางเพศ(5)ขาดความยบยงชงใจปลอยใจ

ไปตามอารมณและความตองการทางเพศเมออยตามล�าพงกบเพอนตางเพศ(5)ขาดความ

ตระหนกและการรบรตอผลกระทบทจะตามมาจากการมเพศสมพนธในวยรนและมปญหา

ดานบคลกภาพเปนพวกตอตานสงคมหรอตองการความสนใจจากเพศตรงขาม(6)

2.ระดบระหวางบคคล(Interpersonallevel) ไดแกปจจยดานครอบครว

และเพอนสนททอยใกลชด ซงกลมคนเหลานมอทธพลตอการแสดงออกทางพฤตกรรมสขภาพ

ครอบครวเปนสถาบนทางสงคมทอยใกลชดกบวยรนทสด และจดเปนตนทนชวตทส�าคญทสด

ของวยรน พบวาสมพนธภาพในครอบครวทไมด มการทะเลาะเบาะแวง ใชความรนแรง

ทงทางกายและวาจาสงผลใหวยรนหนออกจากบานไปมวสมหรอพงพากลมเพอน(7)และมกถก

อทธพลของกลมเพอนชกน�าไปในทางทไมเหมาะสมเชนเทยวเตรกลางคนดมเหลาสบบหร

เสพยาเสพตดและการมเพศสมพนธกบเพอนตางเพศ(8)

3.ระดบองคกร(Organizationallevel)ประกอบดวยหนวยงานหรอสถาบน

ทางสงคมทเปนทางการ ท�าหนาทก�าหนดแนวปฏบตใหกบบคคลทเปนสมาชก ประกอบดวย

โรงเรยนสถานทท�างานและโรงพยาบาลซงแนวปฏบตจะอยในรปของกฎระเบยบขอบงคบ

ทสมาชกตองปฏบตตามจากการศกษาพบวาระบบการควบคมก�ากบพฤตกรรมเสยงการจด

คลนกวยรนในโรงเรยน เพอใหค�าปรกษาของครทปรกษาในโรงเรยน เปนปจจยส�าคญทจะ

ชวยปองกนการตงครรภในวยรนทก�าลงศกษาอยได(9)

• 86 •

4.ระดบชมชน (Community level) เปนสถาบนทางสงคมทไมเปนทางการ

ทเปนสงแวดลอมทอาศยอยของบคคล ในระดบทกวางขนกวาครอบครวและเพอนสนท และ

มผลตอความคดความเชอและการแสดงพฤตกรรมสขภาพของบคคลยกตวอยางเชน

การมแหลงมวสมอบายมขของวยรนในชมชน หรอมรานคอมพวเตอรในชมชน สงผลใหกลม

วยรนสามารถเขาถงยาเสพตดหรอสอลามกไดงาย

5.ระดบนโยบายสาธารณะ (Publicpolicy) เปนระดบทครอบคลมทกระดบ

ทผานมาวาดวยเรองของนโยบายสาธารณะมาตรการทางกฎหมายและขอบงคบทสงผลกระทบ

ตอการแสดงพฤตกรรมสขภาพรวมถงการก�าหนดนโยบายเพอรณรงคผานสอตางๆหรอกลไก

ตลาดทางสงคมทใชควบคมปจจยทอาจสงผลตอสขภาพโดยเฉพาะเครองดมแอลกอฮอล

2. โยงใยสาเหตของปญหา (Web f causation)

การมองปจจยสาเหตทสงผลใหเกดการตงครรภในวยรน ถงความเชอมโยงกน

ของแตละปจจยพบวาแตละปจจยตางๆมความเชอมโยงซงกนและกนโดยไมสามารถแยก

จากกนชดเจน เมอมปจจยหนงกอาจสงผลกระทบใหเกดอกปจจยหนงตามมา หรอหากม

ปจจยหนงทสงผลทางตรงใหเกดปญหากจะมอกหลายๆ ปจจยทสงผลทางออมผานทางปจจย

สาเหตทางตรง ดงนนหากตองการจดการกบปญหาตองหาทางเลอกทจะขจดปจจยสาเหต

เหลานนใหหมดไป(10) โดยค�านงถงแนวทางของการจดการปญหาทเนนการสรางเสรมสขภาพ

และสามารถด�าเนนการกบคนหมมากไดแทนการดแลเพยงใครคนใดคนหนง เนนการมองทง

ปจจยดานชววทยาและปจจยดานสงคมวฒนธรรม(11) เขาดวยกน แนวคดของการมองสาเหต

โดยใชโยงใยสาเหตของปญหาจะน�าไปสการจดการกบปญหาการตงครรภในวยรน

• 87 •

ไดอะแกรมท1:สาเหตของปญหาการตงครรภในวยรน

ตวอยางของโยงใยสาเหตของปญหาการตงครรภในวยรนดงไดอะแกรมท1

3. แนวทางการจดการกบปญหาการตงครรภในวยรน

การจดการกบปญหาการตงครรภในวยรนสามารถด�าเนนการไดในทกระดบดงน

1. ระดบปฐมภมหรอกอนเกดปญหา เพอปองกนไมใหเกดปญหาขน แนวทางการปองกน

ปญหาการตงครรภในวยร นทส�าคญประกอบดวย การสงเสรมการสรางสมพนธภาพทด

ในครอบครวใหครอบครวอบอนและพอแมเปนทปรกษาของลกในทกเรองไดการเฝาระวง

สาเหตของปญหาการตงครรภในวยรน

เขาไมถงบรการYFHS/FP

วฒนธรรม/ความเชอผดๆเรองเพศ

ครขาดความร/ทกษะ/เจตคตเชงลบ

ขาดการสอสารเรองเพศในครอบครว

มเพศสมพนธไมปลอดภย

ขาดความรเรองเพศศกษา

การตงครรภ

ในวยรน

ขาดค�าปรกษา

ขาดสต อทธพลเพอน

เทยวกลางคน

แหลงมวสมมแฟน

อยากร/อยากลอง

ดมเหลา/เสพยา

สอ/เวบลามก

ปญหาปากทอง

ขาดการก�ากบดแล

สมพนธภาพครอบครวไมด

• 88 •

การมพฤตกรรมเสยงในโรงเรยนและในชมชนเชนพฤตกรรมหนเรยนดมสรามแฟนเทยวเตร

สถานบนเทงกลบบานค�าฯลฯการเฝาระวงปองปรามไมใหมแหลงมวสมของวยรนในชมชน

เชน รานเกมอนเตอรเนต การรณรงคประชาสมพนธสรางความรความเขาใจและสรางความ

ตระหนกถงผลกระทบตอการเสยอนาคตจากการตงครรภในวยรน การจดอบรมเรองเพศศกษา

และพฒนาทกษะชวต เปลยนพลงของวยรนใหหนไปท�ากจกรรมสรางสรรคเปนประโยชน

ตอตนเองและสงคมหรอการประสานความรวมมอระหวางโรงเรยนครอบครวและชมชน

ในการดแลบตรหลานอยางใกลชดเปนตน

2. ระดบทตยภมหรอการปองกนขณะเกดปญหาเพอปองกนมใหปญหาทวความรนแรง

ไปมากขนเชนการจดตงคลนกสขภาพวยรนเพอใหค�าปรกษาในรายทมพฤตกรรมเสยงแลว

เชน ผ ทมประสบการณการมเพศสมพนธ ตองไดรบค�าปรกษา และสงตอเพอเขาถง

การคมก�าเนด หรอกลมทก�าลงประสบปญหา เชน ก�าลงเรมตงครรภ ตองสงตอไปยงสถาน

บรการสขภาพเพอการจดการทเหมาะสมเชนยตการตงครรภหรอการฝากครรภ

3. ระดบตตยภมหรอการปองกนภายหลงเกดปญหาขนแลว เพอฟนฟผประสบปญหา

แลวใหกลบมาใชชวตในสงคมได ในรายทตดสนใจตงครรภตอจนคลอด ตองไดรบการดแล

ดานสวสดการเพอใหสามารถเลยงดบตร หรอยกเปนบตรบญธรรมใหผทพรอมน�าไปดแล

รวมถงการฝกฝนอาชพการสนบสนนใหเรยนหนงสอตอและปองกนการตงครรภซ�า

จากแนวทางการจดการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน เปนแนวทาง

ทตองอาศยการมสวนรวมจากหลายภาคสวน ทงหนวยงานปกครองสวนทองถนทรบผดชอบ

การด�าเนนงานโดยตรงตามพระราชบญญตการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน

• 89 •

ป พ.ศ.2559(12) ทก�าหนดใหหนวยงานทองถนมอ�านาจหนาทด�าเนนการใหวยรนในเขตราชการ

สวนทองถนไดรบสทธตามมาตรา5ในเรองการตดสนใจการไดรบขอมลขาวสารและความร

และไดรบบรการอนามยการเจรญพนธ รวมถงไดรบการปกปดความลบและความเปนสวนตว

ไดรบการจดสวสดการทางสงคมอยางเสมอภาคและไมเลอกปฏบต ดงนนองคกรปกครอง

สวนทองถนจงมท�าหนาทหลกในการก�าหนดทศทางการด�าเนนงานและการประสานความ

รวมมอของหนวยงานภาคเครอขายในชมชนทงสถาบนการศกษาหนวยงานสาธารณสข

หนวยจดสวสดการทางสงคมฯลฯเพอการขบเคลอนการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภ

ในวยร นใหด�าเนนไปในทศทางเดยวกน ซงการด�าเนนงานจะไดผลมากหรอนอยขนกบ

การวางแผนก�าหนดรปแบบของการด�าเนนงานใหบรรลตามวตถประสงคและความตองการ

ของกลมเปาหมาย ดงนน การวางแผนงานจงเปนขนตอนทส�าคญทสด ขนตอนหนงของการ

ขบเคลอนการด�าเนนงานตามพระราชบญญตฯดงกลาว

4. ความหมายของแผนงาน/โครงการ และการตงค�าถามกอนลงมอเขยน

ความหมายของการวางแผนหมายถงหลกการและศาสตรเกยวกบแนวคดอยางเปน

ระบบทคดกอนลงมอจดการ เพอใหเกดความมนใจไดวาทรพยากรทมอย อยางจ�ากด

ทงในปจจบนและในอนาคตจะถกจดสรรหรอใชไปเพอการด�าเนนงานในการแกไขปญหาได

อยางมประสทธภาพสงสดและบรรลตามวตถประสงคทวางไว(13)

ความหมายของแผนงาน (Plan)หมายถงรายละเอยดทแสดงถงความเชอมโยงระหวาง

วตถประสงคและเปาหมายการด�าเนนงานทก�าหนด กบแนวทางการด�าเนนงานเพอใหบรรล

ตามเปาหมายทตงไวภายใตปจจยน�าเขาหรอทรพยากรและกรอบของระยะเวลาทสามารถ

ด�าเนนงานไดแลวเสรจ

• 90 •

ความหมายของโครงการ (Project) หมายถง กจกรรมทตองด�าเนนการเพอใหบรรล

ตามวตถประสงคทก�าหนดไวในแผนงาน(Plan/program)และนโยบายของหนวยงานทวางไว

โครงการเปนสวนยอยสวนหนงของแผนงานโดยทวไปมกประกอบดวยกจกรรม

การด�าเนนงานทรพยากรทใชในการด�าเนนงานและระยะเวลาด�าเนนงานเพอใหบรรลตาม

เปาหมายหรอวตถประสงคของโครงการ

ในขนตอนของการจดท�าแผนงาน/โครงการเพอปองกนและแกไขปญหาการตงครรภ

ในวยรน ผท�าหนาทจดท�าแผนงาน/โครงการ ตองตงค�าถามทส�าคญกบตวเองกอนลงมอ

จดท�าแผนงาน/โครงการโดยขอค�าถามหลกมดงน(14-15)

