1/26

ขอเสนอโครงการ ( Full Proposal) โครงการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action Research-PAR)

1. ชอโครงการ

(ภาษาไทย) การปองกนและควบคมโรคไขเลอดออกโดยการมสวนรวมของชมชน กรณศกษาชมชนเปาเบาะ เขตเทศบาลต าบลบาเจาะ หมท 5 ต าบลบาเจาะ อ าเภอบาเจาะ จงหวดนราธวาส

( ภ าษา อ ง ก ฤ ษ ) The Prevention and Control of Dengue Hemorrhagic Fever by Poubo Community Participation, Bacho Sub-district Municipal, Bacho District, Narathiwat Province. 2. ผรบผดชอบโครงการ

2.1 นางสาวโนรดา แวยโซะ ทนตแพทยเชยวชาญ โรงพยาบาลบาเจาะ 2.2 นางนอรมาห ไชยลาภ พยาบาลวชาชพช านาญการ โรงพยาบาลบาเจาะ 2.3 นางสาวเกาซร มาซอ นกวชาการสาธารณสขช านาญการ โรงพยาบาลบาเจาะ 2.4 นางสาวสนย เจะกะบาซอ นกวชาการสาธารณสขช านาญการ สสอ.บาเจาะ ทปรกษางานวจย 2.5 นายแพทยดอรามน บนสะมะแอ นายแพทยเชยวชาญ โรงพยาบาลบาเจาะ 2.6 นายแพทยอระฟาน หะยอแต นายแพทยช านาญการพเศษ โรงพยาบาลบาเจาะ

3. หนวยงานผรบผดชอบ

โรงพยาบาลบาเจาะ ต าบลบาเจาะ อ าเภอบาเจาะ จงหวดนราธวาส 4. ความเปนมาและความส าคญ

โรคไขเลอดออกเปนปญหาสาธารณสขทส าคญของประเทศมาหลายทศวรรษ (นนทธร และคณะ, 2555) ปจจบนโรคไขเลอดออกมความรนแรงมากขน ซงมผลกระทบตอเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม ประกอบกบภาวะโลกรอนทเกดขนทวโลกสงผลตอววฒนาการของโรคเปนโรคทเกดซ าซาก แพรกระจายระบาดทกพนทในเวลาอนรวดเรว (Mark E, 2011) และไดแพรกระจายไปทวทกจงหวดของประเทศ (กรมควบคมโรคตดตอ กระทรวงสาธารณสข, 2545) กลมทมความเสยงสงตอการเกดโรคเปนสวนใหญนนไดเปลยนจากกลมเดกมาเปนทกกลมอาย ซงพบการระบาดของโรคทก 2-3 ป และจะมการระบาดของโรคสงขนหากขาดการปองกนและควบคมทจรงจง (ส านกระบาดวทยา, 2551) โดยการควบคมโรคไขเลอดออกตองอาศยการมสวนรวมของชมชนซงจะท าใหเกดรปแบบทเหมาะสมกบบรบทชมชน (นนทธร และคณะ, 2555)

ต าบลบาเจาะ เปนอ าเภอหนงใน 6 ต าบลของอ าเภอบาเจาะ จงหวดนราธวาส มประชากร 12,969 คน และ 2,874 ครวเรอน แบงเปน 2 เขตการปกครอง คอเขต อบต.บาเจาะ จ านวน 8 ชมชน และเขตเทศบาลต าบลบาเจาะ จ านวน 10 ชมชน

ชมชนเปาเบาะ ในเขตเทศบาลต าบลบาเจาะ มจ านวนประชาการ 1,283 คน 326 ครวเรอน เปนชมชนทมการระบาดของโรคไขเลอดออกซ าซาก ทกปเวนสองป คอ ในป 2553 พบผปวยจ านวน 18 ราย คดเปนอตราปวย 1,402.96 ตอแสนประชากร ป 2556 พบผปวยจ านวน 17 ราย อตราปวย 1,325.02 ตอแสนประชากร และมแนวโนมอาจเกดการระบาดในป 2559 ซ าได หากไมมการด าเนนงานควบคมปองกนทมประสทธภาพ จากการพดคยรวมกนระหวางทมงาน SRRT และ อสม.ในชมชน ไดขอสรปเบองตนตรงกนวา

2/26

เงอนไขทท าใหเกดการแพรหลายไขเลอดออกในชมชน คอการทยงคงมยงลายชกชมอยในชมชนเนองจากชมชนยงมสภาพแวดลอมทเออตอการเพาะพนธยงลาย เชน การมขยะจ านวนมากอยในชมชน มแหลงน าขงรอบบานเรอนทอยอาศย และคนในชมชนยงมพฤตกรรมทเออตอการแพรพนธยงลายและการถกยงลายกด ไดแก การไมระมดระวงในการท าใหภาชนะเปนแหลงเพาะพนธยงลาย เชน การไมปดฝาภาชนะเกบกกน า การท ง ภ า ช น ะ ท ง ท ใ ช แ ล ะ ไ ม ใ ช แ ล ว ใ ห ม น า ข ง เ ป น เ ว ล า น า น ก า ร ม เ ศ ษ ใ บ ไ ม ข ย ะ ท บ ถ ม การปลกตนสละบรเวณใกลทอยอาศย ท าใหมน าขงในกระเปาะกานใบ และการนอนไมกางมงหรอทบานไมมมงลวด เปนตน ชาวบานทราบดวายงเปนสตวทมมานาน และรจกยงมากกวาเชอไวรสเดงก (Dengue virus) หรอเชอไขเลอดออก แตไมสนใจหรอสนใจนอยวายงลายเกดขนในชมชนอยางไร โดยเฉพาะชาวบานยงใหความสนใจนอยมากวาการทงขยะเปนสาเหตของความชกชมของยงลาย

ดงนนการปองกนและควบคมโรคไขเลอดออกจ าเปนตองอาศยความรวมมอจากทกภาคสวน โดยเฉพาะประชาชนทอาศยในชมชนตองมความตระหนกในการดแลชมชนของตนเองใหมสงแวดลอมทด ลดปจจยเออตอการเกดโรค และเครองมอหนงทชวยในการจดการวางแผนควบคมโรคทด คอ การก าหนดใหมการเฝาระวงโรคในชมชนเพอใหสามารถตรวจจบเหตการณการปวย การรายงานขอมลขาวสารทส าคญของโรคไขเลอดออก และการจดการสงแวดลอมทถกสขลกษณะ (WHO, 2012 - 2020) (สนศกดชนม อนพรมม, 2556) เรมตนจากการก าจดขยะและแหลงน าขงใหหมดไปอยางถาวร พรอมๆ กบการจดการแหลงเพาะพนธยงในระดบครวเรอนใหหมดไปดวย (จรวย สวรรณบ ารง และคณะ, 2554)

พฤตกรรมของคนเปนปจจยส าคญประการหนงทตองปรบเปลยนในการปองกนการเกดโรค (นารถลดา, 2555) จงจ าเปนตองรวมกนพฒนาพฤตกรรมของคนในชมชน (สนศกดชนม อนพรมม, 2556) ใหมทศนคตทดตอการปองกนการเกดโรคและมความตระหนกทจะปองกนไมใหยงกด โดยปองกนไมใหยงกดทงการปองกนสวนบคคลโดยวธการตางๆ และการชวยก าจดแหลงเพาะพนธยงลาย การท าลายภาชนะเหลอใช หรอแหลงทเปนแหลงเพาะพนธ การปดฝาภาชนะทเกบน า การเปลยนน าทอยในภาชนะเปด ทก 7 วน ซงเปนชวงเวลาการแตกตวของไขยงจนกลายเปนลกน าตวโมงและเปนยงเตมวย (อษาวด ถาวระ และคณะ, 2553)

