มัธยม Captivate 8 introacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1450839269_exam… · 224 หน า. 1. อโดบี แคปติเวทโปรแกรมคอมพิวเตอร

การสร�างสื่อมัลติมีเดียด�วย Captivate 8

เรียบเรียงโดยจัดพิมพ� และ จําหน�ายโดย

บริษัท ซัคเซส มีเดีย จํากัด1000/19-20 อาคารลิเบอรตี้พลาซา ชั้น 12A

ซอยสุขุมวิท 55 (ทองหลอ) แขวงคลองตันเหนือเขตวัฒนา กรุงเทพ 10110

โทร. 0-2762-9000 โทรสาร 0-2762-9001E-mail : [email protected]

www.successmedia.com

ขอมูลบรรณานุกรม

ชิษณุพงษ ธัญญลักษณ.

การสรางสื่อมัลติมีเดียดวย Adobe Captivate 8 .--

กรุงเทพฯ : ซัคเซส มีเดีย, 2558.

224 หนา.

1. อโดบี แคปติเวท (โปรแกรมคอมพิวเตอร).

I. ชื่อเรื่อง.

006.6

ISBN 978-616-205-389-4

อ. ชิษณุพงศ� ธัญญลักษณ�

การศึกษา

• ปริญญาตรี คณะครุศาสตรอุตสาหกรรมบัณฑิต สาขา

วิชาอิเล็กทรอนิกสและคอมพิวเตอร สถาบันเทคโนโลยี

พระจอมเกลาเจาคุณทหารลาดกระบัง

ประวัติการทํางาน

• บรรณาธิการและผูเขียน ฝายผลิตหนังสือคอมพิวเตอร

มีประสบการณการเขียนหนังสือคอมพิวเตอร

กวา 10 ป

• วิทยากรรับเชิญบรรยายคอมพิวเตอรใหกับหนวยงาน

ภาครัฐและเอกชน

ประสบการณการทํางาน

• พัฒนาระบบการเช็คสถานะบุคคลดวย

ไมโครคอนโทรเลอร

• โปรแกรมเมอรผลิตมัลติมีเดียสื่อการเรียนการสอน

เกมฝกทักษะสําหรับเด็กประถม

สงวนสิขสิทธิ์ตามพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ 2558

กลุ�มสาระการเรียนรู� การงานอาชีพและเทคโนโลยี

ตรงตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑

คําอธิบายรายวิชาเพิ่มเติม

การสรางสื่อมัลติมีเดียดวย Captivate กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี

ชั้นมัธยมศึกษาปที่ ๑-๖ เวลา ๒๐ ชั่วโมง จํานวน ๐.๕ หนวยกิต

ศึกษาการสรางงานสื่อการสอนมัลติมีเดียดวยโปรแกรม Adobe สรางโปรเจ็กตเพื่อนําไปใชงานอยาง

เหมาะสม สรางปุม ขอความ รูปราง ออบเจ็กตลักษณะตางๆ การทํางานกับเสียง ตัดตอเสียง การสรางแบบ

ทดสอบสําหรับประเมินผลในแตละรูปแบบ การเผยแพรโปรเจ็กตที่สราง

เพือ่ใหผูเรยีนมทีกัษะ และประสบการณในการนาํเทคโนโลยีมาประยุกตใช มทีกัษะในการทํางานรวมกบั

ผูอื่น สามารถตัดสินใจและแกปญหาในการทํางาน

เพื่อใหผูเรียนมีทักษะในการแสวงหาความรู มีความคิดริเริ่มสรางสรรค มีคุณธรรม จริยธรรม และคา

นิยมที่ดีตองาน และเห็นแนวทางในการประกอบอาชีพสุจริต

ผลการเรียนรู

๑. อธิบายหลักการสรางสื่อการเรียนการสอนได

๒. สรางสื่อการเรียนการสอนดวยโปรแกรม Captivate ได

๓. สรางแบบทดสอบลักษณะตางๆ ดวยโปรแกรม Captivate ได

รวมทั้งหมด ๓ ผลการเรียนรู

คํานํา

หนังสือเรียน รายวิชาเพิ่มเติม การสรางสื่อมัลติมีเดียดวย Captivate 8 เลมนี้ ได

เรยีบเรียงขึน้สาํหรับนกัเรยีนช้ันมธัยมศึกษา โดยยึดกรอบตวัชีว้ดัและสาระการเรียนรู กลุม

สาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี เพ่ือนํามาใชกับตามหลักสูตรแกนกลางการ

ศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑

ภายในหนงัสอืเลมน้ีประกอบเนือ้หาเกีย่วกับการใชโปรแกรม Captivate เพือ่สรางสือ่

การเรียนการสอน ไดแก สื่อการสอนกับ Captivate การสรางโปรเจ็กต การจัดการกับสไลด

การสรางขอความ รูปราง และออบเจ็กต การสรางปุม การแทรกมัลติมีเดีย การทํางานกับ

เสียง การจัดการกับออบเจ็กต การสรางแบบทดสอบ และการเผยแพรโปรเจ็กตที่สราง

คณะผูจัดทําหวังเปนอยางย่ิงวาหนังสือเรียนเลมน้ี จะเปนหนังสือประกอบการเรียน

ที่เปนประโยชนตอการสอนของคณะอาจารย และการเรียนรูของนักเรียน เพื่อใหการศึกษา

ทัดเทียมกับระดับสากล

บรรณาธิการ ซัคเซส มีเดีย

ธันวาคม 2558

สารบัญ

1 สื่อการสอนกับ Captivate 11.1 ประเภทของคอมพิวเตอรชวยสอน 21.2 ประโยชนของคอมพิวเตอรชวยการเรียนการสอน 31.3 การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยการเรียนการสอน 41.4 สวนประกอบของหนาตางโปรแกรม 121.5 หลักการพื้นฐานของโปรแกรม Cativate 151.6 การบันทึกโปรเจ็กต 16กิจกรรมทายบทท่ี 1 17

2 การสร�างโปรเจ็กต� 192.1 ตั้งคากอนการสรางโปรเจ็กต 202.2 สรางแบบฝกสอนการใชงานซอฟตแวร 252.3 สรางโปรเจ็กตแบบ Video Demo 382.4 สรางโปรเจกตจาก PowerPoint 452.5 สรางโปรเจกตสไลดโชว 48กิจกรรมทายบทท่ี 2 51

3 การจัดการกับสไลด� 533.1 การเพิ่มสไลด 543.2 Master Slide สไลดตนแบบสําหรับกํากับสไลดทุกแผน 623.3 การจัดการกับสไลด 63กิจกรรมทายบทท่ี 3 70

4 การสร�างข�อความ รูปร�าง และออบเจ็กต� 714.1 การสรางขอความ 724.2 การสรางเชพ 814.3 การสรางกลองไฮไลท 844.4 สรางการเคลื่อนที่ของเมาส (Mouse) 874.5 ซูมเนือ้หา 894.6 สรางกลองขอความโรลโอเวอร 914.7 สรางรูปภาพโรลโอเวอร 944.8 สรางสไลดโรลโอเวอร 974.9 ฝงเว็บในสไลด 101กิจกรรมทายบทท่ี 4 104

5 การสร�างปุ�ม 1055.1 การสรางปุม 1065.2 การสรางพื้นที่ใหคลิก 1115.3 แทรกการลากและวาง 1145.4 สรางการปฏิสัมพันธ 121กิจกรรมทายบทท่ี 5 124

6 การแทรกมัลติมีเดีย 1256.1 การใสรูปภาพ 1266.2 การใสเสียง 1286.3 การใสวิดีโอ 1296.4 การแทรกแอนิเมชั่น 1336.5 แทรกตัวละคร 1366.6 แทรกไฟลเคลื่อนไหว HTML5 1386.7 การแทรกวิดเจ็ต 1406.8 แทรกสูตรคณิตศาสตร 143กิจกรรมทายบทท่ี 6 146

สารบัญ

7 การทํางานกับเสียง 1477.1 ตั้งคาบันทึกเสียง 1487.2 การบันทึกเสียงลงสไลด 1497.3 บันทึกเสียงในวัตถุ 1517.4 แทรกเสียงจากภายนอกลงในสไลด 1527.5 การแทรกเสียงแบ็คกราวน 1547.6 การแกไขเสียงในสไลด 1557.7 การนําเสียงออก 1577.8 การแทรกบทบรรยาย 1587.9 การตรวจสอบเสียงและบทบรรยาย 1617.10 แปลงขอความเปนเสียงพูด 1637.11 สงออกไฟลเสียง 164กิจกรรมทายบทท่ี 7 166

8 การจัดการออบเจ็กต� 1678.1 พาเนล Libary ศูนยรวบรวมวัตถุ 1688.2 การคัดลอก และลบวัตถุ 1718.3 การใชเครื่องมือกะระยะ และจัดเรียงวัตถุจํานวนมาก 1718.4 การวางซอนวัตถุและการจัดลําดับวัตถุ 1738.5 ล็อกวัตถุ 1758.6 ซอนวัตถุ 1768.7 กําหนดระยะเวลาแสดงผลของวัตถุ 1768.8 ใสเอฟเฟกตใหกับวัตถุ 177กิจกรรมทายบทท่ี 8 178

