A Model of Value Added Creation in Productivity to The

วารสารบรหารธรกจเทคโนโลยมหานคร MUT Journal of Business Administration

ปท 16 ฉบบท 2 (กรกฎาคม – ธนวาคม 2562) Volume 16 Number 2 (July – December 2019)

รปแบบการสรางมลคาเพมดานผลผลตตอการบรรลผลส าเรจของสาย

การบนในกล ม CLMVT

A Model of Value Added Creation in Productivity to The Achievement of The CLMVT Airlines

ศรนดาพช อศวณดนทร Sarindapat Ausawanabodin 1,*, เมธา เกตแกว Meta Ketkaew 2

เนตรศร เรองอรยภกด Natesiri Ruangariyapuk 3

1 นกศกษาปรญญาโท หลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการการบน สถาบนพฒนาบคลากรการบน มหาวทยาลยเกษมบณฑต กรงเทพมหานคร ประเทศไทย

2 ปร.ด., อาจารย, มหาวทยาลยเกษมบณฑต กรงเทพมหานคร ประเทศไทย 3 บธ.ด., อาจารย, มหาวทยาลยเกษมบณฑต กรงเทพมหานคร ประเทศไทย

1 Graduate students Master of Arts Program in Aviation Management, Aviation Personnel Development Institute, Kasem Bundit University, Bangkok, Thailand

2 Ph.D., Lecturer, Aviation Personnel Development Institute, Kasem Bundit University, Bangkok, Thailand 3 DBA., Lecturer, Aviation Personnel Development Institute, Kasem Bundit University, Bangkok, Thailand

บทคดยอ

งานวจยนมวตถประสงคการวจยเพอศกษา 1) ขอมลดานทนทางปญญา ทนขององคกร และการบรรลผลส าเรจของธรกจสายการบนในกลม CLMVT 2) รปแบบความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทสงผลตอการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะ และ เกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยางบคลากรดานการบน ณ ทาอากาศยานกลมอนภาคลมน าโขง จ านวนทงสน 415 คน การวเคราะหขอมลครงนไดใชโปรแกรมส าเรจรปทางสถต โดยใชคาสถตอนไดแก การแจกแจงความถ คารอยละ คาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน คาความเบ คา

* E-mail address: [email protected]

Received: September 28, 2019 Revised: November 25, 2019

Accepted: November 25, 2019

วารสารบรหารธรกจเทคโนโลยมหานคร

ปท 16 ฉบบท 2 (กรกฎาคม – ธนวาคม 2562)

209

ความโดง และเทคนคการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง (Structural Equation Model Analysis: SEM) ผลการวจยพบวา รปแบบความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทสงผลตอการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะทพฒนาขนมความกลมกลนกบขอมล เชงประจกษ ตลอดจนมความสามารถในการพยากรณไดระดบด และเปนทยอมรบ คดเปนรอยละ 49.0 ซงผานเกณฑ รอยละ 40 ขนไป ลกษณะความสมพนธเชงสาเหตระดบนยส าคญทางสถต 0.05 พบวา ทนทางปญญา และทนขององคกร ตางมความสมพนธเชงสาเหตตอการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะของธรกจสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง CLMVT อกทงทนทางปญญายงมความสมพนธเชงสาเหตตอทนขององคกรของธรกจสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง CLMVT ค าส าคญ: ทนทางปญญา, ทนองคกร, การบรรลผลส าเรจ, สายการบนในกลม CLMVT ABSTRACT This research aimed 1) information of intellectual capital, organizational capital and achieving success of airline business in the CLMVT group 2) a causal model of factors affecting creating value added from products with existing resources excellently by using VAIC –Value Added Intelligent Coefficient. The researcher collected data from 415 aviation personnel samples at Great Mekong Sub-region Airport. The statistics used for analysis were frequency distribution, percentage, mean, standard deviation, skewness, kurtosis and structural equation model analysis: SEM. The research found that the causal model of factors affecting creative value added from products with existing resources excellently by using VAIC –Value Added Intelligent developed fit the empirical evidences and it can forecast at a good level and acceptable at 49 percent which passed the criterion of 40%. Causal relationship at a significance level of 0.05 found that both intellectual capital and organizational capital have a causal relationship between creating value added from products with existing resources excellently by using VAIC –Value Added Intelligent of Single ASEAN Airline along the Mekong River Border (CLMVT). In addition, intellectual capital has a causal relationship between organizational capitals of single ASEAN airlines along the Mekong River (CLMVT). Keywords: Intellectual capital, Organizational capital, Accomplishment CLMVT Airline

รปแบบการสรางมลคาเพมดานผลผลตตอการบรรลผลส าเรจของสายการบนในกลม CLMVT

ศรนดาพช อศวณดนทร, เมธา เกตแกว และ เนตรศร เรองอรยภกด

210

บทน า กลมประเทศในแถบลมน าโขงของอาเซยนมศกยภาพการเตบโตทางเศรษฐกจสงและมการเจรญเตบโตพฒนาไปไดอยางรวดเรว อนม ประเทศกมพชา (Cambodia) ลาว ( Laos) สหภาพเมยนมาร (Myanmar) และเวยดนาม (Vietnam) ทง 4 ประเทศ สาเหตทกลมประเทศ CLMV มเศรษฐกจทเจรญเตบโตไดอยางรวดเรว เพราะเนองจากประเทศกมพชา สปป.ลาว สหภาพเมยนมาร และเวยดนาม มสถานะในหลายดานหลายมมทสามารถสงผลทางดานเศรษฐกจใหมความเปนไปไดในทศทางเดยวกนทพรอมพฒนาและเตบโตเพมสงขน และในหลายดานหลายมมทส าคญของทง 4 ประเทศทมความเหมอนคลายกน ตวอยางเชน เรองความเหมอนคลายทางดานสภาพภมศาสตรและความเปนอยโดยรวมของประชากรในภมภาค ความเหมอนคลายทางดานสงคมและวฒนธรรม ซงเปนจดเดนของแตละประเทศ ทง 4 ประเทศ อกทงยงมความพรอมทางดานทรพยากรภายในประเทศทถอไดวายงมความอดมสมบรณสงมากและมจ านวนปรมาณมากพอทจะเปนปจจยสนบสนนการเตบโตทางเศรษฐกจไดอยางตอเนองยาวนาน และทส าคญอยางยงคอ จ านวนประชากรของทง 4 ประเทศ มจ านวนมากน ามาซงท าใหเกดการบรโภคสนคา และบรการ การพฒนายทธศาสตรการสรางเครอขายเชอมโยงการคาในภมภาค (Connectivity) เปนหนงในแนวทางเปดประตการคา“ผานคน” ดวยการสรางสมพนธจากกลมยอย ผานโปรแกรมการเชญผบรหารระดบสงทงภาครฐและเอกชน รวมถงนกธรกจชนน า จาก CLMVT คอ กมพชา ลาว พมา เวยดนาม และไทย มาแลกเปลยนมมมอง รวมกนออกแบบกลยทธใหม ๆ เพอผลกสรางความสมพนธใกลชด ไปสการสรางเครอขายความสมพนธระดบใหญขนในระดบประเทศและระดบภมภาคในอนาคต(กรงเทพธรกจ, 2562) ภาคธรกจการเงนในกลมประเทศ CLMVT ยงมชองทางอกมากทจะน าเสนอการใหบรการทางการเงนในรปแบบใหม ๆ ออกมาตอบสนองความตองการของลกคาผใชบรการทนบวนจะมความตองการการใชบรการทางการเงนทมความทนสมยและสะดวกสบายมากขน โดยภาคธรกจการเงนของไทยควรน ารปแบบความส าเรจของธรกจสายการบนตนทนต ามาใชเปนแนวทาง ซงมนโยบายส าคญ 5 ปจจย ทจะชวยเชอมโยงภาคการเงนในกลมประเทศ CLMVT ใหเตบโตไดอยางมประสทธภาพ ไดแก 1. การสงเสรมใหมการเปดเสรของภาคการเงนในประเทศใหมความหลากหลาย และตองมการบรณาการระหวางกนในระดบภมภาคดวย เพอลดแรงกดดนตาง ๆ ทจะเกดขน ซงจะชวยตอบสนองนกธรกจใหสามารถเขาถงบรการทางการเงนระหวางกนในกลมประเทศภาคได 2. ไทยควรมการลงทนโครงสรางพนฐานทางการเงน ซงถอเปนเรองส าคญ โดยเฉพาะเรองเครดตบโรทจะเปนประโยชนอยางยง กบระบบการเงน และ ATM Pool ชวยเชอมโยงขอมลระหวางกน นวตกรรม และเทคโนโลยททนสมย หลายประเทศสามารถรวมมอระหวางกนไดผานระบบ e-Payment ทจะชวยเชอมโยงกลมประเทศอาเซยน และ CLMVT 3. ยกระดบมาตรฐานของกฎระเบยบตาง ๆ ซงจะชวยใหเกดการเชอมโยง อนจะเปนตวชวยส าคญทท าใหเกดระบบทเปนประโยชนในทศทางเดยว



