ปญหาทางกฎหมายในการปรบใชกบกรณการรงแกบคคล

จากสอเครอขายสงคมออนไลน

Legal Issues to Deploy to the Case Cyber-Bullying Though

Social Network

ปญหาทางกฎหมายในการปรบใชกบกรณการรงแกบคคล

จากสอเครอขายสงคมออนไลน

Legal Issues to Deploy to the Case Cyber-Bullying Though

Social Network

คณตมเชษฐ นพภาลย

การคนควาอสระเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

นตศาสตรมหาบณฑต

มหาวทยาลยกรงเทพ

ปการศกษา 2560

©2561

คณตมเชษฐ นพภาลย

สงวนลขสทธ

คณตมเชษฐ นพภาลย. ปรญญานตศาสตรมหาบณฑต, กรกฎาคม 2561, บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยกรงเทพ.

ปญหาทางกฎหมายในการปรบใชกบกรณการรงแกบคคลจากสอเครอขายสงคมออนไลน (85 หนา)

อาจารยทปรกษา: ผชวยศาสตราจารย ดร.ศรชย มงคลเกยรตศร

บทคดยอ

ในปจจบนเปนยคทมการใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางแพรหลาย โดยเฉพาะสอสงคม

ออนไลนซงสอสงคมออนไลนนเปนทมาของการรงแกทางไซเบอร (Cyber Bullying) อนเปนรปการ

กลนแกลงโดยใชสอสงคมออนไลนกลาวคอ การทะเลาะกนผานโทรศพทมอถอ ขอความ หรอหอง

สนทนา โดยใชภาษาทรนแรง หรอหยาบคาย (Flaming) การเผยแพรขอมลเทจทาใหผอนไดรบ

ความเสยหาย อบอาย หรอกลายเปนตวตลก (Denigration) การลบ บลอก หรอกดกนผอนออก

จากกลม โดยสรางความเกลยดชง อคตผานขอความ หรอกจกรรมกลมออนไลน (Exclusion)

การนาขอมลสวนตว หรอความลบของผอนไปเผยแพร (Outing) การแอบอางชอ หรอตวตนของผอน

(Impersonation) การสรางบญชใชงานปลอมเพอรงแกผอน (Fake Profiles) การขโมยอตลกษณ

ออนไลนของผอนแลวนามาสรางบญชการใชงานเพอหลอกลวง หรอทาลายชอเสยง (Catfishing)

การกอกวน คกคาม ขมขผอนซา ๆ หลายครง (Harassment) เปนตนโดยเฉพาะอยางยงบนโซเชยล

มเดยททกอยางเมอถกแชรผานสอสงคมออนไลนจะสามารถสรางความเสยหายไดอยางรวดเรวและ

สงผลเสยอยางมากในปจจบน

สาหรบประเทศไทยมเพยงกฎหมายอาญามาตรา 326 มาตรา 328 และมาตรา 393 ท

สามารถนามาปรบใชลงโทษผกระทาความผดหากแตบทลงโทษนนไมรนแรงพอทจะยบยงหรอ

ปราบปรามผกระทาความผด นอกจากนยงมพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบ

คอมพวเตอร พ.ศ. 2560 มาตรา 11 มาตรา 14 และมาตรา 16 แตกยงไมครอบคลมถงการกระทา

ความผดในลกษณะของการรงแกผานสอสงคมออนไลนดงนนจงมความจาเปนทตองศกษาพฤตกรรม

ลกษณะของการรงแกทางสอสงคมออนไลนเพอหามาตรการทางกฎหมายทเหมาะสมสาหรบประเทศ

ไทยตอไป

จากการศกษาพบวา ประเทศไทยนนยงไมมกฎหมายทออกมาเพอแกไขปญหาการรงแกทาง

สอสงคมออนไลน อาท เฟสบค หรอทวทเตอรเปนการเฉพาะ มเพยงประมวลกฎหมายอาญา และ

พระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2560 ซงยงไมสามารถเอา

ความผดกบผกระทาผดไดโดยตรง โดยขอกฎหมายดงกลาวยงมขอจากดในการดาเนนคดตามความผด

เนองจากสอสงคมออนไลนรวมถงเครอขายอนเตอรเนตมรปแบบทซบซอนและมการพฒนาอยาง

สมาเสมอ ทาใหบทบญญตกฎหมายไทยยงไมสามารถปรบใหทนกบเทคโนโลยทเปลยนไปอยาง

รวดเรวได ดงนน ในขณะทยงไมมกฎหมายเฉพาะเกยวกบการกลนแกลงทางสอสงคมออนไลนน

การลงโทษผกระทาความผดนนจะตองพจารณาถงองคประกอบความผดทงตามประมวลกฎหมาย

อาญา และพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 (แกไขเพม

เตม พ.ศ. 2560) โดยลงโทษผกระทาความผดตามกฎหมายทง 2 ฉบบรวมกน แตเพอใหกฎหมาย

มความชดเจนมากขน ผวจยมความคดเหนวา ควรจะมการแกไขบทลงโทษทบญญตอยในประมวล

กฎหมายอาญามาตรา 393

คาสาคญ: การรงแก, สอสงคมออนไลน, มาตรการทางกฎหมาย, อาชญากรรมทางความคด

Nopphalai, K. LL.M., July 2018, Graduate School, Bangkok University.

Legal Issues to Deploy to the Case Cyber-Bullying Though Social Network (85 pp.)

Advisor: Asst.Prof.Sirichai Mongkolkiatsri, Ph.D.

ABSTRACT

Nowadays, it is recognized that it is the age of information technology. This

makes people communicate with others easier via electronic media, which is called

social media. Social media provides many advantages to people’s life such as making

the world smaller; however, it can cause harm to users in some aspects. Among that

is called ‘Cyber Bullying’. It can defame other people’s dignity or reputation by

entering into social media, such as quarrelling on phone, message or chat room by

using impolite language. Using fake data defames other’ reputation. This includes

delete or block people from social group or group activity by making hatred or

prejudice. To spread out personal data or personal secret and fake profile for

swindling, it ruins and insults such people on social media where the information can

share and cause such person damage.

For Thailand, under Section 326, 328 and 393 of the Criminal Code can be

applied to this problematic issue. However, the punishment under these is not

severe enough to stop or excuse the offender. Further, Thailand recently amended a

law on computer offenses and The Computer-related Crime Act (No. 2) B.E. 2560

(Sections 11, 14 and 16). Considering these two laws, they provide a higher penalty

rate for defamation. Nonetheless, it does not cover the offense of cyber bullying in

order to provide appropriate legal measures.

The study finds that Thailand has specific rules or Sections for solving cyber

bullying issue via social media such as Facebook or Twitter. Even Thailand has

already promulgated Thai Criminal Code, Cyber Crime Act B.E. 260 and The Bill of

Personal Data Protection Act B.E. …, there is a grab of law for this problematic issue.

This means these laws cannot sufficiently apply to this offence. The problem is also

complicated to prove because the nature of social media itself. Consequently,

Thailand, at the moment, does not have the specific law for cyber bullying, it must

be considered under the Criminal Code and Computer-related Crime Act (No.2) B.E.

2560. However, for a precise rule, this research suggests Thailand amend the Act in

order to be applied to cyber bulling. In doing so, this research also suggests the law

provide strong penalty, which in Criminal Code Section 393.

Keywords: Cyber Bullying, Social Media, Legislative Measure, Criminal Mind

ซ

กตตกรรมประกาศ

การคนควาอสระฉบบนสามารถสาเรจลลวงไปไดดวยดเพราะความกรณาจาก

ผชวยศาสตราจารย ดร.ศรชย มงคลเกยรตศร อาจารยทปรกษาหลกการคนควาอสระ และ ดร.ใจรก

เออชเกยรต อาจารยทปรกษารวมการคนควาอสระ ทกรณาใหคาปรกษาและชแนะแนวทางในการ

แกไขปรบปรงการคนควาอสระตงแตตนจนเสรจสมบรณขอกราบขอบพระคณทานอาจารยทงสองเปน

อยางสงไว ณ โอกาสน

ขอขอบคณอาจารยชวลต อตถศาสตรทสละเวลามาเปนกรรมการสอบการคนควาอสระใน

ครงน รวมถงใหคาแนะนาในการปรบปรงการคนควาอสระใหมความสมบรณมากขน

ขอขอบพระคณบดา และมารดาของขาพเจาทใหการสนบสนนใหขาพเจาไดศกษาเลาเรยน

คอยใหกาลงใจมาโดยตลอดจนทาใหขาพเจาสาเรจการศกษาในครงนได

การคนควาอสระฉบบนผวจยมความตงใจและพยายามเขยนดวยภาษาทเขาใจงาย เพอตองการ

ใหผอานไดรบประโยชนสงสด รวมถงสามารถนาความรทไดไปใชประโยชนไดจรง หากการคนควาอสระ

นมความบกพรองประการใดผวจยขอนอมรบไว ณ โอกาสน

คณตมเชษฐ นพภาลย

ฌ

สารบญ

หนา

บทคดยอภาษาไทย ง

บทคดยอภาษาองกฤษ ฉ

กตตกรรมประกาศ ซ

บทท 1 บทนา

1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา 1

1.2 วตถประสงคของการวจย 10

1.3 คาถามการวจย 10

1.4 สมมตฐานในการวจย 11

1.5 ขอบเขตของงานวจย 11

1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 11

1.7 นยามศพทเฉพาะ 12

บทท 2 ความเปนมาและแนวความคดเกยวกบการรงแกบนสอเครอขายสงคมออนไลน

2.1 แนวคดเกยวกบการรงแก 14

2.1.1 ความหมายของการรงแก 14

2.1.2 ความหมายของการรงแกทางไซเบอร 15

2.1.3 รปแบบการรงแกทางไซเบอร 17

2.1.4 ความแตกตางของการรงแกออนไลน (Cyber Bullying) 19

และการกลนแกลงแบบดงเดม (Traditional Bullying)

2.2 กฎหมายไทยเกยวกบการรงแกจากสอสงคมออนไลน 20

2.2.1 ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 326 มาตรา 328 และมาตรา 393 20

2.2.2 พระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร 25

(ฉบบท 2) พ.ศ. 2560

2.2.3 รางพระราชบญญตปองกนขอมลสวนบคคล พ.ศ..... 28

2.3 ความผดของบคคลทกระทาการรงแกโดยใชสอสงคมออนไลน 30

บทท 3 ความคมครองสทธของบคคลทถกกระทาการรงแกบนสอสงคมออนไลน

ตามกฎหมายตางประเทศและกฎหมายไทย

3.1 การใหความคมครองหลกกฎหมายเกยวกบการรงแกบนสอสงคมออนไลน 33

ของประเทศสหรฐอเมรกาและประเทศแคนาดา

ญ

สารบญ (ตอ)

หนา

บทท 3 (ตอ) การใหความคมครองหลกกฎหมายเกยวกบการรงแกบนสอสงคมออนไลน

ของประเทศสหรฐอเมรกาและประเทศแคนาดา

3.1.1 การใหความคมครองบคคลตามหลกกฎหมายของประเทศ 33

สหรฐอเมรกา

3.1.2 กฎหมาย Nova Scotia ของประเทศแคนาดา 38

3.1.3 ขอเปรยบเทยบมาตรการทางกฎหมายระหวางประเทศสหรฐอเมรกา 41

และประเทศแคนาดาเกยวกบการรงแกทางสอสงคมออนไลน

3.2 การใหความคมครองสทธเกยวกบการรงแกบนสอสงคมออนไลนตามหลก 44

กฎหมายของประเทศสหภาพยโรป

3.2.1 การใหความคมครองบคคลตามหลกกฎหมาย 44

General Data Protection Regulation (GDPR) ของประเทศ

สหภาพยโรป

3.2.2 การรบผดของบคคลตามหลกกฎหมาย General Data Protection 46

Regulation (GDPR)

3.3 การใหความคมครองตามหลกกฎหมายเกยวกบการรงแกบนสอสงคมออนไลน 52

ของประเทศไทย

บทท 4 การวเคราะหปญหาของมาตรการทางกฎหมาย เมอมการรงแกบนสอสงคมออนไลน

4.1 ปญหากรณการทะเลาะและดาทอผอนบนสอสงคมออนไลน 55

4.2 ปญหากรณการตดตอภาพและการเผยแพรขอมลเทจทาใหผอน 57

ไดรบความเสยหาย อบอาย หรอกลายเปนตวตลก (Denigration)

4.3 ปญหากรณการแอบอางชอ หรอตวตนของผอน (Impersonation) 60

4.4 ปญหากรณการคกคามขมขอยางจรงจง และรนแรงวาจะทาใหผอนเสยชอเสยง 62

4.5 ปญหากรณการฆาตวตวตายเมอโดนลอเลยนประจานจนทาใหเกดความอบอาย 63

จากสอสงคมออนไลน

4.6 สรปปญหาโดยรวมของการปรบใชกฎหมายเกยวกบการรงแกทางสอสงคม 64

ออนไลน

บทท 5 บทสรป และขอเสนอแนะ

5.1 บทสรป 75

ฎ

สารบญ (ตอ)

หนา

บทท 5 (ตอ) บทสรป และขอเสนอแนะ

5.2 ขอเสนอแนะ 77

บรรณานกรม 80

ประวตผเขยน 85

เอกสารขอตกลงวาดวยการอนญาตใหใชสทธในรายงานการคนควาอสระ

บทท 1

บทนา

1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา

โลกในยคปจจบนไดกลายเปนเครอขายสงคมออนไลนขนาดใหญทเชอมโยงผคนจากทวโลก

ใหสามารถตดตอสอสารกนไดอยางรวดเรว สามารถเขาถงกนและกนไดจากทกมมโลกไมวาจะอย

ณ ทใด และในขณะเดยวกนกคงไมอาจปฏเสธไดวาหลาย ๆ เหตการณทเกดขนในปจจบนเปนผล

มาจากเครอขายสงคมออนไลนทไดกลายมาเปนสวนหนงของชวตประจาวนระหวางบคคลผนนเอง

กบผคนรอบขาง โดยเขามามอทธพลตอพฤตกรรมและกระบวนการนกคดในวถชวตของผคนในสงคม

เวบไซต “Facebook” จงเรมเปนทรจกกนอยางแพรหลายภายในระยะเวลาอนรวดเรวในฐานะ

เครอขายสงคมออนไลนทไดรบความนยมอยางสงสดในยคสมยนจากสถตพบวาการเตบโตของผใช

อนเทอรเนตเปนไปอยางรวดเรว โดยมแรงหนนสวนใหญมาจากอปกรณประเภทสมารทโฟนหรอ

อปกรณอเลกทรอนกส คอมพวเตอร iPad เปนตน ซงปจจบนมรนทมราคาไมแพงออกมาวางจาหนาย

มากมายหลากรน หลายแบรนด ทาใหใคร ๆ กสามารถเขาถงอนเทอรเนตไดงาย และสะดวกขน

โดยประมาณการณวาในป ค.ศ. 2017 จะมประชากรทวโลกใชสมารทโฟนเปนเครองแรกในชวต

ไมตากวา 200 ลานคน และ 2 ใน 3 ของจานวนประชากรโลกกวา 7,600 ลานคน มโทรศพทมอถอ

การเพมขนของจานวนสมารทโฟน และผใชงานอนเทอรเนตโดยสมารทโฟนเปนอปกรณหลกทสงผล

โดยตรงตอการเพมขนของจานวนผใชงาน Social Media โดยปจจบนประชากรกวา 3,000 ลานคน

ทวโลกใช Social Media เปนประจาทกเดอน โดย 9 ใน 10 คน ของผใชงาน Social Media เลอก

เขาผาน Mobile Device เมอมการสารวจพฤตกรรมการใชเฟสบค พบวา คนไทยจานวน 51 ลานคน

ใช Social Media ในจานวนคนใช Social Media มมากถง 46 ลานคน เขาผาน “Mobile Device”

และใชเฟสบคเปนจานวนมากทสด สวนอนดบ 2 คอ ยธป (YouTube) อนดบ 3 คอ LINE อนดบ 4

คอ Facebook Messenger และอนดบ 5 คอ Instagram โดยสวนใหญมากกวา 90% เขาใชผาน

Mobile Device จงทาใหผคนจานวนมากกวา 40 ลานคน ในประเทศไทยใชเครอขายสงคมออนไลน

“Facebook” เหตเพราะเปนเครอขายสงคมออนไลนทไมวาบคคลใดกสามารถเขาถงไดโดยงายเพยง

การสมครเปนสมาชกของเครอขายดงกลาวกสามารถทาใหใชสงคมออนไลนนนไดอยางสะดวก

รวดเรว และไมเสยคาใชจาย1

1 Brand Buffet, สถตผใชดจทลทวโลก “ไทย” เสพตดเนตมากสดในโลก “กรงเทพ” เมองผใช

Facebook สงสด [Online], 1 กมภาพนธ 2561. แหลงทมา https://www.brandbuffet.in.th/

2018/02/global-and-thailand-digital-report-2018/.

2

จากผลสารวจการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในครวเรอน โดยสานกงานสถต

แหงชาต กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารระหวางป พ.ศ. 2550-2559 โดยสารวจจาก

ประชากรทมอายตงแต 6 ปขนไป พบวา ในป พ.ศ. 2550 มประชากรจานวน 25,973,698 คน

สามารถใชคอมพวเตอรไดจานวน 16,043,295 คน มการเขาถงระบบอนเทอรเนตจานวน 9,320,126

คน มการใชโทรศพทมอถอจานวน 28,293,381 คน ในป พ.ศ. 2551 มประชากรจานวน

60,345,271 คน สามารถใชคอมพวเตอรไดจานวน 16,999,423 คน มการเขาถงระบบอนเทอรเนต

จานวน 10,963,779 คน มการใชโทรศพทมอถอจานวน 31,860,942 คน ในป พ.ศ. 2552 ม

ประชากรจานวน 61,301,100 คน สามารถใชคอมพวเตอรไดจานวน 17,927,213 คน มการใช

อนเทอรเนตจานวน 12,334,219 คน มการใชโทรศพทมอถอจานวน 34,826,439 คน ในป พ.ศ.

2553 มประชากรจานวน 61,896,854 คน สามารถใชคอมพวเตอรไดจานวน 19,138,809 คน มการ

ใชอนเทอรเนตจานวน 13,844,121 คน มการใชโทรศพทมอถอจานวน 38,243,149 คน ในป พ.ศ.

2554 มประชากรจานวน 62,414,235 คน สามารถใชคอมพวเตอรไดจานวน 19,941,150 คน มการ

ใชอนเทอรเนตจานวน 14,773,403 คน มการใชโทรศพทมอถอจานวน 41,432,901 คน ในป พ.ศ.

2555 มประชากรจานวน 62,859,329 คน สามารถใชคอมพวเตอรไดจานวน 21,167,848 คน มการ

ใชอนเทอรเนตจานวน 16,632,908 คน มการใชโทรศพทมอถอจานวน 44,095,238 คน ในป พ.ศ.

2556 มประชากรจานวน 63,283,119 คน สามารถใชคอมพวเตอรไดจานวน 22,166,875 คน มการ

ใชอนเทอรเนตจานวน 18,312,405 คน มการใชโทรศพทมอถอจานวน 46,401,040 คน ในป พ.ศ.

2557 มประชากรจานวน 62,286,730 คน สามารถใชคอมพวเตอรไดจานวน 23,771,341 คน มการ

ใชอนเทอรเนตจานวน 21,729,382 คน มการใชโทรศพทมอถอจานวน 48,065,641 คน ในป พ.ศ.

2558 มประชากรจานวน 62,550,157 คน สามารถใชคอมพวเตอรไดจานวน 21,842,291 คน มการ

ใชอนเทอรเนตจานวน 24,592,229 คน มการใชโทรศพทมอถอจานวน 49,594,137 คน และในป

พ.ศ. 2559 มประชากรจานวน 62,804,826 คน สามารถใชคอมพวเตอรไดจานวน 20,218,612 คน

มการใชอนเทอรเนตจานวน 29,835,410 คน และมการใชโทรศพทมอถอจานวน 51,121,621 คน2

จากขอมลดงกลาวพบวา ในแตละปนนมจานวนคนใชคอมพวเตอร อนเทอรเนต และโทรศพทมอถอ

เพมมากขน โดยเฉพาะจานวนคนทใชโทรศพทมอถอทมจานวนเพมขนแบบกาวกระโดด จงกลาวไดวา

คนสวนใหญสามารถเขาถงระบบอนเทอรเนตไดจากโทรศพทมอถอ

2 สานกงานสถตแหงชาต, การสารวจการมการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในครวเรอน,

(กรงเทพฯ: สานกงานสถตแหงชาต, 2559).

3

อยางไรกตามจากการใชเวบไซตเครอขายสงคมอยางแพรหลายดงกลาว สงผลใหเกดปญหา

ทางกฎหมายเกยวกบความเปนอยสวนตวหลายประการ เชน3

1) ปญหาการลวงรขอมลของบคคลผใชเวบไซตเครอขายสงคม (Network User) โดยทผใช

เวบไซตเครอขายสงคมซงเปนเจาของขอมลนนมไดรบรและยนยอม และปญหาการลวงรขอมลตาง ๆ

ของบคคลซงมใชผใชเวบไซตเครอขายสงคม (Non-user) ผานทางการกลาวถง หรอการเผยแพรโดย

ผใชเวบไซตเครอขายสงคมกลาวคอ ไดมการเผยแพรในลกษณะ ชอ สกล เลขประจาตวประชาชน

ทอย ภาพถายประจาตว หมายเลขโทรศพท สถานททางาน เลขบญชธนาคาร รายละเอยดการ

เดนทางตาแหนงทตงของจดหมายทเดนทางไป ผลการเรยน กระจดกระจายอยบนเวปไซตเครอขาย

สงคมออนไลนโดยเฉพาะเฟซบค ซงเปดโอกาสใหผทไมประสงคดนาขอมลเหลานนไปใชในทางท

เสยหายได เชน สรางขอมลปลอม (Profile) ไปรงแก หรอแกลงผทไมชอบ ในกรณทเปนบคคลทม

ชอเสยงกอาจจะนาไปใชประกอบขอมลปลอมในทางลบทาใหบคคลนนเสยชอเสยง หรอใหไดรบความ

อบอายเหลานเปนตน

2) ปญหาการนาขอมลของผใชเวบไซตเครอขายสงคมซงมไดประสงคใหเผยแพรมาเผยแพร

ในเวบไซตเครอขายสงคม และปญหาการนาขอมลของบคคลซงมใชผใชเวบไซตเครอขายสงคม

(Non-user) มาเผยแพรในเวบไซตเครอขายสงคม อนอาจทาใหเกดความเสยหายตอชอเสยงและ

ความเปนอยสวนตวเชน มการภาพถายของพนกงานรกษาความปลอดภยมาลงเฟสบค ขณะทคนอน

ไมรสกวาไดทาอะไรเสยหาย แตผลออกมาวา พนกงานรกษาความปลอดภยบางคนอาจจะมปญหา

ความสมพนธกบแฟน หรอบคคลทเขาไมตองการเปดเผย หรอมการใชขอมลสวนตวเพอกลนแกลง

จากความขดแยงสวนตว หรอขดแยงทางการเมอง เชน เพจยทธการลงทณฑทางสงคมทมกมคนนา

ขอมลสวนตว คอ ชอของคนและตาแหนงมาประจานบนเฟสบคและเกดการสงตอ เปนตน

3) ปญหาการนาขอมลของผอนในเวบไซตเครอขายสงคมไปใช หรอแสวงประโยชนโดย

เจาของขอมลมไดรบรและยนยอม

การรบกวนความเปนอยสวนตวโดยการสงขอความ ขอมลตาง ๆ เขามาในระบบเวบไซต

เครอขายสงคม โดยมไดรบการเรยกรอง หรอเชอเชญ (Unsolicited Contact) ซงเปนไปเพอ

วตถประสงคเชงพาณชย เชนการสงขอความชกชวนใหซอสนคาตาง ๆ และวตถประสงคอน เชน

ความสมพนธสวนบคคล เปนตน

3 เครอขายพลเมองเนต, การละเมดความเปนสวนตวออนไลนในสงคมไทย พ.ศ. 2556 [Online], 20

เมษายน 2561. แหลงทมา https://thainetizen.org/wp-content/uploads/2014/03/thainetizen-privacy-

report-2013.pdf.

4

การเฝาตดตามคกคาม (Cyber Stalking) และการกลนแกลงรงแก (Cyber Bullying)

ทกระทาผานทางเวบไซตเครอขายสงคม

อาชญากรรมทแพรหลายในยคปจจบน คออาชญากรรมทางความคด หรอเรยกอกอยางวา

Cyber Bullying คอ การกลนแกลงการรงแกกนบนโลกไซเบอรในปจจบนเปนรปการกลนแกลงแบบ

Cyber Bullying คอ การยายการกลนแกลงทงหมดนมาอยบนอนเทอรเนต หรอโซเชยลมเดย เปลยน

รปแบบจากการทารายกนทางกายภาพ มาเปนการสงขอความแบบหยาบคาย รงควาน แบลกเมลขมข

หรอทาใหอบอาย ผานขอความสน ขอความภาพ คลปวดโอ อเมล หรอโพสตตาง ๆ บนอนเทอรเนต

โดยเฉพาะอยางยงบนโซเชยลมเดยททกอยางเมอถกแชรผานสอโซเชยลจะสามารถสรางความเสยหาย

ไดอยางรวดเรวเพยงไมกวนาท หรอทเรยกวา การกลนแกลงการรงแกกนบนโลกไซเบอร (Cyber

Bullying)

ในอดตเราอาจคนเคยกบการรงแกรปแบบเดม ๆ คอ การรงแกทางกายภาพทเดกตวโตทา

รายรางกาย เดกทตวเลก หรอออนแอกวา รวมทงการชกตอยตบตกนของเดก ๆ แต David Fowler

ศาสตราจารยดานจตวทยา มหาวทยาลยซสเซก (University of Sussex) ไดอธบายวาการรงแก

ลกษณะดงกลาวมความแตกตางจากการรงแกผานโลกไซเบอร เพราะการรงแกทางกายภาพจะเปน

การเผชญหนากนระหวางครงแกซงเหยอและคนรอบขางสามารถรบรไดวาใครเปนผรงแกผลของการ

รงแกเปนอยางไร สามารถควบคมการรงแกใหจากดวงในการรบรได และเหยออาจหลบซอน หรอหา

สถานทปลอดภยไมใหถกรงแกได แตการรงแกผานโลกไซเบอรนนสามารถทาไดตลอด 24 ชวโมง และ

ทาไดทกทเหยอและคนรอบขางอาจไมรเลยวาใครเปนผรงแก เนองดวยลกษณะของสอใหมททาใหผ

รงแกสามารถปกปดตวตนได การรงแกตามแนวคดของการรงแกผานโลกไซเบอรนน พบวามรปแบบ

แบงเปนประเภทตาง ๆ ไดแก

1) การทะเลาะกนผานทางโทรศพทมอถอ ขอความ หรอหองสนทนา โดยใชภาษาทรนแรง

หรอหยาบคาย (Flaming) เชน การโพสตขอความเปนคาพดทหยาบคายดาทอผอน กลาวถงผอนวา

เตยบาง สงบาง ตวดาบาง ผานทางแชทของเวบเครอขายสงคมออนไลน หรอหนาเวบไซต

2) การเผยแพรขอมลเทจอนทาใหผอนไดรบความเสยหาย อบอาย หรอกลายเปนตวตลก

(Denigration) เชน การนาภาพตดตอของบคคลทตนไมชอบไปเผยแพรเพอใหดเปนตวตลกใหไดรบ

ความอบอายผานเครอขายสงคมออนไลน

3) การลบ การบลอก หรอการกดกนผอนออกจากกลม โดยสรางความเกลยดชงและอคต

ผานขอความ หรอกจกรรมกลมออนไลน (Exclusion) หมายถง การลบผอนทไมชอบออกจากความ

เปนเพอน หรอลบออกจากกลม รวมถงการทไปกดกน หรอบลอกผอนทไมชอบออกจากความเปน

เพอน หรอจากกลม รวมไปถงการสงใหเพอนบางคนลบ กดกน หรอบลอกผอนทไมชอบออกจาก

ความเปนเพอน หรอออกจากกลมผานเครอขายสงคมออนไลน ซงการกระทาดงกลาวหากเจาของ

5

บญชผใชไมไดเปนผกระทาการเองอาจทาใหขอมลการสนทนาทมความสาคญหายไปจากระบบสงคม

ออนไลนได

4) การนาขอมลสวนตว หรอความลบของผอนไปเผยแพร (Outing) เชน การเปดเผย

ความลบภาพลบ ขอมลสวนตว ชอพอแมของผอน หรอนาปมดอยของผอนไปเปดเผยรวมถงการสงตอ

ผานเครอขายสงคมออนไลนแลวแสดงความคดเหนอยางสนกสนาน

5) การใชอบายใหผอนเปดเผยขอมลสวนตวแลวนาไปแพรกระจายตอ (Trickery) เชน

การหลอกใหเปดเผยผลการเรยนของเดกนกเรยนโดยเพอนนกเรยนหากไดผลการเรยนทตากนาไป

โพสตลอเลยน หรอกระจายผานเครอขายสงคมออนไลน

6) การแอบอางชอ หรอตวตนของผอน (Impersonation) หมายถงการแอบอางชอ รปถาย

ของผอนไปโพสตขอความบนเครอขายสงคมออไลน หรอเพอไปหลอกใหผอนเขาใจผดวาเปนบคคลท

รจก หรอคนเคย จากนนกแสวงหาผลประโยชน เชน หลอกยมเงน หรอหลอกใหโอนเงน เปนตน

7) การสรางบญชใชงานปลอมเพอรงแกผอน (Fake Profiles) เชน การนาขอมลปลอมมา

สรางบญชผบงคบบญชา หรอผทมอานาจกวาไปรงแกผอยใตบงคบบญชา หรอผทออนแอกวาให

ปฏบตตามคาสงเปนตน

8) การขโมยอตลกษณออนไลนของผอนแลวนามาสรางบญชการใชงานเพอหลอกลวง หรอ

ทาลายชอเสยง (Catfishing) เชน ในบคคลทมชอเสยงเมอไดขอมลความลบดานบคคลมา เชน

รหสผานขอมลสวนบคคล หรอเลขบตรเครดต หนงสอเดนทาง โดยนาไปสรางขอมลเทจเพอทาใหผม

ชอเสยงเสยคะแนนนยม หรอทาใหผอนเกลยดชงผมชอเสยงนนเปนตน

9) การกอกวน คกคาม ขมขผอนซา ๆ หลายครง (Harassment) เชน การคกคามทางเพศ

ผานเวบไซตเครอขายสงคมออนไลน โดยการบงคบใหแสดงกจกรรมทางเพศผานกลอง การสงภาพ

หรอวดโอโปเปลอยมาใหโดยทผรบไมไดตองการ รวมทงการการขมขวาจะตดตอภาพโปเปลอยแลว

นาไปโพสตในเวบไซตเครอขายสงคมออนไลน เปนตน

10) การคกคามขมขอยางจรงจง และรนแรงวาจะทาใหผอนเสยชอเสยง หรอจะทาราย

รางกาย4

โดยในแตละปไดมการฟองรองคดเกยวกบการผดพระราชบญญตคอมพวเตอรเปนจานวน

มาก เปนเพราะคนใช Social Media ไมระมดระวง สาหรบทเปนปญหามากทสดคอ Facebook

รองลงมาคอ Twitter โดยม 2 สาเหตหลก คอ5

4 นภาวรรณ อาชาเพชร, “การรงแกผานโลกไซเบอร ความรนแรงทตองแกไข และนวตกรรมการจดการ

ปญหา”, วารสารวชาการนวตกรรมสอสารสงคมมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 5, 1(มกราคม-มถนายน 2560):

101.

6

1) Facebook หรอ Twitter เปนสอของ Social Media เราสามารถแสดงความเหน

(Comment) บคคลสาธารณะแชรขอมลอะไรกได ตดตอภาพอะไรกได จงทาใหเกดการคกคามสทธ

สวนบคคลของผอนไดงายดงจะพบการคกคามทางเพศ ซงพบไดบอย เชน การคกคามเหยอโดยตรง

เชน การใชขอความแทะโลมผอน การไดรบภาพลามกโดยไมยนยอม และการโพสตขอความ หรอ

รปภาพเพอใหเกดการคกคามเหยอ เชน การโพสตภาพเหยอและขอความขายบรการทางเพศ

เปนตน

2) การใช Facebook หรอ Twitter โดยการปลอมตวเปนคนอน ใชเปนเครองมอในการวา

กลาวผอน หรอมภาพตดตอ รวมถงวดโอตดตอ แลวคดวาไมสามารถจบตวผกระทาความความผดได

ตรงนเปนความเชอทผด ในความจรงทกครงทใชอนเทอรเนต มนจะปรากฏหมายเลขประจาตวของ

เครองคอมพวเตอร หรอหมายเลขประจาตวเครอขาย เรยกวา IP Address โดยตารวจ หรอ

ผเชยวชาญทางดานเทคโนโลย สามารถตรวจสอบไดวาเปนใคร เพราะขอมลมนจะเกบไวในเครอง

ของผใช และผใหบรการเขาถงอนเทอรเนต (Internet Access Provider) หรอผใหบรการเชอมตอ

อนเทอรเนต (Internet Service Provider) สวนการแชรโดยไมไดเปนคนตนเรอง หรอเจาของภาพ

จะมสวนผดในการละเมดสทธสวนบคคล บทลงโทษลกษณะนจะชดเจนขนกรณทพบไดบอยคอ

การถายภาพเพอฟองสงคม กรณทถายภาพเพอฟองสงคม เชนจอดรถไมถกกฎจราจร ถอเปนการ

ละเมดสทธสวนบคคล หรอไมนน โดยหลกเปนการละเมดสทธ แตยงไมมกฎหมายเฉพาะ ปจจบนการ

กระทาดงกลาวจงสามารถกระทาได แตถามพระราชบญญตคมครองขอมลสวนบคคล ซงเปนกฎหมาย

ใหม การกระทาดงกลาวจะไมสามารถทาได ถอเปนการละเมดสทธโดยชดแจง ตวขอมลมสทธทจะ

เรยกรองคาเสยหายได

ผลกระทบจากการกลนแกลงออนไลน (Cyber Bullying) มหลายประการ สวนใหญไมไดม

ผลทางดานกายภาพ แตจะมผลทางดานจตใจ เชน ความเครยด ความกงวล มปญหาทางดานอารมณ

ซมเศรา กงวลตอการเขาสงคม เปนตน บางกรณอาจจะนาไปสการฆาตวตายได ดงผลงานวจยของ

ธนยากร ตดเกอ และมาล สบายยง (2560) และผแตงคนอน ๆ ทไดศกษาพฤตกรรมการรงแกบน

โลกไซเบอร สาเหตการเกดพฤตกรรมการรงแกและลกษณะวธการจดการของเยาวชนในสามจงหวด

ชายแดนใต จากผลการวจยพบวา การถกรงแกบนโลกไซเบอรประกอบดวย การถกนนทา ดาทอดวย

ถอยคาทหยาบคาย ถกหมนประมาท ถกขมข และการถกคกคามทางเพศ ซงสงผลกระทบใหนกศกษา

รสกโมโห โกรธ รสกคบของใจ รสกเครยด วตกกงวล และรสกอบอาย ทงนยงสงผลกระทบทางออม

ทาใหสขภาพจตเสอมเสย รางกายออนแอ และเกดภาวะซมเศรา จนไมสามารถเขารวมสงคมกบ

5 Thumbsup, กฎหมายใหมไมคดกอนแชร เตรยมแหเขาคก [Online], 20 พฤษภาคม 2561.

แหลงทมา http://thumbsup.in.th/2014/09/new-cyber-law/.

7

บคคลอนได และมสภาวะคดอยากฆาตวตาย ทงนนกศกษาสวนใหญมวธการจดการเมอถกรงแกบน

โลกไซเบอร คอ การเจรจาตอรอง การโตตอบกลบทนท การหยดการโตตอบ การอดทนไมโตตอบ

และทาตวเฉย ๆ การลบ หรอบลอก การกลนกรองเพอน และการปรกษาเพอนสนท แตทวาวธการ

จดการทนกศกษาไมเลอกใชคอการปรกษาพอแม ผปกครอง และการดาเนนคดตามกฎหมาย

เนองจากเชอวาวธการดงกลาวยงไมสามารถแกไขปญหาทเกดขนได6

สทธสวนบคคล หรอสทธความเปนสวนตว (Privacy Rights) เปนสทธสวนตวของบคคลท

ไดรบโดยไมมการรบกวน หรอสอดแทรกจากผอนททาใหเกดความเดอดรอน ราคาญใจ เสยหาย

อบอาย หรอการแสวงหาประโยชนโดยมชอบ ซงจะไดรบการคมครองตามกฎหมายรฐธรรมนญ

พ.ศ. 2560 มาตรา 32 ทบญญตไววา “บคคลยอมมสทธในความเปนอยสวนตว เกยรตยศ ชอเสยง

และครอบครว การกระทาอนเปนการละเมด หรอกระทบตอสทธของบคคลตามวรรคหนง หรอการ

นาขอมลสวนบคคลไปใชประโยชนไมวาในทางใด ๆ จะกระทามได เวนแตโดยอาศยอานาจตาม

บทบญญตแหงกฎหมายทตราขนเพยงเทาทจาเปนเพอประโยชนสาธารณะ”7 แตสทธความเปน

สวนตวในทางกฎหมายเรมมความซบซอนยากตอการตความ เนองจากความกาวหนาทางเทคโนโลย

จงทาใหมการละเมดสทธความเปนอยสวนบคคลอยเปนประจาในตางประเทศมมาตรการทาง

กฎหมายเปนการเฉพาะเพอคมครองสทธในความเปนอยสวนตวทเกยวกบการใชเวบไซตเครอขาย

สงคม แตสาหรบในประเทศไทยนนปจจบนยงไมมกฎหมายเฉพาะ ซงมเพยงการกฎหมายทเกยวของ

มาปรบใชเพอการคมครองสทธของผถกรบกวนจากการใชเวบไซตเครอขายสงคม เชนประมวล

กฎหมายอาญาประมวลกฎหมายแพงและพาณชยลกษณะละเมดรวมทงการอาศยพระราชบญญตวา

ดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร (ฉบบท 2) พ.ศ. 2560 เปนตนการละเมดสทธสวน

บคคลประกอบดวย การเขยนขอมลหมนประมาท หรอการดถกดหมนทาใหบคคลเสอมเสยชอเสยง

ผานสอบนอนเทอรเนต และการเผยแพรปลอมแปลงขอมลสวนบคคล หรอการโพสตขอมลสวน

บคคล8 เชน ชอ ทอย ภาพบคคล คลปสวนตว รหสผานสวนตวของบคคลบนเวบไซต

6 ธนยากร ตดเกอ และมาล สบายยง, “รปแบบ ผลกระทบ และวธการจดการเมอถกรงแกบนโลกไซเบอร

ของนกศกษาวทยาลยแหงหนงในภาคใตของประเทศไทย”, วารสารพฤตกรรมศาสตรเพอการพฒนา

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 9, 2(สงหาคม 2560): 220-236. 7 สานกเลขาวฒสภา ปฏบตหนาทสานกงานเลขาธการสภานตบญญตแหงชาต, รฐธรรมนญแหง

ราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2560 [Online], 6 เมษายน 2561. แหลงทมา http://www.ratchakitcha.

soc.go.th/DATA/PDF/2560/A/040/1.PDF. 8 คณาทป ทองรววงศ, “มาตรการทางกฎหมายในการคมครองสทธในความเปนอยสวนตว: ศกษากรณ

การรบกวนสทธในความเปนอยสวนตวจากการใชเวบไซตเครอขายสงคม”, วารสารวชาการสมาคม

สถาบนอดมศกษาเอกชนแหงประเทศไทย (สสอท.) 18, 2(พฤษภาคม 2555): 39.

