69

หนวยท 5 งานระบบ

ความหมายของงานระบบในการกอสรางนน หมายถงกลมงาน ระบบไฟฟา, ระบบไฟฟา

สอสาร, ระบบสขาภบาล, ระบบดบเพลง, ระบบปรบอากาศ, ซงเปนสงทท าใหบานมความสมบรณแบบในการใชสอยทงดานอ านวยความสะดวกสบาย ดงนนงานระบบจงจ าเปนตองมผเชยวชาญประจ าสาขาในการด าเนนการจดท า เพอใหงานมประสทธภาพสงสดในการใชงานแตละประเภท อกทงจดระบบในการวางงานใหมระเบยบหรอซอนไวในมมตางๆไมใหออกมารงรง รวมถงตองท าใหสามารถซอมบ ารงไดสะดวก ดงนนจงขอสรปวธการควบคมและตรวจงานระบบไดดงน

5.1. ระบบสขาภบาล ระบบสขาภบาลในบาน ประกอบไปดวย ระบบประปา, ระบบทอระบายน าทง, ระบบทอ

ระบายอากาศ, ระบบระบายน าฝน และระบบบ าบดน าเสย เปนตน ดงนนการออกแบบทด การเลอกใช

70

วสดอปกรณทเหมาะสม การตดตงทถกตองจงเปนเรองส าคญมากสามารถควบคมและตรวจสอบงานระบบสขาภบาลไดตามรายการตอไปน

กอนด าเนนการท างานระบบทกระบบตองมการตรวจสอบคณภาพวสดทจะน ามาใชในงานทกชนด เชน ทอน า ขอตอ วสดเชอมประสาน ขอก าหนดคณสมบตของถงบ าบดน าเสยหรอไดคณภาพตามมาตรฐาน มอก. ใหตรงตามรายการประกอบแบบทระบไว

5.1.1. รายการตรวจสอบ ระบบทอจายน าประปาและดบเพลง มดงน 1) ตรวจสอบต าแหนง และแนวการวางทอใหเปนไปตามแบบและรายการ 2) ตรวจสอบวสดและคณภาพของทอ และอปกรณทอทจะน ามาใชงานใหไดตามมาตรฐานท

ก าหนด 3) ตรวจสอบการขดรองดนวางทอใหไดขนาด ความลกตามแบบทก าหนด 4) ตรวจสอบการใชวสดรองพนรองดนวางทอ ใหถกตองตามแบบและรายการ 5) ตรวจสอบระดบและแนวการวางทอ ใหเปนไปตามแบบทก าหนด 6) ตรวจสอบการใชวสด การกลบทบทอ การบดอด ใหถกตองตามแบบและรายการ 7) ตรวจสอบคณภาพงานตดตง และประกอบทอใหไดตามมาตรฐานก าหนดและขอแนะน าของ

ผผลต 8) ตรวจสอบงานกอสราง โครงสรางรบทอ แทนรบทอ และอนๆ ทจ าเปนในระบบประปาและ

ดบเพลง 9) ตรวจสอบการทดสอบแรงดนในทอทกขนตอน 10) ตรวจสอบการลางทอและฆาเชอโรคในทอ 11) ตรวจสอบการตดตงจดบรรจบประสานทอตางๆใหถกตองตามต าแหนง 12) ตรวจสอบการตดตงหวดบเพลง ใหถกตองตามต าแหนงทระบตามแบบ

รปท 5.1 ไมควรกลบทอน าขณะยงไมได

เชอมตอหรอมปลายทอทดนสามารถไหลลงไปในทอได

รปท 5.2 เมอปดรอยเชอมตอทงหมดแลวจงสามารถกลบดนได

71

รปท 5.5 ระบบบอส ารองน าประปา ส าหรบใชสอยและดบเพลง ขณะก าลงเคลอบผวน ายากนซม

รปท 5.6 ปมน าจากบอส ารองน าใตดนไปยงถงส ารองน าบนดาดฟา

รปท 5.7 ถงน าส ารองบนดาดฟา

รปท 5.8 การจดท าทอน าส าหรบใชสอยและดบเพลงจากถงส ารองน าบนดาดฟา

รปท 5.3 การเดนทอน าฝงในผนง ตองใชทอใหถกประเภทตามทระบไวในแบบ

รปท 5.4 การเดนทอน าใตเพดาน โดยใชอปกรณแขวนยดตดทองพน

72

5.1.2. ระบบทอระบายน าโสโครก มดงน 1) ตรวจสอบต าแหนงและแนวการวางทอใหเปนไปตามแบบและรายการ 2) ตรวจสอบวสดและคณภาพของทอ และอปกรณทอทจะน ามาใชงานใหไดตามมาตรฐานท

ก าหนด 3) ตรวจสอบการขดรองดนวางทอใหไดขนาด ความลก ตามแบบทก าหนด 4) ตรวจสอบการใชวสดรองพนรองดนวางทอ และการบดอดใหถกตองตามแบบและรายการ 5) ตรวจสอบระดบและแนวการวางทอ ใหเปนไปตามแบบทก าหนด 6) ตรวจสอบการใชวสด การกลบทอ การบดอดใหถกตองตามแบบและรายการ 7) ตรวจสอบคณภาพงานตดตง ประสาน และวางทอใหไดมาตรฐานก าหนด และขอแนะน าของ

ผผลต

รปท 5.9 แสดงการเชอมตอทอดบเพลงและทอประปาจายน าภายในอาคารเขากบปม

รปท 5.10 การจดทอใน Riser หรอชองเปดสแดงจะเปนทอดบเพลง สบรอนซจะเปนทอจายน าประปาทมแรงดนสง

รปท 5.11 ท าการทดสอบปมและท าความสะอาดทอ พรอมใสคลอรนเพอฆาเชอโรคภายในทอ 1 ครงกอนปลอยน า

รปท 5.12 ตรวจสอบต าแหนงการวางหวดบเพลงและการใชงาน

73

8) ตรวจสอบการกอสรางโครงสรางรบทอ แทนรบทอ และอนๆ ทจ าเปนในระบบระบายน าโสโครก

9) ตรวจสอบคณภาพและการตดตงเครองสบน า มอเตอรและอนๆในระบบ 10) ตรวจสอบและทดสอบการเดนระบบ 11) ทดสอบสมรรถนะของเครอง อปกรณ และการท างานทงระบบ 12) ตรวจสอบการท าความสะอาดภายในทอ ไมใหมสงกดขวาง เพอใหสามารถระบายน า

