โรคตดเชอไวรสอโบลา (Ebola)

สถานการณทวโลก

WHO ณ วนท 31 ก.ค. 2557 รายงานผปวยในประเทศแถบแอฟรกา

จ านวน 4 ประเทศ ไดแก กน ไลบเรย เซยรรา ลโอน และไนจเรย จ านวน

1,323 ราย (ผปวยยนยน 909 ราย ผปวยเขาขาย 276 ราย และผปวยสงสย

138 ราย) และเสยชวต 729 ราย

กน จ านวน 460 ราย เสยชวต 339 ราย

ไลบเรย จ านวน 329 ราย เสยชวต 156 ราย

เซยรรา ลโอน จ านวน 533 ราย เสยชวต 233 ราย

สวนไนจเรย ยงไมมการระบาดภายในประเทศ แตพบผปวยขณะเดนทางเขา

มาในประเทศ ระหวางการโดยสารเครองบนซงมาจากประเทศไลบเรย

WHO ยงไมแนะน าใหมการจ ากดการเดนทางไปยงประเทศกน ไลบเรย

เซยรรา ลโอน และไนจเรยแตอยางใด

สถานการณทวโลก (ตอ)

การกระจายของผปวยยนยนโรคตดเชอไวรสอโบลา รายสปดาห ตงแตเดอนธนวาคม 2556–20 กรกฎาคม 2557 (n=1093) ในประเทศกน ไลบเรย เซยรรา ลโอน

ขอมลจาก European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC)

สถานการณโรคตดเชอไวรสอโบลา

(ณ วนท 21 ก.ค.57)

New Confirmed Probable Suspect Totals b country

Guinea (24-27 ก.ค.57)

Cases 33 336 109 15 460Deaths 20 218 109 12 339

LiberiaCases 80 100 128 101 329

Deaths 27 72 62 22 156Nigeria

Cases 1 0 1 0 1Deaths 1 0 1 0 1

Sierra Leone

Cases 8 473 38 22 533Deaths 9 195 33 5 233

TotalsCases 122 909 276 138 1323

Deaths 57 485 205 39 7294

สถานการณในประเทศไทย

สถานการณในคน

ส าหรบประเทศไทยยงไมมรายงานผปวยโรคตดเชอไวรสอโบลา

สถานการณในสตว

ส าหรบประเทศไทยยงไมมรายงานการตรวจพบเชอไวรสอโบลาในสตว

เชอกอโรค: เช อไวรสอโบลา (Ebola virus) อาการ: - ไขสงทนททนใด ออนเพลย ปวดศรษะ ปวดกลามเนอ ปวดศรษะและเจบคอ ตามดวย

อาการ อาเจยน ทองเสย และมผน - ระบบการท างานของตบและไตถกท าลาย - ในบางราย จะพบมเลอดออกทงภายในและภายนอกรางกาย (internal and

external bleeding) - ซงผลการตรวจทางหองปฏบตการจะพบเมดเลอดขาวและเกรดเลอดต า และม

เอนไซมในตบสงระยะฟกตว: 2-21 วน การตดตอ: - การสมผสโดยตรงกบเลอด สารคดหลง อวยวะ หรอของเหลวในรางกายทตดเชอ

ผานทางบาดแผลหรอเยอเมอก - สวนการสมผสทางออม ไดแก การสมผสกบสงของทปนเปอนกบสารคดหลงนนๆ - ยงพบการตดเชอจากการสมผสโดยตรงกบรางกายของผเสยชวต - พบวาเชอยงสามารถอยในน าอสจไดอกถง 7 สปดาห หลงจากทหายจากอาการปวย - ส าหรบบคลากรทางดานสาธารณสข มกพบการตดเชอจากการสมผสโดยตรง

ระหวางการรกษาผปวย หรอผปวยสงสยโรคตดเชอไวรสอโบลา

ความเสยงของประเทศไทย

ปจจบนประเทศไทยมความเสยงทจะตดเชออโบลาในระดบต ามาก โอกาสทเชออโบลาจะ

แพรมาสในประเทศไทยอาจมได 2 วธ

1. หากมการน าเขาสตวทอาจเปนแหลงรงโรค เชน สตวปา ลงชมแปนซ

2. โดยผเดนทางทมการตดเชอจากประเทศทมการระบาด

ขอมลจากส านกโรคตดตอทวไป และบรษททาอากาศยานสวรรณภม พบวา ขอมลผเดนทาง

จากประเทศไนจเรยมาประเทศไทย ประมาณ 300 คน/เดอน ไมมเทยวบนตรงจากไนจเรย

ชาวไนจเรย สวนใหญ ไป transit ท เคนยา กอนมาไทย ม สองสายการบน ทชาวไนจเรย

นยมมาเมองไทย ไดแก เคนยา และเอธโอเปย แอรไลน (2 เทยว/วน)