- จะวางแผนจดกจกรรมอะไรบาง? (What?)ยกตวอยางเชนจะจดกจกรรมอบรม

ใหความรเรองเพศศกษาพฒนาทกษะชวตพฒนาทกษะการเปนแกนน�าเยาวชน ฝกฝนอาชพ

เพอใชเวลาวางของวยรนใหเกดประโยชนแทนการออกเทยวเตรหรอการมวสมกบกลมเพอน

ทน�าไปสพฤตกรรมเสยงดานยาเสพตดหรอมเพศสมพนธในวยรน

- ใครคอกลมเปาหมาย (Who?)บางครงกจกรรมทจะท�าในชมชนไมจ�าเปนตองม

กลมเปาหมายเดยวควรมกลมเปาหมายทหลากหลายครอบคลมตามระดบของความเกยวของ

กบปญหาการตงครรภในวยรน บางกจกรรมควรเนนทพอแมผปกครอง เชน การพฒนาทกษะ

การสอสารเชงบวกกบลกหรอทกษะการก�ากบดแลพฤตกรรมของลกบางกจกรรมอาจเนนทคร

เชนการแลกเปลยนเรยนรแนวทางการจดท�าฐานขอมลเพอประเมนพฤตกรรมเสยงของนกเรยน

ทกคนในโรงเรยน เพอใชตดตามก�ากบ ดแลและใหความชวยเหลอในรายทมปญหาไดทนท

บางกจกรรมอาจเนนทชมชน เชน กจกรรมสรางการมสวนรวมของคนในชมชน ชวยสอดสอง

ดแลบตรหลานขจดแหลงมวสมท�ากจกรรมสาธารณะรวมกนเปนตน

• 91 •

- ระยะเวลาด�าเนนการ จะเรมตนเมอใด และสนสดลงเมอใด (When?)โดยทวไปแลว

การจดท�าแผนงานมกตองเขยนขอตงเบกงบประมาณลวงหนาส�าหรบด�าเนนการในอนาคต

อยางนอย 3-5 ป ดงนนผจดท�าแผนงานควรก�าหนดกจกรรมและรายละเอยดของคาใชจาย

ใหชดเจน เพอใหทกกจกรรมสามารถด�าเนนการไดตามวตถประสงค โดยภายใตแผนงาน

ทจดท�านน สามารถก�าหนดรายละเอยดวาในแตละปจะท�าอะไรกอนหลง แลวจดท�าเปน

โครงการเพอตอบวตถประสงคของแผนงานในแตละขอไดหรอบางโครงการอาจด�าเนนการ

ตอเนองตงแตตนจนจบแผนงานกไดเชนกน

- จะด�าเนนการทไหน (Where?) ควรระบสถานทจดกจกรรมทชดเจน เพราะจะชวย

ใหการคดงบประมาณท�าไดลงตวชดเจนยงขน หากจดขนทหนวยงานในชมชน กไมจ�าเปน

ตองคดงบประมาณในเรองสถานท นอกจากนการจดนอกสถานท เชน การศกษาดงานตอง

ค�านงถงงบประมาณในการเดนทางดวย

- จะด�าเนนการอยางไร โดยใชทรพยากรอะไรบาง (How to?)บางครงการจดกจกรรม

ไมตองอาศยงบประมาณใดๆอาศยเพยงความรวมมอรวมใจ(Inkindcontribution)ของ

ภาคเครอขายในชมชนรวมลงแรงลงขนในแงของทรพยากรทใชด�าเนนงานควรระบให

ครอบคลมถงทรพยากรบคคล เชน ทมงาน ภาคเครอขาย ปราชญชาวบาน หรอผมความร

และประสบการณทเกยวของกบการท�ากจกรรมตางๆ

- ความส�าเรจ หรอผลลพธของการด�าเนนงานคออะไร (What are outcomes of

achievement? What are indicators of achievement?) ผลททมงานคาดหวงวาจะ

เกดขนจากการลงมอด�าเนนงานตามแผนงานทวางไว ทงในแงของผลผลตทเกดทนท เมอจบ

กจกรรมและผลลพธในแงการปรบเปลยนความรเจตคตพฤตกรรมและทกษะการปฏบต

รวมถงผลลพธทางสขภาพ โดยมตวชวดเปนตวก�าหนดวาตองการเหนการเปลยนแปลง

• 92 •

ในดานตางๆมากนอยเพยงใดซงอาจเทยบกบเกณฑทพบในอดตหรอเทยบกบภาพรวม

สถานการณหรอตวชวดของประเทศเพอใชเปนแนวทางในการตดตามก�ากบและประเมนผล

การด�าเนนงานวาบรรลผลส�าเรจมากนอยเพยงใด

5. ขอมลทจ�าเปนส�าหรบการจดท�าแผนงาน/โครงการ

ผท�าหนาทเขยนแผนตองจดเตรยมรายละเอยดของขอมลทจ�าเปนตองใชเพอประกอบ

การจดท�าแผนงาน/โครงการดงน(14-15)

ï รายละเอยดของแผนชาต/แผนยทธศาสตรของกระทรวง/แผนกลยทธขององคกร

เพอน�าไวใชในการอางองการเขยนทมาและความจ�าเปนของการจดท�าแผนงาน/โครงการทม

ความเกยวของหรอมทศทางการจดท�าแผนงานใหสอดคลองกบยทธศาสตรในระดบชาต

หรอในระดบหนวยงาน ในทนผมหนาทจดท�าแผนงานการปองกนแกไขปญหาการตงครรภ

ในวยรนขององคกรปกครองสวนทองถน(อปท.)ควรทบทวนรายละเอยดของพ.ร.บ.การปองกน

และแกไขปญหาการตงครรภในวยรนพ.ศ.2559โดยเฉพาะในสวนบทบาทและหนาทของ

อปท.และภาคเครอขายในมาตราตางๆ รวมถงยทธศาสตรเพอการปองกนและแกไขปญหา

การตงครรภในวยรนระดบชาต พ.ศ.2560-2569 เพอใชประกอบการจดท�าแผนงาน/โครงการ

ของหนวยงานตนเองใหสอดคลอง

ï ภาระหนาทของหนวยงาน เพอจดท�าแผนงาน/โครงการใหสอดคลองกบหนาทและ

ความรบผดชอบของหนวยงานซงหนาทส�าคญขององคกรปกครองทองถนคอการสนบสนน

ปจจยเพอการด�าเนนงานการแสวงหาความรวมมอและการประสานงานกบภาคเครอขาย

ในชมชนเพอใหการด�าเนนงานปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรนมประสทธภาพ

โดยท�าหนาทเปนเจาภาพและชกชวนหนวยงานทเกยวของเชนโรงเรยนโรงพยาบาลสงเสรม

• 93 •

สขภาพต�าบลโรงพยาบาลอ�าเภอชมรมหรอสมาคมทจดตงอยางเปนทางการและไมเปน

ทางการในชมชนเขามารวมคดรวมท�าตามบทบาทหนาทและความเชยวชาญหรอประสบการณ

ของแตละคน

ï ขอมลสภาพปญหาและความตองการของกลมเปาหมาย อยภายใตความรบผดชอบ

ของหนวยงานใดบาง โดยน�าเสนอใหเหนถงขนาดและแนวโนมของสถานการณปญหา

การตงครรภในวยรนทเพมขนกลมเสยงหรอกลมเปาหมายของการด�าเนนงานเชนเปนกลมวยรน

ในชมชนทไมไดเรยนหนงสอแลว หรอกลมวยรนทชอบเทยวเตรกลางคน มปญหาครอบครว

พอแมหยารางฯลฯรวมถงปจจยทสงผลตอการเพมขนของปญหาเชนการมแหลงมวสม

ในชมชน หรอสดสวนของครอบครวในชมชนทพอแมตองไปท�างานตางจงหวดแลวทงเดกวยรน

ใหอยในความดแลของปยาตายายนอกจากนควรระบถงผลกระทบของปญหาการตงครรภ

ในวยรนทมตอกลมวยรนโดยตรงหรอผลกระทบทมตอสงคมและประเทศชาตโดยสวนรวม

เพอแสดงถงความจ�าเปนในการจดท�าแผนงาน/โครงการเพอปองกนแกไขปญหาดงกลาว

ï ขอมลทรพยากรทใชเพอการด�าเนนงาน ทงคน งบประมาณ สงของ วสดอปกรณ

เครองมอเครองใชและปจจยเกอหนนใหการท�างานประสบผล

ï ขอมลดานนโยบาย สงคม วฒนธรรม และการเมอง ทอาจสงผลตอการวางแผน

และการด�าเนนงาน เชน นโยบายการเขาส ยคดจตอลทเนนความคลองตวและรวดเรว

ในการท�างานผานระบบคอมพวเตอรความครอบคลมและถกตองของขอมลขาวสารเพอการ

ตดสนใจ หรอขอมลดานสงคม วฒนธรรม เชน สงคมยคไอททขอมลขาวสารดานเพศ

จ�านวนมากถกเผยแพรอยางรวดเรว เกดการเลยนแบบของวยรนในทางทไมเหมาะสม ท�าให

ยากตอการด�าเนนงานปองกนและแกไขปญหาในชมชน

• 94 •

6. ลกษณะของแผนงาน/โครงการทดและปญหาทพบเวลาเขยนแผนงาน

6.1 ลกษณะของแผนงาน/โครงการทดควรประกอบดวย

1.เขยนดวยภาษาทเขาใจงายและสอความหมาย

2.ก�าหนดเปาหมายวตถประสงคหรอมาตรการทคาดหวงวาจะด�าเนนงานทชดเจน

3.มการจดล�าดบแนวทางแกไขปญหาทครอบคลมทกปจจยสาเหต ระบวธการ

และขนตอนของการด�าเนนงานทชดเจน

4.ก�าหนดการใชทรพยากรตามกจกรรมการด�าเนนงานทชดเจนเหมาะสม และ

วดไดอยางเปนรปธรรม

5.ระบวธการตดตามควบคมก�ากบและประเมนผลการด�าเนนงานทชดเจน

6.ก�าหนดตวชวดผลผลตผลลพธและผลกระทบทชดเจนระบแหลงทมาของ

ขอมลเพอการจดเกบตวชวดได

7.ผบรหารหรอผท�าหนาทก�าหนดนโยบายอานท�าความเขาใจไดโดยงาย เนอหา

ไดรบการศกษาคนควาเอกสารและหลกฐานอางองมาเปนอยางด มขอมลปญหา

สถานการณสนบสนนเพยงพอและมเหตผลมาสนบสนนความจ�าเปนการจด

ท�าแผนงาน/โครงการทหนกแนนนาเชอถอ

6.2 ปญหาทพบไดบอยในการเขยนแผนงาน/โครงการสรปไดดงน

1.ทมาของแผนงาน/โครงการ หรอหลกการและเหตผลขาดความชดเจนขาดการ

อางองสถตเพอระบขนาดและแนวโนมของปญหา ไมระบความรนแรงหรอผล

กระทบจากปญหาไมสอถงความจ�าเปนทจะตองท�าการแกไขปญหา

2.มวตถประสงคหลายขอหรอแตกยอยในรายละเอยดมากเกนไปจนท�าให

ยากตอการตดตามก�ากบและประเมนผล

• 95 •

3.สบสนระหวางการเขยนเปาหมายของแผนงาน/โครงการ(Goal) หรอ

วตถประสงคทวไปกบวตถประสงคเฉพาะ(Objectives)ซงโดยทวไปแลว

เปาหมายของแผนงาน/โครงการควรมไดเปาหมายเดยวคอมงลดผลกระทบ

ของปญหาทเกดขนตวอยางเชนในทางสขภาพไดแกการลดอบตการณของ

ปญหาลดอตราปวยหรออตราตายจากปญหาหรอการเพมคณภาพชวต

ซงอาจมไดหลายวตถประสงค เชนการสงเสรมใหมความรและพฒนาทกษะ

การดแลตนเองดานสขภาพ การคดกรองโรคและสงตอเพอการรกษา การจด

หนวยเคลอนทเพอใหการรกษาแกกลมเปาหมายการปองกนภาวะแทรกซอนฯลฯ

หรอในทางสงคมไดแกการลดความเหลอมล�าทางเศรษฐกจหรอเพมความอยด

กนดในขณะทมหลายวตถประสงคทจะน�าไปสความอยดกนดเชนการพฒนา

ทกษะฝมอแรงงานสนบสนนการฝกอาชพเพมโอกาสในการจางงานเพมมลคา

ผลผลตจดหาตลาดเพอการจ�าหนายผลตผลฯลฯ

4.การเขยนหลายวตถประสงคอยในขอเดยวกน ท�าใหยากตอการตดตามและ

ประเมนผล

5.ก�าหนดกจกรรมไมสอดคลองกบวตถประสงคทตงไว เชน ก�าหนดวตถประสงค

เปนพฒนาทกษะการจดการความเครยดดวยตนเองแตกลบจดกจกรรมเปน

การบรรยายอยางเดยวโดยไมมการฝกปฏบตรวมดวย

6.ก�าหนดตวชวดไมสอดคลองกบวตถประสงคและกจกรรมและ/หรอตวชวด

ทก�าหนดเปนนามธรรมวดไมไดหรอวดยาก

• 96 •

7. องคประกอบของการเขยนแผนงาน/โครงการองคประกอบของการเขยนแผนงานโดยทวไปประกอบดวย

ïชอแผนงาน

ïชอโครงการ(1แผนงานมไดหลายโครงการ)

ïชอบคคลหรอหนวยงานทรบผดชอบ

ïความส�าคญและทมาของโครงการ(หลกการและเหตผล)

ïวตถประสงคของโครงการ

ïเปาหมาย

ïการก�าหนดกจกรรม

ïการก�าหนดระยะเวลา/ขนตอนการด�าเนนงานตลอดโครงการ

ïการก�าหนดทรพยากรทใช

ïงบประมาณทงหมดของโครงการ

ïการบรหารโครงการ/ควบคมก�ากบ

ïผลทคาดวาจะไดรบ(ผลลพธการด�าเนนงาน)

โดยมรายละเอยดของแตละองคประกอบดงน

1. ชอแผนงาน

ชอของแผนงานทดควรครอบคลมโครงการทงในแงของวตถประสงคทวไปหรอเปาหมาย

ของการวางแผนด�าเนนงานและวตถประสงคเฉพาะ ทสอถงแนวทางในการปฏบตงานอยางชดเจน

ชอของแผนงานควรระบถงประชากรกลมเปาหมายสอกลวธการด�าเนนงานวาจะด�าเนนการ

อะไรในกลมเปาหมาย สอถงผลลพธทคาดวาจะเกดขน และสอถงระยะเวลาการด�าเนนงาน

โดยทวไป ชอของแผนงานทด ควรระบ4 องคประกอบใหชดเจนคอ ตองการจะท�าอะไร

• 97 •

(What?)ทไหน/กบกลมเปาหมายใด(Where/Whom?)เมอใด(When?)และความมากนอย

ของผลลพธการด�าเนนงาน(Howmuch?)(15)

2. ชอโครงการ

ชอของโครงการทดควรระบถงแนวปฏบตและความคาดหวงตอผลตอบแทนทสบเนอง

จากการปฏบตงานตามโครงการทไดระบไวในแผนงานตลอดจนทศทางการด�าเนนโครงการนนๆ

มความชดเจนในเนอหาและสาระส�าคญของโครงการซงใน1แผนงานสามารถมไดหลายๆ

โครงการโดยทวไปการเขยนโครงการมกเปนการตอบสนองวตถประสงคในขอนนๆ

ของแผนงานหลกหรอแผนกลยทธของหนวยงาน เชนหากในแผนงานหนงม4วตถประสงค

กควรเขยนโครงการจ�าแนกเปน4โครงการเพอแจงรายละเอยดวาจะท�าอะไรกบใครทไหน

และเมอไรเพอใหงายตอการตดตามก�ากบและประเมนผล

โดยทวไปมกเขยนชอโครงการทกระชบและนาสนใจสอถงกจกรรมและกลมเปาหมาย

ทจะด�าเนนการเปนหลก โดยไมจ�าเปนตองระบรายละเอยดของเงอนไขเวลาหรอสถานทเหมอน

ชอแผนงาน

3. ชอบคคลหรอหนวยงานทรบผดชอบ

ชอของบคคลหรอหนวยงานทรบผดชอบควรระบใหชดเจนวามใครมาจากหนวยงานใดบาง

ทเขามามสวนรวมเปนเจาภาพรบผดชอบด�าเนนงานในโครงการนเพอสะดวกในการนเทศงาน

ตดตามควบคมก�ากบและประเมนผลการด�าเนนงานรวมทงเพอความสะดวกในการประเมน

ความเหมาะสม ความเปนไปไดของการด�าเนนงาน ภายใตความเชยวชาญและประสบการณ

ของก�าลงคนและทรพยากรทหนวยงานนนๆมอย

4. หลกการและเหตผล

เปนการระบทมาและความส�าคญของการจดท�าแผนการด�าเนนงานซงจะตองระบ

ถงสถานการณหรอสภาพของปญหาทพบในชมชน โดยอาศยคาสถตของปญหาทพบในพนท

• 98 •

แนวโนมจากอดตจนถงปจจบนหรอคาดการณวาจะเพมขนในอนาคตเทยบกบสถานการณระดบ

ประเทศหรอระดบโลก/ภมภาคผลกระทบของปญหาทงในระยะสนและระยะยาวและผลกระทบ

ทงทางตรงตอกลมเปาหมายและทางออมตอครอบครวสงคมและประเทศชาตโดยรวมเชน

ผลกระทบดานเศรษฐกจตอครอบครวตองเสยคาใชจายในการดแลหรอผลกระทบตอการพฒนา

ประเทศจนเปนสาเหตใหทมงานจ�าเปนทจะตองวางแผนเพอจดการกบปญหานทงในแงของ

การขจดปญหาใหหมดไปหรอเพอลดขนาดและความรนแรงของผลกระทบจากปญหาในระดบหนง

ในยอหนาทายสดของหลกการและเหตผลตองระบถงแนวโนมของการด�าเนนการท

จะสอดคลองกบความตองการหรอนโยบายระดบชาตของรฐบาล รวมทงตองระบถงประโยชน

ทคาดวาจะไดรบภายหลงจากการลงมอปฏบตตามแผนทวางไวดวยวาจะเกดขนกบหนวยงานใด

หรอกบกลมเปาหมายใดบางและอยางไร

5. วตถประสงค

ในแผนงานโดยทวไปมกมสวนประกอบของวตถประสงค2สวนไดแกวตถประสงคหลก

และวตถประสงคเฉพาะ(16)

5.1วตถประสงคหลกหรอเปาประสงคหรอเปาหมายหลก(Goal)ของการด�าเนนงาน

เปนสงทผวางแผนตองการใหเกดขนโดยภาพรวม ภายหลงกระบวนการด�าเนนงานตามแผนงาน

ทวางไวบรรลผลส�าเรจโดยทวไปเปาประสงคหรอวตถประสงคหลกมกมเพยงเปาหมายเดยว

ซงมกเขยนสอในแงการลดผลกระทบของปญหาขนสดทายเชนการลดอตรปวยหรออตราตาย

การมสขภาพดการมอายขยทยาวนานขนการลดอตราเกดการลดอตราการตงครรภหรอ

ลดอตราการคลอดบตรฯลฯ

5.2วตถประสงคเฉพาะหรอวตถประสงคยอยทน�าไปสการจดท�าโครงการ

ใน1แผนงานสามารถประกอบไปดวยวตถประสงคเฉพาะหลายๆ ขอไดทงนขนกบกจกรรม

• 99 •

ทตองการด�าเนนงานและกลมเปาหมายของการด�าเนนงาน วตถประสงคเฉพาะจะแสดงถง

ผลงานหรอผลทตองการใหเกดขนจากการท�ากกรรมหรอการลงมอปฏบต

ลกษณะของวตถประสงคทดประกอบดวย

1.ควรก�าหนดทศทางของการลดลงของขนาดของปญหาหรอการเพมขนของ

สงทตองการใหเปลยนแปลงไปในทศทางทดขนของกลมเปาหมายเชนความร

ทเพมขนทกษะการปฏบตทดขน

2.ควรเขยนในเชงพฤตกรรมทสามารถน�าไปปฏบตไดและสามารถเกบขอมล

เพอประเมนผลการเปลยนแปลงได

3.ควรสอถงสงทจะด�าเนนการ/กจกรรมเพอท�าใหเปาหมายบรรลผล

องคประกอบของการเขยนวตถประสงคทดประกอบดวยมมมอง5ดาน“SMART”

ดงน(17)