โสโครกไดโดยสะดวก 13) ตรวจสอบการบรรจบทอน าโสโครกอาคาร บานเรอน เขายงระบบทอระบายน าโสโครกรวม

รปท 5.13 การท าหวอดทอเพอปองกนเศษวสดและสงสกปรกลงไปในทอกอนการเชอมประสาน

รปท 5.14 แสดงการน าหวอดกนสงสกปรกลงไปในทอไปใชงาน

รปท 5.16 ทอโสโครก ทอใหญจะเปนทอจากโถสวมและโถปสสาวะ ทอเลกจะเปนทอน าทงซงตองแยกออกจากกนเพอปองกนกลนจากทอสวมเขามาในระบบน าทง

รปท 5.15 ทอน าทตดมา ซงไมไดมการอดหวทอจงท าใหคอนกรตไหลลงไปในทอท าใหทอตนและตรวจพบหลงจากอาคารถกใชงาน ซงยงยากในการซอมแซม

74

5.1.3. รายการตรวจสอบ ระบบทอระบายน าฝน มดงน 1) ตรวจสอบต าแหนงและแนวการวางทอใหเปนไปตามแบบและรายการ 2) ตรวจสอบวสด และคณภาพของทอ และอปกรณทอทจะน ามาใชวางใหไดตามมาตรฐานท

ก าหนด 3) ตรวจสอบการขดรองดนวางทอใหไดขนาด ความลก ตามแบบทก าหนด 4) ตรวจสอบการใชวสดรองพนดนวางทอ และการบดอดถกตองตามแบบและรายการ 5) ตรวจสอบระดบและแนวการวางทอ ใหเปนไปตามแบบทก าหนด 6) ตรวจสอบการใชวสด การกลบทบทอ การบดอด ใหถกตองตามแบบและรายการ 7) ตรวจสอบคณภาพงานตดตง และการวางทอใหไดตามมาตรฐานก าหนด และขอแนะน าของ

ผผลต 8) ตรวจสอบงานกอสรางรบทอ แทนรบทอ และอนๆ ทจ าเปนในระบบทอระบายน าฝน 9) การตรวจสอบการท าความสะอาดภายในทอ ไมใหมสงกดขวาง เพอใหสามารถระบายได

โดยสะดวก 10) ตรวจสอบการสรางและตดตงหวรบน าฝนเขาสระบบทอระบายน าฝน ใหถกตองตามแบบ

และรายการ

รปท 5.18 การวางถงบ าบดบนคอนกรตลนกอนเชอมตอทอน าโสโครกเขาถงบ าบดและสงออกไปยงทอบ าบดรวมของทองถน

รปท 5.17 การเชอมตอทอน าโสโครกและน าทงเขากบทอเมนรวมกอนลงถงบ าบด

75

รปท 5.19 ทอระบายน าฝนบนดาดฟาทยงไมไดตดตงตะแกรงกรองผง

รปท 5.20 ทอระบายน าฝนจากระเบยงทเตรยมจะเชอมตอจากทอเมน

รปท 5.22 การเชอมทอระบายน าฝนจากระเบยงไปยงทอเมนกอนลงทอระบายน าในอาคาร

รปท 5.23 การเชอมทอระบายน าฝนจากอาคารเขากบระบบระบายน ารอบอาคาร

รปท 5.21 การตดตงตะแกรงกรองผงทอระบายน าฝนบนชนดาดฟาหรอบรเวณระเบยงตองไลระดบน าใหลงทอไมใหมน าขง

รปท 5.24 ทอระบายน าฝนจากระเบยงไหลลงสบอพกโคนเสา

76

5.1.4. รายการตรวจสอบ รางระบายน าและทอระบายน า มดงน 1) ตรวจสอบแนวทอระบายน า ตามแบบเปนหลก 2) ตรวจสอบระดบของทอระบายน า 3) ตรวจสอบต าแหนง ขนาด และจ านวนทอทใชลอดพนคอนกรตของแตละวน 4) ตรวจสอบระดบและแนวลาดเอยงของงานขดดน ทราย รองพน และคอนกรตหยาบทกระยะ

50 เมตร 5) วางทอตองใหไดแนวพรอมกบตองมการยาตอทอ 6) การกลบขางทอ และหลงทอ พรอมกบการตรวจสอบความหนาแนนทก าหนดในแบบหรอ

รายการกอสราง 7) งานบอพกน า ต าแหนง และระดบของบอพกพรอมชนดฝาปดบอพกทระบในแบบ 8) ตรวจสอบ ขนาด ความลก การฝงเหลกฉากทฝารบ ฝาปดบอพกน า 9) ตรวจสอบ ขนาด ชนด ประเภทของทอทใช เชน ลอดถนนกบไมลอดถนน ทอจะตางชนด

และตางประเภทกน 10) ตรวจสอบ รอยราว หรอขอเสยอนๆ เชน บดงอ ไมไดฉาก อาจเนองจากการถอดแบบกอน

เวลาเพอผลตใหทนเวลา 11) ตรวจสอบงานตอกเสาเขม ขนาด ระยะการตอก ระดบการสงหวเขม 12) ตรวจสอบจดบรรจบของทอระบายน ากบทางระบายน าสาธารณะของหนวยราชการ มระดบ

ลาดเอยงทสามารถระบายน าออกจากโครงการ ไปสทางระบายน าสาธารณะ โดยน าจะไมไหลยอนกลบเขาโครงการ

13) ถามการตดตงปมเพอสบน าในบอพก ควรตรวจสอบขนาดของปมและก าลงสงไฟฟาทจะใชดวย

14) กรณเปนรางระบายน าจะตองมฝาตะแกรงหรอฝาปน ตรวจสอบดวาจะตองเปนสวนทของหนกตดผานบอยครงหรอไม การรบน าหนกของฝารางนนจะรบน าหนกไดหรอไม

