คาอธบายรายวชา อช32001 การพฒนาแผนและโครงการอาชพ จานวน 3 หนวยกต

ระดบมธยมศกษาตอนปลาย

มาตรฐานการเรยนรระดบ

มความร ความเขาใจในการพฒนาอาชพ ใหมผลตภณฑหรองานบรการ สรางรายได

พอเพยงตอการดารงชวต มเงนออมและมทนในการขยายอาชพ

ศกษาและฝกทกษะเกยวกบเรองตอไปน

ศกษา วเคราะหแผนและโครงพฒนาอาชพใหมความมนคง ทบทวนองคความรในอาชพ

ทกษะในอาช พทตองฝกเพมเตม วเคราะหผลตภณฑทงดานความตองการ และคณภาพ ระบบการ

จดการ ดานการผลต การจดการการตลาด ระบบการบญช ประเมนผลการประกอบอาชพ พฒนา

แผนปฏบตการ เพอพฒนาอาชพใหมรายได มเงนออม และมทนในการขยายอาชพ

การจดประสบการณการเรยนร

เนนการศกษา วเคราะหการพฒนาแผนและโครงการพฒนาอาชพเพอใหมความมนคงม

รายได มเงนออม และมทนในการขยายอาชพ

การวดและประเมนผล

ประเมนจากแผนและโครงการพฒนาอาชพทไดรบการพฒนามาจากการปฏบตการศกษา

วเคราะหเพอใหมความมนคง มรายได มเงนออม และมทนในการขยายอาชพ

รายละเอยดคาอธบายรายวชา อช32001 การพฒนาแผนและโครงการอาชพ

จานวน 3 หนวยกต ระดบมธยมศกษาตอนปลาย

มาตรฐานการเรยนรระดบ

มความร ความเขาใจในการพฒนาอาชพ ใหมผลตภณฑหรองานบรการ สรางรายได

พอเพยงตอการดารงชวต มเงนออมและมทนในการขยายอาชพ

ท หวเรอง ตวชวด เนอหา จานวน

ชวโมง

1 วเคราะหแผนและโครงการ

พฒนาอาชพใหมรายได ม

เงนออมและมทนในการ

ขยายอาชพ

1. วเคราะหเหตผลของแผนและ

โครงการสมพนธตอการม

รายได มเงนออมและมทนใน

การขยายอาชพ

2. วเคราะหเปาหมายของแผน

และโครงการสมพนธตอการ

มรายได มเงนออมและมทน

ในการขยายอาชพ

3. วเคราะหวตถประสงคของ

แผนและโครงการสมพนธตอ

การมรายได มเงนออมและ

มทนในการขยายอาชพ

4. วเคราะหวธการและขนตอน

ของแผนและโครงการ

สมพนธตอการมรายได มเงน

ออมและมทนในการขยาย

อาชพ

1. ความสมพนธของเหตผล

ของแผนและโครงการกบ

การมรายได มเงนออม และ

มทนในการขยายอาชพ

2. ความสมพนธของเปาหมาย

ของแผนและโครงการกบ

การมรายได มเงนออม และ

มทนในการขยายอาชพ

3. ความสมพนธของ

วตถประสงค ของแผนและ

โครงการกบการมรายได

มเงนออมและมทนใน

การขยายอาชพ

4. ความสมพนธของวธการ

และขนตอนของแผนและ

โครงการกบการมรายได

มเงนออมและมทนใน

การขยายอาชพ

5

2 การทบทวนองคความรท

จาเปนตอการพฒนาอาชพ

ใหมรายได มเงนออมและม

ทนในการขยายอาชพ

1. ทบทวนระบความรทจาเปนตอง

ใชในการเรยนรพฒนาอาชพให

มรายได มเงนออมและมทนใน

การขยายอาชพ

1. การทบทวนองคความรท

จาเปนตองใชในการเรยนร

15

ท หวเรอง ตวชวด เนอหา จานวน

ชวโมง

2. จดลาดบความสาคญจาเปน

ของความรทใชในการเรยนร

พฒนาอาชพใหมรายได มเงน

ออมและมทนในการขยาย

อาชพ

3. ตดสนใจเลอกความรท

จาเปนตองใชในการเรยนร

พฒนาอาชพใหมรายได มเงน

ออมและมทนในการขยาย

อาชพ

4. ระบความรทจาเปนตองใชใน

การเรยนรพฒนาอาชพใหม

รายได มเงนออมและมทนใน

การขยายอาชพได

5. แสวงหาความรจดเปนระบบ

สารสนเทศของความรท

จาเปนตองใชในการเรยนร

พฒนาอาชพใหมรายได มเงน

ออมและมทนในการขยายอาชพ

2. การจดลาดบความสาคญ/

จาเปนขององคความร

3. การตดสนใจเลอกความรท

จาเปนตองใช

4. การระบความรและจดทา

ระบบสารสนเทศ

5. การแสวงหาความรและ

จดทาระบบสารสนเทศ

3 การระบทกษะในความรท

จาเปนตองฝกเพมเตมเพอ

การมรายได มเงนออมและ

มทนในการขยายอาชพ

ระบทกษะทมความจาเปนตอง

ฝกเพมเตมเพอการมรายได มเงน

ออมและมทนในการขยายอาชพ

ทกษะทมความจาเปนตองฝก

เพมเตม

10

4 การพฒนาระบบการผลต 1. วเคราะหปจจยการผลตตาม

ความตองการและคณภาพ

ของตลาดได

2. ระบกระบวนการผลตให

ผลตภณฑมคณภาพตามความ

ตองการของตลาดได

3. ระบผลผลตพอเพยงตอการม

1. ปจจยการผลต เชน ทน

เครองมอ เพยงพอตอ

การจดการ

2. ขนตอนการผลต

3. ผลผลตทคาดหวงตอการม

20

ท หวเรอง ตวชวด เนอหา จานวน

ชวโมง

รายได มเงนออมและมทนใน

การขยายอาชพ

รายได มเงนออมและมทน

ในการขยายอาชพ

5 การวเคราะหการตลาด 1. ระบความตองการผลตภณฑ

และคณภาพตามความ

ตองการของลกคาได

2. ระบกลมลกคาชองทางตลาดได

3. อธบายวธการสงเสรมการขาย

ได

4. จดบนทกการขายเพอขยาย

กลมลกคาได

1. ความตองการผลตภณฑและ

การควบคมคณภาพ

2. ชองทางการตลาด

3. การสงเสรมการขาย

4. การจดบนทกการขาย

30

6 การพฒนาระบบการบญช 1. วเคราะหการจดบนทกเพอ

ระบกลมเปาหมายเพอขยาย

การตลาดได

2. วเคราะหการจดบนทกเพอระบ

ผลตภณฑทตลาดตองการได

3. วเคราะหรายรบรายจายเพอลด

รายจายเพมรายไดได

4. บอกวธการพฒนาระบบบญชได

1. การจดบนทกเพอระบ

กลมเปาหมาย

2. การจดบนทกเพอระบ

ผลตภณฑทตลาดตองการ

3. การวเคราะหรายรบ รายจาย

4. การพฒนาระบบบญช

20

7 การพฒนาแผนและ

โครงการพฒนาอาชพใหม

รายได มเงนออมและมทน

ในการขยายอาชพ

พฒนาแผนและโครงการพฒนา

อาชพใหมรายได มเงนออมและ

มทนในการขยายอาชพ

การพฒนาแผนและโครงการ

พฒนาอาชพตามผลการวเคราะห

- แผนและโครงการพฒนาอาชพ

- องคความร

- ทกษะในความร

- การตลาด

- การผลต

- ระบบการบญช

20

1หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

ตอนท 1

การวเคราะหแผนโครงการพฒนาอาชพใหมรายได มเงนออม

และมทนในการขยายอาชพ

เรองท 1 ความสมพนธของเหตผลของแผนและโครงการกบการมรายได มเงนออม

และมทนในการขยายอาชพ

โครงการ คอ กจกรรมหรอแผนงานทเปนหนวยอสระหนง ทสามารถทำการวเคราะหวางแผน

และนำไปปฏบต พรอมทงมลกษณะแจงชดถงจดเรมตนและจดสนสด โดยแผนสำหรบกจการตางๆ ตองระบ

วตถประสงคตามระยะเวลาทกำหนด

โครงการ คอ การวางแผนลวงหนาทจดทำขนอยางมระบบประกอบดวยกจกรรมยอยหลายกจกรรมท

ตองใชทรพยากรในการดำเนนงาน และคาดหวงทจะไดผลตอบแทนอยางคมคาแตละโครงการมเปาหมาย

เพอการผลตหรอการใหบรการเพอเพมพนสมรรถภาพของแผนงาน ดงนนโครงการ จงเปนสวนสำคญสวนหนง

ของการวางแผนทจะทำใหองคกรบรรลวตถประสงคตามเปาหมาย

ลกษณะของโครงการทด สามารถแกปญหาขององคการหรอหนวยงานนนๆ ได

1. มรายละเอยด วตถประสงคเปาหมายตาง ๆ ชดเจน สามารถดำเนนงาน มความเปนไปได

2. กำหนดขนอยางมขอมลความจรง (มสถต ตวเลข ขอมลจากองคกรดงกลาว) และเปนขอมลท

ไดรบการวเคราะหอยางรอบคอบ

3. อานแลวเขาใจวานคอโครงการอะไร มประโยชนอยางไร ทำไปเพออะไร มขอบเขตการทำแคไหน

4. มระยะเวลาในการดำเนนงานแนนอน ระบวนเวลาเรมตนและสนสด

5. สามารถตดตามประเมนผลได

6. รายละเอยดของโครงการตอเนองสอดคลองสมพนธกน

7. ตอบสนองความตองการของกลมชน สงคม และประเทศชาต

8. ปฏบตแลวสอดคลองกบแผนงานหลกขององคการ

การออม หมายถง สวนของรายไดทเหลออยหลงจากไดมการใชจายเพอการอปโภคและบรโภคแลว

โดยจะเกบเอาไวสำหรบการใชจายในอนาคตยามฉกเฉนหรอในคราวทมความจำเปน

การออม แบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ

1. การออมดวยความสมครใจ เปนการออมทเกดจากความสมครใจของแตละบคคลทงนขนอยกบ

รายได ความพงพอใจ และสภาพแวดลอม โดยการเปรยบเทยบระหวางการเกบเงนออมไวใชในอนาคตกบ

การใชจายปจจบนวาทางเลอกใดจะดกวากน

2. การออมโดยถกบงคบ เปนการออมทบคคลไมสามารถทจะเลอกได เนองจากมกฎหมาย

หรอระเบยบขอบงคบใหตองปฏบต เชน การทำประกนชวต การหกเงนสะสมเขากองทนสำรองเลยงชพ

การหกเงนประกนสงคม การซอหนในสหกรณออมทรพย เปนตน

2 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

ปจจยทจงใจใหเกดการออมทรพย ไดแก

1. อตราดอกเบย หากอตราดอกเบยสงกจะเปนแรงจงใจใหมการออมมากขน

2. สถาบนการเงน หากสถาบนการเงนมความมนคง มความเสยงนอย และสามารถใหบรการ

แกลกคาไดเปนอยางด ซงจะเปนแรงกระตนใหมการออมมากขน

3. ผทมรายไดมากยอมมโอกาสและสามารถทจะเกบเงนออมไดมากกวาผทมรายไดนอย

องคกรธรกจททำหนาทเกยวกบเงนออม และนำเงนออมไปลงทนในลกษณะของการใหกยมเงนไปลงทน

อกตอหนง ไดแก

1. ธนาคาร ไดแก ธนาคารออมสน ธนาคารพาณชยตางๆ

2. สถาบนการเงนหรอบรษทเงนทนตางๆ

3. สหกรณออมทรพย

4. บรษทประกนชวต

5. สถาบนการเงนนอกระบบ ซงเปนระบบทไมถกตองตามกฎหมายและมความเสยงมากทสด

เชน การเลนแชร เปนตน

ผลดของการออม

1. ทำใหมเงนไวใชจายในยามจำเปนหรอมความตองการใชจายอยางรบดวน

2. สามารถนำไปลงทนในกจกรรมตาง ๆทพจารณาเหนวามความมนคง ปลอดภย และใหผลตอบแทนสง

3. เพอพฒนาและสรางความมนคงในชวตและครอบครว

แผน คอ แนวปฏบตทกำหนดไวลวงหนา ซงตองเกยวของกบการกระทำ อนาคต และความตองการ

ของบคคลและองคกร

แผน คอ ผลทไดจากการวางแผน

แผน คอ สงทกำหนดขนและถอเปนแนวดำเนนการ

จากความหมายของแผนทกลาวมาพบวา แผน คอ ผลทเกดจากการวางแผนหรออาจกลาวอกนยหนง

วา “การวางแผน” คอกจกรรมหรอการกระทำทกอใหเกด “แผน” ซงอาจกระทำขนเปนลายลกษณอกษร

แบบเปนทางการหรอไมเปนทางการกได

การวางแผนกลยทธ คอ การศกษากเหมอนวงการอน จะตองพบกบการเปลยนแปลงทคาดไมถง

เปนเรองทยากในการทำนายอนาคต นกเขยนนยายวทยาศาสตรคนหนงชอ Arthur C. Clarks พดวา

“อนาคตมใชสงทเคยเปน” การวางแผนกลยทธเปนวธการในการกำหนดและธำรงรกษาทศทางในเมออนาคต

กลายเปนสงทหายากแสนยากในการทำนาย เปนกระบวนการตอเนองซงองคกรตองดำเนนตามและปรบ

ใหเขากบบรษททงภายในและภายนอกทเปลยนแปลงแนนอน การวางแผนมไดเสรจสนเมอเขยนแผนเสรจแลว

นนเปนการบนทกกระบวนการทเหนตามปกตในชวงเวลาเทานน ความยากของแผนอยทขนนำไปดำเนนการ

ในการวางแผนกลยทธจดเนนอยทววฒนาการหรอขนดำเนนการตามแผน โดยตวแผนตองปรบใหเขากบ

สถานการณทเปลยนแปลงไป

3หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

พจนานกรม The Concise Oxford Dictionary ไดนยามคำวากลยทธวา “เปนศลปะการทำสงคราม

ของนายพล” สะทอนใหเหนวามงเนนไปทกองทพใชในระหวางการแขงขนและการตอส หลงจากนนความคด

ทางกลยทธไดนำมาใชในการวางแผนธรกจ

การวางแผนกลยทธ กลายเปนทนยมในป ค.ศ.1950 และป ค.ศ.1960 บรษทจำนวนมากไดนำมาใช

ในการสรางโอกาสทางธรกจ กลายเปนสงจำเปนในการทำนายอนาคตอยางเปนระบบ เปนรปแบบของการ

วางแผนระยะยาว จดมงหมายเปนการกำหนดวตถประสงคของบรษท แลวกกำหนดแผน เพอใหบรรล

วตถประสงคและในทสดกจดสรรงบประมาณเปนเงนทน ดงนน การวางแผนระยะยาวในฐานะทเปน

วธการกำหนดกลยทธปรากฏการณนหายไป เมอมนไมสามารถพยากรณแนวโนมทจะเกดขนในอนาคตได

ดงนน แผนกลยทธจงเขามาแทนทแผนระยะยาว ซงคลองรวมการเปลยนแปลงทยอมรบวาเปนไปได

ในดานแนวโนมตางๆ และแผนระยะยาวไมอยบนพนฐานของความคดทวาความเตบโตทอาจแนใจได

ทกวนน การวางแผนกลยทธเปนเทคนคทชวยผนำหรอผบรหารทเกยวของกบสงแวดลอมทสบสน

และมสงทาทายมากมายเผชญหนาองคการอย วรรณกรรมทางธรกจใชคำหลากหลาย เชน การบรหารกลยทธ

การวางแผนกลยทธและความคดทางกลยทธ แตหลกการกคอ เปนกระบวนการทสมาชกในองคการสราง

วสยทศนเขามา (ภาพอนาคตขององคกร) แลวสรางวธการทจำเปนขนมาเพอใหบรรลผลในภาพอนาคตนน

การวางแผนกลยทธเปนโมเดลทมประโยชน วธการนเราตองกำกบดแลความกาวหนาและปรบใหเขากบ

สถานการณทเปลยนแปลง ดงสรปในตารางตอไปน

ความแตกตางระหวางแผนระยะยาวกบแผนกลยทธ

แผนระยะยาว แผนกลยทธ

1. คดในระบบปดซงมเหตผลชดเจนเปนแผนระยะ

3-5 ป ทสรางขน

2. การวางแผนเปนหนาททแยกสวน

3. จดเนนมงทแผนสดทาย เปาหมายและวตถประสงค

องคการในอนาคตระยะ 3-5 ป

4. สวนสำคญคอการวเคราะหสงแวดลอมภายใน

5. การตดสนใจในเรองอนาคตบนพนฐานขอมล

ในปจจบน

1. คดในระบบเปดซงองคการเปนพลวตรและมการ

เปลยนแปลงแนนอน ในขณะทมขอมลจากปจจย

สงแวดลอมทมการเปลยนแปลง

2. การวางแผนเปนการคลองรวมของการดำเนนการ

ขององคการ

3. จดเนนทกระบวนการ

4. ใชการวเคราะหสภาวะแวดลอมภายในและสภาพ

แวดลอมภายนอกเพอการสรางวสยทศนรวม

5. แนวโนมในอนาคตมาตดสนใจในปจจบน

4 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

เรองท 2 ความสมพนธของเปาหมายของแผนและโครงการกบการมรายได มเงนออม และมทนในการ

ขยายอาชพ

ความหมายของการวางแผน คอ กระบวนการในการกำหนดวตถประสงคและวธการวาจะทำอยางไร

ใหบรรลวตถประสงคนน หากจะกลาวในแงของสถานการณ การวางแผนเปนกระบวนการในการเผชญ

กบความไมแนนอนโดยการกำหนดการกระทำขนลวงหนาเพอใหไดผลตามทกำหนดไว การวางแผน

จะเกยวของกน 2 อยางคอ จดหมายปลายทางกบวธการ จดหมายปลายทางกคอจะทำอะไร วธการกคอ

จะทำอยางไร

การวางแผนอาจเปนเรองสวนตวหรอเรองทเปนทางการ เมอผบรหารมความคดทจะหาวธทำงาน

ใหสำเรจตามเปาหมาย ความคดนนอาจเปนการสวนตวคอไมไดเขยนไว ไมไดขอความคดเหนจากคนอน

ในองคการ การวางแผนเปนการสวนตวนอาจเปนเรองของสวนบคคลหรอขององคการขนาดเลก

การวางแผนสวนตวจะขาดความตอเนองและขาดขอมล แตการวางแผนทเปนทางการเปนเรองยงยากซบซอน

จะตองเขยนวตถประสงคไว จะตองกำหนดวธการอยางชดเจน จะตองอาศยการมสวนรวมของคนในองคการ

ใหคนในองคการยอมรบอาศยขอมลจำนวนมากกำหนดระยะเวลาไวและอนๆ

ความสำคญของการวางแผน

ถาจะถามวาทำไมตองมการวางแผนอาจตอบไดงายๆ วา เพอลดความไมแนนอนลงหรอลดความเสยง

ใหเหลอนอยทสด หากสถานการณตางๆ ในโลกมความแนนอนกไมจำเปนตองมการวางแผนคดอยากจะทำ

อะไรกไดและกประสบผลสำเรจตามตองการดวย แตเพราะสถานการณตางๆ ไมมความแนนอนหรอมความเสยง

จงตองมการวางแผน

เรองท 3 ความสมพนธของวตถประสงคของแผนและโครงการกบการมรายได มเงนออมและ

มทนในการขยายอาชพ

วตถประสงคในการวางแผน

1. การวางแผนทำใหรทศทางในการดำเนนงาน เมอผปฏบตงานรทศทางการทำงานกสามารถ

ประสานงานกน รวาควรทำอะไรและทำอยางไรจะไดผลตามเปาหมายทกำหนดไว หากไมมการวางแผน

นอกจากไมรวาจดหมายปลายทางอยทไหนแลวกยงกอใหเกดการสญเสยหรอสนเปลองทรพยากรอกดวย

2. การวางแผนทำใหลดความไมแนนอนลง เพราะผบรหารจะมงมนไปสจดหมายปลายทางอยางแนวแน

สามารถคาดคะเนการเปลยนแปลงอนอาจเกดขนไดดยงขน สามารถปรบเปลยนใหสอดคลองกบการเปลยนแปลง

ขณะเดยวกนกเตรยมพรอมรบการเปลยนแปลงอยางเหมาะสม

3. การวางแผนทำใหลดความเสยหายการซำซอนกนของงานททำ เนองจากการวางแผนทำใหร

ทงวธการและเปาหมายของงานจงทำใหมความชดเจนในการทำงาน รวากจกรรมใดควรทำกอนหลงอยางไร

การซำซอนและการสนเปลองจงไมเกดขน

4. การวางแผนทำใหรมาตรฐานในการควบคม หนาทขนสดทายของการบรหารคอ การควบคมให

เปนไปตามเปาหมายทกำหนด กจกรรมทสำคญของการควบคมคอมาตรฐานทใหเปรยบเทยบกบการปฏบต

ทเกดขนจรง การวางแผนจงกำหนดมาตรฐานไดแนนอนชดเจนวาตองใหไดผลงานอยางไร

5หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

ขอดของการวางแผน การวางแผนจะตองเผชญกบปญหาหลายอยางในแงของปจจยภายนอกกคอ

ขอกำหนดของรฐ เทคโนโลยทซบซอน และเปลยนแปลงอยางรวดเรว ความไมแนนอนของเศรษฐกจโลก

การเปลยนแปลงอตราคาแรงงาน การเคลอนไหวของเงนทนและอนๆ สวนปจจยภายในองคการกไดแก

ประสทธภาพในการบรหารงาน โครงสรางองคการและระบบงาน ความหลากหลายทางดานแรงงาน

ความรความสามารถของฝายบรหาร การวจยและพฒนา เครองจกรอปกรณและชอเสยงขององคการ เปนตน

การวางแผนจะทำใหองคการสามารถปรบเปลยนใหเขากบปจจยภายในและภายนอกองคการ

ประโยชนของการวางแผน มดงน ปรบปรงการปฏบตงานใหดขน การปรบปรงการปฏบตงานของฝาย

บรหารและพนกงานแยกไดเปน 2 อยางคอ ควรเนนอะไรและควรยดหยนอยางไร (focus and flexible) ทงสองอยาง

จะชวยสรางอำนาจในการแขงขนขององคการ ควรเนนอะไรนน ทำใหองคการรวาจะทำอะไรจงจะดทสด

ตอลกคาและควรใหบรการแกลกคาอยางไร ในแงของผปฏบตงานกรวาควรทำอะไร และทำอยางไรจงบรรล

เปาหมายขององคการ ควรยดหยนอยางไรกจะทำใหองคการสามารถปรบเปลยนใหเขากบสภาพแวดลอม

ทเปลยนแปลงไป และสามารถเตรยมรบมอใหเขากบอนาคตทกำลงจะเกดขน ในสวนของพนกงานกทำใหรวา

ควรปรบตวเองอยางไรใหเขากบโอกาสและอปสรรคทกำลงจะเกดขน

การปรบปรงการปฏบตงานอาจสรปได 4 หวขอคอ ประการแรกจะมงไปทางไหนจงจะบรรลเปาหมาย

สงสด ประการทสอง ควรจะทำอะไรกอนหลงจงจะไดประโยชนสงสด ประการทสาม จะจดสรรทรพยากร

อยางไรจงจะกอใหเกดประสทธภาพและประสทธผลสงสด ประการทส จะปรบตวอยางไรจงจะสอดคลองกบ

สถานการณและกอใหเกดผลดทสด

1. ปรบปรงการประสานงานใหดขน ในองคการยอมประกอบดวยระบบยอยและกลม (subsystem

and group) หลายระบบและหลายกลม แตละระบบแตละกลมตางมเปาหมายของตวเองและตางทำงานเพอ

บรรลเปาหมายของตวเองทงนน การทจะไมใหระบบยอยและกลมตางๆ ขดแยงกนกตองอาศยการวางแผนทด

การวางแผนไดจดแยกวตถประสงคหรอเปาหมายตางๆ ของระบบยอยและกลมคนออกมาเปนลำดบขนของ

วตถประสงค หรอเปาหมายลดหลนกนลงมาตงแตสงสดไปจนถงตำสด แตละเปาหมายตางๆ ระบไวอยางชดเจน

วาเปนของระบบใดกลมใดและตองอาศยหนาทหรอกจกรรมอยางไรแตละระบบและแตละกลมจงบรรล

เปาหมายตางๆ ทกำหนดไว เมอมการวางแผนอยางดกจกรรมตางๆ ของแตละระบบและแตละกลมจะสอด

รบกนอยางเหมาะสม โดยเปาหมายในระดบสงเปนเสมอนจดหมายปลายทาง (end) และเปาหมายในแตละ

ระดบลางเปนเสมอนวธการ (mean)

2. ปรบปรงการควบคมใหดขน กจกรรมของการควบคมกคอ การวดผลการปฏบตงานและ

การแกไขการปฏบตงานใหดขน การวางแผนจะชวยใหการควบคมมประสทธภาพเพราะการวางแผน

จะตองกำหนดเปาหมายขนมากอน นนกคอ มาตรฐานทใชวดผลการปฏบตงานหรอกำหนดวาจะตอง

ทำอยางไร ถาผลการปฏบตงานตำกวามาตรฐานหรอสงกวามาตรฐานกตองแกไขทการปฏบตงาน

และมาตรฐานทใชวดหรอระบบการควบคมใหม ดงนน การวางแผนกบการควบคมจะตองทำหนาทกนอยาง

ใกลชดในฐานะทเปนกระบวนการบรหาร หากไมมระบบการควบคมทด การวางแผนกขาดการตดตาม

วางานบรรลเปาหมายหรอไม หากไมมระบบการวางแผนทด การควบคมกขาดกรอบการวดผลงานวา

ไดมการปฏบตงานดขนหรอไม ดงนน จงมเทคนคการบรหารงานอกอยางทเชอมตอการวางแผนและ

การควบคมเขาดวยกนคอ การบรหารโดยยดวตถประสงค (MBO) ซงจะกลาวตอไป

6 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

3. ปรบปรงการบรหารเวลาใหดขน คนสวนใหญจะประสบกบความยากลำบากในการใชเวลาให

เหมาะสมกบกจกรรมททำวธบรหารเวลาอยางงายๆ กคอ การกำหนดตารางเวลาไวในสมดบนทกหรอในปฏทน

เพอเตอนความจำวาวนไหนจะตองทำอะไร แตกมเหตการณเกดขนบอยๆ ทผบรหารใชเวลาไปกบกจกรรมหนง

มากเกนไปและในอกกจกรรมหนงนอยเกนไป หรอลมทำกจกรรมบางอยาง กมการวางแผนกทำใหการใชเวลา

ดกวาการไมวางแผนมการสมดลของการใชเวลามากขนและการสญเสยเวลากลดลง อยางไรกตาม การบรหาร

เวลาเปนสวนสำคญทสดในการวางแผน

เรองท 4 ความสมพนธของวธการ และขนตอนของแผน และโครงการกบการมรายได มเงนออม

และมทนในการขยายอาชพ

ขนตอนของการวางแผน (Steps in Planning)