8

หรอ Social Media ซงจะเปนการกระทาความผดตอประมวลกฎหมายอาญาฐานหมนประมาท

มาตรา 326 และมาตรา 328 หรอการหมนประมาซงหนาตามมาตรา 393 รายละเอยดดงน

มาตรา 326 “ผใดใสความผอนตอบคคลทสาม โดยประการทนาจะทาใหผอนนนเสยชอเสยง

ถกดหมน หรอถกเกลยดชงผนนดวยทงการพด พมพ เขยนขอความ หรอการแสดงกรยาตาง ๆ การ

กระทาความผดฐานหมนประมาท ตองระวางโทษจาคกไมเกนหนงป หรอปรบไมเกนสองหมนบาท

หรอทงจาทงปรบ” แตการปรบใชกฎหมายอาญาการกลนแกลงรงแกออนไลน ไมสามารถครอบคลม

การกลนแกลงรงแกออนไลนไดทกลกษณะ กลาวคอ ความผดฐานหมนประมาทตองเปนการกลาว

ยนยนขอเทจจรงและตองอาศยขอเทจจรงทเปนไปไดการกลนแกลง หรอลอเลยนกนดวยขอความท

เปนไปไมไดจงไมเปนความผด9

มาตรา 328 “ถาความผดฐานหมนประมาทไดกระทาโดยการโฆษณาดวยเอกสาร ภาพวาด

ภาพระบายส ภาพยนตร ภาพ หรอตวอกษรททาใหปรากฏดวยวธใด แผนเสยง หรอสงบนทกเสยง

อยางอน กระทาโดยการกระจายเสยง หรอโดยการกระทาการปาวประกาศดวยวธอนใด ผกระทาตอง

ระวางโทษจาคกไมเกนสองป หรอปรบไมเกนสองแสนบาท” แตกฎหมายดงกลาวยงมปญหาในเชง

เนอหา องคประกอบ และขอบเขตหลายประการททาใหไมสามารถปรบใชเพอการคมครองสทธใน

ความเปนอยสวนตวทถกรบกวนจากการใชเวบไซตเครอขายสงคมไดอยางเหมาะสม รวมทงการดหมน

ซงหนา10

มาตรา 393 “ผใดดหมนผอนซงหนา หรอดวยการโฆษณา ตองระวางโทษจาคกไมเกนหนง

เดอน หรอปรบไมเกนหนงหมนบาท หรอทงจาทงปรบ” แตการทจะปรบเปนความผดตามมาตรา 393

ไดนน ตองเปนการกระทา “ซงหนา” ดงนนการดากนโดยหางระยะทาง เชน การเขยนจดหมาย หรอ

การโทรศพทดากน แมจะเปนโทรศพททสามารถเหนหนาไดกไมใชการดหมนซงหนาตามมาตรา 393

ความผดตามมาตรานจงไมอาจปรบใชกบการกลนแกลงออนไลน11

กลาวคอประเทศไทยมกฎหมายทใชปรบใชเพอคมครองผเสยหายจากการถกกลนแกลงทาง

สอสงคมออนไลนไมไดมกฎหมายสาหรบการกลนแกลงออนไลนโดยตรง อนไดแก 1) การฟองเรยกคา

สนไหมทดแทน หรอคาเสยหายในความผดฐานละเมด และการจดการเพอทาใหชอเสยงของผเสยหาย

กลบคนดตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย 2) การฟองขอใหศาลลงโทษผกระทาความผด และ

ใหยด ทาลายวตถทมขอความหมนประมาท และโฆษณาคาพพากษาศาลตามประมวลกฎหมายอาญา

9 ทวป ศรนวม, ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 326 [Online], 15 มถนายน 2561. แหลงทมา

http://www.drthawip.com/criminalcode/1-49. 10 เรองเดยวกน. 11 ทวป ศรนวม, ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 393 [Online], 15 มถนายน 2561. แหลงทมา

http://www.drthawip.com/criminalcode/1-60.

9

และ 3) การฟองขอใหศาลลงโทษผกระทาความผด และใหทาลายขอมลพรอมกบโฆษณาคาพพากษา

ศาลตามพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร (ฉบบท 2) พ.ศ. 2560

เปนตนอยางไรกตามกฎหมายไทยทมอยนนไมเพยงพอตอการใหความคมครองผเสยหาย เชน

คาเสยหายทางจตใจทจะเปนปญหาตอการปรบตวในสงคมในระยะยาวได

แมแตกฎหมายในตางประเทศกยงไมมมาตรการทางกฎหมายโดยตรงทเกยวกบการรงแกจาก

สอสงคมออนไลน โดยพบวา ในประเทศสหรฐอเมรกามเพยงกฎหมายในระดบรฐ (State Laws) ท

ออกแบบมาเพอแกไขปญหาการกลนแกลงออนไลนไดแก มาตรการเชงนโยบาย (School Policies)

ในระดบโรงเรยน หรอสถานศกษาทกาหนดไวในกฎหมายเกยวกบการศกษาของรฐ (State

Education Codes) และมาตรการการลงโทษทางอาญา12 หรอกฎหมายปองกนการตดตามรงควาน

ทางอนเทอรเนต (Cyber Staking) เปนตน ในประเทศแคนามเพยงการปรบใชกฎหมายความ

ปลอดภยทางไซเบอร (Cyber-Safety Act 2013) สาหรบในประเทศไทยกระทรวงดจทลเพอ

เศรษฐกจและสงคมไดแถลงขาววากาลงอยในชวงการพจารณารางกฎหมายทไดเสนอ “ราง

พระราชบญญตปองกนขอมลสวนบคคล พ.ศ.....” โดยคาดวาไดนาเขาสการพจารณาของทประชม

คณะรฐมนตร(ครม.)ในเดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2561 เมอครม.ใหความเหนชอบแลวจะเขาสขนตอน

การเสนอกฎหมายไปยงสภานตบญญตแหงชาต (สนช.) ตอไป13 คาดวามผลบงคบใชภายในสนป

พ.ศ. 2561 น สาหรบสาระสาคญของรางกฎหมายดงกลาวจะกาหนดรายละเอยดของหนาทและ

ความรบผดชอบผทเกยวของกบการคมครองขอมลสวนบคคลตงแตเจาของขอมลผกากบขอมล

และผประมวลผลขอมล โดยมขอกาหนดถงความยนยอมทเจาของขอมลจะอนญาตใหนาขอมลไปเกบ

การคมครองขอมลการปรบปรงขอมลการขอคนขอมล รวมถงการกาหนดโทษทางแพงของผกระทา

ความผดทงนจะมการตงกรรมการคมครองขอมลและกรรมการทปรกษาเพอทาหนาทในการไกลเกลย

ขอพพาท โดยหลกการของรางกฎหมายจะสอดคลองกบมาตรฐานการเกบขอมลของประชาชนใน

ประเทศยโรป คอ General Data Protection Regulation (GDPR) ทงน สานกงานพฒนาธรกรรม

อเลกทรอนกส (องคกรมหาชน) หรอ ETDA จะเปนผเตรยมการตงศนยความรคมครองขอมลสวน

บคคลเพอถายทอดความรกบประชาชนดวย

ดงนนผเขยนจงเหนสมควรทจะศกษาเพอใหเกดความชดเจนในการตความถงการคกคาม

รงแกบคคลบนเครอขายสงคมออนไลนขนในประเทศไทย และศกษากฎหมายทเกยวของกบการถก

12 เมธน สวรรณกจ, “มาตรการทางกฎหมายในการคมครองเดกและเยาวชนจากการถกกลนแกลงในสงคม

ออนไลน”, วารสารนตศาสตรมหาวทยาลยนเรศวร 10, 2(กรกฎาคม- ธนวาคม 2560): 60-61. 13 “ราง พรบ.คมครองขอมลสวนบคคล เขา ครม. เดอน พ.ค.”, แนวหนา [Online], 16 มถนายน 2561.

แหลงทมา http://www.naewna.com/business/336037.

10

คมคามจากสอสงคมออนไลน เชน ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 326 มาตรา 328 และมาตรา 393

รวมทงพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร (ฉบบท 2) พ.ศ. 2560 มาตรา

11 และมาตรา 14 มาใชกบกรณขอพพาทเพอการลงโทษทางอาญาแกผทรงแกผอนผานโลกไซเบอร

บนเครอขายสงคมออนไลนเพอใหเกดความเปนธรรมแกผเสยหาย รวมถงเปนการอดชองโหวของ

กฎหมายใหกาวทนเทคโนโลยสมยใหมทมการพฒนาแบบไมหยดยง และกอใหเกดการบงคบใช

กฎหมายสมเจตนารมณในฐานความผด เพอใหไดแนวทางแกไขปญหาทางกฎหมายทเกดขนหลาย

ประการ ทงการบญญตกฎหมายขนใหม คอ “รางพระราชบญญตปองกนขอมลสวนบคคล พ.ศ.....”

และปรบปรงแกไขกฎหมายทมอยเดมเพอใหกฎหมายมความเหมาะสมกบการคมครองจากการรงแก

ผานโลกไซเบอรบนเครอขายสงคมออนไลนดงกลาวตอไป

1.2 วตถประสงคของการวจย

1.2.1 เพอศกษาและทาความเขาใจเกยวกบความหมายและปญหาการรงแกผานโลกไซเบอร

บนเครอขายสงคมออนไลนเนองจากรปแบบการรงแกแบบดงเดมกบการรงแกบนโลกไซเบอร

บนเครอขายสงคมนนมความแตกตางกน เพอใหเขาใจลกษณะความผดของการรงแกวาเปนอยางไร

มกฎหมายมาพจารณาการรบผดได หรอไม

1.2.2 เพอศกษาแนวทางและมาตรการทางกฎหมายตามพระราชบญญตวาดวยการกระทา

ความผดเกยวกบคอมพวเตอร (ฉบบท 2) พ.ศ. 2560 มาตรา 11 และมาตรา14 กฎหมายอาญา

มาตรา 326 328 มาตรา 393 ซงจะถกนามาใชพจารณาความผดทเกยวกบการรงแกผานโลกไซเบอร

บนเครอขายสงคมออนไลน รวมทงเปรยบเทยบกฎหมายในตางประเทศกบประเทศไทยเกยวกบ

กฎหมายทใชในการจดการปญหาการรงแกผานโลกไซเบอร บนเครอขายสงคมออนไลน

1.2.3 เพอนาเสนอแนวทางและมาตรการทางกฎหมายตามพระราชบญญตรางพระราชบญญต

ปองกนขอมลสวนบคคล พ.ศ….. ซงจะถกนามาใชพจารณาความผดทเกยวกบการรงแกผานโลกไซเบอร

บนเครอขายสงคมเครอขายสงคมออนไลน

1.3 คาถามการวจย

วธการการรงแกผานโลกไซเบอรบนเครอขายสงคมเครอขายสงคมออนไลนกบการรงแก

บคคลโดยทวไปมความแตกตางอยางไร และมมาตรการทางกฎหมายทใชในการปองกนและยบยงการ

รงแกโดยใชสอสงคมออนไลน รวมถงมบทลงโทษผกระทาการรงแกโดยใชสอสงคมออนไลน หรอไม

11

1.4 สมมตฐานในการวจย

ในระบบของกฎหมายไทยในปจจบน ยงไมมกฎหมายทบญญตคมครองรงแกผานโลกไซเบอร

บนเครอขายสงคมออนไลน หรอสทธในความเปนอยสวนตวของผถกรบกวนความเปนอยสวนตวจาก

การใชเวบไซตเครอขายสงคมไวเปนการเฉพาะ การคมครองการรงแกผานสอสงคมออนไลนยงคง

กระจดกระจายอยตามกฎหมายลกษณะตาง ๆ เชน รฐธรรมนญประมวลกฎหมายอาญา ประมวล

กฎหมายแพงและพาณชย พระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร ซงม

ปญหาหลายประการ ทงในดานของขอบเขตและองคประกอบ ทาใหไมสามารถนามาใชเพอคมครอง

สทธในความเปนอยสวนตวจากการใชเวบไซตเครอขายสงคมไดอยางครอบคลมและเหมาะสม ดงนน

งานวจยฉบบนจงมงศกษาปญหาดงกลาวโดยวเคราะหเปรยบเทยบกบกฎหมายตางประเทศเพอ

เสนอแนะแนวทางแกไขพฒนากฎหมายไทยตอไป

1.5 ขอบเขตของงานวจย

การศกษาดานกฎหมายครงนเปนการศกษาวจยเอกสารเปนการมงศกษาเกยวกบการการ

รงแกจากสอสงคมออนไลน โดยใชวธการศกษาจากหนงสอ วารสาร สารนพนธ วทยานพนธ และ

ขอมลจากเวบไซตตาง ๆ โดยสบคนจากแหลงขอมลภายในประเทศและตางประเทศทเกยวของโดย

มงเนนทเกยวกบกฎหมายฉบบหลกของประเทศไทยทเกยวของกบคมครองการรงแกจากสอสงคม

ออนไลนไดแก พระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร (ฉบบท 2) พ.ศ. 2560

มาตรา 11 และมาตรา 14 กฎหมายอาญา มาตรา 326 328 มาตรา 393 รวมทงรางพระราชบญญต

ปองกนขอมลสวนบคคล พ.ศ..... โดยศกษาเปรยบเทยบกบกฎหมายตางประเทศคอ กฎหมายของ

ประเทศสหรฐอเมรกาและแคนาดาอกทงศกษาเกยวกฎหมายใหมคอ General Data Protection

Regulation (GDPR) ซงเปนกฎหมายใหความคมครองขอมลสวนบคคลของผบรโภคฉบบใหมของ

สหภาพยโรปโดยตรง

1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1.6.1 ทาใหทราบถงรปแบบการรงแกแบบดงเดมกบการรงแกบนครอขายสงคมออนไลน

1.6.2 ทาใหทราบถงแนวความคด วธการและหลกเกณฑการคมครองขอมลสวนบคคลตาม

หลกสากล

1.6.3 ทาใหทราบถงแนวความคด วธการและหลกเกณฑการใหความคมครองตามกฎหมายท

บคคลจะไดรบการรงแกจากโลกไซเบอรบนสอสงคมออนไลนทบญญตไวในกฎหมายของประเทศ

ตาง ๆ

12

1.6.4 ทาใหทราบปญหาของกฎหมายไทยทมอยในปจจบน เกยวกบการคมผถกรงแกผาน

โลกไซเบอร บนเวบไซตเครอขายสงคมออนไลน ทงปญหาในแงเนอหา (Content) การปรบใช

(Application) อนจะนาไปสการเสนอแนะแนวทางการแกไข ปรบปรง พฒนากฎหมายทเกยวของ

กบการคมครองผทโดนรงแกจากโลกไซเบอรผานการใชเวบไซตเครอขายสงคมใหมความทนสมย

และเหมาะสมกบสภาพการณในสงคมปจจบนตอไป

1.7 นยามศพทเฉพาะ

1.7.1 ขอมลสวนบคคล หมายถง ขอเทจจรงเกยวกบบคคลททาใหสามารถระบตวบคคลนน

ได ไมวาทางตรง หรอทางออม14 เชน การศกษา ฐานะทางการเงน ประวตอาชญากรรม ประวตการ

ทางาน หรอประวตกจกรรม เปนตน รวมถงสงทบงบอกถงลกษณะอยางอนททาใหรตวบคคลนนได

เชน ลายพมพนวมอ รปถาย เปนตน

1.7.2 สทธความเปนสวนตว หมายถง สทธของบคคลทประกอบดวย สทธของบคคลใน

ครอบครว เกยรตยศ ชอเสยง ความเปนอยสวนตว โดยรอดพนจากการสงเกต การรเหน การสบ

ความลบ การรบกวนตาง ๆ และความมสนโดษไมตดตอสมพนธกบสงคม15 ทงนขอบเขตทบคคล

ควรไดรบการคมครองและเคารพสทธสวนบคคลคอการดารงชวตอยางเปนอสระ มการพฒนาบคลก

ลกษณะตามทตองการ สทธทจะแสวงหาความสขในชวตตามวถทางทอาจจะเปนไปไดและเปนไปตาม

ความพงพอใจโดยทไมขดตอกฎหมาย ไมขดตอความสงบเรยบรอยและศลธรรมของประชาชน และไม

ลวงละเมดสทธเสรภาพของผอน

1.7.3 เครอขายสงคม (Social Network) หมายถง เปนรปแบบของเวบไซตในการสราง

เครอขายสงคม สาหรบผใชงานในอนเทอรเนต เขยนและอธบายความสนใจ และกจกรรมทไดทาและ

เชอมโยงกบความสนใจและกจกรรมของผอน ในบรการเครอขายสงคมมกจะประกอบไปดวย การ

สนทนาออนไลนการสงขอความ สงอเมลวดโอ เพลง อพโหลดรป บลอก บรการ16 เครอขายสงคมท

เปนทนยม ไดแก Facebook, Twitter, MySpace, Hi5 เปนตน

1.7.4 การรงแกบนโลกไซเบอร (Cyber Bullying) หมายถง การคมคามทางไซเบอรท

เกยวของกบการใชเครองมออเลกทรอนกสเพอขมข หรอทารายผอน โดยมเวบไซตเครอขายสงคม

(Social Network) เปนเครองมอในการทาใหขายหนา หวาดกลว และทาใหเหยอเกดความรสกท

14 สานกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส, ศพทชวนร [Online], 15 มถนายน 2561. แหลงทมา

https://www.etda.or.th/terminology.html. 15 เรองเดยวกน. 16 Modify Technology News, เครอขายสงคม คออะไร หมายถงอะไร [Online], 15 มถนายน 2561.

แหลงทมา https://www.modify.in.th/14244.

13

ชวยเหลอตวเองไมไดซงจดกลมของการรงแกไดดงน 1) การนนทา หรอดาทอผอน 2) การหมน

ประมาทผอน 3) การแอบอางชอผอนในดานลบ 4) การนาความลบทเปนขอมลสวนตวของผอนไป

เปดเผย 5) การลบ หรอบลอกผอนทไมชอบออกจากกลมบนเครอขายสงคม (Social Network)

เปนตน17

17 ศภนท วงศชย, คณรจกความหมายของ Cyberbullying ดพอแลว หรอยง? [Online],

30 พฤษภาคม 2561. แหลงทมา https://medium.com/@supanatwongchai/คณรจกความหมายของ-

cyberbullying-ดพอแลว หรอยง-ce4d6f434b47.

บทท 2

ความเปนมาและแนวความคดเกยวกบการรงแกบนสอเครอขายสงคมออนไลน

2.1 แนวคดเกยวกบการรงแก

2.1.1 ความหมายของการรงแก

การรงแกจะเปนพฤตกรรมของบคคลทพยายามแสดงถงอานาจในการปกครองการควบคม

การขมขผอนใหกลวซงเปนพฤตกรรมของผทมรปรางดานรางกายทใหญ แขงแรง และเรยนไมคอยเกง

ทไปแสดงตอบคคลทเลกกวา ออนแอกวา เรยนเกงกวา และไมมทางสหรอไมมทางปองกน รวมถงการ

แสดงพฤตกรรมการขขวญอยางสมาเสมอโดยการกอกวน ลอเลยน กลาววารายและทาราย โดย

ตองการทาอนตรายผอนอยางไมลดละหรอเปนการแสดงประพฤตทไมเหมาะสม นารงเกยจ ซงเปน

การละเมดกฎระเบยบและบรรทดฐานทางสงคมซงเปนการแสดงใหเหนวาตนเองมอานาจหรอฐานะท

สงกวา1

พฤตกรรมการรงแก หมายถง การแสดงออก หรอการกระทาในลกษณะทรนแรง โดยม

จดมงหมายในการทารายจตใจ โดยวธตาง ๆ เชน บงคบ ขเขญ คกคาม ทบต ลอเลยน กดกนออกจาก

สงคม หรอจากดเสรภาพ จตใจ เนองจากผรงแกมเจตนาทารายทงทางรางกาย หรอจตใจ ทาให

พฤตกรรมการรงแก ถอเปนความรนแรงรปแบบหนง2

พฤตกรรมรงแกกนเปนรปแบบหนงของพฤตกรรมกาวราว โดยทผรงแกมเจตนาทจะทาราย

ผถกรงแกไดรบความเสยหาย มกจะเกดขนซา ๆ โดยทผรงแกจะมอานาจ เหนอกวาผถกรงแก3

พฤตกรรมรงแกกนมหลายรปแบบโดยครอบคลมถง (1) การรงแกโดยวาจา โดยใชคาพดททารายจตใจ

เหยยดหยามหรอลอเลยน (2) การรงแกกนโดยทารายรางกาย เชน การชก เตะ ตบ ต ทบ ขวน ผลก

แรง ๆ ทารายรางกายดวยวธอน ๆ ขงไวในหองหรอจากดการเคลอนไหวของผอน (3) การเพกเฉย

1 เกษตรชย และหม, “พฤตกรรมการรงแกของนกเรยน”, วทยาสารเกษตรศาสตร สาขาสงคมศาสตร

32, 1(มกราคม 2554): 158-166. 2 แรงโก, รงแก หรอหยอกบอกไดมย [Online], 16 กมภาพนธ 2561. แหลงทมา http://stopbullying.

lovecarestation.com/articles-news/articles/what-is-a-bullying/. 3 Nansel, T. R….et al., “Bullying behaviors among US youth: Prevalence and association

with psychosocial adjustment”, Journal of American Medical Association, 16(April 2001), อางถง

ใน สภาวด เจรญวานช, “การรงแกกนผานพนทไซเบอร: ผลกระทบและการปองกนในวยรน”, วารสารวทยาศาสตร

และเทคโนโลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร 25, 4(กรกฎาคม-สงหาคม 2560): 641.

15

ละเลย ไมสนใจโดยสนเชง หรอกดกนผอนไมใหเขากลมเพอน (4) การปลอยขาวลอททาใหเสยหาย

หรอสรางเรองโกหกททาใหคนอนไมชอบ (5) การคกคามทางเพศ และ (6) การรงแกกนผานไซเบอร4

นาวาอากาศตร นายแพทยบญเรอง ไตรเรองวรวฒน อธบดกรมสขภาพจตไดกลาวถงการ

กลนแกลง หรอรงแกกนในโรงเรยน (Bullying) ทปรากฏเปนขาวอยบอยครงในชวงนวา การกลน

แกลง หรอรงแกกนในโรงเรยนเปนพฤตกรรมรนแรงอยางหนง โดยพฤตกรรมตาง ๆ มทง 1) การขม

เหงรงแกทางกาย พบเหนไดบอยในทกโรงเรยน เชน การผลก ตอย หยก ดงผม ใชอปกรณแทนอาวธ

ในการขมข 2) การขมเหงรงแกทางอารมณ เชน การลอเลยน หรอทาใหรสกอบอาย การกดกนออก

จากกลม การเพกเฉยผอนหรอทาเหมอนผอนไมมตวตน 3) การขมเหงรงแกทางคาพด เชน การใชคา

หยาบคายหรอดถกเหยยดหยาม 4) การขมเหงรงแกทางอนเทอรเนต เชน ใชเครอขายสงคมออนไลน

กลาวหา หรอใสความใหไดรบความอบอาย เปนตน5

จากความหมายของการรงแกดงกลาวจะเหนไดวา การรงแก หมายถง พฤตกรรมความ

รนแรงอยางหนงทกระทาใหผอนไดรบความเดอดรอนทงทางดานรางกาย จตใจ และสงคม ซงการ

รงแกอาจจะสงผลกระทบตามมาเพมมากขนถาไมไดรบการแกไขอยางเหมาะสม

2.1.2 ความหมายของการรงแกทางไซเบอร

การรงแกทางไซเบอร (Cyber Bullying) เปนการกระทาทกอใหเกดความเสยหาย หรอ

คกคามผานเครอขายเทคโนโลยสารสนเทศ ดวยวธการซาแลวซาเลาโดยไตรตรองไวแลว โดย U.S.

Legal Definitions ใหคานยามคาวา การกลนแกลงทางไซเบอรไววา “การประกาศขาวลอหรอคา

นนทาเกยวกบบคคลหนงบนอนเทอรเนต ซงกอใหเกดการรงเกยจแกจตใจตอผอน” หรออาจหมายถง

การคกคามเหยอโดยเผยแพรเนอหาททาลายชอเสยง หรอทาใหเกดความขายหนา6

การรงแกออนไลน (Cyber Bullying) คอ การรงแกของเดกและเยาวชนในยคเทคโนโลย

สารสนเทศ เปนกรณพพาทระหวางเดกกบเดกดวยกน โดยทใชเครองมอสอสารอยางโทรศพทมอถอ

แทบเลต คอมพวเตอร ในการเชอมตอเครอขายสงคมออนไลนไมวาจะเปนเฟซบค ทวตเตอร

อนสตาแกรม แชท หรอเวบไซตตาง ๆ เปนเครองมอหลกในการรงแกและกลนแกลงกน โดยการ

4 Olweus, D., Bullying at school: Understanding children’s worlds, (Oxford: Blackwell,

1993), อางถงใน สภาวด เจรญวานช, “การรงแกกนผานพนทไซเบอร: ผลกระทบและการปองกนในวยรน”,

วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร 25, 4(กรกฎาคม-สงหาคม 2560): 641. 5 กรมสขภาพจต, วธปองกนการกลนแกลงในรวโรงเรยน [Online], 11 พฤศจกายน 2560. แหลงทมา

https://voicetv.co.th/read/SJvNgbEyG. 6 U.S. Legal, Cyber bullying law and legal definition [Online], 11 November 2017.

Available from https://definitions.uslegal.com/c/cyber-bullying/.

16

กลนแกลงนสามารถทาได 24 ชวโมง ตางจากสมยกอนทเดก ๆ จะรงแกกนไดในโรงเรยน หรอแบบ

ซง ๆ หนาเทานน7

Sameer Hinduja ศาสตราจารยดานอาชญวทยา มหาวทยาลยฟลอรดา แอตแลนตก

(Florida Atlantic University) และ Justin W. Patchin ศาสตราจารยดานกฎหมายอาญา

มหาวทยาลยวสคอนซน (University of Wisconsin-Eau Claire) ไดอธบายความหมายของ

Cyber Bullying หมายถง การใชอนเทอรเนต โทรศพทเคลอนท หรออปกรณอน ๆ ใดโดยเจตนา

ทาใหผอนเสยหาย และ Andrew M. Henderson รองศาสตราจารยดานเภสชศาสตร มหาวทยาลย

บอสตน (Boston University) อธบายวา Cyber Bullying เปนการกระทาโดยใชอนเทอรเนต

เทคโนโลยดจตอล เทคโนโลยเชงปฏสมพนธ โดยการทรมาน ขมข รบกวน ทาใหอบอาย เปนตน8

กรมสขภาพจตไดอธบายวา Cyber Bullying คอ การรงแกในรปแบบการดาทอ กลาวหา

ใชถอยคาเสยดส ตอวาผอน โดยใชเครองมอสอสาร เชน โทรศพทมอถอ แทบเลต คอมพวเตอร ฯลฯ

เชอมตอเครอขายสงคมออนไลน ไมวาจะเปนเฟซบค ทวตเตอร อนสตาแกรม แชท หรอเวบไซต

ตาง ๆ เปนเครองมอในการรงแกและกลนแกลงกน โดยเปนการเฉพาะเจาะจงบคคลเปาหมาย ซงสวน

ใหญเปนการรงแกทตอเนอง ไมใชแคครงเดยวจบการกระทาแบบนจะเกดขนไดบอยกวาการแกลงกน

ทวไป สามารถเกดขนไดตลอด 24 ชวโมง เพราะในโลกออนไลนนน ผรงแกไมไดเผชญหนากบคกรณ

จรง ๆ และในโลกออนไลน การกระจายขอมลขาวสารนนแพรกระจายไปไดเรวมาก ซงอาจทาใหฝาย

ทถกรงแกอบอายขายหนา หรอทนไมได จนกลายเปนปญหาบานปลาย9

Cyber Bullying คอ การแกลงกนผานโลกออนไลน รปแบบการรงแก หรอแกลงอาจเปนใส

รายปายส ทาใหอาย ใชถอยคาหยาบคาย ตอวาผอน และเปนการแกลงแบบตอเนองไมใชครงเดยวจบ

การแกลงกนผานโลกออนไลนในเบองตนอาจคดวาไมมความสาคญอะไร ไมมใครไดรบบาดเจบทาง

รางกายแตเปนการทาลายความมนใจ ลดทอนคณคาของตวเองในวงกวาง ทาใหคนทถกแกลงคอย ๆ

7 ชมรมจตแพทยเดกและวยรนแหงประเทศไทย, Cyber bullying ภยบนโลกออนไลน ทารายวยรนได

งายกวาทคด [Online], 13 กมภาพนธ 2561. แหลงทมาhttps://www.facebook.com/thaichildpsy/

posts/606297562834208:0. 8 คณาธป ทองรววงศ, มาตรการทางกฎหมายในการคมครองสทธบคคลจากการกลนแกลงรงแก

ออนไลน นาไปสการฆาตวตาย: ศกษากรณกฎหมายความปลอดภยไซเบอร (Cyber-safety Act) ของรฐ

Nova Scotia [Online], 12 พฤศจกายน 2560. แหลงทมา http://www.artslc.nida.ac.th/2015/images/

proceedings/20ARTS-LC.pdf. 9 กรมสขภาพจต, ปองภยใกลตวลกจาก Cyber bullying [Online], 22 มนาคม 2561. แหลงทมา

https://www.dmh.go.th/news-dmh/view.asp?id=27717.

17

เกบกด เปนโรคซมเศราไดงาย โดยเฉพาะเดกทยงไมมภมคมกนมากพอมกตกเปนเหยอ เมอทนทาน

ความเจบปวดไมไหวกตดสนใจฆาตวตาย10

อยางเชนกรณของ Tyler Clementi ทถกเพอนแอบตงกลองถายขณะอยในหอพกกบเพอน

ชาย แลวเอาวดโอมาใสสตไขพอสนกปาก แตวดโอถกแชรไปในวงกวาง อบอายจนตดสนใจกระโดด

สะพานฆาตวตาย หรอเหตการณทคนพดถงกนเยอะอยางกรณของ Amanda Todd นกเรยนวย

12 ป ทถกเอาคลปในมอถอทเธอพลาดพลงถายโชวหนาอกไปประจาน จนเธอตองลาออกจาก

โรงเรยน แตมอดโรคจตยงตามไปปวนเธอนบครงไมถวน คนในโลกออนไลนกแหกนแสดงความเหน

รนแรง พมพกนสนกมอ จน Amanda ตดสนใจจบชวตตวเองลง11

2.1.3 รปแบบการรงแกทางไซเบอร

รปแบบของการรงแกทางไซเบอร (Cyber Bullying) นน ทางเวบไซต Nobully ทเคลอนไหว

เรองนอยแบงการกระทา Cyber Bullying เปน 7 ประเภท คอ12

1) Gossip คอ สงขอความนนทาเพอน ทาใหเพอนไดรบความเสยหาย

2) Exclusion คอ ไลบางคนออกจากกลมออนไลน เชนกลมไลน หรอกลมเฟสบค

3) Nation คอ การแอบเขาไปโดยการ Log in บญชของคนอนและโพสตขอความใหเจาของ

Account ดไมด ไดรบความเสยหาย อนสงผลใหคนรอบตวเขาใจผด เชน กรณเดก Log in

Facebook ไวทรานเกมแลวลม Log out จนมคนมาเลนคอมพวเตอรตอแลวโพสตประกาศวาเดก

คนนนขายตว ทาใหเดกเสอมเสยชอเสยง

4) Harassment คอ การวากลาว ดาทอดวยถอยคาหยาบคาย ตอกยาปมดอย ทาใหเสย

ความมนใจ เชน คนบนโลกอนเทอรเนตทนกสนก และพมพวาคนหนาตาไมดทถกโจรขมขนวาสงสาร

โจรจงเลย

5) Cyber Stalking คอ การสงขอความ รป วดโอ หรออะไรกตามททาใหคนอนอบอายบน

อนเทอรเนต รวมถงการขมขดวย เชน กรณทผหญงไปรวมกจกรรมของททางานทรมทะเลแลวใสบกนน

และมผชายททางานเดยวกนแอบถายรปไวแลวนาไปลงวจารณเรองรปรางของผหญงคนนนใน

Facebook แถมยงมคนอนมารวมวงวจารณอยางสนกสนาน

6) Outing and Trickery คอ การหยอกลอ ยวโมโหจนอกฝายเผยความลบทนาอายของ

ตวเองบนโลกออนไลน

10 School Team, Cyberbullying ถงเวลา หรอยง? ทจะหยดรงแกกนบนโลกออนไลน [Online],

26 มนาคม 2561. แหลงทมา https://www.schoolofchangemakers.com/knowledge/9979. 11 เรองเดยวกน. 12 เรองเดยวกน.

18

7) Cyberthreat คอ การกลนแกลง รงแกกนบนโลกออนไลนแลวเขาไปรวมวงกบผอนดวย

ทงน Christine Suniti Bhat ศาสตราจารยและทปรกษาดานการศกษา มหาวทยาลยโอไฮโอ

(Ohio University) ไดแบงการรงแกในพนทไซเบอรไวดงตอไปน13

1) การเปดเผยขอมลสวนบคคล ครอบครว และเพอน ทงขอมลทเปนความจรงและความเทจ

ทสงผลใหบคคลนนเกดความอบอายและเสอมเสยชอเสยง

2) การเผยแพรรปภาพ ทงทไดรบและไมไดรบอนญาตจากเจาของรปภาพ

3) การเผยแพรวดโอคลปทไดรบอนญาต หรอวดโอทเจาของทาขนโดยเลอกเผยแพรเฉพาะ

บางบคคล

4) การตดออกจากกลมสงคม โดยการบลอกบคคลออกจากรายชอการเปนเพอน หรอการ

ตดตอ

เวบไซต “แฟรนซน วอรดบลอก (www.francinewardblog.com)” แบงการรงแกผาน

อนเทอรเนตเปน 5 ประเภท ประเภททหนง คอ การแสดงความคดเหนตอผอนอยางรนแรงและการ

สงขอความสน (Flaming) ประเภททสอง คอ การแสดงพฤตกรรมทขมข หรอกอกวนบคคลทตนไม

ชอบผานอนเทอรเนต (Harassment) ประเภททสาม คอ การแสดงพฤตกรรมคกคามผอนโดยไม

เปดเผยตวตน (Anonymity) ประเภททส คอ การคกคาม และสรางความราคาญใหกบผอนโดยแอบ

อางวาเปนบคคลอน (Masquerading) และประเภททหา คอ การเปดโปงขอมลสวนตวและขอมลท

เกยวของของผอนบนอนเทอรเนต (Outing) โดยไมไดรบอนญาต14

จากขอความดงกลาวจะพบวา การรงแกบนโลกไซเบอร (Cyber Bullying) เปนการคกคาม

รงแกผอนทางไซเบอรทเกยวของกบการใชเครองมออเลกทรอนกสเพอขมข หรอทาราย โดยมเวบไซต

เครอขายสงคม (Social Network) เปนเครองมอในการทาใหขายหนา หวาดกลว และทาใหเหยอเกด

ความ รสกทชวยเหลอตวเองไมได ซงจดกลมของการรงแกไดดงน 1) การนนทา หรอดาทอผอนดวย

ถอยคาทรนแรง 2) กอกวนบคคลทตนไมชอบผานสอสงคมออนไลน 3) การแอบอางชอผอนโดยไม

เปดเผยตวตนไปทาเรองไมด 4) การนาความลบทเปนขอมลสวนตวของผอนไปเปดเผย 5) การลบ

หรอบลอกผอนทไมชอบออกจากกลมบนเครอขายสงคม (Social Network) เปนตน

13 Bhat, C. S., “Cyber bullying: Overview and strategies for school counselors, guidance

officer and all school personnel”, Australian Journal of Guidance & Counseling 18, 1(2008):

53-66. 14 สมาคมผบรโภคสงขลา, การรงแกผานอนเทอรเนตกบวยรนในโลกไซเบอร [Online], 13 พฤษภาคม

2561. แหลงทมา http://consumersongkhla.org/paper/1669.

19

2.1.4 ความแตกตางของการรงแกออนไลน (Cyber Bullying) และการกลนแกลงแบบ

ดงเดม (Traditional Bullying)

การรงแกแบบดงเดมและการรงแกออนไลน เปนพฤตกรรมทแสดงการกระทาใหผอนไดรบ

ความเดอดรอน ซงการรงแกแบบดงเดมนน เปนการรงแกทเกดทงการรงแกดวยการทารายรางกาย

ดวยวาจา และการทารายกนทางสงคม แตสาหรบการรงแกออนไลนนนมลกษณะแตกตางจากการ

รงแกแบบดงเดม เนองจากสภาพสงคมปจจบนไดเปลยนแปลงไป การใชเทคโนโลยเปนชองทางแสดง

พฤตกรรมทารายผอนเปนการรงแกอกรปแบบหนงทแตกตางไปจากการรงแกรปแบบเดม โดยมการใช

อปกรณสอสารและอนเทอรเนตเปนสอกลางในการสรางความเสยหายตอผอนโดยทไมจาเปนตอง

เผชญหนากน หรออยในสถานทและเวลาเดยวกนซงเปนการคกคามทมรปแบบทแตกตางไปจากการ

ทะเลาะเบาะแวงแบบเดม ๆ โดยเจตนาทาใหผอนเกดความเจบใจผานการใชเครองมออเลกทรอนกส

สอลามก การลอลวง รวมถงการกลนแกลงทางไซเบอร หรอ Cyber Bullying ลวนเปนผลมาจาก

ความรไมเทาทนสอสงคมออนไลน

การรงแกกนผานโลกไซเบอร เปนความรนแรงทไมทราบวาใครเปนผกระทาซงสามารถทา

ความรนแรงกบใคร ทไหน หรอเมอไรกได และผกระทากสามารถจะตอกยาความรนแรงอยาง

ตอเนอง โดยทสกวนหนงเหยอทเคยถกกระทา อาจกลบมาเปนผกระทาความรนแรงเองเพอแกแคน

เปนวงจรความรนแรงทไมมจดจบ ดวยเหนวาเรองเหลานเปนเรองธรรมดาทใคร ๆ เขากทากน15

การขมเหงรงแกแบบดงเดม กบการขมเหงรงแกทางโลกไซเบอร มความแตกตางกนใน

ลกษณะดงน16

1) พนทในการขมเหงรงแก การรงแกแบบดงเดมจะเกดขนเฉพาะตอนเผชญหนา สามารถ

หลบไปอยในทปลอดภยได แตการรงแกทางไซเบอรสามารถพบไดตลอดเวลา ไมมทปลอดภย ยากท

จะหลบหน

2) จานวนผพบเหนการรงแก การรงแกแบบดงเดมจะมผเหนเหตการณจานวนจากด

แตการรงแกทางไซเบอรสามารถเผยแพรไปใหผคนเหนอยางกวางขวางดวยระยะเวลาไมกวนาท

15 วฒนาวด ศรวฒนพงศ, “สออเลกทรอนกสและอนเทอรเนตทมตอพฤตกรรมการรงแกของนกเรยนใน

โรงเรยน เขตอาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม”, วารสารการสอสารและการจดการ สถาบนบณฑตพฒนบรหาร

ศาสตร 1, 2(พฤษภาคม–สงหาคม 2558): 130. 16 พมพพลอย รงแสง, ผลของกลมการปรกษาเชงจตวทยาตอการเหนคณคาในตนเองของนกเรยน

มธยมศกษาตอนตนทถกขมเหงรงแกทางโลกไซเบอร (วทยานพนธ ศลปศาสตรมหาบณฑต คณะจตวทยา

จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2560), อางถงใน เฟสบค Psychology CU, การขมเหงรงแกกนทางไซเบอร [Online],

11 พฤษภาคม 2561. แหลงทมา https://www.facebook.com/PsychologyChula/photos/.

