สำ�นกง�นคณะกรรมก�รวจยแหงช�ต โครงการวจย

แบบเสนอโครงการวจย (research project)ประกอบการเสนอของบประมาณ ประจำาปงบประมาณ พ.ศ. 2560

ตามมตคณะรฐมนตร

------------------------------------ชอโครงการวจย แนวปฏบตทดตอก�รใชเครอข�ยสงคมออนไลนเพอเปนกลยทธก�รสอส�รก�รตล�ดสำ�หรบเอสเอมอและวส�หกจชมชนในจงหวดพะเย�Best practices in the use of social networks as strategic marketing communication for community enterprises and SMEs in Phayao

ชอแผนงานวจย -

สวน ก : ลกษณะโครงการวจย

โครงก�รวจยใหม โครงก�รวจยตอเนองระยะเวล�…….ป ปนเป นปท..….. รหสโครงก�รวจย..…....….....…..

I ระบความสอดคลองของโครงการวจยกบยทธศาสตรการพฒนาประเทศตามแผน พฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต**ยทธศ�สตรท 5.4 เรองยทธศ�สตรก�รปรบโครงสร�งเศรษฐกจสก�รเตบโตอย�งมคณภ�พและยงยน

IIระบความสอดคลองของโครงการวจยกบนโยบายและยทธศาสตรการวจยของชาต **

(ฉบบปรบปรงป

ยทธศ�สตรก�รวจยท 2 ก�รสร�งศกยภ�พและคว�มส�ม�รถเพอก�รพฒน�ท�งเศรษฐกจ

กลยทธก�รวจยท 2 พฒน�องคคว�มรและตอยอดภมปญญ�ทองถนใหเกดประโยชนเชงพ�ณชยและส�ธ�รณะ เพอเปนพนฐ�นในก�รพฒน�เศรษฐกจชมชนอย�งยงยน

แผนง�นวจยท2.2 ก�รวจยเกยวกบกระบวนก�รสร�งองคคว�มรและ

ตอยอดภมปญญ�ทองถน ใหเกดประโยชนเชงพ�ณชยและส�ธ�รณะและสงเสรมเศรษฐกจสร�งสรรค

2.4 ก�รวจยเกยวกบก�รจดก�รก�รผลตและก�รตล�ดสนค�ในระดบชมชนทเหม�ะสม โดยใชองคคว�มรและภมปญญ�ทองถน

2.7 ก�รวจยเกยวกบก�รพฒน�และเสรมสร�งคว�มเขมแขงของธรกจขน�ดกล�งและขน�ดยอม (SME)

III ระบความสอดคลองของโครงการวจยกบยทธศาสตรการวจยของชาตรายประเดน

ยทธศ�สตรท 1 ก�รวจยด�นก�รสร�งคว�มเข�ใจภ�ครฐ ภ�คเอกชน และภ�คประช�ชน ในก�รเปนประเทศในประช�คมเศรษฐกจอ�เซยน

แผนง�นวจย 4 ก�รวจยด�นสนค�และบรก�รของประช�คมเศรษฐกจอ�เซยนทมโอก�สและศกยภ�พในก�รแขงขนกบตล�ดโลก รวมทงขอเสนอแนะด�นก�รลงทนในสนค�และบรก�รทงในประเทศไทยและประเทศสม�ชกอนของประช�คมอ�เซยน

ส�ม�รถดร�ยละเอยดไดจ�กเวบไซต www.nrct.go.th

IV ระบความสอคลองกบโครงการวจยกบยทธศาสตรประเทศ (ระบคว�มสอดคลอง เพยง 1 ยทธศ�สตร ทมคว�มสอดคลองม�กทสด โดยโปรดดร�ยละเอยดในผนวก 2)

ยทธศ�สตรท 1 ก�รเพมขดคว�มส�ม�รถในก�รแขงขนของประเทศ เพอหลดพนจ�กประเทศป�นกล�ง (Growth & Competitiveness)

ประเดนหลกท 2 ด�นอตส�หกรรม ขอ 2.3 ก�รเพมขดคว�มส�ม�รถให SME และ OTOP สส�กล

V ร ะ บ ค ว า ม ส อ ด ค ล อ ง ข อ ง โ ค ร ง ก า ร ว จ ย ก บนโยบาย/เปาหมายของรฐบาล

นโยบ�ยรฐบ�ล ขอท 8 ก�รพฒน�และสงเสรมก�รใช ประโยชนจ�กวทย�ศ�สตร เทคโนโลย ก�รวจยและพฒน�และนวตกรรม

สวน ข : องคประกอบในการจดทำาโครงการวจย 1. ผรบผดชอบ

ชอ สกล กมลพงศ รตนสงวนวงศสดสวนก�รทำ�วจย 100%เวล�ทใชทำ�วจย 16 ชวโมง : สปด�หสถ�นททำ�ง�น คณะวทย�ก�รจดก�รและส�รสนเทศศ�สตรโทรศพท 054 466 666 9 ตอ 1513, 091-851-2818 โทรส�ร 054 466 692Emailkamolpong.ratana@gmail.comหนวยง�นหลก ส�ข�วช�ก�รตล�ด

คณะวทย�ก�รจดก�รและส�รสนเทศศ�สตร

หนวยง�นสนบสนน - 2. ประเภทก�รวจย

ก�รวจยประยกต3.ส�ข�วช�ก�รและกลมวช�ททำ�ก�รวจย

ส�ข�เศรษฐศ�สตร4.คำ�สำ�คญ (keywords) ของโครงก�รวจย

วส�หกจชมชน, เครอข�ยสงคมออนไลน, SME, พ�ณชยอเลกทรอนกส, กลยทธก�รตล�ด, ก�รตล�ดออนไลน, ก�รส อ ส � ร ก � ร ต ล � ด , social media, social media marketing, internet marketing

5.คว�มสำ�คญและทม�ของปญห�ททำ�ก�รวจยผประกอบก�รธรกจขน�ดกล�งและขน�ดยอมรวมไปถงวส�หกจชมชนทมอยทวประเทศนน โดยทวไปมกมปญห�เร องก�รตล�ดคล�ยๆกนคอ สอส�รขอมลเกยวกบสนค�หรอบรก�รใหเข�ถงกลมลกค�เป�หม�ยไดนอย เนองจ�กงบมจำ�กด สงผลใหลกค�ไมรจกถงแมจะมคว�มตองก�รซอกต�ม จงมยอดข�ยทนอย แขงขนกบคแขงร�ยใหญๆไมได อย�งไรกด ผประกอบก�รธรกจขน�ดกล�งและขน�ดยอมนนกลบเปนปจจยสำ�คญทจะผลกดนเศรษฐกจไทยใหเตบโตอย�งมคณภ�พ ซงเหนไดจ�กนโยบ�ยของท�งภ�คฐทผลกด นโครงก�รหน งต ำ�บล หน งผล ตภ ณฑ หรอ โอทอป (OTOP) ซงเปนโครงก�รกระตนธรกจประกอบก�รในระดบทองถนใหมงสตล�ดระดบประเทศและส�กลได ในอดตทผ�นม�จนถงปจจบน ก�รสอส�รขอมลเพอเข�ถงกลมลกค�เป�หม�ยของธรกจ ไดมก�รลงทนในสอทเปนโทรทศนหนงสอพมพวทยและนตยส�ร ซงเปนก�รสอส�รขอมลแบบท�งเดยว รวมทงธรกจตองลงทนม�กขน ห�กตองก�รขย�ยขน�ดก�รรบรของกลมเป�หม�ย พ�ณชยอเลกทรอนกสไดมบทบ�ทสำ�คญเปนอย�งม�กในธรกจ โดยทวไปมกถกเข �ใจว�เป นก�รซ อข�ย แลกเปลยนสนค�

บรก�ร หรอขอมลผ�นก�รใชเครอข�ยคอมพวเตอรเพยงอย�งเดยว ซงทจรงแลวพ�ณชยอเลกทรอนกสไดถกใชเพ อก�รพฒน�ศ กยภ�พธ รก จ ในทกๆด �น แต จ ะม ประสทธภ�พม�กทสดในเรองของก�รสอส�รก�รตล�ด หรอก�รโฆษณ� (McKay and Marshall, 2004) ส อ ส ง ค ม อ อ น ไ ล น เ ป น เ ค ร อ ง ม อ น ง ข อ ง พ � ณ ช ย อเลกทรอนกส เปนสอทภ�คธรกจใหคว�มสำ�คญม�กทสดในปจจบน เพร�ะเร องของก�รสอส�รขอมล ท�งก�รตล�ดในสงคมออนไลนนน ผประกอบก�รส�ม�รถแบงปนส�รซงอยในรปแบบต�งๆ ไปยงผรบส�รผ�นเครอข�ยออนไลนโดยส�ม�รถโตตอบกนระหว�งผสงส�รและผรบส�ร หรอระหว�งผรบส�รดวยกนเอง ผคนเร มหนม�ใชสอสงคมออนไลนแทนสอแบบเดมๆกนม�กขนในก�รสอส�รขอมลถงกน ซงในชวงเรมแรกก�รใชสอสงคมออนไลนมกใชในลกษณะของง�นอดเรกสอส�รกนระหว�งตนเองกบคนรจกใกลตวจ�กนนไดมก�รขย�ยก�รประยกตใชสภ�คธรกจทงเลกและใหญ แมแตในก�รดำ�เนนธรกจครอบครวอย�ง ร�นกวยเตยว ร�นก�แฟ ไปจนถงบรษทยกษใหญ (พชต วจตรบญยรกษ, 2554 , สอออนไลน)

ดวยเหตดงข�งตนพฤตกรรมก�รบรโภคขอมลจ�กสอของผคนจงไดเปลยนไป โดยสวนใหญมแนวโนมใชสอท�งออนไลนม�กขนในก�รคนห�ขอมลสนค� เปนตนว� ห�กตองก�รซอสนค�สกหนงชน ผบรโภคอ�จไมเรมตนห�ขอมลโฆษณ�จ�กหนงสอพมพ หรอนตยส�ร แตจะหนไปห�ขอมลทตองก�รในสอออนไลนเชนเวบไซทหรอ เฟสบคของท�งบรษทแทน เพร�ะนอกจ�กจะไดขอมลสนค�แลว ยงไดทร�บคว�มคดเหนทหล�กหล�ยเกยวกบตวสนค�จ�กลกค�ดวยกนเอง และมกจะเชอหรอคลอยต�มคว�มคดเหนของบคคลอนในสอสงคมออนไลนดวย ซงสอดคลองกบง�นวจยเรองผลกระทบของก�รตล�ดสอสงคมออนไลน (Vries, et al.,

2012, pp.83) ระบว� ก�รแสดงคว�มคดเหนของคนอนในสงคมออนไลนแบบเชงบวกจะมผลทำ�ใหมยอดตดต�ม (follows) หรอ ยอดไลค (likes) จ�กลกค�ร�ยใหมในหน�เฟสบคเพจขององคกรนนๆดวย