การวางแผนงานกอนการปฏบตงานเปนสงทจำเปนสำหรบการบรหารองคการ ตามทไดกลาวมาแลว

การวางแผนทดยอมสงผลถงความสำเรจขององคการ แผนทกแผนทกำหนดขนใชวาจะใชดำเนนงานแลว

จะประสบความสำเรจทกแผนไป ทงนขนอยกบผเขยนแผนมความรดานการวางแผนเปนเชนไรดวย

ซงนกวชาการชอ Henry L. Sisk ไดลำดบขนตอนของการวางแผนไวดงน

1. กำหนดวตถประสงคของแตละแผนงานไวใหชดเจนวาตองการอะไร

2. ระบปญหาใหชดเจนวาอะไรคอปญหาทแทจรง อนจะชวยใหกำหนดเปาหมายของกระบวนการ

วางแผนไดอยางมประสทธภาพ

3. กำหนดหนาทความรบผดชอบ หลงจากระบสาเหตทเปนปญหาขององคการเสนอผบรหารแลวได

รบอนมตใหแกปญหา ผวางแผนจะตองกำหนดตวผรบผดชอบซงอาจจะเปนบคคลหรอกลมบคคลกได เขามา

ดำเนนการตามกระบวนการวางแผนพรอมกบมอบอำนาจหนาทใหผรบผดชอบตางๆ เหลานน ในการนจะตอง

กำหนดระดบผอนมตในแผนงานนนๆ ดวย

4. รวบรวมและแปลขอมล ผวางแผนจะตองรวบรวมขอมลภายในและขอมลภายนอกทงในอดตและ

ปจจบนนำมาประเมนเหตการณในอนาคต พรอมกบแปลความหมายของขอมลจากการประเมนมาใหชดเจน

เพอใหเกดความมนใจวาแผนงานนนจะตองสำเรจแนนอน

5. จดทำและทดสอบแผนชวคราว เพอคนหาขอบกพรองทยงเหลออย และหาทางปรบปรงแกไข

กอนทจะนำแผนไปใชจรง

6. กำหนดแผนขนสดทายหลงจากทำการทดสอบแผนชวคราวแลว นำมาปรบปรงแกไขขอบกพรองตาง ๆ

จนเปนทพอใจ จากนนรวบรวมแผนตางๆ เขาดวยกน เพอจดทำแผนขนสดทายตอไป

ขนตอนของการวางแผนอนๆ

1. เตรยมการกอนการวางแผน

- แตงตงกลมบคคลหรอบคคลขนมารบผดชอบการจดทำแผน

- กำหนดแนวทางการวางแผนมขนตอนอยางไรบาง จะตองทำอะไร

- คนหาขอมลเกยวกบปญหาทเกดจากสภาพแวดลอมทงภายในและภายนอกองคการจากแหลงตางๆ

กบสภาพทรพยากรบรหารทมอย

7หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

2. การวเคราะหขอมลกบการวเคราะหปญหา ศกษาผลการปฏบตงานทผานมามปญหาทยงแกไข

ไมไดมอะไรบาง จดใดทควรแกไขกอน - หลง ปญหาใดมความสำคญทจะตองหาทางแกไขกอน ประกอบกบ

วตถประสงคขององคการมเปาหมายอยางไร ซงการแกปญหาจะตองดวตถประสงคขององคการเปนหลกวา

ตองการอะไร

3. การกำหนดแผนงานและโครงการตางๆ โดยดำเนนการดงน

- จดทำแผนงาน โดยรวบรวมงานทเหมอนกน มวตถประสงคหรอลกษณะเดยวกนเขาไว

ดวยกนเปนกลมๆ เชน กลมงานการผลต กลมงานการตลาด กลมงานการเงนและการบญช ในแผนงานหนงๆ

อาจมเพยงโครงการเดยวหรอหลายๆ โครงการกได

- จดทำโครงการ ในแผนแตละแผนจะกำหนดรายละเอยดของการปฏบตงานไวในรปของโครงการ

วาจะตองปฏบตอยางไร ดำเนนการเมอไร ใครเปนผรบผดชอบโครงการนนๆ

- จดทำกจกรรม ในแตละโครงการประกอบไปดวยกจกรรมหลายๆ กจกรรมหรอกจกรรมเดยวกได

แผนภมแสดงใหเหนถงความสมพนธกนระหวาง วตถประสงคขององคการกบกจกรรมตางๆ ดงน

4. การปฏบตตามแผน คอ การนำแผนออกไปใชปฏบตจรง ซงผใชในทนคอ ผบรหารระดบกลาง

ลงไปจนถงพนกงานธรรมดา บคคลตางๆ เหลานจะตอง

- ศกษาแผนใหเขาใจอยางถองแทกอนลงมอปฏบต

- แบงหนาทความรบผดชอบใหพนกงานอยางชดเจน

- จดระบบการประสานงานระหวางกนเพอใหงานดำเนนไปอยางตอเนอง

- กำหนดระยะเวลาปฏบตงานและวธการควบคมงานใหบรรลเปาหมาย

8 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

5. การประเมนผล คอ การตรวจสอบผลงานหรอการตดตามผลวาเปนเชนไร ปกตโดยทวไป

จะประเมนผล 2 ครง คอ ครงท 1 ทำในชวงกลางของเวลาในแผนกบประเมนเมองานเสรจเรยบรอยแลว

การประเมนผลในชวงแรกเพอหาจดออน จดแขง ขอบกพรองและอปสรรคตางๆ เปนเชนไรจะไดหาทาง

แกไขไดทนทวงท สวนการประเมนครงหลงเพอใหรขอบกพรองและนำขอบกพรองไปปรบปรงแกไข

ในครงตอไป

ขนตอนในการวางแผนโครงการ

ซงผจดจะตองดำเนนงานตามลำดบตอไปน

1. กำหนดปญหาเพอจดทำโครงการโดย

(1) ระบปญหาใหแนชดวาตองการทำโครงการอะไร เชน โครงการเกยวกบปญหาขดของ

ปญหาปองกน หรอปญหาเชงพฒนา

(2) ศกษาสาเหตททำใหเกดปญหาทแทจรงวา เกดจากอะไรและมแนวทางแกไขไดอยางไร

(3) กำหนดจดตองการแกไขปญหา จะตองเปนจดทกอใหเกดปญหาทแทจรงเมอนำมาแกไขแลวจะ

ทำใหปญหาตางๆ ลดลงไปไดอยางแนนอน

(4) กำหนดแนวทางแกไขอยางมระบบโดยใชวธทางวทยาศาสตรเขามาชวย เชน นำมาพสจนได

นำปฏบตในรปธรรมไดอยางมประสทธภาพ

2. กำหนดวตถประสงคของโครงการ

3. ออกแบบแผน โดยดำเนนการในหวขอตอไปน

(1) หาแนวทางแกปญหาทด มประสทธภาพสงนำมาใช

(2) แปลงปญหาเปนวตถประสงค

(3) แปลงสาเหตของปญหาใหเปนเปาหมาย

(4) แปลงแนวทางแกปญหาใหเปนผลงาน

4. วเคราะหแผนโครงการจากปจจยตางๆ ดงตอไปน

(1) วเคราะหทางการเงน

(2) วเคราะหดานการบรหาร

(3) วเคราะหทางเทคนค

(4) วเคราะหการเปลยนแปลงทางวชาการ

(5) วเคราะหทางสงคมทมผลกระทบตอโครงการอยางไรบาง

(6) การวเคราะหทางเศรษฐกจ

(7) วเคราะหดานการตลาด

9หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

ใบงานท 1

ชอ-สกล.........................................................................รหสนกศกษา..............................................................

รหส...............................................................................กศน.ตำบล..................................................................

กศน.อำเภอ....................................................................จงหวด.......................................................................

1. จงบอกปจจยทจงใจใหเกดการออมทรพย

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

2. วธการและขนตอนของการเขยนโครงการ มอะไรบาง

.............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

3. แผนและโครงการมความสมพนธกนอยางไร

.............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

10 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

แหลงคนควาเพมเตม

1. หองสมดประชาชนอำเภอ/จงหวด/หองสมดประชาชน “ เฉลมราชกมาร ”

2. ศนยการเรยนชมชนตำบล (กศน.ตำบล)

3. เวบไซดสถาบนการศกษาทางไกล สำนกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

4. สำนกงานการศกษาขนพนฐาน

11หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

ตอนท 2

การทบทวนองคความรทจำเปนตอการพฒนาอาชพใหมรายได มเงนออม

และมทนในการขยายอาชพ

เรองท 1 การทบทวนองคความรทจำเปนตองใชในการเรยนร

การจดการความร ( Knowledge management - KM) คอ การรวบรวม สราง จดระเบยบ แลกเปลยน

และประยกตใชความรในองคกร โดยพฒนาระบบจาก ขอมล ไปส สารสนเทศ เพอใหเกด ความร และ ปญญา

ในทสด การจดการความรประกอบไปดวยชดของการปฏบตงานทถกใชโดยองคกรตางๆ เพอทจะระบ สราง

แสดงและกระจายความร เพอประโยชนในการนำไปใชและการเรยนรภายในองคกร อนนำไปสการจดการ

สารสนเทศทมประสทธภาพมากขน ซงเปนสงทจำเปนสำหรบการดำเนนการธรกจทด องคกรขนาดใหญ

โดยสวนมากจะมการจดสรรทรพยากรสำหรบการจดการองคความร โดยมกจะเปนสวนหนงของแผนก

เทคโนโลยสารสนเทศหรอแผนกการจดการทรพยากรมนษย

รปแบบการจดการองคความรโดยปกตจะถกจดใหเปนไปตามวตถประสงคขององคกรและประสงค

ทจะไดผลลพเฉพาะดาน เชน เพอแบงปนภมปญญา,เพอเพมประสทธภาพการทำงาน, เพอความไดเปรยบ

ทางการแขงขน, หรอเพอเพมระดบนวตกรรมใหสงขน

ปจจบนโลกไดเขาสยคเศรษฐกจฐานความร (Knowledge-based Economy – KBE) งานตางๆ จำเปน

ตองใชความรมาสรางผลผลตใหเกดมลคาเพมมากยงขน การจดการความรเปนคำกวางๆ ทมความหมาย

ครอบคลมเทคนค กลไกตางๆ มากมาย เพอสนบสนนใหการทำงานของแรงงานความร (Knowledge Worker)

มประสทธภาพยงขน กลไกดงกลาวไดแก การรวบรวมความรทกระจดกระจายอยทตางๆ มารวมไวทเดยวกน

การสรางบรรยากาศใหคนคดคน เรยนร สรางความรใหมๆ ขน การจดระเบยบความร ในเอกสารและ

ทำสมดหนาเหลอง รวบรวมรายชอผมความรในดานตางๆ และทสำคญทสด คอการสรางชองทาง และเงอนไข

ใหคนเกดการแลกเปลยนความรระหวางกน เพอนำไปใชพฒนางานของตนใหสมฤทธผล

ประเภทของความร

ความรสามารถแบงออกเปนประเภทใหญๆ ไดสองประเภท คอ ความรชดแจง (Explicit Knowl-

edge) และความรแฝงเรน หรอความรแบบฝงลก (Tacit Knowledge) ความรชดแจงคอความรทเขยนอธบาย

ออกมาเปนตวอกษร เชน คมอปฏบตงาน หนงสอ ตำรา เวบไซด Blog สวนความรแฝงเรนคอความร

ทฝงอยในตวคน ไมไดถอดออกมาเปนลายลกษณอกษร หรอบางครงกไมสามารถถอดเปนลายลกษณอกษรได

ความรทสำคญสวนใหญ มลกษณะเปนความรแฝงเรน อยในคนทำงาน และผเชยวชาญในแตละเรอง จงตอง

อาศยกลไกแลกเปลยนเรยนรใหคนไดพบกน สรางความไววางใจกน และถายทอดความรระหวางกนและกน

ความรแบบฝงลก (Tacit Knowledge) เปนความรทไมสามารถอธบายโดยใชคำพดได มรากฐานมาจาก

การกระทำและประสบการณ มลกษณะเปนความเชอ ทกษะ และเปนอตวสย (Subjective) ตองการการฝกฝนเพอใหเกด

12 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

ความชำนาญ มลกษณะเปนเรองสวนบคคล มบรบทเฉพาะ (Context-specific) ทำใหเปนทางการและสอสารยาก

เชน วจารณญาณ ความลบทางการคา วฒนธรรมองคกร ทกษะ ความเชยวชาญในเรองตางๆ การเรยนรขององคกร

ความสามารถในการชมรสไวน หรอกระทงทกษะในการสงเกตเปลวควนจากปลองโรงงานวามปญหาใน

กระบวนการผลตหรอไม

ความรชดแจง (Explicit Knowledge) เปนความรทรวบรวมไดงาย จดระบบและถายโอนโดยใชวธการ

ดจทล มลกษณะเปนวตถดบ (Objective) เปนทฤษฏ สามารถแปลงเปนรหสในการถายทอดโดยวธการทเปนทางการ

ไมจำเปนตองอาศยการปฏสมพนธกบผอนเพอถายทอดความร เชน นโยบายขององคกร กระบวนการทำงาน

ซอฟตแวร เอกสาร และกลยทธ เปาหมายและความสามารถขององคกร ความรยงมลกษณะไมชดแจงมากเทาไร

การถายโอนความรยงกระทำไดยากเทานน ดงนนบางคนจงเรยกความรประเภทนวาเปนความรแบบเหนยว

(Sticky Knowledge) หรอความรแบบฝงอยภายใน (Embedded Knowledge) สวนความรแบบชดแจงมการถายโอน

และแบงปนงาย จงมชออกชอหนงวา ความรแบบรวไหลไดงาย (Leaky Knowledge) ความสมพนธของความร

ทงสองประเภทเปนสงทแยกจากกนไมได ตองอาศยซงกนและกน (Mutually Constituted) (Tsoukas, 1996)

เนองจากความรแบบฝงลกเปนสวนประกอบของความรทงหมด (Grant, 1996) และสามารถแปลงใหเปน

ความรแบบชดแจงโดยการสอสารดวยคำพดตามรปแบบของเซซ (SECI Model ของ Nonaka และ Takeuchi)

ความรทงแบบแฝงเรนและแบบชดแจงจะมการแปรเปลยนถายทอดไปตามกลไกตางๆ เชน การแลกเปลยนเรยนร

การถอดความร การผสานความร และการซมซบความร

การจดการความรนนมหลายรปแบบ มหลากหลายโมเดล แตทนาสนใจ คอ การจดการความร

ททำใหคนเคารพศกดศรของคนอน เปนรปแบบการจดการความรทเชอวา ทกคนมความรปฏบตในระดบ

ความชำนาญทตางกน เคารพความรทอยในคน เพราะหากถาเคารพความรในตำราวชาการอยางเดยวนน

กเทากบวาเปนการมองวา คนทไมไดเรยนหนงสอ เปนคนทไมมความร

ระดบของความร

จำแนกระดบของความร สามารถแบงออกไดเปน 4 ระดบ คอ

ความรเชงทฤษฏ (Know-What) เปนความรเชงขอเทจจรง รอะไร เปนอะไร จะพบในผทสำเรจการ

ศกษามาใหมๆ ทมความรโดยเฉพาะความรทจำมาไดจากความรชดแจงซงไดจากการไดเรยนมาก แตเวลาทำงาน

กจะไมมนใจ มกจะปรกษารนพกอน

ความรเชงทฤษฏและเชงบรบท (Know-How) เปนความรเชอมโยงกบโลกของความเปนจรง

ภายใตสภาพความเปนจรงทซบซอนสามารถนำเอาความรชดแจงทไดมาประยกตใชตามบรบทของตนเองได

มกพบในคนททำงานไปหลายๆ ป จนเกดความรฝงลกทเปนทกษะหรอประสบการณมากขน

ความรในระดบทอธบายเหตผล (Know-Why) เปนความรเชงเหตผลระหวางเรองราวหรอเหตการณ

ตางๆ ผลของประสบการณแกปญหาทซบซอน และนำประสบการณมาแลกเปลยนเรยนรกบผอน เปนผทำงาน

มาระยะหนงแลวเกดความรฝงลก สามารถถอดความรฝงลกของตนเองมาแลกเปลยนกบผอนหรอถายทอด

ใหผอนไดพรอมทงรบเอาความรจากผอนไปปรบใชในบรบทของตนเองได

13หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

ความรในระดบคณคา ความเชอ (Care-Why) เปนความรในลกษณะของความคดรเรม สรางสรรคทขบดน

มาจากภายในตนเองจะเปนผทสามารถ สกด ประมวล วเคราะหความรทตนเองมอย กบความรทตนเองไดรบมา

สรางเปนองคความรใหมขนมาได เชน สรางตวแบบหรอทฤษฏใหมหรอนวตกรรม ขนมาใชในการทำงานได

กรอบแนวคดการจดการความร

ตวอยางแผนผงอชคะวะ

แผนผงอชคะวะ (Ishikawa diagram) หรอแผงผงกางปลา (หรอในชออนของไทยเชน ตวแบบทนา

หรอตวแบบปลาตะเพยน) เปนกรอบแนวคดอยางงายในการจดการความร โดยใหการจดการความรเปรยบ

เสมอนปลา ซงประกอบดวยสวนหว ลำตว และหาง แตละสวนมหนาททตางกนดงน

สวนหวและตา (Knowledge Vision - KV) มองวากำลงจะไปทางไหน ซงตองตอบใหไดวา “ทำ KM

ไปเพออะไร”

สวนกลางลำตว (Knowledge Sharing - KS) สวนทเปนหวใจใหความความสำคญกบการแลกเปลยน

เรยนรชวยเหลอ เกอกลกนและกน

สวนหาง (Knowledge Assets - KA) คอ สรางคลงความร เชอมโยงเครอขาย ประยกตใชเทคโนโลย

สารสนเทศ “สะบดหาง” สรางพลงจากชมชนแนวปฏบต

สถาบนสงเสรมการจดการความรเพอสงคม (สคส.) ในประเทศไทย ไดพฒนาตวแบบทนาเปน

“ตวแบบปลาตะเพยน” โดยมองวาองคการมหนวยงานยอย ซงมความแตกตางกน รปแบบความรแตละหนวย

จงตองปรบใหเหมาะสมกบบรษทของตน แตทงฝงปลาจะหนหนาไปทศทางเดยวกน กรอบความคดของ

Holsapple Holsapple ไดทบทวนวรรณกรรมเกยวกบพฒนาการของแนวคดของการจดการความร 10 แบบ

มาประมวลซงแสดงถงสวนประกอบของการจดการความร (KM elements) เพอนำไปจดระบบเปน

องคประกอบหลก 3 ดานของการจดการความร (Three-fold framework) ไดแก ทรพยากรดานการจดการความร

กจกรรมการจดการความร และอทธพลของการจดการความร และใหผเชยวชาญ นกวชาการ และผประกอบการ

ทเกยวของกบการจดการความรใหขอคดเหน วจารณและขอเสนอแนะ ไดผลออกมาเปนกรอบความรวมมอ

(Collaborative Framework)

14 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

การถายทอดความร

การถายทอดความร อนเปนสวนประกอบของการจดการองคความร ถกประพฤตปฏบตกนมานานแลว

ตวอยางรปแบบการถายทอดความร เชน การอภปรายของเพอนรวมงานในระหวางการปฏบตงาน, การอบรม

พนกงานใหมอยางเปนทางการ, หองสมดขององคกร, โปรแกรมการฝกสอนทางอาชพและการเปนพเลยง

ซงรปแบบการถายทอดความรมการพฒนารปแบบโดยอาศยเทคโนโลยคอมพวเตอรทกระจายอยางกวางขวาง

ในศตวรรษท 20 กอใหเกดเทคโนโลยฐานความร, ระบบผเชยวชาญและคลงความร ซงทำใหกระบวนการ

ถายทอดความรงายมากขน

เรองท 2 การจดลำดบความสำคญ / จำเปนขององคความร

แนวทางการจดกจกรรมการศกษาเพอพฒนาอาชพ

เรงรดสงเสรมและพฒนาการจดการศกษาเพอการพฒนาอาชพ ทตอบสนองความตองการของ

กลมเปาหมาย โดยมงเนนการปฏบตจรงทบรณาการกบวถชวตใหกบบคคลและชมชน เพอแกปญหาการวางงาน

และเสรมสรางความเขมแขงใหกบเศรษฐกจชมชน

โครงการและกจกรรมจดใหกลมเปาหมายในพนท กศน. รบผดชอบ โดยมเนอหาจดเนนสาระ 4 ประการ

1. การพฒนาทกษะอาชพ หมายถง ฝกทกษะอาชพในลกษณะหลกสตรระยะสนตอบสนองความตองการ

ผเรยนใหมความรและทกษะพนฐานในอาชพ

2. การฝกอบรมเพอเขาสอาชพ หมายถง การจดฝกอบรมใหผอบรมททกษะอาชพอยแลวและสนใจ

เขาสอาชพใหสามารถประกอบอาชพไดและมรายได

3. การจดการศกษาเพอพฒนาอาชพ หมายถง การจดฝกอบรมใหผประกอบอาชพประเภทเดยวกน

ใหพฒนาอาชพใหดขนทงในเชงคณภาพและปรมาณ

4. การพฒนาอาชพดวยเทคโนโลย หมายถง การฝกอบรมการใชเทคโนโลยใหผอบรมนำมาใชในการพฒนา

กจการอาชพและศกยภาพตนเอง เชน เทคโนโลยคอมพวเตอร เทคโนโลยการตลาด เทคโนโลยการผลต

ยทธศาสตร

1. การใชชมชนเปนฐาน โดยใชขอมลสารสนเทศของชมชนดานเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และอาชพ

ทมอยแลวในชมชน ทสอดรบกบ ความตองการ ของกลมอาชพในชมชนเปนฐานขอมลทนำไปจดกระบวน

การเรยนร

2. การมสวนรวมของชมชน เปนการสงเสรมใหคนในชมชนหนวยงานตางๆ และองคกรทองถน

มบทบาทสำคญในการรวมคด รวมวางแผน รวมตดสนใจ รวมปฏบตและรวมรบผลประโยชนในการจดกจกรรม

การเรยนการสอน

15หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

3. การใชตนทนทางสงคม เนนการใชตนทนจากสงคม 6 แหง

- ทนทรพยากรธรรมชาต

- ทนทรพยากรบคคล

- ทนภมปญญาและแหลงการเรยนร

- ทนทางวฒนธรรม

- ทนรฐบาล (กองทนหมบาน)

- ทนทางความรมาใชในการจดกจกรรมการเรยนร

4. หลกการบรณาการและปฏบตจรงในการเรยน การทำงานทสอดคลองกบวถชวตของชมชนโดย

รวมกนคด ทำ จำ แกปญหา และพฒนา

5. การใชกระบวนการกลมในการดำเนนงานคอ มการทำงานเปนกลมโดยมประธานกลม เลขากลม

เหรญญกกลม กรรมการกลม

เรองท 3 การตดสนใจเลอกความรทจำเปนตองใช

แนวความคดทางการตลาด

ในระบบการผลตกอนทจะมการปฏวตอตสาหกรรมนน มนษยมกจะผลตสนคาเองและเปนผใชเอง

การผลตมกผลตดวยมอหรอผลตเฉพาะภายในครวเรอนเทานน จะมการขายหรอแลกเปลยนกมในบรเวณแคบ

หลงจากมการปฏวตอตสาหกรรมในศตวรรษท 19 ระบบการผลตจงมมากขน (Mass Product) ประกอบกบความ

เจรญทางดานเทคโนโลยดานตางๆ มมากขนจงทำใหตลาดขยายตวอยางรวดเรว ดงเชนตลาดในปจจบนและ

แนวความคดทางการตลาดของผบรหารตอไปนเปนแนวคดเรมตงแตสมยแรกจนถงปจจบนดงน

1. ความคดเกยวกบการผลต (Production Concept) สนคาทผลตออกมาแลวสามารถจำหนายออกไดนน

กตองประกอบดวยสนคามจำหนายทวไปหาซอไดงาย ผลตสนคาทนตอความตองการ ราคายตธรรม และ

สนคามจำนวนเหมาะสมกบความตองการของผบรโภค หรอผบรโภคมความตองการสนคามากกวาผเสนอขาย

สนคาจงขายไดหมด ดงนน ผบรหารทมแนวคดดานน จะมงปรบปรงพฒนาระบบการผลตใหดยงขน ถงแม

ตนทนการผลตจะสงขนกตามนกการตลาดจะหนไปลดราคา โดยหาวธการผลตทดกวาเดมหรอประหยดกวาเดม

รวมทงการกำหนดระบบการจดจำหนายทมประสทธภาพและเปนไปอยางทวถงดวย แนวความคดการผลต

แบบนจะชวยใหประสบความสำเรจงายขน อกทงยงเปนการจำกดคแขงไดดวย

2. ความคดเกยวกบผลตภณฑ (Product Concept) ผบรหารทมแนวความคดในผลตภณฑจะเหน

ความสำคญของตวสนคาเปนหลกคอ สนคาจะขายไดหรอไมนนขนอยกบวา สนคามคณภาพอยางไรเมอ

เปรยบเทยบกบราคา นกการตลาดจงเนนเรองการพฒนาปรบปรงผลตภณฑใหมคณภาพดทสดหรอดกวา

คแขงขนและจดจำหนายในราคาทเหมาะสม รวมทงการใหบรการอำนวยความสะดวกในการซออกดวย

3. ความคดมงการขาย (Sales Concept) แนวคดนผบรโภคจะสนใจซอเฉพาะสนคาทจำเปนสำหรบ

การดำรงชวตเทานน และเขาจะไมสนใจกบสนคาทไมคอยจำเปน ผบรหารทมแนวความคดมงการขายจะพยายาม

มงขายสนคาทผบรโภคไมคอยสนใจใหขายดยงขน โดยใชเครองมอการขายเขามาชวยกระตนใหผบรโภคสนใจใน

ผลตภณฑ ประกอบกบอบรมพนกงานขายใหเทคนคการขายใหดยงขน

16 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

4. ความคดมงการตลาด (Marketing Concept) ในตลาดผบรโภค จะมผตองการสนคาแบบเดยวกน

แตลกษณะแตกตางกนมากมาย ถาพดถงตลาดแลวจะมผบรโภคหลายอาชพ ระดบการศกษา ระดบชนชน

และระดบอาย ผบรโภคเหลานจะตองการสนคาทมลกษณะแตกตางกน นกการตลาดจงจำเปนตองผลต

สนคาออกมาโดยมงทกลมลกคากลมใดกลมหนงโดยเฉพาะ และพยายามตอบสนองความตองการของลกคา

กลมนนใหไดรบความพงพอใจสงสด อนจะทำใหลกคามความจงรกภกดในตรายหอและทำใหเกดการซอซำๆ

เกดขนอกดวย

5. ความคดทางการตลาดทมงสงคม (Social Marketing Concept) เปนแนวความคดของนกการตลาด

ปจจบน โดยใหขอคดวาธรกจไมควรจะผลตสนคาตามความพอใจของผบรโภคเทานน ควรเนนในดานสวสดภาพ

ของสงคม หรอควรรบผดชอบตอสงคมโดยสวนรวมดวย เชน ควรสนใจผลทไดรบจากการบรโภคสนคา หรอ

สนคาและบรการทำใหเสอมเสยศลธรรมจรรยาบรรณตางๆ อยางไร ควรหาทางแกไขอยางไร ผผลตบางรายไม