15) ตรวจสอบระยะหางของบอพก ใหตรงตามทระบในแบบ 16) ตรวจสอบวธการดกเศษขยะทบอพก และระดบแตกตางระหวางกนทอระบายน ากบกนบอพก

77

รปท 5.25 การขดรองดนในการวางทอและบอพก

รปท 5.26 การเทคอนกรตลนใหไดระดบเพอรองรบทองทอและบอพก

รปท 5.27 การวางทอและบอพกใหไดระดบและถกต าแหนงบนคอนกรตลน

รปท 5.28 การเชอมตอทอและบอพกยาแนวดวยมอรตา

รปท 5.29 การจดเรยงทอน าประเภททอสเหลยม (Block Convert) กอนท าการตดตงเพอสะดวกในการท างาน

รปท 5.30 การตดตงทอสเหลยม (Block Convert)

78

5.1.5. รายการตรวจสอบงานตดตงสขภณฑ 1) ตรวจสอบรายการ Spec สนคา ขนาด และคณลกษณะอน ๆ ของสขภณฑใหตรงตามแบบ

และขอก าหนด 2) ตรวจสอบอปกรณทใชในการตดตงใหตรงตามทบรษทก าหนด 3) ตรวจสอบต าแหนงการตดตงใหตรงตามทก าหนดในแบบ 4) ตรวจสอบการใชวสดยดสขภณฑใหถกตอง 5) ทดสอบแรงดนน าภายในทอน าดใหไดมาตรฐานกอนเชอมตอสขภณฑและอปกรณสขภณฑ

6) ปลอยน าเขาทอเชอมสขภณฑเพอตรวจสอบรอยรวตามขอตอและอปกรณพรอมทงทดสอบ การใชงาน 7) ปลอยน าเขาทอเชอมสขภณฑทงไวอยางนอย 24 ชวโมงเพอทดสอบคณภาพของอปกรณ ประจ าสขภณฑ

8) ตรวจสอบการระบายน าบนพนไปยงทอระบายน าทงตองไมมน าขงเปนแองอยบนพน 9) ตรวจสอบความมนคงยดสขภณฑทกชน 10) ตรวจสอบความสะอาดและความเรยบรอยของพนทตดตงสขภณฑครงสดทายกอนรบงาน

รปท 5.31 การเตรยมแบบและผกเหลกรางระบายน าขอบถนนไลระดบน าลงสบอพก

รปท 5.32 รางระบายน ารปตววขอบถนนหลงจากเทคอนกรตเสรจ

79

รปท 5.33 การตดตงอางลางหนาประเภทฝงบนแผนหนแกรนต

รปท 5.34 การตดตงอางอาบน า

รปท 5.35 การตดตงโถชกโครกชนดนงราบ

รปท 5.36 การตดตงตอาบน า

รปท 5.37 การตดตงฝกบวอาบน า

รปท 5.38 การตดตงตะแกรงกรองผงทอเดรนน าทง

80

รปท 5.39 การตดตงฝกบวช าระ

รปท 5.40 การตดตงกระจก

รปท 5.42 การตดตงราวตากผา

รปท 5.43 การตดตงกระดาษช าระ

รปท 5.41 ตองมการตรวจสอบแรงดนน าในทอน าดใหไดมาตรฐานกอนตดตงสขภณฑและอปกรณประจ าสขภณฑ

รปท 5.44 การตดตงกระดาษช าระ

81

5.2. ระบบไฟฟา การตรวจและควบคมงานระบบไฟฟาอาคาร ระบบไฟฟาทใชกบอาคารนนมการแบงขอบเขต

ของการควบคมและตรวจสอบออกเปนระบบยอย เพอสะดวกในการตรวจสอบดงน วธการเดนสายไฟฟา แบงออกได 2 แบบ คอ 1) การเดนสายไฟบนผนงหรอ (แบบเดนลอย) การเดนสายไฟแบบนจะมองเหนสายไฟ อาจท าใหดไมเรยบรอย ไมสวยงาม หากชางเดนสายไฟไมเรยบตรง ยงจะเสรมใหดไมเรยบรอย ตกแตงหองใหดสวยงามยาก มขอดทคาใชจายถกกวาแบบฝงในผนง สามารถตรวจสอบและซอมแซมไดงาย 2) การเดนแบบฝงในผนงเปนการเดนสายไฟโดยรอยสายผานทอสายไฟซงฝงในผนงอาคาร ท าใหดเรยบรอยและตกแตงหองไดงาย เพราะมองไมเหนสายไฟจากภายนอก การเดนทอรอยสายตองท าควบคไปพรอมการกอ-ฉาบ ไมควรประหยดหรอปลอยใหมการลกไกโดยการเดนสายไฟแบบฝงในผนงโดยไมรอยใสทอรอยสายไฟ เพราะหากเกดไฟรว อาจเกดอบตเหตกบผอาศยเมอไปสมผสก าแพง การตดตงมคาใชจายสงกวาแบบเดนสายบนผนง การตดตงมความยงยากและซบซอน การเปลยนแปลงและซอมแซมภายหลงจากทไดตดตงไปแลวท าไดยากและเสยคาใชจายมากกวาแบบแรกมาก ขอแนะน าในการออกแบบระบบวงจรไฟฟาภายในบาน

ระบบวงจรไฟฟาภายในบาน ควรแยกวงจรควบคมพนทตางๆ เปนสวนๆ เชน แยกตามชนหรอแยกตามประเภทของการใชไฟฟา ท าใหงายตอการซอมแซมในกรณไฟฟาขดของ หองครวควรแยกวงจรไวตางหากเพราะถามความจ าเปนตองซอมระบบไฟฟาสวนอนๆจะไดไมตองดบไฟหองครวทมตเยนทแชอาหารไว อาหารจะไดไมเสย

5.2.1. รายการตรวจสอบ หมอแปลง มดงน

1) ตรวจสอบชอผลตภณฑและตวอยางใหตรงตามทอนมต 2) ตรวจสอบชนดและก าลงผลตของหมอแปลง 3) ตรวจสอบน าหนกและขนาดหมอแปลง 4) ตรวจสอบแนวการน าหมอแปลงตดตงเขากบแทน 5) ตรวจสอบระยะหางของหมอแปลงกบแนวก าแพงหรอแนวรว 6) ตรวจสอบการระบายอากาศภายในหองหมอแปลง 7) ตรวจสอบสภาพของหมอแปลงเนองจากการขนสง