211

4. การพฒนาทรพยากรมนษย ตองเพมขดความสามารถ และทกษะตาง ๆ เพอรองรบการเตบโตของภมภาค และนวตกรรมใหม 5. การยกระดบบรการดานการเงนเฉพาะดาน เชน การออกพนธบตรระดมทนในรปของเงนบาท เพอไปด าเนนโครงการสาธารณปโภคใน สปป.ลาว เปนตน พรอมทงสนบสนนใหมการตงส านกงานใหญของบรษทขามชาต (ไทยรฐออนไลน, 2559)

ธรกจการบนในไทยนบวาไดทวความส าคญอยางนาจบตามอง สะทอนไดจากปรมาณผโดยสารทเดนทางมายงสนามบนในสงกดของบรษท ทาอากาศยานไทย จ ากด(มหาชน) และกรมทาอากาศยานรวม 31 แหงทวประเทศในชวงป 2555-2558 ทขยายตวเฉลยรอยละ 15.2 ตอป ซงสอดลอกบความเคลอนไหวของผประกอบการธรกจสายการบนในไทยทมงเพมขนาดฝงบน และขยายเสนทางการบน ซงการเตบโตดงกลาวเปนไปในทศทางทสอดรบกนกบการเตบโตของธรกจการบนในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตทมความคกคกเปนอยางมาก ทงน บรษทผผลตเครองบนรายใหญไดมการพยากรณวาในอก 20 ปขางหนา (ป 2578) จะมผโดยสารทมจดหมายปลายทางมายงเอเชยตะวนออกเฉยงใตกวา 2,360 ลานคน หรอเตบโตเฉลยรอยละ 6.0 ตอป ซงสงกวาของการเดนทางไปยงจดหมายปลายทางทวโลกทเตบโตเฉลยรอยละ 4.8 ตอป ซงจะสงผลใหขนาดตลาดธรกจการบนในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตเตบโตขนจากเดม (ศนยวจยกสกร, 2559)

การเตบโตในธรกจการบนของไทยโดยสวนใหญเปนผลจากการขยายตวของตลาดเสนทางบนระหวางประเทศมากกวาเสนทางบนในประเทศ ในเวทการประชมทองเทยวอาเซยน ASEAN TOURISM Forum 2019 : ATF 2019 ไดเปดเผยขอมลวา อาเซยนเปนภมภาคส าคญ ทมแนวโนมการเตบโตของนกทองเทยวตางชาตเฉลย มากกวา 10% และอาเซยนสามารถสรางรายไดจากการทองเทยวเขาประเทศคดเปนสดสวน 12.4% ตอจดพ และคาดวาจะเพมขนเปน 15% ตอจดพในป 2568 ส าหรบในเวทเอทเอฟ 2562 ไทยไดเนนเรองการสงเสรมการทองเทยวอยางมความรบผดชอบ การสงเสรม 55 เมองรอง การหารอกบลาว กมพชา และเวยดนาม สรางกจกรรม และระบบ Self-Drive ในกลม CLVT ซงไทยไดน าเสนอวา เรามนโยบายเรอง Re-entry Visa ซงถานกทองเทยวตางชาตไดวซาเขาไทยกสามารถเขา-ออกประเทศเพอนบานไดหลายครง โดยไมตองขอวซาใหม (BLT Bangkok, 2019)



212

รปท 1: ปรมาณนกทองเทยวตางชาตทางทางเขาสไทย และปรมาณนกทองเทยวไทยเดนทางไปตางประเทศ ทมา: การวเคราะหโดย EIC จากขอมลของกระทรวงการทองเทยว และกฬา (MOTS)

จงกอใหเกดค าถามวา ไทยมความพรอมเพยงพอทจะรองรบโอกาสจากการเตบโตของธรกจการบนในภมภาคมากนอยเพยงใด ส าหรบในระยะขางหนา คาดวา แนวโนมของธรกจการบนในไทยนาจะยงคงเตบโตอยางตอเนองจากการขยายเสนทางการบนทครอบคลมและเชอมโยงไปยงเอเชยตะวนออกเฉยงใต ดวยเหตน การทประเทศไทยจะเปนศนยกลางทางการบนในภมภาคอาเซยน ผวจ ยไดน าเอาหลกแนวคดของทฤษฎ 4 M อนประกอบไปดวย คน เงน วตถดบ และ การจดการ ทมการพฒนาจนเปนแนวทฤษฎของ VAIC –Value Added Intelligent Coefficient ในปจจบน คอการใชเครองมอเพอวดประสทธภาพของการสรางมลคาของกจการจากทรพยากรทมอย ใชวดม ลคาของทนทางปญญามาใชในการวเคราะห และคนหาแนวทาง และความเปนไปไดในการเปนไปไดของการจดตงสายการบนรวมอาเซยน Public (2016) ไดมการน าการทฤษฎวาดวยโมเดลของ VAIC หรอ –Value Added Intelligent Coefficient มาใชในการวจย อนเปนเครองมอเพอวดประสทธภาพของการสรางมลคาของกจการจากทรพยากรทมอย โดยใชวดมลคาของทนทางปญญาแลวไดพฒนาโมเดลดงกลาวในป 2012 โดยตอมาไดท าการพฒนาวจยโมเดลในรปแบบ VAIC TM มาใชเปนเครองมอเพอวดประสทธภาพของการสรางมลคาของกจการจากทรพยากรทมอย โดยยดการวดมลคาของทนทางปญญาแบบหลกการค านวณคณตศาสตร (Value Added Intelligent Capacity)



213

รปท 2: Overview of the VAIC? Model

ทมา: https://www.researchgate.net/figure/Overview-of-the-VAIC-model_fig1_269883375

นยามศพท

1. แนวเขตลมน าโขง หมายถง ความรวมมอเพอการพฒนาอาเซยน-ลมน าโขง เปนกรอบความรวมมอระหวางประเทศสมาชกอาเซยน 5 ประเทศ CLMVT ประกอบดวย กมพชา, ลาว, พมา, เวยดนาม และไทย 2. CLMV คอประเทศ กมพชา ลาว พมา เวยดนาม เปนประเทศในกลม ASEAN ทมแนวโนมเศรษฐกจโตตอเนองและยงมแรธาตทรพยากรอดมสมบรณ 3. CLMVT ซงประกอบดวย กมพชา, ลาว, พมา, เวยดนาม และไทย เปนภมภาคทเตมไปดวยโอกาสทางการคา และยงมการพฒนาเศรษฐกจอยางตอเนอง 4. บคลากรการบน หมายถง ผปฏบตงาน ณ ทาอากาศยาน ไดแก ผบรหาร ผบงคบบญชาผใตบงคบบญชา ผใหบรการภาคพน ผใหบรการบนสายการบน กปตน นกบน ฯลฯ 5. VAIC (Value Added Intelligent Capital) หรอทเรยกสน ๆ วา VAIC หมายถง รปแบบทใชในการวเคราะหการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะ 6. Human Capital หมายถง ทกษะ ความร และอน ๆ ทบคลากรทถกจางงานน ามาใช 7. Intellectual capital (IC) หมายถง ทนทมอย คอ ทนดานปญญา โครงสราง และ ความสมพนธ รวมไปถง ความจงรกภกดตอตราสนคา 8. Value added intellectual coefficient (VAIC) หมายถง การใชเครองมอเพอวดประสทธภาพของการสรางมลคาของกจการจากทรพยากรทมอย



214

วตถประสงคของการวจย

การวจยนมวตถประสงคของการวจย ดงน

1. เพอส ารวจขอมลทนดานปญญา ทนดานองคกร และการบรรลผลส าเรจของสายการบนในกลม CLMVT ของบคลากรการบน ณ ทาอากาศยาน 7 แหง แนวเขตลมน าโขงตดตะเขบประเทศ CLMVT

2. เพอส ารวจรปแบบความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทสงผลตอการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะ (Value Added Intelligent Capital Model) ในมมมองความคดเหนของบคลากรการบน ณ ทาอากาศยาน 7 แหงตามแนวเขตลมน าโขงตดตะเขบประเทศ CLMVT

สมมตฐานการวจย

ผวจยไดตงขอสมมตฐานตามรปแบบในการหาคาปจจยทมความสมพนธกนของตวแปรเหตทง

2 ตวแปร ทมผลกระทบตอการบรรลผลส าเรจของสายการบนในกลม CLMVT ไดดงน 1. ทนทางปญญา มความสมพนธเชงสาเหตตอการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะของธรกจสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง CLMVT 2. ทนทางปญญา มความสมพนธเชงสาเหตตอทนขององคกรของธรกจสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง CLMVT 3. ทนขององคกร มความสมพนธเชงสาเหตตอการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะของธรกจสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง CLMVT

