รายงานการวจย เรอง

การพฒนาแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวย THE DEVELOPMENT OF SCREENING TEST FOR CHILDREN

พชร จวพฒนกล

รายงานวจยฉบบนไดรบเงนอดหนนการวจยจากกองทนวจย มหาวทยาลยราชภฏสงขลา

พ.ศ. 2559

รายงานการวจย

เรอง การพฒนาแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวย

THE DEVELOPMENT OF SCREENING TEST FOR CHILDREN

พชร จวพฒนกล

รายงานวจยฉบบนไดรบเงนอดหนนการวจยจากกองทนวจย มหาวทยาลยราชภฏสงขลา

พ.ศ. 2559

ง

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย ก บทคดยอภาษาองกฤษ ข ประกาศคณปการ ค สารบญ ง สารบญตาราง ฉ บทท 1 บทน า 1

สภาพปจจบนปญหา 1 ความมงหมายของการวจย 4 ความส าคญของการวจย 4 ขอบเขตของการวจย 4 นยามศพทเฉพาะ 5 กรอบแนวคดการวจย 6

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ 7 เอกสารทเกยวของกบพฒนาการและการประเมนพฒนาการเดกปฐมวย 7 1. แผนยทธศาสตรชาตดานเดกปฐมวย 8 2. พฒนาการของเดกปฐมวย 14 3. ทฤษฎทเกยวของกบพฒนาการเดกปฐมวย 15 4. การประเมนพฒนาการ 25 5. เครองมอทใชในการประเมนพฒนาการ 28 6. การสงเสรมพฒนาการเดก 31 เอกสารและงานวจยทเกยวของกบแบบคดแยกเดกแปนหมน 1 41 1. ความเปนมาของแบบคดแยกเดกแปนหมน 1 41 2. ลกษณะทวไปของเครองมอ 42 3. บคลากรทท าหนาทในการทดสอบ 42 4. การเตรยมหองและเตรยมตวเดกกอนการทดสอบ 43 5. สงส าคญทผทดสอบตองปฏบต 44 6. การบนทกคะแนนและการสงเกตพฤตกรรมของเดก 45 7. การแปลผลการทดสอบ 45

จ

สารบญ(ตอ) หนา

บทท 3 วธด าเนนการวจย 48 ประชากรและกลมตวอยาง 48 เครองมอทใชในการวจย 50 วธด าเนนการ 51 การวเคราะหขอมล 51

บทท 4 การวเคราะหขอมล 52 สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล 52

บทท 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ 62 ความมงหมายของการวจย 62 วธด าเนนการวจย 62 การด าเนนการเกบรวบรวมขอมล 63 สรปผลการวจย 63 การอภปรายผล 63 ขอเสนอแนะ 65 ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป 65

บรรณานกรม 66 ภาคผนวก 69

คมอการใชแบบคดแยกพฒนาการส าหรบเดกปฐมวย 70 ประวตผวจย 119

ฉ

สารบญตาราง หนา

ตารางท 1 เกณฑปกตและเกณฑการตดสนของแบบคดกรองพฒนาการ

ส าหรบเดกปฐมวยชวงอาย 3.0 – 3.11 ป (N= 375) 53

2 เกณฑปกตและเกณฑการตดสนของแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวย เพศหญงชวงอาย 3.0 – 3.11 ป (N= 158)

54

3 เกณฑปกตและเกณฑการตดสนของแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวย เพศชายชวงอาย 3.0 – 3.11 ป (N= 217)

55

4 เกณฑปกตและเกณฑการตดสนของแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวยชวงอาย 4.0 – 4.11 ป (N= 375)

56

5 เกณฑปกตและเกณฑการตดสนของแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวย เพศหญงชวงอาย4.0 – 4.11 ป (N= 191)

57

6 เกณฑปกตและเกณฑการตดสนของแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวย เพศชายชวงอาย4.0 – 4.11 ป (N= 184)

58

7 เกณฑปกตและเกณฑการตดสนของแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวยชวงอาย 5.0 – 6.0 ป (N= 367)

59

8 เกณฑปกตและเกณฑการตดสนของแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวยเพศหญงชวงอาย 5.0 – 6.0 ป (N= 207)

60

9 เกณฑปกตและเกณฑการตดสนของแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวยเพศชายชวงอาย 5.0 – 6.0 ป (N= 160)

61

บทคดยอ

การวจยครงนมจดมงหมายเพอพฒนาแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวยทมอายระหวาง 5.0 – 6.0 ป กลมตวอยางทใชในการวจยเปนเดกทมอายระหวาง 5.0 – 6.0 ป ก าลงศกษาอยในระดบชนอนบาล ของจงหวดสงขลา ปการศกษา 2559 จ านวน 1,125 คน โดยการสมแบบแบงชนตามชวงอาย แลวแบงจ านวนเพศชาย/เพศหญงตามสดสวน ใชเวลาในการเกบรวบรวมขอมล 20 สปดาห เครองมอทใชในการวจย ไดแก แบบคดกรองเดกแปนหมน 1 และแบบบนทกคะแนนการทดสอบ สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก เปอรเซนไทล

ผลการวจย พบวา แบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวย จากคะแนนรวมทง 3 ดาน ไดแก ดานการเคลอนไหว ดานความคดรวบยอด และดานภาษา ซงมคะแนนเตม 93 คะแนน มเกณฑปกตและเกณฑการตดสน ณ ต าแหนงเปอรเซนไทลท 20 1. เดกในชวงอาย 3.0 – 3.11 ป ไดคะแนนต ากวา 51 คะแนน โดยเดกหญงไดคะแนนต ากวา 51 คะแนน และเดกชายไดคะแนนต ากวา 52 คะแนน แสดงวาเดกมพฒนาการต ากวาวย 2. เดกในชวงอาย 4.0 – 4.11 ป ไดคะแนนต ากวา 63 คะแนน โดยเดกหญงไดคะแนนต ากวา 62 คะแนน และเดกชายไดคะแนนต ากวา 63 คะแนน แสดงวาเดกมพฒนาการต ากวาวย 3. เดกในชวงอาย 5.0 – 6.0 ป ไดคะแนนต ากวา 71 คะแนน โดยเดกหญงไดคะแนนต ากวา 70 คะแนน และเดกชายไดคะแนนต ากวา 73 คะแนน แสดงวาเดกมพฒนาการต ากวาวย

THE DEVELOPMENT OF SCREENING TEST FOR CHILDREN

An Abstract

By Pacharee Chewpatanagul

Special Education Program, Faculty of Education Songkhla Rajabhat University

Year 2016

ABSTRACT

The major purpose of this study was to construct a screening device for child development at the kindergarten level whose age raged from 5.0 to 6.0 years. The sample consisted of 1,125 children, aged from 5.0 to 6.0 years , Songkhla province, in the academic year 2016, selected by using cluster sampling technique, classified by age and then gender. The time for data collection was 20 weeks. The instruments employed in the data collection were the DIAL-R1 and the score recording sheets. The percentile ranks were utilized in the data analyses. It was found that: The Child Development Screening Instrument (CDSI) for kindergarten children set scales for child development in 3 areas, namely, Mobility, Concept, and Language, yielding the total scores of 93 points with the cutting point at 20 th percentile rank. The scores for 3 age range appeared as follows: 1. The children with the age from 3.00 to 3.11 years scored lower than 51 points , the girls achieving lower than 51 while the boys achieving lower than 52 points, signifying that they both were below standard in child development. 2. The children with the age from 4.0 to 4.11 years scored lower than 63, the girls achieving lower than 62 while the boy achieving lower than 63 points, signifying that they both were below standard in child development. 3. The children with the age from 5.0 to 6.0 years scored lower than 71, the girl achieving lower than 70 while the boy lower than 73, signifying that they were both below standard in child development.

ประกาศคณปการ

เดกในวย 3 – 6 ขวบ เปนชวงวยทเดกก าลงศกษาอยในระดบอนบาลซงพฒนาการของเดกในวยนบางคนอาจมพฒนาการปกต ในขณะเดยวกนเดกบางคนอาจมพฒนาการสงกวาวยหรอต ากวาวย งานวจยฉบบนเปนเกณฑปกตและเกณฑทจะบอกไดวาเดกมพฒนาการสงกวาวยหรอต ากวาวยน ซงจ าเปนทผปกครองและผท เกยวของจะตองตระหนกในการใหการชวยเหลอ เพอให เดกเหลานมพฒนาการทดขนหรอมพฒนาการสมวยเชนเดยวกบเดกคนอนๆ ในวยเดยวกน อยางไรกตามเดกบางคนอาจจะมพฒนาการไมสมวย แตผปกครองหรอผใกลชดไมสามารถสงเกตเหน เนองจาก ถาไมปรากฎความผดปกตอยางเดนชดกอาจจะท าใหเดกเหลานไมไดรบการชวยเหลอหรอพฒนาเสยตงแตแรกเรม ท าใหเดกบางคนมพฒนาการลาชาไมสมวยสงผลกระทบตอการเรยนรในอนาคต งานวจยฉบบนส าเรจไดดวยความอนเคราะหจาก ดร.ปรดา เบญคาร ทใหค าปรกษางานวจยในครงน อาจารยจงกล กลบบว ทอนเคราะหการประมวลผลขอมล และคณรชน ออนแกว ทชวยประสานงานตดตอโรงเรยนทเกยวของ รวมถงนกศกษา สาขาวชาการศกษาพเศษ -ภาษาไทย รหส59E193 โปรแกรมวชาการศกษาพเศษ คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฎสงขลา ทเปนผชวยในการเกบขอมลในครงน ผวจยขอกราบขอบพระคณเปนอยางยง ผวจยขอขอบคณผบรหารและคณาจารยโรงเรยนทเปนหนวยเกบขอมลทกแหง ทใหความอนเคราะหในการเกบขอมลครงน ผวจยหวงเปนอยางยงวา เครองมอทไดจากการวจยในครงนจะน าไปใชในการคดกรองพฒนาการเดก และน าผลมาวางแผนและชวยเหลอเดกทมพฒนาการลาชาหรอสงกวาวยตอไป และขอขอบคณสถาบนวจยและพฒนา ทกรณาสงเสรมและสนบสนนงบประมาณการท าวจยในครงน

รองศาสตราจารย ดร.พชร จวพฒนกล ผวจย

บทท 1 บทน า

สภาพปจจบนปญหา

การเปลยนแปลงของเดกไทยในชวงระยะ ป 2540-2552 พบวาเดกปฐมวยมจ านวนถง 1 ใน 6 มพฒนาการลาชาไมสมวย และมอตราสวนเพมขนแปรผนกบอายรวมถงระดบเชาวปญญากมแนวโนมลดลงดวย จากกรอบยทธศาสตรงานวจยดานสขภาพ และชวเวชศาสตร ประจ าป 2556 ยงระบขอมล การส ารวจพฒนาการในเดกไทยตามชวงวย พบวากลมวยเดกมระดบเชาวปญญามคาเฉลยลดลงจาก 91 เปน 88 (องคการอนามยโลกก าหนดไวท 90-110) เดกอาย 0-5 ปทมพฒนาการสมวยมสดสวนลดลงจากรอยละ 72.0 เหลอเพยงรอยละ 28-34 ซงน าไปสความเสยงตอปญหาการเรยนร ความบกพรองทางสตปญญาและสมรรถนะการท างาน ตลอดจนปญหาพฤตกรรมสขภาพในชวต และจากขอมลการประเมนพฒนาการ พบวา การประเมนพฒนาการยงไมครอบคลมมเดกเพยงรอยละ 20 ไดรบการประเมนพฒนาการเดกในคลนกเดกสขภาพด อกปญหาหนงคอเจาหนาทขาดความเขาใจในกจกรรม อปกรณ และสถานทมความคบแคบ สงผลใหเดกจ านวนมาก ยงมพฒนาการไมสมวยและไมไดรบการสงเสรมพฒนาการ (กระทรวงศกษาธการ. 2555) จากขอมลดงกลาวขางตนแสดงวาเดกเหลานขาดโอกาสเรยนรและขาดการอบรมเลยงดทเหมาะสม รวมทงจ านวนเดกทมความตองการทางการศกษาพเศษมเพมมากยงขน ดวยเหตนผเกยวของทกฝาย จงจ าเปนตองตระหนกถงปญหาและควรมการ เฝาระวงและด าเนนการใหความชวยเหลอเดกอายต ากวา 6 ป ทกกลมตงแตแรกเกดตลอดจนมงเนน การพฒนาคณภาพการจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการและศกยภาพของเดก ปญหาของสงคมอกประการหนงทมผลกระทบอยางยงตอเดกปฐมวยไทย คอ ความออนแอ ของสถาบนครอบครวในการท าหนาทอบรมเลยงดเดก เดกปฐมวยจ านวนหนงอาจไดรบการเลยงดทไมเหมาะสม อนสงผลตอคณภาพชวตของเดกทงในปจจบนและอนาคต นอกจากนปญหาสงแวดลอมตางๆ สงผลโดยตรงและโดยออมตอสขภาพอนามยและพฒนาการตลอดจนการเรยนรของเดกปฐมวย รวมทงการหลงไหลเขามาของวฒนธรรมตางๆ จากภายนอกสงผลกระทบตอการด าเนนชวต ท าใหจ าเปนตองตระหนกถงความส าคญของการด ารงเอกลกษณของวฒนธรรมในสงคมตนเอง การพฒนาเดกทสอดคลองกบบรบททางวฒนธรรมและวถชวตทางสงคมของเดกซงมลกษณะเฉพาะและแตกตางกนไปจงมความส าคญ จากกระแสความเปลยนแปลงในสงคมทผานมา พอแม ผปกครอง และชมชนเหนคณคาของการศกษาและตระหนกถงสทธของบตรหลานทจะตองไดรบการศกษาทมคณภาพ ท าใหพอแม

2

ผปกครอง และผคนในชมชนจ านวนมากเรมมความกระตอรอรนทจะเขามามสวนรวมรบรและสนบสนนการจดการศกษาใหแกบตรหลานของตน รวมทงตรวจสอบคณภาพการจดการศกษาของสถานศกษา ความเปลยนแปลงทางความคดดงกลาวกอใหเกดความคาดหวงและผลกดนใหเกดพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ซงก าหนดใหมการประกนคณภาพการศกษาทกระดบ เพอใหการศกษาทจดโดยสถานศกษาทกแหงมมาตรฐานทดเทยมกน นอกจากนจากแผนยทธศาสตรชาตดานเดกปฐมวย (แรกเกดถงกอนเขาประถมศกษาปท 1) ตามนโยบายรฐบาลดานเดกปฐมวย พ.ศ. 2555-2559 (กระทรวงศกษาธการ. 2555) ซงก าหนดนโยบาย เรงรดเพอใหเดกปฐมวยทกคนไดรบการพฒนารอบดาน ตามวย อยางมคณภาพและตอเนอง โดยมเปาหมายหนงทเกยวกบพฒนาการ คอ ใหเดกแรกเกดถงกอนเขาประถมศกษาปท 1 รอยละ 90 มพฒนาการตามวยภายในป 2559 ทงนเดกปฐมวยทกคนยงหมายรวมถงเดกทวไป เดกดอยโอกาส เดกพการ รวมถงเดกตางดาวทอยในประเทศไทย สถานพฒนาเดกปฐมวยทมคณภาพและมาตรฐานนนจ าเปนจะตองมการน าหลกสตรลงส การปฏบตเพอใหเดกปฐมวยไดอยในสงแวดลอมของการเรยนรทเหมาะสม ดงนนจงไดมการก าหนดหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2556 ขนเพอเปนแนวทางในการจดประสบการณการเรยนร ใหผเกยวของสามารถน าหลกสตรฉบบนไปพฒนาเดกไดถกตองเหมาะสมมประสทธภาพและมาตรฐานเดยวกน สอดคลองกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2552 และหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 (กรมวชาการ. 2546) อยางไร กตามการจะพฒนาความสามารถของเดกไดนน สงส าคญคอการประเมนคดกรองพฒนาการของเดกแตละคนวาเดกคนใดมพฒนาการสมวยหรอไมเพอทจะไดปองกนและชวยเหลอเดกไดอยางมประสทธภาพ ดงนนการประเมนภาวะการเจรญเตบโตและพฒนาการของมนษยทสามารถ เหนไดอยางชดเจนคอ การประเมนการเจรญเตบโตและพฒนาการทางดานรางกาย โดยการประเมนทนยมใชกนมากทสด คอ การประเมนน าหนกตวและความยาวหรอสวนสง เนองจากเปนวธการทท าไดอยางรวดเรว งาย ไมตองใชผทมความช านาญในการวดมากนก และยงสามารถท าการประเมนกบบคคลจ านวนมากดวย โดยผลทไดจากการวดจะถกน ามาเปรยบเทยบกบมาตรฐาน เพอระบวาบคคลนนมการเตบโตและพฒนาการเปนเชนไร สอดคลองกบบคคลสวนใหญหรอไมอยางไร ดงนนวธการวดจงตองมความถกตองแมนย า เพอจะไดประเมนไดไมผดพลาด นอกจากการประเมนดานน าหนก สวนสงแลวพฒนาการในดานอนๆ กมความส าคญเชนเดยวกน ไดแก ดานการเคลอนไหว เนนการประเมนการใชกลามเนอใหญ กลามเนอเลก การประสานสายตากบกลามเนอมอ ดานความคด รวบยอด เนนการประเมนทกษะการรจกส อวยวะ จ านวน ต าแหนง ขนาด ตวอกษร การจดหมวดหม และดานภาษา ซงเนนการเปลงเสยงพด การรจกตนเอง การจ า การรจกค านาม ค ากรยา ความสมพนธระหวางเสยงกบตวอกษร การแกปญหา เปนตน

3

ชวงปฐมวยเปนชวงทส าคญทสดของชวตมนษย เพราะเปนชวงทพฒนาการทกดานเจรญขน อยางรวดเรว ทงดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา การพฒนาเดกในชวงวยนจะเปนการวางพนฐานทางดานจตใจ อปนสยและความสามารถ ซงจะมผลตอไปในอนาคตของเดกและของชาตในทสด การแกปญหาเดกปฐมวยของไทยทมพฒนาการลาชาไมสมวย ซงจะสงผลตอการเจรญเตบโต และการเรยนรของเดกทงในปจจบนและอนาคต จากขอมลของกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข ทตดตามพฒนาการและการเจรญเตบโตอยางใกลชดส าหรบเดกทเกดวนท 10 สงหาคม 2551ทวประเทศในโครงการตดตามการเจรญเตบโตและพฒนาการเดกเนองในวนแมแหงชาต 2551 ชใหเหนวาปจจบนเดกไทยมพฒนาการลาชากวาปทผานมาถง 4 % ซงพฒนาการเดกเปนสงส าคญทสามารถบงชถงการเจรญเตบโต เชาวปญญา (IQ) ความฉลาดทางอารมณ (EQ) ของเดก ซงพอ–แมผปกครอง คร หรอผดแลเดก ควรเหนความส าคญเปนอยางยง โดยเฉพาะตงแตแรกเกดจนถงอาย 6 ป (กรมอนามย. 2557. online)

ดงนนการคดกรองเพอคนหาวาเดกปฐมวยคนใดมพฒนาการอยในระดบใดจงเปนสงทมความส าคญและจ าเปนอยางยง ซงในปจจบนผปกครองจะส ารวจพฒนาการของบตรโดยการสงเกตจากการเจรญเตบโตตามคมอทไดรบจากโรงพยาบาล ส าหรบครหรอผดแลเดกจะส ารวจพฒนาของเดกโดยการชงน าหนกและวดสวนสง รวมทงการใชเอกสารการตรวจสอบพฒนาการซงตองใชการสงเกต หากแตการสงเกตเพยงอยางเดยวอาจท าใหเกดการผดพลาดไดเนองจากครหรอผดแลเดกอาจจะตองสงเกตเดกครงละหลายๆ คน หรอตองรบผดชอบดแลเดกเปนจ านวนมากจงสงผลใหไมสามารถคดกรองพฒนาการของเดกไดอยางแทจรง ซงจะท าใหสงผลกระทบตอการชวยเหลอเดกไดอยางรวดเรว

ในการพฒนาเครองมอส าหรบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวยทมอายระหวาง 3 – 6 ปนไดน าแนวคดในการคดกรองทภาควชาการศกษาพเศษ คณะศกษาศาสตรมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ไดพฒนาขน ซงเปนเครองมอทใชทดสอบพฒนาการของเดก 3 ดาน ไดแก ดานการเคลอนไหว ดานความคดรวบยอด และดานภาษาโดยทดสอบเดกเปนรายบคคล ผลการทดสอบสามารถระบไดวาเดกคนใดมพฒนาการสมวย พฒนาการต ากวาวย หรอพฒนาการสงกวาวย ซงเครองมอชดนมเกณฑการตดสนเกามากตงแตปพ.ศ. 2530 ดงนนจงจ าเปนทจะตองหาเกณฑปกตและเกณฑการตดสนเพอใชส าหรบเดกปฐมวยทวประเทศใหเปนปจจบนกอน หากมเกณฑดงกลาวแลวจงจะสามารถน าไปใชในการคดกรองพฒนาการของเดกไดอยางมประสทธภาพตอไป

จากสถานการณและเหตผลดงกลาวขางตน ผวจยจงจะไดน าแบบคดกรองดงกลาวมาปรบเพอหาเกณฑการตดสนทสอดคลองกบการเปลยนแปลงของเดกปฐมวยในปจจบน เพอตอบสนองนโยบายรฐบาลดานเดกปฐมวย พ.ศ. 2555-2559 และเพอใหเดกปฐมวยทกคนไดรบการพฒนารอบดาน ตามวย อยางมคณภาพและตอเนอง นอกจากนผลจากการวจยครงนยงสามารถน าไปใชในการเรยนการสอน

4

ส าหรบนกศกษาระดบบณฑตศกษา และการบรการวชาการของโปรแกรมวชาการศกษาพเศษ และสถาบนพฒนาการศกษาพเศษ มหาวทยาลยราชภฏสงขลา ทงนจะสงผลใหเดกไดรบการคนหาเพอพฒนาความสามารถในการเรยนรมงสการเสรมสรางคณภาพชวตทดตอไป

ความมงหมายของการวจย

เพอหาเกณฑการตดสนทสอดคลองกบการเปลยนแปลงของเดกปฐมวยในปจจบน แบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวยทมอายระหวาง 3 – 6 ป ในดานการเคลอนไหว ดานภาษา และความคดรวบยอด

ความส าคญของการวจย

ผลการวจยครงนจะไดแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวยทมอายระหวาง 3.0 – 6.0 ปเพอน าไปใชในการคดกรองคนหาเดกทมพฒนาลาชาหรอมพฒนาการสงกวาวย และวางแผนในการชวยเหลอเดกกลมนตอไป

ขอบเขตของการวจย

ประชากร คอ เดกปฐมวยทมอาย 3 – 6 ป ในปการศกษา 2559 ของจงหวดสงขลา จ านวน 43,309 คน ดงน

หนวยงาน ชวงอาย ( ป.เดอน)

ประชากร

3.0-3.11

ชาย หญง รวม ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา 35 39 74 ส านกงานการศกษาประถมศกษา 2,012 2,986 4,998 ส านกงานการศกษาเอกชน 3,421 4,342 7,763 สวนการศกษาเทศบาล 293 549 842

รวม 5,761 7,916 13,677 ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา

4.0-4.11 31 47 78

ส านกงานการศกษาประถมศกษา 2,934 2,709 5,640 ส านกงานการศกษาเอกชน 3,896 4,210 8,106 สวนการศกษาเทศบาล 412 563 975

รวม 7,273 7,529 14,802

5

หนวยงาน ชวงอาย ( ป.เดอน)