82

รปท 5.45 หมอแปลงไฟฟาทตดตงอยในทโลง

รปท 5.48 การตดตงหมอแปลงไฟฟาในระดบพนดนตองมรวปองกนในระยะปลอดภย

รปท 5.49 การตรวจสอบแรงดนกระแสไฟฟาของหมอแปลงโดยผช านาญการ

รปท 5.50 การตรวจสภาพหมอแปลงไฟฟา สถานทตงหมอแปลง ระยะหางระหวางหมอแปลงกบรว

รปท 5.46 การเคลอนยายหมอแปลงไฟฟาไปยงแทนตดตงตองกระท าอยางระมดระวง

รปท 5.47 หลงจากการตดตงหมอแปลงไฟฟาแลวตองดระยะหางของหมอแปลงกบรวบานใหมระยะหางทปลอดภย

83

5.2.2. รายการตรวจสอบแผงเมน สวทซบอรด มดงน 1) ตรวจสอบขนาดและน าหนกของแผงวาเหมาะสมกบบรเวณทตงอยางไร 2) ตรวจสอบเนอทในการซอมบ ารงรกษาภายหลง 3) ตรวจสอบขนาดของแผนเหลก 4) ตรวจสอบความเรยบรอย และสวยงามในการประกอบ 5) ตรวจสอบอปกรณภายในแผง เชน เครองเจาะร วาถกตองและจ านวนครบหรอไม

รปท 5.54 เนองจากต MDB มสายไฟจ านวนมากและมกระแสไฟแรงสง หากตดตงภายในอาคารตองมหองเฉพาะและตองดแลรกษาใหเปนระเบยบมทระบายอากาศ

รปท 5.53 การจดเรยงสายไฟตองจดใหอยในสภาพเรยบรอยไมพนกนจนไมเปนระเบยบ เพราะอาจจะเกดกระแสไฟฟารวได

รปท 5.51 แผงสวตซควบคมภายในหองตดตงแลวตองมความเรยบรอยและสวยงาม

รปท 5.52 แผงเมนบอรดควบคมแตละชนตองอยบรเวณทสะดวกตอการบ ารงรกษา

84

5.2.3. รายการตรวจสอบ เครองก าเนดไฟฟาส ารองและแผงควบคม มดงน 1) ตรวจสอบชอผลตภณฑและแบบใหตรงตามทอนมต 2) ตรวจสอบขนาดและน าหนกของเครองและแผงควบคม 3) ตรวจสอบชนดและก าลงของเครองผลต 4) ตรวจสอบแนวทางการน าอปกรณเขาตดตงทแทน 5) ตรวจสอบการระบายอากาศในหองตดตง 6) ตรวจสอบแนวทางเดนของทอระบายไอเสย 7) ตรวจสอบการบวสดกนเสยงและตดตงอปกรณลดการสนสะเทอน ( ถาม ) 8) การทดสอบประสทธภาพของเครองในการใชงานต า 50% ,75% การบรรจใหเตม ( หรอตาม

ระบทก าหนดไว ) 9) ตรวจสอบการท างานแบบอตโนมตเมอกระแสไฟฟาดบ

รปท 5.55 เครองก าเนดไฟฟาภายในอาคาร

รปท 5.56 เครองก าเนด ไฟฟา ขนาดใหญ ระบายความรอนดวยน าพรอมตเกบเสยง ซงสามารถเคลอนยายได

รปท 5.57 หองตดตงเครองก าเนดไฟฟามระบบระบายทอไอเสยและระบบระบายความรอนจากเครองพรอมมผนงเกบเสยง

รปท 5.58 แสดงการตดตงเครองก าเนดไฟฟาภายในอาคารทมการเปดพนทโลง

85

5.2.4. รายการควบคมและตรวจสอบการเดนสายไฟฟาบนผนง (แบบเดนลอย) มดงน 1) ตรวจสอบวสด อปกรณทใชใหถกตองกอนอนญาตใหตดตง 2) ควบคมและตรวจสอบวงจรใหถกตองกอนอนญาตใหตดอปกรณยดรง 3) ควบคมและตรวจสอบการตดตงอปกรณยดสายไฟฟา เชน เขมขดรดสายไฟฟาใหไดแนวตรง

และถกตองตามแบบ 4) ควบคมและตรวจสอบขนาดของสายไฟฟาใหถกตองตามขอก าหนดของอปกรณไฟฟาหรอ

ตามทระบไวในแบบ 5) ตรวจสอบความเรยบรอยของสายไฟฟาใหเปนระเบยบเรยบรอย 6) ควบคมและตรวจสอบการตดตงอปกรณและเครองใชไฟฟาใหถกต าแหนงและอยในสภาพ

มนคง 7) ตรวจสอบจดเชอมตอตางๆตองปลอดภยและมระบบปองกนไฟฟาลดวงจร 8) ทดสอบการใชงานของอปกรณไฟฟาใหอยในสภาพการใชงาน

รปท 5.60 การหาแนวสายไฟฟาและตเขมขดรดสายใหหางเทากนเพอความสวยงาม

รปท 5.59 เขมขดรดสายไฟฟาขนาดตางๆ ทใชยดสายไฟฟาตดกบผนงในระบบเดนสายไฟฟาลอย

รปท 5.61 การรดสายไฟใหเปนเสนตรงกอนใชเขมขดรดสายไฟฟาใหตดกบผนง

รปท 5.62 การตดตงแผงควบคมและเชอมตอสายไฟฟาในระบบเดนลอย

86

รปท 5.63 การจดสายเมนหลบหวนอตทไมเปนระเบยบ

รปท 5.64 สายไฟฟาบรเวณทมผวไมเรยบตองเดนสายไฟใหเปนระเบยบเรยบรอย

รปท 5.65 การตดดวงโคมลอยในอาคารทไมมฝา

รปท 5.66 การตดพดลมในอาคารทไมมฝาตองท าแปนยดฐานพดลมใหแขงแรง

รปท 5.67 การตดตงเตาเสยบตองเปนระเบยบเรยบรอยไมเอยง

รปท 5.68 การตดตงสวตซพดลมตองเปนระเบยบเรยบรอยไมเอยง

87

5.2.5. รายการตรวจสอบรางและทอรอยสายไฟฟา มดงน 1) ตรวจสอบวสดตามทตองการ 2) ชนดของทอน า เปนแบบชนดบางหรอหนาใหตรงตามมาตรฐาน ขอก าหนดของผออกแบบ

