มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย D evelopment of Indicators of ...utcc2.utcc.ac.th/utccjournal/381/71_89.pdfKeywords: academic engagement, undergraduate

ปาจรย หวงรงกจ สทธพงศ วฒนานนทสกล

สรวรรณ ศรพหล

71ปท 38 ฉบบท 1 เดอนมกราคม - มนาคม 2561

วารสารวชาการ มหาวทยาลยหอการคาไทย มนษยศาสตรและสงคมศาสตร

ปท 38 ฉบบท 1 เดอนมกราคม - มนาคม 2561

evelopment of Indicators of Academic

Engagement among Undergraduate Students

Pajaree Wangrungkij1,* Sittipong Wattananonsakul

2 Siriwan Sripahol

3

D

Abstract

This research aims to develop indicators and to test the validity of the measurement model

of academic engagement among undergraduate students. The study is divided into two phases:

phase one is the analysis of indicators using exploratory factor analysis (EFA); phase two is the

structural vilification of the measurement model of academic engagement among undergraduate

students using confirmatory factor analysis (CFA). The sample of this research consists eight

hundred and forty undergraduate students obtained by using a multi-stage sampling technique.

The students complete questionnaires comprising thirty six five-level-rating-scale questions, of

which overall reliability measured at 0.92. Key findings indicate the followings: 1) the EFA reveals

eight indicators with three higher-order factors. These include (1) cognitive engagement (i.e.,

devotion to learning, self-development in learning and self-control in terms of learning), (2) emotional

engagement (i.e., feelings toward an institution, feelings toward learning and feeling toward agents

involved in learning), and (3) behavioral engagement (i.e., suggestion of learning-related comments

based on individual needs, and learning management; 2) the measurement of structural validity

obtained from the CFA on the three higher-order factors and eight indicators indicate the goodness

of fit of the model (Chi-square = 16.20, df = 16, p = .439, GFI = .99, AGFI = .97, RMSEA = .005).

Keywords: academic engagement, undergraduate students, indicator development, factor analysis

1,2,3 Division of Multidisciplinary/ Interdisciplinary, Applied Psychology program, Srinakharinwirot University, Bangkok,

Thailand

* Corresponding author. E-mail: [email protected]

การพฒนาตวบงชคณลกษณะความยดมนผกพนในวชาการของนกศกษาปรญญาตร

72 วารสารวชาการ มหาวทยาลยหอการคาไทย มนษยศาสตรและสงคมศาสตร

ารพฒนาตวบงชคณลกษณะความยดมนผกพน

ในวชาการของนกศกษาปรญญาตร

ปาจรย หวงรงกจ1,* สทธพงศ วฒนานนทสกล

2 สรวรรณ ศรพหล

3

ก

1,2,3สาขาพหวทยาการ/สหวทยาการจตวทยาประยกตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒกรงเทพมหานคร

* Corresponding author. E-mail: [email protected]

บทคดยอ

งานวจยนมวตถประสงคเพอพฒนาตวบงชและเพอตรวจสอบความเทยงตรงของโมเดลการวด

คณลกษณะความยดมนผกพนในวชาการของนกศกษาระดบปรญญาตรแบงการศกษาเปน2ขนตอนดงนขน

ตอนท1วเคราะหตวบงชดวยการวเคราะหองคประกอบเชงส�ารวจ(EFA)ขนตอนท2ตรวจสอบความเทยงตรง

ของโมเดลการวดคณลกษณะความยดมนผกพนในวชาการของนกศกษาระดบปรญญาตรดวยการวเคราะหองค

ประกอบเชงยนยน(CFA)กลมทดลองเปนนกศกษามหาวทยาลยระดบปรญญาตรจ�านวน840คนไดมาดวย

วธการสมตวอยางแบบหลายขนตอนเกบขอมลดวยแบบวดมาตรประมาณคา5ระดบขอค�าถาม36ขอมคา

ความเทยงโดยรวมของแบบสอบถามเทากบ0.92ผลการศกษาทส�าคญมดงน1)การวเคราะหองคประกอบเชง

ส�ารวจไดจ�านวน8ตวบงชและสามารถจดเขาองคประกอบได3องคประกอบคอองคประกอบท1ความ

ยดมนผกพนดานปญญา ประกอบดวย 3 ตวบงช ไดแก ม งมนท มเทในการเรยน การพฒนาตนเอง

ดานการเรยนการควบคมตนเองดานการเรยนองคประกอบท2ความยดมนผกพนดานอารมณประกอบดวย3ตว

บงชไดแกความรสกทมตอสถาบนความรสกทมตอการเรยนความรสกทมตอผเกยวของและองคประกอบ

ท 3 ความยดมนผกพนดานพฤตกรรม ประกอบดวย 2 ตวบงช ไดแก การเสนอความเหนเกยวกบการเรยน

ตามความตองการของตนเองและการจดการเกยวกบการเรยน2)ผลการตรวจสอบความเทยงตรงของโมเดล

การวดคณลกษณะความยดมนผกพนในวชาการของนกศกษาปรญญาตรโดยการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน

ประกอบดวย3องคประกอบหลก8ตวบงชโดยพจารณาจากเกณฑคาดชนตางๆมความสอดคลองกลมกลน

กบขอมลเชงประจกษ(Chi-square=16.20,df = 16, p = .439, GFI = .99, AGFI = .97, RMSEA = .005)

ค�ำส�ำคญ:ความยดมนผกพนในวชาการนกศกษาปรญญาตรการพฒนาตวบงชการวเคราะหองคประกอบ




บทน�า

การจดการศกษาในระดบอดมศกษาถอเปนหนง

ในยทธศาสตรชาตทส�าคญดานการผลตและพฒนา

คนใหมศกยภาพสามารถยกระดบความเขมแขงของ

สงคมโดยรวมได และเปนไปในทศทางเดยวกนกบ

นโยบายการพฒนาประเทศใหกาวไปสไทยแลนด4.0

(Lohitsatien,2016)อยางไรกตามผเรยนในระดบ

อดมศกษายงคงมพฤตกรรมการเรยนทเปนอปสรรค

ตอการเรยนรทเกดจากการปรบตวในความแตกตาง

ระหวางอดมศกษาและการศกษาขนพนฐาน ไดแก

กรอบแนวคดทมความหลากหลายมากขน ความร

พนฐานและทกษะการเรยนรของแตละบคคล การ

ปรบตวเขากบสภาพแวดลอมทางการเรยนร เปนตน

(Ketonenetal.,2016)สงผลตอระดบความยดมน

ผกพนในวชาการในภาพรวม งานวจยกอนหนา

แสดงใหเหนวาปจจยความแตกตางดงกลาวสมพนธ

กบแรงจงใจในการเรยนรของผเรยนและสงผลให

ผเรยนเกดพฤตกรรมการสงเสรมกระบวนการเรยนร

เชน การเขาชนเรยน การตดตามบทเรยนและ

ทบทวนบทเรยน การมสวนรวมในชนเรยน เปนตน

(Wattananonsakul, 2015) ซงงานวจยกอนหนา

รวมเรยกพฤตกรรมบงชกระบวนการเรยนรเหลาน

ว าความยดมนผกพนในวชาการ (Academic

engagement) (Fredricks, Blumenfeld, & Paris,

2004; Reeve & Tseng, 2011)

แนวคดโมเดลแรงจงใจ (Self-system

motivational model) ภายใตทฤษฎการก�าหนด

ตนเอง (Self-Determination Theory: SDT) ได

อธบายถงสภาพแวดลอมทางการเรยนรวาเปนปจจย

ทสงผลตอระดบแรงจงใจในการเรยนท�าใหผเรยนม

ความรสกสนใจในการเรยนร มพฤตกรรมการมสวน

รวมในการเรยนตลอดจนมความคดเกยวกบการเรยน

พฤตกรรมดงกลาวเปนตวบงชของความยดมนผกพน

ในวชาการ(Klem&Connell,2004)งานวจยตาง

ประเทศไดศกษาความส�าคญของความยดมนผกพน

ในวชาการอยหลายประเดน Christenson, Wylie,

และReschly(2012:817)พบวาผเรยนทมความ

ยดมนผกพนในวชาการสงจะมสวนรวมในกจกรรม

การเรยนรและมความกระตอรอรนในการเรยนรวม

ถงเหนความส�าคญของการเรยนรในระดบทสงตาม

ไปดวยสอดคลองกบFredricksและคณะ(2004)

