คมอการปฏบตงาน

เพอปองกนผลประโยชนทบซอน

ส านกงานเทศบาลต าบลหนองหน

ต าบลหนองหน อ าเภอหนองหน จงหวดเลย

โทร. 0 4285 2151

2

ค าน า

เนองจากปญหาการทจรตคอรรปชนทเกดขนในระบบราชการยคปจจบนสวนหนงเกดจาก

ผลประโยชนขดกนระหวางผลประโยชนสวนตวกบผลประโยชนสวนรวม ในการด ารงต าแหนงของเจาหนาท

รฐหรอทเราเรยกกนวา “ผลประโยชนทบซอน” จงถอไดวาปญหาการมผลประโยชนทบซอนเปนการทจรต

คอรรปชนประเภทหนง เพราะเปนการแสวงหาผลประโยชนสวนบคคลโดยการละเมดตอกฎหมาย หรอ

จรยธรรม ดวยการใชอ านาจในต าแหนงหนาทไปแทรกแซงการใชดลพนจในการตดสนใจของเจาหนาทรฐ จน

ท าใหเกดการละทงคณธรรม จรยธรรมในการปฏบตหนาทสาธารณะขาดความเปนอสระ ความเปนกลาง

และความเปนธรรมจนสงผลกระทบตอประโยชนสาธารณะของสวนรวม และท าใหประโยชนหลกขององคกร

หนวยงาน สถาบนและสงคมตองสญเสยไป ไมวาจะเปนผลประโยชนทางการเงนและทรพยากรตางๆ

คณภาพการใหบรการ ความเปนธรรม ในสงคมรวมถงคณคาอนๆดวย

ดงนน เพอชวยปองกนมใหเกดปญหาการมผลประโยชนทบซอนขน เทศบาลต าบลหนองหน

จงไดจดท าคมอการปฏบตงานของเจาหนาทรฐเรองผลประโยชนทบซอนฉบบนขน โดยมสาระส าคญ

เกยวของกบผลประโยชนทบซอนทงในสวนความหมาย รปแบบ แนวทางการปองกนผลประโยชนทบซอน

กลไกการบงคบใช และบทลงโทษ เพอเผยแพรความรเกยวกบการปฏบตงานใหกบเจาหนาทและผปฏบตงาน

ไดรบทราบและน ามายดถอเปนแนวทางในการปฏบตงานไดอยางถกตอง พรอมทงหลกเลยงมใหเกดการ

ฝาฝนมาตรฐานจรยธรรมทก าหนดไว เสรมสรางจรยธรรมในหนวยงานเทศบาลต าบลหนองหน และเผยแพร

ภาพลกษณทดขององคกรใหเปนทยอมรบของสงคม อนจะน าพาหนวยงานไปสความส าเรจจตามวตถประสงค

ทก าหนดไวและกอใหเกดประโยชนสงสดตอประเทศชาตตอไป

เทศบาลต าบลหนองหน

อ าเภอหนองหน จงหวดเลย

3

สารบญ

หนา

บทท 1 ความหมายและรปแบบของผลประโยชนทบซอน 1

บทท 2 แนวทางการปองกนและแกไขปญหาผลประโยชนทบซอน 7

บทท 3 แนวทางการปฏบตหนาท เพอปองกนมใหเกดการฝาฝนบทบญญต 15

พ.ร.บ.ประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. ๒๕๔๒

มาตรา ๑๐๐

บทท 4 กฎหมายส าคญทเกยวกบผลประโยชนทบซอน และบทลงโทษ 21

บทท 5 หนวยงานทรบรองเรยนและขนตอนการด าเนนการกรณเมอพบเหจนพฤตกรรมทเปน 43

ผลประโยชนทบซอน

1

2

“Conflict of Interest” เปนภาษาตางประเทศซงมการกลาวถงอยางกวางขวางในรอบหลายป

ทผานมา โดยเฉพาะในชวงระยะเวลาทประเทศไทยก าลงเผชญกบปญหาการทจรตคอรรปชน ของผด ารง

ต าแหนงทางการเมอง หรอผด ารงต าแหนงระดบสงในองคกรตางๆ ซงสงผลกระทบตอการพฒนาเศรษฐกจ

และสงคมของประเทศ รวมทงไดสรางความเสยหายใหกบประชาชนโดยสวนรวม ท าใหบรรดานกวชาการ

และผคนในสงคมไทยตางไดใหค าจ ากดความ หรอความหมายของค าวา “Conflict of Interest” ไวแตกตาง

กนออกไป ดงน

สารานกรมวก พเด ย (http://th.wikipedia.org) อธบายความหมายไว ว า ผลประโยชน

ทบซอน (Conflict of Interest) คอ ภาวะทบคคลซงอยในสถานะทตองไดรบความเชอถอ เชน นกการเมอง

ผใหนโยบาย หรอผอ านวยการบรหารของบรษท มผลประโยชนหรอความตองการทงในทางอาชพ

ในบางครงรวมถงเรองสวนตว ทขดแยงกน ความตองการทขดแยงกนนท าใหเกดความล าบากในการท า

หนาทอยางยตธรรม แมวาจะไมมหลกฐานเกยวกบการกระท าทไมเหมาะสม ผลประโยชนทบซอนอาจจะ

ท าใหเกดภาพทท าใหความนาเชอถอของบคคลนน ในการกระท าทเปนกลางลดลง

ดร. วทยากร เชยงกล ไดใหความหมายของค าวา ผลประโยชนทบซอน หมายถง ผลประโยชน

ททบซอนกนระหวางผลประโยชนสวนตวและผลประโยชนสวนรวมของผมอ านาจหนาททตองตดสนใจ

ท างานเพอสวนรวม ไมวาเปนเจาหนาทของรฐ เจาหนาทขององคกรภาคธรกจ เอกชน และเจาหนาท

ภาคประชาสงคม (Civil Society)

ผาสก พงศไพจตร ไดอธบายความหมายของ ผลประโยชนทบซอน หมายถง การทบซอนของ

ผลประโยชนของบคคลทม 2 สถานะ หรอมากกวาในเวลาเดยวกน คอ ต าแหนงสาธารณะและต าแหนง

ในบรษทเอกชน ซงบคคลดงกลาวอาจมความโนมเอยงใชอ านาจและต าแหนงสาธารณะหาผลประโยชน

สวนตวหรอแสวงหาประโยชนใหแกกลมพวกพองของตนเองทงทางตรงและทางออมไดอยางงายดาย เชน

กรณของนายกรฐมนตร หรอรฐมนตรมหน หรอครอบครวใกลชดเปนเจาของกจการ ซงไดรบสมปทานหรอ

อยในฐานะจะไดรบสมปทานธรกจจากรฐ ขณะเดยวกนกจอยในต าแหนงสาธารณะทเปนผมอ านาจอนมต

การใหสมปทานธรกจดงกลาวดวย ตวอยางทพบ คอ การไดชนะประมลโครงการกอสรางขนาดใหญ

จากภาครฐเพราะผชนะประมลมพรรคพวกเปนนกการเมอง หรอบรษททชนะประมลมนกการเมองรวมหน

อยเปนหนลม การชนะประมลดงกลาวดวยอทธพลทางการเมองจะสงผลใหบรษทผชนะประมลสามารถ

หาก าไรเกนควรได การคอรรปชนในโครงการขนาดใหญภาครฐไดกลายเปนแหลงหารายไดจากการคอรรปชน

ทส าคญของนกการเมองและขาราชการทเกยวของ

ความหมายของผลประโยชนทบซอน (Conflict of Interest : COI)

3

Dr. Michael McDonald นกวชาการดานจรยธรรม แหงมหาวทยาลย British Columbia และ

ผอ านวยการ Centre for Applied Ethics ไดใหค านยามของค าวา Conflict of Interest หมายถง สถานการณท

บคคล เชน เจาหนาทรฐ ลกจาง หรอ นกวชาชพ มผลประโยชนสวนตวหรอสวนบคคลมากพอจนเหจน ได

วากระทบตอการปฏบตหนาทอยางตรงไปตรงมา (ภาวะวสยหรอเปนกลาง) โดยมองคประกอบทส าคญ

3 ประการ คอ

องคประกอบประการแรก คอ ผลประโยชนสวนตว (Private interest) หรอผลประโยชนสวน

บคคล (Personal interest) ซงผลประโยชนนอาจเปนตวเงนหรอทรพยสนอนๆ รวมถงผลประโยชนในรปแบบ

อนๆทท าใหผไดรบพงพอใจ สวนนโดยตวมนเองแลวไมเสยหายอะไรเพราะใครๆ กจแสวงหาผลประโยชนสวน

ตนกนทงนน เชน การหางานใหมทมรายไดทดกวาเกา แตปญหาจะเกดขนกจตอเมอผลประโยชนนไปแยงกบ

ผลประโยชนสวนรวม

องคประกอบทสอง คอ การปฏบตหนาท โดยใชสถานะและขอบเขตอ านาจหนาท ของ

เจาหนาทหรอเจาพนกงานของรฐโดยขาดหลกจรยธรรมพนฐานในวชาชพตน ทงนเพราะอ านาจหนาททม

อยเกดจากการมต าแหนง หรอการเปนเจาหนาทหรอเจาพนกงานตามกฎหมาย

องคประกอบสดทาย คอ เมอผลประโยชนทขดแยงนนไปแทรกแซงการตดสนใจ หรอการใช

วจารณญาณในทางใดทางหนงเพอผลประโยชนสวนตว

จงเหจนไดวาจากนยามศพทของนกวชาการขางตนสามารถสรปความหมายของผลประโยชนทบซอน

(Conflict of Interest) คอ ผลประโยชนสวนตวของเจาหนาทรฐไปขดแยงกบผลประโยชนสวนรวมแลวตอง

เลอกเอาอยางใดอยางหนง ซงท าใหตดสนใจไดยากในอนทจะปฏบตหนาทใหเกดความเปนธรรมและ

ปราศจากอคต

2. รปแบบของผลประโยชนทบซอน แบงออกเปน 7 รปแบบ ไดแก

1. การรบผลประโยชนตางๆ (Accepting benefits) คอการรบสนบน หรอรบของขวญหรอ

ผลประโยชนในรปแบบอนๆ ทไมเหมาะสมและมผลตอการปฏบตงานของเจาหนาท เชน หนวยงานราชการ

รบเงนบรจาคสรางส านกงานจากนกธรกจหรอบรษทธรกจทเปนคสญญากบหนวยงาน การใชงบประมาณ

ของรฐเพอจดซอจดจางแลวเจาหนาทไดรบของแถมหรอผลประโยชนอนตอบแทน

2. การท าธ รก จกบต ว เอง (Self-dealing) หรอ เปนค สญญา (Contracts) หมายถ ง

สถานการณทเจาหนาทของรฐมสวนไดเสยในสญญาทท ากบหนวยงานทตนสงกด เชน การใชต าแหนง

4

หนาททท าใหหนวยงานท าสญญาซอสนคาจากบรษทของตนเองหรอจางบรษทของตนเองเปนทปรกษา

หรอซอทดน ของตนเองในการจดสรางส านกงาน

3. การท างานหลงจากออกจากต าแหนงสาธารณะหรอหลงเกษยณ (Post-employment)

หมายถง การทบคลากรออกจากหนวยงานของรฐ และไปท างานในบรษทเอกชนทด าเนนธรกจประเภท

เดยวกบ ทตนเองเคยมอ านาจควบคม ก ากบ ดแล

4. การท างานพเศษ (Outside employment or moonlighting) เชน เจาหนาทของรฐตงบรษท

ด าเนนธรกจทเปนการแขงขนกบหนวยงานหรอองคกรสาธารณะทตนสงกด หรอการรบจางเปนทปรกษา

โครงการโดยอาศยต าแหนงในราชการสรางความนาเชอถอวาโครงการของผวาจางจะไมมปญหาตดขด

ในการพจารณาจากหนวยงานทตนสงกดอย

5

5.การรบรขอมลภายใน ( Inside information) หมายถง สถานการณทผด ารงต าแหนง

สาธารณะใชประโยชนจากการรขอมลภายในเพอประโยชนของตนเอง เชน ทราบวาจะมการตดถนนไป

ตรงไหนกจรบไปซอทดนโดยใสชอภรรยา หรอทราบวาจะมการซอทดนเพอท าโครงการของรฐกจรบไปซอ

ทดนเพอเกจงก าไรและขายใหกบรฐ ในราคาทสงขน

6 . ก า ร ใ ช ท ร พ ย ส น ข อ งห น ว ย ง าน เ พ อ ป ร ะ โ ย ช น ข อ ง ธ ร ก จ ส ว นต ว ( Using

your employer’s property for private advantage) เชน การน าเครองใชส านกงานตางๆกลบไปใช