- S=Sensibleวตถประสงคทดตองเปนไปไดในทางปฏบต

- M=Measurableสามารถวดได/ประเมนไดอยางเปนรปธรรมและสามารถ

น�าไปเปรยบเทยบกบเกณฑหรอมาตรฐานทมอยได

- A=Attainableสามารถระบถงสงทตองการหรอเปาหมายในเรองนนไดชดเจน

- R=Reasonableมเหตมผลสนบสนน

- T=Timeมขอบเขตของระยะเวลาการด�าเนนงานก�าหนดไวอยางชดเจน

6. ขนตอนการด�าเนนงาน

ควรระบรายละเอยดของขนตอนการด�าเนนงานทชดเจนตงแตเรมตนไปจนถงจบ

แผนงาน/โครงการนนๆโดยประกอบดวย3ขนตอนดงน

• 100 •

6.1ขนเตรยมการ เปนขนตอนทผ จดท�าแผนงานควรใหความส�าคญใหมาก

เนองจากในขนนหากเตรยมการมาดกจะชวยใหการท�างานในขนตอนอนๆราบรน

ในขนเตรยมการนประกอบดวย

- การประชมระดมสมองทมงานหรอผทรงคณวฒเพอก�าหนดขอบเขตของ

การด�าเนนงานกลมเปาหมายกลวธด�าเนนงานกจกรรมและทรพยากร

ทจะใช

- การจดท�าค�าของบประมาณทครอบคลมทกกจกรรมตามวตถประสงคเฉพาะ

- การประชาสมพนธกลมเปาหมายในพนท

- การประสานงานเพอขอความรวมมอจากหนวยงานตางๆทเกยวของ

- การจดเตรยมบคลากรมอบหมายงานตามหนาทความรบผดชอบและความถนด

- การจดเตรยมอปกรณเครองมอสอการท�ากจกรรมฯลฯ

6.2 ขนด�าเนนการเปนขนตอนทระบถงรายละเอยดของการด�าเนนงานทน�าไป

สการลงมอปฏบตกจกรรมทดตองครอบคลมในเรองของ

- รปแบบการด�าเนนงานทเกยวของกบโครงการวาจะจดกจกรรมอะไรใหกบใคร

ในชวงเวลาไหน

- ในแตละกจกรรมมรายละเอยดการด�าเนนงานอยางไรมขอบเขต/พนทของ

การด�าเนนงานทไหน

6.3 ขนการตดตามและประเมนผล เปนขนตอนทใชบงชแนวทางการควบคม

คณภาพของการด�าเนนงานใหบรรลตามวตถประสงคประกอบดวย

- การระบแนวทางทใชเพอตดตาม ก�ากบ และประเมนผลการท�างาน เชน

การนเทศงานการเยยมส�ารวจการสมตรวจ

• 101 •

- ระบวธเกบรวบรวมขอมลวาจะเกบอะไรกบใครและเมอใดเพอประเมนผล

ตามตวชวดทตงไววางานบรรลผลส�าเรจมากนอยเพยงใด

7. การก�าหนดระยะเวลา/ขนตอนการปฏบตงาน

การเขยนแผนงานของแตละโครงการทดควรก�าหนดชวงเวลาตงแตเรมตนโครงการ

จนถงสนสดโครงการ ซงอาจระบอยในรปตารางเวลา(Gantt’schant/Timeframe) มการ

ก�าหนดระยะเวลาใหตอเนองกนตลอดโครงการ เพอการปฏบตงานอยางเปนระบบและครบวงจร

ใชเพอเปนกลไกการควบคมและก�ากบการด�าเนนงานใหผปฏบตงานทกคนสามารถด�าเนนงาน

ไดบรรลผลตามเปาหมายทนตามเวลาทก�าหนดเชน6เดอนหรอ1ปเปนตน

8. การก�าหนดทรพยากรทใชในโครงการ

ทรพยากรหมายถงปจจยทถกน�าไปใชเพอการปฏบตงานตามแผนงานหรอโครงการ

ทก�าหนดประกอบดวยคนเงนวสดอปกรณเครองมอเวชภณฑฐานขอมลฯลฯการระบ

ถงทรพยากรทใชควรยดหลก4Eประกอบดวย(15)

-ความประหยด(Economy):เนนใชทรพยากรทมในทองถนบคลากรทเปน

ภาคเครอขายการท�างาน

-ความมประสทธภาพ(Efficiency):เนนการใชทรพยากรใหเกดประโยชนสงสด

ตอกลมเปาหมาย

-ความมประสทธผล(Effectiveness):ทรพยากรทใชไปแลวกอใหเกดผลลพธ

การเปลยนแปลงทางสขภาพในทศทางทดขนเชนสถานการณปญหาลดลง

หรอหมดไปจากชมชนสขภาพดขนคณภาพชวตของกลมเปาหมายดขน

-ความเปนธรรม(Equity): มการกระจายของทรพยากรทใชในการด�าเนนงาน

อยางทวถงและครอบคลมกลมเปาหมายในวงกวาง

• 102 •

9. งบประมาณ

หมายถงคาใชจายของโครงการหรอทรพยากรในรปเมดเงนทใชเพอการด�าเนนงาน

ตลอดโครงการนนๆ ซงจะสอถงการลงมอปฏบตตามแผนวาสามารถด�าเนนงานไดผลลพธท

คมคากบการลงทนหรอไมโดยปกตองคประกอบของงบประมาณดจาก:-

9.1 ยอดรวมทงโครงการ

9.2 รายละเอยดคาใชจายจ�าแนกตามหมวดแบงเปน

1.หมวดคาแรงไดแกงบประมาณทใชจายไปเพอเปนคาแรงของบคลากร

เชนเงนเดอนคาจางคาตอบแทนคาลวงเวลาเบยเลยงสวสดการฯลฯ

2. หมวดคาวสด ไดแก ยา/เวชภณฑ อปกรณส�านกงาน กระดาษ ดนสอ

ปากกาสมดหนงสอฯลฯซงเปนหมวดของวสดทสนเปลองและมอาย

ของการใชงาน

3.หมวดคาสาธารณปโภคไดแกคาน�าคาไฟคาน�ามนเชอเพลงคาโทรศพทฯลฯ

4.หมวดเบดเตลดอนๆนอกเหนอไปจากนเชนคาแสตมปคาสงพสด

คาถายเอกสาร

10. การบรหารจดการโครงการ

ใหระบถงแนวทางการควบคมก�ากบการบรหารจดการความเสยงการนเทศงาน

การตดตามก�ากบและประเมนผลการด�าเนนงานอยางตอเนองและเปนระบบใชเพอเปนแนวทาง

ใหผ บรหารและผประเมนโครงการใชในการพจารณาจดสรรงบประมาณ และตดตาม

ดผลลพธของการด�าเนนงานวาสามารถบรรลตามวตถประสงคทก�าหนดไวหรอไมและคมคา

กบงบประมาณทเสยไปหรอไมโดยระบใหชดเจนวา

-ใครท�าหนาทตดตามก�ากบงานมความถของการตดตามก�ากบแคไหนและ

ด�าเนนการอยางไร

• 103 •

-ใครท�าหนาทในการประเมนผลการด�าเนนงานและจะด�าเนนการเมอใด

-จะเกบขอมลเพอการตดตามก�ากบและประเมนผลดวยวธไหนจะวเคราะหขอมล

อยางไรและจะใชเกณฑใดในการตดสน

11. ผลลพธหรอผลทคาดวาจะไดรบ

เปนการก�าหนดเปาหมายของการด�าเนนงาน หรอความคาดหวงทจะเกดขนจากการ

ลงมอด�าเนนงานระบไดทงเปาหมายเชงปรมาณและเชงคณภาพโดยปกตควรก�าหนดระยะเวลา

ทจะด�าเนนการใหส�าเรจ เพอใชเปนแนวทางก�ากบใหการท�างานบรรลเปาหมายตามระยะเวลา

ทก�าหนดใหไดควรระบวาจะด�าเนนการเมอใดและดวยปรมาณเทาใด เพอใชเปนแนวทาง

ในการควบคมก�ากบการด�าเนนงานอยางมประสทธภาพ

ผลลพธทคาดวาจะเกดขนประกอบดวยผลลพธทางตรง(ทเกดขนกบกลมเปาหมาย)

และผลลพธทางออม (ทเกดขนกบชมชน ผด�าเนนงาน และสงคม) ทงนโดยอาศยตวชวด

เพอก�าหนดผลลพธทเปนรปธรรมสามารถวดไดเกบขอมลไดมแหลงทมาของการตรวจสอบ

ขอมลตวชวดทชดเจนเชนจากบนทกรายงานจากการส�ารวจชมชนและน�าไปสการประเมนผล

ความส�าเรจของการด�าเนนงานในกลมเปาหมายตามระยะเวลาทก�าหนด

11.1ผลลพธเชงปรมาณเชนอตราปวยลดลงจากเดมรอยละ50จ�านวนคนทเขารบ

การอบรม100คนรอยละของผเขาอบรมทมความรผานเกณฑฯลฯ

11.2ผลลพธเชงคณภาพเชนความพงพอใจของผเขาอบรมทศนคตตอการใชชวต

ทดขนฯลฯ

ระดบของการวดผลทเกดขนม3ระดบไดแก

1.ผลผลต(Output):เปนผลทเกดขนทนทหลงจบกจกรรมตวอยางเชนจ�านวน

คนทไดรบบรการจ�านวนคนทเขารวมในกจกรรมจ�านวนคนทไดรบการฝกอบรม

• 104 •

หรอบางครงคดเปนรอยละของคนทเขารวมเทยบกบกลมเปาหมายทงหมดเชน

รอยละของวยรนทเขารวมในกจกรรมศกษาดงาน

2.ผลลพธทเกดการเปลยนแปลงในพฤตกรรมของกล มเปาหมายแตละราย

(Effects)ภายหลงเขารวมกจกรรมในแงของความรเจตคตและทกษะทเพมขน

ตวอยางเชนผเขาอบรมมความรเพมขนจากเดมรอยละ80

3.ผลลพธในทางสขภาพ (Impacts) ทเปลยนแปลงไปในทศทางทดขนกบชมชน

ตวอยางเชนอตราปวย/อตราตายทลดลงอตราการตงครรภลดลงคณภาพชวต

ทดขน

8. ตวอยางการเขยนแผนงาน

จากการวเคราะหสาเหตของการตงครรภในวยรนพบวามหลายปจจยสาเหตทงจากตววยรนเอง

จากครอบครวจากเพอนจากโรงเรยนและจากสงคมสงแวดลอมดงนนการวางแผนเพอ

ปองกนแกไขปญหาจงตองมองอยางเปนระบบและรอบดานตงแตการปองกนในระดบกอนเกด

(ปฐมภม)ขณะเกด(ทตยภม)ไปจนถงหลงเกดปญหาไปแลวและตองการการฟนฟเยยวยา

แกไข(ตตยภม)ดงตวอยางตอไปน

ตวอยาง

1. ชอแผนงาน

แผนรณรงคปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรนของโรงเรยนสขสนตองคการ

บรหารสวนต�าบลสขขปพ.ศ.2560-2564

2. เปาหมาย

เพอลดอตราการตงครรภรายใหม(อบตการณ)ในโรงเรยนใหเปน0ภายในปพ.ศ.2564

• 105 •

3. หนวยงานทรบผดชอบ

โรงเรยนสขสนตองคการบรหารต�าบลสขขและโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลสขข

4. หลกการและเหตผล

สถานการณปญหาการตงครรภในวยรนเพมขนอยางตอเนองทงในระดบประเทศและ

ในระดบพนท โดยพบวาในระหวางป พ.ศ. .... มอตราการคลอดของมารดาวยรนเพมขน

อยางตอเนอง คดเปน...ปญหาการตงครรภในวยรนสงผลกระทบตอทงมารดาวยรนและทารก

ทคลอด จากความไมพรอมในการเลยงดของผเปนแม สงผลกระทบใหเกดปญหาเปนปญหา

ทางสงคมและเปนปญหาระดบชาต เพราะแมวาภาวะการเจรญพนธในคนไทยลดลงมาตาม

ล�าดบแตการเกดทพบเปนเดกเกดนอยแตดอยคณภาพซงสงผลตอการพฒนาประเทศ

ในอนาคต เนองจากเดกทคลอดจากมารดาวยรน ตองเตบโตเปนก�าลงส�าคญของการพฒนา

ประเทศ หากไมไดรบการเลยงดทมคณภาพ กจะไมสามารถเปนทรพยากรมนษยทมคณคา

ในการพฒนาประเทศได

แนวทางการจดการกบปญหาทผานมาเนนการด�าเนนงานหลากหลายเชนการสงเสรม

ใหสมาชกในครอบครวมการท�ากจกรรมรวมกนสรางความรกความเขาใจทดตอกนเปน

ครอบครวอบอน การสอนเพศศกษา การอบรมใหความรเรองการปองกนการตงครรภและ

โรคตดเชอทางเพศสมพนธและโรคเอดสการพฒนาทกษะชวตฯลฯ

สถานการณปญหาทพบในชมชนต�าบลสขข พบวาปญหาการตงครรภในวยรนมสถตเปน

อยางไรทผานมาในพนทไดท�าอะไรไปแลวบางไดผลเปนเชนไรอะไรทยงเปนชองวางของ

การจดการกบปญหาหรอยงไมไดด�าเนนการอะไรทควรจะด�าเนนการตอไปและควรเนน

ในกลมใดหรอในรปแบบกจกรรมใดและมการด�าเนนงานในทศทางทขานรบกบยทธศาสตรชาต

หรอตามบทบาทหนาทของหนวยงานอยางไรบาง

• 106 •

ประโยชนทคาดวาจะไดรบเกดขนกบหนวยงานอยางไรเชนไดแนวทางการด�าเนนงาน

ไดรปแบบการจดการกบปญหาทมประสทธภาพและประโยชนทจะเกดขนกบกลมเปาหมาย

เชนวยรนไดมความรและทกษะการปฏบตตนทเหมาะสมและหางไกลจากปญหาฯลฯ

5. วตถประสงคเฉพาะ

วตถประสงคท1รณรงคใหความรเรองสขภาวะทางเพศเพศศกษาและการคมก�าเนด

เพอปองกนการตงครรภในนกเรยน(โครงการท1เพศศกษาฝาวกฤต

ชวตวยรน)