สวนประเทศ กน เซยรรา ลโอน ไลบเรย มผเดนทางเฉลยประมาณ สปดาหละ 30-50 คน

ซงผเดนทางทงหมดตองมาทดานควบคมโรคทสนามบนสวรรณภม เพอแสดงเอกสารรบรอง

วคซนปองกนโรคไขเหลองกอน

ค าแนะน า

•ค าแนะน าส าหรบเจาหนาทดานสาธารณสข

1. ด าเนนมาตรการเฝาระวงบรเวณดานชายแดน หรอจดผานแดนระหวาง

ประเทศทอาจมผเดนทางมาจากประเทศทเกดการระบาด และมอาการสงสย

โรคตดเช อไวรสอโบลา ไดแก มไขสง ออนเพลย ปวดศรษะ ปวดกลามเนอ เจบ

คอ อาเจยน ทองเสย และมผนนนแดงตามตว

2. ประชาสมพนธใหความรเรองการปองกนควบคมโรคแกประชาชนผเดนทางไป

ยงประเทศทมการระบาดของโรคตดเช อไวรสอโบลา

• ค าแนะน าส าหรบเจาหนาทดานควบคมโรคในสตวปา

ด าเนนมาตรการเฝาระวงโรคในสตวปาทน าเขามาจากประเทศทมการระบาด

ของโรคอยางใกลชด

มาตรการกระทรวงสาธารณสข

1. ตดตามสถานการณความคบหนา จากองคการอนามยโลกและตางประเทศอยางใกลชด

2. กระทรวงสาธารณสขด าเนนมาตรการเฝาระวงผปวยทมอาการไข ๓๘ องศาเซลเซยส

ขนไป รวมกบมประวตเดนทางกลบมาจากประเทศทพบผปวยในชวง ๒๑ วนกอนเรม

ปวย โดยใหแจงเจาหนาทสาธารณสขเพอสอบสวนและเกบตวอยางสงตรวจทาง

หองปฏบตการทนท ซงขณะนยงไมพบผปวยเขาขายเฝาระวงโรคอโบลา

3. สสจ. ทวประเทศ เฝาระวงผปวย โดยเฉพาะกลมนกทองเทยวตางชาต หรอคนไทยท

เดนทางมาจากพ นททมการระบาดของโรค หากพบผปวยมอาการอยในขายสงสยให

รายงานทนท

4. การตรวจทางหองปฏบตการใชการตรวจตวอยางเลอด หาระดบภมคมกนชนด

เฉยบพลน (Ebola IgM) และการตรวจหาสารพนธกรรมของเชอไวรสอโบลาดวยวธ

PCR โดยกรมวทยาศาสตรการแพทยเปนเครอขายหลกรวมกบหนวยงานทวประเทศ

เปนไปตามมาตรฐานสากล

มาตรการกระทรวงสาธารณสข (ตอ)

5. การดแลรกษาและปองกนการตดเชอในโรงพยาบาล

5.1 สถานพยาบาล โดยเฉพาะโรงพยาบาลศนย โรงพยาบาลทวไป

สามารถท าหองแยกผปวยส าหรบการตดเชอทางสารคดหลงและการตด

เชอทางเดนหายใจอยในทกจงหวด การแยกผปวยสงสยได และใหปฏบต

ตามหลกการปองกนการตดเชอในโรงพยาบาลเหมอนผปวยโรคตดตอ

อนตรายสงเชนโรคซารส อยางเครงครด

5.2 การรกษาผปวยตามแนวทางการวนจฉย ดแลรกษา และควบคม

ปองกนการตดเชอทกรมการแพทยก าหนด และใหค าปรกษาแกแพทย

พยาบาลในการรกษาตลอด ๒๔ ชวโมง

มาตรการกระทรวงสาธารณสข (ตอ)6. ดานควบคมโรค สวรรณภม มการคดกรองโรคเบองตนโดยเจาหนาทดานควบคมโรค

