1

प्रदेश अन्तर्गतका स्वास््य कायागलयहरुबाट सञ्चालन र्रिने कायगक्रमहरूको कायगसञ्चालन मार्गदशगन (आ.व. २०७६÷७७)

प्रदेश सिकाि सामाजिक ववकास मन्रालय

प्रदेश नं १, बबिाटनर्ि

2

ववषयसचुी कायगक्रम सञ्चालन र्दाग मूलतः कायागलय प्रमखु, लेखा प्रमखु, फोकल पसगनले ध्यान ददनपुने महत्वपूर्ग कुिाहरू .......... 3

कायगक्रमको नाम: नीिी तथा सिकािी संस्थाहरुको मापदण्ड र्रु्स्ति यकीन(प्रचाि प्रसाि तथा सामाबि उत्पादन तथा प्रकाशन ि ववतिर्) .......................................................................................................................... 4

कायगक्रमको नाम: आङ्ग खस्ने िोर्को कन्ििभेवटभ म्यानेिमेन्टका लाबर् प्रजििक प्रजशिर् (कमगचािी दिता बवृि ताबलम,

प्रमार् पर ददने) .............................................................................................................................. 5

कायगक्रमको नाम: आङ्ग खस्न े िोर्को कन्ििभेवटभ म्यानेिमेन्टका लाबर् सेवा प्रदायकलाई अभबुमखीकिर् (पनुतागिर्ी/अबभमखुीकिर् िस्ता ताबलम) ............................................................................................... 6

कायगक्रमको नामः आङ्ग खस्ने िोर्को कन्ििभेवटभ म्यानेिमेन्टका लाबर् सेवा प्रदायकलाई अबभमखुीकिर् ................. 7

कायगक्रमको नाम: स्वास््य कायगक्रमका लाबर् अनसाइट कोजचंर्, सहिीकिर् .................................................... 8

कायगक्रमको नाम: औषधी ढुवानी तथा रिप्यावकंर् (आपतुी ब्यवस्थापन केन्र तथा जिल्लाहरूका लाबर्) ................... 9

कायगक्रमको नाम: पाबलकाहरूका लाबर् औषधी ि सामाबिहरूको प्रिेपर् कायगशाला .......................................... 12

कायगक्रमको नामः मानबसक िोर्को कायगक्रम ववस्ताि १ जिल्ला भोिपिु........................................................ 13

कायगक्रमको नामः मवहनावािी स्वच्छता व्यवस्थापन .................................................................................. 15

कायगक्रमको नामः अबभमजुखकिर्, अनरु्मन तथा समीिा अनसाइगड कोजचङ .................................................... 17

कायगक्रमको नाम: खोटाङ्ग जिल्लामा पोषर् पनुस्थागपना र्हृ स्थापना तथा संचालन ............................................. 18

कायगक्रमको नामः अनरु्मन सपुरिवेिर् (अनरु्मन मलु्यांकन तथा कायागन्वयन भ्रमर् खचग) ................................. 20

कायगक्रमको नामः कायगक्रमको अनरु्मन तथा मलु्यााँकन (अनरु्मन मलु्यााँकन तथा कायागन्वयन भ्रमर् खचग) ............. 21

कायगक्रमको नामः स्वास््य कायगक्रमहरुको अनरु्मन सपुरिवेिर् (अनरु्मन मलु्यांकन तथा कायगक्रम कायागन्वयन भ्रमर् खचग) .......................................................................................................................................... 22

3

कायगक्रम सञ्चालन र्दाग मूलतः कायागलय प्रमखु, लेखा प्रमखु, फोकल पसगनले ध्यान ददनपुने महत्वपरू्ग कुिाहरू 1. हिेक कायगक्रमको तयािी तथा सञ्चालन र्नुग पूवग यस बनदेजशका िाम्रिी अध्ययन र्नुगपदगछ l 2. कायगक्रम सञ्चालन र्दाग यस बनदेजशकाको अबनवायग रूपमा पालना र्नुगपदगछ ।

3. यस बनदेजशकामा उल्लेजखत कुिाहरूलाई प्रभावकािी रूपमा कायागन्वयन र्ने र्िाउने जिम्मेवािी कायागलय प्रमखुको हनुेछ ि कायागन्वयनमा समन्वयकािी भबूमका फोकल पसगनको हनुेछ।फोकल पसगन ववषयसाँर् सम्बजन्धत हनुपुनेछ l यदद ववषयसाँर् सम्बजन्धत फोकल पसगन नभएको खण्डमा उक्त ववषयमा दि कमगचािीलाई फोकल व्यजक्तको जिम्मेवािी ददनपुनेछ l

4. स्वास््य कायागलयबाट संचालन हनुे सम्पूर्ग वक्रयाकलापहरु आ.व.को शरुुमा जिल्लाबभरका स्थानीय तहसाँर् समन्वय र्रि योिना बनाउनपुनेछ l

5. कायगक्रमको प्रकृबत हेिी प्रदेश मातहतका अस्पताल तथा कायागलयलाई प्राथबमकता ददनपुनेछ l 6. बिेटको परिबधबभर िही सावगिाबनक खरिद ऐन २०६३, सावगिाबनक खरिद बनयमावली २०६४, भ्रमर्

ऐन तथा बनयमावली, प्रदेश सिकाि, आबथगक माबमला तथा योिना मन्रालय प्रदेश नं.१ को "सावगिबनक खचगको मापदण्ड, कायगववबध ि बमतव्यवयता सम्बजन्ध बनदेजशका,२०७५" (कुनै ऐन, बनयमावली, कायगववबध, बनदेजशका संशोधन भए वा नयााँ बनमागर् भए सो अनसुाि) बमोजिम कायगक्रम शरुू र्नुग पूवग कायगक्रम सञ्चालन प्रकृया, अनमुाबनत खचग, सहभार्ी तथा स्रोत व्यजक्त, सहिकताग ववविर्, कायगक्रम सञ्चालन हनुे स्थान, बमबत, खरिद र्नुगपने मालसामानहरुको ववविर् तथा खचग िकम समेत बाडफाड र्रि कायागलय प्रमखुबाट वटप्पर्ी आदेश स्वीकृत र्िाईमार कायगक्रम सञ्चालन र्नुगपदगछ l

7. स्वास््य कायागलयले कायगक्रम तथा संचालन र्िेको प्रत्येक वक्रयाकलापको प्रबतवेदन सवहत भौबतक तथा ववजिय प्रर्बत ववविर् चौमाबसक रुपमा अबनवायग सामाजिक ववकास मन्रालयमा पेश र्नुगपनेछ।

8. सामाजिक ववकास मन्रालयले कायगक्रमको स्थलर्त अनरु्मन र्दाग मन्रालयमा ववबनयोिन भएको खचग शीषगक २२६११ बाट खचग र्नग सक्नेछ l

4

कायगक्रमको नाम: नीिी तथा सिकािी संस्थाहरुको मापदण्ड र्रु्स्ति यकीन(प्रचाि प्रसाि तथा सामाबि उत्पादन तथा प्रकाशन ि ववतिर्) खचग शीषगक नं

PLMBIS Code लक्ष्य इकाई ववबनयोजित िकम (रु. हिािमा)

समय अवधी (चौमाबसक)

२२५२२ २.७.५.१३/२.७.२२.९/

२.७.२२.५८/२.७.२२.६३/

२.७.२२.६७/२.७.२२.७१

१ पटक १४ जिल्ला

(प्रबत जिल्ला ५०) प्रथम, दोश्रो ि तेश्रो

उपशीषगक ववविर्

पषृ्ठभबूम स्वास््य सेवाको र्रु्स्ति स्वास््य संस्थाहरुको श्रोत ि साधनमा समेत भि पदगछ l त्यसैले र्रु्स्तिीय स्वास््य सेवा प्रदान र्नगका लाबर् प्रदेशबभर िहेका नीिी तथा सिकािी संस्थाहरुको न्यूनतम मापदण्ड मूिा भए नभएको यकीनर्नुग पने हनु्छ l

उद्दशे्य नीिी तथा सिकािी स्वास््य संस्थाहरुको न्यूनतम मापदण्ड मूिा भए नभएको यकीनर्िी स्वास््य सेवाको र्रु्स्ति बवृि र्नग l

अपेजित उपलब्धी

जिल्लामा िहेका नीिी तथा सिकािी स्वास््य संस्थाहरुको न्यूनतम मापदण्ड मूिा भएको हनुे l

सञ्चालन प्रवक्रया

१. जिल्लामा िहेका प्रदेश अन्तर्गतका रै्ि सिकािी तथा सिकािी अस्पतालहरुको सचुी तयाि र्ने,

२. आबथगक बषगको शरुुमा नै कवहले कुन अस्पताल अनरु्मन र्नग िाने हो सो को बावषगक अनरु्मन ताबलका बनमागर् र्ने l अनरु्मनका लाबर् कजम्तमा कायागलय प्रमखु, MSS

(Minimum Service Standard) ToT ताबलम प्राप्त डाक्टि वा नसग सवहतको बढीमा ४ िनाको टोबल सहभार्ी हनु ु पनेछ l स्वास््य कायागलयले आवश्यकता अनसुाि आफु नजिकैको सिकािी अस्पतालबाट दि प्राबबबधक मानबीय श्रोतलाई पबन परिचालन र्नग सक्नेछ l

३. अनरु्मनको क्रममा अस्पताल बनयमअनसुाि संचालन भएको नभएको (दताग, नवीकिर्), अस्पातालको MSS ( न्यूनतम सेवा मापदण्ड) मूिा र्िे नर्िेको स्थलर्त अनरु्मनको चेक बलष्ट तयाि र्िी एउटा अस्पतालमा स्थलर्त अनरु्मन र्ने,