ทพบวา ความยดมนผกพนในวชาการท�าใหผเรยนม

ผลการเรยนดขน นอกจากน Skinner และ Pitzer

(2012) ยงพบวาผเรยนทมความยดมนผกพนในการ

เรยนสามารถกลบสสภาพปกตไดเมอเผชญกบความ

ลมเหลวหรอปญหาในการเรยน

จากการศกษาเอกสารงานวจยกอนหนาพบวา

“ความยดมนผกพน” (Engagement) เปนการให

ค�ามนสญญากบตนเอง จนกลายเปนการผกตดและ

ของเกยวกบการมสวนรวม(Participation)การมพลง

ในการกระท�าการเชอมโยงระหวางบคคลกบกจกรรม

การเรยนร ทงดานปญญา อารมณ และพฤตกรรม

(Federicks et al., 2004) สวนค�าวา “วชาการ”

(Academic)หมายถงกจกรรมหรองานทเกยวกบการ

เรยนร (Marks, 2000) เมอพจารณาทงสองค�ารวม

กนเปน“ความยดมนผกพนในวชาการ”(Academic

Engagement)แสดงใหเหนถงแสดงใหเหนถงการม

สวนรวมของผเรยนในวชาการหรอกจกรรมทเปน

สวนหนงของการเรยนบคคลมการทมเทและพยายาม

ในการเรยนรท�าความเขาใจการเรยนทงในดานปญญา

ดานอารมณและดานพฤตกรรม(Fredricksetal.,

2004; Newman, Wehlage, & Lamborn, 1992)

ซงCornoและMandinach(1983)และNewman

และคณะ (1992) ไดนยามความยดมนผกพนดาน

ปญญา (Cognitive engagement) วาเปนการคด



ของผเรยนเกยวกบการเรยนของตน ไดแก การ

ไตรตรองและใชความพยายามในการท�าความเขาใจ

ในสงทซบซอนและสงทยากในดานการเรยน การ

ท มเทในการเรยน รวมทงการใชกลวธการก�ากบ

ตนเองในการเรยนรทางปญญา ไดแก การวางแผน

ในการเรยน(Reeve,2012)ในสวนของความยดมน

ผกพนดานอารมณ(EmotionalEngagement)เปน

ความตองการของผเรยนในการมปฏสมพนธกบผอน

ทเกยวของกบการเรยน ไดแก ผสอน เพอนรวมชน

สถานศกษา(Connell,1990;Finn,1989)และยง

เกยวของกบความรสกของผเรยน เชน ความสนใจ

ความสข(Connell&Wellborn,1991)ความอยากร

ความกระตอรอรนในการเรยน (Reeve, 2012)

และความยดมนผกพนดานพฤตกรรม (Behavioral

Engagement)เปนการทผเรยนมสวนรวมในกจกรรม

ทเกยวของกบการเรยน(Connell,1990;Finn,1989)

ประเดนเกยวกบตวบงชและองคประกอบของ

ความยดมนผกพนในวชาการ พบวามการพฒนา

องคประกอบความยดมนผกพนในวชาการ ประกอบ

ดวย3องคประกอบไดแกดานปญญาดานอารมณ

และดานพฤตกรรม โดย Fredricks, Blumenfeld,

Friedel, และ Paris (2005) ไดศกษาและพฒนา

แบบวดความยดมนผกพนในโรงเรยน (School

Engagement Measure : SEM) ส�าหรบผเรยน

ชนประถมศกษาและมธยมศกษา ประกอบดวยองค

ประกอบ 3 ดาน คอความยดมนผกพนดานปญญา

ดานอารมณและดานพฤตกรรม มตวบงชเกยวกบ

การรบรเกยวกบความทาทายในงาน การไดรบการ

สนบสนนจากครและเพอนรวมชน และความผกพน

ทางอารมณกบสถาบนเปนตนเชนเดยวกบการศกษา

ของYazzie-Mintz(2009)ทพฒนาแบบวดความ

ยดมนผกพนในการเรยน(HighSchoolSurveyof

Student Engagement : HSSSE) ส�าหรบผเรยน

ชนมธยมศกษาตอนปลาย ประกอบดวย 3 องค-

ประกอบมตวบงชเกยวกบการรบรของผเรยนในการ

พยายามและใชกลยทธในการเรยนรการมปฏสมพนธ

ระหวางผเรยน และความรสกตอสถาบน เปนตน

สวนงานวจยในประเทศมการศกษาเกยวกบตวบงช

ตามโครงสรางองคประกอบของความยดมนผกพน

ในวชาการดานปญญา อารมณ และ พฤตกรรม

ในกล มตวอยางชนประถมศกษาและมธยมศกษา

(Pansutcharit, 2011; Wonglorsaichon, 2012)

อยางไรกตาม ในบางกรณพบวามผ ศกษาตวบงช

ภายใตองคประกอบความยดมนผกพนในวชาการ

ประกอบดวย 2 องคประกอบ เชน การศกษาของ

Appleton, Christenson, Kim, และ Reschly

(2006)ทไดพฒนาแบบวด“StudentEngagement

Instrument” (SEI) ส�าหรบกลมตวอยางชนประถม

ศกษาถงมธยมศกษาตอนปลาย ตามองคประกอบ

2ดานคอ1)ความยดมนผกพนดานจตวทยา/อารมณ

(Psychological/EmotionalEngagement)มตวบง

ชคอความสมพนธระหวางผเรยนกบผสอนการไดรบ

การสนบสนนจากเพอนและครอบครวและ2)องค

ประกอบความยดมนผกพนดานปญญา (Cognitive

Engagement) มตวบงช คอ การควบคมดาน

การเรยนเกยวกบเวลาทใชในภาระงานการเรยนร

การเขาชนเรยน การท�างานใหส�าเรจ เชนเดยวกบ

แบบวดแรงจงใจและความยดมนผกพน(Motivation

and Engagement Scale : MES) ทพฒนาโดย

Martin(2009)พฒนาขนตามกรอบแนวคดของวงจร

ความยดมนผกพนและแรงจงใจ ไดศกษาในกลม

ตวอยางทมระดบการศกษาแตกตางกน ระหวางชน

ประถมศกษาถงระดบปรญญาตร ประกอบไปดวย

องคประกอบความยดมนผกพนมตดานปญญาและ

พฤตกรรม มตวบงชทสะทอนถงความยดมนผกพน




ดานปญญา ไดแก ความเชอในตนเอง คณคาของ

โรงเรยนสวนความยดมนผกพนดานพฤตกรรมไดแก

ความสนใจในการเรยนร ความวรยะ การวางแผน

การจดการเกยวกบการเรยน นอกจากน Skinner,

Kindermann,และFurrer(2009)ไดพฒนาแบบวด

ความยดมนผกพนและการเอาใจออกหางในการเรยน

(Engagement versus Disaffection with Learning :

EvsD)ประกอบดวย2องคประกอบ ไดแกความ

ยดมนผกพนดานพฤตกรรมและความยดมนผกพน

ดานอารมณทมโครงสรางลกษณะ2มตคอดาน

ความยดมนผกพน (Engagement) และดานการ

เอาใจออกหาง (Disaffection)อยางไรกตามมการ

ศกษาเกยวกบองคประกอบของความยดมนผกพน

ในวชาการเพมเตมจาก3องคประกอบดงทกลาวมา

ดงเชนการศกษาของReeveและTseng(2011)

