๐ พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒

๐ ระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดทเกยวของ

๐ พระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. ๒๕๓๙

๐ ระเบยบสานกนายกรฐมนตร และประกาศกระทรวงการคลง

ทเกยวของกบความรบผดทางละเมดของเจาหนาท

๐ พระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐

๐ พระราชบญญตวาดวยการวนจฉยชขาดอานาจหนาทระหวางศาล พ.ศ. ๒๕๔๒

๐ พระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙

๐ กฎกระทรวงออกตามความในพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง

๐ พระราชบญญตวาดวยการเวนคนและการไดมาซงอสงหารมทรพย พ.ศ. ๒๕๖๒

๐ คาแนะนาประธานศาลปกครองสงสดวาดวยการจาแนกลกษณะคด

Max Group

รวมกฎหมาย ปกครอง

สารบญ

หนา

คานา

พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ 1

หมวด ๑ การจดตงและเขตอานาจศาลปกครอง 4

หมวด ๒ ตลาการศาลปกครอง 7

หมวด ๓ คณะกรรมการตลาการศาลปกครอง 22

หมวด ๓/๑ คณะกรรมการบรหารศาลปกครอง 27

หมวด ๔ วธพจารณาคดปกครอง

สวนท 1 การฟองคดปกครอง 32

สวนท 2 การดาเนนคดปกครอง 36

สวนท 2/1 การไกลเกลยขอพพาท 43

สวนท 3 คาพพากษาหรอคาสงคดปกครอง 47

หมวด 5 สานกงานศาลปกครอง 54

บทเฉพาะกาล 62

บญชอตราเงนเดอนและเงนประจาตาแหนงตลาการศาลปกครอง 68

พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕ 69

พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๔๘ 70

พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๔) พ.ศ. ๒๕๕๐ 70

พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๕) พ.ศ. ๒๕๕๑ 71

พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๖) พ.ศ. ๒๕๕๔ 72

พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๗) พ.ศ. ๒๕๕๗ 72

พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๘) พ.ศ. ๒๕๕๙ 73

พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๕๙ 73

พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๑๐) พ.ศ. ๒๕๖๑ 74

พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๑๑) พ.ศ. ๒๕๖๑ 75

พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๑๒) พ.ศ. ๒๕๖๒ 75

ระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดวาดวย วธพจารณาคดปกครองพ.ศ. ๒๕๔๓ 76

ภาค 1 บททวไป 78

ภาค 2 วธพจารณาคดปกครองในศาลปกครองชนตน

หมวด 1 การเสนอคาฟองและตรวจคาฟอง 83

หมวด 1/1 การขอยกเวนคาธรรมเนยมศาล 89

หมวด 2 การแสวงหาขอเทจจรง

สวนท 1 การแสวงหาขอเทจจรงจากคาฟอง คาใหการคาคดคานคาใหการ และคาใหการเพมเตม 91

สวนท 2 การแสวงหาขอเทจจรงของศาล 95

หมวด 3 การสรปสานวน 98

หมวด 4 การรบฟงพยานหลกฐาน 99

หมวด 5 วธการชวคราวกอนการพพากษา

สวนท 1 การทเลาการบงคบตามกฎ หรอคาสงทางปกครอง 101

สวนท 2 การบรรเทาทกขชวคราว 104

หมวด 6 การรองสอด การรวมคด การแยกคด การโอนคด และการถอนคาฟอง 106

หมวด 7 การนงพจารณาคดและการพพากษาคด

สวนท 1 การนงพจารณาคด 108

สวนท 2 การแถลงการณของตลาการผแถลงคด 110

สวนท 3 การทาคาพพากษาและคาสง 110

ภาค 3 วธพจารณาคดปกครองในศาลปกครองสงสด 112

ภาค 4 การบงคบคดตามคาพพากษาหรอคาสง

หมวด 1 บททวไป 119

หมวด 2 การไตสวนและมคาสงกาหนดวธการดาเนนการใหเปนไปตาม คาพพากษาหรอคาสง 129

หมวด 3 กรณทศาลมคาพพากษาและกาหนด 130

หมวด 4 กรณทศาลมคาพพากษาและกาหนดคาบงคบ ตามมาตรา ๗๒ วรรคหนง (๒) 131

หมวด 5 กรณทศาลมคาพพากษาและกาหนดคาบงคบ ตามมาตรา ๗๒ วรรคหนง (๓) 131

หมวด 6 กรณทศาลมคาพพากษาและกาหนดคาบงคบ ตามมาตรา ๗๒ วรรคหนง (๔) 137

หมวด 7 กรณทศาลมคาพพากษาและกาหนดคาบงคบ ตามมาตรา ๗๒ วรรคหนง (๕) 137

หมวด 8 การบงคบคดในกรณทขอใหศาลสงจบกม และกกขงลกหนตามคาพพากษา 138

หมวด ๙ การบงคบคดตามคาสงกาหนดมาตรการหรอวธการใด ๆ เพอบรรเทาทกขเปนการชวคราวกอนการพพากษาคด 139

หมวด ๑๐ คารองในชนบงคบคด 140

หมวด ๑๑ คาฤชาธรรมเนยมในการบงคบคด 141

หมวด ๑๒ เงนคางจาย 145

ระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดวาดวยองคคณะ การจายสานวน การโอนคด การปฏบตหนาทของตลาการในคดปกครอง การคดคานตลาการศาลปกครอง การปฏบตหนาทของพนกงานคดปกครอง และการมอบอานาจใหดาเนนคดปกครองแทน พ.ศ. ๒๕๔๔ 147

ระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดวาดวยวธพจารณาคด ปกครองทางอเลกทรอนกส พ.ศ. ๒๕๖๒ 155

ระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดวาดวยการกาหนดคด หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการขอบงคบคดตามคาพพากษา ศาลปกครองชนตน พ.ศ. ๒๕๖๐ 163

ระเบยบ ก.ศป. วาดวยหลกเกณฑและคาธรรมเนยมการตรวจด การคดสาเนา และการรบรองสาเนาคาพพากษา หรอคาสงชขาดคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๖๑ 165

ประกาศประธานศาลปกครองสงสด เรอง หลกเกณฑและคาธรรมเนยมการตรวจด

การคดสาเนา และการรบรองสาเนาคาพพากษาหรอคาสงชขาดคดปกครอง 168

ระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการปรบหนวยงาน ทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐทมไดปฏบตตามคาบงคบ ของศาลปกครองใหถกตองครบถวนหรอปฏบตลาชาเกนสมควร พ.ศ. ๒๕๖๐ 170

พระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. ๒๕๓๙ 173

ระเบยบสานกนายกรฐมนตร วาดวยหลกเกณฑการปฏบตเกยวกบ

ความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. ๒๕๓๙ 177

ประกาศกระทรวงการคลง เรอง หลกเกณฑการปฏบตเกยวกบการ

ผอนชาระหนของเจาหนาท 188

ประกาศกระทรวงการคลง เรอง ความรบผดทางละเมดของเจาหนาท ทไมตองรายงานใหกระทรวงการคลงตรวจสอบ 191

ประกาศกระทรวงการคลง เรอง หลกเกณฑการชดใชคาสนไหมทดแทน

กรณเจาหนาทของรฐกระทาละเมดตอบคคลภายนอก 193

พระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐ 198

พระราชบญญตวาดวยการวนจฉยชขาดอานาจหนาทระหวางศาล พ.ศ. ๒๕๔๒ 214

พระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ 221

หมวด 1 คณะกรรมการวธปฏบตราชการทางปกครอง 223

หมวด 2 คาสงทางปกครอง

สวนท 1 เจาหนาท 225

สวนท 2 คกรณ 228

สวนท 3 การพจารณา 229

สวนท 4 รปแบบและผลของคาสงทางปกครอง 232

สวนท 5 การอทธรณคาสงทางปกครอง 236

สวนท 6 การเพกถอนคาสงทางปกครอง 237

สวนท 7 การขอพจารณาใหม 240

สวนท 8 การบงคบทางปกครอง 241

หมวด 2/1 การบงคบทางปกครอง

สวนท 1 บททวไป 241

สวนท 2 การบงคบตามคาสงทางปกครองทกาหนดใหชาระเงน 243

สวนท 3 การบงคบตามคาสงทางปกครองทกาหนดใหกระทา หรอละเวนกระทา 249

หมวด 3 ระยะเวลาและอายความ 251

หมวด 4 การแจง 252

หมวด 5 คณะกรรมการทมอานาจดาเนนการพจารณาทางปกครอง 254

บทเฉพาะกาล 256

กฎกระทรวง (พ.ศ. ๒๕๔๐) ออกตามความในพระราชบญญต

วธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ 258

กฎกระทรวง ฉบบท ๒ (พ.ศ. ๒๕๔๐) ออกตามความในพระราชบญญต วธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ 259

กฎกระทรวง ฉบบท ๓ (พ.ศ. ๒๕๔๐) ออกตามความในพระราชบญญต วธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ 260

กฎกระทรวง ฉบบท ๔ (พ.ศ. ๒๕๔๐) ออกตามความในพระราชบญญต วธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ 263

กฎกระทรวง ฉบบท ๕ (พ.ศ. ๒๕๔๐) ออกตามความในพระราชบญญต วธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ 265

กฎกระทรวง ฉบบท ๖ (พ.ศ. ๒๕๔๒) ออกตามความในพระราชบญญต วธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ 266

กฎกระทรวง ฉบบท ๗ (พ.ศ. ๒๕๔๒) ออกตามความในพระราชบญญต

วธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ 269

กฎกระทรวง ฉบบท ๘ (พ.ศ. ๒๕๔๒) ออกตามความในพระราชบญญต

วธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ 271

กฎกระทรวง ฉบบท ๙ (พ.ศ. ๒๕๔๒) ออกตามความในพระราชบญญต

วธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ 272

กฎกระทรวง ฉบบท ๑๐ (พ.ศ. ๒๕๔๒) ออกตามความในพระราชบญญต

วธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ 274

กฎกระทรวง ฉบบท ๑๑ (พ.ศ. ๒๕๔๒) ออกตามความในพระราชบญญต

วธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ 276

กฎกระทรวง ฉบบท ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๔๓) ออกตามความในพระราชบญญต

วธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ 277

พระราชบญญตวาดวยการเวนคนและการไดมาซงอสงหารมทรพย พ.ศ. ๒๕๖๒ 279

คาแนะนาของประธานศาลปกครองสงสด วาดวยการจาแนกลกษณะสานวนคด 311

คาแนะนาของประธานศาลปกครองสงสด วาดวยการจาแนกลกษณะสานวนคด (เพมเตม) 314

๑ รวมกฎหมายปกครอง

พระราชบญญต จดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง

พ.ศ. ๒๕๔๒

ภมพลอดลยเดช ป.ร. ใหไว ณ วนท ๕ ตลาคม พ.ศ. ๒๕๔๒

เปนปท ๕๔ ในรชกาลปจจบน

พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช มพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ ใหประกาศวา

โดยทเปนการสมควรใหมกฎหมายวาดวยการจดตงศาลปกครองและ วธพจารณาคดปกครอง

จงทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหตราพระราชบญญตขนไวโดยค าแนะน าและยนยอมของรฐสภา ดงตอไปน

มาตรา ๑ พระราชบญญตนเรยกวา “พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒”

มาตรา ๒๑ พระราชบญญตนใหใชบงคบตงแตวนถดจากวนประกาศ ในราชกจจานเบกษาเปนตนไป

มาตรา ๓ ในพระราชบญญตน “หนวยงานทางปกครอง” หมายความวา กระทรวง ทบวง กรม สวนราชการ

ทเรยกชออยางอนและมฐานะเปนกรม ราชการสวนภมภาค ราชการสวนทองถน รฐวสาหกจทตงขนโดยพระราชบญญตหรอพระราชกฤษฎกา หรอหนวยงานอนของรฐ

๑ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๑๖/ตอนท ๙๔ ก/หนา ๑/๑๐ ตลาคม ๒๕๔๒

๒ รวมกฎหมายปกครอง

และใหหมายความรวมถงหนวยงานทไดรบมอบหมายใหใชอ านาจทางปกครองหรอ ใหด าเนนกจการทางปกครอง

“เจาหนาทของรฐ” หมายความวา (๑) ขาราชการ พนกงาน ลกจาง คณะบคคล หรอผทปฏบตงานใน

หนวยงานทางปกครอง (๒) คณะกรรมการวนจฉยขอพพาท คณะกรรมการหรอบคคลซงมกฎหมาย

ใหอ านาจในการออกกฎ ค าสง หรอมตใด ๆ ทมผลกระทบตอบคคล และ (๓) บคคลทอยในบงคบบญชาหรอในก ากบดแลของหนวยงานทางปกครอง

หรอเจาหนาทของรฐตาม (๑) หรอ (๒) “คณะกรรมการวนจฉยขอพพาท” หมายความวา คณะกรรมการทจดตง

ขนตามกฎหมายทมการจดองคกรและวธพจารณา ส าหรบการวนจฉยชขาดสทธและหนาทตามกฎหมาย

“ตลาการศาลปกครอง” หมายความวา ตลาการในศาลปกครองสงสด และตลาการในศาลปกครองชนตน “ก.ศป.” หมายความวา คณะกรรมการตลาการศาลปกครอง

“ก.บ.ศป.” ๒ หมายความวา คณะกรรมการบรหารศาลปกครอง “ก.ขป.” หมายความวา คณะกรรมการขาราชการฝายศาลปกครอง”

“คกรณ” หมายความวา ผฟองคด ผถกฟองคด และใหหมายความรวมถงบคคล หนวยงานทางปกครอง หรอเจาหนาทของรฐซงเขามาเปนคกรณดวยการรองสอด ไมวาจะโดยความสมครใจเอง หรอโดยถกค าสงศาลปกครองเรยกเขามาในคด ทงน เนองจากเปนผมสวนไดเสย หรออาจถกกระทบจากผลแหงคดนนและเพอประโยชน แหงการด าเนนกระบวนพจารณา ใหรวมถงผมสทธกระท าการแทนดวย

“ค าฟอง” หมายความวา การเสนอขอหาตอศาลไมวาจะไดเสนอตอ ศาลปกครองชนตนหรอศาลปกครองสงสด ไมวาจะไดเสนอในขณะทเรมคดโดยค าฟองหรอค ารองขอ หรอเสนอในภายหลงโดยค าฟองเพมเตมหรอแกไข หรอฟองแยง หรอโดยสอดเขามาในคดไมวาดวยความสมครใจ หรอถกบงคบ หรอโดยมค าขอใหพจารณาใหม

๒ มาตรา ๓ นยามค าวา “ก.บ.ศป.” และค าวา “ก.ขป.” เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๖๐

๓ รวมกฎหมายปกครอง

“กฎ” หมายความวา พระราชกฤษฎกา กฎกระทรวง ประกาศกระทรวง ขอบญญตทองถน ระเบยบ ขอบงคบ หรอบทบญญตอนทมผลบงคบเปนการทวไป โดยไมมงหมายใหใชบงคบแกกรณใดหรอบคคลใดเปนการเฉพาะ

“สญญาทางปกครอง” หมายความรวมถง สญญาทคสญญาอยางนอย ฝายใดฝายหนงเปนหนวยงานทางปกครองหรอเปนบคคลซงกระท าการแทนรฐ และมลกษณะเปนสญญาสมปทาน สญญาท ใหจดท าบรการสาธารณะ หรอจดใหม สงสาธารณปโภคหรอแสวงประโยชนจากทรพยากรธรรมชาต

“ประโยชนแกสวนรวม”๓ หมายความวา ประโยชนตอสาธารณะ หรอประโยชนอนเกดแกการจดท าบรการสาธารณะหรอการจดใหมสงสาธารณปโภค หรอประโยชนอนใดทเกดจากการด าเนนการหรอการกระท าทมลกษณะเปนการสงเสรม หรอสนบสนนแกประชาชนเปนสวนรวม หรอประชาชนสวนรวมจะไดรบประโยชน จากการด าเนนการหรอการกระท านน

มาตรา ๔ ใหประธานศาลปกครองสงสดรกษาการตามพระราชบญญตน

มาตรา ๕๔ บรรดาระเบยบ ขอบงคบ หรอประกาศทออกโดยทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด หรอโดย ก.ศป. หรอโดย ก.ศป. โดยความเหนชอบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด หรอโดย ก.บ.ศป. หรอโดย ก.ขป. เมอประกาศในราชกจจานเบกษาแลวใหใชบงคบได

มาตรา ๖๕ ระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด ตามมาตรา ๔๔ มาตรา ๔๖ มาตรา ๖0/๑ มาตรา ๖๖ มาตรา ๗๐ มาตรา ๗๕/๑ มาตรา ๗๕/๒ และมาตรา ๗๕/๔ ตองสงใหสภาผแทนราษฎรในวนทออกระเบยบดงกลาว เพอใหสมาชกสภาผแทนราษฎรตรวจสอบได ถาตอมามการเสนอญตตและสภาผแทนราษฎรมมตภายในสามสบวนนบแตวนทสงระเบยบดงกลาวใหสภาผแทนราษฎรดวยคะแนนเสยงไมนอยกวากงหนงของจ านวนสมาชกทงหมดเทาทมอย ใหยกเลกระเบยบใดไมวาทงหมดหรอบางสวน ใหทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดด าเนนการใหเปนไปตามนน

ก าหนดวนตามวรรคหนงใหหมายถงวนในสมยประชม

๓ มาตรา ๓ นยามค าวา “ประโยชนแกสวนรวม” เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๕) พ.ศ. ๒๕๕๑ ๔ มาตรา ๕ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๖๐ ๕ มาตรา ๖ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 10) พ.ศ. ๒๕61

๔ รวมกฎหมายปกครอง

หมวด ๑ การจดตงและเขตอ านาจศาลปกครอง

มาตรา ๗ ศาลปกครองแบงออกเปนสองชน คอ (๑) ศาลปกครองสงสด (๒) ศาลปกครองชนตน ไดแก

(ก) ศาลปกครองกลาง (ข) ศาลปกครองในภมภาค

ศาลปกครองสงสดและศาลปกครองชนตนอาจแบงเปนแผนกหรอหนวยงานทเรยกชออยางอน และจะใหมอ านาจในคดประเภทใดหรอคดในทองทใดซงอยในเขตอ านาจของแตละศาลนน แยกตางหากโดยเฉพาะกได ทงน ใหออกเปนประกาศประธานศาลปกครองสงสดโดยความเหนชอบของ ก.บ.ศป.๖

ประกาศประธานศาลปกครองสงสดตามวรรคสอง เมอไดประกาศ ในราชกจจานเบกษาแลวใหใชบงคบได๗

มาตรา ๗/๑๘ ในกรณทมการจดตงแผนกหรอหนวยงานทเรยกชออยาง อนขนในศาลปกครองสงสดหรอศาลปกครองชนตนใด ใหมตลาการหวหนาแผนกหรอ ตลาการหวหนาหนวยงานทเรยกชออยางอนนน แผนกหรอหนวยงานละหนงคนเพอรบผดชอบงานของแผนกหรอหนวยงานดงกลาว ทงน เปนไปตามหลกเกณฑท ก.บ.ศป. ก าหนด

มาตรา ๘ ใหจดตงศาลปกครองสงสดขนมทตงในกรงเทพมหานครหรอ ในจงหวดใกลเคยง

ใหจดตงศาลปกครองกลางขนมทตงในกรงเทพมหานครหรอในจงหวดใกลเคยง โดยมเขตตลอดทองทกรงเทพมหานคร จงหวดนครปฐม จงหวดนนทบร จงหวดปทมธาน จงหวดราชบร จงหวดสมทรปราการ จงหวดสมทรสงคราม และจงหวดสมทรสาคร

ในระหวางทศาลปกครองในภมภาคยงมไดมเขตอ านาจในทองทใด ใหศาลปกครองกลางมเขตอ านาจในทองทนนดวย ๖ มาตรา ๗ วรรคสอง แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๖๐ ๗ มาตรา ๗ วรรคสาม เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๖) พ.ศ. ๒๕๕๔ ๘ มาตรา ๗/๑ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๖๐

๕ รวมกฎหมายปกครอง

บรรดาคดทเกดขนนอกเขตอ านาจศาลปกครองกลางตามวรรคสอง และวรรคสามจะยนฟองตอศาลปกครองกลางกได ทงน ใหอยในดลพนจของศาลนน ทจะไมรบพจารณาพพากษาคดทยนฟองเชนนนได เวนแตคดทโอนมาตามหลกเกณฑของการพจารณาคดปกครอง

การจดต งและการก าหนดเขตอ านาจของศาลปกครองในภมภาค ใหกระท าโดยพระราชบญญต โดยค านงถงปรมาณคดและการบรหารบคลากรของ ศาลปกครอง โดยจะก าหนดใหเขตอ านาจศาลปกครองในภมภาคครอบคลมเขต การปกครองหลายจงหวดกได

ศาลปกครองสงสด ศาลปกครองกลาง และศาลปกครองในภมภาคจะเปดท าการเมอใด ใหประธานศาลปกครองสงสดโดยความเหนชอบของ ก.บ.ศป. ประกาศในราชกจจานเบกษาก าหนดวนเปดท าการของศาลปกครอง๙

มาตรา ๘/๑๑๐ การเปลยนแปลงเขตทองททศาลปกครองชนตนมเขตอ านาจ ในกรณทมความจ าเปนเพอประโยชนในการอ านวยความยตธรรมแกประชาชน โดยค านงถงสทธในการเขาถงกระบวนการยตธรรม การบรหารจดการคด และระยะเวลาพจารณาพพากษาคด ใหกระท าโดยขอเสนอของ ก.บ.ศป. และตราเปนพระราชกฤษฎกา

มาตรา ๙ ศาลปกครองมอ านาจพจารณาพพากษาหรอมค าสงในเรองดงตอไปน

(๑) คดพพาทเกยวกบการทหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐกระท าการโดยไมชอบดวยกฎหมายไมวาจะเปนการออกกฎ ค าสงหรอการกระท าอนใดเนองจากกระท าโดยไมมอ านาจหรอนอกเหนออ านาจหนาทหรอไมถกตองตามกฎหมาย หรอโดยไมถกตองตามรปแบบขนตอน หรอวธการอนเปนสาระส าคญทก าหนดไวส าหรบการกระท านน หรอโดยไมสจรต หรอมลกษณะเปนการเลอกปฏบตทไมเปนธรรม หรอมลกษณะเปนการสรางขนตอนโดยไมจ าเปนหรอสรางภาระใหเกดกบประชาชน เกนสมควร หรอเปนการใชดลพนจโดยมชอบ

(๒) คดพพาทเกยวกบการทหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบต หรอปฏบตหนาทดงกลาวลาชา เกนสมควร

๙ มาตรา ๘ วรรคหก แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๖๐ ๑๐ มาตรา ๘/๑ เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๖๐

๖ รวมกฎหมายปกครอง

(๓) คดพพาทเกยวกบการกระท าละเมดหรอความรบผดอยางอน ของหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐอนเกดจากการใชอ านาจตามกฎหมาย หรอจากกฎ ค าสงทางปกครอง หรอค าสงอน หรอจากการละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบตหรอปฏบตหนาทดงกลาวลาชาเกนสมควร

(๔) คดพพาทเกยวกบสญญาทางปกครอง (๕) คดทมกฎหมายก าหนดใหหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของ

รฐฟองคดตอศาล เพอบงคบใหบคคลตองกระท าหรอละเวนกระท าอยางหนงอยางใด (๖) คดพพาทเกยวกบเรองทมกฎหมายก าหนดใหอยในเขตอ านาจ

ศาลปกครอง เรองดงตอไปนไมอยในอ านาจศาลปกครอง (๑) การด าเนนการเกยวกบวนยทหาร (๒) การด าเนนการของคณะกรรมการตลาการตามกฎหมายวาดวย

ระเบยบขาราชการฝายตลาการ (๓) คดทอยในอ านาจของศาลเยาวชนและครอบครว ศาลแรงงาน

ศาลภาษอากร ศาลทรพยสนทางปญญาและการคาระหวางประเทศ ศาลลมละลาย หรอศาลช านญพเศษอน

มาตรา ๑๐ ศาลปกครองชนตนมอ านาจพจารณาพพากษาคดทอย ในอ านาจศาลปกครอง เวนแตคดทอยในอ านาจพจารณาพพากษาของศาลปกครองสงสด

มาตรา ๑๑ ศาลปกครองสงสดมอ านาจพจารณาพพากษาคด ดงตอไปน (๑) คดพพาทเกยวกบค าวนจฉยของคณะกรรมการวนจฉยขอพพาท

ตามททประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดประกาศก าหนด (๒) คดพพาทเกยวกบความชอบดวยกฎหมายของพระราชกฤษฎกา

หรอกฎทออกโดยคณะรฐมนตร หรอโดยความเหนชอบของคณะรฐมนตร (๓) คดทมกฎหมายก าหนดใหอยในอ านาจศาลปกครองสงสด (๔) คดทอทธรณค าพพากษาหรอค าสงของศาลปกครองชนตน

๗ รวมกฎหมายปกครอง

หมวด ๒ ตลาการศาลปกครอง

มาตรา ๑๑/๑๑๑ ขาราชการศาลปกครอง มดงน (๑) ขาราชการตลาการศาลปกครอง คอ ตลาการในศาลปกครองสงสดตามมาตรา ๑๒ ตลาการในศาลปกครองชนตนตามมาตรา ๑๗ และตลาการประจ าศาลปกครองชนตนซงไดรบการแตงตงตามมาตรา ๑๙

(๒) ขาราชการฝายศาลปกครอง คอ ขาราชการในส านกงานศาลปกครองซงไดรบการแตงตงตามมาตรา ๗๘ หรอมาตรา ๗๘/๑ หรอไดรบการบรรจและแตงตงตามมาตรา ๘๗

มาตรา ๑๒๑๒ ในศาลปกครองสงสด ใหมต าแหนงตลาการศาลปกครอง ดงตอไปน

(๑) ประธานศาลปกครองสงสด (๒) รองประธานศาลปกครองสงสด (๓) ตลาการหวหนาคณะศาลปกครองสงสด (๔) ตลาการศาลปกครองสงสด (๕) ตลาการศาลปกครองสงสดทเรยกชออยางอนตามท ก.ศป. ประกาศ

ก าหนด ทงน ตามจ านวนท ก.ศป. ก าหนด การก าหนดต าแหนงตามวรรคหนง (๕) ให ก.ศป. ก าหนดวาจะให

เทยบเทากบต าแหนงใดตามวรรคหนง (๒) (๓) หรอ (๔) ไวในประกาศดงกลาวดวย และเมอไดประกาศในราชกจจานเบกษาแลว ใหใชบงคบได

มาตรา ๑๓ ผทจะไดรบแตงตงเปนตลาการในศาลปกครองสงสดตองมคณสมบต ดงตอไปน

(๑) มสญชาตไทย (๒) มอายไมต ากวาสสบหาป

๑๑ มาตรา ๑๑/๑ เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๖๐ ๑๒ มาตรา ๑๒ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๖) พ.ศ. ๒๕๕๔

๘ รวมกฎหมายปกครอง

(๓) เปนผทรงคณวฒในสาขานตศาสตร รฐศาสตร รฐประศาสนศาสตร เศรษฐศาสตร สงคมศาสตร หรอในการบรหารราชการแผนดน ทงน ตามหลกเกณฑ ท ก.ศป. ก าหนด และ

(๔) มคณสมบตอนอยางหนงอยางใด ดงตอไปน (ก) เปนหรอเคยเปนกรรมการรางกฎหมาย กรรมการวนจฉยรองทกข

หรอกรรมการกฤษฎกา (ข) รบราชการหรอเคยรบราชการในต าแหนงไมต ากวาตลาการ

หวหนาคณะศาลปกครองชนตน (ค) รบราชการหรอเคยรบราชการในต าแหนงไมต ากวาผพพากษา

ศาลฎกาหรอเทยบเทาหรอตลาการพระธรรมนญศาลทหารสงสด (ง) รบราชการหรอเคยรบราชการในต าแหนงไมต ากวาอยการพเศษ

ประจ าเขตหรอเทยบเทา (จ) รบราชการหรอเคยรบราชการในต าแหนงไมต ากวาอธบดหรอ

เทยบเทาหรอต าแหนงอนในหนวยงานของรฐทเทยบเทาตามท ก.ศป. ประกาศก าหนด (ฉ) เปนหรอเคยเปนผสอนวชาในสาขานตศาสตร รฐศาสตร

รฐประศาสนศาสตร เศรษฐศาสตร สงคมศาสตร หรอวชาทเกยวกบการบรหารราชการแผนดนในสถาบนอดมศกษา และด ารงต าแหนงหรอเคยด ารงต าแหนงศาสตราจารย หรอศาสตราจารยพเศษ

(ช) เปนหรอเคยเปนผประกอบวชาชพทนายความไมนอยกวายสบป และมประสบการณในคดปกครองตามหลกเกณฑท ก.ศป. ประกาศก าหนด

มาตรา ๑๔ ตลาการในศาลปกครองสงสดตองไมมลกษณะตองหามในขณะด ารงต าแหนง ดงตอไปน

(๑) เปนขาราชการอนซงมต าแหนงหรอเงนเดอนประจ า (๒) เปนพนกงานหรอลกจางของหนวยงานของรฐหรอบคคลใด (๓) เปนผด ารงต าแหนงในทางการเมอง สมาชกสภาทองถน ผบรหาร

ทองถน กรรมการหรอ ผด ารงต าแหนงทรบผดชอบในการบรหารพรรคการเมอง สมาชกพรรคการเมอง หรอเจาหนาทในพรรคการเมอง

(๔) เปนกรรมการในรฐวสาหกจ (๕) เปนกรรมการในหนวยงานของรฐ เวนแตจะไดรบอนมตจาก ก.ศป.

๙ รวมกฎหมายปกครอง

(๖) เปนกรรมการ ผจดการ หรอทปรกษา หรอด ารงต าแหนงอนใด ทมลกษณะงานคลายกนในหางหนสวนบรษท

(๗) เปนทนายความหรอประกอบอาชพหรอวชาชพอยางอนหรอด ารงต าแหนงหรอประกอบการใด ๆ อนขดตอการปฏบตหนาทตามระเบยบท ก.ศป. ก าหนด

มาตรา ๑๕๑๓ การแตงตงตลาการศาลปกครองสงสด ก.ศป. อาจด าเนนการไดโดยวธการดงตอไปน (๑) พจารณาเลอนตลาการในศาลปกครองชนตนซงด ารงต าแหนงไมต ากวาตลาการหวหนาคณะศาลปกครองชนตน โดยค านงถงหลกอาวโส ความรความสามารถ ความรบผดชอบ ความเหมาะสม ประวตและผลงานการปฏบตราชการ (๒) พจารณาคดเลอกบคคลซงมไดด ารงต าแหนงตลาการศาลปกครองในขณะนน โดยมคณสมบตตามมาตรา ๑๓ และมความเหมาะสมทจะแตงตงเปนตลาการศาลปกครองสงสด การแตงตงตลาการศาลปกครองสงสดตามวรรคหนง ใหค านงถงสดสวนของผทไดรบการคดเลอกตามวรรคหนง (๒) โดยใหมจ านวนไมนอยกวาหนงในหาของจ านวนตลาการในศาลปกครองสงสดทงหมด ให ก.ศป. เสนอรายชอผไดรบการเลอนตามวรรคหนง (๑) หรอไดรบการคดเลอกตามวรรคหนง (๒) ตอนายกรฐมนตร และใหนายกรฐมนตรน ารายชอดงกลาวเสนอขอความเหนชอบตอวฒสภาภายในสบหาวนนบแตวนทไดรบรายชอ เมอไดรบความเหนชอบแลวใหนายกรฐมนตรน าความกราบบงคมทลเพอทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ แตงตง การด าเนนการตามวรรคหนง (๑) และ (๒) ใหเปนไปตามระเบยบท ก.ศป. ก าหนดโดยความเหนชอบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด

มาตรา ๑๕/๑๑๔ ให ก.ศป. พจารณาคดเลอกตลาการในศาลปกครองสงสดคนหนงเปนประธานศาลปกครองสงสด แลวเสนอชอตอนายกรฐมนตร และใหนายกรฐมนตรน าเสนอขอความเหนชอบตอวฒสภาภายในสบหาวนนบแตวนทไดรบการเสนอชอ เมอไดรบความเหนชอบแลว ใหนายกรฐมนตรน าความกราบบงคมทลเพอทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ แตงตง

๑๓ มาตรา ๑๕ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๖๐

๑๔ มาตรา ๑๕/๑ เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๖๐

๑๐ รวมกฎหมายปกครอง

การแตงตงและการเลอนตลาการในศาลปกครองสงสดใหด ารงต าแหนงรองประธานศาลปกครองสงสด ตลาการหวหนาคณะศาลปกครองสงสด และตลาการ ศาลปกครองสงสด หรอต าแหนงทเทยบเทา ให ก.ศป. พจารณาคดเลอกแลวเสนอรายชอตอนายกรฐมนตรเพอน าความกราบบงคมทลเพอทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ แตงตง วธการคดเลอกประธานศาลปกครองสงสด รองประธานศาลปกครองสงสด ตลาการหวหนาคณะศาลปกครองสงสด และตลาการศาลปกครองสงสด หรอต าแหนง ทเทยบเทา ใหเปนไปตามระเบยบท ก.ศป. ก าหนดโดยความเหนชอบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด

มาตรา ๑๕/๒๑๕ ประธานศาลปกครองสงสดมวาระการด ารงต าแหนงสป นบแตวนททรงพระกรณาโปรดเกลาฯ แตงตง และใหด ารงต าแหนงไดเพยงวาระเดยว ในกรณทประธานศาลปกครองสงสดด ารงต าแหนงครบวาระ และยงไมพนจากต าแหนงตลาการศาลปกครองตามมาตรา ๒๑ (๓) ใหแตงตงผนนด ารงต าแหนง ตลาการในศาลปกครองสงสด ในต าแหนงอนตามท ก.ศป. ก าหนด โดยใหไดรบเงนเดอนและเงนประจ าต าแหนงในอตราทไมต ากวาเดม ในกรณทประธานศาลปกครองสงสดลาออกจากต าแหนงกอนครบวาระตามวรรคหนงและยงไมพนจากต าแหนงตลาการศาลปกครองตามมาตรา ๒๑ (๓) ก.ศป. อาจแตงตงผนนใหด ารงต าแหนงตลาการในศาลปกครองสงสดในต าแหนงอน โดยใหไดรบเงนเดอนและเงนประจ าต าแหนงในอตราท ก.ศป. ก าหนดกได

มาตรา ๑๖ ผซงไดรบความเหนชอบจากวฒสภาใหด ารงต าแหนงตลาการในศาลปกครองสงสดผใดมลกษณะตองหามตามมาตรา ๑๔ ตองลาออกจากการทเปนบคคลซงมลกษณะตองหามหรอแสดงหลกฐานใหเปนทเชอไดวาตนไดเลกประกอบอาชพหรอวชาชพหรอการใด ๆ อนมลกษณะตองหามดงกลาวแลวตอนายกรฐมนตรภายใน สบหาวนนบแตวนทวฒสภาใหความเหนชอบ

มาตรา ๑๗๑๖ ในศาลปกครองชนตนแตละศาล ใหมต าแหนงตลาการ ศาลปกครอง ดงตอไปน

(๑) อธบดศาลปกครองชนตน (๒) รองอธบดศาลปกครองชนตน (๓) ตลาการหวหนาคณะศาลปกครองชนตน

๑๕ มาตรา ๑๕/๒ เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๖๐ ๑๖ มาตรา ๑๗ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๖) พ.ศ. ๒๕๕๔

๑๑ รวมกฎหมายปกครอง

(๔) ตลาการศาลปกครองชนตน (๕) ตลาการศาลปกครองชนตนทเรยกชออยางอนตามท ก.ศป. ประกาศ

ก าหนด ทงน ตามจ านวนท ก.ศป. ก าหนด การก าหนดต าแหนงตามวรรคหนง (๕) ให ก.ศป. ก าหนดวาจะให

เทยบเทากบต าแหนงใดตามวรรคหนงไวในประกาศดงกลาวดวย และเมอไดประกาศในราชกจจานเบกษาแลว ใหใชบงคบได

มาตรา ๑๘ ผทจะไดรบแตงตงเปนตลาการในศาลปกครองชนตนตองมคณสมบต ดงตอไปน

(๑) มสญชาตไทย (๒) มอายไมต ากวาสามสบหาป (๓) เปนผทรงคณวฒในสาขานตศาสตร รฐศาสตร รฐประศาสนศาสตร

เศรษฐศาสตร สงคมศาสตร หรอในการบรหารราชการแผนดน ทงน ตามหลกเกณฑท ก.ศป. ก าหนด และ

(๔) มคณสมบตอนอยางหนงอยางใด ดงตอไปน (ก)๑๗ ยกเลก (ข) รบราชการหรอเคยรบราชการไมนอยกวาสามปในต าแหนง

พนกงานคดปกครองในระดบท ก.ศป. ก าหนด (ค)๑๘ รบราชการหรอเคยรบราชการไมนอยกวาสามปในต าแหนงไม

ต ากวาผพพากษาศาลชนตนหรอเทยบเทา ซงไดรบเงนเดอนในชน ๓ หรอตลาการ พระธรรมนญศาลทหารกลาง

(ง) รบราชการหรอเคยรบราชการไมนอยกวาสามปในต าแหนงอยการจงหวดหรอเทยบเทา

(จ)๑๙ รบราชการหรอเคยรบราชการไมนอยกวาสามปในต าแหนงไมต ากวาขาราชการพลเรอนระดบ ๘ หรอขาราชการพลเรอนประเภทวชาการ ระดบช านาญการพเศษ ประเภทอ านวยการ หรอประเภทบรหาร หรอปฏบตงานหรอเคย ๑๗ มาตรา ๑๘ วรรคหนง (๔) (ก) ยกเลกโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๖๐ ๑๘ มาตรา ๑๘ วรรคหนง (๔) (ค) แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๖๐ ๑๙ มาตรา ๑๘ วรรคหนง (๔) (จ) แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๖๐

๑๒ รวมกฎหมายปกครอง

ปฏบตงานไมนอยกวาสามปในต าแหนงทเทยบเทาตามท ก.ศป. ประกาศก าหนด ในหนวยงานของรฐ องคการมหาชน หรอรฐวสาหกจทตงขนโดยพระราชบญญตหรอพระราชกฤษฎกา

(ฉ) เปนหรอเคยเปนผสอนวชาในสาขานตศาสตร รฐศาสตร รฐประศาสนศาสตร เศรษฐศาสตร สงคมศาสตร หรอวชาทเกยวกบการบรหารราชการแผนดนในสถาบนอดมศกษา และด ารงต าแหนงหรอเคยด ารงต าแหนงไมต ากวารองศาสตราจารยหรอรองศาสตราจารยพเศษไมนอยกวาสามป

(ช)๒๐ ส าเรจการศกษาระดบปรญญาโทหรอปรญญาเอกดานนตศาสตรสาขากฎหมายมหาชนและรบราชการในหนวยงานของรฐหรอปฏบตงานในหนวยงานของรฐ องคการมหาชน หรอรฐวสาหกจ ทตงขนโดยพระราชบญญตหรอ พระราชกฤษฎกา เปนเวลาไมนอยกวาสบป นบแตส าเรจการศกษาระดบปรญญาโท หรอไมนอยกวาหกปนบแตส าเรจการศกษาระดบปรญญาเอก

(ซ) เปนหรอเคยเปนผประกอบวชาชพทนายความไมนอยกวาสบสองป และมประสบการณในคดปกครองตามหลกเกณฑท ก.ศป. ประกาศก าหนด

ใหน าความในมาตรา ๑๔ และมาตรา ๑๖ มาใชบงคบแกตลาการ ในศาลปกครองชนตนโดยอนโลม

มาตรา ๑๙๒๑ ให ก.ศป. พจารณาคดเลอกบคคลทมคณสมบตตามมาตรา ๑๘ และมความเหมาะสมทจะแตงตงเปนตลาการประจ าศาลปกครองชนตน โดยวธการสอบคดเลอก การทดสอบความร หรอการคดเลอก ทงน ตามระเบยบท ก.ศป. ก าหนดโดยความเหนชอบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด

การฝกอบรมและการปฏบตหนาทของตลาการประจ าศาลปกครองชนตนใหเปนไปตามระเบยบท ก.ศป. ก าหนด

ให ก.ศป. พจารณาคดเลอกตลาการประจ าศาลปกครองชนตนซงผานการฝกอบรม ตามหลกสตรท ก.ศป. ก าหนด และผลการฝกอบรมเปนไปตามมาตรฐานของ ก.ศป. วาเปนผมความซอสตยสจรต ความรความสามารถ ความรบผดชอบ และความประพฤตเหมาะสมทจะเปนตลาการศาลปกครอง เพอแตงตงเปนตลาการศาลปกครองชนตน แลวเสนอรายชอตอนายกรฐมนตรเพอน าความกราบบงคมทลเพอทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ แตงตง

๒๐ มาตรา ๑๘ วรรคหนง (๔) (ช) แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๖๐ ๒๑ มาตรา ๑๙ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๖๐

๑๓ รวมกฎหมายปกครอง

ตลาการประจ าศาลปกครองชนตนผใดไมเหมาะสมทจะเปนตลาการ ศาลปกครองชนตน หรอผลการฝกอบรมไมเปนไปตามมาตรฐานของ ก.ศป. ใหประธานศาลปกครองสงสดโดยความเหนชอบของ ก.ศป. มอ านาจสงใหออกจากราชการ หรอด าเนนการเพอใหมการโอนไปเปนขาราชการฝายศาลปกครองได

ใหน าความในมาตรา ๒๑ มาตรา ๒๒ มาตรา ๒๓ มาตรา ๒๕ วรรคหนง และมาตรา ๒๖ มาใชบงคบกบตลาการประจ าศาลปกครองชนตนโดยอนโลม

มาตรา ๑๙/๑๒๒ การยายและการเลอนตลาการในศาลปกครองชนตนใหด ารงต าแหนงอธบดศาลปกครองชนตน รองอธบดศาลปกครองชนตน ตลาการหวหนาคณะศาลปกครองชนตน และตลาการศาลปกครองชนตน หรอต าแหนงทเทยบเทา ให ก.ศป. พจารณาคดเลอก แลวเสนอรายชอตอนายกรฐมนตรเพอน าความกราบบงคมทลเพอทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ แตงตง

วธการคดเลอกอธบดศาลปกครองชนตน รองอธบดศาลปกครองชนตน ตลาการหวหนาคณะศาลปกครองชนตน และตลาการศาลปกครองชนตน หรอต าแหนงทเทยบเทา ใหเปนไปตามระเบยบท ก.ศป. ก าหนดโดยความเหนชอบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด

มาตรา ๒๐ กอนเขารบหนาทตลาการศาลปกครองครงแรก ตลาการ ศาลปกครองตองถวายสตยปฏญาณตอพระมหากษตรยดวยถอยค าดงตอไปน

“ขาพระพทธเจา (ชอผปฏญาณ) ขอถวายสตยปฏญาณวา ขาพระพทธเจา จะจงรกภกดตอพระมหากษตรย และจะปฏบตหนาทในพระปรมาภไธยดวยความซอสตยสจรต โดยปราศจากอคตทงปวง เพอใหเกดความยตธรรมแกประชาชน และความสงบสขแหงราชอาณาจกร ทงจะรกษาไวและปฏบตตามซงการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยและกฎหมายทกประการ”

มาตรา ๒๑ ตลาการศาลปกครองพนจากต าแหนงเมอ (๑) ตาย (๒) ลาออก (๓) สนปงบประมาณทตลาการศาลปกครองผนนมอายครบหกสบหาป

บรบรณเวนแตจะผานการประเมนสมรรถภาพใหด ารงต าแหนงตอไปตามมาตรา ๓๑

๒๒ มาตรา ๑๙/๑ เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๖๐

๑๔ รวมกฎหมายปกครอง

(๔) ขาดคณสมบตหรอมลกษณะตองหามตามมาตรา ๑๓ มาตรา ๑๔ หรอมาตรา ๑๘

(๕) เปนบคคลลมละลาย (๖) เปนคนไรความสามารถหรอคนเสมอนไรความสามารถ วกลจรต

หรอจตฟนเฟอนไมสมประกอบ (๗) เปนโรคหรอมกายหรอจตใจไมเหมาะสมทจะเปนตลาการศาล

ปกครองตามทระบไวในประกาศท ก.ศป. ก าหนดโดยไดรบความเหนชอบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด

(๘) ถกสงใหออกจากราชการตามมาตรา ๒๒ (๙) ถกไลออกตามมาตรา ๒๓ (๑๐)๒๓ โอนไปรบราชการเปนขาราชการฝายศาลปกครองหรอขาราชการ

ฝายอน การพนจากต าแหนงตามวรรคหนง ใหน าความกราบบงคมทลเพอทรงพระ

กรณาโปรดเกลาฯ ใหพนจากต าแหนง เวนแตการพนจากต าแหนงตามวรรคหนง (๑) (๓) (๘) และ (๙) ใหน าความกราบบงคมทลเพอทรงทราบ๒๔

มาตรา ๒๒๒๕ ตลาการศาลปกครองตองประพฤตตนตามวนยแหงการเปนตลาการศาลปกครองตามท ก.ศป. ก าหนด

ก.ศป. อาจมมตใหตลาการศาลปกครองผใดออกจากราชการตามกฎหมายวาดวยบ าเหนจบ านาญขาราชการหรอกฎหมายวาดวยกองทนบ าเหนจขาราชการ แลวแตกรณ ไดในกรณทกฎหมายดงกลาวบญญตใหผถกสงใหออกมสทธไดรบบ าเหนจบ านาญ แตการใหออกจากราชการเพอรบบ าเหนจบ านาญเหตทดแทนใหท าไดในกรณดงตอไปนดวย

(๑) ปฏบตหนาทบกพรองอยางรายแรงหรอประพฤตตนไมสมควรตามทก าหนดในวนยแหงการเปนตลาการศาลปกครอง

(๒) หยอนความสามารถในอนทจะปฏบตหนาทราชการ หรอเจบปวย ไมอาจปฏบตหนาทราชการไดโดยสม าเสมอแตไมถงเหตทพพลภาพ

๒๓ มาตรา ๒๑ (๑๐) เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๖๐ ๒๔ มาตรา ๒๑ วรรคสอง แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 10) พ.ศ. ๒๕๖1 ๒๕ มาตรา ๒๒ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๑๐) พ.ศ. ๒๕๖๑

๑๕ รวมกฎหมายปกครอง

(๓) ไดรบโทษจ าคกโดยค าพพากษาถงทสดใหจ าคกในความผดอ นไดกระท าโดยประมาทหรอความผดลหโทษ

ในกรณท ก.ศป. มมตใหตลาการศาลปกครองพนจากต าแหนงตามมาตรา ๒๑ วรรคหนง (๔) (๕) (๖) หรอ (๗) ใหมสทธไดรบบ าเหนจบ านาญเหตทดแทนตามกฎหมายวาดวยบ าเหนจบ านาญขาราชการหรอกฎหมายวาดวยกองทนบ าเหนจบ านาญขาราชการ แลวแตกรณดวย

มาตรา ๒๓ ก.ศป. อาจมมตไลตลาการศาลปกครองออกไดในกรณ ดงตอไปน

(๑) ทจรตตอหนาทราชการ (๒) กระท าผดวนยอยางรายแรงตามทก าหนดในวนยแหงการเปนตลาการ

ศาลปกครอง (๓) ไดรบโทษจ าคกโดยค าพพากษาถงทสดใหจ าคก เวนแตในความผด

อนไดกระท าโดยประมาทหรอความผดลหโทษ

มาตรา ๒๓/๑๒๖ ในกรณทขาราชการตลาการศาลปกครองกระท าผดวนยไมถงขนทจะตองใหออกหรอไลออก ก.ศป. อาจมมตใหลงโทษงดเลอนต าแหนง หรองดเลอนเงนเดอนเปนเวลาไมเกนสามป หรอถามเหตสมควรปรานจะสงลงโทษเพยงภาคทณฑและจะใหท าทณฑบนเปนหนงสอหรอวากลาวตกเตอนดวยกได

การแตงตงคณะกรรมการสอบสวน วธการสอบสวน และสทธของผถกกลาวหาและบคคลทเกยวของ ใหเปนไปตามระเบยบท ก.ศป. ก าหนดโดยความเหนชอบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด

มาตรา ๒๔ ในการพจารณาใหขาราชการตลาการศาลปกครองพนจากต าแหนงโดยถกสงใหออกจากราชการ ตามมาตรา ๒๒ วรรคสอง (๑) หรอ (๒) หรอตามมาตรา ๒๒ วรรคสาม ประกอบกบมาตรา ๒๑ วรรคหนง (๔) หรอ (๗) หรอโดยถกไลออกตามมาตรา ๒๓ (๑) หรอ (๒) ให ก.ศป. แตงต งคณะกรรมการสอบสวน ประกอบดวยตลาการในศาลปกครองสงสดหรอตลาการในศาลปกครองชนตนจ านวนสคน และเลขาธการคณะกรรมการขาราชการพลเรอนหรอรองเลขาธการคณะกรรมการ

๒๖ มาตรา ๒๓/๑ เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๖๐

๑๖ รวมกฎหมายปกครอง

ขาราชการพลเรอนทเลขาธการทเลขาธการคณะกรรมการขาราชการพลเรอนมอบหมายจ านวนหนงคนเปนกรรมการเพอท าการสอบสวน๒๗

ในการสอบสวนใหคณะกรรมการสอบสวนมอ านาจเรยกใหหนวยงาน ทางปกครองหรอบคคลใดใหขอเทจจรง ใหถอยค า หรอใหสงเอกสารหลกฐานทเกยวกบเรองทสอบสวนได

ในระหวางการสอบสวนหรอพจารณาตามวรรคหนง ถา ก.ศป. เหนวา การใหผถกสอบสวนหรอพจารณาปฏบตหนาทตอไปจะเปนการเสยหายแกราชการ จะมมตใหพกราชการกได

การใหพกราชการนน ใหพกตลอดเวลาทสอบสวนหรอพจารณา เมอสอบสวนหรอพจารณาเสรจแลว ถาปรากฏวาผถกใหพกราชการมไดกระท าการตามทถกสอบสวนหรอพจารณา กใหผนนคงอยในราชการตามเดม

วธการสอบสวนและสทธของผถกกลาวหาและบคคลทเกยวของใหเปนไปตามระเบยบท ก.ศป. ก าหนดโดยความเหนชอบของทประชมใหญตลาการใน ศาลปกครองสงสด

มาตรา ๒๔/๑๒๘ ขาราชการตลาการศาลปกครองซงมาจากขาราชการฝายศาลปกครอง ขาราชการพลเรอน ขาราชการฝายอน หรอเจาหนาทของหนวยงานอนของรฐ ผใดมกรณกระท าผดวนยอยกอนวนทไดรบแตงตงเปนขาราชการตลาการ ศาลปกครอง ให ก.ศป. เปนผพจารณาด าเนนการทางวนยแกผนนตามบทบญญตเกยวกบวนยแหงการเปนตลาการศาลปกครองโดยอนโลม แตถาเรองอยระหวางการสบสวนหรอสอบสวนทางวนยกอนวนทไดรบแตงตงกใหสบสวนหรอสอบสวนตอไปตามกฎหมายทใชบงคบอยในขณะทกระท าความผดจนแลวเสรจ แลวสงเรองให ก.ศป. พจารณาด าเนนการทางวนยตอไปตามบทบญญตเกยวกบวนยแหงการเปนตลาการศาลปกครองโดยอนโลม และในกรณทจะตองสงลงโทษทางวนยใหพจารณาตามความผดและลงโทษตามบทบญญตเกยวกบวนยของขาราชการฝายศาลปกครอง กฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการพลเรอน กฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการฝายอน หรอกฎหมายเกยวกบวนยของเจาหนาทของหนวยงานอนของรฐทใชบงคบอยในขณะทกระท าความผดนน แลวแตกรณ โดยอนโลม

๒๗ มาตรา ๒๔ วรรคหนง แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๑๐) พ.ศ. ๒๕๖๑ ๒๘ มาตรา ๒๔/๑ เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๖๐

๑๗ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๒๕๒๙ ตลาการศาลปกครองผใดพนจากต าแหนงไปโดยมไดมความผดและมใชเปนการพนจากต าแหนงตามมาตรา ๒๑ วรรคหนง (๔) (๕) (๖) (๗) (๘) หรอ (๙) ก.ศป. อาจพจารณาคดเลอกผนนใหกลบเขารบราชการเปนตลาการศาลปกครองในต าแหนงไมสงกวาต าแหนงเดมหรอเทยบเทากได ถาผนนมคณสมบตตามมาตรา ๑๓ หรอมาตรา ๑๘ วรรคหนง แลวแตกรณ และยงมอายไมครบหกสบหาปบรบรณในวนสนปงบประมาณนน หรอยงมอายไมครบเจดสบปบรบรณในวนสนปงบประมาณนนในกรณทเปนผซงทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดคดเลอกใหไปด ารงต าแหนงตลาการศาลรฐธรรมนญ ทงน หากผนนมอายครบเกณฑทจะตองประเมนสมรรถภาพตามมาตรา ๓๑ วรรคหนงแลว แตยงไมเคยผานการประเมนสมรรถภาพ ใหจดใหมการประเมนสมรรถภาพได แมจะมอายลวงเลยการประเมนสมรรถภาพตามมาตรา ๓๑ วรรคหนง แลวกตาม

ตลาการศาลปกครองซงโอนไปด ารงต าแหนงเลขาธการส านกงาน ศาลปกครอง ถาตองโอนกลบเขาด ารงต าแหนงตลาการศาลปกครองเพราะเหตทครบวาระการด ารงต าแหนงตามมาตรา ๗๘/๑ วรรคสอง หรอยนความประสงคขอโอนกลบกอนครบวาระ และผนนมคณสมบตตามมาตรา ๑๓ หรอมาตรา ๑๘ วรรคหนง แลวแตกรณ ให ก.ศป. พจารณาใหความเหนชอบใหด ารงต าแหนงในล าดบอาวโสทเคยครองโดยใหไดรบเงนเดอน เงนประจ าต าแหนง และประโยชนตอบแทนอน ในชนเดยวกบ ตลาการศาลปกครองทอยในล าดบอาวโสเทากนในขณะทผนนด ารงต าแหนงตลาการ ศาลปกครอง

ในกรณทผซงไดรบการคดเลอกใหกลบเขารบราชการตามวรรคหนง หรอ ผซงไดรบความเหนชอบใหโอนกลบเขาด ารงต าแหนงตลาการศาลปกครองตามวรรคสอง มลกษณะตองหามตามมาตรา ๑๔ ใหน าความในมาตรา ๑๖ หรอมาตรา ๑๘ วรรคสอง แลวแตกรณ มาใชบงคบโดยอนโลม

ใหน าความในมาตรา ๑๕ วรรคสาม หรอมาตรา ๑๙ วรรคสาม แลวแตกรณ มาใชบงคบแกการคดเลอกใหกลบเขารบราชการเปนตลาการศาลปกครองตามวรรคหนง หรอการโอนกลบเขาด ารงต าแหนงตลาการศาลปกครองตามวรรคสอง โดยอนโลม

๒๙ มาตรา ๒๕ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๑๐) พ.ศ. ๒๕๖๑

๑๘ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๒๖ ตลาการศาลปกครองผใดประสงคจะลาออกจากราชการ ใหยนหนงสอขอลาออก เมอประธานศาลปกครองสงสดสงอนญาตแลวใหถอวาพนจากต าแหนง

ในกรณทตลาการศาลปกครองลาออกเพอด ารงต าแหนงทก าหนด โดยรฐธรรมนญ ต าแหนงทางการเมอง หรอเพอสมครรบเลอกตง ใหการลาออกมผลตงแตวนทผนนลาออก

นอกจากกรณตามวรรคสอง ถาประธานศาลปกครองสงสดเหนวาจ าเปน เพอประโยชนแกทางราชการ จะยบยงการอนญาตใหลาออกไวเปนเวลาไมเกนสามเดอน นบแตวนทขอลาออกกได

มาตรา ๒๖/๑๓๐ การโอนขาราชการตลาการศาลปกครองผใดไปเปนขาราชการฝายศาลปกครอง หรอขาราชการฝายอน ใหประธานศาลปกครองสงสดสงไดเมอขาราชการตลาการศาลปกครองผนนยนยอมและไดรบความเหนชอบจาก ก.ศป.

มาตรา ๒๗ การยายตลาการศาลปกครองผใดไปด ารงต าแหนงอนใน ศาลปกครอง จะตองไดรบความยนยอมจากตลาการศาลปกครองผนน และใหประธานศาลปกครองสงสดมอ านาจแตงตงได โดยความเหนชอบของ ก.ศป. ตามระเบยบ ท ก.ศป. ก าหนดโดยความเหนชอบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด

ความในวรรคหนงมใหใชบงคบกบการเลอนต าแหนงใหสงขน หรอเปนการยายประจ าป หรอเปนกรณทอยในระหวางถกด าเนนการทางวนย หรอตกเปนจ าเลย ในคดอาญาทศาลมค าสงประทบฟองแลว

มาตรา ๒๘ ประธานศาลปกครองสงสดตองรบผดชอบใหงานของ ศาลปกครองเปนไปโดยเรยบรอยตามระเบยบท ก.ศป. ก าหนดโดยความเหนชอบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด หรอระเบยบท ก.บ.ศป. ก าหนด แลวแตกรณ โดยมรองประธานศาลปกครองสงสดชวยปฏบตหนาทตามทประธานศาลปกครองสงสดมอบหมาย

อธบดศาลปกครองชนตนตองรบผดชอบใหงานของศาลนนเปนไปโดยเรยบรอยตามระเบยบท ก.ศป. ก าหนดโดยความเหนชอบของทประชมใหญตลาการใน

๓๐ มาตรา ๒๖/๑ เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๖๐

๑๙ รวมกฎหมายปกครอง

ศาลปกครองสงสด หรอระเบยบท ก.บ.ศป. ก าหนดแลวแตกรณ โดยมรองอธบดศาลปกครองชนตนชวยปฏบตหนาทตามทอธบดศาลปกครองชนตนมอบหมาย๓๑

ในกรณทต าแหนงประธานศาลปกครองสงสดหรออธบดศาลปกครองชนตนวางลง หรอมแตไมอาจปฏบตหนาทได ใหรองประธานศาลปกครองสงสดหรอรองอธบดศาลปกครองชนตน หรอตลาการศาลปกครองอน แลวแตกรณ ปฏบตหนาทแทนตามระเบยบท ก.ศป. ก าหนดโดยความเหนชอบของทประชมใหญตลาการใน ศาลปกครองสงสด

ผปฏบตหนาทแทนยอมมอ านาจหนาทเชนเดยวกบผซงตนแทน

มาตรา ๒๙ การเปลยนแปลงตลาการศาลปกครองในองคคณะหน ง องคคณะใดเนองจากตลาการศาลปกครองผใดพนจากต าแหนง ถกพกราชการ ไดรบ การแตงตงใหด ารงต าแหนงอน เจบปวย หรอมเหตจ าเปนอนท าใหไมอาจปฏบตหนาทไดใหเปนไปตามระเบยบททประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดก าหนด

ตลาการศาลปกครองซงเขามาแทนทตามวรรคหนง ใหมอ านาจตรวจส านวนและลงลายมอชอในค าพพากษาได

มาตรา ๓๐ อตราเงนเดอนและเงนประจ าต าแหนงของตลาการ ศาลปกครองใหเปนไปตามบญชทายพระราชบญญตน๓๒

ตลาการศาลปกครองใหไดรบเงนเดอนตามต าแหนงทไดรบแตงตง ดงตอไปน

(๑) ในศาลปกครองสงสด (ก) ประธานศาลปกครองสงสด ใหไดรบเงนเดอน ชน ๔ (ข) รองประธานศาลปกครองสงสด ตลาการหวหนาคณะ

ศาลปกครองสงสด และตลาการศาลปกครองสงสด ใหไดรบเงนเดอน ชน ๓ ขนสงสด (๒) ในศาลปกครองชนตน (ก) อธบดศาลปกครองชนตน ใหไดรบเงนเดอน ชน ๓ ขนสงสด (ข) รองอธบดศาลปกครองชนตนและตลาการหวหนาคณะศาล

ปกครองชนตน ใหไดรบเงนเดอน ชน ๒ - ๓ โดยใหเรมรบเงนเดอนในชน ๒ และเมออยในชน ๒ มาครบเจดปแลวใหเลอนชนเงนเดอนเปนชน ๓

๓๑ มาตรา ๒๘ วรรคหนง และวรรคสอง แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๖๐ ๓๒ มาตรา ๓๐ วรรคหนง แกไขเพมเตมพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 11) พ.ศ. ๒๕61

๒๐ รวมกฎหมายปกครอง

(ค) ตลาการศาลปกครองชนตน ใหไดรบเงนเดอน ชน ๑ - ๓ โดยใหเรมรบเงนเดอนในชน ๑ เมออยในชน ๑ มาครบหนงปแลวใหเลอนชนเงนเดอนเปนชน ๒ และเมออยในชน ๒ มาครบเจดปแลวใหเลอนชนเงนเดอนเปนชน ๓๓๓

ใหตลาการศาลปกครองไดรบเงนประจ าต าแหนงตามต าแหนงทไดรบแตงตงนบแตวนทไดรบแตงตงใหด ารงต าแหนงดงกลาว

ตลาการศาลปกครองใหไดรบคาพาหนะเดนทาง คาทพก และคาใชจายอนในกรณเดนทางไปราชการ ตามพระราชกฤษฎกาวาดวยคาใชจายในการเดนทางไปราชการ

เพอประโยชนในการรบบ าเหนจบ านาญ ใหตลาการศาลปกครองเปนขาราชการตามกฎหมายวาดวยกองทนบ าเหนจบ านาญขาราชการ ในการน ใหส านกงานศาลปกครองเปนเจาหนาทควบคมการเกษยณอายของตลาการศาลปกครอง

ในกรณทสมควรปรบอตราเงนเดอนของตลาการศาลปกครองใหสอดคลองกบภาวะเศรษฐกจทเปลยนแปลงไป ถาการปรบอตราเงนเดอนดงกลาวเปนการปรบเพมเปนรอยละเทากนทกอตราและไมเกนรอยละสบของอตราทใชบงคบอย การปรบใหกระท าโดยตราเปนพระราชกฤษฎกา และใหถอวาบญชอตราเงนเดอนและเงนประจ าต าแหนงทายพระราชกฤษฎกาดงกลาวเปนบญชอตราเงนเดอนและเงนประจ าต าแหนงทายพระราชบญญตน ทงน ในกรณทการปรบเปนรอยละเทากนทกอตราดงกลาว หากท าใหอตราหนงอตราใดมเศษไมถงสบบาทใหปรบตวเลขเงนเดอนของอตราดงกลาวใหเพมขนเปนสบบาท และมใหถอวาเปนการปรบอตรารอยละทแตกตางกน๓๔

ตลาการศาลปกครองซงด ารงต าแหนงทเรยกชออยางอน เมอเทยบกบต าแหนงใดตามวรรคสอง (๑) (ข) หรอ (๒) (ก) (ข) หรอ (ค) แลว ใหไดรบเงนเดอน การเลอนชนเงนเดอนและเงนประจ าต าแหนง รวมท งประโยชนตอบแทนอน ตามต าแหนงนน๓๕

มาตรา ๓๐/๑๓๖ ตลาการศาลปกครองอาจไดรบเงนเพมคาครองชพชวคราวตามภาวะเศรษฐกจ ทงน ตามหลกเกณฑและวธการท ก.บ.ศป. ก าหนด

๓๓ มาตรา ๓๐ วรรคสอง แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๑๑) พ.ศ. ๒๕๖๑ ๓๔ มาตรา ๓๐ วรรคหก เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๔) พ.ศ. ๒๕๕๐ ๓๕ มาตรา ๓๐ วรรคเจด เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๖) พ.ศ. ๒๕๕๔ ๓๖ มาตรา ๓๐/๑ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๖๐

๒๑ รวมกฎหมายปกครอง

ในกรณทมเหตจะตองจดใหมหรอปรบปรงเงนเพมคาครองชพตามวรรคหนงใหเลขาธการส านกงานศาลปกครองรายงานไปยงคณะรฐมนตรเพอพจารณาด าเนนการตอไป

มาตรา ๓๐/๒๓๗ ตลาการประจ าศาลปกครองชนตน ใหไดรบเงนเดอน ชน ๑ และใหไดรบประโยชนตอบแทนอนเชนเดยวกบตลาการศาลปกครองชนตน แตไมมสทธไดรบเงนประจ าต าแหนง

ใหน าความในมาตรา ๓๐ วรรคสและวรรคหา มาใชบงคบกบตลาการประจ าศาลปกครองชนตนโดยอนโลม

มาตรา ๓๑ ให ก.ศป. จดใหมการประเมนสมรรถภาพในการปฏบตหนาทของตลาการศาลปกครองทจะมอายครบหกสบหาปบรบรณในปงบประมาณถดไป

หลกเกณฑและวธการประเมนสมรรถภาพในการปฏบตหนาทตามวรรคหนง ใหเปนไปตามระเบยบท ก.ศป. ก าหนดโดยความเหนชอบของทประชมใหญตลาการ ในศาลปกครองสงสด

ตลาการศาลปกครองซงผานการประเมนสมรรถภาพตามวรรคหนง ใหด ารงต าแหนงตอไปไดจนถงวนสนปงบประมาณทผนนมอายครบเจดสบปบรบรณ

มาตรา ๓๒ ใหกรณทขาราชการหรอพนกงานขององคกรปกครอง สวนทองถนผใดไดรบแตงตงเปนตลาการศาลปกครอง เพอประโยชนในการรบบ าเหนจบ านาญ ใหถอเวลาราชการหรอเวลาท างานของผนนในขณะทเปนขาราชการหรอพนกงานขององคกรปกครองสวนทองถน เปนเวลาราชการของตลาการศาลปกครอง ผนน และใหน ากฎหมายวาดวยบ าเหนจบ านาญขาราชการหรอกฎหมายวาดวยกองทนบ าเหนจบ านาญขาราชการ แลวแตกรณ มาใชบงคบโดยอนโลม

มาตรา ๓๓๓๘ เครองแบบขาราชการตลาการศาลปกครองและระเบยบการแตงกายใหเปนไปตามท ก.บ.ศป. ประกาศก าหนด

มาตรา ๓๔ ในการปฏบตหนาท ใหตลาการศาลปกครองเปนเจาพนกงานในต าแหนงตลาการตามประมวลกฎหมายอาญา

๓๗ มาตรา ๓๐/๒ เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๖๐ ๓๘ มาตรา ๓๓ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๖๐

๒๒ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๓๔/๑๓๙ การพจารณาพพากษาอรรถคดซงตลาการศาลปกครองไดกระท าโดยสจรตยอมไดรบความคมครอง

หมวด ๓ คณะกรรมการตลาการศาลปกครอง

มาตรา ๓๕๔๐ ใหมคณะกรรมการตลาการศาลปกครองคณะหนง

เรยกโดยยอวา “ก.ศป.” ประกอบดวย (๑) ประธานศาลปกครองสงสดเปนประธานกรรมการ (๒) กรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒซงเปนตลาการศาลปกครอง

จ านวนสบคน ดงน (ก) ตลาการในศาลปกครองสงสดจ านวนหกคนซงไดรบเลอกจาก

ตลาการในศาลปกครองสงสด (ข) ตลาการในศาลปกครองชนตนจ านวนสคนซงไดรบเลอกจาก

ตลาการในศาลปกครองชนตน (๓) กรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒซงไมเปนหรอเคยเปน

ตลาการในศาลปกครองจ านวนสองคน ทไดรบเลอกจากตลาการในศาลปกครองสงสดและตลาการในศาลปกครองชนตน

ใหเลขาธการส านกงานศาลปกครองเปนเลขานการของ ก.ศป. และให ก.ศป. แตงตงขาราชการฝายศาลปกครองจ านวนไมเกนสองคนเปนผชวยเลขานการ

มาตรา ๓๕/๑๔๑ กรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒตาม มาตรา ๓๕ วรรคหนง (๓) ตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหาม ดงตอไปน

(๑) มสญชาตไทย (๒) มอายไมต ากวาสสบหาป (๓) ส าเรจการศกษาไมต ากวาปรญญาตรหรอเทยบเทา

๓๙ มาตรา ๓๔/๑ เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๑๐) พ.ศ. ๒๕๖๑ ๔๐ มาตรา ๓๕ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดต งศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 10) พ.ศ. ๒๕61 ๔๑ มาตรา ๓๕/๑ เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 7) พ.ศ. ๒๕57

๒๓ รวมกฎหมายปกครอง

(๔) ไมเปนตลาการศาลรฐธรรมนญ กรรมการการเลอกตง กรรมการ ตรวจเงนแผนดนผตรวจการแผนดน กรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต กรรมการสทธมนษยชนแหงชาต หรอกรรมการในคณะกรรมการตลาการศาลยตธรรมหรอศาลอน

(๕) ไมเปนขาราชการอยการ ขาราชการต ารวจ ข าราชการตลาการ ศาลยตธรรม ตลาการศาลทหาร หรอทนายความ

(๖) ไมเปนกรรมการ ทปรกษา พนกงาน ลกจาง หรอด ารงต าแหนงใด ในรฐวสาหกจ

(๗) ไมเปนผมความประพฤตเสอมเสยหรอบกพรองในศลธรรมอนด (๘) ไมเปนบคคลลมละลาย หรอไมเคยเปนบคคลลมละลายทจรต (๙) ไมเคยถกไลออก ปลดออก หรอใหออกจากราชการ หนวยงานของรฐ

หรอรฐวสาหกจ (๑๐) ไมเคยตองรบโทษจ าคกโดยค าพพากษาถงทสดใหจ าคก เวนแต

เปนโทษส าหรบความผดทไดกระท าโดยประมาทหรอความผดลหโทษ (๑๑) ไมเปนคนไรความสามารถ คนเสมอนไรความสามารถ หรอคนวกลจรต

หรอจตฟนเฟอนไมสมประกอบ (๑๒) ไมเปนสมาชกสภาผแทนราษฎร สมาชกวฒสภา ขาราชการ

การเมอง สมาชกสภาทองถน ผบรหารทองถน กรรมการพรรคการเมอง สมาชกพรรคการเมอง หรอเจาหนาทในพรรคการเมอง

(๑๓) ไมประกอบอาชพหรอวชาชพอนใดอนเปนการกระทบกระเทอน ถงการปฏบตหนาทในต าแหนงกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒ

มาตรา ๓๕/๒๔๒ กรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๓๕ วรรคหนง (๒) และ (๓) จะด ารงต าแหนงกรรมการบรหารศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๔๑/๒ วรรคหนง (๓) (๔) หรอ (๕) หรอกรรมการขาราชการฝาย ศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๘๑ วรรคหนง (๓) (๔) หรอ (๕) ในเวลาเดยวกนมได

๔๒ มาตรา ๓๕/๒ เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๑๐) พ.ศ. ๒๕๖1

๒๔ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๓๖๔๓ การเลอกกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒ ตามมาตรา ๓๕ วรรคหนง (๒) ใหใชวธออกเสยงลงคะแนนโดยตรงและลบ ในการน ใหเลขาธการส านกงานศาลปกครองจดท าบญชรายชอบคคลผมสทธไดรบเลอก โดยแยกเปนประเภทตลาการในศาลปกครองสงสดและตลาการในศาลปกครองชนตนสงไปยงตลาการในศาลปกครองสงสดหรอตลาการในศาลปกครองชนตน แลวแตกรณ และใหแจงก าหนดวน เวลา และสถานททจะท าการเลอกไปดวย

ใหมคณะกรรมการด าเนนการเลอก ประกอบดวย เลขาธการส านกงานศาลปกครอง ตลาการศาลปกครองสามคน และคณบดคณะนตศาสตรในสถาบนอดมศกษาของรฐสามคน ซงประธานศาลปกครองสงสดเปนผคดเลอก เปนกรรมการ มหนาท ในการด าเนนการเกยวกบการเลอกกรรมการตลาการศาลปกครองผ ทรงคณวฒตาม วรรคหนง การตรวจนบคะแนนและการประกาศผลการเลอก

ใหประธานศาลปกครองสงสดรบผดชอบดแลใหการเลอกเปนไปโดยถกตองและเรยบรอย

ใหผไดรบเลอกเปนกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒตาม มาตรา ๓๕ วรรคหนง (๒) เขารบหนาทเมอประธานศาลปกครองสงสดไดประกาศรายชอผไดรบเลอกเปนกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒ และใหเลขาธการส านกงานศาลปกครองด าเนนการประกาศรายชอผไดรบเลอกในราชกจจานเบกษา

มาตรา ๓๗๔๔ ใหประธานศาลปกครองสงสดประกาศรบสมครบคคลซงมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามตามมาตรา ๓๕/๑ เขารบการเลอกเปนกรรมการ ตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๓๕ วรรคหนง (๓) โดยใหคณะกรรมการด าเนนการเลอกตรวจสอบคณสมบตและลกษณะตองหามของผสมครเขารบการเลอก แลวจดท าบญชรายชอบคคลผมสทธไดรบเลอกสงไปยงตลาการในศาลปกครองสงสดและตลาการในศาลปกครองชนตน และใหแจงก าหนดวน เวลา และสถานททจะท าการเลอกไปดวย

ใหน าความ ในมาตรา ๓๖ มา ใชบ งค บแก การ เล อกกรรมการ ตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒในวรรคหนง โดยอนโลม

๔๓ มาตรา ๓๖ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๗) พ.ศ. ๒๕๕๗ ๔๔ มาตรา ๓๗ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๑๐) พ.ศ. ๒๕๖๑

๒๕ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๓๘๔๕ หลกเกณฑและวธการเลอก การนบคะแนน และการประกาศผลการเลอกกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๓๖ มาตรา ๓๗ และมาตรา ๓๙/๑ ใหเปนไปตามทประธานศาลปกครองสงสดประกาศก าหนดโดยความเหนชอบของ ก.ศป.

มาตรา ๓๙๔๖ กรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๓๕ วรรคหนง (๒) หรอ (๓) ใหอยในต าแหนงคราวละสองปโดยอาจไดรบเลอกใหมไดอก แตจะด ารงต าแหนงตดตอกนเกนสองวาระไมได

กอนกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๓๕ วรรคหนง (๒) และ (๓) จะครบวาระเปนเวลาไมนอยกวาหกสบวนแตไมเกนเกาสบวน ใหด าเนนการเลอกกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒขนใหม โดยตองด าเนนการใหแลวเสรจกอนทกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒชดเดมจะพนจากต าแหนงตามวาระ ในกรณจ าเปนทไมอาจด าเนนการใหแลวเสรจภายในก าหนดเวลาดงกลาวได ใหกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒซงพนจากต าแหนงตามวาระปฏบตหนาทตอไป แตทงน ตองไมเกนหกสบวนนบแตวนทพนจากต าแหนง๔๗

มาตรา ๓๙/๑๔๘ ในกรณทต าแหนงกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๓๕ วรรคหนง (๒) หรอ (๓) วางลงกอนครบวาระ ใหประธาน ศาลปกครองสงสดด าเนนการใหมการเลอกซอมใหแลวเสรจภายในหกสบวนนบแตวนทต าแหนงวางลง เวนแตวาระการอยในต าแหนงของกรรมการผนนจะเหลอไมถงเกาสบวน จะไมด าเนนการเลอกซอมกได

ใหผไดรบเลอกซอมเปนกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒตามวรรคหนง เขารบหนาทเมอประธานศาลปกครองสงสดไดประกาศรายชอผไดรบเลอกซอมเปนกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒ และใหเลขาธการส านกงานศาลปกครองด าเนนการประกาศรายชอผไดรบเลอกซอมในราชกจจานเบกษา

กรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒซงไดรบเลอกซอมใหอยในต าแหนงเทากบวาระทเหลออยของผซงตนแทน

๔๕ มาตรา ๓๘ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๑๐) พ.ศ. ๒๕๖๑ ๔๖ มาตรา ๓๙ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๗) พ.ศ. ๒๕๕๗ ๔๗

มาตรา ๓๙ วรรคสอง แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๑๐) พ.ศ. ๒๕๕1 ๔๘ มาตรา ๓๙/๑ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๑๐) พ.ศ. ๒๕61

๒๖ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๔๐๔๙ นอกจากการพนจากต าแหนงตามวาระ กรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๓๕ วรรคหนง (๒) และ (๓) พนจากต าแหนงเมอ

(๑) ตาย (๒) ลาออกโดยท าเปนหนงสอยนตอประธานศาลปกครองสงสด (๓) พนจากต าแหนงตลาการในศาลปกครองสงสด หรอต ลาการใน

ศาลปกครองชนตน ในกรณทเปนกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒตาม มาตรา ๓๕ วรรคหนง (๒)

(๔) ขาดคณสมบตหรอมลกษณะตองหามตามมาตรา ๓๕/๑ ในกรณทเปนกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๓๕ วรรคหนง (๓)

ในกรณทมปญหาเกยวกบการพนจากต าแหนงของกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒตามวรรคหนง ให ก.ศป. เปนผวนจฉยชขาด๕๐

มาตรา ๔๐/๑๕๑ ให ก.ศป. โดยมตดวยคะแนนเสยงไมนอยกวากงหนงของจ านวนกรรมการตลาการศาลปกครองทงหมด มอ านาจออกระเบยบหรอประกาศตามพระราชบญญตน เพอก าหนดหลกเกณฑและวธการด าเนนการเกยวกบการบรหารงานบคคลของขาราชการตลาการศาลปกครองและการอน ๆ ทอยในอ านาจหนาทของ ก.ศป.

มาตรา ๔๑ การประชมของ ก.ศป. ตองมกรรมการมาประชมไมนอยกวากงหนงของจ านวนกรรมการทงหมดจงจะเปนองคประชม

ถาประธานศาลปกครองสงสดไมมาประชมหรอไมอาจปฏบตหนาทได ใหรองประธานศาลปกครองสงสดปฏบตหนาทแทน ถาไมมรองประธานศาลปกครองสงสด หรอมแตไมอาจปฏบตหนาทได ใหทประชมเลอกกรรมการตลาการศาลปกครองคนหนงเปนประธานในทประชม

ในกรณทต าแหนงกรรมการใน ก.ศป. วางลง ใหกรรมการทเหลอปฏบตหนาทตอไปได แตตองมกรรมการเหลอพอทจะเปนองคประชม

การวนจฉยชขาดใหถอเสยงขางมาก ถามคะแนนเสยงเทากนใหประธาน ในทประชมออกเสยงเพมขนอกเสยงหนงเปนเสยงชขาด

๔๙ มาตรา ๔๐ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๗) พ.ศ. ๒๕๕๗ ๕๐

มาตรา ๔๐ วรรคสอง แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๑๐) พ.ศ. ๒๕๖1 ๕๑ มาตรา ๔๐/๑ เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๑๐) พ.ศ. ๒๕๖1

๒๗ รวมกฎหมายปกครอง

ให ก.ศป. มอ านาจออกขอบงคบวาดวยการประชมและการลงมต ให ก.ศป. มอ านาจแตงต งคณะอนกรรมการเพอด าเนนการใด ๆ

ไดตามความเหมาะสม

มาตรา ๔๑/๑๕๒ ในกรณท ไมมกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๓๕ วรรคหนง (๒) (ก) หรอ (ข) หรอ (๓) หรอมแตไมครบจ านวน ถากรรมการตลาการศาลปกครองจ านวนไมนอยกวาหกคน เหนวาเปนเรองเรงดวนทตองใหความเหนชอบ ใหกรรมการตลาการศาลปกครองเทาทมอยเปน ก.ศป. พจารณาเรองเรงดวนนนได

หมวด ๓/๑

คณะกรรมการบรหารศาลปกครอง๕๓

มาตรา ๔๑/๒๕๔ ใหมคณะกรรมการบรหารศาลปกครองคณะหนง เรยกโดยยอวา “ก.บ.ศป.” ประกอบดวย

(๑) ประธานศาลปกครองสงสด เปนประธานกรรมการ (๒) เลขาธการคณะกรรมการกฤษฎกา และเลขาธการคณะกรรมการ

ขาราชการพลเรอน เปนกรรมการ (๓) กรรมการบรหารศาลปกครองผทรงคณวฒทเปนตลาการศาลปกครอง

จ านวนแปดคน ดงน (ก) ตลาการในศาลปกครองสงสด จ านวนสคน ซงไดรบเลอกจาก

ตลาการในศาลปกครองสงสด (ข) ตลาการในศาลปกครองชนตน จ านวนสคน ซงไดรบเลอกจาก

ตลาการในศาลปกครองชนตน (๔) กรรมการบรหารศาลปกครองผทรงคณวฒทเปนขาราชการฝายศาล

ปกครองในระดบไมต ากวาต าแหนงท ก.ศป. ก าหนด จ านวนสองคน ซงไดรบเลอกจาก

๕๒ มาตรา ๔๑/๑ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๑๐) พ.ศ. ๒๕๖๑ ๕๓ หมวด 3/1 คณะกรรมการบรหารศาลปกครอง มาตรา 41/2 ถง มาตรา 41/9 เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและ วธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 9) พ.ศ. 2560 ๕๔ มาตรา ๔๑/๒ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๖๐

๒๘ รวมกฎหมายปกครอง

ขาราชการฝายศาลปกครอง ตามวธการท ก.ศป. ประกาศก าหนดโดยความเหนชอบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด

(๕) กรรมการบรหารศาลปกครองผทรงคณวฒดานการงบประมาณ ดานการพฒนาองคกร และดานการบรหารจดการ ทไมเปนหรอไมเคยเปนข าราชการศาลปกครอง ดานละหนงคน ซงไดรบเลอกจากประธานกรรมการและกรรมการตาม (๒) (๓) และ (๔)

ใหเลขาธการส านกงานศาลปกครองเปนกรรมการและเลขานการ และใหรองเลขาธการส านกงานศาลปกครองทเลขาธการส านกงานศาลปกครองมอบหมายเปนผชวยเลขานการ

มาตรา ๔๑/๓๕๕ กรรมการบรหารศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๔๑/๒ วรรคหนง (๓) (๔) และ (๕) จะด ารงต าแหนงกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๓๕ วรรคหนง (๒) หรอ (๓) หรอกรรมการขาราชการฝาย ศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๘๑ วรรคหนง (๓) (๔) หรอ (๕) ในเวลาเดยวกนมได

มาตรา ๔๑/๔๕๖ กรรมการบรหารศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๔๑/๒ วรรคหนง (๕) ตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหาม ดงตอไปน

(๑) มสญชาตไทย (๒) มอายไมต ากวาสสบป (๓) ไมเปนผอยระหวางถกค าสงใหพกราชการหรอถกสงใหออกจาก

ราชการไวกอน (๔) ไมเปนบคคลลมละลาย หรอไมเคยเปนบคคลลมละลายทจรต (๕) ไมเคยถกไลออก ปลดออก หรอใหออกจากราชการ หนวยงานของรฐ

หรอรฐวสาหกจ (๖) ไมเคยตองรบโทษจ าคกโดยค าพพากษาถงทสดใหจ าคก เวนแตเปน

โทษส าหรบความผดทไดกระท าโดยประมาทหรอความผดลหโทษ (๗) ไมเปนคนไรความสามารถ คนเสมอนไรความสามารถ หรอคน

วกลจรต หรอจตฟนเฟอนไมสมประกอบ

๕๕ มาตรา ๔๑/๓ เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๖๐ ๕๖ มาตรา ๔๑/๔ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๖๐

๒๙ รวมกฎหมายปกครอง

(๘) ไมเปนสมาชกสภาผแทนราษฎร สมาชกวฒสภา ขาราชการการเมอง สมาชกสภาทองถน ผบรหารทองถน กรรมการพรรคการเมอง สมาชกพรรคการเมอง หรอเจาหนาทในพรรคการเมอง

มาตรา ๔๑/๕๕๗ ใหมคณะกรรมการด าเนนการเลอกกรรมการบรหารศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๔๑/๒ วรรคหนง (๓) ประกอบดวย ตลาการ ศาลปกครองซงประธานศาลปกครองสงสดเปนผคดเลอก จ านวนสคน และเลขาธการส านกงานศาลปกครอง เปนกรรมการ มหนาทด าเนนการเกยวกบการเลอก การตรวจนบคะแนน และการประกาศผลการเลอกดงกลาว

ใหเลขาธการส านกงานศาลปกครองแตงตงขาราชการฝายศาลปกครองเปนเลขานการ และผชวยเลขานการ

ใหน าความในมาตรา ๓๖ วรรคหนง วรรคสาม และวรรคส มาใชบงคบกบกรรมการบรหารศาลปกครองผทรงคณวฒตามวรรคหนงโดยอนโลม

มาตรา ๔๑/๖๕๘ กรรมการบรหารศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๔๑/๒ วรรคหนง (๓) (๔) หรอ (๕) ใหมวาระการด ารงต าแหนงคราวละสองป และอาจไดรบเลอกใหมได แตจะด ารงต าแหนงเกนสองวาระตดตอกนมได

กอนกรรมการบรหารศาลปกครองผทรงคณวฒจะครบวาระเปนเวลาไมนอยกวาหกสบวน ใหด าเนนการเลอกกรรมการบรหารศาลปกครองผทรงคณวฒใหม โดยตองแลวเสรจกอนทกรรมการบรหารศาลปกครองผทรงคณวฒชดเดมจะพนจากต าแหนงตามวาระ ในกรณจ าเปนทไมอาจด าเนนการใหแลวเสรจภายในก าหนดเวลาดงกลาวได ใหกรรมการบรหารศาลปกครองผทรงคณวฒซงพนจากต าแหนงตามวาระปฏบตหนาทตอไป แตทงน ตองไมเกนสามสบวน

ในกรณทต าแหนงกรรมการบรหารศาลปกครองผทรงคณวฒวางลงกอนครบวาระ ใหด าเนนการเพอใหมการเลอกแทนต าแหนงทวางใหแลวเสรจภายในสามสบวนนบแตวนทต าแหนงวาง เวนแตวาระการด ารงต าแหนงของกรรมการผนนจะเหลอไมถงเกาสบวน จะไมด าเนนการเลอกแทนต าแหนงทวางกได

กรรมการบรหารศาลปกครองผทรงคณวฒซงไดรบเลอกแทนต าแหนงทวาง ใหอยในต าแหนงเทากบวาระทเหลออยของผซงตนแทน

๕๗ มาตรา ๔๑/๕ เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๖๐ ๕๘ มาตรา ๔๑/๖ เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๖๐

๓๐ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๔๑/๗๕๙ นอกจากการพนจากต าแหนงตามวาระกรรมการบรหารศาลปกครองผ ทรงคณวฒตามมาตรา ๔๑/๒ วรรคหน ง (๓ ) (๔) และ (๕) พนจากต าแหนง เมอ

(๑) ตาย (๒) ลาออกโดยท าเปนหนงสอยนตอประธานศาลปกครองสงสด (๓) พนจากต าแหนงตลาการศาลปกครองตามมาตรา ๒๑ ในกรณทเปน

กรรมการบรหารศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๔๑/๒ วรรคหนง (๓) (๔) ไดรบแตงตงใหด ารงต าแหนงตลาการศาลปกครองสงสด ในกรณท

เปนกรรมการบรหารศาลปกครองผทรงคณวฒซงไดรบเลอกจากตลาการในศาลปกครองชนตนตามมาตรา ๔๑/๒ วรรคหนง (๓) (ข)

(๕) ไดรบเลอกใหด ารงต าแหนงกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๓๕ วรรคหนง ในกรณทเปนกรรมการบรหารศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๔๑/๒ วรรคหนง (๓) (๔) และ (๕)

(๖) ขาดคณสมบตหรอมลกษณะตองหามตามมาตรา ๔๑/๔ ในกรณทเปนกรรมการบรหารศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๔๑/๒ วรรคหนง (๕)

ในกรณทมปญหาเกยวกบการพนจากต าแหนงของกรรมการบรหาร ศาลปกครองผทรงคณวฒตามวรรคหนง ให ก.บ.ศป. เปนผวนจฉยชขาด

มาตรา ๔๑/๘๖๐ ก.บ.ศป. มอ านาจหนาทก ากบดแลการบรหารราชการศาลปกครองและส านกงานศาลปกครอง ในสวนทไมอยในอ านาจของทประชมใหญ ตลาการในศาลปกครองสงสด ก.ศป. หรอ ก.ขป. ใหเปนไปตามกฎหมาย ระเบยบ แบบแผน ประเพณปฏบตของทางราชการ และนโยบายของประธานศาลปกครองสงสด โดยใหมอ านาจหนาท ดงตอไปน

(๑) ออกระเบยบ ประกาศ หรอหลกเกณฑเกยวกบการบรหารราชการ ศาลปกครองและส านกงานศาลปกครอง

(๒) ออกประกาศแบงสวนราชการภายในของส านกงานศาลปกครอง และก าหนดอ านาจหนาทของสวนราชการดงกลาว

(๓) ใหความเหนในการเสนอรางกฎหมายเกยวกบศาลปกครอง (๔) พจารณาใหความเหนชอบในการจดท างบประมาณรายจายประจ าป

เพอด าเนนการตามมาตรา ๙๑ ๕๙ มาตรา ๔๑/๗ เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๖๐ ๖๐ มาตรา ๔๑/๘ เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๖๐

๓๑ รวมกฎหมายปกครอง

(๕) พจารณาใหความเหนชอบในการบรหารจดการงบประมาณของ ศาลปกครอง

(๖) ออกระเบยบเกยวกบการงบประมาณ การเงนและทรพยสน รวมทงการพสดของส านกงานศาลปกครอง

(๗) ออกระเบยบเกยวกบการจางและการแตงตงบคคลซงมความรความสามารถอนจะเปนประโยชนตอการปฏบตหนาทของศาลปกครอง รวมทงอตราคาตอบแทนการจางดวย

(๘) ออกระเบยบเกยวกบการจดสวสดการ และการสงเคราะหอนแกขาราชการศาลปกครอง พนกงานราชการ และลกจางส านกงานศาลปกครอง

(๙) ก าหนดวนและเวลาท างาน วนหยดราชการ และการลาของขาราชการศาลปกครอง รวมทงพนกงานราชการและลกจางส านกงานศาลปกครอง

(๑๐) ก าหนดใหมตรา สญลกษณ หรอเครองหมายใดเพอใชในการบรหารราชการศาลปกครอง รวมทงก าหนดหลกเกณฑและวธการในการท าและใชตรา สญลกษณ หรอเครองหมายนนไวดวย

(๑๑) ออกระเบยบเกยวกบการแตงตงกรรมการหรออนกรรมการของ ศาลปกครองหรอส านกงานศาลปกครอง การก าหนดขอหามบคคลเปนกรรมการหรออนกรรมการในเวลาเดยวกนเกนจ านวนทก าหนด และการก าหนดอตราเบยประชมหรอคาตอบแทนใหผซ งไดรบแตงต งเปนกรรมการ อนกรรมการ เลขานการ หรอผชวยเลขานการ

(๑๒) ก ากบดแลการบรหารราชการศาลปกครองและส านกงาน ศาลปกครองใหเปนไปตามทบญญตไวในพระราชบญญตนหรอกฎหมายอน

(๑๓) ยบยงการด าเนนการทไมเปนไปตามระเบยบ ประกาศ หรอหลกเกณฑทออกตามมาตราน

(๑๔) พจารณาเรองอนใดตามททประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด ก.ศป. หรอ ก.ขป. รองขอ

มาตรา ๔๑/๙๖๑ การประชมของ ก.บ.ศป. ใหน าความในมาตรา ๔๑ มาใชบงคบโดยอนโลม

๖๑ มาตรา ๔๑/๙ เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๖๐

๓๒ รวมกฎหมายปกครอง

หมวด ๔ วธพจารณาคดปกครอง

สวนท ๑ การฟองคดปกครอง

มาตรา ๔๒ ผใดไดรบความเดอดรอนหรอเสยหาย หรออาจจะเดอดรอน

หรอเสยหายโดยมอาจหลกเลยงได อนเนองจากการกระท า หรอการงดเวนการกระท าของหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐหรอมขอโตแยงเกยวกบสญญาทางปกครอง หรอกรณอนใดทอยในเขตอ านาจศาลปกครองตามมาตรา ๙ และการแกไขหรอบรรเทาความเดอดรอนหรอความเสยหายหรอยตขอโตแยงนน ตองมค าบงคบตามทก าหนดในมาตรา ๗๒ ผนนมสทธฟองคดตอศาลปกครอง

ในกรณทมกฎหมายก าหนดขนตอนหรอวธการส าหรบการแกไข ความเดอดรอนหรอเสยหายในเรองใดไวโดยเฉพาะ การฟองคดปกครองในเรองนน จะกระท าไดตอเมอมการด าเนนการตามขนตอนและวธการดงกลาว และไดมการสงการตามกฎหมายนน หรอมไดมการสงการภายในเวลาอนสมควร หรอภายในเวลาทกฎหมายนนก าหนด

มาตรา ๔๓๖๒ ในกรณทผตรวจการแผนดนเหนวากฎ ค าสง หรอการกระท าอนใดของหนวยงานของรฐหรอเจาหนาทของรฐตามกฎหมายประกอบรฐธรรมนญวาดวยผตรวจการแผนดน มปญหาเกยวกบความชอบดวยรฐธรรมนญหรอกฎหมาย ใหเสนอเรองพรอมดวยความเหนตอศาลปกครองและใหศาลปกครองพจารณาวนจฉยโดยไมชกชา ในการเสนอความเหนดงกลาว ผตรวจการแผนดนมสทธและหนาทเสมอนหนงเปนผมสทธฟองคดตามมาตรา ๔๒

มาตรา ๔๔ การด าเนนการทงปวงเกยวกบการฟอง การรองสอด การเรยกบคคล หนวยงานทางปกครอง หรอเจาหนาทของรฐเขามาเปนคกรณในคด การด าเนนกระบวนพจารณา การรบฟงพยานหลกฐาน และการพพากษาคดปกครอง นอกจากทบญญตไวแลวในพระราชบญญตน ใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดโดยระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด

๖๒ มาตรา 43 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 10) พ.ศ. 2561

๓๓ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๔๕ ค าฟองใหใชถอยค าสภาพและตองม (๑) ชอและทอยของผฟองคด (๒) ชอหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐทเกยวของอนเปนเหต

แหงการฟองคด (๓) การกระท าทงหลายทเปนเหตแหงการฟองคด พรอมทงขอเทจจรง

หรอพฤตการณตามสมควรเกยวกบการกระท าดงกลาว (๔) ค าขอของผฟองคด (๕) ลายมอชอของผฟองคด ถาเปนการยนฟองคดแทนผอนจะตองแนบ

ใบมอบฉนทะใหฟองคดมาดวย ค าฟองใดมรายการไมครบตามวรรคหนง หรอไมชดเจน หรอไมอาจเขาใจได

ใหส านกงานศาลปกครองใหค าแนะน าแกผฟองคดเพอด าเนนการแกไขเพมเตมค าฟองนนใหถกตอง ในการนใหถอวนทยนฟองครงแรกเปนหลกในการนบอายความ

ในกรณทมผประสงคจะฟองคดปกครองหลายคนในเหตเดยวกน บคคลเหลานนอาจยนค าฟองรวมกนเปนฉบบเดยว โดยจะมอบหมายใหผฟองคดคนใด เปนผแทนของผฟองคดทกคนในการด าเนนคดตอไปกได ในกรณเชนวานใหถอวา การกระท าของผแทนผฟองคดในกระบวนพจารณาผกพนผฟองคดทกคน

การฟองคดไมตองเสยคาธรรมเนยมศาล เวนแตการฟองคดขอใหสงให ใชเงนหรอสงมอบทรพยสนอนสบเนองจากคดตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๓) หรอ (๔) ใหเสยคาธรรมเนยมศาลตามทนทรพยในอตราตามทระบไวในตาราง ๑ ทายประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง ส าหรบคดทมค าขอใหปลดเปลองทกขอนอาจค านวณเปนราคาเงนได๖๓

ในการด าเนนกระบวนพจารณา คกรณจะด าเนนการทงปวงดวยตนเองหรอจะมอบอ านาจใหทนายความหรอบคคลอน ซงมคณสมบตตามระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดก าหนดเพอฟองคดหรอด าเนนการแทนได

มาตรา ๔๕/๑๖๔ การฟองคดทตองเสยคาธรรมเนยมศาลตามมาตรา ๔๕ วรรคส หากคกรณใดยนค าขอตอศาลโดยอางวา ไมมทรพยสนเพยงพอทจะเสยคาธรรมเนยมศาล หรอโดยสถานะของผขอถาไมไดรบยกเวนคาธรรมเนยมศาลจะไดรบความเดอดรอนเกนสมควร ถาศาลเหนวามขอเทจจรงเพยงพอทจะรบฟองไวพจารณา

๖๓ มาตรา ๔๕ วรรคส แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๔๘ ๖๔ มาตรา ๔๕/๑ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๑๐) พ.ศ. ๒๕๖๑

๓๔ รวมกฎหมายปกครอง

หรอในกรณอทธรณซงศาลเหนวามเหตผลอนสมควรทจะอทธรณได แลวแตกรณ และศาลไดแสวงหาขอเทจจรงโดยการไตสวนหรอโดยวธอนแลวเหนวามเหตตามค าขอจรง ใหศาลอนญาตใหคกรณนนด าเนนคด โดยยกเวนคาธรรมเนยมศาลทงหมดหรอเฉพาะบางสวนได ค าสงใหยกเวนคาธรรมเนยมศาลทงหมดใหเปนทสด

ในกรณทศาลมค าสงใหยกเวนคาธรรมเนยมศาลเฉพาะบางสวน หรอมค าสงใหยกค าขอ ผยนค าขอมสทธด าเนนการอยางใดอยางหนงดงตอไปนภายในสบหาวน นบแตวนทไดรบแจงค าสง

(๑) ยนค ารองขอใหพจารณาค าขอนนใหม เพออนญาตใหตนน าพยานหลกฐานมาแสดงเพมเตมวาไมมทรพยสนเพยงพอทจะเสยคาธรรมเนยมศาลไดจรง หรอโดยสถานะของผขอ ถาไมไดรบยกเวนคาธรรมเนยมศาลจะไดรบความเดอดรอน เกนสมควร

(๒) ยนอทธรณค าสงนนตอศาลปกครองสงสด ในกรณทคกรณ ใชสทธตาม (๑) หรอ (๒) อยางใดอยางหนงแลว

จะใชสทธอกประการหนงมได การยนค าขอ การพจารณาค าขอ การขอใหพจารณาใหม การอทธรณ

และการด าเนนกระบวนพจารณาอนใดทเกยวกบการขอด าเนนคดตามวรรคหนงและวรรคสอง ใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดโดยระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดทออกตามมาตรา ๔๔

มาตรา ๔๖๖๕ ค าฟองใหยนตอพนกงานเจาหนาทของศาลปกครอง หรอสงทางไปรษณยลงทะเบยน ในการนอาจยนค าฟองโดยสงทางไปรษณยอเลกทรอนกส สอดจทลอนใด หรอโทรสารตามระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด และเพอประโยชนในการนบอายความ ใหถอวาวนทสงค าฟองแกเจาพนกงานไปรษณยหรอวนทสงค าฟองทางไปรษณยอเลกทรอนกส สอดจทลอนใดหรอโทรสารเปนวนทยนค าฟองตอศาลปกครอง

มาตรา ๔๗ การฟองคดทอยในเขตอ านาจของศาลปกครองชนตน ใหยนฟองตอศาลปกครองชนตนทผฟองคดมภมล าเนาหรอทมลคดเกดขนในเขต ศาลปกครองชนตนนน

การฟองคดทอยในเขตอ านาจของศาลปกครองสงสด ใหยนฟองตอ ศาลปกครองสงสด ๖๕ มาตรา 46 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 10) พ.ศ. 2561

๓๕ รวมกฎหมายปกครอง

ในกรณทศาลปกครองใดพพากษาวาคดทฟองตอศาลปกครองนนอยใน เขตอ านาจของศาลปกครองอน ใหสงค าฟองนนไปใหศาลปกครองทมเขตอ านาจ เพอพจารณา ในกรณทศาลปกครองชนตนมความเหนขดแยงกนในเรองเขตอ านาจศาล ใหศาลปกครองทรบค าฟองไวหลงสดเสนอความเหนตอศาลปกครองสงสดเพอมค าสง ในเรองเขตอ านาจศาล

การพจารณาคดทยนไวตอศาลปกครองใดจะตองกระท าในศาลปกครองนนตามวนเวลาท าการ เวนแตในกรณทมเหตฉกเฉนหรอจ าเปนหรอเพอความสะดวก ของคกรณ ศาลปกครองจะสงใหด าเนนการพจารณาในสถานทอนหรอในวนหยดหรอ ในวนเวลาใดกได

มาตรา ๔๘ ใหประธานศาลปกครองสงสดเปนผประกาศสถานทตง และวนเวลาท าการตามปกตของศาลปกครองในราชกจจานเบกษา

ศาลปกครองแหงหนง ๆ อาจมสถานทท าการเฉพาะการไดตามจ านวนทเหมาะสมตามทประธานศาลปกครองสงสดจะไดประกาศสถานทตงและวนเวลาท าการของสถานทท าการเฉพาะการในราชกจจานเบกษา

ทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดมอ านาจก าหนดใหการยนฟอง และการด าเนนการอยางหนงอยางใดเกยวกบการพจารณาพพากษาคดปกครองอาจกระท า ณ สถานทท าการเฉพาะการของศาลปกครองกได

มาตรา ๔๙ การฟองคดปกครองจะตองยนฟองภายในเกาสบวน นบแตวนทรหรอควรรถงเหตแหงการฟองคด หรอนบแตวนทพนก าหนดเกาสบวน นบแตวนทผฟองคดไดมหนงสอรองขอตอหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐเพอใหปฏบตหนาทตามทกฎหมายก าหนดและไมไดรบหนงสอชแจงจากหนวยงาน ทางปกครอง หรอเจาหนาทของรฐหรอไดรบแตเปนค าชแจงทผฟองคดเหนวาไมมเหตผล แลวแตกรณ เวนแตจะมบทกฎหมายเฉพาะก าหนดไวเปนอยางอน

มาตรา ๕๐ ค าสงใดทอาจฟองตอศาลปกครองได ใหผออกค าสงระบวธการยนค าฟองและระยะเวลาส าหรบยนค าฟองไวในค าสงดงกลาวดวย

ในกรณทปรากฏตอผออกค าสงใดในภายหลงวา ตนมได ปฏบตตาม วรรคหนง ใหผนนด าเนนการแจงขอความซงพงระบตามวรรคหนงใหผรบค าสงทราบ โดยไมชกชา ในกรณนใหระยะเวลาส าหรบยนค าฟองเรมนบใหมนบแตวนทผรบค าสงไดรบแจงขอความดงกลาว

๓๖ รวมกฎหมายปกครอง

ถาไมมการแจงใหมตามวรรคสองและระยะเวลาส าหรบยนค าฟองมก าหนดนอยกวาหนงป ใหขยายเวลาส าหรบยนค าฟองเปนหนงปนบแตวนทไดรบค าสง

มาตรา ๕๑๖๖ การฟองคดตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๓) ใหยนฟองภายในหนงป และการฟองคดตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๔) ใหยนฟองภายในหาป นบแตวนทรหรอควรรถงเหตแหงการฟองคดแตไมเกนสบปนบแตวนทมเหตแหงการฟองคด

มาตรา ๕๒ การฟองคดปกครองทเกยวกบการคมครองประโยชนสาธารณะหรอสถานะของบคคลจะยนฟองคดเมอใดกได

การฟองคดปกครองทยนเมอพนก าหนดเวลาการฟองคดแลว ถาศาลปกครองเหนวาคดทยนฟองนนจะเปนประโยชนแกสวนรวมหรอมเหตจ าเปนอนโดยศาลเหนเองหรอคกรณมค าขอ ศาลปกครองจะรบไวพจารณากได

มาตรา ๕๓ ในกรณทคกรณฝายหนงถงแกความตายกอนศาลปกครองพพากษาคดใหศาลปกครองรอการพจารณาไปจนกวาทายาท ผจดการมรดก ผปกครองทรพยมรดก หรอผสบสทธของคกรณผนนจะมค าขอเขามาแทนทคกรณผถงแกความตาย หรอผมสวนไดเสยจะมค าขอเขามา โดยมค าขอเขามาเองหรอโดยทศาลหมายเรยก ใหเขามา เนองจากคกรณฝายหนงฝายใดมค าขอ ค าขอเชนวานจะตองยนภายในก าหนดหนงปนบแตวนทคกรณผนนถงแกความตาย

ถาไมมค าขอของบคคลดงกลาว หรอไมมค าขอของคกรณฝายหนงฝายใด ภายในเวลาทก าหนดตามวรรคหนง ศาลปกครองจะมค าสงจ าหนายคดนนกได

สวนท ๒ การด าเนนคดปกครอง

มาตรา ๕๔ ศาลปกครองสงสดตองมตลาการในศาลปกครองสงสดอยาง

นอยหาคนจงจะเปนองคคณะพจารณาพพากษา ศาลปกครองชนตนตองมตลาการในศาลปกครองชนตนอยางนอยสามคน

จงจะเปนองคคณะพจารณาพพากษา

มาตรา ๕๕ การพจารณาพพากษาคดตองด าเนนการใหเสรจสนไปโดยเรว แตตองเปดโอกาสใหคกรณชแจงและแสดงพยานหลกฐานประกอบค าชแจงของ ๖๖ มาตรา ๕๑ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๕) พ.ศ. ๒๕๕๑