การควบคมโรคไขเลอดออกจะตองด าเนนการทงในระดบชมชนและระดบครวเรอนโดยชมชนเปนฐานของการพฒนา ซงหากชมชนเขมแขงจะท าใหการพฒนาประสบความส าเรจ โดยทวไปตองสงเสรมใหคนในชมชนมความส านกรวมเพอประโยชนของชมชนของตนเอง มความเสยสละและเขารวมกจกรรมพฒนา รจกใหและเอออาทรตอผอนและสงแวดลอมรอบขาง (สเทพ พลอยพลายแกว และคณะ, 2556) ซงการพฒนารปแบบการดแลสขภาพชมชนมความจ าเปนอยางยงตองอาศยการใชองคความรทเหมาะสม ซงสามารถศกษาจากบทเรยนการพฒนาของชมชนทประสบความส าเรจ และรวมถอดบทเรยนน ามาประยกตใชกบชมชนตนเองเพอใหประชาชนมความรเทาทนมสวนรวมในการดแลสขภาพตนเองและชมชน (สเทพ พลอยพลายแกว และคณะ, 2556) ตองสงเสรมและสรางความตระหนกใหครวเรอนตางๆ (อรนช และคณะ, 2552) ก าจดแหลงเพาะพนธยงลายทมอยในแตละครวเรอนและการปองกนไมใหยงลายกดสมาชกในครอบครว แตการจดการในระดบนไมใชปจจยชขาดในการปองกนควบคมไขเลอดออก เนองจากทผานพบวาทางราชการไดเคยเขามารณรงคในเรองน ซงไดผลเฉพาะในระยะตน แตเมอผานไประยะหนงชาวบานกกลบไปมพฤตกรรมเหมอนเดม (จรวย สวรรณบ ารง และคณะ, 2554)

นอกจากนหากตองการใหการแกปญหายงลายมความยงยน จ าเปนตองสรางกระบวนการของชาวบานในชมชนทจะรวมกนดแลเรองดงกลาวใหตอเนอง หนวยงานทเกยวของและองคกรปกครองสวนทองถนในพนทควรสนบสนน พฒนา และเพมประสทธภาพใหประชาชนในพนทมสวนรวมในการปองกนโรคไขเลอดออกใหมากขนอยางจรงจง และสนบสนนใหองคความรแกประชาชนเกยวกบการปองกนและควบคม

3/26

โรคไขเลอดออกอยางสม าเสมอ (พมประภา กณฑะษา, 2547) เมอก าจดขยะจากแหลงตางๆ ในชมชนหมดแลว จะตองมกระบวนการดแลไมใหคนในชมชนทงขยะในสงแวดลอมอก รวมถงการก าจดแหลงน าขงทเออตอการวางไขของยงลายอยางตอเนอง จะตองมกระบวนการดแลใหพฤตกรรมการควบคมปองกนไขเลอดออกใหมความยงยน รวมทงในการแกปญหาดงกลาวจะตองสรางความรวมมอกบฝายตางๆ จงจะประสบผลส าเรจโดยมชมชนเปนผด าเนนการหลก (พมประภา กณฑะษา, 2547)

ดงนน ทมวจยจงจะสรางการมสวนรวมของชมชนในการพฒนาพฤตกรรมของคนในชมชนใหมทศนคตทดตอการปองกนการเกดโรค มความตระหนกทจะปองกนไมใหยงกด และชวยกนก าจดแหลงเพาะพนธยงลายเพอปองกนและควบคมโรคไขเลอดออกในชมชน

5. วตถประสงค

5.1 เพอศกษาการรบรและความตระหนกในการดแลตนเองเพอปองกนโรคไขเลอดออก 5.2 เพอด าเนนการเสรมพลงชมชนใหมสวนรวมวางแผนและจดการปองกนและควบคมโรคไขเลอดออก 5.3 เพอประเมนผลการปองกนโรคไขเลอดออกโดยชมชน เปรยบเทยบกอนหลงด าเนนกจกรรม

แกปญหา

6. ผลทคาดวาจะไดรบ 6.1 ชมชนสะอาดปราศจากแหลงเพาะพนธยงลาย 6.2 ชมชนมการตรวจจบเหตการณการเฝาระวงโรคไขเลอดออก และมการจดการปองกนควบคมโรคโดย

การมสวนรวม ทกภาคสวนรวมรบร รวมกนคด รวมลงมอท า 6.3 อตราปวยโรคไขเลอดออกในชมชนลดลง

4/26

7. กรอบแนวคด การเสรมพลง โดยชมชนและ

8. รปแบบการวจย การวจยครงนเปนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมของชมชน (Participatory Action Research

– PAR) โดยรวมเฝาระวงและประเมนสถานการณรวมคดวเคราะหและวางแผนรวมด าเนนการและประเมนผลตลอดจนขยายผลส าเรจจากโครงการสการด าเนนการอยางตอเนองของชมชน ภายใตการสนบสนนของภาคเครอขาย 9. กลมเปาหมายและกลมตวอยาง

กลมเปาหมาย คอ ประชาชนทอาศยในชมชนเปาเบาะ หม 5 เขตเทศบาลต าบลบาเจาะ อ าเภอบาเจาะ จงหวดนราธวาสจ านวน 1,283 คน (ขอมล ณ วนท 31 ธนวาคม 2558)

กลมตวอยาง คอ ตวแทนหลงคาเรอนทเปนแมบานหรอผดแลบานเรอน หลงคาเรอนละ 1 คน รวมทงหมด 326 คน (ขอมล ณ วนท 31 ธนวาคม 2558)

การรบรและความตระหนก

ในการปองกนโรคไขเลอดออก

การดแลตนเอง ครอบครว และชมชน

ในการควบคมปจจยเสยง

การเสรมพลงโดยครอบครว

การจดการสงแวดลอมในและนอกครวเรอน

การเฝาระวงแหลงเพาะพนธลกน ายงลาย

การก าจดแหลงเพาะพนธยงทางกายภาพ/ชวภาพ/เคม

การจดการขยะในครวเรอนและชมชน

บานเปาเบาะมความสขสบายไรกงวล ไมพบใครเปนโรคไขเลอดออก

ถายทอดบทเรยนความส าเรจแกชมชนอนๆ ในอ าเภอบาเจาะ

สาธารณสข ทองถน และภาค รวมมอกนปรบระบบงานปองกนและควบคมโรคทส าคญใน

พนทใหเกดประสทธภาพอยางตอเนอง

การเสรมพลงโดยชมชนและภาคเครอขาย

5/26

10. เครองมอและวธการเกบขอมล เปนการศกษาเชงพรรณนา (Descriptive study) และเชงคณภาพ (Qualitative study) โดยแบง

การศกษาเปน 3 ระยะ ระยะทหนง : เกบขอมลกอนด าเนนกจกรรมเสรมพลง/แกปญหา (มนาคม – เมษายน 2559)