४. न्यूनतम मापदण्ड मूिा नभएको पाइएमा मूिा र्नग सधुाि र्नग बनजित समयावबध तोक्ने

सन्दभग सामाबि

Minimum Service Standard (MSS) Package for Hospitals

5

कायगक्रमको नाम: आङ्ग खस्ने िोर्को कन्ििभेवटभ म्यानेिमेन्टका लाबर् प्रजििक प्रजशिर् (कमगचािी दिता बवृि ताबलम, प्रमार् पर ददने) खचग शीषगक PLMBIS Code लक्ष्य इकाई ववबनयोजित िकम (रु. हिािमा) समय अवधी (चौमाबसक) २२५११ २.६.१.३ १ समूह ३००(धनकुटा) दोश्रो

उपशीषगक ववविर्

पषृ्ठभबूम पाठेघि खस्ने समस्या मवहलाहरुमा हनुे प्रमखु समस्या मध्ये एक समस्या हो l यसको व्यवस्थापन व्यायाम तथा बसबलकन रिङ्ग पेसिीबाट र्नग सवकन्छ l यसको लाबर् सेवा प्रदायकलाई ताबलम संचालन र्नग आवश्यक प्रजशिक तयाि र्नग प्रजशिक प्रजशिर् ताबलम (ToT) ि सेवा प्रदायकलाई ताबलमको लाबर् बिेट व्यवस्थापन र्रिएको छ l

उद्दशे्य र्रु्स्तिीय सेवा प्रदान र्नगका लाबर् अस्पताल, बबथिंङ्ग सेन्टि तथा अन्य स्वास््य संस्थाहरुमा कायगित नबसगङ्ग कमगचािीहरुलाई पाठेघि खस्ने समस्याको कन्ििभेवटभ म्यानेिमेन्टको ताबलम ददन आवश्यक प्रजशिक तयाि र्ने l

अपेजित उपलब्धी

"सेवा प्रदायकहरुलाई पाठेघि खस्न े समस्याको कन्ििभेवटभ म्यानिेमेन्टको लाबर् अबभमखुीकिर्" कायगक्रमका लाबर् संघ/प्रदेशबाट बिेट बबबनयोिन भएका जिल्लाहरुबाट कजम्तमा २/२ िना नबसगङ्ग स्टाफलाई आङ्ग खस्न ेसमस्याको conservative व्यवस्थापनका लाबर् २ ददनको प्रजशिक प्रजशिर् ताबलम (ToT) ददइएको हनुे l

सञ्चालन प्रवक्रया

स्वास््य कायागलयले यो कायगक्रम संचालन र्दाग अबनबायग रुपमा स्वास््य बनदेशनालयसाँर् समन्वय र्नुगपनेछ ।स्वास््य कायागलयले स्वास््य बनदेशनालय माफग त "सेवा प्रदायकहरुलाई पाठेघि खस्ने समस्याको कन्ििभेवटभ म्यानिेमेन्टको लाबर् अबभमखुीकिर्" कायगक्रमका लाबर् संघ/प्रदेशबाट बिेट बबबनयोिन भएका जिल्लाहरुबाट पवहले यसै बबषयको ताबलम नबलएका पजब्लक हेल्थ नसग ि अस्पतालमा कायगित स्टाफ नसगहरु मध्येबाट कजम्तमा २/२ िनालाई आङ्ग खस्न े समस्याको conservative व्यवस्थापनका लाबर् २ ददनको प्रजशिक प्रजशिर् ताबलम (ToT) ददनपुनेछ l

ताबलमको पवहलो ददन सैदाजन्तक ज्ञान ि दोश्रो ददन अबनबायग रुपमा सहभार्ीहरुलाई अभ्यासको लाबर् RH Screening Camp आयोिना र्िी सहभार्ीहरुलाई Pelvic Organ

Prolapse (PoP) को वकबसम, चिर् छुट्याई रिङ्ग पेशिी िाख्न ि kegal.'s exercise बसकाउन, अन्य सामान्य vaginal ि uterine infections बनदान र्िी उपचाि र्नग अभ्यास र्िाउन ुपनेछ

6

ToT बलएका स्टाफले जिल्लामा संचाबलत सेवा प्रदायकहरुका लाबर् Pelvic Organ Prolapse

(PoP) को Conservative व्यवस्थापन ताबलममा सहिकतागको रुपमा सहभार्ी हनुपुनेछ l सन्दभग सामाबि

आङ खस्न ेसमस्याको िोकथाम तथा प्रािजम्भक व्यवस्थापन सम्बन्धी (प्रजशिकका लाबर्) आङ खस्न ेसमस्याको िोकथाम तथा प्रािजम्भक व्यवस्थापन (सहभार्ीका लाबर्)

कायगक्रमको नाम: आङ्ग खस्ने िोर्को कन्ििभेवटभ म्यानेिमेन्टका लाबर् सेवा प्रदायकलाई अभबुमखीकिर् (पनुतागिर्ी/अबभमखुीकिर् िस्ता ताबलम) खचग शीषगक PLMBIS Code लक्ष्य इकाई ववबनयोजित िकम (रु. हिािमा) समय अवधी (चौमाबसक) २२५११ २.६.३.३ १ पटक ३००(संखवुासभा) प्रथम

उपशीषगक ववविर्

पषृ्ठभबूम पाठेघि खस्ने समस्या मवहलाहरुमा हने एक प्रमखु प्रिनन स्वास््य समस्या हो । यसको प्राथबमक उपचाि व्यायाम तथा Silicon Ring Pessary को प्रयोर्बाट र्रिन्छ। Silicon Ring

Pessary लर्ाएका मवहलाहरुलाई समय समयमा Follow up र्नुगपदगछ । उद्दशे्य नबसगङ्ग कमगचािीहरुलाई पाठेघि खस्न ेसमस्याको िोकथाम तथा प्राथबमक व्यवस्थापनको

ताबलम ददई पाठेघि खस्न ेसमस्या न्यनुीकिर् र्ने ।

अपेजित उपलब्धी

नबसगङ्ग कमगचािीहरुले आङ्ग खस्ने िोर्को कन्ििभेवटभ म्यानेिमेन्टका लाबर् २ ददन ेअबभमखुीकिर् बलई आफु कायगित स्वास््य संस्थामा उक्त सेवा सरुु र्िेको हनुे l

मखु्य जिम्मेवािी

पजब्लक हेल्थ नसग

सञ्चालन प्रवक्रया

Pelvic Organ Prolapse (PoP) को Conservative व्यवस्थापन सम्बन्धी ताबलम बलएको ५ वषगभन्दा बढी भइसकेको ि सेवा सरुु र्रिसकेका जिल्ला वा मबुनका स्वास््य संस्थाका नबसगङ्ग कमगचािीलाई पनुतागिर्ी र्नग एबं "आङ्ग खस्ने िोर्को कन्ििभेवटभ म्यानेिमेन्टका लाबर् सेवा प्रदायकलाई अबभमखुीकिर्" कायगक्रमका लाबर् ववबनयोजित बिेट कम भएमा पाठेघि खस्ने समस्या बढी भएका, सेवा नभएका, ववर्तमा ताबलम प्राप्त नर्िेका जिल्ला वा मबुनका स्वास््य संस्थामा कायगित नबसगङ्ग स्टाफहरुलाई अबभमखुीकिर् र्नग पबन यो बिेट परिचालन र्नग सवकनेछ l

कायगक्रम संचालन र्दाग TOT बलसकेका Staff Nurse/ SANM हरुबाट २ ददने ताबलम संचालन र्नुगपने छ ि सहभार्ीहरुलाई ताबलमको पवहलो ददन सैदाजन्तक ज्ञान ि दोश्रो ददन अभ्यासको लाबर् RH screening camp मा सहभार्ी र्िाउन ुपनेछ । ताबलम संचालन

7

र्दाग यस भन्दा पवहले यो सेवा नबलएका नबसगङ्ग स्टाफहरुलाइ मार सहभाबर् र्िाउनपुनेछ ।एक पटक ताबलम संचालन र्दाग सहभार्ी संख्या कजम्तमा २० िना हनुपुनेछ भन ेTOT प्राप्त जचवकत्सक,नसीङ्ग अबधकृत,स्टाफ नसगहरु यसको प्रजशिक हनुेछन ।ताबलम संचालन र्दाग दोस्रो ददन प्राक्टीकल र्नग चावहने पन्िा, रिङ्ग पेसिी ,स्पेकुलम आददको ब्यवस्थापन समेत यसै बिेटबाट र्नुगपनेछ ।

ताबलम पिात ताबलम प्राप्त नबसगङ्ग स्टाफले बनयबमत रुपमा आफ्नो स्वास््य संस्थामा पाठेघि स्क्रीबनंर् तथा प्राथबमक व्यवस्थापन र्नग बमल्न ेमवहलाहरुका लाबर् Kegal's

व्यायाम तथा Silicon Ring Pessary को प्रयोर्द्वािा उपचाि र्ने व्यवस्था बमलाउन ुपनेछ। शल्यवक्रयाको आवश्यकता भएका मवहलाहरुलाई बनशलु्क शल्यवक्रयाको लाबर् सम्बन्धीत स्वास््य संस्थामा िेफि र्नुगपने छ । सेवा ददनका लाबर् चावहने रिङ्ग पेशिी स्थाबनय स्तिमा ववबनयोजित बिेटबाट खरिद र्रि कायग संचालन र्नुगपनेछ । कायगक्रमको लक्ष्यमा १ पटक लेजखएता पबन बिेटको परिबधबभर िही एकभन्दा बढी पटक पबन अबभमखुीकिर् कायगक्रम संचालन र्नग सवकनेछ l

सन्दभग सामाबि(भएमा)

आङ खस्न ेसमस्याको िोकथाम तथा प्रािजम्भक व्यवस्थापन सम्बन्धी (प्रजशिकका लाबर्) आङ खस्न ेसमस्याको िोकथाम तथा प्रािजम्भक व्यवस्थापन (सहभार्ीका लाबर्)

कायगक्रमको नामः आङ्ग खस्ने िोर्को कन्ििभेवटभ म्यानेिमेन्टका लाबर् सेवा प्रदायकलाई अबभमखुीकिर् खचग शीषगक नं.