๓๗ รวมกฎหมายปกครอง

ตนตามควรแกกรณ แตการชแจงตองท าเปนหนงสอ เวนแตเปนกรณทศาลอนญาตใหชแจงดวยวาจาตอหนาศาล

คกรณมสทธขอตรวจดพยานหลกฐานทแตละฝายไดยนไวในส านวน เวนแตกรณใดมกฎหมายคมครองใหไมตองเปดเผยหรอศาลปกครองเหนวาจ าเปน ตองไมเปดเผย เพอมใหเกดความเสยหายแกการด าเนนงานของรฐ แตกรณทไมเปดเผยดงกลาว ศาลปกครองจะน ามาใชรบฟงในการพจารณาพพากษาคดไมได

ในการพจารณาพพากษาคด ศาลปกครองอาจตรวจสอบและแสวงหาขอเทจจรงไดตามความเหมาะสม ในการน ศาลปกครองจะรบฟงพยานบคคล พยานเอกสาร พยานผเชยวชาญ หรอพยานหลกฐานอนนอกเหนอจากพยานหลกฐานของคกรณไดตามทเหนสมควร

พยานบคคลหรอพยานผเชยวชาญทศาลปกครองเรยกมาใหถอยค าหรอ ท าความเหนตอศาลปกครองมสทธไดรบคาตอบแทนตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดในพระราชกฤษฎกา

มาตรา ๕๖ เมอมการฟองคดตอศาลปกครองใด การจายส านวนคด ในศาลปกครองนนใหประธานศาลปกครองสงสดหรออธบดศาลปกครองชนตนปฏบตตามหลกเกณฑ ดงตอไปน

(๑) ในกรณทมการจดองคคณะทมความเชยวชาญในประเภทคด ดานใดดานหนงเปนการเฉพาะ ตองจายส านวนคดใหตรงกบความเชย วชาญของ องคคณะทจดไว

(๒) ในกรณทมการแบงพนทรบผดชอบคดขององคคณะ ตองจายส านวนคดทมมลคดเกดขนในพนทใหแกองคคณะทจดไว

(๓) ในกรณทไมมการจดองคคณะตาม (๑) หรอ (๒) หรอมการจดไวลกษณะเดยวกนหลายองคคณะ หรอองคคณะทรบผดชอบคดดงกลาวมคดคาง การพจารณาอยเปนจ านวนมากซงหากจายส านวนคดใหแกองคคณะนนจะท าให คดลาชาหรอกระทบกระเทอนตอความยตธรรม ใหจายส านวนคดโดยใชวธการใด ทไมอาจคาดหมายไดลวงหนาวาจะจายส านวนคดใหแกองคคณะใด

เมอองคคณะในศาลปกครองใดไดรบส านวนคดแลว ใหตลาการหวหนาคณะศาลปกครองสงสดหรอตลาการหวหนาคณะศาลปกครองชนตนในองคคณะนน แลวแตกรณ แตงตงตลาการศาลปกครองในคณะของตนคนหนงเปนตลาการเจาของส านวน เพอเปนผด าเนนการรวบรวมขอเทจจรงจากค าฟอง ค าชแจงของคกรณ และรวบรวมพยานหลกฐาน

๓๘ รวมกฎหมายปกครอง

ทเกยวของ ทงน โดยมพนกงานคดปกครองเปนผชวยด าเนนการตามทตลาการเจาของส านวนมอบหมาย

เมอไดมอบส านวนคดใหแกตลาการเจาของส านวนคนใดแลว หรอไดจายส านวนคดใหแกองคคณะใดแลว หามมใหมการเรยกคนส านวนคดหรอโอนส านวนคด เวนแตกรณดงตอไปน

(๑) เมอมการโอนคดตามทระเบยบของทประชมใหญตลาการใน ศาลปกครองสงสดก าหนด

(๒) เมอมการคดคานตลาการเจาของส านวนส าหรบกรณเรยกคนส านวน หรอตลาการศาลปกครองในองคคณะพจารณาพพากษานนถกคดคาน หรอไมครบ องคคณะส าหรบกรณโอนส านวน

(๓) เมอตลาการเจาของส านวนหรอองคคณะพจารณาพพากษามคดคางการพจารณาอยเปนจ านวนมากซงจะท าใหการพจารณาคดลาชา และตลาการเจาของส านวนหรอองคคณะพจารณาพพากษาขอสละส านวนคดทตนรบผดชอบอย

มาตรา ๕๗ ใหตลาการเจาของส านวนท าหนาทตรวจสอบและเสนอความเหนในขอเทจจรงและขอกฎหมายตอองคคณะพจารณาพพากษา ตลอดจนด าเนนการตาง ๆ ทเกยวของกบคดนน

ในระหวางการด าเนนการของตลาการเจาของส านวนตามวรรคหนง ใหเปดโอกาสใหคกรณไดทราบถงขออางหรอขอแยงของแตละฝาย และใหคกรณ แสดงพยานหลกฐานของฝายตนเพอยนยนหรอหกลางขอเทจจรงและขอกฎหมายได เมอตลาการเจาของส านวนเหนวาไดรวบรวมขอเทจจรงและขอกฎหมายเพยงพอแลว ใหตลาการเจาของส านวนท าความเหนเสนอใหองคคณะพจารณาพพากษาเพอพจารณาคดตอไป

ในการใหโอกาสคกรณตามวรรคสอง ใหตลาการเจาของส านวนก าหนดใหคกรณแสดงพยานหลกฐานของฝายตนภายในระยะเวลาทก าหนด ถาคกรณมไดปฏบตภายในระยะเวลาทก าหนด ใหถอวาคกรณท ไมไดแสดงพยานหลกฐานนนไมมพยานหลกฐานสนบสนนหรอยอมรบขอเทจจรงตามพยานหลกฐานของคกรณอกฝายหนง แลวแตกรณ และใหศาลปกครองพจารณาพพากษาตอไปตามทเหนเปนการยตธรรม

ในกรณทหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐไมด าเนนการภายในระยะเวลาทก าหนดตามวรรคสามหรอมพฤตกรรมประวงคดใหลาชา ศาลปกครอง จะรายงานผบงคบบญชา ผก ากบดแล ผควบคม หรอนายกรฐมนตรเพอด าเนนการแกไข

๓๙ รวมกฎหมายปกครอง

ปรบปรงหรอสงการหรอลงโทษทางวนยตอไปกได ทงน โดยไมเปนการตดอ านาจทศาลจะมค าสงลงโทษฐานละเมดอ านาจศาล

การปฏบตหนาทของตลาการเจาของส านวนและพนกงานคดปกครอง ใหเปนไปตามทก าหนดในระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด

มาตรา ๕๘ กอนวนนงพจารณาคด ใหตลาการเจาของส านวนสงมอบส านวนคดใหผแถลงคดปกครองพจารณา และใหผแถลงคดปกครองจดท าสรปขอเทจจรง ขอกฎหมาย และความเหนของตนในการวนจฉยคดนนเสนอตอองคคณะพจารณาพพากษา และใหมาชแจงดวยวาจาตอองคคณะพจารณาพพากษาในวน นงพจารณาคดนน และใหมสทธอยรวมในการพจารณาและในการประชมปรกษา เพอพพากษาคดนนได แตไมมสทธออกเสยงในการวนจฉยคดนน

ในการนงพจารณาคดใด ถาผแถลงคดปกครองเหนวาขอเทจจรงในการพจารณาคดเปลยนแปลงไป ใหผแถลงคดปกครองจดท าสรปขอเทจจรง ขอกฎหมาย และความเหนของตนขนใหมเสนอตอองคคณะพจารณาพพากษาเพอพจารณาตอไป

ใหอธบดศาลปกครองชนตนหรอประธานศาลปกครองสงสดแตงตง ผแถลงคดปกครองจากตลาการศาลปกครองคนหนงในศาลนนทมใชตลาการในองคคณะพจารณาพพากษาคดนน

ผแถลงคดปกครองในศาลปกครองสงสดอาจแตงต งจากตลาการ ศาลปกครองชนตนกได

การแตงตงและการปฏบตหนาทของผแถลงคดปกครองใหเปนไปตามระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด

บทบญญตในวรรคหนงมใหใชบงคบกบคดทก าหนดในระเบยบของ ทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด

มาตรา ๕๙ ในการพจารณาคด ใหองคคณะพจารณาพพากษาจดใหม การนงพจารณาคดอยางนอยหนงครงเพอใหคกรณมโอกาสมาแถลงดวยวาจาตอหนาองคคณะพจารณาพพากษา

กอนการนงพจารณาคดครงแรกใหสงสรปขอเทจจรงของตลาการ เจาของส านวนใหคกรณทราบลวงหนาไมนอยกวาเจดวน ในการนใหคกรณมสทธ ยนค าแถลง รวมทงน าพยานหลกฐานมาสบประกอบค าแถลงดงกลาวเพอยนยน หรอหกลางขอเทจจรง หรอขอกฎหมายเพมเตมตอองคคณะพจารณาพพากษา ในวนนงพจารณาคดแตจะไมมาแถลงดวยวาจากได

๔๐ รวมกฎหมายปกครอง

ในกรณทกฎหมายก าหนดระยะเวลาใหศาลพจารณาพพากษาคดหรอโดยลกษณะแหงคดมความจ าเปนทศาลจะตองพจารณาพพากษาคดเปนการเรงดวนหรอเพอประโยชนแกสวนรวม การสงสรปขอเทจจรงของตลาการเจาของส านวนใหคกรณทราบตามวรรคสอง จะสงลวงหนาเปนเวลาอนสมควรแตไมถงเจดวนกได โดยตองค านงถงการคมครองสทธของคกรณดวย๖๗

มาตรา ๕๙/๑๖๘ ในการพจารณาคดอทธรณค าพพากษาของศาลปกครองชนตน หากองคคณะพจารณาพพากษาในศาลปกครองสงสดเหนวาคดดงกลาวมขอเทจจรงหรอขอกฎหมายทไมยงยากซบซอนหรอเหนวาการไมจดใหมการนงพจารณาคดจะไมท าใหเสยความยตธรรม องคคณะพจารณาพพากษาอาจไมจดใหมการนง พจารณาคดกได ในกรณนใหผแถลงคดปกครองด าเนนการตามมาตรา ๕๘ วรรคหนงหรอวรรคสอง ในวนประชมปรกษาเพอมค าพพากษา

ใหศาลแจงการไมจดใหมการนงพจารณาคดตามวรรคหนงพรอมสงสรปขอเทจจรงของตลาการเจาของส านวนใหคกรณทราบ ทงน ไมเปนการตดสทธคกรณทจะยนค าแถลงเปนหนงสอตอองคคณะพจารณาพพากษาภายในเจดวนนบแตวนทไดรบแจง และหากคกรณประสงคทจะใหศาลจดใหมการนงพจารณาคด ใหคกรณแจงความประสงคเชนนนใหศาลทราบภายในเจดวนนบแตวนทไดรบแจงและใหองคคณะพจารณาพพากษาจดใหมการนงพจารณาคดตอไป

มาตรา ๖๐ การนงพจารณาคดจะตองกระท าโดยเปดเผย ในคดเรองใดเพอรกษาความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนด หรอเพอ

คมครองประโยชนสาธารณะ ถาศาลปกครองเหนสมควรจะหามมใหมการเปดเผยขอเทจจรง หรอพฤตการณตาง ๆ ทงหมดหรอแตบางสวนแหงคด ซงปรากฏจาก ค าคความหรอค าแถลงของคกรณหรอค าพยานหลกฐานทไดสบมาแลว ศาลปกครอง จะมค าสงดงตอไปนกได

(๑) หามประชาชนมใหเขาฟงการพจารณาทงหมดหรอบางสวน แลวด าเนนการพจารณาไปโดยไมเปดเผย หรอ

(๒) หามมใหออกโฆษณาขอเทจจรงหรอพฤตการณตาง ๆ เชนวานน ไมว าศาลปกครองจะไดมค าส งตามวรรคสองหรอไม ม ใหถอว า

การออกโฆษณาทงหมดหรอแตบางสวนแหงค าพพากษา หรอยอเรองแหงค าพพากษา

๖๗ มาตรา 59 วรรคสาม เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 10) พ.ศ. 2561 ๖๘ มาตรา 59/1 เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 10) พ.ศ. 2561

๔๑ รวมกฎหมายปกครอง

โดยเปนกลางและถกตองเปนการผดกฎหมาย เวนแตในกรณทศาลเหนสมควร เพอประโยชนในการรกษาความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดหรอเพอคมครองประโยชนสาธารณะ จะหามมใหมการเปดเผยขอความทงหมดหรอบางสวนแหง ค าพพากษานนกได

มาตรา ๖๐/๑๖๙ เมอศาลเหนสมควร หรอเมอคกรณฝายใดฝายหนงม ค าขอและศาลเหนวาจะเปนประโยชนแกความยตธรรมหรอเพออ านวยความสะดวก แกคกรณ ศาลอาจมค าสงใหด าเนนกระบวนพจารณาโดยวธการทางอเลกทรอนกสหรอระบบการประชมทางจอภาพไดตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดโดยระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด

การด าเนนกระบวนพจารณาทตองกระท าตอหนาศาลและศาลมค าสงใหด าเนนการตามวรรคหนง ใหถอเปนการด าเนนกระบวนพจารณาในหองพจารณาของศาล และเปนการกระท าตอหนาศาล

ศาลอาจเรยกเกบคาใชจายในการด าเนนกระบวนพจารณาตามวรรคหนงจากคกรณทรองขอไดตามหลกเกณฑและอตราทประธานศาลปกครองสงสดก าหนด โดยไมถอวาคาใชจายนนเปนคาธรรมเนยมศาล

มาตรา ๖๑ ใหตลาการศาลปกครองคนหนงคนใดซงไดรบมอบหมาย จากองคคณะมอ านาจ ดงตอไปน

(๑) มค าสงเรยกใหหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐทเกยวของชแจงขอเทจจรงหรอใหความเหนเปนหนงสอเกยวกบการปฏบตงานของหนวยงาน ทางปกครองหรอของเจาหนาทของรฐทเกยวของ

(๒) มค าสงเรยกใหหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐสงวตถ เอกสาร หรอพยานหลกฐานอนทเกยวของ หรอใหความเหนในเรองหนงเรองใด หรอสงผแทนหรอเจาหนาทของรฐในหนวยงานทางปกครองนนมาชแจงหรอใหถอยค าประกอบการพจารณา

(๓ ) ม ค าส ง เ ร ยกใหค กรณมา ใหถ อยค าหร อน าพยานหลกฐาน มาประกอบการพจารณา

(๔) มค าสงเรยกใหบคคลทเกยวของกบคดมาใหถอยค า หรอใหสงพยานหลกฐานมาประกอบการพจารณา

๖๙ มาตรา 60/1 เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 10) พ.ศ. 2561

๔๒ รวมกฎหมายปกครอง

(๕) ไตสวนหรอมค าสงในเรองใดทมใชการวนจฉยชขาดคด ทงน ตามทก าหนดในระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด

ในกรณจ าเปน ตลาการศาลปกครองหรอบคคลทไดรบมอบหมายจาก ตลาการศาลปกครองมอ านาจไปตรวจสอบสถานท บคคล หรอสงอนใดเพอประกอบ การพจารณากได

มาตรา ๖๒ ถาผฟองคดไดรบค าสงจากศาลปกครองใหมาใหถอยค า หรอแสดงพยานหลกฐานแลว ไมด าเนนการตามค าสงนนภายในระยะเวลาทศาลปกครองก าหนดโดยไมมเหตผลอนสมควร ศาลปกครองจะสงใหจ าหนายคดเสยกได

คดทศาลปกครองไดสงจ าหนายตามวรรคหนง ถาภายในเกาสบวนนบแตวนทศาลปกครองมค าสงใหจ าหนายคด ผฟองคดแสดงใหเปนทพอใจแกศาลปกครองไดวาการทตนไมสามารถปฏบตตามค าสงของศาลปกครองไดนน เปนเพราะเหตสดวสยหรอมเหตอนสมควร ศาลปกครองจะอนญาตใหพจารณาใหมหรอฟองคดใหมกได

มาตรา ๖๓ ตลาการศาลปกครองในองคคณะพจารณาพพากษาหรอ ผแถลงคดปกครอง อาจถกคดคานไดตามเหตแหงการคดคานผพพากษาทบญญตไว ในประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง รวมทงเหตอนใดอนมสภาพรายแรง ซงอาจท าใหการพจารณาพพากษาคดเสยความยตธรรม

การขอถอนตวจากคด การยนค าคดคาน การพจารณาค าคดคาน การสงใหผถกคดคาน งดการปฏบตหนาท และการสงใหผอนเขาปฏบตหนาทแทน ใหเปนไปตามทก าหนดในระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด

การสงใหตลาการศาลปกครองผถกคดคานงดการพจารณายอมไมกระทบกระเทอนถงการกระท าใด ๆ ของตลาการศาลปกครองผถกคดคานทได กระท าไปแลว

มาตรา ๖๔ นอกจากทบญญตไวแลวในพระราชบญญตนใหน าบทบญญตทถอวาเปนการกระท าละเมดอ านาจศาลตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาใชบงคบโดยอนโลม และเมอมการละเมดอ านาจศาลใหศาลปกครองมอ านาจ สงลงโทษไดดงน

(๑) ตกเตอน โดยจะมค าต าหนเปนลายลกษณอกษรดวยหรอไมกได (๒) ไลออกจากบรเวณศาล (๓) ลงโทษจ าคกไมเกนหนงเดอน หรอปรบไมเกนหาหมนบาท หรอทงจ าทง

ปรบ

๔๓ รวมกฎหมายปกครอง

การสงลงโทษฐานละเมดอ านาจศาลพงใชอยางระมดระวงและเทาทจ าเปนตามพฤตการณแหงกรณ และหากเปนการสงลงโทษตาม (๓) ใหองคคณะอนทมใชองคคณะพจารณาพพากษาคดนนเปนผพจารณาและสงลงโทษ

มาตรา ๖๕ ผใดวจารณการพจารณาหรอการพพากษาคดของศาลปกครองโดยสจรตดวยวธการทางวชาการ ผนนไมมความผดฐานละเมดอ านาจศาล หรอดหมนศาลหรอตลาการ

มาตรา ๖๖ ในกรณทศาลปกครองเหนสมควรก าหนดมาตรการ หรอวธการใด ๆ เพอบรรเทาทกขใหแกคกรณทเกยวของเปนการชวคราวกอนการพพากษาคด ไมวาจะมค ารองขอจากบคคลดงกลาวหรอไม ใหศาลปกครองมอ านาจก าหนดมาตรการหรอวธการชวคราวและออกค าสงไปยงหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐทเกยวของใหปฏบตได ตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดโดยระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด

การก าหนดหลกเกณฑและวธการตามวรรคหนง ใหค านงถงความรบผดชอบของหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐและปญหาอปสรรคทอาจเกดขน แกการบรหารงานของรฐประกอบดวย

สวนท ๒/๑

การไกลเกลยขอพพาท๗๐ มาตรา ๖๖/๑๗๑ ใหศาลปกครองชนตนมอ านาจไกลเกลยขอพพาทในคด

ทอยในอ านาจพจารณาพพากษาของศาลปกครองชนตน และศาลปกครองสงสดมอ านาจไกลเกลยขอพพาทในคดทอยในอ านาจพจารณาพพากษาของศาลปกครองสงสดซงฟองเปนครงแรกตอศาลปกครองสงสด

หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการไกลเกลยขอพพาทใหเปนไปตามทก าหนดในระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด

๗๐ สวนท 2/1 การไกลเกลยขอพพาท มาตรา 66/1 ถง มาตรา 66/12 เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและ วธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 12) พ.ศ. 2562 ๗๑ มาตรา 66/1 เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 12) พ.ศ. 2562

๔๔ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๖๖/๒๗๒ ศาลปกครองมอ านาจไกลเกลยขอพพาทในคดทอยในอ านาจพจารณาพพากษาของศาลปกครอง ดงตอไปน

(๑) คดพพาทเกยวกบหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบต หรอปฏบตหนาทดงกลาวลาชาเกนสมควร

(๒) คดพพาทเกยวกบการกระท าละเมดหรอความรบผดอยางอนของหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐ

(๓) คดพพาทเกยวกบสญญาทางปกครอง (๔) คดพพาทอนตามทก าหนดในระเบยบของทประชมใหญตลาการใน

ศาลปกครองสงสด ในกรณทการไกลเกลยขอพพาทตามวรรคหนงเปนการไกลเกลยขอพพาท

ทเกยวกบเงนหรอทรพยสน คณะรฐมนตรอาจก าหนดหลกเกณฑใหหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐทเปนคกรณตองไดรบความเหนชอบจากกระทรวงการคลงหรอหนวยงานทมอ านาจก ากบดแลตามกฎหมายดวยกได

มาตรา ๖๖/๓๗๓ หามมใหมการไกลเกลยขอพพาทในกรณทมลกษณะ ดงตอไปน

(๑) การไกลเกลยขอพพาททเปนการฝาฝนหรอตองหามชดแจงโดยกฎหมาย (๒) การไกลเกลยขอพพาททเกยวกบความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอน

ดของประชาชน (๓) การไกลเกลยขอพพาททมผลกระทบตอสถานะของบคคลหรอม

ผลกระทบในทางเสยหายตอประโยชนสาธารณะ (๔) การไกลเกลยขอพพาททมผลกระทบรายแรงตอการบงคบใชกฎหมาย (๕) การไกลเกลยขอพพาททอยนอกเหนอสทธ อ านาจหนาท หรอ

ความสามารถของคกรณ (๖) การไกลเกลยขอพพาททเกยวกบค าวนจฉยของคณะกรรมการวนจฉย

ขอพพาทตามมาตรา ๑๑ (๑) (๗) การไกลเกลยขอพพาททเกยวกบค าวนจฉยของคณะกรรมการวนจฉย

ขอพพาททกฎหมายก าหนดใหฟองคดตอศาลปกครองสงสด (๘) การไกลเกลยขอพพาททมลกษณะอนตามทก าหนดในระเบยบของท

ประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด ๗๒ มาตรา 66/2 เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 12) พ.ศ. 2562 ๗๓ มาตรา 66/3 เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 12) พ.ศ. 2562

๔๕ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๖๖/๔๗๔ ในเวลาใด ๆ นบแตมการฟองคดตอศาลปกครองจนถงวนสนสดการแสวงหาขอเทจจรง คกรณอาจรวมกนยนค าขอตอศาลเพอใหมการไกลเกลยขอพพาท หรอคกรณฝายใดฝายหนงอาจยนค าขอและคกรณฝายอนตกลงใหมการไกลเกลยขอพพาท ในกรณเชนน ถาองคคณะพจารณาพพากษาเหนสมควรและประธานศาลปกครองสงสดหรออธบดศาลปกครองชนตน แลวแตกรณ เหนชอบใหศาลด าเนนการไกลเกลยขอพพาทระหวางคกรณนนได ส าหรบคกรณทไมไดตกลงใหมการไกลเกลยขอพพาท ศาลอาจด าเนนกระบวนพจารณาตอไปกได

เมอองคคณะพจารณาพพากษาเหนสมควรใหมการไกลเกลยขอพพาทและคกรณยนยอมใหน าความในวรรคหนงมาใชบงคบโดยอนโลม

ใหประธานศาลปกครองสงสดหรออธบดศาลปกครองชนตน แลวแตกรณ แตงตงตลาการศาลปกครองซงไมมหนาทรบผดชอบคดในส านวนคดนน ปฏบตหนาทเปนผไกลเกลยขอพพาท โดยค านงถงความรความเชยวชาญและความเหมาะสมของ ตลาการศาลปกครองผนน

มาตรา ๖๖/๕๗๕ การไกลเกลยขอพพาทตองด าเนนการใหเสรจโดยเรวภายในระยะเวลาทตลาการศาลปกครองผไกลเกลยขอพพาทก าหนด โดยตองไมท าใหการพจารณาพพากษาคดนนลาชาออกไปโดยไมสมควร

มาตรา ๖๖/๖๗๖ ตลาการศาลปกครองผไกลเกลยขอพพาทตองวางตนเปนกลาง และปราศจากอคตในการปฏบตหนาท

ใหน าความในมาตรา ๖๓ มาใชบงคบแกการคดคานและการถอนตวของตลาการศาลปกครองผไกลเกลยขอพพาทโดยอนโลม

มาตรา ๖๖/๗๗๗ แนวทาง ความเหนชอบ ค าสง หรอการด าเนนการใดบรรดาซงกระท าลงในการไกลเกลยขอพพาทโดยประธานศาลปกครองสงสด อธบดศาลปกครองชนตน ตลาการศาลปกครองผไกลเกลยขอพพาท องคคณะพจารณาพพากษา หรอตลาการเจาของส านวนทเกยวกบการไกลเกลยขอพพาท ไมอาจอทธรณได

๗๔ มาตรา 66/4 เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 12) พ.ศ. 2562 ๗๕ มาตรา 66/5 เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 12) พ.ศ. 2562 ๗๖ มาตรา 66/6 เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 12) พ.ศ. 2562 ๗๗ มาตรา 66/7 เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 12) พ.ศ. 2562

๔๖ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๖๖/๘๗๘ หามมใหคกรณทเขารวมในการไกลเกลยขอพพาท ตลาการศาลปกครองผไกลเกลยขอพพาท ผทเกยวของในการด าเนนการไกลเกลยขอพพาท หรอบคคลอนใด น าเรองดงตอไปน ไปเปดเผยหรออางอง หรอน าสบ เปนพยานหลกฐานในกระบวนพจารณาคดของศาล หรอเพอด าเนนการอนใด ไมวาจะดวยวธการใด ๆ

(๑) ความประสงคหรอความยนยอมของคกรณในการขอเขารวมในการไกลเกลยขอพพาท

(๒) ความเหนหรอขอเสนอแนะเกยวกบแนวทางหรอวธการในการระงบขอพพาทของคกรณในการไกลเกลยขอพพาท

(๓) การยอมรบหรอขอความทกระท าโดยคกรณในการไกลเกลยขอพพาท (๔) ขอเทจจรงทคกรณน ามาใชในการไกลเกลยขอพพาท (๕) เอกสารทจดท าขนโดยมวตถประสงคเพอใชในการไกลเกลยขอพพาท ขอมลทเกยวกบการไกลเกลยขอพพาทอนนอกจากขอมลตามวรรคหนง

อาจเปดเผยหรออางองไดตามทก าหนดในระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด

พยานหลกฐานใดทใชในการไกลเกลยขอพพาท หากเปนพยานหลกฐานทน าสบไดอยแลวในกระบวนการอนญาโตตลาการ กระบวนพจารณาของศาล หรอการด าเนนการอนใด โดยอาศยอ านาจตามกฎหมาย ยอมไมตองหามตามความในวรรคหนง

หามมใหอนญาโตตลาการ ศาล หนวยงานทางปกครอง หรอบคคลอนใดรบฟงหรอน าขอเทจจรงทไดมาจากการฝาฝนมาตรานไปใชประโยชน

มาตรา ๖๖/๙๗๙ การไกลเกลยขอพพาทในคดปกครองสนสดลง เมอมกรณดงตอไปน

(๑) มการถอนค าฟองโดยศาลอนญาตใหถอนค าฟองได หรอศาลมค าสงจ าหนายคดนนจากสารบบความโดยเหตอน

(๒) การไกลเกลยขอพพาทส าเรจในประเดนแหงคดทงหมดหรอบางสวนตามมาตรา ๖๖/๑๐

(๓) คกรณฝายหนงฝายใดไมประสงคใหมการไกลเกลยขอพพาทตอไป (๔) องคคณะพจารณาพพากษามค าสงใหการไกลเกลยขอพพาทนนสนสด

ลง เมอตลาการศาลปกครองผไกลเกลยขอพพาทเหนวาการไกลเกลยขอพพาทตอไปนน ๗๘ มาตรา 66/8 เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 12) พ.ศ. 2562 ๗๙ มาตรา 66/9 เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 12) พ.ศ. 2562

๔๗ รวมกฎหมายปกครอง

ไมเปนประโยชนแกคด ไมอาจส าเรจได เปนการประวงคด เปนการฝาฝน หรอเปนการขดหรอแยงตอหลกการไกลเกลยขอพพาท

มาตรา ๖๖/๑๐๘๐ ในกรณทการไกลเกลยขอพพาทในคดปกครองส าเรจและท าใหประเดนแหงคดเสรจสนไปทงหมด ใหศาลปกครองมค าพพากษาไปตามนน หากการไกลเกลยขอพพาทท าใหคดเสรจสนไปบางสวน ใหศาลจดรายงานแสดงขอความแหงขอตกลงในการไกลเกลยขอพพาทเหลานนไวแลวใหศาลพจารณาประเดนขอพพาททตกลงกนไมไดตอไปและน ามารวมพพากษากบขอพพาททตกลงกนไดไปในคราวเดยวกน

มาตรา ๖๖/๑๑๘๑ หามมใหอทธรณค าพพากษาของศาลปกครองชนตนซงพพากษาตามการไกลเกลยขอพพาทในประเดนแหงคดทเสรจสนไปไมว าทงหมดหรอบางสวนตามมาตรา ๖๖/๑๐ เวนแตในเหตดงตอไปน

(๑) เมอมขอกลาวอางวาคกรณฝายใดฝายหนงฉอฉล (๒) เมอค าพพากษานนถกกลาวอางวาเปนการละเมดตอบทบญญตแหง

กฎหมายอนเกยวดวยความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน (๓) เมอค าพพากษานนถกกลาวอางวามไดเปนไปตามขอตกลงในการไกล

เกลยขอพพาท การอทธรณค าพพากษาของการไกลเกลยขอพพาท ใหยนตอศาลทม

ค าพพากษาภายในก าหนดสามสบวนนบแตวนทไดมค าพพากษา

มาตรา ๖๖/๑๒๘๒ ระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดทออกตามความในสวนน ใหด าเนนการตามมาตรา ๖ ดวย

สวนท ๓

ค าพพากษาหรอค าสงคดปกครอง

มาตรา ๖๗ การท าค าพพากษาหรอค าสงของศาลปกครอง ถาจะตองกระท าโดยตลาการศาลปกครองหลายคน ค าพพากษาหรอค าสงนนจะตองบงคบตาม

๘๐ มาตรา 66/10 เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 12) พ.ศ. 2562 ๘๑ มาตรา 66/11 เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 12) พ.ศ. 2562 ๘๒ มาตรา 66/12 เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 12) พ.ศ. 2562

๔๘ รวมกฎหมายปกครอง

ความเหนของฝายขางมาก และในกรณทตลาการในศาลปกครองผใดมความเหนแยง ใหท าความเหนแยงไวในค าพพากษาหรอค าสงนน

มาตรา ๖๘ ถาประธานศาลปกครองสงสดเหนสมควรจะใหมการวนจฉยปญหาใดหรอคดใดโดยทประชมใหญกได หรอมกฎหมายหรอระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดใหวนจฉยปญหาใด หร อคดใดโดยทประชมใหญ กใหวนจฉยโดยทประชมใหญ

ภายใตบงคบมาตรา ๖๓ ทประชมใหญนนใหประกอบดวยตลาการ ในศาลปกครองสงสดทกคนทอยปฏบตหนาท แตตองมจ านวนไมนอยกวากงหนง ของจ านวนตลาการในศาลปกครองสงสด และใหประธานศาลปกครองสงสด เปนประธานทประชมใหญ

ค าวนจฉยของทประชมใหญใหเปนไปตามเสยงขางมาก และถามคะแนนเสยงเทากนใหประธานในทประชมออกเสยงเพมขนอกเสยงหนงเปนเสยงชขาด

มาตรา ๖๙ ค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครองของศาลปกครองอยางนอยตองระบ

(๑) ชอผยนค าฟอง (๒) หนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐทเปนเหตแหงการฟองคด (๓) เหตแหงการฟองคด (๔) ขอเทจจรงของเรองทฟอง (๕) เหตผลแหงค าวนจฉย (๖) ค าวนจฉยของศาลในประเดนแหงคด (๗) ค าบงคบ ถาม โดยใหระบหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาท ของ

รฐทตองปฏบตตาม ค าบงคบไวดวย (๘) ขอสงเกตเกยวกบแนวทางหรอวธการด าเนนการใหเปนไปตาม

ค าพพากษาถาม ค าพพากษาหรอค าสงตามวรรคหนงตองลงลายมอชอของตลาการ

ศาลปกครองทนงพจารณาและพพากษาคดหรอมค าสงนน ถาตลาการศาลปกครองคนใดมเหตจ าเปนไมสามารถลงลายมอชอได ใหอธบดศาลปกครองชนตนหรอประธาน ศาลปกครองสงสด แลวแตกรณ จดแจงเหตดงกลาวไวในค าพพากษาหรอ ค าสงนนดวย

เมอศาลปกครองไดอานผลแหงค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครอง ในศาลปกครองโดยเปดเผยในวนใดแลว ใหถอวาวนท ไดอานนนเปนวนทศาลปกครอง

๔๙ รวมกฎหมายปกครอง

มค าพพากษาหรอค าสง ในการนใหศาลปกครองแจงใหคกรณทราบก าหนดวนอานผลแหงค าพพากษาหรอค าสงนนเปนการลวงหนาตามสมควร

ถาไมมคกรณมาศาลปกครองในวนนดอานผลแหงค าพพากษาหรอค าสง ใหศาลปกครองงดการอานค าพพากษาหรอค าสง แลวบนทกไวและใหถอวาวนทบนทกเปนวนทศาลปกครองไดมค าพพากษา หรอค าสง

ใหส านกงานศาลปกครองจดใหมค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครองไวทศาลปกครองเพอใหประชาชนเขาตรวจดหรอขอส าเนาทมการรบรองถกตองได โดยจะเรยกคาธรรมเนยมในการนนกได ทงน ตามระเบยบท ก.ศป. ก าหนด

ใหส านกงานศาลปกครองพมพเผยแพรค าพพากษาหรอค าสงชขาดคด ของศาลปกครองและความเหนของผแถลงคดปกครองตามมาตรา ๕๘

มาตรา ๗๐ ค าพพากษาศาลปกครองใหผกพนคกรณทจะตองปฏบตตามค าบงคบนบแตวนทก าหนดในค าพพากษาจนถงวนทค าพพากษานนถกเปลยนแปลงแกไข กลบ หรอ งดเสย

ในกรณท เปนค าพพากษาของศาลปกครองชนตน ใหรอการปฏบต ตามค าบงคบไวจนกวาจะพนระยะเวลาการอทธรณ หรอในกรณทมการอทธรณ ใหรอการบงคบคดไวจนกวาคดจะถงทสด แตถาเปนกรณทมการอทธรณและเปนคด ทก าหนดในระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด คกรณฝายชนะคดอาจยนค าขอตอศาลปกครองชนตน หรอศาลปกครองสงสด แลวแตกรณ โดยชแจงเหตผลอนสมควรทขอใหมการปฏบตตามค าบงคบ และใหศาลปกครองสงสดพจารณา ค าขอและมค าสงตามทเหนสมควร ทงน ตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทก าหนดโดยระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด๘๓

มาตรา ๗๑ ภายใตบงคบบทบญญตวาดวยการอทธรณค าพพากษาหรอค าสง ค าพพากษาหรอค าสงใด ๆ ใหมผลผกพนบคคลภายนอกไดในกรณ ดงตอไปน

(๑) ในค าพพากษาใหบคคลใดออกไปจากสถานทใดใหใชบงคบตลอด ถงบรวารของผนนทอยในสถานทนนดวย เวนแตผนนจะพสจนไดวาตนมสทธพเศษอน

(๒) ถาบคคลใดไดเขาเปนผค าประกนในศาลเพอการด าเนนการใด ๆ ตามค าพพากษาหรอค าสง ใหค าพพากษาหรอค าสงใชบงคบแกการประกนนนไดโดยไมตองฟองผค าประกนใหม

๘๓ มาตรา ๗๐ วรรคสอง แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๘) พ.ศ. ๒๕๕๙

๕๐ รวมกฎหมายปกครอง

(๓) ค าพพากษาหรอค าสงเกยวกบสถานะหรอความสามารถของบคคล หรอนตบคคล บคคลภายนอกจะยกขนอางองหรอใชยนกบบคคลภายนอกกได เวนแตบคคลภายนอกจะมสทธดกวา

(๔) ค าพพากษาหรอค าสงท เกยวกบสทธแหงทรพยสนใด ๆ คกรณ ทเกยวของอาจอางกบบคคลภายนอกได เวนแตบคคลภายนอกจะมสทธดกวา

มาตรา ๗๒ ในการพพากษาคด ศาลปกครองมอ านาจก าหนดค าบงคบอยางหนงอยางใด ดงตอไปน

(๑) สงใหเพกถอนกฎหรอค าสงหรอสงหามการกระท าทงหมดหรอบางสวน ในกรณทมการฟองวาหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐกระท าการโดยไมชอบดวยกฎหมายตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๑)

(๒) สงใหหวหนาหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐทเกยวของปฏบตตามหนาทภายในเวลาทศาลปกครองก าหนด ในกรณทมการฟองวาหน วยงาน ทางปกครอง หรอเจาหนาทของรฐละเลยตอหนาทหรอปฏบตหนาทลาชาเกนสมควร

(๓) สงใหใชเงนหรอใหสงมอบทรพยสนหรอใหกระท าการหรองดเวนกระท าการโดยจะก าหนดระยะเวลาและเงอนไขอน ๆ ไวดวยกได ในกรณทมการฟองเกยวกบการกระท าละเมดหรอความรบผดของหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐหรอการฟองเกยวกบสญญาทางปกครอง

(๔) สงใหถอปฏบตตอสทธหรอหนาทของบคคลทเกยวของ ในกรณท มการฟองใหศาลมค าพพากษาแสดงความเปนอยของสทธหรอหนาทนน

(๕) สงใหบคคลกระท าหรอละเวนกระท าอยางหนงอยางใดเพอใหเปนไปตามกฎหมาย

ในการมค าบงคบตามวรรคหนง (๑) ศาลปกครองมอ านาจก าหนดวา จะใหมผลยอนหลงหรอไมยอนหลงหรอมผลไปในอนาคตถงขณะใดขณะหนงได หรอจะก าหนดใหมเงอนไขอยางใดกได ทงน ตามความเปนธรรมแหงกรณ

ในกรณทศาลปกครองมค าพพากษาถงทสดใหเพกถอนกฎ ใหมการประกาศผลแหงค าพพากษาดงกลาวในราชกจจานเบกษา และใหการประกาศดงกลาว มผลเปนการเพกถอนกฎนน

วรรคส๘๔ (ยกเลก) วรรคหา๘๕ (ยกเลก)

๘๔ มาตรา ๗๒ วรรคส ยกเลกโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๘) พ.ศ. ๒๕๕๙ ๘๕ มาตรา ๗๒ วรรคหา ยกเลกโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๘) พ.ศ. ๒๕๕๙

๕๑ รวมกฎหมายปกครอง

วรรคหก๘๖ (ยกเลก)

มาตรา ๗๒/๑๘๗ ในการพพากษาคด ใหศาลปกครองมค าส งคนคาธรรมเนยมศาลทงหมดหรอแตบางสวนตามสวนของการชนะคด

มาตรา ๗๓ การคดคานค าพพากษาหรอค าสงของศาลปกครองชนตนนน ใหยนอทธรณตอศาลปกครองชนตนทมค าพพากษาหรอค าสงภายในก าหนดสามสบวนนบแตวนทไดมค าพพากษาหรอค าสง ถามไดยนอทธรณตามก าหนดเวลาด งกลาว ใหถอวาคดนนเปนอนถงทสด

ค าพพากษาหรอค าสงตามวรรคหนงใหหมายความรวมถง ค าสงเกยวกบการละเมดอ านาจศาลหรอค าสงอนใดทท าใหคดเสรจเดดขาด

ในกรณทศาลปกครองสงสดเหนวาค าอทธรณใดมขอเทจจรงหรอ ขอกฎหมายทไมเปนสาระอนควรไดรบการวนจฉย ศาลปกครองสงสดจะสงไมรบอทธรณนนไวพจารณากได

ค าพพากษาหรอค าสงของศาลปกครองสงสดใหเปนทสด

มาตรา ๗๔ เมอมค าพพากษาหรอค าสงอนเปนทสดของศาลปกครอง ตางชนกนในประเดนแหงคดอยางเดยวกน ขดหรอแยงกนใหถอตามค าพพากษา หรอค าสงของศาลปกครองสงสด

ถาค าพพากษาหรอค าสงอนเปนทสดของศาลปกครองชนตนดวยกน มการขดหรอแยงกนในประเดนแหงคดอยางเดยวกน คกรณหรอบคคลภายนอก ผมสวนไดเสยจะยนค ารองขอตอศาลปกครองสงสดเพอใหมค าสงก าหนดวาจะใหถอตามค าพพากษาหรอค าสงใด ค าสงของศาลปกครองสงสดเชนวานใหเปนทสด

มาตรา ๗๕ ในกรณทศาลปกครองไดมค าพพากษาหรอค าสงชขาด คดปกครองเสรจเดดขาดแลว ค กรณหรอบคคลภายนอกผมส วนได เสยหรอ อาจถกกระทบจากผลแหงคดนนอาจมค าขอใหศาลปกครองพจารณาพพากษาคด หรอมค าสงชขาดคดปกครองนนใหมไดในกรณดงตอไปน

(๑) ศาลปกครองฟงขอเทจจรงผดพลาดหรอมพยานหลกฐานใหม อนอาจท าใหขอเทจจรงทฟงเปนยตแลวนนเปลยนแปลงไปในสาระส าคญ

๘๖ มาตรา ๗๒ วรรคหก ยกเลกโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๘) พ.ศ. ๒๕๕๙ ๘๗ มาตรา ๗๒/๑ เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๘) พ.ศ. ๒๕๕๙

๕๒ รวมกฎหมายปกครอง

(๒) คกรณทแทจรงหรอบคคลภายนอกนนมไดเขามาในการด าเนนกระบวนพจารณาคดหรอไดเขามาแลวแตถกตดโอกาสโดยไมเปนธรรมในการมสวนรวมในการด าเนนกระบวนพจารณา

(๓) มขอบกพรองส าคญในกระบวนพจารณาพพากษาทท าใหผลของคด ไมมความยตธรรม

(๔) ค าพพากษาหรอค าส งนนไดท าขนโดยอาศยขอเทจจรงหรอ ขอกฎหมายใดและตอมาขอเทจจรงหรอขอกฎหมายนนเปลยนแปลงไปในสาระส าคญ ซงท าใหผลแหงค าพพากษาหรอค าสงขดกบกฎหมายทใชบงคบอยในขณะนน

การยนค าขอตามวรรคหนง ใหกระท าไดเฉพาะเมอคกรณหรอบคคลภายนอกไมทราบถงเหตนนในการพจารณาคดครงทแลวมา โดยมใชความผดของผนน

การยนค าขอใหพจารณาพพากษาคดหรอมค าสงใหมตองกระท าภายในเกาสบวนนบแตวนทผนนไดรหรอควรรถงเหตซงอาจขอใหพจารณาพพากษาหรอมค าสงใหมได แตไมเกนหาปนบแตศาลปกครองไดมค าพพากษาหรอค าสงชขาด

มาตรา ๗๕/๑๘๘ การบงคบคดตามค าพพากษาหรอค าสงของศาลปกครอง ใหน าบทบญญตวาดวยการบงคบคดตามค าพพากษาหรอค าสง และบทบญญตวาดวยคาฤชาธรรมเนยมตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง และคาธรรมเนยม เจาพนกงานบงคบคดทายประมวลกฎหมายดงกลาว มาใชบงคบโดยอนโลมกบการบงคบคดปกครอง ทงน เทาทไมขดหรอแยงกบพระราชบญญตน และหลกกฎหมายทวไปวาดวยวธพจารณาคดปกครอง

ทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดมอ านาจออกระเบยบก าหนดหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขเพอปฏบตการใหเปนไปตามวรรคหนง และเพอบงคบตามค าพพากษาหรอค าสงของศาลปกครอง

มาตรา ๗๕/๒๘๙ ใหเจาพนกงานบงคบคดซงศาลปกครองแตงตงจากขาราชการฝายศาลปกครองทมคณสมบตตามท ก.ศป. ก าหนด มหนาทปฏบตตามทบญญตไวในพระราชบญญตนและระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด ในระหวางการพจารณาหรอเพอบงคบตามค าพพากษาหรอค าสงของศาลปกครอง

๘๘ มาตรา ๗๕/๑ เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๘) พ.ศ. ๒๕๕๙ ๘๙ มาตรา ๗๕/๒ เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๘) พ.ศ. ๒๕๕๙

๕๓ รวมกฎหมายปกครอง

ในการบงคบคดปกครองตามวรรคหนง เจาพนกงานบงคบคดอาจมอบหมายใหเอกชนหรอบคคลอนปฏบตการแทนภายใตการก ากบดแลของเจาพนกงานบงคบคดกได ทงน ตามระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด

มาตรา ๗๕/๓๙๐ เมอความปรากฏแกศาลปกครอง หรอคกรณยนค าขอ หรอเจาพนกงานบงคบคดรายงานตอศาลปกครองวา คกรณยงไมปฏบตตามค าบงคบของศาลปกครองหรอมขอขดของในการปฏบตตามค าบงคบของศาลปกครอง ใหศาลปกครองมอ านาจพจารณาหรอไตสวน และมค าสงก าหนดวธการด าเนนการใหเปนไปตามค าพพากษาหรอค าสง หรอมค าสงใด ๆ เพอใหการบงคบคดเสรจสนไปโดยเรว

มาตรา ๗๕/๔๙๑ เมอปรากฏวาหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐมไดปฏบตตามค าบงคบของศาลปกครองใหถกตองครบถวน หรอปฏบตลาชาเกนสมควร ใหศาลปกครองไตสวนหรอแสวงหาขอเทจจรง ถาศาลปกครองไดไตสวนแลวเหนวาขอเทจจรงเพยงพอทจะรบฟงไดวา การทมไดปฏบตตามค าบงคบของศาลปกครอง ใหถกตองครบถวนหรอปฏบตลาชาเปนไปโดยไมมเหตอนสมควร ศาลปกครองอาจมค าสงใหหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐทไมปฏบตตามค าบงคบ ช าระคาปรบตอศาลปกครองตามจ านวนทสมควร ครงละไมเกนหาหมนบาท ทงน ศาลปกครอง อาจแจงผบงคบบญชา ผก ากบดแล ผควบคม หรอนายกรฐมนตร เพอด าเนนการตามอ านาจหนาท หรอสงการ หรอลงโทษทางวนยตอไปกได และแจงผลใหศาลปกครองทราบ

ค าสงปรบตามวรรคหนงใหจดท าโดยองคคณะ และใหน าเงนคาปรบดงกลาวสงเปนรายไดแผนดน

ในกรณทเจาหนาทของรฐไมปฏบตตามค าสงทใหช าระคาปรบตามวรรคหนง ศาลปกครองอาจมค าสงใหมการบงคบคดแกทรพยสนของบคคลนนได

ใหน าความในมาตรานไปใชบงคบกบกรณทหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐมไดปฏบตตามค าสงก าหนดมาตรการหรอวธการใด ๆ เพอบรรเทาทกขใหแกคกรณทเกยวของเปนการชวคราวกอนการพพากษาคดตามมาตรา ๖๖ หรอปฏบตลาชาเกนสมควรดวยโดยอนโลม

ทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดมอ านาจออกระเบยบก าหนดหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการปฏบตตามมาตรานได

๙๐ มาตรา ๗๕/๓ เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๘) พ.ศ. ๒๕๕๙ ๙๑ มาตรา ๗๕/๔ เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๘) พ.ศ. ๒๕๕๙

๕๔ รวมกฎหมายปกครอง

หมวด ๕ ส านกงานศาลปกครอง

มาตรา ๗๖ ใหมส านกงานศาลปกครองเปนสวนราชการทเปนหนวยงาน

อสระตามรฐธรรมนญ มฐานะเปนนตบคคล

มาตรา ๗๗ ส านกงานศาลปกครองมอ านาจหนาท ดงตอไปน (๑) รบผดชอบในงานธรการของศาลปกครอง (๒) ด าเนนการเกยวกบคดปกครองตามค าสงของศาลปกครอง (๓) ด าเนนการบงคบใหเปนไปตามค าบงคบของศาลปกครอง (๔) ศกษาและรวบรวมขอมลเพอประโยชนแกการปฏบตงานของ

ศาลปกครอง (๕) วเคราะหเหตแหงการฟองคดปกครองเพอเสนอแนะแนวทางการ

ปรบปรงวธปฏบตราชการตอหนวยงานของรฐทเกยวของ (๖) จดพมพและเผยแพรค าพพากษาหรอค าสงของศาลปกครอง (๗) จดใหมการศกษาอบรมและพฒนาความรของตลาการศาลปกครอง

ขาราชการฝายศาลปกครอง และเจาหนาทอนของรฐทเกยวของ ตลอดจนประสานงานกบหนวยงานอนทเกยวของเพอพฒนาหลกกฎหมายมหาชน การบรหารราชการแผนดน และบคลากรดานกฎหมายมหาชน

(๘) ปฏบตการอนตามบทบญญตแหงพระราชบญญตน หรอตามทมกฎหมายก าหนดใหเปนอ านาจหนาทของส านกงานศาลปกครอง

มาตรา ๗๘ ใหมเลขาธการส านกงานศาลปกครองเปนขาราชการฝาย ศาลปกครองขนตรงตอประธานศาลปกครองสงสด มหนาทควบคมดแลโดยทวไป ซงราชการของส านกงานศาลปกครอง และเปนผบงคบบญชาขาราชการในส านกงานศาลปกครอง โดยมรองเลขาธการส านกงานศาลปกครองเปนผชวยสงและปฏบตราชการ

การแตงตงเลขาธการส านกงานศาลปกครอง ใหประธานศาลปกครองสงสดคดเลอกบคคลทเหมาะสมจะด ารงต าแหนง โดยความเหนชอบของ ก.ศป. เสนอตอนายกรฐมนตรและใหนายกรฐมนตรน าความกราบบงคมทลเพอทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ แตงตงตอไป

๕๕ รวมกฎหมายปกครอง

ในกจการของส านกงานศาลปกครองท เกยวของกบบคคลภายนอก ใหเลขาธการส านกงานศาลปกครองเปนผแทนของส านกงานศาลปกครอง เพอการน เลขาธการส านกงานศาลปกครองจะมอบหมายใหบคคลใดปฏบตราชการเฉพาะอยางแทนกได ทงน ตองเปนไปตามระเบยบทคณะกรรมการขาราชการฝายศาลปกครองก าหนดโดยประกาศในราชกจจานเบกษา

เลขาธการส านกงานศาลปกครองมวาระการด ารงต าแหนงสปนบแตวนทไดรบแตงตง แตประธานศาลปกครองสงสดโดยความเหนชอบของ ก.ศป. อาจขยายเวลาการด ารงต าแหนงไดอกไมเกนสองครง ครงละหนงป๙๒

ในกรณทเลขาธการส านกงานศาลปกครองพนจากต าแหนงโดยมไดพนจากราชการและมไดมความผดวนยอยางรายแรงหรอมมลทนหรอมวหมอง ถาผนนมอายไมครบหกสบป ใหประธานศาลปกครองในระดบทเทยบเทาต าแหนงเลขาธการส านกงานศาลปกครอง๙๓

มาตรา ๗๘/๑๙๔ เลขาธการส านกงานศาลปกครองอาจแตงตงจาก ตลาการศาลปกครองโดยความเหนชอบของ ก.ศป. และเมอทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ แตงตงแลว ใหพนจากต าแหนงตลาการศาลปกครอง

เลขาธการส านกงานศาลปกครองทไดรบการแตงตงตามวรรคหนง ใหมวาระการด ารงต าแหนงสองปนบแตวนทไดรบการแตงตง โดยอาจไดรบการแตงตงใหมได แตไมเกนสองวาระตดตอกน เวนแตประธานศาลปกครองสงสดโดยความเหนชอบของ ก.ศป. มค าสงใหพนจากต าแหนงกอนครบก าหนดเวลาดงกลาว ใหเลขาธการส านกงานศาลปกครองทไดรบการแตงตงตามวรรคหนงไดรบเงนเดอน เงนประจ าต าแหนง และประโยชนตอบแทนอนตามอตราของต าแหนงเลขาธการส านกงานศาลปกครอง และหากเงนเดอนหรอเงนประจ าต าแหนงทไดรบอยกอนแตงตง สงกวาอตราเงนเดอนหรออตราประเงนประจ าต าแหนงสงสดของต าแหนงเลขาธการส านกงานศาลปกครอง ใหปรบเขากบอตราเงนเดอนหรออตราเงนประจ าต าแหนงสงสดของต าแหนงเลขาธการส านกงานศาลปกครอง

๙๒ มาตรา 78 วรรคส เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 9) พ.ศ. 2560 ๙๓ มาตรา 78 วรรคหา เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 9) พ.ศ. 2560 ๙๔ มาตรา 78/1 เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 9) พ.ศ. 2560

๕๖ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๗๘/๒๙๕ ในกรณทเลขาธการส านกงานศาลปกครองทไดรบแตงตงตามมาตรา ๗๘/๑ กระท าผดวนยอยกอนวนโอนมาด ารงต าแหนงเลขาธการส านกงานศาลปกครอง ให ก.ขป. เปนผพจารณาด าเนนการทางวนยแกผนนตามบทบญญตเกยวกบวนยแหงการเปนตลาการศาลปกครอง แตถาไดกระท าผดวนยในระหวางการด ารงต าแหนงเลขาธการส านกงานศาลปกครอง และไดโอนกลบไปเปน ตลาการศาลปกครองแลว ให ก.ศป. เปนผพจารณาด าเนนการทางวนยแกผนนตามบทบญญตเกยวกบวนยของขาราชการฝายศาลปกครอง ในกรณทมปญหาเกยวกบโทษทจะลง ให ก.ศป. เปนผวนจฉย การพจารณาด าเนนการทางวนยตามวรรคหนง ถาเรองอยระหวางการสบสวนหรอสอบสวนของผบงคบบญชากอนโอนมาด ารงต าแหนงเลขาธการส านกงานศาลปกครองหรอกอนโอนกลบไปเปนตลการศาลปกครอง ใหด าเนนการตอไปตามกฎหมายทใชบงคบอยในขณะทไดกระท าความผดนนจนแลวเสรจ แลวสงเรองให ก.ขป. หรอ ก.ศป. แลวแตกรณ เพอพจารณาด าเนนการตอไป

มาตรา ๗๙ ใหมพนกงานคดปกครองท าหนาทชวยเหลอตลาการเจาของส านวนในการด าเนนคดปกครองตามทตลาการเจาของส านวนมอบหมาย และปฏบตหนาทอนในส านกงานศาลปกครองตามทเลขาธการส านกงานศาลปกครองมอบหมาย

ในการปฏบตหนาทเกยวกบการด าเนนคดปกครองตามทตลาการเจาของส านวนมอบหมาย ใหพนกงานคดปกครองเปนเจาพนกงานในต าแหนงพนกงานสอบสวนตามประมวลกฎหมายอาญา

มาตรา ๘๐ คณสมบตของบคคลท ไดรบการแตงต งเปนพนกงาน คดปกครองในระดบตาง ๆ ใหเปนไปตามหลกเกณฑท ก.ศป. ก าหนด

ใหเลขาธการส านกงานศาลปกครองมอ านาจพจารณาแตงตงขาราชการ ในสงกดส านกงานศาลปกครองซงมคณสมบตตามวรรคหนงเปนพนกงานคดปกครอง

มาตรา ๘๑๙๖ ใหมคณะกรรมการขาราชการฝายศาลปกครองคณะหนงเรยกโดยยอวา “ก.ขป.” ประกอบดวย

(๑) ประธานศาลปกครองสงสด หรอรองประธานศาลปกครองสงสดทประธานศาลปกครองสงสดมอบหมาย เปนประธานกรรมการ

๙๕ มาตรา 78/2 เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 9) พ.ศ. 2560 ๙๖ มาตรา 81 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 9) พ.ศ. 2560

๕๗ รวมกฎหมายปกครอง

(๒) เลขาธการส านกงานศาลปกครอง และเลขาธการคณะกรรมการขาราชการพลเรอนเปนกรรมการ

(๓) กรรมการขาราชการฝายศาลปกครองผทรงคณวฒทเปนตลาการศาลปกครองจ านวนสคน ซงไดรบเลอกจากตลาการในศาลปกครองสงสดจ านวนสองคน และไดรบเลอกจากตลาการในศาลปกครองชนตนจ านวนสองคน

(๔) กรรมการขาราชการฝายศาลปกครองผทรงคณวฒทเปนขาราชการฝายศาลปกครองในระดบทไมต ากวาต าแหนงท ก.ศป. ก าหนดจ านวนสคน ซงไดรบเลอกจากขาราชการฝายศาลปกครอง

(๕) กรรมการขาราชการฝายศาลปกครองผทรงคณวฒดานการพฒนาองคกรและดานการบรหารจดการ ทไมเปนหรอไมเคยเปนขาราชการศาลปกครองดานละหนงคนซงไดรบเลอกจากประธานกรรมการและกรรมการตาม (๒) (๓) และ (๔) ให ก.ขป. แตงตงขาราชการฝายศาลปกครองเปนเลขานการ และผชวยเลขานการ

มาตรา ๘๑/๑๙๗ กรรมการขาราชการฝายศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๘๑ วรรคหนง (๓) (๔) และ (๕) จะด ารงต าแหนงกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๓๕ วรรคหนง (๒) หรอ (๓) ในเวลาเดยวกนมได

มาตรา ๘๑/๒๙๘ กรรมการขาราชการฝายศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๘๑ วรรคหนง ตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามตามมาตรา ๔๑/๔

มาตรา ๘๑/๓๙๙ การเลอกกรรมการขาราชการฝายศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๘๑ วรรคหนง ใหด าเนนการดงตอไปน (๑) การเลอกกรรมการขาราชการฝายศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๘๑ วรรคหนง (๓) ใหน าความมาตรา ๔๑/๕ มาบงคบใชโดยอนโลม (๒) การเลอกกรรมการขาราชการฝายศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๘๑ วรรคหนง (๔) ใหเปนไปตามวธการท ก.ศป. ประกาศก าหนดโดยความเหนชอบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด

๙๗ มาตรา 81/1 เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 9) พ.ศ. 2560 ๙๘ มาตรา 81/2 เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 9) พ.ศ. 2560 ๙๙ มาตรา 81/3 เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 9) พ.ศ. 2560

๕๘ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๘๒ กรรมการขาราชการฝายศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๘๑ วรรคหนง (๓) (๔) และ (๕) ใหมวาระการด ารงต าแหนงคราวละสองป และอาจไดรบเลอกใหมได แตจะด ารงต าแหนงเกนสองวาระตดตอกนมได๑๐๐

ถาต าแหนงวางลงกอนครบวาระ ใหด าเนนการเลอกซอมภายในหกสบวนนบแตวนทต าแหนงวางลง เวนแตวาระการอยในต าแหนงของกรรมการผนนจะเหลอ ไมถงเกาสบวนจะไมด าเนนการเลอกซอมกได

กรรมการขาราชการฝายศาลปกครองซงไดรบเลอกซอมใหอยในต าแหนงเทากบวาระทเหลออยของผซงตนแทน

มาตรา ๘๓๑๐๑ นอกจากการพนจากต าแหนงตามวาระ กรรมการขาราชการฝายศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๘๑ วรรคหนง (๓) (๔) และ (๕) พนจากการต าแหนงเมอ

(๑) ตาย (๒) ลาออก (๓) ก.ขป. มมตดวยคะแนนเสยงไมนอยกวาสามในสของจ านวนกรรมการ

ทงหมดใหพนจากต าแหนง เนองจากกระท าการหรอมพฤตกรรมไมเหมาะสมในการปฏบตหนาทกรรมการขาราชการฝายศาลปกครอง

(๔) พนจากต าแหนงตลาการศาลปกครองตามมาตรา ๒๑ ในกรณทเปนกรรมการขาราชการฝายศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๘๑ วรรคหนง (๓)

(๕) ไดรบการแตงตงใหด ารงต าแหนงตลาการศาลปกครองสงสด ในกรณทเปนกรรมการขาราชการฝายศาลปกครองผทรงคณวฒซงไดรบเลอกจากตลาการใน ศาลปกครองชนตนตามมาตรา ๘๑ วรรคหนง (๓)

(๖ ) ไดรบเลอกใหด ารงต าแหนงกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๓๕ วรรคหนง หรอกรรมการบรหารศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๔๑/๒ วรรคหนง ในกรณทเปนกรรมการขาราชการฝายศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๘๑ วรรคหนง (๓) (๔) และ (๕)

(๗) พนจากการเปนขาราชการฝายศาลปกครอง ในกรณทเปนกรรมการขาราชการฝายศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๘๑ วรรคหนง (๔)

๑๐๐ มาตรา 82 วรรคหนง แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 9) พ.ศ. 2560 ๑๐๑ มาตรา 83 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 9) พ.ศ. 2560

๕๙ รวมกฎหมายปกครอง

(๘) ขาดคณสมบตหรอมลกษณะตองหามตามมาตรา ๘๑/๒ ในกรณทเปนกรรมการขาราชการฝายศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๘๑ วรรคหนง (๕)

ในกรณทมปญหาเกยวกบการพนจากต าแหนงของกรรมการขาราชการฝายศาลปกครองผทรงคณวฒตามวรรคหนง ให ก.ขป. เปนผวนจฉยชขาด

มาตรา ๘๔๑๐๒ ให ก.ขป. มอ านาจออกระเบยบหรอประกาศเกยวกบการบรหารงานบคคลและการด าเนนการอนของส านกงานศาลปกครองในเรองดงตอไปน (๑) การก าหนดคณสมบต การคดเลอก การบรรจ การแตงตง การทดลองปฏบตหนาทราชการ การยาย การเลอนต าแหนง การพนจากต าแหนง การเลอนเงนเดอน การออกจากราชการ วนย การสอบสวน การสงพกราชการการสงใหออกจากราชการไวกอน และการลงโทษทางวนย การรองทกข และการอทธรณการลงโทษส าหรบขาราชการฝายศาลปกครอง (๒) การรกษาราชการแทนและการปฏบตราชการแทนในต าแหนงของขาราชการฝายศาลปกครอง (๓) การก าหนดเครองแบบและการแตงกายของขาราชการฝายศาลปกครอง (๔) การแตงตงบคคลหรอคณะบคคลเพอด าเนนกจการใด ๆ ตามแต จะมอบหมาย (๕) การรกษาทะเบยนประวตและการควบคมการเกษยณอายของขาราชการศาลปกครอง (๖) การก าหนดวธการหรอเงอนไขในการจางพนกงานราชการและลกจางส านกงานศาลปกครอง การก าหนดเครองแบบและการแตงกาย วนย การสอบสวนและการลงโทษทางวนย การรองทกข การอทธรณ การรกษาทะเบยนประวต รวมทงการอนทจ าเปนของพนกงานราชการและลกจางส านกงานศาลปกครอง (๗) พจารณาเสนอแนะตอ ก.บ.ศป. ในการออกประกาศแบงสวนราชการภายในของส านกงานศาลปกครองและก าหนดอ านาจหนาทของสวนราชการดงกลาว (๘) พจารณาเสนอแนะตอ ก.บ.ศป. ในการออกระเบยบการจดสวสดการและการสงเคราะหอนแกขาราชการศาลปกครอง และพนกงานราชการและลกจางส านกงานศาลปกครอง (๙) การก าหนดกจการอนทอยในอ านาจและหนาทของ ก.ขป.

๑๐๒ มาตรา 84 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 9) พ.ศ. 2560

๖๐ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา 84/1๑๐๓ การประชมของ ก.ข.ป. ใหน าความในมาตรา 41 มาใชบงคบโดยอนโลม

มาตรา ๘๕ การก าหนดต าแหนงและการใหไดรบเงนเดอน เงนประจ าต าแหนง และเงนเพมส าหรบต าแหนงทมเหตพเศษของขาราชการฝายศาลปกครอง ใหน ากฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการพลเรอนในสวนทเกยวกบขาราชการพลเรอนสามญมาใชบงคบโดยอนโลม ทงน ค าวา “ก.พ.” ใหหมายถงคณะกรรมการขาราชการฝาย ศาลปกครอง

มาตรา ๘๖ อตราเงนเดอน อตราเงนประจ าต าแหนง และการใหไดรบเงนประจ าต าแหนง และการจายเงนเดอนและเงนประจ าต าแหนงของขาราชการ ฝายศาลปกครอง ใหน าบทบญญตทใชบงคบแกขาราชการพลเรอนในกฎหมายวาดวยเงนเดอนและเงนประจ าต าแหนงมาใชบงคบโดยอนโลม

มาตรา ๘๗ การบรรจบคคลเขารบราชการเปนขาราชการฝายศาลปกครองและการแตงตงใหด ารงต าแหนง ใหผมอ านาจดงตอไปนเปนผสงบรรจและแตงตง

(๑) การบรรจและแตงตงรองเลขาธการส านกงานศาลปกครอง ใหประธานศาลปกครองสงสดคดเลอกบคคลทเหมาะสมจะด ารงต าแหนง โดยความเหนชอบของ ก.ศป. เสนอตอนายกรฐมนตร และใหนายกรฐมนตรน าความกราบบงคมทลเพอทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ แตงตงตอไป

(๒) การบรรจและแตงตงใหด ารงต าแหนงอนนอกจาก (๑) ใหเลขาธการส านกงานศาลปกครองเปนผมอ านาจสงบรรจและแตงตง

มาตรา ๘๘ การโอนขาราชการฝายศาลปกครองไปบรรจและแตงตง ใหด ารงต าแหนงขาราชการในหนวยงานของรฐอนหรอพนกงานขององคกรปกครอง สวนทองถนหรอการโอนขาราชการในหนวยงานของรฐอนหรอพนกงานขององคกรปกครองสวนทองถนมาบรรจและแตงตงใหด ารงต าแหนงขาราชการฝายศาลปกครองอาจกระท าไดถาเจาตวสมครใจโดยผมอ านาจสงบรรจท าความตกลงกบเจาสงกด และไดปฏบตตามระเบยบทคณะกรรมการขาราชการฝายศาลปกครองก าหนด โดยความเหนชอบจากคณะกรรมการขาราชการหรอคณะกรรมการพนกงานสวนทองถนประเภทนน ๆ แลวแตกรณ

๑๐๓ มาตรา 84/1 เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 9) พ.ศ. 2560

๖๑ รวมกฎหมายปกครอง

การบรรจและแตงตงขาราชการหรอพนกงานขององคกรปกครอง สวนทองถนทโอนมาเปนขาราชการฝายศาลปกครองตามวรรคหนง ใหด ารงต าแหนงระดบใดและใหไดรบเงนเดอนและเงนประจ าต าแหนงเทาใด ใหคณะกรรมการขาราชการฝายศาลปกครองเปนผพจารณาก าหนด แตเงนเดอนทจะใหไดรบจะตองไมสงกวาขาราชการฝายศาลปกครองทมคณวฒ ความสามารถ และความช านาญงานในระดบเดยวกน

เพอประโยชนในการนบเวลาราชการ ใหถอเวลาราชการหรอเวลาท างานของผทโอนมาเปนใหขาราชการฝายศาลปกครองตามวรรคหนงในขณะทเปนขาราชการ หรอพนกงานขององคกรปกครองสวนทองถนนนเปนเวลาราชการของขาราชการฝายศาลปกครองตามพระราชบญญตนดวย

การโอนขาราชการการเมองและขาราชการทอยในระหวางทดลองปฏบตหนาทราชการมาเปนขาราชการฝายศาลปกครองตามพระราชบญญตนจะกระท ามได

มาตรา ๘๙ ขาราชการฝายศาลปกครองมสทธไดรบบ าเหนจบ านาญ ตามกฎหมายวาดวยกองทนบ าเหนจบ านาญขาราชการเชนเดยวกบขาราชการพลเรอน

มาตรา ๙๐ เมอส านกงานตรวจเงนแผนดนไดท าการตรวจสอบรบรองบญชและการเงนทกประเภทของศาลปกครองและส านกงานศาลปกครองแลว ใหเสนอผลการสอบบญชโดยตรงตอสภาผแทนราษฎร วฒสภา และคณะรฐมนตร โดยไมชกชา

มาตรา ๙๑ ใหส านกงานศาลปกครองเสนองบประมาณรายจายตอคณะรฐมนตรเพอจดสรรเปนเงนอดหนนของศาลปกครองและส านกงานศาลปกครองไวในรางพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าป หรอรางพระราชบญญตงบประมาณรายจายเพมเตม แลวแตกรณ ในการน คณะรฐมนตรอาจท าความเหนเกยวกบการจดสรรงบประมาณของศาลปกครองและส านกงานศาลปกครองไวในรายงานการเสนอรางพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าปหรอรางพระราชบญญตงบประมาณรายจายเพมเตมดวยกได

มาตรา ๙๒ ในการเสนอหรอพจารณางบประมาณรายจาย การแตงตงตลาการศาลปกครอง หรอในการพจารณาเรองใดเกยวกบส านกงานศาลปกครองหรอ ศาลปกครอง ถาเลขาธการส านกงานศาลปกครองรองขอคณะรฐมนตร ทประชมรวมกน ของรฐสภา สภาผแทนราษฎร วฒสภา หรอคณะกรรมาธการทเกยวของอาจอนญาต ใหเลขาธการส านกงานศาลปกครองหรอผซงเลขาธการส านกงานศาลปกครองมอบหมายมาชแจงได

๖๒ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๙๓ ใหส านกงานศาลปกครองจดท ารายงานการปฏบตงานของศาลปกครองและของส านกงานศาลปกครองเสนอตอคณะรฐมนตร สภาผแทนราษฎร และวฒสภาปละหนงครง

บทเฉพาะกาล

มาตรา ๙๔ ในวาระเรมแรก ใหจดตงศาลปกครองในภมภาค ดงตอไปน (๑) ศาลปกครองขอนแกน ตงอยในจงหวดขอนแกน โดยมเขตตลอด

ทองทจงหวดกาฬสนธ จงหวดขอนแกน และจงหวดมหาสารคาม (๒) ศาลปกครองชมพร ตงอยในจงหวดชมพร โดยมเขตตลอดทองท

จงหวดชมพร จงหวดประจวบครขนธ จงหวดเพชรบร และจงหวดระนอง (๓) ศาลปกครองเชยงใหม ตงอยในจงหวดเชยงใหม โดยมเขตตลอด

ทองทจงหวดเชยงราย จงหวดเชยงใหม จงหวดแมฮองสอน จงหวดล าปาง และจงหวดล าพน

(๔) ศาลปกครองนครราชสมา ตงอยในจงหวดนครราชสมา โดยมเขตตลอดทองทจงหวดชยภม และจงหวดนครราชสมา

(๕) ศาลปกครองนครศรธรรมราช ตงอยในจงหวดนครศรธรรมราช โดยมเขตตลอดทองทจงหวดกระบ จงหวดนครศรธรรมราช จงหวดพงงา จงหวดภเกต และจงหวดสราษฎรธาน

(๖) ศาลปกครองบรรมย ตงอยในจงหวดบรรมย โดยมเขตตลอดทองทจงหวดบรรมย และจงหวดสรนทร

(๗) ศาลปกครองพษณโลก ตงอยในจงหวดพษณโลก โดยมเขตตลอดทองทจงหวดก าแพงเพชร จงหวดตาก จงหวดนครสวรรค จงหวดพจตร จงหวดพษณโลก จงหวดเพชรบรณ และจงหวดสโขทย

(๘) ศาลปกครองแพร ตงอยในจงหวดแพร โดยมเขตตลอดทองทจงหวดนาน จงหวดพะเยา จงหวดแพร และจงหวดอตรดตถ

(๙) ศาลปกครองยะลา ตงอยในจงหวดยะลา โดยมเขตตลอดทองทจงหวดนราธวาส จงหวดปตตาน และจงหวดยะลา

(๑๐) ศาลปกครองระยอง ตงอยในจงหวดระยอง โดยมเขตตลอดทองทจงหวดจนทบร จงหวดฉะเชงเทรา จงหวดชลบร จงหวดตราด จงหวดปราจนบร จงหวดระยอง และจงหวดสระแกว

๖๓ รวมกฎหมายปกครอง

(๑๑) ศาลปกครองลพบร ตงอยในจงหวดลพบร โดยมเขตตลอดทองทจงหวดนครนายก จงหวดพระนครศรอยธยา จงหวดลพบร จงหวดสระบร จงหวดสงหบร และจงหวดอางทอง

(๑๒) ศาลปกครองสกลนคร ตงอยในจงหวดสกลนคร โดยมเขตตลอดทองทจงหวดนครพนม จงหวดมกดาหาร และจงหวดสกลนคร

(๑๓) ศาลปกครองสงขลา ตงอยในจงหวดสงขลา โดยมเขตตลอดทองทจงหวดตรง จงหวดพทลง จงหวดสงขลา และจงหวดสตล

(๑๔) ศาลปกครองสพรรณบร ตงอยในจงหวดสพรรณบร โดยมเขตตลอดทองทจงหวดกาญจนบร จงหวดชยนาท จงหวดสพรรณบร และจงหวดอทยธาน

(๑๕) ศาลปกครองอดรธาน ตงอยในจงหวดอดรธาน โดยมเขตตลอดทองทจงหวดเลย จงหวดหนองคาย จงหวดหนองบวล าภ และจงหวดอดรธาน

(๑๖) ศาลปกครองอบลราชธาน ตงอยในจงหวดอบลราชธาน โดยมเขตตลอดทองทจงหวดยโสธร จงหวดรอยเอด จงหวดศรสะเกษ จงหวดอบลราชธาน และจงหวดอ านาจเจรญ

มาตรา ๙๕ ในกรณทมการจดตงและเปดท าการศาลปกครองในภมภาคตามมาตรา ๘ เพมเตมในเขตศาลปกครองกลางหรอศาลปกครองในภมภาคตามมาตรา ๙๔ บรรดาคดของเขตทองทศาลปกครองในภมภาคทจดตงขนใหม ซงคางพจารณาอยในศาลปกครองกลางหรอศาลปกครองในภมภาค ตามมาตรา ๙๔ ใหคงพจารณาพพากษาในศาลปกครองกลางหรอศาลปกครองในภมภาคนนตอไป

มาตรา ๙๖ ภายในระยะเวลาหาปนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ มใหน ามาตรา ๒๑ วรรคหนง (๓) มาใชบงคบกบผไดรบการแตงตงเปนตลาการใน ศาลปกครองสงสดในระหวางนน

ในกรณทผไดรบแตงตงเปนตลาการในศาลปกครองสงสดตามวรรคหนงเปนผทไดรบหรอมสทธไดรบบ านาญปกตแลวในขณะแตงตง ใหน าความในมาตรา ๓๒ มาใชบงคบโดยอนโลม

มาตรา ๙๗ การแตงตงตลาการในศาลปกครองสงสดครงแรกเมอพระราชบญญตนใชบงคบใหมคณะกรรมการคดเลอกตลาการในศาลปกครองสงสด ประกอบดวยขาราชการส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกาสองคนซงไดรบเล อกโดยทประชมใหญคณะกรรมการกฤษฎกา ผพพากษาในศาลฎกาสองคนซงด ารงต าแหนงไม ต ากวาผพพากษาศาลฎกาและไดรบเลอกโดยทประชมใหญศาลฎกา ผแทน

๖๔ รวมกฎหมายปกครอง

คณะกรรมการขาราชการอยการหนงคน ผแทนคณะกรรมการขาราชการพลเรอนหนงคน ผแทนคณะกรรมการสภาทนายความหนงคน ผแทนคณะนตศาสตรหรอเทยบเทาของสถาบนอดมศกษาของรฐทกแหงซงเลอกกนเองใหเหลอสองคน และผแทนคณะรฐศาสตรหรอเทยบเทาของสถาบนอดมศกษาของรฐทกแหงซงเลอกกนเองใหเหลอหนงคนเปนกรรมการ และใหกรรมการดงกลาวเลอกกรรมการดวยกนเองคนหนงเปนประธานกรรมการ

ใหคณะกรรมการตามวรรคหนงเลอกขาราชการฝายศาลปกครองคนหนงท าหนาทเปนเลขานการ

มาตรา ๙๘ ใหคณะกรรมการคดเลอกตลาการในศาลปกครองสงสดคดเลอกบคคลผมคณสมบตตามพระราชบญญตนและมความรความสามารถและความประพฤตเหมาะสมทจะแตงตงเปนตลาการในศาลปกครองสงสดไมเกนยสบสามคน และใหน าความในมาตรา ๑๕ วรรคหนง มาใชบงคบโดยอนโลม ทงน ตองด าเนนการใหแลวเสรจภายในหกสบวนนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ

ใหคณะกรรมการคดเลอกตลาการในศาลปกครองสงสดจดท าบญชรายชอบคคลทจะคดเลอกจากผทสนใจสมครและผทสถาบนหรอองคกรทเกยวของกบผทมคณสมบตตามมาตรา ๑๓ (๔) เสนอขน และใหบคคลดงกลาวแสดงหลกฐานผลงานทางวชาการหรอทางประสบการณทบงชถงความรความสามารถทเหมาะสมส าหรบต าแหนงตลาการในศาลปกครองสงสดเพอสรรหาบคคลทมความรความสามารถเหมาะสมทสดตามจ านวนทก าหนดในวรรคหนงในการนใหเปดเผยบญชรายชอบคคลทจะคดเลอกและรายชอบคคลทไดรบการคดเลอกใหทราบทวไป และเชญชวนใหบคคลในวงการกฎหมายและการบรหารราชการแผนดนใหขอคดเหนและน ามาพจารณากอนน ารายชอผทไดรบการคดเลอกในชนทสดเสนอตอนายกรฐมนตรเพอด าเนนการตอไป

เมอมพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ แตงตงตลาการในศาลปกครองสงสดตามวรรคหนงแลว ใหคณะกรรมการคดเลอกตลาการในศาลปกครองสงสดเปนอนพนจากหนาท และใหตลาการในศาลปกครองสงสดคดเลอกตลาการในศาลปกครองสงสดดวยกนเอง เปนประธานศาลปกครองสงสดหนงคน รองประธานศาลปกครองสงสดสองคน และตลาการหวหนาคณะศาลปกครองสงสดสคน และใหน าความในมาตรา ๑๕ วรรคสอง และวรรคสาม มาใชบงคบโดยอนโลม

๖๕ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๙๙ ในระยะเรมแรกใหทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดซงไดรบแตงตงตามมาตรา ๙๘ คดเลอกรายชอบคคลผมคณสมบตและมความเหมาะสมทจะแตงตงเปนอธบดศาลปกครองชนตน รองอธบดศาลปกครองชนตนศาลละหนงคน และตลาการศาลปกครองชนตนอกไมเกนหนงรอยสามสบคน และใหด าเนนการตามมาตรา ๙๘ วรรคสอง โดยอนโลมกอนเสนอรายชอใหนายกรฐมนตรน าความกราบบงคมทลเพอทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ แตงตง

มาตรา ๑๐๐ เมอมการแตงตงตลาการในศาลปกครองสงสดตาม มาตรา ๙๘ และตลาการในศาลปกครองชนตนตามมาตรา ๙๙ แลว ใหวฒสภา คณะรฐมนตร และประธานศาลปกครองสงสดด าเนนการใหมการเลอกกรรมการตลาการศาลปกครองภายในเกาสบวน

มาตรา ๑๐๑ ในระยะเรมแรกจนถงวนท ๓๐ กนยายน พ.ศ. ๒๕๔๔ มใหน ามาตรา ๓๐ วรรคสอง มาใชบงคบ และใหตลาการศาลปกครองชนตน ตลาการหวหนาคณะศาลปกครองชนตน และรองอธบดศาลปกครองชนตนไดรบเงนเดอนในขนต าของต าแหนง แตถาผทโอนมาเคยไดรบเงนเดอนสงกวา ขนต าของต าแหนง การใหไดรบเงนเดอนอตราใดใหเปนไปตามท ก.ศป. ก าหนด

มาตรา ๑๐๒ ในกรณทผโอนมาเปนตลาการศาลปกครองหรอขาราชการฝายศาลปกครองเปนขาราชการตามกฎหมายวาดวยบ าเหนจบ านาญขาราชการอยแลวกอนวนทบทบญญตหมวด ๓ แหงพระราชบญญตกองทนบ าเหนจบ านาญขาราชการ พ.ศ. ๒๕๓๙ ใชบงคบ แตมไดสมครเปนสมาชกกองทนบ าเหนจบ านาญขาราชการ ใหมสทธไดรบบ าเหนจบ านาญตามกฎหมายวาดวยบ าเหนจบ านาญขาราชการ

มาตรา ๑๐๓ เมอไดมการแตงตงตลาการศาลปกครองตามมาตรา ๙๘ และมาตรา ๙๙ แลว ใหประธานศาลปกครองสงสดประกาศในราชกจจานเบกษาก าหนดวนเปดท าการศาลปกครองสงสด ศาลปกครองกลาง และศาลปกครองในภมภาค ส าหรบศาลปกครองสงสดและศาลปกครองกลางตองเปดท าการไมเกนหนงรอยแปดสบวน นบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ ส าหรบศาลปกครองในภมภาคตามมาตรา ๙๔ ใหด าเนนการเปดท าการตามความจ าเปนโดยค านงถงการคดเลอกตลาการศาลปกครองทมความรความสามารถเหมาะสม แตทงน ตองไมนอยกวาปละเจดศาล

๖๖ รวมกฎหมายปกครอง

ในระหวางทเปดท าการศาลปกครองในภมภาคตามมาตรา ๙๔ ยงไมครบทกแหงใหทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดมอ านาจออกประกาศในราชกจจานเบกษา ก าหนดใหศาลปกครองในภมภาคทเปดท าการแลวมเขตอ านาจในจงหวดใด ทอยใกลเคยงกบศาลปกครองนนเพมเตมไดตามทสมควร

เมอไดมประกาศวนเปดท าการศาลปกครองกลางแลว บรรดาเรองทรองทกขตอคณะกรรมการวนจฉยรองทกขซงอยในระหวางการพจารณาหรอทมค าวนจฉยของคณะกรรมการวนจฉยรองทกขแลว แตนายกรฐมนตรยงมไดสงการ ใหโอนไปเปนคดของศาลปกครองกลาง และถาศาลปกครองกลาง เหนวาเปนคดตามมาตรา ๙ กใหพจารณาและมค าพพากษาตอไป

เพอความสะดวกในการด าเนนคดปกครองของผรองทกข ถาไดมการเปดท าการศาลปกครองในภมภาคแลว เมอเหนสมควร ศาลปกครองกลางจะโอนคดนนไปยงศาลปกครองในภมภาคทมเขตอ านาจกได

การด าเนนกระบวนพจารณาและพพากษาคดปกครองทโอนมาตามวรรคสาม ใหเปนไปตามระเบยบททประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดก าหนด ทงน โดยไมขดหรอแยงกบบทแหงพระราชบญญตน

มาตรา ๑๐๔ ในระหวางทยงไมมระเบยบหรอประกาศเกยวกบการบรหารงานบคคลตามมาตรา ๘๔ ใหน ากฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการพลเรอนมาใชบงคบกบขาราชการฝายศาลปกครองโดยอนโลม โดยใหคณะกรรมการขาราชการฝายศาลปกครองมอ านาจหนาทเปนคณะกรรมการขาราชการพลเรอนตามกฎหมายดงกลาว

ในระยะเรมแรก ใหขาราชการฝายศาลปกครองท าการคดเลอกขาราชการฝายศาลปกครองดวยกนเองจ านวนสามคนเพอเปนกรรมการขาราชการฝายศ าลปกครองโดยไมชกชา ในระหวางทยงไมมการแตงตงต าแหนงใดซงเปนกรรมการขาราชการฝายศาลปกครองโดยต าแหนง ใหคณะกรรมการขาราชการฝายศาลปกครองประกอบดวยกรรมการขาราชการฝายศาลปกครองเทาทมอย

มาตรา ๑๐๕ บรรดาคดทไดยนฟองหรออยในระหวางการพจารณาคดของศาลอนอยแลวในวนทพระราชบญญตนใชบงคบ และมลกษณะเปนคดปกครองตามพระราชบญญตน ใหศาลนนด าเนนกระบวนพจารณาและมค าพพากษาตอไปจนคดนนถงทสด

๖๗ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๑๐๖ สทธรองทกขตอคณะกรรมการวนจฉยรองทกขตามมาตรา ๑๑ แหงพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. ๒๕๓๙ ในคดทไมอยในอ านาจของศาลปกครองตามพระราชบญญตน ใหถอวาเปนสทธฟองคดตอศาลยตธรรม

มาตรา ๑๐๗ ในวาระเรมแรกกอนทส านกงานศาลปกครองจะไดรบงบประมาณรายจายประจ าป ให ก.ศป. จดท าแผนงานในการด าเนนการของ ศาลปกครองและแผนงานการจดตงและการบรหารงานของส านกงานศาลปกครองเสนอตอคณะรฐมนตรเพอขอรบเงนอดหนนเปนคาใชจายในการด าเนนการและการบรหารงานตามแผนงานดงกลาว

ใหคณะรฐมนตรพจารณาจดสรรเงนงบประมาณรายจายเปนเงนอดหนนทวไปเพอเปนคาใชจายในการด าเนนการตามแผนงานท ก.ศป. เสนอตามความจ าเปน

ผรบสนองพระบรมราชโองการ ชวน หลกภย นายกรฐมนตร

๖๘ รวมกฎหมายปกครอง

บญชอตราเงนเดอนและเงนประจ าต าแหนงตลาการศาลปกครอง ๑๐๔

ชนศาล ชน

เงนเดอน ต าแหนง

เงนเดอน (บาท)

เงนประจ า ต าแหนง (บาท)

ศาลปกครองสงสด

๔ ประธานศาลปกครองสงสด 83,090 ๕5,๐๐๐ ๓ รองประธานศาลปกครองสงสด

ตลาการหวหนาคณะศาลปกครองสงสด ตลาการศาลปกครองสงสด อธบดศาลปกครองชนตน รองอธบดศาลปกครองชนตน ตลาการหวหนาคณะศาลปกครองชนตน ตลาการศาลปกครองชนตน

81,920

80,540

50,000

42,500

ศาลปกครองชนตน

๒ รองอธบดศาลปกครองชนตน ตลาการหวหนาคณะศาลปกครองชนตน ตลาการศาลปกครองชนตน

76,800 ๔๑,๕๐๐

๑ ตลาการศาลปกครองชนตน 74,360 ๓๐,๐๐๐

๑๐๔ บญชอตราเงนเดอนและเงนประจ าต าแหนงตลาการศาลปกครอง ใชบญชทแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตง ศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 11) ตงแตวนท 29 ธนวาคม 2561 เปนตนไป

๖๙ รวมกฎหมายปกครอง

หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยไดบญญตใหจดตงศาลปกครองขน เพอใหมอ านาจพจารณาพพากษาคดทมขอพพาททางกฎหมายปกครองระหวางเอกชนกบหนวยงานของรฐหรอเจาหนาทของรฐ หรอระหวางหนวยงานของรฐหรอเจาหนาทของรฐดวยกน เกยวกบการกระท าหรอการละเวนการกระท าทหนวยงานของรฐหรอเจาหนาทของรฐตองปฏบตตามกฎหมาย หรอเนองจากการกระท าหรอการละเวนการกระท าทหนวยงานของรฐหรอเจาหนาทของรฐตองรบผดชอบในการปฏบตหนาทตามกฎหมาย ซงตามอ านาจหนาทของศาลปกครองดงกลาวเปนเรองทเกยวของกบการออกกฎหรอค าสงทางปกครอง การกระท าละเมดในทางปกครอง หรอการท าสญญาทางปกครอง อนเปนเรองของกฎหมายมหาชน และโดยทระบบการพจารณาและพพากษาคดจ าเปนตองมกระบวนการเปนพเศษตางจากคดปกตทว ๆ ไป เพราะผลแหงค าพพากษาอาจกระทบถงการบรหารราชการแผนดน หรอตองจายเงนภาษอากรของสวนรวมเปนคาชดเชยหรอคาเสยหายแกเอกชน ในขณะเดยวกนเอกชนจะอยในฐานะเสยเปรยบทไมอาจทราบขอมลจากหนวยงานของรฐได ในการพจารณาจงจ าเปนตองใชระบบไตสวนเพอหาขอเทจจรงทแทจรง และตองมตลาการทมความเชยวชาญเปนการเฉพาะซงสามารถตรวจสอบไดจากฝายบรหาร ฝายนตบญญต และประชาชนทวไปซงจะถกกระทบในทางใดทางหนงจากค าพพากษาของศาลปกครอง รวมทงตองมหนวยงานธรการของศาลปกครองทเปนอสระ ฉะนน เพอใหเปนไปตามเจตนารมณของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย จงจ าเปนตองตราพระราชบญญตน พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕๑๐๕

หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ไดก าหนดใหตลาการ ศาลปกครองไดรบเงนเดอนและเงนประจ าต าแหนงส าหรบต าแหนงตาง ๆ โดยเทยบเคยงกบอตราเงนเดอนและเงนประจ าต าแหนงของขาราชการตลาการศาลยตธรรมในระดบเดยวกน และเนองดวยไดมการเปลยนแปลงอตราเงนเดอนและเงนประจ าต าแหนงของขาราชการตลาการศาลยตธรรมใหรบในอตราใหมตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการฝายตลาการศาลยตธรรม พ.ศ. ๒๕๔๓ สมควรปรบปรงอตรา ๑๐๕ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๑๙/ตอนท ๒๙ ก/หนา ๑/๓๑ มนาคม ๒๕๔๕

๗๐ รวมกฎหมายปกครอง

เงนเดอนและเงนประจ าต าแหนงของตลาการศาลปกครองใหเทาเทยมกนจงจ าเปนตองตราพระราชบญญตน พระราชบญญตจดต งศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๔๘๑๐๖

หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทในปจจบนการฟองคดปกครองทขอใหศาลสงใหใชเงนหรอสงมอบทรพยสนอนสบเนองจากคดตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๓) หรอ (๔) แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ คกรณจะตองเสยคาธรรมเนยมศาลโดยไมมขอยกเวนใด ๆ ท าใหเปนภาระแกคกรณทไมมทรพยสนเพยงพอทจะเสยคาธรรมเนยมศาล หรอท าใหไดรบความเดอดรอนเกนสมควรถาไมไดรบยกเวนคาธรรมเนยมศาล ดงนน สมควรก าหนดใหศาลปกครองมอ านาจพจารณาอนญาตการขอยกเวนคาธรรมเนยมศาลได ประกอบกบคดดงกลาว มลกษณะเดยวกบคดทมค าขอใหปลดเปลองทกขอนอาจค านวณเปนราคาเงนไดตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง สมควรก าหนดอตราคาธรรมเนยมศาลในการฟองคดปกครองใหสอดคลองกน จงจ าเปนตองตราพระราชบญญตน พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๔) พ.ศ. ๒๕๕๐๑๐๗

หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทเปนการสมควรแกไขเพมเตมบญชอตราเงนเดอนและเงนประจ าต าแหนงตลาการศาลปกครองเพอใหเหมาะสมกบภาวะเศรษฐกจทเปลยนแปลงไปโดยปรบอตราเงนเดอนเพมขนในอตรารอยละสาม ตงแตวนท ๑ เมษายน พ.ศ. ๒๕๔๗ และปรบอตราเงนเดอนเพมขนอกในอตรารอยละหา ตงแตวนท ๑ ตลาคม พ.ศ. ๒๕๔๘ และก าหนดใหตลาการศาลปกครองมสทธไดรบเงนเพมคาครองชพชวคราว เพอใหเหมาะสมกบภาวะเศรษฐกจทเปลยนแปลงไปและสอดคลองกบขาราชการประเภทตาง ๆ นอกจากน ในกรณทมการปรบอตราเงนเดอนตลาการศาลปกครองเพมเปนรอยละเทากนทกอตราและไมเกนรอยละสบของ

๑๐๖ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๒๒/ตอนท ๑๔ ก/หนา ๒๖/๘ กมภาพนธ ๒๕๔๘ ๑๐๗ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๒๔/ตอนท ๔๖ ก/หนา ๑๑/๒๔ สงหาคม ๒๕๕๐

๗๑ รวมกฎหมายปกครอง

อตราท ใชบงคบอย สมควรก าหนดใหกระท าไดโดยตราเปนพระราชกฤษฎกา จงจ าเปนตองตราพระราชบญญตน พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๕) พ.ศ. ๒๕๕๑๑๐๘ หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทเมอศาลปกครองไดเปดท าการแลวท าใหมการแยกสญญาทางปกครองออกจากสญญาทางแพงนบวามผลความส าคญอยางยง ทงในเรองของศาลทมเขตอ านาจเหนอคด กฎหมายสารบญญตและกฎหมายวธบญญตทจะน ามาใชในคดนน สญญาทางปกครองจงเปนหลกเกณฑใหมทแมแตนกกฎหมายยงถกเถยงเพอคนหาความหมายแนวทางทเหมาะสมหรอควรจะเปนในแตละปหนวยงานของรฐไดท าสญญากบเอกชนหรอกบหนวยงานของรฐดวยกนในกจกรรมทหลากหลายตงแตกจกรรมขนาดเลกจนถงโครงการขนาดใหญ เชน สญญาจดซอวสดอปกรณตาง ๆ สญญาจางกอสรางอาคาร ถนนหรอสงปลกสรางอน ๆ สญญาสมปทาน ฯลฯ หากนบรวมมลคาตามสญญาเหลานจะเกยวของกบเงนงบประมาณแผนดนจ านวนมาก แตเนองจากการฟองคดพพาทเกยวกบสญญาทางปกครองตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๔) แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ใหยนฟองคดภายในหนงป นบแตวนทรหรอควรรถงเหตแหงการฟองคด แตไมเกนสบปนบแตวนทมเหตแหงการฟองคดซงเดมสญญาดงกลาวมอายความถงสบปตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย เมอไดมการตความสญญาโดยศาลปกครองหรอคณะกรรมการวนจฉยชขาดอ านาจหนาทระหวางศาลวาเปนสญญาประเภทใด หากตความวาเปนสญญาทางปกครองจะท าใหก าหนดระยะเวลาในการฟองคดลดเหลอเพยงหนงป เปนเหตใหระยะเวลาฟองคดสนลงโดยผลของกฎหมายตามมาตรา ๕๑ แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ สมควรแกไขระยะเวลาฟองคดดงกลาวใหยาวขน นอกจากนนปจจบนยงมปญหาการตความความหมายของเรองประโยชนแกสวนรวม จงเหนควรบญญตเรองนไวในบทนยาม เพอใหเกดความชดเจนในการใชกฎหมายยงขน จงจ าเปนตองตราพระราชบญญตน

๑๐๘ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๒๕/ตอนท ๓๙ ก/หนา ๑/๒๗ กมภาพนธ ๒๕๕๑

๗๒ รวมกฎหมายปกครอง

พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๖) พ.ศ. ๒๕๕๔๑๐๙ หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทปจจบนปรมาณคดปกครองประเภททตองด าเนนกระบวนพจารณาโดยเรงดวนใหทนตอการแกไขเยยวยาความเดอดรอนหรอเสยหายแกคกรณหรอเพอประโยชนในการบรหารราชการแผนดนของรฐมจ านวนเพมมากขน เชน คดเกยวกบการสอบคดเลอกเขาศกษาตอ และการแตงตงขาราชการในหนวยงานทางปกครอง เปนตน ซงหากใหคดปกครองประเภทดงกลาวด าเนนการตามขนตอนและมผรบผดชอบเชนเดยวกบคดปกครองทวไป อาจเปนผลท าใหการพจารณาพพากษาคดทตองอาศยความเชยวชาญเฉพาะดาน และตองด าเนนกระบวนพจารณาโดยเรงดวนมความลาชา สมควรเพมอ านาจในการจดตงแผนกหรอหนวยงานทเรยกชออยางอนในศาลปกครองสงสด หรอศาลปกครองชนตน และก าหนดต าแหนงตลาการศาลปกครองทเรยกชออยางอน เพอท าหนาทพจารณาพพากษาคดดงกลาวโดยเฉพาะ อกทง เพอใหการบรหารงานบคคลของศาลเปนไปอยาง มประสทธภาพยงขน และเหมาะสมกบการอ านวยความยตธรรมใหแกประชาชน รวมทงแกไขบทบญญตเกยวกบการก าหนดจ านวน ตลาการศาลปกครองใหสอดคลองกบหลกการและบทบญญตของรฐธรรมนญ จงจ าเปนตองตราพระราชบญญตน พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคด ปกครอง (ฉบบท ๗) พ.ศ. ๒๕๕๗๑๑๐ หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทองคประกอบของคณะกรรมการตลาการศาลปกครองทผานมาไดบญญตไวเฉพาะในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๔๐ และรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ โดยมไดบญญตไวในพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ สมควรก าหนดบทบญญตเกยวกบองคประกอบของคณะกรรมการตลาการศาลปกครองไวในพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ และแกไขเพมเตมคณสมบต ลกษณะตองหาม วธการ

๑๐๙ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๒๘/ตอนท ๒๙ ก/หนา ๑/๒๗ เมษายน ๒๕๕๔ ๑๑๐ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๓๑/ตอนท ๗๙ ก/หนา ๔/๔ ธนวาคม ๒๕๕๗

๗๓ รวมกฎหมายปกครอง

เลอก และการพนจากต าแหนง ของกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒ ใหสอดคลองกบการก าหนดบทบญญตดงกลาว จงจ าเปนตองตราพระราชบญญตน พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคด ปกครอง (ฉบบท ๘) พ.ศ. ๒๕๕๙๑๑๑ หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทปจจบนการด าเนนการบงคบคดปกครองยงมขอขดของ เนองจากกฎหมายไมไดก าหนดรายละเอยดในการด าเนนการบงคบคดปกครองใหครอบคลมคดปกครองทกประเภท ซงคดปกครองมลกษณะเฉพาะไมสามารถน าหลกการของการบงคบคดแพงมาใชในการด าเนนการบงคบคดใหมประสทธภาพในทกกรณได อกทงไมมบทบญญตก าหนดอ านาจและหนาทของเจาพนกงานบงคบคด ตลอดจนมาตรการทจะบงคบใหหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐปฏบตตามค าบงคบของศาลปกครองใหถกตองครบถวนภายในเวลาอนสมควร อกทงสมควรก าหนดใหในกรณทมการอทธรณค าพพากษาของศาลปกครองชนตน คกรณฝายชนะคดในคดทก าหนดอาจยนค าขอตอศาลปกครองชนตนหรอศาลปกครองสงสด แลวแตกรณ เพอใหมการปฏบตตามค าบงคบได ทงน เพอไมใหประชาชนตองรอการปฏบตตามค าพพากษาในระหวางการพจารณาคดชนอทธรณ จงจ าเปนตองตราพระราชบญญตน พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๕๙๑๑๒ หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทสมควรแกไขเพมเตมบทบญญตบางประการในพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ใหเหมาะสมยงขน โดยปรบปรงบทบญญตเกยวกบการแตงตงตลาการศาลปกครองชนตน การเลอนตลาการศาลปกครองชนตนซงด ารงต าแหนงไมต ากวาตลาการหวหนาคณะศาลปกครองชนตนไปด ารงต าแหนงตลาการศาลปกครองสงสดได เพอคงความตอเนองในการปฏบตหนาททจ าเปนตองอาศยความเชยวชาญและความช านาญในการด าเนนกระบวนพจารณาคดปกครอง วาระการด ารงต าแหนงประธานศาล

๑๑๑ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๓๓/ตอนท ๓๖ ก/หนา ๑/๒๖ เมษายน ๒๕๕๙ ๑๑๒ ราชกจจานเบกษา เลม 134/ตอนท 98 ก/หนา 5/26 กนยายน 2562

๗๔ รวมกฎหมายปกครอง

ปกครองสงสดโดยใหมวาระสป การด าเนนการทางวนยแกขาราชการตลาการศาลปกครอง ก าหนดใหมคณะกรรมการบรหารศาลปกครองมอ านาจหนาทก ากบดแลการบรหารราชการของศาลปกครอง โดยเฉพาะอยางยงเรองการบรหารงานทวไป งบประมาณ การเงน ทรพยสน และการด าเนนการอนของศาลปกครอง รวมทงงานธรการของส านกงานศาลปกครองใหเปนไปตามกฎหมาย ระเบยบ แบบแผน และประเพณปฏบตของทางราชการศาลปกครอง เพอใหการบรหารราชการศาลปกครองเปนไปดวยความเรยบรอยยงขน และปรบปรงองคประกอบและอ านาจหนาทของคณะกรรมการขาราชการฝายศาลปกครองใหเหมาะสมยงขน ตลอดจนก าหนดเรองการด ารงต าแหนงเลขาธการส านกงานศาลปกครองและการด าเนนการทางวนยแกเลขาธการส านกงานศาลปกครอง จงจ าเปนตองตราพระราชบญญตน พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๑๐) พ.ศ. ๒๕๖๑๑๑๓ หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย มาตรา ๑๙๐ บญญตใหพระมหากษตรยทรงแตงตงและใหตลาการพนจากต าแหนง แตในกรณทพนจากต าแหนงเพราะความตายหรอเกษยณอาย พนจากต าแหนงตามวาระ หรอพนจากราชการเพราะถกลงโทษ ใหน าความกราบบงคมทลเพอทรงทราบ มาตรา ๑๙๘ บญญตใหการบรหารงานบคคลเกยวกบตลาการศาลปกครองตองด าเนนการโดยคณะกรรมการตลาการศาลปกครองซงประกอบดวยประธานศาลปกครองสงสดเปนประธานและกรรมการผทรงคณวฒซงเปนตลาการในศาลปกครอง และผทรงคณวฒซงไมเปนหรอเคยเปนตลาการในศาลปกครองไมเกนสองคน บรรดาทไดรบเลอกจากขาราชการตลาการศาลปกครอง ทงน ตามทกฎหมายบญญตและมาตรา ๒๓๑ บญญตใหผตรวจการแผนดนอาจเสนอเรองตอศาลปกครองไดเมอเหนวามกรณกฎ ค าสงหรอการกระท าใดของหนวยงานของรฐหรอเจาหนาทของรฐ มปญหาเกยวกบความชอบดวยรฐธรรมนญหรอกฎหมาย สมควรแกไขเพมเตมพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ในเรองดงกลาวใหสอดคลองกบบทบญญตของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ประกอบกบ มาตรา ๑๘๘ วรรคสอง บญญตใหผพพากษาและตลาการยอมมอสระในการพจารณาพพากษาอรรถคดสมควรก าหนดความคมครองตลาการในการพจารณาพพากษาอรรถคดซงไดกระท าโดยสจรต ๑๑๓ ราชกจจานเบกษา เลม 135/ตอนท 97 ก/หนา 6/21 พฤศจกายน 2561

๗๕ รวมกฎหมายปกครอง

นอกจากนนสมควรปรบปรงการพจารณาพพากษาคดและการบรหารจดการคดของศาลปกครองใหมประสทธภาพมากยงขนโดยก าหนดใหสามารถยนค าฟองโดยสงทางไปรษณยอเลกทรอนกส สอดจทลอนใด หรอโทรสาร เพอประโยชนในการเขาถงกระบวนการยตธรรมทางปกครองไดโดยงาย สะดวกรวดเรว และทวถง รวมทงก าหนดกระบวนพจารณาโดยวธการทางอเลกทรอนกสหรอระบบการประชมทางจอภาพ ตลอดจนแกไขเพมเตมกระบวนพจารณาในการพจารณาค าขอยกเวนคาธรรมเนยมศาล การนงพจารณาคดในกรณทมความจ าเปนเรงดวนและการไมจดใหมการนงพจารณาคดส าหรบคดทอทธรณค าพพากษาของศาลปกครองชนตน จงจ า เปนตองตราพระราชบญญตน พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๑๑) พ.ศ. ๒๕๖๑๑๑๔ หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทเปนการสมควรแกไขเพมเตมบญชอตราเงนเดอนและเงนประจ าต าแหนงตลาการศาลปกครองเพอใหเหมาะสมกบภาวะเศรษฐกจและคาครองชพทเพมสงขน โดยก าหนดใหถอวาเงนเพม คาครองชพชวคราวตามภาวะเศรษฐกจตามระเบยบ ก.ศป. วาดวยการจายเงนเพมคาครองชพชวคราวตลาการศาลปกครอง พ.ศ. ๒๕๕๗ ซงตลาการศาลปกครองไดรบไปแลวตงแตวนท ๑ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๗ เปนตนมาจนถงวนกอนวนทพระราชบญญตนใชบงคบเปนสวนหนงของเงนเดอนและเงนประจ าต าแหนงทไดรบการปรบเพมตามบญชอตราเงนเดอนและเงนประจ าต าแหนงตลาการศาลปกครอง และใหการไดรบเงนเพมคาครองชพชวคราวในกรณนนสนสดลงในวนทพระราชบญญตนใชบงคบ จงจ าเปนตองตราพระราชบญญตน พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๑๒) พ.ศ. ๒๕๖๒๑๑๕ หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทการไกลเกลยขอพพาทเปนกระบวนการหนงทชวยใหการบรหารจดการคดมประสทธภาพมากยงขน

