Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Volume 2 No. 3 October 2008 – January 2009
เจาของ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ
เลขท 1 หมท 20 กโลเมตร 48 ถนนพหลโยธน ตาบลคลองหนง อาเภอคลองหลวง จงหวดปทมธาน รหสไปรษณย 13180 โทรศพท 02-5291638 โทรสาร 02-5291638 http://grad.vru.ac.th
วตถประสงค 1. เพอเผยแพรบทความทางวชาการ ผลงานวจยของนกศกษาและคณาจารยระดบ
บณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ 2. เพอประชาสมพนธการดาเนนงานของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ
ในพระบรมราชปถมภ
คณะทปรกษา รองศาสตราจารย ดร.ทองหลอ วงษอนทร อธการบด ผชวยศาสตราจารย ดร.สมบต คชสทธ รองอธการบดฝายวชาการ รองศาสตราจารย ดร.มานะ ขาวเมฆ คณบดบณฑตวทยาลย
กองบรรณาธการ ศาสตราจารย ดร.บญทน ดอกไธสง รองศาสตราจารย ดร.สรางค เมรานนท ผชวยศาสตราจารย ดร.อนรธ ลวดทอง ผชวยศาสตราจารย ดร.สธ พรรณหาญ อาจารย ดร.ผลาดร สวรรณโพธ อาจารย ดร.อรวรรณ ภสสรศร อาจารย ดร.ปยะวรรณ เลศพานช อาจารย ดร.สธาสน นลแสง กาหนดเผยแพร ปละ 3 ฉบบ (วารสารราย 4 เดอน ) จานวน 200 เลม
พมพท บรษท แอดวานซ วชน เซอรวส จากด 77/102 ซอยพฤกชาต 10/1 ถนนรามคาแหง
114 สะพานสง กรงเทพฯ กรงเทพ 10240 โทรศพท 02-372-0807-9 โทรสาร 02-3720807
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ
JOURNAL OF GRADUATE STUDIES VALAYA ALONGKRON RAJABHAT UNIVERSITY
ปท 2 ฉบบท 3 เดอนตลาคม 2551 - มกราคม 2552 ISSN 1905-9647
บทบรรณาธการ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 จดทาขนเพอสงเสรมใหคณาจารยและนกศกษาระดบบณฑตศกษาไดเขยนบทความวจยบทความวทยานพนธ และเผยแพรผลงานของคณาจารย นกศกษาระดบบณฑตศกษาอยางตอเนองเปนประจาทกป
เนอหาสาระในวารสารฉบบนประกอบดวยบทความงานวจยของผสาเรจการศกษาหลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา สาขาวชาหลกสตรและการสอน จานวนทงสน 14 เรอง
บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ หวงเปน อยางยงวาวารสารฉบบนจะเปนประโยชนทางวชาการสาหรบนกวชาการ คณาจารย และนกศกษา
กองบรรณาธการ
รายนามผทรงคณวฒ (Readers) ประจาวารสาร 1. ศาสตราจารย ดร.สมพงษ ธรรมพงษา 2. ศาสตราจารย ดร.ไพโรจน สตยธรรม 3. ศาสตราจารย ดร.เดอน คาด 4. ศาสตราจารย ดร.พชต พทกษเทพสมบต 5. ศาสตราจารย ดร.ไพบลย ววฒนวงศวนา 6. ศาสตราจารย ดร.ชาญวทย วชรพกก 7. ศาสตราจารย ดร.อดม ทมโฆสต 8. ศาสตราจารย ดร.กฤษ เพมทนจตต 9. Professor Dr. Brian Sheehan 10. Professor Dr.Sergey Meleshko 11. รองศาสตราจารย ดร.สมใจ พทธาพทกษผล 12. รองศาสตราจารย ดร.พรทพย เกยรานนท 13. รองศาสตราจารย ดร.สนนทา เลาหนนท 14. รองศาสตราจารย ดร.อทย บญประเสรฐ 15. รองศาสตราจารย ดร.ธร สนทรายทธ 16. รองศาสตราจารย ดร.นวลพรรณ จนทรศร 17. รองศาสตราจารย ดร.สพจน ไวทยางกร 18. รองศาสตราจารย สมบต พนธวศษฎ 19. Associate Professor Dr. James R. Ketudat – Cairns 20. Associate Professor Dr.Nikolay Moshkin 21. ผชวยศาสตราจารย ดร.อภชย เหมะธลน 22. ผชวยศาสตราจารย ดร.เจษฎา ตณฑนช 23. ผชวยศาสตราจารย ดร.นพดล เจนอกษร 24. ผชวยศาสตราจารย ดร.วชา ทรวงแสวง 25. ผชวยศาสตราจารย ดร.สนต ศกดารตน 26. ผชวยศาสตราจารย ดร.อภรกษ เลาหบตร 27. ดร.พลสณห โพธศรทอง 28. ดร.ไพฑรย รชตะสาคร 29. ดร.เจรญขวญ ไกรยา 30. ดร.พนธญา สนนทบรณ 31. ดร.ไพบลย วรยะวฒนา
สารบญ
หนา บรรณาธการ...................................................................................................................................................... ก รายนามผทรงคณวฒ ........................................................................................................................................ ข สารบญ............................................................................................................................................................. จ การศกษาสภาพการดาเนนงานตามโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว
ชนวฒน นาทรพย จไร โชคประสทธ อรสา โกศลานนทกล..................................................... 1 ความตองการการมสวนรวมของผปกครองในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนท การศกษา จงหวดสระแกว
นพดล นามวงษา สวรรณา โชตสกานต อรสา โกศลานนทกล................................................... 13 ความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการของบคลากรในสถานศกษา สงกด กรมยทธศกษาทหารอากาศ กองบญชาการฝกศกษาทหารอากาศ
อนรกษ มเพยร อรสา โกศลานนทกล สวรรณา โชตสกานต................................................... 25 ปญหาการประกนคณภาพภายนอกของโรงเรยนในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร
ประเสรฐ ศรอย จไร โชคประสทธ อรสา โกศลานนทกล.......................................................... 38 การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร เรองอาหารและสารอาหารสาหรบนกเรยน ชนประถมศกษาปท 4
วาสนา สขมาก ชาตร เกดธรรม อษา คงทอง............................................................................ 50 การศกษาความสามารถในการคดแกปญหา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมของ นกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 โดยใชวธสอนแบบอรยสจสกบวธสอนแบบปกต
นกร วองวกยการ ดร.อษา คงทอง ดร.กาญจนา สจนะพงษ................................................... 61 การจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมจรยธรรมของนกเรยนในโรงเรยนสงกดสานกงาน เขตพนทการศกษาสระแกว
ปฏวต บนประสตร จไร โชคประสทธ บญเรอง ศรเหรญ............................................................ 72 คณธรรมของผ�บรหารโรงเรยนประถมศกษา ตามความคดเหนของครผ�สอน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว
สงเวยน องคสนทร จไร โชคประสทธ ชลอ วงศแสวง............................................................. 83 ปญหาการดาเนนงานตามมาตรฐานการศกษาศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารตาบล จงหวดปทมธาน มณฑนา หรกจนทร ฐตพร พชญกล อรสา โกศลานนทกล......................................................... 95 การปฏบตงานตามมาตรฐานวชาชพครของครโรงเรยนเอกชนจงหวดพระนครศรอยธยา สวธา ฤกษเกษม ฐตพร พชญกล อรสา โกศลานนทกล............................................................. 107
สารบญ (ตอ)
หนา การศกษาความพงพอใจในการปฏบตงานของขาราชการครผสอน ในสงกดสานกงาน เขตพนทการศกษาสระแกว
วาสนา ใหมพมมา ภเษก จนทรเอยม อรสา โกศลานนทกล....................................................... 119 การศกษาแบบผนาของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานตามทฤษฎ ของเรดดน
ธนยง สมาคณ สวรรณา โชตสกานต อรสา โกศลานนทกล....................................................... 131 รปแบบหนวยงานสารสนเทศ เพอการบรหารในโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนท การศกษาจงหวดสระแกว
สรพรรณ ยงใจยทธ ภเษก จนทรเอยม อนงค อนนตรยเวช.......................................................... 143 การดาเนนงานพฒนาโรงเรยน ตามมาตรฐานการศกษาระดบการศกษาขนพนฐานดานผเรยน ของโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร
กนก วรศกด จไร โชคประสทธ อรสา โกศลานนทกล............................................................ 155
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
การศกษาสภาพการดาเนนงานตามโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว
A STUDY OF CONDITIONS OF OPERATION FOLLOWING THE PROJECT OF BUDDHIST WAY SCHOOLS UNDER THE OFFICE OF SAKAEO
EDUCATIONAL SERVICE AREA
1) ชนวฒน นาทรพย 1) จไร โชคประสทธ 1) อรสา โกศลานนทกล 1) Chinnawat Namsub 1) Jurai Chockprasit 1) Orasa Kosalanantakul
บทคดยอ
การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาสภาพการดาเนนงานตามโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษา จงหวดสระแกว และเพอเปรยบเทยบสภาพการดาเนนงานตามโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว โดยจาแนกตามขนาดของโรงเรยน กลมตวอยางทใชในการวจยคอ ผอานวยการโรงเรยน รองผอานวยการโรงเรยน และครเจาของโครงการของโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว จานวน 217 คน ในโรงเรยนขนาดใหญ และในโรงเรยนขนาดเลก
เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลคอ เปนแบบสอบถามสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม และเปนแบบสอบถามเกยวกบสภาพการดาเนนงานตามโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว ซงไดกาหนดแนวทางการดาเนนงานโรงเรยนวถพทธอยางตอเนอง 5 ดาน คอ ดานการประชาสมพนธโรงเรยนวถพทธ ดานการปรบสภาพบรรยากาศของโรงเรยน ดานการปรบปรงการเรยนรทกกลมสาระ ดานการปรบปรงกจกรรมเสรมหลกสตรและดานการนเทศ การปรบปรง การดาเนนงาน จานวน 60 ขอ
สถตทใชในการวเคราะหขอมลคอ คารอยละ คาเฉลย คาความเบยงเบนมาตรฐาน คาการทดสอบคา t โดยใชคา t – test สาหรบกลมตวอยางสองกลมทเปนอสระตอกน (Independent Samples) ทระดบนยสาคญทางสถตทระดบ .05
______________________ 1)หลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
2
ผลการวจยพบวา 1. การศกษาสภาพการดาเนนงานตามโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขต
พนทการศกษาจงหวดสระแกว ทง 5 ดาน คอ ดานการประชาสมพนธโรงเรยนวถพทธ ดานการปรบสภาพบรรยากาศของโรงเรยน ดานการปรบปรงการเรยนรทกกลมสาระ ดานการปรบปรงกจกรรมเสรมหลกสตร และดานการนเทศ การปรบปรงการดาเนนงาน โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายขอพบวา ดานทมสภาพการดาเนนงานสงสดคอ ดานการปรบสภาพบรรยากาศของโรงเรยน อยในระดบมาก และดานทมสภาพการดาเนนงานอยในระดบตาทสด คอ ดานการประชาสมพนธโรงเรยนวถพทธ อยในระดบมาก
2. การเปรยบเทยบสภาพการดาเนนงานตามโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว
2.1 ผลการเปรยบเทยบสภาพการดาเนนงานตามโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว ในเขตพนทการศกษาตางกน มสภาพการดาเนนงานตามโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษา จงหวดสระแกว โดยภาพรวมและรายดาน ไมแตกตางกน
2.2 ผลการเปรยบเทยบสภาพการดาเนนงานตามโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว ตาแหนงตางกน มสภาพการดาเนนงานตามโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษา จงหวดสระแกว แตกตางอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05
ABSTRACT The objectives of this research were to study and to compare operating conditions of
Buddhist Way schools under the Office of Sakaeo Educational Service Area. This study was classified according to school sizes and done in large and small size schools. There were 217 samples of the study, including school directors, a school deputy director, and teachers of Buddhist Way schools.
The instrument used to collect the data was a set of 60-item questionnairs asking about the status of the respondents and the operating conditions of Buddhist way schools under the Office of Sakaeo Educational Service Area. The operation of the Buddhist way schools focused on five areas: public relations, adjustment of school atmosphere, learning improvement of every subject, improvement of extra curriculum activities, and supervision of operation improvement.
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
3
The statistics employed to analyze the data were percentage, mean, standard deviation, and t-test for independent samples at a statistically significant level of 0.05.
The findings of the study were as follows: 1. Overall, the operating conditions of Buddhist Way schools under the Office of
Sakaeo Educational Service Area were at a high level. The further study showed that the operation regarding adjustment of school atmosphere was at the highest level followed by improvement of extra curriculum activities. On the other hand, the operation regarding public relations was at the lowest level.
2. The following were the results of the comparison of the operating conditions of Buddhist Way schools under the Office of Sakaeo Educational Service Area.
2.1 The operating conditions of large schools and of small schools were different in each aspect and overall. In addition, the operation regarding adjustment of school atmosphere and the operation regarding improvement of the extra curriculum activities were different at a statistically significant level of 0.05. However, the operations regarding other areas were not found to be different.
2.2 The operating conditions of school administrators and teachers were not different.
ความสาคญของปญหา สงคมไทยแตโบราณนน วดเปนศนยกลางการจดการศกษา โดยมพระภกษเปนผมบทบาทในการจดการศกษาแกประชาชนในชมชนนนๆ วดเปนสถานทสาคญทางการศกษาของบคคลทกระดบชน มาตงแตสมยโบราณ โดยเฉพาะ วดเปนแหลงการเรยนร เพราะในสมยนนรฐยงไมไดจดการศกษาใหแกราษฎร โดยตรง หลกสตรการศกษากยงไมปรากฏแนนอน แหลงทจะใหความรแกบคคลกคอทบานและทวด สาหรบการศกษาทวดซงมอทธพลเหนอชวตทางสงคมของคนไทยในการกาหนดรปแบบประเพณชวตตงแตเกดจนตายนนแบงเปนวธการศกษาทไดรบการถายทอดผานวด (จลทรรศน พยาฆรานนท อางถงใน ณฎฐกตต ศรสนต, 2548 : 1) ตอมาเมอมการปฏรปการศกษาตามระบบโรงเรยน ทางราชการไดเขามาจดการศกษาเองโดยแยกโรงเรยนออกจากวดและจดเปนระบบการศกษาแหงชาตขน แตการจดการศกษาของรฐตามรปแบบใหมน กระทาไมทวถงทาใหบคคลบางสวนไมไดรบความเสมอภาคในทางการศกษาอนอาจเนองมาจากหลายปจจยตางๆ เชน ความยากจน ชมชนตงอยในเขตทรกนดาร ฯลฯ ดวยเหตทกลาวมาแลว ซงบคคลนนไดเลงเหนความสาคญของการศกษาเปนอนมาก จงพยายามแสวงหาการศกษา เพอใหไดมาซงความกาวหนา นาพาเดกและเยาวชนไทยกาวทนความเปลยนแปลงของโลกอยางไรขดจากด กระทรวงศกษาธการ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
4
จงไดสงเสรมการจดโรงเรยนวถพทธขน ซงเปนรปแบบทสาคญทกระทรวงศกษาธการกาลงเรงดาเนนการ โรงเรยนวถพทธนกระทรวงศกษาธการตองการใหเปนจดสาคญของการนาคณคาของพระพทธธรรมมาสสงคมไทย
โรงเรยนวถพทธ เปนภาพสะทอนถงการนาหลกธรรมในพระพทธศาสนา โดยเฉพาะอยางยงหลกไตรสกขามาใชในการพฒนาผเรยน และแสดงถงความพยายามนาหลกพทธธรรมตางๆ มาประยกตในการบรหารและการจดการศกษาอยางชดเจนสอดคลองกบสมเดจพระพฒาจารย วดสระเกศ กลาววา “การปฏรปการศกษาทกลาวกนวาสอดคลองกบรากฐานสงคมไทย ยงไมมครงใดจะตรงเทาครงน ทวายดหลกไตรสกขาเปนหลกของโรงเรยนวถพทธ กลาวไดวาเปนการเปนศกราชใหม ขอใหมความมนใจวาเปนหนทางทถกตองแลว ชวยดาเนนตอไปใหถงทสด สดกาลงของตนเอง” โดยใหมรปแบบทหลากหลายตามความเหมาะสมของโรงเรยนทจะพฒนาผเรยนไดอยางดทสด พรอมกบสรางสรรคสภาพการดาเนนงานทผเกยวของทกสวนมความสขและไดพฒนาสงคมทดงามควบคกนไปสคณคา เมอโรงเรยนพฒนาสวถพทธและไดพฒนาจนเปนโรงเรยนวถพทธทชดเจน จะสงเกตไดถงความเปลยนแปลงและประโยชนอนมากมายทเกดตามมาทเปยมไปดวยความงดงามและคณคา นกเรยนไดรบการพฒนาคณธรรม จรยธรรม และคณลกษณะอนพงประสงคตางๆ อยางชดเจน พรอมกบการพฒนาปญญาและดานอนๆ การพฒนาทจะใหเปนคนด เกง และมความสขพรอมๆ กน ทวายากจะไมยากสาหรบโรงเรยนวถพทธสอดคลองกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 มาตรา 9 “การจดการศกษาตองเปนไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความร และคณธรรม มจรยธรรมและคณธรรมในการดารงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข และกาหนดใหม การปฏรปการศกษา การศกษาเปนสงสาคญและจาเปนสาหรบทกคน ซงตองเรงรดใหเกดการปฏรปการศกษารวดเรว เพอพฒนาเดกและเยาวชนใหเปนคนด คนเกง มความสข” สามารถปรบตวใหเหมาะสมกบสถานการณโลกและสงคมทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว ความรเทานนจะเปนเครองมอสาคญในการประกอบอาชพ และการดารงชวตของคนในสงคมยคใหม (เจอจนทร จงสถตอย, 2544 : 6) ปจจบนโรงเรยนวถพทธเปนนวตกรรมการจดการศกษา 1 ใน 5 รปแบบสาคญทกระทรวงศกษาธการดแล โดยประยกตเอาหลกพทธธรรมเขามาใชในการพฒนาและอยภายใต แนวทางการดาเนนงาน 5 ดาน คอ ดานประชาสมพนธโรงเรยน ดานการปรบสภาพบรรยากาศของโรงเรยน ดานการปรบปรงการเรยนรทกกลมสาระ ดานการปรบปรงกจกรรมเสรมหลกสตร ดานการนเทศ การปรบปรง การดาเนนงาน โดยเฉพาะดานการประชาสมพนธโรงเรยน มปญหา การจดอาคารสถานท สภาพแวดลอม หองเรยนแหลงเรยนรไมสะอาด ขาดความเปนระเบยบเรยบรอย ดานการปรบปรงการเรยนรกลมสาระ คณาจารย คร ผบรหาร ขาดความร ความเขาใจในหลกสตร
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
5
จดการเรยนรทสะทอนการพฒนาไตรสกขา ดานการปรบปรง กจกรรมเสรมหลกสตร ขาดการพฒนาตอเนอง กจกรรมไมตอเนองขาดการควบคมกากบ นเทศตดตาม ดานการนเทศการปรบปรงการดาเนนงาน ขาดการตดตาม ไมเปนระบบ ไมตอเนอง ขาดการปฏสมพนธ ไมมเมตตากรณา ครตอคร นกเรยนตอนกเรยน ครตอนกเรยน ขาดการเอาใจใสดแล ไมสานงานตอ กอใหเกดปญหาในการบรหารจดการ ยงมปญหาผทรชดในหลกพทธธรรม ไมของแวะอบายมข เปนผทรงศลปฏบตธรรมไมได ซงเปนปญหาในการบรหาร ทตองอาศยผบรหารในการกากบดแลใหโรงเรยนวถพทธ มประสทธภาพใหมากขนไป ซงสอดคลองกบพระราชดารสพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดชมหาราช รชกาลท 9 ตรสวา “ประเทศชาตของเราจะเจรญหรอเสอมลงนน ยอมขนอยกบการศกษาของประชาชนแตละคนเปนสาคญ ผลการฝกอบรมในวนน จะเปนเครองกาหนดอนาคตของชาตในวนขางหนา”
จากปญหาและสาเหตทกลาวมา ผวจยจงสนใจศกษาสภาพการดาเนนงานตามโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว เพอนาผลการวจยครงนไปใชประกอบการพจารณาใหความชวยเหลอและแกไขปญหาการพฒนาการดาเนนงานโรงเรยนวถพทธใหทนตอการเปลยนแปลงของกระแสโลกอยางไรขดจากด
คาสาคญ โรงเรยนวถพทธ
โจทยวจย/ปญหาวจย ผอานวยการโรงเรยน รองผอานวยการโรงเรยน และครเจาของโครงการของโรงเรยนวถพทธ
สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว ทมขนาดของโรงเรยนตางกน มสภาพการดาเนนงานแตกตางกนหรอไม อยางไร
วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาสภาพการดาเนนงานตามโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขต
พนทการศกษา จงหวดสระแกว 2. เพอเปรยบเทยบสภาพการดาเนนงานตามโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงาน
เขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว จาแนกตามขนาดของโรงเรยน
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
6
วธดาเนนการวจย 1. ประชากรและกลมตวอยาง
1.1 ประชากร ทใชในการวจยครงน ไดแก ผอานวยการโรงเรยน รองผอานวยการโรงเรยน และครเจาของโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว ป พ.ศ. 2549 จานวน 488 คน
1.2 กลมตวอยาง ทใชในการวจยครงน ไดแก ผอานวยการโรงเรยน รองผอานวยการ โรงเรยน และครเจาของโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว ป พ.ศ. 2549 กาหนดขนาดโรงเรยนของกลมตวอยาง โดยใชตารางสาเรจรปของเครจซ และมอรแกน (Krejcic and Morgan อางถงใน ยทธ ไกยวรรณ, 2545 : 104) ตวอยางสมแบบแบงชนภม (Stratified random sampling) ไดจานวน 217 คน
2. เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการเกบขอมลเพอใชในการวจยในครงน เปนแบบสอบถามทผวจย
ปรบปรงจาก ณฎฐกตต ศรสนต (2548 : 156-161) แบงออกเปน 2 ตอน คอ ตอนท 1 เปนขอมลสวนตวของผตอบแบบสอบถามเกยวกบสถานภาพ ไดแก ตาแหนง
หนาทขนาดของโรงเรยน ของผบรหาร ไดแก ผอานวยการโรงเรยน / รองผอานวยการโรงเรยน และครเจาของโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานพนทการศกษาจงหวดสระแกว ป พ.ศ. 2549 แบบเลอกตอบ
ตอนท 2 เปนแบบสอบถามแสดงความคดเหนเกยวกบสภาพการดาเนนงานตามโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว ป พ.ศ. 2549 เปนแบบมาตรประเมนคา (Rating Scale) 5 ระดบ ตามวธของลเครท (Likert Scale) มจานวน 60 ขอ ในสภาพการประมาณคางานดานตาง ๆ 5 ดาน ดงน ดานการประชาสมพนธโรงเรยนวถพทธ ดานการปรบสภาพบรรยากาศของโรงเรยน ดานการปรบปรงการเรยนรทกกลมสาระ ดานการปรบปรงกจกรรมเสรมหลกสตร และดานการนเทศ การปรบปรงการดาเนนงาน
3. การสรางเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล การเกบรวบรวมขอมลครงน ดาเนนการโดย
3.1 ผวจยไดขอหนงสอเพอขออนญาตและขอความอนเคราะห ในการเกบขอมลจากคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ถงโรงเรยนทกแหงทเปนกลมตวอยาง
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
7
3.2 ผวจยออกหนงสอถงผบรหารโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว ทกแหงทเปนกลมตวอยางเพออธบายเหตผลและความนาจะเปนในการเกบขอมลและวธการตอบแบบสอบถาม
3.3 ผวจยออกพนทสงแบบสอบถามดวยตนเองทกโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษา จงหวดสระแกว ทเปนกลมตวอยางแลวรอเกบแบบสอบถาม
3.4 ในกรณไมพบผตอบแบบสอบถามหรอกลมตวอยาง ผวจยจะใชซองตดแสตมป พรอมจาหนาซองถงผวจย ขอความรวมมอจากผบรหารโรงเรยน พรอมเบอรโทรศพททตดตอได กรณทยงไมสงแบบสอบถามมา
4. การวเคราะหขอมล 4.1 การศกษาสภาพการดาเนนงานตามโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขต
พนทการศกษา จงหวดสระแกว โดยใชคาสถตพนฐาน ไดแก คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) 5.2
4.2 การเปรยบเทยบสภาพการดาเนนงานตามโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว จาแนกตามขนาดของโรงเรยน โดยใชคาสถตทดสอบสมมตฐาน ระหวางคะแนนเฉลยของกลมตวอยาง 2 กลมตวอยาง โดยใชคา t – test สาหรบกลมตวอยางทเปนอสระตอกน (Independent Samples)
ผลการวจย 1. การศกษาสภาพการดาเนนงานตามโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขต
พนทการศกษาจงหวดสระแกว ทง 5 ดาน คอ ดานการประชาสมพนธโรงเรยนวถพทธ ดานการปรบสภาพบรรยากาศของโรงเรยน ดานการปรบปรงการเรยนรทกกลมสาระ ดานการปรบปรงกจกรรมเสรมหลกสตร และดานการนเทศ การปรบปรงการดาเนนงาน โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายขอพบวา ดานทมสภาพการดาเนนงานสงสดคอ ดานการปรบสภาพบรรยากาศของโรงเรยน อยในระดบมาก และดานทมสภาพการดาเนนงานอยในระดบตาทสด คอ ดานการประชาสมพนธโรงเรยนวถพทธ อยในระดบมาก
เมอพจารณาตามขนาดของโรงเรยนพบวา การดาเนนงานตามโครงการโรงเรยนวถพทธของโรงเรยนขนาดเลกโดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายดานพบวา ดานทมสภาพการดาเนนงานสงสด คอ ดานการปรบสภาพบรรยากาศของโรงเรยน อยในระดบมาก และดานทมสภาพการดาเนนงานอยในระดบนอยทสด ดานการประชาสมพนธโรงเรยนวถพทธ อยในระดบมาก
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
8
การดาเนนงานตามโครงการโรงเรยนวถพทธของโรงเรยนขนาดใหญโดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายขอพบวา ดานทมสภาพการดาเนนงานสงสด คอ ดานการปรบสภาพบรรยากาศของโรงเรยน อยในระดบมาก และดานทมสภาพการดาเนนงานอยในระดบนอยทสด คอ ดานการประชาสมพนธโรงเรยนวถพทธ อยในระดบมาก
2. การเปรยบเทยบสภาพการดาเนนงานตามโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว
2.1 ผลการเปรยบเทยบสภาพการดาเนนงานตามโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว ในเขตพนทการศกษาตางกน มสภาพการดาเนนงานตามโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษา จงหวดสระแกว โดยภาพรวมและรายดาน ไมแตกตางกน
2.2 ผลการเปรยบเทยบสภาพการดาเนนงานตามโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว ตาแหนงตางกน มสภาพการดาเนนงานตามโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษา จงหวดสระแกว แตกตางอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05
อภปรายผล ผลการศกษาเรอง การศกษาสภาพการดาเนนงานตามโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกด
สานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว ผวจยนามาอภปรายผล ดงน 1. การศกษาสภาพการดาเนนงานตามโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว ทง 5 ดาน คอ ดานการประชาสมพนธโรงเรยนวถพทธ ดานการปรบสภาพบรรยากาศของโรงเรยน ดานการปรบปรงการเรยนรทกกลมสาระ ดานการปรบปรงกจกรรมเสรมหลกสตร และดานการนเทศ การปรบปรงการดาเนนงาน โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายขอพบวา ดานทมสภาพการดาเนนงานสงสดคอ ดานการปรบสภาพบรรยากาศของโรงเรยน อยในระดบมาก และดานทมสภาพการดาเนนงานอยในระดบตาทสด คอ ดานการประชาสมพนธโรงเรยนวถพทธ อยในระดบมาก ทงนอาจเปนเพราะวาในโรงเรยนมการจดอาคาร สถานท แหลงเรยนรในการพฒนาผเรยน ทาใหผเรยนมคณลกษณะทดตามวถพทธ และสภาพการดาเนนงานดานการปรบสภาพบรรยากาศของโรงเรยนอยในระดบมาก การจดอาคาร สถานทสภาพแวดลอม และบรรยากาศในโรงเรยนเปนองคประกอบทชวยใหการเรยนการสอนดาเนนไปอยางมประสทธภาพ ซงสงผลถงความเจรญงอกงามทางดานรางกาย จตใจ สงคม และสตปญญาของนกเรยน และการจดบรรยากาศใหกบบคลากรและนกเรยนเปนการเสรมทกษะการเรยนรทเหมาะสม เพอใหบคลากรและนกเรยนไดนาไปปฏบตตนเปนตวอยางทดแกผอน ซงสอดคลองกบ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
9
งานวจยของ ไพฑรย กาญจนะประยร (2548) ไดศกษาวจยเรอง การศกษาสภาพแวดลอมทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนเกาะโพธถวยงามวทยา จงหวดชลบร ผลการวจยพบวา สภาพแวดลอมทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนเกาะโพธถวยงามวทยา จงหวดชลบร โดยรวมและรายดาน อยในระดบมาก เรยงลาดบมากไปนอย คอ พฤตกรรมของครผสอน พฤตกรรมของนกเรยน พฤตกรรมของเพอนรวมชน และอาคารสถานท หองเรยน สอการเรยนการสอน สภาพแวดลอมทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนเกาะโพธถวยงามวทยา จงหวดชลบร จาแนกตามเพศและระดบชน โดยรวมและรายดาน แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต และพรพจน พจนพฒนพล (2548) ไดศกษาวจยเรอง การจดสภาพแวดลอมของโรงเรยนวดเทพนมต สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาฉะเชงเทรา เขต 1 ผลการวจยพบวา การจดสภาพสงแวดลอมของโรงเรยนวดเทพนมตสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาฉะเชงเทรา เขต 1 โดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวา การจดสภาพแวดลอมของโรงเรยนวดเทพนมต ดานการจดการเรยนร และดานการบรหาร อยในระดบมาก สวนดานอาคารสถานท พบวา อยในระดบปานกลาง และสรตน ทองประเทศ (2549) ไดศกษาวจยเรอง สภาพแวดลอมในการปฏบตงานของสานกงานเขตพนทการศกษาชลบร เขต 1 ผลการวจยพบวา สภาพแวดลอมในการปฏบตงานของสานกงานเขตพนทการศกษาชลบร เขต 1 โดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานทมอยในระดบมาก เรยงตามลาดบจากมากไปหานอย คอ ดานสวสดการและประโยชนเกอกล ผบ งคบบญชา และบรรยากาศในการปฏบตงาน สวนดานความสมพนธกบเพอนรวมงานและความพรอมทางปจจย อยในระดบปานกลาง สภาพแวดลอมในการปฏบตงานของสานกงานเขตพนทการศกษาชลบร เขต 1 โดยรวมแตกตางกน มรายละเอยดความแตกตางกน 17 ค ดงน กลมนเทศ ตดตาม และประเมนผลการจดการศกษากบกลมอานวยการ กลมบรหารงานบคคล หนวยตรวจสอบภาในกลมบรหารงานบคคลกบกลมนโยบายและแผน กลมสงเสรมประสทธภาพการจดการศกษากบทกกลม และกลมสงเสรมสถานศกษาเอกชนกบทกกลม นอกนนไมแตกตางกน และสอดคลองกบงานวจยของวาสนา ตะกาบโค (2548) ไดทาการวจยเรอง การประเมนการดาเนนงานโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาลาพน เขต 1 พบวา คณลกษณะทดของบคลากรในโครงการโรงเรยนวถพทธ การดาเนนการบรหารจดการอยางเปนระบบ การจดการดานกายภาพและสงแวดลอมทเหมาะสม ดานกระบวนการประกอบดวย การเรยนการสอนทบรณาการไตรสขา ศล สมาธ ปญญา การจดบรรยากาศและปฏสมพนธทเปนกลยาณมตร การจดกจกรรมพนฐานวถชวต ดานผลผลต ประกอบดวย การพฒนากาย ศล จต และปญญาอยางบรณาการของผเรยน และดานผลกระทบ ประกอบดวยบาน / ชมชน วด โรงเรยน (บวร) ไดรบประโยชนจากการพฒนาโรงเรยนวถพทธ มการดาเนนงานอยในระดบมาก ดานการปรบปรงกจกรรมเสรมหลกสตร โรงเรยนไดทา
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
10
การปรบปรงหลกสตรการเรยนการสอน เพอใหนกศกษาคดเปน มเหตผล กจกรรมเสรมหลกสตรจะตองสรางสรรคและพฒนาไมใชกจกรรมทกอใหเกดความรนแรง และดานทมสภาพการดาเนนงานอยในระดบนอยทสด คอ ดานการประชาสมพนธโรงเรยนวถพทธ ทงนอาจเปนเพราะวาโรงเรยนแตละโรงเรยนอาจจะยงไมไดมการประชาสมพนธโครงการโรงเรยนวถพทธอยางตอเนอง ทาใหเกดการเผยแพรขอมลขาวสารกจกรรมโครงการไดไมทวถง ทาใหการดาเนนงานของโรงเรยนวถพทธยงไมเกดประสทธผลเทาทควร ซงสอดคลองกบงานวจยของ อรนช พดเยนชน (2548) ไดศกษาวจยเรอง ปญหาการบรหารงานประชาสมพนธของโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาชลบร เขต 2 ผลการวจยพบวา ศกษาปญหาการบรหารงานประชาสมพนธของโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาชลบร เขต 2 รายดาน โดยรวมทง 4 ดาน คอ ดานการคนควาหาขอมล ดานการวางแผน ดานการสอสาร และดานการตดตามประเมนผล อยในระดบปานกลางทกดาน การเปรยบเทยบปญหาการบรหารงานประชาสมพนธของโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาชลบร เขต 2 จาแนกตามประเภทโรงเรยน คอ โรงเรยนประถมศกษา โรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษา และโรงเรยนมธยมศกษา โดยรวมและรายดาน แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต และสอดคลองกบงานวจยของ สพานช พสทธภกด (2543) ไดศกษาวจยเรอง ปญหาการบรหารงานประชาสมพนธของสานกงานประกนภยจงหวด ในภาคตะวนออก ผลการวจยพบวา ปญหาการบรหารงานประชาสมพนธของสานกงานประกนภยจงหวด ในภาคตะวนออก โดยรวมและรายดานอยในระดบปานกลาง ขาราชการกบประชาชนมทศนะตอปญหาการบรหารงานประชาสมพนธของสานกงานประกนภยจงหวดไมแตกตางกน
นอกจากนน สานกพฒนานวตกรรมการจดการศกษา (2548 : 3) ไดกลาวถงโครงการโรงเรยนวถพทธ ทาใหเกดการเปลยนแปลงของเดกไปในทางทดขน เดกมความออนนอมมากขน ปญหาการทะเลาะววาท ปญหายาเสพตดลดลงมาก เดกมความเรยบรอยและราเรง โรงเรยนสามารถเปลยนทศนคตทไมถกตองของชมชนในบางเรองไดดวย เปนการประสานระหวางบาน วด โรงเรยน เพอสรางคนรนใหมใหเปนทพงของสงคม สอดคลองกบ สรกร มณรนทร (2547 : 3) ทกลาววา ดวยคณคาอนอนนตขององคความรในพทธธรรมและระบบไตรสกขาทชดเจนในการใหการศกษาพฒนาผเรยนทกวย ทางกระทรวงศกษาธการจงมแนวความคดทจะสงเสรมใหสถานศกษานาระบบของพทธธรรมมาประยกตจดกบระบบการเรยนการสอนในสถานศกษาปจจบน เพอพฒนาเยาวชนไทยใหเปนมนษยทสมบรณเตมท พระราชบญญตการศกษาแหงชาตกาหนดทมคณสมบตของการเปนคนด เกง มความสขอยางแทจรง อนเปนเปาหมายแทของพทธธรรมอยแลว ใหมความชดเจนขนโดยผานการดาเนนงานของ “โรงเรยนวถพทธ” อนจะเปนตวอยางทจะขยายผลสการพฒนาในโรงเรยนอนๆ ตอไป
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
11
2. การเปรยบเทยบสภาพการดาเนนงานตามโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว ในเขตพนทการศกษาตางกน มสภาพการดาเนนงานตามโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษา จงหวดสระแกว โดยภาพรวมและรายดาน ไมแตกตางกน ทงนเพราะวาไมวาโรงเรยนจะสงกดอยในเขตพนทการศกษาไหน แตละโรงเรยนตางกยดกฎระเบยบ ขอบงคบในการปฏบตงานเหมอนกน เพอใหบรรลวตถประสงคทตงไว โดยมงเนนทจะพฒนาคณภาพสถานศกษาในดานตาง ๆ ใหมคณภาพและมประสทธภาพ
3. การเปรยบเทยบสภาพการดาเนนงานตามโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว ตาแหนงตางกน มสภาพการดาเนนงานตามโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษา จงหวดสระแกว แตกตางอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ทงนเพราะวาตาแหนงเปนสงสาคญอยางยงตอการดาเนนงานตามโครงการโรงเรยนวถพทธ ในแตละตาแหนงยอมมหนาทและความรบผดชอบในหนาทการทางานทแตกตางกนออกไป ทงนเพอใหการปฏบตงานเปนไปอยางเรยบรอยและมประสทธภาพ
ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะเพอการนาผลการวจยไปใช 1. โรงเรยนควรมการประชาสมพนธดานการนเทศ ตดตาม แผนงาน โครงการของการจด
กจกรรมแตละดานใหผเกยวของรบทราบ 2. โรงเรยนควรมมมหรอหองใหศกษาพทธธรรม บรหารจต เจรญภาวนาอยางเหมาะสม 3. โรงเรยนควรจดการเรยนรแบบบรณาการพทธธรรมหรอหลกไตรสกขา (ศล สมาธ
ปญญา) ในทกกลมสาระการเรยนรและเชอมโยงกบชวตประจาวน 4. โรงเรยนควรจดกจกรรมทพฒนาผเรยนใหมทกษะในการแสวงหาความรอยางมเหตผล
(โยนโสมนสการ) 5. โรงเรยนควรมการนเทศกจกรรมดานการประชาสมพนธของโรงเรยน ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป 1. ควรมการวจยและพฒนาการจดสภาพการดาเนนงานโรงเรยนวถพทธ 2. ควรมการศกษาความพงพอใจของนกเรยน ผปกครอง และคณะกรรมการ
สถานศกษาขนพนฐาน เกยวกบการดาเนนงานโรงเรยนวถพทธ 3. ควรศกษาปจจยการบรหารทสงผลตอการดาเนนงานโรงเรยนวถพทธ 4. ควรศกษาความสมพนธระหวางการดาเนนงานโรงเรยนวถพทธ ทสงผลตอผลสมฤทธ
ทางการเรยน
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
12
บรรณานกรม
ณฏฐกตต ศรสนต. 2548. การศกษาปญหาและแนวทางการพฒนาการดาเนนงานโรงเรยนวถพทธ ในภาคตะวนออก. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การบรหารการศกษา). บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา.เจอจนทร จงสถตอย. 2544. ขอเสนอยทธศาสตรการปฏรปการศกษา. กรงเทพมหานคร : สานกงานปฎรปการศกษา.
ยทธ ไกยวรรณ. 2545. พนฐานการวจย. กรงเทพมหานคร : สวรยาสาศน. วาสนา ตะกาบโค. 2548. การประเมนการดาเนนงานโครงการโรงเรยนวถพทธ สงกดสานกงาน
เขตพนทการศกษาลาพน เขต 1. ศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.
ไพฑรย กาญจนะประยร. 2548. การศกษาสภาพแวดลอมทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนเกาะโพธถวยงามวทยา จงหวดชลบร. สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา.
พรพจน พจนพฒนพล. 2548. การจดการสภาพแวดลอมของโรงเรยนวดเทพนมต สงกดสานกงานเขตพนทกรศกษาฉะเชงเทรา เขต 1. สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา.
สรตน ทองประเทศ. 2549. สภาพแวดลอมในการปฏบตงานของสานกงานเขตพนทการศกษาชลบร เขต 1. สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา.
อรนช พดเยนชน. 2548. ปญหาการบรหารงานประชาสมพนธของโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาชลบร เขต 2. สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา.
สพานช พสทธภกด. 2543. ปญหาการบรหารงานประชาสมพนธของสานกงานประกนภยจงหวด ในภาคตะวนออก. สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา.
สานกพฒนานวตกรรมการจดการศกษา. 2548. แนวทางการดาเนนงานโรงเรยนวถพทธ. พมพครงท 2 ศนยบรการโครงการหนงอาเภอ หนงโรงเรยนในฝน.
สรกร มณรนทร. 2547. เสวนาแนวพทธ ปาฐกถา และปจฉา-วสชชนา เรอง "การศกษาแนวพทธ - โรงเรยนวถพทธ". พฤษภาคม 2546.
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
ความตองการการมสวนรวมของผปกครองในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษา จงหวดสระแกว
PARENTS' PARTICIPATORY NEEDS FOR GUIDANCE ADMINISTRATION OF SCHOOLS UNDER THE OFFICE OF SAKAEO EDUCATIONAL SERVICE AREA
1) นพดล นามวงษา 1) สวรรณา โชตสกานต 1) อรสา โกศลานนทกล 1) Noppadol Namwongsa 1) Suwanna Chotisukan 1) Orasa Kosalanantakul
บทคดยอ
การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาและเปรยบเทยบระดบความตองการการมสวนรวมของผปกครองในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว จานวน 4 ดาน คอ 1. การมสวนรวมในการวางแผนตดสนใจ 2. การมสวนรวมในการดาเนนงาน 3. การมสวนรวมในการรบผลประโยชน 4. การมสวนรวมในการประเมนผล ตามเพศ อาย การศกษา อาชพ เขตพนทการศกษา กลมตวอยางทใชในการวจยครงน ไดแก ผปกครองของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว เขต 1 และเขต 2 จานวน 378 คน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเพ อการวจยครงนเปนแบบสอบถามความตองการเขามามสวนรวมของผปกครองในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว จานวน 1 ฉบบ ซงผวจยสรางขน สถตทใชในการวเคราะหขอมล ได แก คารอยละ คาเฉลย คาความเบยงเบนมาตรฐาน คาสถต t-test (Independent) และวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว One-way ANOVA
ผลการวจยพบวา 1. การศกษาระดบความตองการการมสวนรวมของผปกครองในการบรหารงานแนะแนว
โรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว พบวา ระดบความตองการการมสวนรวมของผปกครองในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว จานวน 4 ดาน โดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ______________________ 1)หลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
14
ผปกครองตองการมสวนรวมมากทสด คอ ดานการรบผลประโยชน อยในระดบมาก รองลงมา คอ ดานการวางแผนตดสนใจ อยในระดบปานกลาง และผปกครองตองการมสวนรวมนอยทสด คอ ดานการดาเนนงาน อยในระดบปานกลาง
2. การเปรยบเทยบระดบความตองการการมสวนรวมของผปกครองในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว ตาม เพศ อาย การศกษา อาชพ และเขตพนทการศกษา จานวน 4 ดาน โดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ผปกครองตองการมสวนรวมมากทสด คอ ดานการรบผลประโยชน อยในระดบมาก รองลงมา คอ ดานการวางแผนตดสนใจ อยในระดบปานกลาง และผปกครองตองการมสวนรวมนอยทสด คอ ดานการดาเนนงาน อยในระดบปานกลาง
2.1 การเปรยบเทยบระดบความตองการการมสวนรวมของผ ปกครองในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว จาแนกตามเขตพนทการศกษา พบความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ดานการดาเนนงาน ดานการรบผลประโยชน ดานการประเมนผล
2.2 การเปรยบเทยบระดบความตองการการมสวนรวมของผปกครองในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว จาแนกตามเพศ พบความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ดานการรบผลประโยชน
2.3 การเปรยบเทยบระดบความตองการการมสวนรวมของผปกครองในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว จาแนกตามอาย โดยภาพรวมและรายดาน จานวน 4 ดาน คอ ดานการวางแผนตดสนใจ ดานการดาเนนงาน ดานการรบผลประโยชน ดานการประเมนผล ไมพบความแตกตาง
2.4 การเปรยบเทยบระดบความตองการการมสวนรวมของผ ปกครองในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว จาแนกตามระดบการศกษา โดยภาพรวมและรายดานทกดาน พบความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05
2.5 การเปรยบเทยบระดบความตองการการมสวนรวมของผ ปกครองในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว จาแนกตามอาชพ โดยภาพรวมและรายดาน จานวน 4 ดาน คอ ดานการวางแผนตดสนใจ ดานการดาเนนงาน ดานการรบผลประโยชน ดานการประเมนผล พบความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต ทระดบ .05
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
15
ABSTRACT
The objectives of this research were to study and to compare levels of parents' participatory needs for guidance administration of schools under the Office of Sakaeo Educational Service Area. The study was done in four aspects: 1) participation in decision-making, 2) participation in operating, 3) participation in benefits received, and 4) participation in evaluation. This study was classified according to gender, age, educational level occupation and educational service area zones. The samples of the study consisted of 378 parents of Mattayom three students studying in the schools under the Office of Sakaeo Educational Service Area, Zone 1 and Zone 2. A set of questionnaires asking about parents' participatory needs for guidance administration of schools under the Office of Sakaeo Educational Service Area was developed to collect the data. The statistics used to analyze the data were percentage, mean, standard deviation, t-test (Independent) and One-way ANOVA.
The findings of the study were as follows: 1. Overall, the levels of parents' participatory needs for guidance administration of
schools under the Office of Sakaeo Educational Service Area in four aspects were at a moderate level. The further study showed that the aspect that obtained the highest mean was participation in benefits received, followed by participation in decision-making. On the other hand, the aspect that obtained the lowest mean was participation in operation.
2. The levels of parents' participatory needs for guidance administration of schools under the Office of Sakaeo Educational Service Area based on comparisons according to gender age education level, occupation and educational service area zones in the four aspects were at a moderate level overall. The further study revealed that the aspect which obtained the highest mean was the participation in benefits received, followed by participation in decision-making. The aspect that obtained the lowest mean was participation in operation.
2.1 The comparison according to educational service area zones showed that the levels of parents' participatory needs for guidance administration of schools under the Office of Sakaeo Educational Service Area were different at a statistically significant level of 0.05 in the aspects of operation, benefits reception, and evaluation.
2.2 The comparison according to gender showed that the levels of parents' participatory needs for guidance administration of schools under the Office of Sakaeo Educational
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
16
Service Area were different at a statistically significant level of 0.05 in the aspect of benefits reception.
2.3 The comparison according to ages showed that the levels of parents' participatory needs for guidance administration of schools under the Office of Sakaeo Educational Service Area in four aspects: decision-making, operation, benefits reception and evaluation were overall no different in each aspect.
2.4 The comparison according to educational levels showed that the levels of parents' articipatory needs for guidance administration of schools under the Office of Sakaeo Educational Service Area were different at a statistically significant level of 0.05 overall, and in every aspect.
2.5 The comparison according to occupation showed that the levels of parents' participatory needs for guidance administration of schools under the Office of Sakaeo Educational Service Area in four aspects: decision-making, operation, benefits reception and evaluation were different at a statistically significant level of 0.05 in each aspect and overall.
