50
บบบบบ 3 บบบบบบบบบบบบบบบบบบบบ บบบบบบบ บบบบบ บบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบ 1. สสสสสสสสสสสสสสสสสส สสสสสส สสส สสสสสสสสสสสสสสสสสสส สสสสสสสสสส สสสสสสสสส 2. สสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสส สสสสสสสส สสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสส สสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสส สสสสสสส 3. สสสสสสสสสสสส สสสสสสสสสสส สสสสสสสสส สสสสสสสสส สสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสส 4. สสสสสส สสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสส สสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสส บบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบ

เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

บทท 3ปรากฏการณลมฟาอากาศ และภมอากาศ

ผลการเรยนรทคาดหวง

1. สงเกตสบคนขอมล อธบาย และเขยนสรปการเกดเมฆ ชนดของเมฆ การเกดฝน

2. สบคนขอมลเกยวกบปรมาณนำ#าฝนในทองถน วดปรมาณนำ#าฝนและอธบายผลของ ปรมาณนำ#าฝนตอมนษยและสงแวดลอม

3. สบคนขอมล เขยนรายงาน และอธบายการเกดลม และผลตอมนษยและสงแวดลอม

4. อธบาย และเสนอแนะวธปองกนภยทเกดจากปรากฏการณทางลมฟาอากาศ

จดประสงคการเรยนร

1. อธบายการเกดเมฆและชนดของเมฆ การเกดฝนและแสดงการวดปรมาณนำ#าฝนได

Page 2: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

2. อธบายการเกดลมมรสมตาง ๆ พายหมนเขตรอนและพายฝนฟาคะนองได

3. อธบายผลของปรากฏการณเกยวกบลมและลมพายทมตอมนษยและ สงแวดลอมได4. เสนอแนะวธปองกนภยทเกดจากปรากฏการณทางลมฟา

อากาศได

สาระการเรยนร

1. กาลอากาศและ หยาดนำ'าฟา2. เมฆ และฝน3. ลมและพาย

54

Page 3: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

ตอนท 1 กาลอากาศ และหยาดนำ'าฟา

ไอนำ#าในอากาศระเหยมาจากแหลงนำ#าตาง ๆ เชน ทะเล หวย หนอง คลอง บง และ จากการคายนำ#าของพช การระเหยของนำ#าทำาใหเกดปรากฏการณทางกาลอากาศตาง ๆ ข#นมากมาย ในชวงฤดหนาวหรอบรเวณภเขาทมอากาศเยน เราจะพบเหนหมอกในตอนเชาทอยใกลบรเวณพ#นดน บางสถานทเกดหมอกหนาทำาใหการคมนาคมไมสะดวก บางสถานทมหมอกมาก ๆเปนประจำาจงหวดจดใหสถานทน#นๆเปนแหลงทองเทยว เชนในภาคเหนอของไทย

กาลอากาศ (Weather)กาลอากาศ คอ สภาพของลมฟาอากาศในแตละชวงเวลาส #นใน

แตละสถานทซงแปรเปลยนตลอดเวลา เชน การเปลยนแปลง

55

Page 4: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

อณหภมของอากาศ การเกดเมฆ หมอก นำ#าคาง ฝน ลม พาย ลกเหบ หมะ เปนตน การเปลยนแปลงอณหภมและอน ๆ เปนปจจยสำาคญทมอทธพลตอการดำารงชวตของมนษย

กาลอากาศเกดข#นไดจะตองอาศยปจจยจากสงตาง ๆ ดงน# คอ1. ดวงอาทตย ความรอนจากดวงอาทตยมผลตออณหภม

ของอากาศ อณหภมทเปลยนไปเปนสาเหตของการเกดปรากฏการณทางกาลอากาศ

2. โลก การหมนรอบตวเองของโลกทำาใหเกดกลางวนกลางคน และการโคจรรอบ ดวงอาทตยของโลกทำาใหเกดฤดกาลตาง ๆ

3. แหลงนำ'าซงทำาใหเกดไอนำ'า ความรอนจากดวงอาทตยจะทำาใหนำ#าในแหลงนำ#าตาง ๆ ระเหยกลายเปนไอนำ#าลอยข#นไปในอากาศ ซงเปนสาเหตททำาใหเกดเมฆ หมอก นำ#าคาง ฝน

4. อากาศ อากาศเมอเคลอนตวจะหอบเอาไอนำ#าในอากาศไปดวย มผลทำาใหเกดปรากฏการณทางลมฟาอากาศตางๆได

หยาดนำ'าฟา

หยาดนำ'าฟา (Precipitation) คอ สงทเกดข#นจากการควบแนนของไอนำ#าในอากาศและ ตกลงมาจากทองฟาสพ#นดนสภาวะทเปนนำ#าหรอนำ#าแขง เชน ฝน หมะ หรอลกเหบ ซงตองอาศยเมฆในการเกด และหยาดนำ#าฟามหลายชนด

ชนดของหยาดนำ'าฟาในประเทศไทย ม 4 ชนด คอ

56

Page 5: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

1. ฝน เปนหยดนำ#ามขนาดประมาณ 0.5 – 5 มลลเมตร ฝนสวนใหญตกลงมาจากเมฆนมโบสเตรตส และเมฆควมโลนมบส ซงฝนมชอเรยกตามลกษณะของการตก เชน

ฝนซ เปนฝนทตกหนกในระยะเวลาส #น ๆ แลวหยดทนทพายฝนฟาคะนอง เปนฝนทเกดข#นพรอมกบพาย ฟาแลบ

ฟารอง ฟาผา2. ฝนละออง (Drizzle) เปนหยดนำ#าขนาดเลกกวา 0.5

มลลเมตร เนองจากมขนาดเลกมาก จงดคลายเปนละอองปลวลงมา เกดจากเมฆสเตรตส

3. ละอองหมอก (Mist) เปนหยดนำ#าขนาด 0.005 – 0.05 มลลเมตร เกดจากเมฆสเตรตส ทำาใหเรารสกช#นเมอเดนผานมกพบบนยอดเขาสง

4. ลกเหบ (Hail) เปนกอนนำ#าแขงสวนใหญมขนาดใหญกวา 5 มลลเมตร เกดข#นจากกระแสในอากาศไหลข#น ( updraft) และไหลลง (downdraft) ภายในเมฆควมโลนมบส พดใหผลกนำ#าแขงปะทะกบอากาศเยนกลายเปนกอนนำ#าแขง และตกลงมาได

ภาพท 24 ลกเหบ

57

Page 6: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

ทมา : http://variety.thaiza.com/

นอกจากการเกดหยาดนำ#าฟาแลว ยงมปรากฏการณทางกาลอากาศทเกยวกบไอนำ#าและอณหภมของอากาศอก เชน การเกดหมอกและนำ#าคาง