ท�าการศกษาองคประกอบของความยดมนผกพนใน

กลมผเรยนชนมธยมศกษาไดเสนอองคประกอบใหม

คอความยดมนผกพนดานการรเรมในตนเอง(Agentic

Engagement) มตวบงชเกยวกบผเรยนแสดงความ

เหนดานการเรยนตามความตองการของตนเองแสดง

ถงผเรยนมสวนรวมในการเรยนการสอนลกษณะแบบ

เชงรก(ActiveLearning)ผเรยนลงมอกระท�าอยาง

สรางสรรคเพอกอใหเกดความราบรนในการเรยน

การสอน

จากขอมลทกลาวมาขางตนพบวาความยดมน

ผกพนมไดหลายองคประกอบตงแต2-4องคประกอบ

ทงนอยภายใตการอธบายของทฤษฎแรงจงใจเดยวกน

โดยสวนใหญนกวจยนยมศกษาความยดมนผกพนใน

วชาการ 3 องคประกอบ ไดแก ความยดมนผกพน

ดานปญญา ความยดมนผกพนดานอารมณ และ

ความยดมนผกพนดานพฤตกรรม เมอพจารณา

บรบททนกวจยศกษาพบวา มการศกษาตงแตระดบ

ประถมศกษาถงระดบมหาวทยาลย องคประกอบใน

กลมผเรยนประถมศกษานยมศกษา3องคประกอบ

สอดคลองกบระดบมหาวทยาลย โดยยงไมรวม

องคประกอบความยดมนผกพนดานการรเรมใน

ตนเอง อกทงกลมประชากรมหาวทยาลยเปนชวง

วยร น เชอมตอระหวางวยเดกและวยผ ใหญ ม

พฒนาการทางสตปญญาพรอมเรยนรสงตางๆรอบ

ตว(Piaget,1963ascitedinMiller,2002)มความ

เปนตวของตวเองกลาคดกลาแสดงออกเพอเตรยม

ความพรอมสการท�างานไดตอไป

งานวจยน จ งม งศกษาองค ประกอบของ

คณลกษณะความยดมนผกพนในวชาการ ประกอบ

ดวย 4 องคประกอบไดแก ความยดมนผกพนดาน

ปญญาความยดมนผกพนดานอารมณ ความยดมน

ผกพนดานพฤตกรรมและความยดมนผกพนดานรเรม

ในตนเอง โดยพฒนาเปนตวบงชทมลกษณะบงบอก

และสะทอนถงสภาพความยดมนผกพนมความชดเจน

เพยงพอทจะใชในการเปรยบเทยบกบเกณฑทก�าหนด

ไวเพอประเมนสงทตองการศกษาได (Wiratchai,

2008ascitedinPatsriruang,2012)อนจะน�าไป

สการทราบความตองการในการพฒนาโดยพจารณา

จากตวบงชทไดจดท�าขนเปนพนฐานพฒนาโปรแกรม

สงเสรมคณลกษณะความยดมนผกพนในวชาการ

ของนกศกษา (Intervention) ทสอดคลองกบกลม

นกศกษาระดบปรญญาตร โดยมงเนนบทบาทของ

ผเรยนเปนผกระท�ามสวนรวมในการจดกระบวนการ

เรยนรของตนดวยตนเอง สงผลใหผเรยนเกดการ

ตอยอดทางปญญาซงสอดคลองกบทกษะการเรยนร

ของผเรยนในศตวรรษท21 (Kay,2010ascited

in Wattananonsakul, 2015)



วตถประสงค

การวจยนมวตถประสงค2ประการคอ1)เพอ

พฒนาตวบงชคณลกษณะความยดมนผกพนใน

วชาการของนกศกษาปรญญาตรและ2)เพอตรวจ

สอบความตรงของโมเดลการวดคณลกษณะความ

ยดมนผกพนในวชาการของนกศกษาปรญญาตร

สมมตฐานการวจย

1.ตวบงชของคณลกษณะความยดมนผกพน

ในวชาการของนกศกษาประกอบดวยองคประกอบ

1) ความยดมนผกพนดานปญญา 2) ความยดมน

ผกพนดานอารมณ 3) ความยดมนผกพนดาน

พฤตกรรม และ 4) ความยดมนผกพนดานรเรมใน

ตนเอง

2.โมเดลการวดคณลกษณะความยดมนผกพน

ในวชาการของนกศกษาปรญญาตรมความสอดคลอง

กลมกลนกบขอมลเชงประจกษ

การทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ

แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบความยดมน

ผกพนในวชาการ

ความยดมนผกพนมพนฐานมาจากทฤษฎทาง

จตวทยาและแรงจงใจ ไดแก1)แนวคดโมเดลแรง

จงใจ (Self-systemmotivationalmodel)ภายใต

ทฤษฎการก�าหนดตนเอง (Self-Determination

Theory: SDT) อธบายวาปจจยสงแวดลอมมความ

สมพนธกบการเกดความยดมนผกพนบคคลมความ

ตองการพนฐานทางจตวทยา(BasicPsychological

Needs) ไดแก ความตองการดานความสามารถ

(Needforcompetence)ดานความมอสระ(Need

forautonomy)และดานความสมพนธ (Need for

relatedness)โดยทปจจยสงแวดลอมทางการเรยนร

มอทธพลตอระดบความตองการพนฐานทางจตวทยา

และสงผลใหบคคลประเมนระดบความสามารถความ

มอสระ ความสมพนธทมอทธพลตอความยดมนใน

วชาการ(Connell&Wellborn,1991;Deci&Ryan,

1985;Skinner&Belmont,1993)และ2)แนวคด

“Bioecological model” ภายใตทฤษฎนเวศวทยา

(Ecological system theory) (Bronfenbrenner,

1986;Bronfenbrenner&Morris,2006ascitedin

Fedricks,2015)เปนทฤษฏทางจตวทยาพฒนาการ

ทอธบายการเกดความยดมนผกพนในวชาการ โดย

ค�านงถงความส�าคญของปฏสมพนธระหวางปจจย

ตาง ๆ ไดแก บคคล กระบวนการ บรบทสภาพ

แวดลอม และเวลา สงผลตอการพฒนาบคคล

พฒนาการของบคคลทเกดขนเกยวกบสงแวดลอม

ในลกษณะเปนระบบแบงเปน4ระบบไดแกระบบ

เลก(Micro-system)ระบบกลาง(Meso-system)

ระบบภายนอก (Exo-system) และระบบใหญ

(Macrosystem) โดยระบบทสงผลโดยตรงตอการ

พฒนาองครวมของบคคลมากทสดคอ ระบบเลก

(micro-system) ไดแก สถานศกษา ครอบครว

สถานทท�างานเปนตนเมอพจารณาสาระของทฤษฎ

ประกอบกบบรบทการเรยนรพบวาการขบเคลอนและ

ความสมพนธในระบบดงกลาวมอทธพลตอแรงจงใจ

ของบคคลและสงผลใหบคคลเกดความยดมนผกพน

ไดปจจยสงแวดลอมทมอทธพลตอความยดมนผกพน

ในวชาการไดแก1)ปจจยดานการเรยนการสอนทม

อทธพลตอแรงจงใจของผเรยน ไดแก การเรยน

การสอนททาทายมความส�าคญกบชวตจรงสนบสนน

ใหเกดความสนใจใครร สนบสนนความมอสระ

สงเสรมใหเกดความรจ�าและมการประเมนคาเปนตน

และ2)ปจจยความสมพนธทางสงคมพบวาผเรยน

ทมความสมพนธกบผสอนหรอเพอนระดบสงแสดงถง

ระดบความยดมนผกพนในวชาการทสงดวย (Lam,




Wong,Yang,&Liu,2012)

การวจยครงนศกษาความยดมนผกพนใน

วชาการทม3องคประกอบหลกตามการศกษาของ

Fredricks และคณะ (2004) ไดแก ความยดมน

ผกพนดานปญญา ความยดมนผกพนดานอารมณ

และความยดมนผกพนดานพฤตกรรมรวมกบแนวคด

ของReeveและTseng(2011)ทศกษาองคประกอบ

เพมเตมคอองคประกอบความยดมนผกพนดานรเรม

ในตนเอง(Agenticengagement)เกยวกบผเรยน

แสดงความเหนเกยวกบการเรยนตามความตองการ

ของตนเองและมความพยายามในการพฒนาการ

เรยนการสอนหรอการเรยนรดวยตนเอง (Active

learners) ผเรยนมพฤตกรรมดงกลาวยอมสงผลด

ตอการเรยนรและเปนประโยชนอยางยงตอการเรยน

การสอนในระดบอดมศกษาเนองจากผเรยนทมความ

พยายามสวนบคคลในการมบทบาทพฒนาการเรยน

การสอนสามารถเปนสงสะทอนกลบ(Feedback)ให

ผสอนมลกษณะสนบสนนความมอสระ (Autonomy

supportive)และสงผลตอระดบความสามารถความ

มอสระและความสมพนธของผเรยนเชนกน (Deci,

Vallerand, Pelletier, & Ryan, 1991; Reeve, 2012)

