บทท 5 เทคนคการน าชม และศลปะการพดเพอการน าเทยว

ความน า

นอกเหนอจากการปฏบตหนาทในข นตอนตางๆ ในงานมคคเทศกแลว หนาทสาคญทสดประการหนงของงาน

บรการนาเทยวคอการนาชม การนาชมทดตองอาศยทกษะประกอบกนหลายประการไมใชเฉพาะแคการพดพากยทวรเพยง

อยางเดยว เทคนค ขอมลในการพดพากยทวรกควรตองดาเนนไปอยางมศลปะ บคลกภาพจงหวะจะโคนตองนาสนใจนา

ตดตาม ตองนาเทยวอยางมความคดสรางสรรค สามารถสรางรอยยมความประทบใจจากนกทองเทยวไดตลอดเวลา

สามารถนาเอาสออปกรณ หรอสงรอบตวมาปรบใชไดอยางทนทวงทและเหมาะสมกบเหตการณ หากมคคเทศกเตมเตม

เทคนคการนาชมใหมทวงททวงทาการบรรยายนาสนใจ มศลปะการนาเทยวทเปนเอกลกษณนาตดตาม ประกอบกบหากม

พนฐานขอมลในแหลงทองเทยวตดตวเปนทนเดมอยแลว เชอวามคคเทศกผน นจะเปนผทนาเทยวไดอยางสมบรณแบบเปน

ทประทบใจของนกทองเทยวและผพบเหนอยางแนนอน

องคประกอบในการพดเพอการน าเทยว

1. มคคเทศกผน าเทยว คอองคประกอบแรกทสาคญของการนาทวร โดยมากบรษทนาเทยวจะวาจางมคคเทศกท

มความรความสามารถเหมาะกบลกษณะและประเภทของรายการนาเทยว และสามารถดแลกลมลกคาของบรษทของตนได

บรษทหลายแหงลงทนวาจางมคคเทศกทมชอเสยงเปนนกวชาการทมชอในราคาสง จากภายนอก เพอใหนกทองเทยวเกด

ความประทบใจ บางแหงกใชบคคลากรภายในบรษทไปนาเทยวดวยเหตผลดานความปลอดภย และความไวเนอเชอใจ แต

อาจไมไดคานงถงคณภาพของการนาชมเทาทควร

2. ลกษณะ ประเภทนกทองเทยว โดยแตละครงทตองนาเทยวนกทองเทยวจะมความแตกตางกนไป ทาใหงานนา

เทยวแตละครงมคคเทศกตองปรบรปแบบ วธการทางานตามไปดวย เชน หากตองนาเทยวนกทองเทยวทวรเหมา

นอกเหนอจากขอมลความรในการพากยทวรทตองเตรยมการแลว มคคเทศกยงจะตองเตรยมกจกรรมการพดเพอเอน

เตอรเทนในการนาเทยวดวย ขนอยกบวา ทวรเหมากรปนนเขาตองการใหบรษทหรอมคคเทศกจดกจกรรมอะไรให เชน อาจ

ใหจดกจกรรมชายหาด ใหจดกจกรรมสรางความรกสามคค จดใหมกจกรรมสนทนาการรองเพลงคาราโอเกะ เปนตน หาก

เปนนกทองเทยวกลมผสงวย รปแบบของการนาเทยวการบรการ การเอาใจใสกตองเปนลกษณะ การดแลอยางใกลชด

สามารถเลาเรองเการาลกเหตการณยอนอดตได การใหเวลาขนลงเดนเหนทตางๆ กตองมากขน การพดกตองเสยงดงฟงชด

ชาๆ ชดๆ ชดถอยชดคา การนาทวรกลมสาวโรงงาน กลมพนกงานออฟฟส กลมนกวชาการ กลมนกเรยนนกศกษา และ

นกทองเทยวกลมพเศษอนๆ อกมากมาย ลกษณะในการทางาน การพดพากยทวรในการนาเทยวกลมนกทองเทยวแตละ

186 เทคนคการน าชม และศลปะการพดเพอการน าเทยว

ประเภทกจะมความแตกตางกนไป มคคเทศกอาชพ จงตองหดเรยนรฝกฝนการพดใหสามารถนาไปใชงานใหไดในการนา

เทยวกบนกทองเทยวหลากหลายประเภท

3. ชวงเวลา โอกาสและสถานทในการบรรยาย เมอมคคเทศกทราบถงลกษณะและประเภทของนกทองเทยวใน

ความดแลของตนแลว การพดพากยทวร หรอการนาชมทกครงยงตองคานงถงเวลาทจะบรรยายดวย เชนหากลกษณะ

รายการทวรลาชามากแลว หรอสถานททองเทยวเมอไปถงแลวใกลจะปด มคคเทศกควรตองเรงสรปการพากยทวร เรง

บรรยายอธบาย ใหจบโดยไว หากไมครบถวนกอาจไปเสรมเตมเตมในชวงเวลาอน หรอหากมเวลาเหลอมาก ลกษณะการพด

พากยทวรกตองเสรมเตมเตมใหกบนกทองเทยวใหมากทสด และอาจใหเวลาเปนอสระมากขน สรปใหเขาใจงายๆ มคคเทศก

ตองสามารถยดหยน ควบคม การพดของตนใหสอดคลองเขากบชวงเวลาทมใหได มเวลามากกพดใหมากใหขอมลแขกให

มาก มเวลานอยกตองสามารถสรปใหไดเนอหาสาระแบบเนอๆ เนนๆ ซงเรองเวลาและโอกาสในการพากยทวรนนนจะมมาก

หรอนอยขนลงไมแนนอนตามเวลาในรายการนาเทยวทกาหนดใหมาเสมอไป โดยเฉพาะชวงเทศกาลทองเทยวทอาจมความ

คลาดเคลอนเรองของเวลาในหลายๆ จด มคคเทศกทดจงตองสามารถบรหารเวลาในการทางาน บรหารเวลาการพดใหได

อยางลงตว สวนสถานทในการบรรยายนนกนบเปนปจจยสาคญทเออตอการปฏบตหนาทของมคคเทศก หากสถานทอปกรณ

ในการบรรยายเปนใจทเทยวสวยงาม มความพรอมดานเวลา บรรยากาศ ไมมเสยงรบกวน ไมมสงเรา หรอสงแวดลอมททา

ใหมคคเทศกเสยสมาธในการบรรยาย กจะชวยใหการปฏบตหนาทเปนไปดวยความสมบรณแบบมากขน

4. เนอหาสาระ ขอมลในการพดพากยทวร เนอหาสาระทมคคเทศกจะตองนามาพดและปฏบตหนาทนาชมนน

หลกๆ จะอยในรายการนาเทยววาจะตองไปนาเทยวยงสถานทใดบาง แตนนกเปนเพยงแคสวนหนง หรออาจจะเปนเพยง

สวนนอยดวยซาไป อนเนองจากวานอกเหนอจากสถานทๆ ทองเทยวทตองพานกทองเทยวไปเยยมชมทองเทยวแลวนน

เรองทนกทองเทยวอยากจะร อาจไมไดอยในรายการนาเทยวนนยงมอกมากมาย เกรดเลกเกรดนอย วถชวตความเปนอย

สภาพบานเมอง เศรษฐกจการเมองการปกครอง ประวตศาสตร ศาสนา ความเชอ สถานททองเทยวอนๆ นอกเหนอจากใน

รายการ และเรองอนๆ อกสารพดเรอง รวมถงการการพดเพอสรางความสนกสนานเปนกนเอง การพดในสถานการณ

ปจจบนทนดวน การพดเพอขอความรวมมอ การพดเพอสรางบรรยากาศใหเขากบสถานการณหรอสถานทนาชม เรอง

ท งหลายมากมายเหลาน มคคเทศกตองลาดบความสาคญพรอมทจะพดออกมาเสมอเมอโอกาสเวลาเอออานวย

เทคนคการน าเทยวเฉพาะสถานท สามารถแยกออกเปน 4 ประเภท คอ 1. เทคนคการน าชมแหลงทองเทยวทางธรรมชาต ประเทศไทยมแหลงทองเทยวทางธรรมชาตทสวยงามแปลก

ตา และมจดเดนทแตกตางไปจากทวปอนๆ เนองจากเปนประเทศในแถบรอนชน แหลงทองเทยวทางธรรมชาตในไทย

สามารถแบงความโดดเดนเปนแหลงทองเทยวประเภททะเล ชายหาด เกาะแกงตางๆ ซงมความสวยงามตดอนดบโลก เชน

หมเกาะสรนทร-สมลน หมเกาะตะรเตา เกาะตากอากาศมชอเสยงระดบโลก เชน หมเกาะสมย เกาะภเกต นอกจากน ยงม

187 เทคนคการน าชม และศลปะการพดเพอการน าเทยว

แหลงทองเทยวทางธรรมชาตทเปนปาเขาซงเปนมรดกโลก เชน เขาใหญ - หวยขาแขง และพนททเปนอทยานแหงชาตอก

มากมาย ซงในพนทดงกลาวยงมแหลงทองเทยวทางธรรมชาตอกมากมาย เชน ถา นาตก ทะเลสาบ แมนา ลาคลอง ฯลฯ

สถานททองเทยวเหลานนบวามความหลากหลายมาก มคคเทศกควรมการเตรยมตวเตรยมรางกายใหพรอมเพราะการนาทวร

ไปในแหลงธรรมชาตจะตองมรางกายทพรอม เนองจากแหลงธรรมชาตทสวยงามสวนใหญจะตองใชเวลาและใชกาลงกายใน

การเขาไปเยยมชมสมผส มคคเทศกควรนาเทยวโดยเนนใหความรควบคการทาหนาทเปนแบบอยางนกอนรกษให

นกทองเทยวไดปฏบตตามเพอความสวยงามและย งยนของแหลงทองเทยวตลอดไป โดยหลกสาคญในการนาเทยวทาง

ธรรมชาต มดงน คอ 1.1 มคคเทศกตองอธบายถงการกอกาเนดความเปลยนแปลงจากอดตของสถานทน นๆ 1.2 มคคเทศกตองอธบายใหเหนความงามของสถานทน นวาอยตรงจดไหน 1.3 มคคเทศกตองอธบายความหมายความสาคญ ความผกพนพงพาอาศยกนระหวางชาวบานหรอ

นกทองเทยวกบแหลงทองเทยว 1.4 มคคเทศกตองหาจดขายหรอจดสนใจหลกทเปนไฮไลท หรอความเปนทสด เชน สวยทสด งดงาม

ทสด คนเขาชมมากทสด ตดอนดบอะไร อยางไร มาบอกกลาวบอกเลาแกนกทองเทยว ใหเขารสกภมใจทไดมา 1.5 มคคเทศกตองทาตวเปนผนาเทยวทดใหนกทองเทยวชวยกนรกษาสงแวดลอมธรรมชาต

2. เทคนคการน าชมแหลงวฒนธรรมประเพณ และกจกรรม แหลงทองเทยวทางวฒนธรรม ประเพณ และ

กจกรรมเปนแหลงทองเทยวทดงดดใจในรปแบบของพธกรรม ความเชอ งานประเพณ วถชวตความเปนอย เชน หมบาน

ชาวเขา ศนยวฒนธรรม การละเลนพนเมอง และสนคาพนเมอง ฯลฯ ทมชอเสยงไปท วโลกไดแก ประเพณสงกรานต

ประเพณลอยกระทง ประเพณแหเทยนพรรษา เทศกาลกนเจ ตลาดนาดาเนนสะดวก งานชางจงหวดสรนทร เปนตน

มคคเทศกควรทราบประวต ความสาคญ และรายละเอยดของกจกรรมของแหลงทองเทยวประเภทน เพราะกจกรรมท

เกยวกบการทองเทยว ลกษณะดงกลาวเปนทนยมสาหรบชาวตางชาตเปนอยางมาก บางกจกรรมหาดไดยากมาก เทคนคใน

การนาเทยวแบบนมคคเทศกควรบอกกลาวแกนกทองเทยว ในเรองขอควรปฏบตเนองจากเปนการทองเทยวทนกทองเทยว