เครองมอ 1 : แบบสมภาษณการรบรและความตระหนกในการดแลตนเองเพอปองกนและควบคมโรคไขเลอดออก (เอกสารภาคผนวก 1)

กล ม เป าหมาย : ต วแทนหล งคา เร อนท เปนแมบ านหรอ ผ ด แลบ าน เร อน หล งคา เร อน ละ 1 คน รวมทงหมด 326 คน

วธการเกบขอมล : สมภาษณรายบคคล ผเกบขอมล : เจาหนาทสาธารณสขทอาศยอยในพนท หมายเหต : ทมวจยจ าเปนตองท าความเขาใจกบผเกบขอมล เรองวตถประสงค เครองมอ วธการ

สมภาษณและการบนทกขอมลใหถกตองและเปนมาตรฐานเดยวกน

เครองมอ 2 : แบบบนทกการส ารวจแหลงเพาะพนธลกน ายงลายบรเวณรอบและภายในบาน (เอกสารและค าอธบายภาคผนวก 2)

หมายเหต : ขณะส ารวจแหลงเพาะพนธยงลายในบานและรอบบาน ถาพบใหก าจดทนทรวมกบเจาบานและหรอสมาชกในบาน

เครองมอ 3 : แบบส ารวจสงแวดลอมและการระดมสมองเพอจดการขยะและแหลงเพาะพนธยงลายในชมชน (ทสาธารณะ) ในศนยเดกเลก ในโรงเรยนอนบาลและประถมศกษา

กลมเปาหมาย : ผน าศาสนา ผน าชมชน อสม. แกนน าชาวบาน ตวแทนเทศบาล ต าบลบาเจาะ คร นกเรยน และผปกครอง

วธการเกบขอมล 1) เดนส ารวจสภาพแวดลอมแหลงขยะและแหลงเพาะพนธยงลาย

2) ระดมสมองเพอหาขอตกลงในการจดการสงแวดลอม (ขยะและแหลงเพาะพนธยงลาย) ในชมชน ในศนยเดกเลก ในโรงเรยนอนบาลและประถมศกษา ผเกบขอมล : ทมวจยและแกนน าชาวบานโครงการจดการไขเลอดออก ท าหนาทบนทกขอมลโดย

1) การส ารวจทสาธารณะในชมชน ควรเปนบทบาทของผน าชมชนและ อสม. 2) การส ารวจในศนยเดกเลกและในโรงเรยนอนบาล ควรเปนบทบาทของครและผปกครอง สวนโรงเรยนประถมศกษา ควรเปนบทบาทของครและนกเรยน

หมายเหต : ขณะเดนส ารวจ ถาพบแหลงเพาะพนธลกน ายงลาย ใหรวมกนก าจดทนท

เครองมอ 4 : แบบถอดบทเรยนจากการศกษาดงานพนททประสบความส าเรจ กลมเปาหมาย : ผน าศาสนา ผน าชมชน อสม. แกนน าชาวบาน แกนน าเยาวชน ตวแทนเทศบาล

ต าบลบาเจาะ ครผดแลเดกในศนยพฒนาเดกเลก ครในโรงเรยนอนบาลและประถมศกษา และเจาหนาทโรงพยาบาลบาเจาะ ทอาศยอยในชมชนเปาเบาะ ม.5 เขตเทศบาลต าบลบาเจาะ

6/26

วธการเกบขอมล ขณะศกษาดงาน 1) เยยมชมกจกรรมและกระบวนการจดการสงแวดลอมในชมชนทประสบความส าเรจ (Site visit/Observation) 2) ทบทวนขอมลความส าเรจเปรยบเทยบกบการลงทน (Review secondary data) 3) สมภาษณเชงลก (In-depth interview) ผสรางความส าเรจ ผบกเบก ผกลา ทงสวนชาวบานและภาคเครอขาย 4) ประชมแลกเปลยนเรยนรกบชมชนทประสบความส าเรจ (Focus group discussion) หลงกลบจากการศกษาดงาน 5) ระดมสมองภาคเครอขายเพอวางแผนและออกแบบการจดการปญหาสภาพแวดลอมเกยวกบการเฝาระวง การก าจดแหลงเพาะพนธยงลายและการจดการขยะในชมชนในศนยเดกเลกและในโรงเรยน

ผเกบขอมล : ทมวจย แกนน าชาวบาน แกนน าเยาวชนและเทศบาลต าบลบาเจาะ

ระยะทสอง ระหวางด าเนนกจกรรมเสรมพลง/แกปญหา (เมษายน – กรกฎาคม 2559) เพอพจารณาปรบกระบวนการและกจกรรมเสรมพลงใหสามารถขยายการมสวนรวมและเพม

ประสทธภาพการจดการสงแวดลอม ระยะทสาม ประเมนผลเมอสนสดโครงการ (กรกฎาคม - สงหาคม 2559)

หมายเหต: รายละเอยดและเครองมอเกบขอมลเพมเตมในระยะทสองและสาม จะออกแบบเมอด าเนนการศกษาในระยะท 1 เสรจและออกแบบกระบวนการกจกรรมเสรมพลงแลว 11. การรวบรวมและวเคราะหขอมล

การศกษาเชงพรรณนาใช สถต รอยละ อตรา สดสวน คากลาง และคาเบยงเบนมาตรฐาน (SD) สวนการศกษาเชงคณภาพใชวเคราะหเนอหา (Content Analysis ) โดยรวบรวมเนอหาเปนหมวดหมและหรอเปนแบบแผน

การรวบรวมขอมลมการใช เครองมอ แผนทเดนดน Spot Map เพอศกษาการกระจายตวของผปวยไขเลอดออก แหลงเพาะพนธยงลาย แหลงขยะ หลงคาเรอนทตระหนกและไมตระหนกในการดแลตนเอง การกระจายตวของเจาหนาทโรงพยาบาลบาเจาะ ผน าศาสนา ผน าชมชน อสม. และแกนน าชาวบาน เปนตน

12. กระบวนการและกจกรรมเสรมพลง/แกปญหา

ระยะทหนง 12.1 จดกระบวนการระดมสมองผน าชมชนและชาวบาน เพอหาขอตกลงรวมกนในการจดการ

สงแวดลอมในชมชน ใหปลอดจากไขเลอดออก และปลอดภยจากปญหาอนๆ ทจะเกดกบคนในชมชน ภายใตการสนบสนนของภาคเครอขาย

12.2 กจกรรมศกษาดงานพนททประสบความส าเรจ เพอถอดบทเรยนมาจดการสงแวดลอมภายในชมชนของตนเอง

12.3 กระบวนการและกจกรรมเสรมพลงผดแลบาน(แมบาน) และสมาชก รวมทงกลมเยาวชน ในงานส ารวจและก าจดแหลงเพาะพนธยงลายบรเวณรอบและภายในบานทกหลงคาเรอน

7/26

หมายเหต : ระยะทสองและสามจะออกแบบกจกรรมเสรมพลง ภายหลงด าเนนการระยะทหนงเสรจ

13. ภาคเครอขายทมสวนรวม

13.1 โรงพยาบาลบาเจาะ ไดแก หวหนาฝายเวชปฏบตครอบครวและชมชน ผรบผดชอบงานระบาด ทมSRRT ตวแทนสหสาขาวชาชพ (PCT) เจาหนาทโรงพยาบาลบาเจาะทอาศยอยในชมชนเปาเบาะ เขตเทศบาลต าบลบาเจาะ หมท 5 ต าบลบาเจาะ จ านวน 6 คน