หมอก คอ ละอองนำ#าขนาดเลก ทมองเหนไดดวยตาเปลาซงละอองนำ#าเหลาน# เกดจากการกลนตวของไอนำ#าทลอยอยในอากาศใกลกบพ#นดน หมอกมกจะเกดข#น เมออากาศอนและชนมาปะทะกบอากาศเยน ไอนำ#าจะกลนตวเปนหมอก ดงน#น หมอก กคอเมฆทเกดใกลผวดนนนเอง

ภาพท 25 หมอกทมา : http://www.oknation.net/blog/folkner/

ปรากฏการณทคลายคลงกบการเกดหมอกทพบเหนไดในชวตประจำาวน ไดแก

1. การเกดฝาบนกระจก เนองจากอากาศนอกหองเยนกวาในหอง เมออากาศในหองสวนทตดกบกระจกเยนลง ไอนำ#าในอากาศจะจบตวกนทกระจกเกดเปนฝาข#น

2. การมหมอกควนออกมากบลมหายใจในวนทมอากาศเยน เพราะลมหายใจเปนอากาศอนและช#น เมอออกมาปะทะกบอากาศเยนภายนอก ไอนำ#าในอากาศจะกลนตวเปนหมอกบางสงเปนการรวมตวกนระหวางหมอกกบควนไฟหรอแกสตาง ๆ ทปลอยออกมาจากโรงงานอตสาหกรรม หรอการเผาไมเช#อเพลงจากยานพาหนะและอาคารบานเรอนเกดการรวมตว เรยกวา หมอก

58

Page 7: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

ควน ซงเปนอนตรายตอสขภาพของประชากรทอาศยอยในบรเวณใกลเคยง

นำ'าคาง เกดจากอณหภมของอากาศลดตำาลง ไอนำ#าทปรากฏอยตามใบไมยอดหญา หรอวตถตาง ๆ ทอยใกลกบพ#นดนจะกลนตวกลายเปนหยดนำ#า นำ#าคางจะเกดข#นในตอนกลางคน และสวนใหญจะเกดข#นในเวลาใกลรง ซงเปนชวงเวลาทอณหภมของอากาศลดลงตำาสดในรอบวน ดงน#นในคนทมนำ#าคางปรากฏมากทสดจะตองเปนคนทมลมสงบ ทองฟา

แจมใสและมปรมาณความช#นสมพทธใกลพ#นดนสง

ภาพท 26 นำ#าคางทมา : รงษ พมขาล ถายภาพ

, 2551นำ'าคางแขง เกดข#นใน

ชวงทอณหภมของอากาศใกลพ#นดนลดลงตำากวาจดเยอกแขง ไอนำ#าในอากาศจะแขงตวกลายเปนเกลดนำ#าแขงและเกาะอยตามใบไม ใบหญา หรอวตถตาง ๆ ชาวบานจะเรยกวา เหมยหรอแมคน#ง

ภาพท 27 นำ#าคางแขงหรอ แมคน#ง

ทมา : http://www.neutron.rmutphysics.com/

59

Page 8: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

กจกรรมท 3.1เรอง กาลอากาศและหยาดนำ'าคาง

คำาช'แจง ใหนกเรยนตอบคำาถามหรออธบายส'น ๆ ใหไดใจความทสมบรณ (คะแนนเตม 10 คะแนน)

1. กาลอากาศ คอ ............................................................................................................................ 2. ยกตวอยางปจจยทสำาคญททำาใหเกดกาลอากาศ.........................................................................

60

Page 9: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

3. หยาดนำ#าฟา คอ ........................................................................................................................... 4. ฝนละออง เปนหยดนำ#าทมขนาดเทาใด........................................................................................ 5. หมอก คอ ........................................................................................................................... 6. นำ#าคาง คอ .................................................................................................................................. 7. นำ#าคางแขง เรยกอกอยางหนงวา ................................................................................................ 8. หมอกและเมฆตางกนอยางไร ................................................................................................... 9. ใหนกเรยนยกตวอยางปรากฏการณทคลายคลงกบการเกดหมอก ซงพบเหนได ในชวตประจำาวน .......................................................................................................................10. เพราะเหตใดในธรรมชาต นำ#าคางจงเกดเฉพาะกลางคนและตอนเชา ....................................................................................................................................................

61

Page 10: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

ตอนท 2 เมฆและฝน

แสงจากดวงอาทตยทสองมายงพ#นผวโลกทำาใหอณหภมของ

อากาศเหนอพ#นนำ#าสงข#น นำ#าจงระเหยลอยตวข#น เมอกระทบอากาศเยนไอนำ#าบางสวนจะกลนตวเปนหยดนำ#าเลก ๆ ลอยตวรวมกนอยในอากาศ เมอมจำานวนมากจะเรยกวา เมฆ ถาหยดนำ#าทรวมกนเปนเมฆมขนาดใหญข#นจนอากาศไมสามารถอมไวไดกจะตกลงมาเปน ฝน

เมฆ คอ อนภาคนำ#าหรอผลกนำ#าแขงขนาดเลกลอยอยในอากาศ เมฆอาจประกอบดวยนำ#าหรอผลกนำ#าแขง ชนดของเมฆการแบงชนดของเมฆ แบงตามรปรางลกษณะและความสง

แบงตามรปรางลกษณะของเมฆ สามารถแบงได 3 ประเภทใหญๆ

1. เมฆควมลส ( Cumulus Cloud)  มรปรางลกษณะเปนเมฆกอน

2. เมฆสเตรตส (Stratus Cloud) มรปรางลกษณะเปนเมฆแผนหรอเมฆช#น

3. เมฆเซอรส (Cirrus Cloud ) มรปรางลกษณะเปนเมฆทเปนร#ว ๆ คลายขนสตว

62

Page 11: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

แบงตามระดบความสงของเมฆ สามารถแบงได 4 ประเภทใหญ ๆ

1. เมฆช'นสง (High Clouds) จะอยทความสง 6,000 - 18,000 เมตร ข#นไป สวนใหญ จะเปนผลกนำ#าแขง เนองจากอยทระดบสงมากมสขาวหรอเทาออน เมฆระดบสงมอย 3 ชนด ดงน#   

1.1 เมฆเซอรส (Cirrus Cloud)  

มลกษณะเปนแผนบางสขาวเจดจาหรอสเทาออน ดวงอาทตยสามารถสองผานไดอยางด เกดจากผลกนำ#าแขงขนาดจวมหลาย ๆ รปทรง เชน เปนฝอย เปนปยคลายใยไหม คลายขนนกบาง ๆ หรอเปนทางยาว

