Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
รศ.พญ.ศรเวยง ไพโรจนกล
ศนยการณรกษ โรงพยาบาลศรนครนทร
คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
Basic Palliative Care for District Hospital Team
Heart disease Injuries Cancer AIDS Malaria Tuberculosis Diarrheal disease
Thai Health Profile 2010
• การกาวกระโดดของเทคโนโลย
• แพทยมความเชยวชาญมากขน
• ผปวยสามารถรอดชวตไดมากขน
• การดผปวยเปนสวนๆตามความเชยวชาญของแพทยเฉพาะทาง
• แพทยตองท าทกวถทางทจะชวยชวตผปวย
• การเสยชวตคอความลมเหลวทางการแพทย
• คาใชจายทเพมขนอยางมหาศาล
• แพทยไดท ำกำรรกษำเตมควำมสำมำรถเทำทเทคโนโลยทมอย ไมมอะไรจะท ำใหไดอก
• แพทยหมดหนำทในกำรใหกำรดแลแลว
• ผปวยควรกลบไปดแลตนเอง/เสยชวตทบำน
• ไมควรสญเสยทรพยำกรใหแกผหมดหนทำงรกษำ
กำรแพทยในปจจบนทสนใจแตมตทำงกำย
ดแลโดยผเชยวชำญเฉพำะโรคแบบแยกสวน
กำรขำดควำมตระหนกในกำรดแลผปวยระยะสดทำย
• เรำไมเคยบอกผปวยวำ “เรำไมมอะไรจะท ำใหไดอก”
• “เรำจะท ำทกอยำงเพอชวยใหคณอยอยำงม
ควำมหมำยทสดในเวลำทเหลอ”
• “เรำจะอยกบคณจนกวำเวลำนนจะมำถง”
WHO 2005
Life Prolonging Care Palliative/ Hospice Care
D E A T H
Disease Progression
Death
Life closure - preparedness Final hours of life care
Bereavement care
From Frank D. Ferris MD, San Diego; EPEC Course
Palliative Care Bereavement care Curative
Disease discovery
• ผปวยทเปนโรคทรกษาไมได • โรคด าเนนมาถงระยะทาย • มเวลาเหลอไมนาน
• Advance cancers • Advance diseases with poor
prognosis: - End-stage heart failure - End-stage lung diseases - End-stage renal failure - End-stage neurological diseases
• Dementia • HIV/AIDS
• ควรพจารณาโดยอาศยการประเมนทางคลนก โรครวม สงคมและปจจยอนๆประกอบดวย เพอใหเหนในภาพรวม • ถาไมประหลาดใจ ควรเรมด าเนนการวางแผนการดแล เพอใหผปวยมคณภาพชวตทด และเตรยมตวส าหรบการเสอมถอยของโรค
Thomas K, et al. Prognostic Indicator Guidance 4th Ed, Oct 2011.
ผปวยทม advance disease หรอ progressive life limiting condition ทานจะประหลาดใจหรอไมถาผปวยจะเสยชวตในไมกเดอน/สปดาห/วน ขางหนา
Thomas K, et al. Prognostic Indicator Guidance 4th Ed, Oct 2011.
Thomas K, et al. Prognostic Indicator Guidance 4th Ed, Oct 2011.
Thomas K, et al. Prognostic Indicator Guidance 4th Ed, Oct 2011.
Thomas K, et al. Prognostic Indicator Guidance 4th Ed, Oct 2011.
Thomas K, et al. Prognostic Indicator Guidance 4th Ed, Oct 2011.
Thomas K, et al. Prognostic Indicator Guidance 4th Ed, Oct 2011.
Thomas K, et al. Prognostic Indicator Guidance 4th Ed, Oct 2011.