วตถประสงคท2พฒนาระบบดแลและใหความชวยเหลอนกเรยนเพอการจดการ

กบพฤตกรรมเสยงของนกเรยนทเหมาะสม(โครงการท2โรงเรยน

ใสใจหวงใยนกเรยน)

วตถประสงคท3พฒนาแกนน�าทกษะชวต-พสอนนองเพอปองกนการตงครรภ

ในนกเรยน(โครงการท3แกนน�าเธอคอพลงการเปลยนแปลง)

วตถประสงคท4พฒนาศกยภาพครในการใหค�าปรกษาแกนกเรยน(โครงการท4

ครคอทพง)

วตถประสงคท5 พฒนาชมรมเครอขายเพอนเตอนเพอน(โครงการท5เพอนเตอนเพอน)

6. กลมเปาหมาย

1. นกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนจ�านวน400คน

2. ครแนะแนวและครประจ�าชนจ�านวน50คน

3. นกเรยนแกนน�าชนมธยมศกษาปท5จ�านวน50คน

7. ขนตอนการด�าเนนงาน

7.1 ขนเตรยมการ

• 107 •

- ประชมระดมสมองทมงานเพอจดท�าแผนงาน/โครงการและจดท�าค�าขอ

งบประมาณ

- ประชาสมพนธนกเรยนและผปกครองรวมทงครในโรงเรยนใหรบรและเขาใจ

ในความส�าคญของโครงการและมสวนรวมในกจกรรม

- ประสานงานกบหนวยงานทเกยวของไดแกรพสต.โรงพยาบาลอบต.เพอ

เตรยมทมงาน

- จดเตรยมอปกรณเครองมอคมอการฝกอบรมแบบทดสอบความรสอการ

จดกจกรรม

7.2ขนด�าเนนงาน

- จดท�าฐานขอมลการเฝาระวงปญหาและพฤตกรรมเสยงของนกเรยนทกคนใน

โรงเรยน

- จดสปดาหนทรรศการเรองเพศศกษานาร

- ฝกอบรมใหความรเรองเพศศกษาการคมก�าเนดและการพฒนาทกษะชวตแก

นกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน

- จดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรเทคนคการใหค�าปรกษาแกครประจ�าชนและ

ครแนะแนว

- จดอบรมเพอพฒนาทกษะการเปนวทยากรกระบวนการใหแกนน�านกเรยน

ชนมธยมศกษาปท5ฯลฯ

7.3ขนตดตามและประเมนผล

- ประเมนความรและทกษะชวตของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน กอนและ

หลงเขารวมกจกรรม

• 108 •

- ประเมนความรและทกษะการใหค�าปรกษาของครประจ�าชนและครแนะแนว

- ประเมนความรและทกษะการเปนวทยากรกระบวนการของแกนน�านกเรยน

ชนมธยมศกษาปท5กอนและหลงเขารวมฝกอบรม

- ตดตามเยยมบานนกเรยนทมภาวะเสยงประเมนผลการปรบเปลยนพฤตกรรม

และการมาขอรบค�าปรกษา

8. ทรพยากรทใช

1. บคลากร

1.1คร20คน

1.2บคลากรสาธารณสข5คน

1.3นกจตวทยา2คน

2. วสดอปกรณประกอบดวย

2.1ยา/เวชภณฑคมก�าเนดถงยางอนามยหนจ�าลองระบบสบพนธหญงและชาย

2.2อปกรณส�านกงาน

2.3คมอแผนพบวซดการฝกอบรม

3. ครภณฑประกอบดวย

3.1คอมพวเตอรโนตบค2เครอง

3.2เครองพมพ1เครอง

3.3รถต1คน

4. งบประมาณตลอดโครงการ342,300บาท

• 109 •

9. งบประมาณทใชแยกตามหมวด

1. คาจางคาตอบแทน

1.1คาเบยเลยงคร20คนท�างานในวนหยดX 20,000บาท

500บาท/วนX2วน

1.2คาตอบแทนวทยากรจากรพสต.5คนX 12,000บาท

1,200บาท/วนX2วน

1.3คาตอบแทนนกจตวทยา2คนX2,400บาท/วนX1วน 4,800บาท

1.4คาจางพฒนาโปรแกรมจดท�าฐานขอมล 50,000บาท

พฤตกรรมเสยงนกเรยน

2. คาวสดอปกรณ

2.1เวชภณฑคมก�าเนด 3,000บาท

2.2อปกรณส�านกงาน 5,000บาท

2.3คาหนจ�าลอง 5,000บาท

3. คาสาธารณปโภค

คาโทรศพทตดตอประสานงานหนวยงานตางๆ 500บาท

4. เบดเตลด

4.1คาอาหารกลางวน3วนX100บาทX500คน 150,000บาท

4.2คาอาหารวาง6มอ(3วน)X30บาทX500คน 90,000บาท

4.3คาถายเอกสาร 2,000บาท

รวม 342,300บาท

• 110 •

10. การบรหารโครงการ

10.1การนเทศงานทด�าเนนการโดยครหวหนาฝายสขศกษาและพยาบาลอาวโส

ของรพสต.เดอนละ1ครง

10.2การควบคมก�ากบและตดตามความกาวหนาของงานทก3เดอนโดยรอง

ผอ�านวยการโรงเรยนและครหวหนาฝายแนะแนว

10.3 การประเมนผลเมอสนสดโครงการโดยทมงานและผประเมนผลจากภายนอก

11. การตดตามและประเมนผล

ประเมนไดจาก

11.1 ประเมนความพงพอใจของผเขารวมกจกรรมดวยการสงเกตและการสอบถาม

11.2ประเมนความรความเขาใจของผเขาอบรมกอนและหลงการอบรมโดยใช

แบบทดสอบความร

11.3ประเมนทกษะการปฏบตตนของผเขาอบรมกอนและหลงการอบรมในดาน

ทกษะการสอสารทกษะการตดสนใจแกไขปญหาดวยแบบประเมนทกษะชวต

11.4ประเมนทกษะการเปนวทยากรดวยการสงเกตและใชแบบChecklist

11.5การนเทศตดตามก�ากบและประเมนผลการด�าเนนงานปรบเปลยนพฤตกรรม

ของกลมเปาหมายทก3เดอนผานกระบวนการกลมเพอสะทอนความคดและการอภปราย

11.6ฐานขอมลพฤตกรรมเสยงของนกเรยนทกคนในโรงเรยน

11.7รอยละของนกเรยนทมาขอรบค�าปรกษา

11.8รอยละของนกเรยนทไดรบการสงตอเพอแกไขปญหา

11.9สถตปญหาพฤตกรรมเสยงของนกเรยน เชน หนเรยน ตดยา ความรนแรง

ปญหาทางเพศ

11.10สถตปญหาการตงครรภในโรงเรยนฯลฯ

• 111 •

12. ผลทคาดวาจะไดรบ

ระบถงผลลพธทคาดวาจะเกดขนกบกลมเปาหมายทงทางตรงและทางออม

12.1กลมเปาหมายหลก (ผลลพธทางตรง) หมายถง ผลทคาดวาจะเกดขนกบ

กลมทเขารวมในกจกรรมตางๆของโครงการ/แผนงานโดยตรงเชนนกเรยนทเขาอบรม

มความรเรองเพศศกษาการปองกนการตงครรภและมทกษะชวตทจะการปองกนการตงครรภ

ในวยรนหรอครทเขาอบรมมทกษะทจะใหค�าปรกษาแกนกเรยนทมพฤตกรรมเสยงทางเพศหรอ

ปญหาดานอน

12.2กลมเปาหมายรอง(ผลลพธทางออม)หมายถงผลทคาดวาจะเกดขนกบ

กลมทไมไดเขารวมในกจกรรมโดยตรง แตอาจไดรบผลพลอยไดจากการทกลมเปาหมายหลก

ไปถายทอดหรอแลกเปลยประสบการณใหฟงเชนกลมวยรนในชมชนมความรความตระหนก

ตอการปองกนการตงครรภในวยรนหรอหนวยงานในทองถนสามารถดแลและจดการปญหา

ในกลมเปาหมายไดอยางครอบคลมและมประสทธภาพ

13. ตวชวด

ของการด�าเนนงานตามวตถประสงคไดแก(18)

13.1ตวชวดผลผลต(Outputs)เชน

- รอยละของกลมเปาหมายเขารวมกจกรรมอยางตอเนอง

- นกเรยนทกรายไดรบการตดตามเฝาระวงพฤตกรรมเสยง

- นกเรยนทมพฤตกรรมเสยงหรอมปญหาไดรบการเยยมบานสม�าเสมอ

เดอนละครง

13.2ตวชวดผลลพธทางพฤตกรรม(Effects)เชน

- รอยละ80ของนกเรยนกลมเปาหมายมคะแนนความรเรองเพศศกษาและ

การปองกนการตงครรภหลงอบรมเพมขนมากกวากอนการอบรม

• 112 •

-รอยละ80ของนกเรยนกลมเปาหมายมคะแนนความพงพอใจตอกจกรรม

ในระดบด

-รอยละ80 ของนกเรยนกลมเปาหมายมคะแนนทกษะชวตในดาน

การตดสนใจแกไขปญหาการสอสารและการสรางสมพนธภาพทดเพมขน

หลงการอบรม

- รอยละ80 ของครทปรกษามเจตคตทดตอการสอสารพดคยเรองเพศกบ

นกเรยน

- รอยละ80 ของครทปรกษาและครแนะแนวมทกษะในการใหค�าปรกษา

และจดการปญหาเบองตนของนกเรยน

13.3ตวชวดผลกระทบทางสขภาพ(Impacts)เชน

-รอยละของการตงครรภในนกเรยนของโรงเรยนลดลง

-จ�านวนนกเรยนทตงครรภไดรบการสงตอและดแลอยางเหมาะสม

14.แหลงทมาของตวชวด

1. บนทกรายชอของผเขารวมกจกรรม/รวมอบรมในโครงการตางๆ

2. รายงานการใหค�าปรกษาของครแนวแนะในโรงเรยน

3. รายงานการรบการสงตอนกเรยนทมปญหาของสถานบรการสขภาพ

4. แบบทดสอบความรกอนและหลงการอบรมในกลมตางๆ

5. แบบวดเจตคตของครทปรกษาและครแนะแนว

6. แบบประเมนทกษะการใหค�าปรกษาของครทปรกษาและครแนะแนว

7. ฐานขอมลการเฝาระวงพฤตกรรมเสยงของนกเรยนในโรงเรยน

8. รายงานการเยยมบานของนกเรยนในโรงเรยน

9. ผลการส�ารวจโรงเรยน

• 113 •

15. รายละเอยดวตถประสงคและกลมเปาหมายของแตละโครงการ

โครงการท 1 เพศศกษาฝาวกฤตชวตวยรน

ระยะเวลาด�าเนนการ:ระหวางวนท.....ถงวนท......