แผนพฒน�เศรษฐกจและสงคมแหงช�ต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555-2559) ไดตระหนกถงสถ�นก�รณและคว�มเสยงซงเกดขนจ�กก�รเปลยนแปลงในระดบโลกและภ�ยในประเทศ โดยเฉพ�ะภ�วะผนผวนด�นเศรษฐกจทเปนไปอย�งรวดเรวและสงผลกระทบอย�งชดเจนตอประเทศไทยทงเชงบวกและลบ โดยในยทธศ�สตรท 5.4 เร องยทธศ�สตรก�รปรบโครงสร�งเศรษฐกจสก�รเตบโตอย�งมคณภ�พและยงยน ไดมงเนนไปทก�รสร�งคว�มเขมแขงใหกบผประกอบก�ร ก�รพฒน�ขดคว�มส�ม�รถในก�รแข งขนท ม ประสทธภ�พเพอเพมประสทธภ�พและม�ตรฐ�นสส�กล ก�รใชจดแขงของผประกอบก�รและศกยภ�พทมอยใหเปนประโยชนตอก�รพฒน�เพอสร�งคว�มเขมแขงและรกษ�เสถยรภ�พท�งเศรษฐกจของประเทศ โดยใหคว�มสำ�คญกบก�รพฒน�เศรษฐกจภ�ยในประเทศเปนหลก และก�รประกอบก�รของวส�หกจขน�ดกล�งและขน�ดยอม เพอปรบตวในก�รเชอมโยงกบระบบเศรษฐกจโลกและภมภ�ค ก�รกำ�หนดทศท�งก�รพฒน�ประเทศในระยะแผนพฒน�ฯ ฉบบท 11 จงเปนก�รสร�งภมคมกนในมตต�งๆ เพอใหก�รพฒน�ประเทศสคว�มสมดลและยงยน โดยนำ�ทนของประเทศทมศกยภ�พม�ใชประโยชนอย�งบรณ�ก�รและเกอกลกน (สำ�นกง�นคณะกรรมก�รพฒน�ก�รเศรษฐกจและสงคมแหงช�ต, 2555, สอออนไลน)

มห�วทย�ลยพะเย�มวตถประสงคเพอทำ�ก�รวจยทเ น น ก � ร ส ร � ง ป ญ ญ � ร ว ม ห ม (Collective intelligence) เคยงคชมชนและสนบสนนแนวคด One University One Province เนนบรก�รวช�ก�ร ดวย

ก�รใชปญญ�รวมหมเพอพฒน�คว�มเขมแขงของชมชน (Community Empowerment ) โดยจงหวดพะเย�นนเปนหนงในจงหวดทมคว�มโดดเดนด�นวฒนธรรมและประเพณ นกทองเทยวใหคว�มสนใจม�กขน ทำ�ใหภ�คธรกจทเกยวของกบก�รทองเทยวเชนโรงแรม ร�นอ�ห�ร ร�นข�ยของฝ�ก สถ�นบนเทง รวมไปถงสนค�และบรก�รต�งๆในชมชนนนเตบโตขนม�ก สงผลใหภ�พรวมธรกจของจงหวดนนดขน ซงเปนโอก�สอนดสำ�หรบธรกจขน�ดกล�งและขน�ดยอมในจงหวดทจะมร�ยไดเพมข น อกทงส อสงคมออนไลนยงเปนสอทมง�นวจยระบว�เปนสอทคมค�ตอก�รลงทนเพอผลท�งก�รตล�ดม�กทสด เหม�ะสำ�หรบธรกจขน�ดกล�งและขน�ดเลก เพอก�รสร�งแบรนดใหเปนทรจก (Kirtis and Karahan, 2011, pp. 260)

ผวจยได ตระหนกถ งคว�มส ำ�ค ญในก�รพฒน�ผประกอบก�รในธรกจขน�ดกล�งและขน�ดยอมรวมไปถงวส�หกจชมชนในจงหวดพะเย� ใหมคว�มส�ม�รถในก�รแขงขนด�นก�รตล�ดระดบส�กลไดอย�งมนคงและยงยน โดยก�รใชส อสงคมออนไลนซ งเปนสอทมต นทนในก�รดำ�เนนก�รตำ�ม�ก แตมประสทธภ�พสง ส�ม�รถเข�ถงกลมลกค�เป�หม�ยไดในวงกว�ง รวมไปถงตล�ดต�งประเทศโดยเฉพ�ะในกลมอ�เซยน (ASEAN) และเพอใหสอดคลองกบแผนพฒน�เศรษฐกจและสงคมแหงช�ตและปณธ�นของมห�วทย�ลย จงไดเลงเหนถงคว�มจำ�เปนในก�รศกษ�วจยเกยวกบก�รคนห�แนวท�งปฏบตทดตอก�รใชเครอข�ยสงคมออนไลนในเชงกลยทธก�รสอส�รก�รตล�ดสำ�หรบเอสเอมอและวส�หกจชมชนในจงหวดพะเย� เพอเปนแนวท�งสำ�หรบผประกอบก�รในก�รนำ�กลยทธไปใชใหเกดประโยชนสงสด มประสทธภ�พในก�รแขงขนเพมขน ส�ม�รถเจ�ะกลมลกค�เป�หม�ยและมอบคณค�ทลกค�ตองก�รได และเพอห�ประเดนทเกยวของสำ�หรบก�รวจยในอน�คตดวย

6.วตถประสงคของโครงก�รวจย6.1 เพอห�แนวปฏบตทดสำ�หรบก�รใชสอสงคมออนไลนเชงธรกจ6.2 เพอห�กลยทธท�งก�รสอส�รก�รตล�ดทเหม�ะสมโดยก�รใชสอสงคมออนไลนสำ�หรบธรกจขน�ดกล�งและขน�ดยอม และวส�หกจชมชน

7.ขอบเขตของโครงก�รวจยผประกอบก�รธรกจขน�ดกล�งและขน�ดยอม และวส�หกจชมชนในจงหวดพะเย�

8. ทฤษฎ สมมตฐ�น (ถ�ม) และกรอบแนวคว�มคดของโครงก�รวจย

กรอบแนวคว�มคดของโครงก�รวจย

กลมลกค�เป�

หม�ย

กลยท

ธก�ร

สอส�

รก�ร

ตล�ด

ออนไ

ลน

แนวป

ฏบตท

ด

สงคมออนไลน(Social Media)

และก�รตล�ดสอสงคมออนไลน (Social

Network Marketing)

ก�รใชสอสงคม

ออนไลนของ SMEs และ

วส�หกจชมชน

(แบบสอบถ�มและ

สมภ�ษณ)

บทบ�ทของสอสงคมออนไลน

เชงกลยทธก�รตล�ด (ทบทวน

วรรณกรรม)

ง�นวจยนผวจยไดแบงหวขอเอกส�รและง�นวจยทเกยวของออกเปน 3 หวขอ ไดแก

1. พ�ณชยอเลกทรอนกส1.1 คว�มหม�ยของพ�ณชยอเลกทรอนกส (Electronic

Commerce)1.2 คว�มหม�ยของธรกจอเลกทรอนกส (Electronic

Business)1.3 ขอดและขอจำ�กดของพ�ณชยอเลกทรอนกส

2. ก�รตล�ดยคอนเตอรเนต (Marketing in Digital Age)2.1 คว�มหม�ยของก�รตล�ดอนเตอรเนต2.2 คว�มหม�ยของ Inbound Marketing2.3 คว�มหม�ยและคณลกษณะของสอสงคมออนไลน (Social Media)2.4 ชนดของสอสงคมออนไลน2.5 คว�มหม�ยของก�รตล�ดสอสงคมออนไลน (Social Media Marketing)2.6 ขอดและขอเสยของก�รตล�ดสอสงคมออนไลน

3. กลยทธก�รสอส�รก�รตล�ดสอสงคมออนไลน3.1 ก�รพฒน�กลยทธก�รสอส�รก�รตล�ดสอสงคมออนไลน

(8C’s) 3.2 ก�รวดและประเมนผลสอสงคมออนไลน

1. พาณชยอเลกทรอนกส

1.1 คว�มหม�ยของพ�ณชยอเลกทรอนกส (Electronic Commerce)

พ�ณชยอเลกทรอนกสคอกระบวนก�รของก�รซอและข�ย หรอก�รแลกเปลยนของสนค� บรก�ร และขอมลผ�นท�งระบบเครอข�ยคอมพวเตอรรวมไปถงอนเตอรเนต (Kalakota and Whinstone, 1997) ซงยงส�ม�รถตคว�มหม�ยไดหล�ยมมมอง

มมมองด�นก�รสอส�ร พ�ณชยอเลกทรอนกสคอก�รสงขอมลข�วส�ร สนค�หรอบรก�ร หรอก�รจ�ยเงนผ�นท�งโทรศพท ระบบคอมพวเตอรหรอสออเลกทรอนกสอนๆ

มมมองด�นธรกจ พ�ณชยอเลกทรอนกสตอก�รใชเทคโนโลยเพอมงสก�รทำ�ง�นและกระบวนก�รก�รซอข�ยเปนไปแบบอตโนมต

มมมองด�นบรก�ร พ�ณชยอเลกทรอนกสคอเครองมอทชวยลดตนทนด�นบรก�รของบรษท ลกค�และก�รจดก�ร ในขณะทพฒน�คณภ�พสนค�และเพมคว�มรวดเรวในก�รใหบรก�ร

มมมองด�นก�รออนไลน พ�ณชยอเลกทรอนกสคอ ก�รทส�ม�รถทำ�ก�รซอและข�ยสนค�หรอขอมลบนโลกอนเตอรเนตและสอออนไลนอนๆ

1.2 คว�มหม�ยของธรกจอเลกทรอนกส (Electronic Business)

ธรกจอเลกทรอนกส เปนคำ�จำ�กดคว�มทกว�งกว� พ�ณชย“อเลกทรอนกส คอไมใชเฉพ�ะก�รซอหรอก�รข�ยเพยงอย�งเดยว ”แตหม�ยรวมถงก�รใหบรก�รลกค� ก�รรวมมอกนกบหนสวนธรกจและก�รทำ�ธรกรรมอเลกทรอนกสต�งๆภ�ยในองคกร ไมว�จะเปนกระบวนก�รท�งภ�ยใน (Intranet) เชน ระบบทรพย�กรมนษยระบบจ�ยเงนเดอน, ระบบ Customer Relation Management, ระบบข�ยสนค� ฯลฯ และ กระบวนก�รภ�ยนอก (Extranet) เชน ระบบจดซอจดจ�งทใชกนระหว�ง Suppliers กบธรกจ (Zwass, 1996)

โดยทธรกจอเลกทรอนกสนนในภ�พรวมจะมงเนนไปทก�รประส�นง�น ก�รตดตอสอส�รกนแบบธรกจสธรกจ (B2B) และกจกรรมทรวมมอกนในระดบก�รนำ�ไปใชในองคกร ก�รทำ�ใหคค�ส�ม�รถแชรขอมลธรกจเชงลก ซงนำ�ไปสก�รบรห�รจดก�รแบบทวภ�คระหว�งบรษทเชน ก�รจดก�รโซอปท�น (Davydov, 2001)

1.3 ขอดและขอจำ�กดของพ�ณชยอเลกทรอนกส ดวยนวตกรรมท�งเทคโนโลยของทมนษยสร�งขน กอใหเกดประโยชนม�กม�ยตอประช�คมโลกจ�กก�รทชวยสงเสรมสนบสนนโครงสร�งพนฐ�นต�งๆเดมทมอยแลว พ�ณชยอเลกทรอนกสกเชนกน โดยส�ม�รถแบงขอดและขอจำ�กดของพ�ณชยอเลกทรอนกสไดดงน (Turban, et al., 2000, pp. 16)

ขอดตอองคกร พ�ณชยอเลกทรอนกสส�ม�รถขย�ยยตล�ดจ�กชมชนสระดบ

ประเทศ หรอต�งประเทศได ดวยตนทนเพยงเลกนอยองคกรกส�ม�รถทจะคนห�ลกค� ผจดจำ�หน�ย คค�ทวโลกไดอย�งง�ยไดและรวดเรว

องคกรส�ม�รถลดตนทนทเกดจ�กก�รปฏบตง�นต�งๆภ�ยในองคกรดวยกระด�ษเชนระบบก�รจดซอ ระบบก�รออกบล ก�รโอนเงน เปนตน

องคกรส�ม�รถสร�งผลตสนค�หรอบรก�รทเฉพ�ะเจ�ะจงกบลกค�บ�งกลมไดม�กยงขนเนองจ�กลกค�ส�ม�รถมสวนในก�รออกแบบได