9 การสร�างแบบทดสอบ 1799.1 ตั้งคากอนสรางแบบทดสอบ 1819.2 สวนประกอบของ Question Slide 1859.3 การสรางแบบทดสอบแบบ Multiple Choice 1879.4 การสรางแบบทดสอบแบบถูก/ผิด 1919.5 การสรางแบบทดสอบเติมคําในชองวาง 1929.6 การสรางแบบทดสอบตอบคําถามสั้นๆ 1939.7 การสรางแบบทดสอบแบบจับคู 1959.8 การสรางแบบทดสอบเลือกพื้นที่ 1979.9 การสรางแบบทดสอบแบบเรียงลําดับ 1989.10 การสรางแบบประเมิน 2009.11 การสราง Quiz หลายๆ แบบในโปรเจ็กต 2019.12 กําหนดหนาแสดงผลคะแนน 203กิจกรรมทายบทท่ี 9 204

10 การเผยแพร�โปรเจ็กต�ที่สร�าง 20510.1 การสงออกในรูปแบบ HTML5 20610.2 การสงออกในรูปแบบ SWF 20710.3 การสงออกในรูปแบบวิดีโอ 20810.4 การสงออกในรูปแบบ EXE 21010.5 การพิมพโปรเจ็กตออกมาเปนไฟล WORD 212กิจกรรมทายบทท่ี 10 216

บรรณานุกรม 217

บทท่ี สื่อการสอนกับ Captivate

วัตถุประสงค�

1. จําแนกประเภทของคอมพิวเตอรชวยสอนได

2. บอกประโยชนของคอมพิวเตอรชวยสอนได

3. บอกแนวทางในการพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนได

4. รูจักกับองคประกอบของโปรแกรม Captivate

1คอมพิวเตอรชวยสอน เปนบทเรียนสําเร็จรูปที่สรางขึ้นในลักษณะซอฟตแวรสําเร็จรูป โดยใช

คอมพิวเตอรเปนเครื่องมือในการเรียนการสอน บทเรียน หรือนําเสนอบทเรียน ผูเรียนสามารถเลือกเรียน

ไดตามระดับความสามารถ นอกจากนี้ในบทเรียนยังมีแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน มีแบบ

ทดสอบกอนเรียนและหลังเรียน

สาระสําคัญ

2

คอมพิวเตอรชวยการเรียนการสอน หรือ CAI (Computer Aided Instruction) หมายถึงการนําเอา

คอมพิวเตอรมาชวยในกระบวนการเรียนการสอน โดยมีโปรแกรมท่ีถูกพัฒนาขึ้นสําหรับเน้ือหานั้นๆ โดยผู

พัฒนาโปรแกรม หรือผูสรางคอมพิวเตอรชวยสอนไดออกแบบวิธีการสอนท่ีเหมาะสมเขาไปในกิจกรรมการ

เรยีน โดยนาํทฤษฏทีางดานจติวิทยาเขามาประยุกต และมีการสรางปฏสิมัพนัธระหวางคอมพิวเตอรกบัผูเรยีน

ทําใหผูเรียนสามารถเรียนไดตามความสามารถของแตละบุคคลจนบรรลุวัตถุประสงคของการเรียน

1.1 ประเภทของคอมพิวเตอร�ช�วยสอน1) แบบการสอนเนือ้หา (tutorial instruction) เปนโปรแกรมที่นําเสนอดานเนื้อหา อาจจะออกแบบ

ใหมทีัง้เน้ือหาใหม และเนือ้หาเกา รวมท้ังการสรปุเน้ือหา และควรมีการช้ีแนะดวย โดยอาจแบง

เนื้อหาความรูออกเปนเนื้อหายอยๆ และนําเสนอในรูปของขอความ, ภาพ, เสียง หรือทุกรูป

แบบรวมกัน โปรแกรมประเภทน้ีสามารถใชไดกบัทุกเน้ือหาวิชาท่ีเก่ียวกับขอเท็จจริง กฎเกณฑ

และหลักการตางๆ รวมทั้งวิธีการแกปญหา

2) แบบการฝกหัด (drill and practice) เปนโปรแกรมแบบการฝกหัดมีรูปแบบตางๆ เชน แบบ

ปรนยั, แบบจับคู, แบบถูกผดิ และแบบเติมคํา เปนตน เน่ืองจากโปรแกรมรปูแบบน้ีที่ไมมกีารนาํ

เสนอเนื้อหาใหผูเรียนกอน จึงควรใชหลังจากเรียนรูเนื้อหานั้นมาแลว

3) แบบการจําลอง (simulation) เปนการสรางโปรแกรมเพื่อจําลองสถานการณตางๆ ขึ้นมาใหใกล

เคยีงกบัความเปนจรงิ โดยมีวตัถปุระสงคเพือ่ลดคาใชจาย, ลดการเสีย่งภยัอนัตราย และเปนการ

ฝกฝนทกัษะตางๆ ใหเกิดความชํานาญกอนปฏบิตัจิริง เชน โปรแกรมจําลองสถานการณขบัเครือ่ง

บินใหแกนักบิน เปนตน

4) เกมเพื่อการสอน (instructional game) เปนการสรางโปรแกรม โดยมีวัตถุประสงคใหผูเรียนได

พฒันาทกัษะความชํานาญในเรือ่งน้ันๆ โดยมกีารกาํหนดเปาหมาย กาํหนดกฏเกณฑในการเลน

มีรางวัล มีการลงโทษ และสามารถเลือกระดับความยากงายของเกม เปนการกระตุนผูเรียนให

เกิดความอยากเรียน ตื่นเตน และกระตือรือรนในการเรียน

5) แบบการทดสอบ (testing) เปนการใชโปรแกรมคอมพิวเตอรในการทดสอบเพื่อวัดความรู และ

พัฒนาผูเรียน การมีปฏิสัมพันธระหวางคอมพิวเตอรกับผูเรียนจะทําใหเกิดความสนุก และนา

สนใจ และสามารถทราบผลคะแนนในทันที

6) แบบการคนพบ (discovery) โปรแกรมคอมพวิเตอรแบบการคนพบ เปนการเปดโอกาสใหผูเรียน

สามารถเรียนรูจากประสบการณของตนเองใหมากที่สุด โดยการนําเสนอปญหาใหผูเรียนแกไข

ดวยการลองผิดลองถูก โปรแกรมคอมพิวเตอรจะใหขอมูลแกผูเรียน เพื่อชวยในการคนพบนั้น

จนกวาจะไดขอสรุปที่ดีที่สุด

1

3สืิ่อการสอนกับ Captivate

7) แบบการแกปญหา (problem-solving) เปนการใหผูเรียนฝกการคิดการตัดสินใจแกปญหา โดย

มีการกําหนดกฏเกณฑใหแลว ใหผูเรียนพิจารณาไปตามเกณฑนั้นๆ

8) แบบการสาธิต (demonstrations) โปรแกรมคอมพิวเตอรแบบการสาธิตนั้น จะสามารถดึงดูด

ความสนใจของผูเรียนไดดี เพราะคอมพิวเตอรสามารถแสดงสีที่สวยงาม และเสียงไดอีกดวย ผู

เรียนอาจจะทดลองดวยตนเองก็ได การสาธิตท่ีดีควรจะเปนการสาธิตท่ีทําใหผูเรียนบรรลุ

วัตถุประสงคที่ตองการไดอยางมีประสิทธิภาพ

9) แบบการเรียนแบบสนทนา (dialogue) เปนโปรแกรมที่พยายามใหเปนการพูดคุยระหวางผูสอน

และผูเรยีน โดยเรยีนแบบการสอนในหองเรียน แทนทีจ่ะเปนเสยีงกเ็ปนตวัอกัษรบนจอภาพ การ

สอนจะเปนลักษณะตั้งปญหาถามลักษณะการใชแบบสอบถาม

คอมพิวเตอรชวยสอนที่ดี ควรมีการนําเสนอเนื้อหาหลากหลายรูปแบบ โดยการนํารูปแบบตางๆ มา

ประยุกตเขาดวยกัน เพ่ือใหผูเรียนกระตือรือลนท่ีจะเรียน และไมเบ่ือหนายกับวิธีการเรียนแบบเดิมซ้ําซาก

เปนการกระตุนใหผูเรียนต่ืนเตน สนใจ และตองการเรียนรูในหลายๆ เนื้อหา ซึ่งขึ้นอยูกับการออกแบบของ

ผูสรางบทเรยีนคอมพวิเตอรชวยสอน และควรกําหนดวตัถุประสงคใหผูเรียนบรรลุวตัถุประสงคนัน้ๆ ดวย เพ่ือ

การเรียนการสอนที่มีประสิทธิภาพสูงสุด

1.2 ประโยชน�ของคอมพิวเตอร�ช�วยการเรียนการสอน

บทเรียนคอมพิวเตอรชวยการเรียนการสอน มีประโยชนตอการเรียนการสอน ดังนี้

1. สรางแรงจูงใจในการเรียนรู และดึงดูดความสนใจของผูเรียน โดยการใชเทคนิคการนําเสนอดวย

กราฟก ภาพเคลื่อนไหว สี เสียง ความสวยงามและเหมือนจริง

2. ชวยใหผูเรียนเกิดการเรยีนรู และสามารถเขาใจเนือ้หาไดด ีดวยวธิกีารออกแบบท่ีเหมาะสม และ