อาจตองลงไปคลกคลกบคนในทองถนหรอผเขารวมในงานประเพณ วถชวต กจกรรมตางๆ ความผดพลาดความไมเขาใจ

การปฏบตตนในการทองเทยวทผดพลาดอาจเกดขนไดถาหากมคคเทศกไมใหรายละเอยดทชดเจน เชน ประเพณสงกรานต

ควรมการรดนาดาหว ไมใชสาดนาใสกนเพอความสนกสนาน เปนตน มคคเทศกควรใหความรเกยวกบความเชอการ

กอกาเนดของเทศกาล และของกจกรรมงานประเพณตางๆ ใหความรวาจะจดขนในชวงเวลาใด ผเขารวมคอใครรวมเพอ

อะไร วธปฏบตในการเขารวมงานการทองเทยวลกษณะนตองปฏบตตนอยางไร และเทศกาลวฒนธรรมประเพณเหลานนม

ความโดดเดน มความเปนทสดในเรองใด เชนหากนาชมเทศกาลประเพณลอยกระทง จ.สโขทย กตองบอกวา เปนประเพณ

ลอยกระทงทมชอเสยงยงใหญและสวยงามทสดของประเทศไทย โดยการนาชมแหลงทองเทยวในลกษณะนมคคเทศกควร

188 เทคนคการน าชม และศลปะการพดเพอการน าเทยว

ใหเวลาแกนกทองเทยวพอสมควร เพราะอาจเปนงานเทศกาลใหญมพนทกวาง ควรระวงเรองการหลงทาง คานงถงเวลาและ

จดนดพบ เรองการระมดระวงการถกฉกชงวงราว

3. เทคนคการน าชมโบราณสถาน วด วง แหลงทองเทยวประเภทโบราณสถาน โบราณวตถ แหลง จดเปน

ทรพยากรการทองเทยวทมนษยสรางขน (Manufactured Attractions) เปนสงทแสดงถงอารย ะธรรม ความเชอ ความ

เจรญกาวหนาของบรเวณหรอทองถนนนๆ วาในอดตมความเจรญกาวหนาในดานใดบาง ในประเทศไทยมแหลงทองเทยว

ทางดานนอยเปนจานวนมาก เชน ภาคกลางมอทยานประวตศาสตรพระนครศรอยธยา วดพระศรรตนศาสดาราม ภาคเหนอ

มอทยานประวตศาสตรสโขทย อทยานประวตศาสตรศรสชนาลย ภาคตะวนออกเฉยงเหนอมโบราณสถานทเปนปราสาท

เชน ปราสาทหนพมาย ปราสาทเมองตา ปราสาทเขาพนมรง ภาคใตมพระบรมธาตไชยา พระบรมธาตเมองนครศรธรรมราช

(การทองเทยงแหงประเทศไทย, 2545) เปนตน

โดยมากตามปกตทวรวดมกจะรวมเขากบทวรชมเมองมคคเทศกควร แจงใหทราบเกยวกบวฒนธรรมการแตง

กายทเหมาะสมของคนไทย การปฏบตตวในขณะชมสถานท เชน การพดคย การเขาชมดวยความสงบ การถายรปใน

บรเวณวดหรอจดหามถาย การแสดงความเคารพ การแสดงความรกทเกนขอบเขต เชน การกอดจบ มคคเทศกควรหาวธ

โนมนาวใจใหเขาเกดความสนใจตองการไปชม มคคเทศกไมควรนานกทองเทยวไปดสถานทอยางเดยว ควรแสดงใหเขาเหน

ชวตความเปนอยของพระ หรอผเกยวของกบวดดวย เชน เมอรวยจนลนกจะนาเงนมาบรจาควด บางคนไรทพงกมาอาศย

บารม ของวดในการใหทกนทอย สตวเลยงตางๆ หากเจาของไมตองการกเอามาใหทางวด มคคเทศกควรโนมนาวใหเกด

ความแปลกใหมแกนกทองเทยว ใหเขาสนใจอยากไปชมวดของไทย สงสาคญอกประการหนงคอ มคคเทศกควรจาวนเดอนปพทธศกราชของเหตการณทางประวตศาสตรสาคญ ท

เกยวกบ วดไดอยางแมนยาถกตอง จะสรางความเชอถอใหกบนกทองเทยว ในการทวร Inbound มคคเทศกควรม

เชยวชาญดานประวตความเปนมา และสถาปตยกรรมของวดในพทธศาสนา ตลอดจนขอมลดานพทธศลป อธบายสงสาคญ

ภายในวด วตถประสงคการกอสราง การใชประโยชนได การอธบายใหนกทองเทยวฟง ควรพดถงหลกความจรง ไมควรอางองนยายมากเกนไปและในการนาชมวด

มคคเทศกควรจาวน เดอน ป พ.ศ. ของเหตการณทางประวตศาสตร ความเปนมาทเกยวกบวดไดอยางแมนยาถกตอง จะ

สรางความเชอถอใหกบนกทองเทยว โดยเฉพาะการนาทวร Inbound ใหกบนกทองเทยวตางชาต

สวนการเขาชมวง เชน พระบรมมหาราชวงและวดพระศรรตนศาสดาราม พระทน งวมานเมฆ พระราชวงบางปะ

อน มคคเทศกจะตองแนะนาลกทวรของตนตงแตเรมแรก นบต งแตการแตงกายทเหมาะสม เชน หามใสกางเกงขาส น

สภาพสตรใหใสกระโปรงทไมส นมาก หามใสเสอเปดไหล รองเทาแตะ หามถายรปในบางจด การสารวมกรยามารยาท หาม

กอดจบแสดงความรกเกนงาม การนาทวรวงสาคญมากในการทตองใหลกทวรของเราเดนไปตามทางทระบ การใชเสยงแต

พอควร หรอบางจดอาจหามใชเสยง นอกจากนมคคเทศกควรจดจาเหตการณเรองราวเกยวกบประวตศาสตรราชวงศ ควร

189 เทคนคการน าชม และศลปะการพดเพอการน าเทยว

ลาดบเหตการณสาคญในการขนครองราชย เหตการณเปลยนแปลงเกยวกบการเมอง การปกครองในรชสมยตางๆ วาของ

ไทยตรง กบสมยน ถาของชาตอนตรงกบยคสมยไหนเปรยบเทยบใหเขาฟง เขาจะเกดความสนใจ และเขาใจดขน ตอไปน

คอเทคนคสงทมคคเทศกควรอธบายในการชมโบราณสถานประเภทวง 4.1 ควรอธบายถงความสาคญและประโยชนของสถานทน นๆ วามความสาคญประโยชนในอดตและ

ปจจบนอยางไร 4.2 ควรเลาเรองราวเกยวกบประวตความเปนมา ความหมายและชอของสถานท ประวตการกอสรางวา

สรางเมอไหร สรางอยางไร ใครใหสราง สรางเพอวตถประสงคอะไร มการบรณะมากคร ง 4.3 มรปแบบศลปกรรมแบบไหน สรางในชวงเวลาของกษตรยองคใด อายศลปกรรมนนกป 4.4 ความหมาย คต ความเชอในการสราง

4.5 หากเปนการนาเทยวชาวตางชาตควรเปรยบเทยบความสาคญของโบราณ สถาน หรอยคสมยของ

โบราณสถานนนวาสาคญเทยบเทาสงใด หรอตรงกบสมยใดตามทนกทองเทยวร โดยเฉพาะยคสมยหรอสงเปรยบเทยบทม

อยในประเทศของนกทองเทยว ดงตวอยาง การนานกทองเทยวเขาชมพระราชวงบางปะอนทมเรองราวความเกยวของถง

ความสมพนธอยางแนนแฟนระหวาง รชกาลท 5 แหงอาณาจกรสยามประเทศ ซงตรงกบสมยพระเจาซาร นโคลสท 2 แหง

อาณาจกรรสเซย ดงตวอยางตอไปน

ภาพท 5.1 ภาพถายพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว กบ พระเจาซาร นโคลสท 2

ซารนโคลสท 2 เมอคร งเปนมกฎราชกมารทรงพระนามวาเซอรเรวช แกรนด ดก นโคลส ไดเสดจเยอนประเทศ

ไทยหรอประเทศสยามในเวลานนระหวางวนท 20-24 มนาคม พ.ศ.2434 รวมเปนเวลา 5 วนตรงกบรชสมยของรชกาลท 5

โดยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวทรงใหการตอนรบอยางยงใหญ โดยทรงจดทพกประทบแรมถวายทพระราชวง

สราญรมยและไดนาเสดจ "ปกนกใหญ" ทอดพระเนตรการคลองชางทจงหวดอยธยา ตอมาเมอพระองคเสดจขนครองราชย

พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวไดเสดจเยอนซารนโคลสท 2 เปนการตอบแทนทนครเซนตปเตอรสเบรกเปนเวลา

11 วน ซงเปนสวนหนงของการเสดจประพาสยโรปครงแรกเปนเวลา 9 เดอนโดยนบต งแตวนท 3 กรกฎาคม 2440 ซงตอมา

ไดถอเปนวนแหงการสถาปนาความสมพนธไทย - รสเซยอยางเปนทางการ โดยในชวงทพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวเสดจเยอนรสเซยไดเลาเหตการณ ไมสบายพระทย ท

สยามกาลงถกรกราน และหลงจากทพระเจาซารนโคลสท 2 ไดสดบรบฟงเหตททาใหพระสหายของพระองคไมสบายพระทย

จากประเทศลาอาณานคมโดยเฉพาะประเทศตะวนตกอยางฝรงเศส จงมความคดวาบขนมาทนทในเชาวนรงขน พระองคจง

190 เทคนคการน าชม และศลปะการพดเพอการน าเทยว

ไดจดใหมการฉายพระรปรวมกนระหวางพระองคผทรงเปนกษตรยผยงใหญแหงรสเซย กบพระบาทสมเดจพระ

จลจอมเกลาฯ พระสหายจากอาณาจกรสยามทอยกลางวงลอมของชาตนกลาอาณานคม ผเปรยบเสมอนหมาปาทจองจะขยา

ลกแกะทพระราชวงปเตอรฮอฟ อกท งพระองคยงทรงรบส งใหราชสานกรสเซยรบนาภาพดงกลาว สงไปยงหนงสอพมพ

รายวน, รายสปดาหทออกวางจาหนายในเมองหลวงของทกประเทศในยโรปทกฉบบ ท งยงทรงเขยนคาอธบายภาพดวยลาย

พระหตถของพระองคเองวา "สยามเปนประเทศทกาลงพฒนา หาใชประเทศลาหลงซงมหาประเทศจะอาศยเปนมลเหตเขายดครองมได "

ในภาพ "คงจฬาลงกรณแหงสยาม" หรอ พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท 5 ทรงประทบ

เคยงคกบพระเจาซารนโคลสท 2 แหงรสเซย ทนททภาพแหงประวตศาสตรภาพน ซงพระมหากษตรยจากอาณาจกรเลกๆ

ในเอเซยตะวนออกเฉยงใตทรงประทบคกบพระมหาจกรพรรดแหงอาณาจกรรสเซยอนกวางใหญไพศาล ซงเปนเพอนบาน

ขององกฤษและฝรงเศส ถกตพมพและวางจาหนายไปท ว ไดสรางความส นสะเทอนใหกบนโยบายเตรยมยดสยามเปนอาณา

นคมของมหาอานาจในยโรปทนท เพราะมนอาจจะหมายถงการตองทาสงครามกบรสเซย โทษฐานรงแกอาณาจกรของพระ

สหาย และทาใหชาวยโรปใครจะไดเหนพระองคจรงของ “คงจฬาลงกรณแหงสยาม” เพราะผลจากคดการไกลในการเสดจ

ประพาสประเทศยโรปในครงนนสงผลอยางมากตอการเขามารกรานของชาตตะวนตก และสงผลดตอการนาววฒนาการ

สมยใหมตางๆ มาใชในสยามประเทศ ทาใหชาตตะวนตกเกรงใจและรจกคาวาสยามประเทศ ซงเมอพระองคเสดจไปทใดจะ

มผเฝาชมพระบารมอยางเนองแนนในทกประเทศททรงเสดจไปเยอนซงกเปนผลดแกราชอาณาจกรสยามอยางมหาศาล