องคกรส�ม�รถลดค�ใชจ�ยและคว�มเสยงเกยวกบก�รสตอกสนค�หรอก�รผลตสนค�ได เนองจ�กองคกรส�ม�รถใชยอดก�รสงซอเปนตวกำ�หนดปรม�ณก�รผลตได

ชวยลดเวล�ในก�รเลอกซอสนค�หรอบรก�รได เนองจ�กส�ม�รถห�ขอมลไดลงหน�

ชวยลดค�ใชจ�ยทเกยวของกบก�รสอส�ร ตดตอในภ�พรวมขององคกรไดเนองจ�กอนเตอรเนตมค�ใชจ�ยทถกกว�ม�ก

องคกรมภ�พลกษณทดขน ก�รบรก�รลกค�ทดขน

ขอดตอลกค� ลกค�ส�ม�รถทำ�ก�รซอข�ยได 24 ชวโมง จ�กทไหนกได ลกค�มตวเลอกในก�รเลอกซอสนค�ม�กขนเนองจ�กส�ม�รถ

เข�ไปดร�นค�ต�งๆออนไลนได ลกค�ซอสนค�ไดในร�ค�ทถกกว�เนองจ�กส�ม�รถเลอกผข�ย

ได ลกค�ไดสนค�เรวขนโดยเฉพ�ะสนค�ทอยในรปแบบดจตอลเชน

เพลง mp3 ลกค�ส�ม�รถไดขอมลทเกยวของกบสนค�ม�กขนเพร�ะเวป

ส�ม�รถใหขอมลลกค�ม�กเท�ใดกได ลกค�ส�ม�รถพดคยหรอโตตอบแลกเปลยนขอมลและ

ประสบก�รณกบลกค�ร�ยอนๆได พ�ณชยอเลกทรอนกสทำ�ใหก�รแขงขนท�งก�รค�สงขน ซงสง

ผลใหร�ค�สนค�โดยรวมถกลง

ขอดตอสงคม พ�ณชยอเลกทรอนกสส�ม�รถทำ�ใหคนทำ�ง�นหรอห�ร�ยไดท

บ�นได สงผลใหมก�รเดนท�งลดลง ก�รจร�จรลดลง และลดมลภ�วะท�งอ�ก�ศได

พ�ณชยอเลกทรอนกสทำ�ใหสนค�บ�งอย�งมร�ค�ทถกลงสงผลใหคนทมร�ยไดนอยส�ม�รถซอสนค�ไดในปรม�ณทม�กขน มคณภ�พชวตม�กขนดวย

พ�ณชยอเลกทรอนกสทำ�ใหคนส�ม�รถเลอกซอสนค�ทจำ�เปนแตไมมผผลตหรอข�ยในประเทศตนเองได รวมไปถงก�รเรยนร สงใหมๆ ในต�งประเทศ และก�รไดวฒก�รศกษ�

พ�ณชยอเลกทรอนกสชวยเปดโอก�สใหกบประช�ชนส�ม�รถเข�ถงก�รใหบรก�รบ�งอย�งของท�งภ�ครฐไดม�กขนเชนก�รบรก�รขอมลข�วส�ร ก�รบรก�รใหคำ�แนะนำ�ด�นสขภ�พเปนตน

ขอจำ�กดของพ�ณชยอเลกทรอนกส ระบบพ�ณชยอเลกทรอนกสยงข�ดคว�มปลอดภย คว�มน�ไว

ว�งใจ และม�ตรฐ�น เครองมอในก�รพฒน�ซอฟทแวรทเกยวกบพ�ณชย

อเลกทรอนกสถกพฒน�ขนอย�งรวดเรวและเปลยนแปลงรวดเรวเชนกน

เปนก�รย�กทจะควบรวมระบบซอฟทแวรท�งพ�ณชยอเลกทรอนกสใหเข�กบระบบขอมลหรอระบบฐ�นขอมลเดมขององคกร

องคกรอ�จตองลงทนกบระบบโครงสร�งพนฐ�นเพมเตมเพอจะส�ม�รถใชระบบพ�ณชยอเลกทรอนกสไดเตมท

ซอฟทแวรพ�ณชยอเลกทรอนกสบ�งระบบไมส�ม�รถใชไดกบระบบคอมพวเตอรในองคกรทมอยเดมหรอมระบบปฏบตก�รทแตกต�งกน

ตนทนในก�รพฒน�ระบบพ�ณชยอเลกทรอนกสภ�ยในองคกรเองอ�จมค�ใชจ�ยทสงม�กและมโอก�สทจะผดพล�ดเยอะในกรณทไมมประสบก�รณ

คว�มปลอดภยของขอมลและคว�มเปนสวนตว (privacy)อ�จถกละเมดไดง�ยเนองจ�กในอนเตอรเนตขอมลส�ม�รถถกคดลอกหรอทำ�ซำ�ไดง�ยเชนกน

ลกค�บ�งสวนไมไวใจกบก�รซอข�ยโดยทไมรจกคนข�ย หรอสนค�บ�งประเภทตองทำ�ก�รจ�ยเงนไปกอนโดยทยงไมไดรบสนค�ทนท

2.การตลาดยคอนเตอรเนต (Marketing in Digital Age)

2.1 คว�มหม�ยของก�รตล�ดยคอนเตอรเนตก�รตล�ดยคอนเตอรเนท (Internet Marketing) คอกระบวนก�รท�งก�รตล�ดโดยก�รใชเทคโนโลยด�นดจตอลเพอสอส�รสนค�และบรก�รใหเข�ถงกลมลกค�เป�หม�ย มจดประสงคหลกเพอสร�งแบรนดใหเปนทรจก สร�งคว�มนยมชนชอบในตวสนค�หรอบรก�ร และเพมยอดข�ยโดยก�รใชเทคนคดจตอลต�งๆ ทมอนเตอรเนตเปนสอกล�ง โดยกระบวนก�รท�งก�รตล�ดดจตอลไดแก search engine optimization (SEO), search engine marketing (SEM) , content marketing, influencer marketing, content automation, campaign marketing, social media marketing และ e-mail direct marketing. (Sultan and Rohm, 2004, pp.19)

2.2 คว�มหม�ยของ Inbound MarketingInbound marketing เปนสวนหนงของ Internet Marketing สภ�วะท�งก�รตล�ดททำ�ใหผบรโภคเกดแรงกระตนในก�รคนห�ขอมลต�งๆเกยวกบสนค�และบรก�ร เพอตอบสนองคว�มตองก�รตนเอง โดยมก�รใช search engine เชน google หรอ yahoo เปนเครองมอ โดยปกตองคกรทใช inbound marketing มกอยในอตส�หกรรมบรก�รเชนร�นอ�ห�ร ร�นก�แฟ สถ�นบนเทง

2.3 คว�มหม�ยและคณลกษณะของสอสงคมออนไลน (Social Media)

สอสงคมออนไลน (Social Media) เปนสวนหนงของเทคโนโลยทเรยกว� เวบ 2.0 (Web 2.0)คอ เครองมอต�ง ๆ ททำ�ง�นบนเครอข�ยอนเทอรเนตและเครอข�ยโทรศพทเคลอนททอนญ�ตใหแตละบคคลเข�ถง แลกเปลยน สร�งเนอห� และสอส�รกบบคคลอน ๆ และก�รเข�รวมเครอข�ยออนไลนต�งๆ ซงปจจบนบรก�รเครอข�ยอนเทอรเนตมก�รนำ�ม�ใชในก�รสอส�รระหว�งบคคลเพอก�รสอส�รท�งธรกจ หรอก�รสอส�รของหนวยง�นร�ชก�ร ตลอดจนองคกรต�ง ๆ (Williamson, 2013, p.9)

ก�รสอส�รของสอสงคมออนไลนมลกษณะเปนก�รสอส�รแบบสองท�ง ซงมคณลกษณะทสำ�คญ กล�วคอ

1) มรปแบบก�รทำ�ง�นในลกษณะออนไลน2) ส�ม�รถทจะใชสร�งและเพมเตมเนอห�ได

สอสงคมออนไลนส�ม�รถทจะใชง�นไดผ�นเครองมอ อปกรณก�รสอส�รต�ง ๆ เชนคอมพวเตอรมอถอ แทบเลต หรออปกรณอน ๆ ทมก�รเชอมตออนเทอรเนตหรอเครอข�ยโทรศพทเคลอนทดงนน สอสงคมออนไลนจงเปนชองท�งก�รสอส�รอกชองท�งหนงทภ�คธรกจจะนำ�ม�ใชในก�รสอส�รก�รตล�ด เพร�ะสอสงคมออนไลนชวยใหผใชส�ม�รถสอส�รถงกนไดทนทและส�ม�รถสอส�รถงกนแบบก�รสอส�รสองท�งไดทำ�ใหมก�รปฏสมพนธกนม�กขน

2.4 ชนดของสอสงคมออนไลนสอสงคมออนไลนมหล�ยรปแบบ ทงประเภทเครองมอ

และก�รประยกตใชง�นทหล�กหล�ย ซงอ�จแบงไดดงน (แสงเดอน ผองพฒ, 2556, สอออนไลน)

ชนดของสอสงคมออนไลน

คำ�อธบ�ย ตวอย�ง

เครอข�ยสงคม (Socialnetworking site)

เปนเวบไซตทบคคลหรอหนวยง�นส�ม�รถสร�งขอมลและเปลยนขอมล (สถ�นะของตน) เผยแพรรปภ�พภ�พเคลอนไหว โดยทบคคลอนส�ม�รถเข�ม�แสดง

- Facebook- Badoo- Google+- Linkdin- Orkut

คว�มชอบหรอสงตอ หรอเผยแพร หรอแสดงคว�มเหน โตตอบก�รสนทน� หรอแสดงคว�มคดเหนเพมเตมได

ไมโครบลอก (Micro-blog)

เปนเวบไซตทใชเผยแพรขอมลหรอขอคว�มสน ในเรองทสนใจเฉพ�ะด�น รวมทงส�ม�รถใชเครองหม�ย # (hashtag) เพอเชอมตอกบกลมคนทมคว�มสนใจในเรองเดยวกนได

Twitter- Blauk- Weibo- Tout- Tumblr

เวบไซตทใหบรก�รแบงปนสอออนไลน (Video and photosharing website)

เปนเวบไซตทใหผใชส�ม�รถฝ�กหรอนำ�สอขอมล รปภ�พ วดโอขนเวบไซตเพอแบงปน แกผอน

- Flicker- Vimero- Youtube- Instagram- Pinterest

บลอก สวนบคคลและองคกร(Personal and

เปนเวบไซตทผเขยนบนทกเรองร�วต�ง ๆ

- Blogger- Wordpress- Bloggang- Exteen

corporateblogs)

เสมอนเปนบนทกไดอ�รออนไลนส�ม�รถเขยนในลกษณะไมเปนท�งก�รและแกไขไดบอย ซงบลอกส�ม�รถใชไดทงสวนบคคลและกลม หรอองคกร

บลอกทมสอสงพมพเปนเจ�ของเวบไซต (Blogs hosted bymedia outlet)

เปนเวบไซตทใชในก�รนำ�เสนอข�วส�รของสอสงพมพซงมคว�มเปนท�งก�รนอยกว�สอสงพมพแตมรปแบบและคว�มเปนท�งก�รม�กกว�บลอก

theguardian.com เจ�ของคอหนงสอพมพ The Gardian

วกและพนทส�ธ�รณะของกลม(Wikis and onlinecollaborative space)

เปนเวบไซตทเปนพนทส�ธ�รณะออนไลนเพอรวบรวมขอมลและเอกส�ร

- Wikipedia- Wikia

กลมหรอพนทแสดงคว�มคดเหน(Forums, discussionboard and

เปนเวบไซดหรอกลมจดหม�ยอเลกทรอนกสทมก�รแสดง

- Google Groups- Yahoo Groups- Pantip

group) คว�มเหนหรอเสนอแนะ มทงทเปนกลมสวนตวและส�ธ�รณะ

ก�รแสดงตนว�อย ณ สถ�นทใด(Geo-spatial tagging)