ภาพท 28 เมฆเซอรสทมา

:http://bbznet.pukpik.com/scripts2

1.2 เมฆเซอโรสควมลส

( Cirrocumulus Cloud ) มลกษณะเปนสขาวกอนเลก ๆ คลายระลอกคลนหรอปยนน

ภาพท 29 เมฆเซอโรสควมลสทมา

:http://www2.tmd.go.th/webboard/

63

Page 12: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

1.3 เมฆเซอโรสเตรตส

(Cirrostratus Cloud) มลกษณะคลายกบเมฆเซอรสแตจะแผออกเปนแผนเยอบาง ๆ ตอเนองเปนแผนตามทศทางของลมในระดบสง  เมฆชนดน#ทำาใหเกดวงแสงรอบ ๆดวงอาทตยหรอดวงจนทร เรยกวา การทรงกลด     

ภาพท 30 เมฆเซอโรสเตรตส อาทตยทรงกลดทมา : รงษ พมขาล ถายภาพ

, 25512.   เมฆช'นกลาง (Middle Clouds ) จะอยทความสง

ระหวาง 2,000 - 8,000 เมตร มอย 2 ชนด ดงน#

2.1 เมฆอลโตควมลส

( Altocumulus Cloud ) มลกษณะเปนกลมกอนเลก ๆ มลกษณะเปนคลนเปนลอนคลาย ฝงแกะทอยรวมกน กอนเมฆมสขาวหรอสเทา ภาพท 31 เมฆอลโตควมลส

ทมา : รงษ พมขาล ถายภาพ , 2551

2.2 เมฆอลโตสเตรตส

(Altostratus Cloud)  มลกษณะเปนแผนปกคลมบรเวณ

กวาง บรเวณฐานเมฆจะเปนสเทาหรอสฟา สามารถบงดวงอาทตยหรอดวงจนทร ทำาให

64

Page 13: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

เหนเปนฝา ๆ อาจทำาใหเกดฝนละอองบาง ๆ ได

ภาพท 32 เมฆอลโตรสเตรตสทมา : รงษ พมขาล ถายภาพ

, 2551

3. เมฆช'นตำา (Low Clouds) จะอยทความสงไมเกน 2,000 เมตร มอย 3 ชนด ดงน#

3.1 เมฆสเตรตรส (Stratus Cloud) มลกษณะเปนแผนหรอเปนช#นสเทา รวมตวกนอยเปนบรเวณไมกวางมากนก บางคร#งอาจเกดในระดบตำามากคลายหมอก จะเคลอนทตามลมไดเรวและอาจทำาใหเกดฝนละอองได บางคร#งจะเหนปกคลมอยบนยอดเขา

          

ภาพท 33 เมฆสเตรตสทมา :

http://www.rcthai.net/webboard/

3.2 เมฆสเตรโตรควมลส

(Stratocumulus Cloud) มลกษณะเปนกอนกลมคลายเมฆควมลส แตเรยงตดกนเปนแถว ๆ รวมกนคลายคลน บางคร #งอาจจะแยกตวออกเปนกลมทประกอบดวยเมฆกอนเลก ๆ

จำานวนมาก

65

Page 14: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

ภาพท 34 เมฆสเตรโตรควมลส

ทมา : รงษ พมขาล ถายภาพ , 2551

3.3 เมฆนมโบสเตรตส

(Nimbostratus Cloud) มลกษณะเปนแผน สเทาเขมปกคลมเปนบรเวณกวางมาก ทำาใหเกดฝนหรอหมะตกในปรมาณเลกนอยถง ปานกลางตอเนองเปนเวลานาน ๆ ไดเมฆชนดน#ไมมฟาแลบฟารอง  

ภาพท 35 เมฆนมโบสเตรตสทมา :

http://www.rcthai.net/webboard/

4.  เมฆกอตวในแนวต'ง (Clouds with Vertical Development) จะเกดเมออากาศเหนอพ#นดนเมอไดรบความรอนจากแสงอาทตย อากาศรอนจะลอยตวสงข#นและเกดเปนเมฆ มอย 2 ชนด

4.1 เมฆควมลส ( Cumulus Cloud)   เปนเมฆทลอยตวข#นชาๆพรอมกบอากาศทลอยตวสงข#น ถาขยายขนาดใหญข#นเรอย ๆ อาจพฒนาเปนเมฆควมโลนมบสได มลกษณะหนาทบกระจดกระจายเหมอนกอนสำาล

ภาพท 36 เมฆควมลสทมา : รงษ พมขาล ถายภาพ

, 2551

66

Page 15: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

4.2 เมฆควมโลนมบส

(Cumulonimbus Cloud) เปนเมฆหนา กอนใหญกอตวสงมาก บางคร #งยอดเมฆจะแผออกเปนรปทงทำาใหเกดฝนตกหนก ฟาแลบ ฟารอง ลมแรง บางคร#งมลกเหบตก จงเรยกวา   เมฆฝนฟาคะนอง

ภาพท 37 เมฆควมโลนมบสทมา :

http://www.google.co.th/imglanding?

  ขอควรจำา

การเรยกชอเมฆ           เมฆซงเกดข#นในธรรมชาตม 2 รปรางลกษณะ คอ เมฆกอน และเมฆแผน เราเรยกเมฆกอนวา เมฆควมลส“ ” (Cumulus) และเรยกเมฆแผนวา เมฆสเตรตส “ ” (Stratus) หากเมฆกอนลอยชดตดกน เรานำาชอท#งสองมารวมกน และเรยกวา เมฆสเตรโตควมลส“ ” (Stratocumulus) ในกรณทเปน เมฆฝน เราจะเพมคำาวา นม“โบ” หรอ นมบส“ ” ซงแปลวา ฝน“ ” เชน เราเรยกเมฆกอนทมฝนตก วา เมฆควมโลนมบส “ ” (Cumulonimbus) และเรยกเมฆแผนทมฝนตกวา เมฆนมโบสเตรตส“ ” (Nimbostratus)          การเรยกชอเมฆระดบตาง ๆ เมฆระดบสง เมฆระดบกลาง และเมฆระดบตำา           หากเปนเมฆระดบกลาง เราจะเตมคำาวา อลโต “ ” ซงแปลวา ช#นกลาง“ ” ไวขางหนา เชน เราเรยกเมฆกอนระดบกลางวา เมฆ“

อลโตควมลส ” (Altocumulus) และเรยกเมฆแผนระดบกลาง วา เมฆอลโตสเตรตส“ ” (Altostratus)

67

Page 16: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

หากเปนเมฆระดบสง เราจะเตมคำาวา เซอโร ซงแปลวา ช #น“ ” “สง ไวขางหนา เชน ” เราเรยกเมฆกอนระดบสงวา เมฆเซอโรคว“มลส ” (Cirrocumulus) เรยกเมฆแผนระดบสงวา เมฆเซอ“โรสเตรตส ” (Cirrostratus) และเรยกเมฆระดบสงทมรปรางเหมอนขนนกวา เมฆเซอรส “ ” (Cirrus)