โครงการท 2 โรงเรยนใสใจหวงใยนกเรยน

ระยะเวลาด�าเนนการ:ระหวางวนท.....ถงวนท......

วตถประสงค

1.ใหความรทถกตองเกยวกบเรองเพศและเพศศกษา

2.พฒนาเจตคตทดตอบทบาททางเพศ/การคบเพอนตางเพศ

3.พฒนาทกษะชวตเพอปองกนตนเองจากการตงครรภในวยรน

ตวชวด

รอยละ80ของนกเรยนมความรเรองเพศศกษาเพมขนจากกอนอบรม

รอยละ80ของนกเรยนมเจตคตทดตอบทบาททางเพศ

รอยละ70มทกษะชวตเพมขนจากกอนการอบรม

แหลงทมา

-รายงานการจดอบรม-แบบทดสอบความรกอน-หลงอบรม

-แบบวดเจตคตกอน-หลงการอบรม

-แบบวดทกษะชวตกอน-หลงการอบรม

กลมเปาหมาย

นกเรยนมธยมศกษาตอนตน

วตถประสงค

1.ส�ารวจและเฝาระวงพฤตกรรมเสยง

2.ตดตามเยยมบานประสานกบพอแมเพอการกวดขน

3.สงตอรพสต.และรพช.ในรายทมปญหาและตองไดรบการดแลตอเนอง

ตวชวด

รอยละ100ของนกเรยนไดรบการส�ารวจและเฝาระวงทางพฤตกรรม

รอยละ100ของนกเรยนกลมเสยงไดรบการเยยมบานอยางตอเนอง

รอยละ100ของนกเรยนทมปญหาไดรบการสงตอเพอจดการแกไข

แหลงทมา

-ฐานขอมลการเฝาระวงพฤตกรรมเสยงของนกเรยน

-แบบตดตามเยยมบานโดยครทปรกษาประจ�าชน

-บนทกการสงตอไปยงสถานบรการสขภาพเพอจดการแกไขปญหา

กลมเปาหมาย

นกเรยนทกคนในโรงเรยน

• 114 •

โครงการท 3 แกนน�า เธอคอพลง

ระยะเวลาด�าเนนการ:ระหวางวนท.....ถงวนท......

โครงการท 4 ครคอทพง

ระยะเวลาด�าเนนการ:ระหวางวนท.....ถงวนท.....

วตถประสงค

1.พฒนาเจตคตตอการเปนครทใหค�าปรกษาแกนกเรยน

2.พฒนาทกษะการเปนครทใหค�าปรกษาแกนกเรยน

3.พฒนาทกษะครในการจดการกบปญหาขอนกเรยนเชนการตดตามเยยมบานการประสานความรวมมอจากผปกครองการสงตอรพช.และรพสต.เพอจดการแกไขปญหา

ตวชวด

รอยละ80ของครมเจตคตทดตอการใหค�าปรกษาแกนกเรยน

รอยละ80ของครมทกษะทจะใหค�าปรกษาแกนกเรยนอยางเหมาะสม

รอยละ80ของครมทกษะทจะจดการแกไขปญหาของนกเรยนไดอยางเหมาะสมและทนตอสถานการณ

แหลงทมา

-รายงานการจดอบรม-แบบทดสอบความรกอน-หลงอบรม

-แบบประเมนทกษะการใหค�าปรกษาของคร-แบบสอบถามความพงพอใจของนกเรยนทมารบบรการ

-บนทกรายงานจ�านวนนกเรยนทไดรบจดการแกไขปญหาและการสงตอ

กลมเปาหมาย

นกเรยนมธยมศกษาตอนตน

วตถประสงค

1.พฒนาทกษะการเปนวทยากรกระบวนการ

2.สนบสนนการจดกจกรรมพสอนนอง

ตวชวด

จ�านวนนกเรยนแกนน�าพสอนนองทเปนวทยากรกระบวนการ

จ�านวนกจกรรมทพจดเพอสอนนอง

แหลงทมา

-รายงานการจดอบรม-แบบประเมนทกษะการเปนวทยากรกระบวนการ

-สรปรายงานการจดกจกรรม-จ�านวนนกเรยนทเขารวมกบพแกนน�า

กลมเปาหมาย

นกเรยนมธยมศกษาตอนปลายชนปท5

• 115 •

โครงการท 5 เพอนเตอนเพอน

ระยะเวลาด�าเนนการ:ระหวางวนท.....ถงวนท......

16. ระยะเวลาด�าเนนการ:ปงบประมาณ2561

1.เตรยมการตงคณะท�างานจดท�าโครงการเพอของบประมาณจดท�าคมอและอปกรณ

2.ประสานงานประชาสมพนธกลมเปาหมาย

3.ทดสอบความรและทกษะกอนอบรม

4.จดอบรมใหความรปรบเจตคตและพฒนาทกษะการปองกนการตงครรภในนกเรยนชนม.ตน

เดอน (ตค. พ.ศ. 2560 - กย. พ.ศ. 2561)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12ขนตอนการปฏบตงาน

วตถประสงค

1.พฒนาเจตคตการเปนจตอาสาเพอชวยสอดสองหรอเตอนเพอนทมพฤตกรรมเสยง

2.พฒนาทกษะการสอสารเชงบวกและการพดโนมนาวใหเพอนมพฤตกรรมทเหมาะสม

ตวชวด

จ�านวนนกเรยนแกนน�าจตอาสา

รอยละ80ของนกเรยนจตอาสามทกษะในการสอสารเชงบวกเพอโนมนาวเพอนใหมพฤตกรรมทเหมาะสม

แหลงทมา

-รายงานการจดอบรม-รายชอนกเรยนแกนน�าจตอาสา

-การสงเกต-การพดคย/สอบถาม-แบบวดทกษะการสอสารเชงบวก

กลมเปาหมาย

นกเรยนมธยมศกษาตอนตน

• 116 •

9. บทสรป

การจดท�าแผนงาน/โครงการ เปนหวใจส�าคญของการท�างานในทกหนวยงาน เพราะเปนเหมอน

ขอตกลงรวมกนของทกภาคสวนทเกยวของในการจดการกบปญหาอยางเปนระบบ สามารถ

ตรวจสอบผลการด�าเนนงานไดการวางแผนงาน/โครงการเพอปองกนและแกไขปญหา

การตงครรภวยรน นบเปนอกหนงภารกจส�าคญขององคกรปกครองสวนทองถนทจะตองขบเคลอน

5.รณรงคเรองเพศศกษาและการปองกนการตงครรภในโรงเรยน

6.คดกรองพฤตกรรมเสยงสงตอสถานบรการเพอการจดการแกไขและประสานงานกบครอบครว

7.จดอบรมวทยากรกระบวนการแกนน�าชนม.5

8.ทดสอบความรและทกษะหลงการอบรม

9.การตดตามเยยมบาน

10.พฒนาทกษะการเปนครทใหค�าปรกษา

11.การตดตามก�ากบ/ประเมนผล

ขนตอนการปฏบตงานเดอน (ตค. พ.ศ. 2560 - กย. พ.ศ. 2561)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

• 117 •

การด�าเนนงานตามหนาทความรบผดชอบทก�าหนดไวในพระราชบญญตการปองกนและแกไข

ปญหาการตงครรภวยรนปพ.ศ.2559ทงนการมองปจจยสาเหตของปญหาอยางพหระดบ

และพหปจจยจะชวยใหการก�าหนดแนวทางการท�างานครอบคลมกลมเปาหมายทงกลม

ทยงไมเสยงกลมเสยงและกลมทมปญหาทงนแนวทางการจดการควรเนนตงแตระดบปฐมภม

ทตยภมและตตยภมตามล�าดบโดยอาศยขอมลจากหลายแหลงประกอบกนเพอจดท�า

แผนงาน/โครงการทถกตองตามหลกวชาการน�าไปปฏบตไดและทกฝายมสวนรวม

ในการด�าเนนงาน การตดตามก�ากบและการประเมนผลลพธของการด�าเนนงานภายใตทรพยากร

และระยะเวลาทก�าหนด

เอกสารอางอง

1. BronfenbrennerU.Towardanexperimentalecologyofhumandevelopment.

JAmericanPsychol1977;32:513-531.

2. McLeroyK.,BibeauD.,StecklerA.,GlanzK.Anecologicalperspectiveon

healthpromotionprogram.HEducationQuarterly1988;15:351-377.

3. กองทนประชากรแหงสหประชาชาต(UNFPA).แมวยใส:ความทาทายการตงครรภในวยรน,

พมพครงท2.กรงเทพมหานคร:บรษทแอดวานซพรนตงเซอรวสจ�ากด,2557.

4. UNICEF.ReviewofcomprehensivesexualityeducationinThailand.Available

from:https://www.unicef.org/thailand/comprehensive_sexuality_education.pdf.

[Accessed1May2017].

5. UNICEF รายงานการสงเคราะห 2558: การวเคราะหสถานการณการตงครรภของวยรน

ในประเทศไทย.มปท.,2558.

• 118 •

6. ประจวบแหลมหลก,วชรนทรค�ามาเรว,ธวชชยเสาหน,ทพยรวสมบตปญญ,

สรชยธตมล,สงกรานตจนทรทะระ.การตงครรภในวยรน:ปญหาและแนวทางการแกไข

ทางสงคมวทยา.วารสารการพยาบาลการสาธารณสขและการศกษา1-11.สบคน

จากhttp://web.bcnpy.ac.th/journal/images/file/pdf/year14no3/1.pdf.

[วนทสบคน12มถนายน2560].

7. SoontrapiromT.,TripathiS.,TalungchitP.,ApinuntavechS.LifeassetsinTeenage

pregnancy.SirirajMedicalJ2017;69(3):114-121.doi:10.14456/smj.2017.24.

8. ChaikoolvatanaC,PowwattanaA.,LagampanS.,JirapongsuwanA.,BennetT.

Developmentofaschool-basedpregnancypreventionmodelforearly

adolescentemaleThais.PacificRimIntJNursRes2013;17(2):131-147

9. สวรรณา เรองกาญจนเศรษฐ.กลยทธการสรางเสรมสขภาพวยรน. กรงเทพมหานคร:

ชยเจรญ,2551.

10. McMahonB.,PughT.F.Epidemiology:Principlesandmethods.Boston:Little,

BrownandCompany,1970.

11. KeiegerN.Epidemiologyandthewebofcausation:Hasanyoneseenthe

spider?SocSciMed1994;39(7):887-903.

12. พระราชบญญตการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน พ.ศ.2559. สบคน

จาก http://202.44.139.133/publicRelation/anc_doc/20170808135629.pdf.

[วนทสบคน4เมษายน2560].

• 119 •

13. ShapiroJ.Toolkitsonoverviewofplanning.Availablefromhttp://www.civicus.org/

documents/toolkits/Overview%20of%20Planning.pdf.[Accessed4May2017].