ขอบเขตของการวจย

การวจยครงนมการก าหนดขอบเขตเนอหาทศกษา, ประชากร และระยะเวลา ดงน

ขอบเขตดานเนอหา การวจยครงนมขอบเขตทางดานเนอหา คอ รปแบบการสรางมลคาเพมผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศ ดวยมลคาเพมทนอจฉรยะ (Value Added Intelligent Capital Model) (Pulic, 2004) โดยมตวแปรทศกษาดงน ตวแปรตน คอ ทนดานปญญา ประกอบไปดวย ทนดานบคลากร และทนดานความสมพนธ ตวแปรสงผาน (ตวแปรคนกลาง) คอ ทนขององคกร ตวแปรตาม คอ การบรรลผลส าเรจทางการ



215

ขอบเขตดานประชากร และกลมตวอยาง การวจยนไดใชประชากร คอ บคลากรการบน ณ ทาอากาศยานไทย 7 แหงตามแนวตะเขบลมน าโขง ขอบเขตดานระยะเวลา มระยะเวลาการเกบรวบรวมขอมล ตงแตเดอนมนาคม – เมษายน 2562 ขอบเขตดานพนท ทาอากาศยานไทย 7 แหงตามแนวตะเขบลมน าโขง ประกอบดวย ทาอากาศยานเชยงราย ทานอากาศยานนาน ทาอากาศยานเลย ทาอากาศยานนานาชาตอดรธาน ทาอากาศยานนครพนม ทาอากาศยานสกลนคร และทาอากาศยานนานชาตอบลราชธาน ปญหาของการวจย

การจดตงสายการบนใหมดวยความรวมมอของประเทศในกลม CLMVT ดวยวธการสรางมลคาเพมจากผลตทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะ (VAIC Model) ซงมการใช และพฒนามาแลวในตางประเทศหลาย ๆ ประเทศในอตสาหกรรมดานอน ๆ เมอน ามาใชกบอตสาหกรรมธรกจการบนจะท าใหเกดรปแบบความเปนไปไดในการจดตงสายการบนรวม CLMVT ไดหรอไม และจะมลกษณะเปนอยางไร ค าถามของการวจย ค าถามตอบคลากรการบนในเรองของของทนดานปญญาโดยใช VAIC Model เปนตนแบบการศกษาในธรกจอตสาหกรรมการบนในกลม CLMVT 1. มความคดเหนอยางไรตอ ดานบคคลากรในองคกรดานอตสาหกรรมภายในกลมเดยวกน (ผวจยไดน า M ตวแรกในดานทฤษฎ 4 M แตเปนทนดานบคคลากรในทฤษฎของ VAIC) 2. มความคดเหนอยางไรตอ ดานองคกรของทาน (ผวจยไดน า 2 M ในทฤษฎ 4 M มาใชไดแกดานการเงน และดานเทคโนโลย แตเปนดานความสมพนธขององคกรในทฤษฎ VAIC) 3. มความคดเหนอยางไรตอ ดานความสมพนธภายในกลม (ผวจยไดน า M ในทฤษฎ 4 M มาใชไดแกดานการบรหารจดการภายในองคกร แตเปนทนขององคกรในทฤษฎ VAIC) 4. ตวแปรหรอองคประกอบของตวแปรใดทมผลกระทบตอ ทนดานปญญาของกลม CLMVT อนเปนความสมพนธเชงสาเหตตอ การจดตงสายการบนรวมอาเซยนในธรกจ (Value ประโยชนทไดรบจากการวจย

1. ผลทไดจากการศกษา มประโยชนตอผศกษาเพอน าเสนอตอผรวมทนในการหาแนวทางเปดสายการบนรวม CLMVT



216

2. ผประกอบการธรกจในอตสาหกรรมสายการบนในกลมประเทศ CLMVT น าผลทไดศกษาพจารณาประกอบการตดสนใจในการรวมมอลงทนเปดสายการบนรวม CLMVT 3. นกศกษา อาจารย นกวจย และผสนใจ ไดเขาถงขอมลผลการวจยเพอประโยชนในการน าไปใชศกษาตอยอดงานวจย หรอน ารปแบบ (Model) ไปใชสรางรปแบบใหมในอตสาหกรรมอน ๆ

การทบทวนวรรณกรรม ผศกษาน าหลกแนวคด ทฤษฎมาประยกตใชอนประกอบไปดวย แนวคด และทฤษฎของ Pulic (2004) โดย VAIC –Value Added Intelligent Coefficient คอการใชเครองมอเพอวดประสทธภาพของการสรางมลคาของกจการจากทรพยากรทมอย ใชวดมลคาของทนทางปญญา และไดพฒนามาส การพฒนาวจยโมเดลในรปแบบ VAIC TM - การใชเครองมอเพอวดประสทธภาพของการสรางมลคาของกจการจากทรพยากรทมอย ใชวดมลคาของทนทางปญญา แบบหลกการค านวณคณตศาสตร ( Value Added Intelligent Capacity) โดย มลคาเพม จะเทากบ ผลลพธทออกมาหกกบ สงทน าเขาไป ( VA = OUT-IN) โดยมการท างานวจยในเรองดงกลาวออกมาโดยใช โมเดล หรอ รปแบบของเครองมอเพอวดประสทธภาพการสรางมลคาของกจการจากทรพยากรทมอย VAIC (Asare, Alhassan, Asamoah, and Ntow-Gyamfi, 2017; Nadeem, Gan, and Nguyen, 2017; Nawaz, 2017;Shawtari, Saiti, Mohamad, and Rashid, 2017) โดยตงแตป 1999-2017 ยงไมมการน ารปแบบโมเดลดงกลาวมาใชวดผลในธรกจการบนเลย มแตใชวดผลจากก าไร (Kanchana and RajaMohan, 2017; Shawtari et al., 2017) Asare, Alhassan, Asamoah, and Ntow-Gyamfi. (2017) “Intellectual capital and profitability in an emerging insurance market” พบวาทนทางดานปญญา มผลท าใหการประวนวนาศภย มประสทธภาพสงเมอเปรยบเทยบกบ บรษทประกนชวต ผลของการวจยยงพบวาความสามารถในการท าก าไรของบรษทประกนในกานา มความสมพนธเชงบวกกบทนทางดานปญญาของบรษทประกน ในขณะท Nadeem, Gan, and Nguyen, (2017) “Does intellectual capital efficiency improve firm performance in BRICS economies? A dynamic panel estimation” พบวาความสามารถแบบไดนามคไมสงผลโดยตรงทนทรพยากรมนษย และทนเชงสมพนธตอการปฏบตงาน แตใหความส าคญทการวจยเชงทดลอง (R&D) และความสามารถทางการตลาด ซงจะชวยเพมประสทธภาพของบรษทในเชงประจกษ และกอใหเกดความสนใจตอผจดการ และผปฏบตงาน และใน ป 2014 โดย Esmaeil Balouei, Mehran Ghasemian. “The Relationship Between Intellectual Capital And Organization Intelligence In Knowledge-Based Organizations” กลบไดผลลพธในดานการพฒนาประสทธผลตอองคการ ท าใหองคการบรรลเปาหมาย และมความสามารถในการสรางความไดเปรยบทางการแขงขน ในขณะท Abdul Ghafoor Awan and Kashif Saeed. (2015) ”Relationship between Intellectual Capital and Organizational Performance: A case Study of Public Sector Universities in Southern Punjab-Pakistan” กลบพบวาทนทางปญญา และผลการด าเนนการขององคกรมความสมพนธกนอยางมนยส าคญในระดบมาก และมากทสดในทนทางมนษย รองลงมาคอ ผลการ



217

ด าเนนงาน และทนโครงสราง และยงพบวาทนทางปญญามอทธพลตอการปฏบตงาน จากขอมลดงกลาวนผวจยจงไดน ามาเปนแนวทางในการท าวจยเรอง “รปแบบการสรางมลคาเพมดานผลผลตตอการบรรลผลส าเรจของสายการบนในกลม CLMVT”

กรอบแนวคดของการวจย

รปท 3: กรอบแนวคดการวจย ทมา: Pulic (2004), Asare,Alhassan,Asamoah, and Ntow-Gyamfi. (2017). Nadeem, Gan, and Nguyen, 2017,

Nadeem, Gan, and Nguyen, 2017

ตวแปรตน ตวแปรตาม ตวแปรสงผาน

H1

ทนดานปญญา (INTEELIGENT CAPITAL)

H2

H1 การบรรลผลส าเรจของสายการบนในกลม CLMVT -ยอดขายสงขน -ก าไรเพมขน -ลดตนทน

ทนขององคกร (Organizational Capital) -ดานการลงทนในระบบ -ดานเอกลกษณ -ดานกระบวนการพฒนาระบบ

