วารสารบัณฑิตศึกษา - VRUgrad.vru.ac.th/pdf-journal/9_3_journal/Journal VRU 9_3.pdfบทบรรณาธ การ วารสารบ ณฑ ตศ

เจาของ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ

วตถประสงค 1. เพอเผยแพรบทความวชาการ และงานวจยทางดานมนษยศาสตรและสงคมศาสตร ครศาสตร และสาขาอนๆ ทเกยวของของคณาจารย และนกศกษาระดบบณฑตศกษาทงภายในและภายนอกมหาวทยาลย รวมถงผสนใจทวไป 2. เพอเปนสอกลางแลกเปลยนขาวสารขอมล ประสบการณ และผลงานวจยของบคลากรในสถาบนการศกษา

คณะทปรกษา รองศาสตราจารย ดร.สมบต คชสทธ อธการบด รองศาสตราจารยศศนนท เศรษฐวฒนบด รองอธการบด ผชวยศาสตราจารย ดร.ธรธนกษ ศรโวหาร คณบดบณฑตวทยาลย

กองบรรณาธการ ศาสตราจารย ดร.สมพงษ ธรรมพงษา มหาวทยาลยเชยงใหม ศาสตราจารย ดร.ดเรก ปทมสรวฒน สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร รองศาสตราจารย ดร.ทองหลอ วงษอนทร มหาวทยาลยปทมธาน รองศาสตราจารย ดร.พรทพย เกยรานนท มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช รองศาสตราจารย ดร.เพยงพบ มนตนวลปรางค มหาวทยาลยราชภฏพระนคร ผชวยศาสตราจารย ดร.อนรธ ลวดทรง มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร อาจารย ดร.นงเยาว เปรมกมลเนตร มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร ศาสตราจารย ดร.บญทน ดอกไธสง มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ศาสตราจารย พลโท ดร.โอภาส รตนบร มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ รองศาสตราจารย ดร.สรางค เมรานนท มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ อาจารย ดร.ดนชา สลวงศ มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ

ก าหนดเผยแพร ปละ 3 ฉบบ (วารสารราย 4 เดอน) มกราคม-เมษายน พฤษภาคม-สงหาคม กนยายน-ธนวาคม

พมพท : ศนยเรยนรการผลตและจดการธรกจสงพมพดจตอล มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ เลขท 1 หมท 20 กโลเมตรท 48 ถนนพหลโยธน ต าบลคลองหนง อ าเภอคลองหลวง จงหวดปทมธาน รหสไปรษณย 13180 โทรศพท 02-529-1638, 02-529-4046 โทรสาร 02-529-1638 ตอ 406 http://grad.vru.ac.th

**บทความทกเรองไดรบการพจารณาทางวชาการโดยผทรงคณวฒ (Reader) ทมความเชยวชาญในสาขาทเกยวของจากภายในและ ภายนอกมหาวทยาลย จ านวนอยางนอย 2 ทาน**

วารสารบณฑตศกษา JOUNAL OF GRADUATE STUDIES VALAYA ALONGKRON RAJABHAT UNIVERSITY

ปท 9 ฉบบท 3 กนยายน-ธนวาคม 2558 Vol. 9 No. 3 September – December 2015 ISSN : 1905-9647

บทบรรณาธการ

วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 9 ฉบบท 3 เดอนกนยายน-ธนวาคม 2558 น ไดรวบรวมบทความวจยและบทความวทยานพนธ เพอเผยแพรและแลกเปลยนความรทางวชาการของคณาจารย บณฑตศกษา และผทรงคณวฒ ทงภายในและภายนอกมหาวทยาลยอยางตอเนอง

เนอหาสาระในวารสารฉบบนมจ านวน 18 เรอง ประกอบดวยบทความวจย จ านวน 17 และบทความวชาการ จ านวน 1 เรอง โดยทกบทความไดผานการกลนกรองจากผทรงคณวฒประจ าฉบบเปนทเรยบรอยแลว

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ หวงเปนอยางยงวาวารสารฉบบนจะเปนประโยชนทางวชาการส าหรบนกวชาการ นกวจย คณาจารย และนกศกษา

กองบรรณาธการ

รายนามผทรงคณวฒ (Readers) ประจ าวารสารปท 9 ฉบบท 3

รองศาสตราจารยวรณ เชาวนสขม รองศาสตราจารย ดร.ศรณา จตตตรส รองศาสตราจารย ดร.พรทพย เกยรานนท ผชวยศาสตราจารย ดร.ธตนนธ ชาญโกศล ผชวยศาสตราจารย ดร.จ ารญ พรกบญจนทร ผชวยศาสตราจารย ดร.ปญญา ทองนล ผชวยศาสตราจารย ดร.กนตฤทย คลงพหล ผชวยศาสตราจารย วาทเรอตร ดร.เอกวทย มณธร ดร.ปยวรรณ ขนทอง ดร.รณดา เชยชม ดร.ประพรรธน พละชวะ ดร.สาธต แสงประดษฐ ดร.องคนา กรณยาธกล ดร.แสน สมนก ดร.สวรรณา จยทอง ดร.กนกพร วบลพฒนะวงศ ดร.คณานนท สขพาสนเจรญ ดร.ศศธร จนทมฤก ดร.ณตตยา เอยมคง ดร.ศกดชาย นาคนก ดร.อาทร จตสนทรชยกล ดร. นพ.พชย รตนโรจนสกล ดร.นพวรรณ วเศษสนธ ดร.อภชย ศรเมอง ดร.วรธรรม พงษสชมพ ดร.โอภาส เกาไศยาภรณ ดร.เลอลกษณ โอทกานนท ดร.ธเนส เตชะเสน อาจารยลลดา แกวฉาย

สารบญ

หนา บรรณาธการ............................................................................................................................................. ก รายนามผทรงคณวฒ................................................................................................................................ ค สารบญ..................................................................................................................................................... จ รปแบบการสรางความพงพอใจทสงผลตอความจงรกภกดของผใชบรการสายการบนราคาประหยดส าหรบการปรบตวเขาสเศรษฐกจอาเซยน

คณานนท สขพาสนเจรญ ภรภทร ชแข และอตภา อองเอยม……………...……………….… 1 การเปรยบเทยบผลสมฤทธการจดกจกรรมการเรยนรแบบรวมมอรปแบบ STAD เรองนาฏลลา วชาศลปะ 2

ศศกานตร วระวฒนโยธน และนนทล พรธาดาวทย.........................…………………………... 13 ผลการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเองทมตอพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะ วมล ตงตระกลพาณช รณดา เชยชม และพฒนา ชชพงศ..................................................... 21 การล าดบความส าคญของความตองการจ าเปนของวฒนธรรมองคการ : จากแนวคดสการปฏบต ปารชาต วฒอรรถสาร........................................................................................................… 33 ผลสมฤทธการเรยนรายวชาการฝกสมาธตามแนวพระพทธศาสนา สมบรณ วฒนะ.............................................................................................…………….……… 46 ผลกระทบและการปรบตวของผปวยโรคโลหตจางธาลสซเมยวยผใหญตอนตนกรณศกษาผปวย ชมรมโรคโลหตจางธาลสซเมยโรงพยาบาลจฬาลงกรณ

สทธดา ไชยชนะ และพนมพร พมจนทร.................................................................………….. 57 กรอบทกษะในการปฏบตงานของบคลากรสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในประเทศไทยดวยการประยกตใช Skills Framework for the Information Age

ณชญาภส รอดประยร สทธศกด อนทวด และชมพ เนองจ านงค….……………………………. 70 การประเมนมลคาหลกทรพยดวยการวเคราะหปจจยพนฐานของบรษท ทาอากาศยานไทย จ ากด (มหาชน) ชลวช สธญญารกษ……………………………………………..…………………….................................… 85 การเสรมสรางทกษะเมตาคอกนชนดวยเทคนคการสะทอนความคดผานเครอขายสงคมออนไลนของนกศกษาหลกสตรครศาสตรบณฑตในรายวชานวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษา

ประพรรธน พละชวะ และจลลดา จลเสวก...............................……………………………….……. 97 ผลของโปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวโยนโสมนสการทมตอความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย ของนกเรยนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนหอวง กรงเทพมหานคร

ธระศกด เครอแสง และรงแสง อรณไพโรจน...................................................................... 108 แนวทางการจดการเรยนรคณตศาสตร ส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร สาวตร จยทอง มารต พฒผล และวชย วงษใหญ..........................………................................ 121 การพฒนาผลสมฤทธทางการเรยน เรองพทธประวต ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 โดยใชชดสอประสม

พระวชรญาณ เตงวราภรภทร พทกษ นลนพคณ และบญเรอง ศรเหรญ ........................ 133 การสรางความเขมแขงของทนมนษยในการจดการทองเทยวภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลางสการเปนแหลงทองเทยวประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

ชชจรยา ใบล ประกอบ ผลงาม และอรทย จตไธสง......................................……….………. 146

หนา การวเคราะหองคประกอบของคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนนการปฏบตของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน

ดวงแกว เฉยเจรญ อษา คงทอง และกนตฤทย คลงพหล..................................................... 159 บทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดปทมธานกบการจดการปญหาอทกภย ไททศน มาลา วลยพร ชณศร และวไลลกษณ เรองสม....……………………..…………..………… 172 การบรหารจดการผลการปฏบตงานเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ ลอกฤต เพชรบด เกษมชาต นเรศเสนย และบญเลศ ไพรนทร............................................... 184 การพฒนาการคดวจารณญาณดวยการเรยนแบบกรณศกษาบนเวบทใชเทคนคการตงค าถาม และการคดสะทอน

ดนชา สลวงศ ปราวณยา สวรรณณฐโชต และสพตรา คหากาญจน……………………..……… 197 การพฒนาทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลน นธดา ววฒนพาณชย............................................................................................................. 209 ภาคผนวก................................................................................................................................................ 220 รายนามผทรงคณวฒ (Readers) ประจ าวารสาร................................................................... 221 ใบตอบรบเปนสมาชก............................................................................................................. 223 รปแบบการเขยนผลงานวจยตพมพในวารสารบณฑตศกษา................................................... 225 ขนตอนการด าเนนงานจดท าวารสารบณฑตศกษา………………………………………………………… 230

วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 9 ฉบบท 3 กนยายน – ธนวาคม 2558

รปแบบการสรางความพงพอใจทสงผลตอความจงรกภกดของผใชบรการสายการบนราคาประหยดส าหรบการปรบตวเขาสเศรษฐกจอาเซยน

A MODEL OF AFFECT THE LOYALTY OF BUDGET AIRLINE'S CUSTOMERS FOR ASEAN

ECONOMIC COMMUNITY

คณานนท สขพาสนเจรญ1 ภรภทร ชแข2 และ อตภา อองเอยม3 Khunanan Sukpasjareon1, Porapat Chookhare2, and Atipa Ongieam3

1อาจารยประจ าภาควชาการการจดการธรกจสายการบน

2อาจารยประจ าภาควชาการจดการการโรงแรม 3รองคณบดฝายวชาการและวจย

คณะมนษยศาสตรและการจดการการทองเทยวมหาวทยาลยกรงเทพ จงหวดกรงเทพมหานคร

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคส าคญทมงศกษาความสมพนธเชงสาเหตของปจจยตาง ๆ ในรปแบบทสรางความพงพอใจจากแนวคด ECSI ซงประกอบดวย ภาพลกษณสายการบน คณภาพของพนกงานตองรบบนเครองบน คณภาพของหองโดยสาร ราคาคาบรการสายการบน การรบรคณคาของผใชบรการ ซงน ามาใชประเมนความพงพอใจ อนสงผลตอความจงรกภกดของผใชบรการสายการบนราคาประหยดเพอปรบตวเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน โดยใชเทคนคการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง ดวยโปรแกรมส าเรจรปทางสถต ผลการศกษาพบวา คณภาพของหองโดยสารเปนปจจยส าคญทสดของสายการบนราคาประหยด ซงจะสงผลตอการรบรคณคาของผใชบรการ และสงผลโดยออมตอ ความพงพอใจของผใชบรการ โดยปจจยชวดทส าคญทสดของคณภาพของหองโดยสารไดแก ความสะอาดของทงหองโดยสารและหองน า ขนาดทพอเหมาะ ความพรอมของอปกรณชวยชวตและรกษาความปลอดภย ดงนนถาสายการบนราคาประหยดจดเตรยมหองโดยสารในลกษณะดงกลาว ผใชบรการจะยงรบรถงคณคา และยงพงพอใจในสายการบนดงกลาวเพมขน จนท าใหผใชบรการเกดความจงรกภกด โดยการกลบมาใชซ าในโอกาสตอไป รวมถงแนะน าสายการบนดงกลาวแกผ อน ขณะทคณภาพของพนกงานตอนรบบนเครองบนและภาพลกษณของสายการบนจะสงผลตอการรบรคณคา และสงผลตอเนองไปจนกระทงกลบมาใชบรการในโอกาสตอไปเชนเดยวกน โดยตวชวดทส าคญทสดของพนกงานตอนรบบนเครองบน คอพนกงานดแลเอาใจใสลกคาเปนอยางด สวนภาพลกษณของสายการบน ชวดจากความตรงตอเวลาตามตารางการบนมากทสด เพราะฉะนน สายการบนราคาประหยดทตองการสรางความไดเปรยบในการแขงขนจะตองตระหนกถงความส าคญของความจงรกภกดของผใชบรการ โดยจดเตรยมบรการทงหมดใหสอดคลองกบความตองการ เพอท าใหผใชบรการพงพอใจ และกลบมาใชบรการของสายการบน


2

ABSTRACT This research was aimed to study a causal relationship of all factors in ECSI model which included the image of the airlines, the quality of flight attendance, the quality of cabin, the price and the perceived value of the airline's customers. All of these were brought to an evaluation of customer satisfaction is a mediator affecting corporate image, quality, price, perceive value and customer loyalty of low cost airlines for ASEAN. The data was advance statistically analyzed. The research finding indicated that the quality of cabin is the most important factor for budget airlines which directly affected the perceived value of budget airline's customers and indirectly affected the customer satisfaction. The most important indicators of the quality of cabin are the cleanliness of both cabin and bathroom, the proper size, the readiness of safety equipment and security system. Therefore, if the budget airline prepares the cabins, the customers will have higher perceived value and more satisfaction which cause customer loyalty to the airlines; customers will then come back for further service usage and also suggest the airlines quality of flight attendance and the image of the airline. The most important indicator of flight attendance was the quality of services and the image of the airlines was indicated by its punctuality. Thus, the budget airlines which need to gain advantage over the other competitors have to realize the importance of the customers' loyalty by preparing all the services according to customer needs which lead to the customer satisfaction and their repurchase intention. ค าส าคญ Loyalty Budget Airline, European Customer Satisfaction Index Model, Asean Economic Community, AEC ความส าคญของปญหา จากนโยบายของรฐบาลสงเสรมใหเกดการคาเสรทางการบน และสงเสรมใหเอกชนจดตง สายการบนราคาประหยด ตงแตป พ.ศ. 2545 เปนตนมา ท าใหเกดนวตกรรมใหมทางการบนคอ สายการบนราคาประหยด (Budget Airline) หรออาจเรยกสายการบนตนทนต า (Low Cost Airline) เปนสายการบนทลดคาใชจายในการเดนทางถกลงกวาครงหนงของสายการบนทมอยเดม ดวยการลดคาใชจายของการบน เชน เครองแบบพนกงาน อาหารบรการบนเครองบน ท าใหสามารถขาย ตวโดยสารในราคาประหยดได อกทงมการขายตวลวงหนาผานระบบ อนเทอรเนต ท าใหสามารถวางแผนจดการเทยวบนไดงาย ลดความเสยงดานการโดยสารไมเตมล า ปจจบนธรกจสายการบนราคาประหยดก าลงไดรบความนยมเพมขนในหมผใชบรการเดนทางทางอากาศ กระแสตนตว สายการบนราคาประหยดแพรกระจายทวโลก พรอม ๆ กบการผดขนมากมาย เนองจากไดรบ ความสะดวกสบาย


3

และยงประหยดคาใชจายดวย รวมถงในสวนของการเดนทางทใชเวลานอยกวา การเดนทางโดยรถโดยสารประจ าทางและรถไฟ (สมยศ วฒนากมลชย, 2557) ปจจบนสายการบนราคาประหยดมสองรปแบบไดแก Premium Low Cost เปนสายการบนตนทนต าทยงคงใหสทธแกผโดยสารในการโหลดสมภาระลงใตทองเครองบนไดฟรอยางนอย 15 กโลกรม เลอกทนงฟร และยงมของวางและน าดมในปรมาณทจ ากด ใหบรการบนเทยวบน โดยสายการบนทใหบรการลกษณะนเชน นกแอร (Nok Air) ของไทย, มาลนโดแอร (Malindo Air) ของมาเลเซย เปนตน และ Ultra Low Cost เปนสายการบนตนทนต าทยดคอนเซปต “โลกนไมมอะไรฟร อยากไดอะไรกตองซอเพม” ถาไมซออะไรเพม กไดแคการเดนทางทปลอดภยจนถงจดหมายปลายทางเทานน ถามสมภาระใหญเกนก าหนดกตองเสยคาระวางโหลดสมภาระ แตบางสายการบนกใหโหลดสมภาระ 15 กโลกรมฟร คดคาใชจายเพมเตมเมอตองการเลอกทนงหรอเลอกทานอาหารบนเครองบน ท าการตดบรการทกสงอยางออกเหลอแคการใหบรการการเดนทางดวยความปลอดภยและตรงตอเวลามากทสดเทานน ซงสายการบนแบบนตวจะมราคาถกกวาแบบ Premium Low Cost สายการบนทคงคอนเซปตนเปนอยางดกคอ แอรเอเชย (AirAsia) ไทเกอรแอร (TigerAir) เจตสตาร (Jetstar) และสกต (Scoot) เปนตน สวนปญหาทลกคาผใชบรการพบมากจากการใชบรการสายการบนราคาประหยดทผานมาคอ การจองตวและการคนตวราคาโปรโมชนท าไดคอนขางยาก การเลอนเทยวบนจนเกดความลาชา การบรการดานอาหารและเครองดมไมไดรบความสะดวกสบายเตมทเทาทควร ไมมการบรการภาคพนดนเชนไมมหองรบรองพเศษ (VIP Lounge) และการนงบสเกต (Bus Gate) เพอไปขนเครอง ตลอดจนสภาพเครองบนทมเพยงไมกรนและน าเครองบนเกามาปรบปรงแทนการซอเครองบนใหม (ยทธศกด คณาสวสด, 2557) ขณะทการแสดงออกของลกคาผใชบรการสายการบนราคาประหยดสวนใหญนน จะพจารณามมมองทหลากหลายเพอรบรคณคาทไดรบจากการบรการ ดงจะเหนไดจากคณภาพดานการบรการและคณภาพดานกายภาพของสายการบนจะสงผลกระทบเชงบวกตอความพงพอใจของลกคา (Ekinci & et al., 2008) อกทงความพงพอใจของลกคาจะสงผลกระทบตอพฤตกรรมภายหลงการซออยางมนยส าคญ มผลใหลกคาทไดรบความพงพอใจจากการรบบรการจะตงใจกลบมาซอสนคาและบรการดงกลาวอกครง (Cronin & Taylor, 1992) ในทางกลบกนเมอลกคาไมพอใจในสนคาและบรการทไดรบ ลกคาสวนใหญจะมแนวโนมเปลยนไปซอสนคาและบรการจากผใหบรการรายอนตอไป (Shukla, 2010) ดงนนกลยทธความพงพอใจของลกคาจงเปนกลยทธท ส าคญส าหรบการแขงขนระหวางธรกจสายการบนในปจจบน หากสายการบนตองการรกษาอตราการเขาใชบรการ สายการบนจะตองบรการลกคาใหรสกคมคาและพงพอใจในการเขาใชบรการ ซงจะสงผลโดยตรงตอการกลบมาเขาใชบรการอกครง รวมถงการแนะน าบอกกลาวใหกบผอนตอไป ซงผลตอบรบทไดจะชใหเหนถงความคลคลายลงของปญหาตาง ๆ ทก าลงประสบอย อยางไรกตามกลยทธดานราคาจะไมประสบความส าเรจในระยะยาว โดยเฉพาะการแขงขนกนสงในธรกจสายการบนราคาประหยด โดยตองสรางความส าเรจในระยะยาวจะตองเรมตนมาจากการก าหนดกลมลกคาเปาหมาย เพอจดเตรยมบรการใหเหมาะสมกบกลมลกคาดงกลาว โดยสงแรกทสายการบนจะตองค านงคอคณภาพของการใหบรการ นอกจากนน สายการบนจะตองสรางความแตกตางของการใหบรการอกดวย เพราะฉะนนกลยทธดานราคาเพยงอยางเดยวจงไมเพยงพอ ตอง


4

ตอบสนองตอความคาดหวงของลกคา ซงสงผลตอการตดสนใจซอของลกคา และเมอลกคาเปรยบเทยบจ านวนเงนทจายออกไปแลวคดวาไดรบบรการของสายการบนอยางนอยตามทคาดหวงไวลกคาจะประทบใจ และมทศนคตเชงบวกตอสายการบนดงกลาว ซงจะกอใหเกดการบอกกลาวตอผอนตามมาอกดวย (Colbu & Scutariu, 2008) ดวยเหตนการศกษาสายการบนราคาประหยดครงน ผวจยจะศกษาตามกรอบแนวคดของ (Chitty & et al., 2007) ในเรองของ ECSI (European Customer Satisfaction Index) ซ งเปนกรอบการวเคราะหความพงพอใจของลกคา โดยกรอบแนวคดดงกลาวประกอบดวย ปจจยภาพลกษณของสายการบน ปจจยราคา ปจจยคณภาพของบรการ และปจจยคณภาพของหองโดยสาร โดยการศกษาครงนจะวเคราะหความสมพนธเชงสาเหตระหวางปจจยดงกลาวตอการรบรคณคาของลกคา ซงจะน าไปสความพงพอใจ และพฤตกรรมหลงการใชบรการหรอความจงรกภกดของลกคาสายการบนราคาประหยด ซงจะเปนการเพมเตมองคความรในการประกอบธรกจสายการบนราคาประหยดใหประสบความส าเรจอยางยงยนตอไป โจทยวจย/ปญหาวจย ความสมพนธเชงสาเหตของปจจยของ ภาพลกษณสายการบน คณภาพของพนกงานตอนรบบนเครองบน คณภาพของหองโดยสาร ราคาคาบรการสายการบน การรบรคณคาของผใชบรการ สามารถน ามาประยกตใชและน าเสนอตวแบบ ECSI กบความพงพอใจประกอบดวยปจจยอะไรบางทสงผลตอความจงรกภกดของผใชบรการสายการบนราคาประหยดเพอปรบตวเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน วตถประสงคการวจย เพอศกษาความสมพนธเชงสาเหตของปจจยตาง ๆ ในตวแบบ ECSI ประกอบดวย ภาพลกษณสายการบน คณภาพของพนกงานตอนรบบนเครองบน คณภาพของหองโดยสาร ราคาคาบรการสายการบน การรบรคณคาของผใชบรการ ซงน ามาใชประเมนความพงพอใจ อนสงผลตอความจงรกภกดของผใชบรการสายการบนราคาประหยดเพอปรบตวเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน วธด าเนนการวจย การศกษาคร งน เปนการวจย เช งส ารวจและพฒนา (Survey and Development Research) โดยอาศยแบบสอบถาม (Questionnaire) เปนเครองมอเพอส ารวจขอมล และพฒนาตวแบบ ความสมพนธโครงสรางเชงสาเหตดวยเทคนคการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง (Structural Equation Modeling: SEM) ประชากรวจย คอผใชบรการสายการบนราคาประหยดในประเทศไทยซงมขนาดประชากรทใหญไมทราบตวเลขสถตทแนนอน จงไดใชการค านวณหาขนาดตวอยางวจยทเหมาะสมอยางแทจรงส าห รบการว เคราะห โม เดลสมการโครงสร าง (Structural Equation Modeling: SEM) ว ธ Maximum Likelihood Estimation: MLE) ในครงนดวยโปรแกรมส าเรจรปทางสถตของ Soper, D.S. (2014) โดยการก าหนดคาขนาดอทธพลของตวแปร (Effect Size) = 0.10 คาระดบอ านาจการ


5

ทดสอบ (Power Level) = 0.80 คาระดบความนาจะเปนทางสถต = 0.05 สวนจ านวนตวแปรแฝงและจ านวนตวแปรสงเกตไดจะพจารณาโมเดลสมการโครงสรางส าหรบการวจยครงน โดยในทนแทนคาจ านวนตวแปรแฝง = 7 และจ านวนตวแปรสงเกตได = 33 ค านวณขนาดตวอยางทเหมาะสมคอควรอยางนอย 579 ตวอยางจงไดใชขนาดตวอยางดงกลาวส าหรบการวจยครงนแทน การคดเลอกตวอยางใชวธสมตวอยางแบบไมอาศยหลกความนาจะเปน (Non probability Sampling) Cochran, W. G., 1977) ดวยวธการเลอกกลมตวอยางแบบโควตา (Quota Sampling) โดยก าหนดสดสวนผใชบรการสายการบนราคาประหยดของไทยทคนไทยรวมเปนเจาของทงสน 8 สายการบน โดยสายการบนละ 73 ตวอยาง หลงจากนนเลอกกลมตวอยางแบบบงเอญ (Accidental Sampling) เลอกผใชบรการทพบโดยบงเอญพรอมใหความรวมมอในการขอมลตามบรเวณอาคารผโดยสารทาอากาศสวรรณภมและทาอากาศยานดอนเมอง เพอใหไดขนาดตวอยางรวมทงสน 584 คน เครองมอทใชในการวจย ประกอบดวย ค าถามปลายปด (Close-ended Questions) และปลายเปด (Open-ended Questions) โดยใหผ ตอบกรอกแบบสอบถามดวยตนเอง (Self-administered Questionnaire) ไดแก สวนแรก ปจจยขอมลบคคล ลกษณะค าถามเปนแบบระบรายการ (Check List) และสวนทสอง ปจจยตาง ๆ ในตวแบบ ECSI ประกอบดวย ภาพลกษณสายการบน คณภาพของพนกงานตอนรบบนเครองบน คณภาพของหองผโดยสาร ราคาคาบรการสายการบน การรบรคณคาของผใชบรการ ซงน ามาใชประเมนความพงพอใจ และความจงรกภกดของผใชบรการ สายการบนราคาประหยดเพอปรบตวเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ลกษณะของค าถามเปนแบบมาตราสวนประมาณคาแบบลเคอรท (Likert Rating Scales) 5 ระดบ (นอยทสด=1 คะแนน, นอย= 2 คะแนน, ปานกลาง=3 คะแนน, มาก=4 คะแนน และมากทสด=5 คะแนน) การตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชการวจย ทงการตรวจสอบความตรงเชงเนอหา (Content Validity) โดยใชเทคนคการหาคาดชนความสอดคลองระหวางเนอหาในขอค าถามกบวตถประสงคทตงไว ( Item Objective Congruency Index: IOC) (สวมล ตรกานนท, 2543) จากผเชยวชาญ 5 ทาน ซงมความเพยงพอโดยปกตจะใช 3 คนเปนอยางนอย แตควรเปนจ านวนคเพอสามารถตดสนใจชขาดได (Rowinelli & Hambleton, 1977) และการตรวจสอบความเชอมน (Reliability) โดยใชคาสมประสทธแอลฟา (α Coefficient) จากกลมทดลอง 50 ตวอยาง (Cronbach, 2003) ซงไมมขอจ ากดทวาจะตอง Pre-test กคน จะกคนกไดตามความสะดวกและเหนวาเหมาะสม (ศรลกษณ สวรรณวงศ, 2553) ผลการทดสอบคณภาพเครองมอพบวา แบบสอบถามมคา IOC อยระหวาง 0.67-1.00 ผานเกณฑ 0.50 ขนไปทกขอค าถาม รวมถงมคาความเชอมนทงฉบบเทากบ 0.892 ผานเกณฑ 0.70 ขนไป และยงใหคาความสอดคลองของขอค าถาม (Item Total Correlation: ITC) อยระหวาง 0.215 ถง 0.752 ผานเกณฑ 0.20 ขนไปทกขอค าถาม (นคม ถนอมเสยง, 2550) จงมความเหมาะสมทจะน าไปใชในการเกบขอมลจรงตอไป การวเคราะหขอมล โดยใชโปรแกรมส าเรจรปทางสถตขนสง เพอการวเคราะหปจจยสวนบคคล ปจจยตาง ๆ ในตวแบบ ECSI และความจงรกภกด โดยใชสถตพนฐานไดแก ความถ คารอยละ คาความเบ คาความโดง และวเคราะหความสมพนธเชงสาเหตระหวางปจจยตาง ๆ ในตวแบบ ECSI ประกอบดวย ภาพลกษณสายการบน คณภาพของพนกงานตอนรบบนเครองบน คณภาพของหองโดยสาร ราคาคาบรการสายการบน การรบรคณคาของผใชบรการ ซงน ามาใชประเมนความพงพอใจ ทสงผลตอความจงรกภกดของผใชบรการสายการบน ราคาประหยดเพอปรบตวเขาสประชาคม


6

เศรษฐกจอาเซยน โปรแกรมส าเรจรปทางสถตขนสง เพอการวเคราะห โดยน าเสนอคาดชนตางๆ เชน 2/df, GFI, AGFI, CFI, TLI, PGFI, RMR และ RMSEA (Byrne, 2001; Kelloway, 1998; Silván, 1999) ผลการวจย ลกษณะของกลมตวอยางผใชบรการสายการบนราคาประหยดจ านวนทงสน 584 คน พบวา ผชายมากกวาผหญง โดยผชายคดเปนรอยละ 54.2 ในขณะทผหญงคดเปนรอยละ 48.2 สวนมากมอาย 31- 40 ป คดเปนรอยละ 34.5 รองลงมาเปนกลมอาย 21-30 ป คดเปนรอยละ 22.1 ส าหรบวตถประสงคการใชบรการสายการบนราคาประหยดคอ เพอการทองเทยวหรอพกผอน คดเปน รอยละ 35.2 สวนทเหลอคอเพอประชม/สมมนาในสดสวนใกลเคยงกบกลมทมาตดตอธรกจ โดยกลมตวอยางสวนใหญรอยละ 49.7 เดนทางมาดวยกน 2-3 คน และใชเวลาประมาณ 2-3 คน ถงจะบนกลบถงรอยละ 32.1 การศกษาความสมพนธเชงสาเหตของปจจยตาง ๆ ในตวแบบ ECSI ประกอบดวย ภาพลกษณสายการบน คณภาพของพนกงานตอนรบบนเครองบน คณภาพของหองโดยสาร ราคาคาบรการสายการบน การรบรคณคาของผใชบรการ ซงน ามาใชประเมนความพงพอใจอนสงผลตอความจงรกภกดของผใชบรการสายการบนราคาประหยดเพอปรบตวเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน มความจ าเปนทจะตองตรวจสอบความเหมาะสมของขอมลเพอใชในการวเคราะหความสมพนธเชงสาเหตดงกลาว ผลการศกษาพบวา ตวชวดทกตวแปรตางมความเหมาะสมทจะน าไปวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง ทงนเนองจากสาเหต 2 ประการ ประการแรกคอ ความเบ (Skewness) มคาอยระหวาง -0.60 ถง 0.74 ไมเกน 0.75 (คาสมบรณ) และความโดง (Kurtosis) มคาอยระหวาง -1.06 ถง 1.25 ไมเกน 1.5 (คาสมบรณ) จงท าใหขอมลมแจกแจงแบบปกต (Normal Distribution) (Hoogland & Boomsma, 1998) อนมผลใหผลการวเคราะหมความถกตองและแมนย าเมอตวแปรมการแจกแจงขอมลแบบปกต แตหากตวแปรฝาฝนขอตกลงนจะท าให ความคลาดเคลอนของโมเดลมคาต ากวาปกต (Underestimate) สงผลใหโมเดลสอดคลองกบขอมลเชงประจกษแบบไมถกตอง (นงลกษณ วรชชย, 2542) และประการตอมาคอ คาสหสมพนธภายในตวแปรอยระหวาง 0.308 ถง 0.690 ซงไมเกน 0.80 (คาสมบรณ ) ท าให ไม เกดสภาวะ Multicollinearity ซ งสภาวะ Multicollinearity หรอปรากฏการณทตวแปรมความสมพนธกนทางบวกสง อนมผลใหคาสมประสทธทใชในการประมาณขาดความแมนตรง ซงจะเกดขนในสมพนธทางบวกสงเทานน สวนในกรณท ความสมพนธทางลบสง จะยงท าใหคาสมประสทธทใชในการประมาณมความแมนตรงมากขนซงหากเกดสภาวะดงกลาว หนทางแกไขจ าเปนทจะตองตดตวแปรอสระตวใด ตวหนงทมความสมพนธกนสงออกจากการวเคราะห (สชาต ประสทธรฐสนธ, 2551) ผลการวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางพบวา ตวแบบ ECSI ทสงผลตอความจงรกภกดของผใชบรการสายการบนราคาประหยดเพอปรบตวเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนทพฒนาขน มความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ เนองจากความกลมกลนของโมเดลในภาพรวม (Overall Model Fit Measure) พบวา สดสวนคาสถตไคสแควร/คาชนแหงความเปนอสระ (2/df) เทากบ 2.997 ซ งผ าน เกณฑท ก าหนดไวคอนอยกวา 3 ดชนทกตวไดแก GFI=0.951, AGFI=0.908, CFI=0.951, TLI=0.915 ผานเกณฑมากกวาหรอเทากบ 0.90 และดชน PGF=0.639 ผานเกณฑ 0.50


7

ขนไป สวนดชนทก าหนดไวทระดบนอยกวา 0.05 พบวา ดชน RMR=0.014, RMSEA=0.004 ผานเกณฑทก าหนดไวเชนเดยวกนและเมอน าผลลพธทไดมาพจารณาแยกสวนโดยในสวนของโมเดลการวด (Measurement Model) สรปไดวา แตละองคประกอบของโมเดลอนประกอบดวย ภาพลกษณสายการบน คณภาพของพนกงานตอนรบ คณภาพของหองโดยสาร ราคาคาบรการสายการบน การรบรคณคาของผใชบรการ ความพงพอใจ และความจงรกภกด ตางมความเทยงตรง (Validity) เนองจากคาน าหนกปจจย (Factor Loading) อยระหวาง 0.411 ถง 0.776 ซ งมคาต งแต 0.30 ขนไป (คาสมบรณ) และมนยส าคญทางสถตทกคา (Kline P., 1994) โดยก าหนดอนดบความส าคญทสดไปนอยทสดตามคาน าหนกปจจยในแตละองคประกอบของโมเดล สวนของโมเดลโครงสราง (Structural Model) จะบอกถงลกษณะความสมพนธเชงสาเหตทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 ดงน 1) ภาพลกษณสายการบนประหยด คณภาพของพนกงานตอนรบบนเครองบน คณภาพของหองโดยสาร ตางมความสมพนธทางออมตอความจงรกภกดของผใชบรการโดยผานการรบรคณคาและความพงพอใจของผใชบรการ (IE=0.040*, 0.120*, 0.171* และ 0.037* ตามล าดบ) 2) การรบรคณคามความสมพนธทางออมตอความจงรกภกดโดยผานความพงพอใจของผใชบรการ ( IE=0.342*) และ 3) ความพงพอใจมความสมพนธทางตรงตอความจงรกภกดของผใชบรการ (DE=0.639*) กลาวโดยสรปคอ “ถาสายการบนราคาประหยดสรางภาพลกษณทด รวมถงพนกงานตอนรบบนเครองบนและ หองโดยสารมคณภาพดแลว ยงท าใหผใชบรการรบรถงคณคา และยงพงพอใจในสายการบนดงกลาว จนท าใหเกดความจงรกภกดเพมขนดวย” ตลอดจนตวแบบทพฒนาขนมความสามารถในการพยากรณความจงรกภกดของผใชบรการสายการบนราคาประหยดเพอปรบตวเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนไดระดบดและเปนทยอมรบ คดเปนรอยละ 57.2 ผานเกณฑรอยละ 40 ขนไป (Saris & Strenkhorst, 1984) สามารถแสดงไดตามตารางท 1 และตารางท 2 ดงน ตารางท 1 ผลการวเคราะหอทธพลเชงสาเหตภายในโมเดล ตวแปรเหต

ตวแปรผล อทธพล I QAS QC F PV S PV DE 0.116* 0.350* 0.500* 0.109 IE - - - - TE 0.116* 0.350* 0.500* 0.109 S DE - - - - 0.535* IE 0.062* 0.187* 0.268* 0.058 - TE 0.062* 0.187* 0.268* 0.058 0.535* L DE - - - - - 0.639* IE 0.040* 0.120* 0.171* 0.037 0.342* - TE 0.040* 0.120* 0.171* 0.037 0.342* 0.639* R2 0.572

*P<0.05


8

ตารางท 2 สรปผลการทดสอบสมมตฐานการวจย

สมมตฐานการวจย ผลการทดสอบสมมตฐาน

อทธพล ยอมรบ/ปฏเสธ

H1 ภาพลกษณสายการบนประหยดมความสมพนธเชง สาเหตตอ ความจงรกภกดของผใชบรการ IE = 0.040* ยอมรบ H2 คณภาพของพนกงานตอนรบบนเครองบนม ความสมพนธเชงสาเหตตอความจงรกภกดของ ผใชบรการ IE = 0.120* ยอมรบ H3 คณภาพของหองโดยสารมความสมพนธเชงสาเหตตอ ความจงรกภกดของผใชบรการ IE = 0.171* ยอมรบ H4 ราคาสายการบนประหยดมความสมพนธเชงสาเหตตอ ความจงรกภกดของผใชบรการ IE = 0.037 ปฏเสธ H5 การรบรคณคามความสมพนธเชงสาเหตตอความ จงรกภกดของผใชบรการ IE = 0.342* ยอมรบ H6 ความพงพอใจมความสมพนธเชงสาเหตตอความ จงรกภกดของผใชบรการ DE = 0.639* ยอมรบ *P<0.05 อภปรายผล การวจยครงนไดน าประเดนส าคญมาใชในการอภปรายผลดงน รปแบบการสรางความพงพอใจ โดยการปรบใชแนวความคดจาก ECSI (European Customer Satisfaction Index) เปนหนงในตวชวดทางเศรษฐกจมหภาค ซงสามารถน าไปประยกตใชเปนกรอบแนวคดส าหรบการประเมนความพงพอใจของลกคาในระดบจลภาคไดโดยความพงพอใจของลกคาในฐานะผใชบรการตามตวแบบ ECSI จะขนอยกบการรบรคณคาของลกคาในทศทางเดยวกน โดยทการรบรคณคาของลกคาจะขนอยกบภาพลกษณของตราสนคาหรอภาพลกษณของผขายหรอผใหบรการ ความคาดหวงของลกคา และสงทลกคาไดรบสองประการ ประกอบดวยคณภาพของสนคาทจบตองไดและคณภาพของบรการจากผใหบรการ ซงจบตองไมได (Bhat & Reddy, 1998) การศกษาครงนน าตวแบบ ECSI มาประยกตใชกบการประเมนความพงพอใจของลกคาในฐานะผใชบรการสายการบนราคาประหยด วตถประสงคในการศกษานน เพอศกษาความสมพนธเชงสาเหตของปจจยตาง ๆ ในตวแบบ ECSI ประกอบดวย ภาพลกษณสายการบน คณภาพของพนกงานตองรบบนเครองบน คณภาพของหองโดยสาร ราคาคาบรการสายการบน การรบรคณคาของผใชบรการ ซงน ามาใชประเมนความพงพอใจ อนสงผลตอความจงรกภกดของผใชบรการ สายการบนราคาประหยดเพอปรบตวเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ตามล าดบ วธการวจยใชการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง ซงเปนวธทเหมาะสมกบการศกษาตามกรอบแนวคดของ ECSI ซงตวแปรม


9

ความสมพนธกนเชงโครงสราง โดยการวเคราะหดงกลาวจะประมวลขอมลของตวแปรทงหมด ทงตวแปรสงเกตได (Observed Variable) และตวแปรแฝง (Latent Variable) รวมถง การวเคราะหความสมพนธระหวางตวแปรทงหมดพรอมกน ท าใหผลการวเคราะหผดพลาดนอยกวาการแยกวเคราะหเปนสวนๆ (มนตร พรยะกล, 2553) ซงผลการศกษาปรากฏวา คณภาพของหองโดยสารเปนปจจยทส าคญทสดของสายการบนราคาประหยด โดยคณภาพของหองโดยสารจะสงผลตอการรบรคณคา (DE=0.500*) และสงผลโดยออมตอความพงพอใจของผ ใชบรการ ( IE=0.268*) สวนความส าคญของตวชวดเรยงล าดบไดดงน ความสะอาดของทงหองโดยสารและหองน า ขนาดทพอเหมาะ ความพรอมของอปกรณชวยชวตและรกษาความปลอดภย แสงสวางทเพยงพอ ปราศจากกลนอนไมพงประสงค อณหภมทเหมาะสมทมคณลกษณะทางกายภาพภายในหองทลกคาสามารถรบรและจบตองไดจะประกอบดวยขนาดของหอง ความสะอาดของหอง ความสะดวกสบาย และบรรยากาศภายใน เปนตน (Brotherton, 2004) สายการบนราคาประหยดมการจดเตรยมหองโดยสารในลกษณะดงกลาวใหบรการ ลกคาผใชบรการจะยงรบรคณคาของสายการบน และยงพงพอใจในสายการบนดงกลาว เมอพจารณาปจจยทงหาประการของหองโดยสาร ความสะอาดทงในสวนของหองโดยสารและหองน าแลว จะพบวาเปนสงทส าคญทสด (Factor Loading=0.620*) ลกคาสายการบนราคาประหยดจะรบรคณคาไดมากทสด ลกคาจะพงพอใจเพมขน จนท าใหจงรกภกดตอสายการบนนนมากขน (IE=0.171*) โดยการกลบมาใชบรการซ า รวมถงแนะนะสายการบนดงกลาวแกผอน ซงเมอลกคารบรคณคาของบรการแลวจะสงผลตอความพงพอใจ และความจงรกภกดของลกคา โดยการรบรคณคาจะสงผลกระทบโดยตรงตอความพงพอใจของลกคา ซงความพงพอใจดงกลาวจะขนอยกบคณคาทลกคาไดรบมาจากประสบการณหรอคณภาพของการบรการ หลงจากนนความพงพอใจของลกคาจะน าไปสความจงรกภกดและความตงใจทจะซอตอไปในอนาคต (Heskett, 1997, McDougall & Levesque, 2000) คณภาพของพนกงานตอนรบบนเครองบนเพมขน ลกคาผใชบรการจะรบรคณคาเพมขน (DE=0.350*) และสงผลตอเนองไปจนกระทงจงรกภกด ( IE=0.120*) โดยกลบมาใชบรการในครงถดไป ทงนตวชวดทส าคญทสดของพนกงานตอนรบบนเครองบนราคาประหยดจะเรยงล าดบได ดงน การดแลเอาใจใสลกคาเปนอยางด การกลาวตอนรบดวยอธยาศยทด ความสภาพ การใหค าแนะน าและตอบค าถาม ความเปนมตรกบลกคา และการใหบรการทรวดเรว อยางไรกตาม แมวาคณภาพของพนกงานตอนรบบนเครองบนจะเปนสงทจบตองไมได เปนนามธรรม แตลกคาสามารถรบรได (Grönroos, 2000) จะไมส าคญเทากบคณภาพของหองโดยสารซงเปนสงทจบตองไดอยางเปนรปธรรม แตกเปนองคประกอบอยางหนงของสายการบนราคาประหยด ซงไมควรทจะถกละเลย และภาพลกษณของสายการบนราคาประหยดจะขนอยกบความตรงตอเวลาตามตารางการบนมากทสด (Factor Loading=0.607*) อยางไรกตาม ภาพลกษณไมใชปจจยทส าคญมากนกส าหรบลกคาสายการบนราคาประหยด แมวาภาพลกษณของสายการบนจะสงผลตอการรบรคณคาของลกคา ท าใหเกดความพงพอใจ และจงรกภกดเชนเดยวกบคณภาพของหองโดยสาร และคณภาพของพนกงานตอนรบบนเครองบนกตาม แตผลกระทบดงกลาวมขนาดไมมากนก ( IE=0.040*) แตยงมความสอดคลองกบ Kristensen, Martensen, & Gronholdt (1999) ทพบวา ภาพลกษณเปนปจจยทสงผลตอความพงพอใจ และความจงรกภกดของลกคาอยางมนยส าคญทางสถต นอกจากนนราคาสายการบนประหยด


10

นนไมมความสมพนธกบการรบรคณคา ซงอาจมสาเหตมาจากสายการบนราคาประหยดแตละแหงก าหนดราคาทไมแตกตางกนมากนกนนเอง เนองจาก กลยทธดานราคาจะไมประสบความส าเรจในระยะยาว แตความส าเรจในระยะยาวจะตองเรมตนมาจากการก าหนดกลมลกคาเปาหมาย เพอจดเตรยมบรการใหเหมาะสมกบกลมลกคาดงกลาว โดยสงแรกทสายการบนจะตองค านงคอคณภาพของการใหบรการ นอกจากนนสายการบนจะตองสรางความแตกตางของการใหบรการโดยไมได กลยทธทางดานราคาของธรกจสายการบนราคาประหยดเพยงอยางเดยว (Colbu & Scutariu, 2008) ขอเสนอแนะ จากผลการวจยไดน าเสนอแนวทางเสรมสรางความจงรกภกดตอการใชบรการสายการบนราคาประหยดเพอการปรบตวเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน 2 ประเดนดงน ประเดนแรก บรษทผใหบรการสายการบนราคาประหยดผลกดนนโยบาย 5 ส (สะสาง สะดวก สะอาด สขลกษณะ สรางนสย) จดตารางมอบหมายใหผดแลรบผดชอบอยางชดเจน โดยเฉพาะความสะอาดของหองโดยสารและหองน า (Factor Loading=0.620*) ก าจดกลนอนไมพงประสงค (Factor Loading=0.540*) ปรบแสงสวางและอณหภมใหพอเหมาะ (Factor Loading=0.563* และ 0.473* ตามล าดบ) ตลอดจนการปรบปรงตวเครองบนใหมขนาดหองโดยสารและทนงใหพอเหมาะค านงถงความสะดวกสบาย (Factor Loading=0.592*) เนนระบบความปลอดภยไดมาตรฐานทงอปกรณชวย ชวตและรกษาความปลอดภย (Factor Loading=0.564*) รวมถงเสรมภาพลกษณดวยการตกแตง ออกแบบตวเครองบนใหมเอกลกษณโดดเดนเฉพาะ (Factor Loading=0.554*) เพอใหเกดการ จดจ าไดงาย การนตมาตรฐานคณภาพการบรการและความปลอดภย ทส าคญมการชดเชยคาความรทไม พงพอใจจากบรการท ไดรบ โดยเฉพาะความลาชา (Delay) ตามตารางการบน (Factor Loading=0.607*) ประเดนทสอง บรษทผใหบรการสายการบนราคาประหยดผลกดนการฝกอบรมมารยาทการตอนรบบนเครองบนแกพนกงานเปนประจ าทกป เนนการการดแลเอาใจใสลกคาเปนอยางด (Factor Loading=0.577*) การกลาวตอนรบดวยอธยาศยทด (Factor Loading=0.562*) ความสภาพทงการใชค าพดและการแตงกาย (Factor Loading=0.536*) การใหค าแนะน าและตอบค าถามทชดเจน (Factor Loading=0.525*) ความเปนมตรกบลกคา (Factor Loading=0.485*) และการบรการทรวดเรว (Factor Loading=0.411*) รวมถงมการประเมนผลและตดตามผลการปฏบตงานของพนกงานตอนรบบนเครองบน พรอมใหรางวลในรปตวเงนและไมใชตวเงนแกพนกงาน ทปฏบตไดเปนอยางด สามารถแสดงถงนโยบายทกลาวมาทงสองประเดนขางตน หากผใหบรการสายการบนราคาประหยดน าไปปฏบตไดอยางเหมาะสม จะสงผลใหผใชบรการยงรบรถงคณคา และยงพงพอใจในสายการบนดงกลาวเพมขน จนท าใหผใชบรการเกดความจงรกภกดโดยการกลบมาใชซ าในโอกาสตอไป (IE=0.171* และ 0.120* ตามล าดบ) ส าหรบงานวจยในอนาคตครงตอไปนนควรเสรมการวจยเชงคณภาพโดยเนนถง โครงสรางการตลาด (Marketing Structure) รวมถงจดแขง จดออน โอกาส ขอจ ากด (SWOT) ของธรกจสายการบนราคาประยดในแตละสายบน เพอใหเหนภาพเชงลกและไดรบขอมลท เปนประโยชนเฉพาะเจาะจงมากยงขน


11

บรรณานกรม นคม ถนอมเสยง. (2550). เอกสารประกอบการอบรม เรองการตรวจสอบคณภาพแบบสอบถาม.

ภาควชาสถตและประชากรศาสตร คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน. มนตร พรยะกล. (2553). ตวแบบเสนทางก าลงสองนอยทสดบางสวน. การประชมวชาการสถตและ

สถตประยกต ครงท 11 ประจ าป 2553. ยทธศกด คณาสวสด. (2557). การรกคบของธรกจสายการบนราคาต าในภมภาคเอเชยและแปซฟก.

วารสารสงเสรมการลงทน. 15(1), 36-40. ศรลกษณ สวรรณวงศ. (2553). ความรสถตเบองตน ส าหรบการออกแบบสอบถาม.

สบคนจาก https://ruchareka.wordpress.com/2010/05/15/ความรสถตเบองตน/ สมยศ วฒนากมลชย. (2557). ธรกจสายการบน. กรงเทพฯ: แผนกต าราและค าสอนมหาวทยาลย

กรงเทพฯ. สชาต ประสทธรฐสนธ. (2551). เทคนคการวเคราะหตวแปรหลายตวส าหรบการวจยทาง

สงคมศาสตรและพฤตกรรมศาสตร (คมอนกวจยและนกศกษาระดบปรญญาโทและปรญญาเอก): หลกการ วธการ และการประยกต = Multivariate techniques for social and behavioral sciences research (handbook for researchers and graduate students): principles, methods and applications. พมพครงท 6. กรงเทพฯ: สามลดา.

สวมล ตรกานนท. (2543). ระเบยบวธวจยทางสงคมศาสตร: แนวทางปฏบต. กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

Brotherton, B. (2004). Critical success factors in UK budget hotel operations. International Journal of Operations & Production Management. 24(9), 944-969.

Bhat, S., & Reddy, S. K. (1998). Symbolic and functional positioning of brands. Journal of Consumer Marketing. 15(1), 32-43.

Byrne, Barbara M. (2001). Structural equation modeling with AMOS: basic concepts, applications, and programming. Hahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.

Chitty, B., Ward, S., & Chua, C. (2007). An application of the ECSI model as a predictor of satisfaction and loyalty for backpacker hostels. Marketing Intelligence & Planning. 25(6), 563.

Cochran, W. G. (1997). Sampling Techniques. 3rd ed. New York: John Wiley & Sons, pp. 1-2.

Cronbach, L. J. (2003). Essential of Psychology Testing. New York: HarperCollins Publishers, p. 204.

Cronin Jr, J. J., & Taylor, S. A. (1992). Measuring Service Quality: A Reexamination and Extension. (Article). Journal of Marketing. 56(3), 55-68.


12

Colbu, I. C., & Scutariu, A. L. (2008). Aspects Regarding The Consumer Buyer Behavior for Budget. Retrieved from http://anale.feaa.uaic.ro/anale/resurse/020_M05_Colbu_Scutariu.pdf

Ekinci, Y., Dawes, P. L., & Massey, G. (2008). An extended model of the antecedents and consequences of customer satisfaction for hospitality services. European Journal of Marketing Letters. 42(1/2), 35-68.

Heskett, J. L., W. E. Sasser Jr., & L. A. Schlesinger. (1997). The Service Profit Chain: How Leading Companies Link Profit and Growth to Loyalty, Satisfaction and Value. New York: Free Press.

Hoogland, J. J., & Boomsma, A. (1998). Robustness studies in covariance structure modeling: An overview and a meta-analysis. Sociological Methods & Research. 26, 329–367.

Kelloway, E. Kevin. (1998). Using LISREL for structural equation modeling. New Jersey: Sage Publication, p. 45.

Kline, P. (1994). An easy guide to factor analysis. London & NY: Routledge. p. 84. Kristensen, K., Martensen, A., & Gronholdt, L. (1999). Measuring the impact of

buying behavior on customer satisfaction. Total Quality Management. 10(4/5), S602.

McDougall, G. H. G., & Levesque, T. (2000). Customer satisfaction with services: putting perceived value into the equation. Journal of Services Marketing. 14(5), 392-410.

Rovinelli, R. J., & Hambleton, R. K. (1977). On the use of content specialists inthe assessment of criterion-referenced test item validity. Dutch Journal of Educational Research. 2, 49-60.

Saris .W.E. & Strenkhorst. L H. (1984). Causal modeling non experimental research: An Introduction to the lisrel approach. Dissertation Abstract International. 2261-A.

Shukla, P. (2010). Effects of Perceived Sacrifice, Quality, Value, and Satisfaction on Behavioral Intentions in the Service Environment. Journal of Professional Services Marketing. 31(4), 466-484.

Silván, Marika. (1999). A model of adaptation to a distributed learning environment. Pro Gradu Thesis in Education. Department of Education, University of Jyväskylä.

Soper, D.S. (2014). A-priori Sample Size Calculator for Structural Equation Models (Software). Retrieved from http://www.danielsoper.com/statcalc


การเปรยบเทยบผลสมฤทธการจดกจกรรมการเรยนรแบบรวมมอ รปแบบ STAD เรองนาฏลลา วชาศลปะ 2

USE OF LESSO PLANS BASEED ON STAD COOPERATIVE LEARNING MODEL

TO PROMOTE ACHIEVEMENT OF MATHAYOMSUKA 4 STUDENTS ON TRADITIONAL THAI DANCE

ศศกานตร วระวฒนโยธน1 และนนทล พรธาดาวทย2

Sasikan Weerawatyothin1, and Nonthalee Porntadavit2

1หลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการวจยและพฒนาหลกสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร จงหวดปทมธาน

2 อาจารยประจ าภาควชาการศกษา คณะครศาสตรอตสาหกรรม มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร จงหวดปทมธาน

-------------------------------------------------------------------------

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1) พฒนาแผนการจดการเรยนรแบบรวมมอรปแบบ STAD เรองนาฏลลา วชาศลปะ 2 2) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ในการเรยนรเรองนาฏลลา วชาศลปะ 2 ระหวางกลมทดลองกบกลมควบคม และ 3) ประเมนความพงพอใจของนกเรยน ทมตอการจดการเรยนรแบบรวมมอ รปแบบ STAD เรองนาฏลลาวชาศลปะ 2 การวจยนเปนการวจยเชงทดลองรปแบบ Static Group Comparison Design เปรยบเทยบระหวาง กลมทดลอง และกลมควบคม กลมตวอยางคอนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนนวมนทราชนทศ หอวง นนทบร เครองมอทใชในการวจยคอ แผนการจดการเรยนรแบบรวมมอรปแบบ STAD เรองนาฏลลา แบบประเมนทกษะปฏบต และ แบบประเมนความพงพอใจ สถตทใชในการวเคราะหขอมลไดแก คาความถ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และสถตเปรยบเทยบ คอ Independent Samples t-test

ผลการวจยพบวา การประเมนทกษะปฏบตทางการเรยนของนกเรยนกลมทดลองทใชแผนการจดการเรยนรแบบรวมมอรปแบบ STAD เรองนาฏลลา และกลมควบคมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตระดบ .01 (t = 15.078, 𝑃 = 0.000) และความพงพอใจของนกเรยนตอการจดการเรยนรแบบรวมมอรปแบบ STAD เรองนาฏลลา อยในระดบมาก (X = 4.17, S.D. = 0.11)

ABSTRACT

The purposes of this research were 1) to develop lesson plans designed based on the STAD. 2) Cooperative Learning Model to teach traditional Thai dance, and 3) to find out students’ attitudes towards the lessons. The subjects were


14

Mathayomsuksa 4 students of Nawamintharachinuthid Horwang Nonthaburi. The research instruments were eight lesson plans using the STAD cooperative learning, a practical evaluation form and a questionnaire aimed to investigate the students’ satisfactions towards the lessons. Static Group Comparison Design was employed to collect data on students’ achievement. To collect the data the students were divided into two groups: the experimental where students were taught using learning management plans based on the STAD Cooperative Learning Model; and the controlled group where they were taught using a conventional approach.

The result showed that the achievement levels of students between experimental group and the control one were statistically significant different at level .01 (t = 15.078, 𝑃 = 0.000), and students were satisfied with the Thai dancing lessons based on STAD Cooperative Learning Model at the high level, (X = 4.17, S.D. = 0.11) ค าส าคญ

การเรยนรแบบรวมมอรปแบบ STAD นาฏลลา แผนการจดการเรยนร วชาศลปะ ความส าคญของปญหา

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 มงพฒนาผเรยนทกคน ใหเปนก าลงของชาตเปนมนษยทมความสมดลทงดานรางกาย ความร คณธรรม มจตส านกในความเปนพลเมองไทยและเปนพลโลก ยดมนในการปกครองตามระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข มความรและทกษะพนฐาน รวมทงเจตคตทจ าเปนตอการศกษา ตอการประกอบอาชพ และการศกษาตลอดชวต โดยมงเนนผเรยนเปนส าคญบนพนฐานความเชอวาทกคนสามารถเรยนรและพฒนาตนเองไดเตมตามศกยภาพ (กระทรวงศกษาธการ, 2551)

การจดกจกรรมการเรยนการร เรองนาฏลลา วชาศลปะ 2 ระดบชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนนวมนทราชนทศ หอวงนนทบร ทผานมาพบวาในหองเรยนหนงๆ ประกอบไปดวยนกเรยน 3 กลม คอ กลมเกง กลมปานกลาง และกลมออน นกเรยนทมผลการเรยนออนมกประสบปญหาการเรยนรไมทนเพอนในกลม หรอไมทนในระยะเวลาทก าหนดของแตละเนอหา ท าใหผเรยนกลมนเกดความคบของใจ เกดความเบอหนาย และมเจตคตทไมดตอรายวชาศลปะ จากการจดกจกรรมการเรยนรดงกลาว ซงครใชวธการจดกจกรรมการเรยนรในลกษณะทครเปนศนยกลาง เนอหาวชาตางๆ ครเปนผคดและใหผเรยนปฏบตตามเปนผลใหผเรยนไมกลาคด และปฏบตในสงทตนไดเรยนผานมา เพราะผเรยนเกดความกลวไมมนใจในตนเองวาสงทตนปฏบตไปนนถกตอง

จากปญหาขางตนมวธหนงทจะชวยใหการจดกจกรรมการเรยนร เรองนาฏลลา วชาศลปะ 2 ระดบชนมธยมศกษาปท 4 ประสบความส าเรจคอ การทใหผเรยนชวยเหลอซงกนและกน เพราะในบางครงภาษาทครใช ผเรยนอาจฟงไมเขาใจ หรอผเรยนไมกลาถามครเมอไมเขาใจในเนอหาทตนเรยน ถาเพอนชวยอธบายผเรยนจะเขาใจยงขน ดงท (วฒนาพร ระงบทกข, 2542) ไดกลาววา การ


15

เรยนรซงกนและกนของนกเรยนท าใหเกดความเขาไดดกวาจากการเรยนจากคร เพราะภาษาทนกเรยนใชพดสอสารกน สอความหมายไดดและเหมาะสม เนองจากวยของนกเรยนคลายกน ใกลเคยงกวาวยของนกเรยนและคร นอกจากนนการจดกจกรรมการเรยนรทม การจดกจกรรมเปนกลมใหผเรยนชวยเหลอซงกนและกนเปนกจกรรมการเรยนรแบบรวมมอ (Cooperative Learning) การจดการเรยนรแบบรวมมอพฒนาขนโดยอาศยหลกการเรยนรแบบรวมมอจอหนสน และจอหนสน (Johnson & Johnson, 1994) ซงกลาววา ผเรยนควรรวมมอกนในการเรยนรมากการแขงขนกน เพราะการแขงขนกอใหเกดสภาพการณของการแพ - ชนะ ตางจากการรวมมอกน ซงกอใหเกดสภาพการณของการชนะ - ชนะ อนเปนสภาพทดกวาทงทางดานจตใจและสตปญญา และชวยใหผเรยนเกดการเรยนรทางดานเนอหาสาระตางๆ ไดกวางขนและลกซงขนแลวยงสามารถชวยพฒนาผเรยนทางดานสงคมและอารมณมากขนดวย รวมทงมโอกาสไดฝกฝนพฒนาทกษะกระบวนการตางๆ ทจ าเปนตอการด ารงชวต (ทศนา แขมมณ, 2550)

โจทยวจย/ปญหาวจย

นกเรยนกลมทดลอง ทเรยนดวยการจดกจกรรมการเรยนรแบบรวมมอ รปแบบ STAD เรองนาฏลลา วชาศลปะ 2 มผลสมฤทธทางการเรยนแตกตางกบกลมควบคมทเรยนดวยการจดกจกรรมการเรยนรแบบปกต วตถประสงคการวจย

1. เพอพฒนาแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบรวมมอรปแบบ STAD เรองนาฎลลา วชาศลปะ 2 ชนมธยมศกษาปท 4

2. เพอเปรยบเทยบทกษะปฏบตทางการเรยนของนกเรยนจากการจดกจกรรมการเรยนรแบบรวมมอรปแบบ STAD เรองนาฎลลา วชาศลปะ 2 ชนมธยมศกษาปท 4

3. เพอศกษาความพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทมตอการจดกจกรรมการเรยนรแบบรวมมอรปแบบ STAD เรองนาฏลลา วชาศลปะ 2 วธด าเนนการวจย

การวจยเรอง การเปรยบเทยบผลสมฤทธการจดกจกรรมการเรยนรแบบรวมมอรปแบบ STAD เรองนาฏลลา วชาศลปะ 2 เปนการวจยเชงทดลอง (Experimental Research)โดยใชรปแบบ Static Group Comparison Design (ผองพรรณ ตรยมงคลกล และสภาพ ฉตราภรณ, 2553)

1. ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร ไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556

โรงเรยนนวมนทราชนทศ หอวงนนทบร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 3 จ านวน 454 คน มทงหมด 10 หองเรยน (ซงแตละหองจดแบบคละเกรดเฉลย)

กลมตวอยางโดยวธการสมแบบกลม (Cluster Random Sampling) ไดแก นกเรยน


16

ชนมธยมศกษาปท 4 หอง 4/1 จ านวนนกเรยน 44 คน เปนกลมทดลอง และกลมควบคม ไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4/5 จ านวนนกเรยน 48 คน โดยวธการจบฉลากจากจ านวนหองทงหมด 10 หองเรยน

2. เครองมอทใชในการวจย 2.1 เครองมอทใชในการวจย ไดแกแผนการจดการเรยนรแบบรวมมอรปแบบ STAD

เรองนาฏลลา วชาศลปะ 2 ชนมธยมศกษาปท 4 จ านวน 8 แผน 2.2 เครองมอทใชเกบขอมล 2.2.1 แบบประเมนทกษะปฏบต เรองนาฏลลา วชาศลปะ 2 ชนมธยมศกษาปท 4

เพลงร าวงมาตรฐาน จ านวน 3 เพลง ไดแก เพลงหญงไทยใจงาม เพลงดวงจนทรวนเพญ เพลงบชานกรบ

2.2.2 แบบประเมนความพงพอใจของนกเรยนทมตอการจดกจกรรมการเรยนรแบบรวมมอรปแบบ STAD เรองนาฏลลา วชาศลปะ 2 ชนมธยมศกษาปท 4

ผวจยสรางเครองมอจากการศกษาเอกสารทเกยวของและหลกสตร ใหผเชยวชาญจ านวน 3 คน ตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา

3. การวเคราะหขอมล 3.1 สถตเชงพรรณนา เพอวเคราะหขอมลเกยวกบการจดการเรยนรแบบรวมมอรปแบบ

STAD เรองนาฏลลา วชาศลปะ 2 โดยใชคาความถ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน 3.2 สถตทดสอบ Independent Samples t-test เพอเปรยบเทยบทกษะปฏบต

ทางการเรยนของกลมทดลองและกลมควบคม

ผลการวจย ผลการวเคราะหขอมลแบงออกเปน 3 ตอนดงน 1. ผลการประเมนทกษะปฏบตทางการเรยน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทไดรบการสอนโดยใชแผนการจดการเรยนรแบบรวมมอรปแบบ STAD เรองนาฏลลา กบการสอนแบบปกตทแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตระดบ .01 ดงแสดงในตารางท 1


17

ตารางท 1 ตารางเปรยบเทยบทกษะปฏบตของการจดการเรยนรแบบรวมมอรปแบบ STAD เรองนาฏลลา วชาศลปะ 2 ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนนวมนทราชนทศ หอวง นนทบรของกลมทดลองและกลมควบคม

แผนการจดการ

เรยนร กลมทดลอง n = 44 กลมควบคม n = 48

t 𝑷 X S.D. แปลผล X S.D. แปลผล แผนท 1 2.51 0.18 ดเยยม 2.19 0.20 ด 7.654 0.000 แผนท 2 2.61 0.16 ดเยยม 2.32 0.21 ด 8.482 0.000 แผนท 3 2.55 0.17 ดเยยม 2.18 0.23 ด 6.956 0.000 แผนท 4 2.59 0.16 ดเยยม 2.11 0.15 ด 11.323 0.000 แผนท 5 2.60 0.15 ดเยยม 2.20 0.16 ด 7.056 0.000 แผนท 6 2.54 0.16 ดเยยม 2.23 0.17 ด 6.654 0.000 แผนท 7 2.71 0.12 ดเยยม 2.30 0.15 ด 8.784 0.000 แผนท 8 2.52 0.18 ดเยยม 2.18 0.17 ด 6.975 0.000

รวม 13.25 0.697 ดเยยม 11.34 0.729 ด 15.078 0.000 𝑃<.01

จากตารางท 1 ผลการประเมนทกษะปฏบต ของการจดการเรยนรแบบรวมมอรปแบบ STAD เรองนาฏลลา ระหวางนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม หลงการจดการเรยนรแบบรวมมอรปแบบ STAD เรองนาฏลลาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนนวมนทราชนทศ หอวง นนทบร กลมทดลองมคาเฉลยในระดบดเยยม (X =13.25, S.D. = 0.697) สวนกลมควบคมมคาเฉลยในระดบด ( X =11.34, S.D. = 0.729) จากการทดสอบ t-test Independent พบวาคะแนนเฉลยผลการประเมนทกษะปฏบต ของกลมทดลองและกลมควบคม แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตระดบ .01 (t =15.078, 𝑃 =0.000) 2. การพฒนาแผนการจดการเรยนรแบบรวมมอรปแบบ STAD เรองนาฏลลา ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ในการจดการเรยนรแบบรวมมอรปแบบ STAD นนมขนตอนการจดการเรยนการสอน 5 ขนตอน คอ ขนท 1 ขนเตรยมเนอหา ขนท 2 ขนจดทม (คละความสามารถ เกง ปานกลาง ออน) ขนท 3 ขนเรยนร ขนท 4 ขนทดสอบ ขนท 5 ขนรบรองผลงานและเผยแพรชอเสยงของทม ซงไดน ามาพฒนาแผนการจดการเรยนร จ านวน 8 แผน ใชเวลาทดลอง 8 ชวโมง สปดาหละ 1 ชวโมง โดยการใชแผนการจดการเรยนรแบบรวมมอรปแบบ STAD เรองนาฏลลา ระหวางนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4/1 ซงเปนกลมทดลองกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4/5 ซงเปนกลมควบคม 3. ผลการประเมนความพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทมตอการจดการเรยนรโดยใชแผนการจดการเรยนรแบบรวมมอรปแบบ STAD เรองนาฏลลา ซงประเมน 4 ดานคอ ดานการจดกจกรรมการเรยนร ดานกระบวนการจดการเรยน ดานการใชสอประกอบการเรยนการสอน ดานการมสวนรวมในการจดกจกรรมการเรยนร มคาเฉลยในระดบมาก ดงแสดงในตารางท 2


18

ตารางท 2 ความพงพอใจของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรแบบรวมมอ รปแบบ STAD เรองนาฏลลา วชาศลปะ 2 ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4

รายการประเมน X S.D. แปลผล

การจดกจกรรมการเรยนร 4.08 0.11 มาก กระบวนการจดการเรยนร 4.24 0.11 มาก การใชสอประกอบการเรยนการสอน 4.13 0.11 มาก การมสวนรวมในการจดกจกรรมการเรยนร 4.22 0.10 มาก

ภาพรวม 4.17 0.11 มาก จากตารางท 2 การประเมนความพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทมตอการ

จดการเรยนแบบรวมมอรปแบบ STAD เรองนาฏลลา วชาศลปะ 2 โรงเรยนนวมนทราชนทศ หอวง นนทบรพบวา ความพงพอใจตอการจดกจกรรมการเรยนรแบบรวมมอรปแบบ STAD ภาพรวมมคาเฉลยในระดบมาก ( X = 4.17, S.D. = 0.10) เมอพจารณาเปนรายดาน ดานทมคาเฉลยในระดบมากสงสดคอดานกระบวนการการจดกจกรรมการเรยนร (X = 4.24, S.D. = 0.11) รองลงมาคอดานการมสวนรวมในการจดกจกรรมการเรยนรมคาเฉลยในระดบมาก ( X = 4.22, S.D. = 0.10) ดานการใชสอประกอบการเรยนการสอนมคาเฉลยในระดบมาก ( X = 4.13, S.D. = 0.11) และดานการจดกจกรรมการเรยนรมคาเฉลยในระดบมาก (X = 4.08, S.D. = 0.11)

อภปรายผล

1. การวเคราะห จากการทดสอบ t-test Independent พบวาคาเฉลยทกษะปฏบตของกลมทดลองทใชแผนการจดการเรยนรแบบรวมมอรปแบบ STAD เรองนาฏลลา วชาศลปะ 2 แตกตางจากกลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ t = 15.078 ม 𝑃< .01 นน คะแนนของกลมทดลองสงกวากลมควบคม ซงสอดคลองกบผลการศกษางานวจยของ สมาล แซเงา (2552) ไดศกษาผลการสอนแกโจทยปญหาโดยใชวธการสอนแบบแบงกลมตามผลสมฤทธทางการเรยน (STAD) ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนและความสนใจในการเรยนวชาคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทไดรบการสอนแกโจทยปญหาโดยวธการสอนแบงกลมตามผลสมฤทธทางการเรยน ผลการวจยพบวาแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตท .05 และงานวจยของพรชย จนทไชย (2545) ไดศกษาเปรยบเทยบการสอนคณตศาสตร เรองแยกตวประกอบพหนาม ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนโดยใชกจกรรม STAD และกจกรรมตามคมอค ของ สสวท. ผลการวจยพบวานกเรยนทเรยนโดยแบงกลมตามสงกดสมฤทธผลทางการเรยน (STAD) มผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตร สงกวานกเรยนทเรยนโดยใชกจกรรมตามคมอครของ สสวท. อยางมนยส าคญทางสถตระดบ .05

จากการจดกจกรรมการเรยนรแบบรวมมอรปแบบ STAD เรองนาฏลลา วชาศลปะ 2 ชนมธยมศกษาปท 4 ท าใหนกเรยนไดลงมปฏบตกจกรรมดวยตนเอง มสวนรวมในการเรยนการสอน เกดความสนกสนาน สงเสรมกระบวนการท างานเปนกลม ผลการเรยนรและความกาวหนาทางการเรยน


19

ของนกเรยนสงขน จงเหมาะกบครและผทเกยวของ น าไปใชพฒนาการจดกจกรรมการเรยนการสอนกลมสาระการเรยนรศลปะ และประยกตใชกบกลมสาระการเรยนรอนๆใหมประสทธภาพมากยงขน

2. ผลการประเมนความพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทมตอการจดกจกรรมการเรยนรแบบรวมมอรปแบบ STAD เรองนาฏลลา วชาศลปะ 2 โดยรวมอยในระดบดมากทง 4 ดานซงสอดคลองกบงานวจยของเสาวนย เชอไชย (2547) ศกษาความพงของใจของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทมตอการเรยนรแบบ STAD ชดระบ าเทพอปสรภมะประ กลมสรางสรรคลกษณะนสย อยในระดบมากทสด สอดคลองกบสมใจ ปาณะวงศ (2549) ศกษาความพงพอใจของนกเรยนสาขาวชานาฏศลปไทย ชนตนปท 3 วทยาลยนาฏศลปกาฬสนธ ทมตอการเรยนรแบบ STAD ชดฟอนออนซอนกาฬสนธ อยในระดบมากทสด

จากการรวมกจกรรมการเรยนรแบบรวมมอรปแบบ STAD เรองนาฏลลา วชาศลปะ 2 นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 นกเรยนมความรสกตอเพอนในเชงบวกสามารถท างานรวมกบผอนไดอยางมความสข และบรรลเปาหมายทตงไว ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะการน าไปใช 1.1 ครผสอนจะตองอธบายขนตอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบรวมมอรปแบบ

STAD ใหนกเรยนเขาใจ และสามารถปฏบตตามขนตอนไดอยางถกตอง 1.2 จากพฤตกรรมการท างานกลมของนกเรยน คอการพอใจทไดฝกปฏบตและคนหา

ค าตอบในทม มพฤตกรรมปฏบตต ากวาพฤตกรรมอนๆ ดงนนในการจดกจกรรมการเรยนรครควรเนนใหนกเรยนเหนความส าคญการฝกปฏบตการคนหาค าตอบรวมกนในทมใหมากยงขน

1.3 การจดกจกรรมการเรยนรแบบรวมมอรปแบบ STAD ครผสอนจะตองค านงถงความแตกตางระหวางบคคล สภาพความพรอมในทกๆดานของนกเรยน เพราะนกเรยนทกคนตองระดมความคด ความสามารถของตนตอกลม ครผสอนจงตองระมดระวงเรองการจดกลมของนกเรยน

2. ขอเสนอแนะส าหรบการวจยครงตอไป 2.1 ควรมการพฒนาแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบรวมมอดวยเทคนคอน เชน

การประยกตใชทฤษฎพหปญญา การเรยนรแบบโครงงาน หรอการเรยนแบบ 4MAT เพอเปรยบเทยบขอดขอเสยของการจดกจกรรมการเรยนรแบบตางๆ

2.2 ควรมการวจยทดลองน ารปแบบการจดกจกรรมการเรยนรแบบรวมมอรปแบบ STAD ไปทดลองใชกบนกเรยนระดบชนมธยมศกษาตอนตน และกลมสาระการเรยนรอนทนอกเหนอจากกลมสาระการเรยนรศลปะ เชน กลมสาระการเรยนรภาษาไทย กลมสาระการเรยนร สขศกษาและพลศกษา เปนตน

บรรณานกรม กระทรวงศกษาธการ. (2551). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551.

กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด.


20

ทศนา แขมมณ. (2550). ศาสตรการสอน องคความรเพอจดกระบวนการเรยนรทมประสทธภาพ. กรงเทพฯ: ดานสทธาการพมพ จ ากด.

ผองพรรณ ตรยมงคลกล และ สภาพ ฉตราภรณ. (2553). การออกแบบการวจย (พมพครงท 6). กรงเทพหมานคร: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

พรชย จนทไทย. (2545). การเปรยบเทยบการสอนคณตศาสตรเรองการแยกตวประกอบพหนามส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทสอนโดยใชกจกรรมการแบงกลมตามสงกดสมฤทธผลทางการเรยนและการสอนตามกจกรรมตามคมอครของ สสวท. วทยานพนธ การศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยมหาสารคาม.

วฒนาพร ระงบทกข. (2542). แผนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง. กรงเทพฯ: สวรยาสาสน. สมาล แซเงา. (2552). ผลการสอนการแกโจทยปญหาโดยใชวธสอนแบบแบงกลมตามผลสมฤทธ

ทางการเรยน (STAD) ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนและความสนใจในการเรยนวชา คณตศาสตร ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4. วทยานพนธ ครศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏก าแพงเพชร.

สมใจ ปาณะวงศ. (2549). การพฒนาแผนการเรยนร ชดฟอนออนซอนกาฬสนธ โดยใชกลม รวมมอแบบ STAD สาขาวชานาฏศลป ชนตนปท 3 วทยาลยนาฏศลปกาฬสนธ. การศกษาคนควาอสระ การศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยมหาสารคาม. เสาวนย เชอไชย. (2547). การพฒนาแผนการเรยนรแบบ STAD ชดระบ าเทพอปสรภมะประ

กลมสรางเสรมลกษณะนสย ชนประถมศกษาปท 6. การศกษาคนควาอสระ การศกษา มหาบณฑต มหาวทยาลยมหาสารคาม. Johnson, D.W. & Johnson, F.P.(1994). Joing Together Group theory and

Group Skill. Boston: Allyn & Bacon.


ผลการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเองทมตอพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะ

THE EFFECT OF SELF-CARE PRACTICE ON SELF-CARE BEHAVIOR OF TODDLER

วมล ตงตระกลพาณช รณดา เชยชม และพฒนา ชชพงศ

Wimol Tangtrakoolpanish, Ranida Cheuychoom, and Patana Chutpong

หลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการศกษาปฐมวย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ จงหวดกรงเทพฯ

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาการเปลยนแปลงของพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะทไดรบการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเองในชวงระยะเวลาทเพมขน กลมตวอยางทใชในการศกษา คอ เดกวยเตาะแตะชาย - หญง อายระหวาง 2 – 3 ป ทก าลงเรยนอยในบานตนกลาเนอรสเซอร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 จ านวน 15 คน ไดมาโดยท าการสงเกตและบนทกแบบสงเกตพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะทผวจยสรางขน แลวคดเลอกเดกวยเตาะแตะทมคะแนนพฤตกรรมการดแลตนเอง 15 อนดบสดทายเปนกลมตวอยาง แบบแผนการวจยเปนแบบสลบกลบ (A-B-A Design) ทดลองสปดาหละ 4 วน วนละ 30 นาท รวมระยะเวลาในการทดลอง 10 สปดาห เครองมอทใชในการวจย การฝกปฏบตการชวยเหลอตนเองและแบบสงเกตพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะ วเคราะหขอมลโดยใชการวเคราะหความแปรปรวนแบบวดซ า (One-way Analysis of Variance : Repeated Measure) และ t-test for Dependent Sample ผลการวจย พบวา เดกวยเตาะแตะกอนการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเองและระหวางการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเองในแตละชวงสปดาหมคะแนนพฤตกรรมการดแลตนเองโดยเฉลยรวมแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และเมอวเคราะหการเปลยนแปลงระหวางชวงสปดาห พบวา คะแนนพฤตกรรมการดแลตนเองโดยเฉลยรวมมการเปลยนแปลงไปในทางเพมขนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

ABSTRACT The purposes of this research were to investigate the changes score level of toddler’s self-care behavior used self-care practice in each week. The subjects were 15 boys and girls in nursery , second semester, academic year 2014 of Banntonkla Nursery, The children were tested with using self-care behavior for toddler’s test. Fifteen children with low scores in using self-care behavior testing were appointed to be the research sample. The sample experienced self-care practice for 10 consecutive weeks, 4 days per week and 30 minutes per day. The research instruments were self-care practice and using self-care behavior for toddler’s test.


22

The data were analyzed by one-way analysis of variance : repeated measure and t-test dependent sample.

The results the research revealed that before and during the self-care practice in each week, the total average scores of toddler’s self-care behavior were different with statistical significance at the level of .01. When analyzing the changes between weeks, it was found that the average scores of their self-care behavior were positively changed with statistical significance at the level of .01 ค าส าคญ เดกวยเตาะแตะ พฤตกรรมการการดแลตนเอง การชวยเหลอตนเอง ความส าคญของปญหา ในการพฒนาประเทศใหเจรญกาวหนานน ทรพยากรบคคลถอไดวามความส าคญมากทสด เนองจากบคคลเปนผมสตปญญามความสามารถในการคด ประดษฐสงตาง ๆ หรอนวตกรรมใหม ๆ ไดตลอดเวลา ดงนน หากบคคลไดใชสตปญญาไปในทางทสรางสรรคหรอถกตองแลวกจะเปนประโยชนตอประเทศชาตได และการทบคคลจะรจกคดและประพฤตตนไปในทางทถกตองดงามไดนนยอมเกดจากการอบรมสงสอนชแนะคณธรรม จรยธรรมจากผใหญตงแตยงเยาววย ดงท มอนเตสซอร กลาววา เราสามารถสรางสงคมทดและกอก าเนดโลกขนมาใหมไดโดยการใหการศกษาแกเดก เพราะเดกในวนนคอผใหญในวนหนา เดกเปนเครองมอส าคญในการเปลยนแปลงสงคมและแกไขปญหาปจจบนได (จระพนธ พลพฒน, 2544) ส าหรบประเทศไทยแลวการเลยงดและอบรมเดกใหเปนเดกทมคณภาพยงเปนปญหาอยมาก เนองจากมารดาหรอผทเลยงดเดกขาดความร ทศนคต และการปฏบตในการอบรมเลยงดทถกตอง (สจนดา ขจรรงศลป, 2530) พอแมสวนใหญจะใชประสบการณและความเชอของตนเปนแนวทางปฏบตในการอบรมเลยงดลก เชน ความคดทวาการชวยเหลอลกในทก ๆ สงเปนการแสดงออกถงความรกของพอแม ซงปรชญาชวต ตวอยางวธการคด หรอวธการมองชวตของพอแมเปนรากฐานในการก าหนดสภาพแวดลอมการเรยนรใหกบลก (สจนดา ขจรรงศลป, 2550) การทผใหญชวยเหลอเดกมากเกนไป จนท าใหเดกเคยชนกบการใหคนมาชวยในทก ๆ สงและเดกกรตววาตวเองจะไมยอมท าอะไรถาไมมผใหญอยดวย เมอความชวยเหลอลดลงเดกจะเลอกใชวธรองไห อาละวาด พยายามดงผชวยเหลอกลบคนมา ผลกคอ เดกจะตดเปนนสย ท าใหตดกบการพงพาคนอน ขาดความมนใจในตนเอง การใชมอไมคลองแคลว ขาดทกษะทจะคดแกไขปญหาเฉพาะหนาทมอย มปญหาในการเขาสงคม เพราะเดกจะยดตดกบผใหญทเดกเหนวาชวยแกปญหาไดมากกวาทจะใชเวลาอยกบเดกดวยกน และเดกทไมยอมชวยเหลอตนเองมกตดกบความรกสบาย ท าใหทกษะในการเลนมนอย รองไหเกง ปรบตวไมเปน อาจพบวาผลการเรยนต ากวาความสามารถ ทงนเนองจากเดกมกจะคดแกปญหาไมเกง คดชาและคดไดไมหลากหลายวธ การท างาน เขยนหนงสอชาและมความรบผดชอบในดานตาง ๆ ของตนเองต า ตลอดจนสมพนธภาพระหวาง พอ แม ลกไมด เพราะเมอเดกโตขนผใหญมกจะทนพฤตกรรมทเดกไมรจกชวยเหลอตนเองไมได และอาจแสดงความ


23

ร าคาญออกมาชดเจน (วนดดา ปยะศลป, 2556) นบเปนความออนแอของสถาบนครอบครวในการท าหนาทอบรมเลยงดลก ท าใหเกดเปนปญหาตาง ๆ ขนในสงคมถงขนวกฤต (กระทรวงศกษาธการ, 2551) จากการทผวจยไดท าการสอนในระดบเดกวยเตาะแตะ พบวา เดกวยเตาะแตะขาดทกษะการชวยเหลอตนเอง เนองจาก พอแมสวนใหญ เปนพอแมมอใหมมลกเพยง 1 -2 คน จงขาดประสบการณในการเลยงดลก ท าใหเลยงลกผดวธดวยการท าใหลกเกอบทกอยาง ประกอบกบการไมมเวลาในการฝกฝนเดกเทาทควร แตการชวยเหลอตนเองเปนทกษะทตองฝกท าซ าและท าตอเนอง การทเดกสามารถชวยเหลอตนเองไดตามวยตงแตเลกเปรยบเหมอนการวางรากฐานชวตใหกบเดก เพราะเปนการเตรยมความพรอมกอนทเดกจะไปใชชวตประจ าวนในโรงเรยนอนบาล ซงเดกตองชวยเหลอตนเองไดดพอสมควร หากเดกท าไดไมดยอมสงผลใหเดกเปนเดกทขาดความมนใจได ดวยเหตผลนผวจยจงมความสนใจศกษาผลการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเองวาสงผลตอพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะอยางไร ซงผลการวจยในครงนจะเปนแนวทางใหกบคร พอแม ผดแลเดก ตลอดจนผทท างานเกยวของกบเดกวยเตาะแตะไดน าไปประยกตใชเปนประโยชนในการพฒนาเดกตอไป โจทยวจย/ปญหาวจย ในการวจยครงนมงศกษาตวแปรทบงช ปญหาการวจย คอ พฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะท ไดรบการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเองในชวงระยะเวลาท เพมขน มการเปลยนแปลงหรอไมอยางไร วตถประสงคการวจย เพอศกษาการเปลยนแปลงของพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะทไดรบการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเองในชวงระยะเวลาทเพมขน วธด าเนนการวจย

1. ประชากรและกลมตวอยาง 1.1 ประชากร เปนเดกวยเตาะแตะชาย - หญง อายระหวาง 2 – 3 ป ทก าลงเรยนอย

ในบานตนกลาเนอรสเซอร เขตสะพานสง กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 จ านวน 20 คน

1.2 กลมตวอยาง เปนเดกวยเตาะแตะชาย - หญง อายระหวาง 2 – 3 ป ทก าลงเรยนอยในบานตนกลาเนอรสเซอร เขตสะพานสง กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 จ านวน 15 คน ไดมาโดยท าการสงเกตและบนทกแบบสงเกตพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะทผวจยสรางขน แลวคด เลอก เดกวยเตาะแตะทมคะแนนพฤตกรรมการดแลตนเอง 15 อนดบสดทายเปนกลมตวอยาง

2. เครองมอทใชในการวจย ประกอบดวย 1) การฝกปฏบตการชวยเหลอตนเอง และ2) แบบสงเกตพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะ


24

3. การสรางเครองมอและการหาคณภาพเครองมอ 3.1 การสรางแผนการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเอง มล าดบขนตอนดงน

3.1.1 ศกษาหลกสตร มงหมาย คณลกษณะตามวย จากต ารา ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของกบการชวยเหลอตนเองของเดกวยเตาะแตะ

3.1.2 สรางแผนการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเอง 3.1.3 หาคณภาพเครองมอ โดยเสนอตอผเชยวชาญตรวจพจารณา จ านวน 3 คน

ไดแก อาจารยผท างานเกยวของกบการจดการศกษาปฐมวยจ านวน 2 คน และครประจ าการทมประสบการณในการสอนระดบเดกวยเตาะแตะจ านวน 1 คน

3.1.4 ปรบปรง แกไขตามค าแนะน าของผ เชยวชาญเกยวกบ ชอแผนการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเอง เพลงใหมเนอรองสอดคลองกบกจกรรม สอทใชใหเหมาะสมกบแผนการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเอง และปรบปรงการใชภาษาใหชดเจน

3.1.5 น าแผนการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเองไปทดลองใชกบเดกทไมใชกลมตวอยางจรง

3.1.6 จดท าแผนการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเองฉบบสมบรณ เพอน าไปทดลองกบกลมตวอยาง

3.2 การสรางแบบสงเกตพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะ มล าดบขนตอนดงน 3.2.1 ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการดแลตนเอง 3.2.2 เลอกรายการแบบสงเกตใหเหมาะสมและครอบคลมกบพฒนาการการดแล

ตนเองของเดกวยเตาะแตะ 3.2.3 สรางแบบสงเกตทผวจยตองการศกษาทง 4 ดาน ไดแก การท าความสะอาด

รางกาย การดม การรบประทาน และการแตงกาย จ านวนทงหมด 16 ขอ 3.2.4 สรางคมอในการด าเนนการสงเกต 3.2.5 หาคณภาพแบบสงเกตทผวจยสรางขน โดยเสนอตอผเชยวชาญจ านวน 3 คน

ไดแก อาจารยผท างานเกยวของกบการจดการศกษาปฐมวย จ านวน 2 คน และครประจ าการทมประสบการณในการสอนระดบเดกวยเตาะแตะจ านวน 1 คน เพอพจารณาเกยวกบความเทยงตรงเชงเนอหา ความเหมาะสมของแบบสงเกต (IOC) โดยใชเกณฑคณภาพตงแต 0.5 ขนไป

3.2.6 ปรบปรงแกไขแบบสงเกตตามค าแนะน าของผเชยวชาญ 3.2.7 หาความเชอมน โดยดชนความสอดคลองของผสงเกต RAI = 0.99 3.2.8 จดท าแบบสงเกตฉบบสมบรณ เพอน าไปใชกบกลมตวอยางในการทดลอง

4. วธการด าเนนการทดลอง สงเกตพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะกอนการทดลอง 2 สปดาห จากนนใชการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเองแลวสงเกตพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะเปนระยะเวลา 6 สปดาห และมการสงเกตพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะหลงการทดลองอก 2 สปดาห ลกษณะของแบบแผนการทดลองดงตารางท 1


25

ตารางท 1 แบบแผนการทดลองแบบ A-B-A Design

กอนการทดลอง ขณะการทดลอง หลงการทดลอง O1O2 X1 O3X2 O4X3 O5X4 O6X5 O7X6 O8 O9O10

ความหมายของสญลกษณ O1O2 แทน การสงเกตพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะกอนการทดลอง X แทน การฝกปฏบตการชวยเหลอตนเอง O3O4O5O6O7O8 แทน การสงเกตพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะระหวางการทดลอง O9O10 แทน การสงเกตพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะหลงการทดลอง

5. การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวเคราะหขอมล 5.1 สถตทใชในการตรวจสอบคณภาพของเครองมอ ไดแก คาความเทยงตรงโดยหาคา

ดชนความสอดคลอง(IOC) คาความเชอมนโดยหาคาดชนความสอดคลองของผสงเกต(RAI) 5.2 ใชสถตพนฐาน คอ คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน 5.3 วเคราะหความแตกตางของคะแนนพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะ

ในแตละชวงสปดาห โดยใชการวเคราะหความแปรปรวนแบบวดซ า (One-way analysis of variance : repeated measure)

5.4 วเคราะหการเปลยนแปลงของคะแนนพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะโดยใช t-test for Dependent Sample

ผลการวจย ผวจยน าเสนอผลการวเคราะหขอมล โดยแบงออกเปน 2 ตอน ดงน ตอนท 1 ผลการวเคราะหคะแนนพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะทไดรบการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเองโดยรวม

1.1 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของคะแนนพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะโดยรวม ผลการวจยพบวา หลงการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเองเดกวยเตาะแตะมคะแนนพฤตกรรมการดแลตนเองโดยรวมเฉลยสงกวากอนฝกปฏบตการชวยเหลอตนเอง และคะแนนเฉลยในแตละชวงสปดาหมแนวโนมเพมขนตามล าดบดงแสดงผลในตารางท 2


26

ตารางท 2 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานโดยรวมของคะแนนพฤตกรรมการดแลตนเองของเดก วยเตาะแตะทไดรบการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเอง

แบบแผน ระยะเวลาจดกจกรรม

S.D. การทดลอง (สปดาหท)

1 5.87 3.23 A1 2 6.60 3.71 กอนฝกปฏบตการชวยเหลอตนเอง 6.23 3.44 3 11.33 3.74 4 16.43 4.49 5 21.33 3.86 B 6 22.33 3.94 7 24.90 2.93 8 26.57 2.92 ระหวางฝกปฏบตการชวยเหลอตนเอง 20.48 6.32 9 27.20 1.77

A2 10 28.10 1.99 หลงฝกปฏบตการชวยเหลอตนเอง 27.65 1.91

20.48

6.60

21.33

5.87

27.20

11.33

16.43

22.3324.90

26.57 28.1027.65

6.23

0

5

10

15

20

25

30

35

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

สปดาหท

คะแนนเฉลย คะแนนเฉลย นแ ละสปดาหคะแนนเฉลย นแ ละ า ทดล

น า ฝ ปฏบ หล า ฝ ปฏบ ะห า า ฝ ปฏบ

ภาพท 1 แสดงเสนภาพแสดงคะแนนพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะโดยรวมทไดรบ

การฝกปฏบตการชวยเหลอตนเอง


27

1.2 การวเคราะหความแตกตางของคะแนนเฉลยของพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะโดยรวมทไดรบการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเอง โดยใชสถตการวเคราะหความแปรปรวนแบบวดซ า ผลการวจยพบวา คะแนนพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะโดยรวมเฉลยทไดรบการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเอง แตละสปดาหมความแปรปรวนแบบวดซ าแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ดงแสดงผลในตารางท 3 ตารางท 3 การวเคราะหความแปรปรวนแบบวดซ าโดยรวมของพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวย

เตาะแตะทไดรบการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเอง แหลงความแปรปรวน SS df MS F p ระหวางสปดาห 9753.533 3.479 2803.440 228.586** .000 ความคลาดเคลอน 597.367 48.708 12.264

** แตกตางอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

1.3 การวเคราะหการเปลยนแปลงโดยรวมของคะแนนพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะทไดรบการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเอง โดยใช t-test for Dependent Sample ผลการวจยพบวา หลงการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเองคาเฉลยคะแนนพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะโดยรวมแตละสปดาหเพมขนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และ .05 ยกเวนในสปดาหท 9 มคาเฉลยคะแนนเพมขนอยางไมมนยส าคญทางสถต ดงแสดงผลในตารางท 4 ตารางท 4 การเปลยนแปลงโดยรวมของคะแนนพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะทไดรบ

การฝกปฏบตการชวยเหลอตนเอง การเปรยบเทยบความแตกตางระหวางสปดาห D t p

สปดาหท 1 กบ สปดาหท 2 0.73 2.582* .022 สปดาหท 2 กบ สปดาหท 3 4.73 8.973** .000 สปดาหท 3 กบ สปดาหท 4 5.10 6.889** .000 สปดาหท 4 กบ สปดาหท 5 4.90 10.292** .000 สปดาหท 5 กบ สปดาหท 6 1.00 2.382* .032 สปดาหท 6 กบ สปดาหท 7 2.57 2.816* .014 สปดาหท 7 กบ สปดาหท 8 1.67 4.122** .001 สปดาหท 8 กบ สปดาหท 9 0.63 0.893 .387

สปดาหท 9 กบ สปดาหท 10 0.90 4.583** .000 * มนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ** มนยส าคญทางสถตทระดบ .01


28

ตอนท 2 ผลการวเคราะหคะแนนพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะทไดรบการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเองจ าแนกเปนรายดาน 2.1 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของคะแนนพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะทไดรบการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเองจ าแนกเปนรายดาน ผลการวจยพบวา คาเฉลยของคะแนนพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะหลงฝกปฏบตการชวยเหลอตนเองสงกวากอนฝกปฏบตการชวยเหลอตนเองทกดาน ดงแสดงผลในตารางท 5 ตารางท 5 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของคะแนนพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวย เตาะแตะทไดรบการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเองจ าแนกเปนรายดาน

แบบแผน การทดลอง สปดาหท

ดาน 1 ดาน 2 ดาน 3 ดาน 4

S.D.

