บทที่ 3skp.gistda.or.th/txp/file_download/15/บทที่+3...บทท 3 SKP • ในทศวรรษหน าจ านวนของผ ท ม บทบาทท

บทท 3 SKP

รปท 3-10 : ตวอยางของ GIS ในรปแบบ 3 มต1

ในสวนของลกคาขนสดทาย (End User) จากรปท 3- 11 จะพบวาเนนการใชภาพถายจากเทคโนโลย

ภมสารสนเทศในการนาทางเปนสวนใหญ และรองลงมาคอการใชเพอการคนหาธรกจตางๆ บนแผนทจะเหนได

วา Application ของเทคโนโลยภมสารสนเทศยงคงเปดกวางอยในการตอยอดพฒนาสนคาใหมความ

หลากหลาย

1 ทมา 3: www.globalmapperthailand.com, 2012.

รายงานการพฒนาอทยานรงสรรคนวตกรรมอวกาศ PAGE 3-41

บทท 3 SKP

รปท 3-11 : การใชงานแผนทดจตอลจาแนกตามกจกรรมตางๆ1

Customized Solutions: นาภาพถายดาวเทยมมาประยกตใชในเกดประโยชนในเชงพาณชย เชน

อตสาหกรรมการประกนภย อตสาหกรรรมดานการสารวจนามนและกาซ การทาเหมองแร การวางแผนการ

กอสรางตางๆ เปนตน อตสาหกรรมเหลานตองการการวเคราะหของภาพถายดาวเทยมเพอใชประโยชนดาน

ตางๆหรอออกแบบการใชงานใหเหมาะสมกบสถานทตางๆ เชน การใชงานในสนามบนทาเรอ และการประมง

เปนตน โดยการประยกตใชดานนจะกอใหเกดมลคาเพม (Valua Added) สงทสด

3.3.1.5 ปจจยชกนาแนวโนมตลาด

ปจจยทเปนสงชกนาแนวโนมของตลาดประกอบดวย 4 แนวทาง คอ 1) ผทม

บทบาทในตลาด 2) เทคโนโลย 3) การเพมมลคาดานการบรการ และ 4) ความพรอมในหลายๆ ดาน และ

กฎหมายทเกยวของ ปจจยทงสเปนสงกาหนดทศทางของอตสาหกรรมดาวเทยมสารวจทรพยากร และไดม

การวเคราะหแยกยอยดงรปท 3-12 ดงน

รปท 3-12 : แนวโนมสาคญในตลาดของดาวเทยมสารวจทรพยากร2

ผมบทบาทในตลาด

แนวโนมสาคญทจะสงผลกบผทจะมบทบาทในตลาด ดงน

1 ทมา 1: Schöning, J. et al., Improving interaction with virtual globes through spatial thinking: helping users ask "why?". Paper

presented at the Proceedings of the 13th international conference on Intelligent user interfaces, 2008. 2 ทมา 1: Frost & Sullivan, Global Satellite Based Earth Observation (EO): Market Prospects, Bangkok, 2012.


บทท 3 SKP

• ในทศวรรษหนาจานวนของผทมบทบาททงจากภาครฐและเอกชนจะมจานวนเพมมากขน

• ความรวมมอระหวางผทมบทบาทจะเพมมากขนเพอการใชเทคโนโลยรวมกน ขยายความสามารถ

ในการเขาถงและการทากาไรรวมกน

• ผประกอบการในดานอตสาหกรรมดาวเทยมอยางผผลตดาวเทยม หรอ ผททาโครงสรางพนฐาน

ของระบบภาคพนดนจะมบทบาทมากขน เพมความสามารถของระบบดาวเทยม และจะสงผลให

ผมบทบาทในแตละดานมประสทธภาพมากขน

• การลงทนในดานการพฒนาระบบดาวเทยม จะเชอมโยงกบความสมพนธของการนาขอมลไป

ประมวลผลและประยกตใชงาน

จากรปท 3-12 จะพบวาแนวโนมเหลานจะสงผลกระทบทยาวนานใหกบตลาด ผลกระทบดงกลาวไดแก

การเพมของจานวนผเลนทเขามามบทบาทในตลาด ซงหมายถงการแขงขนทเพมขน โดยคาดวา

การแขงขนดงกลาวจะสงผลดในการกอใหเกดการประยกตใชงานใหมๆ และทาใหตลาดจะยงคง

รกษาระดบการเตบโตทสงขน

ความรวมมอทมากขนระหวางนกวชาการ ภาคอตสาหกรรม และภาครฐ จะสงผลใหเกดการ

ทางานรวมกนมากขน ทาใหเกดศกยภาพและการบมเพาะทางเทคโนโลยเปนไปอยางม

ประสทธภาพ และเปนปจจยกระตนใหอตสาหกรรมเกดนวตกรรมขนมา

5การพฒนา 5ของระบบการสนบสนนทเหมาะสมในแงของพนธมตรของธรกจททาใหคณภาพของ

เทคโนโลยดขน เชน ความรวมมอระหวางผผลตดาวเทยมอปกรณถายภาพ และระบบภาคพนดน

ทาใหลดภาระคาใชจายลงได และทาใหอตสาหกรรมดานดาวเทยมโตขน

การเพมขนของผใชทมคณภาพ กจะมผลตอผประกอบการการผลตดาวเทยมใหผลตสนคาม

คณภาพและมมาตรฐาน

เทคโนโลยสารวจโลก

แนวโนมของเทคโนโลยทกาลงดาเนนไปขางหนาและมผลตอตลาด ประกอบดวยปจจยดงน:

• การพฒนาดาวเทยมขนาดเลก สงผลใหราคาถกลงและจานวนดาวเทยมทเพมขน

ดาวเทยมขนาดเลก ไดกลายเปนตวเลอกทนาสนใจใหกบประเทศทยงไมเคยเขารวม

อตสาหกรรมดานนวาจะทาการสรางเองหรอ ซอจากประเทศอน

• แนวโนมทเพมขนของการใชดาวเทยม Satellite Constellation เพอตอบสนองในการประยกตใชทม

ตวแปรเรองเวลาเปนสาคญ ทงน Satellite Constellation ทมการสงขนสวงโคจรในชวงทผานมา

คอ ดาวเทยม DMC (Disaster Monitoring Constellation) และ Rapid Eye


บทท 3 SKP

ขอดของ Satellite Constellation คอ ลดระยะเวลาการเขาถงพนททตองการ

ถายภาพ นอกจากน ความตองการในการประยกตใชในปจจบนมแนวโนมวา

ตองการภาพ Real Time มากขน กลายเปนขอไดเปรยบของ Satellite

Constellation

• การคานวณและการประมวลผลของภาพถายดาวเทยม

• การแพรขยายของเทคโนโลยดาวเทยมไปทวโลก

ผลกระทบของแนวโนมของเทคโนโลยทไดกลาวถงนน ประกอบดวย

- จากแนวโนมดาวเทยมสารวจทจะมขนาดเลกลง ราคาถกลง และคณภาพของขอมลทเพมขน

จะสงผลใหเพมปรมาณของขอมลมขน ซงจะชวยในการแกปญหาสภาพการเปลยนแปลงของ

สภาพสงแวดลอมไดดขน

- การพฒนาของการประมวลผลภาพถายดาวเทยมจะสามารถพฒนาการรวมกนของขอมล

ภาพถายดาวเทยมกบขอมลอนๆ ได ซงจะเปนการสงเสรมใหเกดการใชงานดานตางๆและ

เทคโนโลยอนๆ รวมถงทาใหราคาลดลงดวย

- การสงเสรมใหมการแพรขยายของเทคโนโลยดาวเทยมจะกลายเปนตวกระตนตลาด

เนองจากการแพรขยายดงกลาวจะชวยใหตลาดมการคดคนหรอนาเทคโนโลยใหมๆ และ

สามารถนาไปสการลงทนเพมขนได การเพมขนของความตระหนกในเทคโนโลยดงกลาวยง

สามารถกระตนใหเกดการวจยพฒนาดานเทคโนโลยมากขนเชนกน

- Satellite Constellation เปนประโยชนตอผใชทตองการเฝาระวง หรอ สงเกตการณการ

เปลยนแปลงอยางใกลชด เชน การเปลยนแปลงของพชผลทางเกษตรกรรม เปนตน

- ภาพถายดาวเทยมทมความละเอยดเหมาะสมและถายในพนทเดมทกวน สามารถหาไดจาก

Satellite Constellation เทานน แตดวยราคาทยงคงสงมาก แมกระทงประเทศ

อตสาหกรรมกยงไมสามารถนามาใชได แตเนองจากมการพฒนาดาวเทยมขนาดเลกทาใหเกด

ความเปนไปไดทจะสงดาวเทยมขนสวงโคจรโดยราคาไมสงมาก จากการลงทนของแตละ

บรษท

ทงหมดทกลาวมานถอไดวาเปนแนวโนมทดของตลาดดาวเทยมสารวจทรพยากร กลาวคอ ดวย

เทคโนโลยทมอยสงผลใหมการลงทนทมากขน การเขาสธรกจดงกลาวงายขน ผประกอบการมความสนใจทจะ

เขามาประกอบธรกจดานนมากขน ซงจะสงผลใหการแขงขนของภาพถายดาวเทยมมมากขนเชนกน


บทท 3 SKP

ในดานปลายนา (Down Stream) เทคโนโลยสารสนเทศ (IT) มบทบาททสาคญสาหรบการขบเคลอน

อตสาหกรรมเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศเพราะปจจบน IT กลายเปนสวนหนงของชวตประจาวนของ

