A. Zalewski Środki uspokojenia ruchu i ich oddziaływanie ...materialy.wb.pb.edu.pl/marekmotylewicz/files/2016/03/Środki... · 2013-10-21 1 Dr hab. inż. Andrzej Zalewski Politechnika

Seminarium

Zarządzenie Prędkością

Speed Management

17 – 18.10.2013

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.

2013-10-21

1

Dr hab. inż. Andrzej ZalewskiPolitechnika Łódzka, Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska

Politechnika Warszawska, Wydział Architektury

ŚRODKI USPOKOJENIA RUCHUI ICH ODDZIAŁYWANIE NA PRĘDKOŚĆI ICH ODDZIAŁYWANIE NA PRĘDKOŚĆ

Seminarium Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad „Zarządzanie prędkością”Warszawa 17-18 października 2013r. 1

2013-10-21

2

Andrzej ZalewskiŚrodki uspokojenia ruchu i ich oddziaływanie na prędkość

Plan prezentacji

1.Wprowadzenie2. Definicja uspokojenia ruchu3. Przesłanki i uwarunkowania wdrażania koncepcji uspokojenia

ruchu4. Cele i metody uspokojenia ruchu5. Środki uspokojenia ruchu i ich klasyfikacja5. Środki uspokojenia ruchu i ich klasyfikacja6. Jakie środki uspokojenia ruchu i w jaki sposób wpływają na

ograniczenie prędkości ruchu drogowego?7. Wybrane doświadczenia polskie8. Podsumowanie i wnioski końcowe

Bibliografia

2

2013-10-21

3

1.Wprowadzenie

Uspokojenie ruchu jest koncepcją urbanistyczną, która wywarła i wywiera istotny wpływ na kształtowanie struktur przestrzennych i systemów transportowych obszarów


transportowych obszarów zurbanizowanych końca XX w.

Idea uspokojenia ruchu jest koncepcją urbanistyczno -komunikacyjną, która już od ćwierć wieku rozwijana jest miastach i aglomeracjach europejskich i która coraz więcej wdrożeń w obszarach zabytkowych w miastach.

3

2013-10-21

4


2. Definicje uspokojenie ruchu

� Wg K. Biedy i A. Rudnickiego [1984] jest to „uporządkowanie i dostosowanie komunikacyjnego sposobu obsługi obszaru do jego podstawowych funkcji i charakteru użytkowego, kulturowego i ekologicznego”.

� Wg autorów Zintegrowanego Programu Poprawy Bezpieczeństwa Ruchu w Polsce „Gambit”(1996) można Bezpieczeństwa Ruchu w Polsce „Gambit”(1996) można zdefiniować jako „rozwiązanie o charakterze organizacyjnym, budowlanym i prawnym, zmniejszające uciążliwości ruchu samochodowego przez nakładane na niego ograniczenia i zmianę obsługi komunikacyjnej wybranych obszarów”. Środki uspokojenia ruchu mogą mieć charakter rozwiązań planistycznych i strukturalnych, szczegółowych rozwiązań elementów dróg i organizacji ruchu.

4

2013-10-21

5


� Wg Generalnej Dyrekcji Dróg Publicznych (1993) „Uspokojenie ruchu jest to działalność zmierzającą za pomocą różnego rodzaju środków /zwanych też często szykanami/ do spowolnienia ruchu przechodzącego przez miejscowość, a w efekcie tego do zmniejszenia liczby wypadków. Zmniejszenie liczby wypadków jest efektem nie tylko spowolnienia, ale też zastosowania takich środków, które powodują «zaakcentowanie» punktów środków, które powodują «zaakcentowanie» punktów niebezpiecznych”.

5

2013-10-21

6


Przez wprowadzenie rozwiązań uspokojenia ruchu można osiągnąć cele związane z:� poprawą bezpieczeństwa ruchu � uporządkowaniem przestrzeni ruchu� poprawą walorów krajobrazu miejskiego� warunków środowiskowych oraz� ułatwieniem komunikacji wewnętrznej.

Uspokojenie ruchu jest więc koncepcją, która ze względu na swój interdyscyplinarny charakter i ochronę zabudowy przed negatywnym oddziaływaniem motoryzacji jest szczególnie celowa do wdrożenia w strukturach przestrzennych wymagających ochrony (zabudowa mieszkaniowa, obszary zabytkowe).