สามารถทบทวนบทเรียนซํ้าไดเทาที่ตองการ

3. ผูเรียนมีการโตตอบ ปฏิสัมพันธกับคอมพิวเตอร และโปรแกรมบทเรียน มีโอกาสเลือก ตัดสินใจ

และไดรับการเสริมแรงจากการไดรับขอมูลยอนกลับทันที

4. ชวยใหผูเรียนมีความคงทนในการจดจํา เพราะมีโอกาสปฏิบัติกิจกรรมดวยตนเอง ซึ่งจะเรียนรู

ไดจากขั้นตอนเนื้อหาที่งายไปหาเน้ือหาที่ยากตามลําดับ

5. ผูเรียนสามารถเรียนรูไดตามความสนใจ และความสามารถของตนเอง

6. สงเสริมใหผูเรียนมีความรับผิดชอบตอตนเอง

7. สงเสริมการแกปญหา และฝกคิดอยางมีเหตุผล

8. สรางความพึงพอใจแกผูเรียน สงผลใหผูเรียนมีทัศนคติที่ดีตอการเรียน

4

9. สามารถทราบผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนไดทนัที เปนการทาทายผูเรียน เสรมิแรงใหอยากเรียนตอ

10. ครูมีเวลามากขึ้นในการที่จะชวยเหลือผูเรียนในการเสริมความรู หรือชวยผูเรียนคนอ่ืนที่เรียน

ออน หรือเรียนชา

11. ประหยัดเวลา และงบประมาณในการจัดการเรียนการสอน โดยลดความจําเปนที่จะตองใชครูที่มี

ประสบการณสูง หรือครูสาขาวิชาที่ขาดแคลน หรือเครื่องมือราคาแพง เครื่องมืออันตราย

12. ลดชองวางการเรียนรูระหวางโรงเรียนในเมือง และชนบท เพราะสามารถสงโปรแกรมบทเรียน

ไปยังโรงเรียนชนบทที่หางไกลได

อยางไรก็ตาม ในปจจบุนันีก้ารพัฒนาเทคโนโลยสีารสนเทศในภาคการศกึษา (e-Education) โดย การนํา

วิธีการเรียนการสอนมาประยุกตใชรวมกับการติดตอส่ือสารบนระบบเครือขาย ในรูปแบบบทเรียนออนไลน

(web based instruction) เพือ่สนบัสนนุการเรยีนรูทีเ่นนผูเรยีนเปนสาํคญั โดยใชคณุสมบตั ิและความสามารถ

ในการเขาถึงผูเรียนของระบบเครือขายอินเทอรเน็ต และ World Wide Web มาประยุกตใช เพื่อการเรียนการ

สอน ซึ่งผูสอนสามารถนําเอาเนื้อหาวิชาที่เตรียมไวมาออกแบบการสอน โดยยึดทฤษฎี และหลักการตามที่

กลาวมาแลวจะทําใหการเรียนการสอนมีประสิทธิภาพมากขึ้น

1.3 การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร�ช�วยการเรียนการสอน

ในการสราง และพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยการเรียนการสอนนั้น ผูสอนตองมีการวางแผนงาน

ตามลําดับขั้นตอน เพื่อใหการดําเนินงานมีประสิทธิภาพ โดยมีขั้นตอนดังนี้

ศึกษาและรวบรวม

กําหนดจุดประสงคการเรียนรู

ศึกษาวิธีการพัฒนาโปรแกรม

ออกแบบการสอน

ทําผังงานบทเรียน

ปรับปรุงแกไข

ประเมินผล

จัดทําคูมือ

ทดสอบโปรแกรม

ดําเนินการสรางโปรแกรมเขียนสตอรี่บอรด

1


1. รวบรวมตํารา เนื้อหา หนังสืออางอิง และสื่อตางๆ รวมทั้งติดตอประสานงานกับผูเชี่ยวชาญ

ทางดานเนื้อหา เกี่ยวกับเนื้อหาที่จะสรางคอมพิวเตอรชวยการเรียนการสอน

2. กาํหนดจุดประสงคการเรียนรู หรือเปาหมายของบทเรียนท่ีบงช้ีวา เม่ือเรียนจบในแตละเน้ือหา

แลว ผูเรียนจะมีความรูความเขาใจในเรื่องใดหรือทําอะไรไดบาง

3. ศึกษาวิธีการพัฒนาโปรแกรมคอมพิวเตอร รวมท้ังโปรแกรมคอมพิวเตอรอื่นๆ ที่เกี่ยวของ

และจัดเตรียมวัสดุอุปกรณทางดานกราฟก

4. ศึกษาเนื้อหาวิชา และศึกษาวิธีการออกแบบการสอนในแตละเนื้อหา

5. ออกแบบการสอน โดยการสังเคราะหสิ่งตางๆ ที่ไดเตรียมมาแลวโดยแบงออกดังนี้

• พิจารณาความเหมาะสม โดยการระดมสมอง โดยคํานึงถึงลักษณะธรรมชาติของผูเรียน

เชน อายุ ความสนใจ และประสบการณ เปนตน

• วิเคราะหงาน และแนวคิด โดยวิเคราะหสิ่งตางๆ ที่ผูเรียนจะตองรู โดยมีจุดมุงหมาย เพื่อ

แยกแยะทักษะท่ีซับซอนออกใหเปนสวนยอยๆ โดยเรียงลําดับเน้ือหาจากงายไปหายาก ซึ่ง

จะชวยในการกําหนดลําดับการสอนที่มีประสิทธิภาพ

• กําหนดคําอธิบายของบทเรียน โดยผูออกแบบจะตองจัดประเภทของการเรียนรู เชน ดาน

พุทธิพิสัย ดานทักษะพิสัย หรือดานจิตพิสัย และจะใชวิธีการสอนแบบใด ใชกระบวนการ

และทักษะใดบาง เพื่อใหการเรียนรูมีประสิทธิภาพ

• ประเมิน และปรับปรุงแกไขการออกแบบ เพ่ือใหโปรแกรมท่ีจะพัฒนาข้ึนมขีอบกพรองนอย

ทีส่ดุ โดยการใหผูเช่ียวชาญดานเนือ้หา และผูเช่ียวชาญดานการออกแบบการสอนพจิารณา

ความถูกตอง ความเหมาะสม และความสอดคลอง

6. ทําผังงานบทเรียน หรือ flowchart สําหรับใชอธิบายปฏิบัติการตางๆ ที่คอมพิวเตอรทํา การ

ทาํผังงานมีความสําคัญเพราะการสอนดวยคอมพิวเตอรควรมปีฏิสมัพันธ และปฏิสมัพันธสามารถ

อธิบายไดโดยผังงานจะแสดงใหเห็นเหตุการณ และการตัดสินใจตางๆ ที่จะเกิดขึ้นในโปรแกรม

7. การทําสตอรี่บอรด (story board) หรือกรอบสคริปต เปนการเตรียมขอความ และภาพที่จะ

แสดงใหเห็นในโปรแกรมคอมพิวเตอร และแสดงใหเห็นเนื้อหาบทเรียน และวิธีการนําเสนอบท

เรียน โดยการรางทุกสิ่งที่ใชในการสอนที่จะใหปรากฏบนจอภาพทั้งหมด ตั้งแตเริ่มโปรแกรมไป

จนถงึสิน้สดุโปรแกรม สตอร่ีบอรดทีจ่ดัทาํนี ้ควรมีการประเมนิ และทบทวนจากผูเช่ียวชาญดาน

เน้ือหา และผูเช่ียวชาญดานการออกแบบการสอนที่พัฒนาโปรแกรมทุกคน รวมทั้งควรนําไป

ตรวจสอบกับตัวแทนของผูที่จะเรียน เพื่อแกไขสิ่งที่กํากวม สับสน เนื้อหาที่ผิดพลาด งายเกิน

ไป หรือยากเกินไป ใหไดรับการแกไขกอน อยางไรก็ตาม การทําสตอรี่บอรดทําไดหลายวิธี ขึ้น

อยูกับความถนัดและขอตกลงของผูรวมพัฒนาโปรแกรม

6

ปจจุบันสื่อเรียนรูหรือสื่อการนําเสนอมีรูปแบบที่หลากหลาย ทั้งสื่อแบบขอความ รูปภาพ เสียง ภาพ

เคลื่อนไหว สื่อมัลติมีเดีย ที่เผยแพรผานทางอินเทอรเน็ต ซึ่งโปรแกรมที่นํามาสรางสื่อเรียนรูหรือสื่อนําเสนอ

แบบมัลติมีเดียท่ีเรารูจักนั้นมีมากมายหลายโปรแกรม เชน Office TLEImpress, Microsoft PowerPoint,

Adobe Authorware, Adobe Flash ฯลฯ แตโปรแกรมเหลานี้มีขนาดใหญ หลายฟงกชั่น และตองใชเวลาใน

การเรียนรูพอสมควรจึงจะสรางงานออกมาได

โปรแกรม Adobe Captivate เปนโปรแกรมที่ถูกพัฒนาขึ้นมาเพื่อสนับสนุนการสรางมูฟวี่ในรูปแบบสื่อ