๑๑๔ ราชกจจานเบกษา เลม 135/ตอนท 112 ก/หนา 8/28 ธนวาคม 2561 ๑๑๕ ราชกจจานเบกษา เลม 136/ตอนท 56 ก/หนา 247/30 เมษายน 2562

๗๖ รวมกฎหมายปกครอง

เนองจากเปนการเปดโอกาสและสงเสรมใหคกรณมทางเลอกในการระงบขอพพาททางปกครองไดอกทางหนง สมควรเพมบทบญญตใหศาลปกครองมอ านาจไกลเกลยขอพพาทในคดปกครองภายใตหลกความชอบดวยกฎหมาย เพอใหขอพพาททางปกครองยตลงไดอยางรวดเรวยงขนดวยความสมครใจของคกรณ และรกษาไวซงสมพนธทดระหวางกน ตลอดจนสงเสรมใหการบรหารจดการคดของศาลปกครองมประสทธภาพและประสทธผลเพมขน จงจ าเปนตองตราพระราชบญญตน

ระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง

พ.ศ. ๒๕๔๓

โดยทมาตรา ๔๔ และมาตรา ๖๖ แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ก าหนดใหการด าเนนการทงปวงเกยวกบ การฟอง การรองสอด การเรยกบคคล หนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐ เขามาเปนคกรณในคด การด าเนนกระบวนพจารณา การรบฟงพยานหลกฐาน และ การพพากษาคดปกครอง รวมทงการก าหนดมาตรการหรอวธการเพอบรรเทาทกขชวคราวกอนการพพากษานอกจากทบญญตไวแลวในพระราชบญญตดงกลาว เปน ไปตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดโดยระเบยบของทประชมใหญตลาการใน ศาลปกครองสงสด

ฉะนน อาศยอ านาจตามความในมาตรา ๔๔ และมาตรา ๖๖ แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดจงออกระเบยบไว ดงตอไปน

ขอ ๑ ระเบยบน เรยกวา “ระเบยบของทประชมใหญตลาการใน ศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๓”

ขอ ๒๑๑๖ ระเบยบนใหใชบงคบตงแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป

๑๑๖ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๑๗/ตอนท ๑๐๘ ก/หนา ๓๐/๑๗ พฤศจกายน ๒๕๔๓

๗๗ รวมกฎหมายปกครอง

ขอ ๓ ในระเบยบน ถาขอความมไดแสดงใหเหนเปนอยางอน “ศาล” หมายความวา ศาลปกครอง หรอตลาการศาลปกครอง “ศาลปกครอง” หมายความวา ศาลปกครองชนตน หรอศาลปกครองสงสด “ตลาการหวหนาคณะ” หมายความวา ตลาการหวหนาคณะศาลปกครอง

ชนตน หรอตลาการหวหนาคณะศาลปกครองสงสด “ตลาการเจาของส านวน” หมายความวา ตลาการศาลปกครองซงไดรบ

แตงตงใหเปนตลาการเจาของส านวน “ตลาการผแถลงคด” หมายความวา ตลาการศาลปกครองซงไดรบแตงตงให

เปนผแถลงคดปกครอง “ค าแถลงการณ” หมายความวา สรปขอเทจจรง ขอกฎหมาย และ

ความเหนของตลาการผแถลงคดทเสนอตอองคคณะพจารณาพพากษา “ส านกงาน”๑๑๗ หมายความวา ส านกบงคบคดปกครอง หรอส านกงาน

ศาลปกครองในภมภาคและใหหมายความรวมถงพนกงานเจาหนาททปฏบตงานบงคบคด

“เจาพนกงานบงคบคด”๑๑๘ หมายความวา ขาราชการฝายศาลปกครองทมคณสมบตตามประกาศ ก.ศป. เรอง คณสมบตของขาราชการฝายศาลปกครองทจะไดรบการแตงตงเปนเจาพนกงานบงคบคดผมอ านาจหนาทปฏบตตามทบญญตไวในกฎหมายวาดวยการจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครองและระเบยบน เพอคมครองสทธของคกรณในระหวางการพจารณา หรอเพอบงคบตามค าพพากษาหรอค าสง และใหหมายความความถงเอกชนหรอบคคลอนทไดรบมอบหมายจากเจาพนกงานบงคบคด ใหปฏบตราชการแทนภายใตการก ากบดแลของเจาพนกงานบงคบคดดวย

“เจาหนตามค าพพากษา”๑๑๙ หมายความวา คกรณหรอบคคลซงเปนฝายชนะคดหรอบคคลทศาลมค าพพากษาหรอค าสงใหไดรบช าระหนหรอบคคลซงไดรบโอนหรอรบชวงสทธตามค าพพากษาหรอค าสง และใหหมายความรวมถงคกรณฝายทชนะคดตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๑) (๒) (๕) หรอ (๖) ดวย

“ลกหนตามค าพพากษา”๑๒๐ หมายความวา คกรณหรอบคคลทศาลม ค าพพากษาหรอค าสงใหช าระหน และใหหมายความรวมถงคกรณหรอบคคลทตองปฏบตตามค าพพากษาหรอค าสง ๑๑๗ ระเบยบทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 8) พ.ศ. 2562 ๑๑๘ ระเบยบทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 8) พ.ศ. 2562 ๑๑๙ ระเบยบทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 8) พ.ศ. 2562 ๑๒๐ ระเบยบทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 8) พ.ศ. 2562

๗๘ รวมกฎหมายปกครอง

ขอ ๔ ใหประธานศาลปกครองสงสดรกษาการตามระเบยบน และใหมอ านาจวนจฉยชขาดปญหาเกยวกบการปฏบตตามระเบยบน กบใหมอ านาจออกประกาศหรอค าสงเพอประโยชนในการปฏบตตามระเบยบน

ภาค ๑ บททวไป

ขอ ๕ วธพจารณาคดปกครองเปนวธพจารณาโดยใชระบบไตสวนตามท

ก าหนดไวในกฎหมายวาดวยการจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครองและระเบยบน

ในกรณทกฎหมายหรอระเบยบตามวรรคหนงมไดก าหนดเรองใดไวโดยเฉพาะ ใหด าเนนการตามหลกกฎหมายทวไปวาดวยวธพจารณาคดปกครอง

ขอ ๖ ระยะเวลาตามทก าหนดไวในระเบยบนหรอตามทศาลก าหนด เมอศาลเหนสมควรหรอเมอคกรณมค าขอ ศาลมอ านาจยนหรอขยายไดตามความจ าเปนเพอประโยชนแหงความยตธรรม

ขอ ๗ ในกรณทมไดมการปฏบตตามบทบญญตแหงกฎหมายวาดวยการจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครองหรอระเบยบน ในสวนทเกยวกบกระบวนพจารณาในการเสนอค าฟองและตรวจค าฟอง การแสวงหาขอเทจจรง การสรปส านวน การรบฟงพยานหลกฐาน หรอในการด าเนนกระบวนพจารณาอนกอนมค าพพากษาหรอค าสงชขาดคด เมอศาลเหนสมควรหรอเมอคกรณฝายทเสยหายเนองจากการทมไดปฏบตเชนวานนมค าขอ ศาลมอ านาจสงเพกถอนกระบวนพจารณาทผดระเบยบนนเสยทงหมดหรอบางสวน หรอสงแกไขหรอมค าสงในเรองนนอยางหนงอยางใดตามทเหนสมควร

ขอคานเรองผดระเบยบตามวรรคหนง คกรณฝายทเสยหายอาจยกขนกลาวไดไมวาในเวลาใด ๆ กอนมค าพพากษาหรอค าสงชขาดคด แตตองไมชากวาแปดวน นบแตวนททราบถงเหตดงกลาว ทงน คกรณทยนค าขอจะตองไมด าเนนการอนใดขนใหมหลงจากทไดทราบเรองผดระเบยบแลว หรอตองมไดใหสตยาบนแกการผดระเบยบนน

การทศาลสงเพกถอนกระบวนพจารณาทผดระเบยบใดอนมใชเรองทคกรณละเลยไมด าเนนกระบวนพจารณาเรองนนภายในระยะเวลาทกฎหมาย ระเบยบน

๗๙ รวมกฎหมายปกครอง

หรอทศาลก าหนดไว ไมตดสทธคกรณนนในอนทจะด าเนนกระบวนพจารณานนใหมใหถกตองได

ขอ ๘ ศาลมอ านาจออกขอก าหนดใด ๆ แกคกรณหรอแกบคคลใดทอยตอหนาศาลตามทเหนจ าเปนเพอรกษาความเรยบรอยในบรเวณศาล หรอเพอใหการด าเนนคดปกครองเปนไปดวยความเทยงธรรมและรวดเรว อ านาจเชนวานใหรวมถงการสงหามคกรณมใหด าเนนคดปกครองในทางกอความร าคาญ ในทางประวงใหลาชา หรอในทางฟมเฟอยเกนสมควร

การฝาฝนไมปฏบตตามขอก าหนดตามวรรคหนง เปนการละเมดอ านาจศาลและศาลมอ านาจสงลงโทษตามมาตรา ๖๔

ขอ ๙ บรรดากระบวนพจารณาตลอดจนการพพากษาหรอการมค าสง ในคดปกครอง ซงศาลเปนผท านน ใหท าเปนภาษาไทย

บรรดาเอกสารหรอพยานหลกฐานของคกรณหรอของบคคลใด ๆ หรอทศาลหรอพนกงานเจาหนาทของศาลไดท าขน ซงประกอบเปนส านวนคดนน ใหท าเปนภาษาไทย

ในกรณท เ อกสารหรอพยานหลกฐานท ส งต อศาลไดท าข น เปนภาษาตางประเทศ ใหศาลสงใหคกรณหรอบคคลทสง จดท าค าแปลทงฉบบหรอเฉพาะแตสวนส าคญ โดยมค ารบรองมายนเพอแนบไวกบเอกสารหรอพยานหลกฐานนน

ในกรณทคกรณหรอบคคลทมาศาลไมเขาใจภาษาไทย หรอเปนใบหรอ หหนวกและอานเขยนหนงสอไมได ใหคกรณฝายทเกยวของจดหาลาม

ขอ ๑๐ การท าค าขอหรอค ารองตอศาลในกระบวนพจารณาใหท าเปนหนงสอ เวนแตศาลจะอนญาตใหท าดวยวาจา ในกรณเชนวานใหศาลพจารณาจดแจงขอความนนไวในรายงานกระบวนพจารณา

ขอ ๑๑ ใหศาลจดแจงรายงานการไตสวน การนงพจารณา หรอการด าเนนกระบวนพจารณาใด ๆ ไวในรายงานกระบวนพจารณารวมไวในส านวนคดทกครง

รายงานกระบวนพจารณานน ใหมรายละเอยดเกยวกบเลขคด ชอศาล ชอคกรณ สถานท วนและเวลาทด าเนนการ ขอความโดยยอเกยวดวยเรองทกระท า และลายมอชอตลาการศาลปกครอง ในกรณทกระบวนพจารณาใดกระท าตอหนาคกรณฝายหนงฝายใดหรอพยาน ใหคกรณหรอพยานดงกลาวลงลายมอชอไวในรายงานกระบวนพจารณาดวย

๘๐ รวมกฎหมายปกครอง

ขอ ๑๒ ถาคกรณ พยาน หรอบคคลใดจะตองลงลายพมพนวมอ แกงได หรอเครองหมายอยางอนแทนการลงลายมอชอในรายงานกระบวนพจารณา บนทก หรอเอกสารใด เพอแสดงการรบรรายงานหรอบนทกนน หรอเพอรบรองการอานหรอสงเอกสารนน หากกระท าโดยมพยานลงลายมอชอรบรองไวดวยสองคนแลว ใหถอเสมอกบการลงลายมอชอ แตถากระท าตอหนาศาล ไมจ าตองมลายมอชอของพยานสองคนรบรอง

ถาคกรณ พยาน หรอบคคลทจะตองลงลายมอชอในรายงาน บนทก หรอเอกสารดงกลาวลงลายมอชอไมไดหรอไมยอมลงลายมอชอ ใหศาลจดแจงเหตทไมมลายมอชอเชนวานนไว

ขอ ๑๓ การยนเอกสารหรอพยานหลกฐานตอศาล คกรณจะยนดวยตนเองหรอมอบฉนทะใหผอนยนตอศาลหรอตอพนกงานเจาหนาทของศาล หรอจะท าโดยวธสงทางไปรษณยลงทะเบยนกได ในกรณทสงทางไปรษณยลงทะเบยน ใหถอวาวนทสงเอกสารหรอพยานหลกฐานแกเจาพนกงานไปรษณยเปนวนทยนเอกสารหรอพยานหลกฐานตอศาล

การมอบฉนทะใหผอนยนเอกสารหรอพยานหลกฐาน ใหท าเปนหนงสอลงลายมอชอผมอบ ผรบมอบ และพยาน

ขอ ๑๔ ในกรณทศาลหรอพนกงานเจาหนาทของศาลตองแจงขอความหรอตองสงเอกสารใดใหแกคกรณฝายหนงฝายใดหรอบคคลทเกยวของ ถาผนนหรอผแทนของผนนมไดรบทราบขอความหรอมไดรบเอกสารจากศาลหรอพนกงานเจาหนาทของศาล ใหแจงขอความเปนหนงสอหรอสงเอกสารทางไปรษณยลงทะเบยนตอบรบ เวนแตศาลจะมค าสงใหแจงขอความหรอสงเอกสารโดยวธอน

ในกรณทคกรณหรอบคคลทเกยวของยนค าขอตอศาลเพอขอใหมการแจงขอความ หรอสงเอกสารโดยวธอน คกรณหรอบคคลซงยนค าขอตองเปนผเสยคาใชจายทเกดจากการแจงขอความหรอสงเอกสารโดยวธดงกลาว

ขอ ๑๕ การแจงขอความเปนหนงสอหรอสงเอกสารทางไปรษณยลงทะเบยนตอบรบใหถอวาวนทระบในใบตอบรบเปนวนทไดรบแจง หากไมปรากฏวนทในใบตอบรบ ใหถอวาวนทครบก าหนดเจดวนนบแตวนสงเปนวนทไดรบแจง เวนแตจะพสจนไดวาไดรบกอนหรอหลงจากวนนนหรอไมไดรบ

การแจงขอความหรอสงเอกสารโดยวธอนตามค าสงศาล ใหศาลก าหนดวนทถอวาผรบไดรบแจงไวดวย

๘๑ รวมกฎหมายปกครอง

ขอ ๑๖ การแจงขอความเปนหนงสอหรอสงเอกสารโดยวธใหพนกงานเจาหนาทของศาลหรอบคคลอนน าไปสง ถาผรบไมยอมรบหรอถาในขณะน าไปสงไมพบผรบ ใหวางหรอปดหนงสอหรอเอกสารนนไวในทซงเหนไดงาย ณ สถานทนนตอหนา เจาพนกงานต ารวจ ขาราชการอน พนกงานขององคกรปกครองสวนทองถน ก านน แพทยประจ าต าบล สารวตรก านน ผใหญบาน หรอผชวยผใหญบาน และใหถอวาผรบไดรบแจงในวนทวางหรอปดหนงสอหรอเอกสารนน

ในกรณทไมพบผรบ จะสงหนงสอหรอเอกสารแกบคคลอนซงบรรลนตภาวะทอยหรอท างานในสถานทนนกได และใหถอวาผรบไดรบแจงในวนทไดสงหนงสอหรอเอกสารใหแกบคคลนน

การด าเนนการตามวรรคหนงและวรรคสอง ใหสง วาง หรอปดหนงสอหรอเอกสารในเวลากลางวนระหวางพระอาทตยขนและพระอาทตยตก และใหพนกงานเจาหนาทของศาลหรอบคคลผน าไปสงมอบใบรบลงลายมอชอผรบ หรอมอบรายงานการสงหนงสอหรอเอกสารลงลายมอชอพนกงานเจาหนาทของศาลหรอบคคลผน าไปสง แลวแตกรณ ตอศาล เพอรวมไวในส านวนคด

ใบรบหรอรายงานตามวรรคสามตองระบวธสง เวลา วน เดอน ป ทสงหนงสอหรอเอกสาร รวมทงชอพนกงานเจาหนาทของศาลหรอบคคลผน าไปสง ใบรบหรอรายงานดงกลาว จะท าโดยวธจดลงไวทหนงสอหรอเอกสารตนฉบบซงยนตอศาลกได

ขอ ๑๗ เอกสารหรอพยานหลกฐานทคกรณยนตอศาลหรอทศาลไดมา ใหเปดโอกาสใหคกรณขอตรวจด ทราบ คดส าเนา หรอขอส าเนาอนรบรองถกตอง และศาลอาจสงส าเนาใหคกรณตามระเบยบน เวนแตกรณทมกฎหมายคมครองใหไมตองเปดเผย หรอกรณทศาลเหนวาจ าเปนตองไมเปดเผยเพอมใหเกดความเสยหายแกการด าเนนงานของรฐ

ในกรณทเอกสารหรอพยานหลกฐานมการก าหนดชนความลบไว มขอความทไมเหมาะสม หรอมขอความทอาจเปนการดหมนหรอหมนประมาทบคคลใด ใหอยในดลพนจของศาลทจะไมเปดโอกาสใหคกรณขอตรวจด ทราบ คดส าเนา ขอส าเนาอนรบรองถกตอง หรอไมสงส าเนาใหคกรณ ทงน ไมเปนการตดอ านาจศาลทจะจดใหมการท าสรปเรองและเปดโอกาสใหคกรณขอตรวจด ทราบ หรอคดส าเนาสรปเรอง หรอขอส าเนาอนรบรองถกตองของสรปเรอง หรอสงส าเนาสรปเรองดงกลาวใหคกรณ

๘๒ รวมกฎหมายปกครอง

ขอ ๑๘ พยานเฉพาะในสวนทเกยวกบการใหถอยค าของตนในคด หรอบคคลภายนอกผมสวนไดเสยอาจยนค าขอตอศาล เพอขอตรวจดเอกสารทงหมดหรอบางฉบบในส านวนคด หรอขอคดส าเนาหรอขอส าเนาอนรบรองถกตองกได แตทงน หามอนญาตเชนวานนแก

(๑) บคคลภายนอก ในคดทพจารณาโดยไมเปดเผย (๒) พยานหรอบคคลภายนอก ในคดทศาลหามการตรวจหรอคดส าเนา

เอกสารในส านวนคดทงหมดหรอบางฉบบเพอรกษาความสงบเรยบรอยของประชาชนหรอประโยชนสาธารณะ

(๓) พยานหรอบคคลภายนอก ในกรณทมกฎหมายคมครองใหไมตองเปดเผยหรอกรณทศาลเหนวาจ าเปนตองไมเปดเผยเพอมใหเกดความเสยหายแกการด าเนนงานของรฐ

ขอ ๑๙ คกรณ พยาน หรอบคคลภายนอกไมอาจขอตรวจดหรอขอคดส าเนาเอกสารทพนกงานเจาหนาทของศาล พนกงานคดปกครอง ตลาการเจาของส านวน ตลาการผแถลงคด หรอศาลจดท าขนเพอใชเปนการภายใน ทงไมอาจขอส าเนาอนรบรองถกตองของเอกสารนน

ขอ ๒๐ การตรวจดหรอการคดส าเนาเอกสารในส านวนคด ใหผขอตามขอ ๑๗ หรอขอ ๑๘ หรอบคคลซงไดรบมอบอ านาจจากผขอเปนผตรวจดหรอคด ตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทอธบดศาลปกครองชนตนหรอประธานศาลปกครองสงสด แลวแตกรณ ก าหนด เพอความสะดวกของศาลหรอเพอความปลอดภยของเอกสารนน

หามคดส าเนาค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดกอนทศาลจะได อาน ค าพพากษาหรอค าสงนน และกอนทจะไดลงทะเบยนในสารบบค าพพากษา

การรบรองส าเนาเอกสาร ใหพนกงานเจาหนาทของศาลตามทอธบดศาลปกครองชนตน หรอประธานศาลปกครองสงสด แลวแตกรณ ก าหนดเปนผรบรอง

ขอ ๒๑ ถาส านวนคด เอกสารของคกรณ พยานหลกฐาน รายงานกระบวนพจารณาค าพพากษา ค าสง หรอเอกสารอนใดทรวมไวในส านวนคดซงยงอยในระหวางการพจารณา หรอรอการบงคบคดสญหายไป หรอบบสลายทงหมดหรอแตบางสวน และกรณดงกลาวเปนการขดของตอการพจารณาพพากษา การมค าสง หรอการบงคบคด เมอศาลเหนสมควรหรอเมอคกรณฝายทเกยวของมค าขอ ใหศาลสงใหคกรณหรอบคคลผถอเอกสารนนน าส าเนาทรบรองถกตองมาสงตอศาล ถาส าเนาเชนวา

๘๓ รวมกฎหมายปกครอง

นนทงหมดหรอบางสวนหาไมได ศาลอาจมค าสงใหพจารณาคดนนใหมหรอมค าสงอยางอนตามทเหนสมควรเพอประโยชนแหงความยตธรรม

ขอ ๒๒ เพอใหกระบวนพจารณาเปนไปโดยสะดวก รวดเรว และเทยงธรรม ศาลอาจมค าส ง ใหการตดตอสอสารระหวางศาลดวยกนกระท าโดยโทรสาร สออเลกทรอนกส หรอสอทางเทคโนโลยสารสนเทศประเภทอน แทนการตดตอโดยทางไปรษณยหรอประกอบกนกได โดยค านงถงความจ าเปนเรงดวนและความเหมาะสมแกลกษณะเนอหาของเรองทท าการตดตอ รวมทงจ านวนและลกษณะของเอกสารหรอ วตถอนทเกยวของ

เพออ านวยความสะดวกแกคกรณ พยาน หรอบคคลทเกยวของ ศาลอาจมค าสงใหการแจงขอความหรอการสงเอกสารระหวางศาลกบคกรณ พยาน หรอบคคลทเกยวของ กระท าโดยวธการตามวรรคหนงกได โดยใหศาลก าหนดวนทถอวาไดรบแจงขอความหรอเอกสารไวดวย

ขอ ๒๓ ส านวนคด เอกสารของคกรณ พยานหลกฐาน รายงานกระบวนพจารณา ค าพพากษา ค าสง หรอเอกสารอนใดทรวมไวในส านวนคด ไมวาจะเปนเอกสารตนฉบบหรอส าเนาคฉบบ ถาศาลเหนสมควร จะมค าสงใหเกบรกษาหรอน าเสนอในรปขอมลอเลกทรอนกสกได

ขอ ๒๔ ใหศาลมอ านาจเรยกเกบคาใชจายในการแจงขอความหรอสงเอกสาร การคดส าเนา หรอการรบรองเอกสารตามระเบยบน ทงน ตามหลกเกณฑและอตราทประธานศาลปกครองสงสดก าหนด

ภาค ๒ วธพจารณาคดปกครองในศาลปกครองชนตน

หมวด ๑

การเสนอค าฟองและตรวจค าฟอง

ขอ ๒๕ ผฟองคดปกครองตองเปนผมสทธฟองคดตอศาลปกครองตามทบญญตไวในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย และตามมาตรา ๔๒

๘๔ รวมกฎหมายปกครอง

ขอ ๒๖ บคคลผไรความสามารถจะฟองคดปกครองไดตอเมอไดปฏบตตามบทบญญตแหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชยวาดวยความสามารถ

ในกรณทกฎหมายก าหนดใหตองมการอนญาตหรอตองไดรบความยนยอมกอน ใหแนบหนงสออนญาตหรอหนงสอแสดงความยนยอมมาพรอมกบค าฟองดวย

ขอ ๒๗ ในกรณทผเยาวซงมอายไมต ากวาสบหาปบรบรณประสงคจะฟองคดปกครองดวยตนเอง ถาศาลเหนสมควร จะอนญาตใหฟองคดปกครองดวยตนเองกได ในกรณเชนวาน ใหพนกงานเจาหนาทของศาลแจงใหผแทนโดยชอบธรรมของผเยาวดงกลาวทราบ และศาลอาจมค าสงใหผแทนโดยชอบธรรมนนหรอบคคลอนทเกยวของใหขอเทจจรงตอศาลเพอประกอบการพจารณาได

ขอ ๒๘ การเสนอเรองพรอมความเหนของผตรวจการแผนดนของรฐสภาตอศาล ในกรณทผตรวจการแผนดนของรฐสภาเหนวากฎหรอการกระท าใดของหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐไมชอบดวยกฎหมายตามทบญญตไวในมาตรา ๔๓ ใหท าเปนค าฟองมรายการตามทบญญตไวในมาตรา ๔๕

ในการด าเนนการตามวรรคหนง ผตรวจการแผนดนของรฐสภาจะมอบอ านาจใหเจาหนาทส านกงานผตรวจการแผนดนของรฐสภาเปนผฟองคดปกครองและด าเนนคดปกครองแทนกได

ขอ ๒๙ การฟองคดปกครองตองยนฟองตอศาลปกครองทมเขตอ านาจตามทบญญตไวในมาตรา ๔๗

ค าฟองซงอาจยนตอศาลไดสองศาลหรอหลายศาล ไมวาจะเปนเพราะภมล าเนาของผฟองคด เพราะสถานททมลคดเกด หรอเพราะมขอหาหลายขอ ถามลคดมความเกยวเนองกน ผฟองคดจะยนค าฟองตอศาลหนงศาลใดกได

การฟองคดปกครองทมลคดมไดเกดขนในราชอาณาจกร ถาผฟองคดเปน ผมสญชาตไทยและไมมภมล าเนาอยในราชอาณาจกร ใหยนฟองตอศาลปกครองกลาง

ขอ ๓๐ การฟองคดตอศาลปกครองตองยนฟองภายในก าหนดระยะเวลาและตามหลกเกณฑทบญญตไวในมาตรา ๔๙ มาตรา ๕๑ และมาตรา ๕๒

ค าฟองทยนเมอพนก าหนดระยะเวลาการฟองคดแลว ใหศาลมค าสงไมรบไวพจารณาและสงจ าหนายคดออกจากสารบบความ เวนแตศาลเหนวาคดนนเปนประโยชนแกสวนรวมหรอมเหตจ าเปนอนโดยศาลเหนเองหรอคกรณมค าขอ ศาลจะรบไวพจารณากได ค าสงรบค าฟองไวพจารณาใหเปนทสด

๘๕ รวมกฎหมายปกครอง

ขอ ๓๑ ในกรณทมการฟองคดปกครองตอศาลอนซงมใชศาลปกครอง ถาปรากฏวาศาลนนไมรบค าฟองไวพจารณาเพราะไมมอ านาจพจารณาคดนน หรอผฟองคดถอนค าฟองจากศาลนนเพอฟองคดใหมตอศาลปกครอง ใหถอวาก าหนดระยะเวลาการฟองคดสะดดหยดอยเทาระยะเวลาตงแตวนยนค าฟองจนถงวนทคดของศาลอนนนถงทสด

ขอ ๓๒ ค าฟองตองท าเปนหนงสอและมรายการตามทบญญตไวใน มาตรา ๔๕ กบใหแนบพยานหลกฐานท เกยวของดวย ในกรณท ไมอาจแนบพยานหลกฐานทเกยวของไดเพราะพยานหลกฐานอยในความครอบครองของหนวยงานทางปกครอง เจาหนาทของรฐ หรอบคคลอน หรอเพราะเหตอนใด ใหระบเหตทไมอาจแนบพยานหลกฐานไวดวย

ในกรณทผถกฟองคดมใชหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐ ใหระบชอและทอยของบคคลซงเปนผถกฟองคดไวดวย

ขอ ๓๓ ใหผฟองคดจดท าส าเนาค าฟองและส าเนาพยานหลกฐานท ผฟองคดรบรองส าเนาถกตองตามจ านวนของผถกฟองคดยนมาพรอมกบค าฟองดวย

ในกรณทผฟองคดไมจดท าส าเนาค าฟองและส าเนาพยานหลกฐานใหครบถวน หรอในกรณทจ านวนผถกฟองคดเพมขน ศาลมอ านาจแจงใหผฟองคดจดท าส าเนาเพมภายในระยะเวลาทก าหนด ถาผฟองคดไมด าเนนการภายในระยะเวลาทก าหนด ศาลจะสงไมรบค าฟองไวพจารณาและสงจ าหนายคดออกจากสารบบความกได

ขอ ๓๔๑๒๑ ค าฟองทขอใหศาลสงใหใชเงนหรอสงมอบทรพย สนอนสบเนองจากคดตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๓) หรอ (๔) ใหช าระคาธรรมเนยมศาลตามทนทรพยเปนเงนสด เชคซงธนาคารรบรองหรอเชคซงสวนราชการหรอรฐวสาหกจเปนผสงจาย โดยใหพนกงานเจาหนาทของศาลออกใบรบให หรอช าระคาธรรมเนยมศาลโดยวธการอนดงตอไปน พรอมทงคาธรรมเนยมหรอคาใชจายอยางอนในการเรยกเกบเงนตามวธการอนดงตอไปน พรอมทงคาธรรมเนยมหรอคาใชจายอยางอน ในการเรยกเกบเงนตามวธการดงกลาว ถาม ทงน ตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทประธาน ศาลปกครองก าหนด

(๑) บตรเครดต บตรเดบต หรอบตรอนใดในลกษณะเดยวกน

๑๒๑ ขอ 34 แกไขเพมเตมโดยระเบยบทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 6) พ.ศ. 2560

๘๖ รวมกฎหมายปกครอง

(๒) หกบญชธนาคาร หรอช าระผานธนาคาร สถาบนการเงน นตบคคลทประกอบธรกจการบรการรบช าระหนแทนหรอดวยเครองฝากถอนเงนสดอตโนมต (ATM) (๓) ทางอนเตอรเนต (๔) วธการอนตามทประธานศาลปกครองสงสดก าหนด

ในกรณตามวรรคหนงทผฟองคดหลายคนรวมกนยนค าฟองเปนฉบบเดยวกน หากเปนกรณทอาจแบงแยกไดวาทนทรพยของผฟองคดแตละคนเปนจ านวนเทาใด ใหผฟองคดแตละคนช าระคาธรรมเนยมศาลตามสวนของตน

ในการค านวณทนทรพย ถาทนทรพยไมถงหนงร อยบาทใหนบเปน หนงรอยบาท เศษของหนงรอยบาท ถาถงหาสบบาทใหนบเปนหนงรอยบาท ถาต ากวาหาสบบาท ใหปดทง

เมอไดช าระคาธรรมเนยมศาลแลว ถาทนทรพยแหงค าฟองเพมขน ไมวาจะโดยการยนค าฟองเพมเตมหรอโดยประการอน ใหศาลมค าสงให ผฟองคดช าระคาธรรมเนยมศาลเพมภายในระยะเวลาทก าหนด ถาผฟองคดไมด าเนนการตามค าสงศาลภายในระยะเวลาทก าหนด ใหศาลมค าสงไมรบค าฟองไวพจารณา

ขอ ๓๕ ค าฟองทยนตอศาล ใหพนกงานเจาหนาทของศาลลงทะเบยนคด ในสารบบความและออกใบรบใหผฟองคด แลวตรวจค าฟองในเบองตน ถาเหนวาเปน ค าฟองทสมบรณครบถวนใหเสนอค าฟองดงกลาวตออธบดศาลปกครองชนตนเพอด าเนนการตอไป ถาเหนวาค าฟองนนไมสมบรณครบถวน ไมวาดวยเหตใด ๆ หรอ ผฟองคดช าระคาธรรมเนยมศาลไมครบถวน ใหพนกงานเจาหนาทของศาลแนะน าให ผฟองคดแกไขหรอช าระคาธรรมเนยมศาลใหครบถวนภายในระยะเวลาทก าหนด ถาเหนวาขอทไมสมบรณครบถวนนนเปนกรณทไมอาจแกไขใหถกตองได หรอเปนคดทไมอยในอ านาจของศาลปกครอง หรอผฟองคดไมแกไขค าฟองหรอไมช าระคาธรรมเนยมศาลใหครบถวนภายในระยะเวลาทก าหนด ใหบนทกไวแลวเสนอค าฟองดงกลาวตออธบด ศาลปกครองชนตนเพอด าเนนการตอไป

ขอ ๓๖ นบแตเวลาทไดยนค าฟองตอศาลแลว คดนนอยในระหวางการพจารณา และผลแหงการน

(๑) หามมใหผฟองคดยนค าฟองเรองเดยวกนนนตอศาลเดยวกนหรอตอศาลอนอก และ

๘๗ รวมกฎหมายปกครอง

(๒) ถามเหตเปลยนแปลงเกดขนในพฤตการณอนเกยวดวยการยนฟองคดตอศาลทมเขตอ านาจศาลเหนอคดนน เชน การเปลยนแปลงเขตอ านาจศาลหรอการเปลยนแปลงภมล าเนาของผฟองคด การเปลยนแปลงเชนวานนหาตดอ านาจศาลทรบค าฟองไวในอนทจะพจารณาพพากษาคดนนไม

ขอ ๓๗ เมอไดรบค าฟองจากพนกงานเจาหนาทของศาล ใหอธบด ศาลปกครองชนตนจายส านวนคดใหแกองคคณะพจารณาพพากษาโดยเรว ทงน ตามหลกเกณฑทบญญตไวในมาตรา ๕๖

ใหตลาการหวหนาคณะแตงตงตลาการในองคคณะคนหนงเปนตลาการเจาของส านวน แลวใหตลาการเจาของส านวนตรวจค าฟอง ถาเหนวาเปนค าฟองทไมสมบรณครบถวนซงผฟองคดอาจแกไขได หรอผฟองคดช าระคาธรรมเนยมศาลไมครบถวน ใหตลาการเจาของส านวนมค าสงใหผฟองคดแกไขหรอช าระคาธรรมเนยมศาลใหครบถวนภายในระยะเวลาทก าหนด ถาไมมการแกไขหรอช าระคาธรรมเนยมศาลใหครบถวนภายในระยะเวลาทก าหนด หรอขอทไมสมบรณครบถวนนนเปนกรณทไมอาจแกไขใหถกตองได หรอเปนคดทไมอยในอ านาจของศาลปกครอง ใหตลาการเจาของส านวนเสนอองคคณะสงไมรบค าฟองไวพจารณาและสงจ าหนายคดออกจากสารบบความ

ขอ ๓๘ ในกรณทศาลสงไมรบค าฟองไวพจารณาทงหมดหรอแตบางสวน ใหศาลมอ านาจสงคนคาธรรมเนยมศาลทงหมดหรอบางสวนใหแกผฟองคด

ขอ ๓๙ ในกรณทองคคณะเหนวาคดทยนฟองตอศาลปกครองชนตน อยในอ านาจของศาลปกครองสงสด ใหเสนออธบดศาลปกครองชนตนเพอพจารณาสงใหสงค าฟองนนไปยงประธานศาลปกครองสงสดเพอพจารณาด าเนนการ

ถาประธานศาลปกครองสงสดไมเหนดวยกบค าสงของอธบดศาลปกครองชนตน ใหสงค าฟองนนคนไปยงศาลปกครองชนตน และใหศาลปกครองชนตนนนพจารณาพพากษาคดนนตอไป

ถาประธานศาลปกครองสงสดเหนดวยกบค าสงดงกลาวและศาลปกครองสงสดไดรบค าฟองไวพจารณาแลว ใหอธบดศาลปกครองชนตนสงจ าหนายคดออกจากสารบบความ และใหถอวามการฟองคดนนตอศาลปกครองสงสดต งแตวนทมการยน ค าฟองตอศาลปกครองชนตน

๘๘ รวมกฎหมายปกครอง

ขอ ๔๐ ในกรณทองคคณะเหนวาคดทยนฟองตอศาลปกครองชนตนอยในเขตอ านาจของศาลปกครองชนตนอน ใหเสนออธบดศาลปกครองชนตนเพอมค าสงใหสงค าฟองนนไปยงศาลปกครองชนตนอนทมเขตอ านาจเพอพจารณาด าเนนการ และเมอศาลปกครองชนตนอนไดรบค าฟองนนไวพจารณาแลว ใหอธบดศาลปกครองชนตนทสงค าฟองไปสงจ าหนายคดออกจากสารบบความ และใหถอวามการฟองคดนนตอศาลปกครองชนตนอนตงแตวนทมการยนค าฟองตอศาลปกครองชนตนแหงแรก

ในกรณทศาลปกครองชนตนซงไดรบค าฟองทสงมาเหนวาคดนนอยในเขตอ านาจของศาลปกครองชนตนทสงค าฟองมาหรอศาลปกครองชนตนอน ใหอธบด ศาลปกครองชนตนนนเสนอความเหนตอประธานศาลปกครองสงสดเพอมค าสงในเรองเขตอ านาจศาล

ในกรณทประธานศาลปกครองสงสดเหนวาคดนนไมอยในเขตอ านาจของศาลปกครองชนตนแหงแรก ใหอธบดศาลปกครองชนตนนนสงจ าหนายคดออกจาก สารบบความ และใหศาลปกครองชนตนทประธานศาลปกครองสงสดเหนวาคดอยในเขตอ านาจด าเนนการลงทะเบยนคดในสารบบความ และใหถอวามการฟองคดตอ ศาลปกครองชนตนนนตงแตวนทมการยนค าฟองตอศาลปกครองชนตนแหงแรก

ขอ ๔๑ ในกรณทองคคณะเหนวาคดทยนฟองตอศาลปกครองชนตนมหลายขอหา ถาขอหาหนงขอหาใดเปนเรองทไมอยในอ านาจหรอเขตอ านาจของ ศาลปกครองชนตนนน ไมวาจะโดยเหตทขอหาดงกลาวอยในอ านาจหรอเขตอ านาจของศาลปกครองชนตนอน ศาลปกครองสงสด หรอศาลอนซงมใชศาลปกครอง ใหสงไมรบขอหาทไมอยในอ านาจหรอเขตอ านาจไวพจารณา แลวด าเนนกระบวนพจารณาในสวนของขอหาทอยในอ านาจและเขตอ านาจตอไป แตในกรณทองคคณะเหนวาขอหาทสงไมรบไวพจารณาจะมผลตอการพจารณาพพากษาคดของศาลปกครองชนตนนน องคคณะอาจมค าสงใหรอการพจารณาพพากษาคดไวจนกวาขอหาทสงไมรบไวพจารณาจะไดมการพพากษาหรอมค าสงชขาดคดโดยศาลทมอ านาจหรอเขตอ านาจ และคดถงทสดแลว

ในกรณทคดทยนฟองตอศาลปกครองชนตนขอหาใดมหลายประเดนเกยวพนกน และปรากฏวามประเดนทจ าเปนตองวนจฉยกอนจงจะวนจฉยประเดนหลกแหงคดไดอยในอ านาจหรอเขตอ านาจของศาลปกครองชนตนอนหรอศาลอนซงมใช ศาลปกครอง ศาลปกครองชนตนซงรบคดไว มอ านาจวนจฉยประเดนเกยวพนกนทตองวนจฉยกอนนนเพอใหศาลสามารถวนจฉยประเดนหลกแหงคดได

๘๙ รวมกฎหมายปกครอง

ในกรณทคดทยนฟองตอศาลปกครองชนตนขอหาใดมหลายประเดนเกยวพนกนและปรากฏวามประเดนทจ าเปนตองวนจฉยกอนจงจะวนจฉยประเดนหล กแหงคดไดอยในอ านาจของศาลปกครองสงสด และประเดนทตองวนจฉยกอนนนเปนประเดนทศาลปกครองชนตนเหนวากฎหรอค าสงทางปกครองใดนาจะไมชอบดวยกฎหมาย ใหศาลปกครองชนตนสงไมรบประเดนนนไวพจารณา แลวด าเนนกระบวนพจารณาในสวนของประเดนทอยในอ านาจตอไป แตในกรณทองคคณะเหนวาประเดนทสงไมรบไวพจารณาจะมผลตอการพจารณาพพากษาคดของศาลปกครองชนตน องคคณะอาจมค าสงใหรอการพจารณาพพากษาคดไวจนกวาประเดนทสงไมรบไวพจารณาจะไดมการพพากษาหรอมค าสงชขาดคดโดยศาลปกครองสงสดแลว

หมวด ๑/๑ การขอยกเวนคาธรรมเนยมศาล๑๒๒

ขอ ๔๑/๑๑๒๓ คกรณซงไมมทรพยสนเพยงพอทจะเสยคาธรรมเนยมศาล

หรอโดยสถานะของคกรณนน ถาไมไดรบยกเวนคาธรรมเนยมศาลจะไดรบความเดอดรอนเกนสมควร อาจยนค าขอตอศาลขอใหยกเวนคาธรรมเนยมศาลในการฟองคดหรอการอทธรณได

ขอ ๔๑/๒๑๒๔ คกรณใดมความจ านงจะด าเนนคดโดยไดรบการยกเวนคาธรรมเนยมศาลใหยนค าขอใหยกเวนคาธรรมเนยมศาลตอศาลปกครองชนตนพรอมกบค าฟองหรอค าอทธรณ แลวแตกรณในการน ใหคกรณผยนค าขอเสนอพยานหลกฐานเทาทจะท าไดไปพรอมค าขอวาไมมทรพยสนเพยงพอทจะเสยคาธรรมเนยมศาลหรอโดยสถานะของตนถาไมไดรบยกเวนคาธรรมเนยมศาลจะไดรบความเดอดรอนเกนสมควร

ถาคกรณมไดยนค าขอพรอมกบค าฟองหรอค าอทธรณตามวรรคหนง คกรณอาจยนค าขอใหยกเวนคาธรรมเนยมศาลตอศาลปกครองชนตนในภายหลงได

๑๒๒ หมวด ๑/๑ การขอยกเวนคาธรรมเนยมศาล ขอ ๔๑/๑ ถงขอ ๔๑/๖ เพมโดยระเบยบของทประชมใหญตลาการใน ศาลปกครองสงสดวาดวยวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๔๘ ๑๒๓ ขอ 41/1 แกไขเพมเตมโดยระเบยบทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 7) พ.ศ. 2562 ๑๒๔ ขอ 41/2 แกไขเพมเตมโดยระเบยบทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 7) พ.ศ. 2562

๙๐ รวมกฎหมายปกครอง

ขอ ๔๑/๓๑๒๕ ใหศาลปกครองชนตนแสวงหาขอเทจจรงโดยการไตสวนหรอโดยวธอน ถาค าฟองหรอค าอทธรณของคกรณทยนค าขอมขอเทจจรงเพยงพอทจะรบค าฟองไวพจารณา หรอมเหตผลอนสมควรทจะอทธรณได แลวแตกรณ และเหนวา คกรณนนไมมทรพยสนเพยงพอทจะเสยคาธรรมเนยมศาล หรอโดยสถานะของผขอถาไมไดรบยกเวนคาธรรมเนยมศาลจะไดรบความเดอดรอนเกนสมควร กใหศาลปกครองชนตนอนญาตใหคกรณทยนค าขอด าเนนคดโดยยกเวนคาธรรมเนยมศาลทงหมด หรอเฉพาะบางสวน หากเหนวาไมมเหตตามค าขอจรง ใหศาลมค าสงยกค าขอนนเสย ค าสงใหยกเวนคาธรรมเนยมศาลทงหมดใหเปนทสด

ขอ ๔๑/๔ ถาศาลปกครองชนตนมค าสงใหยกเวนคาธรรมเนยมศาลเฉพาะบางสวน หรอมค าสงใหยกค าขอ ผยนค าขอมสทธด าเนนการอยางใดอยางหนงดงตอไปน ภายในสบหาวนนบแตวนทไดรบแจงค าสง

(๑ ) ย นค ารองขอใหพ จารณาค าขอนน ใหม เพ ออนญาตใหน าพยานหลกฐานมาแสดงเพมเตมวาไมมทรพยสนเพยงพอทจะเสยคาธรรมเนยมศาล หรอโดยสถานะของผขอถาไมไดรบยกเวนคาธรรมเนยมศาลจะไดรบความเดอดรอนเกนสมควร ทงน เฉพาะคดทศาลเหนวามขออางหรอขอเทจจรงเพยงพอทจะรบค าฟองไวพจารณา หรอมเหตผลอนสมควรทจะอทธรณได แลวแตกรณ โดยยนค ารองขอตอ ศาลปกครองชนตนทมค าสงนน เมอศาลมค าสงเปนประการใดแลวใหเปนทสด หรอ

(๒) อทธรณค าสงนนตอศาลปกครองสงสด โดยยนค ารองอทธรณค าสงตอศาลปกครองชนตนทมค าสงนน

ในกรณทคกรณใชสทธตาม (๑) หรอ (๒) อยางใดอยางหนงแลว จะใชสทธอกประการหนงมได

ขอ ๔๑/๕ เมอคกรณใดไดรบอนญาตใหด าเนนคดในศาลปกครองชนตนโดยยกเวนคาธรรมเนยมศาลแลว หากตอมายนค าขอใหยกเวนคาธรรมเนยมศาลในชนอทธรณ ใหถอวาคกรณนนยงเปนผไมมทรพยสนเพยงพอทจะเสยคาธรรมเนยมศาล หรอโดยสถานะของผขอถาไมไดรบยกเวนคาธรรมเนยมศาลจะไดรบความเดอดรอนเกนสมควรอย เวนแตจะปรากฏตอศาลเปนอยางอน

๑๒๕ ขอ 41/3 แกไขเพมเตมโดยระเบยบทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 7) พ.ศ. 2562

๙๑ รวมกฎหมายปกครอง

ขอ ๔๑/๖ เมอศาลอนญาตใหคกรณใดฟองหรออทธรณคดโดยยกเวนคาธรรมเนยมศาล คกรณนนไมตองเสยคาธรรมเนยมศาลทไดรบยกเวนในการด าเนนกระบวนพจารณาในศาลนน

ถาปรากฏตอศาลวาคกรณทฟองหรออทธรณคดโดยไดรบยกเวนคาธรรมเนยมศาลมทรพยสนเพยงพอจะเสยคาธรรมเนยมศาลไดโดยมอยแลวในเวลาทยนค าขอใหยกเวนคาธรรมเนยมศาล หรอโดยสถานะของคกรณในขณะยนค าขอ แมไมไดรบยกเวนคาธรรมเนยมศาลกไมไดรบความเดอดรอนเกนสมควร ใหศาลรอการพจารณาคดไวกอน และมค าสงใหคกรณนนน าคาธรรมเนยมศาลมาช าระภายในเวลาทศาลก าหนด หากไมช าระภายในเวลาดงกลาว ใหศาลมค าสงจ าหนายคดออกจากสารบบความ๑๒๖

หมวด ๒

การแสวงหาขอเทจจรง

สวนท ๑ การแสวงหาขอเทจจรงจากค าฟอง ค าใหการ ค าคดคานค าใหการ และค าใหการเพมเตม

ขอ ๔๒ เมอตลาการเจาของส านวนเหนวาค าฟองใดเปนค าฟองทสมบรณ

ครบถวน ใหมค าสงรบค าฟองและมค าสงใหผถกฟองคดท าค าใหการ โดยสงส าเนา ค าฟองและส าเนาพยานหลกฐานไปดวย ในกรณทเหนสมควร จะก าหนดประเดนทผถกฟองคดตองใหการ หรอใหจดสงพยานหลกฐานทเกยวของหรอทจะเปนประโยชนแกกา รพจารณาของศาลดวยกได เวนแตเปนกรณทก าหนดไวในขอ ๖๑

ในกรณทพยานหลกฐานประกอบค าฟองมปรมาณหรอสภาพทท าใหการสงส าเนาใหแกผถกฟองคดเปนภาระแกศาลเปนอยางมาก ใหสงส าเนาค าฟองไปพรอมกบรายการพยานหลกฐานทผถกฟองคดอาจขอดหรอขอรบไดทศาล

ขอ ๔๓ ใหผถกฟองคดยนค าใหการโดยชดแจงแสดงการปฏเสธหรอยอมรบขอหาทปรากฏในค าฟองและค าขอทายฟอง และเหตแหงการนน พรอมสงพยานหลกฐานตามทตลาการเจาของส านวนก าหนด โดยจดท าส าเนาค าใหการและ

๑๒๖ ๔๑/๖ วรรคสอง แกไขเพมเตมโดยระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๔) พ.ศ. ๒๕๔๘

๙๒ รวมกฎหมายปกครอง

ส าเนาพยานหลกฐานดงกลาวทรบรองถกตองหนงชดหรอตามจ านวนทตลาการเจาของส านวนก าหนดยนมาพรอมกบค าใหการดวย ทงน ภายในสามสบวน นบแตวนทไดรบส าเนาค าฟอง หรอภายในระยะเวลาทศาลก าหนด

ขอ ๔๔ ผถกฟองคดจะฟองแยงมาในค าใหการกได ค าฟองแยงนนใหถอเสมอนเปนค าฟองใหม

ในกรณทค าฟองแยงนนเปนเรองอนทไมเกยวกบค าฟองเดม ใหตลาการเจาของส านวนสงไมรบค าฟองแยง ค าสงดงกลาวใหเปนทสด

ขอ ๔๕ ในกรณทตลาการเจาของส านวนเหนวาค าใหการของผถกฟองคดไมครบถวน หรอชดเจนเพยงพอ จะสงใหผถกฟองคดด าเนนการแกไขหรอจดท าค าใหการสงมาใหมกได

ขอ ๔๖ ในกรณทผถกฟองคดมไดจดท าค าใหการพรอมทงพยานหลกฐานยนตอศาลภายในระยะเวลาทก าหนด ใหถอวาผถกฟองคดยอมรบขอเทจจรงตามขอหาของผฟองคด และใหศาลพจารณาพพากษาตอไปตามทเหนเปนการยตธรรม

ขอ ๔๗ เมอผถกฟองคดยนค าใหการแลว ใหศาลสงส าเนาค าใหการพรอมทงส าเนาพยานหลกฐานไปยงผฟองคดเพอใหผฟองคดคดคานหรอยอมรบค าใหการหรอพยานหลกฐานทผถกฟองคดยนตอศาล ในการน ตลาการเจาของส านวนจะก าหนดประเดนทผฟองคดตองชแจง หรอใหจดสงพยานหลกฐานใด ๆ กได

ถาผฟองคดประสงคจะคดคานค าใหการ ใหท าค าคดคานค าใหการยนตอศาลพรอมส าเนาหนงชดหรอตามจ านวนทศาลก าหนด ทงน ภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบส าเนาค าใหการ หรอภายในระยะเวลาทศาลก าหนด

ถาผฟองคดไมประสงคจะท าค าคดคานค าใหการ แตประสงคจะใหศาลพจารณาพพากษาคดตอไป ใหผฟองคดแจงเปนหนงสอใหศาลทราบภายในก าหนดระยะเวลาตามวรรคสอง

ถาผฟองคดไมด าเนนการตามวรรคสองหรอวรรคสาม ศาลจะสงจ าหนายคดออกจากสารบบความกได

ขอ ๔๘ ค าคดคานค าใหการของผฟองคดใหมไดเฉพาะในประเดนทไดยกขนกลาวในค าฟอง ค าใหการ หรอทศาลก าหนด

๙๓ รวมกฎหมายปกครอง

ถาผฟองคดท าค าคดคานค าใหการโดยมประเดนหรอค าขอเพมขนใหมตางจากค าฟอง ค าใหการ หรอทศาลก าหนด ใหศาลสงไมรบประเดนหรอค าขอใหมนนไวพจารณา

ขอ ๔๙ ใหศาลสงส าเนาค าคดคานค าใหการของผฟองคดใหผถกฟองคดเพอยนค าใหการเพมเตมตอศาลพรอมส าเนาหนงชดหรอตามจ านวนทศาลก าหนด ภายในสบหาวนนบแตวนทไดรบส าเนา ค าคดคานค าใหการ หรอภายในระยะเวลาทศาล ก าหนด เมอศาลไดรบค าใหการเพมเตมจากผถกฟองคดแลวใหสงส าเนาค าใหการเพมเตมนนใหแกผฟองคด

เมอพนก าหนดระยะเวลาตามวรรคหนง หรอเมอผถกฟองคดยนค าใหการเพมเตมแลวหากตลาการเจาของส านวนเหนวาคดมขอเทจจรงเพยงพอทศาลจะพจารณาพพากษาหรอมค าสงชขาดคดไดแลว ใหตลาการเจาของส านวนมอ านาจจดท าบนทกตามขอ ๖๐ เสนอองคคณะเพอพจารณาด าเนนการตอไป

ขอ ๔๙/๑๑๒๗ ค าสงของศาลปกครองชนตนทไมรบค าฟองไวพจารณา ค าสงจ าหนายคดออกจากสารบบความโดยไมมการวนจฉยชขาดคด ค าสงลงโทษฐานละเมดอ านาจศาลตามมาตรา ๖๔ หรอค าสงอนใดซงไมตองหามอทธรณระหวางพจารณาตามขอ ๑๐๐ วรรคสอง ผมสวนไดเสยมสทธยนค ารองอทธรณค าสงดงกลาวตอศาลปกครองสงสดภายในก าหนดระยะเวลาสามสบวนนบแตวนทไดรบแจงค าสงของศาลปกครองชนตนนน

ค ารองตามวรรคหนงใหยนตอศาลปกครองชนตนทมค าสงนน และใหพนกงานเจาหนาทของศาลรบสงค ารองพรอมดวยค าสงของศาลปกครองชนตนและเอกสารหรอส าเนาเอกสารทเกยวของไปยงศาลปกครองสงสดโดยพลน

ใหประธานศาลปกครองสงสดสงค ารองใหองคคณะในศาลปกครองสงสดเพอพจารณาค ารองและมค าสงยนตามค าสงของศาลปกครองชนตน หรอมค าสงเปนอยางอนแลวสงใหศาลปกครองชนตนอาน

ในการอานค าสงของศาลปกครองสงสด ใหศาลปกครองชนตนแจงใหคกรณทราบก าหนดวนอานค าสงเปนการลวงหนาตามสมควร ถาไมมคกรณมาศาลในวนนดอานค าสงศาล ใหศาลงดการอานและบนทกไว และใหศาลปกครองชนตนแจงค าสงดงกลาวทางไปรษณยลงทะเบยนตอบรบไปยงคกรณทงหมดหรอบางสวนทมไดมาศาล

๑๒๗ ขอ ๔๙/๑ เพมโดยระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดวาดวยวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๔

๙๔ รวมกฎหมายปกครอง

ในกรณทศาลปกครองสงสดมค าสงเปนอยางอนตางไปจากค าสงของ ศาลปกครองชนตน ใหศาลปกครองชนตนด าเนนการตอไปตามขนตอนทกฎหมายหรอระเบยบนก าหนดไว

ขอ ๔๙/๒๑๒๘ ภายใตบงคบขอ ๖๑ ในกรณตลาการเจาของส านวนเหนวา ค าฟองใดเปนค าฟองทสมบรณครบถวน และเปนเรองทศาลจ าตองพจารณาพพากษาโดยเรงดวน เพราะมกฎหมายก าหนดเวลาในการพจารณาพพากษาไวเปนการเฉพาะหรอเพราะเหตอนใด ซงหากจะด าเนนกระบวนพจารณาในชนการแสวงหาขอเทจจรง การสรปส านวน และการนงพจารณาคด และการพพากษาคดตามขนตอนปกตอาจเกดความเสยหายอยางรายแรงแกผฟองคดทยากแกการเยยวยาแกไขในภายหลงหรออาจเปนอปสรรคแกการบรหารงานของรฐหรอแกบรการสาธารณะ ในกรณเชนน เมอ ตลาการเจาของส านวนรบค าฟองไวพจารณาตามขอ ๔๒ แลวใหเสนอองคคณะโดยดวนเพอหารออธบดศาลปกครองชนตนเพอใหอธบดศาลปกครองชนตนพจารณามค าสงโดยไมชกชาใหด าเนนกระบวนพจารณาโดยเรงดวน

ในกรณทอธบดศาลปกครองชนตนมค าสงใหด าเนนกระบวนพจารณาโดยเรงดวนใหตลาการเจาของส านวนใชอ านาจตามมาตรา ๖๑ หรอตามสวนท ๑ หรอสวนท ๒ ของหมวด ๒ โดยแจงใหคกรณและผทเกยวของทกฝายทราบ เพอท าการแสวงหาขอเทจจรงโดยการไตสวนหรอโดยวธการอนใดใหเสรจสนในวนเดยวหรอตอเนองกนไป ทงน ใหแจงใหตลาการผแถลงคดทราบเพอเขารวมในการไตสวนหรอแสวงหาขอเทจจรงโดยวธอนใด และใหถอวาวนทเสรจสนการแสวงหาขอเทจจรงตามวรรคน เปนวนสนสดการแสวงหาขอเทจจรงตามขอ ๖๒ โดยไมตองแจงใหคกรณทราบตามขอ 62 วรรคสอง อก

คกรณทกฝายซงไดรบทราบหรอถอวาไดรบทราบค าสงตามวรรคสองใหมาศาลแลวไมมาในวนไตสวน ใหถอวารบทราบกระบวนพจารณาทศาลไดด าเนนไปใน ครงนน และรบทราบก าหนดวนนดนงพจารณาคดครงแรกหรอก าหนดนดอนทศาล แจงคกรณอนทมาศาลในขณะท าการไตสวน

ใหตลาการเจาของส านวนจดท าบนทกของตลาการเจาของส านวนตามขอ ๖๐ และเสนอบนทกดงกลาวพรอมส านวนคดใหองคคณะเพอพจารณาโดยไมชกชา และใหตลาการผแถลงคดจดท าบนทกค าแถลงการณดวยวาจาตามขอ ๖๓ ใหเสรจสนกอนวนนงพจารณาคดครงแรก ๑๒๘ ขอ 49/2 เพมโดยระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดวาดวยวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 7) พ.ศ. 2562

๙๕ รวมกฎหมายปกครอง

ใหองคคณะก าหนดวนใดวนหนงเปนวนนงพจารณาคดครงแรก ทงน ตองไมเกนเจดวนหลงจากสนสดการแสวงหาขอเทจจรงตามวรรคสอง และใหแจงก าหนดวนนงพจารณาคดครงแรก พรอมสรปขอเทจจรงของตลาการเจาของส านวนใหคกรณทราบลวงหนาเปนเวลาตามทเหนสมควร

ในวนนงพจารณาคดครงแรก เมอเสรจสนการแถลงการณดวยวาจาของ

ตลาการผแถลงคดแลว ใหตลาการหวหนาคณะนดประชมปรกษาเพอพพากษาหรอมค าสงในวนเดยวกนนนหรอวนอนตามทเหนสมควร

สวนท ๒

การแสวงหาขอเทจจรงของศาล

ขอ ๕๐ ในการพจารณาพพากษาคด ศาลมอ านาจแสวงหาขอเทจจรงไดตามความเหมาะสม ในการนศาลอาจแสวงหาขอเทจจรงจากพยานบคคล พยานเอกสาร พยานผเชยวชาญ หรอพยานหลกฐานอนนอกเหนอจากพยานหลกฐานของคกรณทปรากฏในค าฟอง ค าใหการ ค าคดคาน ค าใหการ หรอค าใหการเพมเตม ในการแสวงหาขอเทจจรงเชนวานน ศาลอาจด าเนนการตามทก าหนดในสวนนหรอตามทศาลเหนสมควร

ในการแสวงหาขอเทจจรงของศาล ถาตองมการใหถอยค าของคกรณ พยาน หรอบคคลใด ๆ ใหศาลเปนผซกถาม

ขอ ๕๑ ศาลมอ านาจออกค าสงเรยกคกรณหรอบคคลทเกยวของมาใหถอยค าไดตามทเหนสมควร

ค าสงของศาลตามวรรคหนงจะก าหนดประเดนขอเทจจรงทจะท าการ ไตสวนไวดวยกได

ศาลตองแจงก าหนดการไตสวนใหคกรณทเกยวของทราบลวงหนาเพอเปดโอกาสใหคกรณนนคดคานหรอชแจงขอเทจจรงได แตถาขอเทจจรงทจะท าการไตสวนเปนขอเทจจรงทไมมผลกระทบตอการพจารณาพพากษาคด หรอคกรณทเกยวของไดทราบขอเทจจรงนนมากอนแลว ศาลจะไมแจงก าหนดการไตสวนใหคกรณนนทราบกได

๙๖ รวมกฎหมายปกครอง

พยานทศาลมค าสงเรยกมาใหถอยค าอาจเสนอพยานหลกฐานใด ๆ เพอประกอบการใหถอยค าของตนได ถาพยานหลกฐานนนอยในประเดนทศาลมค าสงใหมการไตสวน

ขอ ๕๒ ในกรณทศาลเหนสมควรจะรบฟงถอยค าของบคคลใดและเปนกรณทตองใชลาม ใหศาลจดหาลามโดยใหลามไดรบคาตอบแทนเชนเดยวกบการมาใหถอยค าของพยานผเชยวชาญ

ขอ ๕๓ กอนใหถอยค าตอศาล คกรณหรอพยานตองสาบานตนตามลทธศาสนาหรอจารตประเพณแหงชาตของตน หรอกลาวค าปฏญาณวาจะใหถ อยค าตามสตยจรง

ใหคกรณหรอพยานแจงชอ นามสกล ทอย อาย และอาชพ และในกรณทพยานมความเกยวพนกบคกรณคนหนงคนใดใหแจงดวยวามความเกยวพนกนอยางไร

ในขณะทพยานคนหนงก าลงใหถอยค าตอศาล คกรณจะอยดวยหรอไมกได แตหามมใหพยานคนอนอยในสถานทนน เวนแตศาลจะมค าสงเปนอยางอน หรอเปนกรณทก าหนดไวในวรรคส

พยานทใหถอยค าแลวอาจถกเรยกมาใหถอยค าอกในวนเดยวกนหรอวนอน และอาจถกเรยกมาใหถอยค าพรอมพยานคนอนในเรองเดยวกนได

เมอคกรณหรอพยานใหถอยค าเสรจแลว ใหศาลอานบนทกการใหถอยค าดงกลาวใหคกรณหรอพยานฟงและใหลงลายมอชอไวเปนหลกฐาน ในกรณทคกรณหรอพยานลงลายมอชอไมไดหรอไมยอมลงลายมอชอ ใหศาลจดแจงเหตทไมมลายมอชอเชนวานนไว

ขอ ๕๔ เมอศาลเหนสมควรหรอเมอคกรณมค าขอ ศาลมอ านาจออกค าสงเรยกใหคกรณ หนวยงานทางปกครอง เจาหนาทของรฐ หรอบคคลทเกยวของสงเอกสารหรอพยานหลกฐานใด ๆ ใหแกศาล

ขอ ๕๕ เมอศาลเหนสมควรหรอเมอคกรณมค าขอ ศาลอาจมค าสงตงพยานผเชยวชาญเพอศกษา ตรวจสอบ หรอวเคราะหในเรองใด ๆ เกยวกบคด อนมใชเปนการวนจฉยขอกฎหมาย แลวใหท ารายงานหรอใหถอยค าตอศาลได

รายงานหรอบนทกการใหถอยค าของพยานผเชยวชาญ ใหสงส าเนาใหคกรณทเกยวของเพอท าขอสงเกตเสนอตอศาลภายในระยะเวลาทศาลก าหนด

๙๗ รวมกฎหมายปกครอง

ศาลอาจมค าสงใหพยานผเชยวชาญมาใหถอยค าตอศาลประกอบรายงานของตนได

ศาลตองแจงก าหนดการใหถอยค าของพยานผ เชยวชาญใหคกรณทเกยวของทราบลวงหนาเพอเปดโอกาสใหคกรณคดคานหรอชแจงขอเทจจรงได

ขอ ๕๖ ศาลหรอบคคลทไดรบมอบหมายจากศาลมอ านาจไปตรวจสอบสถานท บคคล หรอสงอนใดเพอประกอบการพจารณาได

ใหศาลแจงวน เวลา และสถานททจะไปตรวจสอบใหคกรณทราบลวงหนาเพอเปดโอกาสใหคกรณคดคานหรอชแจงขอเทจจรงได โดยคกรณจะไปรวมในการตรวจสอบดงกลาวหรอไมกได

ศาลหรอบคคลทไดรบมอบหมายจากศาลตองบนทกการตรวจสอบและการใหถอยค าของบคคลหรอพยานในการตรวจสอบรวมไวในส านวนคดดวย

ขอ ๕๗ ถาบคคลใดเกรงวาพยานหลกฐานซงตนอาจตองอางองในภายหนาจะสญหายหรอยากแกการน ามา หรอถาคกรณฝายใดในคดเกรงวาพยานหลกฐานซงตนจะอางองอาจสญหายเสยกอนทจะมการไตสวน หรอเปนการยากทจะน ามาไตสวนในภายหลง บคคลนนหรอค กรณฝ ายนนอาจยนค าขอใหศาลมค าส ง ให ไตสวนพยานหลกฐานนนไวทนท

เมอศาลไดรบค าขอแลว ใหศาลมค าสงเรยกผขอและคกรณอกฝายหนงหรอบคคลภายนอกทเกยวของมายงศาล และเมอไดฟงบคคลเหลานนแลว ใหศาลสง ค าขอตามทเหนสมควร ถาศาลสงอนญาตใหไตสวนพยานไปตามระเบยบน สวนรายงานและเอกสารอน ๆ ทเกยวของกบการนนใหศาลเกบรกษาไว

ในกรณทคกรณอกฝายหนงหรอบคคลภายนอกทเกยวของไมมภมล าเนาอยในราชอาณาจกรและยงมไดเขามาในคดนน เมอศาลไดรบค าขอตามวรรคหนง ใหศาลสงค าขอตามทเหนสมควร ถาศาลสงอนญาต ใหไตสวนพยานไปฝายเดยว

ขอ ๕๘ เมอศาลเหนสมควรเพอประโยชนแหงการพจารณาคด ศาลอาจแตงตงใหศาลปกครองชนตนอนชวยแสวงหาขอเทจจรงในประเดนใดกได แลวให ศาลปกครองทไดรบแตงตงสงรายงานผลการแสวงหาขอเทจจรง บนทกการใหถอยค าของพยาน และเอกสารหรอพยานหลกฐานไปยงศาลทแตงตง

ขอ ๕๙ ในการแสวงหาขอเทจจรงตามสวนน ศาลจะออกค าสงใหมการบนทกเสยง ภาพ หรอเสยงและภาพ ตลอดเวลาหรอสวนหนงสวนใดของการด าเนนการนนเพอเปนหลกฐานประกอบส านวนคดกได

๙๘ รวมกฎหมายปกครอง

หมวด ๓ การสรปส านวน

ขอ ๖๐ เมอตลาการเจาของส านวนไดพจารณาขอเทจจรงจากค าฟอง

ค าชแจงของคกรณ รวมทงขอเทจจรงอนทศาลไดมาตามหมวด ๒ แลว เหนวาคดมขอเทจจรงเพยงพอทศาลจะพจารณาพพากษาหรอมค าสงชขาดคดไดแลว ใหจดท าบนทกของตลาการเจาของส านวนและเสนอบนทกดงกลาวพรอมส านวนคดใหองคคณะเพอพจารณาด าเนนการตอไป

บนทกของตลาการเจาของส านวนประกอบดวย (๑) สรปขอเทจจรงทไดจากค าฟองและเอกสารอน ๆ ของคกรณ รวมทง

พยานหลกฐานตาง ๆ ทปรากฏในส านวนคด และสรปค าขอของผฟองคด (๒) ประเดนทจะตองวนจฉย ซงประกอบดวยประเดนเกยวกบอ านาจศาล

ประเดนเกยวกบเงอนไขในการฟองคดปกครอง และประเดนทเปนเนอหาของคด ตามล าดบ

(๓) ความเหนของตลาการเจาของส านวนเกยวกบประเดนทจะตองวนจฉยและค าขอของผฟองคด

สรปขอเทจจรงของตลาการเจาของส านวนตาม (๑) ใหสงใหแกคกรณตามทบญญตไวในมาตรา ๕๙ วรรคสอง

ขอ ๖๑ เมอศาลมค าสงรบค าฟองตามขอ ๔๒ แลว หากตลาการเจาของส านวนเหนวาสามารถจะวนจฉยชขาดคดดงกลาวไดจากขอเทจจรงในค าฟองนน โดยไมตองด าเนนการแสวงหาขอเทจจรงอก หรอเหนวาขอเทจจรงทไดจากค าชแจงของคกรณและหรอจากการแสวงหาขอเทจจรงของศาลในภายหลงไมวาในขณะใดเพยงพอทจะพพากษาหรอมค าสงชขาดคดนนไดโดยไมตองด าเนนการแสวงหาขอเทจจรงจนครบทกขนตอนตามทก าหนดไวในขอ ๔๗ ถงขอ ๔๙ ใหตลาการเจาของส านวนมอ านาจจดท าบนทกของตลาการเจาของส านวนเสนอองคคณะเพอพจารณาด าเนนการตอไป

ขอ ๖๒ เมอองคคณะไดรบส านวนคดจากตลาการเจาของส านวนแลว หากเหนวาไมมกรณทจะตองแสวงหาขอเทจจรงเพมเตม ใหตลาการหวหนาคณะมค าสงก าหนดวนหนงวนใดเปนวนสนสดการแสวงหาขอเทจจรงในคดนน

๙๙ รวมกฎหมายปกครอง

ใหศาลแจงใหคกรณทราบก าหนดวนสนสดการแสวงหาขอเทจจรงลวงหนาไมนอยกวาสบวน

บรรดาค าฟองเพมเตม ค าใหการ ค าคดคานค าใหการ ค าใหการเพมเตม รวมทงพยานหลกฐานอน ๆ ทยนตอศาลหลงวนสนสดการแสวงหาขอเทจจรง ไมใหศาลรบไวเปนสวนหนงของส านวนคด และไมตองสงส าเนาใหคกรณทเกยวของ

ขอ ๖๓ เมอก าหนดวนสนสดการแสวงหาขอเทจจรงแลว ใหตลาการหวหนาคณะสงส านวนคดใหอธบดศาลปกครองชนตนพจารณา หากอธบดศาลปกครองชนตนมไดสงการเปนอยางอน ใหสงส านวนคดนนใหตลาการผแถลงคดเพอจดท า ค าแถลงการณโดยเรว

ค าแถลงการณใหจดท าเปนหนงสอ เวนแตคดใดเปนเรองเรงดวน เปนเรองทมขอเทจจรงหรอขอกฎหมายไมยงยาก หรอเปนค าแถลงการณในค าขอเกยวกบวธการชวคราวกอนการพพากษาตามขอ ๗๒ หรอขอ ๗๖ ตลาการผแถลงคดจะเสนอ ค าแถลงการณดวยวาจาแทนค าแถลงการณเปนหนงสอหลงจากทไดหารอกบอธบด ศาลปกครองชนตนและตลาการหวหนาคณะแลวกได ในการแถลงการณดวยวาจา ตลาการผแถลงคดตองจดท าบนทกค าแถลงการณดงกลาวเปนหนงสอกลาวถงขอสาระส าคญในค าแถลงการณตดไวในส านวนคดดวย โดยจะจดท ากอนหรอหลงการเสนอค าแถลงการณดวยวาจากได

เมอตลาการผแถลงคดไดจดท าค าแถลงการณเปนหนงสอหรอสามารถเสนอค าแถลงการณดวยวาจาไดแลว ใหองคคณะก าหนดวนนงพจารณาคดครงแรกหลงจากทไดหารอกบอธบดศาลปกครองชนตนแลว

หมวด ๔

การรบฟงพยานหลกฐาน

ขอ ๖๔ คกรณฝายทกลาวอางขอเทจจรงใด ๆ เพอสนบสนนขออางของตนมหนาทเสนอพยานหลกฐานตอศาลเพอพสจนขอเทจจรงดงกลาวในเบองตน เวนแตขอเทจจรงซงเปนทรกนอยทวไป หรอซงไมอาจโตแยงได หรอซงศาลเหนวาคกรณอกฝายหนงไดรบแลว หรอพยานหลกฐานนนอยในความครอบครองของหนวยงานทางปกครอง เจาหนาทของรฐ หรอบคคลอน

๑๐๐ รวมกฎหมายปกครอง

ถามขอสนนษฐานไวในกฎหมายเปนคณแกคกรณฝายใด ค กรณฝายนนตองพสจนแตเพยงวาตนไดปฏบตตามเงอนไขแหงการทตนจะไดรบประโยชนจากขอสนนษฐานนนครบถวนแลว

ขอ ๖๕ ศาลมดลพนจทจะรบฟงพยานหลกฐานทไดมาตามกระบวนพจารณาโดยไมจ ากดเฉพาะทเสนอโดยคกรณ แตพยานหลกฐานนนจะตองเปนพยานหลกฐานทคกรณผมสวนไดเสยมโอกาสขอตรวจด ทราบ และแสดงพยานหลกฐานเพอยนยนหรอหกลาง

ขอ ๖๖ ตนฉบบเอกสารเทานนทอางเปนพยานได ถาหาตนฉบบไมได ส าเนาทรบรองวาถกตองหรอพยานบคคลทรขอความกอางเปนพยานได

การอางหนงสอราชการเปนพยาน แมตนฉบบยงมอย จะสงส าเนาทเจาหนาทรบรองวาถกตองกได เวนแตศาลจะมค าสงเปนอยางอน

ขอ ๖๗ ศาลอาจรบฟงขอมลทบนทกส าหรบเครองคอมพวเตอรหรอประมวลผลโดยเครองคอมพวเตอรเปนพยานหลกฐานในคดได แตการบนทกและการประมวลผลนนตองเปนไปโดยถกตองและตองมค ารบรองของบคคลทเกยวของหรอด าเนนการนน

ใหน าความในวรรคหนงมาใชบงคบแกการรบฟงขอมลทบนทกไวในหรอไดมาจากสออเลกทรอนกสหรอสอทางเทคโนโลยสารสนเทศประเภทอนโดยอนโลม

ขอ ๖๘ ศาลอาจรบฟงพยานบอกเลาเปนพยานหลกฐานประกอบพยานหลกฐานอนไดเมอศาลเหนวา

(๑) ตามสภาพ ลกษณะ แหลงทมา และขอเทจจรงแวดลอมการบอกเลา พยานบอกเลานนมความนาเชอถอ หรอ

(๒) มเหตจ าเปนเนองจากไมสามารถน าบคคลซงเปนผทไดเหน ไดยน หรอทราบขอความในเรองทจะใหการเปนพยานนนมาใหถอยค าเปนพยานได และมเหตผลสมควรเพอประโยชนแหงความยตธรรมทจะรบฟงพยานบอกเลานน

๑๐๑ รวมกฎหมายปกครอง

หมวด ๕ วธการชวคราวกอนการพพากษา

สวนท ๑

การทเลาการบงคบตามกฎหรอค าสงทางปกครอง

ขอ ๖๙ การฟองคดตอศาลปกครองเพอขอใหเพกถอนกฎหรอค าสงทางปกครอง ไมเปนเหตใหทเลาการบงคบตามกฎหรอค าสงทางปกครองนน เวนแตศาลจะมค าสงเปนอยางอน

ผฟองคดอาจขอมาในค าฟองหรอยนค าขอในเวลาใด ๆ กอนศาลจะพพากษาหรอมค าสงชขาดคด เพอขอใหศาลมค าสงทเลาการบงคบตามกฎหรอค าสงทางปกครอง อนจะมผลเปนการชะลอหรอระงบการบงคบตามผลของกฎหรอค าสงทางปกครองไวเปนการชวคราว

ค าขอของผฟองคดตามวรรคสอง ตองแสดงใหเหนอยางชดแจงวาประสงคจะขอทเลาการบงคบตามกฎหรอค าสงทางปกครองใด และการใหกฎหรอค าสงดงกลาวมผลบงคบตอไป จะท าใหเกดความเสยหายทยากแกการเยยวยาแกไขในภายหลงอยางไร

ขอ ๗๐ ในกรณทศาลเหนวาค าขอทเลาการบงคบตามกฎหรอค าสงทางปกครองใดยนโดยไมมขออางหรอขอเทจจรงเพยงพอ หรอไมมเหตผลหรอสาระอนควรไดรบการพจารณา หรอเหนไดอยางชดแจงวาไมสมควรมค าสงทเลาการบงคบตามกฎหรอค าสงทางปกครอง หรอเปนกรณทศาลจะสงไมรบค าฟองคดนนไวพจารณาและจะสงจ าหนายคดออกจากสารบบความแลว ใหมอ านาจสงไมรบค าขอทเลาการบงคบตามกฎหรอค าสงทางปกครองนน ค าสงดงกลาวใหเปนทสด

ขอ ๗๑ เมอไดรบค าขอตามขอ ๖๙ วรรคสอง และเปนกรณทศาลมไดมค าสงตามขอ ๗๐ ใหศาลสงส าเนาค าขอใหคกรณท าค าชแจงคดคานค าขอและแสดงพยานหลกฐานโดยเรว และหากเหนสมควร ศาลจะนดไตสวนหรอแสวงหาขอเทจจรงโดยวธอนใดเพอมค าสงเกยวกบค าขอดงกลาวดวยกได แตไมวากรณจะเปนประการใด ใหศาลมค าสงเกยวกบค าขอดงกลาวโดยไมชกชา๑๒๙

๑๒๙ ขอ ๗๑ วรรคหนง แกไขเพมเตมโดยระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดวาดวยวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๕) พ.ศ. ๒๕๕๙

๑๐๒ รวมกฎหมายปกครอง

ในกรณทไมมค าขอตามขอ ๖๙ แตศาลเหนวามเหตสมควรทจะทเลาการบงคบตามกฎหรอค าสงทางปกครองทเปนเหตแหงการฟองคด ใหศาลมอ านาจสงทเลาการบงคบตามกฎหรอค าสงทางปกครองนน โดยจะไตสวนกอนหรอไมกได

ขอ ๗๒ การมค าสงเกยวกบค าขอทเลาการบงคบตามกฎหรอค าสงทางปกครอง ใหกระท าโดยองคคณะหลงจากตลาการผแถลงคดไดเสนอค าแถลงการณแลว แตในกรณทองคคณะเหนวามเหตจ าเปนทจะตองมค าสงเกยวกบการขอทเลาการบงคบตามกฎหรอค าสงทางปกครองนนเปนการดวนองคคณะจะมค าสงเกยวกบค าขอ โดยไมตองมค าแถลงการณของตลาการผแถลงคดกได ในกรณเชนน ใหองคคณะบนทกเหตจ าเปนดงกลาวไวดวย๑๓๐

ค าแถลงการณตามขอนจะกระท าดวยวาจากได ในกรณทศาลเหนวากฎหรอค าสงทางปกครองทเปนเหตแหงการฟองคด

นนนาจะไมชอบดวยกฎหมาย และการใหกฎหรอค าสงทางปกครองดงกลาวมผลใชบงคบตอไปจะท าใหเกดความเสยหายอยางรายแรงทยากแกการเยยวยาแกไขในภายหลง ทงการทเลาการบงคบตามกฎหรอค าสงทางปกครองนนไมเปนอปสรรคแกการบรหารงานของรฐหรอแกบรการสาธารณะ ศาลมอ านาจสงทเลาการบงคบตามกฎหรอค าสงทางปกครองไดตามทเหนสมควร

ใหศาลแจงค าสงทเลาการบงคบตามกฎหรอค าสงทางปกครองใหคกรณและผออกกฎ หรอค าสงดงกลาวทราบโดยพลน และใหค าสงศาลมผลเมอผออกกฎหรอค าสงไดรบแจงค าสงนนแลว

ขอ ๗๒/๑๑๓๑ ในกรณทค าขอตามขอ ๖๙ วรรคสอง โดยผขอไดยนค ารองรวมมาดวยเพอใหศาลพจารณาค าขอและมค าสงเกยวกบค าขอโดยเรงดวน และศาลมไดมค าสงยกค ารองใหพจารณาค าขอและมค าสงเกยวกบค าขอโดยเรงดวน ใหศาลพจารณาค าขอเปนการดวน ถาเปนทพอใจจากค าขอและพยานหลกฐานประกอบค าขอ หรอจากค าแถลงของผขอหรอจากพยานหลกฐานทผขอน ามาสบหรอทศาลแสวงหามาเองวา ค าขอนนเปนค าขอทตองมค าสงโดยเรงดวน และมขอเทจจรงเพยงพอทศาลจะมค าสงเกยวกบค าขอไดแลว ใหศาลมค าสงทเลาการบงคบตามกฎหรอค าสงทางปกครองหรอ

๑๓๐ ขอ ๗๒ วรรคหนง แกไขเพมเตมโดยระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดวาดวยว ธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๕) พ.ศ. ๒๕๕๙ ๑๓๑ ขอ ๗๒/๑ เพมโดยระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดวาดวยวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๕) พ.ศ. ๒๕๕๙

๑๐๓ รวมกฎหมายปกครอง

ยกค าขอ ตามแตจะเหนสมควร โดยไมตองมค าแถลงการณของตลาการผแถลงคดกได ค าสงศาลทยกค าขอตามขอ ๖๙ วรรคสองใหเปนทสด

ผมสวนไดเสยอาจยนค ารองโดยพลน ใหศาลยกเลกค าสงทเลาการบงคบตามกฎหรอค าสงทางปกครองนนเสย และใหน าบทบญญตในวรรคกอนมาใชบงคบโดยอนโลม ถาศาลมค าสงยกเลกค าสงทเลาการบงคบตามกฎหรอค าสงทางปกครอง ค าสงเชนวานใหเปนทสด ในกรณทศาลมค าสงยกค ารองใหผมสวนไดเสยมสทธอทธรณตอ ศาลปกครองสงสดได โดยใหน าความในขอ ๗๓ มาใชบงคบโดยอนโลม แตเมอผมสวนไดเสยไดใชสทธด าเนนการตามวรรคนแลว จะใชสทธอทธรณตามขอ ๗๓ อกไมได

ในกรณทศาลมค าสงยกค ารองใหพจารณาค าขอและมค าสงเกยวกบค าขอตามขอ ๖๙ วรรคสอง โดยเรงดวนใหศาลพจารณาค าขอและมค าสงเกยวกบค าขอดงกลาวตอไป

ขอ ๗๓ ค าสงทเลาการบงคบตามกฎหรอค าสงทางปกครอง ใหผมสวนไดเสยมสทธอทธรณตอศาลปกครองสงสดไดภายในสามสบวนนบแตวนทผนนไดรบแจงหรอทราบค าสงศาล โดยผอทธรณอาจมค าขอใหศาลปกครองสงสดมค าสงระงบค าสงของศาลปกครองชนตนทสงทเลาการบงคบตามกฎหรอค าสงทางปกครองไวเปนการชวคราวกอนการวนจฉยอทธรณกได

ค าสงยกค าขอทเลาการบงคบตามกฎหรอค าสงทางปกครองใหเปนทสด การอทธรณค าสงตามวรรคหนง ใหกระท าโดยยนค ารองอทธรณค าสง

ดงกลาวตอศาลปกครองชนตนทมค าสงนน และใหพนกงานเจาหนาทของศาลรบสง ค ารองพรอมดวยค าสงของศาลปกครองชนตน ค าขอทเลาการบงคบตามกฎหรอค าสงทางปกครอง ส านวนการไตสวนค าขอค าแถลงการณหรอบนทกค าแถลงการณของ ตลาการผแถลงคด และเอกสารหรอส าเนาเอกสารทเกยวของ ไปยงศาลปกครองสงสดโดยพลน

ใหประธานศาลปกครองสงสดสงค ารองใหองคคณะในศาลปกครองสงสดเพอพจารณาค ารอง โดยใหน าความในขอ ๗๑ วรรคหนง และขอ ๗๒ มาใชบงคบโดยอนโลม แตองคคณะจะไมนดไตสวนกได แลวมค าสงยนตามค าสงของศาลปกครองชนตนหรอมค าสงเปนอยางอน และสงใหศาลปกครองชนตนอาน

ในการอานค าสงของศาลปกครองสงสด ใหศาลปกครองชนตนแจงใหคกรณทราบก าหนดวนอานค าสงเปนการลวงหนาตามสมควร ถาไมมคกรณมาศาลในวนนดอานค าสงศาล ใหศาลงดการอานและบนทกไว และใหศาลปกครองชนตนแจงค าสง

๑๐๔ รวมกฎหมายปกครอง

ดงกลาวทางไปรษณยลงทะเบยนตอบรบไปยงคกรณทงหมดหรอบางสวนทมไดมาศาล๑๓๒

ขอ ๗๔ ในกรณทค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดของศาลมไดกลาวถงค าสงทเลาการบงคบตามกฎหรอค าสงทางปกครองทศาลไดสงไวระหวางการพจารณา ใหค าสงดงกลาวมผลใชบงคบตอไปจนกวาจะพนระยะเวลาการอทธรณในกรณทไมมการอทธรณ หรอจนกวาศาลมค าสงถงทสดไมรบอทธรณในกรณทมการอทธรณ หากศาลมค าสงรบอทธรณ ใหค าสงดงกลาวมผลใชบงคบตอไปจนกวาศาลปกครองสงสดจะมค าสงเปนอยางอน

สวนท ๒ การบรรเทาทกขชวคราว

ขอ ๗๕ นอกจากกรณทกลาวในขอ ๖๙ ในเวลาใด ๆ กอนศาลม

ค าพพากษาหรอค าสงชขาดคด ผฟองคดอาจยนค าขอใหศาลมค าสงก าหนดมาตรการหรอวธการคมครองอยางใด ๆ เพอบรรเทาทกขชวคราวกอนการพพากษา หรอคกรณอาจยนค าขอใหศาลมค าสงก าหนดวธการเพอคมครองประโยชนของผขอในระหวาง การพจารณาหรอเพอบงคบตามค าพพากษาได

ขอ ๗๖ ค าสงของศาลในการก าหนดมาตรการหรอวธการคมครอง อยางใด ๆ เพอบรรเทาทกขชวคราวกอนการพพากษา หรอวธการเพอคมครองประโยชนของผขอในระหวางการพจารณาหรอเพอบงคบตามค าพพากษา ใหกระท าโดยองคคณะ โดยไมตองมค าแถลงการณของตลาการผแถลงคด เวนแตองคคณะจะเหนสมควรใหม ค าแถลงการณ ในกรณดงกลาวค าแถลงการณนนจะกระท าดวยวาจากได

ค าสงไมรบหรอยกค าขอของผฟองคดหรอคกรณใหเปนทสด ผมสวนไดเสยมสทธอทธรณค าสงก าหนดมาตรการหรอวธการคมครอง

อยางใด ๆ เพอบรรเทาทกขชวคราวกอนการพพากษา หรอวธการเพอคมครองประโยชนของผขอในระหวางการพจารณาหรอเพอบงคบตามค าพพากษา ตอศาลปกครองสงสดภายในสามสบวนนบแตวนทผนนไดรบแจงหรอทราบค าสงศาล

๑๓๒ ขอ ๗๓ วรรคสาม วรรคส และวรรคหา เพมโดยระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๔

๑๐๕ รวมกฎหมายปกครอง

การอทธรณค าสงตามวรรคหนง ใหกระท าโดยยนค ารองอทธรณค าสงดงกลาวตอศาลปกครองชนตนทมค าสงนน และใหพนกงานเจาหนาทของศาลรบสงค ารองพรอมดวยค าสงของศาลปกครองชนตน ค าขอก าหนดมาตรการหรอวธการคมครองอยางใด ๆ เพอบรรเทาทกขชวคราวกอนการพพากษาหรอวธการเพอคมครองประโยชนของผขอในระหวางการพจารณาหรอเพอบงคบตามค าพพากษา ส านวนการไตสวนค าขอ บนทกค าแถลงการณของตลาการผแถลงคด และเอกสารหรอส าเนาเอกสารทเกยวของ ไปยงศาลปกครองสงสดโดยพลน๑๓๓

ใหประธานศาลปกครองสงสดสงค ารองใหองคคณะในศาลปกครองสงสดเพอพจารณาค ารองโดยใหน าความในขอ ๗๑ วรรคหนง และวรรคหนงของขอน มาใชบงคบโดยอนโลม แตองคคณะจะไมนดไตสวนกได แลวมค าสงยนตามค าสงของ ศาลปกครองชนตนหรอมค าสงเปนอยางอน แลวสงใหศาลปกครองชนตนอาน

ในการอานค าสงของศาลปกครองสงสด ใหศาลปกครองชนตนแจงใหคกรณทราบก าหนดวนอานค าสงเปนการลวงหนาตามสมควร ถาไมมคกรณมาศาลในวนนดอานค าสงศาล ใหศาลงดการอานและบนทกไว และใหศาลปกครองชนตนแจงค าสงดงกลาวทางไปรษณยลงทะเบยนตอบรบไปยงคกรณทงหมดหรอบางสวนทมไดมาศาล

ขอ ๗๖/๑๑๓๔ ในกรณทค าขอตามขอ ๗๕ โดยผยนค าขอไดยนค ารองรวมมาดวยเพอใหศาลพจารณาค าขอและมค าสงเกยวกบค าขอโดยเรงดวน และศาลมไดมค าสงยกค ารองใหพจารณาค าขอและมค าสงเกยวกบค าขอโดยเรงดวน ใหศาลพจารณาค าขอเปนการดวน ถาเปนทพอใจจากค าขอและพยานหลกฐานประกอบค าขอ หรอจากค าแถลงของผขอหรอจากพยานหลกฐานทผขอน ามาสบหรอทศาลแสวงหามาเองวา ค าขอนนเปนค าขอทตองมค าสงโดยเรงดวน และมขอเทจจรงเพยงพอทศาลจะมค าสงเกยวกบค าขอไดแลว ใหศาลมค าสงก าหนดมาตรการหรอวธการคมครองอยางใด ๆ เพอบรรเทาทกขชวคราวกอนการพพากษา หรอวธการเพอคมครองประโยชนของผขอในระหวางพจารณาหรอเพอบงคบตามค าพพากษา หรอยกค าขอ ตามแตจะเหนสมควร โดยไมตองมค าแถลงการณของตลาการผแถลงคดกได ค าสงศาลทยกค าขอตามขอ ๗๕ ใหเปนทสด

๑๓๓ ขอ ๗๖ วรรคส วรรคหา และวรรคหก เพมโดยระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๔ ๑๓๔ ขอ ๗6/๑ เพมโดยระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๕) พ.ศ. ๒๕๕๙

๑๐๖ รวมกฎหมายปกครอง

ผมสวนไดเสยอาจยนค ารองโดยพลน ใหศาลยกเลกค าสงก าหนดมาตรการหรอวธการคมครองอยางใด ๆ เพอบรรเทาทกขชวคราวกอนการพพากษา หรอวธการเพอคมครองประโยชนของผขอในระหวางพจารณาหรอเพอบงคบตามค าพพากษานนเสย และใหน าบทบญญตในวรรคกอนมาใชบงคบโดยอนโลมถาศาลมค าสงยกเลกค าสงก าหนดมาตรการหรอวธการคมครองอยางใด ๆ เพอบรรเทาทกขชวคราวกอน การพพากษา หรอวธการเพอคมครองประโยชนของผขอในระหวางพจารณาหรอเพอบงคบตามค าพพากษา ค าสงเชนวานใหเปนทสด ในกรณทศาลมค าสงยกค ารอง ใหผมสวนไดเสยมสทธอทธรณตอศาลปกครองสงสดไดโดยใหน าความในขอ ๗๖ มาใชบงคบโดยอนโลม แตเมอผมสวนไดเสยไดใชสทธด าเนนการตามวรรคนแลว จะใชสทธอทธรณตามขอ ๗๖ อกไมได

ในกรณทศาลมค าสงยกค ารองใหพจารณาค าขอและมค าสงเกยวกบค าขอตามขอ ๗๕ โดยเรงดวน ใหศาลพจารณาค าขอและมค าสงเกยวกบค าขอดงกลาวตอไป

ขอ ๗๗ ใหน าความในลกษณะ ๑ ของภาค ๔ แหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบกบหลกเกณฑในการพจารณาค าขอ เงอนไขในการออกค าสงของศาลและผลของค าสงก าหนดมาตรการหรอวธการคมครองอยางใด ๆ เพอบรรเทาทกขชวคราวกอนการพพากษา หรอวธการเพอคมครองประโยชนของผขอในระหวางการพจารณาหรอเพอบงคบตามค าพพากษาโดยอนโลม เทาทสภาพของเรองจะเปดชองใหกระท าได และโดยไมขดตอระเบยบนและหลกกฎหมายทวไปวาดวยวธพจารณาคดปกครอง

หมวด ๖

การรองสอด การรวมคด การแยกคด การโอนคด และการถอนค าฟอง

ขอ ๗๘ บคคลภายนอกซงมใชคกรณอาจเขามาเปนคกรณไดดวยการ รองสอด ทงน ใหน าความในมาตรา ๕๗ และมาตรา ๕๘ แหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม

ขอ ๗๙ ถาคดสองเรองหรอกวานนขนไปมขอหาอยางเดยวกนหรอเกยวเนองใกลชดกนหรอมคกรณเดยวกนหรอรวมกน ถาตลาการเจาของส านวนเหนวาจะเปนประโยชนแกการพจารณาคด จะเสนอความเหนตอองคคณะเพอเสนออธบด ศาลปกครองชนตนพจารณาสงรวมคดเขาดวยกน แลวพจารณาพพากษารวมกนไปกได

๑๐๗ รวมกฎหมายปกครอง

ในกรณทคดดงกลาวอยในศาลปกครองชนตนตางศาลกน ใหโอนคดไปยงศาลทอธบดศาลปกครองชนตนเหนชอบรวมกน หากตกลงกนไมได ใหประธาน ศาลปกครองสงสดเปนผชขาด และเมอมการโอนคดแลว ใหอธบดศาลปกครองชนตนของศาลทโอนคดสงจ าหนายคดนนออกจากสารบบความ

ขอ ๘๐ ในคดทมหลายขอหาและขอหาหนงขอหาใดไมเกยวของกบขอหาอน ๆ ถาตลาการเจาของส านวนเหนวาจะเปนประโยชนแกการพจารณาคด จะเสนอความเหนตอองคคณะ เพอเสนออธบดศาลปกครองชนตนพจารณาสงใหแยกคดดงกลาวออกเปนหลายคด แลวพจารณาพพากษาแตละคดแยกกนไปกได

ในคดทมผฟองคดหรอผถกฟองคดหลายคน ถาตลาการเจาของส านวน เหนวาจะเปนประโยชนแกการพจารณาคด จะเสนอความเหนตอองคคณะเพอเสนออธบดศาลปกครองชนตนพจารณาสงใหแยกคดดงกลาวออกเปนหลายคด แลวพจารณาพพากษาแตละคดแยกกนไปกได

ขอ ๘๑ กอนศาลมค าพพากษาหรอค าสงชขาดคด หากผถกฟองคด เหนวาการพจารณาคดตอไปในศาลนนจะไมสะดวกหรอผถกฟองคดอาจไมไดรบความยตธรรม ผถกฟองคดอาจยนค าขอพรอมแสดงเหตผลตอศาลทผฟองคดไดยนค าฟองไว ขอใหโอนคดไปยงศาลปกครองอนทมเขตอ านาจได เมออธบดศาลปกครองชนตนเหนสมควร จะมค าสงอนญาตตามค าขอนนกได

หามมใหอธบดศาลปกครองชนตนออกค าสงอนญาตตามวรรคหนง เวนแตอธบดศาลปกครองชนตนทจะรบโอนคดนนยนยอมแลว ถาอธบดศาลปกครองชนตนทจะรบโอนคดไมยนยอม ใหอธบดศาลปกครองชนตนทจะโอนคดเสนอเรองใหประธานศาลปกครองสงสดชขาด

เมอมการโอนคดตามวรรคหนงหรอวรรคสองแลว ใหอธบดศาลปกครองชนตนของศาลทโอนคดสงจ าหนายคดออกจากสารบบความ

ขอ ๘๒ ผฟองคดอาจถอนค าฟองในเวลาใด ๆ กอนศาลพพากษาหรอมค าสงชขาดคดไดการถอนค าฟองจะถอนเฉพาะบางขอหาหรอบางสวนของขอหากได

การถอนค าฟองตองท าเปนหนงสอและลงลายมอชอผฟองคด แตถา ผฟองคดถอนค าฟองดวยวาจาตอหนาศาลในระหวางการไตสวนหรอการนงพจารณาคด ใหศาลบนทกไวและใหผฟองคดลงลายมอชอไวเปนหลกฐาน

๑๐๘ รวมกฎหมายปกครอง

ในกรณทมผฟองคดหลายคน ผฟองคดแตละคนอาจถอนค าฟองของตนได การถอนค าฟองของผฟองคดดงกลาวใหมผลเฉพาะผฟองคดทถอนค าฟองนน เวนแตกรณทผถอนค าฟองเปนผแทนของผฟองคดทกคน การถอนค าฟองใหมผลเปนการถอนค าฟองทงคด ในการน ศาลจะไตสวนเพอใหไดความเปนทยตวาการถอนค าฟองของผแทนดงกลาวเปนไปตามความประสงคของผฟองคดทกคนกอนมค าสงอนญาตใหถอน ค าฟองกได

เมอมการถอนค าฟอง ใหศาลอนญาตและสงจ าหนายคดออกจาก สารบบความ กบคนคาธรรมเนยมศาลทงหมดหรอบางสวนใหแกผฟองคด แตในคดทเกยวกบการคมครองประโยชนสาธารณะ หรอคดทการพจารณาตอไปจะเปนประโยชนแกสวนรวม หรอการถอนค าฟองเกดจากการสมยอมกนโดยไมเหมาะสม ศาลจะมค าสงไมอนญาตใหถอนค าฟองกได ค าสงไมอนญาตใหถอนค าฟองใหเปนทสด

หมวด ๗ การนงพจารณาคดและการพพากษาคด

สวนท ๑

การนงพจารณาคด

ขอ ๘๓ ในการพจารณาคด ใหศาลจดใหมการนงพจารณาคดอยางนอยหนงครง เพอใหคกรณมโอกาสมาแถลงดวยวาจาตอหนาศาล เวนแตคดทศาลมค าสงจ าหนายคดออกจากสารบบความ

ศาลตองแจงก าหนดวนนงพจารณาคดครงแรกใหคกรณทราบลวงหนา ไมนอยกวาเจดวน

ขอ ๘๔ ในวนนงพจารณาคดครงแรก หากคกรณประสงคจะยนค าแถลงเปนหนงสอตามมาตรา ๕๙ วรรคสอง ใหยนตอศาลกอนวนนงพจารณาคดหรออยางชาทสดในระหวางการนงพจารณาคด

ค าแถลงตามวรรคหนงจะยกขอเทจจรงทไมเคยยกขนอางไวแลวไมได เวนแตเปนขอเทจจรงทเปนประเดนส าคญในคดซงคกรณผยนสามารถพสจนไดวามเหต

๑๐๙ รวมกฎหมายปกครอง

จ าเปนหรอพฤตการณพเศษทท าใหไมอาจเสนอตอศาลไดกอนหนานน แตศาลจะรบฟงขอเทจจรงดงกลาวไดตอเมอไดเปดโอกาสใหคกรณอกฝายหนงแสดงพยานหลกฐานเพอยนยนหรอหกลางแลว

คกรณมสทธน าพยานหลกฐานมาสบประกอบค าแถลงทยนตามวรรคหนงได โดยใหศาลพจารณาสงอนญาตเทาทเกยวของกบค าแถลงและจ าเปนแกคดเทานน ค าสงดงกลาวใหเปนทสด

ในวนนงพจารณาคด คกรณจะไมมาศาลกได แตความในขอนไมตดอ านาจศาลทจะออกค าสงเรยกใหคกรณ หนวยงานทางปกครอง เจาหนาทของรฐหรอบคคลทเกยวของมาใหถอยค า ใหความเหนเปนหนงสอ หรอสงเอกสาร หรอพยานหลกฐานใด ๆ ใหแกศาล

ขอ ๘๕ เมอเรมการนงพจารณาคดครงแรก ใหตลาการเจาของส านวนเสนอสรปขอเทจจรงและประเดนของคดนน แลวใหคกรณแถลงดวยวาจาประกอบ ค าแถลงเปนหนงสอทไดยน ตามขอ ๘๔ โดยใหผฟองคดแถลงกอน

ค าแถลงดวยวาจาของคกรณตองกระชบและอยในประเดน โดยไมอาจยกขอเทจจรง หรอขอกฎหมายอนนอกจากทปรากฏในค าแถลงเปนหนงสอ

ในกรณทคกรณฝายใดไมยนค าแถลงเปนหนงสอ แตมาอยในศาลในวนนงพจารณาคดครงแรก คกรณฝายนนจะแถลงดวยวาจาไดตอเมอไดรบอนญาตจากศาล หรอศาลสงใหแถลง

ขอ ๘๖ ในการนงพจารณาคด ใหศาลเปนผซกถามคกรณและพยาน และใหน าความในขอ ๕๒ ขอ ๕๓ และขอ ๕๙ มาใชบงคบโดยอนโลม

ขอ ๘๗ ในการนงพจารณาคด ถาคกรณฝายหนงฝายใดฝาฝนขอก าหนดของศาลทก าหนดไวเพอรกษาความเรยบรอยในบรเวณศาล และศาลไดมค าสงใหคกรณฝายนนออกไปเสยจากบรเวณศาล ศาลจะนงพจารณาคดตอไปลบหลงคกรณฝายนนกได

๑๑๐ รวมกฎหมายปกครอง

สวนท ๒ การแถลงการณของตลาการผแถลงคด

ขอ ๘๘ ในวนน งพจารณาคด เมอเสรจสนการแถลงและการน า

พยานหลกฐานมาสบประกอบค าแถลงของคกรณแลว ใหตลาการผแถลงคดชแจงดวยวาจาตอองคคณะเพอประกอบค าแถลงการณเปนหนงสอทไดเสนอไวแลวหรอเสนอ ค าแถลงการณดวยวาจาตามทก าหนดไวในขอ ๖๓ วรรคสอง โดยบคคลซงมไดรบอนญาตจากศาลจะอยในหองพจารณาในขณะตลาการผแถลงคดชแจง หรอเสนอ ค าแถลงการณดวยวาจาไมได

ในกรณทตลาการผแถลงคดเหนวา จากค าแถลงและการน าพยานหลกฐานมาสบประกอบค าแถลงของคกรณท าใหขอเทจจรงในการพจารณาคดเปลยนแปลงไปและมผลกระทบตอค าแถลงการณเปนหนงสอทเสนอไวแลว หรอตอค าแถลงการณดวยวาจาทจะเสนอ ตลาการผแถลงคดจะจดท าค าแถลงการณเปนหนงสอขนใหมหรอเสนอค าแถลงการณดวยวาจาตอองคคณะเพอพจารณาในวนอนกได

สวนท ๓

การท าค าพพากษาและค าสง

ขอ ๘๙ เมอเสรจสนการแถลงการณของตลาการผแถลงคดแลว ใหตลาการหวหนาคณะนดประชมปรกษาเพอพพากษาหรอมค าสงในวนเดยวกนนนหรอวนอน

ขอ ๙๐ ค าพพากษาหรอค าสงชขาดคด นอกจากจะตองระบรายการตามทบญญตไวในมาตรา ๖๙ วรรคหนง และจ านวนคาธรรมเนยมศาลทคกรณจะไดรบคนแลว ใหระบชอตลาการเจาของส านวนและตลาการผแถลงคดดวย

ขอ ๙๑ ค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดของศาลในคดทศาลไดมค าสงทเลาการบงคบตามกฎหรอค าสงทางปกครอง หรอค าสงเกยวกบการบรรเทาทกขชวคราว ใหศาลก าหนดดวยวาจะใหค าสงดงกลาวมผลตอไปหรอไม เพยงใด

๑๑๑ รวมกฎหมายปกครอง

ขอ ๙๒ ในการพพากษาหรอมค าสงชขาดคด ศาลจะยกขอกฎหมายอนเกยวดวยความสงบเรยบรอยของประชาชนขนวนจฉย แลวพพากษาหรอมค าสงไปกได

ขอ ๙๓ เมอคดสองเรองหรอกวานนขนไปไดพจารณารวมกนเพอสะดวกแกการพจารณา ศาลจะพพากษาหรอมค าสงคดเหลานนเรองใดซงเสรจการพจารณาแลวจงพพากษาหรอมค าสงเรองอน ๆ ตอไปภายหลงกได

ขอ ๙๔ ในคดทมลกษณะหนงลกษณะใดดงตอไปน อธบดศาลปกครองชนตนจะใหมการวนจฉยปญหาหรอคดใดโดยทประชมใหญตลาการในศาลปกครองชนตนนนกได

(๑) คดทเกยวของกบประชาชนเปนจ านวนมากหรอประโยชนสาธารณะทส าคญ

(๒) คดทมประเดนทจะตองวนจฉยเกยวกบหลกกฎหมายปกครองทส าคญ

(๓) คดทอาจมผลเปนการกลบหรอแกไขแนวค าพพากษาเดมของ ศาลปกครองชนตนหรอ ศาลปกครองสงสด

(๔) คดทมทนทรพยสง ทประชมใหญตลาการในศาลปกครองชนตนใหประกอบดวยตลาการ

ในศาลปกครองชนตนนนทกคนทอยปฏบตหนาทซงมใชผทถกคดคานหรอตองถอนตวเพราะมเหตอนอาจถกคดคาน ตามมาตรา ๖๓ แตตองมจ านวนไมนอยกวากงหนง ของตลาการในศาลปกครองชนตนนน และใหอธบดศาลปกครองชนตนเปนประธาน ทประชมใหญ

ค าวนจฉยของทประชมใหญใหเปนไปตามเสยงขางมาก ถามคะแนนเสยงเทากนใหประธานในทประชมออกเสยงเพมขนอกเสยงหนงเปนเสยงชขาด

ขอ ๙๕ ถาในค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดใดมขอผดพลาดหรอผดหลงเลกนอย เมอศาลเหนเองหรอเมอคกรณมค าขอและมไดมการอทธรณค าพพากษาหรอค าสงนน ศาลจะมค าสงแกไขเพมเตมขอผดพลาดหรอผดหลงเลกนอยนนใหถกกได แตถาไดมการอทธรณ อ านาจในการแกไขใหเปนของศาลปกครองสงสด