เนนลกษณะแนวความคดเชนน จงทำใหเกดปญหาสงคมมากมายในปจจบน เชน การเกดของ Disco Theque

ตเกมส แหลงอบายมขตางๆ รวมทงหบหอทใหขอมลผดจากความเปนจรงดวย

ปจจยทมอทธพลตอการตลาด

1. ปจจยทควบคมได (Controllable Facters) ประกอบดวย

1.1 ผลตภณฑ (Product)

1.2 ราคา (Price)

1.3 การจดจำหนาย (Place)

1.4 การสงเสรมการขาย (Promotion)

2. ปจจยทควบคมไมได (Uncontrollable Facters) มสวนประกอบดงตอไปน

2.1 สภาพแวดลอมทางวฒนธรรมและสงคม (Cultural & Social Environment)

2.2 สภาพแวดลอมทางการเมองและกฎหมาย (Political & Legal Environment)

2.3 สภาพแวดลอมทางเศรษฐกจ (Economics Environment )

2.4 โครงสรางของธรกจ (Exising Business Stucture)

2.5 ทรพยากรและวตถประสงคของกจการ (Resources and Objectives of firm)

2.6 สภาพแวดลอมทางธรรมชาต (Nature Environment )

2.7 สภาพแวดลอมทางเทคโนโลย (Taehnologieal Environment )

2.8 สภาพแวดลอมดานการแขงขน (Competitin Environment )

17หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

เรองท 4 การระบความรและจดทำระบบสารสนเทศ

สารสนเทศ (information)

เปนผลลพธของการประมวลผล การจดดำเนนการ และการเขาประเภทขอมลโดยการรวมความร

เขาไปตอผรบสารสนเทศนน สารสนเทศมความหมายหรอแนวคดทกวาง และหลากหลาย ตงแตการใชคำวา

สารสนเทศในชวตประจำวน จนถงความหมายเชงเทคนค ตามปกตในภาษาพด แนวคดของสารสนเทศใกลเคยง

กบความหมายของการสอสาร เงอนไข การควบคม ขอมล รปแบบ คำสงปฏบตการ ความร ความหมาย

สอความคด การรบร และการแทนความหมาย

ปจจบนผคนพดเกยวกบยคสารสนเทศวาเปนยคทนำไปสยคแหงองคความรหรอปญญา นำไปสสงคม

อดมปญญา หรอสงคมแหงสารสนเทศ และ เทคโนโลยสารสนเทศ แมวาเมอพดถงสารสนเทศ เปนคำทเกยวของ

ในศาสตรสองสาขา คอ วทยาการสารสนเทศ และ วทยาการคอมพวเตอร ซงคำวา “สารสนเทศ” กถกใชบอย

ในความหมายทหลากหลายและกวางขวางออกไป และมการนำไปใชในสวนของ เทคโนโลยสารสนเทศ และ

การประมวลผลสารสนเทศ

สงทไดจากการนำขอมลทเกบรวบรวมไวมาประมวลผล เพอนำมาใชประโยชนตามจดประสงค

สารสนเทศ จงหมายถง ขอมลทผานการเลอกสรรใหเหมาะสมกบการใชงานใหทนเวลา และอยในรปทใชได

สารสนเทศทดตองมาจากขอมลทด การจดเกบขอมลและสารสนเทศจะตองมการควบคมดแลเปนอยางด เชน

อาจจะมการกำหนดใหผใดบางเปนผมสทธใชขอมลได ขอมลทเปนความลบจะตองมระบบขนตอนการควบคม

กำหนดสทธในการแกไขหรอการกระทำกบขอมลวาจะกระทำไดโดยใครบาง นอกจากนขอมลทเกบไวแลว

ตองไมเกดการสญหายหรอถกทำลายโดยไมไดตงใจ การจดเกบขอมลทด จะตองมการกำหนดรปแบบของขอมล

ใหมลกษณะงายตอการจดเกบ และมรปแบบเดยวกน ขอมลแตละชดควรมความหมายและมความเปนอสระ

ในตวเอง นอกจากนไมควรมการเกบขอมลซำซอนเพราะจะเปนการสนเปลองเนอทเกบขอมล

สารสนเทศในความหมายของขอความ

สารสนเทศสามารถหมายถงคณภาพของขอความจากผสงไปหาผรบ สารสนเทศจะประกอบไปดวย

ขนาดและเหตการณของสารสนเทศนน สารสนเทศสามารถแทนขอมลทมความถกตองและความแมนยำ

หรอไมมกได ซงสามารถเปนไดทงขอเทจจรงหรอขอโกหกหรอเปนเพยงเหตการณหนงทเกดขน สารสนเทศ

จะเกดขนเมอมผสงขอความและผรบขอความอยางนอยฝายละหนงคนซงทำใหเกดการสอสารของขอความ

และเขาใจในขอความเกดขน ซงมลกษณะใกลเคยงกบ ความหมาย ความร คำสง การสอสาร การแสดงออก

และการกระตนภายใน การสงขอความทมลกษณะเปนสารสนเทศ ในขณะเดยวกนกระบวนการสอสาร

สารสนเทศกถอเปนสารสนเทศเชนเดยวกน ถงแมวาคำวา “สารสนเทศ” และ “ขอมล” มการใชสลบกนอยบาง

แตสองคำนมขอแตกตางทเดนชดคอ ขอมลเปนกลมของขอความทไมไดจดการรปแบบ และไมสามารถนำมา

ใชงานไดจนกวาจะมการจดระเบยบและดงออกมาใชในรปแบบสารสนเทศ

ระบบสารสนเทศ (Information Systems) หมายถง ระบบงานทถกออกแบบขนมาเพอเกบรวบรวมขอมล

การจดทำสารสนเทศ และการสนบสนนสารสนเทศใหแกบคคลหรอหนวยงานตาง ๆ ภายในองคการทตองการใช

ขอมล (Data) หมายถง ขอเทจจรงไดถกเกบรวบรวมมาโดยทยงไมไดผานกระบวนการวเคราะห เชน

การบนทกขอมลยอดขายสนคาแตละวน

18 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

สารสนเทศ (Information) หมายถง ขอมลทไดผานกระบวนการประมวลผล หรอจดระบบแลว เพอให

มความหมายและคณคาสำหรบผใช เชน ปรมาณการขายสนคาแตละตว จำแนกตามเขตการขาย

เรองท 5 การแสวงหาความรและจดทำระบบสารสนเทศ

ววฒนาการของระบบสารสนเทศ

ใน พ.ศ. 2493 ไดมการนำคอมพวเตอรมาใชในงานธรกจ โดยใชกบงานประจำเฉพาะงาน เชน

บญชเงนเดอน จดพมพใบเสรจตาง ๆ ซงมลกษณะเปนการประมวลผลรายการ ซงเรยกวาการประมวลผล

ขอมลอเลกทรอนกส ตอมาใน พ.ศ. 2505-2513 คำวา Management Information Systems ถกใชในวงจำกด

คอหมายถงโปรแกรมทใชในวงจำกด โดยมวตถประสงค เพอชวยผบรหารในการทำการตดสนใจ เชน การพมพ

รายงานงบดลบญชของลกคาใหผจดการฝายตางๆ ใชในการตดสนใจ อยางไรกตามระบบสารสนเทศในยคแรกๆ

มขอจำกดไมยดหยน ใชขอมลจากการประมวลผลรายการเทานน ระบบสารสนเทศทใชชวยในการตดสนใจ

จงไดเรมตงแตป 2513 และตอมาเกดพฒนาการตางๆ ทงไมโครคอมพวเตอร อปกรณแสดงผลเชงโตตอบ

ซอฟตแวรทใชงายและพฒนาการดานเทคโนโลยฐานขอมล ชวยใหระบบสารสนเทศทใชงายและดกวาเดม

ในราว พ.ศ. 2526 ไดมการวจารณถงปญหาของระบบสารสนเทศเพอการจดการวาไมเหมาะสมสำหรบ

ผบรหารระดบสง ซงตองกำหนดกลยทธ นโยบาย และทศทางขององคการ ดงนนจงตองมการใชขอมลทงภายใน

และภายนอกมาใชจดทำระบบสารสนเทศดวย เชน สภาพเศรษฐกจ คแขง

แนวคดเกยวกบการจดการเทคโนโลยสารสนเทศ

การจดการเทคโนโลยสารสนเทศสามารถจำแนกเปนกลยทธการจดการทสำคญ 3 ดาน คอกลยทธ

ระบบสารสนเทศ กลยทธเทคโนโลยสารสนเทศ และกลยทธระบบการจดการสารสนเทศ ซงกลยทธทง 3 น

ตองสมพนธและสอดคลองกบนโยบายกลยทธ วตถประสงค แผนงานขององคการรวมทงวธการดำเนนงาน

กลาวคอ ตองการจดทำระบบสารสนเทศอะไร ใครเปนผใชระบบ ใชในงานลกษณะใด ใชเทคโนโลยสารสนเทศ

อะไรในการสรางระบบจงจะบรรลผลสำเรจ ตามวตถประสงค และมระบบการจดการอะไรในการจดสรร

ทรพยากรควบคมการใชใหเปนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผล

1. กลยทธระบบสารสนเทศ คอการกำหนดระบบสารสนเทศทตองการวา ตองการสรางระบบ

สารสนเทศอะไร และเพราะอะไร เชน เปนระบบสารสนเทศทงองคการ หรอเปนระบบระดบฝายงานในองคการ

ลกษณะและรปแบบของสารสนเทศทตองการคออะไร ซงความตองการสารสนเทศตองสอดคลองกบแผน

กลยทธขององคการ ซงเปนแผนงานองคการทกำหนดวาหนวยงานควรมระบบสารสนเทศอะไรบางในชวง

3 ถง 5 ปขางหนา รวมทงแผนปฏบตการประจำปเพอใหสนองเปาหมายดงกลาว ระบบเหลานมโครงสรางขอมล

ฐานขอมลอะไร และมความสมพนธกนอยางไร

การกำหนดความตองการระบบสารสนเทศวา องคการตองการระบบใด อาจใชการวเคราะหระบบ

สารสนเทศของทงองคการ จำแนกตามหนาทการทำงาน กระบวนการทำงาน และขอมลทตองใชหรออาจใช

การวเคราะหเชงกลยทธ โดยใชวธวเคราะหปจจยแหงความสำเรจ

19หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

โดยทวไประบบสารสนเทศในองคการจำแนกไดหลายประเภท ไดแก ระบบสารสนเทศตามระดบการ

จดการในองคการ ระบบสารสนเทศตามหนาทงาน และระบบสารสนเทศสนบสนนการทำงานขององคการ

ซงบางระบบอาจสามารถจำแนกไดมากกวาหนงประเภท และระบบสารสนเทศใดๆ กอาจนำไปใชเปนระบบ

สารสนเทศเชงกลยทธกไดขนอยกบกลยทธขององคการในขณะนน เชน ระบบสารสนเทศบรหารลกคาสมพนธ

ใชเปนกลยทธเพอรกษาลกคาเดม และหาลกคาใหม ระบบสารสนเทศบญชเปนระบบงานของฝายบญช

แตอาจนำผลหรอสารสนเทศทไดไปใชในระบบสนบสนนการตดสนใจ เปนตน

2. กลยทธเทคโนโลยสารสนเทศ คอ การนำเทคโนโลยสารสนเทศไปใช เพอจดทำหรอพฒนา

ระบบสารสนเทศ โดยพจารณาวา ระบบสารสนเทศทตองการนนมกจกรรมหรอกระบวนการทำงานใด

ทตองใชเทคโนโลย ใชอปกรณ เทคนคอะไร จะทำไดอยางไร เปนตนวา ตองการเครองคอมพวเตอรแบบใด

จำนวนเทาไร ซอฟตแวรอะไร อปกรณสำหรบใชบนทก จดเกบขอมลและแสดงผลลพธ ระบบจดการฐานขอมล

และฐานขอมลทเกยวของ รวมถงการสอสารขอมลและเครอขายคอมพวเตอรตางๆ เพอนำไปใชในงานแตละงาน

ทเกยวของ

3. กลยทธระบบการจดการสารสนเทศ คอการบรหารจดการเพอใหการจดทำระบบสารสนเทศสำเรจ

ตามวตถประสงคและเปาหมายทตงไว โดยพจารณาวา จะสามารถทำไดอยางไร และทำอยางไรจงจะเกด

ประสทธภาพ ดงนนกลยทธระบบการจดการสารสนเทศจงเกยวของกบประเดนการจดการ 3 ประการ คอ

3.1 ประเดนปญหาของการพฒนาระบบสารสนเทศและการทำแผนการใชเทคโนโลยสารสนเทศ

3.2 ประเดนการจดการทรพยากรในการจดการระบบสารสนเทศ ซงไดแก การจดองคการ

เทคโนโลยสารสนเทศ การจดการทรพยากรบคคล ทรพยากรการเงน

3.3 ประเดนการควบคมความมนคงปลอดภยของระบบสารสนเทศ

20 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

ใบงานท 2

ชอ-สกล.....................................................................รหสนกศกษา..................................................................

รหส...........................................................................กศน.ตำบล......................................................................

กศน.อำเภอ................................................................จงหวด............................................................................

1. ระบบสารสนเทศหมายถง

.............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

2. ความรสามารถแบงออกไดกประเภท มอะไรบาง

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

3. การจดการความร หมายถง

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

22 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

ตอนท 3

การระบทกษะในความรทจำเปนตองฝกเพมเตมเพอการมรายได

มเงนออม และมทนในการขยายอาชพ

เรองท 1 ทกษะทมความจำเปนตองฝกเพมเตม

การวางแผนการใชจายเงน คอ การวางแผนเกยวกบรายไดและรายจาย เพอใหใชจายเงนไดเพยงพอ

กบรายได และมเงนออมไวใชจายในอนาคต

รายได คอ เงนจากการประกอบอาชพ ซงรายไดนนอาจอยในรปของเงนเดอน ดอกเบยเงนกยมหรอ

เงนฝากธนาคาร และเงนกำไรจากการคาขาย

รายจาย คอ เงนทจายไป เพอใหไดสงของหรอบรการ

การบนทกรายรบ - รายจาย

ชวยใหทราบถงการใชจายเงนอยางมประสทธภาพ และเปนไปตามแผน การทำบญชรบ-จาย

จงมความสำคญ ดงน

1. ทำใหทราบรายรบ-รายจายตลอดทงเดอน

2. สามารถวางแผนการใชจาย วาอะไรมความจำเปนกอน-หลง

3. ทำใหทราบวามเงนคงเหลอเทาใดในแตละวน

ตวอยาง ตารางการรบ-จายเงนของตนเองและครอบครว เดอนมกราคม 2553

วนท 1 ไดรบเงนเดอน 5,000 บาท

วนท 2 ซอขาวสาร 1 ถง เปนเงน 200 บาท

วนท 4 ซอกบขาว 150 บาท

วนท 5 จายคาโทรศพท 250 บาท

วนท 10 ขายหนงสอพมพเกาไดเงน 50 บาท

วนท 12 จายคานำประปา 50 บาท

วนท 15 ซอกบขาว 200 บาท

วนท 20 จายเงนใสซองชวยงาน 200 บาท

วนท 25 ซอเสอผา 150 บาท

23หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

ขอสงเกต

- รายรบ หมายถง เงนทเราหามาได

- รายจาย หมายถง เงนทไดใชจายในแตละวน

- ยอดคงเหลอ หมายถง เงนทเราหามาได หกกบเงนทเราใชจายในแตละวน และยอดคงเหลอใน

วนท 25 มกราคม 2553 คอเงนคงเหลอประจำเดอน ซงเราสามารถนำเงนสวนทเหลอนไปฝากกบธนาคาร

หรอนำไปลงทนอยางอนได

มกราคม

2553

24 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

ใบงานท 3

ชอ-สกล......................................................................รหสนกศกษา................................................................

รหส............................................................................กศน.ตำบล....................................................................

กศน.อำเภอ.................................................................จงหวด..........................................................................

1. ใหผเรยนบนทกรายการใชจายตอไปน ในรปแบบบญชรายรบ-รายจาย ประจำเดอนมนาคม 2553

วนท 1 ไดรบเงนเดอน 7,500 บาท

วนท 3 จายคาอาหาร 250 บาท

วนท 6 จายคาโทรศพท 120 บาท

วนท 9 นำเงนไปฝากธนาคาร 1,500 บาท

วนท 14 จายคานำ-คาไฟ 150 บาท

วนท 17 จายคาอาหาร 150 บาท

วนท 22 ปานำเงนทยมมาคน 540 บาท

วนท 26 ซอขาวสาร 2 ถงๆ ละ 180 บาท

วนท 31 จายคาเชาบาน 1,200 บาท

บญชรายรบ-รายจาย

วนเดอนป รายการ รายรบ รายจาย ยอดคงเหลอ

รวม

25หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

ตอนท 4

การพฒนาระบบการผลต

เรองท 1 ปจจยการผลต

การผลต หมายถง กระบวนการททำใหเกดมลคาเพม (Value Added) ทงทเปนมลคา หรอ

ประโยชนใชสอย (Use Value) และมลคาในการแลกเปลยน (Exchange Value) โดยมวตถประสงคเพอ

ตอบสนองความตองการของมนษยในการดำรงชวต เพราะฉะนนการผลตจงเปนการสรางคณคาของสนคาท

สามารถตอบสนองความตองการของมนษย (Utility)

การสรางคณคาของสนคาทสามารถตอบสนองความตองการของมนษยนนไดพฒนาการมาพอจะสรป

ไดดงน

1. ระยะแรก มนษยสรางสนคาทสามารถตอบสนองความตองการของตนเอง เรมตงแตยคทเรยกวา

Hunting and Gathering และยคการเกษตรทอาศยธรรมชาต

2. ระยะทสอง มนษยสรางสนคาทสามารถตอบสนองความตองการของผอนเพอประโยชนแหงตน

เรมตงแตยคพาณชยนยม ยคประวตอตสาหกรรมและพาณชกรรม ในยคนตองใชความรดานการบรหารและ

การจดการเพอการผลตทมประสทธภาพ เพอใหผลตไดมากและตนทนตำ เมอผลตมากกตองขายใหมากจงจำเปน

ตองหาวธการใหประชาชนบรโภคมากขน อนนำไปสการบรโภคเกน (Over consumption) และลงทนเกน

(Over investment) ทำใหทรพยากรถกใชหมดไปอยางรวดเรว กอใหเกดปญหาตามมาอยางมากมาย

3. ระยะทสาม มนษยไดตระหนกถงปญหาทเกดขน และทรพยากรทมจำนวนโดยยงใชประโยชน

ไมเตมท คอ “คน” จงไดใหความสนใจตอ “คน” ในกระบวนการผลต โดยยงมความแตกตางในความคดโดย

กลมหนงยงคดในระบบเกาทวา “คน” คอ ปจจยการผลตชนดหนงทใชในการผลตเหมอนปจจยการผลตอนๆ

เรยกวา ทรพยากรมนษย ซงใหความสำคญตอ “มลคา” แตอกกลมคนคดใหมวา “คน” คอจดหมายปลายทาง

(Ends) เพราะ “คน” รวาตนเองตองการอะไรและทำอะไรได โดยทำใหชวตดขนและสงคมกดขน มอง “คน”

ในแงจตวญญาณ เทากบใหความสำคญตอ “คณคา” ของความเปนคน

เรองท 2 ขนตอนการผลต

ความหมายและความสำคญของคณภาพ

ความหมายของคณภาพถกกำหนดขนตามการใชงานหรอตามความคาดหวงของผกำหนด เชน

มความเหมาะสมกบการใชงาน มความทนทาน ใหผลตอบแทนสงสด บรการดและประทบใจ หรอเปนไปตาม

มาตรฐานทตงใจไว เปนตน คณภาพแบงเปน 3 ลกษณะดงน

1. คณภาพตามหนาท หมายถง ประสทธภาพการทำงาน ความเหมาะสมในการใชงาน ความทนทาน

เชน พดลมเครองนมมอเตอรทสามารถใชไดอยางตอเนองถง 24 ชวโมง

26 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

2. คณภาพตามลกษณะภายนอก หมายถง รปรางสวยงาม สสนสดใส เรยบรอย เหมาะกบการใชงาน

โครงสรางแขงแรง ผลตภณฑสวนใหญมกเนนคณภาพภายนอก โดยเนนทสสนสดใส หรอรปลกษณใหโดดเดน

เพอดงดดความสนใจของผซอ

3. คณภาพในการบรการ หมายถง การสรางความประทบใจใหกบลกคาทมาใชบรการหรอมาซอสนคา

คณภาพ หมายถง คณสมบตและลกษณะโดยรวมของผลตภณฑหรอบรการทแสดงใหเหนวามความ

สามารถทจะกอใหเกดความพงพอใจไดตรงตามตองการทไดระบ

ในอดตคณภาพมกจะถกกำหนดขนจากความตองการของผผลต แตปจจบนสภาพการแขงขนในตลาด

มมาก หากคณภาพไมตรงกบความตองการของผซอหรอผใหบรการ การผลตสนคาและบรการกอาจจะตอง

ลมเลกกจการไป ดงทไดเกดขนมาในปจจบนสนคาบางประเภทแขงขนกนทคณภาพ บางประเภทแขงขนกนทราคา

แตบางประเภทแขงขนกนทความแปลกใหม ดงนน การผลตหรอใหบรการใดๆ จะตองมการศกษาสภาพตลาด

อยางรอบคอบเพอกำหนดคณภาพ

ขนตอนการกำหนดคณภาพ

การกำหนดคณภาพมความสำคญอยางยง เพราะการกำหนดคณภาพไมไดกำหนดจากบคคลใด

บคคลหนง หรอกลมคน หรอสถาบนเทานน แตการกำหนดคณภาพตองคำนงถงคนหลายกลมหลายสถาบน

การกำหนดคณภาพสนคนและบรการ มขนตอนดำเนนการ 3 ขนตอน ไดแก

1. การศกษาความตองการของผใชสนคาและบรการ อยางกวางขวาง และครอบคลมผซอหรอผใช

บรการทมความหลากหลาย

2. การออกแบบผลตภณฑหรอพฒนาผลตภณฑใหสอดคลองกบความตองการทศกษามาอยางจรงจง

3. จดระบบการผลตและควบคมระบบการผลตใหไดผลผลตทมคณภาพการศกษาความตองการคณภาพ

สนคาและบรการ เปนเรองสำคญและเปนเรองแรกของการวางแผนดำเนนธรกจ อตสาหกรรม หรอกจการใดๆ

วธการศกษาขนอยกบเปาหมายคอ ลกคา ลกคาของเรา คอ กลมใด เชน วยใด เพศใด ระดบการศกษา อาชพ

เปนตน

ตลาด หรอคแขงทางการคากเปนสวนสำคญอยางยงทตองคำนงถง เพราะหากคณภาพของสนคนหรอ

บรการของเราตำกวาคแขง โอกาสความสำเรจของเรากยอมมนอยลง การออกแบบและพฒนาผลตภณฑหรอ

บรการ เปนเรองทผประกอบการมกจะละเลยเพราะมนใจในคณภาพสนคนเดนหรอคดวาเปนเรองยาก ตองใช

นกวชาการชนสงหรอผเชยวชาญทำใหเกดตนทนทสงขน การออกแบบผลตภณฑใหมยงตองปรบระบบ

การผลตดวย ทำใหผประกอบการรสกวายงยาก แตการออกแบบและพฒนาผลตภณฑหรอบรการ เปนเรองจำเปน

เพราะถาหากเราไมพฒนา การพฒนาผลตภณฑและบรการไมใชเรองยงยาก แตอยางใด เพยงแตเรานำผลการ

ศกษาความตองการของผซอ ผใช มาเปนหลกการ แลวหาแนวทางตอบสนองความตองการ ใชความคดรเรม

สรางสรรค ผลงานใหม กจะเกดขน เชนการปรบปรงเครองปรบอากาศใหสามารถกรอกฝนละอองได ตอมาก

27หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

พฒนาสการเปนเครองปรบอากาศทมการฟอกอากาศดวยประจไฟฟาเปนตน ระบบการผลตและการควบคม

ระบบการผลต เพอใหไดสนคาหรอบรการตรงตามมาตรฐานทกำหนดไว องคประกอบทตองวางแผนดำเนน

การอยางเปนระบบและสอดคลองกนดงน

1. วตถดบทใชผลต หรอใชบรการ ควรมคณภาพสง แตราคาตำ

2. กระบวนการผลตมความพรอมทงดานบคลากร เครองมอเครองใชหรอเครองจกร และโครงสราง

พนฐาน

3. ผลผลต/ผลตภณฑ/ผลของการบรการ จะตองผานการตรวจสอบและประเมนอยางเทยงตรง

การบรหารคณภาพในองคกร จงถกนำมาใชเพอใหระบบการผลตและการควบคมระบบมประสทธภาพสง

ตามความตองการของตลาด ผซอ หรอผใช

ความสำคญของคณภาพ

คณภาพ เปนความตองการของผซอและผใหบรการเทานน หรอคณภาพมความสำคญทงตอบคคล

องคการ และประเทศ

1. ความสำคญของคณภาพตอบคคล บคคลคอ ผผลตหรอผบรการคณภาพจงเกดขนทระดบ

บคคลกอน หากบคคลใดสามารถผลตหรอใหบรการทมคณภาพตรงกบความตองการหรอตรงกบ

ขอกำหนด บคคลนนยอมไดชอวา “บคคลคณภาพ” เราเหนตวอยางบคคลคณภาพมากมาย ทไดรบการ ยกยอง

เนองจากสามารถสรางผลงานคณภาพ ดงนนคณภาพจงมความสำคญอยางยงตอบคคลทกคน ทกคนจงควร

มงมนสรางผลงานคณภาพ

2. ความสำคญของคณภาพตอองคกร องคกรทกองคกรมเปาหมายสรางสรรคผลงานคณภาพ

ใหเปนทตองการของลกคา หนสวน หรอองคกรทเกยวของ เพอใหบรรลเปาหมาย คอผลกำไรสงสด แตปจจบน

ทกองคกรยงตองคำนงระบบการแขงขนในตลาดการคา เมอประเทศไทยเขารวมเปนสมาชกองคการตลาด

การคาเสร (World Trade Organization :WTO) ทำใหประเทศไทยเขาสระบบการแขงขนทางดานการคามากขน