ทนดานบคลากร (Human Capital) -ดานทกษะ -ดานเอกลกษณ -ดานการพฒนา -ดานการเปนผน า

ทนดานความสมพนธ (Relational Capital) -ความสมพนธภายใน -ดานเอกลกษณ -ความสมพนธภายนอก



218

ระเบยบวธการวจย ประชากร และกลมตวอยาง ประชากรทใชในการวจยครงน บคลากรดานการบน ณ ทาอากาศยานกลมอนภาคลมน าโขง ซงตดแนวตะเขบประเทศบางประเทศในกลม CLMV ซงจะประกอบดวย 7 ทาอากาศยาน คอ ทาอากาศยานเชยงราย ทานอากาศยานนาน ทาอากาศยานเลย ทาอากาศยานนานาชาตอดรธาน ทาอากาศยานนครพนม ทาอากาศยานสกลนคร และทาอากาศยานนานชาตอบลราชธาน แผน/ขนตอนการสมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการวจย คอบคลากรการบนของทาอากาศยาน 7 แหงกลมอนภาคลมน าโขงตดแนวตะเขบประเทศในกลม CLMV แนวทางการก าหนดกลมตวอยางทมความเหมาะสมกบการวเคราะหขอมลดวยโปรแกรม AMOS และใชเทคนคการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง (Structural Equation Model: SEM) ซง Hair et al (1995) และ Comrey & Lee (1992) ใหแนวทางไววา จ านวนกลมตวอยางทสามารถเปนตวแทนทเหมาะสมคอ 200-300 ตวอยาง และ Schumacker; & Lomax (1996) กลาวถงการค านวณกลมตวอยางโดยใช 10-20 เทาของตวแปรสงเกตได ส าหรบงานศกษาคนควาอสระครงนมตวแปรสงเกตได 13 ตวแปร เทากบ 13x25 = 325 ตวแปร แตเนองจากการศกษาครงนตองการเกบจากบคลากรการบนในทาอากาศยาน 7 แหงซงไมทราบจ านวนประชากรทแนนอน เนองจากมทงบคลกรประจ าของทาอากาศยาน บคลากรของสายการบนตาง ๆ และรวมไปถงบคลากร Outsource เพอใหเกดการกระจายตวของขอมล และเกดความคลาดเคลอนนอยทสด ผศกษาจงใชสตรไมทราบจ านวนประชากรของ Cochran (1977) เพอค านวณหาขนาดของกลมตวอยาง โดยใชคาความเชอมนท 95 % ความคาดเคลอนท 5% สตรค านวณ



219

จ านวนกลมตวอยางทไดคอ 385 ตวอยาง และส ารองแบบสอบถามเพม 30 ชดเปน 415 ชด การเกบขอมลใชวธการสมตวอยางแบบบงเอญ (Accidental Sampling) โดยเลอกเฉพาะบคลากรของทาอากาศยานในกลมอนภาคลมน าโขงตดแนวชายแดนกลมประเทศ CLMV 7 แหง โดยการสมตวอยางแตละสนามบนด าเนนการเกบแบบสะดวก (Convenience) เปน Non-probability ใชแบบสอบถามตามกลมตวอยางทก าหนดจงท าใหสามารถเกบขอมลกบกลมตวอยางบคลกรการบนในสนามบน 7 แหง กลมลมน าโขงตดแนวตะเขบประเทศในกลม CLMVT ไดครอบคลม และครบถวน โดยแสดงรายละเอยดของการกระจายแบบสอบถามตามการแบงกลมดงน ตารางท 1: จ านวนกลมตวอยางบคลากรการบน ณ ทาอากาศยานไทย 7 แหงแนวตะเขบลมน าโขง

ขอท สถานท n (คน) ส ารอง (คน) จ านวน (คน) 1. ทาอากาศนานาชาตแมฟาหลวง เชยงราย 65 5 70 2. ทาอากาศยานนาน 32 4 36 3. ทาอากาศยานเลย 54 4 58 4. ทาอากาศยานอดรธาน 75 5 80 5. ทาอากาศยานนครพนม 50 4 54 6. ทาอากาศยานสกลนคร 49 4 53 7. ทาอากาศยานนานาชาตอบลราชธาน 60 4 64 รวม 385 30 415

เครองมอทใชในการวจย โครงสรางแบบสอบถามในงานวจย แบงออกเปน 4 สวน รวมทงสน 50 ขอค าถาม ผานการตรวจสอบความตรงของขอค าถามโดยผเชยวชาญจ านวน 3 ทาน ขอค าถามในแบบสอบถามทกขอมคาดชนความสอดคลองระหวางเนอหาในขอค าถามกบวตถประสงคทตงไวอยระหวาง 0.60 -1.00 ผานเกณฑตงแต 0.50 ขนไปโดยมเกณฑการใหคะแนนดงน ใหคะแนน +1 หมายถง แนใจวาขอค าถามสอดคลองกบประเดนทวจย ใหคะแนน 0 หมายถง ไมแนใจวาขอค าถามสอดคลองกบประเดนทวจย ใหคะแนน -1 หมายถง แนใจวาขอค าถามไมสอดคลองกบประเดนทวจย ปรบแกไขแบบสอบถามตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญ (สวมล ตรกานนท, 2550: 44-46) จากนนน าแบบสอบถามไปทดสอบกบกลมตวอยางทมความคลายคลง จ านวน 30 ซงมคาความเชอมนตงแต 0.70 ขนไป (Cronbach, 2003: 204) จงมความเหมาะสม ทจะน าไปใชในการเกบขอมลจรง การตรวจสอบเครองมอวจย 1. ผทรงคณวฒ 3 ทานประเมนความเทยงตรงของขอค าถามดวยเทคนค พบวาแบบสอบถามทกขอมคาดชนความสอดคลองระหวางเนอหาในขอค าถามกบวตถประสงคทตงไวอยระหวาง 0.60 -1.00 ผานเกณฑตงแต 0.50



220

2. น าแบบสอบถามไปทดสอบกบกลมตวอยางทมความคลายคลง จ านวน 30 ซงมคาความเชอมนตงแต 0.70 ขนไป (Cronbach, 2003: 204) จงมความเหมาะสม ทจะน าไปใชในการเกบขอมลจรง

ผลการวจย รปแบบความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทสงผลตอการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะ สญลกษณของตวแปรทใชในการวเคราะหโมเดล

IC หมายถง ทนทางปญญา HC หมายถง ทนบคลากร HC1 หมายถง ดานลกษณะทวไปขององคกร HC2 หมายถง ดานความเปนเอกลกษณเฉพาะทโดดเดนในองคกร HC3 หมายถง ดานสมรถนะในการพฒนาองคกร HC4 หมายถง ดานความเปนผน าขององคกร RC หมายถง ทนความสมพนธขององคกร RC1 หมายถง ดานความสมพนธขององคกร RC2 หมายถง ดานความสมพนธทเปนเอกลกษณอนโดดเดนขององคกร RC3 หมายถง ดานความสมพนธระหวาง องคกรภายนอก และลกคา OC หมายถง ทนขององคกร OC1 หมายถง ดานการลงทนในระบบ OC2 หมายถง ดานฐานขอมล ลขสทธ ใบอนญาต คมอขององคกรทเปนเอกลกษณอน

โดดเดน OC3 หมายถง ดานความสมพนธในกระบวนการขององคกร VAIC หมายถง การบรรลผลส าเรจของธรกจ (การสรางมลคาเพมจากผลผลตจาก

ทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะ) VAIC1 หมายถง ยอดขายสงขน VAIC2 หมายถง ก าไรทมากขน VAIC3 หมายถง การลดตนทนไดเพมขน e หมายถง ตวแปรรบกวน (error) ของแตละตวแปร

การทดสอบความสมพนธระหวางตวแปรทใชในการวเคราะหการบรรลผลส าเรจขององคกรหรอการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะ (VAIC) ประกอบดวย ทนบคลากร (HC) ทนความสมพนธขององคกร (RC) ทนขององคกร (OC) ม



221

ความสมพนธระหวางตวแปรอยระหวาง 0.306* ถง 0.626* ทนยส าคญทางสถต 0.05 จะเหนไดวา ความสมพนธระหวางตวแปรทจะน าไปใชในการวเคราะหการบรรลผลส าเรจขององคกรหรอการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะ (VAIC) มคาความสมพนธไมเกน 0.80 (คาสมบรณ) ท าใหไมเกดสภาวะ Multicollinearity จงมความเหมาะสมส าหรบน าไปใชในการวเคราะหโมดลสมการโครงสราง (Structural Equation Model Analysis: SEM) ดวย ซงสภาวะ Multicollinearity หรอปรากฏการณทตวแปรมความสมพนธกนทางบวกสง อนมผลใหคาสมประสทธทใชในการประมาณขาดความ แมนตรง ซงจะเกดขนในสมพนธทางบวกสงเทานน สวนในกรณทความสมพนธทางลบสง จะยงท าใหคาสมประสทธทใชในการประมาณมความแมนตรงมากขนซงหากเกดสภาวะดงกลาว หนทางแกไขจ าเปนทจะตองตดตวแปรอสระตวใด ตวหนงทมความสมพนธกนสงออกจากการวเคราะห (สชาต ประสทธรฐสนธ, 2551) ดงตารางท 2 ตารางท 2: การทดสอบความสมพนธระหวางตวแปรทใชในการวจย

ผลการวเคราะหรปแบบความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทสงผลตอการสรางมลคาเพมจาก

ผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะดวยการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง (Structural Equation Model Analysis: SEM) จากกรอบแนวคดในการวจยดวยโปรแกรมส าเรจรป AMOS version 16.0 ไดดงรปท 4



222

รปท 4: รปแบบความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทสงผลตอการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทม อยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะจากกรอบแนวคดในการวจย

ผลการวเคราะหรปแบบความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทสงผลตอการสรางมลคาเพมจาก

ผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะดวยการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง (Structural Equation Model Analysis: SEM) จากกรอบแนวคดในการวจยดวยโปรแกรมส าเรจรป AMOS version 16.0 ไดดงรปท 5



223

c2 = 93.941, df = 60, GFI = 0.968, RMR = 0.005, RMSEA = 0.037 *P<0.05

รปท 5: ผลการวเคราะหรปแบบความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทสงผลตอการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะ จากกรอบแนวคดในการวจย

จากรปท 5 พบวารปแบบความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทสงผลตอการสรางมลคาเพม จากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะทพฒนาขนมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ เนองจากความกลมกลนของโมเดลในภาพรวม (Overall Model Fit Measure) พบวา สดสวนคาสถตไคสแควร/คาชนแหงความเปนอสระ (2/df) มคาเทากบ 1.566 ซงผานเกณฑทก าหนดไวคอนอยกวา 3 เมอพจารณาดชนกลมทก าหนดไวทระดบมากกวาหรอเทากบ 0.90 พบวา ดชนทกตวไดแก GFI = 0.968, AGFI = 0.951, CFI = 0.983, TLI = 0.978 ผานเกณฑ ดชน PGFI = 0.756 ผานเกณฑ 0.50 ขนไป สวนดชนทก าหนดไวทระดบนอยกวา 0.05 พบวา ดชน RMR = 0.005 และ RMSEA = 0.037 ผานเกณฑทก าหนดไวเชนเดยวกน จงสรปไดวา รปแบบความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทสงผลตอการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากร ทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะทพฒนาขนมความกลมกลนกบขอมลเชง

สรปไดวา รปแบบความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทสงผลตอการสรางมลคาเพมจากผลผลต

จากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะในแตละองคประกอบ ประกอบดวย ทนทางปญญา (IC) ทนบคลากร (HC) ทนความสมพนธขององคกร (RC) ทนขององคกร (OC) การสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะ (การบรรลผล

0.950*

0 .964*

0.312*

0.930*

0.400*

0.742*

0.689*

0.666*

0.639*

0.731*

0.800*

0.662*

0.652*

0.797*

0.819*

0.586*

0.586*

0.547*

ยอดขายสงขน

ก าไรทมากขน

ลดตนทนเพมขน

การบรรล

ผลส าเรจองคกร

ความสมพนธองคกร

ความสมพนธเอกลกษณ

สมพนธระหวางองคกร

ทนความสมพนธ

ทนปญญา

ลงทนในระบบ

ฐานขอมลลขสทธ

กระบวนการองคกร

องคกร

ทนองคกร

ลกษณะทวไป

ความเปนอกลกษณ

สมรรถนะพฒนา

ทนบคลากร

ความเปนผน า



224

ส าเรจของธรกจ) (VAIC) ตางมความเทยงตรง (Validity) ทงนเนองจากคาน าหนกปจจย (Factor Loading) มคาตงแต 0.30 ขนไป (คาสมบรณ) และมนยส าคญทางสถต (Kline, 1994) ดงตารางท 3 ตารางท 3: ผลการวเคราะหความเทยงตรงของรปแบบความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทสงผลตอการสรางมลคาเพม จากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะ

ตวแปร น าหนกปจจย (Factor Loading: λ)

ตวแปรแฝง สงเกตได b S.E. Beta t R2 IC HC 1.000 0.964 0.930 RC 0.707 0.050 0.950 14.079* 0.903

HC HC1 1.000 0.819 0.670 HC2 0.667 0.056 0.586 11.876* 0.343 HC3 0.774 0.065 0.586 11.881* 0.343 HC4 0.847 0.077 0.547 11.005* 0.300

RC RC1 1.000 0.742 0.551 RC2 1.015 0.078 0.689 13.079* 0.475 RC3 1.095 0.087 0.666 12.639* 0.443

OC OC1 1.000 0.662 0.438 OC2 0.955 0.084 0.652 11.347* 0.424 OC3 1.305 0.099 0.797 13.248* 0.635

VAIC VAIC1 1.000 0.639 0.409

VAIC2 1.182 0.104 0.731 11.353* 0.535 VAIC3 1.259 0.107 0.800 11.768* 0.640

หมายเหต: ก าหนดคาพารามเตอร=1ในต าแหนง HC, HC1, RC1, OC1, VAIC1 จงไมมคา S.E และ t*P<0.05

สรป ไดวา“ธรกจสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง CLMVT จะบรรล ผลส าเรจขององคกรไดดวยดจากการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะ ยอมขนอยกบการมทนทางปญญา และทนขององคกรทด อกทงการ มทนทางปญญายงสงผลดตอทนขององคกรดวย” ประสทธภาพในการพยากรณ พบวา รปแบบความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทสงผลตอการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพม ทนอจฉรยะมความเทยงตรง (Validity) (Joreskog and Sorbom, 1993) เนองจากมคาสหสมพนธพหคณก าลงสอง (R2) เทากบ 0.490 หรอคดเปนรอยละ 49.0 (0.490x100) ซงมคาตงแตรอยละ 40 ขนไป ยอมถอไดวารปแบบทพฒนาขนมความสามารถในการพยากรณไดดและยอมรบได (Saris and Strenkhorst, 1984) ดงตารางท 4



225

ตารางท 4: ผลการวเคราะหอทธพลเชงสาเหตภายในรปแบบความสมพนธเชงสาเหตของ ปจจยทสงผลตอการสราง มลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะ

ตวแปรเหต ตวแปรผล อทธพล IC OC

OC DE 0.930* IE - TE 0.930* R2 0.864

VAIC DE 0.400* 0.312* IE 0.290* - TE 0.690* 0.312*

R2 0.490

DE หมายถง อทธพลทางตรง (Direct Effect) IE หมายถง อทธพลทางออม (Indirect Effect) TE หมายถง อทธพลรวม (Total Effect) การวจยครงนไดตงสมมตฐานการวจยดงน

H1: ทนทางปญญา มความสมพนธเชงสาเหตตอการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะของธรกจสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง CLMVT

ผลการทดสอบสมมตฐานทระดบนยส าคญทางสถต 0 .05 พบวา ทนทางปญญามความสมพนธทางตรงและทางออมตอการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะของธรกจสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง CLMVT โดยผานทนขององคกร (P<0.05) โดยมความสมพนธทางบวก ใหคาสมประสทธเสนทาง (Path Coefficient = 0.690*; TE = 0.690* (DE = 0.400* + IE = 0.290*)) นนคอ ธรกจสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง CLMVT ทมทนทางปญญามาก แนวโนมทจะมการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะมากดวย สรปไดวา ทนทางปญญา มความสมพนธเชงสาเหตตอการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะของธรกจสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง CLMVT จงยอมรบสมมตฐานทตงไว H2: ทนทางปญญา มความสมพนธเชงสาเหตตอทนขององคกรของธรกจสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง CLMVT ผลการทดสอบสมมตฐานทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 พบวา ทนทางปญญา มความสมพนธทางตรงตอทนขององคกรของธรกจสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง CLMVT (P<0.05) โดยมความสมพนธทางบวก ใหคาสมประสทธเสนทาง (Path Coefficient = 0.930*;