ประชาชน การพฒนาแอปพลเคชนบนมอถอทมความเปนมตรกบผใชงานมความสาคญสาคญมาก หากผ

ใหบรการทางดานเทคโนโลยภมสารสนเทศจงตองพจารณานากลยทธการพฒนาแอปพลเคชนบนมอถอดวย1

การเพมมลคาของการบรการ

การเพมมลคาของภาพถายดาวเทยมถอวาเปนสงทมศกยภาพในการเตบโตอยางมาก โดยปจจยตางๆ

ทสงผลในการทามลคาเพม มดงน

• แนวโนมการเตบโตในการรวมกนอยางสมบรณของภาพถายดาวทยมและขอมลภมสารสนเทศ

เทคโนโลยการนาทางและการสอสาร ไดพฒนาใหขอมลภาพถายดาวเทยมมใชอยทกหนแหง

• แนวโนมการเพมขนของความตระหนก และการนาขอมลไปประยกตใชในดานโครงสรางพนฐาน และ

การสารวจทรพยากร

• ดวยแนวโนมการเตบโตของความตระหนกดงกลาว สงผลใหมการยอมรบและการใชงานจรงมากขน

Google และ Microsoft มบทบาทอยางมากในการสรางความตระหนกใหกบผใชงาน โดยบรษททง

สอง เคยถกกลาวหาวา การแจกจายขอมลฟร จะสงผลใหตลาดทขายขอมลไมสามารถอยรอดได แต

ผลกลบออกมาในทางตรงกนขาม ตลาดดงกลาวไดเกดการขยายตวจากกลมลกคาทเพมขน เนองจาก

ลกคาตระหนกถงการใชขอมลในดานอนๆ มากขน

จากแนวโนมของตลาดการทามลคาเพมใหกบการบรการ จะสงผลกระทบโดยกวางในตลาดดงน :

• การรวมกลมกนของดาวเทยมถายภาพ (Constellation) และการใชประโยชนรวมกบขอมลอนๆ

สงผลใหเกดการยกระดบการรกเขาสตลาดภาพถายดาวเทยม หรอการนาไปใชใน Application ดาน

อนๆ ทไมเคยทามากอน

• การเตบโตของการรวมตวของภาพถายดาวเทยมและการประยกตใชกบระบบนาทางและการสอสาร

จะชวยใหตลาดของการใหบรการดานนใหญขน

• การเตบโตของผบรโภคทหนมาใชดาวเทยมสารวจโลกเปนขอมลอางอง หรอประยกตใชดานตางๆ จะ

เปนการชวยใหมผบรโภคใหมๆ มากขน และเปนการยนยนวาดาวเทยมสารวจเปนเครองมอทสาคญ

การมขอมลพรอมใชการใชงานและการปรบเปลยนกฎขอบงคบ

1 ทมา 1: ersi.com, Interesting days, 10/22/2013, from http://www.esri.com/library/articles/geo-today-14.pdf, 2013.


บทท 3 SKP

• การยกระดบ หรอการเปลยนแปลงของนโยบายของภาครฐในการนาเขาหรอสงออกภาพถาย

ดาวเทยม

• ขอมลดาวเทยมทเปดใหใชฟรในสาธารณะจะขยายตวขน เพอใชประโยชนในการเฝาระวงภยพบต

และการพยากรณอากาศ

• หลายประเทศไดเขามามสวนรวมในตลาดดาวเทยมสารวจโลก และมการเสรมสรางความสามารถใน

การผลตภาพ ทาใหขอมลมจานวนเพมขนมาก

• ขอมลภาพถายดาวเทยมทมความละเอยดสงอาจเปนปญหาดานความมนคงและความปลอดภย ใน

รฐบาล บางประเทศไมมนใจตอการใหบรการภาพความละเอยดสง

ดงนนผลกระทบกบตลาดจากสงทไดกลาวมาขางตน มดงน

• ขอมล ผลตภณฑ หรอการบรการตางๆ เปดใหใชโดยไมเสยคาใชจายสงผลใหมการใชภาพถาย

ดาวเทยมมมากขนจากทงสาธารณชน และ อตสาหกรรมใหมทเกยวของ

• การเพมขนของประเทศทเขามามบทบาทในอตสาหกรรมดานดาวเทยมสารวจสงผลใหขอมลเพม

จานวนขนมาก และอาจสงผลใหราคาลดลง

• ประชาชนมความตระหนกเพมมากขน และการใหความสาคญกบดาวเทยมสารวจโลกจะสงผลให

ภาพถายดาวเทยมไดกลายเปนสงทเปดเผยใหกบผใชไดทวไป และเปนผลตภณฑทางการพาณชยได

ดวย

• การควบคมการสงออกจะสงผลกระทบตอตลาดในดานลบ แตอาจจะกอใหเกดการขยายตลาดทไมได

คาดคดไว เนองจากหลายประเทศทประสบปญหาจากการหามสงสนคาจากประเทศทางตะวนตก ได

พฒนาเทคโนโลยทจาเปนดวยตนเอง

3.3.1.6 การวเคราะหตลาดเทคโนโลยสารวจโลกโดยแบงตามภมภาค

อตสาหกรรมดานเทยมสารวจโลกมจานวนผทเขามามบทบาทสาคญในตลาดเพมมากขน ดงตารางท

3-9 ซงแสดงรายชอผทมบทบาทสาคญในอตสาหกรรมสารวจโลก โดยแยกเปนรายภมภาค

ตารางท 3-9 : ผทมบทบาทสาคญในแตละภมภาคดานดาวเทยมสารวจโลก1

1 ทมา 1: Frost & Sullivan, Global Satellite Based Earth Observation (EO): Market Prospects, Bangkok, 2012.


บทท 3 SKP

ตลาดภมภาคเอเชยแปซฟก

ตลาดเอเชยแปซฟกมแนวโนมการเตบโตและมอนาคตตลาดทด บางประเทศในเอเชยแปซฟก เชน

ญปน จน อนเดย ไดมการกอตงโครงการดาวเทยมสารวจอยางจรงจง ประเทศญปนมงเนนการสารวจ

สงแวดลอม สวนประเทศเกาหลใต ไตหวน และจน มโครงการดาวเทยมสารวจเพอประยกตใชงานทางการ

ทหาร ดงนนตลาดขอมลดาวเทยมในเอเชยแปซฟกจงเตบโตอยางมากโดยการผลกดนดานเงนทนจากภาครฐ

อกทงมหลายประเทศเขามามบทบาท และเพมความสามารถทางเทคโนโลยใหกบกลมประเทศเหลานน รวมถง

การเตบโตทางเศรษฐกจสงผลใหมการสงเสรมดานดาวเทยมมากขน

ธรกจสารวจโลกในภมภาคเอเชยแปซฟกมการนาไปใชในการพฒนาประเทศและประสบความสาเรจ

ในการพงพาตนเองในเทคโนโลยดานน ประเทศตางๆ ไดตระหนกถงความสาคญของขอมลสารสนเทศดานนใน

การแกปญหาทสาคญ เชน นาทวม การวางแผนทดน การควบคมไฟปา ความปลอดภย การวางโครงสราง

พนฐาน และการรกษาความหลากหลายทางชวภาพ โดยประเทศในภมภาคนมการดาเนนการผานการพฒนา

ความเชยวชาญของตวเองดวยการถายทอดเทคโนโลยและความรวมมอระหวางประเทศ

กจกรรมทเกดขนในตลาดเอเชยแปซฟกดานเทคโนโลยสารวจโลกไดดงดดความสนใจของผมบทบาท

รายใหญ เชน Astrium, Spot Image และ Infoterra โดยไดเปดสานกงานในภมภาคเพอทจะมองหาโอกาส