ความสาคญของปญหา พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545
กาหนดแนวการจดการศกษา โดยยดหลกผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนมความสาคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาต และเตมตามศกยภาพ โดยจดเนอหาสาระ กจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยน คานงถงความแตกตางระหวางบคคล ฝกทกษะกระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณ การประยกตความรมาใชในการปองกนแกปญหา และเรยนรจากประสบการณจรง (กรมวชาการ, 2545 : 1)
สาหรบการบรหารงานแนะแนวเพอใหเกดประสทธภาพและประสทธผลนน จาเปนตองอาศยความรวมมอจากทกคน ทกฝายอยางจรงจงและตอเนอง ทงนเนองจากทกปญหาของผเรยนลวนมสาเหตและไมไดเกดขนทนททนใด แตเปนการสงสมประสบการณทงในดานความคด ความรสกและการกระทา หากไมไดรบการชวยเหลออยางทนทวงท ปญหาอาจลกลามจนยากแกการแกไขในทสด (กรมวชาการ, 2545 : 21) การดาเนนงานแนะแนวใหสนองเปาหมายการพฒนาคณภาพชวตดงกลาว สถานศกษาตองใหความสาคญกบการแนะแนวและบรหารจดการ ตามแผนพฒนาการ แนะแนว ฉบบท 3 (พ.ศ. 2545 - 2549) ทเนนการแนะแนวมตใหม ซงเปนการแนะแนวเชงรกทมง
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
17
สงเสรม พฒนา และสรางภมคมกนทมนคง โดยการมสวนรวมและประสานงานจากทกฝายทเกยวของ (กรมวชาการ, 2545 : 2)
จากสภาพขอมลดงกลาว ผวจยเหนความสาคญของการแนะแนว และการมสวนรวมของผปกครองในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน จงสนใจทจะศกษาความตองการการมสวนรวมของผปกครองในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว เพอใหไดขอมลนาไปใชในการบรหารงานแนะแนว ตลอดจนหาแนวทางแกปญหา และสงเสรมการมสวนรวมของผทเกยวของในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน จดการแนะแนวใหมประสทธภาพ และประสทธผลเพอพฒนาคณภาพของผเรยนใหเหมาะสมตอไป
คาสาคญ การมสวนรวม การบรหารงานแนะแนวโรงเรยน
โจทยวจย/ปญหาวจย ผปกครองทม เพศ อาย การศกษา อาชพและเขตพนทการศกษา แตกตางกน จะมความ
ตองการเขามามสวนรวมในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน ตางกน หรอไม อยางไร
วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาระดบความตองการการมสวนรวมของผปกครองในการบรหารงานแนะแนว
โรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว 2. เพอเปรยบเทยบระดบความตองการการมสวนรวมของผปกครองในการบรหารงาน
แนะแนวโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว ตาม เพศ อาย การศกษา อาชพ และเขตพนทการศกษา
วธดาเนนการวจย 1. ประชากรและกลมตวอยาง
ประชากรและกลมตวอยางในการศกษาวจยครงน คอ ผปกครองของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว เขต 1 และเขต 2 จานวน 86 โรงเรยน ในอาเภอตางๆ จานวน 9 อาเภอ รวมจานวนประชากร 6,778 คน กาหนดเปนกลมตวอยาง 378 คน คานวณโดยใชสตรของทาโร ยามาเน (Taro Yamane, 1973 : 125) คาความคาดเคลอนทระดบ .05 ดาเนนการสมตวอยางอาเภอในเขต 1 จานวน 3 อาเภอและเขต 2 จานวน 2 อาเภอ จากนนสมตวอยางโรงเรยนโดยวธจบฉลาก และสมตวอยางผปกครองแบบระบบ (systematic sampling)
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
18
2. เครองมอทใชในการวจย 2.1 เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเพอการวจยครงนเปนแบบสอบถามความ
ตองการเขามามสวนรวมของผปกครองในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว จานวน 1 ฉบบ ซงผวจยสรางขนโดยมรายละเอยด ดงตอไปน
2.2 ศกษาคนควาจากเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการแนะแนว การมสวนรวม และตวแปรทตองการศกษาวจย จากเอกสารงานวจย รวมทงแหลงขอมลอนๆ
2.3 สรางแบบสอบถามเกยวกบสถานภาพของผปกครอง ผตอบแบบสอบถาม 2.4 สรางแบบสอบถามเปนรายขอ แบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ โดยให
ครอบคลมขอบขายกจกรรม/การบรหารงานแนะแนวโรงเรยน 2.5 นารางแบบสอบถามเสนอคณะกรรมการควบคม เพอตรวจสอบเนอหา สานวน
ภาษาทใชในแบบสอบถาม และนามาปรบปรงแกไข 2.6 นารางแบบสอบถามไปตรวจวดความเทยงตรงดานเนอหา (Content Validity) โดย
คณะผเชยวชาญ 5 ทาน ซงมความรเรองการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน แลวนามาปรบปรงแกไข 2.7 นาแบบสอบถามทปรบปรงแลว เสนอใหผทรงคณวฒพจารณาตรวจสอบ และให
ขอเสนอแนะเพอใหมความตรงเชงเนอหา สอดคลองกบการบรหารงานแนะแนวโดยใชคาดชนความสอดคลอง IOC (Index of Item Objective Congruency) ยทธ ไกยวรรณ (2545 : 159) ระหวางขอคาถามกบนยามศพทเฉพาะ และนาไปทดลองใช (Try-Out) กบผปกครองทไมไดถกสมเปนตวอยาง จานวน 30 คน แลวนาผลทไดไปทาการวเคราะหหาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถามโดยวธหาคาสมประสทธอลฟา (α - Coefficient) ของคอนบาค (Cronbach, 1971 : 171, อางองในอภสรรค ภาชนะวรรณ, 2544 : 119)
2.8 นาแบบสอบถามทผานการทดลองใชเพอหาคณภาพแลว นาไปใชเกบขอมลกบกลมตวอยาง
3. การสรางเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล ตอนท 1 ขอมลทวไป ขอมลทวไปเกยวกบผปกครองผตอบแบบสอบถาม
ประกอบดวยคาถามเกยวกบเพศ อาย การศกษา อาชพ และเขตพนทการศกษา ตอนท 2 เปนแบบสอบถามความคดเหนของผปกครองทตอบแบบสอบถาม เกยวกบ
ระดบความตองการการมสวนรวมของผปกครองในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว ในดานการมสวนรวมในการวางแผนตดสนใจ การมสวนรวมในการดาเนนงาน การมสวนรวมในการรบผลประโยชน การมสวนรวมในการประเมนผล
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
19
4. การวเคราะหขอมล 4.1 การศกษาระดบความตองการการมสวนรวมของผปกครองในการบรหารงานแนะ
แนวโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว โดยใชคาสถตพนฐาน ไดแก คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)
4.2 การเปรยบเทยบระดบความตองการการมสวนรวมของผปกครองในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว ตาม เพศ อาย การศกษา อาชพ และเขตพนทการศกษา ใชคาสถต t-test (Independent) และเปรยบเทยบตามอายและอาชพ ใชสถต F-test และเมอพบความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถต ทาการทดสอบความแตกตางรายคดวยวธของเชฟเฟ
ผลการวจย 1. การศกษาระดบความตองการการมสวนรวมของผปกครองในการบรหารงานแนะแนว
โรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว พบวา ระดบความตองการการมสวนรวมของผปกครองในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว จานวน 4 ดาน โดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ผปกครองตองการมสวนรวมมากทสด คอ ดานการรบผลประโยชน อยในระดบมาก รองลงมา คอ ดานการวางแผนตดสนใจ อยในระดบปานกลาง และผปกครองตองการมสวนรวมนอยทสด คอ ดานการดาเนนงาน อยในระดบปานกลาง
เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานการวางแผนตดสนใจ โดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายขอ
พบวา ผปกครองตองการมสวนรวมมากทสด คอ ทานยนดรวมในการศกษาสภาพปญหาของนกเรยน อยในระดบมาก รองลงมา คอ ทานสามารถมบทบาทในการศกษาความตองการของนกเรยน อยในระดบมาก และผปกครองตองการมสวนรวมนอยทสดคอ ทานสามารถเสนอแนะการจดโครงสรางงานแนะแนวของโรงเรยน อยในระดบปานกลาง
ดานการดาเนนงาน โดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ผปกครองตองการมสวนรวมมากทสด คอ ทานยนดเขารวมเปนคณะทางานในโครงการ/งาน/กจกรรมแนะแนว อยในระดบปานกลาง รองลงมา คอ ทานสามารถเสนอบคคลเพอแตงตงเปนคณะกรรมการดาเนนงานแนะแนวของโรงเรยน และทานพรอมทจะเขารวมเปนคณะทางานในการชแจงการดาเนนงานแนะแนวใหผทเกยวของเขาใจ อยในระดบปานกลาง และผปกครองตองการมสวนรวมนอยทสด ทานมบทบาทในการประชาสมพนธงานแนะแนวกบหนวยงานภายนอก อยในระดบปานกลาง
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
20
ดานการรบผลประโยชน โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ผปกครองตองการมสวนรวมมากทสด คอ ทานมความตองการใหบตรหลานไดรบการแนะแนว สงเสรมพฒนาความสามารถ ความถนดตามศกยภาพตรงความตองการ อยในระดบมาก รองลงมา คอ ทานตองการมสวนชวยเหลอพฒนาเยาวชนในชมชนไดศกษา เลอกอาชพตามสภาพความตองการของชมชน อยในระดบมาก และผปกครองตองการมสวนรวมนอยทสด คอ ทานไดรบโอกาสในการเสนอแนวคด นโยบาย การดาเนนงานแนะแนวไดตรงตามความตองการ อยในระดบปานกลาง
ดานการประเมนผล โดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ผปกครองตองการมสวนรวมมากทสด คอ ทานสามารถเขารวมกาหนดบคลากร ผทาหนาทประเมนผลการดาเนนงานแนะแนว อยในระดบปานกลาง รองลงมา คอ ทานยนดรวมรายงานผลการดาเนนงานแนะแนว และเผยแพรใหผเกยวของทราบ อยในระดบปานกลาง และผปกครองตองการมสวนรวมนอยทสด คอ ทานสามารถเขารวมประชม สรป วเคราะหผล การดาเนนงานแนะแนวตามระยะเวลาทกาหนด อยในระดบปานกลาง
2. การเปรยบเทยบระดบความตองการการมสวนรวมของผปกครองในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว ตาม เพศ อาย การศกษา อาชพ และเขตพนทการศกษา จานวน 4 ดาน โดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ผปกครองตองการมสวนรวมมากทสด คอ ดานการรบผลประโยชน อยในระดบมาก รองลงมา คอ ดานการวางแผนตดสนใจ อยในระดบปานกลาง และผปกครองตองการมสวนรวมนอยทสด คอ ดานการดาเนนงาน อยในระดบปานกลาง
2.1 การเปรยบเทยบระดบความตองการการมสวนรวมของผ ปกครองในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว จาแนกตามเขตพนทการศกษา พบความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ดานการดาเนนงาน ดานการรบผลประโยชน ดานการประเมนผล
2.2 การเปรยบเทยบระดบความตองการการมสวนรวมของผปกครองในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว จาแนกตามเพศ พบความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ดานการรบผลประโยชน
2.3 การเปรยบเทยบระดบความตองการการมสวนรวมของผปกครองในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว จาแนกตามอาย โดยภาพรวมและรายดาน จานวน 4 ดาน คอ ดานการวางแผนตดสนใจ ดานการดาเนนงาน ดานการรบผลประโยชน ดานการประเมนผล ไมพบความแตกตาง
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
21
2.4 การเปรยบเทยบระดบความตองการการมสวนรวมของผ ปกครองในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว จาแนกตามระดบการศกษา โดยภาพรวมและรายดานทกดาน พบความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05
2.5 การเปรยบเทยบระดบความตองการการมสวนรวมของผ ปกครองในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว จาแนกตามอาชพ โดยภาพรวมและรายดาน จานวน 4 ดาน คอ ดานการวางแผนตดสนใจ ดานการดาเนนงาน ดานการรบผลประโยชน ดานการประเมนผล พบความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05
อภปรายผล 1. การศกษาระดบความตองการการมสวนรวมของผปกครองในการบรหารงานแนะแนว
โรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว พบวา ระดบความตองการการมสวนรวมของผปกครองในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว จานวน 4 ดาน โดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ผปกครองตองการมสวนรวมมากทสด คอ ดานการรบผลประโยชน อยในระดบมาก รองลงมา คอ ดานการวางแผนตดสนใจ อยในระดบปานกลาง และผปกครองตองการมสวนรวมนอยทสด คอ ดานการดาเนนงาน อยในระดบปานกลาง ทงนเปนเพราะวาการมสวนรวมในการรบผลประโยชน (Participation in benefits)ในสวนทเกยวกบผลประโยชนนน นอกจากความสาคญของผลประโยชนในเชงปรมาณและเชงคณภาพแลว ยงตองพจารณาถงการกระจายผลประโยชนภายในกลมดวย ผลประโยชนของโครงการน รวมทงผลประโยชนในทางบวก และผลทเกดขนในทางลบทเปนผลเสยของโครงการ ซงจะเปนประโยชนและเปนโทษตอบคคลในสงคมดวย
เมอพจารณาตามเขตพนทการศกษา พบวา ผปกครอง เขต 1 ตองการมสวนรวมในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน โดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ผปกครองตองการมสวนรวมมากทสด คอ ดานการรบผลประโยชน อยในระดบมาก รองลงมา คอ ดานการวางแผนตดสนใจ อยในระดบปานกลาง และผปกครองตองการมสวนรวมนอยทสด คอ ดานการดาเนนงาน อยในระดบปานกลาง ทงนเปนเพราะวาผปกครองมโอกาสเสนอแนวคด นโยบาย การดาเนนงานแนะแนวไดตรงตามความตองการ ไดรบความรแลกเปลยนประสบการณกบผทเกยวของในการดาเนนงานแนะแนว ทาใหเกดความภาคภมใจทไดเปนสวนหนงในการดาเนนงานแนะแนวใหมประสทธภาพ การไดรบคายกยอง สรรเสรญ การยอมรบนบถอจากชมชนในการเสยสละเขามามสวนรวมดาเนนงานแนะแนว
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
22
โรงเรยนไดบรรลวตถประสงคทตงไว โดยมงเนนทจะพฒนางานแนะแนวโรงเรยนในดานตาง ๆ ใหมคณภาพและมประสทธภาพ
2.2 การเปรยบเทยบระดบความตองการการมสวนรวมของผปกครองในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว จาแนกตามเพศ พบความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ทงนเปนเพราะวาผปกครองสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว ไมวาจะเปนชายหรอหญงตางกมความรความสามารถ มแนวคดในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยนทแตกตางกนออกไป ทงนเพอใหการบรหารงานแนะแนวโรงเรยนไดบรรลตามวตถประสงคทตงไว เพอใหการบรหารงานแนะแนวเกดประสทธภาพ และประสทธผลมากยงขนไป
2.3 การเปรยบเทยบระดบความตองการการมสวนรวมของผปกครองในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว จาแนกตามระดบการศกษา โดยภาพรวมและรายดานทกดาน พบความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ทงนเพราะวาผปกครองทมวฒการศกษาตางกนจงมความคดเหนเกยวกบการบรหารงานแนะแนวทแตกตางกนออกไป และผปกครองทมวฒการศกษาสงยอมมความคาดหวงใหบตรหลานของตนไดรบความรและประสบการณสงกวาผปกครองทมการศกษาตากวา ดงนนผปกครองจงมความตองการทจะบรหารงานแนะแนวของโรงเรยนใหเกดประโยชนสงสดตอบตรหลาน
2.4 การเปรยบเทยบระดบความตองการการมสวนรวมของผ ปกครองในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว จาแนกตามอาย โดยภาพรวมและรายดาน ไมพบความแตกตาง ทงนเปนเพราะวาผปกครองทมอายตางกนตางกมจดมงหมายในการบรหารงานแนะแนวทเหมอนกน โดยใหขอเสนอแนะ แนวทางในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน เพอใหเกดประสทธภาพและประสทธผล ซงสอดคลองกบงานวจยของ จรฐยา โรจนครนทร (2545) ไดทาการวจยเรอง การบรหารงานแนะแนวโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษา อาเภอเมองอบลราชธาน จงหวดอบลราชธาน ผลการวจยพบวา ขาราชการครทมอายราชการตางกน มความคดเหนตอการบรหารงานแนะแนวโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาอาเภอเมอง ดานการบรหารงานแนะแนว ดานการจดบรการงานแนะแนว 5 ดาน ในภาพรวมไมแตกตางกน
2.5 การเปรยบเทยบระดบความตองการการมสวนรวมของผปกครองในการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว จาแนกตามอาชพ โดยภาพรวมและรายดาน จานวน 4 ดาน คอ ดานการวางแผนตดสนใจ ดานการดาเนนงาน ดานการรบผลประโยชน ดานการประเมนผล พบความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
23
ระดบ .05 ทงนอาจเปนเพราะวาอาชพของผปกครองแตละบคคลเปนสงจาเปนอยางยงในการดารงชพ ในแตละอาชพแตละสาขาตางกใหความเอาใจใส ความเขาใจและความสนใจตอการบรหารงานแนะแนวโรงเรยนทกขนตอน ในทกๆดาน เพอใหการบรหารงานแนะแนวโรงเรยนดาเนนไปอยางมประสทธภาพ ดงนนผปกครองทมอาชพตางกนยอมมความคดเหนเกยวกบการบรหารงานแนะแนวโรงเรยนตางกน
ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะเพอการนาผลการวจยไปใช 1. ควรใหผปกครองสามารถเสนอแนะการจดโครงสรางงานแนะแนวของโรงเรยน 2. ควรใหผปกครองมบทบาทในการประชาสมพนธงานแนะแนวกบหนวยงานภายนอก 3. ควรใหผปกครองไดรบโอกาสในการเสนอแนวคด นโยบาย การดาเนนงานแนะแนว
ไดตรงตามความตองการ 4. ควรใหผปกครองสามารถเขารวมประชม สรป วเคราะหผล การดาเนนงานแนะแนว
ตามระยะเวลาทกาหนด ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป 1. ควรมการศกษาความตองการการมสวนรวมของผปกครองในการการบรหารงานแนะ
แนวโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว 2. ควรมการศกษารปแบบการมสวนรวมของผปกครองในการการบรหารงานแนะแนว
โรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว ทเหมาะสมและมประสทธภาพ 3. ควรศกษาปจจยทสงผลกระทบตอการบรหารงานแนะแนวโรงเรยน สงกดสานกงาน
เขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
24
บรรณานกรม
กมลวรรณ เทยงธรรม. 2546. การศกษาสภาพและปญหาการบรหารงานแนะแนว ในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา จงหวดนครราชสมา. วทยานพนธ ครศาสตร มหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา สถาบนราชภฏนครราชสมา.
กรมวชาการ. 2545. การวจยเพอพฒนาการเรยนร ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน. กรงเทพมหานคร: ม.ป.พ.
จรฐยา โรจนครนทร. 2545. การบรหารงานแนะแนวโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษา อาเภอเมองอบลราชธาน จงหวดอบลราชธาน. ปรญญามหาบณฑต ครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน.
ยทธ ไกยวรรณ. 2545. พนฐานการวจย. กรงเทพมหานคร: สวรยาสาสน. อภสรรค ภาชนะวรรณ. 2544. การมสวนรวมในการบรหารงานของคณะกรรมการโรงเรยน
ประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษา เขตการศกษา 6. วทยานพนธ ครศาสตรมหาบณฑต. สถาบนราชภฏเพชรบรวทยาลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ.
Yamane, Taro. 1973. Statistic and introductory. 2 nd. New York : Harper & Row.
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
ความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการของบคลากรในสถานศกษา สงกด กรมยทธศกษาทหารอากาศ กองบญชาการฝกศกษาทหารอากาศ
PARTICIPATORY NEEDS FOR ACADEMIC ADMINISTRATION OF SCHOOL PERSONNEL UNDER DIRECTORATE OF RTAF EDUCATION
1)อนรกษ มเพยร 1)อรสา โกศลานนทกล 1)สวรรณา โชตสกานต
1)Anurak Mee-pien 1)Orasa Kosalanantakul 1)Suwanna Chotisukan
บทคดยอ การศกษาวจยในครงนมวตถประสงค เพอศกษาความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการของบคลากรในสถานศกษา สงกด กรมยทธศกษาทหารอากาศ กองบญชาการฝกศกษาทหารอากาศและเปรยบเทยบความตองการความตองการมสวนรวม ในการบรหารงานวชาการทง 5 งาน ของบคลากรในสถานศกษา สงกดกรมยทธศกษาทหารอากาศ จาแนกตามตาแหนงหนาท ประสบการณการทางาน ลกษณะสถานศกษา ระดบการศกษาของบคลากร กลมตวอยางทใชในการวจยไดแก บคลากรทางการศกษาในสถานศกษาสงกด กรมยทธศกษาทหารอากาศ ทเปนนายทหารสญญาบตรและนายทหารประทวน จานวน 189 คน เครองมอทใชในการรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถามชนดมาตราสวนประเมนคา มคาความเชอมนเทากบ 0.95 วเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมสาเรจรปทางสถตโดยหาคารอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และทดสอบสมมตฐาน ระหวางคะแนนเฉลยของกลมตวอยาง ใชคาทางสถตแบบ t -test Independent ผลการวจยพบวา 1. ความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการบคลากรทางการศกษาในสถานศกษาสงกด กรมยทธศกษาทหารอากาศ กองบญชาการฝกศกษาทหารอากาศ โดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบมากทกดาน โดยในดานรวมรบผลประโยชน มคาเฉลยสงสด รองลงมาบคลากรของโรงเรยนจาอากาศมความตองการมสวนรวมดานดาเนนการทางวชาการโรงเรยนและศนยภาษามความตองการมสวนรวมดานรวมตดสนใจงานทางวชาการ และดานรวมประเมนผล มคาเฉลยตาสด __________________________________________________________________________ 1)หลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
26
2. การเปรยบเทยบความตองการการมสวนรวมบรหารงานวชาการ ตามชนยศทางทหาร พบวา บคลากรทมชนยศทางทหารตางกน มความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการ ไมแตกตางกนทงในภาพรวมและรายดาน
3. การเปรยบเทยบความตองการการมสวนรวมบรหารงานวชาการ ตามหนาทในการปฏบตงาน พบวา บคลากรทมหนาทในการปฏบตงานตางกนมความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการไมแตกตางกน ทงในภาพรวมและรายดาน
4. การเปรยบเทยบความตองการการมสวนรวมบรหารงานวชาการ ตามสถานศกษา พบวาบคลากรในสถานศกษา สงกดกรมยทธศกษาทหารอากาศมความตองการบรหารงานวชาการ แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ในภาพรวม และดานรวมตดสนใจ ไมแตกตางกน
5. การเปรยบเทยบความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการ ตามระยะเวลาการ ปฏบตงาน พบวา บคลากรทมระยะเวลาตางกนมความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการ ไมแตกตางกน ทงในภาพรวมและรายดาน
6. การเปรยบเทยบความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการ ตามระดบการศกษา พบวา บคลากรทมระดบการศกษาตางกนมความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการไมแตกตางกน ทงในภาพรวมและรายดาน
ABSTRACT The objectives of this research were to study the participatory needs for academic
administration of school personnel under Directorate of RTAF Education and to compare the participatory needs for academic administration of school personnel under Directorate of RTAF Education in five areas. The study was classified by work positions, work experience, school types, and educational levels of the personnel. The sample for this study consisted of 189 school personnel under Directorate of RTAF Education, consisting of commissioned officers and non-commissioned officers. The instrument used to collect the data was a set of rating scale questionnaires with a reliability level of 0.95. The data was analyzed using a statistical program to generate percentage, mean, and standard deviation. In addition, the research hypothesis was tested by t-test for independent samples.
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
27
The findings of the study were as follows:
1. The participatory needs for academic administration of school personnel under Directorate of RTAF Education were at a high level overall and in every aspect. The aspect obtaining the highest mean was benefit reception. On the other hand, the participatory needs for academic administration in the aspect of evaluation of personnel of the Air Technical Training School were at the lowest level. 2. The comparative study of the participatory needs for academic administration according to military rank showed that the participatory needs of personnel with different military ranks were neither different overall or for in each aspect. 3. The comparative study of the participatory needs for academic administration according to work positions showed that the participatory needs of personnel with different work positions were neither different overall or for each aspect. 4. The comparative study of the participatory needs for academic administration according to school type showed that overall, personnel under Directorate of RTAF Education had different participatory needs for academic administration at a statistically significant level of 0.05. However, further study revealed that their participatory needs in the aspect of decision-making were similar. 5. The comparative study of the participatory needs for academic administration according to work experience showed that the participatory needs of personnel with different work experience were neither different overall or for each aspect. 6. The comparative study of the participatory needs for academic administration according to educational levels showed that the participatory needs of personnel with different educational levels were neither different overall or for each aspect. ความสาคญของปญหา
รากฐานสาคญของการพฒนา คอ การเสรมสรางขดความสามารถ ศกยภาพและ ความเขมแขงในระดบ บคคล ครอบครว และชมชน อนจะเปนพนฐานสงคมไทยในอนาคต การพฒนาคณภาพ และศกยภาพของคน ซงถอวาเปนทรพยากรทมผลมากทสดตอการพฒนา ทงนเนองจากคนเปนกลไกทสาคญตอการพฒนาในทกๆ ดาน การเสรมสรางศกยภาพของคน จะตองประกอบดวยการพฒนารางกาย จตใจ สตปญญา สขภาพพลานามยทแขงแรง มความร
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
28
ความสามารถ และทกษะในการประกอบอาชพและสามารถปรบตวใหทนตามกระแสการเปลยนแปลง ทงในดานเศรษฐกจ สงคม และการปกครอง โดยกระบวนการพฒนาคน จาเปนตองใชระบบ การศกษาและการฝกอบรมเปนกลไกในการดาเนนงาน (หนวยบญชาการทหารพฒนา กองบญชาการทหารสงสด กระทรวงกลาโหม, 2547 : 1)
ดงนนสถานศกษาซงเปนหนวยงานระดบปฏบตทสาคญ จงจาเปนตองบรหารจดการงานทกอยางไปพรอมๆ กนอยางมคณภาพ โดยมงานวชาการเปนงานหลกและงานอนๆ เปนงานสนบสนน เพอประสทธภาพของผเรยน รปแบบการบรหารทมคณภาพทสดในปจจบน คอ การบรหารแบบประชาธปไตย เพราะเปนการบรหารแบบกระจายอานาจตามนโยบายปฏรป การศกษาเปนการบรหารททกฝายมสวนรวม สอดคลองกบหลกธรรมาภบาล (Good Governance) และหลกการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน (School Based Management) ซงใหความสาคญของการบรหารแบบมสวนรวม เพราะการบรหารแบบมสวนรวม มประโยชนและเทคนคสาคญ คอ ชวยสรางความสามคคและรวมพลงบคลากรในองคการ ทราบถงความตองการในการพฒนางานขององคการ เพมพนประสทธภาพการทางานใหสงขน ลดความเฉอยชาในการปฏบตงานชวยลดความขดแยงและตอตานจากบคลากรระดบปฏบตการ สรางบรรยากาศในการทางาน โดยเทคนคสาคญ ไดแก การใชกลมทางานเฉพาะกจและคณะทางาน มคณะกรรมการใหคาแนะนา การตดตอสอสารอยางตอเนองทวถง การระดมความคด การฝกอบรมตางๆทจาเปน ยดวตถประสงคของงานเปนหลก (กระทรวงศกษาธการ, 2546 : 187)
กรมยทธศกษาทหารอากาศ กองบญชาการฝกศกษาทหารอากาศ มภารกจ ใหการฝกศกษาทหารอากาศ การอนศาสนาจารย และควบคมตรวจตรากจการในสายวทยาการดานการฝกศกษา และดานอนศาสนาจารย มเจากรมยทธศกษาทหารอากาศ กองบญชาการฝกศกษาทหารอากาศเปนผรบผดชอบ โดยมสถานศกษาหรอโรงเรยนในสงกด จานวน 6 แหง ไดแก ศนยภาษาโรงเรยนจาอากาศ โรงเรยนรวมสายวทยาการ โรงเรยนนายทหารชนผบงคบหมวด โรงเรยนครทหาร โรงเรยนนายทหารชนประทวน สถานศกษาเหลานเปนแหงผลตบคลากรในระดบตางๆ ใหกบกองทพอากาศมาเปนเวลานาน ทงบคลากรในสถานศกษาเปนผทมความรความชานาญในแตละสายวทยาการเขามาอยรวมกน เพอใหความรและสนบสนนแกผเขารบการศกษา บคลากรเหลานจะปฏบตงานตามภารกจทกองทพกาหนด (Job description) และภารกจทผบงคบบญชามอบหมาย จากความเปนมาและความสาคญดงกลาวขางตน ผ วจยจงมความตองการศกษา ถงบคลากรในสถานศกษา สงกดกรมยทธศกษาทหารอากาศ กองบญชาการฝกศกษาทหารอากาศ ซงเปนผทเกยวของโดยตรงในการบรหารงานวชาการ อนเปนงานหลกทสาคญของการบรหารจดการสถานศกษาของกองทพ ครทกคนหรอบคลากรทกคนควรมสวนรวมในการบรหารงาน
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
29
วชาการ ในสถานศกษา ในสวนทเกยวของตามแนวทางการประกนคณภาพการศกษาสถาบน การศกษาของกองทพ 5 งาน คอ การพฒนาหลกสตร กระบวนการเรยนการสอน กระบวนการวจย กระบวนการใหบรการทางวชาการ กระบวนการวดและประเมนผล (กรมยทธศกษาทหาร กองบญชาการทหารสงสด, 2543 : 6 - 7) โดยใหครมสวนรวมตามแนวคดของ โคเฮนและอพฮอฟ (John M.Cohen and Norman T.Uphoff , 1977 : 6) ใน 4 ระดบ คอ ระดบท 1 รวมตดสนใจ ระดบท 2 รวมดาเนนการ ระดบท 3 รวมแบงปนผลประโยชน ระดบท 4 รวมประเมนผล ซงคาดวาจะสงผลใหคณภาพการบรหารงานวชาการดขน ทาใหครหรอบคลากรเกดขวญกาลงใจในการทางานมความผกพนกบงานทรบผดชอบ มการปฏบตหนาทอยางเตมท (เมธ เบญจธรรม, 2550 : 3)
ดงนนการศกษาความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการของบคลากรในสถานศกษาสงกดกรมยทธศกษาทหารอากาศ กองบญชาการฝกศกษาทหารอากาศ เปนการศกษา เพอเปนขอมลในการวางแผนพฒนางานวชาการของสถานศกษาสงกด กรมยทธศกษาทหารอากาศ กองบญชาการฝกศกษาทหารอากาศ เปนการศกษาใหประสบความสาเรจมประสทธภาพตามเจตนารมณ แหงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 และกองทพอากาศ ตอไป
คาสาคญ ความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการ โจทยวจย/ปญหาวจย
1. บคลากรในสถานศกษาสงกด กรมยทธศกษาทหารอากาศ กองบญชาการฝกศกษาทหารอากาศ ทมประสบการณการทางานตางกน มความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการ แตละงานแตกตางกนหรอไมอยางไร
2. บคลากรในสถานศกษาสงกด กรมยทธศกษาทหารอากาศ กองบญชาการฝกศกษาทหารอากาศ ทมชนยศทางทหารและระดบการศกษาตางกน มความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการ แตละงานแตกตางกนหรอไมอยางไร วตถประสงคการวจย
1. เพอศกษาความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการของบคลากรในสถานศกษา สงกดกรมยทธศกษาทหารอากาศ กองบญชาการฝกศกษาทหารอากาศ
2. เพอเปรยบเทยบความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการในสถานศกษา ทง 5 งาน คอ การพฒนาหลกสตร กระบวนการเรยนการสอน กระบวนการวจย กระบวนการใหบรการทางวชาการ กระบวนการวดและประเมนผล ตามชนยศนายทหารสญญาบตร นายทหารประทวน
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
30
หนาทในการทางานในฝายผสอน ฝายสนบสนนการศกษา ลกษณะสถานศกษาทเปนโรงเรยน จาอากาศและโรงเรยนอนๆ ทอยในสงกดกรมยทธศกษาทหารอากาศ กองบญชาการฝกศกษาทหารอากาศ ระยะเวลาการในการปฏบตงานในสถานศกษาทนอยกวา 5 ป 5 ป ขนไป ระดบการศกษาของบคลากรทตากวาปรญญาตร ปรญญาตร และสงกวา
วธดาเนนการวจย
1. ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย ประชากรทใชในการวจยครงน ไดแก บคลากรทางการศกษาในสถานศกษา สงกด
กรมยทธศกษาทหารอากาศ กองบญชาการฝกศกษาทหารอากาศ ทเปนนายทหารสญญาบตรและนายทหารประทวน ททาหนาทสอน ฝกวชาทหาร ปกครอง อานวยการศกษา และสนบสนน การศกษา จานวน 6 แหง ไดแก โรงเรยนจาอากาศ ศนยภาษา โรงเรยนรวมสายวทยาการ โรงเรยนนายทหารชนผบงคบหมวด โรงเรยนครทหาร โรงเรยนนายทหารชนประทวน รวมทง 355 คน กลมตวอยาง ไดแก บคลากรทางการศกษาในสถานศกษาสงกด กรมยทธศกษาทหารอากาศ กองบญชาการฝกศกษาทหารอากาศ ทเปนนายทหารสญญาบตรและนายทหารประทวน แบงตามหนาทในการทางาน เปนฝายผสอน ฝายสนบสนนการศกษา สถานศกษาแบงเปน 2 ลกษณะ คอ โรงเรยนจาอากาศ และโรงเรยนอนๆ ในสงกดกรมยทธศกษาทหารอากาศ กาหนดขนาดของกลมตวอยางโดยใชสตรของทาโร ยามาเน (Taro Yamane' อางใน ยทธ ไกยวรรณ, 2545 : 107) ทความคลาดเคลอน .05 ได 189 คน โดยสมแบบแบงชนภม (Stratified random sampling) แลวสมอยางงาย (Simple random sampling) โดยการจบสลาก 2. เครองมอทใชในการวจย
เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเพอใชในการวจยครงน เปนแบบสอบถาม ทผวจยสรางขนเองแบงออกเปน 2 ตอน คอ
ตอนท 1 แบบสอบถามเกยวกบสถานภาพของบคลากรผตอบแบบสอบถามตาม ตวแปรตนทตองการศกษา ไดแก ตาแหนงหนาท และประสบการณการทางาน นบเปนป เปนแบบสารวจรายการ (Cheek – list) ประกอบดวยคาถามเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม
ตอนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการของบคลากรทางการศกษาในสถานศกษาสงกด กรมยทธศกษาทหารอากาศ กองบญชาการฝกศกษา
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
31
ทหารอากาศ โดยครอบคลม 5 งาน คอ การพฒนาหลกสตร กระบวนการเรยนการสอน กระบวนการวจย กระบวนการใหบรการทางวชาการ กระบวนการวดและประเมนผล ลกษณะแบบสอบถามเปนแบบมาตราสวนประเมนคา (Rating Scale) ซงไดพฒนาจากแนวคดของ โคเฮนและอพฮอฟ (Cohen and Uphoff, 1977 : 6) ไดแก รวมตดสนใจ รวมดาเนนการ รวมรบผลประโยชน รวมประเมนผล เปนเครองมอการวด
3. การสรางคณภาพของเครองมอทใชในการทดลอง การสรางเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลผวจยไดดาเนนการตามขนตอน ดงน 3.1 ศกษาทฤษฎและแนวคดเกยวกบการมสวนรวมในการบรหาร จากเอกสารและ
งานวจยทเกยวของทงในและนอกประเทศ เพอนามาสรางและพฒนาเปนแบบสอบถามสาหรบใชในการศกษาครงน
3.2 ศกษาหลกการสรางแบบสอบถามและกาหนดขอบเขตเนอหาจะสรางแบบสอบถามรวมทงสดสวนจานวนขอคาถามในแตละดาน ซงขอบเขตของการศกษาคนควาในครงน ไดแก
3.2.1 สถานภาพ 3.2.2 ขอบขายและการบรหารงานวชาการ 5 งาน คอ 1) การพฒนาหลกสตร
2) กระบวนการเรยนการสอน 3) กระบวนการวจย 4) กระบวนการใหบรการทางวชาการ 5) กระบวนการวดและประเมนผล
3.3.3 สรางแบบสอบถามทกาหนดในขอ 2 นาแบบสอบถามทสรางขนขอ ความเหนจากอาจารยทปรกษาเพอปรบปรงแกไขความเหมาะสม ความครอบคลมของเนอหาและการใชภาษา
3.3.4 นาแบบสอบถามทปรบปรงแกไขแลวเสนอผเชยวชาญ จานวน 5 ทาน ตรวจสอบความเทยงตรงในเนอหาของแบบสอบถาม เพอใหขอเสนอแนะและปรบปรงแบบสอบถามใหมความเทยงตรงมากขน โดยหาคาดชนความสอดคลองระหวางขอคาถามกบนยามศพทเฉพาะ (Item – Objective Congruence Index : IOC) ของยทธพงษ กยวรรณ (2543 : 123) แปลความหมายของคะแนน ดงน
+ 1 เมอแนใจวาขอคาถามนนวดไดตรงตามนยามศพยเฉพาะ 0 เมอไมแนใจวาขอคาถามนนวดไดตรงตามนยามศพยเฉพาะ - 1 เมอแนใจวาขอคาถามนนวดไดไมตรงตามนยามศพยเฉพาะ และเลอกขอทมคา IOC มากกวาหรอเทยบเทา 0.5 สวนทมคานอยกวา 0.5 นามา
ปรบปรงแกไขตามคาแนะนาของผเชยวชาญ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
32
3.3.5 นาแบบสอบถามทแกไขแลวไปทดลองใช (Try out) กบขาราชการททาหนาทดานการศกษาและเคยเปนผทปฏบตงานในสถานศกษาของกองทพอากาศแตไมใช กลมตวอยาง
3.3.6 หาคาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถามโดยวธหาคาสมประสทธแอลฟา (Alpha – Coefficient) ของครอนบค (Cronbach, 1970 : 161 อางถงใน ยทธพงษ กยวรรณ, 2543 : 137) ไดคาความเชอมนเทากบ 0.95
3.3.7 นาแบบสอบถามททดสอบใชแลวไปปรบปรง ไดขอคาถามดาน แลวนาไปเกบขอมลกบกลมตวอยางจรง เพอนาผลมาวเคราะห ตามความมงหมายและสมมตฐานของ การศกษาคนควาตอไป 4. การเกบรวบรวมขอมล
การเกบขอมลครงนดาเนนการโดย 4.1 ผวจยขอหนงสอเพอขออนญาตและขอความอนเคราะหในการเกบรวบรวมขอมล
จากมหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ถงหวหนาสถานศกษาสงกดกรม ยทธศกษาทหารอากาศ กองบญชาการฝกศกษาทหารอากาศ ทง 6 แหง เพอขอเกบขอมลจากกลมตวอยาง
4.2 ผวจยขอความรวมมอจากผตอบแบบสอบถามใหกรอกขอมล โดยดาเนนการผานหวหนาสถานศกษาสงกด กรมยทธศกษาทหารอากาศ กองบญชาการฝกศกษาทหารอากาศ ท ง 6 แหง เปนผมอบแบบสอบถามแกผตอบแบบสอบถาม และเกบรวบรวมแบบสอบถาม จากผตอบแบบสอบถามคนหลงจากสงแบบสอบถามแลว 1 สปดาห
4.3 การรวบรวมแบบสอบถามทกรอกเรยบรอยแลว กระทาโดยการเกบดวยตนเองตามสถานศกษาสงกด กรมยทธศกษาทหารอากาศ กองบญชาการฝกศกษาทหารอากาศ 5. การวเคราะหขอมล
ผวจยนาขอมลจากแบบสอบถามมาวเคราะหโดยใชโปรแกรมสาเรจรปทางสถต วเคราะหขอมลโดยใชสถตดงตอน
5.1 การแสดงผลการศกษาขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ใชสถตหาคารอยละ (percentage)
5.2 หาความเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) เพอหาความกระจายของขอมล
5.3 เปรยบเทยบความตองการมสวนรวมในการบรหารงานวชาการของบคลากร ในสถานศกษาสงกดกรมยทธศกษาทหารอากาศ กองบญชาการฝกศกษาทหารอากาศ ใชสถต F – test
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
33
ภายหลงการวเคราะหขอมล เมอพบวามนยสาคญทางสถต จงใชการเปรยบเทยบความแตกตาง รายค โดยใชวธทดสอบของเชฟเฟ (Sheffe test) ผลการวจย
1. ความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการบคลากรทางการศกษาในสถานศกษาสงกด กรมยทธศกษาทหารอากาศ กองบญชาการฝกศกษาทหารอากาศ โดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบมากทกดาน โดยในดานรวมรบผลประโยชน มคาเฉลยสงสด รองลงมาบคลากรของโรงเรยนจาอากาศมความตองการมสวนรวมดานดาเนนการ ทางวชาการ โรงเรยนและศนยภาษามความตองการมสวนรวมดานรวมตดสนใจงานทางวชาการ และ ดานรวมประเมนผล มคาเฉลยตาสด 2. ผลการเปรยบเทยบความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการ ตามชนยศทางทหาร พบวา บคลากรทมชนยศทางทหารตางกน มความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการ ไมแตกตางกนทงในภาพรวมและรายดาน
3. ผลการเปรยบเทยบความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการ ตามหนาทในการปฏบตงาน พบวา บคลากรทมหนาทในการปฏบตงานตางกนมความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการไมแตกตางกน ทงในภาพรวมและรายดาน 4. ผลการเปรยบเทยบความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการ ตามสถานศกษา พบวาบคลากรในสถานศกษา สงกดกรมยทธศกษาทหารอากาศมความตองการบรหารงานวชาการ แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ในภาพรวม และดานรวมตดสนใจ ไมแตกตางกน 5. ผลการเปรยบเทยบความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการ ตามระยะเวลาการปฏบตงาน พบวา บคลากรทมระยะเวลาตางกนมความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการไมแตกตางกน ทงในภาพรวมและรายดาน 6. ผลการเปรยบเทยบความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการ ตามระดบการศกษา พบวา บคลากรทมระดบการศกษาตางกนมความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการไมแตกตางกน ทงในภาพรวมและรายดาน อภปรายผล
ผลการวจย ความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการของบคลากรในสถานศกษาสงกดกรมยทธศกษาทหารอากาศ กองบญชาการฝกศกษาทหารอากาศ มประเดนทจะนามาอภปราย ดงน
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
34
1. ความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการบคลากรทางการศกษาในสถานศกษาสงกด กรมยทธศกษาทหารอากาศ กองบญชาการฝกศกษาทหารอากาศ 4 ดาน ไดแก รวมตดสนใจ รวมดาเนนการ รวมรบผลประโยชน รวมประเมนผล โดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบมากทกดาน โดยในดานรวมรบผลประโยชน มคาเฉลยสงสด รองลงมาบคลากรของโรงเรยนจาอากาศมความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการดานรวม ประเมนผลมคาเฉลยตาสด
ทงนเปนเพราะวา การบรหารงานวชาการของบคลากรทางการศกษาในสถานศกษาสงกดกรมยทธศกษาทหารอากาศ กองบญชาการฝกศกษาทหารอากาศมความสาคญทกดาน ในดานรวมรบผลประโยชนนนมความสาคญทงในเชงปรมาณและเชงคณภาพ ทงนจงควรตองพจารณาถงการกระจายผลประโยชนของหนวยงาน ผลประโยชนภายในกลมดวย รวมทงผลประโยชนในทางบวก และผลทเกดขนในทางลบทเปนผลเสยของโครงการ ซงจะเปนประโยชนและเปนโทษตอบคคลในสงคมดวย สอดคลองกบงานวจยของ เมธ เบญจธรรม (2550 ) ไดศกษาความตองการการมสวนรวมบรหารงานวชาการของครในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบรในการบรหารงานวชาการทง 12 งาน ประกอบดวยการมสวนรวมทเกยวของ 4 ดาน ไดแก ดานการรวมตดสนใจ ดานรวมดาเนนการ ดานรวมรบผลประโยชน ดานรวมประเมนผล พบวา ความตองการมสวนรวมของครดานรวมรบผลประโยชนอยในระดบมากทสด รองลงมาคอดานรวมดาเนนการ ดานรวมตดสนใจและดานรวมประเมนผลตามลาดบ ในสวนของประสบการณการทางานผทมประสบการณทางานไมมาก จะมความตองการบรหารงานวชาการนอยกวาผทมประสบการณมากในดาน รวมตดสนใจและการประเมนผล สวนในดานรวมดาเนนการและดานรวมรบผลประโยชนไมแตกตางกน และจาแนกตามชวงชนททาการสอนโดยรวมทกดานอยในระดบมากและไมแตกตางกน
2. การเปรยบเทยบความตองการการมสวนรวมบรหารงานวชาการ ตามชนยศทางทหาร พบวา บคลากรทมชนยศทางทหารตางกน มความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการ ไมแตกตางกนทงในภาพรวมและรายดาน ทงนเพราะวาบคลากรในสถานศกษาในแตละชนยศตางกมหนาท ความรบผดชอบในการบรหารงานวชาการทปฏบตเหมอนกน โดยบคลากรแตละคนตางกไดยดถอกฎระเบยบ แนวปฏบตการบรหารงานวชาการในรปแบบเดยวกน ทงนเพอใหการบรหารงานวชาการในสถานศกษาประสบผลสาเรจตามเปาหมายทตงไว และเกดประสทธภาพและประสทธผลดยงขน
3. การเปรยบเทยบความตองการการมสวนรวมบรหารงานวชาการ ตามหนาทในการปฏบตงาน พบวา บคลากรทมหนาทในการปฏบตงานตางกนมความตองการมสวนรวมบรหารงาน
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
35
วชาการไมแตกตางกน ท งในภาพรวมและรายดาน ท งนเพราะวาในแตละสถานศกษาบคลากรแตละคนตางกมหนาทในการปฏบตงานการบรหารงานวชาการตามหนาททไดรบมอบหมายจากผบงคบบญชา ดงนนไมวาบคลากรจะมตาแหนงหนาทในการบรหารงานวชาการในฝายไหนกตาม บคลากรทกคนตางกใหความสาคญในการบรหารงานวชาการทเหมอนกน ทงนเพอใหการบรหารงานวชาการในสถานศกษาดาเนนไปดวยความเรยบรอยและมประสทธภาพ เกดประโยชนสงสดตอสถานศกษา การมสวนรวมบรหารงานวชาการของบคลากรแตละคนตามหนาททปฏบตงานจงไมตางกน
4. การเปรยบเทยบความตองการการมสวนรวมบรหารงานวชาการ ตามสถานศกษา พบวาบคลากรในสถานศกษา สงกดกรมยทธศกษาทหารอากาศมความตองการบรหารงานวชาการ แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ในภาพรวม และดานรวมตดสนใจ ไมแตกตางกนท งนเพราะวาไมวาบคลากรทางการศกษาในสถานศกษาสงกด กรมยทธศกษาทหารอากาศ กองบญชาการฝกศกษาทหารอากาศ ไมวาจะอยในสถานศกษาไหน ตางกตองการมสวนรวมในการบรหารงานวชาการในสถานศกษา โดยใหขอเสนอแนะ แนวทาง นโยบายในการบรหารงานวชาการของ สถานศกษาทแตกตางกนออกไป เพอใหการบรหารงานวชาการเกดประสทธผล และเพอใหการบรหารงานวชาการสถานศกษาไดบรรลวตถประสงคทตงไว โดยเนนทจะพฒนางานวชาการในดานตางๆ ใหมคณภาพและมประสทธภาพ
5. การเปรยบเทยบความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการ ตามระยะเวลาการปฏบตงาน พบวา บคลากรทมระยะเวลาตางกนมความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการไมแตกตางกน ทงในภาพรวมและรายดาน ทงนเพราะวาในการปฏบตงานการบรหารงานวชาการของบคลากรในสถานศกษา ไมไดขนอยกบระยะเวลาการปฏบตงาน เพราะไมวาบคลากรในสถานศกษามระยะเวลาในการปฏบตงานมากนอยเพยงใด ตางกทาหนาทในการบรหารงานวชาการอยางเตมความสามารถ เพอใหการปฏบตงานในสถานศกษาเปนไปดวยความเรยบรอย และเกดประสทธภาพสงสดแกสถานศกษา ดงนนการปฏบตงานบรหารงานวชาการของบคลากรตามระยะเวลาจงไมตางกน
6. การเปรยบเทยบความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการ ตามระดบการศกษา พบวา บคลากรทมระดบการศกษาตางกนมความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการไมแตกตางกน ทงในภาพรวมและรายดาน สอดคลองกบงานวจยของ บญศร แสงศร (2545) ไดทาการวจยเรอง การมสวนรวมของคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน ในการบรหารงานวชาการ โรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาอาเภอบวเชด จงหวดสรนทร ผลการวจย พบวา คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน ทมวฒการศกษาตางกน มความคดเหนตอการมสวน
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
36
รวมของคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานในการบรหารงานวชาการของโรงเรยนขยายโอกาส ทางการศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาอาเภอบวเชด จงหวดสรนทรไมแตกตางกน ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใช 1. ควรใหบคลากรรวมตดสนใจเสนอแนะแนวทางการสงเสรมการหาความรใหมผาน
วธการวจย 2. ควรใหบคลากรรวมดาเนนการเปนคณะกรรมการดาเนนการวดและประเมนผล
การจดการเรยนรใหครอบคลมและสอดคลองกบหลกสตรเปนคณะกรรมการดาเนนการวดและประเมนผลการจดการเรยนรใหครอบคลมและสอดคลองกบหลกสตร
3. ควรใหบคลากรรวมรบผลประโยชนใชวธการทางวทยาศาสตรในการแกปญหาและพฒนางานวชาการ
4. ควรใหบคลากรรวมประเมนผลงานวจยเพอการพฒนาทางวชาการ ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป 1. ควรมการศกษาความตองการของบคลากรในการมสวนรวมบรหารงานวชาการของ
บคลากรในสถานศกษา สงกดกรมยทธศกษาทหารอากาศ กองบญชาการฝกศกษาทหารอากาศ 2. ควรศกษาปจจยทสงผลกระทบตอการบรหารงานวชาการของบคลากรในสถานศกษา
สงกดกรมยทธศกษาทหารอากาศ กองบญชาการฝกศกษาทหารอากาศ 3. ควรมการศกษารปแบบการมสวนรวมในการบรหารงานวชาการของบคลากรใน
สถานศกษา สงกดกรมยทธศกษาทหารอากาศ กองบญชาการฝกศกษาทหารอากาศ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
37
บรรณานกรม
กรมยทธศกษาทหาร กองบญชาการทหารสงสด. 2543. แนวทางการประกนคณภาพการศกษาสถาบนการศกษาของกองทพ. กรงเทพมหานคร : กรมแผนททหาร.
กาลงพลทหารอากาศ, กรม. 2548. เรองนโยบายกองทพอากาศ. บนทกขอความ กองทพอากาศ ท กห 0602.2/3111 ลง 10 พ.ย. 48.
เมธ เบญจธรรม. 2550. ความตองการมสวนรวมบรหารงานวชาการของครในสถานศกษา ขนพนฐาน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร. วทยานพนธปรญญา ครศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ.
ยทธ ไกยวรรณ. 2545. พนฐานการวจย. กรงเทพมหานคร : สวรยสาสน. ยทธพงษ กยวรรณ. 2543. พนฐานการวจย. กรงเทพมหานคร : สวรยาสาสน. Cohen , John M. and Uphoff, Norman T. 1977. Rural – Development Participation :Concepts and Measures for Project Design ,Implementation and Evaluation. TheRural Development Committee Center for International Studies Cornell University.