ส าหรบผเดนทางทมาจากประเทศในทวปแอฟรกาทมการระบาดของโรคอโบลา

7. การบรหารจดการ

7.1 กรมควบคมโรคด าเนนการภายใตระบบปฏบตการตอบโตภาวะฉกเฉนทาง

สาธารณสข โดยเปดศนยปฏบตการตอบโตภาวะฉกเฉน กรมควบคมโรคเพอตดตาม

สถานการณอยางใกลชดและรายงาน ใหกระทรวงสาธารณสขทกวน

7.2 กระทรวงสาธารณสขด าเนนการภายใตระบบปฏบตการตอบโตภาวะ

ฉกเฉนทางสาธารณสข โดยเปดศนยปฏบตการตอบโตภาวะฉกเฉน กระทรวง

สาธารณสข บรณาการการท างานของทกหนวยงานและสงการไปยงหนวยปฏบตทว

ประเทศ

8. ประชมผเชยวชาญเพอประเมนสถานการณและปรบมาตรการใหสอดคลองกบ

สถานการณทเปลยนแปลงไป เปนระยะ

9. สอสารความเสยงใหกบผทจะเดนทาง พรอมทงเผยแพรขอมลสถานการณโรค และ

ค าแนะน าทเหมาะสมแกประชาชนผานชองทางตางๆ รวมทงสอมวลชนเวบไซต สาย

ดวน 1422

โรคตดเชอไวรสโคโรนาสายพนธใหม 2012 หรอ โรคโคโรนา 2012 (MERS-CoV)

(ขอมลจาก WHO ณ 23 ก.ค. 57)WHO รายงานพบผปวย MERS-CoV ตงแต ก.ย. 55 ถงปจจบน

จ านวน 837 ราย เสยชวต 291 ราย อตราปวยตาย 34.77%

European Centre for Disease Prevention and Controlณ วนท 17 กรกฎาคม 2557

สถานการณ ในตางประเทศ:พบผปวย จาก 21 ประเทศ รวมทงสน 852 ราย เสยชวต 327 ราย

Middle East:Saudi Arabia : 714 cases / 292 deathsUnited Arab Emirates: 71 cases / 9 deathsQatar: 7 cases / 4 deaths Jordan: 18 cases / 5 deathsOman: 2 cases / 2 deaths Kuwait: 3 cases / 1 deathEgypt: 1 case/ 0 deaths Yemen: 1 case/1 deathLebanon: 1 case/0 deaths Iran : 3 case/1 deathEurope:UK: 4 cases / 3 deaths Germany: 2 cases / 1 deathFrance: 2 cases / 1 death Italy: 1 case / 0 deathsGreece: 1 case/ 0 deaths Netherlands: 2 cases/0 deaths

Africa:Tunisia: 3 cases / 1 deathAlgeria: 2 cases/1 death

Asia:Malaysia: 1 case / 1 deathPhilippines: 1 case / 0 deaths

Americas:United States of America: 2 case/ 0 deaths

ผปวยกวารอยละ 84 อยในซาอฯ

MERS-CoVby week of reporting, September 2012 - 2 July 2014

source: www.ecdc.europa.eu

ผปวยสวนใหญมประวตสมผส

ใกลชดกบผปวย MERS-CoV บางสวนเปนครอบครวเดยวกน หรอบคลากรทาง

การแพทย

ความเสยงของประเทศไทย พบรายงานจาก 21 ประเทศ ไดแก จอรแดน ซาอดอาระเบย** กาตาร องกฤษ

สหรฐอาหรบเอมเรตส ฝรงเศส ตนเซย เยอรมนน อตาล โอมาน คเวต มาเลเซย ฟลปปนส กรซ อยปต สหรฐอเมรกา เยเมน เลบานอน เนเธอรแลนด แอลจเรย และอหราน

ส าหรบประเทศไทย “ยงไมพบ” การแพรระบาดของโรค

ประเทศไทยยงคงมความเสยง เนองจากจะมประชาชนชาวไทยเดนทางไปประกอบพธอมเราะห/พธฮจญ (ก.ย.-ต.ค.) และมนกทองเทยว ตลอดจนแรงงานทเดนทางไปท างานในประเทศแถบตะวนออกกลาง