บทท 3 SKP ผานการรวมงาน (Collaborating) และเปนพนธมตร (Partnering) กบบรษททองถนเพอใหบรการลกคาไดด

ยงขน

ตลาดภมภาคตะวนออกกลางและแอฟรกา

ภมภาคตะวนออกกลางและแอฟรกาประกอบดวยประเทศกาลงพฒนาจานวนมากทมความตองการ

ขอมลการสารวจโลกสาหรบการจดการทรพยากรธรรมชาตภยพบตและดานสงแวดลอมโดยถอเปนความ

ตองการหลกของประเทศในแถบน สวนภมภาคตะวนออกกลาง ความตองการขอมล สารวจโลกเปนดาน

กลาโหมและหนวยสบราชการลบ (Defence and Intelligence : D & I) จงสงผลใหเกดความตองการดาน

ขอมล สารวจโลกอยางตอเนองถอเปนแรงผลกดนธรกจสาหรบภมภาคในตะวนออกกลาง โดยอสราเอลเปน

ประเทศทมเทคโนโลยดาวเทยมขนสงโดยสวนใหญมวตถประสงคเพอทางทหาร นอกจากนอหราน อยปต

สหรฐอาหรบเอมเรตส (UAE) และซาอดอาระเบยเพงจะไดเรมตนเขาสอตสาหกรรม

ดงนนภาพรวมของตะวนออกกลางและทวปแอฟรกา อตสาหกรรมสารวจโลกจงมแนวโนมทด เพราะ

หลายประเทศมการวางแผนหรอเขาสอตสาหกรรมน

ตลาดภมภาคอเมรกาใต

ปญหาการตดไมทาลายปาเพมขนในลมนาอเมซอนและการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศเปน

แรงผลกดนทสาคญในการกาหนดนโยบายในภมภาค เพอการจดหาขอมลดานสารวจโลกเพอสนบสนนดาน

ขอมลสาคญและระบบการตดสนใจ

บราซลและอารเจนตนาเปนประเทศทมบทบาททสาคญทสดในอตสาหกรรมสารวจโลก โดยบราซลม

ความรวมมอกบประเทศจนไดสงดาวเทยมสารวจโลก CBERS ในป 2003 และอารเจนตนามแผนสงดาวเทยม

ดานสารวจโลก เชน SAOCOM

CBERS ไดรบภารกจในการทาแผนทลมนาอเมซอนโดยมคลงภาพขนาดใหญสาหรบการอนรกษ

สงแวดลอม องคการอวกาศบราซลมนโยบายใหทกภาพสามารถใชไดฟรสาหรบการดาวนโหลด ทงนความ

รวมมอระหวางประเทศนยงสงผลใหมการลดชองวางทางเทคโนโลยอกดวย

ตลาดภมภาคอเมรกาเหนอ

ทวปอเมรกาเหนอเปนตลาดสาคญสาหรบดาวเทยมสงเกตโลกทงในแงจานวนดาวเทยมและมลคาการ

ขายขอมลจากภาพถายดาวเทยม โดยทวปอเมรกาเหนอเปนหนงในผบกเบกเชงพาณชยของอตสาหกรรมน

สวนใหญรฐบาลจะเปนผสนบสนนทสาคญ โดยสหรฐอเมรกามนโยบายเชงพาณชย เชน ในป 2003 ไดออก


บทท 3 SKP นโยบาย Commercial Remote Sensing Space Policy (CRSSP) หรอรฐบาลสหรฐจดสรรงบเกอบ

1 พนลานเหรยญสหรฐ เพอสนบสนนการพฒนาดาวเทยมความละเอยดสง เปนตน

บทบาทของรฐบาลสหรฐอเมรกามสวนชวยในการสงเสรมกจกรรมเชงพาณชยของเทคโนโลยอวกาศ

และภมสารสนเทศ การพฒนาของ NASA ทมตอโครงการ The Earth Observations Commercialization

Applications Program (EOCAP)เปนตวอยางสาหรบการสนบสนนจากภาครฐทมประสทธภาพในการพฒนา

เทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศเชงพาณชย โดยเฉพาะอยางยงจากเทคโนโลยการสารวจระยะไกล

(Remote Sensing)1

นอกจากนสหรฐยงมโครงการตางๆ เชน โครงการของ NASA ทชอวา Earth Science Data

Systems (ESDS) ไดรบการสนบสนนเพอวตถประสงคใหมการบรการผใชงานแบบ End-to End โดยสงมอบ

ขอมลและผลตภณฑขอมลใหแกผใชโดยระบบ The Earth Observing System Data and Information

System (EOSDIS) เพอใหบรการขอมลและผลตภณฑในหลายสาขาวชาชพทเกยวของกบอตสากรรมสารวจ

โลกในแตละวนEOSDIS จะสงขอมลใหกบผใชงานขนสดทายประมาณ7ถง10 Terabytes ขอมลของ EOSDIS

ถกสงตอไปยงหลายระบบทตงอยในศนยตางๆ ของ NASA หนวยงานของรฐบาลกลางและมหาวทยาลย2

ประเทศแคนาดามนโยบายสรางหนสวนระหวางภาครฐและเอกชนสาหรบโครงการ RADARSAT I

ไดรบคาลขสทธทไดรบจากการขายภาพสาหรบตลาดเรดารในเชงพาณชย และในโครงการ RADARSAT II

รฐบาลเปลยนแปลงเปนการสนบสนนเงนทนสาหรบดาวเทยมและสถานภาคพนดน ในขณะทเอกชนทไดรบ

สทธในการใชประโยชนในเชงพาณชยและการใชงานดาวเทยม สวนหนวยงานรฐบาลแคนาดา ไดรบภาพโดย

เสยคาใชจายในราคาทนซงจะชวยลดภาระทางการเงนในระยะยาว

ตลาดภมภาคยโรป

ยโรปเปนผนาของอตสาหกรรมสารวจโลก โดยองคการอวกาศยโรป (European Space Agency :

ESA) เปนผนาดานนวตกรรมสาหรบอตสาหกรรมประเภทน ทงนไดมความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชน

รวมมอ (Public-Private-Partnerships : PPP) การชวยใหเกดความกาวหนาอยางรวดเรวในอตสาหกรรมน

ตวอยางเชน การลงทนของรฐบาลฝรงเศสในโครงการ Commercial Data Distributor และ Spot Image

ชวยใหบรษทฝรงเศสขยายกจการครอบคลมทวโลกเมอเทยบกบภมภาคอเมรกาเหนอซงสวนใหญให

ความสาคญกบการรกษาความปลอดภยและการปองกนประเทศ นอกจากนอตสาหกรรมสารวจโลกในยโรป

ตอบสนองความตองการทหลากหลายของทงการเกษตร ปาไม ประมง โครงสรางพนฐานและอนๆ

1 ทมา 1: Macauley, M. K. NASA's earth observations commercialization applications program A model for government

promotion of commercial space opportunities. Space Policy, 11(1), 1995. 53-65.

2 ทมา 2: Ramapriyan, H. K., & Moses, J. NASA's Earth Science Data Systems: lessons learned and future directions. Paper

presented at the Proceedings of the 2010 Roadmap for Digital Preservation Interoperability Framework Workshop, 2010.


บทท 3 SKP

นอกจากนยโรปยงเปนหนงในผนาการศกษาวจยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศโลก เชน โครงการ

Living Earth and the Global Monitoring and Environmental Security (GMES) ของ ESA ไดรบการ

จดตงขนเพอตอบสนองความตองการของกลมประเทศยโรปเพอเขาถงขอมลทถกตองและทนเวลาในการ

จดการสภาพแวดลอมในการทาความเขาใจและบรรเทาผลกระทบของการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและ

การรกษาความปลอดภยใหพลเรอน เปนตน

3.3.2 การวเคราะหอตสาหกรรมขอมลดาวเทยมสารวจโลก

อตสาหกรรมขอมลดาวเทยมสารวจโลกไดเตบโตอยางโดดเดนทงในดานจานวนผทมบทบาท และการ

เขาถงขอมล ประเทศกาลงพฒนาหลายประเทศไดเขามาเปนสวนหนงของอตสาหกรรมน และอกหลาย

ประเทศพยายามทจะมามสวนรวมในอตสาหกรรมดานน อกทงยงไดมการเปลยนแปลงจากการทรฐบาล

ควบคมและผกขาดทงหมดกลายเปนการรวมทนระหวางรฐบาลและเอกชน

ภาพถายดาวเทยมทมใน Google หรอ Microsoft เวบไซตไดสรางความตระหนกใหกบผใช และยง

เปนเสมอนตวกระตนใหเกดการประยกต หรอการสราง Application ใหมๆ ทเกยวกบดานภมศาสตรอกดวย

เนองจากคาใชจายในการสรางหรอการสงดาวเทยมไดลดลง ทาใหหลายประเทศเรมพบวธทจะเขาถง

เทคโนโลย นอกจากนหลายประเทศในทวปเอเชยและแอฟรกากาลงจะพฒนาเขาสการพฒนาเทคโนโลย

อวกาศในไมกปขางหนาน และจากเศรษฐกจทเตบโตขนในภมภาคทาใหประเทศเหลานพรอมสาหรบการลงทน

ดานเทคโนโลยอวกาศเชนกน

การตระหนกถงสงแวดลอมไดเปนปจจยสาคญของการสงดาวเทยมขนสอวกาศเพอศกษาเรองการ

เปลยนแปลงสภาพภมอากาศ สาหรบเรองของการรกษาความปลอดภยและการทา Application วางแผน

เกยวกบโครงสรางตางๆ ยงคงเปนปจจยหลกของการเตบโตของภาพถายดาวเทยมอยเชนกน

การใชขอมลเพอความปลอดภยของชาต (National Security) และการตดตามการเปลยนแปลงของ

สภาพพนทและโครงสรางพนฐาน เปนปจจยหลกในการผลกดนการถายภาพดาวเทยม โดยมปจจยผลกดนรวม

ทมผลในระยะหนงคอ การตดตามสภาพแวดลอมและการเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศ

ปจจยเสยงอตสาหกรรมนคอ คาใชจายเกยวกบการสงดาวเทยมขนสอวกาศ รวมถงคาประกนท

คอนขางสง ซงถอวาเปนการลงทนมหาศาล และยงคงปจจยทกดกนผทเขามาทาธรกจดานน


บทท 3 SKP

3.3.2.1 การวเคราะหแรงผลกดนจากการแขงขน 5 ประการ

การวเคราะหแรงผลกดนในแขงขน 5 ประการเปนแบบจาลองทใชกนอยาง

แพรหลายในการวเคราะหอตสาหกรรมตางๆ

รปท 3-13 : แรงผลกดนทางการแขงขน 5 ประการทกาหนดการแขงขนของอตสาหกรรม1

การแขงขนในอตสาหกรรมดาวเทยมมขอแตกตางเมอเปรยบเทยบกบอตสาหกรรมอนอยาง

biotechnologies หรอ information technologies ดงตอไปน

• แรงผลกดนจากผประกอบการใหม (ผลกระทบ : ตา - ปานกลาง) : อตสาหกรรมดาวเทยมตอง

อาศยการลงทนอยางมากในชวงแรก และใชระยะเวลานานกวาทจะไดผลตอบแทน จงกลายเปน

ขอจากดทผประกอบการไมกลาเสยงเขามาลงทน ยกเวนแตจะไดรบการสนบสนนจากรฐบาลและ

ทาธรกจเปนโมเดล Public – Private – Partnership (PPP)

1 ทมา 1: Porter, M. E., The Five Competitive Forces That Shape Strategy. Harvard Business Review, 86, 2008, 78-93.


บทท 3 SKP

• แรงผลกดนจากผลตภณฑทมาแทนทภาพถายดาวเทยม (ผลกระทบ : สง) ผลตภณฑภาพถายทาง

อากาศเปนทางเลอกสาหรบผใชอกทางเลอกหนงทมราคาถกกวา และงายตอการซอ ทงยงมความ

ละเอยดสงกวา สาหรบผประกอบการรายใหญ เชน Digital Globe, GeoEye หรอ Antrix จะ

แกปญหาโดยการแยกสาขาการขายภาพถายทางอากาศออกจากธรกจภาพถายดาวเทยม เพอเปน

การตดคแขง

• แรงผลกดนจากอานาจการตอรองของลกคา (ผลกระทบ : ปานกลาง-สง)จากการทผใชมความ

ตองการภาพทมความแตกตางกน ซงสงผลใหตองเพมประสทธภาพของผประกอบการไปดวย

• แรงผลดดนจากอานาจการตอรองของผจดจาหนาย(ผลกระทบ : ตา-ปานกลาง) Suppliers

ในอตสาหกรรมดาวเทยม ไมวาจะเปน องคกรทสงดาวเทยมขนสวงโคจร, องคกรทสรางดาวเทยม

เชน EADS, Tales, องคกรททาหนาทปฏบตการดาวเทยม ซงผผลตและผจดจาหนายเหลานจะม

ลกคาเฉพาะกลมทมความยดหยนไดนอยเมอเปรยบเทยบกบอตสาหกรรมอน ๆ เชน พวกยานยนต

หรอ โทรคมนาคม

• แรงผลกดนจากคแขงเดมในอตสาหกรรมดาวเทยม (ผลกระทบ: ตา-ปานกลาง) จากการเตบโต

ทางดานการคาในอตสาหกรรมดาวเทยม ทาใหการแขงขนเปลยนแปลงไป หลายประเทศสามารถ

สงดาวเทยมขนสวงโคจรไดดวยตนเอง ขอมลดาวเทยมเรมมมากขนและหาไดงายขน อาจจะสงผล

กระทบใหราคาตาลงในทสด

3.3.2.2 การวเคราะหหวงโซคณคา (Value Chain Analysis)

การวเคราะหหวงโซคณคาเปนการวเคราะหกจกรรมททาใหเกดมลคาเพมของธรกจ ดงรปท 3-14

ซงใน แตละกจกรรมหลก (Primary Activities) จะเปนตวขบเคลอนมลคาใหกบผลตภณฑโดยจะถกสนบสนน

โดยกจกรรมสนบสนนตางๆ (Support Activities)


บทท 3 SKP

รปท 3-14 : หวงโซคณคา1

ทงนจากการวเคราะหหวงโซคณคาของอตสาหกรรมเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศนนจะม

การสรางมลคามากทสดในฝง Application ดงรปท 3-15

รปท 3-15 : หวงโซคณคาของอตสาหกรรมเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ2

• การออกแบบภารกจของดาวเทยม (Mission Design) หมายถง การวเคราะหเรมตนของ

ความเปนไปไดของดาวเทยมและการออกแบบของการปฏบตภารกจทงหมดจะกระทาโดย

ผดาเนนการ

• การสรางดาวเทยม (Satellite Manufacturing) หมายถง ผผลตดาวเทยมเชน Thales,

Boeing,

SSTL และ EADS เปนการสรางมลคาเพมใหกบวตถดบ เชน ระบบการทางานยอย ชนสวนอปกรณ

อเลคทรอนกส อลมเนยมและโลหะอนๆ ขนาดใหญหลายพนลานเหรยญสหรฐ เชน Boeing, Lockheed

Martin, Northrop Gruman, Astrium, และ Thales Alenia Space ไปจนถงขนาดเลกหลกรอยลานเหรยญ

สหรฐ เชน Loral Space Systems, OSC, และ OHB เปนตน3

• (การสงดาวเทยมขนสวงโคจร (Launch Vehicles) หมายถง ผใหบรการดานการสงดาวเทยม

ขน)

1 ทมา 1: Porter, M. E., & Millar, V. E., How Information Gives You Competitive Advantage. Harvard Business Review, 73(4),

(1995). 149-160.

2 ทมา 2: Frost & Sullivan, Global Satellite Based Earth Observation (EO): Market Prospects, Bangkok, 2012. 3 ทมา 1: Grimard, M., Economical Sustainability of The Space Value Chain: Role of Government, Industry, and Private

Investors 10/25/2012, from http://www.iislweb.org/docs/2012_Grimard.pdf., 2012.