เรียนรูหรือส่ือการนาํเสนอแบบมลัติมเีดีย เชน การนําเสนอผลงาน การจบัหนาจอภาพเพือ่นําไปสรางส่ือเรียน

รู การสรางสือ่จากขอมูลตางๆ การสรางแบบทดสอบ รวมไปถึงการตัดตอวิดโีอเพือ่ใชสาํหรบังานนําเสนอหรอื

ผลิตสื่อเรียนรู โดยโปรแกรม Adobe Captivate เปนโปรแกรมที่ใชสรางชิ้นงานไดงายและเร็ว มีเครื่องมือที่

จําเปนไวใหพรอม

จุดเด�นของโปรแกรม Adobe Captivate• สรางสื่อเรียนรูหรือสื่อนําเสนอมัลติมีเดียไดอยางงายดาย

• ตัดตอวิดีโอไดทั้งภาพนิ่งและภาพเคลื่อนไหว

• สรางสือ่เรยีนรูโดยการจบัหนาจอภาพ (screen capture movie) อดัเสยีงบรรยายประกอบ เหมาะ

สําหรับการนําไปใชเปนสื่อการเรียนการสอน

• สรางแบบทดสอบไดงาย และมีแบบทดสอบใหเลือกทําไดหลายรูปแบบ

1


• นําเขาไฟลจากแหลงตางๆ ไดหลากหลาย ไฟลจาก Adobe flash ไฟลรูปภาพ เชน JPG, BMP,

GIF ไฟลเสียง เชน mp3, wav เสียงบรรยายผานไมโครโฟน ไฟลวิดีโอ เชน AVI สไลดจาก

โปรแกรม Microsoft Power Point (.PPT)

• สงออกไฟลไดหลายรูปแบบ ไดแก Flash movie File (.swf) ลกัษณะเชนเดยีวกบัโปรแกรม Adobe

Flash HTML File (.html) สําหรับการนําไปใชกับเว็บไซต EXE File (.exe) สําหรับการนําไปใช

แบบ Stand alone คือ การแสดงผล โดยไมตองติดตั้งโปรแกรม Adobe captivate และ zip file

สําหรับบทเรียนในแบบ SCORM (Sharable Content Object Reference Model) เพื่อนําเขาไป

ใชในบทเรียนออนไลน และยังสามารถเปนไฟล AVI ไดดวย

Captivate ทําอะไรได�บ�าง • Video Interactive ใชบันทึกหนาจอแบบภาพเคลื่อนไหวท่ีสามารถปฏิสัมพันธ โดยจะมีกลอง

ขอความบอกคําบรรยายทุกครั้งที่มีการคลิกเมาส

8

• PowerPoint โดยนําไฟลจากโปรแกรม PowerPoint มาปรับแตงเพิ่มเติมใหสามารถโตตอบได

• Video Training บันทึกหนาจอออกมาเปนไฟลวิดีโอ (.mp4) สามารถนําไปตัดตอ ปรับแตง ใส

เอฟเฟกตได

1


• Image Slide Show นําภาพหลายๆ ภาพมารวมเปนสไลดโชว

• Quiz สรางแบบฝกหัดและแบบทดสอบ ถือไดวาเปนจุดเดนของโปรแกรม สามารถสรางแบบ

ทดสอบไดทุกประเภทไมวาจะเปนแบบตัวเลือก แบบเติมคํา แบบถูกผิด ฯลฯ

10

ความต�องการของระบบ

• หนวยประมวลผลกลาง (CPU) ตั้งแต Intel Pentium 4 1.0 GHz ขึ้นไป

• ระบบปฏิบัติการเปน Windows 7 ขึ้นไป

• หนวยความจํา (RAM) 2 GB ขึ้นไป แตแนะนําเพื่อการทํางาน 4 GB

• เนื้อที่ฮารดดิสกสําหรับการติดตั้งโปรแกรม 5 GB ขึ้นไป

• ความตองการดานอื่นๆ ไดแก ความละเอียดของจอแสดงผล 1,024 x 768 (แนะนํา 1,028 x

1,024) ไดรฟดีวีดีสําหรับติดตั้งโปรแกรม และระบบอินเทอรเน็ตความเร็วสูงสําหรับเขาดูระบบ

ความชวยเหลอืและเมือ่ใชงานบางคาํสัง่ เชน ใชระบบ LMS (ซอฟตแวรทีท่าํหนาท่ีเปนระบบการ

จัดการเรียนออนไลนบนเว็บไซต)

• Game สรางเกมฝกทักษะตางๆ เชน เกมจับผิดภาพ

1


ส�วนประกอบของหน�าต�างเริ่มต�น

เมื่อเปดโปรแกรมขึ้นมาจะพบจะปรากฏหนาตางเริ่มตน (Welcome Screen) ขึ้นมาเพื่อเริ่มตนใชงาน

ไดทันที ประกอบดวย

• Responsive Project สรางชิ้นงานสําหรับแตละอุปกรณที่มีขนาดหนาจอแตกตางกัน

• Sofware Simulation บันทึกการทํางานบนหนาจอคอมพิวเตอรเปนขั้นๆ ตามการคลิกเมาส

เหมาะสําหรับการนําไปประกอบเอกสารการสอน

• Video Demo บันทึกการทํางานบนหนาจอคอมพิวเตอร ออกมาเปนไฟลวิดีโอ เพื่อนําไปเปน

Training

• From PowerPoint นําไฟลของโปรแกรม PowerPoint เขามาใชงานใน Captvate

• From Project Template เปนการสรางชิ้นงานจากแมแบบ (template)

• Blank Project สรางชิ้นงานใหม

หลังจากนั้นคลิกที่ปุม Create

12

1.4 ส�วนประกอบของหน�าต�างโปรแกรม

ในหนาจอ Welcome ไมวาจะเลือกตัวเลือกใด จะมีหนาจอคลายๆ กัน ในที่นี้ใหเลือก Blank Project

แลวคลิกที่ Create จะพบกับหนาตางของโปรแกรม มีสวนประกอบดังตอไปนี้

เมนูหลัก (main menu) แถบควบคุมสไลด

แถบคําสั่งและเครื่องมือ

ปุมเปดพาเนล LIBRARY และ PROPERTIES

FILMSTRIP TIMELINE

Stage

• เมนูหลัก (main menu) เปนแถบรวILบรวมเครื่องมือและคําสั่งทั้งหมดของโปรแกรม โดยแยก

คําสั่งเปนกลุมตามการใชงาน ประกอบดวย 12 เมนู

• แถบควบคุมสไลด เปนแถบควบคุมการทํางานของสไลด เชน ไปสไลดถัดไป ไปสไลดกอนหนา

ไปยังสไลดที่ตองการ รวมไปถึงการยอขยายมุมมองดวย

• แถบคําสั่งและเครื่องมือ เปนแถบรวบรวมเครื่องมือที่ใชในการสรางชิ้นงานบอยๆ ไดแก Slides

(แทรกสไลดแบบตางๆ) Themes (รูปแบบชิ้นงานที่สามารถรองรับการทํางานกับอุปกรณตางๆ)

Text (แทรกขอความลกัษณะตางๆ) Shape (แทรกรูปรางสาํหรบันําไปเปนกลองขอความและปุม)

1


• ปุ มเปดพาเนล จะอยูทางดานขวามือ

ประกอบดวยพาเนลทีี่ใชงานเสมอ ไดแก

พาเนล LIBRARY เปนแถบท่ีรวบรวมวัตถุ

ตางๆ ทีอ่ยูบนหนาจอมาไวทีน่ี ่เม่ือเรานาํภาพ เสียง วดิโีอ มาวางบนหนาจอ โปรแกรม Captivate

จะนํามาวางไวใน Library ใหโดยอัตโนมัติ ถาเราตองการนํามาใชอีก ก็สามารถนําวัตถุที่อยูใน

Library มาวางไวบนหนาจอ และกําหนด Properties เสียใหมได ทําใหประหยัด เพราะไมตอง

นําเขาวัตถุใหม ซึ่งทําใหเปลืองหนวยความจําของเครื่องคอมพิวเตอร

พาเนล PROPERTIES สาํหรับกาํหนดคุณสมบตัติางๆ ของวตัถทุีถ่กูเลือกบนหนาจอ เชน ภาพ ขอความ

ปุม เปนตน

Objects (แทรกวัตถุตางๆ เพื่อชวยเพิ่มความนาสนใจใหชิ้นงาน) Interactions (แทรกเครื่องมือ

ที่ปฏิสัมพันธกับผูใช) Media (แทรกรูปภพ เสียง วิดีโอ และแอนิเมชั่น)

นอกจากนี้ยังมีคําสั่งที่ใชบอยๆ ไดแก Record (บันทึกเสียงลงในสไลด) Save (บันทึกไฟลงาน) Preview

(แสดงผลชิ้นงาน) Publish (สงออกไฟลงานเพื่อนําไปเผยแพร)