ทงภายในประเทศและการคาระหวางโลก ในระบบการคาเสรเกดระบบการแขงขนดวยการคาแทนกำแพงภาษ

ในอดตไดแก ขอกำหนดมาตรฐานสนคา มาตรฐาน ระบบบรหาร มาตรฐานสงแวดลอม และมาตรฐานดาน

แรงงานและความปลอดภย ดงนนคณภาพขององคกรจงเปนคณภาพโดยรวมตงแตผลตภณฑจนถงระบบบรหาร

ขององคกร คณภาพจงมความสำคญอยางยงตอองคกร เพราะทำใหองคกรมความมนคงในการดำเนนธรกจ

ทงในปจจบนและในอนาคต

3. ความสำคญของคณภาพตอประเทศ คณภาพของคน คณภาพของสนคา และคณภาพของการบรการ

คอ ภาพพจน และความเชอมนทนานาประเทศใหการยอมรบและนบถอ เชน ขาวหอมมะล เสอผาสำเรจรป

เครองหนง เปนตน

28 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

คณภาพ ตนทน การสงมอบ

คณภาพ คอ ความตองการ ขอกำหนด ความคาดหวง หรอสงทลกคาตองการจากผลตภณฑหรอ

งานบรการ

ตนทน คอ ปจจยการผลต ไดแก แรงงาน (Man) เงนทน (Money) วตถดบ (Material) เครองจกรอปกรณ

(Machine) และการบรหารจดการ (Management)

การสงมอบ คอ กระบวนการนำสงผลตภณฑ / งานบรการถงมอลกคา สรางความพงพอใจใหกบลกคา

ดวยผลตภณฑหรองานบรการทมคณภาพตรงกบความตองการของลกคา การสงมอบสนคาหรอบรการ

ทประทบใจลกคา เกดจากการบรการทด คณภาพด และราคาถก ขณะเดยวกนผขายกตองการกำไรสงสด

คณภาพด และบรการด คอ ความตองการของผซอและผขายจะเกดความสมพนธทด ตนทนการผลตตำ

แตการลดตนทนกตองคำนงถงคณภาพและบรการดวย เพราะถาสนคาราคาถกแตคณภาพไมด ผซอกไมตองการ

หรอสนคามคณภาพมากแตราคาแพง ผซอกไมตองการ เปนตน ดงนน ระบบควบคมคณภาพจงเกดขน

การควบคมคณภาพ

การควบคมคณภาพ คอ เทคนคในเชงปฏบตการและกจกรรมทเกยวเนองอนๆ ทจดทำหรอนำมาใช

เพอใหบรรลขอกำหนดดานคณภาพ ซงอาจจะเปนผลตภณฑหรอการบรการกได QC : Quality Control

หรอการควบคมคณภาพในภาคการผลต (โรงงานอตสาหกรรม) จะเนนกระบวนการตรวจสอบและคดแยกของด

กบของเสยออกจากกน เพอใหเกดหลกประกนวาสนคาผานการตรวจสอบแลวมคณภาพตามขอกำหนด

การควบคมคณภาพในทน หมายถง การควบคมกระบวนการผลตและการใหบรการ เพอใหเกดผลผลต /

งานบรการทมคณภาพ ดงแผนภม

Input ----> Process ----> Output

วตถดบ กระบวนการ ผลผลต

การควบคมคณภาพในกระบวนการผลต แบงออกเปน 3 ลกษณะ

1. คณภาพการทำงาน หรอประสทธภาพของคนงาน

2. คณภาพของเครองจกร อปกรณ หรอเทคโนโลย

3. คณภาพของระบบบรหารงาน

การควบคมคณภาพมเปาหมายสำคญ 2 ประการไดแก

1. ลดการสญเสยวตถดบ / ผลผลต

2. ลดการสญเสยเวลาการทำงาน

เมอเราสามารถลดการสญเสยวตถดบและผลผลต ลดเวลาการทำงาน เรากสามารถลดตนทนได

ขณะเดยวกนเรากไดผลผลตทมคณภาพ

29หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

เรองท 3 ผลผลตทคาดหวงตอการมรายได มเงนออมและมทนในการขยายอาชพ

การวางแผนกำลงการผลต

การผลตไดในปรมาณทลกคาตองการ เปนวตถประสงคหลกทสำคญอยางยงประการหนงของการ

บรหารการผลต ซงการทจะสามารถผลตไดตามปรมาณทกำหนดไวตองอาศยทรพยากรขององคการหลายอยาง

อนไดแก เงนทน วตถดบ แรงงาน ตลอดจนเครองจกรอปกรณตางๆ แตเนองจากทรพยากรขององคการ

มอยอยางจำกดจงตองวางแผนใชใหเกดประโยชนสงสด โดยเฉพาะอยางยงการลงทนในสงอำนวยความ

สะดวก เครองจกรอปกรณ ตลอดจนโรงงานซงเปนสถานททใชทำการผลต ตองอาศยเงนลงทนจำนวนมาก

และใชเวลาในการคนทนนาน

ดงนน การวางแผนและจดการดานกำลงการผลต ซงเปนการวางแผนและดำเนนการเกยวกบขนาด

ของโรงงานหรอสถานททำการผลต จำนวนเครองจกรอปกรณ ตลอดจำนวนคนงานทเหมาะสม จงเปนภาระ

งานสำคญของการบรหารการผลต โดยตองคำนงถงผลลพธตอองคการในระยะสนควบคกบระยะยาว และ

ใชปจจยเชงปรมาณเปนหลกในการพจารณาประกอบกบปจจยเชงคณภาพใหองคการมกำลงการผลตทเหมาะสม

ไมเกดปญหาการผลตไดนอยไมเพยงพอตอความตองการของลกคาเพราะกำลงการผลตนอยเกนไป และไมเกด

ปญหาเครองจกรมากเกนไปจนกลายเปนความสญเปลา เพราะกำลงการผลตมากเกนไป

ความหมายของกำลงการผลตและการวดกำลงการผลต

กำลงการผลต (capacity) คอ อตราสงสดทระบบการผลตสามารถผลตไดเตมทในชวงเวลาหนง

ของดำเนนงาน การวดกำลงการผลต สามารถกระทำได 2 ทาง คอ

1. การวดกำลงการผลตจากผลผลต

การวดกำลงการผลตจากผลผลตจะใชเมอผลผลตจากกระบวนการสามารถนบเปนหนวยไดงาย

ไดแก สนคาทมตวตน (tangible goods) ซงจะเนนการผลตแบบตามผลตภณฑ (product - focused) เชน

การวดกำลงการผลตของโรงงาน โดยนบจำนวนรถยนตทผลตไดตอป (โรงงานผลตรถยนตโตโยตา)

นบจำนวนนมกลองทผลตไดตอวน (โรงงานนมสดเมจ) นบจำนวนลตรของนำมนทกลนไดตอเดอน

(โรงงานกลนนำมนไทยออยล) เปนตน

2. การวดกำลงการผลตจากปจจยการผลต

การวดกำลงการผลตจากปจจยการผลต จะใชเมอผลผลตจากกระบวนการนบเปนหนวยไดยาก

หนวยของผลตภณฑไมชดเจน ไดแก การบรการตาง ๆ ซงจะเปนการผลตแบบตามการะบวนการ เชน การวด

กำลงการผลตของรานบวตซาลอนจากจำนวนชางตดผม การวดกำลงการผลตของโรงพยาบาลจำนวนเตยง

คนไข การวดกำลงการผลตของรานอดขยายภาพจากจำนวนชวโมงการทำงานของเครองจกร เปนตน

แมวาองคการจะมกำลงการผลตเปนอตราสงสดทจะสามารถผลตได แตในการปฏบตงานจรง

อตราการผลตมกจะตำกวากำลงการผลต เพราะจะตองคำนงถงการหยดพกหรอการบำรงรกษาเครองจกรอปกรณ

เพอถนอมไวใชงานไดในระยะยาวมากกวาการเลงผลในระยะสนเทานน การใชกำลงการผลตอยางเตมทมกจะเกด

ตนทนการทำงานลวงเวลาในกะพเศษหรอการลดการบำรงรกษาอปกรณตามแผนทกำหนดไวประจำหรอการใช

30 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

ผรบสญญาชวง ซงลวนแลวแตทำใหตนทนการผลตสงขนทงสน ดงนนกำลงการผลตทเตมทจะถกใชจรงกตอเมอ

มความจำเปนและไมเกดขนบอยนกภายในชวงระยะเวลาสนๆ เทา

ขอควรคำนงในการวางแผนกำลงการผลต

การวางแผนกำลงการผลตจงตองคำนงถงกำลงการผลตทเกดประสทธผลอนแทจรงซงตองพจารณาจาก

1. Peak Capacity หรอ Design Capacity เปนกำลงการผลตเตมท ซงมกไมไดใชในการปฏบตงานจรง

เพราะเปนการใชเครองจกรอปกรณเตมทโดยไมคำนงถงการหยดพกหรอการบำรงรกษาเลย

2. Rated Capacity เปนอตราการผลตสงสดททำไดหลงจากหกลบสวนการหยดพกซอมแซมบำรง

รกษาแลว

3. Effective Capacity เปนอตราการผลตสงสดทผายการผลตสามารถกระทำใหเกดตนทนการผลต

ทประหยดได ภายใตสภาวการณการผลตปกต (normal condition)

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงเขาพระราชหฤทยในความเปนไปของเมองไทยและคนไทยอยางลกซง

และกวางไกล ไดทรงวางรากฐานในการพฒนาชนบท และชวยเหลอประชาชนใหสามารถพงตนเองไดมความ

“พออยพอกน” และมความอสระทจะอยไดโดยไมตองตดยดอยกบเทคโนโลยและความเปลยนแปลงของ

กระแสโลกาภวฒน ทรงวเคราะหวาหากประชาชนพงตนเองไดแลวกจะมสวนชวยเหลอเสรมสรางประเทศชาต

โดยสวนรวมไดในทสด พระราชดำรสทสะทอนถงพระวสยทศนในการสรางความเขมแขงในตนเองของประชาชน

และสามารถทำมาหากนใหพออยพอกนได ดงน

“ในการสรางถนน สรางชลประทานใหประชาชนใชนน จะตองชวยประชาชนในทางบคคลหรอ

พฒนาใหบคคลมความรและอนามยแขงแรง ดวยการใหการศกษาและการรกษาอนามย เพอใหประชาชนใน

ทองทสามารถทำการเกษตรได และคาขายได”

ในสภาวการณปจจบน ซงเกดความถดถอยทางเศรษฐกจอยางรนแรงขนน จงทำใหเกดความเขาใจ

ไดชดเจน ในแนวพระราชดำรของ “เศรษฐกจพอเพยง” ซงไดทรงคดและตระหนกมาชานาน เพราะหากเรา

ไมไปพงพา ยดตดอยกบกระแสจากภายนอกมากเกนไป จนไดครอบงำความคดในลกษณะดงเดมแบบไทยๆ

ไปหมด มแตความทะเยอทะยานบนรากฐานทไมมนคงเหมอนลกษณะฟองสบ วกฤตเศรษฐกจเชนน

อาจไมเกดขน หรอไมหนกหนาสาหสจนเกดความเดอดรอนกนถวนทวเชนน ดงนน “เศรษฐกจพอเพยง”

จงไดสอความหมายความสำคญในฐานะเปนหลกการสงคมทพงยดถอ

ในทางปฏบตจดเรมตนของการพฒนาเศรษฐกจพอเพยงคอ การฟนฟเศรษฐกจชมชนทองถน

เศรษฐกจพอเพยงเปนทงหลกการและกระบวนการทางสงคม ตงแตขนฟนฟและขยายเครอขายเกษตรกรรมยงยน

เปนการพฒนาขดความสามารถในการผลตและบรโภคอยางพออยพอกนขนไปถงขนแปรรปอตสาหกรรม

ครวเรอน สรางอาชพและทกษะวชาการทหลากหลายเกดตลาดซอขาย สะสมทน บนพนฐานเครอขายเศรษฐกจ

ชมชนน เศรษฐกจของ 3 ชาต จะพฒนาขนมาอยางมนคงทงในดานกำลงทนและตลาดภายในประเทศ รวมทง

เทคโนโลยซงจะคอยๆ พฒนาขนมาจากฐานทรพยากรและภมปญญาทมอยภายในชาต และทงทจะพงคดสรร

เรยนรจากโลกภายนอก

31หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

เศรษฐกจพอเพยงเปนเศรษฐกจทพอเพยงกบตวเอง ทำใหอยได ไมตองเดอดรอน มสงจำเปนท

ทำไดโดยตวเองไมตองแขงขนกบใคร และมเหลอเพอชวยเหลอผทไมม อนนำไปสการแลกเปลยนในชมชน

และขยายไปจนสามารถทจะเปนสนคาสงออก เศรษฐกจพอเพยงเปนเศรษฐกจระบบเปดทเรมจากตนเอง

และความรวมมอ วธการเชนนจะดงศกยภาพของประชากรออกมาสรางความเขมแขงของครอบครว

ซงมความผพนกบ “จตวญญาณ” คอ “คณคา” มากกวา “มลคา” รวยมากขน ในยามทกขภยกไมขาดแคลน

และสามารถจะฟนตวไดเรวกวา โดยไมตองหวงความชวยเหลอจากผอนมากเกนไป เพราะฉะนนความ

พอมพอกนจะสามารถอมชตวได ทำใหเกดความเขมแขง และความพอเพยงนนไมไดหมายความวา

ทกครอบครวตองผลตอาหารของตวเอง จะตองทอผาใสเอง แตมการแลกเปลยนกนไดระหวางหมบาน เมอง

และแมกระทงระหวางประเทศ ทสำคญคอการบรโภคนนจะทำใหเกดความรทจะอยรวมกบระบบ รกธรรมชาต

ครอบครวอบอน ชมชนเขมแขง เพราะไมตองทงถนไปหางานทำ เพอหารายไดมาเพอการบรโภคทไมเพยงพอ

ความสำคญของการจดการอาชพ จากคำจำกดความของการจดการและอาชพ ทำใหทราบถงความ

สำคญของการจดการอาชพ เพราะทำใหผบรหารสามารถพฒนากจการใหมงไปสความมประสทธภาพ และ

สามารถดำเนนการใหบรรลวตถประสงคของกจการได กลาวคอ กจการสามารถผลตสนคาหรอบรการทม

คณภาพ ทนเวลาตามความตองการของลกคา และกจการไดรบผลตอบแทนคอกำไรสงสด สามารถขยายกจการได

หรอเพมทนในการดำเนนการได

จากการศกษาวจยพบวา การจดการอาชพใหประสบความสำเรจประกอบดวย

1. การจดการอยางมคณภาพ หมายถง ผบรหารมความร มประสบการณ สามารถทำงานใหบรรล

ผลสำเรจอยางมประสทธภาพ

2. ผลตภณฑทมคณภาพ หมายถง การผลตสนคาทมคณภาพ อาจกระทำไดโดยการใชเทคนคตางๆ

เรมตงแตการใชวตถดบ กระบวนการผลต การตรวจสอบคณภาพสนคากอนสงมอบใหลกคา

3. ผลตภณฑททนสมยดวยนวตกรรมใหม

4. การลงทนระยะยาวอยางมคณคา

5. สถานภาพการเงนมนคง

6. มความสามารถในการดงดดใจลกคาใหสนใจในผลตภณฑ

7. คำนงถงความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

8. การใชทรพยสนอยางคมคา

32 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

ใบงานท 4

ชอ-สกล.....................................................................รหสนกศกษา..................................................................

รหส...........................................................................กศน.ตำบล......................................................................

กศน.อำเภอ................................................................จงหวด............................................................................

1. ขนตอนการกำหนดคณภาพ มอะไรบาง

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

2. การควบคมคณภาพในกระบวนการผลต มอะไรบาง

.............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

3. ตนทน หมายถง

.............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

…………………………………………………………………………....…………………………………...…

………………………………………………………………………..........…………………………………

34 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

ตอนท 5

การวเคราะหการตลาด

เรองท 1 ชองทางการตลาด

ความรเบองตนเกยวกบชองทางการตลาด (AN INTRODUCTION OF MARKETING -

CHANNEL)

ชองทางการตลาด (marketing channel) หรอชองทางการจดจำหนาย (place or channel of distribution)

เปนสวนประกอบหนงของสวนผสมทางการตลาด (marketing mix) นอกเหนอไปจากสนคา (product) ราคา

(price) และการสงเสรมการตลาด (promotion) ผบรหารการตลาดจะตองพยายามกำหนดกลยทธการตลาดของ

สวนผสมทางการตลาดใหมประสทธภาพ เพอทจะสามารถตอบสนองความตองการของกลมลกคาเปาหมาย

ไดตรงกบทลกคาตองการ

ความสำคญของชองทางการตลาด

เนองจากปจจบนไดมการเปลยนแปลงของปจจยหลายๆ อยางทสงผลกระทบตอการจดการดานชองทาง

การตลาด อทธพลของปจจยเหลานทำใหกจการตาง ๆ ใหความสำคญกบชองทางการตลาดมากยงขน โดย

นงนตย ศรโภคากจ (2541 : 423 – 433) ไดแบงปจจยทสงผลกระทบตอชองทางการตลาดออกไดเปน 6 ปจจย

ดงน

1. การเพมขนของคาใชจายดานการจดจำหนาย คาใชจายการจดจำหนาย เมอเปรยบเทยบกบราคาสนคา

ตนทนการผลตสนคาเพมขนอยางมาก การจดเตรยมสนคาคงเหลอไวในระดบทสง เพอบรการลกคาทำใหกจการ

ตองใชเงนทนมากขน เสยดอกเบยเพมขน เสยคาคลงสนคาเพมขน นอกจากนยงมการจดสงสนคาใหลกคา

ตามคำสงซอในปรมาณทนอยแตบอยขน เพอเอาใจลกคา ซงตองเสยคาใชจายมากกวาในกรณทตองสงสนคา

รวมกนในปรมาณมาก

2. การเปลยนแปลงพฤตกรรมในการสงซอของลกคา ผบรโภคในอดตมพฤตกรรมในการซอทไมคอย

ซบซอนเทาไรนก สนคาจะซอสอะไรกได ขนาดไหนกได ผขายจะสงใหเมอไรกได แตในปจจบนผบรโภคตองการ

ใหสงของรวดเรว เลอกไดหลายรปแบบ หลายส หลายขนาด หลายรสชาต ตองการความสะดวกในการไปหาซอ

สนคาทรานทใกลบาน ใกลททำงานและในราคาทตำ ความตองการเหลานทำใหฝายจดการตองคดระบบ

การจดการผลต การจดจำหนายใหมการประสานงานกนตงแตจดผลต จดซอ จนกระทงถงจดบรโภค

3. การพฒนาผลตภณฑใหม มหลายบรษทพยายามคนหาผลตภณฑใหมทจะแนะนำออกสตลาดเพอ

รกษาปรมาณการขาย และกำไรไมใหลดลง จะเหนไดวาในรานคาปลกตางๆ ไมวารานสรรพสนคา รานสรรพาหาร

รานคาปลกเฉพาะอยาง และรานขายปลกทวๆ ไป มปรมาณสนคาหลายรายการ หลายชนด หลายยหอ

วางจำหนายตามรานดงกลาว อาจกลาวไดวา รานคาเหลานตองเพมสนคารายการตางๆ ในปรมาณเทาตว เชน

สบถตวมหลายยหอ ผงซกฟอกกเชนกน มหลายยหอ หลายขนาด ผลจากการทำสนคาหลายๆ ชนดในสาย

ผลตภณฑเดยวกนนเพมความยงยากและขอบขายการทำงานของการจดจำหนาย โดยเฉพาะปญหาในเรอง

35หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

สนคาขาดมอ การลงทนในสนคาคงเหลอ ปรมาณในการจดสงสนคา และการกระจายจดตงคลงสนคาตามเขต

ตลาดตางๆ เพอบรการลกคาและสคแขงขน

4. เทคโนโลยในการขนสงและการจดรวมบรรทกเปนหนวยเดยว เทคโนโลยใหมๆ ในการขนสงสนคา

การจดรวบรวมสนคาบรรทกเปนหนวยเดยว และในกจกรรมอนทเกยวของ ทำใหฝายจดการตองประเมนผล

ถงความพรอม ความพอเพยงในการดำเนนการสงเหลาน การสรางทางคมนาคมเพมขน ตลอดจนการปรบปรง

ระบบการคมนาคม ทำใหการขนสงสนคาและวตถดบประหยดเวลา ประหยดคาใชจายในการขนสง

การมรถบรรทกแบบใหม ระบบคอนเทนเนอร การพฒนาเครองมอในการบรรจภณฑ ตลอดจนเครองมอในการ

ขนถายสนคา ทำใหเกดการรวมบรรทกสนคาเปนหนวยเดยวเสมอนหนงเปนวธการมาตรฐานในการขนยาย

สนคา สงเหลานทำใหมการเปลยนแปลงในคาใชจาย ซงฝายจดการตองตดตามและประเมนผลสงประดษฐใหมๆ

ทจะทำใหมการลดคาใชจายและเพมการใหบรการลกคา

5. การแขงขน ไดมการแขงขนจำหนายสนคาอปโภคบรโภค และสนคาอตสาหกรรมอยางมากในตลาด

ในประเทศ การเพมขนของคาใชจายในการแนะนำสนคาใหมออกสตลาด ทำใหเพมคาใชจายสำหรบสนคา

ทประสบความลมเหลว ดงนนผผลตรายใดทตองลงทนในการทจะแนะนำสนคาใหมออกสตลาดเปนเงนหลาย

ลานบาท การทจะประสบความสำเรจนน จำเปนจะตองมการลงทนเกยวกบกจกรรมดานการจดจำหนายใหม

ประสทธภาพ จะชวยทำใหธรกจนนอยในสภาวะทไดเปรยบคแขงขนในแงของการบรการจดสงสนคาใหลกคา

ไดรวดเรว ทำใหลกคาหนมาเลอกซอสนคาจากธรกจประเภทเดยวกนทจดใหมบรการดกวา

6. ความกดดนในชองทางการจดจำหนาย สมาชกในชองทางการจดจำหนายตางๆ เชน ผจดจำหนาย

ผคาสง ผคาปลก แตละคนกแขงขนกนพยายามเสาะหาผลประโยชนใหมากกวาสมาชกชองทางการจดจำหนาย

รายอนๆ ตวอยางเชน ผคาปลกตองการใหผคาสงมการจดสง สนคาใหเรงดวนทนท แมจะสงซอปรมาณนอย

ตองการใหไดสวนเกน (margin) สงทสดเทาทจะเปนไปได ตองการไดรบสวนลด ตองการไดเครดตเปน

ระยะเวลานาน ตรงกนขาม ผคาสงตองการทจะสงสนคาใหแกผคาปลกแตละครงในปรมาณมาก และได

สวนเกนสงทสดเทาทจะเปนไปไดอกดวย สมาชกในชองทางการจดจำหนายรายไหนจะสามารถเอาผลประโยชน

โดยการผลกภาระไปใหสมาชกอนๆ ในชองทางการจดจำหนายนนกขนอยกบอำนาจเศรษฐกจของสมาชก

ระเบยบ ขอบงคบของรฐบาลเกยวกบการแขงขน และความสมพนธทจะรวมมอกนของสมาชก

ในขณะทโครงสรางการจดจำหนายมการเปลยนแปลง และคนกลางทกระดบในชองทางการจดจำหนายมการจด

การระบบการจดจำหนายอยางมประสทธภาพ กอาจทำใหเกดความกดดนขนในชองทางการจดจำหนาย เชน

ผผลตบางรายอาจไดรบผลจากการกดดน ตองจดใหมคลงสนคาจดจำหนายขนตามเมองใหญ ๆ เพอวาไดจดเกบ

รกษาสนคาเอาไวในปรมาณหนงทจะจดสงใหผคาสง ผคาปลกตามเมองใหญๆ ไดรวดเรวตามความตองการ

ผผลตบางรายอาจตองปรบปรงขนาดการบรรจภณฑใหม ปรมาณการจดสงสนคาแตละครงใหม เปลยนวธการ

ขนสงใหมและเปลยนกำหนดการจดสงสนคาใหม เพอสนองตอบความตองการของลกคาใหดขน

36 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

ความหมายของชองทางการตลาด

คำวา “ชองทางการตลาด (marketing channel)” หรอ “ชองทางการคา (trade channel)” และ

“ชองทางการจดจำหนาย (channel of distribution)” ไดมนกการตลาดหลายทานใหความหมายทแตกตางกน

ออกไปตามแนวความคดของแตละทาน ดงน

ชองทางการตลาด หมายถง “กลมของสถาบนซงเกยวของกบกระบวนการทจะทำใหสนคา หรอบรการ

เปนทหาไดงายสำหรบการใชหรอการบรโภค” (Stern, El-Ansary and Coughlan, 1996 :1)

ชองทางการตลาด หมายถง “ระบบหรอเครอขายของตวแทนและสถาบนททำการรวบรวม และปฏบต

กจกรรมทกอยางในการเชอมงานทางการตลาดระหวางผผลตกบผใชใหบรรลผลสำเรจ” (Berman, 1996 : 5)

ชองทางการตลาด หมายถง “เสนทางการเปลยนกรรมสทธในสนคาจากผผลตไปยงผบรโภคขนสดทาย

(ultimate consumer) หรอผใชทางอตสาหกรรม (industrial user)” (ศรวรรณ เสรรตน และคณะ, 2540 : 472)

จากความหมายของชองทางการตลาด ซงนกการตลาดไดกลาวไวตางๆ กน ดงกลาวมาแลวขางตน

สามารถสรปสาระสำคญของความหมายคำวา “ชองทางการตลาด” ไดดงน

“ชองทางการตลาด” หมายถง กลมของสถาบนหรอองคกรทเกยวของกบกระบวนการ

ในการเคลอนยายสนคาหรอบรการจากผผลตไปสผบรโภคคนสดทาย (ultimate consumer)

หรอผใชทางอตสาหกรรม (Industrial user)

ผทมสวนรวมในชองทางการตลาด

จากความหมายของชองทางการตลาด จะเหนไดวาในการเคลอนยายสนคาบรการจากผผลตไปยง

ผบรโภค หรอผใชทางอตสาหกรรมนนจะตองเกยวของกบกลมของสถาบน และผทมสวนรวมในชองทาง

การตลาด ทชวยใหการจดจำหนายสนคา หรอบรการ สามารถตอบสนองความตองการของกลมลกคาเปาหมาย

ใหเปนไปอยางมประสทธภาพ ผทมสวนรวมในชองทางสามารถแบงได 2 กลม คอ

1. องคกรททำหนาทตดตอ (contractual organization) หรอเรยกวา ชองทางการตลาด (marketing

channel) หมายถง ผททำหนาทเกยวกบการซอ การขาย และการโอนยายความเปนเจาของในสนคาหรอบรการ

ซงประกอบไปดวย

1.1 ผผลต (producers or manufacturers)

1.2 คนกลาง (intermediaries) ไดแก

1.2.1 คนกลางททำหนาทคาสง

1.2.2 คนกลางททำหนาทคาปลก

37หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

1.3 ผใชคนสดทาย ไดแก

1.3.1 ผบรโภค (consumers)