๑๑๒ รวมกฎหมายปกครอง

การท าค าสงเพมเตมตามขอน จะตองไมเปนการกลบหรอแกค าวนจฉยในค าพพากษาหรอค าสงเดม

เมอไดท าค าสงเชนวานนแลว หามมใหคดส าเนาค าพพากษาหรอค าสงเดม เวนแตจะไดคดส าเนาค าสงเพมเตมนนรวมไปดวย

ขอ ๙๖ เมอศาลมค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดหรอประเดนขอใดแหงคดแลว หามมใหด าเนนกระบวนพจารณาในศาลนนอนเกยวกบคดหรอประเดนทไดวนจฉยชขาดแลวนน เวนแต

(๑) การแกไขขอผดพลาดหรอผดหลงเลกนอยตามขอ ๙๕ (๒) การพจารณาพพากษาหรอมค าสงชขาดคดใหมตามมาตรา ๗๕ (๓) การพจารณาใหมแหงคดทส านวนคดหรอเอกสารในส านวนคดสญ

หายหรอบบสลายตามขอ ๒๑ (๔) การยน การรบ หรอไมรบอทธรณตามมาตรา ๗๓ (๕) การด าเนนการเกยวกบการบรรเทาทกขชวคราวในระหวางการยน

อทธรณ ซงค าอทธรณอยระหวางการพจารณาของศาลปกครองชนตนตามขอ ๑๐๔ หรอขอ ๑๐๖

(๖) การทศาลปกครองสงสดสงคดคนไปยงศาลปกครองชนตนทไดพจารณาและพพากษาหรอมค าสงคดนนเพอใหพพากษาหรอมค าสงใหมหรอพจารณาและพพากษาหรอมค าสงใหมตามขอ ๑๑๒

(๗) การบงคบคดตามค าพพากษาหรอค าสง

ขอ ๙๗ คดทไดมค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดถงทสดแลว หามมใหคกรณเดยวกนฟองกนอกในประเดนทไดวนจฉยโดยอาศยเหตอยางเดยวกน

ภาค ๓

วธพจารณาคดปกครองในศาลปกครองสงสด

ขอ ๙๘ การฟองคดตามมาตรา ๑๑ (๑) (๒) และ (๓) ใหยนค าฟองตอศาลปกครองสงสด และใหน าวธพจารณาคดปกครองในศาลปกครองชนตนตามทก าหนดไวในภาค ๒ มาใชบงคบกบคดทฟองตามขอนโดยอนโลม

๑๑๓ รวมกฎหมายปกครอง

ขอ ๙๙ ในกรณทองคคณะพจารณาพพากษาคดในศาลปกครองสงสดเหนวาคดทยนฟองตอศาลปกครองสงสดอยในอ านาจของศาลปกครองชนตน ใหเสนอประธานศาลปกครองสงสดเพอพจารณาสงใหสงค าฟองนนไปยงศาลปกครองชนตนทคดนนอยในเขตอ านาจ แลวใหองคคณะในศาลปกครองสงสดสงจ าหนายคดออกจาก สารบบความ โดยใหถอวามการฟองคดนนตอศาลปกครองชนตนตงแตวนทมการยน ค าฟองตอศาลปกครองสงสด

ขอ ๑๐๐ ค าพพากษาหรอค าสงของศาลปกครองชนตนทกฎหมายหรอระเบยบนมไดก าหนดใหถงทสด ใหอทธรณตอศาลปกครองสงสด

ค าสงระหวางพจารณาทระเบยบนมไดก าหนดใหอทธรณระหวางพจารณาได ใหอทธรณค าสงดงกลาวพรอมกบการอทธรณค าพพากษาหรอค าสงทท าใหคดเสรจเดดขาดจากศาล

ขอ ๑๐๑ ค าอทธรณใหท าเปนหนงสอและอยางนอยตองระบ (๑) ชอผอทธรณและคกรณในอทธรณ (๒) ขอคดคานค าพพากษาหรอค าสงของศาลปกครองชนตน (๓) ค าขอของผอทธรณ (๔) ลายมอชอผอทธรณ ขอเทจจรงหรอขอกฎหมายทจะยกขนอางในการยนค าอทธรณนน

ผอทธรณจะตองกลาวไวโดยชดแจงในค าอทธรณ และตองเปนขอทไดยกขนวากนมาแลวโดยชอบในศาลปกครองชนตน แตถาปญหาขอใดเปนปญหาอนเกยวดวยความสงบเรยบรอยของประชาชนหรอปญหาเกยวกบประโยชนสาธารณะผอทธรณจะยกปญหา ขอนนขนกลาวในค าอทธรณหรอในชนอทธรณกได

ขอ ๑๐๒ ค าอทธรณใหยนตอศาลปกครองชนตน และใหพนกงานเจาหนาทของศาลออกใบรบใหผอทธรณ แลวตรวจค าอทธรณในเบองตน ถาเหนวาเปนค าอทธรณทสมบรณครบถวน ใหเสนอค าอทธรณดงกลาวตออธบดศาลปกครองชนตนเพอด าเนนการตอไปตามขอ ๑๐๔ ถาเหนวาค าอทธรณนนไมสมบรณครบถวน ไมวาดวยเหตใด ๆ หรอผอทธรณช าระคาธรรมเนยมศาลไมครบถวน ใหพนกงานเจาหนาทของศาลแนะน าใหผอทธรณแกไขหรอช าระคาธรรมเนยมศาลใหครบถวนภายในระยะเวลาทก าหนด ถาเหนวาขอทไมสมบรณครบถวนนนเปนกรณทไมอาจแกไขใหถกตองได หรอค าอทธรณนนตองหามตามกฎหมายหรอยนโดยผดระเบยบน หรอผอทธรณไมแกไข

๑๑๔ รวมกฎหมายปกครอง

ค าอทธรณหรอไมช าระคาธรรมเนยมศาลใหครบถวนภายในระยะเวลาทก าหนด ใหบนทกไวแลวเสนอค าอทธรณดงกลาวตออธบดศาลปกครองชนตนเพอด าเนนการตอไป

ขอ ๑๐๓ คาธรรมเนยมศาลในชนอทธรณนน ถาทนทรพยในชนอทธรณเปนอยางเดยวกบในศาลปกครองชนตน ใหผอทธรณเสยตามทนทรพยเชนเดยวกบ ในศาลปกครองชนตน แตถาผอทธรณไดรบความพอใจบางสวนตามค าพพากษาหรอค าสงของศาลปกครองชนตนแลว และทนทรพยในชนอทธรณต ากวาในศาลปกครองชนตน ใหผอทธรณเสยคาธรรมเนยมศาลในชนอทธรณตามทนทรพยทต านน

ขอ ๑๐๔ เมอไดรบค าอทธรณจากพนกงานเจาหนาทของศาล ใหอธบดศาลปกครองชนตนสงค าอทธรณนนใหองคคณะด าเนนการตอไป

ใหตลาการหวหนาคณะแตงตงตลาการในองคคณะคนหนงเปนตลาการเจาของส านวนแลวใหตลาการเจาของส านวนตรวจค าอทธรณ ถาเหนวาเปนค าอทธรณทสมบรณครบถวน กใหด าเนนการตอไปตามขอ ๑๐๖ ถาเหนวาค าอทธรณนนไมสมบรณครบถวน ซงผอทธรณอาจแกไขได หรอผอทธรณช าระคาธรรมเนยมศาลไมครบถวน ใหตลาการเจาของส านวนมค าสงใหผอทธรณแกไขหรอช าระคาธรรมเนยมศาลใหครบถวนภายในระยะเวลาทก าหนด ถาไมมการแกไขหรอช าระคาธรรมเนยมศาลใหครบถวนภายในระยะเวลาทก าหนด หรอขอทไมสมบรณครบถวนนนเปนกรณทไมอาจแกไข ใหถกตองได หรอเปนค าอทธรณทตองหามตามกฎหมายหรอยนโดยผดระเบยบน ใหตลาการเจาของส านวนเสนอองคคณะสงไมรบอทธรณดงกลาว

ขอ ๑๐๕ ผอทธรณมสทธยนค ารองอทธรณค าสงของศาลปกครองชนตนทไมรบอทธรณตามขอ ๑๐๔ ตอศาลปกครองสงสดภายในก าหนดระยะเวลาสามสบวนนบแตวนทไดรบแจงค าสงของศาลปกครองชนตน

ค ารองตามวรรคหนงใหยนตอศาลปกครองชนตนทมค าสงนน และใหพนกงานเจาหน าทของศาลรบสงค ารองพรอมดวยค าพพากษาหรอค าส งของ ศาลปกครองชนตน ค าอทธรณ และค าสงไมรบอทธรณไปยงศาลปกครองสงสดโดยพลน

ใหประธานศาลปกครองสงสดสงค ารองใหองคคณะเพอพจารณาค ารองและมค าสงยนตามค าสงไมรบอทธรณของศาลปกครองชนตน หรอมค าสงใหรบอทธรณ แลวสงใหศาลปกครองชนตนอานเมอศาลปกครองชนตนไดอานค าสงดงกลาวแลว ใหแจงใหศาลปกครองสงสดทราบ ในกรณทศาลปกครองสงสดมค าสงใหรบอทธรณ ใหถอวาวนทไดรบแจงนนเปนวนทศาลปกครองสงสดไดรบค าอทธรณจากศาลปกครองชนตนเพอด าเนนการตอไปตามขอ ๑๐๗

๑๑๕ รวมกฎหมายปกครอง

ในการพจารณาค ารองขององคคณะตามวรรคสาม ถาองคคณะเหน เปนการจ าเปนทจะตองตรวจส านวน ใหมค าสงใหศาลปกครองชนตนสงส านวนคดไปยงศาลปกครองสงสดได

ขอ ๑๐๖ ในกรณทตลาการเจาของส านวนในศาลปกครองชนตนเหนวาค าอทธรณนนเปนค าอทธรณทสมบรณครบถวน ใหเสนอองคคณะมค าสงรบอทธรณ แลวเสนออธบดศาลปกครองชนตนเพอสงค าอทธรณนนใหศาลปกครองสงสดพจารณาตอไป

ขอ ๑๐๗ เมอไดรบค าอทธรณจากศาลปกครองชนตนแลว ใหพนกงานเจาหนาทของศาลปกครองสงสดลงทะเบยนคดในสารบบความ แลวเสนอค าอทธรณตอประธานศาลปกครองสงสดเพอจายส านวนคดแกองคคณะตอไป

ขอ ๑๐๘ ใหตลาการหวหนาคณะศาลปกครองสงสดแตงตงตลาการในองคคณะคนหนงเปนตลาการเจาของส านวน แลวใหตลาการเจาของส านวนตรวจ ค าอทธรณ ถาเหนวาค าอทธรณทศาลปกครองชนตนสงรบไวพจารณาเปนค าอทธรณทไมสมบรณครบถวนซงผอทธรณอาจแกไขได หรอผอทธรณช าระคาธรรมเนยมศาล ไมครบถวน ใหสงใหผอทธรณแกไขหรอช าระคาธรรมเนยมศาลใหครบถวนภายในระยะเวลาทก าหนด ถาไมมการแกไขหรอช าระคาธรรมเนยมศาลใหครบถวนภายในระยะเวลาทก าหนด หรอขอทไมสมบรณครบถวนนนเปนกรณทไมอาจแกไขใหถกตองได หรอเปนค าอทธรณทตองหามตามกฎหมายหรอยนโดยผดระเบยบน ใหเสนอองคคณะสงยกอทธรณนน

ในกรณทตลาการเจาของส านวนเหนวาอทธรณนนมขอเทจจรงหรอ ขอกฎหมายทไมเปนสาระอนควรไดรบการวนจฉย ใหเสนอองคคณะเพอมค าสงไมรบอทธรณและสงจ าหนายคดออกจากสารบบความ

ขอ ๑๐๙ เมอตลาการเจาของส านวนเหนวาค าอทธรณนนเปนค าอทธรณทสมบรณครบถวน ใหสงส าเนาค าอทธรณใหคกรณในอทธรณท าค าแกอทธรณภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบค าอทธรณหรอภายในระยะเวลาทศาลก าหนด

ขอเทจจรงหรอขอกฎหมายทจะยกขนอางในค าแกอทธรณนน จะตองเปนขอทไดยกขนวากนมาแลวโดยชอบในศาลปกครองชนตน แตถาปญหาขอใดเปนปญหาอนเกยวดวยความสงบเรยบรอยของประชาชนหรอปญหาเกยวกบประโยชนสาธารณะ คกรณในอทธรณจะยกปญหาขอนนขนกลาวในค าแกอทธรณหรอในชนอทธรณกได

๑๑๖ รวมกฎหมายปกครอง

ขอ ๑๑๐ เมอพนก าหนดระยะเวลาตามขอ ๑๐๙ วรรคหนง หรอเมอคกรณในอทธรณไดยนค าแกอทธรณแลว หากตลาการเจาของส านวนเหนวาคด มขอเทจจรงเพยงพอทศาลจะพจารณาพพากษาหรอมค าสงอทธรณไดแลว ใหจดท าบนทกของตลาการเจาของส านวนเสนอองคคณะ เพอพจารณาด าเนนการตอไป ในกรณท ตลาการเจาของส านวนเหนวาขอเทจจรงจากส านวนคด ค าอทธรณ และค าแกอทธรณยงไมเพยงพอทจะพจารณาพพากษาหรอมค าสงอทธรณ ใหมอ านาจด าเนนกระบวนพจารณาตามอ านาจหนาทตอไป

ขอ ๑๑๐/๑๑๓๕ ในการพจารณาคดอทธรณค าพพากษาของศาลปกครองชนตน หากองคคณะเหนวา คดนนมขอเทจจรงหรอขอกฎหมายทไมยงยากซบซอน หรอเหนวา การไมจดใหมการนงพจารณาคดจะไมท าใหเสยความยตธรรม องคคณะอาจไมจดใหมการนงพจารณาคดกได

ใหศาลแจงการไมจดใหมการนงพจารณาคดไปพรอมสงสรปขอเทจจรงของตลาการเจาของส านวนใหคกรณทราบ ในการนใหคกรณมสทธยนค าแถลงเปนหนงสอตอองคคณะภายในเจดวนนบแตวนทไดรบแจง และหากคกรณฝายหนงฝายใดประสงคจะขอใหมการนงพจารณาคด ใหยนค าขอภายในเจดวนนบแตวนทไดรบแจง และใหศาลจดใหมการนงพจารณาคดตอไป

ในกรณทองคคณะไมจดใหมการนงพจารณาคดในคดใด ใหตลาการ ผแถลงคดมาชแจงดวยวาจาประกอบค าแถลงการณเปนหนงสอหรอมาแถลงการณดวยวาจาในการประชมปรกษาเพอพพากษาหรอมค าสงในคดนน

ขอ ๑๑๑ ในการพจารณาอทธรณค าพพากษาหรอค าสงของศาลปกครองชนตน ศาลปกครองสงสดมอ านาจพพากษาหรอมค าสงดงตอไปน

(๑) หากเหนวาค าอทธรณนนไมสมบรณครบถวนและเปนกรณทไมอาจแกไขใหถกตองได หรอเปนค าอทธรณทตองหามตามกฎหมายหรอยนโดยผดระเบยบน ใหพพากษายกอทธรณนน โดยไมตองวนจฉยในประเดนแหงอทธรณ

(๒) หากเหนวาค าพพากษาหรอค าสงของศาลปกครองชนตนถกตอง ไมวาดวยเหตเดยวกนหรอเหตอน ใหพพากษาหรอมค าสงยนตามค าพพากษาหรอค าสงของศาลปกครองชนตน

๑๓๕ ขอ 110/1 เพมโดยระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยการพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 7) พ.ศ. 2562

๑๑๗ รวมกฎหมายปกครอง

(๓) หากเหนวาค าพพากษาหรอค าสงของศาลปกครองชนตนไมถกตอง ใหพพากษาหรอมค าสงกลบค าพพากษาหรอค าสงของศาลปกครองชนตน และพพากษาหรอมค าสงใหม

(๔) หากเหนวาค าพพากษาหรอค าสงของศาลปกครองชนตนถกบางสวนและผดบางสวนใหพพากษาหรอมค าสงแกค าพพากษาหรอค าสงของศาลปกครองชนตนโดยพพากษาหรอมค าสงยนบางสวน กลบบางสวน และพพากษาหรอมค าสงใหมในสวนทกลบนน

ขอ ๑๑๒ อ านาจในการพจารณาอทธรณค าพพากษาหรอค าสงของ ศาลปกครองชนตน โดยศาลปกครองสงสดใหรวมถง

(๑) เมอคดปรากฏเหตทมไดปฏบตตามบทบญญตแหงกฎหมายหรอระเบยบนในสวนทวาดวยการท าค าพพากษาและค าสง และศาลปกครองสงสดเหนวา มเหตอนสมควร ใหมอ านาจสงยกค าพพากษาหรอค าสงของศาลปกครองชนต นนน แลวสงส านวนคดคนไปยงศาลปกครองชนตน เพอใหพพากษาหรอมค าสงใหม ในกรณเชนนศาลปกครองชนตนอาจประกอบดวยตลาการศาลปกครองอนนอกจากท ไดพพากษาหรอมค าสงมาแลว และค าพพากษาหรอค าสงใหมนอาจวนจฉยชขาดคดเปนอยางอนนอกจากค าพพากษาหรอค าสงทถกยกได

(๒) เมอคดปรากฏเหตทมไดปฏบตตามบทบญญตแหงกฎหมายหรอระเบยบนในสวนทวาดวยการแสวงหาขอเทจจรง หรอมเหตทศาลไดปฏเสธการไตสวนพยานตามทผอทธรณมค าขอ และศาลปกครองสงสดเหนวามเหตอนสมควร ใหมอ านาจสงยกค าพพากษาหรอค าสงของศาลปกครองชนตนนน แลวก าหนดใหศาลปกครองชนตนซงประกอบดวยตลาการศาลปกครององคคณะเดมหรอตลาการศาลปกครองอนหรอ ศาลปกครองชนตนอนใดตามทเหนสมควร พจารณาคดนนใหมทงหมดหรอบางสวน และพพากษาหรอมค าสงใหม

(๓) เมอคดปรากฏเหตวาขอเทจจรงทศาลปกครองชนตนฟงมาไมพอแกการวนจฉยชขาดคด และศาลปกครองสงสดเหนวามเหตอนสมควร ใหมอ านาจสงยก ค าพพากษาหรอค าสงของศาลปกครองชนตนนน แลวก าหนดใหศาลปกครองชนตนซงประกอบดวยตลาการศาลปกครององคคณะเดมหรอตลาการศาลปกครองอนพจารณาคดนนใหมทงหมดหรอบางสวน โดยด าเนนการตามค าชขาดของศาลปกครองสงสด แลวพพากษาหรอมค าสงไปตามรปคด

๑๑๘ รวมกฎหมายปกครอง

ในคดทงปวงทศาลปกครองชนตนไดพพากษาหรอมค าสงใหมตามขอน ใหอทธรณค าพพากษาหรอค าสงใหมเชนวานนได

ขอ ๑๑๓ ถาศาลปกครองสงสดมค าส งใหส งส านวนคดคนไปยง ศาลปกครองชนตนเพอด าเนนกระบวนพจารณาหรอพพากษาหรอมค าสงใหมทงหมดหรอแตบางสวนตามทก าหนดไวในขอ ๑๑๒ ศาลปกครองสงสดมอ านาจทจะยกเวนมใหตองเสยคาธรรมเนยมศาลในการยนอทธรณคดคานค าพพากษาหรอค าสงใหมของ ศาลปกครองชนตนไดตามทเหนสมควร

ขอ ๑๑๔ เมอศาลปกครองสงสดไดพพากษาหรอมค าสงชขาดอทธรณแลว จะอานค าพพากษาหรอค าสงนนเอง หรอจะสงค าพพากษาหรอค าสงนนให ศาลปกครองชนตนอานกได

ขอ ๑๑๕ ในกรณทมการอทธรณค าสงทเลาการบงคบตามกฎหรอค าสงทางปกครองของศาลปกครองชนตนตามขอ ๗๓ และผอทธรณมค าขอใหศาลปกครองสงสดมค าสงระงบค าสงทเลาการบงคบตามกฎหรอค าสงทางปกครองของศาลปกครองชนตนดงกลาวไวเปนการชวคราว ถาศาลปกครองสงสดเหนวาค าสงทเลาการบงคบตามกฎหรอค าสงทางปกครองนนท าใหหรอจะท าใหเกดความเสยหายอยางรายแรงตอประโยชนสาธารณะหรอตอสทธของผอทธรณ ศาลปกครองสงสดมอ านาจสงระงบค าสงทเลาการบงคบตามกฎหรอค าสงทางปกครองของศาลปกครองชนตนไวเปนการชวคราวจนกวาศาลปกครองสงสดจะมค าสงอทธรณนน

ขอ ๑๑๖ นอกจากวธพจารณาคดปกครองในศาลปกครองสงสดทก าหนดไวโดยเฉพาะในภาคน ใหน าวธพจารณาคดปกครองในศาลปกครองชนตนมาใชบงคบ โดยอนโลม

๑๑๙ รวมกฎหมายปกครอง

ภาค ๔ การบงคบคดตามค าพพากษาหรอค าสง๑๓๖

หมวด ๑ บททวไป

ขอ ๑๑๗ การบงคบคดปกครองเปนการด าเนนกระบวนพจารณาโดยศาล และส านกงานหรอเจาพนกงานบงคบคดตามค าสงศาล

ขอ ๑๑๘ ใหตลาการเจาของส านวนหรอตลาการศาลปกครองคนหนงคนใดซงไดรบมอบหมายจากองคคณะมอ านาจด าเนนกระบวนพจารณาเกยวกบการบงคบคดปกครองทงปวง เวนแตในระเบยบนจะก าหนดใหด าเนนการโดยองคคณะ

ขอ ๑๑๙ ในกรณทศาลปกครองสงสดมค าสงใหปฏบตตามค าบงคบของศาลปกครองชนตนโดยไมตองรอจนกวาคดจะถงทสด ตามมาตรา ๗๐ วรรคสอง แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ.๒๕42 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๘) พ.ศ.๒๕๕๙ ใหค าบงคบมผลนบแตวนทลกหนตามค าพพากษาไดรบแจงค าสงดงกลาว

ขอ ๑๒๐ การบงคบคดตามค าพพากษาหรอค าสงของศาลใหด าเนนการไดจนกวาจะมการปฏบตตามค าพพากษาหรอค าสงนนแลวเสรจ เวนแตการบงคบคดตามค าพพากษาหรอค าสงของศาลทใหลกหนตามค าพพากษาช าระหนโดยใหใชเงน สงมอบทรพยสน กระท าการหรองดเวนกระท าการใหด าเนนการภายในสบปนบแตวนทศาลมค าพพากษาหรอค าสงในชนทสด แตถาไดมการออกหมายบงคบคดภายในก าหนดเวลาดงกลาวแลว หากเจาหนตามค าพพากษาไดรองขอใหเจาพนกงานบงคบคดด าเนนการบงคบคดหรอเจาพนกงานบงคบคดไดด าเนนการบงคบคดในเรองใดไวแลวกใหด าเนนการบงคบคดในสวนนนตอไปจนกวาจะแลวเสรจ ถาค าพพากษาหรอค าสงก าหนดใหช าระหนเปนงวด เปนรายเดอน หรอเปนรายป หรอก าหนดใหช าระหนอยางใดในอนาคต ใหนบระยะเวลาสบปตงแตวนทวนทหนตามค าพพากษาหรอค าสงนนอาจบงคบใหช าระได

๑๓๖ ภาค 4 ขอ 117 ถง 177 เพมโดยระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 8) พ.ศ. 2562

๑๒๐ รวมกฎหมายปกครอง

ขอ ๑๒๑ ในกรณทศาลมค าพพากษาหรอค าสงโดยมขอสงเกตเกยวกบแนวทางหรอวธการด าเนนการใหเปนไปตามค าพพากษาตามมาตรา ๖๙ วรรคหนง (๘) ใหส านกงานตดตามวาไดมการด าเนนการตามขอสงเกตดงกลาวหรอไม แลวรายงานตอศาล

ขอ ๑๒๒ ในคดทฟองขอใหใชเงน เมอศาลมค าพพากษาแลว หากลกหนตามค าพพากษายอมปฏบตตามค าพพากษาและตองการช าระหนตามค าพพากษาโดยไมอทธรณค าพพากษาและน าเงนมาวางช าระหนตามค าพพากษา ใหศาลสงรบเงนทวางศาลและสงใหพนกงานเจาหนาทของศาลออกใบรบเงนและแจงใหเจาหนตาม ค าพพากษามารบเงนภายในเจดวนนบแตวนทไดรบแจง ในกรณน ถาเจาหนตาม ค าพพากษามารบเงนไปแลว ลกหนตามค าพพากษาไมตองเสยดอกเบยในจ านวนเงนดงกลาวนบแตวนทเจาหนตามค าพพากษาไดมารบเงน หากคดอยระหวางการพจารณาอทธรณของศาลปกครองสงสดใหแจงศาลปกครองสงสดใหทราบถงการช าระเงนดงกลาวดวย

ขอ ๑๒๓ เมอศาลไดออกหมายบงคบคดตงเจาพนกงานบงคบคดแลว ใหเจาพนกงานบงคบคดมอ านาจด าเนนการบงคบคดใหเปนไปตามทศาลก าหนดไวในหมายบงคบคดและตามบทบญญตแหงกฎหมายและใหมอ านาจในฐานะเปนผแทนของเจาหนตามค าพพากษาในอนทจะรบช าระหนหรอทรพยสนทลกหนตามค าพพากษาหรอบคคลภายนอกน ามาวางและออกใบรบให ใหน าความตามวรรคหนงมาใชบงคบในกรณทส านกงานด าเนนการบงคบคดในระหวางทศาลยงไมไดออกหมายบงคบคดตงเจาพนกงานบงคบคดหรอกรณทตองปฏบตตามค าบงคบของศาลโดยไมตองออกหมายบงคบคดดวย การด าเนนการตามวรรคหนงและวรรคสองใหรายงานศาลและแจงคกรณทราบ หากมขอโตแยงวาการปฏบตตามค าพพากษายงไมถกตองครบถวน ใหศาลพจารณาและมค าสงโดยองคคณะ

ขอ ๑๒๔ เจาพนกงานบงคบคดมอ านาจสงใหเจาหนตามค าพพากษาใหความชวยเหลอและวางเงนคาใชจายเพอปฏบตตามวธการเพอคมครองสทธของคกรณในระหวางการพจารณาหรอเพอบงคบใหเปนไปตามค าพพากษาหรอค าสงไดตามจ านวนทเหนจ าเปน ถาเจาพนกงานบงคบคดเหนวาจ านวนเงนทวางไวนนจะไมพอ กใหแจงใหเจาหนตามค าพพากษาวางเงนเพมขนอกได

๑๒๑ รวมกฎหมายปกครอง

ถาเจาหนตามค าพพากษาเหนวา การวางเงนคาใชจายในการบงคบคดไมจ าเปนหรอมากเกนไปกอาจยนค ารองตอศาลภายในเจดวนนบแตวนทไดรบแจงเพอขอใหศาลมค าสงได ค าสงดงกลาวใหเปนทสด ถาเจาหนตามค าพพากษาไมปฏบตตามวรรคหนงหรอไมปฏบตตามค าสงศาลตามวรรคสองใหเจาพนกงานบงคบคดงดการบงคบคดไวจนกวาเจาหนตาม ค าพพากษาจะไดปฏบตตามค าสงของเจาพนกงานบงคบคดหรอศาล แลวแตกรณ

ขอ ๑๒๕ ในกรณทศาลมค าบงคบตามมาตรา ๗๒ วรรคหนง (๑) (๒) (๓) เฉพาะทใหหนวยงานทางปกครองใชเงนหรอใหสงมอบทรพยสนหรอใหกระท าการหรองดเวนกระท าการ และ (๔) ซงเปนคดทตองปฏบตตามค าบงคบของศาลโดยไมตองออกกฎหมายบงคบคดตงเจาพนกงานบงคบคดใหศาลมค าสงไปยงส านกงานเพอใหพนกงานเจาหนาททปฏบตงานบงคบคดด าเนนการใหเปนไปตามค าบงคบของศาลดงกลาว ในการด าเนนการตามวรรคหนง ใหพนกงานเจาหนาททปฏบตงานบงคบคดมอ านาจหนาทดงตอไปน (๑) ด าเนนการบงคบใหเปนไปตามค าพพากษาหรอค าสงของศาล (๒) สงเอกสารเกยวกบการบงคบคดตามค าพพากษาหรอค าสงของศาล (๓) ตดตามผลการปฏบตตามค าพพากษาหรอค าสงของศาล เพอรายงานและเสนอความเหนตอศาลประกอบการพจารณาและมค าสงเกยวกบการบงคบคด (๔) สอบถามหรอแจงใหคกรณ พยานบคคล หรอพยานผเชยวชาญ ชแจงขอเทจจรงหรอแสดงความเหนเกยวกบการบงคบคด และบนทกถอยค าของบคคลดงกลาวรวมไวในส านวนการบงคบคด (๕) แจงใหหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐทเกยวของชแจงขอเทจจรงหรอใหความเหนเปนหนงสอเกยวกบการบงคบคด (๖) ออกตรวจสอบสถานท บคคล หรอสงอนใดอนเกยวดวยการบงคบคด และมอ านาจบนทกภาพนงหรอภาพเคลอนไหว พรอมทงบนทกเหตการณหรอพฤตการณรวมไวในส านวนการบงคบคด (๗) ปฏบตหนาทอน ๆ ตามค าสงศาล

ขอ ๑๒๖ ในกรณทเกดความเสยหายจากการทเจาพนกงานบงคบคดหรอพนกงานเจาหนาททปฏบตงานบงคบคดด าเนนการบงคบคดตามค าพพากษาหรอค าสงของศาลปกครอง และเปนเรองความรบผดทางละเมดของเจาหนาทในการปฏบตหนาท

๑๒๒ รวมกฎหมายปกครอง

การใชสทธฟองคดตอศาลตามกฎหมายวาดวยความรบผดทางละเมดของเจาหนาทหรอตามกฎหมายอน ไมวาโดยบคคลใด ใหอยในอ านาจของศาลปกครอง

ขอ ๑๒๗ ใหศาลและเจาพนกงานบงคบคดมอ านาจเรยกเกบคาฤชาธรรมเนยมในการบงคบคดตามระเบยบน ใหประธานศาลปกครองสงสดโดยความเหนชอบของ ก.บ.ศป. มอ านาจออกประกาศก าหนดหลกเกณฑและอตราคาฤชาธรรมเนยม นอกจากทระบไวในตาราง ๑ และตาราง ๕ ทายประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง ประกาศนเมอไดประกาศในราชกจจานเบกษาแลวใหใชบงคบได

ขอ ๑๒๘ ใหเลขาธการส านกงานศาลปกครองมอ านาจออกประกาศ ระเบยบ หรอขอบงคบทางธรการเกยวกบการด าเนนการบงคบใหเปนไปตามค าบงคบของศาลปกครอง ประกาศ ระเบยบ หรอขอบงคบดงกลาว เมอไดประกาศในราชกจจานเบกษาแลวใหใชบงคบได

สวนท ๑ ศาลทมอ านาจในการบงคบคด

ขอ ๑๒๙ ศาลทมอ านาจในการบงคบคดซงมอ านาจออกหมายบงคบคด หรอสงจบกมและกกขง หรอปรบ หรอมอ านาจก าหนดวธการบงคบคดเพอด าเนนการใหเปนไปตามค าพพากษาหรอค าสงหรอท าค าวนจฉยชขาดในเรองใด ๆ อนเกยวดวยการบงคบคดตามค าพพากษาหรอค าสง คอศาลทไดพจารณาและชขาดตดสนคดในชนตน หรอตามทมกฎหมายบญญต ถาศาลปกครองสงสดไดสงคดไปยงศาลปกครองชนตนแหงอนทมไดม ค าพพากษาหรอค าสงทอทธรณนนเพอการพจารณาและพพากษาใหมตามขอ ๑๑๒ วรรคหนง (๒) ใหศาลทมค าพพากษาหรอค าสงใหมนนเปนศาลทมอ านาจในการบงคบคด เวนแตศาลปกครองสงสดจะไดก าหนดไวเปนอยางอน ในกรณทจะตองบงคบคดนอกเขตศาล ใหศาลทมอ านาจในการบงคบคดมอ านาจตงใหศาลอนบงคบคดแทนได ถาเปนการบงคบตามค าบงคบของศาลโดยไมตองออกหมายบงคบคดตงเจาพนกงานบงคบคด ใหศาลทจะมการบงคบคดแทนมค าสงไปยงส านกงานของศาลนนเพอใหพนกงานเจาหนาททปฏบตงานบงคบคดด าเนนการใหเปนไปตามค าบงคบของศาล ถาการบงคบคดตองท าโดยทางเจาพนกงานบงคบและศาล

๑๒๓ รวมกฎหมายปกครอง

ไดออกหมายบงคบคดตงเจาพนกงานบงคบแลว เจาหนตามค าพพากษาอาจยนค าแถลงหรอเจาพนกงานบงคบคดรายงานใหศาลทจะมการบงคบคดแทนทราบพรอมดวยส าเนาหมายบงคบคดหรอส าเนาค าสงก าหนดวธการบงคบคด ในกรณเชนวาน ใหศาลดงกลาวแจงใหศาลทมอ านาจในการบงคบคดทราบโดยไมชกชา และใหศาลทจะมการบงคบคดแทนตงเจาพนกงานบงคบคดหรอมค าสงอนใดเพอด าเนนการบงคบคดตอไป ถาเปนการยดทรพยสนหรอายดสทธเรยกรอง ใหศาลทบงคบคดแทนสงทรพยสนทไดจากการยดหรออายดหรอเงนทไดจากการขายทรพยสนนน แลวแตกรณ ไปยงศาลทมอ านาจในการบงคบคดเพอด าเนนการไปตามกฎหมาย ในกรณทมการบงคบคดนอกเขตศาลโดยบกพรอง ผดพลาด หรอฝาฝนกฎหมาย ใหศาลทบงคบคดแทนมอ านาจสงเพกถอนหรอแกไขกระบวนวธการบงคบคดทงปวงหรอวธการบงคบคดใด ๆ โดยเฉพาะหรอมค าสงก าหนดวธการอยางใดแกพนกงานเจาหนาททปฏบตงานบงคบคดหรอเจาพนกงานบงคบคดเพอแกไขขอบกพรอง ผดพลาด หรอฝาฝนกฎหมายนน รวมถงด าเนนกระบวนพจารณาอนใดทเกยวเนองได เวนแตเมอการบงคบคดไดเสรจสนและแจงผลการบงคบคดไปยงศาลทมอ านาจในการบงคบคดแลวใหเปนอ านาจของศาลทมอ านาจในการบงคบคดเทานน

สวนท ๒ การแจงค าบงคบ

ขอ ๑๓๐ คดทศาลมค าพพากษาถงทสดซงตองมการบงคบคดแกลกหนตามค าพพากษาหรอคดทศาลปกครองสงสดมค าสงใหบงคบคดตามค าพพากษาของศาลปกครองชนตน ลกหนตามค าพพากษามหนาทตองปฏบตตามค าพพากษาหรอค าสงเมอทราบค าพพากษาหรอค าสงโดยชอบแลว เพอประโยชนแกคกรณในการบงคบคดให ศาลออกหมายแจงค าบงคบไปยงลกหนตามค าพพากษา โดยใหระบในหมายแจง ค าบงคบดวยวา ผทไมปฏบตตามค าบงคบหรอปฏบตไมถกตองครบถวนอาจถกยดทรพยสนหรออายดสทธเรยกรอง หรอถกจบกมและกกขง แลวแตกรณ ในกรณผทตองปฏบตตามค าบงคบเปนหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐหากหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐมไดปฏบตตาม ค าบงคบของศาลใหถกตองครบถวนหรอปฏบตลาชาเปนไปโดยไมมเหตอนสมควร ศาลอาจมค าสงใหหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐนนช าระคาปรบตอศาล

๑๒๔ รวมกฎหมายปกครอง

ตามจ านวนทสมควร หรออาจแจงผบงคบบญชา ผก ากบดแล ผควบคม หรอ นายกรฐมนตร เพอด าเนนการตามอ านาจหนาท หรอสงการ หรอลงโทษทางวนยตอไปกได ลกหนตามค าพพากษาจะไดรบหมายแจงค าบงคบตามวรรคหนงหรอไมกตาม ลกหนตามค าพพากษายงมหนาทตองปฏบตตามค าพพากษาหรอค าสงของศาล

สวนท ๓ การงดการบงคบคด

ขอ ๑๓๑ ใหส านกงานหรอเจาพนกงานบงคบคดงดการบงคบคด ในกรณดงตอไปน (๑) เมอศาลไดมค าสงใหงดการบงคบคดเพราะเหตทศาลมค าสงรบ ค าขอใหพจารณาคดใหมและไดแจงค าสงงดการบงคบคดใหทราบ (๒) เมอศาลไดมค าสงใหงดการบงคบคดเพราะเหตทคกรณหรอบคคลซงไดรบผลกระทบโดยตรงจากค าพพากษาหรอค าสง ยนค ารองตอคณะกรรมการวนจฉย ชขาดอ านาจหนาทระหวางศาลเนองจากค าพพากษาหรอค าสงทถงทสดระหวางศาลขดแยงกนในคดทมขอเทจจรงเปนเรองเดยวกนและไดแจงค าสงงดการบงคบคดใหทราบ (๓) เมอลกหนตามค าพพากษายนค ารองตอศาลวาไดยนฟองเจาหนตามค าพพากษาเปนคดเรองอนในศาลเดยวกนนนไวแลว ซงศาลยงมไดวนจฉยชขาด และถาหากตนเปนฝายชนะจะไมตองมการยด อายด ขายทอดตลาด หรอจ าหนายทรพยสนของลกหนตามค าพพากษาโดยวธอน เพราะสามารถจะหกลบกลบหนกนได ถาศาลเหนวา ขออางของลกนตามค าพพากษามเหตฟงได ศาลอาจมค าสงใหงดการบงคบคดไว ค าสงน อาจอยภายใตบงคบเงอนไขหรอเงอนเวลาใด ๆ หรอไมกได และศาลจะมค าสงใหลกหนตามค าพพากษาวางเงนหรอหาประกนตอศาลตามจ านวนทเหนสมควรภายในระยะเวลาทก าหนดเพอเปนประกนการช าระหนตามค าพพากษาและคาสนไหมทดแทนแกเจาหนตามค าพพากษาส าหรบความเสยหายทอาจไดรบเนองจากเหตเนนชาในการบงคบคดอนเกดจากการยนค ารองนนดวยกไดและไดแจงค าสงงดการบงคบคดใหทราบ ค าสงของศาลในกรณนใหกระท าโดยองคคณะและใหเปนทสด (๔) เมอศาลไดมค าสงใหงดการบงคบคด และไดสงค าสงนนไปใหส านกงานหรอเจาพนกงานบงคบคดทราบ ในกรณเชนนใหส านกงานหรอเจาพนกงานบงคบคดงดการบงคบคดไวภายในระยะเวลาหรอเงอนไขตามทศาลก าหนด

๑๒๕ รวมกฎหมายปกครอง

(๕) เมอเจาหนตามค าพพากษาไดแจงเปนหนงสอไปยงส านกงานหรอ เจาพนกงานบงคบคดวาตนตกลงงดการบงคบคดไวชวระยะเวลาทก าหนดไวหรอภายในเงอนไขอยางใดอยางหนงโดยไดรบความยนยอมเปนหนงสอจากลกหนตามค าพพากษาและบคคลภายนอกผมสวนไดสวนเสยในการบงคบคด (๖) เมอเจาหนตามค าพพากษาไมปฏบตตามขอ ๑๒๔ (๗) เมอศาลไดมค าสงใหงดการบงคบคดเนองจากส านกงานหรอ เจาพนกงานบงคบคดรายงานศาลวาส านกงานหรอเจาพนกงานบงคบคดไดแจงใหเจาหนตามค าพพากษามารบเงนทลกหนตามค าพพากษาไดวางไวตอศาล ส านกงานหรอ เจาพนกงานบงคบคดเพอช าระหนตามค าพพากษาโดยชอบแลว แตเจาหนตาม ค าพพากษาไมมารบเงนดงกลาวภายในระยะเวลาทก าหนด ใหส านกงานหรอเจาพนกงานบงคบคดแจงการงดการบงคบคดใหคกรณและบคคลภายนอกผมสวนไดเสยทราบโดยไมชกชา และรายงานใหศาลทราบ

ขอ ๑๓๒ ในกรณทส านกงานหรอเจาพนกงานบงคบคดไดงดการบงคบคดไวตามค าสงของศาลใหส านกงานหรอเจาพนกงานบงคบคดด าเนนการบงคบคดตอไปเมอไดรบค าสงจากศาลโดยศาลเปนผออกค าสงนนเอง หรอโดยเจาหนตามค าพพากษาเปนผยนค าขอใหศาลออกค าสง เนองจากระยะเวลาทใหงดการบงคบคดนนไดลวงพนไปแลว หรอมไดเปนไปตามเงอนไขทศาลไดก าหนดไว หรอไมมความจ าเปนทจะตองงดการบงคบคดอกตอไปแลว ถาไดงดการบงคบคดตามขอ ๑๓๑ (๕) หรอ (๖) ใหส านกงานหรอ เจาพนกงานบงคบคดด าเนนการบงคบคดตอไป เมอระยะเวลาทใหงดการบงคบคดไดลวงพนไปแลว หรอมไดเปนไปตามเงอนไขทเจาหนตามค าพพากษาไดก าหนดไว หรอเจาหนตามค าพพากษาไดวางเงนคาใชจายตามทเจาพนกงานบงคบคดก าหนดหรอตามค าสงศาลแลว

สวนท ๔

การถอนการบงคบคด ขอ ๑๓๓ ใหศาลมค าสงถอนการบงคบคด ในกรณดงตอไปน (๑) กรณการบงคบคดตามค าสงศาลปกครองสงสดทอนญาตใหบงคบคดตามค าพพากษาของศาลปกครองชนตนโดยไมตองรอจนกวาคดจะถงทสด ตอมาใน

๑๒๖ รวมกฎหมายปกครอง

ระหวางการบงคบคดนนค าพพากษาดงกลาวไดถกกลบหรอถกยก หรอหมายบงคบคดไดถกเพกถอน แตถาค าพพากษาในระหวางบงคบคดนนไดถกกลบแตเพยงบางสวน การบงคบคดอาจด าเนนการตอไปจนกวาจะไดปฏบตตามค าพพากษาของศาลปกครองสงสดครบถวน (๒) เมอส านกงานหรอเจาพนกงานบงคบคดรายงานศาลขอใหสงถอนการบงคบคดเนองจากเจาหนตามค าพพากษาเพกเฉยไมด าเนนการบงคบคดภายในระยะเวลาทส านกงานหรอเจาพนกงานบงคบคดก าหนด (๓) เมอลกหนตามค าพพากษาไดปฏบตตามค าพพากษาครบถวนพรอมทงช าระคาฤชาธรรมเนยมในการบงคบคด (ถาม) (๔) เมอส านกงานรายงานศาลขอใหสงถอนการบงคบคดเนองจากไดด าเนนการบงคบตามค าบงคบของศาลถกตองครบถวนแลว หรอไมมกรณทจะตองปฏบตตามค าบงคบของศาลอกตอไป (๕) เมอส านกงานหรอเจาพนกงานบงคบคดรายงานศาลวาเจาหนตาม ค าพพากษาไดแจงเปนหนงสอไปยงส านกงานหรอเจาพนกงานบงคบคดวาตนขอสละสทธในการบงคบคด ในกรณเชนวานเจาหนตามค าพพากษานนจะบงคบคดแกลกหนตามค าพพากษาทตนไดสละสทธนนอกมได (๖) เมอเจาพนกงานบงคบคดรายงานศาลวาเจาหนตามค าพพากษาไดแจงเปนหนงสอไปยงเจาพนกงานบงคบคดวาตนขอถอนการบงคบคด (๗) เมอส านกงานรายงานศาลวาเจาหนตามค าพพากษาไดแจงเปนหนงสอไปยงส านกงานวาตนไมประสงคใหมการบงคบคดตอไป ในกรณตามวรรคหนง (๕) หากเปนคดทมเจาหนตามค าพพากษาหลายคน เจาหนตามค าพพากษาแตละคนอาจแสดงความประสงคในสวนของตนได การถอนการบงคบคดในกรณนใหมผลเฉพาะเจาหนตามค าพพากษาทขอสละสทธ หากเจาหนตาม ค าพพากษาทแสดงความประสงคดงกลาวเปนผแทนของเจาหนตามค าพพากษาทกคนและการแสดงความประสงคดงกลาวจะมผลเปนการถอนการบงคบคดทงคดใหส านกงานหรอเจาพนกงานบงคบคดรายงานศาลเพอพจารณา ในการน ศาลจะไตสวนหรอแสวงหาขอเทจจรงโดยวธอนใดเพอใหไดความเปนทยตวา การแสดงความประสงคของผแทนดงกลาวเปนไปตามความประสงคของเจาหนตามค าพพากษาทกคนกอนมค าสงอนญาตใหถอนการบงคบคดกได แตทงนในคดทเกยวกบการคมครองประโยชนสาธารณะ หรอ

๑๒๗ รวมกฎหมายปกครอง

คดทการบงคบคดตอไปจะเปนประโยชนแกสวนรวม หรอการถอนการบงคบคดเกดจากการสมยอมกนโดยไมเหมาะสม ศาลจะมค าสงไมอนญาตใหถอนการบงคบคดกได ค าสงศาลตาม (๑) (๒) (๓) (๔) และ (๕) ใหกระท าโดยองคคณะ ใหศาลแจงการถอนการบงคบคดใหส านกงานหรอเจาพนกงานบงคบคดทราบ และใหส านกงานหรอเจาพนกงานบงคบคดแจงการถอนการบงคบคดใหคกรณและบคคลภายนอกผมสวนไดเสยทราบโดยไมชกชา และรายงานใหศาลทราบดวย

สวนท ๕ การเพกถอนหรอแกไขการบงคบคดทผดระเบยบ

ขอ ๑๓๔ ในกรณทหมายบงคบคด หรอค าสงศาลในชนบงคบคดบกพรอง ผดพลาดหรอฝาฝนกฎหมาย เพอประโยชนแหงความยตธรรมจ าเปนจะตองเพกถอนหรอแกไขหมายบงคบคดหรอค าสงดงกลาวนน เมอศาลเหนสมควรไมวาในเวลาใดกอนการบงคบคดไดเสรจลง หรอเมอส านกงานหรอเจาพนกงานบงคบคดรายงานตอศาล หรอเมอเจาหนตามค าพพากษา ลกหนตามค าพพากษา หรอบคคลภายนอกผมสวนไดเสยในการบงคบคดซงตองเสยหายเพราะเหตดงกลาวยนค ารองตอศาลใหศาลมอ านาจสงเพกถอนหรอแกไขหมายบงคบคด หรอค าสงดงกลาวทงหมดหรอบางสวน หรอมค าสงอยางใดตามทศาลเหนสมควร ในกรณทส านกงานหรอเจาพนกงานบงคบคดด าเนนการบงคบคดบกพรอง ผดพลาด หรอฝาฝนกฎหมาย เมอศาลเหนสมควรไมวาในเวลาใดกอนการบงคบคดไ ดเสรจลง หรอเมอเจาหนตามค าพพากษา ลกหนตามค าพพากษา หรอบคคลภายนอกผมสวนไดเสยในการบงคบคดซงตองเสยหายเพราะเหตดงกลาวยนค ารองตอศาล ใหศาลมอ านาจสงเพกถอนหรอแกไขกระบวนวธการบงคบคดทงปวงหรอวธการบงคบใด ๆ โดยเฉพาะหรอมค าสงก าหนดวธการอยางใดแกส านกงานหรอเจาพนกงานบงคบคดตามทศาลเหนสมควร เวนแตการคดคานการขายทอดตลาดทรพยสนหรอสทธเรยกรองเพราะเหตทราคาทไดจากการขายทอดตลาดมจ านวนต าเกนสมควร การยนค ารองตามวรรคหนงหรอวรรคสองอาจกระท าไดไมวาในเวลาใดกอนการบงคบคดไดเสรจลงแตตองไมชากวาสบหาวนนบแตวนทไดทราบขอความหรอพฤตการณอนเปนมลแหงขออางนน ทงน ผยนค ารองตองมไดด าเนนการอนใดขนใหมหลงจากไดทราบเรองบกพรอง ผดพลาด หรอฝาฝนกฎหมายนนแลว หรอตองมไดให

๑๒๘ รวมกฎหมายปกครอง

สตยาบนแกการกระท านน และในกรณเชนวานผยนค ารองจะขอตอศาลในขณะเดยวกนนนใหมค าสงงดการบงคบคดไวในระหวางวนจฉยชขาดกได เพอประโยชนแหงขอนใหถอวาการบงคบคดไดเสรจลงเมอไดมการด าเนนการ ดงตอไปน (๑) ในกรณทค าบงคบทใหสงมอบทรพยสน กระท าการ หรองดเวนกระท าการอยางใด เมอไดมการปฏบตตามค าบงคบทใหสงมอบทรพยสน กระท าการ หรองดเวนกระท าการอยางนนแลวแตถาการปฏบตตามค าบงคบดงกลาวอาจแยกเปนสวนๆ ได เมอไดมการปฏบตตามค าบงคบในสวนใดแลวใหถอวาการบงคบคดไดเสรจลงเฉพาะในสวนนน (๒) ในกรณทค าบงคบก าหนดใหใชเงน เมอเจาพนกงานบงคบคดไดขายทอดตลาดหรอจ าหนายโดยวธอนและจายเงนใหแกเจาหนตามค าพพากษาหรอบคคลผมสวนไดเสยในการบงคบคดหรอเมอไดจายเงนจ านวนสทธหรอสวนทเหลอใหแกลกหนตามค าพพากษาหรอบคคลภายนอกททรพยสนของตนถกจ าหนายไปเพอประโยชนแกลกหนตามค าพพากษาแลว แตถาทรพยสนทถกบงคบคดมหลายรายการ เมอเจาพนกงานบงคบคดไดจายเงนทไดจากการขายทอดตลาดทรพยสนรายการใดแลวใหถอวาการบงคบคดไดเสรจลงเฉพาะทรพยสนรายการนน (๓) ในกรณทตองปฏบตตามค าบงคบของศาลโดยไมตองออกหมายบงคบคด เมอส านกงานแจงใหทราบวาศาลมค าสงใหถอนการบงคบคด ในการยนค ารองตอศาลตามวรรคหนงหรอวรรคสอง หากมพยานหลกฐานเบองตนแสดงวาค ารองนนไมมมลและยนเขามาเพอประวงใหชกชา ศาลมอ านาจสงให ผยนค ารองวางเงนหรอหาประกนตอศาลตามจ านวนและภายในระยะเวลาทศาลเหนสมควรเพอเปนประกนการช าระคาสนไหมทดแทนแกเจาหนตามค าพพากษาหรอบคคลนนส าหรบความเสยหายทอาจไดรบจากการยนค ารองนน ถาผยนค ารองไมปฏบตตามค าสงศาล ใหศาลมค าสงยกค ารองนนเสย สวนเงนหรอประกนทวางไวตอศาลดงกลาว เมอศาลเหนวาไมมความจ าเปนตอไป จะสงคนหรอยกเลกประกนนนกได ค าสงของศาลทออกตามความในวรรคนใหเปนทสด ในกรณทศาลไดมค าสงยกค ารองทยนไวตามวรรคหนงหรอวรรคสอง ถาบคคลทไดรบความเสยหายเนองจากการยนค ารองดงกลาวเหนวาค ารองนนไมมมลและยนเขามาเพอประวงใหชกชาบคคลดงกลาวอาจยนค ารองตอศาลภายในสามสบวนนบแตวนทมค าสงยกค ารอง เพอขอใหศาลสงใหผยนค ารองนนชดใชคาสนไหมทดแทน ในกรณเชนวาน ใหศาลมอ านาจสงใหแยกการพจารณาเปนส านวนตางหากจากคดเดม และเมอ

๑๒๙ รวมกฎหมายปกครอง

ศาลไตสวนหรอแสวงหาขอเทจจรงโดยวธอนใดแลวเหนวาค ารองนนฟงได ใหศาลมค าสงใหผยนค ารองนนชดใชคาสนไหมทดแทนใหแกบคคลทไดรบความเสยหายดงกลาวตามจ านวนทศาลเหนสมควร ถาผยนค ารองนนไมปฏบตตามค าสงศาล บคคลทไดรบความเสยหายอาจรองขอใหศาลบงคบคดแกผยนค ารองนนเสมอนหนงวาเปนลกหนตาม ค าพพากษา

หมวด ๒ การไตสวนและมค าสงก าหนดวธการด าเนนการใหเปนไปตามค าพพากษา

หรอค าสง

ขอ ๑๓๕ ในการบงคบคด ถาเจาหนตามค าพพากษาหรอส านกงานหรอเจาพนกงานบงคบคดเหนวา ลกหนตามค าพพากษายงไมปฏบตตามค าสงหรอค าบงคบของศาลหรอมขอขดของในการปฏบตตามค าสงหรอค าบงคบของศาล เจาหนตาม ค าพพากษาหรอส านกงานหรอเจาพนกงานบงคบคดอาจยน ค าขอหรอรายงานตอศาล แลวแตกรณ เพอขอใหศาลพจารณามค าสงหรอไตสวน เมอมค าขอหรอรายงานตามวรรคหนง หรอเมอศาลเหนสมควรเพอประโยชนแกการบงคบคดศาลมอ านาจแสวงหาขอเทจจรงโดยการออกหมายเรยกลกหนตามค าพพากษาหรอบคคลอนทเชอวาอยในฐานะทจะใหถอยค าอนจะเปนประโยชนมาศาลดวยตนเองเพอการไตสวนหรอแสวงหาขอเทจจรงโดยวธอนและมอ านาจสงใหบคคลนน ๆ สงเอกสารหรอวตถพยานซงอยในความยดถอหรออ านาจของผนนอนเกยวกบการบงคบคดตามค าพพากษาหรอค าสง ทงน ตามก าหนดและเงอนไขใด ๆ ทเหนสมควร และมค าสงก าหนดวธการด าเนนการใหเปนไปตามค าพพากษาหรอค าสง หรอมค าสงใด ๆ เพอใหการบงคบคดเสรจสนไปโดยเรว ใหน าความในวรรคหนงและวรรคสองมาใชบงคบแกกรณทลกหนตาม ค าพพากษาเหนวาการปฏบตตามค าสงหรอค าบงคบของศาลมขอขดของดวยโดยอนโลม

๑๓๐ รวมกฎหมายปกครอง

หมวด ๓ กรณทศาลมค าพพากษาและก าหนดค าบงคบตามมาตรา ๗๒ วรรคหนง (๑)

สวนท ๑

กรณทศาลมค าพพากษาและก าหนดค าบงคบใหเพกถอนกฎ ขอ ๑๓๖ ในกรณทศาลมค าพพากษาถงทสดใหเพกถอนกฎ ใหส านกงานเสนอประกาศผลแหงค าพพากษาทใหเพกถอนกฎดงกลาวตอศาลเพอลงนาม และใหส านกงานศาลปกครองสงประกาศนนไปยงส านกเลขาธการคณะรฐมนตรเพอลงประกาศในราชกจจานเบกษาโดยเรว ใหส านกงานแจงผลการลงประกาศในราชกจจานเบกษาดงกลาวใหคกรณและรายงานศาลทราบ

สวนท ๒ กรณทศาลมค าพพากษาและก าหนดค าบงคบใหเพกถอนค าสง

ขอ ๑๓๗ ในกรณทศาลพพากษาและก าหนดค าบงคบใหเพกถอนค าสง ยอมมผลใหค าสงนนถกเพกถอนโดยไมตองมการบงคบคด

สวนท ๓ กรณทศาลมค าพพากษาและก าหนดค าบงคบหามการกระท า

ขอ ๑๓๘ ในกรณทศาลพพากษาและก าหนดค าบงคบหามการกระท าของหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐ ใหส านกงานด าเนนการบงคบคดโดยตดตามและตรวจสอบวาหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐไดปฏบตตามค าบงคบของศาลหรอไม และจดท าบนทกผลการตรวจสอบ แลวรายงานตอศาล

๑๓๑ รวมกฎหมายปกครอง

หมวด ๔ กรณทศาลมค าพพากษาและก าหนดค าบงคบตามมาตรา ๗๒ วรรคหนง (๒) ขอ ๑๓๙ ในกรณทศาลพพากษาและก าหนดค าบงคบใหหวหนาหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐทเกยวของปฏบตตามหนาทภายในเวลาทศาลก าหนด เมอครบก าหนดเวลาดงกลาวแลวใหส านกงานด าเนนการบงคบคดโดยตดตามและตรวจสอบวาหวหนาหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐนน ไดปฏบตหนาทถกตองครบถวนตามค าบงคบของศาลหรอไม และจดท าบนทกผลการตรวจสอบ แลวรายงานตอศาล ในกรณทหวหนาหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐทเกยวของยงไมปฏบตตามค าบงคบภายในเวลาทศาลก าหนดหรอมขอขดของในการปฏบตตาม ค าบงคบของศาล ใหส านกงานรายงานศาลเพอด าเนนการตามขอ ๑๓๕ หากปรากฏวาหวหนาหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐทเกยวของไมปฏบตตามค าบงคบภายในเวลาทศาลก าหนดใหถกตองครบถวนหรอปฏบตลาชาโดยไมมเหตอนควร ใหส านกงานรายงานศาลเพอด าเนนการตามระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการปรบหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐทมไดปฏบตตามค าบงคบของศาลใหถกตองครบถวนหรอปฏบตลาชาเกนสมควร

หมวด ๕ กรณทศาลมค าพพากษาและก าหนดค าบงคบตามมาตรา ๗๒ วรรคหนง (๓)

สวนท ๑

กรณทศาลมค าพพากษาและก าหนดค าบงคบใหใชเงน ขอ ๑๔๐ ในกรณทศาลพพากษาและก าหนดค าบงคบใหหนวยงานทางปกครองใชเงนใหส านกงานด าเนนการบงคบคดโดยตดตามและตรวจสอบวาหนวยงานทางปกครองนนไดปฏบตตามค าบงคบของศาลถกตองครบถวนแลวหรอไม แลวรายงานตอศาล

๑๓๒ รวมกฎหมายปกครอง

ในกรณทหนวยงานทางปกครองยงไมปฏบตตามค าบงคบของศาลภายในเวลาทศาลก าหนดหรอมขอขดของในการปฏบตตามค าบงคบของศาล ใหส านกงานรายงานศาลเพอด าเนนการตามขอ ๑๓๕ หากปรากฏวาหนวยงานทางปกครองไมปฏบตตามค าบงคบของศาลภายในเวลาทศาลก าหนดใหถกตองครบถวนหรอปฏบตลาชาโดยไมมเหตอนควร ใหส านกงานรายงานศาลเพอด าเนนการตามระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการปรบหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐทมไดปฏบตตามค าบงคบของศาลใหถกตองครบถวนหรอปฏบตลาชาเกนสมควร

ขอ ๑๔๑ ในกรณทศาลพพากษาและก าหนดค าบงคบใหลกหนตาม ค าพพากษาทมใชหนวยงานทางปกครองหรอเปนหนวยงานทางปกครองทไมมกฎหมายหามไมใหทรพยสนอยในความรบผดแหงการบงคบคดใชเงน ถาลกหนตามค าพพากษานนไมปฏบตตามค าบงคบของศาลทงหมดหรอบางสวนภายในระยะเวลาทศาลก าหนด เจาหนตามค าพพากษาชอบทจะรองขอตอศาลใหมการบงคบคดโดยวธยดทรพยสนหรออายดสทธเรยกรอง หรอบงคบคดโดยวธอนตามทกฎหมายก าหนด โดยระบจ านวนหน ทลกหนตามค าพพากษายงมไดช าระตามค าบงคบของศาล

สวนท ๒ กรณทศาลมค าพพากษาและก าหนดค าบงคบใหสงคน

หรอสงมอบทรพยเฉพาะสง ขอ ๑๔๒ ในกรณทศาลพพากษาและก าหนดค าบงคบใหลกหนตามค าพพากษาสงคนทรพยเฉพาะสงแกเจาหนตามค าพพากษา หรอสงมอบทรพยเฉพาะสงเพอช าระหนตามสทธเรยกรองแกเจาหนตามค าพพากษา ใหน าวธการบงคบคดในกรณทศาลมค าพพากษาและก าหนดค าบงคบใหใชเงนตามขอ ๑๔๑ มาใชบงคบโดยอนโลม ทงน ในการรองขอตอศาลใหมการบงคบคดโดยวธยดทรพยสนหรออายดสทธเรยกรองนน ใหระบทรพยสนหรอสทธเรยกรองทยงมไดรบคนหรอรบมอบและพฤตการณทลกหนตามค าพพากษายงมไดปฏบตตามค าบงคบของศาลดวย

๑๓๓ รวมกฎหมายปกครอง

ขอ ๑๔๓ ถาทรพยเฉพาะสงของลกหนตามค าพพากษาทตองสงมอบแกเจาหนตามค าพพากษาเพอช าระหนตามสทธเรยกรองไดถกยดหรออายดไวเพอเอาช าระหนเงนในคดอนแลว เจาหนตามค าพพากษาชอบทจะยนค ารองตอศาลทออกหมายบงคบคดในคดนนกอนมการขายทอดตลาดหรอจ าหนายโดยวธอนขอใหมค าสงให เจาพนกงานบงคบคดสงมอบทรพยนนใหแกตน โดยตองแสดงใหเปนทพอใจแกศาลไดวา เจาหนตามค าพพากษาผขอยดหรออายดทรพยในคดดงกลาวสามารถบงคบคดเอาจากทรพยสนอนของลกหนตามค าพพากษาไดเพยงพอ ทงน ใหศาลแจงใหเจาพนกงานบงคบคดทราบและอาจมค าสงงดการบงคบคดไวในระหวางพจารณากได ในกรณเชนวาน ใหเจาหนตามค าพพากษาชดใชคาใชจายทเกดขนจากการยดหรออายดทรพยแกเจาหนตามค าพพากษาผขอยดหรอายดทรพยในคดอนนน และใหเจาหนตามค าพพากษาในคดอนนนไดรบยกเวนไมตองเสยคาธรรมเนยมเจาพนกงานบงคบคด ถาเจาหนตามค าพพากษาไมสามารถแสดงใหเปนทพอใจแกศาลไดตามวรรคหนง ใหศาลมค าสงใหเจาหนตามค าพพากษามสทธเขาเฉลยในเงนทไดจากการขายหรอจ าหนายทรพยสนของลกหนตามค าพพากษาในคดอนนนตามวธการทกฎหมายก าหนด

ขอ ๑๔๔ การบงคบคดในกรณทศาลพพากษาใหลกหนตามค าพพากษาสงคนหรอสงมอบทรพยเฉพาะสงทมทะเบยนกรรมสทธหรอมหนงสอรบรองการท าประโยชนแกเจาหนตามค าพพากษานนใหเจาพนกงานบงคบคดแจงใหพนกงา นเจาหนาทหรอนายทะเบยนด าเนนการจดทะเบยนตอไป การบงคบคดในกรณทศาลพพากษาใหลกหนตามค าพพากษาสงคนหรอสงมอบอสงหารมทรพยเฉพาะสง ถามเหตขดขวางหรอเหตขดของในการสงคนหรอสงมอบอสงหารมทรพยนนแกเจาหนตามค าพพากษา ใหน าวธการบงคบคดในกรณทศาลม ค าพพากษาและก าหนดค าบงคบใหขบไลทก าหนดไวในสวนท ๔ มาใชบงคบโดยอนโลม

ขอ ๑๔๕ การบงคบคดทขอใหลกหนตามค าพพากษาสงคนหรอสงมอบทรพยเฉพาะสงใหเจาหนตามค าพพากษาไดรบยกเวนคาธรรมเนยมเจาพนกงานบงคบคด แตใหลกหนตามค าพพากษาเปนผรบผดแทน

๑๓๔ รวมกฎหมายปกครอง

สวนท ๓ กรณทศาลมค าพพากษาและก าหนดค าบงคบใหกระท าการ

หรองดเวนกระท าการ

ขอ ๑๔๖ ในกรณทศาลพพากษาและก าหนดค าบงคบใหหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐกระท าการหรองดเวนกระท าการ ใหน าวธการบงคบคดในกรณทศาลพพากษาและก าหนดค าบงคบใหหวหนาหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐทเกยวของปฏบตตามหนาทภายในเวลาทศาลก าหนดตามขอ ๑๓๙ มาใชบงคบโดยอนโลม หากศาลเหนวาวธการบงคบคดตามทก าหนดในสวนน ไมอาจบรรลผลตามค าพพากษาของศาลไดใหศาลมอ านาจก าหนดวธการบงคบคดตามทศาลเหนสมควรเทาทสภาพแหงการบงคบคดจะเปดชองใหกระท าได

สวนท ๔ กรณทศาลมค าพพากษาและก าหนดค าบงคบใหกระท าการหรองดเวนกระท าการโดยใหออกไปจากอสงหารมทรพย ทอยอาศย หรอทรพยทครอบครอง

(ขบไล) ขอ ๑๔๗ ในกรณทศาลพพากษาและก าหนดค าบงคบใหขบไลลกหนตามค าพพากษาออกไปจากอสงหารมทรพย ทอยอาศย หรอทรพยทครอบครอง ถาลกหนตามค าพพากษามไดปฏบตตามค าบงคบของศาลทงหมดหรอบางสวน ใหเจาหนตามค าพพากษารองขอตอศาลใหมการบงคบคดโดยระบถงพฤตการณทลกหนตามค าพพากษายงมไดปฏบตตามค าบงคบของศาลดวย เมอศาลออกหมายบงคบคดตงเจาพนกงานบงคบคดแลว ใหเจาพนกงานบงคบคดด าเนนการตามขอ ๑๔๘ ถงขอ ๑๕๐

ขอ ๑๔๘ ถาปรากฏวาอสงหารมทรพย ทอยอาศย หรอทรพยนนไมมบคคลใดอยแลวใหเจาพนกงานบงคบคดมอ านาจสงมอบทรพยนนทงหมดหรอบางสวนใหเจาหนตามค าพพากษาเขาครอบครองไดทนท ถามสงกดขวางอนเปนอปสรรคตอการสงมอบ ใหเจาพนกงานบงคบคดมอ านาจท าลายสงกดขวางดงกลาวไดตามความจ าเปน

๑๓๕ รวมกฎหมายปกครอง

ถายงมสงของของลกหนตามค าพพากษาหรอของบคคลใดอยในทรพยนน ใหเจาพนกงานบงคบคดท าบญชสงของนนไว และมอ านาจด าเนนการ ดงตอไปน (๑) ถามสงของนนมสภาพเปนของสดของเสยได หรอมสภาพอนจะกอใหเกดอนตรายไดหรอถาหนวงชาไวจะเปนการเสยงความเสยหายหรอคาใชจายจะเกนสวนแหงคาของสงของนนใหเจาพนกงานบงคบคดมอ านาจจ าหนายสงของนนไดทนทโดยวธขายทอดตลาดหรอวธอนทเหนสมควรและเกบรกษาเงนสทธหลกจากหกคาใชจายไวแทนสงของนน หรอท าลายสงของนน หรอด าเนนการอนใดตามทเหนสมควรกได ทงน ใหค านงถงสภาพแหงสงของ ประโยชนของผมสวนไดเสย และประโยชนสาธารณะ (๒) ถาสงของนนมใชสงของตามทระบไวใน (๑) ใหเจาพนกงานบงคบคดมอ านาจน าสงของนนมาเกบรกษาไว หรอมอบใหเจาหนตามค าพพากษาเปนผรกษา หรอฝากไว ณ สถานทใด หรอแกบคคลใดตามทเหนสมควร แลวแจงหรอประกาศใหลกหนตามค าพพากษาหรอเจาของสงของมารบคนไปภายในเวลาทเจาพนกงานบงคบคดก าหนด ถาลกหนตามค าพพากษาหรอเจาของสงของไมมารบหรอไมยอมรบสงของนนคนไปภายในเวลาทก าหนด ใหเจาพนกงานบงคบคดด าเนนการตาม (๑) โดยอนโลม เงนทเจาพนกงานบงคบคดไดมาจากการจ าหนายสงของตามวรรคสอง (๑) หรอ (๒) ถาลกหนตามค าพพากษาหรอเจาของสงของไมมาขอรบคนภายในก าหนดหาปนบแตไดรบแจงจากเจาพนกงานบงคบคด ใหตกเปนของแผนดน ในกรณทสงของตามวรรคสองถกยด อายด หรอหามโอน ยกยาย หรอจ าหนายตามวธการชวคราวกอนพพากษาหรอเพอการบงคบคดในคดอน ใหเจาพนกงานบงคบคดมอ านาจยายสงของดงกลาวไปเกบไว ณ สถานทอนไดตามทเหนสมควร ทงน ใหเจาพนกงานบงคบคดแจงศาลหรอเจาพนกงานบงคบคดในคดอนนนทราบดวย ใหลกหนตามค าพพากษาเปนผเสยคาใชจายทเกดจากการด าเนนการตามขอน และใหถอวาเปนหนตามค าพพากษาทจะบงคบคดกนตอไป

ขอ ๑๔๙ ถาลกหนตามค าพพากษาหรอบรวารไมออกไปจากทรพยนน ใหเจาพนกงานบงคบคดด าเนนการ ดงตอไปน (๑) รายงานตอศาลเพอมค าสงจบกมและกกขงลกหนตามค าพพากษาหรอบรวาร และใหศาลมอ านาจสงจบกมและกกขงไดทนท ในกรณเชนวาน ใหน าขอ ๑๕๖ มาใชบงคบโดยอนโลม

๑๓๖ รวมกฎหมายปกครอง

(๒) ปดประกาศใหบคคลทอยอาศยหรอครอบครองทรพยนนซงอางวามไดเปนบรวารของลกหนตามค าพพากษา ยนค ารองตอศาลภายในก าหนดเวลาสบหาวนนบแตวนปดประกาศแสดงวาตนมอ านาจพเศษในการอยอาศยหรอครอบครองทรพยนน เมอมการจบกมลกหนตามค าพพากษาหรอบรวารตาม (๑) แลว หรอในกรณทบคคลดงกลาวหลบหนไปจากทรพยนนแลว ใหเจาพนกงานบงคบคดด าเนนการตามขอ ๑๔๘

ขอ ๑๕๐ เพอประโยชนในการบงคบคดตามทบญญตไวในสวนน ใหถอวาบคคลดงตอไปนเปนบรวารของลกหนตามค าพพากษา (๑) บคคลทอยอาศยหรอครอบครองทรพยนนและมไดยนค ารองตอศาลภายในก าหนดเวลาตามขอ ๑๔๙ หรอยนค ารองตอศาลแลวแตแสดงตอศาลไมไดวาตนมอ านาจพเศษในการอยอาศยหรอครอบครองทรพยนน (๒) บคคลทเขามาอยในทรพยนนในระหวางเวลาทเจาพนกงานบงคบคดด าเนนการใหเจาหนตามค าพพากษาเขาครอบครองทรพยนน

สวนท ๕ กรณทศาลมค าพพากษาและก าหนดค าบงคบใหกระท าการหรองดเวนกระท าการโดยใหลกหนตามค าพพากษารอถอนสงปลกสราง ไมยนตน ไมลมลกหรอธญชาต หรอขนยายทรพยสน ออกไปจากอสงหารมทรพย ทอยอาศย หรอ

ทรพยทครอบครอง (รอถอน)

ขอ ๑๕๑ กรณทศาลมค าพพากษาและก าหนดค าบงคบใหลกหนตาม ค าพพากษารอถอนสงปลกสราง ไมยนตน ไมลมลกหรอธญชาต หรอขนยายทรพยสนออกไปจากอสงหารมทรพย ทอยอาศย หรอทรพยทครอบครอง ถาลกหนตาม ค าพพากษามไดปฏบตตามค าบงคบของศาลทงหมดหรอบางสวน ใหเจาหน ตาม ค าพพากษารองขอตอศาลใหมการบงคบคดโดยระบถงพฤตการณทลกหนตาม ค าพพากษายงมไดปฏบตตามค าบงคบของศาลดวย เมอศาลออกหมายบงคบคดตง เจาพนกงานบงคบคดแลว ใหเจาพนกงานบงคบคดมอ านาจด าเนนการรอถอนและขนยายทรพยสนออกจากทรพยนนไดโดยใหลกหนตามค าพพากษาเปนผเสยคาใชคาในการ

๑๓๗ รวมกฎหมายปกครอง

รอถอนหรอขนยายทรพยสนนน และใหถอวาเปนหนตามค าพพากษาทจะบงคบคดกนตอไป กรณตามวรรคหนง ใหเจาพนกงานบงคบคดปดประกาศก าหนดการ รอถอนหรอขนยายทรพยสนไว ณ บรเวณนนไมนอยกวาสบหาวน และใหเจาพนกงานบงคบคดใชความระมดระวงตามสมควรแกพฤตการณในการรอถอนหรอขนยายทรพยสนนน ในการจดการกบวสดทถกรอถอนและทรพยสนทถกขนยายออกจากอสงหารมทรพยทอยอาศยหรอทรพยทครอบครองนน ใหน าขอ ๑๔๘ วรรคสอง วรรคสาม และวรรคส มาใชบงคบโดยอนโลม

หมวด ๖ กรณทศาลมค าพพากษาและก าหนดค าบงคบตามมาตรา ๗๒ วรรคหนง (๔) ขอ ๑๕๒ ในกรณทศาลพพากษาและก าหนดค าบงคบใหหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐถอปฏบตตอสทธหรอหนาทของบคคลทเกยวของ ใหน าวธการบงคบคดในกรณทศาลพพากษาและก าหนดค าบงคบใหหวหนาหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐทเกยวของปฏบตตามหนาทภายในเวลาทศาลก าหนดตามขอ ๑๓๙ มาใชบงคบโดยอนโลม

หมวด ๗ กรณทศาลมค าพพากษาและก าหนดค าบงคบตามมาตรา ๗๒ วรรคหนง (๕) ขอ ๑๕๓ ในกรณทศาลพพากษาและก าหนดค าบงคบใหบคคลกระท าหรอละเวนการกระท าอยางหนงอยางใดเพอใหเปนไปตามกฎหมาย ใหน าวธการบงคบคดทก าหนดไวในสวนท ๓ สวนท ๔ และสวนท ๕ ของหมวด ๕ แหงภาคน มาใชบงคบโดยอนโลม แลวแตกรณ

๑๓๘ รวมกฎหมายปกครอง

หมวด ๘ การบงคบคดในกรณทขอใหศาลสงจบกมและกกขงลกหนตามค าพพากษา

ขอ ๑๕๔ ภายใตบงคบหมวด ๕ สวนท ๔ กรณทศาลมค าพพากษาและก าหนดค าบงคบใหกระท าการหรองดเวนกระท าการโดยใหออกไปจากอสงหารมทรพย ทอยอาศย หรอทรพย ทอยอาศย หรอทรพยทครอบครอง (ขบไล ) ในกรณทลกหนตามค าพพากษาจงใจขดขนไมปฏบตตามค าบงคบ และไมมวธการบงคบอนใดทเจาหนตามค าพพากษาจะใชบงคบได เจาหนตามค าพพากษาอาจมค าขอฝายเดยวใหศาลมค าสงจบกมและกกขงลกหนตามค าพพากษากได เมอไดรบค าขอตามวรรคหนง ใหศาลพจารณาค าขอโดยเรว หากเปนทพอใจจากพยานหลกฐานทเจาหนตามค าพพากษาเสนอตอศาลหรอทศาลไตสวนหรอแสวงหาขอเทจจรงโดยวธอนใดแลวไดความวาลกหนตามค าพพากษาสามารถทจะปฏบตตามค าบงคบไดถาไดกระท าการโดยสจรต และเจาหนตามค าพพากษาไมมวธการบงคบอนใดทจะใชบงคบไดใหศาลออกหมายจบลกหนตามค าพพากษา ถาลกหนตามค าพพากษามาศาลหรอถกจบตวมา แตลกหนตาม ค าพพากษาไมอาจแสดงเหตอนสมควรในการทไมปฏบตตามค าบงคบได ศาลมอ านาจสงกกขงลกหนตามค าพพากษาทนทหรอในวนหนงวนใดทลกหนตามค าพพากษายงคงขดขนอยกได หากลกหนตามค าพพากษาแสดงเหตอนสมควรในการทไมปฏบตตามค าบงคบได หรอตกลงทจะปฏบตตามค าบงคบทกประการศาลจะมค าสงใหยกค าขอ หรอมค าสงเปนอยางอนตามทเหนสมควรกได

ขอ ๑๕๕ เมอศาลไดออกหมายจบลกหนตามค าพพากษาตามขอ ๑๕๔ แลว ถาลกหนตามค าพพากษามาศาลหรอถกจบกมตวมา ใหศาลมอ านาจกกขงลกหนตามค าพพากษานนไวในระหวางการพจารณาค าขอจนกวาจะมประกน หรอมประกนและหลกประกนกไดตามทศาลเหนสมควร ในกรณทผดสญญาประกนตามวรรคหนง ศาลมอ านาจสงบงคบตามสญญาประกนหรอตามจ านวนเงนทศาลเหนสมควรโดยมตองฟองผท าสญญาประกนเปนคดใหม

๑๓๙ รวมกฎหมายปกครอง

ขอ ๑๕๖ ในกรณทศาลสงกกขงลกหนตามค าพพากษาหรอบคคลใดตามขอ ๑๔๙ หรอขอ ๑๕๔ บคคลนนจะตองถกกกขงไวจนกวาจะมประกน หรอมประกนและหลกประกนตามจ านวนทศาลเหนสมควรก าหนดวาตนยนยอมทจะปฏบตตาม ค าบงคบทกประการ แตทงน หามไมใหกกขงแตละครงเกนกวาหกเดอนนบแตวนจบกมหรอวนเรมกกขง แลวแตกรณ ในกรณทผดสญญาประกนตามวรรคหนง ใหน าขอ ๑๕๕ วรรคสอง มาใชบงคบโดยอนโลม

ขอ ๑๕๗ ในกรณทศาลยอมรบบคคลเปนประกน และบคคลนนจงใจขดขวางการบงคบคดหรอรวมกบลกหนตามค าพพากษาขดขนไมปฏบตตามค าบงคบ ใหน าขอ ๑๕๔ ขอ ๑๕๕ และขอ ๑๕๖ มาใชบงคบโดยอนโลม

ขอ ๑๕๘ การจบกมและควบคมตวบคคลหนงบคคลใดตามบทบญญตในภาคน ใหพนกงานฝายปกครองหรอต ารวจตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามหนาทปฏบตตามค าสงหรอหมายของศาล หรอตามทไดรบแจงจากพนกงานบงคบคด การจบกม ควบคมตว หรอกกขงบคคลหนงบคคลใด ในกรณทมบคคลสอดเขาเกยวของโดยมชอบดวยกฎหมายกบเงนหรอทรพยสนหรอเอกสารทไดมาตามอ านาจหนาทของเจาพนกงานบงคบคดในกรณทมผขดขวางหรอมเหตอนควรเชอวาจะมผขดขวางการปฏบตหนาทของเจาพนกงานบงคบคดและในกรณตามขอ ๑๔๙ ขอ ๑๕๔ และขอ ๑๕๗ ไมตดสทธทจะด าเนนคดในความผดอาญา

หมวด ๙ การบงคบคดตามค าสงก าหนดมาตรการหรอวธการใด ๆ เพอบรรเทาทกขเปนการชวคราวกอนการพพากษาคด

สวนท ๑

การบงคบคดตามค าสงทเลาการบงคบตามกฎหมายหรอค าสงทางปกครอง ขอ ๑๕๙ เมอศาลไดมค าสงทเลาการบงคบตามกฎหรอค าสงทางปกครองและไดแจงค าสงใหคกรณและผออกกฎ หรอค าสงทางปกครองดงกลาวทราบตามขอ ๗๒ วรรคส แลว หากศาลเหนวามกรณทจะตองบงคบหรอตดตามตรวจสอบการปฏบตตาม

๑๔๐ รวมกฎหมายปกครอง

ค าสงของศาล ใหศาลมค าสงไปยงส านกงานเพอใหพนกงานเจาหนาททปฏบตงานบงคบคดด าเนนการตามขอ ๑๒๕ โดยอนโลม

สวนท ๒ การบงคบคดตามค าสงบรรเทาทกขชวคราว

ขอ ๑๖๐ การบงคบคดในกรณทศาลมค าสงบรรเทาทกขชวคราว ใหน าวธการบงคบคดตามทก าหนดในหมวด ๔ ถงหมวด ๗ แหงภาคน มาใชบงคบโดยอนโลม แลวแตกรณ

หมวด ๑๐

ค ารองในชนบงคบคด ขอ ๑๖๑ ค ารองในชนบงคบคด ไดแก ค ารองทงหลายทเจาหนตาม ค าพพากษา ลกหนตามค าพพากษา คกรณหรอผมสวนไดเสยรองขอใหศาลมค าสงใหเปนไปตามค าพพากษาหรอค าสงของศาลหรอตามกฎหมาย ค ารองตามวรรคหนงใหยนตอศาล ถาศาลเหนวาค ารองดงกลาวมขอเทจจรงเพยงพอทจะท าค าสงโดยไมตองแสวงหาขอเทจจรงเพมเตม ใหศาลมค าสงตามทเหนสมควร แตหากเหนวามผลตอการบงคบคด กใหสงส าเนาค ารองแกส านกงานหรอเจาพนกงานบงคบคดทราบ แลวแตกรณ

ขอ ๑๖๒ ค ารองขอรบช าระหนโดยอาศยอ านาจแหงทรพยสทธ บรมสทธ สทธยดหนวง หรอสทธอนซงบคคลนนมอยเหนอทรพยสน หรออาจรองขอใหบงคบเหนอทรพยสนนนตามกฎหมายใหยนตอศาลทออกหมายบงคบคด เมอศาลเหนวา ค ารองนนเปนค ารองทศาลจะรบไวพจารณาไดใหศาลมค าสงรบค ารองและสงส าเนาค ารองแกเจาหนตามค าพพากษา ลกหนตามค าพพากษาหรอคกรณ และเจาพนกงานบงคบคด และใหเจาหนตามค าพพากษา ลกหนตามค าพพากษา หรอคกรณท าค าชแจงคดคานค ารองและแสดงพยานหลกฐานโดยเรว หากเหนเปนการสมควรศาลจะนดไตสวนหรอแสวงหาขอเทจจรงโดยวธอนใดเพอมค าสงเกยวกบค ารองดงกลาวดวยกได

๑๔๑ รวมกฎหมายปกครอง

ขอ ๑๖๓ ค ารองขอใหตนเขาเฉลยในทรพยสนหรอเงนทไดจากการขายหรอจ าหนายทรพยสนจากการยดหรออายด ใหยนตอศาลทออกหมายบงคบคดและด าเนนการเชนเดยวกบขอ ๑๖๒

ขอ ๑๖๔ ค าสงค ารองตามขอ ๑๖๒ และขอ ๑๖๓ ใหกระท าโดยองคคณะ แตไมตองจดใหมการนงพจารณาคดและไมตองมค าแถลงการณของตลาการ ผแถลงคด

ขอ ๑๖๕ ค ารองขอใหปลอยทรพยสนทเจาพนกงานบงคบคดไดยดไว ใหยนตอศาลทออกหมายบงคบคด เมอศาลสงรบค ารองไวแลว ใหสงส าเนาค ารองแกเจาหนตามค าพพากษา ลกหนตามค าพพากษา หรอคกรณ และเจาพนกงานบงคบคด เมอเจาพนกงานบงคบคดไดรบค ารองดงกลาวใหงดการขายทอดตลาดหรอจ าหนายทรพยสนนนไวในระหวางรอค าวนจฉยชขาด เวนแตทรพยสนทยดนนมสภาพเปนของสดของเสยได หรอถาหนวงชาไวจะเปนการเสยงความเสยหาย หรอคาใชจายจะเกดสวนแหงคาของทรพยสนนน ใหเจาพนกงานบงคบคดขายหรอจ าหนายไดทนทโดยวธ ขายทอดตลาดหรอวธอนทสมควร ใหศาลพจารณาและชขาดตดสนคดตามวรรคหนงเหมอนอยางคดธรรมดา

หมวด ๑๑ คาฤชาธรรมเนยมในการบงคบคด

ขอ ๑๖๖ คาฤชาธรรมเนยมในการบงคบคด ไดแก คาฤชาธรรมเนยมศาลในชนบงคบคดและคาฤชาธรรมเนยมเจาพนกงานบงคบคด และใหช าระตามอตรา ทบญญตไวในประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงหรอตามขอ ๑๒๗ แหงระเบยบน การบงคบคดโดยส านกงานตามค าสงศาลหรอโดยทศาลไมมหมายตง เจาพนกงานบงคบคดไมตองเสยคาฤชาธรรมเนยมในการบงคบคด

๑๔๒ รวมกฎหมายปกครอง

สวนท ๑ คาฤชาธรรมเนยมศาลในชนบงคบคด

ขอ ๑๖๗ คาฤชาธรรมเนยมศาลในชนบงคบคด ไดแก คาธรรมเนยมศาล คาสบพยานหลกฐานนอกศาล คาปวยการ คาพาหนะเดนทาง และคาเชาทพกของพยาน ผเชยวชาญ ลาม และเจาพนกงานศาลคาใชจายในการด าเนนคด ตลอดจนคาธรรมเนยมหรอคาใชจายอน ๆ บรรดาทกฎหมายบงคบใหช าระในชนบงคบคด

ขอ ๑๖๘ ค ารองทยนตอศาลในชนบงคบคด ไมตองเสยคาธรรมเนยมศาล เวนแตค ารองตามขอ ๑๖๒ และขอ ๑๖๕ ใหเสยคาธรรมเนยมศาลตามตาราง ๑ ทายประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง

ขอ ๑๖๙ คาฤชาธรรมเนยมอนนอกจากคาธรรมเนยมศาล ใหคกรณ ผด าเนนกระบวนพจารณาเปนผช าระเมอมการด าเนนกระบวนพจารณานนหรอภายในเวลาทกฎหมายก าหนดหรอทศาลมค าสง ถาศาลเปนผสงใหด าเนนกระบวนพจารณาใด ใหศาลก าหนดผซงจะตองช าระคาฤชาธรรมเนยมในการด าเนนกระบวนพจารณานน รวมทงระยะเวลาทตองช าระไวดวย ถาผซงจะตองช าระคาฤชาธรรมเนยมตามวรรคหนงไมช าระ ศาลจะสงใหงดหรอเพกถอนกระบวนพจารณานน หรอจะสงใหคกรณฝายอนเปนผช าระคาฤชาธรรมเนยมดงกลาวกไดหากคกรณฝายนนยนยอม

สวนท ๒ คาฤชาธรรมเนยมเจาพนกงานบงคบคด

ขอ ๑๗๐ คาฤชาธรรมเนยมเจาพนกงานบงคบคด ไดแก คาธรรมเนยมเจาพนกงานบงคบคด คาปวยการ คาพาหนะเดนทาง และคาเชาทพกของเจาพนกงานบงคบคด ตลอดจนคาใชจายอน ๆ ในการบงคบคดบรรดาทกฎหมายบงคบใหช าระ ใหเจาหนตามค าพพากษาหรอบคคลทไดรบอนญาตจากศาลใหเขาสวมสทธเปนเจาหนตามค าพพากษาทรองขอใหบงคบคด เปนผช าระคาฤชาธรรมเนยมตามวรรคหนงตอเจาพนกงานบงคบคดและใหเจาพนกงานบงคบคดออกใบรบให

๑๔๓ รวมกฎหมายปกครอง

สวนท ๓ ความรบผดชนทสดในคาฤชาธรรมเนยมในการบงคบคด

ขอ ๑๗๑ คาฤชาธรรมเนยมศาลในชนบงคบคด ในคดขอใหปลอยทรพยสนทเจาพนกงานบงคบคดยดไวตามขอ ๑๖๕ หรอคดทรองขอรบช าระหนโดยอาศยอ านาจแหงทรพยสทธ บรมสทธ สทธยดหนวง หรอสทธอนซงบคคลนนมอยเหนอทรพยสน หรออาจรองขอใหบงคบเหนอทรพยสนนนตามกฎหมายตามขอ ๑๖๒ ใหลกหนตามค าพพากษาเปนผรบผดในชนทสดส าหรบคาฤชาธรรมเนยมศาลในชนบงคบคด แตไมวาคกรณฝายใดจะชนะคดเตมตามทรองขอหรอแตบางสวน ศาลมอ านาจทจะสงใหคกรณฝายทชนะคดนนรบผดในคาฤชาธรรมเนยมศาลในชนบงคบคดทงหมด หรอใหคกรณแตละฝายรบผดในคาฤชาธรรมเนยมสวนของตนหรอตามสวนแหงคาฤชาธรรมเนยมซงคกรณทกฝายไดเสยไปกอนไดตามทศาลจะใชดลพนจ โดยค านงถงเหตสมควรและความสจรตในการด าเนนคด

ขอ ๑๗๒ ใหศาลมค าสงใหคกรณฝายใดเปนผรบผดในคาฤชาธรรมเนยมศาลในชนบงคบคดในค าสงชขาดคดหรอในค าสงจ าหนายคดออกจากสารบบความ แลวแตกรณ ไมวาคกรณทงปวงหรอแตฝายใดฝายหนงจะมค าขอหรอไม

ขอ ๑๗๓ ใหลกหนตามค าพพากษาเปนผรบผดในคาฤชาธรรมเนยม เจาพนกงานบงคบคดโดยใหหกออกจากเงนทไดจากการยด อายด ขาย หรอจ าหนายทรพยสนของลกหนตามค าพพากษาหรอจากเงนทลกหนตามค าพพากษาไดวางไว เวนแตเปนกรณตามขอ ๑๗๔ ในกรณทมการบงคบคดแกผค าประกนในศาล คาฤชาธรรมเนยม เจาพนกงานบงคบคดในสวนนนใหหกออกจากเงนทไดจากการบงคบคดตามสญญาประกน การถอนการบงคบคดในกรณทมการยดทรพยสนหรออายดสทธเรยกรองไว ใหเจาหนตามค าพพากษาผขอยดทรพยสนหรออายดสทธเรยกรองเปนผรบผดในคาธรรมเนยมเจาพนกงานบงคบคด

ขอ ๑๗๔ บคคลใดท าใหตองเสยคาฤชาธรรมเนยมในการบงคบคดสวนใดโดยไมจ าเปนหรอมลกษณะประวงการบงคบคด หรอทตองด าเนนไปเพราะความผดหรอความประมาทเลนเลออยางรายแรง หรอเพราะบงคบคดไปโดยไมสจรต กอนการบงคบคดไดเสรจลง ผทไดรบความเสยหาย หรอลกหนตามค าพพากษา แลวแตกรณ อาจยน

๑๔๔ รวมกฎหมายปกครอง

ค ารองตอศาลภายในเจดวนนบแตวนทราบพฤตการณอนเปนมลแหงขออางนน เพอใหศาลมค าสงใหบคคลเชนวานนรบผดในคาฤชาธรรมเนยมดงกลาว

ขอ ๑๗๕ ถาผทตองช าระคาฤชาธรรมเนยมในการบงคบคดคางช าระ คาฤชาธรรมเนยมตอศาลกด หรอตอเจาพนกงานบงคบคดกด หรอตอบคคลอนทมใชเจาหนตามค าพพากษากด ศาลเจาพนกงานบงคบคด หรอบคคลเชนวานนอาจบงคบเอาแกทรพยสนของผนนเสมอนหนงเปนลกหนตามค าพพากษาเพอช าระคาฤชาธรรมเนยมดงกลาวได ในกรณทมผคางช าระคาฤชาธรรมเนยมตอศาล ใหศาลออกหมายบงคบคดตงเจาพนกงานบงคบคดจดการยดทรพยสนหรออายดสทธเรยกรองของผนน ในกรณทมผคางช าระคาฤชาธรรมเนยมตอเจาพนกงานบงคบคด ใหเจาพนกงานบงคบคดรายงานศาลขอใหออกหมายบงคบคดตงเจาพนกงานบงคบคดจดการยดทรพยสนหรออายดสทธเรยกรองของผนน ในกรณทมผคางช าระคาฤชาธรรมเนยมตอบคคลอนทมใช เจาหนตาม ค าพพากษา ใหบคคลนนรองขอตอศาลขอใหออกหมายบงคบคดตงเจาพนกงานบงคบคดจดการยดทรพยสนหรออายดสทธเรยกรองของผนน กรณตามวรรคสองและวรรคสาม ใหถอวาส านกงานศาลปกครองเปนเจาหนตามค าพพากษาและเปนผมอ านาจหนาทในการด าเนนการบงคบคดจนแลวเสรจ กรณตามวรรคส ใหบคคลทมสทธไดรบคาฤชาธรรมเนยมนน เปนเจาหนตามค าพพากษา การบงคบคดตามขอน ใหไดรบยกเวนคาฤชาธรรมเนยมในการบงคบคดทงปวง แตหากยงมเงนทไดจากการบงคบคดคงเหลอภายหลงช าระใหแกผมสทธไ ดรบ ใหหกคาฤชาธรรมเนยมทไดรบยกเวนดงกลาวไวจากเงนนน

ขอ ๑๗๖ กรณตามขอ ๑๗๕ วรรคสองและวรรคสาม เมอศาลออกหมายบงคบคดแลวใหแจงไปยงส านกงานศาลปกครองในฐานะเจาหนตามค าพพากษาเพอทราบ ใหส านกงานศาลปกครองตรวจสอบหาทรพยสนของผคางช าระคาฤชาธรรมเนยมจากทอยตามทะเบยนบานและตามหลกฐานทางทะเบยน หากพบวามทรพยสนทสามารถยดหรออายดมาช าระคาฤชาธรรมเนยมได ใหส านกงานศาลปกครองยนค าแถลงพรอมรายละเอยดของทรพยสนดงกลาวตอเจาพนกงานบงคบคดเพอด าเนนการบงคบคดแกทรพยสนนน หากไมสามารถตรวจพบทรพยสนของผคางช าระคา

๑๔๕ รวมกฎหมายปกครอง

ฤชาธรรมเนยมผนน ใหส านกงานศาลปกครองรายงานตอศาลทออกหมายบงคบคดเพอพจารณาสงการตามทเหนสมควรตอไป เมอเจาพนกงานบงคบคดด าเนนการบงคบคดแกทรพยสนของผคางช าระคาฤชาธรรมเนยมแลวไมพอช าระคาฤชาธรรมเนยมและไมมทรพยสนอนทจะยดหรออายดไดหรอมเหตอนทไมสามารถบงคบคดไดใหเจาพนกงานบงคบรายงานศาลเพอขอใหศาลมค าสงงดการบงคบคดไวภายในระยะเวลาหรอเงอนไขตามทศาลก าหนด

หมวด ๑๒ เงนคางจาย

ขอ ๑๗๗ บรรดาเงนตาง ๆ ทคางจายอยในศาลหรอทเจาพนกงานบงคบคด ถาผมสทธมไดเรยกเอาภายในหาป ใหตกเปนของแผนดน ประกาศ ณ วนท 17 พฤศจกายน พ.ศ. ๒๕43 อกขราทร จฬารตน ประธานศาลปกครองสงสด

๑๔๖ รวมกฎหมายปกครอง

ระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณา คดปกครอง (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๔๑๓๗

ระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณา คดปกครอง (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๔๘๑๓๘

ระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณา คดปกครอง (ฉบบท ๔) พ.ศ. ๒๕๔๘๑๓๙

ระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณา คดปกครอง (ฉบบท ๕) พ.ศ. ๒๕๕๙๑๔๐ ระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณา คดปกครอง (ฉบบท ๖) พ.ศ. ๒๕๖๐๑๔๑

ระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณา คดปกครอง (ฉบบท 7) พ.ศ. ๒๕๖๐๑๔๒ ระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณา คดปกครอง (ฉบบท 8) พ.ศ. ๒๕๖๐๑๔๓

๑๓๗ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๑๘/ตอนท ๑๗ ก/หนา ๖/๒๒ มนาคม ๒๕๔๔ ๑๓๘ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๒๒/ตอนท ๑๕ ก/หนา ๒/๙ กมภาพนธ ๒๕๔๘ ๑๓๙ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๒๒/ตอนท ๔๓ ก/หนา ๑๐/๓๑ พฤษภาคม ๒๕๔๘ ๑๔๐ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๓๓/ตอนท ๒๗ ก/หนา ๑/๒๘ มนาคม ๒๕๕๙ ๑๔๑ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๓๔/ตอนท ๗๓ ก/หนา ๑/๑๒ กรกฎาคม ๒๕๖๐ ๑๔๒ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๓6/ตอนท 15 ก/หนา ๑0/5 กมภาพนธ ๒๕๖2 ๑๔๓ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๓6/ตอนท 33 ก/หนา ๑/18 มนาคม ๒๕๖2

๑๔๗ รวมกฎหมายปกครอง

ระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยองคคณะ การจายส านวน การโอนคด การปฏบตหนาทของตลาการ

ในคดปกครอง การคดคานตลาการศาลปกครอง การปฏบตหนาทของ พนกงานคดปกครอง และการมอบอ านาจใหด าเนนคดปกครองแทน

พ.ศ. ๒๕๔๔

อาศยอ านาจตามความในมาตรา ๒๙ วรรคหนง มาตรา ๔๕ วรรคหา มาตรา ๕๖ วรรคสาม มาตรา ๕๗ วรรคหา มาตรา ๕๘ วรรคหาและวรรคหก มาตรา ๖๑ (๕) และมาตรา ๖๓ วรรคสองแหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดออกระเบยบไว ดงน

ขอ ๑ ระเบยบนเรยกวา “ระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยองคคณะ การจายส านวน การโอนคด การปฏบตหนาทของ ตลาการในคดปกครอง การคดคานตลาการศาลปกครอง การปฏบตหนาทของพนกงานคดปกครอง และการมอบอ านาจใหด าเนนคดปกครองแทน พ.ศ. ๒๕๔๔”

ขอ ๒๑๔๔ ระเบยบนใหใชบงคบตงแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป

ขอ ๓ ในระเบยบน “ศาล” หมายความวา ศาลปกครอง หรอตลาการศาลปกครอง “ศาลปกครอง” หมายความวา ศาลปกครองชนตน หรอศาลปกครองสงสด “ส านกงานศาล” หมายความวา ส านกงานศาลปกครองสงสด ส านกงานศาลปกครองกลาง หรอส านกงานศาลปกครองในภมภาค “ตลาการหวหนาคณะ” หมายความวา ตลาการหวหนาคณะศาลปกครองชนตน หรอตลาการหวหนาคณะศาลปกครองสงสด “ตลาการเจาของส านวน” หมายความวา ตลาการศาลปกครองซงไดรบแตงตงใหเปนตลาการเจาของส านวน

๑๔๔ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๑๘/ตอนท 11 ก/หนา 9/16 กมภาพนธ ๒๕๔๔

๑๔๘ รวมกฎหมายปกครอง

“ตลาการผแถลงคด” หมายความวา ตลาการศาลปกครองซงไดรบแตงตงใหเปนผแถลงคดปกครอง “เลขาธการ” หมายความวา เลขาธการส านกงานศาลปกครอง “ค าแถลงการณ” หมายความวา สรปขอเทจจรง ขอกฎหมาย และความเหนของตลาการผแถลงคดทเสนอตอองคคณะพจารณาพพากษา

ขอ ๔ ใหประธานศาลปกครองสงสดรกษาการตามระเบยบน และใหมอ านาจวนจฉยชขาดปญหาเกยวกบการปฏบตตามระเบยบน กบใหมอ านาจออกประกาศหรอค าสงเพอประโยชนในการปฏบตตามระเบยบน

หมวด ๑ องคคณะ

ขอ ๕ ในศาลปกครองสงสด ใหประธานศาลปกครองสงสดประกาศจดแบงตลาการศาลปกครองออกเปนองคคณะโดยระบเปนหมายเลของคคณะ และจะก าหนดใหองคคณะใดเปนองคคณะทมความเชยวชาญในคดประเภทใด หรอรบผดชอบคดทมลคดเกดขนในพนทใด กได ตลาการในศาลปกครองสงสดคนหนงอาจท าหนาทในองคคณะหลายองคคณะพรอมกนกได

ขอ ๖ ในศาลปกครองชนตน ใหอธบดศาลปกครองชนตนประกาศจดแบงตลาการศาลปกครองออกเปนองคคณะโดยระบหมายเลของคคณะ และจะก าหนดใหองคคณะใดเปนองคคณะทมความเชยวชาญในคดประเภทใด หรอรบผดชอบคดทมมลคดเกดขนในพนทใด กได ตลาการในศาลปกครองชนตนคนหนงอาจท าหนาทในองคคณะหลายองคคณะพรอมกนกได

ขอ ๗ ในระหวางการพจารณาคดใด หากมเหตสดวสยหรอมเหตจ าเปนอนอนมอาจกาวลวงไดท าใหตลาการศาลปกครองซงเปนองคคณะในการพจารณาคดนนไมอาจนงพจารณาคดหรอท าค าพพากษาไดใหประธานศาลปกครองสงสดหรออธบดศาลปกครองชนตน หรอตลาการในศาลปกครองสงสดหรอตลาการในศาลปกครองชนตนซงประธานศาลปกครองสงสดหรออธบดศาลปกครองชนตนแตงตง มอ านาจนงพจารณาคด

๑๔๙ รวมกฎหมายปกครอง

นนหรอประชมลงมตพพากษาหรอมค าสงหรอลงลายมอชอในค าพพากษาหรอค าสงแทนได เหตสดวสยหรอเหตจ าเปนอนอนมอาจกาวลวงไดตามวรรคหนงหมายถงกรณทตลาการศาลปกครองซงเปนองคคณะพจารณาพพากษาคดนนพนจากต าแหนงทด ารงอย ถกพกราชการ ไดรบการการแตงตงใหด ารงต าแหนงอน เจบปวย ถกคดคานและถอนตวไปหรอไดรบค าสงใหงดการปฏบตหนาทในคดนน หรอไมอาจปฏบตราชการจนไมสามารถนงพจารณาหรอท าค าพพากษาหรอค าสงในคดนนไดและใหหมายความรวมถงกรณทตลาการศาลปกครองในองคคณะมความเหนแยงกนจนหาเสยงขางมากมไดดวย

หมวด ๒ การจายส านวนและการโอนคด

ขอ ๘ ใหประธานศาลปกครองสงสดหรออธบดศาลปกครองชนตนเปน ผจายส านวนใหแกองคคณะโดยก าหนดใหตลาการผแถลงคดคนหนงเปนตลาการผแถลงคดส าหรบคดนน การก าหนดใหตลาการผแถลงคดในศาลปกครองสงสดคนใดเปนตลาการ ผแถลงคดในคดใดจะตองไมปรากฏวาตลาการผแถลงคดในศาลปกครองสงสดคนนนเปนหรอเคยเปนองคคณะพจารณาพพากษาหรอเปนหรอเคยเปนตลาการผแถลงคดส าหรบคดนนในศาลปกครองชนตน เมอองคคณะไดรบส านวนแลว ใหตลาการหวหนาคณะแตงตงตลาการศาลปกครองคนหนงในองคคณะนนเปนตลาการเจาของส านวน ท งน ตลาการหวหนาคณะจะแตงตงตนเองเปนตลาการเจาของส านวนกได ในกรณทประธานศาลปกครองสงสดเหนสมควรจะจายส านวนคดใหองคคณะพเศษ ซงประกอบดวยองคคณะในศาลปกครองสงสดสองหรอหลายองคคณะเพอพจารณาพพากษาคดใดกได ในกรณดงกลาวใหประธานศาลปกครองสงสดก าหนดใหตลาการหวหนาคณะคนหนงเปนตลาการหวหนาคณะขององคคณะดงกลาว ในกรณทอธบดศาลปกครองชนตนเหนสมควรจะจายส านวนคดใหองคคณะพเศษ ซงประกอบดวยองคคณะในศาลปกครองชนตนสองหรอหลายองคคณะเพอพจารณาพพากษาคดใดกได ในกรณดงกลาวใหอธบดศาลปกครองชนตนก าหนดให ตลาการหวหนาคณะคนหนงเปนตลาการหวหนาคณะขององคคณะดงกลาว

๑๕๐ รวมกฎหมายปกครอง

ขอ ๙ เมอไดจายส านวนคดใหแกองคคณะใดหรอมอบส านวนคดใหแกตลาการเจาของส านวนคนใดแลว นอกจากกรณตามมาตรา ๕๖ วรรคสาม (๒) และ (๓) หามมใหมการเรยกคนส านวนคดหรอโอนส านวนคด เวนแตกรณดงตอไปน (๑) เมอปรากฏเหตใด ๆ อนเปนกรณทจะกระทบกระเทอนตอความยตธรรมในการพจารณาพพากษาคดของศาลนน และประธานศาลปกครองสงสดหรออธบดศาลปกครองชนตนสงเรยกคนส านวนคดหรอโอนส านวนคด (๒) เมอมการโอนคดตามขอ ๗๙ หรอขอ ๘๑ แหงระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๓