ไฟลใน Library มีทั้งรูปภาพ ไฟลเสียง ไฟลวิดีโอ

แอนิเมชั่น

PROPERTIES จะเปลี่ยนไปตามลักษณะ

ชิ้นงานที่เลือก

14

• พาเนล FILMSTRIP เปนสวนแสดงสไลดขนาดยอเรียงลําดับกอนหลังตามลําดับการนําเสนอ

สไลดแตละแผนสามารถใชเมาสลากเพื่อสลับตําแหนงกันไดจากใน Filmsstrip ได

ในสไลดแตละแผนควรมกีารต้ังชือ่สไลดในแถบ Properties ดวย ซึง่จะมีประโยชนในการกาํหนด

เสนทางการเดินของโปรแกรม เชน เม่ือคลิกปุมแลวจะใหโปรแกรมไปท่ีสไลดใด เปนตน ชื่อของ

สไลดแตละแผนจะปรากฏทีด่านลางของสไลดนัน้ๆ และนอกจากนีถ้าสไลดนัน้มวีดิโีอหรอืมเีสยีง

ก็จะมีสัญญลักษณปรากฏใหเห็น

สัญลักษณเสียง

• TIMELINE เปนแถบที่ใชในการควบคมุวัตถทุีอ่ยูในแผนสไลดทีก่าํลังแสดงอยูในพืน้ท่ีการทํางาน

โดยแตละสไลดจะมี Timeline เปนของตัวเอง Timeline จะประกอบดวยชั้นหรือเลเยอรตางๆ

หลายชั้น แตละชั้นคือวัตถุแตละอยางในแผนสไลดนั้นๆ ซึ่งจะมีชื่อปรากฏอยูใหสังเกตได

แตะช้ันสามารถปรับความยาวใหปรากฏกอนหลังไดโดยใชเมาสลากใหสั้นลงหรือยาวข้ึนได และ

นอกจากน้ียังสามารถลากสลับตําแหนง บน-ลาง ได วัตถุที่อยูชั้นบนกวาจะอยูหนาวัตถุที่อยู

ชั้นลาง

ที่ดานลางมีปุมควบคุมใหเลนสไลดแผนนี้ สามารถเลนหรือหยุดไดโดยคลิกที่ปุม หรือคลิกแลว

ลากหัวอานสีแดง เพื่อดูความเปลี่ยนแปลงได

ชื่อสไลด สัญลักษณวิดีโอ

1


• Document Window เปนหนาจอแสดงผลของโปรแกรม โดยจะแสดงสไลดทแีละแผน วตัถตุางๆ

ที่นํามาวางในสไลดแตละแผนจะปรากฏที่นี่ เมื่อเปดโปรแกรม Captivate ใหม โปรแกรมจะให

กําหนดขนาดของหนาจอนี้ เราสามารถปรับมุมมองของหนาจอนี้ใหเล็กหรือใหญเพื่อสะดวกใน

การทํางานได โดยกดปุม <Ctrl> คางไวและกดปุมเครื่องหมายเทากับ (=) จะขยายข้ึน หรือกด

ปุม <Ctrl> คางไวและกดปุมเครื่องหมายลบ (-) จะยอหนาจอใหเล็กลง

• ถาเปดโปรแกรม Captivate หลายไฟลพรอมกัน จะเกิดแถบและมีชื่อของไฟลปรากฏใหเห็น

ทําใหสามารถสลับไปมาระหวางไฟลได และยังสามารถคัดลอกวัตถุตางๆ ขามโปรแกรมไดโดย

ใช Copy และ Paste ระหวางกันได

1.5 หลักการพื้นฐานของโปรแกรม Cativate

โปรแกรม Captivate ทางานในลักษณะเดียวกับโปรแกรม Microsoft PowerPoint คือในแตละโปรเจ็กต

จะประกอบไปดวยหลายสไลดมาเรยีงกนั ในแตละสไลดสามารถบรรจสุิง่ตางๆ (วตัถ)ุ เชน ภาพ ขอความ เสยีง

คลิปวิดีโอ และปุม เปนตน การเขา-ออกของสไลด และวัตถุในสไลด สามารถกําหนดเอฟเฟกตตางๆ ได

เมื่อสั่งใหโปรแกรมทํางาน โปรแกรมจะเริ่มนําแผนสไลดที่ 1 มาแสดง จากนั้นจะนาเอาแผนสไลดที่ 2

และ 3 มาแสดงเรื่อยๆ จนหมดทุกสไลด การควบคุมสไลดใหไปยังแผนสไลดที่กําหนด ทําไดโดยการสรางปุม

และใชคําสั่งของโปรแกรมเพื่อใหไปยังสไลดที่ตองการ

16

1.6 การบันทึกโปรเจ็กต�

เม่ือเสร็จส้ินการทํางานในแตละขั้นตอนแลว สามารถบันทึกโปรเจ็กตเก็บไวแกไขปรับปรุงในครั้งตอไป

โดยคลิกที่เมนู File->Save หรือ Save as ไฟลที่บันทึกจะมีนามสกุล .cptx เฉพาะโปรเจ็กต Video Demo จะ

ไดไฟล .cpvc ซึ่งเปนไฟลสําหรับแกไขวิดีโอ

1. คลิกที่เมนู File->Save as…

2. เลือกตําแหนงที่ตองการบันทึก พิมพชื่อไฟลที่ตองการ แลวคลิกปุม Save

สไลดแตละแผนจะมี Timeline เปนของตนเอง Timeline จะเปนตัวกําหนดเวลาการแสดงของวัตถุแตละ

ตัวในแผนสไลดนั้นๆ ตลอดจนการกําหนดใหวัตถุใดเกิดกอน หรือเกิดหลังอยางไร หรือการกําหนดตําแหนง

ของวัตถุใหอยูขางหนาหรืออยูหลังวัตถุใดก็ได

วัตถุแตละวัตถุ เชน ภาพ ขอความ เสียง และวิดีโอ สามารถปรับแกลักษณะไดผานทางแถบ Properties

โดยวัตถุแตละอยางจะมีแถบ Properties ของตนเอง เม่ือคลิกเลือกวัตถุใดโปรแกรม Captivate จะแสดง

Properties ของวัตถุนั้นทําใหสามารถกําหนดลักษณะของวัตถุนั้นๆ ได

1


กิจกรรมท�ายบทที่ 1

ตอนที่ 1 เลือกคําตอบที่ถูกต�องท่ีสุดเพียงข�อเดียว

1. CAI ยอมาจากคําใด

ก. Computer Aided Instruction ข. Course Animation Instrction

ค. Computer Automatic Instrction ง. Course Automatic Instrction

2. ขอใดคือเปนความหมายของคอมพิวเตอรชวยสอน

ก. การประยุกตนําคอมพิวเตอรมาชวยในการเรียนการสอน

ข. มีการปฏิสัมพันธระหวางคอมพิวเตอรกับผูเรียน

ค. การจัดโปรแกรมเพื่อการเรียนการสอนโดยใชคอมพิวเตอรเปนสื่อ

ง. ถูกตองขอ

3. ขอใดเปนลักษณะคอมพิวเตอรชวยสอนประเภทเกมเพื่อการสอน

ก. เปนการใชโปรแกรมทดสอบเพื่อวัดความรูและพัฒนาผูเรียน

ข. เปนการเปดโอกาสใหผูเรียนแกไขดวยการลองผิดลองถูก

ค. เปนการสรางโปรแกรมเพื่อใหผูเรียนไดพัฒนาทักษะความชํานาญในเรื่องนั้นๆ

ง. เปนการใหผูเรียนฝกการคิดการตัดสินใจ โดยมีการกําหนดกฏเกณฑใหแลว

4. ขอใดเปนลักษณะคอมพิวเตอรชวยสอนประเภทแบบการทดสอบ





18

5. ขอใดเปนลักษณะคอมพิวเตอรชวยสอนประเภทแบบการคนพบ





6. ขอใดเปนลักษณะคอมพิวเตอรชวยสอนประเภทแบบการแกปญหา





7. ขอใดเปนประโยชนของคอมพิวเตอรชวยสอน

ก. สงเสริมใหผูเรียนมีความรับผิดชอบตอตนเอง

ข. ผูเรียนมีทัศนคติที่ดีตอการเรียน

ค. ประหยัดเวลา และงบประมาณในการจัดการเรียนการสอน

ง. ถูกทุกขอ

8. ขั้นตอนแรกของการพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน

ก. กําหนดวัตถุประสงค ข. วิเคราะหงาน แนวคิด

ค. รวบรวมเนื้อหา ง. ศึกษาโปรแกรมคอมพิวเตอร

บทท่ี การสร�างโปรเจ็กต�

วัตถุประสงค�

1. ตั้งคาสําคัญๆ กอนการสรางโปรเจ็กตได

2. สรางแบบฝกสอนการใชงานซอฟตแวรในแตละโหมดได

3. สรางโปรเจ็กตแบบ Video Demo ได

4. สรางโปรเจ็กตแบบ PowerPoint ได

5. สรางโปรเจ็กตแบบสไลดโชวได

2ในบทนี้จะเริ่มตนในการสรางโปรเจ็กตลักษณะตางๆ โดยเนนไปที่แบบฝกสอนการใชงานซอฟตแวร

(software simulation) ซึง่จะแบงเปน 4 โหมด สาํหรับการนาํไปประยุกตใหเหมาะสมกับงานลกัษณะตางๆ