เมฆทอยระดบสงประกอบดวยผลกนำ#าแขง สวนเมฆทระดบกลางจะประกอบดวยผลกนำ#าแขงและอนภาคนำ#า สวนเมฆทระดบตำาจะประกอบดวยอนภาคนำ#าเกอบท#งหมด

ในแตละวนทองฟาจะมเมฆชนดตาง ๆ ในปรมาณทแตกตางกน นกอตนยมวทยา จงบอกลกษณะของทองฟา ดงน#

ตารางท 6 แสดงลกษณะของทองฟา

ลกษณะทองฟา ปรมาณเมฆ แจมใส โปรง บางสวน สวนมาก มาก เตมทองฟา

มเมฆนอยกวา 1/10 ของทองฟามเมฆ 1/10 แตไมเกน 3/10มากกวา 3/10 แตไมเกน 5/10มากกวา 5/10 แตไมเกน 8/10มากกวา 8/10 แตไมเกน 9/1010/10

ทมา : สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย ,2548 หนา 101

ฝนไอนำ#าในอากาศทรวมกนเปนเมฆ เมออนภาคของนำ#าหรอเกลด

นำ#าแขงในเมฆมขนาด ใหญข#นและมความหนาแนนและมนำ#าหนกมากข#นจนอากาศไมสามารถอมนำ#าหรอเกลดนำ#าแขง ไวได จงตกลง

68

Page 17: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

มายงพ#นโลกในรปตางๆ เชน เปนฝน หมะ หรอลกเหบ ซงเรยกวา หยาดนำ#าฟา

1. การเกดฝนฝนเปนนำ#าทเกดจาก

กระบวนการกลนตวของไอนำ#าในอากาศทรวมกนเปนเมฆกลายเปนหยดนำ#า เมอหยดนำ#ามขนาดใหญและ มนำ#าหนกมากจนอากาศไมสามารถอมไวได จงตกเปนฝน โดยเฉลยเมดฝนจะมเสนผานศนยกลางมากกวา 0.5 มลลเมตร ถาตำากวา 0.5 มลลเมตร ซงสามารถลอยปลวไปตามกระแสลมไดเรยกวา ฝนละออง สวนเมดฝนขนาดใหญและตกลงมา ในระยะเวลาส #น ๆ เรยกวา ฝนไลชางหรอฝนซ

เปนฝนทตกหนกในระยะเวลาส #น ๆ แลวหยดทนท

ภาพท 38 ฝนตกทมา :

http://www.jorpor.com/variety/?p=904

2. ชนดของฝนฝนมลกษณะการเกดทแตกตางกน แบงออกได 4 ชนด ดงน#

2.1 ฝนพาความรอน เปนฝนทเกดจากเมฆทกอตวข#นจากมวลอากาศรอนและลอยตวข#นสงจนไปกระทบกบอากาศเยน ทำาใหเกดฝนตกลงมา ฝนพา

ความรอนมกจะตก ในตอนบายหรอตอนคำา เวลาฝนตกจะมพาย ฟาแลบ และฟารองเกดข#นเรยกวา พายฝนฟาคะนอง ในประเทศไทยฝนชนดน#จะพบ

69

Page 18: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

มากในชวงฤดรอน ประมาณเดอนมนาคมถงตนเดอนพฤษภาคม

ภาพท 39 การเกดฝนพาความรอน

ทมา : http://www.neutron.rmu

tphysics.com/

2.2 ฝนภเขา เปนฝนทเกดจากมวลอากาศช#นไหลมาปะทะภเขาทขวางก#นทศทางลม

มวลอากาศจะถกยกตวใหสงข#นและเยนลง ไอนำ#าจงกลนตวกลายเปนเมฆหนาทบและตกลงมา เปนฝน โดยฝนจะตกหนกทางดานตนลมแตทางดานปลายลมฝนจะตกนอยลง เรยกวา เงาฝน

ภาพท 40 การเกดฝนภเขาทมา : http://www.neutron.rmutphysics.com/2.3 ฝนพายหมน เปน

ฝนทเกดจากพายหมนทมมวลอากาศไหลเขาสศนยกลาง

หยอมความกดอากาศตำา มวลอากาศทไหล เขามาจะถกยกตวใหสงข#นอยางรวดเรว ทำาใหไอนำ#ากลนตวกลายเปนเมฆ

70

Page 19: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

หนาทบและตกลงมาเปนฝน ฝนชนดน#จะตกหนกแผเปนบรเวณกวางและจะตกตดตอกนเปนเวลานาน เชน ฝนจากพายดเปรสชน พายโซนรอน พายไตฝน เปนตน

ภาพท 41 พายหมนทมา :

http://dvbs.ee.ku.ac.th/elearning/

2.4 ฝนแนวปะทะ เปนฝนทเกดจากมวลอากาศรอนกบมวลอากาศเยนเคลอนมาปะทะกน มวลอากาศเยนจะดนใหมวลอากาศรอนทชมช#นและเบากวาลอยข#นสเบ#องบน ไอนำ#าในมวลอากาศรอนจะกลนตวกลายเปนเมฆและตกลงมาเปนฝน ฝนแนวปะทะจะตกไมรนแรงนก แตตกสมำาเสมอและตดตอกนเปนเวลานาน

ภาพท 42 การเกดฝนแนวปะทะ

ทมา: http://www.neutron.rmutphysics.com/

เครองวดนำ'าฝน

เครองวดนำ#าฝน ม 2 ชนด คอ1. เครองวดนำ'าฝนแบบ

ธรรมดาหรอแบบแกวตวง มลกษณะเปนรปกระบอกโลหะ

โดยสวนหนงของกระบอกจะฝงอยในพ#นดน การวดปรมาณนำ#าฝนจะวดจากความสงของนำ#าฝน

71

Page 20: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

ทเกบจากจดน#น ๆ แลวนำามาเทใสกระบอกตวง ปรมาณนำ#าฝนทเกบไดจะวดหนวยเปนมลลเมตร ภาพท 43 เครองวดนำ#าฝนและ

อปกรณสวนตาง ๆ ของเครองวดนำ#าฝน

ทมา : http://guru.sanook.com/s

earch/knowledge2.เครองวดนำ'าฝนแบบ

บนทกสามารถวดปรมาณนำ#าฝนแบบอตโนมตสามารถบนทกปรมาณนำ#าฝนไดตลอด 24 ชวโมงหรอตลอดสปดาห ภาพท 44 เครองวดนำ#าฝน