ส าหรบสถานการณในประเทศไทย

16

ตงแตวนท 20 เม.ย. - 4 ก.ค. 2557 ส านกระบาดวทยา ไดรบรายงานผปวยทเขาขายเฝาระวง MERS-CoV รวม 22 ราย (9 จงหวด) จากปตตาน 7 ราย เพชรบร 4 ราย กทม. 4 ราย สมทรปราการ 1 ราย ยะลา 1 ราย ตรง 1 ราย สตล 1 ราย อบลราชธาน 1 ราย อนโดนเซย 1 ราย และนนทบร 1 ราย โดยมประวตเดนทางไปประกอบพธอมเราะห/แรงงาน และผล Lab เปนลบ

มรายงานตรวจพบการตดเชอ MERS-CoV เปนครงแรกในอฐ ใน ประเทศคเวต การตาร เนเธอรแลนด

ประเทศการตาร - คนพบเชอไวรส MERS-CoV ในนมอฐ ซงผเชยวชาญ เตอนควรหลกเลยงการ

ดมนมอฐดบ หรอควรตมนมอฐกอนบรโภค - กลมตวอยางอฐทโรงฆาสตว รอยละ 13 พบเชอไวรสทตอมน าเหลอง แตไมสามารถบอกได วาเนอสตวทปนเปอนจรงหรอมความเสยงตอผบรโภคเทาไหร - คนงานในฟารมและโรงฆาอฐ รอยละ 8.7 มภมตานทานตอเชอไวรส

สถานการณในสตว

ประเทศไทย:

- ป 2557 คณะสตวแพทย ม.มหดล รวมกบ กรมปศสตว และกรม

อทยานแหงชาต สตวปา และพนธ พช ไดท าการส ารวจเจาะเลอดอฐ

กวา 100 ตวในประเทศไทย ทงในสวนสตว และฟารมสวนตว

เอกชน ประเภทหนอกเดยวและสองหนอก ยงไมพบการตดเชอ

MERS ในอฐแตอยางใด

สถานการณในสตว

สถานการณในภาพรวมของ MERS-CoV

มแนวโนมพบผปวยเพมเรมลดลง แต ชวงก.ย.-ต.ค.

จะมชาวไทยมสลมไปประกอบพธฮจญในประเทศแถบ

ตะวนออกกลาง

พบการตดเชอของบคลากรสาธารณสขทสมผสกบผปวย

ในพ นททมการระบาดเพมมากขน จงจ าเปนตองเขมงวด

ในเรองการมาตรการการควบคมการตดเชอใน

โรงพยาบาล

ประเดนส าคญเกยวกบ MERs-CoV ในการประชม IHR ครงท 5 (ณ วนท 14 พฤษภาคม 2557)

20

องคการอนามยโลกมความกงวลอยางยง เกยวกบสถานการณในปจจบนเนนการปองกนควบคมโรค เพอปองกนการขยายเขาสประเทศพนททมความออนไหว เชน แอฟรกาควรสรางความรวมมอ และแลกเปลยนขอมล กบทกภาคสวน ทงภายในประเทศและระหวางประเทศ โดยเฉพาะ OIE และ FAOเผยแพรค าแนะน าส าหรบประชาชนทวไป เนนเรองการรวมตวของคนหมมากเมอเปรยบเทยบ MERS กบ SARS พบวา SARS เสยชวตมากกวา แต MERs มความสามารถในการแพรเชอนอยกวา ซงมอาการคลายกนคอ มไข หายใจล าบาก แต MERs มอาการไตวายรวมดวยยงไมประกาศเปน Public Health Emergency of International Concern (PHEIC)

เชอกอโรค: ไวรสโคโรนา สายพนธใหม 2012อาการ: - ตดเชอในระบบทางเดนหายใจคอนขาง รนแรง มอาการไข ไอ หายใจหอบ หายใจล าบาก - เกอบทกรายมภาวะปอดบวม

- บางรายมอาการทองเสย ไตวายระยะฟกตว: 2-14 วน การตดตอ: เชอวาสามารถตดตอได 3 ชองทาง1. การสมผสใกลชดกบผปวยโดยตรง2. ผานทางละอองฝอยจากการทผปวยไอหรอจาม3. มอทสมผสของใชของผปวย และน ามาสมผสโดยตรงกบจมก ปาก หรอตา