PLMBIS Code लक्ष्य इकाई ववबनयोजित िकम (रु. हिािमा) समय अवधी (चौमाबसक)

२२५२२ २.७.२२.७७/

२.७.२२.१३९ ११ जिल्ला खोटाङ्ग (प्रबत जिल्ला ६००)

अन्य (प्रबत जिल्ला ३००) दोश्रो

उपशीषगक ववविर्

पषृ्ठभबूम पाठेघि खस्ने समस्या मवहलाहरुमा हने एक प्रमखु प्रिनन स्वास््य समस्या हो । यसको प्राथबमक उपचाि व्यायाम तथा Silicon Ring Pessary को प्रयोर्बाट र्रिन्छ। Silicon Ring

Pessary लर्ाएका मवहलाहरुलाई समय समयमा Follow up र्नुगपदगछ । उद्दशे्य नबसगङ्ग कमगचािीहरुलाई पाठेघि खस्न ेसमस्याको िोकथाम तथा प्राथबमक व्यवस्थापनको

ताबलम ददई पाठेघि खस्न ेसमस्या न्यनुीकिर् र्ने ।

अपेजित उपलब्धी

नबसगङ्ग कमगचािीहरुले आङ्ग खस्ने िोर्को कन्ििभेवटभ म्यानेिमेन्टका लाबर् २ ददन ेअबभमखुीकिर् बलई आफु कायगित स्वास््य संस्थामा उक्त सेवा सरुु र्िेको हनुे l

8

मखु्य जिम्मेवािी

पजब्लक हेल्थ नसग

सञ्चालन प्रवक्रया

पाठेघि खस्न ेसमस्या बढी भएका, सेवा नभएका, ववर्तमा ताबलम प्राप्त नर्िेका यो ताबलम जिल्ला वा मबुनका स्वास््य संस्था तथा अस्पतालमा कायगित नबसगङ्ग स्टाफलाई ददइने छ: कायगक्रम संचालन र्दाग TOT बलसकेका Staff Nurse/ SANM हरुबाट २ ददने ताबलम

संचालन र्नुगपने छ ि सहभार्ीहरुलाई ताबलमको पवहलो ददन सैदाजन्तक ज्ञान ि दोश्रो ददन अभ्यासको लाबर् RH screening camp मा सहभार्ी र्िाउन ुपनेछ ।

ताबलम पिात ताबलम प्राप्त नबसगङ्ग स्टाफले बनयबमत रुपमा आफ्नो स्वास््य संस्थामा पाठेघि स्क्रीबनंर् तथा प्राथबमक व्यवस्थापन र्नग बमल्न ेमवहलाहरुका लाबर् Kegal's

व्यायाम तथा Silicon Ring Pessary को प्रयोर्द्वािा उपचाि र्ने व्यवस्था बमलाउन ुपनेछ। शल्यवक्रयाको आवश्यकता भएका मवहलालाहरुलाई बनशलु्क शल्यवक्रयाको लाबर् सम्बन्धीत स्वास््य संस्थामा िेफि र्नुगपने छ । सेवा ददनका लाबर् चावहन ेरिङ्ग पेशािी खरिद र्नगको लाबर् स्थानीय स्तिमै िकम बबबनयोिन र्रिएको छ l

सन्दभग सामाबि(भएमा)

आङ खस्न ेसमस्याको िोकथाम तथा प्रािजम्भक व्यवस्थापन सम्बन्धी (प्रजशिकका लाबर्) आङ खस्न ेसमस्याको िोकथाम तथा प्रािजम्भक व्यवस्थापन (सहभार्ीका लाबर्)

कायगक्रमको नाम: स्वास््य कायगक्रमका लाबर् अनसाइट कोजचंर्, सहिीकिर् खचग शीषगक नं.

PLMBIS Code लक्ष्य इकाई ववबनयोजित िकम (रु. हिािमा)

समय अवधी (चौमाबसक)

२२५२२ 2.7.22.७/2.7.22.23/

2.7.22.५९/2.7.22.६४/

2.7.22.६८

१४ जिल्ला प्रबत जिल्ला ५० प्रथम, दोश्रो ि तेश्रो

उपशीषगक ववविर्

उद्दशे्य स्वास््य कायगक्रम प्रभावकािी संचालन र्रि र्रु्स्तिीय स्वास््य सेवा प्रवाहका लाबर् स्वास््यकमीको ज्ञान ,सीप ि िमता अबभवृवि र्नुगका साथै कायगस्थल र्रु्स्तिीय सेवा मैरी बनाउन पहल र्ने।

अपेजित उपलाब्धी

र्रु्स्तिीय स्वास््य सेवा प्रवाहका लाबर् स्वास््यकमीको ज्ञान ,सीप ि िमता अबभववृि हनुे l

सञ्चालन प्रवक्रया

1. स्वास््यका कायगक्रमहरु िस्तै एकीकृत बाल स्वास््य एवं पोषर् कायगक्रम, ियिोर् बनयन्रर् कायगक्रम, इवपडेबमयोलोिी, औलो, कालाज्वि बनयन्रर् तथा प्राकृबतक प्रकोप व्यवस्थापन, अपाङ्गता िोकथाम तथा कुष्ठिोर् बनयन्रर् कायगक्रम, उपचािात्मक सेवा कायगक्रम, एड्स तथा

9

यौन िोर् बनयन्रर् कायगक्रम, एकीकृत मवहला स्वास््य तथा प्रिनन स्वास््य कायगक्रम लर्ायतका कायगक्रम संचालन र्रि स्वास््य सेवा प्रदान र्नगका लाबर् स्वास््य सस्था (वबथगङ्ग सेन्टि EOC, BEONC, CEONC साइट लर्ायत अन्य) बाट उपलव्ध हनुे स्वास््य सेवाहरुको र्रु्स्ति कायम र्नग स्वास््य कायगक्रम तथा स्वास््य सेवाहरुको प्राववबधक सहयोर्, मेन्टोिीङ्ग तथा coaching र्नग बनजित योिना बनाइ लारू् र्नुग पनेछ।

2. यस कायगक्रमका लाबर् स्वास््य कायागलयले आवश्यकतानसुाि प्राववबधक सहयोर्, मेन्टोिीङ्ग तथा coaching का लाबर् टोली बनाउन ु पनेछ।उक्त टोलीमा प्रमखु सवहत कायगक्रमसाँर् सम्बजन्धत फोकल पसगन अबनवायग रुपमा सहभार्ी हनु ुपनेछ।

3. प्रत्येक पटक र्रिएको प्राववबधक सहयोर्, अनसाइट कोजचङ्ग तथा मेन्टोिीङ्ग पिात प्राप्त Findingsको बािेमा सम्बजन्धत स्वास््य कायागलय, स्थानीय तह तथा अस्पतालको ब्यबस्थापन सबमबत ि अन्य आवश्यक पदाबधकािी तथा कमगचािीहरुसाँर् बैठक बसी स्वास््य कायगक्रम ि सेवाको र्रु्स्तिीयताका लाबर् छलफल तथा अन्तिवक्रया र्रि बैठकको माइनवुटङ्ग र्ने l

4. बैठकको माइनवुटङ्ग सवहत संचालन र्रिएको कायगक्रम ि त्यहााँ उपलब्ध सेवाको बबस्ततृ वक्रयाकलापहरुको प्रबतवेदन तयाि र्ने l

5. कायगक्रम संचालन र्दाग भएको खचग उपलब्ध र्िाउदा बदुा नं. ३, ४ ि प्रबतवेदन प्रर्ालीको १ नं. बुाँदा वमोजिम प्रबतवेदनको आधािमा मार भकु्तानी र्नुगपनेछ l

प्रबतवेदन प्रर्ाली

१. कायगक्रमको प्रबतवेदन, बैठकको माइनवुटङ्ग, बैठक लर्ायत सम्बजन्धत वक्रयाकलापका कजम्तमा ५ वटा स्पष्ट हनु ेफोटोहरु, संकलन र्रिएको स्वास््य कायगक्रम ि सेवाको बबस्ततृ ववविर् सवहतको प्रबतवेदन प्रत्येक पटक स्वास््य बनदेशनालयमा पेश र्नुगपनेछ l

२. कायगक्रमको प्रबतवेदन चौमाबसक रुपमा सामाजिक ववकास मन्रालयमा पेश र्नुगपनेछ l सन्दभग सामाबि )भएमा(

1. SBA Clinical Coaching Guideline for Clinical Mentor नामको बनदेजशका 2. SBA Coaching and Mentoring Tool for MNH Service Providers (SBA and non-

SBA) नामको tool को प्रयोर् र्िी Onsite coaching/mentoring र्ने ।

3. अन्य कायगक्रमको अनसाईट कोचीङ्ग र्दाग कायगक्रमसाँर् सम्बजन्धत स्वीकृत अनसाइट Coaching and Mentoring Tool टुल प्रयोर् र्रि मार कायगक्रम संचालन र्नुगपनेछ l

कायगक्रमको नाम: औषधी ढुवानी तथा रिप्यावकंर् (आपतुी ब्यवस्थापन केन्र तथा जिल्लाहरूका लाबर्) खचग शीषगक

नं.