• หะ ารคเ วะลแาษกศ

ๆ มหใ จ กรา ภ

• ตแง � ตบบแกออราก

ตนจนจบ

• มย ทเวาดง สด จ

• ง สร ากบ รหา สะนหาพนาย

น� ขมย ทเ วาด

• ออกแบบและสรางระบบ

น ดน� พคา ภ

• การรวมระบบและการ

ทดสอบ

• น� ขมย ทเ วาดง สงว ช ต บ ฏปราก

• มาตดตราก, ล มอขบกเ ราก

มย ทเ วาดรากง � สราก ะลแ

• รกายพรทจวรา สม

• � ทบ ก ยอรากรบร

• � ทนอ� ลคเ บบแร

การออกแบบ

จ กราภ

มย ทเ วาดงอข

การสราง

มย ทเ วาด

มย ทเวาดง สราก

รจคโ งว สน� ขน ดน� พคาภบบะร

ราก ตบฏปราก

มย ทเ วาด

ม� พเ า คลมา ทรา ก

และออกแบบ

Application

คภโ รบ ผ

รไากลผง า รส

ด ส� ทกาม


บทท 3 SKP สวงโคจรโลก เชน ILS และ ULA เปนตน บรษทเหลานมอปสงคทไมยดหยน การสรางมลคา คอ การนา

ดาวเทยมขนสอวกาศในตาแหนงทตองการ บรษทผใหบรการดานนมคอนขางจากด (นอยกวา 10 ราย) (Frost

& Sullivan, 2012) และมกจะมบรษทลกของบรษทผผลตดาวเทยม (Arianespace ผถอหนเปน

The European launcher industry และ CNES, ILS เปนเจาของโดยบรษท Khrunichev, และ ULA เปน

บรษทรวมทนของ Boeing และ Lockheed Martin เปนตน1

• การปฏบตการดาวเทยมบนภาคพน (Ground Segment and Satellite Operations)

หมายถง

การดาเนนงานในสวนของพนดน ซงทาหนาทรบสญญาณดาวเทยมและการประมวลผลภาพและจะเกดการ

เพมมลคาตรงน ผประกอบการในดานนจะตองพฒนาบทบาทคนในดานนใหขนอยกบชนดของดาวเทยมไมวา

จะเปน : ดาวเทยมดานโทรคมนาคม ดาวเทยมดานสงเกตโลก หรอดาวเทยมดานนาทาง1

• การสรางมลคาเพมและการออกแบบ Application หมายถง การเพมมลคาใหผใหบรการ

ตางๆ

เปนการเพมมลคาสงสดใหกบอตสาหกรรมนในแงของการนาใปใชงานใหลกคาสดทาย (End User) เปนสวน

ของหวงโซคณคาทมคณคามากทสด การสรางมลคาเพมและการออกแบบ Application โดยมหลายบรษทเปน

บรษทเรมตนใหมทางเทคโนโลยขนาดเลก ๆ (Small Start-up) กระจายทอยในกลมตลาดเฉพาะ โครงสราง

ตลาดมการกระจายอยมากโดยเฉพาะอยางยงผใหบรการขอมลทางภมศาสตร1

3.3.2.3 โมเดลทางธรกจ

Frost & Sullivan ไดทาการศกษาโมเดลของตลาด และไดสราง Framework ของธรกจดงกลาว

ดงแสดงในรปท 3-16

มย ทเ ว าดยาถพาภง อขจ กรธง าทลดเมโ

ครอบครองโดยรฐบาล รวมกน

รวมกน

โดยภาคเอกชนครอบ

ครองเปนสวนใหญ

ครอบครองโดย

ภาคเอกชน

รวมกน

โดยภาครฐบาลครอบ

ครองเปนสวนใหญ

รวมทน


บทท 3 SKP

รปท 3-16 : แบบจาลองธรกจของธรกจเทคโนโลยสารวจโลกโดย Frost & Sullivan1

โดยจาแนกโมเดลของธรกจตามสวนแบงของการลงทนทมาจากภาครฐและเอกชน โดยธรกจนอาจจะ

ถกครอบครองโดยภาครฐทงหมด หรอเอกชนทงหมด หรอ บางสวนจากภาครฐและเอกชน

อยางไรกตาม Grimard ไดนาเสนอแบบจาลองทางธรกจของเทคโนโลยสารวจโลกเปน 6 รปแบบ คอ

1) Classical institutional business model 2) Government Owned, Eompany Operated (GOCO)

3) The Concession Model : Paradigm 4) The Co-ownership Model : TerraSAR-X 5) A Mature

Private Business : Commercial Telecoms และ 6) GPS applications, a Pure Value Added

Services Model2

(1) Classical Institutional Business Model

แบบจาลองนเปนแบบจาลองทเนนไปทางการดาเนนงานของภาครฐหรอองคกรของภาครฐเพยงอยาง

เดยว เชน การใชงานในวทยาศาสตรอวกาศ งานทางการทหาร และงานเกยวกบการบน หนวยงานของรฐจะ

จดหาเทคโนโลยดานอวกาศและการดาเนนงานของระบบเหลานดวยหนวยงานของภาครฐเพอใหบรการกบ

รฐบาลหรอประชาชน ดงรปท 3-17 แบบจาลองนยงคงดาเนนการตอไปในอนาคตโดยเฉพาะอยางยงกจการ

ดานการทหาร

รปท 3-17 : แบบจาลอง Classical institutional business model3

1 ทมา 1: Frost & Sullivan, Global Satellite Based Earth Observation (EO): Market Prospects, Bangkok, 2012. 2 ทมา 2: Grimard, M., Economical Sustainability of The Space Value Chain: Role of Government, Industry, and Private

Investors 10/25/2012, from http://www.iislweb.org/docs/2012_Grimard.pdf., 2012. 3 ทมา 1: Grimard, M., Economical Sustainability of The Space Value Chain: Role of Government, Industry, and Private



บทท 3 SKP

(2) Government Owned, Company Operated (GOCO)

แบบจาลองนถกพฒนามาจากแบบจาลองแรก GOCO ถกนามาใชเพราะในบางครงเมอรฐบาลไม

ตองการใหมภาระหนาทในการปฏบตการแตรฐบาลอาจจะตองมการใชงานในเชงพาณชยเพอวตถประสงคใน

การใหบรการประชาชน โดยเอกชนเปนผบรหารกจการแทนภาครฐ ในกรณนการดาเนนงานและการขายการ

บรการจะเปนหนาทของเอกชนผานการสมปทาน ดงรปท 3-18

รปท 3-18 : แบบจาลอง Government Owned, Company Operated (GOCO)1

(3) The Concession Model : Paradigm

แบบจาลองนกาวขามและหลดพนจากการทรฐบาลตองดาเนนการสรางโครงสรางพนฐาน โดย

เอกชนจะรวมลงขนสรางสาธารณปโภคดานดาวเทยมใหกบลกคาทเปนองคกรภาครฐ โดยจะเปนลกษณะของ

การเปนหนสวนรวมระหวางภาครฐและเอกชน โดยเอกชนจะเปนผลงทนในโครงการและจะไดรบผลกาไร

กลบคนจากการขายบรการใหกบหนวยงานภาครฐในกรอบของสญญาสมปทานระยะยาว

ตวอยางทประสบความสาเรจ คอ โครงการ Paradigm ของสหราชอาณาจกร กลาวคอ MoD

(กระทรวงกลาโหม) ทาหนาทในการจดซอจดหาการสอสารทปลอดภยจาก Paradigm Secure

Communications (PSC) ซงไดมการทาสญญาสมปทานระยะยาวกบรฐบาล โดย PSC ไดทาการลงทน

สาหรบการพฒนา ผลต และปลอยระบบ Skynet 5 (4 Satellites) โดยบรษท Astrium เปนผรบเหมาหลก


บทท 3 SKP สาหรบการพฒนาระบบ และไดเงนทนสาหรบโครงการมาจากเงนกธนาคาร ซงความเสยงนนจะถกแบกรบโดย

EADS เพราะเปนบรษทแมของ PSC

รปท 3-19: แบบจาลอง Paradigm1

(4) The Co-ownership model : TerraSAR-X

TerraSAR-X เปนอกตวอยางหนงของความรวมมอระหวางรฐและเอกชนกลาวคอ รฐและภาคเอกชน

ตดสนใจรวมกนในการลงทนและเปนเจาของเทคโนโลยอวกาศเพอรวมระดมทนและลดความเสยง การลงทน

แบบนทาใหเทคโนโลยสามารถตอบสนองความตองการไดทงภาครฐและเอกชน กลไกของการคนทนสามารถ

ดาเนนการไดผานการเกบคาธรรมเนยมจากการดาเนนงานในเชงพาณชยในการใหสทธการใชงานขอมลของทง

สองฝายและจะตองมการตกลงกนระหวางคคาโดยเฉพาะอยางยงสาหรบการแบงปนความสามารถในการ

ดาเนนงานในบางกรณ

โดย Terra SAR-X เปนโครงการดาวเทยมทไดรบการรวมทนระหวางองคการอวกาศของเยอรมน

(German DLR Space Agency) และ Astrium ซงสทธในการใชงานรวมกนเปนไปอยางเทาเทยมกนระหวาง

DLR (สาหรบการใชงานทางวทยาศาสตร) และ Astrium (เพอการตลาดการคา) ดงรปท 3-20

1 ทมา 1: Grimard, M., Economical Sustainability of The Space Value Chain: Role of Government, Industry, and Private