Kluczem do wszelkich działań jest odpowiednie zarządzanie prędkością, celem jej ograniczenia i dostosowania do koegzystencji z zagospodarowaniem przestrzennym.

6

2013-10-21

7


3. Przesłanki i uwarunkowania wdrażania koncepcji uspokojenia ruchu

� zatłoczenie ulic miejskich ruchem samochodowym, � prosamochodowa polityka komunikacyjna,� uciążliwości środowiskowe spowodowane ruchem

samochodowym (wzrost zanieczyszczeń powietrza, wzrost hałasu i wibracje),

� degradacja przestrzeni miejskich przez przemieszczające się � degradacja przestrzeni miejskich przez przemieszczające się i parkujące samochody, w tym zalew przestrzeni miejskich przez samochody,

� pogorszający się stan bezpieczeństwa ruchu miejskiego i wzrastające zagrożenia niezmotoryzowanych uczestników ruchu (pieszych i rowerzystów) spowodowane nadmierną prędkością,

� dążenie do zwiększenia przepustowości układów drogowo –ulicznych,

� przeciwdziałanie nadmiernej „pedestrianizacji” miast,� model organizacji przestrzeni w miastach.

7

2013-10-21

8


4. Cele i metody uspokojenia ruchu

Źródło: Bonanoni L. (1990) z uzupełnieniami autora]8

2013-10-21

9

5. Środki uspokojenia ruchu i ich klasyfikacja

Środki uspokojenia ruchu są szeroką gamą różnych rozwiązań technicznych, organizacyjnych i prawnych, które zastosowane odpowiednio do danych warunków odpowiednio do danych warunków drogowo – ruchowych mogą przynieść pozytywne efekty, w tym ograniczenie prędkości ruchu, co jest jednym z głównych celów podejmowanych działań.

Źródło: Opracowanie autora wg Jamroza K. i innych, (2004).

9

2013-10-21

10

6. Jakie środki uspokojenia ruchu i w jaki sposób wpływają na ograniczenie prędkości ruchu drogowego?

Od strony technicznej w rozwiązaniach uspakajających ruch, wprowadza się ograniczenia prędkości ruchu (max. do 30÷50 (60) km/h) oraz dostosowuje się geometrię i przekrój poprzeczny tras i ulic do wprowadzonych przekształceń.


Rozwiązania techniczno – organizacyjne uspokojenia na drogach i ulicach zależą od:� klasy drogi,� dozwolonej prędkości ruchu,� natężeń ruchu,co ilustrują zalecenia dla warunków duńskich /następny slajd /.

Istnieje również odmienność wykorzystywanych form w zależności od funkcji obszaru, w którym wprowadza się uspokojenie.

10

2013-10-21

11

Środki uspokojenia ruchu a prędkość wg doświadczeń

duńskich


Największy repertuar środków uspokojenia ruchu możliwy jest przy

Źródło: Road Directorate, Denmark Ministry of Transport (1993)

możliwy jest przy dozwolonej prędkości nie większej niż 40 km/ h i natężeniu ruchu nie przekraczającym 3000 p/d.

11

2013-10-21

12

W jaki sposób środki uspokojenia ruchu


wpływają na ograniczenie prędkości ruchu drogowego?

12

2013-10-21

13


Zwężenie do jednego pasa ruchu na ulicach o dozwolonej prędkości 30 km/h wg doświadczeń północno –amerykańskich zmniejsza średnią zmniejsza średnią prędkość o 14% (z 28,6 km/h do 23,8 km/h).

Źródło: Ewing R. (1999).

Newcastle upon Tyne /Wielka Brytania/ -zawężenie jezdni na jednej z ulic o ruchu uspokojonym w dzielnicy mieszkaniowej [fot. autora (2010)]

13

2013-10-21

14

Rondo - synonim punktowego uspokojenia ruchu na ulicach o dozwolonej prędkości 30 km/h wg doświadczeń


wg doświadczeń północno –amerykańskich ogranicza średnią prędkość o 11% (z 30,3 km/h do 26,4 km/h)

Źródło: [Ewing R (1999)]

Noyelles Godault /Francja/ - średnie rondo na jednym ze skrzyżowań ulic.