แบบบนทกทมา : http://guru.sanook.com/search/knowledge

3. การวดปรมาณนำ'าฝน ทำาไดโดย ใชอปกรณอยางงายเปนภาชนะทรงกระบอกรองรบนำ#าฝนโดยมภาชนะทมลกษณะเปนกรวยเสนผานศนยกลางของปากกรวยเทากบปากภาชนะทรองรบ การบอกปรมาณนำ#าฝนจะบอกเปนมลลเมตร

ภาพท 45 การวดปรมาณนำ#าฝน

ทมา : http://kpclouds.blogspot

.com/

72

Page 21: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

ในการวดปรมาณนำ'าฝน ถาจะใชวดโดยนำาไปเทยบกบเกณฑการวดนำ#าฝน ซงกำาหนดเปน

มาตรฐานสำาหรบประเทศไทย คอฝนตกเลกนอย    มปรมาณ           0.1   -  10  มลลเมตรฝนตกปานกลาง  มปรมาณ          10.1   -  35  มลลเมตรฝนตกหนก         มปรมาณ           35.1   -  90  มลลเมตรฝนตกหนกมาก   มปรมาณ          90.1   มลลเมตรข#นไป

วฎจกรนำ'า

วฏจกรนำ'า คอ นำ#าเมอไดรบพลงงานความรอนจากดวงอาทตยจะระเหยข#นไป ในบรรยากาศ จนถงระดบทอณหภมตำาพอกจะควบแนนเปนละอองนำ#า กลายเปนเมฆ และเปนฝนตกลงสผวโลก ไหลรวมสแหลงนำ#าและเมอไดรบความรอนจะระเหยกลายเปนไอไปสบรรยากาศอก

73

Page 22: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

ภาพท 46 วฏจกรของนำ#า

ทมา : http://oldpdn.com/thai/showfeature.

กจกรรมการทดลองท 3.2เรอง การสรางแบบจำาลองการเกดเมฆ

คำาสง ใหนกเรยนแตละกลมศกษากจกรรมการทดลองและปฏบตการทดลอง ( คะแนนเตม 10 คะแนน)

อปกรณการทดลอง1. โหลแกว 1 ใบ2. นำ#ารอน 1/5 โหล3. นำ#าแขง 1 กโลกรม4. ถาดโลหะ 1 ใบ

วธการทดลอง

74

กจกรรมท 3.2เรอง การสรางแบบจำาลองการ

เกดเมฆ

Page 23: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

1. เทนำ#ารอนใสในโหลแกว สงเกตการณเปลยนแปลงทเกดข#นบนทกผลลงในตารางบนทกผลการทดลอง

2. นำาถาดโลหะทใสนำ#าแขงวางปดไวทปากโหลแกวทใสนำ#ารอน สงเกตการเปลยนแปลงทเกดข#นบนทกผลลงในตารางบนทกผลการทดลอง

สมาชกกลม 1. ………………………………………... 2……………………….………………

3. ………………………………………... 4……………………….………………

5. ………………………………………... 6……………………….………………

จดประสงคของการทดลอง.........................................................................................................................................

75

แบบบนทกกจกรรมท 3.2เรอง การสรางแบบจำาลองการ

เกดเมฆ

Page 24: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

สมมตฐาน.........................................................................................................................................

ตาราง บนทกผลการทดลอง การทดลอง สงทสงเกตเหน

เทนำ#ารอนใสโหลแกวนำาถาดใสนำ#าแขงวางปดปากโหลแกว

คำาถามหลงการทดลอง1. เมอเทนำ#ารอนใสโหลแกว จะสงเกตเหนการเปลยนแปลง

อยางไร.................................................................................

..........................................................................

.. 2. เมอวางถาดใสนำ#าแขงไวบนโหลทใสนำ#ารอน จะสงเกตเหนการเปลยนแปลงอยางไร

.................................................................................

...........................................................................

สรปผลการทดลอง.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

76

Page 25: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

กจกรรมท 3.3เรอง เมฆ และฝน

คำาช'แจง ใหนกเรยนตอบคำาถามหรออธบายส'น ๆ ใหไดใจความทสมบรณ (คะแนนเตม 10 คะแนน)

1. เมฆ คอ........................................................................................................................................ 2. เมฆเซอรส มลกษณะอยางไร..................................................................................................... 3. เมฆอลโตควมลส เปนเมฆช#นใดมลกษณะอยางไร.................................................................... .................................................................................................................................................... 4. เมฆสเตรตส เปนเมฆช#นใดมลกษณะอยางไร............................................................................. .................................................................................................................................................... 5. เมฆทกอตวในแนวดง ททำาใหเกดฝนตกหนก ฟาแลบ ฟารองคอเมฆชนดใด............................ ...................................................................................................................................................... 6. ฝนเกดจากอะไร...........................................................................................................................

77

Page 26: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

7. ฝนมกชนด อะไรบาง................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 8. ใหนกเรยนยกตวอยาง เครองมอวดนำ#าฝนมา 2 ชนด................................................................... ...................................................................................................................................................... 9. ในประเทศไทยเกณฑการวดนำ#าฝน ถาฝนตกหนก จะมปรมาณนำ#าฝนกมลลเมตร ......................................................................................................................................................10. จงอธบายวฏจกรของนำ#ามาพอเขาใจ ....................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................

ตอนท 3 ลม

ลม คอ อากาศทเคลอนทจากบรเวณหนงไปยงอกบรเวณหนงในแนวระดบ เกดจาก

78

Page 27: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

ความแตกตางของอณหภม (ความกดอากาศ) ของอากาศใน 2 บรเวณ ลมจะพดจากบรเวณทมความกดอากาศสงเขาสบรเวณทมความกดอากาศตำา

ภาพท 47 ลมพดจากความกดอากาศสงไปยงความกดอากาศตำาทมา : http://www.tmd.go.th/province_stat.php?StationNumber=48380

1. ลมประจำาเวลา คอ ลมทเกดข'นในชวงเวลาตางกน ไดแก ลมบกและลมทะเล

ลมทะเล คอ ลมทพดจากทะเลข#นส

พ#นดนและเกดข#นในเวลากลางวนเนองจากในเวลากลางวนพ#นดนรอนกวาพ#นนำ#า ทำาใหความกดอากาศเหนอพ#นดนตำากวาความกดอากาศเหนอพ#นนำ#าอากาศจงเคลอนทจากพ#นนำ#าสพ#นดน

ภาพท 48 การเกดลมทะเลทมา : www.ttp.ac.th/

ลมบก คอ ลมทพดจากพ#นดนออก

สทะเลและเกดข#นในเวลากลางคน เนองจากในเวลากลางคน

79

Page 28: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

เยนกวาพ#นนำ#า ทำาใหความกดอากาศเหนอพ#นดนสงกวาความกดอากาศเหนอพ#นนำ#า อากาศจงเคลอนทจากพ#นดนไปสพ#นนำ#า