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
ปญหาการประกนคณภาพภายนอกของโรงเรยน ในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร
PROBLEMS IN EXTERNAL QUALITY ASSURANCE OF SCHOOLS UNDER THE OFFICE OF PRACHINBURI EDUCATIONAL SERVICE AREA
1) ประเสรฐ ศรอย 1) จไร โชคประสทธ 1) อรสา โกศลานนทกล
1) Prasert Sriyoo 1) Jurai Chockprasit 1) Orasa Kosalanantakul
________________________________
บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาและเปรยบเทยบปญหาการประกนคณภาพภายนอกของโรงเรยนในสงกด สานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร กลมตวอยางทใชในการวจยครงน ไดแก ผบรหารและคร โรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร ปการศกษา 2549 จานวน 274 โรงเรยน จานวน 231 คน โดยการสมตวอยางแบบงาย เครองมอทใชในการวจยครงนเปนแบบสอบถาม แบงออกเปน 2 ตอน คอขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามและแบบสอบถามความคดเหนของผบรหารและครเกยวกบระดบปญหา ซงไดคาความเชอมนทงฉบบเทากบ .83 สถต ทใชในการวเคราะหขอมล คอ คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและการวเคราะหหา คาท (t-test independent) และคาเอฟ (F-test) ผลการวจยพบวา
1. ปญหาการประกนคณภาพภายนอกของโรงเรยน ในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร โดยรวมและรายขนตอนอยในระดบปานกลาง โดยเรยงจากมากไปหานอย ดงน ขนตอนการตรวจสอบและประเมนผล รองลงมาคอ ขนตอนการปฏบตงาน ขนตอนการวางแผน และขนตอนการปรบปรงและพฒนา 2. ผลการเปรยบเทยบปญหาการประกนคณภาพภายนอกของโรงเรยน ในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร จาแนกตามขนาดโรงเรยนโดยรวมและรายขนตอน พบวา ขนาดโรงเรยน ทตางกนมปญหาการประกนคณภาพภายนอกของโรงเรยน ไมแตกตางกน
__________________________________________ 1) หลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
39
3. ผลการเปรยบเทยบปญหาการประกนคณภาพภายนอกของโรงเรยน ในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร จาแนกตามตาแหนง พบวา ตาแหนงตางกนระดบปญหาการประกนคณภาพภายนอกของโรงเรยน ในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณาเปนรายขนตอน พบวา ทกขนตอนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ยกเวน ขนตอนการปรบปรงและพฒนา ไมมความแตกตางกน 4. ผลการเปรยบเทยบปญหาการประกนคณภาพภายนอกของโรงเรยน ในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร จาแนกตามวฒการศกษา พบวา ครและผบรหารทมวฒการศกษาตางกน มความคดเหนเกยวกบปญหาการประกนคณภาพภายนอกของโรงเรยน ในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร ไมแตกตางกน ทงโดยรวมและรายดาน
ABSTRACT The purposes of this research were to study and to compare problems in external quality assurance of schools under the Office of Prachinburi Educational Service Area. The samples of the study consisted of 231 school administrators and teachers of 274 schools under the Office of Prachinburi Educational Service Area in the 2006 academic year, obtained from a simple random sampling method. The instrument used in this study was a set of questionnaires with a reliability level of 0.83. It was divided into two parts : 1) general data of the respondents and 2) opinions of the respondents towards problem levels. The statistics employed to analyze the data were percentage, mean, standard deviation, t-test independent, and F-test. The results of the study were as follows : 1. The problems in the external quality assurance of the schools under the Office of Prachinburi Educational Service Area were at a moderate level overall and in each stage. The stage obtaining the highest mean was the auditing and assessing stage, followed by the executing stage, the planning stage, and the improving and developing stage, respectively. 2. The comparative study classified by school sizes revealed that the problems in the external quality assurance of the schools with different sizes were not different overall and in each stage. 3. The comparative study classified by positions of the school administrators and teachers showed that the school administrators and teachers holding different positions had different levels of problems at a statistically significant level of 0.05. The further study in each
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
40
stage showed that the problems in every stage were different at a statistically significant level of 0.05, except for the improving and developing stage that showed no difference. 4. The comparative study classified by educational qualification revealed that the opinions towards the external quality assurance of the school administrators and teachers who had different educational qualification were not different overall and in each aspect. ความสาคญของปญหา การจดการศกษาใหมคณภาพไดมาตรฐานสอดคลองกบความตองการของบคคลและสงคมมความสาคญยงในการพฒนาคน ซงเปนทรพยากรทสาคญทสดของประเทศพระราชบญญต การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 กาหนดไวชดเจนในหมวดท 6 มาตรฐานและการประกนคณภาพการศกษาวา ใหมระบบการประกนคณภาพการศกษาเพอพฒนา คณภาพและมาตรฐานการศกษา ประกอบดวย ระบบการประกนคณภาพภายในและระบบการประกนคณภาพภายนอกโดยหนวยงานตนสงกดและสถานศกษาจดใหมการประกนคณภาพภายใน สถานศกษา และใหถอวาการประกนคณภาพภายในเปนสวนหนงของกระบวนการบรหาร การศกษาทตองดาเนนการอยางตอเนอง มการจดทารายงานประจาปเสนอตอหนวยงาน ตนสงกด หนวยงานทเกยวของ และเปดเผยตอสาธารณชน เพอนาไปสการพฒนาคณภาพและมาตรฐาน การศกษาเพอรองรบการประกนคณภาพภายนอก และใหมสานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) ทาหนาทพฒนาเกณฑวธการประกนคณภาพภายนอกและทาการประกนผล การจดการศกษา เพอใหมการตรวจสอบคณภาพการศกษาโดยคานงถงความมงหมาย หลกการและแนวการจดการศกษาในแตละระดบ ตามทกาหนดไวหนงครงในทกหาป โดยสถานศกษา บคลากร และคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานรวมทงผปกครองและผทเกยวของใหขอมล เพมเตม และในกรณทผลการประกนคณภาพของสถานศกษาใดไมไดตามมาตรฐานทกาหนดใหสานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษาใหขอเสนอแนะการปรบปรงแกไขตอหนวยงานตนสงกด เพอใหสถานศกษาปรบปรงแกไข (กระทรวงศกษาธการ, 2542) สถาบนทางการศกษาทกสงกด ไดรบการประเมนคณภาพการศกษารอบแรกในป พ.ศ. 2547 ทผานมาจากสานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) เปนทเรยบรอยแลว สาหรบการประกนคณภาพในรอบแรกเปนเพยงเพอใหสถาบนทางการศกษาทกสงกดไดผานการประเมนคณภาพภายนอก แตสาหรบในการประกนคณภาพการศกษาในรอบ ทสองจะเปนการประเมนคณภาพการศกษาเพอรบรองหรอไมรบรองสถาบนทางการศกษา ดงน น การประกนคณภาพการศกษา หมายถง การบรหารจดการและดาเนนกจกรรมตามภารกจปกตของสถานศกษาเพอพฒนาคณภาพของผเรยนอยางตอเนองซงจะเปนการสรางความมนใจใหผรบบรการทางการ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
41
ศกษาทงผรบบรการโดยตรง ไดแก ผเรยน ผปกครอง และผรบบรการทางออม ไดแก สถานประกอบการ ประชาชน และสงคมโดยรวมวาการดาเนนงานของสถานศกษาจะมประสทธภาพ และทาใหผเรยนมคณภาพหรอคณลกษณะทพงประสงคตามมาตรฐานการศกษาทกาหนด การประกนคณภาพมแนวคดอยบนพนฐานของการ “ปองกน” ไมใหเกดการทางานทไมมประสทธภาพและผลผลตไมมคณภาพ (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2544 : 7) สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) ไดกาหนดมาตรฐานการศกษาเพอใชในการประเมนคณภาพภายนอกรอบทสองสาหรบการศกษาขนพนฐาน มทงหมด 14 มาตรฐาน 60 ตวบงช แบงออกเปน 3 ดานคอ 1) มาตรฐานดานคณภาพผเรยนม 7 มาตรฐาน 32 ตวบงช เนนพฒนาการทางดานรางกาย จตใจ สตปญญา อารมณ สงคม โดยมงใหผเรยนเปนคนด มความสามารถตามศกยภาพและมความสข 2) มาตรฐานดานการเรยนการสอน (คร) ม 2 มาตรฐาน 13 ตวบงช เนนในดานกระบวนการบรหารวชาการ และกระบวนการจด การเรยนการสอน 3) มาตรฐานดานการบรหารและจดการ (ผบรหาร) ม 5 มาตรฐาน 15 ตวบงช เปนการกาหนดคณลกษณะหรอสภาพความพรอมของผบรหาร คร หลกสตร อาคารสถานท และชมชน มาตรฐานการศกษาทง 14 มาตรฐาน 60 ตวบงช เปนทศทางใหสถานศกษาทมศกยภาพและมความพรอม ไดมงพฒนาการจดการศกษาใหมคณภาพเพมขน เพอรองรบการประกนคณภาพภายนอก (สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา, 2549 : 12-17) สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการมภารกจหลกในการจด การศกษาขนพนฐานอยางทวถงและมคณภาพตามมาตรฐานการเรยนรของหลกสตร เพอใหเดก ในวยเรยนทกคนไดเรยนอยางมคณภาพและเตมศกยภาพของแตละคน โดยมสถานศกษาในความรบผดชอบ จานวน 30,228 โรงเรยน เปนโรงเรยนขนาดเลกทมนกเรยนตงแต 120 คน ลงมา จานวน 11,589 โรงเรยน คดเปนรอยละ 38.36 ของจานวนโรงเรยนทงหมด และหากพจารณาโรงเรยนทมขนาดเลกมาก คอนกเรยน 60 คนลงมา จะมมากถง 1,766 โรงเรยน คดเปนรอยละ 5.84 ถงแมวาโรงเรยนขนาดเลกจะผานการประเมนคณภาพภายนอกในรอบแรกมาแลว แตไดรบขอเสนอแนะและขอแกไขขอบกพรองจากคณะผประเมนของสานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) เกอบจะทกโรงเรยนในเรองของคณภาพการจดการศกษา (สานกงานเขต พนทการศกษาฉะเชงเทรา เขต 1, 2549) สถานศกษาทกแหงจะตองมระบบการประกนคณภาพภายในเพอควบคม ตรวจสอบและประเมนคณภาพการจดการศกษาของสถานศกษา วาไดจดการเรยนการสอนและระบบการบรหารงานของสถานศกษามคณภาพและไดมาตรฐานมากนอยเพยงใด โดยบคลากรในสถานศกษาและ หนวยงานทเกยวของ เพอตรวจสอบยนยนสภาพจรงในการดาเนนงานของสถานศกษา และประเมนคณภาพการศกษาตามมาตรฐานการศกษาทกาหนด ชวยเสนอแนะแนวทาง ปรบปรงและพฒนาคณภาพ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
42
การศกษาแกสถานศกษาและหนวยงานตนสงกด สงเสรมใหสถานศกษามการพฒนาคณภาพใหมคณภาพยงขน รบประกนวาสถานศกษาจดการศกษาและระบบการบรหารงานทมคณภาพและเพอใหมคณภาพคงอยหรอเพมขนจากเดม จงตองมการวางแผน ปฏบตงาน ตรวจสอบ ประเมนผล ปรบปรงและพฒนางานอยางตอเนอง หากไมเปนไปตามเปาหมายทวางไว ควรหาขอบกพรองและวางแผน ปรบปรง แกไขตอไปอยางตอเนอง เปนวงจรคณภาพ PDCA สานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร มภารกจรบผดชอบการจดการศกษาภาคบงคบ และการศกษาขนพนฐาน มโรงเรยนในสงกดทงหมด 231 โรงเรยน ในจานวนนมโรงเรยนขนาดเลกทมนกเรยนตากวา 120 คนลงมา จานวน 112 โรงเรยน โรงเรยนขนาดกลาง 72 โรงเรยน โรงเรยนขนาดใหญ 47 โรงเรยน เนองจากโรงเรยนในสงกดมขนาดแตกตางกน การบรหารจดการเรยนการสอน ตวผเรยนแตกตางกนหรอไม ผวจยจงสนใจศกษาปญหาการดาเนนงานเพอการประกนคณภาพ ภายนอก โรงเรยนในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร เพอทจะไดนาผลการศกษามาใชพฒนาระบบประกนคณภาพการศกษาของโรงเรยนใหเกดประโยชนตอผลสมฤทธของผเรยนและการศกษาตอไป คาสาคญ ปญหาการประกนคณภาพภายนอกของโรงเรยน โจทยวจย/ปญหาวจย 1.ปญหาการประกนคณภาพภายนอกในระดบการศกษาขนพนฐาน ตามพระราชบญญต การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ของโรงเรยนในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร อยในระดบใด 2. ปญหาการประกนคณภาพภายนอกในระดบการศกษาขนพนฐาน ตามพระราชบญญต การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ของโรงเรยนในสงกด สานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร แตกตางกนหรอไม วตถประสงคการวจย 1. เพอศกษาปญหาการประกนคณภาพภายนอกของโรงเรยนในสงกด สานกงานเขตพนการศกษาปราจนบร 2. เพอเปรยบเทยบระดบปญหาการดาเนนงานเพอการประกนคณภาพภายนอกของโรงเรยน ในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร ตามขนาดโรงเรยน ตาแหนง และวฒการศกษา
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
43
วธดาเนนการวจย 1. ประชากรและกลมตวอยาง 1.1 ประชากร ไดแก ผบรหารและครโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร ปการศกษา 2549 จานวน 274 โรงเรยน รวมประชากรทงสน 548 คน คอ โรงเรยนขนาดเลก จานวน 266 คน โรงเรยนขนาดกลาง จานวน 170 คน โรงเรยนขนาดใหญ จานวน112 คน 1.2 กลมตวอยาง ไดแก ผบรหารและคร โรงเรยนสงกดสานกงาน เขตพนทการศกษาปราจนบร โดยกาหนดขนาดกลมตวอยางของทาโร ยามาเน (Taro Yamane) ไดกลมตวอยางทงสน 231 คน 2. เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล เครองมอทใชในการวจยครงน เปนแบบสอบถามทผวจยประยกตปรบปรงมาจาก แบบสอบถาม (ศรศภางค หอมไกรลาศ อางถงใน ณฐพล ชมวรฐาย, 2545 : 35) จากกรอบแนวคด ปญหาการประกนคณภาพภายนอก ของโรงเรยนในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร มลกษณะเปนแบบตรวจสอบรายการ (Checklist) แบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) แบงออกเปน 2 ตอน มรายละเอยดดงตอไปน ตอนท 1 เปนแบบสอบถามเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม มลกษณะเปนแบบตรวจสอบรายการ (Checklist) ตอนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบความคดเหนของผบรหารและครเกยวกบระดบปญหาการประกนคณภาพภายนอก 3. ขนตอนในการสรางเครองมอ การสรางเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดดาเนนการตามขนตอนดงน 3.1 เครองมอในการวจยเปนแบบสอบถามทผวจยสรางขนเอง โดยศกษาจากทฤษฎ แนวคด หลกการ และงานวจยทเกยวของกบระดบปญหาการประกนคณภาพภายนอก เพอเปนแนวทาง ในการสรางแบบสอบถาม 3.2 นาขอมลจากการศกษามากาหนดขอบเขตของเนอหาทจะสรางแบบสอบถาม 3.3 สรางแบบสอบถามทกาหนดในขอ 2 แลวนาไปขอความคดเหน และคาแนะนาจากอาจารยทปรกษา เพอปรบปรงแกไขใหเกดความเหมาะสม ทงครอบคลมเชงเนอหา และการใชภาษาทถกตอง 3.4 นาแบบสอบถามทไดปรบปรงแกไขและมาใหผเชยวชาญ จานวน 5 คน ตรวจสอบความตรงตามเนอหา (Content Validity) แลวนามาปรบปรงแกไขเพอความสมบรณของแบบสอบถาม
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
44
3.5 นาแบบสอบถามทผเชยวชาญตรวจแลว ใหคะแนนรายขอของแบบสอบถาม มาคานวณคาดชนความสอดคลองระหวางขอคาถามกบนยามเชงปฏบตการ (IOC) เลอกขอคาถามทมคาดชนความสอดคลองตงแต 0.5 ขนไปมาใช 3.6 นาแบบสอบถามไปทดลองใช (Try out) กบผบรหารโรงเรยนและครวชาการ ทไมใชกลมตวอยาง จานวน 30 คน แลวนาเครองมอททดลองใชมาหาความเชอมน (Reliability) ของ แบบสอบถาม โดยวธหาคาสมประสทธแอลฟา (Alpha - Coefficience) ของครอนบาค (Cronbach) (พวงรตน ทวรตน, 2543 : 125-126) ไดเทากบ .83 4. การเกบรวบรวมขอมล 4.1 ผวจยขอหนงสอจากมหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ถงผอานวยการสานกงานเขตพนทการศกษา เพอสงแบบสอบถามใหกบโรงเรยนทเปนกลมตวอยาง 4.2 ผวจยขอความรวมมอจากผตอบแบบสอบถามใหกรอกขอมล โดยผวจยไปสงและไปรบคนดวยตนเอง 5. การวเคราะหขอมล ผวจยทาการวเคราะหขอมลดวยคอมพวเตอรโดยใชโปรแกรมสาเรจรป และใชสถต ในการวเคราะหขอมลดงน 5.1 หาคาความถ และหาคารอยละ ในแบบสอบถามตอนท 1 5.2 หาคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ในแบบสอบถามตอนท 2 โดยมเกณฑ การแปลความหมายคาเฉลย 5.3 ศกษาความคดเหนของผ บรหารโรงเ รยนและครวชาการเ กยวกบปญหา การประกนคณภาพภายนอกของโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร โดยหาคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน 6. เปรยบเทยบปญหาการประกนคณภาพภายนอกของโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร จาแนกตามขนาดของโรงเรยน โดยคาเอฟ (F-test) เมอพบความแตกตางจะทดสอบรายค ภายหลงดวยวธของ Scheffe' 7. เปรยบเทยบตามตาแหนงและวฒการศกษา โดยใชคา t-test Independent ผลการวจย 1. ปญหาการประกนคณภาพภายนอก ของโรงเรยน ในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร โดยรวมและรายขนตอนอยในระดบปานกลาง โดยเรยงจากมากไปหานอย ดงน ขนตอนการตรวจสอบและประเมนผล รองลงมาคอ ขนตอนการปฏบตงาน ขนตอนการวางแผน และขนตอนการปรบปรงและพฒนา ตามลาดบ ซงในแตละขนตอนพจารณาเปนรายขอไดดงน
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
45
1.1 ขนตอนการตรวจสอบและประเมนผล พบวา ขอทมคาเฉลยสง 3 อนดบแรก คอ ขอ 3.1 มการพฒนาเครองมอในการตรวจสอบใหเปนทยอมรบและเชอถอได รองลงมาคอ ขอ 3.2 ดาเนนการตรวจสอบ รวบรวมขอมลการดาเนนงานดวยวธการทหลากหลาย และกระทาอยางตอเนองเปนประจา และอนดบสดทาย คอ ขอ 3.9 มการตรวจสอบและประเมนผล การปฏบตงานและ ความกาวหนาของการดาเนนงานอยางสมาเสมอ สวนขอทมคาเฉลยตาทสด คอ ขอ 3.3 มการประเมนตนเองเพอปรบปรงงานอยเสมอ 1.2 ขนตอนการปฏบตงาน พบวา ขอทมคาเฉลยสง 3 อนดบแรก คอ ขอ 2.6 นาผลการนเทศทงรายบคคลและภาพรวมมาปรบปรงแกไขขอบกพรองและพฒนาการดาเนนงานอยเสมอ รองลงมา คอ ขอ 2.5 มการนเทศ กากบ ตดตามการดาเนนงานตามแผนพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษาทกขนตอนตลอดเวลา และอนดบสดทาย คอ ขอ 2.3 มการพฒนาเทคนค วธการตางๆ มาใชในการดาเนนงานใหบรรลผลตามเปาหมายทกาหนดไว สวนขอทมคาเฉลยตาทสด คอ ขอ 2.2 เปดโอกาสใหคร ชมชน ตวแทนผปกครองไดแสดงบทบาทและมสวนรวมในการจดการศกษาของสถานศกษามากขน 1.3 ขนตอนการวางแผน พบวา ขอทมคาเฉลยสง 3 อนดบแรก คอ ขอ 1.2 กาหนดแนวทางการพฒนาผลการเรยนรของนกเรยนใหสงขนเปนลาดบ รองลงมา คอ ขอ 1.1 จดทาขอมลสารสนเทศและวางแนวทางปรบปรงและพฒนาตอไป และอนดบสดทาย คอ ขอ 1.9 มการพฒนาเทคนค วธการตางๆ มาใชในการดาเนนงานใหบรรลผลตามเปาหมายทกาหนดไว สวนขอทมคาเฉลย ตาทสด คอ ขอ 1.8 มโครงสรางการบรหารงาน การจดองคกรและบคลากรอยางเปนระบบเพอใหเกดประสทธภาพในการดาเนนงานมากยงขน 1.4 ขนตอนการปรบปรงและพฒนา พบวา ขอทมคาเฉลยสง 3 อนดบแรก คอ ขอ 4.1 มการเตรยมการรายงานผลการพฒนาและปรบปรงคณภาพการศกษาของสถานศกษาตอคณะกรรมการ การประเมนภายนอก รองลงมา คอ ขอ 4.2 สถานศกษามการพฒนาคณภาพการศกษาทเปนระบบและพฒนาอยางตอเนองและอนดบสดทาย คอ ขอ 4.4 นาผลทไดจากการประเมนมาปรบปรงและพฒนาอยางตอเนอง สวนขอทมคาเฉลยตาทสด คอ ขอ 4.5 จดตง/ปรบปรงโครงการในแผนปฏบตการประจาป เมอพจารณาตามขนาดโรงเรยน พบวา มปญหาอยในระดบปานกลางทง 3 ขนาด โดยเรยงตามลาดบปญหาทมคาเฉลยสงทสด คอ โรงเรยนขนาดเลก รองลงมาคอโรงเรยนขนาดใหญ และ คาเฉลยนอยทสด คอโรงเรยนขนาดกลาง 2. ผลการเปรยบเทยบปญหาการประกนคณภาพภายนอกของโรงเรยน ในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร จาแนกตามขนาดโรงเรยนโดยรวมและรายขนตอนพบวา ขนาดโรงเรยน ทตางกนมปญหาการประกนคณภาพภายนอกของโรงเรยน ไมแตกตางกน
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
46
3. ผลการเปรยบเทยบปญหาการประกนคณภาพภายนอกของโรงเรยน ในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร จาแนกตามตาแหนง พบวา ตาแหนงตางกนระดบปญหาการประกนคณภาพภายนอกของโรงเรยน ในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณาเปนรายขนตอน พบวา ทกขนตอนแตกตางกนอยางม นยสาคญทางสถตทระดบ .05 ยกเวน ขนตอนการปรบปรงและพฒนา ไมมความแตกตางกน 4. ผลการเปรยบเทยบปญหาการประกนคณภาพภายนอกของโรงเรยน ในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร จาแนกตามวฒการศกษา พบวา ครและผบรหารทมวฒการศกษาตางกน มความคดเหนเกยวกบปญหาการประกนคณภาพภายนอกของโรงเรยน ในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร ไมแตกตางกน ทงโดยรวมและรายดาน อภปรายผล 1. ปญหาการประกนคณภาพภายนอก ของโรงเรยน ในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร โดยรวมและรายขนตอนอยในระดบปานกลาง โดยเรยงจากมากไปหานอย ดงน ขนตอนการตรวจสอบและประเมนผล รองลงมาคอ ขนตอนการปฏบตงาน ขนตอนการวางแผนและขนตอนการปรบปรงและพฒนา ตามลาดบ ซงสอดคลองกบงานวจยของ นภาวรรณ ศรภธร (2544 : ก)ศกษาการประกนคณภาพการศกษาภายในของโรงเรยนนารอง สงกดกรมสามญศกษา จงหวดหนองบวลาภ พบวา โดยภาพรวมมการดาเนนงานอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานการเตรยมการ ดานการดาเนนงาน และดานการรายงาน มการดาเนนงานอยในระดบปานกลาง และปญหาการดาเนนงานการประกนคณภาพการศกษาภายใน โดยภาพรวมมปญหา การดาเนนงานอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มปญหาอยในระดบปานกลางทกดาน 1.1 ขนตอนการตรวจสอบและประเมนผล ซงเปนขนทมคาเฉลยสงทสด ซงก หมายความวา ปญหาการประกนคณภาพภายนอกของโรงเรยนขนนมปญหามากทสด ทงนอาจเปนเพราะวาการพฒนาเครองมอในการตรวจสอบยงไมเปนทยอมรบและเชอถอได การดาเนนการตรวจสอบ การรวบรวมขอมลการดาเนนงานอาจจะมวธการนอย และไมกระทาอยางตอเนองเปนประจา สวนขนตอนการปรบปรงและพฒนานนเปนขนทมคาเฉลยนอยทสดกแสดงวามปญหานอย ซงกอาจจะเปนเพราะวา มการเตรยมการรายงานผลการพฒนาและปรบปรงคณภาพการศกษาของสถานศกษาตอคณะกรรมการการประเมนภายนอก และสถานศกษามการพฒนาคณภาพการศกษาทเปนระบบและพฒนาอยางตอเนอง ซงสอดคลองกบงานวจยของ นาตยา พลบเกลยง (2549 : บทคดยอ) ไดศกษาสภาพและปญหาการดาเนนงานการประกนคณภาพภายในโรงเรยนศกษาพเศษในเขต
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
47
ภาคเหนอ ผลการศกษาพบวา ดานการตรวจสอบและทบทวนคณภาพการศกษา พบวา ระบบการตรวจสอบและทบทวนคณภาพไมชดเจน 1.2 ขนตอนการปฏบตงาน ซงเปนขนทมคาเฉลยรองลงมา แสดงวามปญหารองลงมาทงนอาจเปนเพราะวา ยงไมมการนาผลการนเทศทงรายบคคลและภาพรวมมาปรบปรงแกไขขอบกพรองและการไมพฒนาการดาเนนงาน มการนเทศ กากบ ตดตามการดาเนนงานตามแผนพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษาทกขนตอนไมบอย และไมพฒนาเทคนค วธการตางๆ มาใชในการดาเนนงานใหบรรลผลตามเปาหมายทกาหนดไว 2. ผลการเปรยบเทยบปญหาการประกนคณภาพภายนอกของโรงเรยน ในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร จาแนกตามขนาดโรงเรยนโดยรวมและรายขนตอนพบวา ขนาดโรงเรยนทตางกนมปญหาการประกนคณภาพภายนอกของโรงเรยน ไมแตกตางกน ซงสอดคลองกบงานวจยของชชวาล ปอมไชยา (2541 : บทคดยอ) ไดศกษาการดาเนนงานบรหารระบบคณภาพของโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา จงหวดสกลนคร ผลการวเคราะหเปรยบเทยบการดาเนนตามกระบวนการบรหารระบบคณภาพของโรงเรยนมธยมศกษา จงหวดสกลนคร ตามขนาดโรงเรยน โดยสวนรวมพบวา โรงเรยนขนาดเลก ขนาดกลาง และขนาดใหญ มระดบการปฏบตงานไมแตกตางกน 3. ผลการเปรยบเทยบปญหาการประกนคณภาพภายนอกของโรงเรยน ในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร จาแนกตามตาแหนง พบวา ตาแหนงตางกนระดบปญหาการประกน คณภาพภายนอกของโรงเรยน ในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ทงนอาจเปนเพราะวา ผบรหารและครมความรความเขาใจในงาน การประกนคณภาพไมเทากน ซงอาจเปนเพราะประสบการณการในการทางาน หรอการเขารบ การอบรมทแตกตางกน ซงสอดคลองกบงานวจยของ ลกษยา ภทรนาวก (2546) ศกษาปญหาและขอเสนอแนะการดาเนนงานเพอการประกนคณภาพภายนอกของผบรหารและคร สงกดสานกงานบรหารคณะกรรมการสงเสรมสถานศกษาเอกชน สานกผตรวจราชการประจาเขตตรวจราชการท 3 พบวา ปญหาการดาเนนงานเพอการประกนคณภาพภายนอกของผบรหารและคร โดยรวมอยในระดบมาก เมอเปรยบเทยบปญหาการดาเนนงานเพอ การประกนคณภาพภายนอกระหวางผบรหารกบครผสอน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต (P < 0.5) 4. ผลการเปรยบเทยบปญหาการประกนคณภาพภายนอกของโรงเรยน ในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร จาแนกตามวฒการศกษา พบวา ครและผบรหารทมวฒการศกษาตางกน มความคดเหนเกยวกบปญหาการประกนคณภาพภายนอกของโรงเรยน ในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร ไมแตกตางกน ทงโดยรวมและรายดาน
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
48
ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะจากผลการวจย 1.1 จากผลการวจยพบวา ขนตอนการตรวจสอบและประเมนผลมปญหามากทสด ควรมพฒนาเครองมอในการตรวจสอบใหเปนทยอมรบและเชอถอได 1.2 ควรมวธการดาเนนการตรวจสอบ และการรวบรวมขอมลหลากหลายวธ 1.3 ควรจดระบบโครงสรางองคกรใหรองรบการจดระบบการประกนคณภาพเพอสถานศกษาจะไดมความพรอมในการบรหารสถานศกษาดานวชาการ 2. ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป 2.1 ควรทาวจยเกยวกบสภาพการบรหารสถานศกษาขนพนฐานในหลายๆ ดาน ในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร เปรยบเทยบกบสานกงานเขตพนทการศกษาอนๆ 2.2 ควรทาการวจยโดยใชวธการวจยเชงคณภาพ และทาการวจยกบกลมตวอยางจากสถานศกษาขนาดเลก ซงขาดความพรอมในหลายๆ ดาน ทาใหประสบปญหาในการบรหารสถานศกษาเปนอยางมาก เพอจะไดผลการวจยทครอบคลม
บรรณานกรม
กระทรวงศกษาธการ. 2542. คมอพฒนาโรงเรยนดานการเรยนร เอกสารพฒนากระบวนการ เรยนรอนดบ 4. กรงเทพมหานคร : ครสภาลาดพราว. ชชวาล ปอมไชยา. 2541. การดาเนนงานบรหารระบบคณภาพของโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรม
สามญศกษา จงหวดสกลนคร. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต. มหาวทยาลยขอนแกน.
ณฐพล ชมวรฐาย. 2545. บนไดสการประกนคณภาพการศกษา. กรงเทพมหานคร : บคพอยท. นภาวรรณ ศรภธร. 2544. การประกนคณภาพการศกษาภายในของโรงเรยนนารอง สงกด
กรมสามญศกษา จงหวดหนองบวลาภ. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต.มหาวทยาลยขอนแกน.
นาตยา พลบเกลยง. 2549. สภาพและปญหาการดาเนนการประกนคณภาพการศกษาภายใน โรงเรยนศกษาพเศษ ในเขตภาคเหนอ. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต. มหาวทยาลยนเรศวร.
พวงรตน ทวรตน. 2543. วธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. พมพครงท 8. จฬาลงกรณมหาวทยาลย : สานกทดสอบทางการศกษาและจตวทยา.
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
49
ลกษยา ภทรนาวก. 2546. ปญหาและขอเสนอแนะการดาเนนงานเพอการประกนคณภาพภายนอกของผบรหารและคร สงกดสานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมสถานศกษาเอกชนสานกผตรวจราชการประจาเขตตรวจราชการท 3. วทยานพนธปรญญาการศกษา มหาบณฑต. สาขาการบรหารการศกษา. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา.
สานกงานเขตพนทการศกษาฉะเชงเทรา เขต 1. 2549. แผนพฒนาคณภาพโรงเรยนขนาดเลก สพท.ฉะเชงเทรา เขต 1. ม.ป.ท.
สานกงานคณะคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 2544. แนวทางการประกนคณภาพภายใน สถานศกษา : เพอพรอมรบการประเมนภายนอก. พมพครงท 3. กรงเทพมหานคร : บรษท พมพดจากด.
สานกงานรบรองมาตรฐานและประกนคณภาพการศกษา. 2549. มาตรฐานการศกษาขนพนฐานและการประเมนคณภาพการศกษา. ประชาคมประกนคณภาพการศกษา. ฉบบพเศษ (1). 8-17.
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร เรองอาหารและสารอาหารสาหรบนกเรยน ชนประถมศกษาปท 4
THE DEVELOPMENT OF COMPUTER ASSISTED INSTRUCTION SCIENCE
ON FOOD AND SUBSTANCES FOR PRATHOMSUKSA FOUR STUDENTS
1) วาสนา สขมาก 1) ชาตร เกดธรรม 1) อษา คงทอง 1) Wasana Sukmak 1) Chatree Keardtham 1) Usa Kongthong
บทคดยอ การวจยในครงนมวตถประสงคเพอศกษาประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน
กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรอง อาหารและสารอาหาร สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 สอนโดยใชบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน กลมตวอยางไดแก นกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนบานนาคลองกลาง อาเภอกบนทรบร จงหวดปราจนบร ทกาลงศกษาอยในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2550 จานวน 1 หองเรยน ซงทาการเลอกแบบเจาะจง จานวน 17 คน จากประชากร นกเรยนชนประถมศกษาปท 4 กลมโรงเรยนเครอขายทบเทวา 10 โรงเรยน จานวน 115 คน กลมตวอยางเรยนโดยใชวธการสอนดวยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย 1) บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร 2) แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ผลการวจยพบไดวา บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองอาหารและสารอาหาร สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 มประสทธภาพ เทากบ 81.76/82.75 สงกวาเกณฑทกาหนด
ABSTRACT The Objective of the research was to study the efficiency of Computer Assisted Instruction in Science Courseware On Food And Substances for Prathomsuksa Four Students. The Sample group was 17 Prathomsuksa Four Students one classroom at Bannakhlongkhlang School in Kabinburi District of Pracheenburi Province, selected from 115 students in 10 schools of the Kruakhaithapthawa school group studying in the second semester of __________________________________________________________________________ 1) หลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
51
academic year 2007. who were selected to be taught by computer assisted learning. The method uesd was Purposive Sampling. 1) Computer Assisted Instruction in Science. 2) The Achievement Test. The result of the research indicated that efficiency of Computer Assisted Instruction in Science Courseware On Food And Substances for Prathomsuksa Four Students was 81.76/82.75, which was higher than the criterion.
ความสาคญของปญหา เทคโนโลยทมบทบาทสาคญตอการเรยนการสอนทนยมใชกนมากกคอ โปรแกรมคอมพวเตอรชวยสอน (Computer Assisted Instruction) หรอทเรยกกนวา “CAI” นบเปน เทคโนโลยทมความสามารถในการเปนสอการเรยนการสอนอกรปแบบหนง (ไพโรจน คชชา, 2540 : 1) ดานภททรา เหลองวลาศ (2547 : 14) ไดกลาววา การนาคอมพวเตอรมาสรางเปน บทเรยนเพอใชประกอบการเรยนการสอนในวชาตางๆ เพอใหผเรยนสามารถศกษา ทบทวน เพมพนความร นอกจากน ยงสามารถจาลองสถานการณตางๆ ทเสยงตออนตราย หรอมคาใชจายสงมานาเสนอเปนบทเรยนใหกบผเรยนไดมความรความสนกสนานเพลดเพลน ในรปแบบตางๆ เชน เกมคานวณตวเลข เกมสอนคาศพท เกมจบค กสามารถทาไดเชนกน สวนบปผชาต ทฬหกรณ และคณะ (2544 : 25) กลาววา กจกรรมการเรยนจาก บทเรยนคอมพวเตอรชวยสวน อาจคลายกบการเรยนการสอนจรงในชนเรยน มการนาเขาสบทเรยน ใหขอมลพนฐานกอนการเรมเรอง เพอใหผเรยนมความพรอมและเกดความสนใจทจะเรยนร มการทบทวนความรเดม หรอใหความรเพมเตมกอนทจะศกษาเนอหาใหม มการประเมนในรปของแบบฝกหดหรอการทดสอบ ซงเปน องคประกอบสาคญหลงจากทผเรยนไดศกษาเนอหาเปนชวงๆ ตามความเหมาะสม สวน อนทรา บญยาทร (2542 : 138) ไดกลาวไววา คอมพวเตอรชวยสอนเปนนวตกรรมทกาลงมความสาคญ และไดรบการนาไปใชในการเรยนการสอนมากขน เนองจากมคณลกษณะพเศษเหมาะสมเออตอการเรยนรอยางมประสทธภาพ ตวคอมพวเตอรในปจจบนไดรบการพฒนาใหมขนาดเลกลง แตมประสทธภาพสงขนในปจจบนโปรแกรมสอนวชาตางๆ ไดรบการพฒนาใหกวางขวางและจะพฒนาตอไปไมหยด คอมพวเตอรจงเขามามบทบาททาใหการเรยนรงายขนในอนาคต กณฑร เพชรทวพรเดช (2550 : 144) กลาวไววา วธการสอนโดยใชคอมพวเตอรชวยสอนไดรบความนยมแพรหลายมากในวงการศกษาในปจจบน นกการศกษาผเชยวชาญดานคอมพวเตอรไดให ความหมายไวหลายรปแบบ เปนการเรยนการสอนทนาคอมพวเตอรมาเปนเครองมอในการสราง กจกรรมการเรยนการสอนอยางเปนระบบ บนทกแลวนาเสนอในรปแบบทเหมาะสมสาหรบ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
52
นกเรยนในแตละคน สวน ศกดศร ปาณะกล และคณะ (2549 : 269) ไดกลาวไววา การใชอปกรณททนสมย และเทคโนโลยตางๆ ในการสอนจะสามารถพฒนาทกษะการคด และการเรยนรได ซงไมจากดอยเฉพาะในตาราเทานน ซงจากความคดเหนของนกวชาการหลายๆทานนนสอดคลองกบนโยบาย การจดการศกษาในหมวด 9 มาตราท 66 ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 กลาวไววา “ผเรยนมสทธไดรบการพฒนาขดความสามารถในการใชเทคโนโลยเพอการศกษาในโอกาสแรกททาได เพอใหมความร และทกษะเพยงพอทจะใชเทคโนโลยเพอการศกษาในการแสวงหาความรดวยตนเองอยางตอเนองตลอดชวต” (สานกคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2545 : 37-38)
จากหลกการตางๆ การประเมนผลระดบชาต การประเมนผลของสานกงานรบรอง มาตรฐานการศกษาดงกลาว รวมทงทฤษฎการเรยนรของสกนเนอร เกยวกบการเสรมแรง ทฤษฎของ เพยรเจย และบรเนอร เกยวกบการเรยนรโดยการคนพบ สงเหลาน ทาใหผวจยตองหาแนวทางการจดกจกรรมการเรยนการสอนททาใหนกเรยนไดรบความร ความสนกสนานเพลดเพลน ไมมความเบอหนายในการเรยน เปนการเสรมความรใหกบนกเรยน ทาใหนกเรยนทขาดเรยนสามารถเรยนทนเพอน ครไมตองมาสอนซาใหม ไมตองรบเรงวาจะไมทนเวลา และเปนการลดภาระงานของคร จงไดนาเอาคอมพวเตอรชวยสอนมาใชในการเรยนการสอน กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร เรอง อาหารและสารอาหาร เพอใหนกเรยนเกดการเรยนรไดดยงขนตามทไดกลาวมาขางตน คาสาคญ บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน โจทยวจย/ปญหาวจย
บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรอง อาหารและสารอาหาร สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 มประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 หรอไม
วตถประสงคการวจย
เพอพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรอง อาหารและสารอาหาร สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80
วธดาเนนการวจย
1. ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย ประชากรทใชในการวจยครงน เปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนในกลม
เครอขายทบเทวา อ.กบนทรบร จ.ปราจนบร 10 โรงเรยน จานวน 115 คน
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
53
กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการวจยครงน เปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนบานนาคลองกลาง อ.กบนทรบร จ.ปราจนบร เปนกลมตวอยางทใชทดลองในภาคสนาม จานวน 17 คน และนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนชมชนบานเขาลกชาง เปนกลมตวอยางทใชทดลองแบบหนงตอหนงและแบบกลมเลก จานวน 12 คน รวมจานวน 29 คน 2. เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงน ผวจยไดทาการสรางขน ประกอบดวย
2.1 บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรอง อาหารและสารอาหาร
2.2 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรอง อาหารและสารอาหาร จานวน 30 ขอ 3. การเกบรวบรวมขอมล การวจยครงนเปนการวจยเชงทดลอง ในการดาเนนการทดลองผวจยดาเนนการทดลองตามขนตอน ดงน 3.1 ดาเนนการทดลองสอนในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2550 เรอง อาหารและสารอาหาร จานวน 9 ชวโมง 3 ชวโมงตอสปดาห โดยใชบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน ดงน
3.1.1 ผวจยอธบายลกษณะของโปรแกรม การเรยกใชโปรแกรม การออกจาก โปรแกรม 3.1.2 ใหนกเรยนดาเนนการเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรไปทละเรอง
3.1.3 เมอนกเรยนเรยนเนอหาเสรจในแตละเรองแลว ใหนกเรยนทาแบบฝกหดทบทวนทอยในบทเรยนคอมพวเตอรในเรองนนๆ
3.1.4 เมอเรยนจบแตละเรองใหนกเรยนทาแบบฝกหดระหวางเรยนเพอเกบคะแนนไววเคราะหหาประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน 3.2 เมอนกเรยนเรยบจบแลว ทาการทดสอบวดผลวดผลสมฤทธทางการเรยน โดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนทสรางขนและไดรบการตรวจความเชอมน ความตรงเชงเนอหา อานาจการจาแนก และความยากงายมาแลว เรอง อาหารและสารอาหาร จานวน 30 ขอ เกบคะแนนเปนขอมลไววเคราะหหาประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน 4. การวเคราะหขอมล ในการวจยใชสถตในการวเคราะหขอมล ดงน 4.1 สถตทใชในการตรวจสอบคณภาพเครองมอ 4.1.1 ความตรงทางดานโครงสราง เนอหา โดยการหาคาดชนความสอดคลอง Index of Item – Objective Congruence (IOC)
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
54
4.1.2 วเคราะหความยาก ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร จากนกเรยนทเรยนเรองตางๆ มาแลวโดยใชเทคนครอยละ 50 4.1.3 วเคราะหคาอานาจการจาแนกของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร จากนกเรยนทเรยนเรองตางๆ มาแลว โดยใชเทคนครอยละ 50 4.1.4 ความเชอมนของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร คานวณจากสตร KR-20 (Kuder Richardson – 20) 4.2 สถตทใชในการหาประสทธภาพบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน การหาประสทธภาพของสอบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน เปนการหาประสทธภาพและการนาเปรยบเทยบกบเกณฑ
ผลการวจย การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองอาหารและสารอาหาร สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ผลการวจยพบวา บทเรยนคอมพวเตอร ชวยสอนทพฒนาขนมประสทธภาพ 81.76/82.75 ตามเกณฑทกาหนด เมอพจารณาคารอยละของแตละเรองยอย พบวา เรองยอยท 1 เรอง อาหารและคณคาของสารอาหาร มคารอยละของคะแนนเฉลย 82.94 เรองยอยท 2 เรอง อาหารและพลงงานทรางกายตองการ มคารอยละของคะแนนเฉลย 82.35 เรองยอยท 3 เรอง สารปรงรส สารแตงสและสารเจอปนในอาหาร มคารอยละของคะแนนเฉลย 80.00 อภปรายผล จากการศกษาวจยเพอพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนกลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร เรองอาหารและสารอาหาร สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4
บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนทพฒนาขนมประสทธภาพ 81.76/82.75 ตามเกณฑ ทกาหนด เปนไปตามวตถประสงคของการวจย ซงผลการวจยขางตนเปนคารอยละของคะแนนเฉลยจากแบบทดสอบระหวางเรยนมคาเฉลยรอยละ 81.76 และคารอยละของคะแนนเฉลยจาก
แบบทดสอบหลงเรยน มคารอยละ 82.75 ซงสงกวาเกณฑทกาหนดไว 80/80 สอดคลองกบ ผลการวจยของ ชงชย ทองไทย (2545) ไดทาการศกษา พฒนาชดการเรยนดวยคอมพวเตอร วทยาศาสตร เรอง ระบบยอยอาหาร สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ผลการวจยพบวา ชดการเรยนดวยคอมพวเตอรมประสทธภาพ 83.11/81.67 , 82.22/81.67 และ 82.00/81.25 ตามลาดบ เปนไปตามเกณฑ 80/80 ความกาวหนาทางการเรยนของนกเรยนเพมขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 นกเรยนมความคดเหนตอชดการเรยนดวยคอมพวเตอรในระดบเหนดวยมาก สอดคลองกบงานวจยของ ธตพนธ จนตเกดแชม (2545) ไดทาการศกษาและสรางบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน เรอง สสารและความรอน สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยน
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
55
อนบาลปทมธาน ผลการวจยพบวา บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน เรอง สสารและความรอน ทสรางขนมประสทธภาพ 86.48/85.40 ซงสงกวาเกณฑทกาหนดไว คอ 80/80 ผลสมฤทธทาง การเรยนหลงจากเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนสงกวากอนการเรยนอยางมนยสาคญ ทางสถตทระดบ .05 สอดคลองกบผลการวจยของ นพนนท คลอยสวาท (2545)ไดทาการศกษา พฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนแบบสอนซอมเสรม เรอง มอเตอรไฟฟากระแสตรง พบวา ประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนแบบสอนซอมเสรม เรองมอเตอรไฟฟากระแสตรง จากคะแนนระหวางเรยนและคะแนนสอบหลงเรยน มคารอยละ 83.55 /82.38 สงกวาเกณฑ มาตรฐานงานวจยทกาหนด 80 / 80 ตามลาดบ สอดคลองกบผลการวจยของนรดา พทกษเขตขณฑ (2547) ไดทาการศกษาวจย เรองการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนวชาวทยาศาสตร กลมสรางเสรมประสบการณชวต ชนประถมศกษาปท 5 เรอง จกรวาลและอวกาศ ผลการวจย พบวา บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน วชาวทยาศาสตร เรองจกรวาลและอวกาศ มประสทธภาพ เทากบ 82.65/82.73 และผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ของนกเรยนกลมทดลองทรบ การสอนโดยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนสงกวานกเรยนกลมควบคมทไดรบการสอนตามคมอคร อยางมนยสาคญทางสถต .01
ทผลการวจยครงนเปนเชนอาจเนองมาจากสาเหตตางๆ ดงน 1. การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนครงนไดดาเนนการตามวธการสรางบทเรยน
คอมพวเตอรชวยสอนอยางเปนระบบ โดยมการศกษาวเคราะหเนอหาจะสราง ตามมาตรฐาน การเรยนร กาหนดผลการเรยนรทคาดหวง ดาเนนการสรางและพฒนา ทดสอบปรบปรงกบ กลมยอย แลวจงนาไปทดลองจรง โดยในแตละขนตอนมการเกบขอมลอยางละเอยด และตามลาดบขนตอนชดเจนซงสอดคลองกบคากลาวของ บปผชาต ทฬหกรณ และคณะ (2544 : 43-45) ไดเสนอแนะวาการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน นนมองคประกอบสาคญ อย 2 สวน คอ องคประกอบดานการออกแบบการสอน และองคประกอบดานการออกแบบหนาจอ ซงโมเดล สาหรบการพฒนาบทเรยนสาเรจรปทจะกลาวถง ไดแก การออกแบบ CAI ของ Roblyer และ Hall มอย 3 ขนตอน ดงน ขนตอนท 1 เปนการกาหนดเปาหมายการสอน วเคราะหรปแบบการสอน ซงประกอบดวย การกาหนดวตถประสงคเชงพฤตกรรม กาหนดวธการประเมนผล และการออกแบบกลวธการสอน ซงกาหนดอยางชดเจนตงแตเรมตนวางแผนออกแบบบทเรยน ขนตอนท 2 เปนการออกแบบบทเรยนโดยเขยนเปนผงงาน สรางกรอบแสดงเรองราว (Story board) ของ บทเรยนวาจะประกอบดวยอะไรบาง มขอความ การเสรมแรง ผลปอนกลบ การดาเนนขนตอน ของเนอหา ขนสดทายของขนตอนนกคอการทบทวนการออกแบบกอนนาไปสรางโปรแกรม บทเรยน และในขนนควรจดทาเอกสารหรอคมอประกอบสาหรบผเรยนและผสอนดวย ขนตอนท 3
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
56
เปนการทดลองสรางโปรแกรมบทเรยน มการทดสอบการใชและแกไขปรบปรงบทเรยนใหเปนไปตามวตถประสงคของการออกแบบบทเรยน 2. บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนทพฒนาขนประกอบดวยภาพกราฟก และเสยง เปนสวนชวยสรางบรรยากาศใหบทเรยนสอความเขาใจจากนามธรรมเปนรปธรรมได เปนอยางด ผเรยนเกดความสนกสนานทไดเรยนร เนองจากมการโตตอบทนทจากคอมพวเตอร สงผลโดยตรงตอการเรยน ซงเปนไปตามทฤษฏของ สกนเนอร (Skinner) ทเชอวาตวเสรมแรงเปนตวแปรสาคญในการเปลยนพฤตกรรมหรอการเรยนรของผเรยน เกยวของกบความเรว ความอดทนในการทางาน ความสามารถบงคบตนเอง และชวยใหเกดความคดสรางสรรค การเสรมแรงอาจเปนรปแบบของการใหรางวลทเหมาะสมหรออาจเปนความพงพอใจทเกดจากความสาเรจในการเรยนหรอการทา กจกรรม (บปผชาต ทฬหกรณ และคณะ, 2544 : 35-40) สอดคลองกบทฤษฎของเพยรเจย (Piaget) ดานการปฏสมพนธกบสงแวดลอมทวามนษย เกดมาพรอมกบโครงสรางสตปญญาทไมซบซอน และจะคอยๆ มการพฒนาขนตามลาดบเ มอไดมปฏสมพนธกบสงแวดลอม ผ สอนจงควรจดสภาพแวดลอมใหผเรยนไดคด ไดรจกวธการ และใหเกดการคนพบดวยตนเอง
3. ในขนตอนการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนมการประเมนจากผทรงคณวฒจานวน 5 ทาน ซงผลการประเมนมความเหนคลองกนวาบทเรยนคอมพวเตอรทพฒนาขนนน นาไปใชได ท งนไดมการปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของผ ทรงคณวฒ ทาใหบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนมคณภาพและความเชอมนอยในระดบทยอมรบ รวมทงไดมการทดลองใชเพอปรบกบนกเรยนกบกลมเกง กลมปานกลาง กลมออน ครงท 1 ทดลองกบนกเรยนกลมเกง กลมปานกลาง กลมออนอยางละ 1 คน แลวทาการปรบปรงแกไข ครงท 2 ทดลองกบนกเรยน กลมเลก คอ นกเรยนกลมเกง 3 คน กลมปานกลาง 3 คน และ กลมออน 3 คน แลวทาการปรบปรงแกไขเพอใหบทเรยนคอมพวเตอรมความสมบรณมากทสด จากนนจงนาไปทาการทดลองกบ กลมตวอยางจรง จงเปนสอทเชอถอไดวาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนทพฒนาขนมคณภาพ นาไปใชในการเรยนได สอดคลองกบผลการวจยของ เฮนดรคซ (Hendrikx, 1995) ไดทาการศกษาวจยเกยวกบการใชไฮเปอรมเดย (Hypermedia) ในบทเรยนคอมพวเตอร จากการศกษาพบวาไฮเปอรมเดยชวยในการเรยนการสอนมความยดหยนมากขนเปนบทเรยนทแตละบคคลจะมลกษณะการเรยน ทแตกตางกนออกไปขนกบความตองการและความรความสามารถของผเรยน และชวยพฒนา ความคดสรางสรรคทงการแกปญหาดวย เหมาะทจะนาไปใชในบทเรยนคอมพวเตอร 4. เนอหา เรอง อาหารและสารอาหาร เปนเรองทเปนเรองความจาสวนใหญ และเขาใจยาก แตบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนทพฒนาขนเปนนวตกรรมทผสมผสานทงอกษร เสยงดนตร เสยงบรรยาย ภาพนง และภาพเคลอนไหว เปนการชวยสรางบรรยากาศในการเรยนใหนาสนใจมากยงขน และใหนกเรยนจดจาและเขาใจไดอยางชดเจน นกเรยนจะมการใชบทเรยนในการเสรมความรเมอม
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
57
เวลาวาง หรอเรยนไมเขาใจได สอดคลองกบงานวจยของ นรดา พทกษเขตขณฑ (2547 : 92) ทวา บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนทพฒนามปรสทธภาพดานเนอหา ดานภาพ ภาษา และเสยง ดานตวอกษร รปแบบทนาเสนอนาสนใจและเพลดเพลนสรางแรงจงใจใหนกเรยนกระตอรอรนอยากเรยน สนกสนานตนเตน สามารถกระตนใหผเรยนเกดความสนใจในการเรยนมากขน และสอดคลองกบงานวจยของ ฟนเคล (Finkel, 1996) ทกลาววา คอมพวเตอรชวยในการแกปญหาไดเปนอยางด เนองจากสามารถใหขอมลเพมเตมไดทนทและสามารถสรางทางเลอก แนวคดไดหลากหลาย ทาใหตดสนใจไดรวดเรวและถกตอง
บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรอง อาหารและ สารอาหาร สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ททผวจยไดพฒนาขนนนมประสทธภาพ ตามเกณฑ 80/80 นกเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนนนมความเขาใจในบทเรยนเรองอาหารและสารอาหารมากขน ทงนเนองดวยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนมรปแบบการนาเสนอทงายตอการเรยนร มประสทธภาพดานเนอหา ดานภาพ ภาษา และเสยง ทาใหเกดแรงจงใจในการเรยนรของนกเรยน ทาใหนกเรยนเกดความสนกสนาน เพลดเพลน สามารถกระตนใหผเรยนสนใจอยากเรยนรตลอดเวลา รวมทงไดมการใหผทรงคณวฒตรวจสอบ ทดลองใชและปรบปรง แกไขบทเรยนใหมประสทธภาพ จงทาใหบทเรยนมความเชอมน สามารถนาไปใชในการเรยนร ไดทงในระบบและนอกระบบ ตามความสนใจ ยงเปนการทบทวนบทเรยนเมอไมเขาใจ สามารถเรยนซ าได สามารถใหนกเรยนทอยในโรงเรยนขนาดเลกทขาดแคลนคร สามารถเรยนรไดดวย ตนเอง ทาใหนกเรยนเกดการเรยนรโดยการคนพบดวยตนเองสอดคลองกบทฤษฎของบรนเนอร (Bruner) และนกวชาการ ภพ เลาหไพบลย (2537 : 70-74) ทกลาววา การทครสอนโดยวธสอนแบบคนพบดวยตวเองนน จะเปนประโยชนตอนกเรยน เปนการเพมพนศกยภาพทางปญญาของ นกเรยน กอใหเกดแรงจงใจภายใน นกเรยนไดฝกความคด และการกระทา ทาใหไดเรยนรวธการจดระบบความคดและวธการเสาะแสวงหาความรดวยตนเอง ทาใหความรคงทน และถายโยง การเรยนรได ทาใหนกเรยนเปนศนยกลางของการเรยนการสอน นกเรยนไดพฒนาความคดและความเชอมนในตนเองเพมมากขน และ ฝกใหนกเรยนไดเรยนโดยใชกระบวนการแสวงหาความร ไมไดเรยนโดยการทองจา แตมขอจากดคอตองใชเวลามากในการสอนครงหนงๆ ท งยงไดศกษาหาความร เ รองอาหารและ สารอาหาร ทอยในสาระท 1 สงมชวตกบกระบวนการดารงชวต มาตรฐานการเรยนรชวงชนท ว.1.1.3 สารวจสบคนขอมล อภปรายและอธบายเกยวกบสารอาหาร และความจาเปนทรางกายตองการสารอาหารทไดสดสวนเหมาะสมกบวย (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 2546 : 9) ทาใหนกเรยนมคณลกษณะตามมาตรฐานดานผเรยนของสมศ. มาตรฐานท 6 ผเรยนมทกษะในการแสงหาความรดวยตนเอง รกการเรยนร และพฒนาตนเองอยางตอเนอง และสนองพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 ได
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
58
ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะเพอการนาผลการวจยไปใช 1. กอนการทาการเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน ครควรจะชแจง และแนะนาการใชคอมพวเตอรเบองตนแกนกเรยน โดยครอาจจะทาการแนะนาเองหรอใหนกเรยนอานวธการใชบทเรยนจากคมอการใช โดยระหวางแนะนาครอาจจะทาการสาธตวธการใชคอมพวเตอรแกนกเรยนในกรณทนกเรยนใชคอมพวเตอรไมคอยคลองเพอปองกนการเกดปญหากบการใชบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน 2.ในระหวางททาการสอนโดยใชบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน ครควรจะอยดแลอยางใกลชด เพอคอยชแจง แนะนา ใหคาปรกษาแกนกเรยน และคอยสงเกตพฤตกรรมของนกเรยน ซงเปนการตดตามผลการเรยนของนกเรยนอกดวย 3.ในการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน ผสอนทมความสนใจจะสรางบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน ควรจะนาความรดานจตวทยาการเรยนร ธรรมชาตของแตละสาระการเรยนร ความรดานเนอหา ในการสรางบทเรยนควรจะสรางใหสอดคลองกบวตถประสงคของบทเรยนและใหสอดคลองกบเนอหาในวชานนๆ ท งนเพอใหนกเรยนไดเรยนรในบทเรยนใหเขาใจและเกดประโยชนแกนกเรยนมากทสด ขอเสนอแนะในการวจยตอไป 1. ในการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน อาจจะใชโปรแกรมประเภทอนๆ อก นอกเหนอจาก โปรแกรม Author ware เชน โปรแกรม ToolBook โปรแกรม Flash โปรแกรม e - bookเพอเปนการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนในรปแบบทแตกตางกนออกไป 2. ควรศกษาถงสภาพปญหาของการเรยนในกลมสาระการเรยนรอนๆ เชน ภาษาไทย คณตศาสตร สงคมศกษาศาสนาและวฒนธรรม สขศกษา ศลปะ การงานอาชพและเทคโนโลย ภาษาตางประเทศ เพอนาเนอหาทนกเรยนเขาใจยาก มาสรางเปนบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนซงจะเปนประโยชนแกนกเรยนในการเรยนรตอไป 3. ควรมการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนกอนและหลงเพอเปรยบเทยบผลการเรยนรของนกเรยนวานกเรยนมการพฒนาความรหรอไมเมอไดเรยนโดยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน 4. ควรมการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนนอกเหนอจากแบบผชวยสอน (Tutorials Instruction) เชน แบบฝกฝนทบทวนและฝกปฏบต แบบ (Drill and Practice) แบบแกปญหา (Problem Solving) แบบจาลองสถานการณ (Simulation) แบบสาธตและคนพบ(Demonstration and Discovery) แบบเกมการศกษา (Education Game) ซงแตละแบบควรจะเลอกสรางใหเหมาะสมกบเนอหาของบทเรยนในแตละกลมสาระวชา
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
59
5. นอกนแลวควรมการสรางบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน ตามแนวความคดของนกจตวทยาอนๆ เชน ทฤษฎการเสรมสรางความร (Constructivism) เพอใหนกเรยนไดเรยนรและลงมอปฏบตดวยตนเอง หรอการใชบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนกบเทคนคการสอนในรปแบบอนๆ
บรรณานกรม
กณฑร เพชรทวพรเดช และคณะ. 2550. สดยอดวธสอนวทยาศาสตร นาไปสการจดการเรยนรของครยคใหม. กรงเทพมหานคร : อกษรเจรญทศน.