ผวจยน�าแนวคดทฤษฎทเกยวของมาพฒนา

จดท�ารางตวชวด เพอเปนเกณฑและสะทอนถง

คณลกษณะความยดมนผกพนในวชาการของ

นกศกษาปรญญาตรดงตารางท1

ตารางท 1 โครงสรางแบบวดคณลกษณะความยดมนผกพนในวชาการของนกศกษาปรญญาตร(Fredricksetal.,2004;

Reeve &Tseng, 2011)

องคประกอบและตวบงช ตวชวด

1. ดานปญญา หมายถง ผเรยนมความคดเกยวกบการเรยนของตนเองไดแกการพฒนาตนเองดานการเรยนดวย

กลยทธทางปญญาการก�ากบตนเองทางปญญามการไตรตรองทมเทและมงมนในการวางแผนการเรยนความ

สามารถควบคมตนเองในดานการเรยนไดด

1.1 ความมงมนทมเทในการเรยนผเรยนมความคด 1)ท�าความเขาใจในสงทอาจารยสอน

เกยวกบการเรยนของตนเองการพยายามท�าความเขาใจ 2)จดจ�าในสงทเรยนร

ในบทเรยนการเรยนการสอนและงานทไดรบมอบหมาย 3)ท�าความเขาใจในเรองทเรยนร

เพอการเรยนทด 4)ท�าความเขาใจในสงทอาจารยสอน

1.2 การพฒนาตนเองดานการเรยนผเรยนม 1)มการเชอมโยงสงทอานกบความรเดมเพอชวยให

ความคดเพอพฒนาการเรยนของตนเองดวยกลยทธ เขาใจยงขน

ทางปญญาไดแกกลยทธการทองจ�าการเชอมโยง 2)นกถงตวอยางทชวยใหเขาใจในเรองทเรยน

ความรการจดระบบความรเปนตน 3)สรปแนวคดหรอประเดนส�าคญเกยวกบสงทเรยน

4)ตงค�าถามเพอทบทวนความเขาใจในสงทอาน

5)หาความรเพมเตมจากแหลงการเรยนรอนๆนอก

เหนอจากชนเรยน

6)ปรบเปลยนวธการเรยนรเมอพบวางานหรอการบาน

ยากแกการเขาใจ

7)ทบทวนประเดนส�าคญเกยวกบการเรยน



1.3 การควบคมตนเองดานการเรยน การทผเรยน 1) ตรวจสอบความถกตองหลงจากท�าการบานหรองาน

ใชการก�ากบตนเองทางปญญา ไดแก การสงเกตพฤตกรรม ทไดรบมอบหมายเสรจ

ความพยายามควบคมหรอก�ากบตนเองมาชวยจดการ 2) พจารณาความเขาใจของตนเองอกครงหลงจาก

การเรยนของตนเอง ท�าการบานเสรจ

2.ดานอารมณหมายถงผเรยนมปฏสมพนธกบสงทเกยวของกบการเรยน ไดแก การไดรบการสนบสนนจาก

ผเกยวของ นอกจากนยงเกยวของกบความรสกของผเรยนทมตอ ผสอน เพอนรวมชน สถานศกษา

2.1 ความรสกทมตอสถาบน ผเรยนมความรสกด 1) มความสขเวลาอยทมหาวทยาลย

มความสขกบสถาบนทศกษาอย 2) ชอบเวลาอยมหาวทยาลย

2.2 ความรสกทมตอการเรยน ผเรยนมความรสกด 1) รสกสนกกบการเรยนรสงใหม ๆ ในชนเรยน

มความสขกบการเรยน หรอสงทอาจารยสอน 2) รสกดเวลาอยในชนเรยน

ตลอดจนเหนคณคาของการเรยน 3) สนกกบการเรยน

4) สนใจใครรเวลาอยในชนเรยน

5) รสกวาชนเรยนสนกสนาน

2.3 ความรสกทมตอผเกยวของ ผเรยนมความรสก 1) รสกวาอาจารยผสอนเอาใจใส สนบสนนในการเรยนร

ทดตอผทเกยวของ ไดรบความหวงใยเอาใจใส และไดรบ 2) รสกวาอาจารยเปนคนเปดเผยและจรงใจกบผเรยน

การสนบสนนทงในดานการชวยเหลอสนบสนนในสงท 3) รสกวาอาจารยใหความชวยเหลอดานการเรยน

อยากเรยนร หรอคอยชวยชแนะเพมเตมจากผทเกยวของ 4) รสกวาอาจารยเปนหวงเปนใยนกศกษา

5) รสกวาบคลากรในมหาวทยาลย (เพอน อาจารย

เจาหนาท) รบฟงขอคดเหนและขอเสนอแนะ

6) รสกวาบคลากรในมหาวทยาลย (เพอน อาจารย

เจาหนาท) ปฏบตตอนกศกษาอยางสมเหตสมผล

7) รสกมความสขทไดพดคยกบอาจารย

3.ดานพฤตกรรม หมายถง ผเรยนมพฤตกรรมทแสดงถง 1) ใชเวลาในแตละวนท�ากจกรรมเกยวกบการเรยน

การมสวนรวมในการเรยน มพฤตกรรมการเรยนทสอถง มากกวาท�าอยางอน

ความพยายาม ความตงใจเรยน และจดการเกยวกบ 2) ท�าการบานหรองานทไดรบมอบหมายใหเสรจกอน

การเรยนของตนเอง ไมวาจะเปน ดานเวลา การจดการ จะท�าอยางอนทไมเกยวกบการเรยน

เกยวกบตารางการเรยนการสอน รวมทงการเลอกและ 3) ก�ากบพฤตกรรมการเรยนใหเปนไปตามตาราง

จดการกบสภาพแวดลอมทสงผลดตอการเรยน การเรยน การสอนทก�าหนดไวได

4) จดการกบสงทรบกวนรอบขางทขดขวางการเรยนได

ตารางท1 โครงสรางแบบวดคณลกษณะความยดมนผกพนในวชาการของนกศกษาปรญญาตร (Fredricks et al., 2004;

Reeve &Tseng, 2011) (ตอ)





วธด�าเนนการวจย

ในการศกษาครงน แบงเปน 2 ระยะ คอ ระยะ

ท 1) วเคราะหตวบงชดวยการวเคราะหองคประกอบ

เชงส�ารวจ (Exploratory Factor Analysis) ผเขา

รวมวจยเปนนกศกษามหาวทยาลยระดบปรญญาตร

อาย 18-21 ป จ�านวน 420 คน ระยะท 2) ตรวจสอบ

ความตรงของโมเดลการวดคณลกษณะความยดมน

ผกพนในวชาการของนกศกษา ดวยการวเคราะหองค-

ประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis)

ผ เข าร วมวจยเป นนกศกษามหาวทยาลยระดบ

ปรญญาตร อาย 18-21 ป จ�านวน 420 คน

ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรในงานวจยเปนนกศกษาทก�าลงศกษา

อย ในมหาวทยาลยระดบปรญญาตร ในก�ากบ

ส�านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา

แบงเปนกลมตวอยางในการศกษานแบงเปน

2 กลม ไดแก กลมตวอยางระยะท 1) ในการศกษา

องคประกอบเชงส�ารวจ เปนการพฒนาโมเดลการวด

คณลกษณะความยดมนผกพนในวชาการของ

นกศกษาปรญญาตร ดวยการวเคราะหองคประกอบ

เชงส�ารวจและการหาคณภาพเครองมอ ตวอยาง

เปนนกศกษามหาวทยาลยจ�านวน 420 คน ผวจย

ท�าการสมตวอยางแบบหลายขนตอนเพอใหไดมาซง

กลมตวอยาง

กล มตวอยางระยะท 2) ขนการตรวจสอบ

ความตรงของโมเดลการวดคณลกษณะความยดมน

ผกพนในวชาการของนกศกษาปรญญาตร ดวย

การวเคราะหองคประกอบเชงยนยน ตวอยางเปน

นกศกษามหาวทยาลยจ�านวน 420 คน การก�าหนด

ขนาดตวอยางพจารณาตามแนวคดของ Hair และ

คณะ ทเสนอแนะวาขนาดกล มตวอยางทเหมาะ

สมควรมขนาดตวอยาง 10 หนวยตอหนงพารามเตอร

(Hair et al., 1998 as cited in Wattananonsakul

& Sutthisakorn, 2015)

เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจยครงน คอ แบบวด

คณลกษณะความยดมนผกพนในวชาการ (Academic

Engagement Scale) ผวจยสรางขอค�าถามจ�าแนก

เปน 8 ตวบงช ใหครอบคลมองคประกอบของ

คณลกษณะความยดมนผกพนในวชาการ ทง 4 ดาน

คอ ดานปญญา ดานอารมณ ดานพฤตกรรม และ

ตารางท1 โครงสรางแบบวดคณลกษณะความยดมนผกพนในวชาการของนกศกษาปรญญาตร (Fredricks et al., 2004;

Reeve &Tseng, 2011) (ตอ)


4.ดานรเรมในตนเองหมายถง ผเรยนมพฤตกรรมท 1) เสนอความเหนในชนเรยนเพอชวยใหการเรยน

แสดงถงการมสวนรวมในการเรยน มพฤตกรรม การสอนดยงขน

การเรยนทสอถงความพยายาม ลงมอกระท�าดวย 2) แสดงความคดเหนเวลาอยในชนเรยน

ตนเอง เพอชวยสงเสรมการเรยนการสอน 3) ถามค�าถามเวลาอยในชนเรยน

4) ตงค�าถามระหวางเรยน

5) บอกใหอาจารยทราบวาสนใจเรองอะไรบางเวลา

อยในชนเรยน



ดานรเรมในตนเองดงโครงสรางตาราง1แบบวดม

ลกษณะเปนมาตราสวนประมาณคา(RatingScale)

5ระดบมพสยระหวาง“ตรงมากทสด”(5คะแนน)

ถง “ตรงนอยทสด” (1 คะแนน) ผลการวเคราะห

เพอหาคณภาพเครองมอแบบวดคณลกษณะความ

ยดมนผกพนในวชาการจ�านวน39ขอผานเกณฑการ

พจารณาคณภาพจ�านวน 36 ขอ ดงน 1) ผลการ

ตรวจสอบความตรงเชงเนอหา โดยผเชยวชาญ 5

ทาน พบวา ทกขอมคาดชนความสอดคลอง (IOC:

Index of Congruency) เปนไปตามเกณฑคอมคา

มากกวาหรอเทากบ.50ขนไป(Pongwichai,2015)

2) ผลการวเคราะหคาอ�านาจจ�าแนกระหวางกลมสง

และกลมต�า 3) คาสหสมพนธระหวางขอกระทงกบ

คะแนนรวมทงฉบบพสยระหวาง.25-.64และ4)คา

สมประสทธอลฟาของครอนบค รวมทงฉบบ เทากบ

.92

การเกบรวบรวมขอมล

1.ตรวจสอบคณภาพเบองตน (try out) กบ

นกศกษาจ�านวน140คนเพอท�าแบบวดคณลกษณะ

ความยดมนผกพนในวชาการของนกศกษาปรญญาตร

แลวน�าขอมลทไดมาหาคาอ�านาจจ�าแนกและคาความ

เทยง

2.เกบขอมลครงท1กบนกศกษาทเปนตวอยาง

จ�านวน420คนเพอวเคราะหองคประกอบเชงส�ารวจ

(Exploratory Factor Analysis)

3.เกบขอมลครงท 2 กบนกศกษาท เป น

ตวอยางจ�านวน 420 คน เพอตรวจสอบความตรง

เชงโครงสรางดวยวธวเคราะหองคประกอบเชงยนยน

(Confirmatory Factor Analysis)

การวเคราะหขอมล

ผ วจยด�าเนนการวเคราะหข อมลโดยการ

วเคราะหองคประกอบเชงส�ารวจ (Exploratory

Factor Analysis) และวเคราะหขอมลดวยการ

วเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสอง(Second-

order Factor Analysis) ดวยโปรแกรม LISREL

9.30 ประมาณคาพารามเตอรดวยวธ Maximum

Likelihood (ML) เพอตรวจสอบความตรงของ

โมเดลคณลกษณะความยดมนผกพนในวชาการโดย

พจารณาความสอดคลองกลมกลน (Goodness of

fit) ระหวางขอมลทฤษฎกบขอมลเชงประจกษ จาก

คาดชนตางๆไดแกไค-สแควรองศาอสระระดบ

นยส�าคญ คาดชนความกลมกลน (GFI) คาดชนวด

ระดบความกลมกลนทปรบแก (AGFI) คาดชนราก

ของก�าลงสองเฉลยของเศษเหลอ (RMR) และคา

ดชนรากของก�าลงสองเฉลยของเศษเหลอมาตรฐาน

(RMSEA) (JÖreskog & SÖrbom, 1996 as cited

in Wattananonsakul, 2014)

ผลการวจย

1. ผลการวเคราะหองคประกอบคณลกษณะ

ความยดมนผกพนในวชาการของนกศกษาปรญญา

ตร

ผวจยพจารณาดชนMSAของKaiser-Meyer-

Olkin (Measure of Sampling Adequacy) มคา

เทากบ .908 สรปไดวาขอมลมความเหมาะสม

เพยงพอทจะใชวธวเคราะหองคประกอบและการ

ตรวจสอบขอตกลงเบองตนพบวาเมทรกซสหสมพนธ

ของตวแปรทง36ตวไมเปนเมทรกซเอกลกษณนน

คอตวแปรทง36ตวมความสมพนธกนเพยงพอทจะ

น�ามาวเคราะหองคประกอบตอไปได(Barlett’sTest:

Chi-Square=6769.498,df=630,p= .000)




เมอพจารณารายตวแปรพบวาคาความพอเพยงของ

การเลอกตวอยางโดยรวม(MSA)เทากบ.908และ

คาพสยของคาความพอเพยงของการเลอกตวอยาง

(MSA)ของตวแปรทง 36ตว ระหวาง .058-.720

ซงมากกวา.05ทกคาแสดงวาตวแปรทกตวทน�ามา

ศกษามความสมพนธกนเพยงพอทจะสามารถน�ามาใช

ในการวเคราะหองคประกอบได(Hairetal.,1998

ascitedinWattananonsakul,2015)ผลการสกด

องคประกอบดวยวธสกดองคประกอบหลก (PCA)

หมนแกนองคประกอบแบบมมฉากดวยวธแวรรแมกซ

โดยพจารณาตามเกณฑคอตวบงชทส�าคญนนตองม

คาไอเกน(Eigenvalues)มากกวาหรอเทากบ1โดย

ในตวแปรแตละตวแปรตองมคาน�าหนกองคประกอบ

ตงแต .30ขนไป(Hairetal.,1998ascitedin

Wattananonsakul&Sutthisakorn,2015)พบวา

ตวแปรทน�ามาศกษาทงหมด36ตวแปรน�ามาสราง

ตวบงชคณลกษณะความยดมนผกพนในวชาการของ

นกศกษาปรญญาตรได8ตวบงชมพสยของคาไอเกน

อยระหวาง 1.015-9.881 และมคาความแปรปรวน

สะสมรอยละ62.91รายละเอยดดงตาราง2

ตารางท 2 คาไอเกน รอยละของปรมาณความแปรปรวน น�าหนกองคประกอบของแบบวดคณลกษณะความยดมน

ผกพนในวชาการของนกศกษาปรญญาตรจ�าแนกตามตวบงช

น�าหนก รอยละของปรมาณ

ตวบงช จ�านวนขอ

องคประกอบ คาไอเกน

ความแปรปรวน

1.ความรสกทมตอผเกยวของ 7 .688-.827 9.881 12.780

2.การเสนอความเหนเกยวกบการเรยน 5 .693-.834 3.378 9.886

ตามความตองการของตนเอง

3.การพฒนาตนเองดานการเรยน 7 .484-.672 2.643 9.316

4.ความรสกทมตอการเรยน 5 .623-.725 1.961 7.842

5.ความมงมนทมเทในการเรยน 4 .659-.784 1.373 7.382

6.การจดการเกยวกบการเรยน 4 .597-.679 1.265 6.264

7.ความรสกทมตอสถาบน 2 .805-.807 1.133 4.741

8.การควบคมตนเองดานการเรยน 2 .732-.788 1.015 4.705

ความแปรปรวนสะสมทง8ตวบงชเทากบรอยละ62.91

ผลการพจารณาคาน�าหนกองคประกอบของ

ตวบงชพบวาองคประกอบหลกดานปญญาประกอบ

ดวยตวบงช 1) ความมงมนทมเทในการเรยน 2)