ตามทก าหนด 3) ตรวจสอบวสดทใชเคลอบภายในของทอน า 4) ตรวจสอบดภายในทอทอน า มตะเขบมากนอยเพยงใด จะเปนอนตรายตอสายหรอไม 5) ตรวจสอบฝมอการท างาน 6) การดดทอจะตองไมบบ หรอบแบน 7) การตดทอ จะตองควานตรงรอยตดไมใหมความคม 8) การท าขอตอทอ จะตองแนบสนทกบผวโครงสรางเพอหลบคานหรอเสา หรอเพดานคนละ

ระดบ 9) การฝงทอน า จะตองโผลใหเหนเฉพาะสวนทเปนแนวตรงและตงฉากกบผวโครงสราง 10) การยดทอกบโครงสราง ทอจะตองแขงแรงไมขยบเขยอนไดในขณะทดงสายไฟ 11) การตอทอ จะตองยดกบโครงสรางใหแนน และตองใชอปกรณใหเหมาะสม เชน ใชอปกรณ

แบบกนน าส าหรบภายนอกอาคาร หรอในสวนทน าจะเขาได 12) การใชเครองมอ จะตองใหเหมาะสมและถกตองตามขนาดและชนดของทอ 13) ทอน าทเดนเรยบรอยแลว จะตองท าความสะอาดกอนเดนสายไฟ 14) การเดนสายไฟ จะตองระมดระวง ไมใหฉนวนของสายไฟเสย เนองจากการดงทแรงเกนไป(

สาเหตเนองจาก ชวงยาวเกนไป โคงหลายจด หรอจ านวนสายมากกวาขอก าหนด ) 15) กอนดงสายไฟ จะตองตรวจสอบต าแหนงของตเชอมตอ ตองอยในทเหมาะสม 16) ตองตรวจสอบทอน า หลงจากเดนสายไฟแลว ทอน าจะตองไมหลดตามขอตอ เพอประโยชน

ส าหรบพน 17) พยายามหลกเลยงการตอทอตางชนดกน เชน ทอบางตอกบทอหนา หรอทอเหลกกบทอ

พลาสตก 18) ในกรณทจะตองเดนสายไฟไปยงหองทมแกสหรอน ามน หรอหองทมอนตรายจากประกาย

ไฟจะตองใชอปกณแบบกนระเบดทมตราประทบดวย เรยบรอย และผานการรบรองจากสถาบนตรวจมาตรฐานเชน U.L.

19) ตรวจสอบขนาด และทศทางการเดนทอใหสมพนธกบโครงสรางและงานระบบอนๆ 20) ตรวจจ านวนการตดโคงงอของทอไมใหเกนทก าหนดไวในมาตรฐาน

88

5.2.6. รายการตรวจสอบ อปกรณดวงโคม,ปลกไฟฟา,สวตซ มดงน 1) ตรวจบรษทผผลตและตวอยางใหตรงตามทอนมต 2) ตรวจสอบชนดและขนาดของอปกรณ 3) ตรวจสอบความเสยหายอนเนองมาจากขนสงหรอตดตง 4) ตรวจสอบวธการยดอปกรณเกยวกบความแขงแรงและต าแหนงทตดตง 5) ทดสอบกระแสไฟฟาแสงสวาง, ปลก และอปกรณอนทตองมกระแสไฟฟามาเลยงดวยมเตอร

วดกระแสไฟกอนตดตงอปกรณ 6) ทดสอบการเปดปดไฟแสงสวาง, ปลก และอปกรณอนๆทตองมกระแสไฟมาเลยง 7) ตรวจสอบการเกบความเรยบรอยของผวอาคาร เชน ผนง พน ทมการฝงทอและบลอกไฟ 8) ตรวจสอบฝาครอบสวตซและปลกไฟใหอยในสภาพเปนระเบยบเรยบรอย

รปท 5.69 รางและทอรอยสายไฟ

รปท 5.71 การตดตงรางเดนสาย (Wireways) ในแนวนอนใตหลงคาหรอใตทองพน

รปท 5.72 การตดตงรางเดนสายในชอง Shaft พรอมแสดงรหสส และสสญลกษณ

รปท 5.70 ตรวจสอบต าแหนงการเชอมตอทอไฟฟากบบลอกของดวงโคมปลกไฟและสวตซใหตรงต าแหนง

89

รปท 5.73 การตดตงทอรอยสายไฟฟาแบบฝงผนงกอฉาบ

รปท 5.74 การตดตงทอรอยสายไฟฟาแบบเดนลอยเกาะผนง ผนงมอปกรณยดทมนคง

รปท 5.75 การตดตงทอรอยสายไฟฟาแบบฝงในผนงเบา

รปท 5.76 เตารบไฟฟาแบบเดนลอยผนงกอฉาบ

รปท 5.77 ต าแหนงการตดตงอปกรณงานระบบ สญญาณประตฉกเฉน สญญาณเตอนไฟไหม

รปท 5.78 เตารบไฟฟาแบบผนงเบา ควรจดระยะชองไฟใหเทากน

90

5.2.7. รายการตรวจสอบ ระบบแจงสญญาณเตอนอคคภย มดงน 1. อปกรณ ควนและความรอนและเสยงเตอน 2. ตรวจสอบบรษทผผลตและตวอยางตามทอนมต 3. ตรวจสอบความเสยหาย อนเนองมาจากการขนสงหรอตดตง 4. ตรวจสอบ บรษทผผลตและตวอยางใหตรงตามทอนมต 5. ตรวจสอบต าแหนงทตดตงความแขงแรงภายหลงการตดตง 6. .ตรวจสอบการท างานจรง โดยการพนควนใหความรอนและใหควนใหความรอนแกควนและ