(http://www.siamdara.com/ColumnDetail.asp?cid=9469)

ภาพท 5.2 มคคเทศกกาลงนาชมโบราณสถานใน จ.พระนครศรอยธยา

4. เทคนคการน าชมทวรคลอง ตลาดน า การทองเทยวในแมนาลาคลองนนอาจนาชมเพยงครงวนหรอครงคอนวน

โดยมากจะเรมตอนเชามดจนถงชวงเทยงๆ-บาย มคคเทศกตองสามารถอธบายแขกเกยวกบเสนทางวาผานคลองอะไรบาง

ขอปฏบตในการนงเรอชมคลอง เชน หามลกยนเพราะอาจทาใหเรอ เอยงหรอ ควา ใหระมดระวงในการถายรปไมใหนา

กระเดนใส ระวงมใหลกทวรจบกาบเรอ โดยเฉพาะชวงเวลาเรอหนาแนน สวนการอธบายทวรคลองจะควรใหขอมล เกยวกบ

วถชวตคนไทยกบคคลองสายนาและตลาดนนมความผกพนธกนมาต งแตอดต อธบายการขดลอกวาเกดขนมาสมยใดเพอใช

ประโยชนในเรองใด เชนขดในสมยรชกาลท 5 เพอใชเปนเสนทางสญจรทางเรอ อธบายสงสาคญสองฝงขางทางวาม

191 เทคนคการน าชม และศลปะการพดเพอการน าเทยว

โบราณสถานชมชนใดตงอย การทาทวรตลาดนาจากอดตถงปจจบนยงคงเปนทนยมมาก เปนการทองเทยวทแสดงใหเหนถง

วถชวตความผกพนธของคน-ตลาดการคา-และสายนามาต งแตอดต นคอสงทมคคเทศกตองเลาและอธบาย ควรเลาถง

สนคาทชาวบานนามาขายวามอะไรบาง การใหนกทองเทยวไดมโอกาสจอดหรอเทยบเรอเพอใหเขาไดเลอกซอในสงทเขา

สนใจ ท งนการนาชมทวรคลองเรองของนาขนนาลง หรอระดบนากถอวาเปนสงสาคญเนองจากวาหลายครงทนาลดการแลน

ผานลาคลองบางเสนทางอาจไมสามารถทาได มคคเทศกจงตองปรกษาขอขอมลจากพนกงานขบเรอกอนทกครงทจะเรมนา

ทวร เพราะมเชนนนหากเกดเหตการณดงกลาวมคคเทศกอาจถกนกทองเทยวตาหนได

การแบงชวงเวลาเปน ทศวรรษ ศตวรรษ และสหสวรรษ เพอการพากยทวร เนองดวยประเทศไทยนบปพทธศกราช (พ.ศ.) ในการกาหนดเปนชวงเวลาตางๆ แตภายหลงมเรองของ

อตสาหกรรมทองเทยวเขามามบทบาทสาคญทาใหเรามนกทองเทยวจากตางชาตเขามาเทยว ซงสวนใหญนกทองเทยว

ตางชาตจะนบปครสตศกราช (ค.ศ.) เปนปบนทกเหตการณทางประวตศาสตรของเขา ทาใหมคคเทศกไทยจงตองทาความ

เขาใจเกยวกบเรองป พ.ศ. กบป ค.ศ. และการนบและกาหนดชวงสาคญๆ ท งน การแบงชวงเวลาของมนษยมหลายแบบ

ขนอยกบจดประสงคการนาไปใชประโยชน เชน การแบงชวงเวลาเปน วน เดอน ป วนาท นาท ชวโมง พทธศกราช

(พ.ศ.) ครสตศกราช (ค.ศ.) เปนตน

เมอกลาวถงชวงเวลาทผานไปแลว หรอชวงเวลาทยงมาไมถงเปนเวลานานๆ เชน 10 ปกอน 10 ปขางหนา 100 ป

กอน 100 ปขางหนา 1000 ปกอน 1000 ปขางหนา ไดมการกาหนดคาขนมาเพอกลาวถงชวงเวลากวางๆ ในรอบ 10

ป รอบ 100 ป และรอบ 1000 ป ใหเขาใจงายและเปนทยอมรบรวมกน ไดแก คาวา "ทศวรรษ ศตวรรษ และสหส

สวรรษ"

ทศวรรษ (Decade) หมายถง ชวงเวลาในรอบ 10 ป เรมนบต งแตปทข นตนดวยเลข 0 เปนปแรกของ

ทศวรรษ และนบไปสนสดทเลข 9 เรานยมใชทศวรรษในการบอกชวงเวลาทางครสตศกราช แมวาการใชพทธศกราชจะไม

นยมพดถงชวงเวลาเปนทศวรรษ แตเราสามารถใชทศวรรษในการกลาวถงชวงเวลา 10 ปได เชน ทศวรรษท 40 ทาง

พทธศกราช หมายถง ชวงเวลาระหวาง พ.ศ.2540-2549

ตวอยางการใชทศวรรษ เชน

- ในชวงสองทศวรรษทผานมา บานเมองมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว หมายถง ในชวงระยะเวลา 20

ปทผานมา

- มการคาดการณวา ในทศวรรษหนาทกครวเรอนจะมคอมพวเตอรใช หมายถง ในชวง 10 ปขางหนา

ศตวรรษ (Century)

192 เทคนคการน าชม และศลปะการพดเพอการน าเทยว

หมายถง ชวงเวลาในรอบ 100 ป เรมนบต งแตปทข นตนดวยเลข 1 เปนปแรกของศตวรรษ จนถง 100 เชน

พทธศตวรรษท (Buddhist era) 1 หมายถง ชวงเวลาระหวาง พ.ศ.1 - พ.ศ.100

พทธศตวรรษท (Buddhist era) 2 หมายถง ชวงเวลาระหวาง พ.ศ.101 - พ.ศ.200

ครสตศตวรรษท 18 หมายถง ชวงเวลาระหวาง ค.ศ.1701 - ค.ศ.1800

ครสตศตวรรษท 20 หมายถง ชวงเวลาระหวาง ค.ศ.1901 ค.ศ.2000

เรานยมกลาวถงชวงเวลาเปนศตวรรษท งแบบพทธศกราชและครสตศกราช ตวอยางเชน

- ปจจบนพระพทธศาสนามอายเขาสพทธศตวรรษท 26 หมายถง ชวงเวลาระหวาง พ.ศ.2501 - พ.ศ.

2600

- ปจจบน โลกเขาสครสตศตวรรษท 21 แลว หมายถง ชวงเวลาระหวาง ค.ศ.2001 - ค.ศ.2100

หมายเหต การพากยทวรหากจะระบปครสตศกราชใหนกทองเทยวทราบ ใหใชป พ.ศ. ลบดวย 543

สหสวรรษ หมายถง ชวงเวลาในรอบ 1000 ป เรมนบต งแตปทข นดวยเลข 1 เปนปแรกของสหสวรรษ

จนถงปทลงทายดวยหลก 1000 ตวอยางเชน

สหสวรรษท 1 หมายถง ชวงเวลาระหวาง ค.ศ. 1 - ค.ศ.1000

สหสวรรษท 2 หมายถง ชวงเวลาระหวาง ค.ศ.1001 - ค.ศ. 2000

สหสวรรษท 3 หมายถง ชวงเวลาระหวาง ค.ศ.2001 ค.ศ.3000

พทธสหสวรรษท 3 หมายถง ชวงเวลาระหวาง พ.ศ.2001 พ.ศ.3000

ความสามารถในการพดเพอการน าเทยว

การพดหรอการใชศลปะในการพดเปนสงทขาดไมไดสาหรบงานการเปนมคคเทศก มคคเทศกตองสามารถเคน

ศลปะในการพดของตนออกมาใชใหไดอยางมประสทธภาพในเวลาอนจากดและเหมาะสม ในสภาวะสงแวดลอมของ

นกทองเทยวทมพฤตกรรมความตองการทแตกตาง หรอในสถานการณทอาจคาดเดาอะไรลวงหนา ไมได มคคเทศกกตอง

พรอมเสมอทจะตองพดอธบายใหนกทองเทยวไดเขาใจเมอถงเวลา (สมบต กาญจนกจ, 2544) ดงจะกลาวตอไปน

1. การพดทดของมคคเทศกจะตองปฏบตดงน

1.1 ใชนาเสยงทชดเจน แจมใส นมนวลชวนฟง สหนาทาทางเปนมตรไดยนท ว ถง

1.2 มจงหวะและลลาในการพดสอดเสยงใหพอเหมาะ ไมชาหรอเรวเกนไป จะชวยใหภาษาชดเจนเขาใจ

งายขน เปดโอกาสใหนกทองเทยวไดพดและซกถามบาง

193 เทคนคการน าชม และศลปะการพดเพอการน าเทยว

1.3 ควรคานงถงระดบและประเภทของผฟงดวยวาควรใชคาพด กรยาทาทางอยางไรจงจะเหมาะสม

1.4 มวธการพดใหนกทองเทยวเกดความตนตวพรอมรบฟงขอมล และแนวปฏบตรวมกนของหมคณะ

เพอใหการทองเทยวเปนไปอยางเรยบรอย

1.5 มคคเทศกควรใชภาษาอยางถกตอง ควรลาดบความคดกอนออกมาเปนคาพดทด เขาใจงาย

1.6 ควรระมดระวงถงคาพด สมเสยง อกขระ ความหมาย และจงหวะจะโคน ควรสงเกตเวลาวาเวลาใด

เหมาะสมทจะพด จะพดอยางไรและพดเรองอะไร

1.7 คอยสงเกตผฟงเสมอวาเขาสนใจหรอตองการจะฟงมากนอยเพยงใด และปรบการพดใหตรงกบความ

สนใจของผฟงตลอดเวลา

1.8 ควรพดดวยนาเสยงทเหมาะสมมการเนนคาและพดซาในบางจดทสาคญ เชน เวลานดแนะขนรถ

เวลานดรบประทานอาหาร พดใหชดถอยชดคา

1.9 ระมดระวงการใชถอยคาสองแงสามงาม คาหยาบคาย

1.10 มวธการทจะอธบายเรองราวตางๆ ไดอยางนาสนใจนาตดตาม และรจกวธสรางความเพลดเพลนแก

นกทองเทยวดวย

2. ค าพดทควรละเวนส าหรบมคคเทศก 2.1 พดแสดงความมกงาย เชน รบรองทวรทรปนไดโปรแกรมแถมเพยบแนนอน ผมยนยนวาทกทาน จะ

ไดเหนพระอาทตยตกดนเตมดวงแนนอน เปนตน

2.2 สรปแบบมกงายหรอสรปงายเกนไป เชน ขอมลแหลงทองเทยวทกทานสามารถอานไดทแหลง

ทองเทยวแตละจดขางในไดเลยครบ

2.3 กลาวโทษนนโทษน บอกปดความผดใหสงอนหรอผอนตลอด เชน ขออภยครบรถมารบผมชา ผมก

เลยมารบทกทานชาตามไปดวย (ท งๆ ทคนชาคอตวมคคเทศกเอง)

2.4 พดขดแยงในตวเองลงเลใจไมแนนอน เดยวจะเอาอยางนนเดยวจะเอาอยางน ควรพดแตสงทรแลว

ชดเจนเทานน

2.5 พดเรยกรองความสงสารเพอหวงไดบางสงจากนกทองเทยวซงเปนสงไมควรทา เชน เนองจากทรปนผ

จดขาดทนอยางมากขอความเหนใจทกทานไดกรณาชวยเหลอจายคาตอบแทนใหเปนพเศษดวย แตถาพดเพอใหเขาใหอภย

ในสงทมคคเทศกทาพลาดไปกไมเปนไร

2.6 พดสมมตในเรองทไมมความหมาย หรอเรองไรสาระ ควบคมการพดของตนเองไมได

2.7 พดเรองละเอยดออนทเปนความเชอความรสกความนบถอสวนตว

194 เทคนคการน าชม และศลปะการพดเพอการน าเทยว

2.8 พดประชดประชน แดกดนเพราะอารมณโกรธ เปนสงทไมควรทาอยางยง ควรมขนตรจกระงบอารมณ

โกรธใหได

2.9 พดแบบผดวนประกนพรง พดแบบขอไปท แลวกไมรบผดชอบคาพด เปนสงทนารงเกยจทสด

นกทองเทยวจะขาดความเชอถอในทนท สงไหนทนกทองเทยวเอยปากกควรอานวยความสะดวกใหเขาทนท หรอถาทาไมได