หมวด ๓ การปฏบตหนาทของตลาการในคดปกครอง

ขอ ๑๐ ใหตลาการศาลปกครองซงไดรบมอบหมายจากองคคณะมอ านาจไตสวนหรอมค าสงในเรองทมใชการวนจฉนชขาดคดได

ขอ ๑๑ ในการด าเนนการเพอแสวงหาขอเทจจรงของตลาการเจาของส านวน ใหถอวาตลาการเจาของส านวนเปนผไดรบมอบหมายจากองคคณะใหใชอ านาจตามมาตรา ๖๑ ในสวนทเกยวกบคดทอยในความรบผดชอบของตน นอกจากกรณทก าหนดไวโดยเฉพาะในขอ ๑๐ และในวรรคหนงแลว ใหตลาการเจาของส านวนใชอ านาจตามทพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ และระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง หรอตามกฎหมายหรอระเบยบอนก าหนดใหเปนอ านาจของศาล เวนแตเปนเรองเกยวกบการด าเนนกระบวนพจารณา การพพากษาหรอมค าสงทโดยสภาพตองกระท าเปนองคคณะ หรอเปนเรองทอยในอ านาจของประธานศาลปกครองสงสดหรออธบดศาลปกครองชนตน

ขอ ๑๒ การแตงตงตลาการศาลปกครองคนหนงหรอหลายคนเปน ตลาการผแถลงคดในศาลปกครองสงสดหรอในศาลปกครองชนตนศาลใด ใหประธานศาลปกครองสงสดหรออธบดศาลปกครองชนตนนน แลวแตกรณ ประกาศแตงตงเปนระยะเวลาแนนอน ตลาการผแถลงคดในศาลปกครองสงสด โดยปกตใหแตงตงจากตลาการในศาลปกครองสงสดซงอาจเปนผด ารงต าแหนงรองประธานศาลปกครองสงสด

๑๕๑ รวมกฎหมายปกครอง

ตลาการหวหนาคณะศาลปกครองสงสด หรอจะแตงตงจากตลาการในศาลปกครองชนตนผด ารงต าแหนงหนงต าแหนงใดกได ตลาการในศาลปกครองชนตนคนหนงอาจไดรบแตงตงเปนตลาการ ผแถลงคดในศาลปกครองสงสดและในศาลปกครองชนตนในขณะเดยวกนกได การแตงตงตลาการผแถลงคดในศาลปกครองสงสดจากตลาการในศาลปกครองชนตนใด ประธานศาลปกครองสงสดจะแตงตงไดหลงจากไดหารอกบอธบดศาลปกครองชนตนนนแลว ตลาการผแถลงคดในศาลปกครองชนตน โดยปกตใหแตงตงจากตลาการในศาลปกครองชนตนซงอาจเปนผด ารงต าแหนงอธบดศาลปกครองชนตน รองอธบดศาลปกครองชนตน หรอตลาการหวหนาคณะศาลปกครองชนตนกได ในระหวางทไดรบการแตงตงเปนตลาการผแถลงคดในศาลปกครองสงสด ตลาการศาลปกครองผนนจะท าหนาทใด ๆ ในองคคณะเพอพจารณาพพากษาคดไมได เวนแตเปนการท าหนาทของรองประธานศาลปกครองสงสดหรอตลาการในศาลปกครองชนตน หรอเปนกรณตามขอ ๗๑๔๕ ในระหวางทไดรบการแตงตงเปนตลาการผแถลงคดในศาลปกครองชนตน ตลาการศาลปกครองผนนจะท าหนาทใด ๆ ในองคคณะเพอพจารณาพพากษาคดไมได เวนแตเปนการท าหนาทของอธบดศาลปกครองชนตนหรอรองอธบดศาลปกครองชนตน หรอเปนกรณตามขอ ๗๑๔๖ ในกรณทมเหตสดวสยหรอมเหตจ าเปนอนอนมอาจกาวลวงไดตามทกลาวในขอ ๗ วรรคสองท าใหตลาการผแถลงคดไมอาจปฏบตหนาทได ใหตลาการผแถลงคดซงประธานศาลปกครองสงสดหรออธบดศาลปกครองชนตนก าหนด เปนผปฏบตหนาทแทน และใหตลาการผแถลงคดซงเขามาแทนทมอ านาจหนาทเชนเดยวกบตลาการ ผแถลงคดเดม

ขอ ๑๓ ค าแถลงการณใหจดท าเปนหนงสอ เวนแตคดใดเปนเรองเรงดวน เปนเรองทมขอเทจจรงหรอขอกฎหมายไมยงยาก หรอเปนค าแถลงการณในค าขอเกยวกบวธการชวคราวกอนการพพากษาตามขอ ๗๒ หรอขอ ๗๖ แหงระเบยบทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๓ ตลาการ

๑๔๕ ขอ 12 วรรคหก แกไขเพมเตมโดยระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยองคคณะการ จายส านวนฯ (ฉบบท 2) พ.ศ. 2546 ๑๔๖ ขอ 12 วรรคเจด ยกเลกโดยระเบยบทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยองคคณะการจายส านวนฯ (ฉบบท 2) พ.ศ. 2546

๑๕๒ รวมกฎหมายปกครอง

ผแถลงคดจะแถลงการณดวยวาจาแทนค าแถลงการณเปนหนงสอหลงจากทไดหารอกบประธานศาลปกครองสงสดหรออธบดศาลปกครองชนตนแลวแตกรณและใหตลาการหวหนาคณะแลวกได ในการแถลงการณดวยวาจา ตลาการผแถลงคดตองจดท าบนทกค าแถลงการณดงกลาวเปนหนงสอกลาวถงขอสาระส าคญในค าแถลงการณตดไวในส านวนคดดวย โดยจะจดท ากอนหรอหลงการเสนอค าแถลงการณดวยวาจากได แตตองกอนมค าพพากษาหรอค าสง

หมวด ๔ การคดคานตลาการศาลปกครอง

ขอ ๑๔ ตลาการศาลปกครองในองคคณะพจารณาพพากษาคดหรอทเปนตลาการผแถลงคดอาจถกคดคานไดตามเหตแหงการคดคานผพพากษาทบญญตไวในประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงรวมทงเหตอนใดอนมสภาพรายแรง ซงอาจท าใหการพจารณาพพากษาคดเสยความยตธรรม เมอมเหตทจะคดคานอยางหนงอยางใดดงทกลาวในวรรคแรกเกดขนแกตลาการศาลปกครองคนใดตลาการศาลปกครองนนเองจะยนค าบอกกลาวตอประธานศาลปกครองสงสดหรออธบดศาลปกครองชนตนแสดงเหตทตนอาจถกคดคาน แลวขอถอนตวออกจากคดนนกได

ขอ ๑๕ เมอมเหตทตลาการศาลปกครองอาจถกคดคานไดตามขอ ๑๔ วรรคหนง คกรณทเกยวของอาจยกขอคดคานขนอางโดยท าเปนค ารองยนตอศาลได ไมวาในเวลาใด ๆ กอนศาลมค าพพากษาหรอค าสงชขาด แตตองไมชากวาสบหาวนนบแตวนทคกรณนนทราบถงเหตทจะคดคาน เมอไดมการยนค าคดคานตามวรรคหนงแลว ใหตลาการศาลปกครองซงถกคดคานงดการปฏบตหนาทไวจนกวาจะไดมการชขาดในเรองทคดค านนนแลว แตความในขอนมใหใชแกการด าเนนคดปกครองซงตองด าเนนการตอเนองหรอจะตองด าเนนการโดยมชกชา

ขอ ๑๖ การทตลาการศาลปกครองผถกคดคานถกสงใหงดการปฏบตหนาทหรอตลาการศาลปกครองถอนตวเพราะมเหตทอาจถกคดคานนน ยอมไมกระทบกระเทอนถงการกระท าใด ๆ ของตลาการศาลปกครองคนนนทไดกระท าไปแลว รวมทงการด าเนนคดปกครองทงหลายในคดปกครองทตองด าเนนการตอเนองหรอ

๑๕๓ รวมกฎหมายปกครอง

จะตองด าเนนการโดยไมชกชา แมวาจะไดด าเนนการหลงจากทไดมการยนค าคดคานการด าเนนคดปกครองดงกลาวยอมสมบรณไมเสยไปเพราะเหตทศาลมค าสงยอมรบค าคดคาน เวนแตศาลจะไดก าหนดไวเปนอยางอน

ขอ ๑๗ การพจารณาค าคดคานตลาการศาลปกครองนน ในกรณท ตลาการศาลปกครองซงมไดถกคดคานในศาลใดมจ านวนครบทจะเปนองคคณะ ใหประธานศาลปกครองสงสดหรออธบดศาลปกครองชนตนแตงตงตลาการศาลปกครองซงมไดถกคดคานขนเปนองคคณะเพอเปนผชขาดค าคดคาน ในกรณทตลาการศาลปกครองทงหมดในศาลปกครองชนตนใดถกคดคาน หรอตลาการศาลปกครองทเหลออยในศาลปกครองชนตนนนไมเพยงพอจะเปนองคคณะได ใหประธานศาลปกครองสงสดก าหนดใหองคคณะในศาลปกครองสงสดคณะหนงคณะใดเปนผชขาดค าคดคานดงกลาว ในกรณทตลาการศาลปกครองทงหมดในศาลปกครองสงสดถกคดคาน หรอตลาการศาลปกครองทเหลอในศาลปกครองสงสดไมเพยงพอทจะเปนองคคณะได ใหประธานศาลปกครองสงสดเปนผชขาดค าคดคานนน

ขอ ๑๘ เมอมการยนค าคดคานตลาการศาลปกครองคนใด และตลาการศาลปกครองทถกคดคานไมขอถอนตวออกจากคดนน ใหองคคณะทพจารณาค าคดคานนนพจารณาค าคดคานและบนทกค าชแจงของตลาการศาลปกครองทถกคดคาน โดยอาจฟงค าแถลงของคกรณทเกยวของและตลาการศาลปกครองทถกคดคาน รวมทงพยานอนตามทเหนสมควร แลวออกค าสงยอมรบหรอยกเสยซงค าคดคานนน ค าสงดงกลาวใหเปนทสด ถาตลาการศาลปกครองคนใดไดรบอนญาตใหถอนตวออกจากคดกด หรอองคคณะทพจารณาค าคดคานไดยอมรบค าคดคานตลาการศาลปกครองคนใดกด ใหประธานศาลปกครองสงสดหรออธบดศาลปกครองชนตนแตงตงตลาการศาลปกครองหรอตลาการผแถลงคดอนแลวแตกรณ ในศาลนนหรอศาลอนหรอตนเองปฏบตหนาทแทน

๑๕๔ รวมกฎหมายปกครอง

หมวด ๕ การปฏบตหนาทของพนกงานคดปกครอง

ขอ ๑๙ เมอไดเปดท าการศาลปกครองแหงใดแลว ใหเลขาธการจดใหมพนกงานคดปกครองจ านวนหนงท าหนาทชวยเหลอตลาการในศาลปกครองดงกลาว ใหผอ านวยการส านกงานศาลปกครองแตละแหง โดยค าแนะน าของประธานศาลปกครองสงสดหรออธบดศาลปกครองชนตน ก าหนดใหพนกงานคดปกครองคนหนงหรอหลายคนท าหนาทชวยเหลอตลาการศาลปกครองคนใด การท าหนาทชวยเหลอตลาการศาลปกครองของพนกงานคดปกครองตามวรรคหนงและวรรคสองเปนการชวยเหลอการด าเนนคดปกครองตามทก าหนดไวในพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง ระเบยบนและระเบยบอนทเกยวของ ทงน ตามทไดรบมอบหมายจากตลาการศาลปกครองและตองอยในขอบเขตทเหมาะสม ในการน ประธานศาลปกครองสงสดโดยขอเสนอแนะของเลขาธการอาจประกาศหลกเกณฑและวธการในการปฏบตหนาทของพนกงานคดปกครองและการมอบหมายงานระหวางตลาการศาลปกครองกบพนกงานคดปกครองได เพอประโยชนในการบรหารงานบคคลของส านกงานศาลปกครอง ใหเลขาธการพจารณาโดยค านงถงความเหนของตลาการศาลปกครองเกยวกบผลการปฏบตงานของพนกงานคดปกครองดวย

หมวด ๖

การมอบอ านาจใหด าเนนคดปกครองแทน ขอ ๒๐ คกรณในคดปกครองอาจมอบอ านาจใหทนายความหรอบคคลอนซงบรรลนตภาวะแลวและมความรความสามารถทอาจด าเนนการแทนผมอบอ านาจได ฟองคดหรอด าเนนคดปกครองแทนคกรณได คกรณซงเปนหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทรฐ อาจมอบอ านาจใหขาราชการ พนกงานหรอลกจางแลวแตกรณของหนวยงานทางปกครองนน หรอของหนวยงานทางปกครองทเจาหนาทของรฐนนสงกดอย หรอพนกงานอยการฟองคดหรอด าเนนคดปกครองแทนได

๑๕๕ รวมกฎหมายปกครอง

บทเฉพาะกาล ขอ ๒๑ ภายในระยะเวลาสามปนบแตวนทระเบยบฉบบนใชบงคบ การประกาศจดแบงตลาการในศาลปกครองชนตนออกเปนองคคณะใหกระท าหลงจากทไดหารอกบประธานศาลปกครองสงสดแลว

ขอ ๒๒ ในระยะเรมแรกทคณะกรรมการตลาการศาลปกครองยงไมครบตามทกฎหมายก าหนดเปน ก.ศป. หรอในกรณทส านกงานศาลปกครองยงไมอาจแตงตงขาราชการในสงกดส านกงานศาลปกครองเปนพนกงานคดปกครองไดเพยงพอ เลขาธการหรอผอ านวยการส านกงานศาลปกครองอาจก าหนดใหขาราชการฝายศาลปกครองจ านวนหนงปฏบตหนาทชวยตลาการศาลปกครองในการด าเนนคดปกครองเปนการชวคราวได และใหขาราชการฝายศาลปกครองดงกลาวซงไดรบมอบหมายจาก ตลาการศาลปกครองท าหนาทในกระบวนพจารณาคดปกครองเชนเดยวกบพนกงานคดปกครอง ประกาศ ณ วนท ๑๔ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๔๔ อกขราทร จฬารตน ประธานศาลปกครองสงสด

ระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด

วาดวยวธพจารณาคดปกครองทางอเลกทรอนกส พ.ศ. ๒๕๖๒

โดยทมาตรา ๔๔ แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๔๖ และมาตรา ๖๐/๑ แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๑๐) พ.ศ. ๒๕๖๑ ก าหนดใหการด าเนนการทงปวงเกยวกบการฟอง การรองสอด การเรยกบคคล หนวยงานทางปกครอง หรอเจาหนาทของรฐเขามาเปนคกรณในคด การด าเนนกระบวนพจารณา การรบฟงพยานหลกฐาน และการพพากษาคดปกครอง รวมทงการยนค าฟองโดยสงทางไปรษณยอเลกทรอนกส สอดจทลอนใด หรอโทรสาร และการด าเนนกระบวนพจารณาโดยวธการ

๑๕๖ รวมกฎหมายปกครอง

ทางอเลกทรอนกสหรอระบบการประชมทางจอภาพ ใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดโดยระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด อาศยอ านาจตามความในมาตรา ๔๔ แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๔๖ และมาตรา ๖๐/๑ แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๑๐) พ.ศ. ๒๕๖๑ ทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดจงออกระเบยบไว ดงตอไปน

ขอ ๑ ระเบยบน เรยกวา “ระเบยบของทประชมใหญตลาการใน ศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครองทางอเลกทรอนกส พ.ศ. ๒๕๖๒”

ขอ ๒ ๑๔๗ ระเบยบนใหใชบงคบตงแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป

ขอ ๓ ในระเบยบน ถาขอความมไดแสดงใหเหนเปนอยางอน “กระบวนพจารณาคดปกครองโดยวธการทางอเลกทรอนกส” หมายความวา กระบวนพจารณาทใชระบบงานคดปกครองอเลกทรอนกส ขอมลอเลกทรอนกส และใหหมายความรวมถงระบบการประชมทางจอภาพ “ระบบงานคดปกครองอเลกทรอนกส” หมายความวา ระบบงานทศาลปกครองจดใหมขนเพอการด าเนนกระบวนพจารณาคดปกครองโดยวธการทางอเลกทรอนกส เชน การฟองคด การยน สง และรบ ค าใหการ ค าคดคานค าใหการ ค าใหการเพมเตม ค าชแจง ค าแถลง ค ารอง ค าขอ หรอพยานหลกฐาน รวมถงค าสงศาล หมายเรยก หรอเอกสารอนใด ในรปแบบขอมลอเลกทรอนกส “ขอมลอเลกทรอนกส” หมายความวา ขอความทไดสราง สง รบ เกบรกษา หรอประมวลผลดวยวธการทางอเลกทรอนกส เชน วธการแลกเปลยนขอมลทางอเลกทรอนกส ไปรษณยอเลกทรอนกส หรอสอดจทลอนใด “ลายมอชออเลกทรอนกส” หมายความวา อกษร อกขระ ตวเลข เสยงหรอสญลกษณอนใดทสรางขนใหอยในรปแบบอเลกทรอนกสซงน ามาใชประกอบกบขอมลทางอ เลกทรอนกส เพอแสดงความสมพนธระหวางบคคลกบขอมลทางอ เลกทรอนกส โดยมวตถประสงค เพอระบตวบคคลผ เปนเจาของลายมอชอ

๑๔๗ ราชกจจานเบกษา เลม 136/ตอนท 26 ก/หนา 8/5 มนาคม 2562

๑๕๗ รวมกฎหมายปกครอง

อเลกทรอนกสทเกยวของกบขอมลอเลกทรอนกสนน และเพอแสดงวาบคคลดงกลาวยอมรบขอความในขอมลอเลกทรอนกสนน “สงพมพออก” หมายความวา สงพมพออกของขอมลอเลกทรอนกสทมการน าเสนอหรอเกบรกษาไวในระบบงานคดปกครองอเลกทรอนกส

ขอ ๔ วธพจารณาคดปกครองทระเบยบนมไดก าหนดไวโดยเฉพาะ ใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยการจดต งศาลปกครองและวธพจาณาคดปกครอง และระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๓

ขอ ๕ ใหประธานศาลปกครองสงสดรกษาการตามระเบยบน และใหมอ านาจวนจฉยชขาดปญหาเกยวกบการปฏบตตามระเบยบน กบใหมอ านาจออกประกาศหรอค าสงเพอประโยชนในการปฏบตตามระเบยบน

สวนท ๑ บททวไป

ขอ ๖ ผประสงคจะฟองคดทางอเลกทรอนกสตามสวนท ๒ หรอด าเนนการโดยวธการทางอเลกทรอนกสตามสวนท ๓ จะตองลงทะเบยนในระบบงานคดปกครองอเลกทรอนกส ตามขนตอนและวธการตามทก าหนด การลงทะเบยนในระบบงานคดปกครองทางอเลกทรอนกส ใหระบขอมลตามทก าหนดในระบบงานคดปกครองอเลกทรอนกส และใหถอวาผลงทะเบยนไดรบรองความถกตองของขอมลทใหไวในการลงทะเบยนนน การลงทะเบยนเปนอนเสรจสมบรณ เมอผลงทะเบยนไดน าชอผใชและรหสผานทระบบงานคดปกครองอเลกทรอนกสไดแจงไปยงทอยไปรษณยอเลกทรอนกส เขายนยนการลงทะเบยน

ขอ ๗ ชอผ ใชระบบและรหสผ านส าหรบระบบงานคดปกครองอเลกทรอนกส ผลงทะเบยนจะตองเกบรกษาไวเปนความลบ การน าชอผใชระบบและรหสผานเขาใชงานในระบบงานคดปกครองอเลกทรอนกส ใหถอวาผลงทะเบยนเปนผใชระบบ

๑๕๘ รวมกฎหมายปกครอง

ขอ ๘ ผลงทะเบยนตองยอมรบและปฏบตตามขอก าหนดการใชงานระบบงานคดปกครองอเลกทรอนกสตามทส านกงานศาลปกครองประกาศก าหนด ผลงทะเบยนทไมไดปฏบตหรอฝาฝนขอก าหนดการใชงาน ศาลอาจมค าสงใหระงบการใชงานระบบงานคดปกครองอเลกทรอนกสของผนนได เวนแตในกรณทมความจ าเปนเรงดวนซงอาจเปนอนตรายตอระบบงานคดปกครองอเลกทรอนกส ใหเจาหนาทสามารถด าเนนการระงบการใชงานของผนนไปกอนได แลวรายงานศาลเพอมค าสงตอไป

ขอ ๙ ค าฟอง ค าใหการ ค าคดคานค าใหการ ค าใหการเพมเตม ค าชแจง ค าแถลง ค ารอง ค าขอ พยานหลกฐาน หรอเอกสารอนใดทกฎหมายก าหนดใหผยนจะตองลงลายมอชอหรอรบรองขอความในเอกสารดงกลาว เมอผยนไดยนหรอสงเอกสารดงกลาวทางระบบงานคดปกครองอเลกทรอนกส ใหถอวาผยนไดลงลายมอชอหรอรบรองขอความในเอกสารนนแลว

ขอ ๑๐ ในกรณทกฎหมายก าหนดใหการใดตองท าเปนหนงสอ มหลกฐานเปนหนงสอ มเอกสารมาแสดง หรอแสดงพยานหลกฐานทเปนหนงสอ ถาไดมการจดท าขอความขนเปนขอมลอเลกทรอนกสทสามารถเขาถงและน ากลบมาใชไดโดยความหมายไมเปลยนแปลง ใหถอวาขอความนนไดท าเปนหนงสอ มหลกฐานเปนหนงสอ มเอกสารมาแสดง หรอแสดงพยานหลกฐานทเปนหนงสอแลว

ขอ ๑๑ ส านวนคด เอกสารของคกรณ พยานหลกฐาน รายงานกระบวนพจารณา ค าพพากษา ค าสง หรอเอกสารอนใดทรวมไวในส านวนคด ไมวาจะเปนเอกสารตนฉบบหรอส าเนาคฉบบ ถาศาลเหนสมควร จะมค าสงใหเกบรกษาหรอน าเสนอในรปขอมลอเลกทรอนกสกได และใหถอวาขอมลอเลกทรอนกสดงกลาวทรบรองโดยวธการทก าหนดในประกาศประธานศาลปกครองสงสดเปนส าเนาเอกสารและใหใชแทนตนฉบบได

ขอ ๑๒ รปแบบหรอขนาดของขอมลอเลกทรอนกสทใชในการยนหรอสงเอกสารทางระบบงานคดปกครองอเลกทรอนกส ใหเปนไปตามทส านกงานศาลปกครองประกาศก าหนด

ขอ ๑๓ รายงานกระบวนพจารณาทกระท าในกระบวนพจารณาค ดปกครองโดยวธการทางอเลกทรอนกส หากเปนกรณทไดกระท าตอหนาคกรณหรอพยาน

๑๕๙ รวมกฎหมายปกครอง

ใหถอวาคกรณหรอพยานนนไดทราบและลงลายมอชอในรายงานกระบวนพจารณานนแลว เมอศาลไดอานรายงานกระบวนพจารณาใหคกรณหรอพยานไดรบฟง ความในวรรคหนงใหใชกบบนทกถอยค าของคกรณหรอพยานดวย

ขอ ๑๔ การลงลายมอชอของตลาการศาลปกครองในค าพพากษา ค าสงศาล หมายเรยก หรอเอกสารอนใดทกระท าเปนขอมลอเลกทรอนกส ใหใชลายมอชออเลกทรอนกส และใหถอวาเปนตนฉบบเอกสาร

ขอ ๑๕ การเรมเปดใชระบบงานคดปกครองอเลกทรอนกสในศาลปกครองสงสดหรอศาลปกครองชนตนใด ใหเปนไปตามประกาศประธานศาลปกครองสงสดหรออธบดศาลปกครองชนตน แลวแตกรณ

สวนท ๒

การฟองคดทางอเลกทรอนกสหรอโทรสาร

ขอ ๑๖ การยนค าฟองโดยการสงทางไปรษณยอเลกทรอนกสหรอสอดจทลอนใด ใหผทประสงคยนค าฟองซงไดลงทะเบยนในระบบงานคดปกครองอเลกทรอนกสแลว ระบขอมลเกยวกบค าฟองตามวธการทก าหนดในระบบงานคดปกครองอเลกทรอนกส

ขอ ๑๗ การยนค าฟองโดยสงทางไปรษณยอเลกทรอนกสหรอสอดจทลอนใด ใหถอวาวนทขอมลเขาสระบบงานคดปกครองอเลกทรอนกสเสรจสมบรณ เปนวนทสงค าฟองตอศาลปกครอง

ขอ ๑๘ ค าฟองอาจยนไดในเวลาท าการหรอนอกเวลาท าการปกตของศาลปกครองและในเวลาทระบบงานคดปกครองอเลกทรอนกสเปดใชงาน ทงน การยนค าฟองนอกเวลาท าการปกต ใหถอวาเปนการยนในวนท าการแรกทศาลเปดท าการปกตถดไป โดยใหถอตามเวลาของระบบงานคดปกครองอเลกทรอนกส

ขอ ๑๙ การยนค าฟองตอศาลดวยวธการทางอเลกทรอนกส ใหถอวา ผฟองคดมความประสงคทใหมการด าเนนกระบวนพจารณาใด ๆ ในเวลาตอไปดวยวธการทางอเลกทรอนกส เวนแตผฟองคดไดยนค ารองตอศาลพรอมแสดงเหตผลความจ าเปนทไมอาจด าเนนกระบวนพจารณาตอไปดวยวธการทางอเลกทรอนกสได และศาลอนญาต

๑๖๐ รวมกฎหมายปกครอง

ขอ ๒๐ การยนค าฟองโดยสงทางโทรสาร ใหผยนค าฟองสงไปยงหมายเลขโทรสารของศาลตามทส านกงานศาลแตละแหงประกาศก าหนด และจดสงตนฉบบค าฟองตอเจาพนกงานเจาหนาทของศาลในโอกาสแรกทจะกระท าได ทงน ใหถอวาวนทปรากฏในหลกฐานการรบโทรสารของส านกงานศาลเปนวนทสงค าฟองตอ ศาลปกครอง เวนแตจะมการพสจนไดวาไมมการไดรบหรอไดรบกอนหรอหลงจากนน ตนฉบบค าฟองและพยานหลกฐานทสงพรอมกบค าฟอง ในกรณทกฎหมายก าหนดใหผยนตองมการลงลายมอชอหรอรบรองขอความในเอกสารดงกลาว ผยนตองลงลายมอชอหรอรบรองขอความในเอกสารดงกลาวดวย

สวนท ๓ การยน สง และรบ ค าใหการ ค าคดคานค าใหการ ค าใหการเพมเตม ค าชแจง

ค าแถลง ค ารอง ค าขอ พยานหลกฐาน ค าสงศาล หมายเรยก หรอเอกสารอนใดโดยขอมลอเลกทรอนกสหรอโดยโทรสาร

ขอ ๒๑ คกรณ หนวยงานทางปกครอง เจาหนาทของรฐ หรอบคคลทศาลมค าสงใหชแจงขอเทจจรง ใหความเหนเปนหนงสอ หรอใหถอยค าประกอบการพจารณา อาจยนค าใหการ ค าคดคานค าใหการ ค าใหการเพมเตม ค าชแจง ค าแถลง ค ารอง ค าขอ พยานหลกฐาน หรอเอกสารอนใดตอศาลโดยวธการทางอเลกทรอนกส การยนเอกสารตามวรรคหนง ตองกระท าในระบบงานคดปกครองอเลกทรอนกส และใหน าหลกเกณฑและวธการในการฟองคดทางอเลกทรอนกสมาบงคบใชโดยอนโลม

ขอ ๒๒ ในการยนค าใหการ ค าคดคานค าใหการ ค าใหการเพมเตม ค าชแจง ค าแถลง ค ารอง ค าขอ พยานหลกฐาน หรอเอกสารอนใดโดยวธการทางอเลกทรอนกส ใหถอวาวนทมการน าเขาซ งขอมลมาถงระบบงานคดปกครองอเลกทรอนกสเสรจสมบรณ เปนวนทยนเอกสารตอศาลปกครอง

ขอ ๒๓ ผยนอาจยนเอกสารในเวลาท าการหรอนอกเวลาท าการปกตของศาลปกครองและในเวลาทระบบงานคดปกครองอเลกทรอนกสเปดใชงาน ทงน การยนเอกสารนอกเวลาท าการปกต ใหถอวาเปนการยนในวนท าการแรกทศาลเปดท าการปกตถดไป โดยใหถอตามเวลาของระบบงานคดปกครองอเลกทรอนกส

๑๖๑ รวมกฎหมายปกครอง

ขอ ๒๔ การสงหรอแจงค าใหการ ค าคดคานค าใหการ ค าใหการเพมเตม ค าชแจง ค าแถลง ค ารอง ค าขอ หรอพยานหลกฐาน รวมถงค าสงศาล หมายเรยก หรอเอกสารอนใดแกคกรณหรอบคคลทลงทะเบยนไวแลว ใหสงหรอแจงทางระบบงานคดปกครองอเลกทรอนกส และใหถอวาผรบไดรบแจงเมอมการแจงสถานะการสงหรอแจงดงกลาวเขาสระบบงานคดปกครองอเลกทรอนกสไปยงทอยไปรษณยอเลกทรอนกสทใหไวในการลงทะเบยน

ขอ ๒๕ การยนค าใหการ ค าคดคานค าใหการ ค าใหการเพมเตม ค าชแจง ค าแถลง ค ารอง ค าขอ พยานหลกฐาน หรอเอกสารอนใดโดยสงทางโทรสาร ให ผยนสงไปยงหมายเลขโทรสารของศาลตามทส านกงานศาลแตละแหงประกาศก าหนด และใหจดสงตนฉบบเอกสารตอพนกงานเจาหนาทของศาลในโอกาสแรกทจะกระท าได ทงน ใหถอวาวนทปรากฏในหลกฐานการรบโทรสารของส านกงานศาล เปนวนทยนเอกสารตอศาลปกครอง เวนแตจะมการพสจนไดวาไมมการไดรบหรอไดรบกอนหรอหลงจากนน ตนฉบบเอกสารตามวรรคหนง ในกรณทกฎหมายก าหนดใหผยนตองมการลงลายมอชอหรอรบรองขอความในเอกสารดงกลาว ผยนตองลงลายมอชอหรอรบรองขอความในเอกสารดงกลาวดวย

ขอ ๒๖ กรณทศาลมค าสงใหสงหรอแจงค าใหการ ค าคดคานค าใหการ ค าใหการเพมเตม ค าชแจง ค าแถลง ค ารอง ค าขอ หรอพยานหลกฐาน รวมถงค าสงศาล หมายเรยก หรอเอกสารอนใดแกคกรณ ใหสงไปยงหมายเลขโทรสารทคกรณไดใหไว ในกรณนใหถอวาวนทปรากฏในหลกฐานการสงโทรสารของส านกงานศาล เปนวนทคกรณไดรบเอกสาร

สวนท ๔

การพจารณาคดโดยวธการทางอเลกทรอนกส หรอระบบการประชมทางจอภาพ

ขอ ๒๗ เมอศาลเหนสมควร หรอเมอคกรณฝายใดฝายหนงมค าขอและศาลเหนวาจะเปนประโยชนแกความยตธรรมหรอเพออ านวยความสะดวกแกคกรณ ศาลอาจมค าสงใหด าเนนกระบวนพจารณาโดยวธการทางอเลกทรอนกสหรอระบบการประชมทางจอภาพ

๑๖๒ รวมกฎหมายปกครอง

ในกรณทคกรณมค าขอ ใหยนค าขอตอศาลทจะท าการพจารณาคดนน โดยระบสถานททใชเชอมโยงสญญาณกบศาลและวธการทจะใช ทงน ใหยนค าขอลวงหนาไมนอยกวาเจดวนกอนทจะมการพจารณาคดเชนวานน เวนแตจะ ไดแสดงเหตผลใหเปนทพอใจแกศาลวามเหตจ าเปนเรงดวนทไมอาจยนค าขอลวงหนาตามก าหนดดงกลาวได ในกรณทเปนคกรณซงไดลงทะเบยนในระบบงานคดปกครองอเลกทรอนกสแลว การยนค าขอใหยนในระบบงานคดปกครองอเลกทรอนกส สถานททใชเชอมโยงสญญาณกบศาลและวธการทจะใชตามวรรคสอง ใหเปนไปตามประกาศของส านกงานศาลปกครอง ในการพจารณามค าสงตามวรรคหนง ใหศาลค านงถงมาตรฐานของวธการทางอเลกทรอนกสหรอระบบการประชมทางจอภาพในการถายทอดภาพและเสยงไดอยางชดเจนและตอเนองประกอบดวย

บทเฉพาะกาล

ขอ ๒๘ ในวาระเรมแรก ในกรณทคกรณฝายหนงฝายใดประสงคทจะด าเนนกระบวนพจารณาโดยระบบงานคดปกครองอเลกทรอนกส แตคกรณอนไมไดใชระบบงานคดปกครองอเลกทรอนกส บรรดาส าเนาเอกสารหรอส าเนาพยานหลกฐานทตองสงใหแกคกรณอกฝายหนงในรปกระดาษหรอขอมลอเลกทรอนกส ใหส านกงาน ศาลปกครองเปนผจดท าสงพมพออกของขอมลอเลกทรอนกสเปนเอกสารในรปกระดาษ หรอแปลงเอกสารในรปกระดาษเปนรปขอมลอเลกทรอนกส แลวแตกรณ ทงน คาใชจายในการจดท าสงพมพออกหรอแปลงเอกสารดงกลาวใหเปนไปตามประกาศของส านกงานศาลปกครอง

ขอ ๒๙ ในวาระเรมแรก การลงลายมอชอของตลาการศาลปกครองในค าพพากษา ค าสงศาล หมายเรยก หรอเอกสารอนใดทกระท าเปนขอมลอเลกทรอนกส ใหใชลายมอชออเลกทรอนกส หรอลงลายมอชอในเอกสารรปกระดาษแลวน าเขาในระบบงานคดปกครองอเลกทรอนกส และใหถอวาเปนตนฉบบเอกสาร

ประกาศ ณ วนท ๒๘ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๖๒

ปยะ ปะตงทา ประธานศาลปกครองสงสด

๑๖๓ รวมกฎหมายปกครอง

ระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยการก าหนดคด หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการขอบงคบคด

ตามค าพพากษาศาลปกครองชนตน พ.ศ. ๒๕๖๐

โดยทมาตรา ๗๐ วรรคสอง แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ซ งแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดต ง ศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๘) พ.ศ. ๒๕๕๙ บญญตใหคกรณฝายชนะคด ในคดทก าหนดโดยระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดอาจยนค าขอตอศาลปกครองใหบงคบคดตามค าพพากษาของศาลปกครองชนตนไดโดยไมตองรอจนกวาคดจะถงทสด โดยใหชแจงเหตผลอนสมควรทขอใหมการปฏบตตาม ค าบงคบและใหศาลปกครองสงสดพจารณาค าขอและมค าสงตามทเหนสมควร ท งน ใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทก าหนดโดยระเบยบของทประชมใหญ ตลาการในศาลปกครองสงสด

อาศยอ านาจตามความในมาตรา ๗๐ วรรคสอง แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ซ งแก ไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๘) พ.ศ. ๒๕๕๙ ทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดจงออกระเบยบไว ดงตอไปน

ขอ ๑ ระเบยบน เรยกวา “ระเบยบของทประชมใหญตลาการใน ศาลปกครองสงสด วาดวยการก าหนดคด หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการขอบงคบคดตามค าพพากษาศาลปกครองชนตน พ.ศ. ๒๕๖๐”

ขอ ๒๑๔๘ ระเบยบนใหใชบงคบตงแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป

ขอ ๓ คดดงตอไปน เมอมการอทธรณตอศาลปกครองสงสด คกรณฝายชนะคดในศาลปกครองชนตนอาจยนค าขอตอศาลปกครองชนตนหรอศาลปกครองสงสดใหมการปฏบตตามค าบงคบของศาลปกครองชนตนได โดยไมตองรอจนกวาคดจะถงทสด

(๑) คดทศาลปกครองชนตนมค าบงคบหามการกระท าทงหมดหรอบางสวนตามมาตรา ๗๒ วรรคหนง (๑)

๑๔๘ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๓๔/ตอนท ๑๑ ก/หนา ๑๖/๒๕ มกราคม ๒๕๖๐

๑๖๔ รวมกฎหมายปกครอง

(๒) คดทศาลปกครองชนตนมค าบงคบใหหวหนาหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐทเกยวของปฏบตหนาทภายในเวลาทศาลปกครองชนตนก าหนดตามมาตรา ๗๒ วรรคหนง (๒)

(๓) คดทศาลปกครองชนตนมค าบงคบตามมาตรา ๗๒ วรรคหนง (๓) (๔) (๕) และคกรณทตองปฏบตตามค าบงคบดงกลาวมไดอทธรณค าพพากษา

ขอ ๔ การยนค าขอตามขอ ๓ ใหยนภายในหกสบวนนบแตวนทพนก าหนดระยะเวลา ยนอทธรณ โดยท าเปนค าขอยนตอศาล พรอมทงใหชแจงเหตผลอนสมควรทขอใหมการปฏบตตามค าบงคบไวในค าขอนนดวย

ค าขอตามวรรคหนง ใหยนตอศาลปกครองชนตนทพจารณาและชขาดตดสนคดนน ถาเปนกรณทศาลปกครองชนตนนนไดมค าสงรบอทธรณแลว ใหยนตอ ศาลปกครองสงสด แตถาผยนค าขอไดยนตอศาลปกครองชนตนกใหศาลปกครองชนตนรบสงค าขอนนไปยงศาลปกครองสงสดโดยพลน

ขอ ๕ การมค าสงไมรบค าขอ ยกค าขอ หรอสงใหปฏบตตามค าบงคบของศาลปกครองชนตนใหกระท าโดยองคคณะ ในกรณทศาลเหนสมควร ศาลจะไตสวนหรอแสวงหาขอเทจจรงดวยวธอนใด กอนมค าสงเกยวกบค าขอดงกลาวดวยกได

ในกรณท ศาลเหนว าคดท ย นค าขอเปนคดท ไมมการอทธรณตอ ศาลปกครองสงสดหรอมใชคดทก าหนดในขอ ๓ ใหศาลสงไมรบค าขอ

ในกรณทศาลเหนวาค าขอนนไมมเหตผลอนสมควรแกการขอ ใหศาลสงยกค าขอนน

ใหแจงค าสงศาลตามวรรคหนงใหผยนค าขอทราบ เวนแตค าสงใหปฏบตตามค าบงคบของศาลปกครองชนตน ใหแจงคกรณทราบดวย

เมอศาลปกครองสงสดมค าสงใหปฏบตตามค าบงคบของศาลปกครองชนตนแลว ใหศาลปกครองสงสดสงส าเนาค าสงดงกลาว ส าเนาค าพพากษาศาลปกครองชนตน และส าเนาค าขอใหมการปฏบตตามค าบงคบของศาลปกครองชนตนไดโดยไมตองรอจนกวาคดจะถงทสด ไปยงศาลปกครองชนตนทพจารณาและชขาดตดสนคดนน เพอด าเนนการบงคบคดตอไป

๑๖๕ รวมกฎหมายปกครอง

ขอ ๖ ใหประธานศาลปกครองสงสดรกษาการตามระเบยบน และใหมอ านาจวนจฉยชขาด ปญหาเกยวกบการปฏบตตามระเบยบน กบใหมอ านาจออกประกาศหรอค าสงเพอประโยชนในการปฏบตตามระเบยบน

ประกาศ ณ วนท ๑๒ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๐

ปยะ ปะตงทา ประธานศาลปกครองสงสด

ระเบยบ ก.ศป.

วาดวยหลกเกณฑและคาธรรมเนยมการตรวจด การคดส าเนา และการรบรองส าเนาค าพพากษา หรอค าสงชขาดคดปกครอง

พ.ศ. ๒๕๖๑

โดยทเปนการสมควรปรบปรงหลกเกณฑและคาธรรมเนยมการตรวจด การคดส าเนา และการรบรองส าเนาค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครอง เพอใหมความเหมาะสมและสอดคลองกบสถานการณปจจบน ตลอดจนเพอใหประชาชนเขาถงกระบวนการยตธรรมไดโดยสะดวกและรวดเรวจงมการเพมทางเล อกใหประชาชนสามารถขอตรวจด คดส าเนา และใหรบรองส าเนาค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครองทางระบบอเลกทรอนกสดวย อาศยอ านาจตามความในมาตรา ๖๙ วรรคหา แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ก.ศป. จงออกระเบยบไว ดงตอไปน

ขอ ๑ ระเบยบน เรยกวา “ระเบยบ ก.ศป. วาดวยหลกเกณฑและคาธรรมเนยมการตรวจด การคดส าเนา และการรบรองส าเนาค าพพากษาหรอค าสง ชขาดคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๖๑”

ขอ ๒๑๔๙ ระเบยบนใหใชบงคบตงแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป

๑๔๙ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๓๕/ตอนท ๓๕ ก/หนา ๑๕/๑๘ พฤษภาคม ๒๕๖๑

๑๖๖ รวมกฎหมายปกครอง

ขอ ๓ ใหยกเลก (๑) ระเบยบ ก.ศป. วาดวยหลกเกณฑและคาธรรมเนยมการตรวจด การคดส าเนา และการรบรองส าเนาค าพพากษาหรอค าส งชขาดคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๔ (๒) ระเบยบ ก.ศป. วาดวยหลกเกณฑและคาธรรมเนยมการตรวจด การคดส าเนา และการรบรองส าเนาค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครอง (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๕๒ (๓) ระเบยบ ก.ศป. วาดวยหลกเกณฑและคาธรรมเนยมการตรวจด การคดส าเนา และการรบรองส าเนาค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครอง (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๕๗

ขอ ๔ ในระเบยบน “ส านกงานศาล” หมายความวา ส านกงานศาลปกครองสงสด ส านกงานศาลปกครองกลาง ส านกงานศาลปกครองในภมภาค และส านกประชาสมพนธ “ค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครอง” หมายความรวมถงค าพพากษาของศาลปกครองชนตนและศาลปกครองสงสด รวมทงค าสงชขาดคดปกครองของศาลดงกลาว ค าสงเกยวกบการละเมดอ านาจศาล หรอค าสงอนใดทท าใหคดเสรจเดดขาด “ขอมลอเลกทรอนกส” หมายความวา ขอความทไดสราง สง รบ เกบรกษา หรอประมวลผลดวยวธการทางอเลกทรอนกส “ลายมอชออเลกทรอนกส” หมายความวา อกษร อกขระ ตวเลข เสยง หรอสญลกษณอนใดทสรางขนใหอยในรปแบบอเลกทรอนกสซงน ามาใชประกอบกบขอมลอเลกทรอนกส เพอแสดงความสมพนธระหวางบคคลกบขอมลอเลกทรอนกส โดยมวตถประสงคเพอระบตวบคคลผเปนเจาของลายมอชออเลกทรอนกสทเกยวของกบขอมลอเลกทรอนกสนน และเพอแสดงวาบคคลดงกลาวยอมรบขอความในขอมลอเลกทรอนกสนน “ระบบอเลกทรอนกส” หมายความวา ระบบสารสนเทศหรอแอปพล เคชนของศาลปกครองทใหบรการบนคอมพวเตอรและอปกรณเคลอนทส าหรบรองรบการตรวจด การคดส าเนา หรอการรบรองส าเนาค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครอง

ขอ ๕ ผทประสงคจะขอตรวจด ขอคดส าเนา หรอขอใหรบรองส าเนา ค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครอง ใหด าเนนการ ดงตอไปน

๑๖๗ รวมกฎหมายปกครอง

(๑) กรณขอตรวจด ขอคดส าเนา หรอขอใหรบรองส าเนาค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครองในรปแบบเอกสาร ใหยนค าขอเปนหนงสอหรอตามแบบค าขอทายระเบยบนตอเจาหนาทของส านกงานศาล หรอยนค าขอในรปแบบขอมลอเลกทรอนกสผานระบบอเลกทรอนกสกได (๒) กรณขอตรวจด ขอคดส าเนา หรอขอใหรบรองส าเนาค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครองในรปแบบขอมลอเลกทรอนกส ใหยนค าขอในรปแบบขอมลอเลกทรอนกสผานระบบอเลกทรอนกส ทงน ค าขอตามวรรคหนงตองระบวตถประสงคในการขอไวดวย

ขอ ๖ ใหผอ านวยการส านกงานศาลหรอผซงผอ านวยการส านกงานศาลมอบหมายเปนผพจารณาอนญาตตามค าขอตรวจด ขอคดส าเนา หรอขอใหรบรองส าเนาค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครอง

ขอ ๗ การรบรองส าเนาค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครองในรปแบบเอกสารใหขาราชการฝายศาลปกครองตงแตประเภทวชาการ ระดบปฏบตการขนไป ซงผอ านวยการส านกงานศาลมอบหมายเปนผมอ านาจลงลายมอชอของตนรบรองเอกสารดงกลาว ในกรณการรบรองส าเนาค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครองในรปแบบขอมลอเลกทรอนกสใหบคคลตามวรรคหนงเปนผมอ านาจลงลายมอชออเลกทรอนกสของส านกงานศาลปกครองรบรองส าเนาค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครองดงกลาว

ขอ ๘ ใหเรยกเกบคาธรรมเนยมการคดส าเนาหรอการรบรองส าเนา ค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครอง ดงตอไปน (๑) คาธรรมเนยมการคดส าเนาค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครอง หนาละ ๑ บาท (๒) คาธรรมเนยมการรบรองส าเนาค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครอง ฉบบละ ๒๐ บาท ผทไดรบอนญาตใหคดส าเนาค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครองในรปแบบขอมลอเลกทรอนกส ใหไดรบยกเวนการเรยกเกบคาธรรมเนยมการคดส าเนา ค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครอง

๑๖๘ รวมกฎหมายปกครอง

คกรณทไดรบอนญาตใหรบรองส าเนาค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครองรปแบบขอมลอเลกทรอนกสในคดของตน ใหไดรบยกเวนการเรยกเกบคาธรรมเนยมการรบรองส าเนาค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครอง

ขอ ๙ ใหถอวาบรรดากจการหรอการกระท าใดทกระท าไปตามระเบยบ ก.ศป. วาดวยหลกเกณฑ และคาธรรมเนยมการตรวจด การคดส าเนา และการรบรองส าเนาค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๔ และทแกไขเพมเตม และยงด าเนนการไมแลวเสรจ ใหถอวาเปนกจการหรอการกระท าทไดกระท าไปตามระเบยบน

ขอ ๑๐ ใหประธานศาลปกครองสงสดรกษาการตามระเบยบน และใหมอ านาจตความและวนจฉยปญหาเกยวกบการปฏบตตามระเบยบน กบใหมอ านาจออกประกาศหรอค าสงเพอประโยชนในการปฏบตตามระเบยบน

ประกาศ ณ วนท ๑ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๖๑ ปยะ ปะตงทา

ประธานศาลปกครองสงสด ประธานกรรมการตลาการศาลปกครอง

ประกาศประธานศาลปกครองสงสด

เรอง หลกเกณฑและคาธรรมเนยมการตรวจด การคดส าเนา และการรบรอง ส าเนาค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครอง

โดยทมาตรา ๖๙ วรรคหา แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ บญญตใหส านกงานศาลปกครองจดใหมค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครองไวทศาลปกครองเพอใหประชาชนเขาตรวจดหรอขอส าเนาทมการรบรองถกตองได โดยจะเรยกคาธรรมเนยมในการนนกได ทงน ตามระเบยบท ก.ศป. ก าหนด และขณะนยงมกรรมการตลาการศาลปกครองไมครบตามทกฎหมายก าหนดใหเปน ก.ศป. จงท าใหไมอาจม ก.ศป. เพอปฏบตหนาทตามกฎหมายได แตมความจ าเปนตองก าหนดหลกเกณฑและคาธรรมเนยมในการนน

๑๖๙ รวมกฎหมายปกครอง

เพอแกไขขอขดของดงกลาวเปนการชวคราว ทประชมใหญตลาการใน ศาลปกครองสงสดจงมมตเหนชอบใหประธานศาลปกครองสงสดใชอ านาจทวไปในการรบผดชอบงานของศาลปกครองให เปนไปโดยเรยบรอยตามมาตรา ๒๘ แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ประกาศก าหนดหลกเกณฑและคาธรรมเนยมการตรวจด การคดส าเนา และการรบรองส าเนา ค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครองใชไปพลางกอน และเหนชอบใหประธานศาลปกครองสงสดออกประกาศไว ดงตอไปน

ขอ ๑ ในประกาศน “ส านกงานศาล” หมายความวา ส านกงานศาลปกครองสงสด ส านกงาน ศาลปกครองกลาง ส านกงานศาลปกครองในภมภาค และศนยสารสนเทศ

ขอ ๒๑๕๐ ผทประสงคจะขอตรวจด ขอคดส าเนาหรอขอใหรบรองส าเนา ค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครอง ใหยนค าขอเปนหนงสอตอเจาหนาทของส านกงานศาล การยนค าขอดงกลาวอาจท าเปนหนงสอระบวตถประสงคหรอยนตามแบบค าขอทายประกาศนกได

ขอ ๓ ใหเจาหนาทเสนอค าขอตามขอ ๒ ตอผอ านวยการส านกงานศาลหรอผซงผอ านวยการส านกงานศาลมอบหมาย เพอพจารณาอนญาต

ขอ ๔ การรบรองส าเนาค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครอง ใหขาราชการฝายศาลปกครองตงแตระดบ ๓ ขนไปซงผอ านวยการส านกงานศาลมอบหมายเปนผรบรอง

ขอ ๕ ใหเรยกเกบคาธรรมเนยมการตรวจด การคดส าเนา หรอการรบรองส าเนาค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครอง ดงตอไปน (๑) คาธรรมเนยมการตรวจดค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครอง ฉบบละ ๒๐ บาท (๒) คาธรรมเนยมการคดส าเนาค าพพากษาหรอค าส งชขาดคดปกครอง หนาละ ๓ บาท เอกสารสวนทเกน ๕ หนา ใหเรยกเกบหนาละ ๒ บาท (๓) คาธรรมเนยมการรบรองส าเนาค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครอง ฉบบละ ๒๐ บาท

๑๕๐ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๑๘/ตอนท ๑๙ ก/หนา ๖/๒๔ มนาคม ๒๕๔๔

๑๗๐ รวมกฎหมายปกครอง

ขอ ๖ ใหประธานศาลปกครองสงสดมอ านาจตความและวนจฉยชขาดปญหาเกยวกบการปฏบตตามประกาศน

ประกาศ ณ วนท ๑๙ มนาคม พ.ศ. ๒๕๔๔ อกขราทร จฬารตน

ประธานศาลปกครองสงสด

ระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการปรบหนวยงานทางปกครอง หรอเจาหนาทของรฐทมไดปฏบตตามค าบงคบของศาลปกครองใหถกตอง

ครบถวนหรอปฏบตลาชาเกนสมควร พ.ศ. ๒๕๖๐

โดยทมาตรา ๗๕/๔ แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ซ งแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดต ง ศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๘) พ.ศ. ๒๕๕๙ บญญตใหทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดมอ านาจออกระเบยบก าหนดหลกเกณฑ วธการและเงอนไขเกยวกบการปรบหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐทมไดปฏบตตาม ค าบงคบของศาลปกครองใหถกตองครบถวนหรอปฏบตลาชาเกนสมควร

อาศยอ านาจตามความในมาตรา ๗๕/๔ วรรคหา แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๘) พ.ศ. ๒๕๕๙ ทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดจงออกระเบยบไว ดงตอไปน

ขอ ๑ ระเบยบน เรยกวา “ระเบยบของทประชมใหญตลาการใน ศาลปกครองสงสด วาดวยหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการปรบหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐทมไดปฏบตตามค าบงคบของศาลปกครองใหถกตองครบถวนหรอปฏบตลาชาเกนสมควร พ.ศ. ๒๕๖๐”

๑๗๑ รวมกฎหมายปกครอง

ขอ ๒๑๕๑ ระเบยบนใหใชบงคบตงแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป

ขอ ๓ ในระเบยบน ถาขอความมไดแสดงใหเหนเปนอยางอน “ศาล” หมายความวา ศาลปกครอง หรอตลาการศาลปกครอง “ศาลปกครอง” หมายความวา ศาลปกครองชนตน หรอศาลปกครองสงสด

ขอ ๔ เมอความปรากฏแกศาลหรอคกรณ ยนค าขอตอศาลหรอ เจาพนกงานบงคบคดรายงานตอศาลวา หนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐมไดปฏบตตามค าบงคบของศาลปกครองใหถกตองครบถวน หรอปฏบตลาชาเกนสมควร ใหศาลไตสวนหรอแสวงหาขอเทจจรง ถาศาลไดไตสวนแลวเหนวา การทมไดปฏบตตาม ค าบงคบของศาลปกครองใหถกตองครบถวนหรอปฏบตลาชาเปนไปโดยไมมเหตอนสมควร ใหศาลมค าสงใหหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐดงกลาวช าระคาปรบตอศาลตามจ านวนทเหนสมควร ครงละไมเกนหาหมนบาท ทงน ศาลอาจแจงผบงคบบญชา ผก ากบดแล ผควบคม หรอนายกรฐมนตร เพอด าเนนการตามอ านาจหนาท หรอสงการ หรอลงโทษทางวนยตอไปกไดและแจงผลใหศาลทราบ

ในกรณทศาลปกครองชนตนมค าสงใหหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐดงกลาวช าระคาปรบ ใหผไดรบค าสงมสทธอทธรณตอศาลปกครองสงสดไดภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบแจงค าสงศาล โดยใหยนตอศาลปกครองชนตนทมค าสงนน และใหพนกงานเจาหนาทของศาลรบสงค ารองพรอมดวยค าสงนนและส าเนาเอกสารทเกยวของไปยงศาลปกครองสงสดโดยพลน และใหศาลมค าสงเกยวกบค ารองดงกลาวโดยเรว

ในกรณทศาลไดไตสวนหรอแสวงหาขอเทจจรงแลวปรากฏวา ไมมขอเทจจรงทจะรบฟงไดวา หนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐมไดปฏบตตามค าบงคบของศาลปกครองใหถกตองครบถวน หรอปฏบตลาชาโดยไมมเหตอนสมควร ใหศาลมค าสงยกค าขอหรอมค าสงตามทเหนสมควร ค าสงดงกลาวใหเปนทสด

ค าสงศาลตามขอนใหกระท าโดยองคคณะ

ขอ ๕ เมอความปรากฏแกศาลวา เจาหนาทของรฐนนไมช าระคาปรบภายในเวลาทศาลก าหนด ใหศาลออกหมายบงคบคดแตงตงเจาพนกงานบงคบคดเพอท าการยดหรออายดทรพยสนของเจาหนาทของรฐผนนและขายทอดตลาดเสมอนหนงเปน

๑๕๑ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๓๔/ตอนท ๑๑ ก/หนา ๑๘/๒๕ มกราคม ๒๕๖๐

๑๗๒ รวมกฎหมายปกครอง

ลกหนตามค าพพากษา โดยใหถอวาส านกงานศาลปกครองเปนเจาหนตามค าพพากษาและเปนผมอ านาจหนาทในการด าเนนการบงคบคดจนแลวเสรจ

การบงคบคดตามวรรคหนง ใหน าบทบญญตวาดวยการบงคบคดตาม ค าพพากษาหรอค าสงตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม และใหไดรบยกเวนคาฤชาธรรมเนยมในการบงคบคดทงปวง

ขอ ๖ เมอศาลออกหมายบงคบคดแลว ใหแจงไปยงส านกงาน ศาลปกครองในฐานะเจาหนตามค าพพากษาเพอทราบ

ใหส านกงานศาลปกครองตรวจสอบหาทรพยสนของเจาหนาทของรฐทไมช าระคาปรบดงกลาวจากทอยตามทะเบยนบานและตามหลกฐานทางทะเบยน หากพบวามทรพยสนทสามารถยดหรออายดมาช าระคาปรบได ใหส านกงานศาลปกครองยนค าแถลงพรอมรายละเอยดของทรพยสนดงกลาวตอเจาพนกงานบงคบคดเพอด าเนนการบงคบคดแกทรพยสนนน หากไมสามารถตรวจพบทรพยสนของเจาหนาทของรฐผนน ใหส านกงานศาลปกครองรายงานตอศาลทออกหมายบงคบคดเพอพจารณาสงการตามทเหนสมควรตอไป

ขอ ๗ เมอเจาพนกงานบงคบคดด าเนนการบงคบคดแกทรพยสนของเจาหนาทของรฐ ทไมช าระคาปรบแลว ไมพอช าระคาปรบและไมมทรพยสนอนทจะยดหรออายดได หรอมเหตอนทไมสามารถบงคบคดได ใหเจาพนกงานบงคบคดรายงานศาลเพอขอใหศาลมค าสงงดการบงคบคดไวภายในระยะเวลาหรอเงอนไขตามทศาลก าหนด

ขอ ๘ ใหประธานศาลปกครองสงสดรกษาการตามระเบยบน และใหมอ านาจวนจฉยชขาด ปญหาเกยวกบการปฏบตตามระเบยบน กบใหมอ านาจออกประกาศหรอค าสงเพอประโยชนในการปฏบตตามระเบยบน ประกาศ ณ วนท ๑๒ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๐

ปยะ ปะตงทา ประธานศาลปกครองสงสด

๑๗๓ รวมกฎหมายปกครอง

พระราชบญญต ความรบผดทางละเมดของเจาหนาท

พ.ศ. ๒๕๓๙

ภมพลอดลยเดช ป.ร. ใหไว ณ วนท ๒๗ กนยายน พ.ศ. ๒๕๓๙

เปนปท ๕๑ ในรชกาลปจจบน พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช มพระบรมราชโองการ

โปรดเกลาฯ ใหประกาศวา โดยทสมควรมกฎหมายวาดวยความรบผดทางละเมดของเจาหนาท จงทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหตราพระราชบญญตขนไวโดยค าแนะน า

และยนยอมของรฐสภา ดงตอไปน

มาตรา ๑ พระราชบญญตนเรยกวา “พระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. ๒๕๓๙”

มาตรา ๒๑๕๒ พระราชบญญตนใหใชบงคบตงแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป

มาตรา ๓ บรรดากฎหมาย กฎ และขอบงคบใด ๆ ในสวนทมบญญตไวแลวในพระราชบญญตนหรอซ งขดหรอแยงกบบทแหงพระราชบญญตน ใหใชพระราชบญญตนแทน

มาตรา ๔ ในพระราชบญญตน “เจาหนาท” หมายความวา ขาราชการ พนกงาน ลกจาง หรอผปฏบตงาน

ประเภทอน ไมวาจะเปนการแตงตงในฐานะเปนกรรมการหรอฐานะอนใด ๑๕๒ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๑๓/ตอนท ๖๐ ก/หนา ๒๕/๑๔ พฤศจกายน ๒๕๓๙

๑๗๔ รวมกฎหมายปกครอง

“หนวยงานของรฐ” หมายความวา กระทรวง ทบวง กรม หรอสวนราชการทเรยกชออยางอนและมฐานะเปนกรม ราชการสวนภมภาค ราชการสวนทองถน และรฐวสาหกจทตงขนโดยพระราชบญญตหรอพระราชกฤษฎกา และใหหมายความรวมถงหนวยงานอนของรฐทมพระราชกฤษฎกาก าหนดใหเปนหนวยงานของรฐตามพระราชบญญตนดวย

มาตรา ๕ หนวยงานของรฐตองรบผดตอผเสยหายในผลแหงละเมดทเจาหนาทของตนไดกระท าในการปฏบตหนาท ในกรณนผเสยหายอาจฟองหนวยงานของรฐดงกลาวไดโดยตรง แตจะฟองเจาหนาทไมได

ถาการละเมดเกดจากเจาหนาทซงไมไดสงกดหนวยงานของรฐแหงใดใหถอวากระทรวงการคลงเปนหนวยงานของรฐทตองรบผดตามวรรคหนง

มาตรา ๖ ถาการกระท าละเมดของเจาหนาทมใชการกระท าในการปฏบตหนาท เจาหนาทตองรบผดในการนนเปนการเฉพาะตว ในกรณนผเสยหายอาจฟองเจาหนาทไดโดยตรง แตจะฟองหนวยงานของรฐไมได

มาตรา ๗ ในคดทผเสยหายฟองหนวยงานของรฐ ถาหนวยงานของรฐเหนวาเปนเรองทเจาหนาทตองรบผดหรอตองรวมรบผด หรอในคดทผเสยหายฟองเจาหนาทถาเจาหนาทเหนวาเปนเรองทหนวยงานของรฐตองรบผดหรอตองรวมรบผด หนวยงานของรฐหรอเจาหนาทดงกลาวมสทธขอใหศาลทพจารณาคดนนอยเรยกเจาหนาทหรอหนวยงานของรฐแลวแตกรณ เขามาเปนคความในคด

ถาศาลพพากษายกฟองเพราะเหตทหนวยงานของรฐหรอเจาหนาททถกฟองมใชผตองรบผด ใหขยายอายความฟองรองผทตองรบผดซงมไดถกเรยกเขามาในคดออกไปถงหกเดอนนบแตวนทค าพพากษานนถงทสด

มาตรา ๘ ในกรณทหนวยงานของรฐตองรบผดใชคาสนไหมทดแทนแกผเสยหายเพอการละเมดของเจาหนาท ใหหนวยงานของรฐมสทธเรยกใหเจาหนาทผท าละเมดชดใชคาสนไหมทดแทนดงกลาวแกหนวยงานของรฐได ถาเจาหนาทไดกระท าการนนไปดวยความจงใจหรอประมาทเลนเลออยางรายแรง

สทธเรยกใหชดใชคาสนไหมทดแทนตามวรรคหนงจะมไดเพยงใดใหค านงถงระดบความรายแรงแหงการกระท าและความเปนธรรมในแตละกรณเปนเกณฑโดยมตองใหใชเตมจ านวนของความเสยหายกได

๑๗๕ รวมกฎหมายปกครอง

ถาการละเมดเกดจากความผดหรอความบกพรองของหนวยงานของรฐหรอระบบการด าเนนงานสวนรวม ใหหกสวนแหงความรบผดดงกลาวออกดวย

ในกรณทการละเมดเกดจากเจาหนาทหลายคน มใหน าหลกเรองลกหนรวมมาใชบงคบและเจาหนาทแตละคนตองรบผดใชคาสนไหมทดแทนเฉพาะสวนของตนเทานน

มาตรา ๙ ถาหนวยงานของรฐหรอเจาหนาทไดใชคาสนไหมทดแทนแกผเสยหาย สทธทจะเรยกใหอกฝายหนงชดใชคาสนไหมทดแทนแกตนใหมก าหนดอายความหนงปนบแตวนทหนวยงานของรฐหรอเจาหนาทไดใชคาสนไหมทดแทนนนแกผเสยหาย

มาตรา ๑๐ ในกรณทเจาหนาทเปนผกระท าละเมดตอหนวยงานของรฐไมวาจะเปนหนวยงานของรฐทผนนอยในสงกดหรอไม ถาเปนการกระท าในการปฏบตหนาทการเรยกรองคาสนไหมทดแทนจากเจาหนาทใหน าบทบญญตมาตรา ๘ มาใชบงคบโดยอนโลม แตถามใชการกระท าในการปฏบตหนาทใหบงคบตามบทบญญตแหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย

สทธเรยกรองคาสนไหมทดแทนจากเจาหนาททงสองประการตามวรรคหนง ใหมก าหนดอายความสองปนบแตวนทหนวยงานของรฐรถงการละเมดและรตวเจาหนาท ผจะพงตองใชคาสนไหมทดแทน และกรณทหนวยงานของรฐเหนวาเจาหนาทผนนไมตองรบผด แตกระทรวงการคลงตรวจสอบแลวเหนวาตองรบผด ใหสทธเรยกรองคาสนไหมทดแทนนนมก าหนดอายความหนงปนบแตวนทหนวยงานของรฐมค าสงตามความเหนของกระทรวงการคลง

มาตรา ๑๑ ในกรณทผเสยหายเหนวา หนวยงานของรฐตองรบผดตามมาตรา ๕ ผเสยหายจะยนค าขอตอหนวยงานของรฐใหพจารณาชดใชคาสนไหมทดแทนส าหรบความเสยหายทเกดแกตนกได ในการนหนวยงานของรฐตองออกใบรบค าขอใหไวเปนหลกฐานและพจารณาค าขอนนโดยไมชกชา เมอหนวยงานของรฐมค าสงเชนใดแลวหากผเสยหายยงไมพอใจในผลการวนจฉยของหนวยงานของรฐกใหมสทธรองทกขตอคณะกรรมการวนจฉยรองทกขตามกฎหมายวาดวยคณะกรรมการกฤษฎกาไดภายในเกาสบวนนบแตวนทตนไดรบแจงผลการวนจฉย

๑๗๖ รวมกฎหมายปกครอง

ใหหนวยงานของรฐพจารณาค าขอทไดรบตามวรรคหนงใหแลวเสรจภายในหนงรอยแปดสบวน หากเรองใดไมอาจพจารณาไดทนในก าหนดนนจะตองรายงานปญหาและอปสรรคใหรฐมนตรเจาสงกดหรอก ากบหรอควบคมดแลหนวยงานของรฐแหงนนทราบและขออนมตขยายระยะเวลาออกไปได แตรฐมนตรดงกลาวจะพจารณาอนมตใหขยายระยะเวลาใหอกไดไมเกนหนงรอยแปดสบวน

มาตรา ๑๒ ในกรณทเจาหนาทตองชดใชคาสนไหมทดแทนทหนวยงานของรฐไดใชใหแกผเสยหายตามมาตรา ๘ หรอในกรณทเจาหนาทตองใชคาสนไหมทดแทนเนองจากเจาหนาทผนนไดกระท าละเมดตอหนวยงานของรฐตามมาตรา ๑๐ ประกอบกบมาตรา ๘ ใหหนวยงานของรฐทเสยหายมอ านาจออกค าสงเรยกใหเจาหนาทผนนช าระเงนดงกลาวภายในเวลาทก าหนด

มาตรา ๑๓ ใหคณะรฐมนตรจดใหมระเบยบเพอใหเจาหนาทซงตองรบผดตามมาตรา ๘ และมาตรา ๑๐ สามารถผอนช าระเงนทจะตองรบผดนนไดโดยค านงถงรายได ฐานะ ครอบครวและความรบผดชอบ และพฤตการณแหงกรณประกอบดวย

มาตรา ๑๔ เมอไดมการจดตงศาลปกครองขนแลว สทธรองทกขตอคณะกรรมการวนจฉยรองทกขตามมาตรา ๑๑ ใหถอวาเปนสทธฟองคดตอศาลปกครอง

มาตรา ๑๕ ใหนายกรฐมนตรรกษาการตามพระราชบญญตน ผรบสนองพระบรมราชโองการ

บรรหาร ศลปอาชา นายกรฐมนตร

หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ การทเจาหนาทด าเนนกจการตาง ๆ ของหนวยงานของรฐนน หาไดเปนไปเพอประโยชนอนเปนการเฉพาะตวไม การปลอยใหความรบผดทางละเมดของเจาหนาท ในกรณทปฏบตงานในหนาทและเกดความเสยหายแกเอกชนเปนไปตามหลกกฎหมายเอกชนตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยจงเปนการไมเหมาะสมกอใหเกดความเขาใจผดวา เจาหนาทจะตองรบผดในการกระท าตาง ๆ เปนการเฉพาะตวเสมอไป เมอการทท าไปท าใหหนวยงานของรฐตองรบผดตอบคคลภายนอกเพยงใดกจะมการฟองไลเบยเอาจากเจาหนาทเตมจ านวนนน ทงทบางกรณเกดขนโดยความไมตงใจหรอความผดพลาดเพยงเลกนอยในการปฏบต

๑๗๗ รวมกฎหมายปกครอง

หนาท นอกจากนน ยงมการน าหลกเรองลกหนรวมในระบบกฎหมายแพงมาใชบงคบ ใหเจาหนาทตองรวมรบผดในการกระท าของเจาหนาทผอนดวย ซงระบบนนมงหมายแตจะไดเงนครบโดยไมค านงถงความเปนธรรมทจะมตอแตละคน กรณเปนการกอใหเกดความไมเปนธรรมแกเจาหนาทและยงเปนการบนทอนก าลงขวญในการท างานของเจาหนาทดวย จนบางครงกลายเปนปญหาในการบรหารเพราะเจาหนาทไมกลาตดสนใจด าเนนงานเทาทควร เพราะเกรงความรบผดชอบทจะเกดแกตน อนง การใหคณใหโทษแกเจาหนาทเพอควบคมการท างานของเจาหนาทยงมวธการในการบรหารงานบคคลและการด าเนนการทางวนยก ากบดแลอกสวนหนง อนเปนหลกประกนมใหเจาหนาทท าการใด ๆ โดยไมรอบคอบอยแลว ดงนน จงสมควรก าหนดใหเจาหนาทตองรบผดทางละเมดในการปฏบตงานในหนาทเฉพาะเมอเปนการจงใจกระท าเพอการเฉพาะตว หรอจงใจใหเกดความเสยหายหรอประมาทเลนเลออยางรายแรงเทานน และใหแบงแยกความรบผดของแตละคนมใหน าหลกลกหนรวมมาใชบงคบ ทงน เพอใหเกดความเปนธรรมและเพ มพนประสทธภาพในการปฏบต งานของร ฐ จ งจ า เปนตองตราพระราชบญญตน

ระเบยบส านกนายกรฐมนตร

วาดวยหลกเกณฑการปฏบตเกยวกบความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. ๒๕๓๙

โดยทไดมการตราพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. ๒๕๓๙ ขนและกฎหมายดงกลาวมหลกการเกยวกบความรบผดทางละเมดของเจาหนาทซงเปลยนแปลงไปจากแนวทางปฏบตในเรองความรบผดทางแพงทราชการถอปฏบตในปจจบน โดยไดแยกความรบผดทางละเมดของเจาหนาทออกเปนเหตทเนองมาจากการปฏบตการปฏบตหนาทและทไมใชการปฏบตหนาท โดยเมอมความเสยหายเนองมาจากการปฏบตหนาทนน หนวยงานของรฐจะตองรบภาระชดใชคาเสยหายไปกอน สวนเจาหนาทของรฐจะรบผดชดใชคาเสยหายตอหนวยงานของรฐเพยงใดนน ใหไปไลเบยตอไปในภายหลง โดยจะยดหลกวาจะเรยกเอาแกเจาหนาทของรฐเฉพาะกรณความเสยหายนนเกดขนโดยความจงใจหรอประมาทเลนเลออยางรายแรงเทานน นอกจากน ในกรณทเจาหนาทของรฐตองรบผดชดใชคาเสยหายใหเจาหนาทของรฐสามารถผอนช าระคาสนไหมทดแทนไดโดยค านงถงรายได ฐานะ ครอบครวและความ

๑๗๘ รวมกฎหมายปกครอง

รบผดชอบ และพฤตการณแหงกรณประกอบดวย ส าหรบความเสยหายทเกดจากทไมใชการปฏบตหนาท เจาหนาทของรฐจะตองถกฟองและชดใชคาสนไหมทดแทนเปนการสวนตวโดยไมเกยวกบทางราชการ สมควรวางระเบยบก าหนดหลกเกณฑการปฏบตเกยวกบความรบผดทางละเมดของเจาหนาท ให เหมาะสมและสอดคลองกบพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. ๒๕๓๙ คณะรฐมนตรจงมมตใหวางระเบยบไวดงตอไปน

ขอ ๑ ระเบยบน เรยกวา “ระเบยบส านกนายกรฐมนตร วาดวยหลกเกณฑการปฏบตเกยวกบความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. ๒๕๓๙”

ขอ ๒๑๕๓ ระเบยบนใหใชบงคบตงแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษา เปนตนไป

ขอ ๓ ใหยกเลก

(๑) ระเบยบความรบผดชอบของราชการในทางแพง ซงออกตามมตคณะรฐมนตรโดยหนงสอส านกเลขาธการคณะรฐมนตร ดวน ท นว ๑๕๕/๒๕๐๓ ลงวนท ๑ ธนวาคม ๒๕๐๓ (๒) หนงสอกระทรวงการคลง ท ๑๓๕๘๒,๑๓๕๘๓ (บคร)./๒๕๐๔ ลงวนท ๒๔ เมษายน ๒๕๐๔ (๓) หนงสอกระทรวงการคลง ท กค ๐๕๐๘/๖๔๖๖ ลงวนท ๑๑ มนาคม ๒๕๐๙ (๔) หนงสอกระทรวงการคลง ท กค ๐๕๐๘/๑๐๒๘๓ ลงวนท ๕ เมษายน ๒๕๑๖ (๕) หนงสอกระทรวงการคลง ท กค ๐๕๐๘/ว.๒๗๒๗๔ ลงวนท ๑๙ กรกฎาคม ๒๕๒๕ (๖) หนงสอกระทรวงการคลง ท กค ๐๕๑๔/๒๑๗๓๘ ลงวนท ๗ พฤษภาคม ๒๕๒๘ (๗) หนงสอกรมบญชกลาง ท กค ๐๕๑๔/๒๓๐๒ ลงวนท ๑๖ เมษายน ๒๕๒๙ (๘) หนงสอกระทรวงการคลง ท กค ๐๕๑๔/๑๒๔๖๑ ลงวนท ๒๕ มนาคม ๒๕๓๐

๑๕๓ ราชกจจานเบกษา เลม 113/ตอนพเศษ 399/หนา 1/15 พฤศจกายน 2539

๑๗๙ รวมกฎหมายปกครอง

(๙) หนงสอกระทรวงการคลง ท กค ๐๕๑๔/๕๒๓๓๓ ลงวนท ๒๙ ตลาคม ๒๕๓๐ (๑๐) หนงสอกรมบญชกลาง ท กค ๐๕๑๔/๕๙๗๕ ลงวนท ๑๑ พฤศจกายน ๒๕๓๐ (๑๑) หนงสอกระทรวงการคลง ท กค ๐๑๕๑๔/๒๓๒๒๘ ลงวนท ๑๐ พฤษภาคม ๒๕๓๑ (๑๒) หนงสอกระทรวงการคลง ท กค ๐๕๑๔/๖๓๑๑๙ ลงวนท ๒๐ ธนวาคม ๒๕๓๑ บรรดาระเบยบ ขอบงคบ หรอมตคณะรฐมนตรอนใดในสวนทก าหนดไวแลวในระเบยบนหรอซงขดหรอแยงกบระเบยบน ใหใชระเบยบนแทน

ขอ ๔ ในระเบยบน “เจาหนาท” หมายความวา ขาราชการ พนกงาน ลกจาง หรอผปฏบตงานประเภทอน ไมวาจะเปนการแตงตงในฐานะเปนกรรมการหรอฐานะอนใดบรรดาซงไดรบแตงตงหรอถกสงใหปฏบตงานใหแกหนวยงานของรฐ “คณะกรรมการ” หมายความวา คณะกรรมการการสอบขอเทจจรงความรบผดทางละเมด “ผแตงตง” หมายความวา ผแตงตงคณะกรรมการขนเพอปฏบตตามระเบยบน “ความเสยหาย” หมายความวา ความเสยหายทเกดจากการละเมดอยางใด ๆ แตไมรวมถงการออกค าสงหรอกฎ

ขอ ๕ ใหนายกรฐมนตรรกษาการตามระเบยบน

หมวด ๑ กรณเจาหนาทกระท าละเมดตอหนวยงานของรฐ

ขอ ๖ ในหมวดน

“หนวยงานของรฐ” หมายความวา กระทรวง ทบวง กรม หรอสวนราชการทเรยกชออยางอนและมฐานะเปนกรม ราชการสวนภมภาค ราชการสวนทองถน

๑๘๐ รวมกฎหมายปกครอง

รฐวสาหกจทจดตงขน โดยพระราชบญญตหรอพระราชกฤษฎกา หรอหนวยงานอนของรฐตามกฎหมายวาดวยความรบผดทางละเมดของเจาหนาท

ขอ ๗ เมอเกดความเสยหายแกหนวยงานของรฐ ใหเจาหนาททเกยวของแจงตอผบงคบบญชาโดยไมชกชา และใหมการรายงานตามล าดบชนถงหวห นาหนวยงานของรฐนน

ขอ ๘ เมอเกดความเสยหายแกหนวยงานของรฐแหงใด และหวหนาหนวยงานของรฐแหงนน มเหตอนควรเชอวาเกดจากการกระท าของเจาหนาทของหนวยงานของรฐแหงนน ใหหวหนาหนวยงานของรฐดงกลาวแตงตงคณะกรรมการสอบขอเทจจรงความรบผดทางละเมดขนคณะหนง โดยไมชกชา เพอพจารณาเสนอความเหนเกยวกบผตองรบผดและจ านวนคาสนไหมทดแทนทผนนตองชดใช คณะกรรมการตามวรรคหนง ใหมจ านวนไมเกนหาคน โดยแตงตงจากเจาหนาทของหนวยงานของรฐแหงนนหรอหนวยงานของรฐอนความทเหนสมควร กระทรวงการคลงอาจประกาศก าหนดวาในกรณความเสยหายทเกดขนมมลคาความเสยหายตงแตจ านวนเทาใด จะใหมผแทนของหนวยงานของรฐหนวยงานใดเขารวมเปนกรรมการดวยกได ในการแตงตงคณะกรรมการ ใหก าหนดเวลาแลวเสรจของการพจารณาของคณะกรรมการไวดวย

ขอ ๙ ถาเจาหนาทของหนวยงานของรฐแหงหนงท าใหเกดความเสยหายแกหนวยงานของรฐอกแหงหนง ใหเจาหนาทผท าใหเกดความเสยหายแจงตอผบงคบบญชาและใหมการรายงานตามล าดบชนจนถงหวหนาหนวยงานของรฐทตนไดสงกด เวนแต (๑) ถาเจาหนาทผท าใหเกดความเสยหายเปนรฐมนตร ใหแจงตอนายกรฐมนตร (๒) ถาเจาหนาทผท าใหเกดความเสยหายเปนกรรมการทตงขนเพอปฏบตงานในหนวยงานของรฐแหงใด ใหแจงตอหวหนาหนวยงานของรฐแหงนน

๑๘๑ รวมกฎหมายปกครอง

(๓) ถาเจาหนาทผท าใหเกดความเสยหายเปนผซ งไมไดสงกดหนวยงานของรฐแหงใดใหแจงตอกระทรวงการคลง (๔ ) ถ า เ จ าหน าท ผ ท า ให เ ก ดความ เส ยหาย เปนผ ซ ง ไม มผบงคบบญชาและมใชผปฏบตงานในราชการสวนทองถน รฐวสาหกจทจดตงขนโดยพระราชบญญตหรอพระราชกฤษฎกา หรอหนวยงานอนของรฐตามทกฎหมายวาดวยความรบผดทางละเมดของเจาหนาท ใหแจงตอผมอ านาจก ากบดแลผแตงตงตน หรอ ผซงสงใหตนปฏบตงานใหแกหนวยงานของรฐ

ขอ ๑๐ ในกรณความเสยหายเกดขนตามขอ ๙ ใหหวหนาหนวยงานของรฐทรบความเสยหายและหวหนาหนวยงานของร ฐทเจาหนาทผนนสงกดหรอผซงระเบยบนก าหนดใหเปนผรบแจงตามขอ ๙ (๑) (๒) (๓) หรอ (๔) แลวแตกรณ มอ านาจรวมกนแตงตงคณะกรรมการ

ขอ ๑๑ ในกรณทเกดความเสยหายแกหนวยงานของรฐมากกวาหนงแหง และหรอความเสยหายเกดจากผลการกระท าของเจาหนาทหลายหนวยงาน ใหผมอ านาจแตงตงคณะกรรมการตามขอ ๘ หรอขอ ๑๐ บรรดาทเกยวของ แลวแตกรณ รวมกนแตงตงคณะกรรมการ

ขอ ๑๒๑๕๔ ในกรณทผมอ านาจแตงตงคณะกรรมการตามขอ 8 ขอ 10 หรอขอ 11 แตงตงคณะกรรมการหรอเหนวาไมมเหตทจะแตงตงคณะกรรมการ ใหผมอ านาจแตงตงคณะกรรมการรายงานไปยงผบงคบบญชาหรอผก ากบดแลหรอควบคมการปฏบตงานของผมอ านาจแตงตงนนเพอตรวจสอบความถกตองของการแตงตงหรอไมแตงตงคณะกรรมการ หากการนนไมถกตองใหสงแกไขใหมใหถกตอง ถาผมอ านาจแตงตงคณะกรรมการตามขอ 8 ขอ 10 หรอขอ 11 ไมแกไขใหมใหถกตองตามค าสงในวรรคหนงภายในเวลาอนสมควร ใหผบงคบบญชาหรอผก ากบดแลหรอควบคมการปฏบตงานของผมอ านาจแตงตงคณะกรรมการ มอ านาจแตงตงคณะกรรมการหรอเปลยนแปลงกรรมการแทนผมอ านาจแตงตงนนไดตามทเหนสมควร

ขอ 12/1 ในกรณทมเหตอนสมควรเชอไดวาหวหนาหนวยงานของรฐกระท าใหเกดความเสยหายหรอมสวนกระท าใหเกดความเสยหายแกหนวยงานของรฐ

๑๕๔ เพมโดยระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยหลกเกณฑการปฏบตเกยวกบความรบผดทางละเมดของเจาหนาท (ฉบบท 2) พ.ศ. 2559

๑๘๒ รวมกฎหมายปกครอง

ใหผบงคบบญชาหรอผก ากบดแลหรอควบคมการปฏบตงานของหวหนาหนวยงานของรฐมอ านาจแตงตงคณะกรรมการ

ขอ ๑๓ ในการประชมคณะกรรมการตองมกรรมการมาประชมไมนอยกวากงหนงของกรรมการทงหมดจงจะเปนองคประชม ถาประธานกรรมการไมอยในทประชมหรอไมสามารถปฏบตหนาทไดใหกรรมการทมาประชมเลอกกรรมการคนใดคนหนงขนท าหนาทแทน มตทประชมใหถอเสยงขางมาก กรรมการทไมเหนดวยกบมตทประชมอาจท าความเหนแยงมตทประชมรวมไวในความเหนของของกรรมการได

ขอ ๑๔ ในการปฏบตหนาท ใหคณะกรรมการมอ านาจหนาทพจารณาขอเทจจรงอนเกยวกบการกระท าละเมด โดยตรวจสอบขอเทจจรงและรวบรวมพยานหลกฐานทงปวงทเกยวของ รบฟงพยานบคคลหรอพยานผ เชยวชาญ และตรวจสอบเอกสาร วตถ หรอสถานท กระทรวงการคลงอาจก าหนดแนวทางการสอบสวนขอเทจจรง การท าบนทกและการรายงานผลเพอเปนแนวทางปฏบตเปนการทวไป

ขอ ๑๕ คณะกรรมการตองใหโอกาสแกเจ าหนาทท เกยวของหรอผเสยหายไดชแจงขอเทจจรงและโตแยงแสดงพยานหลกฐานของตนอยางเพยงพอและเปนธรรม

ขอ ๑๖ เมอคณะกรรมการพจารณาเสรจแลว ใหเสนอความเหนไปยง ผแตงตง ถาผแตงตงขอทบทวนหรอสอบสวนเพมเตม ใหคณะกรรมการรบด าเนนการใหเสรจสนภายในเวลาทผแตงตงก าหนด ความเหนของคณะกรรมการตองมขอเทจจรงและขอกฎหมายทแจงชดและตองมพยานเพอสนบสนนประกอบดวย ความเหนของคณะกรรมการไมผกมดผแตงตงหรอรฐทจะมความเหนเปนอยางอน

ขอ ๑๗ เมอผแตงตงไดรบผลการการพจารณาของคณะกรรมการแลวใหวนจฉยสงการวามผรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนหรอไม และเปนจ านวนเทาใด แตยงมตองแจงการสงการใหผทเกยวของทราบ

๑๘๓ รวมกฎหมายปกครอง

ใหผ แต งต งส งส านวนภายในเจดวนนบแต ว นวน จฉ ยส งการ ใหกระทรวงการคลงเพอตรวจสอบ เวนแตเปนเรองทกระทรวงการคลงประกาศก าหนดวาไมตองรายงานใหกระทรวงการคลงตรวจสอบ ใหกระทรวงการคลงพจารณาโดยไมชกชา และใหมอ านาจตรวจสอบพยานหลกฐานทเกยวของ ในกรณทเหนสมควรจะใหบคคลใดสงพยานหลกฐานหรอมาใหถอยค าเพอกระกอบการพจารณาเพมเตมอกกได ในระหวางการพจารณาของกระทรวงการคลง ใหผแตงตงสงการใหตระเตรยมเรองใหพรอมส าหรบการออกค าสงใหเจาหนาทช าระคาสนไหมทดแทนหรอด าเนนการฟองคดเพอมใหขาดอายความสองปนบจากวนทผแตงตงวนจฉยสงการ ใหกระทรวงการคลงพจารณาใหแลวเสรจกอนอายความสองปสนสดไมนอยกวาหกเดอน ถากระทรวงการคลงไมแจงผลการตรวจสอบใหทราบภายในก าหนดเวลาดงกลาว ใหผแตงตงมค าสงตามทเหนสมควรและแจงใหผทเกยวของทราบ เวนแตในกรณหนวยงานของรฐนนเปนราชการสวนทองถน รฐวสาหกจทจดตงขนโดยพระราชบญญตหรอพระราชกฤษฎกา หรอหนวยงานอนของรฐตามกฎหมายวาดวยความรบผดทางละเมดของเจาหนาท ใหกระทรวงการคลงพจารณาแลวเสรจกอนอายความสองปสนสดไมนอยกวาหนงป ถากระทรวงการคลงไมแจงผลการตรวจสอบใหทราบภายในก าหนดเวลาดงกลาว ใหผแตงตงมค าสงตามทเหนสมควรและแจงใหผทเกยวของทราบ

ขอ 18๑๕๕ เมอกระทรวงการคลงพจารณาเสรจแลว ใหผแตงตงมค าสงตามความเหนของกระทรวงการคลงและแจงค าสงนนใหผทเกยวของทราบ รวมทงราชการสวนทองถน รฐวสาหกจทจดตงขนโดยพระราชบญญตหรอพระราชกฤษฎกา หรอหนวยงานอนของรฐตามกฎหมายวาดวยความรบผดทางละเมดของเจาหนาท ให ผแตงตงของหนวยงานของรฐแหงนนสงการไปตามความเหนของกระทรวงการคลง เมอหนวยงานของรฐทเสยหายตามวรรคหนงสงการตามความเหนของกระทรวงการคลงแลวใหผแตงตงด าเนนการเพอออกค าสงใหผตองรบผดช าระคาสนไหมทดแทนหรอฟองคดตอศาลอยาใหขาดอายความ

๑๕๕ เพมโดยระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยหลกเกณฑการปฏบตเกยวกบความรบผดทางละเมดของเจาหนาท (ฉบบท 2) พ.ศ.2559

๑๘๔ รวมกฎหมายปกครอง

ในกรณทปรากฏตามความเหนของกระทรวงการคลงวามผใดตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนเพมขนหรอตางไปจากส านวนทผแตงตงสงใหตรวจสอบ หากยงไมเคยมการสอบผนนในฐานะผตองรบผดมากอนใหผแตงตงสงเรองใหคณะกรรมการท าการสอบขอเทจจรงความรบผดผนนเพอประกอบการวนจฉยสงการ ถาผลของค าวนจฉยของผแตงตงตรงกบความเหนของกระทรวงการคลง ใหผแตงตงสงการใหผนนรบผดแลวรายงานกระทรวงการคลงเพอทราบ ถาผลของค าวนจฉยของผแตงตงตางไปจากความเหนของกระทรวงการคลง ใหผแตงตงรายงานกระทรวงการคลงพจารณาใหความเหนอกครงหนง ทงน ใหน าความในขอ 17 วรรคสและวรรคหา มาใชบงคบโดยอนโลม ขอ 19๑๕๖ (ยกเลก)

ขอ 20 ในกรณรวมกนแตงตงคระกรรมการตามขอ 10 หรอขอ 11 ให ผแตงตงรวมรวมกนวนจฉยสงการ และเสนอความเหนทงหมด ไมวาจะเหนตรงกนหรอไม ไปยงกระทรวงการคลง และเมอไดด าเนนการตามขอ 17 และขอ 18 แลว ถาผลในชนทสดผแตงตงรวมกนยงมความเหนตามขอ 18 แตกตางกนจนหาขอยตไมได กใหเสนอใหคณะรฐมนตรวนจฉยชขาด

ขอ 21 ในการพจารณาของกระทรวงการคลง ใหม “คณะกรรมการพจารณาความรบผดทางแพง” เปนผพจารณาใหความเหนตอกระทรวงการคลง ใหคณะกรรมการตามวรรคหนงประกอบดวยอธบดกรมบญชกลางเปนประธานกรรมการ ผแทนส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา ผแทนส านกงานอยการสงสด ผแทนส านกงานตรวจเงนแผนดน และผแทนกระทรวงการคลงตามจ านวนทจ าเปนซงปลดกระทรวงการคลงแตงตง เปนกรรมการ คณะกรรมการพจารณาความรบผดทางแพงอาจแตงตงคณะอนกรรมการเพอปฏบตหนาทตามทมอบหมายได ในการประชมของคณะกรรมการพจารณาความรบผดทางแพงใหน าความในขอ 13 มาใชบงคบโดยอนโลม

๑๕๖ ยกเลกโดยระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยหลกเกณฑการปฏบตเกยวกบความรบผดทางละเมดของเจาหนาท (ฉบบท 2) พ.ศ. 2559

๑๘๕ รวมกฎหมายปกครอง

ขอ 22 ในกรณทมความเสยหายเกดแกเงนใหใชเปนเงนอยางเดยว

ขอ 23 ในกรณทความเสยหายมไดเกดแกเงน จะด าเนนการดงตอไปนแทนการช าระเงนกได (1) ชดใชเปนทรพยสนอยางเดยวกน โดยมสภาพ คณภาพ ปรมาณ และลกษณะเดยวกนกบทรพยสนทสญหายหรอสญหายและใชงานแทนไดเชนเดยวกบทรพยสนทสญหายหรอเสยหาย โดยท าสญญายนยอมชดใชคาสนไหมทดแทนเปนทรพยสนดงกลาว (2) ซอมแซมหรอบรณะทรพยสนทช ารดเสยหายใหคงสภาพเดม โดยท าสญญาวาจะจดการใหทรพยสนคงสภาพเหมอนเดมภายในเวลาไมเกนหกเดอน (3) การชดใชเปนทรพยสนหรอการซอมแซมหรอบรณะทรพยสนทแตกตางไปจาก (1) หรอ (2) ตองไดรบความเหนชอบจากกระทรวงการคลงกอน การชดใชคาเสยหายเปนทรพยสนหรอการซอมแซมหรอบรณะทรพยสนตามวรรคหนง ใหมการตรวจรบตามระเบยบวาดวยการพสดของทางราชการหรอของหนวยงานของรฐนน ๆ การท าสญญาตามวรรคหนงตองจดใหมผค าประกน และในกรณทเหนสมควรจะใหวางหลกประกนดวยกได

ขอ 24 ในกรณทเจาหนาทผรบผดตาย ใหรบด าเนนการตามระเบยบนดวยอนโลม เพอใหไดขอยตโดยเรวและระมดระวงอยาใหขาดอายความมรดก ในกรณท ผแตงตงเหนวาเจาหนาทตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนแกหนวยงานของรฐ ใหสงเรองใหพนกงานอยการเพอฟองผจดการมรดกหรอทายาทตอไป ในกรณของผแตงตงรวมถามความเหนแตกตางกนใหด าเนนการไปพลางกอนตามความเหนของผแตงตง ส าหรบหนวยงานของรฐทเสยหาย และถาตอมามขอยตเปนประการใดใหแกไขเปลยนแปลงการด าเนนการไปตามนน

ขอ 25 ในกรณทเจาหนาทตองรบผดและขอผอนช าระเงนคาสนไหมทดแทนไมวาจะเกดขนในขนตอนใด ใหหนวยงานของรฐทเสยหายก าหนดจ านวนเงนทขอผอนช าระนนตามความเหมาะสม โดยค านงถงรายได คาใชจายในการด ารงชพตาม

๑๘๖ รวมกฎหมายปกครอง

ฐานานรปของเจาหนาท ความรบผดชอบทบคคลนนมอยตามกฎหมาย หรอศลธรรมอนด และพฤตการณแหงกรณประกอบดวย ในการใหผอนช าระ ตองจดใหมผค าประกน และในกรณทเหนสมควรจะใหวางหลกประกนดวยกได

ขอ 26 กระทรวงการคลงอาจประกาศก าหนดหลกเกณฑเกยวกบการ ค าประกน การวางหลกประกน หนงสอผอนช าระ และสญญาค าประกนกได

ขอ 27 ในกรณทเจาหนาทตองชดใชคาสนไหมทดแทน แมปรากฏวาเจาหนาทไมสามารถช าระหนได ใหหนวยงานของรฐทเสยหายพจารณาผอนผนตามความเหมาะสมตามหลกเกณฑทกระทรวงการคลงก าหนดและตองไมด าเนนคดลมละลายแกผนน แตถาการทไมสามารถช าระหนไดนนเกดจากการประพฤตชวอยางรายแรงของเจาหนาทหรอเจาหนาทกระท าการใด ๆ อนเปนการประพฤตชวอยางรายแรงเพอใหหนวยงานของรฐไมไดรบช าระหนครบถวน ใหหนวยงานของรฐทเสยหายสงเรองใหพนกงานอยการด าเนนคดลมละลาย

ขอ 28 การประนประนอมยอมความไมวาจะเกดขนในขนตอนใดตองไดรบความเหนชอบจากกระทรวงการคลงกอน เวนแตกระทรวงการคลงจะประกาศก าหนดเปนอยางอน

ขอ 29 ในกรณตามขอ 26 ขอ 27 หรอขอ 28 ถาเกยวกบหนวยงานของรฐทเปนราชการสวนทองถน รฐวสาหกจทจดตงขนโดยพระราชบญญตหรอพระราชกฤษฎกา หรอหนวยงานอนของรฐตามกฎหมายวาดวยความรบผดทางละเมดของเจาหนาท การด าเนนการใหเปนไปตามระเบยบส าหรบหนวยงานของรฐแหงนน

หมวด 2

กรณเจาหนาทกระท าละเมดตอบคคลภายนอก

ขอ 30 ในหมวดน “หนวยงานของรฐ” หมายความวา กระทรวง ทบวง กรม หรอสวนราชการทเรยกชออยางอน และมฐานะเปนกรม และราชการสวนภมภาค แตไมรวมถงราชการสวนทองถน รฐวสาหกจ หรอหนวยงานอนของรฐ

๑๘๗ รวมกฎหมายปกครอง

ขอ 31 ในกรณทเจาหนาทท าใหเกดความเสยหายตอบคคลภายนอก ถาเจาหนาทผนนเหนวาความเสยหายเกดขนเนองในการทตนไดกระท าในการปฏบตหนาท ใหเจาหนาทผนนแจงตอผบงคบบญชาโดยไมชกชา และใหมการรายงานตามล าดบชนถงหวหนาหนวยงานของรฐแหงนน แตในกรณทเจาหนาทเปนรฐมนตรหรอกรรมการทตงขนเพอปฏบตงานในหนวยงานของรฐหรอผซงไมสงกดหนวยงานของรฐแหงใดหรอผซงไมมผบงคบบญชา ใหด าเนนการตามขอ 9(1)(2)(3) หรอ (4) และใหน าขอ 8 ถงขอ 20 มาใชบงคบโดยอนโลม

ขอ 32 ในกรณทผเสยหายยนค าขอใหหนวยงานของรฐชดใชคาสนไหมทดแทน ใหหนวยงานของรฐทเจาหนาทนนสงกด หรอกระทรวงการคลง ในกรณทเจาหนาทมไดสงกดหนวยงานใด หรอหนวยงานของรฐแหงใดแหงหนง ในกรณทความเสยหายเกดจากผลการกระท าของเจาหนาทหลายหนวยงาน รบค าขอนนและด าเนนการตามระเบยบนโดยไมชกชา ในกรณทผเสยหายยนค าขอผดหนวยงาน ใหหนวยงานผรบค าขอรบสงเรองไปยงหนวยงานของรฐทเหนวาเปนหนวยงานของรฐทจะตองรบผดชอบพจารณาตอไปและใหแจงใหผยนค าขอทราบ กรณดงกลาวนใหถอวาหนวยงานของรฐไดรบค าขอใหชดใชคาสนไหมทดแทนนบแตวนทไดรบค าขอทสงมานน

ขอ 33 เมอไดรบค าขอตามขอ 32 และหนวยงานของรฐทไดรบค าขอไวเหนวาเปนเรองทเกยวกบตน ใหแตงตงคณะกรรมการเพอด าเนนการตอไปโดยไมชกชา

ขอ 34 ในกรณทตองชดใชคาสนไหมทดแทนใหแกผทยนค าขอ ใหหนวยงานของรฐทตองชดใชคาสนไหมทดแทนปฏบตตามทกระทรวงการคลงก าหนด ใหคดดอกเบยตามอตราดอกเบยผดนดช าระนบแตวนกระท าละเมดในจ านวนเงนทตองชดใชคาสนไหมทดแทนใหแกผยนค าขอจนถงวนช าระคาสนไหมทดแทน

ขอ 35 ในกรณทผ เสยหายฟองคดตอศาล ใหผมอ านาจแตงต งคณะกรรมการโดยไมชกชา เวนแตจะไดมการตงคณะกรรมการดงกลาวไวแลว และใหประสานงานกบส านกงานอยการสงสดเพอเตรยมการตอสคดตอไป พรอมทงรายงานใหกระทรวงการคลงทราบและปฏบตตามทไดรบค าแนะน าจากกระทรวงการคลง

๑๘๘ รวมกฎหมายปกครอง

ขอ 36 ถาผแตงตงเหนวาความเสยหายเกดจากเจาหนาทมไดกระท าในการปฏบตหนาทหรอเมอไดฟงความเหนของคณะกรรมการหรอไดรบทราบผลการพจารณาของกระทรวงการคลงแลว เหนวาความเสยหายเกดจากเจาหนาทมไดกระท าในการปฏบตหนาท ใหเรยกเจาหนาทผนนเขามาเปนคความในคดดวย

ขอ 37 ถาผลการพจารณาของผแตงตงยตเปนทสดวา ความเสยหายเกดจากเจาหนาทไดกระท าการปฏบตหนาท จะตองไมมการเรยกเจาหนาทเขามาเปนคความในคด แตถาผเสยหายไดฟองเจาหนาทตอศาลกอนแลวหรอมการเรยกเจาหนาทเขามาเปนคความในคดกอนแลว ใหผแตงตงแจงผลการพจารณาใหพนกงานอยการเพอแถลงตอศาล เพอใหเจาหนาทมโอกาสพนจากการเปนคความในคดและขอใหพนกงานอยการชวยเหลอทางคดแกเจาหนาทในระหวางนนดวย

ขอ 38 ในกรณหนวยงานของรฐตองรบผดตอบคคลภายนอกในความเสยหายทเกดขนจากการปฏบตหนาทของเจาหนาทนน ความรบผดของเจาหนาทจะมหรอไม และเพยงใด เปนกรณทหนวยงานของรฐจะพจารณาไลเบยเอาจากเจาหนาทในภายหลง ซงคณะกรรมการผแตงตง และกระทรวงการคลง แลวแตกรณ ตองพจารณาดวยวาจะมการไลเบยหรอไม หรอจะไลเบยใหชดใชเพยงใด และใหน าขอ 22 ถงขอ 29 มาใชบงคบการชดใชคาสนไหมทดแทนทหนวยงานของรฐไดใชใหแกผเสยหายโดยอนโลม

ประกาศกระทรวงการคลง เรอง หลกเกณฑการปฏบตเกยวกบการผอนช าระหนของเจาหนาท

โดยทพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. ๒๕๓๙ และระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยหลกเกณฑการปฏบตเกยวกบความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. ๒๕๓๙ มเจตนารมณเพอคมครองการปฏบตหนาท ของเจาหนาทของรฐใหไดรบความเปนธรรมตามสมควรและเพ อใหหนวยงานของรฐ

ประกาศ ณ วนท 5 พฤศจกายน พ.ศ. 2539 นายบรรหาร ศลปะอาชา

นายกรฐมนตร

๑๘๙ รวมกฎหมายปกครอง

มหลกเกณฑการพจารณาในเรองการผอนผนใหชดใชคาสนไหมทดแทนทเปนธรรม และเปนแนวทางเดยวกน อาศยขอก าหนดตามระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยหลกเกณฑการปฏบตเกยวกบความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. ๒๕๓๙ ขอ ๒๗ และขอ ๒๘ กระทรวงการคลงจงก าหนดหลกเกณฑการปฏบตเกยวกบการผอนช าระหนของ เจาหนาทไว ดงตอไปน

ขอ ๑ ในประกาศน “หนวยงานของรฐ” หมายความวา กระทรวง ทบวง กรมหรอสวนราชการทเรยกชออยางอนซงมฐานะเปนกรมและราชการสวนภมภาค แตไมรวมถงราชการสวนทองถน รฐวสาหกจหรอหนวยงานอนของรฐ “วงเงนทผอนช าระ” หมายความวา จ านวนเงนทตองรบผด รวมทงดอกเบยคาฤชาธรรมเนยมและคาใชจายในการด าเนนคด (ถาม) “พนจากราชการ” หมายความวา การออกจากราชการทกกรณ รวมถง การเกษยณอายดวย

ขอ ๒ การอนมตใหผอนช าระตามหลกเกณฑทก าหนดไวในประกาศน ตองมใชกรณทเกดจากการทจรตของเจาหนาท และเปนกรณทขอผอนช าระเตมจ านวน ทตองรบผด รวมทงดอกเบย คาฤชาธรรมเนยมและคาใชจายในการด าเนนคด (ถาม)

ขอ ๓ เมอเจาหนาทผตองรบผดเสนอขอผอนช าระ ใหหนวยงานของรฐ ปฏบตดงตอไปน (๓.๑) ตรวจสอบสถานภาพปจจบน ณ วนเสนอขอผอนช าระเกยวกบรายไดคาใชจายและทรพยสนทงของเจาหนาทผตองรบผดและคสมรส โดยมหลกฐาน เปนลายลกษณอกษรจากเจาหนาทผตองรบผดหรอหนวยงานเจาของขอมล และแตกรณ เพอประกอบการพจารณา (๓.๒) ใหหนวยงานของรฐพจารณาผอนผนและก าหนดจ านวนเงนทตอง ผอนช าระเปนรายเดอนตามความเหมาะสม โดยค านงถงรายได คาใชจายในการด ารงชพ ตามฐานานรป ความรบผดชอบทเจาหนาทผตองรบผดผนนมอยตามกฎหมายหรอ ศลธรรมอนดและพฤตการณแหงกรณประกอบดวย ภายใตเงอนไขดงน

๑๙๐ รวมกฎหมายปกครอง

(๓.๒.๑) กรณผอนช าระภายในก าหนดเวลา ๑ ปโดยไมจ ากด วงเงนทผอนช าระ (๓.๒.๒) กรณวงเงนทผอนช าระไมเกน ๕๐๐,๐๐๐ บาท ใหผอนช าระเปนรายเดอน ในอตราเดอนละไมต ากวารอยละ ๒๐ ของเงนเดอน ภายในก าหนด เวลาไมเกน ๕ ป (๓.๒.๓) กรณวงเงนทขอผอนช าระเกนกวา ๕๐๐,๐๐๐ บาท ใหผอนช าระเปนรายเดอน ในอตราเดอนละไมต ากวารอยละ ๒๐ ของเงนเดอน ภายในก าหนดเวลาไมเกน ๑๐ ป ทงน ก าหนดระยะเวลาการผอนช าระตองสนสดกอนเจาหน าทผตอง รบผดพนจากราชการ

ขอ ๔ ใหเจาหนาทผตองรบผดจดหาบคคล นตบคคลหรอทรพยสนค าประกนการผอนช าระดวย

ขอ ๕ เมอหวหนาหนวยงานของรฐหรอกระทรวงการคลงอนมตใหผอนช าระแลวใหเจาหนาทผตองรบผดท าหนงสอรบสภาพหน สญญาผอนช าระและสญญา ค าประกนตามแบบทกระทรวงการคลงก าหนดทายประกาศน แลวจดสงส าเนาใหกระทรวงการคลง ๑ ชด เมอไดรบช าระเงนในเดอนใดและน าสงคลงเปนรายไดแผนดนหรอน าสงเขาบญชอนตามหลกการบญชแลว ใหแจงเลขทใบน าสง เลขทคลงรบ วน เดอน ป และจ านวนเงนไปใหกรมบญชกลางทราบโดยตรง หากบคคลดงกลาวผดนดเดอนใดเดอนหนงหรอบดพลวหรอประวงเวลาช าระหน ใหด าเนนการตามกฎหมายตอไป

ขอ ๖ ใหคดดอกเบยระหวางการผอนช าระในอตรารอยละ ๗.๕ ตอป นบแตวนครบก าหนดทหนวยงานของรฐเรยกใหชดใชจนกวาจะช าระเสรจ โดยใหถอจ านวนเงนท ผอนช าระในแตละเดอนเปนการช าระดอกเบยรายเดอนท เกดขนกอน สวนทเหลอใหถอเปนการผอนช าระเงนตนทคางอย เวนแตผอนช าระภายในก าหนดเวลา ๑ ป ทางราชการผอนผนไมคดดอกเบยระหวางการผอนช าระ