สภาพแวดลอม พรอมทงดผลการท างานแผงทควบคม

รปท 5.79 การตดตงงานระบบทผนงกออฐฉาบปนทาส

รปท 5.80 การตดตงอปกรณระบบทผนงยปซมฉาบเรยบทาส

รปท 5.81 การตดตงสญญาณเตอนอคคภยและสวตซ

รปท 5.82 อปกรณสงสญญาณเตอนอคคภย (Alarm) ทดสอบความดงของเสยงกอนการใชงาน

91

เมอตรวจสอบระบบไฟฟาครบถวนตามรปแบบรายการแลว ตองมการทดสอบระบบ 100 % คอ เ ปดไฟฟาแสงสวางครบทกดวง และเ ดน เค รอง อปกรณอาคาร ทใชไฟฟา เ ชน ลฟต เครองปรบอากาศ และทดสอบปลกไฟฟาเปนเวลา 24 ชวโมงเปนอยางนอยเพอตรวจความสมบรณของระบบและซอมบ ารงสวนทเสยหายกอนตรวจรบงานงวดสดทาย

รปท 5.83 เครองดกควน (Smoke Alarm) ตดตงบนเพดาน ตองมการทดสอบรมดวยควนไฟ

รปท 5.84 อปกรณควบคมสญญาณเตอนอคคภย ตองมการทดลองกอนการใชงาน

รปท 5.85 เรมเปดไฟฟาแสงสวางในอาคาร

รปท 5.86 เปดไฟฟาแสงสวางในอาคารทกดวงจะพบจดบกพรองทไฟฟาไมตด

รปท 5.87 ทดสอบระบบไฟฟาแสงสวางและระบบการถายเทน าของสระวายน า

รปท 5.88 ทดสอบไฟฟาแสงสวางทางเดนในสวน

92

5.3 งานควบคมและตรวจงานระบบไฟฟาสอสาร งานระบบไฟฟาสอสาร เปนเครองมอทางอเลกทรอนกสซงใชกระแสไฟฟาเปนพลงงานใน

การท างาน ในปจจบนนมความกาวหนาทางดานเทคโนโลยมาก เครองมอทางอเลกทรอนกสทท าหนาทตางกบในอดต ปจจบนสามารถเชอมตอการท างานกนได สามารถสงขาวสารสบหาขอมล ใหความบนเทง ใหความปลอดภย อาทเชน การสอสารจานดาวเทยม คอมพวเตอร CCTV การควบคมงานในขณะปฏบตการตดตงนน จะตองมผควบคมงานทช านาญการทางดานนโดยเฉพาะ แตในกรณทผควบคมงานกอสรางตองเปนผตรวจสอบและตรวจรบในการท างานจ าเปนตองเปนผควบคมงานน จงควรมขอก าหนดใหสามารถควบคมและตรวจสอบใหงานถกตองไดดงน

กอนการด าเนนงาน 1. ขอตรวจสอบผลตภณฑวาถกตองตามทระบไวในแบบทงยหอ รน การรบประกนใหถกตอง 2. ขอตรวจสอบอปกรณ เชนทอรอยสาย สายตวน าสญญาณหรออปกรณสงสญญาณไรสายให

ไดตามแบบทระบไว 3. สงแบบเพอตดตงการเดนสายและการตดตงอปกรณใหตรวจเพอท าการอนมตใหท างาน

ระหวางการด าเนนงาน 1. ควบคมใหตดตงอปกรณและแนวเดนทอรอยสายใหเปนไปตามแบบทขออนมต 2. ควบคมการลอยสายในทอใหครบดวนตามแบบทระบไว 3. ตรวจสอบความถกตองของวงจรเครองมออเลกทรอนกสกอนจะปดทบดวยวสดอน เชน ปด

ชองฝาในกรณทเดนทอไวใตพนทมฝาปดทบ 4. ควบคมการตดตงอปกรณและตองตวเครองมอใหตรงตามแบบทขออนมตไว 5. ตรวจสอบการยดอปกรณใหมนคงโดยเฉพาะสวนทอยนอกอาคาร เชน จานรบสญญาณ

หลงการด าเนนงาน 1. ทดสอบการใชงานของเครองมอไฟฟาสอสารตางๆ วาสามารถใชงานไดตามขอตกลงกอนรบ

งาน

รปท 5.89 กลองวงจรปดภายในอาคาร

รปท 5.90 การพาดสายและตดตงอปกรณโทรศพทบนเสาไฟฟา

93

รปท 5.91 ตรบสญญาณโทรศพท

รปท 5.92 ทอรอยสายทใหรหสสส าหรบใชกบอปกรณไฟฟาสอสารตางๆ

รปท 5.93 การตดตงจานดาวเทยม

รปท 5.94 จานรบสญญาณดาวเทยม

รปท 5.95 การเดนสายสญญาณตางๆ ภายใน

อาคาร

รปท 5.96 การตรวจสอบคสายของโทรศพทภายในอาคาร เชน โรงแรม คอนโดมเนยม

94

5.4 ความรทวไปเกยวกบระบบปรบอากาศ

เครองปรบอากาศ (AIR CONDITIONERS) ใช ปรบอากาศเพอความสบาย เชน ภายในบานส านกงาน เปนตน ปรบอากาศเพอการอตสาหกรรม เชน ในการท างานวจย ในกระบวนการผลต เปนตน เราสามารถจ าแนกระบบปรบอากาศ(CONDITIONING SYSTEM) ไดดงน คอ ระบบอากาศทงหมด(ALL-AIR SYSTEM) เปนระบบทตนทนต าและออกแบบตดตงบ ารงรกษางาย ระบบน าและอากาศ เปนระบบทขนาดของเครองปรบอากาศสวนกลางและการถายเทความรอนนอยกวาระบบอากาศทงหมด ระบบน าทงหมด เปนระบบทควบคมความชนไดไมดนกระบบเครองปรบอากาศแบบหนวยเดยว เปนระบบทควบคมความชนไดไมดนก ระบบเครองปรบอากาศแบบหนวยเดยว เปนระบบใชในทพกอาศย และอาคารทวไปทไมตองการการควบคมอณหภมขนละเอยด