ชงชย ทองไทย. 2545. การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอร วชาวทยาศาสตร เรอง ระบบยอยอาหารสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2. วทยานพนธ ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.
ธตพนธ จนตเกดแชม. 2545. บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน เรอง สสารและความรอน สาหรบ นกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนอนบาลปทมธาน. ปรญญา ศกษาศาสตร มหาบณฑต (เทคโนการศกษา) มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.
นรดา พทกษเขตขณฑ. 2547. การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน วชาวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 5 เรอง จกรวาลและอวกาศ. ปรญญาครศาสตรมหาบณฑต. มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ.
บปผชาต ทฬหกรณ และคณะ. 2544. ความรเกยวกบสอมลตมเดยเพอการศกษา. กรงเทพมหานคร : โรงพมพครสภาลาดพราว.
ไพโรจน คชชา. 2540. คมอการใชคอมพวเตอรชวยสอน. กรงเทพมหานคร : ตนออ แกรมม. ภพ เลาหไพบลย. 2537. แนวการสอนวทยาศาสตร. กรงเทพมหานคร : ไทยวฒนาพานช. ภททรา เหลองวลาศ. 2547. การสรางสอการสอน CAI ดวย Macromidia Authorware 7.
กรงเทพมหานคร : สวสด ไอท. ศกดศร ปาณะกล และคณะ. 2549. หลกสตรและการจดการเรยนร. กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลย
รามคาแหง. สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 2545. พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542
และแกไขเพมเตม (ฉบบท 2 ) พ.ศ. 2545. กรงเทพมหานคร : พรกหวานกราฟฟค. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. 2546. คมอครสาระการเรยนรพนฐาน
วทยาศาสตร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 4. กรงเทพมหานคร : โรงพมพครสภาลาดพราว.
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
60
อนทรา บญยาทร. 2542. หลกการสอน. กรงเทพมหานคร : โปรแกรมวชาการ ประถมศกษา คณะครศาสตร ราชภฎบานสมเดจเจาพระยา.
Hendrix,K and others. 1995. “Hypermedia for open and flexible learning”. Proceeding of the sixth IFIP word Conference on Computers in Education. Great Britain : Hartnolls Lts., 349-361.
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
การศกษาความสามารถในการคดแกปญหา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 โดยใชวธสอนแบบอรยสจสกบวธสอนแบบปกต
A STUDY OF PROBLEM SOLVING ABILITY IN SOCIAL STUDY SUBSTANCE LEARNING GROUP OF MATTAYOM SUKSA III STUDENTS,
TAUGHT BY THE FOUR NOBLE TRUTH METHOD AND BY THE TRADITIONAL METHOD
1) นกร วองวกยการ 1) อษา คงทอง 1)กาญจนา สจนะพงษ
1) Nikron Wongwikkan 1) Usa Kongthong 1) Ganchana Sucheenapong
บทคดยอ
การวจยครงนมวตถประสงคเพอเปรยบเทยบความสามารถในการคดแกปญหา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทสอนโดยใชวธสอนแบบอรยสจสกบวธสอนแบบปกต
กลมตวอยาง เปน นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ปการศกษา 2549 ของโรงเรยนอดมวทยา จงหวดปทมธาน ไดจากการสมอยางงาย โดยใชวธจบฉลาก จานวน 2 หองเรยน แบงเปนกลมทดลอง 1 หองเรยนจานวน 33 คน และกลมควบคม 1 หองเรยนจานวน 33 คน เครองมอการวจย ประกอบดวย แผนการจดการเรยนรโดยใชวธสอนแบบอรยสจส จานวน 8 แผนการจดการเรยนร รวม 24 ชวโมง และแบบทดสอบความสามารถในการคดแกปญหา สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน ( S.D.) และ การทดสอบคา ท ( t-test Independent )
ผลการวจยปรากฏวาความสามารถในการคดแกปญหาของนกเรยนหลงการทดลองของนกเรยนทเรยนโดยใชวธแบบอรยสจส สงกวานกเรยนทเรยนโดยใชวธสอนแบบปกต อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05
1) หลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ
ในพระบรมราชปถมภ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
62
ABSTRACT
The purpose of this study was to compare the student, the problem solving abilities in social study substance learning group of mattayom suksa 3 students taught by the four noble truth method and by the traditional method.
The samples consisted of mattayom suksa 3 students of Udomwittaya school. They were divided into experiments group and the control group. Each group consisted of 33 students. The instruments of this study were the problem solving ability test and lesson plans. of the four noble truth method and the traditional method. Statistics used were mean and standard deviation t-test Independent was also applied for testing hypotheses.
The results demonstrated that the students problem solving abilities taught by the four noble truth method was higher by the traditional method statistically significant level of 0.05. ความสาคญของปญหา
ในการพฒนาประเทศจาเปนตองพฒนาทงทางดานการศกษา เศรษฐกจและสงคม ควบคกนไป เพอใหทนกบการเปลยนแปลงทเกดขน แตในการพฒนาประเทศเพอใหเกดความสาเรจมากนอยเพยงใดนนขนอยกบคณภาพของคนในสงคมเปนประการสาคญ การเปนคนทมคณภาพของสงคมนน คอ การทคนในสงคมรจกใชปญญาในการคดพจารณา และคดแกปญหาตาง ๆ ไดอยางมเหตผล ตดสนใจกระทากจกรรมตาง ๆ ไดอยางถกตองและเหมาะสม การพฒนาคนใหมคณภาพจงเปนภารกจหลกของการจดศกษา
แตทามกลางความผกรอนทางวฒนธรรมและศลธรรม ความพายแพในสนามแขงขนทตองวดกนดวยคณภาพและสมรรถภาพคนไทยและสงคมไทยเรมตนตวทจะตดตามความปลยนแปลงทงทางบวกและทางลบของประเทศชาตอยางใกลชดแตเมอใดทคนสวนใหญโดยเฉพาะเดกซงเปนอนาคตของชาตยงขาดความสามารถในการคดแกปญหาสงทบงบอกวาการเรยนสอนตองปรบเปลยนเพอฒนาการคดแกปญหาเปนของนกเรยน (คณะอนกรรมการปฏรปการเรยนร , 2543 : 2 ) คอ คนทกคนตงแตเกดจนจบมหาวทยาลย เรยนแตวชา รแตหนงสอ ถกลอมกรอบดวยตารางสอนและหองเรยน การพฒนาคนจงไมเออใหมคณสมบต มองกวาง คดไกล ใฝสง มงทางาน ชาญชวต อกทงวธการเรยนการสอนไมเนนกระบวนการใหผเรยนไดพฒนา ในดานการคดวเคราะหการแสดง
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
63
ความคดเหน และการแสวงหาความรดวยตวเอง ทาใหผเรยนขาดคณลกษณะชางสงสย และใฝหาคาตอบ ยงเนนการสอนหนงสอมากกวาการสอนคน นอกจากนนยงขาดความเชอมโยงภมปญญาทองถนกบเทคโนโลยททนสมย ครยงเปนผมอานาจในชนเรยน ครยงยดมนวาตนเองเปนผรมากทสด ถกทสด และมอานาจมากทสดในการเรยนร โรงเรยนไมสรางบรรยากาศและสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนรและกระบวนการเรยนการสอนยงเปนพฤตกรรมทจาเจและพฤตกรรมถายทอด สดสวนการฝกปฏบต การฝกคด และการอบรมบมนสยยงนอยกวาการทองบนเนอหา พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 หมวดท 4 แนวการจดการเรยนร มาตรา 24 กาหนดเกยวกบการจดการเรยนรไวดงน มาตรา 24 การจดกระบวนการเรยนเรยนรใหสถานศกษาและหนวยงานทเกยวของเนนการการดงน (1) จดเนอหาและกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยนโดยคานงถงความแตกตางระหวางบคคล
(2) ฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณและการประยกตความรมาใช เพอปองกนและแกปญหา (3) จดกจกรรมใหผเรยนทเรยนรจากประสบการณจรง ฝกปฏบต ใหไดคดเปนทาเปน รกการอานและเกดการใฝรอยางตอเนอง
ในสวนของการประกนคณภาพการศกษาตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาตพ.ศ.2542 มาตรา 47 กาหนดใหมระบบการประกนคณภาพการศกษาเพอพฒนาคณภาพการศกษาทกระดบ และมาตรา 48 กาหนดใหหนวยงานตนสงกดและสถานศกษาจดใหมระบบการประกนคณภาพภายในสถานศกษาและใหถอวาการประกนคณภาพภายในเปนสวนหนงของกระบวนกระบวนการเรยนการเรยนการปกตและตองทาอยางตอเนอง สาหรบมาตรฐานการศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน มมาตรฐานทเกยวของกบความคด คอ ผเรยนมความสามารถในการการคดวเคราะห คดสงเคราะห มวจารณญาณ มความคดสรางสรรค คดไตตรองและมวสยทศน และ มการจดกจกรรมการเรยนการสอนทกระตนใหผเรยนรจกคดวเคราะห คดสงเคราะห คดสรางสรรค คดแกปญหา และตดสนใจ วธสอนแบบอรยสจส เปนกระบวนการแสวงหาความร โดยผเรยนพยายามคดคนวธการแกปญหาตางๆโดยใชลาดบขนตอนท งสของอรยสจเปนแนวทางในการแกปญหาดวยตนเองซงสอดคลองกบทกลาวมาขางตน จะเหนไดวาการคดแกปญหา เปนหวใจสาคญทประการหนงในการพฒนาประเทศใหมความเจรญกาวหนาและเปนสงคมสงบสข เพราะเปนสวนสาคญททาใหคนในสงคมเปนบคคลทมคณภาพ ตามเจตนารมณของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
64
และเปนไปตามมาตรฐานการศกษา ของสานกงานรบรองมาตรฐานและคณภาพการศกษาอกดวย ดงนนผวจยจงมความสนใจในแนวการสอนทเนนกระบวนการคดแกปญหา โดยใชวธสอนแบบอรยสจสเปรยบเทยบกบวธสอนแบบปกต เพอเปรยบเทยบวาวธสอนแบบทสอนโดยวธสอนแบบอรยสจสกบวธสอนแบบปกตจะทาผเรยนมความสามารถในการคดแกปญหาตางกนหรอไมอยางไร ซงจะเปนการสงเสรมใหนกเรยนไดเกดความคดคนและสามารถแกปญหาทเกดขนไปไดดวยวธทผานกระบวนการคดอยางเปนระบบแลว คาสาคญ ความสามารถในการคดแกปญหา วธสอบแบบอรยสจส โจทยวจย/ปญหาวจย วธการสอบแบบอรยสจสและวธการสอบแบบปกต มผลตอการความสามารถในการคดแกปญหาในการเรยนวชาสงคมศกษาศาสนาและวฒนธรรม ชนมธยมศกษาปท 3 แตกตางกนอยางไร วตถประสงคของการวจย เพอเปรยบเทยบความสามารถในการคดแกปญหา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทสอนโดยใชวธสอนแบบอรยสจสกบวธสอนแบบปกต วธดาเนนการวจย การวจยในครงนเปนการวจยเชงทดลอง เพอศกษาความสามารถในการคดแกปญหาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม โดยการสอนแบบแกปญหาทใชวธสอนแบบอรยสจสกบการสอนแบบ ระยะเวลาในการทดลองครงนผวจยใชเวลาในการทดลองโดยใชแผนการจดการเรยนรจานวน 8 แผน แผนการเรยนรละ 3 ชวโมง รวมเวลา 24 ชวโมง ซงผวจยไดดาเนนการตามขนตอนดงน
1.ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ปการศกษา 2549 ของโรงเรยนอดมวทยา จงหวดปทมธาน จานวน 4 หองเรยน หองเรยนละ 33 คน ซงจดนกเรยนแบบคละความสามารถทางการเรยนใกลเคยงกน โดยดจากผลการเรยนเฉลย ของชนมธยมศกษาปท 2 ในปการศกษา 2548
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
65
กลมตวอยาง เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ปการศกษา 2549 ของโรงเรยนอดมวทยาจงหวดปทมธาน ไดจากการสมอยางงาย โดยใชวธจบฉลาก จานวน 2 หองเรยน จาก 4 หองเรยน แลวนา 2 หองเรยนมาจบฉลากเพอเลอกหองเรยนหนงเปนกลมทดลอง และอกหองเรยนหนงเปนกลมควบคม
2.ตวแปรททาการศกษา 2.1 ตวแปรตนไดแก วธสอนซงม 2 แบบ ดงน - วธการสอนแบบอรยสจส - วธการสอนแบบปกต 2.2 ตวแปรตาม ไดแก - ความสามารถในการคดแกปญหา
3. เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยในครงนประกอบดวย 1) แผนการจดการเรยนรการแกปญหาทใช
วธการสอนแบบอรยสจส 2)แผนการจดการเรยนรแบบปกต 3)แบบทดสอบวดความสามารถในการคดแกปญหา
4. ขนตอนในการสรางเครองมอ 4.1 แผนการจดการเรยนรการแกปญหาทใชวธสอนแบบอรยสจส 4.1.1 ศกษาหลกการวธการแกปญหาทใชวธสอนแบบอรยสจสจากเอกสารและงานวจยทเกยวของ
4.1.2 ศกษาหลกสตรการศกษาขนพนฐาน และเนอหาของกลมสาระการเรยนร สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ชวงชนท 3 ชนมธยมศกษาปท 3 สาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม เพอนามาใชในการสรางแผนการจดการเรยนร จานวน 8 แผนการจดการเรยนร 24 ชวโมง ซงประกอบดวย สาระสาคญ ผลการเรยนรทคาดหวง จดประสงคการเรยนร เนอหากจกรรมการเรยนการสอน ซงแบงออกเปน 4 ขนดงน 1) กาหนดปญหา (ขนทกข) 2)ตงสมมตฐาน (ขนสมทย) 3) ทดลองและเกบขอมล (ขนนโรธ) 4)วเคราะหขอมลและสรปผล (ขนมรรค) สอการเรยนการสอน การวดและประเมนผล 4.1.3 นาแผนการจดการเรยนรทสรางขนไปใหผเชยวชาญตรวจแกไขความถกตอง ทงเนอหาและกจกรรมการเรยนการสอนตลอดจนความสอดคลองระหวางขนตอนตางๆของแผนการจดการเรยนรเพอนาขอบกพรองมาปรบปรงแกไข 4.1.4 นาแผนการจดการเรยนรทปรบปรงแลวไปทดลองกบนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนอดมวทยา อาเภอธญบร จงหวดปทมธาน ทไมใชกลมตวอยาง
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
66
จานวน 33 คน เพอหาขอบกพรองในการใชภาษา ความเหมาะสมของกจกรรมการเรยนการสอนกบเวลาทกาหนด แลวนามาปรบปรงแกไขแผนการจดการเรยนรใหดขนกอนนาไปทดลองจรง 4.1.5 นาแผนการจดการเรยนรการแกปญหาทใชวธสอนแบบอรยสจสไปสอนเพอใชในการวจยตอไป 4.2 แบบทดสอบวดความสามารถในการคดแกปญหา 4.2.1 ศกษาหลกสตรการศกษาขนพนฐาน จดมงหมายและขอบเขตเนอหาของกลมสาระสงคมศกษาศาสนาและวฒนธรรม ชวงชนท 3 ชนมธยมศกษาปท 3 สาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม 4.2.2 ศกษาวธการสรางแบบทดสอบวดความสามารถในการแกคดปญหาจากหนงสอและเอกสารทเกยวของ 4.2.3 สรางตารางวเคราะหแบบทดสอบความสามารถในการคดแกปญหา ซงประกอบดวยเนอหาและระดบพฤตกรรมทตองการวด 4.2.4 กาหนดจานวนแบบทดสอบใหครอบคลมเนอหาและระดบพฤตกรรมทตองการวด 4.2.5 สรางแบบทดสอบความสามารถในการคดปญหาแบบชนด 4 ตวเลอกตามตารางวเคราะหแบบทดสอบโดยมสถานการณเปนตวกาหนด จานวน 10 สถานการณ สถานการณละ 4 ขอ รวมขอสอบ 40 ขอ จานวน 1 ฉบบ 4.2.6 หาประสทธภาพโดยใหผเชยวชาญตรวจสอบความตรงตามเนอหาของขอสอบและความชดเจนของภาษาทใชและปรบปรงแกไข
4.2.7 นาแบบทดสอบทปรบปรงแลวไปทดสอบนกเรยนในระดบชนมธยม ศกษาปท 3 ของโรงเรยนอดมวทยา อาเภอธญบร จงหวดปทมธาน ทไมใชกลมตวอยาง 1 หอง จานวนนกเรยน 33 คน 4.2.8 นากระดาษคาตอบมาตรวจใหคะแนนโดยใหคะแนนขอทตอบถก ขอละ 1 คะแนน ขอทตอบผดหรอไมไดทาใหคะแนน ขอละ 0 คะแนน 4.2.9 นาผลการทดสอบมาวเคราะหคณภาพ ไดผลดงน หาความยาก (p) ของขอสอบแตละขอ มระดบความยากอยระหวาง 0.33-0.77 นบวาเปนขอสอบทใชได หาคาอานาจจาแนก (r) ของขอสอบแตละขอ มคาอานาจจาแนกระหวาง 0.11-0.66 นบวาเปนขอสอบทใชได (ดงรายละเอยดในภาคผนวก) และหาคาความเชอมนของแบบทดสอบ โดยใชสตรของ คเดอร รชารดสนท 20 (KR-20 ) ไดคาความเชอมนทระดบ 0.70
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
67
5. วธการรวบรวมขอมล 5.1 ทดสอบกอนเรยนกบกลมควบคมและกลมทดลอง โดยใชแบบทดสอบวดความสามารถในการแกปญหา จากนนบนทกผลการทดสอบไวเปนคะแนนกอนเรยนเพอวเคราะหขอมล ผวจยพบวานกเรยนทงสองกลมมความสามารถไมตางกน (ดงรายละเอยดในภาคผนวก) 5.2 ทาการทดลองโดยสอนนกเรยนซงใชเนอหาในสาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรมในเวลาในการสอน 24 ชวโมง โดยใชวธสอนการคดแกปญหาโดยใชวธสอนแบบอรยสจสในกลมทดลอง และใชวธการสอนแบบปกตในกลมควบคมโดยผวจยเปนผสอนทง 2 กลม
5.3 ทดสอบหลงเรยนกบกลมควบคมและกลมทดลอง โดยใชแบบทดสอบวดความสามารถในการแกปญหา ฉบบเดม จากนนบนทกผลการทดสอบไวเปนคะแนนหลงเรยนเพอวเคราะหขอมล
6. วธการวเคราะหขอมล เปรยบเทยบความสามารถในการคดแกปญหาของนกเรยนทเรยนวชาสงคมศกษาศาสนาและวฒนธรรม สาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม หลงทดลองของนกเรยนกลมทดลอง ซงเรยนโดยวธสอนแบบอรยสจส กบนกเรยนกลมควบคมซงเรยนโดยวธสอนแบบปกต โดยใชสถตทดสอบคาท ( t-test แบบ independent samples ) โดยใชโปรแกรมวเคราะหขอมลทางสถต ผลการวจย
การเปรยบเทยบความแตกตางของคะแนนทดสอบความสามารถในการคดแกปญหาหลงเรยนของนกเรยนทเรยนวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรองหลกธรรม สาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม ของกลมทดลองและกลมควบคมโดยใชสถตทดสอบคาท (t-test independent) พบวา คะแนนเฉลยความสามารถในการคดแกปญหาหลงการทดลอง สงกวาคะแนนเฉลยความสามารถในการคดแกปญหาหลงการทดลองของกลมควบคม อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 โดยนกเรยนทไดรบการสอนแบบอรยสจสมความสามารถในการคดแกปญหาสงกวานกเรยนทไดรบการสอนแบบปกต อภปรายผลการวจย จากการเปรยบเทยบความสามารถในการคดแกปญหาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรองหลกธรรม สาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
68
โดยการสอนแบบอรยสจส กบการสอนแบบปกต เปนไปตามสมมตฐานของการวจยทต งไววาความสามารถในการคดแกปญหาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรองหลกธรรม สาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม ทไดรบการสอนแบบอรยสจสสงกวาความสามารถในการคดแกปญหา โดยการสอนแบบปกต ซงสอดคลองกบงานวจยของ ประณต ภโอบ (2532) ไดทาการศกษา เรองการสรางแบบฝกความสามารถในการคดแกปญหาของนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 ณชชา พฒนากล (2533: 85) ไดทาการวจยเรอง ผลของการใชกระบวนการเผชญสถานการณในการสอนตอความสามารถในการตดสนใจแกปญหาและผลสมฤทธทางการเรยนกลมสรางเสรมประสบการณชวตของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 โสภา สนทดพรอม (2535) ไดการวจยเรอง การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการคดแกปญหาวชาสรางเสรมประสบการณชวตของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 หนวย ชวตในบาน ดวยการสอนโดยใชทกษะกระบวนการ 9 ขน กบการสอบแบบปกต ทองสข คาธนะ (2538) ไดทาการวจยเพอศกษาความสามารถในการแกปญหาทางการพยาบาลผสงอายของนกศกษาพยาบาลทไดรบการสอนแบบใชปญหาเปนหลกและเปรยบเทยบความสามารถในการแกปญหาทางการพยาบาลผสงอายของนกศกษาพยาบาล สกญญา ยตธรรมนนท (2539) ไดศกษาผลของการใชกระวนการคดแกปญหาอนาคตตามแนวคดของทอแรนซทมความสามารถในการคดแกปญหาของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 รพพร โตไทยะ (2540) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการแกปญหาวชาวทยาศาสตรของนกเรยนช นมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนแบบแกปญหาตามแนววทยาศาสตร เทคโนโลยและสงคม บงอร ภทรโกมล (2540) ไดทาการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการแกปญหาของนกเรยนชนประถมศกษาของปท 6 กลมสรางเสรมประสบการณชวตหนวยตวเราดวยวธการสอนแบบโครงการ มาลาต โหมดเขยว (2541) ไดศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการคดแกปญหา ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาสงคมศกษา โดยการสอนแบบกระบวนการสรางเสรมคานยมกบการสอนตามคมอคร สปราณ การพงตน (2542) ไดทาการวจยกงการทดลองเพอศกษาผลการสอนโดยสรางโยนโสมนสการตอความสามารถในการแกปญหาทางการพยาบาลนกศกษาพยาบาล และเปรยบความสามารถในการแกปญหาทางการพยาบาลของนกศกษาพยาบาลกลมทไดรบการสอนโดยการสรางศรทธาและโยนโสมนสการกบกลมทไดรบการสอนตามปกต ปรยา หรญรศม (2544) ไดดาเนนการวจยโดยสรางแผนการสอนตามแนวอรยสจสเรองน าเสย และแกไขปญหาน าเสยสาหรบกลมแมบานเกษตรกรและทดสอบผลสมฤทธทางการเรยนการสอนตลอดจนวธการแกปญหาของกลมแมบานเกษตรกรในระหวางการเรยนการสอนและศกษาความคดเหนเกยวกบการเรยนการสอนของกลมแมบานเกษตรกรอาเภอธญบรจงหวดปทมธาน รสมจนทร ศรรตน (2544:24)
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
69
ไดศกษาผลการสอนตามขนทงสของอรยสจทมตอการคดแกปญหาและผลสมฤทธทางการเรยน เรองพทธธรรม ในรายวชาพระพทธศาสนา ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ปทมวน ประยร บญใช (2540) ไดศกษารปแบบการเรยนการสอนตามแนวคดประสบการณการเรยนรผานสอกลางเพอเสรมสรางความสามารถในการคดแกปญหาและผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาในสถาบนราชภฎ สมบต เผาพงษคลาย (2546:65-66) ไดทาวจยเกยวกบการสงเสรมความรความสามารถในการแกปญหาของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 เรองเศรษฐกจชมชนพงตนเอง โดยการเรยนแบบใชปญหาเปนฐาน จากผลการวจยครงน ผวจยขอเสนอการอภปรายผลการทดลอง ซงจากการทดลองพบวา ความสามารถในการคดแกปญหาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมโดยวธสอนแบบอรยสจสสงกวานกเรยนทเรยนโดยใชวธสอนแบบปกตเนองมาจากเหตผลดงน 1. ดานวธสอน การสอนแบบอรยสจสเปนการสอนทแปลกใหมสาหรบนกเรยน และนกเรยนไมเคยเรยนมากอน จงทาใหนกเรยนมความสนใจ และเอาใจใส กระตอรอรนทจะเรยน 2. ดานกจกรรมการเรยนการสอน การสอนแบบอรยสจสเปนการสอนทเนนกจกรรมเพอใหนกเรยนไดใชกระบวนการคดแกปญหาจากสถานการณตาง ๆ จากบทเรยนชวยใหนกเรยนไดฝกกระบวนการคดแกปญหาอยางมระบบ ขอเสนอแนะ
1. ขอเสนอแนะในการเรยนการสอน 1.1 ควรศกษาผลการใชวธการสอนแบบอรยสจสกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กบหองอน ๆ ทไดเปนกลมตวอยาง และใชวธการสอนแบบอรยสจสอดแทรกไปกบวธสอนแบบอน ๆ 1.2 พฒนาแบบทดสอบวดความสามารถในการแกปญหาใหคลอดคลองกบการดาเนนชวตจรงของนกเรยน เพอนกเรยนจะไดนาวธการแกปญหาทไดนบการฝกประสบการณไปใชกบชวตประจาวนได
2.ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 2.1 ควรศกษาเปรยบเทยบผลของการแกปญหาดวยวธสอนแบบอรยสจสกบวธสอนตามแนวพทธศาสนาในแบบอน ๆ 2.2 ควรศกษาและตดตามผลของการสอนคดแกปญหาของนกเรยนกลมตวอยาง อยางตอเนอง เพอยนยนความสามารถในกระบวนการคดแกปญหา จากการสอนดวยวธการสอนแบบอรยสจส
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
70
บรรณานกรม
คณะกรรมการการศกษาแหงชาต. สานกงาน.2540. ทฤษฎการเรยนรเพอพฒนากระบวนการคด. กรงเทพมหานคร : หางหนสวนจากดไอเดยสแควร. ณชชา พฒนากล . 2533 . ผลของการใชกระบวนการเผชญสถานการณในการสอนตอความ
สามารถในการตดสนใจแกปญหาและผลสมฤทธทางการเรยนกลมสรางเสรมประสบการณ ชวตของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณ มหาวทยาลย
ทองสข คาชนะ 2538. ผลการเรยนการสอนแบบใชปญหาเปนหลกทมตอความสามารถในการ แกปญหาการพยาบาล ผสงอายของนกเรยนพยาบาล สงกดกรทรวงสาธารณสข วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยพยาบาลศาสตร. บงอร ภทรโกมล.2540.การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและความสามารถหนวย ตวเรา ดวยวธสอนแบบโครง.ปรญญาพนธ กศ.ม.(การประถมศกษา). ประณต ภโอบ .2532. การสรางแบบฝกความสามารถในการคดแกปญหาของนกเรยนชนประถม
ศกษาปท 1 .วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยขอนแกน ประยร บญใช.การคดและการสอนเพอพฒนาการคด.กรงเทพมหานคร: สานกงานคณะกรรมการ การศกษาแหงชาต. ปรญา หรญรสม .2544. หลกการศกษาวชาชพคร.กรงเทพมหานคร: โรงพมพมหาวทยาลย ศรนครนวโรฒ. มาลาต เขยวโหมด .2541. การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการคดแก
ปญหา ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาสงคมศกษา โดยการสอนแบบ กระบวนการสรางเสรมคานยมกบการสอนตามคมอคร . วทยานพนธการศกษา มหาบณฑต สาขาวชามธยมศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาศรนครนทรวโรฒ.
รสมจนทร ศรรตน. 2544. ผลการสอนตามขนทสของอรยสจทมตอการคดแกปญหาและผล สมฤทธทางการเรยน เรอง พทธธรรม ในรายวชาพระพทธศาสนาของนกเรยนชนมธยม ศกษาปท 3 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ปทมวน. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต แขนงวชาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลย สโขทยธรรมาธราช.
รพพร ไตไทยะ .2540. ผลสมฤทธของการเรยนและความสามารถในการแกปญหา ของนกศกษามธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนแบบแกปญหาตามแนววทยาศาสตร
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
71
เทคโนโลยและสงคม.วทยานพนธการศกษามหาบณฑตมหาวทยาลยเชยงใหม(สาเนา). สกญญา ยตธรรมนนท.2539. กระบวนการคดแกปญหาในอนาคต ตามแนวคดของทอเรนซ ทมตอความสามรถในการแกปญหา.วทยานพนธการศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยเวสเทรน.
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
การจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมจรยธรรมของนกเรยน ในโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว
ORGANIZATION OF ACTIVITIES PROMOTING MORAL AND ETHICAL DEVELOPMENT OF STUDENTS UNDER THE JURISDICTION OF THE OFFICE OF SAKAEO EDUCATIONAL SERVICE AREA
1)ปฏวต บนประสตร 1)จไร โชคประสทธ 1)บญเรอง ศรเหรญ
1)Patiwat Boonprasit 1)Churai Chokpasit 1) Boonreang Sriherun
บทคดยอ การวจยครงนมว ตถประสงคเพอศกษาและเปรยบเทยบการจดกจกรรมสงเสรม คณธรรมจรยธรรมของนกเรยนในโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว กลมตวอยาง คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ปการศกษา 2551 จานวน 379 คน ใชวธการสมตวอยาง แบบหลายขนตอน ตวแปรทศกษา ไดแก การจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมจรยธรรมของนกเรยนในโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว เครองมอทใชในการทาวจยเปนแบบสอบถามเกยวกบการจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมจรยธรรมของนกเรยนในโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว ตามขอบขายของเนอหาใน 10 ดาน ผลการวจยพบวา
1. นกเรยนในโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว จดกจกรรมสงเสรม คณธรรมจรยธรรม โดยรวมทกดานอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานทม คาเฉลยสงสดคอ ดานความรกชาต ศาสนา พระมหากษตรย� อยในระดบมาก รองลงมาคอ ดานกตญญกตเวท เคารพผใหญ อยในระดบปานกลาง และดานความซอสตยสจรต มน าใจเปน นกกฬา อยในระดบปานกลาง สวนดานทมคาเฉลยตาทสด คอ เคารพรกษาขนบธรรมเนยมประเพณ อยในระดบปานกลาง __________________________________________________________________________ 1)หลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
73
2. การจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมจรยธรรมของนกเรยนในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว เมอจาแนกตามเขตพนทการศกษา พบวา แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานความรกชาต ศาสนา พระมหากษตรย� ดานเชอฟ�งบดา มารดา ผ�ปกครอง ครอาจารย ดานกตญญกตเวท เคารพผใหญ ดานมระเบยบและรกษาความสะอาด ดานร�จกประหยดและเกบออม และดานความซอสตยสจรต มน าใจเปนนกกฬา แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สวนดานเคารพรกษาขนบธรรมเนยมประเพณ ดานมกรยาวาจาสภาพ ดานมความอดทน ขยนหมนเพยร และดานทาประโยชน�แก�ผ�อนและรกษาสาธารณสมบต ไมแตกตางกน 3. การจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมจรยธรรมของนกเรยนในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว เมอจาแนกตามเพศ ทงโดยรวมและรายดาน พบวา ไมแตกตางกน ABSTRACT The objectives of this research were to study and to compare the organization of activities promoting the moral and ethical development of students under the jurisdiction of the Office of Sakaeo Educational Service Area. The sample of the study consisted of 379 Pratom Suksa students in the 2008 academic year, obtained form the multi-stage random sampling method. The variable of this study was the organization of activities promoting the moral and ethical development of the students. The instrument used to collect the data was a set of questionnaires concerning ten aspects of the organization of moral and ethical development activities. The findings of the study were as follows: 1. Overall, the organization of the activities promoting the moral and ethical development of Sakaeo Educational Service Area students was at a moderate level. Further study in each aspect revealed that the aspect of love for the country, religion, and King obtained the highest mean, followed by the aspect of being grateful and respectful, and the aspect of being honest and considerate. On the other hand, the aspect of preserving tradition obtained the lowest mean. 2. When classified according to educational service area zones, the organization of the activities promoting the moral and ethical development of Sakaeo Educational Service Area students was found to be different at a statistically significant level of 0.05. Further study in each
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
74
aspect showed that the aspect of love for the country, religion, and King, the aspect of being obedient to parents and teachers, the aspect of being grateful and respectful, the aspect of saving, and the aspect of being honest and considerate were different at a statistically significant level of 0.05. On the other hand, the aspect of preserving tradition, the aspect of being polite, the aspect of being patient, the aspect of being diligent, and the aspect of benefiting others and protecting public property were not different. 3. When classified according to genders, the organization of the activities promoting the moral and ethical development of Sakaeo Educational Service Area students was not different overall or in each aspect. ความสาคญของปญหา กระแสการเปลยนแปลงทางสงคมขณะน สงผลใหคานยมของคนในสงคมเปลยนแปลงไปในทศทางวตถนยมมากขน และสงผลใหเกดความเสอมถอยทางดานคณธรรมและจรยธรรม ตามมาเปนลาดบ มนษยยงเพมความเหนแกตว เหนแกไดมากขน แกงแยงชงด เอารดเอาเปรยบกน โดยไมคานงถงความผดชอบชวด มการเบยดเบยนซงกนและกน เกดปญหาความเสอมโทรมทางดานจตใจ ปญหาการละเมดสทธเดกและสตร ปญหาความประพฤตมชอบในวงราชการ นอกจากน นยงมวฒนธรรมจากตางประเทศทหลงไหลเขามามอทธพลตอสงคมไทยมากขน ทาใหคนไทยขาดคณธรรมจรยธรรมในการดารงชวตทถกตอง (สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต, 2541 : 6) โรงเรยนเปนสถาบนหนงทมสวนในการจดการศกษาเพอพฒนาคนใหเปน “ทรพยากรมนษย” ทมคณธรรมตามความตองการของสงคม ฉะนนการสอนอบรมใหความร เพอใหนกเรยนซงเปนเยาวชนของชาตมคณธรรมจรยธรรม จงเปนหนาทสาคญอยางยงทโรงเรยนตองสงเสรมใหมขนในรปแบบทหลากหลาย นอกเหนอจากการเรยนการสอนในหองเรยน เชนการจดโครงการ หรอกจกรรมเพอพฒนาใหนกเรยนเปนมนษยทสมบรณทงรางกายและจตใจเพยบพรอม ดวยคณธรรม จรยธรรม เปนคนดของสงคมอนจะเปนกาลงสาคญในการทจะพฒนาประเทศชาตสบไป ผทมสวนเกยวของเกยวกบการจดการศกษาในปจจบนตางพยายามทจะฝกฝนอบรมจตใจของเยาวชนใหรผดชอบชวดมากขน โดยหลายฝายหวงวาการอบรมคณธรรมจรยธรรมในโรงเรยนจะเปนเสมอนสายปานทคอยเหนยวรงและชดดงใหเดกไดมสภาพจตใจทเขาถงคณงามความดของชวต (สมน อมรววฒน, 2546 : 47) เชนเดยวกนกบกระทรวงศกษาธการทไดกาหนดมาตรการในแผนพฒนาการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ขอหนงวา เรงพฒนาคณธรรมจรยธรรมของผเรยน
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
75
ทกระดบ โดยจดใหเปนวชาเฉพาะทตองสอนโดยการปฏบตและสอดแทรกเรองคณธรรมจรยธรรมในกระบวนการเ รยนการสอน วชา อนๆ รวมท งจด กจกรรมเสรมทกประเภท (กระทรวงศกษาธการ, 2545 : 7) โดยมสถานศกษาทาหนาทเปนหนวยงานใหการศกษาเพอพฒนาโดยตรง ซงการศกษาในประเทศไทยแบงเปน 4 ระดบ คอ ระดบกอนประถมศกษา ระดบประถมศกษา ระดบมธยมศกษา และระดบอดมศกษา โดยในแตละระดบตางมหนวยงานรบผดชอบในการจดการศกษาและมความแตกตางกนออกไป โดยทวไปเมอพจารณาถงระดบการศกษาทครอบคลมไปทงประเทศมการจดการศกษาในทกทองท และเปนหนาทหลกของรฐบาลทจะตองดาเนนการใหกบประชาชนทกคน กคอ การศกษาระดบประถมศกษา ฉะนนจงถอไดวา การศกษาระดบปฐมศกษาเปนการศกษา ขนพนฐานทสาคญตอการพฒนาประเทศเปนอยางยง (สมเกยรต ทานอก, 2539 : 3) และเมอพจารณาคณลกษณะของผเขารบการศกษาในแตละระดบแลว จะเหนวานกเรยนประถมศกษาเปนผมสภาพเหมาะสมอยางยงตอการวางรากฐานเพอพฒนาคณลกษณะทพงประสงคในดานคณธรรม จรยธรรม การพฒนานกเรยนใหเปนบคคลทมคณภาพทงดานรายกาย จตใจ สตปญญา ความสามารถ มคณธรรม จรยธรรม และมวถชวตทเปนสขตามทสงคมมงหวงโดยผานกระบวนการทางการศกษานน นอกจากจะดาเนนการดวยการสงเสรม สนบสนนนกเรยนแลว การปองกนและการชวยเหลอแกไขปญหาตาง ๆ ทเกดขนกบนกเรยนกเปนสงสาคญประการหนงของการพฒนา เนองจากสภาพสงคมทเปลยนแปลงไปอยางมากทงการสอสาร เทคโนโลยตางๆ ซงนอกจากจะสงผลกระทบตอผคนในเชงบวกแลว ในเชงลบกมปรากฏเชนกน เปนตนวาปญหาเศรษฐกจ การระบาดของยาเสพยตด ปญหาครอบครวซงกอใหเกดความทกข ความวตกกงวล ความเครยด ซงเปนผลเสยตอสขภาพจตและสขภาพกายของทกคนทเกยวของ โดยเฉพาะกบนกเรยนซงเปน เยาวชนเปนอนาคตของชาต การจดการศกษาของไทยตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 จงไดกาหนดความมงหมายและหลกการจดการศกษาตองเปนไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนคนเกง คนด และมความสข เตมตามศกยภาพของแตละบคคลตามจดมงหมายดงกลาวการปฏรปการศกษาจะเนนผเรยนเปนสาคญโดยใหผเรยนมความร มคณธรรม และจรยธรรม โดยผานกระบวนการเรยนร จากกจกรรม จากประสบการณ และจากการทางานรวมกนซงเปนหนาทของผจดการดานการศกษา ซงสอดคลองกบพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวรชกาลปจจบน (2543 : 23) ทไดพระราชทานไววา “…งานดานการศกษาเปนงานทสาคญทสดอยางหนงของชาต เพราะความเจรญและความเสอมของชาตนนขนอยกบการศกษาของชาตเปนขอใหญ ตามขอเทจททราบกนดแลว ระยะน
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
76
บานเมองของเราบางสวนเสอมทรามลงไปในทางความประพฤตและจตใจซงเปนอาการทนาวตก ถาหากยงคงเปนอยตอไปเราจะเอาตวไมรอด”
การสอนใหนกเรยนมแตความร โดยขาดคณธรรม จรยธรรม จะเปนสงอนตรายมากเพราะอาจจะนาความรไปใชในทางทผดได เพราะจรยธรรม หมายถงคณภาพจตทมอทธพลตอความประพฤตและ เ ปน เค รองบา รง สง เส รมทางดาน จตใจ ทสาคญมาก ถา จตใจไ มสมบรณ รางกายกจะสมบรณไดยากยง ดงท บรรเทา กตตศกด (ม.ป.ป.:9) กลาวไววา
“…การศกษายอมเกยวของกบจรยธรรม เพราะจรยธรรมเปนเรองของการประพฤตปฏบตหรอพฤตกรรมของมนษยทมมาตรการแหงความประพฤตดเปนหลก การตดสนการกระทา การศกษาตองใหคนในสงคมมจตใจสง มคณธรรมควบคกนไปกบการมความรในทางปรชญา การศกษา เรามงใหผมการศกษามชวตทด คอ พฒนาจตใจของคนใหมคณธรรมเพอใหชวตเกดสข เพราะลาพงจะใหคนมความรอยางเดยวโดยไมมคณธรรมยอมเกดอนตรายตอตนเองและ โดยสวนรวม ซงอาจนาความรไปใชในทางทผดได จรยธรรม คณธรรมและการศกษา จงมสวนเกยวของกบการศกษาจะตองพฒนาจตใจของคนควบคกบการพฒนาทางสตปญญาและความร…” จากเหตผลดงกลาวผวจยจงตระหนกถงความสาคญและประโยชนทนกเรยนจะไดรบในการพฒนาทางดานจตใจเพราะถานกเรยนมความร แตขาดคณธรรมจรยธรรม กจะเปนคนทไมม คณภาพ ซงสงผลกระทบตอสงคมและความมนคงของประเทศชาต ผวจยจงสนใจทจะศกษาถง การจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมจรยธรรมในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว เพอจะไดนาผลการวจยไปเปนแนวทางในการปรบปรงและพฒนาการบรหารงานกจการนกเรยนเพอใหนกเรยนมความรคคณธรรม ตามความมงหมายของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 ซงบญญตใหรฐตองจดการศกษาอบรมใหประชาชนมความรคคณธรรม โดยทวถงและมคณภาพ คาสาคญ การจดกจกรรม คณธรรม จรยธรรม โจทยวจย/ปญหาวจย
ระดบการจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมจรยธรรมของนกเรยนในโรงเรยน สงกด สานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว แตกตางกนตามเขตพนทการศกษา และเพศของนกเรยน หรอไม อยางไร
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
77
วตถประสงคการวจย 1. เพอศกษาระดบการจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมจรยธรรมของนกเรยนในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว 2. เพอเปรยบเทยบระดบการจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมจรยธรรมของนกเรยน ในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว เมอพจารณาจากเขตพนทการศกษา และเพศของ นกเรยน
วธดาเนนการวจย
1. ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย 1.1 ประชากรทใชในการวจยครงน คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว ประจาปการศกษา 2551 จานวน 7,265 คน
1.2 กลมตวอยาง 1) ขนาดกลมตวอยาง ในการวจยครงนกาหนดขนาดกลมตวอยางโดยคานวณจาก
สตรของทาโร ยามาเน (ยทธ ไกยวรรณ, 2545 : 108) โดยกาหนดใหมความนาจะเปนของความผดพลาดทยอมใหเกดขนไดเทากบ .05 ผลการคานวณไดตวอยางจานวน 379 คน 2) การสมตวอยาง 2.1) การสมตวอยางโรงเรยน ใชการสมตวอยางแบบชนภม (Stratified Random Sampling) ตามเขตพนทการศกษา 2.2) การสมนกเรยนเพอใชเปนกลมตวอยางแบบหลายขนตอน ใชการเลอกกลมตวอยางแบบมระบบ คอเลอกนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 จากเขตพนทการศกษาเขต 1 และเขต 2 ทกๆ คนท 10 2. เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลครงน เปนแบบสอบถามเกยวกบการจด กจกรรมสงเสรมคณธรรมจรยธรรมของนกเรยนในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว แบงเปน 2 ตอน คอ ตอนท 1 เปนแบบสอบถามขอมลพนฐานเกยวกบผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบการจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมจรยธรรมของ นกเรยนในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว 10 ดาน
3. การสรางเครองมอทใชในการทดลอง 3.1 ศกษาคนควาวธการสรางเครองมอประเภทแบบสอบถามความคดเหนจากตารา
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
78
ผลงานการวจยทเกยวของ และผลงานการวจยทใชแบบสอบถามอน ๆ 3.2 สรางแบบสอบถามโดยกาหนดประเดนใหครอบคลมเกยวกบการจดกจกรรม สงเสรมคณธรรมจรยธรรมของนกเรยนในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว 10 ดาน
3.3 นาแบบสอบถามฉบบรางเสนอตออาจารยทปรกษาและควบคมวทยานพนธเพอพจารณาตรวจสอบแกไขเนอหา และสานวนภาษาทใช ตลอดจนความถกตอง ความเหมาะสมของแบบสอบถาม เพอปรบปรงแกไขใหถกตอง 3.4 นาแบบสอบถามทแกไขแลวเสนอผเชยวชาญจานวน 5 ทาน ดงแสดงในภาคผนวก ก ตรวจพจารณาความเทยงตรงตามเนอหา (Content Validity) ดวยวธการหาคาดชน ความสอดคลอง ระหวางคาถามกบนยามศพทเฉพาะ โดยแปลความหมายคาคะแนน ดงน +1 เมอแนใจวาขอคาถามนนวดไดตรงกบตามนยามศพทเฉพาะ 0 เมอไมแนใจวาขอคาถามนนวดไดตรงตามนยามศพทเฉพาะ -1 เมอไมแนใจวาขอคาถามนนวดไดไมตรงตามนยามศพทเฉพาะ
3.5 นาแบบสอบถามทผ เ ชยวชาญแกไขและใหคะแนนแลว ไปหาคาดชนความ สอดคลอง (IOC : Index of Concurrence) โดยเลอกขอคาถามทมคา IOC มากกวา หรอเทากบ 0.50 นาไปใช สวนขอทมคา IOC นอยกวา 0.50 นาไปปรบปรงแกไขตามคาแนะนาของผเชยวชาญ เพอใหไดแบบสอบถามทสมบรณทสด 3.6 นาแบบสอบถามไปทดลอง (Try Out) กบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทไมใชกลมตวอยาง จานวน 30 คน แลวนาไปวเคราะหความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถามโดยการ
หาคาสมประสทธอลฟาของครอนบาค ( C r o n b a c h ’ s α - c o e f f i e i e n t ) ไดคาเทากบ 0.77 3.7 นาแบบสอบถามไปใชในการเกบรวบรวมขอมลกบกลมตวอยาง 4. การเกบรวบรวมขอมล 4.1 ขอหนงสอแนะนาตวจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ เพอขอความรวมมอจากสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว เพออานวยความสะดวกในการเกบรวบรวมขอมล 4.2 ผวจยทาแบบสอบถาม พรอมหนงสอของสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว และหนงสอของผวจยเอง ขอความรวมมอใหผบรหารและครผสอนตอบแบบสอบถาม และผวจยไดดาเนนการเกบรวบรวมแบบสอบถาม จากสถานศกษาแตละอาเภอดวยตนเองจนครบถวน
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
79
5. การวเคราะหขอมล 5.1 เมอไดรบแบบสอบถามคนแลวนาแบบสอบถามทไดรบคนมาทงหมดตรวจสอบ ความสมบรณของแบบสอบถาม 5.2 วเคราะหขอมลเกยวกบบทบาทในการบรหารจดการหลกสตรการศกษา ตามกรอบแนวคดโดยใชคาเฉลย (Mean : X) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation : S.D.) เปนรายขอ รายดาน และโดยภาพรวม แปลความหมายของคะแนนตามเกณฑ การแปลความหมายของ Best (ประคอง กรรณสต, 2538 : 77) ดงน คาเฉลย 4.50 – 5.00 หมายถง มการจดกจกรรมมากทสด คาเฉลย 3.50 - 4.49 หมายถง มการจดกจกรรมมาก คาเฉลย 2.50 - 3.49 หมายถง มการจดกจกรรมปานกลาง คาเฉลย 1.50 - 2.49 หมายถง มการจดกจกรรมนอย คาเฉลย 1.00- 1.49 หมายถง มการจดกจกรรมนอยทสด
5.3 เปรยบเทยบระดบของการจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมจรยธรรมของนกเรยน ในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว 10 ดาน การโดยการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยจากการวเคราะหคาท (t – test แบบ independent) 6. สถตทใชในการวเคราะหขอมล 6.1 สถตทใชในการพรรณา ไดแก รอยละ คาเฉลย และความเบยงเบนมาตรฐาน 6.2 สถตทใชในการหาคณภาพเครองมอ ไดแก สถตในการหาคาดชนความสอดคลอง และสถตทใชหาความเชอมน ของเครองมอ ไดแก การหาคาสมประสทธแอลฟา 6.3 สถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน คอ การทดสอบคาท ( t – test แบบ independent) ผลการวจย 1. นกเรยนในโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว จดกจกรรมสงเสรม คณธรรมจรยธรรม โดยรวมทง 10 ดานอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานทมคาเฉลยสงสดคอ ดานความรกชาต ศาสนา พระมหากษตรย� อยในระดบมาก รองลงมาคอ ดานกตญญกตเวท เคารพผใหญ อยในระดบปานกลาง และดานความซอสตยสจรต มน าใจเปน นกกฬา อยในระดบปานกลาง สวนดานทมคาเฉลยตาทสด คอ เคารพรกษาขนบธรรมเนยมประเพณ อยในระดบปานกลาง
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
80
2. การจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมจรยธรรมของนกเรยนในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว เมอจาแนกตามเขตพนทการศกษา พบวา แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานความรกชาต ศาสนา พระมหากษตรย� ดานเชอฟ�งบดา มารดา ผ�ปกครอง ครอาจารย ดานกตญญกตเวท เคารพผใหญ ดานมระเบยบและรกษาความสะอาด ดานร�จกประหยดและเกบออม และดานความซอสตยสจรต มน าใจเปนนกกฬา แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สวนดานเคารพรกษาขนบธรรมเนยมประเพณ ดานมกรยาวาจาสภาพ ดานมความอดทน ขยนหมนเพยร และดานทาประโยชน�แก�ผ�อนและรกษาสาธารณสมบต ไมแตกตางกน 3. การจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมจรยธรรมของนกเรยนในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว เมอจาแนกตามเพศ ทงโดยรวมและรายดาน พบวา ไมแตกตางกน อภปรายผล 1. นกเรยนในโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว จดกจกรรมสงเสรม คณธรรมจรยธรรม โดยรวมอยในระดบปานกลางนน ทงนอาจเปนเพราะวา คานยมของคนในสงคมเปลยนแปลงไปในทศทางวตถนยมมากขน ขนบธรรมเนยม ประเพณและวฒนธรรมของไทยเรานนจงเสอมถอยลง การไดรบการสนบสนนการจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมจรยธรรมจากทาง โรงเรยนยงนอยไป นอกจากนนยงมวฒนธรรมจากตางประเทศทหลงไหลเขามามอทธพลตอสงคมไทย มากขน ทาใหคนไทยขาดคณธรรมจรยธรรมในการดารงชวตทถกตอง ดงนนครผสอนควรสงเสรมการจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมจรยธรรมใหมากขน ซงสอดคลองกบงานวจยของ พมพภกด ปลองอดม (2544 : 98 – 102) ไดศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมผนากบวฒนธรรมองคการของโรงเรยนโสตศกษา พบวา วฒนธรรมองคการของโรงเรยนโสตศกษาโดยรวม อยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานความรกชาต ศาสนา พระมหากษตรย� พบวา มการจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมจรยธรรมอยในระดบมาก ทงนอาจเปนเพระวา ตามปกตทกวน โรงเรยนจะตองเขาแถวเคารพธงชาต ซงนกเรยนไดขบรองเพลงชาตทกวน และการจดนทรรศการเกยวกบวนสาคญตางๆ เกยวกบพระราชกรณยกจของพระมหากษตรย ซงสอดคลองกบหลกสตรประถมศกษาพทธศกราช 2544 ทวาการจดการศกษาตองเปนไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงรางการ จตใจ สตปญญา ความร และคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรมในการดารงชวต สามารถอยรวมกบ ผอนไดอยางมความสข สวนดานเคารพรกษาขนบธรรมเนยมประเพณ ดานเชอฟ�งบดา มารดา ผ�ปกครอง ครอาจารย ดานกตญญกตเวท เคารพผใหญ ดานมระเบยบและ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
81
รกษาความสะอาด ดานมความอดทน ขยนหมนเพยร ดานร�จกประหยดและเกบออม ดานความซอสตยสจรต มน าใจเปนนกกฬา ดานทาประโยชน�แก�ผ�อนและรกษาสาธารณสมบต อยในระดบ ปานกลาง ซงสอดคลองกบงานวจยของธวชชย ชยจรฉายากล (อางถงใน พศาล แชมโสภา, 2539 : 17-23) ไดศกษาวจยเกยวกบความคดเหนในเรองการสอนจรยธรรมวาควรแกปญหาจรยธรรมโดยมงไปทเดกและผใหญ และสงเสรมใหนกเรยนบนทกการเข�าร�วมปฏบตกจกรรมประเพณไทยในโอกาสตางๆ ผลดจากการเข�าร�วมกจกรรมและข�อเสนอแนะในการนาไปปฏบตในโอกาสต�อไป และสอดคลองกบงานวจยของ สวรรณ ปราบวชต (2538) ไดทาการวจยเรอง การศกษาพฤตกรรมของนกเรยนในโรงเรยนตางประเทศ ผลการวจยพบวา พฤตกรรมเชงจรยธรรมของเดกระดบอาย 15 ป ดานการประหยดอยในระดบปานกลาง 2. การจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมจรยธรรมของนกเรยนในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว เมอจาแนกตามเขตพนทการศกษา พบวา แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ซงเปนไปตามสมมตฐานทต งไว ทงนอาจเปนเพราะวาสภาพแวดลอมของ โรงเรยนแตละพนทการศกษาไมเหมอนกน 3. การจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมจรยธรรมของนกเรยนในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว เมอจาแนกตามเพศ ทงโดยรวมและรายดาน พบวา ไมแตกตางกน ซงไมเปนไปตามสมมตฐานทตงไว ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะในการวจย จากผลการวจยพบวา นกเรยนในโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว จดกจกรรมสงเสรมคณธรรมจรยธรรม ดานเคารพรกษาขนบธรรมเนยมประเพณมคาเฉลยตาทสด ผบรหารโรงเรยนหรอสถาบนการศกษาทกสถาบนและผมสวนเกยวของควรใหความสาคญเกยวกบการจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมจรยธรรมใหมากยงขน โดยเฉพาะในสภาวะทเหตการณบานเมองขาดความสามคคของคนในชาต ดงนนการจดกจกรรมใหนกเรยนควรสงเสรมการฝกปฏบตเกยวกบมารยาททดงามของไทย เชน การทาความเคารพ การจดประกวดมารยาท และการเขารวมงานประเพณตางๆ เชน การแหเทยนพรรษา การทาบญตกบาตร ในวนสาคญทางศาสนา การแสดงตนเปนพทธมามกะ และครควรนานกเรยนไปทศนะศกษาตามแหลงเรยนร และสถานทตางๆ เชน โบราณสถาน โบราณวตถ หรอพพธภณฑตางๆ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
82
ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป 1. ควรศกษาถงปจจยทมผลตอการจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมจรยธรรมของนกเรยน เพอจะไดทราบวาควรจะเนนหรอตองคานงถงปจจยใดเปนพเศษ 2. ควรศกษาถงปญหาและสาเหตทนกเรยนขาดความสนใจในดานการรกษาขนบธรรมเนยมประเพณ และวฒนธรรมของไทย 3. ควรจดอบรมเกยวกบคณธรรมจรยธรรมใหกบครผสอนและนกเรยนในโรงเรยนให มากขน 4. ควรศกษาการจดกจกรรมสงเสรมคณธรรมจรยธรรมในเขตพนทการศกษาอนๆ
บรรณานกรม
กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. 2545. หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. กรงเทพมหานคร: โรงพมพครสภาลาดพราว.