ภาพท 49 การเกดลมบกทมา : www.ttp.ac.th/

2. ลมประจำาฤดเปนลมทเกดข#นเฉพาะทองถนหนง ๆ มบรเวณกวางและเปนลม

ทพดเปนเวลานานตลอดฤดของทกป ไดแก ลมมรสม ซงเปนลมทมการเปลยนแปลงทศทางของลมทพดจากฤดหนงไปยงอกฤดหนงในทศทางตรงกนขาม และเกดข#นในภมภาคเอเชยตะวนออก และเอเชยตะวนออกเฉยงใต และเอเชยใต ลมมรสมแบงได 2 ชนด คอ

2.1 ลมมรสมฤดรอน เกดข#นในชวงฤดรอน เนองจากภาคพ#นทวปเอเชยมอากาศอบอนข#น เพราะในชวงน#โลกหนซกโลกเหนอเขาหาดวงอาทตย สวนซกโลกใตจะไดรบแสงเฉยงจาก ดวงอาทตย ทำาใหอณหภมของอากาศในทองทะเลลดตำาลงและเกดหยอมความกดอากาศสงข#น ในมหาสมทร สวนบนภาคพ#นทวปจะเกดหยอมความกดอากาศตำาทำาใหมวลอากาศรอนและช#น จากภาคพ#นมหาสมทรไหลเขาสภาคพ#นทวปเรยกวา ลมมรสมฤดรอน ในประเทศไทยจะรจกลมน# ในชอของ ลมมรสมตะวนตกเฉยงใต มแหลงกำาเนดในมหาสมทรอนเดยเปนลมรอนและชมช#น มไอนำ#ามาก เมอพดมายงประเทศไทยทำาใหมเมฆมากและฝนตกชกทวไป ลมน#จะเรมประมาณ เดอนพฤษภาคมไปจนถงกลางเดอนตลาคม

80

Page 29: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

ภาพท 50 แสดงทศทางของลมมรสมฤดรอนทมา : http://www.colorado.edu/geography/2.2 ลมมรสมฤดหนาว เปนลมมรสมทพดจากภาคพ#นทวปลงสทะเล เปนลมเยนและแหง

ดงน#นเมอลมมรสมฤดหนาวพดผานบรเวณใดจะทำาใหอณหภมของอากาศลดตำาลงและแหงแลง ลมน#จะพดในชวงเดอนตลาคมถงเดอนกมภาพนธ ลมมรสมฤดหนาวเกดข#นเนองจากในฤดหนาวซกโลกใตไดรบความรอนจากดวงอาทตยมากกวาซกโลกเหนอ อณหภมของพ#นนำ#าในมหาสมทรอนเดยตอนใตเสนศนยสตรลงมาจงสงกวาภาคพ#นดนซงทำาใหเกดลมมรสมข#น ในประเทศไทยรจกลมมรสมฤดหนาวในชอ ลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอ มแหลงกำาเนดในประเทศจน เปนลมหนาว อากาศแหงแลงมไอนำ#านอย เมอพดมายงประเทศไทยทำาใหภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคกลาง มอากาศหนาวเยนยกเวนภาคใตฝงตะวนออกจะมฝนตก เนองจากลมน#เมอพดผานอาวไทยจะรบเอาไอนำ#าไว และเมอข#นสฝงจงนำาฝนมาตกดวย

ภาพท 51 แสดงทศทางของลมมรสมฤดหนาวทมา : http://www.colorado.edu/geography/

81

Page 30: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

3.ลมประจำาปหรอลมประจำาภมภาคตาง ๆเปนลมทเกดจากความกดอากาศทมอยเดมตลอดป เนองจาก

บรเวณข#วโลกและบรเวณ เสนศนยสตรไดรบความรอนจากดวงอาทตยไมเทากน ทำาใหเกดลมพดผานสวนตาง ๆ ของโลก เปนประจำาเชน ลมสนคา   

ลมสนคาตะวนออกเฉยงใต คอ ลมทพดจากหยอมความกดอากาศสงกงศนยสตร ทางซกโลกใตเขาหาหยอมความกดอากาศตำาบรเวณเสนศนยสตร   

ลมสนคาตะวนออกเฉยงเหนอ คอ ลมทพดจากหยอมความกดอากาศสงกงศนยสตร ทางซกโลกเหนอเขาหาหยอมความกดอากาศตำาบรเวณเสนศนยสตร

ภาพท 52 แสดงทศทางลมสนคาทมา

:http://www.kanta.ac.th/media/sci/www.lesa.in.th/atmosphere/

เครองมอวดทศทางลมและความเรวลม 1. เครองวดทศทางลมหรอศรลม (Wind Vane) ม

ลกษณะเปนลกศรยาว มแพนหาง ต#งตรงเปนตวบงคบใหปลายศรลมช#ไปในทศทางทลมพดเขามา โดยทแกนของศรลมหมน ไปโดยรอบ และตอเขากบวงจรไฟฟาอานทศทางลมตามทศทปลายศรลมช#ไปทหนาปดของเครอง

82

Page 31: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

ภาพท 53 เครองวดทศลมทมา : ถนด ศรบญเรองและคณะ , 2549

2. เครองวดความเรวลม หรอ อะนโมมเตอร (Anemometer) ใชวดความเรวลม มลกษณะเปนถวยกลมครงซก 3 ถง 4 ถวยตดอยกบกานซงหมนไดอสระรอบแกนกลาง จำานวนรอบแสดงความเรวลมและสามารถอานความเรวลมไดจากหนาปดหรอสงไปเครองบนทกเวลา

ภาพท 54 เครองวดความเรวลมหรออะนโมมเตอรทมา : ถนด ศรบญเรอง และคณะ , 2549

พายหมน

ลมพาย คอ ลมทพดดวยความเรวสง เพราะความกดอากาศในสองบรเวณแตกตางกนมาก

เรยกลมพายทหมนรอบจดศนยกลางวา พายหมน

83

Page 32: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

พายหมนทเกดข#นในสวนตาง ๆ ของโลกในแตละคร #งจะมความรนแรงแตกตางกน การเกดพายหมนข#นในแตละคร#งจะครอบคลมพ#นทกวาง 150 – 500 กโลเมตร

การจำาแนกขนาดของพายหมนโดยใชความเรวลมรอบศนยกลางเปนเกณฑ แบงได 3 ชนด คอ

1. พายดเปรสชน เปนพายทมความเรวรอบศนยกลางเฉลยไมเกน 63 กโลเมตรตอชวโมง ในบรเวณทเกดพายหรอมพายชนดน#เคลอนทผาน ทองฟาจะมดคร#มและปกคลมดวยเมฆหนาทบ มฝนตกปานกลางหรอตกหนกแผเปนบรเวณกวางและตกตดตอกนเปนเวลานาน พายดเปรสชน เปนพายทพดมาถงประเทศไทยมากทสด

2. พายโซนรอน เปนพายหมนทเกดข#นในเขตรอน มความเรวลมรอบศนยกลางระหวาง 63 – 118 กโลเมตรตอชวโมง

3. พายรนแรง มความเรวของลมรอบศนยกลางเกนกวา 118 กโลเมตรตอชวโมง มชอเรยกแตกตางกนตามบรเวณทเกด ดงน#

ภาพท 55 พายใตฝน ทมา :

http://www.nanmeebooks.com/webboard/topic.