5.2.8. สรปวธการตรวจสอบระบบปรบอากาศ 1) ตดตงแฟนคอยลยนตตามต าแหนงทไดก าหนดไวในแบบ และมพนทวางโดยรอบเพอการ

บ ารงรกษา ควรตรวจสอบเครองตามมาตรฐานทผผลตระบไว ยดเครองใหมนคงแขงแรงกบพนผนงหรอเพดานแลวแตกรณ

2) ตรวจสอบสถานทตดตงคอนเดนซงยนตใหถกตองตามทก าหนดไว มพนทโดยรอบเครอง กวางเพยงพอตอการเขาไปบ ารงรกษาเครองไดสะดวกระยะหางระหวางผนงกบตวเครองตองไมนอยกวาทผผลตก าหนด

3) ตรวจชนด ขนาด และรายละเอยดของเครองและอปกรณตางๆ ใหตรงกบรปแบบรายการก าหนดไวอยางครบถวน และอยในสภาพดไมช ารด ตรวจการประกอบยดตดตงใหมความแขงแรงมนคงตรงตามต าแหนงทระบ

4) ตรวจสอบขนาดและความหนาของทอทองแดงและอปกรณใหถกตองตามแบบ โดยมการตอเชอมกนอยางแนนสนท มนคงมอปกรณยดจบทอใหเปนระเบยบเรยบรอยดสวยงาม และงายตอการบ ารงรกษาตามก าหนดเวลา

รปท 5.97 หองอนเตอรเนต

รปท 5.98 การใชอนเตอรเนตแบบไรสาย

95

5) ตรวจการตอสายไฟเขาเครองใหถกตอง ใชขนาดของสายทก าหนด พนเทปสายไฟใหเรยบรอยจดไวเปนระเบยบไมพนกน ท าการทดสอบการท างานของเครองเพอดวามสงใดผดปกตหรอไม ถามตองแกไขใหเรยบรอย

6) ตรวจสอบความเรยบรอยของการเชอมตอทอทองแดงและอปกรณซงจะตองสะอาดทสด ไมใหมเขมาเกดขนในทอในภายหลง และควรยดหรอรองรบทอและอปกรณใหมนคงแขงแรง ตดอปกรณกนสะเทอนตามจดทก าหนด

7) ตรวจสอบชนดและขนาดและชนด ความหนาของฉนวนหมทอน ายาใหถกตอง และปดรอยตอของฉนวนใหสนททกจด การหมฉนวนจะตองแนนหนาตลอดความยาวของทอทองแดง โดยไมเวนใหมทอเปลอยในสวนใดๆของทอ

8) ภายหลงตอทอทองแดงเขาเครองแลว ตองตรวจสอบรอยรวบนผวทอ โดยเฉพาะตามขอตอตางๆรวมทงจดตอภายในเครอง อาจทดสอบโดยการใชฟองสบไลตามผวทอและขอตอ หากไมพบรอย รวซมจงสงมอบงานได

9) ตรวจสอบการไลอากาศภายในระบบโดยก าจดความชนออกจากระบบใหแหงทสดกอนท าการทดลองเครอง ทดสอบการรวซมของทอโดยตดตงมาตรวดเพอดความดนในทอใหคงท ตลอดระยะเวลาททดสอบหารอยรวของทอ

10) วดแรงดนของน ายาใหถกตองตามทก าหนดไว 11) ตงเครองใหมพนทระบายอากาศตามผผลตก าหนด 12) ตดตงคอนเดนซงยนตใหมความมนคงแขงแรง 13) ตรวจสอบการตอวงจรไฟฟาของเครองใหถกตอง 14) ชนสวนตางๆอยในสภาพด ไมมการช ารดเสยหาย 15) ตรวจสอบการตอวงจรไฟฟาของเครองใหถกตอง 16) ตรวจขนาดของฟวสของสวตซเครองใหถกตอง 17) ตรวจสอบทอน าทงใหไหลสะดวกไมเกดการอดตน 18) ตรวจสอบอปกรณควบคมไฟฟาใหถกตองครบถวน 19) ตรวจสอบขอตอตางๆใหแนนสนททกจดเพอกนรว 20) ฉนวนหมทอมชนดและขนาดถกตองตามก าหนด 21) ท าความสะอาดอปกรณใหปราศจากฝ นละออง 22) ตรวจการสนสะเทอนและเสยงในขณะเดนเครอง 23) ตรวจสอบแนวทอ การยด การรองรบทอใหมนคง 24) พนเทปรอยตอฉนวนหมทอใหแนนสนททกดาน

96

25) ส าหรบแอรขนาดใหญควบคมและตรวจสอบขนาดทอดกและแนวทอดกใหถกตอง 26) ตรวจสอบฉนวนหมทอดกใหถกตองตามทระบไวตามแบบ 27) ตรวจสอบหนากากปลอยอากาศเยนใหถกชนดและต าแหนงทระบไวในแบบ 28) ตรวจสอบทอเวยนอากาศและพดลมดดอากาศกลบใหถกตองตามแบบ

รปท 5.103 การตดตงทอดกแอร ในระบบแอรขนาดใหญ ตองตรวจสอบการหมฉนวนใหถกตองตามแบบ

รปท 5.101 คอมเพรสเซอรแอรตองตดตงในบรเวณทมอากาศถายเทสะดวก

รปท 5.99 ตองตดตงแอรใหมความมนคงและแขงแรง

รปท 5.100 ตองตรวจสอบการตอไฟฟาของระบบแอรใหถกตองการใชงาน

รปท 5.102 การเดนทอแอรส าหรบแอรขนาดใหญ ตองตรวจเชความรอยรวหรอไม

รปท 5.104 เครองคอมเพรสเซอรแอรขนาดใหญตองตรวจสอบการระบายความรอนและพดลมใหอยในสภาพทพรอมใชงาน

97

5.5 ระบบเตอน ระบบดบเพลงอตโนมตและระบบปองกนความเสยหายจากฟาผา (ระบบสายลอฟา)