20

3) บทบาทของผทพบเหนการขมเหงรงแกดงเดม การรงแกแบบดงเดมไมมความซบซอนใน

บทบาท (อยในเหตการณทเกดการขมเหงรงแกเทานน) การรงแกทางไซเบอร ผพบเหนสามารถพบ

เหนไดในมมมองของผรงแก หรอผทถกขมเหงรงแก หรอไมไดอยกบใครเลย แตพบเจอในอนเทอรเนต

4) ความสามารในการใชเทคโนโลย การรงแกดงเดมไมจาเปนตองใชความสามารถทาง

เทคโนโลย แตการรงแกทางไซเบอร จาเปนตองมความสามารถในการใชเทคโนโลยสงผลตอความ

รนแรงในการขมเหงรงแก

5) แรงจงในในการขมเหง การรงแกแบบดงเดมมกทาไปเพออานาจ โดยแสดงใหผพบเหน

เหตการณเหนถงความแขงแกรง สวนการรงแกทางไซเบอร มกทาไปเพอความสนกสนาน หรอการ

แกแคน บางกไมรตววากาลงขมเหงรงแกผอนเพราะเหนเปนเรองขบขน

6) การระบตวตนบคคลทรงแก การรงแกดงเดมจะสามารถระบตวตนคนรงแกได แตการ

รงแกทางไซเบอร ในหลายครงไมสามารถระบคนรงแกได

7) การเหนปฏกรยาของเหยอ การรงแกแบบดงเดมสามารถเหนสหนาและรางกายของเหยอ

ทถกขมเหงรงแก และผพบเหตการณได การรงแกทางไซเบอร ยากทจะเกดความรสกเหนอกเหนใจตอ

เหยอทถกขมเหงรงแก

2.2 กฎหมายไทยกบการรงแกจากสอสงคมออนไลน

สาหรบประเทศไทยนน ยงไมมกฎหมายทเกยวของกบการถกรงแกจากสอสงคมออนไลน

โดยตรง มเพยงนากฎหมายทมอยเดมมาปรบใชใหสอดคลองกบความผดดงกลาวได เชน ประมวล

กฎหมายอาญามาตรา 326 “ผใดใสความผอนตอบคคลทสาม โดยประการทนาจะทาใหผอนนนเสย

ชอเสยง ถกดหมน หรอถกเกลยดชง ผนนกระทาความผดฐานหมนประมาท” ประมวลกฎหมายอาญา

มาตรา 328 “ถาความผดฐานหมนประมาทไดกระทาโดยการโฆษณาดวยเอกสาร ภาพวาด ภาพ

ระบายส ภาพยนตร ภาพ หรอตวอกษรททาใหปรากฏไมวาดวยวธใด ๆ แผนเสยง หรอสงบนทกเสยง

บนทกภาพ หรอบนทกอกษรกระทาโดยการกระจายเสยง หรอการกระจายภาพ หรอโดยกระทาการ

ประกาศดวยวธอน ผกระทาตองระวางโทษจาคกไมเกนสองป และปรบไมเกนสองแสนบาท หรอหมน

ประมาทซงหนาตามมาตรา 393 แตกฎหมายดงกลาวจาเปนตองมการปรบใชตามกระบวนการท

เหมาะสมเพราะในยงไมสามารถครอบคลมการกระทาความผดไดทกกรณ ดงรายละเอยดดงน

2.2.1 ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 326 มาตรา 328 และมาตรา 393

ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 326 ไดบญญตวา “ผใดใสความผอนตอบคคลทสาม โดย

ประการทนาจะทาใหผอนนนเสยชอเสยง ถกดหมน หรอถกเกลยดชง ผนนกระทาความผดฐานหมน

ประมาท ตองระวางโทษจาคกไมเกนหนงป หรอปรบไมเกนสองหมนบาท หรอทงจาทงปรบ” ซงคา

พพากษาเกยวกบการใสความมตวอยางดงน

21

คาพพากษาฎกาท 3252/2543 คาวา “ใสความ” ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 326

ไมไดนยามศพทไววามความหมายวาอยางไร แตตามพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถานอธบายวา

หมายถง พดหาเหตราย กลาวหาเรองรายใหผอนไดรบความเสยหาย โจทกมความสมพนธฉนชสาวกบ

จาเลย ไมกอใหเกดสทธแกจาเลย ทจะกลาวหาเรองรายประจานโจทกดวยถอยคาหมนประมาทโจทก

เมอจาเลยแจงความเพอเปนหลกฐานเทานน มไดมเจตนาใหเจาพนกงานดาเนนคดแกโจทก จงเหนได

วาจาเลยมงประสงคใหโจทกถกดหมนเกลยดชงและทาลายชอเสยงของโจทก การกระทาของจาเลย

จงเปนการหมนประมาทโจทก ทงขอความอนเปนหมนประมาทโจทกเปนการใสความในเรองสวนตว

ไมเปนประโยชนแกประชาชน แมเรองทกลาวหาจะเปนความจรง จาเลยกไมอาจยกเอาเหตกระทา

เพอปองกนสวนไดเสยเกยวกบตนตามธรรมนองคลองธรรมขนปฏเสธความผดได17

คาพพากษาฎกาท 580/2505 หนงสอใสความผอนนนแมจะสงไปถงนายกรฐมนตรเพยงคน

เดยวกถอวาใสความตอบคคลท 3 ตามมาตรา 326 แหงประมวลกฎหมายอาญา เมอปรากฏวาโจทก

เปนผพพากษาศาลฎกาและไดรวมเปนองคคณะตดสนคดททาใหจาเลยแพ และจาเลยไดกลาว

ขอความซงเปนการดหมน โจทกในฐานะทเปนผพพากษาศาลฎกายอมมความผดตามประมวล

กฎหมายอาญามาตรา 19818

คาพพากษาฎกาท 894-897/2506 โจทกไดฟองจาเลยวา จาเลยแจงความเทจตอเจา

พนกงานสอบสวนตารวจสนตบาล และสงฆมนตร แตไมระบวาเปนใคร เปนฟองเคลอบคลม แตทหา

วาจาเลยแจงความเทจตอสงฆนายก แมไมระบพระนามกไมเคลอบคลม เพราะในขณะฟองนน

สงฆนายกมเพยงองคเดยวเทานน ใคร ๆ รวมทงจาเลยยอมทราบไดด ความผดฐานหมนประมาทใส

ความผอนตอบคคลท 3 นนไมจาตองระบวาบคคลท 3 เปนใคร ไมเปนการฟองเคลอบคลม เพราะ

บคคลท 3 นอาจเปนใครกได19

จากคาพพากษาน จงสรปใจความเกยวกบการใสความไดวา การใสความตอบคคลท 3 ตองม

องคประกอบหลกคอมเจตนาทจะกระทาตอผถกกระทา โดยการหมนประมาทตอวา ดาทอ ทาใหผอน

ไดรบความเสยหายจากการกระทาดงกลาว ซงจะเหนไดวาอยทเจตนาเปนหลก โดยผวจยมความเหน

วาการกระทาดงกลาวเพยงแคเอยกลาวอางทจะพดออกไป แสดงออกไป กระทาออกไป หรอพมพ

ออกไป เสมอนตงใจ หรอจงจงใจทจะกลนแกลง ไมวาการกระทานนจะทาดวยตองการลแกอานาจ

หรอทาไปเพอความสนกสวนตว จากคาพพากษาทผวจยไดคนหามาสวนใหญจะเปนการละเมดสทธ

ของผอน ทาใหผอนไดรบผลกระทบตอจตใจ เนองจากสวนใหญเปนการใชคาดาทอทสรางผลกระทบ

17 คาพพากษาฎกาท 3252/2543. 18 คาพพากษาฎกาท 580/2505. 19 คาพพากษาฎกาท 894-897/2506.

22

ตอผถกตอวา กลาวหาวาราย ซงมผลกระทบตอจตใจ โดยเฉพาะถาการตอวานนเกดขนบนโลก

อนเทอรเนต คนทไดยนคลปเสยง หรอไดอานขอความอาจจะเขาใจผดวา บคคลนนทถกกลาวหา

เปนอยางทถกกลาวหาจรง แมความจรงจะไมไดเปนเชนนนกตาม ซงสงผลกระทบทาใหบคคลนน

อบอาย และสงผลกระทบตอจตใจ จนอาจนาไปสภาวะซมเศราได ซงถาปลอยไวจะมผลกระทบทไมด

อนถอเปนการละเมดสทธโดยตรง เราควรทจะแกไขปญหาตงแตตนเหตโดยการหยดวากลาว หรอให

รายบคคลทถกรงแกดวยคาพดทไปในทางเสยดส การระมดระวงการใชคาพดถอเปนเรองทสาคญเฉก

เชนเดยวกน โดยจากคาพพากษาศาลฎกาทกลาวมานน พบวากฎหมายยงคงมชองวางจากคาพดทใช

ในการใสความ ซงผวจยมความคดเหนวา การใสความนนถาผพดไดพดโดยมเจตนาจงใจทาใหฝายถก

กลาวใหราย หรอไดรบกระทบกระเทยนถงจตใจ กถอวาเปนเหตเพยงพอทจะเปนเหตของการใสความ

ไดแลว โดยผวจยไดเสนอความคดตามทจะกลาวมาน

คาพพากษาฎกาท 83/2501 โฆษณาหมนประมาทตามคาบอกเลาของผอน ไมใชขอแกตวให

พนผด20

คาพพากษาฎกาท 2822/2515 มผนาจดหมายทมขอความหมนประมาทผเสยหาย มาสง

ใหแกจาเลย และจาเลยไดอานทราบความแลว ไดเอาจดหมายนนใหบคคลทสามอาน เปนการแสดง

ขอความในจดหมาย ใหปรากฏแกบคคลทสาม ถอไดวาจาเลยไดใสความผเสยหายดวยถอยคาแลว

การกระทาของจาเลยจงครบองคความผดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 326 จาเลยจะไดกลาว

ยนยนขอความนนวาเปนความจรง หรอไม ไมเปนขอสาคญ จากคาวา “โดยประการทนาจะทาใหผอน

นน เสยชอเสยง ถกดหมน หรอถกเกลยดชง" และขอเทจจรงวา หนงเขาทารายรางกายฝายหนงอยาง

เดยว ดงผม ตบ ต และมผถายเปนวดโอคลปเอาไว เวลาประมาณ 30 วนาท โดยไมรวาใครเปนคน

ถาย ตอมามผเอาคลปดงกลาวไปเผยแพร ฝายผถกทารายมาแจงความ แมจะเปนภาพทถกทาราย

ฝายเดยว และเปนเหตการณจรงกตาม เชน การนาภาพของคนมชกาลงมเพศสมพนธ หรอแสดง

ความสมพนธกบชไปเผยแพรตอผอนดวยความสนกสนาน แมจะเปนเรองจรงกอาจมความผดฐาน

หมนประมาทไดเชนกน “โดยประการทนาจะทาใหผอนนน เสยชอเสยง ถกดหมน หรอถกเกลยดชง”

ในประเดนน ตองวนจฉยจากความรสกนกคดของบคคลทวไปในสงคม โดยประเดนนตองนาภาพมา

วเคราะหกนดครบและอาจมความเหนแตกตางกนไปได บางคนอาจเขาใจไดวาการถกทารายฝายเดยว

เปนเรองนาเหนใจ นาสงสาร มากกวาจะทาใหเสยชอเสยง ถกดหมนหรอถกเกลยดชง แตบางคนหรอ

บางกรณอาจเขาใจไดวาเปนการประจานตวผทารายในแงของการใชกาลงรงแกผอน และประจาน

ผถกทารายในแงของบคลกออนแอไมสคน เหนตางกนไดนะครบ สวนในนตวธกอาจจบในกระบวน

การยตธรรม ในขนตอนของพนกงานสอบสวน พนกงานสอบสวนกอาจทาความเหนได อยการกชขาด

20 คาพพากษาฎกาท 83/2501.

23

ฟอง หรอไมฟอง และศาลกวนจฉย และพพากษา ตลอดจนอทธรณฎกา เพอตรวจสอบกนเองอก

ครงหนง21

คาพพากษาฎกาท1142/2516 การทจาเลยพดวา “ต อยาเอาไมไปแหยขเลย” ในขณะท

โจทกกาลงโตเถยงกบนายตสามจาเลย เมอคณะผพพากษาพรอมดวยโจทกจาเลยในคดแพงไปตรวจด

สถานทพพาทนนแมคาวา “ข” จะหมายถงตวโจทกแตกเปนถอยคาเปรยบเทยบทไมสภาพเทานน

ยงไมพอถอไดวาเปนการใสความตามความหมายในประมวลกฎหมายอาญามาตรา 326 จาเลยไมม

ความผดฐานหมนประมาทโจทก สวนเรองละเมดอานาจศาลนน เมอมผกระทาผดกเปนอานาจของ

ศาลโดยเฉพาะทจะสงลงโทษผนนไดเอง ผอนหามสทธทจะเสนอคดใหศาลพจารณาลงโทษผกระทา

ผดในคดเชนนไม โจทกจงไมมอานาจฟองในความผดฐานน ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 328

ไดบญญตวา “ถาความผดฐานหมนประมาทไดกระทาโดยการโฆษณาดวยเอกสาร ภาพวาด ภาพ

ระบายส ภาพยนตร ภาพหรอตวอกษรททาใหปรากฏไมวาดวยวธใด ๆ แผนเสยง หรอสงบนทกเสยง

บนทกภาพ หรอบนทกอกษรกระทาโดยการกระจายเสยง หรอการกระจายภาพ หรอโดยกระทาการ

ปาวประกาศดวยวธอน ผกระทาตองระวางโทษจาคกไมเกนสองป และปรบไมเกนสองแสนบาท”22

คาพพากษาฎกาท 418/2523 ขอความทจาเลยประพนธดงกลาวสบเนองมาจากขาวหนา 1

ของหนงสอพมพรายวนในหวขอขาวทวา “สมครเกดโมโหเดอดดาใสตารวจโง” การกระทาของจาเลย

เปนการวจารณขาวเพมเตม มใชประพนธเรองขนใหม จาเลยประพนธ และนาพมพโฆษณาใน

หนงสอพมพรายวนวารถยนตคนทโจทกนงมาเปนฝายผด จาสบตารวจเจรญเจาพนกงานตารวจเขา

ปฏบตหนาทตอคกรณตามความเปนจรง กลบถกโจทกตะคอกดาวา “โงทางานไมเปน” แลวโจทกสง

ใหคนขบรถขบรถยนตหนไปโจทก เปนคนขนาดเคยเปนรฐมนตรมหาดไทย กลบเหยยดหยาม

กฎหมาย ขอความทจาเลยประพนธดงกลาว มใชเพยงตชมการกระทาของโจทกเทานน แตยงเปน

การยนยนขอเทจจรงวาโจทกดาวาเจาพนกงานตารวจซงปฏบตตามหนาท ทง ๆ ทรถยนตทโจทกนง

มาเปนฝายผดแลว โจทกยงใหคนขบรถขบรถยนตหนไป ซงไมเปนความจรง จงเปนการใสความโจทก

เปนความผดฐานหมนประมาท23

คาพพากษาฎกาท 5599/2530 จาเลยใหสมภาษณผสอขาวหนงสอพมพดวยขอความอนมมล

เปนการหมนประมาทโจทก แลวหนงสอพมพนาขอความนนไปลงพมพโฆษณา ดงนเมอไมปรากฏวา

จาเลยไดใช บงคบ ขเขญ จางวาน หรอยยงสงเสรมใหหนงสอพมพไปลงพมพ การทหนงสอพมพนา

ขอความนนไปลงพมพ จงเปนเรองของหนงสอพมพโดยเฉพาะ คดนโจทกไมมมลความผดฐานหมน

21 คาพพากษาฎกาท 2822/2515. 22 คาพพากษาฎกาท 1142/2516. 23 คาพพากษาฎกาท 418/2523.

24

ประมาทโดยการโฆษณา ตามมาตรา 328 ทงน การทไมมการวนจฉยโดยตรงถงประเดนเรองเจตนา

ยอมเปนกรณเลงเหนผล24

ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 393 ไดบญญตวา “ผใดดหมนผอนซงหนา หรอดวยการ

โฆษณา ตองระวางโทษจาคกไมเกน 1 เดอน หรอปรบไมเกนหนง 10,000 บาท หรอทงจาทงปรบ”

จงกลาวไดวา การดากนหยาบคายตอหนากนสองคนวา “ไอเ_ย ไอส_” หรอไอเลว เรยกวา

เปนการดหมนซงหนา จะมความผดตามมาตรา 393 แตหากบงเอญวาดาหยาบคายกนกลางตลาดม

บคคลทสามไดยนสงทดากน จะมความผดตามมาตรา 328 ฐานหมนประมาทรวมดวย ซงเปนฐาน

ความผดทมโทษหนกทนทโดยเฉพาะอยางยงการดากนหยาบคาย แตในบรบทคาพดมคาพดกลาวหา

ใสความรวมอยดวย เชน “ไอเ_ย มงแมงขโกง มงอะเปนลกเมยนอย” โดยมบคคลทสามอยดวย

กเขาขายกรรมเดยวผดกฎหมายหลายบท ทงมาตรา 393 ดหมนซงหนา ตามดวยมาตรา 328

หมนประมาทดวยเชนเดยวกน แตอยางไรกด หากไมมบคคลทสามอยดวย ไมวาจะดาหยาบคาย

หรอหมนประมาท จะมความผดแคมาตรา 393 ดหมนซงหนากระทงเดยว เพราะองคประกอบคาวา

หมนประมาทคอ การใสความผอนตอบคคลทสาม25

จากคาพพากษาขางตน สามารถสรปใจความสาคญเกยวกบรปแบบของการการใสความไดวา

รปแบบของการใสความนนมมากมาย แลวแตทผทกระทาการใสความนนจะเลอกใช เชนเดยวกบ

การใสความ ซงมหลากหลายวธ ไมวาจะทางตรง หรอทางออม โดยการใสความทางตรง คอ การพด

โดยตรงกบผถกกระทา ทาใหผถกกระทาไดรบรในทนท ซงผถกกระทากรบรจากการกระทาของ

ผกระทาการหมนประมาทนนเอง แตในกรณของการกระทาทางออม อาจเกดจากการใชคา

โดยประดษฐคา หรอสรรหาคายาก ๆ ทมความหมายซบซอนมาเปรยบเปยดวยถอยคาและนาเสยง

ทดประชดประชน หรอวาเสยดส โดยผถกวากลาวใหราย หรอถกดหมนไมอาจรตว หรอไมเขาใจ

ความหมายในคาดหมนนน แตจรง ๆ แลวถอเปนการหมนประมาทอยางหนง สงผลกระทบตอความ

เสยหายทผกระทาไดตงใจไวนนเอง การกระทาดงกลาวถอเปนการหมนประมาทเชนเดยวกน ผวจยม

ความเหนวา รปแบบของการใสความดงกลาว อาจเปนไดทงการหมนประมาทเอง และการดหมนได

ทงสองแบบ โดยทนยามของการดหมน คอ การทบคคลอนซงทาการดาทอ เหยยดหยามผถกกระทา

โดยไมวาจะซงหนา หรอดวยการโฆษณา ถอเปนการดหมนตอบคคลนน วธใสความคอ การกระทา

การแสดงขอความใหปรากฏดวยวธใด ๆ กได เชน พด เขยน วาด ใชนาเสยง บอกใบ ทากรยาทาทาง

ซงถอเปนการใสความหมด ทงนการหมนประมาทนนไมจาเปนตองมผลเสยหายเกดขนจรงจากการใส

24 คาพพากษาฎกาท 5599/2530. 25 “จะดาใครคดใหด เทยบชด ๆ ดาหยาบคาย VS หมนประมาท แบบไหนเจอโทษหนก?”, ไทยรฐ

[Online], 26 พฤษภาคม 2561. แหลงทมา https://www.thairath.co.th/content/952403.

25

ความ เพยงแค "ความทใส" นาจะทาใหเขาเสยชอเสยง กถอเปนความผด กลาวคอ การหมนประมาท

คอการใสความผอนตอบคคลทสามตามฎกาทไดยกกลาวขนมาขางตนนนเอง

2.2.2 พระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร (ฉบบท 2) พ.ศ. 2560

เนอหาสาคญในรางพระราชบญญตฉบบนระบถงเหตผลทตองมการแกไข พระราชบญญตวา

ดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอรฉบบปจจบนวา “พระราชบญญตวาดวยการกระทา

ความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 มบทบญญตบางประการทไมเหมาะสมตอการปองกนและ

ปราบปรามการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอรในปจจบน ซงมรปแบบการกระทาความผดทม

ความซบซอนมากขนตามพฒนาการทางเทคโนโลย ซงเปลยนแปลงอยางรวดเรว” สาหรบเนอหา

ของพระราชบญญตดงกลาววาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร (ฉบบท 2) พ.ศ. 2560

มสาระสาคญทเกยวกบประชาชนทวไปควรรบทราบ26 ดงน

มาตรา 4 “ผใดสงขอมลคอมพวเตอร หรอจดหมายอเลกทรอนกสแกบคคลอน โดยไมเปด

โอกาสใหผรบขอมลคอมพวเตอร หรอจดหมายอเลกทรอนกสสามารถบอกเลก หรอแจงความประสงค

เพอปฏเสธการตอบรบได อนเปนการกอใหเกดความเดอดรอนราคาญแกผรบ ตองระวางโทษปรบ

ไมเกน 200,000 บาท”

มาตรา 5 ใหยกเลกความในมาตรา 12 แหงพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผด

เกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 และใหใชความตอไปนแทน

ในกรณของมาตรา 12นนถาการกระทาความผดตามมาตรา 5 มาตรา 6 มาตรา 7 มาตรา 8

หรอมาตรา 11 เปนการกระทาตอขอมลคอมพวเตอรหรอระบบคอมพวเตอรทเกยวกบการรกษาความ

มนคงปลอดภยของประเทศ ความปลอดภยสาธารณะ ความมนคงในทางเศรษฐกจของประเทศหรอ

โครงสรางพนฐานอนเปนประโยชนสาธารณะ ตองระวางโทษจาคกตงแตหนงปถงเจดป และปรบตง

แตสองหมนบาทถงหนงแสนสหมนบาท

ซงมาตรา 5 กาหนดวา ถาผใดกระทาผดใน 5 ประการ ไดแก

1) การเขาถงโดยมชอบซงระบบคอมพวเตอรทมมาตรการปองกน

2) นามาตรการปองกนการเขาถงระบบคอมพวเตอรทผอนจดทาขนเปนการเฉพาะไปเปดเผย

โดยมชอบ

3) ผใดเขาถงโดยมชอบซงขอมลคอมพวเตอรทมมาตรการปองกนการเขาถงโดยเฉพาะและ

มาตรการนนมไดมไวสาหรบตน

26 ประชาไท, ราชกจจาฯ ประกาศ พ.ร.บ.คอมพวเตอร 2560 แลว เรมใช พ.ค. น [Online], 26

มกราคม 2561. แหลงทมา http://abc.norporchoreu.com/?tag=.

26

4) ดกรบไวซงขอมลคอมพวเตอรของผอนทอยระหวางการสงในระบบคอมพวเตอร

และขอมลคอมพวเตอรนนมไดมไวเพอประโยชนสาธารณะ และ

5) สงขอมลคอมพวเตอร หรอจดหมายอเลกทรอนกสแกบคคลอน โดยปกปด หรอปลอม

แปลงแหลงทมาของการสงขอมลดงกลาว

การกระทาทกลาวมาทงหมดตองระวางโทษจาคกตงแต 1-7 ป และปรบตงแต 20,000 บาท

ถง 140,000 บาท ทสาคญถาการกระทาความผดดงกลาวเปนเหตใหเกดความเสยหายตอขอมล

คอมพวเตอรหรอระบบคอมพวเตอรทเกยวกบการรกษาความมนคงปลอดภยของประเทศ

ความปลอดภยสาธารณะ ความมนคงในทางเศรษฐกจของประเทศ หรอโครงสรางพนฐานอนเปน

ประโยชนสาธารณะ ตองระวางโทษจาคกตงแต 1-10 ป และปรบตงแต 20,000 บาท ถง

200,000 บาท

กลาวโดยสรปความตามมาตรา 5-8 การเขาถงระบบ หรอขอมลของผอนโดยมชอบ

1) เขาถงระบบคอมพวเตอรโดยมชอบ จาคกไมเกน 6 เดอน หรอปรบไมเกน 10,000 บาท

หรอทงจา ทงปรบ

2) เขาถงขอมลคอมพวเตอรโดยมชอบ จาคกไมเกน 2 ป หรอปรบไมเกน 40,000 บาท หรอ

ทงจา ทงปรบ

3) ลวงรมาตรการปองกนการเขาถงระบบคอมพวเตอรและนาไปเปดเผย จาคกไมเกน 1 ป

หรอปรบไมเกน 20,000 บาท หรอทงจา ทงปรบ

4) ดกรบขอมลคอมพวเตอรโดยมชอบ จาคกไมเกน 3 ป หรอปรบไมเกน 60,000 บาท หรอ

ทงจา ทงปรบ

มาตรา 9 ประกอบมาตรา 10 การแกไขดดแปลง หรอทาใหขอมลเสยหาย

มาตรา 9 ทาใหเสยหาย ทาลาย แกไข เปลยนแปลง เพมเตม ขอมลของผอนโดยมชอบ หรอ

การทาใหระบบคอมพวเตอรของผอนไมสามารถทางานไดตามปกตจาคกไมเกน 5 ป หรอปรบไมเกน

1 แสนบาท หรอทงจา ทงปรบกรณเปนการกระทาตอระบบ หรอขอมลคอมพวเตอรตามมาตรา 12

จาคก 3-15 ป และปรบ 60,000 ถง 300,000 บาท ถาเปนเหตใหเกดอนตรายแกบคคลอน จาคกไม

เกน 10 ป และปรบ ไมเกน 2 แสนบาท เปนเหตใหบคคลอนถงแกความตาย จาคก 5-20 ป และปรบ

1-4 แสนบาท

มาตรา 10 ดงกลาวเปนการแกไขเพอเพมบทลงโทษใหมากขนโดยใหผกระทาผดตองรบทง

โทษจาคกและโทษปรบ จากเดมทพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร

พ.ศ. 2550 กาหนดการกระทาความผดในลกษณะทวานนดวยการตองระวางโทษจาคกไมเกน 3 ป

หรอปรบไมเกน 60,000 บาท หรอทงจาทงปรบ

27

มาตรา 11 ผใดสงขอมลคอมพวเตอร หรอจดหมายอเลกทรอนกสแกบคคลอนโดยปกปด

หรอปลอมแปลงแหลงทมาของการสงขอมลดงกลาว อนเปนการรบกวนการใชระบบคอมพวเตอรของ

บคคลอนโดยปกตสข ตองระวางโทษปรบไมเกนหนงแสนบาท

ถามการสงโดยปกปด หรอปลอมแปลงแหลงทมา มบทลงโทษ ปรบไมเกน 1 แสนบาท

ถาสงโดยไมเปดโอกาสใหปฏเสธการตอบรบไดโดยงาย มบทลงโทษ ปรบไมเกน 2 แสนบาท

มาตรา 12 การเขาถงระบบ หรอขอมลดานความมนคงโดยมชอบ

การเขาถงระบบ หรอขอมลคอมพวเตอร หรอลวงรมาตรการการปองกน หรอดกรบ

ขอมลคอมพวเตอร ถาไมเกดความเสยหาย มโทษจาคก 1-7 ป และปรบ 20,000 บาท ถง

140,000 บาท ในกรณเกดความเสยหาย จาคก 1-10 ป และปรบ 20,000 บาท ถง 200,000 บาท

และถาเปนเหตใหผอนถงแกความตาย จาคก 5-20 ป และปรบ 100,000-400,000 บาท

มาตรา 13 การจาหนายหรอเผยแพรชดคาสงเพอนาไปใชกระทาความผด

ในกรณททาเพอเปนเครองมอในการกระทาความผดทางคอมพวเตอร ตามมาตรา 5-11

จาคกไมเกน 1 ป หรอปรบไมเกน 20,000 บาท หรอทงจาทงปรบ หากมผนาไปใชกระทาความผด

ผจาหนาย หรอเผยแพรตองรบผดดวย ในกรณเปนผมสวนรเหน หากมผนาไปใชกระทาความผด หรอ

ตองรบผดตามมาตรา 12 ผจาหนาย หรอเผยแพรจะตองรบผดทางอาญาดวย ซงเปนกรณทเปนผม

สวนรเหนการกระทาความผด

กรณทาเพอเปนเครองมอในการกระทา ความผดทางคอมพวเตอร ตามมาตรา 12 จาคกไม

เกน 2 ป หรอปรบไมเกน 40,000 บาท หรอทงจา ทงปรบ หากมผนา ไปใชกระทาความผดผจาหนาย

หรอเผยแพรตองรบผดดวย

มาตรา 14 นาขอมลทผดพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร เขา

สระบบคอมพวเตอร ซงขอมลทขดตอพระราชบญญตน หมายความรวมถง ขอมลปลอม ทจรต หรอ

หลอกลวง รวมถงขอมลใด ๆ ทมลกษณะเปนเทจ ซงอาจสรางความเสยหายตอบคคลอนได ในกรณท

ขอมลดงกลาวถกนาไปใชอาจสรางผลกระทบตอความมนคงปลอดภย หรอการกอการรายตามมาตรา

12ขอมลในลกษณะของสอลามกอนาจารซงประชาชนอาจเขาถงได รวมถงการเผยแพร หรอการสงตอ

ขอมลโดยรอยวาการเผยแพร หรอการสงตอขอมลดงกลาวเปนความผด

กรณการกระทานนสงผลถงประชาชน มโทษจาคกไมเกน 5 ป หรอปรบไมเกน 1 แสนบาท

หรอทงจา ทงปรบ ถากรณการกระทานนสงผลตอบคคลใดบคคลหนง จาคกไมเกน 3 ป หรอปรบ

ไมเกน 60,000 บาท หรอทงจา ทงปรบ ทงน ความผดดงกลาวเปนความผดอนยอมความได

มาตรา 15 การใหความรวมมอ ยนยอม รเหนเปนใจ มใจความสาคญวา “ผใหบรการทให

ความรวมมอ ยนยอม รเหนเปนใจใหมการกระทา ผดตามมาตรา 14 ตอระบบคอมพวเตอรของตน

ตองระวางโทษเชนเดยวกบผกระทาผด”

28

มาตรา 16 การตดตอ เตม ดดแปลงภาพ มใจความสาคญวา “ตดตอ เตม ดดแปลงภาพ

ผอน หรอผตาย นาเขาสระบบคอมพวเตอร ทประชาชนทวไปเขาถงได ทาใหเสยชอเสยง ถกดหมน

ถกเกลยดชง และไดรบความอบอาย จาคกไมเกน 3 ป และปรบไมเกน 200,000 บาท”

มาตรา 17 ผใดกระทาความผดตามพระราชบญญตนนอกราชอาณาจกรและ (1) ผกระทา

ความผดนนเปนคนไทย และรฐบาลแหงประเทศทความผดไดเกดขน หรอผเสยหายไดรองขอให

ลงโทษ หรอ (2) ผกระทาความผดนนเปนคนตางดาว และรฐบาลไทย หรอคนไทยเปนผเสยหายและ

ผเสยหายไดรองขอใหลงโทษ จะตองรบโทษภายในราชอาณาจกร

2.2.3 รางพระราชบญญตปองกนขอมลสวนบคคล พ.ศ.....

การเกบรวบรวม การใชหรอเปดเผยขอมลสวนบคคลจะกระทาไดตองไดรบความยนยอม

ของเจาของขอมลนน โดยผควบคมขอมลสวนบคคลมหนาทดแลรกษาความมนคงปลอดภยของขอมล

มใหขอมลนนสญหาย ถกแกไข หรอเปลยนแปลงและดแลขอมลนนใหมความถกตอง ครบถวน และ

เปนปจจบน ในการเกบรวบรวม ใช หรอเปดเผยขอมลสวนบคคลทแตกตางกบวตถประสงคท

กฎหมายกาหนดมไดเวนแตเขาขอยกเวนตามกฎหมายการเกบรวบรวม ใช หรอเปดเผยขอมลสวน

บคคลทไดรบยกเวนไมตองขอความยนยอมจากเจาของขอมลสวนบคคลจะตองเปนกรณทเปนการ

ปฏบตตามกฎหมาย เปนไปเพอประโยชนของเจาของขอมลเองและไมสามารถขอความยนยอมไดใน

เวลานน เปนไปเพอประโยชนเกยวกบชวต สขภาพ หรอความปลอดภยของเจาของขอมล และเปนไป

เพอประโยชนแกการสอบสวนของพนกงานสอบสวนตามกฎหมาย ทงนใหคณะกรรมการมอานาจ

ประกาศกาหนดประมวลจรยธรรมเพอใหผควบคมขอมลสวนบคคลตองปฏบตตามเกยวกบการ

คมครองการเกบรกษา วธการลบ หรอทาลายเมอหมดความจาเปนตามวตถประสงคการเกบรวบรวม

ใช หรอเปดเผยขอมล สวนบคคลทถกตอง ไมเลอกปฏบตไมผดกฎหมาย หรอวตถประสงค หรอผดไป

จากความยนยอมของเจาของขอมลนน ตามมาตรา 17 ประกอบกบมาตรา 18

1) การเกบรวบรวมขอมลสวนบคคล ผควบคมขอมลสวนบคคลจะทาการเกบรวบรวมขอมล

สวนบคคลจากบคคลอนหรอจากแหลงอนทไมใชเจาของขอมลสวนบคคลนนไมได เวนแตจะไดรบ

ยกเวนตามทกฎหมายกาหนด ผควบคมขอมลสวนบคคลจะเกบรวบรวมขอมลทเกยวกบพฤตกรรม

ทางเพศ ประวตอาชญากรรมหรอการกระทาผดหรอไดรบโทษใด ๆ ประวตสขภาพ เปนทอาจะทาให

เสอมเสยชอเสยง หรออาจกอใหเกดความรสกเกยวกบการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรม หรอความไม

เทาเทยมกนแกบคคลใดนนไมไดเวนแตจะเขาขอยกเวนตามกฎหมาย ตามมาตรา 19 ถงมาตรา 23

2) การใชและการเปดเผยขอมลสวนบคคล หามมใหผควบคมขอมลสวนบคคลใชหรอเปดเผย

ขอมลสวนบคคลทอยในความครอบครอง หรอควบคมดแลของตนโดยไมไดรบความยนยอมเปน

หนงสอจากเจาของขอมล รวมทงหามมใหเปดเผยขอมลสวนบคคลไปยงประเทศทมไดมบทบญญตใน

การใหความคมครองขอมลสวนบคคล หรอมแตบทบญญตของกฎหมายในประเทศนนมมาตรการใน

29

การใหความคมครองขอมลสวนบคคลในสาระสาคญตากวาบทบญญตแหงพระราชบญญตนโดย

ไมไดรบความยนยอมเปนหนงสอจากเจาของขอมลนน เวนแตจะเขาขอยกเวนทกฎหมายกาหนด

ตามมาตรา 24 ประกอบมาตรา 25

3) สทธของเจาของขอมลสวนบคคลนนเจาของขอมลสวนบคคลมสทธขอเขาถงขอมลสวน

บคคลทเกยวกบตน ซงอยในความรบผดชอบของผควบคมขอมลสวนบคคล หรอขอใหเปดเผยถงการ

ไดมาซงขอมลสวนบคคลดงกลาวทตนไมไดใหความยนยอม อกทงเจาของขอมลมสทธขอใหลบ หรอ

ทาลายขอมลกรณผควบคมขอมลไมปฏบตตามกฎหมายแหงพระราชบญญตน เจาของขอมลมสทธ

จะขอตรวจสอบขอมลจากผควบคมขอมล โดยใหมความถกตองและสมบรณ และไมกอใหเกดการ

เขาใจผด ผควบคมขอมลจะตองปฏบตตามคาขอทเจาของขอมลนนรองขอ และจะปฏเสธไดเฉพาะ

กรณทกฎหมายกาหนด กรณทมผเกบรวบรวมใช หรอเปดเผยขอมลสวนบคคลโดยฝาฝนกฎหมายทา

ใหเจาของขอมลนนไดรบความเสยหาย ผนนตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนเพอการนน เวนแตจะ

เขาขอยกเวนตามทกฎหมายกาหนด ถาการกระทาดงกลาวเกดจากการกระทาในทางการทจางของ

ลกจางของผควบคมขอมลสวนบคคลใด บคคลนนตองรวมรบผดกบลกจางดวย ตามมาตรา 26

ถงมาตรา 31

4) การรองเรยนไดกาหนดใหมคณะกรรมการผเชยวชาญซงแตงตงโดยคณะกรรมการ

คมครองขอมลสวนบคคลมอานาจหนาทพจารณาเรองรองเรยน ตรวจสอบการกระทาใด ๆ เกยวกบ

ขอมลสวนบคคลทกอใหเกดความเสยหายแกเจาของขอมลสวนบคคล ไกลเกลยขอพพาทเกยวกบ

ขอมลสวนบคคล รวมทงปฏบตการอนตามทพระราชบญญตนกาหนด27

5) ความรบผดทางแพงไดมการแกไขขอยกเวนรบผดของผควบคมขอมลสวนบคคล โดยจาก

ขอยกเวนกรณของการปฏบตตามคาสงของรฐบาล หรอเจาพนกงานของรฐ เปนการปฏบตตามคาสง

ของเจาหนาทซงปฏบตตามอานาจหนาทตามกฎหมาย28

6) บทกาหนดโทษ ไดมการปรบปรงบทกาหนดโทษใหสอดคลองกบรางพระราชบญญตท

ไดแกไขใหม และไดทาการเพมความผดตามพระราชบญญตนสามารถเปรยบเทยบปรบไดโดย

คณะกรรมการ และคณะกรรมการอาจมอบอานาจใหคณะอนกรรมการใชอานาจในการเปรยบเทยบ

ดวยกได เพอมใหเกดปญหาคดความขนสศาลจานวนมาก และรางนไดกาหนดอตราโทษปรบ

27 สานกคณะกรรมการธรกรรมทางอเลกทรอนกส, สรปสาระสาคญของกฎหมายคมครองขอมลสวน

บคคลและประเดนทเกยวของกบการคมครองขอมลสวนบคคลฯ [Online], 14 มกราคม 2561. แหลงทมา

http://www.etcommission.go.th/article-dp-topic-conclusion-dp.html. 28 เรองเดยวกน.