3.1 พายไตฝน เกดในทะเลจนใต ถาพดข#นฝงในทวปอเมรกา เรยกวา พายทอรนาโด

84

Page 33: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

3.2 พายไซโคลน เกดในอาวเบงกอลและมหาสมทรอนเดย

3.3 พายเฮอรรเคนหรอสลาตน เกดในมหาสมทรแอตแลนตกเหนอ ทะเลแครบเบยน อาวเมกซโก และทะเลฝงตะวนตกของอาวเมกซโก

3.4 พายวลล วลล– เกดในออสเตรเลยพายหมนเขตรอน

พายหมนเขตรอนจะกอตวข#นในบรเวณรองความกดอากาศตำาแถบศนยสตร คอ ในบรเวณละตจด 8 องศาหรอ 15 องศาเหนอและใต อณหภมทจะเกดไดตองมอณหภมทพ#นนำ#าทะเลสงกวา 27 องศาเซลเซยส พายหมนเขตรอนเปนพายหมนทมศนยกลางความกดอากาศตำาทลมบดเปนเกลยวมความเรวลมมาก และทำาใหเกดฝนตกหนก มขนาดเสนผานศนยกลาง 150 ถง 500 กโลเมตร ความเรวลม 120 ถง 200 กโลเมตร

การเรยกชอพายหมน โดยใชเกณฑความเรวสงสดใกลศนยกลาง ดงในตารางท 7

ตารางท 7 แสดงประเภทของพายหมนจำาแนกตามความเรวสงสดใกลศนยกลาง

ประเภทความเรวลมสงสดใกล

ศนยกลาง(กโลเมตร/ชวโมง)

ลกษณะของพาย

1. พายดเปรสชน

2. พายโซน

ไมเกน 63

63 – 118มากกวา 118

พายทมกำาลงออนมฝนตกปานกลางถงตกหนกมฝนตกหนก

85

Page 34: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

รอน3. พายไตฝน

มฝนตกหนกมาก ลมพดแรง

ทมา : บญชา แสนทวและคณะ , 2550 หนา 218

บรเวณทเกดพายหมนเขตรอน ไดแก1. แถบหมเกาะอนดสตะวนตก ทะเลแครบเบยน และอาว

เมกซโก2. ทางดานตะวนตกของมหาสมทรแปซฟกเหนอรวม

ทะเลจนใต หมเกาะ ฟลปปนส และหมเกาะญปน3. ทางดานตะวนตกของมหาสมทรแปซฟกใตรวมหมเกาะฟจ

และชายฝงดานตะวนออก ของทวปออสเตรเลย4. ชายฝงมหาสมทรแปซฟกทางดานตะวนออกของเมกซโก

และสหรฐอเมรกา5. มหาสมทรอนเดยแถบเกาะมาดากสการ6. ทะเลอาหรบ และอาวเบงกอล

พายฟาคะนองพายฟาคะนอง เปนพายทพบบรเวณทมอากาศรอนและช#นจะ

เกดพายทมลมพดแรง ฝนตกหนก และเกดฟาแลบ ฟารอง และฟาผาข#น บางคร#งมลกเหบเกดข#น

การเกดพายฟาคะนอง แบงออกไดเปน 3 ข#นตอน ดงน#1. ข'นเรมกอตว เปนข#นเรมตนมลกษณะเมฆเปนแบบควมล

สทกำาลงจะพฒนาเปน เมฆควมโลนมบส ในข #นน#จะมกระแสลมพดข#นตามแนวต#งตลอดต#งแตฐานเมฆไปจนถงยอดเมฆ ความเรว

86

Page 35: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

ลมทพดข#นไปอาจแรงถง 10 กโลเมตรตอชวโมง บางคร#งอาจถง 50 กโลเมตรตอชวโมง

ภาพท 56 เมฆควมลสซงกำาลงเจรญเปนเมฆควมโลนมบสทมา : http://www.aeromet.tmd.go.th/met/story/show

2. ข'นพฒนาเตมท ข #นน#ภายในเมฆควมลสยงมกระแสลมทพดข#นตามแนวต#ง และมกระแสลมพดลงตามแนวต#งจากเมฆลงมาสพ#นดนตามเมดฝนลงมา ไอนำ#าจะเกดการกลนตวเปนเมดนำ#าและมขนาดโตข#นจนหนกเกนกวาทกระแสลมจะพยงไว แตในระดบสงของเมฆข#นไปจะมท#งฝนและหมะ สำาหรบพายฟาคะนองทมกระแสลมพดข#นอยางแรงเมดนำ#าจะถกพดข#นไปในระดบสงมาก และอาจตกลงมาเปนลกเหบได

3. ข'นสลายตว ข #นน#กระแสลมทพดลงตามแนวต#งจะแผไปทวกอนเมฆจนกระทง กระแสลมทพดข#นจะหมดไปทำาใหหยาดนำ#าคอย ๆ ลดลง และพายฟาคะนองกคอย ๆ ออนกำาลงลง

87

Page 36: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

ภาพท 57 เมฆควมโลนมบสทเจรญเตมททมา : http://www.aeromet.tmd.go.th/met/story/showภมอากาศ

กาลอากาศและภมอากาศ มความสำาคญตอชวตมนษยเชนเดยวกบอากาศยกตวอยาง เชน การประกอบอาชพ การอยอาศย และกจวตรประจำาวนของมนษย

ภมอากาศ หมายถง คาสถตของลมฟาอากาศในระยะเวลายาวนาน เชน ปรมาณฝนเฉลย รายปจากขอมล 30 ป อณหภมสงสดในรอบ 50 ป

เราสามารถแบงเขตภมอากาศในแตละซกโลกออกเปน 3 เขต ดงน#

1. เขตรอน อยระหวางเสนทรอปคออฟแคนเซอรกบเสนทรอปคออฟแคปรคอน

(ละตจด 23.5 ใต) แสงอาทตยตกกระทบพ#นโลกเปนมมชน และมโอกาสทดวงอาทตยจะอย เหนอศรษะได พ#นทเขตน#จงรบพลงงานจากดวงอาทตยไดมากกวาสวนอน ๆ ของโลก