PLMBIS Code लक्ष्य इकाई ववबनयोजित िकम (रु. हिािमा)

समय अवधी (चौमाबसक)

२२५२२ 2.7.22.21/2.7.22.56/

२.७.२२.६६/2.7.22.७० १४ जिल्ला ११ जिल्ला(प्रबत जिल्ला

१५०) प्रथम, दोश्रो ि तेश्रो

10

मोिङ्ग, सनुसिी, झापा(प्रबत जिल्ला २००)

उपशीषगक ववविर्

पषृ्ठभबूम कुनै पबन कायगक्रमलाई सफलता पबुगक संचालन र्नगको लाबर् आवश्यक औषधी आवश्यक परिमार्, उपयकु्त समयमा तथा तोवकएको स्थानमा उपलब्ध र्िाई स्वास््य संस्थाहरुमा बषगभरि नै आवश्यकता अनसुाि औषधी आपूबतग र्नग सवकएमा मार सेवािाहीहरुलाई र्रु्स्तिीय स्वास््य सेवा प्रदान र्नगका साथै स्वास््य संस्थाप्रबत सबगसाधािर्को ववश्वास समेत बढाउन सवकन्छ l

उद्दशे्य १. स्थानीय स्वास््य संस्थाहरुबाट र्रु्स्तिीय स्वास््य सेवा प्रदान र्नगको लाबर् आवश्यक बनशलु्क अत्यावश्यक औषधीहरुको बनिन्ति आपूबतग र्नग, २. स्थानीय स्वास््य संस्थाहरुमा औषधी को मौज्दात कायम िाख्न, ३. औषधीको रैमाबसक ववतिर् ि पनु: ववतिर् र्ने व्यवस्था बमलाउन l

अपेजित उपलब्धी

स्थानीय स्वास््य संस्थाहरुबाट र्रु्स्तिीय स्वास््य सेवा प्रदान र्नगको लाबर् आवश्यक बनशलु्क अत्यावश्यक औषधीहरुको बनिन्ति आपूबतग हनुे l

मखु्य जिम्मेवािी

स्टोि शाखा

सञ्चालन प्रवक्रया

ववविर् संकलन

स्वास््य संस्थाहरुबाट रैमाबसक LMIS प्रबतवेदन संकलन र्ने रैमाबसक समाप्त भएको पवहलो मवहनाको ७ देजख १४ र्ते सम्म,

स्वास््य संस्थाहरुको मार् तथा आवश्यकता अनसुाि बनकाशा र्नुगपने परिमार् बनधागिर् र्िी ह.फा.तयाि र्ने l रैमाबसक समाप्त भएको पवहलो मवहनाको १५ र्तेदेजख २० र्तेसम्म

स्वास््य संस्थारुको लाबर् औषधी सामाबि प्यावकङ्ग र्ने l रैमाबसक भकु्तान भएको पवहलो मवहनाको २० र्तेदेजख २५ र्तेसम्म

औषधी/सामाबि ववतिर्

ढुवानी र्ने रैमाबसक भकु्तान भएको पवहलो मवहनाको २५ र्तेबाट ऐ मसान्तसम्म

ववतिर्को लाबर् र्नुगपने कायगहरु:

11

स्वास््य संस्थाहरुले रैमाबसक भकु्तानी भएको पवहलो मवहनाको ७ र्तेबभर LMIS प्रबतवेदन पठाउन ुपने भएकोले नपठाउने स्वास््य संस्थाहरुलाई ताकेता र्िी रैमाबसक प्रबतवेदन प्राप्त र्ने l

प्राप्त रैमाबसक LMIS प्रबतवेदनका सबै कोलमहरु दठक संर् भिे नभिेको िााँच र्ने l स्वास््य संस्थाहरुको ASL तथा रैमाबसकको अन्तको मौज्दात परिमार्लाई आधाि मानी

बनकाशा र्नुगपने परिमार् बनधागिर् र्ने l बनकाशा परिमार् बनधागिर् र्ने फािाम अनसूुची ४ मा िाजखएको छ l

अन्तर्गतका सम्पूर्ग स्वास््य संस्थाहरुको लाबर् बनकाशा र्नुगपने परिमार् बनधागिर् र्रिसके पछी प्रत्येक स्वास््य संस्थाहरुको लाबर् बेग्ला बेग्लै हस्तान्तिर् फािाम तयाि र्ने l हस्तान्तिर् फािाममा प्रत्येक आइटमको मूल्य समेत उल्लेख र्नुग पनेछ l

हस्तान्तिर् फािाम बमोजिम बेग्ला बेग्लै स्वास््य संस्थाहरुको लाबर् छुट्टा छुट्टी प्यावकङ्ग र्ने l

स्वास््य संस्थाहरुबाट प्राप्त LMIS रैमाबसक प्रबतवेदनको आधािमा स्वास््य संस्थामा भएको मौज्दातलाई आधाि माबन औषधी रैमाबसक रुपमा स्थानीय बनकायहरुमा (महानर्िपाबलका, उपमहानर्िपाबलका, नर्िपाबलका ि र्ाउाँपाबलकासम्म) बनयबमत आपूबतग र्ने व्यवस्था बमलाउन ुपदगछ l

यो फािाम तयाि र्िी कायागन्वयनमा ल्याउन ुपदगछ l केन्रमा यो फािम पठाउन ुपदैन l स्थानीय स्तिमा ढुवानी र्ने संस्थाहरु िहेको अवस्थामा बसलबन्दी दिभाउपर वा बोलपर

आह्वान र्िी ढुवानी सम्बन्धी कायग र्नग सवकने छ l बनकाशा परिमार् बनधागिर् र्दाग स्टोिमा भएको मौज्दात परिमार्लाई समेत ध्यान ददने l स्टोिमा भएको मौज्दात स्वास््य संस्थाबाट मार् भएको परिमार् भन्दा कम भएको अवस्थामा टाढाका स्वास््य संस्थाहरुलाई मूिा परिमार्मा ि नजिकका स्वास््य संस्थाहरुको हकमा सकेसम्म ASL ि EOP को बबचको परिमार् नघट्ने र्िी ववतिर् र्ने व्यवस्था बमलाउने l

प्यावकङ्ग र्रिसकेपबछ सिुजित वकबसमले जिल्लाको भौर्ोबलक अवस्था अनसुाि भरिया, खच्चड तथा सवािीका साधनबाट ढुवानीको व्यवस्था र्ने l

औषधी ढुवानी र्रिसकेपबछ स्वास््य संस्थाहरुबाट दाजखला प्रबतवेदन प्राप्त र्िी बनकाशा परिमार् अनसुाि आम्दानी बााँधेको छ छैन सबुनजित र्ने l

बनकाशा र्रिएको औषधी ह.फा.अनसुाि जिन्सी खातामा खचग कटाउने (एकमषु्ट खचग नकटाउने) l

जिल्ला अस्पतालहरुमा पबन आवश्यकतानसुाि ढुवानी र्ने व्यवस्था र्ने ।

12

बिेट बााँडफााँड

कायगक्रमका संचालन प्रदेश सिकािको साबगिबनक खचगको मापदण्ड ,कायगबबबध ि बमतव्यवयता सम्बन्धी बनदेजशका ,२०७५ बमोजिम खचग र्नुगपने छ l अन्तर्गतका स्वास््य संस्थाहरु कबत दिुीमा छन ्ढुवानीको माध्यम (सवािी साधन, भरिया,

खच्चड आदद) के के छन?् एक पटक बनजित परिमार्मा (तौल/भािी) सामान ढुवानी र्दाग कबत खचग लाग्छ आददको ववविर् तयाि र्िी बषगभिीलाई आवश्यक पने िकमको लार्त अनमुान तयाि र्नुग पदगछ l इवष्टमेट तयाि र्ने फािाम अनसूुची ३ मा समाबेश र्रिएको छ l सो का लाबर् जिल्ला समन्वय सबमबत/स्थानीय बनकायबाट स्वीकृत ढुवानी दििेटलाई अधाि मान्न सवकने छ l

औषधी रिप्यावकङ्ग तथा ढुवानी कायग ढुवानी कायग एकीकृत ढुवानीको अवधािर्ा बमोजिम नै सम्पन्न र्नुग पदगछ अथागत उपलब्ध र्िाउन ु पने स्वास््यका ववबभन्न कायगक्रमका सिसामानहरु छुट्टा छुटै्ट ढुवानी नर्िी सम्भव भए सम्म एकै पटक एकीकृत रुपमा ढुवानी र्नुग पदगछ l

ढुवानी कायगको लाबर् आवश्यक पने प्यावकङ सामाबि (िस्तै काटुगन, काटुगन टेप, माकग ि), प्यावकङ ज्याला आदद समेत यस कायगक्रम अन्तर्गत खचग र्नग सवकने छ l

यस बिेट शीषगक अन्तर्गत िाजखएको बिेटलाई मखु्य र्िी औषधीको ढुवानी तथा प्यावकङ्ग सम्बन्धी कायगमा मार खचग र्नग पाइने छ l

प्रबतवेदन प्रर्ाली

अबभलेख फायल खडा र्िी िाख्न ुपनेछ भने प्रबतवेदन अनसूुची १ ि २ मा भएको फािाममा प्रर्बत प्रबतवेदन पठाउन ुपनेछ l

कायगक्रमको नाम: पाबलकाहरूका लाबर् औषधी ि सामाबिहरूको प्रिपेर् कायगशाला खचग शीषगक नं.