ประชากร

5.00-6.00

ชาย หญง รวม ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา 28 51 79 ส านกงานการศกษาประถมศกษา 2,709 2,934 5,643 ส านกงานการศกษาเอกชน 3,542 4,456 7,998 สวนการศกษาเทศบาล 451 659 1,110

รวม 6,730 8,100 14,830 กลมตวอยาง คอ เดกปฐมวยทมอาย 3 – 6 ป ในปการศกษา 2559 ของจงหวดสงขลาก าหนดขนาดตวอยางโดยใชตารางของเครจซและมอรแกน (Krejcie & Morgan. 1970 อางถงใน ธรวฒ เอกกล. 2543) ไดขนาดตวอยาง จ านวน 1,125 คน ไดมาโดยการสมแบบแบงชนตามชวงอาย แลวแบงจ านวนเพศชาย/เพศหญงตามสดสวนดงตารางดงตอไปน

ชวงอาย

( ป . เดอน)

ประชากร/คน (รวมเพศชายและเพศหญง)

ก าหนดขนาด กลม

ตวอยาง/คน

สดสวนกลมตวอยาง/คน

เพศชาย เพศหญง รวม

3.00-3.11 13,677 375 158 217 375

4.00-4.11 14,802 375 184 191 375

5.00-6.00 14,830 375 170 205 375

รวม 43,309 1,125 512 613 1,125

ตวแปรทศกษา เกณฑปกตและเกณฑการตดสนของแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวย นยามศพทเฉพาะ คณภาพของแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวย หมายถง แบบคดกรองทมความเทยงตรงเชงโครงสรางและเนอหา มคาความเชอมนทเชอถอได และมเกณฑการตดสนพฒนาการส าหรบเดกปฐมวย

6

กรอบแนวคดการวจย

แบบคดกรองพฒนาการ ส าหรบเดกปฐมวย

เกณฑปกต และ เกณฑการ

ตดสน

การพฒนาแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวย

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในการวจยการพฒนาแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวยครงนผวจยไดท าการศกษาคนควาเอกสารและงานวจยทเกยวของดงตอไปน

เอกสารทเกยวของกบพฒนาการและการประเมนพฒนาการเดกปฐมวย

1. แผนยทธศาสตรชาตดานเดกปฐมวย 2. พฒนาการของเดกปฐมวย 3. ทฤษฎทเกยวของกบพฒนาการเดกปฐมวย 4. การประเมนพฒนาการ 5. เครองมอทใชในการประเมนพฒนาการ 6. การสงเสรมพฒนาการเดก

เอกสารและงานวจยทเกยวของกบแบบคดแยกเดกแปนหมน 1

1. ความเปนมาของแบบคดแยกเดกแปนหมน 1 2. ลกษณะทวไปของเครองมอ 3. บคลากรทท าหนาทในการทดสอบ 4. การเตรยมหองและเตรยมตวเดกกอนการทดสอบ 5. สงส าคญทผทดสอบตองปฏบต 6. การบนทกคะแนนและการสงเกตพฤตกรรมของเดก 7. การแปลผลการทดสอบ

เอกสารทเกยวของกบพฒนาการและการประเมนพฒนาการเดกปฐมวย

พฒนาการและการประเมนพฒนาการเดกปฐมวยมความส าคญอยางยงตอการพฒนาเดกปฐมวยใหเจรญเตบโตเปนผใหญอยางมคณภาพ ซงรฐบาลไดใหความส าคญดวยการก าหนดเปนนโยบาย และ แผนยทธศาสตรชาตทผมหนาทเกยวของจะตองน าไปปฏบต ดงน

8

1. แผนยทธศาสตรชาตดานเดกปฐมวย นโยบายรฐบาลดานเดกปฐมวย พ.ศ. 2555 – 2559 ตามมตทประชมคณะกรรมการพฒนาเดกปฐมวยแหงชาต (ก.พ.ป.) ครงท1/2555 วนพธท 4 มกราคม 2555 ไดเหนชอบในหลกการขอ 1 ความส าคญของเดกปฐมวย และขอ 2 นโยบายของรฐ คอ เรงรดเพอใหเดกปฐมวย (แรกเกดถงกอนเขาประถมศกษาปท 1) ทกคน ไดรบการพฒนารอบดาน ตามวย อยางมคณภาพและตอเนอง คอ ขอ 1. ความส าคญของเดกปฐมวย 1.1 พฒนาการดานสมองและการเรยนรเปนไปอยางรวดเรวทสดในชวต 1.2 เปนการลงทนทคมคา 1.3 ลดความเหลอมล า และสรางความเปนธรรมในสงคม 1.4 สรางรากฐานของชวต (Foundation/Building Blocks) 1.5 เปนชวงวยทตองการการปลกฝง บมเพาะเปนพเศษ ขอ 2. นโยบายของรฐ เรงรดเพอใหเดกปฐมวย (แรกเกดถงกอนเขาประถมศกษาปท 1) ทกคนไดรบการพฒนารอบดาน ตามวย อยางมคณภาพและตอเนอง และมมตให 2.1 กระทรวงทเกยวของรบทราบนโยบาย มาตรการ และเรงน าสการปฏบตอยางเปนรปธรรมโดยรวมมอกบกระทรวงศกษาธการ 2.2 รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการเปนผประสานและบรณาการการด าเนนงานของทกกระทรวงทเกยวของกบการพฒนาเดกทกวย โดยจดท ารายละเอยดและแนวทางปฏบตทเปนรปธรรม แลวรายงานตอคณะกรรมการพฒนาเดกปฐมวยแหงชาต รวมทงการตดตามผลการด าเนนงาน ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา ในฐานะฝายเลขานการ ไดจดประชมปฏบตการดานเดกปฐมวยตามนโยบายนายกรฐมนตร โดยเชญผแทนของหนวยงานมารวมประชมปฏบตการ และจดท าแผนยทธศาสตรชาตดานเดกปฐมวย (แรกเกดถงกอนเขาประถมศกษาปท 1) โดยมสาระครอบคลมนโยบายของรฐ ทงหมด 4 ยทธศาสตร ดงน ยทธศาสตรท 1 เดกทกคนไดรบบรการในการพฒนาเตมศกยภาพ ยทธศาสตรท 2 ไอโอดนกบการพฒนาเดกปฐมวย ยทธศาสตรท 3 การอบรมเลยงดเดกปฐมวย ยทธศาสตรท 4 กลไกการด าเนนงานพฒนาเดกปฐมวย ในแตละยทธศาสตร มสาระส าคญประกอบดวย เปาหมาย ปญหา เปาหมายเฉพาะ (Target) แนวทางปฏบต และหนวยงานรบผดชอบหลก/หนวยงานสนบสนน แผนยทธศาสตรชาตดานเดกปฐมวย

9

น เปนแผนยทธศาสตรทพงปฏบตไดตามนโยบายของรฐในชวง พ.ศ. 2555 – 2559 ซงยทธศาสตรท 1 เปนยทธศาสตรทเกยวของกบการพฒนาเดกรอบดาน มงเปนการพฒนาเดกใหเตมศกยภาพ โดยมรายละเอยดดงน ยทธศาสตรท 1 เดกทกคนไดรบบรการในการพฒนาเตมศกยภาพ นโยบาย: เรงรดเพอใหเดกปฐมวย (แรกเกดถงกอนเขาประถมศกษาปท 1) ทกคน ไดรบการพฒนารอบดาน ตามวย อยางมคณภาพและตอเนอง เปาหมาย: เดกทกคนในชวงอายแรกเกดถง 5 ป หรอกอนเขาประถมศกษาปท 1 ไดรบบรการดานสขภาพ ภายในป 2559 1. เดกแรกเกดถงกอนเขาประถมศกษาปท 1 รอยละ 90 มพฒนาการตามวยภายในป 2559 2. เดกทกคนในชวงอาย 3 ป ถงกอนเขาประถมศกษาปท 1 ทมความตองการไดรบการพฒนาในสถานพฒนาเดกปฐมวยในทกรปแบบ ภายในป 2559 3. เดกทกคนเขาประถมศกษาปท 1 เมออายครบ 6 ป ตามพระราชบญญตการศกษา การศกษาภาคบงคบ ภายในป 2559 ความหมาย: เดกปฐมวยทกคน หมายถง เดกตงแตแรกเกดถงกอนเขาประถมศกษาปท 1 ครอบคลมเดกทวไป เดกดอยโอกาส เดกพการ รวมถงเดกตางดาวทอยในประเทศไทย ยทธศาสตรท 1 เดกทกคนไดรบบรการในการพฒนาเตมศกยภาพ นโยบาย: เรงรดเพอใหเดกปฐมวย (แรกเกดถงกอนเขาประถมศกษาปท 1) ทกคน ไดรบการพฒนารอบดาน ตามวย อยางมคณภาพและตอเนอง เปาหมาย: เดกทกคนในชวงอายแรกเกดถง 5 ป หรอกอนเขาประถมศกษาปท 1 ไดรบบรการดานสขภาพ ภายในป 2559 ปญหา: 1. ยงมเดกประมาณ 40,000 – 55,000 คน ทไมไดแจงเกดในแตละป ท าใหขอมลเดกเกดไมครอบคลมและท าใหเดกไมสามารถเขารบบรการตางๆ ได 2. เดกมรปรางเตย (ภาวะทพโภชนาการเรอรงปานกลาง) รอยละ 9.1 โดยเฉพาะในกลมประชากรทจนทสดรอยละ 15.7 และภาคใต รอยละ 18.3 เดกมรปรางอวน รอยละ 6.8 โดยเฉพาะในเขตเมอง รอยละ 10.4 3. ความครอบคลมของการไดรบวคซนคอตบ ไอกรน บาดทะยก ภายในอาย 1 ป รอยละ 91.4 โดยเฉพาะ นโยภาคใต รอยละ 88 พนทตดชายแดน และในกลมเดกตางดาว รอยละ 82.5

10

4. อตราการเลยงลกดวยนมแมอยางเดยว 6 เดอน เพยงรอยละ 5 (MICS, 2550) หรอรอยละ 23.8 (กรมอนามย, 2552) เปาหมายเฉพาะ (Target) และแนวทางปฏบต 1. เปาหมายเฉพาะ เดกทเกดในประเทศไทยไดรบการจดทะเบยนเกดเพมขนจากรอยละ 93 เปนรอยละ 97 ภายใน 2559 โดย : 1.1 ขยายระบบจดทะเบยนเกดออนไลน เพอเชอมโยงระบบระหวางโรงพยาบาลทวประเทศกบระบบขอมลทะเบยนราษฎร 1.2 เพมมาตรการเพอสงเสรมใหเดกทเกดในครอบครวยากจนหรออยหางไกล ไดจดทะเบยนเกดตามกฎหมายก าหนด 1.3 เปาหมายเฉพาะเดกทมภาวะทพโภชนาการเรอรงปานกลางลดลงเหลอรอยละ 5 โดยเฉพาะในกลมประชากรทจนทสด เหลอรอยละ 10 เดกอวนลดลงเหลอรอยละ 5 ภายในป 2559 โดย: 1.4 ตดตามเยยมหญงตงครรภ หญงหลงคลอด เดกตงแตแรกเกด - 5 ป หรอโดยเจาหนาทสาธารณสขหรออาสาสมครสาธารณสข ใหค าแนะน าอยางสม าเสมอ 1.5 เฝาระวงและสงเสรมการเจรญเตบโต โภชนาการของเดกปฐมวย ในหมบาน ชมชน ศนยเดกเลก 1.6 จดบรการฝากครรภอยางมคณภาพ สม าเสมอ เพอแมมภาวะโภชนาการดและเดกในครรภเจรญเตบโต มน าหนกแรกเกดมากกวา 2,500 กรม 2. เปาหมายเฉพาะ เดกรอยละ 100 ไดรบวคซนครบถวน ภายในป 2559 โดย: 2.1 เนนใหหนวยงานพฒนาระบบบรการและตดตามการรบวคซน 2.2 เพมมาตรการเพอสงเสรมใหเดกทอยในพนทตดชายแดนและเดกตางดาวไดรบวคซน 3. เปาหมายเฉพาะ เดกรอยละ 30 ไดรบนมแมอยางเดยว 6 เดอน ภายในป2559 โดย: 3.1 แมใชสทธในการลาคลอด 3 เดอนอยางเตมทและมคณภาพ 3.2 อนญาตใหพอทเปนขาราชการสามารถลาตดตอกนไดไมเกน 15 วน เพอชวยเลยงดลกหลงคลอด 3.3 ตดตามเยยมหญงหลงคลอด เพอแมเลยงลกดวยนมอยางเดยว 6 เดอนและเลยงลกดวยนมแมควบคอาหารตามวยจน 2 ป หรอนานกวานน โดยเจาหนาทสาธารณสขหรออาสาสมครสาธารณสขใหค าแนะน าอยางสม าเสมอ 3.4 สนบสนนใหมการจดตงมมนมแมในสถานทท างาน/สถานทรบเลยงเดกกลางวนในสถานประกอบกจการ

11

3.5 ผลกดนกฎหมายการตลาด อาหารทารกและเดกและผลตภณฑทเกยวของเพอคมครองปกปองเดกไดกนนมแมอยางเดยว 6 เดอน และกนนมแมคอาหารตามวยจนอาย 2 ป หรอนานกวานน 3.6 สนบสนนใหทารกไดดดนมแมภายใน 1 ชวโมงหลงคลอด (Early Initiation of Breastfeeding) 3.7 สนบสนนขอมลใหพอแมและประชาชนทวไปเพอเพมความตระหนกถ งความส าคญของการเลยงลกดวยนมแมอยางเดยว 6 เดอน และเผยแพรขอมลความเสยงหรออนตรายทอาจมตอทารกทดมนมผสม 3.8 เปลยนสถานพยาบาลทกแหงทใหบรการผดงครรภ ท าคลอด และคลนกเดกสขภาพดใหเปนสถานพยาบาลทเปนมตรกบเดก 3.9 ฝกอบรมแพทย พยาบาลใหมความรความเขาใจและมทกษะดานการเลยงลกดวยนมแม รวมทงบรรจการเลยงลกดวยนมแม ในหลกสตรการศกษาของแพทยและพยาบาล เปาหมาย: เดกแรกเกดถงกอนเขาประถมศกษาปท 1 รอยละ 90 มพฒนาการตามวย ภายในป 2559 ปญหา: 1. การประเมนพฒนาการเดกยงไมครอบคลม มเดกเพยงรอยละ 20 ไดรบการประเมนพฒนาการเดกในคลนกเดกสขภาพด (ศรกล, 2549) เดกรอยละ 65 ไดรบการคดกรองละพฒนาสตปญญาของเดกในคลนกเดกสขภาพด (Well Baby Clinic) 2. เจาหนาทขาดความเขาใจในกจกรรม (สถาบนพฒนาสขภาพอาเซยน, 2553) ขาดอปกรณ สถานท มความคบคง 3. เดกจ านวนมากยงมพฒนาการไมสมวยและไมไดรบการสงเสรมพฒนาการ พบวาเดก 1 - 3 ป มพฒนาการรวมปกตรอยละ 71.4 เดก 4 - 5 ป มพฒนาการรวมปกตรอยละ 68.2 (การส ารวจพฒนาการเดกปฐมวยโดยส านกสงเสรมสขภาพ กรมอนามย ป 2553) 4. ในกรงเทพมหานคร จากการคดกรองพฒนาการเดก 90,696 ครง มเดกทมความเสยงพฒนาการลาชา รอยละ 13 ไดรบการประเมนพฒนาการ รอยละ 24 ไดรบการสงเสรมพฒนาการ จ านวนรอยละ 19 (ส านกอนามย กรงเทพมหานคร. ป 2553) 5. ขาดการใชสอ/กจกรรมในการสงเสรมพฒนาการ 6. มการสนบสนนไมเพยงพอส าหรบเดกทมความตองการพเศษ เชน เดกพการ เดกทคลอดจากมารดาทตงครรภไมพรอม มปญหาหรอภาวะผดปกตเมอแรกเกด มภาวะเจบปวยเรอรง ภาวะบกพรอง

12

เปาหมายเฉพาะ (Target) และแนวทางปฏบต 1. เปาหมายเฉพาะ เดกรอยละ 90 ไดรบการประเมนพฒนาการ ภายในป 2559 โดย: 1.1 จดให เดกทกคนได รบบรการตามแนวทางคลนกเดก รกสขภาพดตามขอเสนอแนะของราชวทยาลยกมารแพทยแหงประเทศไทย (เชน ประเมนพฒนาการและพฤตกรรม ประเมนการเจรญเตบโต ภาวะโภชนาการ คดกรองภาวะเสยงดานสขภาพ สายตา การมองเหน การไดยน ดแลสขภาพฟน ใหความรค าแนะน าตามกระบวนการโรงเรยนพอแม ใหพอแม/ผเลยงดเดกในครอบครว และสงตอเมอพบผดปกต) 1.2 มการคดกรองและพฒนาสตปญญาของเดกในคลนกเดกสขภาพด (Well Baby Clinic) 1.3 จดท าระบบสงตอขอมลภาวะสขภาพและพฒนาการเดก สรางระบบ Case Manager : ผสงตอขอมล, เจาหนาทสาธารณสข 1.4 จดท าแนวปฏบตในการประเมนและสงเสรมการพฒนาการเดกทมความเสยง 1.5 เปาหมายเฉพาะ เดกไดรบการสงเสรมพฒนาการ รอยละ 95 ภายในป 2559 โดย: เดกแรกเกด - 3 ป 1) กระตนและสงเสรมการใชสมรรถนะของเดกปฐมวยในการพฒนาตามวย 0 - 3 ป กบผปกครอง ผดแลเดก และคร 2) ใหความรและทกษะแกพอแมในการอบรมเลยงดลกใหไดคณภาพ (ดรายละเอยดตารางการอบรมเลยงดเดกปฐมวย หนา 33 - 41) 3) พฒนาคมอแนวทางปฏบตทเปนองครวมส าหรบพอแม ผดแลเดกและครในการพฒนาดานสตปญญาใหเปนรปธรรม 4) จดใหมสอเสรมพฒนาการส าหรบเดกแรกเกด (ถงรบขวญ) พรอมกบฝกการใชใหกบพอแม 1.6 เปาหมายเฉพาะ เดกไดรบการสงเสรมพฒนาการ รอยละ 95 ภายในป 2559 โดย: เดกอาย 3 ป ถงกอนเขาประถมศกษาปท 1 1) กระตนและสงเสรมการใชสมรรถนะของเดกปฐมวยในการพฒนาตามวย 3 - 5 ป กบผปกครอง ผดแลเดก และคร 2) ใหศนยพฒนาเดกเลกทกรปแบบด าเนนการพฒนาดานการคดและสตปญญาของเดก 3) ใหโรงเรยนอนบาลทกรปแบบด าเนนการพฒนาดานการคดและสตปญญาของเดกในโรงเรยน

13

4) พฒนาสอ ของเลน หนงสอ และอนๆ เพอเสรมพฒนาการดานสตปญญาของเดก 5) จดตงคลนกสงเสรมพฒนาการเดกระดบต าบล 6) พฒนาขดความสามารถบคลากรใหสามารถดแลและเฝาระวงเดกทมความเสยง (อสม. ผดแลเดก ครพเลยง ครอนบาล เจาหนาทสาธารณสข) 1.7 เปาหมายเฉพาะ เดกทมความตองการพเศษไดรบบรการและการสนบสนนทเหมาะสมเพมขน โดย 1) พฒนาศกยภาพของโรงพยาบาลจงหวดและอ าเภอในการใหบรการเบองตนแกเดกทมความตองการพเศษ และสงตอไปยงศนยเฉพาะทางหากจ าเปน 2) จดท าคมอและอบรมใหความรแกพอแมผปกครอง เกยวกบการดแลเดกทมความตองการพเศษ 3) พฒนาบคลากรใหสามารถดแลเดกทมความตองการพเศษได (เจาหนาทสาธารณสข ผดแลเดก ครพเลยง ครอนบาล) 4) เจาหนาทสาธารณสขและนกการศกษาตดตามและใหการสนบสนนพอแมผปกครองอยางสม าเสมอ เปาหมายเฉพาะ (Target) และแนวทางปฏบต 1.8 เปาหมายเฉพาะ เดกอาย 3 - 5 ป ในพนทหางไกล และในกลมประชากรทยากจนหรอไมไดมาจากครอบครวไทย รอยละ 80 เขารบบรการในสถานพฒนาเดกปฐมวยรปแบบตางๆ ภายใน ป 2559 โดย 1) ผรบผดชอบในพนทสนบสนน สงเสรม ใหเดกทกคนในพนทไดรบการพฒนาตามวยเตมศกยภาพอยางมคณภาพ ในสถานพฒนาเดกปฐมวยหรอในรปแบบอนๆ 2) เพมจ านวนศนยพฒนาเดกเลกขององคกรปกครองสวนทองถนใหมความครอบคลมทวถงในทกพนท โดยเฉพาะพนทหางไกล 3) พฒนาศกยภาพของครผดแลเดก 4) ควรพจารณาเรองการใหสญชาตเดกททางการทราบอยแลววาเปนเดกไทยแตยงไมไดสญชาตรวมทงเดกตางดาวทเกดในประเทศไทย 1.9 เปาหมายเฉพาะ เดกรอยละ 90 ไดรบการประเมนพฒนาการ ภายในป 2559 โดย: 1) สรางความเขาใจกบครประถม ผดแลเดก ผบรหารสถานศกษา และผปกครอง เรองเกณฑอายรบเดกเขาเรยน ตามพระราชบญญตการศกษาภาคบงคบ

14

2) เรงรดใหสถานศกษา ศนยพฒนาเดกเลก โรงเรยนอนบาล และผปกครองพาเดกเขาชนประถมศกษาเมอเดกอายครบ 6 ป เปาหมาย: 1. เดกทกคนในชวงอาย 3 ป ถงกอนเขาประถมศกษาปท 1 ทมความตองการ ไดรบการพฒนาในสถานพฒนาเดกปฐมวยในทกรปแบบ ภายในป 2559 2. เดกทกคนเขาประถมศกษาปท 1 เมออายครบ 6 ป ตามพระราชบญญตการศกษาภาคบงคบภายในป 2559 ปญหา: 1. เดกรอยละ 13.1 ไมไดเขารบบรการสถานพฒนาเดกปฐมวยในรปแบบตางๆ (สกศ. 2553) โดยเฉพาะอยางยง เดกในครอบครวไทยทยากจนทสด มรอยละ 54.8 ทไดเขาเรยน และเดกทไมไดมาจากครอบครวไทย รอยละ 44 ไดเขาเรยน 2. เดกอาย 6 - 11 ป จ านวน 550,142 คนยงไมไดเขาเรยนในชนประถมศกษา สวนใหญเปนเดกไทย (ผลการวเคราะหขอมลเดกทไมไดอยในระบบโรงเรยนจากฐานขอมลเดกและเยาวชนป 2550 (ยนเซฟ, 2555)) 3. เดกจ านวนมากยงมพฒนาการไมสมวยและไมไดรบการสงเสรมพฒนาการ พบวาเดก 1 - 3 ป มพฒนาการรวมปกตรอยละ 71.4 เดก 4 - 5 ป มพฒนาการรวมปกตรอยละ 68.2 (การส ารวจพฒนาการเดกปฐมวยโดยส านกสงเสรมสขภาพ กรมอนามย ป 2553) 4. ในกรงเทพมหานคร จากการคดกรองพฒนาการเดก 90,696 ครง มเดกทมความเสยงพฒนาการลาชา รอยละ 13 ไดรบการประเมนพฒนาการ รอยละ 24 ไดรบการสงเสรมพฒนาการ จ านวนรอยละ 19 (ส านกอนามย กรงเทพมหานคร. ป 2553) 5. ขาดการใชสอ/กจกรรมในการสงเสรมพฒนาการ 6. มการสนบสนนไมเพยงพอส าหรบเดกทมความตองการพเศษ เชน เดกพการ เดกทคลอดจากมารดาทตงครรภไมพรอม มปญหาหรอภาวะผดปกตเมอแรกเกด มภาวะเจบป วยเรอรง ภาวะบกพรอง