S.D.

S.D.

S.D. 1 2.13 1.34 1.27 1.10 1.67 0.67 0.80 0.94

A1 2 2.47 1.32 1.43 1.08 1.90 0.91 0.80 1.08 กอนฝกปฏบต 2.30 1.32 1.35 1.08 1.78 0.80 0.80 1.00 3 3.33 1.59 4.00 1.15 3.27 1.10 0.73 1.44 4 3.93 1.67 5.53 1.55 4.50 0.71 2.47 2.17 5 5.20 1.08 6.40 1.47 5.93 1.18 3.80 1.51 B 6 5.40 1.34 6.73 0.96 6.27 1.03 3.93 2.02 7 5.97 0.85 7.20 0.94 6.67 0.79 5.07 1.74 8 6.50 0.91 7.33 0.90 6.53 0.69 6.20 1.89 ระหวางฝก

ปฏบต 5.06 1.66 6.20 1.63 5.53 1.54 3.70 2.49

9 6.53 0.72 7.47 0.52 6.53 0.92 6.67 0.98 A2 10 6.93 0.88 7.73 0.46 6.33 1.10 7.10 0.81 หลงฝกปฏบต 6.73 0.82 7.60 0.50 6.43 1.00 6.88 0.91


29

012345678

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 สปดาหท

คะแนนเฉลย

ดานท 1

ดานท 2

ดานท 3

ดานท 4

ภาพท 2 แสดงเสนภาพแสดงการเปลยนแปลงของคะแนนพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวย

เตาะแตะทไดรบการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเองเปรยบเทยบรายดาน 2.2 การวเคราะหความแตกตางของคะแนนเฉลยของพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะทไดรบการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเองจ าแนกเปนรายดาน โดยใชสถตการวเคราะหความแปรปรวนแบบวดซ า ผลการวจยพบวา หลงการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเองคะแนนพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะแยกรายดานของแตละสปดาห ทกดานมความแปรปรวนแบบวดซ าแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ดงแสดงผลในตารางท 6 ตารางท 6 การวเคราะหความแปรปรวนแบบวดซ าของคะแนนพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวย

เตาะแตะทไดรบการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเองจ าแนกเปนรายดาน พฤตกรรมการดแลตนเอง

แหลง SS Df MS F p

ดานท 1

ระหวางสปดาห ความคลาดเคลอน

416.527 92.773

3.879 54.306

107.380 1.708

62.856** .000

ดานท 2


812.202 79.923

3.468 48.556

234.180 1.646

142.272** .000

ดานท 3


535.393 73.707

3.628 50.790

147.578 1.451

101.694** .000

ดานท 4


834.802 122.423

3.684 51.580

226.582 2.373

95.466** .000

** แตกตางอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01


30

2.3 การวเคราะหการเปลยนแปลงของคะแนนพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะท ไดรบการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเองจ าแนกเปนรายดาน โดยใช t-test for Dependent Sample ผลการวจยพบวา ดานท 1 ดานการท าความสะอาดรางกาย พฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะในสปดาหท 5 มคะแนนเฉลยเพมขนจากชวงสปดาหท 4 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และในสปดาหท 2, 3, 4, 8 และ 10 มคะแนนเฉลยเพมขนจากชวงสปดาหท 1, 2, 3, 7 และ 9 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 สวนคอน ๆ เปลยนแปลงเพมขนอยางไมมนยส าคญทางสถต ดานท 2 ดานการดม พฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะในสปดาหท 3, 4 และ 5 มคะแนนเฉลยเพมขนจากชวงสปดาหท 2, 3 และ 4 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 สวนคอนๆ เปลยนแปลงเพมขนอยางไมมนยส าคญทางสถต

ดานท 3 ดานการรบประทาน พฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะในสปดาหท 3, 4 และ 5 มคะแนนเฉลยเพมขนจากชวงสปดาหท 2, 3 และ 4 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 สวนคอนๆ เปลยนแปลงเพมขนอยางไมมนยส าคญทางสถต ดานท 4 ดานการแตงกาย พฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะในสปดาหท 4, 5 และ 8 มคะแนนเฉลยเพมขนจากชวงสปดาหท 3, 4 และ 7 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และในสปดาหท 7 และ 10 มคะแนนเฉลยเพมขนจากชวงสปดาหท 6 และ 9 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 สวนคอน ๆ เปลยนแปลงเพมขนอยางไมมนยส าคญทางสถต ดงแสดงผลในตารางท 7 ตารางท 7 การเปลยนแปลงของคะแนนพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะทไดรบการฝก

ปฏบตการชวยเหลอตนเองจ าแนกเปนรายดาน

การเปรยบเทยบความ t แตกตางระหวางสปดาห ดานท 1 ดานท 2 ดานท 3 ดานท 4 สปดาหท 1, สปดาหท 2 2.467* 1.784 1.606 .000 สปดาหท 2, สปดาหท 3 2.941* 8.783** 5.444** .323 สปดาหท 3, สปดาหท 4 2.201* 4.514** 5.819** 4.133** สปดาหท 4, สปดาหท 5 4.461** 3.452** 5.891** 4.339** สปดาหท 5, สปดาหท 6 .777 1.625 1.468 .351 สปดาหท 6, สปดาหท 7 1.996 1.974 1.157 2.558* สปดาหท 7, สปดาหท 8 2.615* 1.468 .774 4.015** สปดาหท 8, สปดาหท 9 .180 .807 .000 1.164

สปดาหท 9, สปดาหท 10 2.347* 1.468 2.103 2.229* * มนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ** มนยส าคญทางสถตทระดบ .01


31

อภปรายผล เมอพจารณาระดบคะแนนโดยรวม กอนและหลงการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเองมคะแนนพฤตกรรมดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะโดยรวมแตกตางกน คอ หลงการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเองมคาเฉลยสงกวากอนการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเอง ทงนเนองจาก

1. การฝกปฏบตการชวยเหลอตนเองของเดกวยเตาะแตะเปนการฝกใหเดกไดรจกชวยเหลอตนเองในชวตประจ าวนในสภาพแวดลอมทเปนจรง โดยค านงถงพฒนาการดานการชวยเหลอตนเองของเดกอาย 2-3 ป เชน การใชชอนตกอาหารเอง แตงตวเอง ลางมอไดเอง เปนตน เพราะการท เดกดแลตนเองไดในชวตประจ าวน เดกจะรสกวาพงตนเองไดน าไปสความรสกมนคงและเปนสข ซงตรงกบหลกทฤษฎพฒนาการทางบคลกภาพของอรคสน (นนทยา นอยจนทร, 2549) กลาววา เดกอาย 1-3 ป เปนวยทเรมเรยนรทจะชวยตวเอง ถาไดรบการฝกและสงเสรมทเหมาะสม เดกจะมความมนใจในตนเอง

2. ในการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเองของเดกวยเตาะแตะจดใหสอดคลองกบการเรยนรของเดกวยเตาะแตะ คอ เดกไดเปนผลงมอกระท า ไดเรยนรผานประสาทสมผสทง 5 ไดเคลอนไหว ผานกจกรรมและสอการสอนทหลากหลายมความเชอมโยงกนท าใหเดกเขาใจไดงาย ดวยการรองเพลงประกอบทาทาง การสนทนาเกยวกบภาพ การสาธต การเลนเกม และการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเอง สอดคลองกบงานวจยของ ดวงพร ทองชอม (2550) ศกษา คมอพฒนาความรบผดชอบของเดกปฐมวย ผลการวจยพบวา คมอพฒนาความรบผดชอบของเดกปฐมวยท าใหเดกปฐมวยชนอนบาลปท 1 และ 2 มความรบผดชอบเพมขน เนองจากคมอพฒนาความรบผดชอบของเดกปฐมวยประกอบไปดวยกจกรรมทหลากหลาย มความเหมาะสมกบวยของเดก เปนกจกรรมทเดกชอบและเดกไดฝกทกษะการฟง การคด การแกปญหา การตดตามเรองราวแลกเปลยนความคดเหนและการท างานรวมกน โดยมเทคนคการเลานทาน บทบาทสมมต และเกม ซงสามารถชวยใหเดกปฐมวยมพฒนาการทางจรยธรรมดานความรบผดชอบสงขนได ดงท สรมา ภญโญอนนตพงษ (2550) กลาววา สอการสอนเปนเครองชวยในการน าความรจากครสเดก ท าใหเดกเกดการเรยนรตามจดมงหมายทวางไว สอชวยใหเดกไดรบประสบการณตรง ท าใหสงทเปนนามธรรมซงเขาใจยากกลายเปนรปธรรมทเดกเขาใจไดงาย เรยนรไดเรว และชวยใหเดกเกดความสนกสนานเพลดเพลน สอดคลองกบหล กทฤษฎของ เพยเจต ขนความคดกอนการปฏบตการ (Preoperational Stage) ทกลาววา เดกในชวงวย 2-7 ป เดกยงไมสามารถสรางมโนมตทเปนนามธรรมได ยงตองอาศยสงทเปนรปธรรมในการเรยนรและท าความเขาใจเกยวกบสงตางๆ รอบตว อาศยการรบรเปนสวนใหญ และแนวคดของดวอ (Dewey) ทกลาววา การเรยนรเกดขนไดจากการกระท า (Learning by Doing) การเปดโอกาสใหเดกไดลงมอปฏบตดวยตนเองจะท าใหเดกเกดการเรยนรไดด และควรเปนประสบการณตรง (ภรณ ครรตนะ, 2526)

3. การท าซ า เมอท ากจกรรมครบทกกจกรรมแลว จะฝกปฏบตการชวยเหลอตนเองอกครงเพอเปนการทบทวน ท าใหเดกซมซบเกดทกษะความช านาญมากยงขน สอดคลองกบงานวจยของ พรพรรณ แสนแปงวง (2555) ไดศกษาทกษะการชวยเหลอตนเองในดานการใชหองน าของเดกปฐมวยทมความบกพรองทางสตปญญา โดยใชกจกรรมเสรมทกษะการชวยเหลอตนเอง พบวาการทเดกไดรบการฝกฝนอยางตอเนองสม าเสมอทกวนตดตอกน ท าใหเดกมทกษะการชวยเหลอตนเองในดานการใชหองน าดขน ซงการฝกฝนอยบอยๆ ท าใหเดกเกดความคนเคย และเมอเกดความค นเคยกจะท าไดอยางสมบรณ สอดคลองกบทฤษฎการเรยนรของธอรนไดค กลาวถงกฎแหงการฝกฝน (Law


32

of Exercise) (พชร สวนแกว, 2536) ไววา พฤตกรรมทมโอกาสกระท าซ าบอย ๆ และมการปรบปรงอยเสมอ ยอมกอใหเกดความคลองแคลวช านช านาญ สวนพฤตกรรมททอดทงไปนานยอมกระท า ไดไมดเหมอนเดมหรออาจท าใหลมได

ขอเสนอแนะ 1. การฝกปฏบตการชวยเหลอตนเองใหกบเดกวยเตาะแตะ ควรแบงเปนกลมเลก ๆ เพราะเดกวยนมชวงความสนใจสน ในทกขนตอนของการสอนจงควรสน กระชบ และเขาใจงาย 2. ภาษาทใชกบเดกวยเตาะแตะ ควรเปนภาษาทเขาใจงาย เนองจากเดกวยเตาะแตะมขอ จ ากดดานความสามารถในการใชภาษา ความเขาใจภาษา 3. ในการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเอง ครจะตองใหเวลากบเดก เนองจากเดกตองปรบตวใหเขากบรปแบบและกจกรรม ครตองใหก าลงใจเดกตลอดเวลา 4. ควรด าเนนการฝกปฏบตการชวยเหลอตนเองเพอพฒนาพฤตกรรมการดแลตนเองของเดกวยเตาะแตะอยางตอเนอง เพอใหเดกเกดคณลกษณะในตนเองอยางแทจรง

บรรณานกรม กระทรวงศกษาธการ. (2551). หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546. กรงเทพฯ. จระพนธ พลพฒน. (2544). คมอการสอนแบบมอนเตสซอร. กรงเทพฯ: เดอะมาสเตอรกรป แมแนจเมนท. ดวงพร ทองชอม 2550). คมอพฒนาความรบผดชอบของเดกปฐมวย . สารนพนธการศกษา

มหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. นนทยา นอยจนทร. (2549). การประเมนผลพฒนาการเดกปฐมวย. พมพครงท 2. นครปฐม: นตนย. พรพรรณ แสงแปงวง. (2555). การพฒนาทกษะการชวยเหลอตนเองในดานการใชหองน าของเดก

ปฐมวยทมความบกพรองทางสตปญญาโดยใชกจกรรมเสรมทกษะการชวยเหลอตนเอง. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการศกษาปฐมวย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

พชร สวนแกว. (2536). จตวทยาพฒนาการและการดแลเดกปฐมวย. กรงเทพฯ: ดวงกมล ภรณ ครรตนะ. (2526). เดกกอนวยเรยน. กรงเทพฯ: กรมประชาสงเคราะห. วนดดา ปยะศลป. (2556). สาเหตเดกไมยอมชวยตวเอง. กลมงานจตเวชเดกและวยรนโครงการ

เผยแพรความรส ประชาชน สถาบนสขภาพเดกแห งชาตมหาราชน . สบคนจาก http://www.acu.ac.th/html_edu/acu/temp_informed/48.do.

สรมา ภญโญอนนตพงษ. (2550). การวจยการศกษาดานปฐมวย. กรงเทพ: มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต สจนดา ขจรรงศลป. (2530). ความรในการเล ยงดบตรวยเดกเลก ; ศกษาเฉพาะมารดาทคลอดบตร

คนแรกทโรงพยาบาลราชวถ. วทยานพนธสงคมศาสตรมหาบณฑต สาขาประชากรศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

สจนดา ขจรรงศลป. (2550). เลอกโรงเรยนอนบาลใหลกรก. กรงเทพฯ: ฐานบคส.

http://www.acu.ac.th/html_edu/acu/temp_informed/48.do%20สบคน

http://www.acu.ac.th/html_edu/acu/temp_informed/48.do%20สบคน

http://www.acu.ac.th/html_edu/acu/temp_informed/48.do


การล าดบความส าคญของความตองการจ าเปนของวฒนธรรมองคการ : จากแนวคดสการปฏบต

THE PRIORITY NEEDS INDEX OF ORGANIZATIONAL CULTURE :

STRATEGIC AND PRACTICE

ปารชาต วฒอรรถสาร Parichard Wuthiastasarn

หลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชากลยทธการบรหารทรพยากรมนษยและองคการ

สถาบนการจดการปญญาภวฒน จงหวดนนทบร

บทคดยอ การท าธรกจในรปขององคการเปนการท างานทตองมแผนด าเนนการเพอบรรลวตถประสงค

ของบรษท ซงบรษทสมบรณ แอดวานซ เทคโนโลย จ ากด (มหาชน) ไดน าการล าดบความส าคญของความตองการจ าเปนมาประยกตใชจนสามารถก าหนดองคประกอบของวฒนธรรมองคการเพอน ามาใชในการพฒนาผน าได

จากการศกษาครงนพบวา วฒนธรรมองคการของบรษท สมบรณ แอดวานซ เทคโนโลย จ ากด (มหาชน) ประกอบดวย สรางสรรคสงใหม ใสใจลกคา มวนยทวหนา พฒนาทม ท างานรบผดชอบ รอบคอบเรองคณภาพ ซงคณลกษณะผน าการเปลยนแปลงทสอดคลองกบวฒนธรรมองคการ (1) ดานสรางสรรคสงใหม มตวชวด 16 ตว (2) ดานใสใจลกคา มตวชวด 9 ตว (3) ดานมวนยทวหนา มตวชวด 8 ตว (4) ดานพฒนาทม มตวชวด 10 ตว (5) ดานท างานรบผดชอบ มตวชวด 9 ตว และ (6) ดานรอบคอบเรองคณภาพ มตวชวด 6 ตว ซงล าดบความตองการจ าเปนของคณลกษณะผน าการเปลยนแปลงทสอดคลองกบวฒนธรรมองคการของบรษท สมบรณ แอดวานซ เทคโนโลย จ ากด (มหาชน ) เรยงล าดบจากมากไปหานอย ไดแก (1) ดานสรางสรรคสงใหม (PNImodified=0.23) (2) ด าน ใส ใจ ล ก ค า (PNImodified=0.21) (3) ด าน รอบ ค อบ เร อ งค ณ ภ าพ (PNImodified=0.20) (4) ดานพฒนาทม (PNImodified=0.19) (5) ดานมวนยทวหนา (PNImodified=0.17) และ (6) ดานท างานรบผดชอบ (PNImodified=0.17)

ABSTRACT

Somboon Advance Technology Public Company Limited Thailand design to use the Priority Needs Index ( PNI) for analyzing the organizational culture. Those components are a key of business’s success. They are driven by the leaders who deploy a policy to the objectives of the business plan. Then his or her performance is a necessary in the modern management.

The findings of characters with the Somboon Advance Technology PCL.


34

(Thailand) organizational culture on each aspect consisted of the following indicators: (1) the 16 indicators in creativity (2) the 9 indicators in customers care (3) The 8 indicators in discipline (4) the 10 indicators in team spirit (5) The 9 indicators in accountability and (6) The 6 indicators in quality mind. The Priority Needs Index (PNI) sorted from most to least: (1) the creativity (PNImodified= 0.23) (2) customers care (PNImodified= 0.21) (3) quality mind (PNImodified= 0.20) (4) team spirit (PNImodified= 0.19) (5) discipline (PNImodified= 0.17) and (6) accountability (PNImodified= 0.17)

ค าส าคญ ผน า วฒนธรรมองคการ การล าดบความส าคญของความตองการจ าเปน ความส าคญของปญหา การแขงขนในโลกของธรกจนนการพฒนาบคลากรและองคการใหสอดคลองกบวสยทศน พนธกจ กลยทธ และวฒนธรรมขององคการเปนสงจ าเปนและมความส าคญ โดยเฉพาะผบรหารหรอผน าทมบทบาทหนาทส าคญในการน า กลยทธขององคการมาด าเนนการ และสอสารตอไปยงสมาชกในทมของฝายงานตนเอง อกทงการบรหารจดการดวยศาสตรและศลปในการปกครองและดแลทมงานของตนใหท างานใหบรรลตามเปาหมายอยางมคณภาพ ประสทธภาพ และประสทธผล นกวชาการหลายทานเนนวาการพฒนาองคการตองใหความส าคญกบกระบวนการเปลยนแปลงวฒนธรรมและพฤตกรรมองคการ (French & Bell, 1983 อางถงใน ถนด แกวเจรญไพศาล, 2543) การทจะสรางผน าใหมความสอดคลองกนในแตละรนเพอใหบรรลกบเปาหมายขององคการเปนสงทส าคญซงหนวยงานจ าเปนทตองคดเลอกผทมความสามารถทจะเปนผน ารนตอไปดวยวธการและรปแบบตาง ๆ การใชเครองมอเพอการวเคราะหคณลกษณะของวฒนธรรมองคการกมสวนส าคญ เชนเดยวกบวธการคดเลอกผน า ทงนยงรวมถงการหาแนวทางการพฒนาผน าองคการดวย ซงอาจกลาวไดวาเปนการน ากลยทธไปสการปฏบตเพอใหบรรลวตถประสงคทองคการไดตงไว (นพดล รมโพธ, 2557)

บรษท สมบรณ แอดวานซ เทคโนโลย จ ากด (มหาชน) ไดมแผนกลยทธป 2557 – 2560 โดยมงหมายให เปนองคการประสานพลงทย งยน (Be Aligned Organization) กลยทธท เรมด าเนนการใน ป 2558 เปนการสรางผน าใหเปนผน าททนสมย ทมความเพยบพรอมตอการบรหารจดการองคการยคใหมดวยวฒนธรรม ซงถอเปนกลไกส าคญในการขบเคลอนธรกจใหเตบโตอยางยงยน (แผนการน าองคการเพอสรางความยงยน, บรษท สมบรณ แอดวานซ เทคโนโลย จ ากด (มหาชน) , 2557) เรมตนจากการหาวฒนธรรมองคการของบรษทฯ แลวน าไปสการระบคณลกษณะผน าการเปลยนแปลงทสอดคลองกบวฒนธรรมองคการ เพอน ามาสรางแผนการการพฒนาผน าการเปลยนแปลงไดอยางมเปาหมาย สอดคลองกบแผนกลยทธของบรษท ดวยเหตนผวจยจงมความสนใจในการศกษาแนวทางการพฒนาภาวะผน าการเปลยนแปลงทสอดคลองกบวฒนธรรมองคการของบรษท สมบรณ แอดวานซ เทคโนโลย จ ากด (มหาชน) เพอน าไปด าเนนการตามแผนกลยทธของบรษทไดถกตอง


35

โจทยวจย/ปญหาวจย 1. วฒนธรรมองคการของบรษท สมบรณ แอดวานซ เทคโนโลย จ ากด (มหาชน) ม

ลกษณะอยางไร 2. คณลกษณะผน าการเปลยนแปลงทมความสอดคลองกบวฒนธรรมองคการของบรษท

สมบรณ แอดวานซ เทคโนโลย จ ากด (มหาชน) เปนอยางไร 3. ความตองการจ าเปนของผน าการเปลยนแปลงของคณลกษณะผน าการเปลยนแปลงท

สอดคลองกบวฒนธรรมองคการของบรษท สมบรณ แอดวานซ เทคโนโลย จ ากด (มหาชน) เปนอยางไร วตถประสงคการวจย

1. เพอศกษาวฒนธรรมองคการของบรษท สมบรณ แอดวานซ เทคโนโลย จ ากด (มหาชน) 2. เพอสงเคราะหคณลกษณะผน าการเปลยนแปลงทสอดคลองกบวฒนธรรมองคการของ

บรษท สมบรณ แอดวานซ เทคโนโลย จ ากด (มหาชน) 3. เพอประเมนความตองการจ าเปนของคณลกษณะผน าการเปลยนแปลงทสอดคลองกบ

วฒนธรรมองคการของบรษท สมบรณ แอดวานซ เทคโนโลย จ ากด (มหาชน) วธด าเนนการวจย การวจยครงนใชวธการวจยแบบผสานวธ (Mixed Method) โดยแบงระยะของการวจยออกเปน 3 ระยะ ดงน

1. ระยะท 1 (การวจยเชงคณภาพ) การศกษาวฒนธรรมองคการของบรษท สมบรณ แอดวานซ เทคโนโลย จ ากด (มหาชน) กลมเปาหมาย ขนตอนท 1 คอ พนกงานระดบรองกรรมการผอ านวยการหรอเทยบเทา จ านวน 5 คน และผเกยวของอก 2 คน คอ ผจดการทวไปฝายพฒนาทรพยากรบคคล, ผชวยผจดการทวไปฝายกลยทธองคการ รวมทงสนจ านวน 7 คน กลมเปาหมาย ขนตอนท 2 ขนตอนท 2 การประชมเชงปฏบตการกบกลมเปาหมาย คอ ผเกยวของกบวฒนธรรมองคการและกลมงานทรพยากรบคคล ระดบหวหนางานขนไป ของบรษท สมบรณ แอดวานซ เทคโนโลย จ ากด (มหาชน) และบรษทในเครอจ านวน 24 คน ไดมาจากการเลอกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) ประกอบดวย (1) ผบรหารระดบรองกรรมการผอ านวยการ จ านวน 2 คน (2) ทปรกษาบรษท จ านวน 1 คน (3) ผจดการแผนกกลมงานทรพยากรบคคล จ านวน 1 คน (4) หวหนาสวน – หวหนางาน กลมงานทรพยากรบคคล จ านวน 20 คน

2. ระยะท 2 (การวจยเชงคณภาพ) สงเคราะหคณลกษณะผน าการเปลยนแปลงทสอดคลองกบวฒนธรรมองคการของบรษท สมบรณ แอดวานซ เทคโนโลย จ ากด (มหาชน) กลมเปาหมายทใชเกบขอมลเชงคณภาพดวยการสมภาษณเชงลก คอ พนกงานระดบผจดการทวไป / ผชวยผจดการทวไปหรอเทยบเทา จ านวน 3 คน, พนกงานระดบผจดการแผนก หรอเทยบเทา จ านวน 3 คน, พนกงานระดบหวหนาสวน / หวหนางาน หรอเทยบเทา จ านวน 3 คน

3. ระยะท 3 (การวจยเชงปรมาณ) ประเมนความตองการจ าเปน (Priority Needs Index) ของคณลกษณะผน าการเปลยนแปลงทสอดคลองกบวฒนธรรมองคการของบรษท สมบรณ แอดวานซ เทคโนโลย จ ากด (มหาชน) กลมตวอยางทใชในการวจย ใชวธเลอกกลมตวอยางแบบแบงชนภม


36

(Stratified Random Sampling) จากบคลากรระดบผจดการทวไป / ผชวยผจดการทวไป – หวหนางาน หรอเทยบเทา ไดจ านวน ดงน ระดบผจดการทวไป / ผชวยผจดการทวไปหรอเทยบเทา จ านวน 10 คน, ระดบผจดการแผนก หรอเทยบเทา จ านวน 27 คน, ระดบหวหนาสวน / หวหนางาน หรอเทยบเทา จ านวน 219 คน รวมทงสนจ านวน 256 คน

การศกษาวฒนธรรมองคการไดแนวคดและงานวจยเบองตนจาก Denison (1990), Cameron & Quinn (1999), Slocum & Hellriegel (2011), Invancevich, M.J., & et al. (2011), ณฎฐพนธ เขจรนนทน (2551) ซงเปนการศกษาเรองพฤตกรรมองคการและวฒนธรรมองคกร โดยสามารถแสดงไดดงภาพท 1

ภาพท 1 แสดงการแบงระยะของการวจยการศกษาวฒนธรรมองคการของบรษท สมบรณ แอดวานซ เทคโนโลย จ ากด (มหาชน)

ผลการวจย

ระยะท 1 เปนการสงเคราะหผลจากเอกสาร เพอรวบรวมพฤตกรรมตามวฒนธรรมองคการ เนองจากผวจยเปนผทอยในกลมของคณะกรรมการผรบผดชอบการสรางวฒนธรรมองคกรของบรษทท าใหสามารถเขาถงขอมลทเกยวของกบวฒนธรรมองคกรของบรษท จงใชวธศกษารวบรวมขอมลจากเอกสารของบรษท, เอกสารประกอบการประชม และรายงานการประชมผบรหาร น ามาประกอบการระดมสมองของผบรหาร จากฝายงานและบคคลตางๆ ทท างานเกยวของกบวฒนธรรมองคการของบรษท สมบรณ แอดวานซ เทคโนโลย จ ากด (มหาชน) ซงไดผลการวจย ดงน

1. สรางสรรคสงใหม หมายถง การเปดใจ ยอมรบ และเรยนรส งใหม จนสามารถประยกตใชความรเพอสรางสรรคพฒนาผลงานหรอกระบวนการปฏบตงานใหดยงขน 1.1 พฤตกรรมทแสดงถงการเปดใจ คอ รบฟงความคด แลกเปลยนประสบการณ 1.2 พฤตกรรมทแสดงถงการมความคด คอ คดคน รเรมท าสงใหม ๆ ทไมเคยท ามากอน 1.3 พฤตกรรมทแสดงถงการลงมอปฏบต คอ เรยนร ทดลอง กลาลองผดลองถก และยอมรบการเปลยนแปลง

วฒนธรรมองคการของบรษท สมบรณ แอดวานซ เทคโนโลย จ ากด (มหาชน)

ความตองการจ าเปนคณลกษณะผน าการเปลยนแปลงทสอดคลองกบวฒนธรรมองคการของบรษท สมบรณ แอดวานซ เทคโนโลย จ ากด (มหาชน)

คณลกษณะผน าการเปลยนแปลงทสอดคลองกบวฒนธรรมองคการของบรษท สมบรณ แอดวานซ เทคโนโลย จ ากด (มหาชน)


37

2. ใสใจลกคา หมายถง ความตงใจและความพยายามของพนกงานในการปฏบตตอลกคา ผเกยวของกบธรกจและผมสวนไดสวนเสย ตลอดจนหนวยงานตาง ๆ ทเกยวกบการด าเนนธรกจ 2.1 พฤตกรรมทแสดงถงการเปดใจ คอ ใหความส าคญกบความพงพอใจของลกคา 2.2 พฤตกรรมทแสดงถงการมความคด คอ มจตส านกการตอบสนองความตองการของลกคาไดรวดเรวและมคณภาพ 2.3 พฤตกรรมทแสดงถงการลงมอปฏบต คอ ปรบปรงและพฒนาการบรการใหดขน

3. มวนยทวหนา หมายถง การรหนาทของตนเองทมงมนในการด าเนนการใด ๆ เพอความส าเรจ โดยไมตองรอค าสง เพอการลงมอปฏบตตามกฎระเบยบและวธการ 3.1 พฤตกรรมทแสดงถงการเปดใจ คอ ยอมรบ มเจตคตทดตอกฎระเบยบ 3.2 พฤตกรรมทแสดงถงการมความคด คอ รและเขาใจกฎและหนาทของตนเอง 3.3 พฤตกรรมทแสดงถงการลงมอปฏบต คอ ท าตามกฎระเบยบและเปนตวอยางทด

4. พฒนาทม หมายถง การรบทบาทหนาทของตนเองในทมทท างานรวมกบผอน เปนสวนหนงของทม หนวยงาน หรอองคการ 4.1 พฤตกรรมทแสดงถงการเปดใจ คอ เขาใจความรสก ยอมรบความสามารถของผอน 4.2 พฤตกรรมทแสดงถงการมความคด คอ เหนความส าคญในการพฒนาตนเอง ใหความรวมมอในทม 4.3 พฤตกรรมทแสดงถงการลงมอปฏบต คอ รวมท างานตามเปาหมายของทม

5. ท างานรบผดชอบ หมายถง ความมงมนปฏบตงานใหด รจกหนาท ฝาฟนอปสรรค รบผดชอบตอผลการท างานทงตอตนเอง เพอนรวมงาน องคการ และสงคม 5.1 พฤตกรรมทแสดงถงการเปดใจ คอ มงมนท างาน ซอสตย 5.2 พฤตกรรมทแสดงถงการมความคด คอ คดแกไขปญหาทมผลกระทบกบงาน 5.3 พฤตกรรมทแสดงถงการลงมอปฏบต คอ ท างานใหบรรลผลส าเรจตามเปาหมายภายในเวลาทก าหนด

6. รอบคอบเรองคณภาพ หมายถง การใสใจปฏบตงานอยางรอบคอบตามแผนการท างานใหดมมาตรฐานดวยความรบผดชอบ ใชการคดวเคราะหและขอเทจจรงเพอแกไขปญหา 6.1 พฤตกรรมทแสดงถงการเปดใจ คอ ท างานใหถกตองตามกระบวนการและมาตรฐาน 6.2 พฤตกรรมทแสดงถงการมความคด คอ คดวธการวางแผน ปรบปรงแกไขปญหา 6.3 พฤตกรรมทแสดงถงการลงมอปฏบต คอ ตรวจสอบความถกตองกอนสงมอบงาน ระยะท 2 จากการสงเคราะหเอกสารคณลกษณะผน าการเปลยนแปลงรวมกบวฒนธรรมองคการของบรษท สมบรณ แอดวานซ เทคโนโลย จ ากด (มหาชน) น าไปสรางแบบสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) เปนค าถามแบบไมเปนทางการ (Informal Interview) คณลกษณะผน าการเปลยนแปลงทสอดคลองกบวฒนธรรมองคการของบรษท สมบรณ แอดวานซ เทคโนโลย จ ากด (มหาชน) หลงจากถอดเทปจากการสมภาษณ น ามาวเคราะหเนอหา จดกลมค าตอบในแตละประเดนโดยคดเลอกจากคณลกษณะทมความถตงแต 5 ขนไป

1. สรางสรรคสงใหม ประกอบดวย 16 ตวชวด ไดแก (1) ผรบฟงความคดเหนของผอน (2) ยอมรบความคดเหนของผอน (3) แลกเปลยนความคดเหนกบผอน (4) กลาเปดกวางใหผตาม


38

แสดงความคดเหน (5) สอสารวสยทศน กลยทธ วธการท างานใหมใหผตามเขาใจได (6) ถายทอดประสบการณ (7) เขาใจวสยทศนของบรษท (8) น าวสยทศนและกลยทธแปลงเขากบงานทรบผดชอบมาปฏบตใหเกดผล (9) คดนอกกรอบ คดสงใหม ๆ อยเสมอ มความคดสรางสรรค คดสงทไมเคยท ามากอน (10) คดตอยอดสงทท าอยแลวใหดขน (11) เรยนรและพฒนาตนเองใหมความรใหม ๆ (12) กลาลองผดลองถก กลาเปลยนแปลง (13) ลงมอปรบปรงสงทท าอยแลวใหดขน (14) สรางบรรยากาศและเปดโอกาสใหมการคดสงใหม (15) สามารถใชความร เครองมอ ระบบการท างาน กจกรรมมาปรบใชในการท างาน (16) เชอมโยงวสยทศนและกลยทธเขากบงานทรบผดชอบ

2. ใสใจลกคา ประกอบดวย 9 ตวชวด ไดแก (1) ใหความส าคญกบความพงพอใจของลกคาและผมสวนไดเสย (2) เขาใจความตองการของลกคาและผมสวนไดเสย (3) มจตส านกการใหบรการดวยความเตมใจ ยมแยม สภาพ (4) มความตงใจทท าการตอบสนองความตองการของลกคาทรวดเรวดวยผลตภณฑหรอบรการมคณภาพ (5) สงมอบสนคาหรอบรการทมคณภาพเสมอ (6) รกษาความไววางใจและความเชอมนใหลกคา (7) ปรบปรงและพฒนาการใหบรการหรอคณภาพผลตภณฑใหทนความตองการของลกคา (8) รบแกไขปญหาใหลกคาผมสวนไดเสยทนท (9) กระตอรอรนทสงมอบงานทมคณภาพใหลกคา

3. มวนยทวหนา ประกอบดวย 8 ตวชวด ไดแก (1) ยอมรบและยดถอค าวา “สงทก าหนดไว ใหปฏบตตาม” (2) มความคดเชงบวกกบกฎระเบยบ (3) เลงเหนประโยชนของการปฏบตตามกฎระเบยบขอบงคบของบรษท (4) รหนาทของตนเองทท างานใหส าเรจตามแผน (5) รหนาทของตนเองสามารถปฏบตงานโดยไมตองรอค าสง (6) ใหความรวมมอปฏบต ตามกฎระเบยบของบรษท (7) ตรงตอเวลาในการท างาน (8) เปนตวอยางทดใหผอน

4. พฒนาทม ประกอบดวย 10 ตวชวด ไดแก (1) เขาใจความรสกของ เพอนรวมงาน (2) ยอมรบความแตกตางและความสามารถของผอน (3) รวธการใชความสามารถของบคลากรตามความแตกตางของแตละบคคล (4) เลอกคนทมความสามารถในทมเหมาะสมกบงานทมอบหมาย (5) เหนความส าคญในการพฒนาตนเองใหมความสามารถท างานกบทมได (6) เหนความส าคญในการบคลากรในทมใหมความสามารถท างานกบทมได (7) ใหความรวมมอในการท างานกบฝาย/หนวยงานตาง ๆ (8) สนบสนนใหเกดการท างานรวมกนในทม ประสานงานในทมอยางเปนระบบ (9) รบทบาทหนาทของตนเองในทมทประสานงานท างานรวมกนอยางเปนระบบ (10) สรางและรกษาบรรยากาศการท างานเปนทม

5. ท างานรบผดชอบ ประกอบดวย 9 ตวชวด ไดแก (1) มงมนท างานใหส าเรจ (2) หลกเลยงผลประโยชนทบซอน ซอสตยสจรต ไมขโมยทรพยสนของบรษท โปรงใส ตรวจสอบได (3) คดวธการปองกนปญหาทกระทบกบงาน (4) หาทางแกไขปญหา (5) ท างานใหบรรลเปาหมายภายในเวลาทก าหนด (6) สงมอบงานตรงเวลา (7) ท าใหไดตามทรบปากกบผ อน (8) รบผดเมองานเกดความผดพลาด (9) แบงความส าเรจ ชนชม ยนดใหผเกยวของเมองานส าเรจ

6. รอบคอบเรองคณภาพ ประกอบดวย 6 ตวชวด ไดแก (1) ใสใจท างานตามมาตรฐาน (2) ใสใจรบผดชอบตอคณภาพผลตภณฑและบรการ (3) มการก าหนดแผนส ารองไวกอน เพอปองกนปญหาจากแผนแรกไมส าเรจ (4) คดวเคราะห แกไขปญหาตรงกบสาเหตทแทจรง (5) ตรวจสอบความถกตองและคณภาพของงานกอนสงมอบ (6) ปลกฝงแนวคดและสรางจตส านกคณภาพใหผตาม


39

ระยะท 3 จากการวเคราะหความตองการจ าเปนของคณลกษณะผน าการเปลยนแปลงทสอดคลองกบวฒนธรรมองคการของของบรษท สมบรณ แอดวานซ เทคโนโลย จ ากด (มหาชน) ผวจยไดน าไปสรางเครองมอเกบขอมลเชงปรมาณโดยการสอบถามกลมตวอยางดวยการล าดบความส าคญของความตองการจ าเปน (Priority Needs Index) จากจ านวนขอค าถามตามตวชวด รวม 58 ขอ โดยไดท าการทดสอบความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) ดวยการใหผเชยวชาญ จ านวน 4 ทาน ดานความชดเจนและความเหมาะสมของภาษาทใชขอความครอบคลมประเดนทศกษา พรอมทงปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญตรวจสอบ และหาคาดชนความสอดคลอง ( Index of item Objective Congruence: IOC) โดยคดเลอกขอค าถามทมคา คามากกวาหรอเทากบ 0.5 ซงผลการวเคราะหคา IOC รายขออยในชวง 0.5-1.0 น าแบบประเมนความตองการจ าเปนฯ ไปทดลองใช (Try out) กบบคลากรระดบผจดการทวไป – หวหนางาน ของบรษท สมบรณ แอดวานซ เทคโนโลย จ ากด (มหาชน) และบรษทฯ ในเครอทไมใชกลมตวอยาง จ านวน 30 คน จากนนน าขอมลทเกบรวบรวมไดมาท าการวเคราะหหาคาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถาม ดวยคาสมประสทธความเชอมน (Cronbach’s Alpha Coefficient) ใหไดคาความเชอมนมากกวา 0.70 ดานสภาพทควรจะเปนคาอ านาจจ าแนกรายขออยในชวง 0.39-0.90 ภาพรวมอยในชวง 0.38-0.88 ดานสภาพทเปนอยคาอ านาจจ าแนกรายขออยในชวง 0.24-0.91 คาอ านาจจ าแนกภาพรวมอยในชวง 0.21-0.77 ดงตารางท 1 ตารางท 1 ตารางแสดงการวเคราะหหาคาความเชอมน (Reliabil ity) ของแบบสอบถามดวยคา สมประสทธความเชอมน (Cronbach’s Alpha Coefficient)

การประเมนความตองการจ าเปนของคณลกษณะผน าการ

เปลยนแปลงทสมพนธ กบวฒนธรรมองคการ

จ านวนขอ

ค าถาม คา IOC

สภาพทควรจะเปน สภาพทเปนอย

คาอ านาจจ าแนก (r)

คาความเชอมน ()

คาอ านาจจ าแนก (r)

คาความเชอมน ()

สรางสรรคสงใหม 16 0.50-1.00 0.39-0.76 0.91 0.24-0.79 0.91

ใสใจลกคา 9 0.50-1.00 0.62-0.90 0.92 0.46-0.78 0.87

มวนยทวหนา 8 0.75-1.00 0.63-0.89 0.93 0.41-0.82 0.83

พฒนาทม 10 0.75-1.00 0.72-0.82 0.94 0.42-0.79 0.88

ท างานรบผดชอบ 9 0.75-1.00 0.51-0.80 0.91 0.56-0.78 0.88

รอบคอบเรองคณภาพ 6 0.75-1.00 0.74-0.80 0.92 0.52-0.76 0.87

ภาพรวม

0.38-0.88 0.97 0.21-0.77 0.96


40

สภาพทควรจะเปนและสภาพทเปนอย ดวยการหาคาเฉลย (M) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เปรยบเทยบกบการแปลผลคะแนนและการจดระดบความส าคญความตองการจ าเปน (Priority Needs Index) ดวยการหาคา PNImodified ปรบปรงโดย นงลกษณ วรชชย และสวมล วองวาณช ซง PNImodified ปรบปรงจากการประเมนความตองการจ าเปนแบบเดมทเปนกระบวนการเพอก าหนดความแตกตางหรอชองวางระหวางสภาพทเกดขนจรงหรอผลลพธทเกดขนในปจจบน (Current Results) กบสภาพทควรจะเปนหรอความตองการ (Desired) เปนวธการหาคาผลตางของ (I – D) แลวหารดวยคา D เพอควบคมขนาดของความตองการจ าเปนใหอยในพสยทไมมชวงกวางเกนไป และใหความหมายเชงเปรยบเทยบ เมอใชระดบของสภาพทเปนอย (D) เปนฐานในการค านวณคาอตราการพฒนาเขาสสภาพทคาดหวงของกลม ( I) สตรการค านวณคอ PNImodified = (I – D) / D (สวมล วองวาณช, 2550)

การจดระดบความส าคญความตองการจ าเปนแบบ PNImodified เปนวธการหาคาความแตกตางของสภาพทเปนอยกบสภาพทควรจะเปนใหอยในชวงพสยทไมมชวงกวางมากเกนไป และใหความหมายเชงเปรยบเทยบ เมอใชระดบของสภาพทเปนอยเปนฐานในการค านวณคาอตราการพฒนาเขาสสภาพทคาดหวงของกลม เพอใหทราบถงความแตกตางระหวางสภาพทเกดขนจรง (I) กบสภาพทควรจะเปน (D) ผวจยใชการวเคราะหคาความแปรปรวนของตวแปรแบบไมอสระตอกน (Dependent t-test) ในการพสจนความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต ดงแสดงไดจากตารางตอไปน


M S.D. การแปลผล M S.D. การแปลผล

4.53 0.63 มากทสด 3.67 0.71 มาก 0.23 1 28.42** 0.00

1 . รบฟงความคดเหนของผ อนดวยความตงใจ 4.59 0.59 มากทสด 3.93 0.72 มาก 0.17 8 15.43** 0.00

2 . ยอมรบความคดเหนของผ อน 4.55 0.62 มากทสด 3.89 0.73 มาก 0.17 8 15.19** 0.00

3 . รบฟงแลกเปลยนความคดเหนกบผ อนเพอน ามาใชในการท างาน 4.54 0.64 มากทสด 3.88 0.67 มาก 0.17 8 15.58** 0.00

4 . เปดโอกาสใหผ อนน าสงใหมๆ มาสบรษท 4.55 0.62 มากทสด 3.90 0.74 มาก 0.17 8 14.18** 0.00

5 . มวธการสอสารวสยทศน กลยทธ วธการท างานใหมใหผ อนเขาใจ 4.41 0.71 มาก 3.43 0.74 ปานกลาง 0.29 2 20.81** 0.00

6 . ถายทอดประสบการณกบผ อนเพอน ามาใชในการท างาน 4.51 0.63 มากทสด 3.68 0.72 มาก 0.23 7 17.98** 0.00

7 . เขาใจวสยทศน นโยบาย เปาหมายของบรษทเปนอยางด 4.55 0.62 มากทสด 3.63 0.71 มาก 0.25 5 20.01** 0.00

8 . สามารถน าวสยทศน นโยบาย มาปฏบตใหเกดผลส าเรจ 4.57 0.60 มากทสด 3.47 0.73 ปานกลาง 0.32 1 23.01** 0.00

9 . คดนอกกรอบคดอยางแตกตาง อยางไมเปนไปตามแบบแผน

เพอสรางมมมองใหมๆ ในสงทไมเคยมในบรษทมากอน

4.40 0.71 มาก 3.43 0.80 ปานกลาง 0.28 3 20.23** 0.00

10 . สามารถเพมพนความคดตอยอดในงานทท าอยใหดยงขน 4.51 0.62 มากทสด 3.60 0.69 มาก 0.25 5 20.48** 0.00

11 . สามารถเรยนรและพฒนาตนเองใหมความรอยเสมอ 4.62 0.58 มากทสด 3.73 0.67 มาก 0.24 6 20.69** 0.00

12 . ลงมอปรบปรงงานทท าอยใหมประสทธภาพมากขน 4.61 0.58 มากทสด 3.72 0.66 มาก 0.24 6 20.34** 0.00

13 . สนบสนนใหเกดบรรยากาศการรเรมสงใหม 4.50 0.63 มาก 3.66 0.71 มาก 0.23 7 19.21** 0.00

14 . น าความรมาปรบใชในการท างานใหดขน 4.58 0.57 มากทสด 3.66 0.71 มาก 0.23 7 19.70** 0.00

15 . น าเครองมอมาปรบใชในการท างานใหดขน 4.49 0.67 มาก 3.56 0.65 มาก 0.26 4 20.62** 0.00

16 . น าระบบการท างาน มาปรบใชในการท างานใหดขน 4.49 0.68 มาก 3.57 0.68 มาก 0.26 4 19.46** 0.00

sig.

สรางสรรคสงใหม

แนวทางการพฒนาผน าการเปลยนแปลงทสมพนธกบวฒนธรรมองคการ

ของบรษท สมบรณ แอดวานซ เทคโนโลย จ ากด (มหาชน)สภาพทควรจะเปน สภาพทเปนอย

PNIModified

ล าดบความส าคญ

ความตองการ

จ าเปน

t

ตารางท 2 แสดงคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน การวเคราะหคาความแปรปรวนของตวแปรแบบไมอสระตอกน การแปลผลการจดระดบความตองการ จ าเปนของคณลกษณะผน าการเปลยนแปลงทสอดคลองกบวฒนธรรมองคการของบรษท สมบรณ แอดวานซ เทคโนโลย จ ากด (มหาชน)

41



4.65 0.54 มากทสด 3.86 0.71 มาก 0.21 2 23.65** 0.00

1 . ใหความส าคญกบความพงพอใจของลกคาและผ มสวนไดเสย 4.68 0.54 มากทสด 3.86 0.68 มาก 0.21 3 18.70** 0.00

2 . เขาใจความตองการของลกคาและผ มสวนไดเสย 4.61 0.60 มากทสด 3.76 0.77 มาก 0.23 1 19.20** 0.00

3 . บรการผ อนดวยความเตมใจ สภาพ ยมแยมแจมใส 4.66 0.51 มากทสด 3.96 0.74 มาก 0.18 6 15.55** 0.00

4 . ตงใจท างานอยางรวดเรว 4.63 0.55 มากทสด 3.86 0.67 มาก 0.20 4 17.99** 0.00

5 . สงมอบสนคาหรอบรการทมคณภาพ 4.69 0.50 มากทสด 3.81 0.70 มาก 0.23 1 20.38** 0.00

6 . ค านงถงความไววางใจและความเชอมนของลกคาและผ มสวนไดเสย

เปนสงส าคญ4.64 0.53 มากทสด 3.92 0.71 มาก 0.18 6 16.37** 0.00

7 . ปรบปรงและพฒนาการท างานเพอตอบสนองความตองการของ

ลกคา 4.61 0.58 มากทสด 3.80 0.68 มาก 0.21 3 18.00** 0.00

8 . รบแกไขปญหาใหลกคาหรอผ มสวนไดเสยทนเวลาทลกคาตองการ 4.66 0.52 มากทสด 3.81 0.72 มาก 0.22 2 18.64** 0.00

9 . กระตอรอรนทจะสงมอบงานทมคณภาพใหลกคาทกครง 4.71 0.50 มากทสด 3.95 0.70 มาก 0.19 5 17.33** 0.00

4.67 0.54 มากทสด 4.00 0.73 มาก 0.17 5 20.21** 0.00

1 . ยดถอค าวา "สงทก าหนดไวใหปฏบตตาม" ตามนโยบายของบรษท 4.71 0.53 มากทสด 4.03 0.67 มาก 0.17 3 17.34** 0.00

2 . มทศนคตทดตอกฎระเบยบขอบงคบของบรษท 4.68 0.53 มากทสด 4.02 0.75 มาก 0.16 4 15.60** 0.00

3 . เลงเหนประโยชนของการปฏบตตามกฎระเบยบขอบงคบของบรษท 4.65 0.55 มากทสด 4.00 0.75 มาก 0.16 4 15.63** 0.00

4 . รหนาทของตนเองสามารถปฏบตงานโดยไมตองรอค าสง 4.66 0.53 มากทสด 4.04 0.69 มาก 0.15 5 14.36** 0.00

5 . รกฎระเบยบขอบงคบของบรษท 4.63 0.59 มากทสด 3.96 0.72 มาก 0.17 3 16.33** 0.00

6 . ปฏบตตามกฎระเบยบตางๆ ของบรษทเปนอยางด 4.67 0.53 มากทสด 3.96 0.76 มาก 0.18 2 17.49** 0.00

7 . มาท างานตรงตอเวลา 4.74 0.51 มากทสด 4.15 0.77 มาก 0.14 6 14.10** 0.00

8 . เปนตวอยางทดใหกบผ อนกระท าตาม 4.66 0.56 มากทสด 3.86 0.73 มาก 0.21 1 18.15** 0.00

มวนยทวหนา

sig.

ใสใจลกคา



PNIModified



จ าเปน

t

ตารางท 2 (ตอ)

42



4.57 0.59 มากทสด 3.85 0.70 มาก 0.19 4 21.31** 0.00

1 . เขาใจความรสกของเพอนรวมงาน 4.50 0.60 มาก 3.78 0.68 มาก 0.19 3 17.32** 0.00

2 . ยอมรบความแตกตางและความสามารถของเพอนรวมงานแตละคนได 4.50 0.61 มาก 3.83 0.66 มาก 0.18 4 15.64** 0.00

3 . เลอกใชความสามารถของเพอนรวมงานแตละคนได 4.51 0.59 มากทสด 3.70 0.71 มาก 0.22 1 18.27** 0.00

4 . เลอกบคลากรในทมตามความสามารถใหเหมาะสมกบงานทมอบหมาย 4.55 0.60 มากทสด 3.74 0.71 มาก 0.22 1 18.58** 0.00

5 . เหนความส าคญในการพฒนาตนเองใหมความสามารถในการท างาน 4.61 0.58 มากทสด 3.90 0.74 มาก 0.18 4 16.15** 0.00

6 . เหนความส าคญในการพฒนาบคลากรในทมใหมความสามารถใน

การท างาน4.64 0.57 มากทสด 3.94 0.75 มาก 0.18 4 15.22** 0.00

7 . ใหความรวมมอกบหนวยงานตางๆ ในบรษท 4.60 0.57 มากทสด 3.99 0.68 มาก 0.15 6 14.29** 0.00

8 . สนบสนนใหเกดการท างานรวมกนในทม 4.60 0.59 มากทสด 3.96 0.68 มาก 0.16 5 15.15** 0.00

9 . ท าหนาทประสานการท างานรวมกนในทมอยางเปนระบบ 4.56 0.60 มากทสด 3.86 0.69 มาก 0.18 4 16.17** 0.00

10 . สรางบรรยากาศการท างานเปนทมอยเสมอ 4.60 0.59 มากทสด 3.82 0.69 มาก 0.20 2 17.53** 0.00

4.66 0.58 มากทสด 3.98 0.74 มาก 0.17 5 19.96** 0.00

1 . หลกเลยงผลประโยชนทบซอนทเกดขนระหวางทานกบผ อน 4.61 0.69 มากทสด 4.02 0.84 มาก 0.15 5 13.64** 0.00

2 . ท างานอยางโปรงใส สามารถตรวจสอบได 4.78 0.51 มากทสด 4.33 0.76 มาก 0.10 6 11.49** 0.00

3 . คดหาทางปองกนปญหาทกระทบกบงานในหนวยงานททาน

รบผดชอบอย4.62 0.58 มากทสด 3.89 0.73 มาก 0.19 4 16.58** 0.00

4 . รบผดชอบเมอเกดปญหาทกระทบกบงานในหนวยงาน 4.66 0.55 มากทสด 4.04 0.75 มาก 0.15 5 14.12** 0.00

5 . ท างานบรรลเปาหมายตามทก าหนดอยางมคณภาพ 4.64 0.58 มากทสด 3.80 0.71 มาก 0.22 2 18.23** 0.00

6 . สงมอบงานใหผ อนตรงเวลา 4.67 0.57 มากทสด 3.77 0.71 มาก 0.24 1 20.81** 0.00

7 . ท างานส าเรจตามททานรบปากกบผ อนโดยไมบดพลวบายเบยง 4.64 0.58 มากทสด 3.86 0.71 มาก 0.20 3 18.37** 0.00

8 . รบผดชอบเมอเกดขอผดพลาดโดยไมโยนความผดใหคนอน 4.65 0.60 มากทสด 4.04 0.75 มาก 0.15 5 13.71** 0.00

9 . แบงปนผลงานและความชนชมยนดกบผ รวมงาน เมองานประสบ 4.64 0.57 มากทสด 4.07 0.71 มาก 0.15 5 13.72** 0.00

พฒนาทม

ท างานรบผดชอบ

sig.



PNIModified



จ าเปน

t

ตารางท 2 (ตอ) ตารางท 2 (ตอ)

43


44


อภปรายผล คณลกษณะผน าการเปลยนแปลงทสอดคลองกบวฒนธรรมองคการของบรษท สมบรณ

แอดวานซ เทคโนโลย จ ากด (มหาชน) ในแตละดานประกอบดวยตวชวด ไดแก (1) ดานสรางสรรคสงใหม 16 ตว (2) ดานใสใจลกคา 9 ตว (3) ดานมวนยทวหนา 8 ตว (4) ดานพฒนาทม 10 ตว (5) ดานท างานรบผดชอบ 9 ตว และ (6) ดานรอบคอบเรองคณภาพ 6 ตว ซงล าดบความตองการจ าเปนของคณลกษณะผน าการเปลยนแปลงทสอดคลองกบวฒนธรรมองคการของบรษท สมบรณ แอดวานซ เทคโนโลย จ ากด (มหาชน) เรยงล าดบจากมากไปหานอย ไดแก (1) ดานสรางสรรคสงใหม (PNImodified =0.23) (2) ด าน ใส ใจล ก ค า (PNImodified=0.21) (3) ด าน รอบ คอบ เร อ งคณ ภ าพ (PNImodified=0.20) (4) ดานพฒนาทม (PNImodified=0.19) (5) ดานมวนยทวหนา (PNImodified=0.17) และ (6) ดานท างานรบผดชอบ (PNImodified=0.17)

จากการวจยเรองน ผวจยใหความส าคญของกระบวนการถายทอดความเปนผน าทสอดคลองกบวฒนธรรมองคการ ผวจยพบวาการสอสารเปนสงส าคญในกระบวนการทงหมด ดงท Charles Conrad และ Marshall Scott Poole (1998) ไดกลาวถงเรองความส าคญของเรองนไวในหนงสอ Strategic Organizational Communication วา “...ในบรรดาการวางแผนกลยทธนนแมวาจะมผเสนอแนวคดไวมากมาย แต Henri Fayol เปนผกลาววาในองคประกอบของการจดการ สในหากจกรรมลวนเกยวของกบการสอสารทงสน...” (Conrad & Poole , 1998) ทงนแมวาปจจบนแนวคดของการบรหารจดการจะเปลยนมาเปนการบรหารจดการแบบสมยใหม (Modern Management) แตการสอสารกย งคงมความส าคญอย เชน เดม เหนไดจากแนวคดผน าการเปลยนแปลง (Transformational Leadership) ทยงคงใชการสอสารในรปแบบตาง ๆ ในการถายทอดวสยทศนใหกบบคลากรในองคการ ไดแก การเปนแบบอยาง, การแลกเปลยนความคดเหน, การกระตนใหเกดความคดสรางสรรคใหม ๆ ฯลฯ สงเหลานลวนแลวแตตองใชการสอสารเปนกลยทธในการบรหารจดการทงสน การทองคการหนงตองการสรางผน าการเปลยนแปลงทมความสอดคลองกบวฒนธรรมองคการจงตองวางแผนด าเนนการวจยเพอคนหาวฒนธรรมองคการกอนอนดบแรก แลวจงคนหาคณลกษณะผน าการเปลยนแปลงทมความสอดคลองกบวฒนธรรมองคการ ดวยวธการทางสถต ซงในการวจยครงนใช PNImodified กระบวนการดงกลาวมความจ าเปนตองใชการวจยในหลายลกษณะวธ (Method) เพอน าแนวคดทมความเปนนามธรรม (Abstract) ไปสการปฏบตใหเปนรปธรรม (Concrete) ในทสด

ขอเสนอแนะ

1. การวจยในระยะท 3 เปนการประเมนความตองการจ าเปนโดยผบรหารประเมนตวเอง ท าใหขอมลทไดอาจไมรอบดาน ควรใชเทคนคประเมน 360 องศา มาใชในการประเมนผบรหารดวย

2. การวจยครงนเปนการวจยแบบผสานวธ โดยชวงแรกเปนการวจยเชงคณภาพเพอคนหาวฒนธรรมองคการฯ จากนนจงเปนการวจยเชงปรมาณเพอคนหาความตองการจ าเปนของคณลกษณะผน าการเปลยนแปลงทสอดคลองกบวฒนธรรมองคการฯ เพอทดสอบความสมพนธดงกลาวจงอาจท าการ

วจยเชงปรมาณ ดงนนจงอาจจะสามารถศกษาตอยอดในเรองการวจยหาความสมพนธระหวางความเปนผน าการเปลยนแปลงกบวฒนธรรมองคการ เพอพสจนความสมพนธระหวางตวแปรทง 2


45

3. นอกจากนยงสามารถศกษาวจยในเชงพยากรณในดานปจจยทสงผลถงความเปนผน าการเปลยนแปลงทสอดคลองกบวฒนธรรมองคการฯ โดยก าหนดใหมตวแปรทสามารถวดได เชน ภาวะผน าการเปลยนแปลง กบวฒนธรรมองคการฯ

กตตกรรมประกาศ

ขอบพระคณคณาจารยผทรงคณวฒ ไดแก ดร.ปยะวฒน แกวกณฑรตน ประธานกรรมการสอบปองกนวทยานพนธ ดร.ฐตวรรณ สนธนอก อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก ดร.บ ารง สารบตร อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม และ ดร.อทธพทธ สวทนพรกล กรรมการสอบปองกนวทยานพนธทไดใหค าปรกษา แนะน าแนวทางทเปนประโยชนตอการท าวจยในครงน

บรรณานกรม

ณฏฐพนธ เขจรนนทน. (2551). พฤตกรรมองคการ. กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน. นพดล รมโพธ. (2557). การวดผลการปฏบตงานองคกร. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: ส านกพมพ มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ถนด แกวเจรญไพศาล. (2543). “มตใหมในการพฒนาองคการทศวรรษหนา”. วารสารการจดการ ภาครฐและภาคเอกชน. ฉบบท 9 (พฤษภาคม-สงหาคม). หนา 67-86. สมบรณ แอดวานซ เทคโนโลย จ ากด (มหาชน). (2557). แผนการน าองคการเพอสรางความยงยน. สมทรปราการ: บรษทสมบรณ. สวมล วองวาณช. (2550). การวจยประเมนความตองการจ าเปน. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. Cameron, S. K. & Quinn, E. R. (1999). Diagnosing and Changing Organizational Culture: Based on the Competing Value Framework. New York: Addison- Wesley. Conrad, Charles & Poole, M. Scott. (1998). Strategic Organizational Communication, Harcourt Brace, U.K.: Collage Publishers. Denison, R. D. (1990). Corporate Culture and Organizational Effectiveness.

Canada: John Wiley & Sons. Ivancevich, M. J., & et al. (2011). Organizational Behavior and Management. 9th ed. New York: McGraw-Hill. Slocum, J. W. & Hellriegel, D. (2011). Principles of Organizational Behavior.

13th ed. Mason, OH: South-Western Cengage Learning.


ผลสมฤทธการเรยนรายวชาการฝกสมาธตามแนวพระพทธศาสนา

LEARNING ACHIEVEMENT OF PRACTICE OF BUDDHIST MEDITATION COURSE

สมบรณ วฒนะ

Somboon Watana

อาจารยประจ าวทยาลยศาสนศกษา มหาวทยาลยมหดล

บทคดยอ

งานวจยน มวตถประสงคเพอ 1) เปรยบเทยบผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนา กอนเขารวมโครงการและหลงเขารวมโครงการ และ 2) ศกษาขอคดเหนและขอเสนอแนะตาง ๆ กลมตวอยาง คอ นกศกษาระดบปรญญาตร ชนปท 4 ท เรยนรายวชา ภาคปฏบต : การฝกสมาธตามแนวพระพทธศาสนา ในภาคการศกษาท 2/2556 จ านวน 66 คน เครองมอทใชในการวจยคอแบบสอบถาม และแบบสมภาษณแบบมโครงสราง สถตทใช คอ คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และทดสอบสมมตฐานดวย Paired Samples t-test

ผลการวจยพบวา 1) เปรยบเทยบผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนา กอนเขารวมโครงการและหลงเขารวมโครงการ มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยพบวาผลสมฤทธของการเรยนหลงการเขารวมโครงการสงกวากอนเขารวมโครงการ (t = 12.718) 2) การศกษาขอคดเหนและเสนอแนะ พบวา กลมตวอยางสวนใหญแสดงความเหนชนชมตอโครงการ วาเปนโครงการทพฒนาจตใจใหมสต ท าใหจตใจสงบ จตใจมสมาธมากขน เกดความสงบสขภายในจตใจมากขนกวาเดม และกลมตวอยางไดแสดงความเหนเพอการพฒนาตอโครงการ วา ควรปรบระยะเวลาการนงสมาธและเดนจงกรมในชวง 2-3 วนแรกใหมจ านวนลดลง และปรบเพมเวลาใหมากขนในวนตอไป เพอผเขารวมโครงการจะไดมเวลาปรบตว และควรเพมชวงเวลาสนทนาสอบถามอารมณจากประสบการณการฝกสมาธ

ABSTRACT

The research aimed to 1) compare learning achievement of Practice of Buddhist Meditation Course by comparing the achievement before joining the project, and after joining the project and 2) study the comments and suggestions regarding teaching and learning management. The samples are 66 students of B.A. degree, who learned Practice of Buddhist Meditation Course in 2nd Semester/2013. The tools of the research are questionnaire and formal interview. The statistics are mean ( X ), Standard Deviation (SD) and Paired Samples t-test


47

The results of the research are as follows: 1) learning achievement before and after participating in project of Practice of Buddhist Meditation Course can vary significantly by 0.05. Learning achievement after joining the project is higher than before joining the project (t = 12.718), 2) for the study of the comment and suggestion, the samples show the comments appreciated the project that it develops their minds to concentrate more, and helps them get inner peace more than ever before. There are comments for development the project given by samples that should adapt to sitting meditation and walking meditation (chongkrom) during the first 2-3 days, with the number of drops and add more time to the following days for adjust of the participants, and the discussion period should be added to query the mood from the meditation experience. ค าส าคญ ผลสมฤทธการเรยน การฝกสมาธตามแนวพระพทธศาสนา ความส าคญของปญหา

นกศกษา คอเยาวชนทเปนก าลงส าคญของชาต การพฒนานกศกษาคอเยาวชนนอกจากจะใหเปนคนเกง สามารถประกอบสมมาอาชพไดแลว สงทส าคญอกประการหนงคอการพฒนาใหเปนคนด สอดคลองกบหลกการน มหาวทยาลยมหดลไดประกาศคณสมบตบณฑตอนพงประสงคของมหาวทยาลยไววา “เปนคนด มปญญา น าพาสข” (มหาวทยาลยมหดล, 2554) แนวทางการพฒนาใหเปนคนดนนมหลายแนวทาง แนวทางหนงทมประวตและพฒนาการมายาวนานคอแนวทางการพฒนาคนใหเปนคนดตามแนวทางของพระพทธศาสนา เพอตอบสนองเจตนารมณ ของการพฒนาเยาวชนให เปนคนดตามแนวทางของมหาวทยาลยมหดลและพระพทธศาสนา หลกสตรศลปศาสตรบณฑต สาขาวชาศาสนศกษา วทยาลยศาสนศกษา มหาวทยาลยมหดล ไดก าหนดปรชญาของหลกสตรไววา “คณธรรมและจรยธรรมเปนองคประกอบจ าเปนในการพฒนาทรพยากรมนษยในดานตางๆ ความร ความเขาใจค าสอนในศาสนาเปนพนฐานส าคญของการสรางคณธรรมจรยธรรมดงามทเปนประโยชนแกตนเอง ผอน ประเทศชาต และโลก” จากปรชญาน จะเหนไดวา สมรรถนะหลกของหลกสตรคอการสรางเยาวชนใหมความรคคณธรรมและน าไปสรางประโยชนใหแกชมชนและสงคม ซงกหมายความวาหลกสตรใหความส าคญตอการสรางคนด

ดงนน ในหลกสตรน จงใหความส าคญกบวธสรางคณธรรมจรยธรรมทางพทธศาสนาใหแกนกศกษาในฐานะเยาวชนอนเปนความหวงของชาต โดยบรรจรายวชาภาคปฏบต : การปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนา ไวในหลกสตร ดวยเหตน จงประสงคจะศกษาผลสมฤทธการเรยนรายวชาการฝกสมาธตามแนวพระพทธศาสนา เพอจะไดน าขอมลจากการศกษาวจยมาเปนแนวทางในการพฒนาการจดการเรยนการสอนตอไป


48

โจทยวจย/ปญหาวจย ผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพธศาสนาหลงเขารวมโครงการสงกวา

กอนเขารวมโครงการหรอไม วตถประสงคการวจย

1. เปรยบเทยบผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพธศาสนา ในภาคการศกษาท 2/2556 กอนเขารวมโครงการและหลงเขารวมโครงการ

2. ศกษาขอคดเหนและขอเสนอแนะตาง ๆ ทมตอการจดการเรยนการสอนในโครงการ วธด าเนนการวจย

การวจยน เปนการวจยวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) ผสมกบการวจย เชงคณภาพ (Qualitative Research) กลมประชากรคอนกศกษาระดบปรญญาตรชนปท 4 จ านวนทงหมด 80 คน ทเรยนรายวชาภาคปฏบต: การฝกสมาธตามแนวพทธศาสนา (ศศศศ 318) ในภาคการศกษาท 2/2556 หลกสตรศลปศาสตรบณฑต สาขาวชาศาสนศกษา วทยาลยศาสนศกษา มหาวทยาลยมหดล เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสมภาษณแบบมโครงสราง และ แบบสอบถาม ทผวจยสรางขนจากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของและจากประสบการณในการสอนรายวชานในระยะ 4 ปการศกษาทผานมา และผานการปรบปรงแกไขโดยทมวจยของวทยาลย จงน าไปใชในการสอบถาม และสมภาษณ แบบสอบถามประกอบดวย ตอนท 1 ขอมลพนฐาน ตอนท 2 ผลสมฤทธการเรยน และตอนท 3 ขอคดเหนหรอขอเสนอแนะ โดยใชแบบสอบถามเกบขอมลกอนและหลงการเขารวมโครงการ แจกแบบสอบถามใหกลมตวอยางทง 80 คน ไดรบแบบสอบถามทสมบรณพรอมวเคราะหขอมลกลบมาจ านวน 66 ชด คดเปนกลมตวอยาง 66 คน หรอรอยละ 82 จากกลมประชากรทงหมด 80 คน และไดเลอกสมภาษณนกศกษาอก 10 คนทเขารวมกจกรรมครบทกวนและทกกจกรรม จากกลมตวอยางทตอบแบบสอบถาม 66 คน สถตทใช คอ คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และทดสอบสมมตฐานดวย Paired Samples t-test

หลงจากการเกบรวบรวมขอมลแลววเคราะหขอมลโดยวเคราะหค าตอบของค าถามแบบปลายปดแบบประเมนคา 5 ระดบโดยการหาคาเฉลยและคาความเบยงเบนมาตรฐานและทดสอบสมมตฐานโดยใชสถต Paired Samples t-test เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพธศาสนา ของกลมตวอยางระหวางกอนการเขารวมโครงการและหลงเขารวมโครงการฝกสมาธตามแนวพระพทธศาสนา การประเมนระดบผลสมฤทธมดงน คาเฉลย 4.51 –5.00 หมายถง ผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธฯ ระดบมากทสด คาเฉลย 3.51 –4.50 หมายถง ผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธฯ ระดบมาก คาเฉลย 2.51 –3.50 หมายถง ผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธฯ ระดบปานกลาง คาเฉลย 1.51 –2.50 หมายถงผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธฯ ระดบนอย คาเฉลย 1.00 –1.50 หมายถงผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธฯ ระดบนอยทสด


49

ผลการวจย 1. เปรยบเทยบผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพธศาสนา ในภาค

การศกษาท 2/2556 กอนเขารวมโครงการและหลงเขารวมโครงการ พบวา

ตารางท 1 วเคราะหการเปรยบเทยบผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนว พระพธศาสนา ในภาคการศกษาท 2/2556 กอนเขารวมโครงการและหลงเขารวมโครงการ

ตวชวดผลสมฤทธ กอน เขารวมโครงการ/

n = 66 หลง เขารวมโครงการ/

n = 66 X S.D. X S.D.

การตดตามดรในการเคลอนไหวของรางกาย ความรสก ความคด และธรรม คอ หลกปฏบตตามแนวสตปฏฐาน 4

2.79

0.85

3.88

0.71

การฝกสมาธดวยวธอานาปานสต เปนหนงในการปฏบตตาม แบบกายานปสสนาในสตปฏฐาน 4

3.03

0.99

3.92 0.68

เขาใจและมนใจในวธการปฏบตสมาธตามแนวพทธศาสนามากขน 3.39 0.85 4.31 0.72

ทานไมมความวตกกงวล ไมเปนหวงเรองตาง ๆ ทเปนอปสรรคตอการฝกสมาธ

3.06

1.10

3.70

0.92

จตใจมสมาธ แนวแน มากขน 3.00 0.84 4.03 0.72

สามารถตามรเทาทนความคดตนเองมากขน 3.08 0.81 4.06 0.68 ถงแมจะไมเลน เทยว แบบเดม แตกมความสงบ สข แบบเรยบงายได 3.26 0.95 4.14 0.74 มความเขาใจเพอน ๆ มากขน 3.45 0.72 4.21 0.66 ไดพดคยกบเพอนอยางจรงจงมากขน 3.41 0.94 4.08 0.95 มวธคดในการจดการกบความรสกทไมด เชน เครยด โกรธ ลดลง 3.39 0.83 4.15 0.86

บนทกสงทไดจากกจกรรมตาง ๆ ในโครงการนอยางสม าเสมอ 3.21 1.00 4.33 0.70 การท าความสะอาดสถานท ท าใหรสกวามความสขทไดท าสงเลก ๆ นอย ๆ แตมความสขลก ๆ

3.59 0.96 4.42 0.65

ท ากจกรรมจตอาสาโดยความกระตอรอรนเตมใจ 3.80 0.80 4.44 0.70 หลงจากไดเรยนรทฤษฎในหลกสตรแลวมาเรยนภาคปฏบตโดยการเรยนรจากภายในตนเอง ท าใหพบความนง สงบ รเทาทนใจตนเองมากขน

3.26

0.84

4.14

0.82

เมอไดเขารวมโครงการแลวทานรสกเขาใจ รก และมองในแงดของเพอน ๆ และผอน

3.52

0.76

4.02

0.86

ในชวงสองสามวนสดทายเวลานงสมาธ เดนจงกรม จตใจทาน เปนสมาธไวขนกวาวนแรก ๆ

3.30

0.99

4.20

0.86

บางครงในขณะเดนเลน หรอท ากจกรรมจตอาสา จตใจของทานกสามารถตามรลมหายใจและเปนสมาธ

2.94 1.06 3.79 0.98

โดยภาพรวมทานไดประสบการณด ๆ มประโยชน 3.29 3.92 4.33 0.77 กอนเขารวมทานคาดหวงน าประสบการณด ๆ จากโครงการนไปใช ในชวตตอไป และหลงเขารวม จะน าไปใชในการด าเนนชวต

3.47 0.91 4.44 0.80

คะแนนคาเฉลยโดยภาพรวม ผลสมฤทธของการเรยนร โดยเทยบกอนและหลง การเขารวมโครงการ

X = 3.28, S.D. =0.53

ระดบปานกลาง

X = 4.14, S.D. =0.44 ระดบมาก

t =12.718, df = 65, Sig. (2-tailed) = 0.000


50

จากตารางท 1 อธบายไดวา เปรยบเทยบผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธ ตามแนวพระพธศาสนา ในภาคการศกษาท 2/2556 กอนเขารวมโครงการ และหลงเขารวมโครงการ มความแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยพบวาผลสมฤทธการเรยนหลงการเขารวมโครงการสงกวากอนเขารวมโครงการ (t = 12.718) เมอพจารณาผลการศกษาเปนรายขอ พบรายละเอยดดงน

การตดตามดหรอรในการเคลอนไหวของรางกาย ความรสก ความคด และธรรม คอ หลกปฏบตตามแนวสตปฏฐาน 4 พบวา กอน เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X =2.79, S.D. = 0.85 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบปานกลาง หลง เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 3.88, S.D. =0.71 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบมาก

การฝกสมาธดวยวธอานาปานสต เปนหนงในการปฏบตตามแบบกายานปสสนาในสตปฏฐาน 4 พบวา กอน เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 3.03, S.D. = 0.99 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบปานกลาง หลง เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 3.92, S.D. = 0.68 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบมาก

เขาใจและมนใจในวธการปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนามากขน พบวา กอน เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 3.39, S.D. = 0.85 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบปานกลาง หลง เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 4.31, S.D. = 0.68 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบมาก

ไมมความวตกกงวลไมเปนหวงเรองตาง ๆ ทเปนอปสรรคตอการฝกสมาธ พบวา กอน เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 3.06, S.D. = 1.10 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบปานกลาง หลง เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 3.70, S.D. = 0.92 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบมาก สอดคลองกบการใหสมภาษณของกลมตวอยางทวา “ในชวง 4 วนสดทาย ขาพเจามความตงใจปฏบตอยางมาก จงท าใหสต สมาธคอนขางด จตใจปลอดโปรง มความวรยะอยากปฏบตใหมากขน ๆ แตละชวง มความสขใจทไดปฏบต” และ “มความรสกไมพอใจบาง แตกสามารถก าหนด และคอย ๆ ปรบความเขาใจเรยนรผอนได มอารมณเปนไปในทางทดมากขนทกวน”

จตใจมสมาธแนวแนมากขน พบวา กอน เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 3.00, S.D. = 0.84 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบ ปานกลาง หลง เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 4.03, S.D. = 0.72 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบมาก สอดคลองกบการใหสมภาษณของกลมตวอยางทวา “สงทจบความรสกไดสงแรกคอการอยกบปจจบนขณะจต ไดอยกบตนเองมากขน สงบเยน ไดวางความคด วางความกงวล วางอดตและอนาคต ไดยนเสยงของลมหายใจตวเองจนสงบ หยดความคดทงหลายได จนรสกดและมความสข มใจท เบาสบายและสงบเยน” และ “ในชวง 4 วน


51

สดทาย ขาพเจามความตงใจปฏบตอยางมาก จงท าใหสต สมาธคอนขางด จตใจปลอดโปรง มความวรยะอยากปฏบตใหมากขน ๆ แตละชวง มความสขใจทไดปฏบต”

สามารถตามรเทาทนความคดตนเองมากขน พบวา กอน เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 3.08, S.D. = 0.81 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบปานกลาง หลง เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 4.06, S.D. = 0.69 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบมาก สอดคลองกบการใหสมภาษณของกลมตวอยางทวา “เมอปฏบตธรรม ความรสกทสมผสไดแลวพบวาทงในเวลา ทปฏบต จตใจของเรานงมากขน ไดอยกบตวเองมากยงขน หยดความกงวล หยดความฟงซาน จตใจเปนสข จากทแตกอนเราตองคดและอยกบสงอน ๆ รอบตวตลอดเวลา จนลมทจะสนใจตวเอง เมอไดมาปฏบตธรรมแลวรสกเบาบาง และสงบเยน จตใจของเราไมฟงซานวนวายเลย มแตความรสกทด และสงบเกดขน”

ถงแมจะไมเลนและ เทยว แบบเดม แตกมความสงบ สข แบบเรยบงายได พบวา กอน เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 3.26, S.D. = 0.95 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบปานกลาง หลง เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 4.14, S.D. = 0.74 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบมาก สอดคลองกบการใหสมภาษณของกลมตวอยางทวา “ประทบใจกจกรรมการฝกสมาธแบบอานาปานสต และการฝกจตฝกสมาธ เพราะเปนกจกรรมทดมาก และไมคอยไดมโอกาสท าบอย ๆ เมอไดมาท า ทามกลางบรรยากาศทเอออ านวย กท าใหใจสงบเยนลงอยางรวดเรว สงทประทบใจมากคอ การอยกบปจจบนขณะจต ลมหายใจเขา ลมหายใจออก ดงสายน าฉ าเยน ท าใหใจสบายและสงบเยน เมอไดมาอยกบลมหายใจกเปนบทเรยนทสอนและเตอนใหเรารกลมหายใจ ใหออนโยนกบลมหายใจ กเหมอนเราออนโยนกบตวเอง และแนนอนถาเราเรยนรทจะออนโยนกบตวเองกสามารถออนโยนกบคนอน ๆ ได”

มความเขาใจเพอน ๆ มากขน พบวา กอน เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 3.45, S.D. = 0.72 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบปานกลาง หลง เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 4.21, S.D. = 0.66 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบมาก สอดคลองกบการใหสมภาษณของกลมตวอยางทวา “จากทไดสงเกตพบ วาความสมพนธระหวางอาจารยกบลกศษยมความอบอนมากขน เพราะขณะฝกปฏบตสมาธตลอดโครงการแลว มอาจารยรวมฝกดวยและคอยชวยแนะน าขาง ๆ เสมอ ท าใหลกศษยอนใจและมความกระตอรอรนในการฝกมากยงขน” และ “รสกสนทสนมกบเพอนและอาจารยมากยงขน เนองจากไดมเวลาพดคยและท ากจกรรมทางพทธศาสนารวมกน เชน เดนจงกรม นงสมาธ ออกก าลงกาย เปนตน”

ไดพดคยกบเพอนอยางจรงจงมากขน พบวา กอน เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 3.41, S.D. = 0.94 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบปานกลาง หลง เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 4.08, S.D. = 0.95 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบมาก สอดคลองการการให


52

สมภาษณของกลมตวอยางทวา “หลงจากไดเขารวมโครงการแลวประทบใจกจกรรมเขารวมกลมกบเพอน ในการแลกเปลยนเรยนรมมมองชวตตาง ๆ ของเพอน ทมมมมองในการคดแตกตางกน น ามาคยแลกเปลยนเรยนรประสบการณตาง ๆ ท าใหเราเขาใจผอนมากยงขน สามารถปรบตวและอยรวมกบผอนไดอยางมความสข”

มวธคดในการจดการกบความรสกทไมด เชน เครยด โกรธ ลดลง พบวา กอน เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 3.39, S.D. = 0.83 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบปานกลาง หลง เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X =4.15, S.D. = 0.86 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบมาก สอดคลองกบการใหสมภาษณของกลมตวอยางทวา “มความรสกไมพอใจบาง แตกสามารถก าหนดและคอย ๆ ปรบความเขาใจเรยนรผอนได มอารมณเปนไปในทางทดมากขนทกวน” และ “ รสกวาเรานนสามารถระงบอารมณของเราไดมากขน มองเหนในสงทเกดแลวสามารถคดตามไดวาเหตปจจยเกดมาจากอะไร แลวเราควรท าอยางไรตอไป”

เหนประโยชนจากการไดบนทกสงทไดจากกจกรรมตาง ๆ สม าเสมอเพราะท าใหเกดสมาธ มวนย พบวา กอน เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 3.21, S.D. = 1.00 อย ในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบปานกลาง หลง เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 4.33, S.D. = 0.70 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบมาก สอดคลองกบการใหสมภาษณของกลมตวอยางทวา “ในการท ากจกรรมตาง ๆ ไดเหนถงการควบคมจตใจของตนเองไดดมากขน เพราะกอนหนานอาจปลอยหรอละเลยตอการท าสมาธหรอปฏบต แตพอไดท ากสามารถท าใหเกดความมนคงทางจตใจไดด”

การท าความสะอาดสถานท ท าใหรสกวามความสขทไดท าสงเลก ๆ นอย แตมความสขลก ๆ พบวา กอน เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 3.59, S.D. = 0.96 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบมาก หลง เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 4.42, S.D. = 0.65 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบมาก

ท ากจกรรมจตอาสาโดยความกระตอรอรน เตมใจ พบวา กอน เขารวมโครงการไดคะแนนคาเฉลย X = 3.80, S.D. = 0.80 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบมาก หลง เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 4.44, S.D. = 0.65 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบมาก

หลงจากไดเรยนรทฤษฎในหลกสตรแลวมาเรยนภาคปฏบตโดยการเรยนรจากภายในตนเอง ท าใหพบความนง สงบ รเทาทนใจตนเองมากขน พบวา กอน เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 3.26, S.D.= 0.84 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบปานกลาง หลง เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 4.14, S.D. = 0.82 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบมาก สอดคลองกบการใหสมภาษณของกลมตวอยางทวา “เปนคนนงมากพอเมอเจอกบสถานการณตาง ๆ ไมหลงระเรง หรอเปนทกข


53

จนเกนไป” และ “มความรสกหลงจากไดปฏบตสมาธแลว จตใจสงบนง มนคงไมคดเรองตาง ๆ นา ๆ เมอมสงใดมากระทบจตใจเราสามารถตดสงนนออกไปได รสกปลอดโปรง สบายและ มสขภาพจตทดอกดวย”

เมอไดเขารวมโครงการแลวทานรสกเขาใจ รก และมองในแงดของเพอน ๆ และผอน พบวา กอน เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 3.52, S.D. = 0.76 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบมาก หลง เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 4.02, S.D. = 0.86 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบมาก สอดคลองกบการใหสมภาษณของกลมตวอยางทวา “ตลอดระยะเวลาเกอบ 4 ปทไดเรยนรวมชนกบเพอนๆนกศกษา แตไมมโอกาสไดพดคยกบเพอนรวมชนครบทกคน ไมมเวลาใหกน แตพอมาเขารวมโครงการน ท าใหเราไดใกลชดสนทสนมกนมากยงขน จนเกดความรสกทดตอกน เพราะไดพดคยดวย ไดกนขาวดวยกน ใชเวลารวมกนมากขน จากความรสกทเราเคยมองเขาเปลยนไป เมอเราไดรจกเพอนของเรามากขน เปลยนอารมณความรสกเปนแงบวกและเปดใจตอเขาเหลานนมากยงขน ซงเราสมผสได”

ในชวงสองสามวนสดทายเวลานงสมาธ เดนจงกรม จตใจทานเปนสมาธไวขนกวาวนแรก ๆ พบวา กอน เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 3.30, S.D. = 0.99 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบปานกลาง หลง เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 4.20, S.D. = 0.86 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบมาก สอดคลองกบการใหสมภาษณของกลมตวอยางทวา “มความรสกหลงจากไดปฏบตสมาธแลว จตใจสงบนง มนคงไมคดเรองตาง ๆ เมอมสงใดมากระทบจตใจเราสามารถตดสงนนออกไปได รสกปลอดโปรงโลงสบายและมสขภาพจตทดอกดวย”

บางครงในขณะเดนเลน หรอท ากจกรรมจตอาสา จตใจของทานกสามารถตามรลมหายใจและเปนสมาธ พบวา กอน เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 2.94, S.D. = 1.06 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบปานกลาง หลง เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 3.79, S.D. = 0.98 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบมาก สอดคลองกบการใหสมภาษณของกลมตวอยางทวา “จตใจสงบนง มสมาธอยกบเนอกบตว มนคง ไมฟงซาน มความจ าไดนานขน”

โดยภาพรวมทานไดประสบการณด ๆ มประโยชน พบวา กอน เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 3.29, S.D. = 0.92 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบปานกลาง หลง เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 4.33, S.D. =0.77 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบมาก สอดคลองกบการใหสมภาษณของกลมตวอยางทวา “รสกดขน พฒนาขน กเพราะวาไมไดตองการอะไรไปมากกวาการทตวเองมจตทสงบ ไมไดตองการสรางกรรมใดทจะสงผลกรรมใหเกดขนอก ยงสงบกยงเยน ยงพฒนา และเปนภมคมกนทางใจไดอยางด”

กอนเขารวมทานคาดหวงน าประสบการณด ๆ จากโครงนไปใชประโยชนในชวตตอไป และหลงเขารวมโครงการจะน าไปใชในการด าเนนชวต พบวา กอน เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 3.47, S.D. = 0.91 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนว


54

พระพทธศาสนาระดบปานกลาง หลง เขารวมโครงการ ไดคะแนนคาเฉลย X = 4.44, S.D. = 0.80 อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบมาก สอดคลองกบการใหสมภาษณของกลมตวอยางทวา “กจกรรมทมประโยชนตอการพฒนาชวตคอ การฝกจตใหสงบและสามารถเขาใจอารมณทมนเกดขนกบตวเราและรวธการทจะจดการกบอารมณไดอยางเหมาะสม เพราะเราไมรวาเราจะเจออะไรบางในทามกลางสงคมทวนวาย ฝกเปนคนทมความอดทนตออปสรรค และอน ๆ เหตผลทมองวาการฝกจตฝกเขาใจอารมณของตนเองกเพราะวา มนสามารถใชไดจรงเมอเราไปอยในสงคม ไมวาจะเปนทท างาน การแกปญหา และอน ๆ”

2. ศกษาขอคดเหนและขอเสนอแนะตาง ๆ ทมตอการจดการเรยนการสอนในโครงการ พบวา สวนใหญมความคดเหนวาเปนกจกรรมทด มประโยชน เนองจากเปนการฝกพฒนาจตใจของตนเองใหมความอดทน อดกลน มสต มสมาธ รเทาทนความคดของตนเอง อกทงเขาใจผอนมากยงขน รวมทงไดใชเวลาอยรวมกบเพอนนกศกษา กอนทจะส าเรจการศกษาออกไป ในดานขอเสนอแนะเพอการพฒนาพบวา กลมตวอยางเสนอใหมกจกรรมชวงสนทนาธรรม แลกเปลยนเรยนร และมชวงสอบอารมณมากขน อยากใหเชญวทยากรทมชอเสยงดานฝกสมาธและเปนทรจกในสงคม และควรเรมชวโมงส าหรบการปฏบตสมาธจากนอยไปมากเพอปรบสภาพใหมความพรอม อภปรายผล โดยภาพรวม ผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาโดยเทยบกอนและหลงการเขารวมโครงการ พบวา กอน เขารวมโครงการ อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบปานกลาง หลง เขารวมโครงการ อยในเกณฑผลสมฤทธการเรยนรายวชาปฏบตสมาธตามแนวพระพทธศาสนาระดบมาก สอดคลองกบงานวจยเรอง “ผลของการฝกอานาปานสตตอความสงบ ความหมายและความมงหวงในชวตและความจรงแทของผเรมฝกในโครงการอานาปานสตภาวนาประจ าเดอน ณ ธรรมาศรมนานาชาต ” ของพรเทพ รงคณากร ซงพบวา ระยะหลงการทดลอง กลมผเรมฝกทฝกอานาปานสตมระดบความสงบและระดบความจรงแท สงขนกวาระยะกอนการฝกอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ในระยะหลงการทดลอง กลมทดลองมระดบความสงบ และระดบความจรงแท สงกวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 (พรเทพ รงคณากร, 2542) สอดคลองกบงานวจยของบวครอง ชยปราบ เรอง “การศกษาผลสมฤทธการฝกปฏบตสมาธตามหลกอานาปานสตสอนโดยยดผเรยนเปนศนยกลาง แบบโมเดลซปปา ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1-3 โรงเรยนชมชนหนองเมก ” ทพบวาอยในระดบมากทสดทกดาน ไดแกพฒนาการพฤตกรรมเชงคณธรรม จรยธรรมของนกเรยนหลงการปฏบต อานาปานสต ดานการตอบแทนพระคณตอบดามารดา การใหอภยผอน ความส ารวมในกรยามารยาท ความรบผดชอบตอหนาท และการเสพสงเสพตด (บวครอง ชยปราบ, 2553) และสอดคลองกบงานวจยเรอง “ผลของการฝกสมาธ (วปสสนากมมฏฐาน) ตอความรสกมคณคา ในตนเอง การมองโลก ในแงด และภาวะสขภาพในผสงอาย” ของเสาวนย พงผงทพบวา ในกลมทดลองภายหลงการทดลอง มคะแนนเฉลยความรสกมคณคา ในตนเอง การมองโลกในแงด ภาวะสขภาพ การน าไฟฟาทางผวหนง อณหภมปลายนว สงกวา กอนการทดลอง และ ชพจร การหายใจ และความดนโลหตต ากวากอนการทดลองอยางมนยส าคญทางสถต (เสาวนย พงผง, 2543)


55

ในการศกษาขอเสนอแนะจากกลมตวอยาง พบวา กลมตวอยางสวนใหญแสดงความเหนชนชมตอโครงการ วา เปนโครงการทพฒนาจตใจใหมสต สงบ มสมาธมากขน เกดความสงบสขภายในจตใจมากขนกวาเดม ดงขอคดเหนของกลมตวอยาง เชน “การปฏบตแบบนดมาก ท าใหมสตดขน มสมาธมากขน สงบมากขน ท าใหไดอยกบตวเองมากขน มความสขทไดใชชวตอยกบเพอน เปน ปสดทาย สนกมาก” และ “ประทบใจการเขาปฏบตธรรมมาก โดยตลอดใน 5 วนมากรสกเหนถงพฒนาการของสภาพจตใจของตนเองวาดขนเปนล าดบ ๆ เรมแรกมความกงวล ฟงซาน ภายหลง กสงบ มความสข สบายใจ มสตรเทาทนตนเองมากขน ประทบใจทกกจกรรม และอยากใหมจดทก ๆ ป” กลมตวอยางแสดงความเหนเพอการพฒนาตอโครงการ วา ควรปรบระยะเวลาการนงสมาธและเดนจงกรมในชวง 2-3 วนแรกใหมจ านวนลดลง และปรบเพมเวลาใหมากขนในวนตอไป เพอผเขารวมโครงการจะไดมเวลาปรบตว ควรเพมชวงเวลาสนทนาสอบถามอารมณจากประสบการณการฝกสมาธ ดงเชนขอคดเหนของกลมตวอยางทวา “โดยภาพรวมของโครงการนขาพเจารสกพอใจ กบการเขารวมกจกรรม แตกจกรรมบางกจกรรม เชน สมาธ จงกรม บางทใชเวลานานไป บางคนทไมเคยปฏบตมากอน กไมสามารถท าได ควรปฏบตอยางคอยเปนคอยไป เพอฝกฝนทละขน ๆ ไมใชปฏบตทเดยวอยางระดบสง”

ขอเสนอแนะ จากการศกษา สรปเปนขอเสนอนะได ดงน 1. ควรเรยนเชญวทยากรทมความเชยวชาญการสอนฝกสมาธและมชอเสยงในสงคมเพอสรางแรงจงใจในการฝกมากยงขน 2. ควรพจารณาก าหนดชวงเวลาการฝกสมาธจากนอยไปมากเพอผเรยนจะไดมเวลาในการปรบตว 3. ควรเพมชวงเวลาสนทนาธรรมและฟงธรรมบรรยายจากวทยากรทมความรความสามารถเปนทรจกในสงคม

บรรณานกรม บวครอง ชยปราบ. (2553). การศกษาผลสมฤทธการฝกปฏบตสมาธตามหลกอานาปานสตสอนโดย

ยดผเรยนเปนศนยกลางแบบโมเดลซปปา ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1-3 โรงเรยนชมชนหนองเมก. วทยานพนธพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาพระพทธศาสนา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.

พรเทพ รงคณากร. (2542). ผลของการฝกอานาปานสตตอความสงบ ความหมายและความมงหวงในชวตและความจรงแทของผเรมฝกในโครงการอานาปานสตภาวนาประจ าเดอน ณ ธรรมาศรมนานาชาต. วทยานพนธมหาบณฑต สาขาวชา จตวทยา (จตวทยาการปรกษา) บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

มหาวทยาลยมหดล. (2554). คมออาจารยทปรกษา นกศกษาระดบปรญญาตร มหาวทยาลยมหดล ประจ าปการศกษา2554. กรงเทพฯ: มหดล.


56

เสาวนย พงผง. (2543). ผลของการฝกสมาธ (วปสสนากมมฏฐาน) ตอความรสกมคณคาในตนเอง การมองโลกในแงด และภาวะสขภาพในผสงอาย. วทยานพนธมหาบณฑต

สาขาวทยาศาสตร (พยาบาลสาธารณสข) บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.