PLMBIS Code लक्ष्य इकाई ववबनयोजित िकम (रु. हिािमा)

समय अवबध) (चौमाबसक)

२२५२२ 2.7.22.3८/2.7.22.60/

2.7.22.65/2.7.22.69/ 2.7.22.73

१४ जिल्ला संखवुासभा-१००,

अन्य प्रबत जिल्ला २००

तेश्रो

उपशीषगक ववविर्

पषृ्ठभबूम स्वास््य संस्थाहरुबाट र्रु्स्तिीय स्वास््य सेवा प्रभावकािी रुपमा प्रबाह र्नगका लाबर् आवश्यक सामाबि तथा औषधी आवश्यक परिमार्मा पूबतग हनु िरुिी हनु्छ l सो को लाबर् कुन वकबसमको सामाबि तथा औषधी कबत मारामा चावहने हो सो को अबिम व्यवस्थापनका लाबर् प्रिेपर् र्नग स्थानीय तहका स्वास््य संयोिकहरुमा सो सम्बन्धी आवश्यक ज्ञान हनु ुपदगछ l

13

उद्दशे्य स्थानीय तहका स्वास््य संयोिकहरुलाई स्थानीय तह अन्तर्गतका स्वास््य संस्थाहरुका लाबर् आवश्यक सामाबि तथा औषधी ि आवश्यक परिमार् प्रिेपर् र्नग सहयोर् र्नेl

अपेजित उपलब्धी

स्थानीय तहका स्वास््य संयोिकहरुलाई स्थानीय तह अन्तर्गतका स्वास््य संस्थाहरुका लाबर् आवश्यक सामाबि तथा औषधी ि आवश्यक परिमार् सही रुपमा प्रिेपर् र्िेको हनुे l

मखु्य जिम्मेवािी

स्टोि शाखा, बनशलु्क औषधी व्यवस्थापन सम्बन्धी कायगक्रम फोकल पसगन

सञ्चालन प्रवक्रया

१. कायागशालाको लाबर् पाठ्य सामाबि ि संकलन र्नुगपने ववविर्को तयािी र्ने,

२. जिल्ला बभरका स्थानीय तहमा कायगित स्वास््य संयोिकहरूको सचुी तयाि र्ने,

३. ताबलमको बमबत, स्थान, सहभार्ी तथा सहिकतागहरु तय र्िी योिना बनाउन,े

४. स्थानीय तहका स्वास््य संयोिकहरुलाई सो पाबलका अन्तर्गत िहेका स्वास््य संस्थाहरुमा र्त वषग प्राप्त भएको ि खपत भएका बनशलु्क अत्यावश्यक औषधीको वकबसम ि ववविर् सवहत कायगशालामा अबनबायग उपजस्थबतका लाबर् पराचाि र्ने,

५. कायागशाला र्ोष्ठी सञ्चालन र्ने,

६. कायागशालाबाट हिेक स्थाबनय तह ि यस अन्तर्गतका स्वास््य संस्थाहरुका लाबर् आर्ामी बषगका लाबर् प्रिेवपत बनशलु्क अत्यावश्यक औषधीको वकबसम ि ववविर् शयेि र्ने,

कायगक्रमको नामः मानबसक िोर्को कायगक्रम ववस्ताि १ जिल्ला भोिपिु खचग शीषगक नं.

PLMBIS

Code लक्ष्य इकाई ववबनयोजित िकम (रु. हिािमा) समयअवबध) (चौमाबसक)

२२५२२ 2.7.22.61 १ जिल्ला १००० दोश्रो

उपशीषगक ववविर्

पषृ्ठभबूम ववश्वव्यापी रुपमा देजखएका सबै वकबसमका स्वास््य समस्याहरु मध्ये १४% समस्या वा िोर्को भाि मानबसक स्वास््य समस्या, नसा तथा लारू्औषध दबु्यगसनले ओर्टेको छ l सन ्२०१७ मा ववश्व स्वास््य संर्ठनले सावगिबनक र्िेको प्रबतवेदन अनसुाि ववश्वभि ३२२ बमबलयन िनसंख्या बडप्रसेन ि २४४ बमबलयन िनसंख्या जचन्तािन्य समस्याबाट िबसत िहेको पाइएको छ l यस्तो खालको समस्याबाट नेपाल पबन अछुतो िहन सकेको छैन l त्यसैले मानबसक स्वास््य तथा आधािभतू ताबलम कायगक्रमहरुलाई प्याकेिको रुपमा ववकास र्िी एकै साथ् संचालन र्रिएका छन ्l

14

उद्दशे्य मानबसक िोर्ीको पवहचान र्नुग l स्वास््यकमीहरुलाई मानबसक िोर् बािेमा िानकािी र्िाई मनोसामाजिक पिामशग सवहत

उपचाि र्नग सक्ने दि बनाउने l मानबसक िोर्ीलाई उपचािको दायिामा ल्याउन ुl

अपेजित उपलब्धी

जिल्लाभरिका कजम्तमा एउटा स्वास््य संस्थाबाट १/१/१ िना योग्य कमगचािीलाई मोड्युल १, २ ि ३ अनसुाि ताबलम ददई सबै स्वास््य संस्थाहरुमा मानबसक स्वास््य कायगक्रम सरुु र्िेको हनुे l

मखु्य जिम्मेवािी

मानबसक िोर् व्यवस्थापन सम्बन्धी कायगक्रम हेने स्वास््य कायागलय जस्थत फोकल पसगन

सञ्चालन प्रवक्रया

मानबसक िोर् सम्बजन्ध सिोकािवाला संघसंस्थाहरु संर् १ ददने समन्वयात्मक बैठक बसी बबस्ताि र्नग लाबर्एको मानबसक िोर्को कायगक्रमबािे छलफल तथा सो कायगक्रम प्रभावकािी रुपमा सम्पन्न र्नग आवश्यक सहयोर्का लाबर् आह्वान र्ने, जिल्ला बभरका सिकािी स्वास््य संस्थाहरुमा कायगित स्वास््यकमीहरु मध्ये मानबसक िोर् व्यवस्थापन सम्बजन्ध ताबलम बलन बााँवक स्वास््यकमीहरुको सचुी तयाि र्ने, बिेटको परिबधबभर िही सकेसम्म ताबलम नबलएका सम्पूर्ग स्वास््यकमीहरु, नसवकएमा हिेक स्वास््य संस्था तथा अस्पतालहरुबाटबाट कजम्तमा एक िना MDGP/मेबडकल अबधकृत/हे.अ., अ.हे.ब. ि एक िना स्टाफ नसग/अ.न.मी.लाई देहाय बमोजिमको ३ प्रकािका ताबलम संचालन र्नुगपनेछ: १. MDGP, मेबडकल अबधकृत ि हेल्थ अबसस्टेन्टहरुलाई मानबसक िोर् सम्बजन्धत ६

ददने मोबडयलु २ अनसुाि ताबलम ददने, २. मानबसक स्वास््यको कुनै पबन ताबलम नपाएका अ.हे.व., बस.अ.हे.व., हे.अ., स्टाफ

नसग ि अ.न.मी. ि ल्याबमा काम र्ने स्वास््य कमीहरुलाई २ ददने मानबसक स्वास््य अबभमखुीकिर् मोबडयलु १ अनसुाि

३. स्टाफ नसग ि अ.न.मी.हरुलाई Focus Psychological Support ताबलम मोबडयलु ३ अनसुाि ५ ददनको ताबलम ददने

मानबसक िोर्को औषधी व्यवस्थापनका लाबर् प्रदेश स्वास््य आपतुी व्यवस्थापन केन्रसाँर् समन्वय र्रि औषधी तथा आवश्यक सामाबिको व्यवस्थापन र्नुगपनेछ । बनशलु्क अत्यावश्यक औषधीबाट हिेक स्थानीय तहले र्नुगपनेछ ि ि अपरु् औषधीका लाबर् स्वास््य कायागलयमा बनशलु्क अत्यावश्यक औषधी शीषगकमा ववबनयोजित बिेटबाट र्नुगपनेछ सो का

15

लाबर् कुन मानबसक औषधी कबत मारामा आवश्यक पने हो सो को ववविर् अनसुाि कायागलय प्रमखुसंर् खरिदका लाबर् बसफारिस र्ने l

सन्दभग सामाबि(भएमा)

मानबसक स्वास््य २ ददने अबभमखुीकिर् मोबडयलु १

मानबसक िोर् सम्बजन्धत ६ ददने मोबडयलु २

Focus Psychological Support ताबलम ५ ददने मोबडयलु ३

कायगक्रमको नामः मवहनावािी स्वच्छता व्यवस्थापन खचग शीषगक नं. PLMBIS

Code लक्ष्य इकाई ववबनयोजित िकम (रु.