ไมวาจะเปนสื่อการสอนบนอินเทอรเน็ต ในหองอบรมตางๆ

สาระสําคัญ

20

1. คลิกที่เมนู Edit->Preferences…

2.1 ตั้งค�าก�อนการสร�างโปรเจ็กต�

โปรแกรม Captivate สามารถสรางโปรเจ็กตไดหลายลักษณะตามความเหมาะสมของงานท่ีตองการนํา

เสนอ โดยเฉพาะการพัฒนาการเรียนการสอน แตโปรแกรม Captivate เปนเพียงชวยอํานวยความสะดวกใน

การสรางสือ่เทาน้ัน ดงันัน้ผูสอนตองมกีารเตรยีมตวัในการสอน การพูดบรรยาย มคีวามรูความเขาใจและทักษะ

ในสิ่งที่จะสอน ก็จะชวยใหสื่อการเรียนการสอนนั้นมีความสมบูรณแบบ

กอนการทาํงาน เราตองกาํหนดคาพืน้ฐานท่ีจาํเปน เพือ่ใหไดผลลพัธตรงตามวตัถปุระสงค โดยสวนใหญ

จะเกี่ยวของกับโปรเจ็กต Software Simulation และ Video

2

21การสรางโปรเจ็กต

2. คลิกที่ Recording แลวกําหนดคาตางๆ

ส�วน Settings

• Generate Captions In เลือกภาษาใหกบัขอความทีจ่ะปรากฏในชิน้งานอตัโนมตั ิในทีน่ี้ไมมภีาษา

ไทย แตสามารถเปลี่ยนภายหลังไดดวยตัวเอง

• Audio Options กําหนดใหแสดงเสียงอะไรบาง

• Narration เสียงบรรยาย

• System Audio เสียงของระบบ

• Keystrokes เสียงกดแปนพิมพ

• Hide กําหนดใหซอนอะไรบาง

• Recording Window หนาตางบันทึกหนาจอ

• Task Icon ซอนไอคอน Captivate 8 ที่ Taskbar ขณะบันทึกภาพหนาจอ

• System Tray Icon ซอนไอคอน Captivate 8 ที่ System Tray ขณะบันทึกภาพหนาจอ

• Move New Windows Inside Recording Area ยายหนาตางที่เกิดขึ้นใหมาอยูในพื้้นที่บันทึก

• Smoothen movement for กําหนดใหเคลื่อนไหวแบบนุมนวล

• Drag and Drop actions การลากและวาง

• Mouse Wheel Actions การเคลื่อนไหวของเมาส

22

• Show Mouse In Video Demo Mode กําหนดใหแสดงตัวชี้เมาสดวย

• Video Color Mode กําหนดจํานวนบิตของสีเปน 16 bit หรือ 32 bit

ในที่นี้ใหแสดงตัวชี้เมาส และกําหนดจํานวนบิตของสีเปน 32 bit

ส�วน Keys - (Global)

ในที่นี้ ใหกําหนดคาใหเหมาะสมตาม หรือเลือกคาที่ตั้งมาใหตามโปรแกรม

ส�วน Video Demo

2


• To Stop Recording กําหนดคียเมื่อตองการเสร็จสิ้นการบันทึก

• To Pause/Resume Recording กําหนดคียเมื่อตองการหยุดบันทึกชั่วขณะ

• To Capture a Screenshot กําหนดคียเมื่อตองการจับภาพนิ่ง

• To Start Full Motion Recording กําหนดคียสําหรับเริ่มตนบันทึกภาพเคลื่อนไหว

• To Stop Full Motion Recording กําหนดคียสําหรับเสร็จสิ้นบันทึกภาพเคลื่อนไหว

• For Automatic Panning กําหนดคียสําหรับการแพนหนาจออัตโนมัติ

• For Manual Panning กําหนดคียสําหรับการแพนหนาจอดวยตัวเอง

• To Stop Panning กําหนดคียสําหรับเสร็จสิ้นการแพนหนาจอ

• To Snap recording window to mouse กําหนดคียลัดจับตําแหนงตัวชี้เมาสในขณะบันทึก

• To toggle mouse capture in Video Demo กําหนดคียสลับตัวชี้เมาสในโหมด Video Demo

• To insert an UNDO Maker กําหนคียสําหรับการยอนกลับการทํางานครัั้งลาสุด

ในที่นี้ ใหเลือกคียใหเหมาะสมตามความถนัด หรือเลือกคาที่ตั้งมาใหตามโปรแกรม

ส�วน Mode

24

• Mode กําหนดโหมดการบันทึก

• Add Text Captions ใหเพิ่มกลองขอความอัตโนมัติ เมื่อมีการคลิกเมาส

• Convert Tooltips to... ใหแปลงคําอธิบายเปนกลองขอความโรลโอเวอร

• Use Smart Shapes… เปนสวนที่ใชรูปรางแทนกลองขอความ

• Show Mouse Location ... แสดงตัวชี้เมาสและการเคลื่อนไหวของตัวชี้เมาส

• Add Highlight … ใหมี Highlight Box ทุกครั้งที่มีการคลิก

• Click Box เพิ่มสิ่งตอไปนี้

• Success Caption กลองแสดงขอความ Success

• Failure Caption กลองแสดงขอความ Failure

• Hint Caption กลองแสดงขอความ Hint

• Limit Attempts to กําหนดจํานวนครั้งในการแกตัว

• Show Hand Cursor … แสดงตัวชี้เมาสเปนรูปมือในพื้นที่ Click Box

• Text Entry Box เพิ่ม Text Entry Box ในชองกรอกขอมูลอัตโนมัติ เมื่อมีการกรอกขอมูลขณะ

บันทึกภาพหนาจอ

ในที่นี้ ใหกําหนดคาตามที่โปรแกรมกําหนดให

ส�วน Defaults

2


• Text Captions กําหนดลักษณะกลองขอความทั่วไป

• Success Captions กําหนดลักษณะกลองขอความตอบถูก

• Failure Captions กําหนดลักษณะกลองขอความตอบผิด

• Hint Caption กําหนดลักษณะกลองขอความแจง

• Highlight Box กําหนดลักษณะกลองไฮไลท

• Text Entry Box กําหนดลักษณะชองกรอกขอมูล

• Rollover Area กําหนดลักษณะพื้นที่โรลโอเวอร

• Rollover Caption กําหนดลักษณะกลองขอความโรลโอเวอร

• Smart Shape กําหนดลักษณะของรูปราง

• Rollover Smart Shape กําหนดลักษณะของรูปรางโรลโอเวอร

• Create New Style… เรียกหนาตาง Object Style Manager

• Restore Defaults กําหนดคาเริ่มตน

2.2 สร�างแบบฝ�กสอนการใช�งานซอฟต�แวร�

การสรางแบบฝกการใชงานซอฟตแวร (software Simulation) เปนการบันทึกภาพเคลื่อนไหวทุกอยาง

บนหนาจอ ทั้งการเคลื่อนที่ของเมาส การคลิกเมาส โดยการกระทําทุกอยางจะมีกลองขอความ (caption)

ปรากฏเพื่อบรรยายการกระทํานั้นๆ โดยแบงออกเปน 4 โหมดดวยกัน

• Demo สาธิตการใชงานโปรแกรมตางๆ บนหนาจอคอมพิวเตอร

• Assessment ใชเพื่อทดสอบการคลิกเมาสใหถูกตอง จึงจะสามารถไปยังขั้นตอนตอไปได และ

สามารถเก็บคะแนนในการคลิกไดดวย

• Training คลายกับโหมด Assessment แตจะมีตัวชวยเมื่อนําเมาสไปชี้ผานตําแหนงที่ถูกตอง

• Custom กําหนดโหมดดวยตัวเองโดยใชคียลัด

26

1. ในหนาจอ Welcome คลิกที่ Software

Simulation หรือคลิกที่เมนู File->Record

new Software Simulation…

2. เลือกขนาดหนาจอการบันทึกภาพแบบ Screen Area และกําหนด Full Screen

3. เลือกรูปแบบเปน Automatic

4. กําหนดโหมดการบันทึกภาพเปน Demo

5. คลิกที่ Record

ในขั้นตอนที่ 4 มีตัวเลือกเพิ่มเติม ดังนี้

• Panning กําหนดใหโปรแกรมบันทึกภาพตามการเคลื่อนไหวของเมาส

• Audio กําหนดใหบันทึกเสียงพูดดวย หากไมตองการใหเลือกเปน No Narration

ตอไปจะใชตัวอยางการสอนเกี่ยวกับ “ขั้นตอนในการนําภาพเขามาในโปรแกรม Microsoft Word” โดย

ใชโหมดตางๆ ขางตน

โหมด Demo

โหมดนี้เปนลักษณะของการแสดงใหดูเปนตัวอยาง (demo) วาใหเลื่อนเมาสไปจุดใด และคลิกจุดใดบาง

โดยจะมีกลองขอความกํากับในแตละขั้นตอน โดยขั้นตอนแรกใหเปดโปรแกรม Microsoft Word ไวกอนเพื่อ

เตรียมตัวสําหรับการบันทึก วิธีการสรางแบบฝกสอนโหมด Demo มีขั้นตอนดังนี้

2


6. เริ่มตนทํางาน ใหเราเริ่มตนสอนการใชงาน

6.1 คลิกที่แท็บ INSERT 6.2 คลิกที่ Pictures 6.3 คลิกเลือกภาพ

6.4 คลิกที่ปุม Insert

7. เมื่อเสร็จสิ้นการบันทึก ใหกดคีย <End> หรือคลิกที่ไอคอน

Captvate (ขอแนะนําใหกดปุม <End> เพื่อจะไมมีขั้นตอนสุดทาย)