ผลกระทบและการปรบตวของผปวยโรคโลหตจางธาลสซเมยวยผใหญตอนตน : กรณศกษาผปวย ชมรมโรคโลหตจางธาลสซเมยโรงพยาบาลจฬาลงกรณ

EFFECT AND ADJUSTMENT OF THALASSEMIA DISEASE PATIENTS IN EARLY

ADULTHOOD : A CASE STUDY OF THE THALASSEMIA CLUB OF CHULALONGKORN HOSPITAL

สทธดา ไชยชนะ1 และพนมพร พมจนทร2

Suttida Chaichana1, and Panomporn Phoomchan2

1 หลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารและพฒนาสงคม

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร จงหวดกรงเทพมหานคร 2 อาจารยประจ าภาควชาจตวทยา คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

บทคดยอ การวจยในครงนมวตถประสงคเพอศกษาผลกระทบ และการปรบตวทางดานรางกาย ดานจตใจ

และดานสงคม ของผปวยโรคโลหตจางธาลสซเมยวยผใหญตอนตน เปนการศกษาวจยเชงคณภาพ โดยด าเนนการเกบรวบรวมขอมลจากการสมภาษณแบบเจาะลก และการสงเกตแบบไมมสวนรวม ผปวยโรคโลหตจางธาลสซเมยวยผใหญตอนตน ทมารบการรกษาทโรงพยาบาลจฬาลงกรณ มอายระหวาง 20 – 40 ป จ านวน 8 ราย โดยการเลอกแบบเฉพาะเจาะจง

ผลการวจย พบวา โรคโลหตจางธาลสซเมยสงผลกระทบตอผปวยวยผใหญตอนตนในดานรางกาย คอ พฒนาการทางรางกายของผปวยจะไมเปนไปตามวย ตวเหลอง ตาเหลอง ดงจมกแบน โหนกแกมสง ทองใหญขนเนองจากตบและมามโต และหางานท าไดยาก ผปวยมการปรบตวทางดานรางกายโดยการ ดแลสขภาพรางกายของตนเอง เลอกท างานทเหมาะสมกบตนเอง ตกลงกบนายจางในเรองของการลางานเพอไปพบแพทย หลงจากปรบตวได ผ ปวยรสกวารางกายของตนเองแขงแรงขน ไมเหนอยงาย ใชชวตไดเหมอนคนปกตมากขน และมอาชพทเหมาะสมกบรางกายของตนเอง สวนดานจตใจ ผลกระทบดานจตใจ ท าใหผปวยรสกเศราเสยใจ รสกโกรธตวเอง เบอกบการรกษา และบางรายไมอยากจะมชวตอยตอไป ผปวยมการปรบตวทางดานจตใจ โดยการ นกถงค าพดและก าลงใจจากบคคลส าคญ ยอมรบในสงทตนเองเปน มองสงทเกดขนในเชงบวก หลงจากปรบตวได ผปวยมอารมณทมนคงขนไมคดมาก และสามารถยอมรบอยกบสงทตนเองเปนได สวนดานสงคม ผลกระทบดานสงคม คอ ผปวยสวนใหญจะตองอยแตกบครอบครว ไมชอบเขาสงคม แตกตางและแปลกแยกจากคนอน ผปวยมการปรบตวทางดานสงคมโดยการ พดคยและมเพอนทเปนโรคเดยวกน เขาชมรมโรคโลหตจางธาลสซเมย ออกไปพบปะกบเพอนฝง หลงจากปรบตวได ผปวยมเพอนทสนทและเขาใจ และชวตมความสขมากขน


58

ABSTRACT The purpose of this qualitative study was to determine the effects of body,

mental, and social adjustment of the thalassemia patients in early adulthood. The research tools were gathered by in-depth interview and non-participant observation. Total 8 participants aged between 20-40 years old were recruited by purposive sampling from the Thalassemia Association, King Chulalongkorn Memorial Hospital. The results revealed that the thalassemia disease had physical, mental, and social effects to the patients. For physical effects, the patients presented abnormal growth, jaundice, flat bridge of nose, high cheekbone, and enlarged spleen and liver which influenced to difficulty in job acceptance. The patients’ physical adjustments were done by taking care of their physical health, selecting a suitable job, and making agreement with their employers about absence for doctor appointment. After those adjustments, the patients felt healthier like normal people and able to work in suitable jobs related to their physical conditions. For mental effects, the patients were sad, self-hatred, uninterested to treatment, and even unwanted to live anymore. The patients’ mental adjustments were reminding to word and encouragements from their companions, accepting themselves, and thinking positive. After improved adjustments, the patients had stable emotion, relief, and self-acceptance. For social aspects, the patients were family-dependent, less socializes, and feeling discriminated from other. The patients’ social adjustments were being socializes with other thalassemia patients and participating in the Thalassemia Association. After social adjustments, the patients had built-up strong friendships and more happiness. ค าส าคญ

การปรบตว โรคโลหตจางธาลสซเมย วยผใหญตอนตน ความส าคญของปญหา

โรคโลหตจางธาลสซเมย เปนโรคโลหตจางเรอรงพนธกรรมถายทอดโดยยนดอย จากสถตประเทศไทยพบวามผปวยเปนโรคโลหตจางธาลสซเมยอยรอยละ 1 ของประชากร หรอประมาณ 600,000 คน และประชากรไทยมยนแฝง (Trait) ของโรคนมากถงรอยละ 35 - 40 อาการของผปวยโรคโลหตจางธาลสซเมยจะมอาการซดจากภาวะเมดเลอดแดงแตกงายเรอรง จงมอาการ คอ ซด เหลอง ออนเพลย ทองปอง มามและตบโต กระดกใบหนาเปลยน จมกแบน โหนกแกมสง กระดกบางเปราะหกงาย เจรญเตบโตไมสมอาย ในรายทซดมากจ าเปนตองไดรบการใหเลอด (วรวรรณ ตนไพจตร, 2548)

ปจจบนยงไมมวธการรกษาใด ๆ ทจะใหผลสมบรณในโรคโรคโลหตจางธาลสซเมย ซงในการรกษาโรคนเปนโรคเรอรงกอใหเกดปญหาทางดานรางกาย จตใจ รวมถงปญหาทางการด าเนนชวต


59

(บญเชยร ปานเสถยรกล , 2546) ซงภาวะเจบปวยเรอรงไมไดสงผลกระทบตอผปวยเฉพาะดานรางกายเทานน แตยงสงผลกระทบถงจตใจ อารมณ และสงคมของผปวยอยาง มากมายอกดวย (จารวรรณ มานะสรการ, 2544) และเมอผปวยกาวเขาสชวงวยผใหญตอนตน จะตองมการปรบตวและเปลยนแปลงบทบาทใหมหลายดาน เนองจากในวยนเปนวยทตองมหนาทและความรบผดชอบในการด าเนนชวตของตนเองเพมมากขน (ศรธรรม ธนะภม , 2535) เปนวยแหงการเรมตนการปรบเปลยนจากวยรนสวยผใหญตอนตน บคคลในวยนจงตองมการปรบตวมากขน ไดแก ดานการประกอบอาชพ เพอน ดานการสรางครอบครว และดานความสมพนธกบบคคลตาง ๆ (ศรเรอน แกวกงวาล, 2549) สงผลใหผปวยวยผใหญตอนตนตองปรบตวมากกวาบคคลปกต เนองจากความเจบปวยทเกดขนสงผลกระทบตอผปวยในหลาย ๆ ดาน โดยเฉพาะทางดานรางกาย ผปวยโรคโลหตจางธาลสซเมยจะมการเจรญเตบโตไมสมอาย กระดกเปราะหกงาย ท าใหเกดขอเสยเปรยบทางรางกาย สงผลใหโอกาสในการประกอบอาชพและการท างานลดลง ดานจตใจ โรคโลหตจางธาลสซเมยสงผลใหผปวยมลกษณะเฉพาะของโรคทแตกตางไปจากบคคลปกต จงท าใหผปวยขาดความเชอมน และไมมนใจในตนเอง ดานสงคม ผปวยเรอรงมกจะมปจจยเสยงสงทจะแยกตวออกจากสงคม ทงนเนองจากมปจจยตาง ๆ มากมายทเปนอปสรรค ไดแก ความรสกแตตางหรอดอยกวาคนอน การมขอจ ากดในการท ากจกรรม ความตองการการพกผอน ตองเขารบรกษาในโรงพยาบาล (จารวรรณ มานะสรการ, 2544)

การศกษาสวนใหญเปนการศกษาเกยวกบผปวยโรคโลหตจางธาลสซเมยในวยเดกและวยรน ผวจยพบวายงมการศกษาอยจ านวนนอยมากทศกษาเกยวกบผลกระทบและการปรบตวของผปวยโรคโลหตจางธาลสซเมยวยผใหญตอนตนในเชงลกตามความคดและความรสกของผปวย ดวยเหตนผวจยจงมความสนใจทจะศกษาผลกระทบและการปรบตวของผปวยโรคโลหตจางธาลสซเมยวยผใหญตอนตน เนองจากเมอเขาสวยผใหญตอนตน จะตองมการปรบตวทงรางกาย จตใจ และสงคม มากขน มหนาทและความรบผดชอบในการด าเนนชวตของตนเองเพมมากขน และจากความเจบปวยดวยโรคโลหตจางธาลสซเมยท าใหผปวยตองปรบตวมากกวาบคคลปกต เพราะดวยลกษณะตาง ๆ ของภาวะเจบปวยเรอรงยอมกอใหเกดผลกระทบตอผปวยในทกดานอยางตอเนองไปตลอดชวต (บ าเพญจต แสงชาต, 2543) ผลการศกษาอาจจะเปนแนวทางในการใหการชวยเหลอและแกไขปญหาการปรบตวของผปวยทปรบตวไดนอยหรอไมสามารถปรบตวได และอาจเปนประโยชนตอครอบครว ผใกลชด และคนในสงคม ใหมความเขาใจในตวผปวยมากขน โจทยวจย/ปญหาวจย

1. ผลกระทบทางดานรางกาย ดานจตใจ และดานสงคมทเ กดขน กบผ ปว ย โรคโลหตจาง ธาลสซเมยวยผใหญตอนตนมอะไรบาง

2. ผปวยโรคโลหตจางธาลสซ เมยวยผ ใหญตอนตน มการปรบตวทางดานรางกาย ดานจตใจ และดานสงคม อยางไร

3. หลงจากปรบตว ไดรางกาย จตใจ และส งคมของผปวยโรคโลหตจางธาลสซเมย วยผใหญตอนตนเปนอยางไร


60

วตถประสงคการวจย เพอศกษาผลกระทบและการปรบตวทางดานรางกาย ดานจตใจ และดานสงคม ของผปวย

โรคโลหตจางธาลสซเมยวยผใหญตอนตน วธด าเนนการวจย

1. ผวจยได เลอกท าการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) โดยใชเทคนควธการ สมภาษณแบบเจาะลก (In–depth Interview) และการสงเกตแบบไมมสวนรวม (Non Participant Observation) เปนเครองมอส าคญทใชส าหรบเกบรวบรวมขอมล

2. ประชากรในการศกษาครงน คอ ผปวยโรคโลหตจางธาลสซเมยวยผใหญตอนตน ทเปน สมาชกชมรมโรคโลหตจางธาลสซเมยโรงพยาบาลจฬาลงกรณ ส าหรบกรณตวอยางทศกษาผวจยไดท าการเลอกแบบเฉพาะเจาะจง (Purposive Sampling)

3. การคดเลอกผปวยผวจยไดขอความรวมมอจากแพทยผรกษาและพยาบาลผดแลเปนผคดเลอกให เพราะแพทยผรกษาและพยาบาลผดแลสามารถเขาถงผปวยไดมากกวาผวจย โดยเกณฑทใชในการคดเลอกผปวยม ดงน

3.1 เปนผปวยโรคโลหตจางธาลสซเมยวยผใหญตอนตนทมอายระหวาง 20 – 40 ป 3.2 เปนโรคโลหตจางธาลสซเมยชนดเบตาธาลสซเมย หรอ เบตาธาลสซเมย

ฮโมโกลบนอ และไดรบการรกษาโดยการใหเลอดและยาขบธาตเหลกควบคกนอยางตอเนอง 3.3 เปนผทสามารถปรบตวทางดานรางกาย อารมณ และสงคมไดดมาก จากความ

เจบปวยจากโรคโลหตจางธาลสซเมยทเกดขน โดยดจาก การดแลสขภาพของตนเอง มอารมณด มมนษยสมพนธทด และเขารวมกจกรรมของชมรมธาลสซเมยโรงพยาบาลจฬาลงกรณเปนประจ า

4. ผปวยทสมครใจและยนดเขารวมงานวจยครงน มจ านวน 8 ราย จากทงหมด 200 รายซงเปนเพศหญงทงหมด เนองจากผปวยเพศชายไมสะดวกในเรองของเวลา และจตใจทจะใหสมภาษณ และบางรายมคณสมบตไมตรงตามเกณฑทผวจยก าหนด

5. เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลในการวจย ผวจยใชการสมภาษณแบบกงโครงสราง (Semi-structured Interview) ซงเปนแนวค าถามในลกษณะปลายเปด โดยผวจยไดน าแนวค าถามในการสมภาษณไปใหอาจารยทปรกษา และผเชยวชาญตรวจสอบแนวค าถามกอนการน าไปใช ซงไดรบค าแนะน าทเปนประโยชนในการปรบปรงแกไขแนวค าถามใหมความสมบรณและครอบคลมวตถประสงคมากยงขน นอกจากนผวจยไดตรวจสอบความถกตองส าหรบการวจยเชงคณภาพ (Validity for Qualitative Research) โดยไดมการเขาไปเกยวของสมพนธกบผปวยในระยะเวลาทยาวนาน (Prolonged Engagement) ท าใหผศกษาเขาใจสภาพขอเทจจรงของสงทตองการศกษาทงบรบทแวดลอม และเนอหาทตองการศกษา โดยผวจยไดเขาไปสงเกตการณอยางตอเนอง (Persistent Observation) เปนระยะเวลา 3 เดอน หลงจากไดขอมลมาแลวไดท าการตรวจสอบสามเสาดานขอมล เพอเปนการยนยนวาขอมลถกตองเปนจรง ผวจยไดท าการเกบขอมลดวยตนเอง โดยเลอกเกบในชวงเวลาทตางกน และไดตรวจสอบสามเสาดานดานวธเกบรวบรวมขอมล โดยใชวธเกบรวบรวมขอมลจากหลายวธ คอ การสมภาษณแบบเจาะลกควบคไปกบการสงเกต


61

แบบไมมสวนรวม และการบนทกขอความ รวมทงศกษาขอมลเพมเตมจากเอกสารทเกยวของ ทงนเพอใหมนใจวาขอมลทไดมามความถกตองตามหลกการวจยเชงคณภาพ

6. ผวจยไดท าเรองขอเอกสารรบรองโครงการวจย จากคณะกรรมการจรยธรรมการวจยในคน คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย กอนการลงพนท เกบขอมล หลงจากทโครงการวจยไดรบการอนมตจากคณะกรรมการจรยธรรมการวจยในคน คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ผวจยจงท าการตดตอกบฝายการพยาบาล และชมรมโรคโลหตจางธาลสซเมยโรงพยาบาลจฬาลงกรณ เพอขอท าการเกบขอมลจากกลมตวอยางโดยการสมภาษณแบบเจาะลก โดยผวจยไดน าเอกสารขอมลค าอธบายส าหรบผเขารวมในโครงการวจย และเอกสารแสดงความยนยอมเขารวมในโครงการวจยใหผปวยลงนามเมอสมครใจเขารวมในโครงการวจย

7. ผวจยด าเนนการสมภาษณแบบเจาะลก (In–depth Interview) ดวยตนเอง โดยผวจยมประสบการณการท างานทมลนธโรคโลหตจางธาลสซเมยแหงประเทศไทย และไดเขาฝกอบรมกบสมาคมสะมารตนสแหงประเทศไทย เปนองคกรทมภารกจหลกในการปองกนการฆาตวตาย โดยมอาสาสมครท าหนาทรบฟงและเปนเพอนพดคยกบผทมความทกข ความไมสบายใจทางโทรศพท ซงไดเรยนรหลกการฟง และฝกฝนทกษะการรบฟงอยางเขาใจ ไมตดสน เปนเพอนเคยงขางเพอประคบประคองความรสก ใหผทอยในสภาวะทกขใจไดกาวผานความทกข เพอน ามาใชประกอบกบการสมภาษณ เนองจากบางค าถามอาจท าใหกลมตวอยางมความรสกไมสบายใจ ซงผวจยสามารถน าความรเหลานมาชวยประคบประคองและหลอหลอมความรสกของกลมตวอยางได การสมภาษณในแตละคร งมวตถประสงคทแตกตางกน โดยครงแรกเปนการสรางสมพนธภาพให เกดความคนเคย มการแนะน าตนเองระหวางผวจยกบผปวย บรรยากาศจงเปนเรองของการสนทนาซกถามระหวางกน โดยใชแนวค าถามปลายเปด เพอใหผปวยมอสระในการอธบายความคด ความรสกของตนเองตามความตองการ โดยผวจยไดสงเกตลกษณะสหนาทาทาง และอาการแสดงออกของผปวยไปดวย ท าการสมภาษณภายในอาคาร ภปร ชน 3 โรงพยาบาลจฬาลงกรณ ซงเปนสถานททเหมาะแกการสมภาษณ มความเปนสวนตว และมความเงยบสงบ ผวจยจะค านงถงจรยธรรมการวจยเสมอ กระท าตนเปนผรบฟงทด ไมอคต และใหผปวยสามารถหยดการสนทนาไดหากมค าถามหรอประเดนทกลาวถงท าใหเกดความไมสบายใจ และนดสมภาษณใหมในครงตอไป ส าหรบระยะเวลาในการสมภาษณแตละครงจะใชเวลาประมาณ 1 - 2 ชวโมง จนกวาขอมลจะครบถวนในแตละราย

8. การวเคราะหขอมลจะอาศยวธการสมภาษณแบบเจาะลก (In–depth Interview) การวเคราะหเชงพรรณนา วเคราะหเนอหา (Content Analysis) เพอสรปผลการศกษาพรอมลกษณะของกรณตวอยาง ผลการวจย

จากการศกษาผลกระทบและการปรบตวทางดานรางกาย ดานจตใจ และดานสงคม ของผปวยโรคโลหตจางธาลสซเมยวยผใหญตอนตน ไดผลการวจย ดงน

1. ผลกระทบและการปรบตวทางดานรางกาย 1.1 ผลกระทบทางดานรางกายทเกดจากโรคโลหตจางธาลสซเมย คอ พฒนาการทาง

รางกายไมเปนไปตามวย ตวเหลอง ตาเหลอง ดงจมกแบน โหนกแกมสง ทองใหญขนเนองจากตบและ


62

มามโต และหางานท าไดยากเนองจากสขภาพและรางกายไมคอยแขงแรง ดงทผปวยทานหนงกลาววา “บอยนะทไปสมครงาน แตพอเคาเหนหนาตาเรา เหนสภาพเรา เขากรแลววาเราเปนอะไร เขากไมรบเคาบอกวาไมรบหรอกนะ เดยวมาเปนอะไรแลวรบผดชอบไมไหว”

1.2 ผปวยมการปรบตวทางดานรางกาย โดยการ ดแลสขภาพรางกายของตนเอง คอ ไปพบแพทยตามนดอยางสม าเสมอ เพอตรวจความเขมขนของเลอด ตรวจปรมาณธาตเหลก และตองรบเลอดทกเดอน ดงทผปวยทานหนงกลาววา “สงทส าคญทสดกคอการไปหาหมอตามนด เพอตรวจเลอด และใหเลอด ถาใกลถงเวลาทตองไปใหเลอดเราจะเรมรสกวาตวเองไมคอยมแรงแลว จงพยายามไมเลอนนด เพราะถาเลอนไปอาจเปนอนตรายกบตวเราเอง ไมวาจะล าบากแคไหนกยงตองเดนทางไปรกษาอยเสมอ จนกลายเปนภารกจของชวตไปแลว” เครงครดเรองการรบประทานอาหาร โดยจะตองหลกเลยงอาหารทมธาตเหลกสง และรบประทานอาหารทมประโยชน อาหารทมโปรตนสงซงจะชวยบ ารงรางกายได ฉดยาขบธาตเหลก และรบประทานยาตามแพทยสง เนองจากผปวยตองรบเลอดอยางสม าเสมอตลอดชวต สงผลใหมธาตเหลกสะสมในรางกายมาก ซงรางกายไมสามารถขบธาตเหลกออกดวยตนเองได จงตองมการฉดยาขบธาตเหลกหรอรบประทานยาขบธาตเหลกอยางสม าเสมอ เพอรกษาระดบธาตเหลกในรางกายใหอยในระดบทเหมาะสม รวมทงตองรบประทานยาโฟลคเพอชวยสรางเมดเลอดแดง และรบประทานแคลเซยมเพอปองกนกระดกพรน และผปวยจะเลอกท างานทเหมาะสมกบสภาพรางกายของตนเอง เนองจากมรางกายทไมแขงแรง เหนอยงาย และไมสามารถท างานหนกได การท างานจงตองเลอกงานทเหมาะสมกบตนเอง ดงทผปวยทานหนงกลาววา “ท างานฝมอ เชน เยบกระเปาผา และพวงกญแจขายตามทลกคาสง บางครงขายในเฟซบคบาง มคนสงเปนของทระลกบาง กโอเคนะ คดวาเปนงานทเหมาะสมกบตวเรามากทสด เพราะวาเราท างานหนกอยางคนอนเขาไมได” และมการตกลงกบนายจางในเรองของการลางานเพอไปพบแพทย

1.3 หลงจากปรบตวไดผปวยรสกวารางกายของตนเองแขงแรงขน ไมเหนอยงาย ใชชวตไดเหมอนคนปกตมากขน ดงทผปวยทานหนงกลาววา “สขภาพรางกายเรมดขน แขงแรงขน ไมเหนอยงาย มการเปลยนแปลงจากการทไดรบยา และใหเลอด เมอสขภาพรางกายด กสามารถท างานไดด เหมอนคนปกตมากขน” และมอาชพทเหมาะสมกบรางกายของตนเอง ดงทผปวยทานหนงกลาววา “ตอนนมความสขกบการท างานฝมอมาก ๆ สรางรายไดใหเรา แลวก เปนงานทเราชอบดวย ถอวาเปนงานทเหมาะสมกบตวเราทสดแลว”

2. ผลกระทบและการปรบตวทางดานจตใจ 2.1 ผลกระทบทางดานจตใจทเกดขนจากการเจบปวยดวยโรคโลหตจางธาลสซเมย

ผปวยมสภาพจตใจ ดงน รสกเสยใจทโรคโลหตจางธาลสซเมยตองมาเกดขนกบตน ซงท าใหเขาตองเสย

โอกาสในหลาย ๆ ดาน ดงทผปวยทานหนงกลาววา “รสกเสยใจ มกจะรองไห และทอแทกบโรคทเปนอย และจะถามตวเองอยเสมอวาท าไมเรองแบบนตองเกดขนกบเรา สงทเราเปนมนท าใหเราเสยโอกาสไปหลายอยาง” รสกโกรธตวเองทตองปวยเปนโรคโลหตจางธาลสซเมย ซงความเจบปวยทเกดขนสงผลใหมรางกายทออนแอ ไมแขงแรง ตองเปนภาระของพอแม และมรปรางหนาตาแตกตางจากคนปกตทวไป ท าใหไมสามารถท ากจกรรมตาง ๆ หรอท างานไดเหมอนคนปกต ดงทผปวยทาน


63

หนงกลาววา “โกรธตวเองและนอยใจในโชคชะตาของตวเองมาก ๆ ทตองมาปวยเปนโรคแบบน รางกายกไมแขงแรงเหมอนคนอน จะท ากจกรรมอะไรเหมอนคนอนกไมได ไปสมครงานทไหนเขากไมคอยจะรบ” รสกเบอกบการรกษา เนองจากผปวยจะตองไปพบแพทยอยางสม าเสมอ ซงผลจากการเจาะเลอด การรบเลอด และการฉดยาขบธาตเหลก ท าใหผปวยตองไดรบความเจบปวดอยเสมอ ดงทผปวยทานหนงกลาววา “เบอทจะตองเจบตว ตองเจอเขม ตองเจอเลอด ตองใชชวตอยแตโรงพยาบาล” และผปวยบางรายรสกไมอยากจะมชวตอยตอไป เนองจากผลกระทบของโรคท าใหกลมตวอยางมสขภาพรางกายทไมคอยแขงแรง รวมทงตองพบกบโรคแทรกซอนตาง ๆ ท าใหเปนอปสรรคในการด ารงชวต ดงทผปวยทานหนงกลาววา “เคยคดอยากจะหาย ๆ จากโลกนไปเลย ตอนทเกดภาวะธาตเหลกเกนนะ คอธาตเหลกมนไปเกาะทหวใจ ท าใหน าทวมหวใจ เราจะรสกเหนอยมาก ๆ ตองถกเจาะหวใจหลายรอบมาก ๆ เพอทจะเอาน าออก คอมนทรมานมากเลย” 2.2 ผปวยมการปรบตวทางดานจตใจ โดยการ นกถงค าพดและก าลงใจจากบคคลส าคญ เชน พอ แม และบคคลในครอบครว โดยค าพดและก าลงใจเหลานท าใหกลมตวอยางสามารถปรบสภาพจตใจของตนเอง และผานชวงอารมณและความรสกทไมดตาง ๆ เหลานนมาได ดงทผปวยทานหนงกลาววา “การนกถงค าพดตาง ๆ และก าลงใจจากครอบครวทพวกเขาใหเรามา มนชวยใหเราผานความรสกแย ๆ ไปได ทงพอและแมตางกเอนด ทะนถนอม และเลยงดฉนดมาก ๆ ราวกบไขในหน พวกเขารกฉนมากท าใหฉนมแรง และมจตใจทเขมแขงในการมชวตอยตอไป” ยอมรบในสงทตนเองเปน ดงทผปวยทานหนงกลาววา “สงทเกดขนแลวไมสามารถกลบไปแกไขได เรากตองยอมรบในโรคทเปนและอยกบมนอยางเขาใจ และด าเนนชวตตอไปใหดทสด” และมองสงทเกดขนในเชงบวก เชน การเปรยบเทยบกบผทเปนโรคอนทหนกกวา หรอผทไมสามารถชวยเหลอตนเองได แตพวกเขายงสามารถด ารงชวตอยได ดงทผปวยทานหนงกลาววา “ดผปวยโรคอนส บางคนเปนหนกยงกวาเราอก จะไปไหนคนเดยวกไมได กนอะไรเองกไมได ตองมคนปอน คนดแล เมอเปรยบเทยบกนแลวตวเราแคซด แลวกตองไปใหเลอดทกเดอนแคนนเอง ยงไปไหนมาไหนไดเอง ท าอะไรเองไดเกอบเหมอนคนปกต ตองมองสงทเราเปนในแงด.” 2.3 หลงจากปรบตวไดผปวยรสกวามอารมณทมนคงขนไมคดมาก และสามารถยอมรบและอยกบสงทตนเองเปนได ดงทผปวยทานหนงกลาววา “อารมณมนคง และจตใจกสดใสขน ยอมรบในสงทตวเองเปนได ไมคอยจะคดอะไรมากแลว”

3. ผลกระทบและการปรบตวทางดานสงคม 3.1 ผลกระทบทางดานสงคมทเกดขนจากการเจบปวยดวยโรคโลหตจางธาลสซเมย

มดงน จะตองอยแตกบครอบครว เนองจากผปวยมรางกายไมคอยแขงแรง ทางครอบครวจงเปนหวงมาก และมกจะไมคอยใหใหออกไปไหน ดงทผปวยทานหนงกลาววา “สวนใหญจะตองอยกบครอบครว ตงแตเลกจนโต เพราะเรามโรคประจ าตวทตองไปหาหมอตลอด รางกายกไมคอยจะแขงแรง จะท าอะไรกเหนอยงาย และปวยงาย ทางบานเลยไมคอยใหไปไหน” ไมชอบเขาสงคม เนองจากผปวยมรปรางหนาตาแตกตางจากคนปกต จงมกจะถกมองดวยสายตาแปลก ๆ จงท าใหไมมความมนใจ และไมกลาเขาสงคม ดงทผปวยทานหนงกลาววา “เวลา


64

ไปไหนกจะมคนมองเราดวยสายตาแปลก ๆ บางทกมองเหมอนเราเปนตวประหลาด กเลยไมคอยมนใจ ไมคอยอยากจะออกไปไหน และไมชอบเขาสงคม” มความรสกแตกตางและแปลกแยกจากผ อน เนองจากผลจาการเปนโรคโลหตจางธาลสซเมยท าใหผปวยมรปรางและหนาตา ทแตกตางไปจากคนปกต ดงทผปวยทานหนงกลาววา “คอมนรสกวาตวเองแปลกแยก และแตกตางจากคนอน เหมอนถกกนออกจากกลมเพอน เวลาไปไหนจะมคนมองดวยสายตาแปลก ๆ มองเหมอนเราเปนตวประหลาดเลย” 3.2 ผปวยมการปรบตวทางดานสงคม โดยการ พดคยและมเพอนทเปนโรคเดยวกน เพราะการมเพอนทปวยเปนโรคเดยวกนจะมความเขาใจกน เนองจากจะตองเจอเหตการณตาง ๆ คลายกน ตองมาพบแพทย และตองใชชวตคลาย ๆ กน ดงทผปวยทานหนงกลาววา “เพอนทปวยเหมอนกนจะเขาใจกนมากกวา เพราะพวกเราจะผานเหตการณตาง ๆ มาคลาย ๆ กน ท าใหมเพอนคอยใหค าปรกษา คอยรบฟงเวลาทมเรองไมสบายใจท าใหรสกวาเราไมไดอยคนเดยว ไมไดเปนโรคนคนเดยว” เขาชมรมโรคโลหตจางธาลสซเมย โดยผปวยบอกวา การไดเขาชมรมท าใหมเพอนเพมมากขน เนองจากในชมรมมการจดกจกรรมตาง ๆ ใหผปวยไดท ารวมกน เชน มการจดงานวชาการใหความรเกยวกบโรคโลหตจางธาลสซเมย สามารถพดคยและปรกษากบแพทยผรกษาไดในทก ๆ เรอง มการพาไปเทยวตางจงหวด และมการใหค าปรกษาแลกเปลยนทศนคตระหวางผป วยดวยกน ท าใหกลมตวอยางไดรจกเพอนมากขน และท าใหไมรสกวาตนเองโดดเดยว ดงทผปวยทานหนงกลาววา “เมอเขามาเปนสมาชกชมรมธาลสซเมยโรงพยาบาลจฬาลงกรณ ท าใหไดพบเพอน ๆ ทปวยเปนโรคเดยวกน ท าใหเรมมเพอนมากขน รสกวาชมรมชวยไดมากในหลาย ๆ เรอง ท าใหเรามความหวง มก าลงใจ มเพอนทเขาใจกน มเพอนสนททปวยเหมอนกน ท าใหมเพอนคอยใหค าปรกษา คอยรบฟงเวลาทมเรองไมสบายใจ ท าใหรสกวาไมไดอยคนเดยว และไดรบความรเรองโรคโลหตจางธาลสซเมยเพมมากขน” พยายามหาเวลาออกไปพบปะกบเพอนฝง ท าใหไมรสกวาเหงา และโดดเดยว ดงทผปวยทานหนงกลาววา “แตกอนครอบครวจะเปนหวงมากไมคอยใหออกไปไหน แตพอเรมโตขน ทางครอบครวเหนวารางกายเราแขงแรงขน จงอนญาตใหออกมาเทยวพบปะกบเพอน ๆ ท าใหเรามเพอนเพมมากขน ไมรสกเหงาและโดดเดยวอกตอไป” 3.3 หลงจากปรบตวทางดานสงคมไดผปวยมเพอนทสนทและเขาใจ และชวตมความสขมากขนสามารถใชชวตในสงคมไดเหมอนคนปกต ดงทผปวยทานหนงกลาววา “เราเรมมสงคม มเพอนฝงมากขน มเพอนสนทสนทท เขาใจและคอยใหความชวยเหลอเสมอ ไปไหนกบเพอนบอยขน เชน ไปเทยว ไปกนขาว” อภปรายผล

จากการศกษาผลกระทบและการปรบตวทางดานรางกาย ดานจตใจ และดานสงคม ของผปวยโรคโลหตจางธาลสซเมยวยผใหญตอนตน สามารถอภปรายผลการวจยได ดงน

1. ผลกระทบและการปรบตวทางดานรางกาย 1.1 ผลกระทบทางดานรางกายทเกดจากโรคโลหตจางธาลสซเมย คอ พฒนาการทางรางกายไมเปนไปตามวย โดยจะเจรญเตบโตชากวาคนปกตทวไปในวยเดยวกน น าหนก และสวนสงต ากวาเกณฑ


65

ตวเหลอง ตาเหลอง ดงจมกแบน โหนกแกมสง และทองใหญขนเนองจากตบและมามโต สอดคลองกบ บญเชยร ปานเสถยรกล (2546) กลาววา ผปวยโรคโลหตจางธาลสซเมยจะเรมมอาการไดตงแตภายในขวบปแรกหรอหลงจากนน มอาการซดปานกลางจนถงคอนขางมาก ตาเหลอง ออนเพลย เมอมอายมากขนจะพบวามการเจรญเตบโตไมสมอาย ตบโต มามโต ตวเหลอง ตาเหลอง และมการเปลยนแปลงของใบหนา ซงเปนลกษณะเฉพาะของโรคน ยงอายมากยงเหนชดเจน ไดแก หนาผากโหนก โหนกแกมสง ดงจมกแบน พงปองเนองจากตบและมามโตมาก อกเลก แขนขาลบ 1.2 ผปวยมการปรบตวทางดานรางกาย โดยการ ดแลสขภาพรางกายของตนเอง คอไปพบแพทยตามนดอยางสม าเสมอ เครงครดเรองการรบประทานอาหาร โดยหลกเลยงอาหารทมธาตเหลกสง รบประทานอาหารทมประโยชน รวมถงตองฉดยาขบธาตเหลก หรอรบประทานยาขบธาตเหลกอยางสม าเสมอ เพอรกษาระดบธาตเหลกในรางกายใหอยในระดบทเหมาะสม และรบประทานยาโฟลค เพอชวยสรางเมดเลอดแดง สอดคลองกบ วรวรรณ ตนไพจตร (2548) กลาววา ผปวยตองไดรบการใหเลอดอยางสม าเสมอ เพอใหมคณภาพชวตทด อายยนยาว และควรรบประทานอาหารทมโปรตนสง และอาหารทมโฟเลตสง ควรละเวนอาหารทมธาตเหลกสง ผปวยทมธาตเหลกเกนควรไดรบยาขบธาตเหลก ผปวยทไดรบการใหเลอดอยางสม าเสมอรวมกบยาขบธาตเหลกสม าเสมอ จะคณภาพชวตด มชวตยนยาว การรบประทานยาโฟลค จะชวยสรางเมดเลอดแดงไดดขน และผปวยจะเลอกท างานทเหมาะสมกบตนเอง เนองจากมรางกายทไมแขงแรง เหนอยงาย และไมสามารถท างานหนกได การท างานจงจะตองเลอกงานทเหมาะสมกบตนเอง และเมอท างานกจะตองมการตกลงกบนายจางในเรองของการลางานเพอไปพบแพทย เนองจากผปวยจะตองลางานเพอไปพบแพทยตามนด จงตองมการแจงใหนายจางทราบกอน สอดคลองกบการศกษาของ ปารฉตร ดอกไม (2556) ทศกษามมมองเชงบวกในชวตของผปวยบาดเจบไขสนหลง พบวา ผปวยจะประกอบอาชพทเหมาะสมกบสภาพรางกายของตนเอง และท างานในขอบเขตทตนเองสามารถท าได 1.3 หลงจากปรบตวไดผปวยรสกวาตนเองมรางกายแขงแรงขน ไมเหนอยงาย และรางกายเหมอนคนปกตมากขน สอดคลองกบ วรวรรณ ตนไพจตร (2548) กลาววา ผปวยตองไดรบการใหเลอดอยางสม าเสมอ เพอใหมคณภาพชวตทด อายยนยาว และผปวยมอาชพทเหมาะสมกบรางกายของตนเอง ซงเปนงานทไมตองใชรางกายหนกจนเกนไป สามารถมเวลาไปพบแพทย มเวลาดแลตนเอง และสามารถท างานเลยงชพของตนเองได สอดคลองกบ คณะท างานจดท าแนวทางการวนจฉยและการรกษาโรคธาลสซเมย (2557) ทกลาววาผปวยโรคโลหตจางธาลสซเมยสามารถเลอกสมครงานทตนเองชอบ แตประการส าคญคออาชพนนตองไมท าใหรางกายหกโหม หรอเครงเครยดมากจนเกนไป ควรมเวลาใหตนเอง และไมควรกงวลกบการตอบรบเขาท างานมากจนเกนไป

2. ผลกระทบและการปรบตวทางดานจตใจ 2.1 ผลกระทบทางดานจตใจทเกดขนจากการเจบปวยดวยโรคโลหตจางธาลสซเมย

ผปวยมสภาพจตใจ ดงน รสกเศรา และเสยใจ ทโรคโลหตจางธาลสซเมยตองมาเกดขนกบตน ซงท าใหตอง

เสยโอกาสในหลาย ๆ ดาน โดยเฉพาะดานการเรยน และดานการท างาน สอดคลองกบ พฒนาการอารมณเศรา Kubler Ross (1969) ในระยะซมเศรา ซงกลาววา เมอผปวยไมสามารถหลกเลยงสถานการณเผชญความเจบปวยไดกเรมหมดหวง เศรา ทอแท ไมมก าลงใจดแลตนเอง


66

รสกโกรธตวเอง ซงความเจบปวยทเกดขนสงผลใหมรางกายทออนแอ ไมแขงแรง ตองเปนภาระของพอแม และมรปรางหนาตาแตกตางจากคนปกต ท าใหไมสามารถท ากจกรรม หรอท างานไดเหมอนคนปกต สอดคลองกบลกขณา สรวฒน (2544) ทกลาววา เมอบคคลไมสามารถบรรลเปาหมาย จะท าใหเกดความกระวนกระวายใจ กลมใจ สภาวะดงกลาว เรยกวา ความคบของใจ มสาเหตมาจากความบกพรองทางรางกาย การมโรคประจ าตว ความรสกวาตนเองไรความหมาย รสกเบอกบการรกษา เนองจากผปวยจะตองไปพบแพทยอยางสม าเสมอ ผลจากการเจาะเลอด การรบเลอด และการฉดยาขบธาตเหลก ท าใหผปวยจะตองพบเจอกบความเจบปวดอยเสมอ ท าใหผปวยรสกเบอและทอกบการรกษา ซงสอดคลองกบ จารวรรณ มานะสรการ (2544) ทกลาววา ภาวะเจบปวยเรอรงสงผลกระทบใหเกดความเครยดและเบอ เนองจากความเจบปวยทยาวนาน ตองเขารบการรกษาในโรงพยาบาลอยเสมอ หรอจากความไมสขสบาย ความเจบปวด ผปวยบางรายรสกไมอยากจะมชวตอยตอไป เนองจากผลกระทบของโรคท าใหผปวยมสขภาพรางกายทไมแขงแรง รวมทงมโรคแทรกซอนตาง ๆ ซงสรางความทกขทรมานใหผปวย และท าใหเปนอปสรรคตอการด ารงชวต สอดคลองกบการศกษาของ ปารฉตร ดอกไม (2556) ทศกษามมมองเชงบวกในชวตของผปวยบาดเจบไขสนหลง โดยพบวาภายหลงจากอบตเหตทเกดขน ผปวยมความคดอยากทจะฆาตวตาย เพอหนจากความจรงทเจบปวด

2.2 ผปวยมการปรบตวทางดานจตใจ โดยการ นกถงค าพดและก าลงใจจากบคคลส าคญ เชน พอ แม และบคคลในครอบครว โดยค าพดและก าลงใจท าใหกลมตวอยางสามารถปรบสภาพจตใจของตนเองและผานชวงอารมณและความรสกทไมดตางๆ มาได สอดคลองกบการศกษาของธญลกษณ วฒนาเฉลมยศ (2552) ทศกษาประสบการณการปรบตวของผทสญเสยการมองเหน โดยพบวาผสญเสยการมองเหนรบรถงความรกทยงใหญทครอบครวไดมอบให และเกดก าลงใจขนมาวาตนเองควรจะท าอะไรตอบแทนครอบครวบาง การยอมรบในสงทเกดขนกบตนเอง โดยอยกบสงทเปนอยางเขาใจ และพรอมทจะเผชญกบทกสงทจะเกดขนกบตนเอง สอดคลองกบ วราภรณ ตระกลสฤษด (2549) ทกลาววา การปรบตวอยางมความสข คอ การยอมรบความเปนจรง พอใจในตนเอง รจกปลอยวาง และยอมรบวาคนเรานนแตกตางกน เมอท าใจยอมรบไดกจะมความสขมาก ปรบตวไดด ชวตกจะมความสข การมองสงทเกดขนในเชงบวก เชน การเปรยบเทยบกบผทเปนโรคอนทหนกกวา หรอผทไมสามารถชวยเหลอตนเองได สอดคลองกบการศกษาของ ธญลกษณ วฒนาเฉลมยศ (2552) ทศกษาประสบการณการปรบตวของผทสญเสยการมองเหน พบวาผทสญเสยการมองเหนมการปรบเปลยนทศนคตทมตอตนเองไปในทางทดขน และเกดการยอมรบในสงทตนเองเปน เนองมาจากการเปรยบเทยบตนเองกบผอน ท าใหคดไดเกดก าลงใจและแรงผลกดนในการกาวเดนตอไป

2.3 หลงจากปรบตวไดผปวยสวนใหญมอารมณทมนคงขน ไมคดมากกบความเจบปวยทเกดขน และสามารถยอมรบและอยกบสงทตนเองเปนได สงผลใหชวตมความสขมากขน สอดคลองกบ พฒนาการอารมณเศรา Kubler Ross (1969) ในระยะยอมรบ เปนระยะทยอมรบความจรง พรอมใจทจะเผชญกบทกสงทจะเกดขนกบตนเอง เหนคณคาของสงทตนเองไดรบในชวต และเหนคณคาของการมชวตอย


67

3. ผลกระทบและการปรบตวทางดานสงคม 3.1 ผลกระทบทางดานสงคมทเกดขนจากการเจบปวยดวยโรคโลหตจางธาลสซเมย มดงน ผปวยสวนใหญจะตองอยแตกบครอบครว เนองจากรางกายไมแขงแรง ครอบครวจงเปนหวงมาก ท าใหผปวยไมคอยไดออกไปกจกรรมตาง ๆ รวมกบเพอน สอดคลองกบ จารวรรณ มานะสรการ (2544) กลาววา การเจบปวยเรอรงเปนสาเหตใหผปวยมปจจยเสยงสงทจะแยกตวออกจากสงคม และเกดความบกพรองในการมปฏสมพนธกบสงคม ไมชอบเขาสงคม เนองจากผลกระทบของโรคท าใหผปวยมรปรางและหนาตาทแตกตางจากคนปกต จงท าใหผปวยไมคอยกลาออกไปไหน และไมชอบเขาสงคม เนองจากมกจะถกเพอน ๆ ลอเลยน หรอถกคนทไมรมองดวยสายตาแปลก ๆ จงท าใหเกดความรสกไมมนใจในตนเอง สอดคลองกบ จอม สวรรณโณ (2546) ทกลาววา จากการทผปวยประเมนภาพลกษณของตนเองทเปลยนแปลงไปจากเดม ท าใหมความรสกกงวล ขาดความมนใจในการเขาสงคม มการตดตอกบเพอนฝงนอยลงจากเดม และสวนใหญตองใชชวตอยแตทบาน มความรสกแตกตางและแปลกแยก จากความเจบปวยท าใหผปวยมรปรางและหนาตา ทแตกตางไปจากคนปกต ท าใหบางครงรสกวามกจะถกคนทไมรจกมองดวยความสงสยอยเสมอ สอดคลองกบการศกษาของ ธญลกษณ วฒนาเฉลมยศ (2552) ทศกษาประสบการณการปรบตวของผทสญเสยการมองเหน ผสญเสยการมองเหนวาตนเองแตกตางจากคนกลมใหญของสงคม โดยรสกวาตนเองถกเปลยนสถานะมาเปนคนกลมเลก ๆ ของสงคม ท าใหเกดความรสกแปลกแยก

3.2 ผปวยมการปรบตวทางสงคม โดยการ พดคยและมเพอนทเปนโรคเดยวกน เนองจากผปวยดวยกนมกจะเจอเหตการณ หรอเรองราวตางๆ มาคลายๆ กน จงท าใหเขาใจกนงาย และสามารถให ค าปรกษาทดตอกนได สอดคลองกบการศกษาของ Mcllvane & Joann (2001) พบวา ผทมความบกพรองทางการมองเหนทมการสนบสนนทางสงคมจากเพอนและครอบครวสงมการปรบตวตอการสญเสยการมองเหนไดดกวา การเขาชมรมโรคโลหตจางธาลสซเมยมประโยชน เนองจากการเขาชมรมท าใหมเพอนเพมมากขน มการจดกจกรรมตาง ๆ ใหผปวยไดท ารวมกน มการจดงานวชาการใหความรเกยวกบโรคโลหตจางธาลสซเมย ท าใหไดความรในการปฏบตตน สามารถพดคยและปรกษากบแพทยผรกษาไดในทก ๆ เรอง และมการใหค าปรกษาแลกเปลยนทศนคตระหวางผปวยดวยกน ท าใหกลมตวอยางไดรจกเพอนมากขน สอดคลองกบ Halm (1990) ทกลาววา การสนบสนนทางสงคมเปนรปแบบหนงของการชวยเหลอทส าคญทผปวยใชในชวงเวลาวกฤต เมอเกดสถานการณวกฤตขน ความตองการสนบสนนจะยงเพมมากขน ความเจบปวยเปนสงทกอใหเกดความเครยดทส าคญ เนอ งจากเมอเกดความเจบปวยขนจะท าใหผปวยสญเสยการตดตอกบสงคม แหลงสนบสนนตาง ๆ ลดลง และท าใหเกดความเหนหางกบเครอขายสงคม พยายามหาเวลาออกไปพบปะกบเพอนฝง ท ากจกรรมตาง ๆ รวมกน เชน รบประทานอาหาร ดภาพยนตร หรอไปเทยวดวยกน เนองจากการทไดออกไปพบปะเพอน ๆ ท าให


68

พวกเขาไมรสกวาตนเองเหงา และโดดเดยว สอดคลองกบ Lazarus and Folkman (1984) ทกลาววา แรงสนบสนนทางสงคมชวยใหบคคลเผชญกบความเครยดไดด 3.3 หลงจากปรบตวทางดานสงคมได เปนดงน ผปวยมเพอนเพมมากขน และมเพอนทสนทและเขาใจ ท าใหรสกวาตนเองไมเหงา ไมโดดเดยว และผปวยสวนใหญรสกวาชวตมความสขมากขน สามารถใชชวตในสงคมไดเหมอนคนปกต สอดคลองกบ ทฤษฎของอบราฮม มาสโลว (อางถงใน สรอร วชชาวธ และคณะ, 2554 ) ขนท 3 (Love and Belonging need) ทกลาววา มนษยทกคนมความตองการทางสงคม ตองการความรก และความเขาใจ มนษยตองการทจะเปนเจาของ และถกยอมรบ ขอจ ากดในงานวจยน กรณตวอยางทศกษาผวจยไดท าการเลอกแบบเฉพาะเจาะจง (Purposive Sampling) และผเขารวมเปนเพศหญงทงหมด ซงอาจไมเปนตวแทนของผปวยโรคโลหตจาง ธาลสซเมยโดยทวไปได ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะตอผปวย ผปวยควรใหความส าคญในการดแลสขภาพรางกายของตนเอง อยางเครงครด เพราะความเจบปวยทเกดขนท า ใหสขภาพรางกายไมแขงแรงเหมอนคนปกต จงจ าเปนตองใสใจ และดแลตนเอง โดยการหมนไปพบแพทยตามนด ดแลเรองการรบประทานอาหาร ฉดยาขบธาตเหลก และรบประทานยาตามแพทยสง รวมทงไมใชรางกายหกโหม หรอหนกจนเกนไป ผปวยจ าเปนตองใหความส าคญกบสขภาพรางกายของตนเองเปนอนดบแรก ใชชวตดวยความพอเหมาะพอด เมอรสกวาตนเองไมสบาย หรอพบอาการทผดปกต ควรไปพบแพทยทนท

2. ขอเสนอแนะตอครอบครว ครอบครวนบวาเปนก าลงใจทส าคญทสดส าหรบผปวย บคคลในครอบครวจงควรดแลเอาใจใส ในดานรางกาย และจตใจของผปวยอยเสมอ หมนใหก าลงใจผปวย เพราะก าลงใจทดและส าคญทสดส าหรบผปวยกคอก าลงใจจากครอบครว และจะตองมความเขาใจในอารมณของผปวย เนองจากความเจบปวยทเกดขนท าใหในบางครงผปวยอาจจะมอารมณทไมคงท บคคลในครอบครวหรอผใกลชด จงควรมความเขาใจในตวผปวย

3. ขอเสนอแนะตอชมรมโรคโลหตจางธาลสซเมย จากการศกษาพบวาชมรมมสวนชวยผปวยไดมากในหลาย ๆ ดาน โดยเฉพาะดานก าลงใจ และชวยท าใหผปวยรสกไมโดดเดยว เนองจากการเขาชมรมท าใหไดรจกเพอนทเปนโรคเดยวกน สามารถพดคยและแลกเปลยนประสบการณตอกน มการจดกจกรรมตาง ๆ และสามารถพดคยปรกษากบแพทยผรกษาไดอยางใกลชด ชมรมจงเปนสถานททสามารถชวยเหลอผปวยไดทงทางดานรางกาย สภาพจตใจ และสงคม ดงนนชมรมจงควรพยายามเชญชวน และรวบรวมผปวยทไมไดเขารวม หรอเขารวมนอย ใหเขารวมกจกรรมตาง ๆ ของชมรมเปนประจ า ซงจะสามรถชวยลดผลกระทบตอผปวยในดานจตใจ และสงคมได

4. ขอเสนอแนะตอผวาจางและภาครฐ ผปวยในวยผใหญตอนตนจะมปญหาในเรองของการสมครเขาท างาน เนองจากความเจบปวยทเกดขน สงผลใหเวลาไปสมครงานมกจะถกปฏเสธรบเขาท างาน ดงนน ภาครฐควรมการใหขอมลเกยวกบโรคโลหตจางธาลสซเมย เพอใหผวาจางมความเขาใจโรค ทราบถงอาการของโรค และความสามารถในการท างานทผปวยสามารถท าได เพอใหผปวยไดมโอกาสไดเขาท างาน และแสดงศกยภาพของตนเอง


69

บรรณานกรม คณะท างานจดท าแนวทางการวนจฉยและการรกษาโรคธาลสซเมย. (2557). แนวทางการ วนจฉยและการรกษาโรคโลหตจางธาลสซเมย. กรงเทพมหานคร : พ.เอ.ลฟวง จ ากด. จอม สวรรณโณ. (2546). ความสามารถของญาตผดแลหลกในการดแลผปวยโรคหลอดเลอดสมอง ในระยะเปลยนผานกอนจ าหนายออกจากโรงพยาบาล. วารสารสภาการพยาบาล. 18(3), 1-21. จารวรรณ มานะสรการ. (2544). ภาวะเจบปวยเรอรง : ผลกระทบและการพยาบาล. สงขลา:

คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร. ธญลกษณ วฒนาเฉลมยศ. (2552). ประสบการณการปรบตวของผทสญเสยการมองเหน.

วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการปรกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย. บ าเพญจต แสงชาต. (2543). การดแลผปวยเรอรงแบบองครวม. ขอนแกน: หางหนสวนจ ากด ขอนแกนการพมพ. บญเชยร ปานเสถยรกล. (2546). ธาลสซเมยและการใหค าปรกษาแนะน า. กรงเทพฯ:

โรงพมพครสภาลาดพราว. ปารฉตร ดอกไม. (2556). มมมองเชงบวกในชวตของผปวยบาดเจบไขสนหลง. วทยานพนธ

ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาสงคมศาสตรการแพทยและสาธารณสข มหาวทยาลยมหดล. ลกขณา สรวฒน. (2544). จตวทยาในชวตประจ าวน. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. วรวรรณ ตนไพจตร. (2548). การดแลรกษาผปวยโรคธาลสซเมย. วารสารโลหตวทยาและ เวชศาสตรบรการโลหต. 15(3), 197-201. วราภรณ ตระกลสฤษด. (2549). จตวทยาการปรบตว. กรงเทพฯ: ศนยสงเสรมวชาการ. ศรธรรม ธนะภม. (2535). พฒนาการทางอารมณและบคลกภาพ. กรงเทพฯ: ชวนพมพ. ศรเรอน แกวกงวาล. (2549). จตวทยาพฒนาการชวตทกชวงวย. เลม 2, วยรน-วยสงอาย. พมพครงท 9. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร. สรอร วชชาวธ และคณะ. (2554). จตวทยาทวไป. พมพครงท 7. กรงเทพฯ:

มหาวทยาลยธรรมศาสตร. Halm, M. (1990). Effect of support groups on anxiety of family members during critical illness. Heart&Lung. 19(1), 62-71. Kubler Ross, E. (1969). On death and dying. New York: Mac Millan. Lazarus, R.S., & S. Folkman. (1984). Stress appraisal and coping. New York:

Spinger Publishing. Mcllvance, J., & J. Reinhardt. (2001). Interactive Effect of Support From Family and Friends in Visually Impaired Elders. Journal of Gerontology. 56, 374-382.


กรอบทกษะในการปฏบตงานของบคลากรสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในประเทศไทยดวยการประยกตใช Skills Framework for the Information Age

THE SKILLS FRAMEWORK OF ICT OPERATIONAL STAFF FOR THAI ICT PROFESSIONAL IN THAILAND APPLY BY SKILLS FRAMEWORK FOR THE

INFORMATION AGE

ณชญาภส รอดประยร 1 สทธศกด อนทวด2 และชมพ เนองจ านงค3

Nachayapat Rodprayoon1, Sutthisak Inthawadee2, and Chompu Nuangjamnong3

1 หลกสตรบรหารธรกจบณฑต สาขาวชาระบบสารสนเทศ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร จงหวดปทมธาน

2 หลกสตรบรหารธรกจดษฏบณฑต สาขาวชาการจดการธรกจและสารสนเทศ มหาวทยาลยเซนตจอหน จงหวดกรงเทพมหานคร

3 หลกสตรบรหารธรกจดษฏบณฑต สาขาวชาการจดการธรกจและสารสนเทศ มหาวทยาลยเซนตจอหน จงหวดกรงเทพมหานคร

บทคดยอ งานวจยนมวตถประสงคเพอศกษากรอบทกษะในการปฏบตงานของบคลากรไอซทส าหรบสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในประเทศไทย สรางกรอบทกษะในการปฏบตงานของบคลากร ไอซทส าหรบสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในประเทศไทย และสรางแนวทางการพฒนาบคลากรดานไอซทของประเทศไทยใหมทกษะในการปฏบตงานส าหรบสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซท ในประเทศไทยใหสอดคลองในแนวทางของ Skills Framework for the Information Age: SFIA ดวยวธการรวบรวมและศกษาขอมลจากบคลากรสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทส าหรบภาคธรกจอตสาหกรรมบรการดานเทคโนโลยสารสนเทศในประเทศไทย ผลทไดจากการศกษาพบวา

1. ดานขอมลพนฐานของบคลากรสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในประเทศไทยสวนใหญเปนเพศชาย มอายระหวาง 31 – 35 ป ระดบการศกษาปรญญาตร มประสบการณในการปฏบตงานในสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซท 0 – 5 ป มรายไดตอเดอนมากกวา 50,000 บาท ปฏบตงานในองคการทเปนบรษทของไทย มจ านวนพนกงาน 101 – 300 คน และปฏบตงานในระดบปฏบตการ

2. ดานโครงสรางองคการส าหรบสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในประเทศไทย ประกอบไปดวย 8 ต าแหนงงาน คอ ซอฟตแวรระบบ ผดแลดานความมนคงปลอดภย สนบสนนดานแอพพลเคชน การด าเนนการดานเทคโนโลยสารสนเทศ ผดแลระบบฐานขอมล การจดการพนทการจดเกบขอมล สนบสนนเครอขาย และบรการและการจดการแกไขปญหา ซงทง 8 ต าแหนงงานน ประกอบไปดวยทกษะทวไปในสายงาน และทกษะเฉพาะต าแหนงงาน ซงทกษะทวไปในสายงาน ประกอบไปดวย 5 ทกษะ 1) ตองปฏบตงานตามภาระหนาท และความรบผดชอบประจ าวนได 2) หาความรใหม ๆ เพอพฒนาตวเองอยเสมอ 3) ใชความรทมมาประยกตใชในการปฏบตงาน


71

4) มปฏสมพนธอนดกบเพอนรวมงาน และ 5) มทกษะในการสอสารทดกบเพอนรวมงาน ลกคา ผจ าหนาย และหนสวนทางธรกจ ทกษะเฉพาะต าแหนงงานโดยรวมส าหรบหนาทหลกในการปฏบตงาน เชน การตดตง ปรบปรง ทดสอบ และใหค าแนะน าแกผใชระบบ เปนตน โดยมแตกตางกนในลกษณะงานจะขนอยกบความเชยวชาญเฉพาะดานทรบผดชอบในต าแหนงของงานนน ๆ

ABSTRACT The research has objectives, to study the skills framework of ICT operational staff for Thai ICT professional in Thailand, to create the skills framework of ICT operational staff for Thai ICT professional in Thailand, and to create a guideline of Thai ICT professional development. The skills framework guideline could assist to improve ICT skills support for Thai ICT professional that could be merged with Skills Framework for the Information Age (SFIA). In this research, the questionnaire was used to collect the data from ICT staffs who work in ICT industries in Thailand. The results were as follows

1. For basic information that mostly ICT staffs were male, age between 31 - 35 years old, having bachelor degree, working experience in ICT support between 0 - 5 years, and having income on average more than 50,000 Baht, working in operational level of Thai companies where they had the number of employees between 101 - 300.

2. For organizational structure of ICT support in Thailand, there are eight positions: system software, security administration, applications support, IT operations, database administration, storage management, network support, and help desk/IT support. There are also divided into two skills as a personal skill and a functional skill. For personal skill of Thai ICT support, the results illustrated that 1) job description and routine activities 2) new knowledge for development 3) applying knowledge and job 4) good relationship with workmates and 5) having good communication among workmates and stakeholders. For functional skill of Thai ICT support, the results found that eight positions had the major job functions for example installation function, implementation function, modification function, testing function, and providing suggestions to users. The difference functions depended on the characteristics of expertise in special tasks of each eight Thai ICT support positions. ค าส าคญ กรอบทกษะการปฏบตงานในประเทศไทย สายงานสนบสนนดานไอซทในประเทศไทย


72

ความส าคญของปญหา ป 2558 นเปนปแหงการเปดประชาคมอาเซยนทมการรวมกลมสมาชก ทงหมด 10 ประเทศ ไดแก บรไน กมพชา อนโดนเซย ลาว มาเลเซย พมา ฟลปปนส สงคโปร เวยดนามและไทย เพอใหเกดความเชอมโยงทางเศรษฐกจ การคา การลงทน สงคมและประชากร รวมถงการเคลอนยายแรงงานระหวางประเทศ ซงจ าเปนตองมกรอบมาตรฐานทางดานทกษะ ความช านาญ และสมรรถนะทเปนทยอมรบในการปฏบตงานในระดบสากล อยางไรกตามการเคลอนยายแรงงานในภมภาคอาเซยนนนยงคงตองมการเตรยมความพรอมของแตละประเทศในดานตาง ๆ ในป 2554 กลมประเทศอาเซยนไดมการท าขอตกลงการยอมรบรวมกนในเรองคณสมบตนกวชาชพอาเซยน (ASEAN Mutual Recognition Arrangement: MRA) เพออ านวยความสะดวกดานการเคลอนยายแรงงาน หรอผทมความสามารถ มทกษะพเศษอยางเสร มทงหมด 7 สาขา ไดแก แพทย พยาบาล ทนตแพทย สถาปตยกรรม การส ารวจ นกบญช และวศวกรรม ซงภายในขอตกลงดงกลาวยงรวมถงการพฒนาขดความรความสามารถในการท างานดานอน ๆ เพอใหสามารถท างานรวมกบชาวตางชาตไดอยางมประสทธภาพ (Association of Southeast Asian Nation, 2012) ตวอยางเชน บรษท Kelly IT Resources เปนบรษทจดหางานบรการดานใหค าปรกษาและสรรหาแรงงานจดการดานทรพยากรมนษยในภาคธรกจอตสาหกรรมทวโลก กลาววา ในระยะเวลาเพยง 2 – 4 ป บรษทตาง ๆ ทวโลกตองเผชญกบความเปลยนแปลงอยางรวดเรวทางดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (Information Technology and Communication: ICT) สงผลใหเกดปญหาขาดแคลนแรงงานทขาดทกษะดานไอซท ผบรหารในภาคธรกจอตสาหกรรมเหลานจงมงความสนใจในเรองของการพฒนาทกษะและสมรรถนะทางดานไอซทใหกบพนกงาน เพอหวงใหผปฏบตงานสามารถปฏบตงานไดอยางเตมศกยภาพและเกดประสทธภาพใหกบองคการอยางสงสด จงเปนเหตผลทท าใหภาคธรกจและบรษทตาง ๆ หนมาลงทนในการฝกอบรมพนกงาน (Kellyservices.com, 2013) จากขอมลองคการระหวางประเทศเ พอการโยกย ายถนฐาน (The International Organization for Migration: IOM) ส าหรบประเทศในเขตภมภาคตะวนออกเฉยงใต ยงมความตองการดานแรงงานมากขน เนองจากยงมหลายประเทศทมการพฒนาทางดานเศรษฐกจ ความตองการดานแรงงานนสงผลใหเกดปญหาการขาดแคลนแรงงานทสบเนองมาจากปญหาการลาออกจากงานไปท างานยงสถานทใหม และไดรบคาตอบแทนทสงกวา โดยสวนใหญจะพบในธรกจภาคเอกชนทมการแขงขนสงและมความตองการพนกงานทมทกษะสงในการปฏบตงานดวยเชนกน ซงในบรบทของประเทศไทย พบวา แรงงานไทยสวนใหญไดแสดงความคดเหนวาการท างานกบบรษทหนง ๆ ไมควรท างานเกน 5 ป ดวยเหตผลทวา ตองการความกาวหนาในอาชพการงานและเปลยนงานเพอไดรบคาตอบแทนทสงขนซงเปนสาเหตระดบตน ๆ ทท าใหแรงงานไทยสวนใหญตดสนใจเปลยนงานมอตราทคอนขางสง โดยสายงานดานไอซท เปนสายงานทมอตราเงนเดอนคอนขางสง (บรษท อเดคโก ประเทศไทย, 2555) จงมแนวโนมสงผลใหพนกงานเกดการโยกยายแรงงานดานทกษะความเชยวชาญมอตราทสงดวยเชนกน กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ไดจดท านโยบายมาตรการและแผนพฒนาสงเสรมความรความสามารถบคลากรดานไอซทของประเทศไทยใหมมาตรฐานในระดบสากล (เมธน เทพมณ, 2553) เพอพฒนาทกษะส าหรบบคลากรทางดานไอซท โดยเนนใหมทกษะทสอดคลองกบ


73

ความตองการของตลาด จากนนจงด าเนนการจดท ากรอบมาตรฐานวชาชพบคลากรดานไอซทในป 2550 – 2552 และป 2554 น ามาพฒนากรอบมาตรฐานวชาชพบคลากรดานไอซท อกครงหนง (สมบรณ เมฆไพบลยวฒนา, 2555) ทงนทางแถบทวปยโรปกมการใชกรอบทกษะดานไอซทเพอใชเปนเครองมอวดทกษะ ความสามารถของต าแหนงงานดานไอซททเปนทยอมรบรวมกน คอ “The Skills Framework for the Information Age: SFIA” ซงเปนรปแบบการก าหนดทกษะและสมรรถนะทจ าเปนในต าแหนงงานดานไอซท รวมถงเปนเคร องมอวด (Measurement) และเทยบเคยง (Benchmarking) ความร ความสามารถและทกษะของบคลากรไอซททตองเขาท างานสายงานภาคอตสาหกรรมไอซท โดยมมาตรฐานการจดแบงกลมความรและทกษะดานไอซท (The SFIA Foundation, 2014) SFIA ไดสรางตารางความสมพนธระหวางต าแหนงงานและระดบความผดชอบไวอยางชดเจน เพอใหองคการสามารถน ารปแบบ SFIA ไปใชในการวาจางพนกงานดานไอซทใหตรงกบความตองการตามมาตรฐานทก าหนด ซงประกอบไปดวยกลมทกษะ 6 ดาน และแบงระดบสมรรถนะ 7 ระดบ โดยปจจบนไดมการแบงต าแหนงงานเฉพาะดานไวอยางชดเจนกวา 80 ต าแหนงงาน ฃ

ระดบทกษะตามกรอบทกษะ SFIA

7 ก าหนดกลยทธ/สรางแรงบนดาลใจ 6 รเรม/การจงใจ 5 ตรวจสอบ/แนะน า 4 ท าใหเปนไปได 3 ประยกตใช 2 ชวยเหลอ 1 ปฏบตตาม

ภาพท 1 Competency and Skills Framework of SFIA กรอบทกษะมาตรฐานสวนใหญเปนเพยงการวดคณสมบตทเกดจากการสอบโดยเนนเนอหาและทฤษฎทเกยวของเปนเกณฑในการวดคณสมบตและทกษะของผปฏบตงาน ความส าคญตอการก าหนดกรอบทกษะในการปฏบตงานของบคลากรสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในประเทศไทย สามารถใชก าหนดและวดคณสมบตไดภายในประเทศไดเทานน ดวยเหตนผวจยจงสนใจศกษากรอบทกษะการปฏบตงานของบคลากรไอซทส าหรบ สายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในประเทศไทย ดวยการประยกตใชแนวคด SFIA โดยการน ากรอบทกษะมาตรฐานสากลมาประยกตใชในบรบทของประเทศไทย โดยสายงานทท าการศกษา คอ สายงานวชาชพสนบสนนดานไอซท ซงเปนรากฐานกลมอาชพดานไอซททงหมด โดยคาดหวงวาจะ


74

เปนประโยชนตอการน าไปใชเพอเปนแนวทางในการก าหนดมาตรฐานรวมกนในกลมประเทศสมาชกอาเซยนใหมมาตรฐานสากลส าหรบการเคลอนยายแรงงานดานสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซท และสามารถน าไปขยายผลในการศกษาตอยอดใหเกดการพฒนาและก าหนดมาตรฐานทางดานกรอบทกษะวชาชพไอซทไดในอนาคต โจทยวจย/ปญหาวจย

1. กรอบทกษะในการปฏบตงานของบคลากรไอซทส าหรบสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในประเทศไทยเปนอยางไร

2. สามารถสรางกรอบทกษะในการปฏบตงานของบคลากรไอซทส าหรบสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในประเทศไทยไดหรอไม

3. สรางแนวทางการพฒนาบคลากรดานไอซทของประเทศไทยใหมทกษะในการปฏบตงาน ส าหรบสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในประเทศไทยใหสอดคลองในแนวทาง ของ SFIA ไดหรอไม วตถประสงคการวจย

1. เพอศกษากรอบทกษะในการปฏบตงานของบคลากรไอซทส าหรบสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในประเทศไทย

2. เพอสรางกรอบทกษะในการปฏบตงานของบคลากรไอซทส าหรบสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในประเทศไทย

3. เพอสรางแนวทางการพฒนาบคลากรดานไอซทของประเทศไทยใหมทกษะในการปฏบตงาน ส าหรบสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในประเทศไทยใหสอดคลองในแนวทางของ SFIA วธด าเนนการวจย การศกษาวจยนเปนการวจยแบบผสม ใชการสมภาษณเชงลกและแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล โดยมรายละเอยด ดงน

1. ประชากร ทใชในการวจย คอ บคลากรทปฏบตงานในภาคธรกจอตสาหกรรมบรการดานเทคโนโลยสารสนเทศในประเทศไทย ทงหมด 5 ภาค ไดแก ภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคใต ภาคกลาง และกรงเทพมหานคร จ านวน 421 คน ส าหรบขอมลจากแบบสอบถาม และท าการสมภาษณเชงลกส าหรบผประกอบการสายสนบสนนดานไอซทในประเทศไทย จ านวน 5 คน

2. ขนาดกลมตวอยาง ใชสตรของ Cochran (Cochran, 1977) ส าหรบการศกษาไดก าหนดระดบความเชอมนท 95% และระดบความคลาดเคลอน 5% จากจ านวนบคลากรทปฏบตงานในภาคธรกจอตสาหกรรมบรการดานเทคโนโลยสารสนเทศในประเทศไทย ซงไมทราบขนาดประชากรทแนนอนและไมทราบสดสวนของประชากร โดยใชการสมแบบแบงชนภม (Stratified Random Sampling) เลอกกลมตวอยางภาคธรกจอตสาหกรรมบรการดานเทคโนโลยสารสนเทศในประเทศไทย 5 ภาค ภาคละ 100 คน จากนนท าการเลอกศกษาเพอใหไดกลมตวอยางเปนจ านวนทงสนอยางนอย 400 คน


75

3. เครองมอทใชในการวจย 3.1 ศกษามาตรฐานกรอบทกษะ SFIA (The SFIA Foundation, 2012) เอกสาร

แนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ เพอใหไดกรอบแนวคดในงานวจย 3.2 ศกษาความตองการทางดานภาคอตสาหกรรมของประเทศไทย โดยศกษาถง

มาตรฐานอาชพดานไอซทในบรบทของประเทศไทยในปจจบน เพอท าการสรางแบบสมภาษณผประกอบการ

3.3 สรางเครองมอทใชในการเกบขอมล - แบบสมภาษณ ประกอบไปดวย ขอมลทวไป เชน ชอ นามสกล อาย ชอบรษท

ทอยบรษท โครงสรางหนวยงานดานไอซท ความคดเหนทางดานกรอบมาตรฐานวชาชพส าหรบบคลากรดานไอซท ทกษะทวไปส าหรบการปฏบตงาน หนาทหลก คณสมบตพนฐานทตองการ ประกาศนยบตรดานไอซท การพฒนาทกษะ ระดบการศกษา ประสบการณในการปฏบตงาน เงนเดอนทตองการ และการวดระดบทกษะส าหรบสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซท เพอใหทราบถงความตองการทางดานทกษะส าหรบบคลากรสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซท

- แบบสอบถาม แบงออกเปน 2 สวน ดงน สวนท 1 ค าถามดานขอมลสวนบคคล ไดแก เพศ อาย การศกษา ประสบการณ

การปฏบตงานในสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซท รายไดตอเดอน ประเภทของบรษท/องคการ จ านวนพนกงานในบรษทหรอองคการ ระดบการท างาน โครงสรางหนวยงานดานไอซทในบรษท/องคการ สายงานหลกทรบผดชอบ ทกษะทวไปในสายงาน

สวนท 2 ค าถามแยกตามต าแหนงงานส าหรบสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทจ านวน 8 ต าแหนงงาน โดยเปนค าถามเกยวกบกจกรรมตาง ๆ ทตรงกบหนาทหลกทรบผดชอบปจจบน ประกอบไปดวย 1) ซอฟตแวรระบบ (System Software) 2) ผดแลดานความมนคงปลอดภย (Security Administration) 3) สนบสนนด านแอพพล เคช น (Applications Support) 4) การด าเนนการดานเทคโนโลยสารสนเทศ (IT Operations) 5) ผดแลระบบฐานขอมล (Database Administration) 6) การจดการพนทการจดเกบขอมล (Storage Management) 7) สนบสนนเครอขาย (Network Support) 8) บรการ และจดการแกไขปญหา (IT Support/Help desk)

3.4 น าแบบสอบถามใหผทรงคณวฒตรวจสอบ จ านวน 5 ทาน เพอตรวจสอบเนอหาและความสมบรณของขอค าถาม แลวน ามาปรบปรงตามขอเสนอแนะ

4. การวเคราะหขอมล แบบสมภาษณ ผลทไดจากการเกบขอมลโดยการสมภาษณผประกอบการในสายงาน

ดานไอซทจ านวน 8 ทาน เพอหาความตองการของผประกอบการส าหรบคณสมบตประจ าต าแหนงงานและทกษะของบคลากรส าหรบสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซท

แบบสอบถาม ผลทไดจากการวเคราะหขอมลสวนบคคลและขอมลแยกตามต าแหนงงานทง 8 ต าแหนงงาน ท าการวเคราะหโดยใชสถตเชงพรรณา ไดแก คาความถ (Frequency) คารอยละ (Percentage) จ านวน 421 คน เพอทราบถงระดบทกษะของบคลากรในปจจบน จากนนน าผลลพธทไดมาท าการเทยบเคยงกบมาตรฐานทกษะดานไอซทของกลมประเทศอาเซยนส าหรบทกษะทวไป และท าการเทยบเคยงกบกรอบทกษะของ SFIA ส าหรบทกษะประจ าต าแหนงงาน จากนนน าผลลพธทไดมา


76

สรางเปนกรอบทกษะในการปฏบตงานของบคลากรสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในประเทศไทยดวยการประยกตใช SFIA จากนนใหผเชยวชาญทางสายงานดานไอซทตรวจสอบ จ านวน 5 ทาน โดยท าการสนทนากลม (Focus Group) และท าการสรปผล โดยขนตอนสดทายจดท าคมอแนวทางการพฒนาทกษะในการปฏบตงานของบคลากรสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในประเทศไทย ผลการวจย ผวจยแบงการอธบายผลการวจย ออกเปน 3 สวน ดงน สวนท 1 ผลการวเคราะหขอมลพนฐานของบคลากรสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในประเทศไทย พบวา ขอมลทไดจากการเกบแบบสอบถามสวนใหญ มรายละเอยด ดงตารางตอไปน ตารางท 1 ขอมลพนฐานของบคลากรสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในประเทศไทย เพศ ชาย อาย 31 – 35 ป ระดบการศกษา ปรญญาตร ประสบการณการปฏบตงานในสายงานวชาชพ 0 – 5 ป รายไดตอเดอน มากกวา 50,000 บาท บรษท บรษทของคนไทย ขนาดองคการ องคการขนาดกลาง ระดบการท างาน ระดบปฏบตการ โครงสรางหนวยงานดานไอซท (สวนใหญ) ของผตอบแบบสอบถาม

1. สนบสนนดานแอพพลเคชน 2. การบรการและจดการแกไขปญหา 3. ซอฟตแวรระบบ

สวนท 2 ผลการศกษาดานทกษะทวไปทส าคญส าหรบการปฏบตงานของบคลากรสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในประเทศไทย 8 ต าแหนงงาน ในมมมองของผประกอบการและในดานของบคลากรสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซท (ผตอบแบบสอบถาม) ซงผลลพธทไดจากการสมภาษณถงความตองการของผประกอบการดานคณสมบตประจ าต าแหนงงานส าหรบสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทนนมความสอดคลองกบทกษะส าหรบสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทดงตารางท 2


77

ตารางท 2 ทกษะทวไปทส าหรบการปฏบตงานของบคลากรสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทใน ประเทศไทย

ระดบทกษะตามกรอบทกษะ SFIA

ความตองการของผประกอบการ

ทกษะทวไป ของบคลากร

ทกษะส าหรบสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซท

7 ก าหนดกลยทธ/

สรางแรงบนดาลใจ

สอดคลอง

S22 ออกกฎระเบยบในการปฏบตงานภายในองคกรตามสายงานททานรบผดชอบ S21 ก าหนดกลยทธในการปฏบตงานเพอใหสอดคลองกบแผนระยะสนและ ระยะยาวขององคกร S20 มความเขาใจส าหรบเทคโนโลยทเปนทยอมรบและรจกในวงการอตสาหกรรม ดานไอซททเหมาะสมกบสภาพแวดลอมของธรกจ

6 รเรม/การจงใจ



S19 ทราบถงอ านาจหนาทความรบผดชอบในการปฏบตงาน รวมถงดานเทคนค การเงน ดานคณภาพ ตลอดจนอ านาจการตดสนใจของตนเองและผใตบงคบ บญชา โดยสามารถน ามาประยกตใชงานได S18 มทกษะในการพดโนมนาวเพอใหเกดความเชอมนในการแกไขปญหา ความจ าเปนในการสนบสนนการใชงาน S17 ทราบถงกฎหมายดานไอซท S16 มความเขาใจถงบทบาทและผลกระทบตอการจางงาน

5 ตรวจสอบ/

แนะน า



ทกษะทม S15 มปฏสมพนธอนดกบเพอนรวมงาน S14 จดการเวลาตามภาระหนาทในการปฏบตงานไดอยางเหมาะสม S13 มทกษะทางดานเทคนค และการจดการโครงการ โดยมการก าหนดล าดบ การปฏบตงานกอน-หลง S12 เขาใจถงความตองการของผใชระบบ ลกคาและความตองการขององคกร S11 สามารถประเมนถงความเสยงทางดานการใชเทคโนโลย

4 ท าใหเปนไปได

สอดคลอง สอดคลอง



ทกษะทม

S10 สามารถปฏบตงานในกจกรรมทหลากหลาย S9 สามารถอธบายถงสาเหตในการน าเครองมอมาใชในการปฏบตงานและการ แกไขปญหา S8 เขาใจถงกระบวนการท างานทางธรกจ เพอน ามาประยกตใชส าหรบการวาง แผนการสนบสนนดานไอซท S7 มทกษะในการคดเชงวเคราะหอยางเปนระบบ

3 ประยกตใช สอดคลอง สอดคลอง

ทกษะทม ทกษะทม

S6 มทกษะในการสอสารทดกบเพอนรวมงาน ลกคา ผจ าหนายและหนสวนทางธรกจ S5 ใชความรทมมาประยกตใชในการปฏบตงาน

2 ชวยเหลอ สอดคลอง S4 การปฏบตงานหรอกจกรรมในประจ าวน สามารถขอความชวยเหลอกรณท

เกดปญหาในการปฏบตงานอยางไมคาดคด

1 ปฏบตตาม

สอดคลอง สอดคลอง สอดคลอง

ทกษะทม

ทกษะทม

S3 ปฏบตงานตามภาระหนาท และความรบผดชอบประจ าวนได S2 ใชระบบสารสนเทศขนพนฐานไดด S1 หาความรใหมๆ เพอพฒนาตวเองอยเสมอ

หมายเหต S = Skills (ทกษะ) . ทกษาทม = ทกษะทผตอบแบบสอบถามเลอกมากทสดในล าดบ 1 ถง 5

พบวา บคลากรสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในประเทศไทยทง 8 ต าแหนงงาน ใหความส าคญทางดานทกษะทวไปในสายงานทคลายคลงกน คอ ตองมทกษะทางดานการหาความรใหม ๆ เพอพฒนาตวเองอยเสมอ ตองปฏบตงานตามภาระหนาท และความรบผดชอบประจ าวนได ตองใชความรทมมาประยกตใชในการปฏบตงาน ตองมปฏสมพนธอนดกบเพอนรวมงาน ตองมทกษะในการสอสารทดกบเพอนรวมงาน ลกคา ผจ าหนายและหนสวนทางธรกจ รวมถงตองมทกษะในการคดเชงวเคราะหอยางเปนระบบ ทงนทกษะทผตอบแบบสอบถามใหเปนล าดบสดทายโดยมคาความถและคารอยละนอยทสดเหมอนกนทง 8 ต าแหนงงาน คอ การออกกฎระเบยบในการปฏบตงานภายในองคการตามสายงานทรบผดชอบ ซงกลาวไดวาหนาทของการออกกฎระเบยบในการปฏบตงานนอาจเปนหนาทของฝายบคคลภายในองคการทรบผดชอบในการออกกฎระเบยบดงกลาว


78

สวนท 3 การเทยบเคยงระดบทกษะระหวางกรอบทกษะ SFIA และกรอบทกษะในการปฏบตงานของบคลากรสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในประเทศไทย ดงตารางท 3 ตารางท 3 การเทยบเคยงระดบทกษะ SFIA กบระดบทกษะส าหรบการปฏบตงานของบคลากรสาย งานวชาชพสนบสนนดานไอซทในประเทศไทย ทง 8 ต าแหนงงาน

ต าแหนงงาน ระดบ ทกษะ SFIA

ซอฟตแวรระบบ

ผดแลดานความมนคงปลอดภย

สนบสนนดานแอพพลเคชน

การด าเนนการ

ดานเทคโนโลยสารสนเทศ

ผดแลระบบฐานขอมล

การจดการพนทการ

จดเกบขอมล

สนบสนนเครอขาย

รการ และจดการแกไข

ปญหา

7 6 5 4 3 2 1

ระดบทกษะ SFIA ระดบทกษะในสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในประเทศไทย

จากตารางขางตนแสดงใหเหนถงการเทยบเคยงของระดบทกษะในการปฏบตงานของ

บคลากรสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทของประเทศไทยและระดบทกษะ SFIA โดยพบวาระดบทกษะของบคลากรสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทของประเทศไทยทกต าแหนงงานมระดบทกษะอยในระดบท 3 คอ ระดบการประยกต โดยทง 8 ต าแหนงงานมระดบทกษะทแตกตางกนออกไป ขนอยกบความยากงาย และความซบซอนเฉพาะดานของต าแหนงงานทท า ซงเมอเทยบกบทกษะของบคลากรในประเทศไทยแลวยงตองไดรบการพฒนาทกษะเพอใหเทยบเทากบระดบทกษะของ SFIA ตามกรอบมาตรฐานทางดานทกษะทเปนทยอมรบในกลมสายงานดานไอซท อภปรายผล

การวจยในครงนเปนการศกษากรอบทกษะในการปฏบตงานของบคลากรสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในบรบทของประเทศไทย โดยใชแนวคด SFIA ผลการวจยครงนสามารถอภปรายผลตามล าดบของวตถประสงคของงานวจย ดงตอไปน

1. ศกษากรอบทกษะในการปฏบตงานของบคลากรไอซทส าหรบสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในประเทศไทย ดวยการประยกตใชแนวคด SFIA

ผวจยไดศกษาขอมลและเอกสารดานกรอบมาตรฐานทางสายอาชพดานไอซท สายงานสนบสนนดานไอซท แนวคดทางดานสมรรถนะ มาตรฐานทกษะดานไอซทระดบสากล และสถานการณดานมาตรฐานทกษะดานไอซทของประเทศไทย ซงสอดคลองกบงานวจยของ Zoran Mitrovic (2010) เรองทกษะส าหรบต าแหนงงานในองคการ : มมมองการจดการระบบสารสนเทศ งานวจยเรองการประเมนอาชพดวย SFIA (Skills Framework for the Information Age) ของ McIntos D. (2011) ซงไดมการน ากรอบทกษะและสมรรถนะมาเปนแนวทางการศกษาและวเคราะหรวมส าหรบการ วจยทางดานทกษะทเ ก ย วขอ งกบต าแหนง งานในองคการ และงานวจยของ


79

Gohar Feroz Khan และคณะ (2010) ทไดท าการวจยเรองการพฒนาทกษะดานการใชงานระบบ e-Government ของหนวยงานรฐบาลส าหรบประเทศทก าลงพฒนา โดยมขนตอนในการศกษาขอมลทางดานทกษะของผใชงานระบบ กอนทระบบจะไดรบการพฒนาใหมการใชงาน e-Government ซงจะระบทกษะทจ าเปนส าหรบการใหบรการ ผลการวจยดงกลาวสามารถใชเปนหลกสตรมาตรฐานการฝกอบรมแกผใชงานระบบ และประชาชนทมสวนเกยวของได จากการศกษาขอมล ท าใหทราบถงกรอบมาตรฐานทางสายอาชพดานไอซท ซงปจจบนมหลายประเทศทวโลกไดมการจดท ากรอบทกษะทางดานไอซทเพอน าไปใชส าหรบการวดระดบทกษะของบคลากรทางดานไอซทใหมมาตรฐานเดยวกนและเปนทยอมรบทงในประเทศและระหวางประเทศ ซงมวธการกระบวนการศกษาและสอดคลองกบรายงานการจดท าเสนทางอาชพในสายงานวชาชพดาน ICT (2556) ของกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและสอสารของประเทศไทย นอกจากน กรอบทกษะ SFIA ยงมหลายประเทศพนธมตรไดน า SFIA ใชส าหรบการอางองมาตรฐานวชาชพระหวางประเทศของตน เชน ออสเตรเลย เบลเยยม ชล อตาล ญปน นวซแลนดและไอรแลนด เปนตน

ผวจยไดน าแนวคด SFIA มาประยกตใชเพอใหเขากบบรบทดานมาตรฐานทกษะดานไอซทของประเทศไทย ซง SFIA เปนกรอบมาตรฐานทางดานทกษะทเปนทยอมรบในกลมสายงานดานไอซท โดยแสดงถงความสมพนธระหวางความตองการของธรกจและทกษะของผเชยวชาญดานเทคโนโลยสารสนเทศ อกทงไดมการอธบายถงในรายละเอยดของระดบทกษะ และสมรรถนะทจ าเปนตอต าแหนงงานเฉพาะดานไวอยางชดเจน และครอบคลมต าแหนงงานทางดานไอซททกกลมสายงาน โดยเฉพาะสายงานวชาชพสนบสนน ตลอดจนสามารถน าขอมลไปวเคราะหและพฒนาเพอใหสอดคลองกบสภาพแวดลอมของประเทศนน ๆ ได อกทง SFIA ไดมการปรบปรงขอมลทางดานทกษะอยางสม าเสมอโดยผเชยวชาญในอตสาหกรรมเทคโนโลยสารสนเทศ

2. สรางกรอบทกษะในการปฏบตงานของบคลากรไอซทส าหรบสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในประเทศไทย

จากการศกษาขอมลเพอน าความรท ไดมาประยกตใชในการสรางกรอบทกษะการปฏบตงานของบคลากรส าหรบสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในประเทศไทย ผวจยไดกรอบแนวคดในการวจยเพอมองเหนภาพรวมงานวจยไดชดเจนขน จากนนไดสรางแบบสมภาษณผประกอบการเพอทราบถงความตองการดานคณสมบตประจ าต าแหนงดานสายงานสนบสนน และสรางแบบสอบถามส าหรบบคลากรสายสนบสนนดานไอซท เพอทราบถงทกษะของบคลากรสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในปจจบน โดยแบบสอบถาม แบงออกเปน 2 สวน ซงประกอบไปดวย สวนท 1 ค าถามเกยวกบขอมลสวนบคคล และสวนท 2 ค าถามแยกตามสายงานสนบสนนดานไอซท 8 ต าแหนงงาน 1) ซอฟต แ ว ร ร ะบบ (System Software) 2) ผ ด แ ลด านคว ามม น ค งปลอดภ ย ( Security Administration) 3) สนบสนนดานแอพพลเคชน (Applications support) 4) การด าเนนการดานเทคโนโลยสารสนเทศ (IT Operations) 5) ผดแลระบบฐานขอมล (Database Administrat ion) 6) การจดการพนทการจดเกบขอมล (Storage Management) 7) สนบสนนเครอขาย (Network Support) และ 8) บรการ และจดการแกไขปญหา (IT Support/Help desk)

ส าหรบการด าเนนการวจยไดมแนวทางปฏบตคลายกบรายงานการจดท าเสนทางอาชพ ในสายงานวชาชพดานไอซท โดยกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ส านกสงเสรม


80

อตสาหกรรมเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร รวมกบ School of Management สถาบนเทคโนโลยแหงเอเชย ไดท าการศกษาการจดท าเสนทางสายงานวชาอาชพดานไอซท และด าเนนการจดท าเสนทางสายอาชพ และมาตรฐานสายงานวชาชพดาน ICT Quality Assurance ของประเทศไทย (กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร และคณะ , 2556) โดยท าการศกษาสถานะบคลากรดานไอซท ICT Quality Assurance ประเทศไทย และตางประเทศ ก าหนดขอบเขตของการจดท าเสนทางอาชพในสายงานวชาชพดาน ICT Quality Assurance จดท ากรอบนยามของการจดท ามาตรฐานวชาชพดาน ICT Quality Assurance สรางแนวทางการจดท าสายงานวชาชพดาน ICT Quality Assurance และสรางแนวทางการจดท าแผนพฒนาศกยภาพของบคลากรดานไอซท

3. สรางแนวทางการพฒนาบคลากรดานไอซทของประเทศไทยใหมทกษะในการปฏบตงาน ส าหรบสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในประเทศไทย ใหสอดคลองในแนวทางของ SFIA

ผวจยจดท าแนวทางการก าหนดกรอบทกษะในการปฏบตงานของบคลากรสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในประเทศไทย ใหผเชยวชาญและผทรงคณวฒตรวจสอบและประเมนผลเพอรบรองวากรอบทกษะในการปฏบตงานของบคลากรสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซท ในประเทศไทย มความเหมาะสมกอนน าไปใชจรง เมอพจารณาในรายต าแหนงงานทง 8 ต าแหนงสวนใหญเหนดวยส าหรบการจดท ากรอบทกษะในการปฏบตงานของบคลากรสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในประเทศไทย

ปจจบนบคลากรดานไอซทคอนขางมจ ากด และมหลากหลายทกษะ การจางงานหรอ การบรหารงาน อาจมความจ าเปนทจะตองจางพนกงานทอาจไมมความสามารถตรงกบงานทตองท า เนองจากไมมผมาสมครงานหรอไมมแนวทางในการก าหนดหนาทและความสามารถทชดเจน สงผลใหเกดการยายงาน ลาออก หรอไมพอใจในงานทท า ซ งสรางปญหาใหกบผบรหารงานดานไอซท ทจะตองสญเสยเวลา คาใชจายในการจางงานใหม หรอการฝกอบรมพนกงานใหมอยางไมจ าเปน ทงนยงมบางต าแหนงงานทมระดบทกษะต ากวาเกณฑมาตรฐานของกรอบทกษะ SFIA ซงยงมทกษะบางสวนทตองไดรบการพฒนาเพมเตมเพอยกระดบทกษะใหสอดคลองกบเกณฑมาตรฐานของกรอบทกษะ SFIA ผวจยไดสรปโดยแยกออกเปนรายต าแหนง ดงน

1. ต าแหนงซอฟตแวรระบบ เปนสายสนบสนนทางดานซอฟตแวร คอยอ านวยความสะดวกใหกบผใชงานระบบ เชน การตดตง และบ ารงรกษาซอฟตแวรตาง ๆ โดยมระดบทกษะ (SFIA 7 ระดบ) 3 - 5 ซงระดบทกษะของบคลากรในประเทศไทย อยในระดบ 3 – 4 แสดงวา บคลากรควรไดรบการพฒนาทกษะทางดานการวเคราะห วางแผน ทดสอบและประเมนฟงกชนซอฟตแวรระบบ เพอใหเทยบเทากบกรอบทกษะ SFIA ทางดานทกษะทวไปในสายงานจ าเปนตองไดรบการพฒนาดวยเชนกนในดานของการพฒนาความร ความเชยวชาญ การแสดงออกทางความคดทสรางสรรค สามารถดแล/แนะน าผอนได ไปยกระดบต าแหนงงานจากระดบปฏบตงานไปสระดบหวหนางานในต าแหนงงานซอฟตแวรระบบ

2. ต าแหนงผดแลดานความมนคงปลอดภย มลกษณะการปฏบตงานทตองรบผดชอบ ทงทางดานการอนญาต และตรวจสอบการเขาถงขอมลตามโครงสรางพนฐานเทคโนโลยสารสนเทศขององคการ โดยระดบทกษะของบคลากรในประเทศไทยมระดบทกษะท 3 – 6 ซงเปนไปตามกรอบทกษะ SFIA (7 ระดบ) แตยงตองไดรบการพฒนาทางดานทกษะทวไปในสายงาน แสดงวา บคลากร


81

ควรไดรบการพฒนาทกษะทวไปในสายงานทางดานการมความร ความเชยวชาญทางดานเทคนคและการจดการ โดยสามารถเปนผน าทมงานทงทมประสบการณและไมมประสบการณด าเนนงานไปสเปาหมายทวางไวไดส าเรจ

3. ต าแหนงสนบสนนดานแอพพลเคชน มลกษณะการปฏบตงานในการสนบสนน/ตรวจสอบโปรแกรมเพอใหบรการแกผใชงานระบบ โดยสามารถใหค าแนะน าหรอฝกอบรมการใชงานดานโปรแกรมแกผใชงานระบบ รวมถงการจดท าเอกสารดานขอก าหนดในการจดการและสนบสนนดานขอมลเพอสงไปยงนกพฒนาระบบหรอผเชยวชาญในขนตอนตอไป โดยมระดบทกษะ (SFIA 7 ระดบ) 2 - 5 ซงระดบทกษะของบคลากรในประเทศไทย อยในระดบ 2 – 3 แสดงวาต าแหนงสนบสนนดานแอพพลเคชน ควรไดรบการพฒนาทกษะทางดานการใหค าแนะน าการจดการฝกอบรมการใชงานดานโปรแกรมแกผใชระบบ การตรวจสอบขนตอนการสนบสนนการใชงานดานโปรแกรม และการจดท าเอกสาร เพอยกระดบทกษะของตนเองใหสอดคลองกบกรอบทกษะ SFIA

4. ต าแหนงงานการด าเนนการดานเทคโนโลยสารสนเทศ เปนการด าเนนการและควบคมโครงสรางพนฐานดานไอซทขององคการใหพรอมใชงานอยเสมอ โดยบคลากรในต าแหนงงานนตองท าการสนบสนนการใหบรการแกผใชระบบเพอใหตอบสนองตอความตองการทางธรกจ ตลอดจนตองศกษาหาความรรปแบบการบรการใหมๆ ทงนระดบทกษะของกรอบทกษะ SFIA ก าหนดไวอยระหวาง 1 – 4 ซงระดบทกษะของบคลากรในประเทศไทย อยในระดบ 1 – 3 แสดงวา บคลากรในต าแหนงงานดงกลาวยงขาดทกษะทางดานการวางแผนการด าเนนงาน เพอใหสอดคลองกบโครงสรางพนฐานดานไอซทและมาตรฐานขององคกร ซงทกษะระดบนจดอยในต าแหนงงานระดบหวหนางาน และควรมการพฒนาความรและความเชยวชาญเพอน าไปประยกตใชส าหรบ การปฏบตงาน การแสดงออกทางความคดทสรางสรรค รวมถงสามารถดแล/แนะน าผอนได

5. ต าแหนงผดแลระบบฐานขอมล เปนงานทตองมความสามารถในการตดตง ปรบตงคา ดแล ตรวจสอบตดตามและบ ารงรกษาฐานขอมล โดยระดบทกษะของบคลากรในประเทศไทย มระดบทกษะอยระหวาง 2 – 5 ตามกรอบทกษะ SFIA (7 ระดบ) โดยเปนต าแหนงเดยวทสอดคลอง ทงทางดานทกษะในสายงาน และทกษะทวไปเปนไปตามกรอบทกษะ SFIA และ ASEAN

6. ต าแหนงการจดการพนทการจดเกบขอมล มลกษณะงานทตองมการวางแผน การด าเนนงานในการก าหนดคาการจดเกบขอมลในฮารดแวร ซอฟตแวร ขอมลทางออนไลน /ออฟไลน ขอมลผานทางเครอขาย รวมถงการส ารองขอมล จดเกบขอมล กคนขอมลใหเปนไปตามกฎระเบยบทวางไว โดยกรอบทกษะ SFIA ไดมการระบระดบทกษะของต าแหนงงานนอยระหวาง 3 – 6 ซงระดบทกษะของบคลากรในประเทศไทย อยในระดบ 3 – 4 แสดงวาบคลากรในต าแหนงงานนยงตองไดรบการพฒนาทกษะทางดานการสราง/รางมาตรฐานและการพฒนากลยทธในการจดเกบขอมล ตลอดจนการวางแผนการลงทนดานการจดเกบขอมลใหเปนไปตามนโยบายขององคกร ทงนบคลากรควรไดรบการพฒนาทกษะทวไปในสายงานทางดานการพฒนาความร ความเชยวชาญทางเทคนคและการจดการ เพอน าไปประยกตใชส าหรบการปฏบตงาน การแสดงออกทางความคดทสรางสรรค โดยสามารถเปนผน าทมงานทงทมประสบการณและไมมประสบการณด าเนนงานไปสเปาหมายทวางไวไดส าเรจ ซงทกษะระดบนจดอยในต าแหนงงานระดบหวหนางาน


82

7. ต าแหนงสนบสนนเครอขาย เปนงานทางดานการบ ารงรกษา และสนบสนนเครอขาย ทงทางดานการตรวจสอบและแกไขปญหา การใหค าแนะน าขอมลทถกตองใหแกผใชระบบทเกยวของกบระบบเครอขาย ซงระดบทกษะของกรอบทกษะ SFIA ก าหนดไวอยระหวาง 2 – 5 ซงระดบทกษะของบคลากรในประเทศไทย อยในระดบ 2 – 3 แสดงวา บคลากรในต าแหนงงานนยงตองไดรบการพฒนาทกษะทางดานการตรวจสอบกระบวนการสนบสนนระบบเครอขายเพอใหเปนไปตามมาตรฐานและขนตอนทวางไว การจดท ารายงานและวธการใชงานส าหรบการสนบสนนระบบเครอขาย รวมถงการใหค าแนะน า/การฝกอบรมใหกบผใชระบบเกยวกบการท างานของระบบเครอขาย โดยทางดานทกษะทวไปในสายงานควรไดรบการพฒนาดานการพฒนาความร ความเชยวชาญทางเทคนคและการจดการ เพอน าไปประยกตใชส าหรบการปฏบตงาน การแสดงออกทางความคดทสรางสรรค โดยสามารถเปนผน าทมงานทงทมประสบการณและไมมประสบการณด าเนนงานไปสเปาหมายทวางไวไดส าเรจ ซงทกษะระดบนจะท าใหบคลากรมคณลกษณะทสอดคลองกบทกษะในต าแหนงงานทสงขนของกรอบทกษะ SFIA

8. ต าแหนงบรการ และจดการแกไขปญหา เปนสายสนบสนนในการประสานงาน ด าเนนการชวยเหลอ ตรวจสอบและแกไขปญหาใหตอบสนองและทนเวลาตอผใชงานระบบ โดยกรอบทกษะ SFIA ไดมการระบระดบทกษะของต าแหนงงานนอยระหวาง 1 – 5 ซงระดบทกษะของบคลากรในประเทศไทย อยในระดบ 1 – 4 แสดงวาบคลากรในต าแหนงงานนยงตองไดรบการพฒนาทกษะทางดานการจดท าตารางการปฏบตงานส าหรบการใหบรการและจดการแกไขปญหา รวมถงทกษะทางดานการรางมาตรฐานและนโยบายส าหรบการปฏบตงานของบคลากรทใหบรการ และจดการแกไขปญหา สวนทางดานทกษะทวไปในสายงานสงทบคลากรในต าแหนงงานนตองไดรบการพฒนา คอ การพฒนาความรและความเชยวชาญเพอน าไปประยกตใชส าหรบการปฏบตงาน การแสดงออกทางความคดทสรางสรรค รวมถงสามารถดแล/แนะน าผอนได

โดยไดจดท าคมอการใชงานแนวทางการน ากรอบทกษะในการปฏบตงานของบคลากรสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในประเทศไทย โดยสามารถน าไปใชประยกตใช และเปนแนวทางการพฒนาบคลากรดานไอซทของประเทศไทยใหมทกษะในการปฏบตงาน โดยระบถงค านยามต าแหนงงาน ระดบของทกษะทเหมาะสมกบต าแหนงงาน รวมถงขอเสนอแนะส าหรบสงทตองไดรบการพฒนาดานทกษะในต าแหนงงานและทกษะทวไปในสายงานทง 8 ต าแหนงงาน ซงจะเปนประโยชนทงทางดานพนกงาน ดานแผนก/ฝายทรพยากรบคคล ดานผบรหาร ดานการศกษา/สถาบนฝกอบรมและหนวยงานภาครฐ ดงตอไปน

- ดานพนกงาน สามารถน ากรอบสมรรถนะตามกลมทกษะไปใชในการประเมนความ สามารถและทกษะของตน เพอเปนการวดระดบทกษะทมอย และแนวทางในการพฒนาทกษะของตนเพอไปสระดบทกษะทสงขน

- ดานแผนก/ฝายทรพยากรบคคล สามารถก าหนดกรอบความสามารถและทกษะ ทตองการเพอใชการสรรหาบคลากรในต าแหนงงานตางๆ รวมทงการก าหนดสายอาชพของงานนน ๆ ได

- ดานผบรหาร สามารถทราบถงทกษะตามกรอบมาตรฐานทเปนทยอมรบในตลาดแรงงานดานไอซท


83

- ดานการศกษา/สถาบนฝกอบรม สามารถก าหนดเปาหมายในการจดการศกษาและฝกอบรมไดตามกรอบทกษะและความสามารถทตองการ

- หนวยงานภาครฐ เชน กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร สามารถน าผลการวจยและองคความรไปเปนขอมลและแนวทางในการพฒนากรอบมาตรฐานวชาชพดานไอซทเฉพาะกลม หรอในภาพรวมของธรกจอตสาหกรรมบรการดานไอซทของภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต และระดบประเทศได ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะส าหรบการท าวจยครงตอไป และเพอประโยชนทางวชาการและทางการบรหารทใหไดองคความรและขอยนยนทกวางขวางชดเจนยงขน ดงนนผวจยจงมขอเสนอแนะ ดงน

1. ควรมการวจยเพมเตมกบกรอบทกษะในการปฏบตงานของบคลากรสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในประเทศไทย โดยน าไปทดลองใชอนน าไปสการพฒนากรอบทกษะในการปฏบตงานของบคลากรสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทในประเทศไทยใหมประสทธภาพ ประสทธผลตอไปในอนาคต

2. ควรน าผลการวจยไปประยกตใชเพอใหเกดประโยชนส าหรบผทตองการสมครงานผานทางเวบไซต โดยผสมครสามารถเลอกใชฟงกชนการวดระดบทกษะของตนเองเพอทราบวาระดบทกษะของตนเองเหมาะสมกบต าแหนงใด และควรพฒนาทกษะทางดานใดในสายงานวชาชพสนบสนนดานไอซทผานทางเวบไซตในรปแบบเวบไดนามค

3. เพอใหมการพฒนาทกษะทครอบคลมมากยงขน ควรมการศกษาทางดานทกษะส าหรบนกศกษาในสถาบนตาง ๆ เพอเปนการประเมนทกษะของนกศกษากอนออกไปท างานในตลาดแรงงาน เพอหาชองโหวทางดานทกษะโดยก าหนดเปาหมายในการพฒนาหลกสตร และจดการศกษาใหเปนไปตามกรอบทกษะและความสามารถทตองการ ของภาคธรกจอตสาหกรรมบรการดานเทคโนโลยสารสนเทศในประเทศไทย

บรรณานกรม กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร และคณะ. (2556). รายงานการจดท าเสนทางอาชพ

ในสายงานวชาชพดาน ICT. กรงเทพฯ: กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร บรษท อเดคโก ประเทศไทย. (2555). การปรบอตราเงนเดอนคาจางป 2554 และคาดการณฐาน

เงนเดอนประจ าป 2555. Retrieved from September 14, 2012, http://www.adecco.co.th/jobs/ adecco-news-detail.aspx?id=1443&c=1.