226

DE = 0.930*) นนคอ ธรกจสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง CLMVT ทมทนทางปญญามาก แนวโนมทจะมทนขององคกรมากดวย สรปไดวา ทนทางปญญา มความสมพนธเชงสาเหตตอทนขององคกรของธรกจสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง CLMVT จงยอมรบสมมตฐานทตงไว H3: ทนขององคกร มความสมพนธเชงสาเหตตอการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะของธรกจสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง CLMVT ผลการทดสอบสมมตฐานทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 พบวา ทนขององคกร มความสมพนธทางตรงตอการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะของธรกจสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง CLMVT (P<0.05) โดยมความสมพนธทางบวก ใหคาสมประสทธเสนทาง (Path Coefficient = 0.312*; DE = 0.312*) นนคอ ธรกจสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง CLMVT ทมทนขององคกรมาก แนวโนมทจะมการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะมากดวย สรปไดวา ทนขององคกร มความสมพนธเชงสาเหตตอการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะของธรกจสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง CLMVT จงยอมรบสมมตฐานทตงไว ตารางท 5: สรปผลการทดสอบสมมตฐานในการวจย

สมมตฐานในการวจย ผลการทดสอบสมมตฐาน

อทธพล ยอมรบ/ปฏเสธ H1: ทนทางปญญา มความสมพนธเชงสาเหตตอการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะของธรกจสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง CLMVT

DE = 0.400* IE = 0.290*

ยอมรบ

H2: ทนทางปญญา มความสมพนธเชงสาเหตตอทนขององคกรของธรกจสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง CLMVT

DE = 0.930* ยอมรบ

H3: ทนขององคกร มความสมพนธเชงสาเหตตอการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะของธรกจสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง CLMVT

DE = 0.312* ยอมรบ

*P<0.05 รปแบบความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทสงผลตอการสรางมลคาเพมจากผลผลตจาก

ทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะของธรกจสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง CLMVT ทพฒนาขนดวยเทคนคการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง (Structural Equation Model Analysis: SEM) มความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ เนองจากสดสวนคาสถตไคสแควร/คาชนแหงความเปนอสระ (2/df) มคาเทากบ 1.566 ซงผานเกณฑทก าหนดไวคอนอยกวา 3



227

H2 = 0.312*

ดชนทกตวไดแก GFI, AGFI, CFI, TLI ผานเกณฑมากกวาหรอเทากบ 0.90 และดชน PGFI ผานเกณฑ 0.50 ขนไป สวนดชนทก าหนดไวทระดบนอยกวา 0.05 พบวา ดชน RMR, RMSEA ผานเกณฑทก าหนดไวเชนเดยวกน อกทงในแตละองคประกอบของรปแบบมความเทยงตรง (Validity) เนองจากคาน าหนกปจจย (Factor Loading) อยระหวาง 0.547 ถง 0.964 ซงมคาตงแต 0.30 ขนไป (คาสมบรณ) และมนยส าคญทางสถต (Kline, 1994) ตลอดจนรปแบบทพฒนาขนมความสามารถในการพยากรณไดระดบดและเปนทยอมรบดวย ทงนเนองจากมคาสหสมพนธพหคณก าลงสอง (R2) เทากบ 0.490 หรอคดเปนรอยละ 49.0 (0.490x100) ซงมคาตงแตรอยละ 40 ขนไป (Saris and Strenkhorst, 1984) โดยสามารถน าเสนอรปแบบทพฒนาขนอยางเหมาะสมได ดงรปท 6

ตวแปรอสระ ตวแปรสงผาน ตวแปรตาม (Independent Variables) (Mediator Variables) (Dependent Variables)

2 = 93.941, df = 60, GFI = 0.968, RMR = 0.005, RMSEA = 0.037

*P<0.05 รปท 6: รปแบบความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทสงผลตอการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยาง เปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะของธรกจสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง CLMVT ทพฒนาขน

อยางเหมาะสม

H2 = 0.930*

ทนทางปญญา ทนบคคลากร (λ=0.964) - ดานลกษณะทวไปขององคกร (λ=0.819) - ดานความเปนเอกลกษณเฉพาะท โดดเดน (λ=0.586) - ดานสมรถนะในการพฒนาองคกร (λ=0.586) - ดานความเปนผน าองคกร (λ=0.547) ทนความสมพนธ (λ=0.950) - ดานความสมพนธขององคกร (λ=0.742) - ดานความสมพนธทเปนเอกลกษณ อนโดดเดนขององคกร (λ=0.689) - ดานความสมพนธระหวาง องคกร ภายนอก และลกคา (λ=0.666)

ทนขององคกร - ดานการลงทนในระบบ (λ=0.662) - ดานฐานขอมล ลขสทธ ใบอนญาต คมอขององคกรทเปน เอกลกษณอนโดดเดน (λ=0.652) - ดานความสมพนธในกระบวนการ ขององคกร (λ=0.797)

การบรรลผลส าเรจของ

สายการบนในกลม CLMVT (การสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะ)

- ยอดขายสงขน (λ=0.639) - ก าไรทมากขน (λ=0.731) - การลดตนทนไดเพมขน (λ=0.800)

H1 = 0.400*



228

อภปราย และสรปผลการวจย

ผลการพฒนารปแบบความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทสงผลตอการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะของธรกจสายการบนรว มอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง CLMVT โดยน าเสนอรปแบบทพฒนาขนอยางเหมาะสม มรายละเอยดดงน โดยน าเสนอรปแบบทพฒนาขนยงคงเปนเชนเดมในรปกรอบแนวคดการวจย แสดงในรปท 7

ตวแปรอสระ ตวแปรสงผาน ตวแปรตาม (Independent Variables) (Mediator Variables) (Dependent Variables)

รปท 7: รปแบบความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทสงผลตอการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยาง

เปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะทพฒนาขนอยางเหมาะสม การศกษาเรอง ความเปนไปไดของการจดตงสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตกลมน าโขง CLMVT ในมมมองของบคลกรดานการบนของประเทศไทย ผวจยไดน าประเดนส าคญ ๆ มาใชในการอภปรายผลดงน 1. จากการส ารวจความคดเหนของผประกอบการในธรกจสายการบนในกลมอนภาคลมแมน าโขงตดแนวชายแดนกลมประเทศ CLMV ทมตอทนทางปญญาโดยภาพรวมอยในระดบมาก โดยเฉพาะ

ทนทางปญญา

ทนบคคลากร - ดานลกษณะทวไปขององคกร - ดานความเปนเอกลกษณเฉพาะท โดดเดน - ดานสมรถนะในการพฒนาองคกร - ดานความเปนผน าองคกร ทนความสมพนธ - ดานความสมพนธขององคกร - ดานความสมพนธทเปนเอกลกษณ อนโดดเดนขององคกร - ดานความสมพนธระหวางองคกร ภายนอก และลกคา

ทนขององคกร

- ดานการลงทนในระบบ - ดานฐานขอมล ลขสทธ ใบอนญาต คมอขององคกรทเปน เอกลกษณอนโดดเดน - ดานความสมพนธในกระบวนการ ขององคกร

การบรรลผลส าเรจของ

สายการบนในกลม CLMVT (การสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะ) - ยอดขายสงขน - ก าไรทมากขน - การลดตนทนไดเพมขน