28

จากน้ันจะกลับมาสูหนาจอหลักการทํางาน ในพาเนล FILMSTRIP จะปรากฏสไลดจํานวนมาก โดย

แตละสไลดเกิดจากการคลิก 1 ครั้ง หรือเกิดเหตุการณ 1 อยาง (เชน แสดงหนาตาง) ซึ่งจะทําใหเกิดกรอบ

ขอความอธิบายเปนภาษาอังกฤษ ดังนั้นในตัวอยางที่ผานมาจะมีสไลดทั้งหมด 6 สไลดดวยกัน ดังนี้

สไลดที่ 1 เลื่อนเมาสไปคลิกที่แท็บ INSERT

สไลดที่ 2 เลื่อนเมาสไปคลิกที่ปุม Pictures

สไลดที่ 3 เแสดงหนาตาง Insert Picture

สไลดที่ 4 เลื่อนเมาสมาเลือกภาพ Koala (หมีโคลา)

สไลดที่ 5 เลื่อนเมาสมาคลิกที่ปุม Insert

สไลดที่ 6 แสดงภาพ Koala บนเอกสาร

ทดสอบโดยการคลกิที ่Preview->Project (หรอืกดปุม <F4>) โปรแกรมจะเลนตามขัน้ตอนตามทีบ่นัทกึ

ไวตอเนื่องจนจบ ชวงเวลาใดที่มีการคลิกหรือแสดงหนาตางใหมจะแสดงกรอบขอความบรรยายเอาไว

1. คลิกที่เมนู Preview->Project

2


ชวงเวลาที่มีการกระทําใดจะปรากฏกรอบขอความบรรยายข้ึนมา คลิกปดการแสดงผล

เราสามารถแกไขรายละเอียดของออบเจ็กตแตละชิ้นในสไลดได เชน การเคลื่อนที่ของเมาส การปรับ

เปล่ียนส ีรปูแบบกรอบขอความ การเปลีย่นขอความเปนภาษาไทย ในทีน่ีจ้ะลองเปล่ียนขอความเปนภาษาไทย

สวนรายละเอียดแกไขอื่นๆ จะกลาวถึงในบทตอๆ ไป

1. คลิกที่สไลดที่ตองการแกไข 2. ดับเบิ้ลคลิกที่กรอบขอความ

3. แกไขขอความตามที่ตองการ จากนั้นคลิกที่วาง

30






4. กําหนดโหมดการบันทึกภาพเปน Assessment




• Audio กําหนดใหบันทึกเสียงพูดดวย หากไมตองการใหเลือกเปน No Narration

โหมด Assessment

โหมด Assessment ใชสาํหรับเปนแบบทดสอบการคลิกเมาสใหถกูตอง โดยโปรแกรมจะบังคบัใหผูเรียน

กระทําตามท่ีบันทึกหนาจอไว หากคลิกไมถูกตองจะยังไมสามารถไปสูขั้นตอนตอไปได และยังสามารถเก็บ

คะแนนไดอีกดวย

2


6. เริ่มตนทํางาน ใหเราเริ่มตนสอนการใชงาน6.1 คลิกที่แท็บ INSERT 6.2 คลิกที่ Pictures 6.3 คลิกเลือกภาพ


7. เมื่อเสร็จสิ้นการบันทึก ใหกดคีย <End>

32

จากนัน้จะกลับมาสูหนาจอหลักการทํางาน ในพาเนล FILMSTRIP จะปรากฏสไลดจาํนวนมาก เชนเดยีว

กับแบบ Demo ทดสอบโดยการคลิกที่ Preview->Project (หรือกดปุม <F4>)

1. โปรแกรมจะหยุด ใหคลิกที่ปุม Play

เพื่อเริ่มตนเลน จากนั้นจะมาหยุดที่

สไลดที่ 1 เพื่อใหผูเรียนคลิกตําแหนง

(ในที่นี้คือ คลิกที่แท็บ INSERT)

2. คลิกที่แท็บ INSERT

3. โปรแกรมเลนตอเนื่องตอมาและจะหยุดที่สไลดที่ 2 เพื่อใหผูเรียนคลิก

ตําแหนงตอไป

(ในที่นี้คือ คลิกที่ปุม Picture) ใหเรา

คลิกแตละขั้นตอนไปจนจบ

4. คลิกปดหนาตาง

2


1. คลิกที่เมนู Edit->Preferences

2. คลิกที่ Quiz->Settings

3. คลิกเลือก Show Score at …

เพื่อใหแสดงสไลดคะแนน

หากเราคลิกผิดตําแหนง เชน ขั้นตอนแรกแทนที่จะคลิกที่แท็บ INSERT แตไปคลิกที่แท็บ DESIGN

แทน จะมีกลองขอความแจงวาตองทําอยางไร และจะไมสามารถไปสูขั้นตอนถัดไปไดจนวาจะมีการคลิกที่

ถูกตอง

การใชโหมด Assessment จะมกีารเกบ็คะแนนทุกครัง้ การนาํมาประมวลผลคะแนน สามารถทําไดดงันี้

(สําหรับรายละเอียดมากๆ จะกลาวในภายหลัง)

34

4. คลิกที่ Project->Start and End

5. กําหนดเหตุการณ (action) เมื่อสิ้นสุดการแสดงโปรเจ็กต ในที่

นี้เลือก Close project เพื่อใหปด

โปรแกรม

6. คลิกที่ OK

กลับมาที่หนาจอหลัก จะปรากฏวามีสไลดรวมผลคะแนนเกิดขึ้นที่ี่สไลดสุดทาย ซึ่งจะมีตัวแปรสําหรับ

เก็บคาตางๆ ดังรูป

2


ทดสอบการทํางาน และคลิกตามตําแหนงตางๆ ใหถูกตอง จากในตัวอยางมี 4 จุดในการคลิก (แท็บ

INSERT, Pictures, Koala และ Insert) ก็จะมีการเก็บคะแนน 4 คะแนน หากเราคลิกถูกทุกครั้งจะไดคะแนน

เต็ม 4 ความถูกตอง 100 %

จะไดหนาจอรายงานผลการเรียนรู

โหมด Training

โหมด Training ใชสําหรับเปนแบบฝกอบรม โดยโปรแกรมจะบันทืกหนาจอท้ังหมด เมื่อมีการเลน

โปรแกรมจะแสดงกลองขอความโตตอบใหผู เรียนทําตาม โหมดนี้เหมาะสําหรับสอนการใชโปรแกรม

คอมพิวเตอร สามารถบันทึกเสียงบรรยายไปพรอมดวยกันได




36



4. กําหนดโหมดการบันทึกภาพเปน Training




• Audio กําหนดใหบันทึกเสียงพูดดวย หากไมตองการใหเลือกเปน No Narration ในที่นี้เรา

เลือกใชไมโครโฟน

6. เริ่มตนทํางาน ใหเราเริ่มตนสอนการใชงาน

6.1 คลิกที่แท็บ INSERT 6.2 คลิกที่ Pictures 6.3 คลิกเลือกภาพ


2


7. เมื่อเสร็จสิ้นการบันทึก ใหกดคีย <End>

จากนั้นจะกลับมาสูหนาจอหลักการทํางาน ในพาเนล FILMSTRIP จะปรากฏสไลดจํานวนมาก และจะ

มีกรอบขอความ 2 กรอบดังรูป กรอบอันแรกสําหรับแจงวาใหคลิกอยางไร กรอบอีกอันสําหรับแสดงเมื่อคลิก

ไมถูกตอง ทดสอบโดยการคลิกที่ Preview->Project (หรือกดปุม <F4>)

เริ่มแรกเราจะตองคลิกที่แท็บ

INSERT เมื่อเราเลื่อนเมาสไป

ใกลบริเวณแท็บ INSERT จะ

ปรากฏขอความนําทางขึ้น

(ขอความสามารถแกไขได)

38

แตหากคลิกเมาสผิดตําแหนง

ก็จะปรากฏขอความวา

ตองคลิกอยางไร

(ขอความสามารถแกไขได)

2.3 สร�างโปรเจ็กต�แบบ Video Demo

วิธีนี้เปนการบันทึกหนาจอแบบเคลื่อนไหวเต็มรูปแบบ (full motion record) และสามารถนํามาตัดตอ

และใสเอฟเฟกตเพิ่มเติม มีขั้นตอนดังนี้

1. คลิกที่ Video Demo แลวคลิกที่ Create


ถาในขั้นตอนที่ 4 เลือก Custom Size จะตั้ง

คา Panning ได

เลือกบันทึกเสียงโดยใชไมโครโฟนหรือไม

คลิกเลือกใหบันทึกเสียงในระบบ 3. คลิกที่ Record

2


4. หลังเสร็จสิ้นการบันทึก กดปุม <End> จะปรากฏหนาจอวิดีโอที่บันทึกที่ผานมา

5. คลิกปุม Edit เพื่อตัดตอแกไข

จะปรากฏหนาตางสําหรับการตัดตอ แกไข

40

ตัดแบ�งวิดีโอ

ในระหวางการบันทึก อาจมีบางชวงเวลาที่บันทึกไมเรียบรอย บรรบายวิธีการผิดพลาด เราสามารถตัด