14. GreenA.Anintroductiontohealthplanningindevelopingcountries.Oxford:

OxfordUniversityPress,1994.

15. GreenL.W.,KreuterM.W.Healthprogramplanning:Aneducationaland

ecologicalapproach,4thedition.Boston:McGrawHill,2005.

16. HodgesB.C.,VidetoD.M.Assessmentandplanninginhealthprograms.

Massachusetts:JohnandBartlettPublishers,Inc.,2005.

17. AgakhanFoundation.PHC-MAPUser’sguideModule3:Planningandassessing

healthworkeractivities.

18. HarrisM.J.Evaluatingpublicandcommunityhealthprograms.SanFrancisco:

Jossey-Bass,2010.

• 120 •

ภำคผนวก

• 121 •

ภาคผนวก 1

เบอรโทรศพทสายดวน

1663 สายดวนปรกษาเอดสและทองไมพรอม

1300 ศนยชวยเหลอสงคมOSCC

1323 สายดวนกรมสขภาพจต

รายชอภาคเครอขายทใหการชวยเหลอแมวยรนและบตร

ชอหนวยงาน ชองทางตดตอ

1. ส�านกอนามยการเจรญพนธ กรมอนามยกระทรวงสาธารณสข

2. กรมสวสดการและคมครองแรงงาน (ส�านกคมครองแรงงาน)

3. คณะกรรมการคาทอลกเพอการ พฒนาสงคมแผนกสตรสภา พระสงฆราชคาทอลกแหงประเทศ

88/22หม4ต�าบลตลาดขวญถนนตวานนทอ�าเภอเมองจงหวดนนทบร11000โทรศพท0-2590-4238,0-2590-4245โทรสาร0-2590-4163http://rh.anamai.moph.go.th

กระทรวงแรงงานถนนมตรไมตรเขตดนแดงกรงเทพฯ10400โทรศพท0-2246-8006ฮอตไลนแรงงาน1546

112/11ชน7ซอยนาคสวรรณถนนนนทรยานนาวากรงเทพฯ10120โทรศพท0-2681-3900ตอ1704หรอ1705โทรสาร0-2681-5369-70E-mail:ccw_women@caritasthailand.net

• 122 •

4. บานภคนชมพาบาล มลนธศรชมพาบาล

5. บานพระคณมลนธสภาครสตจกร ลเธอแรน

6. มลนธผหญง

7. มลนธเพอนหญง

8. มลนธปวณาหงสกลเพอเดกและสตร

4128/1ซอยโบสถแมพระฟาตมาดนแดงกรงเทพฯ10400โทรศพท0-2642-8949,0-2245-0447

15/243หมบานกญญาเฮาสต�าบลส�าโรงเหนออ�าเภอเมองจงหวดสมทรปราการ10270โทรศพท0-2759-1201,0-2759-1238โทรสาร0-2332-3873

295ถนนจรลสนทวงศซอย62เขตบางพลดกรงเทพฯ10700โทรศพท0-2433-5149,0-2435-1246โทรสาร0-2434-6774www.womenthai.orgE-mail:infowomenthai.org

386/60-62ซอยรชดาภเษก42แขวงลาดยาวเขตจตจกรกรงเทพฯ10900โทรศพท0-2513-1001โทรสาร0-2513-1929E-mail:FOW@mazart.inet.co.th

84/14หม2ถนนรงสต-นครนายก(คลอง7)ต�าบลล�าผกกดอ�าเภอธญบรจงหวดปทมธาน12110โทรศพท1134,0-2577-0500-1,0-2577-0496-8โทรสาร0-2577-0499ตปณ222ธญบรE-mail:pavena1134@hotmail.com

ชอหนวยงาน ชองทางตดตอ

• 123 •

9. มลนธสงเสรมโอกาสผหญง (เอมพาวเวอร)

10.มลนธทองใบทองเปาด

11.มลนธแพธทเฮลท(path2health)

12.สมาคมเสรมสรางครอบครวใหอบอน และเปนสข

13.สมาคมบณฑตสตรทางกฎหมาย แหงประเทศไทยในพระบรมราชนปถมภ

อาคารเลขท3ชน3ซอยพฒนพงษ1ถนนสรวงศเขตบางรกกรงเทพฯ10500โทรศพท0-2236-9272,0-2266-8019โทรสาร0-2632-7902E-mail:Meo.wantyou@hotmail.com

15/138-139ซอยเสอใหญอทศกรงเทพฯ10900โทรศพท0-2541-6468โทรสาร0-2541-6416

อาคารรวมประสงคชน337/1ถนนเพชรบร15แขวงพญาไทเขตราชเทวกรงเทพฯ10400โทรศพท02-653-7563-5โทรสาร:02-653-7566www.teenpath.net

93กระทรวงมหาดไทยถนนอษฎางคพระนครกรงเทพฯ10200โทรศพท1761,0-2622-2220โทรสาร0-2622-2220ตอ17www.Happyfamily.in.th

เลขท6ถนนสโขทยแขวงดสตเขตดสตกรงเทพฯ10300โทรศพท0-2241-0737โทรสาร0-2243-9050www.wlat.org

ชอหนวยงาน ชองทางตดตอ

• 124 •

14.สมาคมสะมารตนสแหงประเทศไทย

15.มลนธหวงใยเยาวชน(สายดวนวยรน)

16.ฮอตไลนคลายเครยด ของกรมสขภาพจต

17.สมาคมสงเสรมสถานภาพสตร ในพระอปถมภพระเจาวรวงศเธอ พระองคเจาโสมสวลพระวรราชา ทนดดามาต(บานพกฉกเฉน)

18.โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ ศนยอนามยท1เชยงใหม

19.โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ ศนยอนามยท2พษณโลก

20.โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ ศนยอนามยท3นครสวรรค

เลขท40สขมวท38ถนนสขมวทแขวงพระโขนงเขตคลองเตยกรงเทพฯ10110ตปณ63ปณฝ.สนตสขกรงเทพฯ10113ส�านกงานกรงเทพฯ0-2713-6790www.samaritansthailand.blogspot.comE-mail:Samaritans_thai@hotmail.comEnglishline0-2713-6791

102/22ซอยมหาวทยาลยหอการคาไทยถนนวภาวด-รงสตดนแดงกรงเทพฯ10400โทรศพท0-2275-6993-4โทรสาร0-2276-5141-5

1667,1323

501/1ถนนเดชะตงคะแขวงสกนเขตดอนเมองกรงเทพฯ10210โทรศพท0-2929-2222โทรสาร0-2566-2701

โทรศพท053-276-856ตอ617(คลนกวยรนตอ662)

โทรศพท055299280

โทรศพท056-255-451-5ตอ124,127

ชอหนวยงาน ชองทางตดตอ

• 125 •

ชอหนวยงาน ชองทางตดตอ

21.โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ ศนยอนามยท4สระบร

22.โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ ศนยอนามยท5ราชบร

23.โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ ศนยอนามยท6ชลบร

24.โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ ศนยอนามยท7ขอนแกน

25.โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ ศนยอนามยท8อดรธาน

26.โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ ศนยอนามยท9นครราชสมา

27.โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ ศนยอนามยท10อบลราชธาน

28.โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ ศนยอนามยท11นครศรธรรมราช

29.โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ ศนยอนามยท12ยะลา

โทร.036-200-334-6โทรสาร036-200-337

โทรศพท032-327-824-28โทรสาร032-323-311

โทรศพท038-148-165-8โทรสาร038-148-169สายดวน087-781-6071

โทรศพท043-235-903-5ตอ5903,5908มอถอ099-459-2592

โทรศพท042-129-586

โทรศพท044-305131ตอ173

โทรศพท088-595-5706045-251-267-9ตอ159

โทรศพท075-399-460ตอ118

โทรศพท073-221-543

• 126 •

ศนยอนามยท1เชยงใหม -เชยงราย -เชยงใหม -นาน -พะเยา -แพร -แมฮองสอน -ล�าปาง -ล�าพน

ศนยอนามยท2พษณโลก -ตาก -พษณโลก -เพชรบรณ -สโขทย -อตรดตถ

1.นางสายสทธรมเยนนกวชาการสาธารณสขช�านาญการ

2.นางดรณทองค�าฟพยาบาลวชาชพช�านาญการ

3.นางสมาลสายบบผาพยาบาลวชาชพช�านาญการ

1.นางสาวพชานนหนวงษนกวชาการสาธารณสขช�านาญการพเศษ

2.นางออยทพยนธโอภาสนกวชาการสาธารณสขช�านาญการ

3.นางสาวเมทกาใหมหลวงกาศนกวชาการสาธารณสขช�านาญการ

4.นางสาววนชนาจนดวงพยาบาลวชาชพช�านาญการ

มอถอ086-671-7116E-mail:nok@hotmail.com

มอถอ086-923-5561E-mai:kundarunee@gmail.com

มอถอ086-582-6823E-mail:saybubpha@hotmail.com

มอถอ080-439-6603E-mail:pichanun_lek@hotmail.com

มอถอ086-927-9343E-mail:suttiprama@gmail.com

มอถอ089-642-3203E-mail:maythika.mai@hotmail.com

มอถอ080-510-5489E-mail:wanshana.c@hotmail.com

ภาคผนวก 2

รายชอทปรกษาในการขบเคลอนการด�าเนนงานปองกนและแก ไขปญหาการตงครรภในวยรนระดบภาค

หนวยงาน รายชอทปรกษา ชองทางตดตอ

• 127 •

ศนยอนามยท3นครสวรรค -ก�าแพงเพชร -ชยนาท -นครสวรรค -พจตร -อทยธาน

ศนยอนามยท4สระบร -นนทบร -นครนายก -ปทมธาน -พระนครศรอยธยา -ลพบร -สระบร -สงหบร -อางทอง

ศนยอนามยท5ราชบร -กาญจนบร -นครปฐม -เพชรบร -ประจวบครขนธ -ราชบร -สมทรสาคร -สมทรสงคราม -สพรรณบร