13.2 เทศบาลต าบลบาเจาะ สนบสนนกจกรรมการด าเนนงานควบคมปองกนไขเลอดออก ท างานรวมกบทม SRRT (ควรเสรมพลงเทศบาลใหเปนเจาภาพงานดแลสงแวดลอมและควบคมพาหะ น าโรค)

13.3 ตวแทนครในศนยเดกเลกครโรงเรยนอนบาลและประถมศกษา ด าเนนกจกรรมปองกนในโรงเรยนและเสรมพลงตอในชมชน

13.4 ภาคประชาชน ไดแก ผน าศาสนา ผน าชมชน อสม. แกนน าชาวบาน แกนน าเยาวชน รวมวจยและเสรมพลงการด าเนนงานตามแผนของชมชน

14. ขนตอนการด าเนนงาน

การด าเนนการวจยเชงปฏบตการเนนการมสวนรวมของชมชนในทกกจกรรมทส าคญและเกยวของ 14.1 ก าหนดทมวจย เปาหมายและภาคเครอขาย (มกราคม-กมภาพนธ 2559) 14.2 ส ารวจการรบร และความตระหนกการปองกนและควบคมไขเลอดออกส ารวจและก าจดแหลง

เพาะพนธลกน ายงลาย เพอประเมนสถานการณและปญหา (Situation analysis) เปนการเกบขอมลระยะแรกกอนการด าเนนกจกรรมเสรมพลง/แกปญหา (มนาคม 2559)

14.3 เตรยมความพรอมชมชนและภาคเครอขาย โดยเกดขอตกลงในการจดการไขเลอดออกทชมชนเปนผก าหนดเอง ภายใตการสนบสนนของภาค (เมษายน 2559)

14.4 ศกษาดงานพนททประสบความส าเรจในปองกนและควบคมไขเลอดออก อ าเภอแวง และการจดการสงแวดลอมชมชมเจะเก อ าเภอระแงะ จงหวดนราธวาส เพอเสรมพลงแกนน าชมชนและภาคเครอขายดวยกระบวนการถอดบทเรยนความส าเรจเพอประยกตใชและเสรมพลงการวางแผน การด าเนนการปองกนและควบคมไขเลอดออกทชมชนเปาเบาะ (เมษายน - พฤษภาคม 2559)

14.5 รวมด าเนนการแกปญหาโดยเรมจากกลมชาวบานทมความตระหนกกอนแลวขยายไปยงทกครวเรอน (เมษายน – กรกฎาคม 2559)

14.6 ตดตามและเสรมพลง ระหวางด าเนนกจกรรมแกปญหาในชมชน เปนระยะท 2 ของการเกบขอมล และวเคราะหเพอพจารณาปรบกระบวนการและกจกรรมเสรมพลง เพอขยายการมสวนรวม (กลมทย งไมคอยมความตระหนก) และเ พมประส ทธภาพของกลมท มความตระหนก (พฤษภาคม – กรกฎาคม 2559)

14.7 ประเมนผลเมอสนสดโครงการ (ระยะท 3) เพอตอยอดขยายผลจนเปนอ าเภอไรกงวลโรคไขเลอดออก (สงหาคม 2559)

8/26

15. การสงตอและขยายงานในพนท ระยะเวลาในการด าเนนงาน ขอมลทไดทงหมดจะจดท าเปนรายงานน าขอมลเสนอตอเวทประชาคมในชมชน และการถายทอดแก

ชมชนอนๆ ขยายการปฏบตสการด าเนนการระบบสขภาพอ าเภอตอไป 16. ระยะเวลาในการด าเนนงาน ระยะเวลาด าเนนการ

ระยะเวลาในการด าเนนโครงการ 8 เดอน เรมตงแตวนท 4 มกราคม 2559 ถง 31 สงหาคม 2559

17. งบประมาณในการเดนงาน งบประมาณด าเนนงานทงสน 80,000 บาท (แปดหมนบาทถวน)

18. การไดรบสนบสนนงบประมาณของโครงการนจากแหลงใดและเปนจ านวนเทาไร โครงการนไมไดรบการสนบสนนงบประมาณจากแหลงอน

9/26

19. แผนการด าเนนงาน

กจกรรม/ ขนตอนการด าเนนงาน

ตวชวดกระบวนการ/ ผลลพธ

แผนการด าเนนงาน งบประมาณ ม.ค.

59 ก.พ.59

ม.ค.59

เม.ย.59

พ.ค.59

ม.ย.59

ก.ค.59

ส.ค.59

1. การก าหนดทมวจย เปาหมาย และภาคเครอขาย - ประชมคณะกรรมการพฒนาเครอขาย

สขภาพระดบอ าเภอ (DHS) เพอแลกเปลยนเรยนรและประเมนสถานการณการด าเนนงาน

- คณะท างานศกษาการปองกนและควบคมโรคไขเลอดออกโดยการมสวนรวมของชมชนเปาเบาะ หม 5 ต าบลบาเจาะ อ าเภอบาเจาะ จงหวดนราธวาส

- คาพาหนะ 50 บาท x 40 คน = 2,000 บาท - คาอาหารกลางวน

90 บาท x 40 คน = 3,600 บาท - คาอาหารวางและเครองดม

50 บาท x 40 คน x 2 วน = 4,000 บาท - รวม 9,600 บาท

2. ส ารวจการรบรและความตระหนกการปองกนและควบคมไขเลอดออก ส ารวจลกน ายงลาย เพอประเมนสถานการณและปญหา (Situation analysis) เปนการเกบขอมลระยะแรกกอนการด าเนนกจกรรมเสรมพลง/แกปญหา

- ไดขอมลการสถานการณพาหะน าโรค การเกดโรค การกระจายของโรค และการเฝาระวงโรคในพนท

- คาตอบแทนการลงเกบขอมลนอกเวลาราชการ จ านวน 6 คน x 6 ชวโมง x 50 บาท x 3 วน - รวม 5,400 บาท

- ประชมกลม เตรยมความพรอมชมชนและภาคเครอขาย

- เกดขอตกลงในการจดการไข เ ล อดออกท ชมชนเป นผก า ห น ด เ อ ง ภ า ย ใ ต ก า รสนบสนนของภาค

- คาพาหนะ 50 บาท x 20 คน = 1,000 บาท - คาอาหารกลางวน

90 บาท x 20 คน = 1,800 บาท - คาอาหารวางและเครองดม

50 บาท x 20 คน x 2 วน = 2,000 บาท - รวม 4,800 บาท

10/26

กจกรรม/ ขนตอนการด าเนนงาน

ตวชวดกระบวนการ/ ผลลพธ

แผนการด าเนนงาน งบประมาณ ม.ค.