30

เปรยบเทยบกบอตราโทษจาคกไวสงอยแลวคอ โทษจาคกหนงปตอโทษปรบสองลานบาทอนเปน

หลกการตามรางเดม29

7) บทเฉพาะกาล สามารถสรปใจความสาคญได ดงตอไปน

(1) เพมเตมในวาระเรมแรกใหคณะกรรมการคมครองขอมลสวนบคคลประกอบดวย

กรรมการโดยตาแหนงไปพลางกอน และกาหนดใหผอานวยการสานกงานพฒนาธรกรรมทาง

อเลกทรอนกส (องคการมหาชน) ปฏบตหนาทเลขาธการชวคราว เนองจากสานกงานพฒนาธรกรรม

ทางอเลกทรอนกสนนไดจดตงขนตามรางพระราชบญญตสานกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส

พ.ศ. .... ซงหากรางพระราชบญญตดงกลาวยงไมประกาศใชเปนกฎหมายแลวกจะทาใหยงไมมผอา

นายการสานกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส30

(2) กรณผควบคมขอมลสวนบคคลกอนวนทพระราชบญญตนบงคบใช โดยหลก

แลวยงคงตองปฏบตตามบทบญญตและกฎหมายลาดบรองทออกพระราชบญญตน เวนแตเรอง

การจดใหมระบบรกษาความปลอดภยมาตรา 29(1) จะตองปฏบตตามภายในเกาสบวนนบแตวนท

พระราชบญญตนใชบงคบ เนองจากขอมลสวนบคคลทไดเกบรวบรวมมากอนแลวหนาวนทา

พระราชบญญตนจะใชบงคบไมจาเปนตองไดรบความยนยอมจากเจาของขอมลสวนบคคล

เนองจากกฎหมายไมมผลยอนหลง31

2.3 ความผดของบคคลทกระทาการรงแกโดยใชสอสงคมออนไลน

ในการใชสอสงคมออนไลน เชน เฟซบคและทวตเตอรนน นอกจากจะมความเสยงทเกดจาก

อาชญากรรมทางคอมพวเตอร เชน การถก Hack ขอมล หรอการขโมยตวตนในสอสงคมออนไลนแลว

ยงมความเสยงอกอยาง หนงทอาจเกดขนจากตวผใชงานสงคมออนไลนเอง ซงกคอเมอมการใชสอ

สงคมออนไลนเพอรงเปนการรงแกผอน (Cyber Bullying) เชน การโพสตขอความในเฟซบค หรอ

ทวตเตอรใหอบอายดวยเรองทเสยหาย เพอกลนแกลง เสยดส ดาดวยถอยคารนแรง หยาบคาย สราง

ความเสยหายใหอบอาย หรอสงภาพลามกอนาจารมาขทาใหตกใจ หรอหวาดกลวเพอการรงควาน

เปนตน

ในทางกฎหมายไมมกฎหมายทระบถงความผดโดยตรงมเพยงการปรบใชกฎหมาย ดงน

ในทางอาญานน ผกระทาอาจตองรบผดฐานหมนประมาท ตามมาตรา 326 และ 328 โดยการโฆษณา

ซงตองระวางโทษ จาคกไมเกนสองปและปรบไมเกนสองแสนบาท หากกระทาการโพสต หรอแสดง

29 เรองเดยวกน. 30 เรองเดยวกน. 31 เรองเดยวกน.

31

ความคดเหนไมวาจะดวยขอความ เอกสาร ภาพ เสยง วดโอ ภาพยนตร หรอตวอกษรททาใหปรากฏ

ดวยวธใด ๆ ทเปนการใสความผอนตอบคคลทสาม ในลกษณะทนาจะทาใหผอนนนเสยชอเสยง ถกด

หมน หรอถกเกลยดชง รวมทงหากการใสความนนนาจะเปนเหตใหบดา มารดา คสมรส หรอบตรของ

ผนนเสยชอเสยง ถกดหมน หรอถกเกลยดชงผทโพสตขอความกมความผดฐานหมนประมาท ผตาย

โดยการโฆษณาเชนกน

นอกจากนยงมความผดตามพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร

(ฉบบท 2) พ.ศ. 2560 อกดวย เชน มความผดตามพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบ

คอมพวเตอร (ฉบบท 2) พ.ศ. 2560 มาตรา 11 แหงพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผด

เกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2560 “ผใดสงขอมลคอมพวเตอร หรอจดหมายอเลกทรอนกสแกบคคล

อนอนมลกษณะเปนการกอใหเกดความเดอดรอนราคาญแกผรบขอมลคอมพวเตอร หรอจดหมาย

อเลกทรอนกส โดยไมเปดโอกาสใหผรบสามารถบอกเลก หรอแจงความประสงคเพอปฏเสธการตอบ

รบไดโดยงาย ตองระวางโทษปรบไมเกนสองแสนบาท” หรอมความผดตามมาตรา 14 คอ มาตรา 14

ผใดกระทาความผดทระบไวดงตอไปน ตองระวางโทษจาคกไมเกนหาป หรอปรบไมเกนหนงแสนบาท

โดยทจรต หรอโดยหลอกลวง นาเขาสระบบคอมพวเตอรซงขอมลคอมพวเตอรทบดเบอน หรอปลอม

ไมวาทงหมด หรอบางสวน หรอขอมลคอมพวเตอรอนเปนเทจ โดยประการทนาจะเกดความเสยหาย

แกประชาชน อนมใชการกระทาความผดฐานหมนประมาทตามประมวลกฎหมายอาญา

ดงนนทางความผดในทางกฎหมายเกยวกบคอมพวเตอรนนจะเนนการนาเขาขอมลทเปนเทจ

สคอมพวเตอร เพอหลอกลวงผอนทเปนบคคลกจะมความผด แตหากระทาความผดในขอหาหมน

ประมาทตาม มาตรา 326 และมาตรา 328 กจะไมมความผดในพระราชบญญตวาดวยการกระทา

ความผดเกยวกบคอมพวเตอร (ฉบบท 2) พ.ศ. 2560 เนองจากไดแยกมาจากกฎหมายอาญา โดยท

พระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดทางคอมพวเตอร มาตรา 14 (1) โดยมงเนนไปในเรองของ

การทจรต หรอการฉอโกงในระบบคอมพวเตอร

ในสวนของความรบผดทางแพงนน หากขอความทโพสตไมเปนความจรงและกอใหเกด

ความเสยหายแกผทถกกลาวถง ผโพสตขอความจะตองรบผดทางแพง ฐานกระทาละเมดโดยเผยแพร

ขอความอนฝาฝนตอความเปนจรงททาใหผอนเสยหายในดานชอเสยงในทางสงคม หรอทางอาชพ

โดยจะตองชดใชคาสนไหมทดแทนใหกบผทตองเสยหายจากการโพสตขอความนน ตามมาตรา 423

นอกเหนอจากโทษทางอาญาฐานหมนประมาทโดยการโฆษณาทกลาวมาแลว เวนแตในกรณทผโพสต

ขอความไมรวาขอความทโพสตนนไมเปนความจรงโดยทตนเอง หรอผรบขอความมสวนไดเสยโดย

ชอบเกยวกบเรองทโพสตนน

32

จากการศกษาทงหมดดงทกลาวมาขางตน การรงแกออนไลนถอเปนภยรายแรงทกาลงรนแรง

ในสงคมไทยปจจบน ซงเปนการรงแกทเกดขนไดตลอดเวลาและเผยแพรไดอยางรวดเรว โดยบางครง

ผถกกระทาไมสามารถทราบไดเลยวาบคคลใดเปนผกระทาดงกลาว ดงนนทางผวจยเลงเหนวา

ประเทศไทยยงไมไดมกฎหมายสาหรบการกลนแกลงออนไลนโดยตรง แตยงมกฎหมายในบางมาตรา

สามารถทสามารถนามาปรบใชเพอคมครองผเสยหายจากการถกกลนแกลงทางสอสงคมออนไลน

และควรทาการศกษาเปรยบเทยบกฎหมายตางประเทศกบกฎหมายไทยทเกยวของกบการถกรงแก

จากสอสงคมออนไลนเพอลดปญหาการถกรงแกบนสงคมออนไลนได

บทท 3

ความคมครองสทธของบคคลทถกกระทาการรงแก

บนสอสงคมออนไลน ตามกฎหมายตางประเทศและกฎหมายไทย

ในบทนผวจยจะกลาวถงหลกกฎหมายเกยวกบการรงแกบนสอสงคมออนไลนของประเทศ

สหรฐอเมรกา ประเทศแคนาดา ประเทศในสหภาพยโรป และแนวทางของกฎหมายเกยวกบการรงแก

บนสอสงคมออนไลนของประเทศไทย โดยมรายละเอยดดงตอไปน

3.1 การใหความคมครองหลกกฎหมายเกยวกบการรงแกบนสอสงคมออนไลนของประเทศ

สหรฐอเมรกาและประเทศแคนาดา

ในสวนนผวจยไดทาการศกษาหลกกฎหมายเกยวกบการรงแกบนสอสงคมออนไลนของ

ประเทศสหรฐอเมรกา และประเทศแคนาดา โดยมรายละเอยดดงตอไปน

3.1.1 การใหความคมครองบคคลตามหลกกฎหมายของประเทศสหรฐอเมรกา

เนองจากประเทศสหรฐอเมรกาปกครองในรปแบบสหรฐนอกเหนอจากกฎหมายกลางของ

ประเทศรวมถงมลรฐตาง ๆ กจะมกฎหมายเฉพาะทออกมาบงคบใช ภายในเขตรฐนน ๆ ดวยดงนน

การคมครองความเปนอยสวนตวในประเทศสหรฐอเมรกาจงประกอบไปดวยกฎหมายหลาย ๆ สวนทง

ทเปนลายลกษณอกษรและไมเปนลายลกษณอกษร เชน

1) รฐธรรมนญแหงสหรฐอเมรกา

ในป ค.ศ. 1965 ไดเกดคด Griswold v. Connecticut ขนโดยรฐ Connecticut ฝายโจทก

ไดยนฟอง Estelle Griswold กรรมการบรหารของ Planned Parenthood League ของรฐ

Connecticut รวมกบ Lee Buxton นกฟสกส และศาสตราจารยภาควชาฟสกสจาก Yale Medical

School ซงทางานรวมกบกรรมการบรหารของ Planned Parenthood League ฝายจาเลย โดย

จาเลยในคดนไดทาการเปดเผยขอมลเกยวกบขอหามการใชยา อปกรณการแพทย และขอมลเกยวกบ

การแพทยของสตรมครรภ รวมถงขอมลเกยวกบการวางแผนครอบครวโดยการใชขอมลจากครอบครว

ทเคยเขามาในคลนกสซงจาเลยเปดกจการอย โจทกจงฟองคดจาเลยฐานเปดเผยขอมลสวนบคคลของ

ครอบครวทใชเปนกรณศกษาตอสาธารณชน ซงศาลไดพพากษาใหจาเลยจายคาปรบเปนจานวน

$100 ตอ 1 ครอบครวของผทถกเปดเผยขอมลสวนบคคล1ผพพากษาศาลสงสดแหงสหรฐอเมรกานาม

วา Black ไดเคยเขยนเอาไวในคาพพากษาคดนวา “ขอความวาดวยความเปนอย สวนตวนนเปนสงท

มความหมายกวางเปนนามธรรมและมความหมายไมชดเจน” รฐธรรมนญแหงสหรฐอเมรกาเองกไมได

1 381 U.S. 479 (1965).

34

ระบถงคาวา “ความเปนอยสวนตว” เอาไวในรฐธรรมนญอยางชดแจงแตศาลสงสดกตดสนคด โดย

วนจฉยคมครองถงสทธในความเปนอยสวนตวของประชาชนดวยอยางไรกตามสทธในความเปนอย

สวนตวกถอเปนสทธทมความเกยวของกบอสรภาพและเสรภาพของประชาชนทไดรบความคมครอง

ตามรฐธรรมนญแหงสหรฐอเมรกาอยางไมสามารถแยกออกจากกนไดและในประเทศสหรฐอเมรกาก

ไดมการกลาวถงความเปนอยสวนตวมาเปนเวลานานแลวในฐานะทเปนสทธ ในการทบคคลจะเปน

อสระจากการตรวจคนการยดหรอถกรบกวนแทรกแซงโดยไมมเหตอนควรรวมถงสทธทจะไดรบความ

คมครองในขอมลสวนบคคลนอกจากนยงมการอธบายความหมายของคาวาสทธในความเปนอย

สวนตวหมายความรวมถงสทธทจะไมเปดเผยตวตนและสทธ ทจะอยโดยลาพงซงการใช Big Data

สงผลใหผใชขอมลสามารถทราบถงขอมลสวนบคคลจนถงสามารถบงชตวบคคลยอมถอวาเปนบรบทท

เกยวของกนสทธในความเปนอยสวนตวเชนเดยวกน2

2) กฎหมายสหพนธรฐ (Federal Law)

ในระดบสหพนธรฐ (Federal Law) ไมมกฎหมายกลางหรอกฎหมายแมบททวางหลกเกณฑ

คมครองสทธในความเปนอยสวนตวไวแตอยางใดแตการคมครองสทธในความเปนอยสวนตวจะ

ปรากฏเปนกฎหมายเฉพาะเรองในกฎหมายหลายฉบบกระจดกระจายกนอาทการคมครองสทธใน

ความเปนอยสวนตวในมมมองของรฐนน รฐบาลของประเทศสหรฐอเมรกาไดบญญตกฎหมายเพอ

สรางหลกเกณฑทชวยปองกนมใหหนวยงานรฐบาลถกรกลาความเปนอยสวนตวของประชาชน

กฎหมายดงกลาวคอ ThePrivacy Act of 1974 ซงเปนกฎหมายคมครองความเปนสวนตวจาก

ตวแทนของรฐบาลทเกบขอมลสาคญทเกยวของกบการทางานของรฐไว โดยขอมลนนอาจสงผลทาให

เกดการตดสนใจทเปนปรปกษกบสทธสวนบคคลนน หรอเปนการเกบขอมลจากบคคลเพอประโยชน

และอภสทธภายใตโครงการของรฐบาลกลางหรอกอนการเผยแพรขอมลเกยวกบบคคลนน ๆ ตองม

ความพยายามตามสมควรในการมหลกประกนอนเหมาะสมวาขอมลนนมความถกตองสมบรณเกดขน

ในเวลาทเหมาะสมและเปนขอมลมความเกยวของกบหนวยงานเปนตน3

นอกจากนประเทศสหรฐอเมรกายงมกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคลทเปนกฎหมายเฉพาะ

เรยกวา Sectoral หรอ Ad hoc โดยจะบญญตกฎหมายขนเมอเกดปญหาการปองกนความลบ หรอ

ความเปนอยสวนตวของประชาชนถกละเมดขนประเทศสหรฐอเมรกาจงมการบญญตกฎหมายหลาย

ฉบบ และปลอยใหเอกชนดแลกนเอง โดยใหเอกชนออก Self-Regulations หมายความวาใหเอกชน

ทาหนาทควบคมกนเองและเจาหนาทของรฐจะคอยควบคมอกทหนงโดยเจาหนาทของรฐนอกจากน

2 คณาธป ทองรววงศ, การปฏรปกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคลของไทยเพอเขาสประชาคม

อาเซยน(รายงานการวจย), (กรงเทพฯ: สานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร, 2559), 79. 3 เรองเดยวกน, 79-80.

35

กฎหมายทกฉบบจะใหสทธเจาของขอมลหากถกละเมดขอมลสวนบคคล เจาของขอมลทถกละเมด

สามารถดาเนนคดทางศาลไดอยางเตมท โดยทศาลสามารถกาหนดคาเสยหายในเชงลงโทษแกผททา

การละเมดไดดวยทเรยกวา Punitive Damages ดงทกลาวมาแลววา กฎหมายเกยวกบการคมครอง

ขอมลสวนบคคลในประเทศสหรฐอเมรกานนเปนกฎหมายในรปแบบใหความคมครองเปนการเฉพาะ

เปนเรอง ๆ ไป โดยไมมกฎหมายกลาง หรอกฎหมายแมบททวางหลกการคมครองขอมลสวนบคคลไว

เปนการทวไปดงนนในประเทศสหรฐอเมรกาจงมกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคลอยหลายฉบบ4

อาทเชน

1) Privacy Act 1974

2) Video Privacy Protection Act (Video rental)

3) Electronic Communication Privacy Act

4) Children’s Online Privacy Protection Act

5) The Telephone Consumer Protection Act 1991

จะเหนไดวากฎหมายในระดบรฐบาลกลางของประเทศสหรฐอเมรกายงไมมกฎหมายท

เกยวกบการกลนแกลงออนไลนโดยตรง จงเกดปญหาการปรบใชกฎหมายกบการกลนแกลงออนไลน

ในลกษณะทคลายคลงกบปญหาของประเทศไทย กลาวคอ กฎหมายตาง ๆ ในระดบรฐบาลกลาง

สามารถนามาปรบใชกบการกลนแกลงออนไลนไดอยางจากดและในบางกรณกไมสามารถปรบใชกบ

กฎหมายใด ๆ ไดเลย เชน5

ในคด FinKel v. Dauber นน Denise E. Finkel โจทกไดยนฟอง Michael Dauber และ

พวกซงเปนสมาชกกลม Facebook ทชอวา “90 Cents Short of a Dollar” ซงกลมนเปนกลมแบบ

ปดทสมาชกจะเขารวมไดจะตองเปนสมาชกทไดรบเชญจากผจดการของกลม (Admin) ฐานสราง

ความเสยหายตอชอเสยงของโจทก กลาวคอ จาเลยไดกลาวอางวาโจทกเปนผปวยทเปนโรคเอดส ซง

โจทกไดรบรขอความดงกลาวจากผใช Facebook รายหนงทไดเขาถงขอความของกลม “90 Cents

Short of a Dollar” อยางไรกตามฝายจาเลยไดกลาวอางวา กลมของตนนนเปนกลมลบแบบปดทคน

นอกกลมไมอาจเขาถงขอมลสนทนาทอยในกลมไดเปนอนขาด อกทงขอความทฝายโจทกกลาวถงนนก

ไมมการพดถงชอ หรอตวตนใด ๆ ของโจทกในบทสนทนา จากขอเทจจรงดงกลาว ศาลไดพจารณา

แลววา ขอความทโจทกไดกลาวอางถงนน เปนเพยงการกลาวถงบคคลนรนามซงไมอาจทราบไดวา

4 พนดา พลสวสด, มาตรการทางกฎหมายในการคมครองขอมลสวนบคคลของเดกบนเครอขาย

อนเทอรเนต (วทยานพนธ นตศาสตรมหาบณฑต คณะนตศาสตร สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, 2556), 47. 5 เมธน สวรรณกจ, “มาตรการทางกฎหมายในการคมครองเดกและเยาวชนจากการถกกลนแกลงในสงคม

ออนไลน”, วารสารนตศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร 10, 2(กรกฎาคม-ธนวาคม 2560): 60.

36

เปนผใด จงขาดองคประกอบความผดตอโจทก ศาลพพากษายกฟอง6 ซงศาลฎกาท Nassau County

ไดตดสนวาคดนไมครบองคประกอบของความผดฐานหมนประมาท และคอมพวเตอรไมถอเปน

อปกรณอนตรายทผปกครองขาดความระมดระวงในการดแลการใชงาน เนองจากเปนขอความซงไม

นาเปนไปได และขอความหยาบคายนนเปนเพยงความพยายามสรางความขบขนเทานน7

ในคด United States v. Drew นน อยการแหงสหรฐอเมรกาเปนโจทกฟอง Lori Drew

จาเลยในความผดฐานเขาถงขอมลคอมพวเตอรทมระบบรกษาความปลอดภยโดยไมมอานาจ กลาวคอ

จาเลยไดทาการปลอมแปลงบญชผใชของระบบ MySpace โดยอางตวเปนเดกวยรนหนม จาเลยไดทา

การสนทนากบ Megan Meier เดกสาววย 13 ป และสรางความสมพนธกบ Megan ผานระบบ

คอมพวเตอร เวลาตอมาจาเลยกไดทาลายความสมพนธทตนไดจากขนกบ Megan จนทาให Megan

ฆาตวตายเนองจากผดหวงในความรก ดวยเหตนจาเลยจงถกฟองฐานทาให Megan Meier ถงแก

ความตาย โดยการสรางตวตนปลอมขนมาหลอกลวงผตาย อยางไรกตามการกระทาของจาเลยนน

เปนเพยงการใชตวตนปลอมซงเปนการกระทาในลกษณะของการหลอกลวงผอน แตไมใชการกระทา

ทมลกษณะของการใชระบบคอมพวเตอรโดยมชอบ เนองจากตวตนบคคลในระบบคอมพวเตอรนน

เปนเพยงตวตนหนงทถกสรางขนมาแบบไหนกได การทผตายฆาตวตายเปนเหตการณทไมสามารถ

คาดการณถงได ศาลจงยกฟองจาเลยฐานทาใหบคคลอนถงแกความตายโดยใชระบบคอมพวเตอร

ในทางทมชอบดวยกฎหมาย8 โดยศาลพจารณาวา การทจาเลยทาผดขอตกลงการใชบรการเวบไซต

โดยลงทะเบยนปลอมเปนบคคลอนไมสามารถถกลงโทษตามกฎหมายเกยวกบการหลอกลวงและ

การกระทาความผดทางคอมพวเตอร (Computer Fraud and Abuse Act) ได เนองจากกฎหมาย

ดงกลาวไมไดระบถงพฤตกรรมนไวโดยเฉพาะ และจดประสงคเดมของกฎหมายตวนนนไมไดมง

คมครองการโจมตสวนบคคล ผลของคาพพากษานเปนหนงในสาเหตททาใหเกดการเรยกรองให

ออกกฎหมายเพอลงโทษการกลนแกลงออนไลนโดยเฉพาะ9

นอกจากนน แมผถกกลนแกลงอาจจะประสบความสาเรจในคดและไดรบคาชดเชยแตจากคา

ตดสนของศาลตาง ๆ ทกลาวมาขางตนกยงไมสามารถใชเปนแนวทางในการบรหารโรงเรยนเพอ

6 2010NY Slip Op 20292. 7 เมธน สวรรณกจ, “มาตรการทางกฎหมายในการคมครองเดกและเยาวชนจากการถกกลนแกลงในสงคม

ออนไลน”. 8 259 F.R.D. 449. 9 เมธน สวรรณกจ, “มาตรการทางกฎหมายในการคมครองเดกและเยาวชนจากการถกกลนแกลงในสงคม

ออนไลน”.

37

ปองกนการกลนแกลงในอนาคตได เพราะขนอยกบพฤตการณและสภาพแวดลอมเพยงอยางเดยว

จงตองอาศยการวเคราะหหลงเกดเหตการณเปนกรณไป10

จากขอความขางตนจะเหนไดวา กฎหมายดงกลาวนเปนกฎหมายระดบรฐทครอบคลมในสวน

เฉพาะขอมลสวนบคคลเทานน ยงมไดมบทบญญตทเกยวกบของกบการกระทาความผดทนาขอมล

สวนบคคลมารงแกบนสอสงคมออนไลนอยางจรงจง ดงนนในระดบมลรฐจงมการออกกฎหมายทม

บทลงโทษในสวนของการกระทาออนไลนเขามาเกยวของเชน กฎหมายระดบมลรฐ11 (State Law)

โดยมลรฐตาง ๆ ของสหรฐไดมความพยายามในการควบคมการสงจดหมายอเลกทรอนกสทมลกษณะ

“Spam” มาตงแตกอนท CAN–SPAM Act จะมผลใชบงคบในป ค.ศ. 2003 บางมลรฐกออก

กฎหมายเกยวกบเรองดงกลาวหลงจาก CAN–SPAM Act มผลใชบงคบโดยยดแนวทางตาม CAN–

SPAM Act ในสวนตอไปนจะพจารณากฎหมายของบางมลรฐทเกยวกบการควบคม “Spam”

ทางจดหมายอเลกทรอนกส

ในสหรฐอเมรกาจะมกฎหมายเกยวกบการละเมดขอมลและขอกาหนดเกยวกบการแจงเตอน

แตกตางไปในแตละมลรฐแตกฎหมายเหลานจะคมครองแคขอมลบางประเภท เชน Social Security

Numbers ขอมลดานสขภาพ หรอขอมลดานการเงนเทานนสวน SEC (U.S.Securities and

Exchange Commission) หรอ ก.ล.ต. (สานกคณะกรรมการกากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย)

ของสหรฐอเมรกากมแคการออกคาแนะนาวาบรษทจากดมหาชนควรเปกเผยขอมลดานการละเมด

(Breaches) และดานความเสยง (Risks) เทานนแตในรฐ California กกาลงจะมการลงคะแนนเสยง

เพอโหวตใหมกฎหมายเกยวกบขอมลสวนบคคลภายในปน กฎหมายดงกลาวมชอวา “California

Consumer Personal Information Disclosure and Sale Initiative”ซงทาใหผทอาศยอยใน

California ขอทาสาเนาขอมลของพวกเขาจากบรษทตาง ๆ ได รวมถงสามารถรไดวาบรษทใดนา

ขอมลไปของพวกเขาไปขาย และยงสามารถขอใหบรษทไมขาย หรอแบงปนขอมลสวนบคคลไปให

ผอนไดอกดวย12

ดงนนจงกลาวไดวา กฎหมายของประเทศสหรฐอเมรกานนมการใชกฎหมายของขอมลสวน

บคคลอยางจรงจง โดยทยงไมมตวบทบญญตทเกยวกบของกบการกระทาความผดทนาขอมลสวน

บคคลมารงแกบนสอสงคมออนไลนอยางแท หรอยงไมมฉบบเปนของตวเอง โดยสวนใหญจะนา

กฎหมายทางขอมลสวนบคคลมาตความบงคบใชอกทหนงเนองจากการกลนแกลงทางออนไลนนน

10 เรองเดยวกน, 61. 11 คณาธป ทองรววงศ, การปฏรปกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคลของไทยเพอเขาสประชาคม

อาเซยน (รายงานการวจย), 86. 12 Techsauce, กฎหมาย GDPR คออะไร? ตอบทกขอสงสยทคนใชอนเทอรเนตทวโลกตองร [Online],

28 พฤษภาคม 2561. แหลงทมา https://techsauce.co/tech-and-biz/what-is-gdpr-eu-privacy-regulation/.

38

กฎหมายทบงคบใชไดไมตรงเพยงพอ ตองมการตความหลายชน ซงอาจจะกอใหเกดความยงยาก

และความซบซอนในการดาเนนคดผวจยจงมความเหนวาควรมกฎหมายโดยเฉพาะเพอทจะไดบงคบ

ใชเปนกฎหมายทเกยวกบการกลนแกลงทางออนไลนเปนการเฉพาะ โดยเฉพาะในเรองของการไดรบ

สแปมอเมลลเขามากอการในอเมลลของผใชเอง หรอมขอความทกวนใจจากในระบบทไดแจงเตอน

เขามาสบญชผใชของตนเองอยางนาราคาญ ดงนอาจมองไดหรอไมวาจะเปนการสงขอความโดยถก

รบกวน โดยผสงขอความอาจมเจตนาทจะกลนแกลงเรากเปนได เนองจากสวนใหญอาจจะเกดจาก

การโดนโจรกรรมขอมลเปนหลกดวยวธตาง ๆ ไมวาจะเปนการสอบถามขอมลทวไป หรอสถานภาพ

ของผใหขอมล เปนตน เพยงเทานกอาจจะทาใหผทไดขอมลสวนบคคลสามารถนาขอมลไปใชใน

ทางทผดไดอนเปนเหตทจะกอใหเกดความเสยหายและนาขอมลนนไปกลนแกลงผอนไดนนเอง

โดยกฎหมายของประเทศสหรฐอเมรกานนมเรองเกยวกบทางกฎหมายขอมลสวนบคคลทดและ

นาเชอถอได

3.1.2 กฎหมาย Nova Scotia ของประเทศแคนาดา

รฐ Nova Scotia เปนรฐแรกในแคนาดาทตรากฎหมายเกยวกบการกลนแกลงรงแกออนไลน

โดยมชอวากฎหมายความปลอดภยทางไซเบอร (Cyber-safety Act 2013) สบเนองหลงจาก

เหตการณฆาตวตายของ Rehtaeh Parsons นกเรยนของโรงเรยนมธยม Cole Harbour District

High School ไดทาการฆาตวตายดวยการผกคอตายทบานของตวเอง ซงอยทเมอง Dartmouth

รฐ Scotia ของประเทศแคนาดาเมอวนท 4 เมษายน ค.ศ. 2013 ซงสาเหตเกดขนจากการทเพอน

หนมของเธอนาภาพถายของเธอในขณะทเธอถกเพอนของเธอรมขมขนระหวางงานปารต ซงตวเธอ

ในเวลานนมอาการมนเมาจากผลของการดมวอดกาเปนจานวนมาก หลงจากทภาพของเธอไดถก

เผยแพรผาน Facebook เธอกถกเพอนทโรงเรยนดถก เหยยดหยาม และถกขอมเพศสมพนธดวย

หลายครงเหตการณดงกลาวสรางความบอบชาทางจตใจให Rehtaeh Parsons เปนเหตใหเธอฆาตว

ตายเมอวนท 4 เมษายน ค.ศ. 2013 และเสยชวตไปเมอวนท 7 เมษายน ค.ศ. 2013 ทโรงพยาบาล13

โดยกฎหมายฉบบนมงคมครองเหยอผถกกลนแกลงรงแกออนไลนและกาหนดความรบผดสาหรบผ

กลนแกลงในสวนของกลไกการดาเนนคดตามกฎหมายนน ผเสยหาย หรอญาตมสทธเรยกรองทางแพง

ใหศาลมคาสงคมครองรวมทงเรยกคาเสยหายจากผกระทาการกลนแกลงรงแก14

13 Newton, P., Canadian teen commits suicide after alleged rape, bullying [Online],

31 July 2018. Available from https://edition.cnn.com/2013/04/10/justice/canada-teen-

suicide/index.html. 14 คณาธป ทองรววงศ, รายงานการประชมวชาการระดบชาต (E-Proceedings): มาตรการทาง

กฎหมายในการคมครองสทธบคคลจากการกลนแกลงรงแกออนไลนซงนาไปสการฆาตวตาย: ศกษากรณ

กฎหมายความปลอดภยไซเบอร (กรงเทพฯ: สถาบณฑตพฒนบรหารศาสตร, 2558), 6-7.

39

กฎหมายความปลอดภยทางไซเบอร (Cyber-safety Act 2013) มาตรา 3 ไดนยาม

ความหมายของการกลนแกลงรงแกออนไลน (Cyber Bullying) ไววา “การสอสารใด ๆ

ทางอเลกทรอนกส โดยใชเทคโนโลยสารสนเทศซงรวมถงการสอสารโดยใช คอมพวเตอร

สออเลกทรอนกสอน ๆ เวบไซตเครอขายสงคมขอความตวอกษรเวบไซตจดหมายอเลกทรอนกส

ซงเปนการสอสารซาหรอตอเนองดวยเจตนาทาใหผอนเกดความหวาดกลวรบกวนด หมนทาให

อบอายหดหเกดอนตรายตอสขภาพอารมณความเปนอย ชอเสยงและรวมถงการชวยเหลอหรอ

สงเสรมใหเกดการสอสารเชนนนดวย”15

กฎหมายความปลอดภยทางไซเบอร (Cyber-safety Act 2013) มาตรา 19 มใจความ

สาคญวา ผเสยหายมสทธยนคารองขอตอศาลโดยอาจยนดวยตนเองทางโทรศพท หรอดวยเทคโนโลย

สารสนเทศใด ๆ หากผรองไมทราบตวผกระทาอาจระบตวผกระทาจากอนเทอรเนต โปรโทคอล

(IP Address) เวบไซตชอบญชผใชงานจดหมายอเลกทรอนกสหากศาลพจารณาแลวเหนสมควรกจะม

คาสงคมครอง (Protection Order) ซงอาจมเนอหาเชนหามผถกรองเรยนกระทาการกลนแกลงรงแก

ออนไลนหามผถกรองเรยนตดตอสอสารกบผเสยหาย หรอบคคลทกาหนดหามผถกรองเรยนสอสาร

ขอมลเกยวกบผเสยหาย หรอบคคลทกาหนดหามผถกรองเรยนใชการสอสารอเลกทรอนกสใด ๆ

อายด หรอยดอปกรณสอสารทผถกรองเรยนใชในการกลนแกลงรงแกออนไลนหามผถกรองเรยนใช

บรการการเชอมตออนเทอรเนตจากผใหบรการรวมทงคาสงหามอน ๆ ตามทศาลเหนสมควรตาม

มาตรา 9 ของกฎหมายฉบบนโดยคาสงคมครองนจะมผลไดไมเกน 1 ป การฝาฝนคาสงดงกลาวมโทษ

ทางอาญาปรบไมเกน 5,000 ดอลลารแคนาดา หรอจาคกไมเกน 6 เดอน หรอทงจาทงปรบ16

15 Cyber-safety Act 2013 Article 3 (1) (b) "cyberbullying" means any electronic

communication through the use of technology including, without limiting the generality of the

foregoing, computers, other electronic devices, social networks, text messaging, instant messaging,

websites and electronic mail, typically repeated or with continuing effect, that is intended or

ought reasonably be expected to cause fear, intimidation, humiliation, distress or other damage

or harm to another person's health, emotional well-being, self-esteem or reputation, and

includes assisting or encouraging such communication in any way. 16 Cyber-safety Act 2013 Article 19 (1) Any person who fails to comply with a protection

order is guilty of an offence.

(2) Any person who, knowing that a protection order has been made, causes, contributes

to or permits activities that are contrary to the order, is guilty of an offence.

(3) A person who is guilty of an offence under subsection (1) or (2) is liable on summary

conviction to a fine of not more than $5,000 or to imprisonment for a term of not more than six

months, or both.

40

นอกจากโทษทางอาญาแลว กฎหมายนยงกาหนดการเยยวยาทางแพงสาหรบผเสยหายใน

มาตรา 21 โดยวางหลกวา “บคคลผกระทาการกลนแกลงรงแกออนไลนนนมความรบผดทางละเมด

ตอผถกกลนแกลง”17 ศาลอาจมคาสงใหชดใชคาสนไหมทดแทนรวมถงคาสนไหมทดแทนทวไปคา

สนไหมทดแทนพเศษคาสนไหมทดแทนเชงลงโทษ (Punitive Damage) นอกจากนในมาตรา 22 นน

หากเปนกรณทผกระทาการกลนแกลงรงแกเปนผเยาวหรอผทมอายตากวา 19 ป ผปกครองตองรวม

รบผดชดใชคาสนไหมทดแทนดวยเวนแตผปกครองจะพสจนไดวาตนไดดแลผกระทาอยางสมเหตผล

แลวในขณะทผกระทาความผดกอเหตกลนแกลงรงแก

กฎหมายฉบบนยงไดแกไขกฎหมายการศกษา (Education Act 1995-1996) โดยเพมเตม

บทบญญตทสาคญดงน

ใจความสาคญของมาตรา 121 ทมสาระสาคญวา “หากนกเรยนมพฤตกรรมทไมเหมาะสม

ครผรบผดชอบตองเรยกพบนกเรยนคนดงกลาว และรายงานพฤตกรรมใหผอานวยการโรงเรยน

รบทราบ”18 และมาตรา 122 มสาระสาคญวา “ในกรณทเปนโรงเรยนรฐบาลหากนกเรยนม

พฤตกรรมไมเหมาะสม ใหครผรบผดชอบดาเนนการลงโทษไดตามความเหมาะสม หากการลงโทษ

เปนการสงพกการเรยน สามารถสงพกการเรยนไดไมเกน 10 วนททาการเรยนการสอนของ

โรงเรยน”19 กลาวคอ กฎหมายดงกลาวไดกาหนดหนาทใหครสงใหเดกนกเรยนทมพฤตกรรมกอ

ความวนวาย (Disruptive Behavior) ออกจากชนเรยนและสงเรองตอใหครใหญ สาหรบกรณ

17 Cyber-safety Act 2013 Article 21 A person who subjects another person to

cyberbullying commits a tort against that person. 18 Education Act 1995-96 Article 121 Where a student in a class engages in unacceptable

behaviour, theteacher of the class may require the student to leave the class and shall refer the

studentto the principal. 19 Education Act 1995-96 Article 122 Where a student enrolled in a public school

engages in unacceptable behavior.

(a) on school grounds, on property immediately adjacent to

school grounds, at a school-sponsored or school-related activity, function or

program whether on or off school grounds, at a school bus stop or on a

school bus; or

(b) at a location, activity, function or program that is off school

grounds and is not school-sponsored or school-related, if the behaviour significantly

disrupts the learning climate of the school,the principal, or the person in charge of the school,

may take appropriate action asspecified in the Provincial school code of conduct policy including

suspending thestudent for a period of not more than ten school days.