หลกเลยงการคลกคลใกลชดกบผปวยทมอาการไอ หรอจาม

ควรลางมอบอยๆ ดวยน าและสบ เมอสมผสกบสารคดหลงจากผปวย

รวมทงกอนรบประทานอาหาร และหลงขบถาย

หลกเลยงการเขาไปในพนทแออดหรอทชมชนสาธารณะมคนอยเปน

จ านวนมาก หากจ าเปน ใหพจารณาใสหนากากอนามย เพอลดความเสยง

ในการตดโรค

แนะน าใหผปวยใสหนากากอนามย ปดปาก ปดจมกเวลา ไอ จาม

ปฏบตตามหลกสขอนามยทด ไดแก กนรอน ชอนกลาง ลางมอ

กรณไปประเทศซาอดอาระเบย ใหปฏบตตามค าแนะน าของทางการซาอดอาระเบยอยางเครงครด หากปวยในขณะทอยซาอดอาระเบย หรอเมอเดนทางกลบประเทศไทยแลว สงเกตอาการภายใน 14 วน หากมอาการผดปกตใหรบไปพบแพทย พรอมแจงประวตการเดนทาง

ค าแนะน าในการปองกนและควบคมโรค

14

ค าแนะน า (ตอ)

กลมเสยงทจะมอาการปวยรนแรง ไดแก กลมผปวยเบาหวาน โรคปอด

เรอรง โรคไตวาย หรอ ผทภมตานทานต า

ควรระมดระวงเปนพเศษ หากเขาเยยมชมฟารมสตว หรอพนทโรงเกบ

ผลผลตทางการเกษตร หรอในพนทตลาดทมอฐอย รวมถงควรหลกเลยง

การสมผสสตว เชน อฐ ทงทางตรงและทางออม และแนะน าไมใหดม

น านมดบจากอฐ หรอปสสาวะอฐ และไมรบประทานเนอสตวทไมไดผาน

การปรงใหสก

มาตรการการด าเนนงานของกระทรวงสาธารณสข

การเฝาระวงโรค ด าเนนการจดระบบการเฝาระวงโรคตดเชอไวรสโคโรนา

สายพนธใหม 2012 ควบคไปกบโรคไขหวดใหญ และโรคไขหวดนก

การรกษาพยาบาล แจงเตอนบคลากรทางการแพทยและสถานพยาบาลทงรฐ

และเอกชน เพอเตรยมพรอมดานการรกษาพยาบาล และใชแนวทางการ

ปองกนการตดเชอในสถานพยาบาลในระดบสงสด เชนเดยวกบเคยปฏบตเมอ

พบโรคซารส

เนนการสอสารความเสยงและประชาสมพนธ เพอเพมการตระหนกรใหแก

เจาหนาท และประชาชนทวไป เนองจาก WHO ยงมไดแนะน าใหด าเนน

มาตรการตรวจคดกรอง หรอจ ากดการเดนทางระหวางประเทศ

รวบรวมฐานขอมลของผทเดนทางไปประกอบพธฮจญ ทงในสวนของขอมล

ทวไปและขอมลผลการตรวจสขภาพ

ประเมนความเสยงและปรบมาตรการเปนระยะเมอมการเปลยนแปลง

สถานการณ24

แนวทางการเฝาระวงและคดกรองผปวยตดเชอไวรสโคโรนา สายพนธใหม 2012 (MERS-CoV)

ส าหรบผทเดนทางกลบมาจากแถบตะวนออกกลาง ควรไดรบการตรวจคดกรอง การตดเชอไวรสโคโรนา สายพนธใหม 2012 ตามระบบเฝาระวงโรคใน 3 กลม ไดแก 1. ผปวยปอดบวมทมประวตสมผสเชอโรคน 14 วนกอนมอาการปวย เชน เดนทางมาจากประเทศทมการระบาดของโรค บคคลากรทางการแพทยทดแลผปวย

เขาขาย ผสมผสใกลชดผปวยเขาขาย ผปวยปอดบวมทเปนกลมกอน 2. ผปวยปอดอกเสบรนแรง หรอ ภาวะระบบทางเดนหายใจลมเหลวเฉยบพลน 3. ผปวยตดเชอระบบทางเดนหายใจสวนบน เชน มอาการไข ไอ น ามก เจบคอ