ขอ ๗ กรณเจาหนาทผตองรบผดขอผอนช าระเตมจ านวนตามค าฟองในระหวางการด าเนนกระบวนพจารณาในศาล ไมวาจะอยในศาลชนใด ใหหนวยงานของรฐด าเนนการตามหลกเกณฑในขอ ๑ ถงขอ ๖ โดยอนโลมและใหเจาหนาทผตองรบผดรบภาระคาใชจายในชนศาลทงหมดแทนสวนราชการ

๑๙๑ รวมกฎหมายปกครอง

ขอ ๘ หากเจาหนาทผตองรบผดพนจากราชการระหวางการผอนช าระ ขอตกลงเรองการผอนช าระเปนอนยต ใหหนวยงานของรฐเรยกใหเจาหนาทผตองรบผด ชดใชเงนทคางช าระอยทงหมดทนท

ขอ ๙ หนวยงานของรฐแหงใดไมสามารถปฏบตตามหลกเกณฑนได ใหขอท าความตกลงกบกระทรวงการคลง

ขอ ๑๐ บรรดาค าสงหรอหลกเกณฑใดซงก าหนดไวแลวในประกาศน หรอซงขดหรอแยงกบประกาศน ใหใชประกาศนแทน

ขอ ๑๑ ประกาศนใหใชบงคบส าหรบค าเสนอขอผอนช าระทหนวยงานของรฐไดรบตงแตวนท ๑ ตลาคม ๒๕๔๕ เปนตนไป

ประกาศ ณ วนท ๑๙ กนยายน พ.ศ. ๒๕๔๕ สมใจนก เองตระกล

ปลดกระทรวงการคลง

ประกาศกระทรวงการคลง

เรอง ความรบผดทางละเมดของเจาหนาททไมตองรายงาน ใหกระทรวงการคลงตรวจสอบ

โดยทเปนการสมควรยกเลกประกาศกระทรวงการคลง เรอง ความรบผดทางละเมดของเจาหนาททไมตองรายงานใหกระทรวงการคลงตรวจสอบ ฉบบลงวนท ๑๐ พฤษภาคม ๒๕๔๘ และเพอเปนการลดขนตอนวธปฏบตและใหการพจารณาผลการสอบขอเทจจรงความรบผดทางละเมด การชดใชคาสนไหมทดแทนเสรจสนไปโดยเรวและมประสทธภาพมากยงขน อาศยอ านาจตามความในขอ ๑๗ วรรคสอง แหงระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยหลกเกณฑการปฏบตเกยวกบความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. ๒๕๓๙ กระทรวงการคลงจงยกเลกประกาศกระทรวงการคลง เรอง ความรบผดทางละเมดของเจาหนาททไมตองรายงานใหกระทรวงการคลงตรวจสอบ ฉบบลงวนท ๑๐ พฤษภาคม ๒๕๔๘ และใหใชขอความตามประกาศนแทน

๑๙๒ รวมกฎหมายปกครอง

๑. ความเสยหายเกดขนกบทรพยสนของหนวยงานของรฐจากสาเหตทวไป (เชน อบตเหต เพลงไหม ทรพยสนเสยหายหรอสญหาย เปนตน) ซงมไดมสาเหตจากการทจรต เงนขาดบญชหรอการไมปฏบตตามกฎหมาย กฎ ระเบยบ มตคณะรฐมนตรหรอขอบงคบตาง ๆ หนวยงานของรฐไมตองสงเรองใหกระทรวงการคลงตรวจสอบ ดงน ๑.๑ ส าหรบสวนราชการ คาเสยหายครงละไมเกน ๕๐๐,๐๐๐ บาท ๑.๒ ส าหรบราชการสวนทองถน รฐวสาหกจและหนวยงานอนของรฐ คาเสยหายครงละไมเกน ๑,๐๐๐,๐๐๐ บาท ๑.๓ ความเสยหายทมจ านวนเกนกวาขอ ๑.๑ และ ๑.๒ และหนวยงานของรฐพจารณาแลวเหนวาผตองรบผดตองชดใชคาเสยหายตงแตรอยละ ๗๕ ของคาเสยหายทงหมด ๒. ความเสยหายเกดขนแกหนวยงานของรฐซงมสาเหตจากการทจรต หรอมสาเหตมาจากการทเงนขาดบญช หรอการไมปฏบตตามกฎหมาย กฎ ระเบยบ มตคณะรฐมนตรหรอขอบงคบตาง ๆ (เชน การไมปฏบตตามกฎหมายวาดวยวธการงบประมาณหรอระเบยบทเกยวของกบการเงนการคลง การจดซอจดจางไมปฏบตตามระเบยบฯ วาดวยการพสดหรอฝาฝนมตคณะรฐมนตร เปนตน) หนวยงานของรฐไมตองสงเรองใหกระทรวงการคลง ดงน ๒.๑ ส าหรบสวนราชการ คาเสยหายครงละไมเกน ๒๐๐,๐๐๐ บาท ๒.๒ ส าหรบราชการสวนทองถน รฐวสาหกจและหนวยงานอนของรฐ คาเสยหายครงละไมเกน ๔๐๐,๐๐๐ บาท ๒.๓ ความเสยหายทมจ านวนเกนกวาขอ ๒.๑ และ ๒.๒ และหนวยงานของรฐไดพจารณา ดงน ๒.๓.๑ ความเสยหายซ งมสาเหตจากการทจรตและหนวยงานของรฐไดพจารณาใหผทจรตรบผดชดใชเตมจ านวนความเสยหายและพจารณาใหผเกยวของซงกระท าโดยจงใจหรอประมาทเลนเลออยางรายแรง จนเปนโอกาสหรอชองทางใหเกดการทจรต ชดใชคาเสยหายเตมจ านวนความเสยหายตามพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. ๒๕๓๙ แลว ๒.๓.๒ ความเสยหายซงมสาเหตจากการทเงนขาดบญชหรอการไมปฏบตตามกฎหมาย กฎ ระเบยบ มตคณะรฐมนตรหรอขอบงคบตาง ๆ

๑๙๓ รวมกฎหมายปกครอง

และตองมไดเกดจากการทจรตและหนวยงานของรฐไดพจารณาใหผกระท าโดยจงใจหรอประมาทเลนเลออยางรายแรงชดใชคาเสยหายเตมจ านวนความเสยหายตามพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. ๒๕๓๙ แลว ความเสยหายทหนวยงานของรฐไมตองสงส านวนใหกระทรวงการคลงตรวจสอบตามนยดงกลาวขางตน หนวยงานของรฐจะตองรายงานความเสยหายทเกดขน ตามแบบทกระทรวงการคลงก าหนดไปใหกระทรวงการคลงทราบทกระยะ ๓ เดอน ทงน ใหมผลใชบงคบนบตงแตวนทประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป

ประกาศกระทรวงการคลง เรอง หลกเกณฑการชดใชคาสนไหมทดแทน

กรณเจาหนาทของรฐกระท าละเมดตอบคคลภายนอก

โดยทเปนการสมควรยกเลกประกาศกระทรวงการคลง เรอง หลกเกณฑการชดใชคาสนไหมทดแทนกรณเจาหนาทของรฐกระท าละเมดตอบคคลภายนอก ฉบบลงวนท ๒๗ กนยายน ๒๕๔๕ และเพอเปนการลดขนตอนวธปฏบตเพอใหการพจารณาชดใชคาสนไหมทดแทนกรณเจาหนาทของรฐกระท าละเมดตอบคคลภายนอกด าเนนการไปดวยความรวดเรวและมประสทธภาพมากยงขน อาศยอ านาจตามความในขอ ๓๔ วรรคหนง แหงระเบยบส านกนายกรฐมนตร วาดวยหลกเกณฑการปฏบตเกยวกบความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. ๒๕๓๙ กระทรวงการคลงจงยกเลกประกาศกระทรวงการคลง เรอง หลกเกณฑการชดใชคาสนไหมทดแทนกรณเจาหนาทของรฐกระท าละเมดตอบคคลภายนอก ฉบบลงวนท ๒๗ กนยายน ๒๕๔๕ และใหใชขอความตามประกาศนแทน

ประกาศ ณ วนท 31 มนาคม พ.ศ. 2552 วสทธ ศรสพรรณ

รองปลดกระทรวงการคลง หวหนากลมภารกจดานรายจายและหนสน

๑๙๔ รวมกฎหมายปกครอง

ขอ ๑ ในประกาศน “หนวยงานของรฐ” หมายความวา กระทรวง ทบวง กรม หรอสวนราชการทเรยกชออยางอนและมฐานะเปนกรม และราชการสวนภมภาค แตไมรวมถงราชการสวนทองถน รฐวสาหกจ หรอหนวยงานอนของรฐ “ผเสยหาย” หมายความวา บคคลธรรมดา หรอนตบคคล ทไดรบความเสยหายจากการกระท าละเมดของเจาหนาทของรฐ

ขอ ๒ ในกรณทผเสยหาย ทายาท หรอผจดการมรดกของผเสยหาย แลวแตกรณ ยนค าขอใหหนวยงานของรฐชดใชคาสนไหมทดแทน เนองจากเจาหนาทของรฐนนไดกระท าในการปฏบตหนาทอนเปนการละเมดตอผเสยหาย เมอหนวยงาน ของรฐผ รบค าขอไดด า เนนการตามขนตอนในหมวด ๒ แหงระเบยบส านกนายกรฐมนตร วาดวยหลกเกณฑการปฏบตเกยวกบความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. ๒๕๓๙ แลว หากเหนวาเปนกรณทหนวยงานของรฐตองชดใชคาสนไหมทดแทนใหแกผยนค าขอ การชดใชคาสนไหมทดแทนจะพงใชไดโดยสถานใด เพยงใด ใหหนวยงานของรฐพจารณาก าหนดชดใชคาสนไหมทดแทนเพอความเสยหายหรอสญหายแกทรพยสน แกรางกายหรอชวต ตามหลกเกณฑทก าหนดตามขอ ๓ หรอ ขอ ๔ แลวแตกรณ

ขอ ๓ คาสนไหมทดแทนเพอความเสยหายหรอสญหายแกทรพยสน ถาเปนความเสยหายเกดแกเงน ใหใชเปนเงนตามจ านวนความเสยหายทเกดขน ถาเปนความเสยหายเกดแกทรพยสนอน ใหใชราคาสทธหลงหกคาเสอมราคาแลว หรอใช คาซอมเพอใหทรพยสนนนกลบคนสสภาพเดม โดยมหลกฐาน เชน ภาพถายของทรพยสนทเสยหาย คาซอมตามใบเสรจรบเงนของบรษท หางหรอรานทท าการซอม และใบก ากบภาษ เปนตน ใหคณะกรรมการสอบขอเทจจรงความรบผดทางละเมดมหนาทในการพจารณาก าหนดจ านวนเงนคาสนไหมทดแทนเพอความเสยหายหรอสญหายแกทรพยสนตามวรรคหนง ตามความเหมาะสมและความเปนธรรม แลวน าเสนอใหหวหนาหนวยงานของรฐผแตงตงพจารณาสงการตอไป

๑๙๕ รวมกฎหมายปกครอง

การค านวณคาเสอมราคาทรพยสนเพอใหไดราคาทรพยสนสทธตามวรรคหนง ใหเปนไปตามหลกเกณฑการค านวณคาเสอมราคาทรพยสนทกระทรวงการคลงก าหนดในการเรยกใหผตองรบผดทางละเมดชดใชคาเสยหายใหแกทางราชการ โดยอนโลม

ขอ ๔ คาสนไหมทดแทนเพอความเสยหายแกรางกายหรอชวต ไดแก (๑) คาใชจายทผเสยหายตองเสยไปเปนคารกษาพยาบาล ใหชดใชเทาทจายจรงตามความจ าเปน ไมเกน ๕๐,๐๐๐ บาท ตอผเสยหายหนงราย โดยมใบเสรจรบเงนของสถานพยาบาลมาแสดงเปนหลกฐาน

(๒) คาขาดประโยชนท ามาหาไดในระหวางเจบปวย ก. กรณผเสยหายทมรายไดไมแนนอนหรอไมมรายไดประจ า

หากระหวางเจบปวยตองขาดประโยชนการท ามาหาไดไป ใหชดใชความเสยหายตามชวงเวลาทผเสยหายไมสามารถไปท างานได โดยค านวณตามอตราคาจางขนต ารายวนตามกฎหมายวาดวยการคมครองแรงงาน ตามเขตจงหวดซงเปนภมล าเนาของผเสยหาย ณ วนทไดรบความเสยหาย ไมเกนวนละ ๓๐๐ บาท ตามจ านวนวนทแพทยรบรองใหหยดรกษาตว แตไมเกน 60 วน ตอผเสยหายหนงราย

ข. กรณผเสยหายทมรายไดประจ า หากระหวางเจบปวยไมสามารถไปท างานไดและไมไดรบคาจางหรอคาตอบแทนจากนายจาง ใหชดใชความเสยหายตามชวงเวลาทผเสยหายไมสามารถไปท างานได โดยค านวณตามอตราคาจางหรอคาตอบแทนทนายจางหรอหนวยงานตนสงกดจายให ณ วนทไดรบความเสยหาย ไมเกนเดอนละ 15,000 บาท ตามจ านวนวนทแพทยรบรองใหหยดรกษาตว แตไมเกน 2 เดอน ตอผเสยหายหนงราย

(๓) คาชดเชยแทนการสญเสยอวยวะหรอสญเสยสมรรถภาพในการท างานของอวยวะสวนใดสวนหนงหรอหลายสวนของรางกาย โดยมหลกฐานทางการแพทยวาผเสยหายทตองสญเสยอวยวะไปนนตกเปนผพการหรอทพพลภาพ ใหชดใชคาสนไหมทดแทนตามความส าคญของอวยวะทสญเสยไป โดยใหพจารณาวาอวยวะทสญเสยไปนนท าใหเปนอปสรรคหรอเสยความสามารถในการท างานหรอในการประกอบวชาชพหรอในการด ารงชพมากนอยเพยงใด การพจารณาวาอวยวะสวนใดมความส าคญมากนอยเพยงใด ใหเทยบเคยงกบกฎกระทรวง ก าหนดหลกเกณฑ เงอนไข

๑๙๖ รวมกฎหมายปกครอง

และอตราในการจายเงนสงเคราะห และก าหนดลกษณะของความพการทพพลภาพขนาดหนกจนเปนอปสรรคส าคญย งในการประกอบอาชพหรอในการด ารงชพ พ.ศ. ๒๕๔๔ ซงออกตามพระราชบญญตสงเคราะหผประสบภยเนองจากการชวยเหลอราชการ การปฏบตงานของชาต หรอการปฏบตตามหนาทมนษยธรรม พ.ศ. ๒๕๔๓โดยอนโลม แตทงน ใหจายไดไมเกน ๑๐๐,๐๐๐ บาท ตอผเสยหายหนงราย

(๔) คาปลงศพและคาใชจายอนจ าเปนในการจดการศพตามประเพณทางศาสนาหรอประเพณแหงทองถน ใหชดใชตามทจายจรงไมเกน ๔๐,๐๐๐ บาทตอผเสยหายทเสยชวตหนงราย

(๕) คาขาดไรอปการะ ใหพจารณาวาทายาทของผเสยหายทถงแกความตายนนตองเปนทายาทผมสทธไดรบการอปการะเลยงดจากผตายตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย โดยจายใหทายาทคนละ ๒๐,๐๐๐ บาท ตอผเสยหายทเสยชวตหนงราย

ขอ ๕ การชดใชคาสนไหมทดแทนตามขอ ๓ และขอ ๔ จะตองใหหวหนาหนวยงานของรฐเจาของงบประมาณทตองชดใชคาสนไหมทดแทนเปนผพจารณาใหความเหนชอบ ท งน การพจารณาใหความเหนชอบใหกระท าภายใน ๑๕ วน นบแตวนทไดรบรายงานผลการสอบสวน

ขอ ๖ ใหหนวยงานของรฐทไดรบค าขอใหชดใชคาสนไหมทดแทนแจงผลการพจารณาวนจฉยแกผยนค าขอทราบโดยเรว

กรณเปนทพอใจของผยนค าขอใหด าเนนการตามขอ ๗ ตอไป กรณผยนค าขอยงไมพอใจในผลการวนจฉย ผยนค าขอมสทธฟองคดตอศาลยตธรรมหรอศาลปกครอง ทมอ านาจพจารณาคดภายใน ๙๐ วน นบตงแตวนท ผยนค าขอไดรบแจงผลการวนจฉย

ขอ ๗ การเบกจายเงนเพอชดใชคาสนไหมทดแทนใหแกผยนค าขอ ใหกระท าภายใน ๗ วน นบแตวนทผยนค าขอตอบรบผลการวนจฉยตามขอ ๖

ขอ ๘ คาสนไหมทดแทนทเกนกวาจ านวนทก าหนดตามขอ ๓ และขอ ๔ หรอคาสนไหมทดแทนกรณอน อนพงมนอกเหนอจากประกาศน ใหหนวยงานของรฐขอท าความตกลงกบกระทรวงการคลงเปนรายกรณ

๑๙๗ รวมกฎหมายปกครอง

ขอ ๙ ประกาศนใหมผลใชบงคบตงแตวนถดจากประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป

ประกาศ ณ วนท ๓ ตลาคม พ.ศ. ๒๕๕๔ สภา ปยะจตต

รองปลดกระทรวงการคลง หวหนากลมภารกจรายจายและหนสน

๑๙๘ รวมกฎหมายปกครอง

พระราชบญญต ขอมลขาวสารของราชการ

พ.ศ. ๒๕๔๐

ภมพลอดลยเดช ป.ร. ใหไว ณ วนท ๒ กนยายน พ.ศ. ๒๕๔๐

เปนปท ๕๒ ในรชกาลปจจบน พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช มพระบรมราชโองการ

โปรดเกลาฯ ใหประกาศวา โดยทเปนการสมควรใหมกฎหมายวาดวยขอมลขาวสารของราชการ จงทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหตราพระราชบญญตขนไวโดยค าแนะน า

และยนยอมของรฐสภา ดงตอไปน

มาตรา ๑ พระราชบญญตนเรยกวา “พระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐”

มาตรา ๒๑๕๗ พระราชบญญตนใหใชบงคบเมอพนก าหนดเกาสบวนนบแตวนประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป

มาตรา ๓ บรรดากฎหมาย กฎ ระเบยบ และขอบงคบอน ในสวนทบญญตไวแลวในพระราชบญญตน หรอซงขดหรอแยงกบบทแหงพระราชบญญตนใหใชพระราชบญญตนแทน

๑๕๗ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๑๔/ตอนท ๔๖ ก/หนา ๑/๑๐ กนยายน ๒๕๔๐

๑๙๙ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๔ ในพระราชบญญตน “ขอมลขาวสาร” หมายความวา สงทสอความหมายใหร เรองราว

ขอเทจจรง ขอมล หรอสงใด ๆ ไมวาการสอความหมายนนจะท าไดโดยสภาพของสงนนเองหรอโดยผานวธการใด ๆ และไมวาจะไดจดท าไวในรปของเอกสาร แฟม รายงาน หนงสอ แผนผง แผนท ภาพวาด ภาพถาย ฟลม การบนทกภาพหรอเสยง การบนทกโดยเครองคอมพวเตอร หรอวธอนใดทท าใหสงทบนทกไวปรากฏได

“ขอมลขาวสารของราชการ” หมายความวา ขอมลขาวสารทอยในความครอบครองหรอควบคมดแลของหนวยงานของรฐ ไมวาจะเปนขอมลขาวสารเกยวกบการด าเนนงานของรฐหรอขอมลขาวสารเกยวกบเอกชน

“หนวยงานของรฐ” หมายความวา ราชการสวนกลาง ราชการสวนภมภาค ราชการสวนทองถน รฐวสาหกจ สวนราชการสงกดรฐสภา ศาลเฉพาะในสวนทไมเกยวกบการพจารณาพพากษาคด องคกรควบคมการประกอบวชาชพ หนวยงานอสระของรฐและหนวยงานอนตามทก าหนดในกฎกระทรวง

“เจาหนาทของรฐ” หมายความวา ผซงปฏบตงานใหแกหนวยงานของรฐ “ขอมลขาวสารสวนบคคล” หมายความวา ขอมลขาวสารเกยวกบสง

เฉพาะตวของบคคล เชน การศกษา ฐานะการเงน ประวตสขภาพ ประวตอาชญากรรม หรอประวตการท างาน บรรดาทมชอของผนนหรอมเลขหมาย รหส หรอสงบอกลกษณะอนทท าใหรตวผนนได เชน ลายพมพนวมอ แผนบนทกลกษณะเสยงของคนหรอรปถาย และใหหมายความรวมถงขอมลขาวสารเกยวกบสงเฉพาะตวของผทถงแกกรรมแลวดวย

“คณะกรรมการ” หมายความวา คณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ

“คนตางดาว” หมายความวา บคคลธรรมดาทไมมสญชาตไทยและไมมถนทอยในประเทศไทยและนตบคคลดงตอไปน

(๑) บรษทหรอหางหนสวนทมทนเกนกงหนงเปนของคนตางดาว ใบหนชนดออกใหแกผถอใหถอวาใบหนนนคนตางดาวเปนผถอ

(๒) สมาคมทมสมาชกเกนกงหนงเปนคนตางดาว (๓) สมาคมหรอมลนธทมวตถประสงคเพอประโยชนของคนตางดาว (๔) นตบคคลตาม (๑) (๒) (๓) หรอนตบคคลอนใดทมผจดการหรอ

กรรมการเกนกงหนงเปนคนตางดาว

๒๐๐ รวมกฎหมายปกครอง

นตบคคลตามวรรคหนง ถาเขาไปเปนผจดการหรอกรรมการ สมาชก หรอมทนในนตบคคลอน ใหถอวาผจดการหรอกรรมการ หรอสมาชก หรอเจาของทนดงกลาวเปนคนตางดาว

มาตรา ๕ ใหนายกรฐมนตรรกษาการตามพระราชบญญตน และมอ านาจออกกฎกระทรวงเพอปฏบตตามพระราชบญญตน

กฎกระทรวงนน เมอประกาศในราชกจจานเบกษาแลวใหใชบงคบได

มาตรา ๖ ใหจดตงส านกงานคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการขนในส านกงานปลดส านกนายกรฐมนตร มหนาทปฏบตงานเกยวกบงานวชาการและธรการใหแกคณะกรรมการและคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสาร ประสานงานกบหนวยงานของรฐ และใหค าปรกษาแกเอกชนเกยวกบการปฏบตตามพระราชบญญตน

หมวด ๑

การเปดเผยขอมลขาวสาร

มาตรา ๗ หนวยงานของรฐตองสงขอมลขาวสารของราชการอยางนอยดงตอไปนลงพมพในราชกจจานเบกษา

(๑) โครงสรางและการจดองคกรในการด าเนนงาน (๒) สรปอ านาจหนาททส าคญและวธการด าเนนงาน (๓) สถานทตดตอเพอขอรบขอมลขาวสารหรอค าแนะน าในการตดตอกบ

หนวยงานของรฐ (๔) กฎ มตคณะรฐมนตร ขอบงคบ ค าสง หนงสอเวยน ระเบยบ แบบ

แผน นโยบาย หรอการตความ ทงน เฉพาะทจดใหมขนโดยมสภาพอยางกฎ เพอใหมผลเปนการทวไปตอเอกชนทเกยวของ

(๕) ขอมลขาวสารอนตามทคณะกรรมการก าหนด ขอมลขาวสารใดทไดมการจดพมพเพอใหแพรหลายตามจ านวนพอสมควร

แลว ถามการลงพมพในราชกจจานเบกษาโดยอางอ งถงสงพมพนนกใหถอวาเปนการปฏบตตามบทบญญตวรรคหนงแลว

ใหหนวยงานของรฐรวบรวมและจดใหมขอมลขาวสารตามวรรคหนงไวเผยแพรเพอขายหรอจ าหนายจายแจก ณ ทท าการของหนวยงานของรฐแหงนนตามทเหนสมควร

๒๐๑ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๘ ขอมลขาวสารทตองลงพมพตามมาตรา ๗ (๔) ถายงไมไดลงพมพในราชกจจานเบกษา จะน ามาใชบงคบในทางทไมเปนคณแกผใดไมได เวนแตผนนจะไดรถงขอมลขาวสารนนตามความเปนจรงมากอนแลวเปนเวลาพอสมควร

มาตรา ๙ ภายใตบงคบมาตรา ๑๔ และมาตรา ๑๕ หนวยงานของรฐตองจดใหมขอมลขาวสารของราชการอยางนอยดงตอไปนไวใหประชาชนเขาตรวจดได ทงน ตามหลกเกณฑและวธการทคณะกรรมการก าหนด

(๑) ผลการพจารณาหรอค าวนจฉยทมผลโดยตรงตอเอกชน รวมทงความเหนแยงและค าสงทเกยวของในการพจารณาวนจฉยดงกลาว

(๒) นโยบายหรอการตความทไมเขาขายตองลงพมพในราชกจจานเบกษาตามมาตรา ๗ (๔)

(๓) แผนงาน โครงการ และงบประมาณรายจายประจ าปของปทก าลงด าเนนการ

(๔) คมอหรอค าสงเกยวกบวธปฏบตงานของเจาหนาทของรฐซงมผลกระทบถงสทธหนาทของเอกชน

(๕) สงพมพทไดมการอางองถงตามมาตรา ๗ วรรคสอง (๖) สญญาสมปทาน สญญาทมลกษณะเปนการผกขาดตดตอนหรอ

สญญารวมทนกบเอกชนในการจดท าบรการสาธารณะ (๗) มตคณะรฐมนตร หรอมตคณะกรรมการทแตงตงโดยกฎหมาย หรอ

โดยมตคณะรฐมนตร ทงน ใหระบรายชอรายงานทางวชาการ รายงานขอเทจจรง หรอขอมลขาวสารทน ามาใชในการพจารณาไวดวย

(๘) ขอมลขาวสารอนตามทคณะกรรมการก าหนด ขอมลขาวสารทจดใหประชาชนเขาตรวจดไดตามวรรคหนง ถามสวนท

ตองหามมใหเปดเผยตามมาตรา ๑๔ หรอมาตรา ๑๕ อยดวย ใหลบหรอตดทอนหรอท าโดยประการอนใดทไมเปนการเปดเผยขอมลขาวสารสวนนน

บคคลไมวาจะมสวนไดเสยเกยวของหรอไมกตาม ยอมมสทธเขาตรวจด ขอส าเนาหรอขอส าเนาทมค ารบรองถกตองของขอมลขาวสารตามวรรคหนงได ในกรณทสมควรหนวยงานของรฐโดยความเหนชอบของคณะกรรมการ จะวางหลกเกณฑเรยกคาธรรมเนยมในการนนก ได ในการน ใหค านงถงการชวยเหลอผมรายไดนอยประกอบดวย ทงน เวนแตจะมกฎหมายเฉพาะบญญตไวเปนอยางอน

๒๐๒ รวมกฎหมายปกครอง

คนตางดาวจะมสทธตามมาตรานเพยงใดใหเปนไปตามทก าหนดโดยกฎกระทรวง

มาตรา ๑๐ บทบญญตมาตรา ๗ และมาตรา ๙ ไมกระทบถงขอมลขาวสารของราชการทมกฎหมายเฉพาะก าหนดใหมการเผยแพรหรอเปดเผย ดวยวธการอยางอน

มาตรา ๑๑ นอกจากขอมลขาวสารของราชการทลงพมพในราชกจจานเบกษาแลวหรอทจดไวใหประชาชนเขาตรวจดไดแลวหรอทมการจดใหประชาชนไดคนควาตามมาตรา ๒๖ แลว ถาบคคลใดขอขอมลขาวสารอนใดของราชการและค าขอของผนนระบขอมลขาวสารทตองการในลกษณะทอาจเขาใจไดตามควร ใหหนวยงานของรฐผรบผดชอบจดหาขอมลขาวสารนนใหแกผขอภายในเวลาอนสมควร เวนแตผนนขอจ านวนมากหรอบอยครงโดยไมมเหตผลอนสมควร

ขอมลขาวสารของราชการใดมสภาพทอาจบบสลายงาย หนวยงานของรฐจะขอขยายเวลาในการจดหาใหหรอจะจดท าส าเนาใหในสภาพอยางหนงอยางใดเพอมใหเกดความเสยหายแกขอมลขาวสารนนกได

ขอมลขาวสารของราชการทหนวยงานของรฐจดหาใหตามวรรคหนงตองเปนขอมลขาวสารทมอยแลวในสภาพทพรอมจะใหได มใชเปนการตองไปจดท า วเคราะห จ าแนก รวบรวม หรอจดใหมขนใหม เวนแตเปนการแปรสภาพเปนเอกสารจากขอมลขาวสารทบนทกไวในระบบการบนทกภาพหรอเสยง ระบบคอมพวเตอร หรอระบบอนใด ทงน ตามทคณะกรรมการก าหนด แตถาหนวยงานของรฐเหนวากรณทขอนนมใชการแสวงหาผลประโยชนทางการคา และเปนเรองทจ าเปนเพอปกปองสทธเสรภาพส าหรบผนนหรอเปนเรองทจะเปนประโยชนแกสาธารณะ หนวยงานของรฐจะจดหาขอมลขาวสารนนใหกได

บทบญญตวรรคสามไมเปนการหามหนวยงานของรฐทจะจดใหมขอมลขาวสารของราชการใดขนใหมใหแกผรองขอหากเปนการสอดคลองดวยอ านาจหนาทตามปกตของหนวยงานของรฐนนอยแลว

ใหน าความในมาตรา ๙ วรรคสอง วรรคสาม และวรรคส มาใชบงคบแกการจดหาขอมลขาวสารใหตามมาตราน โดยอนโลม

มาตรา ๑๒ ในกรณทมผยนค าขอขอมลขาวสารของราชการตามมาตรา ๑๑ แมวาขอมลขาวสารทขอจะอยในความควบคมดแลของหนวยงานสวนกลางหรอสวนสาขาของหนวยงานแหงนน หรอจะอยในความควบคมดแลของหนวยงานของรฐแหงอน

๒๐๓ รวมกฎหมายปกครอง

กตาม ใหหนวยงานของรฐทรบค าขอใหค าแนะน าเพอไปยนค าขอตอหนวยงานของรฐทควบคมดแลขอมลขาวสารนนโดยไมชกชา

ถาหนวยงานของรฐผรบค าขอเหนวาขอมลขาวสารทมค าขอเปนขอมลขาวสารทจดท าโดยหนวยงานของรฐแหงอน และไดระบหามการเปดเผยไวตามระเบยบทก าหนดตามมาตรา ๑๖ ใหสงค าขอนนใหหนวยงานของรฐผจดท าขอมลขาวสารนนพจารณาเพอมค าสงตอไป

มาตรา ๑๓ ผใดเหนวาหนวยงานของรฐไมจดพมพขอมลขาวสารตามมาตรา ๗ หรอไมจดขอมลขาวสารไวใหประชาชนตรวจดไดตามมาตรา ๙ หรอไมจดหาขอมลขาวสารใหแกตนตามมาตรา ๑๑ หรอฝาฝนหรอไมปฏบตตามพระราชบญญตน หรอปฏบตหนาทลาชา หรอเหนวาตนไมไดรบความสะดวกโดยไมมเหตอนสมควร ผนนมสทธรองเรยนตอคณะกรรมการ เวนแตเปนเรองเกยวกบการมค าสงมใหเปดเผยขอมลขาวสารตามมาตรา ๑๕ หรอค าสงไมรบฟงค าคดคานตามมาตรา ๑๗ หรอค าสงไมแกไขเปลยนแปลงหรอลบขอมลขาวสารสวนบคคลตามมาตรา ๒๕

ในกรณทมการรองเรยนตอคณะกรรมการตามวรรคหนง คณะกรรมการตองพจารณาใหแลวเสรจภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบค ารองเรยน ในกรณทมเหตจ าเปนใหขยายเวลาออกไปได แตตองแสดงเหตผลและรวมเวลาทงหมดแล วตองไมเกนหกสบวน

หมวด ๒ ขอมลขาวสารทไมตองเปดเผย

มาตรา ๑๔ ขอมลขาวสารของราชการทอาจกอใหเกดความเสยหายตอ

สถาบนพระมหากษตรยจะเปดเผยมได

มาตรา ๑๕ ขอมลขาวสารของราชการทมลกษณะอยางหนงอยางใดดงตอไปน หนวยงานของรฐหรอเจาหนาทของรฐอาจมค าสงมใหเปดเผยกได โดยค านงถงการปฏบตหนาทตามกฎหมายของหนวยงานของรฐ ประโยชนสาธารณะ และประโยชนของเอกชนทเกยวของประกอบกน

(๑) การเปดเผยจะกอใหเกดความเสยหายตอความมนคงของประเทศ ความสมพนธระหวางประเทศ หรอความมนคงในทางเศรษฐกจหรอการคลงของประเทศ

๒๐๔ รวมกฎหมายปกครอง

(๒) การเปดเผยจะท าใหการบงคบใชกฎหมายเสอมประสทธภาพ หรอไมอาจส าเรจตามวตถประสงคได ไมวาจะเกยวกบการฟองคด การปองกน การปราบปราม การทดสอบ การตรวจสอบ หรอการรแหลงทมาของขอมลขาวสารหรอไมกตาม

(๓) ความเหนหรอค าแนะน าภายในหนวยงานของรฐในการด าเนนการเรองหนงเรองใด แตทงนไมรวมถงรายงานทางวชาการ รายงานขอเทจจรง หรอขอมลขาวสารทน ามาใชในการท าความเหนหรอค าแนะน าภายในดงกลาว

(๔) การเปดเผยจะกอใหเกดอนตรายตอชวตหรอความปลอดภยของบคคลหนงบคคลใด

(๕) รายงานการแพทยหรอขอมลขาวสารสวนบคคลซงการเปดเผยจะเปนการรกล าสทธสวนบคคลโดยไมสมควร

(๖) ขอมลขาวสารของราชการทมกฎหมายคมครองมใหเปดเผย หรอขอมลขาวสารทมผใหมาโดยไมประสงคใหทางราชการน าไปเปดเผยตอผอน

(๗) กรณอนตามทก าหนดในพระราชกฤษฎกา ค าสงมใหเปดเผยขอมลขาวสารของราชการจะก าหนดเงอนไขอยางใดกได

แตตองระบไวดวยวาทเปดเผยไมไดเพราะเปนขอมลขาวสารประเภทใดและเพราะเหตใด และใหถอวาการมค าสงเปดเผยขอมลขาวสารของราชการเปนดลพนจ โดยเฉพาะของเจาหนาทของรฐตามล าดบสายการบงคบบญชา แตผขออาจอทธรณตอคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารไดตามทก าหนดในพระราชบญญตน

มาตรา ๑๖ เพอใหเกดความชดเจนในทางปฏบตวาขอมลขาวสารของราชการจะเปดเผยตอบคคลใดไดหรอไมภายใตเงอนไขเชนใด และสมควรมวธรกษามใหรวไหลใหหนวยงานของรฐก าหนดวธการคมครองขอมลขาวสารนน ทงน ตามระเบยบทคณะรฐมนตรก าหนดวาดวยการรกษาความลบของทางราชการ

มาตรา ๑๗ ในกรณทเจาหนาทของรฐเหนวา การเปดเผยขอมลขาวสารของราชการใดอาจกระทบถงประโยชนไดเสยของผใด ใหเจาหนาทของรฐแจงใหผนนเสนอค าคดคานภายในเวลาทก าหนด แตตองใหเวลาอนสมควรทผนนอาจเสนอค าคดคานได ซงตองไมนอยกวาสบหาวนนบแตวนทไดรบแจง

ผทไดรบแจงตามวรรคหนง หรอผททราบวาการเปดเผยขอมลขาวสารของราชการใดอาจกระทบถงประโยชนไดเสยของตน มสทธคดคานการเปดเผยขอมลขาวสารนนไดโดยท าเปนหนงสอถงเจาหนาทของรฐผรบผดชอบ

๒๐๕ รวมกฎหมายปกครอง

ในกรณทมการคดคาน เจาหนาทของรฐผรบผดชอบตองพจารณาค าคดคานและแจงผลการพจารณาใหผคดคานทราบโดยไมชกชา ในกรณทมค าสงไมรบฟงค าคดคาน เจาหนาทของรฐจะเปดเผยขอมลขาวสารนนมไดจนกวาจะลวงพนก าหนดเวลาอทธรณตามมาตรา ๑๘ หรอจนกวาคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารไดมค าวนจฉยใหเปดเผยขอมลขาวสารนนได แลวแตกรณ

มาตรา ๑๘ ในกรณทเจาหนาทของรฐมค าสงมใหเปดเผยขอมลขาวสารใดตามมาตรา ๑๔ หรอมาตรา ๑๕ หรอมค าสงไมรบฟงค าคดคานของผมประโยชนไดเสยตามมาตรา ๑๗ ผนนอาจอทธรณตอคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารภายในสบหาวนนบแตวนทไดรบแจงค าสงนน โดยยนค าอทธรณตอคณะกรรมการ

มาตรา ๑๙ การพจารณาเกยวกบขอมลขาวสารทมค าสงมใหเปดเผยนนไมวาจะเปนการพจารณาของคณะกรรมการ คณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารหรอศาลกตาม จะตองด าเนนกระบวนการพจารณาโดยมใหขอมลขาวสารนนเปดเผยแกบคคลอนใดทไมจ าเปนแกการพจารณาและในกรณทจ าเปนจะพจารณาลบหลงคกรณหรอคความฝายใดกได

มาตรา ๒๐ การเปดเผยขอมลขาวสารใดแมจะเขาขายตองมความรบผดตามกฎหมายใด ใหถอวาเจาหนาทของรฐไมตองรบผดหากเปนการกระท าโดยสจรตในกรณดงตอไปน

(๑) ขอมลขาวสารตามมาตรา ๑๕ ถาเจาหนาทของรฐไดด าเนนการโดย

ถกตองตามระเบยบตามมาตรา ๑๖ (๒) ขอมลขาวสารตามมาตรา ๑๕ ถาเจาหนาทของรฐในระดบตามท

ก าหนดในกฎกระทรวง มค าสงใหเปดเผยเปนการทวไปหรอเฉพาะแกบคคลใดเพอประโยชนอนส าคญยงกวาทเกยวกบประโยชนสาธารณะ หรอชวต รางกาย สขภาพ หรอประโยชนอนของบคคล และค าสงนนไดกระท าโดยสมควรแกเหต ในการนจะมการก าหนดขอจ ากดหรอเงอนไขในการใชขอมลขาวสารนนตามความเหมาะสมกได

การเปดเผยขอมลขาวสารตามวรรคหนงไมเปนเหตใหหนวยงานของรฐ พนจากความรบผดตามกฎหมายหากจะพงมในกรณดงกลาว

๒๐๖ รวมกฎหมายปกครอง

หมวด ๓ ขอมลขาวสารสวนบคคล

มาตรา ๒๑ เพอประโยชนแหงหมวดน “บคคล” หมายความวา บคคล

ธรรมดาทมสญชาตไทยและบคคลธรรมดาทไมมสญชาตไทยแตมถนทอยในประเทศไทย

มาตรา ๒๒ ส านกขาวกรองแหงชาต ส านกงานสภาความมนคงแหงชาต และหนวยงานของรฐแหงอนตามทก าหนดในกฎกระทรวง อาจออกระเบยบโดยความเหนชอบของคณะกรรมการ ก าหนดหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทมใหน าบทบญญตวรรคหนง (๓) ของมาตรา ๒๓ มาใชบงคบกบขอมลขาวสารสวนบคคลทอยในความควบคมดแลของหนวยงานดงกลาวกได

หนวยงานของรฐแหงอนทจะก าหนดในกฎกระทรวงตามวรรคหนงนน ตองเปนหนวยงานของรฐ ซงการเปดเผยประเภทขอมลขาวสารสวนบคคลตามมาตรา ๒๓ วรรคหนง (๓) จะเปนอปสรรครายแรงตอการด าเนนการของหนวยงานดงกลาว

มาตรา ๒๓ หนวยงานของรฐตองปฏบตเกยวกบการจดระบบขอมลขาวสารสวนบคคลดงตอไปน

(๑) ตองจดใหมระบบขอมลขาวสารสวนบคคลเพยงเทาทเกยวของและจ าเปนเพอการด าเนนงานของหนวยงานของรฐใหส าเรจตามวตถประสงคเทานน และยกเลกการจดใหมระบบดงกลาวเมอหมดความจ าเปน

(๒) พยายามเกบขอมลขาวสารโดยตรงจากเจาของขอมล โดยเฉพาะอยางยงในกรณทจะกระทบถงประโยชนไดเสยโดยตรงของบคคลนน

(๓) จดใหมการพมพในราชกจจานเบกษาและตรวจสอบแกไขใหถกตองอยเสมอเกยวกบสงดงตอไปน

(ก) ประเภทของบคคลทมการเกบขอมลไว (ข) ประเภทของระบบขอมลขาวสารสวนบคคล (ค) ลกษณะการใชขอมลตามปกต (ง) วธการขอตรวจดขอมลขาวสารของเจาของขอมล (จ) วธการขอใหแกไขเปลยนแปลงขอมล (ฉ) แหลงทมาของขอมล (๔) ตรวจสอบแกไขขอมลขาวสารสวนบคคลในความรบผดชอบใหถกตอง

อยเสมอ

๒๐๗ รวมกฎหมายปกครอง

(๕) จดระบบรกษาความปลอดภยใหแกระบบขอมลขาวสารสวนบคคลตามความเหมาะสมเพอปองกนมใหมการน าไปใชโดยไมเหมาะสมหรอเปนผลรายตอเจาของขอมล

ในกรณทเกบขอมลขาวสารโดยตรงจากเจาของขอมล หนวยงานของรฐตองแจงใหเจาของขอมลทราบลวงหนาหรอพรอมกบการขอขอมลถงวตถประสงคทจะน าขอมลมาใช ลกษณะการใชขอมลตามปกต และกรณทขอขอมลนนเปนกรณทอาจใหขอมลไดโดยความสมครใจหรอเปนกรณมกฎหมายบงคบ

หนวยงานของรฐตองแจงใหเจาของขอมลทราบในกรณมการใหจดสงขอมลขาวสารสวนบคคลไปยงทใดซงจะเปนผลใหบคคลทวไปทราบขอมลขาวสารนนได เวนแตเปนไปตามลกษณะการใชขอมลตามปกต

มาตรา ๒๔ หนวยงานของรฐจะเปดเผยขอมลขาวสารสวนบคคลทอยในความควบคมดแลของตนตอหนวยงานของรฐแหงอนหรอผอน โดยปราศจากความยนยอมเปนหนงสอของเจาของขอมลทใหไวลวงหนาหรอในขณะนนมได เวนแตเปนการเปดเผย ดงตอไปน

(๑) ตอเจาหนาทของรฐในหนวยงานของตนเพอการน าไปใชตามอ านาจหนาทของหนวยงานของรฐแหงนน

(๒) เปนการใชขอมลตามปกตภายในวตถประสงคของการจดใหมระบบขอมลขาวสารสวนบคคลนน

(๓) ตอหนวยงานของรฐทท างานดานการวางแผนหรอการสถตหรอส ามะโนตางๆ ซงมหนาทตองรกษาขอมลขาวสารสวนบคคลไวไมใหเปดเผยตอไปยงผอน

(๔) เปนการใหเพอประโยชนในการศกษาวจยโดยไมระบชอหรอสวนทท าใหรวาเปนขอมลขาวสารสวนบคคลทเกยวกบบคคลใด

(๕) ตอหอจดหมายเหตแหงชาต กรมศลปากร หรอหนวยงานอนของรฐตามมาตรา ๒๖ วรรคหนง เพอการตรวจดคณคาในการเกบรกษา

(๖) ตอเจาหนาทของรฐเพอการปองกนการฝาฝนหรอไมปฏบตตามกฎหมาย การสบสวน การสอบสวน หรอการฟองคด ไมวาเปนคดประเภทใดกตาม

(๗) เปนการใหซงจ าเปนเพอการปองกนหรอระงบอนตรายตอชวตหรอสขภาพของบคคล

(๘) ตอศาลและเจาหนาทของรฐหรอหนวยงานของรฐหรอบคคลทมอ านาจตามกฎหมายทจะขอขอเทจจรงดงกลาว

๒๐๘ รวมกฎหมายปกครอง

(๙) กรณอนตามทก าหนดในพระราชกฤษฎกา การเปดเผยขอมลขาวสารสวนบคคลตามวรรคหนง (๓) (๔) (๕) (๖) (๗)

(๘) และ (๙) ใหมการจดท าบญชแสดงการเปดเผยก ากบไวกบขอมลขาวสารนน ตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๒๕ ภายใตบงคบมาตรา ๑๔ และมาตรา ๑๕ บคคลยอมมสทธทจะไดรถงขอมลขาวสารสวนบคคลทเกยวกบตน และเมอบคคลนนมค าขอเปนหนงสอ หนวยงานของรฐทควบคมดแลขอมลขาวสารนนจะตองใหบคคลนนหรอผกระท าการแทนบคคลนนไดตรวจดหรอไดรบส าเนาขอมลขาวสารสวนบคคลสวนทเกยวกบบคคลนน และใหน ามาตรา ๙ วรรคสอง และวรรคสาม มาใชบงคบโดยอนโลม

การเปดเผยรายงานการแพทยทเกยวกบบคคลใด ถากรณมเหตอนควรเจาหนาทของรฐจะเปดเผยตอเฉพาะแพทยทบคคลนนมอบหมายกได

ถาบคคลใดเหนวาขอมลขาวสารสวนบคคลทเกยวกบตนสวนใดไมถกตองตามทเปนจรง ใหมสทธยนค าขอเปนหนงสอใหหนวยงานของรฐทควบคมดแลขอมลขาวสารแกไขเปลยนแปลงหรอลบขอมลขาวสารสวนนนได ซงหนวยงานของรฐจะตองพจารณาค าขอดงกลาว และแจงใหบคคลนนทราบโดยไมชกชา

ในกรณทหนวยงานของรฐไมแกไขเปลยนแปลงหรอลบขอมลขาวสารใหตรงตามทมค าขอ ใหผนนมสทธอทธรณตอคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารภายในสามสบวนนบแตวนไดรบแจงค าสงไมยนยอมแกไขเปลยนแปลงหรอลบขอมลขาวสาร โดยยนค าอทธรณตอคณะกรรมการ และไมวากรณใด ๆ ใหเจาของขอมลมสทธรองขอใหหนวยงานของรฐหมายเหตค าขอของตนแนบไวกบขอมลขาวสารสวนทเกยวของได

ใหบคคลตามทก าหนดในกฎกระทรวงมสทธด าเนนการตามมาตรา ๒๓ มาตรา ๒๔ และมาตรานแทนผเยาว คนไรความสามารถ คนเสมอนไรความสามารถ หรอเจาของขอมลทถงแกกรรมแลวได

หมวด ๔

เอกสารประวตศาสตร

มาตรา ๒๖ ขอมลขาวสารของราชการทหนวยงานของรฐไมประสงคจะเกบรกษาหรอมอายครบก าหนดตามวรรคสองนบแตวนทเสรจสนการจดใหมขอมลขาวสารนน ใหหนวยงานของรฐสงมอบใหแกหอจดหมายเหตแหงชาต กรมศลปากรหรอ

๒๐๙ รวมกฎหมายปกครอง

หนวยงานอนของรฐตามทก าหนดในพระราชกฤษฎกา เพอคดเลอกไวใหประชาชนไดศกษาคนควา

ก าหนดเวลาตองสงขอมลขาวสารของราชการตามวรรคหนงใหแยกตามประเภท ดงน

(๑) ขอมลขาวสารของราชการตามมาตรา ๑๔ เมอครบเจดสบหาป (๒) ขอมลขาวสารของราชการตามมาตรา ๑๕ เมอครบยสบป ก าหนดเวลาตามวรรคสอง อาจขยายออกไปไดในกรณดงตอไปน (๑) หนวยงานของรฐยงจ าเปนตองเกบรกษาขอมลขาวสารของ

ราชการไวเองเพอประโยชนในการใชสอย โดยตองจดเกบและจดใหประชาชนไดศกษาคนควาตามทจะตกลงกบหอจดหมายเหตแหงชาต กรมศลปากร

(๒) หนวยงานของรฐเหนวา ขอมลขาวสารของราชการนน ยงไมควรเปดเผยโดยมค าสงขยายเวลาก ากบไวเปนการเฉพาะราย ค าสงการขยายเวลานนใหก าหนดระยะเวลาไวดวย แตจะก าหนดเกนคราวละหาปไมได

การตรวจสอบหรอทบทวนมใหมการขยายระยะเวลาไมเปดเผยจนเกนความจ าเปนใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดในกฎกระทรวง

บทบญญตตามมาตรานมใหใชบงคบกบขอมลขาวสารของราชการตามทคณะรฐมนตรออกระเบยบก าหนดใหหนวยงานของรฐหรอเจาหนาทของรฐจะตองท าลายหรออาจท าลายไดโดยไมตองเกบรกษา

หมวด ๕

คณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ

มาตรา ๒๗ ใหมคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ ประกอบดวยรฐมนตร ซ งนายกรฐมนตรมอบหมายเปนประธาน ปลดส านกนายกรฐมนตร ปลดกระทรวงกลาโหม ปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณ ปลดกระทรวงการคลง ปลดกระทรวงการตางประเทศ ปลดกระทรวงมหาดไทย ปลดกระทรวงพาณชย เลขาธการคณะกรรมการกฤษฎกา เลขาธการคณะกรรมการขาราชการพลเรอน เลขาธการสภาความมนคงแหงชาต เลขาธการสภาผแทนราษฎร ผอ านวยการส านกขาวกรองแหงชาต ผอ านวยการส านกงบประมาณ และผทรงคณวฒอนจากภาครฐและภาคเอกชน ซงคณะรฐมนตรแตงตงอกเกาคนเปนกรรมการ

๒๑๐ รวมกฎหมายปกครอง

ใหปลดส านกนายกรฐมนตรแตงตงขาราชการของส านกงานปลด ส านกนายกรฐมนตรคนหนงเปนเลขานการ และอกสองคนเปนผชวยเลขานการ

มาตรา ๒๘ คณะกรรมการมอ านาจหนาท ดงตอไปน (๑) สอดสองดแลและใหค าแนะน าเกยวกบการด าเนนงานของเจาหนาท

ของรฐและหนวยงานของรฐในการปฏบตตามพระราชบญญตน (๒) ใหค าปรกษาแกเจาหนาทของรฐหรอหนวยงานของรฐเกยวกบการ

ปฏบตตามพระราชบญญตน ตามทไดรบค าขอ (๓) เสนอแนะในการตราพระราชกฤษฎกาและการออกกฎกระทรวงหรอ

ระเบยบของคณะรฐมนตรตามพระราชบญญตน (๔) พจารณาและใหความเหนเรองรองเรยนตามมาตรา ๑๓ (๕) จดท ารายงานเกยวกบการปฏบตตามพระราชบญญตน เสนอ

คณะรฐมนตรเปนครงคราวตามความเหมาะสม แตอยางนอยปละหนงครง (๖) ปฏบตหนาทอนตามทก าหนดในพระราชบญญตน (๗) ด าเนนการเรองอนตามทคณะรฐมนตรหรอนายกรฐมนตรมอบหมาย

มาตรา ๒๙ กรรมการผทรงคณวฒซงไดรบแตงตงตามมาตรา ๒๗ มวาระอยในต าแหนงคราวละสามปนบแตวนทไดรบแตงตง ผทพนจากต าแหนงแลวอาจไดรบแตงตงใหมได

มาตรา ๓๐ นอกจากการพนจากต าแหนงตามวาระ กรรมการผทรงคณวฒซงไดรบแตงตงตามมาตรา ๒๗ พนจากต าแหนง เมอ

(๑) ตาย (๒) ลาออก (๓) คณะรฐมนตรใหออกเพราะมความประพฤตเสอมเสย บกพรอง

หรอไมสจรตตอหนาทหรอหยอนความสามารถ (๔) เปนบคคลลมละลาย (๕) เปนคนไรความสามารถหรอคนเสมอนไรความสามารถ (๖) ไดรบโทษจ าคกโดยค าพพากษาถงทสดใหจ าคก เวนแตเปนโทษ

ส าหรบความผดทไดกระท าโดยประมาทหรอความผดลหโทษ

มาตรา ๓๑ การประชมของคณะกรรมการตองมกรรมการมาประชมไมนอยกวากงหนงของจ านวนกรรมการทงหมดจงจะเปนองคประชม

๒๑๑ รวมกฎหมายปกครอง

ใหประธานกรรมการเปนประธานในทประชม ถาประธานกรรมการไมมาประชมหรอไมอาจปฏบตหนาทได ใหกรรมการทมาประชมเลอกกรรมการคนหนงเปนประธานในทประชม

การวนจฉยชขาดของทประชมใหถอเสยงขางมาก กรรมการคนหนงใหมเสยงหนงในการลงคะแนน ถาคะแนนเสยงเทากน ใหประธานในทประชมออกเสยงเพมขนอกเสยงหนงเปนเสยงชขาด

มาตรา ๓๒ ใหคณะกรรมการมอ านาจเรยกใหบคคลใดมาใหถอยค าหรอใหสงวตถ เอกสาร หรอพยานหลกฐานมาประกอบการพจารณาได

มาตรา ๓๓ ในกรณทหนวยงานของรฐปฏเสธวาไมมขอมลขาวสารตามทมค าขอไมวาจะเปนกรณตามมาตรา ๑๑ หรอมาตรา ๒๕ ถาผมค าขอไมเชอวาเปนความจรงและรองเรยนตอคณะกรรมการตามมาตรา ๑๓ ใหคณะกรรมการมอ านาจเขาด าเนนการตรวจสอบขอมลขาวสารของราชการทเกยวของไดและแจงผลการตรวจสอบใหผรองเรยนทราบ

หนวยงานของรฐหรอเจาหนาทของรฐตองยนยอมใหคณะกรรมการหรอ ผซงคณะกรรมการมอบหมายเขาตรวจสอบขอมลขาวสารทอยในความครอบครองของตนไดไมวาจะเปนขอมลขาวสารทเปดเผยไดหรอไมกตาม

มาตรา ๓๔ คณะกรรมการจะแตงตงคณะอนกรรมการเพอพจารณาหรอปฏบตงานอยางใดอยางหนงตามทคณะกรรมการมอบหมายกได และใหน าความในมาตรา ๓๑ มาใชบงคบโดยอนโลม

หมวด ๖

คณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสาร

มาตรา ๓๕ ใหมคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารสาขาตางๆ ตามความเหมาะสม ซงคณะรฐมนตรแตงตงตามขอเสนอของคณะกรรมการ มอ านาจหนาทพจารณาวนจฉยอทธรณค าสงมใหเปดเผยขอมลขาวสารตามมาตรา ๑๔ หรอมาตรา ๑๕ หรอค าสงไมรบฟงค าคดคานตามมาตรา ๑๗ และค าสงไมแกไขเปลยนแปลงหรอลบขอมลขาวสารสวนบคคลตามมาตรา ๒๕

๒๑๒ รวมกฎหมายปกครอง

การแตงตงคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารตามวรรคหนง ใหแตงตงตามสาขาความเชยวชาญเฉพาะดานของขอมลขาวสารของราชการ เชน ความมนคงของประเทศ เศรษฐกจและการคลงของประเทศ หรอการบงคบใชกฎหมาย

มาตรา ๓๖ คณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารคณะหนง ๆ ประกอบดวยบคคลตามความจ าเปน แตตองไมนอยกวาสามคน และใหขาราชการทคณะกรรมการแตงตงปฏบตหนาทเปนเลขานการและผชวยเลขานการ

ในกรณพจารณาเกยวกบขอมลขาวสารของหนวยงานของรฐแหงใด กรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารซงมาจากหนวยงานของรฐแหงนนจะเขารวมพจารณาดวยไมได

กรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสาร จะเปนเลขานการหรอผชวยเลขานการไมได

มาตรา ๓๗ ใหคณะกรรมการพจารณาสงค าอทธรณใหคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสาร โดยค านงถงความเชยวชาญเฉพาะดานของคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารแตละสาขาภายในเจดวนนบแตวนทคณะกรรมการไดรบค าอทธรณ

ค าวนจฉยของคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารใหเปนทสด และในการมค าวนจฉยจะมขอสงเกตเสนอตอคณะกรรมการเพอใหหนวยงานของรฐทเกยวของปฏบตเกยวกบกรณใดตามทเหนสมควรกได

ใหน าความในมาตรา ๑๓ วรรคสอง มาใชบงคบแกการพจารณาอทธรณของคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารโดยอนโลม

มาตรา ๓๘ อ านาจหนาทของคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารแตละสาขาวธพจารณาและวนจฉย และองคคณะในการพจารณาและวนจฉยใหเปนไปตามระเบยบทคณะกรรมการก าหนดโดยประกาศในราชกจจานเบกษา

มาตรา ๓๙ ใหน าบทบญญตมาตรา ๒๙ มาตรา ๓๐ มาตรา ๓๒ และบทก าหนดโทษทประกอบกบบทบญญตดงกลาวมาใชบงคบกบคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารโดยอนโลม

๒๑๓ รวมกฎหมายปกครอง

หมวด ๗ บทก าหนดโทษ

มาตรา ๔๐ ผใดไมปฏบตตามค าสงของคณะกรรมการทสงตามมาตรา

๓๒ ตองระวางโทษจ าคกไมเกนสามเดอน หรอปรบไมเกนหาพนบาท หรอทงจ าทงปรบ มาตรา ๔๑ ผใดฝาฝนหรอไมปฏบตตามขอจ ากดหรอเงอนไขทเจาหนาท

ของรฐก าหนดตามมาตรา ๒๐ ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหนงป หรอปรบไมเกนสองหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ

บทเฉพาะกาล

มาตรา ๔๒ บทบญญตมาตรา ๗ มาตรา ๘ และมาตรา ๙ มใหใชบงคบ

กบขอมลขาวสารของราชการทเกดขนกอนวนทพระราชบญญตนใชบงคบ ใหหนวยงานของรฐจดพมพขอมลขาวสารตามวรรคหนง หรอจดใหม

ขอมลขาวสารตามวรรคหนงไวเพอใหประชาชนเขาตรวจดได แลวแตกรณ ทงน ตามหลกเกณฑและวธการทคณะกรรมการจะไดก าหนด

มาตรา ๔๓ ใหระเบยบวาดวยการรกษาความปลอดภยแหงชาต พ.ศ. ๒๕๑๗ ในสวนทเกยวกบขอมลขาวสารของราชการ ยงคงใชบงคบตอไปไดเทาทไมขดหรอแยงตอพระราชบญญตน เวนแตระเบยบทคณะรฐมนตรก าหนดตามมาตรา ๑๖ จะไดก าหนดเปนอยางอน

ผรบสนองพระบรมราชโองการ พลเอก ชวลต ยงใจยทธ

นายกรฐมนตร

๒๑๔ รวมกฎหมายปกครอง

พระราชบญญต วาดวยการวนจฉยชขาดอ านาจหนาทระหวางศาล

พ.ศ. ๒๕๔๒

ภมพลอดลยเดช ป.ร. ใหไว ณ วนท ๑๕ ตลาคม พ.ศ. ๒๕๔๒

เปนปท ๕๔ ในรชกาลปจจบน พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช มพระบรมราชโองการ

โปรดเกลาฯ ใหประกาศวา โดยทเปนการสมควรมกฎหมายวาดวยการวนจฉยชขาดอ านาจหนาท

ระหวางศาล จงทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหตราพระราชบญญตขนไวโดยค าแนะน า

และยนยอมของรฐสภา ดงตอไปน

มาตรา ๑ พระราชบญญตนเรยกวา “พระราชบญญตวาดวยการวนจฉยชขาดอ านาจหนาทระหวางศาล พ.ศ. ๒๕๔๒”

มาตรา ๒๑๕๘ พระราชบญญตนใหใชบงคบเมอพนหกสบวนนบตงแตวนประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป

มาตรา ๓ ในพระราชบญญตน “ศาล” หมายความวา ศาลยตธรรม ศาลปกครอง ศาลทหาร หรอศาลอน

๑๕๘ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๑๖/ตอนท ๑๐๔ ก/หนา ๕/๒๖ ตลาคม ๒๕๔๒

๒๑๕ รวมกฎหมายปกครอง

“ศาลยตธรรม” หมายความวา ศาลทงหลายตามพระธรรมนญศาลยตธรรม หรอศาลทมกฎหมายจดตงขนและก าหนดใหอยในสงกดกระทรวงยตธรรม หรอก าหนดใหเปนศาลยตธรรม

“ศาลปกครอง” หมายความวา ศาลปกครองตามกฎหมายวาดวยการจดตงศาลปกครอง

“ศาลทหาร” หมายความวา ศาลทหารตามกฎหมายวาดวยธรรมนญศาลทหาร “คณะกรรมการ” หมายความวา คณะกรรมการวนจฉยชขาดอ านาจ

หนาทระหวางศาล “กรรมการ” หมายความวา กรรมการวนจฉยชขาดอ านาจหนาทระหวางศาล

มาตรา ๔ ใหมคณะกรรมการวนจฉยชขาดอ านาจหนาทระหวางศาลคณะหนง ประกอบดวยประธานศาลฎกาเปนประธานกรรมการ ประธานศาลปกครองสงสด หวหนาส านกตลาการทหาร และผทรงคณวฒอนอกสคนเปนกรรมการ

ในกรณทมการจดตงศาลอนขน ใหประธานศาลอนนนเปนกรรมการโดยต าแหนงตามวรรคหนงดวย

คณะกรรมการมอ านาจหนาทพจารณาวนจฉยปญหาเกยวกบอ านาจหนาทระหวางศาลและอ านาจหนาทอนตามพระราชบญญตน

มาตรา ๕ กรรมการผทรงคณวฒประกอบดวยบคคล ดงตอไปน (๑) ผมความรและมประสบการณเกยวกบการพจารณาพพากษาคดของ

ศาลยตธรรม ซงไดรบการคดเลอกจากทประชมใหญศาลฎกา จ านวนหนงคน (๒) ผมความรและมประสบการณเกยวกบการพจารณาพพากษาคดของ

ศาลปกครอง ซงไดรบการคดเลอกจากทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด จ านวนหนงคน

(๓) ผมความรและมประสบการณเกยวกบการพจารณาพพากษาคดของศาลทหาร ซงไดรบการคดเลอกจากทประชมใหญตลาการพระธรรมนญในศาลทหารสงสด จ านวนหนงคน

(๔) ผมความรและมประสบการณดานกฎหมายทมใชเปนผพพากษาหรอตลาการประจ าศาล ซงไดรบการคดเลอกจากกรรมการโดยต าแหนงและกรรมการผทรงคณวฒตาม (๑) (๒) และ (๓) จ านวนหนงคน

๒๑๖ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๖ กรรมการผทรงคณวฒตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามดงตอไปน

(๑) มสญชาตไทยโดยการเกด (๒) มอายไมต ากวาสสบปบรบรณ (๓) ไมเปนพนกงานหรอลกจางของหนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอ

ราชการสวนทองถน หรอไมเปนกรรมการหรอทปรกษาของหนวยงานของรฐหรอรฐวสาหกจ

(๔) ไมเปนผด ารงต าแหนงทางการเมอง สมาชกสภาทองถน ผ บรหารทองถน กรรมการ หรอผด ารงต าแหนงทรบผดชอบในการบรหารพรรคการเมอง สมาชกพรรคการเมอง หรอเจาหนาทในพรรคการเมอง

(๕) ไมเปนกรรมการ ผจดการ ทปรกษา ลกจาง หรอด ารงต าแหนงอนใด ทมลกษณะคลายกนในบรษท หางหนสวน หรอธรกจเอกชนในรปแบบอน

มาตรา ๗ ในการแตงตงกรรมการผทรงคณวฒ ใหประธานกรรมการแจงไปยงประธานของศาลแตละศาล และหวหนาส านกตลาการทหารส าหรบศาลทหาร เพอด าเนนการคดเลอกกรรมการผทรงคณวฒตามมาตรา ๕ (๑) (๒) หรอ (๓) และเสนอรายชอตอประธานกรรมการ

ใหกรรมการโดยต าแหนงและกรรมการผทรงคณวฒตามมาตรา ๕ (๑) (๒) และ (๓) ประชมรวมกนคดเลอกกรรมการผทรงคณวฒตามมาตรา ๕ (๔)

วธการคดเลอกกรรมการผทรงคณวฒตามมาตรา ๕ (๑) (๒) และ (๓) ใหเปนไปตามหลกเกณฑททประชมใหญของศาลแตละศาล แลวแตกรณ เปนผก าหนด ส าหรบกรรมการผทรงคณวฒตามมาตรา ๕ (๔) ใหรบสมครจากผทมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามตามมาตรา ๖ วธการรบสมครและการคดเลอกใหเปนไปตามหลกเกณฑททประชมรวมกนตามวรรคสองก าหนด

ใหประธานกรรมการประกาศรายชอกรรมการผทรงคณวฒในราชกจจานเบกษา

มาตรา ๘ กรรมการผทรงคณวฒมวาระการด ารงต าแหนงคราวละสปนบแตวนประกาศรายชอกรรมการผทรงคณวฒในราชกจจานเบกษา

ถากรรมการผทรงคณวฒวางลง ใหด าเนนการคดเลอกกรรมการผทรงคณวฒแทนต าแหนงทวางโดยเรว ตามหลกเกณฑในมาตรา ๗ และใหกรรมการผทรงคณวฒซงไดรบการคดเลอกใหมมวาระอยในต าแหนงตามวรรคหนง

๒๑๗ รวมกฎหมายปกครอง

ในระหวางทยงมไดคดเลอกกรรมการผทรงคณวฒตามวรรคสองและยงมกรรมการเหลออยเกนกงหนง ใหกรรมการทเหลออยปฏบตหนาทตอไปได แตตองไมเกนสามสบวน

มาตรา ๙ นอกจากการพนจากต าแหนงตามวาระ กรรมการผทรงคณวฒพนจากต าแหนงเมอ

(๑) ตาย (๒) ลาออก (๓) เปนบคคลลมละลาย (๔) เปนคนไรความสามารถหรอคนเสมอนไรความสามารถ (๕) ถกจ าคกโดยค าพพากษาถงทสดใหจ าคก (๖) ขาดคณสมบตหรอมลกษณะตองหามตามมาตรา ๖

มาตรา ๑๐ ในกรณทมการฟองคดตอศาลใด ถาคความฝายทถกฟองเหนวาคดดงกลาวอยในเขตอ านาจของอกศาลหนง ใหยนค ารองตอศาลทรบฟองกอนวนสบพยานส าหรบศาลยตธรรมหรอศาลทหาร หรอกอนวนนงพจารณาคดครงแรกส าหรบศาลปกครองหรอศาลอน ในการนใหศาลทรบฟองรอการพจารณาไวชวคราว และใหจดท าความเหนสงไปใหศาลทคความรองวาคดนนอยในเขตอ านาจโดยเรว ในกรณเชนวานใหศาลทเกยวของด าเนนการ ดงตอไปน

(๑) ถาศาลทสงความเหนมความเหนวาคดนนอยในเขตอ านาจของศาลตน และศาลทรบความเหนมความเหนพองกบศาลดงกลาว ใหแจงความเหนไปยงศาลทสงความเหนเพอมค าสงใหด าเนนกระบวนพจารณาคดในศาลเดมนนตอไป

(๒) ถาศาลทสงความเหนมความเหนวาคดนนอยในเขตอ านาจของอกศาลหนงทคความอาง และศาลทรบความเหนมความเหนพองกบศาลดงกลาว ใหแจงความเหนไปยงศาลทสงความเหนเพอมค าสงใหโอนคดไปยงศาลนน หรอสงจ าหนายคดเพอใหคความไปฟองศาลทมเขตอ านาจ ทงน ตามทศาลเหนสมควรโดยค านงถงประโยชนแหงความยตธรรม

(๓) ถาศาลทสงความเหนและศาลทรบความเหนมความเหนแตกตางกนในเรองเขตอ านาจศาลในคดนน ใหศาลทสงความเหนสงเรองไปใหคณะกรรมการพจารณาวนจฉยชขาดใหเสรจภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบเรอง แตถามเหตจ าเปนใหคณะกรรมการลงมตใหขยายเวลาออกไปไดไมเกนสามสบวน โดยใหบนทกเหตแหงความจ าเปนนนไวดวย

๒๑๘ รวมกฎหมายปกครอง

ค าส งของศาลตามวรรคหน ง ( ๑) และ (๒) และค าวนจฉยของคณะกรรมการทเกยวกบเขตอ านาจศาลตามวรรคหนง (๓) ใหเปนทสด และมใหศาลทอยในล าดบสงขนไปของศาลตามวรรคหนงยกเรองเขตอ านาจศาลขนพจารณาอก

ความในมาตรานใหใชบงคบกบกรณทศาลเหนเอง กอนมค าพพากษาดวยโดยอนโลม

มาตรา ๑๑ ในกรณทคณะกรรมการไดวนจฉยชขาดวาคดอยในเขตอ านาจของศาลทรบฟอง ใหศาลนนด าเนนกระบวนพจารณาตอไป แตถาวนจฉยชขาดวาคดอยในเขตอ านาจของอกศาลหนง ใหศาลทรบฟองสงโอนคดหรอสงจ าหนายคดเพอใหคความไปฟองศาลทมเขตอ านาจ ทงน ตามทศาลเหนสมควรโดยค านงถงประโยชนแหงความยตธรรม

มาตรา ๑๒ ในกรณทมการน าคดซงมขอเทจจรงเรองเดยวกนฟองตอศาลทมเขตอ านาจแตกตางกนตงแตสองศาลขนไป ถาคความหรอศาลเหนวาคดนนไมอยในเขตอ านาจของศาลใดศาลหนงทรบฟอง ใหน าความในมาตรา ๑๐ และมาตรา ๑๑ มาใชบงคบโดยอนโลม

ในกรณทมการฟองคดตอศาลใด แตศาลนนไมรบฟองเพราะเหตวาคดดงกลาวอยในเขตอ านาจของอกศาลหนง เมอมการฟองคดตออกศาลหนงแลวหากศาลดงกลาวเหนวาคดนนไมอยในเขตอ านาจเชนกน ใหศาลนนสงเรองไปใหคณะกรรมการพจารณาวนจฉย โดยใหน าความในมาตรา ๑๐ วรรคหนง (๓) และมาตรา ๑๑ มาใชบงคบโดยอนโลม

มาตรา ๑๓ ในการโอนคดตามค าสงศาลตามพระราชบญญตนใหถอวาบรรดากระบวนพจารณาทไดด าเนนการไปแลวในศาลทมค าสงโอนคดเปนกระบวนพจารณาของศาลทรบโอนคดดวย เวนแตศาลทรบโอนคดจะมค าสงเปนอยางอนเพอประโยชนแหงความยตธรรม

เมอมเหตตองฟองคดใดใหมตอศาลทมเขตอ านาจ อนเนองจากมการด าเนนการตามพระราชบญญตน ถาอายความหรอก าหนดเวลาในการฟองคดครบก าหนดไปแลวในระหวางการพจารณาของศาลหรอของคณะกรรมการ แลวแตกรณ หรอจะครบก าหนดกอนหกสบวนนบแตวนทมค าสงของศาลหรอของคณะกรรมการ แลวแตกรณ ใหขยายอายความหรอก าหนดเวลาการฟองคดออกไปจนถงหกสบวนนบแตวนทมค าสงของศาลหรอของคณะกรรมการ แลวแตกรณ

๒๑๙ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๑๔ ถามค าพพากษาหรอค าสงทถงทสดระหวางศาลขดแยงกนในคดทมขอเทจจรงเปนเรองเดยวกน จนเปนเหตใหคความไมไดรบการเยยวยาความเสยหายหรอไมไดรบความเปนธรรมหรอมความขดแยงในเรองฐานะหรอความสามารถ ของบคคล คความ หรอบคคลซงไดรบผลกระทบโดยตรงจากค าพพากษาหรอค าสงดงกลาวอาจยนค ารองตอคณะกรรมการเพอขอใหวนจฉยเกยวกบการปฏบตตาม ค าพพากษาหรอค าสงของศาลดงกลาวไดภายในหกสบวนนบแตวนทค าพพากษาหรอค าสงทออกภายหลงถงทสด

ใหคณะกรรมการพจารณาค ารองตามวรรคหนง โดยค านงถงประโยชนแหงความยตธรรมและความเปนไปไดในการปฏบตตามค าพพากษาหรอค าสงของศาล แลวใหก าหนดแนวทางการปฏบตตามค าพพากษาหรอค าสงของศาลดงกลาว ค าวนจฉยของคณะกรรมการใหเปนทสด

ใหน าก าหนดเวลาตามมาตรา ๑๐ วรรคหนง (๓) มาใชบงคบกบกรณนโดยอนโลม

มาตรา ๑๕ ใหน าบทบญญตมาตรา ๑๐ ถงมาตรา ๑๔ ไปใชกบวธการชวคราวกอนพพากษา การยนค ารองตอศาลกอนการฟองคดตามทกฎหมายบญญต การสบพยานหลกฐานไวกอนฟองคด การบงคบคดตามค าพพากษาหรอค าสงของศาล และการปฏบตการตามอ านาจหนาทประการอนของศาลโดยอนโลม

มาตรา ๑๖ การประชมของคณะกรรมการตองมกรรมการมาประชมไมนอยกวาสามในสของจ านวนกรรมการทงหมด จงจะเปนองคประชม

ใหประธานกรรมการเปนประธานในทประชม ในกรณทประธานกรรมการไมอยหรอไมสามารถปฏบตหนาทได ใหกรรมการซงมาประชมเลอกกรรมการคนหนงเปนประธานในทประชม

การวนจฉยชขาดในทประชมใหถอเสยงขางมาก กรรมการคนหนงใหมเสยงหนงในการลงคะแนน ถาคะแนนเสยงเทากนใหประธานในทประชมออกเสยงเพมขนอกเสยงหนงเปนเสยงชขาด

มาตรา ๑๗ ค าวนจฉยของคณะกรรมการใหท าเปนหนงสอ ระบเหตผลแหงค าวนจฉยและลงลายมอชอกรรมการทกคนทวนจฉย และบคคลทวไปอาจขอคดส าเนาไดตามวธการทคณะกรรมการก าหนด

๒๒๐ รวมกฎหมายปกครอง

ใหคณะกรรมการมอ านาจออกขอบงคบเกยวกบวธการเสนอเรองตอคณะกรรมการ การพจารณาและวนจฉยของคณะกรรมการ และการอนทจ าเปนเทาทไมขดตอพระราชบญญตน โดยประกาศในราชกจจานเบกษา

มาตรา ๑๘ ใหเลขานการศาลฎกาเปนเลขานการคณะกรรมการ และใหมหนาทรบผดชอบด าเนนการตามทคณะกรรมการก าหนด

มาตรา ๑๙ ใหคณะกรรมการและเลขานการคณะกรรมการไดรบประโยชนตอบแทนตามทก าหนดในพระราชกฤษฎกา

มาตรา ๒๐ เมอศาลปกครองไดเปดท าการแลว ใหด าเนนการคดเลอกกรรมการผทรงคณวฒตามมาตรา ๕ (๒) ภายในหกสบวนนบแตวนเปดท าการศาลปกครอง

ภายในสปนบแตพระราชบญญตนใชบงคบใหตลาการในศาลปกครองสงสดเปนผมสทธทจะไดรบการคดเลอกเปนกรรมการผทรงคณวฒตามมาตรา ๕ (๒) ได

มาตรา ๒๑ ใหนายกรฐมนตรรกษาการตามพระราชบญญตน

ผรบสนองพระบรมราชโองการ ชวน หลกภย นายกรฐมนตร

๒๒๑ รวมกฎหมายปกครอง

พระราชบญญต วธปฏบตราชการทางปกครอง

พ.ศ. ๒๕๓๙

ภมพลอดลยเดช ป.ร. ใหไว ณ วนท ๒๗ กนยายน พ.ศ. ๒๕๓๙

เปนปท ๕๑ ในรชกาลปจจบน พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช มพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ ใหประกาศวา โดยทสมควรมกฎหมายวาดวยวธปฏบตราชการทางปกครอง จงทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหตราพระราชบญญตขนไวโดยค าแนะน าและยนยอมของรฐสภา ดงตอไปน

มาตรา ๑ พระราชบญญตนเรยกวา “พระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙”

มาตรา ๒๑๕๙ พระราชบญญตนใหใชบงคบเมอพนก าหนดหนงรอยแปดสบวนนบแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป

มาตรา ๓ วธปฏบตราชการทางปกครองตามกฎหมายตาง ๆ ใหเปนไปตามทก าหนดในพระราชบญญตน เวนแตในกรณทกฎหมายใดก าหนดวธปฏบตราชการทางปกครองเรองใดไวโดยเฉพาะและมหลกเกณฑทประกนความเปนธรรมหรอมมาตรฐานในการปฏบตราชการไมต ากวาหลกเกณฑทก าหนดในพระราชบญญตน

๑๕๙ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๑๓/ตอนท ๖๐ ก/หนา ๑/๑๔ พฤศจกายน ๒๕๓๙

๒๒๒ รวมกฎหมายปกครอง

ความในวรรคหนงมใหใชบงคบกบขนตอนและระยะเวลาอทธรณหรอโตแยงทก าหนดในกฎหมาย

มาตรา ๔ พระราชบญญตนมใหใชบงคบแก (๑) รฐสภาและคณะรฐมนตร (๒) องคกรทใชอ านาจตามรฐธรรมนญโดยเฉพาะ (๓) การพจารณาของนายกรฐมนตรหรอรฐมนตรในงานทางนโยบายโดยตรง (๔) การพจารณาพพากษาคดของศาลและการด าเนนงานของเจาหนาทในกระบวนการพจารณาคด การบงคบคด และการวางทรพย (๕) การพจารณาวนจฉยเรองรองทกขและการสงการตามกฎหมายวาดวย คณะกรรมการกฤษฎกา (๖) การด าเนนงานเกยวกบนโยบายการตางประเทศ (๗) การด าเนนงานเกยวกบราชการทหารหรอเจาหนาทซงปฏบตหนาททางยทธการรวมกบทหารในการปองกนและรกษาความมนคงของราชอาณาจกรจากภยคกคามทงภายนอกและภายในประเทศ (๘) การด าเนนงานตามกระบวนการยตธรรมทางอาญา (๙) การด าเนนกจการขององคการทางศาสนา การยกเวนไมใหน าบทบญญตแหงพระราชบญญตนมาใชบงคบแกการด าเนนกจการใดหรอกบหนวยงานใดนอกจากทก าหนดไวในวรรคหนง ใหตราเปนพระราชกฤษฎกาตามขอเสนอของคณะกรรมการวธปฏบตราชการทางปกครอง

มาตรา ๕ ในพระราชบญญตน “วธปฏบตราชการทางปกครอง” หมายความวา การเตรยมการและการด าเนนการของเจาหนาท เพอจดใหมค าสงทางปกครองหรอกฎ และรวมถงการด าเนนการใด ๆ ในทางปกครองตามพระราชบญญตน “การพจารณาทางปกครอง” หมายความวา การเตรยมการและการด าเนนการของเจาหนาทเพอจดใหมค าสงทางปกครอง “ค าสงทางปกครอง” หมายความวา

๒๒๓ รวมกฎหมายปกครอง

(๑) การใชอ านาจตามกฎหมายของเจาหนาททมผลเปนการสรางนตสมพนธขนระหวางบคคลในอนทจะกอ เปลยนแปลง โอน สงวน ระงบ หรอมผลกระทบตอสถานภาพของสทธหรอหนาทของบคคล ไมวาจะเปนการถาวรหรอชวคราว เชน การสงการ การอนญาต การอนมต การวนจฉยอทธรณ การรบรอง และการรบจดทะเบยน แตไมหมายความรวมถงการออกกฎ (๒) การอนทก าหนดในกฎกระทรวง “กฎ” หมายความวา พระราชกฤษฎกา กฎกระทรวง ประกาศกระทรวง ขอบญญตทองถน ระเบยบ ขอบงคบ หรอบทบญญตอนทมผลบงคบเปนการทวไป โดยไมมงหมายใหใชบงคบแกกรณใดหรอบคคลใดเปนการเฉพาะ “คณะกรรมการวนจฉยขอพพาท” หมายความวา คณะกรรมการทจดตงขนตามกฎหมายทมการจดองคกรและวธพจารณาส าหรบการวนจฉยชขาดสทธและหนาทตามกฎหมาย “เจาหนาท” หมายความวา บคคล คณะบคคล หรอนตบคคล ซงใชอ านาจหรอไดรบมอบใหใชอ านาจทางปกครองของรฐในการด าเนนการอยางหนงอยางใดตามกฎหมาย ไมวาจะเปนการจดตงขนในระบบราชการ รฐวสาหกจหรอกจการอนของรฐหรอไมกตาม “คกรณ” หมายความวา ผยนค าขอหรอผคดคานค าขอ ผอยในบงคบหรอจะอยในบงคบของค าสงทางปกครอง และผซงไดเขามาในกระบวนการพจารณาทางปกครองเนองจากสทธของผนนจะถกกระทบกระเทอนจากผลของค าสงทางปกครอง

มาตรา ๖ ใหนายกรฐมนตรรกษาการตามพระราชบญญตน และใหมอ านาจออกกฎกระทรวงและประกาศ เพอปฏบตการตามพระราชบญญตน กฎกระทรวงและประกาศนน เมอประกาศในราชกจจานเบกษาแลว ใหใชบงคบได

หมวด ๑ คณะกรรมการวธปฏบตราชการทางปกครอง

มาตรา ๗ ใหมคณะกรรมการคณะหนงเรยกวา “คณะกรรมการวธปฏบตราชการทางปกครอง” ประกอบดวยประธานกรรมการคนหนง ปลดส านกนายกรฐมนตร ปลดกระทรวงมหาดไทย เลขาธการคณะรฐมนตร เลขาธการคณะกรรมการขาราชการ

๒๒๔ รวมกฎหมายปกครอง

พลเรอน เลขาธการคณะกรรมการกฤษฎกาและผทรงคณวฒอกไมนอยกวาหาคนแตไมเกนเกาคนเปนกรรมการ ใหคณะรฐมนตรแตงตงประธานกรรมการและกรรมการผทรงคณวฒ โดยแตงตงจากผซงมความเชยวชาญในทางนตศาสตร รฐประศาสนศาสตร รฐศาสตร สงคมศาสตร หรอการบรหารราชการแผนดน แตผนนตองไมเปนผด ารงต าแหนงทางการเมอง ใหเลขาธการคณะกรรมการกฤษฎกาแตงตงขาราชการของส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกาเปนเลขานการและผชวยเลขานการ

มาตรา ๘ ใหกรรมการซงคณะรฐมนตรแตงตงมวาระด ารงต าแหนงคราวละสามปกรรมการซงพนจากต าแหนงอาจไดรบแตงตงอกได ในกรณทกรรมการพนจากต าแหนงตามวาระ แตยงมไดแตงตงกรรมการใหม ใหกรรมการนนปฏบตหนาทไปพลางกอนจนกวาจะไดแตงตงกรรมการใหม

มาตรา ๙ นอกจากการพนจากต าแหนงตามวาระตามมาตรา ๘ กรรมการซงคณะรฐมนตรแตงตงพนจากต าแหนงเมอคณะรฐมนตรมมตใหออกหรอเมอมเหตหนงเหตใดตามมาตรา ๗๖

มาตรา ๑๐ ใหส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกาท าหนาทเปนส านกงานเลขานการของคณะกรรมการวธปฏบตราชการทางปกครอง รบผดชอบงานธรการ งานประชม การศกษาหาขอมลและกจการตาง ๆ ทเกยวกบงานของคณะกรรมการวธปฏบตราชการทางปกครอง

มาตรา ๑๑ คณะกรรมการวธปฏบตราชการทางปกครองมอ านาจหนาท ดงตอไปน (๑) สอดสองดแลและใหค าแนะน าเกยวกบการด าเนนงานของเจาหนาทในการปฏบตตามพระราชบญญตน (๒) ใหค าปรกษาแกเจาหนาทเกยวกบการปฏบตตามพระราชบญญตน ตามทบคคลดงกลาวรองขอ ทงน ตามหลกเกณฑทคณะกรรมการวธปฏบตราชการทางปกครองก าหนด (๓) มหนงสอเรยกใหเจาหนาทหรอบคคลอนใดมาชแจงหรอแสดงความเหนประกอบการพจารณาได

๒๒๕ รวมกฎหมายปกครอง

(๔) เสนอแนะในการตราพระราชกฤษฎกาและการออกกฎกระทรวงหรอประกาศตามพระราชบญญตน (๕) จดท ารายงานเกยวกบการปฏบตตามพระราชบญญตน เสนอคณะรฐมนตรเปนครงคราวตามความเหมาะสมแตอยางนอยปละหนงครง เพอพฒนา และปรบปรงการปฏบตราชการทางปกครองใหเปนไปโดยมความเปนธรรมและมประสทธภาพยงขน (๖) เรองอนตามทคณะรฐมนตรหรอนายกรฐมนตรมอบหมาย

หมวด ๒ ค าสงทางปกครอง

สวนท ๑ เจาหนาท

มาตรา ๑๒ ค าสงทางปกครองจะตองกระท าโดยเจาหนาทซงมอ านาจหนาทในเรองนน

มาตรา ๑๓ เจาหนาทดงตอไปนจะท าการพจารณาทางปกครองไมได (๑) เปนคกรณเอง (๒) เปนคหมนหรอคสมรสของคกรณ (๓) เปนญาตของคกรณ คอ เปนบพการหรอผสบสนดานไมวาชนใด ๆ หรอเปนพนองหรอลกพลกนองนบไดเพยงภายในสามชน หรอเปนญาตเกยวพนทางแตงงานนบไดเพยงสองชน (๔) เปนหรอเคยเปนผแทนโดยชอบธรรมหรอผพทกษหรอผแทนหรอตวแทนของคกรณ (๕) เปนเจาหนหรอลกหน หรอเปนนายจางของคกรณ (๖) กรณอนตามทก าหนดในกฎกระทรวง

๒๒๖ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๑๔ เมอมกรณตามมาตรา ๑๓ หรอคกรณคดคานวาเจาหนาทผใดเปนบคคลตามมาตรา ๑๓ ใหเจาหนาทผนนหยดการพจารณาเรองไวกอน และแจงใหผบงคบบญชาเหนอตนขนไปชนหนงทราบ เพอทผบงคบบญชาดงกลาวจะไดมค าสงตอไป การยนค าคดคาน การพจารณาค าคดคาน และการสงใหเจาหนาทอนเขาปฏบตหนาทแทนผทถกคดคานใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๑๕ เมอมกรณตามมาตรา ๑๓ หรอคกรณคดคานวากรรมการในคณะกรรมการทมอ านาจพจารณาทางปกครองคณะใดมลกษณะดงกลาว ใหประธานกรรมการเรยกประชมคณะกรรมการเพอพจารณาเหตคดคานนน ในการประชมดงกลาวกรรมการผถกคดคานเมอไดชแจงขอเทจจรงและตอบขอซกถามแลวตองออกจากทประชม ถาคณะกรรมการทมอ านาจพจารณาทางปกครองคณะใดมผถกคดคานในระหวางทกรรมการผถกคดคานตองออกจากทประชม ใหถอวาคณะกรรมการคณะนนประกอบดวยกรรมการทกคนทไมถกคดคาน ถาทประชมมมตใหกรรมการผถกคดคานปฏบตหนาทตอไปดวยคะแนนเสยงไมนอยกวาสองในสามของกรรมการทไมถกคดคาน กใหกรรมการผนนปฏบตหนาทตอไปได มตดงกลาวใหกระท าโดยวธลงคะแนนลบและใหเปนทสด การยนค าคดคานและการพจารณาค าคดคานใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๑๖ ในกรณมเหตอนใดนอกจากทบญญตไวในมาตรา ๑๓ เกยวกบเจาหนาทหรอกรรมการในคณะกรรมการทมอ านาจพจารณาทางปกครองซงมสภาพรายแรงอนอาจท าใหการพจารณาทางปกครองไมเปนกลาง เจาหนาทหรอกรรมการผนนจะท าการพจารณาทางปกครองในเรองนนไมได ในกรณตามวรรคหนง ใหด าเนนการดงน (๑) ถาผนนเหนเองวาตนมกรณดงกลาว ใหผนนหยดการพจารณาเรองไวกอนและแจงใหผบงคบบญชาเหนอตนขนไปชนหนงหรอประธานกรรมการทราบ แลวแตกรณ

๒๒๗ รวมกฎหมายปกครอง

(๒) ถามคกรณคดคานวาผนนมเหตดงกลาว หากผนนเหนวาตนไมมเหตตามทคดคานนนผนนจะท าการพจารณาเรองตอไปกไดแตตองแจงใหผบงคบบญชาเหนอตนขนไปชนหนงหรอประธานกรรมการทราบ แลวแตกรณ (๓) ใหผบงคบบญชาของผนนหรอคณะกรรมการทมอ านาจพจารณาทางปกครองซงผนนเปนกรรมการอยมค าสงหรอมมตโดยไมชกชา แลวแตกรณวาผนนมอ านาจในการพจารณาทางปกครองในเรองนนหรอไม ใหน าบทบญญตมาตรา ๑๔ วรรคสอง และมาตรา ๑๕ วรรคสอง วรรคสาม และวรรคสมาใชบงคบโดยอนโลม

มาตรา ๑๗ การกระท า ใด ๆ ของเจ าหน าท หรอกรรมการในคณะกรรมการทมอ านาจพจารณาทางปกครองทไดกระท าไปกอนหยดการพจารณาตามมาตรา ๑๔ และมาตรา ๑๖ ยอมไมเสยไป เวนแตเจาหนาทผเขาปฏบตหนาทแทนผถกคดคานหรอคณะกรรมการทมอ านาจพจารณาทางปกครองแลวแตกรณจะเหนสมควรด าเนนการสวนหนงสวนใดเสยใหมกได

มาตรา ๑๘ บทบญญตมาตรา ๑๓ ถงมาตรา ๑๖ ไมใหน ามาใชบงคบกบกรณทมความจ าเปนเรงดวน หากปลอยใหลาชาไปจะเสยหายตอประโยชนสาธารณะหรอสทธของบคคลจะเสยหายโดยไมมทางแกไขได หรอไมมเจาหนาทอนปฏบตหนาทแทนผนนได

มาตรา ๑๙ ถ าปรากฏภายหล งว า เจ าหน าท หรอกรรมการในคณะกรรมการทมอ านาจพจารณาทางปกครองใดขาดคณสมบตหรอมลกษณะตองหามหรอการแตงตงไมชอบดวยกฎหมาย อนเปนเหตใหผนนตองพนจากต าแหนงการพนจากต าแหนงเชนวานไมกระทบกระเทอนถงการใดทผนนไดปฏบตไปตามอ านาจหนาท

มาตรา ๒๐ ผบงคบบญชาเหนอตนขนไปชนหนงตามมาตรา ๑๔ และมาตรา ๑๖ ใหหมายความรวมถง ผซงกฎหมายก าหนดใหมอ านาจก ากบหรอควบคมดแลส าหรบกรณของเจาหนาททไมมผบงคบบญชาโดยตรง และนายกรฐมนตรส าหรบกรณทเจาหนาทผนนเปนรฐมนตร

๒๒๘ รวมกฎหมายปกครอง

สวนท ๒ คกรณ

มาตรา ๒๑ บคคลธรรมดา คณะบคคล หรอนตบคคล อาจเปนคกรณในการพจารณาทางปกครองไดตามขอบเขตทสทธของตนถกกระทบกระเทอนหรออาจถกกระทบกระเทอนโดยมอาจหลกเลยงได

มาตรา ๒๒ ผมความสามารถกระท าการในกระบวนการพจารณาทางปกครองได จะตองเปน (๑) ผซงบรรลนตภาวะ (๒) ผซงมบทกฎหมายเฉพาะก าหนดใหมความสามารถกระท าการในเรองทก าหนดได แมผนนจะยงไมบรรลนตภาวะหรอความสามารถถกจ ากดตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย (๓) นตบคคลหรอคณะบคคลตามมาตรา ๒๑ โดยผแทนหรอตวแทน แลวแตกรณ (๔) ผซงมประกาศของนายกรฐมนตรหรอผซงนายกรฐมนตรมอบหมาย ในราชกจจานเบกษาก าหนดใหมความสามารถกระท าการในเรองทก าหนดได แมผนนจะยงไมบรรลนตภาวะหรอความสามารถถกจ ากดตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย

มาตรา ๒๓ ในการพจารณาทางปกครองทคกรณตองมาปรากฏตวตอหนาเจาหนาท คกรณมสทธน าทนายความหรอทปรกษาของตนเขามาในการพจารณาทางปกครองได การใดททนายความหรอทปรกษาไดท าลงตอหนาคกรณใหถอวาเปนการกระท าของคกรณ เวนแตคกรณจะไดคดคานเสยแตในขณะนน

มาตรา ๒๔ คกรณอาจมหนงสอแตงตงใหบคคลหนงบคคลใดซงบรรลนตภาวะกระท าการอยางหนงอยางใดตามทก าหนดแทนตนในกระบวนการพจารณาทางปกครองใด ๆ ได ในการนเจาหนาทจะด าเนนกระบวนพจารณาทางปกครองกบตวคกรณไดเฉพาะเมอเปนเรองทผนนมหนาทโดยตรงทจะตองท าการนนดวยตนเองและตองแจงใหผไดรบการแตงตงใหกระท าการแทนทราบดวย

๒๒๙ รวมกฎหมายปกครอง

หากปรากฏวาผไดรบการแตงตงใหกระท าการแทนผใดไมทราบขอเทจจรงในเรองนนเพยงพอ หรอมเหตไมควรไววางใจในความสามารถของบคคลดงกลาว ใหเจาหนาทแจงใหคกรณทราบโดยไมชกชา การแตงตงใหกระท าการแทนไมถอวาสนสดลงเพราะความตายของคกรณหรอการทความสามารถหรอความเปนผแทนของคกรณเปลยนแปลงไป เวนแตผสบสทธตามกฎหมายของคกรณหรอคกรณจะถอนการแตงตงดงกลาว

มาตรา ๒๕ ในกรณทมการยนค าขอโดยมผลงชอรวมกนเกนหาสบคนหรอมคกรณเกนหาสบคนยนค าขอทมขอความอยางเดยวกนหรอท านองเดยวกน ถาในค าขอมการระบใหบคคลใดเปนตวแทนของบคคลดงกลาวหรอมขอความเปนปรยายใหเขาใจไดเชนนน ใหถอวาผทถกระบชอดงกลาวเปนตวแทนรวมของคกรณเหลานน ในกรณทมคกรณเกนหาสบคนยนค าขอใหมค าสงทางปกครองในเรองเดยวกน โดยไมมการก าหนดใหบคคลใดเปนตวแทนรวมของตนตามวรรคหนง ใหเจาหนาทในเรองนนแตงตงบคคลทคกรณฝายขางมากเหนชอบเปนตวแทนรวมของบคคลดงกลาว ในกรณนใหน ามาตรา ๒๔ วรรคสอง และวรรคสามมาใชบงคบโดยอนโลม ตวแทนรวมตามวรรคหนงหรอวรรคสองตองเปนบคคลธรรมดา คกรณจะบอกเลกการใหตวแทนรวมด าเนนการแทนตนเมอใดกไดแตตองมหนงสอแจงใหเจาหนาททราบและด าเนนการใด ๆ ในกระบวนการพจารณาทางปกครองตอไปดวยตนเอง ตวแทนรวมจะบอกเลกการเปนตวแทนเมอใดกได แตตองมหนงสอแจงใหเจาหนาททราบกบตองแจงใหคกรณทกรายทราบดวย

สวนท ๓ การพจารณา

มาตรา ๒๖ เอกสารทยนตอเจาหนาทใหจดท าเปนภาษาไทย ถาเปนเอกสารทท าขนเปนภาษาตางประเทศ ใหคกรณจดท าค าแปลเปนภาษาไทยทมการรบรองความถกตองมาใหภายในระยะเวลาทเจาหนาทก าหนด ในกรณนใหถอวาเอกสารดงกลาวไดยนตอเจาหนาทในวนทเจาหนาทไดรบค าแปลนน เวนแตเจาหนาทจะยอมรบ

๒๓๐ รวมกฎหมายปกครอง

เอกสารทท าขนเปนภาษาตางประเทศ และในกรณนใหถอวาวนทไดยนเอกสารฉบบทท าขนเปนภาษาตางประเทศเปนวนทเจาหนาทไดรบเอกสารดงกลาว การรบรองความถกตองของค าแปลเปนภาษาไทยหรอการยอมรบเอกสารทท าขนเปนภาษาตางประเทศ ใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๒๗๑๖๐ ใหเจาหนาทแจงสทธและหนาทในกระบวนการพจารณาทางปกครองใหคกรณทราบ ตามความจ าเปนแกกรณ เมอมผยนค าขอเพอใหเจาหนาทมค าสงทางปกครอง ใหเปนหนาทของเจาหนาทผรบค าขอทจะตองด าเนนการตรวจสอบความถกตองของค าขอและความครบถวนของเอกสาร บรรดาทมกฎหมายหรอกฎก าหนดใหตองยนมาพรอมกบค าขอ หากค าขอไมถกตอง ใหเจาหนาทดงกลาวแนะน าใหผยนค าขอด าเนนการแกไขเพมเตมเสยใหถกตอง และหากมเอกสารใดไมครบถวนใหแจงใหผยนค าขอทราบทนทหรอภายในไมเกนเจดวนนบแตวนทไดรบค าขอ ในการแจงดงกลาวใหเจาหนาทท าเปนหนงสอลงลายมอชอของผรบค าขอและระบรายการเอกสารทไมถกตองหรอยงไมครบถวนใหผยนค าขอทราบพรอมทงบนทกการแจงดงกลาวไวในกระบวนพจารณาจดท าค าสงทางปกครองนนดวย เมอผยนค าขอไดแกไขค าขอหรอจดสงเอกสารตามทระบในการแจงตามวรรคสองครบถวนแลว เจาหนาทจะปฏเสธไมด าเนนการตามค าขอเพราะเหตยงขาดเอกสารอกมได เวนแตมความจ าเปนเพอปฏบตใหถกตองตามกฎหมายหรอกฎและไดรบความเหนชอบจากผบงคบบญชาเหนอตนขนไปชนหนงตามมาตรา ๒๐ ในกรณเชนนนใหผบงคบบญชาดงกลาวด าเนนการตรวจสอบขอเทจจรงโดยพลน หากเหนวาเปนความบกพรองของเจาหนาทใหด าเนนการทางวนยตอไป ผยนค าขอตองด าเนนการแกไขหรอสงเอกสารเพมเตมตอเจาหนาทภายในเวลาทเจาหนาทก าหนด หรอภายในเวลาทเจาหนาทอนญาตใหขยายออกไป เมอพนก าหนดเวลาดงกลาวแลว หากผยนค าขอไมแกไขหรอสงเอกสารเพมเตมใหครบถวน ใหถอวาผยนค าขอไมประสงคทจะใหเจาหนาทด าเนนการตามค าขอตอไป ในกรณเชนนนใหเจาหนาทสงเอกสารคนใหผยนค าขอพรอมทงแจงสทธในการอทธรณใหผยนค าขอทราบ และบนทกการด าเนนการดงกลาวไว

๑๖๐ มาตรา ๒๗ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง (ฉบบท 2) พ.ศ. 2557

๒๓๑ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๒๘ ในการพจารณาทางปกครอง เจาหนาทอาจตรวจสอบขอเทจจรงไดตามความเหมาะสมในเรองนน ๆ โดยไมตองผกพนอยกบค าขอหรอพยานหลกฐานของคกรณ

มาตรา ๒๙ เจาหนาทตองพจารณาพยานหลกฐานทตนเหนวาจ าเปนแกการพสจนขอเทจจรง ในการน ใหรวมถงการด าเนนการดงตอไปน (๑) แสวงหาพยานหลกฐานทกอยางทเกยวของ (๒) รบฟงพยานหลกฐาน ค าชแจง หรอความเหนของคกรณหรอของพยานบคคลหรอพยานผเชยวชาญทคกรณกลาวอาง เวนแตเจาหนาทเหนวาเปนการกลาวอางทไมจ าเปน ฟมเฟอยหรอเพอประวงเวลา (๓) ขอขอเทจจรงหรอความเหนจากคกรณ พยานบคคล หรอพยานผเชยวชาญ (๔) ขอใหผครอบครองเอกสารสงเอกสารทเกยวของ (๕) ออกไปตรวจสถานท คกรณตองใหความรวมมอกบเจาหนาทในการพสจนขอเทจจรง และมหนาทแจงพยานหลกฐาน ทตนทราบแกเจาหนาท พยานหรอพยานผเชยวชาญทเจาหนาทเรยกมาใหถอยค าหรอท าความเหนมสทธไดรบคาปวยการตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดในกฎกระทรวง มาตรา ๓๐ ในกรณทค าสงทางปกครองอาจกระทบถงสทธของคกรณ เจาหนาทตองใหคกรณมโอกาสทจะไดทราบขอเทจจรงอยางเพยงพอและมโอกาสไดโตแยงและแสดงพยานหลกฐานของตน ความในวรรคหนงมใหน ามาใชบงคบในกรณดงตอไปน เวนแตเจาหนาทจะเหนสมควรปฏบตเปนอยางอน (๑) เมอมความจ าเปนรบดวนหากปลอยใหเนนชาไปจะกอใหเกดความเสยหายอยางรายแรงแกผหนงผใดหรอจะกระทบตอประโยชนสาธารณะ (๒) เมอจะมผลท าใหระยะเวลาทกฎหมายหรอกฎก าหนดไวในการท าค าสงทางปกครองตองลาชาออกไป (๓) เมอเปนขอเทจจรงทคกรณนนเองไดใหไวในค าขอ ค าใหการหรอ ค าแถลง (๔) เมอโดยสภาพเหนไดชดในตววาการใหโอกาสดงกลาวไมอาจกระท าได

๒๓๒ รวมกฎหมายปกครอง

(๕) เมอเปนมาตรการบงคบทางปกครอง (๖) กรณอนตามทก าหนดในกฎกระทรวง หามมใหเจาหนาทใหโอกาสตามวรรคหนง ถาจะกอใหเกดผลเสยหายอยางรายแรงตอประโยชนสาธารณะ

มาตรา ๓๑ คกรณมสทธขอตรวจดเอกสารทจ าเปนตองรเพอการโตแยงหรอชแจงหรอปองกน สทธของตนได แตถายงไมไดท าค าสงทางปกครองในเรองนน คกรณไมมสทธขอตรวจดเอกสารอนเปนตนรางค าวนจฉย การตรวจดเอกสาร คาใชจายในการตรวจดเอกสาร หรอการจดท าส าเนาเอกสารใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๓๒ เ จ าหน าท อ าจ ไม อนญาตให ตรวจด เ อกสารหร อพยานหลกฐานได ถาเปนกรณทตองรกษาไวเปนความลบ

มาตรา ๓๓ เพอประโยชนในการอ านวยความสะดวกแกประชาชน ความประหยดและความมประสทธภาพในการด าเนนงานของรฐ ใหคณะรฐมนตรวางระเบยบก าหนดหลกเกณฑและวธการเพอใหเจาหนาทก าหนดเวลาส าหรบการพจารณาทางปกครองขนไวตามความเหมาะสมแกกรณ ทงน เทาทไมขดหรอแยงกบกฎหมายหรอกฎในเรองนน ในกรณทการด าเนนงานในเรองใดจะตองผานการพจารณาของเจาหนาทมากกวาหนงราย เจาหนาท ทเกยวของมหนาทตองประสานงานกนในการก าหนดเวลาเพอการด าเนนงานในเรองนน

สวนท ๔

รปแบบและผลของค าสงทางปกครอง

มาตรา ๓๔ ค าสงทางปกครองอาจท าเปนหนงสอหรอวาจาหรอโดยการสอความหมายในรปแบบอนกได แตตองมขอความหรอความหมายทชดเจนเพยงพอทจะเขาใจได

มาตรา ๓๕ ในกรณทค าสงทางปกครองเปนค าสงดวยวาจา ถาผรบค าสงนนรองขอและการรองขอไดกระท าโดยมเหตอนสมควรภายในเจดวนนบแตวนทมค าสงดงกลาว เจาหนาทผออกค าสงตองยนยนค าสงนนเปนหนงสอ

๒๓๓ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๓๖ ค าสงทางปกครองทท าเปนหนงสออยางนอยตองระบ วน เดอนและปทท าค าสง ชอและต าแหนงของเจาหนาทผท าค าสง พรอมทงมลายมอชอของเจาหนาทผท าค าสงนน

มาตรา ๓๗ ค าสงทางปกครองทท าเปนหนงสอและการยนยนค าสงทางปกครองเปนหนงสอตองจดใหมเหตผลไวดวย และเหตผลนนอยางนอยตองประกอบดวย (๑) ขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญ (๒) ขอกฎหมายทอางอง (๓) ขอพจารณาและขอสนบสนนในการใชดลพนจ นายกรฐมนตรหรอผซงนายกรฐมนตรมอบหมายอาจประกาศในราชกจจานเบกษาก าหนดใหค าสงทางปกครองกรณหนงกรณใดตองระบเหตผลไวในค าสงนนเองหรอในเอกสารแนบทายค าสงนนกได บทบญญตตามวรรคหนงไมใชบงคบกบกรณดงตอไปน (๑) เปนกรณทมผลตรงตามค าขอและไมกระทบสทธและหนาทของบคคลอน (๒) เหตผลนนเปนทรกนอยแลวโดยไมจ าตองระบอก (๓) เปนกรณทตองรกษาไวเปนความลบตามมาตรา ๓๒ (๔) เปนการออกค าสงทางปกครองดวยวาจาหรอเปนกรณเรงดวนแตตองใหเหตผลเปนลายลกษณอกษรในเวลาอนควรหากผอยในบงคบของค าสงนนรองขอ