ในทนทกควรใหเหตผลอนสมควรและรบกลบไปทาตามความตองการของนกทองเทยวโดยไว

2.10 พดจาแบบลบหนาปะจมก ตตนเสมอทานไมใหเกยรตนกทองเทยว ฯลฯ เปนสงไมควรทาตองสานก

เสมอวาตนมาเปนผใหบรการ

3. ขอควรระวงและควรปฏบตในการพด 3.1 ไมควรพดเรองหนกๆ จรงจงประเภทคอขาดบาดตาย เพราะนกทองเทยวตองการมาเทยวอยางสบาย

ใจ คงไมเปนทถกใจนกหากเขาตองมารบฟงเรองหนกๆ เครยดๆ

3.2 ควรแบงใหทมงานหรอนกทองเทยวไดพดดวยจงจะเปนการสนทนาทด

3.3 อยาแยงประเดนในตอนเรมสนทนาควรคลอยตามกอนแลวคอยใหเหตผลทแตกตางอยางนมนวล

3.4 ไมควรเปลยนเรองคยกะทนหน เพราะนกทองเทยวจะปรบความคด จนสมองไมทน

3.5 ในวงสนทนาอยาเปนผพดอยางเดยว ควรเปนผฟงหรอเปดโอกาสใหแขกไดถามบาง

3.6 ชวยกนระวงทศทางของเรองทกาลงสนทนา ไมใหออกนอกเรองบอยเพราะจะสรปประเดนไมลง

3.7 อยายนยนยนกรานเหตผลทเลอนลอยหรอรบปากวาตองเปนอยางนนอยางน เพราะถาทาไมไดจะม

ปญหา

3.8 ไมคยเพอลดคาหรอยายผอนเปนอนขาด เพราะจะทาใหเกดความขดแยง ทะเลาะเบาะแวงกน (เจรญ

สวาสดพนธ, 2539)

3.9 ไมควรพดเลนมากไปจนลกทวรแยกแยะไมออกวาเรองในเรองจรงเรองไหนเรองเลน 3.10 คาพด หรอคาถามทอาจทาใหเกดความคดเหนตาง หรอสรางความ คบของใจตอกนกควรยกเวน เชน

ทานคดวาพระแกวมรกตเปนของชาตใด หรอ ทานเหนดวยหรอไมททองทเจดย ชเวดากองนนมาจากการเผาเอาทองจากกรง

ศรอยธยาของเราไป

ท งนนกพดหรอมคคเทศกควรคานงถงแนวคดพนฐานเกยวกบการพดดงน(บปผา คมมานนท, 2541, หนา 9-31) 1. คนทกคนยอมพดได แตบางคนเทานนทพดเปน

2. การพดตองใชท งศาสตร และศลป เพอใหนกทองเทยวไดท งความรและความสนกสนาน

3. นกพดทดไมจาเปนตองอาศยพรสวรรคเสมอไปหากแตจะสามารถทาใหดขนไดดวยการ ศกษา และการ

ฝกฝนหาประสบการณการพดบอยๆ

195 เทคนคการน าชม และศลปะการพดเพอการน าเทยว

4. ในโลกนไมมใครพดเกงเสยจนไมมทางทจะปรบปรงใหดกวาเดมไดอก

5. การพดใหเกง และพดใหเปนนนมความแตกตางกนไป ขนอยกบความสามารถของแตละบคคล บางคน

ถนดพดเรองตลกหรอพดเพอสรางความบนเทง บางคนถนดเรองวชาการ บางคนถนดในการโนมนาวใหคนเชอฟงคลอยตาม

และบางคนถนดพดเปนสานวนโวหารบทโคลงกลอน ขนอยกบความสนใจและพรสวรรคของแตละคน สาคญทการไดรบการ

ฝกฝนบอยๆ มคคเทศกทดจงตองฝกฝนการพดของตนเสมอ และถาเปนไปได มคคเทศกควรฝกตนใหเกงในการพดทก

ลกษณะดงกลาว และตองเตรยมการพดลวงหนา โดยวธการเตรยมการพดทดม 3 ข นตอนคอ ข นสารวจ ข นกาหนดโครง

เรอง และข นฝกหด ดงน

1) ข นสารวจ ตองหาจดหมายวาตองพดกบนกทองเทยวประเภทไหน ในโอกาสอะไร สามารถวเคราะห

นกทองเทยวเกยวกบวย การศกษา ศาสนา อาชพ สารวจดวานกทองเทยวสนใจทจะฟงในเรองอะไรมากนอยเพยงไร

2) ข นกาหนดโครงเรอง ควรกาหนดขอบเขตของเรองทจะพดใหมเนอหาสาระนาสนใจ

3) ข นฝกหด การฝกพดไมควรพดทานองออกตวมากเกนไปวาไมมความร เพราะนกทองเทยวจะขาด

ความเชอม น หรอไมควรพดหรอแสดงวาขาเกงคนเดยวเพราะนกทองเทยวบางคนอาจเกงกวาทานกได โดยการฝกพดอาจใช

วธการดงน คอ

(1) ฝกพดแบบตงคาถามพรอมอธบายคาตอบไปในตว

(2) ฝกพดแบบตงคาถามใหนกทองเทยวลองตอบกอน แลวมคคเทศกคอยอธบายหรอเฉลย

(3) ฝกพดแบบเลาเหตการณ ประวตความเปนมาใหผฟงเกดความรสกอยากตดตาม

(4) ฝกพดแบบอางคาพดของบคคลทมชอเสยง ฯลฯ

ท งนการพดดงกลาวตองคานงถงขอจากดของเวลา ลาดบความกอนหลง ความถกตองของเนอหา โดยอาจ

สอดแทรกอารมณขนดวยการพดหรอทาทางประกอบบางในบางครง โดยท งนหลกอกประการหนงในการพดมคคเทศกอาจ

ยดหลกเทคนค 3 E ประกอบการพดของตนไดแก

Entertainment คอ ตองบรรยายโดยมการสอดแทรกเนอหาทมความสนกสนานในการนาชมดวย

Excitement คอ ตองอธบายใหนกทองเทยวไดตนตวตดตามเรองราวจากมคคเทศกตลอดเวลา

Education คอ ตองใหขอมลความรทเปนวชาการและเนอหาทเปนประโยชนดวย

เทคนคการพดบนรถ การทาหนาทมคคเทศกบนรถโดยสาร(ทวร) วตถประสงคสาคญประการหนงกเพอเสรมสรางใหมบรรยากาศของ

ความสนกสนาน ซงบอยครงทการเดนทางไปทองเทยวไมวาจะเปนในประเทศ หรอตางประเทศ หากเปนระยะทางทไกลมาก

การนงบนรถกจะเกดความเบอแมวาจะมมคคเทศกหรอผนาเทยว ไดใหสมเสยงบนรถทวร คาพด คาอธบาย ถงสงแวดลอม

196 เทคนคการน าชม และศลปะการพดเพอการน าเทยว

หรอ ประวตของสถานททองเทยวทจะกาลงเดนทางไป แตในบางครงจาเปนจะตองมการเปลยนบรรยากาศจากบทบาท

มคคเทศก มาเปนพธกร(มคคเทศกกอาจจะทาหนาทพธกรไดในเวลาเดยวกน) บทบาทของพธกรบนรถทวรน นกคอทา

อยางไรกได ททาใหผรวมเดนทางบงเกดความรนเรงสนกสนาน เพราะการไปทองเทยวนนกมความหมายชดเจนอยแลววา

ตองการไปพกผอน กอนทพธกรจะทาหนาทกจะตองสารวจกอนวา ผโดยสารท งหมดมใครบาง กทาน กคน ระดบของอาย

มกมากนอย กลมคนทางานในวชาชพใดบาง ระดบความรในระดบใด ขอมลตางๆ เหลาน สวนมากหากเปนกรปทวรทมา

จากบรษทเชญมาทองเทยวมกจะเปนเจาของราน, ผจดการ, พนกงานขาย, ญาตของเจาของราน กจะตองเรมตนดวยการ

แนะนาใหตางฝายตางรจก ทางทดกคอมคคเทศกจะตองเปนผหาขอมลชอ ทอยของแตละทาน จากนน พธกรกจะทาการ

แนะนาเปนรายตว เชน สวสดครบ/คะ เพอนรวมทางเดนทกทาน พวกเราไปทองเทยว................ดวยกนครงนเปนครงแรก

ทมาเปนคณะใหญถง 38 ทาน เพอทจะใหเกดความสนกสนานแลวคนเคยกนในระหวางการทองเทยวอกท งยงสามารถให

ความชวยเหลอซงกนและกนได หวงวาทกทานคงจะยนดทจะแนะนาตนเอง วาทานคอใครมาจากไหนนะครบ/คะ เรมจาก

แถวทางดานซายกอนนะครบ/คะ เมอไดรจกกนแลว พธกรกจะเรมหากจกรรมมาทารวมกน เชนการตอบปญหา หรอแขง

ทกษะแบบงายๆ หรอรายการทชอบ สวนมากกอาจจะเรมตนจากการทใหทกคนมาแนะนาตนเองทไมโครโฟน เพอลดความ

ประหมา หรอ อายทจะแสดงออกทามกลางคนทเพงรจกกนในคณะทวร จากนนกตองเพยรเสาะแสวงหาคนทรองเพลงเปน

เลานทานเปน เลาเรองขาขนเปนพธกรมหนาทเชอมโยงและแซวผโดยสารเพอใหเกดความคนเคยกน กจะสามารถแกปญหา

เรองอายไมกลาพดใหลดนอยลงไปได พธกรกจะตองหาของชารวยบางอยางมาเสรมในการถามปญหา เลนเกมเลกๆนอยๆ

สงสาคญทสดกคอ พธกรในรถโดยสารนจะตองรวาระยะเวลาของการทาหนาทน นจะตองทานานกนาท, หากจะตองทานาน

เปน 3-4 ชวโมง คงเปนเรองยาก วธแกกคอทาเปนชวงๆ หรอ ทาชวงละครงกนาจะใชเวลาประมาณครงช วโมงกพอ และ

ปลอยใหผโดยสารพกผอนกนตามอธยาศยบาง หรอ ใหมคคเทศกมาเรมทาหนาทตอสลบกนไป ถาเปนไปไดพธกรกควรจะ

ทราบจากมคคเทศกวาจะมชวงการเดนทางบนรถโดยสารทใชเวลานานๆ นบช วโมงจะมสกกชวงๆละกช วโมง เพอจะได

จดแบงเวลาใหเหมาะสมตอการทาหนาทของพธกร, ของมคคเทศก และเวลาพกผอนของผรวมเดนทางเปน

เมอมคคเทศกตองใชเวลาอยบนรถมากกวาอยในแหลงทองเทยว มคคเทศกจงตองใชเวลาบนรถในการพดคย

หรอนาเทยวใหเกดประโยชน การพดบนรถมคคเทศกควรยนพดใหอยในแนวเดยวกบทน งแถวแรก ควรยนพดในจดทเหน

นกทองเทยวไดท วถง ขาสองขางควรยนเหลอมลากน เผอเวลารถเบรคจะไดไมเสยหลกเชนเดยวกบเวลารถหยดแลว

เคลอนท ใหระวงการยนใหม นคง มอหนงถอไมโครโฟนอกมอหนงควรจบพนกพงทน ง หรอขอบชนวางของ หรออาจยนพง

หลงทน ง เพอการทรงตวขณะพดแตหากสภาพถนนดรถวงไดอยางราบรน มคคเทศกอาจใชมออกขางทไมไดถอไมค