ทสมผสใกลชดกบผปวยเขาขาย ภายในชวงเวลา 14 วนกอนหรอหลงวนเรมปวย

ขอควรปฏบตในการปองกนการตดเชอ

26

ค าแนะน าส าหรบสถานพยาบาล เพมมาตรการในการปองกนควบคมการตดเชอในโรงพยาบาลในผปวยสงสยหรอผปวยทรบการยนยนการตดเชอโรคไวรสโคโรนา สายพนธใหม 2012 โดยไมตองค านงถงการวนจฉยของโรค

บคลากรทางการแพทยควรปฏบตตามหลก Standard Precautions กบผปวยทกรายในระหวางการปฏบตงานตลอดเวลา โดยไมตองค านงถงการวนจฉยโรค

การดแลผปวยทมอาการตดเชอทางเดนหายใจเฉยบพลน (Acute Respiratory Infection) ใหใชการปองกนแบบ Droplet Precautions ตามหลก Standard Precautions

ค าแนะน าส าหรบสถานพยาบาล (ตอ)

ในกรณใหการดแลผปวย Probable หรอ Confirmed การตดเชอไวรสโคโรนา สายพนธใหม 2012 ใหใชการปองกนแบบ Contact Precautions

ใชการปองกนแบบ Airborne Precautions เมอตองท าหตถการทท าใหเกดฝอยละอองในอากาศ (Aerosol-Generating Procedures)

29

Poster การสวมอปกรณปองกนรางกาย ส าหรบบคลกรทางการแพทย

30

แนวทางการควบคมการตดเชอ

บคลากรทางการแพทยใส surgical mask หรอ N95 รวมทงสวมถงมอ, Goggle และเสอคลมแขนยาว (gown) กรณทไมไดท าหตถการทจะกอใหเกดฝอยละอองขนาดเลก (aerosol) ในการดแลผปวย

บคลากรทางการแพทยใหสวมหนากากระดบ N95 หรอสงกวา รวมทงสวม Goggle หรอ FaceShield ถงมอ และเสอคลมแขนยาว (gown) ชนดกนน าไดในการดแลผปวย กรณทตองท าหตถการตอผปวยทจะกอใหเกดฝอยละอองขนาดเลก (aerosol) หรอ ผปวยไอมาก

การท าความสะอาดหองแยกโรค อยางนอยวนละ 2 ครง โดยเนนพนผวระนาบ โดยเฉพาะบรเวณใกลผปวย อปกรณทผปวยจบตองบอยๆ ดวย 70 % Alcohol หามมเลอดหรอสารคดหลงเปรอะเปอน ใหเชดออกใหมากทสดดวยกระดาษช าระ แลวใช 70 % Alcohol หรอ 0.5 % โซเดยมไฮโปคลอไรต ราดทงไว 15 นาท แลวจงเชดถดวยน ายาผสมผงซกฝอกท าความสะอาดตามปกต

การก าจดขยะตดเชอ

ภาชนะทใชบรรจขยะตดเชอ ประเภทของมคม เชน เขม มด จะตองท าดวยวสดทแขงทนทานตอการแทงทะล

เชนพลาสตกแขง สามารถปดไดมดชดและปองกนการรวไหลของของเหลวภายในถง สามารถยกหรอหวได สะดวกไมสมผสกบขยะตดเชอทอยภายใน มค าเตอนปดชดเจน เชน “ขยะตดเชออนตราย” การเคลอนยายและการรวบรวม ผขนยายตองสวมถงมอ ถง หรอภาชนะทใชบรรจตองมด หรอปด มดชด ไมร วซมการก าจด เผาหรอน าไปผานกระบวนการฆาเชอ

Avian Influenza H5N133

34

การควบคมไขหวดนก (H5N1) พ.ศ. 2547-2557

สถานการณ / ความเสยง

• ทวโลก ป 2547- 23 พ.ค. 57 ระบาดในสตวปกกวา 52

ประเทศ ผปวย 665 ตาย - 392 ใน 16 ประเทศ

• ไทย ในสตวปกระบาดมาก ป 2547 – 2549 มผปวย

25 ตาย 17 ราย (ม.ค.2547- ก.ค.2549)