H1

H2

H3



229

ดานความสมพนธทเปนเอกลกษณอนโดดเดนขององคกรทธรกจใหความส าคญมากทสด รองลงมาไดแก ดานลกษณะทวไปขององคกร ดานสมรรถนะในการพฒนาองคกร และดานความสมพนธระหวาง องคกรภายนอก และลกคา เพราะความตองการของการจดตงสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง CLMVT มความจ าเปนตองมการสงเสรมใหมการเปดเสรของภาคการเงนในประเทศใหมความหลากหลาย และตองมการบรณาการระหวางกนในระดบภมภาค การมการลงทนโครงสรางพนฐานทางการเงน และยกระดบมาตรฐานของกฎระเบยบตาง ๆ ซงจะชวยใหเกดการเชอมโยง อนจะเปนตวชวยส าคญทท าใหเกดระบบทเปนประโยชนในทศทางเดยว รวมทงการพฒนาทรพยากรมนษย ตองเพมขดความสามารถ และทกษะตางๆ เพอรองรบการเตบโตของภมภาค และนวตกรรมใหม จนสามารถยกระดบบรการดานการเงนเฉพาะดานได ซงสอดคลองกบงานวจยของ Ling (2013) เชอวา ทนดานทรพยากรมนษยกอใหเกดความส าเรจดานองคกร และมความจ าเปนทจะท าใหเกดการตลาดแบบสมยใหม การลงทนในดานทรพยากรมนษยขององคกรจะน ามาซงผลก าไรของธรกจ 2. จากการส ารวจขอมลทนขององคกร ของธรกจสายการบนในกลมอนภาคลมแมน าโขงตดแนวชายแดนกลมประเทศ CLMV พบวา ธรกจไดใหความส าคญทางดานขอมลทนขององคกรอยในระดบมาก เพราะวาธรกจไดใหความส าคญตอฐานขอมล ลขสทธ ใบอนญาต คมอขององคกรทเปนเอกลกษณอนโดดเดน รองลงมาคอดานความสมพนธในกระบวนการขององคกร เพราะการเชอมโยงขอมลระหวางกน นวตกรรม และเทคโนโลยททนสมย ใหมการพฒนาไดงายขน ซงหลายประเทศสามารถรวมมอระหวางกนไดผานระบบ e-Payment ทจะชวยเชอมโยงกลมประเทศอาเซยน และ CLMVT โดยประโยชนทเกดขนคอ จะชวยลดคาใชจาย และชวยอ านวยความสะดวกใหผประกอบการ SMEs ในธรกจ E-Commerce อนสอดคลองกบงานวจยของ ทนดานองคท าใหเกดการปรบปรงและพฒนาจนน าไปส องคกรทมความสามารถดานใหมๆ ทดแทนสงเกา (Judge, 2011; Klarner et al., 2008; Soparnot, 2011 และ Judge and Douglas ในป 2009 พบวา ดานทนขององคกรยงมความสมพนธเชงประจกษอยางมนยส าคญทเปนบวกกบการพฒนาองคกร 3. จากการศกษาการบรรลผลส าเรจของธรกจหรอการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะของธรกจสายการบนในกลมอนภาคลมแมน าโขงตดแนวชายแดนกลมประเทศ CLMV พบวาการบรรลผลส าเรจของธรกจในระดบมากทสดเกยวกบธรกจของทานมแนวโนมทจะลดตนทนไดเพมขนโดยเฉลยตลอดระยะเวลา 3 ปทผานมา รองลงมาไดแก ธรกจมแนวโนมของเพมเทยวบนใหบรการทมากขนเพอยอดขายสงขนโดยเฉลย ตลอดระยะเวลา 3 ปทผานมา เพราะธรกจมความจ าเปนตองใชแนวคด ของ Quality function deployment (QFD) ซงเปนเทคนคทใชในการแปลงความตองการของลกคาไปสความตองการในการพฒนาและยงเปนสงทสนบสนนการตดตอสอสารระหวาง 3 สวนงาน อนไดแก วศวกรรม การผลต และการตลาด QFD จะเนนส าหรบการใชอธบายและระบถงโอกาสในการพฒนาผลตภณฑ หรอการสรางความแตกตางใหกบผลตภณฑมากกวาทจะใชในการแกปญหา ซงสอดคลองกบงานวจยของ Walker and Ruekert ในป 1987 ไดอธบายวา การบรรลผลส าเรจขององคกร และธรกจมกจะไปในทศทางเดยวกน กลาวคอมงเนนในดานของการมประสทธภาพ , ประสทธผล และการปรบปรงกระบวนการ ใหม ๆ โดยในสวนของประสทธภาพจะใชกระบวนการของกลยทธในเชงปฏบตการเพอใหบรรลตาม



230

เปาหมายทตงในการแขงขนกบคแขงทางการตลาด และสงทไดรบคอ การเพมสงขนของยอดขาย และสวนแบงทางการตลาดทท าใหก าไรเตบโตขน 4. จากการวเคราะหหาความสมพนธเชงสาเหตระหวาง ทนทางปญญาทมตอการบรรลผลส าเรจของธรกจ, ทนทางปญญาทมตอทนขององคกร และทนขององคกรทมตอการบรรลผลส าเรจของธรกจหรอการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะของธรกจสายการบนในกลมอนภาคลมแมน าโขงตดแนวชายแดนกลมประเทศ CLMV พบวามความมความสมพนธทางบวก ซงสอดคลองกบงานวจยของรปแบบของเครองมอเพอวดประสทธภาพของการสรางมลคาของกจการจากทรพยากรทมอยของ VAIC (Asare, Alhassan, Asamoah, and Ntow-Gyamfi, 2017; Nadeem, Gan, and Nguyen, 2017; Nawaz, 2017; Shawtari, Saiti, Mohamad, and Rashid, 2017)

ขอเสนอแนะ

การศกษาครงนไดน าเสนอขอเสนอแนะเปน 2 สวนดงน 1. ขอเสนอแนะจากผลการวจย ผวจยไดใหขอเสนอแนะทเปนแนวทางในการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะในธรกจสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง CLMVT ดงน ผลการศกษาพบวา ทนทางปญญาในทกดานทง ขอมลทนบคลากร ทนความสมพนธขององคกร ตางมความสมพนธทงทางตรง และทางออมตอการบรรลผลส าเรจของธรกจ โดยทนขององคกรจะมความสมพนธทงทางตรงตอการบรรลผลส าเรจของธรกจ ทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 (p-value <0.05) โดยมความสมพนธทางบวกใหคาสมประสทธเสนทาง (TE = 0.690*; DE = 0.400* + IE = 0.290*) 2) ทนทางปญญา มความสมพนธทางตรงตอทนขององคกรของธรกจสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง CLMVT (P<0.05) (DE = 0.930*) และ 3) ทนขององคกร มความสมพนธทางตรงตอการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะของธรกจสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง CLMVT (P<0.05) (DE = 0.312*) นนคอ ถาธรกจมการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะของธรกจในทางทดข นจะสงผลใหธรกจสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง CLMVT บรรลผลส าเรจทางธรกจขนดวย รวมทงกรอบแนวคดการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะของธรกจ มความสมพนธเชงสาเหตตอการบรรลผลส าเรจทางธรกจ ทเปนเชนนเนองจากใหคาสหสมพนธพหคณก าลงสอง (R2) เทากบ 49% ซงมคาตงแตรอยละ 40 ขนไป ดงนนแนวทางในการปรบตวเพอการแขงขนกบตลาดโลกของไทยกคอ การสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธ มลคาเพมทนอจฉรยะ (Value Added Intelligent Capital) จงเปนการน าปจจยดานทนทางปญญา ทนขององคกร และการบรรลผล



231

ส าเรจทมการผสมผสานกนเพอกอใหเกดการสรางรปแบบทจะเปนเทคนคเพอคนหาความเปนไปไดในการสรางโอกาสทางการตลาดแลวเพมผลก าไร และยอดขายใหแกสายการบนในกลม CLMVT โดยตรง 2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป ควรศกษาตอยอดดานแนวคดของ Narver and Slater ในป 1990 ทไดท าการพฒนารปแบบโมเดลขนมาจากงานวจยของ Kohli and Jaworski ไดเรยกการปรบทศทางดานการตลาดทประกอบไปดวยความสามารถในการเรยนร ( intelligent generation) ไหวพรบในการสงตอ และการเรยนร (intelligent dissemination) และการตอบสนองตอแนวคด และการเรยนร (responsiveness) โดยมจดประสงคทมงเนนในการวเคราะหความสามารถทางดานนวตกรรมการจดการขององคกรเปนหลก โดยอางวาจะน าไปสการตอบสนองตอลกคา และความไดเปรยบดานการแขงขนทางการตลาดทมตอคแขง และแนวคด/ทฤษฎดงกลาว ผวจยจ านวนหนงกไดมการน าเอา การปรบทศทางดานการเรยนร (learning orientation) เขามาเปนสวนผสมเพอสรางผลการวจย และหาขอสรปทางดานการบรรลผลส าเรจทางดานธรกจ/องคกรอกดวย อยางไรกตามผวจยจงหวงวางานวจยในเรองดงกลาวนในอนาคตจะมการน าเอานวตกรรมทมลกษณะไมสามารถจบตองได หรอนวตกรรมทางการจดการ มาท าการวจยเพมเตมจากงานวจยน การศกษานจดท าขนเพอหาความเปนไปไดในการจดตงสายการบนรวม CLMVT โดยใช รปแบบการสรางมลคาเพมดานผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศ (VAIC) ประกอบดวย ทนปญญา ทนองคกร และการบรรลผลส าเรจ มาเปนแนวในการสรางกรอบแนวคดการวจย จากนนจงไดจดท าแบบสอบถาม แลวน าไปจดเกบขอมลกบบคลากรการบน ณ ทาอากาศยานทตงอยตามแนวตะเขบลมน าโขงทเชอมตดกบประเทศเพอนบานในกลม CLMV ซงธรกจดานอน ๆ ไมวาจะเปน กลมธรกจในภาคอตสาหกรรมการผลต หรอ กลมธรกจทางดานการบรการ กอาจจะมผลการวเคราะหความสมพนธเชงสาเหต และรปแบบโมเดลในกรอบแนวคดทแตกตางกนออกไป เนองจากงานวจยนตามสมมตฐานท 1 ทนทางปญญา มความสมพนธทางตรง และทางออมตอการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะของธรกจสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง CLMVT และสมมตฐานท 2 ทนขององคกรมความสมพนธทางตรงตอการสรางมลคาเพมจากผลผลตจากทรพยากรทมอยอยางเปนเลศดวยวธมลคาเพมทนอจฉรยะของธรกจสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง อกทงงานวจยนกยงมไดท าการทดสอบงานวจยนในลกษณะงานวจยเชงทดลอง (experimental research) เพอหาวา สตรแนวคด และทฤษฎดงกลาวเปนไปตามรปแบบ หรอกรอบแนวคดทไดก าหนดไวในกลมธรกจสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง CLMVT ซงจะมประโยชนอยางมากตอการน าไปพฒนาการจดตงสายการบนรวมอาเซยนตามแนวเขตลมน าโขง CLMVT ในอนาคต