ประกอบทาทางเพอสรางบคลกทาทางประกอบการพดบรรยายใหนาสนใจ ดงภาพท 5.3

197 เทคนคการน าชม และศลปะการพดเพอการน าเทยว

ภาพท 5.3 มคคเทศกขณะบรรยายบนรถ

ในบางจดทมแหลงทองเทยวใกล ๆ กนหลายแหลง หรอมแหลงทองเทยวทตองอธบายหลายจด มคคเทศกกอาจ

นงหนหลงบรรยายกไดเพราะจะทาใหเหนทศนยภาพไดกวาง และสามารถชใหนกทองเทยวเหนไดชดเจนขนกวายนหนหนา

อธบายใหนกทองเทยว ซงตามปกตแลวทน งของมคคเทศกมกอยหลงหรอขางคนขบ หรอแถวหนาสด เพอความสะดวกใน

การประสานงานกบคนขบ และไดเหนนกทองเทยวของตนอยางท วถง เมอเวลาพดกตองพดใหนาฟง ใหไมโครโฟนอยใกล

ปาก และตองแนใจวานกทองเทยวไดยนเสยงท วถงไมเบาหรอดงเกนไป ระหวางพดถาจะชใหเหนสงของ อาคาร สถานท

ตางๆ ควรใชการผายมอแทนการชจะสภาพกวา ขอควรระวงในการพดบนรถคอเรองของความเรวของรถและความเรวใน

การพดของมคคเทศก หรอแมกระท งเวลารถตด สงเหลานจะชวยในการบรหารเวลาในการพดของมคคเทศกไดชดเจนวา

ควรใชเวลาในแตละจดเทาไร มคคเทศกไมควรอยางยงทจะพดโดยดจากขอมลในแผนกระดาษ เพราะทาใหเสยบคลกและ

จะกลายเปนมคคเทศกทขาดความม นใจ ไมมการเตรยมความพรอม และทกครงกอนถงแหลงทองเทยว มคคเทศกควร

คานวณเวลาใหพอเหมาะในการพดขอมลเบองตนบนรถ ซงเนอหาทจะพดบนรถนนอาจพดเจาะลกลงไปในรายละเอยดให

หมดเลยกไดหากวาแหลงทองเทยวทกาลงไปไมเออตอการใหมคคเทศกไดบรรยายในสถานทจรง เชน อาจมผคนพลกพลาน

ไมมทรมกาบงแดดฝน เปนตน แตหากแหลงทองเทยวมจดทเอออานวยในการบรรยายขอมล มคคเทศกกอาจพดขอมลบน

รถเกยวกบประวตความสาคญเพยงเลกนอย กอนไปบรรยายในสถานทจรง ท งนท งนนการบรรยาย ตองคานงถงประเภท

ของแหลงทองเทยวดวย เชน ถาเปนแหลงทองเทยวทเปนโบราณสถาน โบราณวตถ ทตองเหนของจรงจงจะบรรยายได

มคคเทศกกตองบรรยายรายละเอยด ณ ตรงจดนนจรงๆ แตถาเปนแหลงทองเทยวทไมมรายละเอยดในขอมลทลงลก

เกนไป เชน ในแหลงธรรมชาตท วไป กอาจเปนเพยงแคการบรรยายเลกนอย จากนนควรปลอยใหนกทองเทยวไดเทยวตาม

อธยาศยบาง

ตวอยางการกลาวเปดทวร (Greeting and Introducing) .. จะไมมหลกข นตอนตายตว โดยมากแลวมคคเทศก

จะเลอกการเปดทวรหลงจากทนกทองเทยวอยในสภาพทมความพรอมทจะฟง เนองจากธรรมชาตของคน เมอขนรถมาแลวก

จะจดขาวของสมภาระเกบเขาทเรยบรอย ปรบตวเขากบทน ง พดคยกบคนขางๆ นงพกใหหายเหนอยจากการเดนมาขนรถ

และเมอสายตาบงบอกถงความพรอมทจะฟงมคคเทศกพด มคคเทศกจงเรมปฏบตกลาวทกทายนกทองเทยวอยางเปน

ทางการ กลาวขอบคณทเขาไดมาเทยวบานเรามาเทยวกบบรษทของเรา จากนนกแนะนาทมงานและตวมคคเทศก และตอ

ดวยการอธบายลกษณะของทวรในครงนนๆ (Review Itinerary) และอาจปดทายทกฎ กตกา มารยาท ในการเดนทาง การ

เขาชม แบบภาพรวมกวางๆ พรอมท งแจงเรองเวลาตางๆ (Time s and Activities) รวมกนของคณะเดนทาง ดงตวอยาง

198 เทคนคการน าชม และศลปะการพดเพอการน าเทยว

.. สวสดครบทานสมาชกบรษทสขใจทวรทกทาน กอนอนตองขอกลาวคาวาสวสดอยางเปนทางการอกครงนะครบ

เนองจากหลายทานผมอาจจะยงไมไดทกทายกลาวสวสด หลงจากทเราเดนทางมาอยางเหนดเหนอยยาวนานมาพอสมควร

กไดเปลยนบรรยากาศเดนผานการตรวจคนเขาเมอง เดนยดเสนยดสายและเปลยนพาหนะมานงบนรถกนบาง คงจะดขน

บางนะครบ ในนามของบรษทสขใจทวรขอขอบคณททกทานใหบรษทเราไดมโอกาสบรการนาเทยวทกๆ ทาน และขอ ยนด

ตอนรบทกทานสมหานครลอนดอน ประเทศองกฤษครบ กอนจะแจงถงกาหนดการเดนทางทองเทยวในวนน กอนอนผม

ตองขอแนะนาตวเองกอนครบ ผมชอ ชาตชาย ชอบกจ หรอ เรยกชอเลนวา เชาว กไดครบ มหนาทดแลอานวยความ

สะดวก ใหขอมลแกทกๆ ทาน ตลอดรายการนาเทยวครงนครบ อกคนหนงทขาดไมได คอผททาหนาทเปนกปตน นาพา

พวกเราสจดหมายปลายทางทองเทยวไดอยางราบรนสะดวกสบาย ผมขอเสยงตบมอตอนรบกปตนของเราครบ มสเตอร

แอนโทน ... เขาอาจฟงทผมและทกทานพดไมออก แตดจากสหนาทาทางแลวยมแยมแจมใสครบ นาจะทาใหการเดนทาง

เปนไปดวยความราบรนครบ อกสกครรถเรากกาลงจะออกจากสนามบน ทกทานชวยตรวจสอบตวเองนดนงครบ วาขาวของ

สมภาระทนามา อยทเรา อยทตวกนครบทกคน ถาเรยบรอยเราจะไดเดนทางตามกาหนดการของเรากนตอครบ ทนและทางยโรปสวนใหญ เขาจะเปนกนอยางนครบ คอบรษทนาเทยวจะจดนาเทยวโดยใหหวหนาทวรมาทาหนาท

นาเทยวดวยไปในตว ดงนน ทานใดเคยคนเคยกบการมหวหนาทวรและไกดทองถนมาชวยเหลอบรการดแล กขออนญาตวา

ผมจะขอรบผดชอบหนาทท ง สองอยางนนไว ขาดเหลออะไรระหวางการเดนทางสามารถเอยปาก เรยกใชบรการ สอบถาม

ผมไดครบ ไมตองเกรงใจ ครบ.. ตลอดระยะเวลา 4 คน ในทพก 2 คนบนเครอง รวมแลว 6 คน 7 วน เราจะมเวลาการ

เกบเกยวทองเทยวหาประสบการณในประเทศนไปดวยกนครบ ผมอาจนาทวรไปหลายประเทศ แตหากดจากคณวฒ ด

วยวฒ พาสปอรตของหลายทานแลว เชอวาเราคงไดแลกเปลยนประสบการณการเดนทางดวยกนแนนอน หากทกทานม

อะไรอยากแนะนา อยากเลาสกนฟงหลงจากทผมพดขอมลในสถานทตางๆ จบแลว ผมยนดมากครบทไดจะแลกเปลยน

เรยนรจากทกทาน เชนเดยวกนครบ.. ทกทานรจกผมแลว โอกาสตอไปผมขออนญาตคอยๆ ทาความรจกทกทาน ไปเรอยๆ .. หากผมเรยกชอบางทาน

ผด เพยน สลบไปมากนบางกตองขออภยกนดวยนะครบ .. ครบ.. ตอนนเพอใหเรามเปาหมายเดยวกน มความเขาใจตรงกน

ลดอปสรรคในการทองเทยวตามทตางๆ ผมขอใหทกทานปรบนาฬกา มาอยทเวลาทองถนครบ .. เพราะจากนไป เวลานดขน

รถ เวลาทองเทยวในแตละจด ผมจะขออนญาตนดทกทานเปนเวลาทองถน .. ตอนนสภาพอากาศทนถอหนาวครบ

กลางวนอยทประมาณ 5 ถง 10 องศา กลางคนอยท -2 ถง 0 องศา ดงนนขอใหทกทานดแลสขภาพกนเองใหดดวยครบ

เพราะหากไมสบายขนมา ความสนกสนาน ความดมดาในแหลงทองเทยวทเราไปกจะลดนอยลงไปดวยครบ (จากนนกอาจ

ตอดวยการบอกเลาอธบายถงวถชวตความเปนอยของผคน กาหนดการเดนทางและกจกรรมในภาพรวม)

การพากยทวร Giving commentary การพากยทวรของมคคเทศก Guiding commentary ตองอาศยศาสตรทดอยางมาก โดยการพากยทวรจะตองม

199 เทคนคการน าชม และศลปะการพดเพอการน าเทยว

ความหลากหลายในหลายๆ สถานการณดงน

การน าพานกทองเทยวไปยงสถานทตางๆ

ตองแจงใหลกทวรทราบวาตอไปเปนอะไรเสมอๆ Keep the clients updated - คอการบอกใหเขาเตรยมตว

ลวงหนา เวลาใหขอมลเกยวกบการเดนทาง เราไมนยมใหขอมลเปนระยะทาง เชน “Now we’re heading to Ayutthaya

province which is about 72 kilometers From Bangkok” เพราะเขาจะไมทราบไดวา 72 Kms. เนยมนใชเวลาเทาไร

คอถาใหขอมลแบบนมนจะแตกตางกนมากในทตางๆกน เชน 72 Kms. ถาขบรถในเขมรจะใชเวลาเทาไร ดงนนการใหขอมล

เกยวกบการเดนทางควรใหเปนจานวนเวลา เชน “Now we’re heading to Ayutthaya province which will take us

about one hour”

น าลกทวรเดนชม walk the tour

การนาลกทวรเดนนนตองดตามความเหมาะสมเปนทวรๆ ไป บางชดกอาจเดนมากหนอย บางชดกเอาพอประมาณ

เพอเกบแรงลกทวรไวใหไปไดตลอด รอดวน แตการหยดพากยนนควรเลอกจดทมรมเงา และสามารถมองเหนไดท วถง เรอง

นตองขนอยกบประสบการณของไกดแตละคน

น าชมสถานท อธบายประวต ความส าคญ และสงทนารตางๆ

ความเขมขนของขอมลกใหดจากความสนใจของลกทวรดวย แตไมควรละเลยแกน Theme ทสาคญๆ ดแล

ตรวจสอบจานวนนกทองเทยวใหครบ และใหพรอมกนอยเสมอ

การตอบค าถาม นกทองเทยว

การตอบคาถามนกทองเทยวนนมคคเทศกตองม ความอดทน เพราะคาถามบางคาถามกดจะไรสาระ บางคาถามก

แทงใจดาพอสมควร แตการตอบคาถามนนตองจดเจน สมเหตสมผล และกควรอางองทมาทไปดวย ถาไมรกอยาม วตอบ

จะเสยคนในภายหลงได ถาไมรจรงๆ กขอบคณยกยอปอปนผทต งคาถามไปเลย และบอกวาเราจะตองหาคาตอบมาตอบให

ไดในโอกาสหนา

การแกไขปญหา Deal with problems

การแกไขปญหานน ใหดทจดเกดเหตของปญหา และหนทางในการแกทดทสด เรองนมนบอกกนไดยาก ตองยก

เปน Case Study เปนรายๆ ไป แตอยางไรกตามมคคเทศกตองมความหนกแนนสง สามารถควบคมอารมณของตวเองได