[fot. autora (2000)]14

2013-10-21

15

Progi zwalniające – (długość 3,6 ÷6,6 m) najbardziej efektywnie ograniczają prędkość na ulicach o dozwolonej prędkości 30 km/h. W warunkach północnoamerykańskich


północnoamerykańskich zmniejszenie prędkości średniej wynosi 18 ÷23%. Najefektywniej zmniejszają prędkość progi o długości 3,6 ÷4,2 m - 22 ÷23%.

W warunkach polskich progi zwalniające ogranicza prędkość potoku ruchu o 25% w stosunku do obowiązującego limitu prędkości.

Puławy (Polska) - Próg zwalniający na ciągu uspokojonym na drodze wojewódzkiej nr 824 [fot. autora (2010)]

15

2013-10-21

16

Progi zwalniające

Wyniki badań prędkości [Sobolewska (2005)] prowadzą do następujących wniosków:� na odcinkach o obowiązującym ograniczeniu prędkości do 30 km/h

na przejeździe przez próg: o prędkości minimalne i prędkości maksymalne wahały się

w przedziałach: 13 ÷ 19 km/h oraz 22 ÷ 33 km/h;o prędkości średnie i odchylenia standardowe wahały się


o prędkości średnie i odchylenia standardowe wahały się w przedziałach 19,5 ÷ 23,5 km/h oraz 1,47 ÷ 3,62 km/h;

o kwantyle prędkości V85 i V95 wahały się w przedziałach 21,0 ÷ 27,4 km/h oraz 22,1 ÷ 30,3 km/h;

� progach zwalniających o obowiązującej prędkości do 20 km/h:o limit ograniczeń prędkości był przekraczany;o prędkości minimalne i prędkości maksymalne wahały się

w przedziałach: 13 ÷ 19 km/h oraz 21÷ 25 km/h;o prędkości średnie i odchylenia standardowe wahały się

w przedziałach 16,5 ÷ 21,7 km/h oraz 1,47 ÷ 3,03 km/h;o kwantyle prędkości V85 i V95 wahały się w przedziałach 19,1 ÷ 23,7

km/h i 19,8 ÷ 25,3 km/h. 16

2013-10-21

17

Progi zwalniające


Amersfoort (Holandia) – progi zwalniające na ulicy lokalnej w zabudowie mieszkaniowej [fot. autora (2010)]

Warszawa Bielany (Polska) -Uspokojenie ruchu na ul. Dewajtisprzechodzącej przez Las Bielański (rezerwat przyrody) przez wprowadzenie progów zwalniających [fot. autora (2005)]

17

2013-10-21

18

Półprzegroda -/zamknięcie przejazdu przez skrzyżowanie/ - w warunkach północno-amerykańskich na ulicach o prędkości dozwolonej 30 km/h zmniejsza prędkość o 19%.


o 19%.

Źródło: http://www.pps.org/reference/livememtraffic/ [dostęp IX.2012] 18

2013-10-21

19

Fala uspokajającą


Wg doświadczeń brytyjskich:

� Odsetek przestrzegających ograniczeń po ułożeniu fali uspokajanej systematycznie wzrastał z 40% przed wprowadzeniem nakładki do

Fala uspakajająca – przekrój podłużny

źródło: Narożny J. (2004).

wprowadzeniem nakładki do 66% po miesiącu, aż po 6. miesiącach więcej niż 4 na 5 badanych kierowców przestrzegało ograniczeń.

� Przy ograniczeniu prędkości dozwolonej do 50 km/h, w rozwiązaniu z falą uspokajaną największa grupa kierowców poruszała się z prędkością w przedziale 40 ÷50km/h i wynosiła 40,6%. 19

2013-10-21

20

Paski zwalniające


Wg doświadczeń brytyjskich:� Udział przestrzegających

ograniczeń prędkości wyniósł 69%.

� Największa grupa kierowców –

źródło: Narożny J. (2004).

Paski zwalniające – Kobylnica Słupska DK 21 wjazd od strony Piły.

źródło fot. autora (1995)

� Największa grupa kierowców –46,99% poruszała się z prędkością w przedziale między 50 a 60 km/h.

� Pod względem rozkładu ograniczeń prędkości zdecydowanie efektywniejsza okazała się fala zwalniająca w porównaniu z paskami zwalniającymi.