हिािमा) समय अवबध) (चौमाबसक)

२२५२२ 2.7.22.७४ ६ पटक १५००(उदयपिु) प्रथम, दोश्रो उपशीषगक ववविर्

पषृ्ठभबूम अझै पबन िाबमर् िेरमा मवहनावािी प्रबतको नकिात्मक धािर्ा परिवतगन हनु सकेको छैन भने ववद्यालयहरुमा मवहनावािी व्यवस्थापनका लाबर् न्यूनतम पूवागधाि नहुाँदा वकशोिी बबध्याथीहरु मवहनावािीको समयमा र्यल हनु ेचलन पबन उजिकै िहेको छ l यी र्लत धािर्ा ि कुचलनलाई जचनगका लाबर् मवहनावािी स्वच्छता व्यवस्थापन कायगक्रम अपरिहायग छ l

उद्दशे्य ववद्यालय तथा समदुायमा िहेका मवहनावािी प्रबतको र्लत धािर्ा ि कुचलनलाई जचनुगका साथै ववद्यालयमा वकशोि वकशोिीमैरी पूवागधाि बनमागर् र्नग l

अपेजित उपलब्धी

जिल्ला बभरका माध्यबमक बबद्यालयहरुमा किा ६ देजख ९ सम्मका बबध्याथीहरुलाई बनयबमत रुपमा मवहनाविी स्वस्च्छता सम्बन्धी सेसन संचालन हनुे साथै आवश्यक पिेको बेला स्याबनटिी प्याडको बनशलु्क ववतिर् हनुे व्यवस्था भएको हनुेछ l

मखु्य जिम्मेवािी

पजब्लक हेल्थ नसग

सञ्चालन प्रवक्रया

१. यस कायगक्रम संचालनका लाबर् सवगप्रथम स्वास््य कायागलयले जिल्ला जशिा समन्वय इकाइ एवं जिल्लामा भएका स्थाबनय तहका जशिा शाखासाँर् समन्वय र्रि प्रत्येक बबधालयमा एक िेन्डि फोकल जशिक (मवहला)तोक्न लर्ाउनपुनेछ ।

२. जिल्लाभरिका िेन्डि फोकल जशिकहरुको सचुी प्राप्त भैसकेपिात ववबनयोजित बिेटबाट अबभमखुीकिर् सचालन र्नुगपने हनु्छ।

16

३. यसिी अबभमखुीकिर् संचालन र्दाग किा ८ देजख माबथ सम्म पढाइ हनुे माध्यबमक बबधालयहरुलाइ प्राथबमकता ददइ पवहले ताबलम र्नुगपनेछ ।ि त्यसपबछ किा छ देजख माबथका आधािभतु बबधालयहरुलाइ समावेस र्िाउनपुनेछ ।

४. अबभमखुीकिर् संचालन भएका सबै बबधालयहरुमा यसै बिेटबाट अबनवायग रुपमा १ /१ वटा मवहनावािी व्यवस्थापन वकट उपलब्ध र्िाउनपुनेछ िसमा बनम्नानसुािका सामाबिहरु हनुपुनेछ (तपबसल बमोजिमका सामाबिहरु रु १५००मा नबढ्ने र्िी खरिद र्नुगपनेछ )

१ सामाबि िाख्न ेप्लावष्टक बट्टा १ वटा २ घिमा बनाउन सवकने स्याबनटिी प्याड २ वटा ३ कपडा काट्ने कैजच १

४ कपडा बसउने बसयो १२ वटा बमबडयम साइिको ५ कपडा बसउन धार्ो २ वटा ६ वकशोिी ले लर्ाउने कट्ट ु२ वटा ७ सतुी कपडा १ बमटि

५. सबै बबधालयका िेन्डि फोकल जशिकहरुलाइ २ ददनको मवहनावािी स्वास््य व्यवस्थापन बबषयक २ ददने अबभमखुीकिर् ताबलम प्राप्त प्रजशिकहरुबाट संचालन र्नुगपनेछ । ताबलम पिात प्रत्येक बबधालयलाइ एक एक वटा मवहनावािी व्यवस्थापन वकट भपागइ र्रि बझुाउनपुनेछ ।

६.ताबलमप्राप्त जशिकले ताबलम पिात बबधालयमा अबनवायग रुपमा वकशोिी तथा बतनका अबभभावकहरुलाइ बोलाइ मवहनाको एकपटक मवहनावािी स्वास््य लर्ायत वकशोिवकशोिी तथा प्रिनन स्वास््य बबषयमा अन्तिवक्रया संचालन र्नुगपनेछ ।यसिी अन्तिवक्रया संचालन र्दाग अबनवायग रुपमा घिेल ुप्याड बनाउन बसकाउनपुनेछ ।

७. बबधालयले अन्तिवक्रया सन्चालन र्िे नर्िेको ि बबधालयमा कायगक्रम संचालन भए नभएको सन्दभगमा स्वास््य कायागलयले बनयबमत रुपमा अनरु्मन ि सहिीकिर् र्रि सो को प्रबतवेदन सामाजिक बबकास मन्रालय ि स्वास््य बनदेशनालयमा पठाउनपुनेछ ।

सन्दभग सामाबि(भएमा)

मवहनावािी स्वच्छता व्यवस्थापन सम्बजन्ध प्रजशिक प्रजशिर् ताबलम पजुस्तका मवहनावािी स्वच्छता व्यवस्थापन सम्बजन्ध सहभार्ी पजुस्तका

17

कायगक्रमको नामः अबभमजुखकिर्, अनरु्मन तथा समीिा अनसाइगड कोजचङ खचग शीषगक नं. PLMBIS

Code लक्ष्य इकाई ववबनयोजित िकम (रु.

हिािमा) समय अवबध(चौमाबसक)

२२५२२ 2.7.22.७५ १ पटक ३००(उदयपिु) प्रथम

उपशीषगक ववविर्

पषृ्ठभबूम स्वास््य कायगक्रम प्रभावकािी संचालन र्नगका लाबर् संजघय सिकाि ि प्रदेश सिकािका धेिै कायगक्रमहरु शसतग अनदुान बापत स्थानीय तहमै हस्तान्तरित भएका छन ्l ति स्थानीय तहमा अवको संिचनामा २-३ िना स्वास््य कमगचािीहरुले मारै सम्पूर्ग स्वास््य कायगक्रमको नेततृ्व र्नुगपने हनु्छ l यस्तो अवस्थामा सम्बजन्धत ववषयमा दख्खल िाख्न ेफोकल पसिंनले अनसाइट कोजचङ्ग तथा अबभमखुीकिर् र्नग सकेमा कायगक्रम थप प्रभावकािी हनु सक्छ भने्न अबभप्रायले यो शीषगकमा बिेट बबबनयोिन र्रिएको हो ।

उद्दशे्य र्रु्स्तिीय स्वास््य सेवा प्रवाहका लाबर् स्वास््यकमीहरुको ज्ञान, सीप, िमता अबभवृवि र्नुगका साथै कायगस्थल र्रु्स्तिीय सेवा मैरी बनाउन पहल र्ने।

अपेजित उपलब्धी

र्रु्स्तिीय स्वास््य सेवा प्रवाहका लाबर् स्वास््यकमीको ज्ञान ,सीप ि िमता अबभववृि हनुे l

सञ्चालन प्रवक्रया

1. स्वास््यका कायगक्रमहरु िस्तै एकीकृतबाल स्वास््य एवं पोषर् कायगक्रम, ियिोर् बनयन्रर् कायगक्रम, इवपडेबमयोलोिी, औलो, कालाज्वि बनयन्रर् तथा प्राकृबतक प्रकोप व्यवस्थापन, अपाङ्गता िोकथाम तथा कुष्ठिोर् बनयन्रर् कायगक्रम, उपचािात्मक सेवा कायगक्रम, एड्स तथा यौन िोर् बनयन्रर् कायगक्रम, एकीकृत मवहला स्वास््य तथा प्रिनन स्वास््य कायगक्रम,मवहनावािी स्वास््य कायगक्रम,स्वस्थ िीवन कायगक्रम लर्ायतका कायगक्रम संचालन र्रि स्वास््य सेवा प्रदान र्नगका लाबर् स्वास््य सस्था (वबथगङ्ग सेन्टि EOC, BEONC, CEONC

साइट लर्ायत अन्य) बाट उपलव्ध हनुे स्वास््य सेवाहरुको र्रु्स्ति कायम र्नग स्वास््य कायगक्रम तथा स्वास््य सेवाहरुको प्राववबधक सहयोर्, मेन्टोिीङ्ग तथा coaching र्नग बनजित योिना बनाइ लारू् र्नुग पनेछ।

2. यस कायगक्रमका लाबर् स्वास््य कायागलयले आवश्यकतानसुाि प्राववबधक सहयोर्, मेन्टोिीङ्ग तथा coaching का लाबर् टोली बनाउन ु पनेछ।उक्त टोलीमा प्रमखु सवहत कायगक्रमसाँर् सम्बजन्धत फोकल पसगन अबनवायग रुपमा सहभार्ी हनु ुपनेछ।

3. प्रत्येक पटक र्रिएको प्राववबधक सहयोर्, अनसाइट कोजचङ्ग तथा मेन्टोिीङ्ग पिात प्राप्त Findingsको बािेमा सम्बजन्धत स्वास््य कायागलय, स्थानीय तह तथा अस्पतालको ब्यबस्थापन

18

सबमबत ि अन्य आवश्यक पदाबधकािी तथा कमगचािीहरुसाँर् बैठक बसी स्वास््य कायगक्रम ि सेवाको र्रु्स्तिीयताका लाबर् छलफल तथा अन्तिवक्रया र्रि बैठकको माइनवुटङ्ग र्ने l

4. बैठकको माइनवुटङ्ग सवहत संचालन र्रिएको कायगक्रम ि त्यहााँ उपलब्ध सेवाको बबस्ततृ वक्रयाकलापहरुको प्रबतवेदन तयाि र्ने l

5. कायगक्रम संचालन र्दाग भएको खचग उपलब्ध र्िाउदा बदुा नं. ३, ४ ि प्रबतवेदन प्रर्ालीको १ नं. बुाँदा वमोजिम प्रबतवेदनको आधािमा मार भकु्तानी र्नुगपनेछ l