เปนก�รแสดงตำ�แหนงทอยพรอมคว�มเหนและรปภ�พในสอสงคมออนไลน

- Facebook- Foursquare

2.5 คว�มหม�ยของ Social Media Marketing Social Media Marketing คอสวนหนงของก�รตล�ด

ดจตอล (Digital Marketing) ทเปนกจกรรมท�งก�รตล�ดต�งๆเพอกอใหเกดก�รสอส�รระหว�งลกค�องคกรผ�นท�งชองท�งสอสงคมออนไลนต�งเชน เวบไซต facebook twitter blog หรอกระทต�งๆ โดยมจดหม�ยสดท�ยเพอก�รข�ยสนค�หรอบรก�ร ก�รประช�สมพนธ และก�รใหบรก�รลกค� (Evans, 2012)

Social Media Marketing มกถกใชใน 3 รปแบบ1. เพอสร�งกระแสหรอกจกรรมต�งๆทน�เปนข�วตดต�ม

ใหคนเกดคว�มสนใจและเปนกระแสบอกตอๆกน (viral) โดยใหผรบส�รสงส�รตอไปถงผรบส�รร�ยอนๆ โดยขอคว�มทสอส�รอ�จจะไมจำ�เปนตองเกยวกบสนค�หรอบรก�รเสมอไป

2. เพอสร�งวธก�รทสนบสนนใหลกค�ของแบรนดหรอองคกร ส�ม�รถทจะโปรโมทขอมลข�วส�รตอไปไดดวยตนเองผ�นท�งสอสงคมออนไลนอนๆได (cross-platform)

3. เพอใหลกค�ส�ม�รถทำ�ก�รสนทน�ออนไลนได ก�รทำ� Social Media Marketing นนองคกรไมส�ม�รถทจะควบคมทกอย�งไดหลงจ�กทไดทำ�ก�รสงส�รออกไป

แลว เนองจ�กระบบถกออกแบบม�เพอเกอหนนใหเกดก�รมสวนรวม ก�รสนทน� และก�รแสดงคว�มคดเหนต�งๆ ดงนนองคกรทจะประสบคว�มสำ�เรจจ�กก�รทำ� Social Media Marketing ไดตองมคว�มใสใจและใหเกยรตลกค�เปนอย�งม�ก

2.6 ขอดและขอเสยของก�รตล�ดสอสงคมออนไลน (Zahay, 2013)

ขอด เนอห�ทองคกรศอส�รออกไป ชวยใหแบรนดและ

องคกรเปนทรจกและมชอเสยงม�กขน ค�ใชจ�ยในก�รสอส�รเชนก�รโฆษณ� ก�รทำ�โปรโม

ชนถกกว�สอรปแบบอนม�ก เนอห�ทใสลงไปในสอสงคมออนไลนส�ม�รถเพม

ยอดเข�ชมเวบและชวยเพมยอดข�ยในทสด ส�ม�รถสงมอบก�รแกปญห�หรอใหคำ�ปรกษ�กบ

ลกค�ไดรวดเรวและมประสทธภ�พม�กขน เปนก�รเพมชองท�งใหกบลกค�ในก�รห�ขอมลและ

ซอสนค� ส�ม�รถเพมก�รภกดในแบรนดและคว�มผกพนกบ

ลกค� เปดโอก�สใหส�ม�รถเข�ถงลกค�ไดม�กขนทงใน

ระดบทองถน ประเทศและต�งประเทศขอเสย

มโอก�สทระบบจะโดนโจมตจ�กผไมหวงเชนแฮคระบบ หรอปลอยไวรส

มโอก�สทลกค�จะโดนหลอกไดง�ยจ�กแผนก�รขโมยขอมลหรอปลอมแปลงเปนองคกรเอง

ลกค�หรอพนกง�นส�ม�รถทจะแสดงคว�มคดเหนเชงลบในสอสงคมออนไลนได สงผลใหเกดเปนกระแสบอกตอกนไป

ตองมพนกง�นผรบผดชอบหลกคอยตอบคำ�ถ�มหรอบรห�รจดก�รขอมลในภ�พรวม ก�รตอบคำ�ถ�มทช�ไปหรอไมตอบเลยสงผลเสยไดในระยะย�ว

เปนเรองย�กทจะวดผลตอบแทนจ�กก�รลงทนบนสอสงคมออนไลนในแตละชองท�ง

3.กลยทธการสอสารการตลาดสอสงคมออนไลน3.1 ก�รกำ�หนดกลยทธก�รสอส�รก�รตล�ดสอสงคมออนไลน

(8C’s)ก�รกำ�หนดกลยทธก�รสอส�รก�รตล�ดสอสงคมออนไลนนน

ตองออกแบบต�มบรบทของแตละองคกร โดยตองใชขอมลทแทจรงจำ�นวนม�กม�ประกอบก�รวเคร�ะห SWOT โดยแนวท�งก�รกำ�หนดกลยทธแบงออกไดเปน 8 ขอ (8C’s) (Barker et al., 2013)

Categorize องคกรรวบรวมขอมลและสงเกตสอสงคมออนไลนทกประเภท แลวแบงประเภทกลมต�งๆ เลอกสอสงคมออนไลนทมลกค�ปจจบนขององคกร หรอกลมทค�ดว�จะเปนลกค�ในอน�คตใชง�นม�กทสดเนองจ�กจะมโอก�สทจะไดกำ�ไรจ�กก�รลงทนม�กขน

Comprehend องคกรตองศกษ�ถงพฤตกรรมและทำ�คว�มเข�ใจถงลกษณะของสงคมออนไลนแตละชนด เนองจ�กแตละสอมกฏระเบยบ นโยบ�ยและแนวปฏบตทแตกต�งกน ทงนเพอทจะส�ม�รถเรมก�รสอส�รทมพลงและโดนใจกลมลกค�เป�หม�ยได โดยลกค�มกจะทำ�ก�รซอสนค�กบองคกรทตนเองรจก ชอบและนบถอ

Converse องคกรจำ�เปนตองสร�งคว�มน�เชอถอและคว�มไวว�งใจใหเกดขนในใจลกค� โดยก�รใหขอมลทถกตองเกยวกบสนค�หรอบรก�ร หรอแมแตขอมลอนๆทเปนประโยชนตอลกค�เชนข�วส�ร กฏหม�ย และ

ตอบคำ�ถ�มลกค�ในสอสงคมออนไลนทใช เพร�ะเมอลกค�มคว�มไวว�งใจกจะซอสนค�หรอบรก�ร หล�ยบรษทใชสอสงคมออนไลนในก�รใหบรก�รลกค� โดยก�รเปดพนทใหลกค�ส�ม�รถพดคยหรอชวยกนแกปญห�ในก�รใชสนค�หรอบรก�รดวยกนเองเปนก�รชวยองคกรประหยดเวล�และค�ใชจ�ยได

Collaborate องคกรใชสอสงคมออนไลนไมใชเพอแคสร�งคว�มสมพนธกบลกค� กระตนยอดข�ย หรอสร�งกระแสป�กตอป�กเท�นน องคกรยงตองแสดงใหลกค�เหนถงด�นทเปนมนษยขององคกรดวย โดยลกค�สวนใหญทใชสอสงคมออนไลน ไมไดหวงสงตอบแทนในรปแบบของเงนจ�กก�รทไดพดคยกบองคกรผ�นสอออนไลนแตอย�กไดคว�มสมพนธ คว�มรสกว�ไดรจกเปนก�รสวนตว ก�รทลกค�ไดเหนว�องคกรเปนเสมอนบคคลคนหนงส�ม�รถทจะสร�งคว�มจงรกภกดในแบรนดและก�รสนบสนนในอน�คตดวย

Contribute องคกรควรสร�งขอมล หรอส�รทจะบอกสงคม เพอสร�งชอเสยงและภ�พลกษณทมค�ตอองคกร เชนเปนองคกรทมงมนจะชวยพฒน�สงคม หรอเปนองคกรทมคว�มเชยวช�ญพเศษในสนค�หรอบรก�ร ก�รสร�งภ�พลกษณหรอก�รว�งตำ�แหนงองคกรดงกล�งจะชวยใหมผลกระทบเชงบวกในใจของลกค� เชนสนค�ขององคกรมคณภ�พดกว�ของคแขง ทนก�รสร�งภ�พลกษณตองนำ�จดเดนทคแขงไมม หรอไมส�ม�รถลอกเลยนแบบหรอทำ�ต�มได (unfair advantage)

Connect ตดตอกบผทมอทธพลตอลกค�เพอชวยรวบรวมและสรปประเดนขอคดเหนเกยวกบสนค�และบรก�รขององคกร เชนผเชยวช�ญในด�นต�งๆ หรอผทมชอเสยงในโลกออนไลน

Community ใชเครองมอทสอสงคมออนไลนมเพอสร�งชมชนขององคกร เพอคนห�ขอมล คำ�แนะนำ� หรอขอคดเหนทเกยวกบนวตกรรม ก�รพฒน�สนค� รปแบบสนค�ใหม ทลกค�เสนอ และรบวรวมกลบม�ใชเปนแผนในก�รพฒน�องคหรหรอสนค�ตอไป

Convert ดำ�เนนกลยทธก�รสอส�รก�รตล�ดสอสงคมออนไลนต�มวตถประสงคขององคกรใหเกดเปนผลสมฤทธ เชนก�รสร�งแบรนด ก�รเพมคว�มพงพอใจของลกค� สร�งกระแสป�กตอป�ก คดไอเดยสนค�ใหม บรก�รจดก�รกบข�วลอ

3.2 ก�รวดและประเมนผลสอสงคมออนไลนก�รวดและประเมนผลสอสงคมออนไลนคอก�รสรปจำ�นวนของ

เนอห�และอ�รมณของคนทมตอแบรนหรอหวขอใดๆบนเวบ โดยก�รห�จำ�นวนของเนอห�นนเปนก�รวดผลเชงปรม�ณ เชนก�รนบจำ�นวนโพสต (posts) จำ�นวนก�รแสดงคว�มคดเหน (comments) ยอดทวต (tweets) ยอดไลค (likes) หรอแมแตยอดข�ย และก�รวดอ�รมณนนเปนก�รวดเชงคณภ�พโดยจะวดจ�ก ก�รอ�งองถง (mentions) เนอห�ในคำ�แสดงคว�มคดเหน ก�รสนทน� และผลตอบรบตอแบรนด. โดยปจจยทใชวดผลในแตละสอออนไลนกมคว�มแตกต�งกนเนองจ�กวตถประสงคทองคกรใชสอสงคมออนไลนแตละชนดกมคว�มแตกต�งกนเชนกน แลวตองนำ�ผลก�รวดทต�งเวล�กนม�เปรยบเทยบกน

เกณฑก�รวดและประเมนผลสอสงคมออนไลนเชงปรม�ณทนยมใชไดแก ยอดผเข�เวบ (Hits/Visits/page views) ก�รเข�ชมซำ� (repeat visits) จำ�นวนผตดต�มหรอเพอน (Number of followers or friends) อตร�ก�รเปลยนจ�กผเข�ชมเปนผซอ (Conversion Rates) ก�รอ�งองถงในเวบ (Buzz Indicators/web mentions) ยอดข�ย (Sales level) ก�รวเคร�ะหคว�มนยม (text analysis ratings และ

product/service ratings) ร�ยไดตอหวลกค� กำ�ไรตอหวลกค� (Christine Moorman, 2013, online)