20

2013-10-21

21

Wysepka środkowa z azylem dla pieszych –wraz ze zwężeniem szerokości pasów ruchu znacząco ogranicza prędkość, bo wymusza na kierowcach uważniejszą i wolniejszą jazdę.


wolniejszą jazdę. Doświadczenia różnych krajów wskazują korzystny wpływ na zmniejszenie prędkości bez względu na funkcję drogi, dozwoloną prędkość oraz natężenie ruchu.

Amersfoort /Holandia/ - ulica w strefie 50 km/h z wysepką środkową z azylem dla pieszych. Na ograniczenie prędkości znacząco wpływa obecność jednokierunkowych rekomendowanych pasów ruchu rowerowego.Źródło: fot. autora (2005) 21

2013-10-21

22

7. Wybrane doświadczenia polskie


7. Wybrane doświadczenia polskie

22

2013-10-21

23


Wyniki sondażu „Jakie środki uspokojenia ruchu byłyby lepsze niż progi zwalniające?”

Odpowiedzi pieszych Odpowiedzi kierowców

Przy bardzo ograniczonym repertuarze wykorzystywanych środków uspokojenia ruchu w warunkach warszawskich, respondenci w ponad 25% uważają, że obecne rozwiązania są dobre, ponad 20% kierowców nie ma zdania na ten temat! [Źródło: Sobolewska (2005)] 23

2013-10-21

24

Badany efekt

Garw

oli

n

Św

ięcic

e

Sero

ck

Pułt

usk

Kobyln

ica

Słu

psk

a

Kośc

ie-

rzyn

a

Redukcja liczby wypadków:� Ogółem� Z pieszymi

+-+-

++

++

++

++

++

Zmniejszenie stopnia ryzyka Sr(uwzględniającego wagę wypadków) [%]

+-7%

+93%

+70%

+100%

+100%

+

Zmniejszenie liczby kolizji - ? ? ? + +

Efekty uspokojenia ruchu na wybranych przejściach dróg krajowych przez małe miasta i miejscowości w Polsce

Zmniejszenie liczby kolizji - ? ? ? + +Zmniejszenie prędkości potoku tranzytowego – kwantyl V85

+ + + +- + +

Zmniejszenie liczby niebezpiecznych i niedozwolonych manewrów

+- + + +- + +

Uporządkowanie ruchu pieszego podłużnegoPoprzecznego (przekraczanie jezdni)

*+-

++

*+

*+-

++

++

Uporządkowanie ruchu rowerowego podłużnegoPoprzecznego (przekraczanie jezdni)

--

--

--

--

++

++

Legenda: + efekt/ opinia pozytywna; +- efekt/ opinia pozytywna lecz nie w pełni satysfakcjonująca; - efekt/ opinia negatywna; * brak działań/ bez zmian; ? brak danych;

Źródło: Zalewski A. (2011). 24

2013-10-21

25

Zestawione wdrożenia przejść dróg krajowych przez miasta i miejscowości potwierdzają, że wdrożenie uspokojenia ruchu generalnie zmniejsza:� liczbę wypadków, w tym również z pieszymi,� prędkość potoku ruchu tranzytowego (V85),� liczbę niebezpiecznych i niedozwolonych manewrów na jezdni,

oraz� porządkuje ruch pieszy wzdłuż i w poprzek uspokajanej jezdni,


� porządkuje ruch pieszy wzdłuż i w poprzek uspokajanej jezdni, a w rozwiązaniach, w których uwzględniono ten aspekt, uporządkowało i poprawiło także warunki i bezpieczeństwo ruchu rowerowego (Kobylnica i Kościerzyna).

25

2013-10-21

26

Kobylnica Słupska –Doświadczenia z uspokojenia ruchu na przejściu drogi krajowej nr 21 przez miejscowość


Skrzyżowanie ul. Głównej z ul. Kolejową/

[fot.autora (1995)]

Środki techniczne uspokojenia ruchu w formie

wysepki z azylem dla pieszych /ul. Główna/

[fot. autora (1995)]26

2013-10-21

27

Wprowadzenie ograniczenia prędkości do 40 km/h poprzez wymuszenie odpowiednią geometrią drogi w planie przy jednoczesnym wzroście natężenia ruchu na przejściu przez Kobylnicę Słupską spowodowało:

a/ Ograniczenie prędkości na przejściu przez miejscowość. Po oddaniu do ruchu średnia prędkość chwilowa na przejściu przez Kobylnicę wynosiła średnio do ok. 48km/h w zależności od usytuowania odcinka pomiarowego (średnia prędkość „przed” wynosiła ok.70km/h,


odcinka pomiarowego (średnia prędkość „przed” wynosiła ok.70km/h, a percentyl prędkości 85% wyniósł 50÷52m/h).