วิดีโอที่ไมตองการออกไปไดดังนี้

1. เลื่อนหัวอาน มาที่ตําแหนงที่ตองการตัดแบง

2. คลิกปุม Split เพื่อตัดแบงวิดีโอ

3. คลิกมาสวนทายของชวงเวลาที่จะตัดออก

4. คลิกปุม Split เพื่อตัดแบงวิดีโอ5. คลิกเลือกชวงเวลา แลวกด <Delete> เพื่อลบเวลาที่ตัดแบงออกไป

6. คลิกปุม OK เพื่อยืนยัน

7. คลิกลากวิดีโอสวนหลังมาตอกับสวนหนา

2


ใส� Transition

วิดีโอที่ตัดแบงแลว สามารถใส Transition ซึ่งเปนเอฟเฟกต ระหวางรอยตอของวิดีโอแตละชิ้นได ดังนี้

1. คลิกที่ ที่อยูระหวางรอยตอของวิดีโอ 2. คลิกเลือกรูปแบบ Transitions3. กําหนดความเร็วในการเปลี่ยนที่ Speed

การ Pan & Zoom

ในบางชวงเวลาท่ีตองการเนนซมูไปท่ีบางจดุ หรอืตองการเล่ือนวดิโีอไปยังทศิทางท่ีตองการ เพือ่ใหเหน็

บริวเวณนั้นชัดเจนมากขึ้น มีขั้นตอนดังนี้

2. คลิกปุม Pan & Zoomเ เพืิ่อกําหนดคา

1. เลื่อนเมาสไปยังตําแหนงที่ตองการ Pan หรือ Zoom

42

3. ที่พาเนล Pan & Zoom ใหกําหนดขนาดที่ตองการขยาย หรือเลื่อนให

อยูในสวนที่ตองการ จะเห็ํนวาหนาจอที่บันทึกจะถูกขยายขึ้น

4. คลิกชวงเวลาที่ตองการออกจากการ Zoom (zoom out) 5. คลิกที่ Zoom Out

ในขั้นตอนที่ 3 มีตัวเลือก ดังตอไปนี้

• Reset เปนปุมที่ทําให Scale กลับคืนมาเปน 100%

• Scale: (%) ขยายจุดที่ตองการใหเห็นชัดเจน

• Speed: (sesc) ระยะเวลาในการ Pan & Zoom

• Size & Position: กําหนดขนาดและตําแหนงของจุดที่ขยาย

2


การตัดช�วงเวลาออกด�วย Trim

หากตองการตัดชวงเวลาสั้นๆ ของวิดีโอออก สามารถทําไดดังนี้

2. คลิกปุม Trim

1. คลิกจุดเริ่มตนที่จะตัดวิดีโอ

3. คลิกลากกําหนดชวงเวลาที่ตองการตัด

4. คลิกปุม Trim

ชวงเวลาที่เลือกจะถูกตัดออกและวิดีโอสวนหลังจะ

เลื่อนมาชนสวนหนาโดยอัตโนมัติ

44

บันทึกภาพต�อจากไฟล�ที่มีอยู�

หากมีการแกไขแลวตองการบันทึกหนาจอเพิ่มเติม เราสามารถบันทึกเพิ่มโดยตอจากไฟลเดิมได ดังนี้

1. คลิกที่เมนู Insert->Video Recording…

2. เลือกหนาตางที่ตองการบันทึก

3. ใชคาเดิมเหมือนกับวิดีโอกอนหนา


5. เมื่อเสร็จสิ้นการบันทึกวิดีโอ ใหกด <End> เพื่อหยุดการบันทึก

วิดีโอใหมจะปรากฏตอจากวิดีโอเดิมที่มีอยู

2


2.4 สร�างโปรเจกต�จาก PowerPoint

การสรางโปรเจ็กตลกัษณะนีเ้ปนการนาํสไลดจากโปรแกรม PowerPoint เขามาตกแตงแกไขเพ่ิมเตมิเพือ่

ใหสามารถโตตอบกับผูใชได

1. ที่หนา Welcome Screen คลิกที่

From PowerPoint

2. คลิกที่ Create

3. คลิกเลือกไฟล PowerPoint ที่

ตองการแลวคลิกที่ Open

4. กําหนดคาตางๆ หรือใชคาที่โปรแกรมกําหนดให

5. คลิกปุม OK

46

สไลดจากโปรแกรม PowerPoint จะถูกนํามาไวในโปรแกรม Captivate

ในขั้นตอนที่ 4 มีตัวเลือกดังนี้

• Name กําหนดชื่องาน

• Width กําหนดความกวางของสไลด

• Height กําหนดความสูงของสไลด

• Preset Sizes เลือกขนาดจากรูปแบบที่มีให

• Maintain aspect ratio ใหรักษาอัตราสวนความกวางและความสูง

• Slide Preview แสดงสไลดขนาดยอ สไลดที่ไมตองการสามารถคลิกยกเลิกไดที่ Include

• Advance Slide กําหนดรูปแบบของการเปลี่ยนสไลด มีตัวเลือกคือ On mouse click (โดยการ

คลิกเมาส) และ Automatically (อัตโนมัติ)

• High Fidelity เลือกใหใชความถูกตองสูง

• Linked เลือกใหฝงไฟล PowerPoint หรือไม

• Slide Duration ใหสไลดมีความตอเนื่อง

2


แก� ไขสไลด� PowerPoint

แมวาจะนาํสไลดมาจากโปรแกรม PowerPoint เขามาในโปรแกรม Captivate แลวก็ตาม แตหากตองการ

แกไขเพิ่มเติม ก็สามารถทําไดดังนี้ 1. คลิกที่เมนู Edit->Edit with Microsoft PowerPoint->Edit Presentation

2. จะแสดงหนาสไลดและเครื่องมือจากโปรแกรม PowerPoint ใหแกไข

3. แกไขเสรจแลว ใหคลิกที่ Save เพื่อบันทึกการแกไข

48

2.5 สร�างโปรเจกต�สไลด�โชว�

การสรางโปรเจ็กตจากสไสดโชวเปนการนํารูปภาพจํานวนมากมาทําเปนสไลดโชว ดังนี้

1. คลิกที่เมนู File->New Project->Image SlideShow…

2. เลือกกําหนดขนาดของสไลด แลวคลิกปุม OK

3. เลือกภาพที่ตองการแลวคลิกปุม Open

2


5. ปรับแตงภาพ แลวคลิกปุม OK

ในขั้นตอนที่ 5 มีตัวเลือกดังนี้

• Brightness ปรับความมืด/สวาง

• Sharpness ปรับความคมชัด

• Contrast ปรับความตางสี

• Alpha ปรับความโปรงใส

• Hue ปรับสี

50

• Saturation ปรับความอิ่มสี

• Gray Scale ปรับเปนโหมดสีเทา

• Invert Color ปรับเปนสีตรงขาม

• พลิกภาพซาย- ขวา

• พลิกภาพบน-ลาง

• หมุนภาพไปทางขวา 90 องศา

• หมุนภาพไปทางซาย 90 องศา

• Fit to Stage กําหนดขนาดใหพอดีกับสไลด

• Crop ครอปภาพเพื่อตัดภาพบางสวนออกไป

• Constraint Proportion ใหคงสัดสวนภาพเอาไว

2


กิจกรรมท�ายบทที่ 2

ตอนที่ 1 เลือกคําตอบที่ถูกต�องท่ีสุดเพียงข�อเดียว

1 . ในการสรางโปรเจ็กตฝกการสอนการใชงานซอฟตแวร ควรเลือกตัวเลือกใด

ก. Software Simulation ข. Video Demo

ค. From PoerPoint ง. Image SlideShow

2. หากตองการสรางโปรเจ็กตฝกสอน ใหมกีารทดสอบการคลิกเมาส และเกบ็คะแนนดวย ควรเลือกใชโหมดใด

ก. Demo ข. Assessment

ค. Training ง. Custom

3. หากตองการสรางโปรเจ็กตฝกสอน ใหมีตัวชวยนําทางในการคลิกเมาสแตละครั้ง ควรเลือกใชโหมดใด



4. หากตองการสรางโปรเจ็กตฝกสอน เปนแบบสาธติการใชงานโปรแกรมตัง้แตตนจนจบ ควรเลือกใชโหมดใด



5. ปุมสําหรับหยุดบันทึกการสอน คือปุมใด

ก. <F2> ข. <End>

ค. <Spacebar> ง. <F8>

52

ตอนที่ 2 แบบฝ�กภาคปฏิบัติ

ใหเลือกใชโปรแกรมที่ถนัด ฝกสอนในขั้นตอนที่ใชเวลาประมาณ 3 นาที โดยเลือกโหมดตางๆ

1. สรางแบบฝกสอนการใชงานซอฟตแวร โดยใชโหมด Demo

2. สรางแบบฝกสอนการใชงานซอฟตแวร โดยใชโหมด Assessment

3. สรางแบบฝกสอนการใชงานซอฟตแวร โดยใชโหมด Training

Documents

มัธยม Captivate 8 introacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1450839269_exam… · 224 หน า. 1. อโดบี แคปติเวทโปรแกรมคอมพิวเตอร