บทท 3 SKP

รปท 3-20 : แบบจาลอง Terra SAR-X1

(5) A Mature Private Business : Commercial Telecoms

ธรกจดาวเทยมเชงพาณชย (โดยเฉพาะดานการสอสาร) มการเตบโตเตมทและมความสามารถทาง

การเงนทจะลงทนและการปรบปรงดาวเทยม โดยทวไปมลคาเพมเกดจากการใหบรการในสญญาระยะยาว

มลคาเพมเหลานจะเปนใหบรการในตลาดมวลชน (Mass Market) เชน โทรทศน วทย หรอ Internet หรอ

ตลาดองคกรทเฉพาะเจาะจง ดงรปท 3-21

รปท 3-21 : แบบจาลอง Commercial Telecoms2

(6) Pure Value Added Services Model

1 ทมา 1: Grimard, M., Economical Sustainability of The Space Value Chain: Role of Government, Industry, and Private

Investors 10/25/2012, from http://www.iislweb.org/docs/2012_Grimard.pdf., 2012. 2 ทมา 1: Grimard, M., Economical Sustainability of The Space Value Chain: Role of Government, Industry, and Private



บทท 3 SKP

ปจจบนนหวงโซมลคา (Value Added) สามารถเปนรปแบบทจาเพาะเจาะจงมากเพราะปจจบน

ไมมความจาเปนทตองเนนการเชอมโยงระหวางการลงทนโครงสรางพนฐานและบรการเชงพาณชย ในอดต

ระบบ GIS จะไดรบทนจากรฐบาลเพอวตถประสงคทางทหาร ปจจบน GIS ถกนาเสนอใหฟร หวงโซมลคาใน

เชงพาณชยในความเปนจรงอยในหลายระดบซงขนอยกบลกคาทหลากหลาย อกทงสามารถพฒนาโปรแกรม

ประยกตใหมและการนาเสนอใหมๆ ทไมตองการเงนลงทนมากใหกบผบรโภค ดงนนนกลงทนเอกชนสามารถ

เขาไปมบททาทในเทคโนโลยดานนคลายคลงกบการลงทนของอตสาหกรรม ดงรปท 3-22

รปท 3-22 : แบบจาลอง Pure Value Added Services Model1

3.3.3 การประยกตใชงานเทคโนโลยสารวจโลกในประเทศตางๆ

ขอมลจากดาวเทยมสารวจทรพยากรมประโยชนตอภาคสวนตางๆ โดยไดถกนาไปศกษาวจยเพอ

ประโยชนในการพฒนาประเทศในหลายๆ ดาน ทงนจะกลาวถงการใชงานทโดดเดนในดานสาธารณสข การ

ออกแบบผงเมองและการพนฟประเทศ การบรหารความเสยง และการตดตามและนาทาง

ดานสาธารณสข

ประเทศมาเลเซยไดนาเอาเทคโนโลยภมสารสนเทศมาใชในการบรหารจดการดานสาธารณสข ภายใต

ชอโครงการ “MyGeoHealth”1 สาหรบการตรวจสอบ ปจจย ความเสยงดานสงแวดลอมทมตอสขภาพของ

มนษย โดยเปนเทคโนโลยทมการหาความสมพนธเชงพนทระหวางสงแวดลอม และการแพรระบาดของโรค

เชน อหวาตกโรค เนองจากการระบาดของโรคมความยากทจะทานาย MyGeoHealth เนนการนาระบบ GIS

การรบรจากระยะไกล (RS) และระบบระบตาแหนงทวโลก (GPS) เพอศกษาและตดตามอหวาตกโรค

1 ทมา 1: Abdul Rasam, et al., (2011, 4-6 March 2011).


บทท 3 SKP ในรปแบบภมสารสนเทศ โดยคานวณการแพรระบาดของโรคแบบบรณาการ โดยใชการบรณาการระหวาง

เทคโนโลยภมสารสนเทศและทเกยวของ (GIS, RS และ GPS ) สถต และ วธการ ทางระบาดวทยา

(Epidemiological Approaches) โดยโครงการสามารถบงชการระบาด ความเสยงของอหวาตกโรคและชวย

ในการวางแผน การควบคมทมประสทธภาพ1

โรคระบาด เชน ไขหวดนกสามารถเปนอนตรายถงตาย แมวาโรคดงกลาวจะไมไดเกดขนบอย

แบบจาลองสาหรบการควบคมการแพรระบาดของโรคดงกลาวถอเปนการเตรยมการทสาคญสาหรบการ

ระบาดของโรค การแพรระบาดของโรคไดรบผลกระทบจากหลายปจจยรวมทงการเคลอนทของพาหะไวรส

เชน การอพยพของนก การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและสภาพแวดลอม เปนตน ชดขอมลและการสงเกต

จานวนมากจาเปนตองประสานอยางกลมกลนเขากบระบบการจาลอง ขอมลและการสงเกตสามารถแบง

ออกเปนสามประเภท คอ การสงเกตจากดาวเทยมระยะไกล ขอมลจรงในแหลงกาเนดโรค และเอาทพทของ

แบบจาลอง ขอมลจากดาวเทยมครอบคลมพนทขนาดใหญในเวลาทเหมาะสมสาหรบการเปลยนแปลง

สภาพแวดลอมและสภาพอากาศขอมลจรงในแหลงกาเนดโรคใหขอมลจรงเกยวกบสภาพแวดลอมและสถานท

สาหรบการสรางและทดสอบแบบจาลอง1

ดานการออกแบบผงเมอง

เทคโนโลยสารสนเทศทางภมศาสตรมบทบาทสาคญในการสนบสนนการการตดสนใจอยางรวดเรว

บรณาการการวเคราะหสถานการณและการตดสนใจทดทสด ดงแสดงในรปท 3-24

1 ทมา 2: Genong, et al., (2009, 12-14 Aug. 2009). Sensor Web service integration for pandemic disease spread simulation.

Paper presented at the Geoinformatics, 2009 17th International Conference on, 2009.


บทท 3 SKP

รปท 3-23 : แนวคดของ Smart City1

ระบบภมสารสนเทศเปนเทคโนโลยทมศกยภาพทจะใหขอมลเชงพนททมความซบซอนแกผใช เชน

การดาเนนงานรวมกนของทมจากมหาวทยาลยโกเบ และมหาวทยาลยวอชงตนสหรฐอเมรกา ในการใชระบบ

สารสนเทศภมศาสตร เพอการออกแบบชมชนเมอง ในยานทไดรบผลกระทบจาก แผนดนไหว (Hanshin –

Awaji) ในโกเบ ป 1995, โดยระบบภมสารสนเทศถกใชในการชวยกคนและพนฟพนทในแบบการมสวนรวม

ของภาครฐและภาคประชาชน GIS ดงเชนจากสหสาขาวชาชพจากหลากหลายประเทศในการแกปญหาวกฤต

และมประโยชนในการออกแบบเมอง เตรยม ขอมลท และการสรางแบบจาลองทสามารถเปลยนแปลงได

ตลอดเวลา2

ดานการบรหารความเสยง

การบรหารความเสยงดานภยพบตเปนการจดการความไมแนนอนทเกยวของกบภยคกคามจาก

ธรรมชาตหรอจากมนษยสรางขน โดยประกอบดวยการประเมนความเสยงและการพฒนากลยทธเพอทจะลด

ความเสยงตอการเกดภยพบต ตวอยางเชน โครงการ World Bank’s Comprehensive Approach to

Probabilistic Risk Assessment (CAPRA) โดยการรเรมโดยประเทศสหรฐอเมรกามงเนนการดาเนนการใน

ประเทศแถบอเมรกากลาง โครงการนถกใชเพอทดสอบและวเคราะหการบรหารความเสยงและการพฒนากล

ยทธและเครองมอใหมทจะนามาใชในการบรหารความเสยงและจะนาไปใชในภมภาคอนๆ โดยใชเทคโนโลยภม

สารสนเทศ3 ดงแสดงในรป 3-24

1 ทมา 1: Daniel, S., & Doran, M.-A., GeoSmartCity: geomatics contribution to the smart city. Paper presented at the

Proceedings of the 14th Annual International Conference on Digital Government Research, 2013.

2 ทมา 2: Tanaka, T., Abramson, D. B., & Yamazaki, Y., Using GIS in community design charrettes: Lessons from a Japan-U.S.

collaboration in earthquake recovery and mitigation planning for Kobe. Habitat International, 33(4), 2009, 310-318. 3 ทมา 1: Dyke, G., et al., Dream project: Applications of earth observations to disaster risk management. Acta Astronautica,

68 (1-2), 2011, 301-315.