59 ก.พ.59

ม.ค.59

เม.ย.59

พ.ค.59

ม.ย.59

ก.ค.59

ส.ค.59

- ศกษาดงานแลกเปลยนเรยนรจากพนททประสบความส าเรจในควบคมปองกนไขเลอดออก อ าเภอแวง และการจดการสงแวดลอม ชนชมเจะเก อ าเภอระแงะ จงหวดนราธวาส

- บ ท เ ร ย น ค ว ามส า เ ร จ เ พ อประยกตใชและเสรมพลงการวางแผน การด าเนนการปองกนและควบคม ไข เ ล อดออกทชมชนเปาเบาะ

- คาอาหารมอหลก 150 บาท x 20 คน x 2 มอ x 2 วน = 12,000 บาท - คาเชารถวนละ 1,800 บาท x 2 คน

x 2 วน = 7,200 บาท - คาน ามนรถ 1,250 บาท x 2 คน x

2 วน = 5,000 บาท - คาวสดอปกรณ 5,800 บาท - รวม 30,000 บาท

3. ประชมกลมวางแผนในการแกปญหารวมด าเนนการแกปญหาโดยเรมจากกลมชาวบานทมความตระหนกกอนแลวขยายไปยงทกครวเรอน

- เกดแนวทางการปรบเปลยนพ ฤ ต ก ร ร ม ก า ร ป อ ง โ ร คไขเลอดออกในชมชน เชน - ตนไมชมชน - ตกตาไขเลอดออก - ตนไมแหงปญหา - เสนทางสขภาพ

- คาอาหารมอหลก 90 บาท x 20คน x 4 ครง = 7,200 บาท - คาอาหารวาง 50 บาท x 20 คน

x 4 ครง = 4,000 บาท - คาถายเอกสารแบบฟอรม

= 1,800 บาท รวม 13,000 บาท

4. ตดตามและเสรมพลง ระหวางด าเนนกจกรรมแกปญหาในชมชน เปนระยะท 2 ของการเกบขอมล และวเคราะหเพอพจารณาปรบกระบวนการและกจกรรมเสรมพลง เพอขยายการมสวนรวม (กลมทยงไมคอยมความตระหนก) และเพมประสทธภาพของกลมทมความตระหนก

- เกดแนวทางการปรบเปลยนพฤตกรรม แนวทางการปองโรคไขเลอดออกในชมชน

- คาตอบแทนการเยยมบานและเกบขอมล การจดกจกรรมเสรมพลง/แกปญหา 300 บาท x 5 คน x 5 วน = 7,500 บาท - คาวสดส านกงาน 100 บาท - รวม 7,600 บาท

11/26

กจกรรม/ ขนตอนการด าเนนงาน

ตวชวดกระบวนการ/ ผลลพธ

แผนการด าเนนงาน งบประมาณ ม.ค.

59 ก.พ.59

ม.ค.59

เม.ย.59

พ.ค.59

ม.ย.59

ก.ค.59

ส.ค.59

5. ประชมกลมรวมประเมนผล เมอสนสดโครงการ

- สงแวดลอมทด - ไขเลอดออกลดลง

- คาพาหนะ 50 บาท x 20 คน x 2 ครง= 2,000 บาท - คาอาหารกลางวน

90 บาท x 20 คน x 2 วน = 3,600 บาท - คาอาหารวางและเครองดม

50 บาท x 20 คน x 4 วน =4,000 บาท - รวม 9,600 บาท

6. สรปผลการด าเนนการ - สรปรายงานการด าเนนการ

งบประมาณทงสน 80,000 บาท (แปดหมนบาทถวน)

12/26

บรรณนกรม

1. จนทรเพญ มนคร.การมสวนรวมของประชาชนในการจดการขยะมลฝอยของชมชนต าบลบางนางลอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม. รายงานวจยฉบบสมบรณ. มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา. ส านกบรหารโครงการวจยในอดมศกษาและพฒนามหาวทยาลยวจยแหงชาต ส านกคณะกรรมการการอดมศกษา. 2554.

2. จรวย สวรรณบ ารง, ชาญชย อรณ ,สาระภ ศรพร ,ปรวรรต เสมอภพ,และรอผด พนธมาศ. การก าจดเงอนไขการเกดยงลายเพอการปองกนควบคมโรคไขเลอดออกของชมชนตลาดพฤหสอ าเภอเมอง จงหวดนครศรธรรมราช. รายงานวจยเพอทองถนฉบบสมบรณ. ส านกงานกองทนสนบสนนการวจยและ ส านกวชาพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยวลยลกษณ. 2554

3. นนทธรกจ ไธสง, สมจตต สพรรณทสน, ปต ทงไพศาล, รปแบบการควบคมโรคไขเลอดออกโดยการมสวนรวมของชมชน ต าบลมะเฟอง อ าเภอพทไธสง จงหวดบรรมย. วารสารครศาสตรมหาวทยาลยราชภฏมหาสารคามปท 9 ฉบบท 1 (16) ประจ าเดอนมกราคม - มถนายน 2555 ,155-161.

4. นารถลดา ขนธกล, วรรณภา สวรรณเกด, องคณา แซเจง , ประยทธ สดาทพย, รงระว ทพยมนตร, ศรสชา เชาวพรอม. รปแบบการพยากรณการระบาดโรคไขเลอดออกใน 8 จงหวดภาคเหนอของประเทศไทย. รายงานวจยฉบบสมบรณ . ส านกงานปองกนควบคมโรคท 10 กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข. 2555.

5. ปภาวน เหดขนทด. พฤตกรรมของประชาชนในการจดการขยะมลฝอยในชมชนขององคการบรหารสวนต าบลส านกตะครอ อ าเภอเทพารกษ จงหวดนครราชสมา . วทยานพนธปรญญามหาบณฑต . มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร. 2554.

6. พเชษฐ คงนอก : การศกษาการจดการขยะของชมชนเทศบาลต าบลดอนหวาย อ าเภอโนนสง จงหวดนครราชสมา. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต. มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร. 2555.

7. สนศกดชนม อนพรมม. พฒนาการส าคญของการสรางเสรมสขภาพ, รายงานการประชมระดบโลกเรองการสรางเสรมสขภาพ. โครงการสวสดการวชาการสถาบนพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสขนนทบร, 2556. 12-13

8. สเทพ พลอยพลายแกว, นษฐา หรนเกษม, อรนช ภาชน และศกดชาย เพชรตรา. การพฒนารปแบบการดแลสขภาพตนเองของชมชนจงหวดลพบร . วารสารพยาบาลทหารบก . ปท 14 ฉบบท 1 (ม.ค. - เม.ย.) 2556, 61-70.

9. อษาวด ถาวระ และคณะ. ชววทยานเวศวทยาและการควบคมยงในประเทศไทย . สถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข . พมพครงท 4 พ.ศ. 2553. บรษทหนงสอดวนจ ากด. 2553. 1-64.

10. World Health Organization. GLOBAL STRATEGY FOR DENGUE PREVENTION AND CONTROL 2O12–2O2O, Printed in France. 2012.

11. อรนช พศาลสทธกลและคณะ. พฤตกรรมการปองกนโรคไขเลอดออกของประชาชน . สงขลานครนทรเวชสาร. ปท 27 ฉบบท 1 ม.ค.-ก.พ. 2552. 81-89.

13/22

ภาคผนวก 1 แบบสมภาษณการรบรและความตระหนกในการดแลตนเองเพอปองกนและควบคมโรคไขเลอดออก

โครงการการปองกนและควบคมโรคไขเลอดออก โดยการมสวนรวมของชมชน (PAR) กรณศกษาชมชนเปาเบาะ เทศบาลต าบลบาเจาะ อ าเภอบาเจาะ จงหวดนราธวาส

............................................................................................................................. .................................................