41

โรงเรยนรฐบาล (Public School) นนครใหญมหนาทดาเนนการตามระเบยบขอบงคบของโรงเรยน

เชน การพกการเรยนเดกนกเรยนทมพฤตกรรมกอความวนวายไมเกน 10 วน

นอกจากนนกฎหมายนยงไดจดตงหนวยงานสบสวนสอบสวนการกลนแกลงรงแกออนไลน

โดยเฉพาะเรยกวา “Cyber-SCAN” มหนาทสบสวนสอบสวนขอรองเรยนรวมถงการชวยเหลอแกไข

ปญหาทเกดขนระหวางผกลนแกลงและผถกกลนแกลงเพอแกไขปญหากอนการยนคารองคมครอง

ตอศาล

ดงนนจงกลาวไดวา กฎหมายการกลนแกลงออนไลนของประเทศแคนนาดามการใหความ

คมครอง หรอกฎหมายทเกยวกบการกลนแกลงออนไลน โดยมองไปในมมของทางลกษณะการละเมด

คลาย ๆ กบกฎหมายลกษณะละเมดในประเทศไทย ซงเมอเกดคดทถกรงแกขนจรง ทางฝายกฎหมาย

ของประเทศแคนนาดากไมนงนอนใจ ทาการบญญตกฎหมายคลายลกษณะละเมดทเกยวกบการกลน

แกลงออนไลนโดนเฉพาะ โดยสามารถบงคบใชไดอยางมประสทธภาพและเปนทถกใจ ตามบทบญญต

ทเกยวกบของกบการกระทาความผดทนาขอมลสวนบคคลมารงแกบนสอสงคมออนไลนของประเทศ

แคนนาดาซงสงผลดตอประชาชนทไดรบความเสยหายทงน ผวจยมความคดเหนวาควรนามาเปน

แบบอยางใหกบประเทศไทย โดยทางประเทศแคนนาดาไดมองวา ภยการกลนแกลงออนไลนเปนภย

สงคมอยางหนงทนากลว และสงผลกระทบเปนวงกวาง เนองจากมการประจานผานสอระบบออนไลน

อยางแพรหลายอยบนอนเทอรเนต ซงคนทงไปสามารถเขาไปดได อนเปนสงทบนทอนจตใจของผถก

รงแกอยมากจนอาจเปนผลนาไปสภาวะซมเศรา ซงไมเปนผลดตอประชาชนรวมถงในประเทศ

แคนาดาไดมการตง Cyber Scan ซงผวจยมความคดเหนวาเปนเรองทด เพราะเปนการปรกษาให

คาแนะนาปญหาเบองตน อาจจะไมตองถงขนถกทาราย หรอทารายตวเอง เพราะมคนคอยให

คาปรกษาเสมอนเปนเพอนคใจ แตของประเทศไทยนนยงไมไดทาในสวนนรวมถงแคนนาดายงม

กฎหมายทางไซเบอร ซงเปนกฎหมายความปลอดภยทางไซเบอร มการหามหามผถกรองเรยนกระทา

การกลนแกลงรงแกออนไลน หามผถกรองเรยนตดตอสอสารกบผเสยหายหรอบคคลทถกกาหนด

หามผถกรองเรยนทาการรงแกกลนแกลงบคคลอน เปนตน หากศาลไดกระทาการลงโทษแลวนนเอง

ทงน ผวจยเหนดวยกบกฎหมายททางประเทศแคนนาดาไดบงคบใชขนมาในปจจบน

3.1.3 ขอเปรยบเทยบมาตรการทางกฎหมายระหวางประเทศสหรฐอเมรกาและประเทศ

แคนาดาเกยวกบการรงแกทางสอสงคมออนไลน

ในประเทศสหรฐอเมรกามปญหาการกลนแกลงรงแกทางสอสงคมออนไลนเกดขนอยาง

แพรหลายโดยเฉพาะในกลมเดกและเยาวชนจงมความพยายามในการเสนอกฎหมายเฉพาะสาหรบ

การกระทาดงกลาว คดสาคญซงนามาสการเรยกรองใหบญญตกฎหมายเกยวกบการกลนแกลงรงแก

ออนไลนไดแกคด United States V. Drew ทศาลตดสนในป ค.ศ. 2009 โดยขอเทจจรงคดนเกดขน

ในป ค.ศ. 2006 เนองจาก Lori Drew ไดลงทะเบยนใชงานเวบไซตเครอขายสงคม MySpace และ

42

สรางหนาประวตบคคลซงไมมตวตนจรงขนมาโดยใช ชอ “Josh Evans” และตดตอขอเปนเพอนกบ

Megan Meier อาย 13 ป ทงสองพดคยอยางสนทสนมกนตอมา Lori Drew ในบทบาทของ Josh

Evans ไดกลาวถอยคาทาให Megan Meier กระทบกระเทอนใจเชน “โลกนจะนาอยถาไมมเธอ”

สงผลให Megan Meier กลายเปนคนซมเศราและในทสดไดผกคอตายการกระทาของ Lori Drew

ไมเขาองคประกอบความผดตามกฎหมายของมลรฐ Missouri โจทก (พนกงานอยการ) จงนากฎหมาย

ความผดทางคอมพวเตอร (Computer Fraud and Abuse Act หรอ CFAA) มาฟอง Lori Drew

ในขอหาเขาถงคอมพวเตอรโดยปราศจากอานาจเนองจาก Drew ไดฝาฝนขอตกลงการใชงานของ

เวบไซตเครอขายสงคม MySpace โดยกรอกขอมลทไมถกตองแทจรงในการสมครใชงานเวบไซต

ดงกลาวศาลเหนวาเพยงการท Lori Drew ฝาฝนขอตกลงการใช งานของเวบไซต MySpace ยงไมถอ

วาเปนการเขาถงคอมพวเตอร โดยปราศจากอานาจ (Unauthorized Access) จงไมเขาองคประกอบ

ความผดศาลเหนวาหากพจารณาวาการฝาฝนขอตกลงการใชงานเวบไซต เปนการเขาถงคอมพวเตอร

โดยปราศจากอานาจ หรอเกนขอบอานาจจะสงผลเปนการใหอานาจแกเวบไซตในการกาหนดนยาม

ความผดทางอาญานอกจากนยงสงผลใหกฎหมาย CFAA กวางเกนไปจนทาใหผใชงานอนเทอรเนต

ทเปนผบรสทธจานวนมากเสยงตอการเปนผกระทาความผดอาญาศาลจงยกฟองโจทก โจทกไม

อทธรณ20 หลงจากคดนจงมการเสนอรางกฎหมายวาดวย “การปองกนการกลนแกลงรงแกทาง

อนเทอรเนต” (Megan Meier Cyber Bullying PreventionAct) ในป ค.ศ. 2008 ซงเปนกฎหมาย

ทกาหนดองคประกอบความผดของการกลนแกลงรงแกทางอนเทอรเนตไววา “ผใดสงการสอสาร

ระหวางรฐ หรอระหวางประเทศดวยเจตนาในการบงคบ ขเขญขมข รบกวนหรอกอใหเกดความเศรา

เจบปวดทางอารมณตอผอน โดยใชวธการทางอเลกทรอนกสเพอสนบสนนพฤตกรรมทซา ๆ และ

รนแรงดงกลาว ผนนกระทาผดฐานกลนแกลงรงแกทางออนไลน ตองระวางโทษปรบ หรอจาคกไมเกน

2 ป หรอทงจาทงปรบ”21

จากการเปรยบเทยบกบกฎหมายมลรฐ Nova Scotia จะพบวามหลกสาคญคลายคลงกบราง

กฎหมายสหรฐอเมรกา กลาวคอมงใชบงคบกบการกระทาทางสอสงคมออนไลน การกระทานนมง

สงผลกระทบตออารมณ หรอจตใจของผถกกระทาและเปนการกระทาซา ๆ ตอเนองกน22

อยางไรกตามรางกฎหมายของสหรฐอเมรกาดงกลาวนนยงไมมการประกาศใชเปนกฎหมาย

ดวยเหตนในปจจบนสหรฐอเมรกาจงยงไมมกฎหมายเฉพาะสาหรบการกลนแกลงรงแกออนไลนใน

20 259 F.R.D. 449. 21 คณาธป ทองรววงศ, รายงานการประชมวชาการระดบชาต (E-Proceedings): มาตรการทาง

กฎหมายในการคมครองสทธบคคลจากการกลนแกลงรงแกออนไลนซงนาไปสการฆาตวตาย: ศกษากรณ

กฎหมายความปลอดภยไซเบอร, 7-8. 22 เรองเดยวกน.

43

ระดบประเทศ (Federallaw) ดงนนการปรบใชกฎหมายเพอคมครองบคคลจากการถกกลนแกลง

รงแกออนไลนจงตองพจารณากฎหมายอน ๆ ทอาจเกยวของ ทงนเนองจากการกลนแกลงรงแกทาง

ออนไลน อาจประกอบดวยพฤตกรรมและลกษณะการกระทาทหลากหลายเชนการกลนแกลงรงแกท

ผกระทากดดนใหผถกกลนแกลงถอดเสอผาและบนทกคลปวดโอไวโดยนามาและเผยแพรทางสอสงคม

ออนไลนกรณนอาจเกยวของกบการปรบใช กฎหมายการเผยแพรวตถลามกอนาจารทางอนเทอรเนต

การกลนแกลงโดยทารายรางกายเหยอแลวถายคลปวดโอมาเผยแพรทางสอสงคมออนไลน อาจปรบใช

กฎหมายเกยวกบการทารายรางกาย การกลนแกลงโดยเผยแพรขอความททาใหเสอมเสยชอเสยงอาจ

ปรบใชกฎหมายหมนประมาทเชนการลอเลยนพฤตกรรม หรอรสนยมทางเพศจะเหนไดวาเนองจาก

ยงไมมกฎหมายทกาหนดนยามของ “การกลนแกลงรงแกออนไลน” โดยเฉพาะจงตองพจารณา

พฤตกรรมตามขอเทจจรงเปนรายกรณไปวาอาจเกยวของกบกฎหมายใดบางนกวชาการหลายทาน

จงมความเหนวากฎหมายในสหรฐอเมรกายงไมเหมาะสมและเพยงพอในการนามาปรบใชเพอคมครอง

ผถกกลนแกลงรงแกทางอนเทอรเนต23

ปจจบนมหลายรฐทบญญตใหการกลนแกลงออนไลนเปนความผดอาญาเนองจากแนวโนม

การกลนแกลงออนไลนทมความรนแรงมากขนจนเขาลกษณะของพฤตกรรรมทเปนความผดอาญา

จงมการเสนอใหใชมาตรการทางอาญามาลงโทษผกระทาความผด โดยสวนมากแตละรฐจะระบใหการ

กลนแกลงออนไลนเปนความผดลหโทษ และกาหนดใหใชกระบวนการดาเนนคดทางอาญาสาหรบเดก

และเยาวชนโดยเฉพาะ เชนรฐ North Carolina ไดออกกฎหมายทกาหนดใหการกลนแกลงออนไลน

เปนความผดอาญากาหนดใหเปนความผดฐานลหโทษ (Misdemeanor) โดยไดเพมบทบญญต

14-458.1. ใน Chapter 14 ของ General Statue รฐ Idaho ไดออกกฎหมายอาญาทใหคานยาม

และหามการคมคาม ขมข และกลนแกลงออนไลนในหมนกเรยน โดยกาหนดไวใน 18-917A. Title

18 ของ Idaho Statues โดยกาหนดนกเรยนซงละเมดมาตรานตองรบโทษลหโทษอยางเบา

(Infraction)24

ดงนนจงกลาวไดวา การนาเสนอเกยวกบกฎหมายของการกระทาการกลนแกลงทางออนไลน

ของประเทศสหรฐอเมรกาถอวาเปนเรองทควรปฏบตเนองจากเปนหลก และ Case Study ทเกดขน

จรงในหลาย ๆ คดสวนใหญเปนคดของการฆาตวตายซงมสาเหตมาจากการถกกลนแกลง โดยบงคบ

ขมข ใหเปลอยภาพ หรอหลอกใช ซงถอวาเปนการถกรงแก โดยกระทาการผานระบบอเลกทรอนกส

สออนเทอรเนตออนไลน เปนตน ทงน ผวจยมความคดเหนวาปญหาดงกลาวควรไดรบการแกไขอยาง

23 เรองเดยวกน. 24 เมธน สวรรณกจ, “มาตรการทางกฎหมายในการคมครองเดกและเยาวชนจากการถกกลนแกลงในสงคม

ออนไลน”, 64.

44

จรงจงเสยท โดยการยนเสนอบทบญญตใหการกลนแกลงออนไลนเปนความผดอาญาโดยมจดประสงค

เพอคมครองผถกกลนแกลงเปนหลกโดยทใชการเสนอกฎหมายเขามาใหผานมต โดยประเดนแรกนน

ควรศกษาเกยวกบการพจารณาในดานของการคกคามบนโลกสอสงคมออนไลนทเกยวของกบการ

ลอเลยน หรอการถกบงคบขมขใหกระทาการอนาจารบนอนเทอรเนต ซงเปนผลกระทบโดยตรงจาก

ปญหาทเกดขน และกฎหมายนนในปจจบนยงไมชดเจนเพยงพอทจะแสดงผลลงโทษตอผลโดยตรงท

จะลงโทษผทกระทาความผดทงนนกวชาการดานกฎหมายในประเทศสหรฐอเมรกาไดมความคดเหน

วา กฎหมายในสหรฐอเมรกายงไมเหมาะสมและเพยงพอในการนามาปรบใช ผวจยมความคดเหนวา

ในเวลานตองมกฎหมายโดยเฉพาะแลว เนองจากปจจบนน คนทวไปใชสอโซเชยล อนเทอรเนต

ผานระบบสมารทโฟน คอมพวเตอร หรอแมแตแทปเลต ซงทาใหโลกเราเทาทนเทคโนโลยใหม ๆ

คนทวไปสามารถเขาถงขาวสารไดโดยงาย ประชากรเสพสอบนอนเทอรเนต มากกวาสอททางรฐบาล

นาเสนอมาเสยอก ซงสงผลกระทบตอขอมลสวนบคคล และการถกนาขอมลสวนบคคลไปใชในทาง

ทผด ซงจะตองควรมกฎหมายทบงคบโดยจรงจง อาทเชน การรงแกในสอสงคมออนไลน คนทวไป

อาจเหนวา เปนเรองเลกนอยทสงผลกระทบตอปญหาในครอบครวเทานน แตทจรงแลวสงผลกระทบ

เปนวงกวางอยพอสมควร เนองจาก สออนเทอรเนตนคนทวไปสามารถนาเสนออะไร หรอบอกให

คนอนรไดวาตวเองอยทไหนสงผลใหคนทวไปสามารถเขาถงขอมลและรบทราบถงสถานททคนอน

กาลงทากจกรรมอย

3.2 การใหความคมครองสทธเกยวกบการรงแกบนสอสงคมออนไลน ตามหลกกฎหมายของ

ประเทศสหภาพยโรป

3.2.1 การใหความคมครองบคคลตามหลกกฎหมาย General Data Protection

Regulation (GDPR) ของประเทศสหภาพยโรป

สหภาพยโรป (European Union: EU) เรมบงคบใชกฎมายคมครองความเปนสวนตวฉบบ

ใหมในกลมประเทศสมาชกตงแตวนท 25 พฤษภาคม 2561 เปนตนไป และสอหลายสานกรายงานวา

ผประกอบธรกจในหลายภมภาคทวโลกทใหบรการลกคาในสหภาพยโรปอาจไดรบผลกระทบจาก

กฎหมายฉบบน โดยกฎหมายคมครองความเปนสวนตวฉบบใหมของสหภาพยโรป หรอ GDPR ม

เนอหาคมครองขอมลสวนบคคลของพลเมองใน 28 ประเทศสหภาพยโรป โดยระบวา ขอมลสวน

บคคลคอขอมลทงทเขารหสหรอไมเขารหส แตสามารถบงช หรอระบตวตนของบคคลได ดวยเหตน

บรษท หนวยงาน หรอองคกรใด ๆ กตามทเขาถง หรอเกบขอมลเหลานโดยไมไดรบคาอนญาตอยาง

เปนลายลกษณอกษรจากเจาของขอมล อาจเขาขายมความผดฐานละเมดกฎหมายดงกลาว

คาจากดความ “ขอมลสวนบคคล” ตามกฎหมายจดพอารของสหภาพยโรปไดหมายความ

รวมถงชอ นามสกล ทอย หมายเลขบตรประชาชน หมายเลขไอพ ขอมลการใชงานอนเทอรเนต พกด

45

ทถกจดจาในระบบอนเทอรเนต และประวตการรกษาพยาบาลตาง ๆ ทสามารถนาไปสการระบหรอ

บงชตวตนของบคคลตาง ๆ ได ซงทผานมาบรษทของเอกชน รวมถงกจการอคอมเมรซในหลาย

ประเทศทวโลกไดเกบขอมลดงกลาวโดยอตโนมต แตเมอกฎหมายฉบบนมผลบงคบใชแลว จะทาให

หลายบรษทตองปรบเปลยนกฎและหลกปฏบตในการเกบขอมลของลกคาซเอนเอนรายงานวากจการ

ทจะไดรบผลกระทบ ไดแก บรษทคอลเซนเตอร หรอศนยใหบรการลกคาในประเทศตาง ๆ ซงปจจบน

“อนเดย” เปนประเทศทมธรกจดงกลาวมากทสดในโลก การจะเกบขอมลของลกคาทอยในกลม

ประเทศสหภาพยโรปโดยไมไดรบอนญาตเปนลายลกษณอกษร อาจทาใหบรษทไดรบผลกระทบได

ชวงเวลาทผานมาสอโซเชยลตาง ๆ ไมวาจะเปนเฟสบค ทวตเตอร รวมถงแอปพลเคชนสนทนาผาน

โทรศพทสมารทโฟนอยางวอทซแอพ รวมถงเสรชเอนจนชอดงอยาง “กเกล” ตางพยายามทจะ

ปรบเปลยนกฎและสอสารกบผใชงานใหมความตระหนกถงผลกระทบจากกฎหมายใหมของสหภาพ

ยโรป โดยมการสงอเมลแจงใหผใชงานอนมตหรอยนยอมจะใหบรษทสอโซเชยลเหลานเกบขอมลสวน

บคคลได แตผใชงานสอตาง ๆ จานวนมากไมทราบวาจะตองอนญาตเปนลายลกษณอกษร หรอใน

กรณทมการอนญาตใหใชขอมล ผใชหลายคนกไมทราบแนชดวาขอมลใดบางทจะถกเกบบนทก หรอ

ถกนาไปใชเพอธรกจตาง ๆ ประเดนสาคญททาใหสหภาพยโรปพยายามผลกดน กฎหมายคมครอง

ความเปนสวนตวเพอบงคบใชในกลมประเทศสมาชก รวมถงคมครองพลเมองของตนทอยในประเทศ

อน ๆ ทวโลก เปนผลจากทบรษทผใหบรการดานตาง ๆ ทางอนเทอรเนตถกรองเรยนมากขนวา

ผกขาดดานการใหบรการ และพยายามแสวงหาประโยชนจากการเกบบนทกขอมลผใชงาน ทาให

ผใชงานสอสงคมออนไลนถกละเมดความเปนสวนตวในเวลาทผานมามผใชกเกลยนขอความคมครอง

จากศาลยโรป เพอใหเขาไดรบ “สทธทจะถกลม” หลงจากทเขาไดรบผลกระทบดานความนาเชอถอ

เพราะขอมลสถานะทางการเงนทตดลบในอดตของเขายงสามารถสบคนไดโดยระบบคนหาขอมลของ

กเกล และศาลยโรปตดสนเมอป 2557 ใหกเกลเคารพสทธดงกลาวของผเปนเจาของขอมล25

หากพจารณาเกยวกบเรองนในระดบตางประเทศแลวเราจะพบวา นานาประเทศไดให

ความสาคญกบเรองการคมครองขอมลสวนตว (Data Protection) เปนอยางมากไมวาจะเปนขอมล

ในรปแบบใด โดยเฉพาะขอมลอเลกทรอนกสทเกดปญหาการถกละเมดมากทสดอนเนองมาจาก

พฒนาการดานเทคโนโลยสารสนเทศทกาวหนาและความลาสมยของระบบคอมพวเตอรทม

คณประโยชนมหาศาลแตกแฝงอนตรายหากถกนาไปใชอยางไมเหมาะสมในป พ.ศ. 2561 การข

กรรโชกทางดจทลจะเปนโมเดลธรกจหลกของอาชญากรคอมพวเตอรสวนใหญ และเปนแรงผลกดนให

เกดอบายอน ๆ ทจะหลอกลวงเหยอกระเปาหนกตามมา ขณะทชองโหวในอปกรณไอโอทจะเรมขยาย

25 Voice TV, อยเรมใช ก.ม. คมครองขอมลสวนบคคล ทงโลกหวนกระทบธรกจ [Online], 25

พฤษภาคม 2561. แหลงทมา https://voicetv.co.th/read/BJxeqYHJ7.

46

พนทของการโจมตอยางเหนไดชด เนองจากอปกรณเหลานจะเชอมตอถงกนมากยงขนจนเปน

สภาพแวดลอมแบบอจฉรยะในทกแหงหน อบายหลอกลวงทางอเมลธรกจจะดกเหยอทเปนองคกร

มากขนเพอหลอกเอาเงน ยคสมยของขาวปลอมและการโฆษณาชวนเชอทางอนเทอรเนตจะยงคง

ดาเนนตอไปดวยลกไมเกา ๆ ของอาชญากรคอมพวเตอร การเรยนรของเครองจกร (Machine

Learning) และแอพพลเคชนดานบลอกเชนจะใหทงความหวงและเปนหลมพรางอนตราย

บรษทตาง ๆ จะตองเผชญกบความทาทายในการปรบตวใหทนกบการบงคบใชกฎหมายการปกปอง

ขอมลทวไป (General Data Protection Regulation: GDPR) ไมเพยงแตองคกรจะเตมไปดวย

จดออนเทานน แตชองโหวในกระบวนการภายในจะถกใชเปนเครองมอเพอบอนทาลายการผลต

ดวยเชนกน26

3.2.2 การรบผดของบคคลตามหลกกฎหมาย General Data Protection Regulation

(GDPR)

เมอวนท 15 ธนวาคม 2558 รฐสภายโรปและคณะมนตรแหงสหภาพยโรปไดลงมตเหนชอบ

ความตกลงสาหรบรางกฎหมายใหความคมครองขอมลสวนบคคลของผบรโภคฉบบใหม คอ General

Data Protection Regulation (GDPR) ซงเมอกระบวนการบญญตกฎหมายของทงคณะมนตรแหง

สหภาพยโรปและรฐสภายโรปในขนตอไปเสรจสนภายในประมาณเดอนมนาคม หรอเมษายนในปน

แลว กฎหมายฉบบนจะมผลบงคบใชอยางสมบรณภายในเวลาประมาณ 2 ปขางหนา และจะมผล

บงคบใชแทนกฎหมายฉบบปจจบน คอ EU Data Protection Directive ทบงคบใชโดยหนวยงาน

กากบดแลของแตละประเทศสมาชกมาตงแตป พ.ศ. 2538 โดยรางกฎหมายฉบบนมขอกาหนดให

ธรกจตาง ๆ โดยเฉพาะอยางยงธรกจบรการทางอนเทอรเนตตองปฏบตตามมาตรการตาง ๆ ทเพม

ความเขมงวดในการคมครองขอมลสวนบคคลของผบรโภคเชน การกาหนดใหธรกจใด ๆ ทมกจกรรม

หลกเกยวของกบการประมวลขอมลสวนบคคลของลกคาตองแตงตงเจาหนาทคมครองขอมล (Data

Protection Officer) และการกาหนดใหธรกจทมขอมลสวนบคคลของลกคาหรอผใชบรการตองระบ

เงอนไขการใชงานทเกยวของกบสทธสวนบคคลดวยภาษาทชดเจน และเขาใจงายพรอมทงตองขอรบ

ความยนยอมจากผใชบรการในการจดเกบ และใชงานขอมลดงกลาว โดยธรกจตาง ๆ ไมสามารถสรป

จากการทของลกคาไมโตแยงเงอนไข หรอการกรอกแบบฟอรมยอมรบเงอนไขการใชบรการใหแก

ลกคาลวงหนาวา เปนการใหความยนยอมโดยลกคา27

26 เทรนด แลบสศนยวจยและพฒนา และสนบสนนดานเทคนคทวโลก, แนวโนมภยคกคามทางไซเบอร

ในป 2561 [Online], 31 พฤษภาคม 2561. แหลงทมา https://www.techtalkthai.com/2018-security-

threat/. 27 “กม.คมครองขอมลสวนบคคลใหมอย จะมผลตอผประกอบการไทย?”, กรงเทพธรกจ [Online],

25 พฤษภาคม 2561. แหลงทมา http://www.bangkokbiznews.com/blog/detail/636860.

47

หนงในหลายมาตรการใหมทสหภาพยโรปจะกาหนดใหใชภายใตรางกฎหมายฉบบน คอ

มาตรการการคมครอง “สทธทจะถกลม” (Rights to be Forgotten) โดยสทธนเปนสทธทศาล

ยตธรรมแหงสหภาพยโรปไดตความและชชดในคาพพากษาเมอป พ.ศ. 2557 วา “สทธนเปนสทธของ

ผบรโภคในยโรป และมผลใหผใหบรการใด ๆ ทมขอมลสวนบคคลในอนเทอรเนตทไมมความเกยวของ

ลาสมย หรอไมมความสาคญใด ๆ อกตอไป จาเปนตองลบขอมลดงกลาวตามคารองของบคคลทเปน

เจาของขอมลสวนบคคลนน ๆ”

มาตรการคมครองสทธทจะถกลมและการคมครองสทธขอมลสวนบคคลของสหภาพยโรป

อน ๆ อาจดเหมอนวาจะสงผลกระทบตอบรษทผใหบรการทางอนเทอรเนตรายใหญ เชน Facebook

หรอ Google ทเปนคกรณในคดความตาง ๆ ทศาลยตธรรมแหงสหภาพยโรปไดตดสนในชวงทผานมา

เทานน แตในปจจบนการประมวลขอมลทอยบนอนเทอรเนตเหลานมความสาคญอยางมากในการทา

การตลาดของธรกจตาง ๆ เพราะการสรางและใชฐานขอมลสวนบคคลของลกคาเปนองคประกอบท

สาคญในการทาการตลาดอยางมประสทธภาพ ซงขอมลทใชกไมไดจากดเพยงแคขอมลทอย อเมล

หรอหมายเลขโทรศพทของลกคา แตยงรวมไปถงประวตการซอสนคาและบรการ หรอความชอบ

สวนตวของลกคา ซงเมอกฎหมาย GDPR มผลบงคบใชแลว ผประกอบการกไมอาจสรางฐานขอมล

ของลกคาไดหากลกคาไมใหความยนยอมอยางชดเจนหรอแมแตการจดเกบ หรอใชขอมลของอดต

ลกคาในการทาการตลาด เชนการสงขอมลโฆษณาสนคา หรอบรการทางอเมลกไมอาจทาไดอกตอไป

เนองจากผบรโภคมสทธความเปนเจาของและสามารถโยกยายขอมลสวนบคคลดงกลาวไปบรษทคแขง

หรอสามารถขอใหบรษทลบขอมลดงกลาวออกจากฐานขอมลได

อยางไรกตาม ความนาสนใจมากทสดของรางกฎหมายฉบบนอยทบทลงโทษสาหรบธรกจทไม

ปฏบตตามขอกาหนดของสหภาพยโรปทจะมผลเปนคาปรบซงมเพดานสงถง 20 ลานยโร หรอรอยละ

4 ของรายไดทงหมดจากทวโลกของบรษททถกลงโทษแลวแตวาจานวนใดจะสงกวา และทสาคญทสด

ผลบงคบใชจะไมจากดเฉพาะบรษททตงอยในประเทศสมาชกสหภาพยโรปเทานน แตจะครอบคลมไป

ถงบรษททมลกคาอยในสหภาพยโรปดวย ซงแมวารางกฎหมายฉบบนจะมขอยกเวนสาหรบธรกจ

ขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) ตามคาจากดความของคณะกรรมาธการยโรปแตหากกจกรรมของ

ธรกจ SMEs ใชการเกบและประมวลขอมลจานวนมาก ธรกจดงกลาวจะตองอยภายใตขอบงคบของ

GDPR ดวย และยงไปกวานน GDPR ไดกาหนดดวยวา ขอบเขตความรบผดชอบในการปฏบตตาม

กฎหมายของสหภาพยโรปไมไดเปนของผจดเกบขอมลสวนบคคล (Data Controller) เพยงผเดยวอก

ตอไป แตผทาหนาทประมวลขอมลสวนบคคล (Data Processor) อาท บรษทการตลาดททาหนาท

วจยขอมล จาเปนตองมความรบผดชอบดวยเชนกนรางกฎหมายฉบบนเปนความพยายามของสหภาพ

ยโรปทจะทาใหการบงคบใชกฎหมายของสหภาพยโรปในการคมครองขอมลสวนบคคลของสหภาพ

ยโรปเปนไปอยางกวางขวาง แมกระทงในประเทศทอยนอกอาณาเขตภายใตกฎหมายของสหภาพ

48

ยโรป ซงความพยายามของสหภาพยโรปในการทาใหการคมครองขอมลสวนบคคลของสหภาพยโรปม

ประสทธภาพมากทสด

ทงน ทผานมาสหภาพยโรปไดพยายามสรางมาตรฐานในการกากบดแลการคมครองขอมล

สวนบคคลดวยการใช Safe Harbour Agreement ซงเปนความตกลงทยอมรบระดบการกากบดแล

การคมครองขอมลสวนตวในระดบทวภาคระหวางสหภาพยโรปกบประเทศและเขตปกครองตนเองท

อยนอกสหภาพยโรป เชน แคนาดา อสราเอล สวตเซอรแลนด หรอหมเกาะแฟโรของเดนมารกแต

การใช Safe Harbour Agreement ของสหภาพยโรปยงเปนไปในขอบเขตทจากด และเมอวนท 6

ตลาคม พ.ศ. 2558 ศาลยตธรรมแหงสหภาพยโรปไดตดสนวา คาสงของคณะกรรมาธการยโรปท

อนญาตใหผใหบรการทางอนเทอรเนต หรอบรษทตาง ๆ สามารถใชโครงขายการรบสงขอมลระหวาง

สหภาพยโรปและสหรฐอเมรกาไดโดยไมตองอยภายใตการกากบดแลจากหนวยงานทดแลดานการ

คมครองขอมลสวนบคคลของประเทศสมาชกสหภาพยโรป โดยองจากความตกลง Safe Harbour

Agreement ระหวางสหภาพยโรปกบสหรฐอเมรกา เมอป พ.ศ. 2543 เปนโมฆะ ทาใหบรษททม

การรบ-สงขอมลผานโครงขายระหวางสหภาพยโรปและสหรฐอเมรกาจาเปนตองทาสญญาซงรางโดย

คณะกรรมาธการยโรประหวางนตบคคลผรบและนตบคคลผสงขอมลออกนอกสหภาพยโรปเพอยนยน

วา บรษทไดใหการคมครองขอมลสวนบคคลของผใชงานตามกฎหมายของประเทศสมาชกสหภาพ

ยโรปในระดบทเปนไปตาม EU Data Protection Directive ฉบบปจจบน แตบรษทเหลานยงคงม

ความเสยงทจะถกตรวจสอบโดยหนวยงานททาหนาทกากบดแลในประเทศสมาชกสหภาพยโรป

สาหรบประเทศสหรฐอเมรกานน คาตดสนของศาลยอมเปนปจจยหนงททาใหประเทศ

สหรฐอเมรกาตองหาทางสรปการเจรจา Safe Habour Agreement ฉบบใหมกบสหภาพยโรปท

ดาเนนการเจรจามาตงแตป พ.ศ. 2557 และหลายฝายคาดวานาจะยงไมสามารถสรปการเจรจาได

ภายในวนท 31 มกราคม พ.ศ. 2559 ตามกาหนดเวลาททงสองฝายไดตงไว นอกจากนเมอวนท 16

มกราคม พ.ศ. 2559 นาง Margarthe Vestager กรรมาธการยโรปดานนโยบายการแขงขนของ

สหภาพยโรปไดกลาวดวยวา การใชและครอบครองขอมลสวนบคคลของผใชงานโดยผใหบรการทาง

อนเทอรเนตรายใหญอาจนาไปสการใชอานาจครองตลาด ซงธรกจขนาดใหญของสหรฐมความกงวล

อยางมากวา คณะกรรมาธการยโรปจะใชมาตรการในการกากบดแลการแขงขนในตลาดรวมมา

ประกอบในการกากบดแลขอมลสวนบคคลดวยในชวงทสหรฐ ยงไมสามารถสรปการเจรจา Safe

Harbour Agreement ได

อยางไรกตามมาตรการใหมทมาพรอมกบ GDPR ทกาลงจะเกดขนจะเพมความเขมงวดใน

การคมครองขอมลสวนบคคลของผใชงานในสหภาพยโรป และมผลกบทกประเทศไมวาประเทศนน ๆ

จะม Safe Harbour Agreement กบสหภาพยโรป หรอไมกตาม ดงนน ธรกจไทยทมลกคาอยใน

สหภาพยโรปและจาเปนตองใชการวเคราะห หรอประมวลขอมลสวนบคคลของลกคาทอยในสหภาพ

49

ยโรป ไมวาจะใชสาหรบการคาขายสนคาและบรการ หรอกจกรรมทางการตลาดอน ๆ ทตองใช

การประมวล หรอจดเกบขอมลสวนบคคลของลกคาคงจะตองเรยนรทจะปรบตว เพอปฏบตตาม

กฎระเบยบใหมของสหภาพยโรปภายในเวลา 2 ปขางหนา กอนกฎหมายฉบบนจะมผลบงคบใช

อยางสมบรณเชนกน

จากปญหาความรนแรงในการรงแกออนไลนไดเพมสงขน ซงจะพบไดวาจากการสารวจของ

สานกขาวรอยเตอร (Reuters) มสถตทนาสนใจเกยวกบการกลนแกลงกนทางอนเทอรเนต โดยมการ

สารวจผปกครองใน 24 ประเทศ ซงพบวาผปกครองกวารอยละ 12 ยอมรบวาลกของตนเคยม

ประสบการณเกยวกบการกลนแกลงทางอนเทอรเนตรอยละ 24 ของผปกครองกลาววารจกเดกใน

ชมชนทอาศยอย ซงเคยมประสบการณเกยวกบ Cyber Bullying ยงกวานนผปกครองรอยละ 60

กลาววาลก ๆ ของตนเคยมปราบการณเกยวกบการขมข การกลนแกลงทางอนเทอรเนต ผานเวบ

โซเชยลเนตเวรค เชน เฟสบค28

ตวกฎหมายมการเปลยนแปลงขอตกลงของบรษทตาง ๆ ในการจดเกบบนทก และ

ประมวลผลขอมลจานวนมากทมาจากประชากรทอยใน EU โดยมการกาหนดใหเปดเผยวาขอมลท

บรษทจะจดเกบไปมอะไรบาง และจะนาขอมลดงกลาวไปใชใครตอหรอไมซงกฎหมายนไมไดมผลกบ

บรษทไอทเทานน แตยงมกบผลผใหบรการดานสขภาพตวแทนขายประกนธนาคาร และอกหลาย

บรษททมความเกยวของกบขอมลสวนบคคลทความละเอยดออนอยางหลกเลยงไมได29

ผสงเกตการณเรองความเปนสวนตว (Privacy) ชวาการเกดประเดนเรอง Cambridge

Analytica กบ Facebook ในชวงเดอนมนาคม พ.ศ. 2561 ทาใหผใชอนเทอรเนตเรมตระหนกแลววา

ทาไมตองมกฎหมาย GDPR ทประชาชนสามารถควบคมการเขาถงขอมลสวนตวจากคนอน ๆ ไดมาก

ขนซงกฎหมาย GDPR ถอเปนสงทสรางผลกระทบครงใหญตอการเกบขอมลทจะกลายเปนหลกฐาน

บนโลกออนไลน หรอ Digital Footprint ในอนาคต และยงสรางผลกระทบตอวธการปกปองขอมล

ของเราจากผใหบรการและแอปพลเคชนตาง ๆ อกดวย30

28 กนกเขตต เลกตระกล และคณะ, Stop cyber bulling [Online], 1 มถนายน 2561. แหลงทมา

https://cyberbullying101site.wordpress.com/สถตทนาสนใจ. 29 Techsauce, กฎหมาย GDPR คออะไร? ตอบทกขอสงสยทคนใชอนเทอรเนตทวโลกตองร. 30 เรองเดยวกน.

50

จากปญหาตาง ๆ ทเกดขนเกยวกบการกระทาทสงผลตอการละเมดขอมลสวนบคคล ดงนน

สหภาพยโรปจงไดออกกฎหมายใหมมาแทนกฎหมายเดม โดยไดมการเปลยนแปลงสาคญใน GDPR

รวมทงความแตกตางกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคลทผานมา31 ไดแก

1) การบงคบใชกฎหมายนอกอาณาเขต (Extraterritorial Applicability) คอ ผรบขอมลไม

วาจะอยทใดกตองทาตาม GDPR

2) บทลงโทษแรงขน คอ มคาปรบสงถง 20 ลานยโร

3) การขอความยนยอม (Consent) จากเจาของขอมลตองใชภาษาทชดเจน กระชบ ไมใช

ภาษากฎหมาย และเขาใจงาย เชนเดยวกบการถอนความยนยอมกตองทาไดงายเชนกน

4) การแจงเตอนเมอเกดเหตขอมลรว (Breach Notification) ตองดาเนนการภายใน

72 ชวโมง

5) สทธในการเขาถง (Right to Access) คอ ตองแจงใหเจาของขอมลทราบวาขอมลถกใชไป

เพอวตถประสงคใด และตองจดทาสาเนาขอมลใหกบเจาของขอมลในรปแบบอเลกทรอนกส โดยหาม

เกบคาใชจายเพม

6) สทธทจะถกลม (Right to be Forgotten) คอ เจาของขอมลสามารถขอใหลบขอมลของ

ตวเองออกได และขอมลทไมมความเกยวของกบการประมวลผลกตองลบทาการออกดวย

7) สทธในการโอนยายขอมลของตนจากผประกอบการหนงไปยงผประกอบการอนได

(Data Portability)

8) ใหความสาคญกบการปองกนขอมลสวนบคคลตงแตการออกแบบ (Privacy by Design)

โดยใหใชมาตรการทางเทคนคทเหมาะสมและมประสทธภาพในการปองกนขอมลตงแตเรมตน

9) ตองมเจาหนาทคมครองขอมลสวนบคคล คอ Data Protection Officers (DPO) ทา

หนาทตดตามกจกรรมประมวลผลขอมลขนาดใหญและขอมลออนไหว และมการกาหนดคณสมบต

ของ DPO ไวดวย เชน มความรความเชยวชาญการจดเกบขอมล รายงานการทางานตรงตอผบรหาร

และตองไมทางานอนทอาจสรางความขดแยงเรองผลประโยชน เปนตน

หลกการสาคญของ GDPR ไดมการกาหนดเงอนไขใหเกดความรดกมและชดเจนยงขน แต

ยงใหความสาคญกบการไหลเวยนของขอมลสวนบคคลขามพรมแดนโดยเสร (Free/ Cross-border

Flow of Personal Data) เนองจากเหนวาจาเปนตอการขยบตวของการคาและความรวมมอระหวาง

ประเทศ และการให Policy Space ในกรณควบคม หรอถายโอนขอมลสวนบคคลเพอความมนคง

31 สานกงานเจรจาการคาบรการและการลงทน กรมเจราจาการคาระกวางประเทศ, สรปสาระสาคญ

กฎหมายคมครองขอมลสวนบคคลขอสหภาพยโรป [Online], 30 เมษายน 2561. แหลงทมา

http://www.dms.moph.go.th/dmsweb/educations/GDPR.pdf.