บรรเทา กตตศกด. ม.ป.ป. จรยธรรมทางการศกษา. กรงเทพมหานคร: คณะศกษาศาสตร� มหาวทยาลยเกษตรศาสตร�.
ประคอง กรรณสต. 2538. สถตเพอการวจยทางพฤตกรรมศาสตร. กรงเทพมหานคร: สานกพมพ จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
พศาล แช�มโสภา. 2539. ค�มอการพฒนาจรยศกษา. กรงเทพมหานคร: โรงพมพการศาสนา. พมพภกด ปลองอดม. 2544. ความสมพนธระหวางพฤตกรรมผนากบวฒนธรรมองคการของ
โรงเรยนโสตศกษา. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยบรพา.
สมเกยรต ทานอก. 2539. การพฒนาตวบงชรวมสาหรบเกณฑมาตราฐานโรงเรยนประถมศกษา. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ภาควจยการศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
สวรรณ ปราบวชต. 2538. การศกษาพฤตกรรมเชงจรยธรรมของนกเรยนในโรงเรยนตางประเทศ. ปรญญานพนธ มหาวทยาลยมหาสารคาม.
สานกงานคณะกรรมการการศกษาแห�งชาต. 2541. พระราชบญญตการศกษาแห�งชาต พ.ศ. 2542.กรงเทพมหานคร : สานกงานงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต.
สมน อมรววฒน. 2546. วถการเรยนร: คณลกษณะทคาดหวงในชวงวย. กรงเทพมหานคร: สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต.
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
83
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
คณธรรมของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ตามความคดเหนของครผสอน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว
THE OPINIONS OF SAKAEO EDUCATIONAL SERVICE AREA TEACHERS TOWARD THE MORAL LEVELS OF PRIMARY SCHOOL ADMINISTRATORS
1)สงเวยน องคสนทร 1)จไร โชคประสทธ 1)ชลอ วงศแสวง
1)Sangwian Ongsunthon 1)Churai Chokpasit 1) Chalo Wongsawang
บทคดยอ การวจยเรอง คณธรรมของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ตามความคดเหนของครผสอน
สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว มวตถประสงคเพอศกษาและเปรยบเทยบระดบ คณธรรมของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ตามความคดเหนของ ครผสอน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก ครผสอนในโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว ปการศกษา 2551 จานวน 364 คน โดยคานวณจากสตรของทาโรยามาเน เครองมอทใชในการรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถามชนดมาตราสวนประเมนคา มคาความเชอมนเทากบ .84 สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบคาท (t-test independent) ผลการวจยพบวา 1. ผลการวเคราะหระดบคณธรรมของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ตามความคดเหน ของครผสอน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว พบวา ครผสอนสวนใหญมความคดเหนตอคณธรรมของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา โดยรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปน รายดาน พบวา ดานทมคาเฉลยสงทสด คอ คณธรรมในการครองคน รองลงมาคอ คณธรรมในการครองตน และอนดบสดทาย คอ คณธรรมในการครองงาน 2.การวเคราะหเปรยบเทยบระดบคณธรรมของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ตามความคดเหนของครผสอน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว จาแนกตามเพศ พบวา ครผสอนทมเพศตางกนมความคดเหนเกยวกบคณธรรมของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาไมแตกตางกน _________________________________________________________________________ 1)หลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
84
3. การวเคราะหเปรยบเทยบระดบคณธรรมของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ตามความคดเหนของครผสอน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว จาแนกตามประสบการณในการทางาน พบวา ครผสอนทมประสบการณในการทางานตางกนมความคดเหนเกยวกบคณธรรมของ ผบรหารโรงเรยนประถมศกษาแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 4. การวเคราะหเปรยบเทยบระดบคณธรรมของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ตามความคดเหนของครผสอน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว จาแนกตามเขตพนทการศกษา พบวา ครผสอนทอยเขตพนทการศกษาตางกนมความคดเหนเกยวกบคณธรรมของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาไมแตกตางกน เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ครผสอนทอยเขตพนทการศกษาตางกนมความคดเหนเกยวกบคณธรรมของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาดานคณธรรมในการครองคน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05
ABSTRACT The objectives of this research were to study and compare the opinions of teachers under
the jurisdiction of the Office of Sakaeo Educational Service Area toward the moral levels of primary school administrators. The sample of this study consisted of 364 teachers of primary schools under the jurisdiction of the Office of Sakaeo Educational Service Area in the 2008 academic year, obtained from Taro Yamane’s table. The instrument used in the study was a set of questionnaires concerning the opinions of Sakaeo Educational Service Area teachers toward the moral levels of primary school administrators. Divided into two parts, the questionnaires attained a confidence level of 0.84. The statistics employed to analyze the data were percentage, mean, standard deviation, and t-test independent. The findings of the study were as follows: 1. The analysis of the opinions of Sakaeo Educational Service Area teachers toward the moral levels of primary school administrators revealed that the opinions of the teachers were at a moderate level overall. Further study in each aspect showed that the aspect obtaining the highest mean was moral of supervision, followed by moral of behavior, and moral of work. 2. The comparative analysis of the opinions of Sakaeo Educational Service Area teachers toward the moral levels of primary school administrators, classified according to genders, showed that teachers with different genders did not have different opinions. 3. The comparative analysis of the opinions of Sakaeo Educational Service Area teachers toward the moral levels of primary school administrators, classified according to work experience,
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
85
showed that the opinions of the teachers with different work experiences were different at a statistically significant level of 0.05. 4. The comparative analysis of the opinions of Sakaeo Educational Service Area teachers toward the moral levels of primary school administrators, classified according to educational service area zones, revealed that that the teachers from different zones did not have different opinions. However, further study in each area showed that the teachers from different educational service area zones had different opinions in the aspect of moral of supervision at a statistically significant level of 0.05.
ความสาคญของปญหา รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 มาตรา 77 บญญตวา “รฐตองจดใหมแผนพฒนาการเมองทางการเมอง ขาราชการจดทามาตรฐานทางคณธรรมของผดารงตาแหนง และพนกงานหรอลกจางอนของรฐ เพอปองกนการทจรตและประพฤตมชอบและเสรมสราง ประสทธภาพในการปฏบตหนาท” และมาตรา 81 บญญตวา “รฐตองจดการศกษาอบรมและสนบสนนใหเอกชนจดการศกษาอบรมใหเกดความรคคณธรรม จดใหมกฎหมายเกยวกบ การศกษาแหงชาตปรบปรงการศกษาใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคม สรางเสรมความร และปลกฝงจตสานกทถกตองเกยวกบการเมอง การปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข สนบสนนการคนควาวจยในศลปวทยาการ ตางๆ เรงรดพฒนา วทยาศาสตรและเทคโนโลย เพอการพฒนาประเทศ พฒนาวชาชพครและ สงเสรมภมปญญาทองถน ศลปะและวฒนธรรมของชาต” (กระทรวงศกษาธการ, 2541ก : 24-25)พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ไดกาหนดความมงหมายและหลกการในการจด การศกษาไวใน มาตรา 6 วา “การจดการศกษาตองเปนไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย จตใจ สตปญญาความร และคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรมในการดารงชวตสามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข” และไดกาหนดแนวทางการจดการศกษาไวในมาตรา 23 วา “การจดการศกษาทงการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย ตองเนนความสาคญทงความร คณธรรม กระบวนการเรยนร และบรณาการตามความเหมาะสมของแตละระดบของการศกษา” (กระทรวงศกษาธการ, 2542ก : 5,14)
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
86
จากพระบรมราโชวาทและขอความทกลาวมาขางตนจะเหนวา เรองคณธรรมเปนเรองทสาคญ และ ตองปลกฝงใหกบคนในชาต ดงนนการจดการศกษาตามแนวพระราชบญญตการศกษาแหงชาต 2542 ตองจดการศกษาอบรมใหเกดความร คคณธรรมเพอใหไดผเรยนทพงประสงค คอ ผเรยนเปนคนด คนเกง และคนมความสข การจดการศกษาทจะไดผเรยนทพงประสงค ผมบทบาทสาคญคอ ผบรหารโรงเรยน ครและผปกครองการทผเรยน ซงเปนผลผลตของการจดการศกษาจะเปนคนด คนเกง และคนมความสขได ครตองเปนแบบอยางทด ผบรหารโรงเรยนตองเปนผทมความร ความสามารถ มทกษะความชานาญงาน มวสยทศนกวางไกลและทสาคญตองเปนผมคณธรรมในจตใจ มจรยธรรมทนาเลอมใสศรทธาเพราะคณธรรมเปนคณสมบตทสาคญทจะเปนสวนเสรมใหผบรหารสามารถครองตน ครองคน และครองงาน ไดอยางมประสทธภาพ การจดการศกษาตามแนวพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 หรอการปฏรปการศกษาจะ ประสบผลสาเสรจไปไดยากหากผบรหารโรงเรยนขาดคณธรรม ทงนเพราะผบรหารโรงเรยนเปนผทมอทธพลมากตอผใตบงคบบญชา การท ผเรยนซงเปน ผลผลตของการจดการศกษาจะมความรคคณธรรมได ครจาเปนตองมความรและคณธรรมกอนเพราะครคอแบบอยางของนกเรยนและในขณะเดยวกนผบรหารโรงเรยนตองเปน แบบอยาางทดใหกบผใตบงคบบญชา (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2543 : 11) ผบรหารทขาดคณธรรมยอมเปนเหตของความเสอมของหนวยงานบคคลในหนวยงานมกจะแตกแยกขาดขวญและกาลงใจในการปฏบตงานดานประสทธภาพและประสทธผลของ หนวยงานยอมลดลง ผบรหารทมคณธรรมยอมเปนทรกของผรวมงานเปนทยอมรบของผรวมงาน ผรวมงานใหความรวมมอ สามารถรวมพลงแหงการยอมรบ เปนพลงสรางสรรค เพอพฒนา หนวยงานใหกาวหนา (ทองอนทร วงศโสธร, 2538 : 5) ประสทธภาพและประสทธผลของหนวยงาน ยอมสง จากความสาคญและความจาเปนทผบรหารโรงเรยนจะตองมคณธรรม ในการฝกอบรม ผบรหารโรงเรยน สงกดกระทรวงศกษาธการ กอนเขาสตาแหนงผบรหารทกระดบตามหลกสตรของสถาบนพฒนาผบรหารการศกษาจงไดกาหนดเนอหาเกยวกบคณธรรมไวในหลกสตรการฝก อบรมดวย เพอใหผบรหารไดมความรความเขาใจ และตระหนกในความสาคญของคณธรรม สามารถนาไป เปนแนวทางในการประพฤตปฏบตตนใหเปนแบบอยางแกผอนและใชในการบรหารงานได (กระทรวงศกษาธการ, 2530 : 16) ดวยเหตผลดงกลาวผวจยจงศกษาถงคณธรรมของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาตามความคดเหนของครผสอน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกวซงผลการศกษาจะเปน
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
87
ขอมลสาคญสาหรบผบรหารโรงเรยนผบรหาร และหนวยงานทเกยวของพจารณานาไปใชเพอ วางแผนพฒนาคณธรรมของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาในโอกาสตอไป คาสาคญ คณธรรม ผบรหารโรงเรยน โจทยวจย/ปญหาวจย ความคดเหนของครตอคณธรรมของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงาน เขตพนทการศกษาสระแกว แตกตางกนตามเพศ ประสบการณในการทางาน และเขตพนท การศกษาหรอไม อยางไร วตถประสงคการวจย 1. เพอศกษาระดบคณธรรมของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ตามความคดเหนของ ครผสอน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว 2. เพอเปรยบเทยบคณธรรมของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาตามตามความคดเหน ของครผสอน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว ตามเพศ ประสบการณในการทางาน และเขตพนทการศกษา
วธดาเนนการวจย
1. ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย ประชากรทใชในการวจย คอ ครผสอนในโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว ปการศกษา 2551 จานวน 4,010 คน ขนาดของกลมตวอยาง ผวจยใชสตรของ ทาโรยามาเน (Taro Yamane, ยทธ ไกยวรรณ, 2545 : 108) กาหนดคาความคลาดเคลอนของกลมตวอยางเทากบ .05 คานวณขนาดของกลมตวอยาง ไดกลมตวอยาง จานวน 363.97 คน และผวจยเลอกใชกลมตวอยางจานวน 364 คนKrejcie และ Morgan (บญชม ศรสะอาด, 2535 : 40) 2. เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลครงน เปนแบบสอบถามเกยวกบคณธรรมและจรยธรรมของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาตามความคดเหนของครผสอน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว แบงเปน 2 ตอน คอ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
88
ตอนท 1 แบบสอบถามขอมลพนฐานเกยวกบผตอบแบบสอบถาม เปนแบบสอบถามแบ[เลอกตอบ 4 ขอ ตอนท 2 แบบสอบถามเกยวกบความคดเหนของครผสอนทมตอคณธรรมในการ ครองตน ครองคน และครองงาน ของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว 3 ประการ ซงเปนคาถามชนดมาตราสวนประมาณคา (Rating scale)
3. การสรางคณภาพของเครองมอทใชในการทดลอง 3.1 ศกษาเอกสาร ตารา หลกเกณฑวธการตางๆ เกยวกบคณธรรมในการครองตน ครองคน และครองงาน และเอกสารเกยวกบการสรางเครองมอในการวจย 3.2 ศกษาคนควาวธการสรางเครองมอประเภทแบบสอบถามความคดเหนจากตารา ผลงานการวจยทเกยวของ และผลงานการวจยทใชแบบสอบถามอน ๆ 3.3 สรางแบบสอบถามโดยกาหนดประเดนใหครอบคลมเกยวกบการปฏบตตาม คณธรรมของผบรหารสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว 3 ประการ คอ 3.3.1 คณธรรมในการครองตน ไดแก สปปรสธรรม 7 3.3.2 คณธรรมในการครองคน ไดแก พรหมวหาร 4 3.3.3 คณธรรมในการครองงาน ไดแก ฆราวาสธรรม 4
3.4 นาแบบสอบถามฉบบรางเสนอตออาจารยทปรกษาและควบคมวทยานพนธเพอพจารณาตรวจสอบแกไขเนอหา และสานวนภาษาทใช ตลอดจนความถกตอง ความเหมาะสมของแบบสอบถาม เพอปรบปรงแกไขใหถกตอง 3.5 นาแบบสอบถามทแกไขแลวเสนอผเชยวชาญจานวน 5 ทานตรวจพจารณา ความเทยงตรงตามเนอหา (Content Validity) ดวยวธการหาคาดชน ความสอดคลองระหวางคาถามกบนยามศพทเฉพาะ โดยแปลความหมายคาคะแนน ดงน +1 เมอแนใจวาขอคาถามนนวดไดตรงกบตามนยามศพทเฉพาะ 0 เมอไมแนใจวาขอคาถามนนวดไดตรงตามนยามศพทเฉพาะ -1 เมอไมแนใจวาขอคาถามนนวดไดไมตรงตามนยามศพทเฉพาะ เลอกขอคาถามทมคามากกวา หรอเทากบ 0.50 สวนขอทมคานอยกวา นามา ปรบปรงแกไขไดแบบสอบถามทใชในการเกบรวบรวมขอมลในการวจย ไดคา IOC อยระหวาง 0.70 –1.00 3.6 นาแบบสอบถามไปทดลอง (Try Out) กบครผสอนในโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว ทไมใชกลมตวอยาง จานวน 50 คน เพอนามาหาคาความเชอมน
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
89
(Reliability) โดยใชสมประสทธแอลฟา (α-coeffieient) ตามวธการของ ครอนบาค (Cronbach, 1970 : 16 อางถงใน บญชม ศรสะอาด, 2535 : 96) ไดคาสมประสทธความเชอมนทงฉบบเทากบ .84 3.7 ทาแบบสอบถามไปใชในการเกบรวบรวมขอมล 4. การเกบรวบรวมขอมล 4 .1 ผ วจยยนแบบฟอรมขอหนงสอจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏ วไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ เพอขออนญาตและขอความรวมมอในการเกบรวบรวม ขอมล 4.2 ผวจยนาสงหนงสอพรอมเครองมอในการวจยถงสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว เพออานวยความสะดวกในการเกบรวบรวมขอมลของโรงเรยนทกโรงเรยน และ ขอความอนเคราะหจากผบรหารโรงเรยน เพอแจกแบบสอบถามใหถงกลมตวอยางในแตละ โรงเรยน 4.3 ผวจยไดดาเนนการเกบรวบรวมแบบสอบถาม จากสถานศกษาแตละอาเภอดวย ตนเองจนครบถวน 5. การวเคราะหขอมล 5.1 เมอไดรบแบบสอบถามคนจนครบแลวนาแบบสอบถามทไดรบคนมาทงหมด ตรวจสอบความสมบรณของแบบสอบถาม 5.2 ลงรหสขอมลและบนทกขอมลลงคอมพวเตอร 5.3 หาคาเฉลย (Mean : X) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation : S.D.) เกยวกบการปฏบตตามคณธรรมในแตละขอรายการ 5.4 การแปลผล ในการแบงเกณฑการปฏบตตามคณธรรมของผบรหารโรงเรยน ประถมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว ซงกาหนดเกณฑปฏบตเปน 5 ระดบ โดยใชเกณฑคาเฉลย ดงน (บญชม ศรสะอาด, 2535 : 100) คาเฉลย ระดบปฏบต 4.51 - 5.00 มากทสด 3.51 - 4.50 มาก 2.51 - 3.50 ปานกลาง 1.51 - 2.50 นอย 1.00 - 1.50 นอยทสด 5.5 ทดสอบสมมตฐานการวจย ใชการทดสอบคาทแบบอสระตอกน (t - test independent)
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
90
6. สถตทใชในการวเคราะหขอมล 6.1 สถตทใชในการพรรณา ไดแก รอยละ คาเฉลย และความเบยงเบนมาตรฐาน 6.2 สถตทใชในการหาคณภาพเครองมอ ไดแก สถตในการหาคาดชนความสอดคลอง และสถตทใชหาความเชอมน ของเครองมอ ไดแกการหาคาสมประสทธแอลฟา
6.3 สถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน คอ การทดสอบคาท (t – test แบบ independent) ผลการวจย 1. ผลการวเคราะหระดบคณธรรมของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ตามความคดเหน ของครผสอน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว พบวา ครผสอนสวนใหญมความคดเหนตอคณธรรมของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา โดยรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปน รายดาน พบวา ดานทมคาเฉลยสงทสด คอ คณธรรมในการคลองคน รองลงมาคอ คณธรรมในการครองตน และอนดบสดทาย คอ คณธรรมในการครองงาน 1.1 ครผสอนสวนใหญมความคดเหนตอคณธรรมในการครองตนของผบรหาร โรงเรยนประถมศกษา โดยรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ขอทมคาเฉลยสงทสด คอ สงเสรมการประหยด ลดการฟ มเฟอย รองลงมาคอ มการพฒนาความรความสามารถในการเปนผบรหาร และเปนคนมเหตผลในการทางาน สวนขอทมคาเฉลยตาทสดคอ รจกขมใจตนเองทจะไมประพฤตผดศลธรรม ดวยเหตทงปวงได 1.2 ครผสอนสวนใหญมความคดเหนตอคณธรรมในการครองคนของผบรหาร โรงเรยนประถมศกษา โดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ขอทมคาเฉลย สงทสด คอ มความเมตตาตอครและเดกนกเรยน รองลงมาคอ มความเหนอกเหนใจเขาใจกนดในการแกปญหาตางๆ สวนขอทมคาเฉลยตาทสดคอ คณะครรวมพฒนาการศกษาของโรงเรยนใหม คณภาพ 1.3 ครผสอนสวนใหญมความคดเหนตอคณธรรมในการครองงานของผบรหาร โรงเรยนประถมศกษา โดยรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ขอทมคาเฉลยสงทสด คอ รบผดชอบตอคาพดและการกระทาของตนเอง รองลงมาคอ ใชหลกเหตผลในการปฏบตงานและรบฟงความคดเหนของคร-อาจารย สวนขอทมคาเฉลยตาทสดคอ เสยสละ เหนแกประโยชนสวนรวมมากกวาสวนตน
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
91
2. การวเคราะหเปรยบเทยบระดบคณธรรมของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ตามความคดเหนของครผสอน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว จาแนกตามเพศ พบวา ครผสอนทมเพศตางกนมความคดเหนเกยวกบคณธรรมของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาไมแตกตางกน 3. การวเคราะหเปรยบเทยบระดบคณธรรมของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ตามความคดเหนของครผสอน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว จาแนกตามประสบการณในการทางาน พบวา ครผสอนทมประสบการณในการทางานตางกนมความคดเหนเกยวกบคณธรรมของ ผบรหารโรงเรยนประถมศกษาแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 4. การวเคราะหเปรยบเทยบระดบคณธรรมของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ตามความคดเหนของครผสอน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว จาแนกตามเขตพนทการศกษา พบวา ครผสอนทอยเขตพนทการศกษาตางกนมความคดเหนเกยวกบคณธรรมของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาไมแตกตางกน เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ครผสอนทอยเขตพนทการศกษาตางกนมความคดเหนเกยวกบคณธรรมของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาดานคณธรรมในการครองคน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 อภปรายผล 1. ผลการวเคราะหระดบคณธรรมของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ตามความคดเหนของครผสอน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว พบวา ครผสอนสวนใหญมความคดเหนตอคณธรรมของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา โดยรวมอยในระดบปานกลาง ซงสอดคลองกบงานวจยของมงคล ภาธรธวานนท (2539) ไดศกษาพฤตกรรมดานคณธรรมของผบรหารโรงเรยนมธยมศกษาจงหวดรอยเอด พบวา ผบรหารโรงเรยนมธยมศกษา แสดงพฟตกรรมการบรหารโดยรวมและแตละดานตามความคดเหนของผบรหารและคร อาจารย อยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา 1.1 คณธรรมในการคลองคน พบวา ครผสอนสวนใหญมความคดเหนตอคณธรรมของ ผบรหารโรงเรยนประถมศกษา โดยรวมอยในระดบปานกลาง ทงนอาจเปนเพราะวา ผบรหารรจกสงเสรมการประหยด ลดการฟ มเฟอย และมการพฒนาความรความสามารถในการเปนผนา ในเรองของคณธรรมในการครองคนนน ผบรหารมความเมตตาตอครและเดกนกเรยนมความเหนอกเหนใจ เขาใจกนดในการแกปญหาตางๆ และทอยในระดบปานกลางกอาจจะเปนเพราะวา การเขาใจความตองการของกลมคร การดาเนนงานเรอง การพฒนาการศกษาของโรงเรยนใหม คณภาพยงมการดาเนนการนอยไป ซงสอดคลองกบงานวจยของสรตน มงองกลาง (2544) ไดทาการศกษา คณธรรมตามแนวพทธธรรมในการครองตนครองคน และครองงาน ของ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
92
ผบรหารโรงเรยนประถมศกษาสงกด สานกงานการประถมศกษาจงหวดนครราชสมา โดยม วตถประสงคเพอศกษาและเปรยบเทยบคณธรรมตามแนวพทธธรรมในการครองตน ครองคน และครองงานของผบรหาร โรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดนครราชสมา ตามทศนะของครฝายกจการนกเรยนครผสอน และคณะกรรรมการสถานศกษาขนพนฐาน และ เพอศกษาความสมพนธระหวางคณธรรมตามแนว พทธธรรมในการครองตน ครองคน และ ครองงานของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดนครราชสมา โดยภาพรวมและรายดานอยในระดบมาก ดานทมคาเฉลยมากทสด คอ คณธรรมในการครองตน รองลงมาคอ คณธรรมในการครองคน และคณธรรมในการครองงาน 1.2 คณธรรมในการครองตน พบวา ครผสอนสวนใหญมความคดเหนตอคณธรรมในการครองคนของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา โดยรวมอยในระดบมาก ท งนอาจเปนเพราะวา ผบรหารมความเมตตาตอครและเดกนกเรยน มความเหนอกเหนใจเขาใจกนดในการแกปญหาตางๆ ซงสอดคลองกบงานวจยของปรชา อยภกด (2551) การศกษาการปฏบตตนตามคณธรรมจรยธรรมของผบรหาร สถานศกษา ตามความคดเหนของขาราชการครและกรรมการสถานศกษาขนพนฐานในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาชยภม เขต 3 ผลการวจยพบวา การปฏบตตนตามคณธรรม จรยธรรม ของผบรหารสถานศกษา ดานคณธรรมจรยธรรมในการครองตนในระดบมาก 1.3 คณธรรมในการครองงาน พบวา ครผสอนสวนใหญมความคดเหนตอคณธรรมในการครองงานของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา โดยรวมอยในระดบปานกลาง ซงยงเปนระดบทผบรหารตองพฒนาใหมากขน โดยเฉพาะในเรองของความรบผดชอบตอคาพดและการกระทาของตนเอง การใชหลกเหตผลในการปฏบตงานและรบฟงความคดเหนของคร-อาจารย และเสยสละ เหนแกประโยชนสวนรวมมากกวาสวนตน 2. การวเคราะหเปรยบเทยบระดบคณธรรมของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ตามความคดเหนของครผสอน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว จาแนกตามเพศ พบวา ครผสอนทมเพศตางกนมความคดเหนเกยวกบคณธรรมของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาไมแตกตางกน ซงสอดคลองกบงานวจยของ ละเอยด แซค (2546) ไดทาการศกษาคณธรรมและจรยธรรมของ ผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ตามทศนะของครผสอน สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดนครราชสมา ผลการวจยพบวาครผสอนทมเพศตางกนมทศนะตอคณธรรมและจรยธรรมของ ผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษา จงหวดนครราชสมาไมแตกตางกน 3. การวเคราะหเปรยบเทยบระดบคณธรรมของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ตามความคดเหนของครผสอน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว จาแนกตามประสบการณในการทางาน พบวา ครผสอนทมประสบการณในการทางานตางกนมความคดเหนเกยวกบคณธรรมของ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
93
ผบรหารโรงเรยนประถมศกษาแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว และทผลออกมาเชนนอาจเปนเพราะวาครผสอนทมประสบการณในการทางานมากกวาอาจจะไดรบการอบรมและพบเหนไดมากกวา และมประสบการณการในการทางาน ทมากกวา 4. การวเคราะหเปรยบเทยบระดบคณธรรมของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ตาม ความคดเหนของครผสอน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว จาแนกตามเขตพนท การศกษา พบวา ครผสอนทอยเขตพนทการศกษาตางกนมความคดเหนเกยวกบคณธรรมของ ผบรหารโรงเรยนประถมศกษาไมแตกตางกน ซงไมเปนไปตามสมมตฐานทตงไว ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะในการวจย 1. ผบรหารควรเขาใจถงความคดเหนสวนมากของครผสอน ทงดานครองตน ครองคน และครองงาน ทมคาเฉลยตา คอ 1.1 เรองความเสยสละเหนแกประโยชนสวนรวมมากกวาสวนตว 1.2 เรองพฒนาโรงเรยนใหมคณภาพ 1.3 เรองรจกขมใจตนเองทจะไมประพฤตผดศลธรรม และนาผลการวจยไปวางแผนพฒนาตนเองและพฒนาบคลากรตอไป 2. ผบรหารควรรจกขมใจตนเองทจะไมประพฤตผดศลธรรม ดวยเหตทงปวง
ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป 1. ควรศกษาวจยคณธรรมของผบรหารโรงเรยน จากความคดเหนของผบรหารโรงเรยน นกเรยน ผปกครอง และผนาชมชน 2. ควรศกษาปจจยทมผลตอการปฏบตตนตามคณธรรมของผบรหารสถานศกษา 3. ควรศกษาเจตคตของผปกครองตอพฤตกรรมดานคณธรรมของครผสอน
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
94
บรรณานกรม
กระทรวงศกษาธการ. (2530). การพฒนาคณธรรม. กรงเทพมหานคร: กระทรวงศกษาธการ. ___________. (2541). รฐธรรมนญแห�งราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540. กรงเทพมหานคร:
กระทรวงศกษาธการ. ___________. (2542). คาชแจงประกอบพระราชบญญตการศกษาแห�งชาต พ.ศ. 2542.
กรงเทพมหานคร: กระทรวงศกษาธการ. ทองอนทร วงศโสธร. (2538). ประสบการณ�วชาชพมหาบณฑตบรหารการศกษา. นนทบร:
สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. บญชม ศรสะอาด. (2535). การวจยเบองตน. พมพครงท 2 . กรงเทพมหานคร: สวรยาสาสน. ปรชา อยภกด. (2551). การศกษาการปฏบตตนตามคณธรรมจรยธรรมของผบรหาร สถานศกษา ตาม
ความคดเหนของขาราชการครและกรรมการสถานศกษาขนพนฐานในสงกด สานกงานเขตพนทการศกษาชยภม เขต 3. วทยานพนธ ปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฎชยภม.
มงคล ภาธรธวานนท. (2539). พฤตกรรมดานคณธรรมของผบรหารโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา จงหวดรอยเอด. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยมหาสารคาม.
ยทธ ไกยวรรณ. (2545). พนฐานการวจย (ฉบบปรบปรงใหม). กรงเทพมหานคร : สวยาสาสน. ละเอยด แซค. (2546). คณธรรมและจรยธรรมของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ตามทศนะ
ของครผสอน สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดนครราชสมา. วทยานพนธ ครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา.
สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. (2543). ทฤษฎใหมสการเรยนร มงสเศรษฐกจพอเพยง. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร: สานกงานคณะกรรมการ การประถมศกษาแหงชาต.
สรตน มงองกลาง. (2544). การศกษาคณธรรมตามแนวพทธธรรมของผบรหารโรงเรยน ประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดนครราชสมา. วทยานพนธ ครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา สถาบนราชภฏนครราชสมา.
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
ปญหาการดาเนนงานตามมาตรฐานการศกษาศนยพฒนาเดกเลก ขององคการบรหารตาบล จงหวดปทมธาน
WORK PERFORMANCE PROBLEMS OF CHILD DEVELOPMENT CENTERS OF PATHUMTHANI SUB-DISTRICT ADMINISTRATION ORGANIZATIONS BASED ON EDUCATIONAL STANDARD
1)มณฑนา หรกจนทร 1) ฐตพร พชญกล 1) อรสา โกศลานนทกล
1) Mantana Hrigchan 1) Thitiporn Pichayakul 1) Orasa Kosalanantakul
บทคดยอ การศกษาวจยนมวตถประสงคเพอศกษาปญหาการดาเนนงานตามมาตรฐานการศกษาศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารตาบล จงหวดปทมธาน และเพอเปรยบเทยบระดบปญหาการดาเนนงานตามมาตรฐานการศกษาศนยพฒนาเดกเลก ขององคการบรหารสวนตาบล จงหวดปทมธาน ตามวฒการศกษา ตาแหนงและขนาดขององคการบรหารสวนตาบล กลมตวอยางทใชในการวจยครงนไดแก ผบรหารและผดแลเดกของศนยพฒนาเดกเลกองคการบรหารสวนตาบล จงหวดปทมธาน ซงกาหนดขนาดกลมตวอยางตามตารางของทาโร ยามาเน (Taro Yamane, 1973 : 107 อางถง ยทธ ไกยวรรณ , 2545 : 107) ทระดบความเชอมนรอยละ 97.50 ไดกลมตวอยางทใชในการวจย จานวน 229 คน เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา การวเคราะหขอมลโดยวธการหาคารอยละ (Percentage) คาคะแนนเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน Standard Deviation) และ F - test เมอพบความแตกตางจะทาการเปรยบเทยบรายคโดยวธของ เชฟเฟ (Seheffe' test)
ผลการวจยพบวา 1. ผบรหารและผดแลเดกมความคดเหนเกยวกบปญหาการดาเนนงานตามมาตรฐานการ ศกษาศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารสวนตาบลจงหวดปทมธานในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ผบรหารและผดแลเดกมความคดเหนเกยวกบปญหาการดาเนนงานตามมาตรฐานการศกษาศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารสวนตาบล จงหวดปทมธาน อยใน 1)หลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
96
ระดบมากทกดาน ดานทมความคดเหนระดบสงสด คอ มาตรฐานดานบคลากร (Χ = 3.75, S.D. = 0.87) รองลงมา คอ มาตรฐานดานผเรยน (Χ = 3.68, S.D. = 0.88) สวนดานทมความคดเหนระดบทายสด คอ มาตรฐานดานศนยพฒนาเดกเลก (Χ = 3.58 , S.D. = 0.87) 2. การเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารและผดแลเดกเกยวกบปญหาการดาเนนงานตามมาตรฐานการศกษาศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารสวนตาบล จงหวดปทมธาน ตามวฒการศกษา ตาแหนงและขนาดขององคการบรหารสวนตาบล พบวา ผบรหารและผดแลเดก มความคดเหนตอปญหาการดาเนนงานตามมาตรฐานการศกษาศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารสวนตาบล จงหวดปทมธาน ในภาพรวมและรายดานไมแตกตางกน แตการเปรยบเทยบตามขนาดขององคการบรหารสวนตาบล พบวา ผบรหารและผดแลเดกทปฏบตงานในองคการบรหารสวนตาบลทมขนาดตางกน มความคดเหนตอปญหาการดาเนนงานตามมาตรฐานการศกษาศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารสวนตาบล จงหวดปทมธาน ในภาพรวมและรายดานแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05
ABSTRACT The objectives of this research were to study work performance problems of Child Development Centers of Pathumthani Sub-district Administration Organizations based on educational standards, and to compare levels of the work performance problems of Child Development Centers of Pathumthani Sub-district Administration Organizations based on educational standards. The comparative study was classified according to educational qualifications, positions, and sizes of the Sub-district Administration Organizations. The sample of the study consisted of 229 administrators and child supervisors of Child Development Centers of Pathumthani Sub-district Administration Organizations. Taro Yamane’s table (Taro Yamane, 1973: 107 cited by Yuth Kaiwan, 2545 : 107) was employed to define the sample size at the confidence level of 97.50. The instrument of this study was a set of rating scale questionnaires. The statistics used for analysis were percentage, mean, standard deviation, and F-test. When the differences were found, a pair comparison would be done by Scheffe’s test. The findings of the study were as follows: 1.Overall, opinions of the administrators and the child supervisors toward the work performance problems of Child Development Centers of Pathumthani Sub-district Administration
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
97
1. Organizations based on educational standards were at a high level. Further study in each aspect showed that the opinions of the administrators and the child supervisors toward the work performance problems of Child Development Centers of Pathumthani Sub-district Administration Organizations based on educational standards were at a high level in every aspect. The aspect obtaining the highest level was personnel standard (Χ = 3.75, S.D. = 0.87), followed by
learner standard (Χ = 3.68, S.D. = 0.88). The aspect obtaining the lowest level was Child
Development Center standard (Χ = 3.58, S.D. = 0.87). 2. The comparison of opinions of the administrators and the child supervisors toward
the work performance problems based on educational standard of Child Development Centers of Pathumthani Sub-district Administration Organizations according to educational qualification, positions, and sizes of the Sub-district Administration Organizations revealed that the opinions of the administrators and the child supervisors were not different overall and in each aspect. However, the comparison according to the sizes of the Sub-district Administration Organizations showed that the opinions of the administrators and the child supervisors from different size Sub-district Administration Organizations were different at a statistically significant level of 0.05 overall and in each aspect. ความสาคญของปญหา
การดาเนนการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถนตามภารกจทไดรบการถายโอนมานน ในขอเทจจรงพบวา องคการบรหารสวนตาบลยงไมมประสบการณในการจดการศกษามากอน การถายโอนสถานศกษาของกระทรวงศกษาธการใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ซงพบวาองคการบรหารสวนตาบลมรายไดไมเพยงพอในการจดสรรงบประมาณดานการศกษา ตามเกณฑทจะจดการศกษาในรปแบบของการรบโอนสถานศกษา เนองจากสวนใหญตงอยในเขตทยงตองพฒนาดานสาธารณปโภคขนพนฐาน และยงขาดประสบการณดานการจดการศกษา การจดศนยพฒนาเดกเลกจงหวดปทมธานในปจจบน มจานวนท งสน 29 อบต. การดาเนนงานจดเปน 2 ประเภท กลาวคอ ศนยพฒนาเดกเลกทองคการบรหารสวนตาบลรบผดชอบจดตงขนเอง และศนยพฒนาเดกทไดรบการถายโอนจากหนวยงานอนตามพระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ.2542 ในจานวนดงกลาวน ไดรบการถายโอนมาจากหนวยงานทรบผดชอบการจดการศกษาระดบอนบาล 3 ขวบ ของสานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต ศนยการศกษาพเศษของกรมสามญศกษา
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
98
ศนยพฒนาเดกของกรมการศาสนา ซ ง เ ปนหนวยงานตามโครงสราง เ ดมของกระทรวงศกษาธการและศนยพฒนาเดกของกรมพฒนาชมชน กระทรวงมหาดไทย ทงน ไดมการทาขอตกลงรวมกนเกยวใชอาคารสถานทเรยน บคลากรทเปนครผสอน พเลยงเดกหรอผชวยครตลอดจนการจดประสบการณสาหรบหนวยงานเดมทหนวยงานเดมไดจดไวแลว ดงนนการดาเนนการจดศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารสวนตาบล จงหวดปทมธาน จงตองอาศยความรวมมอกบหนวยงานดงกลาว
กระทรวงมหาดไทย โดยกรมการพฒนาชมชนไดเลงเหนถงความสาคญของการพฒนาเดก จงไดเรมมการจดตงศนยพฒนาเดกเลกในหมบาน ตาบล ตามความตองการและขดความสามารถของประชาชนมาตงแต พ.ศ. 2510 เพอรบเดกเลกในชนบทอายระหวาง 3 – 6 ป เขารบการเลยงดในศนยพฒนาเดกเลก และใหอยในความรบผดชอบ ควบคมดแลของคณะกรรมการพฒนาเดกและคณะกรรมการสภาตาบล โดยใหการชวยเหลอและใหการสนบสนนในดานวชาการและงบประมาณ ในสวนทเกนขดความสามารถของประชาชน รวมทง การฝกอบรมผดแลเดกและคณะกรรมการพฒนาเดก เพอใหบคลากรเหลานสามารถปฏบตงาน ไดอยางมประสทธภาพ แตเนองจากภายหลงไดมพระราชบญญตการจดตงองคการบรหารสวนตาบล ในป พ.ศ.2537 และรฐบาลไดมนโยบาย ทจะกระจายกจกรรมการดาเนนงาน ศนยพฒนาเดกเลกใหแกองคการบรหารสวนตาบลทมศกยภาพและความพรอม ไดมสวนรวมในการบรหารศนยพฒนาเดกเลก ตามกาลงและขดความสามารถขององคการบรหารสวนตาบลนน ๆ ตงแตป พ.ศ. 2541 เปนตนมา ดงนน เพอเปนการตอบสนองนโยบายของรฐบาลในการกระจายอานาจการบรหารลงสทองถน องคการบรหารสวนตาบลตองถอเปนหนาทหลกทจะใหความสาคญในการบรหารจดการศนยพฒนาเดกเลก ซงตามพระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแก องคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ.2542 ตามมาตรา 16(9) วาดวยการจดการศกษาและผทมสวนสาคญ ในการบรหารงานขององคการบรหารสวนตาบลใหเกดประสทธภาพและประสทธผลไดนน ไดแก คณะกรรรมการบรหารองคการบรหารสวนตาบล ซงเปนผทมบทบาทและมความใกลชดกบ ประชาชนมากทสด รสภาพและปญหาของทองถนเปนอยางด จงควรใหความสาคญในการนาแนวนโยบายของรฐบาล ทเกยวของกบการพฒนาเดกเขาสภาคปฏบต ใหบงเกดผลตามความมงหมายทกาหนดไว ตลอดจนเจาหนาท ทเกยวของในศนยพฒนาเดกเลกจะตองนาแนวนโยบายและมาตรฐานการศกษาของศนยพฒนา เดกเลกไปปฏบตใหประสบความสาเรจ ทงนเพอใหเกดประสทธภาพและประสทธผลในการบรหารจดการ และสามารแกไขปญหาดานการจดการศกษาของทองถนไดอยางแทจรง
ดวยเหตน ผวจยมความสนใจทจะศกษาปญหาการดาเนนงานตามมาตรฐานการศกษาของศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารสวนตาบล จงหวดปทมธาน โดยทาการศกษาทง 3 ดาน
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
99
1. มาตรฐานดานบคลากร (ม 4 มาตรฐาน) 2. มาตรฐานดานศนยพฒนาเดกเลก (ม 4 มาตรฐาน) 3. มาตรฐานดานผเรยน (ม 4 มาตรฐาน) เพอใหทราบถงวาผบรหารศนยพฒนาเดกเลกและผดแลเดกพบปญหาในดานใดบาง จงทาใหผวจยสนใจทจะศกษาวจย ทงน เพอทจะไดนาผลทไดจากการศกษาวจยมาเปนแนวทาง พจารณา วางแผน สงเสรม หรอปรบปรงแกไขการดาเนนงานตามมาตรฐานการศกษา ใหมประสทธภาพและประสทธผลตอไป คาสาคญ มาตรฐานการศกษาศนยพฒนาเดกเลก
โจทยวจย/ปญหาวจย
ปญหาการดาเนนงานตามมาตรฐานการศกษาศนยพฒนาเดกเลกขอองคการบรหารสวนตาบล จงหวดปทมธานแตกตางกนตามวฒการศกษา ตาแหนงและขนาดองคการบรหารสวนตาบลหรอไม อยางไร วตถประสงคการวจย
1. เพอศกษาระดบปญหาการดาเนนงานตามมาตรฐานการศกษาศนยพฒนาเดกเลก ขององคการบรหารสวนตาบล จงหวดปทมธาน 2. เพอเปรยบเทยบระดบปญหาการดาเนนงานตามมาตรฐานการศกษาศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารสวนตาบล จงหวดปทมธาน ตามวฒการศกษา ตาแหนงและขนาดขององคการบรหารสวนตาบล วธดาเนนการวจย 1. ประชากรและกลมตวอยาง
1.1 ประชากรทใชในการวจยครงน คอ ผบรหารและผดแลเดกของศนยพฒนาเดกเลกองคการบรหารสวนตาบล จงหวดปทมธาน จานวน 268 คน
1.2 กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ ผบรหารและผดแลเดกของศนยพฒนาเดกเลกองคการบรหารสวนตาบล จงหวดปทมธาน ซงกาหนดขนาดกลมตวอยางตามตารางของทาโร ยามาเน (Taro Yamane, 1973 : 107 อางถง ยทธ ไกยวรรณ, 2545 : 107) ทระดบความเชอมนรอยละ 97.50 ไดกลมตวอยางทใชในการวจย จานวน 229 คน ใชวธสมแบบชน (Stratified Random sampling) โดยวธการจบสลาก
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
100
2. เครองมอทใชในการรวบรวมขอมล
เครองมอทใชในการดาเนนการเกบรวบรวมขอมลการวจยครงน มลกษณะเปนแบบสอบถาม (Questionnaire) ทผวจยสรางขน แบงออกเปน 2 ตอน คอ
ตอนท 1 เปนแบบสอบถามขอมลพนฐานของผตอบแบบสอบถามเกยวกบสภาพของผตอบแบบสอบถาม มลกษณะของแบบสอบถาม เปนแบบตรวจสอบรายการ (Check List)
ตอนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบปญหาการดาเนนงานของศนยพฒนาเดกเลกตามมาตรฐานการศกษาศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารสวนตาบล จงหวดปทมธาน ลกษณะของแบบสอบถามเปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดบตามวธของลเครท (Likert Scales) 3. การสรางเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล
การสรางเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลผวจยไดดาเนนการตามขนตอน ดงน 3.1 ศกษาคนควาจากเอกสาร และงานวจยตางๆทเกยวของกบการดาเนนงานของศนย
พฒนาเดกเลก ไดแก คมอศนยพฒนาเดกเลกขององคกรปกครองสวนทองถน (2545) และมาตรฐานการศกษาของศนยพฒนาเดกเลก (ขนพนฐาน) ของกรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน(2550) 3.2 สรางแบบสอบถาม และนาแบบสอบถามทสรางเสรจแลวนาไปเสนอตอประธาน ผควบคมวทยานพนธและกรรมการผควบคมวทยานพนธ เพอตรวจสอบรายละเอยดของขอคาถามในดานภาษาและความถกตอง 3.3 นาแบบสอบถามทปรบปรงแกไขแลวใหผเชยวชาญ 5 ทาน ตรวจสอบความสอดคลองระหวางขอคาถามกบนยามศพทเฉพาะ โดยมเกณฑการพจารณาดงน + 1 หมายถง แนใจวาขอคาถามสอดคลองกบนยามศพทเฉพาะ 0 หมายถง ไมแนใจวาขอคาถามสอดคลองกบนยามศพทเฉพาะ - 1 หมายถง แนใจวาขอคาถามไมสอดคลองกบนยามศพทเฉพาะ 3.4 นาแบบสอบถามจากการตรวจสอบของผเชยวชาญตามขอ 4 มาคานวณคาดชนความสอดคลองระหวาง (Item – Objective Congruence Index : IOC) เพอตรวจสอบความเทยงตรง (Validity) และเพอใหปรบปรงแกไข ไดคา IOC เทากบ 0.98 3.5 ดาเนนการปรบปรงแกไขตามแบบคาแนะนาของผเชยวชาญ และคณะกรรมการ ผควบคมวทยานพนธ แลวนาแบบสอบถามทปรบปรงแกไข ไปทดลองใช (Try – out) กบบคลากรศนยพฒนาเดกเลกจานวน 30 คน ทไมใชกลมตวอยาง เพอนามาคาความเชอมน (Reliability) ของแบบวดทงฉบบ โดยคานวณหาคาสมประสทธแอลฟา (Alpha Coefficient) ของ ครอนบาค (Cronbach, 1984 : 160 อางถง ยทธ ไกยวรรณ, 2545 : 174) ไดคาความเชอมน 0.99
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
101
3.6 นาแบบสอบถามทผานการทดลองและแกไขแลว เสนอคณะกรรมการควบคม วทยานพนธ เปนครงสดทาย และจดทาแบบสอบถามฉบบสมบรณ เพอนาไปใชในการเกบขอมลในการวจยตอไป
4. การเกบรวบรวมขอมล การเกบรวบรวมขอมล ผวจยจะมการเกบรวบรวมขอมลของผใหขอมลจากกลมตวอยาง
คอ ผบรหารศนยพฒนาเดกเลกและผดแลเดกขององคการบรหารสวนตาบลทมศนยพฒนาเดกเลก ในจงหวดปทมธาน จานวน 229 คน 4.1 ผวจยไดขอหนงสอเพอขออนญาตและขอความอนเคราะหในการเกบรวบรวมขอมลจากบณฑตมหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ถงนายกองคการบรหารสวนตาบลแตละอาเภอในจงหวดปทมธาน 4.2 ผวจยตดตามเกบรวบรวมแบบสอบถามดวยตนเอง ทงหมด 229 ฉบบ และไดรบแบบสอบถามกลบคนมา จานวน 229 ฉบบ คดเปนรอยละ 100 ของแบบสอบถามทสงไปทงหมดนาไปดาเนนการจดทาขอมลสาหรบการวจยตอไป 5. การวเคราะหขอมล 5.1 การศกษาปญหาการดาเนนงานของศนยพฒนาเดกเลกตามมาตรฐานการศกษาศนย พฒนาเดกเลก(ขนพนฐาน) ขององคการบรหารสวนตาบล จงหวดปทมธาน ป 2550 โดยใชคาสถตพนฐาน ไดแก คารอยละ (Percentage) คาคะแนนเฉลย (Mean) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) 5.2 การวเคราะหเปรยบเทยบปญหาการดาเนนงานของศนยพฒนาเดกเลกตามมาตรฐานการศกษาศนยพฒนาเดกเลก(ขนพนฐาน) ขององคการบรหารสวนตาบล จงหวดปทมธาน ป 2550 เปรยบเทยบตามตาแหนงกบวฒการศกษาใช t- test Independent เปรยบเทยบตามขนาดขององคการบรหารสวนตาบล โดยใชการวเคราะห F - test และเมอพบความแตกตางจะทาการเปรยบเทยบรายคโดยวธของเชฟเฟ (Seheffe' test) ผลการวจย จากการวเคราะหขอมลของการศกษาครงนสรปไดดงน
1. ผบรหารและผดแลเดกมความคดเหนเกยวกบปญหาการดาเนนงานตามมาตรฐาน
การศกษาศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารสวนตาบล จงหวดปทมธาน ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ผบรหารและผดแลเดกมความคดเหนเกยวกบปญหาการดาเนนงานตามมาตรฐานการศกษาศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารสวนตาบล จงหวด
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
102
ปทมธาน อยในระดบมากทกดาน ดานทมความคดเหนระดบสงสด คอ มาตรฐานดานบคลากร รองลงมา คอ มาตรฐานดานผเรยน สวนดานทมความคดเหนระดบทายสด คอ มาตรฐานดานศนยพฒนาเดกเดก 2. ผลการเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารและผดแลเดกเกยวกบปญหาการดาเนนงานตามมาตรฐานการศกษาศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารสวนตาบล จงหวดปทมธาน ผลปรากฏดงน 2.1 การเปรยบเทยบตามวฒการศกษา พบวา ผบรหารและผดแลเดกทมวฒการศกษาแตกตางกน มความคดเหนตอปญหาการดาเนนงานตามมาตรฐานการศกษาศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารสวนตาบล จงหวดปทมธาน ในภาพรวมและรายดานไมแตกตางกน 2.2 การเปรยบเทยบตามตาแหนง พบวา ผบรหารและผดแลเดกทมตาแหนงแตกตางกน มความคดเหนตอปญหาการดาเนนงานตามมาตรฐานการศกษาศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารสวนตาบล จงหวดปทมธาน ในภาพรวมและรายดานไมแตกตางกน 2.3 การเปรยบเทยบตามขนาดขององคการบรหารสวนตาบล พบวา ผบรหารและผดแลเดกทปฏบตงานในองคการบรหารสวนตาบลทมขนาดตางกนมความคดเหนตอปญหาการดาเนนงานตามมาตรฐานการศกษาศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารสวนตาบล จงหวดปทมธาน ในภาพรวมและรายดานแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 อภปรายผล
จากการวเคราะหขอมลเกยวกบการศกษาความคดเหนของผบรหารและผดแลเดกทมตอปญหาการดาเนนงานตามมาตรฐานการศกษาศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารสวนตาบล จงหวดปทมธาน มประเดนสาคญทผวจยนามาอภปรายผล ดงน
1. ผบรหารและผดแลเดกมความคดเหนตอปญหาการดาเนนงานตามมาตรฐานการศกษาศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารสวนตาบล จงหวดปทมธาน ทงโดยรวมและรายดานทง 3 ดาน คอ มาตรฐานดานบคลากร มาตรฐานดานศนยพฒนาเดกเลกและมาตรฐานดานผเรยน อยในระดบมาก ทงน อาจเนองมาตรฐานดานบคลากร ควรใหความสาคญในการวางแผนงานบคคล เพอใชในการประสานขอมลและเปนขอมลในการนาเสนอพจารณา สรรหาบคคล พรอมมการประเมนผลการปฏบตงาน เปนการพฒนาผดแลเดกใหมคณภาพและมาตรฐาน โดยมสทธประโยชน สวสดการ คาตอบแทนเพยงพอและเหมาะสมกบคณภาพและมาตรฐาน (สานกบรหารการศกษาทองถน, 2544 : 5 – 32) มาตรฐานดานศนยพฒนาเดกเลก ศนยพฒนาเดกเลกควรมการจดทาหลกสตรและแผนการ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
103
จดกจกรรมพฒนาเดกทสอดคลองกบสภาพของศนยพฒนาเดกเลกและทองถน และมการสงเสรม และพฒนานวตกรรมการจดการเรยนรและอปกรณการเรยนร มสอธรรมชาต สอภมปญญาทองถน รวมถงเทคโนโลยสารสนเทศทเออตอการเรยนร และควรมการจดการแลกเปลยนเรยนรรวมกนระหวางบาน องคการศาสนา สถาบนทางวชาการ องคกรภาครฐและเอกชน เพอพฒนาวถการเรยนรในชมชนใหมคณภาพมากขน และเปนทยอมรบของผปกครองและชมชน
มาตรฐานดานผเรยนเปนการจดการศกษาใหผเรยนมความรแลทกษะทจาเปนตามหลกสตร ควรสงเสรมพฒนาการทง 4 ดานไปพรอมๆกนโดยคานงถงความตองการ ความสามารถและความแตกตางระหวางบคคล พรอมสงเสรมใหเดกมสขภาพกายและสขภาพจตทดรวมถงสนทรยภาพและลกษณะนสยดานศลปะ ดนตร และการเคลอนไหวใหแกผเรยน เนองจากอาย 0- 5 ป เปนชวงเวลาทสาคญจาเปนทสดในการพฒนาสมองของเดก(สอดคลองกบภารกจการจดการศกษาของทองถน จดเตรยมความพรอมแกเดกปฐมวย ตามแนวจดประสบการณระดบกอนประถมศกษาเพอใหเดกปฐมวยไดรบการพฒนาทงดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคม และสตปญญา เตมตามศกยภาพและมความพรอมเขารบการศกษาระดบขนพนฐาน (พรรณอร ษรประดษฐ, 2546 : 27 - 28 อางถง กรมการปกครอง, 2545 : 8 – 9)
2. การเปรยบเทยบความคดเหนของบคลากรเกยวกบปญหาการดาเนนงานตามมาตรฐานการศกษาศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารสวนตาบล จงหวดปทมธาน จาแนกตามวฒการศกษา ตาแหนงงาน และขนาดขององคการบรหารสวนตาบล
2.1 การเปรยบเทยบตามวฒการศกษา ผบรหารและผดแลเดกทมวฒการศกษาตางกน มความคดเหนตอปญหาการดาเนนงานตามมาตรฐานการศกษาศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารสวนตาบล จงหวดปทมธาน ในภาพรวมไมแตกตางกน แตมาตรฐานดานศนยพฒนาเดกเลก ผบรหาร และผดแลเดก ทวฒการศกษาตากวาปรญญาตร มความคดเหนในระดบปานกลาง แตวฒการศกษาปรญญาตร /สงกวาปรญญาตร มความคดเหนในระดบมาก ควรใหความสาคญในการดาเนนงานตามมาตรฐานการศกษาศนยพฒนาเดกเลกมากกวาน 2.2 การเปรยบเทยบตามตาแหนง บคลากรทมตาแหนงตางกน มความคดเหนตอปญหาการดาเนนงานตามมาตรฐานการศกษาศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารสวนตาบล จงหวดปทมธาน ในภาพรวมไมแตกตางกน
2.3 การเปรยบเทยบตามขนาดขององคการบรหารสวนตาบล องคการบรหารสวนตาบลขนาดใหญ มความคดเหนตอปญหาการดาเนนงานตามมาตรฐานการศกษาศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารสวนตาบล ในระดบปานกลาง เนองจากมงบประมาณในการสนบสนนการเรยนการสอนของศนยพฒนาเดกเลกมาก และสงเสรมผดแลเดกใหพฒนาตนเองใหมศกยภาพในการสอน
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
104
เพอพฒนาการศกษาอยางมาก แตองคการบรหารสวนตาบลขนาดกลาง และองคการ
บรหารสวนตาบลขนาดเลกมงบประมาณในการสนบสนนการเรยนการสอนของศนยพฒนาเดกเลกไมเพยงพอ และอาจจะไมเหนความสาคญของการศกษาในระดบนเนองจากไมใชการศกษาภาคบงคบ ซงสอดคลองกบงานวจยของพงษศกด ศรวรกล (2541) ไดทาการวจยเรองศกยภาพขององคการบรหารสวนตาบลในการดาเนนการจดการศกษาตามแนวทางปฏรปการศกษาของกระทรวงศกษาธการ เขตการศกษา 9 ผลการวจยพบวาทางดานความรความเขาใจ องคการบรหารสวนตาบลมความตระหนกในภาระบทบาทตอการดาเนนการจดการศกษา แตมขอจากด มบคลากรทมความรความสามารถเชยวชาญดานการศกษาและงบประมาณนอยไมเพยงพอ ในสวนของการสนบสนนการดาเนนงานพฒนาการศกษา พบวาสวนใหญยงไมไดดาเนนการงานจรงจง ในสวนของศกยภาพหรอความพรอมเพยงพอ เนองจากขาดความรในเรองการบรหารการศกษา งบประมาณ บคลากร แตจะสามารถทาไดถาไดรบการสนบสนนจากหนวยงานรฐบาลกลาง ในสวนของรปแบบแนวทางในการพฒนาบทบาทในการดาเนนการศกษาสวนใหญตองการรบร แสวงหาความร ความเขาใจ การมสวนรวมในการดาเนนการจดการศกษา การสรางความเขาใจอนดระหวางองคการบรหารสวนตาบล คร อาจารย และโรงเรยน การนาภมปญญาชาวบานใหเดกไดเรยนร การมสวนรวมในหลกสตรทองถน และการมสวนรวมในการบรหารจดการของโรงเรยน
จากความคดเหนของบคลากรเกยวกบปญหาการดาเนนงานตามมาตรฐานการศกษา ศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารสวนตาบล จงหวดปทมธาน ควรจะใหความสาคญกบมาตรฐานดานบคลากร มาตรฐานดานศนยพฒนาเดกเลกและมาตรฐานผเรยน ไปพรอม ๆ กนเพอพฒนาการศกษาและความพรอมของผดแลเดกในระดบอนบาล 3 ขวบใหไปในทศทางเดยวกนเพอพฒนาใหศนยพฒนาเดกเลกมประสทธภาพมากยงขน ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใช การศกษาความคดเหนของผบรหารและผดแลเดกทมตอปญหาการดาเนนงานตามมาตรฐานการศกษาศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารสวนตาบล จงหวดปทมธาน เมอพจารณาผลการวจยเปนรายขอในแตละดาน พบรายขอทเปนประเดนทจะนาไปสการพฒนาการดาเนนงานตามมาตรฐานการศกษาศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารสวนตาบลใหมประสทธภาพมากขน ดงน
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
105
1. มาตรฐานดานบคลากร ผบรหารควรมการกาหนดทศทางในการบรหารศนยพฒนาเดกเลกทสอดคลองกบยคสมย ชดเจนมความเปนไปไดในทางปฏบต และมกจกรรมทเปนนวตกรรม รเรม สรางสรรคและมประสทธภาพและประสทธผล
2. มาตรฐานดานศนยพฒนาเดกเลก ควรจดใหมหองสนบสนนการเรยนการสอนสาหรบเดกอยางเพยงพอ เพอสงเสรมการเรยนรใหกบเดกและสนบสนนใหมการประเมนผลการใชอาคารสถานท เพอปรบปรงและวางแผนการใชอาคารสถานทใหเกดประโยชนสงสด
3. มาตรฐานดานผเรยน ควรมกจกรรมทสงเสรมใหผเรยนมสขนสย สขภาพกายและ สขจตทด โดยจดใหมการตรวจสขภาพโดยเจาหนาทอนามย เพอใหครผสอนไดทราบถง พฒนาการ สขภาพ และปญหาอน ๆ เกยวกบตวเดก และเมอทราบถงสขภาพอนามยและพฒนาการของเดกแลว ควรจดใหมกจกรรมเกยวกบกฬาและนนทนาการเพมขน 4. ดานศนยพฒนาเดกเลก ทพบวามาตรฐานท 6 - มาตรฐานท 8 มการพบวาผบรหารและผดแลเดก เหนปญหาตางกน ควรจะมการประชมทาความเขาใจเพมประสทธภาพขององคกร
ขอเสนอแนะสาหรบการทาวจยครงตอไป 1. ควรมการศกษาปญหาการดาเนนงานตามมาตรฐานดานศนยพฒนาเดกเลกขององคการ
บรหารสวนตาบลใหไปในทศทางเดยวกน 2. ควรศกษาเรองการมสวนรวมของผบรหารและผดแลเดกเกยวกบการดาเนนงานของ ศนย
พฒนาเดกเลกองคการบรหารสวนตาบลใหเกดประโยชนสงสด
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
106
บรรณานกรม
กรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน. 2547. ขอมลสภาตาบลและองคการบรหารสวนตาบล.กรงเทพมหานคร : สานกงานเลขานการกรม กระทรวงมหาดไทย.