เกณฑก�รวดและประเมนผลสอสงคมออนไลนเชงคณภ�พ ซงเปนก�รวดอ�รมณ (Sentiment Analysis) หรอก�รทำ�ระบบวเคร�ะหขอคว�มแสดงคว�มคดเหน (Opinion Mining) เปนก�รใชอลกอรธมท�งคอมพวเตอรเพอตรวจจบอ�รมณพนฐ�น ทศนคต คว�มรสก ของผเขยนเนอห�บนสงคมออนไลน โดยปกตแลวจะวดผลออกม�ได 3 แงมมคอคว�มรสกเปนเชงบวก เชงลบ หรอเปนกล�ง

ก�รวดเชงคณภ�พนมดชนชวดผลง�นหรอคว�มสำ�เรจ (Key Performance Indicator) ทนยมใชกนไดแก Share of Voice (สวนแบงของกระแสของแบรนดเมอเทยบกบคแขง), Audience Engagement (คว�มผกพนของลกค�กบองคกร), Conversation Reach (อตร�สวนก�รเข�ถงผรบส�ร), Active Advocates (ก�รวดจำ�นวนของลกค�ทพดถงองคกรในเชงบวก), Advocate Influence (ก�รห�อทธพลของคนทส�ม�รถสงผลตอบคคลอน), Advocacy Impact (ก�รวดก�รมสวนสนบสนนทงท�งตรงและท�งออมของผทมคว�มผกพนกบแบรนดหรอองคกร), Resolution Rate (อตร�ก�รแกปญห�ของลกค�ผ�นท�งสอสงคมออนไลนโดยทลกค�มคว�มพงพอใจ), Resolution Time (ปรม�ณของเวล�ทใชในก�รตอบคำ�ถ�ม/ปญห�ลกค�โดยใชคน ผ�นท�งสงคมออนไลน), Satisfaction Score (วดคว�มพงพอใจของลกค�), Topic Trends (ก�รวดเรองร�วทเปนประเดนของแบรนด สนค� หรอบรก�รผ�นท�งก�รสนทน�ในสอสงคมออนไลน), Sentiment Ratio (ก�รวดคว�มรสก เชงบวก เชงลบ หรอเปนกล�งทถกอ�งถงสนค�หรอบรก�รหนงๆ ในชวงระยะเวล�หนง) และ Idea Impact (ก�รวดปฏสมพนธ คว�มผกพน และคว�มรสกเชงบวกจ�กแนวคดสนค�หรอบรก�รใหม)

9. ก�รทบทวนวรรณกรรม/ส�รสนเทศ (information) ทเกยวของ 9.1 คว�มหม�ยและลกษณะของวส�หกจชมชน

พระร�ชบญญตสงเสรมวส�หกจชมชน พ.ศ. 2548ไดใหคว�มหม�ยและลกษณะของวส�หกจชมชนว� วส�หกจชมชน (community enterprise) หม�ยถง กจก�รของชมชนเกยวกบก�รผลตสนค� ก�รใหบรก�รหรอก�รอน ๆ ทดำ�เนนก�รโดยคณะบคคลทมคว�มผกพน มวถชวตรวมกนและรวมตวกนประกอบกจก�รดงกล�ว ไมว�จะเปนนตบคคลในรปแบบใด หรอไมเปนนตบคคล เพอสร�งร�ยไดและเพอก�รพงพ�ตนเองของครอบครว ชมชนและระหว�งชมชน

ศนยส�รสนเทศวส�หกจชมชน สำ�นกง�นเลข�นก�รคณะกรรมก�รสงเสรมวส�หกจชมชน กรมสงเสรมก�รเกษตรไดใหคว�มหม�ยและลกษณะของวส�หกจชมชนโดยสรป คอ ก�รประกอบก�รเพอก�รจดก�ร "ทนของชมชน" อย�งสร�งสรรคเพอก�รพงตนเอง

"ทนของชมชน" ไมไดหม�ยถงแตเพยงเงน แตรวมถงทรพย�กร ผลผลต คว�มร ภมปญญ� ทนท�งวฒนธรรม ทนท�งสงคม (กฎเกณฑท�งสงคมทรอยรดผคนใหอยรวมกนเปนชมชน เปนพเปนนองไวใจกน)

ลกษณะสำ�คญของวส�หกจชมชน (มองคประกอบอย�งนอย 7 ประก�ร)

1. ชมชนเปนเจ�ของและผดำ�เนนก�ร2. ผลผลตม�จ�กกระบวนก�รในชมชน โดยใชวตถดบ

ทรพย�กร ทน แรงง�นในชมชน เปนหลก3. รเร มสร�งสรรคเปนนวตกรรมของชมชน4. เปนฐ�นภมปญญ�ทองถน ผสมผส�นภมปญญ�ส�กล5. มก�รดำ�เนนก�รแบบบรณ�ก�ร เชอมโยงกจกรรมต�ง

ๆ อย�งเปนระบบ6. มกระบวนก�รเรยนรเปนหวใจ7. มก�รพงพ�ตนเองของครอบครวและชมชนเปนเป�

หม�ย เครอข�ยวส�หกจชมชน หม�ยถง คณะบคคลทรวมตวกน โดยมวตถประสงคในก�รทำ�กจกรรมอย�งหนงอย�งใด เพอประโยชนใน

ก�รดำ�เนนง�น ของวส�หกจชมชนในเครอข�ย (กระทรวงเกษตรและสหกรณ, 2557, สอออนไลน)

9.2 คว�มหม�ยและคณลกษณะของธรกจขน�ดกล�งและขน�ดยอม

วส�หกจขน�ดกล�งและขน�ดยอม (Small and Medium Enterprices : SMEs) กำ�หนดขนต�มประก�ศกฎกระทรวงอตส�หกรรม เรองกำ�หนดจำ�นวนก�รจ�งง�นและมลค�สนทรพยถ�วรของวส�หกจขน�ดกล�งและขน�ดยอม พ.ศ. 2545 ซงลงประก�ศในร�ชกจจ�นเบกษ� เมอวนท 20 กนย�ยน พ.ศ. 2545 โดยใชก�รจ�งง�นและสนทรพยถ�วรเปนตวกำ�หนดเกณฑ โดยห�กกำ�หนดจ�กมลค�ชนสงของสนทรพยถ�วร สำ�หรบกจก�รแตละประเภท แบงไดดงน (สถ�บนวส�หกจขน�ดกล�งและขน�ดยอม, 2551, สอออนไลน)

1. กจก�รก�รผลต : ขน�ดกล�ง ไมเกน 200 ล�นบ�ท ขน�ดยอม ไมเกน 50 ล�นบ�ท

2. กจก�รบรก�ร : ขน�ดกล�ง ไมเกน 200 ล�นบ�ท ขน�ดยอม ไมเกน 50 ล�นบ�ท

3. กจก�รก�รค� : ขน�ดกล�งไมเกน ค�สง ไมเกน 100 ล�นบ�ท ขน�ดยอม ไมเกน 50 ล�นบ�ท

ขน�ดกล�ง ค�ปลก ไมเกน 60 ล�นบ�ท ขน�ดยอมค�ปลก ไมเกน 30 ล�นบ�ทห�กกำ�หนดจ�กจำ�นวนก�รจ�งง�น สำ�หรบกจก�รแตละประเภท แบงไดดงน

1. กจก�รก�รผลต : ขน�ดกล�ง ไมเกน 200 คน ขน�ดยอม ไมเกน 50 คน

2. กจก�รบรก�ร : ขน�ดกล�ง ไมเกน 200 คน ขน�ดยอม ไมเกน 50 คน

3. กจก�รก�รค� : ขน�ดกล�งไมเกน ค�สง ไมเกน 50 คน ขน�ดยอม ไมเกน 25 คน

ขน�ดกล�ง ค�ปลก ไมเกน 30 คนขน�ดยอมค�ปลก ไมเกน 15 คน

9.3 คว�มสำ�คญของธรกจขน�ดกล�งและขน�ดยอมวส�หกจขน�ดกล�งและขน�ดยอมเปนวส�หกจทมคว�มเหม�ะ

สม มคว�มคลองตวในก�รปรบสภ�พใหเข�กบสถ�นก�รณทวไปของประเทศอกทงยงเปนวส�หกจทใชเงนทนในจำ�นวนทตำ�กว�วส�หกจขน�ดใหญ และยงชวยรองรบแรงง�นจ�กภ�คเกษตรกรรมเมอหมดฤดก�ลเพ�ะปลก รวมถงเปนแหลงทส�ม�รถรองรบแรงง�นทเข�ม�ใหมเปนก�รปองกนก�รอพยพของแรงง�นเข�ม�ห�ง�นทำ�ในเขตกรงเทพฯและปรมณฑล ซงชวยกระจ�ยก�รกระจกตวของโรงง�นกจก�รวส�หกจในเขตกรงเทพฯ และปรมณฑลไปสภมภ�ค กอใหเกดก�รพฒน�คว�มเจรญเตบโตท�งเศรษฐกจทงในสวนภมภ�คและของประเทศอย�งยงยนตอไป กล�วโดยสรป SMEs มคว�มสำ�คญตอระบบเศรษฐกจดงน (สถ�บนวส�หกจขน�ดกล�งและขน�ดยอม, 2551, สอออนไลน)

1. ชวยก�รสร�งง�น2. สร�งมลค�เพม3. สร�งเงนตร�ต�งประเทศ4. ชวยประหยดเงนตร�ต�งประเทศ โดยก�รผลตเพอทดแทน

ก�รนำ�เข�จ�กต�งประเทศ5. เปนจดเรมตนในก�รลงทน และสร�งเสรมประสบก�รณ6. ชวยเชอมโยงกบกจกรรมขน�ดใหญ และภ�คก�รผลตอน ๆ

เชน ภ�คเกษตรกรรม7. เปนแหลงพฒน�ทกษะฝมอ

9.4 บทบ�ทของวส�หกจขน�ดกล�งและขน�ดยอมตอระบบเศรษฐกจ

GDP ของวส�หกจขน�ดกล�งและขน�ดยอม (SMEs) ในป 2556 มมลค� 4,454,939.6 ล�นบ�ท คดเปนสดสวนรอยละ 37.4

ของ GDP รวมทงประเทศ โดยมลค� GDP ของ SMEs ขย�ยตวรอยละ 3.8 ชะลอตวลงจ�กก�รขย�ยตวรอยละ 6.6 ในปกอนหน�เมอพจ�รณ�โครงสร�ง GDP ของภ�คนอกเกษตร ยงคงมวส�หกจขน�ดใหญเปนตวขบเคลอนทมคว�มสำ�คญ โดยมสดสวนมลค� GDP คดเปนรอยละ 46.0 ขณะทวส�หกจขน�ดกล�งและขน�ดยอม (SMEs) กลบมบทบ�ทรองลงม� และบทบ�ทดงกล�วลดลงอย�งตอเนองนบจ�กป 2552 จนถงป 2554 โดยสดสวนอยทรอยละ 37.8, 37.1 และ 36.6 ต�มลำ�ดบ สดสวนมลค� GDP ของ SMEs เร มปรบตวสงขน โดยในป 2555 สดสวนดงกล�วอยทรอยละ 37.0 และในป 2556 สดสวนมลค� GDP ของ SMEs ปรบตวสงขนอยทรอยละ 37.4 ห�กพจ�รณ�ในด�นอตร�ก�รขย�ยตวของมลค� GDP พบว�ในป 2556 วส�หกจขน�ดกล�งและขน�ดยอม (SMEs) ขย�ยตวรอยละ 3.8 ชะลอตวลงจ�กปกอนซงขย�ยตวถงรอยละ 6.6 แตเปนทน�สงเกตว�อตร�ก�รขย�ยตวของวส�หกจขน�ดกล�งและขน�ดยอมยงคงสงกว�อตร�ก�รขย�ยตวของประเทศ (รอยละ 2.9) ซงแสดงถงก�รเปนกลไกขบเคลอนก�รเจรญเตบโต (Engine of Growth) ในระบบเศรษฐกจของประเทศ (สำ�นกง�นสงเสรมวส�หกจขน�ดกล�งและขน�ดยอม, 2558, สอออนไลน)