เมธน เทพมณ. (2553). แผนแมบทไอซทแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ. 2552 - 2556). ส านกนโยบายและยทธศาสตร : กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร. Retrieved from July 14, 2013, http://www.mict.go.th/assets/portals/1/files/policy_Broadband.pdf.

http://www.mict.go.th/assets/portals/1/files/policy_Broadband.pdf


84

สมบรณ เมฆไพบลยวฒนา. (2555). การประชมสมมนารบฟงความคดเหนจากผเชยวชาญ ดาน ICT เพอสรางกรอบมาตรฐานวชาชพ พรอมเพมศกยภาพบคลากร ICT ไทย. ความคดเหนของการจดท าสายงานวชาชพดาน ICT. กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสาร. Retrieved August 11, 2013, from http://www.thaigov.go.th/th/news-ministry/2012-08-15-09-45-26/item/74626.

Association of Southeast Asian Nation. (2012). ASEAN Mutual Recognition Arrangement Framework on Accountancy Services. The ASEAN Secretariat 70A Jl. Sisingamangaraja Jakarta 12110 Indonesia: ASEAN Economic Community. Retrieved March 20, 2013, from http://www.asean.org/communities/asean-economic-community/item/asean-mutual-recognition-arrangement-framework-on-accountancy-services-3.

Khan, G. F., Moon J., Rhee C. and Rho, J. J. (2010). E-government Skills Identification and Development: Toward a Staged-Based User-Centric Approach for Developing Countries. Asia Pacific Journal of Information Systems. Vol. 20, No. 1

Kellyservices.com. (2013). Career Development and Upskilling. Kelly IT resources. Retrieved September 4, 2013, from http://www.kellyocg.com/Knowledge/ Kelly_Global_Workforce_Index/ Career_Development_and_Upskilling/.

McIntos D. (2011). Investing in careers with SFIA (Skills Framework for the Information Age). Human Resource Management International Digest, Australia. Vol.19 Iss: 7

Mitrovic, Z. (2010). Positioning e-skills within an organization: An information systems management viewpoint. SA Journal of Information Management. 12(1), 7 pages. DOI: 10.4102/sajim.v12i1.427

The SFIA Foundation. (2012). Skills Framework for the Information Age – the essential resource for organizational design and talent management.

The SFIA Foundation Ltd. Retrieved February 12, 2012, from http://www.sfia-online.org/


การประเมนมลคาหลกทรพยดวยการวเคราะหปจจยพนฐานของ บรษท ทาอากาศยานไทย จ ากด (มหาชน)

SECURITY EVALUATION WITH FUNDAMENTAL ANALYSIS OF

AIRPORTS OF THAILAND PUBLIC COMPANY LIMITED

ชลวช สธญญารกษ Chonlavit Sutunyarak

อาจารยประจ าคณะมนษยศาสตรและการจดการการทองเทยว มหาวทยาลยกรงเทพ

บทคดยอ บทความนจะน าเสนอการวเคราะหหลกทรพยดวยวธปจจยพนฐานของบรษท ทาอากาศไทย จ ากด (มหาชน) ตลอดจนประเมนมลคาทแทจรงของหลกทรพย เปรยบเทยบกบราคาตลาด ณ วนท 23 มนาคม 2558 การประเมนในครงนไดท าการวเคราะหหลกทรพย 3 ขนตอน คอ วเคราะหภาวะเศรษฐกจ วเคราะหภาวะอตสาหกรรม และวเคราะหบรษท ทงในเชงคณภาพและเชงปรมาณ จากนนท าการประเมนอตราผลตอบแทนทคาดหวงโดยใชทฤษฎ Capital Asset Pricing Model: CAPM และประเมนมลคาทแทจรงของหลกทรพย ผลการศกษาพบวา อตราผลตอบแทนทคาดหวงของนกลงทนตอหลกทรพย AOT มคาเทากบรอยละ 4.23 ในขณะทราคาตลาดของหลกทรพย AOT มคาเทากบ 303 บาท (ณ วนท 23 มนาคม 2558) ซงสงกวามลคาทแทจรงทราคา 148.48 บาท ดงนนนกลงทนควรขายหลกทรพยเพอลดความเสยง

ABSTRACT This article currently presents the security analysis with fundamental analysis of Airports of Thailand Public Co.,Ltd (AOT). And also evaluates intrinsic value of this security comparing to market price as of March 23, 2015. This evaluation analyzed AOT’s security 3 steps including analysis of economic condition, industrial situation, and company profile in terms of qualitative and quantitative methods. After that, the evaluation of expected return with Capital Asset Pricing Model (CAPM) and intrinsic value were continually analyzed. The result of study found that expected return of AOT’s security for investors was 4.23 percentages. Its intrinsic value was THB148.48, while its market price was over at THB303 (as of March 23, 2015). Therefore investors should make decision to sell the AOT’s security in order to reduce its risk.


86

ค าส าคญ การประเมนมลคาหลกทรพย การวเคราะหหลกทรพย การวเคราะหปจจยพนฐาน ความส าคญของปญหา การระดมเงนทนของภาคธรกจในปจจบนเพอน ามาใชในด าเนนการ หรอขยายการลงทนนน มชองทางทหลากหลาย แหลงการระดมทนประเภทหนงทไดรบความนยมจากภาคธรกจ คอการระดมเงนทนในตลาดหลกทรพยดวยการขายหนหรอหลกทรพยใหกบประชาชน ธรกจทจะระดมเงนทนดวยวธการนจะตองเปนบรษทมหาชนจ ากดทจดทะเบยนกบตลาดหลกทรพย ในประเทศไทยตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย (The Stock Exchange of Thailand หรอ SET) เปนตวกลางท าหนาทในการแลกเปลยนซอขายหลกทรพยทงตลาดแรก (Primary Market) และตลาดรอง (Secondary Market) เปนสอกลางทจะน าธรกจทตองการระดมเงนทนมาพบเจอกบนกลงทน และเกดการซอขายหลกทรพยตอไป ในสวนนกลงทนจะมเปาหมายทส าคญคอ ตองการผลตอบแทนจากเงนทตนเองลงทน ไดแก สวนตางราคาหน เงนปนผล และสทธประโยชนตาง ๆ จากการถอหน เชน สทธในการรบหนเพมทน การซอขายหนในตลาดหลกทรพยนกลงทนจะตองตดตามการเคลอนไหวของราคาและดชนตาง ๆ โดยการวเคราะหทางพนฐานและการวเคราะหทางเทคนคมาใชประกอบการตดสนใจ การวเคราะหทางพนฐานเปนการพจารณาปจจยหลายประการ ไดแก ภาวะเศรษฐกจ ภาวะอตสาหกรรม การด าเนนการของบรษท ภาวะของตลาดหลกทรพยโดยรวม และภาวะของราคาหน การวเคราะหปจจยพนฐานเหลานจะชวยใหนกลงทนสามารถคาดการณราคาของหลกทรพยนนได บรษท ทาอากาศไทย จ ากด (มหาชน ) หรอ ทอท . มชอภาษาองกฤษวา Airports of Thailand Public Company Limited เรยกโดยยอวา AOT กอตงขนเมอวนท 1 กรกฎาคม 2522 และไดเขาจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย เมอวนท 11 มนาคม 2547 โดยมวตถประสงคประกอบกจการทาอากาศยานรวมทงกจการอนทเกยวกบหรอตอเนองกบการประกอบกจการทาอากาศยาน ด าเนนการภายใตค าขวญ “ปลอดภยคอมาตรฐาน บรการคอหวใจ” ปจจบน AOT เปนผบรหารสนามบนนานาชาตหลก 6 แหง ไดแก สนามบนสวรรณภม สนามบนดอนเมอง สนามบนเชยงใหม สนามบนแมฟาหลวงเชยงราย สนามบนภเกต และสนามบนหาดใหญ ผลการด าเนนงานของ AOT ในป 2557 เปนทนาพงพอใจและมอตราการเตบโตเพมขนเมอเทยบกบผลการด าเนนงานในปทผานมา มจ านวนผโดยสารขยายตวจากปทผานมารอยละ 1.67 จ านวนเทยวบนรวมมอตราการเตบโตรอยละ 9.03 และปรมาณการขนสงสนคาและพสดไปรษณยภณฑเขาและออกมอตราการเตบโตรอยละ 0.60 ตวเลขเหลานสะทอนใหเหนถงความสามารถในการบรหารทาอากาศยานของ AOT ไดเปนอยางด อยางไรกตาม จากความผนผวนและความออนไหวตอสถานการณตาง ๆ ทงภายในและภายนอกประเทศ เชน ปญหาวกฤตเศรษฐกจ สภาวะการสงออก ภาวะการเมองในประเทศ เปนตน ลวนสงผลใหราคาหลกทรพยมการเคลอนไหวอยตลอดเวลา ดงนนผเขยนบทความจงตองการท าการศกษามลคาทแทจรงของหลกทรพย AOT เพอเปนขอมลในการตดสนใจในการลงทนของหนตวนไดอยางเหมาะสม และเกดประโยชนสงสดในการลงทน


87

โจทยวจย/ปญหาวจย หลกทรพยบรษท ทาอากาศยานไทย จ ากด (มหาชน) มมลคาทแทจรงเปนเทาใดเมอ เปรยบเทยบกบราคาตลาด วตถประสงคการวจย 1. เพอวเคราะหปจจยพนฐานของหลกทรพยบรษท ทาอากาศไทย จ ากด (มหาชน) AOT 2. เพอประเมนมลคาทแทจรงของหลกทรพยบรษท ทาอากาศไทย จ ากด (มหาชน) AOT 3. เพอประเมนอตราผลตอบแทนทคาดวาจะไดรบของหลกทรพยบรษท ทาอากาศไทย จ ากด (มหาชน) AOT ขอบเขตการศกษา จะใชการวเคราะหภาวะเศรษฐกจในป 2557 และแนวโนมป 2558 และวเคราะหภาวะอตสาหกรรมในอตสาหกรรมกลมบรการ หมวดธรกจการขนสงและโลจสตกส และว เคราะหหลกทรพยทเปนหนจดทะเบยนสามญของบรษท ทาอากาศไทย จ ากด (มหาชน) AOT โดยจะท าการวเคราะหจากขอมลทตยภมทางดานการเงนยอนหลงของ AOT ในชวงป 2554-2557 เพอวเคราะหปจจยพนฐานทางการเงน สวนการหามลคาทแทจรงของหลกทรพยจะใชขอมลจากงบการเงนในป 2556-2557 ท าการวเคราะหเชงปรมาณ และจะใชทฤษฎ Capital Asset Pricing Model: CAPM เพอประเมนอตราผลตอบแทนทคาดหวง การศกษาในครงนอยภายใตแนวคดวา ราคาหลกทรพยจะเพมขนและลดลงนนเปนผลมาจากผลการด าเนนงานของบรษท ภาวะของอตสาหกรรม และภาวะเศรษฐกจ เชน หากภาวะเศรษฐกจมการขยายตวเพมขน ความตองการในการเดนทางของประชาชนจะเพมสงขน สงผลใหอตสาหกรรมการขนสงมการเจรญเตบโต ธรกจดานขนสงทประกอบกจการอยกจะใชกลยทธการบรหารธรกจเพอรองรบกบการเจรญเตบโตในครงน และในทสดกจะสงผลตอรายไดของบรษทในอนาคต อนเปนผลตอเนองใหราคาหลกทรพยของบรษทมแนวโนมทเพมขน วธด าเนนการวจย ขอมลทใชในการศกษาครงนจะเปนขอมลทตยภม (Secondary Data) ทเกบรวบรวมจากหลากหลายแหลง เชน เวบไซตของธนาคารแหงประเทศไทย กระทรวงพาณชย กระทรวงการคลงตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย บรษท ทาอากาศไทย จ ากด (มหาชน) วารสารเศรษฐกจการเงนของธนาคารแหงประเทศไทย เปนตน ผวจยแบงขอมลทใชในการศกษาได ดงน 1. การวเคราะหภาวะเศรษฐกจ จะใชขอมลอตราการขยายตวทางเศรษฐกจจากธนาคารแหงประเทศไทย ในชวงป 2556-2557 2. การวเคราะหภาวะอตสาหกรรม จะใชขอมลจากธนาคารแหงประเทศไทย ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย กระทรวงอตสาหกรรม และกระทรวงคมนาคม 3. การวเคราะหบรษท ทาอากาศไทย จ ากด (มหาชน) จะใชขอมลรายงานยอนหลงจากรายงานประจ าป ตงแตป 2554-2557


88

4. การประเมนมลคาทแทจรงของหลกทรพย จะใชขอมลจากดชนตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย ณ วนสนป ตงแตป 2555-2557 และขอมลราคาหลกทรพย AOT ตลอดจนขอมลงบการเงนของบรษท ทาอากาศไทย จ ากด (มหาชน) ตงแตป 2555-2557

ขนตอนการวเคราะหขอมล 1. การวเคราะหภาวะเศรษฐกจโดยรวม จะวเคราะหอตราการขยายตวทางเศรษฐกจป 2556-2557 แนวโนมของเศรษฐกจป 2558 2. การวเคราะหภาวะอตสาหกรรม จะวเคราะหผลการด าเนนงานในอดต อตราความตอเนองในการด าเนนงาน นโยบายภาครฐทมตออตสาหกรรม สภาวะการจางงาน สถานการณการแขงขน ราคาหลกทรพยของอตสาหกรรมเมอเปรยบเทยบกบผลการด าเนนงานของอตสาหกรรม 3. การวเคราะหบรษท ทาอากาศไทย จ ากด (มหาชน) จะวเคราะหงบการเงน ไดแก อตราสวนสภาพคลอง (Liquidity Ratio) อตราสวนความสามารถในการท าก าไร (Profitability Ratio) อตราสวนแสดงประสทธภาพในการท างาน (Efficiency Ratio) และอตราสวนวเคราะหนโยบายทางการเงน (Leverage Ratio or Financial Ratio) รายได คาใชจาย อตราสวนราคาหนตอก าไรสทธ และราคาหนตามบญช 4. การประเมนมลคาหลกทรพย จะวเคราะหโดยใชแบบจ าลอง Capital Asset Pricing Model (CAPM) 5. การประเมนมลคาทแทจรงของของหนสามญ จะวเคราะหโดยใชวธอตราสวนราคาตอก าไรตอหน (Price to Earnings Ratio: P/E Ratio) ผลการวจย การวเคราะหภาวะเศรษฐกจ ภาพรวมภาวะเศรษฐกจป 2556 สรปเรยบเรยงจากส านกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม, 2558 เศรษฐกจโลกในป 2556 ขยายตวรอยละ 2.9 ภาพรวมเศรษฐกจของโลกยงคงตกต า หลายประเทศมภาวะถดถอย เมอเทยบกบป 2555 เศรษฐกจของประเทศสหรฐอเมรกาคลคลายในทางทดขนอยางชา ๆ ในขณะทเศรษฐกจสหภาพยโรปเรมคลคลาย แตยงคงมปญหาหนสาธารณะอยและอตราการวางงานยงคงอยในระดบสง เศรษฐกจประเทศจนชะลอตวสงผลกระทบตอเศรษฐกจของประเทศอนทเปนคคา โดยเฉพาะอยางยงผสงออกสนคาในกลมประเทศเกดใหม สถานการณการเงนโลกธนาคารกลางหลาย ๆ ประเทศ ยงคงอตราดอกเบยนโยบายใหอยในระดบต า เนองจากอตราเงนเฟอยงคงอยในระดบต า และเพอกระตนเศรษฐกจทฟนตวอยางเปราะบาง สถานการณราคาน ามนโลกมการปรบตวเพมสงขนเลกนอย กลมประเทศโอเปคยงคงรกษาระดบการผลตใหอยราว 30 ลานบารเรลตอวน เพอคงระดบราคาน ามนใหอยในเกณฑทกลมประเทศสมาชกพอใจ เหตการณความรนแรงในลเบยยงคงกดดนราคาน ามนดบในตลาดโลก โดยราคาน ามนดบ (Dubai) เฉลย 11 เดอน อยท 105.4 USD/บารเรล เศรษฐกจไทยในป 2556 ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ หรอ GDP ในไตรมาสท 3 ของป 2556 ขยายตวรอยละ 2.7 ชะลอตวลงจากไตรมาสท 2 ของป 2556 ทขยายตวรอยละ 2.9 และชะลอตวลงเมอเทยบกบไตรมาสท 3 ของป 2555 ทขยายตวรอยละ 3.1 โดยปจจยทท าใหอตราการขยายตว


89

ชะลอลงจากไตรมาสท 2 ของป 2556 คอ อปสงคในประเทศหดตวลง โดยการใชจายเพอการอปโภคบรโภคของครวเรอนลดลง เนองจากการใชจายสนคาคงทนประเภทยานยนตหดตวสงภายหลงผลของนโยบายคนภาษรถยนตคนแรกหมดลง การลงทนภาครฐและภาคเอกชนลดลง สวนการใชจายเพอการอปโภคของรฐบาลขยายตว แตอปสงคตางประเทศปรบตวดขนโดยเฉพาะภาคบรการ แตการสงออกสนคาและการน าเขาสนคาลดลง สถานการณการคากบตางประเทศ พบวาการคาของประเทศไทยในป 2556 เพมขนเลกนอยจากชวงเดยวกนของปกอน โดยมลคาการน าเขามมลคาเพมขนเมอเทยบกบชวงเดยวกนของปกอน ส าหรบการสงออกโดยรวมชะลอตวลง จากภาวะเศรษฐกจโลก สวนการสงออกมมลคาลดลงเลกนอยเมอเทยบกบชวงเดยวกนของปกอน จงสงผลใหดลการคาขาดดล 1,944.7 ลานเหรยญสหรฐ การลงทนทไดรบอนมตการสงเสรมการลงทนจากส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (BOI) พบวาในเดอนมกราคม – ตลาคมของป 2556 การลงทนทไดรบอนมตการสงเสรมการลงทนจาก BOI มจ านวนทงสน 1,796 โครงการ ซงลดลงจากชวงเวลาเดยวกนของปกอนทมจ านวนโครงการ 1,889 โครงการ เมอพจารณามลคาเงนลงทนในกจการตาง ๆ มมลคาเงนลงทนทงสน 1,007,700 ลานบาท เพมขนจากชวงเดยวกนของปกอน ซงเกนจากเปาหมายเงนลงทนตลอดทงป 2556 ทตงไว 1,000,000 ลานบาท โดยโครงการลงทนประกอบดวยโครงการทลงทนจากตางประเทศ 100 % จ านวน 713 โครงการ คดเปนเงนลงทน 227,100 ลานบาท เปนโครงการรวมทนระหวางไทยและตางประเทศ 485 โครงการ เปนเงนลงทน 451,600 ลานบาท และโครงการทลงทนจากไทย 100 % จ านวน 598 โครงการ เปนเงนลงทน 329,000 ลานบาท เมอพจารณาตามหมวดของการเขามาลงทนในชวง 10 เดอนแรกของป 2556 พบวาประเภทกจการทไดรบการอนมตการสงเสรมการลงทนมากทสด คอ หมวดบรการและสาธารณปโภคมเงนลงทน 447,400 ลานบาท รองลงมาคอ หมวดผลตภณฑโลหะ เครองจกรและอปกรณขนสงมเงนลงทน 224,300 ลานบาท และหมวดเกษตรกรรม และผลตผลจากการเกษตรมเงนลงทน 102,800 ลานบาท (ส านกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม, 2558) ภาพรวมภาวะเศรษฐกจป 2557 สรปเรยบเรยงจากส านกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม, 2558 เศรษฐกจโลกในป 2557 ขยายตวรอยละ 3.3 ภาพรวมเศรษฐกจของโลกฟนตวดขน ในหลายประเทศมการขยายตวทางเศรษฐกจเพมขนจากป 2556 เศรษฐกจประเทศสหรฐอเมรกาขยายตวเพมขนอยางตอเนอง ปญหาการวางงานลดลงอยางตอเนอง เศรษฐกจสหภาพยโรปขยายตว แตยงคงมปญหาอตราการวางงานยงคงอยในระดบสงและอาจเขาสภาวะเงนฝด เศรษฐกจประเทศญปนขยายตวเลกนอยอนเปนผลมาจากการปรบเพมขนของอตราภาษมลคาเพม ในขณะทเศรษฐกจประเทศจนชะลอตว สถานการณการเงนโลก ธนาคารกลางหลายประเทศยงคงอตราดอกเบยนโยบายใหอยในระดบต า เนองจากอตราเงนเฟอยงคงอยในระดบต า และสงเสรมเศรษฐกจใหขยายตวอยางมเสถยรภาพ สถานการณราคาน ามนโลกมแนวโนมลดลงอยางตอเนอง อนเปนผลมาจากกลมประเทศโอเปกตดสนใจคงก าลงการผลต และประเทศอรกสามารถสงออกน ามนดบไดเพมขน รวมถงในปนสหรฐอเมรกาสามารถผลตน ามนดบจากชนหนดนดาน (Shale oil) จงสงผลใหความตองการน ามนโลกยงคงลนตลาด โดยราคาน ามนดบ (Dubai) เฉลย 11 เดอน อยท 99.9 USD/บารเรล


90

ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ หรอ GDP ในไตรมาสท 3 ของป 2557 ขยายตวรอยละ 0.6 ขยายตวจากไตรมาสท 2 ของป 2557 ทขยายตวรอยละ 0.4 แตขยายตวชะลอลงจากไตรมาสท 3 ของป 2556 ทขยายตวรอยละ 2.7 โดยปจจยทท าใหขยายตวจากไตรมาสท 2 ของป 2557 คอ การเพมขนของภาคนอกเกษตร ขณะทภาคเกษตรชะลอลง สวนดานอปสงคในประเทศเพมขนจากการใชจายเพอการอปโภคบรโภคของครวเรอน จากการใชจายในสนคาไมคงทนและหมวดบรการปรบตวดขนหลงจากสถานการณดานการเมองมความชดเจนมากขน รวมทงรายไดนอกภาคเกษตรอยในเกณฑทด และอตราเงนเฟอทมแนวโนมลดลง สงผลตอความเชอมนของผบรโภคและการใชจายมากยงขน สอดคลองกบดชนความเชอมนของผบรโภคเกยวกบภาวะเศรษฐกจโดยรวมทปรบตวเพมขน นอกจากนการลงทนภาคเอกชนมการขยายตวในหมวดเครองจกรเครองมอ ส าหรบการสงออกและการน าเขาสนคาและบรการสทธลดลง เนองจากการสงออกสนคาและบรการลดลงมากกวาการน าเขาสนคาและบรการ ในสวนของการอปโภคบรโภคภาคเอกชนและการลงทนภาคเอกชนปรบตวลดลงจากชวงเดยวกนของป 2556 รวมทงดชนความเชอมนภาคอตสาหกรรม ดชนความเชอมนผบรโภคและธรกจทปรบตวลดลงจากชวงเดยวกนของป 2556 เชนกน ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต คาดวาเศรษฐกจไทยในป 2557 จะขยายตวรอยละ 1.0 ซงชะลอตวลงจากป 2556 ทขยายตวรอยละ 2.9 และเศรษฐกจไทยในป 2558 คาดวาจะขยายตวรอยละ 3.5 – 4.5 การคาตางประเทศในชวง 10 เดอนแรกของป 2557 ลดลงจากชวงเดยวกนของปกอน จากการลดลงของทงมลคาการน าเขาและมลคาการสงออก ซงเปนไปตามการชะลอตวของการบรโภคภายในประเทศ และการฟนตวอยางคอยเปนคอยไปของเศรษฐกจโลก โดยการสงออกตลอดทง 10 เดอน มมลคาลดลงเลกนอยเมอเทยบกบชวงเดยวกนของปกอน จงสงผลใหดลการคาขาดดล 1,486.0 ลานเหรยญสหรฐ แนวโนมเศรษฐกจประเทศไทยป 2558 ฝายวจยความเสยงธรกจ ธนาคารกรงไทย (2557) ไดคาดการณวาเศรษฐกจไทยในป 2558 จะมการขยายตวรอยละ 3.9 อนเปนผลมาจากการขบเคลอนนโยบายเศรษฐกจของรฐบาล โดยเฉพาะการลงทนในโครงสรางพนฐาน และการเรงอนมต BOI กบภาคเอกชนจะเพมอตราการขยายตวดานการลงทนจากภาคเอกชนเพมขนได เชน โครงการรถ Eco Car เฟส 2 และเงนลงทนเพอรองรบการเขาสประชาคมอาเซยนในชวงสนป การปรบตวลดลงของราคาน ามน จะสงผลใหตนทนการผลตของทกภาคสวนลดลง ซงจะสงผลดตอผบรโภคและอาจจะชวยใหอ านาจซอปรบตวดขน อยางไรกด จากภาวะเศรษฐกจโลกทยงอยในภาวะชะลอตว อาจสงผลตอเศรษฐกจไทย โดยเฉพาะภาคการสงออก อกทงไดรบกระทบจากการถกกลมสหภาพยโรป (EU) ตดสทธพเศษทางภาษศลกากร (GSP) ตงแตวนท 1 มกราคม 2558 นอกจากนตลาดสงออกหลก เชน ญปน กประสบปญหาเงนเยนทออนคาลงไป ขณะทยโรปยงคงมอตราการวางงานทอยในระดบสง และอาจจะเขาสภาวะเงนฝด ยงสงผลกระทบตอการสงออกยงขน


91

การขยายตวดานการบรโภคของประชาชนยงคงขยายตวในอตราต าตอไป แมวารฐบาลจะออกมาตรการชวยใหผมรายไดนอยเสยภาษลดลงกตาม เนองจากปญหาหนครวเรอน และราคาสนคาเกษตรทยงมแนวโนมตกต าอยางตอเนอง จะสงผลกระทบตอก าลงซอของประชาชน การวเคราะหอตสาหกรรม บรษท ทาอากาศยานไทย จ ากด (มหาชน) (AOT) อยในอตสาหกรรมกลมบรการ หมวดธรกจการขนสงและโลจสตกส ซงเปนกลมธรกจทมอตราการเจรญเตบโตรวดเรวมาก ทงในดานการขยายตวของผโดยสารทเดนทางผานทาอากาศยาน ดานการขนสงสนคาทางอากาศทเพมขนทกป และดานเทยวบนรวมทมการเพมขนอยางตอเนอง แมวาชวงครงปแรกในป 2557 จะไดรบผลกระทบจากสถานการณทางการเมอง และจ านวนนกทองเทยวชาวจนทลดลงจากมาตรการยกเลกทวรศนยเหรยญของทางการจนกตาม สถานการณของอตสาหกรรมนมาพลกฟนในชวงครงปหลง โดยมปรมาณการจราจรทางอากาศของทาอากาศยานทง 6 แหงของ AOT เพมขนรอยละ 9.03 เมอเปรยบเทยบกบปกอน โดยมจ านวนเทยวบนรวม 609,937 เทยวบน แบงเปนเทยวภายในประเทศ 285,145 เทยวบน และเทยวบนระหวางประเทศ 324,792 เทยวบน จ านวนผโดยสารรวม 87.57 ลานคน เพมขนรอยละ 1.67 (บมจ. ทาอากาศไทย, 2557) ภาพรวมธรกจทาอากาศยาน ซงขยายตวตามภาวะเศรษฐกจโลกทเตบโตเฉลยปละ 3% ขณะทการเตบโตของเศรษฐกจในภมภาคเอเชยแปซฟก มอตราการเตบโตปละ 4% สวนในภมภาคอาเซยนไดมการคาดการณวาจะมอตราการเตบโตเฉลย 4.6% ตอป จนถงป 2573 ซงแสดงใหเหนถงแนวโนมการเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศไทยและประเทศสมาชกอาเซยนวาจะมทศทางทดขนในอนาคต (Airports Council International, 2014) รปแบบของเครองบนและการใหบรการกมแนวโนมเปลยนแปลงไป โดยปจจบนมสายการบนทใหบรการทวโลกมากกวา 900 สายการบน มจ านวนเครองบนทวโลกกวา 20,000 ล า โดยมผผลตเครองบนรายใหญ 2 บรษทคอ โบองและแอรบส สวนเครองบนทใหบรการผโดยสารมากกวา 60% เปนเครองบนแบบทางเดนเดยว (Single-aisle Aircraft) โดยโบองคาดวาภายในป 2574 จ านวนเครองบนอาจจะเพมขนอก 2 เทา เฉพาะเครองบนแบบทางเดนเดยวจะเพมขนถง 117% (Boeing, 2014) ขณะเดยวกน ความตองการเดนทางดวยเทยวบนระยะไกล (Long Haul) ในอก 20 ปขางหนาจะเตบโตประมาณ 5.2% ตอป สายการบนหลายแหงจงเรมสงซอเครองบนแบบสองทางเดน (Twin-aisle Aircraft) มากขน ซ งสงผลตอปรมาณการจราจรทางอากาศทคบคงมากยงขนในอนาคต (http://www.thairath.co.th/content/393169) ดงนน ทาอากาศยานทวโลกจงตองเตรยมวางแผนการลงทนพฒนาขยายขดความสามารถในการรองรบให เพยงพอและมประสทธภาพ ปจจยสนบสนนอนเนองจากการเจรญเตบโตของอตสาหกรรมการทองเทยว โดยองคการการทองเทยวโลก (UNWTO) คาดวาการเตบโตของจ านวนนกทองเทยวทวโลกเฉลยระหวางป 2553-2573 คดเปน 3.3% ตอป หรอคดเปนจ านวนนกทองเทยวเพมขนเฉลย 43 ลานคนตอป และคาดวาภายในป 2573 นกทองเทยวจะเพมสงถง 1,800 ลานคน โดยประเทศในภมภาคเอเชยแปซฟกจะมสวนแบงการตลาดเพมมากขน ส าหรบประเทศไทยจ านวนนกทองเทยวทเดนทางเขามามแนวโนมเพมสงขนตอเนอง คาดวาในป 2559 จะมนกทองเทยวประมาณ 19 ลานคน โดยนกทองเทยวสวนใหญ 85%

http://www.thairath.co.th/content/393169


92

เดนทางเขามาทางอากาศ นอกจากน การเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) ในป 2558 ยงเปนปจจ ยท ผลกดนใหประเทศสมาชกอาเซ ยนใหความส าคญกบการพฒนาทาอากาศยานภายในประเทศเพมขน เพราะจะมการเดนทางระหวางกนภายในภมภาคมากขนเปน 120 ลานคนในป 2558 ซงประเทศไทยอาจเจอคแขงหลายดาน จงตองเตรยมความพรอมโดยการพฒนาทาอากาศยานหลกของประเทศเพอรองรบการขยายตวดงกลาว (บมจ. ทาอากาศยานไทย, 2557) การวเคราะหบรษท ชอยอหลกทรพย AOT เลขทะเบยนบรษท ทะเบยนเลขท บมจ. 0107545000292 ประเภทธรกจ ประกอบกจการทาอากาศยานรวมทงกจการอนทเกยวกบหรอ ตอเนองกบการประกอบกจการทาอากาศยาน ทนจดทะเบยน 14,285,700,000 บาท จ านวนหนสามญ 1,428,570,000 หน มลคาทตราไวหนละ 10 บาท ผถอหน ผถอหนรายใหญ คอ กระทรวงการคลงถอหนรอยละ 70 สวนทเหลอเปนการถอหนโดยสถาบนและนกลงทนทวไป รอบปบญช 1 ตลาคม – 30 กนยายน ลกษณะการประกอบธรกจ (สรปและเรยบเรยงจาก บมจ. ทาอากาศยานไทย, 2557) AOT ประกอบธรกจสนามบนของประเทศไทยโดยธรกจหลกประกอบดวย การจดการ การด าเนนงาน และการพฒนาสนามบน โดยมสนามบนทอยในความรบผดชอบ 6 แหง ประกอบดวย สนามบนสวรรณภม สนามบนดอนเมอง สนามบนเชยงใหม สนามบนแมฟาหลวง เชยงราย สนามบนภเกต และสนามบนหาดใหญ ซงสนามบนทง 6 แหงน ใหบรการเทยวบนภายในประเทศและระหวางประเทศ โดยมสนามบนสวรรณภมเปนสนามบนหลกของประเทศ มความสามารถในการรองรบผโดยสาร 45 ลานคนตอป สามารถรองรบการขนถายสนคาได 3 ลานตนตอป และสามารถรองรบเทยวบนได 76 เทยวบนตอชวโมง AOT มรายไดจากการด าเนนงาน 2 สวน ประกอบดวย รายไดจากกจการการบน และรายไดทไมเกยวกบกจการการบน โดยรายไดจากกจการการบนเปนรายไดทเกยวของกบการจราจรทางอากาศโดยตรง เชน รายไดคาธรรมเนยมสนามบน รายไดคาธรรมเนยมการใชสนามบน และรายไดคาเครองอ านวยความสะดวก สวนรายไดทไมเกยวกบกจการการบนเปนรายไดทไมเกยวของกบการจราจรทางอากาศโดยตรง เชน รายไดคาเชาส านกงานและอสงหารมทรพย รายไดเกยวกบบรการ และรายไดสวนแบงผลประโยชน นอกจากน AOT ยงไดเขารวมลงทนในบรษททประกอบธรกจเกยวกบกจการสนามบน และธรกจอนทเกยวกบหรอตอเนองกบธรกจของ AOT รวมทงสน 8 บรษท โดยมสดสวนการถอหนในบรษทดงกลาวระหวางรอยละ 1.50 - 60.00 ของทนจดทะเบยน คดเปนมลคาการลงทนรวมทงสน 880.05 ลานบาท โครงการลงทนในอนาคต (สรปและเรยบเรยงจาก บมจ. ทาอากาศยานไทย, 2557)


93

AOT มโครงการการลงทนขยายสนามบนสวรรณภม ระยะท 2 วงเงน 61,738.420 ลานบาท โดยไดแบงการด าเนนงานออกเปน 2 ชวง ดงน ชวงท 1 ประกอบดวย 1. งานกอสรางลานจอดอากาศยาน 28 หลมจอด เปนหลมจอดระยะไกลส าหรบเทยวบนระหวางประเทศ แบงเปน 8 หลมจอด รองรบเครองบนเอ 380 และอก 20 หลมจอด รองรบเครองบนโบอง 747-400 พรอมกบกอสรางทางขบเขาสลานจอดและสงอ านวยความสะดวก 2. งานกอสรางอโมงคสวนตอขยายเพอเปนถนนเชอมตอในเขตปฏบตการบน รวมทงระบบไฟฟาเครองกลภายในอโมงคทจะรองรบระบบตาง ๆ ในอนาคต 3. งานระบบไฟฟาแรงสงและสถานไฟฟายอย ระบบจ าหนาย ระบบประปา ระบบน าเสย และระบบการจดการขยะ คาดวาจะเรมกอสรางภายในเดอนมนาคม 2559 ก าหนดแลวเสรจภายในเดอนกมภาพนธ 2561 ชวงท 2 ประกอบดวย 1. งานกอสรางอาคารเทยบเครองบนรองหลงท 1 2. งานกอสรางสวนขยายอาคารผโดยสารหลกดานทศตะวนออก 3. งานกอสรางอาคารส านกงานสายการบนและทจอดรถดานทศตะวนออก 4. งานตดตงระบบขนสงผโดยสาร คาดวาจะเรมกอสรางในเดอนตลาคม 2560 ก าหนดแลวเสรจเมษายน 2563 โครงการสวนขยายดงกลาวจะท าใหรองรบผโดยสารไดเพมอก 25 ลานคนตอป ท าใหขดความสามารถสนามบนสวรรณภมรวมอาคารผโดยสารเดมเปน 70 ลานคนตอป และเมอรวมกบอาคารเทยบเครองบนรองหลงท 1 ทรองรบผโดยเพมอก 15 ลานคน จะท าใหรองรบผโดยสารไดรวม 85 ลานคนตอป เพยงพอจะรองรบการเตบโตของผโดยสารทเพมขนในอนาคต นอกจากน AOT ยงมโครงการกอสรางทางวงส ารองความยาว 2,900 เมตร วงเงน 20,243 ลานบาท คาดวาจะเรมกอสรางไดภายในป 2558 ก าหนดแลวเสรจป 2560 จากนนจะเรมด าเนนการกอสรางทางวงเพมความยาวเปน 3,700 เมตร เพอใชเปนทางวงท 3 ซงคาดวาจะด าเนนการแลวเสรจในป 2562 ซงจะรองรบจ านวนเทยวบนไดเพมขน ตารางท 1 แสดงแนวโนมของอตราสวนทางการเงน

อตราสวนทางการเงน คาเฉลย ป 2550-2557 แนวโนม 1. อตราสวนสภาพคลอง 2.14 เพมขน 2. อตราสวนหมนเวยนลกหนการคา 10.78 เพมขน 3. ระยะเวลาเกบหนเฉลย 35.46 ลดลง 4. อตราก าไรสทธ 18.85 เรมชะลอตวลดลง 5. อตราผลตอบแทนผถอหน 7.43 เรมชะลอตวลดลง 6. อตราผลตอบแทนจากสนทรพย 4.04 เรมชะลอตวลดลง 7. อตราผลตอบแทนจากสนทรพยถาวร 13.22 เรมชะลอตวลดลง 8. อตราหมนของสนทรพย 0.19 เพมขน 9. อตราสวนหนสนตอสวนของผถอหน 0.91 ลดลง 10. อตราสวนความสามารถช าระดอกเบย 8.91 เพมขน 11. อตราสวนความสามารถช าระภาระผกพน 1.07 ปรบตวคงท


94

การวเคราะหหนสามญตามหลกพนฐาน การจายเงนปนผล บรษท ทาอากาศไทย จ ากด (มหาชน) มนโยบายการจายเงนปนผลไมต ากวารอยละ 25 จากก าไรสทธในแตละป โดยพจารณาจากผลการด าเนนงาน และสถานะทางการเงน ตลอดจนแผนการลงทนในอนาคต ในการประชมสามญผถอหน ประจ าป 2556 เมอวนท 24 มกราคม 2557 มมตการจดสรรเงนปนผลส าหรบผลการด าเนนงานประจ าปบญช 2556 ในอตราหนละ 4.60 บาท รวมเปนเงนทงสน 6,571,422,000 บาท หรอคดเปนรอยละ 40.23 ของก าไรสทธของงบการเงนเฉพาะ บรษท ซง ทอท. ไดจายเงนปนผลไปแลว เมอวนท 6 กมภาพนธ 2557 ตารางท 2 แสดงการจายเงนปนผล

วนจายเงนปนผล เงนปนผลจาย (บาท/หน) รวมเปนเงน (บาท) 10 ก.พ. 2553 0.42 599,999,400 9 ก.พ. 2554 0.55 785,713,500 9 ก.พ. 2555 0.80 1,142,856,000 7 ก.พ. 2556 1.80 2,571,426,000 6 ก.พ. 2557 4.60 6,571,422,000

อตราสวนราคาหนตอก าไรสทธ (Price-Earnings Ratio) ในป 2557 บรษท ทาอากาศไทย จ ากด (มหาชน) มก าไรสทธเทากบ 12,220,373,264 บาท คดเปนก าไรตอหนเทากบ 8.55 บาท คดเปนอตราสวนราคาหนตอก าไรสทธเทากบ 32.97 เทา ราคามลคาหนตามบญช (Book Value) เปนเงนทผถอหนจะไดรบเมอกจการเลกกจการ ราคาหนของกจการทใกลจะลมละลายจะมราคาขายตามราคาตลาดต ากวามลคาตามบญช ในป 2557 AOT มมลคาหนตามบญชเทากบ 4.15 บาทตอหน และมราคาตลาด ณ วนท 30 ธนวาคม 2557 เทากบ 282 บาทตอหน กจการจงอยในสถานะปกต ยงไมมความเสยงทอาจจะเกดการลมละลาย

อตราผลตอบแทนของผถอหนค านวณไดจากวธ Capital Asset Pricing Model (CAPM) ซงมวธการค านวณ ดงน Ke = อตราผลตอบแทนทคาดหวงจากหลกทรพย AOT Rf = อตราผลตอบแทนทไมมความเสยง (Risk Free Rate) ใชอตรา ผลตอบแทนเฉลยของพนธบตรรฐบาล อาย 10 ป ตลอดป 2557 เทากบรอยละ 3.5725

Ke = R f + (Rm - R f)


95

Rm = อตราผลตอบแทนการลงทนเฉลยในตลาดหลกทรพย (Market Risk) โดยค านวณจากการเปลยนแปลงของ Set Index เฉลยยอนหลง เปนระยะเวลา 10 ป ตงแตป 2548 ถงป 2557 เทากบรอยละ 11.58 = คาเบตา (Beta Factor) ดชนวดความเสยงของกจการ เปนตวแปร ส าหรบวดความเสยงของหลกทรพยของกจการเทยบกบหลกทรพย ทงหมดในตลาดหลกทรพยไดมาจากการค านวณสมการถดถอย (Regression) โดยใชดชนราคาตลาดหลกทรพย กบดชนราคา หลกทรพย AOT ยอนหลง เปนระยะเวลา 6 เดอน ตงแต 18 กนยายน 2557 ถง 18 มนาคม 2558 ไดเทากบ 0.082497 เมอ ค านวณหาอตราผลตอบแทนทคาดหวงของหลกทรพย AOT ได เทากบรอยละ 4.23 การประเมนมลคาทแทจรงของหลกทรพยบรษท ทาอากาศไทย จ ากด (มหาชน) โดยใชวธอตราสวนราคาตอก าไรตอหน (Price to Earnings Ratio: P/E Ratio) โดยหลกการค านวณอยบนพนฐานทวา ผลงทนจะยอมจายเงนเพอซอหนเปนกเทาของก าไรตอหน โดยมสตรทใชในการค านวณดงน P/E เฉลย 10 ไตรมาสยอนหลง x (ก าไรตอหนเฉลย 3 ปกอน + [(ก าไรตอหนเฉลย 3 ปกอนก าไรตอหนเฉลย 3 ปกอน x ก าไรทคาดการณวาจะเพมขนจากปกอน)/100]) เมอแทนคาลงในสตรจะไดมลคาทแทจรงของหลกทรพย AOT เทากบ 148.48 บาทตอหน ในการประเมนมลคาหลกทรพยนน นกลงทนจะมเกณฑในการตดสนใจซอหรอขายหลกทรพย 3 กรณ คอ (ศรนนท ธนตยวงศ และคณะ, 2538) 1. หากราคาตลาดของหลกทรพยต ากวามลคาทควรจะเปน หรอเรยกวา Under Value นกลงทนควรซอหลกทรพยนน เพอหาก าไรจากการทราคาหลกทรพยนนจะสงขนในอนาคต เพอใหเทากบมลคาทควรจะเปน 2. หากราคาตลาดของหลกทรพยเทากบมลคาทควรจะเปน หรอเรยกวา Equilibrium Value เปนราคาสมดลแลว นกลงทนจงไมมก าไรหรอขาดทนจากการซอหรอขายหลกทรพย จงควรถอหลกทรพยนนไวตอไป 3. หากราคาตลาดของหลกทรพยสงกวามลคาทควรจะเปน หรอเรยกวา Upper Value นกลงทนควรขายหลกทรพยนน เพอปองกนการขาดทนจากการทราคาหลกทรพยนนจะต าลงในอนาคต เพอใหเทากบมลคาทควรจะเปน ในกรณหลกทรพยของบรษท ทาอากาศไทย จ ากด (มหาชน) ปรากฏวา มลคาทแทจรงทค านวณไดเทากบ 148.48 บาท เมอเปรยบเทยบกบราคาตลาด ณ วนท 23 มนาคม 2558 เทากบ 303 บาท จะเหนไดวาราคาหลกทรพยมมลคาสงกวามลคาทแทจรง (Upper Value) ดงนนนกลงทนจงควรระมดระวงในการถอหนน และหาจงหวะในการขาย เนองจากหนตวนมมลคาทเกนกวามลคาทควรจะเปน


96

อภปรายผล การขยายตวของเศรษฐกจโลกยงมความเสยงจากปจจย 4 ปจจย ปจจยแรก คอ การคาโลกทยงคงออนแอ ปจจยทสองคอ อตราดอกเบยในกลมประเทศอตสาหกรรมมแนวโนมสงขน ซงอาจสงผลใหเกดความผนผวนในตลาดเงน ปจจยทสาม คอ ผลกระทบตองบการคลงและการคาของประเทศผผลตน ามน ปจจยสดทายคอ ภาวะเศรษฐกจของประเทศในกลมยโรโซนและญปนอาจจะประสบปญหาภาวะเงนฝดอยางตอเนอง ปจจยความเสยงทง 4 นยอมสงผลกระทบตอก าลงซอของผบรโภค และสงผลตอการเดนทางของนกทองเทยวทจะมายงประเทศไทย อยางไรกตาม สถาบนการเงนหลายแหงไดท าการวเคราะหสภาวะเศรษฐกจของไทยในแนวทางเดยวกนวา ในป 2558 เศรษฐกจไทยนาจะมขยายตวไดถงรอยละ 3.9 อนเปนผลสบเนองจากการเบกจายงบประมาณของรฐบาลทลงทนในโครงสรางพนฐาน และการลงทนของภาคเอกชนหลงจากไดรบสทธประโยชนจาก BOI ในป 2557 ซงจะลงทนไดอยางจรงจงในป 2558 ดงนนก าลงซอภายในประเทศยงคงมทศทางทเตบโตได ยอมสงผลดานบวกตอการเดนทาง ในสวนของการวเคราะหงบการเงนของบรษท ทาอากาศไทย จ ากด (มหาชน) นน ทกอตราสวนมทศทางทดทางดานบวก แสดงใหเหนถงการมโครงสรางทางการเงนทแขงแกรง สงผลทดตอความเชอมนของนกลงทนตอหลกทรพยของ AOT อตราผลตอบแทนทคาดหวงของนกลงทนตอหลกทรพย AOT มคาเทากบรอยละ 4.23 ในขณะทราคาตลาดของหลกทรพย AOT มคาเทากบ 303 บาท (ณ วนท 23 มนาคม 2558) ซงสงกวามลคาทแทจรงทราคา 148.48 บาท เรยกวา Upper Value นกลงทนจงควรระมดระวงในการถอหนน และหาจงหวะในการขาย เนองจากหนนเกนมลคามามากแลว สวนผทสนใจอยากซอหนตวน ควรทจะรอในขณะทราคาหนนลง

บรรณานกรม ไทยรฐออนไลน. (2557). เปดแผนขยายอาณาจกรสวรรณภม. สบคนจาก http://www.thairath.co.th/content/393169 ธนาคารกรงไทย. (2557). KTB Economic Outlook: พฤศจกายน 2557. สบคนจาก

http://www.ktb.co.th/ktb/Download/economyresources/ EconomyResourcesDownload_327forecast_12_2014.pdf บรษท ทาอากาศยานไทย จ ากด (มหาชน). (2557). รายงานประจ าป 2557. สบคนจาก

http://www.airportthai.co.th/uploads/files/Annual_Report_of_2557_2.pdf ศรนนท ธนตยวงศ และคณะ. (2538). ดชนทางการเงนของอตสาหกรรมตาง ๆ ชวงป พ.ศ. 2534,

2535 และ 2536. จฬาลงกรณวารสาร. 7(26), 10-32. ส านกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม. (2558). สรปภาวะเศรษฐกจอตสาหกรรมป 2557 และแนวโนม ป 2558. สบคนจาก /http://www.oie.go.th/sites/default/files/ attachments/industry_overview/annual2014.pdf

http://www.oie.go.th/sites/default/files/attachments/


การเสรมสรางทกษะเมตาคอกนชนดวยเทคนคการสะทอนความคดผานเครอขายสงคมออนไลนของนกศกษาหลกสตรครศาสตรบณฑตในรายวชานวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษา

ENHANCE METACOGNITIVE SKILLS USING REFLECTIVE THINKING TECHNIQUE BY

SOCIAL NETWORK FOR TERTIARY STUDENTS IN EDUCATIONAL INNOVATION AND INFORMATION TECHNOLOGY COURSE

ประพรรธน พละชวะ1 และจลลดา จลเสวก2

Prapat Palacheewa1 and Chunlada Chunlasewok2

1 อาจารยประจ ากลมวชาชพคร สาขาเทคโนโลยการศกษา คณะครศาสตร ม.ราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ จ.ปทมธาน

2 อาจารยประจ าภาควชาเทคโนโลยและนวตกรรมทางการศกษา คณะครศาสตร ม.ราชภฏร าไพรรณ จ.จนทบร

บทคดยอ

การวจยนมวตถประสงคเพอเสรมสรางทกษะเมตาคอกนชนของนกศกษาหลกสตร ครศาสตรบณฑตในรายวชานวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษาดวยเทคนคการสะทอนความคดผานเครอขายสงคมออนไลน กลมตวอยา งท ใช ใน การวจย ไดแก นกศกษาหลกสตรครศาสตรบณฑตทศกษาในรายวชานวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษา ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 จ านวน 131 คน สมตวอยางแบบเฉพาะเจาะจง เครองมอทใช ในการวจย ไดแก 1) เครอขายสงคมออนไลน Edmodo 2 ) ขอค าถามทใชในการสะทอนความคดผานเครอขายสงคมออนไลน 3) แบบประเมนทกษะเมตาคอกนชน สถตทใชในการวจย ไดแก คาเฉลย ( x ) คาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และสถต Dependent t-test ผลการวจยพบวา นกศกษาหลกสตร ครศาสตรบณฑตในรายวชานวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษาทเรยนดวยเทคนคการสะทอนความคดผานเครอขายสงคมออนไลนมคะแนนทกษะเมตาคอกนชนกอนเรยนเฉลยเทากบ 61.93 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 8.79 สวนคะแนนทกษะเมตาคอกนชนหลงเรยนเฉลยเทากบ 68.71 สวนเบ ยงเบนมาตรฐาน 9.98 นกศกษาหลกสตรครศาสตรบณฑตในรายวชานวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษาท เรยนดวยเทคนคการสะทอนความคดผานเครอขายสงคมออนไลนมคะแนนทกษะเมตาคอกนชนหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

ABSTRACT The purposes of this study were: enhance metacognitive skills using

reflective thinking technique by social network. The samples were 131 tertiary students in Educational Innovation and Information Technology Course. The research instruments were: 1) edmodo Social network, 2) metacognition questions for reflective thinking, and 3) metacognitive skill self-assessment form. The descriptive statistics used were mean ( x ), standard deviation (S.D.), and t-test. The research


98

findings were: tertiary students in educational innovation and information technology course study through reflective thinking technique by social network had pre-test metacognitive skills scores average of 61.93 and the standard deviation level of 8.79. tertiary students In educational innovation and information technology course study through reflective thinking technique by social network had post-test metacognitive skills scores average of 68.71 and the standard deviation level of 9.98. Tertiary students In educational innovation and information technology course study through reflective thinking technique by social network had post-test metacognitive skills scores higher than pre-test metacognitive skills scores at the .05 level of significance. ค าส าคญ ทกษะเมตาคอกนชน เทคนคการสะทอนคด เครอขายสงคมออนไลน ความส าคญของปญหา

เครอขายสงคมออนไลน หรอ Social Network เปนผลมาจากการพฒนาเทคโนโลยเวบ WEB2.0 ทผใชสามารถเผยแพรขอมลสวนบคคล/ความเปนตวตน (Profile) เขยนเลาเรองราวตาง ๆ หรอสะทอนความคดของตนเอง ผานเวบบลอก หรอแสดงรปภาพเพอใหเพอน ๆ ไดรบขอมล ทเปนปจจบนของตนรวมถงการเปดโอกาสใหมการรจกกนผานเพอนของเพอนซงกคอการใช เนตเวรก ของเพอนเพอท าความรจกกบบคคลอน ผใชสามารถก าหนดสทธในการเขาถง ขอมลของตนเอง วาตองการเผยแพรขอมล สสาธารณะ หรอจ ากดสทธเฉพาะบคคลทอยในสงคมเสมอนของตน ตวอยางของเวบไซตสงคมออนไลนท ไดรบความนยม ไดแก MySpace, Facebook และ Hi5 (ศรพร กนกชยสกล, 2553) นอกจากนยงมเครอขายสงคมออนไลนทออกแบบมาเพอใชเปน ระบบบรหารจดการเรยนรซงมฟงกชนการท างาน หรอเครองมอทเออตอการจดกระบวนการเรยน การสอนผานเครอขายสงคมออนไลนไดในตว เชน การสรางแบบฝกหดออนไลน การตดเกรด แบบออนไลน ฯลฯ เครองมอหนงทมบรการอยในเครอขายสงคมออนไลนคอเครองมอทเปดโอกาส ใหผเรยนไดมโอกาสเขยนบนทกการเรยนร ซงอาจอยในรปแบบของเวบบลอก หรอการเขยนบนทกผานกระดานขาวหรอกระดานสนทนากได โดยผเรยนสามารถก าหนดสถานะของเนอหาวาจะใหเพอนหรอผใดสามารถเขาถงไดบาง ซงเมอน าเทคนคการสะทอนความคดเขามาใชโดยใหผเรยนไดเขยนสะทอนความคดผานเครอขายสงคมออนไลน เพอใหผเรยนไดวางแผน ตรวจสอบ และประเมน การท างานของตนเองระหวางกจกรรมการเรยนการสอน จะชวยเสรมสรางและพฒนาทกษะ เมตาคอกนชนใหแกผเรยนได

ทกษะการคด หรอกระบวนการคด เปนกระบวนการทสามารถเรยนรและพฒนาได โดยผเรยนสามารถน าความรและประสบการณของตนมาใชเปนพนฐานในการพฒนาทกษะการคด การทผเรยนจะมทกษะการคดทดนน นอกจากวฒภาวะของผเรยน และประสบการณเดมทผเรยน มอยแลวนน Livingston (2010) ไดกลาวไววา การคดของผเรยนจะมคณภาพเพยงใดขนอยกบ การแสวงหาขอมลของผคด ความสนใจ และความตองการมสวนรวมในการคดของผเรยนเอง ผอนจะ


99

ไปคดแทนยอมไมได ดงนนผสอนจงควรใหความส าคญและเนนการสอนใหผเรยนไดพฒนาคณภาพของการคดไปตามล าดบขนอยางคอยเปนคอยไป โดยค านงถงพนฐานของความร เดมของผเรยน และประสบการณของผเรยนในแตละทกษะ ผสอนควรสอนใหผเรยนพฒนาอยางตอเนอง ดงนนหากผเรยนจะมทกษะการคดทด ผเรยนจะตองรจกกระบวนการควบคมความคดของตนเอง หรอทเราเรยกวา ทกษะเมตาคอกนชน ของตนเองควบคกนไปกบการเรยน จงจะท าใหผเรยนเกดการเรยนร การวางแผนการท างาน พรอมกบตรวจสอบวธการท างาน และประเมนการท างานตามความคด ของตนเองไปพรอมกน ซงการจดการเรยนการสอนทพฒนาการคดของผเรยนควรจะมการจดการเรยนการสอนเพอพฒนาทกษะเมตาคอกนชนของผเรยนดวย พมพพนธ เดชะคปต (2544) ไดเสนอยทธวธทใชในการพฒนาทกษะเมตาคอกนชนดวยเทคนคการสะทอนความคดดวยการเขยนบนทกการเรยนรโดยผเขยนจะบนทกวธคด บนทกการท างาน แสดงความคดเหนวพากษวจารณผลงานของตนเอง และอปสรรคทเกดขนระหวางการท างาน ท าใหผเรยนไดทบทวนตนเองและทบทวนการท างานของตนเองอยตลอดเวลา นอกจากนผเรยนยงไดน าขอมลเหลานมาใชเปนผลปอนกลบเพอปรบปรงกระบวนการท างานของตนเองตอไป เทคนคในการพฒนาทกษะเมตาคอกนชนทสามารถน ามาใชรวมกบการเขยนบนทกการเรยนรอยางไดผลคอเทคนคการสะทอนความคด ซง Simon (1994 อางถงใน พทธ ทองตน, 2545) ไดกลาวไววาเทคนคในการพฒนาทกษะเมตาคอกนชนใหกบผเรยน ซงกคอการชวยเหลอใหผเรยนไดฝกความตระหนกรในกลวธการเรยนร ทกษะการก ากบตนเอง และทบทวนตวเอง เพราะฉะนนการฝกใหผเรยนไดสะทอนความคดออกมาใหตนเองไดรบรวาตนเองก าลงคดอะไรอย การสะทอนคดจงเปนวธหนงทถกน ามาใชในการพฒนาเมตาคอกนชนได ดงทไดกลาวมาขางตนการใชเทคนคการเขยนสะทอนความคดดวยการเขยนบนทกการเรยนรจะท าใหผเรยนไดมการทบทวนการเรยนหรอการท างานของตนเอง ท าใหผเรยนไดมโอกาสในการวางแผน ตรวจสอบ และประเมนผลการท างานของตนเองอยตลอด รวมเขากบจดเดนของเครอขายสงคมออนไลนทมเครองมอใหผเรยนไดเขยนสะทอนความคดผานบนทกการเรยนร จดเปนพนททเปดโอกาสใหผเรยนไดสะทอนความคดในการท างานของตนเอง สามารถก าหนดใหเฉพาะคนทผเรยนอนญาตไดเขาถงเนอหาทผเรยนไดบนทกไว ท าใหผเรยนรบทราบไดวาเนอหาจะทผเรยนเขยนนจะมผใดสามารถเขาถงไดบาง ดงนนผวจยจงไดสนใจศกษาการเสรมสรางทกษะเมตาคอกนชนดวยเทคนคการสะทอนความคดผานเครอขายสงคมออนไลนของนกศกษาหลกสตรครศาสตรบณฑตในรายวชานวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษาและน าขอมลทไดจากการศกษาไปพฒนาตวนกศกษา อนจะเปนการเสรมสรางนกศกษาใหเปนทรพยากรทเปยมไปดวยคณภาพในการพฒนาสงคมดงเจตนารมณของคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏร าไพพรรณตอไป โจทยวจย/ปญหาวจย นกศกษาหลกสตรครศาสตรบณฑตในรายวชานวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษาจะมทกษะเมตาคอกนชนภายหลงการสะทอนความคดผานเครอขายสงคมออนไลนสงขนกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตหรอไม


100

วตถประสงคการวจย เพอเสรมสรางทกษะเมตาคอกนชนของนกศกษาหลกสตรครศาสตรบณฑตในรายวชา

นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษาดวยเทคนคการสะทอนความคดผานเครอขายสงคมออนไลน วธด าเนนการวจย

ประชากรทศกษาคอนกศกษาหลกสตรครศาสตรบณฑต คณะครศาสตร มหาวทยาล ย ราชภฏร าไพพรรณ กลมตวอยางทใชในศกษาคอนกศกษาหลกสตรครศาสตรบณฑต คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏร าไพพรรณทลงเรยนในรายวชา 1033101 นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษา คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏร าไพพรรณ ปการศกษา 2557 ซงมทงสน 4 หมเรยน จ านวน 131 คน ไดแก 1) นกศกษาครศาสตรบณฑต สาขาวชาวทยาศาสตร-เคม หม 1 จ านวน 29 คน 2) นกศกษาครศาสตรบณฑต สาขาวชาภาษาองกฤษ หม 1 จ านวน 39 คน 3) นกศกษา ครศาสตรบณฑต สาขาวชาภาษาองกฤษ หม 2 จ านวน 34 คน และ 4) นกศกษาครศาสตรบณฑต สาขาวชาชววทยา หม 1 จ านวน 29 คน

การวจยครงน มตวแปรอสระและตวแปรตาม ดงน ตวแปรอสระ ไดแก เทคนคสะทอนความคดผานเครอขายสงคมออนไลน สวนตวแปรตาม ไดแก ทกษะเมตาคอกนชน ตวแปรทใชในการวจย ภาพท 1 ตวแปรทใชในการวจย

ค าอธบายตวแปรทใชในการวจย เทคนคการเขยนสะทอนความคด หมายถง การเขยนสะทอนความคดภายหลงการเรยนของ

ผเรยนดวยการเขยนบนทกการเรยนร เครอขายสงคมออนไลน หมายถง เทคโนโลยเวบ WEB2.0 ทผเรยนสามารถเผยแพรขอมล

การสะทอนความคดของตนเอง ในการทดลองครงนเลอกใช Edmodo ซงเปนเครอขายสงคมออนไลนทออกแบบมาเพอใชเปนระบบบรหารจดการเรยนร ทกษะเมตาคอกนชน หมายถง กระบวนการควบคมและทบทวนความคดของตนเอง แบงออกเปน 3 องคประกอบ ไดแก การวางแผน การตรวจสอบ และการประเมน

เทคนคการเขยนสะทอนความคด

เครอขายสงคมออนไลน

ทกษะเมตาคอกนชน


101

เครองมอและการพฒนาเครองมอในการวจยมรายละเอยดดงตอไปน แบบประเมนเมตาคอกนชนของผเรยน (O’Neil & Abedi, 1996 อางถงใน นาถวด นนทาภนย,

2546) จ านวน 20 ขอ แปลโดย นาถวด นนทาภนย (2546) ซงแบบประเมนตนเองนเปนการประเมนตนเองทครอบคลมองคประกอบทส าคญของเมตาคอกนชนคอ 1) การวางแผน (Planning) 2) การก ากบตรวจสอบ (Monitoring) 3) การประเมน (Evaluating) น าแบบประเมนเมตาคอกนชนของผเรยนทไดปรบปรงภาษาใหเหมาะสมกบเนอหาในรายวชานวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษา แลวน าไปใหนกเรยนทมลกษณะคลายกลมตวอยางแตไมใชกลมตวอยาง จ านวน 30 คน ท าแบบประเมนเมตาคอกนชนของผเรยนเพอหาคาความเชอมน (Reliability) โดยการหาคาสมประสทธความเชอมน (Coefficient) ตามวธของครอนบารค (Cronbach) พบวาคาสมประสทธความเชอมนมคา 0.908

ภาพท 2 เครอขายสงคมออนไลน www.edmodo.com

เครอขายสงคมออนไลนทน ามาใชในการวจยเลอกใชคอ www.edmodo.com ซงเปนเครอขายสงคมออนไลนส าหรบ ผสอน และผเรยนทมระบบการรกษาความปลอดภย สามารถท าการตดตอสอสารกนระหวางผสอนและผเรยน แบงปนเนอหา สอการเรยนการสอนสารสนเทศ ไดอยางงายดาย เปาหมายส าคญของ Edmodo คอการใชประสทธภาพของเครอขายสงคมออนไลน เพอชวยใหนกการศกษาสามารถจดการหองเรยนและจดการผเรยนทกคนได และทส าคญคอสามารถใหผ เรยนสามารถเขยนบนท กการเรยนรภายหล งการเรยนโดยใช ฟ งกชน ASSIGNMENT ได

ขอค าถามในการเขยนบนทกการเรยนรออกแบบขอค าถามใหสอดคลองกบเนอหาในรายวชา 1033101 นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษา เรอง การออกแบบงานน าเสนอ การเขยนสะทอนความคดน แบงการเขยนออกเปน 2 ครง ครงท 1 ใหผเรยนเขยนบนทกการเรยนรทนททไดน าเสนองานในสปดาหแรก ประกอบดวยค าถามจ านวน 5 ขอ ไดแก


102

1. นกศกษามความคดเหนอยางไรกบงานน าเสนอของตนเองอธบายมาอยางละเอยด 2. การน าเสนองานในวนนไดรบค าวพากษวจารณในประเดนใดบาง จงอธบายมาอยาง

ละเอยด 3. นกศกษาเหนดวยกบค าวพากษวจารณหรอไม เพราะเหตใดจงคดเชนนน จงอธบายมา

อยางละเอยด 4. นกศกษาจะมแนวทางในการปรบปรงงานน าเสนอของตนเองอยางไร จงอธบายมา

อยางละเอยด 5. นกศกษาประทบใจงานน าเสนอของเพอนคนไหนมากทสด เพราะเหตใดจงประทบใจ

งานของเพอนคนนน และจะน าจดเดนมาปรบปรงงานของตนเองไดอยางไรจงอธบายมาอยางละเอยด ครงท 2 ใหผเรยนเขยนบนทกการเรยนรภายหลงจากการแกไขงานน าเสนอเรยบรอยแลว

ประกอบดวยค าถามจ านวน 3 ขอ ไดแก 1. งานน าเสนอไดแกไขสวนใดไปบาง 2. งานน าเสนอทไดแกไขมคณภาพดขนกวางานน าเสนอชนแรกอยางไรบาง จงอธบาย 3. จากการฝกออกมาน าเสนอหนาชนเรยนและการออกแบบงานน าเสนอ นกศกษาไดความร

อะไรบาง และจะน าความรทไดไปใชในรายวชาอนไดอยางไร การด าเนนการวจยครงน เกบรวบรวมขอมลตงแตเดอนสงหาคม 2557 ถงเดอนกนยายน

2557 ผวจยจะด าเนนกจกรรมการเรยนการสอนในการวจยสปดาหละ 1 วน และก าหนดวนเวลาโดยใชเวลาคาบการสอนในรายวชานวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษา สปดาหละ 4 ชวโมง จ านวน 8 สปดาห โดยเกบขอมลจากแบบประเมนเมตาคอกนชนของผเรยน โดยใหผเรยนประเมนตนเอง จากนนวเคราะหขอมลการประเมนเมตาคอกนชนของผเรยนกอนการทดลองเปรยบเทยบกบการประเมนทกษะเมตาคอกนชนของผเรยนหลงการทดลองเสรจสนแลว ดวยคาสถต Dependent t-test ผลการวจย

งานวจยเรองการเสรมสรางทกษะเมตาคอกนชนดวยเทคนคการสะทอนความคดผานเครอขายสงคมออนไลนของนกศกษาหลกสตรครศาสตรบณฑตในรายวชานวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษาและน าขอมลทไดจากการศกษาไปพฒนาตวนกศกษา สมมตฐานการวจยคอ นกศกษาหลกสตรครศาสตรบณฑตในรายวชานวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษาจะมทกษะเมตาคอกนชนภายหลงการเรยนดวยเทคนคสะทอนความคดผานเครอขายสงคมออนไลนสงขนกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ตวแปรอสระ ไดแก เทคนคสะทอนความคดผานเครอขายสงคมออนไลน ตวแปรตาม ไดแก ทกษะเมตาคอกนชน ซงแบงออกเปน 3 ดาน ดงน 1) การวางแผน 2) การตรวจสอบ และ 3) การประเมน สถตทใชในการวจย ไดแก คาเฉลย ( x ) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และคาสถต Dependent t-test ผลการวจยพบวา


103

ตารางท 1 ผลการวเคราะหคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และสถตทดสอบท (Dependent t- test) คะแนนการประเมนเมตาคอกนชนกอนเรยนและหลงเรยนของกลมตวอยาง

กลมตวอยาง

(n=131) คะแนน

เฉลย( x ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน

(S.D.) t Sig.

กอนเรยน (n=131)

61.93 8.79 -1.57 .05

หลงเรยน (n=131)

68.71 9.98

*p < 0.05

จากตารางท 1 กลมตวอยางท ไดรบการเสรมสรางทกษะเมตาคอกนชนดวยเทคนค การสะทอนความคดผานเครอขายสงคมออนไลนมคะแนนกอนเรยนจากแบบประเมนเมตาคอกนชนของผเรยนมคาเฉลย ( x ) เทากบ 61.93 สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เทากบ 8.79 และมคะแนนหลงการเรยนจากแบบประเมนเมตาคอกนชนของผเรยนมคาเฉลย ( x ) เทากบ 68.71 สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เทากบ 9.98 และนกศกษาทไดรบการเสรมสรางทกษะเมตาคอกนชนดวยเทคนค การสะทอนความคดผานเครอขายสงคมออนไลน มทกษะเมตาคอกนชนหลงเรยนสงขนกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 อภปรายผล งานวจยเรองการเสรมสรางทกษะเมตาคอกนชนดวยเทคนคการสะทอนความคดผานเครอขายสงคมออนไลนของนกศกษาหลกสตรครศาสตรบณฑตในรายวชานวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษา สามารถสรปผลการวจยไดวา นกศกษาหลกสตรครศาสตรบณฑตในรายวชานวตกรรม และเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษาจะมทกษะเมตาคอกนชนภายหลงการเรยนดวยเทคนคสะทอนความคดผานเครอขายสงคมออนไลนสงขนกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ .05

จากผลการวจยแสดงใหเหนวาการเรยนดวยเทคนคสะทอนความคดผานเครอขายสงคมออนไลนสามารถพฒนาทกษะเมตาคอกนชนของนกศกษาใหสงขนเปนเพราะ การสะทอนความคด จะชวยใหนกศกษาไดมโอกาสพนจพจารณาผลงานของตนเองวายงมขอบกพรองทควรแกไข ไดมโอกาสเปรยบเทยบชนงานของตนเองกบชนงานของเพอนรวมชนวามความแตกตางกนอยาง ไร หรอมจดเดนทน าเสนอแตกตางกนอยางไรบาง เพอน าขอมลเหลานไปปรบปรงชนงานของตนเองตอไป ซงการออกแบบผลงานการน าเสนอนน นกศกษาจะตองมการวางแผนการออกแบบงานน าเสนอตามทฤษฎทไดศกษาในชวโมงเรยน จากนนจะไดทดลองออกแบบและน าเสนองานหนาชนเรยน เมอไดรบค าวพากษวจารณจากเพอน และผสอนในดานการออกแบบและการน าเสนอแลว นกศกษาจะไดกลบไปตรวจสอบ ทบทวนผลงาน ตลอดจนประเมนผลงานการออกแบบงานน าเสนอและวธการ


104

น าเสนอของตนเอง ซงการสะทอนความคดนจะชวยใหนกศกษาไดทบทวนการวางแผน ตรวจสอบ และประเมนการท างานของตนเองอยตลอดเวลา

ผลการวจยสอดคลองกบ Scruggs (1985 cited in Blakey, 1990) ทกลาวไววา การสรางพฤตกรรมการท างานอยางมแบบแผน คอ ระบสงทเราก าลงคนหา เพอสรางแนวทางการตดสนใจทรส านกเกยวกบความรของการบนทกเหตการณในทนทภายหลงจากทการเรยนเสรจสนลงเพอใหเหตการณทบนทกไมเลอนหายไปจากความคดเปนบนทกของผเรยนทแสดงออกถงความคดของตนเองทเพงผานมา ผเรยนจะไดวางแผน ควบคมการท างานของตนเอง ตลอดจนก ากบดแลการเรยนรและการท างานตามแผนทตนเองไดวางไว และจดล าดบความส าคญของงานแตละอยางการใหนกศกษาไดเขยนสะทอนความคดผานเครอขายสงคมออนไลนนนจะก าหนดใหนกศกษาแบงการเขยนสะทอนคดออกเปนสองชวงคอ ชวงแรกภายหลงจากทไดน าเสนองานครงแรก จะชวยใหนกศกษาไดมโอกาสทบทวนการวางแผน ตรวจสอบการท างาน และประเมนผลงานของตวเอง ซงการทนกศกษาไดมโอกาสสะทอนความคดในขนตอนนจะท าใหนกศกษาไดมโอกาสน าสงทไดจากการสะทอนความคดนไปปรบปรงการออกแบบงานน าเสนอใหดขน และยงท าใหนกศกษาไดคนพบขอบกพรองในการท างาน รวมทงหาแนวทางการพฒนางานน าเสนอของตนเองใหดยงขนขน ดงตวอยางขอความทนกศกษาไดเขยนสะทอนความคดไวดงตอไปน

ดานการวางแผน กลมตวอยางคนท B1/5 “เราตองหาภาพทจะบงบอกถงสนคาของเรามาใสในขอมลตดตอ และตรวจสอบงานของเราวามนมตรงไหนทขาดหรอเกนไปหรอเปลา และปรบปรงแกไขใหดขน” ขอความแสดงใหเหนวาผเรยนไดมการประมวลผลขอมลเพอประกอบการวางแผนในการท างาน

ดานการตรวจสอบ กลมตวอยางคนท B1/5 “เวลาพดยงตดอาการตนเตนไปบางท าใหบางค าตดขดและเหมอนรวเกนไป แตพดเสยงดง ฟงชดด การท าสอทน าเสนอนาสนใจ มลกเลนทหลากหลาย แลวกไมคอยมตวหนงสอมากไปสวนใหญจะเปนภาพ แลวน ามาอธบายเอง” “ทเราตองไปแกไขคอสวนของขอมลตดตอ ซงทอยเราไมจ าเปนตองใสกไดและควรทจะใสรปภาพขอมลทเกยวกบรานเขาไปดวยเพอใหคนทสนใจจะไดตดตอเราไดสะดวกมากขน” ขอความแสดงใหเหนวาผเรยนไดมการตรวจสอบผลจากการท างานตามแผนทไดก าหนดไว

ดานการประเมน กลมตวอยางคนท B1/5 “ผลงานของ สประภา นาเรอง เพราะ เขามการน าเสนอทด รปแบบในการน าเสนอนารก มลกเลนสะดดตา มการเปรยบเทยบใหเหนอยางชดเจน ไมมเนอหามาก และมการน าโลโกของหางมาใสเพอบงบอกถงวาเราสามารถไปซอไดทไหนบาง เราจ าจดเดนของเพอนตรงทมโลโกทสอไดงายมาใชในการเปนขอมลตดตอ” ขอความแสดงใหเหนวาผเรยนไดมการประเมนผลงานของเพอนรวมชนเพอน าขอมลไปปรบการท างานของตนเองตอไป

จากการเขยนสะทอนความคดของกลมตวอยางคนท B1/5 โดยสรปแสดงใหเหนวานกศกษามการวางแผนการท างานน าเสนอ และเมอไดน าเสนองานเรยบรอยแลว มการตรวจสอบและประเมนกระบวนการท างานและผลงานของตนเอง ตลอดจนเปรยบเทยบขอดและขอดอยในงานตนเองกบตวอยางงานน าเสนอของเพอนรวมชนเรยน นอกจากนยงมการน าขอมลทไดจากการสะทอนความคดในครงนไปใชในการวางแผนการท างานในครงตอไป


105

สวนเครอขายสงคมออนไลนทผวจยไดน ามาใชนนคอ edmodo.com เปนเครอขายสงคมออนไลนทออกแบบมาเพอการจดการเรยนรโดยมระบบบรหารจดการเรยนร (LMS : Learning Management System) และเครองมอทชวยผสอนในการจดการเรยนรตาง ๆ เชน Note ทชวยใหผสอนแจงขาวสารใหกบผสอน ผสอนสามารถแนบไฟลประเภทตาง ๆ ทงไฟลเอกสาร ภาพนง ภาพยนตร เสยง ฯลฯ ซงถอเปนทรพยากรการเรยนรทผสอนสามารถผลตหรอคนหาใหนกศกษาเพอเพมพนความร ในการวจยครงนผ วจยได เปดโอกาสใหผ เรยนไดม โอกาสแลกเปลยนเรยนรประสบการณผานหนาเวบบอรด การแลกเปลยนเรยนรนถอเปนสงส าคญทท าใหนกศกษาไดมโอกาสพดคยแลกเปลยนประสบการณท างานซงกนและกน ท าใหนกศกษาสามารถใชประสบการณเหลานมาวางแผน ตรวจสอบ และประเมนการท างานของตนเอง และการทผวจยไดใหนกศกษาเขยนสะทอนความคดแบบมค าถามน าโดยใชฟงกชน Assignment นยงเปนการเปดโอกาสใหนกศกษาไดมพนทในการสะทอนความคดเพอทบทวนการวางแผน ตรวจสอบ และประเมนผลงานของตนเอง ซงฟงกชน Assignment น นกศกษาสามารถเขยนสะทอนความคดไดโดยไมจ ากดความยาว และไมตองค านงถงความสละสลวยหรอความถกตองของภาษา ท าใหนกศกษาสามารถเขยนสะทอนความคดไดโดยไมมอปสรรคทางความสามารถดานภาษามาขวางกน นอกจากน การเขยนสะทอนความคดผาน ฟงกชน Assignment ยงเปนความลบทไมเปดเผย โดยทผสอนเทานนจะเปนผทสามารถเปดอานเนอหาจากการเขยนสะทอนความคดของนกศกษาไดและผสอนจะปดเปนความลบ ท าใหนกศกษาสามารถแสดงออกทางความคดไดอยางเตมทเมอตนเองจะตองเปรยบเทยบงานน าเสนอของตนเองกบงานน าเสนอของเพอนรวมชนเรยน

นอกจากนผลการวจยยงสอดคลองกบภาษต ประมวลศลปชย (2548) ท ไดศกษากระบวนการและผลของการพฒนาความสามารถในการคดไตรตรองของครประจ าการโดยใชวธการสะทอนความคดแบบผสมผสาน มวตถประสงคในการวจยผลการวจยพบวาการพฒนาครดวยวธการสะทอนความคดแบบผสมผสานสงผลใหความสามารถในการคดไตรตรองของกลมครประจ าการเพมขน และสอดคลองกบนฤมล เนยมหอม (2549) ทไดพฒนากระบวนการสงเสรมพฤตกรรมของครในการสรางวนยในตนเองใหแกเดกปฐมวยโดยใชแนวคดการสะทอนความคดและการเรยนรทกอใหเกดการเปลยนแปลงภายใน ผลการวจยพบวา การสะทอนความคดของครผานการเขยนบนทกและการสนทนาเพอการเปลยนแปลงทางวชาชพ การชแนะดวยการสนทนาอยางไมเปนทางการและการเสรมความรตามความสนใจและความตองการของคร และการปฏบตงานอยางอสระจากของคร องคประกอบเหลานท าใหครเกดการเรยนรทกอใหเกดการเปลยนแปลงภายใน ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใชนน ในการมอบหมายใหนกศกษาเขยนบนทก การเรยนรนน ไมจ าเปนตองใหความส าคญกบความสละสลวยของภาษา เนองจากการเขยนบนทกการเรยนรน ใชส าหรบการสะทอนความคดเพอทบทวนการวางแผน ตรวจสอบ และประเมนกระบวนการท างานของตวนกศกษาเองเทานน เนองจากหากเราก าหนดใหนกศกษาตองเขยนบนทกดวยภาษาทสละสลวยแลวอาจเปนอปสรรคตอการสะทอนความคดเพราะนกศกษาบางคนไมสามารถเรยบเรยงค าพดไดอยางสละสลวยเพยงพอ และกงวลกบการเขยนบนทกการเรยนร การเขยนสะทอน


106

ความคดนมจดมงหมายเพอใหนกศกษาไดทบทวนกระบวนการท างานของตนเองเพอวางแผน ตรวจสอบ และประเมนเทาทน ไมจ าเปนตองค านงถงความสวยงามของภาษา ซงจะท าใหการสะทอนความคดไมมประสทธภาพ นกศกษาไมสามารถแสดงกระบวนการวางแผน ตรวจสอบ และประเมนไดดเพยงพอ

ขอเสนอแนะส าหรบการวจยครงตอไปนน เนองจากการเกบขอมลในครงน ผวจยไดไดเกบรวบรวมขอมลจากการใหนกศกษาเขยนสะทอนคดภายหลงกจกรรมการเรยนการสอนเทานน แตการออกแบบกจกรรมการเรยนรนน อาจจดใหนกศกษามการแลกเปลยนเรยนรผานเครอขายสงคมออนไลนซงระหวางกจกรรมนนเพอใหเกดกระบวนการแลกเปลยนเรยนร ระหวางนนเราอาจท าการเกบขอมลระหวางการท างาน หรอกระบวนการแลกเปลยนเรยนร จากขอความทนกศกษาไดแลกเปลยนเรยนรกน ซงเราสามารถน าขอมลนนมาท าการว เคราะห เนอหา เพอตรวจสอบทกษะเมตาคอกนชนทเกดขนระหวางกจกรรมการเรยนการสอนได กตตกรรมประกาศ

งานวจยเรองการเสรมสรางทกษะเมตาคอกนชนดวยเทคนคการสะทอนความคดผานเครอขายสงคมออนไลนของนกศกษาหลกสตรครศาสตรบณฑตในรายวชานวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษาน ไดรบเงนทนอดหนนงานวจยจากคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏ ร าไพพรรณ ประจ าปงบประมาณ 2557 ผวจยจงขอขอบคณมา ณ โอกาสน

บรรณานกรม นฤมล เนยมหอม. (2549). การพฒนากระบวนการสงเสรมพฤตกรรมของครในการสรางวนย

ในตนเองใหแกเดกปฐมวยโดยใชแนวคดการสะทอนความคดและการเรยนร ทกอใหเกดการเปลยนแปลงภายใน. วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต สาขาวชาการศกษาปฐมวย คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

นาถวด นนทาภนย. (2545) รปแบบปฏสมพนธทางการเรยนผานเครอขายและเมตาคอกนชนใน การเรยนรดวยกรณศกษาทมผลตอการแกปญหาในวชาโครงงานอเลกทรอนกสของ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3. วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยและ สอสารการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พมพพนธ เดชะคปต. (2544). วทยาการดานการคด. กรงเทพฯ: เดอะมาสเตอรกรป แมเนจ -เมนท พทธ ทองตน. (2545). ผลของการเรยนวทยาศาสตรโดยใชกลวธเมตาคอคนชนตอความสามารถ

ในการแกโจทยปญหาวทยาศาสตรและตอการพฒนาเมตาคอคนชนของนกเรยน มธยมศกษาตอนตน. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการศกษาวทยาศาสตร คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ภาษต ประมวลศลปชย. (2548). การศกษากระบวนการและผลของการพฒนาความสามารถใน การคดไตรตรองของครประจ าการโดยใชวธการสะทอนความคดแบบผสมผสาน. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาประถมศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.


107

ศรพร กนกชยสกล. (2553). เครอขายสงคมออนไลน (Social Networking Website). สบคนจาก http://www.bu.ac.th/knowledgecenter/executive_journal/jan_mar_10/pdf/29-32.pdf

Blakey, E. S. Developing Metacognition. (1990) [online] Retrieved from http://www.ed.gov.database/ERIC_Digests/ed327218.html [2010, January,15]

Livingston, J. A. Metacognition : An overview. (2010) Retrieved from http://www.gse.buffalo.edu/fas/shuell/cep564//metacog.htm


ผลของโปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวโยนโสมนสการทมตอความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย ของนกเรยนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนหอวง กรงเทพมหานคร

THE EFFECTS OF A LEARNER DEVELOPMENT PROGRAM BASED ON

YONISOMANASIKARN APPROACH ON THE MEDIA LITERACY OF MATHAYOMSUKSA 3 STUDENTS, HORWANG SCHOOL, BANGKOK METROPOLITAN

ธระศกด เครอแสง และรงแสง อรณไพโรจน

Teerasak Kraesang and Rungsang Arunpirojana

หลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร กรงเทพมหานคร

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาผลของการใชโปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนว

โยนโสมนสการทมตอความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย และเปรยบเทยบความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลยของนกเรยนทเขารวมและไมไดเขารวมโปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวโยนโสมนสการทมตอความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนหอวง กรงเทพมหานคร การวจยครงนเปนการวจยกงทดลอง กลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนหอวง ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 จ านวน 80 คน แบงเปนกลมทดลองและกลมควบคม กลมละ 40 คน ดวยวธการสมแบบจดกลมตวอยาง เครองมอทใชในการวจย คอ โปรแกรมการพฒนาผเรยนตามแนวโยนโสมนสการทมตอความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย และแบบวดความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย วเคราะหขอมลโดยใช คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคาสถต t – test Dependent Samples และ t – test Independent Samples

ผลการวจยพบวา 1) โปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวโยนโสมนสการสงผลชวยนกเรยนพฒนาความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลยใหสงขน 2) นกเรยนทเรยนดวยโปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวโยนโสมนสการมความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตท ระดบ .05 3) หลงการทดลองนกเรยนทเรยนดวยโปรแกรมพฒนา


109

ผเรยนตามแนวโยนโสมนสการมความสามารถในการคดรเทาทนสอ เทคโนโลย กลมทดลองและกลมควบคม มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

ABSTRACT

The purpose of this research was to study The Effects of a Learner Development Program based on Yonisomanasikarn Approach on the Media Literacy of Mathayomsuksa 3 Students, Horwang School, Bangkok Metropolitan. The research was the Quasi experimental design. The sample consisted of 80 students who were randomly assigned, 40 students in each group, to form the experimental and control groups. The instruments used were a Learner Development Program based on Yonisomanasikarn Approach, the Media Literacy test, the student’s self-report of learning experiences in each session, the students opinion’s towards the Program and the researcher. Mean, Standard Deviation, Dependent-Sample t-test and Independent-Sample t-test were used for data analysis.