1.3.2 ผใชทางอตสาหกรรม (industrial users)

2. ผอำนวยความสะดวก (facilitators) หมายถง ผททำหนาทชวยเหลอในการปฏบตงานทางการจด

จำหนายสนคา หรอบรการ ในวถทางทไมใชการเขาไปเสาะแสวงหาลกคาหรอเจรจาตอรองกบลกคาแตเปน

ในดานอน ๆ เชน การขนสง การเกบรกษา การใหกยมเงน หรอการโฆษณา เปนตน ประกอบไปดวย

2.1 ธรกจทใหบรการดานการขนสง (transportation firms)

2.2 ธรกจทใหบรการดานการเกบรกษาสนคา (storage firms)

2.3 บรษทตวแทนโฆษณา (advertising agencies)

2.4 ธรกจทใหบรการดานการเงน (financial firms)

2.5 ธรกจทใหบรการดานการรบประกน (insurance firms)

2.6 ธรกจทใหบรการดานการวจยการตลาด (marketing research firms

ผทมสวนรวมในชองทาง

องคกรททำหนาทตดตอ

(ชองทางการตลาด)

ผผลต คนกลาง ผใชคนสดทาย

ผอำนวยความสะดวก

คนกล

างท

ทำห

นาท

คาส

ง

ผบรโ

ภค

คนกล

างท

ทำห

นาท

คาป

ลก

ผใชท

างอต

สาห

กรรม

ธรกจ

ทให

บรก

ารดา

นกา

รขน

สง

ธรกจ

ทให

บรก

ารกา

รดาน

การเ

งน

ธรกจ

ทให

บรก

ารกา

รเกบ

รกษ

า

ธรกจ

ทให

บรก

ารกา

รดาน

การร

บป

ระกน

บรษ

ทตว

แทน

โฆษ

ณา

ธรกจ

ทให

บรก

ารกา

รวจย

การต

ลาด

38 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

คนกลางทางการตลาด

คนกลางทางการตลาด (marketing intermediaries) หรอเรยกวา สถาบนทางการตลาด (market-

ing institution) หมายถง บคคลหรอองคกรทเขามาดำเนนงานระหวางผผลตสนคากบผบรโภคหรอผใชทาง

อตสาหกรรม (Kotler, et al., 1999 : 555 – 556) ซงประกอบไปดวย

1. พอคาคนกลาง (merchant middlemen) หมายถง บคคลหรอองคกรทซอสนคาไปขายตอเพอ

เอากำไร และมกรรมสทธในสนคาทตนจำหนายอย เชน พอคาสง พอคาปลก เปนตน

2. ตวแทนคนกลาง (agent middlemen) หมายถง บคคลหรอองคกรทคนหาลกคาใหแกผผลตและ

ทำการเจรจาตอรองใหผผลต แตไมมกรรมสทธในสนคาทเสนอขาย เชน นายหนา ตวแทนผผลต ตวแทนขาย

เปนตน

3. ผอำนวยความสะดวก (facilitators) หมายถง บคคลหรอองคกรทไมไดมกรรมสทธในสนคา และ

ไมไดทำการเจรจาตอรองใหผผลต แตจะชวยทำหนาทอำนวยความสะดวกในการจดจำหนายสนคาใหกบผผลต

เชน บรษทขนสง บรษทใหบรการคลงเกบสนคา สถาบนการเงน ตวแทนบรษทโฆษณา เปนตน

สถาบนการเงน

ภาพ ตวอยางผอำนวยความสะดวก

บรษทขนสง

หนาทของชองทางการตลาด

หนาทหลกของชองทางการตลาด คอ “การเคลอนยายสนคาจากผผลตไปสผบรโภค” นอกจากหนาทหลก

ดงกลาวแลว ชองทางการตลาดยงทำหนาทอนๆ โดย Philip Kotler, et al., (1999 : 558) ไดแบงหนาทของ

ชองทางการตลาด ออกเปน 9 หนาท ดงน

1. หนาทในการรวบรวมและเผยแพรขอมลขาวสารการวจยทางการตลาด (marketing research

information) เชน ขอมลเกยวกบลกคาทมอยในปจจบน และทมโอกาสเปนลกคาในอนาคต ขอมลสนคาใหม

หรอขอมลเกยวกบการเปลยนแปลงของสงแวดลอมทางการตลาด เปนตน

39หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

2. หนาทในการสงเสรมการตลาด (promotion) โดยทำหนาทในการพฒนาและออกแบบวธการตดตอ

สอสารทดงดดใจ เพอเผยแพรขอมลเกยวกบสนคาไปยงลกคา

3. หนาทในการเจรจาตอรอง (negotiation) เพอใหมการซอ (buying) และการขาย (selling) สนคาเกดขน

เปนความพยายามใหเกดการตกลงขนสดทาย และการโอนกรรมสทธจากผผลตเปนของผบรโภค

4. หนาทในการสงซอสนคา (ordering) ซงเปนการสงซอสนคาจากผผลตของสมาชกในชองทาง

การตลาด

5. หนาททางดานการเงน (financing) เปนการแสวงหาและจดสรรเงนเพอมารองรบสนคาคงเหลอ

ทตองมระหวางสนคาอยในชองทางการตลาด

6. หนาทในการรบภาระการเสยงภย (risking) ขณะดำเนนการภายในชองทางการตลาด

7. หนาทในการครอบครองผลตภณฑ (physical possession) ซงเรมตงแตวตถดบ จนกระทงเปนสนคา

สำเรจรป

8. หนาทในการชำระเงน (payment) เมอผซอคนสดทายชำระคาสนคามาแลว สวนหนงของเงน

จะถกหกเปนรายไดของสมาชกในชองทางการตลาด เงนสวนทเหลอจะถกสงยอนกลบไปใหผผลตหรอ

ผจำหนายวตถดบ โดยอาจจะผานทางธนาคารหรอสถาบนการเงนอนๆ กได

9. หนาทในการเปลยนแปลงความเปนเจาของ (title) เมอมการซอขายสนคาเกดขน จะทำใหความเปน

เจาของเปลยนแปลงไปจากเดมทผขายเปนเจาของสนคาเปลยนเปนผซอเปนเจาของสนคาแทน

สปญญา ไชยชาญ (2538 : 249) สรปวา จากหนาทตางๆ ของชองทางการตลาดดงกลาว ทำให

มลกษณะรวมกนอย 3 อยาง คอ

1. มการใชทรพยากรทมอยอยางจำกด

2. สมาชกรายใดมความชำนาญจะทำไดดกวา

3. สามารถมอบหมายใหสมาชกปฏบตไดทกราย

ดงนน การพจารณาตดสนใจวา ผผลตหรอสมาชกในชองทางการตลาดควรจะทำหนาทใด หรอจะ

มอบหมายใหใครเปนผทำหนาทนน จะตองคำนงถงคาใชจายทจะเกดขน ตลอดจนการเปรยบเทยบประสทธภาพ

ของการปฏบตหนาทของแตละคนดวย

ประโยชนของชองทางการตลาด

การทผผลตขายสนคาไปสผบรโภคโดยผานคนกลางนน จะกอใหเกดประโยชนในขนตอนของ

กระบวนการตดตอซอขายสนคา คอ เกดประสทธภาพของการตดตอ (contactual efficiency) เนองมาจากการ

ใชคนกลางทำใหจำนวนและความซบซอนในการตดตอกบลกคาของผผลตลดนอยลง

ถาหากผผลตแตละรายทำการขายสนคาโดยไมผานพอคาสงหรอพอคาปลก (การขายโดยตรงใหกบ

ผบรโภค) จะทำใหเกดการตดตอซอขายสนคาในชองทางการตลาดทงหมดถง 25 ครง แตถาผผลตแตละรายทำการ

ขายสนคาโดยผานพอคาสง 1 รายหรอผานพอคาปลก 1 ราย จะทำใหเกดการตดตอซอขายสนคาในชองทาง

การตลาดทงหมดเพยง 10 ครงเทานน ซงจะทำใหเกดประสทธภาพของการตดตอ เพราะสามารถลดจำนวนครง

ของการตดตอซอขายสนคาลงไดถง 15 ครง

40 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

ก. จำนวนครงของการตดตอผบรโภค โดยไมผานพอคาสงหรอพอคาปลก

จำนวนครงของการตดตอผบรโภค โดยไมผานพอคาสงหรอพอคาปลก

= จำนวนของผผลต (M) x จำนวนของผบรโภค (C)

ข. จำนวนครงของการตดตอผบรโภค โดยผานพอคาสง 1 ราย หรอพอคาปลก 1 ราย

จำนวนครงของการตดตอผบรโภค โดยผานพอคาสง 1 ราย หรอพอคาปลก 1 ราย

= จำนวนของผผลต (M) + จำนวนของผบรโภค (C)

= 10 ครง

ค. จำนวนครงของการตดตอทลดลงเนองจากการขายผานพอคาสง 1 ราย หรอพอคาปลก 1 ราย

= (M x C) - (M + C)

= (5 x 5) - ( 5+5)

= 15 ครง

ภาพ รปแบบประสทธภาพของการตดตอ

ทมา : ดดแปลงจาก Barry Berman, Marketing Channels, (New York : John Wiley Son, Inc., 1996), p.12

ผผลต

ผผลต ผผลต ผผลต ผผลต ผผลต

ผผลต ผผลต ผผลต ผผลต

ผบรโภค

ผบรโภค ผบรโภค ผบรโภค ผบรโภค ผบรโภค

ผบรโภค ผบรโภค ผบรโภค ผบรโภค

พอคาสง 1 ราย หรอพอคาปลก 1 ราย

41หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

สรป

ชองทางการตลาด เปนองคประกอบหนงของสวนผสมทางการตลาด นอกเหนอไปจากสนคา

ราคาและการสงเสรมการตลาด กจการจะตองพยายามกำหนดกลยทธการตลาดของชองทางการตลาด และ

สวนผสมการตลาดทเหลอ เพอใหสามารถตอบสนองความตองการไดตรงกบทลกคาตองการ

ชองทางการตลาด หมายถง กลมของสถาบน หรอองคกรทเกยวของกบกระบวนการในการเคลอนยาย

สนคาหรอบรการจากผผลตไปสผบรโภคคนสดทาย โดยผทมสวนรวมในชองทางการตลาดแบงออกเปน 2 กลม

ไดแก กลมทหนง คอ องคกรททำหนาทตดตอเกยวกบ การซอ การขาย และการโอนยายความเปนเจาของ

ซงประกอบดวยผผลต คนกลาง (พอคาสงและพอคาปลก) และผใชคนสดทาย (ผบรโภคและผใชทางอตสาหกรรม)

สวนกลมทสอง คอ ผอำนวยความสะดวก ซงจะทำหนาทชวยเหลอในการปฏบตงานทางการจดจำหนายสนคา

หรอบรการดานอนๆ ทมใชการเขาไปเสาะแสวงหาลกคา หรอเจรจาตอรองกบลกคา เชน การขนสง

การเกบรกษา การกยมเงน การโฆษณา เปนตน กลมนประกอบดวยธรกจทใหบรการดานการเงน ธรกจทให

บรการดานการรบประกน และธรกจทใหบรการดานการวจยการตลาด แตถากลาวถงเฉพาะคนกลางทางการตลาด

(สถาบนการตลาด) แลว จะหมายถง บคคลหรอองคกรทเขามาดำเนนงานระหวางผผลตสนคากบผบรโภคหรอ

ผใชทางอตสาหกรรม ประกอบดวย พอคาคนกลางและผอำนวยความสะดวก

หนาทหลกของชองทางการตลาด คอการเคลอนยายสนคาจากผผลตไปสผบรโภค นอกจากนยงม

หนาทในดานตางๆ คอ การรวบรวมและเผยแพรขอมลขาวสารการวจยทางการตลาด การสงเสรมการตลาด

การเจรจาตอรอง การสงซอสนคา ดานการเงน การรบภาระการเสยงภย การครอบครองผลตภณฑ การชำระเงน

และการเปลยนแปลงความเปนเจาของ การขายสนคาผาน คนกลางจะทำใหเกดประสทธภาพของการตดตอ

เพราะทำใหจำนวน และความซบซอนในการตดตอกบลกคาของผผลตลดนอยลง นอกจากนยงกอใหเกด

ประโยชนดานอนๆ คอ ลดสนคาขาดมอใหนอยลง ลดความตองการสนคาคงเหลอของลกคา สรางสมพนธภาพ

ระหวางผผลตกบลกคา เพมการใหสวนลดในการจดสงสนคา ขยายเขตตลาดใหมากขน และใหความสนใจใน

การสรางลกคามากขน

เรองท 2 การสงเสรมการขาย

การดำเนนธรกจในยคผนำทมการแขงขนสงเชนปจจบน การสงเสรมการขาย (Promotion) ไดเขามา

มบทบาทสำคญในการทำตลาดมากยงขน จดประสงคของการนำกลยทธสงเสรมการขายมาใชเพอทำใหผบรโภค

เกดความสนใจในตวสนคามากขน โดยการนำเสนอผลประโยชนพเศษใหกบลกคาเปนครงคราว เพอกระตนให

ลกคาเกดความตองการสนคาภายในชวงเวลานน กลยทธสงเสรมการขายทนยมนำมาใชในการทำตลาดปจจบน

มหลายรปแบบ ขนอยกบวตถประสงคของผประกอบการ ซงผประกอบการเอสเอมอสามารถเลอกนำมาใช

ใหเหมาะกบสนคา เชน การสงเสรมการขายทมงสลกคาโดยตรง เพอตองการใหลกคาซอสนคามากขน ผประกอบการ

กอาจเลอกใชวธการแจกของตวอยาง การสาธตวธการใช การใหคปอง การคนเงน แตหากตองการสงเสรม

การขายโดยมงเนนไปทตวแทนจำหนายทเปนคนกลาง เพอใหบคคลเหลานกระจายสนคาไปยงลกคามากขน

42 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

กสามารถนำวธการสงเสรมการขายในลกษณะใหสวนลดสนคา การแถมสนคา การกำหนดเปาในการซอสนคา

การใหของขวญพเศษ มาใชเปนแรงจงใจ และหากตองการสงเสรมการขายดวยการมงสพนกงานขาย สามารถ

ใชวธการกระตนดวยการใหโบนสพเศษ การกำหนดเปาการขาย เพอกระตนใหพนกงานเหลานขายสนคา

ไดมากขน

เทคนคในการสงเสรมการขายทนยมใชมหลายวธ อาท การสาธตคณประโยชนและวธการใชสนคา

เพอใหผบรโภคมความเขาใจในตวสนคา ซงหากเปนสนคาชนไมใหญมาก ผขายสามารถนำไปสาธตใหลกคา

ทราบตามจดตางๆ เชน หางสรรพสนคา หรอสถานททสะดวกได แตหากสนคามชนใหญ กอาจใชวธการเชญชวน

ลกคาใหเขามาชมสนคาในโรงงานแทน

การจดแสดงสนคา (Exhibition) เปนวธการสงเสรมการขายวธหนงทไดรบความนยมสงในปจจบน

เพราะสามารถเขาถงลกคาไดงาย และลกคาสามารถเลอกชมสนคาทนำมาแสดงไดโดยงาย

การแจกสนคาตวอยาง (Sample) สวนใหญมกใชในกรณทออกสนคาใหม เชน ออกแชมพสระผมตวใหม

ครมทาผวกลนใหม จดประสงคในการแจกสนคาตวอยางเพอใหผบรโภคทดลองใช แตวธนอาจทำใหตนทนสง

การใชคปอง (Coupon) เปนเครองในการสงเสรมการขายทนยมใชแพรหลายอกวธหนง เพราะวธนลกคา

ทไดรบจะถอวาเปนการใหสวนลดอยางหนง โดยลกคาสามารถนำคปองทแจกใหไปแลกซอสนคาในราคาพเศษ

วธนจะทำใหเกดแรงจงใจในการซอสนคามากขน เพราะไดราคาถก โดยอาจทำใหลกคาทเคยซอสนคาอยแลว

มความตองการสนคาเพม หรออาจไดลกคาใหมๆ เขามา เพราะมองวาเปนราคาพเศษได

การใหของแถม (Premium) เปนเครองมอในการสงเสรมการขายทตองการใหลกคาเกดการยอมรบ

ในตวสนมากคามากยงขน ซงจะเหนผลในเวลาอนสน โดยอาจเปนลกษณะการใหสนคาอนๆ ทผประกอบการขาย

ในรานหรอผลตขนฟร

การใชแสตมปการคา (Trading stamp) การสงเสรมการขายวธน จะกระตนใหลกคาเกดการซอซำได

โดยลกคาอาจเกดความตองการสะสมแสตมปไวแลกของทตองการ ทำใหผประกอบการสามารถขายของ

ไดมากขน และอาจมลกคาประจำกลมหนง โดยผประกอบการสามารถกำหนดเงอนไขสนคาทลกคาสามารถ

แลกซอไดตามความเหมาะสม

การลดราคาสนคา (Price-off ) การสงเสรมการขายวธน เพอจงใจลกคาใหมาซอสนคาในชวงเวลานน

เปนกลยทธกระตนความตองการของลกคา ซงมกไดผลในระยะเวลาสน ผประกอบการสามารถนำสนคาทตองการ

มาจดรายการพเศษตามชวงเวลา หรอวน ใหลกคาไดเลอกซอได แตวธการนหากนำมาใชบอย อาจทำใหลกคา

เกดความไมแนใจในตวสนคาได และหากผประกอบการมงบประมาณในการสงเสรมการขายในระดบหนง

อาจจะเลอกใชวธการโฆษณา ประชาสมพนธสนคา โดยผานสอตางๆ เชน วทย โทรทศน หนงสอพมพนตยสาร

สอโฆษณากลางแจง การใช Direct Mail การโฆษณาตามยานพาหนะ

อยางไรกตามกอนทผประกอบการจะเลอกใชกลยทธสงเสรมการขายวธใด ตองศกษาปจจยสงแวดลอม

หลายประการ เชน ลกษณะของตลาด กลมลกคาเปาหมาย อาย อาชพ สถานภาพของกลมลกคา ลกษณะของ

ผลตภณฑ เพราะผลตภณฑแตละประเภทจะมลกษณะเฉพาะทไมเหมอนกน รวมทงวงจรชวตของผลตภณฑ

43หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

ราคาจำหนาย และสงสำคญคองบประมาณ เพราะการจดกจกรรมสงเสรมการขายในแตละครงผประกอบการ

ตองมเงนทนพอสมควร ซงผประกอบการตองพจารณาอยางละเอยดถถวนเพอใหเกดประโยชนสงสด

เปาหมายของการสงเสรมการขาย

การสงเสรมการขายเปนกจกรรมทางการตลาดอยางหนงซงชวยเพมมลคาหรอสงจงใจใหกบลกคา

การสงเสรมการขายมเปาหมายหลก 2 เปาหมาย คอ

1. การสงเสรมการขายโดยตรงตอผบรโภค โดยชวยกระตนการซอ เชน การแจกตวอยางทดลองใชฟร

การใชคปอง การแขงขน การคนกำไร การแถมของชำรวย การจดวางสนคา ณ จดขาย แรงจงใจดงกลาวมเปาหมาย

เพอกระตนการซอทนท นอกจากน การสงเสรมการขายยงชวยกระตนลกคาใหซอสนคาบอยขน หรอเปลยน

จากลกคาทมศกยภาพในการซอเปนลกคาจรงๆ ทซอสนคา

2. การสงเสรมการขายสำหรบผจำหนายสนคา เชนผคาสง หรอตวแทนจำหนาย อาจจะมการ

สงเสรมการขาย เชน การขายในราคาพเศษเมอซอสนคาจำนวนมากการจดประกวดแสดงสนคา เปนตน ทงน

เปนการกระตนผคาปลกใหเกบสตอกสนคาเพมขน

วตถประสงคของการสงเสรมการขาย

วตถประสงคของการสงเสรมการขายมแตกตางกน เชน การแจกตวอยางชวยกระตนใหเกดการทดลองใช

เพอจงใจลกคาใหม ใหรางวลกบลกคาทมความภกดตอตราสนคา และเพมการซอซำสำหรบลกคาทซอไมบอย

โดยลกคาใหมม 3 ประเภท คอ ลกคาทเคยใชสนคากลมนยหออนอยแลว ลกคาทใชสนคาอน และลกคาทชอบ

เปลยนยหอสนคาบอยๆ

โดยปกตแลว การสงเสรมการขายจะจงใจลกคากลมทชอบเปลยนยหอสนคาบอยๆ เนองจากลกคา

ทเคยใชสนคากลมนยหออนอยแลว ลกคาทใชสนคากลมอนมกจะไมทนสงเกตวามกจกรรมการสงเสรมการขาย

สวนลกคาทชอบเปลยนยหอสนคาบอยๆ จะมองหาสนคาทราคาถก คมคา หรอมของแถม การสงเสรมการขาย

เปลยนลกคากลมนมาเปนลกคาทมความภกดตอตราสนคาได ผขายมกจะคดวาการสงเสรมการขายเปนการ

ทำลายความภกดตอตราสนคา แตการโฆษณาจะเปนการสรางความภคดตอตราสนคานกการตลาดจงตองแบง

งบประมาณสำหรบกจกรรมทงสองสวนนอยางเหมาะสม อยางไรกตาม เมอมการสงเสรมการขายเปนเวลานาน

อาจเกดผลเสยได เชน ผบรโภคเรมมความรสกวาสนคาราคาถก และจะซอเมอสนคาเฉพาะเมอมการจดรายการ

สงเสรมการขายเทานน นอกจากนการสงเสรมการขายเปนเวลานานๆ จะไมชวยใหเกดความภกดตอตราสนคา

โดยทวไปแลว การสงเสรมการขายจะไมชวยใหยอดขายโดยรวมของสนคาในกลมเพมขน เพยงแตชวยให

ยอดขายระยะสนเพมขนเทานน สวนใหญบรษททมสวนแบงตลาดนอยๆ จะใชการสงเสรมการขายเพอเพม

ยอดขายและสวนแบงตลาด แตไมคอยเหมาะสมสำหรบผนำตลาด

ขอควรระวงของการใชการสงเสรมการขาย

การสงเสรมการขายอาจทำใหลดการภกดตอตราสนคาลง บางครงการสงเสรมการขายอาจมตนทน

แฝงมากกวาทเตรยมประมาณไว เชน ตนทนเพมจากการเพมการผลต การใชพนกงานขายมากขน หรอการ

ทสอสารไปสลกคาทไมใชกลมเปาหมายของบรษท เปนตน นอกจากนยงเพมความยงยากใหกบรานคาปลก

และอาจไมใหความรวมมอได

44 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

เรองท 3 การจดบนทกการขาย

การจดทำสมดบญชและวธบนทก

สมดบญชสวนประกอบพนฐานของระบบบญช เปนการแยกบนทกรายการตางๆ ทไดกำหนดไวเชน

การเพมขน ลดลง และยอดคงเหลอของสนทรพย หนสน สวนของเจาของ รายได และคาใชจาย วตถประสงค

ในการจดทำสมดบญชคอ เพอรวบรวมและแยกแยะรายการบญชอยางเปนระบบ และใชยอดคงเหลอและ

ยอดทเกดขนในสมดบญชใหเปนประโยชนในการจดทำบญชงบดลและบญชกำไรขาดทน

รปแบบของสมดบญชทงายทสดควรเปนรปตว T ดงเชน

ชอและหมายเลขสมดบญช

เดบต เคดต

รปแบบสมดบญชแบบนแบงเปนดานซายกบดานขวา ดานซายเรยกวา ลกหน (Debit Side)

เขยนยอเปน Dr. ดานขวาเรยกวา เจาหน (Credit Side) เขยนเปน Cr. คำวา เดบตกบเครดต มาจากคำในภาษาละตน

ซงเดมมความหมายวา “ตดคาง” และ “ม” แตเมอเวลาผานไปความหายนกหมดไป ตอนนเราจะเพมถง

แตดานซายและดานขวาของสมดบญชเทานน และสมดบญชรปตว T ออกแบบเพอความสะดวกในทาง

คณตศาสตร ไมใชสมดบญชทเปนมาตรฐาน จงใชบนทกอยางเปนทางการสำหรบกจการไมได

สมดบญชแบบมาตรฐานทใชสำหรบกจการคอ

ชอและรหสเลขสมดบญช

วนท รายการ หนา บ/ช เดบต วนท รายการ หนา บ/ช เครดต

สมดบญชแบบมาตรฐานประกอบดวย 5 สวนดงน

1. ชอและหมายเลขสมดบญช มไวเพอบอกสาระทบนทกอยในสมดบญชเลมนน รวมทงการจดลำดบ

เลขทในสมดบญชแยกประเภท

2. ชองวนท ใชบนทกวารายการบญชเกดขนในวน เดอน ปอะไร

3. ชองรายการ ใชอธบายลกษณะและสาระของรายการบญช

4. ชองหนา บ/ช ใชบนทกการโอนบญช คอรายการทบนทกอนใดอนหนงนนไดมาจากการยกเอามาจาก

หนาสมดบญชรายวนเลมไหน การมชองนไวกเพอสะดวกในการตรวจหา

5. ชองยอดเงน ใชบนทกยอดเงนทเพมขน ลดลงและยอดเงนคงเหลอของรายการบญช รายการใด

รายการหนง

45หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

ป รายการ หนา บ/ช เดบต เครดต ยอดคงเหลอ

วน เดอน เดบตหรอเครดต จำนวนเงน

ซงคงเหนไดไมยากวา สาระโครงสรางของสมดบญชยอดเงนคงเหลอจะเหมอนกบสมดบญชแบบ

มาตรฐานทกอยาง จะตางกนกแตรปแบบการจดวางเทานน

รปแบบสมดบญชอกประเภทหนงคอ สมดบญชยอดคงเหลอ

ชอและรหสเลขสมดบญช

46 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

ใบงานท 5

ชอ-สกล......................................................................รหสนกศกษา.................................................................

รหส............................................................................กศน.ตำบล.....................................................................

กศน.อำเภอ..................................................................จงหวด..........................................................................

1. ปจจยทสงผลกระทบตอชองทางการตลาด

.............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

2. วธการสงเสรมการขาย มอะไรบาง

.............................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

3. การจดบนทกการขาย หมายถง

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

…………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………….............…….