9.5 คว�มสำ�คญและบทบ�ทของสอสงคมออนไลนเชงกลยทธตอธรกจขน�ดกล�งและขน�ดยอม

สอสงคมออนไลนเปนเครองมออเลกทรอนกสทส�ม�รถเข�ถงไดในวงกว�งและร�ค�ไมแพง ซงเออใหใครกต�มส�ม�รถเผยแพรและเข�ถงขอมลต�งๆได กอใหเกดคว�มรวมมอหรอสร�งคว�มสมพนธรวมกน ในเครอข�ยสอสงคมออนไลนกอใหเกดผลกระทบอย�งมนยสำ�คญในหล�ยๆด�น ไมว�จะเปนก�รเปลยนแปลงสภ�พแวดลอมท�งด�นธรกจ ก�รเปลยนแปลงผลท�งด�นประช�กร ทำ�ใหองคกรส�ม�รถแบงปนขอมล ประสบก�รณ เพอกอใหเกดคว�มคดท�งด�นวฒนธรรม มก�รนำ�สอสงคมออนไลนไปเชอมโยงกบลกค� หนสวนท�งธรกจ เพอสร�งโอกสท�งธรกจใหมๆ สงผลใหก�รตดตอสอส�ร

เชอมโยงระหว�งกนไดง�ยม�กยงขน เพร�ะฉะนนหวใจสำ�คญของก�รใชสอสงคมออนไลนคอคว�มตองก�รตดตอกบผอนเพอทจะแลกเปลยนขอมลข�วส�รอนนำ�ม�ซงประโยชนต�งๆ ไมว�จะเปนใชประโยชนในเชงธรกจ ก�รสร�งนวตกรรมและคว�มร ทสำ�คญคอก�รดงดด (attract) และผกพน (engage) ลกค�กบองคกรนนเอง (Jue, Marr and Kassotakis, 2010)

แมสอสงคมออนไลนจะยงไมครอบคลมผใชจำ�นวนม�กเหมอนโทรทศน วทย แตเปนสอทส�ม�รถเข�ถงผบรโภคไดเรวและตลอดเวล�อกทงมค�ใชจ�ยนอยกว� สอสงคมออนไลนยงถกจำ�กดดวยจำ�นวนคนทเข�ถงอนเตอรเนตของไทยซงมสดสวนเพยง 27% ในขณะท 92% ของครวเรอนมสอดงเดมอย�งโทรทศน อย�งไรกต�ม สำ�หรบก�รเข�ถงผบรโภคของธรกจนน สอดงเดมอย�งโทรทศนยงคงเสยเปรยบสอสงคมออนไลนในเรองของคว�มรวดเรวเพร�ะธรกจสอส�รถงผบรโภคไดโดยตรงทนท เร องของคว�มตลอดเวล�เพร�ะเปนชองท�งทผบรโภคเข�ถงไดทกททกเวล�โดยเฉพ�ะอย�งยงก�รใชผ�นโทรศพทมอถอและเรองของก�รประหยดค�ใชจ�ยทแทบไมตองใชงบประม�ณนกกบก�รใชบรก�รสอสงคมออนไลนขนพนฐ�น (Pentina, et al., 2012, pp. 67) ทงก�รใชเพอเปนชองท�งท�งก�รตล�ดและเปนขอมลตรงในก�รว�งกลยทธและนโยบ�ยของธรกจ ทงในเรองก�รจดสรรงบประม�ณท�งก�รตล�ดรวมถงก�รมบคล�กรโดยเฉพ�ะ เพร�ะแมแตธรกจทอ�จจะเลอกไมใชสอสงคมออนไลนเปนชองท�งท�งก�รตล�ดกไมส�ม�รถหลกเลยงผลกระทบจ�กสอสงคมออนไลนได เนองจ�กผบรโภคยงคงส�ม�รถใชสอสงคมออนไลนสร�งกระแสทอ�จจะสงผลกระทบท�งลบม�ถงธรกจไดอยด (ธน�ค�รไทยพ�ณชย, 2555, สอออนไลน)

ธรกจขน�ดเลก ธรกจทมผบรโภคเปนกลมยอยๆ เฉพ�ะเจ�ะจง ชอเสยงและก�รรบรแบรนดของลกค�เปนเรองทสำ�คญม�ก (Gligorijevic and Leong, 2011) ดวยเทคโนโลยของสอสงคมออนไลนจะชวยใหมโอก�สและชองท�งท�งก�รตล�ดม�กขน แมสอสงคมออนไลนจะเปนโอก�สททกธรกจส�ม�รถใชประโยชนได แตนบ

เปนชองท�งทเปนประโยชนอย�งยงสำ�หรบธรกจบ�งประเภท เชน ชวยใหธรกจขน�ดเลกทไมมกำ�ลงทรพยเพยงพอสำ�หรบก�รโฆษณ�สนค�ท�งโทรทศนมชองท�งท�งก�รตล�ด ชวยใหธรกจทมสนค�และบรก�รหล�กหล�ยแบงทำ�ก�รตล�ดกบผบรโภคแตละกลมไดดวยตนทนตำ� และชวยใหธรกจบรก�รทวดคณภ�พสนค�ไดย�กมชองท�งสำ�หรบบอกตอประสบก�รณไดถงผบรโภคอย�งกว�งขว�ง และดวยก�รทมชองท�งสอส�รกบลกค�ทเพมขนเปนขอไดเปรยบในก�รสร�งคว�มไวใจคว�มน�เชอถอ โดยทสอแบบเดมไมสม�รถทำ�ไดดวย (Deelmann and Loos, 2002)

ดวยคว�มก�วหน�ท�งเทคโนโลยนจะสงผลใหธรกจขน�ดเลกส�ม�รถตอบสนองผบรโภคทเปนกลมยอยๆไดม�กขน (mass production to customization) คอส�ม�รถใชเนอห�ทผบรโภคเปนผเขยนหรอสร�งขนเปนขอมลสำ�คญในก�รว�งกลยทธและนโยบ�ยธรกจ และยงส�ม�รถทำ�ก�รสำ�รวจตล�ดเพอศกษ�คว�มตองก�รของลกค� ซงถอว�เปนสงจำ�เปนสำ�หรบองคกร เพอใหไดม�ซงผลตภณฑหรอบรก�รทตรงกบคว�มตองก�รของลกค�ใหม�กทสด เนองจ�กคว�มนยมใชง�นของเวบไซตเครอข�ยสงคมออนไลน ทำ�ใหเกดแนวท�งสำ�รวจตล�ดแบบใหมทเรยกว� ก�รตล�ดผ�นสอสงคมออนไลน (Social Media Marketing) ธรกจขน�ดเลกส�ม�รถโปรโมทสนค� ผลตภณฑและบรก�รต�งๆ ผ�นสอเวบไซตเครอข�ยสงคมออนไลนไดอย�งสะดวกและรวดเรว ในขณะเดยวกนลกค�ส�ม�รถคอมเมนต รวมทงโพสตคำ�ถ�ม และแสดงคว�มคดเหนทงตและชมตอสนค�และบรก�รไดอย�งทนทเชนเดยวกน (อลส� คงทน, 2014, สอออนไลน)

มง�นวจยทเกยวของกบ SMEs ถงเรองสงคมออนไลนกบขดคว�มส�ม�รถก�รแขงขน ทผลปร�กฏว�ก�รใชสอสงคมออนไลนอย�งมประสทธภ�พนน มคว�มจำ�เปนสำ�หรบธรกจขน�ดกล�งและขน�ดเลกเปนอย�งม�ก แตจะมคว�มสำ�คญเปนทสดสำ�หรบธรกจทมขน�ดเลกม�กๆ (smallest firm)เชนธรกจทเพงเร มตน (startups) ซงเปนแนวโนมของก�รค�ในปจจบนทคนจะออกจ�กง�นประจำ�และหนม�เปน

เจ�ของธรกจดวยตนเองม�กขน ซงจำ�เปนอย�งยงทจะตองพฒน�ขดคว�มส�ม�รถด�นก�รใชสอสงคมออนไลน เนองจ�กปจจบนเทคโนโลยมร�ค�ถก ใชง�นง�ย ธรกจส�ม�รถเข�ถงเทคโนโลยไดง�ย และมแรงกดดนมห�ศ�ลจ�กคแขงทใชสอสงคมออนไลนเปนกลยทธในก�รสอส�รถงกลมลกค�เหมอนๆกน (Gomez, et al., 2015, pp. 443) และเมอองคกรธรกจส�ม�รถพฒน�ขดคว�มส�ม�รถในก�รใชสอสงคมออนไลนไดอย�งถกตองและเหม�ะสมแลว จะส�ม�รถสร�งคว�มสมพนธและเกดคว�มผกพนกบลกค� (customer engagement) สงผลใหเกดผลลพธเชงบวกเชนลกค�นำ�ไปบอกตอๆกน (word of mouth) สงผลใหแบรนดหรอธรกจเปนทรจกกนม�กยงขนดวย (Hudson, et. Al., 2015, pp. 68)

9.6 ก�รพฒน�กลยทธก�รสอส�รก�รตล�ดออนไลนก�รสร�งกลยทธก�รตล�ดออนไลนโดยใชสอสงคม

ออนไลนนน ผประกอบก�รควรจำ�เปนตองทำ�ต�มประเดนสำ�คญ ดงตอไปน (ณฐพชญ วงษเหรยญทอง, 2013, สอออนไลน)

1. รเป�หม�ยทชดเจน กำ�หนดเป�หม�ยทตองก�รบรรลดวยก�รใชสอสงคมออนไลนเชนสร�งก�รรบรของแบรนด สร�งแบรนด ประช�สมพนธบรษท เพมยอดข�ย เปนชองท�งก�รใหบรก�ร พมชองท�งในก�รตดตอสอส�รระหว�งลกค� ผลกดนใหเวบไซตขยบขนไปอยในอนดบทดขนในเวบไซตของ Google

2. ระบวธวดผล เชนยอดคนเข�ชมเวบ จำ�นวนคนกดไลค (likes) จำ�นวนคอมเมนท จำ�นวนอเมล จำ�นวนลกค�ทเข�ม�สอบถ�มท�งออนไลน ฯลฯ

3. เลอกเทคนค (แพลตฟอรม) กำ�หนดร�ยชอชองท�งท�งสงคมออนไลนอะไรบ�งทจะใชเปนเครองมอเชงกลยทธเพอบรรลเป�หม�ย

4. ดำ�เนนก�รต�มแผนก�รตล�ดทว�งไว โดยปกตแลวจะไมเหนผลกระทบในทนท และปรบแผนกลยทธต�มคว�มเหม�สมจนพบแนวปฏบตทด

5. กำ�หนดกลมเป�หม�ยทจะรบส�รจ�กชองท�งสงคมออนไลนใหชดเจน เชนเพศ อ�ย นสยก�รซอ ระดบร�ยได ระดบก�รศกษ�

6. กำ�หนดขอคว�มทจะสอส�ร ว�งแผนถงขอคว�มทตองก�รจะสอส�รถงกลมเป�หม�ย ว�มขอมลและขอเสนออะไรบ�ง

7. พฒน�ปฏทนก�รทำ�ง�นแบบ editorial calendar เปนก�รว�งรปแบบก�รสอส�ร โดยระบถงคว�มถในก�รสอส�รในแตชองท�ง

8. สร�งต�ร�งก�รดแลรกษ�สอสงคมออนไลนของบรษทใหชดเจน โดยอ�จจะเปนร�ยวน ร�ยสปด�ห ร�ยเดอน ระบถงสงทจะตองทำ�เชนตรวจตร�บทสนทน� ก�รตอบคำ�ถ�มลกค� ก�รเขยนเนอห�ว�เปนไปต�มแผนทว�งไวหรอไม