The results indicated that: 1) The experimental group reported that participating in the Learner Development Program based on Yonisomanasikarn Approach helped them developing their Media Literacy behavior 2) There were significantly differences between the pretest and the posttest of the Media Literacy scores of the experimental group at .05 level of significant. 3) After the experiment, there were significant differences of the Media Literacy scores between the control and experimental group at .05 level of significant ค าส าคญ

โปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวโยนโสมนสการ การคดรเทาทนสอเทคโนโลย ความส าคญของปญหา

ปจจบนความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร มการเผยแพรขอมลขาวสารตาง ๆ ผานชองทางหลากหลายเพมมากขนตามการพฒนาทางดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในสงคม ซงความกาวหนาทางเทคโนโลยนนมบทบาทส าคญตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคมรวมทงตอบสนองการด ารงชวตของประชาชนมากยงขน (ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2555) สงผลใหบคคลสามารถรบรและเขาถงขอมล และสามารถเผยแพร


110

ขาวสารไดงายมากยงขน ซงการเปลยนแปลงอยางรวดเรวผานกระแสโลกาภวตนในโลกไซเบอร ท าใหคนไทยมงแสวงหาความสขและสรางอตลกษณสวนตวผานเครอขายสงคมออนไลน เกดเปนวฒนธรรมยอยรวมสมยทหลากหลายในรปแบบการรวมกลมของบคคลทสนใจเรองเดยวกนสงผลใหเกดสอสงคมออนไลนโดยใชเทคโนโลย

สอสงคมออนไลน (Social Network) เปนสอหรอชองทางในการตดตอในลกษณะของการสอสารแบบสองทางผานระบบเครอขายอนเทอรเนต เปนสอรปแบบใหม ทบคคลทว ไปสามารถน าเสนอและเผยแพรขอมลขาวสารไดดวยตนเองออกสสาธารณะโดยใชอปกรณคอมพวเตอร และอปกรณสอสารประเภทตาง ๆ เชนโทรศพทมอถอสมารทโฟน แฟบเลต แทบเลต เปนตน ในปจจบนมแหลงใหบรการเครอขายทางสงคมเกดขนบนระบบเครอขายอนเตอรเปนจ านวนมาก เชน Facebook, Twitter, Line, Blog, YouTube, Google Plus, MySpace, ตลอดจนเวบไซตตาง ๆ ทงในประเทศและตางประเทศทเปดใหบรการ file sharing, photo sharing, video sharing และกระดานขาว (Web board) เปนตน ซงเปนทนยมในกลมเยาวชนวยรน

จากการส ารวจการมและการใชเทคโนโลยสารสนเทศในครวเรอนของส านกงานสถตแหงชาต พบวา ประชากรอาย 6 ปขนไป มสดสวนทใชอนเทอรเนตเพมขนในทกกลมอาย โดยเฉพาะกลมวยรนทมอายระหวาง 15-24 ป มสดสวนการใช อนเทอรเนตสงกวากลมอน จากรอยละ 39.7 ในป 2550 เปนรอยละ 51.9 ในป 2554 และคาดวาการใชอนเทอรเนตของกลมวยรนนนาจะมแนวโนมเพมสงขนเรอย ๆ และกลมอาย 15-24 ป ในหลาย ๆ ประเทศในแถบเอเชย พบวา วยรนไทยมการใชอนเทอรเนตสงถง 3.1 ชวโมงตอวน และใชเวลาในการเลนเกมออนไลนผานคอมพวเตอรและโทรศพทมอถอ รวมทงเกมอเลกทรอนกสแบบพกพาสงทสด ครองแชมปอนดบหนงในเอเชย คอ เฉลยวนละ 60.7 นาท สงกวาคาเฉลยของวยรนในหลาย ๆ ประเทศ สงผลใหเกดโทษและภยจากการใชสอสงคมออนไลนเพมขน (ส านกงานสถตแหงชาต, 2556)

ดานสถตคดความตาม พ.ร.บ. คอมพวเตอร เดอนกรกฎาคม 2550 ถง ธนวาคม 2554 พบวา มคดความทงสน 325 คด ซงพบวาคดทขนสชนศาลเปนคดทเกยวกบการเผยแพรเนอหา รอยละ 66.15 ขณะทคดทกระท าตอตวระบบหรอขอมลคอมพวเตอร หรอทเรยกวา อาชญากรรมคอมพวเตอรโดยแท คดเปนรอยละ 19 ทงน คดความทงหมดสามารถจ าแนกประเภทความผดได ดงน อนดบหนง หมนประมาทบคคลอน จ านวน 100 คด อนดบสอง อาชญากรรมคอมพวเตอรโดยแท 47 คด อนดบสาม ดหมนกษตรยฯ 40 คด อนดบส ความผดฐานฉอโกงหรอหลอกลวงทางอนเทอรเนต 31 คด อนดบหา เผยแพรภาพลามก 31 คด อนดบหก เผยแพรโปรแกรมทเขาขายผดกฎหมาย 12 คด อนดบเจด เนอหากระทบความมนคง 6 คด และไมสามารถระบไดอก 58 คด งานวจยพบวา ในบรรดาคดทงหมด มผถกกลาวหาทเปนตวกลางผใหบรการทงสน 26 คด (ทวพร คมเมธา และเครอขายพลเมองเนต, 2556) ซงขอมลส านกงานต ารวจแหงชาตยงพบวา เดกอายระหวาง 13 -20 ป มอตราเสยงตอการถกลอลวงและลวงละเมดทางเพศ ผานทางสอออนไลนมากทสด เพราะเปนชวงวยทมจ านวนการเขาถงอนเทอรเนตมาก และหลายเวบไซตมภาพโปทกระตนตอความรสกทางเพศ นอกจากน ยงท าใหมจฉาชพ ใชเปนชองทางลอหลวง หรอแสวงหาประโยชนเพอใหไดมาซงทรพยสน หรอหลอกขายสนคา โฆษณาเกนจรงดวย (ไทยรฐ, 2555)


111

ผวจยเหนวาปญหาดงกลาวขางตน สาเหตหนงอาจมาจากการทเยาวชนหรอนกเรยนใชความสามารถในการคดพจารณาไตรตรองใหรเทาทนสอเทคโนโลยอยางลกซงไดต ากวาศกยภาพของตนเอง หรอกลาวอกนยหนงคอนกเรยนพจารณาขอมลทไดรบจากสอเพยงผวเผน ขาดการใชกระบวนการคดดวยปญญาอยางเปนระบบระเบยบและเหตผลตามสภาวะเหตปจจย ตามความเปนจรง สงผลใหเกดการแสดงพฤตกรรมตอบสนองตอสอทไดรบอยางไมเหมาะสม ในทางตรงกนขามถานกเรยนใชความสามารถในการคดพจารณาไตรตรองใหรเทาทนสอเทคโนโลยอยางลกซงยอมน าไปสการเกดพฤตกรรมตอบสนองตอสอท ไดรบอยางเหมาะสม ดนลดา จามจร และบบผา เมฆศรทองค า (2554) ไดท าการศกษาการรเทาทนสอ วถทางในการสรางพลงการรเทาทน ผลการศกษาพบวา การศกษาการรเทาทนสอเปนกระบวนการพฒนาการรเทาทนสอทเนนการพฒนาดานความคดหรอกระบวนการทางปญญาทชวยใหผรบสารมความร ความเขาใจและทกษะในการรบเลอก วเคราะห ประเมน แยกแยะ ตอบโตแสดงความคดเหนตอสออยางมเหตผล รถงผลกระทบของเนอหาสอวามผลตอพฤตกรรมได รวมทงการเจรจาตอรองเพอขจดและลดปญหาความขดแยงตาง ๆ ตลอดจนเกดแนวทางรองรบหรอคดกรองการไหลเขามาของขอมลขาวสารดวยหลกการพจารณาโดยการใชกระบวนการคดดวยปญญาอยางมประสทธภาพเพอการรเทาทนสอเทคโนโลย

กระบวนการคดเปนสงทส าคญทสงผลตอการแสดงพฤตกรรมของเดกและเยาวชนในการด าเนนชวตในสงคมขาวสารทมการเผยแพรอยางหลากหลายในปจจบน เพอเปนสวนในการคดกรองขอมลขาวสารทไดรบทน าไปสแนวทางปฏบตและกระบวนการเรยนรไดอยางถกตองเหมาะสม สงผลใหเกดพฤตกรรมตอบสนองตอสออยางเหมาะสมและเปนประโยชนตอตนเองและสงคมอยางแทจรง อกทงยงเปนสวนชวยลดปญหาครอบครว การแยงชงทรพยากรระหวางชมชน ตลอดจนปญหาความขดแยงตอความคดเหนทแตกตางในสงคม โดย พระธรรมปฎก (ป.อ.ปยตโต) (2544) ไดกลาววา การใชความคดอยางถกวธและการฝกการใชความคดใหรจกคดอยางถกวธ คดอยางมระเบยบ รจกคดวเคราะห ไมมองเหนสงตาง ๆ อยางตน ๆ ผวเผน เปนขนส าคญในการสรางปญญาทบรสทธเปนอสระ ท าใหทกคนชวยตนเองได และน าไปสจดหมายของพทธธรรมอยางแทจรง

โยนโสมนสการ เปนหลกธรรมหนงทางพระพทธศาสนาทเปนแนวทางในการปฏบตเพอพฒนาพฤตกรรมทางความคดซง โยนโส มาจาก โยน แปลวา เหต ตนเคา แหลงเกด ปญญา อบาย วธ ทาง มนสการ แปลวา การท าในใจ การคดค านง นกถง ใสใจ พจารณา โยนโสมนสการ รวมกนแปลไดวา การท าในใจโดยแยบคายหรอการคดอยางแยบคาย ซงประกอบไปดวยวธการคด 10 วธ เปนการคดเพอสงเสรมปญญาและเปนแนวปฏบต เพอแกปญหาตลอดจนพฒนาสงคมไดอยางเปนรปธรรมเพอใหเกดการรเทาทน รแจงดวยปญญาตามความเปนจรงตามหลกของเหตผล ปราศจากอคต พระพรหมคณาภรณ (ป.อ. ปยตโต, 2551) โยนโสมนสการน เปนหลกธรรมภาคปฏบตทใชประโยชนไดทกเวลา มใชจะตองรอไวใชตอเมอมเรองทเกบเอาไปนงขบคด หรอปฏบตไดตอเมอปลกตวออกไปนงพจารณา แตพงใชแทรกอยในการด าเนนชวตประจ าวน ทเปนไปอยทกททกเวลา การตงแนวความคด หรอการเดนกระแสความคด ทท าใจ การคด การพจารณา เมอรบรประสบการณอยางใดอยางหนง ในทางทจะไมเกดทกขไมกอปญหา ไมใหมโทษ แตใหเปนไปเพอประโยชนสข ทงแกตนและบคคลอน เพอความเจรญงอกงามแหงปญญาและกศลธรรม เพอเสรมสรางนสยและคณลกษณะทด


112

เพอความรตามความเปนจรง เพอฝกอบรมตนในแนวทางทน าไปสความหลดพนเปนอสระและพลกผนไปสความอยรอดปลอดภยในสงคม

จากขอมลทกลาวไปในเบองตน ผวจยไดเลงเหนความส าคญของความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย จงมความสนใจพฒนาความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลยใหกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โดยการจดโปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวคดโยนโสมนสการเพอพฒนาความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย เนองจากนกเรยนในวยนอยในชวงวยรนตอนตน ซงเปนวยทมความเปลยนแปลงอยางรวดเรวทงในดานรางกาย จตใจ อารมณ และสงคม และอยในชวงการปรบตวเขาสวยผใหญ อกทงยงตองเผชญกบแรงกดหลายอยางจากสอเทคโนโลย วยรนบางคนขาดแนวทางรองรบหรอคดกรองการไหลเขามาของข อมลขาวสารจากสอเทคโนโลยโดยการใชกระบวนการคด จงเลอกวธการตอบสนองตอขอมลสอทไดรบทกอใหเกดปญหาตอตนเองและผอน เชน ปญหาทะเลาววาท ปญหาถกหลอกลวง ปญหาอาชญากรรม เปนตน ฉะนนการจดโปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวโยนโสมนสการใหกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จงเปนแนวทางหนงในการพฒนารากฐานทางปญญาทจะชวยใหนกเรยนมกระบวนการคดร เทาทนสอเทคโนโลย เพอเปนแนวทางรองรบหรอคดกรองขอมลขาวสารจากสอเทคโนโลยอยางสรางสรรคและมประสทธภาพตอไป โจทยวจย/ปญหาวจย

โปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวคดโยนโสมนสการสามารถพฒนาความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนหอวง กรงเทพมหานคร หรอไม วตถประสงคการวจย

1. เพอศกษาผลของโปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวคดโยนโสมนสการ ในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย

2. เพอเปรยบเทยบความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย ของนกเรยนกลมทดลอง กอนและหลงการทดลอง

3. เพอเปรยบเทยบความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย ระหวางนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคมภายหลงการทดลอง วธด าเนนการวจย

1. ตวแปรในการวจย ตวแปรอสระ คอ โปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวคดโยนโสมนสการ ตวแปรตาม คอ ความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย

2. ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใช ในการวจยครงน คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนหอวง

กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 จ านวน 13 หองเรยน รวมทงสน 690 คน


113

กลมตวอยางทใชในการวจยครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนหอวง กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 จ านวน 80 คน สมแบงกลมเปนกลมทดลองและกลมควบคมกลมละ 40 คน

3. เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยในคร งนม 2 ประเภท คอ เครองมอทใชในการทดลอง และ

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล 3.1 เครองมอทใชในการทดลอง เครองมอทใชในการทดลอง คอ โปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวโยนโสมนสการทตอ

ความสามารถในการคดร เทาทนสอเทคโนโลยของนกเรยนมธยมศ กษาปท 3 โรงเรยนหอวง กรงเทพมหานคร โดยแบงการด าเนนการเปน 12 ครง ครงละ 45 นาท ซงโปรแกรมพฒนาผเรยนฯไดรบการตรวจสอบความตรงตามเนอหาจากอาจารยทปรกษาวทยานพนธ ผเชยวชาญ และทดลองใช (Try out) โปรแกรมพฒนาผเรยนเพอศกษาความเปนไปไดของโปรแกรมพฒนาผเรยน ในดานของเนอหา เวลา ความเหมาะสม ปญหาและอปสรรค กบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนราชวนตบางเขน กรงเทพมหานคร จ านวน 1 หองเรยน

3.2 เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ประกอบดวย 1 ชด ดงน 3.2.1 แบบวดความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย ซงเปนแบบวดทไดรบ

การตรวจหาคาความเทยงดวย การหาคาความสอดคลองภายในของแบบส ารวจ โดยหาคาสมประสทธแอลฟา (Alpha-Coefficient) ของครอนบาคไดคาสมประสทธเทากบ 0.83

4. ขนตอนในการด าเนนการวจย การวจยเรอง ผลของโปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวโยนโสมนสการทมตอความสามารถ

ในการคดรเทาทนสอเทคโนโลยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนหอวง กรงเทพมหานคร มขนตอนด าเนนการทดลองวจย ดงน

4.1 กอนการทดลอง 4.1.1 ผวจยท าหนงสอจากภาควชาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว คณะ

ศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ถงผอ านวยการโรงเรยนหอวง กรงเทพมหานคร เพออนมตในการด าเนนการทดลองและเกบรวบรวมขอมล ซงมนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3 เปนกลมตวอยางและขออนญาตในการใชสถานทในการด าเนนการทดลอง

4.1.2 น าแบบวดความสามารถในการคดรเทาทนสอ ไปทดสอบกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 โรงเรยนหอวง กรงเทพมหานคร จ านวน 690 คน จากนนน าแบบวดไปตรวจใหคะแนน เลอกนกเรยนหองทมคาเฉลยของคะแนนความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลยต าสด ไดจ านวน 2 หองเรยน และคดเลอกนกเรยนทมคะแนนจากแบบวดต าทสดของแตละหอง หองละ 40 คน ไดกลมตวอยาง 2 กลม สมแบงกลม เปนกลมทดลองจ านวน 40 คน และกลมควบคมจ านวน 40 คน

4.1.3 แจงใหนกเรยนทราบเกยวกบการเขารวมโปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวโยนโสมนสการทมตอความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลยและสอบถามความสมครใจในการเขารวมโปรแกรม


114

4.1.4 ทดสอบความเทาเทยมกนของกลมทดลองและกลมควบคม โดยเปรยบเทยบคาเฉลยของคะแนนความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลยจากแบบวดความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย ระหวางกลมทดลองและกลมควบคมกอนการทดลอง โดยใชสถตทดสอบท (t-test Independent Samples)

4.1.5 ผวจยนดหมายกบนกเรยนกลมทดลอง เพอชแจงรายละเอยดเกยวกบวตถประสงค ประโยชน วน เวลา และสถานทในการเขารวมโปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวโยนโสมนสการทมตอความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย

4.2 ด าเนนการทดลอง ผวจยด าเนนการใหกลมทดลองเขารวมโปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวโยนโสมนสการทมตอความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย สปดาหละ 2 ครง ครงละ 45 นาท รวม 12 ครง โดยจะเขารวมโปรแกรมครงท 1 ตงแตวนท 12 มกราคม 2558 และสนสดโปรแกรมครงท 12 ในวนท 19 กมภาพนธ 2558 สวนกลมควบคมไมไดเขารวมโปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวโยนโสมนสการทมตอความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย

4.3 หลงการทดลอง 4.3.1 ภายหลงการด าเนนการทดลองเสรจสนลง ผวจยนดหมายกลมตวอยางทง

80 คน ท าแบบวดชดเดยวกบกอนการทดลอง และเกบรวบรวมคะแนนไวเปน คะแนนหลงการทดลอง (Post-test)

4.3.2 ผวจยเกบรวบรวมขอมล ตรวจใหคะแนนและวเคราะหขอมลเปรยบเทยบระหวางกอนและหลงการทดลอง ระหวางกลมทดลองและกลมควบคม และสรปสงทนกเรยนไดเรยนรและประโยชนทไดรบจากการเขารวมโปรแกรมพฒนาผ เรยนตามแนวโยนโสมนสการทมตอความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย

5. การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวเคราะห มดงน 5.1 ใชสถตพนฐานในการวเคราะหขอมล ดงน หาคาเฉลย (Mean) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ของคะแนน

จากแบบวดความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมกอนและหลงการทดลอง

5.2 ทดสอบความแตกตางของคะแนน ตอไปน 5.2.1 ทดสอบความแตกตางของคะแนนจากแบบวดความสามารถในการคดรเทา

ทนสอเทคโนโลย ของนกเรยนกลมทดลองกอนและหลงการทดลอง ซงไมเปนอสระตอกนโดยใชสถตทดสอบท t – test Dependent Samples

5.2.2 ทดสอบความแตกตางของคะแนนจากแบบวดความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย ของนกเรยนกลมควบคมกอนและหลงการทดลองซงไมเปนอสระตอกนโดยใชสถตทดสอบท t – test Dependent Samples

5.2.3 ทดสอบความแตกตางของคะแนนจากแบบวดความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย ของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคมซงเปนอสระตอกนโดยใช สถตทดสอบท t – test Independent Samples


115

ผลการวจย ผลการวจยน าเสนอในรปแบบตารางและการวเคราะห ดงน ตารางท 1 การศกษาผลของโปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวคดโยนโสมนสการ ในการคดรเทาทนสอ

เทคโนโลย โดยการเปรยบเทยบคาเฉลยของคะแนนความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย ดานการวเคราะหสอ ดานการสงเคราะหสอ และดานการประเมนคาสอ ระหวางกลมทดลองและกลมควบคมหลงการทดลอง โดยใชสถตทดสอบท ( t-test Independent Samples)

ดาน กลมทดลอง กลมควบคม t p x S.D. x S.D.

การวเคราะหสอ 2.92 .29 2.61 .22 5.33 .00 การสงเคราะหสอ 3.32 .28 2.86 .28 7.33 .00 การประเมนคาสอ 3.23 .28 2.68 .31 8.23 .00

จากตารางท 1 ผลการทดสอบปรากฏวา ภายหลงการทดลอง นกเรยนกลมทดลองและ

นกเรยนกลมควบคมมคาเฉลยของคะแนนความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย ดานการวเคราะหสอ ดานการสงเคราะหสอ และดานการประเมนคาสอ แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตระดบ .05 แสดงวาภายหลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองมความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย ทกดานสงขนกวากลมควบคม

ผลการวจยพบวา โปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวโยนโสมนสการสงผลชวยนกเรยนพฒนาความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลยใหสงขนได เมอน ามาใชกบนกเรยนทเขารวมโปรแกรมฯ ท าใหนกเรยนพฒนาความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลยในดานการวเคราะหสอ ดานการสงเคราะหสอ และดานการประเมนคาสอสงขน โดยนกเรยนทเขารวมโปรแกรมฯ มคะแนนจากแบบวดความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลยในดานการวเคราะหสอ ดานการสงเคราะหสอ และดานการประเมนคาสอ ภายหลงการทดลองสงกวากอนการทดลอง อยางมนยส าคญทางสถตท ระดบ .05 ตารางท 2 เปรยบเทยบคาเฉลยของคะแนนความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลยโดยรวม

ของกลมทดลองกอนและหลงการทดลอง ดวยสถตทดสอบท ( t-test Dependent Samples)

กลมทดลอง N x S.D. t p กอนทดลอง 40 2.70 .47

-9.40 .00 หลงทดลอง 40 3.16 .19


116

จากตารางท 2 ผลการทดสอบปรากฏวา คาเฉลยของคะแนนความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย โดยรวมของนกเรยนกลมทดลองกอนและหลงการทดลอง แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 แสดงวาภายหลงการทดลอง นกเรยนกลมทดลองมความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย โดยรวมสงกวากอนการทดลอง

ผลการวจยพบวา โปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวโยนโสมนสการทมตอความสามารถในการคดร เทาทนสอเทคโนโลย เมอน ามาใชกบนกเรยนทเขารวมโปรแกรมฯ สามารถพฒนาความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย โดยนกเรยนทเขารวมโปรแกรมฯ มคะแนนจากแบบวดความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลยภายหลงการทดลองสงกวากอนการทดลอง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ตารางท 3 เปรยบเทยบคาเฉลยของคะแนนความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย โดยรวม

ระหวางกลมทดลองและกลมควบคมหลงการทดลองโดยใชสถตทดสอบท ( t-test Independent Samples)

กลม N x S.D. t p

กลมทดลอง 40 3.16 .19 11.55 .00

กลมควบคม 40 2.72 .15 จากตารางท 3 ผลการทดสอบปรากฏวาภายหลงการทดลอง นกเรยนกลมทดลองและ

นกเรยนกลมควบคมมคาเฉลยของคะแนนความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย โดยรวมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 แสดงวาภายหลงการทดลอง นกเรยนกลมทดลองมความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย โดยรวมสงขนกวากลมควบคมผลการวจยพบวา โปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวโยนโสมนสการทมตอความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย สามารถพฒนาความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลยได โดยนกเรยนกลมทดลองทเขารวมโปรแกรมฯ มคะแนนจากแบบวดความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลยสงกวานกเรยนกลมควบคมทไมไดเขารวมโปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวโยนโสมนสการทมตอความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 อภปรายผล

จากผลการวจยดงกลาวแสดงใหเหนวาโปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวโยนโสมนสการทมตอความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย ไดอยางมประสทธภาพซงผวจยอภปรายสนบสนนผลการวจยดงน

โปรแกรมพฒนาผเรยนทมตอความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย ทผวจยสรางขน เปนการบรณาการรวมกนระหวางกจกรรมพฒนาผเรยน ซงเปนกจกรรมทจดอยางเปนกระบวนการ ดวยรปแบบวธตามแนวโยนโสมนสการ หลกธรรมในพระธรรมปฎก (ป.อ. ปยตโต) และแนวคดเกยวกบการคดประมวลขอมลขาวสาร และแนวคดเกยวกบการรเทาทนสอเทคโนโลย เพอมงเนนให


117

ผเรยนพฒนารากฐานทางปญญาในการพฒนาความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลยอยางเตมศกยภาพ สงผลชวยใหนกเรยนเกดกระบวนการทางปญญาทชวยใหผรบสารมความร ความเขาใจและทกษะในการรบ เลอก วเคราะห ประเมน แยกแยะ ตอบโตแสดงความคดเหนตอสออยางมเหตผล รถงผลกระทบของเนอหาสอวามผลตอพฤตกรรม ท าใหเกดแนวทางรองรบหรอคดกรองการไหลเขามาของขอมลขาวสารอยางมประสทธภาพ ตลอดจนเกดการเรยนรตลอดชวตอยางยงยน

หลกในการจดกจกรรมพฒนาผเรยนตามแนวโยนโสมนสการสามารถใชกระบวนการกลมในการจดการเรยนร โดยจดใหสอดคลองกบวย และความสามารถของผเรยน มงใหผเรยนเกดการตระหนกถงความส าคญของการศกษาเพอพฒนาการคดทอยบนพนฐานคณธรรมจรยธรรมทใชกระบวนการคดดวยปญญา นอกจากนควรมการประเมนผลการจดกจกรรมทมงเนนประโยชนทนก เรยนไดรบและส ง ทนกเรยนไดเรยนรในทก ๆ กจกรรมยอยทสอดคลองกบแนวความคดโยนโสมนสการ ตามหลกพระธรรมปฎก (ป.อ. ปยตโต) ทมงเนนพฒนาใหนกเรยนเกดการพฒนาความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย ทง 3 ดาน ไดแก ดานการวเคราะหสอ ดานการสงเคราะหสอ และดานการประเมนคาสอ ซงเปนองคประกอบยอยในการพฒนาในการคดรเทาทนสอเทคโนโลยทมประสทธภาพ นอกจากนการวจยครงนยงพบวา กระบวนการกลมทใชในการจดโปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวโยนโสมนสการในแตละครง สงผลท าใหพฒนาความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย โดยใหนกเรยนมารวมตวกนตงแต 2 คนขนไปท ากจกรรมรวมกน โดยมวตถประสงคเพอพฒนาความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลยรวมกน สงผลใหเกดอทธพลของกลมทสามารถทจะขดเกลาลกษณะพฤตกรรมของสมาชกในกลมใหแปรเปลยนไปตามการแปรเปลยนของความคดร เทาทนสอเทคโนโลยท พฒนาเพมมากขน ซงเปนผลมากจากการแลกเปลยนประสบการณ มมมอง ความคดเหนทหลากหลาย และรวมกนคนควาหาเหตผลเพอเปนหลกฐานอางองตรวจสอบขอเทจจรง ในการประเมนคดกรองขาวสารอยางสรางสรรคและมประสทธภาพ ซงในการรวมกลมการด าเนนโปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวโยนโสมนสการในแตละครงใชเวลาและจ านวนครงในการจดกจกรรมกลมทเหมาะสมกบวยและสงแวดลอม โดยจดสปดาหละ 2 ครง ใชเวลาครงละประมาณ 45 นาท เพอใหผเรยนไมเกดความเบอหนายในการเขารวมอนเกดจากการใชเวลามากเกนไป และใหเหมาะสมกบคาบเรยนทจดขนในระบบการเรยนการสอนในระดบมธยมศกษาตอนตน รวมถงสามารถน าความรและประโยชนทไดรบในแตละครงไปใชในชวตประจ าวนไดในระหวางวนทไมไดเขารวมโปรแกรมในแตละสปดาหเพอเปนการเสรมสรางประสบการณและทกษะในการน าความรและประโยชนทไดรบไปใชในชวตประจ าวนใหเกดประโยชนตอตนเองและผอนไดอยางแทจรง

ในการจดโปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวโยนโสมนสการครงนผวจยไดเลอกวธคดตามแนวโยนโสมนสการมาใช 6 วธ ประกอบดวย วธคดแบบแยกแยะสวนประกอบ วธคดแบบสบสาวเหตปจจย วธคดแบบอรยสจ วธคดแบบสามญลกษณ วธคดแบบอรรถธรรมสมพนธ วธคดแบบเหนคณคาโทษและทางออก ซงวธคดทง 6 วธน เปนวธคดทเปนนามธรรม ซงตามทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจท (Piaget) นน เปนขนปฏบตการคดแบบนามธรรม (Formal Operational Stage) เปนขนทโครงสรางทางสตปญญาพฒนาอยางสมบรณ ซงอยในชวงอาย 11-15 ปหรอชวงวยรน เดกในวยนจะมความคดเทาผใหญ อาจแตกตางกนทคณภาพเนองจากประสบการณแตกตางกน


118

เดกวยรนสามารถทจะคดสงทเปนนามธรรมได เดกวยนจะมความสนใจในปรชญาชวตศาสนา สามารถทจะใชเหตผลของตนเองเกยวกบความยตธรรม ความเสมอภาคและมนษยธรรมได ฉะนนการสรางโปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวโยนโสมนสการในครง จงสรางดวยรปแบบททาทายความคดใหนกเรยนเกดความอยากรอยากเหน สงผลใหผเขารวมโปรแกรมพฒนาผเรยนฯรจกคดเปนตนวา การแกปญหาหรอคดคนหาค าตอบตามเหตการณหรอสถานการณทเกยวกบสอเทคโนโลย โดยใชหลกวธคดตามแนวโยนโสมนสการมาใชแกปญหาหรอตอบค าถามจากเหตการณหรอสถานการณทเกยวกบสอเทคโนโลยอยางสรางสรรค ในการเลอกวธคดตามแนวโยนโสมนสการทง 6 วธในการท าวจยครงนจงเหมาะสมทจะน ามาใชกบนกเรยนมธยมศกษาปท 3 ในการจดโปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวโยนโสมนสการทมตอความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลยใหเกดการพฒนาอยางเตมศกยภาพของเดกในวยน จากประเดนตางๆทกลาวมาในขางตน แสดงใหเหนวา ผลของโปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวโยนโสมนสการ ท าใหเกดการพฒนาความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลยของนกเรยนได ส าหรบผทสนใจจะเลอกใชวธการใดในการพฒนาความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลยควรพจารณาถงปจจยตาง ๆ อยางรอบดาน เพอใชประกอบการตดสนใจ เชน ลกษณะของนกเรยน ความสามารถของผด าเนนการ ระยะเวลาทเหมาะสม เปนตน เพอใหการด าเนนโปรแกรมพฒนาผเรยนสมฤทธผลตามวตถประสงคอยางมประสทธภาพ ขอเสนอแนะ

1. ครผสอนสามารถน าแนวความคดเกยวกบหลกโยนโสมนสการ ไปใชรวมกบการเรยนการสอนในวชาตาง ๆ เพอพฒนาใหนกเรยนเกดความสามารถในการคดเชงวเคราะห สงเคราะห และประเมนคาขอมลในเนอหาวชานนๆได

2. จากการวจยครงนพบวา การใชสอทหลากหลาย เชน เพลง โทรทศน คอมพวเตอร ภาพประกอบ คลปวดโอ ชวยใหนกเรยนกระตอรอรนและเกดการเรยนรไดเปนอยางด ดงนนในการจดโปรแกรมพฒนาผเรยน ผจดจงควรใชสอทมความหลากหลาย นาสนใจ ตลอดจนมความทนสมยตอยคปจจบน

3. จากการวจยครงนพบวา ใน ระหวา งกา รจด โปรแกรม พฒนาผ เ ร ยนตามแนวโยนโสมนสการนน เมอผวจยสงเสรมใหผเขารวมโปรแกรมพฒนาผเรยนฯทกคนไดกลาแสดงออกทางความคดเหน ไดพยายามลองตอบ แบบลองผด ลองถก ผเขารวมโปรแกรมพฒนาผเรยนฯ สามารถรวธในการคดรเทาทนสอเทคโนโลยมากขน ดงนนควรมการใหอสระในการตอบค าถามของผเขารวมโปรแกรมพฒนาผเรยนฯ เพอใหผเขารวมโปรแกรมพฒนาผเรยนฯ เกดความคดอยางเปนระบบ

4. ในการวจยครงน โปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวโยนโสมนสการ สงผลใหเกดการพฒนาความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลยของผเขารวมโปรแกรมพฒนาผเรยนฯ ไดอยางมประสทธภาพ ผวจยพบวามปจจยทสงเสรมใหด าเนนการวจย เปนไปอยางมประสทธภาพหลายปจจย ซงจะขอน าเสนอแนะไว ดงน

4.1 ผด าเนนกจกรรมโปรแกรมพฒนาผเรยนฯตองผานการศกษา มความรและมประสบการณในการจดกจกรรมพฒนาผเรยนโดยใชหลกพทธจตวทยาเพอการศกษาในหลกธรรม


119

โยนโสมนสการ จงจะน าโปรแกรมการพฒนาผเรยนตามแนวโยนโสมนสการในงานวจยครงน ไปใชไดอยางมประสทธภาพ

4.2 การคดเลอกกลมทดลองควรใชวธการใหผ เขารวมโปรแกรมสมครใจเขารวมโปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวโยนโสมนสการ จงจะท าใหผเขารวมโปรแกรมพฒนาผเรยนฯ ไดรบประโยชนสงสดจากการเขารวมโปรแกรมพฒนาผเรยนฯ

4.3 ผด าเนนกจกรรมโปรแกรมพฒนาผเรยนฯ ควรศกษาสถานการณผลของสอเทคโนโลยทมตอผเขารวมโปรแกรมพฒนาผเรยนฯ หรอสถานการณของสอเทคโนโลยทเหมาะสมกบวยของผเขารวมโปรแกรม และควรเปนสถานการณททนสมยเปนทนาสนใจของผเขารวม น ามาประยกตใชในโปรแกรมพฒนาผเรยนฯ ซงจะท าใหโปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวโยนโสมนสการจงใจใหผเขารวมโปรแกรมพฒนาผเรยนฯสนใจทจะเชอมโยงไปสการฝกความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลยดวยวธคดตามแนวโยนโสมนสการ จะท าใหสมาชกกลมไดรบประโยชนอยางมากในการเขารวมโปรแกรมพฒนาผเรยนฯดงกลาว

5. เนองจากวจยคร งนศกษากล มนก เรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนหอว ง กรงเทพมหานคร ฉะนนจงควรท าการศกษาผลของโปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวโยนโสมนสการทมตอความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลยกบนกเรยนกลมอน ๆ เชน นกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย เปนตน

6. ควรท าการศกษาตอเนองในระยะยาว เพอทราบถงพฒนาการและระดบความคงทนของความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลยของบคคลในแตละชวงเวลา

7. ควรมการศกษาวจยถงปจจยทเกยวของกบการพฒนาความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย เชน อาย เพศ แผนการเรยน ฐานะ อาชพของบดามารดา การอบรมเลยงด เปนตน เพอวเคราะหวาปจจยตาง ๆ ดงกลาวมอทธพลตอการพฒนาความสามารถในการคดรเทาทนสอเทคโนโลย ดวยวธการสอนดวยโปรแกรมพฒนาผเรยนตามแนวโยนโสมนสการมากนอยเพยงใด


ดนลดา จามจร และบบผา เมฆศรทองค า. (2554). ท าการศกษาการรเทาทนสอ: วถทางในการสรางพลงการรเทาทน. วารสารนกบรหาร Excutive Journal มหาวทยาลยกรงเทพ. 31 (2). 63-69.

ไทยรฐออนไลน. (2555). ตร. เผยเดก 13-20 ปเสยงถกละเมดทางเพศบนเนตมากสด. สบคนจาก http://www.thairath.co.th/content/tech/296524, 6 ตลาคม 2555.

ทวพร คมเมธา และเครอขายพลเมองเนต. (2556). รายงานพลเมองเนต 2555. กรงเทพฯ: มลนธไฮนรคเปลล.

พระธรรมปฎก (ป.อ. ปยตโต). (2544). พทธธรรม (ฉบบเดม). พมพครงท 15. กรงเทพฯ: โรงพมพบรษทสหธรรมก จ ากด.

พระพรหมคณาภรณ (ป.อ. ปยตโต). (2551). วธคดตามหลกพทธธรรม. พมพครงท 10. กรงเทพฯ:ส านกพมพศยาม.


120

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2555). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบทสบเอด พ.ศ. 2555-2559. กรงเทพฯ: ส านกพมพเดอะบคส.

ส านกงานสถตแหงชาต กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร. (2556). ส ารวจการมการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในครวเรอน พ.ศ. 2555. กรงเทพฯ: ส านกงานสถตแหงชาต กลมสถตเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร.


แนวทางการจดการเรยนรคณตศาสตร ส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร

APPROACH TO LEARNING MATHEMATICS FOR STUDENT WITH LEARNING DISABILITIES

สาวตร จยทอง มารต พฒผล และวชย วงษใหญ

Sawitri Juithong, Marut Patphol and Wichai Wongyai

หลกสตรปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการวจยและพฒนาหลกสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ จงหวดกรงเทพมหานคร

บทคดยอ การวจยในครงนมวตถประสงคเพอศกษาแนวทางการจดการเรยนรคณตศาสตรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร โดยการศกษาจากเอกสารงานวจย และการวจยภาคสนาม โดยวธการสมภาษณเชงลก ผใหขอมลไดแก ผเชยวชาญดานการศกษาพเศษ ครผสอนคณตศาสตร และนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร เครองมอทใชในการวจย ไดแก แบบบนทกเอกสารแบบสมภาษณเชงลกควบคกบการท าบนทกภาคสนามและแบบสงเกตพฤตกรรม วเคราะหขอมลโดยการวเคราะหแบบอปนย ผลการวจย พบวา เดกทมความบกพรองทางการเรยนร เปนความบกพรองทางกระบวน การพนฐานทางจตวทยาทเกยวของกบความเขาใจหรอการใชภาษา แสดงออกถงความบกพรองทางการฟง การคด การพด การอาน การเขยน การค านวณทางคณตศาสตร ทสบเนองมาจากความบกพรองของการท าหนาทของสมอง ท าใหมผลการเรยนต าเกดชองวางระหวางความเฉลยวฉลาดทแทจรงกบผลสมฤทธทางการเรยน โดยมแนวทางการจดการเรยนรคณตศาสตรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ประกอบดวย 1) จดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตรทมความหลากหลาย เพอใหนกเรยนสามารถเลอกกจกรรมทเหมาะสมกบความสนใจของตนเอง 2) เรมกจกรรมการเรยนรคณตศาสตรจากงายทสดไปสกจกรรมทความซบซอนมากขน 3) สรางความเชอมนในตนเองใหกบนกเรยนและสงเสรม ใหพฒนาความสามารถทมอย 4) เปดโอกาสใหผเรยนไดเรยนรโดยการสมผส การสงเกต การฟง และการเคลอนไหวรางกาย โดยใชสอทเปนรปธรรม 5) ใชค าสงซ า ๆ สน กระชบ เขาใจงาย 6) จดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตรโดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคล สอดคลองกบแบบการเรยนรของนกเรยน 7) จดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร โดยใหนกเรยนไดประสบความส าเรจในการเรยนรในแตละครง 8) กระตนและสงเสรมใหผเรยนเรยนรรวมกบเดกทวไป ชวยเหลอเกอกลกน 9) สรางบรรยากาศการเรยนรทผอนคลาย ปลอดภย และมความสข 10) ประเมนตามสภาพจรงและใหผลยอนกลบทนท โดยการใหก าลงใจการชนชมในความส าเรจ


122

ABSTRACT The purposes of this research were to study appropriate approaches to learning management for children with mathematics. The study from documents research in the field by using in-depth interviews. Informant include special education professionals, math teachers and students with learning disabilities. The instruments used in research include, the indepth interviews in conjunction with the field notes and observation form. Then the researcher analyzed data by using analytic induction. The results are as follows; The results of the research revealed that children with learning disabilities are disorders underlying psychological processes involved in understanding or in using language, resulted expression of impaired thinking, speaking, listening, reading, writing, mathematics, leading to low academic ability, the gap between the real ability and achievement. The appropriate approaches to learning management for mathematics children with learning disabilities include: 1) Activities with a variety of learning method so that students can choose appropriate to their own interests, 2) Start learning math from easiest to an event that more sophisticated, 3) Build self-confidence to students and encourage them to develop their abilities available, 4) Provide an opportunity for students to learn by through visual, auditory, tactile learning using concrete media, 5) Use the command repeatedly, concise, easy to understand, 6) Taking into account individual differences correspond to learning style of student, 7) Conducting activities for students have succeeded in learning each time, 8) Encourage the students to learn with regular children and help one another, 9) Create a learning environment that is safe, relax and happy, and finally, use authentic assessment and provide immediate feedback by encouraging the joy of success. ค าส าคญ แนวทางการจดการเรยนรคณตศาสตร เดกทมความบกพรองทางการเรยนร เดกพเศษ ความส าคญของปญหา

เดกทมความบกพรองทางการเรยนร (Learning Disability : LD) หรอ แอลด เปนกลมเดกทมความบกพรองอยางใดอยางหนงหรอมากกวาหนงอยางทางกระบวนการพนฐานทางจตวทยาทเกยวของกบความเขาใจหรอการใชภาษา การพด การเขยน ซงแสดงออกถงความบกพรองในความสามารถทางการฟง การคด การพด การอาน การเขยน การสะกดค า หรอการคดค านวณทางคณตศาสตร โดยมความเฉลยวฉลาดเหมอนเดกทวไป แตมปญหาในการเรยน มความยากล าบากในการเรยนร ซงมสาเหตมาจากความบกพรองในการแปลขอมลในสมอง ท าใหไมสามารถเรยนรไดเหมอนเดกทวไป กอใหเกดผลกระทบโดยตรงตอการเรยน ไมบรรลผลส าเรจในการเรยน มผลการเรยน


123

ต ากวาทควรจะเปน ท าใหเกดชองวางระหวางความเฉลยวฉลาดทแทจรงกบผลสมฤทธทางการเรยน (Gearheart, 1977; Swanson, 2000; กระทรวงศกษาธการ, 2554)

ในประเทศไทย พบวา เดกทมความบกพรองทางการเรยนรเปนประเภทของเดกทมความตองการพเศษทางการศกษาทพบมากสดในประชากรวยเรยน และมแนวโนมเพมมากขนเรอย ๆ โดยในป พ.ศ. 2555 พบวา มนกเรยนทม ความตองการพเศษ ทงหมด 362,464 คน ซงเปนนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร จ านวน 241,809 คน คดเปนรอยละ 66.71 ของจ านวนนกเรยนทมความตองการพเศษทงหมด (ส านกงานสถตแหงชาต, 2555) โดยเดกทมความบกพรองทางการเรยนรหรอเดกแอลด ไดเปนปญหาทเกดขนกบทกโรงเรยน ซงเปนปญหาทตองการแกไขอยางเรงดวน โดยเฉพาะเดกในระดบประถมศกษาตอนตนมความบกพรองทางการเรยนร อานไมออก เขยนไมได คดค านวณไมเปนไปตามวย ทงทมระดบสตปญญาปกต ซงพบปญหาความบกพรองทางการเรยนรปรากฏชดตงแตในชวงตน ๆ ของการเรยน และพบมากขนเรอย ๆ ในชนเรยนทสงขนตอไป โดยพบวา เดกบางคนไมมความกาวหนาทางการเรยน สงผลใหขาดความมนใจ ทอถอย คดวาตนเองดอยความสามารถ และไมประสบผลส าเรจในการเรยนรเทาทควร (กระทรวงศกษาธการ, 2554) ดงนน ในการจดการเรยนรส าหรบเดกกลมน หากครผสอนขาดความเขาใจเกยวกบลกษณะปญหาของเดกแลว ยอมสงผลใหการจดการเรยนรไมตอบสนองตอการเรยนรและสภาพความบกพรองทตองการแกไขหรอพฒนา สงผลตอการด ารงชวตรวมทงเกดปญหาพฤตกรรมหรอปญหาอน ๆ ตามมา (กระทรวงศกษาธการ, 2555)

เดกทมความบกพรองทางการเรยนรดานการค านวณ พบวา มปญหาในการนบเลข การเขาใจความหมายของจ านวน การค านวณพนฐาน และสญลกษณทางคณตศาสตร ท าใหเดกกลมนมปญหาในการเรยนคณตศาสตรตลอดทกเนอหาวชา (ผดง อารยะวญญ, 2553) ทงน จากการศกษา ผวจย พบวา พอแม ผปกครอง หรอครอาจจะไมเขาใจถงความบกพรองของเดก โดยเขาใจวาเดกทมความบกพรองทางการเรยนรเปนเดกไมสนใจเรยน ท าใหเดกคดวาตนเองมปมดอย ถงเวลาแลวทจะตองอาศยความรวมมอจากทกฝายชวยกนแกไข การท าความเขาใจและหาแนวทางในการชวยเหลอเดกเหลาน โดยการจดการเรยนรทใหเดกทมความบกพรองทางการเรยนรเรยนรวมกบเดกทวไป เพราะเดกจ าเปนตองมสงคม มเพอน และเรยนรความสมพนธกบผอนในโรงเรยน ซงเดกจะพฒนาไปตามสงคมของเดกทวไป รจกชวยเหลอตนเอง และในขณะเดยวกนกจะไดรบความชวยเหลอจากเดกคนอน ๆ การจดการเรยนรเพอพฒนาใหผเรยนสามารถบรรลผลการเรยนร และเกดการเรยนรไดอยางเตมความสามารถนน การจดกจกรรมการเรยนรกตองค านงถงความแตกตางระหวางบคคล ซงผเรยนยอมมความแตกตางกนในดานบคลกภาพ ความคด ความสนใจ และความถนด เปนผลใหมแบบการเรยนร (Learning Style) ทตางกน ผเรยนอาจชอบการด การฟง การอาน หรอการลงมอปฏบต เดกทมความบกพรองทางการเรยนร ซงมความยงยากล าบากในการเรยนร แบบการเรยนรจงเปนสงส าคญทมผลตอการเรยนรของผเรยน ท าใหครผสอนเขาใจลกษณะของผเรยนไดดยงขน เพอใหสามารถจดกระบวนการเรยนรไดอยางเหมาะสมกบผเรยนอนจะสงผลตอคณภาพของผเรยน เกดประสทธผลตอการเรยนรและเกดผลสมฤทธทางการเรยนอนเปนทนาพอใจ (Hallahan, Kauffman & Lloyd, 1996; ผดง อารยะวญญ และสวทย พวงสวรรณ, 2554)

ในการจดการเรยนรนนมงหวงใหผเรยนเปนคนด มความร และมจตใจทด การเรยนรตองอาศยการมสวนรวมของผเรยนและผสอน ความร ความสามารถเกดจากการฝกปฏบต ผเรยนลงมอ


124

กระท า (Hands – on) และฝกคดดวยตนเองเปนส าคญ (Brain on) โดยครผสอนเปนผอ านวยความสะดวกในการเรยนร มบทบาทในการสงเสรมและสนบสนนใหผเรยนเกดการเรยนรตามทก าหนดไว จดบรรยากาศการเรยนรทเหมาะสมกบผเรยน (วชย วงษใหญ , 2554) ครเปนบคคลทส าคญยงทจะตองสรางบรรยากาศใหผเรยนเกดการเรยนรไดอยางมความสข สรางความรกและ ความศรทธาใหกบผเรยน เปดโอกาสใหผเรยนไดเรยนรตนเอง จดสภาพการเรยนรทหลากหลาย เหมาะสมกบผเรยน บรรยากาศการเรยนเปนอสระ ผอนคลาย โดยครยอมรบความแตกตางระหวางบคคล เปดโอกาสใหผเรยนไดสามารถพฒนาตนเองไดอยางเตมศกยภาพ เพอสงเสรมใหผเรยนทมความบกพรองทางการเรยนรไดพฒนาศกยภาพใหถงขดสดของตนเอง สามารถเรยนรและด ารงชวตในโลกแหงความเปนจรงไดอยางมความสข เปนพลเมองด และเปนทยอมรบของสงคม

โจทยวจย/ปญหาวจย แนวทางการจดการเรยนรคณตศาสตร ส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร มลกษณะเปนอยางไร วตถประสงคการวจย

เพอศกษาแนวทางการจดการเรยนรคณตศาสตร ส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร วธด าเนนการวจย

การวจยครงนเปนการวจยเชงคณภาพ โดยผวจยใชวธการด าเนนการรวบรวมขอมล แนวคด ทฤษฎตาง ๆ จากเอกสาร งานวจย และการวจยภาคสนาม โดยวธการสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) โดยผวจยเกบรวบรวมขอมลภาคสนามดวยตนเอง เพอศกษาแนวทางการจดการเรยนรคณตศาสตรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรในครงน โดยมขนตอนการด าเนนการ ดงน

ขนตอนท 1 การศกษาและสงเคราะหเอกสารและงานวจยทเกยวของกบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร เพอศกษาคณลกษณะและขอมลพนฐานในการพฒนาการจดการเรยนรคณตศาสตร ของเดกทมความบกพรองทางการเรยนร โดยศกษาแนวคดทฤษฎทเกยวของกบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร จากเอกสารและงานวจยตางๆ ทงในและตางประเทศ

ขนตอนท 2 การสมภาษณผเชยวชาญดานการศกษาพเศษ เพอศกษาแนวทางการจดการเรยนรคณตศาสตรทสอดคลองกบนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร โดยการสมภาษณผเชยวชาญดานการศกษาพเศษ ของมหาวทยาลยราชภฏสวนดสต จ านวน 3 คน ซงทมประสบการณดานการศกษาพเศษไมต ากวา 10 ป และส าเรจการศกษาในระดบปรญญาโท และปรญญาเอก เปนการสมภาษณแบบเจาะลกรายบคคล โดยใชแบบสมภาษณเชงลก ซงสมภาษณทมหาวทยาลยราชภฏสวนดสต จ านวน 1 ครง

ขนตอนท 3 การสมภาษณครผสอนคณตศาสตร เพอทราบสภาพปญหาและความตองการในการจดการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรทเรยนรวมกบนกเรยนปกต โดยการสมภาษณครผสอนคณตศาสตร ของโรงเรยนอนบาลวดอางทอง โรงเรยนวดพะยอม และโรงเรยนบางแคเหนอ


125

จ านวน 3 คน ทมประสบการณดานการสอนคณตศาสตรไมต ากวา 5 ป และส าเรจการศกษาในระดบปรญญาตรและปรญญาโท เปนการสมภาษณแบบเจาะลกรายบคคล โดยใชแบบสมภาษณเชงลก ซงสมภาษณทโรงเรยนของครผสอนคณตศาสตร จ านวน 1 ครง

ขนตอนท 4 การสมภาษณนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร เพอทราบสภาพปญหาอปสรรค และความตองการในการเรยนรของเดกทมความบกพรองทางการเรยนรในการเรยนรในชนเรยน โดยการสมภาษณเดกทมความบกพรองทางการเรยนร จ านวน 3 คน ในระดบชนประถมศกษา เปนการสมภาษณรายบคคลในลกษณะของการพดคยทวไปกบนกเรยน โดยใชแบบบนทกภาคสนาม ซงสมภาษณทโรงเรยนของนกเรยน จ านวน 1 ครง

ขนตอนท 5 การสงเกตพฤตกรรมการเรยนรของนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร เพอศกษาพฤตกรรมในการเรยนรของนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร โดยการสงเกตพฤตกรรมการเรยนรในชนเรยนของนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร ปฏสมพนธกบนกเรยนทวไป ลกษณะแบบการเรยนร (Learning Style) ของนกเรยน และพฤตกรรมการเรยนรทมความสขในการเรยนคณตศาสตรของนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร จ านวน 3 คน ในระดบชนประถมศกษา ซงนกเรยนไมทราบวาถกสงเกต โดยใชแบบสงเกตพฤตกรรม ซงท าการสงเกตทโรงเรยนของนกเรยน จ านวน 1 ครง

ขนตอนท 6 การพฒนาแนวทางการจดการเรยนรคณตศาสตรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร และการตรวจสอบคณภาพโดยผ เชยวชาญ เปนการวเคราะหขอมลท ไดจาก 1) การศกษาและสงเคราะหเอกสารและงานวจยทเกยวของกบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร 2)การสมภาษณผเชยวชาญดานการศกษาพเศษ 3) การสมภาษณครผสอนคณตศาสตร4) การสมภาษณนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร และ 5) การสงเกตพฤตกรรมการเรยนรของนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร โดยผวจยน าผลทไดจากการศกษามาสงเคราะหเปนแนวทางการจดการเรยนรคณตศาสตร ส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร และน าไปใหผเชยวชาญท าการพจารณาตรวจสอบความถกตองเหมาะสม และวเคราะหขอมลโดยการสรางขอสรป โดยกระบวนการด าเนนการตางๆ ในงานวจยเชงคณภาพครงนจะมความตอเนองกน ท าการวเคราะหขอมลไปพรอมๆ กบการเกบรวบรวมขอมล ท าใหสามารถปรบปรงแนวทางการเกบรวบรวมขอมลไดอยางทนทวงท เปนกระบวนการประเมนอยางตอเนอง ท าใหไดขอมลทจะน ามาใชพฒนาแนวทาง การจดการเรยนรคณตศาสตร ส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรทมความเหมาะสม

โดยสามารถสรปขนตอนการด าเนนการ แสดงดงภาพท 1


126

ภาพท 1 ขนตอนการศกษาแนวทางการจดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตรส าหรบ เดกทมความ บกพรองทางการเรยนร ผลการวจย จากการศกษาเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ซงเปนเดกทมความเฉลยวฉลาดเหมอนเดกทวไปหรอบางคนอาจฉลาดกวาเดกทวไป แตเดกเหลานมปญหาในการเรยน มความบกพรองอยางใดอยางหนงหรอมากกวาหนงอยางทางกระบวนการพนฐานทางจตวทยาทเกยวของกบความเขาใจหรอการใชภาษา โดยแสดงออกถงความบกพรองในความสามารถทางการฟง การคด การพด การอาน การเขยน การสะกดค า และการค านวณทางคณตศาสตร รวมถงความบกพรองทางการรบร เปนความบกพรองของการท าหนาทในสมอง โดยปญหาเหลานสงผลใหมผลการเรยนต าเมอเทยบกบเดกอนในวยเดยวกน เกดชองวางระหวางความเฉลยวฉลาดทแทจรงกบผลสมฤทธทางการเรยน โดยมลกษณะ คอ มความบกพรองทางการพด การสอสาร ไมอาจแสดงความรสกออกมาดวยการพดได มปญหาในการเรยนทกษะการค านวณ การเรยนคณตศาสตรการสรางความคดรวบยอด มปญหาการเรยนร

ขนตอนท 1 การศกษาและสงเคราะหเอกสารและงานวจยทเกยวของกบ เดกทมความบกพรองทางการเรยนร โดยใชแบบบนทกเอกสาร

ขนตอนท 2 การสมภาษณผเชยวชาญดานการศกษาพเศษ โดยใชแบบสมภาษณเชงลก

ขนตอนท 3 การสมภาษณครผสอนคณตศาสตร โดยใชแบบสมภาษณเชงลก

ขนตอนท 4 การสมภาษณนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร โดยใชแบบบนทกภาคสนาม

ขนตอนท 5 การสงเกตพฤตกรรมการเรยนรของนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร

โดยใชแบบบนทกพฤตกรรม

ขนตอนท 6 การพฒนาแนวทางการจดการเรยนรคณตศาสตรส าหรบ เดกทมความบกพรองทางการเรยนร และการตรวจสอบคณภาพโดยผเชยวชาญ

โดยการวเคราะหแบบอปนยเพอสงเคราะหแนวทางการจดการเรยนร


127

สญลกษณ สบสนในการใชสญลกษณ การมผลการเรยนไมแนนอน มความบกพรองทางการรบร มกมชวงความสนใจสน ท าใหไมสามารถเรยนไดด มอารมณไมคงท มพฒนาการทางรางกายไมคงท เสยสมาธงาย และมขอจ ากดในการสรางความสมพนธกบเพอน โดยผลการศกษาแนวทางการจดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร มดงน

1. ผลการศกษาสงเคราะหเอกสารและงานวจยทเกยวของ 1.1 การฝกความจ า โดยการจดใหนกเรยนนงใกลคร ซงครอาจคอยเตอนความทรงจ า

และตรวจแบบฝกหดบอย ๆ ทบทวนบทเรยนบอย ๆ จดหาเครองชวยความจ า เชน ตาราง แผนภม ไดอะแกรม เครองคดเลข หรอสงอน ๆ ทชวยใหนกเรยนจ าได

1.2 การฝกการจดล าดบและทศทาง เชน ในการนบ เราจะนบตวเลขจากซายไปขวา และนบตามล าดบ ตามตวเลข ในการค านวณกตองปฏบตตามขนตอนตามล าดบ โดยการฝกทกษะครควรอนญาตใหนกเรยนใชเครองคดเลข และฝกทกษะในการใชเครองคดเลข การท าเครองหมายทมมบนดานใดดานหนงของกระดาษหรอสมดแบบฝกหด การฝกใหนกเรยนคดในใจการวาดภาพประกอบเกยวกบจ านวนและทศทาง และการฝกใหนกเรยนจดหมวดหมสงของ

1.3 การฝกรบรทางสายตาในการแก ไขความล าบากในการรบรสญลกษณทางคณตศาสตรของนกเรยน ครควรฝกใหนกเรยนคนเคยกบสญลกษณตาง ๆ โดยใชฟรอนทหลากหลายรปแบบ การฝกเปรยบเทยบความแตกตางระหวางตวเลขทมลกษณะคลายคลงกน เชน 3 กบ 5, 6 กบ 9 การสอนตามล าดบใหนกเรยนจ าตวเลขเบองตนไดกอนจงจะสอนตวตอไป และการฝกใหจ าแนกความแตกตางของสญลกษณทคลายกน เชน เครองหมาย + กบ X

1.4 การแกไขความล าบากทางภาษา ภาษามความสมพนธกบคณตศาสตร ค าศพททางคณตศาสตร อาจเปนค าศพทเฉพาะ นกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร อาจอานตกหลน อาจเพมค าท าใหความหมายของประโยคเปลยนไป ซงเปนสาเหตหนงทท าใหนกเรยนท าเลขโจทยปญหาไมได โดยครสามารถแกไขโดยจดท าชดค าศพททใชมากในคณตศาสตรใหนกเรยนเรยนรความหมายอยางชดเจนทละค า ใหใชภาพประกอบ ภาพวาดหรอไดอะแกรม

1.5 การจดบรรยากาศการเรยนรดวยความรก สรางบรรยากาศการเรยนรอยางมความสข เสรมสรางความรก ความศรทธาในตวผเรยน ใหนกเรยนมความสขในการเรยน อนจะเปนพนฐานใหนกเรยนมองตนเองในแงดและสรางความสมพนธทดกบเพอนและครได

1.6 สงเสรมใหผเรยนเรยนรตามขดความสามารถของตนเอง เนองจากนกเรยนแตละคนมกาวหนาในการเรยนตางกน จ าเปนตองใชวธสอนหลายรปแบบผสมกน

1.7 กระตนใหผเรยนใชความคด เปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงความคดเหน เชน สถานการณสมมต การใหการบานทนกเรยนสามารถหาค าตอบไดหลาย ๆ วธ

1.8 ใหเรยนรจากเพอน และใหโอกาสแสดงความเปนผน า 1.9 หาจดเดนและจดดอย เพอใหนกเรยนไดแสดงความสามารถพเศษทมอย 1.10 สอนโดยการเนนท า เชอมโยงกบวชาอนดวย 1.11 ใชค าสงทสนและเขาใจงาย 1.12 การใชแรงเสรมอยางมประสทธภาพทงในเรองค าชม และรางวล


128

2. ผลการสมภาษณผเชยวชาญดานการศกษาพเศษ 2.1 เนนความสามารถเดนของเดก ใหเดกไดรบประสบการณของความส าเรจ เชน

ถาพบวาเดกใชสายตาในการเรยนรไดดทสด ครควรใหเดกมองดวตถตาง ๆ แทนการพดใหเดกฟง 2.2 ลดกจกรรมทตองใชทกษะหรอความสามารถทเปนจดบกพรองของเดก เชน ถา

พบวาเดกบกพรองทางการเขยน ไมควรใหเดกตองเขยนมาก แตอาจใหเดกตอบปากเปลา 2.3 พฒนาจดบกพรองของเดกจากการใชความสามารถทโดดเดน 2.4 ก าหนดความคดรวบยอดทจะใหเดกเรยนใหชดเจน ครตองน าความคดรวบยอด

ใหมไปสมพนธกบสงทเดกเคยเรยนรมาแลว และสรปความคดรวบยอดใหชดเจน 2.5 ชวยใหเดกตระหนกถงเปาหมายและผลสมฤทธทางการเรยน โดยชใหเหนวา

เมอวานนเดกท าอะไรไดบาง วนนเดกท างานอะไรส าเรจ และเดกจะท าอะไรไดในวนพรงนบาง 2.6 ตงเปาหมายระยะสนอยางชดเจนทเดกสามารถท าได โดยจดล าดบของงานใหม

ความยากงายตาง ๆ กนออกไป โดยใหเดกท างานในอนดบแรก ๆ ตามความสามารถของเขาจากนนคอย ๆ จ ากดเวลา พรอมทงบนทกความกาวหนาของเดก เมอเดกท างานกาวแรกไดเสรจตามก าหนดเวลา จงคอยใหงานทยากขน โดยใชกระบวนการจดการเรยนรแบบเดยวกน

2.7 ใหขอมลยอนกลบทนททเดกท างานส าเรจ ถาเดกท าผดบอกใหทราบทนทอธบายใหมและใหแกไขใหมทนท โดยใชวธทางบวก ถาเดกท าไดส าเรจตองรบใหค าชม

2.8 ถาครไดพยายามใชวธการหรอกจกรรมใหม ๆ เพอชวยเหลอเดกแลว แตเดกยงไมสามารถพฒนาได ใหหยดกจกรรมนนชวคราวรอเวลาอกระยะหนง

2.9 ควรเรมสอนเนอหา หรอบทเรยนทต ากวาระดบชนของเดก 1 ป เพอใหเดกไดรบประสบการณของความส าเรจ

2.10 จดกจกรรมในทกษะเดยวกนใหหลากหลาย เดกจะไดเลอกงานทท าไดและท างานตามแนวทางของเขาเอง เชน ใชปากกาสแดง เลอกมมทจะนงท างานเอง ใชอปกรณทเปนรปธรรมมากทสด ใชคอมพวเตอร เปนตน

2.11 ใชเกมหรอกจกรรมทใหเดกไดมโอกาสเคลอนไหว ไดสมผส ไดมองเหนไดยน และไดฟง เพราะท าใหเดกสนกในการเรยนร และเรยนรไดเรว

2.12 สอนซ าและทบทวนบอย ๆ เพราะตามปกตเดกมปญหาทางการเรยนรตองการประสบการณและบอยมากกวาเดกปกต

2.13 การจดกจกรรมการเรยนรควรค านงถงความแตกตางระหวางบคคล เหมาะสมกบบคลกภาพ ความสนใจ และความถนดของผเรยน สอดคลองกบแบบการเรยนร (Learning Style) ของผเรยน

3. ผลการสมภาษณครผสอนคณตศาสตร 3.1 ใหนกเรยนท างานกบนกเรยนอนในลกษณะของการรวมเรยนรวมร โดยการ

จดการเรยนรแบบรวมมอ 3.2 จดหาคหในการท าหนาทคอยชวยเหลอเพอนดวยกน 3.3 ใหเวลานกเรยนอยางเพยงพอ อยาเอาจ านวนขอเปนตวก าหนดเวลา


129

3.4 ทบทวนบทเรยนอยางสม าเสมอ ซงไมใชการทบทวนในแบบเดมในลกษณะเดมทท าไปแลว แตเปนการทบทวนเนอหาเดมในแบบฝกหดใหม

3.5 อธบายพรอมกบยกตวอยางทเปนรปธรรมหรอใหนกเรยนวาดภาพประกอบ 3.6 ไมสอนโดยการบรรยายอยางเดยว ควรใหเดกใชประสาทสมผสหลาย ๆ ดาน 3.7 ใชค าสงทสน ชดเจน เขาใจงาย และในหนงค าสงไมควรใหท ากจกรรมหลาย

กจกรรม โดยระดบประถมศกษาไมควรเกน 3 กจกรรม ในหนงค าสง 3.8 ใชค าสงทซ า ๆ กนแตควรเปลยนค าหรอส านวน แตมความหมายเหมอนกน ให

เดกทบทวนค าสงของครกอนลงมอปฏบต เพอตรวจสอบวาเดกมความเขาใจตรงตามทครสงหรอไม 3.9 สอนจากสงทงาย และเรมตนในระดบทงายกวาความสามารถของนกเรยน

เลกนอย เพอใหรสกวาตนประสบความส าเรจในการเรยน ท าใหนกเรยนมก าลงใจทจะเรยนตอไป 3.10 ควรใหการเสรมแรงทางบวกเมอเดกตอบถกหรอไมถก เมอพจารณาดแลววา

เดกไดใชความพยายามแลว 3.11 งานทมอบหมายใหเดกท าตองก าหนดเวลาใหเหมาะสม ไมควรมากเกนไป ถา

ใหเดกท างานทใชเวลานาน ควรใหรายงานความกาวหนาเปนระยะ ๆ 3.12 ครกบเดกรวมกนแสดงความคดเหน แลวบนทกความกาวหนาของเดกไว

หากเดกประสบผลส าเรจอยางดในเรองใดเรองหนง ควรรายงานใหผปกครองทราบ 3.13 เปดโอกาสใหเดกทวไปไดชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเรยนร

4. ผลการสมภาษณนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร 4.1 ชอบกจกรรมทมการใชภาพประกอบ ชอบการวาดภาพ 4.2 ชอบกจกรรมการเรยนรทใชสอ/อปกรณการสอนทเปนรปธรรม 4.3 ชอบเรยนรจากการเลนเกมหรอกจกรรมการเคลอนไหว สนกสนาน 4.4 เนอหาทสอนตองงาย ๆ ควรมการสอนซ า และทบทวนบอย ๆ 4.5 ชอบครผสอนทใจด มเมตตา จรงใจ และออนโยนตอเดกทกคนโดยทวถง 4.6 ชอบบรรยากาศการเรยนรทมความอบอน สามารถเรยนรไดอยางมความสข 4.7 ครไมควรใหการบานนกเรยนมากเกนไป

5. ผลการสงเกตพฤตกรรมการเรยนรของนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร 5.1 นกเรยนสนกสนานในการท ากจกรรมรวมกบเพอน ๆ ครจงควรสราง

สถานการณการเรยนทสนก โดยด าเนนไปในลกษณะทความสนกนนเปนปจจยน าไปสการใฝร ใฝเรยนเชงสรางสรรคตลอดชวต

5.2 นกเรยนมความยมแยม ดสดใสกบบรรยากาศการเรยนรทมความเปนอสระ ผอนคลาย ครจงควรสรางบรรยากาศแหงความรกใหนกเรยนมความสขในการเรยน

5.3 นกเรยนจะปฏบตกจกรรมการเรยนรทตนเองเลอกดวยความกระตอรอรน 5.4 เมอไดรบค าชมชม หรอรางวล นกเรยนจะแสดงอาการดใจ ยมแยม เบกบาน

6. ผลการพฒนาแนวทางการจดการเรยนรคณตศาสตรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร และการตรวจสอบคณภาพโดยผเชยวชาญ โดยจากการศกษา ผวจยพบวาแนวทางการจดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตรส าหรบนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร ประกอบดวย


130

1) จดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตรทมความหลากหลาย เพอใหนกเรยนสามารถเลอกกจกรรมทเหมาะสมกบความสนใจของตนเอง 2) เรมกจกรรมการเรยนรคณตศาสตรจากงายทสดไปสกจกรรมทความซบซอนมากขน 3) สรางความเชอมนในตนเองใหกบนกเรยนและสงเสรมใหพฒนาความสามารถทมอย 4) เปดโอกาสใหผเรยนไดเรยนรโดยการสมผส การสงเกต การฟง การเคลอนไหวรางกาย โดยใชสอทเปนรปธรรม 5) ใชค าสงซ า ๆ สน กระชบ เขาใจงาย 6) จดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตรโดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคล สอดคลองกบแบบการเรยนรของนกเรยน 7) จดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร โดยใหนกเรยนไดประสบความส าเรจในการเรยนรในแตละครง 8) กระตนและสงเสรมใหผเรยนเรยนรรวมกบเดกทวไป ชวยเหลอเกอกลกน 9) สรางบรรยากาศการเรยนรทผอนคลาย ปลอดภย และมความสข และ 10) ประเมนตามสภาพจรงและใหผลยอนกลบทนท โดยการใหก าลงใจ การชนชมในความส าเรจ อภปรายผล ผลการวเคราะหขอมล ท าใหไดแนวทางการจดการเรยนรคณตศาสตรส าหรบนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร ประกอบดวย 1) จดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตรทมความหลากหลาย เพอใหนกเรยนสามารถเลอกกจกรรมทเหมาะสมกบความสนใจของตนเอง เนองจากการใหเดกเลอกเรยนในสงทตนเองสนใจ จะสงผลใหเดกสามารถเรยนรไดด และเรยนรไดมาก 2) เรมกจกรรมการเรยนรคณตศาสตรจากงายทสดไปสกจกรรมท ความซบซอนมากขน โดยเรมสอนดวยเนอหาทต ากวาระดบความสามารถของเดกเลกนอย ใหเดกสามารถท าได ท าใหมก าลงใจทจะเรยนรเนอหาทยากในล าดบตอไป (ผดง อารยะวญญ, 2554) 3) สรางความเชอมนในตนเองใหกบนกเรยนและสงเสรมใหพฒนาความสามารถทมอย เพราะเดกแตละคนมความสามารถในการเรยนรแตกตางกน การจดการเรยนรทมประสทธภาพนนควรจดใหสอดคลองกบความสามารถในการเรยนรของเดก เพอใหเดกสามารถพฒนาความสามารถตามศกยภาพทมอย สงผลใหเกดความเชอมนในตนเองมากขน 4) เปดโอกาสใหผเรยนไดเรยนรโดยการสมผส การสงเกต การฟง การเคลอนไหวรางกาย โดยใชสอทเปนรปธรรม ใชเกม/กจกรรมทเดกไดเคลอนไหวทางรางกาย ใชสอทหลากหลาย มความแปลกใหม ตนตาตนใจ เพอไมใหเดกเบอหนาย คลายความสนใจ ใชสอทมสสนสวยสดงดงาม ซงจะชวยดงดดความสนใจของนกเรยนใหอยากเขาใกลใครเรยนร และสมผสได เพราะเดกจะเรยนรไดดจากการสมผสจบตอง (ผดง อารยะวญญ, 2554) 5) ใชค าสงซ า ๆ สน กระชบ เขาใจงาย และมความชดเจน เพอใหเดกสามารถท าความเขาใจไดดยงขน 6) จดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตรโดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคล สอดคลองกบแบบการเรยนรของนกเรยน โดยครตองไวในการรบรความแตกตางระหวางบคคล ซงผเรยนแตละคนยอมแตกตางกนทงในดานสตปญญา สงคมและวฒนธรรม การจดการเรยนรจงตองใหสอดคลองกบผ เรยน สอดคลองกบแบบการเรยนรท เดกถนด 7) จดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร โดยใหนกเรยนไดประสบความส าเรจในการเรยนรในแตละครง ซงครตองพยายามจดกจกรรมการเรยนรใหเดกทกคนไดประสบความส าเรจในระดบทเดกท าได เพอใหรสกวาตนเองสามารถประสบความส าเรจในการเรยนได (ผดง อารยะวญญ, 2554) 8) กระตนและสงเสรมใหผเรยนเรยนรรวมกบเดกทวไป ชวยเหลอเกอกลกน ซงการใหเดกเรยนรรวมกน ท าใหผเรยนไดพฒนาความสามารถทางสงคม ทกษะการสอสาร สงผลใหเดกไดพฒนาปฏสมพนธทางสงคม ตลอดจน


131

การพฒนาตามวยและความสามารถในการสอสาร (ภฟา เสวกพนธ, 2555) 9) สรางบรรยากาศการเรยนรทผอนคลาย ปลอดภย และมความสข โดยการสรางบรรยากาศการเรยนรทเอออ านวยตอการเรยนร ใหเดกไดสนกสนานกบกจกรรมการเรยนร และเสรมสรางประสบการณทสรางสรรค ใหผเรยนมความสขจากการชวยเหลอเอออาทรกน 10) ประเมนตามสภาพจรงและใหผลยอนกลบทนท โดยการใหก าลงใจ การชนชมในความส าเรจ ใชการประเมนผลใหสอดคลองกบระดบความสามารถของเดก แสดงผลใหผเรยนทราบโดยเรว และใหแรงเสรมอยางตอเนองและสม าเสมอเมอเดกแสดงพฤตกรรมทพงประสงค แลวจงลดแรงเสรมลงทละนอย ทงนเพอใหแรงเสรมยงมคณคาอย โดยใหดวยตวเสรมแรงทเดกชอบ ซงครควรใหการเสรมแรงทนทดวยความเตมใจ จรงใจ และกระตอรอรน เพอใหเดกมก าลงใจในการเรยนรตอไป (กลยา กอกล, 2553) ทงน เดกทมความบกพรองทางการเรยนรมความหลากหลาย แตละคนมลกษณะการเรยนรทแตกตางกน ไมมหลกสตรใดหรอวธการใดวธการเดยวทใชกบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรไดทกคน ดงนน แนวทางการจดการเรยนรดงกลาว จงเปนเพยงแนวทางหนงทจะชวยในการพฒนาเดกทมความบกพรองทางการเรยนรใหเปนคนด มความร และมจตใจทด โดยอาศยการมสวนรวมของผเรยนและผสอน ซงครเปนบคคลทส าคญยงทท าใหผเรยนเกดการเรยนรไดอยางมความสขเปดโอกาสใหผเรยนสามารถพฒนาตนเองไดอยางเตมศกยภาพ สงเสรมใหผเรยนไดพฒนาศกยภาพ ใหถงขดสดของตนเอง สามารถเรยนรและด ารงชวตในโลกแหงความเปนจรงไดอยางมความสข ขอเสนอแนะ

1) ขอเสนอแนะในการจดการเรยนร ในการจดการเรยนร ครควรค านงถงความแตกตางระหวางบคคล ครตองไวในการรบรความแตกตางระหวางบคคล ซงผเรยนแตละคนยอมแตกตางกน การจดการเรยนรจงตองใหสอดคลองกบผเรยน และควรค านงถงสงตาง ๆ ดงน 1) การใชค าสงดวยค าพด ครควรสรางความสนใจกอนใชค าสง ใชค าพดทสน กระชบ เขาใจงาย ควรใชเพยงค าสงเดยว ควรพดชา ๆ ซ า หรอใชสอประกอบ 2) ควรใชค าสงสน ๆ ใหตวอยางประกอบ และอานค าสงใหฟงซ า 3) การใหขอมลยอนกลบ ควรใหขอมลยอนกลบทเพยงพอทเดกจะเขาใจ ไมควรมากหรอนอยเกนไป ควรอธบายวาเกดอะไรขน แลวควรท าอยางไร ควรมวตถประสงคในการใหขอมลยอนกลบทชดเจนและเขาใจงาย ไมควรตดสนพฤตกรรมของเดกดวยความคดเหนสวนตว และ 4) การใหการบานทนาสนใจ นาสนก อธบายเหตผลการใหการบานใหชดเจน ควรรบฟงความคดเหนวานกเรยนคดอยางไรกบการบานทครมอบหมาย ขอรบฟงความคดเหนจากผปกครองบาง ไมควรลงโทษโดยการใหการบานเพมขน ไมคาดหวงวาเดกทกคนจะท าการบานเสรจเรยบรอย และไมคดวา การทเดกไมถามนนหมายถงเดกเขาใจงานทไดรบมอบหมาย เพราะเดกอาจจะไมเขาใจเลย จงไมรวาจะถามอะไร

2) ขอเสนอแนะส าหรบการวจยครงตอไป ในการวจยครงตอไป ควรมการศกษาเพมเตมขอมลในสวนอนๆ ดงน 1) การศกษาวจยปฏบตการแบบมสวนรวม (PAR) เพอระดมการมสวนรวมของหนวยงานทงภาครฐ เอกชน ประชาชน องคกรกลมตาง ๆ ในการรวมกนพฒนาแนวทางการจดการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร 2) การศกษาดานทศนคตและเจตคตทมตอการจดการเรยนร ส าหรบนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนรเรยนรวมกบนกเรยนทวไป


132

บรรณานกรม กระทรวงศกษาธการ. (2554). ความรพนฐานและแนวทางการพฒนานกเรยนทมความบกพรอง

ทางการเรยนร. กรงเทพฯ: องคการรบสงสนคาและพสดภณฑ. กระทรวงศกษาธการ. (2555). เทคนค วธการ และสอส าหรบนกเรยนทมความบกพรองทาง

การเรยนรดานคณตศาสตร. กรงเทพฯ: องคการรบสงสนคาและพสดภณฑ. กลยา กอกล. (2553). การสอนเดกทมความบกพรองระดบเลกนอย. กรงเทพฯ: สหมตรพรนตงแอนดพบลสชง จ ากด ผดง อารยะวญ . (2553). วธสอนคณตศาสตรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร.

นครปฐม: ไอ.คว.บคเซนเตอร จ ากด. ผดง อารยะวญ และสวทย พวงสวรรณ. (2554). วธสอนเดกแอลด. นครปฐม:

ไอ.คว.บคเซนเตอร จ ากด. พชรนทร เสร. (2553). การพฒนารปแบบการสอนเขยนส าหรบนกเรยนชวงชนท 2 ทม

ความบกพรองทางการเรยนรดานการเขยน. ปรญญานพนธ กศ.ด. (การศกษาพเศษ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ภฟา เสวกพนธ. (2555). การจดการศกษาแบบเรยนรวม ทฤษฎและแนวปฎบต. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกณณมหาวทยาลย.

วชย วงษใหญ. (2554). นวตกรรมหลกสตรและการเรยนรสความเปนพลเมอง. กรงเทพฯ: อาร แอนด ปรนท จ ากด.

สมลกษณ สะหรงบน. (2553). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนเรองโจทยปญหาการบวก และเจตคตตอคณตศาสตร ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 ทมความบกพรองทางการเรยนรจากการสอนซอมเสรมโดยใชเทคนคของพอลโลเวยและแพตตนรวมกบการใชเสนจ านวน. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาพเศษ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ส านกงานสถตแหงชาต. (2555). เดกพการทเขาถงระบบการศกษา. สบคนเมอ 17 ตลาคม 2557, จาก http://tcijthai.com/tcijthainews/view.php?ids=3318

Gearheart, B.R. (1977). Learning Disabilites. 2nd ed. The C.V. Mosby Company, Saint Louis.

Hallahan, D.P., Kauffman, J.N., & Lloyd J.W. (1996). Introduction to Learning Disabilities. Needhan Heights. Ma, Allyn and Bacon. Swanson, H. L. (2000). Issues facing the field of learning disabilities. Learning

Disabilities Quarterly, 23(1), 37-50. Wenyuan Gu. (2001). The lattice method used in teaching multiplication with

Whole Number and decimal to students with learning disabilities. Minnesota: Winona state university.

http://tcijthai.com/tcijthainews/view.php?ids=3318


การพฒนาผลสมฤทธทางการเรยน เรองพทธประวต ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 โดยใชชดสอประสม

THE DEVELOPMENT OF LEARNING ACHIEVEMENT ON THE TOPIC HISTORY OF

BUDDHA FOR PRATHOM SUKSA 3 STUDENTS USING MULTIMEDIA

พระวชรญาณ เตงวราภรภทร พทกษ นลนพคณ และบญเรอง ศรเหรญ PharVachiraya Tangvaraphornpat, Phithack Nilopkoon, and Boonrueng Sriharun

หลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ

ในพระบรมราชปถมภ จงหวดปทมธาน

บทคดยอ การวจยในครงนมวตถประสงคเพอ 1) พฒนาชดสอประสม กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา

ศาสนา และวฒนธรรม 2) พฒนาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทไดรบการสอนดวยชดสอประสม กอนเรยน ระหวางเรยน และหลงเรยนของนกเรยนหลงไดรบการจดการเรยนรดว ยชดสอประสมทพฒนาขน และ 3) เพอศกษาความพงพอใจตอวชาพระพทธศาสนาของนกเรยนหลงไดรบการจดการเรยนรดวยชดสอประสมกลมตวอยางทใชในการศกษาครงน เปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 โรงเรยนอนบาลอนทรบร อ าเภออนทรบร จงหวดสงหบร ทก าลงศกษาอยในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 จ านวน 1 หองเรยน จ านวน 30 คน โดยใชวธการสอนดวยการใชชดสอประสม เครองมอทใชในการวจยครงนประกอบดวย 1) แผนการจดการเรยนร จ านวน 8 แผน แผนละ 1 ชวโมง 2) สอประสมประกอบดวยภาพ วดทศน แบบฝก จ านวน 8 เรอง 3) แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน ชนด 3 ตวเลอก จ านวน 30 ขอ มความเชอมนเทากบ 0.80 คาอ านาจจ าแนกระหวาง 0.27–0.80 และคาความยากระหวาง 0.27–0.80 4) แบบวดความพงพอใจวชาพระพทธศาสนาของนกเรยนทสอนโดยใชชดสอประสมแบบมาตราสวนประเมนคา 5 ระดบ 5) แบบประเมนคณภาพของชดสอประสม สถตพรรณนาทใชในการวเคราะหขอมลคอ คาเฉลยคารอยละ คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน และสถตทใชทดสอบสมมตฐานความแตกตาง คาเฉลยของคะแนนจากแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนโดยใชชดสอประสม ซงใชการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยวแบบวดซ า

ผลการศกษาวจยพบวา 1. สอประสมทพฒนาขนมประสทธภาพ 83.96/84.43 ซงเปนไปตามเกณฑทก าหนด 2. ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทเรยนดวยชดสอประสมสงกวาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทไมไดเรยนดวยชดสอประสมและมพฒนาการของผลสมฤทธเปนไปในทางทเพมขนตามล าดบขนของการทดลอง 3. ความพงใจตอวชาพระพทธศาสนาของนกเรยนทสอนโดยใชชดสอประสม หลงการเรยนดวยชดสอประสมอยในระดบดมาก


134

ABSTRACT The purpose of this research is to 1) developed a series of multimedia learning

social studies, religion and culture 2) to develop the achievement of the students taught with a series set multimedia equation. Before studying between classes and after learning of students after the learning set multimedia property is developed and 3) to study the satisfaction of Buddhism of the students learning with multimedia media dress shop Samples used in this study. Grade students in kindergarten, 3 Buri in Buri province singburi, who is studying in. Each year the 2 2557 1 classroom, students 30 people. Learning by teaching methods when using a series of Multimedia. The instrument used in this study 1) lesson plans, the number of 8 plan, 1 hours 2) multimedia consists of pictures. The video version of 8 exercises 3) achievement test, type of 30 items 3 options with confidence equal to 0.80 discrimination between 0.27 - 0.80 and difficulty during the 0.27 - 0.80 4). Measurement of satisfaction achievement of students taught using series multimedia test and evaluation. 5 level 5) to evaluate the quality of a series of multimedia. Descriptive statistics is used in the data analysis is the mean percentage, standard deviation, and statistical hypothesis testing differences. The average score of the test. Achievement by using a series of multimedia. Which uses the analysis of variance with repeated measures.

The study found that 1) multimedia developed effective 83.96 / 84.43 according to criteria specified 2) the achievement of students with a set of multimedia higher academic achievement of students learning with a set of multimedia and the development of the achievement is in the increase of hierarchy experiments. 3) preference towards Buddhism of students teaching using multimedia series After studying with a series of multimedia in a very good level. ค าส าคญ ผลสมฤทธทางการเรยน พทธประวต ชดสอประสม ความส าคญของปญหา พระพทธศาสนาเปนศาสนาประจ าชาตไทย เปนสถาบนหลกของสงคมไทยทมสวนชวยใหสงคมไทยมความสนตสข ชวยสรางเสรมคณธรรมและจรยธรรม ตลอดจนเปนรากฐานส าคญของวฒนธรรมไทย ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ในมาตรา 27 วรรคแรก ทก าหนดใหมการจดท าหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานเพอความเปนไทย ความเปนพลเมองทดของชาต การด ารงชวตและการประกอบอาชพ ตลอดจนเพอการศกษาตอ การบรรจหลกสตรพระพทธศาสนาใหเดกไดเรยนร โดยเนอหาจะเรยงกนเปนระบบจากงายไปหายาก มนใจจะปลกฝงใหเดกมหลกในการตดสนใจในทกเรอง ฝกใหเดกเรยนรการเปนผใหญ


135

ในการชวยสงคมขจดยาเสพตด และความกาวราวในตวเอง การจดการเรยนรพระพทธศาสนาเปรยบเหมอนทตความดทจะปลกฝงใหเดกไทยมธรรมในตวเองเพอใชเปนขอคด และแนวทางในการตดสนใจในทกเรอง เนองจากในปจจบนเดกสามารถเปดรบขอมลขาวสารตาง ๆ ท าไดสะดวก งายและรวดเรว ทงจากสอโทรทศนวทย นตยสารหนงสอพมพ คอมพวเตอร และอนเทอรเนตซงยงมการลกลอบน าเสนอสอลามกบนสออนเทอรเนตอยางแพรหลาย จนท าใหเกดปญหาภายในสงคม มการลวงละเมดทางเพศ และยงมการน าเสนอความรนแรงตาง ๆ ซงท าใหเกดปญหาในสงคมตอไป ดงนนจงตองฝกใหเดกเรยนรเรองธรรมและคณธรรมจรยธรรม หลกการด าเนนชวต การบ าเพญประโยชนใหสงคม เพอใหเดกไดเรยนรและสามารถน าความรทไดรบไปใชใหเปนประโยชนแกตนเองและผอน รวาอะไรผดอะไรถกและอะไรควรท าและไมควรท า การเรยนรในเรองธรรมะและคณธรรมจรยธรรมเรมไดงาย ๆ จากการเรยนรในหองเรยนโดยอาจใชวชาพระพทธศาสนาเปนตวหลอหลอมจตใจ พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 ในมาตรา 27 วรรคแรก

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ในมาตรา 24 กลาวไววา การจดกระบวนการเรยนร ใหสถานศกษาและหนวยงานทเกยวของด าเนนการดงตอไปน 1. จดเนอหาสาระ และกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยน โดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคล 2. ฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณ และการประยกตความรมาใชเพอปองกนและแกไขปญหา 3. จดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบตใหท าได คดเปน และท าเปน รกการอานและเกดการใฝรอยางตอเนอง 4. จดการเรยนการสอนโดยผสมผสานสาระความรดานตาง ๆ อยางไดสดสวนสมดลกน รวมทงปลกฝงคณธรรม คานยมทดงามและคณลกษณะอนพงประสงคไวในทกวชา 5. สงเสรมสนบสนนใหผสอนสามารถจดบรรยากาศ สภาพแวดลอม สอการเรยน และอ านวย ความสะดวกเพอใหผเรยนเกดการเรยนร และมความรอบร รวมทงสามารถใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร ทงน ผสอนและผเรยนอาจเรยนรไปพรอมกนจากสอการเรยนการสอน และแหลงวทยาการประเภทตาง ๆ 6. จดการเรยนรใหเกดขนไดทกเวลาทกสถานท มการประสานความรวมมอกบบดามารดา ผปกครอง และบคคลในชมชนทกฝาย เพอรวมกนพฒนาผเรยนตามศกยภาพ

การพฒนาคณภาพของคนทกประเทศเนนทการใหการศกษา เพราะการศกษาเปนกระบวนการสรางคนใหมคณภาพ ดงความหมายในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2545 (แกไขเพมเตม ฉบบท 2 พ.ศ. 2545) ในมาตรา 4 วรรคหนง การศกษา หมายความวา กระบวนการการเรยนรเพอความเจรญงอกงามของ บคคลและสงคม โดยการถายทอดความร การฝก การอบรม การสอสาร วฒนธรรม สงคมการเรยนร และปจจยเกอหนนใหบคคลเรยนรอยางตอเนองตลอดชวต ส านกงานคณะกรรมการ การประถมศกษาแหงชาต 2542 ประเทศไทยไดใหความส าคญในการพฒนาคนเพอพฒนาชาตตอไป มการปรบปรงการศกษาใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคม เปนจดก าเนดการปฏรปการศกษาทเปนรปธรรมมากขน การบรหารจดการของสถานศกษายคปฏรปการศกษา ตองอาศยกระบวนการบรหารทเนนการมสวนรวมของผทเกยวของทกฝาย เพอใหเกดประโยชนสงสดทเนนผเรยน ซงสอดคลองกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาตมาตรา 9 (6) การมสวนรวมของบคคล ครอบครว ชมชน องคกรวชาชพ สถาบน ศาสนาสถานประกอบการและสถาบนสงคมอนดานการจดกระบวนการเรยนรของผเรยน พระราชบญญตการศกษาแหงชาต 2542


136

อกปจจยหนง ทท าใหเดกมผลการเรยนออนลง มาจากความสนใจของตวเด กเอง (พมพดา โยธาสมทร, 2553) พบวา การทนกเรยนแตละคน มความตงใจในการเรยนตางกน สาเหตหนงจาก แรงจงใจใฝสมฤทธของนกเรยนแตกตางกน นกเรยนทมแรงจงใจใฝสมฤทธส งจะ ตงใจเรยนและประสบผลส าเรจในการเรยน ตรงกนขามกบนกเรยน ทมแรงจงใจใฝสมฤทธต าจะขาดความสนใจและไมตงใจเรยน เพราะแรงจงใจทมบทบาท และมความส าคญตอพฤตกรรมการเรยนร และความส าเรจของนกเรยนมากทสดกคอ แรงจงใจใฝสมฤทธ เพราะลกษณะของผทมแรงจงใจใฝสมฤทธนนจะเปนผปรารถนา จะกระท าสงใดสงหนงใหส าเรจโดยทจะพยายาม แขงขนกบมาตรฐานอนดเลศ มความทะเยอทะยานกลาเสยง กระตอรอรน มานะ พยายามเลอกท าในสงทเหมาะสมกบความสามารถของตนเอง มการวางแผนใน การท างานและมลกษณะของการพงตนเอง

ชยยงค พรหมวงศ (2556) กลาววา การใชสอการเรยนการสอนหลายชนด ในการสอนแตละคาบโดยใหสมพนธกน เปนไปอยางมระบบในรปของสอประสมจะเปนผลดกวาการใชสออยางใดอยางหนงเพยงแตอยางเดยว

จากการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ชนประถมศกษาปท 3 โรงเรยนอนบาลอนทรบร ปการศกษา 2553 จากการรายงานพฒนาคณภาพการศกษาของโรงเรยนพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรมต ากวาเปาหมายของโรงเรยน เมอศกษาในรายงานพบวาสาระพทธประวต มผลสมฤทธทางการเรยนต ากวาทกสาระในกลมสาระน เนองมาจากการจดการเรยนการสอนของครใชวธสอนแบบบรรยาย ใชเพยงสอทเปนเอกสารใบความรประกอบเทานน ไมมการใชสอการเรยน การสอนดานเทคโนโลยใหม ๆ ทจะตอบสนองตอความตองการของผเรยน ในปจจบน สอการสอนทสามารถตอบสนองตอการจดกจกรรมการเรยนการสอนในกลมสาระสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ไดคอสอประสม เพราะเปนสอทมความสมบรณในตวทงดาน ภาพ วดทศน และแบบฝก สงเสรมใหนกเรยนไดเรยนรดวยตนเองตามศกยภาพ ชวยใหผเรยนเกดการเรยนรอยางมประสทธภาพ จากเหตผลดงกลาวขางตน ผศกษาในฐานะของครผสอน กลมสาระการเรยนรสงคม ศกษาศาสนา และวฒนธรรม มความสนใจทจะพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนดวยชดสอประสม กลมสาระการเรยนรสงคม ศาสนา วฒนธรรม ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 เพอใหการเรยนการสอนบรรลตามจดมงหมายของหลกสตร สงผลดตอการพฒนาการเรยนการสอนในสถานศกษา ท าใหการจดกจกรรมการเรยนการสอนมประสทธภาพ โจทยวจย/ปญหาวจย

ผลสมฤทธทางการเรยนวชาพระพทธศาสนา ของนกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรดวยชดสอประสมกอนเรยน ระหวางเรยน และหลงเรยนแตกตางกนหรอไมอยางไร วตถประสงคการวจย 1. เพอพฒนาชดสอประสม เรอง พทธประวต ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 2. เพอศกษาพฒนาการผลสมฤทธทางการเรยน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 โดยใชชดสอประสม เรอง พทธประวต


137

3. เพอศกษาความพงพอใจของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3ทมตอวชา พระพทธศาสนา เมอไดรบการจดการเรยนรโดยใชชดสอประสม วธด าเนนการวจย

ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย ประชากรทชนในการวจยครงน เปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 ในกลมโรงเรยนอนทร-น าตาล อ าเภออนทรบร จงหวดสงหบร จ านวน 6 โรงเรยน จ านวนนกเรยน 986 คน

กลมตวอยาง ผวจยแบงกลมตวอยางทใชในการศกษา แบงออกเปน 2 กลม กลม 1 เปนกลมตวอยาง เพอพฒนาสอประสม ผวจยไดใชการสมตวอยางงาย

เพอเลอกโรงเรยนผลการสมไดโรงเรยน 1. โรงเรยนวดเฉลมมาศ จ านวน 3 คน 2. โรงเรยนสามคควทยา จ านวน 9 คน 3. โรงเรยนวดโฆสทธาราม จ านวน 15 คน 4. โรงเรยนอดมศลป จ านวน 15 คน กลม 2 เปนกลมทใชทดลองเพอศกษาพฒนาการของผลสมฤทธทางการเรยน ผวจยใชการสม

อยางงายเพอเลอกโรงเรยนผลการสมไดโรงเรยนอนบาลอนทรบร ซงมนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 จ านวน 30 คน 1 หองเรยน

เนอหาทใชในการวจย เนอหาทจะน ามาใชในการวจยในครงน ในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และ

วฒนธรรม ประถมศกษาปท 3 ตามหลกสตรแกนกลางศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ซงแบงเนอหาเปน 8 เรอง จ านวน 8 แผน ระยะเวลา 8 ชวโมง

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงนม 4 ชนด ประกอบดวย 1. แผนการจดการเรยนร แผนการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา

และวฒนธรรม วชาพระพทธศาสนา เรอง พทธประวต ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 จ านวน 8 แผน แผนละ 1 ชวโมง

2. สอประสม กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม วชาพระพทธศาสนา เรอง พทธประวต ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 ทผวจยสรางขน

3. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม วชาพระพทธศาสนา เรองพทธประวต ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 ซงเปนแบบปรนย ชนดเลอกตอบ 3 ตวเลอก จ านวน 30 ขอ

4. แบบประเมนความพงพอใจของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 ทมตอการเรยน วชาพระพทธศาสนา เรอง พทธประวต


138

การสราง และการหาคณภาพเครองมอทใชในการศกษาวจย 1. การสรางแผนการจดการเรยนรใหสอดคลองกบสอประสม กลมสาระการเรยนรสงคม

ศกษา ศาสนา และวฒนธรรม วชาพระพทธศาสนา เรอง พทธประวต ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 3

2. การสรางชดสอประสม กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรมวชาพระพทธศาสนา เรอง พทธประวต ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 ทผวจยสรางขน

2.1 ศกษาเอกสารจากหลกสตรการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 2.2 ศกษากลมการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม วชาพระพทธศาสนา เรอง

พทธประวต ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 และท าความเขาใจสาระ และมาตรฐานการเรยนร กลมสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ในดานโครงสราง ผลการเรยนรทคาดหวง เนอหาสาระ และอตราเวลาเรยน

2.3 ก าหนดเนอหาสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม วชาพระพทธศานา เรอง พทธประวต ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 เพอเขยนแผนการจดกจกรรมการเรยนร จ านวน 8 เรอง ดงน เรองท 1 ประสต

เรองท 2 วยเดก เรองท 3 การอภเษกสมรส เรองท 4 ออกผนวช เรองท 5 การบ าเพญเพยร เรองท 6 ตรสร เรองท 7 ปฐมเทศนา เรองท 8 ปรนพพาน

2.4 ออกแบบสอประสมโดยวางเคาโครงเรองตามเนอหาวชาเพอจดล าดบกอน และหลงน าเสนอตอคณะกรรมการควบคมวทยานพนธ และผเชยวชาญดานเนอหาสอประสม เพอพจารณาตรวจสอบความถกตองของเนอหา

2.5 ปรบปรงแกไขขอบกพรองของเคาโครงสอประสมตามค าแนะน าของคณะกรรมการควบคมวทยานพนธ และผเชยวชาญ

2.6 น าเนอหา และโครงเรองสอประสม ทผานการตรวจสอบจากคณะกรรมการควบคมวทยานพนธ และผเชยวชาญ มาเขยนผงการสราง (Flow chart) และสตอรบอรด (Story Board) น าเสนอผเชยวชาญดานเนอหาตามขอ 2.4 และท าการปรบปรงแกไขขอบกพรองตามค าแนะน าของคณะกรรมการควบคมวทยานพนธ และผเชยวชาญ

2.7 ศกษาเทคนควธการสรางสอประสม 2.8 จดท าสอประสม วชาพระพทธศาสนา เรอง พทธประวต นกเรยนชนประถมศกษาปท 3 2.9 น าสอประสมทพฒนาเสรจแลว เสนอตอคณะกรรมการควบคมวทยานพนธ เพอ

ตรวจสอบความถกตองเหมาะสม แลวน าสอประสมทปรบปรงแกไขแลว ไปใหผเชยวชาญประเมนตามแบบประเมนสอประสม แลวน าไปวเคราะหผลการประเมน


139

2.10 น าสอประสมไปทดลองใช เพอตรวจสอบหาขอบกพรอง และเตรยมน าไปใชกบกลมทดลองตอไป

3. การสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม เรอง พทธประวต ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 ผวจยไดด าเนนการดงตอไปน

3.1 ศกษาหลกสตรเอกสารจากหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 3.2 ศกษากลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม วชาพระพทธศาสนา

เรอง พทธประวต ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 และท าความเขาใจสาระ และมาตรฐานการเรยนรกลมสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ในดานโครงสรางผลการเรยนรทคาดหวง เนอหาสาระ และอตราเวลาเรยน