การพฒนาตนเองดานการเรยนและ3)การควบคม

ตนเองดานการเรยน มคาน�าหนกองคประกอบ

ระหวาง .741-.787 องคประกอบดานอารมณ

ประกอบดวยตวบงช 1) ความรสกทมตอสถาบน

2) ความรสกทมตอการเรยน 3) ความรสกทมตอ

ผเกยวของมคาน�าหนกองคประกอบระหวาง .634-

.845และองคประกอบดานพฤตกรรมประกอบดวย

ตวบงช1)การเสนอความเหนเกยวกบการเรยนตาม

ความตองการของตนเอง 2) การจดการเกยวกบ

การเรยน มคาน�าหนกองคประกอบระหวาง .688-

.875ดงตาราง3



2. ผลการตรวจสอบความสอดคลองของ

โมเดลการวดคณลกษณะความยดมนผกพนใน

วชาการกบขอมลเชงประจกษ

ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบ

สอง (Second Order) เพอยนยนองคประกอบ

ของคณลกษณะความยดมนผกพนในวชาการของ

นกศกษาปรญญาตรตามทฤษฎคอดานปญญาดาน

อารมณ และดานพฤตกรรม ผวจยไดน�าเมทรกซ

สหสมพนธของตวแปรจ�านวน8ตวแปรไปวเคราะห

โดยใชเมทรกซความแปรปรวน-ความแปรปรวนรวม

(variance-covariancematrix)ภายหลงปรบโมเดลฯ

พบวา มความสอดคลองกลมกลนกบขอมลเชง

ประจกษด (Chi-square = 16.20,df = 16, p =

.439, GFI = .99, AGFI = .97, RMSEA = .005)

ดงแสดงในภาพท1

ตารางท 3คาน�าหนกตวบงชคณลกษณะความยดมนผกพนในวชาการของนกศกษาปรญญาตรทจดเขาองคประกอบ

ตวบงช

องคประกอบ

ปญญา อารมณ พฤตกรรม

1.ความมงมนทมเทในการเรยน .755 .176 .252

2.การพฒนาตนเองดานการเรยน .741 .209 .326

3.การควบคมตนเองดานการเรยน .787 .091 .072

4.ความรสกทมตอสถาบน -.030 .845 .190

5.ความรสกทมตอการเรยน .291 .634 .386

6.ความรสกทมตอผเกยวของ .364 .685 -.038

7.การเสนอความเหนเกยวกบการเรยนตามความตองการของตนเอง .132 .090 .875

8.การจดการเกยวกบการเรยน .360 .239 .688

ความแปรปรวนสะสมทง3องคประกอบเทากบ67.98




เมอพจารณาคาน�าหนกองคประกอบพบวาม

นยส�าคญทางสถตทกค าน� าหนกองค ประกอบ

พจารณาแตละองคประกอบมรายละเอยดดงน

องคประกอบท 1 ความยดมนผกพนดานปญญา

ประกอบดวยตวบงช 3 ตวบงช ไดแก ตวบงชการ

พฒนาตนเองดานการเรยนมคาน�าหนกองคประกอบ

สงสดรองลงมาไดแกความมงมนทมเทในการเรยน

และการควบคมตนเองดานการเรยนตามล�าดบองค

ประกอบท2ความยดมนผกพนดานอารมณประกอบ

ดวยตวบงช 3ตวบงช พบวาตวบงชความรสกทม

ตอการเรยนมคาน�าหนกองคประกอบสงสดรองลงมา

ไดแก ความรสกทมตอผเกยวของและความรสกทม

ตอสถาบนตามล�าดบองคประกอบท3ความยดมน

ผกพนดานพฤตกรรมประกอบดวยตวบงข2ตวบงช

พบวา ตวบงชทมคาน�าหนกองคประกอบสงสด คอ

การจดการเกยวกบการเรยนและรองลงมาคอการ

เสนอความเหนเกยวกบการเรยนตามความตองการ

ของตนเอง

อภปรายผลการวจย

การศกษาครงนม วตถประสงคเพอพฒนา

ตวบงชและตรวจสอบความตรงของโมเดลการ

วดคณลกษณะความยดมนผกพนในวชาการของ

นกศกษาผลการศกษาพบวาคณลกษณะความยดมน

ผกพนในวชาการประกอบดวย8ตวบงชไดแกความ

ม งมนท มเทในการเรยน การพฒนาตนเองดาน

การเรยนการควบคมตนเองดานการเรยนความรสก

ทมตอสถาบน ความรสกทมตอการเรยน ความรสก

ทมต อผ เ กยวของ การเสนอความเหนเกยวกบ

การเรยนตามความตองการของตนเอง และการ

จดการเกยวกบการเรยนตวบงชทง8ตวบงชจดเขา

องคประกอบไดตาม3องคประกอบหลกคอองค-

ประกอบท1ความยดมนผกพนในวชาการดานปญญา

องคประกอบท 2 ความยดมนผกพนในวชาการดาน

อารมณและองคประกอบท3ความยดมนผกพนใน

วชาการดานพฤตกรรม ผลการศกษาสอดคลองกบ

Chi-square = 16.20, df = 16, p = .439, GFI = .99, AGFI = .97, RMSEA = .005

*p < .05

ภาพท 1โมเดลการวดคณลกษณะความยดมนผกพนในวชาการของนกศกษาปรญญาตร



การศกษากอนหนา ทอธบายถงความยดมนผกพน

ในวชาการเปนโครงสรางเกยวกบมตดานพฤตกรรม

อารมณ และปญญาในการมสวนรวมและเกยวของ

กบวชาการหรอการเรยน (Fredricksetal., 2004,

2005;Skinneretal.,2009;Yazzie-Mintz,2009)