9. กำ�หนดบทบ�ทหน�ทคว�มรบผดชอบใหคนในองคกร ถ�คณเปนเจ�ของกจก�ร คณอ�จจะทำ�อะไรดวยตวเองหมด แตเอ�เข�จรงๆ คณจะทำ�อย�งนนเองหมดไมไดหรอก ดงนนพย�ย�มมอบหม�ยง�นใหคนอนบ�ง ลองนกดดวยว�แตละขนตอนจะใชเวล�เท�ไหร เร�จะไดควบคมง�นได

10. เปลยนแผนทก 90 วน เนองจ�กสอสงคมออนไลนมเครองมอวดผล ทำ�ใหผประกอบก�รส�ม�รถวดประสทธภ�พของสอได

9.7 ขอมลสถตด�นประช�กรและผประกอบก�รทเกยวกบสอสงคมออนไลนขอมลสถตผใชง�น Facebook ในประเทศไทย มจำ�นวนผใช Facebook ม 11,128,080 คน แบงแยกทงต�มชวงอ�ย จงหวดใหญๆ และสถ�นะคว�มสมพนธ เปนขอมลสถต ณ.วนท 26 กรกฏ�คม (บรษท คอมพวเตอรโลจ จำ�กด, 2554 , สอออนไลน

หญง ช�ยจำ�นวนผใช facebook

5,805,802 คน (52.17%)

5,265,640 คน (47.31%)

แบงต�มสถ�นะคว�มสมพนธ

แตงง�นแลว 311,300 คน (16.36%)

232,360 คน (15.77%)

มแฟนแลว 430,660 คน (22.64%)

373,200 คน (25.33%)

หมนแลว 138,680 คน (7.29%)

105,900 คน (7.18%)

โสด 1,021,500 คน (53.70%)

761,400 คน (51.69%)

แบงต�มอ�ยอ�ย 13-17 ป 2,760,829 คน

(27.83%)2,338,740 คน

(25.96%)อ�ย 18-25 ป 3,233,500 คน

(32.59%)2,851,860 คน

(31.79%)อ�ย 26-45 ป 3,496,300 คน

(35.22%)3,250,560 คน

(36.24%)อ�ย 46-64 ป 429,300 คน

(4.32%)537,420 คน

(5.99%)แบงต�มทอยอ�ศยกรงเทพ 6,687,420 คน (87.05%)นนทบร 482,600 คน (4.33%)เชยงใหม 97,960 คน (0.88%)แบงต�มอ�ยอ�ย 13-17 ป 5,100,380 คนอ�ย 18-25 ป 6,113,300 คนอ�ย 26-45 ป 6,792,960 คนอ�ย 46-64 ป 975,160 คน

โดยในป 2558 มผใชง�น Facebook เพมขนเปน 30 ล�นคน เปนช�ย 52% หญง 48% โดย 19.8 ล�นคน (66%) ของผใช Facebook ไดทำ�ก�รลอคอนเข�ใชทกวน และใชอปกรณสอส�รใน

ก�รเช�ใชบรก�ร 28 ล�นคน โดย 18.5 ล�นคนเข� Facebook ดวยอปกรณสอส�รทกวน

สดสวนผใชง�น Facebook ในป 2558 ส�ม�รถแบงต�มอ�ยไดดงน (Socialbakers, 2015, online)

อ�ย จำ�นวน อ�ย จำ�นวน13-17 ป 15% 35-44 ป 13%18-24 ป 32% 45-54 ป 5%25-34 ป 31% ม�กกว� 55 ป 4%

ผประกอบก�รทมผตดต�มหน� fanpage ท�ง Facebook ม�กทสด

บรษทขน�ดใหญ ธรกจขน�ดกล�งและขน�ดยอม

1. Samsung Mobile 3,917,158 คน

Panicloset (ร�นข�ยเสอผ�ฟชน) 1,560,163

2. Ichitan 3,575,876 คน

ร�นโอโห (ผลตภณฑลดคว�มอวน) 1,318,965

3. Oishi Drink Station 3,309,760 คน

DIARIEZ (ร�นข�ยรองเท�) 1,241,190

4. SCB Thailand 2,901,256 คน

MorningKiss (ร�นข�ยเสอผ�แฟชน) 1,039,622

5. Pepsithai 2,671,904 คน

Chilindo (สนค�แฟชนและของเลนไฮเทค) 950,533

จ�กขอมลของ syndacast.com ผใชง�นสอสงคมออนไลนอนๆเชน YouTube และ instagram มดงตอไปน (Monlamai Vichienwanitchkul, 2015, online)

YouTube มผเข�ชม 7.822 ล�นคนทกเดอน โดยม 2,144,000 คนเข�ชม YouTube ทกวน โดยผเข�ชม 1 คน

เข�ชมเวบเฉลย 16.6 ครงตอเดอนและใชเวล�ในก�รชม 17.3 น�ทตอครง

Twitter มผใชง�นทงหมด 4.5 ล�นคน มคนอพเดทขอมล 3.4 ล�นครงตอป ปจจบนมผใชง�นทไมไดใชง�นแลวถง 61%

Instagram ผใชง�น 1.7 ล�นคน โดยเปนช�ย 35% หญง 65%

10. เอกส�รอ�งองของโครงก�รวจยกระทรวงเกษตรและสหกรณ. (2557). พระร�ชบญญตสงเสรม

วส�หกจชมชน พ.ศ. 2548. สบคนเมอ 9 กรกฎ�คม 2558, จ�ก http://www.moac.go.th/download/laws28.pdf

ณฐพชญ วงษเหรยญทอง. (2013). 4 ขนตอนง�ยๆ แตเวรคสำ�หรบก�รทำ� SOCIAL MEDIA STRATEGY. สบคนเมอ 10 กรกฎ�คม 2558, จ�ก http://www.nuttaputch.com/4-steps-of-social-media-strategy/

ธน�ค�รไทยพ�ณชย. (17 สงห�คม 2555). ธรกจในยคสอสงคมออนไลน. สบคนเมอ 10 กรกฎ�คม 2558, จ�ก http://www.scbsme.com/th/business-knowledge/business/195/business-and-social-network

บรษท คอมพวเตอรโลจ จำ�กด. (2554). FACEBOOK STATISTICS IN THAILAND. สบคนเมอ 17 กรกฎ�คม 2558, จ�ก http://computerlogy.com/facebook-statistics-in-thailand/

พชต วจตรบญยรกษ. (2554). สอสงคมออนไลน: สอแหงอน�คต. ว�รส�รนกบรห�ร., มห�วทย�ลยกรงเทพ, กรงเทพ. สบคนเมอ 20 กรกฎ�คม 2558, จ�ก http://www.bu.ac.th/knowledgecenter/ executive_journal/oct_dec_11/pdf/aw016.pdf

สถ�บนวส�หกจขน�ดกล�งและขน�ดยอม. (2551). นย�มSMEs. สบคนเมอ 19 กรกฏ�คม 2558, จ�ก http://www.ismed.or.th/นย�ม-smes/

แสงเดอน ผองพฒ. (2556). สอสงคมออนไลน แนวท�งก�รนำ�ม�ประยกตใช (Social media: How to application). สบคนเมอ 19 กรกฏ�คม 2558, จ�ก library.senate.go.th/document/Ext6685/ 6685991_0004.PDF

สำ�นกง�นคณะกรรมก�รพฒน�ก�รเศรษฐกจและสงคมแหงช�ต. (2555). แผนพฒน�เศรษฐกจและสงคมแหงช�ต ฉบบท 11 พ.ศ. 2555 – 2559. สบคนเมอ 9 กรกฎ�คม 2558, จ�ก http://www.nesdb.go.th/ Default.aspx?tabid=395

สำ�นกง�นสงเสรมวส�หกจขน�ดกล�งและขน�ดยอม. (2558). ร�ยง�นสถ�นก�รณ SMEs ป 2557. สบคนเมอ 19 กรกฏ�คม 2558, จ�ก http://www.sme.go.th/th/images/data/SR/download/2014 /07july/บทสรปผบรห�รสวนท1.pdf

อลส� คงทน. (2014). S-SENSE Social Media Intelligence. สบคนเมอ 10 กรกฎ�คม 2558, จ�ก http://www.nstda.or.th/nstda-r-and-d/16981-s-sense

Barker, M., Barker, D., Bormann N., and Neher, K. (2013). Social Media Marketing : A Strategic Approach. USA-South-Western.

Davydov, M. M. (2001). Corporate Portals and e-Business Integration. USA: McGraw-Hill.

Deelmann, T. and Loos, P. (2002). Trust economy: Aspects of reputation and trust building for SMEs in e-business. Proceedings of the Eighth Americas Conference on Information Systems, pp. 2213-2221.

Evans, D. (2012). Social Media Marketing : An Hour A Day. Indianapolis : Sybex.

Gomez, B., Amado, J., and Montes, F. (2015). How do small firms learn to develop a social media competence?. International Journal of Information Management, 443–458.

Gligorijevic, B. and Leong, B. (2011). Trust, reputation and the small firm: Building online brand reputation for SMEs. Proceedings of the Fifth International AAAI Conference on Weblogs and Social Media, 494-497.

Hudson, S., Roth, M. S., Madden, T. J., and Hudson, R. The effects of social media on emotions, brand relationship quality, and word of mouth: An empirical study of music festival attendees. Tourism Management, 68-67.

Jue, L., Marr, J. A., Kassotakis, M. E. (2010). Social Media at Work: How Networking Tools Propel Organizational Performance. San Francisco: Jossey-Bass.

Kalakota, R. and Whinston, A. B. (1997). Electronic Commerce: A Manager’s Guide. MA : Addison-Wesley.

Kirtis, A. K., Karahan, F. (2011). To Be or Not to Be in Social Media Arena as the Most Cost- Efficient Marketing Strategy after the Global

Recession. Procedia Social and Behavioral Sciences, 260–268.

McKay, J., Marshall, P. (2004). Strategic Management of E-Business. Brisbane: JohnWiley&

Sons.Monlamai Vichienwanitchkul. (2015). Online

Marketing Thailand: The State of Social Media. Retrieved July 17, 2015, from http://syndacast.com/infographic-online-marketing-thailand-the-state-of-social-media/

Moorman, C. (2013). Measuring Social Media ROI: Companies Emphasize Voice Metrics. Retrieved July 22, 2015 from http://www.cmosurvey.org/blog/measuring-

social-media-roi-companies-emphasize-voice-metrics/

Pentina, I., Koh, A.C., and Le, T. T. (2012). Adoption of social networks marketing by SMEs: Exploring the role of social influences and experience in technology acceptance. Int. J. Internet Marketing and Advertising, 7(1), 65-82.

Socialbakers. (2015). Facebook stats - Brands in Thailand. Retrieved July 17, 2015, from

http://www.socialbakers.com/statistics/facebook/pages/total/thailand/brands/page-1-5/

Strella, R. (2012). How to create a Social Media strategy. Retrieved July 17, 2015, from http://www.socialmediatoday.com/content/how-create-social-media-strategy

Sultan, F. and Rohm, A. (2004). The evolving role of the Internet in marketing strategy. Journal of Interactive Marketing, 19.

Turban, E., Lee, J., King, D., and Chung, H. M. (2000). Electronic Commerce : A Managerial Perspective. New Jersey : Prentice Hall.

Vries, L. D., Gensler, S., and Leeflang, S. H. (2012). Popularity of Brand Posts on Brand Fan Pages: An Investigation of the Effects of Social Media Marketing. Journal of Interactive Marketing, 83-91.

Williamson, A. (2013). Social Media Guidelines for Parliaments. Retrieved July 17, 2015, from http://www.ipu.org/PDF/publications/SMG2013EN.pdf

Zahay, R. (2013). Internet Marketing : Integrating Online & Offline Strategies. USA-South-Western.