3.4 ศกษาทฤษฎหลกการ วธการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน 3.5 สรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน วชาพระพทธศาสนา เรอง พทธ

ประวต ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 3.6 น าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนทสรางขน เสนอตอคณะกรรมการ

ควบคมวทยานพนธ แลวน าเสนอตอผเชยวชาญชดเดม เพอตรวจสอบความถกตองเหมาะสม 3.7 น าแบบทดสอบทได ไปใหผเชยวชาญจ านวน 5 คน เพอตรวจพจารณาในเรอง

ความเทยงตรงดานเนอหา สอดคลองกบสาระการเรยนร ผลการเรยนรทคาดหวง กระบวนการเรยนร การวดผล และประเมนผล ผเชยวชาญประเมนความสอดคลองระหวางขอสอบกบผลการเรยนรทคาดหวง โดยมเกณฑการใหคะแนน ดงน ให 1 คะแนน เมอแนใจวาขอสอบนนวดตามผลการเรยนรทคาดหวง ให 0 คะแนน เมอไมแนใจวาขอสอบนนวดตามผลการเรยนรทคาดหวง ให -1 คะแนน เมอแนใจวาขอสอบนนไมวดตามผลการเรยนรทคาดหวง

3.8 น าแบบทดสอบไปทดสอบกบนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 จ านวน 42 คน

3.9 น าผลการทดสอบทไดมาตรวจใหคะแนนขอทตอบถกให 1 คะแนน ขอทตอบผดให 0 คะแนน

3.10 น าคะแนนทไดมาวเคราะหขอสอบโดยหาคาอ านาจจ าแนกรายขอ โดยใชวธของ Brennan (บญชม ศรสะอาด. 2545) และท าการเลอกขอสอบทมคาอ านาจจ าแนก (B) อยระหวาง 0.20 – 0.80 โดยคดเลอกขอทเขาเกณฑไว

3.11 น าแบบทดสอบทผานการตรวจสอบคาอ านาจจ าแนก มาวเคราะหคาความเชอมนของแบบทดสอบทงฉบบ โดยใชสตร (KR – 20) ของคเดอร รชารดสน (Kuder Richardson) (บญเรยง ขจรศลป 2543) ซงแบบทดสอบมความเชอมนเทากบ .87

3.12 จดพมพแบบทดสอบทตรวจสอบคณภาพแลว เปนแบบทดสอบจรง แลวน าไปใชเปนเครองมอกบกลมตวอยางตอไป

4. แบบประเมนความพงพอใจตอวชาพระพทธศาสนา


140

4.1 ศกษาต ารา เอกสารและงานวจยทเกยวของกบเจตคต เพอนามาเปนแนวทางในการสรางแบบประเมนความพงพอใจตอวชาพระพทธศาสนา

4.2 ศกษาวธสรางแบบประเมนความพงพอใจ และก าหนดรปแบบของแบบวดความพงพอใจในเอกสาร ตาราและงานวจยทเกยวของ

4.3 สรางแบบประเมนความพงพอใจ ตอวชาพระพทธศาสนา ชนดมาตรสวนประเมนคา (Ratimg Scale) ตามวธของลเครท (Likert) ชนด 5 ระดบ มงวดความพงพอใจของนกเรยนทมตอการเรยนรวชาพระพธทศาสนา เรอง พทธประวต

4.4 น าแบบประเมนความพงพอใจ ตอวชาพระพทธศาสนา ทผวจยสรางขน เสนอตอคณะกรรมการควบคมวทยานพนธ เพอตรวจสอบขอคาถามในแตละขอพจารณาในเรองคณภาพและความเหมาะสม และทาการปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะ

4.5 น าแบบประเมนความพงพอใจ ตอวชาพระพทธศาสนา เสนอตอผเชยวชาญชดเดม เพอพจารณาความเทยงตรง โดยใหประเมนความสอดคลองระหวางค าถามกบพฤตกรรมชวดดานความพงพอใจตอวชาพระพทธศาสนา และความครอบคลมเนอหา ตลอดจนความเหมาะสมในการใชภาษา

4.6 น าผลจากการประเมนจากผเชยวชาญมาปรบปรงแกไข และน ามาค านวณหาคา IOC แลวคดเลอกขอคาถามทมคา IOC ตงแต 0.50 ถง 1.00 ไปทดลองใช ทดลองใชกบนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 ซงเปนกลมเดยวกนททดลองสอนดวยชดสอประสม

4.7 น าแบบประเมนความพงพอใจตอวชาพระพทธศาสนา ทนกเรยนตอบมาตรวจใหคะแนน แลวน ามาวเคราะหหาคาอ านาจจ าแนกรายขอ

4.8 น าแบบประเมนความพงพอใจ ตตอวชาพระพทธศาสนาทคดเลอกไว มาหาคาความเชอมน แลวจดพมพเปนฉบบจรงเพอนาไปทดลองใชกบกลมตวอยางตอไป 5. การสรางและหาคณภาพแบบประเมนคณภาพสอประสม โดยผเชยวชาญ ผลการวเคราะหขอมลหาคณภาพชดสอประสม เรองพทธประวต ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 จากภาพ วดทศนและแบบฝก ผลการวเคราะหขอมลในภาพรวม พบวา สอประสมมคา IOC = 1.00 สรปไดวาชดสอประสมมคณภาพอยในระดบแนใจวาสอมความเหมาะสม ผลการวจย

การพฒนาผลสมฤทธทางการเรยน โดยใชชดสอประสม ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 เรอง พทธประวต โดยทดลองกบนกเรยนโรงเรยนอนบาลอนทรบร ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสงหบรเขต 1 ปการศกษา 2557 จ านวน 30 คน สามารถสรปผลการพฒนาไดดงน 1. ชดสอประสม เรอง พทธประวต มประสทธภาพตามเกณฑ โดยเฉลยเทากบ 83.96/84.43 ซงเปนไปตามเกณฑประสทธภาพทก าหนด 2. ผลสมฤทธทางการเรยน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 หลงจากไดรบการจดการเรยนรโดยใชชดสอประสม สงกวาเกณฑรอยละ 80 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05


141

3. ความพงพอใจของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 ทมตอวชาพระพทธศาสนา เมอไดรบการจดการเรยนรโดยใชชดสอประสม อยในระดบมากทสด อภปรายผล จากการวจยเรอง การพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนดวยชดสอประสม กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 น าไปสการอภปรายผลการทดลองได ดงน

การด าเนนการทดลองเพอหาประสทธภาพของสอประสม เรองพทธประวต กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 ผวจยไดด าเนนการทดลองการพฒนาชดสอประสมโดยแบงการทดลองออกเปน 3 คร งการทดลองครงท 1 ทดลองกบนกเรยนจ านวน 3 คน ผวจยไดน าสอประสมไปด าเนนการทดลองกบกลมตวอยางจ านวน 3 คน ทเรยนเกง ปานกลาง และออน ใหนกเรยนเรยนเนอหาเรองท 1 ในขณะทนกเรยนเรยนอยนน ผวจยจะสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนวาสงสยหรอไมเขาใจอยางไร เมอจบเรองท 1 ใหนกเรยนท าแบบฝกหดหลงเรยนเรองท 1 ดวยควบคกน ท าเชนเดยวกนนจนครบทง 8 เรอง หลงจากเรยนจบทง 8 เรอง ผวจยสมภาษณความคดเหนเกยวกบคณภาพของชดสอปะสม และรวบรวมบนทกไวเพอเปนแนวทางในการปรบปรงแกไข การทดลองครงท 2 ทดลองกบนกเรยนจ านวน 9 คน ผวจยไดน าชดสอประสมไปด าเนนการทดลองกบกลมตวอยางจ านวน 9 คน ทเรยนเกง ปานกลาง และออน ใหนกเรยนเรยนเนอหาเรองท 1 ในขณะทนกเรยนเรยนอยนน ผวจยจะสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนวาสงสยหรอไมเขาใจอยางไร เมอจบเรองท 1 ใหนกเรยนท าแบบฝกหดหลงเรยนเรองท 1 ดวยควบคกนและใหนกเรยนท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนเรองท 1 ทนท ท าเชนเดยวกนนจนครบทง 8 เรอง จากนนน าคะแนนแบบฝกหดและแบบทดสอบวดผลสมฤทธหลงเรยนไปวเคราะหเพอหาแนวโนมประสทธภาพของสอประสม การทดลองครงท 3 ผวจยไดน าสอประสมไปด าเนนการทดลองกบกลมตวอยางจ านวน 30 คน ทเรยนเกง ปานกลาง และออน ใหนกเรยนเรยนเนอหาเรองท 1 ในขณะทนกเรยนเรยนอยนน ผวจยจะสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนวาสงสยหรอไมเขาใจอยางไร

เมอจบเรองท 1 ใหนกเรยนท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการ เรยนเรองท 1 ทนท ท าเชนเดยวกนนจนครบทง 8 เรอง เมอนกเรยนเรยนครบทง 8 เรองแลว จงท าการวดผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยน จากนนน าคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนระหวางเรยนและหลงเรยนไปวเคราะหเพอหาประสทธภาพของสอประสม กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 ทผวจยสรางขนมประสทธภาพ 83.96/84.43 ซงสงกวาเกณฑ 80/80

ชดสอประสมทผวจยสรางขนประกอบดวย รปภาพ วดทศน แบบฝก สอแตละชนดมจดเดนทชวยเสรมใหนกเรยนเกดความสนใจ และชวยเพมความเขาใจ ซงเปนไปตามหลกการและเทคนคการสรางของเอกวทย แกวประดษฐ (2545) ไดใหความหมายไววา สอประสม คอ การรวบรวมการท างานของสอทมคณลกษณะหลายอยางเขาดวยกนหรอ คอสอหลายชนดทน ามาใชรวมกนอยางมระบบสมพนธกนเพอชวยในการถาย ทอดเนอหาสาระโดยสอแตละชนดทน ามาใชตองมความสมพนธสนบสนนซงกนและกนงานวจยของธรพล จนทรเทพ (2545) ไดท าการวจยเรอง การสรางชดสอประสม เรอง การเขยนภาพระบายส วชา ศลปศกษา ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 เรอง


142

พระสงฆวชาพระพทธศาสนา ชนประถมศกษาปท 4 ผลการวจยพบวา 1) ผลการหาประสทธภาพของบทเรยน พบวามประสทธภาพเทากบ 85.56/81.46 ซงอยในเกณฑทตงไว คอ 80/80 2) คาดชนประสทธผลของโปรแกรมบทเรยนมคาเทากบ 0.6851 หมายความวา หลงจากทนกเรยนไดเรยนดวยโปรแกรมบทเรยนนแลวนกเรยนมความรเพมขนจากความรเดมรอยละ 68 3) ความพงพอใจของนกเรยนทมตอการเรยนจากโปรแกรมบทเรยน ชนประถมศกษาปท 4 ในภาพรวมนกเรยนมความพงพอใจในระดบมาก ซงสอดคลองกบงานวจยของสมพงษ ดสงเนน (2546) ไดท าการวจยเรอง การศกษาประสทธภาพ และผลการใชสอประสม กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา และวฒนธรรม เรองพระพทธศาสนา ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนบานหนองโนไชยวาน อ าเภอกดจบ จงหวดอดรธาน มวตถประสงค 1) เพอพฒนาสอประสม กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม เรองพระพทธศาสนาชนประถมศกษาปท 4 ตามเกณฑ 80/80 2) เพอศกษาความคงทนในการเรยนรของเดกทเรยนดวยสอประสม 3) เพอศกษาความพงพอใจของนกเรยนทเรยนดวยสอประสม และ 5) เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนระหวางนกเรยนทเรยนดวยสอประสมกบนกเรยนทเรยนดวยการสอนปกต กลมตวอยางเปนนกเรยนโรงเรยนบานหนองโนไชยวาน จงหวดอดรธาน จ านวน 54 คน ผลการวจยพบวา (1) ประสทธภาพของสอประสมทสรางขนเทยบกบเกณฑ 80/80 เทากบ 90.83/82.27 ซงสงกวาเกณฑทก าหนด (2) นกเรยนทเรยนดวยสอประสมมคะแนนเฉลยหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และ (3) นกเรยนทเรยนดวยสอประสม มคะแนนหลงเรยนสงกวานกเรยนทเรยนตามแผนการสอนปกต อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ดงนนผวจยจงน าชดสอประสม ไปใชจดกจกรรมการเรยนการสอนกบนกเรยน โดยใหผเรยนเปนผพบวานกเรยนมคะแนนผลสมฤทธหลงเรยนสงกวาเกณฑทก าหนดรอยละ 80 และนกเรยนมความพงพอใจตอชดสอประสมในระดบมากทสด และมความเขากนกบงานวจยของ รทช (Ritchie, 1994) ไดศกษาการใชสอประสมเพอการน าเสนอขอความทเปนการอธบาย 3 แบบ ทประกอบดวยเสยงดนตรทเขากนและไมเขากนของขอความและแบบไมใสเสยงดนตรผลการวจยพบวา เสยงดนตรไมไดมทงประโยชนและผลเสยตอการจดจ าขอเทจจรงของเนอหาและแนวคดจากการน าเสนอขอความนน สวนทางดานเจตคตของนกเรยน พบวาเจตคตของกลมตวอยางตอหวขอการสอนและคณภาพของขอความ มนยส าคญทางบวกเมอขอความถกประกอบดวยเสยงดนตรทเขากน

ผลสมฤทธทางการเรยน เรยกโดยรวมวาผลการเรยนรตามหลกสตร ตามหลกการตองวดและประเมนครอบคลมทงดานความรความคดหรอพทธพสย ดานอารมณและความรสกหรอจตพสย และดานทกษะปฏบตหรอทกษะพสย การวดผลสมฤทธทางการเรยนโดยทวไปจะวดความรความสามารถตามสาระทเรยน ซงสวนใหญจะเปนดานพทธพสยหรอดานความร เครองมอทใชวดสวนใหญเปนแบบทดสอบ เรยกวา แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน โดยมวตถประสงคเพอตองการทราบวาผเรยนเมอไดรบการเรยนการสอนแลว มความรอยในระดบใด เพอทจะหาทางปรบปรง แกไข พฒนา และสงเสรมใหผเรยนไดพฒนาเตมตามศกยภาพ แตการจะสรางแบบทดสอบใหมคณภาพ ครจะตองรเกยวกบลกษณะของแบบทดสอบ การวางแผนการสราง หลกการสราง การเลอกชนดของแบบทดสอบใหเหมาะสมกบเนอหา และการน าผลจากการสอบไปใชปรบปรง และสรปผลการเรยน ซงสอดคลองกบการวจยของณฏฐาพร รตนคา (2549) ท าการวจยเรองผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนทเรยนผานหองเรยนเสมอนทพฒนาตามแนวทฤษฎการสรางสรรคความร เรอง องคกรเออการเรยนร


143

พบวา 1. หองเรยนเสมอนทพฒนาตามแนวทฤษฎการสรางสรรคองคความร เรอง องคการเออการเรยนร มประสทธภาพ โดยมคาเทากบ 80.65/82.50 2. ผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 3. ความพงพอใจของผเรยนทมตอหองเรยนเสมอนทพฒนาตามแนวทฤษฎการสรางสรรคความร เรององคกรเออการเรยนรมความพงพอใจในทกดานอยระดบพอใจมาก

ความพงพอใจ สรปไดวา คอ ความรสกตาง ๆ ของบคคล ทเปนไปตามความคาดหวง เชน ความรสกชอบ ความรสกไมชอบ และถาไดรบการตอบสนองความตองการตามความคาดหวงความพงพอใจกจะหายไป การวดระดบความพงพอใจ

1. การใชแบบสอบถาม โดยผออกแบบสอบถาม ตองการทราบความคดเหนซงสามารถกระท าไดในลกษณะก าหนดค าตอบใหเลอก หรอตอบค าถามอสระ ค าถามดงกลาว อาจถามความพอใจในดานตาง ๆ เพอใหผตอบทกคนมาเปนแบบแผนเดยวกน มกใชในกรณทตองการขอมลกลมตวอยางมาก ๆ วธนนบเปนวธทนยมใชกนมากทสดในการวดทศนคต รปแบบของแบบสอบถามจะใชมาตรวดทศนคต ซงทนยมใชในปจจบนวธหนง คอ มาตราสวนแบบลเครท ประกอบดวยขอความทแสดงถงทศนคตของบคคลทมตอสงเราอยางใดอยางหนงทมค าตอบทแสดงถงระดบความรสก 5 ค าตอบ เชน มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด

2. การสมภาษณ เปนวธการทผวจยจะตองออกไปสอบถามโดยการพดคย โดยมการเตรยมแผนงานลวงหนา เพอใหไดขอมลทเปนจรงมากทสด

3. การสงเกต เปนวธวดความพงพอใจ โดยการสงเกตพฤตกรรมของบคคลเปาหมายไมวาจะแสงดออกจากการพดจา กรยา ทาทาง วธนตองอาศยการกระท าอยางจรงจง และสงเกตอยางมระเบยบแบบแผน วธนเปนวธการศกษาทเกาแก และยงเปนทนยมใชอยางแพรหลายจนถงปจจบน

ซงสอดคลองกบงานวจยของ บงอร รตนมณ และ กนยา เจรญศกด (2551) ศกษาเรอง ความพงพอใจของนกศกษาทมตองานบรการการศกษา วทยาลยเทคโนโลยอตสาหกรรม สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ ผลการวจยพบวา นกศกษามความพงพอใจในภาพรวมและรายดานทกดาน คอ บคลากร การใหบรการ ความสะดวกรวดเรว สถานทและสงอานวยความสะดวกอยในระดบปานกลาง เมอเปรยบเทยบความพงพอใจของนกศกษาในภาพรวมบคลากร การใหบรการ ความสะดวกรวดเรว พบวานกศกษาทเรยนหลกสตรระดบการศกษาตางกน มความพงพอใจตอการใหบรการงานบรการการศกษา ไมแตกตางกน ยกเวนดานสถานทและสงอานวยความสะดวกนกศกษามความพงพอใจแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.5 และทดสอบความแตกตางเปนรายค พบวานกศกษาปรญญาตรตอเนอง 2-3 ป มความพงพอใจดานสถานทและสงอานวยความสะดวกมากกวานกศกษาปรญญาตร 4 ป งานวจยของศรนารถ สายออง (2552) ศกษาการวจยเรอง ความพงพอใจของนกศกษาระดบบณฑตศกษาตอการใหบรการการศกษาของโครงการบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏพระนคร พบวานกศกษาบณฑตศกษามความพงพอใจตอการใหบรการการศกษาโดยภาพรวมอยในระดบมาก และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา นกศกษามความพงพอใจตอการบรกา รการศกษาในดานบคลากร โครงการบณฑตศกษา รองลงมา คณภาพการบรการ สวนดานสดทายมความพงพอใจตอดานสงอานวยความสะดวก และมความเปนไปในทางเดยวกนกบงานวจยของอลเลน


144

(Allen, 1998) ไดท าการวจยเพอเปรยบเทยบผลของการใชการบรรยายโดยการน าเสนอดวยสอประสมและการบรรยายแบบดงเดมตอผลสมฤทธทางการเรยนเจตคตตอการเรยนวชาจลชววทยา และความคงทนในการจ าของนกศกษามหาวทยาลยเทกซสผลการวจยพบวา นกศกษาเรยนโดยการบรรยายประกอบสอประสมมเจตคตในเชงบวกตอการน าเสนอดวยสอประสม และนกศกษาทเรยนโดยการบรรยายประกอบสอประสมมเจตคตในเชงบวกตอการเรยนวชาจลชววทยา แตกตางจากนกศกษาทเรยนโดยการบรรยายแบบ ดงเดมอยางมนยส าคญทางสถต ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะซงเปนผลทไดจากการด าเนนการวจยครงนมดงตอไปน ขอเสนอแนะในการเรยนการสอน 1. ควรศกษาเนอหาในชดสอประสม ส าหรบชนประถมศกษาปท 3 ใหเขาใจบทเรยน เพอทจะสามารถแนะน านกเรยนไดเมอเกดปญหาในการใชชดสอประสม 2. ควรเปดโอกาสใหนกเรยนสามารถน าบทเรยนกลบไปศกษาทบานได เพอตอบสนองความสามารถในการเรยนรรายบคคล 3. ควรจดเตรยมชดสอประสมใหพรอมส าหรบการทดลองและวางแผนในการแกปญหาเฉพาะหนา เชน ชดสอประสมเกดขอผดพลาดระหวางการใชงาน ซงอาจกอใหเกดปญหาเกยวกบการบนทกขอมลในการวจย ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป 1. ควรมการศกษาพฒนาชดสอประสมในเนอหาทมความตอเนองกนทงในระหวางชนปทเรยนหรอในระดบเดยวกน

2. ควรศกษาสรางชดสอประสมส าหรบกลมสาระการเรยนร อน ๆ เพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนในรายวชานน ๆ

3. ควรมการส ารวจความตองการของนกเรยนเกยวกบการเลอกสอประสม และใหนก เรยนมสวนรวมในการด าเนนการ


ชยยงค พรหมวงศ. (2556). การทดสอบประสทธภาพสอหรอชดการสอน. กรงเทพฯ: โรงพมพมหาวทยาลยศลปากร. ณฏฐาพร รตนคา. (2550). “ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนทเรยนผานหองเรยนเสมอนท พฒนาตามแนวทฤษฎการสรางสรรคความร เรององคกรเออการเรยนร”. วทยานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา. มหาวทยาลยสงขลานครนทร. ธรพล จนทรเทพ. (2545). การสรางชดสอประสม เรองการวาดภาพระบายส วชาศลปศกษา ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5. ขอนแกน: มหาวทยาลยขอนแกน.


145

บงอร รตนมณ และ กนยา เจรญศกด. (2553). ความพงพอใจของนกศกษาทมตองานบรการ การศกษาวทยาลยเทคโนโลยอตสาหกรรมสถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ. กรงเทพฯ: สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ. บญชม ศรสะอาด. (2545). วธทางสถตส าหรบการวจย. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: สรวยาสาสน. บญเรยง ขจรศลป. (2543). วธวจยทางการศกษา. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: พ.เอน.การพมพ. พมพดา โยธาสมทร. (2553). ปญหาการศกษาของเดกไทย. ส านกขาวแหงชาตกรมประชาสมพนธ. สบคนเมอ 3 มนาคม 2556, จาก http ://thainews.prd.go.th/view.php?m_newsid=25530927024&tb=N255309. ศรนารถ สายออง. (2552). ศกษาการวจยเรอง ความพงพอใจของนกศกษาระดบบณฑตศกษา ตอการใหบรการการศกษาของโครงการบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏพระนคร.

กรงเทพฯ: มหาวทยาลยราชภฏพระนคร. สมพงษ ดสงเนน. (2546). สอการสอนการใชเทคโนโลยการศกษา. มหาสารคาม:

มหาวทยาลยมหาสารคาม เอกวทย แกวประดษฐ. (2545). เทคโนโลยการศกษา หลกการและแนวคดสปฏบต. สงขลา: มหาลยทกษณ. Allen, D’Maris Anne Lumpkin. (1998). “The Effects of Computer-based Multimedia LecturePresentations on Community College Microbiology Students’ Achievement, Attitudesand Retention.” Dissertation Abstract International. 59 (02): 448-A ; August. Ritchie, Scott David. (1994). “Music Mood and Learning : An Investigation of the Effects Of Musical Accompaniment with Computer Present Text,” Dissertation Abstract International. 55(06) : 1535-A ; December.


การสรางความเขมแขงของทนมนษยในการจดการทองเทยวภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลางสการเปนแหลงทองเทยวประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

STRENGTHENING HUMAN CAPITAL FOR TOURISM MANAGEMENT IN THE MIDDLE

NORTHEAST THAILAND TO ASEAN ECONOMIC COMMUNITY-AEC

ชชจรยา ใบล1 ประกอบ ผลงาม2 และ อรทย จตไธสง3

Chatjariya Bailee1, Prakorb Phon-ngam2, and Orathai Jittaisong3

1 ปร.ด.(การบรหารการศกษา), คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ จ.ปทมธาน

2 Ph.D (Linguistics), คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏเลย จ.เลย

3 ปร.ด.(วทยาศาสตรสงแวดลอม), คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฏเลย จ.เลย

บทคดยอ วจยนมวตถประสงค ในการศกษาขอมลทว ไปของกลมผประกอบการทอง เทยว ใน

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลาง 4 จงหวด คอ ขอนแกน มหาสารคาม รอยเอด และกาฬสนธ 1) เพอวเคราะหสภาพปจจบน ปญหา และศกยภาพทนมนษยดานการทองเทยว 2) เพอพฒนาศกยภาพทนมนษยดานการทองเทยว เปนวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม ใชวธวทยาการวจยแบบผสม โดยวธวจยเชงปรมาณ ใชการวจยเชงส ารวจ สวนวธวจยเชงคณภาพ ใชการสมภาษณเชงลก การสนทนากลมเปาหมาย และการศกษาดงาน Best Practice ผลการศกษา พบวา ขอมลทวไปของกลมผประกอบการทองเทยว สวนใหญเปนผหญง สวนใหญมการศกษาระดบปรญญาตร ในดานสภาพปจจบนของผประกอบการทองเทยว สวนใหญ ตองการใหรฐบาลแกไขปญหาการทองเทยวในดานการประชาสมพนธสรางภาพลกษณดานทองเทยวอยางจรงจงและตอเนอง ในดานปญหาของผประกอบการทองเทยว คาเฉลยรวมอยในระดบมาก ในดานการพฒนาศกยภาพทนมนษยดานการทองเทยว ไดมาตรฐานงานตอนรบสวนหนาของกลม 4 จงหวด ไดตวบงชมาตรฐานการพฒนาบคลากรดานการโรงแรมใหเปนไปตามขอตกลงยอมรบรวมกนในคณสมบตของบคลากรวชาชพทองเทยวแหงอาเซยน (MRA) ของกลมผประกอบการโรงแรมในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลาง ในดาน Hotel Services คอ Front office: receptionists และการไปศกษาดงาน Best Practice

ABSTRACT This research aimed to 1) study general information of tourism entrepreneurs

in four middle northeast provinces; Khon Kaen, Mahasarakham, Roi Et, and Kalasin, 2) develop the human capital potentials in tourism fields. This participatory action research used mixed method. The research processes comprised, a quantitative method using a survey study and qualitative method using an in-depth interview, a focus group discussions, including a best practice study visit. The study found that


147

most of tourism entrepreneurs were women, and most of them hold a bachelor degree. For the current condition, the entrepreneurs wanted the government to solve tourism problems in the area of public relations by creating good image of middle northeast tourism seriously and continuously. For the problems analysis of the tourism entrepreneurs were holistically rated at the high level. For developing the tourism human capital potentials, the study proposed the standard criteria and indicators for the hotel front office works. Those criteria and indicators were entitled as the Mutual Recognition Arrangements : MRA for the hotel services in the four provinces and the researchers had organized a best practice study visit for the entrepreneurs. ค าส าคญ

ทนมนษย การสรางความเขมแขง การจดการทองเทยว และประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ความส าคญของปญหา

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) ก าหนดวตถประสงคตามวสยทศนอาเซยน 2020 ทจะใหภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตมความมนคง มงคง และสามารถแขงขนกบภมภาคอนๆ ได มงทจะจดตงใหอาเซยนเปนตลาดและเปนฐานการผลตเดยวกน ใหความชวยเหลอแกประเทศสมาชกใหมของอาเซยน และสงเสรมความรวมมอในนโยบายการเงนและเศรษฐกจมหภาค ตลาดการเงน และตลาดเงนทน การประกนภยและภาษอากร การพฒนาโครงสรางพนฐานและการคมนาคม กรอบความรวมมอดานกฎหมาย การพฒนาความรวมมอดานการเกษตร พลงงาน การทองเทยว การพฒนาทรพยากรมนษย การรวมกลมสนคาและบรการ สรนทร พศสวรรณ (2553) กลาววา การก าหนดจดยทธศาสตรของประเทศและของภมภาค เพอทจะใหอาเซยนกลายเปนองคกรหลก ศนยกลางของโครงสราง กรอบการท างาน ของโครงการความรวมมอ ท าใหเกดการประสานและหลอมรวมบรณาการเปน “One Market” โดยใช “วซาเดยว” ได การเชอมโยงเสนทาง รองรบเขาสประชาคมอาเซยน (ASEAN Community) และการเชอมโยงอาเซยน (ASEAN Connectivity) เชอมโยงคนกบคน (People to People) สรพล อศรางกร ณ อยธยา (2554) เหนวา ความสามารถดานภาษายงเปนคณสมบตทจ าเปนมากทสดส าหรบงานบรการ โดยเชอวาหากสามารถสรางใหภาษาและวฒนธรรมไทย มความแขงแกรงและดงดดใหชาวตางประเทศสนใจเขามาศกษา

ในป พ.ศ. 2558 ประเทศในกลมอาเซยนจะเปนตลาดเดยวกนเชนเดยวสหภาพยโรป แตละประเทศจะตองพยายามพฒนาศกยภาพตวเองโดยเฉพาะเรองภาษาตางประเทศ ลคณา วนเทวน (2554) ใหทศนะวา นกศกษาทกคนตองพยายามหาความรเพมเตม โดยเฉพาะการหลงไหลของแรงงานตางชาตเขาสประเทศไทย การทจะประสบความส าเรจไดกดวยการพฒนาทนมนษย ซงทนมนษย เปนความร ความสามารถ ตลอดจนทกษะหรอความช านาญ รวมถงประสบการณของแตละคนทสงสมอยในตวเอง คนเปน “สนทรพย” ทจบตองไมได (Intangible Asset) ไมมคาเสอมเหมอนทรพยสนอน และคนคอ “ทน” (Human Capital) ทสามารถสราง “มลคาเพม” ไดเสมอ คนเปนปจจยส าคญอยางยงทจะผลกดนใหองคกรไปถงเปาหมายทวางไว ซงจะท าใหองคกรอยรอด องคกรม


148

การวางแผนในการสรางสมรรถนะหรอความสามารถ (Competency) ในทนมนษยเพอใหมความพรอมในการแขงขน จระ หงสลดารมณ (2554) ใหทศนะวา คนไทยเกง 3 เรอง คอ เกษตร ทองเทยว การรกษาพยาบาลและสขภาพอนามย แตขาดความรหรอศกยภาพของทนมนษย ทจะน าไปสความเปนระดบโลก (World Class) ถาพฒนาเรองคณภาพทนมนษยกจะไปสความส าเรจได ภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลาง ประกอบไปดวย 4 จงหวด ไดแก ขอนแกน มหาสารคาม รอยเอด และกาฬสนธ ซงถอเปนจดยทธศาสตรส าคญดานการทองเทยวของภมภาค เนองจากมความหลากหลายของแหลงทองเทยวไมวาจะเปนแหลงทองเทยวเชงธรรมชาต แหลงทองเทยวเชงเกษตร ศลปวฒนธรรม ตลอดจนประเพณมากมายทมความเปนเอกลกษณเฉพาะของทองถน ดงนน เพอเตรยมความพรอมของทนมนษย จงควรจะศกษาการสรางความเขมแขงของทนมนษยในการจดการทองเทยว โดยการวเคราะหสภาพปจจบน ปญหา และศกยภาพทนมนษยดานการทองเทยว ตลอดจนพฒนาศกยภาพทนมนษยดานการทองเทยวเพอเสรมสรางความเขมแขงในการจดการทองเทยวในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลางสการเปนแหลงทองเทยวประชาคมเศรษฐกจอาเซยน โจทยวจย/ปญหาวจย

การสรางความเขมแขงของทนมนษยในการจดการทองเทยวภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลางสการเปนแหลงทองเทยวประชาคมเศรษฐกจอาเซยนเปนอยางไร วตถประสงคการวจย 1. เพอวเคราะหสภาพปจจบน ปญหา และศกยภาพทนมนษยดานการทองเทยวในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลาง

2. เพอพฒนาศกยภาพทนมนษยดานการทองเทยวเพอเสรมสรางความเขมแขงในการจดการทองเทยวในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลาง วธด าเนนการวจย เปนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action Research : PAR) โดยใชวธวทยาการวจยแบบผสม (Mixed Methodology) ตามแนวคดของนกวชาการทมความคดเหนสอดคลองกน คอ Tashakkori & Teddlie (1998), Creswell (2008) โดยใชเทคนคการวจยทงเชงปรมาณ (Quantitative Technique) ไดแก การวจยเชงส ารวจ (Survey Study) และเชงคณภาพ (Qualitative Technique) ไดแก การสมภาษณเชงลก ( In - depth Interview) และการสนทนากลมเปาหมาย (Focus Group Discussion)

กล มตวอย าง ส าหรบการวจยเช งส ารวจ ไดแก ผ ประกอบการทองเท ยวในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลาง 4 จงหวด ไดแก ขอนแกน มหาสารคาม รอยเอด และกาฬสนธ ประกอบดวย 4 กลม ไดแก 1) ภตตาคาร/รานอาหาร 2) ทพก/โรงแรม/รสอรท/โฮมสเตย 3) รานขายของทระลก 4) บรษทน าเทยว/ทวร/มคคเทศก คดเลอกแบบเจาะจง จ านวน 136 คน จากประชากร210 คน ก าหนดขนาดกลมตวอยางโดยวธการเปดตารางส าเรจของ Krejcie and Morgan จากผทม


149

รายชอขนทะเบยนกบส านกงานทองเทยวแหงประเทศไทย จงหวดขอนแกน มหาสารคาม รอยเอด และกาฬสนธ

การสมภาษณเชงลก ตวแทนกลมผประกอบการทองเทยวในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลาง 4 จงหวด ไดแก จงหวดขอนแกน 3 คน มหาสารคาม 3 คน รอยเอด 2 คน และกาฬสนธ 3 คน รวม 11 คน ใชวธการคดเลอกแบบเจาะจงจากผทใหความรวมมอในการประชมทกครงตลอดโครงการ การสนทนากลมเปาหมาย กลมผประกอบการโรงแรมในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลาง 4 จงหวด จ านวน 15 คน ใชวธการคดเลอกแบบเจาะจงจากผทใหความรวมมอในการประชมทกครงตลอดโครงการ เพอใหไดตวบงชมาตรฐานการพฒนาบคลากรดานการโรงแรมใหเปนไปตามขอตกลงยอมรบร วมกนในคณสมบตของบคลากรวชาชพทองเทยวแหงอาเซยน (ASEAN Mutual Recognition Arrangement on Tourism Professionals หรอ MRA - TP) เครองมอเกบรวบรวมขอมล ไดแก แบบสอบถาม และแบบสมภาษณ โดยหาประสทธภาพของเครองมอ ไดคาความเทยงของแบบสอบถามทงฉบบ .9425 การวเคราะหขอมล โดยใชโปรแกรมส าเรจรปในการประมวลผลขอมลเชงปรมาณ ดวยเครองคอมพวเตอร เพอหาคารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) การวเคราะหขอมลเชงคณภาพ ใชวธวเคราะหเนอหา (Content Analysis) แลวสรปผลเปนความเรยง ผลการวจย

1. ผลการวเคราะหสภาพปจจบน ปญหา และศกยภาพทนมนษยดานการทอง เทยว ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลาง สรปได ดงน 1.1 ขอมลทวไปของผประกอบการทองเทยวในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลาง พบวา เปนเพศหญง คดเปนรอยละ 63.97 สวนเพศชาย รอยละ 36.03 ตามล าดบ มอาย 41 – 50 ป รอยละ 52.94 อาย 31 – 40 ป รอยละ 21.32 ตามล าดบ มการศกษาระดบปรญญาตร รอยละ 52.21 ระดบอนปรญญา/เทยบเทา รอยละ 22.05 ตามล าดบ ประกอบอาชพเกยวกบการทองเทยวเปนทพก รอยละ 30.15 เปนรานอาหาร รอยละ 24.26 ตามล าดบ มลกษณะของกจการ เปนกจการทองเทยวสวนบคคล รอยละ 44.85 บรษทจ ากด รอยละ 22.79 ตามล าดบ ทตงสถานประกอบการ ตงอยทจงหวดขอนแกน รอยละ 38.97 จงหวดรอยเอด รอยละ 22.79 จงหวดกาฬสนธ รอยละ 19.85 จงหวดมหาสารคาม รอยละ 18.38 ตามล าดบ มรายไดตอเดอนมากกวา 50,000 บาท รอยละ 28.68 มรายได 30,001- 40,000 บาท รอยละ 21.32 ตามล าดบ 1.2 สภาพปจจบนของผประกอบการทองเทยวในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลาง พบวา 1) มความรเกยวกบการทองเทยวในดานการแนะน านกทองเทยวมากทสด คดเปนรอยละ 71.32 การบรหารจดการ รอยละ 26.47 2) มความรเกยวกบการปฏบตดแลรกษาสถานททองเทยวในดานทพกมากทสด รอยละ 45.59 เสนทางคมนาคม รอยละ 44.85 3) สามารถถายทอดประสบ การณเพอสงเสรมการทองเทยวโดยวธทศนศกษาดงาน มากทสด รอยละ 66.18 ฝกอบรม รอยละ 34.56 4) ไดรบทราบเกยวกบการสงเสรมการทองเทยวโดยวธทางโทรทศน มากทสด รอยละ 77.94


150

ทางเวปไซต รอยละ 45.59 5) ไดรบการฝกอบรมความรเกยวกบการทองเทยวในรปแบบทงบรรยายและฝกปฏบตจรงมากทสดรอยละ 52.20 เนนการบรรยายรอยละ 20.59 6) ไมเคยไดรบการสนบสนนและบรการดานกจกรรมเพอใชในการปรบปรงกจการการทองเทยวมากทสด รอยละ 63.23 ไดรบสนบสนนวทยากร/ผเชยวชาญ รอยละ 16.18 7) ไมเคยไดรบการสนบสนนและบรการดานการตลาดเพอใชในการปรบปรงการทองเทยวจากหนวยงานอน รอยละ 64.71 และเคยไดรบการสนบสนนและบรการดานการตลาดเพอใชในการปรบปรงการทองเทยวจากหนวยงานอน รอยละ 35.29 8) ผประกอบการทองเทยวไดรบการสนบสนนจากหนวยงานราชการมากทสด รอยละ 16.91 ไดรบการสนบสนนองคกรปกครองสวนทองถน รอยละ 14.71 9) มเครอขายทเกยวของกบการทองเทยว รอยละ 14.71 10) ไมไดรบการสนบสนนและบรการดานอน ๆ เพอใชในการปรบปรงการทองเทยว มากทสด รอยละ 50.74 11) สนบสนนใหมแหลงบรการความรในพนท รอยละ 33.82 12) ไดรบผลกระทบจากวกฤตเศรษฐกจในการประกอบการธรกจการทองเทยวจากปญหาในดานปญหาเศรษฐกจโลก มากทสด รอยละ 61.76 รองลงมา ปญหาราคาน ามนแพง รอยละ 31.62 13) ตองการใหรฐบาลแกไขปญหาการทองเทยวในดานการประชาสมพนธสรางภาพลกษณดานทองเทยวอยางจรงจง และตอเนองมากทสด รอยละ 67.65 สรางความปลอดภยในชวตและทรพยสนของนกทองเทยว รอยละ 33.09 14) ตองการไดรบการสนบสนนองคความรและประสบการณเพอการเพมศกยภาพการประกอบการดานการทองเทยวในดานการตลาดและประชาสมพนธมากทสด รอยละ 62.50 ภาษาและวฒนธรรม คดเปนรอยละ 42.65 ตามล าดบ 1.3 ปญหาของผประกอบการทองเทยวในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลาง 1) ปญหาของผประกอบการทองเทยวในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลางโดยภาพรวม ดงตารางท 1 ตารางท 1 คาเฉลยปญหาของผประกอบการทองเทยวในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลาง โดย ภาพรวม

ปญหาของผประกอบการทองเทยว คาเฉลย

( x ) คาเบยงเบน

มาตรฐาน(S.D.) ระดบปญหา

1. ดานการบรหารจดการ 4.03 0.59 มาก 2. ดานการใหบรการ 3.63 0.62 มาก 3. ดานเทคโนโลยสารสนเทศ 3.61 0.70 มาก 4. ดานภาษาและวฒนธรรม 4.13 0.92 มาก

เฉลยรวม 3.88 0.57 มาก

จากตารางท 1 พบวา ปญหาของผประกอบการทองเทยวทง 4 ดาน คาเฉลยรวมอยในระดบมาก ( x = 3.88 , S.D. = 0.57) เมอพจารณาเปนรายดานมคาเฉลยอยในระดบมากทกดาน โดยเรยงล าดบจากมากไปหานอย ดงน ดานภาษาและวฒนธรรม ( x = 4.13 , S.D. = 0.92) ดานการบรหารจดการ ( x = 4.03 , S.D. = 0.59) ดานการใหบรการ ( x = 3.63 , S.D. = 0.62) และดานเทคโนโลยสารสนเทศ ( x = 3.61 , S.D. = 0.70) ตามล าดบ


151

2) ปญหาดานการบรหารจดการ พบวา ปญหาในดานการบรหารจดการ คาเฉลยรวมอยในระดบมาก ( x = 4.03 , S.D. = 0.59) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา มคาเฉลยอยในระดบมาก โดยเรยงล าดบจากมากไปหานอย 3 ล าดบ ดงน ความตองการใหรฐบาลแกไขปญหาดานการทองเทยวใหดขน ( x = 4.41 , S.D. = 0.68) ภาครฐควรใหทนสนบสนนแกผประกอบการทองเทยว ( x = 4.32 , S.D. = 0.85) และการพฒนาบคคลากรในธรกจการทองเทยว ( x = 4.23 , S.D. = 0.93) ตามล าดบ

3) ปญหาดานการใหบรการ พบวา ปญหาในดานการใหบรการ คาเฉลยรวมอยในระดบมาก ( x = 3.63 , S.D. = 0.62) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา มคาเฉลยอยในระดบมาก โดยเรยงล าดบจากมากไปหานอย 3 ล าดบ ดงน ขาดการจดการดานขยะและน าเสยอยางถกตอง ( x = 4.09 , S.D. = 1.08) สถานทพกและรานอาหารขาดความสะอาดและความปลอดภย ( x = 3.87 , S.D. = 1.09) และการบรการการทองเทยวยงขาดมาตรฐาน ( x = 3.73 , S.D. = 0.80) ตามล าดบ

4) ปญหาดานเทคโนโลยสารสนเทศ พบวา ปญหาในดานเทคโนโลยสารสนเทศ คาเฉลยรวมอยในระดบมาก ( x = 3.61 , S.D. = 0.70) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา มคาเฉลยอยในระดบมาก โดยเรยงล าดบจากมากไปหานอย 3 ล าดบ ดงน มศนยบรการขอมลใหนกทองเทยวไมเพยงพอ ( x = 3.83 , S.D. = 0.91) การใหขอมลของศนยบรการนกทองเทยวบรเวณหนาสถานททองเทยวมไมเพยงพอ ( x = 3.77 , S.D. = 0.86) และ การบรการขอมลของศนยขอมลทองเทยวขาดความรวดเรว ( x = 3.72 , S.D. = 0.77) ตามล าดบ

5) ปญหาดานภาษาและวฒนธรรม พบวา ปญหาในดานภาษาและวฒนธรรม คาเฉลยรวมอยในระดบมาก ( x = 4.13 , S.D. = 0.92) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา มคาเฉลยอยในระดบมาก โดยเรยงล าดบจากมากไปหานอย 3 ล าดบ ดงน การพฒนาทกษะดานภาษาในการบรการจดการทองเทยวแกประชาชนในทองถนไมเพยงพอ ( x = 4.20 , S.D. = 0.99) การเตรยมความพรอมดานภาษาและวฒนธรรมของผประกอบการทองเทยวเพอสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนยงมนอย ( x = 4.19 , S.D. = 1.03) และการพฒนาบคลากรดานการทองเทยว โดยจดหลกสตรฝกอบรมเพอใหมมาตรฐานในระดบสากลไมเพยงพอ ( x = 4.13 , S.D. = 1.02) ตามล าดบ

6) ปญหาของผประกอบการทองเทยวใน 4 จงหวด โดยภาพรวมทง 4 ดาน ดงตารางท 2

ตารางท 2 เปรยบเทยบคาเฉลยปญหาของผประกอบการทองเทยวใน 4 จงหวด โดยภาพรวมทง 4 ดาน

ปญหาของผประกอบการทองเทยว

ผลการวเคราะห ขอนแกน มหาสารคาม กาฬสนธ รอยเอด x S.D. x S.D. x S.D. x S.D.

1. ดานการบรหารจดการ 3.86 0.68 4.24 0.50 4.17 0.58 3.99 0.42 2. ดานการใหบรการ 3.49 0.78 3.86 0.43 3.75 0.49 3.59 0.49 3. ดานเทคโนโลยสารสนเทศ 3.40 0.82 3.85 0.49 3.67 0.76 3.71 0.45 4. ดานภาษาและวฒนธรรม 3.73 1.01 4.61 0.71 4.31 0.94 4.24 0.64

เฉลยรวม 3.61 0.67 4.15 0.42 4.06 0.45 3.92 0.39


152

จากตารางท 2 พบวา คาเฉลยปญหาของผประกอบการทองเทยวใน 4 จงหวด โดยภาพรวมทง 4 ดาน คาเฉลยรวมอยในระดบมากทง 4 จงหวด โดยเรยงล าดบจากมากไปหานอย ดงน จงหวดมหาสารคาม ( x = 4.15 , S.D. = 0.42) จงหวดกาฬสนธ ( x = 4.06 , S.D. = 0.45) จงหวดรอยเอด ( x = 3.92 , S.D. = 0.39) และจงหวดขอนแกน ( x = 3.61 , S.D. = 0.67) ตามล าดบ

1.4 วเคราะหศกยภาพทนมนษยดานการทองเทยวในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลาง สรปได ดงน 1) ดานบคลากร มกลมผประกอบการทองเทยวในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลาง ทง 4 จงหวด ม 4 กลม เรยงจากมากไปหานอย ไดแก กลมภตตาคาร/รานอาหาร กลมทพก/โรงแรม/รสอรท/โฮมสเตย กลมรานขายของทระลก และกลมบรษทน าเทยว/ทวร/มคคเทศก 2) ดานวสด/วตถดบ ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลางทง 4 จงหวด มแหลงทองเทยวทหลากหลาย เชน แหลงทองเทยวทางธรรมชาต แหลงทองเทยวทางประวตศาสตรโบราณคด และแหลงทองเทยวทางวฒนธรรม ไดแก อทยานแหงชาตภผามาน จ.ขอนแกน พพธภณฑสรนธร จ.กาฬสนธ พระธาตนาดน จ.มหาสารคาม และศนยทอผาไหมบานหวายหลม จ.รอยเอด 3) ดานงบประมาณ มกลมผประกอบการทองเทยวในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลาง ทง 4 จงหวด มงบประมาณในการประกอบการทองเทยวแบงเปน 3 ประเภท ไดแก ผประกอบการขนาดเลก ผประกอบการขนาดกลาง และผประกอบการขนาดใหญ ประกอบดวย กลมรานอาหาร กลมทพก กลมรานขายของทระลก และกลมบรษทน าเทยว 4) ดานการจดการ มผประกอบการทองเทยวในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลาง ทง 4 จงหวด ลกษณะของกจการ มหลายประเภท เชน ประเภทกจการทองเทยวสวนบคคล ประเภทบรษทจ ากด ประเภทกจการทองเทยวอน ๆ (เชน วสาหกจชมชน กลมชมชน) ประเภทหางหนสวนสามญนตบคคล ประเภทหางหนสวนจ ากด และประเภทอน ๆ เชน ผประกอบการรายยอย

5) ดานการใชเทคโนโลย ผประกอบการทองเทยวในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอน กลางทง 4 จงหวด ใหความส าคญดานการใชเทคโนโลยททนสมย เหนดวยในการใชเทคโนโลยเขามาชวยในการท างาน มการตดตอ สอสารทรวดเรว ทนสมย ใชคอมพวเตอรชวยในการเกบขอมล ใชระบบอนเตอรเนต ม website คนหาขอมลทมความส าคญและจ าเปน ท าใหชวยประหยดเวลาในการสบคนขอมล และเขาถงแหลงขอมลไดรวดเรว เชน พพธภณฑสรนธร หรอพพธภณฑไดโนเสารภกมขาว อ.สหสขนธ จ.กาฬสนธ http://www.touronthai.com พระธาตนาดน ต.พระธาต อ าเภอนาดน จงหวดมหาสารคาม http://www.oceansmile.com/E/Mahasarakam/PhatadNadun.htm หมบานงจงอาง บานโคกสงา ต.ทรายมล อ.น าพอง จ.ขอนแกน http://www.annaontour.com/province/khonkaen/moobanngoojongang.php ศนยทอผาไหมบานหวายหลม หม 3 ต.มะบา อ.ทงเขาหลวง จ.รอยเอด http://teawtourthai.com/roiet/?id=2725 2. ผลการพฒนาศกยภาพทนมนษยดานการทองเทยวเพอเสรมสรางความเขมแขงในการจดการทองเทยวในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลาง มดงน

http://www.oceansmile.com/E/Mahasarakam/PhatadNadun.htm

http://www.annaontour.com/province/khonkaen/moobanngoojongang.php


153

2.1 หามาตรฐานดานการพฒนาบคลากรดานการโรงแรมใหเปนไปตามขอตกลงยอมรบรวมกนในคณสมบตของบคลากรวชาชพทองเทยวแหงอาเซยน (MRA) ของกลมผประกอบการโรงแรมในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลาง โดยการจดสนทนากลมเปาหมาย เชญวทยากร รวมสนทนาแลกเปลยนเรยนรประสบการณ ดงภาพท 1

ภาพท 1 ภาพแสดงการสนทนากลมเปาหมายของกลมผประกอบการโรงแรม


154

โดยการสนทนากลมเปาหมาย ทประชมเลอกตวบงช มาตรฐาน MRA ของกลมผประกอบการโรงแรมในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลาง คอ มาตรฐานงานตอนรบสวนหนาของกลม 4 จงหวด ไดมาตรฐานดาน Hotel Services คอ Front office: receptionists ดงน คอ พนกงานสวนหนาของโรงแรมในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลาง จะตองม

1) มบคลกภาพทยมแยม ไหว ทกทาย สวสด ตามธรรมเนยมไทย ท าทกครงอยางตอเนอง (ตรวจสอบแบบ real time) เปนมาตรฐานโรงแรมในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลาง 4 จงหวด คอ รอยเอด ขอนแกน มหาสารคาม และกาฬสนธ (รอยแกนสารสนธ) 2) เขาใจขนตอนการท างาน ระบบการบรการทรวดเรว คลองตว มความสามารถในการใชอปกรณในการท างาน เพอท าใหการท างานสะดวกและราบรนขน 3) มความสามารถในการใชภาษาองกฤษ ภาษาไทย อสาน ภาษาสากลอน ๆ + ภาษา ASEAN ม Tag ตดไวเพอใหแขกรวาใครพดภาษาอะไรได และซกถามได มผทมความสามารถในการใชภาษาทแตกตาง และเหนอกวา 4) มความสามารถในการใหขอมล Product knowledge - local Knowledge หรอสามารถชวยเหลอจดหาผทรขอมลมาอธบายได ระหวางทอยในเวลาปฏบตงาน 5) มทกษะของ safe security / First-aids เขาใจในการบรการเบองตน เชน การอพยพ การหนไฟ อบตเหต 6) มศ กยภาพในการบร ก า ร ให สอดคล อ งกบมาตรฐ าน ของ โ ร งแรมในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลาง ตามขนาดของโรงแรม 2.2 ผประกอบการดานการทองเทยวทกประเภททง 4 จงหวด พฒนาตนเองโดยการศกษาดงาน Best Practice 4 แหง เพอพฒนาศกยภาพของผประกอบการทองเทยวในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลาง อภปรายผล

อภปรายผลตามวตถประสงคของการวจยในครงน 1. สภาพปจจบน ปญหา และศกยภาพทนมนษยดานการทองเทยวในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

ตอนกลาง ส าหรบหนวยงานทเกยวของทมหนาทรบผดชอบดานการทองเทยว ควรน าไปพจารณาเพอการน าไปใชประโยชน ดงน

1.1) ศกยภาพทนมนษยดานการทองเทยวในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลาง มแหลงทองเทยวทหลากหลาย เชน แหลงทองเทยวทางธรรมชาต แหลงทองเทยวทางประวตศาสตรโบราณคด และแหลงทองเทยวทางวฒนธรรม สามารถทองเทยวไดทกฤดกาล ซงขอมลจากกระทรวงการทองเทยวและกฬา ของจงหวดขอนแกนในป 2550 พบวา อตราการเตบโตของจ านวนผเยยมเยอนรวมมการปรบตวเพมขนรอยละ 4.52 ขอนแกนถอเปนจงหวดทมรายไดจากการทองเทยวเปนอนดบท 2 ของภมภาครองจาก จ.นครราชสมา (กระทรวงการทองเทยวและกฬา, 2550) นกทองเทยวมมลเหตจงใจตอการทองเทยวในจงหวดขอนแกน คอ การทองเทยวเพอการพกผอน และการทองเทยวเพอความสนกสนานและความบนเทง ชอบสถานททองเทยวทเปนหางสรรพสนคามากทสด สถานททองเทยวรองลงมาคอ สถานททองเทยวธรรมชาต (จารวรรณ อชาด , 2554) จงหวด


155

มหาสารคาม มบรรยากาศเตมไปดวยความสงบ และเปนศนยกลางทางดานการศกษาของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จงไดชอวาเปน “ตกศลาแหงอสาน” จงหวดรอยเอด เปนเพชรน างามของเมองอสาน ดนแดนแหงทงกลารองไห เปนแหลงก าเนดขาวหอมมะลทขนชอ จงหวดกาฬสนธ มพพธภณฑสรนธร ตงอยใกลกบแหลงขดคนฟอสซลไดโนเสาร จดแสดงนทรรศการดานธรณวทยา และซากดกด าบรรพ โดยใชเทคโนโลยททนสมยในการใหความร

1.2) ผประกอบการดานการทองเทยวทกประเภททง 4 จงหวด ไดเสนอสงทตองการในงานวจยทงในการตอบแบบสอบถาม และการสมภาษณ สงทตองการ คอ ไดรบการสนบสนนองคความรและประสบการณเพอการเพมศกยภาพการประกอบการดานการทองเทยวในดานการตลาดและประชาสมพนธมากทสด ตองการใหรฐบาลแกไขปญหาดานการทองเทยวใหด ตองการใหภาครฐใหทนสนบสนนแกผประกอบการทองเทยว และการพฒนาบคคลากรในธรกจการทองเทยว และผประกอบการทองเทยวทกประเภทตองการพฒนาความสามารถดานการใชภาษาองกฤษ สอดคลองกบ ส พตรา จราธวฒน (2554) มความเหนวา ธรกจทองเทยวและบรการจ าเปนตองใชภาษาตางประเทศมากทสด หากพจารณาประเทศคแขงจะพบวา บคลากรสวนใหญสามารถใชภาษาองกฤษได นอกจากนผประกอบการตองการใหหนวยงานภาครฐชวยผลตสอประชาสมพนธใหกบหนวยงานเปนภาษาองกฤษอยางกวางขวางและเปนปจจบน จะเหนความตนตวและมความพรอมในการพฒนาหากหนวยงานทเกยวของจะเขามาสนบสนนหรอใหความชวยเหลอ ผประกอบธรกจน าเทยวทงในและตางประเทศ ขอเสนอใหหนวยงานภาครฐทเกยวของกบนโยบายดานการทองเทยว ไดสนบสนนใหหนวยงานภาครฐและเอกชนตาง ๆ ทตองการเดนทางไปทองเทยวทงในและตางประเทศ ไดใชบรการของบรษทน าเทยวแทนทแตละสถาบนและหนวยงานตาง ๆ จะจดเอง เพอทจะไดยกระดบมาตรฐานการบรการการทองเทยวใหดยงขน บรษทตาง ๆ มการแขงขนในดานมาตรฐานการบรการมากยงขน 1.3) ผประกอบการทองเทยวโรงแรมและทพก มปญหาการบรการการทองเทยวยงขาดมาตรฐาน และปญหาดานอนๆดวย ซงทกปญหาตองใชงบประมาณในการปรบปรงใหไดมาตรฐาน จงตองการใหหนวยงานภาครฐและธนาคารจดโครงการเงนกส าหรบธรกจโรงแรมและทพกทมระบบการอนมตและการผอนสงทสะดวกเชนเดยวกบโครงการทจดใหกบขาราชการตองการใหหนวยงานภาครฐทดแลดานการทองเทยวไดพฒนาตวบงชดานการบรการตางๆของโรงแรมใน AEC เพอใหแตละโรงแรมไดน าไปใช และมการตรวจสอบมาตรฐานและใหการรบรองเปนระยะๆ เนองจากประเทศใน AEC บางประเทศมความพรอมในการใหบรการ ทงผประกอบการ และพนกงานผใหบรการทกฝาย เพอรองรบนกทองเทยวอยางมประสทธภาพ มการพฒนาทกษะดานภาษาในการบรการจดการทองเทยว การเตรยมความพรอมดานภาษาและวฒนธรรมของผประกอบการทองเทยว เพอสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน สอดคลองกบ วลยพร รวตระกลไพบลย (2552) ดานภาษาและวฒนธรรม พบวา ควรเตรยมความพรอมใหนกศกษามความรความเชยวชาญในการใชภาษาองกฤษเปนภาษาหลก ในการตดตอสอสารกบนกทองเทยว และควรหาโอกาสฝกฝนภาษาทสองหรอภาษาทสามดวย เชน จน ญปน เกาหล เปนตน 2. การพฒนาศกยภาพทนมนษยดานการทองเทยวเพอเสรมสรางความเขมแขงในการจด การทองเทยวในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลาง โดยการพฒนามาตรฐานดานการพฒนาบคลากร


156

ดานการโรงแรมใหเปนไปตามขอตกลงยอมรบรวมกนในคณสมบตของบคลากรวชาชพทองเทยวแหงอาเซยน (MRA) ไดมาตรฐานดาน Hotel Services คอ Front office: receptionists ซงผประกอบการทองเทยวโรงแรมและทพก ตวแทนทง 4 จงหวด อยากพฒนาใหครบทกองคประกอบตามขอตกลงยอมรบรวมกนในคณสมบตของบคลากรวชาชพทองเทยวแหงอาเซยน ทวทยากรน าเสนอใหด แตดวยขอจ ากดของโครงการวจยทงดานเวลาและงบประมาณ จงไมสามารถท าไดครบ ซงผจดการโรงแรมทง 4 จงหวด รวมทงผอ านวยการการทองเทยวแหงประเทศไทย ส านกงานขอนแกน รองผอ านวยการส านกงานการทองเทยวและกฬา ทเขารวมสนทนาดวย เหนพองกนวา เปนสงทดทจะสานตองานวจย เพอใหไดมาตรฐานตวบงชดานการบรการตางๆของโรงแรมใน AEC ซงมาตรฐานดานการพฒนาบคลากรดานการโรงแรม ยงไมเคยมขอตกลงยอมรบรวมกนในคณสมบตของบคลากรวชาชพทองเทยวดานการโรงแรมในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลาง ขอเสนอแนะ 1. ส าหรบหนวยงานทมหนาทรบผดชอบดานการทองเทยว ควรน าไปพจารณาเพอหาแนวทางสนบสนนสงเสรมผประกอบการดานการทองเทยว ตามความตองการในดานการตลาด การประชาสมพนธ ภาษาและวฒนธรรม การพฒนาบคคลากรในธรกจการทองเทยว และการจดงานและโปรแกรมการทองเทยวในเทศกาลตาง ๆ 2. หนวยงานทเกยวของดานการทองเทยว ควรมการเตรยมความพรอมดานภาษาและวฒนธรรมของผประกอบการทองเทยวเพอสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนยงมนอย ควรพฒนาบคลากรดานการทองเทยว โดยจดหลกสตรฝกอบรมเพอใหมมาตรฐานในระดบสากล

3. หนวยงานทมหนาทรบผดชอบดานการทองเทยว ควรพฒนาตวบงชดานมาตรฐานการบรการตาง ๆ ของโรงแรมใน AEC เพอใหแตละโรงแรมไดน าไปใช และมการตรวจสอบมาตรฐานและใหการรบรองเปนระยะ ๆ

4. ควรวจยและพฒนาตวบงชมาตรฐานการจดบรการทองเทยวในดานตาง ๆ ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลางเพอใหการบรการไดมาตรฐานสากล และเชอมตอภมภาคอน ๆ

5. ควรวจยและพฒนามาตรฐานดานการพฒนาบคลากรดานการโรงแรมใหเปนไปตามขอตกลงยอมรบรวมกนในคณสมบตของบคลากรวชาชพทองเทยวแหงอาเซยน (ASEAN Mutual Recognition Arrangement on Tourism Professionals หรอ MRA) ใหครบทกองคประกอบ กตตกรรมประกาศ

งานวจยนอยภายใตแผนวจย “ศกยภาพการทองเทยวภาคตะวนออกเฉยงเหนอสการเปนศนยกลางการเชอมโยงประชาคมอาเซยน” มหาวทยาลยขอนแกน โดยไดรบทนสนบสนนจากคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) และส านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) ขอขอบคณเปนอยางสงมา ณ ทนดวย

ขอขอบคณผเชยวชาญ ดร.เทดชาย ชวยบ ารง ผอ านวยการศนยศกษาการจดการการทองเทยวแบบบรณาการ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร รองศาสตราจารย ดร.กนก สมะวรรธนะ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม รองศาสตราจารย ดร.ภทธรา ผลงาม ดร.สมยงค สขาว และ ดร.สมศกด


157

สดากลฤทธ ทกรณาเสยสละเวลาตรวจเครองมอวจยใหเปนอยางด ขอขอบคณ ดร.พศาล สรอยธหร า ทปรกษาอธการบดวทยาลยดสตธาน ทกรณาเสยสละเวลาเปนวทยากร ขอขอบคณผอ านวยการการทองเทยวแหงประเทศไทย ส านกงานขอนแกน ทใหความอนเคราะหรายชอผประกอบการทองเทยวทง 4 จงหวด ขอขอบคณผอ านวยการส านกงานการทองเทยวและกฬาในพนทศกษา 4 จงหวด ทสงตวแทนเขารวมประชม ขอขอบคณผจดการโรงแรมทง 4 จงหวด ทเขารวมประชมการสนทนากล มเป าหมาย เ พอให ไดต วบงช มาตรฐาน MRA ของกล มผ ประกอบการโรงแรมในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลาง ขอขอบคณผประกอบการทองเทยวทง 4 จงหวด ใหขอมลในการสมภาษณเชงลก และการสนทนากลมเปาหมาย ตลอดกระทงใหขอมลในการตอบแบบสอบถามในการวจยเชงส ารวจ

บรรณานกรม การทองเทยวและกฬา, กระทรวง. (2550). ยทธศาสตรการพฒนาการทองเทยวของประเทศไทย,

กรงเทพมหานคร, กระทรวงการทองเทยวและกฬา. จารวรรณ อชาด. (2554). ทศนคตและพฤตกรรมของนกทองเทยวทมาเทยวในจงหวดขอนแกน.

วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยขอนแกน. จระ หงสลดารมภ. (2554). เศรษฐกจไทย…เกษตร, ทองเทยว, รกษาพยาบาล ระดบโลก

World Class ? วนเสารท 23 เมษายน 2554 www.chiraacademy.com ปท 5 ฉบบท 16.

ลคณา วนเทวน. (2554). “แนะนกศกษาพฒนาศกยภาพดานภาษารบมอประชาคมอาเซยน.” ในงานสมมนา เรอง “การบรหารความเสยงในอตสาหกรรมการบรการ” จดโดยคณะอตสาหกรรมทองเทยวและบรการ มหาวทยาลยรงสตวนท 10 กมภาพนธ 2554.

วลยพร รวตระกลไพบลย. (2552). เทดชาย ชวยบ ารง บรรณาธการ “ แนวโนมพฤตกรรม นกทองเทยวในอนาคต.” ใน รวบรวมบทความวารสารวชาการการทองเทยวไทย นานาชาตป พ.ศ. 2551. กรงเทพฯ: สถาบนวจยเพอพฒนาการทองเทยวไทย ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.).

สพตรา จราธวฒน. (2554). “แนะนกศกษาพฒนาศกยภาพดานภาษารบมอประชาคมอาเซยน.” ในงานสมมนา เรอง “การบรหารความเสยงในอตสาหกรรมการบรการ” จดโดยคณะอตสาหกรรมทองเทยวและบรการ มหาวทยาลยรงสต วนท 10 กมภาพนธ 2554.

สรพล อศรางกร ณ อยธยา. (2554). “แนะนกศกษาพฒนาศกยภาพดานภาษารบมอประชาคมอาเซยน.” ในงานสมมนา เรอง “การบรหารความเสยงในอตสาหกรรมการบรการ” จดโดยคณะอตสาหกรรมทองเทยวและบรการ มหาวทยาลยรงสต วนท 10 กมภาพนธ 2554.

http://www.chiraacademy.com/


158

สรนทร พศสวรรณ. (2553). “พษณโลก ประตยทธศาสตรสอนโดจนและอาเซยน” เมอวนท 4 ธนวาคม 2553 ณ หอประชมศรวชรโชต มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม พษณโลก. Creswell, J.W. (2008). Educational research : planning, conducting, and evaluating

quantitative and qualitative research. 3rded. New Jersey: Prentice Hall, Inc. Tashakkori, A. ,& Teddlie, C. (1998). Mixed methodology : Combining qualitative

and quantitative approaches. California: SAGE Publications.


การวเคราะหองคประกอบของคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยน วชาทเนนการปฏบตของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน

THE FACTORS OF THE DESIRABLE CHARACTERISTIC ON PRACTICAL SUBJECT

LEARNING FOR LOWER SECONDARY SCHOOL STUDENTS

ดวงแกว เฉยเจรญ1 อษา คงทอง2 และกนตฤทย คลงพหล3

Duangkaeo Chaeyjaroen1, Usa Kongtong2 and Kunruthai Klongphahon3

1 หลกสตรปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ จงหวดปทมธาน

2 อาจารยประจ าคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ จงหวดปทมธาน 3 อาจารยประจ าคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ จงหวดปทมธาน

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงค เพอวเคราะหองคประกอบของคณลกษณะอนพงประสงค ในการเรยนวชาทเนนการปฏบตของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน กลมตวอยางทใชในการวจย คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 -3 ทก าลงศกษาอย ในปการศกษา 2557 ในสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ในภาคตะวนออก จ านวน 1,200 คน เครองมอทใช ในการวจย ประกอบดวย แบบสมภาษณ และแบบสอบถาม แบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ ทมคา ความเชอมนเทากบ 0.94 สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก การวเคราะหองคประกอบเชงส ารวจ (Exploratory Factor Analysis : EFA) โดยใชโปรแกรมลสเรล เวอรชน 8.72 activation code : B723-95AF-55E7E-5E32 ผลการวจยพบวา โมเดลการวดคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนนการปฏบตของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน มดชนวดความกลมกลนระหวางโมเดลกบขอมลเชงประจกษ พจารณา จากคาดชนวดระดบความกลมกลน มคาเทากบ 0.98 ดชนวดระดบความกลมกลนทปรบแกแลว มคาเทากบ 0.98 ซงเปนคาทสง ดชนวดความสอดคลองเชงสมพทธ มคาเทากบ 1.00, และ CN มคาเทากบ 2,075.34 องคประกอบแตละดานเรยงล าดบคาน าหนกคะแนนจากมากไปนอยไดดงน ความรบผดชอบ, ความมวนย, ความใฝรใฝเรยน, ความมระเบยบ,ความมงมนในการท างาน, ความคดรเรมสรางสรรค, ความสามารถแกปญหา, ความอดทนและรกความเปนไทย องคประกอบทง 9 องคประกอบมความเหมาะสมสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ

ABSTRACT The objectives of this research were to study the factors of the desirable characteristic on practical subject learning for lower secondary school students, The sample of this study consisted of 1,200 lower secondary school students in the academic year 2014 under Office of The Basic Education Commission in the east. The


160

tools used to collect the data were an interview schedule and a five-rating scale questionnaire with the reliability level at 0.94. The statistics for data analysis were exploratory factor analysis by using LISREL program version 8.72 with activation code: B723-95AF-55E7E-5E32. The results were as follows: The factors of the desirable characteristic on practical subject learning for lower secondary school students by exploratory factor analysis found that measurement model of the desirable characteristic on practical subject learning for lower secondary school students, this measurement model could be presented by the goodness of fit index congruence between models with empirical data by considering the Goodness of Fit Index = 0.98, Adjusted Goodness of Fit Index = 0.98, this was a high value, Relative Fit Index = 1.00 and CN = 2,075.34. Each factor sequentially weight rating descending below as follows: Responsibility, Discipline, The thirst for knowledge and learning, Tidiness, Commitment to work. Creativity, Problem solving ability, Patience and love as Thailand. The 9 factors were appropriate consistent with the empirical data. Characteristic on practical subject learning for lower secondary school students had higher the desirable characteristic on practical subject learning than the students who learned by the traditional approach at a statistically significant .05 level (F = 893.27) and after the two-week trial, the desirable characteristic on practical subject learning of students were durable at a statistically significant .05 level. ค าส าคญ การวเคราะหองคประกอบ คณลกษณะอนพงประสงค วชาทเนนการปฏบต ความส าคญของปญหา โลกในอนาคต เปน โลกยคสงคมแหงความร ทความรและภมปญญาของแตละสงคมถกน ามาใชเปนเครองมอส าคญในการสรางและพฒนาเศรษฐกจสงคม การเมองและวฒนธรรมของประเทศใหกาวสศตวรรษใหมไดอยางมนคงสมภาคภม ตลอดจนการเสรมสรางศกยภาพ และความสามารถในการแขงขนกบนานาประเทศ ในปจจบนจงใหความส าคญของทนปญญา ทชดเจนเปนรปธรรมขนเปนล าดบ ความจรงทสมผสไดประการหนงคอ คนรนใหมจะตองมภมความรมากขน และใชการไดจรง ในการนสถาบนการศกษาจะตองเปนทพงของแผนดนดวยการผลตผร ผสรางความร และองคความรไมเปนเพยงผลตผบรโภคความรและเทคโนโลยแตอยางเดยวอกตอไป (อมรวชช แยมกล, 2545) การทจะใหคนไทยมคณลกษณะดงทก าหนดในมาตรฐานการศกษาชาตไดนน การพฒนาหลกสตรมสวนส าคญทจะพฒนาคนใหมคณลกษณะดงทก าหนดในมาตรฐานการศกษาชาต ดงเชนทพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ไดก าหนดในมาตรา 28 หลกสตรการศกษาระดบตางๆ รวมทงหลกสตรการศกษาส าหรบบคคลตามมาตรา 10


161

วรรคสอง วรรคสาม และวรรคส ตองมลกษณะหลากหลาย ทงนใหจดตามความเหมาะสมของแตละระดบโดยมงพฒนาคณภาพชวตของบคคลใหเหมาะสมแกวยและศกยภาพ ปจจบนสงคมไทยอยในขนวกฤต จงตองปฏรปการปกครองกนใหม โดยเฉพาะดานคณธรรม จรยธรรม ในการใหการศกษาแกเยาวชนโดยก าหนดการศกษาวา “ คณธรรม น าความร”เพราะหากไมเรงท าอะไรใหดขน อาจถงขนท าใหสงคมลมสลาย เพราะฉะนนการพฒนาคนใหเปนคนดมคณภาพ คอ การพฒนาดานคณธรรมและจรยธรรม ตามหลกการทส าคญของศาสนา เพราะคนเปนองคประกอบทส าคญทสด ในการพฒนาประเทศ (วจตร ศรสอาน, 2550) สอดคลองกบทศนา แขมมณและคณะ (2536) ทอธบายวา การน าหลกการส าคญทางพทธศาสนามาก าหนดวธการในการพฒนาความประพฤตทดงามของบคคล ความเชอทางพทธศาสนาไดหยงรากฝงลก อยในจตใจของคนไทยและม อทธพลตอวถการด าเนนชวตประจ าวน คนไทยในอดตเปนคนใจบญสนทาน มจตใจเออเฟอเผอแผตอผอน รจกใหอภยและละอายตอการกระท าความชว มการควบคมพฤตกรรมทางกาย วาจา ใจ ดวยการรกษาศลและการฟงธรรมอยเปนนตย และพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช ทรงพระราชด ารสวา การพฒนาบานเมองใหเจรญยงขนไปนน ยอมตองพฒนาบคคลกอน เพราะถาบคคลอนเปนองคประกอบของสวนรวม ไมไดรบการพฒนาแลวสวนรวมจะเจรญและมนคงไดยาก การทบคคลจะพฒนาไดกดวยปจจยประการเดยว คอ การศกษาการศกษานนแบงเปนสองสวนคอ การศกษาดานวชาการสวนหนงกบการอบรมบมนสยใหเปนผมจตใจใฝด ใฝเจรญ มละอายชวกลวบาปสวนหนง การพฒนาบคคลจะตองพฒนาใหครบทงสองสวน เพอใหบคคลไดมความรไวใชประกอบการและมความดไวเกอหนนการประพฤตปฏบต ทกอยางใหเปนไปในทางทถกทควรและอ านวยประโยชนทพงประสงค (วชย วงใหญ, 2542) ความประพฤตของเยาวชนก าลงเสอมโทรมลง สงคมก าลงตกต าอยางมาก สงแวดลอมเปนพษ เพราะเยาวชนหนหลงไปหลงใหลยาเสพตดและหนโรงเรยนไปเทยวตามศนยการคาและตามสถานบนเทงเรงรมยตาง ๆ จนตองมการตงศนยพทกษนกเรยน นกศกษาขน เพอคอยสอดสองดแลและใหความชวยเหลอแกนกเรยน นกศกษา (มานะ รตนโกเศศ, 2533) พฤตกรรมวยรนมปญหาในเรอง การไมมความรบผดชอบ ไมมระเบยบวนย การไมแสดงความเคารพตอผมพระคณ การไมมความมานะพยายาม ซงพฤตกรรมเหลาน ไดกอใหเกดปญหาตาง ๆ ตามมามากมาย ทงปญหาการเรยน ปญหาการคบเพอน ปญหาดานจตใจทมความแขงกระดาง ปญหาครอบครว ปญหายาเสพตด ปญหาอาชญากรรม ปญหาความไมปลอดภยในชวตและทรพยสน ปญหามลภาวะ ปญหาการทจรตฉอราษฎรบงหลวง ปญหาแหลงอบายมข ปญหาแหลงเสอมโทรม ปญหาการใชแรงงาน ปญหาการละเมดสทธเดก ปญหาโสเภณเดก ปญหาการจราจรและอบตเหต ปญหาพฤตกรรมวยรน (วาร ศรเจรญ, 2541) จดมงหมายของการศกษานอกจากจะใหความส าคญดานผลสมฤทธทางการเรยนแลว ยงตองใหความส าคญกบคณลกษณะตาง ๆ ในการเรยน คอ การท างานเปนระบบ ระเบยบวนยความรอบคอบ ความรบผดชอบ วจารณญาณ ความเชอมนในตนเอง และเจตคตตอรายวชา เนองจากพบวานกเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนอยในระดบดนน มแนวโนมวาจะเปนบคคลทมการวางแผนมความรบผดชอบ มระเบยบ รอบคอบ คดไตรตรองอยางมหลกการ เชอมนในตนเองและมเจตคตทดตอการเรยน สงเหลานจะชวยใหนกเรยนมคณลกษณะทพงประสงคอนจะสงผลใหนกเรยนเปนคน


162

ทมคณภาพได ในทางตรงกนขามหากนกเรยนมพฤตกรรมทแสดงถงการไมมคณลกษณะทพงประสงคในการเรยนแลว กจะกอใหเกดความเสยหายตอการเรยน ท าใหการเรยนไมบรรลเปาหมายทวางไวจะเหนไดวานกเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนต าจะมความรบผดชอบต า (มารสา วรตรจวงศ , 2549) หรอนกเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนสงมเจตคตทดตอการเรยนดกวานกเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนต า (Francis, 1971) ซงมแนวโนมวาคณลกษณะอนพงประสงคดานอน ๆ อาจเปนเชนเดยวกน การทจะพฒนานกเรยนใหเปนบคคลทสมบรณ ทงดานสตปญญา อารมณ สงคม นน ตองใชการจดกจกรรมทหลายหลาก การจดกจกรรมการเรยนการสอนเปนสวนหนงทจะสงเสรมใหผเรยนเกดการพฒนาได (กระทรวงศกษาธการ, 2552) เมอกลาวโดยสรป ในปญหา สาเหต และผลกระทบตามทกลาวขางตน ผวจยจงไดแสวงหาแนวทางในการพฒนาการศกษาโดยการพฒนารปแบบการจดการเรยนรเพอสงเสรมคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนนการปฏบตของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน โจทยวจย/ปญหาวจย องคประกอบทสงผลตอคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนนการปฏบตของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนมอะไรบาง วตถประสงคการวจย เพอวเคราะหองคประกอบของคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนนการปฏบตของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน วธด าเนนการวจย การวเคราะหองคประกอบของคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาปฏบตของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน เปนการศกษา วเคราะห และรวบรวมขอมลเกยวกบคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนนการปฏบต เพอเปนแนวทางในการก าหนดนยามองคประกอบ และพฤตกรรมบงชของคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาท เนนการปฏบตของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน ประกอบดวย 3 ขน ขนท 1 ศกษาเอกสาร ทฤษฎและงานวจยทเกยวของกบคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนนการปฏบต เพอน ามาสรางกรอบแนวคดเบองตนในการศกษาองคประกอบคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนนการปฏบตของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน และสงเคราะหพฤตกรรมบงชคณลกษณะอนพงประสงค ขนท 2 ตรวจสอบความเปนไปไดของโมเดลวเคราะหองคประกอบคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนนการปฏบต, นยามองคประกอบและพฤตกรรมบงชของคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนนการปฏบตโดยผทรงคณวฒและน าผลการตรวจสอบมาปรบปรงนยามองคประกอบและพฤตกรรมบงชทสรางขน


163

ขนท 3 ตรวจสอบคณภาพของโมเดลวเคราะหองคประกอบคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนนการปฏบตทพฒนาขนดวยขอมลเชงประจกษ ดวยวธวเคราะหองคประกอบเชงส ารวจ (Exploratory Factor Analysis) ผลการวจย การวเคราะหองคประกอบและพฤตกรรมบงชคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนนการปฏบตของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน ทไดจากการสงเคราะหเอกสารและงานวจยทเกยวของรวมทงการตรวจสอบรางองคประกอบจากผทรงคณวฒ ผวจยไดก าหนดนยามตามพฤตกรรมบงชแตละองคประกอบขน จากแนวคดและทฤษฎทเกยวของ น ามาสรางเครองมอทใชในการเกบขอมลจากกลมตวอยาง เปนแบบวดคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนนการปฏบต ผวจยไดน าแบบสอบถามองคประกอบคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนนการปฏบตของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน ไปเกบขอมลกบนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 1-3 ทศกษาอย ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 ของโรงเรยนทสงกดส านกงาคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ในภาคตะวนออก จ านวน 1,200 คน เพอส ารวจองคประกอบคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนนการปฏบต โดยใชโปรแกรมลสเรล (LISREL PROGRAM Version 8.72) activation code : B723-95AF-55E7E-5E32 โดยการศกษาพจารณาขอมลจากองคประกอบหลก 1 องคประกอบ องคประกอบยอย 9 องคประกอบ และพฤตกรรมบงช 29 ตว ดงนน เพอใหการน าเสนอผลการวเคราะหขอมลมความเขาใจมากยงขน ผวจยใชสญลกษณแทนคาสถตและตวแปรตาง ๆ ดงน

1) ตวแปรทใชในการวจย (1) ตวแปรแฝงภายนอก (Exogenous Variable) ประกอบดวย องคประกอบหลก 1 องคประกอบ DES หมายถง คณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนนการปฏบต (2) ตวแปรแฝงภายใน (Endogenous Variable) ประกอบดวย องคประกอบยอย 9 องคประกอบ DIS หมายถง ความมวนย RES หมายถง ความรบผดชอบ KAL หมายถง ความใฝรใฝเรยน NEA หมายถง ความมระเบยบ REL หมายถง ความอดทน TIL หมายถง รกความเปนไทย CER หมายถง ความคดรเรมสรางสรรค CTW หมายถง ความมงมนในการท างาน CON หมายถง มความสามารถแกปญหา (3) ตวแปรสงเกตได (Observed Variable) ประกอบดวย 29 พฤตกรรมบงช DIS1 หมายถง ความมวนยตอตนเอง DIS2 หมายถง ความมวนยตอสวนรวม


164

DIS3 หมายถง ความมวนยตอผอน RES1 หมายถง มความรบผดชอบตอตนเอง RES2 หมายถง มความรบผดชอบตอผอน RES3 หมายถง มความรบผดชอบตอสวนรวม RES4 หมายถง การชวยเหลอผอน RES5 หมายถง ท างานดวยความเตมใจ RES6 หมายถง การท างานตามทไดรบมอบหมาย KAL1 หมายถง กระตอรอรนตงใจมงมนในการเรยน KAL2 หมายถง การแสวงหาความร KAL3 หมายถง การสรปและถายทอดความร NEA1 หมายถง การวางแผนการท างาน NEA2 หมายถง การท างานตามขนตอน NEA3 หมายถง การประเมนผลการท างาน REL1 หมายถง ความอดทนในการท างาน REL2 หมายถง ความอดทนตอปญหาและอปสรรค REL3 หมายถง การควบคมอารมณของตนเอง TIL1 หมายถง มสวนรวมอนรกษขนบธรรมเนยมประเพณของชมชน TIL2 หมายถง รกและภาคภมใจในทองถนของตน TIL3 หมายถง สงเสรมและถายทอดเผยแพรภมปญญาทองถน CER1 หมายถง การคดแปลกใหม CER2 หมายถง การคดหลากหลาย CER3 หมายถง การคดยดหยน CTW1 หมายถง การตงใจในการท างาน CTW2 หมายถง การปรบปรงและพฒนาการท างาน CTW3 หมายถง ความภาคภมใจในผลงาน CON1 หมายถง ความรวดเรวในการแกปญหา CON2 หมายถง ความสามารถในการคนหาแนวทางแกปญหา 2) สญลกษณทใชแทนคาสถต แทน องคประกอบหลก (ตวแปร) แทน องคประกอบยอย (ตวแปร) แทน ตวชวด (ตวแปรสงเกต) แทน ความสมพนธเชงสาเหตหรอน าหนกองคประกอบ X แทน คาเฉลย (Mean)


165

S.D. แทน คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) 2 แทน คาไค-สแควร

DF แทน องศาความเปนอสระ (Degrees of Freedom) R2 แทน คาสมประสทธการพยากรณ P-value แทน ระดบนยส าคญทางสถต (Significance) GFI แทน คาดชนความกลมกลนเปรยบเทยบ (Goodness of Fit Index) AGFI แทน คาดชนวดความกลมกลนทปรบแกแลว

(Adjusted Goodness of Fit Index) RMR แทน คาดชนรากทสองของคาเฉลยก าลงสองของสวนเหลอ (Root Mean Square Residual)

RMSEA แทน คารากทสองของคาเฉลยของสวนเหลอคลาดเคลอน ก าลงสองของการประมาณคา (Root Mean Square Error of Approximation)

t แทน คาคะแนนท n แทน จ านวนนกเรยน แทน คาน าหนกองคประกอบ SE แทน คาความคลาดเคลอนมาตรฐาน (Standard Error) การวเคราะหองคปรกอบเชงส ารวจคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนนการปฏบตของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน (DES) ดงแสดงในภาพท 1 พบวา ตวแปรแฝงทง 9 ตวแปร ไดแก ความมวนย (DIS) ความรบผดชอบ (RES) ความใฝรใฝเรยน (KAL) ความมระเบยบ (NEA) ความอดทน (REL) รกความเปนไทย (TIL) ความคดรเรมสรางสรรค (CER) ความมงมนในการท างาน (CTW) ความสามารถแกปญหา (CON) ตางมผลกระทบตอตวแปรสงเกตทง 29 ตวแปร ขนาดของผลกระทบทตวแปรแฝงมตวตอแปรสงเกตแตละตวแปร ดงแสดงในภาพท 1 ตอไปน


166

ภาพท 1 โมเดลผลการวเคราะหองคประกอบเชงส ารวจของ 9 องคประกอบ ตารางท 1 แสดงคาสถตของตวแปรแฝงภายในทไดรบผลกระทบจากตวแปรแฝงภายนอก จากการวเคราะหองคประกอบคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนน การปฏบตของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน ทประมาณคาจากคะแนนดบ

ตวแปรแฝงภายนอก

คาสถต ตวแปรแฝงภายใน DIS RES KAL NEA REL TIL CER CTW CON

DES

0.44* 0.42* 0.51* 0.59* 0.53* 0.51* 0.58* 3.00* 0.63* t 23.68 24.21 33.76 29.84 29.43 28.61 32.95 31.73 32.84 SE 0.02 0.02 0.02 0.02 0.02 0.02 0.02 0.09 0.02 Errorvar 0.28* 0.24* 0.09* 0.17* 0.17* 0.21* 0.11* 3.40* 0.11* t 21.96 22.27 11.74 11.73 15.02 19.44 10.17 10.56 8.28 SE 0.01 0.01 0.008 0.01 0.11 0.01 0.01 0.32 0.01 R2 0.41 0.42 0.74 0.68 0.63 0.56 0.75 0.73 0.78

หมายเหต * หมายถง = .05


167

จากตารางท 1 พบวา ตวแปรแฝงภายนอกคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนนการปฏบตของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน มผลกระทบตอตวแปรแฝงภายใน 9 ตวแปร ประกอบดวย ความมวนย (DIS) ความรบผดชอบ (RES) ความใฝรใฝเรยน (KAL) ความมระเบยบ (NEA) ความอดทน (REL) รกความเปนไทย (TIL) ความคดรเรมสรางสรรค (CER) ความมงมนในการท างาน (CTW) ความสามารถแกปญหา (CON) จงสรปไดวา คณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนนการปฏบตของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน ประกอบดวยองคประกอบทส าคญเรยงล าดบคาน าหนกคะแนนจากมากไปนอยไดดงน ความรบผดชอบ, ความมวนย, ความใฝรใฝเรยน, ความมระเบยบ,ความมงมนในการท างาน, ความคดรเรมสรางสรรค, ความสามารถแกปญหา, ความอดทนและรกความเปนไทย ผลการวเคราะห องคประกอบคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนนการปฏบตของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน โดยการวเคราะหองคประกอบเชงส ารวจ (Exploratory Factor Analysis) พบวา โมเดลการวดคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนนการปฏบตของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน มดชนวดความกลมกลนระหวางโมเดลกบขอมลเชงประจกษ พจารณา จากคาดชนวดระดบความกลมกลน (GFI) มคาเทากบ 0.98 ดชนวดระดบความกลมกลนทปรบแกแลว (AGFI) มคา เทากบ 0.98 ซงเปนคาทสง ดชนรากทสองของคาเฉลยก าลงสองของสวนทเหลอ (RMR) มคาเทากบ 0.44 คารากทสองของคาเฉลยความคลาดเคลอนก าลงสองของการประมาณคา (RMSEA) มคาเทากบ 0.00 คาไค-สแควร (2) มคาเทากบ 265.56 องศาความเปนอสระ (df) มคาเทากบ 367 p-value มคาเทากบ 0.999 ดชนวดความสอดคลองเชงสมพทธ (CFI) มคาเทากบ 1.00, และ CN มคาเทากบ 2,075.34

การพจารณาวา โมเดลองคประกอบคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนนการปฏบตของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน ทผวจยวเคราะหไดนน มความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษหรอไม ผวจยใชหลกเกณฑตามทนงลกษณ วรชชย (2542) และสภมาส องศโชตและคณะ (2552) ก าหนดไว ดงแสดงในตารางท 2

ตารางท 2 แสดงผลการตรวจสอบความกลมกลนและสอดคลองของโมเดลคณลกษณะอนพงประสงค

ในการเรยนวชาทเนนการปฏบตของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนจากขอมลเชงประจกษ

คาสถต เกณฑ คาทได ความหมาย 1. Chi-square (2) p-value > .05 265.56 (p = 0.99)

สรปไดวา โมเดลสอดคลองกบขอมล

เชงประจกษ

2. คา Chi-square/df < 2.00 หรอ < 5.00 265.56/367=0.72 3. คา GFI > .90 (เขาใกล 1) 0.98 4. คา AGFI > .90 (เขาใกล 1) 0.98 5. คา CFI > .90 (เขาใกล 1) 1.00 6. คา RMSEA < .05 (เขาใกล 0) 0.000 7. คา Standardized RMR < .05 (เขาใกล 0) 0.023 8. คา RMR < .05 (เขาใกล 0) 0.44 9. คา CN ≥ 200 ของกลมตวอยาง 2075.34

หมายเหต หมายถง คาทค านวณไดไมเปนไปตามหลกเกณฑทก าหนด หมายถง คาทค านวณไดเปนไปตามหลกเกณฑทก าหนด


168

จากผลการตรวจสอบความสอดคลองของโมเดลองคประกอบคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนนการปฏบตของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน กบขอมลเชงประจกษ แสดงใหเหนวา โมเดลองคประกอบมความกลมกลนและสอดคลองกนเพอเปนการยนยนองคประกอบของคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนนการปฏบตของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน ทเปนผลจากการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน ซงท าใหไดองคประกอบ 9 องคประกอบแลวนน ผวจยจงท าการว เคราะหองคประกอบเช งยนยนความเปนองคประกอบของคณลกษณะอนพงประสงค ในการเรยนวชาทเนนการปฏบตของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน อกครงหนง เพอตรวจสอบและหาขนาดของผลทองคประกอบแตละองคประกอบมตอตวแปรคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนนการปฏบตของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน ผลการวเคราะหแสดงในภาพท 2

ภาพท 2 แสดงองคประกอบคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนนการปฏบตของนกเรยน ชนมธยมศกษาตอนตน เมอประมาณคาจากคะแนนดบ

จากภาพท 2 เมอพจารณาจากคาน าหนกองคประกอบ 9 องคประกอบ พบวา น าหนกของแตละองคประกอบมคาระหวาง 0.40 - 0.72 สามารถเรยงล าดบคาน าหนกคะแนนจากมากไปนอยไดดงน คอ องคประกอบท 2 ความรบผดชอบ (RES) มคาน าหนกองคประกอบเทากบ 0.72 องคประกอบท 1 ความมวนย (DIS) มคาน าหนกองคประกอบเทากบ 0.65 องคประกอบท 3 ความใฝรใฝเรยน (KAL) มคาน าหนกองคประกอบเทากบ 0.62 องคประกอบท 4 ความมระเบยบ (NEA) มคาน าหนกองคประกอบเทากบ 0.52 องคประกอบท 8 ความมงมนในการท างาน (CTW) มคาน าหนกองคประกอบเทากบ 0.57 องคประกอบท 7 ความคดรเรมสรางสรรค (CER) องคประกอบท 9 ความสามารถในการแกปญหา (CON) มคาน าหนกองคประกอบเทากบ 0.49 องคประกอบท 5 ความอดทน


169

(REL) มคาน าหนกองคประกอบเทากบ 0.47 องคประกอบท 6 รกความเปนไทย (TIL) มคาน าหนกองคประกอบเทากบ 0.40 มคาน าหนกองคประกอบเทากบ 0.54 โดยองคประกอบทมคาน าหนกองคประกอบมากทสด คอ องคประกอบท 2 ความรบผดชอบ (RES) มคาน าหนกองคประกอบเทากบ 0.72 การศกษาองคประกอบของคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนน การปฏบต พบวา องคประกอบของคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนนการปฏบตของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน ประกอบดวย 9 องคประกอบ 29 พฤตกรรมบงช ไดแก องคประกอบท 1 ความมวนย ประกอบดวย 3 พฤตกรรมบงช ไดแก 1. ความมวนยตอตนเอง 2. ความมวนยตอสวนรวม 3. ความมวนยตอผอน องคประกอบท 2 ความรบผดชอบ ประกอบดวย 6 พฤตกรรมบงช ไดแก 1. มความรบผดชอบตอตนเอง 2. มความรบผดชอบตอผอน 3. มความรบผดชอบตอสวนรวม 4. การชวยเหลอผอน 5. ท างานดวยความเตมใจ 6. การท างานตามทไดรบมอบหมาย องคประกอบท 3 ความใฝรใฝเรยน ประกอบดวย 3 พฤตกรรมบงช ไดแก 1. กระตอรอรนตงใจมงมนในการเรยน 2. การแสวงหาความร 3. การสรปและถายทอดความร องคประกอบท 4 ความมระเบยบ ประกอบดวย 3 พฤตกรรมบงช ไดแก 1. การวางแผนการท างาน 2. การท างานตามขนตอน 3. การประเมนผลการท างาน องคประกอบท 5 ความอดทน ประกอบดวย 3 พฤตกรรมบงช ไดแก 1. ความอดทนในการท างาน 2. ความอดทนตอปญหาและอปสรรค 3. การควบคมอารมณของตนเอง องคประกอบท 6 รกความเปนไทย ประกอบดวย 3 พฤตกรรมบงช ไดแก 1. มสวนรวมอนรกษขนบธรรมเนยมประเพณของชมชน 2. รกและภาคภมใจในทองถนของตน 3. สงเสรมและถายทอดเผยแพรภมปญญาทองถน องคประกอบท 7 ความคดรเรมสรางสรรค ประกอบดวย 3 พฤตกรรมบงช ไดแก 1. การคดแปลกใหม 2. การคดหลากหลาย 3. การคดยดหยน องคประกอบท 8 ความมงมนในการท างาน ประกอบดวย 3 พฤตกรรมบงช ไดแก 1. การตงใจในการท างาน 2. การปรบปรงและพฒนาการท างาน 3. ความภาคภมใจในผลงาน องคประกอบท 9 มความสามารถแกปญหา ประกอบดวย 2 พฤตกรรมบงช ไดแก 1. ความรวดเรวในการแกปญหา 2. ความสามารถในการคนหาแนวทางแกปญหา อภปรายผล การวจยองคประกอบของคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนนการปฏบต พบวา องคประกอบของคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนนการปฏบตของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนทง 9 องคประกอบในครงนจะเหนวามความสอดคลองและมความส าคญตอการพฒนาคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนนการปฏบตซงสอดคลองกบองคประกอบคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนตามแผนการศกษาแหงชาต ฉบบปรบปรง (พ.ศ. 2552-2559) ฉบบสรป ยงกลาวถงคณลกษณะของเดกไทยในอนาคต ทมความสอดคลองกบองคประกอบและตวชวด จากผลการวเคราะหขอมล ซงไดแก เปนผมวนย ประหยด มความเอออาทร เกอกล มเหตผล รหนาท ซอสตย พากเพยร ขยน ใฝรใฝเรยนตลอดชวต รกประเทศ รกชาต ภมใจในความ


170

เปนไทย มวถประชาธปไตย เคารพความคดเหนและสทธของผอน มความเสยสละ รกษาสงแวดลอม สามารถอยรวมกบผอนไดอยางสนตสข ยดมนการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข รงเกยจการทจรต และตอตานการซอสทธ ขายเสยง (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2553) ซงสอดคลองกบกระทรวงศกษาธการ (2552) ทไดก าหนดคณลกษณะทพงประสงคนกเรยนระดบประถมศกษาไวในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ไดแก คณลกษณะรกชาต ศาสน กษตรย คณลกษณะซอสตยสจรต คณลกษณะมวนย คณลกษณะใฝเรยนร คณลกษณะอยอยางพอเพยง คณลกษณะมงมนในการท างาน คณลกษณะรกความเปนไทย และ คณลกษณะผมจตสาธารณะ และยงสอดคลองกบประเดนภาพรวมขององคประกอบพนฐานทมผลตอทกษะปฏบตการคอมพวเตอรภาพเคลอนไหว 3 มต ซงจากผลการวจยสรปไดวา พนฐานทผเรยนทจะเรยนวชาทางคอมพวเตอรภาพเคลอนไหว 3 มตไดด ควรมพนฐานประกอบดวย 4 ดาน ไดแก พนฐานทางการนกภาพมตสมพนธ พนฐานทางคอมพวเตอรกราฟก พนฐานทางศลปะ และพนฐานทางวทยาศาสตร จะท าใหการเรยนการสอนในการปฏบตการคอมพวเตอรภาพเคลอนไหวมประสทธภาพมากขน (สรชย ชวรางกร และคณะ, 2558) ส าหรบองคประกอบทมคาน าหนกองคประกอบมากทสด แสดงวา มความสอดคลองมากทสด ไดแก องคประกอบท 2 ความรบผดชอบ ซงสอดคลองกบนงเยาว ไชยศร (2548) ไดสรปคณลกษณะอนพงประสงค ไวไดแก พฤตกรรมของนกเรยนทแสดงออกเปนทตองการของสงคม ชมชน และประเทศชาต ความสนใจใฝร ใฝเรยน มสต ควบคมตนเอง มจรยธรรมคณธรรมและมวนยในตนเอง มความรบผดชอบ มความซอสตย ประหยดและอดออม ปฏบตตามหลกธรรมของศาสนา มความขยนหมนเพยรและอดทน มเหตผลยอมรบฟงความคดเหนของผอน มความเชอมนในตนเอง เคารพกตกาของสงคม มความคดรเรมสรางสรรค รจกวพากษวจารณอยางมเหตผล รจกชวยเหลอผอน มความเสยสละ และมความสามคค ขอเสนอแนะ 1. การศกษาครงตอไป ควรท าการวจยในการพฒนาคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนนการปฏบตกบนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย เพอใหเกดการปลกฝงคณลกษณะอนพงประสงคในการเรยนวชาทเนนการปฏบตทมความสมบรณในบรบทของโรงเรยนทเปนอย 2. การเรยนการสอนวชาทเนนการปฏบต ควรมการปลกฝงคณลกษณะทส าคญ ดงน ความรบผดชอบ, ความมวนย, ความใฝรใฝเรยน, ความมระเบยบ, ความมงมนในการท างาน, ความคดรเรมสรางสรรค, ความสามารถแกปญหา, ความอดทนและรกความเปนไทย

บรรณานกรม กระทรวงศกษาธการ, ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2552). ปฏรปการศกษา 8 คณธรรม

พนฐาน. (ออนไลน). สบคนเมอ 9 มนาคม 2556 จาก http://www.moe.go.th. ทศนา แขมมณ และคณะ. (2536). ศาสตรการสอน : องคความรเพอจดกระบวนการเรยนรทม

ประสทธภาพ. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

http://www.moe.go.th/


171

นงลกษณ วรชชย. (2542). โมเดลลสเรล : สถตวเคราะหส าหรบการวจย. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

นงเยาว ไชยศร. (2548). การวเคราะหองคประกอบคณลกษณะทพงประสงคของนกเรยนระดบ ชวงชนท 3 ส านกงานงานเขตพนทการศกษาสงขลา เขต 2. ปรญญาการศกษา มหาบณฑต สาขาวชาการวดผลการศกษา. สงขลา: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยทกษณ. มานะ รตนโกเศศ. (2533). การพฒนาคร : หวใจส าคญของการพฒนาการศกษา. การศกษาแหงชาต. 24(1), หนา1-2. มารสา วรตรจวงศ. (2549). องคประกอบทมอทธพลตอความรบผดชอบในการเรยนของนกเรยน ชวงชนท 3 โรงเรยนหอวง. กรงเทพฯ: ปรญญานพนธ กศ.ม., มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. วาร ศรเจรญ. (2541). การทดลองใชชดกจกรรมเพอเสรมสรางคณลกษณะความรบผดชอบ ในการเลาเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนระยองวทยาคม จงหวดระยอง. วารสารวชาการ. (10), 58-65. วจตร ศรสอาน. (2550). การศกษาแหงชาตในอดมคต. กรงเทพฯ: วญญชน. วชย วงษใหญ. (2542). วสยทศนการศกษา. กรงเทพฯ: เอสอารพรนตง จ ากด. สรชย ชวรางกร และคณะ. (2558). การศกษาองคประกอบพนฐานทมผลตอทกษะปฏบตการ คอมพวเตอรภาพเคลอนไหว 3 มต. วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏ

วไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ. 9(1). สภมาส องศโชต และคณะ. (2552). สถตวเคราะห. กรงเทพฯ: เจรญดมงคงการพมพ. ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, กระทรวงศกษาธการ. (2553). การประเมนคณลกษณะอนพงประสงค. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภา. อมรวชช แยมกล. (2545). การพฒนาคณภาพการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษา แหงชาต. กรงเทพฯ: หางหนสวนจ ากดอรณการพมพ. Francis. (1971). “International Trust, Citizenship Behavior and Performance : A Relational Analysis.” Dissertation Abstracts International.