กจะเปนคาแนะนาทดทสด

การบรการในรถ In-coach service

ใหขอมลตางๆ กบลกทวรขณะอยในรถ giving information : destination, geographic art

ในการพดบนรถนน มคคเทศกไมควรพดแจวๆ ตลอดทาง ควรมชวงปลอยใหวางบาง คาเฉลยของการพดของ มคคเทศกไม

ควรใหตากวา 50% และไมควรเกนกวา 70% ของเวลารวม สงทควรพดคอสงทนาสนใจระหวางทาง หรอสองขางทาง และ

ควรเปนสงทลกทวรมองเหนไดจากบนรถ นอกจากนนอาจจะมการผกเรองโยงเรองตอไปเรอยๆ กขนอยกบความสามารถ

200 เทคนคการน าชม และศลปะการพดเพอการน าเทยว

ของไกดแตละทาน ถาไมมอะไรจะพดกใหพดอะไรทเกยวกบจดหมายปลายทางกได

การเสรมนนทนาการเพอการทองเทยว Recreational activities : Singing along, Jokes, Games, Small

talk อนนกตองขนอยกบอารมณของลกทวรดวยสาคญมากๆทเดยว การรองเพลงกด การเลาเรองขาขนกด ขอยาวาเปน

เรองขาขนทมเสนห ไมใหพดเรอง Dirty Joke โดยเดดขาดเพราะจะมปญหาแนๆ และยงถาลกทวรคนใดคนหนงขอไมค

จากเราเพอทจะพดเราตองต รวจสอบกอนวาเขาจะพดอะไร เราใหไดไหม ถาใหไดกอนทจะใหเขาพดนนเราตองประกาศกอน

แลวจงเชญใหพด อนนกตองขนอยกบประส บการณของมคคเทศก

การพากยทวร นอกเหนอจากขอมลความร แลวยงตองพากย เพอหนาทอนๆ ดงน

สรางบรรยากาศทด ความสนกสนาน บรรยากาศทความเหมาะสมในการทองเทยวใหกบนกทองเทยว แตตองดให

เหมาะสมกบเวลา อารมณ อาย และกลมลกทวรตางๆ

สรางความปลอดภย การปองกนอนตรายทอาจเกดขนในการทองเทยวใหกบนกทองเทยว โดยเฉพาะเวลาพาขาม

ถนนหนทางตางๆ รวมถงการพาเดนในทแออด เชน ตลาดปากคลอง เปนตน

การเตอนความจา ขอหาม และขอแนะนาตางๆ inform directions / precautions / reminding

ชวยเหลอลกทวร ขน-ลง พาหนะตางๆ help on boarding

ตดตอนดหมายกบสถานทๆ จะพาลกทวรไปอยตลอด reconfirm all appointments next to come up

อนนกสาคญ ไกดหลายคนคดวาตวเคยไปมาหลายเทยวแลวไมจาเปนตองโทรไปหรอกยงไงกไปถก เชน พาทวรไปสโขทย

จะเขาพกทโรงแรมไพลน ซงเคยไปเปนรอยๆ เทยวแลว ยงไงกไปถกแตถาคณไมโทรพดคยกบโรงแรมบาง คณอาจจะไมร

เลยวาวนนนมการปดถนน ซอมทางเนองจากนาเซาะทางขาด ตองไปใชทางใหมตรง By pass เปนตน เหนไหมวาเราไมควร

ละเลยทจะโทรตดตอกบทตางๆ เพอความชวร

นอกจากนควรดแลตรวจสอบจานวนนกทองเทยวใหครบ และใหพรอมกนอยเสมอ รกษาก ฎของเวลาอยาง

เครงครด time management ในการนดหมายเรองเวลาน ไมควรนดโดยใชจานวนเวลาเชน “Please meet back here

at this point in twenty minutes” เพราะวา 20 นาทของคนหนง มความรสกแตกตางกนกบ 20 นาทของอกคนหนง

ดงนนควรนดหมายโดยระบเวลาทชดเจน ( Specific clock time) เชน “Please meet back here at this point at two

twenty” เปนตน การใหการบรการในเรองตางๆ จดการเรองการเดนทาง พาหนะ เรอ รถ ตางๆ จดการเรองการขนกระเปา หรอ

สมภาระ ดแลอานวยความสะดวกในเรองการจดทพก การเขาพกและการออกโรงแรม ดแลอานวยความสะดวกในเรองการ

จดอาหาร ดแลอานวยความสะดวกในเรองการซอสนคา เรองพวกนเปนเรองละเอยดออนและหาความเปนรปแบบทแนนอน

ตายตวไมได การทางานของ มคคเทศกแตละทานกมความแตกตางกน การ Check in เขาพกโรงแรมแตละทกแตกตางกน

201 เทคนคการน าชม และศลปะการพดเพอการน าเทยว

ตวอยางการกลาวปดทวร จะมท งการกลาวปดทวรประจาวน (At the day end) กอนเขาทพก ควรกลาวเนนการ

ขอบคณทลกคาใหความรวมมอในเรองตางๆเปนอยางด นดหมายเรองเวลาของวนถดไป และการแตงกายตางๆ หากเปนวน

เดนทางกลบกจะตองกลาวปดทวรอยางเปนทางการดงตวอยาง .. ...ครบ ตอนนกถอวาโปรแกรมเราไดจบเสรจสนครบถวนตามรายการ กอนทจะพาทกทานไปสนามบนเพอทาการ

เชคอน และจดขาวของสมภาระอกสกรอบ ผมในนามตวแทนของบรษทสขใจทวรตองขอกราบขอบพระคณทกๆ ทานททาให

ผมไดมโอกาสมาทาหนาทนาคณะทวรทมสมาชกทนารก แบบนครบ ใหผมนาทวรตอกบคณะทวรแบบนอกสก 10 วน กไม

เบอครบ การทผมมาทาหนาทตรงนนนหมายความวาผมกจะมรายได มโอกาสไดรจกทกทาน มโอกาสไดเรยนรหลายเรอง

หลายราวใหมๆ ซงการเดนทางแตละครงกจะไดกรณศกษา ไดประสบการณทด มอะไรๆ ใหเราไดเรยนรพฒนาปรบปรง

แกไขใหมเสมอๆ ครบ การเดนทางแตละครงกจะไมเหมอนกนครบอยางชดนคณะน ผมขอชนชมขอบคณทกทานท..

(.............................บอกแตขอด) บางกรปทผมเคยเจอ (.............................. อาจบอกหรอไมกได) แตเรากตองถอเปน

ประสบการณของเรา นนคอหนาทของมคคเทศกอยางพวกผมครบ ตลอดระยะเวลา 6 คน 7 วน ทผมไดมโอกาสบรการ

ทกทาน หากผมไดลวงเกนทานดวยการกระทา วาจา ใดๆ ดวยความตงใจ หรอไมต งใจ ผมกราบขออภยทกทานดวยครบ

ท งหลายท งปวงกเพราะอยากเหนสวนรวมทกๆ ทานไดทองเทยวครบคมคา อาจจะเรงเวลาบางทานบาง ตะโกนเรยกทานบาง

นดเวลาปลกแตเชาบาง บรการบางอยางขาดตกบกพรองไปบางกราบขออภยใหผมดวยนะครบ ในสวนของบรษทผมรบกวน

ทกทานชวยกรอกแบบสอบถามการเดนทางในครงนดวยครบ ทางบรษทจะไดนาขอมลความคดเหนตางๆ ไปปรบปรงการ

บรการใหดยงๆ ขนไป สวนเรองรปถายหากทานใดอยากแลกกนด หรอทานทไมไดพกกลองมาอยากใหผมสงรปใหเดยวชวยสงอเมลย

แอดเดรส หรอแลกเปลยนไอด ไลนกนหลงไมคนะครบ ทายนครบ.. ขอใหทกทานเดนทางกลบบานโดยสวสดภาพ

ปลอดภย .. ขอใหทกทานกลบไปทางานอยางมความสข สนกกบสงใหมๆ ชวตมสสรรค หากวนนงทานเจอผม ทานจาได

ทานชวยเขามาตบหวไหลทกทายผมบางนะครบ วนเวลาผานนานไปผมอาจจาทกทานไดไมครบ ทานชวยเขามาทกทายบอก

วาเคยไปทน นทนกบผมมาดวยครบผมรบปากครบวาผมจะยมรบดวยมตรไมตร และจะรบทกทานเสมอนเปนญาตผใหญ

คนรจก และจะพยายามนกวาเคยไปทวรกบทกทานมากอนทไหนอยางไร และเมอกลบบานไป ผมสญญาวาจะกลบไปเปด

ภาพถายเกาๆ รอฟนความทรงจาทเราเคยมาเทยวดวยกนอยางแนนอนครบ ขอขอบคณทกทานอกครงครบทมมตรไมตรทด

ตอกน เปนลกทวรทนารกขอใหทกทานนารกอยางนตลอดไปจากใจไกดใจซอทชอ .. ชาตชาย ชอบกจ ครบ ... ขอบคณ

ครบ ..

ขอควรระมดระวงในการพด พากยทวร - เลยงการพาดพงถงบคคลอนในดานลบ

202 เทคนคการน าชม และศลปะการพดเพอการน าเทยว

- ละเวน ระมดระวงการพดแสดงความคดเหนเปรยบเทยบดานการเมอง การปกครอง ศาสนาระบอบ

พระมหากษตรย - หลกเลยงการพดทอาจกระทบกระเทอนถงจตใจความรสก หรอพดสรางความเกลยดชง เชนไปเจดยชเวดากอง

แลวพดถงทมาของทองบนเจดย หรอไปลาวแลวพดถงการเดนทางเปลยนทประดษฐานของ พระแกวมรกต โดยเฉพาะจาก

ลาวมาไทย เปนตน - เลยงคาพดทแสดงถงความสนทสนมมากเกนไป เชน การเรยกชอเลนโดยไมมคานาหนาประกอบ เชน คณพ

สมปอง แตกลบเรยก สมปองเฉยๆ - ใชคาพดสองแงสองงาม หรอทะลงตงตง โดยเฉพาะวนแรกๆ ของการเดนทาง เพราะแขกจะรบไมได แตหากแขก

ใหความไววางใจสนทสนมเปนกนเองแลวมคคเทศกกอาจนาสงเหลานมาสรางเปนอารมณขน มขตลกได ตามโอกาส และ

ประเภทลกษณะของแขกทเอออานวย - พดไปเรอยไรสาระ ประเภทนาทวมทง หรอพด แสดงความคดเหนเกงอยคนเดยว เพราะบางครงการพดนนอาจ

ไมใชสงทแขกตองการฟง ตองหม นสงเกตแขกวาเขาสนใจใหเราเลาเรองใด ใหแขกมสวนรวมในการถาม - พดทบเสน เบงทบกน ไมใหเกยรตเพอนรวมอาชพคนอนทกาลงพากยทวรอย โดย การนาชม สถานททม

นกทองเทยวมาก หรอมสถานทคบแคบ มคคเทศกควรใหเกยรตแกเพอนรวมอาชพ เมอเหนมคคเทศกคนอนกาลงพดอย

ควรยมแยมทกทายดวยภาษากายหรอวาจา ไมควรยนอธบายใกลกนเพราะจะทาใหนกทองเทยวสบสนในขอมล เพราะ

มคคเทศกแตละคนกจะมลลาทาทาง ความเชยวชาญในความรตางกน มคคเทศกไมควรถอวาตนเกงกลากวาคนอนดวย

การพดเสยงดง ไมใหเกยรตผอน ควรใหกลมของตนอยหางจากกลมมคคเทศกผอนบาง - พดออกปาก รบปากในทกเรองโดยทบางเรองเราอาจควบคมไมได เชน รถจะถงจดหมายปลายทางเวลานนเวลาน

ลกษณะการพดแบบนควรยกเวน ควรใชคาพดบอกถงชวงเวลาประมาณ และพด เผอความไมแนนอน วาหากไมมอะไรผดพลาดเชนรถไมตด อากาศเปนใจ เราจะถงจดหมายปลายทางเวลา ... เปนตน - ควบคมทศทางในการพดไมใหออกนอกเรองมากเกนไป ตลอดจนควบคมการพดใหอยในเวลาไมจบเรวเกนไป