2. พฒนาการของเดกปฐมวย พฒนาการของเดกในแตละชวงวยจะมความแตกตางกน เดกสวนใหญจะมพฒนาการใกลเคยงกน แตเดกบางคนอาจจะมพฒนาการทสงกวาวย ในขณะทเดกบางคนอาจจะมพฒนาการทต ากวาวย การจดการศกษาส าหรบเดกปฐมวยนค านงถงพฒนาการในแตละดานของเดกเชนเดยวกน ซงพฒนาการของเดกจะแบงออกเปน 4 ดาน ไดแก พฒนาการทางดานรางกาย ดานสตปญญา ดานอารมณ และสงคม พฒนาการแตละดานดงกลาว (ปฐมวย. 2558. ออนไลน; จราพร บวชม. 2558. ออนไลน) มรายละเอยดดงน

15

2.1 พฒนาการทางดานรางกาย เดกจะมสวนสงและน าหนกเพมขนอยางรวดเรว กลามเนอและกระดกจะเรมแขงแรงขน แตกลามเนอทเกยวกบการเคลอนไหวยงเจรญไมเตมท การประสานงานของอวยวะตางๆยงไมดพอเดกอาย 3-5 ป มพฒนาการทางกายแตกตางกน บางคนสามารถทรงตวไดด วงไดเรวขน ควบคมการเดนวงใหชาลงและเรวได กระโดดไกลๆ ได เตนและกายบรหารไดตามจงหวะดนตร การประสานงานของกลามเนอดขน เดกชอบปนปาย เตะบอล ชอบเลนในสนาม เดกสามารถขจกรยานสามลอได 2.2 พฒนาการดานสตปญญา เดกอาย 3 ขวบจะมความสามารถในการใชภาษาไดด เดกจะเรยนรค าศพทเพมขนอยางรวดเรว เดกสามารถใชค า วล และประโยค เดกอาย 4 ขวบ จะชางซกชางถามมกจะมค าถามวา "ท าไม" "อยางไร" แตกไมสนใจค าตอบ ค าพดของเดกวยนสามารถพดประโยคยาวๆ ทตอเนองกนได สามารถเลานทานสนๆ ได ส าหรบเดกวย 5 ขวบ เดกสามารถตอบค าถามตรงเปาหมาย ชดเจน การซกถามนอยลง แตจะสนใจเฉพาะเรอง 2.3 พฒนาการดานอารมณ เดกอาย 3 -5 ขวบ มกเปนเดกเจาอารมณ จะแสดงอารมณตางๆ ออกมาอยางเปดเผยและมอสระเตมท เดกเรมมลกษณะอารมณแบบผใหญ คอ โกรธ อจฉา กงวล กาวราว พอใจ กลว เปนตน เดกจะแสดงความโกรธดวยการกรดรอง ดนกบพน หรอท ารายตวเอง แสดงความอจฉาเมอมนองใหมเวลาเลนสนกๆ กจะแสดงความพอใจ แตเมอไดยนเสยงฟารองเดกกจะกลว ซงเดกแตละคนอาจมอารมณไมเหมอนกน ทงนขนอยกบสขภาพ การอบรมเลยงดจากพอแม และสภาพแวดลอมทางสงคม 2.4 พฒนาการดานสงคม เดกปฐมวยหรอวยกอนเขาเรยนไดเรยนรเขาใจ และใชภาษาไดดขน เดกเรยนรพฤตกรรมทางสงคมจากเพอนในโรงเรยนอนบาลหรอเพอนบานวยเดยวกน ดานการชวยเหลอตนเองเดกสามารถชวยเหลอตนเองไดดขน เชน อาบน า แตงตว ใสรองเทาเอง บอกเวลาจะขบถายไดถอดกางเกง เขาหองน าเอง และท าความสะอาดหลงขบถายได เดกเรยนรทจะปฏบตตวเพอใหสงคมยอมรบ ท าตวใหเขากบกลมได รจกให รบ รจกผอนปรน รจกแบงปน เดกเรยนรจากค าสอน ค าอธบายและการกระท าของพอแม เดกรสกละอายใจเมอท าผด เดกเรมรจกเหนใจผอน เมอเหนแมเสยใจเดกอาจเอาตกตามาปลอบ เปนตน

3. ทฤษฎทเกยวของกบพฒนาการเดกปฐมวย ทฤษฎทเกยวของกบพฒนาการมหลายทฤษฎ แตทฤษฎทเปนพนฐานสามารถน ามาใชในการพฒนาเดกปฐมวยและเปนประโยชนตอการสรางความเขาใจพนฐานในการประเมนพฒนาการเดกปฐมวย (กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข. 2557. ออนไลน) มดงน

16

3.1 ทฤษฎพฒนาการของกเซล (Gesell) Gesell. (1880-1961; อางถงใน สรมา ภญโญอนนตพงษ, 2547: 35) เปนนกจตวทยาชาวอเมรกน ผเรมกอตงสถาบนพฒนาการเดก (Institute of Child Development) ณ มหาวทยาลยเยล ระหวางป ค.ศ. 1930-1940 อธบายทฤษฎเกยวกบการเจรญเตบโตและพฒนาการของเดกวาการเจรญเตบโตของเดกทางรางกาย เนอเยอ อวยวะ หนาทของอวยวะตาง ๆ และพฤตกรรมทปรากฏขนเปนรปแบบทแนนอนและเกดขนเปนล าดบขน ประสบการณ และสภาพแวดลอมเปนองคประกอบรองทตอเตมเตมเสรมพฒนาการตาง ๆ กเซลเชอวาวฒภาวะจะถกก าหนดโดยพนธกรรม และมในเดกแตละคนมาตงแตเกด ซ งเปนสงส าคญทท าใหเดกแตละวยมความพรอมท าสงตาง ๆ ได ถาวฒภาวะหรอความพรอมยงไมเกดขนตามปกตในวยนน สภาพแวดลอมจะไมมอทธพลตอพฒนาการของเดก กเซล ไดสรางเกณฑมาตรฐานส าหรบวดพฤตกรรมของเดกในแตละระดบ เนนความแตกตางระหวางบคคลโดยใชวธการสงเกตพฤตกรรม ซงเขาไดแบงพฒนาการของเดกทตองการวดและประเมนออกเปน 4 กลมใหญ 1. พฤตกรรมทางการเคลอนไหว (Motor Behavior) ครอบคลมการบงคบอวยวะ ตาง ๆ ของรางกายและความสมพนธทางดานการเคลอนไหว 2. พฤตกรรมทางการปรบตว (Adaptive Behavior) ครอบคลมความสมพนธของ การใชมอและสายตา การส ารวจ คนหา การกระท าตอวตถ การแกปญหาในการท างาน 3. พฤตกรรมทางการใชภาษา (Language Behavior) ครอบคลมการทเดกใชภาษา การฟง การพด การอาน และการเขยน 4. พฤตกรรมสวนตวและสงคม (Personal-Social Behavior) ครอบคลมการฝกปฏบตสวนตว เชน การกนอาหาร การขบถาย และการฝกตอสภาพสงคม เชน กรเลน การตอบสนองผอน จากแนวความคดของ ก เซล สามารถน ามาอธบายพฒนาการของมนษยในดานการเจรญเตบโตพฒนาการทางรางกาย และสามารถน าไปเชอมโยงกบพฒนาการทางสตปญญาไดอกดวย นอกจากนน กเซล ไดเขยนหนงสอขน 2 เลม คอ The First Five Year of Life และ The Child from Five to Ten ซงแนวคดดงกลาวนมบทบาทมากตอการจดกลมเดกเขาศกษาในชนอนบาลศกษาและชนประถมศกษา เกณฑมาตรฐานใชเปนแบบทดสอบมาตรฐานในการท านายพฤตกรรม วเคราะหกลม และท าวจย เพอบอกลกษณะพฒนาการของเดก โดยใชอายทางปฏทนเปนเกณฑ นอกจากนมบทบาทมากในการจดกจกรรมการเรยนรใหกบเดก โดยการจดกจกรรมนนตองใหเหมาะสมกบวฒภาวะของเดกแตละคน 3.2 ทฤษฎพฒนาการทางบคลกภาพของซกมนต ฟรอยด (Sigmund Freud) Freud (1939; อางถงใน สรมา ภญโญอนนตพงษ, 2547: 67-69) ไดใหความส าคญของเดกวย 5 ปแรกของชวต ซงเปนวยทส าคญทสดของชวตเขาเชอวาวยนเปนรากฐานของพฒนาการดานบคลกภาพ และบคคลทมความสมพนธใกลชดเดกทสดคอ แมจะเปนผมอทธพลอยางสงตอบคลกภาพ

17

และสขภาพจตของเดก ฟรอยดไดพฒนาทฤษฎทเกยวกบพฒนาการของเดกตงแตแรกเกดจนถงวยรน โดยใหชอวาทฤษฎพฒนาการทางเพศ (Psychosexual Development) ซงทฤษฎนเชอวา พฒนาการทางบคลกภาพของเดกแตละคนจะขนอยกบการเปลยนแปลงชวภาพของรางกาย โดยรางกายจะเปลยนแปลงบรเวณแหงความพงพอใจเปนระยะ ๆ ในชวงอายตาง ๆ กน และถาบรเวณแหงความพงพอใจตาง ๆ นไดรบการตอบสนองเตมท เดกจะมพฒนาการทดและสมบรณ แตในทางตรงกนขาม ถาไมไดรบการตอบสนองเตมทกจะท าใหเกดการสะสมปญหาและแสดงออกเมอเดกโตขน 3.3 ฟรอยด ไดแบงล าดบขนพฒนาการทางเพศไว 5 ขน ดงน 1) ขนความพอใจอยบรเวณปาก (Oral) พฒนาการในขนนอยในชวงอาย 0-1 ป ในขนนจะมความสนใจบรเวณปาก ปากน าความสขเมอไดถกอาหารสนองความตองการความหว ถาไมไดรบ การตอบสนองกอาจจะท าใหเกดความคบของใจ 2) ขนความพอใจอยทบรเวณทวารหนก (Anus) พฒนาการในขนนอยในชวงอาย 1-3 ป ซงเปนระยะขบถาย เดกจะเรยนรการขบถาย ถาเดกไมถกบงคบกจะเกดความพอใจ ไมขดแย งและไมเกดความตงเครยดทางอารมณ 3) ขนความพอใจอยทอวยวะเพศ (Phallic) พฒนาการในขนนอยในชวงอาย 3-6 ป ซงเปนระยะเกยวของกบอวยวะสบพนธ สนใจ อยากรอยากเหน สภาพรางกายแตกตางไปตามเพศ เรยนรบทบาททางเพศของตน เลยนแบบบทบาทพอแมของตน ตองการความรก ความอบอนจากพอแม 4) ขนกอนวยรน (Latency) พฒนาการในขนนอยในชวงอาย 6-11 ป เปนระยะสนใจสงคมเพอนฝง เดกจะพยายามปรบตวใหมความสมพนธทดกบบคคลอน ๆ 5) ขนวยรน พฒนาการในขนนอยในชวงตงแตวยรนถงวยผใหญ เปนระยะทมความสนใจในเพศตรงขามมากขน และเปนจดเรมตนความรกระหวางเพศ นอกจากน ฟรอยด ยงกลาวถง โครงสรางของบคลกภาพไวดวยวา บคลกภาพประกอบไปดวย อด (Id) อโก (Ego) และซปเปอรอโก (Super Ego) ซงการท างานของบคลกภาพอยภายใตพลง 3 สงน อด (Id) คอ บคลกภาพสวนทเปนจตไรส านก เปนแรงผลกดนตามธรรมชาตทสงใหมนษยกระท าสงตาง ๆ เพอใหไดตามทตนตองการ เปาหมาย Id คอ ความพงพอใจ (Pleasure Principle) อโก (Ego) คอ บคลกภาพสวนทมนษยพฒนาขนจากการไดมปฏสมพนธกบโลกภายนอก เปนสวนทควบคมใหมนษยปฏบตตนใหสอดคลองกบความเปนจรง โดยใชหลกแหงความจรง (Reality Principle) ซปเปอรอโก (Super Ego) คอ บคลกภาพทมนษยพฒนาขนจากคานยมและมาตรฐานจรยธรรมของบดามารดา เปนสวนทควบคมใหมนษยเลอกท าแตสงทตนคดวาด (Ego Ideal) และหลกเลยงพฤตกรรมทขดตอมาตรฐานจรยธรรมของตน (Conscience) บคคลทมบคลกภาพทด คอ บคคล

18

อโก (Ego) สามารถปรบใหเกดความสมดลระหวางแรงขบตามธรรมชาตของอด (Id) กบมาตรฐานจรยธรรมของซปเปอรอโก (Super Ego) 3.4 ทฤษฎพฒนาการทางบคลกภาพของอรคสน (Erikson) Erikson (1988; อางถงใน สรมา ภญโญอนนตพงษ, 2547: 46-49) เปนนกจตวทยาในกลม จตวเคราะห มอาชพเปนจตแพทย ในป 1955 ไดรบการเลอกตงเปนประธานของ The Division of Development Psychology อรคสนไดเนนความส าคญของเดกปฐมวยวาเปนวยทก าลงเรยนรสงแวดลอมรอบตว ซงเปนสงทแปลกใหมและนาตนเตนส าหรบเดก บคลกภาพจะสามารถพฒนาไดดหรอไมขนอยกบวาแตละชวงของอายเดกประสบสงทพงพอใจตามขนพฒนาการตาง ๆ ของแตละวยมากเพยงใด ถาเดกไดรบการตอบสนองตอสงทตนพอใจในชวงอายนน เดกกจะมพฒนาการทางบคลกภาพทดและเหมาะสมและพฒนาครอบคลมถงวยผใหญดวย ซงพฒนาการของมนษยม 8 ขน คอ 1) ขนความเชอใจหรอขาดความเชอใจ (Trust Versus Mistrust) อายตงแตแรกเกดถง 1 ป ในขนนเดกจะพฒนาความรสกวาตนเปนทยอมรบและสามารถใหความเชอใจเปนมตรแกคนอน วธการอบรมเลยงดของพอแม ไมวาจะเปนการอม การใหอาหาร หรอวธการเลยงดตาง ๆ จะสงผลไปสบคลกภาพของความเปนมตร เปดเผย และเชอถอไวเนอเชอใจตอสภาพแวดลอมและบคคลตาง ๆ ถาเดกไมไดรบความรกและความอบอนอยางเพยงพอ เดกกจะพฒนาบคลกภาพของความตระหน ปกปดไมไววางใจ และมกมองโลกในแงราย 2) ขนการควบคมดวยตนเองหรอสงสย/อาย (Autonomy Versus Doubt or Shame) อยในชวงอาย 2-3 ป เดกวยนเรมเรยนรทจะชวยตนเอง สามารถควบคมตนเอง และสงแวดลอมรอบตวได เดกจะสามารถท างานงาย ๆ เหมาะสมกบวยของเดกใหส าเรจดวยตนเอง เชน การหยบอาหารเขาปาก เดน วง หรอเลนของเลน ถาพอแมบงคบหรอหามไมไดเดกกระท าสงใดดวยตนเอง หรอเขมงวดเกนไปจะท าใหเดกเกดความสงสยในความสามารถของตนเอง เกดความละอายในสงทตนกระท า ซงจะท าใหเดกรสกวาตนไมสามารถท าอะไรไดอยางถกตองและไดผล เกดความยอทอ ชอบพงผอน 3) ขนการรเรมหรอรสกผด (Initiative Versus Guilt) อยในชวงอาย 3-6 ป เปนขนพฒนาการความคดรเรม หรอความรสกผด (Sense of VS. of Guilt) เดกจะมความกระตอรอรนทจะเรยกสงตาง ๆ รอบตวเอง เดกมการเลยนแบบผอยใกลชดหรอสงแวดลอมทตนรบร เดกเรมเรยนรและยอมรบคานยมของครอบครว และสงถายทอดสเดก ถาเดกไมมอสระในการคนหากจะสงผลไป สความคบของใจทไมสามารถเรยนรในสงทตนอยากร ซงจะสงผลตอจตใจของเดกและความรสกผดตดตว 4) ขนการประสบความส าเรจ ความขยนหมนเพยรหรอรสกดอย (Mastery Versus Inferiority) อยในชวงอาย 6-12 ป เปนขนททมเท ขยน เพอเกดความส าเรจ ชอบแขงขนรวมกบเพอนกบกลม

19

5) ขนการรจกตนเองหรอความสบสนไมรสกตนเอง (Identity Versus Diffustion : Fidelity) อยในชวงอาย 13-17 ป (The College Years) เปนขนการคนหาความเปนตนเอง สรางความเปนตนเองโดยผใหญและสงคมมอทธพล 6) ขนรสกโดดเดยว (Intimacy Versus Isolation) อยในชวงอาย 18-22 ป (Early Adolescence and Self Comment) เปนขนความรบผดชอบ เปนผใหญสรางตว 7) ขนความรบผดชอบแบบผใหญหรอความรสกเฉอยชา (Cenerativity Versus Aborption) อยในชวงอาย 22-40 ป เปนขนสรางความปกแผน สบวงศตระกล รบทบาทหนาท รบผดชอบครอบครว ลก 8) ขนความมงคง สมบรณ หรอหมดหวง ทอดอาลยชวต (Integrity Versus Despair) อยในชวงอาย 40 ป วยชราเปนขนมความภมใจในความส าเรจของชวต หรอเกดความอาลยทอแท สนหวง ไมยอมรบการเปลยนแปลงสภาพทเกดขน พฒนาการบคลกภาพทง 8 ขน ของอรคสน ในขนพฒนาการท 1-3 มความเกยวของกบวยของเดกปฐมวย เดกมความสมพนธกบพอแม และครอบครว ดงนน พอแม เปนบคคลทมความส าคญตอพฒนาการทางบคลกภาพเดกในวยนเปนอยางมาก เดกมพฒนาการทางบคลกภาพทสมบรณในวยผใหญไดขนอยกบรากฐานพฒนาการในวยนเปนส าคญ 3.5 ทฤษฎการเรยนรของบรเนอร (Jerome S. Bruner) Bruner (1956) เปนนกจตวทยาในยคใหม ชาวอเมรกนคนแรกทสบสานความคดของเพยเจต โดยเชอวาพฒนาการและการเรยนรของเดกเกดจากกระบวนการภายในอนทรย (Organism) เนนความส าคญของสงแวดลอมและวฒนธรรมทแวดลอมเดก ซงจะพฒนาไดดเพยงใดนนขนอยกบประสบการณและสงแวดลอมรอบตวเดก และชใหเหนวาการศกษาวาเดกเรยนรอยางไร ควรศกษาตวเดกในชนเรยนไมควรใชหนและนกพราบ ทฤษฎของบรเนอรเนนหลกการ กระบวนการคด ซงประกอบดวย ลกษณะ 4 ขอ คอ แรงจงใจ (Motivation) โครงสราง (Structure) ล าดบขนความตอเนอง (Sequence) และการเสรมแรง (Reinforcement) ส าหรบในหลกการทเปนโครงสรางของความรของมนษย บรเนอรแบงขนพฒนาการคดใน การเรยนรของมนษยออกเปน 3 ขนดวยกน ซงคลายคลงกบขนพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจต ไดแก 1) ขนการกระท า (Enactive Stage) เดกเรยนรจากการกระท าและการสมผส 2) ขนคดจนตนาการหรอสรางมโนภาพ (Piconic Stage) เดกเกดความคดจากการรบรตาม ความเปนจรง และการคดจากจนตนาการดวย 3) ขนใชสญลกษณและคดรวบยอด (Symbolic Stage) เดกเรมเขาใจเรยนรความ สมพนธของ สงตาง ๆ รอบตว และพฒนาความคดรวบยอดเกยวกบสงทพบเหน

20

3.6 ทฤษฎการเรยนรทางสงคม (Social Learning Theory) ของแบนดรา Bandura (1986) นกจตวทยารวมสมย (An Contemporary Phychologist) ณ มหาวทยาลยแสตนดฟอรด (Stanford University) แบนดรา กลาววา การเรยนรของมนษยนนเกดจากพฤตกรรมบคคลนนมการปฏสมพนธ (Interaction) อยางตอเนองระหวางบคคลนน (Person) และสงแวดลอม (Environment) ซงทฤษฎนเนนบคคลเกดการเรยนรโดยการใหตวแบบ (Learning Through Modeling) โดยผเรยนจะเลยนแบบจากตวแบบ และการเลยนแบบนเปนกระบวนการทเกดขนอยางตอเนอง โดยอาศยการสงเกตพฤตกรรมของตวแบบ การสงเกตการณตอบสนองและปฏกรยาตาง ๆ ของตวแบบ สภาพแวดลอมของตวแบบ ผลการกระท า ค าบอกเลา และความนาเชอถอของตวแบบได การเรยนรของเดกปฐมวยจงเกดขนได ซงกระบวนการตาง ๆ ของการเลยนแบบของเดก ประกอบดวย 4 กระบวนการ คอ 1) กระบวนการดงดดความสนใจ (Attentional Process) กจกรรมการเรยนรทเดกไดสงเกตตวแบบ และตวแบบนนดงดดใหเดกสนใจทจะเลยนแบบ ควรเปนพฤตกรรมงาย ๆ ไมสลบซบซอน งายตอ การเอาใจใสของเดกทเกดการเลยนแบบและเกดการเรยนร 2) กระบวนการคงไว (Retention Process) คอ กระบวนการบนทกรหสเปนความจ า การทเดกจะตองมความแมนย าในการบนทกสงทไดเหนหรอไดยนเกบเปนความจ า ทงน เดกดงขอมลทไดจากตวแบบออกมาใชกระท าตามโอกาสทเหมาะสม เดกทมอายมากกวาจะเรยนรจากการสงเกตการณกระท าทฉลาดของบคคลอน ๆ ไดมากกวา โดยประมวลไวในลกษณะของภาพพจน ( Imaginal Coding) และในลกษณะของภาษา (Verbal Coding) และเดกโตขนน าประสบการณและสญลกษณตาง ๆ มาเชอมโยงและตอมาจะใชการเรยนรมเทคนคทน ามาชวยเหลอความจ า คอ การทองจ า การทบทวน หรอการฝกหด และการรวบรวมสงทเกยวพนกนในเหตการณ ซงจะชวยใหเขาไดเกบสะสมความรไวในระดบซงสามารถน ามาใชไดเมอตองการ 3) การะบวนการแสดงออก (Motor Reproduction Process) คอ การแสดงผลการเรยนรดวย การกระท า คอ การทเดกเกดผลส าเรจในการเรยนรจากตวแบบตาง ๆ เพอใหเกดความแมนย า เดกจะตองแสดงพฤตกรรมไดจากการเรยนรดวยการเคลอนไหวออกมา เปนการกระท าออกมาในรปของการใชกลามเนอความรสกดวยการกระท าครงแรกไมสมบรณ ดงนน เดกจ าเปนตองลองท าหลาย ๆ ครง เพอใหไดลกษณะพฤตกรรมทตองการ แลวเขากจะไดรบทราบผลของการกระท าจากประสบการณเหลานน เพอน ามาแกไขพฤตกรรมทยงไมเขารปเขารอย สงนจะท าใหเกดพฒนาการในการเรยนรอยางมประสทธภาพ เดกทมอายมากกวาจะมกลามเนอทแขงแรงและสามารถควบคมไดดกวาเดกทมอายนอยกวา 4) กระบวนการจงใจ (Motivational Process) คอ กระบวนการเสรมแรงใหกบเดกเพอแสดงพฤตกรรมตามตวแบบไดถกตอง โดยเดกเกดการเรยนรจากการเรยนรจากการเลยนแบบตวแบบทจะมาจากบคคลทมชอเสยงมากกวาบคคลทไมมชอเสยง จากการเลยนแบบตวแบบทมาจากบคคลทเปนเพศเดยวกบเดกมากกวาจะเปนเพศตรงขามกน จากการเลยนแบบตวแบบทเปนรางวล เชน เงน ชอเสยง