51

ของชาต (Public Security/ National Security) ซงไมจาเปนตองยดตาม GDPR แตใหยดตาม

Union Legal Act และกฎหมายของประเทศสมาชก (National Law) รวมทงหนวยงานรฐบาล

ยงคงมสทธ “เกบใช หรอถายโอน” ขอมลเพอประโยชนสาธารณะ (Public Interest) เชน การใช

ประโยชนดานการจดเกบภาษ และการสบสวนเรองการเงน เปนตน32

การบงคบใชกฎหมายนคมครองขอมลสวนบคคลหลากหลายชนด เชน ชอบคคล และรหส

ประจาตวประชาชนนอกจากนกฎหมายนยงคมครองขอมลสารสนเทศทแสดงใหเหนกจกรรมของ

บคคลนน ๆ ททาบนออนไลนและออฟไลนได ประกอบขอมลพกดทตง (Location) หมายเลข IP

Addresses, Cookies และขอมลอน ๆ ทบรษทตาง ๆ ใหตดตามพฤตกรรมผใชเมอเขาอนเทอรเนต

ซงยอมสงผลตอ Facebook และ Social Media อน ๆ อยางไรผใหบรการรายใหญบนโลกออนไลน

และบรษทดาน Social Media ตาง ๆ กกาลงเปลยนแปลง Privacy Policy (นโยบายความเปน

สวนตว) และ Terms of Service (เงอนไขในการใหบรการ) เพอรองรบกฎหมายฉบบใหมนหลง

กฎหมายฉบบนออกมาแลว Facebook จะไดรบการตรวจสอบจากหนวยงานกากบดแลในยโรป

อยางใกลชด หลงจากการเกดออฉาวอยางกรณ “Cambridge Analytica รวมไปถงขอกงวลอน ๆ

ตอ Facebook เกยวกบการเกบขอมลอยางกอนหนาน กเกดกรณทผใชกเกดความไมพอใจ เมอ

Facebook และ Instagram อางวาตวเองเปนเจาของขอมลและรปภาพผใชอกดวย เมอขอบงคบของ

กฎหมายฉบบนไปเปรยบเทยบกบกรณน กทาใหเหนชดเลยวาการกระทาของ Facebook นนไมโอเค

เลยในการเขาใหปากคากบคณะกรรมาธการยตธรรมและพาณชย และวฒสภาของสหรฐอเมรกา ใน

วนท 10 เมษายน พ.ศ. 2561 โดย Mark Zuckerberg ไดกลาววาเขาสนบสนนในหลกการของการ

เลอกใชมาตรฐานตอผใช ซงมความใกลเคยงกบการใชกฎหมาย GDPR กอนทพวกเขาจะยนยอมให

ขอมลแกบรษทแต Mark กไมไดกลาวในสวนของรายละเอยดเพมเตมไวแตตอมากลบมภาพกระดาษ

โนตท Mark ทมนกขาวถายภาพไดในระหวางเขาใหปากคา ซงมประโยคหนงในกระดาษทระบวา

“อยาพดวาพวกเราไดทาในสงท GDPR กาหนดไวเรยบรอยแลว”

การกระทาของ Mark กอาจจะทาใหเหนวากฎหมายนสงผลกระทบตอ Social Media อยาง

Facebook และเจาอน ๆ ไมมากกนอย”33

ดงนนจงกลาวไดวา หลกการคมครองขอมลสวนบคคลนนตามหลกของ (General Data

Protection Regulation: GDPR) ซงเปนกฎหมายขอกฎหมายของสหภาพยโรปทจดทาขนมาใหม

เปนกฎหมายทพดไดโดยตรงถงการคมครองสวนบคลทมโทษเปนคาปรบอยทหลกลาน ซงมมลคา

คอนขางสง การถกละเมดขอมลสวนบคคลนเปนเหตสวนหนงในการทจะทาใหเกดการละเมดทางสอ

32 เรองเดยวกน. 33 Techsauce, กฎหมาย GDPR คออะไร? ตอบทกขอสงสยทคนใชอนเทอรเนตทวโลกตองร.

52

สงคมออนไลน โดยจะเกยวกบในเรองของการทผทจงใจจะรงแกตองการทจะเขาถงขอมลสวนบคคล

หรอขอมลทวไปตาง ๆ ของผทจะรงแกแลวจงใชขอมลสวนตวทเปนปมดอย หรอขอมลในทางดานลบ

ททาใหผถกรงแกไดรบความเสยหายหากไดเปดเผยออกไป ผทจะกระทาการรงแกนน เมอไดรบขอมล

สวนบคคลนกจะเปนประโยชนในการขมข ทงวาจา และจตใจ โดยใชรปภาพ หรอการโฆษณา ซงพบ

เหนไดบอย ๆ บนสอสงคมออนไลน เชน เฟสบค อนสตราแกรม เปนตน ซงเปนสอสงคมออนไลนท

เขาถงไดงาย ประชาชนเขาใชไดตลอดเวลา อาจกลาวไดวาสอสงคมนนเปนปจจยทหาในการดารง

ชวตของคนในปจจบน ผวจยมความคดเหนวา การศกษาเกยวกบ (General Data Protection

Regulation: GDPR) ทเปนกฎหมายขอมลสวนบคคลของสหภาพยโรปนนมผลประโยชนทงทางตรง

และทางออม ตอการศกษาเปรยบเทยบในเรองของการรงแกทางสอสงคมออนไลน โดยสอสงคม

ออนไลนนนแบงออกเปนมมกวางทางสงคม เปนภยจากสอของครอบครวทจะรบมอ เพอไมใหผถก

รงแกไดรบผลกระทบถงจตใจนนเอง สวนในเรองของขอมลสวนบคคล การคมครองขอมลสวนบคคล

จะนาเสนอในบรบทของหลกกฎหมาย และการบงคบใชทถกตอง โดยศกษาไดจากกรณศกษาทเกดขน

จรง จากคาพพากษา และขอเทจจรงในคดตาง ๆ ซงรวมไปอยในเรองของการถกคกคามจากสอสงคม

ออนไลนและการกลนแกลงของสอสงคมออนไลนดวย ดงน (General Data Protection

Regulation: GDPR) จงเปนกรณศกษาทใชศกษาเปรยบเทยบในหวขอตอไปได

3.3 การใหความคมครองตามหลกกฎหมายเกยวกบการรงแกบนสอสงคมออนไลน

ของประเทศไทย

แนวทางหลกในการใหความคมครองบคคลตามหลกกฎหมายไทย และการกากบดแล

อาชญากรรมไซเบอรของไทยนนไดรบอทธพลมาจาก อนสญญาวาดวยอาชญากรรมทางคอมพวเตอร

(Convention on Cyber-crime) โดยสภาแหงยโรป (The Council of Europe) กฎหมายหลาย

ฉบบของสหรฐอเมรกา อาทเชน กฎหมายการฉอโกง และการใชคอมพวเตอรในทางทผด (Computer

Fraud and Abuse Act 1986) ซงเปนกฎหมายกาหนดฐานความผด เชน การเขาถงคอมพวเตอร

โดยไมไดรบอนญาต หรอเกนขอบเขตทไดรบอนญาต กฎหมายแคนสแปม (CAN-SPAM Act ยอมา

จาก Controlling the Assault of Non-Solicited Pornography And Marketing Act of 2003)

เปนการกาหนดมาตรฐานการหามการสงอเมลขยะ กฎหมายการขโมยขอมลระบตวตนและการปลอม

ตน (Identity Theft and Assumption Deterrence Act) สวนในฝงองกฤษ เชน กฎหมายการใช

คอมพวเตอรในทางทผด (Computer Misuse Act) และกฎหมายการคมครองขอมล (Data

Protection Act) เปนตนซงรากฐานเหลานกไดเกดเปนพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผด

เกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 และพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร

พ.ศ. 2560 (ฉบบท 2) ไดประกาศบงคบใชเปนการทวไปแลว อาชญากรรมไซเบอรจงไดรวมถงการ

53

กระทาความผดทางอาญาตอคอมพวเตอรและการนาคอมพวเตอรไปกออาชญากรรมดวย34 รวมทง

การปรบใชประมวลกฎหมายอาญามาตรา 326 มาตรา 328 และมาตรา 393

ดงนนจากขอมลทกลาวมาขางตนจงกลาวไดวาการใหความคมครองทางการรงแกจากสอ

สงคมออนไลน ไดมการนาเอากฎหมายมาบงคบใชรวม ๆ จากเหตการณทเกดขน และคดทเกดขน

ทงสน ผวจยมความคดเหนวา ภยจากสอสงคมออนไลนสามารถเกดขนไดทกสถานท ไมไดมแคในทาง

กายภาพอยางเดยวตามความเขาใจอยางทผานมาเทานน แตยงรวมไปถงภยทางความคดดวย อกทง

ยงมการใชหลกการของจตวทยา การถกกระทบกระเทอนจากคาพด ซงเปนการละเมดมลกษณะอน

เปนการผดกฎหมาย มการดหมน ดาทอ และหลายประเทศเองกตองนาการมาบงคบใช โดยการนา

เรองตาง ๆ โศกนาฏกรรมทโศกเศรา คดทสงผลกระทบอยางรนแรง และกฎหมายทไมสามารถบงคบ

ใชไดจรงมาศกษาประกอบกบหลกการถกรงแก การทารายรางกายและจตใจ ความผดเกยวกบการ

กระทาบนสออนเทอรเนตทสงผลกระทบตอจตใจของผไดรบ และเกดผลจนนาไปสการทารายตวเอง

เพราะถกลอเลยนเกยวกบปมดอย ถกเกลยดชง จากการถกเปดเผยเรองทออฉาว จนทาใหรสกความ

ไรคณคาในตวเอง หรอการปลอยใหผถกรงแกถกปลกวเวกใหอยคนเดยว โดยไมมรอบขางนนสนใจ

อนสงผลกระทบโดยตรงตอจตใจของผทถกไลใหอยคนเดยว จนทาใหไมมทยนในสงคม และรสก

อางวาง เดยวดาย ไมอยากมชวต จนนาไปสการฆาตวตายได การทประเทศไทยไดนากฎหมายของ

ตางประเทศมาศกษานนควรศกษาเรองทเปนผลกระทบโดยสาคญมาก รวมถงการปรบใชกบประเทศ

ไทยโดยเฉพาะการรงแกทางสอสงคมออนไลน จากขอเทจจรงนนสวนใหญเกดมาจากคาลอเลยน

ดหมน เกลยดชง วารายทาใหเกดความเสยหายมาจากสอสงคม อนเทอรเนตทเปนตวแปรสาคญ

โดยผกระทาการกลนแกลงนนอาศยขอมลและปมดอย ในการกลนแกลง หรอลอเลยนซงบญญตของ

กฎหมายในประเทศไทยยงไมครอบคลมเพยงพอ ผวจยมความคดเหนวา กฎหมายไทยควรสงเสรม

และปรบใชกฎหมายเกยวกบสอกลนแกลงทางออนไลนใหมผลบงคบใชเปนการเฉพาะเสยท

ประเทศในทวปยโรป และสหรฐอเมรกา รวมไปถงประเทศแคนาดาไดมการบงคบใชกฎหมาย

ทเรมเอาเรองของสอสงคมทางออนไลนเขามาบงคบใชไดอยางทนสมย ประเทศไทยจงตองปรบ

กฎหมายตามเทคโนโลยใหทน และใหมบทลงโทษทเหมาะสมในการบงคบใชในการเอาผดผกระทา

ความผด รวมถงใหมโทษสงทจะกอใหผกระทาความผดเกดความกลวตอการถกลงโทษ ซงกฎหมายใน

ไทยยงไมเพยงพอทบงคบใชจรง อกทงคนทจะกระทาความผดยงไมคอยเกรงกลวบทลงโทษในปจจบน

ผวจยมความคดเหนวา การนากฎหมายแตละประเทศมาศกษาเทยบเคยงเกยวกบบทลงโทษผกระทา

34 ปรเมศวร กมารบญ, เรมตนกบอาชญากรรมไซเบอร [Online], 16 กมภาพนธ 2561. แหลงทมา

https://www.gotoknow.org/posts/623475.

54

การกลนแกลงโดยใชสอสงคมออนไลนนน ถอเปนแนวทางสาคญในการศกษาและปรบใชบทลงโทษท

เหมาะสมสาหรบกฎหมายไทยตอไป

อกทง จากการศกษาบทลงโทษทางอาญาจากประมวลกฎหมายอาญามาตรา 326 มาตรา

328 และมาตรา 393 ประกอบกบพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร

พ.ศ. 2550 (แกไขเพมเตม พ.ศ. 2560) พบวา ผทใสความผอนอนสงผลใหผอนเสยชอเสยงตามมาตรา

326 มโทษจาคกไมเกน 1 ป ปรบไมเกน 20,000 บาท หรอทงจาทงปรบ หากการใสความกระทาการ

โดยการโฆษณาดวยวธการตาง ๆ ตามมาตรา 328 มโทษจาคกไมเกน 2 ป หรอปรบไมเกน 200,000

บาท หรอทงจาทงปรบ และในกรณทเปนการหมนประมาทซงหนาตามมาตรา 393 มโทษจาคกไมเกน

1 เดอน หรอปรบไมเกน 1,000 บาท หรอทงจาทงปรบ ในสวนของพระราชบญญตวาดวยการกระทา

ความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 (แกไขเพมเตม พ.ศ. 2560) นน เมอเกดกรณการแกไขขอมล

โดยมชอบตามมาตรา 9 ทมโทษจาคก 5 ป ปรบไมเกน 100,000 บาท หรอทงจาทงปรบ หากเกดกรณ

การปลอมแปลงขอมลตามมาตรา 11 อนมโทษปรบไมเกน 100,000 บาท หากเปนกรณสรางความ

ราคาญอนมโทษปรบไมเกน 200,000 บาท รวมถงกรณการเผยแพรภาพตดตออนกอใหเกดความ

เสยหายตอชอเสยงของผอนตามมาตรา 16 อนมโทษจาคกไมเกน 3 ป และปรบไมเกน 200,000 บาท

จงกลาวไดวา เมอเกดการกลนแกลงผานทางสอสงคมออนไลนขน จะตองพจารณาถงองคประกอบ

ความผดทงตามประมวลกฎหมายอาญา และพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบ

คอมพวเตอร พ.ศ. 2550 (แกไขเพมเตม พ.ศ. 2560) โดยลงโทษผกระทาความผดตามกฎหมายทง

2 ฉบบรวมกน

 

บทท 4 การวเคราะหปญหาของมาตรการทางกฎหมาย

เมอมการรงแกบนสอสงคมออนไลน

ปจจบนประเทศไทยยงไมมบทบญญตทเกยวของกบการรงแกบนสอสงคมออนไลนโดยตรงแตอาจจะมการปรบใชกบการรงแกบนสอสงคมออนไลนได แตกพบวาปญหาไทยยงมปญหา หรอมขอจากดในการปรบใช ดงน 4.1 ปญหากรณการทะเลาะและดาทอผอนบนสอสงคมออนไลน

“คาดา” หมายถง คาทสอถงความไมสภาพ สอความความหมายในแงทไมด หรอฟงไมไพเราะ ซงรวมถงคาทสอเรองเพศ การดาทอ การดหมน โดยมารยาททางสงคม การใชคาหยาบเปนเรองทนารงเกยจคาพดทหยาบคาย เปนคาททาใหผถกดารสกดอยคา1เชน ไอเหย ไอสตวไอควาย เมอบคคลอยในสภาพทไมพอใจ หรอไมชอบใจก ทควบคมอารมณไมได มกจะพฤตกรรมการดาผอนโดยเฉพาะการดากนเปนสงคมออนไลนทไมตองเหนหนากน มเพยงการโพสตขอความ หรอแสดงขอความทรนแรง หรอการแสดงความคดเหนตอโพสตตาง ๆ เชน จากผลการสมภาษณของนกศกษาวทยาลยแหงหนงในภาคใตของประเทศไทย ซงมรายละเอยดดงตอไปน2

“...สวนใหญมเพอนมาบอกหนวามคนนนทากนหรอกคะ มอะไรกดากนในกลมนแหละคะ ตรง ๆ แรง ๆ…” คน นามสมมต ใหสมภาษณเมอวนท 18 กมภาพนธ 2560 (ธนยากร ตดเกอ และมาล สบายยง, 2560)

“...เพอนบางคนพดจาใชคาพดหยาบ ๆ ดาพอ ลอแม เตมไปหมด พอเราไมพดอะไรเคาคงคดวาเรา ok แตหนกเคยบอกหลายครงแลววาหนไมชอบ กยงทาอก หลง ๆ หนไมสนใจไมคยดวยแลวคะ…” กาสะลอง นามสมมต ใหสมภาษณเมอวนท 18 กมภาพนธ 2560 (ธนยากร ตดเกอ และมาล สบายยง, 2560)

จงกลาวไดวา การทะเลาะและดาทอโดยทวไปนน ตามหลกกฎหมายถอวามความผดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 393 ฐานดหมนซงหนา มโทษจาคกไมเกน 1 เดอน หรอปรบไมเกน 1,000 บาท หรอทงจาทงปรบ ซงเปนโทษแบบลหโทษและเมอมการทะเลาะและดาทอกนแลว กสง                                                             

1 กลชาต ศรโพธ, การสอสารผานการแปลคาสบถและคาหยาบในภาพยนตรตางประเทศ (วทยานพนธนเทศศาสตรมหาบณฑต ภาคการสอสารมวลชน คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2548), 5-18.

2 ธนยากร ตดเกอ และมาล สบายยง, “รปแบบ ผลกระทบ และวธการจดการเมอถกรงแกบนโลกไซเบอรของนกศกษาวทยาลยแหงหนงในภาคใตของประเทศไทย”, วารสารพฤตกรรมศาสตรเพอการพฒนามหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 9, 2(สงหาคม 2560): 220-236.

56

ผลทาใหบานปลายไปโพสดาตอในโลกสงคมออนไลน เฟสบค หรอทวตเตอร บนสอสงคมออนไลนนน เชน ไอเหย ไอสตว ไอควาย หรอคาพดหยาบคายอนใด รวมถงคาพดทมลกษณะเปนคาทสอถงความหมายไปในทางลามกอนาจาร หากคาเหลานพดผานสอสงคมออนไลนและบคคลทโดนดาเขามาเจอกจะเขามความผดซงหนาตามมาตรา 393 และหากพดใหบคคลทสามไดรบรและมการแชรตอ กจะมความผดฐานหมนประมาทตามมาตรา 236 กลาวคอ “ผใดใสความผอนตอบคคลทสาม โดยประการทนาจะทาใหผอนนนเสยชอเสยง ถกดหมน หรอถกเกลยดชง ผนนกระทาความผดฐานหมนประมาท”และยงมความผดฐานโฆษณาใหผอนไดรบรผานสอสงคมออนไลน ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 328 กลาวคอ “ถาความผดฐานหมนประมาทไดกระทาโดยการโฆษณาดวยเอกสาร ภาพวาด ภาพระบายส ภาพยนตร ภาพ หรอตวอกษรททาใหปรากฏไมวาดวยวธใด ๆ แผนเสยง หรอสงบนทกเสยง บนทกภาพ หรอบนทกอกษรกระทาโดยการกระจายเสยง หรอการกระจายภาพ หรอโดยกระทาการปาวประกาศดวยวธอน ผกระทาตองระวางโทษจาคกไมเกนสองป”

แตการปรบใชกฎหมายอาญาดงกลาวกบการกลนแกลงออนไลนไมสามารถครอบคลมการกลนแกลงออนไลนในทกลกษณะ หรออาจเกดปญหาในการปรบใช ดงนความผดฐานหมนประมาทตองเปนการกลาวยนยนขอเทจจรงและตองอาศยขอเทจจรงแตการใชคาดาเชน ไอควาย ไอสตว ถงจะเปนคาหยาบ หากพจารณาขอเทจจรงแลว กไมไดหมายความถงวาคนจะกลายเปนควาย หรอเปนสตว เนองจากคนกคงยงเปนคนดงนนโทษกจะเปนความผดตามกฎหมายทางแพงไมใชความผดทางอาญาอกทงความผดตามมาตรา 326 เปนการหมนประมาทนนไมถอเปนความผดซงการหมนประมาท คอการใสความผอนตอบคคลทสามโดยทาใหผอนนนเสยชอเสยงในเรองทาผดศลธรรม เสอมเสยทางการงาน การเงนและถกดหมน หรอถกเกลยดชง แตการดากไมไดทาใหทาใหคณคาความเปน คนลดลงดงนน การกระทาดงกลาวจงถอวาไมผดฐานหมนประมาท ตามกฎหมายอาญามาตรา 326 สวนฐานความผดตามมาตรา 328 นน หากพสจนไมไดวา การดานนมาจากบคคลคนนนจรง หากระบเลข IP Address ของเครองสงขอความนนไมไดกยากแกการระบวาเปนความผด อกทงการลงภาพ หรอถอยคาทจะเขาองคประกอบอนจะเปนความผดอาญาขอหาหมนประมาทนน จะตองไดความวารปภาพ ขอความ หรอถอยคาดงกลาวนนเปนเหตทาใหผอนนนเสยชอเสยง ถกดหมน หรอถกเกลยดชง ซงมปญหาวา หากรปภาพ หรอขอความดงกลาว “มไดถงขนาด” ททาใหผอนนนตองเสยชอเสยงถกดหมน ถกเกลยดชง แตอาจเพยงทาใหผนนรสกไมสบายใจ อดอดใจ รสกตาตอย ลดทอนคณคาในตนเองลง การกระทานนกไมอาจเปนความผดฐานหมนประมาททจะเอาผดแกผกระทาการขมเหงรงแกนนได

ในประเดนนจงสรปไดวา ปญหาของการรงแกทางสอสงคมออนไลนดวยการดาทอ หมนประมาท สบประมาทนน ผวจยมความคดเหนวา การรงแกทางสอสงคมออนไลนมสาเหตมาจากพฤตกรรมของสงคมทถกเลยนแบบตอกนมองวา เปนเรองทด เปนเรองทถกตอง เปนเรองทไมผด

57

ซงเยาวชนอาจขาดการกลนกรองในการเลอกรบขอมล รวมถงการนาไปปฏบตซงทาใหเครอขายสงคมออนไลนเปนอกหนงชองทางทเยาวชนเลอกใชกระทาความรนแรงตอกนมากขนและเปนสาเหตของการเกดการรงแกกนประเภทใหมทสามารถเกดขนไดตลอดเวลาผานเครองมอสอสารอยางคอมพวเตอรและโทรศพทมอถอซงเรยกกวา การรงแกบนโลกไซเบอร (Cyber Bullying) ทเปนลกษณะของการเขยนขอความทเปนการตอวา ดถก ลอเลยน ทงทเปนความจรงและไมเปนความจรงเพอไปเผยแพร หรอสงตอใหผอนผานระบบอนเทอรเนตโดยมวตถประสงคเพอกอกวน คกคามทาใหผอนไดรบความเสยหาย รสกอบอาย รสกเครยด เจบปวด สญเสยความมนใจไมกลาออกหนาไปพบเจอใคร ๆ ได สงผลใหเดก หรอเยาวชน ไมกลาออกไปพบปะหนา สญเสยสงคม กลายเปนคนทเกบตว ซงมองวาเปนเรองทเลวรายในปญหาระดบครอบครว เปนตน

พฤตกรรมการรงแกกนของเยาวชนในปจจบนมรปแบบแตกตางไปจากเดมจากสมยกอน ซงเยาวชนไดนาเทคโนโลยมาเปนชองทางในการแสดงพฤตกรรมรงแกตอกนไดอยางอสระตลอดเวลาโดยผานทางคอมพวเตอร หรอโทรศพทมอถอ สมารทโฟน โดยพฤตกกรมการรงแกทกระทาผานอปกรณมอสอสารททนสมย รวดเรว และยงสามารถกระทาไดตลอดเวลา ทกสถานท ทกสถานการณ ผปกครองควรใหความดแลเยาวชนโดยใกลชด แนะนาและสอสารใหเสพสงทถกตอง ผวจยจงเลงเหนถงบรบทน การใชคาพดกเชนเดยวกน การวารายบนอนเทอรเนตสงผลกระทบตอผโดนวารายโดยเฉพาะ สวนลกษณะพฤตกรรมทเปนการกลนแกลงควรทจะบงคบกบปญหานอยางจรงจง 4.2 ปญหากรณการตดตอภาพและการเผยแพรขอมลเทจทาใหผอนไดรบความเสยหาย อบอาย หรอกลายเปนตวตลก (Denigration)

การนาภาพตดตอของบคคลทตนไมชอบไปเผยแพรเพอใหดเปนตวตลกใหไดรบความอบอายผานเครอขายสงคมออนไลนนน เปนกรณทเปนการนารปของบคคลอนไปตดตอทาภาพและนาออกเผยแพรเพอกลนแกลงใหอบอาย เสยชอเสยง เชน ตดตอภาพใบหนาบนรปรางทมลกษณะนาเกลยด หรอการตดตอภาพ คลปวดโอ เพอผลตเปนสอลามกออกจาหนายหาผลกาไรจากความเดอดรอนของผอน รวมทงปญหากรณการนาขอมลสวนตว หรอความลบของผอนไปเผยแพร (Outing) คอ การเปดโปงขอมลสวนตวและขอมลทเกยวของของผอนบนอนเทอรเนต (Outing) โดยไมไดรบอนญาต นนถอวาเปนรงแกบนสอสงคมออนไลน เชน ภาพลบ เปนขอมลสวนตว ของผอนไปเปดเผย หรอสงตอผานเครอขายสงคมออนไลนแลวแสดงความคดเหนอยางสนกสนานโดยสวนใหญทาใหผถกกระทารสก อบอาย มผลตอจตใจของผทโดนรงแก เชน กรณของคณบม ปนดดา วงศผด แจงความตารวจกองบงคบการปราบปรามการคามนษย เพอใหตดตามจบมอแพรภาพลามกของตวเองสงทางอเมลและตดตามความคบหนาการดาเนนคดผทนาเขาและสงนามสกล “วงศผด” จงทาใหเสยหายตอวงศตระกลเมอมขาวแบบนออกไปคนทวไปกยงอยากรอยากเหน ตนจงอยากขอใหผทมภาพดงกลาว

58

ยตการสงตอ หรอเผยแพรภาพตอไป สาหรบผทลงมอทานน ตนเชอวาเขาทาแคตองการความสนกมากกวาทมเจตนาอยางอน ในประเดนนเปนหนาทของเจาหนาทตารวจในการดาเนนคดตามกฎหมายเพอไมใหเกดความเสยหายกบดารา หรอผมชอเสยงคนอน ๆ

จากกรณทกลาวมาการตดตอภาพและการเผยแพรขอมลเทจทาใหผอนไดรบความเสยหาย อบอาย หรอกลายเปนตวตลก ถอวามความผดตามพระราชบญญตวาดวยการกระทาผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2560 มาตรา 14 (1) ซงกลาวไววา นาเขาสระบบคอมพวเตอรซงขอมล คอมพวเตอรปลอมไมวาทงหมด หรอบางสวน หรอขอมลคอมพวเตอรอนเปนเทจ โดยประการท นาจะเกดความเสยหายแกผอน หรอประชาชน” ซงใหลกษณะของความผดทฟองรองเปนคดความกนดวยมาตรา 14(1) มความหลากหลาย ดงตอไปน 1) ความผดตอระบบ เชน การปลอมแปลงไฟลเพอแฝงตวเขามาทาลายระบบคอมพวเตอร

2) การหลอกลวง ฉอโกง เชน การปลอมหนาเวบไซตวาเปนเวบไซตของสถาบนการเงน 3) การหมนประมาท เชน การใสความผอนใหบคคลทสามฟงอนกอใหเกดความเสยหายตอ

ชอเสยง สองขอแรกทกลาวมานนเปนความผดททาใหเกดความเสยหายตอคนจานวนมาก หรอตอ

ประชาชนสวนรวม ขณะทการหมนประมาทเปนความผดตอสวนตว นอกจากน ในกรณความผดตอระบบ และการฉอโกง ศาลมกตดสนใหมความผด ขณะทการหมนประมาทมอตราการยกฟองและถอนฟองสง

กรณทมการเผยแพรผานอนเทอรเนต หากภาพมลกษณะเปนภาพลามกอนาจารสามารถ เขาขายผดกฎหมายการเผยแพรสอลามกได นอกจากกนยงมกฎหมายอาญาเรองการหมนประมาท เขามาเกยวของ โดยประมวลกฎหมายอาญามาตรา 328 ไดกลาวไววา ถาความผดฐานหมนประมาทไดกระทาโดยการโฆษณาดวยเอกสาร ภาพวาด ภาพระบายส ภาพยนตร ภาพ หรอตวอกษรททาใหปรากฏดวยวธใด แผนเสยง หรอสงบนทกเสยงอยางอน กระทาโดยการกระจายเสยง หรอโดยการกระทาการปาวประกาศดวยวธอนใด ผกระทาตองระวางโทษจาคกไมเกนสองป หรอปรบไมเกนสองแสนบาท3 กรณการปรบใชกบการกลนแกลงทางสงคมออนไลนไดเฉพาะในกรณทผรงแก ไดนาขอมลเขาคอมพวเตอรทบดเบอน ปลอมทงหมด หรอบางสวนหากผรงแกไดนาขอมลจรงเขาสระบบคอมพวเตอรกไมสามารถปรบใชมาตรานได หรอหากเปนการรงแกโดยการนาเขาสระบบคอมพวเตอรทมลกษณะลามก เชน รปภาพตดตออนเปนภาพลามก เขาสระบบสงคมออนไลนอาจจะปรบใชมาตรา

                                                            3 มลนธอนเทอรเนตรวมพฒนาไทย (ไทยฮอตไลน), การตดตอภาพผอนเขาขายผดกฎหมายอนเทอรเนต

หรอไม? [Online], 3 เมษายน 2561. แหลงทมา http://report.thaihotline.org/knowledge/laws/117.

59

14(4) แตตองพจารณาวาภาพทนามากลนแกลง หรอรงแกนน มลกษณะยวยใหเกดอารมณทางเพศหรอไม หากเปนสตรมการปดปดอวยวะเพศไวบาง หรอเหนเพยงบางสวนกไมอาจสรปวาเปนภาพลามก จงไมอาจสรปไดวา มาตรา 14(4) ไมครอบคลมผทกลนแกลงนาภาพลามกเขาสระบบคอมพวเตอร

ปญหากรณการนาขอมลสวนตว หรอความลบของผอนไปเผยแพร (Outing) นนกอาจจะปรบใชกฎหมายรางพระราชบญญตปองกนขอมลสวนบคคล พ.ศ....มาตรา 24 มใจความสาคญวา หามมใหผควบคมขอมลสวนบคคลใช หรอเปดเผยขอมลสวนบคคลทอยในความครอบครอง หรอควบคม ดแลของตนโดยไมไดรบความยนยอมเปนหนงสอจากเจาของขอมล หรอใชขอมลสวนบคคลทตองหามตามกฎหมายโดยไมไดรบความยนยอมเปนหนงสอจากเจาของขอมลไดแตหากเปนกรณทผเสยหายเปนบคคลสาธารณะ การปรบใชกฎหมาย รางพระราชบญญตปองกนขอมลสวนบคคล พ.ศ....มาตรา 24 กไมครอบคลมผทถกกลนแกลงได

จากประเดนนจงสรปไดวา พฤตกรรมของระบบสอสงคมออนไลนไมไดมแคการกระทาทเปนการดาทอ วาราย ใหรายแกผถกกระทาบนสออนเทอรเนตอยางเดยว กลบยงมในเรองของปมในใจ อน ๆ ทสงผลกระทบตอจตใจของผถกกระทาในวงกวาง เชน ลกษณะพฤตกรรมทเปนการกลนแกลง บนโลกไซเบอรประกอบไปดวย การลบเพอนออกจากกลมการสงอเมลลอเลยน การนารปภาพในโทรศพทมอถอของคนอนมาเผยแพรโดยไมไดรบอนญาต การสงตอขอมลทเปนความลบการขมขวา จะเอาชนะ หรอทาราย การแพรกระจายขาวลอทไมดของผอนอนสงผลใหผอนไดรบความเสยหาย การพดเพอใหผอนอดอดใจ ทงน การตดตอภาพทมวตถประสงคอยางเดยวกน ถอเปนสวนหนงใน การกลนแกลงเชนกน โดยทผทจะรงแกจะทาการนารปภาพของผทถกรงแกเขาโปรแกรมตดแตงภาพ เพอมเจตนาทจะเปลยนแปลงรปภาพใหดไมเหมอนจรง โดยรปทออกมานนจะดนาเกลยดเพอทจะนาไปใชในการลอเลยน กระทาความผดละเมดสทธผถกรงแกได การกระทาดงกลาวถอเปนสงทไมถกตอง อกทงยงเปนการใชเครองมอดงกลาวในการทาความผดไดเชนกน ตวอยางเชน ผกระทาบางคนรงแกผอนโดยการนาขอมลไปเผยแพรผานทาง Facebook สงรปผ รปภาพทมลกษณะกอกวน ไปแกลงคนอนผานทางแอปพลเคชน Line ซงเปนแอปพลเคชนสาหรบการตดตอสอสารผานขอความ การตดตอภาพคนอนทไมชอบหนาใหเปนรปหนาผ ทาใหสงผลกระทบตอจตใจของผถกรงแก บางทอาจจะโมโหทถกสงภาพตดตอ และไปเอาเรองกบคนทถกรงแก แตถากลบไปรงแกคนทไมมทางสแลวผวจยมความคดเหนวาในสวนนเปนปญหา เนองจากผถกรงแกไมสามารถทจะทาอะไร หรอรงแกโตตอบฝายทรงแกได เพราะวาไมสามารถหาตวผกระทาการรงแกไดพบเนองจากสอสงคมออนไลนสามารถทาการปกปดขอมล โดยใชกฎหมายขอมลสวนบคคลได ซงสงผลใหผถกรงแกเสยใจ โศกเศรา และเกบกดจากการถกรงแกเรอย ๆ ทาใหไมมทางออก และยงเปนการสงผลตอการเปนภาวะซมเศรา รวมถงนาไปสการฆาตวตายไดนนเอง

60

ทงนผบงคบใชกฎหมายควรจะมการแกไขปญหาในเรองของการใชรปโปรไฟลปลอม การเอารปบคคลอนมานาเสนอในสอสงคมออนไลน โดยทเจาของรปภาพนนไมยนยอม และเราตองมมาตรการรวมถงกฎหมายทจะลงโทษและบงคบใชไดจรง จะไดทาใหผถกกลนแกลงรงแกมสามารถแกไขปญหาโดยสามารถนาไปฟองรองคดเพอลงโทษผทกระทาการรงแกผอนได 4.3 ปญหากรณการแอบอางชอ หรอตวตนของผอน (Impersonation)

การแอบอางชอ หรอตวตนของผอน หมายถง การแอบอางชอ รปถายของผอนไปโพสตขอความบนเครอขายสงคมออนไลน หรอเพอไปหลอกใหผอนเขาใจผดวาเปนบคคลทรจก หรอคนเคย จากนนกทาใหเสยภาพลกษณ เชน การสรางบญชเฟสบคปลอมเปนบคคลทมชอเสยง แลวขอบรจาคเพอการกศลซงอาจจะทาใหประชาชนมความเขาใจผดหลงเชอ แตบคคลผทโดนรงแกไมไดทราบเรองแตกอาจจะทาใหโดนดถกดแคลน อนสงผลใหเสยภาพพจน เสยเครดตทางสงคม หรอเสยชอเสยง เปนตน ซงตามหลกซงพระราชบญญตวาดวยการกระทาผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2560 มาตรา14 (1) ซงมใจความสาคญวา “การนาเขาสระบบคอมพวเตอรซงขอมลคอมพวเตอรปลอมไมวาทงหมด หรอบางสวน หรอขอมลคอมพวเตอรอนเปนเทจ โดยประการทนาจะเกดความเสยหายแกผอน หรอประชาชน มความผดตองระวางโทษจาคกไมเกนหาป หรอปรบไมเกนหนงแสนบาท หรอทงจาทงปรบ” หรอทาใหมความผดฐานหมนประมาทตามมาตรา 236 ซงมใจความสาคญวา“ผใดใสความผอนตอบคคลทสาม โดยประการทนาจะทาใหผอนนนเสยชอเสยง ถกดหมน หรอถกเกลยดชง ผนนกระทาความผดฐานหมนประมาท” และยงมความผดฐานโฆษณาใหผอนไดรบรผานสอสงคมออนไลน ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 328 ทมใจความสาคญวา “ถาความผดฐานหมนประมาทไดกระทาโดยการโฆษณาดวยเอกสาร ภาพวาด ภาพระบายส ภาพยนตร ภาพ หรอตวอกษรททาใหปรากฏไมวาดวยวธใด ๆ แผนเสยง หรอสงบนทกเสยง บนทกภาพ หรอบนทกอกษรกระทาโดยการกระจายเสยง หรอการกระจายภาพ หรอโดยกระทาการปาวประกาศดวยวธอน ผกระทาตองระวางโทษจาคกไมเกนสองป เชน ผลการใหสมภาษณของนกศกษาวทยาลยแหงหนงในภาคใตของประเทศไทย4

“...มคนแอบเขาใชงาน Facebook ของหน แลวเทยวมาสง Link หนงโป แลวใช Facebook หนสงใหคนอนไปทว มแตคนมาดาหนเสย ๆ หาย ๆ หนเครยดมาก กลวมาก มเพอนบางคนทมหาวทยาลยถงขนเลกคบ เลกคยไปเลยคะ เคากพยายามบอกคนใกลชดแตไมมใครเชอวาจะไมใชหนเปนคนทาจรง ๆ ทาเอาหนเครยดนอนไมหลบไปเปนเดอน ๆ ดทมเพอนคอยใหคาปรกษาคะ ตอนน

                                                            4 ธนยากร ตดเกอ และมาล สบายยง, “รปแบบ ผลกระทบ และวธการจดการเมอถกรงแกบนโลกไซเบอร

ของนกศกษาวทยาลยแหงหนงในภาคใตของประเทศไทย”.