ผลการวเคราะหความตรงของโมเดลการวด

รายองคประกอบ พบวาในองคประกอบท 1 ความ

ยดมนผกพนดานปญญา ประเดนดานการพฒนา

ตนเองดานการเรยนมคาน�าหนกสงทสด ซงมความ

สอดคลองกบตวบงชในการศกษาคณลกษณะความ

ยดมนผกพนดานปญญากอนหนา ไดแก การใช

กลยทธทางปญญามาชวยในการพฒนาการเรยน

(Martin, 2009; Reeve &Tseng, 2011; Yazzie-

Mintz, 2009) ผเรยนในระดบปรญญาตรจ�าเปน

ตองมทกษะการก�ากบตนเอง หรอการใชกลยทธ

ทางปญญาเพอพฒนาความสามารถของตนเอง

(Wattananonsakul,2017)สวนตวบงชทมคาน�าหนก

รองลงมาไดแก ความมงมนทมเทในการเรยน และ

การควบคมตนเองดานการเรยนตามล�าดบสอดคลอง

กบการศกษาของ Appleton และคณะ (2006) ท

ศกษาองคประกอบเชงส�ารวจและเชงยนยน ความ

ยดมนผกพนในนกเรยนมตวบงชทอยในองคประกอบ

ของความยดมนทางปญญาไดแกการควบคมตนเอง

ดานการเรยนและการพยายามท�างานใหส�าเรจ เมอ

พจารณา องคประกอบท 2 ความยดมนผกพนดาน

อารมณตวบงชความรสกทมตอการเรยนเปนตวบงช

ทมคาน�าหนกมากทสดและตวบงชทมคาน�าหนกรอง

ลงมาไดแกความรสกทมตอผเกยวของและความรสก

ทมตอสถาบนตามล�าดบสอดคลองกบการศกษาของ

Skinnerและคณะ(2009)ทศกษาและพฒนาแบบวด

EvsD ภายใตทฤษฎแรงจงใจของผ เรยน พบวา

สภาพแวดลอมมอทธพลตอระดบความตองการ

พนฐานทางจตวทยาของบคคลและสงผลตออารมณ

หรอความรสกสอดคลองกบการศกษาของFredricks

และคณะ (2005) ทพบวาการสนบสนนจากครและ

เพอนรวมชนสามารถเปนตวบงชใหเกดแรงจงใจใน

การท�ากจกรรมการเรยนรของบคคลได เชนเดยว

กบการศกษาของ Yazzie-Mintz (2009) ทพบวา

ความรสกของผเรยนมตอสถาบนและผทเกยวของก

เปนสงทสงผลใหผเรยนเกดความยดมนผกพนทาง

อารมณเชนกน(Yazzie-Mintz,2009)เมอพจารณา

องคประกอบท 3 ความยดมนผกพนดานพฤตกรรม

ประกอบดวยตวบงช 2ตวบงชพบวาตวบงชทมคา

สงสดคอการจดการเกยวกบการเรยนและรองลงมา

คอการเสนอความเหนเกยวกบการเรยนตามความ

ตองการของตนเองสอดคลองกบการพฒนาแบบวด

ของSkinnerและคณะ (2009)ตามองคประกอบ

ความยดมนผกพนดานพฤตกรรมทมตวบงช ไดแก

การมสวนรวมในกจกรรมการเรยนร และสอดคลอง

กบการพฒนาตวบงชทสะทอนถงความยดมนผกพน

ดานพฤตกรรมของMartinและคณะ(2009)ไดแก

การจดการเกยวกบการเรยน

พจารณาผลการศกษาในภาพรวม พบวา

องคประกอบทงสามองคประกอบสอดคลองกบ

แนวคดโมเดลแรงจงใจ(Self-systemmotivational

model) ภายใตทฤษฎการก�าหนดตนเอง (Self-

Determination Theory: SDT) ทใหความส�าคญ

กบการตอบสนองความตองการทางจตวทยาพนฐาน

ของบคคล ไดแก ดานความสามารถ (Need for

competence) ดานความมอสระ (Need for

autonomy) และดานความสมพนธ (Need for

relatedness) โดยปจจยสภาพแวดลอมทางการ

เรยนรมอทธพลตอการประเมนระดบความสามารถ

ความมอสระและความสมพนธในทางทดและสงผล




ตอระดบความยดมนในวชาการ(Connell&Wellborn,

1991;Deci&Ryan,1985)ในแตละองคประกอบ

ประกอบดวยตวบงชทสอดคลองกบความตองการ

ทางจตวทยาทงสามดานไดแก1)ความยดมนผกพน

ดานปญญา ตวบงช ไดแก ความมงมนทมเทใน

การเรยนและการพฒนาตนเองดานการเรยนเปนตว

บงชทสะทอนถงบคคลมการลงทนทางจตวทยาในดาน

การเรยนรและเกยวของกบความตองการดานความ

สามารถของบคคล (Need for competence)

2)ความยดมนผกพนดานอารมณไดแกตวบงชความ

รสกทมตอการเรยน ผเกยวของ และสถาบน เปน

ตวบงชทสะทอนถงความรสกของบคคลทเปนผล

มาจากปจจยทางสงแวดลอมมอทธพลตอแรงจงใจ

ของบคคลและสงผลใหบคคลเกดความยดมนผกพน

เกยวของกบความตองการทางจตวทยาพนฐานของ

บคคลดานความสมพนธ (Need for relatedness)

อกทงสอดคลองกบแนวคด“Bioecologicalmodel”

ภายใตทฤษฎนเวศวทยา (Ecological system

theory)(Bronfenbrenner,1986)อธบายถงปจจย

สงแวดลอมทางการเรยนรเปนปจจยทมอทธพลตอ

แรงจงใจของบคคลและสงผลใหบคคลเกดความ

ยดมนผกพนได สอดคลองกบการศกษาของ Lam

และคณะ(2012)ทพบวาผเรยนทรายงานเกยวกบ

ความสมพนธกบผสอนหรอเพอนระดบสงแสดงถง

การมความยดมนผกพนในวชาการทสงดวย3)ความ

ยดมนผกพนดานพฤตกรรมไดแกตวบงชการจดการ

เกยวกบการเรยน เปนตวบงชทสะทอนใหเหนถง

ผเรยนมสวนรวมในการเรยนร กจกรรมทเกยวของ

กบการเรยน (Connell, 1990; Finn, 1989) และ

ตวบงชการเสนอความเหนเกยวกบการเรยนตาม

ความตองการของตนเอง เปนตวบงชทเกยวกบการ

สนบสนนความตองการจตวทยาพนฐานดานความ

มอสระ (Need for autonomy) ทพฒนามาจาก

โครงสรางองคประกอบเพมเตมจากองคประกอบ

พนฐาน แสดงถงผเรยนมความพยายามพฒนาการ

เรยนการสอนหรอการเรยนร ในลกษณะเชงรก

(Active) พฤตกรรมดงกลาวสงผลดตอการเรยนร

และเปนผลสะทอนกลบ(Feedback)ตอลกษณะของ

ผสอนอนเปนประโยชนตอการเรยนร(Reeve,2012)

แมวาตวบงชการเสนอความเหนเกยวกบการเรยน

ตามความตองการของตนเองถกจดองคประกอบอย

ในความยดมนผกพนดานพฤตกรรมซงมความแตก

ตางจากการวจยกอนหนาทศกษากบกลมตวอยางตาง

ประเทศทเปนนกเรยนชนมธยมศกษาและพบวา

ตวบงชดงกลาวจดอยในองคประกอบดานรเรมในตนเอง

ซงแยกเปนอสระจากองคประกอบหลกทงสามดาน

ไดแกดานปญญาดานอารมณและดานพฤตกรรม

(Reeve & Tseng, 2011) ขอคนพบทแตกตางใน

การศกษานอาจเปนเพราะลกษณะการเรยนการสอน

ระดบปรญญาตรในบรบทไทยมความแตกตางจาก

ตางประเทศผสอนถายทอดความรใหผเรยนเปนหลก

เนนการเรยนการสอนลกษณะการบรรยายใหผเรยน

ทองจ�าสงทผสอนบรรยายมากกวาใหผเรยนไดฝกคด

ศกษาลงมอปฏบตดวยตนเอง (Polsaram, 2014)

อาจเปนขอจ�ากดใหผเรยนไดมโอกาสแสดงออกหรอ

เสนอสงทเปนประโยชนตอชนเรยนไดอยางเตม

ศกยภาพของตนเอง และผเรยนมขอจ�ากดในการ

แสวงหาความรดวยตนเองอยางเตมความสามารถ

ดงนนการเรยนการสอนส�าหรบนกศกษาปรญญาตร

ควรค�านงถงผ เรยนเปนส�าคญ พรอมทงการเปด

โอกาสใหผเรยนแสดงความเหนเกยวกบการเรยน

คดสรางผลงานแกปญหารวมกนและใหผเรยนเปน

ผจดกระท�าในกระบวนการเรยนรของตนดวยตนเอง

ผสอนท�าหนาทเปนผใหการสนบสนนอ�านวยการและ

รวมอภปรายเพอใหผเรยนเกดการตอยอดทางปญญา

(Kay, 2010 as cited in Wattananonsakul, 2015)



เพอใหเพอใหสอดคลองกบการเรยนรของผเรยนใน

ศตวรรษท21

ขอเสนอแนะ

หลกสตรระดบปรญญาตรสามารถน�าผลการ

วจยไปใช ในการก�าหนดแผนด�าเนนงานในการ

สงเสรมคณลกษณะความยดมนผกพนในวชาการของ

นกศกษาตอไปได

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

ในการวจยครงตอไปควรมการพฒนาโปรแกรม

สงเสรมคณลกษณะความยดมนผกพนในวชาการของ

นกศกษาปรญญาตรโดยพจาณาจากตวบงชในงาน

วจยเพอเปนประโยชนตอการสงเสรมคณลกษณะ

ความยดมนผกพนในวชาการใหเกดขนในนกศกษา

กตตกรรมประกาศ

ขอขอบคณบณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒทสนบสนนทนการเขารวมกจกรรม

ทางวชาการของนสตบณฑตศกษา(GRADA-4-61)

จากงบประมาณเงนรายไดของบณฑตวทยาลยประจ�า

ปงบประมาณ2561

บรรณานกรม

Appleton, J.J., Christenson, S.L., Kim, D., &

Reschly, A.L. (2006). Measuring cognitive

and psychological engagement: Validation

of the student engagement instrument.