21

สถานภาพทางเศรษฐกจสง จากพฤตกรรมของบคคลทถกลงโทษ มแนวโนมทจะไมถกน ามาเลยนแบบ และจากการทเดกไดรบอทธพลจากตวแบบทมความคลายคลงกบเดก ไดแก อาย หรอสถานภาพทางสงคม แนวคดของแบนดรา เนนพฤตกรรมใด ๆ กตามสามารถปรบหรอเปลยนไดตามหลกการเรยนร เปนการกระตนเดก มการเรยนรพฒนาการทางดานสงคม โดยใชการสงเกตตวแบบทเดกเหน เดกมระดบการเรยนรแลว เดกจะมทางเลอกใหม ๆ เพมมากขน เพอเกบสะสมพฤตกรรมทเปนไปไดเอาไว และยงกวานนตวแปรจะชวยใหเขาเลอกสถานการณทดทสดไวใชปฏบตตอไป 3.7 ทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรมของโคลเบอรก (Lawrence Kohlberg) Kohlberg(1984; อางถงใน สรมา ภญโญอนนตพงษ, 2547: 52-54) จบปรญญาโทและเอกทมหาวทยาลยชคาโก (ChicagoUniversity) และเปนอาจารยสอนทมหาวทยาลย ฮารวารด ณ ทนเขาไดรบทนท าวจยเกยวกบพฒนาการทางจรยธรรม ซงเขาไดศกษาการใหเหตผลเชงจรยธรรมของเดกวยรนตอนตนและวยผใหญ เปนการศกษาแบบระยะยาว (Longitudinal Study) และไดตงทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรม ประกอบดวย ขนพฒนาการใหเหตผลเชงจรยธรรม 6 ขน มระดบความคดทางจรยธรรม 3 ระดบ ดงน 1) ระดบเรมมจรยธรรม (2-10 ป) มลกษณะท าตามทสงคมก าหนดวาดหรอไม สวนใหญจะมองผลของการกระท าวาไดรบความเจบปวด หรอความพงพอใจ และจะท าตามกฎเกณฑทมผมอ านาจเหนอตนก าหนดไวเปน ขนท 1 เดกจะเคารพกฎเกณฑเพอหลกเลยงการถกลงโทษ ขนท 2 ใชหลกการแสวงหารางวล เลอกท าแตสงทน าความพอใจมาใหตนเทานน การมองความสมพนธของคนยงแคบ มลกษณะการแลกกน ถอเกณฑกรรมสนองกรรมอยาตคนอน เพราะเขาจะตเราตอบ 2) ระดบมจรยธรรมตามกฎเกณฑ มลกษณะคลายตามประเพณนยม (10-16 ป) ขนท 3 เกณฑการตดสนใจความถกผดอยทผอนเหนชอบการท าด คอ ท าสงทท าใหผอนพอใจ ชวยเหลอผอน เพอใหสงคมยอมรบ ขนท 4 เกณฑการตดสนความถกผดอยทความเปนระเบยบของสงคม และการกระท าตามกฎเกณฑของสงคม ท าตามหนาทของตน รกษากฎเกณฑ 3) ระดบมจรยธรรมของตนเอง มลกษณะพยายามก าหนดหลกการทางจรยธรรมทตางไปจากกฎเกณฑของสงคม (16 ปขนไป) ขนท 5 คดถงกฎทจะเปนประโยชนสงคม ค านงถงสทธสวนบคคลยอมรบกฎเกณฑสวนรวม

22

ขนท 6 ค านงถงหลกจรยธรรมตดสนความถกผดจากจรยธรรมทตนยดถอจากสามญส านกของตนเองจากเหตผล ค านงถงสทธมนษยชน ไมคลอยตามสงคม 3.8 ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจต (Piaget) Piaget (1971) นกจตวทยาชาวสวสทเปนทรจกในฐานะผเชยวชาญในทฤษฎพฒนาการทางดานสตปญญา หนงสอและบทความทงหมดซงเปนผลงานของเขาเกยวของกบความเจรญเตบโตและพฒนาการทางสตปญญาของเดก ซงทฤษฎนเนนถงความส าคญของความเปนมนษย อยทมนษยมความสามารถในการสรางความรผานการปรบตวใหเขากบสงแวดลอม ซงปรากฏอยในตวเดกตงแตแรกเกด ความสามารถนคอการปรบตว (Adaptation) เปนกระบวนการทเดกสรางโครงสรางตามความคด (Scheme) โดยการมปฏสมพนธโดยตรงกบสงแวดลอม 2 ลกษณะ คอ เดกพยายามปรบตวใหเขากบส งแวดลอม โดยซมซบประสบการณ (Assimilation) และการปรบโครงสรางสตปญญา (Accommodation) ตามสภาพแวดลอมเพอใหเกดความสมดลในโครงสรางความคด ความเขาใจ (Equilibration) ทงน เพยเจตไดแบงล าดบขนพฒนาการทางสตปญญาไว 4 ขนดงน 1) ขนประสาทรบรและการเคลอนไหว (Sensorimotor Stage) พฒนาการระยะนอยในชวง 2 ปแรกหลงเกด ขนนเปนขนของการเรยนรจากประสาทสมผส ในขนนพฒนาการจะกาวหนาอยางรวดเรว มการพฒนาการเรยนร การแกปญหา มการจดระเบยบการกระท า มการคดกอนทจะท าการกระท าจะท าอยางมจดมงหมายดวยความอยากรอยากเหน และเดกยงสามารถเลยนแบบ โดยไมจ าเปนตองมตวแบบใหเหนในขณะนนได ซงแสดงถงพฒนาการดานความจ าทเพมมากขนในชวง 18-24 เดอน 2) ขนกอนปฏบตการคด (Preoperational Stage) ขนนจะอยในชวง 2-7 ป ในระยะ 2-4 ป เดกยงยดตนเองเปนศนยกลาง มขดจ ากดในการรบร สามารถเขาใจไดเพยงมตเดยว ในระยะ 5-6 ป เดกจะยางเขาสขน Intuitive Thought ระยะนเปนชวงหวเลยวหวตอของการคด ทขนอยกบการรบรกบการคดอยางมเหตผลตามความจรง ซงเดกจะกาวออกจากการรบรเพยงมตเดยวไปสการรบรไดในหลาย ๆ มตในเวลาเดยวกนมากขน และจะกาวไปสการคดอยางมเหตผล โดยไมยดอยกบการรบรเทานน เดกจะเรมมความคดรวบยอดเกยวกบสงตาง ๆ รอบตวดขน แตยงคดและตดสนผลของการกระท าตาง ๆ จากสงทเหนภายนอก 3) ขนปฏบตการคดดวยรปธรรม (Concrete Operational Stage) ขนน เรมจากอาย 7-11 ป เดกจะมความสามารถคดเหตผลและผลทเกยวของกบปรากฏการณทเกดขน โดยไมยดอยเฉพาะการรบรเหมอนขนกอน ๆ ในขนนเดกจะสามารถคดยอนกลบ (Reversibility) สามารถเขาใจเรองการอนรกษ (Conservation) สามารถจดกลมหรอประเภทของสงของ (Classification) และสามารถจดเรยงล าดบของสงตาง ๆ (Seriation) ได เดกในขนปฏบตการคดดวยรปธรรมจะพฒนาจากการยดตนเองเปนศนยกลางไปสความสามารถทจะเขาใจแนวคดของสงคมรอบตว และสามารถเขาใจวาผอนคดอยางไรมากขน แมวาการคดของเดกวยนจะพฒนาไปมากแตการคดของเดกยงตองอาศยพนฐานของการสมผสหรอสงทเปน

23

รปธรรม เดกยงไมสามารถคดในสงทเปนนามธรรมทซบซอนไดเหมอนผใหญ อยางไรกตาม ตอนปลายของขนนเดกจะเรมเขาใจสาเหตของเหตการณรอบตวพรอมจะแกปญหา ไมเพยงแตสงทสมผสไดหรอเปนรปธรรมเทานนแตเดกจะเรมสามารถแกปญหา โดยอาศยการตงสมมตฐานและอาศยหลกของความสมพนธของปญหานน ๆ บางแลว 4) ขนปฏบตการคดดวยนามธรรม (Formal Operational Stage) ตงแตอาย 11 ป จนถงวยผใหญเปนชวงทเดกจะสามารถคดไมเพยงแตในสงทเหนหรอไดยนโดยตรงเหมอนระยะกอน ๆ อกตอไป แตจะสามารถจนตนาการเงอนไขของปญหาในอดต ปจจบน และอนาคต โดยพฒนาสมมตฐาน อยางสมเหตสมผลเกยวกบเหตการณทเกดขนได ซงกหมายถงวา ในระยะนเดกจะมความสามารถคดหาเหตผลเหมอนผใหญนนเอง 3.9 ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของโฮเวรด การดเนอร (Howard Gardner’s View) Gardnez (1995; อางถงใน สรมา ภญโญอนนตพงษ, 2547: 39-41) เปนนกจตวทยา (Phychlolgist) และผเชยวชาญทางดานสตปญญา (Intelligence Expert)แหงมหาวทยาลยฮาวารดไดศกษาเกยวกบความหลากหลายของสตปญญา (Theory of Multiple Intelligence: MI) โดยใชหลกการววฒนาการทางชววทยา (Biological Evolution) จ าแนกความสามารถหรอสตปญญาของคนเอาไว 7 ประเภท และตอมาเขาเพมอก 1 ประเภท เรยกวา สตปญญา ดานรกธรรมชาต (Naturalistic) ตอมาเพมอก 1 ประเภท คอ สตปญญาดานการด ารงชวต (Existential Intelligence) รวมทงหมด 9 ดาน (Sprinthall. 1998) ซงการดเนอรเชอวาสมองของมนษยไดแบงเปนสวน ๆ แตละสวนไดก าหนดความสามารถทคนหาและแกปญหาทเรยกวา “ปญญา” ซงมหลาย ๆ อยางถอก าเนดมาจากสมองเฉพาะสวนแตกตางกน ซงสตปญญา 9 ดาน ไดแก 1) สตปญญาดานภาษา (Linguistic Intelligence) หมายถง ผทมความสามารถทางดานภาษาสง อาท นกเลานทาน นกพด (ปฐกถา) ความสามารถใชภาษาในการหวานลอม การอธบาย กว นกเขยน นวนยาย นกเขยนบทละคร บรรณาธการ นกหนงสอพมพ นกจตวทยา 2) สตปญญาดานตรรกและคณตศาสตร (Logical/Mathematical Intelligence) หมายถง กลมผทมความสามารถสงในการใชตวเลข อาท นกบญช นกคณตศาสตร นกสถต กลมผใหเหตผลทด อาท นกวทยาศาสตร นกตรรกศาสตร นกจดท าโปรแกรมคอมพวเตอร กลมผทมความไวใน การเหนความสมพนธแบบแผนตรรกวทยา การคดเชงนามธรรม การคดทเปนเหตผล (Cause-Effect) และการคดคาดการณ (If-Then) วธการใชในการคด ไดแก การจ าแนกประเภท การจดหมวดหม การสนนษฐาน การสรป การคดค านวณ การตงสมมตฐาน 3) สตปญญาดานมตสมพนธ (Visual/Spatial Intelligence) หมายถง ผทมความ สามารถมองเหนภาพของทศทางแผนททกวางไกล อาท นายพรานปาผน าทาง พวกเดนทางไกล รวมถงผ

24

ทมความสามารถมองความสมพนธ มองเหนแสดงออกเปนภาพรปรางในการจดการกบพนท เนอทการใชส เสน พนผว รปราง อาท สถาปนก มณฑนากร นกประดษฐ ศลปนตาง ๆ 4) สตปญญาดานรางกายและการเคลอนไหว (Bodily/Kinesthetic Intelligence) หมายถง ผทมความสามารถในการใชรางกายของตนเองแสดงออกทางความคด ความรสก อาท นกแสดงละคร ภาพยนตร นกแสดงทาใบ นกกฬา นกฟอนร าท าเพลง และผทมความสามารถในการใชมอประดษฐ เชน นกปน ชางแกรถยนต รวมถงความสามารถทกษะทางกาย เชน ความคลองแคลว ความแขงแรง ความรวดเรว ความยดหยน ความประณต และความไวทางประสาทสมผส 5) สตปญญาดานดนตร (Musical/Rhythmic Intelligence) หมายถง ผทมความ สามารถทาง ดานดนตร ไดแก นกแตงเพลง นกดนตร นกวจารณดนตร รวมถงความไวในเรองจงหวะ ท านองเสยง ตลอดจนความสามารถในการเขาและวเคราะหดนตร 6) สตปญญาดานมนษยสมพนธ (Intrapersonal Intelligence) หมายถง ความ สามารถในการเขาใจอารมณ ความรสก ความคด และเจตนาของผอน ทงน รวมถงความสามารถในการสงเกต น าเสยง ใบหนา ทาทาง ทงยงมความสามารถสงในการรถงลกษณะตาง ๆ ของสมพนธภาพของมนษยและสามารถตอบสนองไดอยางเหมาะสม และมประสทธภาพ เชน สามารถท าใหบคคลหรอกลมบคคลปฏบตงาน 7) สตปญญาดานตน หรอการเขาใจตนเอง (Interpersonal Intelligence) หมายถงผทมความสามารถในการรจกตนเอง และสามารถประพฤตปฏบตตนไดจากความรสกตนน ความ สามารถในการรจกตวตน อาท การรจกตนเองตามความเปนจรง เชน มจดออน จดแขง ในเรองใด มความรเทาทนอารมณ ความคด ความปรารถนาของตนอง มความสามารถในการฝกฝนตนเอง และเขาใจตนเอง 8) สตปญญาดานการรกธรรมชาต (Naturalistic Intelligence) หมายถง ผทมความเขาใจ ความเปลยนแปลงของธรรมชาตและปรากฏการณธรรมชาต เขาใจความส าคญของตนเองกบสงแวดลอม และตระหนกถงความสามารถของตนทจะมสวนชวยในการอนรกษธรรมชาต เขาใจถงพฒนาการของมนษยและการด ารงชวตมนษยตงแตเกดจนตาย เขาใจและจ าแนกความเหมอนกนของสงของ เขาใจการหมนเวยนเปลยนแปลงของสาร 9) สตปญญาดานการด ารงชวต (Existential Intelligence) หมายถง ผทมความ สามารถในการไตรตรอง ค านง สรางความเขาใจเกยวกบการมชวตอยในโลกมนษย เขาใจการก าหนดของชวต และการรเหตผลของการด ารงชวตอยในโลก จากทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาทกลาวมานจะเหนไดวา นกจตวทยาและผเชยวชาญไดกลาวถงความสามารถทางสตปญญาหลายมตมากขน การสงเสรมพฒนาการทางสตปญญามนษยควรด าเนนการใหเหมาะสมกบชวงวยและหลากหลายครอบคลมทกมต

25

จากทฤษฎทเกยวของกบพฒนาการดงกลาวขางตนนน สรปไดวา พฒนาการของมนษยเรมตงแตปฏสนธจนกระทงเตบโตเปนผใหญ เปนพฒนาการทมกระบวนการตอเนองเปนล าดบขนตอน ซงทฤษฎพนฐานทส าคญ ไดแก ทฤษฎพฒนาการของกเซล ทฤษฎบคลกภาพหรอทฤษฎจตวเคราะหของฟรอยด และอรคสน ทฤษฎการเรยนรของบรเนอร ทฤษฎการเรยนรทางสงคมของแบนดรา ทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรมของโคลเบอรก และทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจต

4. การประเมนพฒนาการ การประเมนพฒนาการเดกปฐมวยควรใชวธการประเมนอยางหลากหลาย เพอใหไดขอมลทสมบรณทสด ซงวธการทเหมาะสมและนยมน ามาใชในการประเมนพฒนาการของเดกปฐมวย (Yushiva. 2014. online) มหลายวธ ดงน 4.1 การสงเกตและการบนทก การสงเกต มอย 2 แบบ คอ การสงเกตอยางมระบบ ไดแก การสงเกตทมจดหมายอยางแนนอนตามแผนทวางไว และอกแบบหนงคอ การสงเกตแบบไมเปนทางการ เปนการสงเกตในขณะทเดกท ากจกรรมประจ าวน และเกดพฤตกรรมทไมคาดคดวาจะเกดขนและผสอนจดบนทกไว การสงเกตเปนวธการทผสอนใชในการศกษาพฒนาการของเดก เมอมการสงเกตกตองมการบนทก ผสอนควรทราบวาจะบนทกอะไร การบนทกพฤตกรรมมความส าคญอยางยงทตองท าอยางสม าเสมอ เนองจากเดกเจรญเตบโตและเปลยนแปลงอยางรวดเรวจงตองน ามาบนทกเปนหลกฐานไวอยางชดเจน การสงเกตและการบนทกพฒนาการเดกสามารถใชแบบงาย ๆ คอ 1) แบบบนทกพฤตกรรม ใชบนทกเหตการณเฉพาะอยางโดยบรรยายพฤตกรรมเดกผบนทกตองบนทกวน เดอน ปเกดของเดก และวนปทท าการบนทกแตละครง 2) การบนทกรายวน เปนการบนทกเหตการณหรอประสบการณทเกดขนในชนเรยนทกวน ถาหากบนทกขอมลในรปแบบของการบรรยาย กจะเนนเฉพาะเดกรายทตองการจะศกษาขอดของการบนทกรายวนคอ การชใหเหนความสามารถเฉพาะอยางของเดก จะชวยกระตนใหผสอนไดพจารณาปญหาของเดกเปนรายบคคล ชวยใหผเชยวชาญมขอมลมากขน ส าหรบวนจฉยเดกวาสมควรจะรบค าปรกษา เพอลดปญหาและสงเสรมพฒนาการของเดกไดอยางถกตอง นอกจากนนยงชวยชใหเหนขอดขอเสยของการจดกจกรรมและประสบการณไดเปนอยางด 3) แบบส ารวจรายการ ชวยใหสามารถวเคราะหเดกแตละคนไดคอนขางละเอยด เหมาะสมกบเดกปฐมวย 4.2 การสนทนา สามารถใชการสนทนาไดทงเปนกลมหรอรายบคคล เพอประเมนความสามารถ ในการแสดงความคดเหนและพฒนาการดานการใชภาษาของเดกและบนทกผลการสนทนาลงในแบบบนทกพฤตกรรมหรอบนทกรายวน

26

4.3 การสมภาษณ ดวยวธการพดคยกบเดกเปนรายบคคลและควรจดในสภาวะแวดลอมทเหมาะสมเพอไมใหเกดความเครยดและวตกกงวล ผสอนควรใชค าถามทเหมาะสม เปดโอกาสใหเดกไดคดและตอบอยางอสระ จะท าใหผสอนสามารถประเมนความสามารถทางสตปญญาของเดก และคนพบศกยภาพในตวเดกไดโดยบนทกขอมลลงในแบบสมภาษณ 4.4 การรวบรวมผลงาน ทแสดงออกถงความกาวหนาแตละดานของเดกเปนรายบคคล โดยจดเกบรวบรวมไวในแฟมผลงาน (Portfolio) ซงเปนวธรวบรวมและจดระบบขอมลตาง ๆ รวบรวมเอาไวอยางมจดหมายทชดเจน แสดงการเปลยนแปลงของพฒนาการแตละดาน นอกจากนยงรวมเครองมออน ๆ เชน แบบสอบถามผปกครอง แบบสงเกตพฤตกรรม แบบบนทกสขภาพอนามย ฯลฯ เอาไวในแฟมผลงาน เพอผสอนจะไดขอมลทเกยวกบตวเดกอยางชดเจนและถกตอง การเกบผลงานของเดก จะไมถอวาเปนการประเมนผลถางานแตละชนถกรวบรวมไวโดยไมไดรบการประเมนจากผสอนและไมมการน าผลมาปรบปรงพฒนาเดก เพอปรบปรงการสอนของผสอนดงนนจงเปนแตการเกบรวบรวมผลงานเทานน เชน แฟมผลงานขดเขยน งานศลปะ จะเปนเพยงแคแฟมผลงานเดกถาไมมการประเมน แฟมผลงานนจะเปนเครองมอการประเมนตอเมองานทสะสมแตละชน ถกใชในการบงบอกความกาวหนา ความตองการของเดก และเปนการเกบสะสมอยางตอเนอง ทสรางสรรคโดยผสอนและเดก ผสอนสามารถใชแฟมผลงานอยางมคณคาสอสารกบผปกครองเพราะการเกบผลงานเดกอยางตอเนองและสม าเสมอ ในแฟมผลงานเปนขอมล ใหผปกครองสามารถเปรยบเทยบความกาวหนา ทลกของตนมเพมขน จากผลงานชนแรกกบชนตอๆมา ขอมลในแฟมผลงานประกอบดวย ตวอยางผลงาน การขดเขยน การอาน และขอมลบางประการของเดกทผสอนเปนผบนทก เชน จ านวนเลมหนงสอท เดกอาน ความถของการเลอกอาน ทมมหนงสอ ในชวงเวลาเลอกเสร การเปลยนแปลงอารมณ ทศนคต เปนตน ขอมลเหลานจะสะทอนภาพของความงอกงามของเดกแตละคนไดชดเจนกวาการประเมนโดยใชการใหเกรดผสอนจะตองชแจงใหผปกครองทราบถงทมาของการเลอกชนงานแตละชนทสะสมในแฟมผลงาน เชน เปนชนงานทดทสดในชวงระยะเวลาทเลอกชนงานนน เปนชนงานทแสดงความตอเนองของงานโครงการ ฯลฯ ผสอนควรใหผปกครองมสวนรวมในการคดสรรชนงานทบรรจในแฟมผลงานของเดก ขอควรพจารณาในการเลอกเกบขอมลไวในแฟมผลงานม ดงน คอ 1) ขอมลทแสดงถงระดบพฒนาการและความส าเรจเกยวกบกจกรรมทเดกกระท า ซงไดมาจากเครองมอการประเมน 2) ขอมลทรวบรวมจากผลงานตางๆ ของเดก อาจชวยใหเดกชวยเลอกเกบดวยตวเดกเอง หรอผสอนกบเดกรวมกนเลอก 3) ขอมลของเดกทไดจากผปกครอง

