นาวิกศาสตร์  ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔

คอลัมน์ประจำ

นานาสาระนาวาโทหญิง  แสงแข โตษยานนท์

พระคุณแม่

ในฐานะที่ เป็นชาวพุทธ คนไทยได้รับการอบรมให้มีความกตัญญูกตเวทิตาต่อผู้มีพระคุณ โดยเฉพาะแม่ผู้ให้กำเนิด เพราะคำว่า แม่ เป็นคำที่ไพเราะ ซาบซึ้ง เมื่อพูดถึงลูกทุกคนมักหวน ระลึกถึงพระคุณของแม่ที่มีต่อตนอย่างมากมาย ยากที่จะหาโอกาสตอบแทนพระคุณของท่านให้หมดสิ้นได้ พระพุทธเจ้าทรงยกย่องผู้ที่เป็นพ่อแม่ว่า  “เป็นพระพรหม  เป็นบูรพาจารย์  และเป็นอาหุเนยย บุคคล  เพราะท่านเหล่านั้นเป็นผู้มีอุปการะมาก  บำรุงเลี้ยงดู  และแสดงโลกนี้แก่บุตรทั้งหลาย“ ...พระคุณของแม่ที่เด่นชัด ตามคำสอนในพระพุทธศาสนาท่านพรรณนาไว้ ๔ ประการ

๐73

นาวิกศาสตร์  ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔

แม่เป็นเทพองค์แรกของลูก เพราะแม่เป็น ผู้ มี อุปการะก่อนกว่ า เทพเหล่ าอื่ น . . . เทพมี ๓ ประเภทคอื อปุปตัตเิทพ ไดแ้ก่พวกทีเ่กดิเปน็ เทวดาโดยกำเนดิ สมมตเิทพ ไดแ้ก่ พระมหากษตัรย์ิ วิ สุ ทธิ เ ทพ ได้ แก่ พระอรหั นต์ ส าวก แม่ พระพุทธองค์ตรัสว่าเป็น วิสุทธิเทพ เพราะท่านไม่ คำนงึถงึความผดิทีล่กูกระทำผดิตอ่ทา่น แม่ใหอ้ภยัเสมอ และหวังความสุข ความเจริญแก่ลูกอย่างเดียว เหมือนวิสุทธิเทพ คือ พระอรหันต์ ไม่คำนึงถึง ความผิดที่พวกคนพาลประพฤติผิดในท่านหวัง ความเจริญแก่พวกเขาอย่างเดียว แม่คือครูคนแรกของลูก สอนให้ลูก รู้สิ่งต่าง ๆ ตั้งแต่ยังเป็นเด็กเล็ก ๆ นอนแบเบาะ ให้รู้จักสัมผัสนิ้วมือของแม่ ให้รู้จักได้ยินเสียงเป็น เ บื้ อ ง ต้ น แ ล ะ เ มื่ อ เ ติ บ โ ตขึ้ นม า ยั ง ส อนว่ า สิ่งนี้ควรทำ สิ่งนี้ไม่ควรทำให้ถูกต้องตามระเบียบ แบบแผน ต่อมาอาจารย์อื่น ๆ จึงสอนหรือให้ การศึกษาตามลำดับ

แ ม่ เ ป็ น พ ร ะ พ ร ห ม ข อ ง ลู ก คื อ แม่มีคุณธรรมเหมือนกับพระพรหมอยู่ ๔ ประการ คือ เมตตากรุณา มุทิตา และอุเบกขาซึ่งเรียกว่า พรหมวิหารธรรม แปลว่า ธรรมเป็นเครื่องอยู่ของ พระพรหม เพราะพระพรหมผู้สถิตอยู่บนชั้น พรหมโลกนั้นท่านมีคุณธรรมต่อสัตว์โลกเหมือนกันหมด แม่ก็เช่นเดียวกัน คือ มีพรหมวิหารธรรม ทั้ง ๔ ประการนี้ต่อลูกทุกคน มีเมตตาปรารถนา ใหล้กูทกุคนมคีวามสขุ ความเจรญิ มกีรณุา สงสาร ต้องการจะให้ลูกผู้มีความทุกข์พ้นจากความทุกข์ มีมุทิตา แสดงความยินดีด้วยความจริงใจเมื่อลูก ของตนได้ดีมีสุข และมีอุ เบกขาการวางเฉย ไมข่วนขวายกงัวล ในเมือ่ทราบวา่ลกูของตนเตบิใหญ่ มีงานทำเลี้ยงตัวได้ หรือมีครอบครัวเป็นหลักเป็น ฐานแล้ว

๐74

นาวิกศาสตร์  ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔

แม่ เป็นบุคคลที่ ลูกควรนำของมาบูชา เพราะท่านเป็นผู้มีอุปการคุณก่อน ต่อลูกทุกคน... ตามหลักของพระพุทธศาสนานั้น พระอริยบุคคล จัดเป็นบุคคลที่ชาวโลกควรนำของมาบูชาเพราะ ท่านเป็นผู้มีคุณธรรมสูง สิ่งของที่บูชาหรือให้แก่ พระอริยบุคคลจึงมีผลมาก เมื่อแม่มีคุณสมบัติ เป็นดังพระอรหันต์อยู่ ในบ้านใกล้ตัวเรา เช่นนี้ ถ้าลูกต้องการที่จะได้บุญมาก ก็ควรบำรุงท่านให้มี ความสุขกายสุขใจ โดยการไปหาท่าน ไปให้ กำลังใจท่าน ไปกราบท่านบ้าง ให้สบายใจเถิด

รวบรวมจาก  kasaem-naklada.spaces.live.com/blog/

พระคุณของแม่ที่ได้กล่าวมาแล้วนี้ ปรากฏ เป็นที่ชัดเจนแล้วต่อลูกทุกคน เว้นเสียแต่ว่าลูก ๆ บางคนยังคิดน้อยเนื้อต่ำใจอะไรบางอย่างที่ตน ไม่เข้าใจ และนี่ เป็นการยืนยันว่า คำสอนทาง พุทธศาสนาได้เน้นถึงพระคุณของแม่ไว้ เมื่อลูกรู้ว่า แม่มีพระคุณมากอย่างนี้ ก็ควรแสดงความกตัญญู กตเวทีต่อท่าน โดยสามารถทำได้ในขณะที่ท่าน ยังมีชีวิตอยู่ ด้วยการช่วยเหลือ เกื้อกูลเลี้ยงดู เป็นอย่ า งดี และ เชื่ อฟั งคำสั่ ง สอนของท่ าน อีกทั้งยังชักนำให้แม่มีศรัทธาในทาน ศีล ภาวนา หรือเมื่อท่านมีศรัทธาในทาน ศีล ภาวนา อยู่แล้ว ต้ อ ง เพิ่ มพู นศรั ท ธ า ให้ ม ากขึ้ น จ ะทำ ให้ แม่ มีความสุขใจ ภูมิใจในลูกของตนอีกทั้งยังได้ชื่อว่า เป็นการรักษาวัฒนธรรมอันดีงามประจำชาติ อั น เป็ นสัญลั กษณ์ที่ ส ำคัญปร ะการหนึ่ ง ของ ไทยเรา...

๐75