กลมเปาหมาย ตวแทนหลงคาเรอนทเปนแมบานหรอผดแลบาน บานเลขท...................วนสมภาษณ.................... ชอ- สกล ผสมภาษณ .....................................................เปน อสม. ทมวจย อนๆ (ระบ) ................... ชอ- สกล ผถกสมภาษณ ................................................เปน แมบาน ผดแลบาน อนๆ (ระบ)....................

ค าชแจง กรณาท าเครองหมาย ลงใน ทตรงกบค าตอบของผถกสมภาษณ สวนท 1 ขอมลทวไป 1.1 ปจจบนทานมอาย…………...…. ปเตม 1.2 เพศ 1. ชาย 2. หญง 1.3 สถานภาพสมรส 1. โสด 2. ค 3. มาย/หยา/แยก 1.4 ระดบการศกษาขนสงสดของทาน

1. ไมไดเรยนหนงสอ 2. ประถมศกษาปท (ระบ)………………………………………..…….. 3. มธยมศกษาปท (ระบ)……............... 4. อนปรญญา หรอเทยบเทา (ระบ)………………………….……... 5. ปรญญาตร 6. สงกวาปรญญาตร (ระบ)…………………………………….…….…

1.5 นอกจากเปนแมบานหรอผดแลบาน ทานยงมอาชพอนทชวยสรางรายไดแกครอบครวหรอไม 1. เปนแมบานอยางเดยว 2. ม ระบ………………………………………………………..……..…….. 3. อนๆ ระบ……….......................................................................................................................... .............

1.6. อาชพหลกทสรางรายไดใหกบครอบครวทานมากทสด 1. คาขาย 2. เกษตรกรรม/ท าไรท าสวน 3. รบจาง/บรษท 4. รบราชการ/รฐวสาหกจ 5. อนๆ (ระบ)………………………………………………………………….………………………………...................…………

1.7 จ านวนผทอาศยอยในบานนมกคน (ระบ)………คน ระบความสมพนธกบทาน………………………………………….……. 1.8 เศรษฐานะของครอบครวทานเปนอยางไร

1. พออยพอกน 2. ขดสน 3. มเหลอเกบ สวนท 2 ประวตการปวยดวยไขเลอดออก 2.1 ทานเคยปวยเปนไขเลอดออกหรอไม

1. ไมเคย (ขามไปถามขอ 2.3) 2. เคย จ านวนกครง ............ครง ปวยครงหลงสด เมอ เดอน....................................พ.ศ.………….………...

2.2 ถา “เคยปวย” ปวยเปนไขเลอดออกครงหลงสด ทานไปรบการรกษาทไหน 1. โรงพยาบาล 2. สถานอนามย 3. ซอยากนเอง 4. ปลอยใหหายเอง 5. อนๆ ระบ........................................................................................

14/22

2.3 ทผานมามคนในครอบครวและหรอญาตและหรอผใกลชดปวยดวยไขเลอดออกหรอไม 1. ไมม 2. ม ระบ.............................. 3. ไมร / ไมแนใจ

สวนท 3 การรบรเกยวกบการปองกนและควบคมไขเลอดออก ค าชแจง กรณาใสเครองหมาย ในชองทตรงกบการรบร/ความคดเหนของผถกสมภาษณ เพยงขอละ 1 ค าตอบเทานน

ท ขอความ เหนดวย

ไมแนใจ /ไมร

ไม เหนดวย

3.1 ไขเลอดออกเปนโรคทปองกนได 3.2 คนทอาศยอยในบานทมลกน ายงลายมความเสยงมากทจะปวยเปนไขเลอดออก 3.3 เดกเทานนทเสยงตอการปวยเปนไขเลอดออก 3.4 ผทปวยเปนไขเลอดออกซ าอก จะมอาการรนแรงมากขน 3.5 การใสทรายเคลอบสารเคม (ทรายอะเบท) ลงในภาชนะกกเกบน าใชจะชวย

ก าจดลกน ายงลายได

3.6 การท าความสะอาดขดลางภาชนะกกเกบน าสปดาหละครงเปนสงจ าเปน 3.7 การปลอยปลาในภาชนะน าใช จะชวยลดจ านวนลกน ายงลายได 3.8 ขยะเปนแหลงเพาะพนธลกน ายงลายได 3.9 การก าจดลกน ายงเปนหนาทของ อสม.และเจาหนาทสาธารณสข 3.10 ถาบานเราก าจดลกน ายงลายเปนประจ า แตบานอนท าบางไมท าบาง คนในบาน

เราจะไมเสยงเปนไขเลอดออก

สวนท 4 ความตระหนกในการปองกนและควบคมโรคไขเลอดออก 4.1 ทานไดเขารวมกจกรรมรณรงคปองกนและควบคมไขเลอดออกในชมชนหรอไม

1. ไมเคยเขารวม เพราะ………………………………………………………………………………………..…………….……… 2. เขารวมบางครง 3. เขารวมประจ าทกครง 4. อนๆ ระบ..............................................................................................................................................

4.2 ในรอบปทผานมาสมาชกในครอบครวและหรอตวทานเคยก าจดลกน ายงลายภายในบรเวณบานของทานหรอไม 1. ไมเคย เพราะ…………………………………………………………………………………………..……..……….…….……… 2.ท านาน ๆ ครง ชอบใชวธใด (ตอบไดมากกวา 1 ตวเลอก) 2.1 ทรายอะเบท 2.2 ปลอยปลา 2.3 อนๆ ระบ........................................... 3. ท าเปนประจ า ระบความถ เดอนละ…….. ครง หรอ.............................................................................. ชอบใชวธใด (ตอบไดมากกวา 1 ตวเลอก) 3.1 ทรายอะเบท 3.2 ปลอยปลา 3.3 อนๆ ระบ...........................................

4.3 ครอบครวทานไดปองกนการถกยงกดหรอไม ดวยวธใดบาง 1. ไมไดท าอะไร เพราะ…………………………………………………………………………………..……..……….……..……… 2. ท า ระบวธการ……………………………..……………………………………………………………….…………..……………..

4.4 อสม.เคยมาส ารวจลกน ายงลายภายในบรเวณบานของทานหรอไม 1. ไมเคย 2. เคย ครงหลงสดเมอเดอน……………………………………………….ป………………………..…….

15/22

4.5 อสม.เคยมาก าจดแหลงเพาะพนธยงลายภายในบรเวณบานของทานหรอไม 1. ไมเคย 2. เคย ครงหลงสดเมอเดอน……………….ป……………….ท าอะไร………………………………….

4.6 เจาหนาทสาธารณสขเคยมาท างานปองกนและควบคมไขเลอดออกในชมชนของทานหรอไม 1. ไมเคย 2. เคย ครงหลงสดเมอเดอน……………….ป……………….ท าอะไร………………………………….

4.7 เจาหนาทเทศบาลเคยมาท างานปองกนและควบคมไขเลอดออกในชมชนของทานหรอไม 1. ไมเคย 2. เคย ครงหลงสดเมอเดอน……………….ป……………….ท าอะไร………………………………….

4.8 ทานคดวาการปองกนโรคไขเลอดออกเปนหนาทของใคร………….………………………………………………….………………. 4.9 ทานสนใจสมครเปนแกนน าปองกนไขเลอดออกในชมชนของทานหรอไม

1. สนใจ เพราะ……………….…………………………………………………………………………..…..…..……….…….……… 2. ไมสนใจ เพราะ………….……………………………………………………………………………..……………………………..