27

4.5 การประเมนการเจรญเตบโตของเดก ตวชการเจรญเตบโตของเดกทใชทวๆไป ไดแก น าหนก สวนสง เสนรอบศรษะ ฟน และการเจรญเตบโตของกระดก แนวทางประเมนการเจรญเตบโต มดงน การประเมนการเจรญเตบโต โดยการชงน าหนกและวดสวนสงเดกแลวน าไปเปรยบเทยบกบเกณฑปกต ในกราฟแสดงน าหนกตามเกณฑอายของกระทรวงสาธารณสข ซงใชส าหรบตดตามการเจรญเตบโตโดยรวม วธการใชกราฟ มดงน เมอชงน าหนกเดกแลว น าน าหนกมาจดเครองหมายกากบาทลงบนกราฟและการอาน การเจรญเตบโตของเดก โดยดเครองหมายกากบาทวาอยแถบสใด อานขอความทอยบนแถบสนน ซงแบงภาวะโภชนาการเปน ๓ กลม คอ น าหนกอยในเกณฑปกต น าหนกมากเกนเกณฑ น าหนกนอยกวาเกณฑ ขอแนะน าส าหรบผปกครองและผสอนคอ ควรดแลน าหนกเดก อยาใหเบยงเบนออกจากเสนประ มฉะนนเดกมโอกาสน าหนกมากเกนเกณฑหรอน าหนกนอยเกนเกณฑได ขอควรค านงในการประเมนการเจรญเตบโตของเดก 1) เดกแตละคนมความแตกตางกนในดานการเจรญเตบโต บางคน รปรางอวน บางคนผอม บางคนรางใหญ บางคนรางเลก 2) ภาวะโภชนาการเปนตวส าคญทเกยวของกบขนาดของรปราง แตไมใชสาเหตเดยว 3) พนธกรรม เดกอาจมรปรางเหมอนพอหรอแมคนใดคนหนง ถาพอหรอแมเตย ลกอาจเตย และพวกนอาจมน าหนกต ากวาเกณฑเฉลยไดและมกจะเปนเดกททานอาหารไดนอย 4) ชวงครงหลงขวบปแรก น าหนกเดกจะขนชา เนองจากหวงเลนมากขนและความอยากอาหารลดลง นอกจากนการประเมนพฒนาการเดกปฐมวยเปนกระบวนการตอเนองและเปนสวนหนงของกจกรรมตามตารางกจกรรมประจ าวนและครอบคลมพฒนาการของเดกทกดาน ไดแก ดานรางกาย ดานอารมณจตใจ ดานสงคม และดานสตปญญา เพอน าผลมาใชในการจดกจกรรมหรอประสบการณ พฒนาเดกใหเตมตามศกยภาพของแตละคน การประเมนพฒนาการอาจท าไดหลายวธ แตวธทงายตอการปฏบตและนยมใชกนมาก คอ การสงเกต ซงตองท าอยางตอเนองและบนทกไวเปนหลกฐานอยางสม าเสมอ (Seemalanon1212. 2014. online) ผสอนหรอผเกยวของกบเดกตองค านงถงเรองดงตอไปน 1. หลกการประเมนพฒนาการของเดก 1.1 ประเมนพฒนาการของเดกครบทกดานและน าผลมาพฒนาเดก 1.2 ประเมนผลเปนรายบคคลอยางสม าเสมอตอเนองตลอดป 1.3 สภาพการประเมนควรมลกษณะเชนเดยวกบการปฏบตกจกรรมประจ าวน 1.4 ประเมนอยางเปนระบบ มการวางแผน เลอกใชเครองมอและจดบนทกไวเปนหลกฐาน 1.5 ประเมนตามสภาพจรงดวยวธการทหลากหลายเหมาะกบเดก

28

2. ขนตอนการประเมนพฒนาการ 2.1 ศกษาและท าความเขาใจพฒนาการของเดกในแตละชวงอายทกดาน ไดแก ดานรางกาย ดานอารมณจตใจ ดานสงคม และดานสตปญญา 2.2 วางแผนเลอกใชวธการและเครองมอทเหมาะสมส าหรบใชบนทกและประเมนพฒนาการ เชน แบบบนทกพฤตกรรมเหมาะทจะใชบนทกพฤตกรรมของเดก การบนทกรายวนเหมาะกบการบนทกกจกรรมหรอประสบการณทเกดขนในชนเรยนทกวน เปนตน 2.3 ด าเนนการประเมนและบนทกพฒนาการ หลงจากทไดวางแผนและเลอกเครองมอทจะใชประเมนและบนทกพฒนาการแลว จะตองอานคมอหรอค าอธบายวธการใชเครองมอนน ๆ อยางละเอยด แลวจงด าเนนการตามขนตอนตอไป 2.4 ประเมนและสรป การประเมนและสรปนนตองดจากผลการประเมนหลาย ๆ ครงมใชเพยงครงเดยว หรอน าเอาผลจากการประเมนเพยงครงเดยวมาสรป อาจท าใหผดพลาดได 2.5 รายงานผล เมอไดผลจากการประเมนและสรปพฒนาการของเดกแลว ผสอนจะตองตดสนใจวาจะตองรายงานขอมลไปยงผใด เพอจดประสงคอะไร และจะตองใชในรปแบบใดส าหรบรายงาน เชน ตองรายงานผบรหารสถานศกษา ผปกครอง เพอใหทราบวากจกรรมหรอประสบการณทสถานศกษาจดใหเดกนนสงเสรมพฒนาเดกแตละคนอยางไรเปนไปตามจดประสงคหรอไม เพอจะไดวางแผนชวยเหลอเดกไดตรงตามความตองการตอไป 2.6 การใหผปกครองมสวนรวมในการประเมน จากทกลาวมาสรปไดวา การประเมนพฒนาการของเดกปฐมวยนน ผประเมนควรใชวธการประเมนทหลากหลาย อาท การสงเกตและการบนทก ซงม 2 แบบ คอ การสงเกตอยางมระบบ และการสงเกตแบบไมเปนทางการ การสนทนา การสมภาษณ การรวบรวมผลงานทแสดงออกถงความกาวหนาแตละดานของเดกเปนรายบคคล การประเมนการเจรญเตบโตของเดก ซงการประเมนพฒนาการเดก ผสอนหรอผเกยวของกบเดกตองค านงถงเรอง หลกการและขนตอนการประเมนอกดวย

5. เครองมอทใชในการประเมนพฒนาการ เครองมอทนยมน ามาใชในการประเมนพฒนาการมหลายเครองมอ ซงเครองมอแตละชนดจะมขอก าหนดในการใช โดยผใชจะตองศกษาหรอผานการอบรมการใชเครองมอกอนจงจะสามารถน าเครองมอวดพฒนาการไปใชเพอประเมนพฒนาการของเดกได เชน แบบคดกรองพฒนาการเดกของสถาบนราชนครนทร (สถาบนราชนครนทร. 2557. ออนไลน) มรายละเอยดดงน แบบคดกรองพฒนาการเดก เดมชอ "แบบคดกรองภาวะปญญาออนระดบชมชน" สรางขนในป พ.ศ. 2540 โดยคณะผวจยโรงพยาบาลราชานกลเพอใหเปนเครองมอคดกรองเดกทมภาวะปญญาออนในชมชนโดยอาสาสมครสาธารณสขหมบ าน การสรางเครองมอนศกษาขอทดสอบพฒนาการจาก

29

แบบคดกรองพฒนาการของตางประเทศ และประเทศไทย ไดแก Denver II (Frankenburg, W.K. et al, 1990) แบบทดสอบพฒนาการเดก (Laksanavicharn, U et al., 1995) และคมอสงเสรมพฒนาการเดกอาย 0-5 ป : การทดสอบและฝกทกษะคณะกรรมการโครงการสงเสรม พฒนาการ โรงพยาบาลราชานกล , 2537 การสรางแบบคดกรองภาวะปญญาออนระดบชมชน ยงไมมผท าการศกษา นอกจากขอค าถาม 10 ค าถาม (Ten Questions, TQ) ขององคการอนามยโลกในป ค.ศ. 1992 ทใชเปนเครองมอ คดกรองภาวะปญญาออนขนท 1 ในเดกอาย 2-9 ป โดยเจาหนาทชมชน ส าหรบแบบคดกรองภาวะปญญาออน ระดบชมชนทสรางโดยคณะผวจยโรงพยาบาลราชานกล แบงเปนชวงอาย รวม 9 ชวง ดงน 6 เดอน, 9 เดอน, 12 เดอน, 18 เดอน, 2 ป, 3 ป, 4 ป, 5 ป และ 6 ป แตละชวงอายประกอบดวยขอทดสอบพฒนาการ 5 ขอ ในดานการใชกลามเนอมดใหญ การใชกลามเนอมดเลก ความเขาใจภาษา การใชภาษา และการชวยเหลอตวเอง/ สงคม และแบบคดกรองฯ นยงไดมการน าไปใชศกษาระบาดวทยาของภาวะปญญาออนในชมชน 5.1 คณสมบตของเครองมอ แบบคดกรองพฒนาการเดก มคาอ านาจจ าแนกระหวางกลมเดกปกต และกลมเดกทมปญหาพฒนาการ ในแตละระดบอายอยางมนยส าคญทางสถต (คา p อยระหวาง <.01 <_.001) ยกเวนในระดบอาย 9 เดอน ไมพบอ านาจจ าแนกและ internal consistency reliability ของแบบคดกรองในแตละอาย วดโดยใชสตร KR-20 ไดคาระหวาง 0.7- 0.9 ยกเวนในระดบอาย 6 เดอน ไดคา = 0.6 สวนคาจดตดความไว ความจ าเพาะ การท านาย ผลบวก และลบ ความแมนย าของแบบคดกรองในแตละอาย ดงน

อาย จดตดคะแนน ไมปกต / ปกต

ความไว %

ความจ าเพาะ% การท านาย ความแมนย า

(%)

6 เดอน 3/4 80 85.7 40 97.3 85.1 9 เดอน 3/4 57.1 96.2 66.7 94.3 91.5

12 เดอน 3/4 77 89.7 76.7 89.7 85.7 18 เดอน 4/5 77 79.5 55.6 91.2 78.8

2 ป 2/3 76.9 100 100 90.6 92.9 3 ป 3/4 61.5 88.9 66.7 86.5 81.6 4 ป 2/3 60 100 100 89.2 90.7 5 ป 3/4 85.7 92.7 80 95 90.9 6 ป 3/4 77 96 83.3 94.2 92.2

แสดงคาอ านาจจ าแนกระหวางกลมเดกปกต และกลมเดกทมปญหาพฒนาการ

30

5.2 วตถประสงค เพอใชคดกรองเดกทพฒนาการลาชาและภาวะปญญาออนในชมชน อาย 6 เดอน - 6 ป โดยอาสาสมครสาธารณสขหมบาน 5.3 วธการใช 1) ทดสอบเดกเมออายครบ 6 เดอน 9 เดอน 12 เดอน 18 เดอน 2 ป 3 ป 4 ป 5 ป และ 6 ป 2) ท าการทดสอบจากตวเดกเทานน ยกเวนขอทอนญาตใหถามจากแม หรอผเลยงดเดก 3) ขดเครองหมาย / ลงในชอง “ได” หรอ “ไมได” ชองใดชองหนงเทานน 4) รวมคะแนนชอง “ได” คดขอละ 1 คะแนน 5) เมอทราบถงจดดอยพฒนาการของเดก ณ ชวงอายใด ใหสงเสรมพฒนาการตามกจกรรมทอยในชวงอายนนๆ จากชดสงเสรมพฒนาการ 5.4 การแปลผล 1) อาย 6 เดอน, 9 เดอน, 12 เดอนถาได 3 คะแนน หรอต ากวา ใหสงสยพฒนาการลาชา 2) อาย 18 เดอน ถาได 4 คะแนน หรอต ากวา ใหสงสยพฒนาการลาชา 3) อาย 2 ป และ 4 ป ถาได 2 คะแนน หรอต ากวา ใหสงสยภาวะปญญาออน 4) อาย 3 ป, 5 ป และ 6 ป ถาได 3 คะแนน หรอต ากวา ใหสงสยภาวะปญญาออน 5.5 การน าไปใชประโยชน 1) ใชคดกรองเดกในชมชนทมพฒนาการลาชา หรอมภาวะปญญาออนเพอสงตอในการวนจฉยและใหการชวยเหลอตอไป 2) หลงจากประเมนแลวพบวา เดกมพฒนาการลาชาอย ณ อายเดอนทเทาไหร สามารถท าการฝกสงเสรมพฒนาการตามกจกรรมทบงบอกไว ณ ชวงอายนน ๆ และใหฝกใหกาวหนาตอไป 5.6 ขอจ ากด จดตดของแบบคดกรองพฒนาการเดกน ไมเหมาะส าหรบเดกทมความพการทางรางกาย ปญหาสายตา และปญหาการไดยน นอกจากนยงมเครองมอคดแยกเดกแปนหมน 1 ทใชในการตรวจสอบพฒนาการเดกเปนแบบทดสอบทดดแปลงจากแบบทดสอบ Dial-R ของ Carol Czudnowski และ Dorothea Goldenbery เพอใชในการคดแยกเบองตน โดยพจารณาจากผลการวดพฒนาการของเดกสามดาน คอ ดานการเคลอนไหว ดานความคดรวบยอด และดานภาษา คะแนนทไดจากการทดสอบจะบอกใหทราบวาเดกมพฒนาการในลกษณะใด กลาวคอถามการพฒนาลาชาจะแสดงแนวโนมวาอาจมปญหา หรอถามพฒนาการสมวย แสดงวาเปนพฒนาการแบบปกต หรอถามพฒนาการเรวกวาเดกในวยเดยวกนกแสดงถงแนวโนมของการเปนเดกฉลาด หรอเปนเดกปญญาเลศ ซงควรไดรบการวนจฉยตอไป

31

จากขอมลของเครองมอทใชในการประเมนพฒนาการดงกลาวสรปไดวา การประเมนพฒนาการมเครองมอมาตรฐานทสามารถน ามาใชในการประเมนพฒนาการของเดกปฐมวย ไดแก แบบคดกรองพฒนาการเดก ของสถาบนราชนครนทร เครองมอคดแยกเดกแปนหมน 1 เปนตน

6. การสงเสรมพฒนาการเดก การสงเสรมพฒนาการเดกมความส าคญอยางยง หากพบวาเดกมพฒนาการไมสมวย ผปกครอง คร หรอผทเกยวของจะตองหาแนวทางในการสงเสรมพฒนาการเดกเพอใหเดกมพฒนาทสมวย ซงจะสงผลตอการเรยนรในอนาคต วธการสงเสรมพฒนาการมหลายวธ และมแตละชวงอายของเดก (สถาบนราชนครนทร. 2557. ออนไลน) ดงน

อาย ทกษะ วธการสงเสรมพฒนาการ 6 เดอน พลกคว าและ

หงาย 1. วางเดกนอนคว า เรยกชอเดกพรอมเขยาของเลนทมเสยง เชน กรงกรงดานหนาเหนอศรษะเดก เคลอนของเลนไปดานขาง เมอเดกพยายามจะควาของเลน ตวกจะพลกหงายตามมาได ถาเดกท าไมได ผสอนชวยจบเขางอ ดนสะโพกพลกตวหงาย 2. วางเดกนอนหงาย วางของเลนดานขางระดบสายตา ผสอนจบใตเขาเดกทงสองขาง งอเขาขางหนงพลกเปนทานอนตะแคง แลวพลกตวเปนทานอนคว า

เออมหยบของ ใกลตว หรอไกลมอเออมเลกนอย

1. วางเดกนอนคว าแขนยนพนใหขอศอกอยขางหนาไหล ผสอนยนของเลนหางจากศรษะเดก 20 ซม. เรยกชอเดก บอกใหจบของเลน ถาเดกท าไมไดผสอนชวยจบขอมอเดก เออมหยบ หรอไปจบของเลน (ฝกทงสองขางสลบกน) 2. พยงเดกไวในทานง 2.1 เขยาของเลนทมเสยงใหเดกสนใจ ถาเดกไมเออมมอออกไปชวยจบมอเดกใหเออมไปทของเลน 2.2 พดคย พยายามใหเดกเออมมอมาจบใบหนา ผม ของผสอน 2.3 กอนใหนมเดกทกครง ถอขวดนมหางจากหนาเดกประมาณ 20 ซม. เรยกใหเดกมองทขวดนม เพอใหเดกเออมมอทงสองขางออกมาถาเดกไมท า จบมอเดกมาทขวดนม 3. ท าแกนขวางเตยงเดก ใชเชอกทยดไดผกของเลนสสดใส มเสยงตดกบแกนในระยะทเดกเออมมอถง เปลยนของเลน และต าแหนงแขวนบาง

32

อาย ทกษะ วธการสงเสรมพฒนาการ หนตามเสยงเรยก 1. เรยกเดกทกครงทเดนมาหา กอนอม กอนใหนม หรอกอนฝก

กจกรรมตาง ๆ และรอใหเดกมองหนา 2. เรยกชอเดกดวยเสยงปกตทางดานหลงหางจากเดก 1 ฟต สลบกนซาย-ขวา เดกบางคนถนดหนหนาขางเดยว ตองพยายามฝกขางทไมถนดใหมากกวา

สงเสยง หรอ พนน าลายเลน

1. ผสอนท าเสยง เชน พนน าลายโอะอะ มามา ปาปา ทละเสยง รอใหเดกท าตาม 2. เลนของเลนพรอมท าเสยงใหเดกฟง เชน ไถรถ ท าเสยง “ปรน ปรน” ไถรถไฟท าเสยง “ปน ปน” ท าทกวน วนละหลาย ๆ ครง สงเกตวาเดกออกเสยงเลนกบของเลนนนบางหรอไม

9 เดอน นงอยไดนานโดย ไมตองใชมอยนพน

จบเดกนงบนพน วางของเลนไวขางหนาใหเดกเลนโดยผสอนเลนกบเดกดวย และคอยเปลยนทานงใหเดก เชน นงพบเพยบ ไมควรปลอยใหเดกนงทาเดยวนาน ๆ

มองตามของเลน ทท าตก

1. จบเดกนงเกาอ หรอบนตก เขยาของเลนสสดใส มเสยง ตรงระดบสายตาเดก ขณะเดกก าลงจองมอง ปลอยของเลนใหตกลงพน ถาเดกไมมองหาของเลนทตก กระตนใหเดกมองหา 2. ในขณะทอาบน าใหเดก ใชของเลนทลอยน าได 3. ใชวตถไมมเสยง เชน ผาสสด ฟองน า สอนเชนเดยวกบขอหนง

โผเขาหา หรอยนแขนใหเมอเรยกและท าทาอม

1. ใหผสอนท าทายนแขนทงสองขางไปทตวเดกทกครงทจะพาเดกไปท ากจกรรมตาง ๆ เชน อาบน า กนนม พรอมพดวา “อม” หรอ”ลกขน” 2. ถาเดกเฉยใหจบแขนเดกยนมาทแขนของผสอน กอนจะอมเดกขนทกครง 3. ตอไปใหผสอนท าทายนแขนไปจะอมเดก ถาเดกยนแขนออกมาเองใหกลาวชมเชยเดก พรอมอมขนมากอด

พดเสยงซ า ๆ เชน บาบา ดาดา หม าๆ จาจะ

1. การสอนใหเดกพด เราไมสามารถชวยเหลอดวยวธจบปากใหเดกพด แตการไดยนการพดคยเปนประจ าในชวตประจ าวน จะเปนสงแวดลอมทชวยสงเสรมการพดของเดก ถาเดกยงไมสงเสยงคย ใหตรวจสอบความสนใจ และการตอบสนองตอผอนของเดก 2. ออกเสยง 2 พยางค ใหเดกเลยนเสยงตาม เชน มามา ดาดา บาบา หม า ๆ

33

อาย ทกษะ วธการสงเสรมพฒนาการ

จองมอง หรอรองไหเมอเหนคนแปลหนา

1. พาเดกไปเยยมบานญาต หรอเพอสนท เพอใหเดกไดพบปะคน 2. เมอเดกแสดงทาทางกลว หรอรองไหตองอมเดกและปลอบโยนบอกเดกทกครงวาไมตองกลว…. ไมมใครท าอะไร…. พยายามชชวนพดคยใหเดกดผคน และของเลนแปลก ๆ ใหม ๆ

12 เดอน ยนไดอยางนอย 2 วนาท

จบเดกยน และจบมอ 2 ขางของเดกใหเหยยดขนสงระดบไหล เมอเดกทรงตวไดคอยปลอยมอ

หยบของชนเลกขนาดเทาเมลดถว โดยใชนวหวแมมอ และนวช

1. วางวตถชนเลก เชน ลกเกด บนพนโตะหนาเดกใหเดกเหนวตถนนชดเจนผสอนหยบใหดแลวใหเดกท า 2. ชวยเหลอเดกโดยจบรวบนวกลาง นวนาง และนวกอย เขาหาฝามอเพอใหเดกใชหวแมมอ และนวชหยบวตถ 3. เลนเกมทเดกตองใชหวแมมอ และนวชแตะกนเปนจงหวะ

หนมองคนในบานเมอถาม

1. ขณะมเหตการณ หรอกจกรรมเกยวกบคนในบาน ใหบอกชอบคคลสน ๆ เชน “พอมาแลว” หรอ”พอาบน า” 2. ขณะเลนกบเดกใหระบชอผทเลนดวย เชน “จะเอ พ…” “โยนบอลใหพอ” 3. ขณะเดกอยกบสมาชกในครอบครว 2 คน หรอมากกวา 2 คน ใหเลนเกม “…อยไหน” เชน “ยายอยไหน” ถาเดกไมหนมอง หรอไมช ใหยายพดแนะวา “ยายอยน” หรอผสอนชไปทยาย และพดวา “ยายอยนน” และใหโอกาสเดกท าเอง

พดตามเปนค า 1. สอนใหเดกเลยนค าพดงาย ๆ ในขณะเลน เชน ขณะเลนตกตา ผสอนพด “ปอนขาวนอง” “ปอนน านอง” ใหเดกเลยนเสยง “นอง” 2. สอนเรยกคนในบาน เชน พอ แม ตา ยายา ปา อา 3. สอนเดกเรยกชอสตว เชน หมา ปลา ป 4. สอนเดกพดค ากรยา เชน มา ไป เอา

บอกความตองการโดยใชทาทางหรอเสยง

1. สอนใหเดกรจกปฏเสธดวยการใชมอผลกของออก หรอสนศรษะ พรอมพด “ไม” 2. ใหเดกเลอกอาหาร หรอของเลนจาก 2 อยาง โดยถามเดกวา “เอาอยางไหน” สอนใหเดกชอนทตองการพรอมออกเสยง “เอา” ถาเดกไมตองการสอนใหสนศรษะพรอมออกเสยง “ไม” 3. เมอเดกอม ถามวา “เอานมไหม” สอนใหสนศรษะ และพดวา “ไม”

34

อาย ทกษะ วธการสงเสรมพฒนาการ

18 เดอน เดนไดคลอง ชกชวนใหเดกเดนไปยงทตาง ๆ บอย ๆ เชน เดนไปหองน า หองกนขาว เดนไปขนรถ เดนไปรอบ ๆ บาน เดนขนลงทชนเลกนอย เดนบนทราย และเดนบนทนอน

ขดเขยนบนกระดาษอยางตงใจโดยใชสเทยน หรอดนสอ

1. การสอนม 3 ขนตอน ใหเรมสอนจากขนตอนต าสดทเดกท าไมได 1.1 เดกขดเขยนเมอผสอนแสดงวธท าใหเดกด และใหความชวยเหลอโดยแตะน าทขอมอ หรอแขน ผสอนขดเสนตรงเปนเสนหนา ๆ ชกจงใหเดกมอง ลองใหเดกท าบาง ใหความชวยเหลอโดยจบมอท า แลวลดความชวยเหลอ โดยเพยงแตะน าทขอมอ หรอแขนเดก 1.2 เดกขดเขยนได เมอผสอนแสดงวธท าใหเดกดเพยงอยางเดยวสอนตอเนองจากขอ 1.1 ลดการชวยเหลอเดกลง จนกระทงไมตองชวยแตะน าขอมอ หรอแขนเดก 1.3 เดกขดเขยนไดเอง ผสอนลดการชวยเหลอโดยการแสดงวธท าใหเดกดใหนอยครงลง จนเดกขดเขยนไดโดยไมตองท าตวอยางใหด 2. สอนใหเดกรจกใชนวขดเขยน เชน นวขดเขยนในถาดทมแปงโรยไวบาง ๆ บนกระจกทมฝาไอน าเกาะ หรอบนพนทราย