มาตรา ๓๘ บทบญญตตามมาตรา ๓๖ และมาตรา ๓๗ วรรคหนง มใหใชบงคบกบค าสงทางปกครองทก าหนดในกฎกระทรวง ทงน ตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทก าหนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๓๙ การออกค าสงทางปกครองเจาหนาทอาจก าหนดเงอนไขใด ๆ ไดเทาทจ าเปนเพอใหบรรลวตถประสงคของกฎหมาย เวนแตกฎหมายจะก าหนดขอจ ากดดลพนจเปนอยางอน การก าหนดเงอนไขตามวรรคหนง ใหหมายความรวมถงการก าหนดเงอนไขในกรณดงตอไปนตามความเหมาะสมแกกรณดวย (๑) การก าหนดใหสทธหรอภาระหนาทเรมมผลหรอสนผล ณ เวลาใดเวลาหนง (๒) การก าหนดใหการเรมมผลหรอสนผลของสทธหรอภาระหนาทตองขนอยกบเหตการณในอนาคตทไมแนนอน

๒๓๔ รวมกฎหมายปกครอง

(๓) ขอสงวนสทธทจะยกเลกค าสงทางปกครอง (๔) การก าหนดใหผไดรบประโยชนตองกระท าหรองดเวนกระท าหรอตองมภาระหนาทหรอยอมรบภาระหนาทหรอความรบผดชอบบางประการ หรอการก าหนดขอความในการจดใหมเปลยนแปลง หรอเพมขอก าหนดดงกลาว

มาตรา ๓๙/๑๑๖๑ การออกค าสงทางปกครองเปนหนงสอในเรองใด หากมไดมกฎหมายหรอกฎก าหนดระยะเวลาในการออกค าสงทางปกครองในเรองนนไวเปนประการอน ใหเจาหนาทออกค าสงทางปกครองนนใหแลวเสรจภายในสามสบวนนบแตวนทเจาหนาทไดรบค าขอและเอกสารถกตองครบถวน ใหเปนหนาทของผบงคบบญชาชนเหนอขนไปของเจาหนาท ทจะก ากบดแลใหเจาหนาทด าเนนการใหเปนไปตามวรรคหนง

มาตรา ๔๐ ค าสงทางปกครองทอาจอทธรณหรอโตแยงตอไปไดใหระบกรณทอาจอทธรณหรอ โตแยง การยนค าอทธรณหรอค าโตแยง และระยะเวลาส าหรบการอทธรณหรอการโตแยงดงกลาวไวดวย ในกรณทมการฝาฝนบทบญญตตามวรรคหนง ใหระยะเวลาส าหรบการอทธรณหรอการโตแยง เรมนบใหมตงแตวนทไดรบแจงหลกเกณฑตามวรรคหนง แตถาไมมการแจงใหมและระยะเวลาดงกลาวมระยะเวลาสนกวาหนงป ใหขยายเปนหนงปนบแตวนทไดรบค าสงทางปกครอง

มาตรา ๔๑ ค าสงทางปกครองทออกโดยการฝาฝนหรอไมปฏบตตามหลกเกณฑดงตอไปน ไมเปนเหตใหค าสงทางปกครองนนไมสมบรณ (๑) การออกค าสงทางปกครองโดยยงไมมผยนค าขอในกรณทเจาหนาทจะ ด าเนนการเองไมไดนอกจากจะมผยนค าขอ ถาตอมาในภายหลงไดมการยนค าขอเชนนนแลว (๒) ค าสงทางปกครองทตองจดใหมเหตผลตามมาตรา ๓๗ วรรคหนง ถาไดมการจดใหมเหตผลดงกลาวในภายหลง (๓) การรบฟงคกรณทจ าเปนตองกระท าไดด าเนนการมาโดยไมสมบรณ ถาไดมการรบฟงใหสมบรณในภายหลง (๔) ค าสงทางปกครองทตองใหเจาหนาทอนใหความเหนชอบกอน ถาเจาหนาทนนไดใหความเหนชอบในภายหลง

๑๖๑ มาตรา ๓๙/๑ เพมโดยพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง (ฉบบท 2) พ.ศ. 2557

๒๓๕ รวมกฎหมายปกครอง

เมอมการด าเนนการตามวรรคหนง (๑) (๒) (๓) หรอ (๔) แลว และเจาหนาทผมค าสงทางปกครองประสงคใหผลเปนไปตามค าสงเดมใหเจาหนาทผนนบนทกขอเทจจรงและความประสงคของตนไวในหรอแนบไวกบค าสงเดมและตองมหนงสอแจงความประสงคของตนใหคกรณทราบดวย กรณตาม (๒) (๓) และ (๔) จะตองกระท ากอนสนสดกระบวนการพจารณาอทธรณตามสวน ท ๕ ของหมวดน หรอตามกฎหมายเฉพาะวาดวยการนน หรอถาเปนกรณทไมตองมการอทธรณดงกลาวกตองกอนมการน าค าสงทางปกครองไปสการพจารณาของผมอ านาจพจารณาวนจฉยความถกตองของค าสงทางปกครองนน

มาตรา ๔๒ ค าสงทางปกครองใหมผลใชยนตอบคคลตงแตขณะทผนนไดรบแจงเปนตนไป ค าสงทางปกครองยอมมผลตราบเทาทยงไมมการเพกถอนหรอสนผลลงโดยเงอนเวลาหรอโดยเหตอน เมอค าสงทางปกครองสนผลลง ใหเจาหนาทมอ านาจเรยกผซงครอบครองเอกสารหรอวตถอนใดทไดจดท าขนเนองในการมค าสงทางปกครองดงกลาว ซงมขอความหรอเครองหมายแสดงถงการมอยของค าสงทางปกครองนน ใหสงคนสงนนหรอใหน าสงของดงกลาวอนเปนกรรมสทธของผนนมาใหเจาหนาทจดท าเครองหมายแสดงการสนผลของค าสงทางปกครองดงกลาวได

มาตรา ๔๓ ค าสงทางปกครองทมขอผดพลาดเลกนอยหรอผดหลงเลกนอยนน เจาหนาทอาจแกไขเพมเตมไดเสมอ ในการแกไขเพมเตมค าสงทางปกครองตามวรรคหนงใหแจงใหผทเกยวของทราบตามควรแกกรณ ในการนเจาหนาทอาจเรยกใหผทเกยวของจดสงค าสงทางปกครอง เอกสารหรอวตถอนใดทไดจดท าขนเนองในการมค าสงทางปกครองดงกลาวมาเพอการแกไขเพมเตมได

๒๓๖ รวมกฎหมายปกครอง

สวนท ๕ การอทธรณค าสงทางปกครอง

มาตรา ๔๔ ภายใตบงคบมาตรา ๔๘ ในกรณทค าสงทางปกครองใดไมไดออกโดยรฐมนตรและไมมกฎหมายก าหนดขนตอนอทธรณภายในฝายปกครองไวเปนการเฉพาะใหคกรณอทธรณค าสงทางปกครองนนโดยยนตอเจาหนาทผท าค าสงทางปกครองภายในสบหาวนนบแตวนทตนไดรบแจงค าสงดงกลาว ค าอทธรณตองท าเปนหนงสอโดยระบขอโตแยงและขอเทจจรงหรอขอกฎหมายทอางองประกอบดวย การอทธรณไมเปนเหตใหทเลาการบงคบตามค าสงทางปกครอง เวนแตจะมการสงใหทเลาการบงคบตามมาตรา ๖๓/๒ วรรคหนง๑๖๒ มาตรา ๔๕ ใหเจาหนาทตามมาตรา ๔๔ วรรคหนง พจารณาค าอทธรณและแจงผอทธรณโดยไมชกชา แตตองไมเกนสามสบวนนบแตวนทไดรบอทธรณ ในกรณทเหนดวยกบค าอทธรณไมวาทงหมดหรอบางสวนกใหด าเนนการเปลยนแปลงค าสงทางปกครองตามความเหนของตนภายในก าหนดเวลาดงกลาวดวย ถาเจาหนาทตามมาตรา ๔๔ วรรคหนง ไมเหนดวยกบค าอทธรณไมวาทงหมดหรอบางสวนกใหเรงรายงานความเหนพรอมเหตผลไปยงผมอ านาจพจารณา ค าอทธรณภายในก าหนดเวลาตามวรรคหนง ใหผมอ านาจพจารณาค าอทธรณพจารณาใหแลวเสรจภายในสามสบวนนบแตวนทตนไดรบรายงาน ถามเหตจ าเปนไมอาจพจารณาใหแลวเสรจภายในระยะเวลาดงกลาว ใหผมอ านาจพจารณาอทธรณมหนงสอ แจงใหผอทธรณทราบกอนครบก าหนดเวลาดงกลาว ในการนใหขยายระยะเวลาพจารณาอทธรณออกไปไดไมเกนสามสบวนนบแตวนทครบก าหนดเวลาดงกลาว เจาหนาทผใดจะเปนผมอ านาจพจารณาอทธรณตามวรรคสองใหเปนไปตามทก าหนดในกฎกระทรวง บทบญญตมาตรานไมใชกบกรณทมกฎหมายเฉพาะก าหนดไวเปนอยางอน

มาตรา ๔๖ ในการพจารณาอทธรณ ใหเจาหนาทพจารณาทบทวนค าสงทางปกครองไดไมวาจะเปนปญหาขอเทจจรง ขอกฎหมาย หรอความเหมาะสมของการท าค าสงทางปกครอง และอาจมค าสงเพกถอนค าสงทางปกครองเดมหรอเปลยนแปลง

๑๖๒ มาตรา 44 วรรคสาม แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง (ฉบบท 3) พ.ศ. 2562

๒๓๗ รวมกฎหมายปกครอง

ค าสงนนไปในทางใด ทงน ไมวาจะเปนการเพมภาระหรอลดภาระหรอใชดลพนจแทนในเรองความเหมาะสมของการท าค าสงทางปกครองหรอมขอก าหนดเปนเงอนไขอยางไรกได

มาตรา ๔๗ การใดทกฎหมายก าหนดใหอทธรณตอเจาหนาทซงเปนคณะกรรมการ ขอบเขตการพจารณาอทธรณใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยการนน ส าหรบกระบวนการพจารณาใหปฏบตตามบทบญญต หมวด ๒ น เทาทไมขดหรอแยงกบกฎหมายดงกลาว

มาตรา ๔๘ ค าสงทางปกครองของบรรดาคณะกรรมการตาง ๆ ไมวาจะจดตงขนตามกฎหมายหรอไม ใหคกรณมสทธโตแยงตอคณะกรรมการวนจฉยรองทกขตามกฎหมายวาดวยคณะกรรมการกฤษฎกาไดทงในปญหาขอเทจจรงและขอกฎหมาย ภายในเกาสบวนนบแตวนทไดรบแจงค าสงนน แตถาคณะกรรมการดงกลาวเปนคณะกรรมการวนจฉยขอพพาท สทธการอทธรณและก าหนดเวลาอทธรณใหเปนไปตามทบญญตในกฎหมายวาดวยคณะกรรมการกฤษฎกา

สวนท ๖ การเพกถอนค าสงทางปกครอง

มาตรา ๔๙ เจาหนาทหรอผบงคบบญชาของเจาหนาทอาจเพกถอนค าสงทางปกครองไดตามหลกเกณฑในมาตรา ๕๑ มาตรา ๕๒ และมาตรา ๕๓ ไมวาจะพนขนตอนการก าหนดใหอทธรณหรอใหโตแยงตามกฎหมายนหรอกฎหมายอนมาแลวหรอไม การเพกถอนค าสงทางปกครองทมลกษณะเปนการใหประโยชนตองกระท าภายในเกาสบวนนบแตไดรถงเหตทจะใหเพกถอนค าสงทางปกครองนน เวนแตค าสงทางปกครองจะไดท าขนเพราะการแสดงขอความอนเปนเทจหรอปกปดขอความจรงซงควรบอกใหแจงหรอการขมขหรอการชกจงใจโดยการใหทรพยสนหรอประโยชนอนใดทมชอบดวยกฎหมาย

มาตรา ๕๐ ค าสงทางปกครองทไมชอบดวยกฎหมายอาจถกเพกถอนทงหมดหรอบางสวน โดยจะใหมผลยอนหลงหรอไมยอนหลงหรอมผลในอนาคตไปถงขณะใดขณะหนงตามทก าหนดได แตถาค าสงนนเปนค าสงซงเปนการใหประโยชนแกผรบ การเพกถอนตองเปนไปตามบทบญญตมาตรา ๕๑ และมาตรา ๕๒

๒๓๘ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๕๑ การเพกถอนค าสงทางปกครองทไมชอบดวยกฎหมายซงเปนการใหเงน หรอใหทรพยสนหรอใหประโยชนทอาจแบงแยกได ใหค านงถงความเชอโดยสจรตของผรบประโยชนในความคงอยของค าสงทางปกครองนนกบประโยชนสาธารณะประกอบกน ความเชอโดยสจรตตามวรรคหนงจะไดรบความคมครองตอเมอผรบค าส งทางปกครองไดใชประโยชนอนเกดจากค าสงทางปกครองหรอไดด าเนนการเกยวกบทรพยสนไปแลวโดยไมอาจแกไขเปลยนแปลงไดหรอการเปลยนแปลงจะท าใหผนนตองเสยหายเกนควรแกกรณ ในกรณดงตอไปน ผรบค าสงทางปกครองจะอางความเชอโดยสจรตไมได (๑) ผนนไดแสดงขอความอนเปนเทจหรอปกปดขอความจรงซงควรบอกใหแจง หรอขมข หรอชกจงใจโดยการใหทรพยสนหรอใหประโยชนอนใดทมชอบดวยกฎหมาย (๒) ผนนไดใหขอความซงไมถกตองหรอไมครบถวนในสาระส าคญ (๓) ผนนไดรถงความไมชอบดวยกฎหมายของค าสงทางปกครองในขณะไดรบค าสงทางปกครองหรอการไมรนนเปนไปโดยความประมาทเลนเลออยางรายแรง ในกรณทเพกถอนโดยใหมผลยอนหลง การคนเงน ทรพยสนหรอประโยชนทผรบค าสงทางปกครองไดไป ใหน าบทบญญตวาดวยลาภมควรไดในประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาใชบงคบโดยอนโลม โดยถาเมอใดผรบค าสงทางปกครองไดรถงความไมชอบดวยกฎหมายของค าสงทางปกครองหรอควรไดรเชนนนหากผนนมไดประมาทเลนเลออยางรายแรงใหถอวาผนนตกอยในฐานะไมสจรตตงแตเวลานนเปนตนไป และในกรณตามวรรคสาม ผนนตองรบผดในการคนเงน ทรพยสนหรอประโยชนทไดรบไปเตมจ านวน

มาตรา ๕๒ ค าสงทางปกครองทไมชอบดวยกฎหมายและไมอยในบงคบของมาตรา ๕๑ อาจถกเพกถอนทงหมดหรอบางสวนได แตผไดรบผลกระทบจากการเพกถอนค าสงทางปกครองดงกลาวมสทธไดรบคาทดแทนความเสยหายเนองจากความเชอโดยสจรตในความคงอยของค าสงทางปกครองได และใหน าความในมาตรา ๕๑ วรรคหนง วรรคสอง และวรรคสาม มาใชบงคบโดยอนโลม แตตองรองขอคาทดแทนภายในหนงรอยแปดสบวนนบแตไดรบแจงใหทราบถงการเพกถอนนน คาทดแทนความเสยหายตามมาตรานจะตองไมสงกวาประโยชนทผนนอาจไดรบหากค าสงทางปกครองดงกลาวไมถกเพกถอน

๒๓๙ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๕๓ ค าสงทางปกครองทชอบดวยกฎหมายซงไมเปนการใหประโยชนแกผรบค าสงทางปกครองอาจถกเพกถอนทงหมดหรอบางสวนโดยใหมผลตงแตขณะทเพกถอนหรอมผลในอนาคตไปถงขณะใดขณะหนงตามทก าหนดได เวนแตเปนกรณทคงตองท าค าสงทางปกครองทมเนอหาท านองเดยวกนนนอก หรอเปนกรณทการเพกถอนไมอาจกระท าได เพราะเหตอน ท งน ใหค าน งถ งประโยชนของบคคลภายนอกประกอบดวย ค าสงทางปกครองทชอบดวยกฎหมายซงเปนการใหประโยชนแกผรบค าสงทางปกครองอาจถกเพกถอนทงหมดหรอบางสวนโดยใหมผลตงแตขณะทเพกถอน หรอมผลในอนาคตไปถงขณะใดขณะหนงตามทก าหนดไดเฉพาะเมอมกรณดงตอไปน (๑) มกฎหมายก าหนดใหเพกถอนไดหรอมขอสงวนสทธใหเพกถอนไดในค าสงทางปกครองนนเอง (๒) ค าสงทางปกครองนนมขอก าหนดใหผรบประโยชนตองปฏบต แตไมมการปฏบตภายในเวลาทก าหนด (๓) ขอเทจจรงและพฤตการณเปลยนแปลงไป ซงหากมขอเทจจรงและพฤตการณเชนนในขณะท าค าสงทางปกครองแลวเจาหนาทคงจะไมท าค าสงทางปกครองนน และหากไมเพกถอนจะกอใหเกดความเสยหายตอประโยชนสาธารณะได (๔) บทกฎหมายเปลยนแปลงไป ซงหากมบทกฎหมายเชนนในขณะท าค าสงทางปกครองแลวเจาหนาทคงจะไมท าค าสงทางปกครองนน แตการเพกถอนในกรณนใหกระท าไดเทาทผรบประโยชนยงไมไดใชประโยชน หรอยงไมไดรบประโยชนตามค าสงทางปกครองดงกลาว และหากไมเพกถอนจะกอใหเกดความเสยหายตอประโยชนสาธารณะได (๕) อาจเกดความเสยหายอยางรายแรงตอประโยชนสาธารณะหรอตอประชาชนอนจ าเปนตองปองกนหรอขจดเหตดงกลาว ในกรณทมการเพกถอนค าสงทางปกครองเพราะเหตตามวรรคสอง (๓) (๔) และ (๕) ผไดรบประโยชนมสทธไดรบคาทดแทนความเสยหายอนเกดจากความเชอโดยสจรตในความคงอยของค าสงทางปกครองได และใหน ามาตรา ๕๒ มาใชบงคบโดยอนโลม ค าสงทางปกครองทชอบดวยกฎหมายซงเปนการใหเงนหรอใหทรพยสนหรอใหประโยชนทอาจแบงแยกได อาจถกเพกถอนทงหมดหรอบางสวนโดยใหมผลยอนหลงหรอไมมผลยอนหลงหรอมผลในอนาคตไปถงขณะใดขณะหนงตามทก าหนดไดในกรณดงตอไปน

๒๔๐ รวมกฎหมายปกครอง

(๑) มไดปฏบตหรอปฏบตลาชาในอนทจะด าเนนการใหเปนไปตามวตถประสงคของค าสงทางปกครอง (๒) ผไดรบประโยชนมไดปฏบตหรอปฏบตลาชาในอนทจะด าเนนการใหเปนไปตามเงอนไขของค าสงทางปกครอง ทงน ใหน าความในมาตรา ๕๑ มาใชบงคบโดยอนโลม

สวนท ๗

การขอใหพจารณาใหม มาตรา ๕๔ เมอคกรณมค าขอ เจาหนาทอาจเพกถอนหรอแกไขเพมเตมค าสงทางปกครองทพนก าหนดอทธรณตามสวนท ๕ ไดในกรณดงตอไปน (๑) มพยานหลกฐานใหม อนอาจท าใหขอเทจจรงทฟงเปนยตแลวนน เปลยนแปลงไปในสาระส าคญ (๒) คกรณทแทจรงมไดเขามาในกระบวนการพจารณาทางปกครองหรอไดเขามาในกระบวนการพจารณาครงกอนแลวแตถกตดโอกาสโดยไมเปนธรรมในการมสวนรวมในกระบวนการพจารณาทางปกครอง (๓) เจาหนาทไมมอ านาจทจะท าค าสงทางปกครองในเรองนน (๔) ถาค าสงทางปกครองไดออกโดยอาศยขอเทจจรงหรอขอกฎหมายใดและตอมาขอเทจจรงหรอขอกฎหมายนนเปลยนแปลงไปในสาระส าคญในทางทจะเปนประโยชนแกคกรณ การยนค าขอตามวรรคหนง (๑) (๒) หรอ (๓) ใหกระท าไดเฉพาะเมอคกรณไมอาจทราบถงเหตนนในการพจารณาครงทแลวมากอนโดยไมใชความผดของผนน การยนค าขอใหพจารณาใหมตองกระท าภายในเกาสบวนนบแตผนนไดรถงเหตซงอาจขอใหพจารณาใหมได

๒๔๑ รวมกฎหมายปกครอง

สวนท ๘ การบงคบทางปกครอง

มาตรา ๕๕ ถง มาตรา ๖๓ (ยกเลก)๑๖๓

หมวด ๒/๑ การบงคบทางปกครอง๑๖๔

สวนท ๑

บททวไป มาตรา ๖๓/๑๑๖๕ การบงคบทางปกครองไมใชบงคบกบหนวยงานของรฐดวยกน เวนแตจะมกฎหมายก าหนดไวเปนอยางอน

มาตรา ๖๓/๒๑๖๖ เจาหนาทผท าค าสงทางปกครองมอ านาจทจะพจารณาใชมาตรการบงคบทางปกครองเพอใหเปนไปตามค าสงของตนไดตามบทบญญตในหมวดน เวนแตจะมการสงใหทเลาการบงคบไวกอนโดยเจาหนาทผท าค าสงนนเอง ผมอ านาจพจารณาค าอทธรณ หรอผมอ านาจพจารณาวนจฉยความถกตองของค าสงทางปกครองดงกลาว เจาหนาทตามวรรคหนงจะมอบอ านาจใหเจาหนาทซงอยใตบงคบบญชาหรอเจาหนาทอนเปนผด าเนนการกไดตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดในกฎกระทรวง ใหเจาหนาทตามวรรคหนงหรอวรรคสองใชมาตรการบงคบทางปกครองเพยงเทาท จ า เปนเพอ ใหบรรลตามวตถประสงคของค าส งทางปกครอง โดยกระทบกระเทอนผอยในบงคบของค าสงทางปกครองนอยทสด

๑๖๓ สวนท 8 การบงคบทางปกครอง มาตรา 55 ถง มาตรา 63 ยกเลกโดยมาตรา 4 แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง (ฉบบท 3) พ.ศ. 2562 ๑๖๔ หมวด 2/1 การบงคบทางปกครอง เพมโดยพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง (ฉบบท 3) พ.ศ. 2562 ๑๖๕ มาตรา 63/1 เพมโดยพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง (ฉบบท 3) พ.ศ. 2562 ๑๖๖ มาตรา 63/2 เพมโดยพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง (ฉบบท 3) พ.ศ. 2562

๒๔๒ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๖๓/๓๑๖๗ ถาบทกฎหมายใดก าหนดมาตรการบงคบทางปกครองไวโดยเฉพาะแลว หากเจาหนาทเหนวาการใชมาตรการบงคบนนจะเกดผลนอยกวามาตรการบงคบตามหมวดน เจาหนาทจะใชมาตรการบงคบทางปกครองตามหมวดนแทนกได

มาตรา ๖๓/๔๑๖๘ ในการใชมาตรการบงคบทางปกครองแกบคคลใด หากบคคลนนถงแกความตายใหด าเนนการบงคบทางปกครองตอไปได ถาบคคลนนมทายาทผรบมรดกหรอผจดการมรดก ใหถอวาทายาทผรบมรดกหรอผจดการมรดกเปนผอยในบงคบของมาตรการบงคบทางปกครองนน ในกรณทผอยในบงคบของมาตรการบงคบทางปกครองตาย ใหแจงมาตรการบงคบทางปกครองไปยงทายาทผรบมรดกหรอผจดการมรดก แลวแตกรณ โดยใหระยะเวลาอทธรณการใชมาตรการบงคบทางปกครองเรมนบใหมตงแตวนททายาทผรบมรดกหรอผจดการมรดกไดรบแจง เมอปรากฏวา (๑) ผอย ในบงคบของมาตรการบงคบทางปกครองตายกอนสนสดระยะเวลาอทธรณการใชมาตรการบงคบทางปกครองและไมไดยนอทธรณการใชมาตรการบงคบทางปกครอง (๒) ผอย ในบงคบของมาตรการบงคบทางปกครองตายหลงสนสดระยะเวลาอทธรณการใชมาตรการบงคบทางปกครองและไมไดยนอทธรณการใชมาตรการบงคบทางปกครอง เนองจากมพฤตการณทจ าเปนอนมไดเกดจากความผดของผนน ในกรณทเปนการใชมาตรการบงคบทางปกครองแกนตบคคลใด หากนตบคคลนนสนสภาพ โอนกจการหรอควบรวมกจการ ใหด าเนนการบงคบทางปกครองตอไปได โดยใหแจงมาตรการบงคบทางปกครองไปยงผช าระบญช หรอนตบคคลทรบโอนกจการหรอเกดจากการควบรวมกจการ แลวแตกรณ ทงน โดยไมจ าตองออกค าสงทางปกครองใหมแกบคคลหรอนตบคคลดงกลาวอก และใหน าหลกเกณฑเรองระยะเวลาในการอทธรณตามวรรคสองมาใชบงคบดวยโดยอนโลม

มาตรา ๖๓/๕๑๖๙ ในกรณทบทบญญตในหมวดนหรอกฎหมายอนมไดก าหนดเปนอยางอน ผอยในบงคบของมาตรการบงคบทางปกครองอาจอทธรณการใชมาตรการบงคบทางปกครองนนได

๑๖๗ มาตรา 63/3 เพมโดยพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง (ฉบบท 3) พ.ศ. 2562 ๑๖๘ มาตรา 63/4 เพมโดยพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง (ฉบบท 3) พ.ศ. 2562 ๑๖๙ มาตรา 63/5 เพมโดยพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง (ฉบบท 3) พ.ศ. 2562

๒๔๓ รวมกฎหมายปกครอง

การอทธรณการใชมาตรการบงคบทางปกครองใหใชหลกเกณฑและวธการเดยวกบการอทธรณค าสงทางปกครองตามสวนท ๕ การอทธรณค าสงทางปกครอง ในหมวด ๒ ค าสงทางปกครอง

มาตรา ๖๓/๖๑๗๐ บทบญญตในหมวดนมใหใชบงคบกบการบงคบตามค าสงทางปกครองทก าหนดใหช าระเงนหรอใหกระท าหรอละเวนกระท าในกรณทหนวยงานของรฐไดฟองคดตอศาลและศาลไดมค าพพากษาใหช าระเงนหรอใหกระท าหรอละเวนกระท าแลว เมอศาลไดรบฟองคดตามวรรคหนงไวแลว หามมใหเจาหนาทด าเนนการตามสวนท ๒ การบงคบตามค าสงทางปกครองทก าหนดใหช าระเงน และสวนท ๓ การบงคบตามค าสงทางปกครองทก าหนดใหกระท าหรอละเวนกระท า เวนแตจะไดมการถอนฟอง หรอศาลมค าสงจ าหนายคดจากสารบบความเพราะเหตอน ทงน ไมกระทบตอการด าเนนการตามมาตรการบงคบทางปกครองทเจาหนาทไดด าเนนการไปกอนทศาลไดรบฟองคด และใหเจาหนาทด าเนนการตามมาตรการบงคบทางปกครองในสวนนนตอไปจนแลวเสรจ

สวนท ๒ การบงคบตามค าสงทางปกครองทก าหนดใหช าระเงน

๑. การบงคบโดยเจาหนาทของหนวยงานของรฐ มาตรา ๖๓/๗๑๗๑ ในกรณทเจาหนาทมค าสงทางปกครองทก าหนดใหช าระเงน ถาถงก าหนดแลวไมมการช าระโดยถกตองครบถวน ใหเจาหนาทผท าค าสงทางปกครองมหนงสอเตอนใหผนนช าระภายในระยะเวลาทก าหนดแตตองไมนอยกวาเจดวน ถาไมมการปฏบตตามค าเตอน เจาหนาทมอ านาจใชมาตรการบงคบทางปกครองโดยยดหรออายดทรพยสนของผนนและขายทอดตลาดเพอช าระเงนใหครบถวนได ในการใชมาตรการบงคบทางปกครองตามวรรคหนง ใหแตงตงเจาพนกงานบงคบทางปกครองเพอด าเนนการยดหรออายดและขายทอดตลาดทรพยสนตอไป

๑๗๐ มาตรา 63/6 เพมโดยพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง (ฉบบท 3) พ.ศ. 2562 ๑๗๑ มาตรา 63/7 เพมโดยพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง (ฉบบท 3) พ.ศ. 2562

๒๔๔ รวมกฎหมายปกครอง

เจาหนาทผออกค าสงใชมาตรการบงคบทางปกครอง และการแตงตง เจาพนกงานบงคบทางปกครอง ใหเปนไปตามทก าหนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๖๓/๘๑๗๒ หนวยงานของรฐทออกค าส งใหช าระเงนตองด าเนนการยดหรออายดทรพยสนภายในสบปนบแตวนทค าสงทางปกครองทก าหนดใหช าระเงนเปนทสด ค าสงทางปกครองทก าหนดใหช าระเงนเปนทสดในกรณดงตอไปน (๑) ไมมการอทธรณค าสงตอเจาหนาทฝายปกครองภายในระยะเวลาอทธรณ (๒) เจาหนาทผมอ านาจพจารณาอทธรณมค าวนจฉยยกอทธรณ และไมมการฟองคดตอศาลภายในระยะเวลาการฟองคด (๓) ศาลมค าสงหรอค าพพากษายกฟอง หรอเพกถอนค าสงบางสวน และคดถงทสดแลว หากหนวยงานของรฐทออกค าสงใหช าระเงนไดยดหรออายดทรพยสนแลว แตยงไมไดรบช าระเงนครบถวน และลวงพนก าหนดเวลาตามวรรคหนง จะยดหรออายดทรพยสนเพมเตมอกมได การขายทอดตลาดหรอจ าหนายโดยวธอนซงทรพยสนของผอยในบงคบของมาตรการบงคบทางปกครองทถกยดหรออายดไวภายในก าหนดเวลาตามวรรคหนงเพอช าระเงน รวมทงคาธรรมเนยมคาตอบแทน หรอคาใชจายอนในการบงคบทางปกครอง ใหกระท าไดแมลวงพนระยะเวลาดงกลาว

มาตรา ๖๓/๙๑๗๓ กรณทมการอทธรณการใชมาตรการบงคบทางปกครองและขอทเลาการบงคบตามมาตรการดงกลาว เจาหนาทผออกค าสงใชมาตรการบงคบทางปกครอง หรอผมอ านาจพจารณาค าอทธรณ อาจสงใหมการทเลาการบงคบทางปกครองไวกอนกได โดยมอ านาจก าหนดเงอนไขใหผอยในบงคบของมาตรการบงคบทางปกครองตองปฏบตดวยกได

มาตรา ๖๓/๑๐๑๗๔ เพอประโยชนในการบงคบทางปกครอง ใหเจาหนาท ผออกค าสงใชมาตรการบงคบทางปกครองมอ านาจ

๑๗๒ มาตรา 63/8 เพมโดยพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง (ฉบบท 3) พ.ศ. 2562 ๑๗๓ มาตรา 63/9 เพมโดยพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง (ฉบบท 3) พ.ศ. 2562 ๑๗๔ มาตรา 63/10 เพมโดยพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง (ฉบบท 3) พ.ศ. 2562

๒๔๕ รวมกฎหมายปกครอง

(๑) มหนงสอสอบถามสถาบนการเงน สหกรณออมทรพย สหกรณเครดตยเนยน ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย กรมทดน กรมการขนสงทางบก กรมทรพยสนทางปญญา หรอหนวยงานอนของรฐทมหนาทควบคมทรพยสนทมทะเบยน เกยวกบทรพยสนของผอยในบงคบของมาตรการบงคบทางปกครอง (๒) มหนงสอขอใหนายทะเบยน พนกงานเจาหนาท หรอบคคลอน ผมอ านาจหนาทตามกฎหมายระงบการจดทะเบยนหรอแกไขเปลยนแปลงทางทะเบยนทเกยวกบทรพยสนของผอยในบงคบของมาตรการบงคบทางปกครองไวเปนการชวคราวเทาทจ าเปนเนองจากมเหตขดของทท าใหไมอาจยดหรออายดทรพยสนไดทนท และเมอเหตขดของสนสดลงใหแจงยกเลกหนงสอดงกลาว ทงน ตองปฏบตตามหลกเกณฑเกยวกบการระงบการจดทะเบยนหรอแกไขเปลยนแปลงทางทะเบยนตามกฎหมายวาดวยการนน หนวยงานตาม (๑) ทใหขอมลแกเจาหนาทผออกค าสงใชมาตรการบงคบทางปกครองในการด าเนนการตาม (๑) ใหถอวาไมเปนความผดตามกฎหมายวาดวยธรกจสถาบนการเงน กฎหมายวาดวยหลกทรพยและตลาดหลกทรพย และกฎหมายอน ผใดไมปฏบตตามหนงสอของเจาหนาทผออกค าสงใชมาตรการบงคบทางปกครองตามวรรคหนงโดยไมม เหตผลอนสมควร ผนนมความผดฐานขดค าส ง เจาพนกงานตามประมวลกฎหมายอาญา

มาตรา ๖๓/๑๑๑๗๕ ในการสบหาทรพยสนของผอยในบงคบของมาตรการบงคบทางปกครอง หนวยงานของรฐทออกค าสงใหช าระเงนอาจรองขอใหส านกงานอยการสงสดหรอหนวยงานอนด าเนนการสบหาทรพยสนแทนได โดยใหหนวยงานดงกลาวมอ านาจตามมาตรา ๖๓/๑๐ ดวย ในกรณทหนวยงานของรฐทออกค าสงใหช าระเงนไมมเจาหนาทในการด าเนนการสบหาทรพยสน และหากจ านวนเงนทตองช าระตามมาตรการบงคบทางปกครองนนมมลคาตงแตสองลานบาทขนไปหรอตามมลคาทก าหนดเพมขนโดยกฎกระทรวง หนวยงานของรฐอาจมอบหมายใหเอกชนสบหาทรพยสนแทนได ใหเอกชนทสบพบทรพยสนไดรบคาตอบแทนไมเกนรอยละสองครงจากเงนหรอทรพยสนทไดมาจากการยด อายด หรอขายทอดตลาดทรพยสนทสบพบได ทงน จ านวนเงนคาตอบแทนสงสดตองไมเกนหนงลานบาทตอจ านวนเงนทตองช าระตามค าสงทางปกครองในเรองนน หรอตามจ านวนทก าหนดเพมขนโดยกฎกระทรวง

๑๗๕ มาตรา 63/11 เพมโดยพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง (ฉบบท 3) พ.ศ. 2562

๒๔๖ รวมกฎหมายปกครอง

หลกเกณฑและวธการคดเลอกเอกชนทสบหาทรพยสน การก าหนดคาตอบแทน และวธการจายคาตอบแทนตามวรรคสาม ใหเปนไปตามทก าหนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๖๓/๑๒๑๗๖ ขนตอนและวธปฏบตเกยวกบการยด การอายด และการขายทอดตลาดทรพยสนใหเปนไปตามทก าหนดในกฎกระทรวง ในกรณทกฎกระทรวงไมไดก าหนดเรองใดไว ใหน าบทบญญตในประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม โดยใหถอวา (๑) เจาหนตามค าพพากษา หมายถง หนวยงานของรฐทออกค าสง ใหช าระเงน (๒) ลกหนตามค าพพากษา หมายถง ผอย ในบงคบของมาตรการ บงคบทางปกครอง (๓) อ านาจของศาลในสวนทเกยวกบการบงคบคด เปนอ านาจของหวหนาหนวยงานของรฐ ทงน ตามทก าหนดในกฎกระทรวง (๔) เจาพนกงานบงคบคด หมายถง เจาพนกงานบงคบทางปกครอง

มาตรา ๖๓/๑๓๑๗๗ การโตแยงหรอการใชสทธทางศาลเกยวกบการ ยด การอายด และการขายทอดตลาดทรพยสนโดยผอยในบงคบของมาตรการบงคบทางปกครอง รวมทงบคคลภายนอกผมสวนไดเสยเกยวกบทรพยสนทถกยดหรออายด ใหเสนอตอศาล ดงตอไปน (๑) ศาลแรงงาน ศาลภาษอากร ศาลทรพยสนทางปญญาและการคาระหวางประเทศ ศาลเยาวชนและครอบครว หรอศาลช านญพเศษอน แลวแตกรณ ซงเปนศาลทมเขตอ านาจในการพจารณาพพากษาคดเกยวกบค าสงทมการบงคบทางปกครองนน (๒) ศาลปกครอง ส าหรบกรณอนทไมอยภายใตบงคบ (๑)

มาตรา ๖๓/๑๔๑๗๘ กรณทเจาหนตามค าพพากษาในคดอนไดมการ ยดทรพยสนหรออายดสทธเรยกรองอนใดของผอยในบงคบของมาตรการบงคบทางปกครองเพอน าเงนมาช าระตามค าพพากษา ใหหนวยงานของรฐทออกค าสงใหช าระเงนมสทธขอเขาเฉลยไดเชนเดยวกบเจาหนตามค าพพากษา

๑๗๖ มาตรา 63/12 เพมโดยพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง (ฉบบท 3) พ.ศ. 2562 ๑๗๗ มาตรา 63/13 เพมโดยพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง (ฉบบท 3) พ.ศ. 2562 ๑๗๘ มาตรา 63/14 เพมโดยพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง (ฉบบท 3) พ.ศ. 2562

๒๔๗ รวมกฎหมายปกครอง

๒. การบงคบโดยเจาพนกงานบงคบคด มาตรา ๖๓/๑๕๑๗๙ ในกรณทมการบงคบใหช าระเงนและค าสงทางปกครองทก าหนดใหช าระเงนเปนทสดแลว หากหนวยงานของรฐทออกค าสงใหช าระเงนประสงคใหเจาพนกงานบงคบคดในสงกดกรมบงคบคดด าเนนการบงคบใหเปนไปตามค าสงทางปกครองดงกลาว ใหยนค าขอฝายเดยวตอศาลภายในสบปนบแตวนทค าสงทางปกครองทก าหนดใหช าระเงนเปนทสด เพอใหศาลออกหมายบงคบคดเพอบงคบใหเปนไปตามค าสงทางปกครองนน โดยระบจ านวนเงนทผอยในบงคบของมาตรการบงคบทางปกครองยงมไดช าระตามค าสงทางปกครอง ทงน ไมวาหนวยงานของรฐยงไมไดบงคบทางปกครองหรอไดด าเนนการบงคบทางปกครองแลว แตยงไมไดรบช าระเงนหรอไดรบช าระเงนไมครบถวน เมอหนวยงานของรฐยนค าขอตามวรรคหนง ถาศาลเหนวาค าสงทางปกครองทก าหนดใหช าระเงนเปนทสดแลว ใหศาลออกหมายบงคบคดตงเจาพนกงานบงคบคดและแจงใหเจาพนกงานบงคบคดทราบเพอด าเนนการตอไป โดยใหถอวาหนวยงานของรฐทออกค าสงใหช าระเงนเปนเจาหนตามค าพพากษา และใหถอวาผอยในบงคบของมาตรการบงคบทางปกครองเปนลกหนตามค าพพากษา เมอศาลออกหมายบงคบคดแลว ใหหนวยงานของรฐตดตอกรมบงคบคด พรอมทงมหนงสอแจงใหผอยในบงคบของมาตรการบงคบทางปกครองทราบวาศาลไดตงเจาพนกงานบงคบคดเพอด าเนนการบงคบคดแลว เพอประโยชนในการบงคบคดตามวรรคหนง ใหถอวาศาลจงหวด ศาลแพง ศาลแพงกรงเทพใต ศาลแพงธนบร หรอศาลแพงอนในกรงเทพมหานคร แลวแตกรณ ทผอยในบงคบของมาตรการบงคบทางปกครองมภมล าเนาอยในเขตศาล หรอททรพยสนทถกบงคบทางปกครองนนตงอยในเขตศาลมอ านาจวนจฉยชขาด หรอท าค าสงในเรองใด ๆ อนเกยวดวยการบงคบคด และเปนศาลทมอ านาจในการบงคบคด กรณค าขอซงอาจยนตอศาลไดมากกวาหนงศาล ไมวาจะเปนเพราะภมล าเนาของผอยในบงคบของมาตรการบงคบทางปกครองกด เพราะทตงของทรพยสนทถกบงคบทางปกครองกด หรอเพราะมผอยในบงคบของมาตรการบงคบทางปกครองหลายคนในมลหนทเกยวของกนกด จะยนค าขอตอศาลใดศาลหนงเชนวานนกได

๑๗๙ มาตรา 63/15 เพมโดยพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง (ฉบบท 3) พ.ศ. 2562

๒๔๘ รวมกฎหมายปกครอง

หนวยงานของรฐตามมาตราน หมายความวา กระทรวง ทบวง กรม หรอสวนราชการทเรยกชออยางอนและมฐานะเปนกรม ราชการสวนภมภาค ราชการสวนทองถน และหนวยงานอนของรฐตามทก าหนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๖๓/๑๖๑๘๐ ในกรณทค าสงทางปกครองทก าหนดใหช าระเงนเปนทสดแลว และตอมาผอยในบงคบของค าสงทางปกครองขอใหพจารณาค าสงทางปกครองทเปนทสดแลวนนใหม หรอฟองคดตอศาลเพอใหพจารณาเกยวกบค าสงทางปกครองทเปนทสดแลวนนใหม หรอขอใหศาลพจารณาคดใหมและหนวยงานของรฐทออกค าสงใหช าระเงนหรอศาลมค าสงใหรบค าขอหรอไดรบค าฟองไวพจารณา ผอยในบงคบของค าสงทางปกครองอาจยนค ารองตอศาลทมอ านาจในการออกหมายบงคบคดตามมาตรา ๖๓/๑๕ เพอขอใหสงงดการบงคบคดไวกอน หากศาลพจารณาค ารองแลวมค าสงใหงดการบงคบคดใหศาลสงค าสงนนไปใหเจาพนกงานบงคบคดทราบ และใหเจาพนกงานบงคบคดงดการบงคบคดไวภายในระยะเวลาหรอเงอนไขตามทศาลก าหนด รวมทงสงค าบอกกลาวงดการบงคบคดใหหนวยงานของรฐทออกค าสงใหช าระเงนและบคคลภายนอกผมสวนไดเสยทราบโดยไมชกชา ถาหนวยงานของรฐทออกค าสงใหช าระเงนยนค ารองวาอาจไดรบความเสยหายจากการยนค ารองตามวรรคหนงและมพยานหลกฐานเบองตนแสดงวาค ารองนนไมมมลและยนเขามาเพอประวงการบงคบคด ศาลมอ านาจสงใหผอยในบงคบของค าสงทางปกครองวางเงนหรอหาประกนตามทศาลเหนสมควรภายในระยะเวลาทศาลจะก าหนด เพอเปนประกนการช าระคาสนไหมทดแทนแกหนวยงานของรฐส าหรบความเสยหายทอาจไดรบเนองจากเหตเนนชาในการบงคบคดอนเกดจากการยนค ารองนน หรอก าหนดวธการชวคราวเพอคมครองอยางใด ๆ ตามทเหนสมควรกได ถาผอยในบงคบของค าสงทางปกครองไมปฏบตตามค าสงศาล ใหศาลสงใหด าเนนการบงคบคดตอไป ในกรณตามวรรคหนง หากหนวยงานของรฐทออกค าสงใหช าระเงนหรอศาลทมเขตอ านาจในการพจารณาพพากษาคดเกยวกบค าสงทางปกครองทก าหนดใหช าระเงน ไดมค าสงใหทบทวนค าสงทางปกครองทเปนทสดนนใหม ใหหนวยงานของรฐทออกค าสงใหช าระเงนยนค ารองตอศาลทมอ านาจออกหมายบงคบคดตามมาตรา ๖๓/๑๕ เพอเพกถอนการบงคบคดทไดด าเนนการไปแลว ในกรณทศาลเหนวาเปนการพนวสยทจะใหคความกลบสฐานะเดม หรอเมอศาลเหนวาไมจ าเปนทจะบงคบใหเปนไปตาม

๑๘๐ มาตรา 63/16 เพมโดยพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง (ฉบบท 3) พ.ศ. 2562

๒๔๙ รวมกฎหมายปกครอง

หมายบงคบคดตอไป เพอประโยชนแกคความหรอบคคลภายนอก ใหศาลมอ านาจสงอยางใด ๆ ตามทศาลเหนสมควร และแจงใหเจาพนกงานบงคบคดทราบ

มาตรา ๖๓/๑๗๑๘๑ เพ อประโยชนในการบงคบคด ใหน าความในมาตรา ๖๓/๑๐ และมาตรา ๖๓/๑๑ มาใชบงคบกบการสบหาทรพยสนของผอยในบงคบของมาตรการบงคบทางปกครองดวย

มาตรา ๖๓/๑๘๑๘๒ หนวยงานของรฐท ออกค าส งใหช าระเงนตองด าเนนการสบทรพยแลวแจงใหเจาพนกงานบงคบคดทราบพรอมเอกสารหลกฐานทเกยวของเพอใหเจาพนกงานบงคบคดด าเนนการเพอใหมการยดหรออายดทรพยสนภายในสบปนบแตวนทค าสงทางปกครองทก าหนดใหช าระเงนเปนทสด และใหน าความในมาตรา ๖๓/๘ วรรคสามและวรรคส มาใชบงคบโดยอนโลม มใหน าระยะเวลาระหวางการงดการบงคบคดตามค าสงศาลตามมาตรา ๖๓/๑๖ วรรคหนง มานบรวมในระยะเวลาสบปตามวรรคหนง

มาตรา ๖๓/๑๙๑๘๓ เม อศาลออกหมายบงค บคดและแตงต ง เจ าพนกงานบงคบคดแลว การด าเนนการบงคบใหเปนไปตามค าส งท างปกครองทก าหนดใหช าระเงน ใหเปนไปตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง

สวนท ๓ การบงคบตามค าสงทางปกครองทก าหนดใหกระท าหรอละเวนกระท า

มาตรา ๖๓/๒๐๑๘๔ ในสวนน “คาปรบบงคบการ” หมายความวา คาปรบทเจาหนาทสงใหผทฝาฝนหรอไมปฏบตตามค าสงทางปกครองทก าหนดใหกระท าหรอละเวนกระท า ช าระเปนรายวนไปจนกวาจะยตการฝาฝนค าสงหรอไดมการปฏบตตามค าสงแลว ไมวาจะเปนคาปรบทก าหนดโดยพระราชบญญตนหรอโดยกฎหมายอน

๑๘๑ มาตรา 63/17 เพมโดยพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง (ฉบบท 3) พ.ศ. 2562 ๑๘๒ มาตรา 63/18 เพมโดยพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง (ฉบบท 3) พ.ศ. 2562 ๑๘๓ มาตรา 63/19 เพมโดยพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง (ฉบบท 3) พ.ศ. 2562 ๑๘๔ มาตรา 63/20 เพมโดยพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง (ฉบบท 3) พ.ศ. 2562

๒๕๐ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๖๓/๒๑๑๘๕ ค าสงทางปกครองทก าหนดใหกระท าหรอละเวนกระท า ถาผอยในบงคบของค าสงทางปกครองฝาฝนหรอไมปฏบตตาม เจาหนาทอาจใชมาตรการบงคบทางปกครองอยางหนงอยางใด ดงตอไปน (๑) เจาหนาทเขาด าเนนการดวยตนเองหรอมอบหมายใหบคคลอนกระท าการแทน โดยผอยในบงคบของค าสงทางปกครองจะตองชดใชคาใชจายและเงนเพมรายวนในอตรารอยละยสบหาตอปของคาใชจายดงกลาวแกหนวยงานของรฐทเจาหนาทนนสงกด (๒) ใหมการช าระคาปรบบงคบการตามจ านวนทสมควรแกเหตแตตองไมเกนหาหมนบาทตอวน เจาหนาทระดบใดมอ านาจก าหนดคาปรบบงคบการจ านวนเทาใด ส าหรบในกรณใด ใหเปนไปตามทก าหนดในกฎกระทรวง ในกรณทมความจ าเปนทจะตองบงคบการโดยเรงดวนเพอปองกนมใหมการกระท าทขดตอกฎหมายทมโทษทางอาญาหรอมใหเกดความเสยหายตอประโยชนสาธารณะ เจาหนาทอาจใชมาตรการบงคบทางปกครองโดยไมต องออกค าสงทางปกครองทก าหนดใหกระท าหรอละเวนกระท ากอนกได แตทงน ตองกระท าโดยสมควรแกเหตและภายในขอบเขตอ านาจหนาทของตน

มาตรา ๖๓/๒๒๑๘๖ กอนใชมาตรการบ งคบทางปกครองตาม มาตรา ๖๓/๒๑ เจาหนาทจะตองมค าเตอนเปนหนงสอใหมการกระท าหรอละเวนกระท าตามค าสงทางปกครองภายในระยะเวลาทก าหนดตามสมควรแกกรณ ค าเตอนดงกลาวจะก าหนดไปพรอมกบค าสงทางปกครองกได ค าเตอนนนจะตองระบ (๑) มาตรการบงคบทางปกครองทจะใชใหชดแจง แตจะก าหนดมากกวาหนงมาตรการในคราวเดยวกนไมได (๒) คาใชจายและเงนเพมรายวนในการทเจาหนาทเขาด าเนนการดวยตนเองหรอมอบหมายใหบคคลอนกระท าการแทน หรอจ านวนคาปรบบงคบการ แลวแตกรณ การก าหนดคาใชจายในค าเตอน ไมเปนการตดสทธทจะเรยกคาใชจายเพมขน หากจะตองเสยคาใชจายจรงมากกวาทไดก าหนดไว

๑๘๕ มาตรา 63/21 เพมโดยพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง (ฉบบท 3) พ.ศ. 2562 ๑๘๖ มาตรา 63/22 เพมโดยพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง (ฉบบท 3) พ.ศ. 2562

๒๕๑ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๖๓/๒๓๑๘๗ เจาหนาทจะตองใชมาตรการบงคบทางปกครองตามทก าหนดไวในค าเตอนตามมาตรา ๖๓/๒๒ การเปลยนแปลงมาตรการจะกระท าได กตอเมอปรากฏวามาตรการทก าหนดไวไมบรรลตามวตถประสงค ถาผอยในบงคบของค าสงทางปกครองตอสขดขวางการบงคบทางปกครอง เจาหนาทอาจใชก าลงเขาด าเนนการเพอใหเปนไปตามมาตรการบงคบทางปกครองได แตตองกระท าโดยสมควรแกเหต ในการใชมาตรการบงคบทางปกครองตามวรรคหนงหรอวรรคสอง เจาหนาทอาจแจงขอความชวยเหลอจากเจาพนกงานต ารวจได

มาตรา ๖๓/๒๔๑๘๘ ในกรณไมมการช าระคาปรบบงคบการ คาใชจาย หรอเงนเพมรายวนโดยถกตองครบถวน ใหเจาหนาทด าเนนการบงคบทางปกครองตามสวนท ๒ ตอไป

มาตรา ๖๓/๒๕๑๘๙ การฟองคดโตแยงการบงคบทางปกครองตามสวนน ใหเสนอตอศาลทมเขตอ านาจในการพจารณาพพากษาคดเกยวกบค าสงทมการบงคบทางปกครองนน

หมวด 3 ระยะเวลาและอายความ

มาตรา ๖๔ ก าหนดเวลาเปนวน สปดาห เดอน หรอปนน มใหนบวนแรกแหงระยะเวลานนรวมเขาดวย เวนแตจะไดเรมการในวนนนหรอมการก าหนดไวเปนอยางอนโดยเจาหนาท ในกรณทเจาหนาทมหนาทตองกระท าการอยางหนงอยางใดภายในระยะเวลาทก าหนด ใหนบวนสนสดของระยะเวลานนรวมเขาดวยแมวาวนสดทายเปนวนหยดท าการงานส าหรบเจาหนาท ในกรณทบคคลใดตองท าการอยางหนงอยางใดภายในระยะเวลาทก าหนดโดยกฎหมายหรอโดยค าสงของเจาหนาท ถาวนสดทายเปนวนหยดท าการงานส าหรบ

๑๘๗ มาตรา 63/23 เพมโดยพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง (ฉบบท 3) พ.ศ. 2562 ๑๘๘ มาตรา 63/24 เพมโดยพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง (ฉบบท 3) พ.ศ. 2562 ๑๘๙ มาตรา 63/25 เพมโดยพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง (ฉบบท 3) พ.ศ. 2562

๒๕๒ รวมกฎหมายปกครอง

เจาหนาทหรอวนหยดตามประเพณของบคคลผรบค าสง ใหถอวาระยะเวลานนสนสดในวนท างานทถดจากวนหยดนน เวนแตกฎหมายหรอเจาหนาททมค าสงจะก าหนดไวเปนอยางอน

มาตรา ๖๕ ระยะเวลาทก าหนดไวในค าสงของเจาหนาทอาจมการขยายอกได และถาระยะเวลานนไดสนสดลงแลวเจาหนาทอาจขยายโดยก าหนดใหมผลยอนหลงไดเชนกน ถาการสนสดตามระยะเวลาเดมจะกอใหเกดความไมเปนธรรมทจะใหสนสดลงตามนน

มาตรา ๖๖ ในกรณทผใดไมอาจกระท าการอยางหนงอยางใดภายในระยะเวลาทก าหนดไวในกฎหมายไดเพราะมพฤตการณทจ าเปนอนมไดเกดขนจากความผดของผนน ถาผนนมค าขอเจาหนาทอาจขยายระยะเวลาและด าเนนการสวนหนงสวนใดทลวงมาแลวเสยใหมกได ทงน ตองยนค าขอภายในสบหาวนนบแตพฤตการณเชนวานนไดสนสดลง

มาตรา ๖๗ เมอมการอทธรณตามบทบญญตในสวนท ๕ ของหมวด ๒ แหงพระราชบญญตนหรอการยนค าขอตอคณะกรรมการวนจฉยขอพพาทหรอคณะกรรมการวนจฉยรองทกขตามกฎหมายวาดวยคณะกรรมการกฤษฎกาเพอใหวนจฉยชขาดแลวใหอายความสะดดหยดอยไมนบในระหวางนนจนกวาการพจารณาจะถงทสดหรอเสรจไปโดยประการอน แตถาเสรจไปเพราะเหตถอนค าขอหรอทงค าขอใหถอวาอายความเรยกรองของผยนค าขอไมเคยมการสะดดหยดอยเลย

หมวด ๔ การแจง

มาตรา ๖๘ บทบญญตในหมวดนมใหใชบงคบกบการแจงซงไมอาจกระท าโดยวาจาหรอเปนหนงสอไดหรอมกฎหมายก าหนดวธการแจงไวเปนอยางอน ในกรณค าสงทางปกครองทแสดงใหทราบโดยการสอความหมายในรปแบบอนตามทก าหนดในกฎกระทรวง ใหมผลเมอไดแจง

มาตรา ๖๙ การแจงค าสงทางปกครอง การนดพจารณา หรอการอยางอนทเจาหนาทตองแจงใหผทเกยวของทราบอาจกระท าดวยวาจากได แตถาผนนประสงคจะใหกระท าเปนหนงสอกใหแจงเปนหนงสอ

๒๕๓ รวมกฎหมายปกครอง

การแจงเปนหนงสอใหสงหนงสอแจงตอผนน หรอถาไดสงไปยงภมล าเนาของผนนกใหถอวาไดรบแจงตงแตในขณะทไปถง ในการด าเนนการเรองใดทมการใหทอยไวกบเจาหนาทไวแลว การแจงไปยงทอยดงกลาวใหถอวาเปนการแจงไปยงภมล าเนาของผนนแลว

มาตรา ๗๐ การแจงเปนหนงสอโดยวธ ใหบคคลน าไปสง ถาผ รบ ไมยอมรบหรอถาขณะน าไปสงไมพบผรบ และหากไดสงใหกบบคคลใดซงบรรลนตภาวะทอยหรอท างานในสถานทนน หรอในกรณทผนนไมยอมรบ หากไดวางหนงสอนนหรอปดหนงสอนนไวในทซงเหนไดงาย ณ สถานทนนตอหนาเจาพนกงานตามทก าหนดในกฎกระทรวงทไปเปนพยานกใหถอวาไดรบแจงแลว

มาตรา ๗๑ การแจงโดยวธสงทางไปรษณยตอบรบใหถอวาไดรบแจงเมอครบก าหนดเจดวนนบแตวนสงส าหรบกรณภายในประเทศหรอเมอครบก าหนดสบหาวนนบแตวนสง ส าหรบกรณสงไปยงตางประเทศ เวนแตจะมการพสจนไดวาไมมการไดรบหรอไดรบกอนหรอหลงจากวนนน

มาตรา ๗๒ ในกรณทมผรบเกนหาสบคนเจาหนาทจะแจงใหทราบตงแตเรมด าเนนการในเรองนนวาการแจงตอบคคลเหลานนจะกระท าโดยวธปดประกาศไว ณ ทท าการของเจาหนาทและทวาการอ าเภอทผรบมภมล าเนากได ในกรณนใหถอวาไดรบแจงเมอลวงพนระยะเวลาสบหาวนนบแตวนทไดแจงโดยวธดงกลาว

มาตรา ๗๓ ในกรณทไมรตวผรบหรอรตวแตไมรภมล าเนาหรอรตวและภมล าเนาแตมผรบเกนหนงรอยคน การแจงเปนหนงสอจะกระท าโดยการประกาศในหนงสอพมพซงแพรหลายในทองถนนนกไดในกรณนใหถอวาไดรบแจงเมอลวงพนระยะเวลาสบหาวนนบแตวนทไดแจงโดยวธดงกลาว

มาตรา ๗๔ ในกรณมเหตจ าเปนเรงดวนการแจงค าสงทางปกครองจะใชวธสงทางเครองโทรสารกได แตตองมหลกฐานการไดสงจากหนวยงานผจดบรการโทรคมนาคมทเปนสอในการสงโทรสารนน และตองจดสงค าสงทางปกครองตวจรงโดยวธใดวธหนงตามหมวดนใหแกผรบในทนททอาจกระท าได ในกรณนใหถอวาผรบไดรบแจงค าสงทางปกครองเปนหนงสอตามวน เวลา ทปรากฏในหลกฐานของหนวยงาน ผจดบรการโทรคมนาคมดงกลาว เวนแตจะมการพสจนไดวาไมมการไดรบหรอไดรบกอนหรอหลงจากนน

๒๕๔ รวมกฎหมายปกครอง

หมวด ๕ คณะกรรมการทมอ านาจด าเนนการพจารณาทางปกครอง

มาตรา ๗๕ การแตงตงกรรมการในลกษณะทเปนผทรงคณวฒใหแตงตงโดยระบตวบคคล

มาตรา ๗๖ นอกจากพนจากต าแหนงตามวาระ กรรมการพนจากต าแหนงเมอ (๑) ตาย (๒) ลาออก (๓) เปนบคคลลมละลาย (๔) เปนคนไรความสามารถหรอคนเสมอนไรความสามารถ (๕) ไดรบโทษจ าคกโดยค าพพากษาถงทสดใหจ าคก เวนแตเปนความผดลหโทษหรอความผดอนไดกระท าโดยประมาท (๖) มเหตตองพนจากต าแหนงกอนครบวาระตามกฎหมายวาดวยการนน

มาตรา ๗๗ ในกรณทกรรมการพนจากต าแหนงกอนวาระ ผมอ านาจแตงตงอาจแตงตงผอนเปนกรรมการแทนได และใหผทไดรบแตงตงใหด ารงต าแหนงแทนอยในต าแหนงเทากบวาระทเหลออยของผซงตนแทน ในกรณทมการแตงตงกรรมการเพมขนในระหวางทกรรมการซงแตงตงไวแลวยงมวาระอยในต าแหนง ใหผทไดรบแตงตงใหเปนกรรมการเพมขนอยในต าแหนงเทากบวาระทเหลออยของกรรมการทไดรบแตงตงไวแลว

มาตรา ๗๘ ภายใตบงคบมาตรา ๗๖ การใหกรรมการในคณะกรรมการวนจฉยขอพพาทพนจากต าแหนงกอนครบวาระจะกระท ามได เวนแตกรณมเหตบกพรองอยางยงตอหนาทหรอมความประพฤตเสอมเสยอยางรายแรง

มาตรา ๗๙ ภายใตบงคบมาตรา ๑๕ วรรคสอง การประชมของคณะกรรมการตองมกรรมการมาประชมอยางนอยกงหนงจงจะเปนองคประชม เวนแตบทบญญตแหงกฎหมายหรอกฎหรอค าสงทจดใหมคณะกรรมการชดนนจะก าหนดไวเปนอยางอน

๒๕๕ รวมกฎหมายปกครอง

ในกรณมกรรมการครบทจะเปนองคประชมได แตการพจารณาเรองใดถาตองเลอนมาเพราะไมครบองคประชม ถาเปนการประชมของคณะกรรมการซงมใชคณะกรรมการวนจฉยขอพพาท หากไดมการนดประชมเรองนนอกภายในสบสวนนบแตวนนดประชมทเลอนมา และการประชมครงหลงนมกรรมการมาประชมไมนอยกวาหนงในสามของจ านวนกรรมการทงหมด ใหถอวาเปนองคประชม แตทงนตองระบความประสงคใหเกดผลตามบทบญญตนไวในหนงสอนดประชมดวย

มาตรา ๘๐ การประชมใหเปนไปตามระเบยบการทคณะกรรมการก าหนด การนดประชมตองท าเปนหนงสอและแจงใหกรรมการทกคนทราบลวงหนาไมนอยกวาสามวน เวนแตกรรมการนนจะไดทราบการบอกนดในทประชมแลว กรณดงกลาวนจะท าหนงสอแจงนดเฉพาะกรรมการทไมไดมาประชมกได บทบญญตในวรรคสองมใหน ามาใชบงคบในกรณมเหตจ าเปนเรงดวนซงประธานกรรมการจะนดประชมเปนอยางอนกได มาตรา ๘๑ ประธานกรรมการมอ านาจหนาทด าเนนการประชม และเพอรกษาความเรยบรอยในการประชม ใหประธานมอ านาจออกค าสงใด ๆ ตามความ จ าเปนได ถาประธานกรรมการไมอยในทประชมหรอไมสามารถปฏบตหนาทไดใหรองประธานกรรมการท าหนาทแทน ถาไมมรองประธานกรรมการหรอมแตไมสามารถปฏบตหนาทได ใหกรรมการทมาประชมเลอกกรรมการคนหนงขนท าหนาทแทน ในกรณทประธานกรรมการมหนาทตองด าเนนการใด ๆ นอกจากการด าเนนการประชมใหน าความในวรรคสองมาใชบงคบโดยอนโลม

มาตรา ๘๒ การลงมตของทประชมใหถอเสยงขางมาก กรรมการคนหนงใหมหนงเสยงในการลงคะแนน ถาคะแนนเสยงเทากนใหประธานในทประชมออกเสยงเพมขนอกเสยงหนงเปนเสยงชขาด เรองใดถาไมมผคดคาน ใหประธานถามทประชมวามผเหนเปนอยางอนหรอไม เมอไมมผเหนเปนอยางอน ใหถอวาทประชมลงมตเหนชอบในเรองนน

มาตรา ๘๓ ในการประชมตองมรายงานการประชมเปนหนงสอ ถามความเหนแยงใหบนทกความเหนแยงพรอมทงเหตผลไวในรายงานการประชม และถากรรมการฝายขางนอยเสนอความเหนแยงเปนหนงสอกใหบนทกความเหนแยงนนไวดวย

๒๕๖ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๘๔ ค าวนจฉยของคณะกรรมการวนจฉยขอพพาทตองมลายมอชอของกรรมการทวนจฉยเรองนน ถากรรมการคนใดมความเหนแยง ใหมสทธท าความเหนแยงของตนรวมไวในค าวนจฉยได

บทเฉพาะกาล

มาตรา ๘๕ ใหถอวาระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการปฏบตราชการเพอประชาชนของหนวยงานของรฐ พ.ศ. ๒๕๓๒ เปนระเบยบทคณะรฐมนตรวางขนตามมาตรา ๓๓ แหงพระราชบญญตน

มาตรา ๘๖ บรรดาค าขอเพอใหมค าสงทางปกครองทเจาหนาทไดรบไวกอนทระราชบญญตน ใชบงคบ ใหเจาหนาทท าการพจารณาค าขอดงกลาวตามหลกเกณฑทกฎหมายหรอกฎส าหรบเรองนนไดก าหนดไว

มาตรา ๘๗ เมอไดมการจดตงศาลปกครองขนแลว บทบญญตมาตรา ๔๘ ใหเปนอนยกเลก

ผรบสนองพระบรมราชโองการ บรรหาร ศลปอาชา

นายกรฐมนตร หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทการด าเนนงานทางปกครองในปจจบนยงไมมหลกเกณฑและขนตอนทเหมาะสม จงสมควรก าหนดหลกเกณฑและขนตอนตาง ๆ ส าหรบการด าเนนงานทางปกครองขนเพอใหการด าเนนงานเปนไปโดยถกตองตามกฎหมายมประสทธภาพในการใชบงคบกฎหมายใหสามารถรกษาประโยชนสาธารณะได และอ านวยความเปนธรรมแกประชาชน อกทงยงเปนการปองกนการทจรตและประพฤตมชอบในวงราชการจงจ าเปนตองตราพระราชบญญตน

๒๕๗ รวมกฎหมายปกครอง

พระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๕๗๑๙๐ หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทเปนการสมควรแกไขเพมเตมกฎหมายวาดวยวธปฏบตราชการทางปกครองเพอก าหนดหลกเกณฑในการจดท าค าสงทางปกครองใหมประสทธภาพเพอรกษาประโยชนสาธารณะและอ านวยความเปนธรรมแกประชาชน อกทงยงเปนการปองกนการทจรตและประพฤตมชอบในวงราชการ จงจ าเปนตองตราพระราชบญญตน พระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒๑๙๑ หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทปจจบนบทบญญตเกยวกบการบงคบทางปกครองตามกฎหมายวาดวยวธปฏบตราชการทางปกครองยงไมมประสทธภาพในการบงคบใช โดยเฉพาะการบงคบตามค าสงทางปกครองทก าหนดใหช าระเงน ซงกฎหมายวาดวยวธปฏบตราชการทางปกครองก าหนดใหน าวธการยด การอายด และการขายทอดตลาดทรพยสนตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม จงไมมรายละเอยดวธปฏบตและระยะเวลาในการบงคบทางปกครองทชดเจน ซงกอใหเกดความไมเปนธรรมแกผอยในบงคบของมาตรการบงคบทางปกครอง ประกอบกบเจาหนาทของหนวยงานของรฐสวนใหญไมมความเชยวชาญในการยด การอายด และการขายทอดตลาดทรพยสน อกทงไมมบทบญญตทใหอ านาจแกเจาหนาทในการสบหาทรพยสนและมอบหมายใหหนวยงานอนหรอเอกชนด าเนนการแทนได สงผลใหไมสามารถบงคบตามค าสงทางปกครองทก าหนดใหช าระเงนไดอยางมประสทธภาพและรฐตองสญเสยรายไดในทสด ดงนน สมควรปรบปรงหลกเกณฑในการบงคบทางปกครองเพอใหชดเจน มประสทธภาพ และเปนธรรมยงขน จงจ าเปนตองตราพระราชบญญตน

๑๙๐ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๓๑/ตอนท ๘๙ ก/หนา ๑/๓๐ ธนวาคม ๒๕๕๗ ๑๙๑ ราชกจจานเบกษา เลม 136/ตอนท 69 ก/หนา 115/27 พฤษภาคม 2562

๒๕๘ รวมกฎหมายปกครอง

กฎกระทรวง (พ.ศ. ๒๕๔๐)๑๙๒

ออกตามความในพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙

อาศยอ านาจตามความในมาตรา ๖ และมาตรา ๒๖ วรรคสอง แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ.๒๕๓๙ นายกรฐมนตรโดยค าเสนอแนะของคณะกรรมการวธปฏบตราชการทางปกครอง ออกกฎกระทรวงไว ดงตอไปน

ขอ ๑ การรบรองความถกตองของค าแปลเปนภาษาไทย ใหกระท าโดย (๑) คนไทยทจบการศกษาในระดบทไมต ากวาปรญญาตรในหลกสตรทใชภาษาทปรากฏในเอกสารนนเปนภาษาในการเรยนการสอน (๒) อาจารยในสถาบนการศกษาระดบอดมศกษาและเปนผสอนภาษาทปรากฏในเอกสารนนในสถาบนการศกษาดงกลาว (๓) สถานทตหรอสถานกงสลตางประเทศทตงอยในประเทศไทย โดยประเทศนนใชภาษาทปรากฏในเอกสารนนเปนภาษาราชการ (๔) สถานทตหรอสถานกงสลไทยในตางประเทศ

ขอ ๒ เจาหนาทจะยอมรบเอกสารทท าขนเปนภาษาตางประเทศโดยไมตองใหจดท าค าแปลเปนภาษาไทยไดในกรณ ดงตอไปน (๑) เจาหนาทนนเหนวาตนสามารถเขาใจภาษาดงกลาวได (๒) เจาหนาทนนมผรวมงานทมความรในภาษาดงกลาว

ใหไว ณ วนท ๒0 พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๔๐ พลเอก ชวลต ยงใจยทธ นายกรฐมนตร

๑๙๒ ราชกจจานเบกษา เลม 114/ตอนท 17 ก/หนา 27/22 พฤษภาคม 2540

๒๕๙ รวมกฎหมายปกครอง

หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชกฎกระทรวงฉบบน คอ โดยทมาตรา ๒๖ วรรคสอง แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ บญญตใหการรบรองความถกตองของค าแปลเปนภาษาไทยของเอกสารทท าขนเปนภาษาตางประเทศ หรอยอมรบเอกสารทท าขนเปนภาษาตางประเทศใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดในกฎกระทรวง จงจ าเปนตองออกกฎกระทรวงน

กฎกระทรวง

ฉบบท ๒ (พ.ศ. ๒๕๔๐)๑๙๓ ออกตามความในพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง

พ.ศ. ๒๕๓๙

อาศยอ านาจตามความในมาตรา ๖ และมาตรา ๓๐ วรรคสอง (๖) แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ.๒๕๓๙ นายกรฐมนตรโดยค าเสนอแนะของคณะกรรมการวธปฏบตราชการทางปกครอง ออกกฎกระทรวงไว ดงตอไปน ใหค าสงทางปกครองในกรณดงตอไปน เปนค าสงทางปกครองตามมาตรา ๓๐ วรรคสอง (๖) (๑) การบรรจ การแตงตง การเลอนขนเงนเดอน การสงพกงาน หรอสงใหออกจากงานไวกอน หรอการใหพนจากต าแหนง (๒) การแจงผลการสอบหรอการวดผลความรหรอความสามารถของบคคล (๓) การไมออกหนงสอเดนทางส าหรบการเดนทางไปตางประเทศ (๔) การไมตรวจลงตราหนงสอเดนทางของคนตางดาว (๕) การไมออกใบอนญาตหรอการไมตออายใบอนญาตท างานของคนตางดาว (๖) การสงใหเนรเทศ

ใหไว ณ วนท ๒๑ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๔๐

พลเอก ชวลต ยงใจยทธ นายกรฐมนตร

๑๙๓ ราชกจจานเบกษา เลม 114/ตอนท 17 ก/หนา 29/22 พฤษภาคม 2540

๒๖๐ รวมกฎหมายปกครอง

หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชกฎกระทรวงฉบบน คอ โดยทเปนการสมควรก าหนดใหค าสงทางปกครองในบางกรณ ซงโดยสภาพไมสามารถแจงหรอไมสมควรแจงใหคกรณทราบขอเทจจรงหรอใหคกรณโตแยงกอนการท าค าสงทางปกครอง เปนค าสงทางปกครองทเจาหนาทไมตองแจงใหคกรณทราบขอเทจจรงหรอโตแยงกอนการท าค าสงทางปกครองประกอบมาตรา ๓๐ วรรคสอง (๖) แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ ไดก าหนดใหการก าหนดค าสงทางปกครองดงกลาวตองกระท าโดยกฎกระทรวง จงจ าเปนตองออกกฎกระทรวงน

กฎกระทรวง

ฉบบท ๓ (พ.ศ. ๒๕๔๐)๑๙๔ ออกตามความในพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง

พ.ศ. ๒๕๓๙ อาศยอ านาจตามความในมาตรา ๖ และมาตรา ๓๑ วรรคสอง แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ นายกรฐมนตรโดยค าเสนอแนะของคณะกรรมการวธปฏบตราชการทางปกครอง ออกกฎกระทรวงไว ดงตอไปน

ขอ ๑ ในกฎกระทรวงน “เอกสาร” ใหหมายความรวมถงส งทสอความหมายใหร เรองราวขอเทจจรง ขอมล รป ตวเลข หรอสงใด ๆ ไมวาการสอความหมายนนจะท าไดโดยสภาพของสงนนเองหรอโดยผานวธการใด ๆ และไมวาจะไดจดท าไวในรปของหนงสอ แฟม รายงาน แผนผง แผนท ภาพวาด ภาพถาย ฟลม การบนทกภาพหรอเสยง การบนทกโดยเครองคอมพวเตอร หรอวธอนใดทท าใหสงทบนทกไวปรากฏได และวตถใด ๆ บรรดาทใชเปนพยานหลกฐานในการพจารณาทางปกครอง

ขอ ๒ คกรณทประสงคจะขอเขาตรวจดเอกสารใดเพอประกอบการโตแยงหรอชแจงหรอปองกนสทธของตนเองในกระบวนการพจารณาทางปกครอง อาจท าค ารองขอดวยวาจา หรอท าเปนหนงสอโดยน ามายนดวยตนเองตอเจาหนาทหรอ

๑๙๔ ราชกจจานเบกษา เลม 114/ตอนท 14 ก/หนา 31/22 พฤษภาคม 2540

๒๖๑ รวมกฎหมายปกครอง

หนวยงานของรฐทเจาหนาทผนนสงกดหรอโดยสงทางไปรษณยโดยระบเอกสารหรอลกษณะของเอกสารทตองการจะตรวจด ในกรณมค าขอดวยวาจาหรอค าขอเปนหนงสอโดยน ามายนดวยตนเองใหเจาหนาทพจารณาใหคกรณไดตรวจดเอกสารในขณะนน แตถาเจาหนาทไมพรอมทจะใหตรวจดในขณะนนไดหรอเปนกรณมค าขอเปนหนงสอโดยสงทางไปรษณย ใหเจาหนาทพจารณาและแจงก าหนดวน เวลาและสถานท ทจะใหตรวจดเอกสารใหคกรณทราบ

ขอ ๓ ในการตรวจดเอกสาร ใหเจาหนาทอ านวยความสะดวกแกการตรวจดความเหมาะสมและตองระมดระวงมใหเอกสารช ารด เสยหายหรอสญหาย เพอประโยชนในการด าเนนการตามวรรคหนง หนวยงานของรฐทเจาหนาทผนนสงกดอาจวางแนวปฏบตทสมควรในการให คกรณตรวจดเอกสาร โดยค านงถงประเภทหรอลกษณะของเอกสาร

ขอ ๔ ในการยนค าขอตรวจดเอกสาร คกรณผยนค าขอไมตอง เสยคาธรรมเนยมเพอการดงกลาว ในการใหคกรณตรวจเอกสารใด ถาตองมคาใชจายเกนกวาการใหตรวจดตามปกต ใหหนวยงานของรฐทเจาหนาทผนนสงกดเรยกเกบคาธรรมเนยมในอตราทเหนสมควร การก าหนดคาธรรมเนยมตามวรรคสอง ใหค านงถงคาใชจายจรงทตองเสยในการตรวจดเอกสารตลอดจนคาใชจายอนเกยวกบส านกงานและบคลากรของหนวยงานของรฐแหงนนประกอบดวย แตไมสงกวาอตราในตลาดหากใหเอกชนจดท า แตในกรณเลกนอยจะยกเวนไมเรยกเกบคาธรรมเนยมกได

ขอ ๕ ถาคกรณตองการส าเนาเอกสารใด ให เจาหนาท พจารณาด าเนนการใหตามความเหมาะสม โดยจะตองระมดระวงมใหตนฉบบเอกสารช ารด เสยหาย หรอสญหาย เพอประโยชนในการด าเนนการตามวรรคหนง หนวยงานของรฐทเจาหนาทผนนสงกดอาจวางแนวปฏบตทสมควรในการจดท าส าเนาเอกสารโดยค านงถงประเภทหรอลกษณะของเอกสาร

๒๖๒ รวมกฎหมายปกครอง

ในการจดท าส าเนาเอกสาร ใหหนวยงานของรฐทเจาหนาทผนนสงกดเรยกเกบคาใชจายในอตราทเหนสมควร แตในกรณเลกนอยจะยกเวนไมเรยกเกบคาใชจายกได และใหน าความในขอ ๔ วรรคสาม มาใชบงคบโดยอนโลม

ใหไว ณ วนท ๒๑ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๔๐

พลเอก ชวลต ยงใจยทธ นายกรฐมนตร

หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชกฎกระทรวงฉบบน คอ โดยทในการพจารณาทางปกครองของเจาหนาทจะตองใหโอกาสคกรณผมสวนไดเสยไดโตแยงหรอชแจงขอเทจจรง เพอสนบสนนหรอหกลางขออางหรอขอเถยงพรอมทงแสดงพยานหลกฐานประกอบการพจารณาท าค าสงทางปกครองอนเปนการปองกนสทธของคกรณ หากคกรณไมไดรบทราบขอเทจจรงหรอพยานหลกฐานทจะใชเปนพนฐานในการพจารณาทางปกครองของเจาหนาทแลว คกรณกยอมไมอาจรไดวาตนมสทธประการใด และควรปองกนสทธของตนเองอยางไร ซงมาตรา ๓๑ แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ กใหสทธแกคกรณในการขอตรวจดเอกสารทจ าเปน เพอทจะด าเนนการโตแยงหรอชแจง หรอปองกนสทธของตนได โดยก าหนดใหการตรวจดเอกสาร คาใชจายในการตรวจดเอกสารหรอการจดท าส าเนาเอกสารใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดในกฎกระทรวง ทงน เวนแตเอกสารหรอพยานหลกฐานนนเปนกรณทตองรกษาไวเปนความลบตามมาตรา ๓๒ แหงพระราชบญญตดงกลาว จงจ าเปนตองออกกฎกระทรวงน

๒๖๓ รวมกฎหมายปกครอง

กฎกระทรวง ฉบบท ๔ (พ.ศ. ๒๕๔๐)๑๙๕

ออกตามความในพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙

อาศยอ านาจตามความในมาตรา ๖ และมาตรา ๔๕ วรรคสาม แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ นายกรฐมนตรโดย ค าเสนอแนะของคณะกรรมการวธปฏบตราชการทางปกครอง ออกกฎกระทรวงไว ดงตอไปน

ขอ ๑ ในกฎกระทรวงน ค าสงทางปกครองไมรวมถง (๑) ค าสงทางปกครองอนเปนวนจฉยอทธรณทไดด าเนนการตามขอ ๒ (๒) ค าสงทางปกครองอนเปนวนจฉยอทธรณตามขนตอนทมกฎหมายก าหนดไวเปนการเฉพาะ

ขอ ๒ การพจารณาอทธรณค าสงทางปกครองในกรณทเจาหนาทผท าค าสงไมเหนดวยกบค าอทธรณ ใหเปนอ านาจของเจาหนาท ดงตอไปน (๑) หวหนาสวนราชการประจ าจงหวด ในกรณทผท าค าสงทางปกครองเปนเจาหนาทในสงกดของสวนราชการประจ าจงหวดหรอสวนราชการประจ าอ าเภอของ กระทรวง ทบวง กรม เดยวกน (๒) เลขานการรฐมนตร เลขานการกรม หวหนาสวนราชการระดบกองหรอเทยบเทา หวหนาสวนราชการตามมาตรา ๓๑ วรรคสอง แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. ๒๕๓๔ หรอหวหนาสวนราชการประจ าเขต แลวแตกรณ ในกรณทผท าค าสงทางปกครองเปนเจาหนาทในสงกดของสวนราชการนน (๓) อธบดหรอหวหนาสวนราชการทมฐานะเปนกรม แลวแตกรณ ในกรณทผท าค าสงทางปกครองเปนเลขานการกรม หวหนาสวนราชการระดบกองหรอสวนราชการตามมาตรา ๓๑ วรรคสอง แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. ๒๕๓๔ หรอหวหนาสวนราชการประจ าเขตหรอผอยใตบงคบบญชาของอธบดหรอหวหนาสวนราชการทมฐานะเปนกรมซงด ารงต าแหนงสงกวานน

๑๙๕ ราชกจจานเบกษา เลม 114/ตอนท 17 ก/หนา 34/22 พฤษภาคม 2540

๒๖๔ รวมกฎหมายปกครอง

(๔) ปลดกระทรวงหรอปลดทบวง แลวแตกรณ ในกรณทผท าค าสงทางปกครองเปนผด ารงต าแหนงอธบดหรอเทยบเทา (๕) นายกรฐมนตรหรอรฐมนตร แลวแตกรณ ในกรณทผท าค าสงทางปกครองเปนหวหนาสวนราชการทขนตรงตอนายกรฐมนตรหรอรฐมนตร หรอเปนผด ารงต าแหนงปลดกระทรวงหรอปลดทบวง (๖) ประธานวฒสภา ในกรณทผท าค าสงทางปกครองเปนผด ารงต าแหนงเลขาธการวฒสภา (๗) ประธานสภาผแทนราษฎร ในกรณทผท าค าสงทางปกครองเปนผด ารงต าแหนงเลขาธการสภาผแทนราษฎร (๘) ผวาราชการจงหวด ในกรณทผท าค าสงทางปกครองเปนหวหนาสวนราชการประจ าจงหวด นายอ าเภอ เจาหนาทของสวนราชการของจงหวด เจาหนาทของสวนราชการของอ าเภอ หรอเจาหนาทของสภาต าบล เวนแตกรณทก าหนดไวแลวใน (๑) หรอ (๓) (๙) ผบรหารทองถนหรอคณะผบรหารทองถน แลวแตกรณ ในกรณทผท าค าสงทางปกครองเปนเจาหนาทขององคกรการบรหารสวนทองถน (๑๐) ผวาราชการจงหวด ในกรณทผท าค าสงทางปกครองเปนผบรหารทองถน หรอคณะบรหารทองถน (๑๑) รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย ในกรณทผท าค าสงทางปกครองเปนผวาราชการกรงเทพมหานคร หรอผวาราชการจงหวดในฐานะผบรหารองคการบรหารสวนจงหวดหรอในฐานะราชการในสวนภมภาค (๑๒) ผแทนของรฐวสาหกจหรอหนวยงานอนของรฐ แลวแตกรณ ในกรณทผท าค าสงทางปกครองเปนเจาหนาทของรฐวสาหกจหรอหนวยงานอนของรฐ (๑๓) เจาหนาทผมอ านาจสงการหรอมอบหมายใหเอกชนปฏบตหนาทตามทกฎหมายก าหนด ในกรณทผท าค าสงทางปกครองเปนเอกชนซงไดรบค าสงหรอไดรบมอบหมายจากเจาหนาทดงกลาว (๑๔) ผบงคบบญชา ผก ากบดแล หรอผควบคมชนเหนอขนไปชนหนง แลวแตกรณ ในกรณทผท าค าสงทางปกครองเปนเจาหนาทอนนอกจากทก าหนดไวจากขางตน

๒๖๕ รวมกฎหมายปกครอง

(๑๕) เจาหนาทผท าค าสงทางปกครองนนเอง ในกรณทผท าค าสงทางปกครองเปนผซงไมมผบงคบบญชา ผก ากบดแล หรอผควบคม

ใหไว ณ วนท ๒๑ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๔๐ พลเอก ชวลต ยงใจยทธ

นายกรฐมนตร

หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชกฎกระทรวงฉบบน คอ โดยทหลกการของพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ ประสงคใหมการอทธรณในกรณทเจาหนาทผท าค าสงทางปกครองไมเหนดวยกบค าอทธรณไดเพยงหนงชน กอนทจะน าคดขนวนจฉยยงองคกรทมอ านาจพจารณาวนจฉยคดปกครอง ทงน เพอใหผมอ านาจพจารณาอทธรณไดพจารณาแกไขหรอทบทวนค าสงทางปกครองใหถกตอง และเปดโอกาสใหประชาชนไดรบความเปนธรรม กอนทจะน าคดขนวนจฉยยงองคกรทมอ านาจพจารณาวนจฉยคดปกครองดงกลาวดวย และโดยทมาตรา ๔๕ วรรคสาม แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ ก าหนดใหเจาหนาทผมอ านาจพจารณาอทธรณดงกลาว ใหเปนไปตามทก าหนดในกฎกระทรวง จงจ าเปนตองออกกฎกระทรวงน

กฎกระทรวง

ฉบบท ๕ (พ.ศ. ๒๕๔๐)๑๙๖ ออกตามความในพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง

พ.ศ. ๒๕๓๙

อาศยอ านาจตามความในมาตรา ๖ และมาตรา ๖๘ วรรคสอง แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ นายกรฐมนตรโดย ค าเสนอแนะของคณะกรรมการวธปฏบตราชการทางปกครอง ออกกฎกระทรวง ดงตอไปน

๑๙๖ ราชกจจานเบกษา เลม 114/ตอนท 17 ก/หนา 37/22 พฤษภาคม 2540

๒๖๖ รวมกฎหมายปกครอง

ใหค าสงทางปกครองทแสดงใหทราบโดยทางเสยง แสงหรอสญญาณทสามารถท าใหรบรถงค าสงทางปกครองนนไดทนท เปนค าสงทางปกครองทมผลเมอไดแจง

ใหไว ณ วนท ๒๑ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๔๐ พลเอก ชวลต ยงใจยทธ

นายกรฐมนตร

หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชกฎกระทรวงฉบบน คอ เนองจากโดยทวไปการแจงค าสงทางปกครองตามพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ อาจกระท าดวยวาจาหรอหนงสอ แตมค าสงทางปกครองบางประเภททแสดงใหทราบโดยการสอความหมายในรปแบบอน ซงตองมผลทนทและโดยทมาตรา ๖๘ วรรคสอง แหงพระราชบญญตดงกลาวก าหนดใหค าสงทางปกครองใหทราบโดยการสอความหมายในรปแบบอนตามทก าหนดในกฎกระทรวง ใหมผลเมอไดแจง จงจ าเปนตองออกกฎกระทรวงน

กฎกระทรวง

ฉบบท ๖ (พ.ศ. ๒๕๔๒)๑๙๗ ออกตามความในพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง

พ.ศ. ๒๕๓๙

อาศยอ านาจตามความในมาตรา ๖ มาตรา ๑๔ วรรคสอง และมาตรา ๑๖ วรรคสาม แหงพระราชบญญตว ธปฏบต ราชก ารทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ นายกรฐมนตรโดยค าเสนอแนะของคณะกรรมการวธปฏบตราชการทางปกครอง ออกกฎกระทรวงไว ดงตอไปน

ขอ ๑ การคดคานวาเจาหนาทผใดจะท าการพจาณาทางปกครองในเรองใดไมไดตามมาตรา ๑๓ หรอตามมาตรา ๑๖ ใหคกรณท าค าคดคานเปนหนงสอถง

๑๙๗ ราชกจจานเบกษา เลม 116/ตอนท 5 ก/หนา 19/9 กมภาพนธ 2542

๒๖๗ รวมกฎหมายปกครอง

เจาหนาทผนน โดยระบขอคดคานพรอมดวยขอเทจจรงและขอกฎหมายทเปนเหตแหงการคดคานไวในหนงสอคดคานนนดวย

ขอ ๒ การยนหนงสอคดคาน ตองกระท ากอนไดรบแจงค าสงทางปกครอง โดยคกรณจะยนดวยตนเองหรอสงทางไปรษณยตอบรบกได

ขอ ๓ ในกรณทมายนหนงสอดวยคดคานดวยตนเอง คกรณจะยนตอเจาหนาทซงถกคดคานนนเอง หรอผบงคบบญชาของเจาหนาทซงถกคดคาน เจาหนาทสารบรรณ หรอเจาหนาทคนหนงคนใดในหนวยงานทเจาหนาทซงถกคดคานสงกดกได

ขอ ๔ ในกรณทสงหนงสอคดคานทางไปรษณยตอบรบ ใหจาหนาซองถงเจาหนาทซงถกคดคานหรอผบงคบบญชาของเจาหนาทซงถกคดคาน เจาหนาทสารบรรณ หรอเจาหนาทคนหนงคนใดในหนวยงานทเจาหนาทซงถกคดคานสงกดกได

ขอ ๕ เมอไดรบหนงสอคดคานแลว ใหผรบจดใหมการประทบตรารบ และลงทะเบยนรบไวเปนหลกฐานในวนทรบหนงสอคดคานตามระเบยบวาดวยงานสารบรรณ และในกรณทคกรณยนหนงสอคดคานดวยตนเอง ใหผรบออกใบรบหรอจดใหออกใบรบใหดวย

ขอ ๖ ในกรณทผรบหนงสอคดคานมใชเจาหนาทซงถกคดคาน ใหผรบนนแจงการรบพรอมทงหนงสอคดคานใหเจาหนาทซงถกคดคานทราบโดยไมชกชา ทงน ภายในวนท าการรงขน

ขอ ๗ เมอเจาหนาทซงถกคดคานไดรบหนงสอคดคานตามขอ ๓ หรอ ขอ ๖ แลวใหเจาหนาทซงถกคดคานปฏบตดงน (๑) ในกรณทถกคดคานเพราะเหตมสวนไดเสยตามมาตรา ๑๔ ใหหยดการพจารณาเรองนนไวกอน และสงหนงสอคดคานพรอมท าค าชแจงไปยงผบงคบบญชาเหนอตนขนไปชนหนงภายในหาวนท าการเพอผบงคบบญชาดงกลาวจะไดพจารณาและมค าสงตอไป (๒) ในกรณทถกคดคานเพราะเหตตามมาตรา ๑๖ ถาเหนวาตนมเหตตามทถกคดคานใหปฏบตตาม (๑) แตถาเหนวาตนไมมเหตตามทถกคดคาน จะท าการพจารณาเรองตอไปกได แตตองแจงใหผบงคบบญชาเหนอตนขนไปชนหนงทราบเพอพจารณาและมค าสงตอไป

๒๖๘ รวมกฎหมายปกครอง

ในกรณทผบงคบบญชาเหนอเจาหนาทซงถกคดคานขนไปชนหนงไมมอ านาจพจารณาและสงการใหผบงคบบญชาดงกลาวเสนอหนงสอคดคานและค าชแจงใหผบงคบบญชาซงมอ านาจพจารณาสงการเพอมค าสงตอไป

ขอ ๘ ใหผบงคบบญชาตามขอ ๗ พจารณาสงการโดยไมชกชา ทงน ไมเกนหาวนท าการนบแตวนทไดรบหนงสอคดคานและค าชแจงจากเจาหนาทซงถกคดคาน ในการพจารณาค าคดคาน ผบงคบบญชาตามวรรคหนงอาจตรวจสอบขอเทจจรงไดตามความเหมาะสมโดยไมผกพนกบค าคดคานหรอพยานหลกฐานของคกรณ ในกรณทพจารณาเหนวาค าคดคานมเหตผลเพยงพอ ใหผบงคบบญชาสงใหเจาหนาทซงถกคดคานพนจากหนาทในการพจารณาทางปกครองในเรองทท าใหถกคดคาน และสงใหเจาหนาทอนซงมอ านาจพจารณาทางปกครองในเรองนนหรอเจาหนาทอนซงตามกฎหมายอาจเปนผท าหนาทแทนไดเขาท าหนาทนนและแจงใหคกรณทราบโดยไมชกชา ในกรณทพจารณาเหนวาค าคดคานมเหตผลไมเพยงพอ ใหผบงคบบญชาสงยกค าคดคานและแจงใหคกรณทราบโดยไมชกชา การพจารณาสงการของผบงคบบญชาตามวรรคสามและวรรคสไมตดอ านาจผบงคบบญชาในระดบทสงกวาทจะพจารณาสงการในเรองดงกลาว

ใหไว ณ วนท ๒ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๔๒ ชวน หลกภย นายกรฐมนตร

หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชกฎกระทรวงฉบบน คอ โดยทมาตรา ๑๔ วรรคสอง และมาตรา ๑๖ วรรคสาม แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ บญญตวาการยนค าคดคาน การพจารณาค าคดคานและการสงใหเจาหนาทอนเขาปฏบตหนาทแทนเจาหนาทซงถกคดคาน ใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดในกฎกระทรวง จงจ าเปนตองออกกฎกระทรวงน

๒๖๙ รวมกฎหมายปกครอง

กฎกระทรวง ฉบบท ๗ (พ.ศ. ๒๕๔๒)๑๙๘

ออกตามความในพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙

อาศยอ านาจตามความในมาตรา ๖ มาตรา ๑๕ วรรคส และมาตรา ๑๖ วรรคสาม แหงพระราชบญญตว ธปฏบต ราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ นายกรฐมนตรโดยค าเสนอแนะของคณะกรรมการวธปฏบตราชการทางปกครอง ออกกฎกระทรวงไว ดงตอไปน

ขอ ๑ การค ดค านว าประธานกรรมการหร อกรรมการผ ใ ด ในคณะกรรมการทมอ านาจพจารณาทางปกครองจะท าการพจารณาทางปกครองเรองใดไมไดตามาตรา ๑๓ ใหท าค าคดคานถงประธานกรรมการ แตถาเปนการคดคานตามมาตรา ๑๖ ใหท าค าคดคานถงผถกคดคาน การคดคานตามวรรคหนงใหท าเปนหนงสอโดยระบขอคดคานพรอมดวยขอเทจจรงและขอกฎหมายทเปนเหตแหงการคดคานไวในหนงสอนนดวย

ขอ ๒ การยนหนงสอคดคาน คกรณจะยนดวยตนเองหรอสงทางไปรษณยตอบรบกได แตตองกอนไดรบแจงค าสงทางปกครอง

ขอ ๓ ในกรณทมายนหนงสอคดคานดวยตนเอง คกรณจะยนตอผถกคดคาน กรรมการคนหนงคนใด หรอหนวยงานธรการของคณะกรรมการกได

ขอ ๔ ในกรณทสงหนงสอคดคานทางไปรษณยตอบรบ ใหจาหนาซองถงประธานกรรมการ กรรมการคนหนงคนใด หรอหนวยงานธรการของคณะกรรมการกได

ขอ ๕ เมอไดรบหนงสอคดคานแลว ใหผรบจดใหมการประทบตรารบ และลงทะเบยนรบไวเปนหลกฐานในวนทรบหนงสอคดคานตามระเบยบวาดวยงานสารบรรณ และในกรณทคกรณยนหนงสอคดคานดวยตนเอง ใหผรบออกใบรบหรอจดใหออกใบรบใหดวย

๑๙๘ ราชกจจานเบกษา เลม 116/ตอนท 5 ก/หนา 22/9 กมภาพนธ 2542

๒๗๐ รวมกฎหมายปกครอง

ขอ ๖ ในกรณทผรบหนงสอคดคานมใชประธานกรรมการหรอผถกคดคาน ใหผนนแจงการรบพรอมทงหนงสอคดคานใหประธานกรรมการหรอผถกคดคาน แลวแตกรณ ทราบโดยไมชกชา

ขอ ๗ เมอไดรบหนงสอคดคานตามขอ ๓ หรอขอ ๖ แลวแตกรณ ใหด าเนนการ ดงน (๑) ในกรณคดคานตามมาตรา ๑๕ ใหประธานกรรมการเรยกประชมคณะกรรมการเพอพจารณาเหตคดคาน (๒) ในกรณคดคานตามมาตรา ๑๖ ถาผทถกคดคานเหนวาตนไมมเหตตามทถกคดคานจะท าการพจารณาเรองตอไปกได แตตองแจงใหประธานกรรมการทราบเพอเรยกประชมคณะกรรมการเพอพจารณาเหตคดคานนน

ขอ ๘ ในการพจารณาค าคดคาน คณะกรรมการจะตองใหโอกาสผถกคดคานชแจงขอเทจจรงและตอบขอซกถาม และคณะกรรมการอาจตรวจสอบขอเทจจรงไดตามความเหมาะสมในเรองนน ๆ โดยไมผกพนกบค าคดคานหรอค าชแจงของ ผถกคดคานหรอพยานหลกฐานของคกรณ เมอทประชมมมตเปนประการใดแลว ใหประธานกรรมการแจงมตทประชมใหผถกคดคานและคกรณทราบโดยไมชกชา

ใหไว ณ วนท ๒ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๔๒ ชวน หลกภย นายกรฐมนตร

หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชกฎกระทรวงฉบบน คอ โดยทมาตรา ๑๕ วรรคส และมาตรา ๑๖ วรรคสาม แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ บญญตวา การยนค าคดคานและการพจารณาค าคดคานกรรมการในคณะกรรมการทมอ านาจพจารณาทางปกครอง ใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดในกฎกระทรวง จงจ าเปนตองออกกฎกระทรวงน

๒๗๑ รวมกฎหมายปกครอง

กฎกระทรวง ฉบบท ๘ (พ.ศ. ๒๕๔๒)๑๙๙

ออกตามความในพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙

อาศยอ านาจตามความในมาตรา ๖ และมาตรา ๕๖ วรรคสอง แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ นายกรฐมนตรโดย ค าเสนอแนะของคณะกรรมการวธปฏบตราชการทางปกครอง ออกกฎกระทรวงไว ดงตอไปน

ขอ ๑ การมอบอ านาจในการด าเนนการพจารณาใชมาตรการบงคบทางปกครองของเจาหนาทผมอ านาจท าค าสงทางปกครองในราชการบรหารสวนกลางและราชการบรหารสวนภมภาคใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการแผนดน

ขอ ๒ การมอบอ านาจในการด าเนนพจารณาใชมาตรการบงคบทางปกครองของเจาหนาทผมอ านาจท าค าสงทางปกครองในราชการบรหารราชการสวนทองถน ใหเปนไปตามกฎหมายทจดตงราชการสวนทองถนนน ๆ

ขอ ๓ การมอบอ านาจในการด าเนนการพจารณาใชมาตรการบงคบทางปกครองของเจาหนาทผมอ านาจท าค าสงทางปกครองในสงกดรฐวสาหกจหรอหนวยงานอนของรฐ ใหเปนไปตามกฎหมายทจดตงรฐวสาหกจหรอหนวยงานอนของรฐนน ๆ

ขอ ๔ การมอบอ านาจในการด าเนนการพจารณาใชมาตรการบงคบทางปกครองของเจาหนาทในระหวางหนวยงานตามขอ ๑ ขอ ๒ และขอ ๓ ทมฐานะเปนนตบคคล ใหเปนไปตามความตกลงระหวางหนวยงานนน ความตกลงตามวรรคหน งใหท าเปนหนงสอและก าหนดต าแหนง ของเจาหนาททจะมอบและรบมอบอ านาจไวในขอตกลงนนดวย

ใหไว ณ วนท ๒ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๔๒ ชวน หลกภย นายกรฐมนตร ๑๙๙ ราชกจจานเบกษา เลม 116/ตอนท 5 ก/หนา 24/9 กมภาพนธ 2542

๒๗๒ รวมกฎหมายปกครอง

หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชกฎกระทรวงฉบบน คอ โดยทมาตรา ๕๖ วรรคสอง แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ บญญตใหเจาหนาทผมอ านาจทจะพจารณาใชมาตรการบงคบทางปกครองอาจมอบอ านาจใหเจาหนาทซงอยใตบงคบบญชาหรอเจาหนาทอนเปนผด าเนนการได จงจ าเปนตองออกกฎกระทรวงน

กฎกระทรวง

ฉบบท ๙ (พ.ศ. ๒๕๔๒)๒๐๐ ออกตามความในพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง

พ.ศ. ๒๕๓๙ อาศยอ านาจตามความในมาตรา ๖ และมาตรา ๕๗ วรรคสอง แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ นายกรฐมนตรโดย ค าเสนอแนะของคณะกรรมการวธปฏบตราชการทางปกครอง ออกกฎกระทรวงไว ดงตอไปน

ขอ ๑ การใชมาตรการบงคบทางปกครองโดยวธการยดหรออายด และขายทอดตลาดทรพยสนของผอยใตบงคบของค าสงทางปกครอง ใหเปนอ านาจของเจาหนาทดงตอไปน (๑) ปลดส านกนายกรฐมนตร ปลดกระทรวง หรอปลดทบวง ในกรณทผท าค าสงทางปกครองเปนเจาหนาท ในสงกดของส านกงานปลดส านกนายกรฐมนตร ส านกงานปลดกระทรวง หรอส านกงานปลดทบวง แลวแตกรณ (๒) อธบดหรอหวหนาสวนราชการทมฐานะเปนกรม ในกรณทผท าค าสงทางปกครองเปนเจาหนาทในสงกดของกรมหรอสวนราชการทมฐานะเปนกรม แลวแตกรณ (๓) ผวาราชการจงหวด ในกรณทผท าค าสงทางปกครองเปนเจาหนาทของราชการสวนภมภาคในจงหวด

๒๐๐ ราชกจจานเบกษา เลม 116/ตอนท 5 ก/หนา 26/9 กมภาพนธ 2542

๒๗๓ รวมกฎหมายปกครอง

(๔) ผบรหารกจการของรฐวสาหกจหรอหนวยงานอนของรฐ ในกรณทผท าค าสงทางปกครองเปนเจาหนาทของรฐวสาหกจหรอหนวยงานอนของรฐ แลวแตกรณ (๕) ผวาราชการกรงเทพมหานคร นายกเทศมนตร นายกองคการบรหารสวนจงหวด หรอปลดเมองพทยา ในกรณทผท าค าสงทางปกครองเปนเจาหนาทในสงกดของกรงเทพมหานคร เทศบาลนคร เทศบาลเมอง องคการบรหารสวนจงหวด หรอเมองพทยา แลวแตกรณ (๖) ผบรหารหรอคณะผบรหารทองถนอนนอกจาก (๕) โดยความเหนชอบของผวาราชการจงหวด ในกรณทผท าค าสงทางปกครองเปนเจาหนาทขององคการบรหารสวนทองถน (๗) รฐมนตรผรกษาการตามกฎหมาย ในกรณทผท าค าสงทางปกครองเปนเอกชน ซงมอ านาจหนาทตามทกฎหมายก าหนด (๘) เจาหนาทผมอ านาจตาม (๑) (๒) (๓) (๔) (๕) (๖) หรอ (๗) แลวแตกรณ ในกรณทผท าค าสงทางปกครองเปนเอกชนซงไดรบแตงตงหรอไดรบมอบหมายจากเจาหนาทดงกลาว

ขอ ๒ ในกรณท เจาหนาทผมอ านาจตามขอ ๑ เปนผท าค าสงทางปกครองใหเจาหนาทดงกลาว แลวแตกรณ เปนผมอ านาจสงยดหรออายด และขายทอดตลาดทรพยสนของผอยในบงคบของค าสงทางปกครอง

ขอ ๓ ความในขอ ๑ และขอ ๒ มใหใชบงคบกรณทกฎหมายใดก าหนดเรองผมอ านาจสงยดหรออายดหรอขายทอดตลาดไวโดยเฉพาะ

ใหไว ณ วนท ๒ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๔๒ ชวน หลกภย นายกรฐมนตร

หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชกฎกระทรวงฉบบน คอ โดยทมาตรา ๕๗ วรรคสอง แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ บญญตวา ผมอ านาจสงยดหรออายดหรอขายทอดตลาด ใหเปนไปตามทก าหนดในกฎกระทรวง จงจ าเปนตองออกกฎกระทรวงน

๒๗๔ รวมกฎหมายปกครอง

กฎกระทรวง ฉบบท ๑๐ (พ.ศ. ๒๕๔๒)๒๐๑

ออกตามความในพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙

อาศยอ านาจตามความในมาตรา ๖ และมาตรา ๕๘ วรรคสอง แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ นายกรฐมนตรโดย ค าเสนอแนะของคณะกรรมการวธปฏบตราชการทางปกครอง ออกกฎกระทรวงไว ดงตอไปน