New York :The Mc Millan.


บทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดปทมธานกบการจดการปญหาอทกภย

THE ROLE OF LOCAL AUTHORITIES IN PATHUMTHANI PROVINCE FOR FLOOD MANAGEMENT

ไททศน มาลา1 วลยพร ชณศร2 และ วไลลกษณ เรองสม3

Titus Mala1 Walaiporn Chinnasri2 and Wilailuk Ruangsom3

1 อาจารยประจ าสาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณฯ จงหวดปทมธาน 2 อาจารยประจ าสาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณฯ จงหวดปทมธาน 3 อาจารยประจ าสาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณฯ จงหวดปทมธาน

บทคดยอ บทความวจยนมวตถประสงค คอ (1) เพอศกษาบทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนในการจดการปญหาอทกภย (2) เพอเสนอแนวทางในการจดการปญหาอกทกภยขององคกรปกครองสวนทองถนอยางยงยน โดยคณะผวจยเลอกใชระเบยบวธการวจยเชงคณภาพ ไดแก การสงเกตการณ การประชมกลม ศกษาจากเอกสาร และการสมภาษณเชงลกจ านวน 30 คน โดยเลอกแบบเจาะจง ประกอบดวย ผบรหารองคกรปกครองสวนทองถนจ านวน 7 คน เจาหนาทองคกรปกครองสวนทองถน 5 คน หวหนาส านกงานปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวดปทมธาน 1 คน บคลากรจากวทยาลยปองกนและบรรเทาสาธารณภยปทมธาน 5 คน และประชาชน 12 คน โดยเกบขอมลจากองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดปทมธานจ านวน 5 แหง คอ องคการบรหารสวนต าบลบงช าออ องคการบรหารสวนต าบลทายเกาะ เทศบาลต าบลบางกะด เทศบาลเมองทาโขลง และเทศบาลนครรงสต ผลการวจยพบวา องคกรปกครองสวนทองถนไดด าเนนการจดท าแผนปองกนและบรรเทาสาธารณภยรวมทงดานการจดการอทกภย โดยวเคราะหพนทเสยงภยในพนทและวางแผนการปฏบตการชวงกอนเกดภย ระหวางเกดภย และหลงจากเกดภย และเปนหนวยงานหลกในการจดการอทกภยในพนท เนองจากมความชอบธรรมทงในดานอ านาจหนาทตามกฎหมายและในทางปฏบตทตองมความรบผดชอบตอประชาชนในฐานะทเปนองคกรทมความใกลชดกบประชาชนมากทสด แนวทางในการจดการปญหาอทกภยขององคกรปกครองสวนทองถนอยางยงยน ไดแก 1. การจดการปญหาอทกภยในพนทตองถอวาองคกรปกครองสวนทองถนเปนหนวยงานหลกในการจดการสาธารณะภย ดงนนนโยบายรฐตองเรงผองถายอ านาจในการตดสนใจสองคกรปกครองสวนทองถน ทงในดานการถายโอนอ านาจหนาท วสดอปกรณทมความจ าเปน งบประมาณ อ านาจในการบรหารจดการแหลงน า ประตระบายน า และสนบสนนใหบคลากรขององคกรปกครองสวนทองถนมความเปนมออาชพในการจดการสาธารณภย เพอประสทธภาพในการบรหารจดการและลดความซ าซอนในการปฏบตงานกบหนวยงานตาง ๆ


173

2. การลดความเสยงจากอทกภยถอเปนปจจยทมความส าคญเปนอยางมากในการจดการปญหาอทกภยตงแตระดบปจเจกชน ชมชน จนถงองคกรปกครองสวนทองถนทจะตองมบทบาทในการปองกนและลดผลกระทบจากอทกภยในพนท โดยการส ารวจพนทเสยงหรอจดทมความลอแหลมตอการเกดอทกภยในชมชนเพอเปนขอมลในการจดล าดบความส าคญในการด าเนนงานและเตรยมความพรอมในการรบมอไดอยางถกตอง การเตรยมความพรอมส าหรบเครองมอพนฐานทใชในการชวยเหลอประชาชน การทประชาชนเกดการปรบตวในวถการด ารงชวตทตองปรบตวอยกบน า ตลอดจนการใหความรแกประชาชนเกยวกบความรและการปฏบตตวในเบองตนเมอเกดเหตอทกภย 3. การมสวนรวมของประชาชน องคกรปกครองสวนทองถนควรใชโอกาสจากการท าประชาคมอยางแทจรงในการเปดพนทใหประชาชนไดเขามามสวนรวมในการคดและการตดสนใจเกยวกบการจดการปญหาอทกภยในพนท ตลอดจนการรบฟงปญหา ขอเสนอแนะ จากประชาชน องคกรชมชน สภาองคกรชมชน และผมสวนไดเสยตาง ๆ ในพนท โดยสงเสรมการจดท างบประมาณแบบมสวนรวม การบรณาการแผนแมบทชมชนรวมกบแผนพฒนาของทองถน ซงจะตองมทศนคตตอการจดการปญหาอทกภยและสาธารณะภยตาง ๆ วาจะตองอาศยเครอขายความรวมมอระหวางกน 4. การบรหารแบบมออาชพ ผบรหารขององคกรปกครองสวนทองถนถอเปนผทมความส าคญเปนอยางยงทจะตองแสดงบทบาทภาวะความเปนผน าในการน าองคกรและสรางความรวมมอจากภาคประชาชนในการจดการปญหา ทงนผบรหารทองถนนอกจากจะตองมความชอบธรรมทางการเมองทมาจากการเลอกตงจากประชาชนแลว ยงตองเปนผทมความรความสามารถในการบรหารงานทองถนโดยเฉพาะในดานการจดการภยพบตไดอยางมออาชพ

ABSTRACT This article research composes two objectives as follows: (1) to study the roles of local authorities in flood management, (2) to find out the sustainable flood management of local authorities. The researchers studied by qualitative research method including observation, group discussion, documentary and in-depth interview from 30 key purposive sampling informants consisted of 7 Local’s Administrator, 5 Officer’s Local Authorities, 1 Chief of Pathumtani Disaster Prevention and Mitigation Office, 5 Officer of Pathumtani Disaster Prevention and Mitigation Academy and 12 people. The data were collected from five local authorities in Pathumthani Province including Buengchamaor Sub-district Administrative Organization, Tai Kho Subdistrict Administrative Organization, Thakhlong Town Municipality, Bang Kadi Subdistrict Municipality and Rungsit City. The research findings were as follow: the local authorities have provided the plan for the disaster prevention and mitigation in terms of flooding management. The procedures are to define and analyze flood-prone areas, to implement the plan as pre-, during- and post-disaster. The flood management should be mainly managed by


174

the local authorities in the area. Because the local authorities had legitimate from the legality and in practice that are closer to the people as possible. Recommendations 1. The flood management in the area should be mainly managed by the local authorities. Therefore, the center government should be decentralized the authorities and decisions to local authorities, for examples, resources and materials purchase, budget allocation as well as authority of water supply and floodgate management are crucially required. Additionally, the local authorities’ personnel should be facilitated to improve the disaster alleviation ability. This aims to enhance the productive management and avoid duplication of various organizations. 2. The important role of local communities, individuals or even the local authorities should help prevent and reduce the risk from flooding. Such the role mentioned, exploration of flooding-prone area within the communities should be carried out. Then the priority of working procedures and plans should be sequenced regarding to necessity. Additionally, facilitative resources for flooding and educating people how to live and adapt themselves during the flooding are needed. 3. Engaging community participation: Public hearing or public discussion forum should be organized to collect community member’s sharing, needs, opinions, problems and recommendations. These can really help improve the local community. Moreover, the local authorities should initiate a participatory budgeting and integrate the community's master plan project with the local development plan. To encourage the participation among the community, people should be motivated the attitude of cooperative network. 4. Professionalism of the management is required. All administrator team of local authorities play the important role in involving the community members’ participations to obtain the problem-solving of flooding. When obtaining solutions, flexible handling should be carried out aiming to limit all kinds of losses. ค าส าคญ องคกรปกครองสวนทองถน ภยพบต อทกภย ความส าคญของปญหา จงหวดปทมธานตงอยในบรเวณพนทภาคกลางของประเทศไทย ตงอยทางทศเหนอของกรงเทพมหานคร มพนท 1,526 ตารางกโลเมตร มจ านวนประชากร 1,326,589 คน แบงเปน 7 อ าเภอ 60 ต าบล และ 529 หมบาน มองคกรปกครองสวนทองถนรวมทงสนจ านวน 65 แหง ประกอบดวย องคการบรหารสวนจงหวด 1 แหง เทศบาล 27 แหง และองคการบรหารสวนต าบล 37 แหง โดยม


175

แมน าเจาพระยาไหลผาน เมอปลายป 2554 จงหวดปทมธานถอเปนจงหวดหนงทไดรบผลกระทบจากปญหาอทกภยอยางรนแรงในวงกวางไมวาจะเปน ภาคแรงงาน ภาคประชาชน หนวยงานของรฐ สถานศกษา ภาคเอกชนและโรงงานอตสาหกรรมตาง ๆ โดยมน าเออลนเขาทวมในพนททง 7 อ าเภอ 60 ต าบล 522 หมบาน มราษฎรไดรบความเดอดรอน 749 ,349 คน จาก 307,560 ครวเรอน และมผเสยชวตมากถง 34 ราย (กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย, 2554) ทงนเนองจากจงหวดปทมธานเปนพนทราบลมแมน าเจาพระยาจงมความเสยงสงทจะเกดปญหาอทกภยเปนประจ าทกป ในขณะเดยวกนองคกรปกครองสวนทองถนในฐานะทเปนองคกรทอยใกลชดกบปญหาของประชาชนมากทสดจงตองมบทบาทส าคญในการปองกนและบรรเทาสาธารณะภย โดยเฉพาะการจดการปญหาอทกภยอยางครอบคลม (ไททศน มาลา และคณะ, 2556ก) โจทยวจย/ปญหาวจย 1. บทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนในการจดการปญหาอทกภยเปนอยางไร 2. แนวทางในการจดการปญหาอทกภยขององคกรปกครองสวนทองถนเปนอยางไร วตถประสงคการวจย 1. เพอศกษาบทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนในการจดการปญหาอทกภย 2. เพอเสนอแนวทางในการจดการปญหาอทกภยขององคกรปกครองสวนทองถนอยางยงยน วธด าเนนการวจย คณะผวจยไดเลอกใชระเบยบวธวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) ทงนมวธการด าเนนการวจยดงตอไปน 1. การศกษาจากเอกสารทเกยวของ ไดแก กฎหมายวาดวยการปกครองสวนทองถน กฎหมายวาดวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภย กฎกระทรวงวาดวยผงเมอง ขอบญญตงบประมาณขององคกรปกครองสวนทองถน แผนพฒนาสามปขององคกรปกครองสวนทองถน แผนปองกนและบรรเทาสาธารณะภยและรายละเอยดโครงการหรอกจกรรมขององคกรปกครองสวนทองถน 2. การสมภาษณเชงลกจากผใหขอมลส าคญ จ านวน 30 คน ไดแก ผบรหารองคกรปกครองสวนทองถน 7 คน เจาหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน 5 คน หวหนาส านกงานปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวดปทมธาน 1 คน ผอ านวยการและเจาหนาทวทยาลยปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวดปทมธาน 5 คน และ ประชาชน 12 คน 3. การรวมสงเกตการณ ไดแก (1) เวทรบฟงความคดเหนของประชาชนในจงหวดปทมธาน ตามโครงการเพอออกแบบและกอสรางระบบการบรหารจดการทรพยากรน าอยางยงยนและระบบแกไขปญหาอทกภย (2) งานแลกเปลยนเรยนร “พฒนาน าชมชน ตามแนวพระราชด าร” ภาคกลาง (3) การจดการน าและปญหาอทกภยพพธภณฑธรรมชาตการจดการน าชมชนตามแนวทางพระราชด าร ณ องคการบรหารสวนต าบลบงช าออ จงหวดปทมธาน และ (4) งานดานการจดการอทกภย ณ นคมอตสาหกรรมบางปะอน


176

4. การประชมกลมยอย 3 ประเดนหลก คอ (1) บทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนในการจดการภยพบต (2) บทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนในการจดผงเมองเพอปองกนปญหาอทกภย (3) บทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนในการจดการอทกภยโดยใชชมชนเปนฐาน วเคราะหขอมลโดยการสรางขอสรปแบบอปนย เพอสรางขอเสนอหรอขอวนจฉยโดยอาศยการใหเหตผลของผวจยเพอใหไดมาซงขอสรปจากหลกฐานทเปนททราบกนหรอความจรงโดยตงอยบนพนฐานของการสงเกตการณหรอขอเทจจรงโดยเฉพาะ และเนนการสรางขอสรปทวไปทแสดงความเชอมโยงแหลงขอมลเฉพาะจ านวนหนงเปนหลกแลวอางความจรงทวไปขนตามขอมลชดดงกลาวโดยมงทจะตอบโจทยของวตถประสงคทไดตงไวขางตนเปนส าคญ ส าหรบองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดปทมธานทใชในการศกษาครงนมจ านวน 5 แหง คอ องคการบรหารสวนต าบลบงช าออ, องคการบรหารสวนต าบลทายเกาะ, เทศบาลต าบลบางกะด, เทศบาลเมองทาโขลง และเทศบาลนครรงสต ในเบองตนคณะผวจยใชเกณฑในการเลอกพนท คอ เปนพนททไดรบผลกระทบอยางรนแรงจากปญหาอทกภย พนททมความเสยงจากปญหาอทกภย และพนทมมการวางแผนการบรหารจดการอทกภยทโดดเดนจากประสบการณการบรหารจดการอทกภยเมอป 2554 ทงในเขตพนททมลกษณะเปนชมชนและพนททมลกษณะเปนชนบท ผลการวจย 1. บทบาทตามกฎหมาย พบวา องคกรปกครองสวนทองถนมความชอบธรรมภายใตรฐธรรมนญในฐานะทเปนองคกรหลกในการจดท าบรการสาธารณะแกประชาชนและใหสทธแกชมชนทองถนในการรกษาซงทรพยากรและสงแวดลอม รวมทงบทบญญตของ พ.ร.บ. ก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 ไดก าหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนมบทบาทหนาทในการจดการปองกนและบรรเทาสาธารณภยภายในพนท นอกจากน พ.ร.บ. ปองกนและบรรเทาสาธารณภย พ.ศ. 2550 ไดก าหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนมอ านาจหนาทในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยในเขตทองถนของตน โดยมผบรหารองคกรปกครองสวนทองถนในพนทนนเปนผรบผดชอบในฐานะผอ านวยการทองถนและมหนาทชวยเหลอสนบสนนหนวยงานอนทเกยวของ อกทงตามมตคณะรฐมนตรในป 2552 ไดก าหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนจดท าแผนเตรยมการปองกนและลดผลกระทบจากภยพบต แผนปฏบตการเตรยมความพรอมรบภย แผนปฏบตการจดการในภาวะฉกเฉน และแผนปฏบตการการจดการหลงเกดภย 2. บทบาทในทางปฏบต บทบาทในทางปฏบตเปนปจจยทมความส าคญยงตอความรบผดชอบขององคกรปกครองสวนทองถนทจะตองดแลทกขสขของประชาชนในพนทในฐานะทเปนองคกรของประชาชนและมความใกลชดกบประชาชนมากทสด ทงในดานของการปองกนและเตรยมการในระยะกอนเกดภย ระหวางเกดภย และหลงจากทภยสนสดลง ดงตอไปน 1. กอนเกดภย บทบาทขององคกรปกครองสวนทองถน ไดแก การปองกนและเตรยมการในระยะกอนเกดภยโดยการก าหนดสถานทรองรบการอพยพผประสบอทกภยและประเมนความเสยงของพนทเพอเตรยมพรอมทางดานทรพยากรและกลไกการบรหารจดการ ดงน องคการบรหารสวนต าบลบงช าออ ไดมการประเมนความเสยงภยจากอทกภยโดยการประเมนความลอแหลมเพอประเมนความเปนไปไดทจะเกดอทกภย รวมทงศกษาวธลดผลกระทบ


177

การตรวจสอบและปรบปรงขอมลพนทเสยงภย ขอมลพนทปลอดภยเพอรองรบการอพยพ การจดท าแผนทพนทเสยงอทกภยใหเปนมาตรฐานเดยวกน การจดเตรยมการดานโครงสรางโดยการส ารวจและกอสรางหรอปรบปรงแหลงน าหรอเสนทางเพอปองกนและแกไขปญหาอทกภย และการสงเสรมกจกรรมเสรมความรและความตระหนกแกประชาชนเกยวกบการปองกนและปฏบตตนจากอทกภย องคการบรหารสวนต าบลทายเกาะ ทองถนไดรวมกบชมชนในการวเคราะหความเสยงของปญหาอทกภยและประเมนความลอแหลมในเขตพนท โดยเฉพาะพนททตดกบแมน าเจาพระยาตลอดระยะทางกวา 2.5 กโลเมตร ดงนนจงก าหนดมาตรการในการปองกนและลดผลกระทบโดยการวเคราะหพนททมความเสยงสง การเตรยมการดานฐานขอมลและประชาสมพนธ การใหความรท าความเขาใจกบประชาชน การกอสรางปรบปรงถนนทขนานกบแมน าเจาพระยาใหมความสงขน การเตรยมความพรอมดานบคลากรและการจดหาเครองมอและอปกรณทจ าเปนพนฐาน สวนในดานการจดสรรงบประมาณทเกยวกบดานการจดการอทกภยนน ปงบประมาณ 2554 มจ านวน 5 โครงการ ใชงบประมาณ 660,000 บาท ปงบประมาณ 2555 จ านวน 7 โครงการ ใชงบประมาณ 2,008,000 บาท ปงบประมาณ 2556 จ านวน 6 โครงการ ใชงบประมาณ 808,000 บาท และปงบประมาณ 2557 จ านวน 5 โครงการ ใชงบประมาณ 608,000 บาท เทศบาลต าบลบางกะด ไดมการก าหนดพนทเสยงภยจากปญหาอทกภยในพนทซงมกถกน าทวมขงเปนประจ าทกป มลกษณะเปนทลมแองกระทะและทลมรมแมน าซงมพนทตดกบแมน าเจาพระยาตลอดระยะทาง 5 กโลเมตร นอกจากนยงมลกษณะเปนชมชนดงเดมทประชาชนสวนใหญพกอาศยและด ารงชวตในพนทอยมาอยางชานาน จงไดมการก าหนดสถานทรองรบการอพยพจ านวน 8 จดดวยกน โดยเฉพาะอยางยงในพนทเสยงภยทจะตองไดรบผลกระทบอยางหนกกวาพนทอน นอกจากนในปงบประมาณ 2555 ไดมการตงงบประมาณดานการพฒนาระบบปองกนน าทวมจ านวน 3 โครงการหลก เปนจ านวนเงน 17,800,000 บาท ปงบประมาณ 2556 จ านวน 3 โครงการ งบประมาณ 4,869,000 บาท และปงบประมาณ 2557 จ านวน 3 โครงการ รวมงบประมาณ 3,200,000 บาท โดยในชวงกอนเกดภยไดมการจดเตรยมก าลงคน ยานพาหนะ เรอทองแบน เครองสบน าใหพรอมใชการไดทนท นอกจากนยงไดมการจดหาพนทรองรบน า (แกมลง) การขดลอกแหลงน าสาธารณะ รวมทงก าจดวชพชสงกดขวางทางน า พรอมทงตรวจสอบขอมลปรมาณน าฝน ระดบน าในแมน าและการประชาสมพนธใหประชาชนตระหนกถงอนตรายทอาจเกดขนตอเนอง เทศบาลเมองทาโขลง ไดมการวเคราะหความเสยงจากอทกภยโดยประเมนความเสยงภยซงพจารณาจากขอมลสถตการเกดภยแลวจดท าแผนเสยงภย จงไดมการเตรยมการดานโครงสรางพนฐานและเครองหมายสญญาณเตอนภย อนไดแก การปรบปรงและจดหาพนทรองรบน าและกกเกบน า การกอสรางก าแพง ฝายชะลอน า ก าแพงกนคลน เพอลดความรนแรงและปองกนความเสยหายแกสถานทส าคญในพนท และจดเตรยมระบบการแจงขาว และไดก าหนดใหมแผนและขนตอนในการจดหาวสดอปกรณ เครองมอ เครองใช และยานพาหนะเพอใชในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยขององคกรปกครองสวนทองถนในภาวะฉกเฉน เทศบาลนครรงสต ด าเนนการส ารวจพนทเสยงภยทมกจะเกดขนเปนประจ าหรอพนทเสยงตอการเกดอทกภยและไดมการจดท าบญชเปาหมายการปองกนอทกภยและจดล าดบความส าคญเรงดวน การเตอนภยกรณเหตอทกภยนนไดมการแบงระดบความรนแรงของการเกดภยออกเปน 4 ระดบ


178

คอ (1) ขนเฝาระวง (2) ระดบปานกลาง (3) ระดบวกฤต และ (4) ระดบรนแรง โดยประเมนสถานการณความรนแรงจากระดบน าทประตระบายน าจฬาลงกรณ ซงหากระดบน าประตในจะอยประมาณท 2.40-2.60 เมตร ถอวาเรมเขาสสถานการณทจะตองมการเฝาระวงอยางตอเนอง โดยสรปจะพบวาทองถนมการเตรยมการและปองกนทงในดานการประเมนความเสยงของพนทเสยงภย การเตรยมแผนการจดการไวลวงหนา การจดสรรงบประมาณ และการใหความรแกประชาชน ทงนเพอลดผลกระทบจากอทกภยในระยะกอนเกดอทกภย 2. ระหวางเกดภย ในระหวางเกดภยนนนบเปนชวงทมความยากล าบากในการบรหารจดการเปนอยางยง ดงนนจงเปนบททดสอบทส าคญของผบรหารทองถนทจะแสดงใหเหนวาเขาเหลานนมภาวะผน า มความเปนมออาชพในการบรหารจดการ และมความรบผดชอบตอประชาชนมากนอยเพยงใด ทงนองคกรปกครองสวนทองถนไดมการจดการอทกภยในชวงระหวางเกดภย ดงน องคการบรหารสวนต าบลบงช าออ ไดก าหนดแนวทางการปฏบตขณะเกดอทกภยภายใตความรบผดชอบของศนยอ านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณะภยองคการบรหารสวนต าบลบงช าออ เมอไดรบขอมลการเกดอทกภยจะจดตงศนยอ านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณะภยองคการบรหารสวนต าบลบงช าออตามระดบความรนแรง กรณจ าเปนตองรบบรจาคความชวยเหลอดานตาง ๆ จากสาธารณะชน ศนยอ านวยการฯ จะจดตงศนยรบบรจาคและประสานหนวยงานทเกยวของในการก าหนดสถานทเกบรกษาสงของและเงนบรจาค องคการบรหารสวนต าบลทายเกาะ ไดก าหนดแนวทางปฏบตในการจดตงศนยอ านวยการเฉพาะกจ โดยใหมโครงสรางประกอบดวย 8 ฝาย 1 คณะทปรกษา ไดแก (1) คณะทปรกษา (2) ฝายอ านวยการ (3) ฝายแจงเตอนภย (4) ฝายปองกนและปฏบตการ (5) ฝายประชาสมพนธ (6) ฝายสอสาร (7) ฝายรบบรจาค (8) ฝายรกษาความสงบเรยบรอย และ (9) ฝายฟนฟบรณะ และไดมการจดแบงความรบผดชอบหนวยงานภายในส าหรบการปฏบตงาน เทศบาลต าบลบางกะด กรณมผสญหายจากอทกภยทเกดขนใหจดชดเคลอนทเรวโดยสนธก าลงจากทกภาคสวนทงหนวยทหาร ต ารวจ ศนย ปภ. เขต 1 ปทมธาน อาสาสมครฯ เขาไปกภย คนหาผตดคางในพนทประสบภย รวมทงประสานกบอ าเภอ จงหวด มลนธภาคเอกชน และหนวยงานทเกยวของจดหาอาหาร เครองยงชพทจ าเปน การจดหาทพกอาศยชวคราวใหบานเรอนเสยหายและชวยเหลอดแลผประสบภยทงดานอาหาร และยารกษาโรค ส าหรบการจดแบงงานภายในองคกรนน เทศบาลต าบลบางกะดมการแบงสวนราชการภายในออกเปน 1 ส านก 6 กอง โดยในชวงเกดภยนนไดมการแบงหนาทความรบผดชอบแกหนวยงานภายในไวอยางชดเจนในแตละฝาย เทศบาลเมองทาโขลง มแนวทางในปฏบตในการจดตงศนยอ านวยการเฉพาะกจ เมอเกดภยพบตหรอคาดวาจะเกดภยพบตในพนทโดยกองอ านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยทองถนจดตงศนยอ านวยการเฉพาะกจรบผดชอบในการระดมทรพยากรจากทกภาคสวน เพอการควบคมและตอบโตสถานการณจนกวาภยจะยต โดยใชทท าการเทศบาลเมองทาโขลงเปนทตงศนยอ านวยการเฉพาะกจ หรอพจารณาใชพนททยใกลกบบรเวณจดเกดมากทสด โดยพนทนนตองเปนพนททมความปลอดภย และสะดวกตอการระดมทรพยากร โดยมโครงสรางภารกจ หนาท และหนวยงานปฏบตการรวมรบผดชอบในการอ านวยการ ควบคม ก ากบดแล สงการณในเหตการณสาธารณภยทเกดขน


179

เทศบาลนครรงสต ไดแบงฝายความรบผดชอบออกเปน ดานประชาสมพนธ การรกษาสงของบรจาค การรกษาเงนรบบรจาค การปฐมพยาบาลและความสะอาด การตรวจสอบรายชอผประสบภย การปองกน และบรรเทาสาธารณภย การสนบสนนการปฏบตงาน การรบแจงเหต หนวยเคลอนทเรว โดยในกรณทเกดอทกภยนนไดด าเนนการจดเจาหนาทเฝาระวงสถานการณน าบรเวณประตน าจฬาลงกรณ โดยจดใหมสญญาณไฟไซเรนแจงเตอนในกรณประตน าพงใหประชาชนทมบานเรอนทราบ การจดใหเจาหนาทอ านวยความสะดวกชวยเหลอประชาชนในการอพยพหนภยจากเหตอทกภย โดยจดชดกชพกภย การจดชดพยาบาลพรอมรถพยาบาลและเวชภณฑเพอใหความชวยเหลอผประสบภยตลอด 24 ชวโมง และการจดชดเฝาระวงและรกษาความปลอดภยในทรพยสนของผประสบภย โดยท าการประสานความรวมมอจากอาสาสมครปองกนภยฝายพลเรอน (อปพร.) เจาหนาทเทศกจ เพอจดชดเฝาระวงและรกษาความปลอดภยตลอด 24 ชวโมง โดยสรปแลว พบวา ในระหวางเกดภยนนองคกรปกครองสวนทองถนไดมการจดตงศนยอ านวยการเฉพาะกจภายใตการบญชาของผบรหารขององคกรปกครองสวนทองถน โดยประสานความรวมมอจากภาคสวนตาง ๆ เพอระดมทรพยากรและหนวยบญชาการแกไขปญหาอทกภยในพนท ทงนวกฤตการณอทกภยในพนททผานมาเปนสงทสะทอนใหประชาชนเหนวานกการเมองทมาจากการเลอกตงจะตองมความรบผดชอบทสงยงตอความเดอดรอนของประชาชนในฐานะทเปนผลงคะแนนเสยงใหเขามารบต าแหนงทางการเมอง และตองมบทบาทในการประสานงานการใหความชวยเหลอประชาชนทงทเปนทางการและไมเปนทางการ จงเปนบทสรปทส าคญวานกการเมองนอกจากจะตองมฐานคะแนนเสยงจ านวนมากพอตอการชนะการเลอกตงแลว สงส าคญยงกวานนกคอความสามารถในการตอบสนองตอปญหาและความตองการของประชาชนในพนทอกดวย 3. หลงเกดภย ถอเปนสงส าคญส าหรบองคกรปกครองสวนทองถนเพราะนอกจากจะตองเรงฟนฟสงปลกสรางตาง ๆ แลว สงทส าคญยงกคอการเยยวยาส าหรบประชาชนผประสบภยทงในดานความเสยหายและสภาพจตใจใหบรรเทาความเดอดรอนและความวตกกงวล ซงเปนเรองทมความละเอยดออนและมผลกระทบตอจตใจเปนอยางยง ดงน องคการบรหารสวนต าบลบงช าออไดมการจดท าบญชรายชอผประสบภยและทรพยสนทเสยหายไวเปนหลกฐาน พรอมทงออกหนงสอรบรองใหผประสบภยไวเปนหลกฐานในการรบการสงเคราะหและฟนฟ การจดหาทพกอาศยชวคราวใหความชวยเหลอแกผประสบภยดานสขภาพอนามยและสภาพอนามย การเรงฟนฟคณภาพชวตและฟนฟอาชพของผประสบภยทงดานรางกายและจตใจใหสามารถด ารงชวตและประกอบอาชพไดอยางปกต ฟนฟและจดการระบบสงแวดลอมชมชน ทงระบบบ าบดน าเสย สถานทก าจดขยะมลฝอย การฟนฟโครงสรางพนฐานรวมทงสงสาธารณะประโยชนอน ๆ ทไดรบความเสยหายใหกลบสสภาพเดม องคการบรหารสวนต าบลทายเกาะ ไดเนนการทสรางขวญก าลงใจแกประชาชนในพนทนนมความส าคญเปนอยางยง โดยเนนการสรางความเขาใจและการสรางความสามคคใหเกดขนในพนท ดงกรณทมประชาชนบางรายทเกดปญหาในเรองของการไดรบเงนชดเชยทไมเปนธรรมเมอเปรยบเทยบกบเพอนบาน หรอในกรณทประชาชนทอยรมแมน าเจาพระยาตองอดทนรบกบปญหาน าทวมอยเปนประจ าบอยครงและมความเสยงในการเผชญกบอทกภยสง ซงจะตองใหการชวยเหลอแกผทไดรบความเสยหายและอยในพนทเสยงภยมากกวานนเอง อยางไรกตามประชาชนทอยรมฝงแมน า


180

เจาพระยากเขาใจและยอมรบกบสภาพน าทวมในชวงฤดน าหลาก เนองจากมความผกพนในการใชชวตอยรวมกบน ามาตงแตบรรพบรษ ซงถอวาเปนทนทางสงคมของคนในพนททท าใหการแกไขปญหาความขดแยงและการจดการหลงเกดภยเปนไปดวยความเขาอกเขาใจกนและเออเฟอเผอแผกน เทศบาลต าบลบางกะด เมอเหตการณอทกภยสนสดลงไดจดเจาหนาทออกส ารวจความเสยหายบานเรอนราษฎรจากค ารองของประชาชนทไดมายนขอความชวยเหลอจากทางราชการอยางรวดเรว ทงนเจาหนาทกองชางเรงส ารวจสะพานและถนนทกแหง หากพบความเสยหายกรบด าเนนการซอมแซมเพอใหกลบคนสสภาพเดมสามารถใชสญจรไปมาไดตามปกต หากความเสยหายมมากกขอรบการสนบสนนจากหนวยบญชาการทหารพฒนาในพนทใกลเคยง หรอศนยปองกนและบรรเทาสาธารณภยเขตพนท เขต 1 ปทมธาน เขาไปสนบสนนชวยเหลอตอไป รวมทงการรายงานความเสยหายจากเหตอทกภยใหหนวยงานทก ากบดแลทราบ เทศบาลเมองทาโขลง เนนการน าทรพยากรทมอยทงก าลงคน เครองมอของทกภาคสวนเขารวมในการฟนฟบรณะ โดยจดใหมการรกษาพยาบาลแกผประสบภยในเบองตนและสงตอผปวยไปยงโรงพยาบาลตอไป การจดทพกอาศยชวคราว ระบบบรการทางการแพทย แกผประสบภยในพนทรองรบการอพยพ การรอถอนท าลายสงปรกหกพงและซอมสงสาธารณปโภค สาธารณปการ และอาคารบานเรอนของผประสบภยเพอใหสามารถประกอบอาชพตอไป การส ารวจความเสยหายทเกดขนและจดท าบญชผประสบภยรวมทงทรพยสนทเสยหาย พรอมทงออกหนงสอรบรองใหผประสบภย การประสานหนวยงานของรฐในการออกเอกสารราชการฉบบใหมใหแกผประสบภยแทนฉบบเดมท และใหการสงเคราะห ฟนฟสภาพจตใจและความเปนอยของประชาชน นอกจากนยงไดรบความรวมมอกบภาคเอกชนในพนททไดมการประสานงานอยเสมอ เทศบาลนครรงสต ใหความส าคญเกยวกบการวางระบบปองกนและการจดท าโครงสรางพนฐานในการปองกนน าทวมและการเพมประสทธภาพในการระบายน า นอกจากนไดมการตดตามสภาพภมอากาศและขอมลระดบน าขององคกรควบคกบการวางโครงสรางระบบปองกน โดยเฉพาะระดบน าทประตระบายน าจฬาลงกรณเพอรบน าและปองกนน าไมใหไหลเขากรงเทพมหานคร หลงป 2554 เปนตนมาประตระบายน าจฬาลงกรณมความพรอมทจะรองรบน ามากยงขน เนองจากมการตดตงเครองสบขนาด 3 ลบ.ม./วนาท จ านวน 12 เครอง ขนาด 6 ลบ.ม./วนาท จ านวน 12 เครอง รวมทงหมดสามารถสบน า 108 ลบ.ม./วนาท หรอประมาณ 9 ลาน ลบ.ม./วน และหากมระดบน าในประตอยทประมาณ 2.40 เมตรขนไป หรอหากระดบน านอกประตอยประมาณ 3.30 เมตรขนไป เทศบาลกจะตองปฏบตตามมาตรการตาง ๆ ตามแผนการจดการอทกภยทไดวางไว โดยสรปแลว การจดการหลงเกดภยของจะใหความส าคญกบการเรงฟนฟบรณะพนทสงกอสรางตางๆ และเยยวยาประชาชนใหกลบสสภาพปกตท งในดานของความเสยหายในทรพยสนและสภาพจตใจของประชาชน ส าหรบการใชจายงบประมาณนนในชวงทประสบปญหาอทกภย องคกรปกครองสวนทองถนไดมการด าเนนการ ใชจายงบประมาณจาก 3 แหลง ทส าคญคอ (1) งบประมาณรายจายประจ าปงบประมาณขององคกรปกครองสวนทองถนนน ๆ (2) การใชจายเงนสะสมตามระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยการรบเงน การเบกจายเงน การฝากเงน การเกบรกษาเงน และการตรวจเงนขององคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2547 และทแกไขเพมเตม พ.ศ. 2548 (ฉบบท 2) และ (3) ใชจายเงนอดหนนเฉพาะกจจากเงนงบประมาณขององคกรกครองสวนทองถนตามระเบยบ


181

กระทรวงมหาดไทยวาดวยวธการงบประมาณขององคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2541 และหลกเกณฑวาดวยการตงงบประมาณเพอการชวยเหลอประชาชนตามอ านาจหนาทขององคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล องคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. 2543 ในการปองกนและบรรเทาปญหาอทกภยเพอลดความสญเสยและความเสยหายทงชวตและทรพยสนของประชาชนและของรฐ อภปรายผล องคกรปกครองสวนทองถนเปนหนวยงานหลกในการจดการอทกภยพนท เนองจากมความชอบธรรมทงในดานอ านาจหนาทตามกฎหมาย และในทางปฏบตททเปนองคกรทมความใกลชดกบประชาชนมากทสด สอดคลองกบงานศกษาของ ธวชชย ตงสญชล และคณะ (2546) และ สามชาย ศรสนต และคณะ (2556) พบวา องคกรในระดบทองถนสามารถปฏบตภารกจไดดตามขอจ ากดของทรพยากร โดยเฉพาะองคกรปกครองสวนทองถนมบทบาทส าคญในการใหความชวยเหลอผประสบภยส าหรบน าทวม ส าหรบแนวทางในการจดการปญหาอกทกภยขององคกรปกครองสวนทองถนอยางยงยนประกอบดวยปจจยตาง ๆ 4 ประการคอ 1. การจดการปญหาอทกภยนนตองถอวาองคกรปกครองสวนทองถนเปนหนวยงานหลกในการจดการสาธารณะภยในพนท ดงนนหนวยงานจากภายนอกทจะเขาไปสงเสรมหรอใหการสนบสนนชมชนทองถนจะตองตระหนกถงความสอดคลองกบบรบททางสงคมและวถการด ารงชวตเปนส าคญ สอดคลองกบการวจยของ ธวชชย ตงสญชล และคณะ (2546) สามชาย ศรสนต และคณะ (2556) และ ไททศน มาลา และคณะ (2556ข) ทอธบายวา ในการจดการปญหาอทกภยหรอสาธารณภยตางๆ ในพนทนนองคกรปกครองสวนทองถนถอวามบทบาททส าคญเปนอยางมากในการบรหารจดการและดแลความเปนอยของประชาชน เนองจากมบทบาทเปนหนวยงานหลกในการจดท าบรการสาธารณะและเปนหนวยงานทมความใกลชดกบประชาชนมากทสด 2. การลดความเสยงจากอทกภยถอเปนปจจยทมความส าคญเปนอยางมากในการจดการปญหาอทกภยตงแตระดบปจเจกชน ชมชน จนถงองคกรปกครองสวนทองถนทจะตองมบทบาทในการปองกนและลดผลกระทบจากอทกภยในพนท ตามทส านกงานเพอการลดความเสยงจากภยพบตแหงสหประชาชาต หรอ UNISDR (2010) อธบายวา องคกรปกครองสวนทองถนคอหนวยงานหลกในการประสานงานและการสนบสนนใหเกดความรวมมอระหวางองคกรตาง ๆ ทงจากภายในและภายนอกเพอการวางแผนการลดความเสยงจากภยพบตตาง ๆ 3. การมสวนรวมของประชาชน องคกรปกครองสวนทองถนควรใชโอกาสจากการท าประชาคมอยางแทจรงในการเปดพนทใหประชาชนไดเขามามสวนรวมในการคดและการตดสนใจเกยวกบการจดการปญหาอทกภยในพน ตลอดจนการรบฟงปญหา ขอเสนอแนะ จากประชาชน องคกรชมชน สภาองคกรชมชน และผมสวนไดเสยตาง ๆ ในพนท ตงแตกระบวนการตนทางจนถงปลายทาง สอดคลองกบ เสร ศภราทตย (2554) ไดเสนอวา การจดองคกรในการจดการอทกภยนน ควรพจารณาถงการสรางความรวมมอจากภาคประชาชนและหนวยงานตาง ๆ ทเกยวของ โดยการเชอมโยงระหวางหนวยนโยบายและหนวยปฏบตงานจากระดบชาตไปจนถงระดบชมชน 4. การบรหารแบบมออาชพ กลาวคอ ผบรหารทองถนนอกจากจะตองมความชอบธรรมทางการเมองทมาจากการเลอกตงหรอไดคะแนนเสยงสวนใหญจากประชาชนแลว ยงตองเปนผทม


182

ความรความสามารถในการบรหารงานทองถนไดอยางมออาชพ ทงนปญหาอทกภยและสาธารณภยตาง ๆ นน ถอวาเปนความทาทายตอความรความสามารถของผบรหารทองถนเปนอยางมาก ในการทจะสรางความเปนมออาชพในเชงกลไกสถาบนส าหรบการจดการอทกภยในพนท สอดคลองกบ UNISDR (2010) ทอธบายวาองคกรปกครองสวนทองถนจะตองมความเปนมออาชพในเชงสถาบนส าหรบการด าเนนการลดความเสยงจากภยพบตในพนทในระยะยาว หรอแมแตการวางแผนการพฒนาในดานของการควบคมการใชประโยชนจากทดน อนถอเปนหลกการส าคญส าหรบการจดการสาธารณภยวาเพอใหมความสามารถในการปฏบตงานอยางแทจรง ดงนนความสามารถในการจดการอทกภยในพนท ยอมเปนบทเรยนส าหรบผทจะกาวเขาสต าแหนงทางการเมองในระดบทองถนวา นอกจากจะตองไดรบความไววางใจจากเสยงสวนใหญของประชาชนผานกระบวนการเลอกตงแลวนน จะตองเปนผทมความรความสามารถในการบรหารงานทองถนแบบมออาชพ จะตองมวสยทศนดานการวางแผนเตรยมการจดการสาธารณภยประเภทตาง ๆ ทงในดานการปองกนและลดผลกระทบ การเตรยมความพรอมรบมอ ความพรอมส าหรบการจดการในสถานการณฉกเฉน รวมถงการจดการหลงจากภยสนสดลง ขอเสนอแนะ 1. องคกรปกครองสวนทองถนถอเปนหนวยงานหลกในการจดการสาธารณะภยในพนท เนองจากมความชอบธรรมทงในดานโครงสรางอ านาจหนาทตามกฎหมายก าหนด และในทางปฏบตทตองมความรบผดชอบตอประชาชนในฐานะทเปนองคกรทมความใกลชดกบประชาชนมากทสด ดงนนนโยบายของรฐบาลและหนวยงานราชการตาง ๆ ตองเรงผอนถายอ านาจในการตดสนใจและการบรหารจดการในดานสาธารณภยสองคกรปกครองสวนทองถน โดยเรงการถายโอนอ านาจหนาท วสดอปกรณทมความจ าเปน งบประมาณ อ านาจในการบรหารจดการแหลงน า ประตระบายน า และสนบสนนใหบคคลากรของทองถนมความสามารถในการจดการสาธารณภย เพอประสทธภาพในการบรหารจดการและลดความซ าซอนในการปฏบตงานกบหนวยงานตาง ๆ 2. การลดความเสยงจากอทกภยถอเปนปจจยทมความส าคญอยางมากในการจดการอทกภยตงแตระดบปจเจกชน ชมชน จนถงองคกรปกครองสวนทองถนท โดยจะตองท าการส ารวจพนทเสยงหรอจดทมความลอแหลมตอการเกดอทกภยในชมชน เพอใชส าหรบขอมลในการจดล าดบความส าคญในการด าเนนงานและเตรยมความพรอมในการรบมอไดอยางถกตอง เพอใหประชาชนเกดการปรบตวในวถการด ารงชวตทตองปรบตวอยกบน าทงในดานการปรบเปลยนการเพาะปลกพชทสามารถทนน าไดอยางกรณของการปลกปาลมน ามนในพนทองคการบรหารสวนต าบลบงช าออ การกอสรางและปรบปรงคลองระบายน าและบอพกน าเพอเพมประสทธภาพในการระบายน า การสรางเครองมอวดระดบน าโดยชมชน การทชาวบานบรเวณพนทรมฝงแมน าเจาพระยาไดท าการซอมแซมและยกพนบานใหสงขนในพนทเทศบาลต าบลบางกะดและองคการบรหารสวนต าบลทายเกาะ ตลอดจนการใหความรแกประชาชนเกยวกบความรและการปฏบตตวในเบองตนเมอเกดเหตอทกภย 3. การมสวนรวมของประชาชน องคกรปกครองสวนทองถนควรใชโอกาสจากการท าประชาคมอยางแทจรงในการเปดพนทใหประชาชนไดเขามามสวนรวมในการคดและการตดสนใจเกยวกบการจดการปญหาอทกภยในพน ตลอดจนการรบฟงปญหา ขอเสนอแนะ จากประชาชน


183

องคกรชมชน สภาองคกรชมชน และผมสวนไดเสยตาง ๆ ในพนท ตงแตกระบวนการตนทางจนถงปลายทาง กลาวคอ ตงแตการท าประชาคมจนถงการจดท างบประมาณแบบมสวนรวม การบรรจแผนแมบทชมชนบรณาการรวมกบแผนพฒนาของทองถน การจดท าแผนปองกนและบรรเทาสาธารณภยของทองถน การจดการโดยใชชมชนเปนฐาน ตลอดจนการรวมตรวจสอบการด าเนนงานตามโครงการหรอกจกรรมตาง ๆ ขององคกรปกครองสวนทองถน โดยจะตองมทศนคตตอการจดการปญหาอทกภยและสาธารณะภยตาง ๆ วาจะตองอาศยเครอขายความรวมมอกนทงจากในพนทและนอกพนท 4. การบรหารแบบมออาชพ มความส าคญเปนอยางมากในการบรหารจดการอทกภย ผบรหารทองถนถอเปนผทมความส าคญเปนอยางยงทจะตองแสดงบทบาทภาวะความเปนผน าในการน าองคกรและสรางความรวมมอจากภาคประชาชนในการจดการปญหาอทกภย การสรางความยดหยนในการบรหารจดการเพอลดความเปนทางการขององคกรและใหสามารถน าพาองคกรใหรอดพนจากอทกภยหรอลดความเสยหายในชวตและทรพยสนของประชาชนใหเกดขนนอยทสด

บรรณานกรม กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย. (2554). สรปสถานการณสาธารณภย ป 2554. กรงเทพฯ:

กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย กระทรวงหมาดไทย. ไททศน มาลา และคณะ. (2556ก). บทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนในการจดการภยพบต:

บทส ารวจเบองตนกรณปญหาอทกภยในจงหวดปทมธาน. วไลยอลงกรณปรทศน. ปท 3 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน). 167-181.

ไททศน มาลา และคณะ. (2556ข). แนวทางในการจดการอทกภย: กรณศกษาเทศบาลนครนนทบร. รายงานการวจยเสนอตอ ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.).

ไททศน มาลา และคณะ. (2558) บทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดปทมธานกบการจดการปญหาอทกภย. รายงานการวจยเสนอตอ ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.).

ธวชชย ตงสญชล และคณะ. (2546). การพฒนาแผนหลกการจดการภยธรรมชาตทเกยวของกบน า: น าทวม น าแลง และแผนดนถลม. รายงานวจย ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย.

สามชาย ศรสนต และคณะ. (2556). การใชชวตรวมกบน า: การตอบสนองของผประสบภยตอภยพบตน าทวม. รายงานการวจยเสนอตอ ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.).

เสร ศภราทตย. (2554) การบรหารจดการอทกภยในอนาคต. สบคนจาก www.thaidisaster.com/news/การบรหารจดการอทกภยในอนาคต.pdf.

United Nations International Strategy for Disaster Reduction (UNISDR). (2010). Local Governments and Disaster Risk Reduction Good Practices and Lessons Learned A contribution to the “Making Cities Resilient” Campaign. Geneva, Switzerland: United Nations.


การบรหารจดการผลการปฏบตงานเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ

THE PERFORMANCE MANAGEMENT OF MUNICIPALITIES IN SAMUT PRAKAN PROVINCE

ลอกฤต เพชรบด เกษมชาต นเรศเสนย และบญเลศ ไพรนทร

Luekrit Petchbordee, Kasemchart Naressenie, and Boonlert Pairindra

หลกสตรรฐประศาสนศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชารฐประศาสนศาสตร

มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ

บทคดยอ การศกษาครงนมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาการจดการผลการปฏบตงานตามภารกจความรบผดชอบตามพระราชบญญตเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ 2) ศกษาปจจยทมผลตอการจดการผลการปฏบตงานเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ 3) เสนอแนะแนวทางการจดการผลการปฏบตงานทเหมาะสมของเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ การวจยนเปนแบบผสานวธทงเชงปรมาณ และเชงคณภาพ การวจยเชงปรมาณ ด าเนนการโดยใชกลมตวอยางรวม 384 คน ตามสตรของทาโร ยามาเน ประกอบดวยประชาชนผมสวนไดสวนเสย ไดแก สมาชกสภาเทศบาล ก านน ผใหญบาน ผน าชมชน และอาสาสมครสาธารณสข จ านวน 193 คน และพนกงานเทศบาล จ านวน 191 คน ในจงหวดสมทรปราการ 18 แหง จากประชากร รวม 9 ,323 คน โดยใชวธสมตวอยางแบบแบงชนภมและแบ บ อย างง าย เค ร อ งม อท ใช ใน ก ารว จ ย เป น แบ บ สอบ ถามม าตราส วน ป ระมาณ ค า 5 ระดบ มคาความเชอมนทงฉบบเทากบ 0.89 สถตทใชในการว เคราะหขอมล ไดแก คารอยละ คาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน สถตทใชทดสอบสมมตฐาน ไดแก การวเคราะหความถดถอยขนตอน สวนการวจยเชงคณภาพ ด าเนนการโดยการสมภาษณเชงลกผใหขอมลส าคญ 27 คน ประกอบดวย คณะท างานตรวจประเมนมาตรฐานการปฏบตราชการขององคกรปกครองสวนทองถน 14 คน และคณะควบคมการบรหารงานของเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ 13 คน โดยการเลอกแบบเจาะจง และวเคราะหขอมลโดยการวเคราะหเนอหาและการตความ ผลการวจยพบวา 1) การจดการผลการปฏบตงานเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ จากการวจยเชงปรมาณพบวาโดยรวมมการปฏบตอยในระดบมาก (X = 3.63, S.D. = 0.82) เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานงานปองกนและบรรเทาสาธารณภยอยในระดบสงสด (X = 3.84, S.D. = 0.80) รองลงมาคอดานสวสดการสงคม (X = 3.75, S.D. = 0.77) ดานงานทะเบยนราษฎร (X = 3.74, S.D. = 0.78) ดานโครงสรางพนฐาน (X = 3.68, S.D. = 0.76) ดานการศกษาขนบธรรมเนยมประเพณ และวฒนธรรม


185

(X = 3.63, S.D. = 0.79) ดานการคลง (X = 3.52, S.D. = 0.82) ทงหมดอยในระดบมาก และมเพยงดานเดยวอยในระดบปานกลาง คอ ดานสาธารณสขและสงแวดลอม (X = 3.24, S.D. = 1.04) 2) ปจจยทมผลตอการจดการผลการปฏบตงานเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ จากการวจยเชงปรมาณ พบวา โดยรวมมการปฏบตอยในระดบมาก (X = 3.59, S.D. = 0.82) โดยม 4 ปจจยเรยงล าดบตามคาสมประสทธถดถอยบางสวน ดงน ปจจยทรพยากรการบรหาร ปจจยพระราชบญญตเทศบาล ปจจยการมสวนรวมจากทกภาคสวน และปจจยภาวะผน าทางการเมอง ซงสามารถอธบายความผนแปรของการจดการผลการปฏบตงานเทศบาลในจงหวดสมทรปราการได รอยละ 74.40 (R2 = .744) ทระดบนยส าคญทางสถต 0.01 3) ขอเสนอแนวทางการจดการผลการปฏบตงานทเหมาะสมของเทศบาลในจงหวดสมทรปราการซ ง ไดจากการสงเคราะหขอมลการวจยเชงปรมาณและเชงคณภาพ ประกอบดวย (1) เทศบาลตองใหความส าคญมากทสดตอพนธกจดานสาธารณสขและสงแวดลอมของจงหวดสมทรปราการโดยรวมกบภาคสวนอนๆ และมงสการเปนเมองสเขยว (Green City) ลดความรนแรงจากมลพษ เพอประชาชนอยได อตสาหกรรมอยรอด (2) กระบวนการจดการของเทศบาล ตองมงเนนปจจยมผลตอการจดการผลการปฏบตงานเทศบาลโดยตรง ประกอบดวยปจจยทรพยากรการบรหาร ปจจยพระราชบญญตเทศบาล ปจจยการมสวนรวมจากทกภาคสวน และปจจยภาวะผน าทางการเมอง (3) สรางกลยทธพฒนาเครอขายเทศบาลดวยกนโดยการแบงปนขอมล รวมกนพฒนา พนธกจทเปนปญหารวมกน (4) เทศบาลควรมการประสานความรวมมอทงภาครฐและเอกชนโดยการบรณาการรวมกนระหวางนคมอตสาหกรรม เทศบาล และกบภาคประชาสงคม โดยเฉพาะผน าชมชน (5) เทศบาลควรบรหารจดการภายใตหลกธรรมาภบาล เนนความโปรงใส ตรวจสอบได มมาตรการเชงรกในการปองกนและปราบปรามการทจรต และ 6) เทศบาลควรเนนการใหบรการเชงรก รวดเรว เทาเทยมกน และประชาสมพนธขอมลขาวสารการด าเนนการอยางหลากหลาย เปนแบบวฒนธรรมตอบสนองผใชบรการ

ABSTRACT The objectives of this research were to 1) study the performance management of municipalities in Samut Prakan province, 2) study factors affecting the performance management of municipalities in Samut Prakan province and 3) propose the guidelines for the performance management of municipalities in Samut Prakan province. This research was a mixed methods research which combined both quantitative and qualitative approaches. The quantitative research was conducted by gathering data from 384 respondents and the sample size was obtained by the calculation with Taro Yamane’s formula, from the population of 9,323 persons. The samples comprised 193 people who were the stakeholders in their municipalities namely the member of municipalities’ council, sub-district headmen, village headmen and village public health volunteers and 191 municipalities’ personnel in Samut Prakan province. The samples were selected by stratified random sampling


186

and simple random sampling. The tool for data gathering was a 5-level rating scale questionnaire with a reliability at 0.89. The data were analyzed by the statistics composed of percentage, mean, standard deviation and stepwise regression analysis. The qualitative research was conducted by in-depth interviewed of 27 key informants consisted of 14 taskforces of standard inspection and evaluation for local government and 13 taskforces of controlling of municipalities in Samut Prakan province who were selected purposively. The data were analyzed by content analysis and interpretation. The research findings were as follows: 1. The management performance of municipalities in Samut Prakan province from the quantitative research found that the overall was at a high level (X = 3.63, S.D. = 0.82), while considered in each aspect found that the highest mean was the aspect of disaster prevention and mitigation ( X = 3.84, S.D. = 0.80), followed by the aspect of social welfare ( X = 3.75, S.D. = 0.77), the aspect of civil registration ( X = 3.74, S.D. = 0.78), the aspect of infrastructure ( X = 3.68, S.D. = 0.76), the aspect of education, customs and culture ( X = 3.63, S.D. = 0.79), the aspect of finance ( X = 3.52, S.D. = 0.82) all of these aspects were at a high level, but the aspect of public health and environment (X = 3.24, S.D. = 1.04) was at a moderate level. 2. The factors affecting the management performance of municipalities in Samut Prakan province which found from the quantitative research the overall of practices were at a high level (X = 3.59, S.D. = 0.82). The four factors ranked from the partial regression coefficient as the administration resources factor, followed by the municipality act factor, the participation factor and the political leadership factor. These 4 factors could explain the variation of the management performance of municipalities in Samut Prakan province as 74.40 percent (R² = 0.744) at the statistical significant level of 0.01. 3. The proposed guidelines for the management performance of municipalities in Samut Prakan province which were synthesized from the quantitative and qualitative research composed of (1) the first prioritization for the missions of public health and environment in Samut Prakan province with collaboration of other all sectors and moved forward to be green city, mitigated the pollution for people life and industry survived (2) the municipalities management process must emphasize the factors directly affecting the management performance composed of the administration resources factor, the municipality act factor, the participation factor and the political leadership factor (3) creating the strategy to develop networks of mutual municipalities, caring and sharing information and


187

missions based on the similar problems (4) coordinating for cooperation both public sector and private sector rely on the integration between industrial estate, municipalities and civil society especially the community leader (5) managing based on the governance of transparency, accountability, proactive measures to prevent and suppress corruption and (6) enhancing to proactive services with speed, equitable and to public relations the information of operation by diverse methods to be a customer–responsive services. ค าส าคญ การปฏบตงาน การจดการ เทศบาล ความส าคญของปญหา เทศบาลเปนรปแบบการปกครองสวนทองถนรปแบบหนงทใชในประเทศไทย ปจจบน การปกครองรปแบบเทศบาล เปนการกระจายอ านาจใหแกทองถนด าเนนการปกครองตนเอง ตามระบอบประชาธปไตยและแบงเบาภาระของรฐบาล อกทงยงเปนการเสรมสรางวฒนธรรม ทางการเมองระบอบประชาธปไตยใหเกดความเขมแขง ตลอดถงการแกไขปญหาภายในทองถน ของตนเองไดอยางมประสทธภาพ นอกจากน หากประมวลปญหาของเทศบาลเปนหลกใหญๆ แบงออกไดเปน 3 ระดบ ไดแก ปญหาดานอ านาจทองถน อาท การกระจายอ านาจนอยเกนไป การถกควบคมตรวจสอบมากเกนไป ปญหาดานโครงสรางทองถน เชน โครงสรางระบบบรหารยงไมเปนประชาธปไตยเทาทควร มความ ไมชดเจนและซ าซอนกบหนวยการปกครองทองถนอนๆ เปนตน ปญหาดานการบรหารงานทองถน เชน การก าหนดนโยบายและแผน การน าแผนไปสการปฏบต การควบคมตรวจสอบ การบรหารงานทรพยากรบคล เปนตน นอกจากน อกบรบทหนงทคอนขางเปนปญหามากพอสมควร จนอาจกลาว ไดวา เปนตวแปรส าคญของการพฒนาประชาธปไตยคอ ปญหาการมสวนรวม คงมเพยงแตการไปใชสทธเลอกตงสภาองคกรปกครองสวนทองถน และผบรหารองคกรปกครองสวนทองถนเทานน ภายหลงเสรจสนการเลอกตงแลวประชาชนมกจะไมคอยมสวนรวมอยางอน ซงท าใหองคกรปกครองสวนทองถนขาดพลง ขาดความรวมมอ ขาดความสนใจ อนเปนผลใหการปกครองทองถน ซงเปนการปกครองของคนในทองถนเองไมคอยประสบความส าเรจเทาทควร (โกวทย พวงงาม, 2549) จงหวดสมทรปราการเปนอกจงหวดหนงทมขอบเขตพนท และบรบทการวจยทนาสนใจ เนองจากเปนจงหวดในเขตปรมณฑล มพนทตดกบกรงเทพมหานคร จนบางครงแยกกนไมออกวา พนทใดเปนเขตกรงเทพฯ และหรอจงหวดสมทรปราการ ประกอบกบบรบทของพนทโดยทวไป เปนเมองอตสาหกรรมและเปนฐานการผลตสนคาส าคญ เพอสนบสนนเศรษฐกจมวลรวมของประเทศ สมกบวสยทศนของจงหวด ทก าหนดไววา “การพฒนาเมองอตสาหกรรมใหนาอย” หมายความวา เมองอตสาหกรรมทประชาชนมชวตความเปนอยอยางผาสก มความสะดวกสบายมสขภาพทดทงกายและใจ มความปลอดภยในชวตและทรพยสน โดยทกภาคสวนรวมกนเอาใจใสตอการลดมลภาวะ ทกประเภทสการบรหารจดการมลภาวะทด มประสทธภาพ ควบค ไปกบการพฒนาเมองใน 4 มต


188

ไดแก มตเศรษฐกจ เพมรายไดคาครองชพและการจางงาน มตสงคม เนนการมสวนรวมของประชาชน สนบสนนการศกษา การกฬา และความปลอดภย มตกายภาพ เนนความเปนระเบยบ การจดการ สาธารณปโภคและสาธารณปการใหเปนระบบ และเพมชองทางการคมนาคมขนสง มตสงแวดลอม ไมมมลภาวะ ควบคมบ าบดของเสยได และมพนทสเขยวจ านวนมาก พนทสวนใหญของจงหวดสมทรปราการเปนภาคอตสาหกรรม โดยมโรงงานอตสาหกรรม จ านวน 6 แหง ซงเปนฐานการผลตเพอสงออกทส าคญของประเทศ มระบบคมนาคมสายหลก ทเชอมโยงเปนโครงขาย เชน ถนนสขมวท ถนนศรนครนทร ถนนสขสวสด ถนนเทพารกษ ถนน บางนาตราด ถนนวงแหวนอตสาหกรรม ถนนกาญจนาภเษก และทาอากาศยานสวรรณภมซงสามารถเดนทางไดทงทางบก ทางน าและทางอากาศ แมดเหมอนวาสภาพพนทของจงหวดสมทรปราการ จะเตมไปดวยโรงงานอตสาหกรรม และคอนขางจะมปญหาดานการบรหารจดการผงเมอง แตในความเปนจรง จงหวดสมทรปราการกลบพบกบปญหาลกษณะนนอยมาก เพราะมการบงคบใชผงเมองรวมของจงหวดอยางมประสทธภาพ ท าใหมความชดเจนในการแบงเขตการใชประโยชนพนทเพอการพฒนาในแตละสวน อกทงยงมองคกรปกครองสวนทองถนมความเขมแขงมความพรอม และไดรบการจดสรรงบประมาณเออตอการพฒนาพนท เหนไดจากองคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) ในพนทของจงหวดมรายไดในระดบแนวหนาของประเทศ แตอยางไรกตาม เมอพจารณาโดยภาพรวมพบวา จงหวดสมทรปราการยงตองเผชญกบปญหาหลายประการ ซงเปนผลพวงมาจากการขยายตวของเมอง ปญหาสวนใหญทพบ คอ 1. ปญหาความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ซงเปนผลกระทบจากการพฒนาอตสาหกรรมในอดต และสภาวะโลกรอน อาท ปญหาน าทวม เนองจากแผนดนทรดตว ปละประมาณ 1 – 3 เซนตเมตร เพราะการสบน าบาดาลมาใชในภาคอตสาหกรรม ปญหาการสญเสยพนทชายฝงทะเล เพราะถกน าทะเลกดเซาะประมาณปละ 20 – 40 เมตร ปญหามลพษทางน าและขยะมลฝอยของโรงงาน รวมถงมลพษทางเสยงจากสนามบนสวรรณภม เปนตน 2. ปญหาการขาดการสนบสนนจากรฐบาลในเรองการสรางนวตกรรม สรางความเชอมโยงเครอขาย (Cluster) ทางธรกจ และแลกเปลยนการถายทอดเทคโนโลย (Technology Transfer) อยางจรงจง จงไมทนตอการเปลยนแปลงของสถานการณโลก 3. ปญหาความแตกตางระหวางการพฒนาพนทของภาคอตสาหกรรม และเกษตรกรรม สงผลใหประชากรมชองวางทางเศรษฐกจ และสงคม 4. ปญหาประชากรแฝง จ านวนประมาณ 1 ลานคน จงหวดตองรบภาระในการใหบรการเพมขน ในขณะทไดรบการจดสรรงบประมาณตามเกณฑปกต ซงประชากรในกลมน ขาดความรสก ในการเปนเจาของรวมของจงหวด และขาดความรวมมอในการพฒนาจงหวด สวนปญหาเฉพาะดานการบรหารจดการเทศบาลพบวา ปญหาดานภารกจหนาททคอนขางจะมความทบซอนกนระหวางองคกรปกครองสวนทองถนดวยกน หรอแมกระทงการปกครองสวนกลางและสวนภมภาค สวนปญหาดานการโอนภารกจการใหบรการสาธารณะขนพนฐาน ยงไมไดด าเนนการอยางเตมท ทง ๆ ทเทศบาลในจงหวดสมทรปราการมศกยภาพพอท าได แตในขอเทจจรง ยงไมสามารถท าได เพราะตดขดในเรองของความชดเจนดานขอบเขตอ านาจหนาท ธนสรร ธรรมสอน (2556)


189

ไดวจยพบวาเทศบาลมจดบกพรองดานการจดการใหมประสทธผลในยคโลกาภวตน โดยเฉพาะดานโครงสรางการบรหารทมอทธพลตอผลการปฏบตงาน จากความเปนมาและความส าคญของปญหา ผวจยจงมความสนใจทจะศกษาเรอง การจดการผลการปฏบตงานเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ เพอตองการจะทราบถงแนวทางการปฏบตงานของเทศบาลทเหมาะสมกบบรบทขององคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดสมทรปราการ อนจะเกดประโยชนสงสดแกประชาชนตอไป โจทยวจย/ปญหาวจย 1. การจดการผลการปฏบตงานตามภารกจความรบผดชอบตามพระราชบญญตเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ เปนอยางไร 2. ปจจยทมผลตอการจดการผลการปฏบตงานเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ ประกอบดวยอะไรบาง วตถประสงคการวจย 1. ศกษาการจดการผลการปฏบตงานตามภารกจความรบผดชอบตามพระราชบญญตเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ 2. ศกษาปจจยทมผลตอการจดการผลการปฏบตงานเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ 3. เสนอแนะแนวทางการจดการผลการปฏบตงานทเหมาะสมของเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ กรอบแนวคดการวจย ตวแปรตนหรออสระประกอบดวย 1. พระราชบญญตเทศบาล 2. ภาวะผน าทางการเมอง 3. ทรพยากรการบรหาร 4. การมสวนรวมจากทกภาคสวน และ 5. วฒนธรรมองคการ ส าหรบตวแปรตามคอผลการจดการผลการปฏบตงานเทศบาลในจงหวดสมทรปราการทบรรลเปาหมาย 7 ดาน ดงน 1. โครงสรางพนฐาน 2. สาธารณสขและสงแวดลอม 3. สวสดการสงคม 4. การคลง 5. การศกษา ขนบธรรมเนยมประเพณและวฒนธรรม 6. งานทะเบยนราษฎร และ 7. งานปองกนและบรรเทาสาธารณภย วธด าเนนการวจย ประชากรและกลมตวอยางในการวจยเชงปรมาณ 1. ประชากรทใชในการวจยเชงปรมาณคอ พนกงานเทศบาลทงหมด จ านวน 4,630 คนและประชาชนผมสวนไดสวนเสยในเขตเทศบาล จ านวน 4,693 คน รวม 9,323 คน ในสวนประชาชนผมสวนไดสวนเสยประกอบดวย สมาชกสภาเทศบาล ก านนผใหญบาน ผน าชมชนและอาสาสมครสาธารณสขทอาศยอยในเขตพนทของเทศบาล 18 แหง 2. กลมตวอยางทใชในการวจยเชงปรมาณ คอ พนกงานเทศบาล จ านวน 191 คน และประชาชนผมสวนไดสวนเสยในเขตเทศบาล ประกอบดวย สมาชกสภาเทศบาล ก านนผใหญบาน ผน าชมชนและอาสาสมครสาธารณสข จ านวน 193 คน รวมกลมตวอยาง จ านวน 384 คน ทอาศย


190

อยในเขตพนทของเทศบาล 18 แหง โดยค านวณหาขนาดกลมตวอยางจากจ านวนประชากรตามสตรของทาโร ยามาเน (Yamane, 1973) และน าแบบสอบถามทแกไขแลวไปทดลองใช (Try out) เพอหาค าความ เช อม น (Reliability) ของแบบสอบถามโดยหาค าส มประสท ธ แอลฟา (Alpha – Coefficient) ซงไดคาความเชอมนเทากบ 0.89 ประชากรและกลมตวอยางในการวจยเชงคณภาพ ส าหรบการวจยเชงคณภาพ เปนการเลอกผมสวนรวมคณะท างานตรวจประเมนมาตรฐานการปฏบตราชการขององคกรปกครองสวนทองถน และคณะผควบคมการบรหารงานของเทศบาล ในจงหวดสมทรปราการ สวนสมตวอยางจากประชากรใชวธการเลอกแบบเจาะจง ประกอบดวยบคคล 2 กลม คอ คณะท างานตรวจประเมนมาตรฐานการปฏบตราชการขององคกรปกครองสวนทองถน จ านวน 13 คน และคณะผควบคมการบรหารงานของเทศบาล จ านวน 14 คน รวมทงสน 27 คน เครองมอและการรวบรวมขอมลการวจยเชงปรมาณ โดยการวจยเชงปรมาณผศกษาใชแบบสอบถามทสรางขน จากการศกษาแนวคด ทฤษฎและผลงานวจยทเกยวของ แบงออกเปน 3 ตอน ดงน ตอนท 1 เปนค าถามปลายปดเกยวกบขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 เปนค าถามปลายปดเกยวกบการจดการผลการปฏบตงานเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ เปนแบบสอบถามมาตราสวนประมาณคาของลเครท จ าแนกออกเปน 5 ระดบ นยามปฏบตการของค าส าคญคอการจดการผลการปฏบตงานเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ หมายถง การจดใหมการด าเนนงาน ปฏบต ท า สงการ ตามระเบยบ กฎเกณฑ อ านาจหนาทและพนธกจ 7 ดาน โดยตวบงชทเปนเกณฑประเมนระดบผลการปฏบตงานคอ มาก ปานกลาง นอย อยบนพนฐานการปฏบตงานจรงของผมสวนไดเสยโดยตรงรวมถงมความเปนกลางในการใหขอมลทถกตอง ตอนท 3 เปนค าถามปลายเปดเกยวกบขอเสนอแนะการจดการผลการปฏบตงานเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ การเกบรวบรวมขอมลจากแบบสอบถามมขนตอนการด าเนนการ ดงน 1. ผท าการวจยครงนสรางแบบสอบถามเพอใชในการรวบรวมขอมล 2. ผท าการวจยครงนขอหนงสออนญาตแจกแบบสอบถาม จากบณฑตวทยาลยมหาวทยาลยราชภฏวไลยลงกรณ เพอขออนญาตและขอความรวมมอแจกแบบสอบถามใหกบกลมตวอยางคอ โดยการสมแบบชนภมและการสมอยางงาย 3. ผท าการวจยแจกแบบสอบถามและรบคนแบบสอบถาม 4. ผท าการวจยด าเนนการตรวจสอบจ านวนแบบสอบถามเพอด าเนนการตอไป เครองมอและการรวบรวมขอมลการวจยเชงคณภาพ ผวจยใชการวจยเอกสารและการสมภาษณเชงลกแบบมโครงสรางเปนเครองมอการวจย โดยการศกษาแนวคด ทฤษฎการบรหารจดการและผลการปฏบตงาน สวนการรวบรวมขอมลในการวจยเอกสาร ใชการสบคนงานวจยทเกยวของ ศกษาเปรยบเทยบ จดระบบเอกสารตามการวเคราะหเนอหา สวนการสมภาษณเชงลก ผวจยไดเลอกผใหขอมลส าคญแบบเจาะจง ก าหนดนดหมายเพอสมภาษณตามแบบสมภาษณชนดกงโครงสราง ท าการบนทกเทป และถอดเทป


191

การวเคราะหขอมลการวจยเชงปรมาณ เมอไดขอมลจากแบบสอบถามเปนทเรยบรอยแลว ผวจยตรวจสอบความสมบรณของแบบสอบถาม จากนนจงท าการวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรส าเรจรป โดยด าเนนการตามขนตอน ดงน 1. ตรวจสอบความถกตองสมบรณของแบบสอบถามทงหมด 2. น าแบบสอบถามทมความสมบรณแลวลงรหสตามแบบการลงรหส 3. ประมวลผลขอมลดวยเครองคอมพวเตอร โดยก าหนดคาเฉลยและแปลความหมายตามเกณฑคาเฉลย รวมถงวเคราะหดวยคาสถตการถดถอยพหคณ การวเคราะหขอมลการวจยเชงคณภาพ ผวจยใชการวเคราะหขอมลเชงคณภาพไปเสรมและยนยนความถกตองของขอมลเชงปรมาณ โดยการอปมานวเคราะหและการตความเพอหาขอสรปหวขอจากเฉพาะสวน (Particular) ไปสสวนรวมหรอสามญการ (Generalization) และผสานวธการวเคราะหขอมลจนไดขอสรปผลการวจยตามวตถประสงค ผลการวจย

1. การจดการผลการปฏบตงานเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ ดงแสดงตามตารางท 1

ตารางท 1 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความคดเหนของประชาชนทมผลตอการจดการ ผลการปฏบตงานเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ การจดการผลการปฏบตงานเทศบาลในจงหวด

สมทรปราการ x S.D. ระดบการบรหาร

จดการ 1. ดานโครงสรางพนฐาน 3.68 0.76 มาก 2. ดานสาธารณสขและสงแวดลอม 3.24 1.04 ปานกลาง 3. ดานสวสดการสงคม 3.75 0.77 มาก 4. ดานการคลง 3.52 0.82 มาก 5. ดานงานทะเบยนราษฎร 3.74 0.78 มาก 6. ดานการศกษาขนบธรรมเนยมประเพณ และ

วฒนธรรม 3.63 0.79 มาก 7. ดานงานปองกนและบรรเทาสาธารณภย 3.84 0.80 มาก

รวม 3.63 0.82 มาก จากตารางการจดการผลการปฏบตงานเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ โดยภาพรวมอยในระดบมาก และเมอเปนรายดาน พบวา อยในระดบมาก 6 ดาน เรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปนอย ดงน ดานงานปองกนและบรรเทาสาธารณภย ดานสวสดการสงคม ดานงานทะเบยนราษฎร ดานโครงสรางพนฐาน ดานการศกษาขนบธรรมเนยมประเพณและวฒนธรรม และดานการคลง สวนดาน


192

สาธารณสขและส งแวดลอม อย ในระดบปานกลาง ท งนอาจดวยสาเหต เทศบาลในจงหวดสมทรปราการเปนเทศบาลทจดอยในเขตปรมณฑล มโรงงานอตสาหกรรม มบรษทธรกจหางรานเอกชนเปนจ านวนจาก และมความเจรญทกดานไมตางจากกรงเทพมหานคร การจดเกบภาษรายได ซงน ามาพฒนาเทศบาลคอนขางมประสทธภาพ และเปนไปอยางทวถง ผบรหารคอนขางมวสยทศนในการพฒนา อาจจะกลาวไดวา การบรหารจดการเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ เปนตวอยางส าคญของการบรหารจดการเทศบาลในเขตอตสาหกรรมของประเทศ ซงมปจจยองคประกอบแวดลอมหลายประการทมความซบซอน ทงจากประชากร สงแวดลอม และชมชนเกดขนใหมตามการขยายตวของนคมอตสาหกรรม ซงเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ สามารถบรหารจดการบรบทความซบซอนเหลานไดในระดบคอนขางด ดงนน ภาพรวมของการจดการผลการปฏบตงานเทศบาลของผบร หารเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ 2. ผลการวเคราะหปจจยทมผลตอการจดการผลการปฏบตงานเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ โดยการวเคราะหถดถอยพหคณ ไดผลลพธดงน ตารางท 2 แสดงผลการวเคราะหสหสมพนธคณก าลงสองของคาสหสมพนธพหคณก าลงสองของคา

สหสมพนธพหคณทปรบแก และคาความคลาดเคลอนมาตรฐาน

Model R R Square Adjusted R Square Std. Error of the Estimate 1 0.798a 0.637 0.636 0.336 2 0.838b 0.703 0.701 0.305 3 0.856c 0.733 0.731 0.289 4 0.863d 0.744 0.742 0.283

a. Predictors: (Constant), X3 b. Predictors: (Constant), X3, X1 c. Predictors: (Constant), X3, X1, X4 d. Predictors: (Constant), X3, X1, X4, X2

จากตารางท 2 พบวา คาสมประสทธสหสมพนธพหคณมคา .863 และก าลงสองของคาสหสมพนธพหคณมคา .744 แสดงวา ตวแปรพยากรณทงหมด 4 ตว รวมกนพยากรณ การจดการผลการปฏบตงานเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ ไดรอยละ 74.40 (R2 = 0.744) โดยคาความคลาดเคลอนมาตรฐานของการพยากรณมคา 0.283


193

ตารางท 3 แสดงความแปรปรวนทไดจากการวเคราะหการถดถอยพหคณแบบ Stepwise

Model Sum of Squares df Mean Square F Sig. 4 Regression 88.577 4 22.144 275.717 .000

Residual 30.439 379 0.080 Total 119.017 383

d. Predictors: (Constant), X3, X1, X4, X2 e. Dependent Variable: Y **มนยส าคญทางสถตท ระดบ 0.01 จากตารางท 3 โมเดลท 4 ตามการวเคราะหแบบขนตอน ผลการวเคราะหความแปรปรวนเพอทดสอบนยส าคญของคาสมประสทธถดถอยบางสวน (b) รวม โดยใชสตร Partial F-test พบวา คา F ทค านวณได มากกวาคาวกฤต อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.000 ดงนน จงปฏเสธสมมตฐานศนย แสดงวาคาสมประสทธถดถอยบางสวน ไมเทากบ ศนย หมายความวา การจดการผลการปฏบตงานของเทศบาล กบตวแปรทรพยากรการบรหาร (X3) พระราชบญญตเทศบาล (X1) การมสวนรวมจากทกภาคสวน (X4) ภาวะผน าทางการเมอง (X2) มความสมพนธกนเปนเสนตรงจรง ซงจะตองทดสอบนยส าคญของ สมประสทธถดถอยบางสวนของแตละตวแปร ตารางท 4 แสดงผลการการวเคราะหถดถอยพหคณ (Multiple Regression Analysis) แบบ Stepwise

Model B Beta t Sig. 4 (Constant) .909 10.754 .000

ทรพยากรการบรหาร (X3) .202 .237 4.550 .000 พระราชบญญตเทศบาล (X1) .192 .260 5.868 .000

การมสวนรวมจากทกภาคสวน (X4) .195 .242 5.144 .000

ภาวะผน าทางการเมอง (X2) .166 .209 4.136 .000

a. Dependent Variable: Y

จากตารางท 4 พบวา โมเดลท 4 จะไมมตวแปรใดเขาออกจากสมการอก จงเปนสมการทเหมาะสม โดย ปจจยทมผลตอการจดการผลการปฏบตงานเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ


194

ประกอบดวย โดยเรยงล าดบจากสมประสทธถดถอยบางสวน (b) จากมากไปหานอย ดงน การมทรพยากรการบรหาร (X3) สวนรวมจากทกภาคสวน (X4) พระราชบญญตเทศบาล (X1) และภาวะผน าทางการเมอง (X2) สามารถพยากรณการจดการผลการปฏบต งานเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ (Y) ไดอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 3. ขอเสนอแนวทางการจดการผลการปฏบตงานเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ มดงน จากการเกบรวบรวมขอมลและการวเคราะหขอมลเชงปรมาณและเชงคณภาพ รวมถงการสงเคราะหผลการวจยตามวตถประสงคขอท 1 และขอท 2 ผวจยจงไดวเคราะหแนวทางการจดการผลการปฏบตงานทเหมาะสมของเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ ดงน 3.1 จงหวดสมทรปราการ เปนเมองอตสาหกรรมมประชากรอาศยอยอยางหนาแนนมสภาพปญหาดานสาธารณสขและสงแวดลอม แนวทางส าคญคอ การสรางเมองสเขยว หรอทเรยกวา Green city เพอประชาชนอยได อตสาหกรรมอยรอด 3.2 จากการวเคราะหผลการวจยขอท 2 ซงศกษาปจจยทมผลตอการจดการผลการปฏบตงานทเหมาะสมของเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ โดยเฉพาะการวเคราะหถดถอยพหคณ พบวา แสดงวาเทศบาลจ าเปนตองใหความส าคญตอปจจยทเปนทรพยากรการบรหารเปนอนดบหนง แตตองพฒนาภาวะผน าทางการเมอง ใหเปนปจจยส าคญมากยงขน 3.3 แนวทางเพมประสทธภาพ ประสทธผลการจดการ โดยเฉพาะการน านโยบายไปปฏบตของเทศบาล นน ตองเรมตนดวยนโยบาย ในทนคอพระราชบญญตเทศบาล การก าหนดนโยบายการบรหารจดการ ควรประกอบดวยการพฒนาเครอขายเทศบาลดวยกน และการประสานงานกบหนวยงานทเกยวของ มการบรหารงานภายใตหลกธรรมาภบาล และการปรบปรงการใหบรการ อภปรายผล การวจยเรองการจดการผลการปฏบตงานเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ มประเดนทนาสนใจ สามารถน ามาอภปรายไดดงตอไปน 1. การศกษาผลการปฏบตงานตามภารกจความรบผดชอบตามพระราชบญญตเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ โดยภาพรวมอยในระดบมาก และเมอเปนรายดาน พบวา อยในระดบมาก 6 ดาน เรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปนอย ดงน ดานงานปองกนและบรรเทาสาธารณภย ดานสวสดการสงคม ดานงานทะเบยนราษฎร ดานโครงสรางพนฐาน ดานการศกษา ขนบธรรมเนยมประเพณ และวฒนธรรม ดานการคลง และดานสาธารณสขและส งแวดลอม สอดคลองกบงานวจยของ มทตา วรกลยากล (2556) ทไดศกษาความส าเรจในการบรหารงานของเทศบาลนครรงสต จงหวดปทมธาน ผลการศกษา พบวาอยในระดบมาก และสอดคลองกบงานวจยของ ธนวรรณ ปญญาค า (2553) ไดศกษาความพรอมในการบรหารจดการของเทศบาลต าบลแมสายในอ าเภอแมสาย จงหวดเชยงราย ผลการศกษาพบวา ผลส าเรจในความพรอมการบรหารจดการเทศบาลอยในระดบมาก 2. การศกษาปจจยทมผลตอการจดการผลการการปฏบตงานเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ โดยภาพรวม ปจจยดานพระราชบญญตเทศบาล ปจจยภาวะผน าทางการเมอง ปจจยทรพยากรการบรหาร และปจจยการมสวนรวมจากทกภาคสวน มความสมพนธกบผลการบรหาร


195

จดการเทศบาลในจงหวดสมทรปราการอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0 .01 โดยปจจยทกดานมคา p-value เทากบ < .000 และเมอน ามาสรางสมการพยากรณปจจยทสงผลตอผลการบรหารจดการเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ การทผลการวจยเปนเชนน อาจจะเปนเพราะวา การบรหารจดการเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ ตองอาศยองคประกอบแวดลอมหลายประการเขามาชวย สวนการวจยเชงคณภาพ พบวา ปจจยภาวะผน าทางการเมองมความส าคญยงตอผลการปฏบตงาน สอดคลองกบ สกนธ วรญญวฒนา และคนอน ๆ (2554) ไดศกษากระบวนการมสวนรวมของภาคประชาชนในการบรหารจดการขององคกรปกครองสวนทองถนพบวาปจจยส าคญในการพฒนากระบวนการมสวนรวมในระดบพนท ประกอบดวย วฒนธรรมองคกร โดยเฉพาะภาวะผน า และปจจยทมความส าคญรองลงมาคอ ปจจยการมสวนรวมจากทกภาคสวน สอดคลองกบ วชรนทร อนทพรหม (2557) ไดศกษารปแบบการมสวนรวมในการพฒนาทองถนของประชาชนพบวาการม สวนรวมในการพฒนาทองถนของประชาชนมความส าคญอยางยง ซงรปแบบการมสวนรวมของประชาชนในการพฒนาทองถน ดวยวธการแสดงความคดเหน การเสนอแนะ หรอการเสนอความตองการ การมสวนรวมในการตดสนใจในรปของการใชสทธเลอกทางเลอกเพอใหเปนฉนทามต การมสวนรวมในการปฏบต และการมสวนรวมในการตดตามประเมนผล ขอเสนอแนะ การวจยเรอง การจดการผลการปฏบตงานเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ ผวจยมขอเสนอแนะจากผลการวจยตามประเดนส าคญดงตอไปน ขอเสนอแนะเชงนโยบาย 1. กระทรวงมหาดไทย ควรวางแนวทางออกกฎหมาย ขอบงคบ ใหเกดความชดเจนในขอบเขตอ านาจหนาทความรบผดชอบ มใหเกดความทบซอนกนระหวางหนวยงานภาครฐ ใน 1 พนท ควรมหนวยงานรฐในการบรหารจดการเพยงแหงเดยวคอ เทศบาล หรอ อ าเภอ 2. กระทรวงมหาดไทย ควรมหนวยงานทมหนาทรบผดชอบวนจฉย ระเบยบ ขอกฎหมาย โดยตรง เมอหนวยงานตางๆ มความคดเหนทแตกตางกน 3. ควรออกกฎหมาย การมสวนรวมของประชาชน ใหถอเปนหนาททตองปฏบตในการมสวนรวมกบการด าเนนการตางๆ กบหนวยงานของรฐ 4. ควรมการรวมกลมขององคกรปกครองสวนทองถน เพอเพมศกยภาพในทก ๆ ดาน เชน การวางแผนพฒนา การจดการดานงบประมาณ การออกแบบผงเมองใหสอดคลองกนของแตละทองถน ถามการรวมกลมกนแลวการจดการการปฏบตงานกจะมประสทธภาพ ขอเสนอแนะเชงปฏบต 1. ดานสาธารณสขและสงแวดลอม โดยประสานความรวมมอกบทกภาคสวนทเกยวของกบปญหา โดยเฉพาะกรมส งเสรมคณภาพส งแวดลอมและกรมควบคมมลพษ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และกรมโรงงานอตสาหกรรมกระทรวงอตสาหกรรม 2. ดานสวสดการสงคม เทศบาลในจงหวดสมทรปราการควรจะสานตอนโยบายของรฐบาล หรอควรจะจดท าสวสดการสงคมรปแบบใหม ๆ ทถกตองตามกฎหมาย และตอบสนองความตองการของประชาชนในพนทได


196

3. ดานการคลง เหนควรใหมการออกแบบการจดเกบภาษ และกระจายรายไดไปยงเทศบาลอน ๆ ทยงไมมงบประมาณเพยงพอซงเปนไปตามรปแบบ Care and Share ขอเสนอแนะการท าวจยครงตอไป 1. ควรจะศกษาแนวทางการสรางเครอขายความมอระหวางเทศบาลในจงหวดสมทรปราการเพอรองรบกบการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน 2. ควรจะศกษารปแบบการพฒนาการจดการภาครฐแนวใหมทมความสมพนธตอผลการบรหารจดการเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ 3. ควรจะศกษาภาวะผน าทางการเมองทองถน ทสงผลตอการใหบรการสาธารณะของเทศบาลในจงหวดสมทรปราการ

บรรณานกรม โกวทย พวงงาม. (2549). การปกครองทองถนไทย. กรงเทพฯ: วญญชน. ธนวรรณ ปญญาค า. (2553). การวเคราะหความพรอมในการบรหารจดการของเทศบาลต าบลแม

สายใน อ าเภอแมสาย จงหวดเชยงราย. วทยานพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวทยาการจดการ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ธนสรร ธรรมสอน. (2556). ภาวะผน าทางการเมองของนายกเทศมนตรในการบรหารเทศบาลต าบลพนทภาคเหนอตอนบน. วทยานพนธรฐประศาสนศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชา

รฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ. มทตา วรกลยากล. (2556). ความส าเรจในการบรหารงานของเทศบาลนครรงสต จงหวดปทมธาน.

วารสารวทยบรการ. 24(1), 1-3. วชรนทร อนทพรหม. (2557). รปแบบการมสวนรวมในการพฒนาทองถนของประชาชน. วารสาร

บณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ. 8 (3). (กนยายน – ธนวาคม).

สกนธ วรญญวฒนา. (2554). กระบวนการมสวนรวมของภาคประชาชนในการบรหารงานของ องคกรปกครองสวนทองถน. วทยานพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร. Yamane, T. (1973). Statistic: An Introductory Analysis. 3rd ed. New York: Harper and Row.