61

ยงกลว ๆ อยเลยไมอยากเลนสอสงคมออนไลนไปเลยคะ กลวมาก...” ลลาวด นามสมมต ไดใหสมภาษณเมอวนท 22 มกราคม 2560 (ธนยากร ตดเกอ และมาล สบายยง, 2560)

จากกรณทลลาวด นามสมมตใหสมภาษณนน หากผทกระทาผดไมยอมรบและตอสคด และพสจนไมไดวา การดานนมาจากบคคลคนนนจรง หากระบเลข IP Address ของเครองสงขอความนนไมไดกยากแกการระบวาเปนความผด เพราะผใหบรการรายใหญอยางเวบสอสงคมออนไลน เฟสบค ซงมสานกงานใหญอยทสหรฐอเมรกา มกจะปฏเสธทจะใหขอมลเมอทางการไทยขอทราบหมายเลข IP Address ทงนเพราะขดตอหลกกฎหมายคมครองสวนบคคล ดงนนหากพบวาทพกอาศยทไดระบเลข IP Address เปนสถานททมผใชบรการหลายคนกยากทจะระบวาใครเปนผกระทา ดงนนพระราชบญญตวาดวยการกระทาผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2560 มาตรา14 (1) หรอกฎหมายอาญามาตรา 326 และมาตรา 328 กไมสามารถนามาปรบใชได

จากประเดนนจงสรปไดวาปญหาของการทจะยบยงเรองของการกลนแกลงทางออนไลนนนตองมมาตรการและบทลงโทษกระทาความผดเพยงอยางเดยวไมเพยงพอ ตองมการสบหาหรอแสวงหาวาผกระทาความผดในสอสงคมออนไลน ตองใหแสดงถงการกระทาของผทกระทาความผดและตนเหตของปญหาทเกดขนอยางในปจจบน การแอบอางชอปลอมตวตนวาเปนบคคลทเปนตวจรง แตไมใชตวจรง แลวมาทาใหคนอนเขาใจผด อนอาจเปนการกระทาในลกษณะของการหลอกลวง และมเจตนาเพอทจะกลนแกลงไดซงผวจยมความคดเหนวา ในปจจบนมสอสงคมอยมากทใชสอสงคมออนไลนในการสรางบญชผใช (User Account) ปลอม โดยมรปทใชแทนบคคลอนทดเสมอนจรง เชน การสราง Facebook ปลอม และทาการลงรปคนอน บางกรณกเอาไวดาคนอนบาง เอาไวหลอกขายสนคาบาง ซงเปนการกระทาทมความผดตามกฎหมาย โดยลกษณะการกลนแกลงนน ถาไดมการกลนแกลงไปแลว กจะมความผดตามประมาลกฎหมายอาญาดวยเชนกน เนองจากการสราง Facebook ปลอม และลงรปคนอน อาจเปนความผดตามพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 ถามองคประกอบเหลานครบถวน การกระทาดงกลาวจะมโทษตามกฎหมายอาญาทนท

อกทงยงเปนปญหาทเกดขนไดบอย ๆ ในปจจบน เนองจากมคนใช Facebook หรอสอสงคมออนไลนอน ๆ คนททาการปลอมขอมลไมไดเพยงแคตองการทจะกลนแกลงทวไปเทานน แตยงสงผลเสย และเกดผลกระทบตอบคคลอนดวย กลาวคอเจาของรปภาพ หรอเจาของโปรไฟลนนเอง เขาอาจจะถกคนอนเขาใจผดวาเปนคนเดยวกนกเปนได ทงนเราตองมกฎหมายปองกนโดยเฉพาะ ซงรางพระราชบญญตขอมลสวนบคคลนนกถอเปนกฎหมายทไดรบผลกระทบโดยตรงกบเรองของการแอบอางชอน ผวจยไดเลงเหนถงปญหาทเกดขนและไดนาเสนอแนวทางกฎหมาย ซงใชพระราชบญญตวาดวยการกระทาผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2560 มาตรา 14 (1) หรอประมวลกฎหมายอาญามาตรา 326 และมาตรา 328 แตทวาการสบหาตนตอของขอมล หรอเจาของขอมลนน ผกระทา

62

ความผดอาจจะตองขอขอมลสวนบคคลจากผใหบรการอนเทอรเนต ซงเปนเรองทเขาถงยากและตามหาตวผกระทาความผดยาก เพราะอาจจะมการหลบหน เปลยนอเมลหน ทาใหยากตอการตามตว ผวจยมความคดเหนวาควรมการปรบบทกฎหมายใหเขมงวด อนอาจสรางความกลวตอผทอาจจะกระทาความผดได

4.4 ปญหากรณการคกคามขมขอยางจรงจง และรนแรงวาจะทาใหผอนเสยชอเสยง

การจะทารายรางกายนนแมวาการคกคาม ขมขอยางจรงจงและรนแรงวาจะทาใหผอนเสยชอเสยง หรอจะทารายรางกายนน สวนใหญจะมลกษณะการใชกาลง หรออานาจทเหนอกวาทาใหผอนเดอดรอน ถอเปนความผดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 309 “ผใดขมขนใจผอนใหกระทาการใด ไมกระทาการใดหรอจายอมตอสงใด โดยทาใหกลววาจะเกดอนตรายตอชวต รางกาย เสรภาพ ชอเสยง หรอทรพยสนของผถกขมขนใจนนเอง หรอของผอน หรอโดยใชกาลงประทษรายจนผถกขมขนใจตองกระทาการนน ไมกระทาการนน หรอจายอมตอสงนน ตองระวางโทษจาคกไมเกนสามป หรอปรบไมเกนหกหมนบาท หรอทงจาทงปรบ” การปรบใชกฎหมายมาตรา 309 ในการรงแกบนสอสงคมออนไลนนนบางกรณความกลวนนมสาเหตมาจากปจจยอนกไมอาจจะปรบใชมาตรานได จงปรบใชกฎหมายจะเปนความผดอาญาตามพระราชบญญตวาดวยการกระทาผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2560 มาตรา 11 ทนามาปรบใชในกรณทเปนการรงแกบคคลเปนจานวนมาก จนเปนการรบกวนระบบคอมพวเตอรโดยปกตสข แตการกระทาความผดในมาตรานตองเปนการปลอมแปลงทมาของขอมล ซงปกตจะมการปลอมชอ แตไมไดปลอม IP Address ดงนนจงไมอาจจะปรบใชมาตรานเพอคมครองผถกรงแกทางสอสงคมออนไลนได จากประเดนนจงสรปไดวา การถกขมข ขนใจ ไมไดมเฉพาะทางกายภาพเทานน แตมทางดานสอออนไลนดวย โดยไมไดใชกาลงประทษรายแตอยางใด เพยงแตลกษณะการขมขนใจ สวนใหญนนมาจากหลายสาเหต คอการกลนแกลง โดนการนาขอมลทเปนความลบของผถกรงแก นามาใชเปนเครองมอในการขมขนใจ ขมข จนทาใหไมอยากจะเผชญหนาตอสงคม โดยกลววาคนอนจะรความลบทเปนสงไมด บางครงผถกรงแกกตองทาตามคาสงของผรงแกจนเกดภาวะตงเครยด โดยถาขอมลทถกผรงแกไดขมข และเปดเผยออกไปตอสาธารณะ โดยเฉพาะผานทางสอออนไลนนอาจทาใหผโดยรงแกไดรบความเสยหายโดยเฉพาะชอเสยง อนสงผลตอจตใจ และถอวาเปนภยคกคามทสาคญอยางหนงเลยทเดยว ภาครฐตองแกไขปญหานอยางจรงจง ดงตวอยางทเหนไดชดคอ การทเปนบคคลสาธารณะ และมผไมหวงดเขามากอกวน กลนแกลง หรอนาความลบของผทเปนบคคลสาธารณะเขามาโพสตประจานบนโลกสอออนไลน ซงเปนสอทใครกจะสามารถเปดดกได ทาใหขอมลทประชาชนทเขามาเสพสอไดเขาใจถงความลบตาง ๆ ทบคคลสาธารณะนนไดปดไว จงทาใหบคคลสาธารณะนนไดรบความเสยหาย เกดความเครยด วตกกงวล หรอไมไดรบความนยม อาจจะสงผล

63

กระทบตอหนาทการงานไมมแรงจงใจทจะทางานเนองจาก มคนไมหวงเขามาคอยทาลายชอเสยง โดยสวนใหญจะจบมอดมไมไดเพราะวา การกระทาเกดขนบนโลกออนไลน แมวาจะทราบ IP Address กตาม ผไมหวงดกสามารถทจะปด IP Address หนไป เพอใช IP Address อนได ทาใหยากตอการนาผกระทาความผดมาลงโทษนนเอง 4.5 ปญหากรณการฆาตวตวตายเมอโดนลอเลยนประจานจนทาใหเกดความอบอายจากสอสงคมออนไลน

ปญหาการฆาตวตวตายเมอโดนลอเลยน ประจานใหเกดความอบอายจากสอสงคมออนไลน เฟสบค หรอทวทเตอรนน ถอวาเปนปญหาทกาลงรนแรงมากขนเรอย ๆ ในสอสงคมออนไลน ซงทงประเทศไทยและตางประเทศกกาลงเผชญปญหานดวย ดงเชนกรณทเกดขนในวนท 13 กนยายน พ.ศ. 2559 ทเมองเนเปลส ประเทศอตาล หญงวยราวสามสบคนหนงฆาตวตาย5 หลงวดโอเลนเซกสของเธอแพรกระจายทวอนเทอรเนตตงแตเดอนเมษายนปทแลว และขอความในคลปนนถกนาไปลอเลยนจนทว หรอไมกออกมาเปนมม หรอคลปลอเลยน แนนอนวาการผลตซาเหลานนมใบหนาเธอเปนเครองหมายการคาโผลตามเวบไซตตาง ๆ ทงเวบหนงโปและเวบตลกขบขนทวไปตวตนในโลกแหงความจรงของเธอจงถกทาลาย กระทงเธอตองทาลายตวตนทางกายภาพในทสดนนอาจเปนสดขวหนงของการนาเรองลบมาเปดเผยและทาลายชวตคนในโลกแหงความจรง

หากพจารณาขอเทจจรงแลว เปนความผดตามมาตรา 326 ในการหมนประมาทนนไมถอเปนความผดซงการหมนประมาท คอการใสความผอนตอบคคลทสามโดยทาใหผอนนนเสยชอเสยงในเรองทาผดศลธรรม เสอมเสยทางการงาน การเงนและถกดหมน หรอถกเกลยดชง แตการดากไมไดทาใหทาใหคณคาความเปนคนลดลงดงนนถอวาไมผดฐานหมนประมาท ตามกฎหมายอาญามาตรา 326 สวนฐานความผดตามมาตรา 328 นน สวนการฆาตวตายเนองจากถกรงแกบนสอสงคมออนไลนนนพบวา ยงไมมกฎหมายใดทจะนามาปรบใชได หรอแมแตกฎหมายของประเทศสหรฐอเมรกา กยงไมมกฎหมายมาพจารณาความไดโดยตรง ดงกรณกฎหมายเกยวกบการกลนแกลงรงแกออนไลนไดแกคดUnited States V. Drew ทศาลตดสนในป ค.ศ. 2009 โดยขอเทจจรงคดนเกดขนในป ค.ศ. 2006 เนองจาก Lori Drew ไดลงทะเบยนใชงานเวบไซตเครอขายสงคม My Space และสรางหนาประวตบคคลซงไมมตวตนจรงขนมาโดยใช ชอ “Josh Evans” และตดตอขอเปนเพอนกบ Megan Meier อาย 13 ป ทงสองพดคยสนทกนตอมา Lori Drew ในบทบาทของ Josh Evans ไดกลาวถอยคาทาให Megan Meier กระทบกระเทอนใจเชน “โลกนจะนาอยถาไมมเธอ” สงผลให Megan Meier

                                                            5 ณฐกานต อมาตยกล, ชาแหละสงคม: นนใครในโลกออนไลน [Online], 19 พฤษภาคม 2561.

แหลงทมา http://www.gqthailand.com/talk/article/who-are-you-in-social-media.

64

กลายเปนคนซมเศราและในทสดไดผกคอตายแตศาลกไดตดสนการกระทาของ Lori Drew ไมเขาองคประกอบความผดตามกฎหมายของมลรฐ Missouri โจทก (พนกงานอยการ) จงนากฎหมายความผดทางคอมพวเตอร (Computer Fraud and Abuse Act หรอ CFAA) มาฟอง Lori Drew ในขอหาเขาถงคอมพวเตอรโดยปราศจากอานาจเนองจาก Drew ฝาฝนขอตกลงการใชงานของเวบไซตเครอขายสงคม My Space โดยกรอกขอมลทไมถกตองแทจรงในการสมครใชงานเวบไซตดงกลาวศาลเหนวาเพยงการท Lori Drew ฝาฝนขอตกลงการใชงานของเวบไซต My Space ยงไมถอวาเปนการเขาถงคอมพวเตอร โดยปราศจากอานาจ (Unauthorized Access) จงไมเขาองคประกอบความผด

จากประเดนนจงสรปไดวา ภยอนตรายทเกดจากสอสงคมออนไลนนนเปนภยทสงผลกระทบกระเทอนตอจตใจเปนอยางมาก โดยทอาจจะนาไปสภาวะซมเศราของผถกรงแกจนอาจนาไปสการฆาตวตายอยางทเหนในภาพทปรากฏบนขาวสารในปจจบน โดยสวนใหญเกดจากการกลนแกลงทางออนไลนทงสน โดยมสาเหตมาจากการประจาน พดจาวาราย หมนประมาท ในเรองออฉาว ทผถกรงแกไดเคยกระทาในสงไมด เปนตน ซงผวจยเหนวา ในตางประเทศหลาย ๆ ประเทศยงไมมบทกฎหมายโดยตรงทจะเขาใชมาบงคบ หรอลงโทษผกระทาความผดทางสอออนไลนสงคมโดยตรง โดยทจะเนนไปเรองของดานกฎหมายขอมลสวนบคคลเปนหลก จนลมถงภย หรอผลกระทบทางดานจตใจทเปนตวบคคลทบนทอนจตใจ และผถกรงแกอาจเกดอาการคมคลงอนเปนผลกระทบจากการถกกระทาเหลาน อาจจะทาในสงทไมคาดคด เชน ฆาตวตาย คดสนดวยวธตาง ๆ ซงเปนปญหา และสงผลกระทบในวงกวาง โดยทผรงแกไมคดวารสกผด สานกในความผดของตนกลบมองวาเปนเรอง ขา ๆ หรอเรองสนกเทานน

การทจะใหสงคมออนไลนของเราพบกบปญหาการรงแก โดยไมใชการบงคบ ขเขญ ขมขจตใจควรทจะมบทกฎหมาย เชน พระราชบญญตมาบงคบใชโดยตรง โดยบญญตในเรองของการรงแกทางสอสงคมโดยทเยยวยาผไดรบผลกระทบทางจตใจ ตนตอปญหาของเหตการณคดสนของผถกรงแกวาเกดจากอะไร ถาพวกเราสามารถทจะกาหนดปญหาตาง ๆ ตนตอของสาเหต แตละปญหาในการกลนแกลงทางออนไลนได ผวจยมความคดเหนวา เราควรจะมกฎหมายฉบบนเปนของตนเอง และลดปญหาอาชญากรรมทางดานการใชความคดในทางลบ กลาวหา ใหรายผอนไดอยางแนนอน

4.6 สรปปญหาโดยรวมของการปรบใชกฎหมายเกยวกบการรงแกทางสอสงคมออนไลน

เมอศกษาปญหาการรงแกทางสอสงคมออนไลนทเกดขนแลวนน ทาใหเหนวาประเทศไทยนนยงไมมกฎหมายทออกมาเพอแกไขปญหาการรงแกทางสอสงคมออนไลน เฟสบค หรอทวทเตอรเฉพาะอยางประเทศสหรฐอเมรกา ซงบทบญญตของกฎหมายของประเทศไทยทสามารถนามาปรบใชไดกนได คอ ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 326 328 และ 393 พระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2560 และรางพระราชบญญตคมครองขอมลสวนบคคล

65

พ.ศ. .......ซงประเทศไทยการรงแกทางสอสงคมออนไลน ถอเปนรปแบบการรงใหมทแฝงมากบอนเทอรเนต และเปนการเปลยนรปแบบของการทาความผดตามความเจรญกาวหนาทางดานเทคโนโลยทเปลยนแปลงไป ดงนนจากการศกษากฎหมายของไทยโดยรวมแลวพบวายงคงมปญหา ทตองพจารณาวากฎหมายทมอยแลวในปจจบนจะทาใหสามารถรองรบกบปญหาการคกคามทางอนเทอรเนตไดเพยงใดในปจจบนการกระทา หรอการดาเนนการตาง ๆ บนโลกของอนเทอรเนตทสรางความเสยหายใหกบบคคลและสงคมนนถอเปนความผด หรอไมทาใหปญหาทตามมาคอรปแบบของการกระทาตาง ๆ ทเกดขนนนกฎหมายทจะนามาใชจะมผลครอบคลม หรอลงโทษผกระทาความผดไดหรอไม ซงปญหาทจะควรนาพจารณากคอ

1) ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 326 มาตรา 328 และมาตรา 393 รปการกลนแกลงออนไลนทพบมากทสดในประเทศไทยคอการโดนลอเลยนและการถกตง

ฉายา ซงเปนลกษณะการกลนแกลงทอาจปรบใชกฎหมายอาญาเรองหมนประมาทตามมาตรา 326 หมนประมาทโดยการโฆษณาตามมาตรา 328 และการดหมนซงหนาตามมาตรา 393 ได แตการปรบใชกฎหมายอาญาดงกลาวกบการกลนแกลงออนไลน ไมสามารถครอบคลมการกลนแกลงออนไลนในทกลกษณะ หรออาจเกดปญหาในการปรบใช ดงนความผดฐานหมนประมาทตองเปนการกลาวยนยนขอเทจจรงและตองอาศยขอเทจจรงทเปนไปไดการกลนแกลง หรอลอเลยนกนดวยขอความทเปนไปไมไดจงไมเปนความผดฐานน เชน การวาผอนวาเปน “ผปอบ” “ชาตหมา” หรอดาวา “หนาผเปรต” ไมมความผดฐานหมนประมาทและตามหลกการพจารณาวาขอความทกลาวเปนหมนประมาทหรอไม ใหพจารณาจากความรสกของวญญชนทวไป ไมไดพจารณาจากความรสกของผถกหมนประมาทเพยงฝายเดยวแตการกลนแกลงออนไลนนนเปนพฤตกรรมทสงผลกระทบตอจตใจ หรอความรสกของเดก หรอเยาวชนผถกกลนแกลงโดยตรง ดงนนจงอาจเกดปญหาในกรณการกลนแกลงลอเลยนเพอความสนกสนานทบคคลธรรมดาทว ๆ ไปอาจรสกขบขน แตเดก หรอเยาวชนผถกกลนแกลงกลบรสกซมเศรา เจบปวด หรอเสยใจ เนองจากเดก หรอเยาวชนเชอวาการถกดถกโดยขอความทไมนาเชอนนเปนการสะทอนภาพทเพอน ๆ มองตวเดก หรอเยาวชนคนนน6นอกจากนน ถาการกลนแกลงลอเลยนกนของเดกและเยาวชนไมถงขนาดทาใหผถกกลนแกลงเสยชอเสยง ถกดหมน หรอถกเกลยดชง กไมอาจปรบใชมาตรา 326 ได เนองจากความผดฐานหมนประมาทตามมาตรา 326 ตองเปนการใสความ “โดยประการทนาจะทาใหผอนนนเสยชอเสยง ถกดหมน หรอถกเกลยดชง”และความผดฐานหมนประมาทตามมาตรา 326 ตองมบคคลทสามจงอาจปรบใชในกรณทผกลนแกลงออนไลนทาการสงขอความกลนแกลงผานเครองมอสอสารอเลกทรอนกสถงผถกกลนแกลงโดยตรงโดยไมมบคคลทสาม

                                                            6 เมธน สวรรณกจ, “มาตรการทางกฎหมายในการคมครองเดกและเยาวชนจากการถกกลนแกลงในสงคม

ออนไลน”, วารสารนตศาสตรมหาวทยาลยนเรศวร 10, 2(กรกฎาคม- ธนวาคม 2560): 54-56.

66

ทราบถงขอความนนไมได ถงแมความผดฐานหมนประมาทโดยการโฆษณาตามมาตรา 328 จะสามารถนามาปรบใชกบการกลนแกลงผานเครอขาย หรอสงคมออนไลนสาธารณะ เชน Facebook หรอเวบไซต pantip.com ได เพราะเครอขายออนไลน หรอเวปไซตดงกลาวสามารถเผยแพรสสาธารณชนโดยไมจากดบคคลแตการกลนแกลงกนดวยขอความทไมผดฐานหมนประมาทตามมาตรา 326

ดงทกลาวขางตนกไมสามารถเปนความผดตามมาตรา 328 ไดแมการดาดวยถอยคา หยาบคายและการสบประมาททไมเปนความผดฐานหมนประมาทอาจจะมความผดฐานดหมนซงหนาตามมาตรา 393 ได แตการทจะปรบเปนความผดตามมาตรา 393 ไดนนตองเปนการกระทา “ซงหนา” ดงนน การดากนโดยหางระยะทาง เชน การเขยนจดหมาย หรอการโทรศพทดากน แมจะเปนโทรศพททสามารถเหนหนาไดกไมใชการดหมนซงหนาตามมาตรา 393 ความผดตามมาตรานจง ไมอาจปรบใชกบการกลนแกลงออนไลนท สวนใหญเปนการสงขอความกลนแกลงกนโดยหางระยะทาง เชน การสงขอความกลนแกลงผานโทรศพทเคลอนท ระบบคอมพวเตอร หรอผานเครอขายสงคมออนไลน เพราะเปนการกระทาโดยระยะทางหางกน

2) พระราชบญญตดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2560 พระราชบญญตดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2560 ทสภานตบญญต

แหงชาตใหความเหนชอบเมอเดอนธนวาคม พ.ศ. 2559 และไดประกาศลงราชกจจานเบกษาเมอวนท 24 มกราคม พ.ศ. 2560 มผลบงคบใชแลวในวนท 24 พฤษภาคม พ.ศ. 2560 เพอการใชออนไลนอยางถกกฎหมาย สาหรบสาระสาคญทหลายคนควรพงระวงในพระราชบญญตวาดวยการกระทาผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2560 หรอ พ.ร.บ. คอมพวเตอร ฉบบท 2 มสาระสาคญอยางไรนน

โดยสรป 13 ขอ สาระสาคญ ดงน7 (1) การฝากรานใน Facebook, IG ถอเปนสแปม ปรบ 200,000 บาท (2) สง SMS โฆษณา โดยไมรบความยนยอม ใหผรบสามารถปฏเสธขอมลนนได ไมเชนนนถอเปนสแปม ปรบ 200,000 บาท (3) สง Email ขายของ ถอเปนสแปม ปรบ 200,000 บาท (4) กด Like ไดไมผด พ.ร.บ. คอมพวเตอร ยกเวนการกดไลค เรองเกยวกบสถาบน เสยงเขาขายความผดมาตรา 112 หรอมความผดรวม

                                                            7 Marketingoops, สรป 13 ขอ สาระสาคญสาคญจางาย ๆ พ.ร.บ. คอม 60 มผลบงคบใชแลว

[Online], 26 พฤษภาคม 2561. แหลงทมา https://www.marketingoops.com/news/viral-update/computer-law/.

67

(5) กด Share ถอเปนการเผยแพร หากขอมลทแชรมผลกระทบตอผอน อาจเขาขายความผดตาม พ.ร.บ. คอมพวเตอร โดยเฉพาะทกระทบตอบคคลท 3 (6) พบขอมลผดกฎหมายอยในระบบคอมพวเตอรของเรา แตไมใชสงทเจาของคอมพวเตอรกระทาเอง สามารถแจงไปยงหนวยงานทรบผดชอบได หากแจงแลวลบขอมลออกเจาของกจะไมมความผดตามกฎหมาย เชน ความเหนในเวบไซตตาง ๆ รวมไปถงเฟซบกทใหแสดงความคดเหน หากพบวาการแสดงความเหนผดกฎหมาย เมอแจงไปทหนวยงานทรบผดชอบเพอลบไดทนท เจาของระบบเวบไซตจะไมมความผด (7) สาหรบแอดมนเพจทเปดใหมการแสดงความเหน เมอพบขอความทผด พ.ร.บ. คอมพวเตอร เมอลบออกจากพนททตนดแลแลว จะถอวาไมเปนผกระทาความผด (8) ไมโพสตสงลามกอนาจาร ททาใหเกดการเผยแพรสประชาชนได (9) การโพสตเกยวกบเดก เยาวชน ตองปดบงใบหนา ยกเวนเมอเปนการเชดช ชนชม อยางใหเกยรต (10) การใหขอมลเกยวกบผเสยชวต ตองไมทาใหเกดความเสอมเสยเชอเสยง หรอถกดหมน เกลยดชง ญาตสามารถฟองรองไดตามกฎหมาย (11) การโพสตดาวาผอนมโทษตามประมวลกฎหมายอาญาอยแลว ไมมขอมลจรง หรอถกตดตอผถกกลาวหา เอาผดผโพสตได และมโทษจาคกไมเกน 3 ป ปรบไมเกน 200,000 บาท (12) ไมทาการละเมดลขสทธผใด ไมวาขอความ เพลง รปภาพ หรอวดโอ (13) สงรปภาพแชรของผอน เชน สวสด อวยพร ไมมความผด ถาไมนาภาพไปใชในเชงพาณชย หรอหารายได

การรงแกทางออนไลนนน เปนการรงแกกนโดยใชอปกรณอเลกทรอนกส และเครอขายอนเทอรเนตในการกระทาความผด โดยพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2560 ดงกลาว จงมบางมาตราทสามารถนามาใชเปนบทลงโทษในการกระทาความผดได โดยเวบไซต contentshifu.com ไดอธบายการกระทาบางสวนในการกระทาความผดตาม พระราชบญญตวาดวยการกระทาผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2560 ไวดงน

เนอหา 8 เรองทหามทาผดกฎหมาย พ.ร.บ. คอมพวเตอรและกรณศกษา: การทาผดตาม พ.ร.บ. คอมพวเตอร8

1) เขาถงระบบ หรอขอมลของผอนโดยไมชอบ ตามมาตรา 5 มาตรา 6 มาตรา 7 และมาตรา 8

                                                            8 Content Shifu, สรป พ.ร.บ. คอมพวเตอร: กรณศกษาและเนอหา 8 เรองทชาวเนตตองร [Online],

6 พฤษภาคม 2561. แหลงทมา https://www.contentshifu.com/others/computer-law/.

68

หากเขาไปเจาะขอมลทางคอมพวเตอรของคนอน โดยทเจาของขอมลไมไดอนญาต หรอในกรณทเรารจกกนดคอ การปลอยไวรส มลแวรเขาสคอมพวเตอรคนอน เพอเจาะขอมลบางอยาง หรอพวกแฮคเกอร ทเขาไปขโมยขอมลของคนอนกมความผดตาม พ.ร.บ. คอมพวเตอร โดยการกระทาดงกลาวมโทษดงตอไปน

เขาถงระบบคอมพวเตอร จาคกไมเกน 6 เดอน ปรบไมเกน 10,000 บาท หรอทงจาทงปรบ เขาถงขอมลคอมพวเตอร จาคกไมเกน 2 ป ปรบไมเกน 40,000 บาท หรอทงจาทงปรบ ลวงรมาตรการปองกนการเขาถงระบบคอมพวเตอรและนาไปเปดเผย จาคกไมเกน 1 ป ปรบ

ไมเกน 20,000 บาท หรอทงจาทงปรบ ดกรบขอมลคอมพวเตอร จาคกไมเกน 2 ป ปรบไมเกน 40,000 บาท หรอทงจาทงปรบ 2) แกไข ดดแปลง หรอทาใหขอมลผอนเสยหาย ตามมาตรา 9 และมาตรา 10 ในกรณนจะหมายความรวมถงการทาใหขอมลเสยหาย ทาลาย แกไข เปลยนแปลง เพมเตม

ขอมลของผอนโดยมชอบ หรอจะเปนในกรณททาใหระบบคอมพวเตอรของผอนไมสามารถทางานไดตามปกต ตวอยางเชน กรณของกลมคนทไมชอบใจกบการกระทาของอกฝายแลวตอตานดวยการเขาไปขดขวาง ทาลายระบบเวบไซตของฝายตรงขาม ทาใหบคคลอน ๆ ใชงานไมได โดยมบทลงโทษระวางโทษจาคกไมเกน 5 ป ปรบไมเกน 100,000บาท หรอทงจาทงปรบ

แตถาเปนกรณกระทาตอระบบ หรอขอมลคอมพวเตอรตามมาตรา 12 หรอเขาถงระบบ ขอมลดานความมนคงโดยมชอบ จะตองไดรบโทษจาคก 3 ป ถง 15 ป และปรบ 60,000 บาท ถง 300,000 บาท และถาเปนเหตใหเกดอนตรายตอบคคลอน ตองไดรบโทษจาคกไมเกน 10 ป และปรบ 200,000 บาท และถาเปนเหตใหบคคลอนถงแกความตาย ตองจาคก 5 ป ถง 20 ป และปรบ 100,000 บาท ถง 200,000 บาท

3) สงขอมล หรออเมลกอกวนผอน หรอสงอเมลสแปม ตามมาตรา 11 ขอนกเขากบประเดนพอคา แมคาออนไลน หรอนกการตลาดทสงอเมลขายของทลกคาไม

ยนดทจะรบ หรอทรจกกนวา อเมลสแปม หรอแมแตการฝากรานตาม Facebook กบ IG กเปนสงทไมควรทา และยงรวมถงคนทขโมย Database ลกคาจากคนอน แลวสงอเมลขายของตวเอง โดยมบทลงโทษ คอ ในกรณทสงโดยปกปด หรอปลอมแปลงแหลงทมา ปรบไมเกน 1 แสนบาท และถาสงโดยไมเปดโอกาสใหปฏเสธตอบรบไดโดยงาน ตองไดรบโทษจาคกไมเกน 2 ป ปรบไมเกน 40,000 บาท หรอทงจาทงปรบ

4) เขาถงระบบ หรอขอมลทางดานความมนคงโดยมชอบ ตามมาตรา 12 โพสตเกยวกบเรองการเมองทสงผลใหเกดความเสยหาย หรอความมนคงตอประเทศ หรอ

โพสตทเปนการกอกวน หรอการกอการรายขน กมความผด เพราะมาตรา 12 ไดบอกไววาการเขาถงระบบ หรอขอมลทางดานความมงคงโดยมชอบ หรอการโพสตขอความในโลกออนไลนทเขาขายขอมล

69

เทจทนาจะเกดความเสยหายตอความมนคงของประเทศ ความปลอดภยสาธารณะ หรอทาใหประชาชนเกดอาการตนตระหนก และลวงรถงมาตรการปองกนการเขาถงระบบคอมพวเตอรและนาไปเปดเผย

ทงน สามารถแบงบทลงโทษจากผลของการกระทาความผดไดดงน (1) กรณไมเกดความเสยหาย จาคก 1 ถง 7 ป และปรบ 20,000 บาท ถง

140,000 บาท (2) กรณเกดความเสยหาย จาคก 1 ถง 10 ป และปรบ 20,000 บาท ถง

200,000 บาท (3) กรณเปนเหตใหผอนถงแกความตาย จาคก 5 ถง 20 ป และปรบ 100,000 บาท

ถง 400,000 บาท 5) การจาหนาย หรอเผยแพรชดคาสงเพอนาไปใชกระทาความผด ตามมาตรา 13 กรณทาเพอเปนเครองมอในการกระทาความผดทางคอมพวเตอรตามมาตรา 5-11 ตองจาคก

ไมเกน 1 ป ปรบไมเกน 20,000 บาท หรอทงจาทงปรบ หากมผนาไปใชกระทาความผด ผจาหนาย หรอผเผยแพรตองรบผดชอบรวมดวย

กรณทาเพอเปนเครองมอในการกระทาความผดทางคอมพวเตอร มาตรา 12 ตองจาคกไมเกน 2 ป ปรบไมเกน 40,000 บาท หรอทงจาทงปรบ หากมผนาไปใชกระทาความผด ผจาหนาย หรอผเผยแพรตองรบผดชอบรวมดวย

6) การนาขอมลทผดกฎหมายเขาสระบบคอมพวเตอร ตามมาตรา 14 ในความผดมาตรา 14 จะระบโทษการนาขอมลทขดตอพระราชบญญตวาดวยการกระทาผด

เกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2560 เขาสระบบคอมพวเตอร ซงแบงออกเปน 5 ขอความผดดวยกนคอ (1) โพสตขอมลปลอม ทจรต หลอกลวง เชน ขาวปลอม โฆษณาธรกจลกโซท

หลอกลวงเอาเงนลกคา และไมมการสงมอบของใหจรง ๆ เปนตน (2) โพสตขอมลความผดเกยวกบความมงคงปลอดภย (3) โพสตขอมลความผดเกยวกบความมนคง กอการราย (4) โพสตขอมลลามก ทประชาชนเขาถงได (5) เผยแพร สงตอขอมล ทรแลววาผด เชน กด Share ขอมลทมเนอหาเขาขาย

ความผดตามพระราชบญญตวาดวยการกระทาผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2560 กมความผด ทงน การกระทาดงกลาวมบทลงโทษตามกฎหมาย คอ หากเปนการกระทาทสงผลถง

ประชาชน ตองไดรบโทษจาคกไมเกน 5 ป ปรบไมเกน 100,000 บาท หรอทงจาทงปรบ และหากเปนกรณทเปนการกระทาทสงผลตอบคลใดบคคลหนง ตองไดรบโทษจาคกไมเกน 3 ป ปรบไมเกน 600,000 บาท หรอทงจาทงปรบ แตในกรณอยางหลงนสามารถยอมความกนได

70

7) การใหความรวมมอ ยนยอม รเหนเปนใจกบผรวมกระทาความผด ตามมาตรา 15 กรณนถาเทยบใหเหนภาพชด ๆ เชน เพจตาง ๆ ทเปดใหมการแสดงความคดเหน แลวม

ความคดเหนทมเนอหาผดกฎหมายกมความผด แตถาหากแอดมนเพจตรวจสอบแลวพบเจอ และลบออก จะถอวาไมมความผด

แตถาไมยอมลบออกตองไดรบโทษ ถอวาเปนผกระทาความผดตามมาตร 14 ตองไดรบโทษเชนเดยวกนผโพสต หรอแสดงความคดเหนทางออนไลน แตถาผดแลระบบพสจนไดวา ตนไดปฏบตตามขนตอนการแจงเตอนแลวไมตองรบโทษ

8) การตดตอ เตม หรอดดแปลงภาพ ตามมาตรา 16 ความผดขอน แบงออกเปน 2 ประเดนหลกคอ

(1) การโพสตภาพของผอนทเกดจากการสราง ตดตอ หรอดดแปลง ทนาจะทาใหผอนนนเสยชอเสยง ถกดหมนเกลยดชง อยางเชนกรณทเอาภาพดาราไปตดตอ และตกแตงเรองขนมา จนทาใหบคคลนนเกดความเสยหาย กถอวามความผดตามพระราชบญญตวาดวยการกระทาผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2560

(2) การโพสตภาพผเสยชวต หากเปนการโพสตททาใหบดามารดา คสมรส หรอบตรของผตายเสยชอเสยง ถกดหมนเกลยดชง หรอไดรบความอบอาย

หากทาผดตามน ตองไดรบโทษจาคกไมเกน 3 ป และปรบไมเกน 200,000 บาท จากกรณทมชายหนมคนหนงถายรปตกทมลกษณะเอน ๆ พรอมโพสตขอความประมาณวา

ตกทรดตว ลงบนเฟสบค เลยทาใหเกดเปนประเดนทหลายเอาตกอกตกใจไปกนใหญ แตตอมากมการเปดเผยวา ตกทเหนนนเปนเพยงดไซนของตกทตงใจจะใหเอนแบบนนอยแลว เลยทาใหเจาของโพสตถกตารวจเรยกสอบสวน เพราะเขาขายความผดตามพระราชบญญตคอมพวเตอร มาตรา 14 (2) นาขอความเทจเขาระบบคอมพวเตอร อนเปนเทจกอใหเกดความตนตระหนก

อกกรณหนงทนาสนใจคอ พระราชบญญตวาดวยการกระทาผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 สามารถชวยคมครองผทใชงานคอมพวเตอร หรออนเทอรเนตไดดวย อยางเชนกรณคดของคณบรบรณ เกยงวรางกล ทถกตงขอหาหมนประมาท และ พระราชบญญตวาดวยการกระทาผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 มาตรา 14 (1) จากการโพสตเฟซบกเกยวกบเหตการณทตารวจเขาคนบาน โดยอางอานาจตามมาตรา 44

ซงคณบรบรณไดยนหนงสอรองความเปนธรรมตอศาลวา พระราชบญญตวาดวยการกระทาผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2560 แลว โดยพระราชบญญตดงกลาวไดยกเลกขอความในมาตรา 14 ของพระราชบญญตวาดวยการกระทาผดเกยวกบคอมพวเตอรฉบบเดม และบญญตใหมไววา หามมใหนาบทบญญตดงกลาวมาใชลงโทษกบการกระทาความผดฐานหมนประมาทตามประมวลกฎหมายอาญา จงขอใหอยการมคาสงไมฟองในขอหาตามพระราชบญญตวาดวยการกระทาผดเกยวกบ

71

คอมพวเตอร พ.ศ. 2550 ผลปรากฏวา อยการศาลจงหวดราชบรมคาสงไมฟองคดบรบรณในขอหาตามพระราชบญญตวาดวยการกระทาผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2560

พระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2560 เพอแยกความผดเกยวกบการหมนประมาท แตหากมความผดในขอหาหมนประมาท จะไมมความผดในกฎหมายคอมพวเตอร9

3) สาระสาคญรางกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคล พ.ศ……… ในเรองเกยวกบหลกการประมวลผลขอมลนนรางพระราชบญญตฉบบนไดกาหนดวธการ

ประมวลผลขอมลสวนบคคลสามารถกระทาไดโดยวธการอเลกทรอนกส วธการอตโนมต หรอวธการอนใดซงหมายถงวธทมใชวธการทางอเลกทรอนกส ในการจดเกบรวบรวม บนทก จดหมวดหม โดยจะกระทามไดเวนแตไดรบความยนยอมจากเจาของขอมลและภายใตวตถประสงคการประมวลผล

ในสวนของผควบคมขอมลนนรางพระราชบญญตนไดกาหนดใหผควบคมขอมลมหนาทตองเกบรวบรวมขอมลเทาทจาเปนวตถประสงคทจะใช หรอเปดเผย โดยขอมลทจะใช หรอเปดเผยจะตองถกตองครบถวน การเกบรวบรวมขอมลตองมการกาหนดวตถประสงคอยางใดอยางหนงทแนนอนชดเจน ในกรณทใช หรอเปดเผยขอมลสวนบคคลแตกตางไปจากวตถประสงคทเกบรวบรวมขอมล ไมสามารถกระทาได เวนแตไดรบความยนยอมของเจาของขอมล หรอผแทน หรอโดยอานาจของกฎหมาย รกษาความปลอดภยขอมลสวนบคคล ตองเปดเผยขอมลทวไปเกยวกบการเกบรวบรวม การเกบรกษา และการใชขอมลสวนบคคล ยอมรบสทธในการเขาถงและสทธในการแกไขขอมลของเจาของขอมลสวนบคคล

ในเรองของการประมวลผลขอมลนนรางพระราชบญญตนไดกาหนดใหมการประมวลผล โดยชอบ และกาหนดวตถประสงค ขอบเขต ระยะเวลา ฯลฯ โดยชดแจง นอกจากนยงกาหนดใหพยายามทจดเกบขอมลโดยตรงจากเจาของขอมล รวมถงการประมวลผลโดยมไดรบความยนยอมจากเจาของขอมลโดยชดแจงจะกระทามไดเวนแตมกฎหมายอนกาหนดเปนการเฉพาะผกพนตามสญญาเพอการศกษาและวจย

ในเรองของการคมครองเจาของขอมลนนรางพระราชบญญตนไดกาหนดสทธของเจาของขอมล คอสทธในการรบทราบรายละเอยดบางประการ เชน สทธในการรบแจงวตถประสงคของการเกบรวบรวมขอมลสวนบคคล สทธในการเขาถงเพอตรวจสอบและแกไขขอมลสวนบคคลของตนเอง สทธในการรองเรยนตอคณะกรรมการและการเรยกรองคาเสยหาย

                                                            9 Stop Cyber Bullying Team, กฎหมายควบคมและคมครองจากการถกกลนแกลงผานทางโซเชยล

[Online], 28 มกราคม 2561. แหลงทมา https://theprototype.pim.ac.th/2018/01/28/ lawsaboutbullying/.