ทบาน การน ารถยนตในราชการไปใชเพองานสวนตว

7. การน าโครงการสาธารณะลงในเขตเลอกตงเพอประโยชนในทางการเมอง (Pork-

belling) เชน การทรฐมนตรอนมตโครงการของกระทรวงไปลงในพนทหรอบานเกดของตนเอง หรอการใช

งบประมาณสาธารณะ เพอการหาเสยงเลอกตง

จากรปแบบประเภทตางๆของปญหาความขดแยงกนในประโยชนสวนตวและประโยชนสวนรวมจะ

เหจนวาโอกาสความเปนไปไดทจะเกดปญหามสงมากเพราะปญหาดงกลาวมขอบเขตครอบคลมพฤตกรรม

ทเขาขายความขดแยงอยางกวางขวาง ดงนนกลไกหรอเครองมอสวนใหญทใชในการจดการกบปญหา

ความขดแยงของผลประโยชนสวนตวกบผลประโยชนสวนรวม คอ การมหลกคณธรรมและจรยธรรม

ในการท างานของบคคลสาธารณะรวมถงการมกฎหมายทสามารถครอบคลมถงการกระท าผดเกยวกบ

ผลประโยชนทบซอนทกรปแบบ

6

แผนภาพรปแบบของผลประโยชนทบซอน

การรบประโยชนตางๆ (Accepting benefits)

รบของขวญ /เงนสนบสนน/ เงนบรจาคจากลกคาของหนวยงาน

การท าธรกจกบตวเอง (Self-dealing) หรอเปนคสญญา

(Contracts)

มสวนไดเสยในสญญาทท ากบหนวยงานตนสงกด

การท างานหลงจากออกจากต าแหนงสาธารณะหรอหลงเกษยณ

(Post-employment)

ลาออกจากหนวยงานเพอไปท างานในหนวยงานทด าเนนธรกจประเภท

เดยวกน

การท างานพเศษ (Outside employment or moonlighting)

ตงบรษทด าเนนธรกจทแขงขนหรอ รบงานจากหนวยงานตนสงกด

การรบรขอมลภายใน (Inside information)

การใชสมบตของหนวยงานเพอประโยชนของธรกจสวนตว (Using your employer’s

property for private advantage)

การน าโครงการสาธารณะลงในเขต

เลอกตงเพอประโยชนในทางการเมอง (Pork-belling)

ใชประโยชนจากขอมลภายในเพอประโยชนของตนเอง

น าทรพยสนของหนวยงานไปใช ในงานสวนตว

รฐมนตรอนมตโครงการไปลงในพนทตนเอง หรอการใชงบสาธารณะ

เพอหาเสยง

7

บทท 2

แนวทางการปองกนและแกไขปญหาผลประโยชนทบซอน

8

เนองจากความเชอถอไววางใจของประชาชนตอการปฏบตงานของขาราชการและเจาหนาท

ภาครฐวาจะตองตดสนใจและกระท าหนาท โดยยดผลประโยชนสาธารณะเปนหลก ปราศจากผลประโยชน

สวนบคคล หากขาราชการและเจาหนาทภาครฐคนใดรบของขวญและผลประโยชนททาใหมอทธพลตอการ

ตดสนใจและการกระท าหนาทถอวาเปนการประพฤตมชอบ ยอมท าลายความเชอถอไววางใจของประชาชน

กระทบตอความถกตองชอบธรรมทองคกรภาครฐยดถอในการบรหารราชการ รวมทงกระทบตอ

กระบวนการปกครองในระบอบประชาธปไตย

แนวทางการปฏบตเพอปองกนมใหมการฝาฝนบทบญญต มาตรา 100 แหงกฎหมายประกอบ

รฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต

เนองจากความเชอถอไววางใจของประชาชนตอการปฏบตงานของขาราชการและเจาหนาทภาครฐ

วาจะตองตดสนใจและกระท าหนาท โดยยดผลประโยชนสาธารณะเปนหลกปราศจากผลประโยชนสวน

บคคล หากขาราชการและเจาหนาทภาครฐคนใดรบของขวญและผลประโยชนทท าใหมอทธพลตอการ

ตดสนใจ และการกระท าหนาทถอวาเปนการประพฤตมชอบ จงเปนการขดแยงกนระหวางผลประโยชน

สวนตนและผลประโยชนสวนรวมไดดวยเชนกน

อะไรคอของขวญและประโยชนอนใดทใชในความหมายน

- ของขวญและประโยชนอนใด หมายถง สงใดๆ หรอบรการใดๆ (เงน ทรพยสน สงของ

บรการหรออนๆ ทมมลคา) ทขาราชการและเจาหนาทภาครฐใหและหรอไดรบทนอกเหนอจากเงนเดอน

รายได และผลประโยชนจากการจางงานในราชการปกต

- ของขวญและผลประโยชนอนใดสามารถตคาตราคาเปนเงน หรออาจไมสามารถตคา

ตราคาได

- ของขวญทสามารถคดราคาได (Tangible gifts) หมายรวมถง สนคาบรโภค ความบนเทง

การตอนรบใหทพก การเดนทาง อปกรณเครองใช เชน ตวอยางสนคา บตรของขวญ เครองใชสวนตว

บตรก านล บตรลดราคาสนคาหรอบรการ และเงน เปนตน

แนวทางการปฏบตงานเพอปองกนและแกไขปญหาผลประโยชนทบซอน

กรณการให – การรบของขวญและผลประโยชน

9

- ของขวญและประโยชนอนใดทคดเปนราคาไมได (Intangible gifts and benefits) หมายถง สงใดๆหรอ

บรการใดๆทไมสามารถคดเปนราคาทจะซอขายได อาทเชน การใหบรการสวนตวการปฏบตดวยความชอบ

สวนตน การเขาถงประโยชน หรอการสญญาวาจะใหหรอการสญญาวาจะไดรบประโยชนมากกวาคนอนๆ

แนวทางการด าเนนการตามประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอน : กรณการใหหรอรบของขวญ

ในประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอน ประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรต

แหงชาต เรอง หลกเกณฑการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาของเจาหนาทของรฐ พ.ศ.

2543 และระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการใหหรอรบของขวญของเจาหนาทของรฐ พ.ศ. 2544 ได

ก าหนดหลกเกณฑเกยวกบการใหหรอรบของขวญและผลประโยชนของเจาหนาทของรฐไว ซงสามารถสรป

แนวทางส าคญได ดงน

1. เจาหนาทของรฐตองไมรบหรอถามน าถงการรบของขวญหรอประโยชนอนใดนอกเหนอจาก

ทรพยสนอนควรไดตามกฎหมาย เวนแตการรบของขวญหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาดงตอไปน

1.1 การรบของขวญหรอประโยชนอนใดจากญาตซงใหโดยเสนหาตามจ านวนทเหมาะสมตาม

ฐานะแหงตน

1.2 การรบของขวญหรอประโยชนอนใดจากบคคลอนซ งมใชญาตท มมลคาในการรบจาก

แตละบคคล แตละโอกาสไมเกน 3,000 บาท

1.3 การรบของขวญหรอประโยชนอนใดทเปนการใหในลกษณะใหกบบคคลทวไป

2. หลกเกณฑการรบของขวญหรอประโยชนอนใดตามขอ 1. ใหใชบงคบแกผซงพนจากการเปน

เจาหนาทของรฐมาแลวไมถง 2 ปดวย

3. หามเจาหนาทของรฐใหของขวญแกผบงคบบญชาหรอบคคลในครอบครวของผบงคบบญชา

นอกเหนอจากกรณปกตประเพณนยมทมการใหของขวญแกกนโดยการใหของขวญตามปกตประเพณนยมนน

เจาหนาทของรฐจะใหของขวญหรอประโยชนอนใดทมมลคาเกน 3,000 บาท มได

4. หามเจาหนาทของรฐยนยอมหรอรเหจนเปนใจใหบคคลในครอบครวของตนรบของขวญหรอประโยชน

อนใดจากผทเกยวของในการปฏบตหนาทของเจาหนาทของรฐ เวนแตเปนการรบของขวญหรอประโยชนอนใด

ทใหตามปกตประเพณนยมและของขวญนนมราคาหรอมลคาไมเกน 3,000 บาท

5. ควรใชบตรอวยพร การลงนามในสมดอวยพร หรอใชบตรแสดงความยนดแทนการใหของขวญ

เพอเปนการปองกนการฝาฝนกฎระเบยบ อกทงเพอประโยชนในการเสรมสรางทศนคตในการประหยดให

แกเจาหนาทของรฐ

10

รายละเอยดตอจากนเปนขอเสนอแนะในการพจารณาเกยวกบการให-รบของขวญและหรอ

ผลประโยชนอนใดในทางปฏบต

เราจะจดการอยางไร

การจะรบของขวญและหรอผลประโยชนใดๆ ม ๓ ค าถาม ทใชในการตดสนใจวาจะรบหรอไมรบของขวญ

และหรอผลประโยชน คอ

1) เราควรรบหรอไม

2) เราควรรายงานการรบหรอไม

3) เราสามารถเกจบไวเปนของตนเองไดหรอไม

1. เราควรรบหรอไม

ตามหลกการทางจรยธรรมแมวาเราจะไมควรรบ แตมหลายโอกาสทเราไมสามารถปฏเสธไดหรอเปนการ

รบในโอกาสทเหมาะสมตามขนบธรรมเนยมประเพณวฒนธรรมหรอใหกนตามมารยาททปฏบตกนในสงคม

อยางไรกจตามมหลายโอกาสทไมเปนการเหมาะสมอยางยงทจะรบ

1) ถาเปนการใหเงนทานจะตองปฏเสธไมวาจะเปนโอกาสใดๆ การรบเงนสดหรอสงใดๆ ทสามารถ

เปลยนกลบมาเปนเงน เชน ลจอตเตอร หน พนธบตร เปนการฝาฝนประมวลจรยธรรมและอาจเขาขายการ

รบสนบน

การถกเสนอสงใดๆนอกเหนอจากเงนนน สงทควรน ามาเปนเหตผลในการตดสนใจ คอ

- ท าไมเขาจงเสนอให เชน ใหแทนค าขอบคณ การเสนอใหมผลตอการตดสนใจในการปฏบตตน

หรอไม

- ความประทบใจของทานตอของขวญและหรอผลประโยชนทจะสงผลตอการท างานในอนาคต

ถาทานท างานอยในกลมเสยง ออนไหวหรออยในขายทตองไดรบความไววางใจเปนพเศษ

เชน งานตรวจสอบภายในและงานตรวจคณภาพตางๆ การจดซอจดจาง การออกใบอนญาตหรอ

การอนมต/อนญาตตางๆ ทานจะตองปฏบตตามนโยบายและหลกจรยธรรมเรองนมากกวาบคคล

กลมอน

2) การรบกอใหเกดการขดแยงระหวางผลประโยชนสวนตนและสวนรวมหรอไม หากการรบกอใหเกด

ความขดแยงระหวางผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนสาธารณะแลวผลประโยชนสวนตนทไดรบ

11

กลายเปนมอทธพลตอการปฏบตหนาทราชการ หรอกอใหเกดขอสงสยตอสาธารณชนวาเปนการประพฤต

โดยมชอบ

การขดแยงระหวางผลประโยชนสวนตนและสวนรวม เปนตวกระตนใหเกดการประพฤตมชอบและ

การทจรตคอรรปชน ในแตละสวนราชการควรก าหนดนโยบายการรบของขวญและผลประโยชนของตนเอง

โดยสวนราชการ ทอยในกลมปฏบตหนาททเสยงตอการประพฤตมชอบควรก าหนดนโยบายดานน อยาง

เครงครดมากกวาหนวยงานอนๆ

หลกการการปฏบตงานในภาครฐอยบนพนฐานทวา “การกระท าและการตดสนใจใดๆจะตองกระท า

ดวยความเปนกลางปราศจากการมสวนไดสวนเสยในการใหบรการ และปกปองผลประโยชนของสงคมไทย

โดยรวม”

ดงนน องคกรหรอบคคลใดๆไมควรใชของขวญหรอผลประโยชนมาแสวงหาผลประโยชนใหกบองคกร

ของตนหรอตนเองเหนอองคกรหรอบคคลอน โดยเฉพาะอยางยงขาราชการและเจาหนาทภาครฐมพนธะ

ผกพนทจะตองปฏบตงานอยางเปนธรรมโดยกระท าและแสดงออกโดยยดมาตรฐานความโปรงใส ความ

พรอมรบผดชอบ และแสดงพฤตกรรมทถกตองเทยงธรรมตลอดเวลาทมอาชพรบขาราชการ ไมวา

ของขวญและหรอผลประโยชนนน จะมคาเพยงเลจกนอยกจไมควรรบ เพราะกอใหเกดความรสกผกพนหรอ

พนธะกบผให และอาจกอใหเกดความ เสอมศรทธาตอประชาชน

2. เราตองรายงานหรอไม

การรายงานการรบของขวญและหรอผลประโยชนตดสนจากหลกการตอไปน

1) ธรรมชาตของผให : พจารณาตามกฎหมาย กฎระเบยบทเกยวของ เชน ประกาศคณะกรรมการ

ปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต รวมทงนโยบายของหนวยงาน เชน การหามรบของขวญหรอ