________. 2550. มาตรฐานการศกษาศนยพฒนาเดกเลก (ขนพนฐาน) ขององคกรปกครอง สวนทองถน. กรงเทพมหานคร : สานกงานประสานและพฒนาการจดการศกษาทองถน กระทรวงมหาดไทย.
________. 2544. พระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจให�แก�องค�กร ปกครองส�วนท�องถน พทธศกราช 2542 ฉบบแกไข.สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา., [ออนไลน], เขาถงไดจาก: http://www.thailocaladmin.go.th/. (2551,มถนายน 21). ________. 2546. พระราชบญญตสภาตาบลและองคการบรหารสวนตาบล พ.ศ. 2537 (และทแกไข
เพมเตมจนถงฉบบท 3 พ.ศ. 2542).[ออนไลน], เขาถงไดจากhttp://www.tambol.com/. (2551,มถนายน 21).
พงศกด ศรวรกล. 2541. ศกยภาพขององคการบรหารสวนตาบลในการดาเนนการจดการศกษาตามแนวทางปฏรปการศกษาของกระทรวงศกษาธการ เขตการศกษา 9. กรงเทพมหานคร : สานกพฒนาการศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เขตการศกษา 9.
พรรณอร ษรประดษฐ. 2546. การศกษาความตองการของบคลากรในองคการบรหารสวนตาบลเกยวกบการบรหารการจดการศกษา ระดบกอนประถมศกษา ในพนทจงหวดนครนายก. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาการศกษาปฐมวย คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
ยทธ ไกยวรรณ. 2545. พนฐานการวจย. (พมพครงท 4 ). กรงเทพมหานคร : สวรยาสาสน. Maxttox,D.D. 1987. A Study of In-service needs of Lllinois public elementary school
principals. Dissertation Abstracts International, 38(12), 7061 – A. Melhvish,E.C. ,Lloyd.E ,Martin,S.and Mooney. 1990. A Type of childcare at 18 moths Relation
with cognitive and language development. Journal of Child Psychological Psychiatry.31(6) : 861 - 870.
Rustia,J. ,and Barr,L. 1986. Feasibility of screening young children in day care centers – A preliminary in visitation. Public Health Report.101 (2):191-200.
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
107
Smith,J.E. 1971. The role of citizens committees in the planning and development of the centennial Education park in Plymouth, Michigan. Dissertation Abstracts International,32(3),2377-A.
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
การปฏบตงานตามมาตรฐานวชาชพครของครโรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา
WORK PERFORMANCE BASED ON TEACHER PROFESSIONAL STANDARDS AT PRIVATE SCHOOLS IN PRANAKORN SRI AYUTTHAYA PROVINCE
1) สวธา ฤกษเกษม 1) ฐตพร พชญกล 1) อรสา โกศลานนทกล
1) Suweta Roekkasem 1) Thitiporn Pichayakul 1) Orasa Kosalanantakul
บทคดยอ การวจยครงนมจดมงหมายเพอศกษาและเปรยบเทยบการปฏบตงานตามมาตรฐานวชาชพ
ครของครโรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา จาแนกตามวฒการศกษา ประสบการณการทางาน และเขตพนทการศกษา
กลมตวอยางทใชในการศกษาคนควาครงน ไดแก ครผสอนโรงเรยนเอกชนจงหวดพระนครศรอยธยา จานวน 286 คน การสมตวอยางใชวธสมตวอยางแบบการสมอยางงายดวยวธการจบสลาก เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสอบถามแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ
สถตทใชไดแก คาเฉลย คารอยละ คาความเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคาท (t-test Independent) สาหรบกลมตวอยาง 2 กลม และ F – test สาหรบกลมตวอยางมากกวา 3 กลม เมอพบความแตกตาง เปรยบเทยบความแตกตางเปนรายค ตามวธการของเชฟเฟ (Scheffe ' test)
ผลการวจยพบวา 1. การปฏบตงานตามมาตรฐานวชาชพครของครโรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา
โดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายดาน พบวา ครผสอนมการปฏบตตามมาตรฐานวชาชพครของครโรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา มาตรฐานดานการปฏบตตน อยในระดบมากทสด รองลงมาคอ มาตรฐานดานการปฏบตงาน อยในระดบมาก 1 . 1 มาตรฐานดานการปฏบต ง าน โดยรวมอย ในระดบมาก เ ม อพ จ ารณามาตรฐาน พบวา ครผสอนมการปฏบตงานตามมาตรฐานวชาชพครของครโรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา อยในระดบมาก โดยขอทมคาเฉลยสงสด คอ มาตรฐานท 8 ปฏบตตนเปนแบบ 1) หลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
108
อยางทดแกนกเรยน รองลงมา คอ มาตรฐานท 9 รวมมอกบผอนในสถานศกษาอยางสรางสรรค และมาตรฐานท 4 พฒนาแผนการสอนใหสามารถปฏบตไดเกดผลจรงตามลาดบ ยกเวน มาตรฐานท 1 ปฏบตกจกรรมทางวชาการทเกยวกบการพฒนาวชาชพครอยเสมอ อยในระดบปานกลาง 1.2 มาตรฐานดานการปฏบตตน โดยรวมอยในระดบมากทสด เมอพจารณาราย ดาน พบวา ครผ สอนมการปฏบตตามมาตรฐานวชาชพครของครโรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา มาตรฐานดานการปฏบตตน อยในระดบมากถงมากทสด โดยทมคาเฉลยสงสด คอ ดานจรรยาบรรณตอวชาชพ รองลงมา มคาเฉลยเทากน 2 ดาน คอ ดานจรรยาบรรณตอผรบบรการ และดานจรรยาบรรณตอสงคม
2. ผลการเปรยบเทยบการปฏบตงานตามมาตรฐานวชาชพครของคร โรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา พบวา 2.1 วฒการศกษา พบวา ครโรงเรยนเอกชนทมวฒการศกษาแตกตางกน มการ ปฏบตตามมาตรฐานวชาชพครของครโรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา โดยรวม และมาตรฐานดานการปฏบตงาน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนมาตรฐานดานการปฏบตตนไมแตกตางกน 2.2 ประสบการณการทางาน พบวา ครโรงเรยนเอกชน ทมประสบการณการ ทางานแตกตางกน มการปฏบตตามมาตรฐานวชาชพครของครโรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา โดยรวมและรายดาน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 2.3 เขตพนทการศกษา พบวา ครโรงเรยนเอกชน ทปฏบตงานในเขตพนทการ ศกษาแตกตางกนมการปฏบตตามมาตรฐานวชา ชพครของครโรง เ รยนเอกชนจงหวดพระนครศรอยธยา โดยรวมและมาตรฐานดานการปฏบตตน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนมาตรฐานดานการปฏบตงานไมแตกตางกน
ABSTRACT The objectives of this research were to study and to compare work performance based on
teacher professional standards at private schools in Pranakorn Sri Ayutthaya Province. The study was classified according to educational qualification, work experience, and educational service areas.
The sample of this study consisted of 286 private school teachers, obtained from a simple random sampling method by drawing. The instrument used for this study was a set of five-rating-scale questionnaires.
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
109
The statistics used for analysis were mean, percentage, standard deviation, t-test for two independent samples and F-test for more than three samples. When the differences were found, a pair comparison was done by Scheffe ' s test. The findings of the study were as follows:
1. Overall, the work performance based on teacher professional standards at private schools in Pranakorn Sri Ayutthaya Province was at a high level. Further study in each aspect showed that the work performance of the teachers based on the teacher professional standards regarding behavior standards was at the highest level, followed by work performance standards.
1.1 Overall, work performance standards were at a high level. Further study in each standard revealed that the work performance of the private school teachers in Pranakorn Sri Ayutthaya Province based on teacher professional standards was at a high level. The standard that obtained the highest mean was standard number 8 (being a good example for students), followed by standard number 9 (cooperating with others creatively in the school), and standard number 4 (developing effective course outlines), respectively. However, standard number 1 (doing academic activities for professional development) was at a moderate level.
1.2 Overall, behavior standards were at the highest level. Further study in each standard showed that the work performance of the private school teachers in Pranakorn Sri Ayutthaya Province based on teacher professional standards regarding behavior standards was at the high to a highest levels. The standards obtained the same highest mean were professional ethics, followed by ethics for service recipient and ethics for social performance.
2. The results of the comparison of work performance based on teacher professional standards at private schools showed that:
2.1 Work performance of the teachers who had different educational qualifications were different at a statistically significant level of 0.05 overall and in the work performance standard. However, it was not different in the behavior standard.
2.2 The work performance of the teachers who had different work experiences was different at a statistically significant level of 0.05 overall and in each aspect.
2.3 The work performance of the teachers who had different educational service areas was different at a statistically significant level of 0.05 overall and in the behavior standard. Nevertheless, it was not different in the work performance standard.
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
110
ความสาคญของปญหา คร ถอวาเปนผมความสาคญอยางยงในกระบวนการเรยนการสอน เพราะ คร คอ ผถายทอด
ความร หรอเปนผนาประสบการณทงมวลมาสนกเรยนเพอใหนกเรยนเกดการพฒนาไปในทางทพงประสงค ซงครตองใชวธการสอนแตกตางกนไป เพอใหตรงกบจดมงหมายของการเรยนการสอนโดยครตองตระหนกถงความแตกตางระหวางบคคลและชวยเหลอใหนกเรยนเกดการพฒนาในดานตางๆ อยางเตมความสามารถ และจะตองประเมนผลการพฒนานกเรยนเพอปรบปรงแกไข สงเสรมใหนกเรยนเกดความกาวหนาและสามารถดารงชวตในสงคมอยางมความสข ดงนน ครจงควรไดรบการพฒนาคณภาพทงในดานวชาชพ และวชาการพฒนาตนเองใหเปนคนทนสมย ทนเหตการณ ปรบเปลยนวธทางาน ปรบปรงกระบวนการเรยนการสอนใหเหมาะสมกบสงคมทเปลยนแปลงไป การพฒนาคณภาพและประสทธภาพของครจงควรพฒนาอยางเรงดวน
การกาหนดใหวชาชพทางการศกษาเปนวชาชพควบคม นบเปนความกาวหนาของวชาชพทางการศกษาและการยกระดบมาตรฐานวชาชพทางการศกษาใหสงขน อนจะเปนผลตอผรบบรการทางการศกษาทจะรบการศกษาอยางมคณภาพและมมาตรฐานทสงขนดวย ซงจะทาใหวชาชพและผ ประกอบวชาชพทางการศกษาไดรบความเชอถอ ศรทธา มเกยรต และศกดศรในสงคม (สานกงานเลขาธการครสภา, 2549 : 19) มาตรฐานวชาชพทางการศกษา จงเปนเครองมอสาคญของผประกอบวชาชพ ทจะตองประพฤตปฏบตเพอใหเกดผลดตอผรบบรการ อนถอเปนเปาหมายหลกของการประกอบวชาชพทางการศกษา ซงผประกอบวชาชพจะตองศกษาเพอใหเกดความร ความเขาใจทถกตอง ใหสามารถนาไปใชในการประกอบวชาชพใหสมกบการเปนวชาชพชนสงและไดรบการยอมรบยกยองจากสงคม (สานกงานเลขาธการครสภา, 2549 : 20)
วชาชพครเปนวชาชพทจาเปนสาหรบสงคม ยงการเปลยนแปลงทางประชากรการเปลยนแปลงทางวทยาการ ตลอดจนการเปลยนแปลงทางวฒนธรรม ยงมากยงรนแรงเทาไหรความจาเปนตองมครเพอทาหนาทรบมอกบการเปลยนแปลงนน ๆ ยงมากเทานน อยางไรกด ผทเขาสวงการวชาชพครกตองมคณลกษณะบางอยาง และเมอไดรบการฝกฝนจนมความรความชานาญในวชาชพแลวกตองมคณลกษณะเพมเตมอกหลายประการ ในกระบวนการดงกลาวจงมความจาเปนตองสงเสรมและพฒนาวชาชพครใหทนกบสภาพเศรษฐกจ สงคม การเมองและวฒนธรรมทเปลยนแปลงไปดวย (ธญญรตน ฟ งศลปะชยพร, 2548) การพฒนาครใหมคณภาพตามเกณฑมาตรฐานวชาชพ จงมความสาคญอยางยง และกระทรวงศกษาธการไดกาหนดเกณฑมาตรฐาน เพอเปนแนวทางในการพฒนาครใหมคณภาพสามารถเขาสครมออาชพได นอกจากนนยงมกาหนดจดมงหมาย ในการพฒนาครและบคลากรทางการศกษา ใหมศกยภาพสงสดในการพฒนาการจดการเรยนการสอน มวสยทศนทกวางไกลในการแสวงหาเทคนควธการ ทกษะ กระบวนการ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
111
มคณธรรม จรยธรรม พฒนานวตกรรมเทคโนโลยใหมความกาวหนาทางวชาชพ ทมมาตรฐานทดเทยมกบสงคมโลกตอไป (พชรนทร มพฒน, 2545 : 4)
จากเหตผลดงกลาว ผวจยมความสนใจทจะศกษาการปฏบตงานตามมาตรฐานวชาชพครของครโรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา เพอใหผเกยวของนาขอมลทไดไปใชเปนแนวทางในการปรบปรง แกไข และพฒนาครในมาตรฐานดานการปฏบตงาน และมาตรฐานดานการปฏบตตน ซงการพฒนาคณภาพการศกษาใหมมาตรฐานและการพฒนาวชาชพครใหเปนวชาชพชนสงไดรบการยกยองและมเกยรตในสงคม มมาตรฐานวชาชพ จรรยาบรรณวชาชพ ซงจะเปนหลกประกนไดวาผเรยนจะไดรบประโยชนสงสดจากการใหบรการทางการศกษาของครตอไป คาสาคญ มาตรฐานวชาชพคร
โจทยวจย/ปญหาวจย การปฏบตงานตามมาตรฐานวชาชพครของครโรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยาแตกตางกนตามวฒการศกษา ประสบการณการทางาน และเขตพนทการศกษา หรอไม อยางไร วตถประสงคการวจย
1. เพอศกษาการปฏบตงานตามมาตรฐานวชาชพครของครโรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา
2. เพอเปรยบเทยบการปฏบตงานตามมาตรฐานวชาชพครของครโรงเรยนเอกชน จงหวด พระนครศรอยธยา จาแนกตามวฒการศกษา ประสบการณการทางาน และเขตพนทการศกษา วธดาเนนการวจย 1. ประชากรและกลมตวอยาง 1.1 ประชากร ไดแก ครโรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา ทปฏบตการสอนในปการศกษา 2551 จานวน 1,008 คน 1.2 กลมตวอยาง ไดแก ครโรงเรยนเอกชนจงหวดพระนครศรอยธยา ทปฏบตการสอน ในปการศกษา 2551 โดยการใชสตรคานวณของทาโร ยามาเน(Taro Yamane, 1973 : 125 อางถงใน ยทธ ไกยวรรณ, 2545 : 107) จานวน 286 คน โดยการสมตวอยางอยางงาย (Simple Random Sampling) ดวยวธการจบสลาก
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
112
2. เครองมอทใชในการวจย
เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเพอใชในการวจยครงน เปนแบบสอบถามทผวจยสรางขนเอง แบงออกเปน 2 ตอน คอ
ตอนท 1 เปนแบบสอบถามสถานภาพขอมลสวนตวของผตอบแบบสอบถามเกยวกบ เพศ วฒการศกษา ประสบการณการทางาน ระดบชนทสอน ใบอนญาตประกอบวชาชพ และเขตพนทการศกษา ลกษณะของแบบสอบถามเปนแบบตรวจสอบรายการ (check list)
ตอนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบ การปฏบตงานตามมาตรฐานวชาชพครของครโรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา ตามกรอบของสานกเลขาธการครสภา 2 ดาน คอ มาตรฐานดานการปฏบตงาน และมาตรฐานดานการปฏบตตน ลกษณะของเครองมอเปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดบ โดยเรยงลาดบจาก มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด ของลเครท (Likert อางถงใน พวงรตน ทวรตน, 2540 : 107 – 108) 3. ขนตอนการสรางเครองมอ การสรางเครองมอ มขนตอนการสรางดงน 3.1 ศกษา รวบรวมขอมลรายละเอยดของเนอหาจากเอกสาร ตารา และงานวจย ทเกยวของ เกยวกบการปฏบตงานตามมาตรฐานวชาชพคร เพอเปนแนวทางในการสรางแบบสอบถาม 3.2 กาหนดนยามศพทเฉพาะ กาหนดประเดนและขอบเขตของคาถาม โดยคานงถงวตถประสงคของการวจยเปนหลก แลวนามาสรางแบบสอบถาม 3.3 จดทาแบบสอบถามตามตวแปรและขอบขายของเนอหา 3.4 นารางแบบสอบถามทสรางขนเสนอตออาจารยทปรกษาวทยานพนธ เพอตรวจสอบความถกตองของเนอหา รปแบบการใชภาษา แลวปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะ 3.5 นาแบบสอบถามทสรางขนเสนอตอผเชยวชาญจานวน 5 ทาน เพอขอคาปรกษาและคาแนะนา พจารณาและตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) 3.6 นาแบบสอบถามจากการตรวจสอบของผเชยวชาญ มาคานวณหาคาดชนความสอดคลอง ไดคาเทากบ 0.98 3.7 คดเลอกขอคาถามทมคา IOC ≥ 0.5 นามาปรบปรงแกไขครงสดทาย เรยบรอยแลว ไปทดลองใช (Try out) กบครโรงเรยนเอกชนทไมใชกลมตวอยางในการวจย จานวน 30 คน เพอหาความเชอมนของแบบสอบถามโดยหาคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาช(Cronbach,1990 :202 - 204) ไดคาความเชอมนเทากบ 0.98 3.8 นาแบบสอบถามไปใชเกบขอมลจากกลมตวอยางตอไป
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
113
4. การเกบรวบรวมขอมล ในการเกบรวบรวมขอมล ผวจยมการเกบรวบรวมขอมลของผใหขอมลจากกลมตวอยาง คอ ครโรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา จานวน 286 คน โดยดาเนนการ ดงน 4.1 ผวจยขอหนงสอจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ถงครโรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยาทเปนกลมตวอยาง เพอขอความรวมมอและขออนญาตใหผวจยเกบขอมล
4.2 ผวจยนาแบบสอบถามไปเกบรวบรวมขอมลจากครโรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา ทใชเปนกลมตวอยางดวยตนเอง 4.3 ผวจยประสานตดตามขอรบแบบสอบถามคนจากครโรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา ทใชเปนกลมตวอยางดวยตนเอง 4.4 ผวจยนาขอมลทไดมาคดคะแนน และวเคราะหขอมลตามวธทางสถตตอไป 5. วเคราะหขอมล
5.1 ศกษาการปฏบตงานตามมาตรฐานวชาชพครของครโรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา โดยใชคาคาสถตพนฐาน ไดแก คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)
5.2 การวเคราะหเปรยบเทยบการปฏบตงานตามมาตรฐานวชาชพครของครโรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา จาแนกตามวฒการศกษา ประสบการณการทางาน และเขตพนทการศกษาโดยใช สถตคาท (t-test Independent) สาหรบกลมตวอยาง 2 กลม และ F – test สาหรบกลมตวอยางมากกวา 3 กลม เมอพบความแตกตาง เปรยบเทยบความแตกตางเปนรายค ตามวธการของเชฟเฟ (Scheffe ' test) ผลการวจย 1. ครผสอนมการปฏบตงานตามมาตรฐานวชาชพครของครโรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา โดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายดาน พบวา ครผสอน มการปฏบตตามมาตรฐานวชาชพครของครโรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา มาตรฐานดานการปฏบตตน อยในระดบมากทสด รองลงมาคอ มาตรฐานดานการปฏบตงาน อยในระดบมาก 1.1 มาตรฐานดานการปฏบตงาน โดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายมาตรฐาน พบวา ครผสอนมการปฏบตงานตามมาตรฐานวชาชพครของครโรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา อยในระดบมาก โดยขอทมคาเฉลยสงสด คอ มาตรฐานท 8 ปฏบตตนเปนแบบอยางทดแกนกเรยน รองลงมา คอ มาตรฐานท 9 รวมมอกบผอนในสถานศกษาอยาง
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
114
สรางสรรคและมาตรฐานท 4 พฒนาแผนการสอนใหสามารถปฏบตไดเกดผลจรง ตามลาดบ ยกเวน มาตรฐานท 1 ปฏบตกจกรรมทางวชาการทเกยวกบการพฒนาวชาชพครอยเสมอ อยในระดบปานกลาง
1.2 มาตรฐานดานการปฏบตตน โดยรวมอยในระดบมากทสด เมอพจารณารายดาน พบวา ครผสอนมการปฏบตงานตามมาตรฐานวชาชพครของครโรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา มาตรฐานดานการปฏบตตน อยในระดบมากถงมากทสด โดยทมคาเฉลยสงสด คอ ดานจรรยาบรรณตอวชาชพ รองลงมา มคาเฉลยเทากน 2 ดาน คอ ดานจรรยาบรรณตอผรบบรการ และดานจรรยาบรรณตอสงคม
2. ผลการเปรยบเทยบ การปฏบตงานตามมาตรฐานวชาชพครของครโรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา ผลปรากฏดงน 2.1 วฒการศกษา พบวา ครโรงเรยนเอกชนทมวฒการศกษาแตกตางกน มการปฏบตงาน ตามมาตรฐานวชาชพครของครโรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา โดยรวมและมาตรฐานดานการปฏบตงาน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนมาตรฐานดานการปฏบตตนไมแตกตางกน
2.2 ประสบการณการทางาน พบวา ครโรงเรยนเอกชน ทมประสบการณการทางาน แตกตางกน มการปฏบต งานตามมาตรฐานวชา ชพครของครโรง เ รยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา โดยรวมและรายดาน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05
2.3 เขตพนทการศกษา พบวา ครโรงเรยนเอกชนทปฏบตงานในเขตพนทการศกษาแตกตางกน มการปฏบต งานตามมาตรฐานวชา ชพครของครโรง เ รยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา โดยรวมและมาตรฐานดานการปฏบตตน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนมาตรฐานดานการปฏบตงานไมแตกตางกน อภปรายผล ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบการปฏบตงานตามมาตรฐานวชาชพครของครโรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา มประเดนสาคญทผวจยนามาอภปรายผล ดงน
1. การปฏบตงานตามมาตรฐานวชาชพครของครโรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา มาตรฐานดานการปฏบตงาน โดยรวมอยในระดบมาก จากการศกษาวจยครงนผวจย พบวา พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 กาหนดแนวทางการจดการศกษา หมวด 4 มาตรา 22 การจดการศกษาตองยดหลกวาผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนมความสาคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตาม
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
115
ธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2545 : 13) จงทาใหครเปนผมบทบาทสาคญตอการจดการศกษาใหมคณภาพและไดมาตรฐานโดยเฉพาะอยางยงการปฏรปการเรยนรตามแนวพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 บทบาทของครจะเปนผอานวยความสะดวกในการจดการเรยนรใหแกผเรยน เปนผกระตน และสรางบรรยากาศใหผเรยนเกดการเรยนรและสามารถแสวงหาความรไดดวยตนเอง ฉะนน ครในศตวรรษท 21 ตองเปนครมออาชพทรอบรทงเนอหาวชาการ และวธการจดการเรยนรทสอดคลองกบการเปลยนแปลงของสงคมและเทคโนโลยเพอใหผเรยนมคณภาพ และสงคมไทยมคณภาพสามารถแขงขนกบสงคมโลกได (สมหวง พธยานวฒน, 2543 : 1) ซงสอดคลองกบงานวจยของพชรนทร มพฒน (2545) ไดศกษา เกยวกบสภาพการปฏบตงานตามเกณฑมาตรฐานวชาชพคร ของครโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดบรรมย พบวา มการปฏบตงานตามเกณฑมาตรฐานวชาชพคร อยในระดบมาก และยงสอดคลองกบงานวจยของราตร กฤษวงศ (2550) ไดศกษา การปฏบตงานของครจางสอนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาชลบรตามมาตรฐานการปฏบตงาน พบวา โดยรวมอยในระดบมาก
2. การปฏบตตามมาตรฐานวชาชพครของครโรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา มาตรฐานดานการปฏบตตน โดยรวมอยในระดบมากทสด จากการศกษาวจยครงนผวจย พบวา มการประกาศใชพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ทมงเนนใหเกดการพฒนาบคลากรทางการศกษา และการมงคณภาพ ทาใหครสวนมาก ตระหนกในหนาทความรบผดชอบของความเปนคร ประพฤตตนอยในภายใตกฎกตกาของอาชพ ปฏบตตนเปนแบบอยางทด และสงสงดวยคณธรรม ตามทสงคมคาดหวงมากขน เนองจากสถาบนตาง ๆ ทผลตครน น ไดสงสอนอบรมตลอดจนเสรมสรางนสยความเปนครอยในตวของครทกคน ใหตระหนกถงภาระหนาทความรบผดชอบตอนกเรยนและสงคม ตลอดจนการปฏบตตนของครในโรงเรยนจะมผบรหารคอยกากบดแลทงในดานพฤตกรรมและการพฒนาวชาชพ (สกลรตน จนทรศร, 2545 : 63) ดงนน ครจงเปนบคคลทตองกระทาตน ใหเปนแบบอยางทถกตองดงามตอศษยและสงคม เพอเปนแนวทางในการดาเนนชวต ในฐานะทครเปนผประกอบวชาชพคร จงตองประพฤตปฏบตตนตามจรรยาบรรณวชาชพและเปนแบบอยางทดซงครตองใหความสาคญและถอวาเปนภารกจหนงในหนาทของความเปนคร (วไล จระวชชะนานนท, 2547 : 104)
3. การเปรยบเทยบการปฏบตงานตามมาตรฐานวชาชพครของครโรงเรยนเอกชน จงหวด พระนครศรอยธยา จาแนกตามวฒการศกษา ประสบการณการทางาน และเขตพนทการศกษา 3.1 วฒการศกษา ครผสอนทมวฒการศกษาตางกนมการปฏบตงานตามมาตรฐานวชาชพครของครโรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา โดยรวมและมาตรฐานดานการ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
116
ปฏบตงาน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ซงสอดคลองกบงานวจยของธญญรตน ฟ งศลปะชยพร (2548) ไดศกษาการปฏบตงานตามเกณฑมาตรฐานวชาชพครของครในโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน กรงเทพมหานคร พบวา ครทมวฒการศกษาตางกนมการปฏบตงานในภาพรวมแตกตางกน 3.2 ประสบการณการทางาน ครผสอนทมประสบการณตางกนมการปฏบตงานตามมาตรฐานวชาชพครของครโรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา โดยรวมและรายดานแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 จากการศกษาวจยครงนผวจย พบวา ระยะเวลาในการทางานหรอประสบการณทางานจดเปนปจจยสาคญทบคลากรในหนวยงานจะปฏบตงานไดสาเรจลลวงไปตามเปาหมายทวางไว เพราะยงปฏบตงานมากเทาไร ประสบการณในการทางานกจะยงมากขนไปดวย ทาใหสามารถนาประสบการณมาชวยในการทางานใหสาเรจลลวงไปดวยด (วนเพญ วถธรรม, 2549 : 113) 3.3 เขตพนทการศกษา ครผสอนทปฏบตงานในเขตพนทการศกษาตางกน มการ ปฏบตงานตามมาตรฐานวชาชพครของครโรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา โดยรวมและมาตรฐานดานการปฏบตตน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ทงนอาจเปนเพราะ การบรหารจดการของแตละเขตพนทการศกษาไมเหมอนกน นโยบายการบรหารแตกตางกน ซงเปนผลมาจากความไมเทาเทยมกนในเรองของงบประมาณ งานวชาการ การบรหารงานบคคล และการบรหารทวไป ทาใหครผสอนไดรบขอมลขาวสาร ความร นวตกรรม เทคนคการจดการเรยนการสอน รวมทงเทคโนโลยใหม ๆ จากเขตพนทการศกษาไดไมเทากน เนองจากสานกงานเขตพนทการศกษาบางเขตบคลากรมจานวนไมเพยงพอ (ราตร กฤษวงศ, 2550 : 98 - 99) ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใช การปฏบตงานตามมาตรฐานวชาชพครของครโรงเรยนเอกชน จงหวดพระนครศรอยธยา เมอพจารณาผลการวจยเปนรายขอในแตละดาน พบรายขอทเปนประเดนทจะนาไปสการปฏบตงานตามมาตรฐานวชาชพครของครโรงเรยนเอกชนใหมประสทธภาพมากขน ดงน 1. มาตรฐานดานการปฏบตงานผบรหารควรเปดโอกาสใหครผสอนไดเขารวมการประชม สมมนาทางวชาการ เพอเปนการพฒนาศกยภาพของครผสอน ใหทนตอการเปลยนแปลงของเทคโนโลยและสภาวะทางสงคมทมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
117
2. มาตรฐานดานการปฏบตตน ควรมกจกรรมใหครผสอนไดใฝหาความร และปรบปรง พฒนาตนเอง อยางสมาเสมอ เพอสงเสรมใหครผสอนปฏบตหนาทดวยความเตมใจระมดระวงรกษา ผลประโยชนของสถานศกษาสงสด ขอเสนอแนะสาหรบการทาวจยครงตอไป
1. ควรศกษาการปฏบตงานตามมาตรฐานวชาชพครของขาราชการคร สงกดสานกงานเขต พนทการศกษาพระนครศรอยธยา
2. ควรศกษาการปฏบตงานตามมาตรฐานวชาชพผบรหารของโรงเรยนเอกชน ในจงหวด พระนครศรอยธยา
บรรณานกรม
กระทรวงศกษาธการ. 2547. รวมกฎหมายและระเบยบทเกยวของกบโรงเรยนเอกชน. กรงเทพมหานคร : โรงพมพดอกเบย.
คาพรทพย ปรชญาวาท. 2546. ศกษาการปฏบตงานตามเกณฑมาตรฐานวชาชพคร ของขาราชการคร สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดระยอง. วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยทกษณ.
ธญญรตน ฟ งศลปะชยพร. 2548. การปฏบตงานตามเกณฑมาตรฐานวชาชพครของครในโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชนกรงเทพมหานคร. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา
บณฑตวทยาลย สถาบนราชภฏสวนดสต. ธรศกด อครบวร. 2542. ความเปนคร. พมพครงท 3. กรงเทพมหานคร :โรงพมพ ก.พลพมพ(1996)
จากด. พวงรตน ทวรตน. 2540. วธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. พมพครงท 7.
กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. พชรนทร มพฒน. 2545. สภาพการปฏบตงานตามเกณฑมาตรฐานวชาชพคร ของครโรงเรยน
ประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดบรรมย. วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย สถาบนราชภฏบรรมย.
ยนต ชมจต. 2544. การศกษาและความเปนครไทย. กรงเทพมหานคร : โอเดยนสโตร. ยทธ ไกยวรรณ. 2545. พนฐานการวจย. กรงเทพมหานคร : สวรยาสาสน. ราชบณฑตยสถาน. 2542. พจนานกรมฉบบราชบณฑตสถาน. กรงเทพมหานคร : นานมบคส
พบลเคชน จากด.
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
118
สกลรตน จนทรศร. 2545. จรรยาบรรณของครตามการรบรของคณะกรรมการอานวยการโรงเรยน และผปกครอง โรงเรยนอนบาลบรณจฉ จงหวดชลบร. วทยานพนธ การศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา. สานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน. 2544. แผนยทธศาสตรการปฏรปและสงเสรมการศกษา
เอกชน. กรงเทพมหานคร: โรงพมพการศาสนา. สานกงานเลขาธการครสภา. 2544. เกณฑมาตรฐานและจรรยาบรรณวชาชพคร. กรงเทพมหานคร :
โรงพมพครสภา. . 2549. คมอการประกอบวชาชพทางการศกษา. กรงเทพมหานคร : โรงพมพครสภา
ลาดพราว. Cronbach , Lee J . 1990. Essentials of Psychological Testing. New York : Harper Collins. Good , C. V. 1973. Dictionary of education. New York : McGraw-Hill Book Company. Symonds, Percival M. 1977. Chara Teristics of the Effective Teacher Based and Pupil
Evaluations. Journal of Experimental Education. 23, 301 – 308. White. A. F. u. 1989. Background and characteristics of immersion teachers in the United
States. Dissertation Abstracts International, 49(9). 2537-A. Yarmane Tayo. 1973. Statistics : An Introductory Analysis. Tokyo : Harper International
Edition.
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
การศกษาความพงพอใจในการปฏบตงานของขาราชการครผสอน ในสงกดสานกงาน เขตพนทการศกษาสระแกว
THE STUDY OF JOB SATISFACTION OF THE TEACHERS UNDER THE JURISDICTION OF THE
OFFICE OF SAKAEO EDUCATIONAL SERVICE AREA
1) วาสนา ใหมพมมา 1) ภเษก จนทรเอยม 1) อรสา โกศลานนทกล 1) Wasana Maipumma 1) Pisake Jun-eam 1) Orasa Kosalanantakul
บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาและเปรยบเทยบความพงพอใจในการทางานของ
ขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกวโดยเปรยบเทยบตามเขตพนทการศกษา ประสบการณทางาน กลมตวอยางทใชในการวจยครงน ไดแก กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ ขาราชการครในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกวเขต 1 และ เขต 2 จานวน 399 คน การวเคราะหขอมลโดยใชคาสถตพนฐาน ไดแก คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) สถตทใชทดสอบสมมตฐาน ระหวางคาเฉลยของกลมตวอยาง โดยใชคา t – test สาหรบกลมตวอยาง 2 กลม ทเปนอสระตอกน (Independent Samples)
ผลการวจยพบวา 1. ระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอนในสถานศกษา สงกด
สานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว โดยภาพรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาอยในระดบมากทกขอ ยกเวนขอ เงนเดอน อยในระดบปานกลาง โดยในขอทมระดบความพงพอใจสงสด คอ สถานะทางอาชพ รองลงมาคอ ความสมพนธกบผบงคบบญชาผใตบงคบบญชาและเพอนรวมงาน และขอทมระดบความพงพอใจในการทางานตาสด คอเงนเดอน
2. การเปรยบเทยบระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว ในเขตพนทการศกษาตางกน มระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอน โดยภาพรวมและรายดาน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ______________________ 1) หลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
120
3. การเปรยบเทยบระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว ทมประสบการณทางานตางกน มระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอน โดยภาพรวมและรายดาน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05
ABSTRACT The objectives of this research were to study and to compare the job satisfaction level of
the teachers under the jurisdiction of the Office of Sakaeo Educational Service Area. The comparative study was classified according to zones of educational service area and work experiences. The sample of this study consisted of 399 teachers under the jurisdiction of the Office of Sakaeo Educational Service Area, Zone 1 and Zone 2. The statistics used for data analysis were percentage, mean, standard deviation and t-test for independent samples.
The findings of the study were as follows: 1. Overall, the job satisfaction of the teachers under the jurisdiction of the Office of
Sakaeo Educational Service Area was at a high level. Further study in each aspect showed that all aspects were at a high level, except for the aspect of salary that was at a moderate level. The aspect obtaining the highest satisfaction was status, followed by interpersonal relation with superiors, subordinates, and peers. The aspect obtaining the lowest satisfaction was salary.
2. The comparison of job satisfaction levels of the teachers showed that their job satisfaction levels were different at a statistically significant level of 0.05 overall and in each aspect.
3. The comparison of job satisfaction levels of the teachers who had different work experiences showed that their job satisfaction levels were also different at a statistically significant level of 0.05 overall and in each aspect.