บทท 3 SKP

รปท 3-24 : แบบจาลองการใชเทคโนโลยสารวจโลกกบการบรหารความเสยง1

ดานโลจสตกสและการนาทาง

การผสมผสานของการใช GPS ทใชในยานพาหนะเพอนาทาง การตดตาม Real Time โดยเชอมโยง

การสอสารผานโทรศพทมอถอหรออปกรณไรสายอนเทอรเนตเพอทจะตดตามทรพยสนทสามารถเคลอนทได

เพอใชในการวเคราะหขอมลจากแผนท GIS ตามเสนทางของถนนและสถานทอนๆ ทเกยวของ เชน คลงสนคา

จดสงมอบ ฯลฯ นน นบไดวาเปนการประยกตทมประสทธภาพมากสาหรบการกาหนดเสนทาง การเพม

ประสทธภาพการสงมอบสนคาและการขนสง ตวอยางของบรษททใชประโยชนจาก Spatial Optimization

และ Real – Time Tracking เชน DHL, FedEx และ UPS และ บรษท มภาระการสงมอบสนคาใหกบลกคา

ในบรเวณกวาง เชน โคคาโคลา และ Frito Lay1 ดงแสดงในรปท 25

1 ทมา 2: Leipnik, Ye, & Gong, G., Geo-spatial technologies and policy issues in China: status and prospects. Regional Science

Policy & Practice, 3(4), 2011.


บทท 3 SKP

รปท 3-25 : ตวอยางคอมพวเตอรซอฟแวรดาน GIS เพอการนาทางและตดตามพาหนะในของประเทศจน1

3.3.4 การคาดการณขนาดอตสาหกรรมเทคโนโลยสารวจโลก

ทศทางการขยายตวของอตสาหกรรมสารวจโลกเปนไปอยางนาพอใจ โดย Frost & Sullivan (2012)

ทาการสารวจและคาดการณอตราการเจรญเตบโตของอตสาหกรรมเทคโนโลยสารวจโลก โดยพบวาระหวางป

2009 ถง 2018 มการเจรญเตบโตทสงประมาณ 9.9% ตอป ตารางท 3-10

ตารางท 3-10 : อตราการขยายตวของการขายขอมลสารวจโลก1

Region 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2016 CAGR



บทท 3 SKP

North America 491.5 515.7 546.5 591.8 649.9 724.7 813.9 912.5 1,033.9 1,171.0 10.1%

South America 26.1 28.4 31.1 34.6 38.8 43.7 49.2 55.5 62.2 69.9 11.5%

Europe 309.6 332.7 358.6 386.2 419.2 456.4 498.0 543.5 595.4 655.9 8.7%

Asia 71.7 79.7 89.2 100.5 113.7 129.2 147.5 169.3 194.8 224.4 13.5%

Middle East and Africa 50.3 54.2 58.6 63.4 68.7 74.6 81.1 88.3 96.1 104.6 8.5%

Total 949.2 1,010.6 1,084.0 1,176.5 1,290.3 1,428.6 1,589.7 1,769.1 1,982.5 2,225.8 9.9%

โดยภมภาคทเปนผจาหนายขอมลดาวเทยมมากทสดคอ ภมภาคอเมรกาเหนอ โดยคาดการณวา

ระหวางป 2009 ถง 2018 ภมภาคอเมรกาเหนอจะครองสวนแบงมากกวา 50 % ของมลคารวมทงตลาดทว

โลก สอดคลองกบขอมลของ nsr.com (2012) ทระบวาทวปอเมรกาเหนอเปนผถอคลองสวนแบงการตลาด

ของอตสาหกรรมดานนประมาณ 50 % ดงในรปท 3-27 รองลงมาคอภมภาคยโรป แตหากพจารณาถงอตรา

การเจรญเตบโตจะพบวาภมภาคเอเซยเปนภมภาคทมอตราการเตบโตสงดานรายไดทมจากการจาหนายขอมล

ดาวเทยมสารวจโลก ดงรปท 3-26 แสดงสวนแบงของรายไดของธรกจดาวเทยมสารวจโลกในแตละภมภาค

รปท 3-26 : การเปรยบเทยบสวนแบงการจาหนายภาพขอมลดาวเทยมสารวจโลกโดย nsr.com1


บทท 3 SKP

รปท 3-27: การเปรยบเทยบการจาหนายขอมลเชงพาณชยในแตละภมภาค1

จากการสารวจและพยากรณพบวา ดาวเทยมสงเกตโลก (EO) มประมาณ 180 ดวง ในป 2010 และ

มอตราการเพมจานวนดาวเทยมสะสมอยท 8.3 % ตอป และอตราการเพมขนของดาวเทยมใหมทจะเขาสวง

โครจร มประมาณ 4.9% โดยเฉลยประมาณ 18 ดวงตอป ดงแสดงในตาราง 3-11

ตารางท 3-11 : ขอมลและการพยากรณดาวเทยมสารวจโลก1

Satellites 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2016 CAGR

In-Orbit Satellites 164 179 196 213 233 254 275 296 317 337 8.3%

New EO Satellites 13 15 16 18 20 21 21 21 21 20 4.9%

ในป 2012 ภมภาคยโรปและเอเชยมจานวนดาวเทยมสารวจโลกมากทสดถง 71 ดวง รองลงมา คอ

ทวปอเมรกาเหนอ 51 ดวง และคาดการณวาในป 2018 ทวปเอเชยจะมจานวนดาวเทยมสารวจโลกสงทสด

ประมาณ 109 ดวง แตหากวดในแงของการเตบโตจะพบวาทวปอเมรกาใต จะมอตราการเตบโตสงทสดสงถง

25.5 % รองมาคอภมภาคตะวนออกกลางและแอฟรกา ดงแสดงในตาราง 3-12



0

500

1,000

1,500

2,000

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

$ M

illio

ns

Global EO Commercial Data Revenues, 2009-2018

North America South America Europe Asia MiddleEast & Africa

บทท 3 SKP

ตารางท 3-12 : ขอมลและการพยากรณจานวนดาวเทยมสารวจโลกรายทวป1

Region 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2016 CAGR

North America 44 46 49 51 54 56 59 62 64 67 4.8%

South America 2 2 3 3 4 6 7 9 11 14 25.5%

Europe 55 59 65 71 78 85 91 98 104 108 7.9%

Middle East and Africa 11 13 15 17 20 23 26 30 35 40 15.4%

Asia 53 59 64 71 77 84 91 97 103 109 8.3%

Total 164 179 196 213 233 254 275 296 317 337 6.3%

หากพจารณาในเรองของรายไดจากการผลตดาวเทยมสารวจโลกจะพบวาระหวางป 2011 ถง 2017

ภมภาคยโรปจะเปนภมภาคทมรายไดจากการผลตดาวเทยมสงทสด อยางไรกตามจากการคาดการณพบวาหลง

ป 2018 ภมภาคอเมรกาเหนอจะเปนประเทศผผลตดาวเทยมสารวจโลกรายใหญทสด รปท 3-28

รปท 3-28 : การเปรยบเทยบรายไดจากการผลตดาวเทยมสารวจโลกรายภมภาค1

ในประเดนของงานทนาภาพถายดาวเทยมมาใชจะพบวา เปนงานเกยวของกบความมนคงเปนหลก

โดยมากทสดถง 38 % ตามมาดวย การบรหารงานของรฐบาล 28% จงสรปไดวาผใชบรการภาพถายดาวเทยม

ยงคงเปนหนวยงานภาครฐเปนหลก รปท 3-29



0

500

1,000

1,500

2,000

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

$ M

illio

ns

EO satellites manufacturing revenues by region, 2009-2018

North America South America Europe Asia Middle East and Africa

บทท 3 SKP

รปท 3-29 : การใชงานโดยจาแนกเปนภาคสวน (Sector)1

ในประเดนของขอมลภาพทถกนามาใชจะพบวาขอมลภาพส (Optical Imagery) เปนขอมลภาพท

นยมใชงานมากทสด รองลงมาคอ ขอมลภาพเรดาร (Radar Imagery) ตารางท 3-13

ตารางท 3-13 : รายไดจากการจาหนายขอมลดาวเทยมจาแนกเปนชนด ระหวาง 2009-20182 Type of Data 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2016 CAGR

Radar 233.4 268.6 309.5 357.3 413.5 480.2 559.5 654.3 765.0 891.6 16.1%

Optical 721.1 755.1 790.8 831.0 873.1 918.3 967.4 1,022.4 1,085.4 1,155.3 5.4%

แตหากพจารณาถงในแงการเจรญเตบโตจะพบวาขอมลชนดเรดาร จะมอตราการเจรญเตบโตสง

โดยประมาณ 16.1 % ตอป มากกวาขอมลภาพส (Optical) ทแตละปมการเจรญเตบโตโดยประมาณ 5.4 %

เทานน ทงนหากพจารณาเรองการจาหนายภาพถายขอมลเชงพาณชยของภาพส (Optical Imagery) จะพบวา

ภมภาคอเมรกาเหนอมเปนภมภาคทมการจาหนายขอมลเชงพาณชยสงทสด รองมา คอ ภมภาคยโรป รปท

3-30

1 ทมา 1: nrs.com (2013). Satellite-Based Earth Observation (EO), 5th Edition, 28/10/2013, from www.nsr.com. 2 ทมา 2: Frost & Sullivan, Global Satellite Based Earth Observation (EO): Market Prospects, Bangkok, 2012.