ประโยชนจากคสญญา/องคกรหรอบคคลทก าลงจะมาท าการคา การสญญาวาจะให-รบกบองคกรหรอ

บคคลทจะขอท าใบอนญาตหรอรบการตรวจสอบดานตางๆ

2) บทบาทหนาทของทานในองคกร : ถาขาราชการนนๆท างานในขอบขายทออนไหวและตองการ

ความเชอถอไววางใจเปนพเศษ และหรอกลมทเกยวกบการไดประโยชนหรอเสยประโยชนทงจากระดบ

องคกร และระดบบคคล อาทเชน งานตรวจสอบ งานจดซอจดจาง การใหใบอนญาต/ยดใบอนญาต ฯลฯ

ควรใหแนใจทสดวาตวทานและองคกรมความเทยงธรรมและจะไมถกตงขอสงสย แมวาหนวยงานของทาน

มไดก าหนดนโยบายเกยวกบการหามรบของขวญหรอผลประโยชนใดๆและมไดก าหนดใหรายงานการรบ

ของขวญและผลประโยชน ทานควรด ารงความถกตองดวยการรายงานหรอปฏเสธทจะรบของขวญและ

หรอผลประโยชนนน ๆ

12

หลกการการก าหนดวาของขวญและผลประโยชนอนใดควรตองรายงานหรอไมควรจะตองให

องคกรเกจบรกษาไวหรอไม หรอควรตกเปนของขาราชการ ใหเทยบกบคาตามราคาตลาดโดยตองมคานอยกวา

3,000 บาท ทงนใหปฏบตตามประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต เรอง

หลกเกณฑการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาของเจาหนาทของรฐ พ.ศ. 2543

3. เราจะเกบรกษาไวเองไดหรอไม

1) ปกตสามารถเกจบรกษาไวเอง หากมคาไมเกน 3,000 บาท

2) หากมราคาทางการตลาดเกน 3,000 บาท สวนราชการตองพจารณาตดสนวาจะตองใหเปนทรพยสน

ของสวนราชการหรอไม

การฝาฝนกฎนมโทษอยางไร

การฝาฝนนโยบายวาดวยการรบของขวญหรอผลประโยชนนนและพรอมฝาฝนการปฏบตตามประมวล

จรยธรรมอาจถกลงโทษตกเตอน ตดเงนเดอน จนกระทงถงไลออกขนกบความรายแรงของการฝาฝน

นอกจากนน หากการรบของขวญหรอผลประโยชนนนๆเขาขายการรบสนบน ฉอฉลทจรตและสามารถ

พสจนไดวาขาราชการและหรอเจาหนาทภาครฐนนๆรบของขวญหรอผลประโยชนซงมผลตอความ

เปนธรรมกอใหเกดผลประโยชนแกผใหโดยมชอบ หากถกตดสนวาผดจรง ผมสวนเกยวของทกคนอาจม

สวนรวมในการรบโทษทางอาญาดวย

การรบของขวญและผลประโยชน : กญแจแหงความเสยง

การรบของขวญและผลประโยชนใดๆเปนสาเหตใหสาธารณชนรบรวามการปฏบตอยางมอคต มอทธพลตอ

การตดสนใจในการปฏบตหนาทราชการกอใหเกดการท าลายความเชอถอศรทธาของประชาชนตอภาครฐ

และตอขาราชการ กญแจแหงความเสยง 2 ประการทส าคญ คอ

1. ความพยายามทจะหลบเลยงกฎเกณฑ โดยตคาราคาของขวญและหรอผลประโยชนนอยกวา

ความเปนจรง การตคาราคาต ากวาความเปนจรงนนบคคลอาจจงใจตนเองหรอจงใจผอนใหคดวาของขวญ

และหรอผลประโยชนนนๆมคาต ากวาทเปนจรงเพอหลกเลยงการรายงาน การกระท าดงกลาวนบวาเปน

การคดโกงและหลอกลวงซงเขาขายฝาฝนประมวลจรยธรรม

13

2. การเพกเฉยมองขามความผดและละเลยตอผลทเกดขน

- การรบของขวญและหรอผลประโยชนใดๆอาจท าใหตดเปนนสยอยางรวดเรจวและกอใหเกด

ความคาดหวงเสมอวาจะไดรบของขวญและหรอผลประโยชนใดๆในการปฏบตหนาทราชการ ท าใหเกด

ความรสกชอบหรออยากปฏบตตอผรบบรการ หรอผรบงาน-รบจาง-รบเหมาฯลฯ ทเปนผใหของขวญและ

หรอผลประโยชนโดยอทธพลของความชอบหรอประโยชนตอบแทนทไดรบท าใหมการปฏบตตอบแทนเกน

กวามาตรฐานทก าหนดสถานการณเชนน ผรบจาง ผรบเหมา และหรอผรบจดซออาจรบรผดพลาดและ

เขาใจวาการรบจางตางๆไมตองท าในระดบมาตรฐานหรอลดคณคาการบรการ นอกจากนนหากเกดการ

ปฏบตเปนวฒนธรรมการท างานขององคกร ขาราชการและหรอเจาหนาทของรฐจะมพฤตกรรมเคยชนกบ

“การรบรางวล” จากการปฏบตหนาทและละเวนการปฏบตหนาทโดยความรบผดชอบซงจดไดวาเปนการ

รบสนบน

- การแสวงหาเหตผลเพอบดเบอนความจรงมแนวโนมทเปนไปไดมากทเราจะรบของขวญและ

ผลประโยชน โดยเฉพาะสงทถกใจเรา บคคลอาจสงสยวาการรบของขวญและหรอผลประโยชนใดๆถอไดวา

เปนความผด แตผรบมกจะหาเหตผลเขาขางตนเองดงน

“ฉนรวาไมควรรบของดงกลาว แตดวยมารยาทจงไมกลาจะปฏเสธน าใจหรอหากไมรบจะเปนการท าลาย

สมพนธภาพระหวางผใหกบองคกรหรอกบตนเอง”

“คนอนๆกจท าเชนน ท าไมฉนจะท าบางไมได”

“ดซ ฉนอทศเวลานอกเวลาราชการท างาน ดงนนมนเปนการยตธรรมทเราจะไดรางวลผลประโยชนพเศษบาง”

“เพราะฉนเปนคนพเศษจรงๆ ดงนนผบงคบบญชาจงชมฉนและเปนเรองธรรมดาทฉนมกเปนคนแรกเสมอ

ทไดรบโอกาสใหไปฝกอบรม/สมมนา”

“มนเปนแคตวอยางฟรใหทดลองใชและฉนกจไมคดวาหนวยงานของฉนจะสงสนคาชนดน แมวาฉนจะให

ค าแนะน ากจตาม”

“ฉนไมเหจนมกฎระเบยบใดๆเกยวกบการใหของขวญ ดงนนฉนกจไมไดฝาฝนกฎเกณฑใดๆ”

ทานตองระลกอยเสมอวาเหตผลททานใชกลาวอางเชนน ไมสามารถปกปองทานจากการถกด าเนนการ

ทางวนยหากการกระท าของทานเปนการกระท าทมชอบ

สถานการณตวอยาง

หนวยงานภาครฐหนงสงนกทรพยากรบคคลทท าหนาทจดซอจดจาง (HR procurement) ใหเขารวม

สมมนาดานทรพยากรบคคล เจาหนาทผนนไดรบรางวลมลคา 7,000 บาท จากการเปนผเขารวมสมมนา

ทมบคลกเปน Personnel planner ซงบรจาคโดยโรงงานผลตสนคาทเปนคคากบหนวยงาน เจาหนาท

14

ไดเกจบของรางวลนนไวโดยไมไดรายงานหนวยงานเนองจากคดวาเปนรางวลทตนชนะจากการเขารวม

กจกรรมการสมมนา

ผบงคบบญชาตระหนกถงความหมายทอาจแอบแฝงมาจากการให และตดสนใจวาจะตองมการ

รายงานของรางวลนนและลงทะเบยนเปนของหนวยงาน โดยใหเหตผลวาการปรากฏตวของเขาในการเขา

รวมสมมนาเปนเพราะไดรบการสนบสนนจากหนวยงาน ดงนนเปนความชอบธรรมของหนวยงานทจะตดสน

วาจะจดการอยางไรกบรางวลชนน เนองจากราคาของรางวลและบทบาทในหนาทมความเสยงในเรอง

ผลประโยชนทบซอน ในทสดเจาหนาทจงถกขอรองใหสละรางวลแกหนวยงานเพอใชประโยชนตาม

ความเหมาะสม

โมเดลส าหรบการตดสนใจ

ประเดจนการตดสนใจ

เจตนารมณ : อะไรเปนเจตนาของการใหของขวญและหรอผลประโยชน

กฎ ระเบยบ : มกฎ ระเบยบหรอนโยบายอะไรทเกยวกบการใหของขวญและหรอผลประโยชน

ความเปดเผย : มการเปดเผยตอสาธารณชนเพยงใด

คณคา : ของขวญและหรอผลประโยชนมคาราคาเทาใด

หลกจรยธรรม : มหลกจรยธรรมทเกยวกบการรบของขวญหรอไม และมอะไรบาง

อตลกษณ : ผใหมอตลกษณเพออะไร

เวลาและโอกาส : เวลาและโอกาสในการให คออะไร

บทสรป

ความเชอถอไววางใจและจรยธรรมเปนรากฐานของการบรหารภาครฐทด เมอทานเปนขาราชการและหรอ

เจาหนาทภาครฐไมวาจะสงกดหนวยงานใดทานถกคาดหวงใหปฏบตหนาทและตดสนใจโดยปราศจากอคต

ทานถกคาดหวงไมใหแสวงหารางวลหรอผลประโยชนในรปแบบใดๆนอกเหนอจากเงนเดอนและ

ผลประโยชนทรฐจดให แมวานโยบายของหนวยงานหลายแหงจะอนญาตใหรบของขวญได ซงถอวา

เปนของทระลกในโอกาสท เหมาะสม แตอยางไรกจตามควรมขอบเขตในการรบเสมอ การฝาฝนขอบเขต

ดวยการรบของขวญหรอผลประโยชนทไมเหมาะสมจะน าไปสความเสยงตอการทจรตและท าลายชอเสยง

ของทานรวมทงองคกรของทานเอง

15

บทท 3

แนวทางการปฏบตหนาทเพอปองกนมใหเกดการฝาฝนบทบญญต พ.ร.บ.ประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๑๐๐

16

องคประกอบของกฎหมาย

หามด าเนนกจการทเปนการขดกนระหวางผลประโยชนสวนบคคลและผลประโยชนสวนรวม

ตามมาตรา ๑๐๐ แหงพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญ วาดวยการปองกนและปราบปราม

การทจรต พ.ศ.๒๕๔๒ ซงไดบญญตหามมใหเจาหนาทของรฐผใดด าเนนกจการ ดงตอไปน

(๑) เปนคสญญาหรอมสวนไดเสยในสญญาทท ากบหนวยงานของรฐทเจาหนาทของรฐ ผนน

ปฏบตหนาทในฐานะเปนเจาหนาทของรฐซงมอ านาจก ากบดแล ควบคม ตรวจสอบหรอ

ด าเนนคด

(๒) เปนหนสวน หรอผถอหนในหางหนสวน หรอบรษทเขาเปนคสญญากบหนวยงานของรฐซง

เจาหนาทผนนปฏบตหนาทในฐานะทเปนเจาหนาทของรฐมอ านาจ ก ากบ ดแล ควบคม

ตรวจสอบ

(๓) การรบสมปทาน หรอคงถอไวซงสมปทานจากรฐ หนวยราชการ หนวยงานของรฐรฐวสาหกจ

หรอราชการสวนทองถน หรอเขาเปนคสญญากบหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ

หรอราชการสวนทองถน อนมลกษณะเปนการผกขาดตดตอน ทงน ไมวาโดยทางตรงหรอ

ทางออมหรอเปนหนสวน หรอเปนผถอหนในหางหนสวน หรอบรษททรบสมปทานหรอเขา

เปนคสญญาในลกษณะดงกลาว

(๔) เขาไปมสวนไดเสยในฐานะกรรมการ ทปรกษา ตวแทน พนกงาน หรอลกจางในธรกจของ

เอกชนซงอยภายใตการก ากบ ดแล ควบคม หรอตรวจสอบของหนวยงานของรฐทเจาหนาทผ

นนสงกดอย หรอไดปฏบตหนาทในฐานะเปนผไดรบมอบหมาย ซงโดยสภาพของผลประโยชน

ของธรกจของเอกชนนนอาจจะมการขดแยงตอประโยชนทางราชการหรอกระทบตอความม

อสระในการปฏบตหนาทเจาหนาทผนน

แนวทางการปฏบตหนาท เพอปองกนมใหเกดการฝาฝนบทบญญต พ.ร.บ.ประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ.๒๕๔๒