1.นางสาวเบญจายมสารนกวชาการสาธารณสขช�านาญการพเศษ

2.นางพชชากานตวเชยรกลยารตนพยาบาลวชาชพช�านาญการ

3.นางสมาลยนธสมบตพยาบาลวชาชพช�านาญการ

นางทรรศนยธรรมาธนวฒนนกวชาการสาธารณสขช�านาญการพเศษ

1.นางสาวจารณจตรพรเพมนกวชาการสาธารณสขช�านาญการพเศษ

2.นางมาลชยมงคโลเจาพนกงานสาธารณสขช�านาญงาน

มอถอ081-8866162E-mail:bjben04@gmail.com

มอถอ088-282-9659E-mail:pichaka9@g,ail.com

มอถอ081-675-0010E-mail:su_niti@windowslive.com

มอถอ098-535-1642E-mail:thassanee.t@anamai.mail.go.th

มอถอ081-989-1301E-mail:jarunee.jat373@gmail.comjt_jarunee@yahoo.com

มอถอ081-0102042E-mail:emalee.555@gmail.com

หนวยงาน รายชอทปรกษา ชองทางตดตอ

• 128 •

มอถอ089-076-9486E-mail:wandee.chanta@gmail.com

มอถอ089-022-7470E-mail:pensri0701@gmail.com

มอถอ089-404-2774E-mail:s-rush-k@hotmail.com

มอถอ088-548-0995E-mail:pipat.f@anamai.mail.go.th

มอถอ089-711-5534E-mail:tippapanbm31@gmail.com

มอถอ099-459-2592E-mail:tanyarak55@gmail.com

มอถอ083-277-6693E-mail:wimolpukkunnun1@gmail.com

มอถอ086-630-5941E-mail:chunya_su@hotmail.com

1.นางวรรณดจนทรศรนกวชาการสาธารณสขเชยวชาญ

2.ดร.เพญศรกองสมฤทธนกวชาการสาธารณสขช�านาญการพเศษ

3.ดร.ศรชฌากาญจนสงหนกวชาการสาธารณสขช�านาญการพเศษ

1.นายพพฒนฟศรนวลนกวชาการสาธารณสขช�านาญการพเศษ

2.นางทพพาพรรณบญมาพยาบาลวชาชพช�านาญการ

3.นางธญลกษณวฒนศรธรรมพยาบาลวชาชพช�านาญการ

4.นายวมลปกกนนนพยาบาลวชาชพช�านาญการ

1.นางชญญานชปานนลนกโภชนาการช�านาญการ

ศนยอนามยท6ชลบร -จนทบร -ฉะเชงเทรา -ชลบร -ตราด -ปราจนบร -ระยอง -สระแกว -สมทรปราการ

ศนยอนามยท7ขอนแกน -กาฬสนธ -ขอนแกน -มหาสารคาม -รอยเอด

ศนยอนามยท8อดรธาน -นครพนม -บงกาฬ -เลย

หนวยงาน รายชอทปรกษา ชองทางตดตอ

• 129 •

-สกลนคร -หนองคาย -หนองบวล�าภ -อดรธาน

ศนยอนามยท9นครราชสมา -ชยภม -นครราชสมา -บรรมย -สรนทร

ศนยอนามยท10อบลราชธาน -มกดาหาร -ยโสธร -ศรสะเกษ -อบลราชธาน -อ�านาจเจรญ

ศนยอนามยท11นครศรธรรมราช -กระบ

2.นายอภชตศรอวนนกวชาการสาธารณสข

1.นางทรงคณศรดวงโชตพยาบาลวชาชพช�านาญการ

2.นางสาวนตยตญาดวงใจพยาบาลวชาชพช�านาญการ

3.นางศภรตนเลศนธธรรมกลนกวชาการสาธารณสขปฏบตการ

1.นายชยยะเผาผานกวชาการสาธารณสขช�านาญการ

2.นางสาวเทยมดาวทองโกฏพยาบาลวชาชพช�านาญการ

3.นางสาววราภรณนนทวพยาบาลวชาชพช�านาญการ

1.นางสายใจโฆษตกลพรนกวชาการสาธารณสขช�านาญการพเศษ

มอถอ082-118-1194E-mail:m_joerenjer@hotmail.com

โทรศพท044-305131ตอ103

มอถอ062-8182584

มอถอ089-2831765E-mail:supharat_pp@hotmail.com

มอถอ094-269-6915E-mail:teencenter10@gmail.com

มอถอ085-315-3225E-mail:teencenter10@gmail.com

มอถอ084-984-6241E-mail:teencenter10@gmail.com

มอถอ081-091-3086E-mail:saijai1150@gmail.com

หนวยงาน รายชอทปรกษา ชองทางตดตอ

• 130 •

หนวยงาน รายชอทปรกษา ชองทางตดตอ

-ชมพร -นครศรธรรมราช -พงงา -ภเกต -ระนอง -สราษฎรธาน

ศนยอนามยท12ยะลา -ตรง -นราธวาส -ปตตาน -พทลง -ยะลา -สงขลา -สตล

สถาบนพฒนาสขภาวะเขตเมองกรงเทพมหานคร

2.นางมยรบญวรรณนกวชาการสาธารณสขช�านาญการพเศษ

1.นางเรงฤทยหลเสนนกวชาการสาธารณสขช�านาญการพเศษ

2.นางสาวดวงใจแซไหลพยาบาลวชาชพช�านาญการ

3.นางสาวณฐณชาขจรเดชชยยงนกวชาการสาธารณสขช�านาญการ

1.นางวไลรตนพงษพยาบาลวชาชพช�านาญการ

2.นางณชนนทนไพรวจารณพยาบาลวชาชพช�านาญการ

3.นางสาวสกญญาเขตอนนทนพยาบาลวชาชพปฏบตการ

มอถอ095-281-7508

มอถอ085-894-1540

มอถอ084-853-1003

มอถอ080-532-0492E-mail:natnicha_1226@hotmail.com

มอถอ086-890-4082E-mail:lai_nurses@hotmail.com

มอถอ086-655-1583E-mail:nichakung@yahoo.com

มอถอ085-144-9383

• 131 •

ผนวก 3

ขนตอนการขอรบสออนามยการเจรญพนธ

1. ดาวโหลดแบบฟอรมขอรบสอไดจากเวบไซตส�านกอนามยการเจรญพนธหรอ

http://rh.anamai.moph.go.th/home.htmlแลวกดทหวขอดาวนโหลดส�าหรบขอมล

เพมเตม

2. กรอกรายละเอยดในแบบฟอรมขอรบสอใหครบถวนตามรายละเอยดทไดระบไว

3. น�าสงแบบฟอรมกลบทางโทรสารหมายเลข025904163ประกอบดวย

1)หนงสอเรยนผอ�านวยการส�านกอนามยการเจรญพนธ

2)แบบฟอรมขอรบสอทกรอกรายละเอยดครบถวนแลว

4. ประสานกบเจาหนาทผรบผดชอบ(นางสาวพมลพรรณทรงมวง)ทางโทรศพทหมายเลข

025904168หรอนางสาวสนธรปสสะรงสทางโทรศพทหมายเลข025904172

5. ก�าหนดวนและเวลารบสอเฉพาะวนองคารและวนพฤหสบดเทานนดงน

ชวงเชาเวลา09.00-11.30น.ชวงบายเวลา13.30-15.30น.

6. มารบสอดวยตนเองหรอมอบตวแทนไดทส�านกอนามยการเจรญพนธกรมอนามยกระทรวง

สาธารณสขอาคาร2ชน3ซอยสาธารณสข4ต.ตลาดขวญอ.เมองจ.นนทบร11000

หมายเหต:

1. หากมรายการขอสอในจ�านวนมากโปรดน�าถงหรอบรรจภณฑทสามารถใสเอกสาร

มาดวยทกครง

• 132 •

2. ส�านกอนามยการเจรญพนธไมมบรการจดสงสอทางไปรษณยใหผขอสอตองเดนทาง

มารบสอดวยตนเองเทานน

3. โปรดเดนทางมารบสอในวนเวลาทไดนดหมายกบเจาหนาทผรบผดชอบเทานน

4. ส�าหรบผมาขอรบสอเปนจ�านวนมากทไมมหนงสอเรยนผอ�านวยการส�านกอนามย

การเจรญพนธแบบฟอรมขอรบสอและไมไดประสานกบเจาหนาทไวกอนส�านกอนามย

การเจรญพนธขอสงวนสทธในการจายสอ

ขนตอนการขอรบสอสงพมพส�านกอนามยการเจรญพนธ

1.ดาวนโหลดแบบฟอรมและดรายการสอทhttp://rh.anamai.moph.go.th/allfile/index/fromPrinted.pdf

2.กรอกรายละเอยดใหครบถวนและสงแบบฟอรมพรอมหนงสอเรยนผอ�านวยการส�านกอนามยการเจรญพนธสงไปทโทรสารหมายเลข025904163

3.โทรประสานกบเจาหนาทผรบผดชอบทโทรศพทหมายเลข025904168หรอ025904172เพอนดหมายวนเวลามารบสอ

4.มารบสอตามวนเวลาทนดไว

5.ประเมนความพงพอใจในการตดตอรบสอ

• 133 •

แบบฟอรมขอรบสอสงพมพ ส�านกอนามยการเจรญพนธ

วนท.........เดอน...............................พ.ศ............

ชอ-สกล............................................ต�าแหนง/อาชพ...........................................

สถานทท�างาน/สถานทศกษา...................................................................................

โทรศพท.....................................................

1.

2.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

หนงสอ

หนงสอผมเปนหนม..แลวนะหนเปนสาว...แลวนะ

หนงสอเพศนารในชวตค

คมอ

คมอ การเรยนการสอนเรองเพศเพศศกษาและทกษะชวต

ในนกเรยนแบบบรณาการ

คมอ ประชาชนไมทอง....ไดมย

คมอ กอนจะแตง...ควรตรวจ

คมอ สอรก....สรางครอบครว

คมอ สขใจไดเปนแม*

คมอ สขใจไดเปนพอ*

คมอ ความรการตรวจเลอดพอแมเพอดแลลกในครรภ*

คมอ มารดาหลงคลอดและการดแลทารก(ส�าหรบคณแม)*

คมอ การมสวนรวมของสามหรอญาต...ในการเฝาคลอด*

คมอ พอแม/ผปกครองการปองกนการตงครรภในวยรน

ท รายการ จ�านวน หมายเหต

เลม

• 134 •

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

คมอ วยรนและเยาวชนการปองกนการตงครรภทไมพรอม

คมอ ครการปองกนการตงครรภในวยรน

คมออาสาสมครสาธารณสข(อสม.)การปองกนการตงครรภในวยรน

คมอเจาหนาทสาธารณสขการปองกนการตงครรภในวยรน

คมอเรยนรเรองเพศเลม1หญง-ชายเรยนไวไมใหเกดปญหา

คมอเรยนรเรองเพศเลม2หยดไวกอน

คมอเรยนรเรองเพศเลม3ดแลลกสาวอยางเขาใจ

คมอเรยนรเรองเพศเลม4ดแลลกวยรนชาย

คมอเตรยมพรอมนองหนเรยนรเรองเพศ

คมอลบเฉเพาะวยรนกบปญหาฮอตฮต

แผนพบ

แผนพบสถานการณอนามยการเจรญพนธในวยรน

แผนพบรไวหางไกลโรคทางเพศสมพนธ

แผนพบพฒนาการทางเพศ

แผนพบคดจะรกนาจะร

แผนพบวธคมก�าเนดชนดตางๆ

แผนพบถงยางอนามย

แผนพบยาเมดคมก�าเนดแบบฉกเฉน

แผนพบยาเมดคมก�าเนด

แผนพบยาฉดคมก�าเนด

แผนพบหวงอนามย

แผนพบ

ท รายการ จ�านวน หมายเหต

• 135 •

11.

12.

13.

14.

1.

2.

3.

แผนพบยาฝงคมก�าเนด

แผนพบการท�าหมนหญง-หมนชาย

แผนพบพพธภณฑวางแผนครอบครว(ฉบบภาษาไทย)

แผนพบพพธภณฑวางแผนครอบครว(ฉบบภาษาองกฤษ)

อนๆ

สมดบนทกอนามยการเจรญพนธปกแขง

สมดฉกอนามยการเจรญพนธ(พ.ร.บ.)

สายวดรอบขนาดเพศชาย

ใหผมาเยยมชม

ใหผมาเยยมชม

ท รายการ จ�านวน หมายเหต

• 136 •

ส�านกอนามยการเจรญพนธกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข

อาคาร2ชน3เลขท88/22ม.4ต.ตลาดขวญ

ถ.ตวานนทอ.เมองจ.นนทบร11000

โทร0-2590-4167

http://rh.anamai.moph.go.th

สำานกอนามยการเจรญพนธกรมอนำมย กระทรวงสำธำรณสข

http://rh.anamai.moph.go.th