Journal of School Psychology, 44, 427-

445.

Bronfenbrenner,U.(1986).Ecologyofthefamily

as a context for human development:

Research perspectives. Developmental

Psychology, 22, 723-742.

Christenson, L.S., Wylie, C., & Reschly, L.A.

(Eds.). (2012). Handbook of researchon

student engagement. New York, NY:

Springer.

Connell, J.P. (1990). Context, self, and action:

A motivational analysis of self-system

processes across the life span. In D.

Cicchetti, & M. Beeghly (Eds.), The self

transition: Infancy to childhood (pp. 61-

97). Chicago, IL: Chicago University Press.

Connell, J.P., & Wellborn, J.G. (1991).

Competence, autonomy and relatedness:

A motivational analysis of self-system

processes. In M. Gunner, & L.A. Sroufe

(Eds), Minnesota Symposium on Child

Psychology: Vol. 23 Self Process in

Development (pp. 43-77). Chicago, IL:

Chicago University Press.

Corno,L.,&Mandinach,E.B.(1983).Therole

of cognitive engagement in classroom

learning and motivation. Educational

Psychologist, 18, 88-108.

Deci, E.L., & Ryan, R.M. (1985). Intrinsic

motivation and self-determination in

human behavior. NewYork,NY:Plenum.

Deci, E.L., Vallerand, R.J., Pelletier, L.G., &

Ryan, R.M. (1991). Motivation and

education: The self-determination

perspective. Educational Psychologist,

26, 325-346.




Finn, J.D. (1989). Withdrawing from school.

Review of Educational Research, 59(2),

117-142.

Fredricks, J.A., Blumenfeld, P.C., Friedel, J., &

Paris, A. (2005). School engagement. In

K.A. Moore, & L.H. Lippman (Eds.),

What do children need to flourich?

Conceptualizing and measuring indicators

of positive development (pp. 305-324).

NewYork,NY:Springer.

Fredricks,J.A.,Blumenfeld,P.C.,&Paris,A.H.

(2004). School engagement: Potential of

the concept, state of the evidence. Review

of Educational Research, 74(1), 59-109.

Fredricks, J.A. (2015). Academic engagement.

In J. Wright (Ed.), The international

encyclopedia of social and behavioral

sciences (2nd ed., Vol. 2, pp. 31-36).

Oxford,England:Elsevier.

Ketonen,E.E.,Haarala-Mugonen,A.,Hirsto,L.,

Hänninen, J.J., Wähälä, K., & Lonka, K.

(2016). Am I in the right place? Academic

engagement and study success during

the first years at university. Learning and

Individual Differences, 51,141-148.

Klem, A.M., & Connell, J.P. (2004). Relation

Matter: Linking teacher support to student

engagement. Journal of School Health,

74(7), 262-273.

Lam,S.–f.,Wong,B.P.H.,Yang,H.,&Liu,Y.

( 2012 ) . Unde r s t and i ng s t uden t

engagement with a contextual model.

In S.L. Christenson, A.L. Reschly, &

C. Wylie (Eds.), Handbook of research on

student engagement (pp. 403-419).


Lohitsatien, B. (2016). Office of the minister

newsline 340/2016 Keynote Lectures

“Thailand and the education advancement.

RetrievedOctober12,2016,fromhttp://

www.moe.go.th/websm/2016/aug/340.

html (in Thai).

Marks, H.M. (2000). Student engagement in

instructional activity: Patterns in the

elementary, middle, and high school years.

American Educational Research Journal,

37(1),153-184.

Martin, A.J. (2009). Motivation and engagement

across the academic l i fespan: A

developmental construct validity study

of elementary school, high school, and

university college students. Educational

and Psychological Measurement, 69, 794-

824.

Miller,P.H.(2002).Theories of developmental

psychology (5th ed.). New York, NY:

Worth.

Newman, F.M., Wehlage. G.G., & Lamborn,

S.D. (1992). The significance and sources

of student engagement. In F.M. Newman

(Ed . ) , Student engagement and

achievement in American secondary

schools (pp. 11-30). New York, NY:

Teacher College Press.

Pansutcharit, Y. (2011). An analysis of

alternative models of school engagement



on learning achievement with deep

learning as mediator (Unpublished

Master's thesis). Chulalongkorn University,

Bangkok, Thailand. (in Thai).

Patsriruang, J. (2012). International indicators

of school supervision (Unpublished

doctoral dissertation). Silpakorn University,

Bangkok, Thailand. (in Thai).

Polsaram, P. (2014). Undergraduate learning

reformation: The development of

undergraduate learning procedure.

RetrievedOctober12,2016,fromhttp://

www.edu.chula.ac.th/eduinfo/ed_resch/

pansak.pdf (in Thai).

Pongwichai, S. (2015). A computer statistical

analysis. Bangkok, Thailand: Chulalongkorn

University Press. (in Thai).

Prasertsith, K. (2014). Factors effecting on

achievement motivation in learning

mathematics courses of science and

technology students in Bangkok University.

Journal of Thonburi University, 8(17),

90-100. (in Thai).

Reeve, J. (2012). A self-determination theory

perspective on student engagement. In

S.L. Christenson, A.L. Reschly, & C.

Wylie (Eds.), Handbook of research on

student engagement (pp. 149-172).


Reeve, J., & Tseng, M. (2011). Agency as

fourth aspect of student engagement

during learning activities. Contemporary

Educational Psychology, 36, 257-267.

Skinner, E.A., & Belmont, M.J. (1993).

Motivation in the classroom: Reciprocal

effects of teacher behavior and student

engagement across the school year.

Journal of Educational Psychology, 85(4),

571-581.

Skinner, E.A., Kindermann, T.A., & Furrer, C.

(2009). A motivational perspective

on engagement and disaffect ion:

Conceptualization and assessment of

children’s behavioral and emotional

participation in academic activities in

the c lassroom. Educat ional and

Psychological Measurement, 69, 493-525.

Skinner,E.A.,&Pitzer,J.R.(2012).Developmental

dynamics of student engagement, coping

and everyday res i l ience. In S.L .

Christenson, A.L. Reschly, & C. Wylie

(Eds.), Handbook of research on student

engagement (pp. 20-44). New York,

NY:Springer.

Wattananonsakul, S. (2014). Protective

predictors of smoking intention among

lower secondary school students in

Bangkok, Thailand. Journal of Population

and Social Studies, 22(2),158-173.

Wattananonsakul, S. (2015). Improving learning

skills by being a reflective learner. Journal

of Behavioral Science for Development,

7(1), 1-13. (in Thai).

Wattananonsakul, S. (2017). Validation of the

measurement model of academic self-

regulation learning strategies among




university students. Journal of Behavioral

Science, 23(2), 43-60. (in Thai).

Wattananonsakul, S., & Sutthisakorn, U. (2015).

The development of collective leadership

indicators in community leaders working

with people networks for drugs prevention

and drugs problem solving in Bangkok

metropolis. Srinakharinwirot Research and

Development (Journal of Humanities and

Social Sciences), 7(14), 114-123. (in Thai).

Wonglorsaichon, B. (2012). Strategies for

enhancing school engagement of

students from the results of SEM analysis:

Development and implementation

(Unpublished doctoral dissertation).

Chulalongkorn University, Bangkok,

Thailand. (in Thai).

Yazzie-Mintz,E. (2009). Engaging the voices

of students: A report on the 2007 & 2008

High Schoo l Survey of Student

Engagement. Retrieved from ERIC

database.(ED495758)

Documents

มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย D evelopment of Indicators of ...utcc2.utcc.ac.th/utccjournal/381/71_89.pdfKeywords: academic engagement, undergraduate