มาตรา ๑๐๐

17

การกระท าของเจาหนาทรฐทตองหามตามกฎหมาย

(๑) เปนคสญญา หมายถง การทเจาหนาทของรฐในต าแหนงนายกรฐมนตร รฐมนตร

ผบรหารสวนทองถน ไดเขามาท าสญญากบหนวยงานรฐ มฐานะเปนคสญญากบ

หนวยงานของรฐ อนเปนสญญาทจะตองด าเนนการจดซอจดจาง

(๒) การมสวนไดเสยในสญญา หมายถง การทเจาหนาทของรฐในต าแหนงนายกรฐมนตร

รฐมนตร ผบรหารสวนทองถน จะตองมเจตนาประสงคจะใหตนไดรบประโยชนหรอเลอก

ประโยชนใหกบบคคลอน โดยการใชอ านาจหนาทเขาไปยงเกยวกบสญญานนหรอการเขา

ไปด าเนนกจการใดๆ เพอเปนการปองกนในกรณ ทตนอาจจะตองเสยประโยชนหรอไดรบ

ความเสยหาย

(๓) การเปนหนสวนในหางหนสวน หมายถง การท เจาหนาท ของรฐในต า แหนงท

คณะกรรมการ ป.ป.ช.ก าหนดไดรวมกนลงทนในหางหนสวน หางหนสวนสามญ หาง

หนสวนสามญจดทะเบยน หรอหางหนสวนจ ากด เปนตน และไดเขามาเปนคสญญากบ

หนวยงานของรฐ โดยปฏบตหนาทในฐานะเปนเจาหนาทของรฐเจตนาทจะเออประโยชน

ตอตนเองหรอบคคลอน

(๔) การถอหนในบรษท หมายถง การทเจาหนาทของรฐในต าแหนงนายกรฐมนตร รฐมนตร

ผบรหารสวนทองถน ไดเขาไปลงทนโดยมหนในบรษท ตามทะเบยนผถอหนและบรษททม

เจาหนาทของรฐมหนอยนนไดเขามาเปนคสญญา กบหนวยงานของรฐทเจาหนาทของรฐ

ในต าแหนงมอ านาจ ก ากบ ดแล ควบคม ตรวจสอบ

(๕) รบสมปทาน หรอคงไวซงสมปทาน หรอเขาไปเปนคสญญาอนมลกษณะเปนการผกขาด

เปนหนสวนหรอผถอหน หรอในหางหนสวนหรอบรษท ทรบสมปทาน

สญญาสมปทาน หมายถง สญญาทเอกชนไดรบอนญาตจากรฐใหด าเนนกจการตางๆ แทน

ดงตอไปน

สญญาทรฐอนญาตใหเอกชนจดท าบรการสาธารณะ

สญญาทรฐใหเอกชนรวมลงทนในกจการของรฐ

สญญาทรฐใหเอกชนแสวงหาประโยชนจากทรพยากรธรรมชาต

18

การรบสมปทานจากรฐ หมายถง การทเจาหนาทของรฐในต าแหนงเขาเปนคสญญา กบ

รฐ และท าสญญารบสมปทานในสถานะเอกชน อนมลกษณะเปนการผกขาดตดตอน ไมวาโดย

ทางตรงหรอทางออม

(๖) เปนกรรมการ ทปรกษาในธรกจเอกชน หมายถง เจาหนาทของรฐในต าแหนงเขาไปมสวน

ไดเสยในฐานะเปนกรรมการหรอทปรกษาในธรกจเอกชน

(๗) ตวแทนในธรกจของเอกชน หมายถง การทเจาหนาทของรฐในต าแหนงนายกรฐมนตร

รฐมนตร ผบรหารสวนทองถน ไดท าการเปนตวแทน กบตวการทเปนเอกชนในธรกจ

เอกชนอนเปนหนาทของตวแทนในธรกจเอกชน

(๘) ในฐานะพนกงานหรอลกจางในธรกจเอกชน หมายถง การทเจาหนาทของรฐในต าแหนง

นายกรฐมนตร ผบรหารสวนทองถนไดเขาไปเปนพนกงานหรอลกจางในธรกจเอกชน

ขอหามส าหรบคสมรส (ภรยาหรอสาม) ของเจาหนาทของรฐทตองหามด าเนน

กจการ ทเปนการขดกนระหวางประโยชนสวนบคคลและประโยชนสวนรวม

พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ได

บญญตหามม ใหเจาหนาทของรฐด าเนนกจการใดๆ ทเปนการขดกนระหวางผลประโยชนสวนบคคล

และผลประโยชนสวนรวม บทบญญตดงกลาวยงบงคบไปถงคสมรสของเจาหนาทของรฐ (ภรยาหรอ

สาม) ดวย โดยมขอหาม ดงตอไปน

(1) หามคสมรส (ภรยา หรอสาม) ของเจาหนาทของรฐเปนคสญญา หมายถง การหามค

สมรสของ เจาหนาทของรฐในต าแหนงเขามาเปนคสญญาโดยตรงกบหนวยงานท

เจาหนาทของรฐผนนปฏบตหนาท ในฐานะเจาหนาทผมอ านาจ ก ากบ ดแล ควบคม

ตรวจสอบ

(2) หามคสมรสของเจาหนาทมสวนไดเสยในสญญา หมายถง การทคสมรสของเจาหนาทใน

ต าแหนงไดอาศยอ านาจหนาทโดยมเจตนาหรอความประสงคทจะใหตนไดรบประโยชน

หรอเออประโยชนตอบคคลอนๆโดยการใชอ านาจหนาทของคสมรสไปด าเนนกจการ

ใดๆในสญญา

(3) หามคสมรส (ภรยาหรอสาม) ของเจาหนาทรฐเปนหนสวนในหางหนสวน หมายถง

การทคสมรสของเจาหนาทรฐไดลงทนในหางหนสวนสามญ หางหนสวนสามญ

จดทะเบยน หางหนสวนจ ากดและไดเขามาเปนคสญญากบหนวยงานรฐ

19

(4) หามคสมรส (ภรยาหรอสาม) ของเจาหนาทของรฐในต าแหนงนายกรฐมนตร รฐมนตร

ผบรหารสวนทองถนถอหนในบรษท หมายถง การทคสมรสของเจาหนาทของรฐเขาไป

ลงทนโดยการมหนในบรษทตามทะเบยนผถอหนและบรษททมเจาหนาทของรฐมหนอย

นนไดเขามาเปนคสญญากบหนวยงานของรฐ

(5) หามคสมรส (ภรยาหรอสาม) ของเจาหนาทของรฐรบสมปทาน หรอคงถอไวซงสมปทาน

หรอเขาเปนคสญญาอนมลกษณะเปนการผกขาดตดตอน หรอเปนหนสวน หรอเปน

หนสวนทถอหนในหางหนสวน หรอบรษททไดรบสมปทานหรอเขาเปนคสญญาใน

ลกษณะดงกลาว

(6) หามคสมรส (ภรยาหรอสาม) ของเจาหนาทรฐในต าแหนงนายกรฐมนตร รฐมนตร

ผบรหารสวนทองถนเขาไปมสวนไดเสยในฐานะตางๆเปนกรรมการ เปนทปรกษา

ตวแทน พนกงานหรอลกจางในธรกจเอกชนซงอยภายใต การก ากบดแล ควบคม หรอ

ตรวจสอบของหนวยงานของรฐทเจาหนาทของรฐผนนสงกดอย หรอปฏบตหนาทใน

ฐานะเปนเจาหนาทของรฐ ซงโดยสภาพผลของธรกจเอกชนนนอาจขดแยงกบประโยชน

สวนรวม หรอประโยชนของทางราชการ หรอกระทบตอความมอสระในการปฏบต

หนาทของเจาหนาทของรฐผนน

แนวทางการปฏบตเพอปองกนไมใหฝาฝนบทบญญต มาตรา ๑๐๐

๑. การเตรยมตวกอนเขาสต าแหนงกอนเปนเจาหนาทของรฐ บคคลนนจะตอง ตรวจสอบ

ตนเอง คสมรส บตรทยงไมบรรลนตภาวะ วาไดมการด าเนนกจการใดๆบางในขณะท

ตนเองไดอยในสถานะของเอกชน ทไดท าธรกจหรอท าการคาไวกบรฐ โดยจะตอง

ตรวจสอบการเปนคสญญากบรฐ การรบสมปทานจากรฐ หรอการเปนกรรมการ

ผจดการ การถอหน หรอการเปนหนสวนผจดการในหางหนสวนตางๆ วามหรอไม และ

จะตองส ารวจกจการตางๆของคสมรสรวมไปถงศกษาก าหมายทเกยวของ เพอใหทราบ

กอนเขาสต าแหนงวาจะตองด าเนนการตางๆเกยวกบกจการธรกจนนอยางไร มใหขด

ตอบทบญญตของกฎหมาย

๒. การปฏบตหนาทหรอการด ารงต าแหนงในระหวางทเปนเจาหนาทของรฐ ในต าแหนง

นายกรฐมนตร รฐมนตร ผบรหารสวนทองถน ในขณะทด ารงต าแหนงตามขางตน

จะตองไมด าเนนกจการใดๆท เปนการขดกนระหวางผลประโยชนสวนบคคลกบ

20

ผลประโยชนสวนรวมตามทก าหนดไวในมาตรา ๑๐๐ แหงกฎหมายประกอบ

รฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต และการท าความเขาใจกบค

สมรสในหลกการของกฎหมายไดแลว หรอเกดการเขาใจทไมถกตองอาจจะเปนการ

ด าเนนการทเปนการตองหามตามกฎหมาย กลาวคอแมตนเองจะมไดกระท าการท

กฎหมายบญญตวาเปนความผดแตละเลย ไมใสใจกบการด าเนนการของคสมรส ท าให

คสมรสด าเนนกจการตางๆตามทกฎหมายหามไวเจาหนาทของรฐผนนจะตองไดรบโทษ

ทางอาญาทเกดจากการกระท าของคสมรส โดยจะตองถกระวางโทษจ าคก ปรบ หรอ

ทงจ าทงปรบแลวแตกรณ

๓. การด าเนนกจการในภายหลงพนจากต าแหนง (พนจากการเปนเจาหนาทของรฐยง

ไมถงสองป) มาตรา ๑๐๐ แหงกฎหมายประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและ

ปราบปรามการทจรต ไดบญญตหามเจาหนาทของรฐมใหด าเนนกจการทเป นการ

ขดกนระหวางผลประโยชนสวนบคคลและผลประโยชนสวนรวม โดยหามด าเนนการนน

ตอไปอกเปนเวลาสองปนบแตเจาหนาทของรฐผนนไดพนจากต าแหนง เจาหนาทของ

รฐในต าแหนงนนๆแลวการหามในสวนนไดหามการด าเนนกจการของคสมรสของ

เจาหนาทรฐไวดวย

21

บทท 4

กฎหมายส าคญทเกยวกบผลประโยชนทบซอน

และบทลงโทษ

22

กฎหมายทเกยวกบผลประโยชนทบซอนและบทลงโทษ

ล าดบ กฎหมาย ผถกบงคบใช บทลงโทษ

1.

พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและ

ปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2558 แกไขเพมเตม (ฉบบท 3)

มาตรา ๑๒๓/๒ ผใดเปนเจาหนาทของรฐ เจาหนาทของรฐ

ตางประเทศ หรอเจาหนาทขององคการระหวางประเทศ เรยก รบ

หรอยอมจะรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดส าหรบตนเองหรอผอน

โดยมชอบ เพอกระท าการหรอไมกระท าการอยางใดในต าแหนงไม

วาการนนจะชอบหรอมชอบดวยหนาทตองระวางโทษจ าคกตงแต

หาปถงยสบป หรอจ าคกตลอดชวตและปรบตงแตหนงแสนบาทถง

สแสนบาท หรอประหารชวต

มาตรา ๑๒๓/๓ ผใดเปนเจาหนาทของรฐ เจาหนาทของรฐ

ตางประเทศหรอเจาหนาทขององคการระหวางประเทศกระท าการ

หรอไมกระท าการอยาง ใดในต าแหนง โดยเหจนแกทรพยสนหรอ

ประโยชนอนใดซงตนไดเรยก รบ หรอยอมจะรบไวกอนทตนไดรบ

แตงตงในต าแหนงนน ตองระวางโทษจ าคกตงแตหาปถงยสบปหรอ

จ าคกตลอดชวตและปรบตงแตหนงแสนบาทถงสแสนบาท

เจาหนาทของรฐ

เจาหนาทของรฐ

ระวางโทษจ าคกตงแตหาป ถง

ยสบป หรอจ าคกตลอดชวต

และปรบตงแตหนงแสนบาทถง

สแสนบาทหรอประหารชวต

ระวางโทษจ าคกตงแตหาปถง

ยสบป หรอจ าคกตลอดชวต

และปรบตงแตหนงแสนบาทถง

สแสนบาท

23

ล าดบ กฎหมาย ผถกบงคบใช บทลงโทษ

มาตรา ๑๒๓/๔ ผใดเรยก รบ หรอยอมจะรบทรพยสนหรอ

ประโยชนอนใดส าหรบตนเองหรอผอนเปนการตอบแทนในการทจะ

จงใจหรอไดจงใจ เจาหนาทของรฐ เจาหนาทของรฐตางประเทศ

หรอเจาหนาทขององคการระหวางประเทศ โดยวธอนทจรตหรอผด

กฎหมายหรอโดยอทธพลของตน ใหกระท าการหรอไมกระท า

การในหนาทอนเปนคณหรอเปนโทษแกบคคลใด ตองระวางโทษ

จ าคกไมเกนหาปหรอปรบไมเกนหนงแสนบาท หรอทงจ าทงปรบ

มาตรา ๑๒๓/๕ ผใดให ขอให หรอรบวาจะใหทรพยสนหรอ

ประโยชนอนใดแกเจาหนาทของรฐ เจาหนาทของรฐตางประเทศ

หรอเจาหนาทขององคการระหวางประเทศ เพอจงใจใหกระท าการ

ไมกระท าการ หรอประวงการกระท าอนมชอบดวยหนาท ตอง

ระวางโทษจ าคกไมเกนหาป หรอปรบไมเกนหนงแสนบาท หรอทง

จ าทงปรบ

บคคลทวไป

บคคลทวไป

ระวางโทษจ าคกไมเกนหาป

หรอปรบไมเกนหนงแสนบาท

หรอทงจ าทงปรบ

ระวางโทษจ าคกไมเกนหาป

หรอปรบไมเกนหนงแสนบาท

หรอทงจ าทงปรบ

24

ล าดบ กฎหมาย ผถกบงคบใช บทลงโทษ

2.

ในกรณทผกระท าความผดตามวรรคหนงเปนบคคลทมความ

เกยวของกบนตบคคลใดและกระท าไปเพอประโยชนของนตบคคล

นน โดยนตบคคลดงกลาวไมมมาตรการควบคมภายในทเหมาะสม

เพอปองกนมใหมการกระท าความผดนน นตบคคลนนมความผด

ตามมาตราน และตองระวางโทษปรบตงแตหนงเทาแตไมเกนสอง

เทาของคาเสยหายทเกดขนหรอประโยชนทไดรบ

บคคลทมความเกยวของกบนตบคคลตามวรรคสอง ให

หมายความถง ลกจาง ตวแทน บรษทในเครอ หรอบคคลใดซง

กระท าการเพอหรอในนามของนตบคคลนน ไมวาจะมอ านาจหนาท

ในการนนหรอไมกจตาม

พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและ

ปราบปรามการทจรต พ.ศ.2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2)

มาตรา 100 หามมให เจาหนาทของรฐผ ใดด าเนนกจการ

ดงตอไปน

เปนความผดฐานทจรตตอ

หนาท จ าคกไมเกนสามปหรอ

ปรบไมเกนหกหมนบาท หรอ

ทงจ าทงปรบ

25

ล าดบ กฎหมาย ผถกบงคบใช บทลงโทษ

(๑) เปนคสญญาหรอมสวนไดเสยในสญญาทท ากบหนวยงาน

ของรฐทเจาหนาทของรฐผนนปฏบตหนาทในฐานะทเปนเจาหนาท

ของรฐซงมอ านาจก ากบ ดแล ควบคม ตรวจสอบ หรอด าเนนคด

(๒) เปนหนสวนหรอผถอหนในหางหนสวนหรอบรษททเขาเปน

คสญญากบหนวยงานของรฐทเจาหนาทของรฐผนนปฏบตหนาทใน

ฐานะท เปนเจาหนาทของรฐซงมอ านาจก ากบ ดแล ควบคม

ตรวจสอบ หรอด าเนนคด

(๓) รบสมปทานหรอคงถอไวซงสมปทานจากรฐ หนวยราชการ

หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอราชการสวนทองถน หรอเขาเปน

คสญญากบรฐ หนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอ

ราชการสวนทองถนอนมลกษณะเปนการผกขาดตดตอน ทงนไมวา

โดยทางตรงหรอทางออม หรอเปนหนสวนหรอผถอหนในหาง

หนสวนหรอบรษททรบสมปทานหรอเขาเปนคสญญาในลกษณะ

ดงกลาว

เจาหนาทของรฐทคณะกรรมการ

ป.ป.ช. ประกาศก าหนดต าแหนง

( ป จ จ บ น ก า ห น ด ต า แ ห น ง

นายกรฐมนตรรฐมนตร) การกระท า

ของคสมรสใหถอวาเปนการกระท า

ของเจาหนาทของรฐ

เปนความผดฐานทจรตตอ

หนาท จ าคกไมเกนสามปหรอ

ปรบไมเกนหกหมนบาท หรอ

ทงจ าทงปรบ

26

ล าดบ กฎหมาย ผถกบงคบใช บทลงโทษ

(๔) เขาไปมสวนไดเสยในฐานะเปนกรรมการ ทปรกษา ตวแทน

พนกงานหรอลกจางในธรกจของเอกชนซงอยภายใตการก ากบ

ดแล ควบคม หรอตรวจสอบของหนวยงานของรฐทเจาหนาทของ

รฐผนนสงกดอยหรอปฏบตหนาทในฐานะเปนเจาหนาทของรฐ ซง

โดยสภาพของ ผลประโยชนของธรกจของเอกชนนนอาจขดหรอ

แยงตอประโยชนสวนรวม หรอประโยชนทางราชการ หรอกระทบ

ตอความมอสระในการปฏบตหนาทของเจาหนาทของรฐผนน

เจาหนาทของรฐต าแหนงใดทตองหามมใหด าเนนกจการ

ตามวรรคหนงใหเปนไปตามทคณะกรรมการ ป.ป.ช. ก าหนดโดย

ประกาศในราชกจจานเบกษา

ใหน าบทบญญตในวรรคหนงมาใชบงคบกบคสมรสของ

เจาหนาทของรฐตามวรรคสอง โดยใหถอวาการด าเนนกจการของ

คสมรสดงกลาว เปนการด าเนนกจการของเจาหนาทของรฐ

เจาหนาทของรฐ

ผดวนยและถอดถอนออกจาก

ต าแหนง กรณผด ารงต าแหนง

ระดบสงและนกการเมอง

ระดบชาตกระท าผดจรยธรรม

อยางรายแรง

ผดวนยและถอดถอนออกจาก

ต าแหนง กรณผด ารงต าแหนง

ระดบสงและนกการเมอง

ระดบชาตกระท าผดจรยธรรม

อยางรายแรง

27

ล าดบ กฎหมาย ผถกบงคบใช บทลงโทษ

3.

103 หามมใหเจาหนาทของรฐผใดรบทรพยสนหรอประโยชนอน

ใดจากบคคลนอกเหนอจากทรพยสนหรอประโยชนอนควรไดตาม

กฎหมาย หรอกฎ ขอบงคบทออกโดย อาศยอ านาจตามบทบญญต

แหงกฎหมาย เวนแตการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดย

ธรรมจรรยา ตามหลกเกณฑและจ านวนทคณะกรรมการ ป.ป.ช.