प्रबतवेदन प्रर्ाली

१. कायगक्रमको प्रबतवेदन, बैठकको माइनवुटङ्ग, बैठक लर्ायत सम्बजन्धत वक्रयाकलापका कजम्तमा ५ वटा स्पष्ट हनुे फोटोहरु, संकलन र्रिएको स्वास््य कायगक्रम ि सेवाको बबस्ततृ ववविर् सवहतको प्रबतवेदन प्रत्येक पटक स्वास््य बनदेशनालयमा पेश र्नुगपनेछ l

२. कायगक्रमको प्रबतवेदन चौमाबसक रुपमा सामाजिक ववकास मन्रालयमा पेश र्नुगपनेछ l सन्दभग सामाबि )भएमा(

4. SBA Clinical Coaching Guideline for Clinical Mentor नामको बनदेजशका 5. SBA Coaching and Mentoring Tool for MNH Service Providers (SBA and non-

SBA) नामको tool को प्रयोर् र्िी Onsite coaching/mentoring र्ने ।

6. अन्य कायगक्रमको अनसाईट कोचीङ्ग र्दाग कायगक्रमसाँर् सम्बजन्धत स्वीकृत अनसाइट Coaching and Mentoring Tool टुल प्रयोर् र्रि मार कायगक्रम संचालन र्नुगपनेछ l

कायगक्रमको नाम: खोटाङ्ग जिल्लामा पोषर् पनुस्थागपना र्हृ स्थापना तथा संचालन खचग शीषगक PLMBIS Code no. लक्ष्य इका

ई

ववबनयोजितिकम(रु. हिािमा) समयावबध(चौमाबसक)

२२५२२ २.7.22.76 १ संख्या ३०४४ प्रथम

उपशीषगक ववविर्

पषृ्टभबुम िाबमर् तथा बबपन्न नेपाली परिवेशमा कुपोषर् भएका बालबाबलकालाई अस्पतालमा ल्याउन ेचलन नभएकाले बालबाबलकालाई अन्य िोर्ले िबसत भएपबछ मार अस्पताल ल्याइन ेि बच्चालाई तत्काबलक िोर्को मार उपचाि र्ने र्रिन्छ l यद्दवप अस्पतालमा समय ि आवश्यक बेड संख्याको अभावमा कुपोवषत बालबाबलकाप्रबत त्यबत ध्यान पगु्न सवकिहेको छैन l अस्पतालमा उपचाि पिात बडस्चािग भएि र्एका बालबाबलकालाई मूिा नै िोर्ले फेिी सताउन ेवा नयााँ िोर् लाग्न ेडि हनु्छ l यस्तो अवस्थामा बच्चामा बौविक तथा शारििीक अपाङ्गता, कडा जशघ्र कुपोषर् हनुे तथा मतृ्य ुसमेत हनु सक्छ l समदुाय स्तिमा जशघ्र कुपोषर्को एकीकृत व्यवस्थापन कायगक्रम संचालनमा निहेको वा िहेपबन ववबभन्न कािर्ले बालबाबलका सम्बजन्धत बवहिंर् उपचाि केन्रमा भनाग भई उपचाि र्िाउन नसक्ने अवस्थामा

19

पोषर् पनुस्थागपना र्हृमा भनाग र्िी उपचाि र्नगका लाबर् प्रादेजशक, अंचल ि जिल्ला अस्पतालहरुमा पोषर् पनुस्थागपना र्हृ स्थापना ि संचालन र्ने िर्नीबत अर्ाडी सािेको हो l यसै अनरुुप नेपालका प्रादेजशक, अंचल एबं केवह जिल्ला अस्पतालहरुमा नेपाल सिकाि ि दात ृसंस्थाहरुको आबथगक, प्राववबधक तथा व्यवस्थापकीय सहयोर्मा पोषर् पनुस्थागपन र्हृ संचालन कायग भहेका छन ्l

उद्दशे्य बालबाबलकाको कडा जशघ्र कुपोषर्को उपचाि तथा ब्यवस्थापन र्ने, बालबाबलकाका साथै हेिचाह र्ने अबभभावकहरुलाई पोषर् सम्बन्धी ज्ञान तथा सीप प्रदान

र्ने, पोषर् पनुस्थागपना र्हृमा ० देजख ५९ मवहनाका कडा जशघ्र कुपोवषत बच्चाहरुलाई भनाग

र्िी २४ सै घण्टा स्वास््यकमीहरुको बनर्िानीमा िाखी उपचाि र्ने l अपेजित उपलब्धी

पोषर् पनुस्थागपना र्हृ स्थापना ि संचालन हनुे l

मखु्य जिम्मेवािी

पोषर् कायगक्रम हेने फोकल पसगन

सञ्चालन प्रवक्रया

यस वक्रयाकलाप संचालनका पोषर् पनुस्थागपना र्हृ संचालन बनदेजशका २०७० अनसुाि (परिमािगन भई आएमा सो अनरुुप) कायगक्रम संचालन र्नग र्िाउन ुपनेछ l यस बिेट तथा कायगक्रम सम्बजन्धत अस्पताल माफग त स्वास््य कायागलयबाट पोषर् पनुस्थागपना र्हृ संचालानाथग बनयमानसुाि बिेट उपलब्ध र्िाउन ुपनेछ l यस बिेटबाट पोषर् पनुस्थागपना र्हृ संचालनका लार्ी घि भाडा, आवश्यक सामाबि ( बेड तथा भान्साका आवश्यक सामाबि लर्ायत) पोषर् पनुस्थागपना र्हृ संचालनका लाबर् आवश्यक पने औिाि तथा उपकिर् खरिद, खाि सामाबि खरिद आदद र्नुगपनेछ । त्यसै र्िी घि ि अन्य आवश्यक तयािी भैसकेपबछ यसै बिेटबाट यस आबथगक बषगका लाबर् १ िना स्टाफ नसग, १ अ. न .मी. ि २ िना भान्छे समेत सावगिबनक खरिद एन ि बनयमावबल बमोजिम बनयकु्त र्रि संचालन र्नुगपनेछ। पोषर् पनुस्थागपना र्हृ संचालन भएको िानकािी जिल्लाका स्वास््य संस्थाहरुलाइ र्िाइ रिफिल मेकाबनज्म बबकास र्नुगपनेछ । लजित समूह: ० देजख ५९ मवहनाका कडा जशघ्र कुपोवषत बच्चाहरु ि बतनका हेिालहुरु

सेवा ददने बनकाय: खोटाङ्ग जिल्ला अस्पताल

सेवा ददनपुने समय: २४ घण्टा*७ददन

सन्दभग सामाबि(भएमा)

पोषर् पनुस्थागपना र्हृ संचालन बनदेजशका २०७०

20

कायगक्रमको नामः अनरु्मन सपुरिवेिर् (अनरु्मन मलु्याकंन तथा कायागन्वयन भ्रमर् खचग) खचग शीषगक PLMBIS Code

no लक्ष्य इकाई ववबनयोजित िकम (रु.हिािमा) समयावबध(चौमाबसक)

२२६११ २.८.१.१ १२ जिल्ला १५० प्रथम,दोश्रो,तेश्रो

उपशीषगक ववविर्

उद्दशे्य स्थानीय तह माफग त संचालन हनुे स्वास््य कायगक्रम तथा प्रदान र्रिने स्वास््य सेवाको र्रु्स्तिीयतामा सधुाि र्ने।

अपेजित उपलजब्ध स्वास््य कायगक्रमहरुको प्रभावकािी अनरु्मन ,सपुरिवेिर् हनुे l

सञ्चालन प्रवक्रया 1. स्वास््यका कायगक्रमहरु िस्तै एकीकृतबाल स्वास््य एवं पोषर् कायगक्रम, ियिोर् बनयन्रर् कायगक्रम, इवपडेबमयोलोिी, औलो, कालाज्वि बनयन्रर् तथा प्राकृबतक प्रकोप व्यवस्थापन, अपाङ्गता िोकथाम तथा कुष्ठिोर् बनयन्रर् कायगक्रम, उपचािात्मक सेवा कायगक्रम, एड्स तथा यौन िोर् बनयन्रर् कायगक्रम, एकीकृत मवहला स्वास््य तथा प्रिनन स्वास््य लर्ायतका कायगक्रमहरु संचालन र्ने स्वास््य कायागलयहरु ि स्वास््य सेवा प्रदान र्ने स्वास््य सस्था, वबथगङ्ग सेन्टि EOC, BEONC, CEONC साइटबाट उपलव्ध हनु ेस्वास््य सेवाहरुको र्रु्स्ति कायम र्नग स्वास््य कायगक्रम तथा स्वास््य सेवाहरुको प्राववबधक सहयोर्, मेन्टोिीङ्ग तथा coaching र्नग बनजित योिना बनाइ लारू् र्नुग पनेछ।

2. कायगक्रम संचालन र्नगका लाबर् स्वास््य कायागलयले अनरु्मन (प्राववबधक सहयोर्, मेन्टोिीङ्ग तथा coaching) टोली बनाउन ुपनेछ।उक्त टोलीमा प्रमखु सवहत फोकल पसगन अबनवायग रुपमा सहभार्ी हनु ुपनेछ।

3. प्रत्येक पटक अनरु्मन तथा सपुरिवेिर् पिात सम्बजन्धत स्थानीय तहका आवश्यक कमगचािीहरुसाँर् बैठक बसी स्वास््य कायगक्रम ि सेवाको र्रु्स्तिीयताका लाबर् छलफल तथा अन्तिवक्रया र्रि माइनवुटङ्ग र्ने l