การปองกนอคคภยวธ Active คอการปองกนโดยใชระบบเตอนภย, การควบคมควนไฟ, ระบายควนไฟและระบบดบเพลงทด ระบบสญญาณแจงเหตเตอนภยเปนระบบ ทบอกใหคนในอาคารทราบวา มเหตฉกเฉน จะไดมเวลาส าหรบการเตรยมตวหนไฟ หรอดบไฟไดมอปกรณในการเตอนภย 2 แบบ คอ อปกรณตรวจจบเพลงไหม (Fire Detector) อนไดแกอปกรณตรวจจบความรอน (Heat Detector) และอปกรณตรวจจบควน (Smoke Detector) อกแบบหนงคออปกรณแจงเหตดวยมอ เปนอปกรณทให ผพบเหตเพลงไหม ท าการแจงเตอนมทงแบบมอดงและผลก

ระบบดบเพลงอตโนมตดวยน าคอระบบทมการเกบกกน าส ารอง ทมแรงดนพอสมควร และเมอมเหตเพลงไหมจะสามารถใชระบบดบเพลง ในการดบไฟไดระบบนจะประกอบไปดวยน าส ารองดบเพลง ซงตองมปรมาณส าหรบใชดบเพลงได1- 2 ชม.และประกอบดวย ระบบสงน าดบเพลงไดแก เครองสบระบบทอ แนวตงแนวนอน, หวรบน าดบเพลง, สายสงน าดบเพลง, หวกระจายน าดบเพลง นอกจากนยงมระบบดบเพลงดวยน าแบบอตโนมต โดยทเครองทอยบน เพดานหองจะท างาน เมอมปรมาณความรอนทสงขน จนท าใหสวนทเปนกระเปาะบรรจปรอทแตกออก แลวน าดบเพลงทตอทอไว กจะกระจายลงมาดบไฟ

5.5.1 รายการตรวจสอบระบบแจงสญญาณเตอนอคคภย - อปกรณตรวจจบควนและสปรงเกอรตรวจจบความรอน 1) ตรวจสอบบรษทผผลตและตวอยางใหตรงตามทอนมต 2) ตรวจสอบพกดของการใชงาน 3) ตรวจสอบความเสยหาย อนเนองมาจากการขนสงหรอตดตง 4) ตรวจสอบต าแหนงทตดตงและความแขงแรงภายหลงการตดตง 5) ตรวจสอบการใชงานจรง โดยการพนควนและใหความรอนและการดง

แผงควบคม

1) ตรวจสอบ บรษทผผลตและตวอยางใหตรงตามทอนมต 2) ตรวจสอบพกดการใชงาน 3) ตรวจสอบความเสยหายอนเนองมาจากการขนสง 4) ตรวจสอบต าแหนงทตดตงและความแขงแรงภายหลงการตดตง 5) ตรวจสอบหมอก าเนดไฟฟาส ารองและผเรยกเกบเงน 6) ตรวจสอบจ านวนขอบเขตและแสงบอกขอบเขต

98

7) ตรวจสอบการท างานจรง โดยการพนควนและใหความรอนแกควนและสภาพความรอน พรอมทงดผลการท างานทแผงควบคม

5.1.2 งานระบบปองกนความเสยหายจากฟาผา เนองจากอาคารทมความสงมากหรออาคารทตงอยกลางแจง สวนใหญจะโดนฟาผาอยเสมอระบบเสาลอฟาจงเปนการน ากระแสไฟฟาทมาจากฟาผาลงสดนใหเรวทสด โดยเสมอนก าหนดจดใหฟาผาโดยมตวลอและตอสายตวน าใหกระแสไฟฟาไหลลงดนไดอยางรวดเรว จงลดความเสยหายจากกระแสไฟทจะท าใหอาคารแตกหกเสยหายหรอความเสยหายทเกดขนกบเครองใชไฟฟาและเครองมอทางอเลกทรอนกสได

รปท 5.105 การตดตงสปรงเกอรตองตดใหตรงต าแหนงทระบไวในแบบ

รปท 5.106 หลงจากการตดตงตองมการทดสอบการใชงานจรงของปรงเกอร โดยการรนดวยเปลวไฟวาท างานไดตามขอก าหนดหรอไม

รปท 5.108 การตดตงตสายฉดน าดบเพลงตองตรงตามต าแหนงและหยบใชไดสะดวก

รปท 5.107 หวรบน าดบเพลงตองตดตงตามทระบไวในแบบ

99

รายการควบคมและตรวจสอบระบบสายลอฟามดงน 1) ตรวจสอบอปกรณใหถกตองตามชนดและขนาดทระบไวในแบบ 2) ควบคมและตรวจสอบต าแหนงการตดตงใหถกตองและมนคง 3) ควบคมการตรวจสอบแนวเดนสายน ากระแสไฟฟาสดน 4) ตรวจสอบความมนคงของอปกรณยดสายไฟฟา 5) ตรวจสอบขนาดและความยาวของแทงทองแดงกระจายกระแสไฟฟาลงดน (Ground Loop) 6) ตรวจสอบรอยเชอมตอระหวางอปกรณแตละชนดและขนาดใหถกตอง 7) ตรวจสอบการยดเสาลอฟากบตวอาคารใหมนคงและตองไมท าใหโครงสรางของอาคารเกด

การแตกราวหรอรวซม 8) ตรวจสอบความตงของสลงส าหรบดงเสาทกมมใหตงเทากนและตองมความตงพอดไมตง

หรอหยอนมากเกนไป

รปท 5.109 การตดตงสายลอฟาตองอยทสงทสดของอาคาร

รปท 5.110 การตดตงสายลอฟาตองมรศมทครอบคลมอาคาร

รปท 5.111 การเชอมตอสายทองแดงกบแทง

(Ground Loop) เพอสงกระแสไฟฟาลงดน

รปท 5.112 การใสฉนวนหมสายและยดตดกบตวอาคารตองใหมความมนคง

100

รปท 5.113 การวางแทง Ground Loop ตองวางอยางเปนระเบยบเรยบรอย ตามทระบไวในแบบ

รปท 5.114 สายลอฟาตองมใชสลงยดใหมนคงเพอปองกนมใหตวเสาลม

101