ก าหนด

บทบญญตในวรรคหนงใหใชบงคบกบการรบทรพยสนหรอ

ประโยชนอนใดของผซงพนจากการเปนเจาหนาทของรฐมาแลวยง

ไมถงสองปดวยโดยอนโลม

ประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอน

ขอ 3 ขาราชการตองยดมนในจรยธรรมและยนหยดกระท าใน

สงทถกตองและเปนธรรม โดยอยางนอยตองวางตน ดงน

(3) ตองรายงานการด ารงต าแหนงทงทไดรบคาตอบแทนและ

ไมไดรบคาตอบแทนในนตบคคลซงมใชสวนราชการ รฐวสาหกจ

องคการมหาชน ราชการสวนทองถน หนวยงานอนของรฐ และ

ขาราชการพลเรอนสามญ พนกงาน

ราชการ และลกจางในสงกด

ราชการพลเรอน

ขาราชการพลเรอนสามญ พนกงาน

ราชการ และลกจางในสงกด

ราชการพลเรอน

ผดวนยและถอดถอนออกจาก

ต าแหนง กรณผด ารงต าแหนง

ร ะด บส ง และน กการ เม อ ง

ระดบชาตกระท าผดจรยธรรม

อยางรายแรง

28

ล าดบ กฎหมาย ผถกบงคบใช บทลงโทษ

กจการทรฐถอหนใหญ ตอหวหนาสวนราชการและคณะกรรมการ

จรยธรรม ในกรณทการด ารงต าแหนงนนๆอาจขดแยงกบการ

ปฏบตหนาทหรออาจท าใหการปฏบตหนาทเสยหาย

ขอ 5 ขาราชการตองแยกเรองสวนตวออกจากต าแหนงหนาท

และยดถอประโยชนสวนรวมของประเทศชาต เหนอกวาประโยชน

สวนตน โดยอยางนอยตองวางตน ดงน

(1) ไมน าความสมพนธสวนตวทตนมอยตอบคคลอน ไมวาจะ

เปนญาตพนอง พรรคพวก เพอนฝง หรอผมบญคณสวนตวมา

ประกอบการใชดลพนจใหเปนคณหรอเปนโทษแกบคคลนน หรอ

ปฏบตตอบคคลนนตางจากบคคลอนเพราะชอบหรอชง

(2) ไมใชเวลาราชการ เงน ทรพยสน บคลากร บรการ หรอสง

อ านวยความสะดวกของทางราชการไปเพอประโยชนสวนตวของ

ตนเองหรอผอน เวนแตไดรบอนญาตโดยชอบดวยกฎหมาย

ขาราชการพลเรอนสามญ พนกงาน

ราชการ และลกจางในสงกด

ราชการพลเรอน

ผดวนยและถอดถอนออกจาก

ต าแหนง กรณผด ารงต าแหนง

ระดบสงและนกการเมอง

ระดบชาตกระท าผดจรยธรรม

อยางรายแรง

29

ล าดบ กฎหมาย ผถกบงคบใช บทลงโทษ

(3) ไมกระท าการใด หรอด ารงต าแหนง หรอปฏบตการใดใน

ฐานะสวนตว ซงกอใหเกดความเคลอบแคลงหรอสงสยวาจะขดกบ

ประโยชนสวนรวมทอยในความรบผดชอบของเจาหนาท

ในกรณมความเคลอบแคลงหรอสงสย ใหขาราชการนนยตการ

กระท าดงกลาวไวกอน แลวแจงใหผบงคบบญชา หวหนาสวน

ราชการและคณะกรรมการจรยธรรมพจารณา เมอคณะกรรมการ

จรยธรรมวนจฉยเปนประการใดแลวจงปฏบตตามนน

(4) ในการปฏบตหนาททรบผดชอบในหนวยงานโดยตรง

หรอหนาทอนในราชการ รฐวสาหกจ องคการมหาชน หรอ

หนวยงานของรฐ ขาราชการตองยดถอประโยชนของทางราชการ

เปนหลกในกรณทมความขดแยงระหวางประโยชนของทางราชการ

หรอประโยชนสวนรวมกบประโยชนสวนตนหรอสวนกลม อน

จ าเปนตองวนจฉยหรอชขาดตองยดประโยชนของทางราชการและ

ประโยชนสวนรวมเปนส าคญ

ขาราชการพลเรอนสามญ พนกงาน

ราชการ และลกจางในสงกด

ราชการพลเรอน

ขาราชการพลเรอนสามญ พนกงาน

ราชการ และลกจางในสงกด

ราชการพลเรอน

ผดวนยและถอดถอนออกจาก

ต าแหนง กรณผด ารงต าแหนง

ร ะด บส ง และน กการ เม อ ง

ระดบชาตกระท าผดจรยธรรม

อยางรายแรง

30

ล าดบ กฎหมาย ผถกบงคบใช บทลงโทษ

ขอ 6 ขาราชการตองละเวนจากการแสวงประโยชนทมชอบโดย

อาศยต าแหนงหนาท และไมกระท าการอนเปนการขดกนระหวาง

ประโยชนสวนจนและประโยชนสวนรวม โดยอยางนอยตองวางตน

ดงน

(1) ไมเรยก รบ หรอยอมจะรบ หรอยอมใหผอนเรยก รบ หรอ

ยอมจะรบซงของขวญแทนตนหรอญาตของตน ไมวากอนหรอหลง

ด ารงต าแหนงหรอปฏบตหนาทไมวาจะเกยวของหรอไมเกยวของ

กบการปฏบตหน าท หรอ ไมกจตาม เวนแต เปนการให โดย

ธรรมจรรยา หรอเปนการใหตามประเพณหรอใหแกบคคลทวไป

(2) ไมใชต าแหนง หรอกระท าการทเปนคณ หรอเปนโทษแก

บคคลใด เพราะมอคต

(3) ไมเสนอ หรออนมตโครงการ การด าเนนการ หรอการท า

นตกรรมหรอสญญา ซงตนเองหรอบคคลอนจะไดประโยชนอนม

ควรไดโดยชอบดวยกฎหมายหรอประมวลจรยธรรมน

ขาราชการพลเรอนสามญ พนกงาน

ราชการ และลกจางในสงกด

ราชการพลเรอน

31

ล าดบ กฎหมาย ผถกบงคบใช บทลงโทษ

ขอ 7 ขาราชการตองเคารพและปฏบตตามรฐธรรมนญและ

กฎหมายอยางตรงไปตรงมา โดยอยางนอยตองวางตน ดงน

(4) ไมเลยงกฎหมาย ใชหรอแนะน าใหใชชองวางของกฎหมายท

อยในความรบผดชอบของตนเพอประโยชนของตนเองหรอผอน

และตองเรงแกไขชองวางดงกลาวโดยเรจว

(5) ไมยอมใหบคคลอนอาศยชอตนเองถอครองทรพยสน สทธ

หรอประโยชนอนใดแทนบคคลอนอนเปนการเลยงกฎหมาย หรอ

ใชชอบคคลอนถอครองสงดงกลาวแทนตนเพอปกปดทรพยสน

ของตน

ขอ 8 ขาราชการตองปฏบตหนาทดวยความเทยงธรรม

เปนกลางทางการเมอง ใหบรการแกประชาชนโดยมอธยาศยทด

และไมเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรม โดยอยางนอยตองวางตน ดงน

(5) ไมเออประโยชนเปนพเศษใหแกญาตพนอง พรรคพวก

เพอนฝงหรอผมบญคณและตองปฏบตหนาทดวยความเทยงธรรม

ไมเหจนแกหนาผใด

32

ล าดบ กฎหมาย ผถกบงคบใช บทลงโทษ

ขอ 9 ขาราชการตองปฏบตตามกฎหมายวาดวยขอมล

ขาวสารของทางราชการอยางเครงครดและรวดเรจว ไมถวงเวลาให

เนนชาและใชขอมลขาวสารทไดมาจากการด าเนนงานเพอการใน

หนาท และใหขอมลขาวสารแกประชาชนอยางครบถวน ถกตอง

ทนการณ และไมบดเบอนขอเทจจจรง โดยอยางนอยตองวางตน

ดงน

(1) ไมใชขอมลทไดมาจากการด าเนนงานไปเพอการอน อน

ไมใชการปฏบตหนาท โดยเฉพาะอยางยงเพอเออประโยชนแก

ตนเองหรอบคคลอน

34

1. การน าทรพยสนของหนวยงานมาใชประโยชนสวนตว เชน ใชโทรศพทของหนวยงาน

ตดตอธระสวนตวน ารถราชการไปใชในธระสวนตว เปนตน

2. การใชอ านาจหนาทชวยญาตหรอบคคลอนใหเขาท างาน

3. การใชขอมลของหนวยงานเพอแสวงหาประโยชนแกตนเองหรอพวกพอง เจาหนาทของ

รฐทราบมาตรฐาน (spec) วสดอปกรณทจะใชในการประมลแลวใหขอมลกบบรษทเอกชนเพอให

ไดเปรยบในการประมล

4. การรบงานนอกแลวกอใหเกดความเสยหายแกหนวยงานของตน เจาหนาทของรฐอาศย

ต าแหนงหนาททางราชการรบจางเปนทปรกษาโครงการใหบรษทเอกชน เจาหนาทรฐน าเวลาราชการไป

ท างานสวนตว

5. การน าบคคลากรของหนวยงานมาใชเพอประโยชนสวนตน

6. การรบสนบนหรอรบของขวญในรปของเงนหรอผลประโยชนอนใด สงผลใหมการ

ตดสนใจทเออประโยชนแกผใหสนบนหรอบคคลอน

7. การเขาท างานหลงออกจากงานเดมโดยใชความร ประสบการณ หรออทธพลจากทเคย

ด ารงต าแหนงมารบงาน หรอเอาประโยชนใหกบตนเองหรอพวกพอง เชน เคยท างานเปนผบรหาร

หนวยงานก ากบดแลกจการโทรคมนาคม แลวไปท างานในบรษทผใหบรการโทรศพท

8. การลดควใหกบผใชบรการทคนเคย

9. การสงเสรมหรอสนบสนนใหผรวมงานแสวงหาประโยชนสวนตน

10. การใหของขวญหรอของก านลเพอหวงความกาวหนา หรอหวงผลประโยชนทมชอบ

11. การซอขายต าแหนงการจายผลประโยชนทงทเปนตวเงนและประโยชนรปแบบอน

เพอใหไดมาซงการเลอนระดบ ต าแหนง หรอความดความชอบพเศษ

12. การเพกเฉยตอการรกษาผลประโยชนสวนรวม

13. การเรยกรองผลตอบแทนจากการใชอทธพลในต าแหนงหนาทเพอสงผลทเปนคณแก

ฝายใดฝายหนงโดยไมเปนธรรม

14. การทมหนาทดแลหรอจดการกจการหรอโครงการใด แลวเขามสวนไดเสยเพอ

ประโยชนของตนเอง หรอผอน

15. การใชต าแหนงหนาทหาประโยชนใหกบตนเอง ครอบครว หรอพวกพอง เชน

เจาหนาทของรฐ ใชอ านาจหนาทท าใหบรษทของตนหรอครอบครวไดงานรบเหมาของรฐ เจาหนาทฝาย

จดซอจดจางท าสญญาซออปกรณส านกงานจากบรษทของครอบครวตนเอง

ตวอยางพฤตกรรมผลประโยชนทบซอนทพบเหนบอย

35

กรณศกษาผลประโยชนทบซอนขององคกรปกครองสวนทองถน

กรณทภรรยาและญาตเปนผรบเหมา

จากการรวบรวมขอมลพบวา หลายกรณผบรหารและสมาชกสภาทองถนไมไดเปนเจาของกจการเอง

แตเปนกจการ ของคสมรสมทงจดทะเบยนไมจดทะเบยน หรอเดมจดทะเบยนแลวมาหยาขาดกน กอน

มาเปนคสญญากบองคการปกครอง สวนทองถน หรอเปนของญาตสนทบดามารดาและ พนอง บตร

บางกรณดเหมอนเปนความจงใจเลยงกฎหมาย ตวอยางเชน กรณของเทศบาลต าบล ก. ไดรบความ

สนใจจากสาธารณชนมาก เพราะเกดการลอบวางเพลงทวาการอ าเภอ ข. ซงต ารวจ เผยวามาจาก

ความขดแยงในเทศบาล นอกจากน ยงรายงานวาจงหวดก าลงสอบสวนหาขอเทจจจรงการกลาวหาวา

สมาชกสภา เทศบาลฝายคานรองวาฝายบรหารมสวนไดสวนเสยในสญญาจางกอสรางถนนคสญญา

เปนพนองกน สวนฝายบรหารกจรองวา ภรรยาสมาชกเทศบาลฝายคานท าสญญาซอขายน ามนกบ

เทศบาลต าบล ก. ซงกรณนอยระหวางการสอบสวนของคณะกรรมการปองกนและปราบปราบการ

ทจรตแหงชาต

การจดซอทดนของตวเอง

เนองจากทผานมาองคกรปกครองทองถนเขาไปเกยวของกบโครงการกอสรางขนาดใหญ จ าเปนตองม

การจดซอทดน เพอท าโครงการ เชน สถานทท าการขององคกรปกครองทองถน โรงบ าบดน าเสยทดน

ส าหรบการก าจดขยะหรอสถาน น าประปา พบวาหลายครงไมสามารถซอทดนตามราคาทไดรบ

งบประมาณ หรอรฐเสยเงนมากขนเพราะราคาทดนแพงเกน ความเปนจรง และมขาวการทจรตควบค

ไปกบการจดซอทดนเสมอ ซงสาเหตหนงของปญหานมตนตอจากการทผบรหารมความขดแยงกน

ระหวางผลประโยชนสวนตวและผลประโยชนสวนรวม โดยหาประโยชนสวนตวเกจงก าไรจากราคาทดน

ทงใน รปใชขอมลภายในเปนประโยชนไปซอทดนไวกอน หรออาจเปนในรปแบบทก าหนดทตงโครงการ

ในพนททตนเองมทดนอย เพอขายทดนของตนเอง ในราคาทสงทงทตนเองเปนบคคลทตองรกษา

ประโยชนของสาธารณะ กรณนายก อบจ.ก. เชารถบรษทตนเอง กรณนไดรบความสนใจมากเนองดวย

ความขดแยงในองคการบรหารสวนจงหวดพษณโลกมสงขอเทจจจรงคอจากนายก อบจ.ก. ไดท าสญญา

เชารถกบบรษท ข. จ ากด ซงนายก อบจ.ก. เปนกรรมการของบรษทและเปนผถอหนของบรษท เพอไป

ทศนศกษาตามโครงการสมมนาและทศนศกษาดงานของคณะผบรหารและขาราชการ อบจ.ก. ในกรณ

เดมจงหวด ก. วนจฉยวา นายก อบจ. เปนผมสวนไดสวนเสยในสญญาแตตอมาส านกงาน

คณะกรรมการกฤษฎกาชวา นายก อบจ. ไมตองใหพนจากต าแหนง เพราะใน พ.ร.บ.องคการบรหาร

สวนจงหวด พ.ศ. 2540 การเขาเปนคสญญากบ อบจ. ทตองพนจากต าแหนงตองเปน สญญาสมปทาน

เทานนสญญา นายก อบจ.ก. ท ากบบรษทเปนเพยงสญญาธรรมดา แตในทสด นายก อบจ. ตองพน

จากต าแหนงดวยเหตความขดแยงใน อบจ. ซงประเดจน“สญญาสมปทาน” ใน พ.ร.บ.องคการบรหาร

36

สวนจงหวดแสดง ความลกลนในกฎหมายทก าหนดลกษณะหามเรองการมสวนไดสวนเสยทแตกตางกน

ระหวางประเภทองคกรปกครองทองถน

กรณการซอขายน ามนของเทศบาลต าบล ก.

เรองของเทศบาลต าบล ก. เปนกรณทท าใหมการตนตวเกยวกบปญหาความขดแยงกนระหวาง

ผลประโยชนสวนตว และผลประโยชนสวนรวม เพราะจากกรณนมนายกเทศมนตรและสมาชกสภา

เทศบาล 2 คนพนจากสมาชกภาพตามค าวนจฉย ของส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เหตเพราะ

มสวนไดสวนเสยทงทางตรงและออมในหางหนสวนจ ากด ข. ซงมสญญาขาย น ามนเชอเพลงใหกบ

เทศบาลต าบล ก. โดยสมาชกคนหนงเปนหนสวน สมาชกอกคนหนงเปนสามโดยชอบดวยกฎหมายของ

หนสวนอกคนของหางฯสวนนายกเทศมนตรเปนพสาวรวมบดามารดาของหนสวนของหางฯ ทงทใน

ระยะบรเวณรศม 10 กโลเมตร ของส านกงานเทศบาลต าบล ก. สถานบรการแหงนใกลกบส านกงานฯ

มากทสดสถานอนๆ อยหางไปถง 8 - 15 กโลเมตร ซงส านกคณะกรรมการกฤษฎกากจวนจฉยวา เปน

ผมสวนไดสวนเสยและใหพนสมาชกภาพ ในกรณนสมาชกสภาทงสองคนไดลาออก กอนการวนจฉย

สวนนายกเทศมนตรจงหวด ก. มขอเทจจจรงวานายกเทศมนตรไมไดเปนหนสวน ซงแมเปนพน องกบ

หนสวน ของหางฯ กจไมไดรบผลประโยชนในกจการของหางฯ แตอยางไร ผวาราชการจงหวดจงวนจฉย

วา มไดเปนผมสวนไดเสยในสญญาซอขายน ามน

การใหเชาทดนของสมาชกเทศบาลเทศบาลต าบล ก.