b/ Wg pomiarów przeprowadzonych w roku 2002 średnia prędkość chwilowa na odcinku obowiązującego ograniczenia prędkości do 40 km/h, średnia prędkość chwilowa wahała się w przedziale 42,1÷54,5 km/h w zależności od usytuowania odcinka pomiarowego, przy czym na odcinku centralnym wynosiła ok. 48 km/h, a percentyle prędkości 85% wyniosły odpowiednio 48,6÷60,4 km/h.

27

2013-10-21

28

c/ Zmiany w wartościach parametrów charakteryzujących warunki drogowo - ruchowe oznaczają, że mimo wzrostu natężenia ruchu, kierowcy poruszają się z większą prędkością średnią, jak również możliwe jest rozwijanie większej prędkości chwilowej przez poszczególne pojazdy. Świadczy to większej niejednostajności potoku ruchu na analizowanym ciągu, jak również wystąpieniu zjawiska relaksacji.


d/ Po siedmiu latach użytkowania przejścia przez Kobylnicę, kierowcy którzy często (co najmniej kilka razy w miesiącu) przemieszczali się tą trasą, przyzwyczaili się do istniejącej geometrii i organizacji ruchu. Znalazło to również odzwierciedlenie w obniżeniu stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego, przez wzrost liczby kolizji spowodowanych nadmierną prędkością. Nie odnotowano natomiast wypadków.

Źródło: Zalewski A. (2002).

28

2013-10-21

29

Zestawione wdrożenia przejść dróg krajowych przez miasta i miejscowości potwierdzają, że wdrożenie uspokojenia ruchu generalnie zmniejsza:� liczbę wypadków, w tym również z pieszymi,� prędkość potoku ruchu tranzytowego (V85),� liczbę niebezpiecznych i niedozwolonych manewrów na jezdni,

oraz� porządkuje ruch pieszy wzdłuż i w poprzek uspokajanej jezdni,


� porządkuje ruch pieszy wzdłuż i w poprzek uspokajanej jezdni, a w rozwiązaniach, w których uwzględniono ten aspekt, uporządkowało i poprawiło także warunki i bezpieczeństwo ruchu rowerowego (Kobylnica i Kościerzyna).

29

2013-10-21

30

8. Podsumowanie i wnioski końcowe

1. Przedstawiona w niniejszej prezentacji analiza wpływu środków uspokojenia ruchu na obniżenie prędkości wskazuje, że przez zastosowanie odpowiednich do danych warunków drogowo –ruchowych rozwiązań można osiągnąć powyższy cel.

2. W ocenie wpływu środków uspokojenia ruchu jest bardzo trudno


2. W ocenie wpływu środków uspokojenia ruchu jest bardzo trudno stwierdzić, jak poszczególne środki wpływają na zmniejszenie prędkości, gdyż środki uspokojenia stosowane są w sposób złożony, co wynika z samego charakteru tejże koncepcji.

30

2013-10-21

31

3. Chcąc ocenić efektywność danego środka uspokojenia ruchu na zmniejszenie prędkości należy uwzględnić wpływ: wielkości natężenia ruchu, możliwość zastosowania dla danej wartości ograniczenia prędkości.

4.W aspekcie efektywności wykorzystania środka należy również uwzględnić:� wielkość generowanego hałasu i zanieczyszczeń powietrza,


� wielkość generowanego hałasu i zanieczyszczeń powietrza, ograniczenia dostępności,

� możliwość wykonania wjazdów awaryjnych, � problemy utrzymania, w tym zagrożenie dewastacją � estetykę rozwiązania w przestrzeni publicznej oraz � koszty budowy i utrzymania,� jak również jakie efekty dany środek uspokojenia przyniesie

w aspekcie poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego.

31

2013-10-21

32

5. Przy rosnącej liczbie wdrożeń rozwiązań uspokojenia ruchu

w formie stref i ciągów drogowych należy podjąć kompleksowe badania nad efektywnością stosowania różnych środków uspokojenia w ww. aspektach.