• เชอทวโลก แพรระบาดโดยการเคลอนยายของสตวปกเลยงและนก

อพยพ ความเสยงของไทยยงมอย คนอาจตดเชอ ปวย ตาย

ผลงาน

• ควบคมโรคไดด ไมมผปวยกวา 8 ป ลดผลกระทบได

• ระบบปองกนการตดเชอใน รพ. ไดพฒนาตอเนอง

• ระบบการเฝาระวง สอบสวนโรค เขมแขงข นมาก

• มการพฒนาระบบการบรหารจดการแบบบรณาการ ใน

ทกระดบ ตงแตระดบชาต จนถงชมชน

ปศสตว / เกษตร

สาธารณสข

35

Map of avian influenza A(H5N1) cases in humans in 2013

Data as of 24 Jan. 2014

อาการและการตดตอของโรคไขหวดนกในคน

อาการ หลงจากไดรบเชอประมาณ 2-8 วน มกมไขสง ปวดศรษะ ปวด

เมอยกลามเนอ ออนเพลย มน ามก ไอ และเจบคอ บางครงพบวามอาการ

ตาแดงรวมดวย

อาการแทรกซอนรนแรง เชน ปอดบวม ระบบหายใจลมเหลว โดยเฉพาะ

ในเดก และผสงอาย

การตดตอ โดยการสมผสกบสตวปวยโดยตรง และโดยออมจากการ

สมผสสงคดหลงจากสตว ทเปนโรค

36

ขนยง

อาการไขหวดนกในสตวปก

ภาพ : ทวศกด สงเสรมและอรณ ชยสงห

ซม

ชก

นยนตาขนตายกะทนหน

37

“ โรคไขหวดนกสายพนธ H7N9 “

38

สถานการณปจจบน โรคไขหวดนกสายพนธ H7N9

ขอมล ณ วนท 4 ก.ค. 57 องคการอนามยโลก รายงานการพบผปวยยนยน (ตงแต 28 ม.ย.-4 ก.ค.57 ไมมรายงานผปวยรายใหม)

ยงไมพบหลกฐานวามการตดตอจากคนสคน (ไดอยางตอเนอง และ ในวงกวาง)

อาจมการตดตอจากคนสคนในวงจ ากด เชน ในครอบครว ประเทศไทย : ยงไมมรายงานการตรวจพบโรคไขหวดนกสายพนธ H7N9

ทงในคนและในสตว นกธรรมชาต และสงแวดลอม

39

Map: Current Geographic Distribution of Human A(H7N9) Cases in Eastern China and Taiwan, Nov. 2013 to Feb. 2014

40

องคความรโรคไขหวดนกสายพนธ H7N9

41

เชอสาเหต :

เชอไขหวดนกสายพนธ H7N9 ซงจดอยในวงศ Orthomyxoviridae ในสกลของเชอไขหวดใหญชนด เอ โดยเชอไขหวดใหญชนด เอ มรปทรงกลม

พบการตดเชอไขหวดใหญชนด เอ ไดใน คน นก สกร มา และสตวเลยงลกดวยนมหลายชนด โดยไขหวดใหญชนด เอ ทพบวาตดเชอในคนไดบอย ไดแก สายพนธ H5N1, H9N2, H7N7, H7N2, H7N3

เชอไขหวดนกโดยปกตจะไมทนความรอน และเชอจะตายทอณหภม 65 C นาน 30 นาท หรอตมในน าเดอดนาน 2 นาท *

ระบาดวทยาของโรคไขหวดนกสายพนธ H7N9

42

ระบาดวทยา : แหลงของการแพรเชอ อาจจะมาจากสตวปกทตดเชอ และจนถงปจจบนยงไมพบหลกฐานการแพรตดตอของเชอจากคนสคน ไดอยางตอเนอง

วธการแพรตดตอของเชอ สามารถแพรตดตอผานระบบทางเดนหายใจ, จากการสมผสกบสารคดหลงหรอของเสยจากสตวปก หรอการสมผสกบเชอไวรสโดยตรง

ประชากรกลมเสยง ไดแก บคคลทมอาการคลายไขหวดใหญและมประวตการสมผสสตวปกภายใน 1 สปดาหกอนเรมมอาการ โดยเฉพาะอยางยง ผทมประวตท างานเกยวของกบสตวปก ไดแก ใหอาหาร ขนสง ขาย ฆา หรอด าเนนการใดๆ เกยวกบสตวปก จะมความเสยงตอการตดเชอไวรสไขหวดนกสายพนธ H7N9 ได