ส าหรบในกรณของเทศบาลต าบล ก. ไมใชการทสมาชกสภาเทศบาลขายสนคาและบรการของบรษทตน

ใหเทศบาล หากเปนเรองของสมาชกสภาใหเทศบาลเชาทดนเพอเกจบพสดและทพกคนงาน ในระยะแรก

ประมาณ ป พ.ศ. 2537 เนองจาก เทศบาลไมมทสมาชกสภาทานนอนญาตใหเทศบาลใชโดยไมคด

มลคา แตในป 2541 สมาชกสภาไดแจงตอทางเทศบาลวา ตองการใชทดน แตหากเทศบาลตองการใชกจ

ใหเชาเดอนละ 6,000 บาท ซงเทศบาลกจท าสญญาเชาทดนกบสมาชกทานน ระยะเวลา 3 ปจาก 2541

- 2543 และไดตอสญญาอก 3 ป คอ 2544 - 2547 แตนายกเทศมนตรคนใหมทเพงเขาด ารงต าแหนง

ไดรองเรยนเรองนขนวาสมาชกสภามสวนไดเสยในสญญาทท ากบเทศบาลสมาชกสภาดงกลาว จงบอก

เลกสญญาและคนเงนคาเชาพรอมทงลาออกจากการเปนสมาชกสภาเทศบาลและลงสมครเลอกตงซงกจ

ไดรบเลอกกลบมาอกการเปนผรบเหมากอสรางในโครงการขององคกรปกครองสวนทองถนลกษณะน

อาจเหจนเปนเรองปกตส าหรบแวดวงองคกรปกครองทองถน ทสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารเปน

เจาของ หรอมหนสวนในบรษทรบเหมากอสราง ทงทางตรงหมายถงเปนเจาของเอง หรอทางออม

หมายถงมความสมพนธเกยวของกน บางกรณด าเนนธรกจอยกอนแลวและในหลายกรณเรมมธรกจ

เมอเขามาเปนสมาชก หรอผบรหารองคกรปกครองทองถน จนมกจะมการพดกนวาสภาทองถนเปน

“สภาผรบเหมา”จรงอยวาการเปนเจาของหรอเปนหนสวนในบรษทรบเหมากอสราง นนไมใชเรองผด

37

หากแตสถานการณความขดแยงเกดขนเมอสมาชกสภาหรอผบรหาร ซงไดรบความไววางใจจาก

ประชาชน เขามาดแลเพอประโยชนสาธารณะกลบเขามารบเหมางานในองคกรปกครองทองถนเส ย

เอง ท าใหสมาชกสภาและผบรหารมบทบาททขดแยงกนคอในบทบาทของผวาจางและในบทบาทของ

ผรบจาง และจากกรณศกษาบทบาททขดแยงนน าสความ - ไมโปรงใสในการบรหารงานและการทจรต

ในรปแบบตางๆ

กรณคาโงขดลอกหวยขององคการบรหารสวนจงหวด ก.

กรณนเกดขนในชวงเดอนมกราคม 2545 โดย อบต.ข. ไดรองเรยนวา อบจ.ก. อนมตโครงการซ าซอน

และมการ แอบอางเบกเงนโดยไมไดท างานจรง ขอเทจจจรงคอ อบต.ข. ไดท าโครงการขดลอกล าหวย

โดยไดรบงบประมาณจากสวน ราชการในการพฒนาแหลงน าธรรมชาตจ านวน 510,300 บาท ซงได

ด าเนนโครงการดงกลาว ตงแต 26 พฤศจกายน และ เสรจจสนแลวตงแตกลางเดอนธนวาคม 2544

พรอมกบปกปายชอโครงการและเบกจายเรยบรอยแลวตอมา อบจ.ก. ไดอนมต โครงการขดลอก

ล าหวย ซงบรรจไวในขอบญญตงบประมาณรายจายประจ าป 2545 แตเจาหนาทพสดไดบนทกขอ

อนมตด าเนนโครงการขดลอกฯ เมอวนท 3 ธนวาคม 2544 งบประมาณ 580,000 บาทซง นายก อบจ.

ไดลงนามอนมตเหจนชอบ ใหด าเนนการในวนเดยวกนปรากฏวา อบจ.ก. ไดจดจาง หจก.ค. เปนผรบจาง

ใหขดลอกคลองยาว 969 เมตรและไดท าสญญา จางลงวนท 25 ธนวาคม โดย หจก.ค. เขาด าเนนการ

วนท 27 ธนวาคม และสงมอบงานในวนท 3 มกราคม 2545 โดยน า เครองจกรไปขดลอกตอทาย

โครงการทขดลอกฯ ของ อบต.ข. ทท าเสรจจไปแลวอก 93 เมตร พรอมทงปกปายโครงการและ ถาย

ภาพปายโครงการเปนหลกฐานประกอบการเบกจายจาก อบจ.ก. ซงคณะกรรมการตรวจรบงานเมอ

วนท 7 มกราคมและ เบกจายงบประมาณใหผรบจางเมอวนท 8 มกราคม นอกจาก หจก.ค. ปกปาย

ของ อบจ.ก. แลว และยงท าลายปายโครงการเดมของ อบต.ข. ทง แตชาวบานไปพบเขาจงน ามาให อบ

ต.ข. เพอด าเนนการรองเรยนเรองนจงปรากฏแกสาธารณะกรณทสมาชกสภาและผบรหารองคกร

ปกครองทองถนเปนผรบเหมาเองหรอเปนหนสวนการศกษาพบวามหลากหลายลกษณะของการท

สมาชกสภาเทศบาลและผบรหารเขามารบเหมางานของเทศบาล กรณทพบจะมทงทเขามาโดยตรงใน

ฐานะของหนสวนเชนกรณของเทศบาลต าบล ก. ไดท าสญญาวาจางหางหนสวนจ ากด กอสราง ให

กอสรางสะพานขามคลอง ต าบล ก. โดยมหนสวนผจดการของหางฯ เปนผลงนามซงการกอสราง

ก าหนดแลวเสรจจ ภายในวนท 6 สงหาคม 2544 ตอมาหนสวนผจดการไดลาออกจากการเปนหนสวน

ของหางฯ และลงรบสมครเปนสมาชกสภา และไดรบเลอกเปนสมาชกสภาเมอวนท 10 กรกฎาคม 2544

และไดขอเปลยนใหบดาเปนหนสวนผจดการหางแทนตน ซงในกรณนส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา

วนจฉยวา ถงแมจะลาออกจากการเปนหนสวนผจดการกอนวนเลอกตง แตกจยงม ฐานะเปนหนสวนของ

หางตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย และการจดทะเบยนเปลยนแปลงผถอหนและหนสวน

ผจดการของหางไดท าหลงจากวนทไดรบเลอกตงเขามา จงถอวาเปนคสญญากบเทศบาลซงตองถก

38

ถอดถอนสมาชกภาพ แมแต เมอเปลยนใหบดาเปนหนสวนผจดการกจยงถอวาสมาชกสภาผนม

ผลประโยชนจากบรษทกอสรางอยด ซงยงเปนคสญญากบ เทศบาล กรณนชใหเหจ นถงปญหาทาง

กฎหมาย โดยเฉพาะพระราชบญญตการเลอกตงเทศบาลมไดมขอหามบคคลทเปนคสญญากบเทศบาล

ลงสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภาเทศบาล จงท าใหรฐตองสญเสยงบประมาณในการเลอกตงซอม

การขายบรการหรอวสดอปกรณหรอใหเชาทรพยสนกบองคกรปกครองทองถน นอกจากการเขาเปน

ผรบเหมาในโครงการกอสรางตางๆ ดงกลาวไปแลว ยงพบอกวาสมาชกสภาทองถนและผบรหาร อยใน

สถานการณความขดแยงของผลประโยชนได ในกรณทด าเนนธรกจขายบรการและวสดอปกรณกบ

องคปกครองทองถนทตนเองเปนสมาชกเพราะอาจถกมองวาหาผลประโยชนจากเทศบาลลกษณะเชนน

พบเหจนมาก

กรณคณะเทศมนตรเทศบาลเมอง ก.

สวนกรณเทศบาลเมอง ก. พบวา นายกเทศมนตรและเทศมนตรขายสนคาหรอบรการของบรษทตนเอง

ใหกบ เทศบาลเทศบาลเมอง ก. ซอรถจกรยานยนตจากบรษทจ ากด ซงนายกเทศมนตรเปนกรรมการ

บรษท โดยเทศมนตรเมอง ก. เปนผลงนามในฐานะผซอ รวมทงการทเทศบาลน ารถเทศบาลยหอนสสน

ไปตรวจเชจคสภาพทบรษทนสสนจ ากด ซงนายกเทศมนตรเปนกรรมการบรษท โดยกลาววาเปน

ศนยนสสนแหงเดยวในจงหวด นอกจากนนเทศมนตรในฐานะผจดการ และเจาของโรงพมพฯ ไดเปน

ผรบจางเทศบาลพมพหนงสอพมพเทศบาลเมอง ก. รวมทงเทศมนตรอกทานในฐานะหนสวนของหาง

หนสวนวดโอ ซงเทศบาลเมอง ก. ไดท าการซอวสดอปกรณจากหางฯ น รวมทงคอมพวเตอรในกรณ

สดทายเทศมนตร ไดแจงวาไดลาออกจากการเปนหนสวนของหางฯ ส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา

วนจฉยวาในกรณของเทศบาลเมอง ก. ทงนายกเทศมนตรและเทศมนตรทง 2 คน มสวนไดเสยใน

สญญาส าหรบเทศมนตรทลาออกจากเปนหนสวนนน ค าวนจฉยชวา มไดลาออกจรงเนองจากหางฯ นม

หนสวนอยเพยง 2 คน ถาลาออกจรงและเหลอผถอหนเพยง 1 คน ซงไมอาจคงสภาพหาง ฯ มผลเปน

การเลกหางฯโดยปรยายหากแตเทศมนตรกจยงท าการคาขายกบหางน นนแสดงวาเทศมนตรยงคงเปน

หนสวนของหางฯ

39

ตารางสรปตวอยางโอกาสทจะเกดผลประโยชนทบซอนของขาราชการ

และเจาหนาทของรฐกลมตางๆ

กลมอาชพ กจกรรมทมความเสยงตอปญหาการเกดผลประโยชนทบซอน

1.

นกการเมอง

การรบเงนหรอผลประโยชนอนใด เพอแตงตง หรอเลอนต าแหนงขาราชการขนเปนผบรหารระดบสง

การใชอ านาจหนาทเพอใหบรษทของตนหรอของพรรคพวกไดรบงาน/ การจางเหมาจากรฐ

การใชขอมลของทางราชการเพอแสวงหาประโยชน

การแตงตงคนสนท/พวกพองของตนเปนกรรมการในหนวยงานของรฐ โดยเฉพาะอยางยงองคกรอสระทท าหนาทในการก ากบดแล

(Regulators) สญญาหรอสมปทานของรฐ

การใชต าแหนงหนาทเลอกผลกดนโครงการทกอใหเกดประโยชนตอตนเอง ญาต/พวกพอง

2. ขาราชการ

ประจ าและ

เจาหนาท

ของรฐ

ทวไป

การน าขอมลลบ/ขอมลภายในมาใชหาประโยชนใหแกตนเองหรอพวกพอง

หวหนาหนวยงานซงครอบครวประกอบธรกจรบเหมากอสรางแตงตงใหญาต/ คนสนท/คนทมความสมพนธฉนญาตขนเปนผอ านวยการกองพสด

การชวยญาตมตรหรอคนสนทใหไดงานในหนวยงานทตนมอ านาจ

การรบผลประโยชนหรอการเรยกรองสงตอบแทนจากการปฏบตงานในหนาทความรบผดชอบ

การรบงานนอกหรอการท าธรกจทเบยดบงเวลาราชการ/งานโดยรวมของหนวยงาน

40

กลมอาชพ กจกรรมทมความเสยงตอปญหาการเกดผลประโยชนทบซอน

การท างานหลงเกษยณใหกบหนวยงานทมผลประโยชนขดกบหนวยงานตนสงกดเดม

การน ารถราชการไปใชในกจธระสวนตว และในหลายกรณมการเบกคาน ามน

การน าบคลากรของหนวยงานไปใชเพอการสวนตว

กลมวชาชพทเกยวกบการตรวจสอบ ประเมนราคา และการจดซอจดจาง

การหาผลประโยชนจากความไมรในระเบยบและขอมลของทางราชการของประชาชนโดยเรยกรบเงนและอางวาจะสามารถชวยใหสามารถเสย

คาธรรมเนยมในการโอนกรรมสทธซอขายทดนในราคาทถกกวาได ผบรหารสถาบนการเงนหวงกาวหนาในอาชพจงไดรวมมอและใหความ