จนหาสาระไมเจอ หรอไมพดมากเกนไป จนแขกเบอ และรสกวาเสยเวลาทองเทยวตามทตางๆ - การตาหนตเตยน เตอนนกทองเทยวเมอเขาทาผดตองใชคาพดทไมทาใหแขกเกดความรสกอบอาย หรอเสยหาย

การพด พากยทวรในสถานการณตางๆ 1) พากยในสถานททองเทยวทมความแตกตางๆ มคคเทศกอาจตองนาเทยวไปยงสถานททมความหลากหลาย ซง

การไปในแตละสถานทกอาจตองมการพดพากยทวรทเนนเนอหา ภาษาในการพดพากยทวรทแตกตางกนไป เชน

- ไปในแหลงธรรมชาต กเนนพากยทวรแบบสบายๆ พดใหเหนความสวยงามของธรรมชาต การถายรป

203 เทคนคการน าชม และศลปะการพดเพอการน าเทยว

- ไปในโบราณสถาน วดวาอาราม ควรเนนพดอยางเปนทางการ เนนกฎระเบยบวฒนธรรมประเพณการเขาชมใน

สถานททเปนทนบถอเคารพของคนในทองถน

- ไปในแหลงชอปปงยานการคา อาจตองใชเสยงดงฟงชดเพราะคนเยอะ เนนเวลา จดนดพบ การตอรองราคา การ

เลอกซอสนคา การใหระวงการถกหลอกลวง

- ไปในแหลงทองเทยวเชงวถชวต วฒนธรรม งานเทศกาลตองเนนการพดเกยวกบวถชวต วฒนธรรม ระเบยบ

ประเพณปฏบต การสรางความเขาใจอนดระหวางนกทองเทยวกบชาวบาน การใชภาษาถน เปนตน

- ไปในสถานทศกดสทธ สถานททางศาสนา ตองใชภาษาสภาพ และใหใชเสยงแตพอด ใชความเงยบและเคารพใน

สถานทน นใหมาก

2) การพดในสถานการณเรงดวน เชน การขามถนน ตองเนน เสยงดงฟงชด จงหวะจะโคนรวดเรว ประกอบกบ

การชวยเหลออานวยความสะดวกแกนกทองเทยวในการขามถนน การเขาชมสถานททองเทยวในเวลาทมจากดเนนความ

คลองในการพด เรงเนอหาใหไดเฉพาะเนอๆ

3) การพดขอความรวมมอ หลายครงทมคคเทศกตองขอพดความรวมมอจากนกทองเทยวอนเนองมาจากเหตผล

ดาน เวลาทมอยางจากด หรอจากการทตองการใหเขามสวนรวมในการเดนทาง หรอเพอชวยใหงานของมคคเทศกผอนเบาลง

มคคเทศกควรพดใหเหนถงประโยชน ความสาคญของการใหความรวมมอกบมคคเทศกหรอทมงานวาสดทายแลวประโยชน

ท งหลายกจะตกไปสทกทานนกทองเทยวท งหลายนนเอง เชน หากกลบจากการทองเทยวมามดคายงไมถงทพก มคคเทศก

อาจพดขอความรวมมอใหนกทองเทยวชวยกนดแลและขนสมภาระดวยตวเอง โดยอาจใหเหตผลทสวยงามวา เนองจากเรา

เขาถงทพกลาชา จงไมอยากใหทกทานตองรอกระเปาจากการนาสงของพนกงานโรงแรมอก หลายทานจะไดสบายใจดวยได

อาบนาอาบทาโดยไมตองกงวนเรองยงไมไดสมภาระ หรอการพดขอใหนกทองเทยวรกษาเวลา มคคเทศกกตองพดยาถงหาก

รกษาเวลาเวลาด เขาจะไดประโยชนอยางไร เชน จะแถมรายการทวรอนทนกทองเทยวอยากไปเพมเตมให การไดเขาทพก

ไวขนเพอไปเลนไลนกบคนทอยตางประเทศ(กรณไปตางประเทศแลวโรงแรมมไวไฟลฟร) การไดมเวลาชอปปงมากขน การ

ไดอยในแหลงทองเทยวททนกทองเทยวอยากอยนานในทถดไปนานมากขน หรอพดใหเหนถงผลลบหากนกทองเทยวไมให

ความรวมมอเชน อาจเกดการพลดหลง อาจตกรถ อาจถกตดรายการนาเทยวออกจากความลาชา หรอ พดเชญชวน ใหแขก

ชวยเกบขยะบนรถรวมมาใสในถงรวมขยะ เนองจากจะชวยลดภาระแกพนกงานขบรถ เนองจากเขาเหนดเหนอยจากการขบ

รถมาท งวนท งคนแลว ไมอยากสรางภาระเรองขยะใหอก เปนตน

4) การพดโนมนาวใจ จะคลายกนกบการพดเพอขอความรวมมอ แตการโนมนาวจะเนน การพด เพอ เชญชวน

เกลยกลอม ชกจงใหนกทองเทยวฟงแลวเกดความเชอถอ ศรทธา มความคดเหนคลอยตาม และปฏบตตาม เชน พดชกจง

204 เทคนคการน าชม และศลปะการพดเพอการน าเทยว

ใหเปลยนแปลงทศนคต การพดปลกเราใหเขาเหนคลอยตามในสงทมคคเทศกอยากจะใหเปน ใหเกดการ เปลยนแปลง

ทศนคตและความเชอไปในทางทด อนจะเปนประโยชนตอคณะเดนทางและตวนกทองเทยวเอง การใชความสามารถในการ

พดชแนะใหผเขาเหนสงดงาม ตระหนกถงคณคาของสงนน และชวยกนรกษาสงทดงามนนไว การพดโนมนาวใจ ควรจะตอง

เปนไปโดยความสมครใจหรอความยนยอมพรอมใจของนกทองเทยว มใชการบบบงคบหรอการใชอบายเพราะความเชอทถก

บงคบใหเชอหรอทาตามนน เปนความเชอทอยไดไมนาน การพดโนมนาวใจทดและมประสทธภาพ จงไมควรบงคบ แต

จะตองพดใหผฟงตระหนกถงความเปนจรง แลวเกดความเชอถอทจะกระทา ตามดวยความสมครใจ เชน โนมนาวใหลกคา

เปลยนหรอสลบทน งบนเครองบนจากรมหนาตางมารมทางเดน เนองดวยเหตผลการลกเขาหองนาไดงาย ไดน งใกลกบเพอน

ในคณะเดนทาง หรอพดโนมนาวใหแขกไดเลอกและตดสนใจซอสนคาทระลกทมคคเทศกแนะนาในรานคา เปนตน

ลกษณะทาทาง ประกอบการบรรยาย เพอสรางสสรรค การพดบรรยายของมคคเทศกจะออกรสชาด มสสรรคมากขน หากมคคเทศกมการสรางลกษณะเฉพาะออกทาทาง

คาพดทมลกษณะเฉพาะของแตละคนใหมเอกลกษณทโดดเดนนาจบตา นาตดตามซงอาจทาไดดงน - สอดแทรกมขตลกดวยลลาเยายวนชวนตดตาม - บรรยายโดยใชคาผวนประกอบทนาตดตาม(อนนตองระมดระวงในวนเรมแรกทพบเจอ) - ยมรบทกผคน ยมไดเมอภยมา เปนมสเตอร Yes เพอใหงานไหลลนในทกโอกาส - มอไม สหนาทาทางตองประกอบกนใหเขากบอารมณเนอเรองทกาลงบรรยาย หากเลาเรองเศราตองทาเสยงแผว

เบาส นเครอใหนาเหนใจ นาสงสาร หากเปนเรองนากลวตองแกลงเพมโทนเสยงใหเงยบ-ดงสลบกนเพอใหแขกลนระลก นา

ตดตาม เปนตน - แตงกายโดดเดนจดจางาย ประกอบกบการใชคา-นาเสยง และการสรรหาคาพดทคนฟงอยากตดตามการพด - ใหฟงฟงมสวนรวมในการบรรยาย โดยการเปดโอกาสใหถาม ผสมผสานบางชวงเวลาใหมกจกรรมผอนคลาย

ความเบอหนาย และมของรางวลดงดดใจจากการรวมกจกรรมนน

อารมณขนกบการน าเทยว เจรญ สวาสดพนธ (2539) ไดกลาวถงประโยชนของอารมณขนในการนาเทยวโดยสรปวา

อารมณขนเปนปจจยสาคญตอการสรางความเบกบานใจใหแกคนทกเพศทกวย ทาใหสขภาพจตด มความสข

การทมคคเทศกตองรบผดชอบตอการเดนทาง ความสะดวกปลอดภย และการใหนกทองเทยวไดทองเทยวอยางสนกสนาน

นน เปนงานทไมงายเลยเพราะมคคเทศกตองเจอกบภาวะอารมณความตองการทหลากหลาย ตองเจอกบปจจยภายนอกหรอ

205 เทคนคการน าชม และศลปะการพดเพอการน าเทยว

อปสรรคทผอนสรางให มาคอยขดขวางการทางาน ทาใหงานของมคคเทศกมความทาทาย นาตนเตน มเรองกระตนเตอนให

เหนอยท งกายใจอยตลอดเวลา ดวยเหตนเองมคคเทศกจงตองหาวธทางานใหงายและผอนคลายมากขน เพอลดภาวะความ

กงวลและสรางใหเกดความยมแยมแจมใสเบกบานใจในหมนกทองเทยว นนคอตองสรางอารมณขนใหเกดขน มคคเทศกท

เกงนกทองเทยวประทบใจไดนน จะขาดอารมณขนเสยมได เพราะอารมณขนจะสามารถพลกสถานการณทเลวรายใหผอน

คลายลงจนเปนปกต และใชความสามารถเดยวกนน ปทางใหเกดความสมานฉนท มมตรไมตรใหเกดความรกความผกพน

ในหมคณะไดอกดวย โดยจะยกตวอยางการสรางอารมณขนจากสถานการณดงน 1. รบมอกบความกงวลทยงมาไมถง เชน แขกไมแนใจวาไดลมของไวทหองพกหรอไมขณะอยบนเครองบน ใน

การเดนทางกลบกวาจะรอกทกเดนทางถงทหมาย และไดเอะอะโวยวายพกใหญ มคคเทศกกตองปลอบใจทานองวาชวยได

แนยงไงกไมนาจะหาย หรอพดวา “เทยวหนาคณพตองมาเทยวกบผมใหม รบรองผมไมปลอยใหคณพลมอะไรอกแลว และ

ลมอะไรกลมไดนะครบแตอยาลมฟนปลอม วคผมกแลวกน”

2. บรรเทาความโกลาหล บางครงนกทองเทยวแยงสทธกนเกนเลยความพอด แยงกนตกบ ปเฟตมคคเทศก

อาจพดตดตลก “นกนอยทารงแตพอตวนะครบ” กจะทาใหบรรยากาศดขน

3. ปลอบใจคนขกลว นกทองเทยวบางคนกลวอยางไมมเหตผลเชน ไมกลาดานาตนเพราะกลวฉลาม

มคคเทศกอาจหาคาพดทวา “กลวฉลามหรอครบ โลกนสถตเรองคนกนปลา มมากกวาปลากนคนนบแสนๆ ลานๆ เทา

ฉลามนาจะกลวเรามากกวาแตเพอความสบายใจไมลงไปอาบนะดแลวครบ” หรอกลวความสงไมกลาขน คาพดทวา “กอนน

ผมกกลวครบ ไมคอยกลาขน เดยวนมาตกเอมไพรสเตท ทไร ใครไมใหผมขนผมโกรธตายเลย ววสวยจรง ๆ ครบ” จะทา

ใหนกทองเทยวหายกลวลงบาง และอยากไปเทยวมากขน

4. ไกลเกลยขอขดแยง หลายครงทมความผดพลาดจากการทางานเชน อาหารไมด ทพกไมตรงกบในรายการ

มคคเทศกอาจหาทางออกดวยวธนมนวลเชน “ทคณวามานนผมมาคดดแลวปรากฏวาประเดนแรกนนคณถก แตประเดน

หลงสครบผมผด เอาเปนวาสงทขาดตกบกพรองผมจะขออนญาตแกตวในคราวหลงนะครบ” หรอแกกระท งขอขดแยง