72

ในเรองของความปลอดภยของขอมลทมการประมวลผลนนรางพระราชบญญตฉบบนกาหนดใหขอมลสวนบคคลตองไดรบการประมวลผล จดเกบและควบคมโดยคานงมาตรฐานทางเทคโนโลย และมาตรการความปลอดภยอยางเหมาะสม โดยตองเปนขนตาทคณะกรรมการประกาศกาหนด และการประมวลผลสนสดลงเมอผประมวลผลหยดการประมวลผลและผควบคมไดแจงใหคณะกรรมการทราบถงการเปดเผยขอมลโดยทวไปและการเปดเผยขอมลเฉพาะเจาะจงรางพระราชบญญตนไดกาหนดขอหามมใหเปดเผยขอมลสวนบคคลทมการประมวลผลโดยทวไปและ โดยเฉพาะเจาะจง โดยปราศจากความยนยอมจากเจาของขอมลโดยชดแจงเวนแตเขากรณยกเวนทสามารถกระทาไดขอมลทหามประมวลผลรางพระราชบญญตกาหนดใหขอมลบางประเภทไมสามารถประมวลผลไดเวนแตไดรบความยนยอมเปนลายลกษณอกษรจากเจาของขอมลและไดรบอนญาต จากคณะกรรมการในกรณการสงและโอนขอมลไปประเทศอนรางพระราชบญญตนไดกาหนดให การสง หรอโอนขอมลสวนบคคลไปนอกราชอาณาจกรนนจะกระทามได เวนแตผควบคมจะแจงใหคณะกรรมการทราบ และหามสง หรอโอนขอมลสวนบคคลไปยงประเทศทมไดมบทบญญตในการ ใหความคมครองขอมลสวนบคคล ยกเวนในกรณทไดรบความยนยอมจากเจาของขอมลโดยชดแจง หรอเพอประโยชนสาธารณะ

จากการศกษาประมวลกฎหมายอาญา และพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอรดงกลาวขางตน จะเหนไดวาในการถกรงแกจากสอสงคมออนไลน กฎหมายไทยยงไมสามารถเอาความผดกบผกระทาผดไดโดยตรง โดยขอกฎหมายดงกลาวยงมขอจากดในการดาเนนคดตามความผด เนองจากสอสงคมออนไลนรวมถงเครอขายอนเทอรเนตมรปแบบทซบซอนและมการพฒนาอยางสมาเสมอ ทาใหบทบญญตกฎหมายไทยยงไมสามารถปรบใหทนกบเทคโนโลย ทเปลยนไปอยางรวดเรวไดดงนน ภยจากสอสงคมออนไลนจงมความแตกตางระหวางภยของทางกายภาพและภยของทางสอสงคมออนไลน โดยทภย Cyber Bullying นนไมใชเรองใหม ในโลกออนไลนทางการใชสอบนอนเทอรเนตทเขางาย โดยการ Log In ผานบญชผใช ใคร ๆ กสามารถเขาถงไดโดยไมมคอมพวเตอร โดยผานสมารทโฟน หรอแทปเลต ซงอาจมผลทตามมาทาใหเกด ชองโหวในการ Cyber Bullying อนอาจทาใหผถกรงแกเสยสขภาพจต มภาวะซมเศราได และเรามหนทางทจะปองกนการรงแกบนโลกออนไลนไดอยางไรเพอไมใหสงผลกระทบจตใจตอผถกรงแกได

Cyber Bullying หมายถง การรงแกบนโลกออนไลนซงสวนใหญจะเกดขนกบเยาวชนและเดก ๆ โดยทใชเครองมอสอสารอยางโทรศพทมอถอ คอมพวเตอรเปนตน โดยเชอมตอผานเครอขายทางสอสงคมออนไลน ผานแอปพลเคชนทใชในการกลนแกลงกน โดยสามารถกลนแกลงกนไดตลอด 24 ชวโมง ซงแตกตางจากการกลนแกลงทางกายภาพทจะรงแกกนไดเพยงแคตอหนาเทานน

73

การกลนแกลงออนไลน หรอ Cyber Bullying ผวจยมองแตกประเดนได เปน 6 เรองดงน 1) การโจมต ขทาราย หรอใชถอยคาหยาบคาย 2) การคกคามทางเพศแบบออนไลน 3) การแอบอางตวตนของผอน 4) การแบลคเมลล 5) การหลอกลวง และ 6) การสรางกลมในโซเชยลเพอโจมตผอนโดยเฉพาะ ทงนการกระทาทเขาขายการกลนแกลงทางสอสงคมออนไลน Cyber Bullying จะเกดจากทผรงแกมเจตนามงราย เพอใหผถกรงแก อบอาย เจบใจ และเสยใจ ดงนนการกลนแกลงบน สอสงคมออนไลนจงมกเปนการกระทาททาซา ๆ ไมใชแคเพยงครงเดยว แตกระทาตอไปเรอย ๆ อยางตอเนองนนเอง

ผลกระทบจากการถก Cyber Bullying หรอการกลนแกลงทางออนไลนนน ผถกรงแกจะมอาการตาง ๆ ทคนทวไปพอทจะสามารถสงเกตอาการ หรอผลกระทบทเกดขนจากผทถกกระทาได เชนมอาการซมเศรา เกดความเครยด หรอมความวตกกงวล กลายเปนคนชอบเกบตว ไมคอยพดจากบใคร เลนแตโทรศพท ทาตวหางเหนจากคนใกลชด ไมวาจะเปนครอบครว หรอเพอนทโรงเรยน ไมอยากไปโรงเรยน แอบหนเรยน การเรยนตกตาลง เกรดเฉลยลดลง เมอเจอคนพดถงเรองทนา อบอายอาจมการรองไหออกมา เปนตน

สงตาง ๆ ทไดกลาวมาเหลานอาจมแตสรางความราคาญ ความเดอดเนอรอนใจ บางคนรสกเบอชวต ไมอยากไปโรงเรยน ไมอยากพบเจอใคร โดยมเรองทถกรงแกตามมาหลอกหลอนเปนระยะ หรอบางรายเองอาจมความเครยดอยางหนก ทาใหกนไมได นอนไมหลบ และอาจรายแรงถงขนไมอยากมชวตอยอนเปนผลทาใหรสกอยากจบชวตลงนนเอง สวนคนทเปนฝายรงแกออนไลนเอง กอาจมความรสกไมสบายใจ หรอเกดความรสกผดกดกนใจในภายหลงไดเชนกน อยางไรกตาม ผลกระทบจาก Cyber Bullying ไมวาจะตอผรงแก หรอผถกรงแกนนจะมาก หรอนอยกขนอยกบบคคลกของแตละบคคลนนเอง

อยางไรกตาม สาหรบผทใชสอสงคมออนไลน โดยเฉพาะเดกและเยาวชนทถกรงแกผานสอสงคมออนไลน Cyber Bullying กควรทตองมสตในการใชสอสงคมออนไลนเหลาน

แตทวาในปจจบนนอกจากการงแกทางกายภาพแลว การกระทาผานโลกไซเบอรแพรกระจายไดอยางรวดเรวและกวางขวาง เหยอจงไดรบผลกระทบทางอารมณทางจตใจไดมากกวาการรงแกกนแบบดงเดม เหยออาจมปญหาสขภาพรางกายและสขภาพจต เชน กระวนกระวายซมเศรา มอาการทางจต ประสาทหลอน หวาดกลววตกกงวล เปนทกข และมปญหาบคลกภาพ เหยอบางคนอาจจะทารายตวเอง อาจคดตงใจจนถงพยายามฆาตวตาย

การหยดพฤตกรรมเสยงนน ผวจยมความเหนวา การใชงานอนเทอรเนตอยางปลอดภยมผลสมพนธกบความเสยงทจะถกกลนแกลงบนโลกออนไลนอยางมาก การเปดเผยขอมลสวนตวมากยงเปนความเสยง ทงการรบคนอนทไมรจกมาเปนเพอน การแชท หรอออกไปพบกบคนแปลกหนา ใชรป

74

จรงเปนรป Profile การไมตงคาความเปนสวนตวในการใชงาน การปลอยใหผอนรรหสเขาใชงาน รวมถงไม Log Out ออกเมอใชงานเสรจ หรอใหผอนยมใชโทรศพท

ดงนน การลงโทษผกระทาความผดฐานกลนแกลงผอนโดยใชสอสงคมออนไลนเปนเครองมอนนจะตองพจารณาถงองคประกอบความผดทงตามประมวลกฎหมายอาญา และพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 (แกไขเพมเตม พ.ศ. 2560) โดยลงโทษผกระทาความผดตามกฎหมายทง 2 ฉบบรวมกน อกทงจากการศกษาบทลงโทษของผกระทาความผดฐานกลนแกลงทางออนไลนของสหรฐอเมรกาและแคนาดา พบวา สหรฐอเมรกามบทลงโทษผกระทาความผดฐานกลนแกลงทางออนไลนโดยระวางโทษจาคกไมเกนสองป หรอระวางโทษปรบตามคาพพากษา หรอทงจาทงปรบตามกฎหมายวาดวยการปองกนการกลนแกลงรงแกทางอนเทอรเนต (Megan Meier Cyber Bullying Prevention Act) และแคนาดามบทลงโทษผกระทาความคดฐานกลนแกลงทางออนไลนโดยระวางโทษจาคกหกเดอน ปรบหาพนดอลลารแคนาดา ซงคดเปน 125,642.50 บาท10 หรอทงจาทงปรบ และใหศาลสงหามผกระทาความผดกระทาการใชการสอสารอเลกทรอนกสใด ๆ อายด หรอยดอปกรณสอสารทผถกรองเรยนใชในการกลนแกลงรงแกออนไลน หามผถกรองเรยนใชบรการการเชอมตออนเทอรเนตจากผใหบรการรวมทงคาสงหามอน ๆ ตามทศาลเหนสมควร ตามกฎหมายความปลอดภยทางไซเบอร (Cyber-safety Act 2013) ซงเปนมาตรการลงโทษทเนนการยบยงการกระทาตอเนองมากกวา การลงโทษจาคก หรอปรบผกระทาความผดรวมถงบทลงโทษตามกฎหมายไทยนนเนนการลงโทษทางอาญาโดยการระวางโทษจาคก และโทษปรบ หรอทงจาทงปรบมากกวาการลงโทษอนมวตถประสงคในการปองกนไมใหผกระทาความผดลงมอกระทาความผดซาดวยเหตนผวจยมความคดเหนวา ควรจะมการแกไขบทลงโทษทบญญตอยในประมวลกฎหมายอาญามาตรา 393 ใหมโทษเพมขนจากจาคกไมเกนหนงเดอน หรอปรบไมเกนหนงพนบาท หรอทงจาทงปรบ เปนจาคกไมเกนเจดป ปรบไมเกนสามแสนบาท หรอทงจาทงปรบ อนเกดจากการรวมบทลงโทษระหวางการใสความกระทาการโดยการโฆษณา ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 328 และการแกไขขอมลโดยมชอบ ตามพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 (แกไขเพมเตม พ.ศ. 2560) มาตรา 9 เนองจากพฤตกรรมการรงแกบนสอสงคมออนไลนนนเปนการกระทาความผดจากการใสความผอนโดยการโฆษณา ประกอบกบการแกไขขอมลในระบบคอมพวเตอรของผอนโดยมชอบ อนเปนบทลงโทษจาคก และโทษปรบทรนแรงขนตามผลกระทบของการกระทาความผดทางอาญา

                                                            10 อตราแลกเปลยนเงนดอลลารแคนาดาของธนาคารแหงประเทศไทย ณ วนท 6 กนยายน 2561 อยท 1

ดอลลารแคนาดา ตอ 25.1285 บาท.

บทท 5

บทสรป และขอเสนอแนะ

5.1 บทสรป

อาชญากรรมทางความคด หรอเรยกอกอยางวา Cyber Bullying คอ การกลนแกลงการ

รงแกกนบนโลกไซเบอรในปจจบนเปนรปการกลนแกลงแบบ Cyber Bullying คอ การยายการกลน

แกลงทงหมดนมาอยบนอนเทอรเนต หรอโซเชยลมเดย เปลยนรปแบบจากการทารายกนทางกายภาพ

มาเปนการสงขอความแบบหยาบคาย รงควาน แบลกเมลขมข หรอทาใหอบอาย ผานขอความสน

ภาพ คลป อเมล หรอโพสตตาง ๆ บนอนเทอรเนต โดยเฉพาะอยางยงบนโซเชยลมเดยททกอยาง

เมอถกแชรผานสอโซเชยลจะสามารถสรางความเสยหายไดอยางรวดเรวเพยงไมกวนาท (Cyber

Bullying) หรอการกลนแกลงการรงแกกนบนโลกไซเบอร

ในอดตเราอาจคนเคยกบการรงแกรปแบบเดม ๆ คอการรงแกทางกายภาพทเดกตวโตทาราย

รางกาย เดกทตวเลก หรอออนแอกวา รวมทงการชกตอยตบตกนของเดก ๆ แต Fowler ไดอธบายวา

การรงแกลกษณะดงกลาวมความแตกตางจากการรงแกผานโลกไซเบอร เพราะการรงแกทางกายภาพ

จะเปนการเผชญหนากนระหวางครงแกซงเหยอและคนรอบขางสามารถรบรไดวาใครเปนผรงแกผล

ของการรงแกเปนอยางไร สามารถควบคมการรงแกใหจากดวงในการรบรไดและเหยออาจหลบซอน

หรอหาสถานทปลอดภยไมใหถกรงแกได แตการรงแกผานโลกไซเบอรนนสามารถทาไดตลอด 24

ชวโมง และทาไดทกสถานท โดยทเหยอและคนรอบขางอาจไมรเลยวาใครเปนผรงแก เนองดวย

ลกษณะของสอใหมททาใหผรงแกสามารถปกปดตวตนได การรงแกตามแนวคดของการรงแกผานโลก

ไซเบอรนน พบวามรปแบบแบงเปนประเภทตาง ๆ ไดแก

1) การทะเลาะกนผานโทรศพทมอถอ ขอความ หรอหองสนทนา โดยใชภาษาทรนแรง หรอ

หยาบคาย (Flaming) เชน การโพสตขอความเปนคาพดทหยาบคายดาทอผอน โดยการกลาวถงผอน

วาเตยบาง สงบาง ตวดาบาง ผานทางแชทของเวบเครอขายสงคมออนไลนหรอหนาเวบ

2) การเผยแพรขอมลเทจทาใหผอนไดรบความเสยหาย อบอาย หรอกลายเปนตวตลก

(Denigration) เชน การนาภาพตดตอของบคคลทตนไมชอบไปเผยแพรเพอใหดเปนตวตลกใหไดรบ

ความอบอายผานเครอขายสงคมออนไลน

3) การลบ บลอก หรอกดกนผอนออกจากกลม โดยสรางความเกลยดชง สรางอคตผาน

ขอความ หรอกจกรรมกลมออนไลน (Exclusion) หมายถง การลบผอนทไมชอบออกจากความเปน

เพอนหรอลบออกจากกลม อกทงการทไปกดกน หรอบลอกผอนทไมชอบออกจากความเปนเพอนหรอ

จากกลม รวมไปถงการสงใหเพอนบางคนลบ กดกนหรอบลอกผอนทไมชอบออกจากความเปนเพอน

หรอออกจากกลมผานเครอขายสงคมออนไลน

76

4) การนาขอมลสวนตว หรอความลบของผอนไปเผยแพร (Outing) เชน การเปดเผย

ความลบ ภาพลบซงเปนขอมลสวนตว ชอพอแมของผอนหรอนาปมดอยของผอนไปเปดเผยหรอสงตอ

ผานเครอขายสงคมออนไลนแลวแสดงความคดเหนอยางสนกสนาน

5) การใชอบายใหผอนเปดเผยขอมลสวนตวแลวนาไปแพรกระจายตอ (Trickery) เชน

การหลอกใหเปดเผยผลการเรยนของนกเรยนของเดกนกเรยน หากไดผลการเรยนทตากนาไปโพสต

ลอเลยนหรอกระจายตอเครอขายสงคมออนไลน

6) การแอบอางชอ หรอตวตนของผอน (Impersonation) หมายถง การแอบอางชอ รปถาย

ของผอนไปโพสตขอความบนเครอขายสงคมออไลนหรอเพอไปหลอกใหผอนเขาใจผดวาเปนบคคลท

รจก หรอคนเคย จากนนกแสวงหาผลประโยชน เชน หลอกยมเงน หรอหลอกใหโอนเงน หรอโพสต

ขอความในทางลบ เชน ขายตว ทาใหเจาเฟสบคตวจรงเสยหาย เปนตน

7) การสรางบญชใชงานปลอมเพอรงแกผอน (Fake Profiles) เชน การนาขอมลปลอมมา

สรางบญชผบงคบบญชาหรอผทมอานาจกวาไปขมขผอยใตบงคบบญชา หรอผทออนแอกวาใหปฏบต

ตามคาสงเปนตน

8) การขโมยอตลกษณออนไลนของผอนแลวนามาสรางบญชการใชงานเพอหลอกลวง หรอ

ทาลายชอเสยง (Catfishing) เชน ในบคคลทมชอเสยงเมอไดขอมลความลบดานบคคลมา เชน

รหสผานขอมลสวนบคคล หรอเลขบตรเครดต หนงสอเดนทาง นาไปสรางขอมลเทจเพอใหเสย

คะแนนนยม หรอทาใหผอนเกลยดชงเปนตน

9) การกอกวน คกคาม ขมขผอนซา ๆ หลายครง (Harassment) เชน การคกคามทางเพศ

ผานเวบไซตเครอขายสงคม โดยการบงคบใหแสดงกจกรรมทางเพศผานกลอง การสงภาพหรอวดโอ

โปเปลอยมาใหโดยทผรบไมไดตองการ รวมทงการขมขวาจะตดตอภาพโปเปลอยแลวนาไปโพสตใน

เวบเครอขายสงคมออนไลน เปนตน

10) การคกคามขมขอยางจรงจง และรนแรงวาจะทาใหผอนเสยชอเสยง หรอจะทาราย

รางกาย

แมแตกฎหมายในตางประเทศกยงไมมมาตรการทางกฎหมายโดยตรงทเกยวกบการรงแก

จากสอสงคมออนไลน โดยพบวา ในประเทศสหรฐอเมรกามเพยงกฎหมายในระดบรฐ (State Laws)

ทออกแบบมาเพอแกไขปญหาการกลนแกลงออนไลน ไดแก มาตรการเชงนโยบาย (School

Policies) ในระดบโรงเรยน หรอสถานศกษาทกาหนดไวในกฎหมายเกยวกบการศกษาของรฐ (State

Education Codes) และมาตรการลงโทษทางอาญา หรอกฎหมายปองกนการตดตามรงควานทาง

อนเทอรเนต (Cyber Staking) เปนตน หรอในประเทศแคนาดากมเพยงการปรบใชกฎหมายความ

ปลอดภยทางไซเบอร (Cyber-Safety Act 2013)

77

สาหรบในประเทศไทยนนไดบญญตกฎหมาย “รางพระราชบญญตปองกนขอมลสวนบคคล

พ.ศ.....” ซงคณะรฐมนตรอนมตแลว เมอวนท 21 พฤษภาคม พ.ศ. 2561 โดยสาระสาคญของ

กฎหมายคอ ความรบผดชอบผทเกยวของกบการคมครองขอมลสวนบคคลตงแตเจาของขอมลผกากบ

ขอมล และผประมวลผลขอมล โดยมขอกาหนดถงความยนยอมทเจาของขอมลจะอนญาตใหนาขอมล

ไปเกบการคมครองขอมล การปรบปรงขอมลการขอคนขอมล รวมถงการกาหนดโทษทางแพงของ

ผกระทาความผด ทงนจะมการตงกรรมการคมครองขอมลและกรรมการทปรกษาเพอทาหนาทในการ

ไกลเกลยขอพพาท โดยหลกการของรางกฎหมายจะสอดคลองกบมาตรฐานการเกบขอมลของ

ประชาชนในประเทศยโรปอยาง General Data Protection Regulation (GDPR) และการปรบใช

กฎหมายอาญามาตรา 326 มาตรา 328 และมาตรา 393 รวมทงพระราชบญญตวาดวยการกระทา

ความผดเกยวกบคอมพวเตอร (ฉบบท 2) พ.ศ. 2560 มาตรา 11 และมาตรา 14 เกยวกบการรงแก

บนสอสงคมออนไลน แตยงไมสามารถเอาความผดกบผกระทาผดไดโดยตรง โดยขอกฎหมายดงกลาว

ยงมขอจากดในการดาเนนคดตามความผด เนองจากสอสงคมออนไลนรวมถงเครอขายอนเทอรเนตม

รปแบบทซบซอนและมการพฒนาอยางสมาเสมอ ทาใหบทบญญตกฎหมายไทยยงไมสามารถปรบให

ทนกบเทคโนโลยทเปลยนไปอยางรวดเรวได

จากการศกษาในเรองน ผวจยมความคดเหนวา ในขณะทยงไมมกฎหมายเฉพาะเกยวกบการ

กลนแกลงทางสอสงคมออนไลนน การลงโทษผกระทาความผดนนจะตองพจารณาถงองคประกอบ

ความผดทงตามประมวลกฎหมายอาญา และพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบ

คอมพวเตอร พ.ศ. 2550 (แกไขเพมเตม พ.ศ. 2560) โดยลงโทษผกระทาความผดตามกฎหมายทง

2 ฉบบรวมกน แตเพอใหกฎหมายมความชดเจนมากขน ผวจยมความคดเหนวา ควรจะมการแกไข

บทลงโทษทบญญตอยในประมวลกฎหมายอาญามาตรา 393 ใหมโทษเพมขนจากจาคกไมเกนหนง

เดอนหรอปรบไมเกนหนงพนบาท หรอทงจาทงปรบ เปนจาคกไมเกนเจดป ปรบไมเกนสามแสนบาท

หรอทงจาทงปรบ อนเกดจากการรวมบทลงโทษระหวางการใสความกระทาการโดยการโฆษณา ตาม

ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 328 และการแกไขขอมลโดยมชอบ ตามพระราชบญญตวาดวยการ

กระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 (แกไขเพมเตม พ.ศ. 2560) มาตรา 9

5.2 ขอเสนอแนะ

จากการศกษาปญหาทางกฎหมายในการปรบใชกบกรณการรงแกบคคลจากสอเครอขาย

สงคมออนไลน ผวจยมขอเสนอแนะดงตอไปน

5.2.1 ควรศกษามาตรการทางกฎหมายในเชงนโยบายทเกยวกบการกลนแกลงทางสอสงคม

ออนไลนจากประเทศสหรฐอเมรกา หรอแคนาดา โดยกาหนดขอสาคญแตละขอสรปเปนนโยบายมา

ปรบใชในพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 (แกไขเพมเตม

78

พ.ศ. 2560) และประมวลกฎหมายอาญาโดยมการกาหนดนยามของคาวา “การกลนแกลงทางสอ

สงคมออนไลน” ใหมความชดเจนและครอบคลมลกษณะของการกระทาอนเปนความผด

5.2.2 ควรจะมการแกไขบทลงโทษทบญญตอยในประมวลกฎหมายอาญามาตรา 393 ใหม

โทษเพมขนจากจาคกไมเกนหนงเดอนหรอปรบไมเกนหนงพนบาท หรอทงจาทงปรบ เปนจาคกไมเกน

เจดป ปรบไมเกนสามแสนบาท หรอทงจาทงปรบเนองจากพฤตกรรมการรงแกบนสอสงคมออนไลน

นนเปนพฤตกรรมทเปนอาชญากรรมทางความคดทสงผลเสยตอผกระทาอยางตอเนองและเปน

เวลานาน อนเปนการกระทาความผดจากการใสความผอนโดยการโฆษณา ประกอบกบการแกไข

ขอมลในระบบคอมพวเตอรของผอนโดยมชอบซงมาตรา 393 นนลงโทษเพยงแคจาคกไมเกนหนง

เดอนหรอปรบไมเกนหนงพนบาท หรอทงจาทงปรบ อตราโทษดงกลาวนนถอวาเปนอตราโทษทเบา

เกนไปซงอาจทาใหไมสามารถหยดพฤตกรรมการรงแกผานสอสงคมออนไลน และโดยทวไปแลวใน

ความผดลหโทษนนศาลมกจะลงโทษเพยงแคปรบเทานน แตถาหากนาอตราโทษมาเปรยบเทยบกบ

ความเสยหายทอาจจะเกดขนกบเหยอแลว ความเสยหายทเกดขนกบเหยออาจจะรนแรงจนทาให

เสยชวต เชน การฆาตวตาย อนเปนการกระทาความผดเสมอนการฆาผอนจงกลาวไดวาการกลนแกลง

ทางออนไลนควรมโทษจาคกไมเกนเจดป ปรบไมเกนสามแสนบาท หรอทงจาทงปรบ อนเกดจากการ

รวมบทลงโทษระหวางการใสความกระทาการโดยการโฆษณา ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา

328 และการแกไขขอมลโดยมชอบ ตามพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบ

คอมพวเตอร พ.ศ. 2550 (แกไขเพมเตม พ.ศ. 2560) มาตรา 9

5.2.3 ควรมบทบญญตความผดฐาน Cyber Bullying เปนมาตรา 11/1 อนเกยวกบการขมข

คกคามขนมาเปนการเฉพาะ เนองจากพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร

(ฉบบท 2) พ.ศ. 2560 มาตรา 11นนยงไมครอบคลมถงพฤตกรรมของ Cyber Bullying จงควรเพม

ความผดฐาน Cyber Bullying ใหสอดคลองครอบคลมถงลกษณะและพฤตกรรมการรงแกผานสอ

สงคมออนไลนดงน

มาตรา 11 แหงพระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอรฉบบใหม

หากจะมความมงหมายเพอใชในการคมครองสทธความเปนสวนตวและสทธในขอมลสวนบคคลของ

ประชาชนอยางแทจรงและมงปราบปรามการกระทาผดเกยวกบคอมพวเตอรในสวนทลดรอนละเมด

สทธของประชาชนตามความมงหวงของผเขยนและประชาชนในประเทศ ผเขยนจงขอเสนอใหแกไข

ปรบปรงมาตราน ไวดงนวา

1) ใหเพมเตมบทนยามในสวนของการสงขอมลหรอจดหมายอเลกทรอนกสอนเปน

องคประกอบหลกของความผดทมลกษณะเปนการขมเหงรงแกออนไลนใหเปนดงน “การสงขอมล

อเลกทรอนกส หมายความวา การสอสารใด ๆ ทางอเลกทรอนกสโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศรวมถง

การสอสารโดยใชคอมพวเตอร หรอสออเลกทรอนกสอน ๆ การใชเวบไซตเครอขายสงคมโปรแกรม

79

สนทนาตาง ๆ ขอความตวอกษร รปภาพหรอเครองหมายใด ๆ เวบไซต จดหมายอเลกทรอนกส

โดยมลกษณะเปนการสอสารซา ๆ หรอตอเนองดวยเจตนาททาใหผอนเกดความกลว รบกวน ดหมน

เหยยดหยาม ทาใหอบอาย หดห ทาใหเกดอนตรายตอสขภาพกายหรอจตใจอารมณ ความเปนอย

ความเคารพนบถอตนเอง รวมถงชอเสยง”

2) ใหเพมเตมบทบญญตตอจากมาตรา 11 เปนมาตรา 11/1 โดยบญญตใหครอบคลมถง

ความผดในการกระทาทมลกษณะตามบทนยามทกลาวไวในขางตน ดงนวา “ภายใตมาตรา 11 แหง

พระราชบญญตน ผใดสงขอมลอเลกทรอนกส อนกอใหเกดความเสยหายแกผรบขอมลนน โดยไมเปด

โอกาสใหผรบสามารถบอกเลก หรอปฏเสธการรบขอมลดงกลาวไมวากอนหรอหลงสงขอมลนน ๆ

อนเปนเหตใหผรบขอมลนนถงแกความตาย ตองระวางโทษจาคกไมเกนเจดป และปรบไมเกน

สามแสนบาท”

80

บรรณานกรม

กม.คมครองขอมลสวนบคคลใหมอย จะมผลตอผประกอบการไทย?. (2559). กรงเทพธรกจ.

สบคนจาก http://www.bangkokbiznews.com/blog/detail/636860.

กนกเขตต เลกตระกล, กตตเทพ ฉนทพชน, ชยพล รตนพงษ, อภวฒน แซลม และฐตวชร

ทองเปนทรพย. (ม.ป.ป.). Stop cyber bulling. สบคนจาก https://cyberbullying

101site.wordpress.com/สถตทนาสนใจ.

กลชาต ศรโพธ. (2548). การสอสารผานการแปลคาสบถและคาหยาบในภาพยนตรตางประเทศ.

วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

เกษตรชย และหม. (2554). พฤตกรรมการรงแกกนของนกเรยน: บทความปรทรรศน. วารสารวทยา

สารเกษตรศาสตร สาขาสงคมศาสตร, 32(1), 158-166.

กรมสขภาพจต. (2560). วธปองกนการกลนแกลงในรวโรงเรยน. สบคนจาก

https://voicetv.co.th/read/SJvNgbEyG.

กรมสขภาพจต. (2561). ปองภยใกลตวลกจาก Cyber bullying. สบคนจาก

https://www.dmh.go.th/news-dmh/view.asp?id=27717.

คณาทป ทองรววงศ. (2555). มาตรการทางกฎหมายในการคมครองสทธในความเปนอยสวนตว:

ศกษากรณการรบกวนสทธในความเปนอยสวนตวจากการใชเวบไซตเครอขายสงคม.

วารสารวชาการสมาคมสถาบนอดมศกษาเอกชนแหงประเทศไทย (สสอท.), 18(2), 39-51.

คณาทป ทองรววงศ. (2558). มาตรการทางกฎหมายในการคมครองสทธบคคลจากการกลนแกลง

รงแกออนไลน นาไปสการฆาตวตาย: ศกษากรณกฎหมายความปลอดภยไซเบอร (Cyber-

safety Act) ของรฐ Nova Scotia. สบคนจาก http://www.artslc.nida.ac.th/2015

/images/proceedings/20ARTS-LC.pdf.

คณาทป ทองรววงศ. (2558). มาตรการทางกฎหมายในการคมครองสทธบคคลจากการกลนแกลง

รงแกออนไลนซงนาไปสการฆาตวตาย: ศกษากรณกฎหมายความปลอดภยไซเบอร. ใน

การประชมวชาการระดบชาต (E-Proceedings). กรงเทพฯ: สถาบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

คณาทป ทองรววงศ. (2559). การปฏรปกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคลของไทยเพอเขาส

ประชาคมอาเซยน (รายงานผลการวจย). กรงเทพฯ: สานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร.

เครอขายพลเมองเนต. (2557). การละเมดความเปนสวนตวออนไลนในสงคมไทย พ.ศ. 2556. สบคน

จาก https://thainetizen.org/wp-content/uploads/2014/03/thainetizen-privacy-

report-2013.pdf.

81

Content Shifu. (2561). สรป พ.ร.บ.คอมพวเตอร: กรณศกษาและเนอหา 8 เรองทชาวเนตตองร.

สบคนจาก https://www.contentshifu.com/others/computer-law/.

จะดาใครคดใหด เทยบชด ๆ ดาหยาบคาย VS หมนประมาท แบบไหนเจอโทษหนก?. (2560).

ไทยรฐ. สบคนจาก https://www.thairath.co.th/content/952403.

จฬารตน ยะปะนน. (2553). รางพระราชบญญตปองกนขอมลสวนบคคล พ.ศ...... . จลนต, 7(2),

75-82.

ชมรมจตแพทยเดกและวยรนแหงประเทศไทย. (2558). Cyber bullying ภยบนโลกออนไลน ทาราย

วยรนไดงายกวาทคด. สบคนจาก https://www.facebook.com/thaichildpsy/

posts/606297562834208:0.thaichildpsy/posts/606297562834208:0.

ณฐกานต อมาตยกล. (2559). ชาแหละสงคม: นนใครในโลกออนไลน. สบคนจาก

http://www.gqthailand.com/talk/article/who-are-you-in-social-media.

ทวป ศรนวม. (ม.ป.ป.). ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 326. สบคนจาก

http://www.drthawip.com/criminalcode/1-49.

ทวป ศรนวม. (ม.ป.ป.). ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 393. สบคนจาก

http://www.drthawip.com/criminalcode/1-60.

เทรนด แลบส ศนยวจยและพฒนา และสนบสนนดานเทคนคทวโลก. (2560). แนวโนมภยคกคามทาง

ไซเบอร ในป 2561. สบคนจาก https://www.techtalkthai.com/2018-security-

threat/.

Techsauce. (2561). กฎหมาย GDPR คออะไร? ตอบทกขอสงสยทคนใชอนเทอรเนตทวโลกตองร.

สบคนจาก https://techsauce.co/tech-and-biz/what-is-gdpr-eu-privacy-regulation/.

Thumbsup. (2557). กฎหมายใหมไมคดกอนแชร เตรยมแหเขาคก. สบคนจาก

http://thumbsup.in.th/2014/09/new-cyber-law/.

ธนยากร ตดเกอ และมาล สบายยง. (2560). รปแบบ ผลกระทบ และวธการจดการเมอถกรงแกบน

โลกไซเบอรของนกศกษาวทยาลยแหงหนงในภาคใตของประเทศไทย. วารสารพฤตกรรม

ศาสตรเพอการพฒนา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, 9(2), 220-236.

นภาวรรณ อาชาเพชร. (2560). การรงแกผานโลกไซเบอร ความรนแรงทตองแกไข และนวตกรรม

การจดการปญหา. วารสารวชาการนวตกรรมสอสารสงคม มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ,

5(1), 100-106.

Brand Buffet. (2561). สถตผใชดจทลทวโลก “ไทย” เสพตดเนตมากสดในโลก “กรงเทพ” เมอง

ผใช Facebook สงสด. สบคนจาก https://www.brandbuffet.in.th/2018/02/global-

and-thailand-digital-report-2018/.

82

ประชาไท. (ม.ป.ป.). ราชกจจาฯ ประกาศ พ.ร.บ.คอมพวเตอร 2560 แลว เรมใช พ.ค.น. สบคนจาก

http://abc.norporchoreu.com/?tag=.

ปรเมศวร กมารบญ. (ม.ป.ป.). เรมตนกบอาชญากรรมไซเบอร. สบคนจาก

https://www.gotoknow.org/posts/623475.

พนดา พลสวสด. (2556). มาตรการทางกฎหมายในการคมครองขอมลสวนบคคลของเดกบนเครอขาย

อนเทอรเนต. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

พมพพลอย รงแสง. (2560). ผลของกลมการปรกษาเชงจตวทยาตอการเหนคณคาในตนเองของ

นกเรยนมธยมศกษาตอนตนทถกขมเหงรงแกทางโลกไซเบอร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต,

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

Psychology CU. (ม.ป.ป.). การขมเหงรงแกกนทางไซเบอร. สบคนจาก

https://www.facebook.com/PsychologyChula/photos/.

มลนธอนเทอรเนตรวมพฒนาไทย (ไทยฮอตไลน). (2557). การตดตอภาพผอนเขาขายผดกฎหมาย

อนเตอรเนตหรอไม?. สบคนจาก http://report.thaihotline.org/knowledge/laws/117.

เมธน สวรรณกจ. (2560). มาตรการทางกฎหมายในการคมครองเดกและเยาวชนจากการถกกลน

แกลงในสงคมออนไลน. วารสารนตศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร, 10(2), 49-70.

ราง พรบ.คมครองขอมลสวนบคคล เขา ครม. เดอน พ.ค.. (2561). แนวหนา. สบคนจาก

http://www.naewna.com/business/336037.

แรงโก. (2560). รงแกหรอหยอกบอกไดมย. สบคนจาก http://stopbullying.lovecarestation.

com/articles-news/articles/what-is-a-bullying/.

วฒนาวด ศรวฒนพงศ. (2558). สออเลกทรอนกสและอนเทอรเนตทมตอพฤตกรรมการรงแกของ

นกเรยนในโรงเรยน เขตอาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม. วารสารการสอสารและการจดการ

สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, 1(2), 128-144.

Voice TV. (2561). อยเรมใช ก.ม.คมครองขอมลสวนบคคล ทงโลกหวนกระทบธรกจ. สบคนจาก

https://voicetv.co.th/read/BJxeqYHJ7.

ศภนท วงศชย. (2560). คณรจกความหมายของ Cyberbullying ดพอแลวหรอยง?. สบคนจาก

https://medium.com/@supanatwongchai/คณรจกความหมายของ-cyberbullying-ด

พอแลวหรอยง-ce4d6f434b47.

สมาคมผบรโภคสงขลา. (2554). การรงแกผานอนเทอรเนตกบวยรนในโลกไซเบอร. สบคนจาก

http://consumersongkhla.org/paper/1669.

สานกคณะกรรมการธรกรรมทางอเลกทรอนกส. (2558). สถานะรางกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคล.

สบคนจาก http://www.etcommission.go.th/news-topic-status-dp-law.html.

83

สานกคณะกรรมการธรกรรมทางอเลกทรอนกส. (2561). สรปสาระสาคญของกฎหมายคมครองขอมล

สวนบคคลและประเดนทเกยวของกบการคมครองขอมลสวนบคคลฯ. สบคนจาก

http://www.etcommission.go.th/article-dp-topic-conclusion-dp.html.

สานกงานเจรจาการคาบรการและการลงทน กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ. (2561). สรปสาระ

สาคญกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคลขอสหภาพยโรป. สบคนจาก

http://www.dms.moph.go.th/dmsweb/educations/GDPR.pdf.

สานกเลขาวฒสภา. (2560). ปฏบตหนาทสานกงานเลขาธการสภานตบญญตแหงชาต. รฐธรรมนญ

แหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2560. สบคนจาก http://www.ratchakitcha.

soc.go.th/DATA/PDF/2560/A/040/1.PDF.

สานกงานสถตแหงชาต. (2559). การสารวจการมการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารใน

ครวเรอน. กรงเทพฯ: ผแตง.

สภาวด เจรญวานช. (2560). การรงแกกนผานพนทไซเบอร: ผลกระทบและการปองกนในวยรน.

วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 25(4), 639-648.

School Team. (2559). Cyberbullying ถงเวลาหรอยง? ทจะหยดรงแกกนบนโลกออนไลน.

สบคนจาก https://www.schoolofchangemakers.com/knowledge/9979.

Stop Bullying Team. (2561). กฎหมายควบคมและคมครองจากการถกกลนแกลงผานทางโซเชยล.

สบคนจาก https://theprototype.pim.ac.th/2018/01/28/lawsaboutbullying/.

Marketingoops. (2560). สรป 13 ขอ สาระสาคญสาคญจางาย ๆ พ.ร.บ. คอม 60 มผลบงคบใชแลว.

สบคนจาก https://www.marketingoops.com/news/viral-update/computer-law/.

Modify Technology News. (2559). เครอขายสงคม คออะไร หมายถงอะไร. สบคนจาก

https://www.modify.in.th/14244.

Bhat, C. S. (2008). Cyber bullying: Overview and strategies for school

counselors, guidance officer and all school personnel. Australian Journal of

Guidance & Counseling, 18(1), 53-66.

Nansel, T. R., Overpeck, M., Pilla, R. S., Ruan, W. J., Simons-Morton, B., & Scheidt, P.

(2001). Bullying behaviors among US youth: Prevalence and association with

psychosocial adjustment. Journal of American Medical Assocociation, 16,

2094-2100.

Newton, P. (2013). Canadian teen commits suicide after alleged rape, bullying.

Retrieved from https://edition.cnn.com/2013/04/10/justice/canada-teen-

suicide/index.html.

84

Olweus, D. (1993). Bullying at school: Understanding children’s worlds. Oxford:

Blackwell.

U.S. Legal. (n.d.). Cyber bullying law and legal definition. Retrieved from

https://definitions.uslegal.com/c/cyber-bullying/.

85

ประวตผเขยน

ชอ-นามสกล: คณตมเชษฐ นพภาลย

อเมล: Kira555007@gmail.com

Kanutchet.nopp@bumail.net

ประวตการศกษา: ป 2557 สาเรจการศกษานตศาสตรบณฑต

จากมหาวทยาลยกรงเทพ

ประสบการณการทางาน: ป 2559 ถง ปจจบน ธนาคารกรงเทพ จากด (มหาชน)