ระยะฟกตว : 7 วน

อาการและอาการแสดงทางคลนก : ผปวยจะมอาการคลายไขหวดใหญ ไดแก มไข ไอ (มหรอไมมเสมหะรวมดวยกได) รวมกบอาการปวดศรษะ ปวดกลามเนอ ออนเพลย

ผปวยอาจพฒนาไปจนมอาการรนแรงอยางรวดเรว โดยม*อาการปอดอกเสบรนแรงเกดขนภายใน 5 -7 วน

ระบาดวทยาของโรคไขหวดนกสายพนธ H7N943

การพยากรณโรค: พบวาผปวยทตดเชอและมอาการรนแรง มแนวโนมทจะ มผลการรกษาทไมด ทงน ขนกบอาย โรคประจ าตวของผปวย และภาวะแทรกซอนทเกดขนดวย

การรกษา:ผปวยสงสยและผปวยยนยนการตดเชอควรมการแยกผปวย (Isolation) และมการปองกนการแพรกระจายเชอในระบบทางเดนหายใจและระบบทางเดนอาหาร

ใชการรกษาแบบประคบประคองตามอาการ เชน การใหออกซเจน การใหยาลดไขการใหยาลดอาการไอเมอมขอบงช รวมถงใหยาปฏชวนะเมอมหลกฐานบงชวามการตดเชอแบคทเรยซ าซอนเทานน

การใหยาตานไวรสโดยใหหลงจากมการเกบตวอยางในระบบทางเดนหายใจ(เพอตรวจยนยน) ควรใหยาตานไวรสภายใน 48 ชวโมงหลงจากเรมมอาการ

ระบาดวทยาของโรคไขหวดนกสายพนธ H7N944

การประเมนความเสยงและขอแนะน า องคการอนามยโลก

ในปจจบนยงไมพบหลกฐานชดเจน วามการตดตอจากคนสคนเปนวงกวางอาจมการตดตอจากคนสคนในวงจ ากด ในกลมผสมผสใกลชด เชน บคคลในครอบครวเดยวกนยงไมมขอมลการแพรกระจายของเชอไวรสไปยงประเทศอนๆ มความเปนไปไดทจะมผตดเชอ (ทงทมอาการหรอไมมอาการ) เดนทางไปยงประเทศตางๆ ได ไมแนะน าใหด าเนนการตรวจคดกรองพเศษทชองทางเขาออกระหวางประเทศ ไมแนะน าใหจ ากดการเดนทางหรอการคาระหวางประเทศแตอยางใดในภมภาคเอเชย มโอกาสจะไดรบเชอไขหวดนก (H7N9) (ความเสยงมากกวาภมภาคอนทอยหางไกลกวา)

45

ค าแนะน าประชาชน เรองโรคไขหวดนก

ค าแนะน าส าหรบผเดนทาง

การเดนทางระหวางประเทศยงสามารถเดนทางไดตามปกต ไมจ าเปนตองจ ากดการเดนทาง

ผทจะเดนทางไปตางประเทศ ใหหลกเลยงการสมผสกบสตวปก รวมทงนกธรรมชาต

หากมอาการเปนไข ไอ ปวดเมอยตามรางกาย และเคยสมผสสตวปก หรอผปวยปอดบวม ใหรบไปพบแพทยพรอมแจงประวตสมผสโรค หรอแจงประวตการเดนทาง

46

ไขหวดใหญ กบ ไขหวดนก แตกตางกนอยางไร ??

หวขอ ไขหวดใหญ ไขหวดนก

อาการ ไขสง ปวดศรษะ ปวดเมอยกลามเนอ ออนเพลย มน ามก ไอ และเจบคอ

ไขสง ปวดศรษะ ปวดเมอยกลามเนอ ออนเพลย มน ามก ไอ และเจบคอ และมประวตการสมผสสตวปกรวมดวย

การแพรตดตอ เชอจะอยในน ามก น าลาย เสมหะ ของผปวย แพรกระจายเชอไดทางไอ จาม รดกน สวนใหญตดตอจากคนสคน

เกดจากการสมผสสตวปกรวมถงสารคดหลงของสตวปก เชน น ามก เสมหะ อจจาระ ของสตวปกทปวยหรอตาย หรอเปนสตวปกทมเชอไวรสไขหวดนกอย พบการแพรจากคนสคนไดนอย

ความรนแรง สวนใหญอาการไมรนแรง อาการรนแรงกวาและมอตราการเสยชวตสงกวา

Thanks for Your Attention