48 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

ตอนท 6

การพฒนาระบบการบญช

เรองท 1 การจดบนทกเพอระบกลมเปาหมาย

ประเภทของการจดบนทก

การจดบนทกแบงออกเปน 2 ประเภท คอ

1. การจดบนทกจากการฟง การฟงคำบรรยายและการจดบนทกเปนของคกน บนทกคำบรรยายคอ

ผลของการสอสารระหวางผบรรยายกบผฟง คำบรรยายเปนเสมอนคำสนทนาของผพดกบผฟง ผสอนกบผเรยน

ผลการสนทนาจะประสบผลสำเรจเพยงใด จะดไดจากบนทกทจด ถาผฟงหรอผเขยน เขาใจเรองทฟงด

บนทกกจะดไปดวยการทผฟงจะเขาใจในเรองทเรยนไดดเพยงใดขนอยกบองคประกอบ หลายประการ อาทเชน

ความสนใจในเรองทบรรยาย รปแบบของการบรรยาย ความพรอมของผฟง นอกจากเรองการฟงแลวผเรยนจะ

ตองรวธการจดบนทกอยางมประสทธภาพ คอ รแนวทาง ในการจดและวธการจดดวย

2. การจดบนทกจากการอาน เปนการจดบนทกทงายกวาการจดบนทกจากการฟง เพราะมเลมหนงสอ

หรอสอตาง ๆ ใหดตลอดเวลา จะอานซำกเทยวกได จงสามารถจดรายละเอยดไดดกวา วธจดมหลายวธขนอยกบ

ความเหมาะสมของเนอหา วธดงกลาว ไดแก การจดแบบยอความ การจดแบบถอดความ การจดแบบอญญพจน

การจดแบบโครงเรอง ไมวาจะเปนการจดแบบใดควรจดเนอหาลงบตรคำดกวาจด ลงสมด เพราะสะดวก

ในการจด สะดวกในการเกบและนำมาใช สะดวกในการพกพา ขนาดบตรทนยมใชกนคอ ขนาด 3x5 นว

และ 4x6 นว ควรจะใชบตรขนาดเดยวกนเพอสะดวกในการเกบ บตรคำทใชอาจจะไมตองไปซอหามา

ใหตดจากกระดาษสมดทใชเหลอ ๆ กได ขอความทอยในบตรคำไดแก หวเรองหรอคำสำคญซงจะใสไวมมบนขวา

ของบตรบรรทด ตอมาคอรายละเอยดทางบรรณานกรม ของสอสงพมพ แลวจงตามดวยขอความทจด

แนวทางในการจดบนทกคำบรรยาย

สมดจดบนทกเปนสงหนงทมคณคาทสดในการเรยนผเรยนควรศกษาเทคนคหรอแนวทางในการ

จดบนทกอยางมประสทธภาพ เพอความสำเรจในการศกษาเลาเรยน แนวทางดงกลาว ไดแก

1. เตรยมพรอมทจะจดบนทก เรมตงแตเตรยมใจรบขาวสารโดยการอานหนงสอมาลวงหนา

ศกษาประเดนสำคญเพอ เปนพนฐานกอนเขาเรยน หรอทบทวนคำบรรยายเกา บนทกทจดจากการอาน หรอ

คำวจารณเพมเตมทจดไวในตำราของเรา

2. ใชอปกรณการจดบนทกทเหมาะสม อาท สมดจดบนทกมาตรฐานขนาด 8.5x11 นว ชนดทมหวงกลม ๆ

ยด สามารถเตมหรอถอด กระดาษเขาออกได สะดวกในการปรบเปลยนหนา เกบการบานหรอเนอหาทคนควา

เพมเตมมา ควรจดบนทกหนาเดยว อกหนาหนงเวน ไวเพอเพมเตมเนอหา ขอคดเหนและเพอสะดวกในการ

ทบทวน ในการจดเรยงเนอหา กอนจดบนทกแตละครงควรจดหวขอทจะบรรยาย ชออาจารย ชอวชา วน เดอน ป ทกครง

ผเรยนควรมเครองเขยนใหพรอม อาท ปากกาสปลายสกหลาด สำหรบเนนหวขอ หรอประเดน สำคญ

49หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

3. จดคำบรรยายดวยภาษาของตนเอง การจดคำบรรยายดวยภาษาของตนเอง จะอานเขาใจไดดกวา

จำงายกวา เพราะเปนการเรยบเรยงความคดทเกดจากความเขาใจในคำบรรยาย แตถาเปนคำจำกดความหรอ

สตรตาง ๆ ขอเทจจรงทเฉพาะเจาะจง เรากสามารถคดลอกมาใสในบนทกได

4. กำหนดคำยอในการจดบนทก ถาเราใชคำยอในการจดบนทกจะชวยใหจดเรวขน ไดเนอหามากขน

คำยอทใชอาจจะสรางขนมาเองและควรจะใชอยางสมำเสมอจนคนเคย เพอจะไดไมสบสนและอานงาย คำยอท

ใชอาจตดมาจากคำตนของคำตาง ๆ คำยอมาตรฐาน หรอสญลกษณตางๆ

5. จดบนทกใหสมบรณ ควรจดบนทกใหครอบคลมประเดนสำคญทกประเดน ผทจดบนทกสมบรณ

มกจะเปนผทสอบไดคะแนนด เพราะเขาสามารถระลกถงเรองทเรยนมาไดอยางครบถวน ถาเราไมแนใจหรอ

ไมเหนดวย กบประเดนสำคญทอาจารยสอน เรากควรจด บนทกไวกอน แลวจงคอยกลบมาพจารณาหรอ

ตความเนอหาตอนนนใหม ควรจดบนทกใหมากไวกอนดกวาทจะตดทงไป

6. จดระเบยบบนทก ในการจดบนทกควรจดระเบยบเนอหาใหเปนลำดบขนตอนใหเหนความสมพนธ

ของขอความ โดยจดประเดน หลกลงไปกอนแลวจงตามดวยขอความสนบสนน

7. จดบนทกอยางมตรรกะ ควรจดบนทกใหมระเบยบ มตรรกะ คอ มเหตมผล ใชคำทแสดงการเชอมโยง

และการตอเนองของ ความคด เชน ประการแรก ประการทสอง ประการทสาม ใชคำทแสดงความคดเหนตรงกนขาม

เชน “ในทางตรงกนขาม” ใชคำทแสดงขอยกเวน เชน “ถงอยางไรกตาม” ใชคำทแสดงการเพมเตมเนอหา เชน

“นอกจากน” ใชคำทแสดงการจบ ของเนอหา เชน “สดทายน” คำดงกลาวน เปนสญญาณทอาจารยใชเพอ

แสดงการเปนเหตเปนผลของเนอหาทสอน

8. จดบนทกละเอยดในเรองทไมคนเคย ในการจดบนทกคำบรรยายเรองทไมคนเคย ไมมความรมากอน

ควรจะจดใหละเอยดสมบรณแจมแจง เพอไมใหเกดความเขาใจผด เมอมาอานภายหลงสำหรบเรองทเคยเรยน

มาแลว เราอาจจะจดอยางยอกได

9. จงระวงการเลอกจำ การจดบนทกคำบรรยายในเรองทเรามความคดเหนขดแยงเรองทไมตรงกบ

ความตองการ เรองทเราไมมความเชอถอ ผเรยนมกจะจดไมตรงประเดน ไมสมบรณ คอเลอกจดหรอเลอก

จำตามความพอใจ ซงเปนการไมถกตอง เพราะจะไมเปนผลดในการระลกถงเรองทฟงมาขณะสอบ เพราะ

อาจจะไมถกตองและไมสมบรณ

10. อยาหยดจดบนทกถาจดไมทน การจดบนทกคำบรรยาย บางครงเราอาจจะสบสนหรอฟงเรองท

อาจารยบรรยายไมทน อยาหยด จดและถามเพอนทนงขางๆ เพราะจะทำใหจดไมทนทงสองคน ใหใสเครองหมาย

“ ? ” ลงแทน เพอกนลมและจดเรองอนตอไปทนท เมอหมดชวโมงหรอชวงเวลาทอาจารยเปดโอกาสใหซกถาม

จงคอย ถามอาจารยหรอถามเพอน

50 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

11. ทบทวนบนทกทนทเมอจบการบรรยาย ควรทบทวนบนทกทนททจบคำบรรยาย ใชเวลาสนๆ

เพยง 5 นาทกพอ คงจำกนไดวาการลมจะเกดขนทนทหลงจากการเรยนร และจะมอตราสงดวย ดงนน

ถาเราไดทบทวนทนทจะชวยใหเราไมลมหรอลมนอยลง

การทจะรวาความตองการของผใชบรการ จากงานบรการตามสภาพทเปนอยในปจจบน คงไมใชสง

ทจะคนหาคำตอบไมได เพราะความตองการใชทรพยากรสารสนเทศทเปนจรงในงานบรการกบสงทคาดหวง

ของผใชทกระดบสามารถเชอมตอความตองการใหเปนหนงไดดวยวธการ Focus Group โดยเนนประเดนความ

ตองการสารนเทศใหสอดคลองกบการใชในเวลาทพอเหมาะพอด ซงจะชวยลดปญหาของผใชทมตอหนวยงานท

รบผดชอบดานเปนแหลงความรทางการเรยนการสอนไดระดบหนง การนำโฟกส กรป เพอนำมาประยกตใชเชน

การสนทนากลม เปนวธเกบขอมลเชงคณภาพดวยการจดใหคนทเลอกจากประชากรทตองการศกษาจำนวน

ไมมากนก มารวมวงสนทนากน เพออภปรายพดคยกน โดยมงประเดนการสนทนาไปยงเรองทสนใจศกษา ในระหวาง

การจดสนทนากลมอยางเปนระบบ อาจเลอกผเขารวมสนทนากลมจำนวน 7-12 คน ทมลกษณะทางประชากร

สงคม เศรษฐกจ และวฒนธรรมทคลายคลงกน มาพดคยแลกเปลยนความคดเหนในประเดนปญหาเดยวกน

ระหวางการพดคย มพธกรเปนผดำเนนการ มผจดบนทกเปนผจดยอเนอหาการสนทนา และมเทปบนทกเสยง

บนทกรายละเอยดของการพดคย เมอเสรจสนการสนทนา ผจดบนทกจะถอดรายละเอยดจากเทปทบนทกไว

เพอใชเปนขอมลในการวเคราะหตอไป ดงนนความหมายของการสนทนากลม จงหมายถงการรวบรวมขอมล

จากการสนทนากบกลมผใหขอมลในประเดนปญหาทเฉพาะเจาะจง โดยมผดำเนนการสนทนา (Moderator)

เปนผคอยจดประเดนในการสนทนา เพอชกจงใหกลมเกดแนวคดและแสดงความคดเหนตอประเดนหรอ

แนวทางการสนทนาอยางกวางขวางละเอยดลกซง โดยมผเขารวมสนทนาในแตละกลมประมาณ 6-10 คน

ซงเลอกมาจากประชากรเปาหมายทกำหนดเอาไว ประโยชนของการสนทนากลม สามารถระบใชในการศกษา

ความคดเหน ทศนคต ความรสก การรบร ความเชอ และพฤตกรรม หรอใชในการกำหนดสมมตฐานใหมๆ

หรอใชในการกำหนดคำถามตางๆทใชในแบบสอบถาม หรอใชคนหาคำตอบทยงคลมเครอ หรอยงไมแนชด

ของการวจยแบบสำรวจ เพอชวยใหงานวจยสมบรณยงขน หรอใชในการประเมนผลทางดานธรกจ

ขอดของการสนทนากลม ผเกบขอมล เปนผไดรบการฝกอบรมเปนอยางด เปนการเผชญหนากนในลกษณะ

กลมมากกวาและการสมภาษณตวตอตว ทงนใหมปฏกรยาโตตอบกนได สวนบรรยากาศของการคยกนเปนกลม

จะชวยลดความกลวทจะแสดงความเหนสวนตว ขอจำกดถาในการสนทนากลม มผรวมสนทนาเพยง

ไมกคนทแสดงความคดเหนอยตลอดเวลาจะทำใหขอมลทไดเปนเพยงความคดเหนของคนสวนนอยเหลานน

ดงนนจงตองระวงไมใหมการผกขาดการสนทนาขน พฤตกรรมบางอยางซงเปนสงทไมยอมรบในชมชนอาจไมได

รบการเปดเผยในกลมสนทนา ในกรณนใชการสมภาษณตวตอตวจะดกวา ถาผดำเนนในการสนทนาคมเกมส

ไมได การสนทนากลมจะไมราบรน

51หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

เรองท 2 การจดบนทกเพอระบผลตภณฑทตลาดตองการ

การจดบนทก การจดบนทกเปนสงสำคญสำหรบการดนกมากอกประการหนง ควบคไปกบใชกลอง

สองทางไกลและคมอดนกเพราะจะชวยใหเราเกบขอมลราย ละเอยดเกยวกบนอกจาก การสงเกตของตวเอง

ไวไดอยางชดเจน เชน เราพบนกทไหน บอยครงเพยงใด รวมทงรายละเอยดเกยวกบพฤตกรรมตางๆ ของนก

ทเราพบเหนเนองจากการจดจำแตอยางเดยวอาจคลาดเคลอนหรอไม อาจจำไดทงหมด ดงนนการจดบนทกจง

เปนประโยชนในการคนควาทบทวน และศกษาเพมเตมในภายหนา เปนการเพมความรเกยวกบนก พฤตกรรม

อาหาร แหลงอาศยและสงแวดลอมอนๆ การจดบนทกจงเปนสงทชวยสงเสรมใหเราเปนนกดนกทดทงยงเปน

ความทรงจำทดถงชวง เวลาทสนกสนานในการดนกเมอนำสมดบนทกกลบมาดอกครง

(field notebook) ขนาดพกพาสะดวกสำหรบ

นำตดตวไปในเวลาทออกดนกนอกสถานท ควรเปนปกแขง ไมมเสนบนกระดาษ สมดบนทกถาวร

ควรมขนดใหญกวาสมดพกตดตว และใชบนทกขอมลไดละเอยดและชดเจนมากขน สำหรบเกบเปนขอมลถาวร

ดนสอ ปากกา และยางลบ ดนสอสและสนำ การจดบนทกทด ควรจะมลกษณะดงตอไปน บนทกความจรง

สงนสำคญทสดคงไมมใครตงใจจะแตงเรองใหผดความจรง แตสงทบนทกอาจคลาดเคลอนได หากเราไม

ระมดระวงพอ ควรบนทกสงทเหนไมใชทคดวาเหน อะไรทไมแนใจควรบอกวาไมแนใจ ตวอยางหนงในอดต

คอการบนทกนสยการทำรงของนกเงอก ของเจาฟากงในนราศธารทองแดง ทวาตวผเขาไปกกไขในโพรง

สวนตวเมยไปเลนช ซงนบวาผดพลาดจากความเปนจรงมาก บนทกทนท ณ สถานททพบเหน (field note)

ชวยใหเราบนทกไดอยางครบถวนถกตอง อยาเชอความจำตนเองเลยมนมกจะตกหลนไปเสมอ บนทกอยางเปน

วทยาศาสตร

วธการจดบนทก เมอเราพบเหนนกตวใดตวหนง เราตองสงเกตรายละเอยดของนกใหไดมากทสด

แลวบนทกเอาไวใหมากทสดเทาทจะจำได โดยเขยนคำบรรยายใหชดเจนถงลกษณะตางๆ ของนก

เนนทจดเดนตางๆ รวมทงพฤตกรรมและสภาพแวดลอมดงน

ชอนกทพบ (ในกรณททราบแลววาเปนนกชนดใด) ขนาดของนก ซงหากไมรจกนกชนดนนควร

เปรยบเทยบกบขนาดนกทพบโดยทวๆ ไป เชน ใหญกวานกกระจอกบาน แตเลกกวานกเขาชวา

รปรางลกษณะ เชน นกตวนนมรปรางลำตวผอมยาว หรออวนปอม ปากสนหรอปากยาวโคงแหลม

หรอตรงยาว มจดสงเกตทเดนชดอยทสวนใด เชน มจดทดำขางแกม หรอมสขาวทปลายปก นกบางตวอาจม

สขนทเปลยนไปตามอายหรอชวงฤด เชน นกชายเลน เหยยว ดงนนจงตองพยายามสงเกตและจดบนทกการ

เปลยนแปลงนน เชน สขน แถบทปก สของปลายปาก เปนตน

พฤตกรรม ใหสงเกตถงลกษณะทาทางทนกชอบกระทำบอยๆ เชน การเกาะ วาอยในทาตวตงตรงหรอ

ขนานกบกงไม การบน เปนแนวเสนตรงอยางนกกงโครง หรอบนขนๆ ลงๆ อยางนกหวขวานชอบกระดกหางหรอ

แพนหาง รวมทงพฤตกรรมในการทำรงวามลกษณะอยางไร ใชอปกรณอะไรและทำรงบรเวณใด เชน

ทำรงในโพรงไม หรอตามโพรงดน

อปกรณทใชในการจดบนทก สมดพกตดตว

52 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

เสยงรองและเสยงรองเพลงนก จะสงเสยงรองเมอตองการแสดงอารมณตางๆ ทงเสยงรองตกใจ

(Alarm call) เสยงรองขขวญ ในการบนทกใหบนทกเสยงรองปกตทไดยนบอยๆ หรอเสยงรองเพลงซง

นกมกรองเมอมอารมณด เชน หลงอาหารหรอขณะเกยวพาราส วามลกษณะอยางไร แหบ แหลม หรอเบานม

แลวถายทอดออกมาเปนตวอกษร เสยงรองของนกมความจำเพาะ หากจำไดจะชวยใหเราจำแนกชนดนกไดงายขน

และมนกบางชนดทเราไมอาจจำแนกจากลกษณะภายนอกไดเลย ตองอาศยเสยงรองทมความแตกตางกนชวย

การจดจำเสยงรองของนกอาจใชเครองบนทกเสยงชวย จะชวยใหจดจำรายละเอยดของเสยงรองไดดขน

แหลงทอยอาศย เปนรายละเอยดเกยวกบบรเวณทพบนกวามสภาพอยางไร เปนปาแบบไหน

มลกษณะเดนอยางไรบาง รวมทงระดบความสงของพนทถาหากทราบ เชน เปนบรเวณปาไผรมนำตก

หรอกลางทางเดนในปาสน พบนกกนเมลดพชอย ควรบนทกรายละเอยดของสงแวดลอมโดยทวไปใหมากทสด

เวลา วนเดอนป และสถานท เปนสงทสำคญสำหรบนกดนกทจะตองทราบวา พบนกชนดนนทไหน

เมอใด ในชวงเวลาใด เพราะจะทำใหทราบวานกชนดนนพบยากหรอพบงาย จะทำใหเราทราบสถานภาพของนก

รวมทงชวงเวลาทพบนก ทำใหเราทราบวานกชนดนนเปนนกประจำถนหรอนกอพยพ รวมทงการบนทกจำนวน

นกทพบในแตละครง

สภาพแวดลอมและสภาพอากาศ เปน สวนประกอบททำใหการบนทกรายละเอยดเกยวกบนกสมบรณ

ยงขน เชน นกบางชนดชอบปรากฏตวเมออากาศมดครม สวนเหยยวและนกกาบบวชอบบนรอนขนสงในวน

ทแดดจา ซงมอากาศรอน (thermal) ชวยยกตวมนขน นกหายากบางชนด อาจพบเหนตวไดหลงจากมพายไตฝน

หรอดเปรสชนพดหลงมาในการบนทกเราควรวาดภาพรางคราวๆ ของนกทพบเพมขน เพอจะชวยใหเรา

เกบรายละเอยดและทำความเขาใจเกยวกบนกชนดนนไดงาย ยงขน ทงยงแสดงลกษณะพฤตกรรมทนกแสดงออก

เชน การขมข การเกยวพาราส การหาอาหาร รวมทงลกษณะของสงแวดลอม ทงนการวาดภาพรางจะสวยงามเพยงใด

คงตองขนอยกบความชำนาญสวนตวและการฝกฝน แตทกคนสามารถทจะวาดภาพรางคราวๆ ได เพยงให

ตวเองสามารถจดจำและเขาใจรายละเอยดตางๆ ไดดขน ทงยงอาจนำภาพรางทเราพบแตบอกชอไมไดไปถาม

ผรใหชวยจำแนกชนด ไดในภายหลง สวนการบนทกความรสก เปนสงทสำคญไมนอยไปกวาขอมลทางวทยาศาสตร

เราอาจถายทอดใหผอน ไดตนเตน ดใจ ประทบใจไปกบเรา ตรงกนขามเมอเราไปดนกแลวพบการดกจบลานก

การทำลายปาดนเปนบานของนก เราอาจรสกเศราสลด หรอโกรธแคน ความรสกเหลานควรไดรบการจดบนทก

เพราะจะเปนพลงในการสอสารถงคนอนไดอยางด การบนทกแผนททางเดนและพนทดนก เปนอกสงหนงท

ทำใหเรารจกสภาพแวดลอมหรอพนทดขน และเปนประโยชนแกผอนดวยเชนกน

53หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

การบนทก หมายถง ขอความทจดไวเพอชวยความทรงจำหรอเพอเปนหลกฐาน หรอขอความ

ทนำมาจดยอๆ ไวเพอใหรเรองเดม (ราชบณฑตยสถาน 2525)

การจดบนทก

การจดบนทก คอการเขยนขอความ เพอชวยในการจำ เปนเครองมอในการรวบรวมความรทอาน

ประมวลความคดหลงจากการอาน และเพอไดกรอบความคดในเนอหาสาระสำหรบการอานตอไป

การจดบนทกมประโยชนมาก ในการศกษาทกระดบ โดยเฉพาะอยางยงการศกษาดวยตนเองตามระบบการ

สอนทางไกล เพราะผเรยนตองคนควาหาความรดวยตนเองจากการอาน นกศกษาทเรมตนเรยนเปนปแรกๆ

มกประสบปญหาในเรอง การจดบนทก เพราะขาดประสบการณ ทสำคญคอ ไมรเทคนคในการจดบนทก

โดยธรรมชาตแลวมนเปนการยากทเราจะเขาใจ จดจำจดสำคญ และรายละเอยดปลกยอยทเราอานหรอฟง

ไดหมด เราอาจจะลมหวขอใหญๆ ผลกคอ ตองอานใหมอกครงหรอสองครง เพอใหจำจดสำคญไดซงเปน

การเสยเวลา จงควรจะสงทมาชวยจำวาเราอานอะไรไปบาง การจดบนทกเปนการชวยจำและทำใหเขาใจยงขน

นกศกษาบางคนจดบนทกไมไดเพราะพยายามจดอยางละเอยด จนเกนความจำเปน ไมมการสรปประเดน

ไมมการเรยบเรยงความคด กเกดความทอแททจะจด และหยดจด ซงเปนการแกปญหาทผด การจดบนทก

นบวาเปนทกษะในการเรยนทสำคญและจำเปนมากสำหรบการเรยนดวยตนเองเพราะในแตละภาคการศกษา

นกศกษาอาจลงทะเบยนเรยน 3 ชดวชา ซงมเนอหาสาระหลากหลายเปนจำนวนมาก หากไมมเทคนค หรอ

เครองมอชวยในการจำทดจะทำใหเกดความสบสนและเมอตองมการทบทวนกอนสอบ บนทกยอททำไว

จะเปนประโยชนอยางยง

แนวทางการจดบนทก

1) บนทกสาระสำคญ ไดแก การบนทกคำหรอประเดนสำคญ ทงชอเรอง หวขอหลก และหวขอรอง

รวมทงความหมายของคำสำคญ โดยการตอบคำถามตามสตร 5 W 1 H อาท ประเดนสำคญเกยวกบอะไร

อาจารยบรรยายถงสงนนอยางไร และทำไมจงเปนเชนนน

2) บนทกชอหนงสอหรอตำรา และหวขอ รวมทงชอผแตง หรอชอหวขอ และชออาจารยผบรรยาย

การบนทกจากการอานนน การบนทกดงกลาวจะชวยในการคนควาเมอตองการรายละเอยด รวมทงการอางอง

ไดทนท

3) จดหมวดหมของสาระสำคญ โดยแบงเปนกลมๆ หรอหมวดหมตามแตเนอหา ทงน เพอ

คนควาหรอทบทวนไดสะดวก และจดจำไดงายขน การจดหมวดหมของสาระสำคญทำไดหลายวธ เชน

จดหมวดหมตามหวขอ จดหมวดหมความเหมอนหรอความแตกตาง ฯลฯ

4) เรยงลำดบเรอง ใหอานและเขาใจงาย และทสำคญคอ เชอมโยงประเดนใหเหนความสมพนธ

ทงหมด และถกตองตามความหมาย การเรยงลำดบเรองทำไดหลายวธ อาท เรยงลำดบตามลำดบเวลา (อดต-

ปจจบน) เรยงลำดบตามตำแหนงพนท (เหนอ-ใต-ออก-ตก) เรยงลำดบตามสาเหตไปสผล (ทเกดขน)

54 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

5) ใชถอยคำทกระชบ แตชดเจน เขาใจงาย และครอบคลมเนอหามากทสด โดยอาจใชเทคนค

การบนทกโดยใชคำสมผส ซงการใชคำทมเสยงสมผสคลองจองจะชวยใหจำไดด

วธการและเครองมอชวยในการบนทก

1. การจดบนทก การจดบนทกสามารถดำเนนการไดหลายวธ สำหรบผเรยนดวยตนเองอาจดำเนน

การบนทกไดตงแตชวงการอานเอกสารการสอน เชนการใช ดนสอหรอปากกาขดเสนใตหรอใชปากกาส

ขดบนขอความสำคญไว หรออาจทำเครองหมาย * > < = / หรอ ? เปนตน หลงจากนนกนำมาจดทำเปน

บนทกยอ ซงสรปสาระสำคญจากการอาน หรอการฟงการบรรยายจากอาจารยสอนเสรม หรอจากการฟงหรอ

ชมรายการวทยกระจายเสยง รายการวทยโทรทศน ทำใหไดเนอหาสน กะทดรดมใจความ สำคญครบถวน

อานงาย

2. การบนทกยอในกระดาษยอความ การบนทกยอในกระดาษยอความ ไดแกการบนทกสาระสำคญ

และรายละเอยดพรอมสรปในกระดาษยอความทแบงพนทเปน 3 สวน

สวนท 1 สาระสำคญ ไดแก คำสำคญ ประเดนสำคญหรอประโยคสำคญทมคณลกษณะสำคญ คอ

เปนประโยคหรอคำทมความหมายครอบคลมยอหนาใดยอหนาหนงมากทสด อาจเปนเนอหาในสวนทผเขยน

เนนยำมากทสด และอาจเปนคำหรอขอความทอธบายรายละเอยด อธบายสนบสนนหรอความคดเหนทแตกตาง

โดยทวไปมกปรากฏเปนตวอกษรขนาดใหญ หรอตวอกษรหนาเขม หรอ ตวอกษรเอยง

สวนท 2 รายละเอยด คอสวนขอความทเปนเนอหาสาระทขาดไมได หรอเมอไมมแลว อาจทำให

ไมเขาใจ หรอเขาใจผดได

สวนท 3 สวนสรปเปนการสรปความหรอยอความเปนการนำเอาเรองราวตางๆมาเขยนใหม

ดวยสำนวนภาษาของผเขยนเองเมอเขยนแลวเนอความเดมจะสนลง แตยงมใจความสำคญครบถวน การยอนไมม

ขอบเขตวายอลงไปเทาใด จงจะเหมาะสม เพราะบางเรองมใจความมากกจะยอได 1 ใน 2 บางครงมใจความสำคญ