ชวยเหลอแกนกการเมองในการกเงนในวงเงนสงในรปแบบการประเมนราคาหลกทรพย ค าประกนใหสงเกนกวาความเปนจรง

ผบรหารสถาบนการเงนใชอ านาจหนาทใหผใตบงคบบญชาเสนอขายทดนหรอบานพรอมทดนในโครงการของตนใหแกลกคาของสถาบน

การเงน เพอแลกกบความสะดวกในการท าธรกจกบสถาบนการเงน

เจาหนาทตรวจสอบภาษอากรไดเปดส านกงานบญชเพอท าบญชและรบจดทะเบยนจดตงบรษท จ ากด ซงในเวลาปฏบตงานกจจะเลอก

ใหบรการเฉพาะรายทตนเองไดรบประโยชนจากผเสยภาษเทานน

การก าหนดมาตรฐาน (Specification) ในสนคาทจะจดซอจดจางใหบรษทของตนหรอของพวกพองไดเปรยบหรอชนะในการประมล

การใหขอมลการจดซอจดจางแกพรรคพวก/ญาต เพอแสวงหาผลประโยชนในการประมลหรอการจางเหมารวมถงการปกปดขอมล เชน

การปดประกาศหรอเผยแพรขอมลขาวสารลาชา หรอพนก าหนดการยนใบเสนอราคา เปนตน

41

กลมอาชพ กจกรรมทมความเสยงตอปญหาการเกดผลประโยชนทบซอน

กลมวชาชพอสระ

การรบงานจากภายนอกจนกระทบตอการปฏบตหนาทประจ า

การใชสทธในการเบกจายยาใหกบญาตแลวน ายาไปใชทคลนกสวนตว

การรบประโยชนจากระบบการลจอคบตรควใหแกเจาหนาทหรอญาตเจาหนาทในหนวยงาน โดยผมหนาทดแลบตรควจะลจอคไว

มากกวาทหนวยงานก าหนดและไปเรยกรบประโยชนจากบตรควทลจอคไวเกนเหลานนจากผรบบรการทตองการลดคว

กลมวชาชพทเกยวกบกระบวนการยตธรรม

การเรยกรบผลประโยชนจากการอนญาตใหคนของกลาง เปนตน

กลมวชาชพวชาการ

คณะกรรมการตรวจรบผลงานท าหนาทเสมอนเปนนายหนาใหแกบรษททปรกษา โดยรบรายงานผลการศกษามาพจารณากอนและ

แกไขในประเดจนทคาดวาอาจถกคณะกรรมการคนอนทวงตง รวมถงการเขาไปแทรกแซงการพจารณาของกรรมการคนอน

3. ขาราชการ

ทองถน

3.1 การเขามาด าเนนธรกจและเปนคสญญากบองคกรปกครองสวนทองถน

สมาชกสภา/ผบรหารทองถนมาด าเนนธรกจกบองคกรปกครองสวนทองถนทตนเปนสมาชก

ญาต/ภรรยา (อาจไมไดจดทะเบยน) ของผบรหารทองถนเปนคสญญาหรอรบเหมางานกบองคกรปกครองสวนทองถน

สมาชกสภา/ผบรหารทองถนเขาไปมสวนไดสวนเสยในฐานะผรบมอบอ านาจจากบรษท หางราน ในการยนซองประกวดราคา

สมาชกสภา/ผบรหารทองถนเปนบคคลรวมเจรจาไกลเกลยในฐานะตวแทนบรษทหางราน ในกรณงานจางเหมามปญหา

42

กลมอาชพ กจกรรมทมความเสยงตอปญหาการเกดผลประโยชนทบซอน

ผบรหารสภา/ผบรหารทองถนหาประโยชนสวนตวจากการเกจงก าไรจากราคาทดน ทงในรปของการใชขอมลภายในไปซอ ทดนไวกอน

หรออาจเปนในรปแบบทก าหนดทตงโครงการในพนททตนเองมทดนอยเพอขายทดนของตนเองในราคาทสง

องคกรปกครองสวนทองถน ท าสญญาเชารถไปสมมนาและดงานกบบรษทซงเปนของสมาชกขององคกรปกครองสวนทองถนนนเอง

นายกเทศมนตรและเทศมนตรขายสนคาหรอบรการของบรษทตนเองใหกบเทศบาล

3.2 การใชงบประมาณหลวงเพอประโยชนสวนตนและเพอหาเสยง

การจดสรรงบประมาณหรอโครงการเขาไปในพนทของตนเอง

การใชงบประมาณราชการท าโครงการพรอมเขยนปายและชอของผของบประมาณ ประกาศใหชาวบานทราบเพอเปนการหาเสยง

การทสมาชกสภาทองถนซงมบทบาทในการอนมตและตรวจสอบการใชงบประมาณของฝายบรหารกลบไปมสวนในการใชงบประมาณส งผล

ตอการท าหนาทในการตรวจสอบและใชวจารณญาณในการตดสนใจอนมตเอนเอยงจากความถกตองและประโยชนสาธารณะเนองจาก

ตองการงบทเหลอจากการแปรญตตไปด าเนนการในเขตพนทของตน

4. ประชาชน

การเสนอใหคาน ารอนน าชาใหแกเจาหนาทเพอแลกกบการลดควรบบรการ

43

บทท 5

หนวยงานทรบเรองรองเรยนและขนตอนการด าเนนการ กรณเมอพบเหนพฤตกรรมทเปนผลประโยชนทบซอน

44

หนวยงานทรบเรองรองเรยนกรณเมอพบเหนพฤตกรรมทเปน

ผลประโยชนทบซอน

หากพบเหจนเจาหนาทของรฐมพฤตกรรมทจะน าไปสการท จรตตอต าแหนงหนาทหรอ

มพฤตกรรมทเปนการขดแยงกนระหวางผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนสวนรวม สามารถ

ด าเนนการแจงหนวยงานตางๆได ดงตอไปน

1. หนวยงานตนสงกดของผกระท าความผด

รองเรยนผานคณะกรรมการจรยธรรมประจ าสวนราชการหรอหวหนาสวนราชการทตนสงกด

2. ส านกงานผตรวจการแผนดน

ทอย : ศนยราชการเฉลมพระเกยรต 80 พรรษา 5 ธนวาคม 2550 อาคารรฐประศาสนภกด

(อาคารบ) ชน 5 เลขท 120 หมท 3 ถนนแจงวฒนะ แขวงทงสองหอง เขตหลกส กรงเทพฯ

10210

โทรศพท : 0-2141-9100 หรอ 1676 โทรสาร : 0-2143-8341

เวปไซต : http://www.ombudsman.go.th

3. ศนยด ารงธรรม กระทรวงมหาดไทย

ทอย : กระทรวงมหาดไทย ถนนอษฎางค กรงเทพฯ 10200

โทรศพท : 0-2222-1141 ถง 55

โทรศพทสายดวน : 1567

เวปไซต : http://www.damrongdhama.moi.go.th

4. ศาลปกครอง

ทอย : เลขท 120 หมท 3 ถนนแจงวฒนะ แขวงทงสองหอง เขตหลกส กรงเทพฯ 10210

โทรศพท : 0 2141 1111

โทรศพทสายดวน : 1355

เวปไซต : http://www.admincourt.go.th

45

5. ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (ส านกงาน ป.ป.ช.)

ทอย : เลขท 361 ถ.นนทบร ต.ทาทราย อ.เมองนนทบร จ.นนทบร 11000 หรอ ต ปณ. 100

เขตดสต กทม.

โทรศพท : 0 2528 4800-4849

เวปไซต : https://www.nacc.go.th

6. ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (ส านกงาน ป.ป.ช.)

ประจ าจงหวด

7. ส านกงานการตรวจเงนแผนดนประจ าจงหวด

8. ส านกงานการตรวจเงนแผนดน

ทอย : ถนนพระรามท 6 เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400

โทรศพท : 0-2271-8000

เวปไซต : http://www.oag.go.th

9. มลนธประเทศไทยใสสะอาด

ทอย : 47/101 ถ.ตวานนท ต.ตลาดขวญ อ. เมอง จงหวดนนทบร 11000

โทรศพท : 02-547-1711

เวปไซต : http://www.fact.or.th

10. ศนยปฏบตการตอตานการทจรตกระทรวงการคลง

ทอย : เทศบาลต าบลหนองหน ถนนพระราม 6 แขวงสามเสนใน เขตพญาไท

กรงเทพฯ 10400

โทรศพท : 02-126-5800 ตอ 2634

เวปไซต : acoc.mof.go.th

46

2. ขนตอนการด าเนนการกรณเมอพบเหนพฤตกรรมทเปนผลประโยชนทบ

ซอนหรอการฝาฝนประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอน

ขอสงเกต : หากมการรองเรยนไปทคณะกรรมการจรยธรรม คณะกรรมการจรยธรรมตองสงเรองใหหวหนาสวนราชการ

เนองจากคณะกรรมการฯไมมอ านาจหนาทในการบงคบบญชาสงการกลมงานคมครองจรยธรรม

เมอพบเหนพฤตกรรม

ทน ำไปสกำรม

ผลประโยชนทบซอน

หรอมกำรฝำฝน

ประมวลจรยธรรม

คณะกรรมกำรจรยธรรม

ประจ ำสวนรำชกำร

หวหนำสวนรำชกำร

กลมงำนคมครองจรยธรรม

(ประมวลเรอง สบสวนและสรป

ขอเทจจรง ขอกฎหมำย และ

ควำมเหน)

ไมฝำฝนประมวล

จรยธรรม

ฝำฝนประมวล

จรยธรรม

ยตเรอง

-โทษทำงวนย

- วำกลำวตกเตอน

- ท ำทณฑบน

- ใหรบกำรพฒนำ

รำยงำน สงกำร

สงเรอง

47

ขนตอนการด าเนนการ

1. เมอพบเหจนวาเจาหนาทของรฐคนใดมพฤตกรรมทน าไปสการมผลประโยชนทบซอนหรอมการฝาฝน

ประมวลจรยธรรม สามารถรองเรยนหรอแจงใหหวหนาสวนราชการหรอคณะกรรมการจรยธรรม

พจารณาได

2. คณะกรรมการจรยธรรมและหวหนาสวนราชการไดรบเรองรองเรยนแลวจะสงการไปยงกลมงาน

คมครองจรยธรรมใหด าเนนการสบสวน รวบรวมและสรปขอเทจจจรง รวมทงขอกฎหมายและความเหจน

ตางๆ แลวรายงานตอหวหนาสวนราชการพจารณาตดสน

3. หวหนาสวนราชการพจารณาและวนจฉยแลวหากเปนการฝาฝนประมวลจรยธรรมจรง หวหนา

สวนราชการจะสงการใหมการลงโทษทางวนย วากลาวตกเตอน ท าทณฑบน ใหรบการพฒนา แลวแต

กรณหรอหากวนจฉยแลวการกระท านนไมฝาฝนประมวลจรยธรรม กจใหสงยตเรอง

48

บรรณานกรม

การจดท าคมอผลประโยชนทบซอนของเทศบาลต าบลหนองหน ไดจดท าตามแนวทางของส านกงาน

คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (ป.ป.ช.) โดยมกฎหมาย ระเบยบ และ

แนวทางในการปองกนผลประโยชนทบซอน ดงน

- ประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอน

- พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ.

2542

- พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2558

(ฉบบท 3)

- ประมวลกฎหมายอาญา

- ประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต เรอง หลกเกณฑการรบ

ทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาของเจาหนาทของรฐ พ.ศ. 2543

- ระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการใหหรอรบของขวญของเจาหนาทรฐ พ.ศ. 2544

ความหมายและแนวทางในการปองกนแกไขปญหาผลประโยชนทบซอน อางองจาก

- วจยของมหาวทยาลยเกรก

- บทความทางวชาการ ในวารสารจลนต ก.ย. - ต.ค. 2552

- บรรดานกวชาการตางๆ เชน ดร. วทยากร เชยงกล , ผาสก พงศไพจตร

หนงสอนกการเมองไทย : จรยธรรมผลประโยชนทบซอนการคอรรปชน โดย ศาสตราจารย ดร.ธรภทร เสรรงสรรค

49

คมอ : การพฒนาและสงเสรมการปฏบตตามมาตรฐานทางจรยธรรมขาราชการพลเรอนส าหรบคณะกรรมการ

จรยธรรม บทท 4 การบรหารจดการผลประโยชนทบซอน

เพลนตา ตนรงสรรค. (2552). กฎหมายภายใตหลก Conflict of Interest. จลนต ปท 6 ฉบบท 5, 53-78

ส านกงาน ก.พ. (2552). ความขดแยงกนระหวางผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนสวนรวม (Conflict

of Interest). กรงเทพฯ: สถาบนพฒนาขาราชการพลเรอน.