ท าตามค าสงงายๆ โดยไมตองท าใหดกอน

ใชค าพดสงพรอมกบชวยใหเดกท าตามค าสง เชน สงของให ตบมอ บายบาย สวสด เปนตน แลวคอย ๆ ลดการชวยเหลอ โดยใชค าสงเพยงอยางเดยว

พดเปนค า ๆ ไดเอง

สอนเดกพดตามเหตการณจรง เชน “หม า” ในขณะกนขาว และ “ไป” ในขณะเดนออกจากหองหลงจากนนถามใหเดกตอบโดยใชค าทเคยสอน

ถอถวยดมไดเอง อาจมหกบาง

ขณะเรมสอนใหใสน าเพยงเลกนอยกอน เพอไมใหแกวหนกมาก ประคองมอเดกใหยกแกวน าดม เมอเดกเรมจบแกวไดดขน ใหเพมน า แลวลดการชวยเหลอจนเดกยกแกวน าดม และวางเองได

35

อาย ทกษะ วธการสงเสรมพฒนาการ 2 ป วงไดคลอง 1. เมอเดกเรมหดวง มกเดนแบบเรว ๆ ถลาไปขางหนา ตาจองทพน และ

ตงใจวงไปขางหนาใหได วธสอนทดทสดคอผสอนวงไปกบเดก หรอใหวงกบเดกอน ๆ 2. ผสอน 2 คน จบมอเดกคนละขางวงไปดวยกนชา ๆ เดกอาจโหนมอผสอนขณะทวงไป พอวงไปได 3-4 กาว ใหหยดสกคร แลวเรมวงใหม ขณะวงคอย ๆดงมอเดกไปขางหนา เพอใหเดกกาวขาไปขางหนาไดเรว และมนคงขน หยดสกคร แลววงตอไปในชวงระยะสน ๆ กอน จนวงได 3-4 เมตร 3. ผสอนจบมอเดกขางหนงวงไปดวยกน สอนแบบเดยวกบขอ 2

ชอวยวะของรางกายได 4 สวน

สอดแทรกในกจวตรประจ าวน เชน ระหวางรบประทานอาหาร อาบน า แตงตว โดยเรมสอนจากอวยวะทเดกเรยนรไดงาย เชน ปาก มอ ผม ใช ตกตา หรอรปภาพประกอบการชอวยวะของตนเองได

พดได 2 ค าตดกน

พดคยกบเดกขณะท ากจวตรประจ าวน และขณะเลนกบเดก สอนใหเดกพดตามโดยใชค าทมความหมาย 2 ค าตดกน เชน กนขาว ไปเทยว แมไป ขอรถ ถามค าถามใหเดกตอบโดยใชค าทเคยเรยนรแลว เชน “หนจะเอาอะไร” “แมไปไหน” “พอท าอะไรอย” ถาเดกตอบโดยใชค าเดยว ใหสอนเดกตอบโดยใช 12 ค าตอกน

ใชชอนตกอาหารกนเอง อาจมหกเลกนอย

สอนในเวลากนอาหาร ผสอนจบมอเดกก าดามชอนตกอาหารขนาดพอค าใสปาก บอกเดกใหใชรมฝปากเมมอาหารจากชอน อาจตองจบรมฝปากบนและลางของเดกเมมเขาหากนดวย แลวลดการชวยเหลอจนเดกจบชอนตกอาหารกนเองได และรจกใชรมฝปากเมมอาหารจากชอนเอง

3 ป ยนขาเดยวได 1 วนาท ทง 2 ขาง

1. ผสอนยนขางหนาเดกจบมอเดกสองขางแลวบอกใหเดกยกขาขางหนงขนพรอมทงท าใหดเปนตวอยาง ท าเชนเดยวกนนกบขาอกขาง ถาเดกไมยกขาขน ลองบอกใหเดกยกเทาขนเหยยบบนกลอง 2. ผสอนจบมอเดกหนงขาง แลวท าเชนเดยวกบขอหนง 3. ผสอนยนขาเดยวใหเดกด และใหเดกท าตาม

ท าตามค าสงไดโดยไมตองแนะน า หรอท าทาทาง

1. ใชค าพดสงพรอมกบชวยใหเดกท าตามค าสง เชน เปดประต ปดประต หยบผาเชดตวใหแม หยบหนงสอใหพอ เอาดนสอใสกลอง เปนตน 2. หาโอกาสย า และฝกแสดงเกยวกบสงทสอน

36

อาย ทกษะ วธการสงเสรมพฒนาการ พดเปน

ประโยคใหผอนฟงเขาใจไดเกอบหมด

1. พดคยกบเดก โดยใชค าพดทเปนประโยคในสถานการณตาง ๆ เชน เวลาทานอาหาร เวลาแตงตว เวลาเลน และใหมการพดโตตอบกนในลกษณะตาง ๆ 2. เลนบทบาทสมมต 2 คน หรอรวมกลม เชน เลนขายของ เลนเปนพอแม เลนเปนคร 3. ถาเดกออกเสยงพยญชนะไมชด ผสอนออกเสยงพยญชนะทถกตองใหเดกฟงใหม

ถอดเสอยด หรอกางเกงเอวยางยดโดยไมตองชวย

การฝกถอดเสอยด เรมฝกโดยใชเสอยดทใหญกวาตวเดกเลกนอยขนตอนการฝกมดงน 1. บอกใหเดกใชมอทงสองขางรวบชายเสอขนมาอยในระดบอก 2. บอกใหเดกใชมอขวารวบชายเสอดานซายขน พรอมทงดงแขนซายออกจากแขนเสอ 3. บอกใหเดกใชมอซายรวบชายเสอดานขวาขน พรอมทงดงแขนขวาออกจากแขนเสอ 4. บอกใหเดกใชมอทงสองขางรวบชายเสอ ดงเสอใหพนศรษะ การฝกถอดกางเกงยด เรมฝกโดยใชกางเกงยดทใหญกวาตวเดกเลกนอยขนตอนการฝกมดงน 1. บอกเดกจบขอบกางเกงดานขางทงสองขาง ดงกางเกงลงจากสะโพกจนเลยเขาเลกนอย ขณะดงลงใหกมตวตามไปดวยเลกนอย 2. บอกเดกยกขาออกจาขากางเกง 1 ขาง และเพอชวยในการทรงตวของเดกใหเดกใชมอขางเดยวกบขากางเกงทจะถอดออกยนขางฝา หรอเกาะโตะไว 3. บอกใหเดกปลอยมอทจบขากางเกงออก แลวยกขาอกขางออกจากขากางเกงในการสอนถอดเสอ และกางเกง เดกบางคนท าบางขนตอนไดเองแลวใหเดกท าขนตอนนนเอง ขนตอนใดทยงท าไมไดบอกใหเดกท า ถาไมเขาใจใหจบมอท า และลดการชวยเหลอลงจนท าไดเอง

37

อาย ทกษะ วธการสงเสรมพฒนาการ 4 ป เดนขนลง

บนได โดยกาวสลบเทา และไมจบราวบนได

1. ใหเดกถอของเลนทงสองมอแลวเดนขนบนได หรอใหเดกเดนกลางบนไดหางจากราวจบ ผสอนเดนตามไปดานหลงเพอคอยชวยถาเดกเสยการทรงตว ถายงสลบเทาขนบนไดไมได ชวยจบขาขางหนงไวในขณะทขาอกขางก าลงกาวขนบนได ลดการชวยเหลอลงจนท าไดเอง2. ตอนลงบนไดผสอนอาจจะตองชวยจบทไหลของเดกไว ในขณะทเดกกาวขาลงมาใหพกเทาทงสองขางในแตละขนเสยกอน แลวจงใหเดกเดนสลบเทาลงมาเอง

กระดกนวโปงโดยทนวอนไมกระดกตาม

ท าตวอยางใหเดกด และชวยเหลอเดกโดยจบนวอนก าไว ยกเวนนวโปงแลวลดการชวยเหลอลง

เลอกขนาด ใหญ-เลกได

1. ใชวตถ 2 ชน ชนดเดยวกนทมขนาดแตกตางกนอยางชดเจน เชน รถคนใหญ-เลก ชอนคนใหญ-เลก ตกตาใหญ-เลก เปนตน 2. บอกเดกวา “ชนนใหญ” “ชนนเลก” แลวใหเดกเลอกทละขนาด ใหญ หรอเลกกอนกได เมอเดกเลอกไดถก จงสอนอกขนาด 3. หดเลอกโดยใชรปภาพ (เชน วตถในบาน สตว หรอคน) ชวยเหลอเดกเลอกใหถกตองในระยะแรก

บอกชอจรง และเพศ

1. สอนใหเดกรถงความแตกตางของเพศชาย และหญง โดยดจากการแตงตว ทรงผม และบอกใหเดกรวาตวเองเปนเพศอะไร ตอมาถามเดกถาเปนผหญงวา “หนเปนผหญง หรอผชาย” และใหเดกตอบ ถาเดกเปนผชายใหถามวา “หนเปนผชาย หรอผหญง” 2. บอกชอจรงของเดก แลวใหเดกพดตาม จากนนใหถามเดก “หนชอจรงวาอะไร” ควรถามเดกอยเสมอเพอใหเดกมโอกาสฝกหดบอย ๆ

ปสสาวะถกทไดเอง

บอกใหเดกไปหองสวม เมอตองการจะถายทกครง ระยะแรกไปเปนเพอนตอไปใหไปเอง

38

อาย ทกษะ วธการสงเสรมพฒนาการ 5 ป ยนขาเดยวได

นาน 4 วนาท ทง 2 ขาง

ผสอนจบมอเดก 1 ขาง แลวบอกใหเดกยกขาขางหนงขน เมอเดกพอทรงตวได ปลอยมอใหเดกยนดวยขาขางเดยวดวยตนเอง คอย ๆ เพมระยะเวลาในการยนบนขาขางเดยว ท าเชนเดยวกนกบขาอกขาง

ลอกรปวงกลม

ใหเดกดรปวงกลม ผสอนจบนวเดกลากตามรปวงกลม และพดวา “วงกลม” สงสเทยนใหเดก และบอกเดกวา “วาดใหเหมอนรปน” ถาเดกท าไมไดจบมอท า และลดความชวยเหลอจนเดกท าไดเองเมอใหดรปวงกลม

ท าตามค าสงทเกยวกบต าแหนง ทอย

1. สอนใหเดกเขาใจต าแหนงของสงตาง ๆ เชน บน ใต หนา หลง ขาง 2. วธสอนทสนกคอ เลนเกมกบเดก โดยบอกใหเดกนง/ยน ตามต าแหนงทสงในการเลนเปนกลม หรอถามเกยวกบต าแหนงในหนงสอรปภาพ เวลาเลานทาน เชน “ใครยนอยขางหนาเกาอ” เปนตน 3. ใชสถานการณในชวตประจ าวนสอนเดก เชน เอาหนงสอไปวาง บน โตะ เอารองเทาไปไว ใน ใต ต

เลาเรองาน ๆ ใหผอนเขาใจไดทงหมด

1. หลงจากทเดกออกไปเลน เมอกลบเขามาใหถามเดกวา “เลนอะไรบางทสนาม” 2. ทกครงทออกไปนอกบานดวยกน เมอกลบถงบานใหถามเดกวาพบเหนเหตการณอะไรบาง 3. เลาเรองจากภาพใหเดกฟง แลวใหเดกเลาใหฟงบาง ตอไปใหเดกเลาเรองจากภาพเองโดยไมตองเลา 4. ใหเดกฟงกอน อาจกระตนโดยพดวา “แลวมอะไรอก” แลวชวยใหเดกเลาจนจบ

เลนบทบาทสมมต

ชกชวนเดกเลน เชน ขายของ ครนกเรยน ต ารวจผราย โดยถามเดกวาอยากเลนเปนใคร ชวยบอกเดกวาควรพดอะไรบางในบทบาทนน

เดนไปขางหนาโดยเอาสนเทาตอปลายเทา

1. วาดรอยเทาขนาดเทาเทาเดกตอ ๆ กนบนพน แลวใหเดกเดนตามรอยเทา 2. ขดเสนตรง หรอใชเทปคาดบนพน เดนใหเดกด และชวยจบมอเดกไว 1 ขาง ขณะใหเดกเดน เมอเดนทรงตวไดดแลวปลอยมอใหเดกเดนเอง ถานวหวแมมอเทาเดกหางจากสนเทาเกน 1 นว เตอนเดกเดนใหสนเทาตอนวเทา

39

อาย ทกษะ วธการสงเสรมพฒนาการ

เลอกวตถทมขนาดยาวกวาได

อปกรณการสอนอาจใชรบบน แทงไม ถงเทา ฯลฯ และเพอใหเดกสนกผสอนอาจเอากลองมาเจาะรทกนหลาย ๆ ร แลวน ารบบนทมขนาดสน - ยาว ตางกน ๆ กน ผกปมทปลายรบบนดานหนง แลวสอบปลายอกดานหนงเขามาในรทางกนกลอง ผกปมปลายรบบนทเหลอ ท าเชนนกบรบบนแตละเสนในแตละรเสรจแลวปดฝากลอง สอนใหเดกเปรยบเทยบขนาดยาวกวา จากการดงรบบนจากกนกลอง โดยระยะแรกใหใชความสน-ยาว ทแตกตางกนมากจนเหนไดชดในการสอนเดก เมอเดกเขาใจแลวจงใชความสนยาวทใกลเคยงกนมากขน

รจกซาย-ขวา สอนใหเดกรจกมอซาย-ขวาทละมอ สอนหนากระจก ผสอนยกมอขางหนงขางใดขน และบอกเดกวามออะไร ใหเดกท าตาม หลงจากนนใหเดกท าเองตามค าสง โดยไมตองท าตวอยางใหด ฝกบอย ๆ จนเดกจ าได จงสอนใหรจกมออกขางดวยวธเดยวกน ทบทวนการยกมอ หรอหนซาย-ขวา บอย ๆ จนเดกจ าไดแมนย า

บอกไดทงชอจรง นามสกลและทอยงาย ๆ

การสอนชอจรง และนามสกล 1. ใหสมาชกในครอบครวสอนชอจรง และนามสกลเดกทกวน โดยใหเดกพดตาม แลวลดการชวยเหลอลงจนเดกพดบอกไดเอง 2. ถาเดกไปโรงเรยนใหเดกบอกชอจรง และนามสกลตวเองทกเชากอนเรมกจกรรม และทกเยนเมอจะกลบบานการสอนทอย 2.1. บอกทอยใหเดกร เชน บานเลขท ถนน อ าเภอ จงหวด 2.2. ใหเดกพดตาม 2.3. ถามใหเดกตอบ และชวยเหลอ เชน พดค าหนา 2.4. ทบทวนถามทกวน จนกวาเดกจะตอบไดคลอง

รจกไหว หรอพดขอบคณเมอใหของ

1. สอนใหเดกไหว และพดขอบคณเมอผใหญใหของ 2. เตอนทกครงทเดกลมท า

40

6.1 หลกการสงเสรมพฒนาการเดก ผปกครองสามารถตดตามสงเกตพฤตกรรมพฒนาการเดกในดานตางๆ ไดแก ความสามารถดานการเคลอนไหว ดานการใชกลามเนอมดเลกและสตปญญา ดานการเขาใจภาษา ดานการใชภาษา และดานการชวยเหลอตนเองและสงคม ของเดกวยตาง ๆ เพอจะไดทราบถงพฒนาการแตละวย และหาวธสงเสรมพฒนาการใหเดกแตละดาน การจดสภาพแวดลอมใหเหมาะสมเปนสงจ าเปนในการฝ กหรอสงเสรมพฒนาการเดกทบาน เดกจะเรยนร และท าสงตางๆ ตามความสามารถในแตละชวงวย พรอมทจะพฒนาขนตอ ๆ ไป (สถาบนราชนครนทร. 2557. ออนไลน) 6.2 แนวทางปฏบตการสงเสรมพฒนาการเดก 1) จดสงแวดลอมทบานใหเหมาะสม เหมาะส าหรบการสงเสรมพฒนาการเดกในแตละชวงวย 2) สงเสรมพฒนาการเดกอยางตอเนองทกวน อยางนอยวนละ 1 ครง โดยฝกเดกผานการปฏบตกจวตรประจ าวน หรอผานการเลนกบเดก 3) ขณะฝกเดก ผปกครองควรใชค าพดงาย สน ชดเจนและคงท 4) ใหเวลาเดกปฏบตตาม3–5 วนาท ถาเดกยงไมไดท าใหผปกครองพดซ า (ขอความเดม) พรอมใหการชวยเหลอเดกท าจนเสรจ 5) ผปกครองควรใหความชวยเหลอเดกเทาทจ าเปนลดการชวยเหลอลงเมอเดกท าได การชวยเหลอผปกครองอาจท าไดดงน (1) ทางกาย: จบมอท า เมอเดกท าไดลดการชวยเหลอลง โดยใหแตะขอศอกของเดกและกระตนโดยใชค าพดใหเดกท า (2) ทางวาจา: บอกใหเดกทราบในสงทผปกครองตองการใหเดกท า (3) ทางทาทาง: ผปกครองชใหเดกท า ผงกศรษะเมอเดกท าถกตอง สายหนาเมอเดกท าไมถก 6) ถาเดกเกดการเรยนรแลว ใหเปลยนขอความแบบตางๆ แตมความหมายเหมอนกน เพอใหเดกเรยนรสงแตกตางกน เชน ใชค าพดวา “ไมใช” แทนค าวา “ไมถกตอง” เปนตน 7) ผปกครองควรใหแรงเสรมเดกทนทเมอเดกท าไดถกตอง ไมวาจะเปนการชวยเหลอใหท าไดหรอเดกท าไดเอง เชน ยม ชมเชย ปรบมอ สมผส ใหขนม แตควรค านงถงสงตอไปน (1) ใหแรงเสรมเหมาะสมกบวยชวงนนๆ ควรเปนสงทเดกชอบ เนองจากเดกแตละคนชอบไมเหมอนกน (2) ควรใหแรงเสรมบอยๆ เมอตองการใหเกดทกษะหรอพฤตกรรมใหมเกดขน (3) ควรลดแรงเสรมลงเมอเดกท าไดแลว

41

(4) ควรขดขวางไมใหเกดพฤตกรรมทไมตองการหรอปองกนเดกไมใหท าสงทผดหรอสงทไมถกตอง ผปกครองบอกเดกไมควรท าและใหเดกเกบของ หลงจากนนเบยงเบนความสนใจ เพกเฉยกบพฤตกรรมทเดกท าไมถก เปนตน หากถงอายทควรท าไดแตเดกยงท าไมได ผปกครองควรใหโอกาส โดยฝกใหกอน แตถาเดกไมมความกาวหนาใน 1 เดอน ควรปรกษาแพทย หรอเจาหนาทสาธารณสข ซงผปกครองควรบนทกความสามารถของเดกตามล าดบพฒนาการของเดกแตละชวงวยไดดงน

เอกสารและงานวจยทเกยวของกบแบบคดแยกเดกแปนหมน 1

1. ความเปนมาของแบบคดแยกเดกแปนหมน 1 แบบคดแยกเดกแปนหมน 1 ปรบปรงมาจากคมอการคดแยกเดก “แปนหมน 1” ซงเปนแบบทดสอบทดดแปลงมาจากแบบทดสอบ DIAL – R ของ Carol Czudnowski และ Dorothea Goldenbery เพอใชในการคดแยกเบองตน โดยพจารณาจากผลการวดพฒนาการของเดกสามดาน คอ ดานการเคลอนไหว ดานความคดรวบยอด และดานภาษา คะแนนทไดจากการทดสอบจะบอกใหทราบวาเดกมพฒนาการในลกษณะใด กลาวคอถามการพฒนาลาชาจะแสดงแนวโนมวาอาจมปญหา หรอถามพฒนาการสมวย แสดงวาเปนพฒนาการแบบปกต หรอถามพฒนาการเรวกวาเดกในวนเดยวกนกแสดงถงแนวโนมของการเปนเดกฉลาด หรอเปนเดกปญญาเลศ ซงควรไดรบการวนจฉยตอไป ผลการคดแยกเหลานจงเปนขอมลเบองตนในการจดการเรยนการสอนใหเหมาะสมกบความสามารถของเดกแตละคน ภาควชาการศกษาพเศษ คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร ไดรบอนญาตในการดดแปลงเครองมอนจาก Carol Czudnowski เมอป พ.ศ. 2528 เพอน ามาใชกบเดกไทย ตอมาป พ.ศ.2530 ส านกงานการประถมศกษากรงเทพมหานคร ไดด าเนนงานโครงการพฒนารปแบบ การจดการประถมศกษาส าหรบเดกพการรวมกบเดกปกต จงขอความรวมมอมายงภาควชาการศกษาพเศษ คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร ใหชวยสรางเครองมอคดแยกเดก ภาควชาการศกษาพเศษ จงไดรวมกบส านกงานการประถมศกษากรงเทพมหานคร น าแบบทดสอบ Dial-R มาดดแปลงใหเหมาะสมเพอใชกบเดกไทยและตงชอใหมวา เครองมอคดแยกเดก “แปนหมน 1” ปจจบนเครองมอชดนไดใชกนแพรหลาย โดยส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาตเปนผสนบสนนใหโรงเรยนในสงกดไดน าไปใช โดยมอบใหภาควชาการศกษาพเศษ คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ จดอบรมการใชเครองมอชดนตอเนองมาทกป จนเปนทสนใจของหนวยงานอนๆ ดวย ภาควชาการศกษาพเศษ คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เหนสมควรน าเครองมอคดแยกเดก “แปนหมน 1” และคมอมาปรบปรงภาษาและรปแบบกระดาษแบบ

42

กรอกคะแนนทดสอบใหมมาตรฐาน สะดวกแกการน าไปใชตอไป และเรยกชอใหมวา คมอการใชแบบคดแยกเดกแปนหมน 1

2. ลกษณะทวไปของเครองมอ เครองมอนมชอวา “แบบคดแยกเดกแปนหมน 1” ซงดดแปลงมาจากแบบทดสอบ Dial-R ซงสรางขนโดย Carol Czudnowski และ Dorathea Goldenbery ในป ค.ศ.1983 เครองมอนใชส าหรบการ คดแยกเดกแตไมใชการวนจฉย เครองมอชดนใชเพอวดพฒนาการของเดกอายระหวาง 3–7 ป การทดสอบใชเวลาประมาณ 20 – 30 นาท โดยเฉลยตอนกเรยน 1 คน ทดสอบเปนรายบคคลเพอวดพฒนาการใน 3 ดาน คอ ดานการเคลอนไหว ดานความคดรวบยอด และดานภาษา (ภาควชาการศกษาพเศษ. มปป) ซงแตละดานมรายละเอยดดงน 2.1 ดานการเคลอนไหว การทดสอบดานการเคลอนไหวนเปนการทดสอบเกยวกบ การโยน-รบ การกระโดดสง การกระโดดขาเดยว การวงกาวกระโดด การตอแทงไม การเลนปลายนวมอ การตดกระดาษ การจบคภาพเหมอน การลอกแบบ และการเขยนชอตวเอง 2.2 ดานความคดรอบยอด การทดสอบดานความคดรวบยอดนเปนการทดสอบเกยวกบ การบอกชอสตางๆ การบอกชอสวนตางๆ ของรางกาย การนบเลขปากเปลา การนบเลขอยางมความหมาย การวางต าแหนง การมความคดรวบยอด การบอกชอตวอกษร และการคดแยกรปทรงเรขาคณต 2.3 ดานภาษา การทดสอบดานภาษานเปนการทดสอบเกยวกบ การเปลงเสยงพด การใหขอมลเกยวกบตนเอง การจ า การบอกค านาม การบอกค ากรยา การเรยกชออาหาร การแกปญหา และความยาวของประโยค