ความสาคญของปญหา ปจจบนการปฏรปการศกษาดานการบรหารและการจดการศกษาตามพระราชบญญต
การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 มผลใหการจดการศกษามเอกภาพดานนโยบาย มการกระจายอานาจการบรหารไปยงเขตพนทการศกษาและสถานศกษา โดยใหประชาชนมสวนรวมในการบรหารจดการศกษา โดยกระทรวงศกษาธการมการปรบเปลยนโครงสรางและอานาจหนาทตงแตวนท 7 กรกฎาคม 2546 โดยยบเลกหนวยงานเดม และจดตงสานกงานในสวนกลางเพยง 6 สานกงาน คอ สานก
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
121
รฐมนตร สานกงานปลดกระทรวง สานกงานเลขาธการสภาการศกษา สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา และสานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา โดยสานกงานทง 6 แหง ไดดาเนนการตามภารกจของตนเอง โดยปรบบทบาทจากการจดการศกษาทกระดบและทกประเภท เปนเพยงกาหนดนโยบาย แผน และมาตรฐานการศกษา สนบสนนทรพยากรเพอการศกษา รวมทงการตดตาม ตรวจสอบและประเมนผลการจดการศกษา โดยจะตองกระจายอานาจการบรหาร และการจดการศกษาไปยงสานกงานเขตพนทการศกษาและสถานศกษาโดยตรง
การจดตงสานกงานเขตพนทการศกษาทง 175 เขต ใชอาคารสถานทของหนวยงานราชการทมอยเดม ทงทเปนอาคารของสานกงานการประถมศกษาจงหวด/อาเภอ สานกงานสามญศกษาจงหวด สานกงานศกษาธการจงหวด หรออาคารของโรงเรยน และรวมบคลากรของแตละหนวยงานเขาดวยกน ทาใหแตละเขตพนทการศกษามความพรอมแตกตางกน ทงในเรองอาคารสถานท บคลากร วสด อปกรณ และครภณฑ และการบรหารจดการ นอกจากน กฎระเบยบทเกยวของบางเรองยงไมชดเจน การกระจายอานาจยงทาไดไมเตมท ทาใหสานกงานเขตพนทการศกษาอาจปฏบตหนาทตามภารกจไดไมสมบรณครบถวน อยางไรกตาม เนองจากมขอจากดในเรองการตดตอสอสาร ในพนทหางไกลรวมทงมความยากลาบากในการเดนทางเพอตดตอประสานงานระหวางสานกงานเขตพนทการศกษาและสถานศกษา ทาใหบางเขตพนทการศกษาไมสามารถใหบรการแกสถานศกษาและครไดอยางทวถง
คาสาคญ ความพงพอใจ การปฏบตงานของขาราชการคร
โจทยวจย/ปญหาวจย 1. ขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกวม
ความพงพอใจในการทางานในระดบมาก 2. ขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว
เขต 1 และเขต 2 มความพงพอใจในการทางานในระดบตางกน
วตถประสงคการวจย 1. เพอศกษาระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอนในสถานศกษา
สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
122
2. เพอศกษาเปรยบเทยบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอนในสถานศกษา
สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกวเขต 1 กบขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกวเขต 2
3. เพอศกษาเปรยบเทยบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว ทมประสบการณในการทางานนอยกวา 10 ป กบประสบการณในการทางาน 10 ปขนไป
วธดาเนนการวจย 1. ประชากรและกลมตวอยาง
1.1 ประชากรทใชในการศกษา เปนขาราชการครในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกวเขต 1 จานวน 2,265 คน เปนขาราชการครในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกวเขต 2 จานวน 1,724 คน รวมประชากรทงหมด 3,989 คน
1.2 กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการศกษา ไดมาจากการสมจากประชากรทงหมด 3,989 คน ไดกลมตวอยางจากการคานวณโดยใชสตรทาโรยามาเน จานวน 399 คน
การทาวจยครงน ผวจยไดแบงใหเปนกลมตวอยางจากสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกวเขต 1 จานวน 225 คน และกลมตวอยางจากสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว เขต 2 จานวน 174 คน
2. เครองมอทใชในการวจย โดยผวจยไดแบงแบบสอบถามออกเปน 2 ตอนดงน ตอนท 1 เปนการสอบถามขอมลสวนตวของขาราชการครสายผสอนในสถานศกษา
สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว ไดแก เขตพนทการศกษา ประสบการณในการทางาน ตอนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการคร
สายผสอนในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว ตามทฤษฎสองปจจยของเฮอรซเบอรท ซงมทงหมด 12 ดาน ไดแก 1. ความสาเรจในงาน 2. การไดรบการยอมรบ 3. ลกษณะงาน 4. ความรบผดชอบ 5. ความกาวหนา 6. เงนเดอน 7. ความสมพนธกบผบงคบบญชา ผใตบงคบบญชาและเพอนรวมงาน 8. สถานะทางอาชพ 9. นโยบายและการบรหาร 10. สภาพการทางาน 11. ความมนคงในการทางาน 12. วธการปกครองบงคบบญชา เปนแบบสอบถามชนด 5 อนดบ ไดแก มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
123
3. การสรางเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล 3.1 ศกษาเอกสารและงานวจ ยทเ กยวของเพอกาหนดขอบเขตและเนอหาของ
แบบสอบถาม 3.2 ศกษาเอกสารเกยวกบการสรางแบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale)
ของลเครต (อางในวเชยร เกตสงห, 2530 :79-80) 3.3 สรางแบบสอบถามฉบบราง โดยใชขอมลจาก ขอ 3.1 และ 3.2 3.4 นาแบบสอบถามเสนออาจารยทปรกษาวทยานพนธ และผเชยวชาญอก 5 ทานเพอ
ตรวจสอบความเทยงตรงของเนอหา (Content Valdity) และหาคา IOC (Index of Item Objective Coqruence) โดยใชคา IOC มากกวา 0.5 ขนไปมาใช
3.5 ปรบแกไขแบบสอบถามแลวนาไปทดลองใช (Try out) กบขาราชการครสายผสอนในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว แลวนาผลทไดมาวเคราะหคณภาพของแบบสอบถาม โดยวเคราะหหาความเชอมนของแบบสอบถามโดยวธหาคาสมประสทธ
แอลฟา (Alpha Coefficient) ของครอนบาค (Cronbach,1970 : 161) ไดคาความเชอมน (α) .99 3.6 นาแบบสอบถามทผานการทดลองใชและตรวจสอบคณแลวมาจดพมพเปนตนฉบบ
จานวน 399 ฉบบ เพอใชในการเกบขอมลตอไป 4. การวเคราะหขอมล
4.1 ศกษาระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว โดยใชคาสถตพนฐาน ไดแก คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)
4.2 เปรยบเทยบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกวเขต 1 กบ ขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกวเขต 2 และทมประสบการณในการทางานนอยกวา 10 ป กบประสบการณในการทางาน 10 ปขนไป โดยใชคาสถต t-test (Independent)
ผลการวจย จากการวเคราะหขอมลของการศกษาครงนสรปไดดงน
1. ระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอนในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว โดยภาพรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาอยในระดบมากทกขอ ยกเวนขอ เงนเดอน อยในระดบปานกลาง โดยในขอทมระดบความพงพอใจ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
124
สงสด คอ สถานะทางอาชพ รองลงมาคอ ความสมพนธกบผบงคบบญชาผใตบงคบบญชาและเพอนรวมงาน และขอทมระดบความพงพอใจในการทางานตาสด คอเงนเดอน เมอพจารณาตามเขตการศกษา พบวา ขาราชการครสายผสอนในเขต 1 มระดบความพงพอใจในการทางาน โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากทกขอ ยกเวนขอ เงนเดอน อยในระดบปานกลาง โดยในขอทมระดบความพงพอใจสงสด คอ สถานะทางอาชพ รองลงมา คอ ความมนคงในการทางาน และขอทมระดบความพงพอใจตาสด คอ เงนเดอน
ขาราชการครสายผสอนในเขต 2 มระดบความพงพอใจในการทางาน โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากทกขอ ยกเวนขอ เงนเดอน อยในระดบปานกลาง โดยในขอทมระดบความพงพอใจสงสด คอ สถานะทางอาชพ รองลงมา คอ ความสมพนธกบผบงคบบญชาผใตบงคบบญชาและเพอนรวมงาน และขอทมระดบความพงพอใจตาสด คอเงนเดอน
เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา 1.1 ดานความสาเรจในการทางาน โดยภาพรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ
พบวาอยในระดบมากทกขอ โดยในขอทมระดบความพงพอใจสงสด คอ ทานมความพงพอใจกบผลการปฏบตงานในรอบปทผ านมา รองลงมาคอ ทานสามารถแกปญหาในการปฏบตงานจนประสบความสาเรจและมประสทธภาพ และขอทมระดบความพงพอใจในการทางานตาสด คอ การปฏบตงานของทานสรางความพงพอใจและไดรบคาชมเชยจากเพอนรวมงานเปนสวนใหญ
1.2 ดานการไดรบการยอมรบ โดยภาพรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาอยในระดบมากทกขอ โดยในขอทมระดบความพงพอใจสงสด คอ ทานไดรบความไววางใจจากผบงคบบญชาในการมอบหมายงานพเศษทสาคญใหปฏบต รองลงมาคอ เพอนรวมงานยอมรบความรความสามารถในการทางานของทาน และขอทมระดบความพงพอใจในการทางานตาสด คอ เพอนรวมงานขอคาแนะนาในการปฏบตงานจากทาน
1.3 ดานลกษณะงาน โดยภาพรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาอยในระดบมากทกขอ โดยในขอทมระดบความพงพอใจสงสด คอ งานททานทาอยทาทายความสามารถของทาน รองลงมาคอ งานททานทาอย ทาใหทานมโอกาสไดเรยนรทกษะและความชานาญใหม ๆ และขอทมระดบความพงพอใจในการทางานตาสด คอ ปรมาณงานทไดรบมอบหมายเหมาะสมกบเวลาทกาหนด
1.4 ดานความรบผดชอบ โดยภาพรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาอยในระดบมากทกขอ โดยในขอทมระดบความพงพอใจสงสด คอ ผบงคบบญชาของทานไวใจ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
125
ทานใหทางาน โดยไมตองควบคมอยางใกลชด รองลงมาคอ ทานมสวนรวมในการวางแผนงานของหนวยงาน และขอทมระดบความพงพอใจในการทางานตาสด คอ ทานไดรบมอบหมายใหรบงานใหมๆ นอกเหนอจากงานสอนอยเสมอ
1.5 ดานความกาวหนา โดยภาพรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาอยในระดบมากทกขอ ยกเวนขอ ทานมโอกาสไดศกษาหาความรเพมเตม โดยการศกษาตอ อยในระดบปานกลาง โดยในขอทมระดบความพงพอใจสงสด คอ งานในหนาทรบผดชอบของทาน เปนสงทสรางผลงานใหทาน รองลงมาคอ งานในหนาทรบผดชอบของทาน นาไปสการพจารณาบาเหนจ ความรบผดชอบประจาปได และขอทมระดบความพงพอใจในการทางานตาสด คอ ทานมโอกาสไดศกษาหาความรเพมเตม โดยการศกษาตอ
1.6 ดานเงนเดอน โดยภาพรวม อยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาอยในระดบปานกลางทกขอ ยกเวนขอ เงนเดอนททานไดรบเหมาะสมกบปรมาณและลกษณะงานรบผดชอบของทาน อยในระดบมาก โดยในขอทมระดบความพงพอใจสงสด คอ เงนเดอนททานไดรบเหมาะสมกบปรมาณและลกษณะงานรบผดชอบของทาน รองลงมาคอ การเลอนขนเงนเดอนเหมาะสมกบปรมาณงานทไดรบ และขอทมระดบความพงพอใจในการทางานตาสด คอ ทานไดรบเงนสวสดการอน ในการปฏบตงานนอกเหนอจากเงนเดอนทไดรบ
1.7 ดานความสมพนธกบผบงคบบญชา ผใตบงคบบญชาและเพอนรวมงาน โดยภาพรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาอยในระดบมากทกขอ โดยในขอทมระดบความพงพอใจสงสด คอ ทานมความสนทสนมเปนกนเองกบเพอนรวมงาน รองลงมาคอ ทานมความเคารพ และศรทธาตอผบงคบบญชาของทาน และขอทมระดบความพงพอใจในการทางานตาสด คอ เมอทานมปญหาในการปฏบตงาน ผบงคบบญชาของทานสามารถใหคาแนะนาและชวยแกไขปญหาเสมอ
1.8 ดานสถานะทางอาชพ โดยภาพรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาอยในระดบมากทกขอ โดยในขอทมระดบความพงพอใจสงสด คอ ทานจะทางานในหนาทของทานใหเตมความสามารถ เพอความสาเรจของโรงเรยน รองลงมาคอ ทานมความภาคภมใจในหนาทตาง ๆททานทาอย และขอทมระดบความพงพอใจในการทางานตาสด คอ ทานไดรบความเชอถอจากผบงคบบญชาและเพอนรวมงาน
1.9 ดานนโยบายและการบรหาร โดยภาพรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาอยในระดบมากทกขอ โดยในขอทมระดบความพงพอใจสงสด คอ การมอบหมายงานจากผบงคบบญชาเหมาะสมกบความรความสามารถ รองลงมาคอ การจดระบบงานชวยใหเกดความคลองตวในการปฏบตงาน และขอทมระดบความพงพอใจในการทางานตาสด คอ ทานมสวนรวมในการกาหนดนโยบาย ระเบยบ ขอบงคบตาง ๆ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
126
1.10 ดานสภาพแวดลอมในการทางาน โดยภาพรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาอยในระดบมากทกขอ ยกเวนขอ การจดอาคารสถานท หองน า ทสะดวกและสะอาด และมเอกสาร ตารา เพอศกษาคนควา อางองเพยงพอ อยในระดบปานกลาง โดยในขอทมระดบความพงพอใจสงสด คอ การจดสภาพหองทางานทเปนสดสวนและสะดวกตอการปฏบตงาน รองลงมาคอ งบประมาณทไดรบจดสรรมความเหมาะสมตองานทรบผดชอบ และขอทมระดบความพงพอใจในการทางานตาสด คอมเอกสาร ตารา เพอศกษาคนควา อางองเพยงพอ
1.11 ดานความมนคงในการทางาน โดยภาพรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาอยในระดบมากทกขอ ยกเวนขอ ทานตองการทางานในโรงเรยนเดมจนเกษยณอาย อยในระดบปานกลาง โดยในขอทมระดบความพงพอใจสงสด คอ ทานรสกมนคงในหนาทการงานปจจบน รองลงมาคอ ทานรสกภาคภมใจในตาแหนงหนาทการงาน และขอทมระดบความพงพอใจในการทางานตาสด คอ ทานตองการทางานในโรงเรยนเดมจนเกษยณอาย
1.12 ดานวธปกครองบงคบบญชา โดยภาพรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาอยในระดบมากทกขอ โดยในขอทมระดบความพงพอใจสงสด คอ ผบงคบบญชาของทานมภาวะผนา รองลงมาคอ ผบงคบบญชายดระเบยบและหลกเกณฑมาใชเปนเครองมอในการปฏบตงาน และขอทมระดบความพงพอใจในการทางานตาสด คอ วธการบรหารของผบงคบบญชาชวยสงเสรมบรรยากาศทดในหนวยงาน
2. การเปรยบเทยบระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว ในเขตพนทการศกษาตางกน มระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอน โดยภาพรวมและรายดาน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05
3. การเปรยบเทยบระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว ทมประสบการณทางานตางกน มระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอน โดยภาพรวมและรายดาน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05
อภปรายผล 1. ระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกด
สานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว โดยภาพรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาอยในระดบมากทกขอ ยกเวนขอ เงนเดอน อยในระดบปานกลาง โดยในขอทมระดบความพงพอใจสงสด คอ สถานะทางอาชพ รองลงมาคอ ความสมพนธกบผบงคบบญชาผใตบงคบบญชาและ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
127
เพอนรวมงาน และขอทมระดบความพงพอใจในการทางานตาสด คอเงนเดอน ทงนอาจเปนเพราะวาในปจจบนนอาชพนนเปนทยอมรบนบถอของสงคมทมเกยรตและศกดศร ซงตรงกบแนวคดของ ศรวรรณ เสรรตน (2541 : 138) กลาวในเรองการเนนใหเหนวางานมความสาคญ (Task Implement) ไววาผบรหารควรอธบาย ชแจงหรอทาใหพนกงานเกดความรสกถงความสาคญของงานทพนกงานรบผดชอบ ไมวาจะเปนงานในหนาทใด ตงแตยามรกษาความปลอดภย พนกงานทาความสะอาด ไปจนถงระดบผบรหาร ทกหนาทตางมความสาคญตอภาพพจน และความสาเรจขององคกรทงสน หากแตละหนาทบกพรอง กจะสงผลทางลบตอองคกร เมอพนกงานรถงความสาคญของงานของตนกจะรสกภาคภมใจ และรสกเปนสวนหนงขององคกร เปนแรงจงใจใหพนกงานทางานเตมความสามารถ ดงนนขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกวจงมความพงพอใจในการทางานททาอยในระดบมาก ในดานความสมพนธกบผบงคบบญชาผใตบงคบบญชาและเพอนรวมงาน ในปจจบนการตดตอ ไมวาจะเปนกรยาหรอวาจา ทแสดงถงความสมพนธอนดตอกน สามารถทางานรวมกน มความเขาใจซงกนและกนอยางด ซงตรงกบทฤษฎความตองการของแมคแซลแลนด (McCelland) ทกลาววา บคคลตองการการยอมรบ ตองการการเปนสวนหนงของกลม ตองการมความสมพนธและผกพนกบสมาชกในกลม มความเปนมตรไมตร และมสมพนธภาพทดตอบคคลอน และยงสอดคลองกบแนวคดของ เดล คารเนจ (Dail Carnegies) ทวา บคคลมความปรารถนาทจะใหบคคลอน ชอบตนเอง และเปนทยอมรบจากบคคลอน บคคลทตองการความผกพนสงจะมสงจงใจดานความเปนมตร และชอบสถานการณการรวมมอมากกวาสถานการณการแขงขน และขาราชการครสายผสอนมระดบความพงพอใจในการทางานตาสด คอ เงนเดอน อาจเปนเพราะวาเงนเดอนและการเลอนขนเงนเดอนของขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว อาจไมเปนทพอใจ ซงตามทฤษฎแรงจงใจ ERG ของเอลเดอรเฟอร (Alderfer) ไดกลาวถงความตองการมชวตอย (Existence Need) วาเปนความตองการของบคคลทตองการการตอบสนองเพอใหมชวต เปนความตองการไดรบการตอบสนองทางกาย กลาวคอ ตองการอาหาร เสอผา ทอยอาศย เครองใชตางๆ ยารกษาโรค ผบรหารควรตอบสนองความตองการดวยการใหคาตอบแทนเปนเงนคาจาง เงนเพมพเศษ รวมถงความรสกมนคงปลอดภย จากการทางาน ไดรบความยตธรรม มการตงคณะกรรมการประเมนผลงานใหเปนรปธรรมยงขนในการพจารณาขนเงนเดอน โอกาสไดรบความกาวหนาในอนาคต (Possibility of Growth) หมายถง การทบคคลไดรบการแตงตงเลอนตาแหนงภายในหนวยงานแลว ยงหมายถงสถานการณทบคคลสามารถไดรบความกาวหนาในทกษะวชาชพดวย ในทฤษฎการจงใจ ERG กลาววา ความตองการสงสดของบคคล ไดแก ความตองการไดรบการยกยอง และความตองการความสาเรจในชวต ผบรหารควรสนบสนนใหพนกงานของตนเองใหเจรญกาวหนา ดวยการพจาณา
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
128
เลอนขน เลอนตาแหนง หรอมอบหมายใหรบผดชอบตองานกวางขน โดยมหนาทการงานสงขน อนเปนโอกาสทพนกงานจะกาวไปสความสาเรจ สอดคลองกบงานวจยของ เกษม คาศร (2547) ไดศกษาวจยเรอง การศกษาความพงพอใจในการปฏบตงานของขาราชการคร สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดสพรรณบร ผลการวจยพบวา ความพงพอใจในการปฏบตงานของขาราชการคร สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดสพรรณบร โดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายดานอยในระดบมาก 9 ดาน เรยงตามลาดบคาเฉลย คอ ดานความรบผดชอบ ดานความสาเรจในงาน ดานนโยบายและการบรหาร ดานความสมพนธกบเพ อนรวมงานและผบงคบบญชา ดานสภาพของการทางาน ดานการปกครองบงคบบญชา ดานลกษณะของงาน ดานการไดรบการยกยอง และดานความกาวหนา สวนดานเงนเดอนนนขาราชการครมความพงพอใจในระดบปานกลาง
2. การเปรยบเทยบระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว ในเขตพนทการศกษาตางกน มระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอน โดยภาพรวมและรายดาน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ทงนอาจเปนเพราะวาสภาพแวดลอม สงคมและพนทตงของเขตพนทการศกษาสระแกว ทงเขต 1 และเขต 2 มลกษณะทแตกตางกน ดงนนขาราชการครสายผสอนทอยในเขตพนทการศกษาตางกนยอมมความพงพอใจในการปฏบตงานในละหนาทและในแตละดานทแตกตางกนออกไป ทงนเพอใหการปฏบตงานในสถานศกษานนมประสทธภาพมากยงขน และเพอใหบรรลวตถประสงคทตงไว
3. การเปรยบเทยบระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว ทมประสบการณทางานตางกน มระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอน โดยภาพรวมและรายดาน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ทงนอาจเปนเพราะวาขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว มประสบการณในการปฏบตงานมากขน กจะทาใหเกดการเรยนรและพฒนาความคด มทกษะดานตางๆเพมมากขน และสามารถวเคราะหการทางานไดดกวาขาราชการครสายผสอนทมประสบการณทางานนอยกวา เพราะฉะนนการเรยนรการทางานในองคกรตองใชระยะเวลา ดงนนขาราชการครสายผสอนทมประสบการณทางานทตางกนกจะมความคดเหนตางกน สอดคลองกบงานวจยของ เกษม คาศร (2547) ไดศกษาวจยเรอง การศกษาความพงพอใจในการปฏบตงานของขาราชการคร สงกดสาน กงานการประถมศกษาจงหวดสพรรณบร ผลการวจยพบวา ผลการเปรยบเทยบความพงพอใจในการปฏบตงานของขาราชการคร สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดสพรรณบร เมอจาแนกตามประสบการณในการปฏบตงาน ณ โรงเรยนปจจบนแลว พบวาขาราชการครทมประสบการณในการปฏบตงาน ณ โรงเรยนปจจบน
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
129
นอยกวา 5 ป มความพงพอใจในการปฏบตงานมากกวาขาราชการครทมประสบการณ ณ โรงเรยนปจจบน 10 ปขนไป อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 และสอดคลองกบงานวจยของ อานาจ ศรศลา (2545) ไดศกษาวจยเรอง การศกษาความพงพอใจในการปฏบตงานของครอาจารยโรงเรยนมธยมศกษาสงกดกรมสามญศกษาในจงหวดบรรมย ผลการวจยพบวา การเปรยบเทยบระดบความพงพอใจในการปฏบตงาน จาแนกตามตวแปรดานประสบการณในการปฏบตงาน โดยสวนรวมพบวาอยในระดบปานกลาง เมอนามาเปรยบเทยบพบวามความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และนาตวแปรทมความแตกตางกนนามาเปรยบเทยบกน พบวา ประสบการณในการปฏบตงาน 11 - 15 ป มระดบความพงพอใจในการปฏบตงานสงกวา ประสบการณ 20 ปขนไป และประสบการณ 5 – 10 ป ตามลาดบ อยางมนยสาคญทางสถต ทระดบ .05
ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะเพอการนาผลการวจยไปใช จากการวจยเรองศกษาความพงพอใจในการปฏบตงานของขาราชการครสายผสอน สงกด
สานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว พบขอทมระดบความคดเหนตาสด คอดานเงนเดอน ผวจยจงขอเสนอแนะดงน
1. ดานเงนเดอน สถานศกษาควรมการสงเสรมใหขาราชการครสายผสอนไดรบเงนสวสดการอน ในการปฏบตงานนอกเหนอจากเงนเดอนทไดรบ
2. ดานสภาพการทางาน สถานศกษาควรมเอกสาร ตารา เพอใหขาราชการครสายผสอนไดศกษาคนควา อางองเพยงพอ
3. ดานความกาวหนา สถานศกษาควรใหโอกาสขาราชการครสายผสอนไดศกษาหาความรเพมเตม โดยการศกษาตอ
ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป จากการวจยเรองศกษาความพงพอใจในการปฏบตงานของขาราชการครสายผสอน สงกด
สานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว ผวจยจงขอเสนอแนะ ดงน 1. ควรมการศกษาปจจยทสงผลกระทบตอการปฏบตงานของขาราชการครสายผสอน
สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว 2. ควรมการศกษาความตองการของขาราชการครสายผสอน สงกดสานกงานเขตพนท
การศกษาสระแกวในดานตางๆ 3. ควรมการศกษาปญหาทเกดขนในการปฏบตงานของขาราชการครสายผสอน สงกด
สานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
130
บรรณานกรม เกษม คาศร. 2547. การศกษาความพงพอใจในการปฏบตงานของขาราชการคร สงกดสานกงานการ ประถมศกษา จงหวดสพรรณบร. วทยานพนธ มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร. วเชยร เกตสงห. 2530. หลกการสรางและวเคราะหเครองมอทใชในการวจย. พมพครงท 4
ไทยวฒนาพานช. ศรวรรณ เสรรตน. 2541. กลยทธการตลาด การ บรหารการตลาดและกรณศกษา. พมพครงท 1.
กรงเทพมหานคร: ธระฟลมและไซเทกซ. อานาจ ศรศลา. 2545. การศกษาความพงพอใจในการปฏบตงานของครอาจารยโรงเรยนมธยมศกษา
สงกดกรม สามญศกษาในจงหวดบรรมย. ครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา สถาบนราชภฏบรรมย.
Cronbach, Lee J. 1970. Essential of Psychological Testing. New York : Harper & Row.
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
การศกษาแบบผนาของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานตามทฤษฎ ของเรดดน THE STUDY OF LEADERSHIP STYLES OF ELEMENTARY SCHOOL ADMINISTRATORS
ACCORDING TO REDDIN’S THEORY
1) ธนยง สมาคณ 1) สวรรณา โชตสกานต 1) อรสา โกศลานนทกล 1) Thanayong Srimakoon 1) Suwanna Chotisukan 1) Orasa Kosalanantakul
บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาแบบผนาของผบรหารตามทฤษฎของเรดดน
กลมตวอยางทใชในการวจยครงน ไดแก ขาราชการครโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว จานวน 444 คน การวเคราะหขอมล โดยใชคาสถตพนฐาน ไดแก คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) สถตทใชทดสอบสมมตฐาน ระหวางคาเฉลยของกลมตวอยาง โดยใชคา t – test สาหรบกลมตวอยาง 2 กลม ทเปนอสระตอกน (Independent Samples)
ผลการวจยพบวา 1. ความคดเหนของครผสอนเกยวกบแบบผนาของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน ตาม
ทฤษฎของเรดดน โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ครผสอนมความคดเหนเกยวกบแบบผนาของผบรหารมากทสด คอ แบบประสาน อยในระดบมาก รองลงมา คอ แบบสมพนธ อยในระดบมาก และครผสอนมความคดเหนเกยวกบแบบผนาของผบรหารนอยทสดคอ แบบบกงาน อยในระดบปานกลาง
2. การเปรยบเทยบแบบผนาของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน ตามทฤษฎของเรดดน ตามประสบการณทางาน พบวา ครผสอนทมประสบการณทางานตางกน มความคดเหนเกยวกบแบบผนาของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน ไมแตกตาง แตแบบผนาของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน แบบบกงาน ครผสอนมความคดเหนเกยวกบแบบผนาของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน แตกตางอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05
______________________ 1) หลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
132
3. การเปรยบเทยบระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว ทมประสบการณทางานตางกน มระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอน โดยภาพรวมและรายดาน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05
ABSTRACT The objectives of this research were to study and to compare the job satisfaction level of
the teachers under the jurisdiction of the Office of Sakaeo Educational Service Area. The comparative study was classified according to zones of educational service area and work experiences. The sample of this study consisted of 399 teachers under the jurisdiction of the Office of Sakaeo Educational Service Area, Zone 1 and Zone 2. The statistics used for data analysis were percentage, mean, standard deviation and t-test for independent samples.
The findings of the study were as follows: 1. Overall, the job satisfaction of the teachers under the jurisdiction of the Office of
Sakaeo Educational Service Area was at a high level. Further study in each aspect showed that all aspects were at a high level, except for the aspect of salary that was at a moderate level. The aspect obtaining the highest satisfaction was status, followed by interpersonal relation with superiors, subordinates, and peers. The aspect obtaining the lowest satisfaction was salary.
2. The comparison of job satisfaction levels of the teachers showed that their job satisfaction levels were different at a statistically significant level of 0.05 overall and in each aspect.
3. The comparison of job satisfaction levels of the teachers who had different work experiences showed that their job satisfaction levels were also different at a statistically significant level of 0.05 overall and in each aspect.
ความสาคญของปญหา ปจจบนการปฏรปการศกษาดานการบรหารและการจดการศกษาตามพระราชบญญต
การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 มผลใหการจดการศกษามเอกภาพดานนโยบาย มการกระจายอานาจการบรหารไปยงเขตพนทการศกษาและสถานศกษา โดยใหประชาชนมสวนรวมในการบรหารจดการศกษา โดยกระทรวงศกษาธการมการปรบเปลยนโครงสรางและอานาจหนาทตงแตวนท 7 กรกฎาคม 2546 โดยยบเลกหนวยงานเดม และจดตงสานกงานในสวนกลางเพยง 6 สานกงาน คอ สานก
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
133
รฐมนตร สานกงานปลดกระทรวง สานกงานเลขาธการสภาการศกษา สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา และสานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา โดยสานกงานทง 6 แหง ไดดาเนนการตามภารกจของตนเอง โดยปรบบทบาทจากการจดการศกษาทกระดบและทกประเภท เปนเพยงกาหนดนโยบาย แผน และมาตรฐานการศกษา สนบสนนทรพยากรเพอการศกษา รวมทงการตดตาม ตรวจสอบและประเมนผลการจดการศกษา โดยจะตองกระจายอานาจการบรหาร และการจดการศกษาไปยงสานกงานเขตพนทการศกษาและสถานศกษาโดยตรง
การจดตงสานกงานเขตพนทการศกษาทง 175 เขต ใชอาคารสถานทของหนวยงานราชการทมอยเดม ทงทเปนอาคารของสานกงานการประถมศกษาจงหวด/อาเภอ สานกงานสามญศกษาจงหวด สานกงานศกษาธการจงหวด หรออาคารของโรงเรยน และรวมบคลากรของแตละหนวยงานเขาดวยกน ทาใหแตละเขตพนทการศกษามความพรอมแตกตางกน ทงในเรองอาคารสถานท บคลากร วสด อปกรณ และครภณฑ และการบรหารจดการ นอกจากน กฎระเบยบทเกยวของบางเรองยงไมชดเจน การกระจายอานาจยงทาไดไมเตมท ทาใหสานกงานเขตพนทการศกษาอาจปฏบตหนาทตามภารกจไดไมสมบรณครบถวน อยางไรกตาม เนองจากมขอจากดในเรองการตดตอสอสาร ในพนทหางไกล รวมทงมความยากลาบากในการเดนทางเพอตดตอประสานงานระหวางสานกงานเขตพนทการศกษาและสถานศกษา ทาใหบางเขตพนทการศกษาไมสามารถใหบรการแกสถานศกษาและครไดอยางทวถง
คาสาคญ ความพงพอใจ การปฏบตงานของขาราชการคร
โจทยวจย/ปญหาวจย 1. ขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกวม
ความพงพอใจในการทางานในระดบมาก 2. ขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว
เขต 1 และเขต 2 มความพงพอใจในการทางานในระดบตางกน
วตถประสงคการวจย 1. เพอศกษาระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอนในสถานศกษา
สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
134
2. เพอศกษาเปรยบเทยบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกวเขต 1 กบขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกวเขต 2
3. เพอศกษาเปรยบเทยบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว ทมประสบการณในการทางานนอยกวา 10 ป กบประสบการณในการทางาน 10 ปขนไป
วธดาเนนการวจย 1. ประชากรและกลมตวอยาง
1.1 ประชากรทใชในการศกษา เปนขาราชการครในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกวเขต 1 จานวน 2,265 คน เปนขาราชการครในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกวเขต 2 จานวน 1,724 คน รวมประชากรทงหมด 3,989 คน
1.2 กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการศกษา ไดมาจากการสมจากประชากรทงหมด 3,989 คน ไดกลมตวอยางจากการคานวณโดยใชสตรทาโรยามาเน จานวน 399 คน
การทาวจยครงน ผวจยไดแบงใหเปนกลมตวอยางจากสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกวเขต 1 จานวน 225 คน และกลมตวอยางจากสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว เขต 2 จานวน 174 คน
2. เครองมอทใชในการวจย โดยผวจยไดแบงแบบสอบถามออกเปน 2 ตอนดงน ตอนท 1 เปนการสอบถามขอมลสวนตวของขาราชการครสายผสอนในสถานศกษา
สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว ไดแก เขตพนทการศกษา ประสบการณในการทางาน ตอนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการคร
สายผสอนในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว ตามทฤษฎสองปจจยของเฮอรซเบอรท ซงมทงหมด 12 ดาน ไดแก 1. ความสาเรจในงาน 2. การไดรบการยอมรบ 3. ลกษณะงาน 4. ความรบผดชอบ 5. ความกาวหนา 6. เงนเดอน 7. ความสมพนธกบผบงคบบญชา ผใตบงคบบญชาและเพอนรวมงาน 8. สถานะทางอาชพ 9. นโยบายและการบรหาร 10. สภาพการทางาน 11. ความมนคงในการทางาน 12. วธการปกครองบงคบบญชา เปนแบบสอบถามชนด 5 อนดบ ไดแก มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
135
3. การสรางเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล 3.1 ศกษาเอกสาร และงานวจ ยทเ กยวของเพอกาหนดขอบเขตและเนอหาของ
แบบสอบถาม 3.2 ศกษาเอกสารเกยวกบการสรางแบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale)
ของลเครต (อางในวเชยร เกตสงห, 2530 :79-80) 3.3 สรางแบบสอบถามฉบบราง โดยใชขอมลจาก ขอ 3.1 และ 3.2 3.4 นาแบบสอบถามเสนออาจารยทปรกษาวทยานพนธ และผเชยวชาญอก 5 ทานเพอ
ตรวจสอบความเทยงตรงของเนอหา (Content Valdity) และหาคา IOC (Index of Item Objective Coqruence) โดยใชคา IOC มากกวา 0.5 ขนไปมาใช
3.5 ปรบแกไขแบบสอบถามแลวนาไปทดลองใช (Try out) กบขาราชการครสายผสอนในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว แลวนาผลทไดมาวเคราะหคณภาพของแบบสอบถาม โดยวเคราะหหาความเชอมนของแบบสอบถามโดยวธหาคาสมประสทธ
แอลฟา (Alpha Coefficient) ของครอนบาค (Cronbach,1970 : 161) ไดคาความเชอมน (α) .99 3.6 นาแบบสอบถามทผานการทดลองใชและตรวจสอบคณแลวมาจดพมพเปนตนฉบบ
จานวน 399 ฉบบ เพอใชในการเกบขอมลตอไป 4. การวเคราะหขอมล
4.1 ศกษาระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว โดยใชคาสถตพนฐาน ไดแก คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)
4.2 เปรยบเทยบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกวเขต 1 กบ ขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกวเขต 2 และทมประสบการณในการทางานนอยกวา 10 ป กบประสบการณในการทางาน 10 ปขนไป โดยใชคาสถต t-test (Independent)
ผลการวจย จากการวเคราะหขอมลของการศกษาครงนสรปไดดงน
1. ระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอนในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว โดยภาพรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาอยในระดบมากทกขอ ยกเวนขอ เงนเดอน อยในระดบปานกลาง โดยในขอทมระดบความพงพอใจ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
136
สงสด คอ สถานะทางอาชพ รองลงมาคอ ความสมพนธกบผบงคบบญชาผใตบงคบบญชาและเพอนรวมงาน และขอทมระดบความพงพอใจในการทางานตาสด คอเงนเดอน เมอพจารณาตามเขตการศกษา พบวา ขาราชการครสายผสอนในเขต 1 มระดบความพงพอใจในการทางาน โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากทกขอ ยกเวนขอ เงนเดอน อยในระดบปานกลาง โดยในขอทมระดบความพงพอใจสงสด คอ สถานะทางอาชพ รองลงมา คอ ความมนคงในการทางาน และขอทมระดบความพงพอใจตาสด คอ เงนเดอน
ขาราชการครสายผสอนในเขต 2 มระดบความพงพอใจในการทางาน โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากทกขอ ยกเวนขอ เงนเดอน อยในระดบปานกลาง โดยในขอทมระดบความพงพอใจสงสด คอ สถานะทางอาชพ รองลงมา คอ ความสมพนธกบผบงคบบญชาผใตบงคบบญชาและเพอนรวมงาน และขอทมระดบความพงพอใจตาสด คอเงนเดอน
เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา 1.1 ดานความสาเรจในการทางาน โดยภาพรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ
พบวาอยในระดบมากทกขอ โดยในขอทมระดบความพงพอใจสงสด คอ ทานมความพงพอใจกบผลการปฏบตงานในรอบปทผ านมา รองลงมาคอ ทานสามารถแกปญหาในการปฏบตงานจนประสบความสาเรจและมประสทธภาพ และขอทมระดบความพงพอใจในการทางานตาสด คอ การปฏบตงานของทานสรางความพงพอใจและไดรบคาชมเชยจากเพอนรวมงานเปนสวนใหญ
1.2 ดานการไดรบการยอมรบ โดยภาพรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาอยในระดบมากทกขอ โดยในขอทมระดบความพงพอใจสงสด คอ ทานไดรบความไววางใจจากผบงคบบญชาในการมอบหมายงานพเศษทสาคญใหปฏบต รองลงมาคอ เพอนรวมงานยอมรบความรความสามารถในการทางานของทาน และขอทมระดบความพงพอใจในการทางานตาสด คอ เพอนรวมงานขอคาแนะนาในการปฏบตงานจากทาน
1.3 ดานลกษณะงาน โดยภาพรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาอยในระดบมากทกขอ โดยในขอทมระดบความพงพอใจสงสด คอ งานททานทาอยทาทายความสามารถของทาน รองลงมาคอ งานททานทาอย ทาใหทานมโอกาสไดเรยนรทกษะและความชานาญใหม ๆ และขอทมระดบความพงพอใจในการทางานตาสด คอ ปรมาณงานทไดรบมอบหมายเหมาะสมกบเวลาทกาหนด
1.4 ดานความรบผดชอบ โดยภาพรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาอยในระดบมากทกขอ โดยในขอทมระดบความพงพอใจสงสด คอ ผบงคบบญชาของทานไวใจ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
137
ทานใหทางาน โดยไมตองควบคมอยางใกลชด รองลงมาคอ ทานมสวนรวมในการวางแผนงานของหนวยงาน และขอทมระดบความพงพอใจในการทางานตาสด คอ ทานไดรบมอบหมายใหรบงานใหมๆ นอกเหนอจากงานสอนอยเสมอ
1.5 ดานความกาวหนา โดยภาพรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาอยในระดบมากทกขอ ยกเวนขอ ทานมโอกาสไดศกษาหาความรเพมเตม โดยการศกษาตอ อยในระดบปานกลาง โดยในขอทมระดบความพงพอใจสงสด คอ งานในหนาทรบผดชอบของทาน เปนสงทสรางผลงานใหทาน รองลงมาคอ งานในหนาทรบผดชอบของทาน นาไปสการพจารณาบาเหนจ ความรบผดชอบประจาปได และขอทมระดบความพงพอใจในการทางานตาสด คอ ทานมโอกาสไดศกษาหาความรเพมเตม โดยการศกษาตอ
1.6 ดานเงนเดอน โดยภาพรวม อยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาอยในระดบปานกลางทกขอ ยกเวนขอ เงนเดอนททานไดรบเหมาะสมกบปรมาณและลกษณะงานรบผดชอบของทาน อยในระดบมาก โดยในขอทมระดบความพงพอใจสงสด คอ เงนเดอนททานไดรบเหมาะสมกบปรมาณและลกษณะงานรบผดชอบของทาน รองลงมาคอ การเลอนขนเงนเดอนเหมาะสมกบปรมาณงานทไดรบ และขอทมระดบความพงพอใจในการทางานตาสด คอ ทานไดรบเงนสวสดการอน ในการปฏบตงานนอกเหนอจากเงนเดอนทไดรบ
1.7 ดานความสมพนธกบผบงคบบญชา ผใตบงคบบญชาและเพอนรวมงาน โดยภาพรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาอยในระดบมากทกขอ โดยในขอทมระดบความพงพอใจสงสด คอ ทานมความสนทสนมเปนกนเองกบเพอนรวมงาน รองลงมาคอ ทานมความเคารพ และศรทธาตอผบงคบบญชาของทาน และขอทมระดบความพงพอใจในการทางานตาสด คอ เมอทานมปญหาในการปฏบตงาน ผบงคบบญชาของทานสามารถใหคาแนะนาและชวยแกไขปญหาเสมอ
1.8 ดานสถานะทางอาชพ โดยภาพรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาอยในระดบมากทกขอ โดยในขอทมระดบความพงพอใจสงสด คอ ทานจะทางานในหนาทของทานใหเตมความสามารถ เพอความสาเรจของโรงเรยน รองลงมาคอ ทานมความภาคภมใจในหนาทตาง ๆททานทาอย และขอทมระดบความพงพอใจในการทางานตาสด คอ ทานไดรบความเชอถอจากผบงคบบญชาและเพอนรวมงาน
1.9 ดานนโยบายและการบรหาร โดยภาพรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาอยในระดบมากทกขอ โดยในขอทมระดบความพงพอใจสงสด คอ การมอบหมายงานจากผบงคบบญชาเหมาะสมกบความรความสามารถ รองลงมาคอ การจดระบบงานชวยใหเกดความคลองตวในการปฏบตงาน และขอทมระดบความพงพอใจในการทางานตาสด คอ ทานมสวนรวมในการกาหนดนโยบาย ระเบยบ ขอบงคบตาง ๆ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
138
1.10 ดานสภาพแวดลอมในการทางาน โดยภาพรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาอยในระดบมากทกขอ ยกเวนขอ การจดอาคารสถานท หองน า ทสะดวกและสะอาด และมเอกสาร ตารา เพอศกษาคนควา อางองเพยงพอ อยในระดบปานกลาง โดยในขอทมระดบความพงพอใจสงสด คอ การจดสภาพหองทางานทเปนสดสวนและสะดวกตอการปฏบตงาน รองลงมาคอ งบประมาณทไดรบจดสรรมความเหมาะสมตองานทรบผดชอบ และขอทมระดบความพงพอใจในการทางานตาสด คอมเอกสาร ตารา เพอศกษาคนควา อางองเพยงพอ
1.11 ดานความมนคงในการทางาน โดยภาพรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาอยในระดบมากทกขอ ยกเวนขอ ทานตองการทางานในโรงเรยนเดมจนเกษยณอาย อยในระดบปานกลาง โดยในขอทมระดบความพงพอใจสงสด คอ ทานรสกมนคงในหนาทการงานปจจบน รองลงมาคอ ทานรสกภาคภมใจในตาแหนงหนาทการงาน และขอทมระดบความพงพอใจในการทางานตาสด คอ ทานตองการทางานในโรงเรยนเดมจนเกษยณอาย
1.12 ดานวธปกครองบงคบบญชา โดยภาพรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาอยในระดบมากทกขอ โดยในขอทมระดบความพงพอใจสงสด คอ ผบงคบบญชาของทานมภาวะผนา รองลงมาคอ ผบงคบบญชายดระเบยบและหลกเกณฑมาใชเปนเครองมอในการปฏบตงาน และขอทมระดบความพงพอใจในการทางานตาสด คอ วธการบรหารของผบงคบบญชาชวยสงเสรมบรรยากาศทดในหนวยงาน
2. การเปรยบเทยบระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว ในเขตพนทการศกษาตางกน มระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอน โดยภาพรวมและรายดาน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05
3. การเปรยบเทยบระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว ทมประสบการณทางานตางกน มระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอน โดยภาพรวมและรายดาน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05
อภปรายผล 1. ระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกด
สานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว โดยภาพรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาอยในระดบมากทกขอ ยกเวนขอ เงนเดอน อยในระดบปานกลาง โดยในขอทมระดบความพงพอใจสงสด คอ สถานะทางอาชพ รองลงมาคอ ความสมพนธกบผบงคบบญชาผใตบงคบบญชาและ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
139
เพอนรวมงาน และขอทมระดบความพงพอใจในการทางานตาสด คอเงนเดอน ทงนอาจเปนเพราะวาในปจจบนนอาชพนนเปนทยอมรบนบถอของสงคมทมเกยรตและศกดศร ซงตรงกบแนวคดของ ศรวรรณ เสรรตน (2541 : 138) กลาวในเรองการเนนใหเหนวางานมความสาคญ (Task Implement) ไววาผบรหารควรอธบาย ชแจงหรอทาใหพนกงานเกดความรสกถงความสาคญของงานทพนกงานรบผดชอบ ไมวาจะเปนงานในหนาทใด ตงแตยามรกษาความปลอดภย พนกงานทาความสะอาด ไปจนถงระดบผบรหาร ทกหนาทตางมความสาคญตอภาพพจน และความสาเรจขององคกรทงสน หากแตละหนาทบกพรอง กจะสงผลทางลบตอองคกร เมอพนกงานรถงความสาคญของงานของตนกจะรสกภาคภมใจ และรสกเปนสวนหนงขององคกร เปนแรงจงใจใหพนกงานทางานเตมความสามารถ ดงนนขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกวจงมความพงพอใจในการทางานททาอยในระดบมาก ในดานความสมพนธกบผบงคบบญชาผใตบงคบบญชาและเพอนรวมงาน ในปจจบนการตดตอ ไมวาจะเปนกรยาหรอวาจา ทแสดงถงความสมพนธอนดตอกน สามารถทางานรวมกน มความเขาใจซงกนและกนอยางด ซงตรงกบทฤษฎความตองการของแมคแซลแลนด (McCelland) ทกลาววา บคคลตองการการยอมรบ ตองการการเปนสวนหนงของกลม ตองการมความสมพนธและผกพนกบสมาชกในกลม มความเปนมตรไมตร และมสมพนธภาพทดตอบคคลอน และยงสอดคลองกบแนวคดของ เดล คารเนจ (Dail Carnegies) ทวา บคคลมความปรารถนาทจะใหบคคลอน ชอบตนเอง และเปนทยอมรบจากบคคลอน บคคลทตองการความผกพนสงจะมสงจงใจดานความเปนมตร และชอบสถานการณการรวมมอมากกวาสถานการณการแขงขน และขาราชการครสายผสอนมระดบความพงพอใจในการทางานตาสด คอ เงนเดอน อาจเปนเพราะวาเงนเดอนและการเลอนขนเงนเดอนของขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว อาจไมเปนทพอใจ ซงตามทฤษฎแรงจงใจ ERG ของเอลเดอรเฟอร (Alderfer) ไดกลาวถงความตองการมชวตอย (Existence Need) วาเปนความตองการของบคคลทตองการการตอบสนองเพอใหมชวต เปนความตองการไดรบการตอบสนองทางกาย กลาวคอ ตองการอาหาร เสอผา ทอยอาศย เครองใชตางๆ ยารกษาโรค ผบรหารควรตอบสนองความตองการดวยการใหคาตอบแทนเปนเงนคาจาง เงนเพมพเศษ รวมถงความรสกมนคงปลอดภย จากการทางาน ไดรบความยตธรรม มการตงคณะกรรมการประเมนผลงานใหเปนรปธรรมยงขนในการพจารณาขนเงนเดอน โอกาสไดรบความกาวหนาในอนาคต (Possibility of Growth) หมายถง การทบคคลไดรบการแตงตงเลอนตาแหนงภายในหนวยงานแลว ยงหมายถงสถานการณทบคคลสามารถไดรบความกาวหนาในทกษะวชาชพดวย ในทฤษฎการจงใจ ERG กลาววา ความตองการสงสดของบคคล ไดแก ความตองการไดรบการยกยอง และความตองการความสาเรจในชวต ผบรหารควรสนบสนนใหพนกงานของตนเองใหเจรญกาวหนา ดวยการพจาณา
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
140
เลอนขน เลอนตาแหนง หรอมอบหมายใหรบผดชอบตองานกวางขน โดยมหนาทการงานสงขน อนเปนโอกาสทพนกงานจะกาวไปสความสาเรจ สอดคลองกบงานวจยของ เกษม คาศร (2547) ไดศกษาวจยเรอง การศกษาความพงพอใจในการปฏบตงานของขาราชการคร สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดสพรรณบร ผลการวจยพบวา ความพงพอใจในการปฏบตงานของขาราชการคร สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดสพรรณบร โดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายดานอยในระดบมาก 9 ดาน เรยงตามลาดบคาเฉลย คอ ดานความรบผดชอบ ดานความสาเรจในงาน ดานนโยบายและการบรหาร ดานความสมพนธกบเพ อนรวมงานและผบงคบบญชา ดานสภาพของการทางาน ดานการปกครองบงคบบญชา ดานลกษณะของงาน ดานการไดรบการยกยอง และดานความกาวหนา สวนดานเงนเดอนนนขาราชการครมความพงพอใจในระดบปานกลาง
2. การเปรยบเทยบระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว ในเขตพนทการศกษาตางกน มระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอน โดยภาพรวมและรายดาน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ทงนอาจเปนเพราะวาสภาพแวดลอม สงคมและพนทตงของเขตพนทการศกษาสระแกว ทงเขต 1 และเขต 2 มลกษณะทแตกตางกน ดงนนขาราชการครสายผสอนทอยในเขตพนทการศกษาตางกนยอมมความพงพอใจในการปฏบตงานในละหนาทและในแตละดานทแตกตางกนออกไป ทงนเพอใหการปฏบตงานในสถานศกษานนมประสทธภาพมากยงขน และเพอใหบรรลวตถประสงคทตงไว
3. การเปรยบเทยบระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว ทมประสบการณทางานตางกน มระดบความพงพอใจในการทางานของขาราชการครสายผสอน โดยภาพรวมและรายดาน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ทงนอาจเปนเพราะวาขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว มประสบการณในการปฏบตงานมากขน กจะทาใหเกดการเรยนรและพฒนาความคด มทกษะดานตางๆเพมมากขน และสามารถวเคราะหการทางานไดดกวาขาราชการครสายผสอนทมประสบการณทางานนอยกวา เพราะฉะนนการเรยนรการทางานในองคกรตองใชระยะเวลา ดงนนขาราชการครสายผสอนทมประสบการณทางานทตางกนกจะมความคดเหนตางกน สอดคลองกบงานวจยของ เกษม คาศร (2547) ไดศกษาวจยเรอง การศกษาความพงพอใจในการปฏบตงานของขาราชการคร สงกดสาน กงานการประถมศกษาจงหวดสพรรณบร ผลการวจยพบวา ผลการเปรยบเทยบความพงพอใจในการปฏบตงานของขาราชการคร สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดสพรรณบร เมอจาแนกตามประสบการณในการปฏบตงาน ณ โรงเรยนปจจบนแลว พบวาขาราชการครทมประสบการณในการปฏบตงาน ณ โรงเรยนปจจบน
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
141
นอยกวา 5 ป มความพงพอใจในการปฏบตงานมากกวาขาราชการครทมประสบการณ ณ โรงเรยนปจจบน 10 ปขนไป อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 และสอดคลองกบงานวจยของ อานาจ ศรศลา (2545) ไดศกษาวจยเรอง การศกษาความพงพอใจในการปฏบตงานของครอาจารยโรงเรยนมธยมศกษาสงกดกรมสามญศกษาในจงหวดบรรมย ผลการวจยพบวา การเปรยบเทยบระดบความพงพอใจในการปฏบตงาน จาแนกตามตวแปรดานประสบการณในการปฏบตงาน โดยสวนรวมพบวาอยในระดบปานกลาง เมอนามาเปรยบเทยบพบวามความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และนาตวแปรทมความแตกตางกนนามาเปรยบเทยบกน พบวา ประสบการณในการปฏบตงาน 11 - 15 ป มระดบความพงพอใจในการปฏบตงานสงกวา ประสบการณ 20 ปขนไป และประสบการณ 5 – 10 ป ตามลาดบ อยางมนยสาคญทางสถต ทระดบ .05
ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะเพอการนาผลการวจยไปใช จากการวจยเรองศกษาความพงพอใจในการปฏบตงานของขาราชการครสายผสอน สงกด
สานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว พบขอทมระดบความคดเหนตาสด คอดานเงนเดอน ผวจยจงขอเสนอแนะดงน 1. ดานเงนเดอน สถานศกษาควรมการสงเสรมใหขาราชการครสายผสอนไดรบเงนสวสดการอน ในการปฏบตงานนอกเหนอจากเงนเดอนทไดรบ 2. ดานสภาพการทางาน สถานศกษาควรมเอกสาร ตารา เพอใหขาราชการครสายผสอนไดศกษาคนควา อางองเพยงพอ 3. ดานความกาวหนา สถานศกษาควรใหโอกาสขาราชการครสายผสอนไดศกษาหาความรเพมเตม โดยการศกษาตอ
ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป จากการวจยเรองศกษาความพงพอใจในการปฏบตงานของขาราชการครสายผสอน สงกด
สานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว ผวจยจงขอเสนอแนะ ดงน 1. ควรมการศกษาปจจยทสงผลกระทบตอการปฏบตงานของขาราชการครสายผสอน
สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว 2. ควรมการศกษาความตองการของขาราชการครสายผสอน สงกดสานกงานเขตพนท
การศกษาสระแกวในดานตางๆ 3. ควรมการศกษาปญหาทเกดขนในการปฏบตงานของขาราชการครสายผสอน สงกด
สานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
142
บรรณานกรม เกษม คาศร. 2547. การศกษาความพงพอใจในการปฏบตงานของขาราชการคร สงกดสานกงานการ ประถมศกษา จงหวดสพรรณบร. วทยานพนธ มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร. วเชยร เกตสงห. 2530. หลกการสรางและวเคราะหเครองมอทใชในการวจย. พมพครงท 4
ไทยวฒนาพานช. ศรวรรณ เสรรตน. 2541. กลยทธการตลาดการบรหารการตลาดและกรณศกษา. พมพครงท 1.
กรงเทพมหานคร: ธระฟลมและไซเทกซ. อานาจ ศรศลา. 2545. การศกษาความพงพอใจในการปฏบตงานของครอาจารยโรงเรยนมธยมศกษา
สงกดกรม สามญศกษาในจงหวดบรรมย. ครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา สถาบนราชภฏบรรมย.
Cronbach, Lee J. 1970. Essential of Psychological Testing. New York : Harper & Row.
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
รปแบบหนวยงานสารสนเทศ เพอการบรหารในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว
THE MODEL OF INFORMATION MANAGEMENT SECTION FOR SCHOOLS UNDER SAKAEO EDUCTION SERVICE AREA
1) สรพรรณ ยงใจยทธ 1) ภเษก จนทรเอยม 1) อนงค อนนตรยเวช
1) Suraphun Yongjaiyut 1) Pisake Juneam 1) Anong Anantriyawech
บทคดยอ
การวจยครงนมวตถประสงคเพอการนาเสนอรปแบบหนายงานสารสนเทศเพอการบรหารโรงเรยน ในเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว โดยใชวธการวจยแบบสนทนากลม (focus group research) ผใหขอมลไดแกผทรงคณวฒ 2 กลม ไดแก ผทรงคณวฒทางดานเทคโนโลยสารสนเทศ ผบรหารสถานศกษาทกาหนดนโยบายการจดตงรปแบบสารสนเทศ การวเคราะหขอมลจากการสนทนากลมและคนควาเอกสารเพมเตมโดยการวเคราะหเนอหา (content analysis)
ผลการวจยพบวา 1. รปแบบหนายงานสารสนเทศเพอการบรหารโรงเรยน ในเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกวควรเปนรปแบบอสระ เนองจากการจดตงศนยสารสนเทศเพอการบรหาร โรงเรยนในเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกวนนประสบปญหาหลายดาน เชน งบประมาณ บคลากร ทสาคญคอการทางานซ าซอนกน จงควรมการจดตงหนวยงานสารสนเทศทมอยในการทางานประจา เพราะฉะนนรปแบบการจดตงหนายงานสารสนเทศเพอการบรหารโรงเรยน ในเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว ควรจดแบบอสระ 2. รปแบบการจดตงหนวยงานสารสนเทศเพอการบรหารโรงเรยน ในเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว เปนรปแบบอสระ 3. การจดรปแบบการจดต งหนายงานสารสนเทศเพอการบรหารโรงเรยน ในเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว ควรเปนไปในรปแบบเดยวกน 1) หลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ
ในพระบรมราชปถมภ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
144
ABSTRACT The objective of this research was to propose the model of information management section for school under Sakaeo Education Service Area. Focus group method was used in this researh Data were devided from two groups of method experts. The information technology knowledgeable people and Educational Administrators in Schools under Sakaeo Education Service Area. The results of this study were as follows: 1. The Information Management Section in Schools should be independent to avoid budget, personnel and repetative work problems.