0200400600800

1,0001,200

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

$ M

illio

ns

Global optical data revenues, 2009-2018

North America South America Europe Asia MiddleEast & Africa

บทท 3 SKP

รปท 3-30: การจาหนายขอมลภาพส (Optical data) ระหวางป 2009-20181

แตหากพจารณาถงรายไดจากการจาหนายขอมลชนดเรดารจะพบวาภมภาคยโรปเปนภมภาคทม

รายไดจากการจาหนายขอมลชนดเรดารมากทสด ดงแสดงในตาราง 3-31

รปท 3-31 : การจาแนกการขายขอมลดาวเทยมชนดเรดารระหวางป 2009 ถง 20181

หากพจารณาในฝงของ Value Added Service (VAS) จะพบวาอตสาหกรรมดานนมอตราการ

เจรญเตบโตทสงมาก โดยผเลนรายใหญคอภมภาคอเมรกาเหนอมบทบาทมากทสด รองลงมาคอ ภมภาคยโรป

และจากการคาดการณพบวา ตงแตป 2017 เปนตนไปขนาดอตสาหกรรมดานนจะมมลคาสงเกน 2,000 ลาน

เหรยญสหรฐ ดงรปท 3-32

รปท 3-32 : รายไดจากการขายบรการทมมลคาเพม (Value Added Service: VAS) ระหวางป 2009 ถง

20181



บทท 3 SKP

เมอเปรยบเทยบระหวางรายไดการขายขอมลดาวเทยมสารวจโลกเชงพาณชย (Upstream) และ

รายไดจากบรการทสรางมลคาเพม (Value Added Service) (Downstream) จะพบวาในป 2018 มลคาของ

สนคาทงสองชนดจะมมลคาใกลเคยงกน (แสดงในรปท 3-33)

รปท 3-33 : การคาดการณและเปรยบเทยบระหวางยอดขายภาพและบรการทมมลคาเพม

ระหวางป 2009 ถง 20181

โดยสรปทศทางการเจรญเตบโตของอตสาหกรรมสารวจโลกจะมทศทางในการเตบโตอยภมภาคเอเชย

และตลาดทมขนาดการขายขอมลดาวเทยมสารวจโลกใหญทสดจะเปนภมภาคอเมรกาเหนอแทนทภมภาค

ยโรป นอกจากนจะพบวาขอมลภาพชนดเรดาร (radar) จะมการขยายตวเรวกวาขอมลชนดภาพส (Optical)

โดยคาดการณวาในป 2018 ตลาดขอมลภาพทงสองจะมขนาดใกลเคยงกน ในสวนการเปรยบเทยบขอมล

ดาวเทยมสารวจโลกเชงพาณชย (Upstream) และรายไดจากการบรการทสรางมลคาเพม (Value Added

Service) (Downstream) จะพบวาอตราการขยายตวของบรการทสรางมลคาเพม (Value Added Service)

จะมอตราการขยายตวทสงกวาการขอมลดาวเทยมสารวจโลกเชงพาณชย และคาดวาในป 2018 ยอดขายจาก

บรการทสรางมลคาเพมจะมมลคาเกนยอดขายขอมลดาวเทยม

จากรายงานพบวาผลการดาเนนงานทผานมานนสามารถสรปการมสวนรวมของหนวยงาน ทงภาครฐ

ภาคเอกชน ภาคอตสาหกรรมและภาคการศกษาดงตารางท 3-14



0

500

1,000

1,500

2,000

2,500

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

$ M

illio

ns

Global EO revenues by type, 2009-2018

EO Commercial Data Revenues EO VAS Revenues

บทท 3 SKP ตารางท 3-14 : สรปการมสวนรวมของอทยานรงสรรคนวตกรรมอวกาศกบหนวยงานตางๆ

ภาครฐ ภาคเอกชน ภาคอตสาหกรรม ภาคการศกษา

1. ศนยพฒนากจการ

อวกาศกลาโหม

2. กรมชลประทาน

3. กระทรวง

ทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอม

4. กองบญชาการกองทพ

ไทย โดยกรมแผนททหาร

5. สนง.คกก.อดมศกษา

สนง.บรหารเทคโนโลย

สารสนเทศเพอพฒนา

การศกษา (สกอ.)

6. กองบญชาการกองทพ

ไทย โดยกรมขาวทหาร

7. สถาบนระหวาง

ประเทศเพอการคาและ

การพฒนา (องคการ

มหาชน) (สคพ. หรอ ITD)

8. สนง.ความรวมมอ

พฒนาเศรษฐกจกบ

9. ประเทศเพอนบาน

(องคการมหาชน) (สพพ.

หรอ NEDA)

10. สานกมาตรฐาน

ผลตภณฑอตสาหกรรม

1. PASCO

(Thailand) Co., Ltd

2. สมาคมประกน

วนาศภย

3. สถาบนไทย –

เยอรมน

4. สถานวทยโทรทศน

ไทยทวสชอง 3

5. บรษทมตรผลวจยพฒ

นาตาล จากด

1. ทาเรอแหลมฉบง

2. นคมอตสาหกรรมแหลม

ฉบง

3. สวนอตสาหกรรม

เครอสหพฒนฯ-ศรราชา

4. นคมอตสาหกรรมปนทอง

5. นคมอตสาหกรรม เหมราช

ชลบร

6. นคมอตสาหกรรมเหมราช

อสเทรนซบอรด

7. นคมอตสาหกรรมอมตะซต

1. มหาวทยาลยบรพา

2. มหาวทยาลยเทคโนโลยราช

มงคลตะวนออก

3. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

วทยาเขตศรราชา


บทท 3 SKP


(สมอ.)

11.สานกมาตรฐาน

ผลตภณฑอตสาหกรรม

(สมอ.)

12. สนง.พฒนา

วทยาศาสตรและ

เทคโนโลยแหงชาต

(สวทช.)

13. กรมประมง

กระทรวงเกษตรและ

สหกรณ (กษ.)

14. กองทพอากาศ

15. กองทพบก

16. กรมสงเสรม

การเกษตร

16. สนง.ปลดกระทรวง

แรงงาน

17. สถาบนไทย-เยอรมน


บทท 3 SKP


การวจยและพฒนา

รวมกบภาครฐ

1. องคการบรหารการ

พฒนาพนทพเศษ เพอ

การทองเทยวอยางยงยน

(อพท.)

2. สมาคมอนรกษนกและ

ธรรมชาตแหงประเทศ

ไทย

3. องคการบรหารสวน

จงหวด ลาพน อางทอง

นนทบร ลาปาง

4. สานกงบประมาณ

การวจยและพฒนา

รวมกบภาคเอกชน

1. บรษท ปตท. จากด

(มหาชน)

2. บรษท เอเวอร กรน

พลส จากด

3. บรษท Mitsui &

Co. (Thailand) Ltd.

4. บรษท รนวเอเบล

พาวเวอร เอเชย จากด

5. บรษท ทาอากาศ

ยานไทย จากด

(มหาชน)

6. สมาคมประกน

วนาศภย

7. บรษทมตรผลวจย

พฒนาออยและนาตาล

จากด

8. โรงไฟฟาราชบรโฮ

ลดง จากด(มหาชน)

9. บรษท จไอเอส ว

เซรดส จากด

10. บรษท ดจไอ โปร

ดกชน จากด

11. หางหนสวนจากด

บอารพ คอมโพสท

การวจยและพฒนารวมกบ

ภาคอตสาหกรรม

1. บรษท ซงเกลพอยทพารท

(ประเทศไทย) จากด

2. บรษท คอบรา อนเตอร

เนชนแนล จากด

การวจยและพฒนารวมกบ

ภาคการศกษา

1. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

2. มหาวทยาลยบรพา

3. มหาวทยาลยเทคโนโลย

พระจอมเกลาพระนครเหนอ

4. จฬาลงกรณมหาวทยาลย

5. มหาวทยาลยเทคโนโลย

มหานคร


Documents

บทที่ 3skp.gistda.or.th/txp/file_download/15/บทที่+3...บทท 3 SKP • ในทศวรรษหน าจ านวนของผ ท ม บทบาทท