2. เขตอบอน อยระหวางเสนทรอปคออฟแคนเซอร (ละตจด 23.5 เหนอ) กบเสน

อารคตกเซอรเคล (ละตจด 66.5 เหนอ) และพ#นทระหวางเสนทรอปคออฟแคปรคอน (ละตจด 23.5 ใต) กบเสนแอนตารคตกเซอรเคล (ละตจด 66.5 ใต) แสงอาทตยตกกระทบพ#นโลกเปนมมเฉยง แมวาไมมโอกาสทดวงอาทตยจะอยเหนอศรษะแตกยงไดรบแสงอาทตยตลอดป

3. เขตหนาว อยเหนอเสนอารคตกเซอรเคล (ละตจด 66.5 เหนอ) ข#นไป และใตเสน

แอนตารคตกเซอรเคล (ละตจด 66.5 ใต) ลงมา แสงอาทตยตกกระทบพ#นโลกเปนมมลาด มโอกาสไดรบแสงอาทตย

88

Page 37: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

ในชวงฤดหนาวนอยมาก

ภาพท 58 ภมอากาศเขตหนาวทมา : http://play.kapook.com/photo/showfull-56076-

2

ผลของการเกดพายตอมนษยและสงแวดลอมพายเปนสงแวดลอมทางภมอากาศทมความสำาคญตอการ

ดำารงชวตของมนษยมาก พายจะปรากฏไมคอยบอย แตเมอมพายเกดข#นและเคลอนทผานบรเวณใดจะกอความเสยหายข#นมากมายดงน#

1. ทำาใหเกดฝนตกหนกและเกดนำ#าทวมอยางรนแรง บานเรอนหลายหลงพงทลาย ประชากรเสยชวตเปนจำานวนมาก

2. ทำาใหพชผลทปลกไวและทนาหลายหมนไรไดรบความเสยหาย

3. มผลกระทบและกอใหเกดความเสยหายตอกจการขนสงท#งทางบก ทางอากาศ และ ทางเรอ ดงน#

89

Page 38: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

3.1 ทางบก การเกดนำ#าทวมอยางรนแรงทำาใหถนนและสะพานขาดหรอชำารด กจการขนสงตองหยดชะงก รฐตองเสยงบประมาณในการกอสรางและซอมแซมเปนจำานวนมาก

3.2 ทางอากาศ พายทพดอยางรนแรงจะทำาใหเครองบนไดรบอนตรายจากฝนทตกหนก ลกเหบ และฟาผาทเกดข#นอาจทำาใหเครองบนตกได

3.3 ทางเรอ การเกดพายข#นในทะเลทำาใหเกดคลนขนาด

ใหญ และความแรงของพายทำาใหเรออบปางได ดงน #น เมอเกดพายรนแรงข#นในทองทะเลจะตองหยดการเดนเรอ และหาทางนำาเรอเขาทกำาบงหรอจอดพกตามทาเรอทอยใกลเคยง

ภาพท 59 ความเสยหายทเกดจากพายทมา : http://www.krookhunkhao.com/

กจกรรมท 3.4เรอง ลมและพาย

90

Page 39: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

คำาช'แจง ใหนกเรยนตอบคำาถามหรออธบายส'น ๆ ใหไดใจความทสมบรณ (คะแนนเตม 10 คะแนน) 1. ในเวลากลางวนพ#นดนรบความรอนไดเรวกวาพ#นนำ#า ผลทเกดข#น คอ....................................... ....................................................................................................................................................... 2. ในเวลากลางคนพ#นดนคายความรอนไดเรวกวาพ#นนำ#า ผลทเกดข#น คอ...................................... ....................................................................................................................................................... 3. สาเหตสำาคญททำาใหเกดลม คอ................................................................................................... ........................................................................................................................................................ 4. ลม คอ......................................................................................................................................... 5. ลมมรสมฤดรอน คอ ................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 6 . ลมมรสมฤดหนาว คอ ................................................................................................................ ......................................................................................................................................................

91

Page 40: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

7. เครองมอวดทศทางลมและความเรวลม คอ ........................................................................... ...................................................................................................................................................... 8. เกณฑทใชต#งชอพายหมนเขตรอน คอ ..................................................................................... ........................................................................................................................................................ 9. พายโซนรอนมความเรวลมสงสดใกลศนยกลางประมาณกกโลเมตร/ชวโมง .......................... ....................................................................................................................................................... 10. พายใตฝนมความเรวลมสงสดใกลศนยกลางประมาณกกโลเมตร/ชวโมง ............................. .......................................................................................................................................................

สรป เรอง ปรากฏการณลมฟาอากาศ

92

เมฆ การเยนตวของอากาศช#นแลวลอยตวสงข#นแบงเปนเมฆช#นสง เมฆช#นกลาง เมฆช#นตำาและเมฆทกอตวในแนวต#ง

เกดจาก

หมอก

การเยนตวของอากาศช#นแลวลอยตวลงใกลพ#นผวโลกเกดจาก

ฝน การรวมกนของอนภาคไอนำ#าในกอนเมฆเมอมขนาดใหญข#นจะตกลงมาเปนฝน

เกดจาก

หมะ เมดฝนทตกผานอากาศเยนจด แลวไมละลายเกดจาก

เกดจาก

ลกเหบ

กอนนำ#าแขงทถกกระแสลมในเมฆควมโลนมบสพดพาข#นลงนบคร#งไมถวน จงเกดการรวมตวใหญข#นและหลดตกลงมายงพ#นผวโลก

เกดจาก

ลม ความแตกตางของความกดอากาศทพดจากบรเวณทมความกดอากาศสงเขาสบรเวณทมความกดอากาศตำา ถาความกดอากาศในทสองแหงแตกตางกนมากจะทำาใหมลมพดดวยความเรวสง เชน พายหมน พายฝนฟาคะนอง เปนตน

เกดการ

เปลยนแปลงจาก

ลมฟาอากาศ

สภาวะของอากาศทเกดข#นประจำา ณ ทแหงหนงในชวงเวลาส#นๆ

คอ

ความแตกตางของ

ลมฟาอากาศทำาใหเกด

ภมอากาศ

ผลเฉลยของสภาวะอากาศระยะยาวประเทศไทยอยในเขตโซนรอน มลมมรสม ซงพดตามฤดกาลตางๆ

คอ

Page 41: เรื่องที่ 1 ลมฟ้าอากาศ หมอกและ ...thungphotalae.com/file/rungsee.doc · Web viewเคร องว ดความเร วลม

93