3. บคลากรทท าหนาทในการทดสอบ ผทจะท าหนาทเกยวกบการทดสอบม 3 ประเภท คอ ผประสานงาน ผทดสอบ และผชวยผทดสอบ แตละฝายมหนาทและความรบผดชอบดงน 3.1 ผประสานงาน ผประสานงานมหนาทดงน 1) ควบคมดแลในดานการจดสถานทกอนลงมอทดสอบ 2) จดการอปกรณทจ าเปนในการทดสอบ 3) ใหค าแนะน าแกผทดสอบและผชวยผทดสอบเมอมปญหา

43

4) ควบคมดแลใหผทดสอบและผชวยผทดสอบ ปฏบตหนาทใหถกตอง 5) ควบคมดแลการใหคะแนนและการตดสน ผประสานงานควรมคณสมบตดงน 1) มความร ความเขาใจ เกยวกบระบบการศกษาและการบรหารงานในโรงเรยน 2) มประสบการณในการท างานกบเดก 3) มความสามารถในการนเทศ 4) มความรความสามารถและประสบการณในการสรางแบบทดสอบ 5) มความรความสามารถระดบปรญญาโททางการศกษา (ท าวทยานพนธ) ในแขนงวชาใดวชาหนงตอไปน การศกษา การศกษาปฐมวย ภาษาและการพด และ/หรอ สาขาทเกยวของ 6) ผานการอบรมการใชเครองมอคดแยกเดกแปนหมน 1 3.2 ผทดสอบ (1 – 3 คน) ผทดสอบมหนาทดงน 1) สรางความสมพนธอนดกบเดก 2) ทดสอบเดกตามทไดรบมอบหมาย 3) ใหคะแนนและรวบรวมคะแนนทงหมดทนททเสรจ 4) ดแล จดเกบ และรกษา อปกรณ เครองมอทใชในการทดสอบ ใหอยในสภาพด ผทดสอบควรมคณสมบตดงน 1) มประสบการณในการสอนเดกเลก 2) มทกษะในการทดสอบและการสรางแบบทดสอบ 3) มทศนคตทดตอเดกเลก 4) ผานการอบรมการใชเครองมอคดแยกเดกแปนหมน 1 3.3 ผชวยทดสอบ (1 – 2 คน) ผชวยผทดสอบมหนาทดงน 1) จดสงเดกเพอทดสอบ 2) ควบคมดแลเดกระหวางรอการทดสอบ 3) ปฏบตหนาทอนตามทผประสานงานมอบหมายให ผชวยผทดสอบอาจเปนครในโรงเรยนทท าการทดสอบเดก

4. การเตรยมหองและเตรยมตวเดกกอนการทดสอบ การเตรยมหองกอนทดสอบ

44

หองทใชในการทดสอบควรเปนหองเงยบสงบ อาจใชหองเรยนได ระหวางการทดสอบจะตองไมมนกเรยน มโตะ – เกาอ เฉพาะทจะใชในการทดสอบ 3 ชด เนอทในหองจะตองกวางขวางพอทจะใหเดกกระโดดขณะท าการทดสอบดานการเคลอนไหว การเตรยมตวเดกกอนทดสอบ ผประสานงานจดหองเรยนอกหนงหอง ทอยใกลกบหองทดสอบ เพอเปนทใหเดกและผปกครองนงรอเพอทดสอบ ภายในหองมเกาอหลายตวและโตะ 1 ตว ส าหรบวางอปกรณทจะเตรยมกอนการทดสอบ คอ 1) กระดาษแบบกรอกคะแนนทดสอบ 2) ทหนบกระดาษ 3) ปายชอเดก 4) ดนน ามน 5) กลองถายรป (พรอมทจะถายรปได) เมอเดกมาถงหอง ผประสานงานเชญผปกครองเดกและเดกเขาไปนงในหอง ผชวยผทดสอบเขยนชอเดก (พรอมชอเลน) ลงบนปายชอ ตดชอเดกทหนาอกเสอดานซาย ใหเดกนงรอ ในระหวางเดกนงรอ ผทดสอบควรสรางบรรยากาศเปนกนเองกบเดกดวยการพดคย ซกถาม หรอเลนกบเดก ของเลนทอยบนโตะใหมเพยงดนน ามนอยางเดยว หามน าของเลนอนมาใหเดกเลน ควรถายรปกบเดกทกคนทจะเขารบการทดสอบหากเปนไปได แตถาไมสามารถท าไดกไมตองถาย เมอถงเวลาทดสอบ ผชวยผทดสอบจะใหเดกถอกระดาษแบบกรอกคะแนนทดสอบ 1 ชด เดนไปหาผทดสอบ ซงนงอยในหองทดสอบ

5. สงส าคญทผทดสอบตองปฏบต กอนจะลงมอท าขอสอบ ผทดสอบจะตองแนใจวา เดกตงใจฟงผทดสอบ ทศนคตและการแสดงออกของผทดสอบมความส าคญอยางยงในการทจะชวยใหไดมาซงคะแนนทเชอถอได ผทดสอบตองแสดงความเปนกนเองกบเดก ยอมรบค าตอบจากเดกทอยาง ไมวาเดกจะตอบถกหรอผด ผทดสอบควรใหแรงเสรมดวยการชมวา “ดมาก” “เกง” “เกงมาก” พรอมทงยมพยกหนา หรอผงกศรษะตามความเหมาะสม สงส าคญทสด คอ ผทดสอบจะตองปฏบตตามคมอการใชแบบทดสอบอยางเครงครด ไมพดหรอกลาวมากกวาหรอนอยกวาสงทก าหนดไวในคมอการใชแบบทดสอบ เพราะเครองมอคดแยกเดกแปนหมน 1 น เปนแบบทดสอบเพอส ารวจพฒนาการของเดก ไมใชกจกรรมในการสอนเดก 5.1 ขอมลจากผปกครอง ผทดสอบควรรวบรวมขอมลเกยวกบตวเดกจากผปกครองเพมเตม เพอผทดสอบจะไดรจกเดกมากขนและกรอกลงในชองขอมลเพมเตมภายหลงจากการทดสอบเดกแตละคนเรยบรอยแลว

45

5.2 การค านวณอาย การบนทกอายของเดกใหคดเปนป และเดอน เดกทอาย 4 ขวบ 2 เดอน กบอก 14 วน ใหคดอาย 4 ขวบ กบ 2 เดอน จ านวน 14 วนทยงไมเกนครงหนงของเดอนไมนบ แตถาเดกอาย 4 ขวบ 2 เดอน กบ 16 วน ใหนบอายเปน 4 ขวบ 3 เดอน (4.3 ป) อายเปนสงส าคญทจะตองค านวณใหถกตองและใหนบอายถงวนทดสอบ

6. การบนทกคะแนนและการสงเกตพฤตกรรมของเดก ในวนทดสอบ เดกแตละคนจะตองไดรบการทดสอบทง 3 ดาน คอ ดานการเคลอนไหว ดานความคดรวบยอด และดานภาษา ไมตองจดล าดบวาเดกควรจะทดสอบดานใดกอน หากผทดสอบดานใดวาง ผชวยผทดสอบกสามารถสงเดกเขาไปรบการทดสอบไดเลย แตหากเดกมปญหาในการทดสอบ เชน ไมใหความรวมมอในการทดสอบ ผทดสอบควรทดสอบดานภาษาเปนเรองสดทาย การใหคะแนนควรปฏบตตามวธใหคะแนนทกลาวไวในตอนท 2 อยางเครงครด ผทดสอบจะตองรวมคะแนนในแตละดานและรวมคะแนนทงหมดในทนททการทดสอบเดกแตละคนสนสดลง และควรรวบรวมใหเสรจในแตละวน ไมควรทงไว ในระหวางการทดสอบ ผทดสอบจะตองคอยสงเกตพฤตกรรมของเดกดวย พฤตกรรมทตองสงเกตมทงหมด 8 ขอ ตามปรากฏอยในคมอทายแบบทดสอบยอยในแตละดาน ผทดสอบจะตองวงกลมรอบตวเลขขอใดขอหนง หรอหลายขอ โดยใหตรงตามพฤตกรรมทเดกแสดงออกในชองสดทายของกระดาษแบบกรอกคะแนนทดสอบ การสงเกตและบนทกพฤตกรรมเปนแนวทางหนงทจะชวยใหผทดสอบพยากรณพฤตกรรมของเดกไดดขน ซงจะน าไปสการวนจฉยโดยละเอยดตอไป การบนทกพฤตกรรมดงกลาวมไดหมายความวาเดกมปญหาทางอารมณ และพฤตกรรม เพราะการจะตดสนวาเดกมปญหาเชนนน ควรไดรบการทดสอบเพมเตมโดยละเอยด

7. การแปลผลการทดสอบ ในแบบกรอกคะแนนทดสอบ จะมคะแนนในแตละดานและคะแนนรวมทงหมด ในการแปลผลใหดทคะแนนรวมทงหมดแลวเปรยบเทยบกบคะแนนทปรากฏอยดานลางของแบบฟอรม ซงจ าแนกตามเกณฑอาย เปนรายปและรายเดอน คะแนนทปรากฏจะเปนชวงจากต าไปหาสง คะแนนต าเปนคะแนนทมความเบยงเบนมาตรฐาน -1.5 คะแนนสงเปนคะแนนทมความเบยงเบนมาตรฐาน +1.5 จดเปนเดกฉลาดเดกทไดคะแนนระหวางกลางจดเปนเดกทมพฒนาการปกต ในการแปลผลคะแนน ควรพจารณาคะแนนในแตละดานดวย เดกบางคนอาจมคะแนนสงในดานการเคลอนไหว แตอาจมคะแนนต าในดานภาษา หรอในทางกลบกน เดกบางคนอาจไดคะแนนสงในดาน

46

ภาษา แตไดคะแนนต าในดานการเคลอนไหว หรอดานความคดรวบยอด คะแนนในแตละดานจะชวยใหครทราบจดเดนและจดออนของแตละคน และเปนขอมลส าคญทจะชวยใหครจดการเรยนการสอนใหสอดคลองกบความสามารถของเดก 7.1 การแปลผลการสงเกตพฤตกรรม ขณะทดสอบครสงเกตพฤตกรรมของเดกไปดวย แลวใสเครองหมาย รอบตวเลขแตละขอ ทเหมาะสมซงอยดานลาของกระดาษกรอกคะแนนทดสอบแตละดาน ซงมอยทงหมด 8 รายการดวยกน พฤตกรรมทไมพงประสงคเหลานมความสมพนธในทางลบ กบคะแนนรวมทไดจากแบบทดสอบ นนคอเมอคะแนนรวมทไดจากแบบทดสอบสง จ านวนพฤตกรรมทไมพงประสงคจะต า (จ านวนเครองหมาย ) แตถาคะแนนรวมจากการทดสอบต า พฤตกรรมทไมพงประสงค (จ านวนเครองหมาย ) จะสงขน หากใชเกณฑความเบยงเบนมาตรฐาน 1.5 เปนตวก าหนด จะไดเกณฑการตดสนดงน

อาย

จ านวนเครองหมาย ทงหมด

2-0 ถง 2-11 3-0 ถง 3-11 24-0 ถง 4-11 5-0 ขนไป

8 หรอมากกวา 5 หรอมากกวา 2 หรอมากกวา 1 หรอมากกวา

เกณฑนเปนเกณฑเฉลยหากเดกมจ านวนพฤตกรรมทไมพงประสงค (จ านวนเครองหมาย) เกนกวาจ านวนทก าหนดไวน แสดงวาเดกมแนวโนมทจะมปญหาทางพฤตกรรมควรน าเดกไปวด หรอตรวจสอบพฤตกรรมตอไป 7.2 เกณฑการตดสนส าหรบ “เดกมปญหา” เครองมอทดสอบนสามารถคดแยกเดกออกเปน 3 ประเภทคอ เดกทมแนวโนมวาเปนเดกมปญหา เดกมแนวโนมวาเปนเดกฉลาด และเดกปกต ทงนขนอยกบคะแนนรวมทไดจากแบบทดสอบ วธแปลความหมายของคะแนน ใหพจารณาคะแนนรวมทไดจากแบบทดสอบ และดตามเกณฑอาย เปรยบเทยบกบเกณฑในตารางท 11, 12 หรอ 13 (อยตอนท 3 ) ตามความเหมาะสม หากเดกไดคะแนนรวมต ากวาเกณฑทก าหนดไว ใหจดวาเปนเดกมปญญา สมควรสงเดกเพอท าการวนจฉยตอไป เกณฑทแบงไวนนใชคะแนนเฉลยเปนหลก เปนคะแนนเฉลยทมความเบยงเบนมาตรฐาน – 1.5 การตดสนควรกระท าดวยความรอบคอบ เพราะในการทดสอบ อาจมเดกบางคนทไมยอมตอบค าถามคร ในกรณเชนนครควรตดสนวาเดกคนน “ไมอาจทดสอบได” โดยเขยนไวทมมใดมมหนงของกระดาษแบบกรอกคะแนนทดสอบมากกวาทระบวา “เปนเดกทมปญหา”

47

7.3 เกณฑการตดสนส าหรบเดกมปญหา เดกมพฒนาการ “ปกต” ไดแกเดกทคะแนนรวมอยในชวงกลาง เปนคะแนนเฉลยทอยในชวงความเบยงเบนมาตรฐาน + 1.5 เปนเดกทมพฒนาการโดยเฉลยอยในระดบเดยวกบเดกอนทอยในวยเดยวกน อยางไรกตามพฒนาการของเดกอาจเปลยนแปลงได เชน เปลยนจาก “เดกปกต” ไปเปน “เดกมปญหา” หรอจาก “เดกปกต” ไปเปน “เดกฉลาด” ขนอยกบการเปลยนแปลงในพฒนาการของเดกดงนนการทดสอบเพอตรวจวดพฒนาการของเดกควรมขนอยางนอยปละ 1 ครง ทงนเพอทครจะไดทราบพฒนาการของเดกในทกระยะ ทงนเพอชวยเดกใหมพฒนาการเตมศกยภาพของเขา 7.4 เกณฑการตดสนส าหรบ “เดกฉลาด” เดกทจะไดรบการตดสนวาเปน “เดกฉลาด” ไดแกเดกทมคะแนนรวมจากแบบทดสอบสงกวาคะแนนเฉลยทความเบยงเบนมาตรฐาน + 1.5 (คอลมนท 2 ในตาราง ท 1,2 หรอ 3 ) หากเดกมคะแนนอยในชวงนควรสงเดกไปรบการตรวจวดเพมเตมโดยเฉพาะอยางยงควรตรวจวดสตปญญาเพอหาทางสงเสรมความฉลาดและสามารถพเศษของเดกตอไป ในการทดสอบเดกฉลาดหรอเดกปญญาเลศ ควรวนจฉยทงในดานความสามารถและความบกพรองของเดกควบคกนไป เพราะเดกปญญาเลศเปนจ านวนมากมความสามารถดเดนเปนพเศษเพยงดานเดยวหรอเพยงไมกดาน แตขณะเดยวกนเดกกมความบกพรองในหลายๆดาน ซงครควรหาทางชวยเหลอตอไป 7.5 ความสามารถของเดก คะแนนทปรากฏในกระดาษแบบกรอกคะแนนทดสอบ เปนดรรชนบอกระดบความสามารถของเดก 3 ดาน คอ ดานความเคลอนไหว ดานความคดรวบยอด และดานภาษา ซงมค าถามทงหมด 24 ค าถาม จากกระดาษแบบกรอกคะแนนทดสอบมชวงส าหรบบนทกคะแนนตงแต 0 – 4 (0, 1, 2, 3, 4) หากผทดสอบวงกลมรอบคะแนนในแตละขอ (24 ขอ) ทเดกไดคะแนนแลวลากเสนโยงระหวางวงกลมทง 24 วง จะท าใหทราบระดบความสามารถของเดกเปนรายขอ คะแนนมความหมายดงน

คะแนน หมายความวาเดกมความสามารถ

เทากบเดกทมอาย 0 1 2 3 4

ต ากวา 2 ขวบ 2-3 ขวบ 3-4 ขวบ 4-5 ขวบ 5-6 ขวบ

บทท 3 วธด าเนนการวจย

การวจย เรอง การพฒนาแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวย มล าดบการด าเนนการ ดงตอไปน 1. ประชากรและกลมตวอยาง 2. เครองมอทใชในการวจย 3. วธด าเนนการ 4. การวเคราะหขอมล 5. สถตทใชในการวเคราะหขอมล

ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร คอเดกปฐมวยทมอาย 3 – 6 ป ในปการศกษา 2559 ของจงหวดสงขลา จ านวน 43,309 คน 1. เดกชวงอาย 3.0 – 3.11 ป

หนวยงาน ชวงอาย ( ป.เดอน)

ประชากร ชาย หญง รวม

ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา

3.0 - 3.11

35 39 74 ส านกงานการศกษาประถมศกษา 2,012 2,986 4,998 ส านกงานการศกษาเอกชน 3,421 4,342 7,763 สวนการศกษาเทศบาล 293 549 842

รวม 5,761 7,916 13,677

49

2. เดกชวงอาย 4.0 – 4.11 ป

หนวยงาน ชวงอาย ( ป. เดอน)

ประชากร ชาย หญง รวม

ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา

4.00 - 4.11

31 47 78 ส านกงานการศกษาประถมศกษา 2,934 2,709 5,640 ส านกงานการศกษาเอกชน 3,896 4,210 8,106 สวนการศกษาเทศบาล 412 563 975

รวม 7,273 7,529 14,802 3. เดกชวงอาย 5.0 – 6.0 ป

หนวยงาน ชวงอาย ( ป.เดอน)

ประชากร ชาย หญง รวม

ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา

5.00 - 6.00

28 51 79 ส านกงานการศกษาประถมศกษา 2,709 2,934 5,643 ส านกงานการศกษาเอกชน 3,542 4,456 7,998 สวนการศกษาเทศบาล 451 659 1,110

รวม 6,730 8,100 14,830 กลมตวอยาง คอเดกปฐมวยทมอาย 3 – 6 ป ในปการศกษา 2559 ของจงหวดสงขลาก าหนดขนาดตวอยางโดยใชตารางของเครจซและมอรแกน (Krejcie & Morgan. 1970 อางถงใน ธรวฒ เอกกล. 2543) ไดขนาดตวอยาง จ านวน 1,125 คน ไดมาโดยการสมแบบแบงชนตามชวงอาย แลวแบงจ านวนเพศชาย/เพศหญงตามสดสวนดงตารางดงตอไปน

ชวงอาย

( ป . เดอน)

ประชากร/คน (รวมเพศชายและเพศหญง)

ก าหนดขนาด

กลมตวอยาง/คน

สดสวนกลมตวอยาง/คน

เพศชาย เพศหญง รวม

3.00-3.11 13,677 375 158 217 375

4.00-4.11 14,802 375 184 191 375

5.00-6.00 14,830 375 170 205 375

รวม 43,309 1,125 512 613 1,125

50

เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจยในครงน ไดแก แบบคดแยกเดกแปนหมน 1 และแบบบนทกคะแนนการทดสอบ

1. แบบคดแยกเดกแปนหมน 1 แบบคดแยกเดกแปนหมน 1 ใชเพอวดพฒนาการของเดกอายระหวาง 3–7 ป การทดสอบใชเวลาประมาณ 20 – 30 นาท โดยเฉลยตอนกเรยน 1 คน ทดสอบเปนรายบคคลเพอวดพฒนาการใน 3 ดาน คอ ดานการเคลอนไหว ดานความคดรวบยอด และดานภาษา ซงแตละดานมรายละเอยดดงน 1.1 ดานการเคลอนไหว การทดสอบดานการเคลอนไหวนเปนการทดสอบเกยวกบ การโยน-รบการกระโดดสง การกระโดดขาเดยว การวงกาวกระโดด การตอแทงไม การเลนปลายนวมอการตดกระดาษ การจบคภาพเหมอน การลอกแบบ และการเขยนชอตวเอง 1.2 ดานความคดรอบยอด การทดสอบดานความคดรวบยอดนเปนการทดสอบเกยวกบ การบอกชอสตางๆ การบอกชอสวนตางๆ ของรางกาย การนบเลขปากเปลา การนบเลขอยางมความหมาย การวางต าแหนง การมความคดรวบยอด การบอกชอตวอกษร และการคดแยกรปทรงเรขาคณต 1.3 ดานภาษา การทดสอบดานภาษาน เปนการทดสอบเกยวกบ การเปลงเสยงพด การใหขอมลเกยวกบตนเอง การจ า การบอกค านาม การบอกค ากรยา การเรยกชออาหาร การแกปญหา และความยาวของประโยค

2. แบบบนทกคะแนนการทดสอบ การด าเนนการทดสอบนน ผทดสอบจะตองปฏบตตามคมอการใชแบบทดสอบอยางเครงครด ไมพดหรอกลาวมากกวาหรอนอยกวาสงทก าหนดไวในคมอการใชแบบทดสอบ เพราะเครองมอคดแยกเดกแปนหมน 1 น เปนแบบทดสอบเพอส ารวจพฒนาการของเดก ไมใชกจกรรมในการสอนเดก โดยกอนทดสอบผทดสอบควรรวบรวมขอมลเกยวกบตวเดกจากผปกครองเพมเตม เพอผทดสอบจะไดรจกเดกมากขนและกรอกลงในชองขอมลเพมเตมภายหลงจากการทดสอบเดกแตละคนเรยบรอยแลว ผทดสอบจะตองค านวณอายของเดก ซงการบนทกอายของเดกใหคดเปนป และเดอน เดกทอาย 4 ขวบ 2 เดอน กบอก 14 วน ใหคดอาย 4 ขวบ กบ 2 เดอน จ านวน 14 วนทยงไมเกนครงหนงของ

51

เดอนไมนบ แตถาเดกอาย 4 ขวบ 2 เดอน กบ 16 วน ใหนบอายเปน 4 ขวบ 3 เดอน (4.3 ป) อายเปนสงส าคญทจะตองค านวณใหถกตองและใหนบอายถงวนทดสอบ

วธด าเนนการ

1. จดเตรยมแบบคดแยกเดกแปนหมน 1 และแบบบนทกคะแนนการทดสอบ 2. ตดตอโรงเรยนทสมไดเปนกลมตวอยาง ท าหนงสอเพอขออนญาตเกบรวบรวมขอมล ระหวาง เดอนสงหาคม พ.ศ. 2559 – มกราคม พ.ศ. 2560 3. ด าเนนการอบรมการใชเครองมอคดแยกเดกแปนหมน 1 ใหกบครและผชวยในการเกบรวบรวมขอมล ซกซอมและทดสอบการใชเครองมอเปนรายบคคล เดอน สงหาคม พ.ศ. 2559 4. ด าเนนการเกบรวบรวมขอมลกบนกเรยนทเปนกลมตวอยางเปนรายบคคล ระหวาง สงหาคม พ.ศ. 2559 – มกราคม พ.ศ. 2560 5. เมอเสรจสนการเกบรวบรวมขอมลท าการตรวจสอบความสมบรณของขอมล และน าขอมลทไดไปวเคราะหดวยสถตตอไป

การวเคราะหขอมล

ผวจยน าแบบบนทกคะแนนการทดสอบทงหมดมาด าเนนการวเคราะหขอมล ดงน 1. ตรวจสอบความสมบรณ และความถกตองของแบบบนทกคะแนนการทดสอบ 2. ตรวจใหคะแนนในแบบบนทกคะแนนการทดสอบทกฉบบ 3. ด าเนนการวเคราะหขอมล ดวยการหาคาเปอรเซนไทล (Percentile)