ระหวางแขกกบแขก หรอแขกกบสถานประกอบการ

5. บรรเทาความอดอดกบเรองทพดไมได เชน รถตดเพอรอขบวนคนดงใหผานไป ทาใหเสยเวลานานผดปกต

คาพดทวา “วนนรถเราแลนมาเกอบพนกโลเมตรเขาไปแลว พกเครองเครารถเสยหนอยกไมเลว” หรอ “นบเปนวาสนาหลาย

ชนทเดยวทไดมโอกาสเหนทานเอกอครราชทตจงหวะน” พดเพมเตมอยางนกไมไดเสยหายอะไร

6. ชวยเตอนความรบผดชอบ บางครงนกทองเทยวใชสทธการทองเทยวมากเกนขอบเขตทาใหเพอนรวม

เดนทางคนอนเดอดรอนตองรอ “ผใดมาชา ไปนมสการหลวงพอผดเวลากาหนดไมถกรางวลทสองมาวาผมไมไดนะครบ

สวนรางวลทหนงนน ผมเหมาคนเดยวมานานแลว”

206 เทคนคการน าชม และศลปะการพดเพอการน าเทยว

ศลปะการสรางความประทบใจในงานมคคเทศก

ความประทบใจ หมายถง ความรสกทฝงอยในใจ หรอการตดอกตดใจในสงทไดสมผส อยากใหเกดขนอก

ศลปะการสรางความประทบใจในงานมคคเทศกเปนสงทตองทาควบคกบการสรางอารมณขน มคคเทศกทตองการสราง

บรการใหประทบใจนกทองเทยวนน ตองคดใหไดเสยกอนวาเรากาลงบรการรบใชนายของเรา ถารจกใชศลปะในการทาอะไร

ตอมอะไรใหถกใจนายได เรากสามารถนาศลปะนนมาใชใหนกทองเทยวของเราถกใจไดเชนกน เทคนคการสรางความ

ประทบใจในงานมคคเทศก พงปฏบตดงน (เจรญ สวาสดพนธ, 2539)

1. รจกประเดนความตองการทแทจรง เราตองรจกจดลาดบความสาคญใหถก แมวาในการเดนทางจะไดกาหนด

รายการไวบางแลว แตในรายละเอยดความสนใจ คานยม จนถงระดบความตองการของนกทองเทยวแตละคณะจะแตกตาง

กน มคคเทศกจงตองสงเกต สอบถามความตองการของเขาจรงๆ ความประทบใจในบรการทแทจรงจงหมายถงการตองหย ง

ลกใหไดถงความตองการของเขานนเอง

2. มลลาการทางานรดกม รบผดชอบ การบรหารเวลาจะมความสาคญอนดบแรกทจะแสดงถงความรบผดชอบ

เพราะถาไมรบผดชอบเรองของเวลาแลวมนจะลามไปถงความไมรดกมในเรองอนดวย มคคเทศกทด ตองต งหนาต งตา

ทางานอยางผทผานการเตรยมงานเตรยมการมาแลวอยางด

3. เปนสะพานเชอมอารมณไดอยางด การทาใหไดดในการบรการขอนคอนขางยาก มคคเทศกตองโนมนา

อารมณนกทองเทยวใหสมผสสงใหมๆ ในทางทด ทางทแปลก เกดความรสกใหม ๆขนในตวเขา

4. เปนคนปลอดปญหา ตองไมนาเรองสวนตวมากลดกลมทาใหงานเสย ทางานทกอยางดวยความเคลยร ตอง

ไมทาใหนกทองเทยวเกดความรสกวาถกเอารดเอาเปรยบ และสามารถตอบสงขนของหมองใจ หรอปญหาตางๆ จาก

นกทองเทยวไดอยางชดเจน ตรงไปตรงมา

5. สรางเกยรตใหแกผใชบรการ ตองไมทาใหนกทองเทยวเกดความรสกตอยตา หรอขนหมองใจ พยายามนา

จดเดนทดทมอยในตวของนกทองเทยวแตละคนมาพดคย ในวงสนทนา ใหเขารสกเปนปลม

6. หดแปลงคาพดใหเปนไปแตทางดๆ ฟงเปนมงคล คาพดทฟงแลวหวาดเสยว ชวนใหคลนไส จะไมพดกนใน

งานมคคเทศก ตองพยายามหาทางเลยง หรอถาตองพดเนองจากเลยงไมไดอาจเพราะนกทองเทยวขอรองใหพด กควร

ตกแตงคาพดทมภาษาดอกไม มความสนทรมาคยใหแขกฟง

7. ทางานอยางคนธรรมดา ตองแสดงใหนกทองเทยวเหนวาตนเองเปนคนธรรมดาสามารถทาอะไรไดอยางคน

ธรรมดา ไมเปนผดเกนเหต ไมออนแอปวกเปยก กลวหรอกลาในเรองไมมเหตผล ทางานเหมอนผวเศษ เปนผรไปหมดเกง

ไปหมด สงเหลานจะทาใหนกทองเทยวประทบใจไดยาก เนองจากเปนลกษณะของคนทไมมความจรงใจ

207 เทคนคการน าชม และศลปะการพดเพอการน าเทยว

8. ทาใหเกดความเชอมอใหได ความเปนผนา เปนสดยอดปรารถนาของมคคเทศกทกคน ตองให

นกทองเทยวไมผดหวงในตวเรา มอะไรกมกเรยกใชเรา อาจเปนสงททาใหมคคเทศกเหนอยมากขน แตกจะทาใหมคคเทศก

มกาลงใจในการทางานเชนกนหากนกทองเทยวไดมอบหมายความไว วางใจให

9. มสานกรวมทกขรวมสข หลกการเปนผบรการทดตองไมทาใหแขกรสกวาผให บรการหรอมคคเทศกกนอย

สบายเกนหนาเกนตา อยาใหนกทองเทยวมองวามคคเทศกไดรบแตสงทดกวาเขาจากสถานประกอบการตางๆ มคคเทศก

ตองทาตวใหเปนเสมอนเรอจาง เปนผรบใชดแลใสใจทาใหนกทองเทยวเพลดเพลนคมคาตลอดการเดนทาง ไมอวดดอวด

เดนกวานกทองเทยว และพรอมทจะเปนผนาเผชญปญหาตางๆ โดยไมรรอ

10. อยาสนทสนมใกลชดเกนสมควร อยาลมวาผใชบรการตองมฐานะเปนนาย ถงแมวานาย หรอนกทองเทยว

จะใจดขนาดไหนกตาม แตเขากยอมไมตองการเหนเรามายนทวมหวเปนแน เขาตองรงเกยจทเรารวมโตะกนขาว เขาตองทน

ไมไดในบางเรองทเราเหนวาเปนเรองธรรมดา เชน คาหยาบคาย เปนตน

11. หาวถทางเพอเอาชนะใจนกทองเทยว ใหหม นสงเกตวาแตละคนชอบอะไร ชอบใหคยเรองอะไรแบบไหน

โดยอาจศกษาจากประวตสวนตวกรณทมขอมล หม นเขาไปพดคยคอยดแลถามไถความสะดวกสบายในเรองตางๆ การม

เซอรไพรซรองเพลงอวยพรวนเกดใหของขวญนกทองเทยวบางคน เทานนกทองเทยวกคงสขใจไมนอย

12. รจกสรางบรรยากาศในการเดนทาง ดวยการหากจกรรม หรอสรางความเพลดเพลนดวยวธการตาง ๆ เชน

การเลาเรองตลก การเลนเกมแจกของรางวล การพดคยแลกเปลยนประสบการณ การเปดเพลงหรอหนงภาพยนตรใหเขากบ

บรรยากาศในการทองเทยว เพอใหการเดนทางเตมไปดวยความสขใจ ไมนาเบอหนายกบการรอคอย อกท งยงเปนการสราง

ความสมพนธทดระหวางมคคเทศกกบนกทองเทยวดวย

สรป เทคนคการนาชม และศลปะการพดพากยทวรเพอการนาเทยว เปนหวใจของการทาหนาทเปนมคคเทศก เพราะงาน

หลกของมคคเทศกทแตกตางอยางชดเจนกบหวหนาทวรคอ การพากยทวรและนาชม ซงการพากยทวรและนาชมทดน นตอง

อาศยองคประกอบทสาคญคอ ผพากยทวรหรอมคคเทศกตองมความพรอมในเนอหาความร บคลกภาพสภาพรางกายสภาพ

จตใจไมเปนอปสรรค มความเดนเปนสงานาตดตาม มความเขาใจและสามารถทางานอยางรอกรใจตอนกทองเทยวทรวม

เดนทาง สามารถบรหารเวลาในการทางานการพดพากยทวรไดอยางลงตว มความรความเขาใจในขอมลเนอหาทจะอธบาย

บรรยาย และมเทคนคปรบตวปรบบคลกใหไดในการนาชมใหไดหลากหลายสถานท หลากหลายสถานการณ ไมวาจะเปน

การนาเทยวในสถานททางธรรมชาต วดวาอาราม โบราณสถาน แหลงวถชวตวฒนธรรม หรอนาเทยวชมในงานเทศกาล

208 เทคนคการน าชม และศลปะการพดเพอการน าเทยว

ประเพณ และสถานททองเทยวอนๆ มทกษะและหลกการพดพากยทวรทเปนลาดบข นกอนหลงตอนชดเจน ไมพดจาก

ความจา แตตองพดจากความเขาใจ อางองแหลงทมาทเปนเหตเปนผลในเนอหาทบรรยาย อธบายออกไป สามารถบรหาร

การพดใหนกทองเทยวไดเขาใจ สนใจ เชอฟงใหความรวมมอใหไดในสถานการณทหลากหลาย ไมวาจะเปนบนรถ ยาน

การคาตลาด หรอในแหลงทองเทยว มมารยาท กาลเทศะในการพดเปนอยางด ทสาคญมคคเทศกควรมจตวทยา มศลปะ

ความคดสรางสรรคในการทางานบรการเพอสรางความประทบใจใหเกดขนแกนกทองเทยวของตนใหไดอยเสมอ

*********************************** แงคด-ค าคมทายบท ** มคคเทศกทมกรยาทวงทาเปนมตร มจตศลปะบรการเปนเลศ มความคดบรรเจดสรางสรรค ทกสงลวนนน

เสรมสรางความเจรญ ** ** การพดจะเปนการมดจา การกระทาจะมดใจ อยาพดอะไรออกไปโดยไมคด เพราะมนอาจเปลยนชวตใครบาง

คน ** ** มคคเทศกควรหาวถทางสรางศลปะในการพดและการบรการนาเทยวใหเปนทนาประทบใจอยเสมอ เพอให

นกทองเทยวมความรสกชนชม รสกคมคากบการไดมาเดนทางทองเทยวและจะจดจาผเปนมคคเทศกนาเทยวผน น ตลอดไป **

ค าถามทายบท 1. องคประกอบการพด-พากยทวรทสมบรณ ประกอบไปดวยเรองใดบาง จงอธบายความสาคญในแตละ

องคประกอบมาพอสงเขป 2. ทานมจะมหลกการสรางศลปะในการทางานนาเทยวเพอสรางความประทบใจใหแกนกทองเทยวอยางไรบาง จง

โดยยกตวอยางมาสก 5 วธ 3. มคคเทศกทจะประสบความสาเรจในหนาท สวนสาคญทสดประการหนงคอมทกษะการพดทด ทานจะวาง

แผนการพดในเรองตอไปนอยางไรใหประสบผลสาเรจในงานการนาเทยว

3.1 การพดบนรถ และยกตวอยางการกลาวเปดทวร

3.2 ขอควรระมดระวงในการพด และการพดเพอสรางสสน

3.3 การพดในการทาทวรวด-วง และวฒนธรรมวถชวต

209 เทคนคการน าชม และศลปะการพดเพอการน าเทยว

4. หากทานถกนกทองเทยวถามวาทาไมเศยรพระวดใน จ.พระนครศรอยธยาจงหายไปหมด ทานจะมแนวทางตอบ

ปญหาปญหาทละเอยดออนนอยางไร

***********************************