นอยอาจเหลอ 1 ใน 4 หรอมากกวานน แตทสำคญควรครอบคลมใจความหรอเนอหาสาระสำคญเดม

3. บนทกเปนแผนภมแบบเชอมโยงความสมพนธ แผนภม หมายถง แผนท เสน หรอ ตารางททำขน

เพอแสดงเรองใดเรองหนง การบนทกแบบแผนภมเชอมโยงความสมพนธชวยใหนกศกษาสามารถรวบรวม

เนอหาสาระทนกศกษาตองการไดอยางตอเนอง เปนระบบ ดงาย จำงาย

4. บนทกแบบแผนภมความคด การเขยนแผนภมความคด Mind maps หรอแผนภมชวยจำ

เปนการบนทกและเรยบเรยงความเขาใจในสาระทไดจากเนอเรองทอานซงอาจจะอยในรปของแผน

ภม หรอแผนภาพททำขนไดงายๆ โดยมไดเนนรปแบบมากนก เนองจากตองการใหอสระแกผจดทำ

แผนภม ในการสรปตามความเขาใจดวยรปแบบของตนเอง Mind maps เปนเครองมอชวยจำท โทน ปซาน คดคน

มาใหเหมาะสมกบการทำงานของสมองเพราะมการแตกขอมลจากจดศนยกลางคลายเซลลสมองจรงๆ

มการใชภาพ ใชสสนซงวากนตามหลกการทำงานของสมอง

55หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

วธการเขยนแผนภมชวยจำ

การเขยนแผนภมชวยจำ มเทคนคในการเขยนคำอธบายควรสน ใชเครองหมาย รปภาพ ตวเลข

สญลกษณตางๆ มาประกอบ เพอใหการเขยนแผนภม เปนไปโดยงายและรวดเรว โดยมแนวทางแบบงายๆ ดงน

1. เรมตนเขยนแผนภม ดวยการเขยนหวเรอง หวขอสำคญหรอประเดนสำคญทสด ดวยรปแบบใดๆ

กไดทคณชอบไวตรงกลางกระดาษ

2. คอยๆ แตกแขนงความคด ความเขาใจออกไปเปนขอยอยๆ โดยแตกแขนงออกจากศนยกลาง

3. ใชเสนแสดงความเชอมโยงระหวางเรอง หรอขอยอยตางๆ ทเกยวของกนหรอตอเนองกนโดย

ความยาวแตละเสนไมตองเทากน ขนอยกบความยาวของคำบรรยายทเขยนไวบนเสนนนๆ

4. เขยนคำบรรยายสนๆ ไวบนเสนดงกลาว

5. ใชความหนาของเสนและขนาดของตวหนงสอทตางกนขนอยกบระดบความสำคญของเรอง

(เรองทสำคญกวาใหใชเสนหนา ตวอกษรโต)

6. ใชหมายเลขชวยในการเรยงลำดบความสำคญและความตอเนองของสาระ

7. แผนภมความคดทใชในการสรปเรองทมหวขอยอยจำนวนมากๆ อาจแบงกลมนำมาเขยน

เปนกลมละ 1 หนาโดยมขอแนะนำวาแตละหนาควรมใจความจบในแตละเรองหรอแตละหวขอ (ไมวาเปน

หวขอใหญหรอขอยอยกตาม )

8. ควรแบงกระดาษเปน 80 / 20 คอ 80 จดสงทอานหรอไดฟงมา อก 20 จดตามความคดของเรา

สรป

การเรยนในระดบอดมศกษา ผเรยนควรมทกษะทดทงทกษะทางดานการอาน การฟง โดยสามารถ

เชอมโยงเนอหากบภาพในใจ (ในสมอง) ทมอย อนจะทำใหผเรยนเขาใจในเนอหา และสามารถบนทก

แนวคดหลกออกมาในรปแบบตางๆ ได หากผเรยนยงไมเขาใจเนอหาในครงแรกทเรยน (หรอตองการศกษา

รายละเอยดของรายวชานน) ผเรยนอาจอานหนงสอ ตำรา หรอเอกสารประการเรยนการสอนรอบท 2

(ในบางรายวชาจะบนทกเทปวดทศน นกศกษาสามารถนำมาด / ฟงอกครงได) หรอสอบถามจากอาจารย ผสอน

ซงจะทำใหผเรยนเขาใจ และสามารถบนทกไดถกตองตามความหมาย ดงนนนกศกษา จะเหนไดวาการบนทกยอ

เปนเรองงาย ทจะทำ และยงชวยการลดปญหาการอานหนงสอไมทน อานแลวจำไมไดไดเปนอยางดอกดวย

56 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

เรองท 3 การวเคราะหรายรบ-รายจาย

การทำบนทกเกยวกบการเงน หมายถง การจดบนทกเหตการณทเกยวกบการเงนอยางนอยทสดคอ

บางสวนยงเกยวของกบการเงน โดยผานการวเคราะห จดประเภท และบนทกไวในแบบฟอรมทกำหนดเพอ

แสดงฐานะ การเงนและผลของการดำเนนงานของบคคล

บนทกการใชจายทนกเรยนอาจเกยวของดวยไดแก

• บนทกการใชจายสวนตว

• บนทกการใชจายของครอบครว

• บนทกการใชจายในกจกรรมตางๆ

• วตถประสงคและประโยชนของการทำบนทกการรบจาย

• เพอเปนขอมลในการตดสนใจและวางแผนการใชจายเงนของตนเองและครอบครว

• เพอควบคมการใชจายเงนใหเปนไปอยางมประสทธภาพ

• เพอบนทกเหตการณเกยวกบการเงนทเกดขนในชวงระยะเวลาหนง

• เพอปองกนการหลงลมและขอผดพลาดในการทำงาน

• เพอใหทราบฐานะของบคคล ณ วนใดวนหนงวามรายได หนสน เทาใด

จากการทำบญชทำใหทราบวารายไดและคาใชจายในชวงหนงเปนเทาใดและมเงนเกบออมหรอไม

หลกปฏบตในการทำบนทกรายรบรายจายของตนเอง การทำบนทกรายรบรายจายของตนเอง นอกจากจะม

ประโยชนและมความสำคญตอการดำเนนชวตและยงเปนการฝกความมระเบยบวนยในการใชจายเงนดวย

สำหรบหลกปฏบตในการทำบนทกนน เปนการทำบนทกอยางงายๆ

การนำบนทกรายรบรายจายของตนเองไปใชประโยชน ชวยความจำ สามารถเตอนตนเองไดวาใชเงน

ซอสงของประเภทใด เปนสงทจำเปนตองใชเทาใด เปนของทตองการเทาใด ชวยทบทวนทำใหสามารถทบทวน

การใชจายเงนวาเหมาะสมหรอตองลดคาใชจายประเภทใดใหนอยลงบาง ชวยในการวางแผนการใชจาย

พจารณาจดสรรเงนไวใชจายในสงทจำเปนอนๆ หรอสงทตองการในโอกาสพเศษ โดยไมตองรบกวนขอเงน

เพมจากพอแม เปนการชวยประหยดอกทางหนง เปนหลกฐานในการขอเงนเพม ในกรณทไดรบเงนไมเพยงพอ

แกการใชจายบนทกการรบจายของตนเอง

เรองท 3 การพฒนาระบบบญช

การพฒนา หมายถง ทำใหมนคง ทำใหกาวหนา การพฒนาประเทศกทำใหบานเมองมนคงมความเจรญ

ความหมายของการพฒนาประเทศนกเทากบตงใจทจะทำใหชวตของแตละคนมความปลอดภย มความเจรญ

มความสข

ระบบบญช หมายถง ระบบการจดเกบขอมลทางการเงนอนประกอบดวยแบบฟอรม หรอ เอกสารตางๆ

การบนทกทางการบญช ตลอดจนวธการและอปกรณตางๆ ทไดนำมาใชในการรวบรวมขอมลเกยวกบการดำเนนงาน

และการเงนของกจการใหกบผทเกยวของ เชน พนกงาน ผจดการ ผบรหาร ผถอหน เจาหน และสวนราชการ

เปนตน

57หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

การตดสนใจใชโปรแกรมบญช มหลายเหตผล ขนอยกบปจจยและความพรอมหลายอยาง สวนใหญ

กจะเปนดงนคอ

1. ลดขนตอนและความซำซอนในการทำงาน

2. ลดตนทนไดในระยะยาว เพอควบคมขนตอนของงานใหดและเกดประสทธภาพ

3. สามารถนำขอมลมาวเคราะห เพอตดสนใจและแขงขนกบคแขง

4. ขอมลและรายงานทางบญชรวดเรว และแมนยำ

5. สรางความเชอถอขอมลทางบญชการเงน

คณสมบตของโปรแกรมบญชทด

1. มบรการหลงการขายทด

2. พฒนาโดยนกพฒนาโปรแกรมมออาชพ

3. พนกงานบรการมความรในระบบด

4. โปรแกรมมการพฒนาอยางตอเนอง

5. ควรไดรบการรบรองจากกรมสรรพากร

ขนตอนการวางระบบงานดวยโปรแกรมบญช

จดประชมระบบปฏบตการของทกๆ ระบบงานประชมกบหวหนาแผนกและพนกงานทเกยวของ

ปรบปรงระบบโปรแกรมบญชบางสวน ใหเหมาะสมกบงาน ไมไดหมายถงทำตามใจผใชงานโปรแกรม

แตทางบรษทจะคำนงถงความสะดวกของงานทตองทำ และตองไมทำใหระบบลมเหลวหรอลอแหลมตอการ

ถกทจรต หรอผดหลกกฎหมายจนทำใหบรษทตองเสยหายในอนาคต

1. จดประชมผใชงานและผทเกยวของ

2. กำหนดทางเดนของเอกสารตาง ๆ ทงระบบ

3. จดทำเอกสารโครงสรางโปรแกรมบญช

4. ตดตงระบบโปรแกรม ในแตละแผนก

5. ตรวจสอบปญหาและแกไขขอผดพลาดตาง ๆ

6. รายงานสรปใหกบผบรหารทเกยวของ

7. ใหคำแนะนำระบบงานเพมเตม

ความหมายของ “การบญช”

การบญชมคำนยามตางๆ กนตามความนยม แตทใชกนมากไดแกคำนยามของสมาคมผสอบบญช

รบอนญาตของประเทศสหรฐอเมรกา ซงกลาวไววา การบญชหมายความถง “การจดบนทก การจำแนก

การสรปผลและการรายงานเหตการณเกยวกบการเงนโดยใชหนวยเปนเงนตรารวมทงการแปลความหมาย

ของผลการปฏบตดงกลาวดวย”

58 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

จากนยามความหมายของการบญชดงกลาวขางตนจะเหนไดวาในกระบวนการทำบญชนน จะตองเรมดวยการ

รวบรวมเอกสารหลกฐานของเหตการณทางการเงนของธรกจหรอเรยกอกอยางวารายการคา เพอนำมาจดบนทก

เรยงตามลำดบกอนหลงในสมดรายวน แลวจงนำมาจำแนกแยกประเภทของรายการคาในสมดแยกประเภท

จากนนทกรอบระยะเวลาตามแตทเราตองการ เชนทกเดอน ทกไตรมาส ทกป กจะมาทำการสรปผล

สงทบนทกแยกประเภทไวแลวนออกมาเพอแสดงฐานะทางการเงน (งบดล) ผลการดำเนนงาน (งบกำไรขาดทน)

และผลการเปลยนแปลงฐานะทางการเงน (งบแสดงการเปลยนแปลงฐานะทางการเงน) ซงงบทแสดงผลสรป

นเรยกรวมวา งบการเงน และงบการเงนทไดมากจะนำมาแปลความหมายในรปของการวเคราะหงบการเงน

ตอไป

ประโยชนของการบญช

เมอมการจดทำบญชแลว กจการกจะไดรบประโยชนจากรายงานทางการบญชในดานตางๆ มากมาย

ไดแก บญชทำหนาทเปนเครองมอในการควบคมดแลทรพยสน เชน บญชแสดงยอดเงนสดคงเหลอยอมเปน

การบงคบใหผรกษาเงนสดตองรบผดชอบในยอดเงนสดใหตรงกบทปรากฏตามบญช

การบญชเปนวธการเกบรวบรวมสถตอยางหนง ซงจะเปนประโยชนแกผบรหาร ในการควบคมให

การดำเนนงานเปนไปโดยมประสทธภาพ ชวยปองกนความผดพลาดในการทำงาน เชนไมหลงลมจายคาใชจายซำ

และใชตรวจสอบความถกตองไดในภายหลง ชวยคำนวณผลกำไรขาดทนของกจการสำหรบระยะเวลาหนง

รวมทงยงชวยแสดงฐานะของกจการในขณะใดขณะหนงดวย

ระบบบญช แบงแยกเปนสวนยอยไดดงนคอ

1. ระบบการรวบรวมจดเกบขอมลรายการทางการเงน โดยกำหนดแบบพมพหรอเอกสารทกจการ

ใชอยแลวในการทำธรกจเชน ใบสงสนคา ใบรบสนคา ใบเสรจรบเงน ใบสำคญจายเงน เปนตน ซงเปนแหลง

ขอมลทกจการจะใชในการบนทกรายการทางบญช

2. ระบบในการบนทกรายการทางเงนเหลานตามลำดบกอนหลง โดยกำหนดประเภทของสมดรายวน

ขนตน ซงทวไปกไดแก สมดรายวนทวไป สมดรายวนขาย สมดรายวนซอ สมดเงนสด เปนตน เพอใชในการ

บนทกรายการดงกลาว

3. ระบบการแยกประเภทบญช โดยกำหนดจากประเภทของสนทรพย หนสน รายได คาใชจายตาม

ความเหมาะสมของแตละกจการ เพอใชในการผานรายการบญช

4. ระบบในการจดทำรายงานในรปงบการเงน ซงกไดแกการวางรปแบบของงบดล งบกำไรขาดทน

และรายงานอนตามทกจการตองการ

59หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

การวางแผนระบบบญช

ดงไดกลาวมาแลววาบญชคอการรวบรวมขอมลรายการคาของกจการ ดงนนพนกงานทกคนของกจการ

ตางกมสวนอยตลอดเวลาทกอใหเกดรายการคาขน จงมความจำเปนทจะตองกำหนดใหชดเจนวามการทำ

รายการคาอยางหนงอยางใดขน พนกงานคนใดตองทำอะไร ใชเอกสารแบบพมพอะไร กรอกขอความอะไรลงใน

แบบพมพทกำหนดนน เรยบรอยแลวตองนำสงใหพนกงานบญชอยางไร และเมอพนกงานบญชไดรบแลว

จะตองบนทกอยางไร ขนตางๆทกลาวขางตนคอการวางแผนระบบบญชนนเอง ซงกจการโดยทวไปพอจะแยก

ธรกรรมหลกๆ ทตองวางหลกการขนตอนในการทำงานเพอใชในการบนทกรายการทางบญชไดดงน

1. ระบบบญชสำหรบการจดซอและควบคมสนคาคงเหลอ

2. ระบบบญชสำหรบการขายและควบคมลกหน

3. ระบบบญชสำหรบการคำนวณตนทนในการผลต

4. ระบบบญชสำหรบเงนสดรบ

5. ระบบบญชสำหรบเงนสดจาย

เมอวางระบบกำหนดหนาทของแตคนไดแลว ในการบนทกรายการทงในระดบตามเวลากอนหลง

และบนทกแยกประเภทบญช ตลอดจนการจดทำรายงาน กจการอาจพจารณาใชระบบคอมพวเตอรเขาชวยได

ซงปจจบนมซอฟตแวรสำเรจรปทางบญชใหเลอกมากมายในทองตลาด

60 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

ใบงานท 6

ชอ-สกล.......................................................................รหสนกศกษา................................................................

รหส.............................................................................กศน.ตำบล....................................................................

กศน.อำเภอ..................................................................จงหวด..........................................................................

1. จงอธบายประโยชนของการจดบนทก

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………...........................................................…………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………..................................................................................................…………

2. ประโยชนของรายรบ - รายจาย มอะไรบาง

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………..................................................................................................…………

3. งานบญช มความจำเปนอยางไรในการขยายตลาดสนคา

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………...............................................................................................………

4. การพฒนาระบบบญช มประโยชนอยางไรบาง

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………..........................................................…

62 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

ตอนท 7

การพฒนาแผนและโครงการพฒนาอาชพใหมรายได

มเงนออมและมทนในการขยายอาชพ

เรอง 1 แผนและโครงการพฒนาอาชพ

การวางแผนและการเขยนโครงการ

การวางแผน คอ การมองอนาคต การเลงเหนจดหมายทตองการ การคาดปญหาเหลานนไวลวงหนา

ไวอยางถกตอง ตลอดจนการหาทางแกไขปญหาตางๆ เหลานน

ประเภทของแผน

เมอกลาวมาถงตอนนนาจะพดถงประเภทของแผนเสยเลกนอยเพอความเขาใจลกษณะของแผน

แตละอยาง ถาจะมองในแงของระยะเวลาอาจจะแบงแผนออกเปน 4 ประเภทใหญๆ ดงนคอ

1. แผนพฒนาระยะยาว (10 - 20 ป) กำหนดเคาโครงกวางๆ วาประเทศชาตของเราจะมทศทางพฒนา

ไปอยางไร ถาจะดงเอารฐธรรมนญ และ/หรอแผนการศกษาแหงชาตมาเปนแผนประเภทนกพอ ถไถไปได

แตความจรงแผนพฒนาระยะยาวของเราไมม

2. แผนพฒนาระยะกลาง (4 - 6 ป) แบงชวงของการพฒนาออกเปน 4 ป หรอ 5 ป หรอ 6 ป

โดยคาดคะเนวาในชวง 4 - 6 ป น จะทำอะไรกนบาง จะมโครงการพฒนาอะไร จะงบประมาณใชทรพยากร

มากนอยเพยงไร แผนดงกลาวไดแกแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตนนเอง ในสวนของการศกษากมแผน

พฒนาการศกษาแหงชาต (ไมใชแผนการศกษาแหงชาต) ในเรองของการเกษตรกมแผนพฒนาเกษตรเปนตน

3. แผนพฒนาประจำป (1 ป ) ความจรงในการจดทำแผนพฒนาระยะกลาง เชน แผนพฒนาการศกษา

ไดมการกำหนดรายละเอยดไวเปนรายปอยแลว แตเนองจากการจดทำแผนพฒนาระยะกลางไดจดทำไวลวงหนา

ขอมลหรอความตองการทเขยนไวอาจไมสอดคลองกบสภาพทแทจรงในปจจบน จงตองจดทำแผนพฒนา

ประจำปขน นอกจากนน วธการงบประมาณของเราไมใชแผนพฒนาระยะกลางขอตงงบประมาณประจำป

เพราะมรายละเอยดนอยไป แตจะตองใชแผนพฒนาประจำป เปนแผนขอเงน

4. แผนปฏบตการประจำป (1 ป) ในการขอตงงบประมาณตามแผนพฒนาประจำปในขอ 3

ปกตมกไมไดตามทกระทรวง ทบวง กรมตางๆขอไป สำนกงบประมาณหรอคณะกรรมาธการของรฐสภามกจะ

ตดยอดเงนงบประมาณทสวนราชการตางๆ ขอไปตามความเหมาะสมและจำเปนและสภาวการณการเงนงบประมาณ

ของประเทศทจะพงมภายหลงทสวนราชการตางๆ ไดรบงบประมาณจรงๆแลว จำเปนทจะตองปรบแผนพฒนา

ประจำปทจดทำขนเพอขอเงนใหสอดคลองกบเงนทไดรบอนมต ซงเรยกวาแผนปฏบตการประจำปขน

63หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

ความหมายของโครงการ

พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2525 ใหความหมายของโครงการวา หมายถง “แผนหรอ

เคาโครงการตามทกำหนดไว” โครงการเปนสวนประกอบสวนหนงในการวางแผนพฒนาซงชวยใหเหนภาพ

และทศทางการพฒนา ขอบเขตของการทสามารถตดตามและประเมนผลได

โครงการเกดจากลกษณะความพยายามทจะจดกจกรรม หรอดำเนนการใหบรรลวตถประสงค เพอ

บรรเทาหรอขจดปญหา และความตองการทงในสถาณการณปจจบนและอนาคต โครงการโดยทวไป สามารถ

แยกไดหลายประเภท เชน โครงการเพอสนองความตองการ โครงการพฒนาทวๆ ไป โครงการตามนโยบาย

เรงดวน เปนตน

องคประกอบของโครงการ

องคประกอบพนฐานในโครงการแตละโครงการนนควรจะมดงน

1. ชอแผนงาน เปนการกำหนดชอใหครอบคลมโครงการเดยวหรอหลายโครงการทมลกษณะงาน

ไปในทศทางเดยวกนเพอแกไขปญหาหรอสนองวตถประสงคหลกทกำหนดไว

2. ชอโครงการ ใหระบชอโครงการตามความเหมาะสม มความหมายชดเจนและเรยกเหมอนเดม

ทกครงจนกวาโครงการจะแลวเสรจ

3. หลกการและเหตผล ใชชแจงรายละเอยดของปญหาและความจำเปนทเกดขนทจะตองแกไข

ตลอดจนชแจงถงผลประโยชนทจะไดรบจากการดำเนนงานตามโครงการและหากเปนโครงการทจะดำเนนการ

ตามนโยบาย หรอสอดคลองกบแผนจงหวดหรอแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต หรอแผนอน ๆ

กควรชแจงดวย

4. วตถประสงค เปนการบอกใหทราบวา การดำเนนงานตามโครงการนนมความตองการใหอะไร

เกดขนวตถประสงคทควรจะระบไวควรเปนวตถประสงคทชดเจน ปฏบตไดและวดและประเมนผลได

5. เปาหมาย ใหระบวาจะดำเนนการสงใด โดยพยายามแสดงใหปรากฏเปนรปตวเลขหรอจำนวนท

จะทำไดภายในระยะเวลาทกำหนด การระบเปาหมาย เปนประเภทลกษณะและปรมาณ ใหสอดคลองกบวตถ

ประสงคและความสามารถในการทำงานของผรบผดชอบโครงการ

6. วธดำเนนการหรอกจกรรมหรอขนตอนการดำเนนงาน คองานหรอภารกจซงจะตองปฏบต

ในการดำเนนโครงการใหบรรลตามวตถประสงค ในระยะการเตรยมโครงการจะรวบรวมกจกรรมทกอยางไว

แลวนำมาจดลำดบวาควรจะทำสงใดกอน-หลง หรอพรอมๆ กน แลวเขยนไวตามลำดบ จนถงขนตอนสดทาย

ททำใหโครงการบรรลวตถประสงค

7. ระยะเวลาการดำเนนงานโครงการ คอการระบระยะเวลาตงแตเรมตนโครงการจนเสรจสนโครงการ

ปจจบนนยมระบ วน-เดอน-ป ทเรมตนและเสรจสน การระบจำนวน ความยาวของโครงการเชน 6 เดอน 2 ป

โดยไมระบเวลาเรมตน-สนสด เปนการกำหนดระยะเวลาทไมสมบรณ

8. งบประมาณ เปนประมาณการคาใชจายทงสนของโครงการ ซงควรจำแนกรายการคาใชจายได

อยางชดเจน

64 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

9. เจาของโครงการหรอผรบผดชอบโครงการ เปนการระบเพอใหทราบวาหนวยงานใดเปนเจาของ

หรอรบผดชอบโครงการ โครงการยอยๆ บางโครงการระบเปนชอบคคลผรบผดชอบเปนรายโครงการได

10. หนวยงานทใหการสนบสนน เปนการใหแนวทางแกผอนมตและผปฏบตวาในการดำเนนการ

โครงการนน ควรจะประสานงานและขอความรวมมอกบหนวยงานใดบาง เพอบรรลวตถประสงคทตงไว

11. การประเมนผล บอกแนวทางวาการตดตามประเมนผลควรทำอยางไรในระยะเวลาใดและใชวธการ

อยางไรจงจะเหมาะสม ซงผลของการประเมนสามารถนำมาพจารณาประกอบการดำเนนการ เตรยมโครงการ

ทคลายคลงหรอเกยวของในเวลาตอไป

12. ผลประโยชนทคาดวาจะไดรบ เมอโครงการนนเสรจสนแลว จะเกดผลอยางไรบางใครเปนผไดรบ

เรองนสามารถเขยนทงผลประโยชนโดยตรงและผลประโยชนในดานผลกระทบของโครงการดวยได

ลกษณะโครงการทด

โครงการทดมลกษณะดงน

1. เปนโครงการทสามารถแกปญหาของทองถนได

2. มรายละเอยด เนอหาสาระครบถวน ชดเจน และจำเพาะเจาะจง โดยสามารถตอบคำถามได

3. รายละเอยดของโครงการดงกลาว ตองมความเกยวเนองสมพนธกน เชน วตถประสงคตอง

สอดคลองกบหลกการและเหตผล วธดำเนนการตองเปนทางททำใหบรรลวตถประสงคได เปนตน

4. โครงการทรเรมขนมาตองมผลอยางนอยทสดอยางใดอยางหนงในหวขอตอไปน

- สนองตอบ สนบสนนตอนโยบายระดบจงหวดหรอนโยบายสวนรวมของประเทศ

- กอใหเกดการพฒนาทงเฉพาะสวนและการพฒนาโดยสวนรวมของประเทศ

- แกปญหาทเกดขนไดตรงจดตรงประเดน

5. รายละเอยดในโครงการมพอทจะเปนแนวทางใหผอนอานแลวเขาใจ และสามารถดำเนนการตาม

โครงการได

6. เปนโครงการทปฏบตไดและสามารถตดตามและประเมนผลได

เรองท 2 องคความร (Knowledge)

องคความร คอ ขอมล (Data) หรอขาวสาร (Information) ทสามารถอธบายความหมายได

มความสมพนธกบปญหา สามารถนำไปใชประโยชนในการแกไขปญหาไดอยางตรงประเดน ซงองคความร

จดเปนทรพยสนทางปญญาอยางหนงขององคกร สามารถแลกเปลยนทรพยสนนไดระหวางบคคล และทรพยสน

ชนดนสามารถเจรญเตบโตหรอพฒนาใหเพมพนได ดงนนองคความรจงจดเปนพลงพเศษขององคกร ทจะ

สามารถเพมผลกำไรใหกบองคกรไดในอนาคต

65หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

ประเภทขององคความร (Knowledge Types)

สามารถจำแนกประเภทขององคความร ไดดงน

1. Base knowledge คอ องคความรพนฐานขององคกร ซงทกองคกรจะตองม จดเปนองคความร

ทมความสำคญ ใชในการสรางความไดเปรยบในการแขงขน และใชวางแผนระยะสนขององคกร

2. Trivial knowledge คอ องคความรทวไปขององคกร เกบรวบรวมไวในองคกรแตไมไดใชในการ

ตดสนใจกบงานหลกหรอภารกจหลกขององคกร

3. Explicit knowledge คอ องคความรทมโครงสรางชดเจน สามารถเขยนบรรยายไดอยางชดเจน

ในรปแบบของกระดาษ (Paper) หรอรายงาน (Report) ซง Explicit knowledge อาจไดมามาจากวตถประสงคหลก