4. स्वास््य कायगक्रम ि सेवाको बबस्ततृ ववविर् संकलन र्िी प्रबतवेदन तयाि र्ने l 5. भ्रमर् खचग उपलब्ध र्िाउदा बदुा नं. ३, ४ ि प्रबतवेदन प्रर्ालीको १ नं. बुाँदा

वमोजिम प्रबतवेदनको आधािमा मार भकु्तानी र्नुगपनेछ l प्रबतवेदन प्रर्ाली १. अनरु्मन तथा सपुरिवेिर् पिात बबसएको बैठकको माइनवुटङ्ग, बैठक लर्ायत

स्थलर्त अनरु्मनमा र्रिएका वक्रयाकलापको कजम्तमा १० वटा स्पष्ट हनु े

21

फोटोहरु साथै संकलन र्रिएको स्वास््य कायगक्रम ि सेवाको बबस्ततृ ववविर् सवहतको प्रबतवेदन प्रत्येक पटक स्वास््य कायागलयमामा पेश र्नुगपनेछ l

२. भ्रमर् प्रबतवेदन चौमाबसक रुपमा सामाजिक ववकास मन्रालयमा पेश र्नुगपनेछ l

कायगक्रमको नामः कायगक्रमको अनरु्मन तथा मलु्यााँकन (अनरु्मन मलु्यााँकन तथा कायागन्वयन भ्रमर् खचग) खचग शीषगक नं. PLMBIS

Code लक्ष्य इकाई ववबनयोजित िकम (रु.

हिािमा) समय अवबध(चौमाबसक)

२२६११ 2.८.१.८ १ पटक ५०(ताप्लेिङु) प्रथम, दोश्रो, तेश्रो

उपशीषगक ववविर्

उद्दशे्य स्थानीय तह माफग त संचालन हनुे स्वास््य कायगक्रम तथा प्रदान र्रिने स्वास््य सेवाको र्रु्स्तिीयतामा सधुाि र्ने।

अपेजित उपलजब्ध स्वास््य कायगक्रमहरुको प्रभावकािी अनरु्मन ,सपुरिवेिर् हनुे l

सञ्चालन प्रवक्रया 6. स्वास््यका कायगक्रमहरु िस्तै एकीकृतबाल स्वास््य एवं पोषर् कायगक्रम, ियिोर् बनयन्रर् कायगक्रम, इवपडेबमयोलोिी, औलो, कालाज्वि बनयन्रर् तथा प्राकृबतक प्रकोप व्यवस्थापन, अपाङ्गता िोकथाम तथा कुष्ठिोर् बनयन्रर् कायगक्रम, उपचािात्मक सेवा कायगक्रम, एड्स तथा यौन िोर् बनयन्रर् कायगक्रम, एकीकृत मवहला स्वास््य तथा प्रिनन स्वास््य लर्ायतका कायगक्रमहरु संचालन र्ने स्वास््य कायागलयहरु ि स्वास््य सेवा प्रदान र्ने स्वास््य सस्था, वबथगङ्ग सेन्टि EOC, BEONC, CEONC साइटबाट उपलव्ध हनु ेस्वास््य सेवाहरुको र्रु्स्ति कायम र्नग स्वास््य कायगक्रम तथा स्वास््य सेवाहरुको प्राववबधक सहयोर्, मेन्टोिीङ्ग तथा coaching र्नग बनजित योिना बनाइ लारू् र्नुग पनेछ।

7. कायगक्रम संचालन र्नगका लाबर् स्वास््य कायागलयले अनरु्मन (प्राववबधक सहयोर्, मेन्टोिीङ्ग तथा coaching) टोली बनाउन ुपनेछ।उक्त टोलीमा प्रमखु सवहत फोकल पसगन अबनवायग रुपमा सहभार्ी हनु ुपनेछ।

8. प्रत्येक पटक अनरु्मन तथा सपुरिवेिर् पिात सम्बजन्धत स्थानीय तहका आवश्यक कमगचािीहरुसाँर् बैठक बसी स्वास््य कायगक्रम ि सेवाको र्रु्स्तिीयताका लाबर् छलफल तथा अन्तिवक्रया र्रि माइनवुटङ्ग र्ने l

22

9. स्वास््य कायगक्रम ि सेवाको बबस्ततृ ववविर् संकलन र्िी प्रबतवेदन तयाि र्ने l भ्रमर् खचग उपलब्ध र्िाउदा बदुा नं. ३, ४ ि प्रबतवेदन प्रर्ालीको १ नं. बुाँदा वमोजिम प्रबतवेदनको आधािमा मार भकु्तानी र्नुगपनेछ l

प्रबतवेदन प्रर्ाली ३. अनरु्मन तथा सपुरिवेिर् पिात बबसएको बैठकको माइनवुटङ्ग, बैठक लर्ायत स्थलर्त अनरु्मनमा र्रिएका वक्रयाकलापको कजम्तमा १० वटा स्पष्ट हनु ेफोटोहरु साथै संकलन र्रिएको स्वास््य कायगक्रम ि सेवाको बबस्ततृ ववविर् सवहतको प्रबतवेदन प्रत्येक पटक स्वास््य कायागलयमामा पेश र्नुगपनेछ l

४. भ्रमर् प्रबतवेदन चौमाबसक रुपमा सामाजिक ववकास मन्रालयमा पेश र्नुगपनेछ l

कायगक्रमको नामः स्वास््य कायगक्रमहरुको अनरु्मन सपुरिवेिर् (अनरु्मन मलु्याकंन तथा कायगक्रम कायागन्वयन भ्रमर् खचग) खचग शीषगक नं. PLMBIS

Code लक्ष्य इकाई ववबनयोजित िकम (रु.

हिािमा) समय अवबध(चौमाबसक)

२२६११ 2.८.१.९ १ पटक पााँचथि (१५०) प्रथम, दोश्रो, तेश्रो

उपशीषगक ववविर्

उद्दशे्य स्थानीय तह माफग त संचालन हनुे स्वास््य कायगक्रम तथा प्रदान र्रिने स्वास््य सेवाको र्रु्स्तिीयतामा सधुाि र्ने।

अपेजित उपलजब्ध स्वास््य कायगक्रमहरुको प्रभावकािी अनरु्मन ,सपुरिवेिर् हनुे l

सञ्चालन प्रवक्रया 1. स्वास््यका कायगक्रमहरु िस्तै एकीकृतबाल स्वास््य एवं पोषर् कायगक्रम, ियिोर् बनयन्रर् कायगक्रम, इवपडेबमयोलोिी, औलो, कालाज्वि बनयन्रर् तथा प्राकृबतक प्रकोप व्यवस्थापन, अपाङ्गता िोकथाम तथा कुष्ठिोर् बनयन्रर् कायगक्रम, उपचािात्मक सेवा कायगक्रम, एड्स तथा यौन िोर् बनयन्रर् कायगक्रम, एकीकृत मवहला स्वास््य तथा प्रिनन स्वास््य लर्ायतका कायगक्रमहरु संचालन र्ने स्वास््य कायागलयहरु ि स्वास््य सेवा प्रदान र्ने स्वास््य सस्था, वबथगङ्ग सेन्टि EOC, BEONC, CEONC साइटबाट उपलव्ध हनुे स्वास््य सेवाहरुको र्रु्स्ति कायम र्नग स्वास््य कायगक्रम तथा स्वास््य सेवाहरुको प्राववबधक सहयोर्, मेन्टोिीङ्ग तथा coaching र्नग बनजित योिना बनाइ लारू् र्नुग पनेछ।

23

2. कायगक्रम संचालन र्नगका लाबर् स्वास््य कायागलयले अनरु्मन (प्राववबधक सहयोर्, मेन्टोिीङ्ग तथा coaching) टोली बनाउन ुपनेछ।उक्त टोलीमा प्रमखु सवहत फोकल पसगन अबनवायग रुपमा सहभार्ी हनु ुपनेछ।

3. प्रत्येक पटक अनरु्मन तथा सपुरिवेिर् पिात सम्बजन्धत स्थानीय तहका आवश्यक कमगचािीहरुसाँर् बैठक बसी स्वास््य कायगक्रम ि सेवाको र्रु्स्तिीयताका लाबर् छलफल तथा अन्तिवक्रया र्रि माइनवुटङ्ग र्ने l

4. स्वास््य कायगक्रम ि सेवाको बबस्ततृ ववविर् संकलन र्िी प्रबतवेदन तयाि र्ने l 5. भ्रमर् खचग उपलब्ध र्िाउदा बदुा नं. ३, ४ ि प्रबतवेदन प्रर्ालीको १ नं. बुाँदा

वमोजिम प्रबतवेदनको आधािमा मार भकु्तानी र्नुगपनेछ l प्रबतवेदन प्रर्ाली १. अनरु्मन तथा सपुरिवेिर् पिात बबसएको बैठकको माइनवुटङ्ग, बैठक लर्ायत

स्थलर्त अनरु्मनमा र्रिएका वक्रयाकलापको कजम्तमा १० वटा स्पष्ट हनु ेफोटोहरु साथै संकलन र्रिएको स्वास््य कायगक्रम ि सेवाको बबस्ततृ ववविर् सवहतको प्रबतवेदन प्रत्येक पटक स्वास््य कायागलयमामा पेश र्नुगपनेछ l

२. भ्रमर् प्रबतवेदन चौमाबसक रुपमा सामाजिक ववकास मन्रालयमा पेश र्नुगपनेछ l