ขอ ๑ เจาหนาทผมอ านาจก าหนดจ านวนคาปรบทางปกครองในกรณท ผอยในบงคบของค าสงทางปกครองฝาฝนหรอไมปฏบตตาม ไดแก (๑) รฐมนตรมอ านาจก าหนดจ านวนคาปรบทางปกครองไดไมเกนสองหมนบาทตอวน ส าหรบการฝาฝนหรอไมปฏบตตามค าสงทางปกครองทกทองท ทวราชอาณาจกร (๒) คณะกรรมการตามกฎหมายมอ านาจก าหนดจ านวนคาปรบทางปกครองไดไมเกนสองหมนบาทตอวน ส าหรบการฝาฝนหรอไมปฏบตตามค าสงทางปกครองทกทองททวราชอาณาจกร (๓) ปลดกระทรวง อธบด หรอต าแหนงทเรยกชออยางอนและมฐานะเทยบเทาปลดกระทรวงหรออธบด มอ านาจก าหนดจ านวนคาปรบทางปกครองไดไมเกนหนงหมนหาพนบาทตอวน ส าหรบการฝาฝนหรอไมปฏบตตามค าสงทางปกครองทกทองททวราชอาณาจกร (๔) ผวาราชการจงหวด หรอผวาราชการกรงเทพมหานคร มอ านาจก าหนดจ านวนคาปรบทางปกครองไดไมเกนหนงหมนหาพนบาทตอวน ส าหรบการฝาฝนหรอไมปฏบตตามค าสงทางปกครองทอยในเขตจงหวดหรอเขตกรงเทพมหานคร แลวแตกรณ (๕) หวหนาสวนราชการประจ าจงหวดมอ านาจก าหนดคาปรบทางปกครองไดไมเกนหนงหมนบาทตอวน ส าหรบการฝาฝนหรอไมปฏบตตามค าสงทางปกครองทอยในเขตจงหวด

๒๐๑ ราชกจจานเบกษา เลม 116/ตอนท 5 ก/หนา 28/9 กมภาพนธ 2542

๒๗๕ รวมกฎหมายปกครอง

(๖) นายอ าเภอมอ านาจก าหนดจ านวนคาปรบทางปกครองไดไมเกนหนงหมนบาทตอวน ส าหรบการฝาฝนหรอไมปฏบตตามค าสงทางปกครองทอยในเขตอ าเภอ (๗) ผบรหารทองถนหรอคณะผบรหารทองถนมอ านาจก าหนดจ านวนคาปรบทางปกครองไดไมเกนหนงหมนบาทตอวน ส าหรบการฝาฝนหรอไมปฏบตตามค าสงทางปกครองทอยในเขตอ านาจ (๘) ผแทนของรฐวสาหกจหรอหนวยงานอนของรฐมอ านาจก าหนดจ านวนคาปรบทางปกครองไดไมเกนหนงหมนบาทตอวน ส าหรบการฝาฝนหรอไมปฏบตตามค าสงทางปกครองทกทองททวราชอาณาจกร (๙) พนกงานเจาหนาทตามกฎหมายมอ านาจก าหนดจ านวนคาปรบทางปกครองไดไมเกนหาพนบาทตอวน ส าหรบการฝาฝนหรอไมปฏบตตามค าสงทางปกครองทอยในเขตอ านาจ (๑๐) เอกชนซงไดรบมอบใหใชอ านาจปกครองของรฐอาจใชมาตรการปรบทางปกครองได ส าหรบการฝาฝนหรอไมปฏบตตามค าสงทางปกครองทกทองททวราชอาณาจกร โดยเสนอใหรฐมนตรผรกษาการตามกฎหมายเปนผพจารณาก าหนดจ านวนคาปรบทางปกครองเปนรายกรณไป แตทงนไมเกนหนงหมนบาทตอวน

ขอ ๒ ในกรณทเจาหนาทตามขอ ๑ (๓) (๔) (๕) (๖) (๗) (๘) และ (๙) เหนวาการก าหนดจ านวนคาปรบทางปกครองตามอ านาจทมอยไมเพยงพอทจะท าใหบรรลตามวตถประสงค เจาหนาทอาจเสนอผบงคบบญชาหรอผทมอ านาจก าหนดหรอควบคมดแลซงมอ านาจก าหนดจ านวนคาปรบทางปกครองสงกวาตน เปนผก ากบจ านวนคาปรบทางปกครองได

ขอ ๓ ให เจาหนาทผมอ านาจก าหนดจ านวนคาปรบทางปกครองด าเนนการบงคบใหมการช าระคาปรบทางปกครองทกสบหาวน

ขอ ๔ ใหเจาหนาทออกใบเสรจรบเงนแกผทช าระคาปรบไวเปนหลกฐาน ใบเสรจรบเงนใหมขอความแสดงวาเปนคาปรบทางปกครองตามกรณใดและใหบนทกการช าระคาปรบทางปกครองไวในตนเรองดวย

ใหไว ณ วนท ๒ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๔๒ ชวน หลกภย นายกรฐมนตร

๒๗๖ รวมกฎหมายปกครอง

หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชกฎกระทรวงฉบบน คอ โดยทมาตรา ๕๘ วรรคสอง แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ บญญตใหเจาหนาทผออกค าสงทางปกครองในแตละระดบมอ านาจก าหนดจ านวนคาปรบทางปกครองเพอบงคบแกผฝาฝนหรอไมปฏบตตามค าสงทางปกครอง จงจ าเปนตองออกกฎกระทรวงน

กฎกระทรวง ฉบบท ๑๑ (พ.ศ. ๒๕๔๒)๒๐๒

ออกตามความในพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙

อาศยอ านาจตามความในมาตรา ๖ และมาตรา ๗๐ แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ นายกรฐมนตรโดยค าเสนอแนะของคณะกรรมการวธปฏบตราชการทางปกครอง ออกกฎกระทรวงไว ดงตอไปน เจาพนกงานทจะเปนพยานในการวางหนงสอหรอปดหนงสอเพอแจงค าสงทางปกครอง การนดพจารณา หรอการอยางอนทจะตองแจงใหผทเกยวของทราบ ในกรณทผรบไมยอมรบหรอไมมผรบ ไดแก (๑) เจาพนกงานต ารวจ (๒) ขาราชการสวนกลาง (๓) เจาพนกงานผมหนาทรบผดชอบในเขตพนท ไดแก (ก) ก านน (ข) แพทยประจ าต าบล (ค) สารวตรก านน (ง) ผใหญบาน (จ) ผชวยผใหญบาน

๒๐๒ ราชกจจานเบกษา เลม 116/ตอนท 5 ก/หนา 31/9 กมภาพนธ 2542

๒๗๗ รวมกฎหมายปกครอง

(ฉ) ขาราชการสวนทองถนหรอพนกงานสวนทองถน (ช) ขาราชการประจ าอ าเภอหรอจงหวด ใหไว ณ วนท ๒ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๔๒ ชวน หลกภย นายกรฐมนตร หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชกฎกระทรวงฉบบน คอ โดยทมาตรา ๗๐ แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ บญญตวา การวางหนงสอหรอปดหนงสอหากไดกระท าตอหนาเจาพนกงานตามทก าหนดในกฎกระทรวงทไปเปนพยาน ใหถอวาไดมการแจงค าสงทางปกครอง การนดพจารณา หรอการอยางอนทเจาหนาทตองแจงแลว จงจ าเปนตองออกกฎกระทรวงน

กฎกระทรวง ฉบบท ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๔๓)๒๐๓

ออกตามความในพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙

อาศยอ านาจตามความใน (๒) ของบทนยาม “ค าสงทางปกครอง” ในมาตรา ๕ และมาตรา ๖ แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ นายกรฐมนตรโดยค าเสนอแนะของคณะกรรมการวธปฏบตราชการทางปกครอง ออกกฎกระทรวงไว ดงตอไปน ใหการด าเนนการของเจาหนาทดงตอไปน เปนค าสงทางปกครอง ๑. การด าเนนการเกยวกบการจดหาหรอใหสทธประโยชนในกรณดงตอไปน

๒๐๓ ราชกจจานเบกษา เลม 117/ตอนท 78 ก/หนา 13/22 สงหาคม 2543

๒๗๘ รวมกฎหมายปกครอง

(๑) การสงรบหรอไมรบค าเสนอขาย รบจาง แลกเปลยน ใหเชา ซอ เชา หรอใหสทธประโยชน (๒) การอนมตสงซอ จาง แลกเปลยน เชา ขาย ใหเชา หรอใหสทธประโยชน

(๓) การส งยกเลกกระบวนการพจารณาค าเสนอหรอการด าเนนการอนใด ในลกษณะเดยวกน (4) การสงใหเปนผทงงาน ๒. การใหหรอไมใหทนการศกษา

ใหไว ณ วนท 31 กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๔3 ชวน หลกภย นายกรฐมนตร หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชกฎกระทรวงฉบบน คอ โดยทค าสงของเจาหนาทในบางกรณอาจมปญหาการตความวาเปนค าสงทางปกครองหรอไม และค าสงดงกลาวมผลกระทบตอสถานภาพของสทธหรอหนาทของบคคลและประโยชนสาธารณะ เพอใหการออกค าสงทเปนปญหานด าเนนไปดวยความเปนธรรม สมควรก าหนดใหเปนค าสงทางปกครองตามมาตรา ๕ แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ จงจ าเปนตองออกกฎกระทรวงน

๒๗๙ รวมกฎหมายปกครอง

พระราชบญญต วาดวยการเวนคนและการไดมาซงอสงหารมทรพย

พ.ศ. ๒๕๖๒

พระบาทสมเดจพระปรเมนทรรามาธบดศรสนทรมหาวชราลงกรณ พระวชรเกลาเจาอยหว

ใหไว ณ วนท ๒๔ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๖๒ เปนปท ๔ ในรชกาลปจจบน

พระบาทสมเดจพระปรเมนทรรามาธบดศรสนทรมหาวชราลงกรณ พระวชรเกลาเจาอยหว มพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ ใหประกาศวา โดยทเปนการสมควรปรบปรงกฎหมายวาดวยการเวนคนอสงหารมทรพย พระราชบญญตนมบทบญญตบางประการเกยวกบการจ ากดสทธและเสรภาพของบคคล ซงมาตรา ๒๖ ประกอบกบมาตรา ๓๓ และมาตรา ๓๗ ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยบญญตใหกระท าไดโดยอาศยอ านาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย เหตผลและความจ าเปนในการจ ากดสทธและเสรภาพของบคคลตามพระราชบญญตน เพอใหรฐไดมาซงอสงหารมทรพยเพอการอนเปนสาธารณปโภค การปองกนประเทศ การไดมาซงทรพยากรธรรมชาตหรอเพอประโยชนสาธารณะอยางอน รวมตลอดทงเพอน าอสงหารมทรพยทเวนคนไปชดเชยใหเกดความเปนธรรมแกเจาของทถกเวนคน และใหเจาหนาทเขาไปในอสงหารมทรพยเพอประโยชนในการส ารวจและรงวดได ซงการตราพระราชบญญตนสอดคลองกบเงอนไขทบญญตไวในมาตรา ๒๖ ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยแลว

๒๘๐ รวมกฎหมายปกครอง

จงทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหตราพระราชบญญตขนไวโดยค าแนะน าและยนยอมของสภานตบญญตแหงชาตท าหนาทรฐสภา ดงตอไปน

มาตรา ๑ พระราชบญญตนเรยกวา “พระราชบญญตวาดวยการเวนคนและการไดมาซงอสงหารมทรพย พ.ศ. ๒๕๖๒”

มาตรา ๒๒๐๔ พระราชบญญตนใหใชบงคบตงแตวนถดจากวนประกาศใน ราชกจจานเบกษาเปนตนไป

มาตรา ๓ ใหยกเลก (๑) พระราชบญญตวาดวยการเวนคนอสงหารมทรพย พ.ศ. ๒๕๓๐ (๒) ประกาศคณะรกษาความสงบเรยบรอยแหงชาต ฉบบท ๔๔ เรอง การแกไขเพมเตมกฎหมายวาดวยการเวนคนอสงหารมทรพย ลงวนท ๒๘ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๓๔

มาตรา ๔ ในพระราชบญญตน “เวนคน” หมายความวา การใหไดมาซงทดนหรออสงหารมทรพยอยางอนทมใชของรฐตามเงอนไขทก าหนดในพระราชบญญตน แตไมรวมถงการใหไดมาโดยวธการซอขายตามมาตรา ๓๓ วรรคสอง มาตรา ๓๔ มาตรา ๓๕ และหมวด ๔ การไดมาซงอสงหารมทรพยโดยวธการซอขาย “อสงหารมทรพย” หมายความวา ทดน โรงเรอน สงปลกสราง ไมยนตน หรอทรพยอยางอนอนตดอยกบทดนทมลกษณะเปนการถาวรหรอประกอบเปนอนเดยวกบทดนนน “เจาหนาท” หมายความวา กระทรวง ทบวง กรม องคกรปกครองสวนทองถน รฐวสาหกจ หนวยงานอนของรฐ หรอบคคลอนใดผกระท าการเพอประโยชนของรฐ ซงมหนาทและอ านาจในการเวนคนหรอควบคมการเวนคน “พนกงานเจาหนาท” หมายความวา เจาหนาทและบคคลซงเจาหนาทแตงตงใหด าเนนการตามพระราชบญญตน “เจาของ” หมายความวา เจาของหรอผครอบครองซงอสงหารมทรพยโดยชอบดวยกฎหมาย ๒๐๔ ราชกจจานเบกษา เลม 136/ตอนท 71 ก/หนา 1/29 พฤษภาคม 2562

๒๘๑ รวมกฎหมายปกครอง

“ผบรหารทองถน” หมายความวา นายกเทศมนตร นายกองคการบรหารสวนต าบล ผวาราชการกรงเทพมหานคร นายกเมองพทยา หรอผบรหารองคกรปกครองสวนทองถนอนทมกฎหมายจดตงขน แลวแตกรณ “รฐมนตร” หมายความวา รฐมนตรผรกษาการตามพระราชกฤษฎกาทออกตามมาตรา ๘ หรอพระราชบญญตทออกตามมาตรา ๒๘ หรอมาตรา ๓๐

มาตรา ๕ ในกรณทพระราชบญญตนมไดก าหนดไวเปนประการอน การใดทก าหนดใหแจง ยน หรอสงหนงสอหรอเอกสารใหบคคลใด ถาไดแจง ยน หรอสงหนงสอหรอเอกสารใหบคคลนน ณ ภมล าเนาหรอทอยทปรากฏตามหลกฐานทางทะเบยนตามกฎหมายวาดวยการทะเบยนราษฎร หรอในกรณทไมทราบวาผใดเปนเจาของหรอไมสามารถสงหนงสอแจงเจาของได การแจงใหกระท าโดยวธการปดประกาศไวในทเหนไดงาย ณ สถานททอสงหารมทรพยนนตงอยเปนเวลาไมนอยกวาสบหาวนกอนวนเขาด าเนนการใด เมอพนก าหนดเวลาดงกลาวแลว ใหถอวาไดแจง ยน หรอสงโดยชอบดวยพระราชบญญตนแลว และในกรณทพระราชบญญตนก าหนดใหประกาศหรอเผยแพรใหประชาชนทราบเปนการทวไป ใหถอวาการประกาศหรอเผยแพรในระบบเทคโนโลยสารสนเทศหรอระบบหรอวธการอนใดทประชาชนทวไปสามารถเขาถงไดโดยสะดวก เปนการด าเนนการโดยชอบดวยพระราชบญญตนแลว

มาตรา ๖ ใหนายกรฐมนตรรกษาการตามพระราชบญญตน และใหมอ านาจออกกฎกระทรวงเพอปฏบตการตามพระราชบญญตน กฎกระทรวงนน เมอไดประกาศในราชกจจานเบกษาแลวใหใชบงคบได

๒๘๒ รวมกฎหมายปกครอง

หมวด ๑ การไดมาซงอสงหารมทรพยโดยการเวนคน

สวนท ๑ การตราพระราชกฤษฎกาก าหนดเขตทดนทจะเวนคน

มาตรา ๗ เมอรฐมความจ าเปนทจะตองไดมาซงทดนเพอการอนจ าเปนในกจการสาธารณปโภค การปองกนประเทศ การไดมาซงทรพยากรธรรมชาต หรอเพอประโยชนสาธารณะอยางอน หรอเพอน าไปชดเชยใหเกดความเปนธรรมแกเจาของทดนทถกเวนคนตามพระราชบญญตน เมอมไดตกลงในเรองการโอนไวเปนอยางอนใหเวนคนตามหมวดน ประโยชนสาธารณะตามวรรคหนง ใหหมายความรวมถงการผงเมอง การสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอม การพฒนาการเกษตร การปฏรปทดน การจดรปทดน การอนรกษโบราณสถานและแหลงทางประวตศาสตร การอตสาหกรรม และการพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษ

มาตรา ๘ เมอมความจ าเปนตองเวนคนทดนตามมาตรา ๗ และจ าเปนตองส ารวจเพอใหทราบถงทดนทตองไดมาโดยแนชด ใหตราพระราชกฤษฎกาก าหนดเขตทดนทจะเวนคน โดยในพระราชกฤษฎกาดงกลาวอยางนอยตองก าหนดรายละเอยด ดงตอไปน (๑) วตถประสงคแหงการเวนคน (๒) ระยะเวลาการใชบงคบพระราชกฤษฎกา (๓) แนวเขตทดนทจะเวนคนเทาทจ าเปน (๔) ระยะเวลาการเรมตนเขาส ารวจ (๕) เจาหนาทเวนคน (๖) แผนทหรอแผนผงแสดงแนวเขตทดนทจะเวนคน การก าหนดวตถประสงคตาม (๑) จะก าหนดหลายวตถประสงคตามความจ าเปนกได

๒๘๓ รวมกฎหมายปกครอง

ในกรณมเหตจ าเปน จะแกไขเพมเตมวตถประสงคตาม (๑) กได แตตองตราเปนพระราชกฤษฎกาแกไขเพมเตม และตองกระท าภายในก าหนดระยะเวลาตาม (๒) ในการจดท าแผนทเพอก าหนดแนวเขตทดนทจะเวนคน ใหกรมทดนสงส าเนาแผนทระวางทดนทเกยวของใหแกเจาหนาทตามทเจาหนาทรองขอ โดยใหเจาหนาทไดรบยกเวนคาธรรมเนยมทงปวงทเรยกเกบตามประมวลกฎหมายทดน เมอมการตราพระราชกฤษฎกาตามมาตรานแลว ใหเปนหนาทของส านกงบประมาณจดสรรเงนคาทดแทนทจะตองจายตามพระราชบญญตนเสนอพรอมกบการเสนอรางพระราชกฤษฎกาตอคณะรฐมนตร ทงน การด าเนนการดงกลาวจะตองสอดคลองกบแผนการด าเนนการทเจาหนาทไดจดท า ระยะเวลาการใชจายและตามก าลงเงนของแผนดน โดยใหน าเงนนอกงบประมาณหรอเงนรายไดมาประกอบการพจารณาดวย

มาตรา ๙ ระยะเวลาการใชบงคบพระราชกฤษฎกาตามมาตรา ๘ (๒) ใหก าหนดเทาทจ าเปนเพอการส ารวจทดนและอสงหารมทรพย และการรงวดทดน แตจะก าหนดเกนหาปมได

มาตรา ๑๐ ใหเจาหนาทด าเนนการส ารวจเพอใหทราบถงอสงหารมทรพยทตองไดมาโดยแนชดใหแลวเสรจภายในระยะเวลาการใชบงคบพระราชกฤษฎกาตามมาตรา ๘ (๒) หากเจาหนาทด าเนนการไมแลวเสรจตามวรรคหนง และยงประสงคจะท าการส ารวจเพอใหทราบถงอสงหารมทรพยทตองไดมาโดยแนชดตอไป ใหเสนอตอคณะรฐมนตรใหมการตราพระราชกฤษฎกาฉบบใหมลวงหนาไมนอยกวาหกสบวนกอนวนทพระราชกฤษฎกานนจะสนผลใชบงคบ หากการด าเนนการตามวรรคหนงไมแลวเสรจและมไดมการเสนอใหมการตราพระราชกฤษฎกาขนใหมภายในก าหนดเวลา ถาเกดความเสยหายแกรฐเปนจ านวนเทาใด ใหด าเนนการตามกฎหมายวาดวยความรบผดทางละเมดของเจาหนาท ทงน ไมตดอ านาจในการตราพระราชกฤษฎกาตามมาตรา ๘ ขนใหม

๒๘๔ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๑๑ ใหเจาหนาทเผยแพรพระราชกฤษฎกาตามมาตรา ๘ ใหประชาชนทราบเปนการทวไป โดยนอกจากตองด าเนนการตามมาตรา ๕ แลว ใหปดประกาศไวโดยเปดเผย ณ สถานทดงตอไปนดวย (๑) ทท าการของเจาหนาท (๒) ศาลาวาการกรงเทพมหานคร ส านกงานเขต ศาลากลางจงหวด ทวาการอ าเภอหรอกงอ าเภอ ทท าการก านน ทท าการผใหญบาน และทท าการขององคกรปกครองสวนทองถน ทงน เฉพาะในทองททอสงหารมทรพยนนตงอย (๓) ส านกงานทดนจ งหวดและส านกงานทดนอ า เภอในทองททอสงหารมทรพยนนตงอย

มาตรา ๑๒ ภายในก าหนดระยะเวลาการใชบงคบพระราชกฤษฎกา พนกงานเจาหนาทมสทธเขาไปในทดนและอสงหารมทรพยทอยภายในแนวเขตทดนทจะเวนคน และกระท าการเทาทจ าเปนเพอท าการส ารวจใหทราบขอเทจจรงเกยวกบอสงหารมทรพย แตตองแจงเปนหนงสอใหเจาของทราบถงกจการทจะกระท าลวงหนาไมนอยกวาสบหาวนกอนวนเขาท าการส ารวจ และตองระมดระวงมใหเกดความเสยหายแกเจาของ ในกรณทเกดความเสยหาย เจาของชอบทจะไดรบเงนคาชดเชยส าหรบความเสยหายทเกดขนจากกจการทกระท านน

มาตรา ๑๓ การก าหนดระยะเวลาการเรมตนเขาส ารวจตามมาตรา ๘ (๔) ใหก าหนดเทาทจ าเปนซงตองไมเกนหนงรอยแปดสบวนนบแตวนทพระราชกฤษฎกาตามมาตรา ๘ ใชบงคบ ในกรณจ าเปนอนไมอาจหลกเลยงได รฐมนตรอาจอนมต ใหขยายระยะเวลาตามวรรคหนงไดไมเกนเกาสบวน การขยายระยะเวลาตามวรรคสองใหท าเปนประกาศและตองระบเหตผลการขยายระยะเวลาไวดวย และใหน าความในมาตรา ๑๑ มาใชบงคบกบการเผยแพรประกาศดงกลาวดวยโดยอนโลม

๒๘๕ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๑๔ ใหพนกงานเจาหนาททเขาท าการส ารวจตามมาตรา ๑๒ ชแจง เผยแพรขอมลและสรางความเขาใจเกยวกบวตถประสงคแหงการเวนคนใหประชาชนทราบ พรอมทงรบฟงความคดเหนของประชาชนเพอน ามาประกอบการพจารณาดวย ทงน ตามหลกเกณฑและวธการทเจาหนาทประกาศก าหนด

มาตรา ๑๕ ในระหวางการด าเนนการส ารวจ เมอพนกงานเจาหนาททราบถงทดนทจะเวนคนแปลงใดแลว ในกรณทจ าเปนตองมการรงวดใหพนกงานเจาหนาทด าเนนการรงวดทดนแปลงนนดวย แตตองแจงก าหนดวนเวลาการรงวดเปนหนงสอใหเจาของทดนทเกยวของทราบและมาชหรอระวงแนวเขต โดยตองแจงลวงหนาไมนอยกวาสบหาวน ในกรณทเจาของทดนตามวรรคหนงไมมาชหรอระวงแนวเขต หรอมาแตไมยอมลงชอรบรองแนวเขต ใหพนกงานเจาหนาทด าเนนการรงวดตอไปไดโดยไมตองมการชหรอรบรองแนวเขต ในการรงวดตามวรรคหนง พนกงานเจาหนาทจะท าการรงวดเองหรอขอใหเจาพนกงานทดนท าการรงวดให หรอมอบหมายใหชางรงวดเอกชนตามกฎหมายวาดวยชางรงวดเอกชนท าการรงวดกได และใหถอวาการรงวดดงกลาว เปนการรงวดของเจาพนกงานทดนตามประมวลกฎหมายทดน เพอประโยชนแหงการด าเนนการตามมาตราน ใหเจาพนกงานทดนอ านวยความสะดวกและใหความรวมมอตามทเจาหนาทหรอพนกงานเจาหนาทรองขอ การรงวดตามมาตราน ใหน าบทบญญตแหงประมวลกฎหมายทดนเกยวกบการรงวดทดนมาใชบงคบโดยอนโลม

มาตรา ๑๖ เมอพระราชกฤษฎกาตามมาตรา ๘ ใชบงคบแลว ใหเจาหนาทแจงรายละเอยดเกยวกบทดนทอยในแนวเขตทดนทจะเวนคนใหกรมทดนทราบ และใหเปนหนาทของพนกงานเจาหนาทจดทะเบยนสทธและนตกรรมเกยวกบอสงหารมทรพยตามประมวลกฎหมายทดนทอยในแนวเขตทดนตามพระราชกฤษฎกาดงกลาว ตองแจงใหผทประสงคจะท านตกรรมใด ๆ เกยวกบทดนนนทราบโดยใหหมายเหตไวในหนงสอแสดงสทธในทดนตามวธการทอธบดกรมทดนก าหนดโดยประกาศในราชกจจานเบกษา

๒๘๖ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๑๗ เวนแตมกฎหมายเฉพาะก าหนดไวเปนอยางอน เมอพระราชกฤษฎกาตามมาตรา ๘ ใชบงคบแลว ถาในแนวเขตทดนทจะเวนคนนน (๑) มทดนแปลงใดหรอสวนใดทจ าเปนตองใชตามวตถประสงคแหงการเวนคนเปนสาธารณสมบตของแผนดนส าหรบพลเมองใชรวมกนแตพลเมองเลกใชประโยชนในทดนนน หรอไดเปลยนสภาพจากการเปนทดนส าหรบพลเมองใชรวมกน เมอกระทรวงมหาดไทยไดใหความยนยอมแลว หรอพลเมองยงใชประโยชนในทดน นนอยหรอยงไมเปลยนสภาพจากการเปนทดนส าหรบพลเมองใชรวมกน เมอกระทรวงมหาดไทยไดใหความยนยอมตามหลกเกณฑและวธการทกระทรวงมหาดไทยก าหนดโดยรบฟงความคดเหนของประชาชนดวย และเจาหนาทไดจดทดนแปลงอนใหพลเมองใชรวมกนแทนตามทกระทรวงมหาดไทยก าหนดแลว ใหพระราชกฤษฎกาตามมาตรา ๘ มผลเปนการถอนสภาพการเปนสาธารณสมบตของแผนดนส าหรบทดนเฉพาะแปลงหรอสวนทจ าเปนตองใชตามวตถประสงคแหงการเวนคนดงกลาว โดยมตองด าเนนการถอนสภาพหรอโอนตามประมวลกฎหมายทดน และใหเจาหนาทมอ านาจเขาครอบครอง ดแล และใชประโยชนในทดนนนได (๒) มทดนแปลงใดหรอสวนใดทจ าเปนตองใชตามวตถประสงคแหงการเวนคนเปนสาธารณสมบตของแผนดนใชเพอประโยชนของแผนดนโดยเฉพาะ หรอทดนทไดสงวนหวงหามไวตามความตองการของทางราชการ เมอกระทรวงการคลงใหความยนยอมหรอเจาหนาทผมอ านาจในการหวงหามใหความยนยอม และไดรบความยนยอมจากหนวยงานของรฐทครอบครองหรอใชประโยชน ในทดนนนอยในวนทพระราชกฤษฎกาตามมาตรา ๘ ใชบงคบ ใหพระราชกฤษฎกาก าหนดเขตทดนทจะเวนคนนนมผลเปนการถอนสภาพการเปนสาธารณสมบตของแผนดนหรอถอนการหวงหามส าหรบทดนเฉพาะแปลงหรอสวนทจ าเปนตองใชตามวตถประสงคแหงการเวนคนดงกลาว โดยมตองด าเนนการถอนสภาพหรอถอนการหวงหาม ตามกฎหมายวาดวยทราชพสดหรอตามประมวลกฎหมายทดน แลวแตกรณ และใหเจาหนาทมอ านาจครอบครอง ดแล และใชประโยชนทดนนนได

๒๘๗ รวมกฎหมายปกครอง

(๓) มทดนแปลงใดหรอสวนใดทจ าเปนตองใชตามวตถประสงคแหงการเวนคนเปนทดนรกรางวางเปลา หรอทดนซงมผเวนคนหรอทอดทงหรอกลบมาเปนของแผนดนโดยประการอนตามประมวลกฎหมายทดน และทดนนนอยนอกเขตปาไมถาวรตามมตคณะรฐมนตร เมอไดแจงใหกระทรวงมหาดไทยทราบแลว ใหเจาหนาทมอ านาจเขาครอบครอง ดแล และใชประโยชนทดนนนได (๔) มทดนแปลงใดหรอสวนใดทจ าเปนตองใชตามวตถประสงคแหงการเวนคนเปนปาสงวนแหงชาต ใหเจาหนาทขอความเหนชอบการใชพนทนนจากอธบดกรมปาไม และเมออธบดกรมปาไมใหความเหนชอบแลว ใหพระราชกฤษฎกาตามมาตรา ๘ มผลเปนการเพกถอนปาสงวนแหงชาตเฉพาะแปลงหรอสวนทจ าเปนตองใชตามวตถประสงคแหงการเวนคนดงกลาวตงแตวนทอธบดกรมปาไมใหความเหนชอบ โดยมตองด าเนนการเพกถอนสภาพตามกฎหมายวาดวยปาสงวนแหงชาต และใหเจาหนาทมอ านาจเขาครอบครอง ดแล และใชประโยชนทดนนนได ในการด าเนนการตามวรรคหนง ถาเจาหนาทไดจายคาตอบแทนใหแกกระทรวงการคลง ตามอตราหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทกระทรวงการคลงก าหนดโดยความเหนชอบของคณะรฐมนตรแลวใหกรรมสทธในทดนนนตกเปนของเจาหนาท

มาตรา ๑๘ ในกรณทหนวยงานของรฐประสงคจะเขาใชอสงหารมทรพยของรฐหรอทหนวยงานของรฐเปนเจาของกรรมสทธ ทงน เฉพาะอสงหารมทรพยทรฐหรอหนวยงานของรฐไดมาโดยการเวนคนและการเขาใชอสงหารมทรพยนน ไมท าใหวตถประสงคของการเวนคนเดมตองเสยไปโดยสนเชง และวตถประสงคในการใชนนเปนวตถประสงคท ใชเปนเหตในการเวนคนได ใหหนวยงานของรฐมอ านาจเขาใชอสงหารมทรพยดงกลาวได โดยท าความตกลงกบหนวยงานของรฐทเปนเจาของกรรมสทธหรอทมสทธใชประโยชนในอสงหารมทรพยนน ตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทคณะรฐมนตรก าหนด

๒๘๘ รวมกฎหมายปกครอง

สวนท ๒ การก าหนดราคาอสงหารมทรพยเบองตน

มาตรา ๑๙ เมอพระราชกฤษฎกาตามมาตรา ๘ ใชบงคบแลว ใหเจาหนาทแตงตงคณะกรรมการขนคณะหนง ประกอบดวยผแทนของเจาหนาท ผแทนกรมธนารกษ ผแทนกรมทดน นายอ าเภอหรอผอ านวยการเขต และผบรหารทองถนทเกยวของ เพอท าหนาทก าหนดราคาอสงหารมทรพยเบองตนและเงนคาทดแทน ในกรณทมความจ าเปน เจาหนาทอาจพจารณาแตงตงผแทนหนวยงานอนของรฐเขารวมเปนกรรมการดวย ผบรหารทองถนทเกยวของตามวรรคหนง หมายถงผบรหารทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนทมอสงหารมทรพยอยในแนวเขตพระราชกฤษฎกาตามมาตรา ๘ ถาแนวเขตทดนทจะเวนคนครอบคลมพนทขององคกรปกครองสวนทองถนมากกวาหนงแหง เมอจะพจารณาก าหนดเงนคาทดแทนหรอปฏบตหนาทเกยวกบทดนและอสงหารมทรพยทอยในเขตขององคกรปกครองสวนทองถนใด ใหผบรหารทองถนตามวรรคหนง หมายถงเฉพาะผบรหารทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนนน ใหน าความในวรรคสามมาใชบงคบกบกรณทแนวเขตทดนทจะเวนคนครอบคลมทองทมากกวาหนงอ าเภอดวยโดยอนโลม

มาตรา ๒๐ การก าหนดราคาเบองตนส าหรบทดนทเวนคน ใหค านงถงราคา สภาพ เหตและวตถประสงคดงตอไปนประกอบกน (๑) ราคาทซอขายกนตามปกตในทองตลาดของทดนในวนใชบงคบพระราชกฤษฎกาตามมาตรา ๘ (๒) ราคาประเมนทดนของทางราชการทก าหนดขนเพอประโยชนในการจดเกบภาษทดนและสงปลกสราง (๓) ราคาประเมนทนทรพยเพอเรยกเกบคาธรรมเนยมในการจดทะเบยนสทธและนตกรรมตามประมวลกฎหมายทดน

๒๘๙ รวมกฎหมายปกครอง

(๔) สภาพและทตงของทดนนน และ (๕) เหตและวตถประสงคแหงการเวนคน การก าหนดราคาเบองตนตามวรรคหนง ใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๒๑ ใหคณะกรรมการตามมาตรา ๑๙ ก าหนดราคาอสงหารมทรพยเบองตนภายในแนวเขตทดนทจะเวนคนใหแลวเสรจ ภายในหนงรอยแปดสบวนนบแตวนทไดรบแตงตง และประกาศใหประชาชนทราบ ณ สถานททก าหนดไวตามมาตรา ๑๑ ในกรณทมเหตจ าเปนและคณะกรรมการตามมาตรา ๑๙ ไมอาจก าหนดราคาอสงหารมทรพยเบองตนใหแลวเสรจไดภายในระยะเวลาทก าหนดไว รฐมนตรอาจอนมตใหขยายระยะเวลาตามวรรคสองไดไมเกนเกาสบวน โดยท าเปนประกาศและระบเหตผลการขยายระยะเวลาไวดวย และใหน าความในมาตรา ๑๑ มาใชบงคบกบการเผยแพรประกาศดงกลาวโดยอนโลม ในกรณทรฐมนตรเหนวาราคาอสงหารมทรพยเบองตนทคณะกรรมการตามมาตรา ๑๙ ไดก าหนดไวต าหรอสงเกนไป กอใหเกดความไมเปนธรรม รฐมนตรจะเสนอคณะรฐมนตรเพอก าหนดราคาใหมใหเกดความเปนธรรมขนกได ราคาทคณะรฐมนตรก าหนดดงกลาวใหถอวาเปนราคาอสงหารมทรพยเบองตนทคณะกรรมการตามมาตรา ๑๙ ก าหนด

มาตรา ๒๒ ถาการด าเนนกจการตามวตถประสงคแหงการเวนคนไดกระท าใหทดนทเหลออยในแปลงเดยวกนนนมราคาสงขน ใหเอาราคาทสงขนนนหกออกจากเงนคาทดแทน แตไมวากรณจะเปนประการใดจะหกเกนรอยละหาสบของเงนคาทดแทนมได ความในวรรคหนงมใหใชบงคบ ในกรณทเจาของมหนาทตองเสยภาษทเรยกเกบส าหรบทดนแปลงนนจากการไดรบประโยชนจากการพฒนาระบบสาธารณปโภคขนพนฐานดานคมนาคมขนสงของรฐตามกฎหมายวาดวยการนน

๒๙๐ รวมกฎหมายปกครอง

ในกรณตามวรรคหนง ถาท าใหทดนในแปลงเดยวกนทเหลออยนนมราคาลดลง ใหก าหนดเงนคาทดแทนใหส าหรบทดนสวนทเหลออนมราคาลดลงนน ในกรณททดนแปลงใดทเจาของหรอผครอบครองไดกระท าอยางใดใหทดนเปลยนสภาพไปในลกษณะทจะท าใหเกดความเสยหายหรอไมเหมาะสมทจะใชประโยชนจากทดนนน ใหเจาของด าเนนการแกไขปรบปรงทดนใหอยในสภาพเดม หากเจาของไมสามารถด าเนนการดงกลาวได ใหเจาหนาทหกคาใชจายในการด าเนนการออกจาก คาทดน แตตองไมเกนราคาเบองตนส าหรบทดนทเวนคนตามมาตรา ๒๐ ทงน ใหค านงถงความเสยหายหรอคาใชจายในการแกไขหรอปรบปรงทดนนนประกอบดวย การด าเนนการตามวรรคหนง วรรคสาม และวรรคส ใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทก าหนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๒๓ ในกรณทราคาทดนท เวนคนมาสงขนเพราะทรพยสน โรงเรอน หรอสงปลกสรางทไดสรางหรอตอเตมขน การเพาะปลก การท าใหทดนเจรญขน หรอการเชา ทไดท าขนกอนวนทพระราชกฤษฎกาใชบงคบ โดยอบายฉอฉลเพอประสงคทจะไดรบเงนคาทดแทน หรอท าขนภายหลงวนใชบงคบพระราชกฤษฎกาตามมาตรา ๘ โดยมไดรบอนญาตจากเจาหนาท หามมใหก าหนดราคาอสงหารมทรพยเบองตนหรอเงนคาทดแทนส าหรบราคาทดนทสงขนเพราะทรพยสน โรงเรอน หรอสงปลกสรางดงกลาว

มาตรา ๒๔ ในกรณทเจาของไดทดนใดมาโดยมไดใชอยอาศยหรอใชประกอบการท ามาหาเลยงชพ หรอท าประโยชนในทดนนนอยางแทจรง ถาหากมการตราพระราชกฤษฎกาตามมาตรา ๘ ภายในหาปนบแตวนทเจาของไดทดนนนมา คณะกรรมการตามมาตรา ๑๙ จะก าหนดราคาต ากวาทก าหนดไวตามมาตรา ๒๐ กได แตตองไมต ากวาราคาทดนในขณะทเจาของไดทดนนนมา ความในวรรคหนงมใหใชบงคบกบทดนทไดมาโดยการยกใหหรอทางมรดก

๒๙๑ รวมกฎหมายปกครอง

สวนท ๓ การเจรจาตกลงซอขายและการเวนคน

มาตรา ๒๕ ในระหวางการใชบงคบพระราชกฤษฎกาตามมาตรา ๘ เมอคณะกรรมการตามมาตรา ๑๙ ประกาศก าหนดราคาอสงหารมทรพยเบองตนแลว ใหเจาหนาทด าเนนการเจรจาตกลงซอขายและก าหนดเงนคาทดแทนไดในราคาทไมเกนราคาอสงหารมทรพยเบองตนทคณะกรรมการดงกลาวก าหนด หากเจาของตกลงซอขายอสงหารมทรพย ใหพนกงานเจาหนาท จดท าสญญาซอขายกบเจาของโดยเรวตามแบบทเจาหนาทก าหนด และใหพนกงานเจาหนาทจายเงนคาทดแทนใหแกเจาของภายในหนงรอยยสบวนนบแตวนท าสญญาซอขาย ทงน ใหถอวาไดมการโอนกรรมสทธในอสงหารมทรพยดงกลาวนบแตวนช าระเงน

มาตรา ๒๖ ในการด าเนนการซอขายตามมาตรา ๒๕ ใหน าความในมาตรา ๓๓ มาตรา ๓๔ มาตรา ๓๕ และสวนท ๔ เงนคาทดแทน มาใชบงคบโดยอนโลม ในกรณทเจาของตกลงซอขายตามมาตรา ๒๕ ใหเพมเงนคาทดแทนอกรอยละสองของราคาอสงหารมทรพยเบองตนทคณะกรรมการตามมาตรา ๑๙ ก าหนด การจายเงนคาทดแทนส าหรบทดน โรงเรอน ส งปลกสราง หรออสงหารมทรพยอนไมตดสทธในการอทธรณตามพระราชบญญตน

มาตรา ๒๗ การซอขายอสงหารมทรพยตามมาตรา ๒๕ และการโอนทดนทไดมาจากการเวนคน ใหไดรบยกเวนคาธรรมเนยมการจดทะเบยนสทธและนตกรรมตามประมวลกฎหมายทดนและไดรบการยกเวนภาษเงนไดส าหรบบคคลธรรมดา ภาษธรกจเฉพาะ และคาอากรแสตมป โดยใหด าเนนการตามทก าหนดในประมวลรษฎากร

มาตรา ๒๘ ในกรณทเจาของรายใดไมตกลงซอขายอสงหารมทรพยตามมาตรา ๒๕ ใหด าเนนการตราพระราชบญญตเวนคนอสงหารมทรพยตอไปโดยเรว ในระหวางทยงมไดตราพระราชบญญตเวนคนอสงหารมทรพยตามวรรคหนง และพระราชกฤษฎกาตามมาตรา ๘ ยงมผลใชบงคบ ถามเหตจ าเปนเรงดวนทถาปลอยเนนชาไป จะเปนอปสรรคแกการพฒนาเศรษฐกจและสงคมหรอประโยชนของรฐอนส าคญอยางอน เจาหนาทโดยความเหนชอบของรฐมนตรจะประกาศการเขา

๒๙๒ รวมกฎหมายปกครอง

ครอบครองและใชอสงหารมทรพยนนกอนการเวนคนกได แตเจาหนาทจะเขาครอบครองหรอใชประโยชนในอสงหารมทรพยนนได เมอไดจายเงนคาทดแทนใหแกเจาของหรอวางเงนตามมาตรา ๔๖ แลว ประกาศตามวรรคสองตองประกาศใหประชาชนทราบลวงหนาไมนอยกวาสามสบวน ในประกาศดงกลาวตองระบดวยวาเจาของมสทธไดรบเงนคาทดแทน และในกรณทเจาของไมมารบเงนคาทดแทน เจาหนาทจะวางเงนคาทดแทนไว ณ ทใด การประกาศดงกลาว นอกจากตองแจงใหเจาของทราบแลว ใหน าความในมาตรา ๑๑ มาใชบงคบดวยโดยอนโลม เมอไดจายเงนคาทดแทนแกเจาของหรอวางเงนตามมาตรา ๔๖ แลว กอนเขาครอบครองหรอใชประโยชนในอสงหารมทรพย ใหเจาหนาทมหนงสอแจงเจาของทราบลวงหนาไมนอยกวาเกาสบวนนบแตวนทจายเงนคาทดแทนหรอวางเงน และกรณทมความจ าเปนตองรอถอนสงปลกสราง หรอขนยายทรพยสน ใหเจาของด าเนนการรอถอนสงปลกสราง และขนยายทรพยสนนนใหแลวเสรจภายในระยะเวลาดงกลาวถาเจาของไมด าเนนการภายในเวลาทก าหนด ใหเจาหนาทมอ านาจด าเนนการเชนวานนไดเอง โดยใหเจาของเปนผเสยคาใชจาย ในการเขาครอบครองตามวรรคสอง ถามความเสยหายเกดขนเปนพเศษเนองจากการเขาครอบครองหรอใชประโยชนอสงหารมทรพยนน ใหเจาหนาทชดใชเงนคาทดแทนส าหรบความเสยหายสวนนเพมขนไดตามหลกเกณฑทก าหนดในกฎกระทรวง การประกาศตามวรรคสองไมเปนการตดสทธของเจาของและอ านาจของเจาหนาททจะท าสญญาซอขายอสงหารมทรพยตามมาตรา ๒๕ แมพระราชกฤษฎกาตามมาตรา ๘ จะสนอายแลวกตามแตตองกระท ากอนท จะมการเสนอร างพระราชบญญตเวนคนทดนนนตอสภาผแทนราษฎร และใหถอวาการท าสญญาซอขายดงกลาวเปนการซอขายอสงหารมทรพยตามมาตรา ๒๕

มาตรา ๒๙ ในการตราพระราชบญญตเวนคนอสงหารมทรพยอยางนอยตองก าหนดรายละเอยดดงตอไปน (๑) วตถประสงคแหงการเวนคน (๒) ระยะเวลาการเขาใชทดนหรออสงหารมทรพย

๒๙๓ รวมกฎหมายปกครอง

(๓) เจาหนาทเวนคน (๔) รายละเอยดเกยวกบทดนหรออสงหารมทรพยทตองเวนคน (๕) รายชอเจาของทดนหรออสงหารมทรพย (๖) แผนทแสดงแนวเขตทดนทเวนคนอยางชดเจน ในพระราชบญญตตามวรรคหนงจะก าหนดจ านวนเงนคาทดแทนส าหรบอสงหารมทรพยทถกเวนคนไวดวยกได ในกรณมเหตจ าเปน จะแกไขวตถประสงคแหงการเวนคนกได แตตองตราเปนพระราชบญญตแกไขเพมเตม ทงน การแกไขดงกลาวตองกระท าไมชากวาระยะเวลาตามมาตรา ๕๑

มาตรา ๓๐ ในกรณททราบรายละเอยดตามมาตรา ๒๙ (๔) (๕) และ (๖) แลว จะด าเนนการตราพระราชบญญตเวนคนอสงหารมทรพยโดยไมตราพระราชกฤษฎกาตามมาตรา ๘ กอนกได

มาตรา ๓๑ เมอมการตราพระราชบญญตเวนคนอสงหารมทรพยส าหรบอสงหารมทรพยใดแลว ใหกรรมสทธในอสงหารมทรพยนนตกเปนของเจาหนาทนบแตวนทพระราชบญญตดงกลาวใชบงคบ แต เจาหนาทจะเขาครอบครองหรอใชอสงหารมทรพยนนได กตอเมอไดจายหรอวางเงนคาทดแทนตามทบญญตไวในพระราชบญญตนแลว

มาตรา ๓๒ ในกรณทดนทจะเวนคนเปนทวด ทธรณสงฆ หรอทศาสนสมบตกลาง ถามหาเถรสมาคมไมขดของ และเจาหนาทไดจายคาผาตกรรมแลว ใหถอวาพระราชกฤษฎกาตามมาตรา ๘ เปนพระราชกฤษฎกาโอนกรรมสทธทวด ทธรณสงฆ หรอทศาสนสมบตกลางใหแกสวนราชการ รฐวสาหกจ หรอหนวยงานอนของรฐ ทออกตามกฎหมายวาดวยคณะสงฆดวย และใหกรรมสทธ ในอสงหารมทรพยนนโอนมาเปนของเจาหนาท

มาตรา ๓๓ ถาโรงเรอน สงปลกสราง หรออสงหารมทรพยอนทถกเวนคนนนมบางสวนอยบนทดนทม ได เวนคน และเปนโรงเรอน ส งปลกสร าง หรออสงหารมทรพยอนเดยวกนโดยไมอาจแบงแยกไดเจาของจะขอใหเจ าหนาทเวนคนโรงเรอน สงปลกสราง หรออสงหารมทรพยอนสวนทเหลอดงกลาวดวยกได

๒๙๔ รวมกฎหมายปกครอง

ถาเจาของทดนทมไดถกเวนคน แตผลแหงการเวนคนตามวรรคหนง ท าใหโรงเรอน สงปลกสรางหรออสงหารมทรพยอยางอนของตนไมอาจใชประโยชนได หรอไมอาจใชประโยชนไดตามวตถประสงคทใชอยเดม หรออาจเกดอนตรายในการอยอาศยหรอใชประโยชน ถาเจาของรองขอใหเจาหนาทซอโรงเรอน สงปลกสราง หรออส งหารมทรพยอนนน ให เจาหนาทมอ านาจซอโรงเรอน ส งปลกสร างหรออสงหารมทรพยดงกลาวได ภายในเกาสบวนนบแตวนทไดรบหนงสอรองขอ ทงน การพจารณาค ารองขอใหค านงถงสภาพความเปนอยของผอยอาศย วตถประสงคเดมของการใชสอยโรงเรอนหรอสงปลกสราง โครงสรางอาคาร และความปลอดภยของผใชอาคาร เพอใหเกดความเปนธรรมแกเจาของดวยโดยใหน าความในมาตรา ๓๘ วรรคสอง และมาตรา ๖๐ มาใชบงคบกบราคาซอขายดงกลาวดวยโดยอนโลม โรงเรอน สงปลกสราง หรออสงหารมทรพยอนทเวนคนตามวรรคหนง หรอทซอตามวรรคสอง เจาหนาทมอ านาจรอถอนหรอน าไปใชประโยชนไดตามทเหนสมควรแมจะไมอยในวตถประสงคแหงการเวนคนกตาม ใหน าความในหมวด ๔ การไดมาซงอสงหารมทรพยโดยวธการซอขาย มาใชบงคบกบการซอตามวรรคสองโดยอนโลม

มาตรา ๓๔ ในกรณทตองเวนคนทดนแปลงใดแตเพยงบางสวน ถาเนอทสวนทเหลออยนนนอยกวายสบหาตารางวา หรอทดนทเหลออยดานใดดานหนงมความยาวนอยกวาหาวา แมจะมเนอทเหลออยมากกวายสบหาตารางวาแตไมสามารถอยอาศยไดอยางปลอดภยหรอใชประโยชนได ถาเจาของรองขอใหเจาหนาทซอทดนสวนทเหลอดวย ความในวรรคหนงมใหใชบงคบกบกรณททดนสวนทเหลออยนนตดตอเปนผนเดยวกนกบทดนแปลงอนของเจาของเดยวกน และเมอรวมกบทดนแปลงอนดงกลาวแลวท าใหไมมลกษณะอยางหนงอยางใดตามวรรคหนง ในการซอทดนตามวรรคหนง ใหเจาหนาทซอโรงเรอนหรอสงปลกสรางอยางอน รวมทงตนไมยนตนทมอยกอนวนใชบงคบพระราชกฤษฎกาตามมาตรา ๘ หรอพระราชบญญตเวนคนอสงหารมทรพยไปในคราวเดยวกน เวนแตเจาของจะแสดงเจตนาเปนหนงสอตอเจาหนาทวาไมประสงคจะขาย ในกรณเชนนเจาของมหนาทตองรอถอน

๒๙๕ รวมกฎหมายปกครอง

โรงเรอน สงปลกสราง หรอตนไมยนตนนนออกไปภายในหกสบวนนบแตวนทเจาของไดรบช าระราคา ใหเจาหนาทแจงสทธการรองขอใหเจาของทดนทราบเปนหนงสอ และเจาของมสทธยนค ารองขอตามวรรคหนงภายในหนงรอยยสบวนนบแตวนทไดรบหนงสอแจงจากเจาหนาท ทงน ใหเจาหนาทพจารณาค ารองขอใหแลวเสรจภายในหกสบวนนบจากวนทไดรบค ารองขอ ใหน าความในหมวด ๔ การไดมาซงอสงหารมทรพยโดยวธการซอขาย มาใชบงคบกบการซอตามวรรคหนงหรอวรรคสามโดยอนโลม

มาตรา ๓๕ ในการเวนคนทดน หากปรากฏวาเจาของทดนทถกเวนคนไมมทดนเหลออยหรอมเหลออยไมเพยงพอทจะใชเปนทอยอาศยหรอประกอบการท ามาหาเลยงชพได เจาหนาทจะด าเนนการเวนคนทดนเพมเตมเพอน าไปชดเชยทดนของเจาของผนนทงหมดหรอบางสวนแทนการจายเงนคาทดแทนกได แตตองไดรบความยนยอมจากเจาของทจะไดรบการชดเชยทดนดงกลาว ทดนทจะด าเนนการใหไดมาเพอการชดเชยตามวรรคหนง ตองเปนทดนทเจาของคนเดยวหรอหลายคนมกรรมสทธคนละไมนอยกวายสบหาไรส าหรบทดนทใชเพอเกษตรกรรม และไมนอยกวาหาไรส าหรบทดนทใชเพอการอน และจะเวนคนเพอการนเกนรอยละสบของทดนทผนนมอยในแปลงนนไมได เวนแตเจาของจะยนยอมใหเวนคนมากกวานน ในการด าเนนการตามวรรคหนงและวรรคสอง ถาทดนทอยตดตอกนเปนของเจาของคนเดยวกนใหพจารณาเสมอนหนงวาทดนนนเปนทดนแปลงเดยวกน ในการเขาส ารวจตามมาตรา ๑๒ ใหพนกงานเจาหนาทตรวจสอบขอเทจจรงตามวรรคหนงและสอบถามความยนยอมของเจาของและท ารายงานเสนอความเหนตอเจาหนาทเพอพจารณาดวย การด าเนนการเวนคนทดนเพมเตมตามวรรคหนง ใหกระท าเทาทจ าเปนและเพยงพอใหเจาของสามารถอยอาศย ประกอบการท ามาหาเลยงชพ หรอท าประโยชนในทดน ทงน ตองไมกระทบเจาของทดนแปลงอนทถกเวนคนเพอการน จน

๒๙๖ รวมกฎหมายปกครอง

เกดความเดอดรอนเกนสมควร ไมสามารถท ามาหาเลยงชพไดหรอท าใหทดนทเหลออยดอยคาจนเกนสมควร หลกเกณฑและวธการด าเนนการใหไดทดนเพมเตมและการจายเงน คาทดแทนตามวรรคหนงใหเปนไปตามทก าหนดในพระราชกฤษฎกา

มาตรา ๓๖ ใหเจาหนาทเผยแพรพระราชบญญตเวนคนอสงหารมทรพยใหประชาชนทราบเปนการทวไป และปดประกาศส าเนาของพระราชบญญตเวนคนอสงหารมทรพย แผนททายพระราชบญญตและรายชอเจาของอสงหารมทรพยทถกเวนคนโดยเปดเผย ณ สถานทตามมาตรา ๑๑ และสถานทอนตามควรแกกรณ

สวนท ๔ เงนคาทดแทน

มาตรา ๓๗ เ งนค าทดแทนส าหรบกรณ เวนคน เฉพาะท ดนใหประกอบดวยคาทดน คารอถอน คาขนยาย คาปลกสรางโรงเรอนหรอสงปลกสรางใหมและอสงหารมทรพยอนอนตดอยกบทดน และคาเสยหายอนอนเกดจากการทเจาของตองออกจากทดนทเวนคน เงนคาทดแทนส าหรบกรณเวนคนทดนและโรงเรอน สงปลกสราง และอสงหารมทรพยอนอนตดอยกบทดน ใหประกอบดวยคาทดน คาโรงเรอนหรอสงปลกสรางและอสงหารมทรพยอนอนตดอยกบทดน และคาเสยหายอนอนเกดจากการทเจาของตองออกจากทดนทเวนคน ในการเวนคนทดน ถาเจาของประสงคจะใหเวนคนโรงเรอน สงปลกสราง และอสงหารมทรพยอนอนตดอยกบทดนดวย ใหเจาหนาทด าเนนการตามความประสงคของเจาของ

มาตรา ๓๘ หลกเกณฑและวธการก าหนดเงนคาทดแทนตามมาตรา ๓๗ ส าหรบคาทดน ใหคณะกรรมการตามมาตรา ๑๙ น าหลกเกณฑการก าหนดราคาเบองตนตามมาตรา ๒๐ มาใชบงคบโดยอนโลม

๒๙๗ รวมกฎหมายปกครอง

หลกเกณฑและวธการก าหนดคารอถอน คาขนยาย คาโรงเรอน สงปลกสราง หรออสงหารมทรพยอนอนตดอยกบทดน คาปลกสรางโรงเรอนหรอสงปลกสร างใหมและอส งหารมทรพยอ นอนตดอย กบท ดน ค า เส ยสทธจากการใชอสงหารมทรพย และคาเสยหายอนอนเกดจากการทเจาของตองออกจากทดนทเวนคนตามมาตรา ๓๗ ใหเปนไปตามทก าหนดในกฎกระทรวง การก าหนดเงนคาทดแทนไวในพระราชบญญตตามมาตรา ๒๙ วรรคสอง และมาตรา ๓๐ หรอในกรณทมไดก าหนดเงนคาทดแทนไวในพระราชบญญต แมพระราชกฤษฎกาตามมาตรา ๘ จะสนอายแลวกตาม การค านวณเงนคาทดแทนใหน าหลกเกณฑตามมาตรา ๒๐ มาใชบงคบโดยอนโลม แตตองค านงถงความเปนธรรมและความทดเทยมระหวางผทตกลงซอขายหรอยนยอมใหทางราชการเขาใชทดนไปกอนหนามการตราพระราชบญญตเวนคนอสงหารมทรพยกบเจาของทดนทถกเวนคนตามพระราชบญญตเวนคนอสงหารมทรพยดวย

มาตรา ๓๙ ในการเวนคนตามมาตรา ๓๗ วรรคหนง ใหเปนหนาทของเจาของโรงเรอน สงปลกสราง หรออสงหารมทรพยอนในการรอถอนหรอยายโรงเรอน สงปลกสราง หรออสงหารมทรพยอนออกไปจากทดนภายในเกาสบวนนบแตวนทไดรบเงนคาทดแทนหรอวนทเจาหนาทวางเงนคาทดแทน โดยใหเจาหนาทจายเงนคาทดแทนใหแกเจาของสามในสของจ านวนเงนคาทดแทนทงหมดกอน ถาเจาของรอถอนหรอยายภายในก าหนดเวลา ใหเจาหนาทจายเงนสวนทเหลอใหเจาของโดยพลน ถาเจาของไมรอถอนออกไปภายในก าหนดเวลาดงกลาวโดยไมมเหตอนสมควร ใหเจาหนาทมอ านาจเขารอถอนไดโดยหกคาใชจายเพอการนออกจากเงนคาทดแทนทควรจะไดรบ แตตองไมเกนคารอถอนและคาขนยายทก าหนดให และถามเงนเหลอ ใหเจาหนาทจายหรอวางเงนสวนทเหลอใหแกเจาของโรงเรอนหรอสงปลกสรางนน ทงน หากการรอถอนดงกลาวเกดความเสยหายแกโรงเรอน สงปลกสรางหรออสงหารมทรพยอนโดยมใชความผดของเจาหนาท เจาหนาทไมจ าตองรบผดชดใชคาเสยหายทเกดขนแตอยางใด ในการเวนคนตามมาตรา ๓๗ วรรคสอง ใหโรงเรอน สงปลกสราง หรออสงหารมทรพยอนอนตดอยกบทดนตกเปนกรรมสทธของเจาหนาทพรอมกบทดน และเมอเจาหนาทรอถอนแลวใหมอ านาจจ าหนายหรอท าลายตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดในกฎกระทรวง

๒๙๘ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๔๐ เงนคาทดแทนนน ใหก าหนดแกบคคล ดงตอไปน (๑) เจาของทดนทตองเวนคน (๒) เจาของโรงเรอน สงปลกสราง หรออสงหารมทรพยอน ซงมอยในทดนทตองเวนคนนนในวนใชบงคบพระราชบญญตเวนคนอสงหารมทรพยหรอพระราชกฤษฎกาตามมาตรา ๘ หรอไดปลกสรางขนภายหลงโดยไดรบอนญาตจากเจาหนาท (๓) เจาของตนไมยนตนทขนอยในทดนในวนทใชบงคบพระราชบญญตเวนคนอสงหารมทรพยหรอพระราชกฤษฎกาตามมาตรา ๘ (๔) ผเชาหรอผเชาชวงทดน โรงเรอน หรอสงปลกสรางอนในทดนทตองเวนคน (๕) บคคลผเสยสทธในการใชทาง วางทอน า ทอระบายน า สายไฟฟา หรอสงอนซงคลายกนผานทดนทตองเวนคนนนตามมาตรา ๑๓๔๙ หรอมาตรา ๑๓๕๒ แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย (๖) เจาของหรอบคคลใดซงอยอาศยหรอประกอบการคาขายหรอการงานอนชอบดวยกฎหมายในอสงหารมทรพยทตองเวนคนน น และไดรบความเสยหายเนองจากการทตองออกจากอสงหารมทรพยนน

มาตรา ๔๑ ในกรณทมการเชาทดนหรออสงหารมทรพยทตงอยบนทดนทเวนคน หากมหลกฐานเปนหนงสอหรอแมไมมหลกฐานเปนหนงสอแตปรากฏขอเทจจรงวาเปนผเชาทดนหรออสงหารมทรพยดงกลาวจรง ใหเจาหนาทจายเงนคาทดแทนใหแก ผ เชาหรอผ เชาชวงแตละรายเปนคาขนยาย และคาเสยหายอนทตองออกจากอสงหารมทรพย แตส าหรบผเชาหรอผเชาชวงทไมมหลกฐานเปนหนงสอใหจายใหเฉพาะคาขนยาย ในกรณทมการเชาทดนและผเชาหรอผเชาชวงเปนผลงทนหรอกอสรางอสงหารมทรพยหรอมขอตกลงอนใดในลกษณะเดยวกน หรอไดมการช าระคาเชาหรอคาตอบแทนลวงหนา ใหเจาหนาทจายเงนคาทดแทนเปนคาเสยสทธการเชาจากการทสญญาเชาตองระงบกอนก าหนด โดยคดตามสวนของระยะเวลาเชาทเหลออย นบแตวนทตกลงซอขายอสงหารมทรพยตามมาตรา ๒๕ จนถงวนทสญญาเชาสนสดลง ทงน ใหหกเงนคาทดแทนทจายตามวรรคนออกจากเงนคาทดแทนทจายใหแกเจาของดวย

๒๙๙ รวมกฎหมายปกครอง

ในกรณทเจาของโรงเรอน สงปลกสราง หรออสงหารมทรพยทตงอยบนทดน มสญญาก าหนดใหกรรมสทธในโรงเรอน สงปลกสราง หรออสงหารมทรพยทตงอยบนทดนนนตกเปนกรรมสทธของเจาของทดนเมอครบระยะเวลาการเชาทดน ใหเจาของทดนมสทธไดรบเงนคาทดแทนส าหรบโรงเรอน สงปลกสราง หรออสงหารมทรพยทตงอยบนทดน โดยผเชาหรอผเชาชวงมสทธไดรบคาเสยสทธในการใชทดนและโรงเรอน สงปลกสราง หรออสงหารมทรพยทตงอยบนทดนนน โดยค านวณตามสวนของระยะเวลาเชาทเหลออย คาขนยาย และคาเสยหายอน ส าหรบคาเสยสทธในการใชทดนใหหกออกจากเงนคาทดแทนทเจาของไดรบ ความในวรรคหนง วรรคสอง และวรรคสาม ใหใชบงคบกบการเชาซงไดท าไวกอนวนทพระราชกฤษฎกาตามมาตรา ๘ หรอพระราชบญญตเวนคนอสงหารมทรพยมผลใชบงคบ หรอไดท าขนภายหลงโดยไดรบอนญาตจากเจาหนาท และการเช านนยงมไดระงบไปในวนทเจาหนาทไดเขาครอบครองทดน โรงเรอน หรอสงปลกสรางดงกลาว ในกรณตามวรรคสองหรอวรรคสาม หากผเชาหรอผเชาชวงหรอเจาของมขอโตแยงหรอไมเหนดวยกบการก าหนดเงนคาทดแทนดงกลาว และคกรณไมอาจตกลงกนได หรอไมสามารถจายเงนคาทดแทนไดไมวาดวยเหตใด ใหเจาหนาทวางเงน คาทดแทนทงหมดไวโดยพลน และมหนงสอแจงใหคกรณทราบเพอด าเนนการตอไป ในการวางเงนคาทดแทนดงกลาวใหแจงใหศาลหรอส านกงานวางทรพย แลวแตกรณ ทราบถงการเชาทมสญญาตอกนดวย

มาตรา ๔๒ ผซงจะมสทธไดรบเงนคาทดแทนตามมาตรา ๔๐ (๕) จะตองเปนผไดรบความเสยหายจากการเวนคน

มาตรา ๔๓ ภายใตบงคบมาตรา ๔๑ และมาตรา ๔๒ ในกรณทมการจ านอง บรมสทธ หรอทรพยสทธอยางอนเหนออสงหารมทรพยทตองเวนคน ใหเจาหนาทมหนงสอแจงใหผรบจ านอง ผทรงบรมสทธ หรอผรบประโยชนจากทรพยสทธดงกลาวตกลงกนเปนหนงสอกบเจาของอสงหารมทรพยเกยวกบสทธของแตละฝายในเงนคาทดแทนภายในระยะเวลาทเจาหนาทก าหนด และใหเจาหนาทจายเงนใหแกคกรณตามทตกลงกน เมอพนก าหนดเวลาดงกลาวแลว ถาคกรณยงตกลงกนไมได ใหเจาหนาทวางเงนคาทดแทนไวโดยพลน และมหนงสอแจงใหคกรณทราบเพอด าเนนการตอไป ใน

๓๐๐ รวมกฎหมายปกครอง

การวางเงนคาทดแทนดงกลาวใหแจงใหศาลหรอส านกงานวางทรพย แลวแตกรณ ทราบถงการจ านอง บรมสทธ หรอทรพยสทธทมอยเหนออสงหารมทรพยนนดวย เมอเจาหนาทไดจายเงนหรอวางเงนคาทดแทนตามวรรคหนงแลว ใหการจ านอง บรมสทธ หรอทรพยสทธเชนวานนเปนอนสนสดลง แตไมตดสทธผรบจ านอง ผทรงบรมสทธ หรอผรบประโยชนจากทรพยสทธ ทจะใชสทธในฐานะผรบจ านอง ผทรงบรมสทธ หรอผรบประโยชนจากทรพยสทธไดตอไป ในกรณทผมสทธไดรบเงนคาทดแทน โอนสทธการรบเงนคาทดแทนนนใหแกบคคลอน ถาผมสทธไดรบเงนคาทดแทนและผรบโอนท าหนงสอรวมกนแจงใหเจาหนาททราบกอนทเจาหนาทจายเงนใหกบผมสทธไดรบเงนคาทดแทนไมนอยกวา สบหาวน ใหเจาหนาทจายเงนคาทดแทนใหแกผรบโอนได และใหถอวาผมสทธไดรบเงนคาทดแทนไดรบเงนคาทดแทนแลว

มาตรา ๔๔ ในการรอถอนโรงเรอน สงปลกสราง หรออสงหารมทรพยอนตามมาตรา ๓๙ ใหเจาหนาทมอ านาจเกบรกษาทรพยสนไว ณ สถานทใด ๆ โดยใหเจาของโรงเรอน สงปลกสราง หรออสงหารมทรพยอนนนเปนผเสยคาใชจายในการเกบรกษา แตถาทรพยสนเชนวานนเปนของเสยงาย หรอถาหนวงชาไวจะเปนการเสยงความเสยหาย หรอคาใชจายจะเกนสวนแหงคาของทรพยสนเชนวานนใหเจาหนาทมอ านาจทจะขายไดทนท โดยวธการขายทอดตลาดหรอวธอนตามทเหนสมควร แลวเกบเงนสทธหลงจากหกคาใชจายไวแทนได ในกรณทเจาของมไดเรยกเอาทรพยสนหรอเงนทเกบไวแทนนน แลวแตกรณ ภายในหาปนบแตวนทมการรอถอนหรอขนยาย ใหทรพยสนหรอเงนดงกลาวตกเปนของแผนดน และใหน าความในมาตรา ๓๙ วรรคสอง มาใชบงคบกบทรพยสนดงกลาวดวยโดยอนโลม

มาตรา ๔๕ ในการจายเงนคาทดแทน ใหเจาหนาทมหนงสอแจงใหผมสทธไดรบเงนคาทดแทนตามมาตรา ๔๐ ทราบลวงหนาไมนอยกวาสบหาวน โดยแจงใหเจาของน าหนงสอแสดงสทธในทดนฉบบเจาของมาสงมอบใหแกเจาหนาทดวย พรอมทงแจงใหทราบดวยวาหากเจาของไมมารบเงนภายในก าหนดเวลา เจาหนาทจะด าเนนการวางเงนคาทดแทน

๓๐๑ รวมกฎหมายปกครอง

การจายเงนหรอวางเงนคาทดแทนใหกระท าใหแลวเสรจภายในหนงรอยยสบวนนบแตวนทพระราชบญญตเวนคนอสงหารมทรพยนนใชบงคบ

มาตรา ๔๖ ในการวางเงนคาทดแทนตามพระราชบญญตน ใหกระท าโดยการน าเงนไปวางตอศาลหรอส านกงานวางทรพย หรอฝากไวกบธนาคารออมสนในชอของผมสทธไดรบเงนคาทดแทนโดยแยกฝากเปนบญชเฉพาะราย ในการฝากดงกลาวถามดอกเบยหรอดอกผลใดเกดขนเนองจากการฝากเงนนนใหตกเปนสทธแกผมสทธไดรบเงนคาทดแทนนนดวย เวนแตการวางเงนตามมาตรา ๔๑ วรรคหา หรอมาตรา ๔๓ จะน าไปฝากไวกบธนาคารออมสนมได เมอเจาหนาทวางเงนตามวรรคหนงแลว ใหแจงใหผมสทธไดรบเงนคาทดแทนทราบภายในสบหาวนนบแตวนทวางเงน การขอรบเงนฝากจากธนาคารออมสน ใหผซงประสงคจะขอรบเงนแจงใหเจาหนาททราบลวงหนาไมนอยกวาสบหาวนเพอเจาหนาทจะไดด าเนนการเบกจายให หลกเกณฑและวธการในการน าเงนคาทดแทนไปวางตอศาลหรอส านกงานวางทรพย หรอฝากไวกบธนาคารออมสน ใหเปนไปตามทก าหนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๔๗ ในกรณทพนกงานเจาหนาทไมสามารถจายเงนคาทดแทนใหแกเจาของไดภายในก าหนดเวลาตามมาตรา ๒๕ วรรคสอง หรอไมสามารถวางเงน คาทดแทนตามมาตรา ๔๕ วรรคสอง โดยมใชความผดของผมสทธไดรบเงนคาทดแทน ใหผมสทธไดรบเงนคาทดแทน มสทธไดรบดอกเบยในอตรารอยละเจดครงตอปนบแตวนทครบก าหนดตองจายจนถงวนทจายเงนหรอวางเงนคาทดแทน เงนคาดอกเบยดงกลาว เมอช าระแลวใหด าเนนการตามกฎหมายวาดวยความรบผดทางละเมดของเจาหนาท

มาตรา ๔๘ เงนคาทดแทนทวางไว ถาผมสทธไมไปขอรบเงนภายในสบปนบแตวนทมหนงสอแจงหรอวนทปดประกาศ ใหตกเปนของแผนดน

๓๐๒ รวมกฎหมายปกครอง

สวนท ๕ การอทธรณ

มาตรา ๔๙ ผมสทธไดรบเงนคาทดแทนตามมาตรา ๔๐ ผใดไมพอใจเงนคาทดแทนทก าหนดไวในสญญาซอขายตามมาตรา ๒๕ และเงนคาทดแทนเพมเตมตามมาตรา ๒๖ วรรคสอง เงนคาทดแทนทไดรบหรอวางเงนคาทดแทนตามมาตรา ๒๘ วรรคสอง ใหมสทธอทธรณตอรฐมนตรภายในเกาสบวนนบแตวนทไดรบเงนจากเจาหนาทหรอรบเงนทวางไว แลวแตกรณ การพจารณาอทธรณตามวรรคหนง ใหรฐมนตรแตงตงคณะกรรมการขนคณะหนงประกอบดวยผทรงคณวฒทางกฎหมาย และผมความรความเชยวชาญในการตราคาอสงหารมทรพยจ านวนไมนอยกวาหาคน เปนผพจารณาและเสนอความเหนตอรฐมนตรภายในหนงรอยแปดสบวน นบแตวนทไดรบอทธรณและใหรฐมนตรวนจฉยอทธรณใหเสรจสนภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบความเหนจากคณะกรรมการดงกลาว ในกรณทมเหตจ าเปน คณะกรรมการไมสามารถด าเนนการใหแลวเสรจภายในก าหนดระยะเวลาตามวรรคสอง ใหคณะกรรมการเสนอรฐมนตรเพอพจารณาขยายระยะเวลาออกไปอกกได แตตองเสนอตอรฐมนตรกอนสนก าหนดระยะเวลาตามวรรคสอง และรฐมนตรจะอนญาตใหขยายครงเดยวหรอหลายครงกไดแตเมอรวมเวลาทขยายแลวตองไมเกนหนงรอยแปดสบวนนบแตวนสนก าหนดระยะเวลาตามวรรคสอง ในการด าเนนการตามวรรคสอง รฐมนตรจะวางระเบยบก าหนดระยะเวลาการปฏบตงานของพนกงานเจาหนาททเกยวของในแตละขนตอนกได

มาตรา ๕๐ ในกรณทเจาของไมพอใจค าวนจฉยของรฐมนตรตามมาตรา ๔๙ หรอเมอพนก าหนดเวลาตามมาตรา ๔๙ วรรคสอง แลว เจาของยงไมไดรบแจง ค าวนจฉยของรฐมนตร ใหมสทธฟองคดตอศาลไดภายในหนงปนบแตวนทไดรบแจง ค าวนจฉยของรฐมนตรหรอนบแตวนทพนก าหนดเวลาตามมาตรา ๔๙ วรรคสอง แลวแตกรณ

๓๐๓ รวมกฎหมายปกครอง

ในกรณทรฐมนตรหรอศาลวนจฉยใหจายเงนคาทดแทนเพมขน ใหเจาของมสทธไดรบดอกเบยในอตราสงสดของดอกเบยเงนฝากประเภทฝากประจ าของธนาคารออมสนในจ านวนเงนทเพมขน ทงน นบแตวนทจายเงนคาทดแทนตามมาตรา ๒๕ วรรคสอง หรอวนทจายหรอวางเงนคาทดแทนตามมาตรา ๒๘ วรรคสอง จนถงวนท จายเงนคาทดแทนทเพมขน ในกรณทเจาของไมมารบเงนคาทดแทนทเพมขนตามก าหนดเวลาทไดรบแจงจากเจาหนาท ใหเจาหนาทวางเงนนนตามมาตรา ๔๖ ในกรณเชนนนการค านวณดอกเบยใหคดถงวนทเจาหนาทก าหนดใหเจาของมารบเงนคาทดแทนนน ดอกเบยทตองช าระตามวรรคสอง ถาเปนกรณทคณะกรรมการพจารณาอทธรณหรอรฐมนตรมไดเสนอความเหนหรอสงการภายในก าหนดเวลาตามมาตรา ๔๙ วรรคสอง หรอเจาหนาททเกยวของมไดด าเนนการภายในก าหนดเวลาตามมาตรา ๔๙ วรรคสาม เมอช าระใหเจาของแลวใหด าเนนการตามกฎหมายวาดวยความรบผดทางละเมดของเจาหนาท

หมวด ๒ การใชประโยชนในทดนทไดจากการเวนคน

มาตรา ๕๑ ทดนทด าเนนการใหไดมาโดยวธการตามพระราชบญญตน นอกจากการไดมาตามหมวด ๔ การไดมาซงอสงหารมทรพยโดยวธการซอขาย เจาหนาทตองเรมด าเนนการตามวตถประสงคแหงการเวนคนไมชากวาหาปนบแตวนพนก าหนดระยะเวลาการใชบงคบพระราชกฤษฎกาตามมาตรา ๘ (๒) หรอภายในระยะเวลาทก าหนดในพระราชบญญตเวนคนอสงหารมทรพย แลวแตกรณ ในกรณเปนการเวนคนเพอประโยชนในการสรางทาง ทางรถไฟ คลอง หรอกจการสาธารณประโยชนอนทตองใชทดนเปนระยะทางยาวเกนสบกโลเมตร การเรมด าเนนการโครงการในสวนหนงสวนใดแลว ใหถอวาไดมการเรมด าเนนการตามวตถประสงคแหงการเวนคนตลอดเสนทางแลว ส าหรบกรณอนเมอไดเรมด าเนนการและใชประโยชนในทดนเปนสวนใหญแลว ใหถอวาไดเรมด าเนนการตามวรรคหนงแลว

๓๐๔ รวมกฎหมายปกครอง

หมวด ๓ การคนอสงหารมทรพยใหเจาของเดมหรอทายาท

มาตรา ๕๒ การคนอสงหารมทรพยตามพระราชบญญตนไมใชบงคบกบอสงหารมทรพยทไดจากการซอขายตามหมวด ๔ การไดมาซงอสงหารมทรพยโดยวธการซอขาย ความในวรรคหนงใหน ามาใชบงคบกบทดนทไดจากการซอขายตามมาตรา ๓๔ ดวยโดยอนโลม เวนแตเปนกรณทบญญตไวตามมาตรา ๕๓

มาตรา ๕๓ ทดนทไดมาตามพระราชบญญตน หากไมไดน าไปใชประโยชนตามวตถประสงคแหงการเวนคนภายในระยะเวลาตามมาตรา ๕๑ หรอเหลอจากการใชประโยชน ใหเจาของเดมหรอทายาทมสทธขอคนทดนนน และในกรณท เจาของเดมหรอทายาทมทดนทมการซอขายตามมาตรา ๓๔ รวมเปนแปลงเดยวกนกบทดนทขอคน และเจาหนาทยงมไดน าทดนนนไปใชประโยชน ใหมสทธขอคนทด นดงกลาวไดดวย การขอคนตามวรรคหนง เจาของเดมหรอทายาทตองยนค ารองขอคนตอเจาหนาทภายในสามปนบแตวนพนก าหนดเวลาตามมาตรา ๕๑ ตามแบบและวธการทก าหนดในกฎกระทรวง ในกรณทไดเรมด าเนนการตามวตถประสงคแหงการเวนคนแลว แตยงไมแลวเสรจ ไมวาดวยเหตใดจนพนก าหนดระยะเวลาตามวรรคหนง มใหถอวายงไมไดน าไปใชประโยชนตามวรรคหนง ในกรณเชนนนระยะเวลาตามวรรคสองใหนบแตวนทการด าเนนการแลวเสรจ ทดนทไดใชตามวตถประสงคแหงการเวนคนแลว หากในภายหลงหมดความจ าเปนในการใชตามวตถประสงคดงกลาว หรอเมอพนระยะเวลาตามวรรคสองแลว เจาของเดมหรอทายาทไมมสทธขอคน

มาตรา ๕๔ เจาของเดมหรอทายาทซงรองขอคนทดน ตองคนเงนคาทดแทนในสวนทเกยวกบทดนทเจาหนาทไดจายใหแกผมสทธ รวมทงดอกเบยในอตรารอยละเจดครงตอปนบแตวนทไดรบเงนคาทดแทนหรอนบแตวนทเจาหนาทวางเงนคา

๓๐๕ รวมกฎหมายปกครอง

ทดแทนจนถงวนทยนค ารองขอคน เวนแตเจาของเดมหรอทายาทจะพสจนไดวา เงนคาทดแทนทจะตองคนเมอรวมกบดอกเบยแลวจะสงกวาราคาในทองตลาดของทดนทขอคน ในกรณเชนนน ใหเจาของเดมหรอทายาทคนเงนเทาทไมเกนราคาในทองตลาดของทดนนน ทงน โดยใชราคา ณ วนทยนค ารองขอคน

มาตรา ๕๕ ภายในหกสบวนนบแตวนทไดรบค ารองขอคนทดนตามมาตรา ๕๓ ใหเจาหนาทแตงตงคณะกรรมการขนคณะหนง ประกอบดวย เจาหนาทเวนคนเปนประธานกรรมการ ผแทนส านกงบประมาณ ผแทนกรมธนารกษ ผแทนกรมทดน และผแทนส านกงานการตรวจเงนแผนดนเปนกรรมการ เพอท าหนาทพจารณาการคนอสงหารมทรพยใหแกเจาของเดมหรอทายาท โดยใหคณะกรรมการพจารณาใหแลวเสรจภายในหนงรอยยสบวนนบแตวนท ไดรบแตงตง และใหเจาหนาทแจงผลการพจารณาใหผยนค ารองขอทราบภายในสบหาวนนบแตวนทคณะกรรมการมมต ในกรณม เหตจ าเปนรฐมนตรจะขยายระยะเวลาการพจารณาของคณะกรรมการตามวรรคหนงออกไปอกไดไมเกนหกสบวน และใหเจาหนาทแจงใหผยนค ารองขอทราบการขยายระยะเวลาดวย ในกรณทจะตองคนทดนใหแกเจาของเดมหรอทายาท ใหเจาหนาทแจงใหเจาของเดมหรอทายาททราบถงจ านวนเงนคาทดแทนพรอมดวยดอกเบยทจะตองคนและแจงใหเจาของเดมหรอทายาทก าหนดวนขอรบโอนทดนและแจงใหเจาหนาททราบลวงหนาไมนอยกวาสบหาวน แตตองไมชากวาหนงรอยแปดสบวนนบแตวนทไดรบแจงจากเจาหนาท แตในกรณมเหตจ าเปนเจาของเดมหรอทายาทจะขอขยายระยะเวลาหนงรอยแปดสบวนออกไปอกกได แตตองแจงใหเจาหนาททราบกอนครบก าหนดเวลาและเมอรวมเวลาทขอขยายแลวตองไมเกนสามรอยหกสบวน การโอนทดนคนใหแกเจาของเดมหรอทายาทใหกระท าไดเมอเจาหนาทไดรบเงนคาทดแทนและดอกเบยแลว และใหเจาหนาทไดรบยกเวนคาธรรมเนยมการจดทะเบยนสทธและนตกรรมตามประมวลกฎหมายทดน และไดรบการยกเวนคาอากรแสตมปโดยใหด าเนนการตามทก าหนดในประมวลรษฎากร ทงน ในกรณทดนทจะโอนนนตกเปนทราชพสดแลว ใหโอนไดโดยไมตองด าเนนการตามกฎหมายวาดวยทราชพสด

๓๐๖ รวมกฎหมายปกครอง

เจาของเดมหรอทายาทผใดไมไปรบโอนพรอมทงช าระคนเงนคาทดแทนและดอกเบยตามวนเวลาทตนก าหนดหรอไมแจงก าหนดวนขอรบโอนตามวรรคสาม ใหถอวาเจาของเดมหรอทายาทสละสทธทจะขอคนทดนนน

มาตรา ๕๖ เจาของเดมหรอทายาทซงยนค ารองขอคนทดนผใดไมพอใจค าวนจฉยของคณะกรรมการตามมาตรา ๕๕ หรอในกรณทคณะกรรมการมไดด าเนนการภายในก าหนดเวลาตามมาตรา ๕๕ วรรคหนง หรอระยะเวลาทขยายตามมาตรา ๕๕ วรรคสอง ใหเจาของเดมหรอทายาทมสทธฟองคดตอศาลปกครองไดภายในหนงรอยยสบวนนบแตวนทไดรบหนงสอแจงตามมาตรา ๕๕ วรรคหนง หรอนบแตวนทพนก าหนดเวลาทตองด าเนนการ แลวแตกรณ

มาตรา ๕๗ สทธการขอคนอสงหารมทรพยเปนสทธเฉพาะตวจะโอนใหแกบคคลอนมได

หมวด ๔ การไดมาซงอสงหารมทรพยโดยวธการซอขาย

มาตรา ๕๘ ความในหมวดนไมมผลเปนการหามหนวยงานของรฐทจะด าเนนการซอขายอสงหารมทรพยตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย

มาตรา ๕๙ ภายในแนวเขตตามแผนททายพระราชกฤษฎกาตามมาตรา ๘ หากเจาหนาทมความจ าเปนตองไดมาซงอสงหารมทรพยเพอใชประโยชนอนเกยวเนองกบกจการของเจาหนาท แตกจการนนมใชกจการอนอาจเวนคนไดตามมาตรา ๗ ใหเจาหนาทมอ านาจด าเนนการซอขายอสงหารมทรพยตามวธการทบญญตไวในหมวดนได โดยมตองปฏบตตามกฎหมายวาดวยการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ อสงหารมทรพยทเจาหนาทด าเนนการซอขายตามหมวดน ใหตกเปนกรรมสทธของเจาหนาทหรอกระทรวงการคลง แลวแตกรณ และจะน าไปใชเพอการใดอนอยในขอบวตถประสงคหรอหนาทและอ านาจของเจาหนาท และภายใตบงคบแหงกฎหมายจะโอนใหแกหนวยงานอนของรฐกได

๓๐๗ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๖๐ กอนด าเนนการจดซอ ใหเจาหนาทเสนอตอคณะกรรมการตามมาตรา ๑๙ เพอก าหนดราคากลางของอสงหารมทรพยทจะซอโดยค านงถงหลกเกณฑตามทก าหนดตามมาตรา ๒๐ (๑) (๒) (๓) และ (๔) ในกรณทเจาของยนยอมขายอสงหารมทรพยในราคาทไมสงกวาราคากลางตามวรรคหนง ใหเจาหนาทด าเนนการซอขายอสงหารมทรพยนนและด าเนนการโอนอสงหารมทรพยนนมาเปนของเจาหนาทหรอกระทรวงการคลง แลวแตกรณโดยเรว ใหน าความในมาตรา ๒๗ มาใชบงคบกบการซอขายอสงหารมทรพยตามวรรคสองดวยโดยอนโลม

มาตรา ๖๑ ในกรณทเจาของเสนอราคาอสงหารมทรพยสงกวาราคากลางทก าหนดตามมาตรา ๖๐ ไมเกนรอยละสองของราคากลาง และเจาหนาทเหนวามความจ าเปนเพอประโยชนของเจาหนาท เจาหนาทโดยอนมตของรฐมนตรจะซอตามราคาทเจาของเสนอกได ในกรณตามวรรคหนงถาเจาของเสนอราคาอสงหารมทรพยสงกวาราคากลางเกนรอยละสองแตไมเกนรอยละหา เจาหนาทจะขออนมตคณะรฐมนตรเพอซอตามราคาทเจาของเสนอกได การซอขายตามวรรคหนงใหไดรบยกเวนคาธรรมเนยมการจดทะเบยนสทธและนตกรรมตามประมวลกฎหมายทดน และไดรบยกเวนคาอากรแสตมปโดยใหด าเนนการตามทก าหนดในประมวลรษฎากร

หมวด ๕

การจดทะเบยนสทธและนตกรรม

มาตรา ๖๒ เมอกรรมสทธในอสงหารมทรพยตกเปนของเจาหนาทตามมาตรา ๒๕ มาตรา ๓๑ มาตรา ๓๒ มาตรา ๓๔ หรอมาตรา ๕๙ วรรคสอง แลวแตกรณ ใหเจาหนาทมหนงสอแจงการไดมาซงอสงหารมทรพย พรอมทงเอกสารหรอหลกฐานทเกยวของ ใหพนกงานเจาหนาทตามมาตรา ๗๑ แหงประมวลกฎหมายทดน แกไข

๓๐๘ รวมกฎหมายปกครอง

หลกฐานทางทะเบยนหรอด าเนนการโอนหรอออกหนงสอแสดงสทธในทดนใหถกตองตามทพนกงานเจาหนาทไดรงวดตามมาตรา ๑๕ เพอประโยชนในการด าเนนการตามวรรคหนง ใหถอวาหนงสอแจงของเจาหนาทเปนค าขอจดทะเบยนสทธและนตกรรมหรอเพอใหออกหนงสอแสดงสทธในทดนตามประมวลกฎหมายทดน

มาตรา ๖๓ ในกรณททดนไมมหนงสอแสดงสทธในทดน ใหเจาหนาทแตงตงคณะกรรมการขนคณะหนง ประกอบดวย นายอ าเภอหรอผอ านวยการเขตแหงทองทททดนนนตงอย ผแทนกรมธนารกษ ผแทนกรมทดน ผใหญบานในทองทททดนนนตงอย และผแทนของเจาหนาทเพอด าเนนการสอบสวนใหทราบถงผมสทธในทดนดงกลาว หากผลการสอบสวนปรากฏวา ทดนนนไมใชทดนของรฐและทราบถงผมสทธในทดนนน ใหด าเนนการเกยวกบอสงหารมทรพยตามทก าหนดไวในหมวด ๑ การไดมาซงอสงหารมทรพยโดยการเวนคน ตอไป หากผลการสอบสวนตามวรรคหนงไมปรากฏวาผใดเปนผมสทธในทดนนน ใหคณะกรรมการตามวรรคหนงพจารณาสงการตามทเหนสมควร และใหปดประกาศเพอใหผมสวนไดเสยมโอกาสคดคานเปนเวลาเกาสบวน ณ สถานทตามมาตรา ๑๑ หากไมมผคดคานภายในระยะเวลาทก าหนด ใหน าความในมาตรา ๑๗ (๓) และวรรคสอง มาใชบงคบโดยอนโลม ในกรณทอสงหารมทรพยอยในทดนของรฐ หากเปนผครอบครองโดยชอบดวยกฎหมายใหคณะกรรมการตามมาตรา ๑๙ ก าหนดเงนคาทดแทนใหแกบคคลดงกลาว แตหากบคคลดงกลาวไมสามารถแสดงไดวาตนเปนผครอบครองโดยชอบดวยกฎหมาย ใหคณะกรรมการตามมาตรา ๑๙ ก าหนดเงนคาชดเชย เปนคาตนไมยนตนและพชลมลก คารอยายโรงเรอนและสงปลกสราง และคาขนยายใหแกผครอบครองทดนดงกลาวตอไป แตตองไมสงกวาราคาทก าหนดตามมาตรา ๒๐

๓๐๙ รวมกฎหมายปกครอง

หมวด ๖ บทก าหนดโทษ

มาตรา ๖๔ เมอพนกงานเจาหนาทหรอเจาหนาทไดปฏบตตามขนตอนตามทบญญตไวในมาตรา ๑๒ มาตรา ๒๘ วรรคส หรอมาตรา ๓๙ แลวแตกรณ ผใดขดขวางการปฏบตงานของพนกงานเจาหนาทหรอเจาหนาทตามมาตราดงกลาวโดยไมมเหตอนสมควร ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหกเดอน หรอปรบไมเกนหนงหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ

บทเฉพาะกาล

มาตรา ๖๕ พระราชกฤษฎกาก าหนดเขตทดนและประกาศส านกนายกรฐมนตรทออกโดยอาศยอ านาจตามพระราชบญญตวาดวยการเวนคนอสงหารมทรพย พ.ศ. ๒๕๓๐ และยงมผลใชบงคบอยในวนกอนวนทพระราชบญญตนใชบงคบ ใหคงใชบงคบไดตามระยะเวลาการบงคบใชของพระราชกฤษฎกานน การด าเนนการเวนคนอสงหารมทรพยตามพระราชกฤษฎกาตามวรรคหนงทไดด าเนนการไปแลวกอนวนทพระราชบญญตนใชบงคบ ใหเปนอนใชได สวนการด าเนนการตอไปใหด าเนนการตามพระราชบญญตน

มาตรา ๖๖ บรรดาระเบยบทออกตามพระราชบญญตวาดวยการเวนคนอสงหารมทรพย พ.ศ. ๒๕๓๐ ทใชบงคบอยในวนกอนวนทพระราชบญญตนใชบงคบ ใหยงคงใชบงคบไดตอไปเพยงเทาทไมขดหรอแยงกบพระราชบญญตนจน กวาจะมกฎกระทรวงตามพระราชบญญตนใชบงคบ การด าเนนการออกกฎกระทรวงตามวรรคหนง ใหด าเนนการใหแลวเสรจภายในหนงปนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ หากไมสามารถด าเนนการได ใหรฐมนตรรายงานเหตผลทไมอาจด าเนนการไดตอคณะรฐมนตรเพอทราบ

๓๑๐ รวมกฎหมายปกครอง

มาตรา ๖๗ ใหน าหมวด ๒ การใชประโยชนในทดนทไดจากการเวนคน และหมวด ๓ การคนอสงหารมทรพยใหเจาของเดมหรอทายาท มาใชบงคบกบทดนทถกเวนคนนบแตวนทรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๒๑ ใชบงคบจนถงวนกอนวนทพระราชบญญตนใชบงคบดวยโดยอนโลม แตระยะเวลาหาปหรอระยะเวลาทก าหนดในพระราชบญญตเวนคนอสงหารมทรพยทก าหนดไวในมาตรา ๕๑ และระยะเวลาสามปตามมาตรา ๕๓ วรรคสอง เฉพาะกรณทเหลอจากการใชประโยชนใหนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ

มาตรา ๖๘ บทบญญตแหงกฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบ ประกาศ ค าสง หรอมตคณะรฐมนตรใดอางถงกฎหมายวาดวยการเวนคนอสงหารมทรพย ใหถอวาบทบญญตแหงกฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบ ประกาศ ค าสง หรอมตคณะรฐมนตรนนอางถงพระราชบญญตน ผรบสนองพระบรมราชโองการ พลเอก ประยทธ จนทรโอชา นายกรฐมนตร หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยบญญตใหการเวนคนอสงหารมทรพยใหกระท าเพยงเทาทจ าเปนตอ งใชเพอการอนเปนสาธารณปโภคการปองกนประเทศ การไดมาซงทรพยากรธรรมชาต หรอเพอประโยชนสาธารณะอยางอน รวมตลอดทงเพอน าอสงหารมทรพยทเวนคนไปชดเชยใหเกดความเปนธรรมแกเจาของอสงหารมทรพยทถกเวนคน ในกรณทหนวยงานทเวนคนไมใชอสงหารมทรพยตามวตถประสงคทเวนคนภายในก าหนดระยะเวลาหรอมทดนเหลอจากการใชประโยชน หากเจาของเดมหรอทายาทประสงคจะไดคน ตองคนใหแกบคคลดงกลาวโดยระยะเวลาการขอคน การคน และการเรยกคนคาทดแทนใหเปนไปตามทกฎหมายบญญต ซงพระราชบญญตวาดวยการเวนคนอสงหารมทรพย พ.ศ. ๒๕๓๐ ทใชบงคบอยในปจจบนยงมบทบญญตไมครบถวน จงจ าเปนตองตราพระราชบญญตน

๓๑๑ รวมกฎหมายปกครอง

ค าแนะน าของประธานศาลปกครองสงสด วาดวยการจ าแนกลกษณะส านวนคด

โดยทเหนวามความจ าเปนในการบรหารจดการคดเพอสนบสนนการปฏบตหนาทของศาลปกครองอนไดแก การพจารณาพพากษาคดปกครองใหเปนไปโดยรวดเรวและมประสทธภาพยงขนซงจะเปนประโยชนทงแกการบรหารราชการแผนดนและเปนประโยชนตอเอกชนในฐานะคกรณใหไดรบการคมครองการใชสทธและเสรภาพโดยสมบรณและไดรบการแกไขเยยวยาความเดอดรอนหรอเสยหายภายในระยะเวลาอนรวดเรวยงขน อาศยอ านาจตามความในมาตรา 28 วรรคหนง แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. 2542 ประกอบขอ 6 (5) และ (6) ของระเบยบ ก.ศป. วาดวยอ านาจหนาทประธานศาลปกครองสงสดและอธบดศาลปกครองชนตน และการบรหารงานศาลปกครอง พ.ศ. 2544 ประธานศาลปกครองสงสดจงออกค าแนะน าวาดวยการจ าแนกลกษณะส านวนคด ดงตอไปน

ขอ 1 ใหค าแนะน าน “ส านวนคดทวไป” หมายความวา ส านวนคดทผจายส านวนคดมไดก าหนดไววามลกษณะเปนส านวนคดเรงดวน หรอส านวนคดส าคญ “ส านวนคดเรงดวน” หมายความวา ส านวนคดทมความจ าเปนหรอเหมาะสมทจะพจารณาและพพากษาคดใหเปนไปโดยรวดเรวเปนพเศษ อนไดแก (1) ค าสงค าขอวธการชวคราวกอนการพพากษา (2) คดทมค าขอเกยวกบวธการชวคราวกอนการพพากษา๒๐๕ (3) ค าสงไมรบค าฟองไวพจารณา ยกอทธรณ หรอไมรบอทธรณ (4) ค าสงจ าหนายคดออกจากสารบบความโดยไมมการวนจฉยชขาดในเนอหาแหงคด (5) คดทวนจฉยเฉพาะปญหาขอกฎหมาย

๒๐๕ แกไขเพมเตมตามค าแนะน าของประธานศาลปกครองสงสด วาดวยการจ าแนกลกษณะส านวนคด (เพมเตม) ลงวนท 29 กรกฎาคม 2559 ขอ 1

๓๑๒ รวมกฎหมายปกครอง

(6) คดทมประเดนขอกฎหมายทไมย งยากและมแนวค าพพากษา ศาลปกครองสงสดวางบรรทดฐานไวแนนอนแลว (7) คดละเมดอ านาจศาลตามมาตรา 64 แหงพระราชบญญตจดตง ศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. 2542 (8) คดทมการรองขอใหเรงรดการพจารณาพพากษาและประธาน ศาลปกครองสงสดหรออธบดศาลปกครองชนตน แลวแตกรณ เหนสมควรใหเรงรด (9) คดทคกรณมเหตจ าเปนตองไดรบการเยยวยาโดยรวดเรว เชน คกรณใกลเกษยณอายราชการ (10) คดทมค าขอใหพจารณาพพากษาหรอมค าสงชขาดคดใหมตามมาตรา 75 แหงพระราชบญญตจดต งศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. 2542 (11) คดทมระยะเวลาเรงรดอยโดยเนอหาแหงคด (12) คดซงขอเทจจรงหรอขอกฎหมายทอทธรณไมเปนสาระอนควรไดรบการวนจฉย (13) คดทมค ารองโตแยงเขตอ านาจศาล๒๐๖ (14) คดท เกยวเนองกนกบคดทอยในระหวางการพจารณาในศาลปกครองสงสดหรอศาลปกครองชนตน๒๐๗ (15) คดตามมาตรา 17 แหงพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญ วาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎร พ.ศ. 2561๒๐๘ “ส านวนคดส าคญ” หมายความวา ส านวนคดของคดทมลกษณะดงน (1) คดเกยวของกบประชาชนเปนจ านวนมากหรอประโยชนแกสวนรวมทส าคญ (2) คดทมประเดนทจะตองวนจฉยเกยวกบหลกกฎหมายปกครองทส าคญ (3) คดทอาจมผลเปนการกลบหรอแกไขแนวค าพพากษาเดมของ ศาลปกครองชนตน หรอศาลปกครองสงสด

๒๐๖ แกไขเพมเตมตามค าแนะน าของประธานศาลปกครองสงสด วาดวยการจ าแนกลกษณะส านวนคด (เพมเตม) ลงวนท 29 กรกฎาคม 2559 ขอ 2 ๒๐๗ แกไขเพมเตมตามค าแนะน าของประธานศาลปกครองสงสด วาดวยการจ าแนกลกษณะส านวนคด (เพมเตม) ฉบบท 2 ลงวนท 23 กมภาพนธ พ.ศ. 2560 ขอ 1 ๒๐๘ แกไขเพมเตมตามค าแนะน าของประธานศาลปกครองสงสด วาดวยการจ าแนกลกษณะส านวนคด (เพมเตม) ฉบบท 3 ลงวนท 4 เมษายน 2562 ขอ 1

๓๑๓ รวมกฎหมายปกครอง

(4) คดทมมลคดเกดขนในเขตอ านาจศาลปกครองชนตนหลายศาล (5) คดทมทนทรพยสง (6) คดทเปนทสนใจของสอมวลชนหรอประชาชน เชน คดทมความส าคญเก ย วกบต วบ คคล ได แก คดท บ คคลส าคญ น กการ เม อ ง ผ พ พ ากษาหร อ ตลาการ ผมชอสกลพองกบผพพากษาหรอตลาการ ขาราชการชนผใหญเปนคกรณ เปนตน หรอคดทมพฤตการณแหงความไมชอบดวยกฎหมายเปนทสนใจของสอมวลชนหรอประชาชน หรอคดอน ๆ ทมลกษณะท านองเดยวกน๒๐๙ ขอ 2 ใหประธานศาลปกครองสงสด อธบดศาลปกครองชนตน หรอ ตลาการศาลปกครองซงประธานศาลปกครองสงสดหรออธบดศาลปกครองชนตนมอบอ านาจ แลวแตกรณ ใชปกส านวนสมวงบนทกหรอประทบทหนาปกส านวนดวยเครองหมายวงกลม และอาจระบขอมลโดยยอใหเหนความเรงดวนของส านวนคด หากพจารณาแลวเหนวาคดนนสมควรก าหนดเปนส านวนคดเรงดวน ใหประธานศาลปกครองสงสด อธบดศาลปกครองชนตน หรอตลาการ ศาลปกครองซงประธานศาลปกครองสงสดหรออธบดศาลปกครองชนตนมอบอ านาจ แลวแตกรณ ใชปกส านวนสน าเงนบนทกหรอประทบทหนาปกส านวนดวยเครองหมายสเหลยม และอาจระบขอมลโดยยอใหเปนขอความส าคญของคด หากพจารณาแลวเหนวาคดนนสมควรก าหนดเปนส านวนคดส าคญ กรณปกส านวนคดเรงดวนในคดทผฟองคดยนค าฟองพรอมกบค าขอเกยวกบวธการชวคราวกอนการพพากษาในคราวเดยวกนเพอขอใหศาลมค าสงตามขอ 1 วรรคสาม (1) ใหตงส านวนคดโดยใชปกส านวนสอยางเดยวกนกบปกส านวนคดทวไป หรอคดของทกแผนกคด หากศาลมค าสงไมรบหรอยกค าขอวธการชวคราวกอนการพพากษา ใหถอวาเปนส านวนคดทวไปเวนแตผจายส านวนคดจะไดก าหนดเปนส านวนคดเรงดวน๒๑๐ คดทผฟองคดยนค าฟองพรอมกบค าขอเกยวกบวธการชวคราวกอนการพพากษาหากศาลมค าสงใหก าหนดวธการชวคราวกอนการพพากษา ใหถอวาเปนส านวน

๒๐๙ แกไขเพมเตมตามค าแนะน าของประธานศาลปกครองสงสด วาดวยการจ าแนกลกษณะส านวนคด (เพมเตม) ลงวนท 29 กรกฎาคม 2559 ขอ 3 ๒๑๐ แกไขเพมเตมตามค าแนะน าของประธานศาลปกครองสงสด วาดวยการจ าแนกลกษณะส านวนคด (เพมเตม) ฉบบท 3 ลงวนท 4 เมษายน 2562 ขอ 2

๓๑๔ รวมกฎหมายปกครอง

คดเรงดวนตามขอ 1 วรรคสาม (2) ถงแมวาการตงส านวนคดจะใชปกส านวนสอยางเดยวกนกบปกส านวนคดทวไป หรอคดของทกแผนกคด๒๑๑

ใหไว ณ วนท 31 พฤษภาคม 2559 นายปยะ ปะตงทา

ประธานศาลปกครองสงสด

ค าแนะน าของประธานศาลปกครองสงสด วาดวยการจ าแนกลกษณะส านวนคด (เพมเตม)

ขอ 4 ส านวนคดเรงดวน ตามค าแนะน าของประธานศาลปกครองสงสด วาดวยการจ าแนกลกษณะส านวนคด ลงวนท 31 พฤษภาคม 2559 ควรจ าแนก ดงน 4.1 ดวนทสด ไดแก ขอ 1 วรรคสาม (1) ค าสงค าขอวธการชวคราวกอนการพพากษา (2) คดทมค าขอเกยวกบวธการชวคราวกอนการพพากษา (13) คดทม ค ารองโตแยงเขตอ านาจศาลและ (15) คดตามมาตรา 17 แหงพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎร พ.ศ. 2561๒๑๒ 4.2 ดวนมาก ไดแก ขอ 1 วรรคสาม (3) ค าสงค ารองอทธรณค าส งไมรบค าฟองไวพจารณา ค าสงยกอทธรณ หรอค าสงไมรบอทธรณ (4) ค าสงจ าหนายคดออกจากสารบบความโดยไมมการวนจฉยชขาดในเนอหาแหงคด (14) คดทเกยวเนองกนกบคดทอยในระหวางการพจารณาในศาลปกครองสงสด หรอศาลปกครองชนตน๒๑๓ 4.3 ดวน ไดแก ขอ 1 วรรคสาม (5) คดทมวนจฉยเฉพาะปญหาขอกฎหมาย (6) คดทมประเดนขอกฎหมายทไมยงยากและมแนวค าพพากษาศาลปกครองสงสดวางบรรทดฐานไวแนนอนแลว (7) คดละเมดอ านาจศาลตามมาตรา 64 แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. 2542 (8) คดทมการรองขอใหเรงรดการพจารณาพพากษาและประธานศาลปกครองสงสด หรออธบด

๒๑๑ แกไขเพมเตมตามค าแนะน าของประธานศาลปกครองสงสด วาดวยการจ าแนกลกษณะส านวนคด (เพมเตม) ฉบบท 3 ลงวนท 4 เมษายน 2562 ขอ 2 ๒๑๒ แกไขเพมเตมตามค าแนะน าของประธานศาลปกครองสงสด วาดวยการจ าแนกลกษณะส านวนคด (เพมเตม) ฉบบท 3 ลงวนท 4 เมษายน 2562 ขอ 3 ๒๑๓ แกไขเพมเตมตามค าแนะน าของประธานศาลปกครองสงสด วาดวยการจ าแนกลกษณะส านวนคด (เพมเตม) ฉบบท 2 ลงวนท 23 กมภาพนธ พ.ศ. 2560 ขอ 2

๓๑๕ รวมกฎหมายปกครอง

ศาลปกครองชนตน แลวแตกรณ เหนสมควรใหเรงรด (9) คดทคกรณมเหตจ าเปนตองไดรบการเยยวยาโดยรวดเรว เชน คกรณใกลเกษยณอายราชการ (10) คดทมค าขอใหพจารณาพพากษาหรอมค าสงชขาดคดใหมตามมาตรา 75 แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. 2542 (11) คดทมระยะเวลาเรงรดอยโดยเนอแหงคด และ (12) คดซงขอเทจจรงหรอขอกฎหมายทอทธรณไมเปนสาระส าคญอนควรไดรบการวนจฉย ใหไว ณ วนท 29 กรกฎาคม 2559

(นายปยะ ปะตงทา) ประธานศาลปกครองสงสด