4.10 ทานตองการการสนบสนนจากภาคเครอขายหรอไม อะไรบาง เพอใหชมชนของทานสามารถด าเนนงานปองกนไขเลอดออกได

4.10.1 ตองการใหผน าชมชน ท าอะไรบาง ……………..…………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 4.10.2 ตองการใหหนวยงานสาธารณสข สนบสนนอะไรบาง ……………..…………………………………………….…… ……………………………………………………………………………………….……………………………………………………………..… 4.10.3 ตองการใหเทศบาลต าบลบาเจาะ สนบสนนอะไรบาง ……………..…………………………………………….…… …………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………

สวนท 5 ขอเสนอแนะอน เพอใหชมชนสามารถด าเนนงานปองกนไขเลอดออกได …………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………… ………………………………....……………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………........…………….………….………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….……. ………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….……. ………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………….…….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……

16/22

ภาคผนวก 2 แบบบนทกการส ารวจแหลงเพาะพนธยงลายบรเวณรอบและภายในบานเลขท ……………..

โครงการปองกนและควบคมโรคไขเลอดออกโดยการมสวนรวมของชมชน(PAR) กรณศกษาชมชนเปาเบาะ เทศบาลต าบลบาเจาะ อ าเภอบาเจาะ จงหวดนราธวาส

ประเภทบาน บานเดยว หองแถว / ทาวนเฮาส อนๆ ระบ………………….…………………….…. เปนบานของใคร ชาวบาน อสม. ผน าชมชน ผน าศาสนา อนๆ ระบ……………….…. ชอผส ารวจ 1…………………………………………………..… เจาหนาท รพช.บาเจาะ เปนหวหนาทม 2……………………………………………………… เจาบาน แมบาน ผดแลบาน (ระบความสมพนธกบเจาบาน)…………….….…… สมาชกอนในบาน (ระบความสมพนธกบเจาบาน)……..….… 3……………………………………………………… นกเรยน ชน………… อนๆ ระบ…………….…..… ส ารวจ ครงท 1

วนท …………………………. ส ารวจ ครงท 2

วนท …………………………. ส ารวจ ครงท 3

วนท …………………………. 1.การส ารวจและการ

ก าจดแหลงเพาะพนธยงลาย

จ านวนภาชนะและทมน าแชขง

จ านวนภาชนะและทมน าแชขง

จ านวนภาชนะและทมน าแชขง

ทงหมด พบ ก าจด ทงหมด พบ ก าจด ทงหมด พบ ก าจด

ภายในบาน ในหองน า รอบบาน 2. ภาชนะทพบลกน า

ระบ

3.ทมน าแชขงและพบลกน า ระบ

4.วธการก าจดแหลงเพาะพนธยงลาย

ทรายอะเบท……..แหง ทรายอะเบท……..แหง ทรายอะเบท……..แหง ปลา………….……..แหง ปลา………….……..แหง ปลา………….……..แหง กายภาพ…………..แหง กายภาพ…………..แหง กายภาพ…………..แหง

อนๆ ระบ………………..

อนๆ ระบ……………….. อนๆ ระบ………………..

17/22

ส ารวจ ครงท 1 วนท ………………………….

ส ารวจ ครงท 2 วนท ………………………….

ส ารวจ ครงท 3 วนท ………………………….

5.การจดการขยะ แยกขยะ ท า ไมท า ท า ไมท า ท า ไมท า จดเกบมดชด ท า ไมท า ท า ไมท า ท า ไมท า ก าจดขยะ ท าโดย………..ไมท า ท าโดย………..ไมท า ท าโดย………..ไมท า ปญหาทพบ ระบ

6.การมสวนรวมของเจาบานและหรอสมาชกในบาน

กระตอรอรน(Active) กระตอรอรน(Active) กระตอรอรน(Active) ท าตามทบอก(Passive) ท าตามทบอก(Passive) ท าตามทบอก(Passive) ไมคอยสนใจ ไมคอยสนใจ ไมคอยสนใจ ไมรวมมอ ไมรวมมอ ไมรวมมอ อนๆ ระบ………………..

อนๆ ระบ……………….. อนๆ ระบ………………..

7.ขอมลอนทส าคญจากการส ารวจสงแวดลอมภายในบานและรอบบาน

8.ผรบรองความถกตองของขอมล

………………………….ลายเซน

หวหนาทม วนท………………………………

…………………………ลายเซน

หวหนาทม วนท………………………………

………………………….ลายเซน

หวหนาทม วนท………………………………

18/22

ค าอธบาย การส ารวจแหลงเพาะพนธลกน ายงลายบรเวณรอบและภายในบาน (Survey of DHF vectors)

โครงการปองกนและควบคมโรคไขเลอดออกโดยการมสวนรวมของชมชน (Participatory Action Research: PAR)

กรณศกษาชมชนเปาเบาะ (หม 5 ) เทศบาลต าบลบาเจาะ อ าเภอบาเจาะ จงหวดนราธวาส ระยะเวลาโครงการ มกราคม – สงหาคม 2559

.............................................................................................................................................. ................................

วตถประสงค 1. ประเมนแหลงเพาะพนธยงลายเปนรายหลงคาเรอนรวมกบเจาบานและหรอสมาชกในบาน 2. ด าเนนการก าจดแหลงเพาะพนธยงลายทนทหลงส ารวจเสรจรวมกบเจาบานและหรอสมาชกในบาน 3. วเคราะหเปรยบเทยบกอนหลงด าเนนกจกรรมแกปญหา

ตวชวดความส าเรจ 1. การมสวนรวมของครวเรอนและชมชน 2. ตวชวดลกน ายงลาย 3. อตราปวยไขเลอดออกเทยบกบสถานการณทผานมา

วธการส ารวจ 1. ส ารวจทงหมดจ านวน 3 ครง

ครงท 1 ระยะกอนด าเนนกจกรรมเสรมพลง (มนาคม – เมษายน 2559) ครงท 2 ระหวางด าเนนกจกรรมเสรมพลง (พฤษภาคม – มถนายน 2559) ครงท 3 ประเมนเมอสนสดโครงการ (กรกฎาคม – สงหาคม 2559)

2. ส ารวจทกหลงคาเรอน ทงภายในบาน ในหองน า และรอบบาน 3. ส ารวจทกภาชนะและทกททมน าแชขง 4. ถาพบลกน ายงลายแค 1 ตว กถอวา ภาชนะนนเปนแหลงเพาะพนธยงลาย 5. ขณะส ารวจ ถาพบลกน ายงลายใหก าจดทนท ดวยวธการทเจาบานและหรอสมาชกเหนชอบ 6. การส ารวจและก าจดแหลงเพาะพนธยงลาย ควรมเจาบานและหรอสมาชกรวมดวยเสมอ 7. วธการส ารวจแหลงเพาะพนธยงลายใหปฏบตตามค าแนะน าของกรมควบคมโรค กระทรวง

สาธารณสข ทกทมตองส ารวจดวยวธการทเปนมาตรฐานเดยวกน ผส ารวจ แบงทมส ารวจเปน 5 ทม โดยมเจาหนาท รพช.บาเจาะทอาศยอยในชมชนเปาเบาะเปนหวหนาทม