232

รายการอางอง กรงเทพธรกจ. 2562. C-L-M-V-T สมพนธเพอน ส ..สมพนธคา. [ออนไลน] เขาถงไดจาก

https://www.bangkokbiznews.com/news/detail/785272 ไทยรฐออนไลน. 2559. ธปท.ช 5 ปจจยเชอมโยงภาคการเงน CLMVT แนะ ใชโมเดลโลวคอสต

แอรไลน. [ออนไลน] เขาถงไดจาก https://www.thairath.co.th/content/640862 สวมล ตรกานนท. 2550. ระเบยบวธวจยทางสงคมศาสตร: แนวทางปฏบต. โรงพมพแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลย. กรงเทพมหานคร. 44-46. ศนยวจยกสกร. 2559. การเตบโตของธรกจการบนในไทย...โอกาสบนความทาทาย ในการเปน

ศนยกลางทางการบนครบวงจรของภมภาคอาเซยน (กระแสทรรศน ฉบบท 2780) [ออนไลน] เขาถงไดจาก https://kasikornresearch.com/th/analysis/k-econ/business/Pages /35734.aspx

Asare, Alhassan, Asamoah, and Ntow-Gyamfi. 2017. Intellectual capital and profitability in an emerging insurance market. Journal of Economic and Administrative Sciences. 2017. Vol. 33. Issue 1. 2-19.

Arbuckle. J. J. 1995. AMOS user, s guide. Chicago: Small Waters Corporation. 529. BLT Bangkok. 2019. Revealing statistics of foreign tourists. The most tourism in Thailand

In ASEAN. [online] Available at https://www.bltbangkok.com/article/info/3/1324 Bollen, K. A. 1989. Structure equations with latent variables. New York: John Wiley & Sons.

257-258. Brown, M. W. and Cudeek.R. 1993. Alliterative ways of assessing model fit, in testing

Structural equation model. New Jersey: Sage Publication. 270. Byrne, Barbara M. 2001. Structural equation modeling with AMOS: basic concepts,

applications, and programming. Hahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates. 89.

Cochran, W. G. 1977. Sampling Techniques. 3rd ed. New York: John Wiley & Sons. 1-2. Comrey, A., and Lee, H. 1992. A firstcourse in factor analysis. Hillsdale. NJ: Erlbaum. Cronbach, L. J. 2003. Essential of Psychology Testing. New York: HarperCollins Publishers.

204. Ghafoor Awan and Kashif Saeed. 2015. Relationship between Intellectual Capital and

Organizational Performance: A case Study of Public Sector Universities in Southern Punjab-Pakistan. Journal of Resources Development and Management. ISSN 2422-8397. Vol. 9.

https://kasikornresearch.com/th/analysis/k-econ/business/Pages



233

Hair, J. F., Anderson, R. E., Tatham, R. L., and Black, W. C. 2010. Multivariate Data Analysis. 7th ed. Upper Saddle River. New Jersey: Prentice Hall.

Hoogland, J. J., abd Boomsma, A. 1998. Robustness studies in covariance structure modeling: An overview and a meta-analysis. Sociological Methods & Research. Vol. 26. 329–367.

Hu and Bentler. 1999. Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling. Vol. 6. No. 1. 1-55.

Jasmina Ognjanović. 2017. Relations of Intellectual Capital Components in Hotel Companies. University of Kragujevac. Faculty of Hotel Management and Tourism in Vrnjačka Banja. Indstrija. Vol. 45. No. 2. 181.

Joreskog. K. G. and Sorbom. D. 1993. Lisrel 8: Structural Equation Modeling with the Simplis command language. Chicago: Software International. 26.

Judge, W. Q. 2011. Building organizational capacity for change: The strategic leader’s New mandate. New York: Business Expert Press. Simplis command language. Chicago: Software International. 26.

Judge,W. Q., and Douglas, T. 2009. Organizational change capacity: The systematic Development of a scale. Journal of Organizational Change Management. 22. 635– 649.

Kelloway, E. Kevin. 1998. Using LISREL for structural equation modeling. New Jersey: Sage Publication. 45.

Klarner, P., Probst, G., and Soparnot, R. 2008. Organizational change capacity in public services: The case of the World Health Organization. Journal of Change Management. Vol. 8. 57–72.

Kline, P. 1994. An easy guide to factor analysis. London & New York: Routledge. 84. Kotler, P. and Keller, K. 2006. Marketing and Management. New Jersey: Pearson Prentice

Hall. 50-51. Kohli, A. K., Jaworski, B. J. and Kumar, A. 1993. MARKOR: A measure of market orientation.

Journal of Market Research. Vol. 30. No. 4. 467-477. Ling, Y. H. 2013. The influence of intellectual capital on organization Performance-knowledge

management as moderator. Asia Pacific Journal of Management. Vol. 30. No. 3. 937-964. [online] Available at http://dx.doi.org/10.1007/s10490-011-9257-5



234

Nadeem, Gan, and Nguyen, 2017. The importance of intellectual Capital for firm performance: evidence from Australia. Australian Accounting Review 28 Z3X. 334-395.

Narver, J. C., and Slater, S. F. 1990. The effects of a market orientation on business Profitability. Journal of Marketing. Vol. 54. No. 4. 20-35.

Nawaz. 2017. Conventional vs. Islamic banks in dual-banking systems: business model, outlay stratagems and economic performance. Published 2017 DOI:10.1504/ijbge. 2017.090215

Pulic, A. 2004. An Accounting Tool for IC Management, [online] Available at http://www. vaicon.net

Saris. W. E. and Strenkhorst. L. H. 1984. Causal modeling non experimental research : An Introduction to the lisrel approach. Dissertation Abstract International. Vol. 47. No. 7. 2261-A.

Schumacker, R.E. and Lomax, R.G. 1996. A beginner’s guide to structural equation Modeling. Mahwah. NJ: Lawrence Earlbaum.

Shawtari, Saiti, Mohamad, and Rashid. 2017. Organizational Capacity as Potential Moderator in Enhancing Corporate Performance: A Proposed Framework. Asia Pacific Journal of Advanced Business and Social Studies ISBN (eBook): 97809943655 l ISSN: 2205-6033. Vol. 3. Issue. 1.

Silván, Marika. 1999. A model of adaptation to a distributed learning environment. Pro Gradu Thesis in Education. Department of Education. University of Jyväskylä. 42.

Soparnot, R. 2011. The concept of organizational change capacity. Journal of Organizational Change Management. 24. 640–661.

Walker Jr., O.C. and Ruekert, R. 1987. Marketing’s Role in the Implementation of Business Strategies: A Critical Review and Conceptual Framework. Journal of Marketing. 51. 15-34.

Zeithaml, V. A. 1988. Consumer perceptions of price, quality, and value: A means-end model and synthesis of evidence. Journal of Marketing. Vol. 52. No. 3. 2-22.

รายการอางองจากภาษาไทยเปนภาษาองกฤษ (Translated Thai References) Bangkok Business. 2019. C-L-M-V-T Friend Relations to trade relations. [online] Available at

https://www.bangkokbiznews.com/news/detail/785272 (In Thai)

http://www/

https://www.bangkokbiznews.com/news/detail/785272



235

Kasikorn Research Center 2016. Growth of aviation business in Thailand...Opportunities on challenges in being an integrated aviation hub of ASEAN (Current issue No. 2780) [online] Available at https://kasikornresearch.com/en/analysis/k-econ/business/ Pages/35734.aspx (In Thai)

Kanchana and RajaMohan, 2017; Shawtari et al., 2017. Corporate governance mechanisms and unmanaged earnings: Empirical evidence from Malaysian government linked companies - Scientific Figure on Research Gate. [online] Available at https://www. researchgate.net/figure/Independent-variables-measurement_tbl1_283025516 (In Thai)

Suwimon Tirakanan. 2007. Research Methods in Social Sciences: Guidelines. Printing House Chulalongkorn University. Bangkok. Nor. 44-46. (In Thai)

Thai Rath Online. 2016. The Bank of Thailand holds 5 factors linking the financial sector. CLMVT suggests using the model Low Cost Airlines. [online] Available at https://www.thairath.co.th/content/640862 (In Thai)

https://kasikornresearch.com/en/analysis/k-econ/business/

https://www/

https://www.thairath.co.th/content/640862

Documents

A Model of Value Added Creation in Productivity to The