การพฒนาการคดวจารณญาณดวยการเรยนแบบกรณศกษาบนเวบ ทใชเทคนคการตงค าถามและการคดสะทอน

ENHANCING CRITICAL THINKING WITH CASE-BASED LEARNING ON WEB

USING QUESTIONING TECHNIQUES AND REFLECTIVE THINKING

ดนชา สลวงศ1 ปราวณยา สวรรณณฐโชต2 และสพตรา คหากาญจน3

Danucha Saleewong1 Praweenya Suwannatthachote2 and Supattra Kuhakarn 3

1 ครศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย กรงเทพมหานคร 2 ครศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย กรงเทพมหานคร

3 ครศาสตรดษฎบณฑต ส านกเทคโนโลยการศกษา มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช กรงเทพมหานคร

บทคดยอ การวจยนมวตถประสงคเพอศกษาผลของการเรยนดวยกรณศกษาบนเวบทใชเทคนคการตงค าถามและการคดสะทอนทมตอการคดวจารณญาณของนกศกษาระดบปรญญาตร ตวแปรทศกษาคอ เทคนคการตงค าถาม 2 แบบ ไดแกการตงค าถามแบบโสเครตส และแบบ 5W1H และวธการคดสะทอน 2 แบบ ไดแก วธการคดสะทอนแบบการเลาเรองดวยดจทล และวธการคดสะทอนแบบความเรยง กลมตวอยาง คอนกศกษาระดบปรญญาตร จ านวน 83 คน แบงเปน 4 กลม เครองมอทใชในการวจย ไดแก 1) แผนการจดการเรยนรดวยกรณศกษาบนเวบ 2) เวบไซตการเรยนดวยกรณศกษาทใชเทคนคการตงค าถามและการคดสะทอน และ 3) แบบวดการคดวจารณญาณ Cornell Critical Thinking Test level Z การวเคราะหขอมลใชวธการวเคราะหเนอหา และสถตทใชคอ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว และการวเคราะหความแปรปรวนสองทาง ผลการวจย พบวา 1. นกศกษาทเรยนดวยกรณศกษาบนเวบทใชเทคนคการตงค าถามตางกน มการคดวจารณญาณไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 2. นกศกษาทเรยนดวยกรณศกษาบนเวบทใชวธการคดสะทอนตางกน มการคดวจารณญาณแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

ABSTRACT The purpose of this research was to study the effects of case-based learning on web using questioning techniques and reflective thinking upon critical thinking of undergraduate students. This study used an experiment research design. Treatment variables were : 1) two types of questioning techniques: Socratic question technique and 5W1H question technique and 2) two types reflective thinking methods: Digital


198

storytelling and Essay. The samples were 83 undergraduate students and were divided into four groups. The research instruments were : 1) Lesson plans, 2) Case-Based Learning on web using question techniques and reflective thinking, and 3) Cornell Critical Thinking Test level. Data were analyzed using content analysis, mean (��), standard deviation (S.D.), One-way ANOVA and Two-way ANOVA. The research findings were: 1. The students studied with case-based learning on web using different questioning techniques had no difference on critical thinking score at the .05 level of significance. 2. The students studied with case-based learning on web using different reflective thinking methods had difference on critical thinking score at the .05 level of significance. ค าส าคญ การเรยนดวยกรณศกษาบนเวบ เทคนคการตงค าถาม การคดสะทอน การคดอยางมวจารณญาณ ความส าคญของปญหา การคดวจารณญาณ ถอเปนทกษะการเรยนรทควรมในศตวรรษท 21 ทจะชวยใหผเรยนเปนคนทมคณภาพได (The Partnership for 21st Century Schools (P21) , 2009) และเปนลกษณะหนงของการคดทใชทกษะการคดจ านวนมาก มล าดบขนตอนกระบวนการทชดเจนเปนการใชความรมาจ าแนกขอมล พจารณาไตรตรองอยางสมเหตสมผล รวมทงการคนควาหาหลกฐานเพอวเคราะหและประเมนขอโตแยง เพอตดสนใจวาสงใดควรเชอหรอควรท า ชวยใหตดสนใจสภาพการณ ตดสนใจแกปญหาดวยตนเองไดอยางถกตอง (Ennis, 1985; Hudgins & Sybil, 1988) จากรายงานผลการวจยของกรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ พบวา มาตรฐานการเรยนรดานทกษะการคดวเคราะห การคดสงเคราะห การคดสรางสรรค การคดวจารณญาณของเดกไทยอยในระดบนาเปนหวง ซงสอดคลองกบรายงานการวจยของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน เรอง คณภาพทเปนมาตรฐานของเดกไทยทสงคมตองการ โดยผลการวจยพบวา สงคมไทยมความตองการใหเดกไทยมทกษะการคดตางๆ รวมทงการคดวจารณญาณ ซงจะท าใหผ เรยนสามารถน าความรความสามารถทไดเรยนรอยางมความหมาย น าไปประยกตใชในชวตประจ าวน และด าเนนชวตไดอยางมความสขและเตบใหญเปนคนทมคณภาพเพอพฒนาประเทศชาตไดตอไป (พมพนธ เดชะคปต , 2544; ส านกงานคณะกรรมการศกษาขนพนฐาน , 2547) จงนบวาการคดอยางมวจารณญาณเปนเรองจ าเปนทผเกยวของทกหนวยงานตองชวยกนพฒนาอยางเรงดวน การพฒนาการคดวจารณญาณสามารถท าไดหลายวธ จากการรวบรวมผลการวจยและบทความทางการศกษาทเกยวของกบวธการสอนทสงเสรมการคดวจารณญาณ โดย Halpern and Nummedal (1995 อางถงในเพญพศทธ เนคมานรกษ , 2537) ไดรวบรวมไวไดแก เทคนคการ


199

ประเมนชนเรยน วธการเรยนแบบรวมมอ วธการสอนดวยกรณศกษา การใชค าถาม การเรยนรรปแบบการประชมปรกษา รปแบบการตกลง การใชมอบหมายการเขยน และการสนทนา จากทผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของเกยวกบการพฒนาการคดวจารณญาณพบวา มการใชการเรยนดวยกรณศกษาในการพฒนาการคดอยางมวจารณญาณจ านวนมาก (ดนชา สลวงศ และ ปราวณยา สวรรณณฐโชต, 2554; Choi and Lee, 2009) และพบวาไดมการพฒนาการเรยนดวยกรณศกษาบนเวบเพอใหสอดคลองกบสภาพแวดลอมในปจจบน (Saleewong et al., 2012) มการใชเทคนคการตงค าถามแบบตางๆ เชน เทคนคการตงค าถามแบบโสเครตส การตงค าถามแบบ 5W1H เพอชวยพฒนาการคดวจารณญาณของผเรยนใหสงขน (Alexander & et al, 2010; Yang, Newby, & Bill, 2005; Yang, 2008; Albert, 2008; Straker & Rawlinson, 2003; Wang, 2008) อกทงยงใชเทคนคการคดสะทอน (Reflective Thinking) ในการพฒนาการคดวจารณญาณของผเรยน ไมวาจะเปนการคดสะทอนดวยการเขยน การพด หรอการเลาเรองดวยดจทล ทพบวา การเรยนโดยการใชการคดสะทอน สามารถพฒนาการคดวจารณญาณ การแกปญหา และความสามารถในการเรยนของผเรยนได ซงถอวาเปนการพฒนาทกษะการคดขนสงและการเรยนรแบบเจาะลกของผเรยน (Colloen, 1996; Yancey, 1998; กดานนท มลทอง, 2548; รชนกร ทองสขด, 2545) จากการศกษาแนวคด ทฤษฎ และงานวจยดงกลาว ผวจยสนใจศกษาเปรยบเทยบผลของการใชเทคนคการตงค าถามไดแก การตงค าถามแบบโสเครตส และการตงค าถามแบบ 5W1H และวธการคดสะทอนไดแก การคดสะทอนแบบการเลาเรองดวยดจทล และการคดสะทอนแบบการเขยนความเรยง โดยผวจยสนใจทจะศกษาถง Main Effect ของตวแปรการใชเทคนคการตงค าถาม และการใชวธการคดสะทอน เพอศกษาวาการใชเทคนคการตงค าถามและวธการคดสะทอนแบบใดทจะสามารถพฒนาการคดวจารณญาณของผเรยนไดดทสด เพอใชเปนแนวทางส าหรบผสอนในการเลอกใชวธการจดการเรยนการสอนดวยกรณศกษาบนเวบทใชเทคนคการตงค าถามและการคดสะทอนทเหมาะสมเพอพฒนาการคดวจารณญาณส าหรบนกศกษาระดบปรญญาตร อนจะน าไปเปนประโยชนตอผเรยนในการน าไปใชในอนาคตเพอพฒนาใหสงคมมประสทธภาพมากยงขนตอไป โจทยวจย/ปญหาวจย 1. นกศกษาระดบปรญญาตรทเรยนดวยกรณศกษาบนเวบทใชเทคนคการตงค าถามตางกนจะมการคดวจารณญาณเปนอยางไร 2. นกศกษาระดบปรญญาตรทเรยนดวยกรณศกษาบนเวบทใชวธการคดสะทอนตางกนจะมการคดวจารณญาณเปนอยางไร วตถประสงคการวจย 1. เพอศกษาผลของการเรยนดวยกรณศกษาบนเวบทใชเทคนคการตงค าถามตางกนทมตอการคดวจารณญาณของนกศกษาระดบปรญญาตร 2. เพอศกษาผลของการเรยนดวยกรณศกษาบนเวบทใชวธการคดสะทอนตางกนทมตอการคดวจารณญาณของนกศกษาระดบปรญญาตร


200

วธด าเนนการวจย ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการวจยครงน คอ นกศกษาระดบปรญญาตร สาขานเทศศาสตรและสอสารมวลชน กลมตวอยางทใชในการวจย คอ นกศกษาระดบปรญญาตรสาขานเทศศาสตรแ ละสอสารมวลชน มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณในพระบรมราชปถมภ ทลงทะเบยนเรยนรายวชา กฎหมายและจรยธรรมสอสารมวลชน ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2555 จ านวน 83 คน การเลอกมหาวทยาลยเปนการเลอกแบบเจาะจง (Purposive sampling) ซ งม เกณฑในการคดเลอกมหาวทยาลยเปนกลมตวอยาง คอ เปนมหาวทยาลยทมการเรยนการสอนในสาขาวชานเทศศาสตรและสอสารมวลชน เปดสอนวชากฎหมายและจรยธรรมสอสารมวลชน นกศกษามพนฐานในวชาสอสารมวลชนเบองตน และผบรหารใหการสนบสนน ผลการเลอกกลมตวอยางไดนกศกษาสาขานเทศศาสตรและสอสารมวลชน ทเรยนรายวชากฎหมายและจรยธรรมสอสารมวลชน จ านวน 4 ตอนเรยน และใชการสมอยางงายเพอสมกลมตวอยางเขากลมทดลอง (Random Assignment) โดยการจบฉลากเขากลมทดลอง กลมทดลองแตละกลมจะมจ านวนนกศกษา ดงตารางท 1 เครองมอทใชในการวจย 1. แผนการจดการเรยนรการเรยนดวยกรณศกษาบนเวบ ประกอบดวยเนอหาการเรยนการสอนดวยกรณศกษา 3 กรณ ไดแก กรณศกษาท 1 การท าหนาทของสอมวลชนดานความซอสตย กรณศกษาท 2 การท าหนาทของสอมวลชนดานความเปนกลาง และกรณศกษาท 3 การท าหนาทของสอมวลชนดานความมมนษยธรรม โดยใชเวลาเรยนทงหมด 9 สปดาห 2. เวบไซตการเรยนดวยกรณศกษาทใชเทคนคการตงค าถามและการคดสะทอนทพฒนามาจากขนตอนการเรยนดวยกรณศกษา ของ Choi and Lee (2009) โดยประกอบดวยการเรยน 5 ขนตอน ดงภาพท 1 3. แบบวดการคดวจารณญาณ Cornell Critical Thinking Test level Z ของ Ennis and Millman (1985) เปนแบบวดแบบเลอกตอบ 3 ตวเลอก มจ านวนขอสอบทงหมด 52 ขอ ใชเวลาในการทดสอบทงหมด 50 นาท โดยผวจยไดจดหาลขสทธแบบวดเปนทเรยบรอยแลว และ ไดคาความเชอมนของแบบวดเทากบ 0.72 ตารางท 1 จ านวนกลมตวอยางตามแบบแผนการทดลอง

เทคนคการตงค าถามในการเรยนดวยกรณศกษา

การคดสะทอนจากการเรยนดวยกรณศกษา รวม การคดสะทอนแบบการ

เลาเรองดวยดจทล การคดสะทอนแบบการ

เขยนความเรยง การใชเทคนคการตงค าถามแบบโสเครตส

22 22 44

การใชเทคนคการตงค าถามแบบ5W1H

18 21 39

รวม 40 43 83


201

ภาพท 1 ขนตอนการเรยนดวยกรณศกษาบนเวบทใชเทคนคการตงค าถามและการคดสะทอน การด าเนนการวจย ใหกลมทดลองทง 4 กลม ท าแบบวดการคดวจารณญาณกอนการทดลองเพอทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระหวางกลม เตรยมความพรอมของผเรยน โดยจดใหมการปฐมนเทศกอนการทดลอง เพอชแจงใหกลมตวอยางทราบถงวตถประสงคของการทดลอง และอธบายการใชงานเวบไซตการเรยนดวยกรณศกษา การแจงรหสการเขาเรยนใหผเรยนทกคนทราบ แจงก าหนดเวลาและงานทตองท าในแตละสปดาหของการทดลองการเรยนบนเวบ รวมทงฝกอบรมผเรยนเกยวกบวธการคดสะทอนทง 2 แบบ กลมทดลองทง 4 กลม ศกษาและปฏบตกจกรรมการเรยนดวยกรณศกษาบนเวบ 3 กรณ ในแตละกรณใชเวลา 3 สปดาหโดยแบงเปนระยะเวลาในการเรยนดวยกรณศกษา 5 ขนตอนกรณละ 2 สปดาห และระยะเวลาในการน าเสนอการสะทอนคดจากกรณศกษากรณละ 1 สปดาห รวมระยะเวลาในการทดลองจ านวน 9 สปดาห ใหกลมทดลองทง 4 กลม ท าแบบวดการคดวจารณญาณหลงจากการสอนสนสดลง ซงเปนฉบบเดยวกบการทดสอบกอนเรยน

หนาโฮมเพจ

ลงทะเบยนเรยน

เขาศกษาบทเรยน

จบการเรยน

ทดสอบการคดอยางมวจารณญาณ

จ านวนกรณศกษา 3 กรณ ใชเวลาในการเรยนกรณละ 3 สปดาห

โดยตองเรยนกรณท 1 ใหจบกอนถงจะไปกรณท 2 และ 3 ได

1. อาจารยใหกรณศกษาบนเวบและแจงใหนกศกษาเขาไปใชงาน 2. นกศกษาตอบค าถามหลกในขนตอนท 1 3. นกศกษาด าเนนการตามขนตอนท 2 ไดรบความคดเหนจากผมสวนเกยวของและอภปรายกบเพอนในกลมแลวตอบค าถามตามเทคนคทตางกน 4. นกศกษาด าเนนการตามขนตอนท 3 ไดรบแนวทางแกปญหาทหลากหลายและอภปรายกบเพอนในกลมแลวตอบค าถามตามเทคนคทตางกน 5. นกศกษาด าเนนการตามขนตอนท 4 ไดรบแนวคดทฤษฎและอภปรายกบเพอนในกลมแลวตอบค าถามตามเทคนคทตางกน 6. นกศกษาด าเนนการตามขนตอนท 5 สรปผลจากการกรณศกษา ตอบค าถามหลก และน าเสนอการคดสะทอน โดยแบงเปนกลมทคดสะทอนแบบการเลาเรองดวยดจทลและกลมทคดสะทอนแบบการเขยนความเรยง


202

การวเคราะหขอมล การวเคราะหคะแนนการคดวจารณญาณทงกอนและหลงเรยน ใชสถตในการวเคราะหขอมล ไดแก คาเฉลย (��) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระหวางกลมตวอยางกอนเรยน ใชสถตในการวเคราะหขอมล ไดแก การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One-way ANOVA) การวเคราะหความแปรปรวนของการทดลองแบบแฟคทอเรยล สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก การวเคราะหความแปรปรวนสองทาง (Two-way ANOVA) ผลการวจย การวเคราะหเพอตรวจสภาพกอนการทดลอง ผลการวเคราะหคะแนนการคดวจารณญาณกอนเรยนพบวากลมตวอยางทมคะแนนการคดวจารณญาณกอนเรยนสงสดคอกลมทเรยนดวยกรณศกษาบนเวบทใชเทคนคการตงค าถามแบบ 5W1H และการคดสะทอนแบบการเลาเรองดวยดจทล (�� = 21.22, S.D. = 2.82) และกลมทไดคะแนนการคดวจารณญาณกอนเรยนต าสดคอ กลมทเรยนดวยกรณศกษาบนเวบทใชเทคนคการตงค าถามแบบโสเครตสและการคดสะทอนแบบการเขยนความเรยง (�� = 18.91, S.D. = 3.95) ดงตารางท 2 และผลการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางกลมกอนการทดลอง เพอใหเปนไปตามขอตกลงเบองตนในการวเคราะหความแปรปรวน พบวากลมตวอยางทง 4 กลมมคะแนนการคดวจารณญาณกอนเรยนไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 (F = 2.621, p = .056) แสดงวากลมตวอยางทง 4 กลม สามารถเปนกลมทดลองเพอน าไปตรวจสอบวตถประสงคของการวจยครงนได ผลการวเคราะหหลงการทดลอง ผลการวเคราะหคะแนนการคดวจารณญาณหลงเรยน พบวากลมตวอยางทมคาเฉลยคะแนนการคดวจารณญาณหลงเรยนสงสดคอ กลมทเรยนดวยกรณศกษาบนเวบทใชเทคนคการตงค าถามแบบ 5W1H และการคดสะทอนแบบการเลาเรองดวยดจทล (�� = 27.00, S.D. = 2.11) และกลมตวอยางทมคะแนนการคดวจารณญาณหลงเรยนต าสดคอ กลมทเรยนดวยกรณศกษาบนเวบทใชเทคนคการตงค าถามแบบ 5W1H และการคดสะทอนแบบการเขยนความเรยง (�� = 24.43, S.D. = 2.87) เมอพจารณาคาเฉลยจ าแนกเปนรายกลมตวอยาง สามารถเรยงล าดบตามคะแนนการคดวจารณญาณจากสงทสดไปหาต าทสดไดดงน กลมทเรยนดวยกรณศกษาบนเวบทใชเทคนคการตงค าถามแบบ 5W1H และการคดสะทอนแบบการเลาเรองดวยดจทล มคาเฉลยการคดวจารณญาณสงทสด (�� = 27.00, S.D. = 2.11) รองลงมาคอกลมทเรยนดวยกรณศกษาบนเวบทใชเทคนคการตงค าถามแบบโสเครตสและการคดสะทอนแบบการเลาเรองดวยดจทล ( �� = 26.72, S.D. = 2.71) ล าดบตอมาคอ กลมทเรยนดวยกรณศกษาบนเวบทใชเทคนคการตงค าถามแบบโสเครตสและการคดสะทอนแบบการเขยนความเรยง (�� = 24.68, S.D. = 3.67) และกลมทมคาเฉลยการคดวจารณญาณต าทสดคอ กลมทเรยนดวยกรณศกษาบนเวบทใชเทคนคการตงค าถามแบบ 5W1H และการคดสะทอนแบบการเขยนความเรยง (�� = 24.43, S.D. = 2.87)


203

การวจยครงนเปนการศกษาผลของตวแปรอสระ 2 ตวแปร พรอม ๆ กน คอ เทคนคการตงค าถามและการคดสะทอน ตลอดจนศกษาปฏสมพนธระหวางตวแปรทงสอง ผวจยจงใชการวเคราะหความแปรปรวนสองทาง (Two-way ANOVA) เพอทดสอบนยส าคญทางสถต แตกอนทจะทดสอบนยส าคญทางสถตดงกลาว ขอตกลงเบองตนของการวเคราะหความแปรปรวนก าหนดวา ความแปรปรวนของทกกลมทดลองตองเปนเอกสมพนธ ดงนนจงทดสอบโดยใชวธการของ Levene test ผลการทดสอบปรากฏวาความแปรปรวนไมแตกตางกนซง คา F = 0.002, p = 0.968 แสดงวาความแปรปรวนของทง 4 กลม มความเปนเอกสมพนธหรอความแปรปรวนเทากน ผวจยจงวเคราะหความแปรปรวนสองทางของคะแนนการคดวจารณญาณของนกศกษาทเรยนดวยกรณศกษาบนเวบทใชเทคนคการตงค าถามและการคดสะทอน ดงตารางท 2 ตารางท 2 ผลการวเคราะหความแปรปรวนสองทางของคะแนนการคดวจารณญาณของนกศกษาทเรยนดวย

กรณศกษาบนเวบทใชเทคนคการตงค าถามและการคดสะทอน

แหลงความแปรปรวน SS df MS F p เทคนคการตงค าถาม .002 1 .002 .002 .988 วธการคดสะทอน 109.827 1 109.827 12.792 .001* เทคนคการตงค าถาม*วธการคดสะทอน

1.425 1 1.425 .162 .685

ความคลาดเคลอน 678.279 70 8.586 รวม 55450.00 83

*p < .05 จากตารางท 2 พบวา นกศกษาทเรยนดวยกรณศกษาบนเวบทใชเทคนคการตงค าถามตางกน มการคดวจารณญาณไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ.05 (F = 0.002, p = .988) นกศกษาทเรยนดวยกรณศกษาบนเวบทใชวธการคดสะทอนตางกน มการคดวจารณญาณแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ.05 (F = 12.792, p = .001) และพบวาไมมปฏสมพนธระหวางเทคนคการตงค าถามและวธการคดสะทอนตางกนทเรยนดวยกรณศกษาบนเวบอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ.05 (F = 0.162, p = .685) อภปรายผล

1. จากผลการวจยพบวา นกศกษาทเรยนดวยกรณศกษาบนเวบทใชเทคนคการตงค าถามตางกน มการคดวจารณญาณไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ผลการวจยไมเปนไปตามสมมตฐานทตงไว ซงแสดงใหเหนวาการใชเทคนคการตงค าถามแบบโสเครตส และเทคนคการตงค าถามแบบ 5W1H ในการเรยนดวยกรณศกษาบนเวบ ชวยพฒนาการคดวจารณญาณไมแตกตางกน ทงนอาจเปนเพราะการใชเทคนคการตงค าถามทงสองแบบกอใหเกดการกระตนในการคดวจารณญาณ Halpern and Nummedal (1995 อางถงในเพญพศทธ เนคมานรกษ, 2537) ไดรวบรวมผลการวจยและรายงานทางการศกษาทเกยวของกบวธสงเสรมการคดวจารณญาณวา การสงเสรมการคดวจารณญาณนนสามารถท าไดหลายวธ โดยวธการใชค าถามเปนวธหนงทสามารถสงเสรมการคดวจารณญาณได สนบสนนงานวจย


204

ของ Browne and Freeman (2006) ทพบวาการใชค าถามสามารถพฒนาการคดระดบสงได ซงหนงในนนคอการคดวจารณญาณ และสอดคลองกบความคดเหนของ Allen (1987) ทกลาววา การเรยนการสอนทดสมพนธกบค าถามทด ค าถามควรมลกษณะทสามารถกระตนผตอบใหเกดความอยากรอยากเหนและเกดความสนใจ มงานวจยหลายเรองทสนใจศกษาเกยวกบการใชค าถามในการพฒนาการคดวจารณญาณ Alexander et al (2010) รายงานขอคนพบวา การใชเทคนคการตงค าถาม 4 เทคนค สามารถสงเสรมการคดวจารณญาณของนกศกษาได นอกจากนแลวการใชเทคนคการตงค าถามในรปแบบตางๆ เชน การตงค าถามแบบพนฐานเพอกระตนใหผเรยนไดหาเหตผล หาขอมล “อะไร” เปนค าถามเพอวเคราะห สงเคราะห “ท าไม” “อยางไร” โดยทค าถามเหลานสามารถท าใหผเรยนพฒนาการคดวจารณญาณของตนเองได ( Ikuenobe, 2001; Myrick and Cpsych, 2002; Lisa and Mark, 2008; McClung, 2008) มนกการศกษาหลายทานไดใชค าถามแบบโสเครตสในการเรยนการสอน เนองจากการใชค าถามแบบโสเครตสเปนการเจาะลกความคดของผเรยน เพอชวยใหผเรยนวเคราะหแนวคดหรอสรางแนวทางการใชเหตผลในเรองทก าลงศกษาอยโดยท Yang, Newby, and Bill (2005) ไดยนยนวา การใชค าถามแบบโสเครตสในการอภปรายแบบไมประสานเวลาสามารถเพมทกษะการคดวจารณญาณของผเรยนได โดยทผเรยนจะมคะแนนทกษะการคดวจารณญาณสง และเมอวเคราะหเนอหาของการอภปรายทใชค าถามโสเครตสจะเพมทกษะการคดวจารณญาณดวยเชนกน Paul and Elder (2006) ไดท าการศกษาวจยเกยวกบการใชค าถามโสเครตสในการพฒนาการคดวจารณญาณ ผลการศกษาพบวาการพฒนาการคดวจารณญาณนนสามารถใชค าถามโสเครตสมาชวยในการออกแบบการเรยนการสอนได Teo (2012) ไดศกษาถงการใชเทคนคการตงค าถามแบบโสเครตสในการพฒนาการคดวจารณญาณในการเรยนการสอนวชาชววทยา ผลการศกษาพบวา การใชค าถามแบบโสเครตสชวยใหผเรยนสามารถพฒนาการคดอยางมเหตผลสามารถวเคราะหสงตางๆ ไดดยงขน และยงสามารถพฒนาการคดวจารณญาณได

ในสวนของการใชเทคนคการตงค าถามแบบ 5W1H ซงถอวาเปนเทคนคการตงค าถามรปแบบหนงทสงผลใหเกดทกษะการอาน การคดวเคราะห การแกปญหา โดยผสอนจะตองออกแบบค าถาม Who What Where When Why How เพอใหผเรยนเกดความสามารถในการคดวเคราะหแกปญหา (Albert, 2008; Straker and Rawlinson, 2003; สมสน บวขวญ, 2550; สนย แกวดวง, 2552) โดยท Wang (2008) กลาววา ค าถามแบบ 5W1H เปนค าถามพนฐานทจะชวยกระตนการคดวจารณญาณของผเรยนไดแมวาในการวจยครงนจะไมสามารถระบไดชดเจนวาเทคนคการตงค าถามเทคนคใดสามารถพฒนาการคดวจารณญาณไดดกวา แตสามารถยนยนไดวาการใชค าถามในการเรยนการสอนเพอพฒนาการคดวจารณญาณนนมสวนส าคญเปนอยางมาก เนองจากการตงค าถามท าใหผเรยนตองคดทบทวน ตองใชเหตผลในการตดสนใจ ผเรยนจะตองใชความคดมากขน ซงทกค าตอบไมมการตดสนวาถกหรอผด

2. จากผลการวจยพบวา นกศกษาทเรยนดวยกรณศกษาบนเวบทใชวธการคดสะทอนตางกน มการคดวจารณญาณแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ผลการวจยเปนไปตามสมมตฐานทตงไววา จากผลการวจยแสดงใหเหนวาการเรยนดวยกรณศกษาบนเวบทใชวธการคดสะทอนแบบการเลาเรองดวยดจทล ชวยพฒนาการคดวจารณญาณแตกตางกบวธการคดสะทอนแบบการเขยนความเรยงอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 โดยพบวา นกศกษาทเรยนดวยกรณศกษาบนเวบทใชวธการคด


205

สะทอนแบบการเลาเรองดวยดจทลมการคดวจารณญาณสงกวานกศกษาทเรยนดวยกรณศกษาบนเวบทใชวธการคดสะทอนแบบความเรยง ซงสอดคลองกบการศกษาของ Wu and Yang (2009) ทไดศกษาถงผลของการใชวธการเลาเรองดวยดจทล ในการพฒนาการคดวจารณญาณ ผลการวจยพบวา นกเรยนกลมทดลองทเรยนดวยการเลาเรองดวยดจทล มคะแนนการคดวจารณญาณสงขน ท าใหเหนวาการใชวธการเลาเรองดวยดจทลในการเรยนการสอนจะชวยพฒนาการคดขนสงของผเรยนได ผลการวจยของ Yang and Wu (2012) ไดยนยนวา การเลาเรองดวยดจทลสามารถพฒนาการคดวจารณญาณของผเรยนไดเปนอยางดผเรยนทไดเรยนดวยวธการเลาเรองดวยดจทลจะมคะแนนการคดวจารณญาณสงขนเมอผเรยนไดสรางสรรคการเลาเรองดวยดจทลของตนเองผเรยนจะตองหาขอมลหลกฐานในการน ามาเสนอเปนวดโอของตนเอง ซงในงานวจยครงน นกศกษาทคดสะทอนแบบการเลาเรองดวยดจทล จะตองท าการผลตวดโอเพอน าเสนอผลการคดสะทอนโดยขนตอนของการผลตการเลาเรองดวยดจทล ไดแก ขนกอนการผลต ทนกศกษาจะตองมการวางแผน วางโครงเรอง เตรยมสอตางๆ เพอใชในการผลต ขนการผลต เปนขนทนกศกษาลงมอผลตการเลาเรองดวยดจทล ขนหลงการผลต เปนขนการตดตอและน าเสนอ แสดงใหเหนวาผลการวจยเปนไปในทศทางเดยวกบ Sims (2004) ทพบวา กระบวนการของการเลาเรองดวยดจทลนนประกอบดวยองคประกอบทส าคญ เชน ผเลาเรองจะตองใชวธการของการคดวจารณญาณ ไดแก การนรนยและการแปลความเพอทจะดงดดความสนใจของผชมผเรยนหรอผสรางสรรคการเลาเรองดวยดจทลจะตองใชกระบวนการตดสนใจการเลอกสงทจะน าเสนอโดยจะตองผานกระบวนการทางการคดวจารณญาณและทกษะการคดสะทอน เพอใหการเลาเรองดวยดจทลของตนเองออกมาสมบรณแบบทสดและผชมเขาใจงายทสด (Benmayor, 2008; Malita and Martin, 2010) ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช 1. จากผลการวจยครงนแมพบวาเมอเรยนดวยกรณศกษาบนเวบทใชเทคนคการตงค าถามแบบ

โสเครตส และการตงค าถามแบบ 5W1H มผลคะแนนการคดวจารณญาณไมแตกตางกน แตสามารถแสดงใหเหนวาการเรยนดวยกรณศกษาบนเวบทใชเทคนคการตงค าถามแบบโสเครตสและการตงค าถามแบบ 5W1H สามารถจะพฒนาการคดวจารณญาณของนกศกษาไดสงขน ดงนนผสอนสามารถน าผลการวจยทไดไปเปนแนวทางในการออกแบบการเรยนการสอนเพอพฒนาการคดวจารณญาณ โดยการใชค าถามทสอดแทรกไปกบการเรยน ค าถามเรมตนควรเปนค าถามเพอใหผเรยนหาขอมลและขอเทจจรง ถามเพอใหผเรยนไดแสดงความคดเหน และไปสค าถามเพอใหผเรยนไดทบทวนและคาดคะเนเกยวกบการน าไปใช อกทงการเรยนดวยกรณศกษาบนเวบในครงนเปนขนตอนการเรยนทเปดโอกาสใหผเรยนไดเกดกระบวนการคดพจารณาไตรตรองเพมมากขน จงเหมาะส าหรบการใชพฒนาการคดวจารณญาณ

2. ผสอนสามารถน าผลการวจยทไดไปเปนแนวทางในการออกแบบการเรยนการสอนเพอพฒนาการคดวจารณญาณ โดยออกแบบใหผเรยนไดคดสะทอนแบบการเลาเรองดวยดจทลในการเรยนการสอน และการเลาเรองดวยดจทลเปนวธการคดสะทอนทไดน าเทคโนโลยสารสนเทศเขามาชวย เปนการสอดแทรกใหผเรยนไดใชเทคโนโลยสารสนเทศในการเรยนการสอนมากขน ซงถอเปนทกษะทส าคญของการเรยนรในศตวรรษท 21


206

ขอเสนอแนะส าหรบการวจยครงตอไป 1. ควรมการศกษาเปรยบเทยบระหวางกระบวนการท างานเปนกลมกบการท างานคนเดยวใน

การคดสะทอนแบบการเลาเรองดวยดจทลในการพฒนาการคดวจารณญาณ หรออาจมการศกษาวามขนตอนการเลาเรองดวยดจทลขนตอนใดทผเรยนตองการใหมการสนบสนนผเรยนทจะชวยในการพฒนาการคดวจารณญาณใหเพมสงขน

2. ควรมการค านงถงตวแปรอน เชน การเสรมแรง การเพมจ านวนกรณศกษา การเพมระยะเวลาส าหรบการตอบค าถามและการคดสะทอน เพอใหสงผลตอการคดวจารณญาณมากยงขน กตตกรรมประกาศ งานวจยเรองการพฒนาการคดวจารณญาณดวยการเรยนแบบกรณศกษาบนเวบทใชเทคนคการตงค าถามและการคดสะทอนน ไดรบการสนบสนนจากทน 90 ป จฬาลงกรณมหาวทยาลย ผวจยจงขอขอบคณเปนอยางสงมา ณ โอกาสน


กดานนท มลทอง. (2548). เทคโนโลยและสอสารเพอการศกษา. กรงเทพฯ: อรณการพมพ.

ดนชา สลวงศ และ ปราวณยา สวรรณณฐโชต. (2554). รปแบบการออกแบบการเรยนดวยกรณศกษาบนเวบเพอพฒนาการคดวจารณญาณของนกศกษาระดบปรญญาตร: การสงเคราะหและน าเสนอรปแบบ. การประชมวชาการระดบชาตดานอ-เลรนนง: Open Learning - Open the World 2011. 9-10 สงหาคม 2554. กรงเทพฯ.

พมพนธ เดชะคปต. (2544). การเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ. กรงเทพมหานคร. เพญพศทธ เนคมานรกษ. (2537). การพฒนารปแบบการคดอยางมวจารณญาณส าหรบนกศกษา

คร. วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต คณะจตวทยา จฬาลงกรณมหาวทยาลย. รชนกร ทองสขด. (2545). การเขยนสะทอนความคด : ทฤษฎและการประยกตใช. ศกษาศาสตร

สาร. 29(2) : 45-51. สมสน บวขวญ. (2550). การพฒนาความสามารถดานการคดวเคราะหกลมสาระการเรยนร

ภาษาไทย ชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนทงยางเปล โดยใชแบบฝกทกษะการคดวเคราะห 5W1H. ส านกงานเขตพนทการศกษาพทลง เขต 1.

ส านกงานคณะกรรมการศกษาขนพนฐาน. (2547). รายงานการศกษาคณภาพทเปนมาตรฐานของเดกไทยทสงคมตองการ. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว.

สนย แกวดวง. (2552). รายงานผลการใชแบบฝกพฒนาผลสมฤทธทกษะการอาน คดวเคราะหและเขยนสรปความโดยใชผงความคด (Mind Map) และเทคนค 5W1H ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนแมแตง. เชยงใหม: มหาวทยาลยแมโจ.


207

Albert. (2008). Information gathering (5W1H) [Online] Available from: http://changetolife.blogspot.com/2008/06/information-gathering-5w1h.html [2011, September 15]

Alexander & et al. (2010). Using the four-question technique to enhance critical thinking in online discussion. MERLOT Journal of Online Learning and Teaching 6(2) : 409-415.

Allan, C. O. (1987). Emphasis on Student Outcomes Focuses Attention on Quality of Instruction. NASSP (January 1987).

Benmayor, R. (2008). Digital storytelling as a signature pedagogy for the new humanities. Arts and Humanities in Higher Education 7(2) : 188-204.

Browne, M.N. & Freeman, K. (2006). Distinguishing features of critical thinking classrooms. Teaching in Higher Education 5(3).

Choi, I & Lee, K. (2009). Designing and Implementing a Case-based Learning Environment for Enhancing Ill-structured Problem Solving: Classroom Management Problems for Prospective Teachers. Education Technology Research and Development 57(2009) : 99-129.

Colloen, J. (1996). Designing Web-Based Instruction : Research and Rationale [Online] : Available from: http://ccwf.cc.utexas.edu/jonesc/research/emparre.html [2008, April 20]

Ennis, R. H., & Millman. (1985). Cornell Critical Thinking Tests Level X & Level Z - Manual. 3rd ed. California : Midwest Publication.

Ennis, R.H. (1985). Critical Thinking Skills and Teacher Education. ERIC Digest. 3-88. [Online] Available from: http://www.ericdigests.org/pre-929/critical.htm [2010, November 20]

Hudgins, B.B., & Sybil, S.E. (1988). Children Self Direct Critical Thinking. Journal of Education Research 81(5) : 262-273.

Ikuenobe, P. (2001). Questioning as an Epistemic Process of Critical Thinking. Educational Philosophy and Theory 33(3-4) : 325-341.

Lisa, G.S., & Mark, J.S. (2008). Teaching Critical Thinking and Problem Solving Skills. Delta Pi Epsilon Journal L(2 spring/summer) : 89-99.

Malita, L. & Martin, C. (2010). Digital Storytelling as web passport to success in the 21st century. Procedia-Social and Behavioral Sciences 2(2) : 3060-3064.

McClung, C. (2008). Using Questions to Promote Critical Thinking. Presented at ASQ’s 2008 National Quality in Education Conference (NQEC).

Myrick, F., & Cpsych, O.Y. (2002). Preceptor Questioning and Student Critical Thinking. Journal of Professional Nursing 18(3) : 176-181.

http://changetolife.blogspot.com/2008/06/information-gathering-5w1h.html%20%5b2011

http://changetolife.blogspot.com/2008/06/information-gathering-5w1h.html%20%5b2011

http://ccwf.cc.utexas.edu/jonesc/research/emparre.html%20%5b2008

http://www.ericdigests.org/pre-929/critical.htm%20%5b20


208

Paul, R., & Elder, L. (2006). Critical thinking: learn the tools the best thinkers use.Upper Saddle River, N.J. : Pearson/Prentice Hall.

Saleewong, D., Suwannatthachote, P., and Kuhakran, S. (2012). Case-Based Learning on Web in Higher Education: A Review of Empirical Research. Creative Education 2012 Vol.3, Supplement, 31-34

Sims, D. (2004). Management learning as a critical process: the practice of storing. In P. Jeffcutt (ed.), The foundations of managementknowledge (1sted), pp. 152-166. UK : Routledge.

Straker, D., & Rawlinson, G. (2003). How to Invent (Almost) Anything Creative tools. The Kipling method (5w1h) Published by Spiro Press.

Teo, C.Y. (2012). Understanding the use of Socratic Questioning to Enhance the Learning of Biology for High-Ability Learners in Raffles Institution. [Online]Available from: http://www.aare.edu.au/09 pap/teo 091479.pdf. [2011, May 30]

The Partnership for 21st Century Schools (P21). (2009). Framework for 21st Century Learning. [Online]. Available from: http://www.21stcenturyskills.org.

Wang, S. (2008). Thinking about Critical Thinking. [Online]Available from: http://mrwangsayso.blogspot.com/2008/06/thing-about-critical-thinking.html [2010, June 24]

Wu, W. C. I., & Yang, Y. -T. C. (2009). Using a Multimedia Storytelling to Improve Students’ Learning Performance. In C. Crawford, et al. (eds.), Proceeding of Society for Information Technology and Teacher Education International Conference 2009. Chesapeake, VA : AACE

Yancey, K. B. (1998). Reflection in the writing classroom. Logan : Utah State University Press.

Yang, Y.-T.C., and Wu, W.C.I. (2012). Digital Storytelling for Enhancing Student Academic Achievement, Critical Thinking, and Learning Motivation: A year-long experimental study. Computers & Education 59(2012) : 339-352.

Yang, Y.-T.C. (2008). A Catalyst for teaching critical thinking in large university class in Taiwan: asynchronous online discussion with the facilitation of teaching assistants. Educational Technology Research and Development 2008(56) : 241-264.

Yang, Y. -T. C., Newby, T. J., and Bill, R. L. (2005). Using Socratic Questioning to promote Critical Thinking Skills through Asynchronous Discussion Forums in Distance Learning Environments. The American Journal of Distance Education 19(3) : 163-181.

http://www.aare.edu.au/09%20pap/teo%20091479.pdf.%20%5b2011

http://mrwangsayso.blogspot.com/2008/06/thing-about-critical-thinking.html%20%5b2010

http://mrwangsayso.blogspot.com/2008/06/thing-about-critical-thinking.html%20%5b2010


การพฒนาทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลน

A DEVELOPMENT OF SOCIAL MEDIA LITERACY SKILLS

นธดา ววฒนพาณชย

Nithida Wiwatpanitch

หลกสตร ปร.ด สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา มหาวทยาลยบรพา จงหวดชลบร

บทคดยอ

การใชสอสงคมออนไลน เปนกจกรรมในวถชวตของพลเมองดจทลในยคปจจบนเพอตดตอสอสารแลกเปลยนขอมล น าเสนอตวตน ตลอดจนน ามาใชเพอสรางการเรยนร สรางรายได ฯลฯดงนน ทกคนจงควรเรยนรการใชงานสอสงคมออนไลนอยางมประสทธภาพและรเทาทนทงในบรบทของผรบสารและผสงสารดวย บทความนเปนการน าเสนอแนวคดเกยวกบการรเทาทนสอสงคมออนไลน องคประกอบของทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลน วธการสอนและรปแบบการสอนเพอพฒนาทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลน

ABSTRACT Social Media is an activity that essential for each day of digital citizen. To communicate, exchange information, show identity and used for learning or make money, etc. Everyone should learn how to use social media effectively and wisely. This article is to presents the concept of social media literacy, Essential Skills, Teaching methods and instructional model to enhancing the social media literacy skills ค าส าคญ รเทาทนสอสงคมออนไลน รปแบบการสอน บทน า สอสงคมออนไลน เปนชองทางในการสอสารบนโลกอนเตอรเนต ซงมลกษณะเปดเผย อยในพนทสาธารณะ งายตอการเขาถงและน าไปใชในหลากหลายรปแบบ การแลกเปลยนและสงตอขอมลในสอสงคมออนไลนสามารถท าไดอยางไรขดจ ากดและปราศจากการควบคม ผใชงานไมเพยงแคผบรโภคสอแตไดเปนผสรางเนอหาและน าเสนอสอทงทสรางขนโดยสวนตวหรอการเผยแพรแบบสงตอสสาธารณะดวย ทกคนสามารถสรางเนอหาของตนเองจากทศนคต ความเชอ และคานยมสวนตว การเผยแพรขอมลจงขนอยกบพนฐานความรบผดชอบตอสงคมของแตละบคคลโดยแทจรง ผใชงานสอสงคมออนไลนจงตองเขาใจสภาพของความเปนสอออนไลน เรยนรธรรมชาตของการสอสาร การม


210

ปฏสมพนธบนสอสงคมออนไลนและใชอยางระมดระวงทงในฐานะผรบสารและผสงสารอยางรเทาทน เพอลดปญหาและผลกระทบทอาจเกดขนจากการใชงานในชวตประจ าวน ทงตอตนเองและสงคมโดยรวม การรเทาทนสอจงเปนเรองทตองฝกฝนและเสรมสรางทกษะใหเกดในตวผบรโภคสอ ผเขยนไดศกษาแนวคดในการจดการศกษาทเหมาะสมเพอพฒนาทกษะการรเทาทนสอและไดสงเคราะหสรางเปนรปแบบการสอนเพอพฒนาทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลน เพอใหผเรยนไดรบประสบการณผานการว เคราะหและการแลกเปลยนเรยนร ร วมกน ตามทฤษฎการสรางความรดวยตนเอง (Constructivism Theory) โดยใชกลยทธ การสอนแบบกรณศกษา (Case Study) และการแลกเปลยนเรยนรดวยเทคนคเพอนคคด (Think-Pair-Share) เพอใหผเรยนไดเกดทกษะการวเคราะห วพากษสอ สามารถประเมนคาสอสงคมออนไลน ตลอดจนสามารถสรางสรรคเนอหาผานสอสงคมออนไลนไดอยางมประสทธภาพ การรเทาทนสอสงคมออนไลน

การรเทาทนสอ (Media literacy) เรมน ามาใชในป ค.ศ. 1992 โดยสมาชกของ Aspen Media Literacy Leadership Institute แนวคดของการรเทาทนสอเปนความส าคญทหลายประเทศตางใหความสนใจทจะศกษา เนองมาจากการพฒนาอยางรวดเรวของเทคโนโลยการสอสาร การรเทาทนสอเปนแนวคดทมองผรบสอเปนผทมพลงอ านาจและมความกระตอรอรน (Empower as Active) เปนผบรโภคสอทไมยอมรบอทธพลของสอโดยดษณ ไมตดสนวาสอเปนอนตรายแตเปนผรบและใชสอทมจดยนทางสงคม เขาใจตนเอง เขาใจสงคม เขาใจในสงทสอน าเสนอ “การรเทาทนสอ” ถอวาเปนแนวคดทส าคญอยางยงในศตวรรษท 21 ซงจะชวยใหบคคลสามารถเขาใจ ประเมนและสรางสรรคเนอหาสอโดยไมถกครอบง าจากสอ ใชสอทเปนประโยชนตอการด าเนนชวตทงตอตนเองครอบครวและสงคมโดย ภาพรวม เพราะหากบคคลใดในสงคมขาดการรเทาทนสอ บคคลนนยอม ตกเปนเหยอของขอมลขาวสาร (บปผา เมฆศรทองค า, 2554; อษา บกกนส, 2555; เออจต วโรจนไตรรตน, 2540) แนวคดหลกของการรเทาทนสอ ทไดรบการยอมรบอยางกวางขวาง สามารถสรปไดวา เนอหาสอลวนถกประกอบสรางขน โดยมนษยเปนผออกแบบเนอหาดวยเทคนคการสรางสอ ฉะนนวธการท าใหรเทาทนสอกคอการถอดองคประกอบของสอนนออกมาดวา แตละสวนประกอบนนสงผลอยางไรตอผรบสารบางเพอทราบจดประสงคทแทจรงของสอ และสอแตละประเภทมวธการเฉพาะตวในการสรางเนอหาสอโดยภาษา ภาพ ส มมกลอง ฯลฯ เพอสอสารและสอความหมายตามทผสงสารตองการ ซงแตละบคคลรบรเนอหาของสอไดแตกตางกน ตามวฒภาวะประสบการณเดม ทศนคต คานยม ความเชอ วฒนธรรม ฯลฯ เนอหาสอจงมกแฝงหรอปลกฝงความคดคานยมบางอยางของผสงสารไว โดยหว งประโยชนบางอยางจากผ รบสาร (Center of Media Literacy, 2005; โตมร อภวนทนากร, 2552) สอสงคมออนไลนมความแตกตางจากสอหลก อยางสอมวลชน สอสงพมพ ฯลฯ ซงมองคกรและจรรยาบรรณวชาชพผผลตสอควบคมอยบาง แตการใชสอสงคมออนไลนในการเผยแพรขอมลขาวสารนน เกดขนไดอยางอสระจากบคคลใดบคคลหนง หรอแมจะเปนกลมบคคลทมความสนใจรวมกนบนเครอขายสงคมออนไลน ซงสามารถจดท าเนอหาและเผยแพรขอมลไดทนท ทกท ทกเวลา สามารถดดแปลงแกไข ปรบปรงเนอหาไดตามความเชอ ทศนคตและคานยมของตนเอง หรอแมแต


211

บดเบอนขอมลไปจากความเปนจรง ขอมลตาง ๆ จงสามารถถกน าเสนอสสาธารณะไดโดยไมผานการพจารณากลนกรองขอมล ไมมผรบผดชอบตอผลกระทบทเกดขนจากขอมลทเผยแพรออกไป และแมวาการน าเสนอขอมลในสอสงคมออนไลนจะสงผลกระทบรายแรงหรอมผลทางกฎหมาย แตการจดการตอปญหาโดยใชวธการระงบการเผยแพรนนกยงสามารถท าไดยาก เพราะผใชงานสามารถสรางชอผใชใหมไดอยางไมจ ากดดวยชอและขอมลเทจ ฉะนนการแกปญหาจงควรปรบทตวบคคลผใชงานใหตระหนกร ในผลกระทบทจะเกดตอตนเองและสงคม เขาใจสภาพความเปนสอสงคมออนไลน สามารถวเคราะหสงทผ อนน าเสนอและสงทตนเองก าลงน าเสนอไดอยางรอบคอบและถองแท มสตและวจารณญาณในการเปดรบขอมลจากสอสงคมออนไลนโดยไมตกเปนเหยอของขอมลขาวสารในสอสงคมออนไลน ทเตมไปดวยผสรางเนอหาสาร ตามแบบฉบบของตนเองอยางอสระเสร การรเทาทนสอสงคมออนไลน จงเปนเสมอนการท าความเขาใจตอการใชงานในสภาพจรงอยางมสต ไมวาผใชจะอยในสถานภาพของผรบสาร ทก าลงรบเนอหาตาง ๆ ทงขอความภาพ เสยง วดทศนนนตองมสตระลกวาก าลงรบสารจากใคร เนอหาสารมความหมายอยางไร เนอหาและผสงสารนนมความนาเชอถอหรอไม ผสงสารมจดประสงคใดในการสอสารนน ตองการใหใครไดรบสารบางและมงหวงสงใดจากผทไดรบสารเหลานน ในขณะเดยวกนตองรเทาทนตนเองดวยวา เราจะมปฏกรยาอยางไรตอขอมลทไดรบ เรารสกอะไร คดอยางไร และจะท าอยางไรกบขอมลเหลานนอยางมสตเมอเราไดวเคราะหและประเมนขอมลขาวสารในสอสงคมออนไลนอยางรอบคอบ เราจะมค าตอบทดตอการกระท าของตนเอง วาเราเขาใจทมาทไปของขอมลเหลานนอยางถกตองหรอไม เราจะแสดงความคดเหนตอขอมลเหลานนอยางไร เราจะแชรตอขอมลเหลานนใหผอนตอไปหรอไม และไมวาเราจะมปฏกรยาตอขอมลเหลานนอยางไรกตามเรารบรผลกระทบทอาจตามมาและพรอมจะรบผดชอบตอผลกระทบเหลานนแลวใชหรอไม และถาทกคนรเทาทนการใชงานและรเทาทนตนเอง ปญหาทเกดจากการใชงานสอสงคมออนไลนกยอมจะลดลง

ทงนสามารถสรปไดวาการรเทาทนสอสงคมออนไลนเปนความสามารถทผใชสอแสดงออกถงความตระหนกตอผลกระทบของสอสงคมออนไลน สามารถเขาใจในสงทถกน าเสนอผานสอสงคม ออนไลน สามารถวเคราะหตความเนอหาสาระทแฝงอยในสาร สามารถประเมนคณคาสารในสอสงคมออนไลน สามารถใชสอสงคมออนไลน ใหเกดประโยชนตอตนเองและสงคมตลอดจนสามารถน าเสนอหรอเผยแพรขอมลในมตผสรางสรรคเนอหาใหปรากฏในสอสงคมออนไลนอยางมความรบผดชอบตอสงคมดวย

องคประกอบของทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลน

การรเทาทนสอสงคมออนไลนมใชเพยงการเขาใจเนอหาทปรากฏในสอเทานนแตเปนความสามารถในการวเคราะห วพากษ ประเมนความนาเชอถอ ใหคณคาของสอสงคมออนไลน และเลอกใชอยางเหมาะสมมประสทธภาพบนพนฐานของความตระหนกตอผลกระทบทจะตามมาจากการใชสอสงคมออนไลนเสมอไมวาจะอยในฐานะผรบสารเพยงอยางเดยว หรอเปนผสรางเนอหาสารกตามองคประกอบของทกษะทจ าเปนตอการรเทาทนสอสงคมออนไลน ซงผเขยนสงเคราะหจากแนวคดของการรเทาทนสอของ Silverblatt (1995), Ellen Eliceiri (1997), Baran (2004), Potter (2005),


212

บญรกษ บญญะเชตมาลา (2539), รกจต มนพลศร (2547), จนตนา ตนสวรรณนนท (2550) และพรทพย เยนจะบก (2552) สามารถสรปไดดงตารางท 1

ตารางท 1 แสดงการสรปองคประกอบของการรเทาทนสอสงคมออนไลน

Silve

rbla

tt (1

995)

Elle

n El

iceiri

(19

97)

Bara

n (2

004)

Potte

r (20

05)

บญรก

ษ บ

ญญ

ะเชตม

าลา

(253

9)

รกจต

มนพ

ลศร

(254

7)

จนตน

า ตน

สวรร

ณนน

ท

(255

0)

พรทพ

ย เย

นจะบ

ก (2

552)

คณลกษณะหรอองคประกอบ

ของการรเทาทนสอสงคมออนไลน

ความตระหนกถงผลกระทบของสอ การเปดรบสอ

การเขาถงสอและการเขาถงขอมล เขาใจกระบวนการผลตสอ เขาใจเนอหาสอ

เขาใจขอบงคบทางจรยธรรม การวเคราะหสอ

การวพากษสอ ประเมนคาสอ

ใชประโยชนจากสอ การผลตสอ

จากองคประกอบการรเทาทนสอ ผเขยนไดน ามาก าหนดเปนองคประกอบส าคญของการ

รเทาทนสอสงคมออนไลนในการศกษาครงน ประกอบดวย 1. ความตระหนก หมายถง การทบคคลมความสามารถรบรอยางมสตเกยวกบพฤตกรรม

การใชสอสงคมออนไลนของตนเองและผลกระทบของสอสงคมออนไลน 2. เขาใจ หมายถง การทบคคลสามารถเขาใจธรรมชาตและสภาพของความเปนสอสงคม

ออนไลนและเขาใจวาขอมลตาง ๆ ถกสรางขนและน าเสนอดวยความเจตนาเสมอ 3. วเคราะห หมายถง การทบคคลสามารถแยกแยะองคประกอบของสอ ตความนยยะทแฝงอย

ในสาร ทราบจดประสงคและกลมเปาหมาย ของสารสอสารนน 4. ประเมน หมายถง การทบคคลสามารถประเมนคณคาของสอสงคมออนไลนความนาเชอถอ

ของขอมล สามารถเชอมโยงเนอความในสอสงคมออนไลนกบบรบทอน ๆ เชน เศรษฐกจ สงคม การเมอง คานยม ฯลฯ


213

5. การใชสอสงคมออนไลน หมายถง การทบคคลสามารถสรางเนอหาและ/หรอเผยแพร เนอหาในสอสงคมออนไลนใหเกดประโยชนไดอยางมประสทธภาพและมความรบผดชอบตอสงคม วธการสอนเพอการรเทาทนสอสงคมออนไลน วธการสอนเพอการรเทาทนสอสงคมออนไลนจ าเปนตองใชวธการทหลากหลายเพอสรางประสบการณเรยนรใหผเรยนสามารถน าไปประยกตใชในชวตประจ าวนได โดยการจดประสบการณหรอเรยนรจากการคดและตดสนใจจากสถานการณตวอยาง เพอใหผเรยนไดมกระบวนการกลนกรองภายในกอนจะตดสนใจแสดงพฤตกรรมเพอตอบสนองตอขอมลขาวสารในสอสงคมออนไลน ซงแตละบคคลจะมความคดเหนของตนเองตามประสบการณเดมหรอพนฐานความคด ความเชอของตนเอง ดงนนในระหวางกระบวนการสอนควรใหผเรยนไดมโอกาสแลกเปลยนมมมองทแตละคนคด เพอทราบถงความแตกตางทแตละบคคลมตอการรบรสอ ซงจะชวยใหสามารถวเคราะหสอไดอยางรอบคอบมากยงขน และควรอยางยงทจะไดมประสบการณใหมในการสรางเนอหาเผยแพรผานสอสงคมออนไลนโดยผานการวเคราะหตนเองตงแตกอนสรางเนอหา ระหวางสรางและพจารณาตรวจสอบสอทตนสรางขนกอนจะเผยแพรสสาธารณะอยางรอบคอบและระมดระวง

วธการทผเขยนเหนวามความเหมาะสมและสอดคลองกบการรเทาทนสอสงคมออนไลน ไดแก

1. การสรางองคความรดวยตนเอง (Constructivism) การสรางความรเปนทฤษฎของความรทมรากฐานมาจากปรชญา จตวทยา และการศกษา

เกยวกบการสอความหมาย และการควบคมกระบวนการ สอความหมายในตวคน ทฤษฎของความรนประกอบดวยหลกการ 2 ขอ คอ

1) ความรไมไดเกดจากการรบรเพยงอยางเดยว แตเปนการสรางขนโดยบคคลทม ความร ความเขาใจ 2) หนาทของการรบรคอการปรบตวและการประมวลประสบการณทงหมด

(Glaserfeld, 1991 อางถงใน วรรณทพา รอดแรงคา, 2540) ประสบการณในการเรยนรสามารถแบงออกเปน 2 ประเภท คอ ประสบการณทไมไดรคด และประสบการณรคด ทงน ประสบการณทไมไดรคดเปนกระบวนการของการกระท าและการประสบความเปลยนแปลงระหวางอนทรยกบสภาพแวดลอมทยงไมไดมการ ไตรตรอง มกเกดขนในชวตประจ าวนของอนทรยจากการมความสมพนธกบสงตาง ๆ ในลกษณะตาง ๆ อยางไมมความหมายและกลายเปนความเคยชนโดยมไดตระหนกรเกยวกบสงเหลานนครนเมอกระบวนการไตรตรองเรมขน ประสบการณทไมไดรคดเหลานนจะคอยๆ มความหมายขน ผไตรตรองจงเรมรและเขาใจในสงทตนประสบ ประสบการณทไมไดรคดจงเปนขอ มลเบองตน ส าหรบการไตรตรองเปนสงทมอยกอนและมขอบเขตกวางกวาประสบการณรคดซงเปนความร ลกษณะของการไตรตรองนนเปนการพจารณาความเชออยางรอบคอบ กจกรรมการไตรตรองจะเรมตนดวยสถานการณทงงงวย ยงยาก สบสนเรยกวาสถานการณไตรตรอง และจบลงดวยสถานการณทแจมชด แกปญหาได เกดความพอใจหรอรแลว และจะสนกกบผลทไดรบ (John Dewey, 1965 อางถงใน สรางค โควตระกล, 2550) เมอน ามาประยกตใชกบการสอนเพอพฒนาทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลนแลว ผเรยนยอมจะสามารถ


214

วเคราะหสถานการณทขดแยงในใจซงสามารถเกดขนไดกบสถานการณทไดรบขอมลขาวสารในสอสงคมออนไลนในชวตประจ าวน เมอสามารถหาบทสรปของขอเทจจรงไดกจะสามารถประเมนทศทางทเหมาะสมในการสอสารผานสอสงคมออนไลนไดอยางมประสทธภาพดวย

2. การสอนแบบกรณศกษา (Case Study) การสอนแบบกรณศกษา เปนกระบวนการสอนทเหมาะสมจะน ามาใชเพอพฒนาทกษะการ

รเทาทนสอสงคมออนไลน เพอใหผเรยนไดเรยนรจากสถานการณ ไดฝกการคด การตดสนใจ จากเรองราวในสถานการณใด ๆ ซงมปญหาความขดแยงอย โดยผสอนน าเสนอในรปแบบตาง ๆ เพอใหผเรยนไดศกษาวเคราะห อภปราย แลกเปลยนขอมลซงกนและกนในการหาแนวทางแกปญหา จะชวยใหผเรยนมความเขาใจพนฐานของปญหาและตดสนใจแกปญหาไดดวยตนเอง ซงจะสงผลใหผเรยนมการคดวเคราะหท งเชงคณภาพและเชงปรมาณ สามารถตดสนใจเลอกทางเลอกทดท สด ในสถานการณนน ๆ มความคดสรางสรรค มการปรบใชเครองมอและองคความรดานตาง ๆ มทกษะดานการสอสาร การเขยน การบรหารเวลา นอกจากนนผเรยนจะมการเขาสงคมและรบฟงความคดเหนผอนดวย

3. การเรยนรแบบเพอนคคด (Think-Pair-Share) เปนเทคนคการเรยนรแบบรวมมอระหวางผเรยน 2 คน ทจบคกน แลวชวยกนแบงปน

ความคดในประเดนปญหา หลงจากทรวมกนคดเปนคแลว จงน าความรทไดไปเสนอใหเพอนรวมชนเรยนไดรบฟง เพอใหเกดการวเคราะหวจารณผลรวมกน ทงชน

1) Think เปนขนตอนทกระตนใหผ เรยนไดคดในประเดนปญหาตาง ๆ ของกรณตวอยางทน ามาศกษารวมกน โดยด าเนนการทงชนเรยนเพอใหผเรยนทงหมดเกดความคดรวมและประสานความคดใหเปนไปในทศทางเดยวกน

2) Pair เปนขนตอนทจดใหผเรยนจบกนเปนค ๆ เพอใหแตละกลมรวมกนศกษากรณตวอยางแลกเปลยนความคดเหนและสามารถคนหาค าตอบของประเดนปญหาทตองการไดการเรยนรในขนตอนนเกยวของกบการเรยนรของผเรยน

3) Share เปนขนตอนสดทาย หลงจากการศกษาบทเรยนแลว โดยการท าการสลายกลมผเรยนทจบกนเปนคแลวสรปผลการคนหาค าตอบรวมกน ทงชนอกครงหนงเพอแลกเปลยนความร สรปผล และอภปรายผลการคนพบจากการศกษาบทเรยนในขนตอนทผานมารวมทงใหขอสรปหรอเสนอแนะใด ๆ ตอผสอนได

วธการสอนทเหมาะสมในการน ามาใชเพอพฒนาทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลน ผเขยนเหนวาการเนนใหผเรยนสามารถสรางความรไดดวยตนเอง ความรนจะฝงตดอยกบผเรยน โดยใหผเรยนจะเปนผก าหนดหรอมสวนรวมในการก าหนดสงทจะเรยนและวธการเรยนของตนเอง สามารถน าสงทเรยนรไปใชในบรบทอนไดอยางเหมาะสม เรยนรจากการปฏบต มอสระในการคดและท าสงตาง ๆ เกยวกบเรองทเรยนดวยตนเองและเรยนรบรรยากาศการเรยนทมการชวยเหลอซงกนและกนภายใตการอ านวยความสะดวกของผสอน ทงน ลกษณะการเรยนรตามแนวทฤษฎการสรางองคความรดวยตนเองเกดจากการปฏสมพนธกนทางสงคม การแลกเปลยนและสะทอนความคดเหนใหแกกนและกน การใหเหตผลกบความคดเหนของตนเองหรอโตแยงความคดเหนของบคคลอน ท าใหนกเรยนไดมโอกาสพจารณากระบวนการคดของตนเองเปรยบเทยบกบกระบวนการคดของผอน ท าใหม


215

การเจรจาตอรองเกยวกบการสรางความหมายของสงตาง ๆ ซงจะชวยใหนกเรยนสามารถปรบเปลยนความเขาใจของตนเองเกยวกบเรองทเรยนได ดงนน การพฒนาทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลนจงเหมาะทจะใชวธการตามแนวทฤษฎการสรางองคความรดวยตนเอง (Constructivism Theory) เปนหลกส าคญ รวมกบการสอนแบบกรณศกษา (Case Study) เพอใหผเรยนไดศกษากรณตวอยางทหลากหลายเปนปจจบนและอยในกระแสสงคม ซงจะชวยกระตนความสนใจของผเรยนไดอยางด ผานการแลกเปลยนเรยนรดวยเทคนค เพอนคคด (Think-Pair-Share) ซงผเรยนจะไดทบทวนมมมองของตนเองและรบฟงมมมองของเพอน และน าเสนอบทสรปความคดในชนเรยนตอไป ทงน ผเรยนจะไดประสบการณ แนวคดและมมมองทหลากหลายรอบดาน รปแบบการสอนเพอพฒนาทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลน รปแบบการสอนเพอพฒนาทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลน เปนล าดบขนตอนการจดการเรยนการสอน ซงประกอบดวยองคประกอบตาง ๆ ของการสอน วธการ กจกรรม สอประกอบการสอน การจดสภาพแวดลอม ทรพยากร ฯลฯ จากการวเคราะหเอกสารเกยวกบแนวคดและทฤษฎท เกยวของ ไดแก ทฤษฎการสรางความรดวยตนเอง (Constructivism Theory) (Glaserfeld, 1991 อางถงใน วรรณทพา รอดแรงคา, 2540), แนวคดเกยวกบการสอนแบบกรณศกษา (ทศนา แขมณ, 2551) แนวคดเกยวกบการเรยนรแบบเพอนคคด (Frank Lyman, 1981) และองคประกอบของการรเทาทนสอทผเขยนสงเคราะห โดยใชแนวทางการก าหนดรปแบบการสอนตามแนวทางของ Joyce & Weil, 2004 ซงผเขยนไดสรปขนตอนการสอนเพอพฒนาทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลน 5 ขนตอน ดงน ขนท 1 วเคราะหสอ เรมตนดวยการกระตนใหผเรยนเกดความสนใจและชวยใหสามารถรบสงทจะเรยนรไดด ดวยการทบทวนประสบการณของนกศกษา จากนนน าเสนอสงเราจากสถานการณประเดนปญหาหรอเนอหาใหม โดยผสอนควรจดสงเราใหผเรยนเหนลกษณะของสงเรานนอยางชดเจน สรางความขดแยงทางความคดตอประสบการณเดม เมอรบรประเดนปญหาแลวใหผเรยนฝกวเคราะหสอสงคมออนไลน ดวยวธการฝกตงค าถามกบสงทถกน าเสนอผานสอโดยใชแนวคดหลกของการรเทาทนสอ เพอเขาใจกระบวนการประกอบสรางสอ วธการสรางสอ การรบร สอของมนษย การแฝงความคดและคานยมในสอ และวตถประสงคในการสรางสรรคและเผยแพรสอสงคม ออนไลนโดยผเรยนจะตองฝกวเคราะห คนควาและตอบค าถามเหลานนดวยตนเองเปนรายบคคลเมอไดขอสรปของตนเองแลวจงท าการจบคแบบคละความสามารถ แลกเปลยนความคด เหนระหวางกน เพอทบทวนความเขาใจของตนและรบฟงความเขาใจของเพอน จากนนสรปและอภปรายในชนเรยน ขนท 2 เชอมโยงปญหา ขนตอนนใหผเรยนเขยนแผนภาพ หรอตารางแสดงความสมพนธของเนอหาในสอสงคมออนไลนกบบรบทอน ๆ ทเกยวของ เชน สงคม เศรษฐกจ การเมอง คานยม วฒนธรรม เปนตน จากนนจบคแบบคละความสามารถแลกเปลยนความคดเหนระหวางกนหาขอสรปทครอบคลมความสมพนธดงกลาวอยางรอบดาน น าเสนอในชนเรยนแลวอภปรายรวมกน ขนท 3 ประเมนคณคา ใหนกศกษาประเมนคณคาสอจากความรสกกอน จากนนพจารณาประเมนใน 1-2 ประเดนหลกคอการประเมนคณคาสอสงคมออนไลนเชงระดบและการประเมนคณคาสอสงคมออนไลนเชงจรยธรรม


216

ขนท 4 สรปความคด เพอใหผเรยนไดทบทวนและสรปองคความรทไดรบ และรวมน าเสนอแนวทางการใชสอสงคมออนไลนอยางรเทาทน โดยการแบงกลมนกศกษากลมละ 3-4 คนสรปองคความรรวมกน และระดมสมอง พจารณาแนวทางการรบ การใชและเผยแพรสอสงคมออนไลนอยางรเทาทนวาควรเปนอยางไร เชน บรบทผรบสารควรมพฤตกรรมอยางไร บรบทผเผยแพรหรอสงตอขอมล ควรมพฤตกรรมอยางไร บรบทของผผลตสอหรอประกอบสรางสารในสอควรมพฤตกรรมอยางไร จากนนน าเสนอขอสรปเกยวกบการรเทาทนสอสงคมออนไลนของแตละกลมและอภปรายรวมกนในชนเรยน ขนท 5 ใชสออยางรเทาทน เปนการฝกใหผเรยนปฏบตการวางแผนและสรางสรรคเนอหาเพอสอสารและเผยแพรในสอสงคมออนไลนดวยตนเองตามกรอบสถานการณทก าหนดอยางสรางสรรค ผานกระบวนการตงค าถามตอตนเองเกยวกบสอทก าลงผลตเนอหาวา ก าลงน าเสนออะไร ควรค านงถงประเดนส าคญอะไรบางและในขณะเขยนสอหรอผลตสอเราจะตองรบผดชอบตอสงทน าเสนอในสอนนอยางไรบาง แลวท าการเผยแพรสชองทางทเหมาะสม จากนนด าเนนการวพากษสอสงคมออนไลน โดยการแสดงความคดเหนทมตอสอสงคมออนไลนรวมกนพรอมเสนอแนวทางในการปรบปรงใหสอมประสทธภาพสงสด แนวทางการใชรปแบบการสอนเพอพฒนาทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลน การน ารปแบบการสอนเพอพฒนาทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลนไปใช ผเขยนขอเสนอแนวทางการบรณาการเขากบวชาเรยน และบทบาทของผสอนกบผเรยนทควรมรวมกนในชนเรยนเพอใหการจดการเรยนการสอนประสบความส าเรจลลวงไปดวยด

จากตวอยางการเรยนการสอนเรองความรเทาทนสอใน สหรฐอเมรกาของมหาวทยาลย Ithaca ซงไดเสนอแนวคดใหมในการเรยนการสอนทกษะความรเทาทนสอ นนคอ แทนทจะจดการเรยนการสอนเปนรายวชาพเศษทแยกออกมาตางหาก แตหากสามารถบรณาการทกษะความรเทาทนสอเขากบรายวชาทมการเรยน การสอนอยแลวอยางสม าเสมอ จะไดผลดและมประสทธภาพในการสอนมากกวาการสอนเปนวชาพเศษอยางมาก ดงนนอาจารยผสอนแตละคนจะไมไดสอน “วชาความรเทาทนสอ” แตเปนการปลกฝง“ทกษะความรเทาทนสอ” ใหนกเรยนในชนในขณะทสอนแตละรายวชา ไมวาจะเปนคณตศาสตร วทยาศาสตร ประวตศาสตร หรอรายวชาใด ๆ กตาม โดยบรณาการตามความเหมาะสมกบลกษณะของรายวชา ซงผเขยนไดสรปและท าการประยกตขอเสนอของ วรชญ ครจต (2554) ซงเรยบเรยงไวมาเปนแนวทางปฏบตในกรณศกษาการพฒนาทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลน ไวดงตอไปน - ฝกสงเกต วเคราะหและเปลยนมมมองการสอสาร โดยสอนใหเคยชนกบการตงค าถามเกยวกบขอมลตาง ๆ ทไดรบผานสอสงคมออนไลนในแตละวน เพอสรางนสยการวเคราะหดวยเหตผลเพอแยกแยะองคประกอบตาง ๆ ของเนอหาในสอสงคมออนไลน พจารณาความนาเชอถอของแหลงทมาท าความเขาใจตอความแตกตางของผรบสาร และฝกใหผเรยนไดสรางสอขนเพอเรยนรทกษะการประกอบสรางเนอหาสอดวย - อภปรายแนวความคดหรอทศนคตทอาจไดรบผลกระทบจากการเปดรบสอ โดยการยกตวอยางขอมลบนพนฐานความเปนจรง จากสถานการณตาง ๆ อาท ความเชอ ทศนคต คานยม


217

วฒนธรรม ฯลฯ ใหผเรยนไดอภปรายความเหมาะสม ความถกตอง ฯลฯ ไดแลกเปลยนมมมองและความคดเหนกบเพอนในชนเรยน - สรางความตระหนกถงความส าคญของทมา กลมเปาหมายและวตถประสงคของเนอหาในสอ โดยสอนใหวเคราะหผสรางหรอผ เผยแพรขอมลในสอสงคมออนไลน กลมเปาหมายและวตถประสงคทผสงสารตองการ และวเคราะหผลกระทบของการใชสอสงคมออนไลนของตนเอง และผลกระทบตอสงคมในแงมมตาง ๆ - ใชสอฝกทกษะการเรยนร การสอสารและสรางสรรคสอ เชน การเขยน การน าเสนอการใชสอสงคมออนไลนเพอเผยแพรขอมลทตนไดสรางสรรคขน รวมถงการแสดงออกทางความคดเหนและการยอมรบความคดเหนของผอนดวย นอกจากวธการจดการเรยนการสอน และการบรณาการอยางเหมาะสมแลว การเรยนรจะประสบความส าเรจลลวงไดดวยความรวมมออนดระหวางผเรยนและผสอน ผเขยนไดศกษาและสรปบทบาททเหมาะสมของผเรยนและผสอนในการเรยนตามรปแบบการสอนเพอพฒนาทกษะการรเท าทนสอสงคมออนไลน ดงตอไปน

1) บทบาทของผสอน การจดการเรยนการสอนเพอพฒนาทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลนตามแนวการสรางความรดวยตนเอง (Constructivism Theory) และการสอนแบบกรณศกษา ผสอนควรมบทบาท ดงน

- ผสอนเปนผเตรยมกรณตวอยางจากขอมลขาวสาร สอ เรองราวเหตการณตาง ๆ - ผสอนเปนผน าเสนอกรณใหผเรยนไดทราบหรออาจจะมอบใหผเรยนเลอกหรอสมมตขนเอง - ผสอนตองตงค าถามยวยใหผเรยนเกดความคดวเคราะหและเชอมโยงกรณตวอยางนนกบ

เรองราวอน ๆ อยางรอบดาน - ผสอนและกระตนผเรยนอภปรายเรองราวของกรณตวอยางนน - ผสอนใหผเรยนสรปแนวคดทไดจากกรณตวอยาง 2) บทบาทผเรยน - ผเรยนตองมความกระตอรอรนในการเรยนรและแสวงหาความรดวยวธการหลากหลายเพอ

ไดมาซงค าตอบทถกตอง และสมเหตสมผล - ผเรยนตองเปนผแลกเปลยนวสยทศน น าเสนอกระบวนการคดของตนเอง แลกเปลยนกบค

และเพอนรวมชนเรยน - ผเรยนตองเปดใจขณะชวยกนอภปราย วเคราะห และยนดรบฟงความคดเหนของผอน

อยางสมเหตสมผลและมวจารณญาณ เพอน าไปสการสรปความรความจรงและเชอมโยงสบรบทอนอยางรอบดาน สรป

การรเทาทนสอสงคมออนไลนเปนเรองเกยวกบการชวยใหผใชมความตระหนกถงผลกระทบของสอสงคมออนไลนอยางรอบดาน สามารถเขาใจถงความหมายและรปแบบของสอทไดเหนหรอไดยน สามารถวเคราะหและแสวงหาขอเทจจรงกอนทจะตดสนใจเชอ หรอสงตอขอมลไปยงผอน ซงอาจสรางผลกระทบตอผอนและสงคม รวมถงความรอบคอบในการแสดงความคดเหน หรอเผยแพรเนอหา


218

ของตนเองผานสอสงคมออนไลนดวย การเรยนรเพอการเทาทนสอจงจ าเปนตองเรยนรทจะตงค าถามเกยวกบสงทไดอานหรอพบเจอผานสอสงคมออนไลน คนหาขอเทจจรงวเคราะหขอมลและตงค าถามกบตนเองกอนทจะน าเสนอขอมล หรอสงตอเนอหาใด ๆ ผานสอสงคมออนไลนอยางระมดระวงและมความรบผดชอบตอสงคมดวย ผานการจดการเรยนการสอนทเหมาะสม ดวยวธการเรยนร ทหลากหลาย เพอใหผเรยนไดรบประสบการณในการคด วเคราะห ไตรตรอง แสวงหาขอมลเพอพสจนขอเทจจรง แลกเปลยนเรยนรเพอเปดมมมองในการรบรขอมลขาวสารใหกวางขน และสรปขอมลเหลานนอยางรอบคอบกอนทจะตดสนใจเชอ หรอมปฏกรยาตอการสอสารนนในขนตอไปการฝกฝนใหบคคลไดคดผานประสบการณจะชวยใหความรทเกดขนฝงตดในตวและสามารถน าไปใชไดจรงในการสอสารผานสอสงคมออนไลนในชวตประจ าวนอยางรเทาทนตอไป

บรรณานกรม จนตนา ตนสวรรณนนท. (2550). ผลการฝกอบรมเพอพฒนาการรเทาทนสอของนกศกษา

มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต. ปรญญานพนธ สาขาการวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ทศนา แขมณ. (2551). ศาสตรการสอน: องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทม ประสทธภาพ. กรงเทพฯ: ส านกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

บญรกษ บญญะเขตมาลา. (2539). ความรเทาทนสอมวลชน: ภารกจของพลเมองรวมสมย ในฐานนดรทส จากระบบโลกถงรฐไทย. กรงเทพฯ: อมรนทรวชาการ.

บบผา เมฆศรทองค า. (2554). การรเทาทนสอ: การกาวทนบนโลกขาวสาร. วารสารนกบรหาร. 31 (1): 117-123.

พรทพย เยนจะบก. (2552). ถอดรหส ลบความคด เพอการรเทาทนสอ. กรงเทพฯ: บรษท ออฟเซท ครเอชน จ ากด.

โตมร อภวนทนากร. (2552). คมอจดกระบวนการและกจกรรมเพอพฒนาเยาวชนรเทาทนสอ. กรงเทพฯ: ส านกพมพ ปนโต พบลชชง.

รกจต มนพลศร.( 2547). Media Literacy: ศาสตรแหงการเปดรบสอดวยปญญา. วารสารวชาการมหาวทยาลยวงษชวลตกล. (2): 67-83.

วรรณทพา รอดแรงคา. CONSTRUCTIVISM. กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

วรชญ ครจต. (2554). แนวทาง 10 ประการในการบรณาการ “ความรเทาทนสอ” เขากบการเรยน การสอน. กรงเทพฯ: บรษท ออฟเซทพลส จ ากด.

สรางค โควตระกล. (2550). จตวทยาการศกษา. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. อษา บกกนส. (2555). การรเทาทนสอและสารสนเทศ. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรกจบณฑต. เออจต วโรจนไตรรตน. (2540). การวเคราะหระดบมเดยลตเตอเรซของนกศกษาระดบอดมศกษา

ในประเทศไทย. วทยานพนธ ค.ด. (เทคโนโลยและสอสารการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑต วทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

Baran, Stanley J. (2004). Introduction to Mass Communication. 3rd ed. Boston:


219

McGraw Hill. Center for Media Literacy. (2011). Five Key Questions That Can Change the World.

[Online]. เขาถงไดจาก www.medialit.org: (19 October 2014) Ellen Eliceiri. (1997). Dictionary of Media Literacy. Publisher: Greenwood. Frank Lyman. (1981). The Responsive Classroom Discussion: The Inclusion of All

Students Mainstreaming Digest. University of Maryland, College Park, MD. Joyce, B., Weil, M. & Calhoun,E. (2004). Model of Teaching. 7th ed. Boston:

Allyn and Bacon. Potter, W. J. (2005). Media literacy. 3rd ed. Thousand Oaks, CA: Sage Silverblatt, Art. (1995). Media Literacy: Keys to Interpreting Media

Message. Westport,CT: Praeger.

ภาคผนวก

วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 9 ฉบบท 2 พฤษภาคม – สงหาคม 2558

รายนามผทรงคณวฒ (Readers) ประจ าวารสาร

1. ศาสตราจารย ดร.กฤษ เพมทนจตต 2. ศาสตราจารย ดร.ชาญวทย วชรพกก 3. ศาสตราจารย ดร.ดเรก ปทมสรวฒน 4. ศาสตราจารย ดร.เดอน ค าด 5. ศาสตราจารย ดร.พชต พทกษเทพสมบต 6. ศาสตราจารย ดร.ไพบลย ววฒนวงศวนา 7. ศาสตราจารย ดร.ไพโรจน สตยธรรม 8. ศาสตราจารย ดร.สมพงษ ธรรมพงษา 9. ศาสตราจารย ดร.อดม ทมโฆสต 10. Professor Dr. Brian Sheehan 11. Professor Dr.Sergey Meleshko 12. รองศาสตราจารย ดร.ณฏฐพงษ เจรญพทย 13. รองศาสตราจารย ดร.ทวศกด จนดานรกษ 14. รองศาสตราจารย ดร.นวลพรรณ จนทรศร 15. รองศาสตราจารย ดร.พรทพย เกยรานนท 16. รองศาสตราจารย ดร.วระวฒน อทยรตน 17. รองศาสตราจารย ดร.สมใจ พทธาพทกษผล 18. รองศาสตราจารย ดร.สนนทา เลาหนนท 19. รองศาสตราจารย ดร.สรางค เมรานนท 20. รองศาสตราจารย ดร.สพจน ไวยยางกร 21. รองศาสตราจารย ดร.อทย บญประเสรฐ 22. รองศาสตราจารยสมบต พนธวศษฎ 23. Associate Professor Dr. Jame R. Ketudat - Cairns 24. Associate Professor Dr. Nikolay Moskin 25. ผชวยศาสตราจารย ดร.กาสก เตะขนหมาก 26. ผชวยศาสตราจารย ดร.เจษฎา ตณฑนช 27. ผชวยศาสตราจารย ดร.นพดล เจนอกษร 28. ผชวยศาสตราจารย ดร.รงสรรค เพงพด 29. ผชวยศาสตราจารย ดร.วระพงษ แสง-ชโต 30. ผชวยศาสตราจารย ดร.วชา ทรวงแสวง 31. ผชวยศาสตราจารย ดร.สนต ศกดารตน 32. ผชวยศาสตราจารย ดร.สวรรณ ยหะกร

33. ผชวยศาสตราจารย ดร.อนรธ ลวดทรง 34. ผชวยศาสตราจารย ดร.อภชย เหมะธลน

วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 9 ฉบบท 2 พฤษภาคม – สงหาคม 2558

222

35. ผชวยศาสตราจารย ดร.อภรกษ เลาหบตร 36. อาจารย ดร.กตมา ทามาล 37. อาจารย ดร.เจรญขวญ ไกรยา 38. อาจารย ดร.ชดชย สนนเสยง 39. อาจารย ดร.ธเนส เตชะเสน 40. อาจารย ดร.นพวรรณ วเศษสนธ 41. อาจารย ดร.ผลาดร สวรรณโพธ 42. อาจารย ดร.ธรพงษ บญรกษา 43. อาจารย ดร.พลสณห โพธศรทอง 44. อาจารย ดร.พนธญา สนนทบรณ 45. อาจารย ดร.ไพจตร สดวกการ 46. อาจารย ดร.ไพฑรย รชตะสาคร 47. อาจารย ดร.ไพบลย วรยะวฒนา 48. อาจารย ดร.วรวทย เกดสวสด 49. อาจารย ดร.ไวพจน จนทรเสม 50. อาจารย ดร.แสวง วทยพทกษ 51. อาจารย ดร.เอกพงศ กตตสาร

ใบตอบรบการเปนสมาชก วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ

ชอ (โปรดระบค าน าหนานาม)........................................นามสกล.......... ...................................................... ขอสม ค ร เป น สม าช ก วารส ารบ ณ ฑ ต ศ กษ า ม ห าวท ย าล ย ราชภ ฏ ว ไล ยอล งกรณ ในพระบรมราชปถมภ เรมตงแต ปท....................ฉบบท..............................ถง ปท....................ฉบบท........... ขอตออายวารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท.........ฉบบท..........ทอย (โปรดระบชอหรอหนวยงานผรบ)..................................................................... เลขท.............................ถนน.................................................ต าบล……...................................................อ าเภอ……………………………….จงหวด………………………………..รหสไปรษณย........................................... โทรศพท........................E-mail.............................................................................................................. พรอมน ไดโอนเงนผานบญชออมทรพย ธนาคารกรงไทย สาขามหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ชอบญช บณฑตวทยาลย 2555 เลขท 980-8-07552-5 จ านวนเงน………………...........บาท

ลงชอ.......................................ผสมคร (............................................)

อตราคาสมาชก 1 ป (3 ฉบบ) เปนเงน 250 บาท (รวมคาจดสง) โปรดกรอกขอมลในใบตอบรบการเปนสมาชกและส าเนาใบถอนเงนมาทบณฑตวทยาลยมหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ เลขท 1 หม 20 ต.คลองหนง อ.คลองหลวง จ.ปทมธาน 13180 หรอ ซอดวยตนเองท บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ โทร. 02-529-1638, 02-529-4046 ตอ 403 Fax.02-529-1638, 02-529-4046 ตอ 406 E-mail: [email protected]

mailto:[email protected]

224

วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ เปน

วารสารวชาการทจดท าขนโดยมวตถประสงคเพอเผยแพรผลงานวจยและผลงานวชาการของนกศกษาบณฑตศกษา อาจารยและนกวชาการ และเพอสงเสรมความกาวหนาทางวชาการแกสมาชก นกวชาการ และผสนใจทวไป ก าหนดออกปละ 3 ฉบบ ตนฉบบทรบพจารณาจะตองไมเคยตพมพเผยแพรในวารสารใดมากอนและไมอยในระหวางการพจารณาของวารสารฉบบอน บทความทเผยแพรผานการประเมนคณภาพโดยผทรงคณวฒ (Peer Review) ในสาขาวชาทเกยวของ

การเตรยมตนฉบบ ผลงานทางวชาการทไดรบการพจารณา ไดแก บทความวจย บทความทางวชาการเกยวกบ

การวจยบทความปรทศนและบทวจารณหนงสอ ทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ การพมพตนฉบบใชตวพมพ (Font) ชนด TH Sarabun PSK ขนาด 16 พอยต พมพหนาเดยวขนาด A4 ความยาว 10-12 หนา ตนฉบบประกอบดวยหวขอตอไปน

1. ชอเรอง ภาษาไทยและภาษาองกฤษ 2. ชอผเขยน ภาษาไทยและภาษาองกฤษพรอมขอมลวฒการศกษาสงสด ต าแหนงและ

สถานทท างาน 3. บทคดยอ ภาษาไทย และภาษาองกฤษ (Abstract) ความยาวประมาณ 200 ค า 4. ค าส าคญ 5. ความส าคญของปญหา 6. โจทยวจย/ปญหาวจย 7. วตถประสงคการวจย 8. วธด าเนนการวจย 9. ผลการวจย 10. อภปรายผล 11. ขอเสนอแนะ 12. บรรณานกรม

การจดสงตนฉบบ จดสงตนฉบบพรอมแผนดสกเกต จ านวน 1 ชด มายงฝาย วารสารบณฑตศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ เลขท 1 หม 20 ต.คลองหนง อ.คลองหลวง จ.ปทมธาน 13180

รปแบบการอางอง Download Template บทความใน http://grad.vru.ac.th./about/from_Jts.html

บทความทกเรองไดรบการตรวจความถกตองทางวชาการ โดยผทรงคณวฒทรรศนะและขอคดเหนในบทความวารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ มใชเปนทรรศนะและความคดของผจดท าจงมใชความรบผดชอบของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ กองบรรณาธการไมสงวนสทธ การคดลอกแตใหอางองแหลงทมา

http://grad.vru.ac.th./about/from_Jts.html

ชอเรอง ภาษาไทย . เวน 1 บรรทด

ชอเรอง ภาษาองกฤษ . เวน 1 บรรทด

ชอ – สกลนกศกษาภาษาไทย1 ชอ-สกลอาจารยทปรกษาหลกภาษาไทย2 และชออาจารยทปรกษารวมภาษาไทย3 ชอ – สกลนกศกษาภาษาองกฤษ1, ชอ-สกลอาจารยทปรกษาหลกภาษาองกฤษ2, and ชออาจารยทปรกษารวมภาษาองกฤษ3

เวน 1 บรรทด

1 หลกสตร.............................สาขาวชา................................ชอสถาบน........................จงหวด............................................. 2 หลกสตร.............................สาขาวชา................................ชอสถาบน........................จงหวด............................................. 3 หลกสตร.............................สาขาวชา................................ชอสถาบน........................จงหวด.............................................

เวน 1 บรรทด เวน 1 บรรทด

บทคดยอ ..................................................................................... ..................................................................................................................................... ................................................. เวน 1 บรรทด

ABSTRACT ............................................................................................................................. ................................................................................................................................... ........... เวน 1 บรรทด ค าส าคญ ............................................................................................................... .............................................................................................................................................................................. . เวน 1 บรรทด ความส าคญของปญหา ............................................................................................................................. ................................................................................................................................... ........... เวน 1 บรรทด

(ขนาด 16 TH Sarabun PSK เขม)

รปแบบการเขยนผลงานวจยตพมพในวารสารบณฑตศกษา



(ขนาด 16 เขม TH Sarabun PSK)

0.6 นว

0.6 นว

0.6 นว

ตวอกษร ขนาด 14 (กงกลาง)

0.6 นว 0.6 นว


ตวอกษร ขนาด 14 (กงกลาง)

226

โจทยวจย/ปญหาวจย ............................................................................................................................. ................................................................................................................................... ........... เวน 1 บรรทด วตถประสงคการวจย ............................................................................................................................. ................................................................................................................................... ........... เวน 1 บรรทด วธด าเนนการวจย ............................................................................................................................. ................................................................................................................................... ........... เวน 1 บรรทด ผลการวจย ............................................................................................................................. ................................................................................................................................... ........... เวน 1 บรรทด อภปรายผล ............................................................................................................................. ................................................................................................................................... .............................. เวน 1 บรรทด ขอเสนอแนะ ............................................................................................................................. ................................................................................................................................... ........... เวน 1 บรรทด

บรรณานกรม ................(ขนาดตวอกษร 16)................................................................................................

......................................................................................................................... ...... ............................................................................................................................. .................. ............................................................................................................................. ..................

............................................................................................................................. .. ............................................................................................................................. .................. ............................................................................................................................. ..................








0.6 นว

0.6 นว

0.6 นว

0.6 นว

0.6 นว

0.6 นว

0.6 นว

0.6 นว

227

.................................................................................... ............................................................................

................................................................................................................................................................

.............................................................................................................. หมายเหต 1. ค าส าคญคอ ค าทอยในชอเรองวทยานพนธ/ภาคนพนธ ซงเปนค าทใชในการสบคนขอมล (ไมใชนยามศพทเฉพาะ)

ตวอยาง ชอเรอง ความพงพอใจของขาราชการทมตอการท างาน ค าส าคญไดแก ความพงพอใจ การท างาน ชอเรอง คณภาพการใหบรการของพนกงานในแผนกซปเปอรมารเกตของ

หางสรรพสนคา ค าส าคญไดแก คณภาพการใหบรการ

2. วธด าเนนการวจย ไดแก ประชากร กลมตวอยาง วธการสมกลมตวอยาง เครองมอทใชในการเกบขอมล และวธการวเคราะหขอมล

3. บรรณานกรม ใหเขยนเฉพาะทกลาวถงในบทความทสงเทานน 4. จ านวนหนาของเนอหาของบทความทสงไมเกน 12 หนา 5. หมายเลข 1),2),3) ถาเปนอาจารยในหลกสตรทนกศกษาเรยนอยไมตองใสหมายเลข และ

อาจารยอยในหลกสตรเดยวกนใหใชตวเลขเดยวกน สวนถาอาจารยไมไดอยในหลกสตรเดยวกนใหใชตวเลขตางกน

รปแบบบรรณานกรม

1. หนงสอ ส านกงานรบรองมาตรฐานและการประเมนคณภาพการศกษา. (2546). กรอบแนวทางการ ประเมนคณภาพภายนอก ระดบอดมศกษา. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: จดทอง. ภญโญ สาธร. (2521). หลกบรหารการศกษา. กรงเทพฯ: วฒนาพานช. Cogan, J. J. (1986). Global Education: An Interview with John J. Cogan. Teaching

and Learning Elementary Social Studies. Boston: Allyn and Bacon, Inc. 2. บทความจากวารสาร สายสนม ประดษฐดวง. (2541). ขาวกลองและร าขาว-อาหารปองกนโรค. วารสาร อตสาหกรรมเกษตร. 9(2), 38-41.

0.6 นว

228

ณรงค ศรสวรรณ, สรพล เจรญพงศ, และพชย วชยดษฐ. (2539). คณสมบตของชดดนท จดตงในภาคตะวนออกเฉยงเหนอและความเหมาะสมในการใชระโยชนทดน. เอกสารวชาการ กองส ารวจและจ าแนกดน กรมพฒนาทดน กระทรวงเกษตรและสหกรณ. 2(12), 12-18. Nguyen, H. V., Dommel, H. W., & Marti, J. R. (1997). Direct phase-domain modeling of

frepuency-dependent overhead teansmission lines. IEEE Transaction on Power Delivery. 12(3), 1335-1342.

3. รายงานการวจย/วทยานพนธ จรพร สรอยสวรรณ. (2547). การศกษาปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมการสบบหรของนกศกษา

ชายในสถาบนราชภฏในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ. วทยานพนธ ครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเอกสขศกษา ภาควชาพลศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย. นพวรรณ ธรพนธเจรญ. (2546). การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมดานการอนรกษ

สงแวดลอมศลปกรรมในสถาบนราชภฏพระนครศรอยธยา จงหวดพระนครศรอยธยา. วทยานพนธศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาสงแวดลอมศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

4. เอกสารประกอบการสมมนา/การประชมทางวชาการ เดนชย เจรญบญญาฤทธ. (2547). มาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต (มกอช.)

ขาวหอมมะลไทย. เอกสารประกอบการบรรยายเรอง การยกระดบมาตรฐานผลตภณฑขาวของกลมเกษตรกร จงหวดฉะเชงเทรา ณ หองเพทาย โรงแรมแกรนดรอยล พลาซา อ าเภอเมอง จงหวดฉะเชงเทรา ส านกงานอตสาหกรรมจงหวดฉะเชงเทรา.

งามชน คงเสร. (2537). ศกยภาพพนธขาวไทยสการแปรรป. การประชมวชาการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ครงท 32 สาขาวชาอตสาหกรรมเกษตร ศกยภาพขาวไทยทศทางใหมสอตสาหกรรม วนท 4 กมภาพนธ พ.ศ. 2537 (หนา 5-17). คณะอตสาหกรรมเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

5. สงพมพอเลกทรอนกส ไมตร อนทรประสทธ และคณะ. (2544). การปฏรปกระบวนการเรยนรคณตศาสตร ใน โรงเรยนโดยกระบวนการทางคณตศาสตร. สบคนจาก http//: 22web.kku.ac.th/% 7Ecrme/CRN/FilePDF/ThAbstract.pdf Thakur, N. (2003). The Architextrual Knowledge Systems. Retrieved from

http://www.in.architextruez.net

http://www.in.architextruez.net/

229

รายละเอยดในการสงผลงานวจยเพอตพมพลงในวารสารบณฑตวทยาลย มทงหมด 13 หวขอ ดงน

1. ชอโครงการวจย ทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ 2. บทคดยอ (ภาษาไทยและองกฤษชนดยอ) 3. ค าส าคญ 4. ความส าคญของปญหา 5. โจทยวจย/ปญหาวจย 6. วตถประสงคการวจย 7. วธด าเนนการวจย 8. ผลการวจย 9. อภปรายผล 10. ขอเสนอแนะ 11. บรรณานกรม 12. ควรมรปภาพ แผนภม หรอ Chart ทส าคญ ๆ ดวย 13. ความยาวไมเกน 12 หนา หมายเหต :

การก าหนดรปแบบบทความวจย ส าหรบตพมพ ใหผสงปฏบต ดงน 1. ตงระยะขอบบน 3.81 เซนตเมตร (1.5 นว) ตงระยะขอบลาง 2.54 เซนตเมตร (1 นว) 2. ตงระยะขอบดานซาย 3.81 เซนตเมตร (1.5 นว) ตงระยะขอบดานขวา 2.54 เซนตเมตร (1 นว) 3. แบบอกษร TH Sarabun PSK ขนาด 16 และ 14 (ตามทก าหนดในแบบฟอรม)

จดรปแบบและจดสงโรงพมพ

รบเรอง

สงกองบรรณาธการตรวจเนอหาและพจารณาเสนอผทรงคณวฒ หรอสงคนผเขยนปรบแก

กองบรรณาธการสรปรวบรวมขอคดเหนจากผทรงคณวฒ เพอสงคนผเขยน

สงคนผเขยนปรบแกไข (เปนเวลา 7 วน)

ตรวจบทความทไดรบการแกไขตามผทรงคณวฒ

สงกองบรรณาธการตรวจภาพรวมขนสดทาย

เผยแพรวารสาร

ไมผาน

ไมผาน

ผาน

ผาน

ประกาศรบบทความ

ขนตอนการด าเนนงานจดท าวารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ

สงคนผเขยนปรบแกไขเบองตน

สงผทรงคณวฒเพอใหผทรงคณวฒพจารณาอานบทความ (ใหเวลา 15 วน)

แจงผเขยน

ผานโดยมการแกไข

ไมผาน

จบ

สงคนผเขยนปรบแกไข

กองบรรณาธการแจงยนยนรบบทความตพมพใหผเขยนบทความทราบ

ผานโดยไมมการแกไข

Documents

วารสารบัณฑิตศึกษา - VRUgrad.vru.ac.th/pdf-journal/9_3_journal/Journal VRU 9_3.pdfบทบรรณาธ การ วารสารบ ณฑ ตศ