Zwass, V. (1996). Electronic Commerce : Structures and Issues. International Journal of Electronic Commerce.

11. ประโยชนทค�ดว�จะไดรบ

11.1 ไดทร�บถงแนวท�งก�รปฎบตทดในก�รใชสอสงคมออนไลนสำ�หรบผประกอบก�รธรกจ

11.2 ไดทร�บถงกลยทธก�รสอส�รก�รตล�ดโดยใชสอสงคมออนไลนทเหม�ะสม สำ�หรบผประกอบก�รธรกจขน�ดกล�งและขน�ดยอม และวส�หกจชมชน เพอนำ�ไปเผยแพรใหกบผประกอบก�รในสงคม

11.3ส�ม�รถนำ�ผลก�รวจยไปบรณ�ก�รกบก�รบรก�รวช�ก�รในอน�คตได

12. แผนก�รถ�ยทอดเทคโนโลยหรอผลก�รวจยสกลมเป�หม�ยนำ�เสนอในก�รประชมวช�ก�ร ทมก�รตพมพบทคว�มบน Proceedings และสงผลก�รวจยในรปแบบ e-book ใหกบ SMEs และวส�หกจชมชนไดนำ�ไปเปนแนวท�งปฏบต

13. วธก�รดำ�เนนก�รวจย และสถ�นททำ�ก�รทดลอง/เกบขอมล

13.1 สถ�นท จงหวดพะเย�13.2 ประช�กรและกลมตวอย�ง วส�หก จช มชน และธ รก จขน�ด

กล�งและขน�ดยอม (SMEs) ทใชสอสงคมออนไลนเพอธรกจ 250 ร�ย (แบบสอบถ�ม และสมภ�ษณ)

13.3 เครองมอวจยง�นวจยนแบงออกเปน 2 ขนตอน

1. ทบทวนวรรณกรรมและวเคร�ะหขอมลจ�กง�นวจย บทคว�มวช�ก�ร และข�วจ�กสอต�งๆ เกยวกบก�รใชเครอข�ยสงคมออนไลนเพอก�รประกอบธรกจ เพอระบถงประเดน แนวคดเรองของแนวปฏบตในก�รใชสอสงคมออนไลนต�งๆทเกยวของและถกกล�วถงหรออ�งอง แลวสร ปในร ปแบบของ frequency matrix และสรปเป นหวขอประ เด นหล กออกเป นกล ม และน ำ�ประ เด นด งกล �ว ไปพฒน�แบบสอบถ�ม

2. ดำ�เนนก�รศกษ�เชงสำ�รวจเพอคนห�กลยทธก�รสอส�รก�รตล�ดทด ของผประกอบก�รธรกจขน�ดกล�งและขน�ดยอม และวส�หกจชมชน ในก�รใชสอสงคมออนไลน โดยใชแบบสอบถ�มและก�รสมภ�ษณเชงลกในก�รเกบขอมล ผตอบแบบสอบถ�มคอผทมหน�ทปฏบตก�รหรอบรห�รก�รใชสอสงคมออนไลนของธรกจเท�นน สวนก�รสมภ�ษณเช งล กจะม โครงสร �งค ำ�ถ�มหล กแบบเด ยวก บแบบสอบถ�มแตเจ�ะลกไปถงก�รปฏบตก�รและก�รบรห�รสอสงคมออนไลน ผวจยจะนำ�ขอมลจ�กทง 2 ขนตอนม�เปรยบเทยบเพอระบถงประเดนสำ�คญทพบจ�กก�รทบทวนวรรณกรรม ง�นวจยและข�วส�ร และคนห�แนวปฏบตและกลยทธก�รสอส�รก�รตล�ดโดยใชสอสงคมออนไลนจ�กผประกอบก�รทไดทำ�จรง

14. ระยะเวล�ทำ�ก�รวจย และแผนก�รดำ�เนนง�นตลอดโครงก�รวจย (ใหระบขนตอนอย�งละเอยด)

ระยะเวล� กจกรรม ผลทค�ดว�จะไดรบเดอนท 1 -3 ทบทวนวรรณกรรม ประเดนของแนวปฏบตใน

ก�รใชสอสงคมออนไลนเดอนท 4 ออกแบบและพฒน�

เครองมอเกบขอมลแบบสอบถ�มและแบบสมภ�ษณแบบมโครงสร�ง

เดอนท 5-8 เกบขอมลและลงพนทสมภ�ษณ

ระบกลยทธและวธก�รใชกลยทธก�รตล�ดของวส�หกจชมชน

เดอนท 9-10

วเคร�ะหขอมล ไดผลสรปของขอมลทงสองสวน

เดอนท 11 อภปร�ยผล แนวปฏบตทดในก�รใชสอสงคมออนไลนเชงกลยทธ

เดอนท 12 จำ�ทำ�รปเลม ไดนำ�เสนอผลง�นวจยในระดบช�ต หรอพะเย�วจย

15. ปจจยทเออตอก�รวจย (อปกรณก�รวจย โครงสร�งพนฐ�น ฯลฯ) ระบเฉพ�ะปจจยทตองก�รเพมเตมกลมเป�หม�ยในก�รวจย เปนผประกอบก�รธรกจทไดดำ�เนนก�รทำ�ก�รตล�ดท�งสอสงคมออนไลนต�งๆอยแลว ส�ม�รถคนห�องคกรไดดวย search engine อกทงใน Fanpage ของ Facebook มกจะระบ ทอยและเบอรโทรศพทในก�รตดตอ ทำ�ใหสะดวกตอผวจยในก�รตดตอขอเข�สอบถ�มขอมลและสมภ�ษณ

16. งบประม�ณของโครงก�รวจย16.1 ร�ยละเอยดงบประม�ณก�รวจย จำ�แนกต�มงบ

ประเภทต�ง ๆรายการ จำานวนเงน หมายเหต

1. คาตอบแทน 125,000ค�ตอบแทนนกวจย 19,500ค�ตอบแทนผชวยนกวจย 20,000ค�ตอบแทนนสตชวยง�นวจย 65,500ค�ตอบแทนผใหขอมล 20,0002. คาใชสอย 70,000ค�ถ�ยเอกส�ร 3,000ค�จดทำ�รปเลมวจย 2,000ค�จ�งเหม�รถ ค�นำ�มนเชอเพลง ค�เดนท�ง ค�เบยเลยงในก�รเดนท�งเกบขอมล

60,000

ค�ทพก 5,000รวมทงสน 195,000

17. ผลสำ�เรจและคว�มคมค�ของก�รวจยทค�ดว�จะไดรบ

17.1 ไดแนวปฏบตทดและขอมลด�นศกยภ�พก�รบรห�รจดก�รก�รใชสอสงคมออนไลนเชงกลยทธก�รสอส�รก�รตล�ดของธรกจขน�ดกล�งและขน�ดยอม และวส�หกจชมชน ในจงหวดพะเย� ผลสำ�เรจของง�นวจยระยะนเปนผลสำ�เรจเบองตน17.2 แนวท�งก�รจดโครงก�รบรก�รวช�ก�รเพอพฒน�และเพมศกยภ�พด�นก�รสอส�รก�รตล�ด เพอคว�มมนคงของผประกอบก�รในจงหวดพะเย�17.3 หวขอวจยด�นก�รเพมประสทธภ�พและขดคว�มส�ม�รถท�งก�รตล�ดของวส�หกจชมชนในปตอๆไป17.4 ผประกอบก�ร SME และวส�หกจชมชน ไดพฒน�ศกยภ�พด�นก�รใชเทคโนโลยใหเกดประโยชนม�กยงขน

18. โครงก�รวจยตอเนองปท 2 ขนไป-

19. คำ�ชแจงอน ๆ (ถ�ม)-

20. ลงล�ยมอชอ หวหน�โครงก�รวจย พรอมวน เดอน ป

(อ�จ�รย กมลพงศ รตนสงวนวงศ)

หวหน�โครงก�รวจย 27 กรกฎ�คม 2558

สวน ค : ประวตคณะผวจย 1. ชอ - น�มสกล น�ย กมลพงศ รตนสงวนวงศ Mr. Kamolpong Ratanasanguanvongs2. เลขหม�ยบตรประจำ�ตวประช�ชน 31009047510513. ตำ�แหนงปจจบน อ�จ�รยประจำ�ส�ข�วช�ก�รตล�ด คณะวทย�ก�รจดก�รและส�รสนเทศศ�สตร4. หนวยง�นและสถ�นทอยทตดตอไดสะดวก

ส�ข�วช�ก�รตล�ด คณะวทย�ก�รจดก�รและส�รสนเทศศ�สตร

มห�วทย�ลยพะเย� 19 หม 2 ตำ�บลแมก� อำ�เภอเมอง จงหวดพะเย� 56000 โทรศพท 054 466 666 9 ตอ 1513

โทรส�ร 054 466 692 โทรศพทมอถอ 091 851 2818

E-mail : kamolpong.ratana@gmail.com

5. ประวตก�รศกษ�2542 บรห�รธรกจบณฑต ส�ข�วช�ก�รตล�ด

มห�วทย�ลยอสสมชญ จงหวดกรงเทพฯ2545 วทย�ศ�สตรมห�บณฑต ส�ข�วช�อนเทอรเนตและพ�ณชยอเลกทรอนกส มห�วทย�ลยอสสมชญ จงหวดกรงเทพฯ

6. ส�ข�วช�ก�รทมคว�มชำ�น�ญพเศษ 6.1 ก�รตล�ดบรก�ร 6.2 พ�ณชยอเลกทรอนกส (E-Commerce)

7. ประสบก�รณทเกยวของกบก�รบรห�รง�นวจยทงภ�ยในและภ�ยนอกประเทศ

7.1 ผอำ�นวยก�รแผนง�นวจย-7.2 หวหน�โครงก�รวจย7.2.1 “คว�มสมพนธระหว�งสวนประสมท�งท�งก�รตล�ด

ปจจยสวนบคคลของผเรยนและกระบวนกอนก�รตดสนใจของผเรยน ทมผลตออปสงคก�รศกษ� กรณศกษ� นสตชนป 1 คณะวทย�ก�รจดก�รและส�รสนเทศศ�สตร ปก�รศกษ� 2556”. มห�วทย�ลยพะเย�, 2556. (สดสวนก�รทำ�วจย 100%)

7.3 ง�นวจยททำ�เสรจแลว (ผรวมวจย)7.3.1 องคณ� ป�นเทอก และคณะ. “ผลสมฤทธของ

กระบวนก�รจดก�รเรยนรของชมชนในโครงก�รบำ�บดทกข บำ�รงสข แบบ ABC อำ�เภอดอกคำ�ใต จงหวดพะเย�”. สำ�นกง�นสนบสนนก�รวจย (สกว ABC ), 2555. . (สดสวนก�รทำ�วจย 20%)

7.3.2 ธรตม หมนวงษเทพ และคณะ. “โครงก�รศกษ�ศกยภ�พก�รบรห�รจดก�รโรงง�นผลตปยอนทรยเชงพ�ณชย เพอพฒน�สเกษตรปลอดภยต�มยทธศ�สตรก�รพฒน�กลมจงหวดภ�คเหนอตอนบน”. องคก�รบรห�รสวนจงหวดพะเย�, 2556. (สดสวนก�รทำ�วจย 20%)

7.4 ง�นวจยทกำ�ลงทำ�7.4.1 “คว�มแตกต�งในก�รใชกลยทธก�รตล�ดระหว�งกลม

วส�หกจชมชนทเขมแขงและออนแอในอำ�เภอดอกคำ�ใต จงหวดพะเย� ”มห�วทย�ลยพะเย�, 2558. . (สดสวนก�รทำ�วจย 100%,ดำ�เนนก�รไปแลว 50%)