Badania powinny być przeprowadzone zarówno na rozwiązaniach już funkcjonujących, jak również na nowych, na których przewiduje się wprowadzenie uspokojenia jako badanie


których przewiduje się wprowadzenie uspokojenia jako badanie „przed” i „po” wdrożeniu.

Dopiero wtedy można będzie powiedzieć, jakie środki uspokojenia ruchu można stosować w danych warunkach drogowo – ruchowych na drogach

i ulicach w Polsce.

32

2013-10-21

33

Bibliografia

BIEDA K., RUDNICKI A. TRZĄSKI M., KOPTA. T., ZALEWSKI A., INNI. (1984). Kształtowanie stref ruchu pieszego i rowerowego, MR.I.6. - VI/A/3 Instytut Urbanistyki i Planowania Przestrzennego Politechniki Krakowskiej, Kraków.BONANONI L. (1990). Le temps des rues - vers un nouvel amenagement de l'espace rue, IREC DA EPL, Laussane.EWING R. (1999). Traffic Calming: State of the Practice, U.S. Department of Transportation, Federal Highway Administration, Institute of Transportation Engineers, Washington D.C. ISBN 0-935403-36-1


Engineers, Washington D.C. ISBN 0-935403-36-1GAMBIT – ZINTEGROWANY PROGRAM POPRAWY BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO W POLSCE (1996). Raport Końcowy 1994 – 1996, Ministerstwo Transportu i Gospodarki Morskiej i Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, Transport Miejski 7-8.GDDP. (1993). Program uspokojenia ruchu w małych miastach i miejscowościach na ciągach drogowych, Warszawa.JAMROZ K. i INNI. (2004). Zasady uspokojenia ruchu na drogach województwa pomorskiego, Gambit Pomorski, cz. I - Układy ulic w miastach, część II - Przejścia dróg tranzytowych przez małe miasta i miejscowości, GAMBIT Pomorski Pomorska Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, Gdańsk, www.prbrd.pl; [XI.2004].NAROŻNY J. (2004), Fala uspokajająca, czyli mniejsza prędkość bez hałasu, Magazyn Autostrady nr 7.

33

2013-10-21

34

PIETRUCHA F. (2002). Przejścia dróg krajowych przez małe miejscowości. Sukcesy i porażki zastosowanych rozwiązań, Materiały V Konferencji BRD, Bezpiecznymi drogami do Europy, Zegrze, s.79 – 90.ROAD DIRECTORATE, DENMARK MINISTRY OF TRANSPORT (1993), An Improved Traffic Environment Catalogue of Ideas, Road Data Laboratory Road Standards Division, Report 106, Herleven. SOBOLEWSKA M. (2005). Uspokojenie ruchu w dzielnicy Warszawa Bielany. praca magisterska promotor A. Zalewski. Międzywydziałowe Studium Gospodarki Przestrzennej (MSGP) SGGW, Warszawa,, mps niepublikowany.ZALEWSKI A. (2002). Traffic calming on the national road network to improve cycling


ZALEWSKI A. (2002). Traffic calming on the national road network to improve cycling conditions in small towns in Poland: the case of Kobylnica Slupska on National Road 21, s. 237 – 250 “Planning for cycling Principles, practice and solutions for urban planners”, /red. H. McClintock’a/, CRC Press Boca Raton, Boston New York Washington DC, Woodhead Publishing Limited, Cambridge England.ZALEWSKI A. (2003). Ocena funkcjonowania uspokojenia ruchu na drodze krajowej nr 21 w Kobylnicy Słupskiej, TM nr 1, s. 9-11.ZALEWSKI A. (2011). Uspokojenie ruchu jako zagadnienie komunikacyjne, Zeszyty Naukowe Politechniki Łódzkiej nr 1104, Rozprawy 414, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź. http://www.pps.org/reference/livememtraffic/ [dostęp IX.2012]

34

2013-10-21

35

Dziękuję za uwagę!


35

Dr hab. inż. Andrzej ZalewskiPolitechnika Łódzka i Politechnika WarszawskaE-mail: [email protected]; [email protected];

Documents

A. Zalewski Środki uspokojenia ruchu i ich oddziaływanie ...materialy.wb.pb.edu.pl/marekmotylewicz/files/2016/03/Środki... · 2013-10-21 1 Dr hab. inż. Andrzej Zalewski Politechnika