(จดไขวเขตรบผดชอบกบเขตทอยอาศยของเจาหนาท) โดยรบผดชอบทมละประมาณ 65 หลงคาเรอน (ทงหมดม 326 หลงคาเรอน) ในแตละทมประกอบดวย เจาบาน/ผดแลบาน/สมาชก และกลมเยาวชน (ตงแต ป.4 ขนไป)

วธการบนทกขอมล 1. แบบบนทกการส ารวจ 1 ชดตอ 1 หลงคาเรอน และใชบนทกทง 3 ครง เพอวเคราะหเปรยบเทยบ

กอนหลงด าเนนกจกรรมเสรมพลง 2. บนทกทนทหลงส ารวจและก าจดแหลงเพาะพนธ 3. เจาหนาทสาธารณสขซงเปนหวหนาทมเซนรบรองความถกตองของขอมล

19/22

หมายเหต 1. การส ารวจทสาธารณะในชมชน ควรเปนบทบาทของผน าชมชน และ อสม. 2. การส ารวจในศนยเดกเลกและในโรงเรยนอนบาล ควรเปนบทบาทของครและผปกครอง สวน

โรงเรยนประถมศกษา ควรเปนบทบาทของครและนกเรยน 3. สวนยางและทท างานอนๆ ควรใหเจาของเปนผส ารวจ 4. ทมวจยควรกระตน สนบสนน ตดตาม บนทกและวเคราะห เพอปรบกระบวนการและกจกรรม

เสรมพลงใหชมชนด าเนนการปองกนไขเลอดออกไดอยางตอเนอง ภายใตการสนบสนนของภาคเครอขายทเกยวของ

ทกครงทส ารวจพบแหลงเพาะพนธยงลาย ใหก าจดทนท

20/22

ภาคผนวก 3 ขอมลสถานการณไขเลอดออก อ าเภอบาเจาะ จงหวดนราธวาส

อ าเภอบาเจาะ จงหวดนราธวาส มทงหมด 6 ต าบล และมผปวยโรคไขเลอดออกเปนประจ าทกป ถอวาเปน

พนทเสยงสงตอการเกดโรคไขเลอดออก (ส านกงานสาธารณสขจงหวดนราธวาส. 2558) จากรายงานสถานการณโรคไขเลอดออกในป 2553-2555 พบวาอ าเภอบาเจาะไดมการระบาดสงสดตดตอกนทง 3 ป คอ เปนอนดบ 4, 2 และ 1 ตามล าดบจากทงหมด 13 อ าเภอของจงหวดนราธวาส (Naradusit 2558) นอกจากน ในป 2558 อ าเภอบาเจาะไดมการระบาดสงกวาคามธยฐาน 5 ปอกดวย ดงกราฟท 1

กราฟท 1: จ านวนผปวยดวยโรคไขเลอดออกรวม จ าแนกรายเดอน อ าเภอบาเจาะจงหวดนราธวาส ป 2558 เทยบคามธยฐาน 5 ปยอนหลง

โรคไขเลอดออกในพนทอ าเภอบาเจาะเปนปญหาสาธารณสขทส าคญในพนท ทมอตราปวย เกนกวาเกณฑอตราปวยของโรคไขเลอดออกทางระบาดวทยาทก าหนดวาอตราปวยจะตองไมเกนกวา 50 ตอแสนประชากร อ าเภอบาเจาะจงนบเปนพนทเสยงของการทจะเกดการระบาดของโรคไขเลอดออก

ต าบลบาเจาะ เปนอ าเภอหนงใน 6 ต าบลของอ าเภอบาเจาะ จงหวดนราธวาส จ านวนประชากร 12,969 คน และ 2,874 ครวเรอน แบงเปน 2 เขตการปกครอง คอเขต อบต.บาเจาะ จ านวน 8 ชมชน และเขตเทศบาลต าบลบาเจาะ จ านวน 10 ชมชน ดงตารางท 1 และ 2

0 1 02 2

5

21

34

27

31

3

0

5

10

15

20

25

30

35

40

Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec

านวน ป ว รา

านวน ป ว ดว โรค ไขเลอดออกรวม าแนกรา เดอน อ บาเ าะ นรา วา เปร บเ บขอมลป กบค าม าน ป อนหลง

Median

21/22

ตารางท 1 จ านวนประชาการและครวเรอน เขตการปกครอง อบต.บาเจาะ

ล าดบ ชอหมบาน ประชากร

ครวเรอน ชาย (คน) หญง (คน) รวม

1 บอเจาะ 233 243 476 95 3 ดก 495 513 1,008 232 5 เบาเปาะ 166 182 348 73 6 ประปา 262 253 515 84 7 ดกสเหรา 436 461 897 181 8 บอเจาะ2 1,863 281 552 114

รวม อบต.บาเจาะ 1,863 1,993 3,796 779 ตารางท 2 จ านวนประชาการและครวเรอน เขตการปกครองเทศบาลตบลบาเจาะ

ล าดบ ชอหมบาน ประชากร

ครวเรอน ชาย (คน) หญง (คน) รวม

1 ปาลกานากอ 421 440 861 195 2 บอเจาะ 234 239 473 97 3 เปาเบาะ 663 620 1,283 326 4 ดก 2 558 544 1,102 195 5 สมปอย 520 580 1,100 203 6 แปะบญ 778 770 1.548 566 7 ก าปงจาเราะ 246 237 483 98 8 ประปา 213 226 439 69 9 ยอเลาะ ปาโจ 272 279 551 95 10 สะแต 678 655 1,333 251 รวม เทศบาล 4,583 4,590 9,173 2,095

22/22

ประวตผวจย

1. ชอ–สกล : ทพญ.โนรดา แวยโซะ

วฒการศกษา : สาธารณสขศาสตรมหาบณฑต ต าแหนง : ทนตแพทยเชยวชาญ โรงพยาบาลบาเจาะ หนาทปจจบน : หวหนากลมงานทนตกรรม รพ.บาเจาะ ประสบการณการท างานวจย : เรองการสงเสรมความสามารถของตนในการดแลทนตสขภาพในนกเรยนมธยมศกษาตอนตน อ าเภอบาเจาะ จงหวดนราธวาส

2. ชอ-สกล : นางสาวสนย เจะกะบาซอ วฒการศกษา : สาธารณสขศาสตรมหาบณฑต ต าแหนง : นกวชาการสาธารณสขช านาญการ ส านกงานสาธารณสขอ าเภอบาเจาะ หนาทปจจบน : ผรบผดชอบงานแผนงานโครงการ คปสอ.บาเจาะ ประสบการณการท างานวจย : เรองพฤตกรรมการปองกนโรคมาลาเรยของประชาชนอ าเภอศรสาคร จงหวดนราธวาส

3. ชอ-สกล : นางนอรมาห ไชยลาภ ต าแหนง : พยาบาลวชาชพช านาญการ โรงพยาบาลบาเจาะ

4. ชอ-สกล : นางสาวเกาซร มาซอ ต าแหนง : นกวชาการสาธารณสขช านาญการ โรงพยาบาลบาเจาะ

5. 20.4) นางสาว สนยเจะกะบาซอ นกวชาการสาธารณสขช านาญการ ส านกงานสาธารณสขอ าเภอบาเจาะ จบการศกษาสาธารณสขศาสตรบณฑต ประสบการณการท างาน 5 ป