นาง ก. อาย 54 ป เปน CA colon มการกระจายของมะเรงไปทตบ มตาเหลองตวเหลอง แพทยแนะน าให ใส stent เพอลดอาการตวเหลอง ผปวยออนเพลย เบออาหารและน าหนกลด
นาย ข. อาย 76 ป เปน DM ม CHF จาก ischemic heart disease หอบเวลาเดน ไดรบการรกษาดวยยาขบปสสวะและยาขยายหลอดเลอดหลายขนาน เขาโรงพยาบาลดวยอาการ CHF 2 ครงในปทผานมา
นาง ค. อาย 81 ป ม CHF, osteoarthritis มอาการหลงลม ม fracture hip จากการหกลมเมอ 3 เดอนกอน เดนไมไดใช
รถเขน และตองมผดแลเกอบตลอด
Cancer
Organ failure
Frialty/Dementia
WHO 2005
• ยอมรบวาความตายเปนมตหนงของชวต
• ไมพยายามเรงหรอยดเยอความตาย
• ปลดเปลองอาการปวดและอาการไมสขสบายตางๆ
• ใหการดแลเพอชวยใหผปวยมชวตอยอยาง activeทสดเทาทจะเปนไปได จนกวาผปวยจะเสยชวต
• ประสานการดแลดานจตสงคมและจตวญญาณ
• จดหาระบบการชวยเหลอแกครอบครว
• ใชการท างานเปนทมเพอตอบสนองตอความตองการของผปวยและครอบครว
• หลกเลยงการรกษาทไมเกดประโยชน
74%
70%
70%
67%
46%
47%
28%
25%
Pain
Dyspnea
Constipation
Oral symp.
Cough
Insomnia
Delirium
N/V
Pain Dyspnea Constipation Oral symp. Cough Insomnia Delirium N/V
ศนยการณรกษ โรงพยาบาลศรนครนทร 2555
• การประเมนอยาง ถถวนและถกตอง
• การประเมนอยางตอเนอง
• การทบทวนแผน การรกษาเปนระยะ
Palliative surgery:
• Debulking surgery
• Immobilize fractures
• Bowel obstruction: resection, bypass, stents, ostomy
• Spinal decompression & stabilization
Palliative RT:
• Control of bleeding
• Relief of obst: SVC, AW
• Pain control: bone mets
• Shrinkage of tumor mass: brain metastasis
Treat reversible conditions Symptom management of incurable conditions
Palliative CMT Manage anxiety, depression Emergency management
การสญเสยภาพลกษณ
การสญเสย ดานสขภาพ
ความวตกกงวลเรองเศรษฐกจ
กลวความทกขทรมาน
กลวไมรวาจะ เผชญกบอะไร
การสญเสยครอบครวและสมบตทกอยาง
ทม
การสญเสย ความเปนอสระ
การพงพงตนเอง
Cicely Saunders, 1967
การสญเสย บทบาทหนาท
จตสงคม
• บคลก ลกษณะ
• ความสนใจ งานอดเรก
• ศาสนา
• อาชพ
• ครอบครว
• ความเชอ
• ความสมพนธ
จตวญญาณ
• การคนหาความหมายของชวต/ความตาย
• คณคา
• การใหอภย
• ความรก ความเขาใจ
• ความเชอทางศาสนา
• สอนทกษะในการใหการพยาบาลผปวย
• การดแลประคบประคองดานจตใจ
• การจดหาบรการทางการแพทย/การสงตอเครอขาย
• การชวยเหลอดานจตสงคม
• การชวยแกปญหาขอขดแยงตางๆในครอบครว
• Bereavement counseling
• หอบเจบแนนหนาอก
• ไดรบยา chemotherapy 2 ครง ไมตอบสนอง มภาวะแทรกซอนตดเชอรนแรง ม septic shock
• ยตการใหเคมบ าบด
• หายใจไมออก ไอมาก นอนไมได ตองนงหลบ
• ปรกษา palliative care
Symptom control: - MO 20 mg/d - Midazolam 1 mg/h at night 0.5 mg/h day time
- Non-pharm Rx of dyspnea
Advance care planning
Died peacefully 2 months later