2. The Information Mangement Section of shools under Sakaeo Education Service Area was operated indepently. 3. The Information Management section for all Schools under Sakaeo Education Service Area should be organized the same model. ความสาคญของปญหา
ความเปลยนแปลงทางดานเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม การเมอง สงแวดลอม วทยาศาสตร เทคโนโลย รวมทงความสมพนธระหวางประเทศไทยและกบสงคมโลก นามาซงความเจรญกาวหนาในการพฒนาประเทศในหลายๆ ดานและการพฒนาประเทศจะไปในทศทางทเหมาะสมไดนนเปนทยอมรบโดยทวไปวาการศกษาเปนองคประกอบทสาคญในการพฒนาประเทศ เพราะการศกษามความสมพนธโดยตรงตอการพฒนากาลงคนของประเทศใหเปนบคคลทมความรความคดความสามารถ (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2535:1) เพราะระบบสารสนเทศเปนหวใจ ทสาคญในทกขนตอนและการวางแผนพฒนาการศกษาจะประสบความสาเรจมากนอยเพยงใดยอมขนอยกบระบบขอมลสารสนเทศทดเปนประการสาคญ
วจตร ศรสอาน (2529 : 13) ไดกลาววา “เนองจากการตดสนใจวนจฉยสงการทดขนอยกบระบบขาวสารขอมลและสารสนเทศขอมลและสารสนเทศทมความสาคญและจาเปนอยางยงในการทางานของหนวยงานตางๆ ไมวาระดบบรหารหรอปฏบตงานเพราะขอมลและสารสนเทศเปนสงบงบอกสภาพการทางานไดเปนอยางด บรรลวตถประสงคหรอไมมปญหาอะไร จะแกไขหรอปรบปรง
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
145
อยางไรรวมถงจะวางแผนของอนาคตในรปแบบใด จะทาใหการทางานบรรลวตถประสงคและมประสทธภาพ”
นอกจากน ไซมอน (Simon, 1977 : 39) ไดชใหเหนวา การตดสนใจทดมประสทธผลนนจะตองมขอมลและสารสนเทศและรายละเอยดตางๆ ทเกยวของกบประเดนทตองตดสนใจเพอเปนปจจยในการพจารณาเลอกทางตดสนใจไดอยางถกตองเหมาะสม การประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 อนเปนผลใหเกดพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 ตามมา นบวาเปนกฎหมายทางการศกษาฉบบแรกของประเทศไทย ผลของการประกาศใชพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 นน ทาใหเกดการเปลยนแปลงและเกดความเคลอนไหวในกระแสของการปฏรปการศกษาทงระบบ ซงการดาเนนการเปลยนแปลงตางๆ นน เปนไปภายใตบทบญญตแหงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ทงสนโดยเฉพาะอยางยงหลกของการกระจายอานาจและการมสวนรวมของชมชน โดยใหบคคล ครอบครว ชมชน องคกรชมชน องคกรปกครองสวนทองถน เอกชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนาสถาบนสงคมอนมาเปนผจดและมสวนรวมในการจดการศกษา ตามมาตรา 58 (2) ตลอดจนกระแสของการประกนคณภาพทงภายนอกและภายในสถานศกษาดวย (มาตรา 9)
กระแสการเปลยนแปลงอนเปนผลมาจากการดาเนนการปฏรปการศกษาของชาตน มงหวงใหการจดการศกษาเปนเครองมอของการแกไขปญหาวกฤตของชาตในระยะยาว ดงนน รปแบบของการบรหารจดการศกษาจงมงกระจายอานาจใหทองถนรบและมสวนรวมอยางเตมทจรงจงโดยมงพฒนาท งระบบ และกระบวนการจดการศกษา ตามนยแหงพระราชบญญตการศกษาแหงชาตพทธศกราช 2542 หมวด 5 ดงนน บคลากรทางการศกษาจาเปนตองมหนาทจดการศกษาใหสอดคลองกบบทบญญตในรฐธรรมนญและพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ดวย
ดงจะเหนไดจากการทมหนวยงานจานวนนอยมากทมระบบสารสนเทศเพอสนบสนนการตดสนใจของผบรหารระดบสงทใชไดอยางพอเพยง แมวาจะมการกลาวถงระบบสารสนเทศเพอการจดการและระบบสนบสนนการตดสนใจของผบรหารมาเปนเวลานานกวาสองทศวรรษแลวกตาม ในขณะทระบบในระดบปฏบตการ เชน ระบบบญช ระบบสนคาคงเหลอ ระบบงานบคคลเปนตนไดรบการพฒนาและนาไปใชในการปฏบตงานอยางเตมท ระบบเหลานมกเปนระบบทใชขอมลภายในหนวยงานเปนหลก และใชในขนตอนการดาเนนงานประจาของกจการทวไปแตสาหรบการตดสนใจของผบรหารระดบสงนน นอกจากขอมลทเกดขนจากขอมลภายในกจการนนๆ แลวยงตองอาศยขอมลจากภายนอกกจการเขามาประกอบการตดสนใจอยางมาก (สชาดา กระนนท, 2541 : 3)
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
146
ระบบสารสนเทศเพอการบรหารกาลงเปนทสนใจและมบทบาทมากขนทกทในวงการบรหารและการวางแผนการศกษาในประเทศไทย เพราะเปนสงทชวยใหผบรหารสามารถทาการตดสนใจและวางแผนไดดยงขน เปนสงทมประโยชนอยางมากตอระบบบรหารงานขนาดใหญ ซงมความสลบซบซอนโดยตวของมนเอง ระบบสารสนเทศเพอการบรหารมขอบขายกวางขวางครอบคลมงานในการจดเกบรวบรวมรกษา การประมวลผลขอมล และการรายงานผลการประมวลผล ขอมลในรปแบบตางๆ ซงในวงการ MIS เรยกวา สารสนเทศ (Information) ทชวยใหผบรหารใชประกอบการตดสนใจไดอยางถกตองเหมาะสมกบสถานการณ สอดคลองกบเงอนไขและขอจากดของการตดสนใจ ตลอดจนทนทวงทตลอดเวลาหรอโอกาสทตองมการตดสนใจ โดยมขอมลและสารสนเทศททนสมยอยตลอดเวลา (อทย บญประเสรฐ, ม.ป.ป.:1)
โรงเรยนประถมศกษากลาวตามนยของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 จดเปนสถานศกษาระดบขนพนฐาน ทดาเนนการจดการศกษาระดบกอนอดมศกษา จานวน 12 ป โดยมความมงหวงใหผเรยน มความเปนไทย ความเปนพลเมองทดของชาต โดยสถานศกษาขนพนฐานตองกาหนดหลกสตร ในสวนทเกยวของกบสภาพปญหาในชมชน และสงคม ภมปญญาทองถน คณลกษณะอนพงประสงคเพอเปนสมาชกทดของครอบครว ชมชน สงคม และประเทศชาต การทสถานศกษาขนพนฐานจะดาเนนการจดการศกษาไดอยางสมบรณ มประสทธภาพจาเปนทสถานศกษาจะตองรปญหาและความตองการ ของบคคลหรอสงคมสถานศกษาตองรสภาพของประชาชนและชมชน ขอมลเกยวกบสถานศกษา เชน รายละเอยดเกยวกบตวนกเรยน คร ภารโรง รายละเอยดเกยวกบการเรยนการสอนรายละเอยดเกยวกบอาคารสถานท ครภณฑ การเงน เมอสถานศกษาไดดาเนนการจดการเรยนการสอนแลวจะตองมการรายงานผลและการตรวจสอบ คณภาพโดยการประเมนจาก ทงภายในและภายนอกเพอพฒนาคณภาพและมาตรฐาน การศกษา (มาตรา 48)
ขอมลทใชในการบรหารสถานศกษาหรอขอมลทใชในการรายงานผล จะตองมการวางแผนรวบรวมขอมลดาเนนการรวบรวมขอมลการนาขอมลมาวเคราะหประมวลผลและการรายงานขอมลทมการประมวลผลแลวในรปแบบตางๆ กน สาหรบใชในการบรหารสถานศกษา หรอเพอการรายงานใหสาธารณะภายนอกทราบหากพบวาการดาเนนการเกยวกบขอมลบกพรอง ณ จดใดหรอขนตอนใดกดาเนนการ ปรบปรงแกไขใหดยงขนเปนวฎจกร (Cycle) ของการจดระบบสารสนเทศ องคการหรอหนวยงานไมวาขนาดเลกหรอขนาดใหญกตาม ลวนมระบบสารสนเทศไวใชแลวทงสนสวนความสมบรณหรอความทนสมยมากนอยเพยงใดนนคงแตกตางกนไปแลวแตเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล การเรยกใชและการวเคราะหประเมนขอมล ชวงความ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
147
แตกตางมตงแตระบบดงเดม (Primitive System) ไปจนถงระบบทใชเทคโนโลยและเครองคอมพวเตอรทซบซอน (อารง จนทวานช และเจษฐ อนฆมงคล, 2524:5)
ปจจบนโรงเรยนประถมศกษาสงกดสานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาตไดมความพยายามดาเนนงานตามนโยบายการปฏรปการศกษาของกระทรวงศกษาธการอยางตอเนองโดยเฉพาะอยางยงในภาวะปจจบนมความเปลยนแปลงดานการบรหารและการจดการในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐานทมงเนนการกระจายอานาจการจดการและการตดสนใจสสถานศกษาหรอหนวยปฏบตมากยงขน ทาใหผบรหารสถานศกษามอานาจในการวนจฉยตดสนใจเพอการบรหารจดการมากยงขน ผดาเนนการวจยซงปจจบนดารงตาแหนงคร สอนคอมพวเตอรและ ทาหนาทเปนผรบผดชอบหองปฏบตการและสารสนเทศของโรงเรยน ซงเปนทงผใชขอมลสารสนเทศโดยตรงเปนผรายงานขอมลสารสนเทศตอผบงคบบญชาระดบเหนอขนไป และเปนผทมหนาทนเทศ ตดตาม กากบ ดแลการดาเนนการของสถานศกษาทรบผดชอบ มความสนใจใครทราบความตองการ การดาเนนงานจดหนวยงานเพอดาเนนงานดานขอมลสารสนเทศ เพอการบรหารการศกษาในเรอง แนวคดการจดระบบสารสนเทศ รปแบบการจดองคการดาเนนงานสารสนเทศเพอการบรหารโรงเรยนเปนประการใดบาง รวมทงรายการขอมลสารสนเทศทจาเปนตองใชในการบรหารจดการของโรงเรยนมอะไรบางเพอหาแนวทางพฒนาระบบขอมลสารสนเทศในโรงเรยนซงเปนสถานศกษาขนพนฐาน ใหมประสทธภาพและสอดคลองกบความตองการของโรงเรยนเองและหนวยงานระดบสงขนไป
โรงเรยนซงเปนสถานศกษาขนพนฐานตามความหมายของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 นนถอไดวาเปนหนวยงานทมความสลบซบซอนมภารงานภารกจในรายละเอยดจงจาเปนตองมการรวบรวมและบนทกขอมลตางๆ สาหรบใชในการบรหารงาน รวมทงการรายงานผลการจดการศกษาดวย การจะดาเนนการศกษาความตองการการต งหนวยงานทรบผดชอบการดาเนนงานสารสนเทศเพอการบรหารการศกษาของโรงเรยนทมกระจายอยท วประเทศนน เปนขอบเขตทกวางขวางมาก การศกษาตองใชเวลานานและ ผลของการศกษาไมสามารถเจาะลกถงรายละเอยด อนเกยวกบรายการขอมลและสารสนเทศทจาเปนตองใชในการบรหารโรงเรยนซงเปนสถานศกษาขนพนฐานในทองถนทรบผดชอบและรายการขอมลและสารสนเทศทใชในการบรหารมจานวนมาก ผดาเนนการวจย จงเลอกทจะทาการศกษาเฉพาะกรณสถานศกษาซงเปนสถานศกษาขนพนฐานในเขตพนทจงหวดสระแกว เพยงจงหวดเดยวถงแมวาสภาพการจดระบบสารสนเทศ ของแตละจงหวดอาจไมเหมอนกน ขนอยกบตวแปรอนๆ นนแตรายการขอมลและสารสนเทศทจาเปนตองใชในการบรหารซงถอวาเปนหวใจของการดาเนนงาน
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
148
ดานขอมลสารสนเทศโดยตรงนนจะมความคลายคลงกนทกจงหวด เพราะทกโรงเรยนมภารกจตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 เชนเดยวกน
ดวยเหตผลและความจาเปนดงกลาวขางตน ผดาเนนการวจยจงทาการศกษาเรอง รปแบบการจดตงหนวยงานสารสนเทศเพอการบรหารโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว คาสาคญ
รปแบบหนวยงานสารสนเทศ โจทยวจย/ปญหาวจย
รปแบบหนวยงานสารสนเทศเพอการบรหารโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกวเปนอยางไร วตถประสงคการวจย
เพอนาเสนอรปแบบหนวยงานสารสนเทศทเหมาะสมเพอใชในการบรหารโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว วธดาเนนการวจย
ผวจยไดกาหนดหลกเกณฑการคดเลอกผทรงคณวฒทมคณสมบต ดงนเปนผเกยวของกบเทคโนโลยสารสนเทศหรอมประสบการณในการใชสารสนเทศหรอมความชานาญดานระบบสารสนเทศเปนศกษานเทศหรอผอานวยการหรอรองผอานวยการทรบผดชอบดานระบบสารสนเทศของเขตพนทจงหวดสระแกวเปนผบรหารโรงเรยนหรอเปนผอานวยการหรอรองผอานวยการทมสวนเกยวของกบระบบสารสนเทศเพอการบรหาร
ผทรงคณวฒทเขารวมการสนทนากลม ผวจยไดกาหนดและแบงกลมผทรงคณวฒประจากลม ดงตอไปน กลมท 1 ผทรงคณวฒทางดานเทคโนโลยสารสนเทศ กลมท 2 ผบรหารสถานศกษา ทกาหนด นโยบายการจดตงรปแบบหนวยงานสารสนเทศ
การวจยครงนกาหนดใหมผทรงคณวฒ จาก 2 กลม สดสวนอยางนอยตองมาจากกลมละ 2 คน จานวนผทรงคณวฒในการสนทนาครงน จานวน 6 คน ดงน
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
149
กลมท 1 ผทรงคณวฒทางดานเทคโนโลยสารสนเทศ 1) รศ.นนทะ บตรนอย รองอธการบดฝายวางแผน มหาวทยาลยราชภฏวไลย
อลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ 2) นายอานาจ มนทน ผอานวยการศนยคอมพวเตอร มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ 3) ผศ.ดร.ชาตร เกดธรรม ผอานวยการสานกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฎวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ กลมท 2 ผบรหารสถานศกษา ทกาหนด นโยบายการจดตงรปแบบสารสนเทศ 1) นายสวทย ยนอนทร ผอานวยการโรงเรยนบานบานหนองผกบง 2) นายโกมล สมมน รองผอานวยการโรงเรยนบานทาขาม
3) นายสมพร พลาสนต รองผอานวยการเขตพนทการศกษาสระแกว รบผดชอบ ศนยสารสนเทศ สานกงานเขตพนทการศกษาสระแกวเขต 2
การดาเนนการสนทนากลม จดขนในวนพฤหสบดท 4 เดอนธนวาคม พทธศกราช 2551 เวลา 9.00 - 12.00 น. ณ หองประชม 15-401 อาคาร 100 ป สมเดจพระศรนครนทร มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ จงหวดปทมธาน
วเคราะหขอมลจากประเดนทสอดคลอง กบวตถประสงคของการวจย ในประเดน ตอไปน 1. ปจจบนสถานศกษา และ สานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกวมการเตรยม
ความพรอมในการจดตงหนวยงานสารสนเทศเพอการบรหารโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกวอยางไรบาง 2. ลกษณะปจจบนของหนวยงานสารสนเทศเพอการบรหารโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว มลกษณะอยางไร 3. การบรหารงานดานงานสารสนเทศ ของโรงเรยนใน สานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว ในดานตางๆมลกษณะอยางไรบาง 4. ปญหาและอปสรรคในการจดตงหนวยงานสารสนเทศเพอการบรหารโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว มอะไรบาง
5. ลกษณะการจดตงหนวยงานสารสนเทศเพอการบรหารโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว ควรมแนวทางอยางไรบาง
6. การจดต งหนวยงานสารสนเทศเพอการบรหารโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว ควรใชรปแบบใด เพราะเหตใด
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
150
7. การจดต งหนวยงานสารสนเทศเพอการบรหารโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกวควรเปนรปแบบเดยวกนหรอไม เพราะเหตใด
ผลการวจย
สรปผลการวจยทสอดคลองกบวตถประสงคของการวจย ม8 ประเดน ดงตอไปน คอประเดนท 1.ปจจบนสถานศกษา และ สานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกวมการเตรยมความพรอมในการจดตงหนวยงานสารสนเทศ พอการบรหารรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว อยางไรบาง
การเตรยมความพรอมของสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกวมการจดต งนโยบายรองรบในการสนบสนนการจดตงศนยสารสนเทศเพอการบรหารโรงเรยน เชน การอบรมบคลากร จดเตรยมงบประมาณในการใหการสนบสนนโรงเรยนในสงกด เชนการจดสรรคอมพวเตอร จดเตรยมศนยทคอยใหคาปรกษาและแกไขปญหาตางๆทเกยวกบระบบสารสนเทศพฒนาระบบการสอสารเพอรองรบการรบ-สง ขอมลสารสนเทศ การเตรยมความพรอมของสถานศกษาจดสงบคลากรเขารบการอบรมทางดานไอท จดเตรยมขอมลสารสนเทศระดบโรงเรยน
ประเดนท 2. ลกษณะปจจบนของหนวยงานสารสนเทศเพอการบรหารโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว มลกษณะอยางไร
ลกษณะหนวยงานสารสนเทศเพอการบรหารโรงเรยนในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกวจะใชบคลากรทมอยแลวทง 6 งาน ใหเปนผรบผดชอบงานสารสนเทศ โดยผบรหารจะเปนผสงการ เรยกเกบและใชสารสนเทศ จากบคลากรทรบผดชอบสารสนเทศในเรองนนๆโดยตรง ซงบคลากรททาหนาทในงานนนๆ มความร ความเขาใจดานขอมล ของงานดอยแลว
ประเดนท 3. การบรหารงานดานงานสารสนเทศ ของโรงเรยนใน สานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว ในดานตางๆมลกษณะอยางไรบาง
ผบรหารสถานศกษาไดแตงตง บคลากรคร จะเรยกขอมลสารสนเทศงานดานตางๆ จากผรบผดชอบงานดานนนๆโดยตรง ซงผรบผดชอบงานในแตละงาน จะเปนผเกบขอมลสารสนเทศไวเองตามขอบขายขอมลและภารกจทเกยวของของงานนนๆ มการใหบคลากรเขารบการอบรมเรองการบรหารสารสนเทศและการใชไอท พรอมทงจดหางบประมาณเพอใชในการบรหารงานสารสนเทศของโรงเรยน
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
151
ประเดนท 4. ปญหาและอปสรรคในการจดต งหนวยงานสารสนเทศเพอการบรหารโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว มอะไรบาง ปญหาและอปสรรคในการจดจดตงหนวยงานสารสนเทศเพอการบรหารโรงเรยน สามารถแบงได 3 ปญหาหลกๆ ดงน ปญหาดานบคลากร เกดจาการขาดแคลนบคลากรทจะรบผดชอบงานสารสนเทศ และบคลากรขาดความรความเขาใจในระบบสารสนเทศ
ปญหาดานการปฏบตการ เนองจากนโยบายในการจดต งรปแบบ ทไมชดเจน ขาดงบประมาณและแผนสนบสนน บางสวนไมสามารถปฏบตได เนองจากขาดแคลนงบประมาณ เปนตน ปญหาดานสถานท เนองจากจดตงหนวยงานระบบสารสนเทศในโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทจงหวดสระแกว จาเปนตองใชงบประมาณในการจดตง เชน การจดหาคอมพวเตอรทใชในการจดเกบ ประมวลผลขอมล ปญหาขาดแคลนงบในการสรางหองหรอศนย เพอรองรบงานดานสารสนเทศ
ประเดนท 5. ลกษณะการจดต งหนวยงานสารสนเทศเพอการบรหารโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว ควรมแนวทางอยางไรบาง
ลกษณะในการจดตงหนวยงานสารสนเทศ เพอการบรหารโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว นนตองใชบคลากรทมอยแลวในโรงเรยนซงรบผดชอบงานการบรหารทง 6 ดาน ทาหนาทในการรบผดชอบงานสารสนเทศในงานน นๆ สวนผบรหารจะทาหนาทสงการ จดเกบและประมวลผลขอมลจากหนวยงานทรบผดชอบสารสนเทศโดยตรง และตองไมมการใชงบประมาณมาก เกนไป
ประเดนท 6. การจดตงหนวยงานสารสนเทศเพอการบรหารโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว ควรใชรปแบบใด เพราะเหตใด
จากปญหาการขาดแคลนงาบประมาณและบคลากร อกทงบคลากรยงขาดความรความชานาญในเรองไอท จงไมสามารถจดตงศนยสารสนเทศเพอประสานงานได รปแบบทควรใชในการจดตงหนวยงานสารสนเทศเพอการบรหารโรงเรยน จาก 6 รปแบบทไดนาเสนอไวในงานวจย คอ รปแบบการจดตงศนยสารสนเทศเพอการบรหารโรงเรยนแบบอสระ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
152
ประเดนท 7 การจดตงหนวยงานสารสนเทศเพอการบรหารโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกวควรเปนรปแบบเดยวกนหรอไม เพราะเหตใด
เนองจากการบรหารงานสารสนเทศในโรงเรยนนน จะตองมการตดตอแลกเปลยนขอมลสารสนเทศอยตลอดเวลา การจดรปแบบสารสนเทศทเหมอนกนยอมไดขอมลสารสนเทศแบบเดยวกน ตรงกนขามถามการจดรปแบบสารสนเทศทแตกตางกน กอาจทาไดไดรบขอมลสารสนเทศทแตกตางกนได ดงนนการจดตงศนยสารสนเทศเพอการบรหารโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกวควร จดตงในรปแบบเดยวกน อภปรายผล
จากการศกษาวเคราะหรปแบบการจดตงหนวยงานสารสนเทศเพอการบรหารโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว พบวา การจดตงศนยสารสนเทศเพอการบรหารโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกวในรปแบบอสระนน เปนรปแบบการดาเนนการทมอยแลวในโรงเรยนในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว ซงสอดคลองกบทฤษฎ (วจตร ศรสอาน, 2524:2) ทกลาววาในการตดสนใจวนจฉยทดขนอยกบขอมลขาวสาร 90% และใช สงทเปนสงดลใจหรอสามญสานกเพยง 10% เทานนโดยมสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกว คอยเปนผประสานงานหรอศนยรวบรวมขอมลสารสนเทศของโรงเรยน เพอจดสงขอมลสารสนเทศหรอรายงานไปยงหนวยงานบงคบบญชาระดบสง ซงการจดตงศนยสารสนเทศเพอการบรหารในโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงวดสระแกว ในรปแบบการจดตงศนยสารสนเทศแบบอสระ นน มขอดดงน 1. ประหยดเรองบคลากรเพราะเปนการทางานประจาทตองทาอยแลว 2. ประหยดงบประมาณ เพราะไมตองทมงบประมาณในการจดตงศนยสารสนเทศ 3. ผบรหารไดรบขอมลสารสนเทศทเปนเชงเดยว สามารถนามาประมวลผลเพอการตดสนใจไดโดยตรง 4. ผจดทาสารสนเทศ มความรความเขาใจในงานนนๆ
จากทกลาวมาขางตน สามารถแกไขปญหาดานตางๆ ทงเรองงบประมาณ การขาดแคลนบคลากร การไมเขาใจในการจดทาสารสนเทศในงานดานนนๆ ไปจนถงการขาดแคลนวสดอปกรณ เชน คอมพวเตอร และจากการบรหารงานสารสนเทศในโรงเรยนนน จะตองมการตดตอแลกเปลยนขอมลสารสนเทศอยตลอดเวลา ของสอดคลองกบทฤษฎของไซมอน (Simon, 1977 : 39)ไดชใหเหนวา การตดสนใจทดมประสทธผลนนจะตองมขอมลและสารสนเทศและรายละเอยดตางๆ ทเกยวของกบประเดนทตองตดสนใจเพอเปนปจจยในการพจารณาเลอกทางตดสนใจไดอยางถกตองเหมาะสม
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
153
การจดรปแบบสารสนเทศทเหมอนกนยอมไดขอมลสารสนเทศแบบเดยวกน ตรงกนขามถามการจดรปแบบสารสนเทศทแตกตางกน กอาจทาไดไดรบขอมลสารสนเทศทแตกตางกนได ดงนนการจดตงศนยสารสนเทศเพอการบรหารโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสระแกวควร จดตงในรปแบบเดยวกน ขอเสนอแนะ
ผ บรหารสถานศกษาหรอผ บงคบบญชา ตองเลงเหนความสาคญของ ระบบ MIS (Management Information Systems) เพอใหเกดผลประโยชนสงสดในการจดตงศนยสารสนเทศเพอการบรหารโรงเรยน ซงสอดคลองกบทฤษฎของ (พนส หนนาคน, 2524) ทกลาววาการบรหารการศกษาในระดบโรงเรยนนน มผบรหารโรงเรยนเปนผใชอานาจในการดาเนนงานกจการของโรงเรยนใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนดไว โดยเปนผนาในการดาเนนงานของคณะครและบคลากรอนๆ รปแบบการจดตงศนยสารสนเทศเพอการบรหารโรงเรยน จะใชรปแบบไหนนนตองดสภาพความพรอมและนโยบายของสถานศกษาเปนหลก อาจมการปรบเปลยนตามสภาพภมศาสตรหรอกาลเวลาได ในการจะจดตงศนยสารสนเทศในการบรหารโรงเรยน นนควรมงเนนใหบคลากรมความเขาใจและเหนประโยชน ในเชงรปธรรม วาเมอมการจดตงศนยสารสนเทศแลว ชวยผอนแรง ประหยดเวลาไดอยางไร และสงเสรมใหบคลากรมเจตคตทดในการใชไอททงเรองการเรยนการสอนและการบรหารจดการ การจดตงศนยสารสนเทศเพอการบรหาร นนจรงๆแลวควรใหความสาคญกบการบรหารสารสนเทศมากวาการสรางหรอซอวสดอปกรณ เพราะจรงๆแลว การบรหารสารสนเทศนนสามารถเกดไดในทกพนท ไมจาเพาะจงเจาะวาเปนทใดทหนง
ขอเสนอแนะสาหรบการวจยครงตอไป ควรศกษาปญหาและแนวทางในการแกไขปญหาในการจดตงศนยสารสนเทศ กอน เชนปญหา
ดานนโยบาย ปญหาดานบคลากร เปนตน ควรเพมผเชยวชาญทางดานการบรหารและผมประสบการณทางดานการจดต งศนย
สารสนเทศใหมความหลากหลาย เนองจากเราจะไดขอมล ความคดเหน ขอเสนอแนะจากผเชยวชาญทงสองดานมากขน ทงนเราจะไดประโยชนตองานวจยใหสมบรณมากยงขน
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
154
บรรณานกรม
คณะกรรมการประถมศกษาแหงชาต, สานกงาน. 2535. การจดระบบขอมลสารสนเทศใน ระดบโรงเรยนประถมศกษา. เอกสารอดสาเนา.
วจตร ศรสอาน. 2523. พฒนาการของการบรหารการศกษา. ในเอกสารการสอนชดวชาหลกและ ระบบบรหารการศกษา เลม 1 หนวยท 1-5. กรงเทพมหานคร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.
สชาดา กระนนทน. 2541. เทคโนโลยสารสนเทศสถต: ขอมลในระบบสารสนเทศ. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร. โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.
อารง จนทวานช และคณะ. 2524. “สภาพปจจบนและปญหาของระบบสารสนเทศทางการศกษา ของประเทศไทย และระบบสารสนเทศทางการศกษา สานกงานคณะกรรมการการ ประถมศกษาแหงชาต.” เอกสารประกอบการสมมนาระดบชาต เรองระบบสารสนเทศ เพอการศกษาในประเทศไทย ตามโครงการพฒนาศกษา. เอกสารอดสาเนา.
_____.2534. สารสนเทศเพอการวางแผนและการบรหารระดบจงหวด. พมพครงท 4 กรงเทพมหานคร: กองแผนงานสานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ.
Simon, Andrew M. 1977. Developing Managerial Information Systems. London : The Macmillan Press Ltd.
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
การดาเนนงานพฒนาโรงเรยน ตามมาตรฐานการศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน ดานผเรยน ของโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร
A STUDY SCHOOL DEVELOPMENT BASED ON PUBLIC SCHOOL BASIC EDUCATIONAL STANDARD OF THE PRACHINBURI EDUCATION SERVICE AREA OFFICE.
1) กนก วรศกด 1) จไร โชคประสทธ 1) อรสา โกศลานนทกล
1) Kanok Worasak 1) Chulai Chokprasith 1) Orasa Cosalananthakul
บทคดยอ ในการศกษาครงน มจดมงหมายเพอศกษาการดาเนนงานพฒนาโรงเรยน ตามมาตรฐาน
การศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน ดานผเรยน ของโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร และเพอเปรยบเทยบการดาเนนงานพฒนาโรงเรยน ตามมาตรฐานการศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน ดานผเรยน ของโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร
กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก ครผสอน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร 364 คน จานวน 160 โรงเรยน โดยจาแนกโรงเรยนเปน 3 ขนาด เครองมอทไดในการรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถาม ชนดมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ จานวน 50 ขอ มคาความเชอมนเทากบ 0.93 วเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรปทางสถต โดยหาคาสถตพนฐาน ความถ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และคาสถตทไดทดสอบสมมตฐาน ระหวางคะแนนเฉลยของกลมตวอยาง โดยใชการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One - way ANOVA) และเมอพบความแตกตางอยางมนยสาคญ วเคราะหความแตกตางรายคโดยใชวธ ของ เชฟเฟ ( Scheffe ' test)
ผลการศกษา พบวา 1. วเคราะหการดาเนนงานพฒนาโรงเรยน ตามมาตรฐานการศกษาระดบการศกษาขน
พนฐานดานผเรยน ของโรงเรยนสงกดสานกงานของเขตพนทการศกษาปราจนบร ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาตามรายดาน พบวา
1) หลกสตรปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
156
1.1 ดานผเรยนมสขนสย สขภาพกายและสขภาพจตทด พบวา ครผสอนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร มระดบการปฏบต อยในระดบมาก
1.2 ดานผเรยนมสนทรยภาพและลกษณะนสยดานศลปะ ดนตรและกฬา พบวา ครผสอนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร มระดบการปฏบต อยในระดบมาก
1.3 ดานผเรยนมทกษะในการทางาน รกการทางาน สามารถทางานรวมกบผอนไดและมเจตคตทดตออาชพสจรต พบวา ครผสอนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบรมระดบการปฏบต อยในระดบมาก
1.4 ดานผเรยนมคณธรรม จรยธรรมและคานยมทพงประสงค พบวา ครผสอนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบรมระดบการปฏบต อยในระดบมาก
1.5 ดานผเรยนมความรและทกษะทจาเปนตามหลกสตร พบวา ครผสอนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร มระดบการปฏบต อยในระดบมาก
1.6 ดานผเรยนมทกษะในการแสวงหาความรดวยตนเอง รกการเรยนรและพฒนาตนเองอยางตอเนอง พบวา ครผสอนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร มระดบการปฏบตอยในระดบปานกลาง
1.7 ดานผ เ รยนมความสามารถในการคดว เคราะห คดสงเคราะห มวจารญาณ มความคดสรางสรรค คดไตรตรองและมวสยทศน พบวา ครผสอนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบรมระดบการปฏบต อยในระดบปานกลาง
2. ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยการดาเนนงานพฒนาโรงเรยนตามมาตรฐานการศกษาระดบการศกษาขนพนฐานดานผเรยน ของโรงเรยนสงกดสานกงานของเขตพนทการศกษาปราจนบร จาแนกตามขนาดของโรงเรยน ผลปรากฏดงน
2.1 ขนาดของโรงเรยน พบวา ครผสอนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร มระดบการปฏบตการดาเนนงานพฒนาโรงเรยน ตามมาตรฐานการศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน ดานผเรยน ของโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบรในขนาดโรงเรยน 3 ขนาด ในภาพรวมและรายดานแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
157
ABSTRACT
The purposes of this study were to (a) study the school development based on public School basic educational standards of the Prachinburi Education Service Area Office and to (b) compare the implementation of internal school development based on public School basic educational standard of the Prachinburi Education Service Area Office, categorized by school size.
The sample in this study consisted a total of 160 schools in the Prachinburi Education Service Area office : 129 small sized school, 26 middle sized school, 5 large and largest size schools. 346 teachers were also included. The instrument was 50 item of five – point rating scale questionnaire with a reliability of 0.93. The obtained questionnaires were analyzed by the computer program to find the percentage, mean, standard deviation, F – test and Scheffe ' test.
The findings were as follows: 1. The study revealed that condition of the school development studied based on public
school basic educational standard of the Prachinburi Education Service Area Office as a whole was at a high level. Considering each aspect, it was found that there were, ranging from high level to low level : health and mind, art music and sport, moral, knowlage and curriculum skill, search for education skill , Synthetic judgment analysis and evaluation skills respectively.
2. The comparison of the condition of a study of a school’s development by the student standard of Educational’ basic in public school of the Prachinburi Education Service Area Office categorized by school size according to the three sizes as a whole and each aspect showed that there was significant difference.
ความสาคญของปญหา
โลกในยคปจจบนเปนยคโลกาภวฒนทมความเจรญกาวหนาดานเทคโนโลยสารสนเทศและการเปลยนแปลงทเกดขนอยางรวดเรว จงจาเปนทแตละประเทศตองเรยนรทจะปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลง เพอเตรยมพรอมทจะเผชญการเปลยนแปลงและความทาทายดงกลาว
การจดการศกษาเพอพฒนาคนใหมคณภาพจงเปนเรองทมความจาเปนอยางยง โดยจะตองเปนการศกษาทมคณภาพ เพอทาใหศกยภาพทมอยในตวคนไดรบการพฒนาอยางเตมท ทาใหเปนคนทรจกคด วเคราะห รจกแกปญหา มความคดรเรมสรางสรรค รจกเรยนรดวยตนเอง สามารถปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลงทเกดขนอยางรวดเรว มจรยธรรม คณธรรม รจกพงตนเอง
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
158
ตลอดระยะเวลาทผานมาประเทศไทยไดพยายามพฒนาคณภาพการศกษามาโดยตลอด แตจากการทดสอบผลสมฤทธทางการเรยนในระดบมธยมศกษาชนปท 6 ของกรมวชาการป 2540 พบวา คะแนนเฉลยของวชาตางๆ สวนใหญมคาตากวารอยละ 50 ดงน คะแนนเฉลยในวชาภาษาไทยไดรอยละ 47.3 คะแนนเฉลยในวชาภาษาองกฤษไดรอยละ 34.2 คะแนนเฉลยในวชาสงคมไดรอยละ 54.7 คะแนนเฉลยในวชาคณตศาสตรไดรอยละ 29.6 คะแนนเฉลยในวชาเคมไดรอยละ 30.3 คะแนนเฉลยวชาชววทยาไดรอยละ 32.3 คะแนนเฉลยวชาฟสกสไดรอยละ 28.1 คะแนนเฉลยวชาวทยาศาสตรกายภาพไดรอยละ 34.9 ซงเปนคะแนนทอยในระดบทตองปรบปรง
ดวยเหตนจงมความจาเปนทจะตองพฒนาคณภาพทางการศกษาของประเทศไทย โดยเรมจากกระแสการปฏรปการศกษาทไดรบความรวมมอทงในภาครฐและเอกชน (รง แกวแดง, 2543) จากกระแสปฏรปการศกษาเหลานทาใหมพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 ขนมาเพอปรบระบบการเรยนการสอนใหมความหลากหลาย สนบสนนการจดการศกษาใหมคณภาพและมาตรฐานเทาเทยมกน โดยกาหนดเรองมาตรฐานและการประกนคณภาพการศกษาไวอยางชดเจนในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 หมวด 6 โดยเฉพาะในมาตรา 48 ทกาหนดไววา (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2542)
คาสาคญ
การดาเนนงานพฒนาโรงเรยน การศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน
โจทยวจย/ปญหาวจย โรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร ทมขนาดตางกนมการดาเนนงาน
พฒนาโรงเรยน ตามมาตรฐานการศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน ดานผเรยน แตกตางกน อยางไร วตถประสงคการวจย
1. เพอศกษาการดาเนนงานพฒนาโรงเรยน ตามมาตรฐานการศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน ดานผเรยน ของโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร
2. เพอเปรยบเทยบการดาเนนงานพฒนาโรงเรยน ตามมาตรฐานการศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน ดานผเรยน ของโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร จาแนกตามขนาดโรงเรยน
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
159
วธดาเนนการวจย 1. กลมประชากร
กลมประชากรทใชในการศกษา ไดแก ขาราชการครในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร ปการศกษา 2549 จานวน 341 คน
2. เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเพอใชในการวจยครงน เปนแบบสอบถามทผวจย
สรางขนเอง แบงออกเปน 2 ตอน คอ ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม มวตถประสงคเพอสารวจขอมลพนฐานของ
ผตอบแบบสอบถาม ประเภทสถานศกษา วฒการศกษา ประสบการณในการทางาน ตอนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบการดาเนนงานพฒนาโรงเรยน ตามมาตรฐานการศกษา
ระดบการศกษาขนพนฐาน ดานผเรยนของโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร ซงเนอหาของคาถาม ผวจยไดจดทาขนเองโดยครอบคลมมาตรฐานดานผเรยน ประกอบดวย 7 มาตรฐาน ดงน
1) ผเรยนมคณธรรม จรยธรรมและคานยมทพงประสงค 2) ผเรยนมสขนสย สขภาพกายและสขภาพจตทด 3) ผเรยนมสนทรยภาพและลกษณะนสยดานศลปะ ดนตร กฬา 4) ผเรยนมความสามารถในการคดวเคราะห คดสงเคราะหมวจารณญาณ มความคด
สรางสรรค คดไตรตรอง และมวสยทศน 5) ผเรยนมความรและทกษะทจาเปนตามหลกสตร 6) ผเรยนมทกษะในการแสวงหาความรดวยตนเองรกการเรยนรและพฒนาตนเองอยาง
ตอเนอง 7) ผเรยนมทกษะในการทางาน รกการทางาน สามารถทางานรวมกบผอนไดและมเจตคต
ทดตออาชพสจรต 3. การวเคราะหขอมล
การจดกระทาขอมลของแบบสอบถามทไดรบคนมาจดกระทา โดยแบงออกเปน 2 ตอน คอ ตอนท 1 ใหรหสตวแปรทตองการศกษา คอ ครผสอนสงกดเขตพนทการศกษาปราจนบร
จาแนกตามขนาดของสถานศกษา เพอหาคารอยละ (Percentage) ตอนท 2 การแสดงผลการศกษาขอมลเบองตนดานการดาเนนงานพฒนาโรงเรยนตาม
มาตรฐานการศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน ดานผเรยน ของโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนท
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
160
การศกษาปราจนบร ใชสถตการหาคารอยละ (Percentage) การหาคาเฉลยและการหาคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ไดกาหนดเกณฑความหมายของคาเฉลย โดยอาศยแนวคดของ Best (1978 : 246) ซงแปลความหมายของคะแนนเฉลยตามเกณฑทกาหนดไว ดงน
4.51 – 5.00 มการดาเนนงานพฒนาโรงเรยนอยในระดบมากทสด 3.51 – 4.50 มการดาเนนงานพฒนาโรงเรยนอยในระดบมาก 2.51 – 3.50 มการดาเนนงานพฒนาโรงเรยนอยในระดบปานกลาง 1.51 – 2.50 มการดาเนนงานพฒนาโรงเรยนอยในระดบนอย 1.00 – 1.50 มการดาเนนงานพฒนาโรงเรยนอยในระดบนอยทสด เปรยบเทยบการดาเนนงานพฒนาโรงเรยนตามมาตรฐานการศกษาระดบการศกษาขน
พนฐานดานผเรยนของโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบรจาแนกตามขนาดของโรงเรยน
ผลการวจย
จากการเกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยาง พบวา สถานภาพของผตอบแบบสอบถามทเปนกลมตวอยางสวนใหญเปนขนาดของโรงเรยนทไดปฏบตงานน นมขนาดเลก ในโรงเรยน มนกเรยนไมเกน 300 คน สวนใหญเปนผทมวฒการศกษา ระดบปรญญาตร ประสบการณทางาน กลมตวอยาง สวนใหญมประสบการณทางานตงแต 16 ปขนไป
1. วเคราะหการดาเนนงานพฒนาโรงเรยน ตามมาตรฐานการศกษาระดบการศกษา ขนพนฐานดานผเรยน ของโรงเรยนสงกดสานกงานของเขตพนทการศกษาปราจนบร ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาตามรายดาน พบวา
1.1 ดานผเรยนมสขนสย สขภาพกายและสขภาพจตทด พบวา ครผสอนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร มระดบการปฏบต อยในระดบมาก
1.2 ดานผเรยนมสนทรยภาพและลกษณะนสยดานศลปะ ดนตรและกฬา พบวาครผสอนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร มระดบการปฏบต อยในระดบมาก
1.3 ดานผเรยนมทกษะในการทางาน รกการทางาน สามารถทางานรวมกบผอนไดและมเจตคตทดตออาชพสจรต พบวา ครผสอนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร มระดบการปฏบต อยในระดบมาก
1.4 ดานผเรยนมคณธรรม จรยธรรมและคานยมทพงประสงค พบวา ครผสอนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร มระดบการปฏบต อยในระดบมาก
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
161
1.5 ดานผเรยนมความรและทกษะทจาเปนตามหลกสตร พบวาครผสอนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร มระดบการปฏบต อยในระดบมาก
1.6 ดานผเรยนมทกษะในการแสวงหาความรดวยตนเอง รกการเรยนรและพฒนาตนเองอยางตอเ นอง พบวา ครผ สอนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร มระดบการ ปฏบตอยในระดบปานกลาง
1.7 ดานผ เ รยนมความสามารถในการคดว เคราะห คดสงเคราะห มวจารญาณ มความคดสรางสรรค คดไตรตรองและมวสยทศน พบวาครผสอนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร มระดบการปฏบต อยในระดบปานกลาง
2. ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยการดาเนนงานพฒนาโรงเรยน ตามมาตรฐานการศกษาระดบการศกษาขนพนฐานดานผเรยน ของโรงเรยนสงกดสานกงานของเขตพนทการศกษาปราจนบร จาแนกตามขนาดของโรงเรยน ผลปรากฏดงน
2.1 ขนาดของโรงเรยน พบวาครผสอนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร มระดบการปฏบต ในภาพรวมและรายดานแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 อภปรายผล
จากการวเคราะหขอมลเกยวกบการดาเนนงานพฒนาโรงเรยน ตามมาตรฐานการศกษาระดบการศกษาขนพนฐานดานผเรยน ของโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร มประเดนสาคญทผวจยนามาอภปรายผล ดงน
1. ครผสอนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบรมระดบการปฏบต ทงโดยรวมและรายดานท ง 7 ดาน คอ ดานผเรยนมสขนสย สขภาพกายและสขภาพจตทด ดานผเรยนมสนทรยภาพและลกษณะนสย ดานศลปะ ดนตรและกฬา ดานผเรยนมทกษะในการทางาน รกการทางาน สามารถทางานรวมกบผอนไดและมเจตคตทดตออาชพสจรต ดานผเรยนมคณธรรม จรยธรรมและคานยมทพงประสงคดานผเรยนมความรและทกษะทจาเปนตามหลกสตรอยในระดบมากและ พบวา ดานผเรยนมทกษะในการแสวงหาความรดวยตนเอง รกการเรยนรและพฒนาตนเองอยางตอเ นอง และดานผ เ รยนมความสามารถในการคดว เคราะห คดสง เคราะห มวจารญาณ มความคดสรางสรรค คดไตรตรองและมวสยทศน อยในระดบปานกลาง ทงนเปนเพราะขนาดของโรงเรยนทเปนขนาดปานกลางนนไดมการดแลสขภาพ รจกเลอกอาหารทมคณคาใหกบนกเรยนและไดมการจดใหมการออกกาลงกายอยางสมาเสมอและจดอบรมใหกบนกเรยนภายในโรงเรยนในเรองของการมคณธรรม จรยธรรมอกดวย ซงสอดคลองกบงานวจยของ บญยง อารม (2543 : บทคดยอ) การศกษาพฤตกรรมการปฏบตตนเกยวกบการรกษาสขภาพอนามยของนกเรยนชน
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
162
ประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดสวางอารมณ จงหวดชลบรและเพอเปรยบเทยบพฤตกรรม
การปฏบตตนเกยวกบการดแลรกษาสขภาพอนามยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 พบวานกเรยนมพฤตกรรมการปฏบตตนเกยวกบการดแลรกษาสขภาพอนามยทกดานอยในระดบทนาพอใจและนกเรยนทตางเพศกน มพฤตกรรมการปฏบตตนเกยวกบการดแลสขภาพทแตกตางกนดวย และงานวจยของ นธ โพธทอง (2548 : บทคดยอ) เจตคตตอการเรยนการสอนวชาพระพทธศาสนาของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนขยายโอกาสในอาเภอวงน าเยน สานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว เขต 1 พบวา เจตคตตอการเรยนการสอนวชาพระพทธศาสนาของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนขยายโอกาสในอาเภอวงน าเยน สานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว เขต 1 ดานของคณคาความสาคญและประโยชนของวชาพระพทธศาสนา ดานเนอหาวชาพระพทธศาสนา และดานเนอหาวชาพระพทธศาสนาอยในระดบคอนขางด
2. จากการเปรยบเทยบการดาเนนงานพฒนาโรงเรยน ตามมาตรฐานการศกษาระดบการศกษาขนพนฐานดานผเรยน ของโรงเรยนสงกดสานกงานของเขตพนทการศกษาปราจนบร จาแนกตามขนาดของโรงเรยน พบวา โดยรวมมระดบการดาเนนงานพฒนาโรงเรยน ตามมาตรฐานการศกษาระดบการศกษาขนพนฐานดานผเรยน ในขนาดของโรงเรยนทแตกตางกน เมอพจารณาเปนรายค พบวา ขนาดของโรงเรยนทมขนาดเลก ขนาดปานกลาง และขนาดใหญและใหญพเศษ มการดาเนนงานพฒนาโรงเรยน ตามมาตรฐานการศกษาระดบการศกษาขนพนฐานดานผเรยน ของโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบรมความแตกตางกน ขอเสนอแนะ
จากการศกษาการดาเนนงานพฒนาโรงเรยน ตามมาตรฐานการศกษาระดบการศกษาขนพนฐานดานผเรยน ของโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร เมอพจารณารายขอในแตละดาน พบรายขอทเปนประเดนนาไปสการปฏบต ใหมประสทธภาพมากขน ดงน
1. ครผสอนควรทจะยดผเรยนเปนศนยกลาง ตองมการสรางบรรยากาศการเรยนรทด กระตนผเรยนใหสนใจในการเขารวมกจกรรมตองมการจดกจกรรมการเรยนตามแผนทไดเตรยมไว อาจมการปรบแผนเพอใหเหมาะสมกบผเรยนและสถานการณทเปนจรง โดยมการอานวยความสะดวกแกผเรยนในการดาเนนกจกรรมการเรยนร กระตนใหผเรยนมสวนรวมในกจกรรมอยางเตมท
2. ครผสอนควรทจะสอนใหผเรยนไดรจกการใชอปกรณการเรยนและสาธารณปโภคอนๆ อยางประหยดและรคณคา เพราะจะเปนการฝกใหกบนกเรยนไดรจกถงการประหยดและรคณคาของสงของเครองใชตางๆ จะไดนาไปใชในชวตประจาวนในเรองการใชสอยของใชตางๆ
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
163
ใหเปนประโยชนและรถงคณคาของสง รจกทจะหวงแหนใหสงนนอยกบตนเองไปนานๆ หรอรทจะใชสงนนอยางมประโยชน
3. ครผสอนควรทจะใหผเรยนสามารถวจารณงานศลปได ดวยการจดใหเปนอกหนงจดประสงคในรายวชาการศลปะ หลงจากทมการวาดเขยนดานงานศลปแลวควรทจะใหผเรยนไดมการอธบายในสงทตนไดวาดขนมาถงความหมายทตนอยากทจะสอใหผอนไดทราบและรบรถงเรองอะไร
4. ครผสอนควรทจะฝกใหผเรยนมความคดวเคราะห และไตรตรอง ในดานการเรยน เชน 4.1 นาเขาสบทเรยนทควรใชประเดนคาถามสถานการณหรอกจกรรทกระตนหรอ
ทาทายใหผเรยนเกดความสงสยใครร ผสอนควรเปนกลยาณมตรของผเรยนและทาใหผเรยนรสกวาผสอน คอเพอทชวยเหลอเขาไดทกเรอง ผสอนตองรจกผเรยนเปนรายบคคลเปนอยางด เพอใหความถนด ความสนใจ ลลาการเรยนรของผเรยนเปนจดกระตนศกยภาพของแตละบคคลและดงดดใหเขามสวนรวมอยางกระตอรอรนและเตมใจ
4.2 ขนวเคราะห อภปรายผลงาน ทสรปไดจากกจกรรมการเรยนร ผสอนและผเรยนรวมกนอภปรายทเกดจากกจกรรมการเรยนร และเปลยนประสบการณโดยเนนใหผเรยนเกดการคนพบองคความรดวยตนเอง ผสอนเปนผสงเกตเพอใหขอมลยอนกลบใหองคความรทไดรบชดเจนเปนการเสรมแรงและกระตนใหผเรยนสนใจการคนควาหาความรตอไป
5. ครผสอนควรทจะมการฝกอบรมใหกบผเรยนในเรองของภาษาองกฤษ ดานการเลนเกมสเตมคาศพท และไดมการทกทายกนในระหวางเรยนโดยการพดภาษาองกฤษกนภายในคาบเรยนหรอนอกชนเรยนเมอมการเจอกนระหวางผสอนและผเรยนและเพอนรวมชนเรยนเดยวกนและตางวยกนดวย
6. ครผสอนควรทจะมการฝกใหผเรยนมการสรปประเดนและจดบนทกขอมลความรทไดจากการอานอยเสมอ เพอเปนการฝกใหผเรยนไดประสบความสาเรจดานการเรยนมากยงขน
วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 2 ฉบบท 3 ตลาคม 2551 – มกราคม 2552
164
บรรณานกรม
นธ โพธทอง. 2548. เจตคตตอการเรยนการสอนวชาพระพทธศาสนาของนกเรยนชนมธยมศกษา ตอนตน โรงเรยนขยายโอกาสในอาเภอวงนาเยน สานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว เขต 1. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยบรพา.
บญยง อารม. 2543. การศกษาพฤตกรรมการปฏบตตนเกยวกบการดแลสขภาพ : กรณศกษานกเรยน ชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดสวางอารมณ จงหวดชลบร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลยบรพา.
รง แกวแดง, 2543. ปฏบตการศกษาไทย. พมพครงท 8. กรงเทพมหานคร: สานกพมพมตชน. สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2542. การประเมนมาตรฐานโรงเรยนประถมศกษา
ปการศกษา 2543. นครราชสมา : สานกงานการประถมศกษาจงหวดนครราชสมา (อดสาเนา).