ในการดำเนนงานขององคกร ขอมลทวาดวยหลกเหตผลตางๆ หรอขอมลดานเทคนค ซงองคความรเหลาน

สามารถเกบรวบรวมไดงายๆ จากแหลงเอกสารในองคกรสามารถถายทอดใหกบคนอนไดงายอาจจะโดยวธ

การสอนหรอการเรยนร

4. Tacit knowledge คอ องคความรทไมมโครงสราง ไมสามารถบรรยายหรอเกบรวบรวมไดจาก

แหลงเอกสาร เปนความรทสะสมมาจากประสบการณทเคยพบเจอกบปญหาตางๆ อาจจะเปนสญชาตญาณ

และความชำนาญเฉพาะดานของบคคล ซงปจจบนองคความรประเภทน กำลงถกพฒนาใหมการจดเกบ

เพราะเปนความรทนอกเหนอจากมอยในรปแบบของ Explicit knowledge

การจดการองคความร (knowledge Management : KM)

การจดการองคความร เปนกระบวนการในการลวงเอาความจรงภายในองคกรออกมาจากนนทำการ

เปลยนรป และเผยแพรองคความรนนผานทางหนวยงานตางๆ ขององคกร ดงนนองคกรสามารถใช

องคความรรวมกนได ซงเมอนำองคความรไปใชงานแลว องคความรนนจะไมหมดสามารถนำกลบมาใช

ใหมไดอก องคความรจะชวยทำใหองคกรสามารถคนหา คดเลอก จดการเผยแพร และสงมอบขาวสาร และ

ความเชยวชาญในการแกไขปญหาทสำคญได

การจดการกบองคความรนน จะทำการเปลยนรปขอมลและขาวสารใหอยในรปขององคความรท

สามารถนำไปใชปฏบตการในการแกไขปญหาได และตองสามารถใชไดผลกบทกๆ หนวยงาน และกบทกๆ คน

ภายในองคกร

วตถประสงคของการจดการองคความร (KM Objectives)

การจดการองคความร มวตถประสงคหลก ดงน

1. เพอสรางระบบจดเกบองคความร (Create knowledge repositories)

2. เพอปรบปรงการเขาถงองคความร (Improve knowledge access)

3. เพอยกระดบสภาพแวดลอมขององคความรใหดขน (Enhance knowledge as an environment )

4. เพอจดการองคความรใหเปนทรพยสนทมคา และมประโยชน (Manage knowledge as an asset )

66 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

เหตผลในการนำ KM มาปรบใชในองคกร

1. ลดตนทน (Cost savings)

2. เพมประสทธภาพในการทำงาน และการแกปญหาไดดยงขน (Better performance)

3. เพอพสจนความสำเรจขององคกร (Demonstrated success)

4. เพอการปฏบตงานรวมกนทดเยยม (Share Best Practices)

5. เพอสรางความไดเปรยบในการแขงขน (Competitive advantage)

การพฒนาการจดการองคความร (KM Development)

ในการสรางกลยทธองคความร องคกรตองรวาตองการใชองคความรดานใดเปนกลยทธ (Need -

a knowledge strategy) ซงตองมองเนนในเรองการเพมความสามารถในการแขงขนกบธรกจภายนอกกอน

เปนอนดบแรก และพจารณาถงประโยชนทองคกรคาดวาจะไดรบ หากมการพฒนาองคความรขนมาใชงาน

จากนนทำการกำหนดทรพยสนองคความรทจะใช (Identify knowledge assets) เปนการระบรายละเอยดของ

องคความรวาฐานองคความรวาอะไรทเราตองการ และจำแนกประเภทองคความรนนๆ ใหตรงกบความตองการ

ของผใชในแตละหนวยงานขององคกร จากนนทำการสรางแบบจำลอง (Model) แนวคดเพอวเคราะห

หาจดเดน จดดอย ขององคความรแตละประเภท

ขนตอนการพฒนาการจดการองคความร

1. ระบปญหา (Identify the problem) เปนการเกบรวบรวมขอมลและคนหาปญหาทมจำเปน

ทจะตองแกไขพจารณาองคความรทมอยในองคกร องคความรใดยงขาดประสทธภาพ ตองไดรบการแกไข

ปรบปรง และองคความรใดทองคกรยงขาดอย ยงไมมการจดเกบเอาไวในฐานความร

2. จดเตรยมกระบวนการเปลยนแปลง (Prepare for change) เปนการออกแบบขนตอนในการ

เปลยนแปลงกระบวนการพฒนาองคความร วาถาหากจะมการปรบปรงหรอพฒนาองคความรนน จะตองม

ขนตอนและกจกรรมในการดำเนนงานอยางไรบาง

3. จดสรางทมงานสำหรบพฒนาองคความร (Create the team) สำหรบทมงานในการพฒนา

องคความรนน ไมจำกดวาจะตองเปนบคคลเฉพาะทอยในสวนของ IT เทานน เนองจากจำเปนตองมผทม

ความร ความชำนาญในแตละดานขององคความรนนๆ ดงนนหวหนาฝายจดการองคความร (CKO) จะเปน

ผบรหารทมงาน หากจะใหการพฒนาระบบองคความรนนประสบผลสำเรจควรมโครงการพฒนาระบบ

แบบนำรอง (Pilot) เพอใหพนกงานบางสวนไดทดลองนำองคความรออกไปใชในการแกปญหาจรงเสยกอน

4. การกำหนดองคประกอบตางๆขององคความร (Map out the knowledge) เปนองคประกอบท

ประกอบกนขนเปนระบบซงในขนตอนนจะตองพจารณาวาองคความรนนควรจะเกบจากแหลงใดบาง

และจดเกบจากบคคลใดบาง มการจำแนกประเภทขององคความรออกเปนหมวดหม เพองายตอการดงไปใช

และแกปญหา ตลอดจนเลอกเครองมอ (Tool) ทจะใชในการพฒนาองคความร

67หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

5. สรางกลไกในการตอบสนองกลบ (Create a feedback mechanism) เปนการกำหนดขนตอนและ

กระบวนการในการรบขอคดเหน (Comment) จากการนำระบบองคความรไปใชงาน เมอเกดปญหาขน

ควรมระบบทจะใหพนกงานสงคำแนะนำกลบมายงหนวยงาน เพอจะไดนำไปปรบปรงระบบอกครง

6. สรางกรอบใหคำจำกดความ (Define the building blocks) เปนการกำหนดกรอบแนวคด

ของแตละขอบขายองคความรทจะกระทำ ขอบขายองคความรนจะใหทำอะไรบาง มวธการจดเกบองคความร

ในรปแบบใด ใชหลกการคนหาองคความรอยางและนำเสนอในรปแบบใด เปนตน

7. รวมระบบเขากบขาวสารทมอยแลวในระบบเดม (Integrate existing information systems)

เปนการนำเอาองคความรทมอยแลวในมอ ผสมผสานเขากบระบบขาวสารในองคกร เพอใหมระบบทม

ประสทธภาพมากยงขนและทนความตองการ

เรองท 3 ทกษะในความร

ทกษะ (Skill) คอสงทองคกรตองการให “ทำ” เชนทกษะดาน ICT ทกษะดานเทคโนโลยการบรหาร

สมยใหม เปนสงทตองผาน การเรยนร และฝกฝนเปนประจำจนเกดเปนความชำนาญในการใชงาน

ความร (Knowledge) หมายถง การเรยนรทเนนถงการจำและการระลกไดถงความคด วตถ

และปรากฏการณตาง ๆ ซงเปนความจำทเรมจากสงงาย ๆ ทเปนอสระแกกน ไปจนถงความจำในสงทยงยาก

ซบซอนและมความสมพนธระหวางกน

ความรตามลกษณะม 2 ประเภท คอ

1. ความรทฝงอยในคน (Tacit Knowledge) เปนความรทไดจากประสบการณ พรสวรรคหรอ

สญชาตญาณของแตละบคคล เชน ทกษะในการทำงาน งานฝมอ หรอการคดเชงวเคราะห

3. ความรทชดแจง (Explicit Knowledge) เปน ความรทสามารถ ถายทอดไดโดยผานวธตางๆ เชน

การบนทก

ความรตามโครงสรางอย 2 ระดบ คอ

1. โครงสรางสวนบนของความร ไดแก Idea ปรชญา หลกการ อดมการณ

2. โครงสรางสวนลางของความร ไดแก ภาคปฏบตการของความร ไดแกองคความรทแสดงในรปของ

ขอเขยน สญญะ การแสดงออกในรปแบบตาง ๆ เชน ศลปะ การเดนขบวนทางการเมอง โครงสรางสวนลางของ

ความรมโครงสรางระดบลกคอ ความหมาย (significant)

68 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

เรองท 4 การตลาด

ตลาด เปนกระบวนการ หรอกจกรรมทเกดขนเพอสนองความตองการของลกคาไมวาจะเปนการ

ผลตสนคาและจดหา ไปถงมอลกคาหรอผบรโภคในกลมตางๆ เพอทจะชวยเหลอหรอสงเสรมใหสนคาหรอ

บรการถกตอง และตรงตามความตองการของลกคามากทสด

ตลาดโดยทวๆ ไปมหนาท ดงน

1. หนาทในการผลตสนคา และบรการเพอสนองความตองการของลกคาหรอผบรโภค

2. หนาทในการขนสงและเกบรกษา เพอใหสนคาและบรการนน ถงมอลกคาไดสะดวกและ

ทนความตองการ

3. หนาททางการเสยงภย โดยการจดมาตรฐานการแบงระดบสนคาและการเงน เพอความสะดวก

ในการกำหนดราคาอกทงเปนการใหเครดตแกผบรโภคหรอลกคาในรปแบบตางๆ เพอชวยปรมาณการขาย

สนคาและบรการใหมากขน

4. หนาทในการเกบรวบรวมขอมลทเกยวของกบลกคา เชน ความตองการของลกคาสภาวะตลาด

การเมอง สงคม คานยม ความเชอ และวฒนธรรม เปนตน

การตลาด หมายถง ทกอยางทเราทำเพอสนองความตองการของลกคา และกอใหเกดการขาย

โดยมผลกำไร

หนาททางการตลาด

1. จดหาสนคา / บรการทลกคาตองการ

2. กำหนดราคาสนคา / บรการทลกคายนดจาย

3. นำสนคา / บรการไปสลกคา

4. ใหขอมลและดงดดใจเพอใหลกคาซอสนคา / บรการ

สวนแบงทางการตลาด

สวนแบงทางการตลาดเปนกระบวนการแบงตามลกษณะของผบรโภคทมความตองแตกตางกน

จงมความจำเปนตองศกษาขอมลดานการตลาดทมผลตอยอดขายสนคา โดยจะพจารณาตามหลกเกณฑ

ดานภมศาสตร ดานประชากรศาสตร ดานสงคมและวฒนธรรม ดานจตพสยสวนบคคล ดานความสมพนธ

ในการนำไปใช ดานสถานการณการใช ดานผลประโยชน และดานการประสมประสาน

การวเคราะหการตลาด

การศกษาขอมล และรายละเอยดเกยวกบลกคาทบงบอกถง ลกษณะและคณสมบตของลกคาซงเปน

การคนหาพฤตกรรมในการซอของผซอ ผบรโภคเพอทจะไดนำขอมลทไดไปวางแผนทางตลาดหรอกลยทธ

ทางการตลาดทสามารถสนองความตองการและความพงพอใจของผบรโภคและลกคาไดอยางเหมาะสม

69หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

การศกษาสภาพแวดลอมทางการตลาด

ตลาดในยคปจจบนมการแขงขนกนอยางรนแรง ดงนนผประกอบการควรนำรปแบบของตลาดทเปน

สวนแคบๆ หรออาจเรยกวากลยทธตลาดเปาหมาย หรอกลยทธตลาดรายยอย มาใชเปนกลยทธในการพฒนา

การตลาด

การวางแผนการตลาด

ตลาดทดมประสทธภาพจะสรางความนาเชอถอใหกบกจการ และผประกอบการ กจกรรมทางการตลาด

ควรมขอมลเหลาน คอ

1. กจการจะขายอะไร หรอผลตอะไร

2. สนคามราคาเทาไร

3. กลมเปาหมายทใชคอใคร

4. ลกคาอยทไหน

5. วธการนำลกคาและบรการสลกคาทำไดอยางไร

เรองท 5 การผลต

การผลต หมายถง กระบวนการททำใหเกดมลคาเพม (Value Added) ทงทเปนมลคาหรอประโยชน

ใชสอย (Use Value) และมลคาในการแลกเปลยน (Exchange Value) โดยมวตถประสงคเพอตอบสนอง

ความตองการของมนษยในการดำรงชวตเพราะฉะนนการผลตจงเปนการสรางคณคาของสนคาทสามารถ

สนองตอบความตองการของมนษย (Utility)

การสรางคณคาของสนคาทสามารถตอบสนองความตองการของมนษยนนไดพฒนาการมาพอจะ

สรปได ดงน

ระยะแรก มนษยสรางสนคาทสามารถตอบสนองความตองการของตนเอง เรมตงแตยคทเรยกวา

Hunting and Gathering และยคการเกษตรทอาศยธรรมชาต

ระยะทสอง มนษยสรางสนคาทสามารถตอบสนองความตองการของผอนเพอประโยชนแหงตน

เรมตงแตยคพาณชยนยม ยคปฏวต อตสาหกรรม และพาณชยกรรม ในยคนตองใชความรดานการบรหารและ

จดการเพอการผลตทมประสทธภาพ เพอใหผลตไดมากและตนทนตำ เมอผลตมากกตองขายใหมากจงจำเปน

ตองหาวธการใหประชาชนบรโภคมากขน อนนำไปสการบรโภคเกน (Over consumption) และลงทนเกน

(Over investment) ทำใหทรพยากรถกใชหมดไปอยางรวดเรว กอใหเกดปญหาตามมามากมาย

ระยะทสาม มนษยไดตระหนกถงปญหาทเกดขน และทรพยากรทมจำนวนโดยยงใชประโยชน

ไมเตมท คอ “คน” จงไดใหความสนใจตอ “คน” กระบวนการผลต โดยยงมความแตกตางใน ความคดโดย

กลมหนงยงคดในระบบเกาทวา “คน” คอ ปจจยการผลตชนดหนงทใชในการผลตเหมอนปจจยการผลต

อนๆ เรยกวา ทรพยากรมนษย หมายความวา มนษยเปนทมาของทรพย ซงใหความสำคญตอ “มลคา”

แตอกกลมคดในระบบใหมวา “คน” คอ จดหมายปลายทาง (Ends) เพราะ “คน” รวาตนเองตองการอะไร

และทำอะไรได โดยทำใหชวตดขนและสงคมกดขน “มองคน” ในแงจตวญญาณ เทากบใหความสำคญตอ

“คณคา” ของความเปนคน

70 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

เรองท 6 ระบบการบญช

การบญช หมายถง การรวบรวม การจดบนทก การจดประเภท การวเคราะหและสรปผลรายการ

ทางการเงนทเกยวของกบธรกจอยางมหลกเกณฑ เพอจดทำเปนรายการทางการเงนแสดงฐานะการเงน

ผลการดำเนนงานและการเปลยนแปลงฐานะการเงนของธรกจ ซงเปนประโยชนตอผใชงบการเงนในการนำ

ขอมลไปประกอบการตดสนใจ

การทำบญช หมายถง การจดบนทกรายการทางบญชทเกดขน โดยการบนทกรายการขนตอน

การจดหมวดหมโดยการแยกประเภทรายการ และสรปผลรายการทเกดขนจดทำเปนงบการเงน ตามหลกการ

บญชทใชกนอยทวไป

ประโยชนของการจดทำบญช

1. ชวยในการควบคมรกษาทรพยสนตางๆ ของกจการ

2. แสดงใหเหนผลการดำเนนงาน (ผลกำไรหรอขาดทน) ของกจการ เพอนำไปคำนวณภาษ

3. แสดงใหเหนฐานะการเงนของกจการ เพอประโยชนในการบรหารจดการ

4. ใหขอมลตวเลขทเปนประโยชนกบเจาของกจการในการตดสนใจ

ประเภทของบญช แบงออกเปน 5 ประเภท คอ

1. สนทรพย หมายถง สงของทสามารถวดมลคาไดเปนตวเงนทงทมตวตนและไมมตวตน เชน

เงนสด เงนฝากธนาคาร ลกหน วสดสำนกงาน อาคาร รถยนต สทธบตร ลขสทธ เปนตน

ตวอยาง กจการแหงหนงมเงนสด 40,000 บาท เงนฝากธนาคาร 20,000 บาท อาคาร 1,040,000 บาท

ดงนนกจการแหงนมสนทรพยทงสน 2,000,000 บาท

2. หนสน หมายถง จำนวนเงนทกจการเปนหนบคคลภานอกซงจะตองชำระคนในอนาคต เชน

เจาหนการคา เงนก เงนเบกเกนบญชธนาคาร เปนตน

ตวอยาง กจการกเงนจากธนาคารมาลงทน 500,000 บาท ซอสนคาเปนเงนเชอ 8,000 บาท

ดงนนกจการนมหนสนทงสน 508,000 บาท

3. ทนหรอสวนของเจาของ หมายถง สนทรพยสทธทกจการเปนเจาของ หรอสนทรพยทกจการ

มอยหกดวยหนสนทมอย

ตวอยาง กจการมเงนสด 50,000 บาท เงนฝากธนาคาร 100,000 บาท เจาหนการคา 20,000 บาท

ดงนนกจการนมสนทรพยสทธหรอสวนของเจาของ 130,000 บาท

4. รายได หมายถง รายไดจาการดำเนนงานของกจการ เชน รายไดจากการขายสนคา รวมทงรายไดอนๆ

ของกจการ เชน รายไดจากดอกเบยเงนฝากธนาคาร รายไดจากเงนปนผล (ลงทนซอหนกจการอน)

5. คาใชจาย หมายถง คาใชจายจากการดำเนนงานของกจการ เชน เงนเดอน คาวสด สำนกงาน

คาพาหนะ และรวมถงคาเสอมราคาดวย

71หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

การบนทกบญช

1. สมการบญช คอ สมการทแสดงความสมพนธระหวางสนทรพย หนสนและทน (สวนของเจาของ)

แสดงไดดงน

สนทรพย = หนสน + ทน (สวนของเจาของ)

ตวอยาง กจการมเงนฝากธนาคาร 500,000 บาท มเจาหนการคา 20,000 บาท ดงนนสามารถ

คำนวณทนหรอสวนของเจาของไดจากสมการบญช

สนทรพย = หนสน + ทน

หรอ ทน = สนทรพย - หนสน

ทน = 500,000 - 20,000 บาท

ทน = 480,000 บาท

2. หลกบญช โดยทวไปกำหนดใหบนทกบญชตามหลกบญชค หมายถง การบนทกรายการทางบญช

ทเกดขนดวยจำนวนเงนทเทากนทง 2 ดาน (เดบตและเครดต) นนคอ เมอรายการทางบญชเกดขนจะตอง

บนทกบญชหนงทางดานเดบต และอกบญชหนงทางดานเครดต ดวยจำนวนเงนเทากนเสมอ

3. การวเคราะหรายการคา

3.1 รายการคา หมายถง กจกรรมหรอการดำเนนงานของธรกจททำใหเกดการเปลยนแปลง

สนทรพยหนสนและทน ซงตองนำไปบนทกบญชไวเปนหลกฐาน เชน การนำเงนสดมาลงทนในกจการ

การนำเงนฝากธนาคาร การจายคาใชจายตางๆ

3.2 รายการทไมใชรายการคา หมายถง รายการทไมกอใหเกดการเปลยนแปลงในสนทรพย หนสน

และสวนของเจาของหรอทน เปลยนแปลงไปอยางไร

3.3 การวเคราะหรายการคา หมายถง การพจารณารายการคาทเกดขนวามผลทำใหสนทรพย

หนสนและสวนของเจาของหรอทน เปลยนแปลงไปอยางไร

4. วธการวเคราะหรายการคาตามหลกบญชค

1. รายการคาทเกดขนเปนรายการประเภทใด และเกยวของกบบญชอะไรบาง

2. รายการนนมผลทำใหบญชเหลานนมยอดเพมขน หรอลดลงดวยจำนวนเงนเทาใด

72 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

ตวอยาง การวเคราะหรายการคา

สรปการบนทกบญชประเภทตางๆ

5. รายงานทางการเงนและบญช

5.1 งบทดลอง คอ รายงานทางบญชทจดทำขนเพอพสจนความถกตองของการบนทกบญช

ตามหลกบญชค โดยแสดงยอดคงเหลอของบญชตางๆ เมอสนสดระยะเวลาใดระยะหนง โดยยอดรวมของ

ยอดคงเหลอของบญชดานเดบตจะเทากบยอดรวมของยอดคงเหลอของบญชดานเครดต

5.2 งบการเงน คอ การรายงานสรปขอมลทางบญชทเกดขนของกจการในชวงเวลาหนง แบงเปน

(1) งบกำไรขาดทน คอ รายงานทางการเงนทแสดงใหเหนวากจการมผลกาดำเนนงาน

ในชวงเวลาเปนอยางไร โดยการเปรยบเทยบรายไดกบคาใชจายทเกดขนในชวงเวลาเดยวกน ถารายไดมากกวา

คาใชจายแสดงวามผลกำไร แตรายไดนอยกวาคาใชจายแสดงวาขาดทน

(2) งบดล คอ รายงานทางการเงนทแสดงฐานะการเงนของกจการ ณ เวลาใดเวลาหนง

โดยบอกใหทราบวากจการมสนทรพยและหนสนประเภทใดบาง จำนวนเทาใด และมสวนของเจาของจำนวน

เทาใด

73หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

แบบทดสอบรายวชาเลอกสาระการประกอบอาชพ (การพฒนาแผนและโครงการอาชพ )

ตอนท 7 การพฒนาแผนและโครงการพฒนาอาชพใหมรายได มเงนออมและมทนในการขยายอาชพ

...........................................................................

คำชแจง ใหนกศกษาวงลอมรอบขอทถกตอง

1. ขอใดใหความหมายเกยวกบรายการทางการเงนทแสดงฐานะการเงนของกจการ

ก. งบดล ข. งบกำไรขาดทน

ค. งบทดลอง ง. งบรายรบ-รายจาย

2. ขอใดไมใชรายการสนทรพย

ก. วสดสำนกงาน ข. ลขสทธ

ค. สทธบตร ง. เงนเบกเกนบญชธนาคาร

3. ขอใดเปนประเภทองคความรพนฐาน

ก. Base knowledge ข. Trivial knowledge

ค. Explicit knowledge ง. Tacit knowledge

4. การจดทำแผนมกประเภท

ก. 1 ประเภท ข. 2 ประเภท

ค. 3 ประเภท ง. 4 ประเภท

5. แผนพฒนาระยะยาวมระยะเวลากป

ก. 3-4 ป ข. 4-6 ป

ค. 6-9 ป ง. 10-20 ป

6. ขอใดเปนลกษณะของโครงการทดทสด

ก. เปนโครงการทสามารถแกปญหาของทองถนได

ข. เปนโครงการทมรายละเอยดครบถวน

ค. เปนโครงการทมวตถประสงครายขอ

ง. เปนโครงการทใชงบประมาณในการดำเนนการมากทสด

7. เหตผลในการนำ KM มาปรบใชในองคกร

ก. เพมประสทธภาพในการทำงาน และการแกปญหาไดดยงขน

ข. เพอสรางความไดเปรยบในการแขงขน

ค. เพอพสจนความสำเรจขององคกร

ง. ถกทกขอ

74 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

8. ขอใดเปนโครงการพฒนาอาชพ

ก. โครงการศกษาดงานวทยาศาสตรเพอการศกษา

ข. โครงการแลกเปลยนนกเรยนสมพนธ

ค. โครงการการทำเกษตรวถธรรมชาต

ง. โครงการคายธรรมเชดชคณธรรม

9. ขอใดเปนสมการบญชไมถกตอง

ก. สนทรพย = หนสน + ทน (สวนของเจาของ)

ข. หนสน = สนทรพย-ทน (สวนของเจาของ)

ค. สวนของเจาของ = สนทรพย+สนทรพย

ง. สวนของเจาของ = สนทรพย-สนทรพย

10. ขอใดไมใชหนาทการตลาด

ก. จดหาสนคา ข. กำหนดราคาสนคา

ค. หาลกคา ง. นำสนคาไปสตลาด

76 หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

แบบทดสอบหลงเรยนรายวชาเลอกสาระการประกอบอาชพ

รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช 32001)

...........................................................................

คำชแจง ใหนกศกษาวงลอมรอบขอทถกตอง

1. การสงเสรมการขายวธใดจะกระตนใหลกคาเกดการซอซำได

ก. การใชแสตมปการคา ข. การลดราคา

ค. การแจกสนคาตวอยาง ง. การจดแสดงสนคา

2. ขอใดไมใชประเภทของบญช

ก. สวนของเจาของ ข. หนสน

ค. เงนฝากธนาคาร ง. รายได

3. ความรเชอมโยงกบโลกของความเปนจรงภายใตสภาพความเปนจรงทซบซอน คอความรระดบใด

ก. ความรในระดบทอธบายเหตผล ข. ความรเชงทฤษฎและเชงบรบท

ค. ความรในระดบคณคา ความเชอ ง. ความรเชงทฤษฎ

4. Explicit knowledge คอ

ก. องคความรพนฐานขององคกร ข. องคความรทไมมโครงสราง

ค. องคความรทมโครงสรางชดเจน ง. องคความรทวไปขององคกร

5. ความรทไมสามารถอธบายโดยใชคำพดได มรากฐานมาจากการกระทำและประสบการณ

ก. ความรแบบฝงลก ข. ความรชดแจง

ค. ความรแฝงเรน ง. ถกทง ก และ ค

6. ขอใดเปนหนาทของชองทางการตลาด

ก. การสงเสรมการตลาด ข. การรบภาระการเสยง

ค. การสงซอสนคา ง. ถกทกขอ

7. งานทถกออกแบบขนมาเพอเกบรวบรวมขอมล การจดทำสารสนเทศ และการสนบสนนสารสนเทศใหแก

บคคลหรอหนวยงานตาง ๆ ภายในองคการทตองการใช

ก. ขอมล ข. สารสนเทศ

ค. ระบบสารสนเทศ ง. ผดทกขอ

8. ขอใดคอเหตผลของการนำ KM มาปรบใชในองคกร

ก. เพอการปฏบตงานรวมกนทดเยยม ข. เพอใหบคคลในองคไดรบรางวล

ค. เพอสรางความไดเปรยบในการแขงขน ง. ขอ ก และ ค

77หนงสอ รายวชา การพฒนาแผนและโครงการอาชพ (อช32001)

9. ขอใดเปนหมวดคาใชจาย

ก. สทธบตร ข. คาเสอมราคา

ค. เงนเบกเกนบญชธนาคาร ง. ดอกเบยเงนฝาก

10. ขอใดไมใชองคประกอบของการเขยนโครงการ

ก. วตถประสงค ข. งบประมาณ

ค. การประเมนผลโครงการ ง. การกำหนดอายของโครงการ