สถตทใชในการวเคราะหขอมลครงนใชคาเปอรเซนไทล (Percentile) (Fiet.kmutt. 2015. online)

P = cf +

เมอ P แทน ต าแหนงเปอรเซนตไทลทตองการหา

cf แทน ความถสะสมในชนทต ากวาชนทคะแนน x ตกอย

f แทน ความถของขอมลในชน x

N แทน จ านวนขอมลทงหมด

f

2

100

N

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

การพฒนาแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวยมผลการวเคราะหขอมลน าเสนอ

ตามล าดบขนตอน ดงตอไปน

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล

เพอใหเขาใจตรงกนในการวเคราะหขอมลและการแปลผลการวจยในครงน ขอเสนอสญลกษณทใชในการวเคราะหขอมลดงน Score แทน คะแนนการประเมน P แทน คาเปอรเซนไทล T แทน คาคะแนนมาตรฐานท เกณฑปกตและเกณฑการตดสนของแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวย โดยการค านวณหาเกณฑปกต (Norms) ในรปของเปอรเซนไทล (Percentile)และก าหนดเกณฑการตดสนมผลการวเคราะหดงตารางตอไปน

53

ตาราง 1 เกณฑปกตและเกณฑการตดสนของแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวย

ชวงอาย 3.0 – 3.11 ป (N= 375)

Score P T Score P T

74 99.87 80 52 24.53 43

73 99.60 77 51 20.40 42 72 99.33 75 50 15.85 40

71 99.07 74 49 12.53 38

70 98.53 72 48 9.47 37

69 97.33 70 47 7.07 35 68 96.13 68 46 5.47 34

67 95.20 67 45 4.53 33

66 92.93 65 44 3.47 32

65 89.33 62 43 2.53 30 64 84.93 60 42 2.13 30

63 79.87 58 41 1.73 29

62 74.93 57 40 1.47 28

61 71.07 56 39 1.20 27 60 66.40 54 38 0.93 29

59 59.87 52 37 0.53 24

58 53.73 51 36 0.13 20

57 47.73 49

56 41.87 48

55 37.20 47

54 32.27 45

53 27.60 44

จากตาราง 1 แสดงการก าหนดเกณฑการตดสน ณ ต าแหนงเปอรเซนไทลท 20 ซงเดกชวงอาย3.0 – 3.11 ป ทไดคะแนนจากแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวย ต ากวา 51 คะแนน มพฒนาการต ากวาวย

54

ตาราง 2 เกณฑปกตและเกณฑการตดสนของแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวย เพศหญง

ชวงอาย 3.0 – 3.11 ป (N= 158)

Score P T Score P T

73 99.68 77 51 24.05 43

70 99.05 74 50 19.94 41

69 97.78 70 49 16.77 40 68 96.20 68 45 7.28 35

66 93.04 65 44 6.01 35

65 89.24 62 48 12.03 38

64 85.44 61 47 8.86 37 63 79.43 58 46 7.91 36

62 73.73 56 45 7.28 35

61 70.89 55 44 6.01 35

60 67.72 54 42 3.80 32 59 62.97 53 39 2.22 30

58 57.59 52 38 1.58 29

57 50.32 50 37 0.95 26

56 43.99 48 36 0.32 23 55 39.87 47

54 35.44 46

53 30.70 45

52 27.85 44

จากตาราง 2 แสดงการก าหนดเกณฑการตดสน ณ ต าแหนงเปอรเซนไทลท 20 ซงเดกหญงชวงอาย 3.0 – 3.11 ป ทไดคะแนนการประเมนจากแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวยต ากวา 51 คะแนน มพฒนาการต ากวาวย

55

ตาราง 3 เกณฑปกตและเกณฑการตดสนของแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวย เพศชาย

ชวงอาย 3.0 – 3.11 ป (N= 217)

Score P T Score P T

74 99.77 78 53 25.35 43

72 99.31 75 52 22.12 42 71 98.85 73 51 17.74 41

70 98.16 71 50 12.90 38

69 97.00 69 49 9.45 37

68 96.08 68 48 7.60 35 67 94.93 66 47 5.76 34

66 92.86 64 46 3.69 32

65 89.40 63 45 2.53 31

64 84.56 60 44 1.61 29 63 80.18 59 41 0.69 25

62 75.81 57 37 0.23 22

61 71.20 56

60 65.44 54 59 57.60 52

58 50.92 50

57 45.85 49

56 40.32 48

55 35.25 46

54 29.95 45 จากตาราง 3 แสดงการก าหนดเกณฑการตดสน ณ ต าแหนงเปอรเซนไทลท 20 ซงเดกหญงชวงอาย 3.0 – 3.11 ป ทไดคะแนนการประเมนจากแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวยต ากวา 52 คะแนน มพฒนาการต ากวาวย

56

ตาราง 4 เกณฑปกตและเกณฑการตดสนของแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวย

ชวงอาย 4.0 – 4.11 ป (N= 375)

Score P T Score P T

84 99.87 80 65 37.47 47

83 99.47 76 64 28.93 44 82 99.07 74 63 22.80 42

81 98.67 72 62 17.73 41

80 98.27 71 61 12.80 38

79 97.47 70 60 8.13 36 78 96.40 68 59 5.07 34

77 95.07 67 58 4.00 33

76 93.73 65 57 3.47 32

75 91.87 64 56 2.27 30 74 89.20 62 55 1.20 27

73 86.80 61 54 0.93 26

72 83.20 60 52 0.67 25

71 77.33 58 47 0.40 23 70 71.73 56 45 0.13 20

69 67.33 54

68 61.07 53

67 54.67 51 66 47.33 49

จากตาราง 4 แสดงการก าหนดเกณฑการตดสน ณ ต าแหนงเปอรเซนไทลท 20 ซงเดกชวงอาย 4.0 – 4.11 ป ทไดคะแนนการประเมนจากแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวยต ากวา 63 คะแนน มพฒนาการต ากวาวย

57

ตาราง 5 เกณฑปกตและเกณฑการตดสนของแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวย เพศหญง

ชวงอาย4.0 – 4.11 ป (N= 191)

Score P T Score P T

83 99.74 78 61 17.54 41

79 98.95 73 60 12.30 38 78 97.64 70 59 8.38 36

77 95.03 67 58 7.07 35

76 92.41 64 57 6.28 35

75 89.53 62 56 4.19 33 74 85.86 61 55 2.36 30

73 82.72 59 54 1.83 29

72 78.80 58 52 1.31 28

71 72.25 56 47 0.79 26 70 65.97 54 45 0.26 22

69 61.78 53

68 56.02 52

67 50.26 50 66 43.98 48

65 34.82 46

64 27.75 44

63 24.08 43

62 21.20 42

จากตาราง 5 แสดงการก าหนดเกณฑการตดสน ณ ต าแหนงเปอรเซนไทลท 20 ซงเดกหญงชวงอาย 4.0 – 4.11 ป ทไดคะแนนการประเมนจากแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวยต ากวา 62 คะแนน มพฒนาการต ากวาวย

58

ตาราง 6 เกณฑปกตและเกณฑการตดสนของแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวย เพศชาย

ชวงอาย4.0 – 4.11 ป (N= 184)

Score P T Score P T

84 99.73 78 62 14.13 39

83 99.18 74 61 7.88 36

82 98.64 72 60 3.80 32 81 97.83 70 59 1.63 29

80 97.01 69 58 0.82 26

79 95.92 67 56 0.27 22

75 94.29 66

74 92.66 64

73 91.03 64

72 87.77 62

71 82.61 59

70 77.72 58

69 73.10 56

68 66.30 54

67 59.24 52

66 50.82 50

65 40.22 48

64 30.16 45

63 21.47 42

จากตาราง 6 แสดงการก าหนดเกณฑการตดสน ณ ต าแหนงเปอรเซนไทลท 20 ซงเดกชายชวงอาย 4.0 – 4.11 ป ทไดคะแนนประเมนจากแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวยต ากวา 63 คะแนน มพฒนาการต ากวาวย

59

ตาราง 7 เกณฑปกตและเกณฑการตดสนของแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวย

ชวงอาย 5.0 – 6.0 ป (N= 367)

Score P T Score P T

89 98.37 71 68 9.54 37

87 95.10 67 67 6.68 35 86 91.96 64 66 4.77 33

85 87.87 62 65 3.68 32

84 84.60 60 64 3.00 31

83 83.11 60 63 2.45 30 82 77.52 58 61 0.95 26

81 70.03 55 52 0.14 20

80 65.80 54

79 62.40 53 78 58.45 52

77 54.36 51

76 49.86 50

75 44.01 49 74 37.74 47

73 33.11 46

72 27.93 44

71 23.30 43 70 18.80 41

69 13.35 39

62 1.91 29 จากตาราง 7 แสดงการก าหนดเกณฑการตดสน ณ ต าแหนงเปอรเซนไทลท 20 ซงเดกชวงอาย 5.0 – 6.0 ป ทไดคะแนนการประเมนจากแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวยต ากวา 71 คะแนน มพฒนาการต ากวาวย

60

ตาราง 8 เกณฑปกตและเกณฑการตดสนของแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวยเพศหญง

ชวงอาย 5.0 – 6.0 ป (N= 207)

Score P T Score P T

89 99.28 74 67 8.70 37

87 97.10 69 66 5.56 34 86 94.20 66 65 3.86 32

85 91.06 64 64 2.90 31

84 88.65 62 63 1.93 28

83 87.68 61 62 0.97 26 82 85.51 61 61 0.24 22

81 80.19 59

80 75.60 57

79 74.15 57 78 72.22 56

77 69.81 55

76 66.43 54

75 59.18 52 74 51.21 50

73 45.41 49

72 39.13 47

71 33.57 46

70 27.05 44 69 18.60 41

68 12.80 39 จากตาราง 8 แสดงการก าหนดเกณฑการตดสน ณ ต าแหนงเปอรเซนไทลท 20 ซงเดกหญง ชวงอาย 5.0 – 6.0 ปทไดคะแนนการประเมนจากแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวยต ากวา 70 คะแนน มพฒนาการต ากวาวย

61

ตาราง 9 เกณฑปกตและเกณฑการตดสนของแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวยเพศชาย

ชวงอาย 5.0 – 6.0 ป (N= 160)

Score P T Score P T

89 97.19 69 71 10.00 37

87 92.50 64 70 8.13 36 86 89.06 63 69 6.56 35

85 83.75 60 68 5.31 34

84 79.38 58 67 4.06 33

83 77.19 58 65 3.44 32 82 67.19 54 61 1.88 29

81 56.88 52 52 0.31 23

80 53.13 51

79 47.19 49

78 40.63 48

77 34.38 46

76 28.44 44

75 24.38 43

74 20.31 42

73 17.19 41

72 13.44 39

จากตาราง 9 แสดงการก าหนดเกณฑการตดสน ณ ต าแหนงเปอรเซนไทลท 20 ซงเดกชาย ชวงอาย 5.0 – 6.0 ปทไดคะแนนการประเมนจากแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวยต ากวา 74 คะแนน มพฒนาการต ากวาวย

บทท 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยเรอง การพฒนาแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวย มการสรป อภปรายผล และขอเสนอแนะดงตอไปน

ความมงหมายของการวจย

เพอหาเกณฑการตดสนทสอดคลองกบการเปลยนแปลงของเดกปฐมวยในปจจบน แบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวยทมอายระหวาง 3 – 6 ป ในดานการเคลอนไหว ดานภาษา และความคดรวบยอด

วธด าเนนการวจย

กลมตวอยาง คอเดกปฐมวยทมอาย 3 – 6 ป ในปการศกษา 2559 ของจงหวดสงขลาก าหนดขนาดตวอยางโดยใชตารางของเครจซและมอรแกน (Krejcie & Morgan. 1970 อางถงใน ธรวฒ เอกกล. 2543) ไดขนาดตวอยาง จ านวน 1,125 คน ไดมาโดยการสมแบบแบงชนอายตามสดสวนเพศชายและเพศหญงของประชากร ตามตารางดงตอไปน

ชวงอาย

( ป . เดอน)

ประชากร/คน (รวมเพศชายและเพศหญง)

ก าหนดขนาด

กลมตวอยาง/คน

สดสวนกลมตวอยาง/คน

เพศชาย เพศหญง รวม

3.00-3.11 13,677 375 158 217 375

4.00-4.11 14,802 375 184 191 375

5.00-6.00 14,830 375 170 205 375

รวม 43,309 1,125 512 613 1,125

เครองมอทใชในการวจย ไดแก แบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวย ซงประกอบดวย แบบคดกรองยอย 3 ชด คอ แบบคดกรองดานการเคลอนไหว ดานความคดรวบยอดและดานภาษา แบบคดกรองแตละชดจะมอปกรณ และแบบบนทกคะแนนจากการทดสอบ โดยจะด าเนนการทดสอบเดกเปนรายบคคล ใชเวลาคนละ 30 นาท แบบคดกรองแตละชดมรายละเอยดดงน

63

ชดท 1 ดานการเคลอนไหว การทดสอบดานการเคลอนไหวนเปนการทดสอบเกยวกบ การโยน-รบ การกระโดดสง การกระโดดขาเดยว การวงกาวกระโดด การตอแทงไม การเลนปลายนวมอ การตดกระดาษ การจบคภาพเหมอน การลอกแบบ และการเขยนชอตวเอง ชดท 2 ดานความคดรอบยอด การทดสอบดานความคดรวบยอดนเปนการทดสอบเกยวกบ การบอกชอสตางๆ การบอกชอสวนตางๆ ของรางกาย การนบเลขปากเปลา การนบเลขอยางมความหมาย การวางต าแหนง การมความคดรวบยอด การบอกชอตวอกษร และการคดแยกรปทรงเรขาคณต ชดท 3 ดานภาษา การทดสอบดานภาษานเปนการทดสอบเกยวกบ การเปลงเสยงพด การใหขอมลเกยวกบตนเอง การจ า การบอกค านาม การบอกค ากรยา การเรยกชออาหาร การแกปญหา และความยาวของประโยค

การด าเนนการเกบรวบรวมขอมล

ด าเนนการเกบรวบรวมขอมลโดยผวจยตดตอและท าหนงสอขอความอนเคราะหเกบรวบรวมขอมลถงผบรหารสงกดหนวยงานทเปนกลมตวอยาง ประชมอบรมการฝกปฏบตการใชเครองมอ คดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวยแกผชวย ผวจย แลวด าเนนการคดกรองเดกทมอายระหวาง 3.0 – 6.0 ป จากนนน าขอมลทไดมาตรวจใหคะแนน แลวน าขอมลทงหมดมาวเคราะหโดยวธการทางสถต โดยใชคาเปอรเซนไทล (Percentile) และคา T Score

สรปผลการวจย

จากการศกษาครงนพบวา แบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวย มเกณฑปกตและเกณฑการตดสน ณ ต าแหนงเปอรเซนไทลท 20 โดยเดกชายอาย 5.0 - 6.0 ป ไดคะแนนต ากวา 56 คะแนน และเดกหญงอาย 5.0 - 6.0 ป ไดคะแนนต ากวา 57 คะแนน จากคะแนนรวมทง 3 ดาน ไดแก ดานการเคลอนไหว ดานความคดรวบยอด และดานภาษา ซงมคะแนนเตม 93 คะแนน หากเดกไดคะแนนรวม ต ากวาเกณฑ แสดงวาเดกมพฒนาการ ต ากวาวย

อภปรายผล

จากการสรางแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวย ส าหรบเดกทมอายระหวาง 5–6 ป ซงกลมตวอยางทใชมจ านวน 1,125 คน ปรากฏผลดงน

64

เกณฑปกตและเกณฑการตดสนของแบบคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวยจากการวจยครงน ผวจยไดหาเกณฑปกตในรปของเปอรเซนไทล และก าหนดเกณฑการตดสน โดยใชเกณฑการตดสน ณ ต าแหนงเปอรเซนไทลท 20 ซงผวจยแบงอายเปน 3 ชวง ไดแก ชวงอาย 3.0 -3.11 ป 4.0 -4.11 ป และ 5.0 -6.0 ป ผลการวจยมรายละเอยด ดงน 1. เดก ในชวงอาย 3.0 - 3.11 ป ไดคะแนนรวมทง 3 ดาน ไดแก ดานการเคลอนไหว ดานความคดรวบยอด และดานภาษา ต ากวา 51 คะแนน จากคะแนนเตม 93 คะแนน แสดงวาเดกมพฒนาการต ากวาวย สวนเดกหญงชวงอาย 3.0 – 3.11 ป ไดคะแนนรวมทง 3 ดาน ต ากวา 51 คะแนน จากคะแนนเตม 93 แสดงวาเดกมพฒนาการต ากวาวย และเดกชายชวงอาย 3.0 – 3.11 ป ไดคะแนนรวมทง 3 ดาน ต ากวา 52 คะแนนจากคะแนน เตม 93 คะแนน แสดงวาเดกมพฒนาการต ากวาวย จากขอมลดงกลาวจะเหนวาทงเดกชายและเดกหญงมคะแนนการตดสนทใกลเคยงกน แสดงวาพฒนาการของเดกในชวงวยนเพศชายและเพศหญงมพฒนาการทไมแตกตางกน 2. เดก ในชวงอาย 4.0 - 4.11 ป ไดคะแนนรวมทง 3 ดาน ไดแก ดานการเคลอนไหว ดานความคดรวบยอด และดานภาษา ต ากวา 63 คะแนน จากคะแนนเตม 93 คะแนน แสดงวาเดกมพฒนาการต ากวาวย สวนเดกหญงชวงอาย 4.0 – 4.11 ป ไดคะแนนรวมทง 3 ดาน ต ากวา 62 คะแนนจากคะแนนเตม 93 แสดงวาเดกมพฒนาการต ากวาวย และเดกชายชวงอาย 4.0 – 4.11 ป ไดคะแนนรวมทง 3 ดาน ต ากวา 63 คะแนนจากคะแนน เตม 93 คะแนน แสดงวาเดกมพฒนาการต ากวาวย จากขอมลดงกลาวจะเหนวาทงเดกชายและเดกหญงมคะแนนการตดสนทใกลเคยงกน แสดงวาพฒนาการของเดกในชวงวยนเพศชายและเพศหญงมพฒนาการทไมแตกตางกน 3. เดก ในชวงอาย 5.0 – 6.0 ป ไดคะแนนรวมทง 3 ดาน ไดแก ดานการเคลอนไหว ดานความคดรวบยอด และดานภาษา ต ากวา 71 คะแนน จากคะแนนเตม 93 คะแนน แสดงวาเดกมพฒนาการต ากวาวย สวนเดกหญงชวงอาย 5.0 – 6.0 ป ไดคะแนนรวมทง 3 ดาน ต ากวา 70 คะแนนจากคะแนนเตม 93 แสดงวาเดกมพฒนาการต ากวาวย และเดกชายชวงอาย 5.0 – 6.0 ป ไดคะแนนรวมทง 3 ดาน ต ากวา 63 คะแนนจากคะแนน เตม 93 คะแนน แสดงวาเดกมพฒนาการต ากวาวย จากขอมลดงกลาวจะเหนวาทงเดกชายและเดกหญงมคะแนนการตดสนทใกลเคยงกน แสดงวาพฒนาการของเดกในชวงวยนเพศชายและเพศหญงมพฒนาการทไมแตกตางกน ซงสอดคลองกบจราพร บวชม (2558. ออนไลน) ทวาพฒนาการของเดกในแตละชวงวยจะมความแตกตางกน สวนใหญจะพบวา เดกจะมพฒนาการทงดานรางกาย สตปญญา อารมณ และสงคมใกลเคยงกน

65

ขอเสนอแนะ

1. เนองจากเครองมอทใชในการคดกรองพฒนาการเดกในชวงอาย 3 – 6 ป ทท าการทดสอบโดยใหเดกเปนลงมอปฏบตดวยตนเองในประเทศไทยยงขาดแคลน ดงนนจงควรน าเครองมอนไปใชในการคดกรองและชวยเหลอเดกในโอกาสตอไป 2. ควรใหความรในลกษณะการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอแบบคดกรองชดนกอน รวมทงควรศกษาและปฏบตตามค าสงในคมออยางเครงครดส าหรบผทจะน าเครองมอคดกรองชดนไปใชจรง

ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป

ควรน าเครองมอคดกรองพฒนาการส าหรบเดกปฐมวยชดนไปหาเกณฑปกตและเกณฑการตดสนในภมภาคตางๆ เพอจะไดเปนขอมลรวม เพอเปน เกณฑปกตและเกณฑการตดสนในระดบประเทศตอไป

บรรณานกรม

67

บรรณานกรม

กระทรวงศกษาธการ. (2555). รายงานการประเมน การจดการเรยนรทสงเสรมคณธรรม จรยธรรมของ ผเรยนในสถานศกษาขนพนฐาน. กรงเทพมหานคร: พมพดการพมพ

กรมวชาการ, กระทรวงศกษาธการ. (2546). หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 กรงเทพมหานคร: โรงพมพครสภาลาดพราว.

กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข. (2557). ทฤษฎทเกยวของกบพฒนาการเดกปฐมวย. สบคน เมอวนท 25 สงหาคม 2557 จาก http://www.dmh.go.th/test/cesd/child/.

กรมอนามย. (2557). แผนยทธศาสตรสขภาพกระทรวงสาธารณสข ดานสงเสรมสขภาพ และปองกนโรค ปงบประมาณ พ.ศ.2557. สบคนเมอ วนท 2 กนยายน 2557 จาก http://www.anamai.moph.go.th/

จราพร บวชม. (2558). พฒนาการตามชวงอายของเดก. สบคนเมอวนท 25 พฤศจกายน จาก http://minjiraporn.blogspot.com/

ลวน สายยศ และองคณา สายยศ. (2542). เทคนคการวดผลการเรยนร. กรงเทพฯ : ชมรมเดก. วราภรณ รกวจย. (2550). การอบรมเลยงดเดกปฐมวย. กรงเทพมหานคร: ตนออแกรมม. ปฐมวย. (2558). จตวทยาการพฒนาการของเดกปฐมวย. สบคนเมอวนท 25 พฤศจกายน จาก

http://pratumwai53.blogspot.com/2012/12/blog-post_3204.html สถาบนราชนครนทร. (2557). แบบคดกรองพฒนาการเดก. สบคนเมอวนท 20 พฤศจกายน จาก

http://www.thaichilddevelopment.com/images/doc/Ebook1.pdf สรมา ภญโญอนนตพงษ. (2547). การวดและประเมนแนวใหม : เดกปฐมวย. กรงเทพฯ: ภาควชาหลกสตร

และการสอน สาขาการศกษาปฐมวย คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. Bandura, A., (1986). Social learning and personality development. New York: Holt, Bruner, J. S. (1956). Toward a theory of instruction, Cambridge, Mass.: Belkapp Press Fiet.kmutt. (2015). Percentile. สบคนเมอวนท 13 กนยายน จาก http://www.fiet.kmutt.ac.th/e-

learning/edustat/percent/pert/pert.htm Frankenburg, W.K. et al, (1990).The Denver Development Screening Test .Denver,CO :Denver

Materials. Laksanavicharan U et al. (1995).The indicators of psychosocial development in Thailand.

AsiaPacific joumal of public health, 8: 27-38.

68

Piaget, J. (1971). The Theory of Stages in Cognitive Development. New York: McGraw-Hill. Seemalanon. . (2014). การประเมนพฒนาการ. สบคนเมอวนท 25 ตลาคม จากhttp://seemalanonech.wordpress.com

Yushiva. (2014). วธการและเครองมอทใชในการประเมนพฒนาการเดก. สบคนเมอวนท 8 กนยายน จาก http://www.oknation.net/blog/print.php?id=907213.